Aşgabat, 8-nji iýun (TDH). Şu gün Wengriýanyň Premýer-ministri Wiktor Orbanyň Türkmenistana iki günlük resmi sapary başlandy. 

Iki dostlukly ýurduň Döwlet baýdaklary bilen bezelen Aşgabadyň Halkara howa menzilinde Wengriýanyň Hökümetiniň Baştutanyny resmi adamlar garşyladylar. Uçaryň golaýynda haly düşelen ýodajygyň ugrunda Hormat garawuly nyzama düzüldi. Asylly däbe görä, milli lybasly oglan we gyz belent mertebeli myhmana duz-çörek hödürleýärler we gül dessesini gowşurýarlar. 

Türkmenistanyň Ýewropa Bileleşiginiň ýurtlary bilen gatnaşyklarynyň has işjeňleşen döwründe Wengriýanyň Hökümetiniň Baştutanynyň sapary ýurdumyzyň abraýynyň belende galýandygynyň we durmuşa geçirýän daşary syýasatynyň netijeliliginiň nobatdaky subutnamasydyr. Ählumumy parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň bähbidine giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak şol syýasatyň strategik ugry bolup durýar. 

Şu gezekki türkmen-wenger gepleşiklerine ýokary derejede taýýarlyk işleriniň geçirilendigini hem-de oňyn gyzyklanmany nazara almak bilen, Aşgabatda boljak duşuşygyň özara bähbitli hyzmatdaşlygyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine kuwwatly itergi berjekdigini ynamly aýtmak bolar. Bu hyzmatdaşlyk ägirt uly kuwwata eýedir. Taraplar şol mümkinçilikleri öz halklarynyň bähbidine ulanmagy göz öňünde tutýarlar. Meýilleşdirilen duşuşyklarda ara alyp maslahatlaşmak üçin girizilen meseleler taraplaryň ýola goýan netijeli syýasy-diplomatik gatnaşyklaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga, söwda-ykdysady we däp bolan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge çalyşýandyklarynyň aýdyň subutnamasyna öwrüler. 

Şu günüň ikinji ýarymynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Wengriýanyň Hökümetiniň Baştutany bilen duşuşdy. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow we Wengriýanyň Premýer-ministri Wiktor Orban mähirli salamlaşyp, iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde bilelikde ýadygärlik surata düşdüler. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy belent mertebeli myhmany myhmansöýer türkmen topragynda mübärekläp hem-de ýurdumyza uly wekiliýet bilen gelip görmek baradaky çakylygy kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, bu saparyň netijeli döwletara gatnaşyklaryň taryhynda möhüm waka boljakdygyna, onuň çäklerinde geçiriljek ikitaraplaýyn gepleşikleriň bolsa özara hormat goýmak esasynda guralýan hyzmatdaşlygyň täze usullaryny we ugurlaryny gözlemäge ýardam etjekdigine ynam bildirdi. 

Gahryman Arkadagymyz özüniň 2014-nji ýylyň iýunynda Wengriýa amala aşyran saparyny ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny belledi. Şol saparyň barşynda türkmen-wenger hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlaryny kesgitleýän Bilelikdäki Beýannama kabul edildi. Ýokary derejedäki gatnaşyklary mundan beýläk-de dowam etdirmek möhümdir, çünki olar dürli ulgamlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine itergi berýär diýip, Milli Liderimiz belledi. 

Wiktor Orban türkmen topragynda mähirli kabul edilendigi we myhmansöýerlik üçin hoşallyk bildirip, öz nobatynda, häzirki wagtda Merkezi Aziýada möhüm orny eýeleýän Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistana gelip görmek mümkinçiligine örän şatdygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, tutuş dünýäde hem-de Wengriýada soňky ýyllarda düýpli we oňyn özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýan häzirki Türkmenistanyň okgunly ösüşine uly gyzyklanma bilen syn edilýär. Şeýle-de ýurduň parahatçylyk söýüjilik, Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatyna ýokary baha berilýär. Şol syýasat dünýäniň döwletleri üçin nusgalykdyr. 

Ynanyşmak, netijelilik ýagdaýynda geçen söhbetdeşligiň barşynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy we dostlukly ýurduň Hökümetiniň Baştutany özara gyzyklanma bildirilýän giň ugurlar boýunça türkmen-wenger hyzmatdaşlygynyň häzirki ýagdaýy, ony mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegi barada pikir alyşdylar. 

Gahryman Arkadagymyz ertir hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen boljak duşuşygyň wajypdygyny belläp, häzirki wagtda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda bilelikdäki işi giňeltmek üçin türkmen-wenger hyzmatdaşlygynyň uly geljeginiň bardygyny nygtady. 

Duşuşygyň dowamynda aýry-aýry möhüm ugurlara aýratyn üns berildi. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň pikirine görä, syýasy-diplomatik ulgamda halkara giňişlikde, ilkinji nobatda, BMG-niň we beýleki abraýly guramalaryň çäklerinde ählumumy parahatçylygyň, adamzadyň abadançylygynyň bähbidine Türkmenistanyň we Wengriýanyň başlangyçlaryny ilerletmek boýunça tagallalary utgaşdyrmak maksady bilen, daşary syýasat edaralarynyň özara gatnaşyklaryny dowam etdirmek zerurdyr. 

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow indi otuz ýyla golaý wagtyň dowamynda Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugruň durmuşa geçirýändigine ünsi çekdi. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýy BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalary bilen iki gezek ykrar edildi. Munuň özi dünýä bileleşigi tarapyndan Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň biragyzdan goldanylandygynyň aýdyň subutnamasydyr. 

Söwda-ykdysady ulgam türkmen-wenger hyzmatdaşlygynyň ikinji möhüm ugry hökmünde kesgitlenildi. Söwda, energetika, senagat kooperasiýasy, logistika, oba hojalygy we hususy ulgam geljegi uly ugurlaryň hatarynda görkezildi. Gahryman Arkadagymyz ertir ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň şu we beýleki ugurlarynyň has içgin ara alnyp maslahatlaşyljakdygyna hem-de netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň çözgütleriniň işlenip taýýarlanyljakdygyna ynam bildirdi. 

Halk Maslahatynyň Başlygy islendik ykdysadyýetiň binýadyny düzýän energetika barada aýdyp, energiýa serişdelerini ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirmek, durnukly ösüşi hem-de halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň orny bilen bagly meselelerde iki ýurduň garaýyşlarynyň gabat gelýändigini belledi. Mälim bolşy ýaly, Wengriýa Türkmenistanyň bu ugurda öňe süren BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalarynyň ikisiniň awtordaşy bolup çykyş etdi. 

Bellenilişi ýaly, tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Türkmenistan özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin açykdyr we bu meseläni has içgin ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr. Amatly geografik ýagdaýa eýe bolan ýurdumyz ulag ulgamynda hem özara gatnaşyklara, degişli kommunikasiýa düzümini giňeltmäge, üstaşyr ulag geçelgeleri, ilkinji nobatda, Gündogar — Günbatar ugry boýunça geçelgeleri döretmäge uly ähmiýet berýär. 

Dünýäde derman serişdelerini köp möçberde eksport edýän ýigrimi ýurduň hataryna girýän Wengriýanyň uly tejribesini nazara almak bilen, saglygy goraýyş ulgamy, hususan-da, derman senagaty hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanda derman serişdelerini we lukmançylyk önümlerini öndürýän bilelikdäki önümçilik kuwwatlyklaryny döretmek baradaky teklip beýan edildi. 

Medeni-ynsanperwer ulgam ikitaraplaýyn gatnaşyklarda möhüm orny eýeleýär. Umumy pikire görä, iki dostlukly halkyň taryhy taýdan ýakynlygy medeniýet we sungat ulgamlarynda işjeň hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin amatly binýady emele getirýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow geljek ýylda Türkmenistanda şanly senäniň — Gündogaryň meşhur şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygynyň dabaraly ýagdaýda belleniljekdigini ýatladyp, wenger tarapyny şu mynasybetli meýilleşdirilen baýramçylyk çärelerine gatnaşmaga çagyrdy. 

Bilim ulgamyny ösdürmek Türkmenistan üçin hem ileri tutulýan ugur bolup durýar. Sport ýaly möhüm ugurda-da biz netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýup bileris diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy. 

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow dürli ugurlarda netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin bar bolan mümkinçilikleri nazara almak bilen, ýola goýlan türkmen-wenger hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirip, türkmen tarapynyň täze bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge taýýardygyny tassyklady we Wiktor Orbana berk jan saglyk, döwlet işinde üstünlikleri, Wengriýanyň halkyna bolsa abadançylyk, rowaçlyk arzuw etdi. 

Belent mertebeli myhman mähirli kabul edilendigi hem-de türkmen tarapynyň döwletara gatnaşyklary deňhukuklylyk, ynanyşmak we özara hormat goýmak esasynda guramaga netijeli çemeleşmesi üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, doganlyk türkmen halkyna bagtyýarlyk, parahatçylyk, abadançylyk arzuw etdi. 

 Wengriýanyň Hökümetiniň Baştutanynyň Türkmenistana resmi sapary dowam edýär. 

Garaşylyşy ýaly, ertir Aşgabatda geçiriljek türkmen-wenger gepleşikleriniň barşynda meseleleriň giň ugurlary ara alnyp maslahatlaşylar we köptaraply hyzmatdaşlygy ösdürmäge, iki döwletiň we olaryň dostlukly halklarynyň arasyndaky ynanyşmagy, özara düşünişmegi mundan beýläk-de pugtalandyrmaga gönükdirilen möhüm ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistan «Dialog — parahatçylygyň kepili» filosofiýasyna eýerip, Bitaraplyga, parahatçylyk söýüjilige we hoşniýetli goňşuçylyga esaslanýan «Açyk gapylar» syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirýär. Ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda duşuşyklary, syýasy geňeşmeleri, işewürlik gepleşiklerini, forumlary geçirip, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen gatnaşyklary giňeltmäge gönükdirilen köpugurly işleri alyp barýarlar. 

1-nji maýda Daşary işler ministrliginde BMG-niň ýanyndaky Ulag diplomatiýasy boýunça halkara merkeziň Ýerine ýetiriji sekretary Igor Runow bilen geçirilen duşuşykda ulag ulgamynda hyzmatdaşlyk boýunça özara pikir alyşmalar boldy. 

2-nji maýda Daşary işler ministrliginde BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretarynyň orunbasary Dmitriý Marýasin bilen geçirilen duşuşykda hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we ony dürli ugurlarda, şol sanda ulag, energetika, statistika, “akylly” şäher gurluşygy, “ýaşyl” ykdysadyýet we daşky gurşawy goramak ýaly ulgamlarda mundan beýläk-de ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunuň bilen baglylykda, Arkadag şäheriniň gurluşygynda ýurdumyzyň gazanan tejribesi aýratyn nygtaldy. 

Şol gün türkmen wekiliýetiniň Katar Döwletiniň paýtagty Doha şäherinde geçirilen Owganystan boýunça ýörite wekilleriň duşuşygyna gatnaşmagynyň çäklerinde BMG-niň Baş sekretarynyň Ýakyn Gündogar, Aziýa — Ýuwaş umman sebiti boýunça kömekçisi Haled Hiari bilen duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň dowamynda ýurdumyzyň Owganystan bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmek, iri ykdysady taslamalary durmuşa geçirmek we owgan halkyna ynsanperwerlik kömegini bermek boýunça amala aşyrýan işleriniň sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge ýardam edýändigi bellenildi. 

3-4-nji maýda Aşgabat şäherinde utgaşykly görnüşde geçirilen “Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara arabaglanyşyk we ösüş — 2023” atly II halkara maslahatyň we serginiň esasy maksady sebit ýurtlarynyň arasynda söwdany ýeňilleşdirmekden, erkin senagat zolaklaryny döretmek, halkara gatnaşyklarda milli ulag kärhanalarynyň işini, ulag-logistika ulgamynda ýöriteleşen milli düzümleriň we halkara guramalaryň arasyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmakdan ybarat boldy. 

4-nji maýda Daşary işler ministrliginde geçirilen türkmen-katar syýasy geňeşmelerinde iki ýurduň arasynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça amala aşyrylýan köpugurly hyzmatdaşlygyň meseleleriniň giň toplumy, halkara guramalaryň çäklerindäki özara gatnaşyklar ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Daşary işler ministrliginde 4-nji maýda Russiýa Federasiýasynyň daşary işler ministriniň orunbasary M.Galuzin bilen geçirilen duşuşykda dürli ugurlarda döwletara gatnaşyklaryň pugtalandyrylýandygy bellenildi. Iki ýurduň arasynda ýola goýlan parlamentara gatnaşyklar, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus hökümetara toparynyň işi, “Merkezi Aziýa — Russiýa” formatyndaky özara gatnaşyklar aýratyn nygtaldy. Şol gün iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda sebit howpsuzlygy meseleleri boýunça türkmen-rus geňeşmeleri geçirildi. 

Ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryň ýolbaşçylaryny, ylmy, işewürlik düzümleriniň wekillerini öz içine alan türkmen wekiliýeti 8-nji maýda Duşenbe şäherinde geçirilen Türkmen-täjik işewürler maslahatynyň işine, işewürler geňeşiniň birinji mejlisine we iki ýurduň eksport harytlarynyň bilelikdäki sergisine gatnaşdy. Bu çäreler özara bähbitli ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek üçin tagallalary birleşdirmäge gönükdirilendir. 

Şol gün dostlukly döwletiň paýtagtynda “Täjigistan Respublikasynyň we Türkmenistanyň ylmy edaralarynyň arasynda ylmy-tehniki hyzmatdaşlygy ösdürmek: meseleler we geljekki mümkinçilikler” ady bilen geçirilen “tegelek stoluň” başyndaky maslahatda innowasion bilim tehnologiýalary, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri, seýsmologiýa we seýsmiki hadysalara durnukly gurluşyk, derman serişdeleriniň ulanylyşy ýaly hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

10 — 24-nji maý aralygynda Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym, we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) Pariž şäherinde ýerleşýän ştab-kwartirasynda ÝUNESKO-nyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň 216-njy mejlisi geçirildi. Onuň dowamynda Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumyny bu guramanyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizmek hakyndaky çözgüt biragyzdan kabul edildi. 

11-nji maýda halkymyzyň gadymdan gelýän däp-dessurlaryndan, ata-babalarymyzyň dost-doganlyk we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerinden ugur alyp, şeýle hem asylly ynsanperwer işleriň oňyn tejribesini dowam etdirmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň degişli Buýrugyna laýyklykda, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň goldaw bermeginde, derman we saglygy goraýyş maksatly serişdeler, harytlar hem-de azyk önümleri ynsanperwerlik kömegi hökmünde Owganystana iberildi. 

Daşary işler ministrliginde 11-nji maýda ABŞ-nyň Halkara ösüş agentliginiň (USAID) Aziýa býurosynyň dolandyryjysynyň kömekçisiniň orunbasary Anjali Kaur bilen geçirilen duşuşykda USAID bilen hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljekki mümkinçilikleri, söwda, ykdysadyýet, bilim, saglygy goraýyş, döwlet dolandyryşy, kanunçylyk, hukuk, durmuş ulgamy, obasenagat toplumy, ekologiýa, sanlylaşdyrmak ýaly ugurlarda bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Okgunly ösdürilýän türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň giň ugurlary Daşary işler ministrliginde 13-nji maýda Hytaý Halk Respublikasynyň daşary işler ministriniň birinji orunbasary Ma Çžaosýuý bilen geçirilen gepleşiklerde ara alnyp maslahatlaşyldy. Onuň dowamynda “Merkezi Aziýa — Hytaý” formatynyň çäklerindäki netijeli hyzmatdaşlyk ileri tutulýan ugur hökmünde kesgitlenildi. 

15-nji maýda paýtagtymyzdaky “Ýyldyz” myhmanhanasynda Halkara demir ýol üstaşyr nyrhlary baradaky Ylalaşyga gatnaşyjy taraplaryň wekilleriniň bu Ylalaşygy işjeňleşdirmek we kämilleşdirmek meselelerine bagyşlanan nobatdaky mejlisi geçirildi. Azerbaýjandan, Belarusdan, Gruziýadan, Gazagystandan, Latwiýadan, Moldowadan, Çehiýadan, Täjigistandan, Russiýadan, Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy guramasynyň komitetinden we bu gurama goşulan kärhanalardan wekilleriň gatnaşmagynda geçirilen nobatdaky mejlisiň gün tertibine Ylalaşyga gatnaşyjy taraplaryň ozalky mejlislerinde kabul edilen çözgütler hakyndaky maglumat, demir ýol ulagy boýunça üstaşyr ýük daşamalarynyň bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi. 

Şol gün Daşary işler ministrliginde ÝUNESKO-nyň Tährandaky klaster edarasynyň direktory Golda El-Huri bilen geçirilen duşuşykda Türkmenistan bilen ÝUNESKO-nyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen bu guramanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri, ÝUNESKO-nyň tassyklanan konwensiýalarynyň we gol çekilen beýleki halkara resminamalaryň çäginde gazanylan oňyn netijeler maslahatlaşyldy. 

Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (ÝHHG) Parlament Assambleýasynyň ýolbaşçysy Margareta Sederfelt bilen geçirilen duşuşykda syýasy, parlament diplomatiýasy ugrunda özara gatnaşyklary ösdürmegiň, energetika we ekologiýa howpsuzlygy ulgamynda, ynsanperwer meseleler boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň geljekki mümkinçilikleri barada pikir alşyldy. 

15-nji maýda türkmen wekiliýeti Ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-gazak toparynyň Astana şäherinde geçirilen mejlisine gatnaşdy. Mejlisde söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek, ulag, maliýe, oba we suw hojalygy, gurluşyk, medeniýet we syýahatçylyk, bilim we ylym, nebitgaz pudagyndaky gatnaşyklar ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisiň jemleri boýunça Teswirnama gol çekildi. 

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň öňüsyrasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Nýu-Ýork şäherindäki ştab-kwartirasyndan hoş habar gelip gowuşdy. 16-njy maýda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň 70-nji plenar mejlisiniň dowamynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen, Milletler Bileleşigine agza döwletleriň biragyzdan goldamagynda Kararnama kabul edildi. Oňa laýyklykda, 26-njy noýabr “Bütindünýä durnukly ulag güni” diýlip yglan edildi. Mälim bolşy ýaly, bu senede, ýagny 2016-njy ýylyň 26-njy noýabrynda Aşgabatda Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahaty geçirildi. Bu halkara resminama 67 ýurduň awtordaş bolup çykyş etmegi onuň tutuş adamzat üçin möhümdiginiň we ägirt uly ähmiýete eýediginiň aýdyň subutnamasydyr. BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan ulag-kommunikasiýa ugruna degişli täze Kararnamanyň kabul edilmegi Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň halkara abraýynyň belende galýandygynyň nobatdaky beýanyna öwrüldi. 

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde 16-njy maýda Germaniýanyň “Goetzpartners” kompaniýasynyň wekiliýetiniň agzalary bilen geçirilen gepleşiklerde ikitaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleriniň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem ykdysadyýet we maýa goýum hyzmatdaşlygy pudagynda geljegi uly taslamalary durmuşa geçirmek boýunça pikir alşyldy. 

16-njy maýda paýtagtymyzdaky “Ýyldyz” myhmanhanasynda “ÝHHG-niň çäginde howpsuzlygy, durnuklylygy we dialogy berkitmekde bitarap döwletleriň orny” atly halkara maslahat geçirildi. Türkmenistanyň Mejlisiniň Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasy bilen bilelikde guran bu çäresi adamzadyň röwşen geljegi ugrunda sebit ýurtlarynyň arasyndaky köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge, parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen ählumumy çemeleşme boldy. 

17 — 19-njy maýda ýurdumyzyň wekiliýeti “Russiýa — Yslam dünýäsi: KazanForum — 2023” XIV halkara ykdysady forumynyň işine gatnaşdy. Russiýa bilen Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň arasynda söwda-ykdysady, ylmy-tehniki, durmuş we medeni gatnaşyklary ösdürmek forumyň esasy mazmunyny düzdi. Forumyň çäginde türkmen wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary M.Husnullin, RF-niň Tatarystan Respublikasynyň Baştutany R.Minnihanow, “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň baş direktory S.Kogogin, “Ak Bars” kompaniýalar topary” paýdarlar jemgyýetiniň baş direktory I.Ýegorow, Russiýa Federasiýasynyň ulag ministriniň orunbasary D.Zwerew, şeýle hem Türkiýäniň “MFA Lojistik” kompaniýasynyň ýolbaşçylary, Owganystanyň senagat we söwda ministri N.Aziziň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet agzalary bilen duşuşyklary geçirildi. Duşuşyklaryň barşynda ulag-logistika we senagat ugurlarynda hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Iş saparynyň çäginde Türkmenistanyň wekiliýeti “Russiýa — Yslam dünýäsi” strategik garaýyş toparynyň mejlisine, “Russia Halal Expo” halkara sergisine gatnaşdy. Sergide ýurdumyzyň degişli ulag edaralarynyň diwarlyklary, türkmen halylary, milli şaý-seplerimiz we senetçiligiň beýleki nusgalary, ekologik taýdan arassa “Nusaý”, “Jeýtun”, “Merw”, “Bedew” haryt nyşanly önümler görkezildi. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Saud Arabystanynyň Patyşa maşgalasynyň agzasy Emir Muhammed ben Saad ben Halid ben Muhammed Al Saud bilen 19-njy maýda bolan duşuşygynda sazlaşykly ösýän köptaraply hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Birleşen Milletler Guramasynyň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti boýunça Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň Bangkok şäherinde (Tailand) geçirilen 79-njy sessiýasynyň netijeleri boýunça Türkmenistanyň başlangyjy esasynda bu komissiýanyň «Birleşen Milletler Guramasynyň Aral deňziniň sebiti boýunça Ýörite maksatnamasynyň döredilmeginiň şertlerine garamak» atly Kararnamasy biragyzdan kabul edildi. Bu Kararnama BMG-niň çäklerinde Aral deňzi bilen bagly meseleleriň çözülmegine gönükdirilen möhüm ädimleriň biri bolup durýar. 

22-nji maýda “Gruziýa — Türkmenistan” parlamentara dostluk toparynyň başlygy Dawid Matikaşwiliniň ýolbaşçylygynda ýurdumyza gelen Gruziýanyň wekiliýeti bilen Türkmenistanyň Mejlisinde we Daşary işler ministrliginde gepleşikler geçirildi. Onuň çäklerinde söwda-ykdysady, parlamentara hyzmatdaşlygy, şeýle hem abraýly halkara guramalar, şol sanda BMG bilen özara gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň ugurlaryna üns çekildi. 

22 — 26-njy maý aralygynda Rumyniýanyň Buharest we Konstansa şäherlerinde geçirilen Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň meýilnamasy halkara maslahaty, sergini, şygryýet agşamyny, ýurdumyzyň sungat işgärleriniň guran konsertini, Oguz han adyndaky “Türkmenfilm” birleşiginiň “Istärin” filminiň görkezilişini özünde jemledi. 

Ýurdumyzyň Daşary işler ministrliginde 23-nji maýda sanly ulgam arkaly Sloweniýa Respublikasynyň Daşary we Ýewropa işleri ministrliginiň döwlet sekretary Samuel Žbogar bilen duşuşyk geçirildi. Onuň dowamynda türkmen-slowen hyzmatdaşlygynyň wajyp meseleleriniň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. 

24-25-nji maýda Aşgabat şäheriniň güni mynasybetli “Ak şäherim Aşgabat” atly XXII köpugurly halkara sergi guraldy. Sergi şähergurluşyk babatda ýurdumyzyň baş şäheriniň ýeten sepgitleri we geljekki mümkinçilikleri, bu ugurda dünýä tejribesini öwrenmäge hem-de täze işläp taýýarlamalar bilen tanyşmaga amatly meýdança boldy. 

25-nji maýda Daşary işler ministrliginde Ýewropa Bileleşiginiň Merkezi Aziýa boýunça ýörite wekili Teri Hakala we Ýewropa Bileleşiginiň Owganystan boýunça ýörite wekili Tomas Niklasson bilen geçirilen duşuşykda sebit howpsuzlygy we ösüş meseleleri, ekologiýa, howanyň üýtgemegi, daşky gurşawy goramak, “ýaşyl” we sanly özgertmeler, energetika, ulag-logistika pudaklaryna degişli meselelerde Türkmenistanyň we Ýewropa Bileleşiginiň arasynda gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegi barada pikir alyşmalar boldy. 

Şol gün Daşary işler ministrliginde BMG-niň Owganystana ýardam bermek boýunça missiýasynyň (UNAMA) başlygy Roza Otunbaýewa bilen geçirilen gepleşiklerde Owganystan meselesi boýunça ýurtlaryň we BMG-niň arasynda özara hyzmatdaşlygyň amala aşyrylmalydygy, bu babatda, ilkinji nobatda, UNAMA bilen ýakyn gatnaşyklaryň dowam etdirilmelidigi nygtaldy. 

26-njy maýda Daşary işler ministrliginde Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Rumyniýanyň Bilim ministrliginiň arasynda bilim babatda hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekildi. 

26-njy maýda Baku şäherinde geçirilen türkmen-azerbaýjan syýasy-geňeşmelerinde konsullyk, iki ýurduň raýatlarynyň we talyplarynyň hukuk ýagdaýlary, migrasiýa edaralarynyň arasynda özara tejribeleri alyşmak meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Duşuşygyň jemleri boýunça degişli Teswirnama gol çekildi. 

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde “Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi” formatynda Owganystan boýunça ýörite wekilleriň dördünji duşuşygy geçirildi. Onuň barşynda taraplaryň bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek boýunça gyzyklanmalary beýan edilip, Owganystanyň durnukly, parahat we ösýän ýurda öwrüljekdigine pugta ynam bildirildi. 

Türkmen wekiliýeti 26-njy maýda Russiýanyň Sankt-Peterburg şäherinde geçirilen Newa halkara ekologiýa kongresiniň işine gatnaşdy. Onuň barşynda daşky gurşawy goramak, tebigy baýlyklary rejeli ulanmak, “ýaşyl” tehnologiýalary durmuşa ornaşdyrmak bilen bagly meselelere garaldy. 

28-nji maýda paýtagtymyzda Türkmen halysynyň baýramy mynasybetli sergi hem-de Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň “Türkmen halysy — türkmeniň kalby” atly ХХIII mejlisi geçirildi. 

29-njy maýda Daşary işler ministrliginde Türkmenistanyň Bütindünýä Söwda Guramasyna agza bolmagy bilen baglanyşykly hyzmatdaşlygy ösdürmegiň möhüm meseleleri guramanyň degişli departamentiniň müdiri Maýko Oşikawa bilen geçirilen duşuşykda ara alnyp maslahatlaşyldy. 

31-nji maýda Buharest şäherinde daşary syýasat edaralarynyň arasynda türkmen-rumyn gatnaşyklarynyň şertnama-hukuk binýadyny kämilleşdirmek meseleleri boýunça geňeşmeler geçirildi. 

Şol gün Daşary işler ministrliginde Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmid bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda syýasy, ykdysady ugurlarda, energetika we ekologiýa howpsuzlygy, parlament diplomatiýasyny ösdürmek, ynsanperwerlik meselelerinde Türkmenistan bilen ÝHHG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösüşiniň häzirki ýagdaýy hem-de geljekki mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Maý aýynda Daşary işler ministrliginde Tailand Patyşalygynyň, Serbiýa Respublikasynyň, Russiýa Federasiýasynyň, Kipr Respublikasynyň, Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň, Polşa Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçileri bilen geçirilen duşuşyklarda dürli ugurlardaky hyzmatdaşlygy ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda, halkara guramalaryň hem-de olaryň degişli düzümleriniň çäklerinde mundan beýläk-de ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Şeýlelikde, geçen aýyň wakalary Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesiniň adamzadyň parahatçylygynyň we durnukly ösüşiniň bähbidine häzirki zaman syýasy gurallary herekete getirmekde dünýäniň ähli gyzyklanma bildirýän ýurtlary hem-de halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdygyny subut edýär. 

(TDH)

Türkmenistan dünýä derejesinde ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine öz mynasyp goşandyny goşýar. Dürli derejelerde, hususan-da, halkara guramalarynyň çäklerinde häzirki we geljekki nesiller üçin uly ähmiýete eýe bolan başlangyçlar yzygiderli öňe sürülýär we olary çözmäge çalşylýar. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan döredilýän düzümler parahatçylygyň, durnuklylygyň, howpsuzlygyň, durnukly durmuş-ykdysady ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilendir. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenilişi ýaly, geljek ýedi ýylda ýurdumyzyň önümçilik mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek, ýaşaýyş-durmuş ulgamyny ösdürmek üçin uly maýa goýumlar gönükdirilýär.  

Ýurdumyzyň geografik taýdan amatly ýerleşendigi bilen baglylykda, awtomobil we demir ýollaryny, köprüleri gurmak, awtoulag, demir ýol, deňiz, howa üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek, ýük daşalyşyny we ýolagçy gatnadylyşyny artdyrmak hem ykdysadyýetimizi ösdürmegiň möhüm şertleriniň biri diýlip hasap edilýär. Türkmenistanyň Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregidigini, örän amatly şertlerde ýerleşendigini göz öňünde tutup, onuň geosyýasy we geoykdysady ýagdaýlaryny doly möçberde ulanmak şu günuň möhüm wezipesi hökmünde öňe çykýar. Türkmenistanyň halkara başlangyçlary, şol sanda ulag-aragatnaşyk ulgamy boýunça tutumlary milli derejedäki durnukly ösüş strategiýasynyň ählumumy maksatlar bilen utgaşykly durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. 

Ýurdumyzyň halkara we sebit derejesinde ulag-logistika ulgamyny kämilleşdirmek boýunça başlangyçlary giň goldawa eýe bolýandygy guwandyryjy üstünliklerimizdir. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 16-njy maýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň 70-nji plenar mejlisiniň dowamynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen bu ugurda ýene bir möhüm Kararnama kabul edildi. Täze Kararnama laýyklykda, 26-njy noýabr «Bütindünýä durnukly ulag güni» diýlip yglan edildi. BMG-niň bu halkara resminamasyna dünýä ýurtlarynyň 67-den gowragy awtordaş bolup çykyş etdi. Resminamada BMG-ä agza döwletleriň, halkara, sebitara guramalaryň, raýat jemgyýetçiliginiň, şol sanda hökümete degişli bolmadyk guramalaryň, şahsy taraplaryň we beýleki gyzyklanma bildirýän taraplaryň hemmesine Bütindünýä durnukly ulag gününi dabaralandyrmak teklip edilýär. Durnukly ulag ulgamy boýunça, hususan-da, halkara ulag gatnawlaryny artdyrmak, ekologiýa ulaglarynyň ösüşine ýardam bermek, durmuş taýdan bähbitli ulag düzümleriniň we durnukly ulagyň beýleki ulaglarynyň ösdürilmegine ýardam bermek boýunça jemgyýetçilik biliminiň artdyrylmagyna gönükdirilen düşündiriş işlerini we çäreleri geçirmek bellenildi. 

Geçmişde ady dünýä ýaň salan Beýik Ýüpek ýoluny döwrebap görnüşde täzeden dikeldip, Garaşsyz we baky Bitarap Diýarymyzy halkara söwda we ýük daşama ýollarynyň merkezine öwürmek durnukly ulag ulgamyny ösdürmekde möhüm ugurlaryň biri bolup durýar. Ulag-aragatnaşyk pudagynyň dünýä ykdysady ulgamynyň möhüm düzüm bölekleriniň biri bolup durýandygyny hasaba almak bilen, Türkmenistanda Demirgazyk — Günorta, Gündogar — Günbatar ulag ýollarynyň netijeli ösdürilmegini, şeýle-de Merkezi Aziýa — Pars aýlagy aragatnaşyk ulgamynyň mümkinçilikleriniň artdyrylmagyny we Hazar — Gara deňiz sebitiniň ulag gatnawlarynyň giňeldilmegini häzirki döwürde durmuşa geçirýän ulag syýasatynyň ileri tutulýan ugry hasaplanýar. Merkezi Aziýa döwletleriniň arasyndaky ulag-aragatnaşyk gatnawlarynyň giňeldilmegine, olaryň Ýewropanyň, Günorta — Gündogar Aziýanyň, ýakyn we Orta Gündogaryň bazarlaryna çykmaga esaslanýan bu taslamalar halkara geoykdysady giňişligiň täze keşbiniň kemala gelmegine gönükdirilendir. Eziz Diýarymyzyň ykdysady kuwwatynyň ösmegine ýardam berýän şeýle taslamalaryň başyny başlaýjy Gahryman Arkadagymyzyň hem-de peder ýoluny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli işleri rowaç bolsun! 

Annaguly BABAÝEW,

Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň mugallymy.

Tä­ze ta­ry­hy eý­ýam­da ýur­du­my­zyň ösü­şi be­lent üs­tün­lik­le­re eýe bol­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän be­ýik iş­ler hal­ky­my­zyň bäh­bi­di­ni na­zar­la­ýar, röw­şen gel­je­gi­mi­zi üp­jün ed­ýär. Şeý­le be­ýik iş­le­riň ne­ti­je­sin­de döw­le­tiň äh­li pu­dak­la­ry­nyň üs­tün­lik­li ös­dü­ril­me­gi hal­kyň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­niň has-da ýo­kar­lan­dy­ryl­ma­gy­na gö­nük­di­ri­len düýp­li gur­lu­şyk­la­ryň, şo­nuň bi­len bir ha­tar­da da­şa­ry söw­da­nyň, döw­le­ta­ra yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gyň ge­ri­mi­ni gi­ňelt­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär. Ýur­du­my­zyň ylym we bi­lim, sag­ly­gy go­ra­ýyş we sport ul­gam­la­ry­nyň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­ny pug­ta­lan­dyr­mak bo­ýun­ça uly iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Aý­ra­tyn hem yl­my-teh­ni­ki in­no­wa­sion ösüş­le­re, öň­de­ba­ry­jy iş­läp taý­ýar­la­ma­lar tej­ri­be­le­ri­ne uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Bu be­ýik iş­le­riň äh­li­si şöh­rat­ly şu gü­nü­mi­ziň ösüş­le­ri­ni aý­dyň be­ýan ed­ýär, röw­şen gel­je­gi­mi­ziň has-da ösüş­li bol­ma­gy­ny üp­jün ed­ýär.  

Be­dew ba­dy bi­len ok­gun­ly öňe bar­ýan ýur­du­myz­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz san­ly ul­ga­ma la­ýyk ge­ti­ril­ýär. San­ly ul­gam — mu­nuň özi ösü­şiň tiz­li­gi­niň esa­sy ýö­rel­ge­si­dir. Hä­zir­ki wagt­da san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri dur­mu­şy­my­za giň­den or­naş­ýar. Biz mu­ňa Ar­ka­dag şä­he­rin­dä­ki döw­re­bap bi­na­lar­dan, san­ly ul­ga­myň üp­jün edil­me­gin­den, ula­nyl­ma­gy me­ýil­leş­di­ril­ýän elekt­ro­mo­bil tak­si­ler­den we elekt­ro­bus­lar­dan aý­dyň göz ýe­tir­ýä­ris.  

Ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­tin­de uly ösüş­le­ri üp­jün et­mek­de san­ly ul­ga­myň mö­hüm ugur­dy­gy­ny aý­ra­tyn bel­le­mek ge­rek. Şun­da hä­zir­ki za­man mag­lu­mat-ara­gat­na­şyk teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň tä­ze ga­za­nan­la­ry­na esas­lan­mak baş ugur bo­lup dur­ýar. Şeý­le hem ösen san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ke­ma­la ge­tir­mek­de elekt­ron se­na­ga­ty­nyň ös­dü­ril­me­gi, in­no­wa­sion, ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­la­ra esas­lan­ýan önüm­çi­lik­le­riň ýo­la go­ýul­ma­gy, aň-bi­lim müm­kin­çi­lik­le­riň art­dy­ryl­ma­gy, ýö­ri­te bi­lim­li hü­när­men­le­riň taý­ýar­lan­ma­gy ýa­ly ugur­la­ra aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi has-da ös­dür­mek üçin bäs­deş­li­ge ukyp­ly ha­ryt­la­ryň eks­por­ty­nyň möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak, öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak, im­port ha­ryt­la­ry­nyň ýe­ri­ni tut­ýan ha­ryt­la­ryň ön­dü­ri­li­şi­ni has-da gi­ňelt­mek, ýur­du­myz­da te­le­ke­çi­li­ge gol­daw ber­mek hem-de dür­li ul­gam­lar­da ba­zar gat­na­şyk­la­ry­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça top­lum­la­ýyn iş­ler üs­tün­lik­li do­wam et­di­ril­ýär. Bu­la­ryň hem­me­si yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň ösüş­le­ri­niň aý­dyň gel­je­gi na­zar­la­ýan­dy­gy­ny gör­ke­zip, ýur­du­my­zyň ab­ra­ýy­nyň dün­ýä dol­ma­gy­ny, hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar dur­mu­şy­ny üp­jün ed­ýär. 

Gül­jan GA­RA­TA­ÝE­WA,

Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ykdysady ösüşi we durmuş abadançylygyny üpjün etmäge, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmegiň bähbidine netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen giň gerimli maksatnamalardyr taslamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 29-njy maýda sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda ýurdumyzyň sebitlerini ösdürmegiň meselelerine, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşyna seredildi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda gowaça ekilen meýdanlarda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar. Galla oragynyň guramaçylykly geçirilmegi üçin däne ýygýan kombaýnlar, bugdaý daşajak awtoulaglar we galla kabul ediş bölümleri taýýar edildi. Ýeralmadan, sogandan, beýleki gök-bakja ekinlerinden bol hasyl almak hem-de bu önümler bilen ýurdumyzyň bazarlaryny bolelin üpjün etmek maksady bilen, bu ýazlyk ekinlere ideg işleri geçirilýär. Pile taýýarlamak boýunça meýilnamany ýerine ýetirmek üçin ähli zerur tagallalar edilýär. Daşoguz welaýatynda şaly ekişi ýokary depginlerde dowam edýär. 

Şol gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Koreýa Respublikasynyň «Daewoo Engineering & Construction Co., Ltd» kompaniýasynyň esaslandyryjysy we müdiriýetiniň başlygy Jong Won-juny kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda himiýa senagatynyň hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlaryň biridigi, koreý hyzmatdaşlarynyň himiýa senagatyny ösdürmek, hususan-da, fosfor, ammiak hem-de karbamid dökünlerini öndürmek boýunça taslamalary düzmek we olary gurmak boýunça tekliplerine Türkmenistanyň garamaga taýýardygy bellenildi. Mundan başga-da, ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleri nazara almak bilen, koreý kompaniýalarynyň şäher gurluşygynda, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri ulgamynda ýokary tehnologiýalary ulanmak boýunça toplan öňdebaryjy tejribesiniň biziň ýurdumyzda uly gyzyklanma döredýändigi nygtaldy. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Daewoo Engineering & Construction Co., Ltd» kompaniýasynyň ýolbaşçysy Jong Won-ju bilen geçiren duşuşygynda hem özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmegiň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. 

29-njy maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Prezidentiniň howanyň üýtgemegi meseleleri boýunça ýörite wekili Jon Kerri bilen telefon arkaly söhbetdeşligi boldy. Döwlet Baştutanymyz we ABŞ-nyň Prezidentiniň ýörite wekili howanyň üýtgemegine garşy göreşmek ulgamynda iki döwletiň garaýyşlaryndan ugur alyp, möhüm ekologik meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar. Bellenilişi ýaly, “ýaşyl” ykdysadyýete geçmek strategiýasyny durmuşa geçirýän ýurdumyz nebitgaz, energetika, ulag we beýleki pudaklarda ekologik taýdan arassa, serişde tygşytlaýjy ýokary tehnologiýalaryň yzygiderli ornaşdyrylmagyny ugur edinýär. Türkmen tarapynyň başlangyjy esasynda Aşgabatda BMG-niň howandarlygynda Merkezi Aziýa üçin howanyň üýtgemegi boýunça tehnologiýalaryň sebit merkeziniň açylmagy meýilleşdirilýär. Ol howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak we onuň ýetirýän täsirlerini azaltmak boýunça netijeli hyzmatdaşlyk üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat eder. 

1-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidi kabul etdi. Ol döwlet Baştutanymyza Arkadag şäheriniň “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde durnukly, “ýaşyl”, howa üçin oňaýly we innowasion çözgütli şäherleri ösdürmek” taslamasyna goşulýandygy baradaky hem-de Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna berlen “EcoPorts” güwänamalaryny gowşurdy. 

Hormatly Prezidentimiz abraýly halkara guramanyň ýolbaşçysyny ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň täze binasynyň açylmagy bilen tüýs ýürekden gutlady we degişli güwänamalary gowşurandygy üçin minnetdarlyk bildirdi. Munuň özi ekologiýa babatda Türkmenistan bilen ÝHHG-niň hyzmatdaşlygynyň anyk netijelere gönükdirilendiginiň subutnamasydyr. Halkara syýasat we howpsuzlyk aýratyn üns çekilen mesele boldy. Şunuň bilen baglylykda, ählumumy gün tertibiniň möhüm meselelerini çözmekde, özara ynanyşmagy pugtalandyrmakda we netijeli dialogy ilerletmekde syýasy-diplomatik mehanizmlere aýratyn ähmiýet berilýändigi nygtaldy. Söhbetdeşligiň barşynda ileri tutulýan ugurlarda, hususan-da, üstaşyr ulag ulgamynda, demokratik institutlaryň işini kämilleşdirmek, adam hukuklaryny we azatlyklaryny, gender deňligini üpjün etmek ýaly ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň täze edara binasynyň açylyş dabarasyna ÝHHG-niň Baş sekretary, bu guramanyň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy, ýurdumyzdaky daşary ýurt ilçihanalarynyň we halkara guramalaryň wekilhanalarynyň, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň, Aşgabat şäher häkimliginiň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Dabaranyň dowamynda Bitarap Türkmenistanyň döwrüň möhüm meseleleri boýunça halkara gatnaşyklary işjeňleşdirmäge pugta ygrarlydygy bellenildi. Ählumumy parahatçylygyň üpjün edilmegi, durnuklylygyň we howpsuzlygyň esaslarynyň pugtalandyrylmagy, BMG-niň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetilmegi şol meseleleriň hataryndadyr. 

ÝHHG-niň Baş sekretary hanym Helga Şmidiň Türkmenistanyň Mejlisinde, şeýle hem türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory bilen geçiren duşuşyklarynda halkara guramalar, şol sanda ÝHHG bilen ýola goýlan köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygyň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 2-nji iýunda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Onuň gün tertibine ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryndan gelip çykýan wezipeleri kanunçylyk taýdan üpjün etmek, daşary ýurtlar, iri halkara düzümler, şol sanda Bütindünýä Söwda Guramasy bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmek, Hazar deňziniň türkmen böleginde ýerleşýän ygtyýarlandyrylan uglewodorod ýataklaryny özleşdirmek, birža söwdasyny mundan beýläk-de ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi. Şeýle-de ýurdumyzyň ýüpekçileriniň pile öndürmek boýunça şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirendikleri baradaky hoş habar aýdyldy. 

Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) döredilmeginiň 30 ýyllygy mynasybetli 24 — 29-njy iýunda ýurdumyzda geçiriljek Türki döwletleriň Medeniýet hepdeligine görülýän taýýarlyk işleri barada habar berildi. Mejlisiň barşynda daşky gurşawy goramak, ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli işler barada hem hasabat berildi. Türkmenistanyň Milli tokaý maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde Aralýaka sebitiň ekologik ýagdaýyny gowulandyrmak maksady bilen, Daşoguz we Lebap welaýatlarynda tokaý-gorag zolaklaryny döretmek göz öňünde tutulýar. Häzirki wagtda bu sebitlerde tokaý zolaklarynyň dörediljek ýerlerini, ekiljek bag nahallarynyň görnüşlerini kesgitlemek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar. 

Ýurdumyzda halkalaýyn energoulgamy döretmek boýunça giň möçberli taslamany durmuşa geçirmegiň barşy barada habar berildi. Bu taslamanyň birinji tapgyrynda Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisi çekildi. Bu işler ýurdumyzyň energogurluşykçylary tarapyndan amala aşyryldy. Häzirki wagtda Balkan — Daşoguz we Ahal — Mary ugurlary boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijileriniň hem-de ugurdaş podstansiýalaryň gurluşyk işleri ýokary depginlerde dowam etdirilýär. Bu desgalaryň gurluşyk işleriniň bellenilen möhletlerde tamamlanmagy üçin ähli zerur çäreler görülýär. 

Şeýle-de mejlisde türkmenistanly ýaşlaryň daşary ýurtlaryň ýaşlary bilen ykdysady, medeni, ylym-bilim, sport we beýleki ulgamlarda hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine gönükdirilen Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 — 2030-njy ýyllar üçin Strategiýasynyň işlenilip taýýarlanylýandygy barada hasabat berildi. Ýaşlar parlamentarizmini ösdürmek, ýaşlary Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge çekmek, olaryň halkara meýletinçilik taslamalaryna we maksatnamalara gatnaşmagyny höweslendirmek, ýaşlar telekeçiligi ulgamynda öňdebaryjy tejribäni öwrenmek, Türkmenistanyň taryhyny, medeniýetini, häzirki zaman gazananlaryny dünýä derejesinde wagyz etmek boýunça bäsleşikleri guramak hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda bellenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň mejlisde gol çeken Kararlaryna laýyklykda, Türkmenistanyň daşary söwda düzgüni barada Ähtnamany işläp düzmek boýunça iş topary, Metan zyňyndy gazlaryny azaltmak boýunça Türkmenistanyň pudagara topary döredildi, şeýle hem Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň merkezi edarasynyň gurluşy tassyklanyldy. 

Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG tarapyndan 2018-nji ýylda esaslandyrylan Bütindünýä welosiped güni mynasybetli 3-nji iýunda ýurdumyzda däp bolan köpçülikleýin welosipedli ýörişler geçirildi. Paýtagtymyzdaky köpçülikleýin welosipedli ýörişiň kerweniniň öňüni hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çekdi. 

Welosipedli ýöriş Çandybil şaýolunyň we Bekrewe köçesiniň kesişýän ýerindäki “Welosiped” binasyndan badalga alyp, oňa gatnaşyjylar paýtagtymyzyň gözel şaýollary boýunça Ruhyýet köşgüne çenli aralygy welosipedli geçdiler. Ýörişiň geçýän ugry boýunça döredijilik toparlarynyň ýerine ýetiren joşgunly çykyşlary oňa gatnaşyjylaryň ruhuny belende göterdi. Şol gün tutuş ýurdumyz boýunça dürli sport, bedenterbiýe-sagaldyş çäreleri ýaýbaňlandyryldy. 

3-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow türk tarapynyň çakylygy boýunça Rejep Taýyp Ärdoganyň Türkiýe Respublikasynyň gaýtadan saýlanan Prezidenti hökmünde wezipä girişmek dabarasyna gatnaşdy. 

Dabaranyň öň ýanynda bolan söhbetdeşlikde döwlet Baştutanymyz türk Liderini nobatdaky Prezident saýlawlarynda ýeňiş gazanmagy bilen gutlady we ýokary döwlet wezipesine resmi taýdan girişmegi mynasybetli iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan doganlyk döwletiň Baştutanyna Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti wezipesine gaýtadan saýlanmagy mynasybetli gutlaglaryny we iň gowy arzuwlaryny hem ýetirdi. 

30-31-nji maýda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Eýran Yslam Respublikasyna amala aşyran iki günlük iş sapary geçen hepdäniň möhüm wakalarynyň hatarynda boldy. 

Tähran şäherindäki “Saadabad” toplumynyň “Jumhuri” köşgünde Gahryman Arkadagymyzyň EYR-nyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi bilen duşuşygy geçirildi. Duşuşykda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda yzygiderli ösdürilýän türkmen-eýran gatnaşyklarynyň meseleleriniň tutuş toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. Geçirilen gepleşikler iki ýurduň däp bolan dostluga esaslanýan halkara dialoga berk ygrarlydygyny görkezdi. Duşuşygyň jemleri boýunça möhüm ylalaşyklar gazanyldy, ikitaraplaýyn resminamalaryň toplumyna gol çekildi. Şolaryň hatarynda elektroenergetika, bilim we saglygy goraýyş ulgamlarynda hyzmatdaşlyk boýunça özara düşünişmek hakynda Ähtnamalar, daşary syýasat edaralarynyň, gümrük düzümleriniň arasynda özara gatnaşyklary pugtalandyrmaga gönükdirilen Maksatnamalar bar. Şeýle hem Bilelikdäki Jarnama kabul edilip, onda iki goňşy döwletiň netijeli hyzmatdaşlygy ähli ugurlar boýunça mundan beýläk-de pugtalandyrmagy maksat edinýändigi tassyklanylýar. 

Saparyň çäklerinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Eýran Yslam Respublikasynyň Syýasy maksadalaýyklyk geňeşiniň Başlygy Sadek Amoli Larijani, Yslam Şurasy Mejlisiniň Başlygy Mohammed Bager Galibaf we Eýran Yslam Respublikasynyň Beýik ruhy lideri Aýatolla Ali Hameneýi bilen duşuşdy. Duşuşyklaryň barşynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ähli ileri tutulýan ugurlar boýunça ösdürmek, türkmen-eýran gatnaşyklaryny häzirki döwrüň talabyna laýyk gelýän täze derejä çykarmak üçin uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi. 

Şeýle hem türkmen halkynyň Milli Lideri Eýranyň “Mapna Group” senagat toplumyna baryp, bu ýerde guralan sergi bilen tanyşdy. Sergide enjamlaryň dürli görnüşleri, “akylly” öýleriň, demir ýol düzümleriň şekil taslamalary, awtomobiller we beýlekiler görkezildi. Türkmenistanyň wekiliýetiniň agzalarynyň eýranly kärdeşleri bilen geçiren duşuşyklarynda dürli pudaklar boýunça ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Ulag, ýangyç-energetika, elektroenergetika, oba we suw hojalygy, ýol we şäher gurluşygy, maliýe-bank ulgamy, gümrük edaralarynyň ugry boýunça özara gatnaşyklaryň mümkinçilikleri barada pikir alşyldy. 

3-nji iýunda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyrdy. Gahryman Arkadagymyz ulanylmagy meýilleşdirilýän döwrebap elektrobuslar we elektromobiller, täze şäherde ulag serişdeleriniň ugurlarynyň çyzgylary, birnäçe ulag düzüminiň desgalarynyň ýerleşdirilişi we meýilnamasy bilen tanyşdy, elektromobilleriň birini synagdan geçirip, onuň tehniki häsiýetnamasyna ünsi çekdi. Degişli ýolbaşçylara elektrobuslaryň we elektromobilleriň tehniki häsiýetnamalaryny göz öňünde tutup, olaryň ulanylyş aýratynlyklary, ekologiýa, rahatlyk taýdan amatlylygyny kesgitlemek boýunça işleri geçirmek tabşyryldy. 

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Türkmenistanyň Mejlisinde Polşa Respublikasynyň Türkmenistandaky täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Rafal Poborskiden ynanç haty kabul edildi. Diplomat Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň içeri hem-de daşary syýasatynyň ileri tutulýan esasy ugurlary, Mejlisiň düzümi we işi bilen tanyşdyryldy. Halkara parlament guramalarynyň çäklerinde parlamentara gatnaşyklary giňeltmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

1-nji iýunda Türkmenistanda Çagalary goramagyň halkara güni dabaraly bellenilip geçildi. Bu sene çagalaryň hukuklaryna we bähbitlerine dünýä bileleşigi bilen raýdaşlygyň nyşany hökmünde ýurdumyzyň resmi baýramçylyklarynyň sanawyna girizildi. Hormatly Prezidentimiziň ýaşajyk türkmenistanlylara iberen Gutlagynda bellenilişi ýaly, çagalar biziň kalbymyzyň buýsanjy, öýlerimiziň ýaraşygy, bagtyýar durmuşymyzyň gül-gunçalary, ömrümiziň dowamatydyr. Şoňa görä-de, Diýarymyzda erkana ýaýnaýan bagtyýar çagalarymyzyň rahat dynç alyp, okap, öwrenip, döredip, ylymly-bilimli, giň dünýägaraýyşly, sagdyn bedenli, edep-terbiýeli, Watana wepaly bolup ýetişmeklerine gönükdirilen maksatnamalarymyzy üstünlikli amala aşyrýarys. 

Şol gün paýtagtymyzdaky Döwletliler köşgünde dabaraly çäre geçirilip, onuň barşynda bu ýerde terbiýelenýän çagalara hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyndan, jemgyýetçilik guramalaryndan sowgatlar gowşuryldy. Çagalary goramagyň halkara güni mynasybetli “Çagalar — biziň geljegimiz” şygary astynda jemgyýetçilik guramalarynyň, ministrlikleriň we pudak edaralarynyň guramagynda ýurdumyzyň ähli sebitlerinde baýramçylyk konsertleri, teatr sahnalary, sergiler, bäsleşikler, sport-sagaldyş çäreleri geçirildi. 

Çagalary goramagyň halkara gününiň ertesi Gökderede we ýurdumyzyň welaýatlarynda ýerleşýän çagalar sagaldyş merkezleri tomusky dynç alyş möwsüminde ilkinji ýaşajyk myhmanlary kabul etdiler. Dynç alyş möwsüminde ýokary amatlyklary bolan döwrebap sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde geçiriljek köp sanly gezelençler, bäsleşikler, konsertler, teatr we sirk toparlarynyň çykyşlary, sport ýaryşlary, gyzyklanmalara görä dürli bilim sapaklary bilen çagalaryň ýadynda galar. 

Şu ýylyň 23-nji iýulynda boljak Arkadag şäheriniň Kärizek etrabynyň Aba Annaýew adyndaky şäherçesiniň Geňeş agzalarynyň saýlawlaryny guramaçylykly geçirmek üçin degişli saýlaw topary döredildi. Ýerleşýän çägi boýunça döredilen 5 saýlaw okrugyndan 5 Geňeş agzasy saýlanar. 

Türkmenistanda il sylagly ýaşulularyň ak patasy bilen galla oragyna girişildi. Galla oragyna Ahal, Lebap, Mary welaýatlarynyň ekerançylary girişdiler, olaryň bu asylly işine 9-njy iýunda Balkan we Daşoguz welaýatlarynyň daýhanlary hem goşular. Şu ýyl ýurdumyzyň ekerançylarynyň öňünde bugdaý ekilen 690 müň gektar ýerden 1 million 400 müň tonna hasyl ýygnamak wezipesi durýar. 

Geçen hepdede Mejlisiň ýedinji çagyrylyşynyň ikinji maslahatynda Türkmenistanyň Konstitusiýasyndan gelip çykýan ýörelgeler, öňdebaryjy halkara tejribeler, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň teklipleri esasynda taýýarlanylan kanunçylyk namalarynyň birnäçesine seredildi. 

Şeýlelikde, Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň geçen hepdesinde bolup geçen wakalar hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşini ýokarlandyrmaga, köpugurly halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge gönükdirilen syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň ýene-de bir aýdyň nyşany boldy. 

(TDH)

Aşgabat, 6-njy iýun (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda önümçilik kuwwatlyklaryny ýola goýmak boýunça iş maslahatyny geçirdi. Oňa ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow we Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow gatnaşdylar. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işleriniň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilmegi netijesinde, belent maksatlary nazarlaýan giň möçberli özgertmeler amala aşyrylýar. Ähli ugurlar boýunça ýokary halkara görkezijilere doly laýyk gelýän Arkadag şäheriniň binagärlik babatdaky ösüşi Watanymyzyň şöhratly taryhyna altyn sahypalar bilen ýazylýar. 

 Iş maslahatynyň dowamynda degişli ýolbaşçylaryň hasabatlary diňlenildi we bu ugurda öňde durýan wezipeler kesgitlenildi. 

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tab

 Aşgabat, 6-njy iýun (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda önümçilik kuwwatlyklaryny ýola goýmak boýunça iş maslahatyny geçirdi. Oňa ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow we Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow gatnaşdylar. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işleriniň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilmegi netijesinde, belent maksatlary nazarlaýan giň möçberli özgertmeler amala aşyrylýar. Ähli ugurlar boýunça ýokary halkara görkezijilere doly laýyk gelýän Arkadag şäheriniň binagärlik babatdaky ösüşi Watanymyzyň şöhratly taryhyna altyn sahypalar bilen ýazylýar. 

 Iş maslahatynyň dowamynda degişli ýolbaşçylaryň hasabatlary diňlenildi we bu ugurda öňde durýan wezipeler kesgitlenildi. 

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow hem-de ýurdumyzyň wekilçilikli toparynyň agzalary Ýewropanyň birnäçe ýurtlarynda, Türkiýe Respublikasynda we Hytaý Halk Respublikasynda iş saparynda bolup, Arkadag şäherinde gurulmagy meýilleşdirilýän önümçilik desgalarynyň, aýratyn-da, saglygy goraýyş ulgamyna degişli kärhanalaryň gurluşygy boýunça tejribe alyşdylar we bu ugurda dünýäniň ösen tejribesini içgin öwrendiler. 

D.Orazow hasabatyň çäklerinde daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen geňeşmeleriň geçirilendigi, olaryň dowamynda ýurdumyzyň çäginde bar bolan çig mallaryň ekologik we ýaramlylyk derejesi, ýokary ekologik talaplara laýyk gelýän çeşme suwlaryny önümçilik maksady bilen ulanmagyň mümkinçilikleri barada pikir alyşmalaryň geçirilendigi barada aýtdy. Häzirki döwürde ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatlyklarynda işlenip taýýarlanylýan polipropilen önümleriniň hil we ekologik derejesiniň dünýäde ýokary baha mynasyp bolýandygyny bellemek ýakymly. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň polipropilen we polietilen önümlerinden taýýarlanan, lukmançylyk edaralarynda yzygiderli ulanylýan sanjym enjamlaryny peýdalanmagyň ägirt uly geljeginiň bardygy bellenildi. 

Bu barada aýtmak bilen, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy häzirki döwürde ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkidilmegine, senagat we önümçilik desgalarynyň ýokary ekologik talaplara laýyk gelmegine möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Şeýlelikde, milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak bilen bir hatarda, önümçilik kuwwatlyklarynyň ekologik derejesi hem ünsden düşürilmeýär. 

Ýurdumyzda Koreýa Respublikasynyň hünärmenleri saparda bolup, bu ýerde türkmen kärdeşleri bilen tejribe alyşdylar we bilelikdäki taslamalary amala aşyrmagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar. Bu sapar biziň ýurdumyz üçin ähmiýetli waka boldy. Türkmenistanda bar bolan çig maldan lukmançylykda giňden peýdalanylýan derman serişdelerini, dürli erginleri öndürmegiň mümkindigini bellemek gerek. 

Gahryman Arkadagymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň gözel künjekleriniň birinde Arkadag şäheriniň bina edilendigini, bu ýerleriň howa gurşawynyň ýakymlydygyny, şol bir wagtyň özünde, arassa dag çeşmeleriniň ynsan saglygy üçin ýaramlydygyny nygtady. Bu ýerlerde ösýän tebigy ösümlikleriň dermanlyk häsiýeti barada aýdyp, hormatly Arkadagymyz bu ugurda ylmy işleriň alnyp barylmalydygyny, şunda daşary ýurtlaryň ösen tejribesiniň işjeň ulanylmalydygyny belledi. 

Arkadag şäheriniň “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde durnukly, “ýaşyl”, howa üçin oňaýly we innowasion çözgütli şäherleri ösdürmek” taslamasyna goşulmagy, şeýle-de degişli güwänamanyň gowşurylmagy bu ugurda alnyp barylýan işleriň halkara derejede ykrar edilýändigini görkezýär diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi. Arkadag şäherinde dünýäniň ösen tejribesiniň, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň ulanylmagyna zerur üns berilýändigini belläp, Gahryman Arkadagymyz bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň yzygiderli we üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň esasynda iň döwrebap “akylly” şäheriň peýda bolandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Arkadag şäheriniň çäginde ýolagçylara hyzmat etmek üçin häzirki zaman elektrobuslarynyň we elektromobil taksileriniň herekete girizilmegi “akylly” şäher konsepsiýasynyň durmuşa geçirilmeginiň çäklerinde alnyp barlan işleriň aýdyň netijesidir. 

Milli Liderimiziň yzygiderli tagallasyndan we yhlasyndan binýat bolan Arkadag şäheri «akylly» şäher bolmak bilen, döwrebap ýaşaýyş toplumyny, durmuş maksatly binalaryň ençemesini özünde jemleýär. Bu şäheriň özboluşly ajaýyplygy onda halkymyzyň bagtyýar ýaşaýşynyň, oňaýly dynç alşynyň we döredijilikli zähmetiniň üpjün edilmegine gönükdirilen giň möçberli işleriň oňyn netijesidir. Munuň özi «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baş ýörelge edinýän döwlet syýasatynyň barha rowaçlanýandygynyň aýdyň beýanydyr. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyzyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly düýpli ylmy işinde görkezilen ösümlikler, olary gaýtadan işlemegiň ugurlary we ýurdumyzda derman serişdelerini öndürmegiň mümkinçilikleri bilen baglanyşykly meseleleriň ylmy esasda öwrenilýändigi barada hasabat berdi. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen işlenip taýýarlanylan “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň çäginde bar bolan dermanlyk ösümlikleriň ekologik derejesi, olaryň dermanlyk häsiýetleri ylmy esasda öwrenilýär. Bu bolsa ýerli çig mallardan saglygy goraýyş ulgamynda zerur bolan derman serişdelerini öndürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. 

Gahryman Arkadagymyz hasabaty diňläp, türkmen lukmanlarynyň we bu ugur boýunça iş alyp barýan alymlaryň degişli ylmy-seljeriş işlerini geçirmekleriniň zerurdygyna ünsi çekdi. Alnyp barylýan ylmy-seljeriş işleriniň netijeleri boýunça dermanlyk serişdelerini we lukmançylyk önümlerini öndürmek boýunça halkara bäsleşigiň geçirilmegi bilen baglanyşykly meseleler içgin öwrenilmelidir. 

Milli Liderimiz ýurdumyzda bar bolan çig mallary ýokary derejede gaýtadan işläp, olardan ekologik taýdan arassa we ýokary hil görkezijilerine laýyk gelýän önümleriň öndürilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi. Şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň çäklerinde ähli ugurlar boýunça önümçilik toplumlarynyň gurulmagy meýilleşdirildi. Munuň özi ýurdumyzy senagatlaşdyrmak, ilatyň iş orunlary bilen üpjünçiligini gowulandyrmak, şol bir wagtyň özünde, gündelik sarp edilýän önümleriň önümçiligini ýola goýmak, hyzmatlar ulgamyny gowulandyrmak üçin işlenip taýýarlanylan maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini üpjün eder. 

Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda bina ediljek önümçilik kuwwatlyklarynyň, aýratyn-da, lukmançylyk edaralarynyň ýokary hilli gurluşygy bilen bir hatarda, olaryň enjamlaşdyrylyş we üpjünçilik derejesine zerur üns berilmelidir. Şunda binalaryň buýrujylaryna, olaryň gurluşykçylaryna bolşy ýaly, saglyk edaralarynyň üpjünçilik ýagdaýyna bildirilýän talaplar hem ýokary hilli ýerine ýetirilmelidir. Munuň özi degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň ýola goýulmagynyň wajypdygyny görkezýär. Türkmen topragynda bar bolan çig mallardan we ekologik taýdan arassa çeşme suwlaryndan taýýarlanylýan dermanlyk serişdeleriň mukdaryny artdyrmak üçin ähli zerur mümkinçilikleriň bardygyny belläp, Gahryman Arkadagymyz bu önümleriň içerki sarp edijileri doly üpjün etmek bilen bir hatarda, eksport mümkinçilikleriniň hem artjakdygyna ynam bildirdi. 

Şunuň bilen baglylykda, halkara guramalar, aýratyn-da, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen ýola goýulýan gatnaşyklar işjeň ösdürilmelidir. Munuň özi ýurdumyzyň lukmanlarynyň we degişli hünärmenleriniň dünýäniň ösen tejribesi bilen tanyşmaklarynda, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalaryny özleşdirmeklerinde ähmiýetlidir. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda degişli düzümler bilen bilelikde sazlaşykly işleriň alnyp barylmalydygyny belledi. Munuň özi halkymyzyň saglygyny goramak bilen bir hatarda, ekologik ýagdaýy esasy ugur edinýän asylly maksatlaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini şertlendirer. Häzirki döwürde milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda, şäherlerde we obalarda, şol sanda Arkadag şäherinde alnyp barylýan işleriň baş maksady halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekden, ýurdumyzyň abadançylygyny pugtalandyrmakdan ybaratdyr. Bu bolsa “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän döwlet syýasatynyň ilatyň saglygynyň goraglylygynyň üpjün edilmegine gönükdirilýändigini görkezýär. 

Milli Liderimiz şu günki iş maslahatynyň gün tertibindäki meselelere ýene bir gezek ünsi çekip, geljekde Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynda senagat maksatly desgalary gurmak we olarda ýokary derejeli önümçiligi ýola goýmak bilen bagly işleri düýpli seljerip, bu ugurda özara maslahatlaşyp, anyk çözgütlere gelinmelidigini, her bir işe oýlanyşykly çemeleşilmelidigini nygtady. Hormatly Arkadagymyz degişli işleriň geçirilmeginiň netijesinde, halkara bäsleşigiň yglan edilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi hem-de bu işleri hemişe üns merkezinde saklamagyň wajypdygyna aýratyn ähmiýet berdi. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi. 

şyrygyna laýyklykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow hem-de ýurdumyzyň wekilçilikli toparynyň agzalary Ýewropanyň birnäçe ýurtlarynda, Türkiýe Respublikasynda we Hytaý Halk Respublikasynda iş saparynda bolup, Arkadag şäherinde gurulmagy meýilleşdirilýän önümçilik desgalarynyň, aýratyn-da, saglygy goraýyş ulgamyna degişli kärhanalaryň gurluşygy boýunça tejribe alyşdylar we bu ugurda dünýäniň ösen tejribesini içgin öwrendiler. 

D.Orazow hasabatyň çäklerinde daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen geňeşmeleriň geçirilendigi, olaryň dowamynda ýurdumyzyň çäginde bar bolan çig mallaryň ekologik we ýaramlylyk derejesi, ýokary ekologik talaplara laýyk gelýän çeşme suwlaryny önümçilik maksady bilen ulanmagyň mümkinçilikleri barada pikir alyşmalaryň geçirilendigi barada aýtdy. Häzirki döwürde ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatlyklarynda işlenip taýýarlanylýan polipropilen önümleriniň hil we ekologik derejesiniň dünýäde ýokary baha mynasyp bolýandygyny bellemek ýakymly. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň polipropilen we polietilen önümlerinden taýýarlanan, lukmançylyk edaralarynda yzygiderli ulanylýan sanjym enjamlaryny peýdalanmagyň ägirt uly geljeginiň bardygy bellenildi. 

Bu barada aýtmak bilen, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy häzirki döwürde ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkidilmegine, senagat we önümçilik desgalarynyň ýokary ekologik talaplara laýyk gelmegine möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Şeýlelikde, milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak bilen bir hatarda, önümçilik kuwwatlyklarynyň ekologik derejesi hem ünsden düşürilmeýär. 

Ýurdumyzda Koreýa Respublikasynyň hünärmenleri saparda bolup, bu ýerde türkmen kärdeşleri bilen tejribe alyşdylar we bilelikdäki taslamalary amala aşyrmagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar. Bu sapar biziň ýurdumyz üçin ähmiýetli waka boldy. Türkmenistanda bar bolan çig maldan lukmançylykda giňden peýdalanylýan derman serişdelerini, dürli erginleri öndürmegiň mümkindigini bellemek gerek. 

Gahryman Arkadagymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň gözel künjekleriniň birinde Arkadag şäheriniň bina edilendigini, bu ýerleriň howa gurşawynyň ýakymlydygyny, şol bir wagtyň özünde, arassa dag çeşmeleriniň ynsan saglygy üçin ýaramlydygyny nygtady. Bu ýerlerde ösýän tebigy ösümlikleriň dermanlyk häsiýeti barada aýdyp, hormatly Arkadagymyz bu ugurda ylmy işleriň alnyp barylmalydygyny, şunda daşary ýurtlaryň ösen tejribesiniň işjeň ulanylmalydygyny belledi. 

Arkadag şäheriniň “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde durnukly, “ýaşyl”, howa üçin oňaýly we innowasion çözgütli şäherleri ösdürmek” taslamasyna goşulmagy, şeýle-de degişli güwänamanyň gowşurylmagy bu ugurda alnyp barylýan işleriň halkara derejede ykrar edilýändigini görkezýär diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi. Arkadag şäherinde dünýäniň ösen tejribesiniň, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň ulanylmagyna zerur üns berilýändigini belläp, Gahryman Arkadagymyz bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň yzygiderli we üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň esasynda iň döwrebap “akylly” şäheriň peýda bolandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Arkadag şäheriniň çäginde ýolagçylara hyzmat etmek üçin häzirki zaman elektrobuslarynyň we elektromobil taksileriniň herekete girizilmegi “akylly” şäher konsepsiýasynyň durmuşa geçirilmeginiň çäklerinde alnyp barlan işleriň aýdyň netijesidir. 

Milli Liderimiziň yzygiderli tagallasyndan we yhlasyndan binýat bolan Arkadag şäheri «akylly» şäher bolmak bilen, döwrebap ýaşaýyş toplumyny, durmuş maksatly binalaryň ençemesini özünde jemleýär. Bu şäheriň özboluşly ajaýyplygy onda halkymyzyň bagtyýar ýaşaýşynyň, oňaýly dynç alşynyň we döredijilikli zähmetiniň üpjün edilmegine gönükdirilen giň möçberli işleriň oňyn netijesidir. Munuň özi «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baş ýörelge edinýän döwlet syýasatynyň barha rowaçlanýandygynyň aýdyň beýanydyr. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyzyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly düýpli ylmy işinde görkezilen ösümlikler, olary gaýtadan işlemegiň ugurlary we ýurdumyzda derman serişdelerini öndürmegiň mümkinçilikleri bilen baglanyşykly meseleleriň ylmy esasda öwrenilýändigi barada hasabat berdi. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen işlenip taýýarlanylan “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň çäginde bar bolan dermanlyk ösümlikleriň ekologik derejesi, olaryň dermanlyk häsiýetleri ylmy esasda öwrenilýär. Bu bolsa ýerli çig mallardan saglygy goraýyş ulgamynda zerur bolan derman serişdelerini öndürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. 

Gahryman Arkadagymyz hasabaty diňläp, türkmen lukmanlarynyň we bu ugur boýunça iş alyp barýan alymlaryň degişli ylmy-seljeriş işlerini geçirmekleriniň zerurdygyna ünsi çekdi. Alnyp barylýan ylmy-seljeriş işleriniň netijeleri boýunça dermanlyk serişdelerini we lukmançylyk önümlerini öndürmek boýunça halkara bäsleşigiň geçirilmegi bilen baglanyşykly meseleler içgin öwrenilmelidir. 

Milli Liderimiz ýurdumyzda bar bolan çig mallary ýokary derejede gaýtadan işläp, olardan ekologik taýdan arassa we ýokary hil görkezijilerine laýyk gelýän önümleriň öndürilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi. Şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň çäklerinde ähli ugurlar boýunça önümçilik toplumlarynyň gurulmagy meýilleşdirildi. Munuň özi ýurdumyzy senagatlaşdyrmak, ilatyň iş orunlary bilen üpjünçiligini gowulandyrmak, şol bir wagtyň özünde, gündelik sarp edilýän önümleriň önümçiligini ýola goýmak, hyzmatlar ulgamyny gowulandyrmak üçin işlenip taýýarlanylan maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini üpjün eder. 

Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda bina ediljek önümçilik kuwwatlyklarynyň, aýratyn-da, lukmançylyk edaralarynyň ýokary hilli gurluşygy bilen bir hatarda, olaryň enjamlaşdyrylyş we üpjünçilik derejesine zerur üns berilmelidir. Şunda binalaryň buýrujylaryna, olaryň gurluşykçylaryna bolşy ýaly, saglyk edaralarynyň üpjünçilik ýagdaýyna bildirilýän talaplar hem ýokary hilli ýerine ýetirilmelidir. Munuň özi degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň ýola goýulmagynyň wajypdygyny görkezýär. Türkmen topragynda bar bolan çig mallardan we ekologik taýdan arassa çeşme suwlaryndan taýýarlanylýan dermanlyk serişdeleriň mukdaryny artdyrmak üçin ähli zerur mümkinçilikleriň bardygyny belläp, Gahryman Arkadagymyz bu önümleriň içerki sarp edijileri doly üpjün etmek bilen bir hatarda, eksport mümkinçilikleriniň hem artjakdygyna ynam bildirdi. 

Şunuň bilen baglylykda, halkara guramalar, aýratyn-da, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen ýola goýulýan gatnaşyklar işjeň ösdürilmelidir. Munuň özi ýurdumyzyň lukmanlarynyň we degişli hünärmenleriniň dünýäniň ösen tejribesi bilen tanyşmaklarynda, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalaryny özleşdirmeklerinde ähmiýetlidir. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda degişli düzümler bilen bilelikde sazlaşykly işleriň alnyp barylmalydygyny belledi. Munuň özi halkymyzyň saglygyny goramak bilen bir hatarda, ekologik ýagdaýy esasy ugur edinýän asylly maksatlaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini şertlendirer. Häzirki döwürde milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda, şäherlerde we obalarda, şol sanda Arkadag şäherinde alnyp barylýan işleriň baş maksady halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekden, ýurdumyzyň abadançylygyny pugtalandyrmakdan ybaratdyr. Bu bolsa “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän döwlet syýasatynyň ilatyň saglygynyň goraglylygynyň üpjün edilmegine gönükdirilýändigini görkezýär. 

Milli Liderimiz şu günki iş maslahatynyň gün tertibindäki meselelere ýene bir gezek ünsi çekip, geljekde Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynda senagat maksatly desgalary gurmak we olarda ýokary derejeli önümçiligi ýola goýmak bilen bagly işleri düýpli seljerip, bu ugurda özara maslahatlaşyp, anyk çözgütlere gelinmelidigini, her bir işe oýlanyşykly çemeleşilmelidigini nygtady. Hormatly Arkadagymyz degişli işleriň geçirilmeginiň netijesinde, halkara bäsleşigiň yglan edilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi hem-de bu işleri hemişe üns merkezinde saklamagyň wajypdygyna aýratyn ähmiýet berdi. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçen 2022-nji ýylda gazanylan durmuş-ykdysady ösüşler Gahryman Arkadagymyzyň binýadyny berkden tutan durnukly ösüşiň türkmen nusgasynyň hormatly Prezidentimiz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändigine şaýatlyk edýär. Şu ýylyň 10-njy fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde geçen ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmek boýunça alnyp barlan işleriň jemleri jemlenip, jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,2 göterim derejede saklanandygy, ähli pudaklarda oňyn önümçilik netijeleriniň gazanylandygy barada aýdyldy. 

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Karary bilen, «Ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» kabul edildi. Bu Maksatnama taýýarlanylanda, ýedi ýyllyk Prezident Maksatnamasyndan, 2023-nji ýylyň Döwlet býujetinden ugur alyndy. Onda şu ýylda ýetilmeli makroykdysady görkezijiler, ykdysadyýetiň ähli pudagy boýunça önümçilik meýilnamalary, welaýatlar we Aşgabat şäheri boýunça durmuş-ykdysady ösüş görkezijileri kesgitlenildi. Şeýle-de ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak bilen bagly çäreler göz öňünde tutuldy.  

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» göz öňünde tutulan wezipeleri 2023-nji ýylda üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen kabul edilen bir ýyllyk Maksatnamada halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak, durmuş goraglylygyny we iş üpjünçilik ulgamyny kämilleşdirmek, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüş mümkinçiliklerini giňden ulanmak, milli ykdysadyýetiň senagatlaşma derejesini pugtalandyrmak ýaly meseleler ähmiýetli orny eýeleýär. Onda pudaklaryň we hyzmatlar ulgamynyň depginli ösüşini üpjün etmek, olara sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, ýurduň azyk garaşsyzlygyny berkitmek arkaly ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrmak, senagat pudagyny innowasion häsiýetde ösdürmek, jemi içerki önümiň düzüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalar ulgamynyň paýyny ýokarlandyrmak ugrundaky tagallalar-da öz beýanyny tapýar. 

Ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek, bazar gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek, döwlete dahylsyz pudagyň ösüşini höweslendirmek, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda telekeçilik işiniň gerimini giňeltmek hormatly Prezidentimiziň öňde goýýan esasy wezipeleriniň hatarynda durýar. Şonuň üçin-de sebitara hyzmatdaşlygyň täze «Aşgabat görnüşi» esasynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, ýurdumyzyň geoykdysady we geosyýasy ýerleşişiniň amatlyklaryndan peýdalanmak, ekologik abadançylygyny üpjün etmek we «ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmek ýaly ugurlar Maksatnamada esasy ugurlaryň hatarynda ileri tutulýar. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda makroykdysady durnuklylygy berkitmek, maliýe bazarlarynyň işini, maliýe serişdelerini çekmegi we gymmatly kagyzlaryň dolanyşygyny kämilleşdirmek, ilatyň girdejilerini yzygiderli artdyrmak, zähmet gatnaşyklarynyň düzgünleşdirilişini döwrebaplaşdyrmak, täze iş orunlaryny döretmek, ilatyň iş we ýaşaýyş jaý üpjünçiligini has-da ýokarlandyrmak babatda işler ýaýbaňlandyrylýar. Şeýle-de önümleri gaýtadan işlemek we taýýar önümleri öndürmek boýunça kärhanalaryň önümçilik kuwwatlyklarynyň doly ulanylmagyny gazanmak, eksporta niýetlenen önümçilikleri ösdürmek, import edilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri diwersifikasiýalaşdyrmak, ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak we olary ösdürmek boýunça çäreler geçirilýär.  

  Mundan başga-da, önümçilik bilen ylmyň baglanyşygyny işjeňleşdirmäge, innowasion tehnologiýalara esaslanýan pudaklara goýulýan maýa goýumlary artdyrmaga, döwletiň maýa goýumlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegi dowam etdirmäge, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu işlerde maldarçylygy ösdürmek, mallaryň hem-de guşlaryň baş sanyny köpeltmek, halkara üstaşyr ulag geçelgelerini işjeňleşdirmek arkaly ýük dolanyşygyny artdyrmak, ýurdumyzyň welaýatlarynyň her birinde senagat-önümçilik kysymly erkin ykdysady zolaklary, sebitleriň aýratynlyklaryny hasaba almak bilen, söwda, hyzmat ediş, ulag-logistik, agrosenagat we toplumlaýyn kysymly erkin ykdysady zolaklary döretmek möhüm ähmiýete eýedir.  

Bilim, durmuş-medeni ugurlary ösdürmegiň çäklerinde bilim we ylym ulgamynyň işini kämilleşdirmek, pudaklary ýokary taýýarlykly hünärmenler bilen üpjün etmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy täze derejelere çykarmak, çagalar sportuny ösdürmek, köpçülikleýin bedenterbiýäniň ornuny giňeltmek, «Saglyk» Döwlet maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmek, eneligi we çagalygy goramak, keselleriň öňüni alyş we bejeriş çärelerini talabalaýyk ýola goýmak, ýokary hilli saglygy goraýyş hyzmatlarynyň elýeterliligini üpjün etmek ýaly wezipeler-de Maksatnamanyň esasy ugurlary hökmünde öňe çykýar. Şunda milli senetçiligi, halyçylygy, aýdym-saz sungatyny ösdürmek, gadymy medeni mirasymyzy düýpli öwrenmek, gorap saklamak we dünýä ýaýmak, içerki hem-de halkara syýahatçylygy ösdürmek, ahalteke atlarynyň baş sanyny, olaryň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmak, milli itşynaslyk mekdebiniň baý däplerini gorap saklamak, türkmen alabaýlarynyň sanyny köpeltmek boýunça işleri geçirmek bilen bagly maksatlara uly orun berilýär. Bu wezipeleriň ählisi ýurdumyzda Durnukly ösüş maksatlarynyň üstünlikli amala aşyrylmagyny gazanmaga gönükdirilendir. 

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, «Ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde, şu ýylda jemi içerki önümiň ösüş depginini 6,5 göterime ýetirmek, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny we ýurdumyzyň sebitlerini durnukly ösdürmek, önümçilik kärhanalarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmak, täze kärhanalary gurmagyň hasabyna 3 müňe golaý täze iş ornuny döretmek göz öňünde tutulýar. Daşary söwda dolanyşygynyň oňyn aratapawudyny gazanmak, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek arkaly jemi içerki önümiň düzüminde (ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan) hususy pudagyň paýyny 71,3 göterime ýetirmek meýilleşdirilýär.  

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen Maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ykdysadyýetiň pudaklarynda giň möçberli özgertmeleri dowam etdirmäge, önümçilikleri kämilleşdirmäge, ýokary hilli we bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge, zähmet öndürijiliginiň ýokarlanmagyna, harytlardyr hyzmatlaryň içerki bazarlarynyň giňelmegine, eksport edilýän harytlaryň görnüşiniň artmagyna ýardam eder. Bu bolsa döwletiň maliýe binýadyny we önümçilik kuwwatyny pugtalandyrmaga, ýurdumyzyň raýatlarynyň ýerli önümler bilen üpjünçiligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berer. 

Orazmuhammet AŞYROW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Strategik we durnukly ösüş müdirliginiň başlygynyň orunbasary, fizika-matematika ylymlarynyň kandidaty.

Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda 

I. 1992-nji ýylyň 18-nji maýynda kabul edilen, 2016-njy ýylyň 14-nji sentýabrynda Türkmenistanyň Konstitusion kanuny bilen rejelenen görnüşde tassyklanan Türkmenistanyň Konstitusiýasyna (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2016 ý., № 3, 131-nji madda; 2017 ý., № 4, 130-njy madda; 2020 ý., № 3, 68-nji madda) şu üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmeli: 

 1) 6-njy maddadan soň şu mazmunly maddany goşmaly: 

 «6¹-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaradyr, ony döretmegiň tertibi we ygtyýarlyklary Konstitusion kanun bilen kesgitlenýär.»; 

 2) 66-njy maddada «Milli Geňeşi (Halk Maslahaty we Mejlis)» diýen sözleri «Mejlisi» diýen söze çalşyrmaly; 

 3) 71-nji maddada: 

9-njy we 13-nji bentlerde «Milli Geňeşiniň» we «Milli Geňeşiniň palatalarynyň» diýen sözleri «Mejlisiniň» diýen söze çalşyrmaly; 

 10-njy bendi şu görnüşde beýan etmeli: 

«10) kanunlara gol çekýär, ylalaşmadyk halatynda, gaýra goýmak weto hukugyny peýdalanyp, özüniň närazylyklary bilen kanuny iki hepdeden gijä goýman, Türkmenistanyň Mejlisine gaýtadan ara alyp maslahatlaşmak we sese goýmak üçin gaýtarmaga haklydyr. Eger Türkmenistanyň Mejlisi deputatlarynyň umumy sanynyň azyndan üçden iki böleginiň ses bermegi bilen ozal kabul eden çözgüdini tassyklaýan bolsa, onda Türkmenistanyň Prezidenti şol kanuna gol çekýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň Konstitusiýany kabul etmek, oňa üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda kanunlar babatda gaýra goýmak weto hukugy ýokdur;»; 

 11-nji bentde «Milli Geňeşine» diýen sözleri «Mejlisine» diýen söze çalşyrmaly; 

16-njy we 17-nji bentlerde «Halk Maslahatynyň» we «Mejlise» diýen sözleri degişlilikde «Türkmenistanyň Mejlisiniň» we «Türkmenistanyň Mejlisine» diýen sözlere çalşyrmaly; 

 4) 73-nji maddada «Milli Geňeşiniň agzasy ýa-da» diýen sözleri «Mejlisiniň» diýen söze çalşyrmaly; 

 5) 75-nji maddany güýjüni ýitiren diýip ykrar etmeli; 

 6) 76-njy maddada «Halk Maslahatynyň» diýen sözleri «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň» diýen sözlere çalşyrmaly; 

 7) III baby şu görnüşde beýan etmeli: 

 «III BAP. TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI 

 77-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi (parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr. 

 78-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi 125 deputatdan ybarat bolup, olar saýlawçylarynyň sany takmynan deň bolan saýlaw okruglary boýunça bäş ýyl möhlete saýlanýarlar. Saýlawlar gününe çenli ýigrimi bäş ýaşy dolan we soňky on ýylyň dowamynda Türkmenistanda hemişelik ýaşaýan Türkmenistanyň raýaty Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna saýlanyp bilner. 

 79-njy madda. Türkmenistanyň Mejlisi aşakdaky halatlarda möhletinden öň ýatyrylyp bilner: 

 1) ählihalk sala salşygynyň çözgüdi esasynda; 

2) Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň umumy sanynyň üçden iki böleginden az bolmadyk sesleriniň köplügi bilen kabul eden karary esasynda (öz-özüni ýatyrmagy); 

 3) alty aýyň dowamynda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýolbaşçy düzümi düzülmedik halatynda, Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan. 

 80-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi deputatlaryň ygtyýarlyklaryny özbaşdak kesgitleýär, olaryň arasyndan Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygyny, onuň orunbasaryny saýlaýar, komitetleri we toparlary düzýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň öňki çagyrylyşynyň deputatlary Türkmenistanyň Mejlisiniň täze çagyrylyşynyň birinji maslahaty açylýança öz ygtyýarlyklaryny saklaýarlar. 

 81-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi: 

1) Konstitusiýany we kanunlary kabul edýär, olara üýtgetmeler we goşmaçalar girizýär, olaryň ýerine ýetirilişine gözegçiligi we olara resmi düşündiriş bermegi amala aşyrýar; 

 2) Ministrler Kabinetiniň işiniň maksatnamasyny makullamak barada meselä garaýar; 

 3) Türkmenistanyň Döwlet býujetini we onuň ýerine ýetirilişi hakynda hasabaty tassyklamak barada meselelere garaýar; 

4) döwletiň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna hem-de ýurdy syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna garaýar; 

 5) ählihalk sala salşyklaryny geçirmek hakynda meseleleri çözýär; 

6) Türkmenistanyň Prezidentiniň, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlaryny belleýär; 

7) Türkmenistanyň Prezidentiniň teklibi boýunça Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygyny, Türkmenistanyň Baş prokuroryny, Türkmenistanyň içeri işler ministrini, Türkmenistanyň adalat ministrini wezipä bellemek we wezipeden boşatmak barada meselelere garaýar; 

 8) Türkmenistanyň Prezidentiniň teklibi boýunça Türkmenistanda adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekili — Adalatçyny saýlaýar; 

9) döwlet sylaglaryny döredýär, Türkmenistanyň Prezidentini döwlet sylaglary bilen sylaglaýar, oňa harby atlary we gaýry döwlet atlaryny dakýar; 

 10) döwlet häkimiýet edaralarynyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň Konstitusiýa laýyklygyny kesgitleýär; 

 11) halkara şertnamalary tassyklaýar we ýatyrýar; 

 12) Türkmenistanyň Döwlet serhedini we dolandyryş-çäk bölünişigini üýtgetmek meselelerini çözýär; 

 13) parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerine garaýar; 

 14) Konstitusiýa we kanunlar bilen Türkmenistanyň Mejlisiniň ygtyýarlylygyna degişli edilen gaýry meseleleri çözýär. 

 82-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi aýry-aýry meseleler boýunça Türkmenistanyň Prezidentine kanunlary çykarmak hukugyny berip biler, soňra şol kanunlary tassyklamak barada meselä Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan hökman garalmalydyr. 

 Türkmenistanyň Mejlisi aşakdaky meseleler boýunça kanunlary çykarmak hukugyny hiç kime berip bilmez: 

 1) Konstitusiýany kabul etmek we ony üýtgetmek; 

 2) jenaýat we administratiw kanunçylygy; 

 3) kazyýet önümçiligi. 

 83-nji madda. Kanun çykaryjylyk başlangyjyna bolan hukuk Türkmenistanyň Prezidentine, Türkmenistanyň Halk Maslahatyna, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlaryna, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine we Türkmenistanyň Ýokary kazyýetine degişlidir. 

 84-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty Ministrler Kabinetine, ministrlere, beýleki döwlet edaralarynyň ýolbaşçylaryna resmi sowal bilen ýüz tutmak, şeýle hem dilden we hat üsti bilen sorag bermek hukugyna eýedir. 

 85-nji madda. Döwlet Türkmenistanyň Mejlisiniň her bir deputatyna onuň öz ygtyýarlyklaryny päsgelçiliksiz we netijeli amala aşyrmagy üçin ähli şertleriň döredilmegini, onuň hukuklarynyň we azatlyklarynyň, janynyň, at-abraýynyň we mertebesiniň goralmagyny, şeýle hem şahsy eldegrilmesizligini kepillendirýär. 

 86-njy madda. Deputat deputatlyk ygtyýarlyklaryndan diňe Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan mahrum edilip bilner. Şu mesele boýunça çözgüt Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň umumy sanynyň üçden iki böleginden az bolmadyk sesleriniň köplügi bilen kabul edilýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň razylygy bolmasa, deputat administratiw we jenaýat jogapkärçiligine çekilip, tussag edilip ýa-da başga hili ýol bilen onuň azatlygy çäklendirilip bilinmez. 

 87-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty şol bir wagtda Ministrler Kabinetiniň agzasy, häkim, arçyn, kazy, prokuror wezipelerini eýeläp bilmez. 

 88-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy gizlin ses bermek bilen saýlanýar. Ol Türkmenistanyň Mejlisine hasabat berýär hem-de Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň umumy sanynyň üçden iki böleginden az bolmadyk sesleriniň köplügi bilen kabul eden çözgüdi boýunça wezipesinden boşadylyp bilner. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň orunbasary açyk ses bermek arkaly saýlanýar, ol Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň tabşyrmagy boýunça onuň aýry-aýry wezipelerini ýerine ýetirýär, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň bolmadyk halatynda ýa-da onuň öz ygtyýarlyklaryny amala aşyrmagy mümkin bolmasa, onuň borçlaryny ýerine ýetirýär. 

 89-njy madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň Prezidiumy Türkmenistanyň Mejlisiniň işini guramagy amala aşyrýar. 

 Prezidiumyň düzümine Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, onuň orunbasary, komitetleriniň we toparlarynyň başlyklary girýärler. 

 90-njy madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň, onuň Prezidiumynyň, komitetleriniň we toparlarynyň, deputatlarynyň iş tertibi, olaryň wezipeleri we ygtyýarlyklary kanun bilen kesgitlenýär.»; 

8) 94-nji maddanyň 1-nji bendinde, 113-nji we 129-njy maddalarda «Milli Geňeşiniň palatalarynyň» diýen sözleri «Mejlisiniň» diýen söze çalşyrmaly; 

 9) 120-nji maddany şu görnüşde beýan etmeli: 

 «120-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalygyna dalaşgärlere bildirilýän talaplar Türkmenistanyň kanunlary bilen kesgitlenýär.»; 

10) 125-nji maddada «Halk Maslahatynyň agzalarynyň» we «Halk Maslahatyna» diýen sözleri degişlilikde «Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň» we «Türkmenistanyň Mejlisine» diýen sözlere çalşyrmaly; 

11) 142-nji maddada «Halk Maslahatynyň agzalarynyň umumy sanynyň azyndan üçden iki bölegi we Mejlisiň» diýen sözleri «Türkmenistanyň Mejlisiniň» diýen sözlere çalşyrmaly. 

 II. Şu Konstitusion kanun gol çekilen pursadyndan herekete girizilýär. 

 III. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty şu Konstitusion kanunyň herekete girizilen gününden öz işini bes edýär. 

IV. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Kararlary Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we kanunlaryna garşy gelmeýändigine görä hereket edýärler. 

V. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Kararlaryny üýtgetmäge we ýatyrmaga bolan hukugy Türkmenistanyň Mejlisiniň ygtyýarlylygyna degişli etmeli. 

VI. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ygtyýarlyklaryny şu Konstitusion kanunyň herekete girizilen gününden, möhletinden öň ýatyrmaly. 

VII. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň deputatlarynyň ygtyýarlyklary kanunlarda bellenen möhletiň dowamynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň täze çagyrylyşynyň birinji maslahaty açylýança saklanyp galýar. 

 Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar BERDIMUHAMEDOW. 

 Aşgabat şäheri, 2023-nji ýylyň 21-nji ýanwary.

Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda 

 Türkmen halkynyň döwlet gurluşy babatda köp asyrlyk taryhynda toplan tejribesini hemmetaraplaýyn nazara alyp, ata-babalarymyzyň ygtyýarly jemgyýetçilik wekilleri bilen ählihalk ýygnaklaryny geçirip, iň wajyp syýasy, ykdysady, durmuş meseleleri çözmek baradaky asylly däplerinden ugur alyp we umumy ykrar edilen demokratik ýörelgelere eýerip, şeýle hem ilatyň giň gatlaklarynyň möhüm jemgyýetçilik-syýasy çözgütleriň kabul edilmegine gatnaşmagyny üpjün etmek maksady bilen, halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy — Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda şu Konstitusion kanun kabul edilýär. 

 I BAP. UMUMY DÜZGÜNLER 

 1-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahaty 

1. Türkmenistanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazananlaryny has-da berkitmek, ýurdumyzy ösüşiň has ýokary derejelerine çykarmak üçin ählihalk hereketini ýaýbaňlandyrmak, jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady, medeni-ynsanperwer we kanunçylyk-hukuk ulgamlarda täze sepgitlere ýetirmek, iň täze taryhymyzda gazanylan üstünlikleri wagyz etmek maksady bilen Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredilýär. 

2. Döwlet ähmiýetli meseleleri çözmäge, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň we durmuş-ykdysady maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine halk köpçüligini giňden çekmek, teklipleri işläp taýýarlamak, maslahatlary bermek, halkymyzyň agzybirligini, bitewüligini, jebisligini, asudalygyny, abadançylygyny berkitmäge hem-de Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň täze döwürde beýik özgerişler ýoly bilen depginli ösmegine, has-da kuwwatlanmagyna ýardam bermek, hyzmat etmek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň baş maksady we esasy wezipeleri bolup durýar. 

3. Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, şu Konstitusion kanuna laýyklykda hereket edýän we Türkmenistanyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaradyr. 

 2-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümi 

1. Döwrümiziň Beýik şahsyýeti, Türkmenistanyň Gahrymany, Türkmenistanyň Hormatly Il ýaşulusy, halkyň Arkadagy, Türkmen halkynyň Milli Lideri diýen belent derejesi kanun esasynda ykrar edilen Hormatly Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzüminde hemişelik agza bolup durýar. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine şular girýärler: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy; 

 2) Türkmenistanyň Prezidenti; 

 3) Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy; 

 4) Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň agzalary; 

 5) Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary; 

 6) Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygy; 

 7) Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň Sekretary; 

 8) Türkmenistanyň Baş prokurory; 

 9) Türkmenistanda adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçy; 

 10) welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň häkimleri; 

 11) welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň halk maslahatlarynyň başlyklary; 

 12) etraplaryň edara ediş merkezleri bolup durýan şäherleriň, şäherçeleriň arçynlary; 

 13) syýasy partiýalaryň, kärdeşler arkalaşyklarynyň we beýleki jemgyýetçilik birleşikleriniň ýolbaşçylary; 

14) welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçiligiň, şol sanda ýaşulularyň wekilleri. Olaryň sebitleýin bölünişigi we wekillere bildirilýän talaplar Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan kesgitlenýär. 

3. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçilik wekillerini hödürlemegiň Tertibi Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan tassyklanýar. 

4. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine gatnaşmak üçin döwleti goramaga we pugtalandyrmaga, halkyň agzybirligini berkitmäge, adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramaga saldamly goşant goşan, ykdysadyýeti, ylmy, medeniýeti, durmuş ulgamyny ösdürmekde, jemgyýetçilik, ynsanperwer, haýyr-sahawat işinde we işiň gaýry görnüşlerinde uly hyzmatlary bitiren adamlary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň we dini guramalaryň wekillerini, şeýle hem halkara guramalaryň we daşary ýurt döwletleriniň wekillerini, şol sanda diplomatik wekilhanalaryň baştutanlaryny çagyryp biler. 

 3-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy 

 1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan wezipä bellenilýär we wezipeden boşadylýar. 

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işine Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ýolbaşçylyk edýär we ol Türkmenistanyň Halk Maslahatyna hasabat berýär. 

3. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy haýsydyr bir sebäbe görä öz borçlaryny ýerine ýetirip bilmese ýa-da öz islegi boýunça ygtyýarlyklaryny tabşyran halatynda, onuň ygtyýarlyklary Türkmenistanyň Prezidentine geçýär. 

 4-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy 

Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy Türkmenistanyň Konstitusiýasyna esaslanýar we şu Konstitusion kanundan we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryndan ybaratdyr. 

 5-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň ýörelgeleri 

 Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi aşakdaky ýörelgelere esaslanýar: 

 1) demokratiýa; 

 2) aýanlyk; 

 3) adalatlylyk; 

 4) kanunyň hökmürowanlygy; 

 5) halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny ileri tutmak; 

 6) adamyň we raýatyň kanunyň öňündäki deňligi; 

 7) adamyň hukuklaryna we azatlyklaryna hormat goýmak; 

 8) çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmak we kabul etmek; 

 9) jemgyýetçilik pikirini nazara almak. 

 II BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ IŞINIŇ GURALYŞY 

 6-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleri 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi mejlisler görnüşinde amala aşyrylýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine onuň agzalarynyň umumy sanynyň azyndan üçden iki bölegi gatnaşýan bolsa, ol ygtyýarlydyr.  

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleri zerurlygyna görä, ýöne ýylda azyndan bir gezek onuň Başlygy tarapyndan ýa-da Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalarynyň umumy sanynyň üçden bir böleginiň teklibi boýunça çagyrylýar. 

 7-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna teklipleri girizmäge bolan hukuk 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna teklipleri girizmäge Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň, Türkmenistanyň Prezidentiniň, Türkmenistanyň Mejlisiniň, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň, Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň, şeýle hem Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalarynyň umumy sanynyň azyndan dörtden bir böleginiň hukugy bardyr. 

 8-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleri 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleri kararlar görnüşinde onuň mejlisine gatnaşýan agzalarynyň umumy sanynyň ýönekeý köplüginiň ses bermegi bilen kabul edilýär. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan kabul edilen kararlaryň Türkmenistanyň bütin çäginde hökmany güýji bardyr. 

 3. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlary diňe onuň özi tarapyndan üýtgedilip ýa-da ýatyrylyp bilner. 

 4. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlaryny çap etmegiň we güýje girizmegiň tertibi kanun bilen kesgitlenýär. 

 9-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleriniň ýerine ýetirilmegi 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütlerini özleriniň Türkmenistanyň Konstitusiýasynda we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda bellenilen ygtyýarlyklaryna laýyklykda Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Mejlisi, Türkmenistanyň Ministrler Kabineti we beýleki döwlet edaralary ýerine ýetirýärler. 

 III BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ WE ONUŇ BAŞLYGYNYŇ YGTYÝARLYKLARY 

 10-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň ygtyýarlyklary 

 Türkmenistanyň Halk Maslahaty: 

1) Türkmenistanyň Konstitusiýasyny we Konstitusion kanunlaryny kabul etmegiň, olara üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmegiň meseleleri boýunça tekliplere garaýar we makullaýar; 

2) döwletiň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna, şeýle hem ýurdy syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna we kanunlaryna garaýar we makullaýar; 

 3) Türkmenistanyň Prezidentiniň her ýylky ýüzlenmelerini diňleýär; 

 4) parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerine garaýar; 

 5) kanun çykaryjylyk başlangyjyna bolan hukugyny amala aşyrýar; 

 6) Türkmenistanyň kanunlarynda göz öňünde tutulan gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýar. 

 11-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň ygtyýarlyklary 

 Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işine ýolbaşçylygy amala aşyrýar; 

 2) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde başlyklyk edýär; 

 3) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleriniň ýerine ýetirilişine gözegçiligi guraýar; 

4) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döwlet edaralary we jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde hereket etmegini amala aşyrýar; 

 5) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlaryna gol çekýär; 

6) Türkmenistanyň Prezidentiniň tabşyrmagy boýunça onuň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 71-nji maddasynyň 2-nji, 15-nji, 18-nji bentlerinde göz öňünde tutulan ygtyýarlyklaryny amala aşyrýar; 

7) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanyny düzýär, onuň işine gözegçiligi amala aşyrýar, işgärlerini wezipä belleýär we olary wezipeden boşadýar; 

 8) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlary bilen garamagyna degişli edilen beýleki meseleleri çözýär. 

 12-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň namalary 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy döwlet ähmiýetli aýratyn wajyp meseleleri öwrenmegi we degişli kararlaryň taslamalaryny işläp taýýarlamagy Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalaryna, döwlet häkimiýet edaralaryna tabşyryp biler. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy kararlary we buýruklary çykarýar. 

3. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 76-njy maddasyna laýyklykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 71-nji maddasynyň 2-nji, 15-nji, 18-nji bentlerinde göz öňünde tutulan, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyna berlip bilinýän ygtyýarlyklary babatynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy kadalaşdyryjy hukuk häsiýetli kararlary kabul edip biler. 

 IV BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ PREZIDIUMY 

 13-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumy 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumy (mundan beýläk — Prezidium) Türkmenistanyň Halk Maslahatyna hasabat berýän hemişelik hereket edýän kollegial edaradyr. 

 14-nji madda. Prezidiumyň düzümi 

 1. Prezidium aşakdaky agzalardan ybaratdyr: 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygy, Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň Sekretary, Türkmenistanyň Baş prokurory, Türkmenistanyň Adalat ministri we welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň halk maslahatlarynyň başlyklary. 

 2. Prezidiuma Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy baştutanlyk edýär. 

 15-nji madda. Prezidiumyň ygtyýarlyklary 

 Prezidium: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerine taýýarlyk görmek boýunça işi guraýar; 

2) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleriniň gün tertibiniň taslamasyna meseleleri girizmek hakynda çözgütleri kabul edýär; 

3) eger Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan başga çözgüt kabul edilmedik bolsa, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň geçiriljek senesini, wagtyny we ýerini kesgitleýär; 

4) Türkmenistanyň Halk Maslahatyny çagyrmak we geçirmek bilen baglanyşykly we öz ygtyýarlyklaryna degişli beýleki meseleleri çözýär; 

 5) Türkmenistanyň Mejlisiniň gün tertibindäki aýry-aýry kanun taslamalary boýunça garaýyşlaryny beýan edýär we makullaýar; 

 6) zerur bolan halatynda Türkmenistanyň Halk Maslahatyna iş toparlaryny döretmek hakynda teklipleri girizýär; 

 7) iş toparlarynyň işiniň meseleleri boýunça habarlary diňleýär; 

 8) Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan öz ygtyýarlygyna degişli edilen gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýar. 

 16-njy madda. Prezidiumyň mejlisleri 

 1. Prezidiumyň mejlisleri Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy tarapyndan çagyrylýar we alnyp barylýar. 

 2. Prezidiumyň mejlisi onuň agzalarynyň azyndan üçüsiniň çözgüdi boýunça hem çagyrylyp bilner. 

 3. Prezidiumyň mejlisine onuň agzalarynyň ýarysyndan köpüsi gatnaşýan bolsa, ol ygtyýarlydyr. 

 4. Prezidiumyň mejlisleri açyk geçirilýär. Prezidium mejlisi ýapyk geçirmek barada çözgüt kabul edip biler. 

 5. Prezidiumyň mejlisiniň gün tertibi oňa gatnaşýan agzalarynyň köplüginiň sesi bilen tassyklanylýar. 

6. Prezidiumyň kararlary onuň mejlisine gatnaşýan agzalarynyň sesleriniň ýönekeý köplügi bilen kabul edilýär, olara Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy gol çekýär. 

 17-nji madda. Prezidiumyň mejlisiniň teswirnamasy 

 1. Prezidiumyň we iş toparlarynyň mejlislerinde teswirnama düzülýär, olara mejlisde başlyklyk ediji tarapyndan gol çekilýär. 

2. Mejlisiň teswirnamasynda onuň geçirilen senesi, wagty we ýeri; gün tertibi; mejlisde başlyklyk ediji we çykyş edenler; ses bermäge girizilen teklipler; ses berlişiniň netijeleri we kabul edilen çözgütler görkezilýär. 

 V BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ IŞINI ÜPJÜN ETMEK 

 18-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwany 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň, onuň wezipeli adamlarynyň we agzalarynyň işini guramaçylyk, dolandyryş, tehniki we beýleki taýdan üpjün etmek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwany tarapyndan amala aşyrylýar. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanyna Iş dolandyryjy ýolbaşçylyk edýär. 

 19-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň wezipeleri 

 1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň esasy wezipeleri şular bolup durýar: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerine, onuň beýleki çärelerine guramaçylyk we maddy-tehniki taýdan hyzmat etmek; 

2) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna meseleleri taýýarlamak we resminamalaryň taslamalaryny deslapdan ara alyp maslahatlaşmagy guramak; 

 3) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlarynyň ýerine ýetirilişine gözegçiligi amala aşyrmak; 

4) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde meseleler ara alnyp maslahatlaşylanda gelip gowuşýan teklipleri we bellikleri hasaba almak we umumylaşdyrmak; 

5) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna döwlet edaralary we jemgyýetçilik birleşikleri tarapyndan hödürlenilýän meseleler boýunça teklipleri taýýarlamak; 

 6) welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň halk maslahatlarynyň işine guramaçylyk-usulyýet taýdan ýolbaşçylyk etmek; 

 7) raýatlaryň tekliplerine we beýleki ýüztutmalaryna garamak, olary umumylaşdyrmak; 

 8) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň resminamalaryny çap etmegi guramak; 

9) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde beýan etmek bilen bagly zerur maglumatlary taýýarlamak; 

 10) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň alyp barmagyna degişli edilen beýleki meseleleri çözmek. 

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işine degişli meseleler boýunça borçlary ýerine ýetirmek üçin onuň Diwanynyň döwlet edaralaryndan, jemgyýetçilik birleşiklerinden we wezipeli adamlardan zerur maglumatlary we resminamalary almaga hukugy bardyr. 

 20-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini maliýeleşdirmek 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini maddy-tehniki taýdan üpjün etmek boýunça çykdajylar Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň serişdeleriniň hasabyna maliýeleşdirilýär. 

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň işgärleriniň iş hakynyň möçberleri Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda bellenýär. 

 VI BAP. JEMLEÝJI DÜZGÜNLER 

 21-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli we beýleki edaralary bilen özara gatnaşygy 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli we beýleki edaralary bilen özara gatnaşygy Türkmenistanyň kanunlaryna laýyklykda amala aşyrylýar. 

 22-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň jemgyýetçilik birleşikleri bilen özara gatnaşyklary 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň syýasy partiýalar, kärdeşler arkalaşyklary we beýleki jemgyýetçilik birleşikleri bilen özara gatnaşyklary Türkmenistanyň kanunçylygy bilen kesgitlenýär. 

 23-nji madda. Şu Konstitusion kanunyň herekete girmegi 

 Şu Konstitusion kanun gol çekilen pursadyndan herekete girizilýär. 

 Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar BERDIMUHAMEDOW. 

 Aşgabat şäheri, 2023-nji ýylyň 21-nji ýanwary.