Soňky ýyllarda döwletimizde bazar gatnaşyklarynyň çalt depginde ösdürilmegine berk gözegçilik amala aşyrylýar. Şonuň ýaly-da harytlaryň we hyzmatlaryň bahalaryny bazar bahasyna laýyk getirmek üçin giň çäreler toplumy işlenilip düzülendir. Bu ugurda «2023-nji ýyla çenli döwür üçin Türkmenistanda erkin ykdysady zolaklary döretmek» konsepsiýasy-da üstünlikli durmuşa geçirilýär. Türkmen ykdysadyýetiniň milli nusgasyna laýyklykda ykdysadyýeti döwlet tarapyndan kadalaşdyrmak bilen bir hatarda ýurtda telekeçiligi ösdürmek üçin döwlet tarapyndan uly salgyt ýeňillikleriniň, banklar tarapyndan uzakmöhletleýin amatly karz serişdeleriniň berilmegi haryt bolçulygynyň kemala gelmegine, raýatlaryň iş bilen üpjünçilik meselesiniň çözülmegine, olaryň girdejileriniň artmagyna we ykdysady işjeňligiň ilerlemegine getirýär. Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň ykdysady özgertmeleriniň esasynda döwrebap tehnikalaryň yzygiderli satyn alynmagy we täze tehnologiýaly önümçilik we durmuş maksatly desgalaryň gurulmagy, ykdysadyýetiň pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagy, innowasion önümçilik düzümleriň döredilmegi, ýurdumyzyň dünýä ykdysady ulgamyna goşulyşmagynyň çuňlaşdyrylmagy uzakmöhletli geljek üçin durnukly ösüşiň berk binýadyny kemala getirmäge giň mümkinçilikleri açýar.

Durnukly ykdysady ösüşi gazanmak üçin ýurdumyzda döwlet maksatnamalary we meýilnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şolaryň hatarynda «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasyny», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» hem-de beýleki döwlet we pudaklaýyn maksatnamalary görkezmek bolar. Bu Maksatnamalar ösen bazar amatlylyklaryna çalt depginde geçmäge, önüm öndürýän pudaklaryň daşary ýurtlara haryt çykarmak mümkinçiliklerini diwersifikasiýalaşdyrmaga, eýeçilik gatnaşyklaryny özgertmäge, ilatyň iş bilen üpjünçilik çygryny giňeltmäge, kiçi we orta telekeçiligi milli ykdysadyýete işjeň çekmäge gönükdirilendir. Önümçiligiň ähli ulgamlarynda haryt öndürijileriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak harytlaryň we hyzmatlaryň içerki bazarynyň gerimini giňeltmäge we ýurdumyzyň maliýe-ykdysady ulgamyny pugtalandyrmaga ýardam eder. Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan strategik ýörelgeleri esasynda ýurdumyzda durnukly makroykdysady ýagdaýyň saklanylmagyna giň ähmiýet berilmegi ykdysady ösüşiň ýokary depginini üpjün etmek bilen birlikde Türkmenistanyň dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna işjeň goşulyşmagyna şert döredýär.

Bahram KOLDA|OW,

Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň ýanyndaky Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gullugyň welaýat müdirliginiň döwlet sanawyny alyp barýan döwlet bellige alyjysy.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, ýurdumyzyň ykdysady ulgamlaryna innowasiýalary ornaşdyrmak arkaly öňdebaryjy tehnologiýalara daýanýan ösen senagaty kemala getirmek babatda ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Bu barada milli Liderimiz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisinde eden taryhy çykyşynda: «Geljekde ýurdumyzda innowasion häsiýete esaslanýan milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa arkaly ösdürmäge gönükdirilen özgertmeler dowam etdiriler» diýip, nygtap geçdi.

Berkarar döwletimizde ykdysadyýetiň pudaklarynyň hukuk binýadynyň döwrebaplaşdyrylmagy, maksatnamalaýyn özgertmeleriň amala aşyrylmagy we bu ugurda maýa goýum işjeňliginiň artdyrylmagy halkymyzyň durmuş-ykdysady ýagdaýynyň gowulandyrylmagyna gönükdirilen giň gerimli işleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini alamatlandyrýar. Ýurdumyzyň önümçilik pudaklaryna ylmyň we öňdebaryjy tejribäniň gazananlarynyň ornaşdyrylmagy döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak, elektron senagaty döretmek, adamyň aň-bilim maýasyna we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek häzirki döwrüň derwaýys wezipeleriniň biridir.

Hormatly Prezidentimiziň 2018-nji ýylyň 30-njy noýabrynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny tassyklamak hakynda» gol çeken Karary durmuş ulgamyna sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna giň ýol açdy. Sanly ykdysadyýet tizlik, amatlylyk, tygşytlylyk düşünjeleri bilen berk baglanyşyklydyr. Sanly ykdysadyýet önümçilikdäki maglumatlaryň sanlylaşdyrylmagydyr. Ol jemgyýetiň we raýatlaryň zerurlyklaryna görä, ýokary hilli we anyk habarlary, san görkezijilerini almak üçin maglumat giňişliginiň döredilmegini üpjün edýär. Sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy ykdysady işleriň ähli görnüşleriniň awtomatlaşdyrylyp, merkezleşdirilen tertipde dolandyrylmagyny üpjün etmekligi maksat edinýär. Umuman, innowasiýalar milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmeklige, ykdysady ösüşiň depgininiň çaltlandyrylmagyna, dünýä hojalygynda eýeleýän ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýär.

Perman MYRADOW,

welaýat gümrükhanasynyň «Daşoguzdemirýollary» gümrük nokadynyň uly gözegçisi, maýor.

Ýurdumyz ähli ulgamlar bilen bir hatarda ykdysady jähetden hem has uly ösüşleri nazarlaýar. Muny «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan» hem görmek bolýar. Resminama laýyklykda, göz öňünde tutulan düýpli özgertmeleriň hukuk esasyny döretmek, kanunlary yzygiderli kämilleşdirmek boýunça bazar ykdysadyýeti şertlerinde pudaklaryň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen ençeme möhüm wezipeler ýüze çykýar. Hawa, Garaşsyz döwletimizi ýakyn 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitleýän Milli maksatnamanyň kabul edilmegi geljekki ösüşli ýollaryň kepili bolar. Munuň özi, aslynda, dünýäniň we ýurduň ösüşinde ykdysadyýetiň barha artýan orny, geljek döwürde bu pudagyň adamzadyň tutuş ösüşindäki ähmiýeti barada oýlanmagymyza uly badalgadyr. Ynsanyýetiň abadançylygyny nazarlaýan ykdysadyýetiň ähmiýeti ähli döwürlerde-de ýokary bolupdy, soňky ýyllarda bolsa munuň özi beýik ösüşleriň kesgitleýji şertine öwrüldi. Ol häzirki zamanyň ösen ykdysadyýetiniň we ýaşaýşyň özara baglanyşykly täsiriniň barha artyp, şeýle mäkäm baglanyşygyň bir kökene düzülendiginiň aýdyň mysaly bolup durýar.

Milli Liderimiz Hökümetiň giňişleýin mejlisindäki taryhy çykyşynda 2021-nji ýylda milli ykdysadyýetiň ýokary ösüş depgini esasynda jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,2 göterime deň bolandygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, geçen ýylda ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 104,1 göterim, çykdajy bölegi 99,9 göterim berjaý edildi. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 31,7 milliard manat möçberinde maýa goýumlar özleşdirilip, olaryň 46,3 göterimi önümçilik, 53,7 göterimi durmuş-medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 2020-nji ýyl bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 7,7 göterim, bölek söwdanyň möçberi 16,6 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň ösüş depgini 20,5 göterim artdy. Dünýäde dowam edýän maliýe-ykdysady çökgünlik we koronawirus pandemiýasy şertlerinde şeýle ösüşleriň gazanylmagy häzirki döwürde milli ösüş ýolumyzyň başgalar üçin hem goldanarlyk tejribedigini görkezdi. Munuň özi ýurdumyzyň geçen taryhy ýolunyň geljek 30 ýyllyk meýilnamasynyň durmuşa geçirilmegine özüniň oňaýly täsirini ýetirjekdigine güwä geçýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýurdumyzyň pudaklarynyň dünýä ykdysady giňişligine işjeň goşulmagy, raýatlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldamak, maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, döwlet eýeçiligini hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek zerur bolup durýar. Depginli ösýän bazar gatnaşyklary şertlerinde sebitleriň täze üpjünçilik ulgamlary döredilýär. Telekeçilik işiniň netijeliligi ýokarlanýar. Importy çalyşýan önümleri artdyrmak boýunça işler çaltlandyrylýar. Şoňa görä-de, ykdysady we senagat zolaklaryny döretmek, olaryň netijeli işlemegini gazanmak üçin kanunçylyk namalaryny kämilleşdirmek ýaly möhüm ugurlara uly ähmiýet berilýär. Ösüşiň täze şertlerinde ýurdumyzyň sebitleriniň mundan beýläk-de depginli ösdüriljekdigine ynam uludyr.

Pälwan NURMEDOW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň belent maksatlary ata-babalarymyzyň asylly ýörelgeleriniň dabaralanmagyna täzeçe badalga berdi. Biz muňa ata-babalarymyzyň parasatly däplerine we jemgyýetimiziň demokratik kadalaryna eýerip, şu ýylyň 11-nji fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde has hem aýdyň göz ýetirdik.

Ýokary derejede geçirilen bu ählihalk forumynda Garaşsyz döwletimizi we onuň institutlaryny geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemek maksady bilen kabul edilen «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» hem hut şu ýörelgelerden ugur aldy. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň agzalary bilen duşuşygyndaky çykyşynda: «Biz halkymyzyň bagtyýar geljeginiň hatyrasyna täze belentliklere tarap ynamly barýan ata Watanymyzy ösdürmegiň geljekki döwrüni «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýip atlandyrdyk» diýip belledi. Şonuň üçin hem ýurdumyzy 2022 — 2052-nji ýyllarda ösdürmegiň kabul edilen esasy ugurlaryna kämil hünärmenleri ýetişdirmegiň, sanly ulgamy has-da ösdürmegiň degişlidigini bellemegimiz gerek.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň agzalary bilen duşuşygyndaky çykyşynda şeýle belledi: «Biziň döwletimizde ýaşlar, ösüp gelýän nesil barada uly alada edilýär». Ilki bilen, ýurdumyzda ýaşlaryň bilim almaklary, giň dünýägaraýyşly bolmaklary, zehinlerini ösdürmekleri, eziz Watanymyza, mähriban halkymyza wepaly adamlar bolup ýetişmekleri üçin ähli şertler göz öňünde tutulýandygyny bellemek gerek.

Hut şonuň netijesinde-de, ýaşlaryň jemgyýetde özüni ykrar etdirmeklerine gönükdirilen, durmuş-ykdysady, syýasy, medeni, guramaçylyk we hukuk çärelerini öz içine alýan döwlet syýasaty amala aşyrylýar. Bu hakykaty ýurdumyzyň çäklerinde we halkara derejesinde geçirilýän dürli bäsleşikleriň netijelerinde hem görmek bolýar. Ýurdumyzyň dürli künjeginde gurulýan sport desgalarydyr stadionlar, sport mekdepleri ýaşlaryň arasynda köpçülikleýin bedenterbiýe çäreleriniň has giň gerim alýandygyny aýdyň beýan edýär.

«Döwlet adam üçindir!» diýen taglymaty öňe sürýän milli Liderimiziň ähli ulgamlar bilen birlikde bilim ulgamyny ösdürmek babatda durmuşa geçirýän beýik işleri hemmämizi buýsandyrýar. Halka daýanyp, halkyň hatyrasyna amala aşyrylýan beýik işler bu gün eziz Watanymyzy dünýäde iň bagtly adamlaryň ýaşaýan mekanyna öwürdi.

Ýaşlaryň ylym-bilimli, kämil hünärmenler bolup ýetişmekleri üçin beýik işleri durmuşa geçirýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Bahar BEKGYLYJOWA,

Köneürgenç şäherindäki 2-nji orta mekdebiň mugallymy.

Durnukly ösüşiň aýdyň geljegini nazarlap, bedew bady bilen öňe barýan asuda, abadan döwletimiziň eşretli eýýamy türkmen jemgyýetiniň durmuşyna täze sahypalary ýazýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ata Watanymyzda gazanylýan üstünlikleriň, eýelenýän sepgitleriň giň gerimlidigi her birimizi yhlasly işlemäge ruhlandyrýar.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzy ykdysady taýdan ösen döwletleriň hataryna goşmak üçin ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetine täze innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmakda, elektron senagaty döretmekde, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmekde maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar.

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeler ýurdumyzyň röwşen geljegini üpjün edýär. Ykdysadyýetiň sazlaşykly ösmegi, durmuş düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy ähli pudaklaryň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar. Halkyň aň-bilim mümkinçilikleriniň netijeli artdyrylmagy hem-de bu ugurda amal edilýän uly işler bilen bagly alnyp barylýan öňdengörüjilikli, oýlanyşykly we iňňän sagdyn syýasat biziň ähli ösüşlerimiziň, gazanýan üstünliklerimiziň özeni bolup durýar.

Eziz Diýarymyzda durmuş ulgamy ykdysady we durmuş taýdan ösüşiň ýagdaýyny kesgitleýän möhüm görkeziji bolup durýar. Bu pudak, ilkinji nobatda, ähli raýatlaryň durmuş taýdan abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň peşgeş beren ajaýyp zamanasynda mähriban Watanymyz dünýäniň syýasy taýdan durnukly, ykdysady taýdan kuwwatly, asuda, abadan ýurtlaryň hataryndaky ornuny barha berkidýär. Halk hojalygynyň ähli pudaklarynda güýçli depgin bilen ösüşler gazanylýar, bedew bady bilen okgunly öňe barýan ýurdumyzda ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň daşyna jebisleşen agzybir, zähmetsöýer halkymyzyň asyrlarboýy eden arzuwlarynyň hasyl bolýandygyny alamatlandyrýar.

Türkmenistanyň her bir raýaty üçin bilimini ýokarlandyrmaga we zähmetiniň hözirini görmäge ähli şertler döredilýär. Häzirki döwürde ylym-bilime, milli gymmatlyklarymyza aýratyn sarpa goýulýar. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň her bir güni türkmenistanlylaryň eziz Watanymyzyň gülläp ösmeginiň hatyrasyna çekýän tutanýerli we döredijilikli zähmeti netijesinde gazanýan ajaýyp üstünliklerine beslenýär. Il-ýurt bähbitli we umumadamzat ähmiýetli beýik işleriň gözbaşynda duran hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun! Ösüş-özgerişlikleriň täze belentlikleri bilen röwşen geljegi nazarlap, bedew bady bilen öňe barýan ýurdumyz mundan beýläk-de gülläp össün!

Aýjemal GELDINAZAROWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak, elektron senagatyny ösdürmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň täze gazananlaryna esaslanýan innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek babatdaky alnyp barylýan işler üstünlikli amala aşyrylýar.

Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň we medeniýetiniň ösüşine, halkymyzyň durmuşyna has netijeli täsir edýän sanlyja ýylyň dowamynda ulanylmaga berlen desgalaryň ähmiýeti ýurduň häzirki ýeten belent derejesinde, ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagynda has-da aýdyň duýulýar. Berkarar Diýarymyzyň ähli künjeklerinde gurulýan senagat-önümçilik desgalary, ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler, saglygy goraýyş we medeniýet öýleri, sport merkezleri, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy, gözel paýtagtymyzyň ösüşleri, ylym-bilim, medeniýet, saglygy goraýyş ulgamlaryndaky gazanylýan üstünlikler, okgunly ösüşler halkymyzyň amala aşyrylýan beýik işlere bolan buýsanjyny has-da artdyrýar.

Önümçilikde ylmyň we tehnikanyň gazananlaryndan netijeli peýdalanylmagy, iri maýa goýum taslamalarynyň ýokary hilli we netijeli amala aşyrylmagy, ähli ulgamlarda goşmaça girdeji getirýän çeşmeleriň herekete getirilmegi milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da ýokarlandyrdy. Bu bolsa bedew bady bilen okgunly öňe barýan ata Watanymyzyň diňe bir milli ykdysadyýetini däl, eýsem, ylmyň, bilimiň, saglygy goraýşyň, medeniýetiň we sportuň, gurluşyk pudaklarynyň kuwwatyny-da has-da artdyrdy, ähli ugurlarda iri möçberli taslamalaryň amala aşyrylmagyna mümkinçilikleri döretdi.

Ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli ugurlary bilen bir hatarda, ylym ulgamynda hem täze tehnologiýalar işjeň durmuşa ornaşdyrylýar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» we «Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda sanly tehnologiýalary ulanmak bilen ylmy-barlaglaryň we tehniki işläp taýýarlamalaryň netijeliligini ýokarlandyrmak, olary jemgyýetiň we döwletiň durmuşynyň wajyp meselelerini çözmäge gönükdirmek boýunça giň gerimli işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Dünýä tejribesinden mälim bolşy ýaly, iş bilen üpjünçilik, önümçilik, sarp ediş ugurlaryna netijeli täsirini ýetirýän sanly ulgam häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli pudaklaryny gurşap aldy. Şunda sanly tehnologiýalara daýanýan ylmy-barlag işleri ylmy synaglaryň we seljermeleriň barşynda anyk netijeleri ýüze çykarýar we önümçilige hödürleýär. Sanly tehnologiýalar ylmy işleri alyp barmagyň has netijeli bolmagyna getirýär hem-de ylmyň has elýeterli bolmagyny üpjün edýär, önümçiligiň depginini ýokarlandyrýar.

Milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmak wezipesi öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň netijesinde oňyn çözgüde eýe boldy. Şeýlelikde, berkarar Diýarymyzda täze iri kärhanalaryň, şonuň bilen bir hatarda, durmuş maksatly desgalaryň gysga döwrüň içinde köpsanlysynyň gurlup ulanylmaga berilmegi ilatyň durmuş goraglylygyna, iş bilen üpjünçiligine netijeli täsir etdi.

Hemmämize mälim bolşy ýaly, golaýda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» kabul edildi. Bu döwletli maksatnama ýurdumyzyň, mähriban halkymyzyň durmuşynda, geljekki ösüşlerinde möhüm ýol-ýörelge bolup durýar.

Täze amala aşyrylan iri taslamalar hakynda gürrüň edilende, sebitdäki iri aýna kombinatyny, Gyýanlydaky polietilen we polipropilen öndürýän kuwwatly kärhanany, Ahal welaýatyndaky gazdan ýokary hilli benzin öndürýän kärhanany agzamak has-da ýakymlydyr. Elbetde, munuň özi milli ykdysadyýetimizi senagat taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde aýratyn möhüm ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda bu kärhanalarda dünýäde uly isleg bildirilýän önümler öndürilýär. olar içerki we daşarky islegleri ýokary hil derejesinde üpjün edýär.

Şu ýylyň 11-nji fewralynda hormatly Prezidentimiziň geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde geçen ýylyň jemleri hem-de ýurdumyzy ösdürmekde öňde durýan möhüm wezipeler babatda maksatnamalaýyn çykyşlar edildi. Şu ýyl üçin gurluşyk maksatnamasyna laýyklykda, düýpli maýa goýumlarynyň möçberi maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleri boýunça 40 milliard manada golaý bolar. Munuň özi zawod-fabrikleri, hassahanalary, saglyk merkezlerinidir öýlerini, mekdebe çenli çagalar edaralaryny, mekdepleri, medeniýet öýlerini, edara ediş merkezlerini, täze şäherçeleridir ýaşaýyş jaýlaryny gurmagy hem-de olaryň durkuny täzelemegiň göz öňünde tutulýandygyny aýdyň görkezýär.

Şunda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň, paýtagtymyzyň demirgazygynda gurulmagy meýilleşdirilýän «Aşgabat-siti» ýaşaýyş toplumyny, Ahal welaýatynyň täze döwrebap dolandyryş merkezini ýokary derejeli tehnologiýalary hasaba almak bilen gurmak, sement zawodlarynyň ikinji nobatdakysynyň gurluşygyny alyp barmak, şeýle hem gurluşyk serişdelerini, şol sanda sement, demir önümlerini, inert we timarlaýyş serişdelerini öndürýän kuwwatly pudagy döretmek, elektrik energetikasyny ösdürmek, täze elektrik stansiýalaryny gurmak we hereket edýänleriniň durkuny täzelemek ýaly beýik işleriň amala aşyryljakdygy bellenildi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň halkara taslamasyny tamamlamak, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny üstünlikli alyp barmak, himiýa we gazhimiýa senagatyny ösdürmäge gönükdirilen giň gerimli taslamalary durmuşa geçirmek hem göz öňünde tutulýar.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy bellenilen 2021-nji ýylda tutuş ýurdumyz boýunça iri desgalaryň 73-si ulanylmaga berildi. Olaryň hatarynda ýurdumyzyň häzirki wagtda döredilýän halkalaýyn energoulgamynyň Ahal — Balkan bölegi, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawata deň bolan gazturbinaly elektrik stansiýasy bar. Ak mermerli Aşgabat şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygyna gabatlanylyp, paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde iki gatly ýaşaýyş jaýlarynyň täze toplumy açyldy.

Ýurdumyzyň önümçilik kuwwatynyň, şol sanda gurluşyk senagatynda we elektrik energetikasy ulgamynda ýetilen belent sepgitler mähriban halkymyzyň abadançylygynyň we bagtly durmuşynyň bähbidine ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga hem-de halkara abraýyny has-da belende galdyrmaga gönükdirilen giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Täze tehnologiýalara daýanýan iri taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy halkara hyzmatdaşlygyny has-da işjeňleşdirmek we giňeltmek, şol işlere beýleki ýurtlary, halkara ykdysady birleşmeleri we maliýe guramalaryny, işewür bileleşikleri çekmek üçin hem täze mümkinçilikleri açýar. Ýurdumyzda halkara derejesindäki iri taslamalaryň çalt we netijeli usulda durmuşa ornaşdyrylmagy kämil ykdysady ulgamyň kemala gelmegini we şonuň bilen bir hatarda, netijeli ösüşleri üpjün edýän derwaýys wezipeleriň hem oňyn çözgüdini esaslandyrýar.

Golaýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň diplomatik işgärleriniň gününde okyjylarymyza gowşan «Abadançylygyň röwşen gadamlary» atly täze kitabynda hem daşary syýasat, ykdysadyýet, medeniýet, ylym we beýleki ugurlar, hyzmatdaşlyk baradaky ajaýyp pikirler, belent maksatlar giňden beýan edilýär. Hemişelik Bitarap Watanymyz häzirki taryhy döwürde döwletleri we yklymlary birleşdirýän, häzirki zaman üpjünçilik ulgamlary bolan howa menzillerini, awtomobil we demir ýollary, gaz we elektrik geçirijileri, aragatnaşyk ulgamlary gurmak, döretmek bilen halkara derejesindäki ornuny has-da pugtalandyrýar. Türkmenistan Demirgazygyň we Günortanyň, Günbataryň we Gündogaryň, Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda «altyn derwezä» öwrülýär.

Berkarar Watanymyz täze taryhyň beýik ösüşlerini dabaralandyrýan altyn sahypasyny döredip, bedew bady bilen okgunly öňe barýar. Döwlet Baştutanymyzyň belent başlangyçlarynyň netijesinde amal edilýän bu beýik işler ata Watanymyzyň abadançylygynyň we mähriban halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmeginde, eziz Diýarymyzyň halkara abraýynyň hem-de ykdysady kuwwatynyň has-da ýokarlanmagynda aýratyn ähmiýete eýedir.

Oguljamal GELDYMUHAMMEDOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň Dünýä ykdysadyýeti kafedrasynyň professory, ykdysady ylymlaryň doktory.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly we öňdengörüjilikli syýasaty hem-de başlangyçlary bilen Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiziň ykdysadyýetiniň pudaklaryna dünýä ölçeglerine laýyk gelýän täze innowasion tehnologiýalary, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti yzygiderli ornaşdyrmak boýunça işler üstünlikli alnyp barylýar. Türkmenistanda maglumat we telekommunikasiýa ulgamynyň işini düzgünleşdirmek bilen bagly kanunçylyk-hukuk binýady kämilleşdirilýär.

Maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynyň hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda», «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda Internet torunyň ösüşini we internet-hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Ýurdumyza sanly ykdysadyýeti yzygiderli ornaşdyrmak babatda amala aşyrylýan işleriň hukuk esaslaryny döwrebaplaşdyrmagyň we has-da kämilleşdirmegiň dowamynda birnäçe kadalaşdyryjy hukuknamalar tassyklanyldy hem-de işjeň durmuşa geçirilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallasy bilen, ýurdumyzyň ähli ministrliklerinde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, edara-kärhanalarynda, guramalarynda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamyny has-da ösdürmek hem-de kämilleşdirmek üçin uly mümkinçilikler we zerur şertler döredilýär.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ykdysadyýetine täze innowasion tehnologiýalary, şol sanda sanly tehnologiýalary ornaşdyryp, elektron resminama dolanyşygyna hem-de elektron şahsyýetnamalar ulgamyna geçmek, sanly aragatnaşyk babatda welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmak wezipelerini öňde goýdy. Öňde goýlan bu wezipeler, öz gezeginde, internet hyzmatlarynyň hilini we elýeterlilik derejesini ýokarlandyrmak, maglumat-aragatnaşyk infrastrukturasyny ösdürmek meselelerini ýüze çykarýar.

Ýurdumyzyň ykdysadyýetine täze innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, elektron senagaty döretmek, adam maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek sanly özgertmeleriň ýokary tizlik bilen ýaýraýan döwründe gaýragoýulmasyz meselä öwrüldi.

Bütindünýä sanly ulgama goşulyşmakda internet hyzmatlarynyň hiline we elýeterlilik derejesine, maglumat aragatnaşyk infrastrukturasynyň ösüş derejesine uly üns berilmelidir.

Türkmenistanda internet ulgamy güýçli depginler bilen ösýär we onuň hyzmatyndan peýdalanýan ulanyjylaryň sany artýar.

Maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynda köp möçberli maglumatlar toplumyny ýokary tizlikde ibermek we kabul etmek üçin optiki-süýümli aragatnaşyk tehnologiýasyny ulanmak ygtybarly we tygşytlylyk taýdan amatly hasap edilýär.

Şeýlelikde, ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygy üpjün etmek babatda düzgünleşdirýän kanunçylyk-hukuk binýadynyň berkden tutulmagy netijesinde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynyň bökdençsiz işlemeginiň ygtybarlylygy ýokarlanar. Şeýle hem maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň pudaklaýyn düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy we diwersifikasiýa ýoly bilen öňdebaryjy enjamlaryň ornaşdyrylmagy netijesinde, ýurtda ykdysadyýetiň ähli ulgamynda uly üstünlikler gazanylýar.

Goý, Gahryman Arkadagymyzyň jany sag bolsun, alyp barýan il-ýurt bähbitli beýik işleri hemişe üstünliklere we rowaçlyklara beslensin!

Baýram GURTMYRADOW,

Ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmek, ony has kämil derejä ýetirmek ugrunda hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde amala aşyrylýan birnäçe iri taslamalary görkezmek bolar. Olaryň biri-de asyryň uly gidrotehniki desgasy bolan «Altyn asyr» Türkmen kölüdir. Garagum sährasynyň goýnunda güýçli depginler bilen alnyp barylýan bu kölüň gurluşygynyň birinji tapgyry üstünlikli tamamlandy. «Altyn asyr» Türkmen köli sebitimiziň ekologiýa ýagdaýyna oňyn täsir etjek halkara ähmiýetli iri taslama bolup, ol ýer, suw serişdelerinden rejeli peýdalanmaga we goşmaça suw gorlaryny döretmäge, daşky gurşawy gowulandyrmaga özüniň oňaýly täsirini ýetirer. Tebigat gözelliklerini, ondaky jandarlary we ösümlik dünýäsiniň ýaşaýyş mümkinçiliklerini has-da gowulandyrmaga ýardam eder. Şeýle ägirt uly suw desgasynyň gurulmagynyň esasy maksady ýurdumyzyň welaýatlaryndaky şor suwlaryň bir ýere jemlenmegi esasynda, ekerançylyk meýdanlarynyň ýagdaýynyň gowulanmagyna, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygynyň artmagyna, azyk bolçulygyny doly üpjün etmäge, Garagumuň maldarlary üçin sebitde täze öri meýdanlaryny döretmäge niýetlenendir.

Golaýda biz «Altyn asyr» Türkmen kölüniň gurluşygyna öz saldamly goşantlaryny goşýan, bu ugurda birnäçe işleri üstünlikli alyp barýan «Daşoguzaltynasyrtürkmenkölgurluşyk» dolanyşygynda bolduk we bu ýerdäki işler bilen tanyşdyk. Bu kärhananyň baş iş öndürijisi Durdybaý Babajanow bilen söhbetdeş bolanymyzda, ol häzirki wagtda gurluşyk işleriniň alnyp barylýan ýerleri barada aýtdy. Gurluşyk işleri «Altyn asyr» Türkmen kölünde, Türkmenderýa, Hanýap, Jumabaý saka, Şasenem akabalarynda hem-de Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynyň Magtymguly adyndaky daýhan birleşiginiň çäklerinde dowam edýär. Gurluşyk dolanyşygynda jemi 560-dan gowrak işçi-hünärmenler zähmet çekýärler. Olar hormatly Prezidentimiziň alyp berýän kuwwatly tehnikalaryna göwnejaý erk edip, olary welaýatymyzyň çar künjünde, kölüň gurluşyk işlerinde giňden peýdalanýarlar. Kärhananyň mehanizmleşdirilen bölüminiň başlygy Maksat Halmyradowyň aýtmagyna görä, jemi 90-a golaý tehnika bolup, olardan ekskawatorlaryň, buldozerleriň, skreperleriň, läbik sorujylaryň, awtogreýderleriň, turbogoýujylaryň we ýük ýükleýjileriň ençemesi bar. Bulardan başga-da, jemi 85 sany awtoulaglar bolup, olardan awtobuslary, awtokranlary, beton garyjylary, awtoussahanalary, ýeňil awtobuslary we burawlaýjylary görkezmek bolar. Şeýle-de, dolanyşykda ýüki özi düşürýän, tirkeg, suw we ýangyç çekýän tehnikalaryň birnäçesi hereket edýär. Işleriň alnyp barylýan ýerlerinde işgärler üçin ýörite niýetlenen 30-dan gowrak göçme öýler bar.

Tehnikalary abatlamakda birnäçe ökde ussalar zähmet, çekip, olardan Parahat Nazarow, Adylbek Ýuldaşow, Ybraýym Mätmuradow, Nureddin Gaýypow, Döwran Annamedow dagyny gözkezmek bolar.

Häzirki wagtda «Altyn asyr» Türkmen kölüniň golaýynda täze, döwrebap awtoulag ýolunyň hem-de ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşyk işleri güýçli depginler bilen alnyp barylýar. Ýakyn geljekde bolsa elektrik, gaz, agyz suwy we lagym geçiriji ulgamlary öz içine alýan ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy meýilleşdirilendir. Bu bolsa «Altyn asyr» Türkmen kölüniň golaýynda ilatly ýerleri döretmäge, adamlary iş orunlary bilen üpjün etmäge mümkinçilik berer.

«Altyn asyr» Türkmen kölüniň gurluşyk işleriniň gyzgalaňly alnyp barylýan ýerlerinde özleriniň yhlasly zähmetlerini gaýgyrmaýan ökde işçileriň hatarynda Rimbaý Arnamuradow, Baýram Jumabaýew, Begmuhammet Poladow, Egem Isgenderow dagyny görkezmek bolar. Suwgurluşyk dolanyşygynda agzybirlikde zähmet çekýän işgärler «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem öz yhlaslaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrýarlar we «Altyn asyr» Türkmen kölüniň gurluşygyna öz saldamly goşantlaryny goşýandyklaryna buýsanýarlar.

Raziýa GAÝYPJANOWA,

Adatça, ýyllary ýyllardan ýakymly ýatlamalary, taryha möhürlenen ýatdan çykmajak wakalary bilen tapawutlandyrýarys. Ol ýatlamalardyr wakalar diňe bir ynsanyň däl, halkyň, döwletiň taryhy senenamasyndan mynasyp orun alyp, geçilen ýola, gazanylan ösüşlere baha bermäge we geljek üçin anyk wezipeleri kesgitlemäge ýardam berýär. Ýazyjy aýtmyşlaýyn, gürrüňiň «demini» çuňdan alsak, biziň bu günki söhbedimiz ata Watanymyzyň iň täze taryhy bolan 2021-nji ýylda halk hojalygynyň pudaklarynda gazanylan ajaýyp üstünliklere gelip direýär. Sözüň doly manysynda, şol ösüşler türkmen ykdysadyýetiniň döredijilik kuwwatyny açyp görkezmek bilen, döwletimiziň bütin dünýädäki abraýyny has-da belende göteren deliller boldy.

Golaýda, has takygy, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzyň 11-nji fewralynda üstünlikli geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisi taryhy wakalara baý boldy. Ata Watanymyzyň we jemgyýetimiziň durmuşynda şanly waka öwrülen Halk Maslahatynyň mejlisiniň ilkinji gezek Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi bilen bilelikde geçirilendigi bolsa aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Hökümetiň türkmen döwletiniň «altyn» taryhy hökmünde ýatlanyljak «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçen ýubileý ýylynyň jemlerine bagyşlanan giňişleýin mejlisinde 2021-nji ýylda alnyp barlan işler bilen bir hatarda, geljek 30 ýyl üçin möhüm wezipeleri kesgitlemek we döwletimiziň mundan beýläk-de gülläp ösmegini üpjün etmek babatdaky iňňän wajyp meselelere garaldy. Munda, bir tarapdan, «Hökümet-halk» bitewüligi, jebisligi, beýleki tarapdan bolsa, iň täze taryhymyzyň, şu günümiziň we geljegimiziň üçem sazlaşygy aýdyň beýanyny tapdy.

Gahryman Arkadagymyz bilen indi milli ösüşiň täze tapgyryna — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüne gadam basýan Watanymyzyň, agzybir türkmen halkymyzyň gazanan ýokary üstünliklerini, ýeten belent sepgitlerini bilelikde geçirilen Hökümet we Halk Maslahatynyň mejlislerinde nygtalan makroykdysady görkezijiler äşgär etdi. Milli Liderimiz Hökümetiň giňişleýin mejlisinde sözlän sözünde 2021-nji ýylda milli ykdysadyýetimiziň ýokary ösüş depgini esasynda jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,2 göterime deň bolandygyny nygtady. Mejlisde bellenilişi ýaly, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 104,1 göterim, çykdajy bölegi bolsa 99,9 göterim berjaý edildi. 2021-nji ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 31,7 milliard manat möçberde maýa goýumlar özleşdirilip, olaryň 46,3 göterimi önümçilik, 53,7 göterimi bolsa, durmuş-medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 2020-nji ýyl bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 7,7 göterim, bölek söwdanyň möçberi 16,6 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň ösüş depgini bolsa 20,5 göterim artdy. Dünýäde dowam edýän maliýe-ykdysady çökgünlik we koronawirus pandemiýasy şertlerinde şeýle ösüşleriň gazanylmagy häzirki döwürde milli ösüş ýolumyzyň başgalar üçin hem goldanarlyk tejribedigini subut etdi.

Hasabat döwründe ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky 10,5 göterim ýokarlandy. Bu babatda hormatly Prezidentimiz ýurtda 2007-nji ýyl bilen deňeşdireniňde, 2021-nji ýylda ortaça zähmet hakynyň möçberiniň 366,3 göterim ýokarlanandygyny buýsanç bilen belledi. 2008 — 2021-nji ýyllarda pensiýalary we döwlet kömek pullaryny tölemek üçin goýberilen maliýe serişdeleri bolsa 1054 göterim artdy. Munuň özi ata Watanymyzda durmuşa gönükdirilen ykdysady strategiýasynyň we milli Liderimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň aýdyň güwäsidir.

Häzirki wagtda milli ykdysadyýetleriň ýekelikde, dünýä hojalygyndan üzňe hereket edip bilmeýändigini, ykdysadyýetiň hemişe daşarky täsirlere sezewar bolýan ulgamdygyny nazara alsak, häzirki zaman ählumumy çökgünlik döwründe köp mukdarda maliýe serişdelerini talap edýän taslamalary durmuşa geçirmegiň örän kyndygyna göz ýetirmek bolar. Emma ykdysady kuwwatymyzyň hem-de içerki mümkinçiliklerimiziň hasabyna degişli döwürde gurluşyk we durkuny täzelemek işleri göz öňünde tutulan jemi 276 desganyň 42-sinde gurluşyk işleri tamamlanan bolsa, häzirki günde olaryň 167-sinde gurluşyk-gurnama işleri alnyp barylýar.

Döwlet Baştutanymyz özüniň taryhy çykyşynda: «Men geçen ýyl göz öňünde tutulan 30 desganyň ýerine umumy bahasy 13 milliard manat bolan 73 sany iri desganyň ulanmaga berlendigini aýratyn kanagatlanmak we buýsanç bilen bellemek isleýärin» diýip nygtap geçdi. Ýylyň başynda — 14-nji ýanwarda Akina — Andhoý menzilleriniň arasyndaky 30 kilometrlik demir ýol ulanmaga berlip, Kerki — Şibirgan ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt bolan 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgamy, Ymamnazar — Akina, Serhetabat — Turgundy optiki-süýümli halkara aragatnaşyk ulgamlary işe girizildi. Olaryň hatarynda Kerki şäherindäki Halkara howa menzili, «Aşgabat» söwda, dynç alyş we işewürlik merkezlerinden hem-de döwrebap ýaşaýyş jaýyndan ybarat binalar toplumy, Lebap welaýatynda iri elektrik we gaz basyş stansiýalary hem-de Mary welaýatynda plastmassa turbalaryny öndürýän zawody ýaly iri desgalar bar. Kaka we Babadaýhan dokma toplumlarynyň hem-de umumy bahasy ABŞ-nyň 2 milliard 300 million dollaryna barabar bolan Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanmaga berilmegi hem möhüm ähmiýetli wakalardyr. Çünki diňe agzalan iki dokma toplumynyň işe girizilmegi bilen ýurdumyzda 2,5 müňe golaý täze iş orny döredi. Bu bolsa, gürrüňsiz, ilatyň iş bilen üpjünçiliginiň artmagyna we ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da ýokarlanmagyna ýardam berer.

2021-nji ýylyň dowamynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly senesi mynasybetli ulanyşa girizilen desgalaryň hatarynda häzirki zaman «Arkadag» hem-de «Garagum» myhmanhanalary, Halk Maslahatynyň Diwanynyň binasy, Türkmenistanyň Maslahatlar we Kabul ediş merkezi, «Senagat», «Türkmenbaşy» paýdarlar täjirçilik banklarynyň edara binalary, täze Döwlet münberi bar. Bulardan başga-da, paýtagtymyzda «Erkin» we «Laçyn» seýilgähleri, Daşoguz, Balkan we Lebap welaýatlarynyň merkezlerinde «Türkmeniň ak öýi» binalary açyldy. Şeýle hem geçen ýyl Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ýokanç keseller hassahanasy, Magtymguly etrabynda köpugurly hassahana we Bereket etrabynda uly suw howdany, Daşoguz welaýatynda haly fabrigi, Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň täze üpjünçilik desgalary ulanmaga berildi. Jebel şäherçesinde täze Halkara howa menziliniň, Aşgabat şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy mynasybetli onuň demirgazygynda «Aşgabat-siti» iri ýaşaýyş toplumynyň düýbi tutulyp, beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň gurluşygy dowam etdirildi. Munuň özi ýurdumyzda badalga berlen gurluşyklaryň geriminiň näderejede giňdiginden, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň şan-şöhratyndan habar berýär.

Bir söz bilen aýdanymyzda, 2021-nji ýyl ösüşiň türkmen nusgasynyň dünýäde ykrar edilen milli ösüş ýoludygyny görkezdi. Muňa ýylyň şanly wakasy — «Fitch Ratings» agentliginiň ýurdumyza «B+durnukly» derejesini bermeginde anyk göz ýetirdik. Dünýäniň iň abraýly agentlikleriniň biri bolan «Fitch Ratings» tarapyndan döwletimize şeýle ýokary baha berilmegi, dünýä hojalygynda durnuksyz ýagdaýlaryň dowam edýändigine garamazdan, durnukly ösýän Garaşsyz ýurdumyzyň gyzyklanma bildirýän ähli taraplar üçin maliýe taýdan berk binýatly ygtybarly hyzmatdaş bolup durýandygyny nobatdaky gezek hemmelere aýan etdi.

Umuman, ýubileý ýylyny uly zähmet üstünlikleri we dünýäni haýrana goýýan belent ösüşleri bilen jemlän döwletimiz täze döwre gadam basmak bilen, geljek üçin anyk maksatlary we wezipeleri kesgitleýär. Muny Halk Maslahatynyň mejlisinde kabul edilen «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» doly tassyklaýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe tapgyrlaýyn durmuşa geçiriljek uzak möhletleýin maksatnama türkmen ykdysadyýetiniň kuwwatyny mundan beýläk-de artdyryp, dünýä nusgalyk milli ösüş ýolumyzyň tutuş Ýer ýüzünde dabaralanmagyna doly mümkinçilik berer.

Jumamyrat GUTLYÝEW,

IŞ DEPGINI ÝOKARY

Daşoguz şäherindäki motor abatlaýyş kärhanasy welaýatymyzyň iri senagat kärhanalarynyň biri hasaplanýar. Bu ýerde 60-a golaý işçi-hünärmen agzybirlikli zähmet çekýär. Olar oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny düýpli abatlamak,  zerur bolan ätiýaçlyk şaýlary ýasamak bilen meşgullanýarlar. Kärhanada «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ilkinji aýynda 220 müň manatlykdan gowrak iş edildi.  Öndürilýän önümleriň arasynda ýetip gelýän ekiş möwsüminde ulanylmagy zerur bolan borona dişleri, çil ýumşadyjylaryň dişi, azalyň lemehleri, dürli ölçegdäki nurbatlar, podşipnikler bar. Kärhananyň işçilerinden ussalar Ýagşygeldi Atanepesow, Döwletmyrat Jumabaýew, Ruslan Ýaňabaýew, Atabaý Amanow, kebşirleýjiler Atagurban Atagurbanow, Ökdem Reýimbaýew dagy öndürijilikli işlemek bilen köplere görelde görkezýärler.

* * *

AGYZ SUW ÜPJÜNÇILIGI GOWULANÝAR

«Daşoguzagyzsuw» birleşigi boýunça «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ilkinji aýynda 670 müň kub metrden gowrak arassa içimlik agyz suwy öndürildi. Birleşik öz düzümine Daşoguz hem Köneürgenç şäher agyz suw müdirliklerini, şeýle hem etrap agyz suw bölümleriniň 9 sanysyny birleşdirýär. Olarda dik guýularyň 424 sanysy öndürijilikli işledilýär. Birleşigiň müdirlikleriniň we bölümleriniň suw çeşmelerinde bir gije-gündiziň dowamynda 21902 kub metr arassa agyz suwy öndürilip, sarp edijilere ýetirilýär.

* * *

ÜMZÜGI ILERLEÝÄN KÄRHANA

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli ýerlerinde bolşy ýaly, welaýatymyzda hem  hususy telekeçilik işi has giň gerime eýe bolýar. Hormatly Prezidentimiziň gaýtadan işleýän önümçiligi işjeň ýola goýmak barada berýän maslahatlaryndan ugur alyp, bu babatda döredilen mümkinçiliklerden peýdalanýan telekeçiler pudaga dahylly möhüm wezipeleri durmuşa geçirýärler. Olaryň hatarynda «Çemenli daglar» hususy kärhanasynyň durmuşa geçirýän işleri bellenmäge mynasypdyr. Kärhanada her günde gök we beýleki önümleri salmak üçin niýetlenen gaplaryň 2500-den gowragynyň öndürilýändigini bellemek ýerliklidir. Kärhananyň önümleri welaýatymyzdaky we ýurdumyzyň beýleki welaýatlaryndaky ýyladyşhanalaryna ugradylýar.

iri taslama üstünlikli amala aşyrylýar

Hormatly Prezidentimiziň 18-nji ýanwarda Ahal welaýaty boýunça amala aşyran iş saparynyň barşynda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň gurluşygyna ak pata bermegi, 17-nji fewralda bolsa ýoluň bu böleginde asfaltyň ilkinji gatynyň düşelmegine badalga bermegi «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň şatlykly wakalarynyň birine öwrüldi. Bu wakalar Beýik Ýüpek ýolunyň täzeden dikeldilýän şertlerinde bu ýoluň gurluşygyna aýratyn üns berilýändigini aňladýar.

Bilşimiz ýaly, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegi geçen ýylyň 29-njy oktýabrynda döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berildi. Ýoluň 203 kilometre barabar bu böleginiň gurluşygyny «Türkmen Awtoban» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň düzümine girýän hususy kärhanadyr hojalyk jemgyýetleriniň gurluşykçy hünärmenleri ýerine ýetirdiler. Bu iri taslamany durmuşa geçirmäge gatnaşýan kärhanalaryň biri-de «Altyn nesil» hojalyk jemgyýetidir. Häzirki günlerde agzalan hojalyk jemgyýetiniň işine ezber gurluşykçy hünärmenleri ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň gurluşygyny ýokary depginde alyp barýarlar.

 — Ýol-ulag düzümine degişli iri taslamany durmuşa geçirmäge gatnaşýandygymyza diýseň begenýäris. Hojalyk jemgyýetimiz ýokary tizlikli awtoulag ýolunyň ilkinji böleginde özüne ynanylan işleri ýokary hil derejesinde ýerine ýetirdi. Şonda gurluşyk-inženerçilik talaplaryna aýratyn ähmiýet berildi, ýoluň ugrunda degişli desgalar ýokary talaplara laýyklykda guruldy hem-de enjamlar ornaşdyryldy. Bu bolsa halkara derejeli ýollary gurmak boýunça tejribämizi baýlaşdyrmaga mümkinçilik berdi hem-de ýoluň ikinji tapgyrynyň, ýagny Tejen — Mary böleginiň gurluşygyna uly ruhubelentlikde girişmäge ýardam etdi. Hormatly Prezidentimiziň bu ýere gelip, iş şertlerimiz bilen tanyşmagy we ýoluň bu böleginde asfalt düşemek işine badalga bermegi asylly we sogaply işe has-da hyjuwly ýapyşmaga itergi berdi — diýip, «Altyn nesil» hojalyk jemgyýetiniň hünärmeni Meretmuhammet Çaryýew aýdýar. 

Ýoluň halkara ülňülere laýyk gelýän hil derejesiniň üpjün edilmeginiň we onuň ugrundaky desgalaryň bellenen möhletlerde gurlup ulanmaga berilmeginiň esasy talap bolup durýandygyna oňat düşünýän gurluşykçy hünärmenler wagtyň her bir pursadyndan netijeli peýdalanýarlar. Işleriň sazlaşykly ýola goýulmagy olara gündelik göz öňünde tutulan iş meýilnamalaryny ýerine ýetirmäge şert döredýär.

Gurluşyk işleriniň ýaýbaňlandyrylan ýerinde bolanymyzda, hojalyk jemgyýetiniň hünärmeni Akmyrat Döwletow alyp barýan işleri bilen tanyşdyrdy. Hünärmeniň aýtmagyna görä, häzirki wagtda hojalyk jemgyýeti boýunça işçileriň müňüsi, dürli kysymly awtoulaglaryň 500-e golaýy bu işe gatnaşýar. Toprak, geotekstil düşeklerini ýazmak, çagyl-çäge garyndysyny düşemek işlerine aýratyn ähmiýet berilýär. Bu işlerde inženerçilik talaplaryna uly üns gönükdirilip, öňi bilen, çägeden düşek ýazylýar. Soňra 1-nji, 2-nji gat daş düşeginiň hersiniň galyňlygynyň 30 santimetr, 3-nji hem-de 4-nji gatlaryň hersiniň galyňlygynyň 20 santimetr bolmagy gazanylýar. Häzirki günlerde ýoluň gürrüňi edilýän hojalyk jemgyýetine degişli böleginiň 40 kilometrine çäge düşemek işleri tamamlanyp, onda degişli işler alnyp barylýar. Ýoluň daş-çagyl düşegi doly taýýar edilen ýerinde hormatly Prezidentimiziň badalga bermeginde asfalt düşemek işine girişildi. Ýeri gelende, daş-çagyl düşegi taýýar bolan ýerde 1-nji gatyna 10 santimetr, 2-nji gatyna 7 santimetr, 3-nji gatyna 5 santimetr galyňlykda, jemi 3 gat asfalt düşelýändigini bellemek gerek.

Häzirki wagtda ýoluň 222-nji, 223-nji, 225-nji, 227-nji, 230-njy kilometrlerinde taslama çözgütlerine laýyklykda, göz öňünde tutulan dürli ölçegdäki demir-beton ötükleri gurnamak, demir dokamak we betonlama işlerine uly ähmiýet berilýär.

Ýoluň gürrüňi edilýän hojalyk jemgyýetine degişli aralygyndaky böleginde ýolüsti köprüler, aýlawly köpri, beýleki birnäçe çylşyrymly desgalar, şeýle-de ýol ugrundaky töleg terminallary, ulag serişdelerine hyzmat ediş nokatlary, ýangyç bekedi gurlar.

Ýoluň gurluşygynda ulanylýan çäge-çagyl garyndysynyň Kaka etrabynyň Duşak şäherçesindäki Kän müdirliginden getirilmegi ýol üçin sarp edilýän wagtyň tygşytlanmagyna we işiň bökdençsiz alnyp barylmagyna mümkinçilik berýär. Hormatly Prezidentimiziň sowgat eden asfalt zawodlarynyň ikisi bolsa hojalyk jemgyýetiniň işgärlerine ýoluň gurluşygynda gerek möçberdäki asfalty ýokary hil derejesinde taýýarlamaga ýardam edýär. Ýol gurluşyk işleriniň gowşamaýan depginde alnyp barylýandygy gurluşykçy hünärmenleriň özlerine ynanylan işleri bellenilen wagtda tamamlajakdyklaryna bolan ynamy artdyrýar.

Aýdo ŞEKEROW.

(Öz habarçymyz). Surata düşüren awtor.

Geçilen menzillere ser salmak, il-ulus bilen maslahatlaşyp, ýurduň geljekki ösüş ugurlaryny kesgitlemek türkmen halkyna mahsus häsiýetleriň biri bolup, ol döwletlilik esaslarymyzyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna ýardam berýär. 2022-nji ýylyň 11-nji fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde garalan meseleleriň many-mazmuny-da, halkyň abadan durmuşynyň mundan beýläk-de üpjün edilmegine ýardam berjek çözgütleriň köpugurly häsiýeti-de munuň şeýledigini tassyklaýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» atly şygar bilen taryha giren 2021-nji ýylda gazanylan üstünlikler, ýetilen sepgitler ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiliklerinden ýerlikli peýdalanmakda ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmakda uly işleriň bitirilendigini delillendirmek bilen, ol berkarar döwletimiziň ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen täze maksatlary kesgitlemegiň, aýdyň wezipeleri öňde goýmagyň döwrüň talaby bolup durýandygyny hem görkezdi. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde geljek 30 ýyla niýetlenen «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» kabul edilmegi ýurdumyzyň taryhynda täze eýýamyň başlanýandygyny alamatlandyrdy.

Daşarky şertleriň amatsyz täsirine garamazdan, durnukly ykdysady ösüşiň üpjün edilmegi ýurdumyzda durmuş-ykdysady syýasatyň oýlanyşykly alnyp barylýandygyny görkezýär. 2021-nji ýylyň netijeleri boýunça jemi içerki önümiň, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6,2 göterim ýokarlanmagy-da munuň şeýlediginden habar berýär. Milli ykdysadyýetiň ösüşe ukyplylygyny aňladýan bu möhüm makroykdysady görkezijiniň ösüş depgininiň soňky birnäçe ýylyň dowamynda ortaça 6 göterim derejesinde saklanmagy onuň daşary wehimlere, howplara garşy goraglylygynyň ýokarydygyna şaýatlyk edýär. Şunuň bilen birlikde, gazanylan ykdysady görkezijiler ýurdumyzyň durmuş taýdan ösmegine we durnukly ösüş görkezijileriniň ýokarlanmagyna ýardam berýär.

Dünýä ykdysadyýetinde maliýe-ykdysady çökgünligiň dowam edýän, ählumumy pandemiýanyň ýaýran döwründe hem Diýarymyzyň ykdysadyýetinde oňyn netijeler gazanyldy. Ol köp babatda, ýurtda içerki mümkinçiliklere daýanýan döwlet strategiýasyny işläp taýýarlamagyň we durmuşa geçirmegiň, şeýle-de ählumumy pandemiýa garşy toplumlaýyn çäreleri amala aşyrmagyň hasabyna mümkin boldy.

Milli ykdysadyýeti çalt üýtgeýän şertlere uýgunlaşdyrmak möhüm wezipeleriň biri bolup, bu ugurdaky strategiýa öz wagtynda degişli düzedişleriň girizilmegi ykdysady ulgama döwrüň çagyryşlaryna tiz seslenmäge mümkinçilik berýär. Şu ýerde Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan geçirilen toplumlaýyn işleriň, ýagny birnäçe guramaçylyk, hukuk, maliýe we ykdysady çäreleriň geçirilmeginiň ykdysadyýetiň pudaklarynyň oňyn ösüş depginlerini saklap galmaklaryna hem-de pudagy toplumlaýyn diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça işleri dowam etdirmäge mümkinçilik berendigini nygtasymyz gelýär.

Soňky ýyllarda goşulan gymmaty ýokary bolan önümleri öndürýän gaýtadan işleýän pudaklara ünsi güýçlendirmek milli ykdysadyýetimizi ösdürmegiň strategik maksady hökmünde kesgitlendi. Bu, öz gezeginde, gaýtadan işleýän senagat ulgamynyň, önümleriň köpdürlüligini üpjün etmegiň hasabyna Türkmenistanyň ýangyç-energetika serişdeleriniň ählumumy bazarynda islegleriň üýtgäp durmalaryna garaşlylygyny peseltmegiň netijeli ýoly bolup durýar. Senagat pudagynyň depginli ösüşi ýurdumyzda eksporta gönükdirilen we importyň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini çalt depginde ösdürmäge itergi berdi. 2021-nji ýylda senagat önümçiliginiň ep-esli artmagy, içerki bazaryň ýerli önümler bilen üpjünçiliginiň gowulanmagy we täze kärhanalaryň ençemesiniň gurulmagy bu ugurda oňyn netijeleri berdi.

Aslynda, milli ykdysady kuwwaty pugtalandyrmakda hususyýetçilige möhüm orun degişli. Häzirki döwürde ýurdumyzda öndürilýän jemi içerki önümde bu bölegiň paýynyň 70 göterim töweregidigi nazara alynsa, onuň ykdysady ösüşi üpjün edýän iteriji güýç bolup durýandygyna düşünmek kyn bolmasa gerek. Ýurdumyzda ykdysady işiň bir görnüşi hökmünde telekeçiligiň giňden ýaýbaňlandyrylmagy üçin döwlet tarapyndan berilýän goldaw ýylyň-ýylyna hususy kärhanalaryň sanynyň artmagyna, öndürilýän önümleriň we hyzmatlaryň möçberleriniň ýokarlanmagyna hem-de görnüşleriniň köpdürlüligine ýardam berýär. Mundan başga-da, häzirki döwürde türkmen telekeçileri tarapyndan döredilýän täze iş orunlary ildeşlerimiziň iş üpjünçiligini we girdejilerini ýokarlandyrmagyň ygtybarly çeşmesi hem bolup durýar. Bu deliller hususyýetçiligi ösdürmegiň ykdysady we durmuş ähmiýetiniň ýokarydygyny tassyklamak bilen, onuň islendik döwleti durnukly ösdürmegiň möhüm bölegi bolup durýandygyny hem görkezýär.

Ählumumy pandemiýa şertlerinde ýurtda hususy bölegi höweslendirmek boýunça goşmaça çäreleriň durmuşa geçirilendigini hem bellemek zerur. 2021-nji ýylda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmenistanyň eksport edijilerini goldamak hakynda», «Telekeçilige döwlet maliýe goldawyny bermek hakynda» kabul eden Kararlary kiçi we orta telekeçiligi ösdürmäge döwlet tarapyndan berilýän ünsüň aýdyň subutnamasydyr.

Diwersifikasiýa esasynda ösdürilýän ykdysadyýetler özüniň durnuklylygy bilen tapawutlanýarlar. Durnukly ösüşi saklamak üçin zerur çäräleriň biri bolsa gaýtadan işleýan senagaty we hyzmatlar bazaryny ösdürmek syýasatyny amala aşyrmakdan ybaratdyr. Mundan başga-da, ýurdumyzda döwrebap sanly gurşawyň döredilmegi ykdysadyýetiň pudaklaryny çalt depginde tehnologiýa taýdan döwrebaplaşdyrmaga itergi berdi. Soňky iki ýylda ýurdumyzda sanly ulgamyň ösüşiniň ep-esli işjeňleşmegi onuň ykdysadyýeti ösdürmekde we ilatyň durmuş şertlerini gowulandyrmakda döredýän artykmaçlyklaryndan habar berýär.

Ykdysady ösüş hemişe ýurtda alnyp barylýan maýa goýum syýasaty bilen baglydyr. Bu kanunalaýyklyk Türkmenistan üçin hem häsiýetli bolup, häzirki döwürde ol üstünlikli amala aşyrylýar. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda geçirilen Hökümet mejlisinde milli ykdysadyýete uly möçberlerde maýa goýumlaryny gönükdirmek, esasy pudaklary tehnologiýa taýdan döwrebaplaşdyrmaga maýa goýmak barada döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyryklary ýurdumyzyň senagat kuwwatyny artdyrmak üçin has netijeli gurallary peýdalanmaga mümkinçilik berer. Mejlisde «Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Maýa goýum maksatnamasynyň» kabul edilmegi milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüş depginlerini üpjün etmekde işjeň maýa goýum syýasatynyň ähmiýetiniň uludygyna şaýatlyk etmek bilen, şu ýylda hem ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply, dünýäniň iň ösen tehnikalary we tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan, innowasiýalary özünde jemleýän ýokary ykdysady ulgamy döretmek we ösdürmek boýunça işleriň dowam etdiriljekdigini aňladýar.

2022-nji ýylyň 11-nji fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» kabul edilmegi döwrümiziň ruhuna gabat gelýän il bähbitli, döwlet ähmiýetli tutumly işleriň uzak geljegi nazarlaýan döwürde hem yzygiderli durmuşa geçiriljekdigine ynam döredýär.

Maýagözel BABAÝEWA,

Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň başlygynyň orunbasary, ykdysady ylymlaryň kandidaty.