10-njy fewralda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň ykdysadyýet, maliýe-bank toplumynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we geljek ýyl üçin kesgitlenen anyk wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ykdysadyýet toplumyna gözegçilik edýän orunbasary, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryň, bank düzümleriniň ýolbaşçylary, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriň rektorlary gatnaşdylar.

Döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahatynyň gün tertibine geçip, maslahata gatnaşyjylara söz berdi. Olar öz gözegçilik edýän düzümleri tarapyndan 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de şu ýyl üçin bellenen meýilnamalar barada hasabat berdiler.

Döwlet Baştutanymyz hasabatlary diňläp, milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de okgunly ösüşini üpjün etmek boýunça öňde durýan birnäçe möhüm wezipelere ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowyň gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi we ykdysady durnuklylygy, ösüşi üpjün etmek üçin zerur çäreleriň amala aşyrylmagynyň, dünýä ykdysadyýetiniň ýagdaýyny nazara alyp, halk hojalygynyň pudaklary tarapyndan maliýe serişdeleriniň ulanylyşyna yzygiderli gözegçilik edilmeginiň wajypdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz ykdysadyýet we bank ulgamynyň işini gowulandyrmak üçin, Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileý ýylynda hemmeleriň has tijenip işlemelidigini nygtady.

Häzirki döwürde toplumda bar bolan mümkinçilikleri doly peýdalanyp, işleri döwrüň talaplaryna laýyk guramaly. Hormatly Prezidentimiz ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda işe sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmaly, dünýä derejeli iň kämil usullary ulanmaly diýip belledi hem-de şunuň bilen baglylykda, maslahata gatnaşyjylaryň her birine anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz Döwlet býujetiniň oýlanyşykly düzülmeginiň we netijeli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegiň wajypdygyny belledi. Býujetiň girdeji we çykdajy bölegi boýunça meýilnamalaryň berjaý edilmegine, salgytlaryň doly we wagtynda tölenmegine, býujet serişdeleriniň rejeli hem-de maksadalaýyk sarp edilişine gözegçiligi güýçlendirmeli.

Halkara tejribeden ugur alyp, býujet-salgyt ulgamyny döwrebaplaşdyrmaly, maliýe taýdan hasabatlylygyň, salgyt salmagyň kadalaryny we usulyýetini yzygiderli kämilleşdirip durmaly. Sanly tehnologiýalary ulanmak arkaly ýurdumyzda «Elektron salgyt» ulgamyny doly işe girizmek boýunça işleri çaltlandyrmaly.

Hormatly Prezidentimiz merkezi we sebit balans toparlarynyň işini talabalaýyk guramagy tabşyrdy. Şonuň ýaly-da, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we häkimlikleriň garamagyndaky edara-kärhanalaryň maliýe-ykdysady ýagdaýyna düýpli seljermeleri geçirip, olaryň işini kämilleşdirmek boýunça teklipleri bermek barada tabşyryk berildi.

Milli Liderimiz önümçilik maksatly, hususan-da, kiçi we orta telekeçilige maýa goýumlarynyň möçberlerini we netijeliligini artdyrmak boýunça zerur işleri geçirmegiň zerurdygyny nygtady.

Oba milli maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmek üçin, binalaryň we desgalaryň gurluşygynyň alnyp barlyşyny, maliýeleşdirilişini, Döwlet kabul ediş topary tarapyndan kabul edilip alnylyşyny we ulanyjylaryň hasabyna geçirilişini gözegçilikde saklamalydygy bellenildi.

Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy mynasybetli gurluşygy tamamlanmagy we ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän hem-de Döwlet býujetinden maliýeleşdirilýän binalaryň we desgalaryň maliýe taýdan ygtybarly üpjün edilmegini, tölegleriň öz wagtynda tölenilmegini berk gözegçilikde saklamak gerek.

Bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek üçin, kanunçylygy kämilleşdirip, gymmatly kagyzlaryň bazaryny ösdürmek mümkinçiliklerini nazara alyp, «Aşgabat gazna biržasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň işini halkara tejribeden ugur alyp guramak boýunça zerur işleri geçirmeli.

Ugurdaş ýokary okuw jaýlarynyň professor-mugallymlarynyň, ykdysatçy alymlaryň ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň hünärmenleri bilen bilelikde dünýä ykdysadyýetinde garaşylýan ykdysady çökgünlikleriň tapgyrlaryny yzygiderli seljermegi hem-de ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirip biljek oňaýsyz täsiriniň öňüni almak boýunça çäreleri işläp taýýarlamagy hem-de ykdysadyýet, maliýe we bank toplumy üçin ýokary dere jeli hünärmenleri taýýarlamagy döwrüň talabyna laýyklykda guramagy hökmandyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Ýokary okuw mekdepleriniň rektorlaryna döwlet we milli maksatnamalara, Konsepsiýalara laýyklykda, okuwyň hilini ýokarlandyrmak boýunça innowasion tehnologiýalary we ylmyň soňky gazananlaryny nazary taýdan öwrenip, durmuşa geçirmek boýunça işleri güýçlendirmek tabşyryldy.

Ýerine ýetirilýän ylmy işleriň hiline uly üns bermeli we olary ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna ornaşdyrylmagyny gazanmak üçin ähli zerur çäreleri görmeli. Bu ugurda dürli zehin bäsleşiklerini we telegepleşikleri yzygiderli guramaly.

Hünärmenleri taýýarlamagyň täze innowasion usullaryny giňden ornaşdyryp, döwrüň talabyna laýyk gelýän täze hünärleri girizmeli.

Ylmyň we tehnologiýalaryň, şeýle hem halkara tejribäniň gazananlaryny hasaba alyp, mugallymlaryň hünärini ýokarlandyrmak işini hemişe gözegçilikde saklamak, ykdysatçy mugallymlaryň gatnaşmagynda ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeler babatda köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde gepleşikleri yzygiderli berilmegini we makalalaryň çap edilmegini guramaly diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, döwlet Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady we medeni taýdan ösüşini üpjün etmek, jemi içerki önümiň ösüş depginini kadaly saklamak, döwletiň girdejilerini has-da artdyrmak we ykdysadyýetde bazar gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça degişli işleri durmuşa geçirmek zerurdyr diýip belledi.

Ähli pudaklaryň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, pul üpjünçiligini, pudagara algy-bergiler boýunça hasaplaşyklaryň geçirilişini yzygiderli seljermeli hem-de bu ýagdaýlary wagtynda çözmek boýunça çäreleri görmeli. Toplumyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň işini kämilleşdirmeli hem-de bellenen meýilnamalaryň öz wagtynda ýerine ýetirilişine gözegçiligi güýçlendirmeli diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça işleri giň gerimde alyp barmagyň, degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleri bilen bilelikde hususylaşdyrmaga degişli desgalaryň sanawyny taýýarlamak boýunça guramaçylyk işlerini güýçlendirmegiň wajypdygy bellenildi.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda geçen ýylda alnyp barlan işler jikme-jik we düýpli seljerildi. Şonuň netijesinde, bu pudaklaryň işindäki köp sanly kemçilikler maliýe-ykdysady toplumyň ýaramaz işlemegi, wise-premýer G.Müşşikowyň ministrlikleriň we pudak edaralarynyň işine gowşak ýolbaşçylyk etmegi netijesinde emele geldi diýen pikir döredi.

Hormatly Prezidentimiz tabşyryklaryň berlendigine garamazdan, ministrlikleriň hem-de pudak edaralarynyň maliýe ýagdaýlary düýpli öwrenilmeýär hem-de degişli teklipler berilmeýär diýip belledi. Netijede bolsa, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň esasy wezipesiniň Döwlet býujetiniň netijeli hem-de öz wagtynda ýerine ýetirilmegini üpjün etmek bolup durýandygyna garamazdan, geçen ýylyň ahyrynda Döwlet býujetiniň öňündäki bergiler, ýylyň başyndaky bilen deňeşdirilende, ep-esli köpeldi.

Şeýle hem milli Liderimiz wise-premýeriň, biziň üçin örän möhüm bolan Türkmenistanyň Prezidentiniň Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişine talabalaýyk gözegçilik etmeýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz banklaryň işine hem Hökümetde köp sanly nägilelikler bar diýip belledi. Merkezi bank ileri tutulýan milli maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmäge işjeň gatnaşmalydyr hem-de ykdysadyýetiň önümçilik pudaklaryny karzlaşdyrmak boýunça beýleki banklaryň işini ýokarlandyrmalydyr.

Ýarym ýylyň jemleri boýunça bank toplumynyň işine ýene-de bir gezek düýpli serediler we şonda Merkezi bankyň we beýleki banklaryň ýolbaşçylarynyň işine gutarnykly baha berler.

Döwlet Baştutanymyz degişli Buýruklara gol çekip, wise-premýere ýurdumyzyň ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga, milli ykdysadyýetimizi mundan beýläk-de depginli ösdürmäge ýardam berjek çäreleri işläp düzmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

«Daşoguz habarlary».

Häzirki wagtda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça işler «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzda 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýar. Halk hojalygynyň ähli pudaklarynda durnukly ösüş üpjün edilýär. Şeýle-de bu Maksatnamany ýerine ýetirmegiň çäklerinde täze desgalaryň gurluşygy ýokary depginde alnyp barylýar.

Ýurdumyzyň ulag ulgamynda amala aşyrylýan özgertmeler milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny artdyrmaga, edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmaga, halkara gatnaşyklarynda ulag boýunça hyzmatdaşlygy täze tapgyra çykarmaga ýardam edýär.

Ulag ulgamynda halkymyza hödürlenýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmakda sanly tehnologiýalara wajyp orun degişlidir. Şonuň netijesinde ulaglaryň ähli görnüşlerinde petekleri almaga, Internet saýtlarynyň kömegi bilen otlularyň, uçarlaryň we awtobuslaryň gatnaw ugurlaryny, wagtlaryny anyklamaga, hyzmatlaryň sanawyny görmäge mümkinçilik döredildi. Gurluşygy ýokary depginler bilen dowam edýän Aşgabat — Türkmenabat awtobany möhüm ähmiýete eýe bolar.

Ulaglarda ýükleri daşamak, ýolagçylary gatnatmak we ýolagçylara edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak boýunça işlere hem uly ähmiýet berilýär. Harytlary öndürijilerden sarp edijilere ýetirmekde ulaglaryň ähmiýeti uludyr. Olardan demir ýol ulaglary ýükleri daşamakda ulaglaryň amatly görnüşidir.

Awtoulaglaryň hem ýük daşamakda paýy uludyr. Ýakyn aralyklara ýükleri daşamak üçin awtoulaglaryň ulanylmagy netijelidir. Ýurdumyzyň awtoulag ýollary halkara ülňülerine laýyk getirilýär we olaryň uzynlygy yzygiderli artdyrylýar. Ulaglaryň görnüşleri boýunça edilýän hyzmatlaryň möçberiniň yzygiderli artmagy ulag ulgamynyň ähmiýetiniň uludygyny görkezýär. Ulag ulgamynyň hyzmatlarynyň görnüşlerini köpeltmek, hilini ýokarlandyrmak wajyp wezipedir.

Ulag ulgamynda işleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegine möhüm ähmiýet berýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, ýurdumyzyň ykdysady taýdan ösdürilmegine, halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlandyrylmagyna hem-de Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine gönükdirilen beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Ogulnäzik MEREDOWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň dosenti, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Türkmenistan ägirt uly tebigy baýlyklara eýe bolmak bilen, iri energiýa serişdelerini öndüriji ýurt, ygtybarly hyzmatdaş hökmünde bütin dünýäde uly abraýdan peýdalanýar, tebigy baýlyklaryny diňe bir halkymyzyň däl, eýsem, bütin adamzadyň abadan durmuşynyň, ýagty geljeginiň hatyrasyna gönükdirýär. Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda nebitgaz toplumyny döwrebap ösdürmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde onuň mümkinçiliklerini işjeň peýdalanmak bilen bagly giň gerimli taslamalar durmuşa geçirilýär. Elbetde, bu işleriň rowaçlanmagy pudagyň ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjünçiligine-de baglydyr.

Hormatly Prezidentimiz 2-nji fewralda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren iş maslahatynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmek bilen bagly birnäçe wezipeleri öňde goýdy. Nebitgaz toplumyna önümçiligi dolandyrmagyň täze usullarynyň ornaşdyrylmagy, ýokary derejeli hünärmenleriň taýýarlanylmagy pudagy ösdürmegiň esasy ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Şunda Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamak, şeýle hem topluma degişli kärhanalar gurlanda, işgärleri tejribe we okuw-usulyýet taýdan taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleriň ähmiýeti uludyr.

Milli Liderimiz nebitgaz toplumynyň degişli hünärmenlere bolan zerurlyklaryny seljermegiň, şoňa laýyklykda, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamagyň maksatnamasyny işläp taýýarlamagyň wajypdygyna ünsi çekip, uniwersitetiň ýanynda mugallymlary, ylmy işgärleri, nebitgaz pudagy üçin alymlyga dalaşgärleri taýýarlamak boýunça Merkezi döretmek başlangyjyny öňe sürdi. Gahryman Arkadagymyz ylmyň, tehnologiýalaryň ösdürilmeginiň, ýaşlara berilýän bilimiň hilini we derejesini ýokarlandyrmagyň, şol sanda ýangyç-energetika toplumynyň ähli ugurlarynda iş alyp barmaga ukyply ýaşlary ýetişdirmegiň döwrüň möhüm talabydygyny belledi. Bu babatda bilim ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň, sanly bilim ulgamynyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmagyň zerurdygy nygtaldy. Nebitgaz ulgamy üçin hünärmenleri taýýarlamak boýunça halkara tejribeden ugur alnyp, okatmagyň häzirki zaman usullaryny we nou-haulary ornaşdyrmak, milli hünärmenleri dünýäniň ösen tejribesine we standartlaryna laýyklykda okatmak, daşary ýurtlaryň ýokary derejeli hünärmenlerini bu işe çekmek ugrunda zerur tagallalar edilmelidir.

Hormatly Prezidentimiziň: «Ýurdumyzyň kärdeşler arkalaşyklarynyň öňünde örän möhüm wezipeler durýar. Olar öz agzalarynyň zähmet çekmäge hukuklarynyň hemişe goragynda bolmalydyrlar» diýen sözlerinden ugur alnyp, nebitgaz senagaty toplumynyň işgärleriniň kärdeşler arkalaşygynyň geňeşiniň hünärmenleri hem pudagyň işgärleriniň hünär kämilligini ýokarlandyrmak, olary höweslendirmek we öňdebaryjylaryň tejribesini ýaýratmak ugrunda netijeli işleri alyp barýarlar. Nebitgaz pudagynyň yzygiderli ösüşleriniň gözbaşynda duran hormatly Prezidentimiziň öňe sürýän başlangyçlarydyr sargytlary bizi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna mynasyp sowgatly barmak üçin has-da yhlasly zähmet çekmäge ruhlandyrýar.

Çary LOLLYÝEW,

Türkmenistanyň nebitgaz senagaty toplumynyň işgärleriniň kärdeşler arkalaşygynyň geňeşiniň esasy hünärmeni.

Aşgabat, 10-njy fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň ykdysadyýet, maliýe-bank toplumynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we geljek ýyl üçin kesgitlenen anyk wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ykdysadyýet toplumyna gözegçilik edýän orunbasary, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryň, bank düzümleriniň ýolbaşçylary, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriň rektorlary gatnaşdylar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu toplumyň alyp barýan işi ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşi, Garaşsyz Watanymyzyň gazanýan üstünlikleri, ýeten derejesi we halkymyzyň abadan hem-de bagtyýar durmuşy bilen berk baglanyşyklydyr.

Häzirki wagtda döwletimiz bu ulgamy ösdürmek üçin ähli zerur tagallalary edýär. Iň kämil, döwrebap enjamlar satyn alynýar, pudaklaýyn edaralar we guramalar üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak boýunça zerur işler amala aşyrylýar. Ýöne, muňa garamazdan, heniz bu ugurda kemçilikleriň we ulanylmaýan mümkinçilikleriň az däldigini bellemek gerek diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Toplumyň işiniň döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirilmegi, onuň düzümleriniň sazlaşykly hereketiniň üpjün edilmegi hem-de netijeliliginiň ýokarlandyrylmagy ýurdumyzyň ösüşine, kabul edilen döwlet maksatnamalarynyň öz wagtynda we doly ýerine ýetirilmegine, amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini çaltlandyrmaga oňyn täsirini ýetirmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi hem-de şu günki maslahatda bu meseleler boýunça degişli teklipleriň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahatynyň gün tertibine geçip, ilki bilen maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarowa söz berdi. Ol 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Ministr ýurdumyzyň durnukly maliýe-ykdysady ýagdaýy barada aýdyp, halk hojalygynyň pudaklarynda gazanylýan önümçilik görkezijileri hakynda habar berdi.

Şu ýylyň 1-nji ýanwaryndaky ýagdaýa görä, Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 101 göterim, çykdajy böleginiň meýilnamasy bolsa 99,9 göterim berjaý edildi. Ýerli býujetler boýunça hasabat döwründe girdejiler 102,2 göterim, çykdajylar bolsa 99,9 göterim ýerine ýetirildi.

Geçen ýylyň dowamynda balans toparlarynyň 119 mejlisi, şol sanda sebitlerdäki balans toparlarynyň bolsa 104 mejlisi geçirildi.

Hasabat döwründe döwlet eýeçiligindäki emlägiň 85-si hususylaşdyryldy.

Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna, milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlarynyň möçberi jemi içerki önümiň 22,4 göterimine barabar boldy. 2020-nji ýyl üçin Maýa goýum maksatnamasy 102,4 göterim ýerine ýetirildi. Şunda özleşdirilen düýpli maýa goýumlarynyň 55,7 göterimi önümçilik hem-de 44,3 göterimi durmuş we medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi.

Şeýle hem «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşindäki Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de okgunly ösüşini üpjün etmek boýunça öňde durýan birnäçe möhüm wezipelere ünsi çekdi. Bölünip berilýän maliýe serişdeleriniň oýlanyşykly hem-de rejeli peýdalanylmagyny üpjün etmek, telekeçiligi, kiçi we orta işewürligi hemmetaraplaýyn goldamak boýunça anyk işleri geçirmek wajypdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Milli Liderimiz bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň netijelerine nägilelik bildirip, döwlet eýeçiligindäki desgalary hususylaşdyrmagyň gurallaryny kämilleşdirmek, halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyna yzygiderli seljermeleri geçirmek hem-de önümçilik kuwwatlyklaryny netijeli peýdalanmak boýunça zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ykdysadyýete goşmaça maýa goýum serişdelerini çekmek, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak ýaly ugurlara möhüm üns berilmelidir.

Soňra zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministri M.Sylabowa söz berildi. Ol geçen 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň geçen ýyl Mejlisiň deputatlary bilen geçiren duşuşygynda beren tabşyryklaryna laýyklykda, Türkmenistanyň “Ilaty durmuş taýdan goramak hakyndaky” kodeksine hem-de “Döwlet pensiýa ätiýaçlandyrmasy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna degişli goşmaçalary we üýtgetmeleri girizmek boýunça teklipler taýýarlanyldy. Şonuň ýaly-da, Türkmenistanyň Zähmet kodeksiniň rejelenen görnüşiniň taslamasy taýýarlanyldy we Türkmenistanyň Mejlisiniň garamagyna hödürlenildi.

Hasabat döwründe kanunçylyk namalaryndan gelip çykýan kadalaşdyryjy hukuknamalaryň 10-sy taýýarlanyp, bellenen tertipde tassyklanyp, herekete girizildi. Kadalaşdyryjy hukuknamalara üýtgetmeler girizilip, kämilleşdirildi.

Iş üpjünçilik ulgamyny kämilleşdirmegiň hem-de täze iş orunlaryny döretmegiň 2015 — 2020-nji ýyllar üçin maksatnamasynda göz öňünde tutulan çäreleriň ählisi ýerine ýetirildi. Döwlet kömegine mätäç raýatlary iş bilen üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleler aýratyn gözegçilikde saklanylýar. Boş iş orunlary baradaky maglumatlar ilat köpçüligine yzygiderli ýetirilýär.

Ministrligiň we Türkmenistanyň Pensiýa gaznasynyň merkezi edaralarynda elektron resminamalar dolanyşygy ulgamy işe girizildi.

Döwlet pensiýa ätiýaçlandyrmasyna geçirimleriň ýyllyk meýilnamasy 110,6 göterim ýerine ýetirildi. Bu görkeziji 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende, 14,4 göterim artdy. 2020-nji ýylda raýatlaryň meýletin pensiýa ätiýaçlandyrmasy boýunça pensiýa toplamalarynyň möçberi geçen ýyl bilen deňeşdirlende, 11 göterim ýokarlandy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ilatyň iş bilen üpjünçiligi babatda ministrligiň alyp barýan işlerine nägilelik bildirdi hem-de iş üpjünçiligi boýunça hyzmatlary hödürlemegiň tertibini, iş bazaryndaky ýagdaý hakynda maglumat bermegi kämilleşdirmegiň zerurdygyny aýtdy.

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzda ýokary tehnologiýaly senagat kärhanalarynyň işe girizilýändigini hem-de önümçilige innowasion tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylýandygyny, milli ykdysadyýetimiziň döwlete hem-de hususy eýeçilige degişli böleklerinde täze hünärlere islegleriň barha artýandygyny nazara almak bilen, işgärleriň täze hünärleri ele almagyna hem-de hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagyna uly üns bermek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Soňra “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugynyň başlygy M.Hojagulyýew ýolbaşçylyk edýän ulgamynda 2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Häzirki döwürde ýurdumyzda standartlaşdyryş, sertifikatlaşdyryş, metrologiýa, zähmeti we ýerasty baýlyklary goramak, senagat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hasabat döwründe ýurdumyza daşary döwletlerden getirilýän önümlere, jemi içerki önümçilige, hyzmatlara, zähmet hem-de senagat howpsuzlygyna jemi 75 müň laýyklyk sertifikatlary resmileşdirildi. 585 müň 600 ölçeg serişdesi barlagdan geçirilip, 1 müň 415 sany standartlar we tehniki şertler döwrebaplaşdyryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gullukda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirip, öndürilýän önümleriň hem-de harytlaryň, ýerine ýetirilýän işleriň we hyzmatlaryň hiline hem-de howpsuzlygyna geçirilýän barlaglaryň dünýä tejribesinde umumy kabul edilen standart hil derejesine laýyk gelmelidigini belledi.

Milli Liderimiz standartlaşdyrmagyň we sertifikatlaşdyrmagyň milli ulgamyny ösdürmegiň Türkmenistanyň ykdysady syýasatynyň möhüm wezipesidigini belläp, munuň öndürilýän önümleriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, içerki bazarlary hili pes harytlardan hem-de hyzmatlardan goramak, önümçilige sanly ulgamy we täze tehnologiýalary ornaşdyrmak bilen baglanyşykly birnäçe wezipeleriň çözgüdini üpjün edýändigini aýtdy.

Bu ulgamda ösen halkara tejribesiniň öwrenilmegine aýratyn ähmiýet berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy hem-de bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygy S.Welbegow ýolbaşçylyk edýän edarasynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdebaryjy dünýä tejribesini göz öňünde tutmak hem-de iş dolanyşygyna sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly statistika ulgamyny kämilleşdirmek boýunça beren tabşyryklaryndan ugur alnyp, geçen ýyl statistiki hasabatyň görnüşleriniň 35-sine seljerme geçirildi. Statistika hasabatynyň görnüşlerine täzeden garamak hem-de görnüşleriniň sanyny umumylaşdyrmak işleriniň netijesinde, olaryň sany azaldyldy.

Şonuň ýaly-da, usulyýet işlerini, statistiki amalyýet resminamalaryny kämilleşdirmek boýunça işler geçirildi we bu ugurdaky işler dowam etdirilýär.

“Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan” ugur alnyp, Statistika baradaky döwlet komitetiniň sanly ulgama geçmek boýunça 2020-2021-nji ýyllar üçin iş meýilnamasy işlenip düzüldi hem-de onuň çäklerinde komitetde elektron resminama dolanyşygy ornaşdyryldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de resmi statistika ulgamynyň işiniň hilini we dolandyryş ulgamyny, statistika maglumatlarynyň taýýarlanylyşyny kämilleşdirmegiň möhüm meselelerini öz içine alýan özgertmeleriň göwnejaý guralmagynyň zerurdygy barada aýdyp, bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň häzirki döwürdäki ösüşinde statistikanyň ornuny we ähmiýetini nygtap, Statistika baradaky döwlet komitetiniň ýolbaşçysyna komitetiň işini dünýä tejribesine laýyklykda mundan beýläk-de kämilleşdirmek, sanly ulgamy ornaşdyrmak hem-de statistika hasabaty ulgamyny elektron görnüşe geçirmek boýunça işleri çaltlandyrmak barada anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň baş direktory G.Nurmuhammedow geçen ýyl ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi.

2020-nji ýylda fiziki we ýuridik şahslar bilen ätiýaçlandyryş şertnamalaryny baglaşmagyň meýilnamasy 125,4 göterim ýerine ýetirildi. Şonuň ýaly-da, ätiýaçlandyryşyň hökmany görnüşleri boýunça ätiýaçlandyryş şertnamalarynyň meýilnamasy 137,3 göterim berjaý edildi.

Ätiýaçlandyryşyň meýletin görnüşleri boýunça bellenilen meýilnama 123,5 göterim ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe gelip gowşan ätiýaçlandyryş gatançlarynyň hasabyna döredilen ätiýaçlandyryş gorlarynyň möçberi 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende, 6,1 göterim ýokarlandy.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasyna laýyklykda, halkara standartlaryny hasaba almak bilen, “Ätiýaçlandyryş hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna goşmaçalar we üýtgetmeler girizmek hakynda” Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi hem-de bu Kanuna laýyklykda, kadalaşdyryjy hukuknamalary täzeden tassyklanyldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanda ätiýaçlandyryş bazarynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň wajypdygyna ünsi çekip, düzümiň işine nägilelik bildirdi. Milli Liderimiz maglumatlar tehnologiýalarynyň ösdürilmegine aýratyn üns bermegi hem-de sanly ulgamy ornaşdyrmagy çaltlandyrmagy we işiň täze, döwrebap usullaryny gözlemegi tabşyrdy.

Merkezi bankyň başlygy M.Annadurdyýew bank ulgamynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmegiň çäklerinde, milli ykdysadyýetimiziň yzygiderli sazlaşykly ösüşini saklamak, ony sanlylaşdyrmak, pul toplumyny kadalaşdyrmak boýunça işler ýerine ýetirildi.

Ykdysadyýetiň hojalyk subýektleriniň maliýe serişdelerine isleglerini kanagatlandyrmak üçin gönükdirilen karzlaryň umumy möçberi şu ýylyň 1-nji ýanwaryndaky ýagdaýa görä, 11,4 göterim artdy. Şu ýylyň başyna ykdysadyýetiň döwlete degişli bolmadyk bölegine berlen karzlaryň möçberi geçen ýyl bilen deňeşdirilende, 18,9 göterim köpeldi.

Hususyýetçileri goldamak boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde, bu ugra goýberilen ýeňillikli bank karzlarynyň möçberi geçen ýyla görä, 4,3 göterim ýokarlandy. Şunda maliýeleşdirilen taslamalaryň sany 1821-e ýetdi.

Şeýle hem hususy önüm öndürijilere oba hojalyk tehnikalaryny, enjamlary satyn almak üçin berlen karz serişdeleriniň möçberi 34,9 göterim artdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bank ulgamynyň işine düýpli nägilelik bildirdi we bu ugurda öňde goýlan möhüm wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça netijeli işleriň amala aşyrylmaýandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň halk hojalygy toplumynyň ähli pudaklarynyň durnukly maliýe üpjünçiliginiň, kiçi hem-de orta telekeçiligiň höweslendirilmeginiň we oňa goldaw berilmeginiň, dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmagyň hem-de abraýly halkara maliýe düzümleri bilen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň hasabyna bank işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň zerurdygy bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz bu meseleleriň netijeli çözülmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, kabul edilen döwlet maksatnamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmek we maýa goýum işjeňligini goldamak boýunça toplumlaýyn çäreleri amala aşyrmak babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra “Türkmenistan” döwlet täjirçilik bankynyň başlygy M.Hajyýew ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde geçen ýylyň dowamynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we şu ýyl üçin bellenen wezipeleri ýerine ýetirmegiň ugurlary barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankda ýerine ýetirilýän işleriň netijelerine nägilelik bildirip, soňky ýyllarda bankyň işini talabalaýyk ýola goýmak meseleleriniň ünsden düşürilendigini aýtdy. Ýüze çykan ýagdaýy döwrebap derejede düzetmek boýunça zerur tagallalar edilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi we bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Soňra “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň başlygy J.Jumagylyjow häzirki döwürde bankyň ähli düzümleriniň işini kämilleşdirmek we oňa dünýäniň ösen tejribesini ornaşdyrmak, müşderilere edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz bankyň öňünde durýan wezipeleri we bu ugurda işlenip taýýarlanylan maksatnamalary ýerine ýetirmek boýunça alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi. Döwlet Baştutanymyz bank ulgamynda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň netijeli durmuşa geçirilmegi ugrunda zerur işleri amala aşyrmagy berk talap etdi.

Iş maslahatynyň dowamynda “Daýhanbank” döwlet täjirçilik bankynyň başlygy S.Aganiýazow ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň düzümleriniň maliýe üpjünçiligini gowulandyrmak, bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bankyň işini döwrebap derejede ösdürmek boýunça durmuşa geçirilýän çärelere nägilelik bildirdi. Karzlaşdyrmak we maliýe serişdelerini gaýtarmak bilen baglanyşykly meselelere örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de bu babatda bankyň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Soňra “Halkbank” paýdarlar täjirçilik bankynyň müdiriýetiniň başlygy M.Arabow dürli ugurlardan gelip gowuşýan maliýe serişdelerini netijeli peýdalanmak, bankyň hyzmatlar ulgamyna häzirki zamanyň täzeçil usullaryny, sanly tehnologiýany ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz bankyň işinde karz-pul syýasatyny netijeli durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işleriň döwrüň talabyna laýyk gelmeýändigini belledi we bu ugurda durmuşa geçirilýän çärelere nägilelik bildirdi. Döwlet Baştutanymyz elektron görnüşli hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň başlygy R.Jepbarow bu ulgamda alnyp barylýan işler, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek we bankyň düzümlerine innowasiýalary, täzeçil tehnologiýalary ornaşdyrmak ugrunda durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankda daşary ýurt maýa goýumlary bilen baglanyşykly amallaryň ýerine ýetirilişine, puluň dolanyşygyny kadalaşdyrmak boýunça amala aşyrylýan çärelere nägilelik bildirdi. Döwlet Baştutanymyz emele gelen ýagdaýdan netije çykaryp, işleri talabalaýyk derejede guramagy tabşyrdy.

Soňra Döwlet ösüş bankynyň başlygy S.Baýramow geçen ýylyň dowamynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we bank işini mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda degişli düzümler bilen bilelikde amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, bankyň işi guramak meselelerine bolan çemeleşmelerine nägilelik bildirdi. Döwletimiziň ösüşinde möhüm orun eýeleýän banklaryň işini dünýäde emele gelen ýagdaýlary nazara alyp, üýtgedip guramak meselelerine aýratyn ähmiýet berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu ugurda zerur işleri geçirmegi bankyň ýolbaşçysyndan berk talap etdi.

“Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň müdiriýetiniň başlygy T.Täçmuhammedow karzlaşdyrmak işini kämilleşdirmek, edara-kärhanalara, raýatlara hödürlenýän bank hyzmatlarynyň görnüşlerini artdyrmak hem-de hilini ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankda ýerine ýetirilýän işleriň guralyşyna nägilelik bildirdi. Döwlet Baştutanymyz maliýe serişdelerini dolandyrmak, nagt däl hasaplaşyklaryň möçberini artdyrmak we bank amallaryny kämilleşdirmek meselelerini yzygiderli gözegçilikde saklamagy bankyň ýolbaşçysyndan talap etdi.

“Rysgal” paýdarlar täjirçilik bankynyň müdiriýetiniň başlygy S.Gurbandurdyýew bankyň kiçi we orta işewürligi goldamak, telekeçileriň maliýe serişdelerine isleglerini kanagatlandyrmak hem-de bu ugurda alnyp barylýan işleri döwrüň talabyna laýyk getirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan giň gerimli çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz bankda tölegler, hasaplaşyklar geçirilende, müşderilere hyzmatlary ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işlerde kemçilikleriň bardygyny aýtdy hem-de bu ugurda durmuşa geçirilýän çärelere düýpli nägilelik bildirdi. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bankda ýerine ýetirilýän ähli amallar berk gözegçilikde saklanylmalydyr.

Soňra Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň rektory H.Geldimyradow ýokary okuw mekdebinde alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Ýokary okuw mekdebinde häzirki döwürde zerur bolan birnäçe hünärler boýunça hünärmenler taýýarlanýar. Nazary okuwlary tejribe bilen utgaşdyrmak, ylmy-barlag işlerini geçirmek maksady bilen, institutyň kafedralarynyň ministrliklerde şahamçalary hereket edip, önümçilikde oňyn tejribe gazanan hünärmenler okuw işlerine çekilýär.

Sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna laýyklykda, ýokary okuw mekdebinde sanly bilim portaly we web-saýt döredildi. Şeýle hem institutyň içerki kompýuter torunda elektron resminama dolanyşygy ulgamy ornaşdyryldy.

Institutda Ylymlar akademiýasynda hasaba alnan 17 mowzuk boýunça ylmy-barlag işleri alnyp barylýar. Işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak, okuw, usulyýet we ylmy tejribe işlerini kämilleşdirmek maksady bilen, daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleriniň 9-sy bilen hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. 2020-nji ýylda institutyň Uniwersitetleriň halkara assosiasiýasynyň agzalygyna kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu okuw mekdebiň ýokary hünärli işgärleri, şol sanda dolandyryş ulgamynda milli ykdysadyýetimizi mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak we ösdürmek, halk hojalygy toplumynda ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleri durmuşa geçirmek boýunça öňde durýan wezipeleri netijeli çözmäge ukyply hünärmenleri taýýarlamagy esasy ugur edinýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ugurdaş düzümler bilen özara gatnaşyklary işjeňleşdirmek, ýokary okuw mekdebinde amala aşyrylýan ylmy işleri höweslendirmek, daşary ýurtlaryň oňyn tejribesini öwrenmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de rektora degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Türkmen döwlet maliýe institutynyň rektory B.Taňryberdiýew hasabat bilen çykyş etdi.

Häzirki wagtda institutda tassyklanan okuw maksatnamasyna laýyklykda, maliýe-ykdysady toplumyň 10 hünär ugry, şol sanda sanly tehnologiýalar ulgamy boýunça hünärmenleri taýýarlamak boýunça okuwlar alnyp barylýar. Ähli hünärleriň okuw meýilnamalaryna “Sanly ykdysadyýet” dersi girizildi.

Ýokary okuw mekdebiniň talyplary we mugallymlary Ylymlar güni mynasybetli her ýylda ýaş alymlaryň arasynda geçirilýän ylmy işleriň bäsleşigine gatnaşýarlar hem-de uly üstünliklere eýe bolýarlar. Şeýle hem institutyň mugallymlary möhüm ugurlar boýunça ylmy-barlag işlerini alyp barýarlar.

Nazary bilimleri tejribede berkitmek maksady bilen, ýokary okuw mekdebiniň talyplary, okuw meýilnamalaryna laýyklykda, ýurdumyzyň maliýe-ykdysadyýet toplumynyň düzümlerinde önümçilik tejribeliklerini geçýärler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmen döwlet maliýe institutynyň rektoryna ýokary okuw mekdebiniň bilim meýilnamasyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, häzirki zamanyň talaplaryna laýyklykda, hünärmenleriň ylmy taýdan taýýarlygyny kämilleşdirmek, öňdebaryjy maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz iş maslahatynyň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer maliýe-ykdysadyýet toplumynyň 2020-nji ýylda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, Döwlet býujetiniň we maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna maýa goýum serişdelerini özleşdirmek işleriniň amala aşyrylyşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, wise-premýeriň gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi we ykdysady durnuklylygy, ösüşi üpjün etmek üçin zerur çäreleriň amala aşyrylmagynyň, dünýä ykdysadyýetiniň ýagdaýyny nazara alyp, halk hojalygynyň pudaklary tarapyndan maliýe serişdeleriniň ulanylyşyna yzygiderli gözegçilik edilmeginiň wajypdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz ykdysadyýet we bank ulgamynyň işine bagyşlanan şu günki maslahaty jemlemek bilen, toplumyň işini gowulandyrmak üçin, Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileý ýylynda hemmeleriň has tijenip işlemelidigini nygtady.

Häzirki döwürde toplumda bar bolan mümkinçilikleri doly peýdalanyp, işleri döwrüň talaplaryna laýyk guramaly. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda işe sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmaly, dünýä derejeli iň kämil usullary ulanmaly diýip belledi hem-de şunuň bilen baglylykda, maslahata gatnaşyjylara degişli tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarowa ýüzlenip, Garaşsyzlygymyzyň şanly ýubileýiniň bellenýän ýylynda döwletimiziň ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrmak we durnukly ösdürmek, ilatyň hal-ýagdaýyny yzygiderli gowulandyrmak üçin zerur çäreleri görmeli diýip belledi. Pudaklaryň maliýe-ykdysady ýagdaýy, önümçilikleri doly kuwwatynda we bökdençsiz işletmek, pudagara algy-bergileri azaltmak boýunça yzygiderli seljermeleri geçirmek zerurdyr.

Milli Liderimiz Döwlet býujetiniň oýlanyşykly düzülmeginiň we netijeli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegiň wajypdygyny belledi. Býujetiň girdeji we çykdajy bölegi boýunça meýilnamalaryň berjaý edilmegine, salgytlaryň doly we wagtynda tölenmegine, býujet serişdeleriniň rejeli hem-de maksadalaýyk sarp edilişine gözegçiligi güýçlendirmeli.

Halkara tejribeden ugur alyp, býujet-salgyt ulgamyny döwrebaplaşdyrmaly, maliýe taýdan hasabatlylygyň, salgyt salmagyň kadalaryny we usulyýetini yzygiderli kämilleşdirip durmaly. Sanly tehnologiýalary ulanmak arkaly ýurdumyzda “Elektron salgyt” ulgamyny doly işe girizmek boýunça işleri çaltlandyrmaly.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýdyp, merkezi we sebit balans toparlarynyň işini talabalaýyk guramagy tabşyrdy. Şonuň ýaly-da, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we häkimlikleriň garamagyndaky edara-kärhanalaryň maliýe-ykdysady ýagdaýyna düýpli seljermeleri geçirip, olaryň işini kämilleşdirmek boýunça teklipleri bermek barada tabşyryk berildi.

Maýa goýumlary jemi içerki önümiň esasyny düzmek bilen, ykdysadyýetiň önümçilik kuwwatyny artdyryp, ykdysady ösüşi goldaýar we goşmaça iş orunlaryny köpeltmäge ýardam berýär. Şoňa görä-de, döwlet Baştutanymyz önümçilik maksatly, hususan-da, kiçi we orta telekeçilige maýa goýumlarynyň möçberlerini we netijeliligini artdyrmak boýunça zerur işleri geçirmegiň zerurdygyny nygtady.

Milli Liderimiz Oba milli maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmek üçin, binalaryň we desgalaryň gurluşygynyň alnyp barlyşyny, maliýeleşdirilişini, Döwlet kabul ediş topary tarapyndan kabul edilip alnylyşyny we ulanyjylaryň hasabyna geçirilişini gözegçilikde saklamalydygyny belledi.

Şonuň ýaly-da, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy mynasybetli gurluşygy tamamlanmagy we ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän hem-de Döwlet býujetinden maliýeleşdirilýän binalaryň we desgalaryň maliýe taýdan ygtybarly üpjün edilmegini, tölegleriň öz wagtynda tölenilmegini berk gözegçilikde saklamak gerek.

Bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek üçin, kanunçylygy kämilleşdirip, gymmatly kagyzlaryň bazaryny ösdürmek mümkinçiliklerini nazara alyp, “Aşgabat gazna biržasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň işini halkara tejribeden ugur alyp guramak boýunça zerur işleri geçirmeli.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň öňünde durýan wezipeler barada aýdyp, onuň ýolbaşçysy M.Sylabowa ilatyň iş bilen üpjünçiligini gowulandyrmak, täze iş orunlaryny döretmek, zähmete ukyply raýatlary sebitler we pudaklar boýunça işe ýerleşdirmek üçin zerur işleri yzygiderli geçirmegi tabşyrdy.

Şunuň bilen baglylykda, şäherlerde, etraplarda we obalarda zähmet gorlarynyň hem-de bar bolan iş ýerleriniň hasabatyny ýola goýmaly we berk gözegçilikde saklamaly. Zähmet gatnaşyklary, zähmete hak tölemek we zähmeti goramak babatda hereket edýän kadalaşdyryjy namalary döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly ýubileý ýylynda raýatlaryň durmuş goraglylygyny mundan beýläk hem pugtalandyrmak boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy. Durmuş goraglylygyna aýratyn mätäçlik çekýän adamlara hemmetaraplaýyn döwlet goldawyny berip, olaryň ilkinji nobatda işe ýerleşdirilmegini gözegçilikde saklamaly.

Şonuň ýaly-da, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow edara-kärhanalarda we guramalarda zähmet kanunçylygynyň berjaý edilişine gözegçiligi güýçlendirmegi tabşyrdy. Raýatlaryň zähmet çekmäge, sagdyn we howpsuz zähmet şertlerine hukuklarynyň berk berjaý edilmegini üpjün etmeli. Hususan-da, zähmetiň zyýanly we aýratyn agyr şertlerinde işleýän işgärleriň hukuklaryny doly kepillendirmeli.

Ministrligiň resmi internet web-saýtyndaky “Iş üpjünçilik sahypasynyň” mümkinçiliklerini doly ulanyp, döwlet eýeçiligindäki edara-kärhanalarda hünärler, kärler boýunça iş orunlaryna zerurlyklar baradaky maglumatlaryň ilata elýeterli bolmagyny üpjün etmek gerek.

Şonuň ýaly-da, döwlet Baştutanymyz pensiýalary we döwlet kömek pullaryny bellemekde hem-de hasaplamakda takyklygy üpjün edip, öz wagtynda tölemek boýunça degişli işleri geçirmek barada tabşyryk berdi.

Pensiýa gaznasyna pensiýa gatançlarynyň doly möçberde gelip gowuşmagyny gözegçilikde saklamaly. Gaznanyň wagtlaýyn ulanylmaýan serişdelerini we pensiýa toplamalaryny maýa goýuma gönükdirip, girdejili dolandyrmagy üpjün etmeli.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygy S.Welbegowa ýüzlenip, ykdysadyýetiň nazaryýetinden, kadalaryndan we oňyn halkara tejribesinden ugur alyp, jemi içerki önümi we beýleki makroykdysady görkezijileri hasaplamagyň usulyny kämilleşdirmegi tabşyrdy.

Statistika hasabatlylygyň görnüşlerini tükelläp hem-de umumylaşdyryp, zerur bolmadyk we döwri geçen görnüşlerini aýyrmaly. Bu işleri sanly ulgam arkaly alyp barmaly.

Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramynyň bellenilýän ýylynda Halkara standartlara laýyk gelýän statistiki usulyýet esasynda Statistiki hasabatlylygy we maglumatlary ýygnamagyň usullaryny kämilleşdirmek boýunça işleri dowam etmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Halkara maliýe guramalarynyň resminamalarynda ýurdumyzyň ykdysady ösüşiniň görkezijileriniň dünýä jemgyýetçiligi üçin takyk beýan edilmegini gazanmak üçin, Türkmenistanyň esasy maliýe-ykdysady görkezijileri baradaky maglumatlaryň elýeterliligini üpjün etmeli.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugynyň başlygy M.Hojagulyýewe Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň toýlanýan ýylynda gullugyň welaýatlarda we sebitlerde ýerleşýän düzüm birlikleriniň hem-de barlaghanalarynyň barlag-synag enjamlary bilen üpjünçiligini, önümleriň we harytlaryň dürli görnüşlerini sertifikatlaşdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmegi tabşyrdy.Şonuň ýaly-da, hyzmatlaryň hilini gowulandyrmak we görnüşlerini köpeltmek boýunça degişli çäreleri görmek zerurdyr.

Milli Liderimiz şunuň bilen baglylykda, standartlaşdyryş işlerini we sertifikatlaryň berlişini ýönekeýleşdirmek hem-de hyzmatlaryň hilini gowulandyrmak boýunça degişli işleri geçirmegiň wajypdygyny belledi. Daşary ýurtlardan getirilýän we özümizde öndürilýän käbir harytlary (azyk senagaty enjamlaryny, awtoulaglaryň we beýleki tehnikalaryň ätiýaçlyk şaýlaryny, ýangyn duýduryjy we habar beriji enjamlary, split kondisionerlerini we ş.m.) barlaghana synagyndan geçirmek üçin, döwlet gullugynyň garamagyndaky barlaghanalary zerur enjamlar bilen üpjün etmeli.

Soňra döwlet Baştutanymyz Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň baş direktory G.Nurmuhammedowa ýüzlenip, halkara bazarda, dünýä jemgyýetçiliginde ulanylýan ätiýaçlandyryşyň döwrebap görnüşlerini we hasaplamagyň kadalaryny yzygiderli öwrenmegi hem-de olary ýurdumyzda ornaşdyrmak, usulyýeti kämilleşdirmek boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow milli ätiýaçlandyryş bazar ykdysadyýetini ösdürmek we onuň durnuklylygyny pugtalandyrmak, bäsleşige ukyplylygyny we maýa goýum mümkinçiligini ýokarlandyrmak üçin zerur çäreleri görmek barada tabşyryk berdi.

Halkara standartlaryny hasaba alyp, şahsy, emläk bähbitlerini we jogapkärçiligini meýletin ätiýaçlandyrmak boýunça hereket edýän ätiýaçlandyryş kadalaryny kämilleşdirmek we döwrebaplaşdyrmak işlerini yzygiderli geçirmeli.

Şonuň bilen birlikde, ätiýaçlandyryş bazaryna gatnaşyjylaryň ätiýaçlandyryş medeniýetini we maliýe sowatlylygyny ýokarlandyrmak, ätiýaçlandyryş hyzmatlary boýunça mahabatlandyrmak we wagyz-nesihat işlerini işjeň alyp barmak boýunça çäreleri görmeli diýip, milli Liderimiz nygtady.Ätiýaçlandyryş ulgamynda elektron görnüşli hyzmatlary amala aşyrmak boýunça işleri hem çaltlandyrmak zerurdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Merkezi bankyň başlygy M.Annadurdyýewe hem-de täjirçilik banklarynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda ýurduň içinde puluň kadaly dolanyşygyny gazanmagyň hem-de bank ulgamynyň esasy wezipesiniň ykdysadyýetde puluň möçberini kadaly saklamak, sazlaşygyny üpjün etmek bolup, şu ýagdaýy hemişe gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny belledi.

Karz-pul syýasatyny oýlanyşykly alyp barmaly we maliýe serişdelerini dolandyrmagy kämilleşdirmeli, ykdysadyýeti ösdürmäge gönükdirilýän karzlaryň maksadalaýyk peýdalanylyşyny üpjün edip, netijeliligini ýokarlandyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Ýurdumyzda nagt puluň dolanyşygyny kadalaşdyrmaly, nagt däl hasaplaşyklaryň möçberiniň 40 göterimden ýokary bolmagyny gazanmaly.

Milli puluň hümmetini ýokarlandyrmak boýunça hemişe degişli işleri geçirip, daşary ýurt puly bilen bagly amallary düzgünleşdirmeli we bu işe berk gözegçilik etmeli. Merkezi bank we beýleki banklar import geleşikleri boýunça tölegler, hasaplaşyklar geçirilende, müşderileriň manat serişdelerini resmi hümmet boýunça daşary ýurt puluna çalşanda, şu talapdan ugur almaly. Zerur bolanda bu ugurda ýörite kadalaşdyryjy namanyň taslamasyny taýýarlamaly diýip, milli Liderimiz belledi.

Şonuň ýaly-da, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Bütindünýä banky, Aziýa ösüş banky, Yslam ösüş banky, Ýewropanyň täzeleniş we ösüş banky we beýleki halkara maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk strategiýalaryny täzeläp, olardan amatly şertlerde karzlary we maýa goýumlary çekmek boýunça işleri dowam etmegiň maksadalaýykdygy barada aýtdy. Döwlet Baştutanymyz şunda pul geçirimlerinde goraglylygy üpjün etmek maksady bilen, kiber howpsuzlygyň ýokary derejede bolmagyny gazanmagyň zerurdygyny belledi.

Soňra milli Liderimiz Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň hem-de Türkmen döwlet maliýe institutynyň işine ünsi çekip, rektorlara anyk tabşyryklary berdi.

Institutlaryň professor-mugallymlarynyň, ykdysatçy alymlaryň ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň hünärmenleri bilen bilelikde dünýä ykdysadyýetinde garaşylýan ykdysady çökgünlikleriň tapgyrlaryny yzygiderli seljermegi hem-de ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirip biljek oňaýsyz täsiriniň öňüni almak boýunça çäreleri işläp taýýarlamagy hem-de ykdysadyýet, maliýe we bank toplumy üçin ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamagy döwrüň talabyna laýyklykda guramagy hökmandyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow okuw meýilnamalaryny, maksatnamalary, kitaplary we gollanmalary ösen halkara tejribä laýyklykda yzygiderli kämilleşdirip, bilim bermegiň iň öňdebaryjy usullaryny giňden ornaşdyrmagy guramak gerek diýip aýtdy.

Ýokarda agzalan ýokary okuw mekdepleriniň rektorlaryna döwlet we milli maksatnamalara, Konsepsiýalara laýyklykda, okuwyň hilini ýokarlandyrmak boýunça innowasion tehnologiýalary we ylmyň soňky gazananlaryny nazary taýdan öwrenip, durmuşa geçirmek boýunça işleri güýçlendirmek tabşyryldy.

Ýerine ýetirilýän ylmy işleriň hiline uly üns bermeli we olary ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna ornaşdyrylmagyny gazanmak üçin ähli zerur çäreleri görmeli. Bu ugurda dürli zehin bäsleşiklerini we telegepleşikleri yzygiderli guramaly.

Sanly ykdysadyýete geçmek amala aşyrýan ähli özgertmelerimiziň gözbaşynda durmaly. Hünärmenleri taýýarlamagyň täze innowasion usullaryny giňden ornaşdyryp, döwrüň talabyna laýyk gelýän täze hünärleri girizmeli.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýdyp, sapaklary okatmak, ylmy-tejribe işlerini geçirmek üçin daşary ýurtlaryň abraýly ugurdaş ýokary okuw mekdepleri, halkara maliýe guramalary, olaryň tejribeli professor-mugallymlary we bilermenleri bilen tejribe alyşmak işlerini ýola goýmagy tabşyrdy. Bu işde sanly ulgamlaryň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmaly. Berilýän bilimiň hilini has-da kämilleşdirmek bilen, bilim görkezijisi boýunça dünýäniň belli bilim edaralarynyň sanawyna girmek babatda zerur işleri geçirmeli.

Ylmyň we tehnologiýalaryň, şeýle hem halkara tejribäniň gazananlaryny hasaba alyp, mugallymlaryň hünärini ýokarlandyrmak işini hemişe gözegçilikde saklamak, ykdysatçy mugallymlaryň gatnaşmagynda ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeler babatda köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde gepleşikleri yzygiderli berilmegini we makalalaryň çap edilmegini guramaly diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, döwlet Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady we medeni taýdan ösüşini üpjün etmek, jemi içerki önümiň ösüş depginini kadaly saklamak, döwletiň girdejilerini has-da artdyrmak we ykdysadyýetde bazar gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça degişli işleri durmuşa geçirmek zerurdyr diýip belledi.

Ähli pudaklaryň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, pul üpjünçiligini, pudagara algy-bergiler boýunça hasaplaşyklaryň geçirilişini yzygiderli seljermeli hem-de bu ýagdaýlary wagtynda çözmek boýunça çäreleri görmeli. Toplumyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň işini kämilleşdirmeli hem-de bellenen meýilnamalaryň öz wagtynda ýerine ýetirilişine gözegçiligi güýçlendirmeli diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça işleri giň gerimde alyp barmagyň, degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleri bilen bilelikde hususylaşdyrmaga degişli desgalaryň sanawyny taýýarlamak boýunça guramaçylyk işlerini güýçlendirmegiň wajypdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyzyň soňra nygtaýşy ýaly, ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda geçen ýylda alnyp barlan işler jikme-jik we düýpli seljerildi. Şonuň netijesinde, bu pudaklaryň işindäki köp sanly kemçilikler maliýe-ykdysady toplumyň ýaramaz işlemegi, wise-premýer G.Müşşikowyň ministrlikleriň we pudak edaralarynyň işine gowşak ýolbaşçylyk etmegi netijesinde emele geldi diýen pikir döredi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň mejlislerinde Maliýe we ykdysadyýet ministrligine tabşyryklaryň berlendigine garamazdan, ministrlikleriň hem-de pudak edaralarynyň maliýe ýagdaýlary düýpli öwrenilmeýär hem-de degişli teklipler berilmeýär diýip belledi. Netijede bolsa, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň esasy wezipesiniň Döwlet býujetiniň netijeli hem-de öz wagtynda ýerine ýetirilmegini üpjün etmek bolup durýandygyna garamazdan, geçen ýylyň ahyrynda Döwlet býujetiniň öňündäki bergiler, ýylyň başyndaky bilen deňeşdirilende, ep-esli köpeldi.

Hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilmeýändigi, oalara doly gözegçilik edilmeýändigi, ministrligiň hereketsizligi sebäpli Oba milli maksatnamasynyň, şeýle hem beýleki maksatnamalaryň çäklerinde ýerine ýetirilen işler üçin potratçylaryň öňünde köp möçberde bergiler emele geldi. Bu bolsa 2015-nji ýyldan başlap, ençeme gurluşyklaryň taşlanmagyna getirdi. Şunuň bilen baglylykda, häzirki döwürde pudagara algy-bergileriň umumy möçberi 12 milliard manada golaýlaýar.

Şeýle hem milli Liderimiz wise-premýeriň, biziň üçin örän möhüm bolan Türkmenistanyň Prezidentiniň Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişine talabalaýyk gözegçilik etmeýändigini belledi. Bu Maksatnama boýunça göz öňünde tutulan medeni-durmuş maksatly desgalaryň, şeýle hem etraplarda täze, häzirki zaman obalarynyň we şäherçeleriniň gurluşyklary haýal depginler bilen alnyp barylýar. Bu yzagalaklygyň sebäplerini seljermek boýunça işler geçirilmeýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýratyn nygtady.

Barlaglaryň görkezişi ýaly, köp sanly desgalar taslama-çenlik resminamalary bolmazdan gurulýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdirdi. Bu resminamalar, näme üçindir, gurluşyk tamamlanandan soň, potratçy tarapyndan resmileşdirilýär. Käbir desgalaryň gurluşygy üçin ençeme ýyllardan bäri töleg geçirilmeýär.

Döwlet eýeçiligini hususylaşdyrmak boýunça işleri guramak hem talabalaýyk alnyp barylmaýar. Mundan başga-da, hususylaşdyrylan kärhanalarda we desgalarda hususylaşdyrmagyň şertleriniň ýerine ýetirilişine doly derejede gözegçilik üpjün edilmeýär.

Ministrligiň ykdysadyýetiň hususy pudagyny, şol sanda kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek boýunça döwlet syýasatyny amala aşyrmalydygyna garamazdan, kiçi we orta telekeçilik bilen meşgullanýan telekeçileriň sany, olaryň iş ugry we görnüşleri seljerilmeýär, bu ugurda ýüze çykýan meselelere hem ýeterlik üns berilmeýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Şunuň bilen baglylykda, telekeçiligi ösdürmek boýunça esasy işi Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi alyp barýar. Ministrlik bolsa bu ugurda ýeterlik işjeňlik görkezmeýär. Has beteri-de, şeýle ýaramaz görkezijileriň bardygyna garamazdan, maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarowdan emele gelen ýagdaýy düzetmek boýunça hiç hili teklipler hem gelip gowuşmaýar. Şoňa görä-de, işde goýberen kemçilikleri üçin oňa berk käýinç yglan edildi hem-de bu kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmek oňa soňky gezek duýduryldy. Eger bu kemçilikleri düzedilmese, onda ýarym ýylyň jemleri boýunça M.Serdarow eýeleýän wezipesinden boşadylar diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Merkezi bankyň başlygy M.Annadurdyýewe ýüzlenip, banklaryň işine hem Hökümetde köp sanly nägilelikler bar diýip belledi. Merkezi bank ileri tutulýan milli maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmäge işjeň gatnaşmalydyr hem-de ykdysadyýetiň önümçilik pudaklaryny karzlaşdyrmak boýunça beýleki banklaryň işini ýokarlandyrmalydyr.

Siziň häzirki döwürdäki esasy wezipäňiz milli manadymyzyň hümmetini durnukly saklamakdan ybaratdyr. Ýöne häzir-ä bu iş talabalaýyk ýerine ýetirilmeýär. Has beteri-de, manadyň hümmetini berkitmegiň deregine, banklaryň ýolbaşçylary bu işe goşulmaýarlar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Möhleti geçen üzülmedik karzlaryň galyndysynyň häzirki döwürde 1 milliard manada golaýlaýandygy hem banklaryň işiniň hilini görkezýär. Muňa garamazdan, banklar karzlary üzmek boýunça degişli çäreleri geçirmeýärler, hususy haryt öndürijileri maliýe taýdan goldamak babatda çeýe karz syýasatyny alyp barmaýarlar diýip, milli Liderimiz aýtdy. Şeýle hem karz serişdeleri berlende, girew üpjünçilik ulgamyny ýönekeýleşdirmeýär.

Hökümetiň oba hojalyk önümlerini öndürijileri maliýe taýdan goldamak boýunça karary hem ýaramaz ýerine ýetirilýär. Hasaplaşyklaryň nagt däl görnüşini ornaşdyrmak boýunça çäreler hem talabalaýyk guralmaýar. Elektrik energiýasy, tebigy gaz, jemagat hyzmatlary, demir ýol petekleri we beýleki tölegler üçin kartlaryň kömegi bilen ilatyň tölemek mümkinçiligini üpjün etmek boýunça bilelikdäki iş pes derejede alnyp barylýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Merkezi bankyň başlygy M.Annadurdyýewe banklara ýaramaz ýolbaşçylyk edip, işde goýberen kemçilikleri üçin berk käýinç yglan edildi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmek soňky gezek duýduryldy.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýarym ýylyň jemleri boýunça bank toplumynyň işine ýene-de bir gezek düýpli serediler we şonda Merkezi bankyň we beýleki banklaryň ýolbaşçylarynyň işine gutarnykly baha berler.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bank ulgamynda goýberilen kemçilikler üçin “Türkmenistan” we “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik banklarynyň başlyklary M.Hajyýewe hem-de J.Jumagylyjowa berk käýinç yglan etdi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmegi soňky gezek duýdurdy.

Şeýle hem işde goýberen kemçilikleri üçin, Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň başlygy R.Jepbarowa, Döwlet ösüş bankynyň başlygy S.Baýramowa, “Daýhanbank” döwlet täjirçilik bankynyň başlygy S.Aganiýazowa, “Halkbank» we “Senagat” paýdarlar täjirçilik banklarynyň müdiriýetleriniň başlyklary M.Arabowa hem-de T.Täçmuhammedowa berk käýinç yglan edildi.

Şonuň ýaly-da, hormatly Prezidentimiz “Rysgal” paýdarlar täjirçilik bankynyň müdiriýetiniň başlygy S.Gurbandurdyýewe, şeýle hem Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa käýinç yglan etdi.

Milli Liderimiz degişli Buýruklara gol çekip, wise-premýere ýurdumyzyň ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga, milli ykdysadyýetimizi mundan beýläk-de depginli ösdürmäge ýardam berjek çäreleri işläp düzmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň abadan hem eşretli durmuşda ýaşamagy ugrunda guwandyryjy işler alnyp barylýar. Şonuň bilen baglylykda, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagy babatda bimöçber aladalar edilip, bu wezipeler döwlet syýasatynyň möhüm ugry hökmünde kesgitlenýär.

Milli Liderimiziň ýurdumyzyň ykdysadyýetini mundan beýläk-de ösdürmek boýunça strategik başlangyçlary Türkmenistanyň tebigy serişdelerini rejeli peýdalanmaga, olary taýýar önüme öwürmek boýunça sazlaşykly senagat ulgamyny kemala getirmäge esaslanýar. Şol maksat bilen ýokary tehnologiýaly senagat kärhanalarynyň işine iri maýa goýumlaryny çekmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Şeýlelikde, hususy telekeçiler we daşary ýurtly maýadarlar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyň täze sepgitlerine ýetilýär.

Ykdysady ulgamda hyzmatdaşlyk Türkmenistanyň daşary syýasatynda wajyp ugurlaryň biridir. Soňky ýyllarda iri maýa goýumlary çekmegiň hasabyna halk hojalygynyň esasy pudaklaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça netijeli işler amala aşyryldy. Goňşy döwletler bilen hyzmatdaşlykda birnäçe halkara taslamalar durmuşa geçirildi. Halkara ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmak bilen birlikde, hususy toplumy ösdürmek üçin amatly şertleri döretmek milli Liderimiziň döwlet syýasatynyň esasy wezipeleriniň hatarynda durýar. Ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge ukyply bolan telekeçilige uly gyzyklanma bildirilýär hem-de kiçi we orta telekeçiligiň netijeli ösdürilmegi üçin zerur bolan ähli şertler döredilýär. Telekeçileriň hukuk taýdan goraglylygy we olara degişli kepillikleri bermek bilen baglanyşykly meselelere aýratyn üns berilýär. Bular bilen bir hatarda, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» gelip çykýan wezipelere laýyklykda, sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden hem giňden peýdalanylýar. Ulgama döwrebap tehnologiýalar yzygiderli ornaşdyrylýar, nagt däl hasaplaşyk serişdelerinden we häzirki zaman tejribesinden peýdalanylýar.

Umuman, milli ykdysadyýetimizi ösdürmek boýunça alnyp barylan oýlanyşykly döwlet syýasaty düýpli nazary bilimlere, öňdebaryjy usullara we döwrebap tehnologiýalara esaslanýar. Ýurdumyzda şeýle giň gerimli işleriň durmuşa geçirilmegi ugrunda yzygiderli alada edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun!

Ogulnar MERIŞEWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň talyby.

Milli Liderimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzda bank hyzmatlary barha döwrebaplaşýar. Ýurdumyzyň banklarynyň işiniň tapgyrlaýyn sanly ulgama geçirilmegi müşderiler üçin hem giň mümkinçilikleri döredýär.

Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik banky hem döwrebap bank hyzmatlary bilen gazanylýan üstünliklere özüniň saldamly goşandyny goşup gelýär. 2020-nji ýyl bankymyz üçin taryhy ähmiýetli ýyl boldy. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» we «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» göz öňünde tutulan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek we ýurdumyzyň gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň «Halkbank» döwlet täjirçilik bankynyň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, ony açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bolan Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankyna öwürmek baradaky Karara gol çekdi.

Bu gün bagtyýar zamanamyzyň özgertmeleri bilen deň gadam urýan bankymyz hem öz işlerine täzeçillikleri yzygiderli ornaşdyrýar. Bu täzeçillik we döwrebaplyk bankyň soňky ýyllarda alyp barýan işlerinde aýdyň şöhlelenýär. Müşderilere hödürlenilýän döwrebap hyzmatlaryň netijeleri anyk sanlarda we takyk maglumatlarda beýanyny tapyp, bankyň umumy girdejilerine hem oňyn täsirini ýetirýär. Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň ähli hyzmatlaryndan 2020-nji ýylda gazanan girdejisi 2019-njy ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 117 göterim artdy. Bankyň 2020-nji ýyldaky arassa peýdasy barada aýdylanda, 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 118 göterim ösüş gazanyldy.

2021-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndaky ýagdaýa görä, bankymyz tarapyndan müşderilerimize bank kartlarynyň jemi 405 müňe golaýy paýlanyp berildi we ýurdumyz boýunça 8 müňden gowrak söwda we hyzmat ediş nokatlarynda töleg terminallary gurnalyp, bank kartlary arkaly nagt däl hasaplaşyklary geçirmäge mümkinçilik döredildi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ilkinji gününe çenli bankymyz tarapyndan ornaşdyrylan bankomatlaryň umumy sanynyň hem 144-e ýetendigini bellemek gerek.

Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň «Prossesing» merkezi tarapyndan «Altyn asyr» kartly töleg ulgamy boýunça 2020-nji ýylda geçirilen amallaryň möçberi 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 123 göterim ýokarlandy. Şeýle hem bank kartlary bilen amala aşyrylan amallaryň nagt däl hasaplaşyklarynyň möçberi 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende üç essä golaý artdy.

2020-nji ýylda Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň hyzmatlarynyň sanynyň hem ep-esli ýokarlanandygyny guwanç bilen nygtamak isleýäris. Geçen ýyl bankymyz öz müşderilerine täze döwrebap hyzmatlaryň ýene-de birnäçesini hödürlemegi ýola goýdy. Şolaryň hatarynda «Cash back» hyzmatyny, «Halkbank terminal» mobil ulgamyny, «Owerdraft karty», «Talyp tölegi» onlaýn-hyzmatyny, «Onlaýn-ýüzlenme» hyzmatyny görkezmek bolar. Sanly ulgamyň döwrebap mümkinçiliklerine esaslanýan bu hyzmatlaryň her biri müşderiler üçin uly ýeňillikleri elýeterli etdi.

Bankyň ýeňillikli karz hyzmatlary ýyldan-ýyla barha kämilleşdirilýär. Olaryň sany hem barha artdyrylýar. Şeýle hyzmatlaryň iň täzeleriniň hatarynda «Owerdraft», «Haly satyn almak üçin» bank karzlaryny we kiçi göwrümli karzlary mysal getirmek bolar. Dünýä tejribesinde giňden peýdalanylýan owerdraft karzy Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynda hem işe girizildi. Munuň üçin bankyň müşderileri ýöriteleşdirilen bank kartlary bilen üpjün edildi. Ýeňillikli karzyň bu görnüşi geljek aýdaky girdejiniň belli bir möçberini öňünden karz almaga mümkinçilik berýär.

Köp sanly ýüztutmalary nazara alyp, bankymyz özüniň karz hyzmatlarynyň hataryna haly satyn almak maksatlaryna gönükdirilen ýeňillikli karzlary hem goşdy. Bu hyzmat arkaly haly satyn almak isleýän watandaşlarymyz bankdan ýeňillikli şertlerde 30 müň manada çenli karz serişdelerini alyp bilerler. Karz hyzmatlarynyň bu görnüşi öýlerimizi döwrebap we milli öwüşginleriň sazlaşygynda bezemäge ýardam edýär. Bulardan başga-da, Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik banky öz müşderilerine kiçi göwrümli, ipoteka, ýaş maşgalalar üçin sarp ediş karzlaryny hem hödürleýär.

Bankymyzyň dürli görnüşli goýum hyzmatlaryny ýerine ýetirýändigini hem aýratyn nygtamak gerek. Olar bankyň müşderilerine özleriniň süýşürintgilerini goşmaça girdejä öwürmäge ajaýyp mümkinçilikleri döredýär. Indi birnäçe ýyldan bäri ildeşlerimiz «Halkbank» tarapyndan hödürlenilýän «Talap edilýänçä» (ýyllyk 6 göterime çenli), «Hemaýat» (ýyllyk 10 göterime çenli), «Gahrymanlar» (ýyllyk 10 göterime çenli), «Beýik Galkynyş» (ýyllyk 10 göterime çenli), «Ruhubelent» (ýyllyk 8 göterime çenli), «Bagtyýar nesiller» (ýyllyk 10 göterime çenli) ýaly goýum hyzmatlaryndan peýdalanyp gelýärler.

Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze hyzmatlary ozaldan hereket edip gelýän «Internet-bank», «Mobil-bank» ýaly döwrebap hyzmatlaryň üstüni ýetirdi. Bankymyzyň geçen ýylda täze açylan döwrebap hyzmatlary nagt däl hasaplaşyklar arkaly aýlyk bank kartlardan goşmaça girdeji almaga, olary ykjam telefonlara ornaşdyrylan ýörite programma arkaly dolandyrmaga, bank kartynda ýeterlik serişde bolmadyk wagtynda indiki aýda geljek serişdeleriň 50 göterimine çenli karz almaga, tölegli esasda bilim alýan talyplaryň okuw üçin töleglerini banka barmazdan, internetiň üsti bilen geçirmäge we karzlaryň dürli görnüşlerini almak üçin resminamalary bankyň resmi internet sahypasynda onlaýn-ýüzlenme arkaly ýollamaga mümkinçilikleri döredýär. Bu bolsa müşderileriň wagtyny ep-esli tygşytlamaga ýardam edýär.

Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik banky öz işine täzeçillikleri ornaşdyryp, müşderilere döwrebap hyzmatlary hödürlemek arkaly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly senesiniň dabaralanýan ýylyny uly üstünliklere beslemegi maksat edinýär. Hormatly Prezidentimiziň döredip berýän giň şertleri esasynda biziň maksatlarymyzyň myrat tapmagy we ýurdumyzyň bank ulgamynyň hem dünýä derejesine çykmagy bizi örän begendirýär. Hut şonuň üçinem, ýurdumyzda giň gerimli özgertmeleri amala aşyrýan Arkadag Prezidentimiziň il-günüň bagtyýar şu gününe we nurana geljegine gönükdirilen işleriniň mundan beýläk hem rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris!

Maýa MOLLAÝEWA,

Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň Maliýe ykdysady seljeriş we usulyýet müdirliginiň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji.

Hormatly Prezidentimiz öz belent wezipesini ýerine ýetirmäge girişen ilkinji günlerinden döwleti dolandyrmakda ata-baba ýörelgelerinden pugta goldanyp, ösüşleriň, öňe gitmegiň milli ýolunyň nusgasyny işläp düzdi. Bu bolsa tutuş ykdysadyýetiň hem ösüşlerini kesgitledi. Döwletimiziň syýasatynda Oguz ýörelgeleriniň — döwletlilik ýörelgesiniň berk binýadynyň goýulmagy il-ýurduň ykbalynyň barha ýokary göterilmegine getirdi. Döwletimiziň geljek döwürdäki syýasatynda hem bu ugurlara berilýän ünsi güýçlendirmek möhüm wezipe hasap edilýär. Munuň özi döwletiň uzakmöhletli strategiýasy hökmünde çykyş edýär.

Ýurdumyzda geçirilýän giň möçberli özgertmeler milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini tassyklaýar. Türkmenistan ösüşiň özüni ödän, ata-baba ýörelgelerinden ugur alýan döwletlilik ýörelgesi bilen ynamly öňe gidip, halkyny ýaşaýşyň has kämil hem-de eşretli derejelerine ýetirmäge çalyşýar. Hormatly Prezidentimiziň döwleti dolandyryp başlan gününden Oguz ýörelgelerini dowam etdirmegi, halka daýanyp, halk bilen düýpli özgertmeleri durmuşa geçirip başlamagy il-ýurduň geljeginiň has-da röwşen boljakdygyny buşlady.

Biz bu gün Türkmenistanyň ykdysadyýetine özgertmeler arkaly çaltlandyrylan ösüşiň nusgasynyň mahsus bolup durýandygyny äşgär görýäris. Munuň özi ýurdumyzda bazar ykdysadyýetiniň durmuşa gönükdirilen milli nusgasynyň kemala getirilmegi bilen hem baglanyşyklydyr. Ykdysady ösüşleri gazanmak we olary berkitmek üçin şeýle nusganyň saýlanylyp alynmagy ýöne ýerden däldir. Onuň köptaraplaýyn ösüşlere getirýändigi dünýä ýurtlarynyň tejribesinden görünýär. Ösüşiň uzakmöhletli strategiýasynyň işlenilip düzülmegi we onuň üstünlikli durmuşa geçirilip ugramagy üstünlikleriň esasy çeşmesi boldy. Oňa laýyklykda geçen ýyllarda ykdysadyýetiň öňe gitmegine itergi beriji güýç hasap edilýän, ykdysadyýeti sazlaşykly alyp barmaga ýardam berýän göni we gytaklaýyn usullaryň toplumyndan ybarat bolan hojalyk mehanizminiň netijeli işläp ugrandygyny görmek bolýar.

Ýurdumyzyň özüne mahsus bolan hojalyk mehanizmini saýlap almagy eýýäm üstünligiň ýarysydyr. Ýaşaýyş-durmuşymyzyň barha özgermegi we islegleriň ösmegi hojalyk mehanizminiň şol bir durkuna durmazlygyny hem talap edýär. Şonuň üçin eýeçiligiň dürli görnüşleriniň goraglylygy güýçlendirilýär, maliýe-karz we salgytlar ulgamy, bäsdeşligi ösdürmek syýasaty, bahalar we girdejiler syýasaty, geljekki ýagdaýlary çaklamak ýaly hojalyk mehanizmini düzýän usullar ýene-de yzygiderli kämilleşdirilýär. Şol bir wagtyň özünde ykdysady ösüşiň depgininiň ilatyň ösüş depgininden elmydama ýokary bolmalydygyna aýratyn üns berilýär. Ykdysadyýetçileriň pikirlerine görä, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagynyň üpjün edilmegi bu ýagdaýa berk baglydyr. Hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynda şeýle kadalar berk göz öňünde tutulýar. Ýurdumyzyň intellektual kuwwaty ösdürilýär. Milli baýlyklarymyz il-ýurt üçin ýerlikli ulanylýar. Biziň ykdysady-durmuş ösüşlerimizi kesgitleýän Milli Maksatnamalaryň, meýilnamalaryň we konsepsiýalaryň uly topary herekete girizildi. Olarda ýurduň durmuş-ykdysady ösüşi, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek, durmuş-ynsanperwer ylymlaryny ösdürmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek, öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak, dürli görnüşli elektron enjamlary öndürmek boýunça kärhanalary döretmek, kiçi we orta telekeçiligi goldamak we başga-da dürli ugurlar boýunça ösüşleri üpjün edýän wezipeleriň oňyn çözgütleri öz beýanyny tapýar. Iň bir guwandyryjy ýeri, şol öňünden kesgitlenilen wezipeleriň iş ýüzünde amala eýýäm aşyrylýandygydyr. Şonuň bilen baglanyşykly türkmen ykdysadyýetiniň täsir ediş çägi günsaýyn giňeýär.

Türkmen gazy, elektrik energiýasy dünýäniň ençeme döwletlerine eksport edilýär, kondisionerler, kompýuterler, smart telewizorlar, telefonlar özümizde öndürilýär. Türkmenistan — Hytaý, Türkmenistan — Gazagystan — Russiýa gaz geçirijisi, Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demirýol geçelgesi, diňe ýurdumyzyň däl, eýsem, sebitiň, hatda beýleki dünýä ýurtlarynyň hem bähbitlerinden ugur alýar. Şeýle transmilli ulag ulgamy ygtybarly halkara gatnaşyklaryny üpjün edýär. Ýurdumyzda döwrebap ulag we aragatnaşyk ulgamy döredildi, paýtagtymyzda we welaýatlarda döwrebap uçar menzilleri guruldy, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli döwrebap ýol gurulýar. Şu ýylyň başynda Akina — Andhoý (Owganystan Yslam Respublikasy) menzilleriniň arasyndaky 30 kilometrlik demir ýoly ulanylmaga berildi, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt bolan 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgam, şeýle hem ýurtlarymyzyň arasyndaky Ymamnazar — Akina hem-de Serhetabat — Turgundy optiki-süýümli halkara ulgam işe girizildi. Edil şol desgalaryň açylan günlerinde Lebap welaýatynda iş saparynda bolan hormatly Prezidentimiz welaýatyň çägindäki «Malaý» gaz ýatagynda kuwwaty gazyň 30 milliard kub metrini akdyrmaga barabar bolan gaz gysyjy desganyň işe girizilmegine hem ak pata berdi. Olar daşary ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge uly mümkinçilik berýär.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwrüniň her güni türkmeniň täze taryhyna barha ajaýyp ýazgylary ýazýar: sebit we dünýä ähmiýetli iri taslamalar amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň içerisinde döwrebap obalar we şäherçeler gurulýar. Pudaklaryň ählisinde dünýä ülňülerine laýyk gelýän önümçilikler işe girizilýär. Bu bolsa eýýäm dürli ugurlarda artykmaçlyklary döredýär, hemişelik hyzmatdaşlaryň sanyny köpeldýär. Kuwwatly ykdysadyýetiň bar ýerinde ekerançylyk medeniýeti ösýär. Ýurduň dänä bolan islegini üpjün etmek azyk garaşsyzlygynyň iň möhüm görkezijileriniň biri bolup durýar. Obasenagat toplumy ösýär. Oba hojalyk önümlerini öndürijiler üçin dürli salgyt ýeňillikleri hereket edýär. Wagtyň geçmegi bilen eýýäm dünýä bazarynda ýurdumyzyň durnukly orny kemala gelýär we girdejiler ýokarlanýar. Häzirki wagtda bazar ykdysadyýetine geçýän ýurt bolan Türkmenistan ilatynyň jan başyna düşýän girdejileriniň derejesi boýunça ortaçadan ýokary bolan ýurtlaryň hataryna degişli hasap edilýär, onuň ösen ýurtlaryň hataryndaky durnukly orny barha pugtalanýar.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan nusgalyk derejä götermek, ilatyň ýaşaýyş derejesini dünýäniň ösen ýurtlarynyň derejesine ýetirmek ykdysadyýetiň üstüne ýüklenilýän baş wezipedir. Bu wezipäniň çözgütleriniň ýurdumyzda türkmeniň taryhy gymmatlyklaryny nazara almak bilen döwletimiziň hukuk esaslaryny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak, jemgyýetimizi ruhy taýdan has-da kämilleşdirmek, bilimi, ylmy we medeniýeti, sporty yzygiderli ösdürmek, halkara hyzmatdaşlyga işjeň goşulyşmak ýaly esasy wezipeleriň sazlaşykly durmuşa geçirilişi bilen baglanyşyklydygy ünsden düşürilmeýär.

Aslynda, ykdysadyýet durmuş bilen manydaşdyr. Jemgyýetiň ýaşaýyş derejesi ykdysadyýet bilen ölçelýär. Ykdysadyýet döwlet gurluşynyň möhüm düzüm bölegini düzýär. Ykdysadyýetiň kämil, sazlaşykly hem çeýe ösüşlerini üpjün edýän milli nusgasy diňe bir döwürdeşlerimiziň ýaşaýşyny däl, eýsem, asudalygyny hem üpjün edýär. Sebäbi ata-babalarymyzdan gelýän milli ýörelgelerimiz täzeçe röwüşlerde baýlaşdyrylyp, yzygiderli ösdürilýär. Il-ýurduň ykbalyna degişli möhüm meseleler hakynda döwlet Baştutanymyz bilen birlikde üýşülip, agzybirlikde maslahat edilýär. Geňeşli edilen işiň döwletiň we jemgyýetiň özara sazlaşykly ösüşine ýetirýän oňyn täsiri bir başga bolýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde döwlet gurluşyna we jemgyýetiň ösüşine, ykdysadyýete aýratyn uly täsirini ýetiren meseleler boýunça taryhy kararlar we çözgütler kabul edilýär. Bular örän buýsandyryjy we galkyndyryjy wakalar bolup ýaşaýyş-durmuşymyza täze bir öwüşgin berýär, onuň manysyny has goýazylandyrýar. Şolaryň netijesinde döwletimiziň we jemgyýetimiziň milli demokratiýanyň ösüşiniň täze bir belentligine gelýändigini, kanun çykaryjylyk ulgamynda dünýä tejribesiniň goldanylýandygyny görýäris. Ösüşleriň hukuk esaslary her näçe berkidildigisaýyn olar şonça-da çuňlaşmak bilen. Olarda aýdyň ertirlerimiziň rowaçlygynyň, ykdysadyýetiň artýan kuwwatynyň bardygyny ynam bilen aýdyp bolar.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan işlenilip düzülen ykdysady strategiýa laýyklykda innowasion tehnologiýalaryň önümçilige giňden ornaşdyrylyp başlamagy ýurdumyz üçin örän bähbitli boldy. Bu ýagdaý maksatly tapgyrlar boýunça ösýän milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlyklaryny güýçlendirdi, onuň dünýä ykdysadyýetiniň düzüminde döwrebaplaşmagyna, bäsdeşlige ukyplylygyna getirdi. Ýurdumyz şu ugurda zerur bolan ösen senagatly ýurda öwrüldi, tutuş ykdysadyýetimiz innowasion ösüşler ýoly bilen barýar. Bu ösüşler mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna barýan döwletimiziň geljegini has-da röwşen görkezýär.

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

žurnalist.

Etrapdaky «Mekan» agyz suw desgasy öňümizdäki martda 6 ýaşyny doldurýar. Desganyň işläp gelýän alty ýyly ýerli ýaşaýjylara, belki, altmyş ýyllyk höziri bagyşlady. Çünki ýerasty çeşmelerden suwy göni alyp içäýmek hem ýaramly welin, ony ýörite ulgam arkaly arassalap içmegiň nepi gas güýçli. Bir gije-gündizde 1500 kub metr suwy arassalamaga mümkinçiligi bolan desga daýhan birleşigiň üç obasynda 620-ä golaý hojalygy arassa agyz suwy bilen üpjün edýär.

Desga gözbaşyny 2 kilometre golaý uzaklykda ýerleşýän dik guýularyň bäşisinden alýar. Her biriniň çuňlugy 35 metr bolan guýularyň suwy ýörite turbalar bilen desga çenli getirilýär. Bu ýerde suwy birinji we ikinji süzgüçler «kabul edýärler». Olaryň ikisi hem şol bir wezipäni ýerine ýetirýär. Olar sagatda 100 kub metre çenli suwy arassalamaga ukyplydyr.

Süzgüçden geçen suw çig suw howdanyna gelýär. Hut şu ýerde-de suwuň çökündileri çökdürilip, düzümine bellenilen mukdarda hlor goşulýar. Taýyn bolan suw ikinji howdana geçirilýär. Ýeri gelende aýtsak, howdanlaryň her birine 350 kub metr suw sygýar. Biziň bu ýerde bolan günümizde olarda 280 kub metrden gowrak suw bar eken.

Aslynda, ikinji howuzda ilata ugradylmaga ýaramly suw toplanylýar. Kuwwatly suw göterijileriniň üçüsi olary oba ýaşaýjylaryna çenli güýçli bat bilen itekleýär. Ýöne desgada suwy ýene bir tapgyrda ― ultraşöhleler arkaly arassalamak hem ýola goýlupdyr. Bu bölümde suw 99 göterime çenli arassalanylýar.

― Desgada Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň we Hytaý Halk Respublikasynyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň enjamlary ornaşdyryldy. Merkezi binadaky operatorlar otagyndan suwuň ýerasty çeşmede alynýan ýerinden tä ilata ugradylýan aralygyna çenli gözegçilik etmäge doly mümkinçilik bar. Bu bolsa işleriň aglaba bölegini awtomatlaşdyrylan görnüşde dolandyrmaga mümkinçilik berýär ― diýip, gözegçi ussa Laçyn Ilmyradowa gürrüň berýär.

Biz desganyň barlaghanasynda alnyp barylýan işler bilen hem tanyşdyk. Hünärmen Gyzlarbegi Ysmaýylowanyň gürrüň berşi ýaly, bu ýere howdanlaryň ikisinden hem suw gelýär. Olardan alynýan nusgalar ýörite barlaglardan geçirilip, suwuň içmäge ýaramlylygy barada kepilnama alynýar. Suw diňe barlaghana hünärmenleriniň rugsady bilen ilata ugradylýar. Ýeri gelende aýtsak, howdanlardaky suw her bir sagatdan barlanylyp durulýar.

Desganyň esasy hünärmenleriniň biri Atageldi Allaberdiýew bolsa bu ýerde arassalanylýan suwuň «Mekan» daýhan birleşiginiň üç obasynyň ― Mekan, Müsür we Dänajy obalarynyň ilatyna ýetirilýändigini gürrüň berýär. Ýokarda-da belleýşimiz ýaly, «Mekan» agyz suw desgasynda arassalanylýan suwdan 620-ä golaý hojalyk peýdalanýar. Gyşda arassa agyz suwuna bolan talabyň azdygy sebäpli şu günler bir gije-gündizde 700 kub metr çemesi suw ugradylýan bolsa, tomusda bu mukdary iki essä çenli köpeltmäge mümkinçilik bar.

Bir teşnäni gandyrmak ― uly sogap. Bu ýerde zähmet çekýän 30-a golaý işgär bolsa müňlerçe adama arassa suw bagyşlaýar. Şeýle agyz suw desgalarynyň welaýatymyzyň beýleki etraplarynda hem gurulmagy tutuş sebitde arassa agyz suwuna bolan islegiň kanagatlandyrylýandygyny görkezýär. Munuň üçin olar hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş aýdýarlar.

Hormatly Prezidentimiz söwda toplumyny ösdürmek boýunça maslahat geçirdi

5-nji fewralda milli Liderimiz sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda geçen ýyl ýurdumyzyň söwda toplumyny ösdürmek ugrunda alnyp barlan işleriň netijelerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz söwda toplumynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmekde esasy pudaklaryň biridigini nygtady. Şoňa görä-de, bu ugurda ýetilen sepgitler, ýurdumyzda azyk bolçulygyny we halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek köp babatda bu pudagyň netijeli ösdürilmegine hem baglydyr. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, häzirki wagtda söwda, dokma we telekeçilik pudaklaryny ösdürmäge köp möçberde maýa goýumlaryny goýýandygymyza garamazdan, heniz bu ugurda kemçilikler we ulanylmaýan mümkinçilikler örän köp. Şulardan ugur alnyp, iş maslahatynyň dowamynda häzirki ýagdaýda söwda toplumynyň işini guramagyň, onuň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, şu ýyl ähli döwlet maksatnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmek üçin toplumda amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini çaltlandyrmagyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şoňa görä, milli Liderimiz söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar, dokma senagaty ministrleriniň, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň, «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň, Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlyklarynyň degişli ugurlarda geçen ýyl ýerine ýetirilen işleriň netijeleri baradaky hasabatlaryny diňledi. Döwlet Baştutanymyz degişli ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Obasenagat toplumyna gözegçilik edýän wise-premýer hormatly Prezidentimize dürli görnüşli oba hojalyk ekinlerini, miweli baglary, üzümi ösdürip ýetişdirmek hem-de beýleki önümçilik işlerini alyp barmak maksady bilen, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna uzakmöhletleýin peýdalanmak üçin ýer bölekleriniň yzygiderli bölünip berilýändigi barada hasabat berdi. Milli Liderimiz bu ugurdaky işleri mundan beýläk-de dowam etmegiň zerurdygy barada aýdyp, degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Iş maslahatynda ykdysadyýet we maliýe ulgamlaryna gözegçilik edýän wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, durnukly ösüş depginini saklap galmak maksady bilen, söwda toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny yzygiderli seljermek boýunça öňde durýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Hormatly Prezidentimiz söwda toplumyna degişli düzümleriň hemişe üns merkezinde bolmalydygyny, şol sanda hususy telekeçilik üçin oňaýly şertleriň döredilmelidigini belledi.

Söwda toplumyna gözegçilik edýän wise-premýer 2020-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri, şu ýyl geçiriljek işleriň meýilnamasy barada hasabat berdi. Şeýle hem azyk bolçulygyny üpjün etmek, eksport ugurly senagat hem-de gaýtadan işleýän önümçilikleri döretmek boýunça çäreler görülýär. Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň mukdaryny artdyrmagyň zerurdygyny nygtady. Döwlet tarapyndan ykdysadyýetiň hususy ulgamyny goldamagy güýçlendirmek, şol sanda kiçi we orta telekeçilige maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn kömegini bermek zerurdyr. Sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly söwdany guramagyň döwrebap düzümini kemala getirmek boýunça işler döwrüň talabyna gabat gelmelidir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Maslahaty jemlemek bilen, hormatly Prezidentimiz toplumyň işini gowulandyrmak üçin şu ýyl hemmeleriň örän köp işlemelidigini aýtdy. Häzirki döwürde toplumda bar bolan önümçilik kuwwatyny doly peýdalanmak, ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda pudaga sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmak, söwda toplumynyň önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň netijeli usullaryny ulanmak, önümçilige daşary ýurt maýa goýumlaryny has köp çekmek wajypdyr. Milli Liderimiz bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

"Nesil".

Milli Liderimiz ulag-aragatnaşyk toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi

6-njy fewralda döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň, şeýle hem ugurdaş ýokary okuw mekdepleriň rektorlarynyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi.

Geçen ýylda ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk ulgamynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny açyp, hormatly Prezidentimiz bu ugruň milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetinde emele gelen çylşyrymly ýagdaý zerarly bu pudaklarda käbir kynçylyklar ýüze çykýar, bu bolsa olaryň önümçilik we maliýe görkezijilerine ýaramaz täsir edýär. Şoňa görä, iş maslahatynda ulag we aragatnaşyk ulgamynyň ösüş depginlerini ýokarlandyrmak maksady bilen, işleri sazlaşykly guramaga degişli meselelere seredildi.

Şoňa görä, milli Liderimiz degişli yzygiderlilikde «Türkmendemirýollary», «Türkmenaragatnaşyk», «Türkmenawtoulaglary», «Türkmenhowaýollary», «Türkmendeňizderýaýollary» agentlikleriniň başlyklarynyň ýolbaşçylyk edýän ulgamlarynda geçen ýyl boýunça ýerine ýetirilen işleriň ýagdaýy baradaky hasabatlaryny diňledi. Döwlet Baştutanymyz degişli ulgamlaryň işini kämilleşdirmek bilen bagly wezipelere ünsi çekip, anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz bilim, saglygy goraýyş we sport ulgamyna gözegçilik edýän wise-premýeri göni wideoaragatnaşyga çagyryp, Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň rektoryna söz berdi. Rektoryň hasabatynda bellenilişi ýaly, ýokary okuw mekdebiniň bilim portaly, elektron web-saýty döredildi. Kazanyň milli barlag tehniki uniwersitetiniň hem-de Astrahanyň Deňiz we derýa ulaglary Hazar institutynyň arasynda Özara düşünişmek hakynda gol çekilen Ähtnamalara laýyklykda, netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Hasabaty diňläp, milli Liderimiz institutda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi we rektora birnäçe tabşyryklary berdi.

Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň rektorynyň hasabatynda döwlet Baştutanymyzyň goldaw bermeginde «Türkmenaragatnaşyk» agentligi bilen institutyň hojalyk hasaplaşygy esasynda işleýän «Sanly çözgüt — IT meýdança» hojalyk jemgyýetiniň döredilendigi, dünýäniň abraýly ugurdaş ýokary okuw mekdepleri, bilim edaralary we kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk edilýändigi bellenildi. Hasabaty diňläp, hormatly Prezidentimiz institutda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirip, «TürkmenÄlem 520E» milli emeli aragatnaşyk hemrasynyň ikinji nobatdakysyny äleme çykarmak bilen baglanyşykly taýýarlyk işlerine möhüm ähmiýet berilmelidigini aýtdy, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Ulag we kommunikasiýa toplumlaryna gözegçilik edýän wise-premýer 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we şu ýyl üçin bellenen meýilnamalar barada hasabat berdi. Şu döwürde toplumyň önümçilik meýilnamasy 123 göterim berjaý edildi. Milli Liderimiz ulgamda işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça amala aşyrylýan çäreleriň depginleriniň pesdigini belledi we bu ugurda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi, anyk tabşyryklary berdi.

Ykdysadyýet we maliýe ulgamlaryna gözegçilik edýän wise-premýer ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumynyň düzümleriniň maliýe-ykdysady ýagdaýy, pudagara gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek boýunça amala aşyrylýan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyz bu wezipeleriň amala aşyrylyşyna berk gözegçilik etmek barada tabşyryklary berdi.

Maslahaty jemlemek bilen, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumynyň işini netijeli ýola goýmak üçin ýygnananlaryň ählisiniň zerur çäreleri görmelidigini aýtdy. Toplumyň edara-kärhanalarynyň önümçilik görkezijilerini ýokarlandyrmak, girdejilerini artdyrmak üçin zerur tagallalaryň edilmelidigini ýatlatdy. Milli Liderimiz bellenilen ilkinji nobatdaky wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk tabşyryklary berdi.

Sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny jemläp, döwlet Baştutanymyz oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

"Nesil".

Söwda toplumy ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmekde esasy pudaklaryň biri bolup durýar. Şoňa görä-de, bu ugurda ýetilen sepgitler, ýurdumyzda azyk bolçulygyny we halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek köp babatda bu pudagyň netijeli ösdürilmegine hem baglydyr.

Soňky ýyllarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary bilen bu möhüm toplumy ösdürmek üçin uly möçberdäki maýa serişdeleri goýberildi, onuň maddy-enjamlaýyn binýady has-da berkidildi, bu ulgamda halkara gatnaşyklary giňeldildi.

Şeýle hem azyk bolçulygyny üpjün etmek, eksport ugurly senagat hem-de gaýtadan işleýän önümçilikleri döretmek boýunça çäreler görülýär.

Bular barada hormatly Prezidentimiziň sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda golaýda geçiren iş maslahatynda giňişleýin gürrüň edildi. Onda geçen ýyl ýurdumyzyň söwda toplumyny ösdürmek ugrunda alnyp barlan işleriň netijelerine garaldy.

Milli Liderimiz degişli ýolbaşçylaryň hasabatlaryny diňläp, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan durmuş özgertmelerini üstünlikli amala aşyrmak hem-de bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek bilen baglylykda, söwda toplumynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz söwda toplumynyň her bir düzüminiň öňünde anyk wezipeleri goýdy.

Häzirki döwürde toplumda bar bolan önümçilik kuwwatyny doly peýdalanmak, ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda pudaga sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmak, söwda toplumynyň önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň netijeli usullaryny ulanmak, önümçilige daşary ýurt maýa goýumlaryny has köp çekmek wajypdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlara baglylykda içerki bazaryň azyk we ilkinji nobatda zerur bolan beýleki harytlar bilen üpjünçiligini berk gözegçilikde saklamagyň, Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk ýubileý ýylynda bazarlarda we dükanlarda haryt bolçulygyny döretmek boýunça zerur işleri geçirmegiň wajypdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlete dahylsyz ulgamyň öňünde durýan wezipelere geçip, häzirki wagtda döwlete dahylsyz pudagyň jemi içerki önümdäki paýynyň 70 göterime barabardygyny aýtdy. 2021-nji ýylda onuň paýyny 70,6 göterime ýetirmek göz öňünde tutulmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi goldamaga gönükdirilen çäreleriň dowam etdirilmelidigine, milli ykdysadyýetiň hususy pudagyny ösdürmäge, häzirki zaman telekeçilik ulgamyny döretmäge ýardam berilmelidigine, öndürilýän önümleriň eksport edilýän möçberini artdyrmakda usulyýet kömeginiň edilmelidigine, hususy taraplara harytlary ýerlemegiň täze bazarlaryny we görnüşlerini gözlemekde goldaw berilmelidigine ünsi çekdi.

Kiçi we orta kärhanalaryň mümkinçiligini ýokarlandyrmak maksady bilen, işewürligi goldamagyň ýerli merkezleriniň işini giňeltmek, kärhanalary dolandyrmak, marketingi we telekeçiligi ösdürmek, maliýe serişdelerini çekmek boýunça hyzmatlary ýola goýmak zerurdyr.

2020 — 2021-nji ýyllar üçin çökgünlige garşy maksatnama laýyklykda, eksportyň möçberini artdyrmak we 2021 — 2025-nji ýyllarda import harytlarynyň ornuny tutýan önümleriň ýurdumyzda öndürilýän önümçiliklerini döretmek boýunça maksatnamanyň taslamasyny taýýarlamagy çaltlandyrmak wajypdyr.

Döwlet Baştutanymyz söwda toplumynyň ýolbaşçylaryna bu taslamany Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň birinji çärýeginiň jemlerine bagyşlanan mejlisinde seretmek üçin hödürlemegi tabşyrdy. Milli Liderimiz şu tabşyryklardan netije çykaryp, bellenilen wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek barada toplumyň ýolbaşçylaryna görkezme berdi.

«Aşgabat».

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda, ýurdumyzda ulag we kommunikasiýa ulgamlaryny ösdürmekde düýpli işler durmuşa geçirilýär. Kommunikasiýa giň manysynda ulag, ýolagçy, ýük gatnawlarynyň geçirilmegini, aragatnaşygy: telefon, teleradio alyp eşitdirişleri, häzirki ösen täze tehnologiýalar zamanasynda interneti, sanly ulgamy we beýlekileri öz içine alýar. Şeýlelikde, ol ulag infrastrukturasyny, aragatnaşygyň iň täze serişdelerini hem özünde jemleýär.

Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzyň awtoulag we demir ýollaryny, deňiz, derýa hem-de howa ýollaryny zamanabap kämilleşdirmek, olary infrastrukturalaýyn ösdürmek babatda edýän tagallalary, durmuşa geçirilýän taslamalar ýurdumyzda multimodal ulag geçelgelerini döretmäge, şonuň netijesinde Türkmenistany sebitde iri ulag-logistika merkezine öwürmäge mümkinçilik döredýär.

Demir ýollarynda iň häzirki zaman aragatnaşyk serişdeleriniň bolmagy özara habarlary tiz we ýokary hilli alyşmaga, ýük hem ýolagçy gatnawlarynyň amala aşyrylyşyna uzak aralykdan gözegçilik etmäge mümkinçilik berýär.

Optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy häzirki zaman aragatnaşyk kommunikasiýasynyň iň täze gazananlarynyň biri bolmak bilen, internet ulgamynyň saz işlemegine, telefon aragatnaşygynyň kämil guralmagyna ýardam edýär. Ol ýolagçy we ýük gatnawlaryny amala aşyrýan demir ýol düzümleriniň sazlaşykly hereketlerini gözegçilikde saklamaga, eger ýol ugrunda howply ýagdaý bar bolsa, ony öňünden duýdurmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de, optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy uzak aralykdan göni audio we wideo aragatnaşyklary amala aşyrmagyň hem möhüm serişdesi we guralydyr.

Häzirki döwürde milli Liderimiziň tagallasy bilen, ýurdumyzyň her bir pudagynda sanly dolandyryş ulgamyna geçmekde optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy binýatlyk esasy bolup durýar. Ol ulgamlaryň işinde amallaryň tiz amala aşyrylmagynda, hasabatlylygy talabalaýyk derejede ýöretmekde giň mümkinçilikleri döredýär.

Ýurdumyzda ulag, kommunikasiýa, aragatnaşyk ulgamlaryny ösdürýän Gahryman Arkadagymyza uzak ömür, berk jan saglygyny arzuw edýäris.

Süleýman SEITOW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýa we informatika institutynyň talyby.