Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistan oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty durmuşa geçirip, goňşy hem-de dünýäniň beýleki sebitlerindäki döwletler bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürýär. Şol syýasatyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri-de Ýewropa ugrudyr. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy bellenilýän Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Ýewropa ýurtlary bilen köpugurly hyzmatdaşlyga kuwwatly itergi berlip, täze mazmun bilen baýlaşdyrylýar.
7-nji noýabrda Aşgabatda geçirilen «Türkmenistan — Ýewropa Bileleşigi» bilelikdäki komitetiniň 24-nji mejlisinde taraplar birnäçe geljegi uly ugurlarda, şol sanda söwda-ykdysady, ulag, sanlylaşdyrma, energetika, ekologiýa, daşky gurşawy goramak, ynsanperwer ulgamlarda, şeýle hem «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi» formatynda netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gyzyklanma bildirýändiklerini tassykladylar. Mejlisiň netijeleri boýunça taraplar bilelikdäki taslamalary we teklipleri ilerletmäge taýýardyklaryny, geljek ýyllar üçin ikitaraplaýyn “Ýol kartasyny” işläp taýýarlamagy, Türkmenistanda pudaklaýyn forumlary geçirmegi meýilleşdirýändiklerini beýan etdiler.
Ýewropa Bileleşigi bilen köptaraplaýyn formatlaryň çäklerinde hem hyzmatdaşlyk işjeň ösdürilýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 4-nji aprelde Özbegistanyň Samarkant şäherinde geçirilen «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi» görnüşindäki birinji sammite gatnaşmagy Türkmenistanyň sebit we sebitara hyzmatdaşlygyň meselelerine başlangyçly çemeleşýändiginiň aýdyň güwäsidir. Döwlet Baştutanymyz sammitde eden çykyşynda ýurdumyzyň bu formatda netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge we ony yzygiderli esasda ýola goýmaga berk ygrarlydygyny belläp, anyk ylalaşyklardyr netijelere ýetmäge gönükdirilen ygtybarly hyzmatdaşlyk mehanizmleriniň işlenip düzülmegini goldaýandygyny nygtady. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiz Samarkantda geçirilen halkara klimat forumynyň açylyş dabarasynda çykyş edip, Türkmenistanyň bu ugurda tagallalary birleşdirmäge ygrarlydygyny tassyklady hem-de Ýewropa Bileleşigini «ýaşyl» gün tertibi boýunça düýpli we uzak möhletleýin bilelikdäki işe gatnaşmaga çagyryp, ony «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi» formatynyň aýratyn iş ugry hökmünde görkezmegiň maksadalaýykdygyna ünsi çekdi.
Türkmenistanyň Ýewropa ýurtlary bilen ikitaraplaýyn gatnaşyklary hem yzygiderli ösdürilýär. Hormatly Prezidentimiziň 24-25-nji oktýabrda Italiýa Respublikasyna amala aşyran resmi saparynyň netijelerini muňa mysal hökmünde görkezmek bolar. Ýokary derejedäki, şeýle hem Hökümetleriň, daşary syýasat edaralarynyň we parlamentleriň ugry boýunça netijeli gatnaşyklar üstünlikli döwletara hyzmatdaşlyk üçin berk binýady goýdy.
Döwlet Baştutanymyz bilen Italiýa Respublikasynyň Prezidentiniň arasynda Rimde geçirilen gepleşiklerde taraplaryň syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge ygrarlydyklary tassyklanyldy. Ýokary derejeli duşuşygyň dowamynda iki ýurduň abraýly halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň, ÝB-niň, ÝHHG-niň çäklerinde hyzmatdaşlyk edýändikleri bellenildi. Mälim bolşy ýaly, Italiýa Türkmenistanyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan kabul edilen ähli Kararnamalary goldady we olaryň köpüsiniň awtordaşy bolup çykyş etdi.
Resmi saparyň çäklerinde Rimde Türkmen-italýan işewürlik maslahaty geçirildi we onuň gün tertibine söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy, netijeli işewürlik gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri girizildi. Italiýanyň iri kompaniýalarynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda geçirilen forumyň wekilçilikli düzümi dostlukly ýurduň işewür toparlarynyň geljegi uly türkmen bazarynda öz ornuny pugtalandyrmaga we täze bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge uly gyzyklanma bildirýändigine şaýatlyk etdi. Işewürlik maslahatyna hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagy onuň ähmiýetini has-da artdyrdy. Döwlet Baştutanymyz çykyşynda bu duşuşygyň ähmiýetini belläp, onuň göni işewürlik dialogy arkaly türkmen-italýan gatnaşyklarynyň tutuş toplumyna kuwwatly itergi bermäge, dünýä geoykdysadyýetindäki häzirki zaman meýilleri, bilelikdäki mümkinçilikleri göz öňünde tutýan hyzmatdaşlygyň hil taýdan täze derejesine çykmak üçin anyk şertleri döretmäge gönükdirilendigini aýtdy.
Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Türkmenistanda özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin giň mümkinçilikler bar, iki ýurt hem hyzmatdaşlygyň baý tejribesine eýedir. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň hem-de Italiýanyň mümkinçilikleri has giňdir, bilelikdäki tagallalar beýleki ugurlary, şol sanda strategik ulgamlary gurşap almalydyr we şunda uzak möhletleýin hyzmatdaşlyk ileri tutulýan ugur bolmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Türkmen-italýan işewürlik geňeşini döretmegiň, işewürlik alyşmalarynyň işjeňleşdirilmeginiň, Türkmenistanyň hem-de Italiýanyň işewür toparlarynyň we kompaniýalarynyň iki ýurduň çäginde geçirilýän sergilere, ýarmarkalara gatnaşmagynyň möhümdigini nygtady. Türkmenistanda amala aşyrylýan düýpli özgertmeler bank-maliýe pudagynda, karzlaşdyryş, ätiýaçlandyryş we birža ulgamlarynda netijeli hyzmatdaşlyk üçin täze mümkinçilikleri açýar. Ýokary tehnologiýalar, sanlylaşdyrma, “akylly” şäherleri döretmek ugurlary boýunça özara gatnaşyklar üçin hem giň şertler bar.
Ynsanperwer hyzmatdaşlyk türkmen-italýan gatnaşyklarynda aýratyn orny eýeleýär. Baý taryhy-medeni mirasy bolan ýurtlarymyz bu ugurda uzak ýyllaryň dowamynda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýärler. 30 ýyldan gowrak wagt bäri italýan arheologlary türkmen kärdeşleri bilen Türkmenistanyň taryhy ýadygärliklerinde bilelikdäki gazuw-agtaryş işlerini geçirýärler. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Rimdäki Kapitoliý muzeýinde «Türkmenistanyň gadymy siwilizasiýalary» atly arheologik serginiň açylyş dabarasynyň geçirilmegi möhüm waka boldy. Sergide bilelikdäki arheologik ekspedisiýalaryň dowamynda tapylan özboluşly tapyndylaryň bir bölegi görkezildi.
Döwlet Baştutanymyz serginiň açylyş dabarasynda çykyş edip, onuň aýratyn many-mazmuna eýedigini belledi hem-de Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyndan gelip çykýan aýdyň maksatlaryň dünýä halklarynyň arasynda dostlukly gatnaşyklary berkitmäge, medeni hyzmatdaşlygy has-da ösdürmäge uly ýardam berýändigini nygtady. Munuň özi iki ýurduň medeniýetleriniň biri-birini baýlaşdyrmagy we özara tejribe alşylmagy üçin uly mümkinçilik döredýär. Şunuň bilen baglylykda, soňky ýyllarda ýurdumyzyň daşary ýurtlarda, şol sanda Ýewropada muzeý gymmatlyklarynyň giň gerimli sergilerini guramakda baý tejribe toplandygyny bellemek gerek. 2018-2019-njy ýyllarda Germaniýa Federatiw Respublikasynyň birnäçe iri muzeýlerinde guralan «Margiana — Türkmenistanyň çäklerindäki bürünç asyrynyň şalygy» atly sergi muňa aýdyň mysaldyr. Ondan öň 2016-njy ýylda ABŞ-nyň iň iri sungat galereýasy bolan Nýu-Ýorkdaky «Metropoliten» sungat muzeýinde «Köşk dünýäsi we älem: Seljuklaryň beýik eýýamy» atly sergi geçirilipdi. Häzirki wagtda türkmen halkynyň baý taryhy-medeni mirasy ählumumy ykrarnama eýe bolýar we ýurdumyzyň halkara bileleşikdäki abraýynyň has-da artmagyna goşant goşýar. Halkymyzyň özboluşly milli mirasyny dünýäde giňden wagyz etmek boýunça yzygiderli işler dowam etdirilýär.
Hormatly Prezidentimiziň Italiýa resmi saparynyň netijeleri gazanylan ylalaşyklarda we gol çekilen ikitaraplaýyn resminamalarda öz beýanyny tapdy. Olar türkmen-italýan hyzmatdaşlygynyň şertnama-hukuk binýadynyň üstüni ýetirdi.
Ýurdumyzyň Italiýa Respublikasy bilen köptaraplaýyn formatlaryň çäklerindäki gatnaşyklary hem işjeň häsiýete eýedir. Mälim bolşy ýaly, 30-njy maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Astanada geçirilen «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki birinji sammite gatnaşdy. Döwlet Baştutanymyz çykyşynda Türkmenistanyň geljegi uly bu formatyň çäklerinde köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigini we ony ösdürmäge goşant goşmaga taýýardygyny tassyklady. Hormatly Prezidentimiziň beýan eden anyk teklipleri hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk baradaky oňyn garaýyşlary sammite gatnaşyjylaryň goldawyna mynasyp boldy. Sammitiň jemleri boýunça Bilelikdäki Jarnama kabul edildi. Döwlet Baştutanymyzyň Italiýa Respublikasynyň Premýer-ministri Jorja Meloni bilen geçiren duşuşygynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň dürli ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.
Ýewropaly hyzmatdaşlar bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn formatlarda, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça tagallalar barada aýdylanda, şu ýylyň sentýabrynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 80-nji ýubileý sessiýasyna gatnaşmak üçin ABŞ-nyň Nýu-Ýork şäherine amala aşyran iş saparynyň dowamynda hormatly Prezidentimiziň Awstriýa Respublikasynyň Federal Prezidenti, Portugaliýa Respublikasynyň we Şweýsariýa Konfederasiýasynyň Prezidentleri bilen duşuşyklary geçirendigini bellemek gerek.
Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň ýanwarynda Monako Knýazlygyna amala aşyran sapary hem Ýewropa ýurtlary bilen netijeli dialogy ösdürmekde möhüm ädim boldy. Türkmen-fransuz hyzmatdaşlygyna hem täze itergi berildi. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň şu ýylyň maýynda Fransiýa Respublikasyna bolan resmi saparynyň dowamynda taraplaryň dürli ugurlar boýunça netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge ygrarlydyklary tassyklanyldy. Gahryman Arkadagymyzyň we Fransiýanyň Prezidentiniň arasynda Parižde geçirilen gepleşiklerde deňhukuklylyk, özara hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.
Söwda-ykdysady ulgamda bar bolan mümkinçilikleri durmuşa geçirmek bilen bir hatarda, däp bolan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy dowam etdirmegiň wajypdygy nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy 2027-2028-nji ýyllarda Parižde türkmen topragyndan tapylan, bürünç asyryna degişli arheologik tapyndylaryň sergisini guramak mümkinçiligine seretmegi teklip etdi. Şunda arheologiýa ulgamynda 30 ýyldan gowrak wagty öz içine alýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti bellenildi.
Saparyň çäklerinde Milli Liderimiz iki ýurduň işewür toparlarynyň wekillerini bir ýere jemlän Türkmen-fransuz ykdysady forumyna hem gatnaşdy. Gol çekilen ikitaraplaýyn resminamalar Türkmenistanyň we Fransiýanyň özara gyzyklanma bildirilýän ugurlarda netijeli gatnaşyklary dowam etdirmäge ygrarlydyklaryny tassyklady.
Ýewropanyň öňdebaryjy maliýe institutlary bilen ýola goýlan gatnaşyklar hem ýewropaly hyzmatdaşlar bilen köpugurly gatnaşyklaryň möhüm bölegi bolup durýar. Şu ýylyň maýynda Türkmenistanyň wekiliýeti Brýuselde geçirilen ykdysady we maliýe hyzmatdaşlygy boýunça «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi» ýokary derejeli dialogyna gatnaşdy. Duşuşygyň dowamynda ýurdumyzyň bu ugurda ÝB bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek baradaky garaýşy beýan edildi we köpugurly hyzmatdaşlyk mehanizmlerini pugtalandyrmagyň wajypdygy nygtaldy.
Sentýabr aýynyň başynda Türkmenistanyň wekiliýeti Sloweniýa Respublikasynyň Bled şäherinde geçirilen Bled strategik forumyna we onuň çäklerindäki «The Centrality of Central Asia» atly «tegelek stol» söhbetdeşligine gatnaşdy. Onda ÝB bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri we ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmen tarapynyň wekiliniň çykyşynda ýurdumyzyň Bitaraplyk syýasatynyň ynanyşmak hem-de açyk dialog üçin gural hökmünde ähmiýeti nygtaldy. Şeýle-de Türkmenistanyň Ýewraziýada ulag, energetika arabaglanyşygyny ösdürmäge, «ýaşyl» başlangyçlary ilerletmäge we hyzmatdaşlygyň bu ugurlarynyň ekologiýa, howa gün tertibi bilen utgaşdyrylmagyna goşýan goşandy bellenildi.
Oktýabrda ýurdumyzyň wekiliýeti Lýuksemburgda geçirilen sebitara gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça ministrler derejesindäki duşuşyga gatnaşdy. Forumyň dowamynda Türkmenistanyň Ýewropa Bileleşigi bilen ynanyşmak, özara hormat goýmak, deňhukuklylyk ýörelgelerine esaslanýan hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmaga ygrarlydygy tassyklanyldy.
30-31-nji oktýabrda Germaniýa Federatiw Respublikasynyň Maýn boýundaky Frankfurt şäherinde geçirilen Türkmenistanyň ykdysadyýet günleri türkmen-german söwda-ykdysady, maýa goýum hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmegiň mümkinçiliklerine bagyşlandy. Çärä öňdebaryjy nemes kompaniýalarynyň, banklarynyň, senagat we pudaklaýyn birleşikleriniň, türkmen işewür toparlarynyň we döwlet düzümleriniň wekilleri gatnaşdylar. Ykdysadyýet günleriniň maksatnamasyna plenar mejlisler, duşuşyklar, gepleşikler girizildi we onuň netijeleri boýunça ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.
Türkmenistan bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (ÝHHG) arasyndaky dialogyň hem netijeli häsiýete eýedigini bellemek gerek. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyga esaslanýan parahatçylyk söýüjilikli syýasaty ÝHHG tarapyndan giň goldawa eýe bolýar. Şunuň bilen baglylykda, 2025-nji ýylyň sentýabrynda Wenada geçirilen ÝHHG-niň hemişelik geňeşiniň mejlisinde bitaraplyk ýörelgeleriniň halkara gatnaşyklardaky orny ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmen tarapynyň wekiliniň çykyşynda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesiniň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň binýadyny emele getirýändigi nygtaldy. Şeýle hem ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň çäklerinde Türkmenistanyň guramagynda parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek üçin dialogy berkitmäge, bitaraplyk ýörelgelerini ilerletmäge gönükdirilen çäreler geçirildi.
11-nji sentýabrda ÝHHG-niň meýdançasynda şu ýylyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň netijeleriniň tanyşdyrylyşy boldy. Türkmen tarapynyň wekiliniň çykyşynda Hereketleriň Awaza maksatnamasy bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň gün tertibiniň, şol sanda ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň işiniň arasyndaky arabaglanyşyk barada durlup geçildi.
Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň amala aşyrýan netijeli daşary we içeri syýasatynyň, dürli ugurlardaky üstünlikleriniň, baý medeni mirasynyň, gözel tebigy künjekleriniň, syýahatçylyk mümkinçilikleriniň dünýäniň, şol sanda Ýewropanyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ünsüni özüne çekýändigi hem bellärliklidir. Ýurdumyz dünýäniň maglumat giňişliginde-de netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmegi maksat edinýär. Munuň aýdyň mysaly hökmünde «Euronews» telekompaniýasy bilen hyzmatdaşlygyň oňyn tejribesini görkezmek bolar. Şu ýylyň fewralynda Aşgabatda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň «Euronews» telekompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň başlygy bilen geçiren duşuşyklarynda Ýewropanyň bu öňdebaryjy media guramasy bilen gatnaşyklary giňeltmek barada gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy.
Şeýlelikde, Bitarap Türkmenistan sebit, sebitara we ählumumy derejede parahatçylygy, durnuklylygy, gülläp ösüşi üpjün etmek üçin ýewropaly we ähli gyzyklanma bildirýän beýleki hyzmatdaşlar bilen köpugurly hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny iş ýüzünde tassyklaýar.
(TDH)
Beýleki habarlar
- Halkara maliýe guramalary bilen netijeli gatnaşyklar
3 minut öň
- Abuna 2026
4 minut öň
- Geçen ýyl hem 10-njy noýabrda wezipesinden boşadylypdy
5 minut öň
- Ýewropada soňky çärýek asyryň çempionlary
6 minut öň
- «Serie A»-da 17 duşuşyk golsuz geçdi
7 minut öň
- Messiniň 400-nji asisti
7 minut öň
- «Bawariýanyň» rekordy Berlinde tamamlandy
8 minut öň
- «Liwerpul» çempionlykdan daşlaşýar
8 minut öň
- Toýotada «Toyota»-lylaryň ýeňşi
9 minut öň
- 101-nji kubogy
10 minut öň
- Rybakina möwsümi jemledi
10 minut öň
- Norris öňdeligini saklap gelýär
11 minut öň
- «The Best FIFA» baýraklarynyň dalaşgärleri mälim edildi
12 minut öň
- Dürli pudaklarda ulanylýan kuwwatly tehnikalar
13 minut öň
- «Şa ýolbars» – iň köp tomaşa edilýän multfilm
14 minut öň
- Akja gümmez, agzy ýok
15 minut öň
- Keýigiň iň kiçi görnüşi
16 minut öň
- Daşy teňňeli süýji miwe
16 minut öň
- Dubaýyň täsin suw çüwdürimleri
17 minut öň
- Dünýäniň 7 täsinliginiň biri
1
Italiýa Respublikasyna resmi saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmen-italýan işewürlik maslahatyna gatnaşdy.
Italiýanyň Daşary işler we halkara hyzmatdaşlyk ministrliginiň geňeşçisi forumy açyp, hormatly Prezidentimiziň şu maslahata gatnaşmagynyň onuň ähmiýetini has-da artdyrýandygyny belledi we munuň üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
Soňra Italiýanyň daşary işler we halkara hyzmatdaşlyk ministriniň birinji orunbasary Jiorjio Sillä söz berildi. Ol Merkezi Aziýa sebitinde Italiýanyň esasy hyzmatdaşlarynyň biri hökmünde Türkmenistanyň eýeleýän möhüm strategik ornuny belledi hem-de ýurdumyzyň energetika mümkinçilikleriniň, milli ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça işjeň tagallalarynyň we maýa goýum syýasatynyň italýan kompaniýalarynyň türkmen bazarynda netijeli iş alyp barmaklary üçin amatly şertleri döredýändigini nygtady.
Soňra çykyş etmek üçin hormatly Prezidentimize söz berildi.
Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, bu möhüm forumda çykyş etmäge çakylyk üçin minnetdarlyk bildirip, italýan kompaniýalarynyň, işewür toparlarynyň ýolbaşçylaryny, ähli foruma gatnaşyjylary mähirli mübärekledi hem-de gatnaşyjylaryň şeýle wekilçilikli düzüminiň Türkmenistana artýan gyzyklanmanyň, özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge ymtylmanyň subutnamasy hökmünde kabul edilýändigini belledi.
Göni işewürlik dialogy arkaly türkmen-italýan gatnaşyklarynyň tutuş toplumyna kuwwatly itergi bermegi, dünýäniň geoykdysadyýetinde häzirki zaman meýilleri, bilelikdäki mümkinçiliklerimizi göz öňünde tutýan hyzmatdaşlygyň hil taýdan täze derejesine çykmak üçin anyk şertleri döretmegi şu günki duşuşygyň esasy maksady hökmünde görýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we munuň üçin şu gün ähli mümkinçilikleriň bardygyna berk ynam bildirdi.
Ýurdumyza daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge möhüm ähmiýet bermek bilen, milli ykdysadyýetimizi uzak möhletleýin esasda ösdürmäge täze itergi bermek bu syýasatyň esasy maksatlarynyň biridir diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi we häzirki wagtda Türkmenistanyň ösüş üçin ileri tutulýan ugurlary we strategik maksatlary barada durup geçdi.
Birinjisi: senagat jemgyýetiniň döredilmegi. Biz ykdysadyýetiň çig mala esaslanýan nusgasyndan senagat nusgasyna geçmek, ýokary tehnologiýaly we ylmy talap edýän önümçilikleri ornaşdyrmak, ýokary goşulan bahaly önümleri öndürmek boýunça döwrebap kärhanalary gurmak, daşky gurşawa zyýan ýetirmeýän, ýapyk aýlawly “ýaşyl” ykdysadyýeti döretmek arkaly milli ykdysadyýetimizi düýpli özgertmäge girişdik.
Ikinjisi: ykdysadyýeti düzümleýin, şeýle hem geografik taýdan diwersifikasiýalaşdyrmak. Gürrüň täze pudaklary döretmek ýa-da bar bolanlaryny düýpli döwrebaplaşdyrmak barada barýar. Himiýa, dokma senagaty, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemek, gurluşyk serişdelerini öndürmek ýaly ulgamlarda we birnäçe beýleki ugurlarda oňat netijeler gazanyldy.
Türkmenistan täze daşarky bazarlara çykýar, Ýewropadaky we Aziýadaky hyzmatdaşlar bilen kooperasiýany ösdürýär. Munuň özi döwrebap ulag-logistika infrastrukturasyny döretmegi, ýurdumyzy Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça ulag gatnawlarynyň merkezleriniň birine öwürmegi göz öňünde tutýar. Bu biziň yzygiderli durmuşa geçirýän üçünji strategik maksadymyzdyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Türkmenistanyň tebigy gazy gaýtadan işlemegi, eksport ugurly ýokary hilli önümleri öndürmek boýunça doly derejeli milli pudagy döretmegi dördünji strategik maksat hökmünde görýändigini belledi.
Döwlet Baştutanymyz energiýa serişdeleriniň eksportynyň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň, şol sanda günbatar ugry boýunça iri turba geçirijileri gurmagyň Türkmenistan üçin ileri tutulýan ugur bolup durýandygyny aýdyp, milli ykdysadyýetimizi düýpli özgertmek hem-de halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça ýokarda beýan edilen meýilnamalary durmuşa geçirmek bilen, ýurdumyzyň bu işlerde italýan işewürliginiň hem mynasyp orun almagyny isleýändigini we munuň üçin ähli zerur şertleri döretmäge taýýardygyny tassyklady.
Bellenilişi ýaly, köp ýyllardan bäri italýan işewürleri Türkmenistanyň nebitgaz toplumynda, myhmanhana ulgamynda iş alyp barýarlar, gurluşyk we söwda ulgamlarynda birnäçe taslamalar amala aşyrylýar. Türkmenistanda 2008-nji ýyldan bäri iş alyp barýan “Eni” öňdebaryjy italýan nebit kompaniýasy bilen hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Italýan kompaniýalary Türkmenistanyň nebitgaz pudagy üçin enjamlary we serişdeleri getirýärler.
Durnukly energetika ulgamynda halkara başlangyçlarymyzyň Italiýa tarapyndan goldanylmagy bu ählumumy meselede iki ýurduň çemeleşmeleriniň ýakyndygyna şaýatlyk edýär. Energetika howpsuzlygyna biz, ilkinji nobatda, energetika akymlarynyň düzümleýin we geografik taýdan diwersifikasiýalaşdyrylmagy diýip düşünýäris. Türkmenistan energiýa serişdelerini günbatar ugry boýunça ugratmagyň mümkinçiliklerini öwrenýär diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we ýurdumyzyň bu mesele boýunça italýan hyzmatdaşlar bilen içgin dialoga taýýardygyny tassyklady. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz energiýa serişdeleriniň diňe çig malynyň eksporty bilen çäklenmezligini teklip edip, italýan kompaniýalaryny Türkmenistandan Ýewropa ýurtlaryna elektrik energiýasyny ibermek boýunça taslamalary maliýeleşdirmäge we olara gatnaşmaga çagyrdy.
Munuň üçin anyk şertler döredilýär. Hususan-da, Hazaryň türkmen kenarýakasynda kuwwaty 1574 megawat elektrik stansiýasy gurulýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady hem-de ýurdumyzyň italýan hyzmatdaşlar bilen Gün we ýel energiýasyny ulanmak boýunça hem işlemäge taýýardygyny aýtdy.
Ulag ulgamynda hem hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin giň mümkinçilikler açylýar. Şunda Aziýa bilen Ýewropanyň arasynda Hazar — Ortaýer deňzi geçelgesini döretmäge aýratyn orun berýäris. Geografik taýdan amatly ýerleşmegi bilen baglylykda, Türkmenistan hem-de Italiýa bu geçelgäni döretmekde esasy orun eýelärler.
Bu logistika ugrunda Hazaryň gündogar kenarýakasy möhüm ähmiýete eýe bolýar. Häzirki wagtda Hazar deňzinde Türkmenistanyň kuwwatly port infrastrukturasy bar we ýurdumyz bu kuwwatlyklaryny günbatar ugry boýunça Hazarüsti ýük daşamalar üçin ulanmak babatda hyzmatdaşlyga taýýardyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň logistika mümkinçilikleriniň ulanylmagynyň Merkezi Aziýa we Hazar deňzi sebitlerinde öz orunlaryny pugtalandyrmak isleýän italýan işewür toparlary üçin özüne çekiji bolup biljekdigine ynam bildirdi. Bellenilişi ýaly, ulag pudagynda Türkmenistanyň demir ýol ulgamlaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça italýan kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk üçin gowy mümkinçilikler bar.
Dokma senagaty hyzmatdaşlygymyza kuwwatly itergi berjek ulgamlaryň biridir. Şu günki işewürlik maslahatynyň dowamynda bu ulgamda birnäçe resminamalara gol çekmek göz öňünde tutulýar. Häzirki wagtda “Marzoli”, “Savio”, “Cormatex” we beýleki italýan kompaniýalarynyň enjamlarynyň müňe golaýy ýurdumyzyň dokma kärhanalarynda üstünlikli ulanylýar. Ýokary hilli türkmen dokma önümleriniň eksportyny giňeltmäge, egin-eşikleri öndürmek boýunça bilelikdäki kärhanalary döretmäge, täze bazarlara çykmaga we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy ýola goýmaga gyzyklanma bildirýäris.
Umuman, Türkmenistan öz önümleriniň Italiýa iberilmegini diwersifikasiýalaşdyrmaga, taýýar önümlere aýratyn üns bermek arkaly olaryň görnüşlerini ep-esli giňeltmäge taýýardyr. Elbetde, biziň söwda gatnaşyklarymyz anyk talaplara hem-de isleglere, özara mümkinçiliklerimize, uzak möhletli işewürlik çaklamalaryna esaslanmalydyr. Şunuň bilen birlikde, işewürlik alyşmalarynyň işjeňleşdirilmegini, Türkmenistanyň hem-de Italiýanyň işewür toparlarynyň we kompaniýalarynyň ýurtlarymyzyň çäginde geçirilýän sergilere, ýarmarkalara gatnaşmagyny, dürli taslamalara gatnaşmak mümkinçiligini öwrenmek üçin telekeçileriň özara saparlarynyň guralmagy möhümdir.
Häzirki wagtda Türkmenistanda bank-maliýe pudagyny hem-de karzlaşdyryş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça işler alnyp barylýar. Bu ulgamda Italiýanyň maliýe edaralarynyň, ätiýaçlandyryş kompaniýalarynyň, biržalarynyň tejribesine gyzyklanma bildirýäris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we şunuň bilen baglylykda, Italiýanyň döwlet eksport-karzlaşdyryş agentligi bilen türkmen banklarynyň arasynda hyzmatdaşlygy ýola goýmak üçin ýurdumyzyň goldaw bermäge taýýardygyny tassyklady.
Bank ulgamyndan başga-da, häzirki wagtda Türkmenistan aragatnaşyk, kommunikasiýalar, informatika, kosmonawtika ýaly ýokary tehnologiýaly ulgamlary işjeň ösdürýär. Şunuň bilen birlikde, işiň ähli görnüşlerini, önümçilik we durmuş ulgamlaryny sanlylaşdyrmak, “akylly” şäherleri döretmek boýunça işler alnyp barylýar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.
Türkmenistan Italiýa özüniň ileri tutulýan hyzmatdaşlarynyň biri hökmünde garaýar we onuň bilen uzak möhletleýin gatnaşyklary ýola goýmagy maksat edinýär. Biz häzirki wagtda hyzmatdaşlyk üçin anyk mümkinçilikleriň açylýandygyny görýäris we ähli ugurlar boýunça giňişleýin dialoga taýýardyrys. Şeýle çemeleşme ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryna hem-de geljegine, şeýle hem dünýä ykdysadyýetiniň ösüşiniň häzirki zaman meýillerine garaýyşlarda özara düşünişýändigimiz bilen şertlendirilendir.
Men şu günki duşuşyga Italiýanyň işewür toparlary bilen ýurdumyzyň arasynda uzak möhletli söwda-ykdysady we maýa goýum gatnaşyklaryny ýola goýmagyň hem-de pugtalandyrmagyň ýolunda möhüm ädim hökmünde garaýaryn diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we Italiýanyň işewür toparlarynyň wekillerini giňişleýin hem-de doly derejeli hyzmatdaşlyga çagyrdy.
Sözüniň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Türkmen-italýan işewürlik forumyna gatnaşyjylara netijeli iş alyp barmagy arzuw etdi.
Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy uly üns bilen diňlenildi.
Soňra çykyş etmek üçin italýan kompaniýalarynyň ýolbaşçylaryna söz berildi. Olar öz çykyşlarynda hormatly Prezidentimiziň şu günki çärä gatnaşmagynyň Italiýanyň işewür jemgyýetçiligi üçin uly mertebedigini, bu günki forumyň geçirilmeginiň bolsa Italiýa bilen Türkmenistanyň arasyndaky hyzmatdaşlykda täze tapgyry alamatlandyrýandygyny bellediler.
“Eni” kompaniýasynyň wekili ählumumy energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde ýurdumyzyň möhüm ornuny belläp, metan zyňyndylaryny azaltmak we pes uglerodly çözgütleri ösdürmek boýunça hyzmatdaşlyk etmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny nygtady hem-de wekilçilik edýän kompaniýasynyň Türkmenistanyň energetika strategiýasyny goldaýandygyny aýtdy.
Stefano Pontekorwo “Leonardo S.p.A” kompaniýasynyň Türkmenistan bilen ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlyga ýokary baha berýändigini we giň möçberli özgertmeler maksatnamalaryny işjeň durmuşa geçirýän ýurdumyza Merkezi Aziýa sebitinde esasy strategik hyzmatdaş hökmünde garaýandygyny belledi.
“Italferr” kompaniýasynyň Baş ýerine ýetiriji direktory Türkmenistanyň öz ulag infrastrukturasyny işjeň ösdürip, sebitde möhüm logistika merkezine öwrülýändigini aýdyp, demir ýol ulagy we logistika ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek üçin Italiýanyň hem-de Türkmenistanyň ägirt uly mümkinçilikleriniň bardygyny belledi.
Soňra hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalary alyşmak dabarasy boldy. Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Italiýa Respublikasynyň Daşary işler we halkara hyzmatdaşlyk ministrliginiň arasynda işgärleri taýýarlamak babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Italiýa Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda medeniýet babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen Italiýanyň Jemgyýetçilik radiotelewideniýe kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Geljekki gümrük hyzmatdaşlygy hakynda Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Italiýanyň Gümrük we monopoliýa agentliginiň arasynda Bilelikdäki Jarnama bar.
Şeýle hem forumyň çäklerinde Türkmenistanyň we Italiýanyň wekilleriniň arasynda ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirildi. Olaryň dowamynda hyzmatdaşlygyň özara gyzyklanma bildirilýän ugurlary boýunça pikir alşyldy.
Soňra işewürlik forumy öz işini “Türkmenistan bilen Italiýa Respublikasynyň ykdysady hyzmatdaşlygy”, “Söwda, dokma we hususy pudaklarda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri” hem-de “Ikitaraplaýyn ykdysady hyzmatdaşlyga ýardam bermek” atly mowzuklaýyn bölümlerde dowam etdi.
Çykyşlarda ýurtlarymyzyň arasynda özara hormat goýmaga we ynanyşmaga esaslanýan gatnaşyklaryň ýokary derejesi bellenildi. Taraplar iki ýurduň hem mümkinçiliklerini ulanyp, özara haryt dolanyşygyny mundan beýläk-de diwersifikasiýalaşdyrmagyň zerurdygyny nygtadylar.
Energetika we ulag ýaly möhüm strategik pudaklara aýratyn üns berildi. Foruma gatnaşyjylar nebitgaz pudagynda hyzmatdaşlygy ösdürmegiň möhümdigini bellediler. Şeýle hem ulag-üstaşyr infrastrukturany ösdürmäge gönükdirilen bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge taýýarlyk beýan edildi.
Forumyň netijeleri boýunça Türkmenistan bilen Italiýa Respublikasynyň wekilleriniň arasynda resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Gol çekilen resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginiň ýanyndaky Döwlet kiberhowpsuzlyk gullugy bilen «Leonardo-Societa per azioni» kompaniýasynyň arasynda aýan etmezlik hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrligi bilen «Leonardo-Societa per azioni» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Dokma senagatynda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrligi bilen Italiýanyň «Marzoli Machines Textile S.M.L.» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Dokma senagatynda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrligi bilen Italiýanyň «Itema S.p.A» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Dokma senagatynda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrligi bilen Italiýanyň «MCS dyeing & finishing machinery» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Dokma senagatynda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrligi bilen Italiýanyň «Savio Maccine Tessili S.p.A» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Energetika ministrligi bilen «Pietro Fiorentini S.p.A» italýan kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama bar.
Şeýle hem forumyň çäklerinde Türkmenistanda öndürilýän önümleriň sergisi guraldy.
Şeýlelikde, Türkmen-italýan işewürlik maslahatynyň üstünlikli geçirilmegi taraplaryň ýetilen sepgitler bilen çäklenmän, hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny açmaga taýýardyklaryny görkezdi.
(TDH)
Beýleki habarlar
- Türkmenistanyň Prezidenti «Leonardo S.p.A» kompaniýasynyň ýolbaşçysy bilen duşuşdy
2 sagat öň
- Türkmenistanyň Prezidenti Türkmen-italýan işewürlik maslahatyna gatnaşdy
6 sagat öň
- Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Türkmen-italýan işewürlik maslahatyndaky ÇYKYŞY
6 sagat öň
- Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň «Türkmenistanyň gadymy siwilizasiýalary» atly arheologik serginiň açylyş dabarasyndaky ÇYKYŞY
6 sagat öň
- Türkmenistanyň Prezidenti «Leonardo S.p.A» kompaniýasynyň ýolbaşçysy bilen duşuşdy
6 sagat öň
- Medeni dialog — döwletara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegi
6 sagat öň
- Türkmenistanyň Prezidentiniň PERMANY
6 sagat öň
- Resmi habarlar
6 sagat öň
- Türkmenistanyň Prezidenti Awstriýa Respublikasynyň Prezidentini gutlady
6 sagat öň
- Onuň Alyhezreti, Türkmenistanyň Prezidenti jenap Serdar BERDIMUHAMEDOWA
6 sagat öň
- Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň V mejlisi geçirildi
6 sagat öň
- Ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy bellenildi
6 sagat öň
- Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň Prezidenti hormatly Serdar Berdimuhamedowa Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli dabaraly çärelere gatnaşyjylaryň ÝÜZLENMESI
6 sagat öň
- TÜRKMENISTAN — ITALIÝA: ÖZARA HYZMATDAŞLYGYŇ ÖSÜŞINDE TÄZE TAPGYR
9 sagat öň
- Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi
9 sagat öň
- GAHRYMAN ARKADAGYMYZ TÜRKMENISTANYŇ HEMIŞELIK BITARAPLYGYNYŇ 30 ÝYLLYGY MYNASYBETLI DABARALARA GÖRÜLÝÄN TAÝÝARLYK IŞLERINIŇ BARŞY BILEN TANYŞDY
9 sagat öň
- Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň geçen hepdedäki söwdalary
9 sagat öň
- Ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy giňden bellenildi
9 sagat öň
- Türkmen wekiliýeti BMG-niň Söwda we ösüş boýunça konferensiýasynyň 16-njy sessiýasyna gatnaşdy
9