Garaşsyzlyk ýyllarynda balkanabatly nebitçiler, gazçylar Goturdepe, Barsagelmez, Uzboý, Demirgazyk Goturdepe ýaly nebitgazly meýdanlarda ýerasty tebigy baýlyklary senagat taýdan gaýtadan özleşdirmek işlerine önjeýli goşant goşýarlar. Nebitgaz senagatyny milli ykdysadyýetimiziň binýatlyk pudaklarynyň biri hasaplaýan Arkadag Prezidentimiziň ýurdumyzyň mundan beýläk-de ähli ugurlarda ynamly ösüşini üpjün etmek üçin ulgamyň işini has-da kämilleşdirmek babatda öňde goýýan anyk wezipelerine mynasyp goşant goşmak bolsa, olaryň esasy maksatlary bolup durýar. Munuň özi türkmen topragynyň tebigy baýlyklaryny rejeli peýdalanmak arkaly ykdysadyýetimiziň kuwwatyny yzygiderli artdyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. Pudakda dürli ugurlarda zähmet çekýän balkanabatlylar ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly senesiniň ýokary ruhubelentlikde garşylanýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň başyndan bäri «Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazçykaryş» tresti tarapyndan döwlet ammaryna akdyrylan 1 million 821 müň tonnadan gowrak nebit çig malynyň çykarylmagynda ähli yhlas-başarnyklaryny, iş tejribelerini orta goýdular. Şeýle-de gürrüňi edilýän döwürde döwlet konserniniň sebitde iş alyp barýan «Nebitgazburawlaýyş» trestiniň burawlaýjylary tarapyndan gazylan 71 müň 877 metr ulanyş we gözleg maksatly çuňluklaryň geçilmeginde-de el-ele berip zähmet çekdiler. Munuň özi trest boýunça 12 guýynyň gazuw işleriniň tamamlanmagynda hem olaryň mynasyp goşantlarynyň bardygyna doly şaýatlyk edýär.

«Nebitgazçykaryş» trestiniň guýulary düýpli abatlaýjylarynyň gazanýan zähmet üstünliklerinde balkanabatly hünärmenleriň mynasyp paýy bar. Ýylyň başyndan bäri önüm bermesini kemelden ýa-da kesen guýularyň 329 sanysynda düýpli abatlaýyş işleri geçirildi. Şonça guýularyň 273-sinden gaýtadan önüm almak işleri ýola goýuldy. Bu bolsa iş meýilnamasyndakydan 19 guýy köpdür. Netijede, abatlanan guýulardan geçen döwürde goşmaça alnan «gara altynyň» umumy mukdary 91 müň 394 tonna golaýlady.

Ýetilýän sepgitler şäheriň bu senagat pudagynda zähmet çekýän bagtyýar ýaşaýjylarynyň ýangyç-energetika toplumynyň geljegi uly ugurlary hökmünde kesgitlenen uglewodorod serişdeleriniň çykarylyşynyň möçberlerini artdyrmak, onuň täze gorlaryny gözläp tapmak babatda kesgitlenen wezipeleriň oňyn çözgütlerine eýe bolmagyndaky ählumumy tagallalarda agzybirlikli zähmetiň nusgasyny görkezýändikleriniň tassyknamasydyr.

Eziz Diýarymyz — tebigy süýümleriň aňrybaş görnüşleri bolan pagtanyň, ýüpegiň, ýüňüň bolluk bilen öndürilýän ýurdy. Şol süýümlerden dokalýan matalardan taýýarlanan egin-eşikleriň dürli haryt nyşanlary bilen belgilenip, dünýä bazarlaryna ýaýradylýandygy bolsa, ýurdumyzyň täze tehnologiýalar arkaly berkidilýän dokma pudagynyň önümçilik düzüminiň dünýä ülňülerine gabat gelýändigini görkezýän aýdyň alamatlardyr. Bu gün ol önümler dünýäniň satyn alyjy iri kompanýalarynyň uly gyzyklanmasyny gazanyp bilýän ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa milli haryt nyşanly brendlerdir.

Bilşimiz ýaly, «Türkmenistanda öndürildi» diýen belgi arkaly il-günümiziň ösen islegini kanagatlandyrmak üçin, ilkinji nobatda, ýurdumyzyň içerki bazarlarynyň dükanlaryna ýaýradylýan milli önümleriň hatarynda dürli matalardan başga-da çagalar üçin balak, bermud, şorty, kombinezon, ýeňsiz ýaly egin-eşikler, şeýle hem futbolka, maýka, tunika, sarafan, erkek, zenan, çaga pižamalary, erkekler üçin ýeňli, ýeňsiz köýnekler ýaly ençeme harytlary görkezmek bolar. Daşary döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutmak bilen, ýurdumyzyň eksport mümkinçiligini barha giňeldýän, milli öwüşginliligi, bedene ýakymlylygy, döwrebaplygy bilen müşderiniň göwnüne ýaraýan bu ajaýyp egin-eşikler hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde gurlup ulanylmaga berlen täze tehnologiýaly dokma toplumlarynda, şeýle hem durky düýpli täzelenip döwrebaplaşdyrylan önümçilik birleşiklerinde taýýarlanylýar.

Öndürýän ýokary hilli dokma harytlary ildeşlerimiziň söýgüsine mynasyp bolýan «Bahar» tikin önümçilik birleşigi ýurdumyzda baýry kärhanalaryň hatarynda tanalýar. 1936-njy ýylda esaslandyrylyp, dürli atlarda hereket eden bu kärhanada möwsümleýin geýilýän geýimlere aýratyn üns berildi. Gyş aýlaryna niýetlenen içi pagtaly güpbüler, ellikler, şeýle-de harby gullukçylar üçin ýörite toplumlar, çaga we zenan egin-eşikleri bu kärhananyň öndürýän önümleriniň esasyny düzdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu kärhana hem döwrebaplaşdyryldy, önümçilik täze tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün edilip, önümleriň görnüşleri giňeldildi. Birleşigiň tikinçi hünärmenleriniň öndürýän harytlary ýurdumyzyň içerki bazarlarynda ýokary hili, ösen islegi kanagatlandyryp bilýänligi, geçginliligi bilen tapawutlanýar. Diýarymyzyň dürli ýerlerinden gelýän sargytlar esasynda önüm öndürýän kärhana 3 sany tikinçilik we 1 biçim sehinden, şeýle hem çig malyň, taýýar önümleriň saklanýan 3 sany ammaryndan ybarat. Önümçilik sehleriniň iş aýratynlyklary, öndürýän önümleriniň görnüşleri, kärhananyň çig mal üpjünçiligi barada birleşigiň kärdeşler arkalaşygynyň başlygy Oguldurdy Dadaýewanyň beren gürrüňi bu ýerde alnyp barylýan işler bilen içgin tanyşmaga mümkinçilik berdi.

— Ösüşli ýolda öz ornuňy berkitmek, gazanýan netijäňi hemişe ýokarlandyryp, ýeňişli menziliňi ýeneki üstünlikler, nusgalyk işler bilen dowam etmek döwrümiziň talabydyr. Hormatly Prezidentimiziň aladalary netijesinde yzygiderli döwrebaplaşdyrylýan dokma pudagynda mynasyp orun alan kärhanamyzyň tikinçileri gazanylýan her bir üstünlikde öz paýyny görmäge çalyşýarlar. Önümleri dünýä belli bolan Türkmenistanyň jinsi toplumynda, Ruhabat dokma toplumynda, paýtagtymyzdaky Aşgabat we Türkmenbaşy, şeýle hem Gypjakdaky S.Nyýazow adyndaky dokma toplumlarynda dokalýan ýokary hilli, dürli görnüşli matalar kärhanamyzyň esasy çig malydyr. Önümiň esasy gymmaty tikiliş aýratynlygy bilen birlikde onuň çig malynda jemlenýär. Gymmaty dünýä belli türkmen pagtasyndan öndürilýän matalarymyz ýurdumyzyň halkara söwda gatnaşyklarynda ýokary derejeli saýylýan önümlerdir.

Tikin tikýän, bürjeýän, ilik berkidýän, onuň halkalaryny taýýarlaýan, milli geýimleri nagyşlaýan, garaz, tikinçilik bilen bagly ähli işi ýerine ýetirýän kämil enjamlar oturdylan sehimiziň 2-sinde, kärhanamyzyň öňden gelýän däbine görä, harby gullukçylar üçin ähli pasla degişli geýimler toplumy öndürilýär. Milli öwüşgin berlip tikilýän geýimleriň her birinde ykjamlyk, rahatlyk, göze gelüwlilik talaplarynyň berjaý edilmegine aýratyn üns berilýär.

Önümleri köp görnüşli tikinçilik birleşigimiziň 3-nji sehinde täze dogan çagalara we ýetginjeklere niýetlenen trikotaž önümleri bilen birlikde, ýakasy nagyşlanan ştapel matasyndan zenan lybaslary, erkekler üçin milli biçüwdäki balaklar tikilip, ýurdumyzyň welaýatlaryna ýaýradylýar. Naýbaşy önümlerimiziň hatarynda bolan panbarhat matasyndan ýakasy nagyşly lybaslaryň, erkeklere niýetlenen pižamalaryň, şeýle hem dürli şekiljikler, güljagazlar bilen baýlaşdyrylyp tikilýän çaga egin-eşikleriniň sargydy hemişe ýetik.

Mekdep ýaşly çagalaryň lybaslaryny öndürýän öňdebaryjy dokma toplumlarydyr tikin fabrikleriniň hatarynda bolan birleşigimiziň tikinçileriniň öndürýän okuw geýimleri täze okuw ýylynyň öň ýanynda ýörite guralýan mekdep bazarlarynda ildeşlerimiz tarapyndan höwes bilen satyn alynýar. Gyzlar üçin ýaşyl reňkli okuw penjegi, ýakasy milli nagyşly köýnek, okuw öňlügi, okuwçy gyzlar we oglanlar üçin ak reňkli laboratoriýa dony — önümçilik birleşigimiziň tikinçileriniň elinden çykan bu harytlar ýaşajyk türkmenistanlylaryň söýgüsini gazanan, olaryň höwes bilen geýýän lybaslarydyr. «Maksatly myradyna ýeter» diýýändir halkymyz. Tikin önümçilik birleşigimizde zähmet çekýän hünärmenlerimiziň hem esasy maksady owadan, amatly, geýeniňde ykjam lybaslar bilen ilaty begendirmekdir — diýip, Oguldurdy Dadaýewa söhbedini paýawlaýar.

Hawa, arzyly maksatlar hemişe ýeňişli menzile eltýär. Önümçiliginde millilige, köpdürlülige, döwrebaplyga aýratyn üns berip, her bir menzili täze ýeňişler bilen garşylaýan «Bahar» tikin önümçilik birleşiginiň agzybir işgärler toparynyň maksady olaryň öndürýän önümlerinde aýdyň şöhlelenýär. Ýagny bäbejiklere niýetlenen dürli görnüşli naşyja geýimlerden başlap, işçiler, harby gullukçylar üçin tikilýän toplumlarda, ildeşlerimiziň söýgüsine mynasyp bolan ençeme görnüşli trikotaž we beýleki önümlerde olaryň tutanýerli zähmeti jemlenýär.

Aýnabat DURDYÝEWA.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ýuriý ŞKURIN.

Paýtagtymyzdaky «Älem» medeni dynç alyş merkeziniň öňündäki meýdançada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň doglan güni mynasybetli sungat ussatlarynyň baýramçylyk konserti boldy. Konsertde meşhur sazandalar, halk we estrada aýdymçylary çykyş etdi. Tans we halk döredijiligi toparlary öz ussatlyklaryny görkezdiler. Çykyşlaryň her biri halkymyzyň Gahryman Arkadagymyza bolan söýgüsini we guwanjyny beýan etdi. Hormatly Prezidentimiziň döreden «Bagt nury» aýdymy tomaşaçylar üçin hakyky sowgat boldy. Owadan mukamy, manyly sözleri bilen bu aýdym ýygnananlaryň kalbynda uly orun tapdy hem-de tomaşaçylaryň şowhunly elçarpyşmalary munuň subutnamasyna öwrüldi. Baýramçylyk konsertiň ahyrynda hemmeleriň gatnaşmagynda «Uzak ýaşa, Arkadag!» atly aýdym ýerine ýetirildi. Bu aýdymyň joşgunly sözleri we sazy halkymyzyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda gülläp ösýän Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyza bolan bagtyýarlyk we buýsanç duýgularyny beýan etdi.

* * *

Aşgabatda «Türkmenistanyň howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly ýurt maksatnamalaryny işläp düzmekde hem-de bu mesele boýunça sebitleýin işleri alyp barmakda goldamak we kuwwatyny güýçlendirmek» taslamasyny amala aşyrmak maksady bilen gurnalan Utgaşdyryjy serişde boýunça birinji iş duşuşygy boldy. Bu duşuşyga Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak, Daşary işler, Adalat, Saglygy goraýyş we derman senagaty, Bilim, Energetika, Maliýe we ykdysadyýet ministrlikleriniň, Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň we Statistika baradaky döwlet komitetiniň jogapkär işgärleri hem-de Milli Geňeşiň Mejlisiniň, Ylymlar akademiýasynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň wekilleri çagyryldy. Ýaşyl howa gaznasyndan hem-de Merkezi Aziýanyň sebitleýin ekologiýa merkezinden hyzmatdaşlar duşuşyga gatnaşanlary taslamanyň esasy maksatlary bilen tanyşdyrdylar. Bu maksatlar Gazna bilen netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga, gyzyklanma bildirýän taraplaryň kuwwatyny güýçlendirmek hem-de howanyň üýtgemegi boýunça işleri we maliýeleşdirmegi dolandyrmak hem-de utgaşdyrmak üçin esasy gurallary döretmäge gönükdirilendir. Şu maksat bilen, Utgaşdyryjy serişde işläp başlar, Ylalaşyk düzgünleri tassyklanar we Ýurt maksatnamasy işlenip düzüler.

* * *

Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi, Ylymlar akademiýasy hem-de Bilim ministrligi tarapyndan bilelikde guralan Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe bagyşlanan «Magtymguly Pyragy we türkmen halkynyň garaşsyz döwletlilik taglymaty» atly halkara ylmy maslahaty geçirildi. Onuň baş maksady Magtymguly Pyragynyň nusgawy döredijilik mirasyny, onuň milli döwletliligi ösdürmekdäki ornuny hem-de beýik ynsanperwer şahyryň umumadamzat ruhy gymmatlyklar hazynasyna goşan ägirt uly goşandyny wagyz etmekden ybaratdyr. Halkara maslahatynyň açylyşy Türkmen döwlet uniwersitetinde boldy. TDU-nyň binasynyň eýwanynda sergi guraldy. Maslahata wideoaragatnaşyk arkaly dünýäniň 20-ä golaý ýurdundan alymlar gatnaşdylar. Onuň umumy mejlisiniň dowamynda Azerbaýjanyň, Fransiýanyň, Hindistanyň, Russiýanyň, Täjigistanyň, Türkiýäniň, Özbegistanyň hem-de ýurdumyzyň iri ylmy hem-de medeni merkezleriniň ýolbaşçylarynyň we wekilleriniň çykyşlary diňlenildi. Maslahat Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde, DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynda, Halkara ynsanperwer ylmy we ösüş uniwersitetinde dört ylmy bölümlerde dowam etdi.

***

Türkmenistanyň DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynda hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» kitabynyň italýan diline terjime edilen neşiriniň tanyşdyrylyş dabarasy boldy. Oňa sanly wideoaragatnaşyk ulgamy arkaly Italiýanyň Daşary işler ministrliginiň resmi wekilleri, Wiçensa şäheriniň meri Françesko Rukko, Italiýa Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Luçano Galli, şeýle hem daşary ýurtlaryň diplomatik wekilhanalarynyň, halkara guramalaryň işgärleri gatnaşdylar. Tanyşdyrylyş dabarasynda döwlet Baştutanymyzyň halkymyzyň köpasyrlyk däpleriniň, taryhy we medeni gymmatlyklarynyň, gadymy rowaýatlaryň mazmunyny açyp görkezýän, biziň günlerimize gelip ýeten, nakyllardan we paýhasly jümlelerden ybarat ajaýyp kitabynyň gymmaty hem-de ähmiýeti bellenildi.

* * *

Paýtagtymyzda Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýolbaşçylarynyň BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) ýurdumyzdaky baştutany Kristina Weýgand bilen duşuşygy geçirildi. Onuň gün tertibine hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmak, ÝUNISEF bilen Türkmenistanyň Hökümetiniň arasynda gol çekilen 2021 – 2025-nji ýyllarda hyzmatdaşlygyň Ýurt maksatnamasyny hem-de ýerlerde ýokary hilli hyzmatlary ornaşdyrmak arkaly durmuş goraglylyk ulgamyny kämilleşdirmek boýunça DÖM-niň Bilelikdäki maksatnamasyny durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi. Duşuşyga gatnaşyjylar netijeli hyzmatdaşlygy geljekde hem işjeňleşdirmek barada aýdyp, ýakyn geljek üçin gatnaşyklary giňeltmek boýunça anyk çäreleri kesgitlediler.

* * *

Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde «Türkmenistanyň Prezidenti hormatly Gurbanguly Berdimuhamedow – dünýäde ykrar edilen Lider» atly maslahat geçirildi. Oňa ýurdumyzyň Milli Geňeşiň Mejlisiniň we Halk Maslahatynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, syýasatşynaslar, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň professor-mugallymlary gatnaşdylar. Maslahatda hormatly Prezidentimiziň dünýäde ykrar edilen Lider bolmagyna getiren taryhy ýollara ser salnyp, şol döwrüň içinde milli Liderimiziň amala aşyran işleriniň beýik derejelere eýe bolmagynyň netijesinde eziz Diýarymyzyň abraýynyň artandygy hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanandygy aýratyn nygtaldy. Belent heňde ýaňlanan aýdym-sazlarda eziz Watanymyza çäksiz söýgi, onuň ajaýyp geljegine bolan ynam, öz halkyny döredijilik, parahatçylyk we gülläp ösüş ýoly bilen öňe alyp barýan milli Liderimize buýsanç uly hyjuw bilen wasp edildi.

* * *

Türkmenistanda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni giňden bellenildi. Baýramçylyk dabaralary Aşgabadyň taryhy merkezindäki Magtymgulynyň ýadygärliginiň ýanynda başlandy. Bu ýerde akyldar şahyryň beýik eserlerine ykrarnama, belent äheňde we ähli döwürlerde many-mazmunyny ýitirmeýän öz eserlerinde Watanyna bolan çäksiz söýgüsine we edermenligine belent sarpanyň nyşany hökmünde gül goýmak dabarasy boldy. «Kalba ynam, köňle ylham berýär medeniýet» diýen şygar bilen ýaýbaňlanan köpöwüşginli çykyşlara belli türkmen artistleri estrada aýdymçylary gatnaşdylar. Şeýle hem ýurdumyzyň ähli welaýatlarynyň merkezi meýdançalarynda Magtymguly Pyragynyň ýadygärliklerine gül goýmak dabaralary geçirildi. Dabaralaryň çäklerinde döredijilik duşuşyklary we şygryýet agşamlary guraldy.

* * *

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 36-sy hasaba alyndy. Daşary ýurt puluna Birleşen Arap Emirlikleriniň, Türkiýäniň, Singapuryň, Owganystanyň telekeçileri Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen awtobenzini, uçar kerosinini, nebit koksuny satyn aldylar. Owganystanyň telekeçileri «Türkmengaz» döwlet konserninde öndürilen suwuklandyrylan gazy, Omanyň telekeçileri bolsa «Türkmenhimiýa» döwlet konserninde öndürilen ownyk däneli hlorly kalini satyn aldylar. Bulardan başga-da, daşary ýurt puluna Azerbaýjanyň, Gazagystanyň işewürlerine tekiz boýalan we tüýjümek žakkard önümleri ýerlenildi. Geleşikleriň bahasy ABŞ-nyň 30 million 302 müň dollaryndan gowrak boldy. Russiýanyň, BAE-niň, Türkiýäniň işewür toparlarynyň wekilleri jemi 94 million 499 müň manatlyk nah ýüplügi satyn aldylar. Ýurdumyzyň telekeçileri içerki bazar üçin Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen gyzdyrylan nebit koksuny satyn aldylar. Geleşigiň bahasy 1 million 250 müň manada deň boldy.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna barýan Watanymyzda hormatly Prezidentimiziň energetika howpsuzlygy, öňüni alyş diplomatiýasy, ekologiýa we suw diplomatiýasy, üstaşyr ulag mümkinçiliklerini döretmek babatdaky öňdengörüjilikli başlangyçlary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu aýdylýanlar bilen bir hatarda, Türkmenistan ulag ulgamyny ösdürmegi ugur edinýän milli, şeýle hem sebit we halkara ähmiýetli giň mümkinçilikli taslamalary amala aşyrýar.

Hormatly Prezidentimiz bu ugurda sebit we dünýä ähmiýetli başlangyçlary, teklipleri öňe sürýär. Şonuň esasynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde transmilli ulag-üstaşyr geçelgelerini döretmek boýunça giň gerimli taslamalar amala aşyrylýar. Ulag ulgamlarynyň batly depginlerde ösdürilmegi täze durmuş-ykdysady şertleriniň döredilmegine, işewür we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň giňelmegine, goňşy ýurtlar, şeýle hem dünýäniň beýleki döwletleri we halklary bilen dostlukly gatnaşyklaryň berkemegine ýardam edýär.

Eziz Diýarymyzyň her bir üstünligi buýsanjymyza buýsanç, guwanjymyza guwanç goşýar. Sebäbi Türkmenistan Watanymyzda gazanylýan her bir üstünlik ýurdumyzyň abraýyna abraý, mertebesine mertebe, şöhratyna şöhrat goşýar. Hormatly Prezidentimiziň bimöçber tagallasy bilen adamzat taryhyna ýaň salan Beýik Ýüpek ýolunyň häzirki döwürde täze şertlerde gaýtadan dikeldilmegi dünýä ýalkym saçýar. Milli Liderimiziň öňdengörüjilikli taglymaty esasynda gadymy kerwen ýollary häzirki zaman awtomobil, howa, demir ýollary we gaz hem-de elektrik geçirijiler hökmünde täze nusga we derejä eýe boldy. Häzirki wagtda ýurdumyzda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoly çalt depginde gurulýar. Bu gurluşyk dünýäde ulag ulgamynda ählumumy wezipeleri çözmek üçin tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyna ähmiýet berýän, ulag diplomatiýasyny üstünlikli ösdürýän Türkmenistanyň ykdysady kuwwatynyň aýdyň güwäsidir.

Diýarymyzyň üstaşyr geçirmek mümkinçiliginiň amala aşyrylmagy goňşy ýurtlaryň ykdysady bähbitlerine-de kybap gelýär, yklymda berk logistik aragatnaşyklaryň ýola goýulmagyna, ynam bildirýän hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň, deňhukuklylygyň we ösüşiň pugtalandyrylmagyna ýardam berýär. Goý, ýurdumyzy ösüşlerden-ösüşlere alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Çemen GURBANNAZAROWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

Bu gün ata Watanymyz Türkmenistan uglewodorod çig malynyň ägirt uly gorlaryna eýe bolup, dünýäde esasy energetika döwletleriniň biri hökmünde ykrar edilýär. Ýurdumyzyň ykdysady ösüşiniň esasyny nebitgaz pudagy düzýär. Uglewodorodlary gözlemek we çykarmak, nebitgazy gaýtadan işlemekden alynýan önümleriň hilini we görnüşlerini artdyrmak bilen bir hatarda, döwletimiziň maýa goýumlarynyň agramly bölegi gaýtadan işleýän kuwwatlyklary, düzümi döwrebaplaşdyrmagyň hem-de öňdebaryjy tehnologiýalary, innowasiýalary ornaşdyrmagyň paýyna düşýär. Ýurdumyzyň kuwwatly serişdeler binýady bolsa, energiýa serişdelerini durnukly ibermek üçin uzak möhletleýin şertnamalary baglaşmaga esas berýär.

Her ýylda onlarça milliard kub metr möçberde tebigy gaz ugradylýan Türkmenistan — Hytaý halkara gaz geçirijisiniň gurluşygy türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň üstünlige beslenýändigini aňladýar. Şeýle hem halkara gatnaşyklary tejribesinde bu taslama döwletara hyzmatdaşlygyň netijeli we işjeň häsiýete eýe bolýandygynyň aýdyň beýanydyr. Şeýle-de, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy hem gyzgalaňly dowam edýär. Energetika ulgamynda birnäçe möhüm taslamalary amala aşyrmakda ýurdumyzyň ygtybarly hyzmatdaşlary bolan HHR-niň iri kompaniýalary bilen oňyn tejribe toplanyldy. Ýakynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiz nebitgaz toplumynyň öňünde durýan möhüm wezipeler barada aýdyp, täze guýular burawlananda we türkmen gazyny eksporta ugratmakda möhüm orun degişli bolan «Galkynyş» gaz känini döwrebaplaşdyrmakda häzirki zaman tehnologiýalarynyň giňden ulanylmagynyň wajypdygyny bellemek bilen, döwletara hyzmatdaşlygyň geljekde hem işjeň häsiýete eýe bolmalydygyna ünsi çekdi.

Birleşen Milletler Guramasy we abraýly halkara guramalary derejesinde hormatly Prezidentimiz energiýa howpsuzlygynyň hukuk esaslaryny düzmek babatynda hem anyk teklipleri öňe sürýär. Türkmenistanyň başlangyçlary bilen BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň orny» atly Kararnamalaryň iki gezek kabul edilmegi hem muňa şaýatlyk edýär. Ýurdumyz Energetika Hartiýasynyň agzasy bolmak bilen, soňky ýyllarda energiýa ulgamyndaky halkara hyzmatdaşlygy barha pugtalandyrýar. 2017-nji ýylda Türkmenistanyň Energetika Hartiýasynyň Konferensiýasynyň başlyklygyna saýlanylmagy we bu wezipäniň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ýurdumyzyň energiýa serişdeleriniň umumadamzadyň bähbitlerine ulanmak baradaky tagallalarynyň halkara derejesindäki ýene bir gezek ykrar edilmesine öwrüldi.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiz dünýäniň ykdysady giňişligine goşulyşmak ugruna eýermek bilen, okgunly ösýän döwletleriň hatarynda tanalýar. Munuň esasynda bolsa milli Liderimiziň oňyn başlangyçlary netijesinde ýurdumyzyň ykdysadyýetini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde alnyp barylýan giň gerimli işler ýatyr. Esasy maksat — amala aşyrylýan işlerde diňe bir ýurdumyzda däl, bütin dünýäde parahatçylygyň, syýasy we ykdysady durnuklylygyň berkararlygyny üpjün etmek meselesi bolup durýar. Şonuň üçin ýurdumyzyň pudaklarynyň ählisinde gazanylýan üstünlikler dünýä jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döredýär.

Häzirki wagtda ýurdumyz sebitiň örän möhüm ulag halkasyna, geografiýa taýdan amatly ýerleşmegi hem-de daşary ýurtlar bilen hyzmatdaşlyk boýunça möhüm başlangyçlary öňe sürýän we olary amala aşyrmak üçin yzygiderli çäreleri geçirýän döwlet hökmünde oňyn daşary syýasaty netijesinde iri halkara logistika merkezine öwrülýär. Munuň üçin umumy ykrar edilen ölçeglere laýyk gelýän ulag düzümi döredilýär, ýokary tizlikli awtomobil ýollary çekilýär, halkara demir ýollary, menzilleri gurulýar. Diňe bir ýurduň içinde däl-de, goňşy döwletleri hem birleşdirýän demir ýol we awtomobil köprüleri gurulýar. Bu ýollar energiýa serişdelerini ygtybarly esaslarda halkara bazarlaryna çykarmaga mümkinçilik berýär. Munuň özi Beýik Ýüpek ýolunyň täze görnüşde gaýtadan dikeldilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Milli ykdysadyýetimiziň köpugurly ösüşine gönükdirilen maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmekde uly tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun!

Nurgözel MYRATDURDYÝEWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň uly mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynyň ösüşi, halkyň ýaşaýyş-durmuş şertleri ýokary derejelere ýetýär. Täze tehnologiýalar bilen üpjün edilen döwrebap zawoddyr fabrikler, senagat kärhanalary, ýaşaýyş toplumlary, çagalar baglary, orta we ýokary okuw mekdepleri, saglygy goraýyş, dynç alyş, sport we hyzmat ediş desgalary yzygiderli gurulýar. Ýurdumyzda ykdysadyýetiň ýokary depginler bilen ösüşini gazanmak babatda toplumlaýyn işler üstünlikli amala aşyrylýar.

Dünýäde «sanly ykdysadyýet» diýlen düşünjä aýratyn ähmiýet berilýär. Sanly ykdysadyýet munuň özi internetiň mümkinçiliklerine daýanýan, ykdysady nusgadyr. Sanly ykdysadyýet zähmet öndürijiliginiň, bäsdeşlige ukyplylygyň ýokarlanmagy, önümçilik harajatlarynyň peselmegi ýaly mümkinçiliklere eýedir. Ylmyň we tehnikanyň gazananlary, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň ösmegi täze ykdysadyýeti emele getirýär. Üpjünçilik ulgamy, ýagny internetiň elýeterliligi, programma üpjünçiligi, telearagatnaşyk ulgamy sanly ykdysadyýetiň üstünlikli hereket etmeginiň esasy ugurlarynyň biridir. Şeýle hem, bu ykdysadyýetiň wajyp ugurlary hökmünde elektron işewürligi — hojalyk işini kompýuter torlary arkaly dolandyrmak, elektron söwdanyň, hyzmatlaryň internet arkaly berjaý edilmegi babatdaky işler häzirki wagtda ýurdumyzda üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Täze maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary halkara söwdasyny giňeltmek bilen bir hatarda, halkara habarlaşma çykdajylaryny hem peseldýär. Mysal üçin, internetiň üsti bilen öndürijiler alyjylara öz harydyny ýa-da hyzmatyny hödürläp bilýärler. Şeýle tehnologiýalar ýeke bir söwda, önümçilik we hyzmatda däl-de, dolandyryş işlerinde hem giňden ulanylýar. Bu serişdeleriň ulanylmagy zähmeti tygşytlaýar.

Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti giň gerimde ornaşdyrmak işi hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasatynyň strategik ugurlarynyň hatarynda durýar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» üç tapgyrda amala aşyrmak maksat edinilýär we şu günki günde onuň tapgyrlary üstünlikli ýerine ýetirilýär. Konsepsiýany üstünlikli durmuşa geçirmek uly ösüşleri gazanmaga mümkinçilik berýär. Konsepsiýa BMG tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň ýurdumyzda üstünlikli ýerine ýetirilmegine hem uly ýardam edýär. Bulardan başga-da, Konsepsiýa işewürligiň täze sanly görnüşleriniň ösdürilmegine, sanly ykdysadyýete maýa goýumlaryny çekmegiň täze görnüşleriniň emele gelmegine, döwlet dolandyrylyşynyň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna we halk hojalygynyň ähli ugurlarynyň kämilleşdirilmegine öz oňyn täsirini ýetirýär.

Goý, berkarar Diýarymyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Handurdy HANDURDYÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy, institutyň Magtymguly adyndaky ilkinji Ýaşlar guramasynyň başlygy.

Berkarar döwletimizde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiz doly döwrebaplaşdyrylýar. Halk hojalygyny köpugurly ösdürmek, ähli pudaklara we ulgamlara sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak boýunça giň möçberli özgertmeler amala aşyrylýar. Hususan-da, häzirki tehnologiýalar eýýamynda ykdysadyýetimiziň innowasion üpjünçiligini ýokarlandyrmaklyga strategik wezipe hökmünde garalýar. Bu ugurda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» üstünlikli durmuşa geçirilýär. Munuň özi durnukly ykdysady ösüşi gazanmagyň baş şerti bolup durýar.

Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek Gahryman Arkadagymyzyň döwlet syýasatynda ileri tutýan ugurlarynyň biridir. Şu jähetden, ýurdumyzda degişli ugry kemala getirmek üçin giň möçberli maýa goýumlar gönükdirilýär, daşary ýurtlarda öndürilen iň kämil innowasiýalar halk hojalygynyň pudaklaryna giňden ornaşdyrylýar. Bu babatda alnyp barylýan işleriň kanunçylyk binýadyny berkitmek ugrunda taryhy özgertmeler durmuşa geçirilýär. Bu bolsa amala aşyrylýan döwrebap işleriň özara sazlaşykly we utgaşykly ýerine ýetirilmegine ýardam berýär.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmekligi has-da kämilleşdirmek babatda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Muňa mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy toýlanýan ýylynda kabul edilen degişli çözgütler hem aýdyň şaýatlyk edýär. Muňa mysal edip, döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasyny görkezip bolar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňüne tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek maksady bilen kabul edilen bu resminama şanly senelere baý bolýan ýylymyzda sanly ulgamy ösdürmekde uly üstünlikleriň gazanylýandygyna güwä geçýär. Munuň özi milli ykdysadyýetimiziň kuwwatynyň has-da artmagyna hem-de doly sanlylaşdyrylmagyna mümkinçilik berýär.

Bu resminama milli ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmagyň döwrebap usullaryny we birnäçe anyk wezipeleri öz içine alýar. Onda jemi içerki önümde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň ornuny artdyrmak, sanly aragatnaşyk ulgamynda welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmak göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda häzirki zaman täze we kuwwatly önümçilikler ýola goýulýar. Munuň esasynda bolsa, milli ykdysadyýetimiziň önümçilik we senagat mümkinçilikleri artyp, taýýar önümleriň daşary ýurtlara eksporty ýokarlanýar. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli döwlet syýasaty netijesinde milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanyp, durnukly ykdysady ösüşiniň gazanylmagyna ýardam berýär.

Serdar GURBANSÄHEDOW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.

Kämilligiň ýolunda

Hormatly Prezidentimiziň başlangyçlary esasynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen ykdysady özgertmeler amala aşyrylýar. Şunda ykdysadyýeti innowasion ýol bilen ösdürmek esasy wezipeleriň hatarynda durýar. Ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmekde döwlet we hususy telekeçiler ysnyşykly iş alyp barýarlar. Ykdysady syýasatyň üýtgäp durýan şertlerinde telekeçilige we işewürlige ygtybarly gorag gerek. Bu ugurda ätiýaçlandyryş möhüm ähmiýete eýe bolup durýar. Häzirki döwürde milli ykdysadyýetimiziň maliýe ulgamy hem-de şonuň bilen aýrylmaz baglanyşykda bolan ätiýaçlandyryş işi yzygiderli kämilleşdirilýär. Ätiýaçlandyryş işi ätiýaçlandyrýanlary maliýe we durmuş babatynda dürli tebigy hadysalardan we tebigy betbagtçylyklardan, ekologiki taýdan zyýanly ýagdaýlarda goramaga gönükdirilendir. Ol “Ätiýaçlandyryş hakyndaky” Türkmenistanyň Kanunynyň, Döwlet ätiýaçlandyryş guramasy hakyndaky Düzgünnamanyň esasynda hereket edýär.

Türkmenistanyň Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň esasy maksady ýurduň maliýe ýagdaýyny berkitmekden, şeýle hem ilatyň we ýurduň edara-kärhanalarynyň ätiýaçlandyryş hyzmatlaryna isleglerini halkara derejesinde bähbitli şertlerde doly kanagatlandyrmakdan ybaratdyr.

Şu günki günde Türkmenistanyň Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň we welaýat, şäher, etrap döwlet ätiýaçlandyryş guramalarynyň hemmesinde täze enjamlara daýanýan programma üpjünçiligi ornaşdyryldy. Munuň özi maglumaty netijeli alyşmaga mümkinçilik berýär. Şeýle programma üpjünçiliginiň esasy artykmaçlygy olarda maglumatlaryň goragynyň üpjün edýändigindedir. Bu ulgamyň ornaşdyrylmagy onlaýn usulynda ätiýaçlandyryş guramalarynyň arasynda maglumat alyş-çalşygyny ýeňilleşdirýär, netijede, wagtyň tygşytlanmagyna we gerekli maglumatyň öz wagtynda ulanylmagyna getirýär.

Aýgül  KAKAGELDIÝEWA.

Türkmengala etrabynyň döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň hünärmeni.

Giň mümkinçilik

Arkadag Prezidentimiziň başda durmagynda täze taryhy eýýamyň ýyllary ykdysady ösüşleriň zamanasy boldy. Ýurdumyzyň halk hojalygynyň dürli pudaklarynda amala aşyrylýan ykdysady özgertmeler Garaşsyz döwletimiziň dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna goşulmagyna oňyn täsirini ýetirdi. Ajap eýýamymyzda telekeçiligi ösdürmekde, bu çygryň täze öndüriji güýç hökmünde öňe çykmagynda uly işler bitirildi.

Bilşimiz ýaly, hormatly Prezidentimiz önüm öndürijileriň, öňi bilenem, telekeçileriniň öňünde wajyp wezipeleri goýdy. Bu wezipe daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň we harytlaryň ýerini tutýan önümleriň we harytlaryň öz ýurdumyzda öndürilmegini üpjün etmekden ybaratdyr. Munuň özi ýokary hilli önümleriň we harytlaryň öz ýurdumyzda öndürilmegini ýola goýmagy aňladýar. Şol bir wagtda döwlet ähmiýetli, il-gün bähbitli şeýle möhüm işiň oňyn çözgüdi bilen meşgullanýan hususyýetçilere döwlet tarapyndan salgyt ýeňillikleriniň berilmegi göz öňünde tutuldy.

Garaşsyz döwletimizde hereket edýän kämil salgyt kanunçylygy hususyýetçilere salgyt ýeňilliklerini göz öňünde tutýar. Bu bolsa halk hojalygymyzyň çalt depginlerde ösdürilip, haryt bolçulygyny döretmekde täze mümkinçilikleri açýar.

Berdimyrat DÖWRANOW.

Baýramaly şäher salgyt bölüminiň başlygy.

Ulgamyň uly geljegi

Berkarar zamanamyzda Garaşsyz döwletimizde ähli ugurlar boýunça uly üstünlikler gazanylyp, belent sepgitlere eýe bolunýar. Gahryman Prezidentimiziň beýik başlangyçlaryndan gözbaş alýan düýpli özgertmeleriň bady artýar. Şeýle tutumly işleriň ýaş nesliň ylym-bilim alyp, hünärli adamlar bolup ýetişmeklerini gazanmak bilen sazlaşykly utgaşdyrylýanlygy guwanjymyza guwanç goşýar.

Döwlet baştutanymyz sanly ykdysadyýeti ösdürmeklige uly üns berip, kämil ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly wajyp wezipeleri öňde goýýar. Bu wezipelerem elektron senagaty ösdürmegiň, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny, innowasiýalary giňden ornaşdyrmagyň zerurlygyny öňe çykarýar. Sanly ulgamyň ylym-bilim ulgamynda ähmiýeti has-da ýokary bolmak bilen, bu babatda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Täze ulgam ýaşlara bilim bermekde we ony hil taýdan ýokarlandyrmakda giň mümkinçilikleri açýar. Şonuň üçinem ylym-bilimde sanly ulgama geçmek bilen bagly tagallalar gowy netijesinem berýär. Köptaraplaýyn bähbitli bu ulgama geçilmegi bilen okuwçy ýaşlara bilim bermegi gowulandyrmakda bähbitli amatlyklar peýda bolýar.

Täzegül AŞYROWA.

Mary şäherindäki 20-nji orta mekdebiň mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen soňky ýyllarda dünýä bazaryna çykarylýan bäsdeşlige ukyply milli harytlarymyzyň görnüşlerini artdyrmaga we olary eksport etmek işlerini döwrebap guramaga giň ýol açylýar. Bu bolsa ilkinji nobatda, eziz Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösüşini üpjün edýär. Soňky ýyllarda ýurdumyzda jemi içerki önümiň öndürilişi görnetin artýar, önümçilik kärhanalarynyň sany köpelýär we önüm öndürilişiniň depgini ýokarlanýar. Eziz Diýarymyzyň ýeten belent sepgitlerinde, gazanan guwandyryjy netijelerinde biziň welaýatymyzyň hem senagat, oba hojalyk kärhanalarynyň, önüm öndürijileriniň aýratyn paýy bar.

Welaýatymyzyň önüm öndürijileri harytlyk önümleriň öndürilişi, ýokary görkezijileriň gazanylmagy ugrunda yzygiderli aladalanýarlar. Zähmetsöýer daýhanlarymyz hem azyk bolçulygyny döretmekde, bazarlarymyzy dürli nygmatlar bilen doldurmakda gaýratly zähmet çekýärler. Olaryň ählisiniň bilelikdäki maksady bolsa ilaty öz topragymyzda öndürilýän önümler bilen doly üpjün etmekden ybaratdyr. Bu ugurda olaryň eýeleýän öňegidişlikleri tutanýerli zähmetiň gaýnap-joşýandygynyň subutnamasydyr.

Hormatly Prezidentimiziň özleri üçin döredýän giň mümkinçiliklerinden ruhlanýan zähmetkeşlerimiz bol we ýokary hilli önüm bilen halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň gowulandyrylmagyna goşant goşmagy baş maksadyna öwürýärler.

Maksat HANOW,

welaýat «Türkmenstandartlary» döwlet gullugynyň sertifikatlaşdyryş bölüminiň döwlet inspektory, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimizde hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda döwlet we jemgyýetçilik durmuşynyň ähli ugurlarynda beýik özgertmeler durmuşa geçirilip, ägirt uly netijeler gazanylýar. Geçirilýän taryhy ähmiýetli işleriň netijesinde halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi, ýurdumyzyň halkara giňişligindäki abraýy yzygiderli ýokarlanýar.Ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan ähli işleriň gözbaşynda döwlet Baştutanymyzyň ýadawsyz zähmeti, taýsyz tagallalary, öz halkyna, onuň şöhratly taryhyna bolan beýik söýgüsi, halkymyzyň şu güni hem geljegi baradaky düýpli aladalary durýar.

Täze taryhy döwürde ýangyç-energetika toplumy has-da uly ösüşlere eýe bolup, ýurdumyzyň öňdebaryjy pudaklarynyň birine öwrüldi. Bu ugurda alnyp barylýan işleri döwrebap we talaba laýyk kämilleşdirmek ýurdumyzda döwlet syýasatynyň esasy ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Şeýle hem milli Liderimiziň ählumumy energiýa howpsuzlygy üpjün etmek boýunça yzygiderli öňe sürýän netijeli başlangyçlary, olary üstünlikli amala aşyrmak ugrundaky tagallalary, ýangyç-energetika toplumynyň, milli ykdysadyýetiň sazlaşykly ösdürilmegi, ýurdumyzda maýa goýumlary boýunça oňaýly mümkinçilikleriň döredilmegi hem-de munuň halkara düzgünlerine laýyk gelýän milli kanunçylyk we anyk taslamalar arkaly berkidilmegi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

«Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet Maksatnamasy» Türkmenistanyň Prezidentiniň 2016-njy ýylyň 15-nji iýulynda çykaran Karary bilen tassyklanan Türkmenistanda ylmy barlaglar we innowasiýa tehnologiýalarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň 2017 — 2021-nji ýyllar üçin Döwlet Maksatnamasyna we meýilnamasyna laýyklykda işlenip düzüldi. Döwlet Maksatnamasynyň esasy wezipesi Türkmenistanyň ykdysadyýetini durnukly ösdürmek üçin energetika pudagynyň mümkinçilikleriniň we tebigy energiýa serişdeleriniň ýokary derejede netijeli peýdalanylmagyny üpjün etmekden, Türkmenistanyň ýangyç balansynda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän we adaty bolmadyk çeşmeleriniň, ýangyjyň saýlanyp alynýan görnüşleriniň we ikilenji energetiki serişdeleriň paýyny artdyrmakdan, energetiki serişdeleriň peýdalanyş ýagdaýlarynda ilatyň saglygyna we ýaşaýyş-durmuşyna hem-de daşky gurşawa howpsuzlygyny üpjün etmekden ybaratdyr.

Türkmenistanyň howa we geografiki şertleri ýurdumyzda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini döwrebap peýdalanmaga mümkinçilik berýär. Bu, ylaýta-da, oba ilatyny we medeni zolakdan uzakdaky ýerleriň energoüpjünçiligini gowulandyrmaga ýardam edýär. Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň bir görnüşi hem Gün energiýasy hasaplanýar. Türkmenistanyň howa we geografiki şertleri Gün energiýasyny almaga, ony elektrik we ýylylyk energiýasy üçin senagat çäklerinde işjeň peýdalanmaga mümkinçilik berýär. Mundan başga-da, ýurdumyzda ýeliň, geotermal suwlaryň energiýalaryny, bioýangyç energiýasyny peýdalanmak hem göz öňünde tutulýar. Milli Liderimiziň başlangyjy bilen gurluşygyna badalga berlen Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi dünýä we sebit energetika ulgamynda ägirt uly ähmiýete eýedir. Bu transmilli gaz geçirijisi Türkmenistanyň eksport kuwwatlylygyny has-da artdyrmaga, sebitde energohowpsuzlygyň üpjün edilmegine we ykdysady durnuklylygyň ýokarlanmagyna, söwdanyň, maýa goýumyň ösmegine, täze iş ýerleriniň döredilmegine, şeýle hem halkara gatnaşyklarynda täze belent derejelere çykylmagyna uly itergi berer. Bu transmilli gaz geçirijisi döwletimiziň tebigy gazy daşary ýurtly sarp edijilere satmak mümkinçiligini her ýylda 33 milliard kub metr artdyrmak bilen bir hatarda, sebitdäki döwletleriň energiýa üpjünçilik derejesini düýpli ýokarlandyrmaga ýardam edýär.

Türkmenistanyň geografik taýdan Ýewropa bilen Aziýa yklymlarynyň arasyndaky ägirt uly ulag geçelgesiniň merkezinde ýerleşmegi Merkezi Aziýa döwletleriniň ykdysady we söwda hyzmatdaşlyklaryny işjeňleşdirmäge, hil taýdan has ýokary derejelere çykarmaga, geljegi möhüm ähmiýetli täze halkara we sebitleýin taslamalara badalga bermäge oňyn şertleri döredýär.

Hormatly Prezidentimiziň energetika syýasatynyň esasy maksady Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny toplumlaýyn ösdürmek arkaly diwersifikasiýa ýoly bilen dünýä energetika ulgamynyň aýrylmaz bölegine öwrülmegini gazanmakdan ybaratdyr. Ýurdumyz sebitde we dünýäde energetika howpsuzlygyny üpjün etmekden ötri gaz geçirijileriň infrastrukturasyny yzygiderli ösdürýär, turba geçirijiler ulgamynyň köpugurly ösen toruny döretmek arkaly energogöterijileri dünýä bazarlaryna ibermegiň gerimini giňeldýär.

2017-nji ýylyň 28 — 29-njy noýabrynda Halkara Energetika Hartiýasynyň Aşgabat şäherinde geçirilen maslahatynyň 28-nji mejlisinde hem Türkmenistanda hormatly Prezidentimiziň möhüm ähmiýetli başlangyçlary netijesinde kemala gelen energetika diplomatiýasynyň dünýä işewürliginiň we bilermenler toparlarynyň arasynda uly gyzyklanma hem-de seslenme döredýändigi bellenildi. Milli Liderimiziň ählumumy we üznüksiz energetika howpsuzlygynyň bütin dünýäde ýola goýulmagy babatdaky başlangyçlary, ylmy garaýyşlary biragyzdan makullanyldy. Türkmenistanyň dünýäde uly gyzyklanma döredýän energiýa serişdelerini tygşytlamak, onuň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini peýdalanmak, energetika pudagynyň ekologiýa meselelerine aýawly hem-de uzak geljegi göz öňüne tutup çemeleşmek, tebigy gurşawy gorap saklamak, bu pudaga innowasion tehnologiýalary we usullary ornaşdyrmak baradaky başlangyçlary babatda pikir alşyldy.

Biz merdana halkymyzy asuda ýurdumyzda bolelin, bagtyýar durmuşda ýaşatmak üçin gije-gündiz alada edýän mähriban Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli beýik işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini tüýs ýüregimizden arzuw edýäris!

Gözel GUTLYÝEWA,

Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň mugallymy.

Ýurdumyzyň gündogar sebiti bolan Lebap welaýatynda ösüşleriň uly tapgyry amala aşyryldy. Bu ösüşleriň dowamyny ýazyp ugran «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ilkinji günleri welaýatyň ýaşaýjylary üçin örän ýakymly wakalara beslendi. Ýylyň ilkinji aýynda hormatly Prezidentimiz Lebap welaýatyna möhüm iş sapary bilen geldi.

Hormatly Prezidentimiziň we Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidentiniň gatnaşmaklarynda geçirilen dabaralar teleköpri arkaly birleşdirilip, bütin dünýä ýaň saldy. Akina — Andhoý (Owganystan Yslam Respublikasy) menzilleriniň arasyndaky 30 kilometrlik demir ýoluň ulanmaga berilmegi, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt bolan 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgamyň, şeýle hem ýurtlarymyzyň arasyndaky Ymamnazar — Akina hem-de Serhetabat — Turgundy optiki-süýümli halkara ulgamyň işe girizilmegi mynasybetli bolup geçen dabaralar ýurdumyzyň halkara abraýyny has belende galdyrdy.

Hormatly Prezidentimiz welaýatyň çägindäki «Malaý» gaz ýatagynda kuwwaty gazyň 30 milliard kub metrini akdyrmaga barabar bolan gaz gysyjy desganyň işe girizilmegine hem ak pata berdi. Bu iri taslama hormatly Prezidentimiziň 2018-nji ýylyň 22-nji awgustynda gol çeken Kararyna laýyklykda, buýrujy «Türkmengaz» döwlet konserni bilen gurluşygyň baş potratçysy «Petro Gaz LLP» (Beýik Britaniýa) kompaniýasynyň arasynda baglaşylan şertnamanyň esasynda durmuşa geçirildi. Iri desganyň işe girizilmegi «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny» durmuşa geçirmekde möhüm ähmiýete eýe bolýar. Döwrebap desga Üçajy gaz käninden, Döwletabat we Galkynyş gaz känlerinden gelýän tebigy gazyň basyşyny güýçlendirýär. Malaýdaky kuwwatly gaz gysyjy desga 2021-nji ýylda açylýan desgalaryň kerwenbaşysy boldy.

Düýn Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk toýunyň şanyna welaýatyň çäginde ösüşleriniň güwäsi bolan desgalary açylyp, ulanylmaga berildi. Olaryň biri Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşýän gadymy Kerki şäherinde gurulýan döwrebap howa menzilidir. Bu möhüm desganyň ulanylmaga berilmegi içerki hem-de sebitara gatnaşyklaryň has ýygjamlaşmagyna hyzmat eder. Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Türkmenabat şäherinde gurulýan medeni-köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen 3000 orunlyk «Türkmeniň ak öýi» binasy welaýat merkeziniň binagärlik düzüminiň üstüni ýetirýär.

Welaýatyň oba-şäherleri bilen bir hatarda Türkmenabat şäheri hem gülleýär, döwür bilen deň gadam urýar. Amyderýanyň üstünden gurlan Türkmenabat — Farap demir ýol we awtomobil köprüleri, köprülere barýan ýoluň ugrunda, derýanyň çep kenarynda peýda bolan «Ýüpek ýoly» binasy, Türkmenabat şäherinden Kerkä we Mara ugraýan ýollaryň çatrygyndaky «Ak ýol» binasy, hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda ulanylmaga berlen döwrebap Halkara howa menzili göwünlere şatlyk paýlaýar. Raýatlar üçin ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy hem güýçli depginlerde alnyp barylýar. Halkara howa menziline barýan ýoluň ugrunda täze şäherçe döräp barýar. Ýene-de bu ýoluň ugrunda ulanylmaga beriljek kottež we köpgatly iri panelli jaýlaryň uly toplumy bu ýerdäki ýaşaýyş jaýlarynyň üstüni ýetirer.

Şäheriň häzirki keşbinde ýaşaýjylaryň bagtly ykbaly görünýär. Şolar bilen birlikde ilatyň ýaşaýyş derejesi hem ýokarlanýar. Welaýatyň çäginde Berkarar zaman döwrebap obasy döredildi. Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, welaýatyň Çärjew, Saýat, Halaç we Kerki etraplarynda 3500 maşgala niýetlenilen döwrebap şäherçeler gurlar. Döwrebap şäherçeleriň gurluşygy 5 ýylyň dowamynda, degişli resminamalara laýyklykda, tapgyrma-tapgyr alnyp barlar. 2024-nji ýylda şäherçelerde toýlar tutular. Welaýatyň çäginde suw arassalaýjy desgalaryň onlarçasy guruldy. Halaç etrabynyň Surh geňeşliginiň çäginde «Döwletli döwran» hojalyk jemgyýetine degişli keramiki önümleriň dürli görnüşlerini öndürýän döwrebap kuwwatly zawod işläp başlady.

Ýurdumyzyň sebitlerini gyradeň gülledip ösdürmek hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynda öňe sürülýän esasy wezipe bolup durýar. Welaýatyň çäginde gurluşyk kärhanalarynyň ençemesi döredilip, gurluşyk önümleriniň dürli görnüşleri öndürilip başlandy. Aýratyn-da welaýatyň Köýtendag sebitinde halk hojalygyny senagatlaşdyrmak üçin uly işler alnyp barylýar. Bu işleriň rowaçlanmagyny üpjün eden Kerki — Kerkiçi demir ýol we awtomobil köprüleri Jeýhun derýasynyň iki kenaryny birleşdirdi. Tarp ýerleriň onlarça müň gektary özleşdirildi. Amyderýanyň sag kenarynda özleşdirilen ýerleriň hasyl berijiligini ýokarlandyrmak maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň tagallasy esasynda, Ýylgynagyzda döwrebap suw toplumy guruldy.

Garlyk şäheriniň alkymynda dag magdanlaryny baýlaşdyryjy toplum işe girizildi. Sebit mineral dökünleriň, gurluşyk önümlerini öndürmek üçin çig malyň baý mekany hasaplanylýar. Hormatly Prezidentimiz bu baýlyklaryň halk hojalygy üçin örän ähmiýetlidigini geçen ýylyň 12-nji martynda Lebap welaýatyna bolan iş saparynyň çäginde ýolbaşçylar bilen geçiren maslahatynyň dowamynda hem aýdyp geçipdi. Döwlet Baştutanymyz bu ýerde sement önümçiliginiň giňeldilmeginiň has ýerine düşjekdigini belläpdi. Hormatly Prezidentimiziň Karary esasynda «Lebap» sement zawodynyň kuwwaty 1 million tonna önüm öndürmäge barabar bolan ikinji tapgyrynyň gurluşygyna geçen ýylyň iýul aýynda badalga berildi. Bu ýerde ilkinji sement önümçiligi baryp 2013-nji ýylyň başynda ýola goýuldy. Eýýäm şonda Garlyk şäheriniň golaýynda innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen döwrebap «Lebap» sement zawody gurlup, ilkinji önümlerini — ýokary hilli M400 we M500 görnüşli portland sementini hödürläp ugrady. Zawodyň dünýäniň öňdebaryjy tehnologiýalary bilen üpjün edilmegi sebitiň hem-de tutuş ýurdumyzyň senagat pudagynyň ösüşlerine täsirini ýetirdi. Bu ýerde iri gurluşyklaryň ýene-de birnäçesi dowam edýär.

Magdanly şäherinde ýerleşýän «Türkmenmineral» önümçilik birleşiginiň binýadynda döwrebap senagat kärhanalaryny döretmek işleri alnyp barylýar. Kalsiý karbidiniň, gipsoangdrit materialynyň, döwlen kaustik dolomitiň, dürli magdan däl gurluşyk serişdeleriniň, şeýle hem himiýa senagaty üçin hlorlanan hekiň we azyklyk duzuň önümçiligi onuň esasy ugurlary bolup durýar. Magdanly gurluşyk materiallary pudaklaýyn kärhananyň binýadynda «Milli önüm» hususy kärhanasy bilen bilelikde ýylda 100 müň tonna gips, gipsiň esasynda gury gurluşyk garyndylarynyň 250 müň tonnasyny we 12 million inedördül metr gipsokarton öndürmäge niýetlenen «Hilli gurluşyk önümleri» önümçilik desgasyny açmak meýilleşdirilýär.

Magdanly gurluşyk materiallary kärhanasynda daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň öwezini dolýan önümleriň uly topary öndürilýär. Olaryň arasynda diwar boýaglary, reňkleri, gurluşyk gipsi, üwelen kaustik dolomit ýaly önümleriň önümçiligi has giňeýär. Bu ýerde lukmançylyk gipsi hem öndürilýär. Kärhanada dürli boýaglary öndürmek üçin zerur bolan, öň daşary ýurtlardan getirilýän himiki usulda çökdürilen meliň önümçiligi hem ýola goýuldy. Kenar berkidiş işlerinde we demir ýoluň gurluşygynda ulanylýan daşlaryň hem birnäçe görnüşi öndürilýär. Tebigy baýlyklarymyzy toplumlaýyn özleşdirmek milli ykdysadyýetimiziň geljegi uly bolan himiýa industriýasynyň möhüm wezipeleriniň birine öwrülýär. Bu ugurda Köýtendagyň baýlyklary aýratyn ähmiýetlidir. Türkmenistan himiýa senagaty üçin zerur bolan mineral serişdeleriň gorlary boýunça dünýäde öňdebaryjy orunlaryň birini eýeleýär.

Çig mal känlerini işläp taýýarlamagyň we olaryň binýadynda ýokary hilli hem-de dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän mineral dökünleriň önümçilikleriniň ýola goýulmagy ýurdumyz üçin bähbitlidir. Welaýatyň Köýtendag sebitinde geçirilýän geologiýa-gözleg işleriniň netijesinde ýerasty baýlyklaryň onlarça görnüşine eýe bolan ýataklaryň birnäçesiniň üsti açyldy. Olar kükürdiň, fosfatlaryň, gipsiň, daş duzunyň, selestiniň, hekiň, polimetal magdanynyň we beýleki peýdaly baýlyklaryň birnäçe görnüşini özlerinde jemleýär. Bu ýataklar köpugurly himiýa senagatyny ösdürmek üçin esasy çig mal binýady bolup hyzmat edýär.

Himiýa pudagyny ösdürmegiň çäklerinde mineral dökünleriň dürli görnüşlerini öndürmegiň önümçilik binýatlary emele getirildi. Täze önümçilik kuwwatlyklary işe girizilýär. Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynyň durkunyň täzelenilmegi bilen, önümleriň görnüşleri köpelip, olaryň hili ýokarlandy. Zawodda kükürt kislotasyny öndürýän toplum işe girizildi. Ýyllyk kuwwaty 500 müň tonna kükürt kislotasyny öndürmäge barabar bolan toplum bu önüme bolan zerurlygy doly kanagatlandyrýar.

Dökünleriň önümçiligi boýunça kuwwatlyklary artdyrmak häzirki wagtda esasy ugur bolup durýar. Dökünlere barha ösýän islegleri kanagatlandyrmak maksady bilen, senagat düzümleriniň döwrebaplaşdyrylmagy boýunça alnyp barylýan işler garaşylýan netijeleri berýär. Zawodda kükürt kislotasyny öndürýän toplumyň ýanynda daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň gatnaşmagynda täze kärhanalaryň ýene-de birini gurmak meýilleşdirilýär. Ol bir ýylda fosfor dökünleriniň 300 müň tonnasyny öndürmäge niýetlenilen döwrebap kärhanadyr.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, himiýa kärhanasynda kükürt öndürmek bilen baglanyşykly mesele-de içgin öwrenilýär. Bu wezipäniň üstünlikli çözülmegi milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny artdyrjak ýene-de bir çeşmäniň peýda bolýandygyny buşlaýar.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň çig mal ugradyjy ýurt bolandygyndan dünýäde iri önüm öndüriji we taýýar önümleri eksport ediji ýurt derejesine eýe bolýandygyny Lebap welaýatynyň mysalynda hem görýäris. «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly goýberilýän ýokary hilli önümleriň dürli görnüşleri içerki bazar bilen çäklenilmän, eýsem, dünýäniň çar ýanyna eksport edilýär. Welaýatda Türkmenabadyň pamyk egriji we pagta egriji, Halajyň Beýik Türkmenbaşy adyndaky nah-ýüplük egriji, Seýdiniň pagta egriji kärhanalarynda daşary ýurtlaryň iň kämil tehnologiýalaryndan peýdalanylýar. Olaryň güýji bilen öndürilen dünýä ölçeglerine laýyk gelýän ýokary hilli önümlere ABŞ, Germaniýa, Şweýsariýa, Türkiýe, Russiýa, Polşa, Beýik Britaniýa, Gyrgyzystan ýaly döwletlerde isleg örän ýokarydyr.

Türkmenabatdaky «Buýan» obasenagat toplumy ýurdumyzda buýan köküni we buýan köküniň önümlerini öndürýän hem-de daşary döwletlere eksport edýän ýeke-täk kärhanadyr. Buýan köküniň gaýtadan işlenilmegi esasynda alynýan goýy we gury ekstraktlary dünýä döwletleriniň onlarçasyna eksport edilýär.

Welaýatyň ykdysadyýetiniň hususy bölegini ösdürmek boýunça hem netijeli işler durmuşa geçirilýär. Welaýatda hereket edýän hususy kärhanalaryň we işewürleriň ilaty azyklyk hem-de beýleki zerur bolan önümler bilen üpjün etmekde mümkinçiliklerini has giňeldýärler. Önümleriň bolçulygynyň döremegi bilen, eksport ugry hem çalt depginlerde ösüp başlady. Hususyýetçileriň innowasion tehnologiýalardan ýerlikli peýdalanmaklary öndürilýän önümleriň dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyplylygyny güýçlendirdi. Häzirki wagtda lebaply işewürler dünýä bazaryna ynamly we işjeň aralaşýarlar. Dürli önümleriň, şol sanda azyklyk önümleriň daşary ýurtlara eksporty yzygiderli artýar.

Eksport edilýän önümleriň arasynda pomidora aýratyn uly ornuň berilýändigini ýyladyşhanalar toplumynyň ösdürilmegine berilýän ünsüň artmagy bilen düşündirip bolar. Diňe geçen bir ýylda 4974 tonna pomidor daşary ýurtlara eksport edildi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda pomidoryň şu günlere çenli eýýäm 4700 tonnadan gowragy Russiýa, Gazagystan, Gyrgyzystan ýaly ýurtlara iberildi. Munuň özi telekeçileriň daşary ýurtly işewürler bilen ykdysady gatnaşyklary berkitmekde şowly ädimleri ädýändiklerini aýdyň görkezýär. Welaýatyň oba hojalygynda hususyýetçiligiň paýy ýokarlanýar. Bu pudakda telekeçiler tarapyndan ýyladyşhanalarda zerur bolan gök we bakja önümleri ýetişdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň 2016-njy ýylyň 8-nji iýunynda gol çeken Buýrugyna laýyklykda, ýurdumyzyň hususyýetçileriniň birnäçesine ýyladyşhana toplumlaryny döretmek üçin ýer bölekleriniň berilmegi hususyýetçileriň iş gerimlerini ýene-de giňeltdi. Häzirki wagtda welaýatda baý iş tejribelerini toplan «Ahmet-Haýdar», «Altyn bürgüt», «Altyn gül» ýaly hususy kärhanalaryň, «Bäşnur» ýaly hojalyk jemgyýetleriniň onlarçasynyň döwrebap ýyladyşhanalar toplumlarynda ýetişdiren önümleri daşary ýurtlarda hem uly islegden peýdalanýar.

Durmuş-ykdysady ösüş, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, dünýä ykdysady giňişligine üstünlikli goşulmak ýaly ugurlaryň rowaçlanmagy welaýatyň zähmet adamlarynyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem yhlaslarynyň ýerine düşýändigini görkezýär.

Şakir TURAÝEW,

žurnalist.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň geçen ýyllary ulag we aragatnaşyk düzümini düýpli döwrebaplaşdyrmak hem-de toplumlaýyn ösdürmek boýunça giň möçberli taslamalary durmuşa geçirmegiň ýyllary hökmünde eziz Watanymyzyň ýyl ýazgysynda mynasyp orun eýeledi. Bu strategik taýdan möhüm ulgamda durmuşa geçirilýän işler dürli ugurlar boýunça halkara gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin uly mümkinçilikleri açýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek baradaky başlangyjy milli ulag strategiýasynyň esasyny düzýär. Bu ýol köp asyrlaryň dowamynda Merkezi Aziýanyň çäginden geçdi. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, häzirki zaman şertlerinde bu yklymara ýol Türkmenistanyň we sebitiň beýleki döwletleriniň ägirt uly ykdysady kuwwatyndan netijeli peýdalanmaga hem-de şol ýurtlaryň dünýä ulag ulgamyna işjeň goşulyşmagyna ýardam etmelidir.

Gadymy döwürlerden bäri söwda, medeni gatnaşyklar arkaly Gündogary we Günbatary, Demirgazygy hem-de Günortany birleşdiren Türkmenistan «ýedi ýoluň çatrygy» diýlip atlandyrylypdyr. Häzirki wagtda Ýewropanyň hem-de Aziýanyň ýurtlaryny birleşdirýän häzirki zaman transkontinental ugurlaryň çatrygynda ýerleşýän ýurdumyz, sebitiň we bütin dünýäniň abadançylyk bähbitlerine, durnukly osüşine laýyk gelýän özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary ýola goýmak maksady bilen, ulag pudagynda öz mümkinçiliklerini durmuşa geçirýär.

Türkmenistan diňe Beýik Ýüpek ýoluny täze keşbinde dikeltmek bilen çäklenmän, eýsem, iri halkara logistika merkezine öwrülip, sebitdäki iň möhüm ulag çatrygyna öwrülýär. Bu maksatnamalar ýurduň amatly geografiki ýerleşişi, wajyp başlangyçlary öňe sürýän we olary ilerletmek üçin amaly çäreleri görýän Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe ilerleýän ulag syýasaty netijesinde yzygiderli durmuşa geçirilýär.

Häzirki wagtda Beýik Ýüpek ýoly belli bir geografik giňişlikleriň arasyndaky ulag ugry bolmak bilen çäklenmeýär. Bu düşünje örän möhüm syýasy, ynsanperwer dünýägaraýyş manysyna eýedir. Beýik Ýüpek ýoly Gündogary we Günbatary, Aziýany we Ýewropany, bu yklamlarda ýaşaýan halklary özara hormat goýmak, deňhukuklylyk, ynam, özara düşünişmäge we açyklyga ýardam bermek ýörelgelerinde birleşdirýär diýip, milli Liderimiz nygtaýar.

Ýurdumyzyň raýat awiasiýasynyň düzüminiň döwrebaplaşdyrylmagy we tehniki taýdan enjamlaşdyrylmagy Türkmenistanyň ulag ulgamynda tapgyrlaýyn esasda alnyp barylýan giň gerimli özgertmeleriň möhüm ugry bolup durýar. Içerki hem-de halkara ugurlarda ýolagçy gatnatmakda we ýük daşamakda howa ýollaryna wajyp orun degişlidir.

Hormatly Prezidentimiz bu pudagy döwrebaplaşdyrmak meselelerine, şol sanda nowigasiýa düzüminiň ösüşine we ýolagçylara hyzmat etmek ulgamyna täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna aýratyn üns berýär. Aşgabadyň Halkara howa menziliniň häzirki zaman talaplaryna laýyk derejede gurulmagy munuň aýdyň subutnamasydyr. Ol Türkmenistanyň esasy howa geçelgesi bolmak bilen, yklymüsti we yklymara ugurlaryň iri üstaşyr geçelgesidir.

Düýn milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Lebap welaýatynyň Kerki şäherinde sagatda ýolagçylaryň 100-sine hyzmat etmäge ukyply täze döwrebap howa menziliniň dabaraly ýagdaýda açylmagy bolsa «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň möhüm ähmiýetli wakalarynyň birine öwrüldi.

Däp bolşy ýaly, döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen gurlan täze desganyň açylyş dabarasy hakyky baýramçylyga öwrüldi. Bu ýerde aýdym-sazyň owazy belentden ýaňlandy we joşgunly tanslar ýerine ýetirildi. Şirin owazly aýdymlarda eziz Watanymyz, mähriban halkymyz hem-de Arkadag Prezidentimiziň amala aşyrýan beýik işleri ruhubelentlik bilen wasp edildi.

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Kerkiniň täze howa menzilini gurmak Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Gündogdy» hususy kärhanasyna ynanyldy. Ýeri gelende aýtsak, hut şu kärhananyň gurluşykçylary we hünärmenleri 2018-nji ýylda Türkmenabat şäherindäki Halkara howa menzilini gurup ulanmaga berdiler. Türkmenabadyň Halkara howa menzili ulag gatnawlarynyň möhüm çatryklarynyň biri bolmak bilen, ýurtlaryň arasyndaky dostluk we parahatçylyk gatnaşyklarynyň berkidilmegine hyzmat edýär. Ol Aziýa bilen Ýewropany baglanyşdyrýan halkara ulag-aragatnaşyk ulgamynyň möhüm bölegine öwrüldi.

Kerkidäki täze howa menzili 200 gektar meýdany eýeleýär. Onda howa gämileriniň uçuşlarynyň howpsuzlygyny, inžener-kommunikasiýa ulgamynyň gije-gündiziň dowamynda bökdençsiz işlemegini, ýolagçylara ýokary derejede medeniýetli hyzmat etmegi üpjün edýän desgalaryň tutuş toplumy ýerleşýär. Ini 60 metr bolan uçuş-gonuş zolagynyň uzynlygy 2700 metre barabardyr.

Howa menzili Türkmenabat — Kerki demir ýolunyň golaýynda ýerleşýär. Bu ýerde uçuş-gonuş zolagyndan başga-da, dikuçar meýdançalarynyň 4-si we beýleki desgalar ýerleşýär. Beýikligi 30 metre golaý bolan Howa hereketini dolandyryş gullugynyň diňi guruldy. Ýolagçy terminaly hem binagärligiň häzirki zaman usullarynyň we milli binagärligiň özboluşly ýörelgeleriniň sazlaşygy esasynda guruldy. Ol 1700 inedördül meýdany eýeleýär. Bu ýerde petek satylýan kassalar, ýolagçylary bellige alyş gullugy, el goşlaryny hem-de ýükleri hasaba alyş bölümleri we beýlekiler ýerleşýär. Mundan başga-da, sowgatlyk önümleri dükany, dermanhana we beýleki desgalar ýolagçylaryň hyzmatyndadyr. 120 orunlyk garaşylýan zal hem döwrebap enjamlaşdyryldy.

Şeýlelikde, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramynyň bellenilýän ýylynda Kerkide häzirki zamanyň ýokary talaplaryna laýyk gelýän täze howa menziliniň açylmagy ýurdumyzyň ýol-ulag düzüminiň has-da kämilleşdirilmegine saldamly goşant bolup, täze taryhy eýýamda milli Liderimiziň bu ulgamy ösdürmek barada öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli ýerine ýetirilýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

Öwezmyrat RAHYMOW.