Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen, geçmişde Beýik Ýüpek ýolunyň ýüreginde ýerleşip, onlarça döwletleriň hem-de şäherleriň, medeniýetleriň mekany bolan türkmen topragynda ýene bir täze şäher — Arkadag şäheri kemala geldi. Onuň açylyş dabarasynyň öňüsyrasynda «Arkadag şäheri — geljegiň şäheri» atly kitabyň çapdan çykmagy ildeşlerimiz üçin özboluşly toý sowgady boldy. Bu täze kitabyň halkymyza gowuşmagy ýurdumyzyň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan Arkadag şäheriniň birinji tapgyrynyň açylyş dabarasynyň şatlykly wakalarynyň üstüni ýetirdi. 

Kitap hormatly Prezidentimiziň: «Häzirki döwürde dünýäde tutuş bir şäheri gurup ulanmaga berýän döwletler köp däldir. Bu bolsa biziň ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň artýandygyna, hünärmenlerimiziň taýýarlygynyň gowudygyna aýdyň şaýatlyk edýär» diýen sözleri bilen açylýar. Onuň yzysüre bolsa türkmen halkynyň Milli Lideriniň täze şäher barada aýdan dürdäne sözleri, gymmatly pikir-garaýyşlarydyr maslahatlary berilýär. Täze neşiriň bölümlerinde bu ajaýyp şäheriň özboluşly aýratynlyklary, tebigy gözelligiň we döwrebaplygyň sazlaşygy çeper beýan edilýär. 

«Akylly» şäheriň binalarynyň we gurluşyk işleriniň aýratynlyklaryny, gündizki we gijeki gözel görnüşlerini açyp görkezýän fotosuratlaryň kitabyň degişli bölümleriniň mazmuny bilen utgaşykly berilmegi onuň täsirliligini has-da ýokarlandyrýar. Täze kitabyň adynda hem beýan edilişi ýaly, Arkadag şäheri geljegiň şäheridir. Watanymyzyň röwşen geljegi ösüp gelýän ýaş nesiller bilen berk baglanyşyklydyr. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzyň ilkinji «akylly» şäheriniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berilmeginde-de özboluşly many bar. 

Kitabyň «Arkadagda «akylly» şäher konsepsiýasy» atly bölümi Gahryman Arkadagymyzyň: «Bu «akylly» şäheriň innowasion taslamasy dünýäniň we milli binagärligiň, bezegiň, tehnologik üpjünçiligiň iň gowy nusgasyny özünde jemleýär» diýen sözleri bilen başlanýar. Hakykatdan-da, Arkadag şäheri şäher gurşawyny guramagyň iň täze tehnologiýalarynyň doly derejede ulanylmagyna gönükdirilen döwrebap binagärligiň hem-de meýilleşdiriş medeniýetiniň nusgasy bolup durýar. Bu ýerde «akylly» şäher konsepsiýasyny netijeli durmuşa geçirmek üçin şäheriň edaralarynyň dünýäniň öňdebaryjy enjamlary bilen üpjün edilmegine, olarda ilata edilýän hyzmatlaryň derejesiniň ýokary halkara ülňülere laýyk getirilmegine, sazlaşykly işlemegine, sanly ulgamlaryň, täzeçil usullaryň hem-de halkara tejribäniň ornaşdyrylmagyna, ekologik talaplaryň berjaý edilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Arkadag şäheri diňe bir Türkmenistanda däl, eýsem, tutuş sebitde-de ilkinji «akylly» şäher bolmak bilen, bu ýerde «ýaşyl» tehnologiýalaryň giňden ulanylmagy göz öňünde tutulandyr. 

Umuman, döwrebap şäheriň binagärlik keşbinde Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösüşi, ýaşaýyş-durmuş üpjünçiliginiň guralyşynda milli mirasymyz, ruhy gymmatlyklarymyz, halkymyzyň köpasyrlyk baý taryhy we medeni däpleri öz beýanyny tapýar. Ýurdumyzda amala aşyrylýan ägirt uly şähergurluşyk taslamalary halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagy, yhlasly hem döredijilikli zähmet çekmegi, medeniýetli dynç almagy üçin ähli mümkinçilikleriň döredilýändigini aýdyň görkezýär. 

Akmyrat DERÝAÝEW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

Halkymyzyň maddy hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmak hem-de Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösen döwletleriň hataryna goşmak boýunça öňde goýlan möhüm wezipeleri amala aşyrmak we ýurdumyzda gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň, hukuk borçlanmalarynyň ykrar edilmegini, goralmagyny kämilleşdirmek maksady bilen, «Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi.  

Kanuny ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň ýanynda Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gulluk döredildi. Şunuň bilen birlikde, welaýatlarda, welaýat hukukly şäherlerde gullugyň müdirlikleri hem-de welaýatlardaky şäherlerde we etraplarda gullugyň ýerli edaralary döredildi. Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň, onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagyny şol emlägiň ýerleşýän ýerindäki gullugyň ýerli edaralary amala aşyrýarlar. 

Gozgalmaýan emlägiň obýekti — bu bellenilen çäkleri bolan hem-de fiziki we ýuridik şahslaryň eýeçiliginde ýa-da peýdalanmagynda durýan ýer bölegi, bina, desga, gurluşygy tamamlanylmadyk obýektler, ýaşalýan we ýaşalmaýan jaýlar, emläk toplumy hökmünde kärhanalar, emläk toplumynyň düzümine girýän gozgalmaýan emläkler ýa-da gozgalmaýan emlägiň başga obýektleri bolup durýar. 

Eýeçiligiň döwlet tarapyndan ykrar edilmegi üçin, Raýat kodeksine we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda, gozgalmaýan emläge bolan ähli hukuklar we onuň bilen bagly geleşikler, ýagny eýeçilik hukugy; hojalygy ýörediş hukugy; operatiw dolandyryş hukugy; ýer bölegine mirasa goýmak hukugy bilen eýelik etmek hukugy; ynançly dolandyrmak hukugy; ýer böleginiň ýa-da binanyň, desganyň, üzňeleşdirilen jaýyň bäş ýyldan köp möhlet bilen kärende (kireý) hukugy; ýer bölegini hemişelik peýdalanmak hukugy; ipotekadan ýüze çykýan hukuklar; serwitutlar; döwlet emlägi döwletiň eýeçiliginden aýrylanda we hususylaşdyrylanda gozgalmaýan emläk babatda bellenilýän hukuklar we borçlanmalar; kazyýet edaralarynyň çözgütlerinden gelip çykýan hukuklar, Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynda göz öňünde tutulan halatlarda başga hukuklar we hukuklaryň borçlanmalary bellenilen tertipde bellige alynmalydyr. 

Gullugyň esasy wezipesi, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, ýer böleklerine, binalara, desgalara, gurluşygy tamamlanmadyk obýektlere, ýaşalýan we ýaşalmaýan jaýlara, emläk toplumlary hökmündäki kärhanalara, emläk toplumynyň düzümine girýän gozgalmaýan emläklere bolan hukuklary we olar bilen bagly raýat-hukuk geleşikleri bellige almakdan, ýagny bu babatda ýurt boýunça döwlet sanawyny emele getirmekden ybarat bolup durýar. 

Döwlet tarapyndan bellige almagyň amala aşyrylmagy üçin fiziki we ýuridik şahslar gozgalmaýan emlägiň obýektiniň ýerleşýän ýeri boýunça gullugyň ýerli edaralaryna degişli arza bilen ýüz tutmalydyr. Fiziki şahs özüniň şahsyýetini tassyklaýan resminamasyny, ýuridik şahsyň wekili bolsa ýuridik şahsyň esaslandyryş resminamalaryny, şeýle hem özüniň şahsyýetini tassyklaýan resminamasyny we onuň bu ýuridik şahsyň adyndan hereket etmäge ygtyýarlygyny tassyklaýan resminamasyny görkezmelidir. Arzanyň ýanyna gozgalmaýan emläge degişli kybaplaşdyryş maglumatlary özünde jemleýän resminamalar, şeýle hem döwlet tarapyndan bellige alynmagy üçin esas bolup durýan resminamalar, ýagny satyn almak-satmak, alyş-çalyş, sowgat etmek, girew, muzdsuz göni bermek şertnamasy we beýleki şertnamalar; ýaşaýyş jaýlarynyň hususylaşdyrylmagy hakynda, ol amala aşyrylan pursadynda, hereket eden kanunçylyga laýyklykda amala aşyrylan namalar (şahadatnamalar); mirasa bolan hukuk hakynda şahadatnama we beýlekiler goşulmalydyr. 

Gozgalmaýan emläge bolan hukugyň borçlanmasynyň döwlet tarapyndan bellige alynmagy diňe hukuklaryň Döwlet sanawynda bu gozgalmaýan emläge bolan öň ýüze çykan hukuklaryň döwlet tarapyndan bellige alynmagynyň barlygy mahalynda mümkindir. Döwlet tarapyndan bellige alynmagynyň amala aşyrylmagy üçin berilýän resminamalar arza beriji tarapyndan döwlet bellige alyjysyna berilmelidir. Eger Türkmenistanyň kanunçylygynda başgaça göz öňünde tutulmadyk bolsa, döwlet tarapyndan bellige alynmagy döwlet tarapyndan bellige almak üçin zerur bolan arzanyň we resminamalaryň berlen gününden başlap, bir aý möhletden gijä galman amala aşyrylýar. 

Oguljemal GARLYÝEWA,

Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň ýanyndaky Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gullugyň Aşgabat şäher müdirliginiň Bagtyýarlyk etrap bölüminiň döwlet bellige alyjysy.

3-nji iýulda Arkadag şäherinde utgaşykly görnüşde “Arkadag şäheri — ekologiýa abadançylykly tebigatyň gözel ýeri” atly halkara maslahat geçirildi. Foruma Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasary, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň ýolbaşçylarydyr wekilleri, tebigaty goramak boýunça degişli düzümleriň we pudaklaýyn edaralaryň hünärmenleri, ylmy jemgyýetçiligiň, ýokary okuw mekdepleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, abraýly halkara we sebit guramalarynyň ýurdumyzdaky wekilhanalarynyň ýolbaşçylary gatnaşdylar.
Çäräniň maksatnamasyna daşky gurşaw babatda ýurdumyzda hereket edýän kanunçylygy yzygiderli kämilleşdirmek, bu ugurda halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegiň esasy ugurlary, howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak we oňa garşy göreş çäreleri, ekologik taýdan arassa önümleri ösdürip ýetişdirmek, ekologik abadançylyk we çölleşmäniň öňüni almak boýunça alnyp barylýan işler bilen baglanyşykly meseleler girizildi. Bellenilişi ýaly, tebigaty goramak, täze, ekologik taýdan arassa tehnologiýalary ornaşdyrmak, “ýaşyl” ykdysadyýet, sanly ulgam, ýurt we sebit derejesinde ekologik howpsuzlygy üpjün etmek hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Türkmenistan bütin adamzat üçin möhüm bolan ekologik meseleleri çözmäge gönükdirilen halkara tagallalary utgaşdyrmaga örän jogapkärçilikli çemeleşip, bu işe özüniň mynasyp goşandyny goşýar. Munuň şeýledigini bu ugurda ýöriteleşdirilen halkara guramalar we dünýä döwletleri bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlyk hem tassyklaýar.
Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň fewralynda Arkadag şäherine BMG-niň we onuň düzümleriniň tehniki wekiliýeti sapar bilen gelip, “akylly” şäher konsepsiýasyna esaslanýan öňdebaryjy maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalar esasynda şäher dolandyryşyny üpjün edýän bitewi ekoulgam bilen ýakyndan tanyşdy we bu ýerde durmuşa geçirilen işlere ýokary baha berdi. BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko çykyşynda ýurdumyzda ilkinji “akylly” şäheriň açylmagy mynasybetli geçirilýän halkara maslahatlaryň şunuň ýaly şäherleriň durnukly ösüşiniň üç ugruny — ykdysady, durmuş we ekologik talaplaryny hasaba almak bilen, hyzmat we üpjünçilik babatdaky möhüm meseleleri ara alyp maslahatlaşmaga mümkinçilik berýändigini nygtady.
Arkadag şäheriniň diňe bir durmuş, ykdysady ulgamlarda däl, eýsem, daşky gurşawy goramak ugrunda-da innowasion çemeleşmeleri synag etmek üçin geljegi uly giňişlik bolup biljekdigine üns çekildi. Şäheriň gurluşygynyň indiki tapgyrynda senagat toplumynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň gurluşygynda, çig mallaryň gaýtadan işlenilmeginde häzirki döwrüň ekologik talaplaryny doly berjaý etmek göz öňünde tutulýar. Bu işleriň ählisi Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ösüş maksatlarynyň wezipelerine laýyk gelýär.
BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň Türkmenistandaky hemişelik wekiliniň orunbasary Tomisa Paowiç “akylly” we “ýaşyl” şäher ekoulgamyny ösdürmekde Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk etmäge, täze tehnologiýalary, innowasion çözgütleri ornaşdyrmak arkaly bilelikdäki ekoulgamy döretmekde tejribeleri we bilimleri alyşmaga ýardam bermäge taýýardygyny nygtady.
Sanly ulgam arkaly çykyş eden Merkezi Aziýanyň sebitleýin ekologiýa merkeziniň Ýerine ýetiriji direktory Zafar Mahmudow maslahata gatnaşyjylaryň ählisini we türkmen halkyny şanly waka — Arkadag şäheriniň açylmagy bilen gutlap, munuň türkmen halkynyň döredijilik kuwwatynyň nyşanydygyny belledi. “Biz Türkmenistanyň goldawlaryna ýokary baha berýäris we Arkadag şäheri ýaly “akylly” şäherleriň ekologik gurluşy babatda özara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge umyt edýäris. Biziň bilelikdäki işlerimiziň Merkezi Aziýa sebitinde daşky gurşawy goramak meselelerini çözmekde itergi boljakdygyna ynam bildirýärin” diýip, Zafar Mahmudow çykyşynda nygtady.
2022-nji ýylyň oktýabrynda Arkadag şäheriniň golaýynda geçirilen “Organiki bakjalyk we onuň ekologiýa goşýan goşandy” atly okuw sapagynyň açyk asmanyň astyndaky giň gerimli ekologik çäre bolandygyny bellemelidiris. Bu ýerde nazary bilimleri tejribede ulanmak arkaly üzümiň “gara kişmiş” diýlip atlandyrylýan görnüşiniň 500-den gowrak nahaly ekildi. Watanymyzyň barha artýan halkara abraýynyň ählumumy ykrar edilmesiniň ýene-de bir aýdyň nyşany hökmünde 2019-njy ýylyň awgust aýynda Türkmenbaşy şäherinde geçirilen we Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilen ekologiýa boýunça giň gerimli okuw sapagyny görkezmek bolar. Halkara maslahatda tokaý zolaklaryny goramagyň, oba hojalyk ýerleriniň ekologik ýagdaýyny gowulandyrmagyň we gurak howaly ýurtlarda öňdebaryjy suw tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmagyň ähmiýetine aýratyn üns çekildi.
Çykyş edenler Türkmenistanda ekologiýa maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň çäklerinde howa şertlerini gowulandyrmaga, biodürlüligi gorap saklamaga we artdyrmaga ýardam edýän tokaý zolaklarynyň döredilýändigini bellediler. Geçen ýylyň noýabrynda agzybirlik we jebislik ýagdaýynda geçirilen köpçülikleýin bag ekmek çäresinde täze şäheriň çäginde dürli bag nahallarynyň 5 müňden gowrak düýbi oturdyldy. Bu asylly çäräniň şäheriň ekologik ýagdaýyny gowulandyrmakda we amatly daşky gurşaw şertlerini döretmekde aýratyn ähmiýeti bar. Arkadag şäheriniň “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde durnukly, “ýaşyl”, howa üçin oňaýly we innowasion çözgütli şäherleri ösdürmek” taslamasyna goşulmagy hem-de onuň açylyş dabarasynda dürli ugurlarda ýeten üstünliklerini tassyklaýan halkara güwänamalaryň gowşurylmagy şäheriň halkara derejede ykrar edilýändiginiň aýdyň nyşany boldy.
“Arkadag şäheri — ekologiýa abadançylykly tebigatyň gözel ýeri” atly halkara maslahata gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna Ýüzlenme kabul etdiler. Onda ýygnananlar tebigaty goramak boýunça durmuşa geçirilýän işlere çuňňur hoşallyklaryny beýan edip, tebigy serişdeleri aýawly ulanmaga we daşky gurşawy netijeli goramaga gönükdirilen ekologik taslamalary üstünlikli amala aşyrmakda ähli tagallalary etjekdiklerine ynandyrdylar.
Arkadag şäheriniň oba hojalyk toplumynyň zalynda oba hojalyk önümleriniň sergisi ýaýbaňlandyryldy.

 Şu günler ýurdumyzyň ministrliklerinde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, welaýatlaryň häkimliklerinde golaýda neşir edilen «Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy» atly kitabyň tanyşdyrylyş dabaralary geçirilýär. Şeýle dabaralar düýn Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde, Oba hojalyk toplumynda, ýurdumyzyň welaýatlarynyň häkimliklerinde ýokary guramaçylykly geçirilip, olara degişli düzümleriň ýolbaşçylarydyr işgärleri, ýaşuly nesliň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem-de ýaşlar gatnaşdylar. 

Tanyşdyrylyş dabaralarynda edilen çykyşlarda 2021-nji ýylda Milli Liderimiziň başlangyjy bilen bu gaznanyň döredilmeginiň ýurduň her bir raýatynyň haýyr-sahawat etmegine hem mümkinçilik döredýändigi, şeýle işleriň türkmen jemgyýetinde adalatyň ýazylmadyk kada-kanunlarynyň biridigi aýratyn bellenildi. Çykyş edenler bu asylly başlangyjyň ähli ildeşlerimiz üçin ynsanperwerlige, asylly ýörelgelere çagyryş bolandygyny nygtadylar. Netijede, häzirki wagta çenli gaznanyň hasabyna haýyr-sahawat serişdelerini geçirýänleriň sanynyň barha köpelýändigi has-da buýsançlydyr. Çykyşlarda bu haýyr-sahawat düzüminiň serişdelerine sanlyja ýylyň içinde onlarça çagalarda çylşyrymly operasiýalaryň geçirilmeginiň maliýeleşdirilmeginiň, ene-atasyndan ir jyda düşen ýa-da goldawa mätäç ýaş türkmenistanlylara durmuş, saglygy goraýyş, ruhy kömekleriň berilmeginiň, daşary ýurtlarda dürli sebäplere görä ejir çeken ýaş nesliň wekillerine kömek golunyň uzadylmagynyň Gahryman Arkadagymyzyň bu ynsanperwer başlangyjynyň ajaýyp miwesi bolup, kalplary nurlandyrýandygy hakyndaky gürrüňler öz beýanyny tapdy. 

Täze kitabyň tanyşdyrylyş çärelerinde çykyş edenler, şeýle-de onuň içinde ýerleşdirilen suratlara üns çekip, olarda geçen ýyllaryň dowamynda Milli Liderimiziň başda durmagy bilen gaznanyň işleriniň ýola goýluşynyň, ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralarynda, hususan-da, Arkadag şäherindäki Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde döredilen amatly şertleriň ýokary derejede açylyp görkezilýändigini bellediler. Nygtalyşy ýaly, türkmen, rus, iňlis dillerinde giň okyjylar köpçüligine niýetlenen, «Gurplulygyň öz şertleri bar», «Beren eliň berekedi artar», «Durmuşyň gymmaty — saglyk», «Hossarlyk — öçmez umyt», «Howandarlyk jebisligi döredýär» atly bölümlerden ybarat bolan neşiriň diliniň çeperçiliginiň, bezelişiniň özboluşlylyklara eýe bolmagy, onda pikirler, maglumatlar bilen birlikde halk aýtgylarynyň, nakyldyr atalar sözleriniň, taryhy şahsyýetleriň durmuşyndan mysallaryň getirilmegi jüpüne düşüpdir. 

Kitapda «Hemaýat etmek özüňden özgelere mähribanlygy eçilmekdir, olaryň depesini göge ýetirjek sowgatlaryny bermek bilen, arzuwlaryny hakykat ýüzünde amala aşyrmakdyr» diýen ýaly ganatly jümleleriň getirilmegi raýatlaryň ýagşylyk etmäge bolan ymtylyşlaryny artdyrmakda, ejize howandarlyk etmegiň nähili belent ynsanperwerlik, ruhy beýiklik bolup durýandygyny düşündirmekde örän ähmiýetlidir. Ýaş nesliň bagtyýarlygy ugrunda iş alyp barýan gaznanyň ýagşy amallarynyň netijesinde derdine şypa tapan çagalaryň hossarlarynyň ýürek sözleriniň kitapda ýerleşdirilmegi bada-bat okyjylaryň ünsüni özüne çekip, olarda şeýle uly möçberli düzümiň işine bolan buýsanjy artdyrýar. Şonuň ýaly-da, Arkadag şäheriniň Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezi barada bu neşirde töwerekleýin maglumat berilmegi, onuň köptaraplaýyn mümkinçilikleriniň tanyşdyrylmagy ýurdumyzda ýaş nesilleriň bagtyýar durmuşy ugrunda uly aladalaryň edilýändigini aýdyň görkezýär. 

Tanyşdyrylyş dabaralarynda şeýle ynsanperwer, haýyr-sahawatly işleriň ýola goýulmagyna hemmetaraplaýyn berk binýat döreden we bu ýagşy amallaryň dowam bolmagy üçin ähli zerur şertleri döredýän Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Serdarymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak, döwletli tutumlarynyň hemişe rowaç bolmagy arzuw edildi. 

Mälim bolşy ýaly, 16-njy iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň düýbi tutuldy. Şol dabaranyň öňüsyrasynda geçirilen Hökümetiň giňişleýin göçme mejlisinde döwlet Baştutanymyz «Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy» atly kitabyň çapdan çykandygyny habar berdi. Taryhy wakanyň şaýady bolan ildeşlerimiz bu täze neşiriň ilkinji okyjylary boldular. Şu günler ýurdumyzda türkmen, iňlis we rus dillerinde haýyr-sahawat gaznasynyň alyp barýan işleri giňişleýin beýan edilýän bu kitabyň tanyşdyrylyş dabaralary giň gerim alýar. 

«Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy» atly kitabyň tanyşdyrylyş dabarasy ýurdumyzyň bilim, ylym, saglygy goraýyş, sport, ýaşlar we jemgyýetçilik guramalary toplumynyň ýolbaşçylarynyňdyr işgärleriniň gatnaşmagynda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginde hem-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalarynyň, Mejlisiň deputatlarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde geçirildi. Dabaralarda çykyş edenler täze kitabyň sowgat berilmegi mynasybetli Gahryman Arkadagymyza we Arkadagly Serdarymyza tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini aýdyp, bu neşir arkaly ýaş nesliň abadançylygy baradaky aladanyň döwletimiziň hem jemgyýetimiziň ileri tutýan wezipesi bolup durýandygyna aýdyň göz ýetirip bolýandygyny aýratyn nygtadylar. Giň okyjylar köpçüliginde gyzyklanma döretjek täze kitap «Gurplulygyň öz şertleri bar», «Beren eliň berekedi artar», «Durmuşyň gymmatlygy — saglyk», «Hossarlyk — öçmez umyt», «Howandarlyk jebisligi döredýär» atly bölümlerden ybarat bolup, olaryň her biri aýratyn ugra bagyşlanandyr. Çykyş edenler neşiriň elimize gowşan günündäki taryhy wakanyň — Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň düýbüniň tutulyş dabarasynyň ähmiýetine üns çekip, munuň döwletimiziň ykdysady kuwwatyny giňden açyp görkezýändigini, ildeşlerimiziň bagtyýar döwrümize buýsanjyny has-da artdyrýandygyny bellediler. 

Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde guralan tanyşdyrylyş dabaralarynyň ýene biri Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň düýbüniň tutulmagy mynasybetli «Arkadag şäheri — durmuşyň we döredijiligiň amatly gurşawy we kämil şäheri» diýen at bilen geçirilen maslahat bilen utgaşdy. Bu ýerde çykyş edenleriň käbiri täze kitapdaky: «Bagtly bolmak hukugy sözüň doly manysyndaky ruhy ahwaldyr, beýik derejedir. Çünki hyýallary hakykata öwürýän güýji döredýän hem adamlardyr. Hossarlyga almak, mätäje kömek etmek ýörelgeleri adamkärçilige mahsus sypatlar hökmünde ir döwürlerden bäri bellidir. Sebäbi hakyky adam bolmagyň manysy hem mätäje edilýän goldawda, ejize hemaýat goluňy uzatmakda ýüze çykýar» diýen sözleri mysal getirip, onuň her bir ynsanda adamkärçilik duýgusyny artdyrmakda, halkymyzyň gadymdan gelýän ruhy-ahlak ýörelgelerini ösdürmekde örän ähmiýetli neşire öwrüljekdigine ynam bildirdiler. 

«Ejizi goldamak, mätäje hemaýat etmek pederlerimiziň iň naýbaşy adamkärçilik pentleriniň we däpleriniň biridir» diýýän Gahryman Arkadagymyzyň 2021-nji ýylyň 29-njy martynda Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyny döretmek hakynda taryhy Karara gol çeken pursatlaryndan bäri entek uzak wagt geçmedigem bolsa, bu gaznanyň serişdeleriniň hasabyna geçirilýän netijeli işler nijeme ojaga, howandarlyga, goldawa mätäç nijeme çaganyň kalbyna sahawat nuruny eçildi. Geljegimiz bolan ýaş nesilleriň hemmetaraplaýyn kadaly ösüşini üpjün etmek baradaky aladalaryň ählisiniň Milli Liderimiziň alyp barýan ynsanperwer işleri bilen aýrylmaz baglanyşyklydygyndan ugur alnyp, haýyr-sahawat gaznasyna Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy. Bu gün biziň hemmämiz ýurdumyzda howandarlyk, hemaýat, haýyr, sahawat ýaly durmuşy gözelleşdirýän asylly ýörelgeleriň has-da rowaçlanýandygynyň şaýady bolýarys. Kitabyň «Gurplulygyň öz şertleri bar» diýen bölüminde nygtalyşy ýaly, gaznanyň açylmagy ýurduň her bir raýatynyň haýyr-sahawat etmegine hem mümkinçilik döredýär. Ilatyň agramly böleginiň hossarlyk goluny uzatmaga gurbunyň çatýandygyny görkezýär. 

Mälim bolşy ýaly, haýyr-sahawat gaznasynyň döredilen ilkinji günlerinde işleriň nirede, haýsy ugurlarda alnyp barylmagynyň maksadalaýyk boljakdygy kesgitlenildi. Gaznanyň işi näçe giň gerim aldygyça, haýyr-sahawat edýänleriň sany hem köpeldi. Netijede, howandarlyga mätäç raýatlar özlerine gerekli kömegi alýarlar. Gahryman Arkadagymyzyň adyny göterýän gaznanyň döredilenden bäri geçen gysga döwrüň dowamynda onuň serişdeleriniň hasabyna operasiýalaryň onlarçasynyň geçirilendigini, şolaryň aglabasynyň bolsa doga ýürek kemisliginden ejir çekýän çagalarda ýerine ýetirilen operasiýalardygyny aýratyn nygtamak gerek. Gaznadan howandarlyga mätäç çagalara paýtagtymyzyň we welaýatlaryň lukmançylyk edaralarynda dürli operasiýalary geçirmäge, çagalar öýlerinde, ýöriteleşdirilen mekdeplerde, mekdep-internatlarda terbiýelenýän hem bilim alýan ýaşajyk ildeşlerimiziň bejergi almaklary, lukmançylyk maksatly serişdeleri satyn almaklary üçin pul serişdeleriniň bölünip berilmegi yzygiderli häsiýete eýe boldy. Şu geçen döwrüň içinde hossarsyz çagalara we mätäçlik çekýän maşgalalaryň çagalaryna geçirilen ýürek, bogun, göz operasiýalary maliýeleşdirildi. Geçen ýyl haýyr-sahawat gaznasy tarapyndan Diýarymyzyň welaýatlarynyň etrap we şäher hassahanalarynyň çagalar bölümlerine «Tiz kömek» awtoulaglary sowgat berildi. 

Şu ýylyň dowamynda gaznanyň serişdeleriniň hasabyna doganlyk Türkiýede bolup geçen pajygaly ýertitremede ejir çeken çagalara, şeýle hem Ukrainanyň çagalaryna niýetlenen degişli ýükleriň ugradylmagy bolsa onuň işiniň çäginiň barha giňeýändigini görkezýär. Munuň özi gaznanyň işiniň diňe bir ýurdumyzyň hemaýata mätäç çagalaryna däl, eýsem, zerur bolan halatynda, dünýä ýurtlarynyň ejir çeken çagalaryna hemaýat bermek maksadyny hem öz içine alýandygyny tassyklaýar. Gahryman Arkadagymyz hem Arkadagly Serdarymyz şunuň ýaly halkara ähmiýetli ynsanperwerlik kömeklerini bermegiň mundan beýläk-de dowam etdiriljekdigini belleýärler.   

Täze kitapda nygtalyşy ýaly, haýyr-sahawat gaznasy tutuş jemgyýetiň ynsanperwerlikli gatnaşyklaryny alamatlandyrýar. Ejizi goldamak ýeke bir adamyň wezipesi däl, ol tutuş jemgyýetiň, döwletiň wezipesidir. Şoňa görä-de, pederlerimiziň ejize howandarlyk etmek däpleri we kadalary döwlet syýasatymyzda-da öz beýanyny tapýar. Bu gün türkmen jemgyýetinde birek-biregi goldamak ýörelgesi agzybirligiň, raýdaşlygyň binýady bolup, halkymyzy has-da jebisleşdirýär. Biz hem ýurdumyzda haýyr-sogaply işleriň amal edilmegine giň gerim beren Gahryman Arkadagymyzyň, täze taryhy döwürde şol asylly işleriň dowamat-dowam bolmagy ugrunda tagalla edýän Arkadagly Serdarymyzyň döwletli başlangyçlarynyň mundan beýläk-de rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris. 

Aýgül RAHYMOWA.

“Türkmenistan”.

Aşgabat, 9-njy maý (TDH). Şu gün ýurdumyzda şanly sene bolan 1941—1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 78 ýyllygy mynasybetli dabaralar geçirildi. 

9-njy maý — ähmiýetli we mukaddes baýramlaryň biri. XX asyryň kyrkynjy ýyllarynyň gazaply wakalary taryha çuňňur aralaşýar. Şol wakalary gören adamlar bolsa barha azalyp barýar. Ýöne ýowuz uruş baradaky ýatlamalar unudylmaýar. Şu ajaýyp maý günlerinde uruş weteranlarynyň ýüreklerine tolgunma aralaşýar, uruş barada ata-babalaryndan köp zatlary eşiden adamlaryň kalbyny gussa gaplaýar. Ýeňiş türkmen halky üçin hem juda agyr boldy. Şol gazaply uruşda watandaşlarymyzyň görkezen edermenligi häzirki nesiller üçin görelde mekdebidir. 

Türkmen halky Beýik Ýeňşe mynasyp goşant goşdy. Müňlerçe türkmen esgerleri doganlyk halklaryň wekilleri bilen bilelikde söweş meýdanlarynda edermenligi, gaýduwsyzlygy hemra edinip, öz janlaryny gaýgyrman söweşdiler. Şolaryň hatarynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň garry atasy we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň atasy Berdimuhamet Annaýewiň bolandygyny bellemeli. Onuň ömür ýoly häzirki türkmen ýaşlary üçin watansöýüjiligiň, gaýduwsyzlygyň, belent borja wepalylygyň nusgasyna öwrüldi. 

Adamzadyň taryhynda gazaply uruşlaryň biriniň söweş meýdanlarynda görkezen edermenligi we gaýduwsyzlygy üçin watandaşlarymyzyň müňlerçesi orden-medallar bilen sylaglanyldy. Türkmenistanly esgerleriň ýüzden gowragy bolsa “Gahryman” diýen belent ada mynasyp boldy. Watanymyzyň azatlygyny, abadançylygyny goramak ugrunda edermenlik görkezen pederlerimiziň şöhraty baradaky ýatlamalar halkymyzyň taryhyna altyn harplar bilen ýazyldy we olaryň atlary “Hatyra”, “Şöhrat” atly neşirlerde ebedileşdirildi. 

Watansöýüjilik, gahrymanlara goýulýan sarpa asyrlaryň dowamynda bolşy ýaly, bu günki gün hem türkmen halkynyň ruhy ýörelgeleriniň biri bolup durýar. Entek baýram günleriniň öňüsyrasynda XX asyryň gazaply uruşlarynyň birinde gaýduwsyzlyk bilen söweşen, mukaddes borjy abraý bilen ýerine ýetirip, mähriban ojaklaryna dolanyp gelen weteranlarymyzy, şeýle hem tylda zähmet çeken zenanlarymyzy hormatlamak dabaralary başlandy. Her ýyl Beýik Ýeňşiň şanyna olara dabaraly ýagdaýda gymmat bahaly sowgatlar gowşurylýar. Halk gahrymanlary döwletimiz tarapyndan hemmetaraplaýyn üns-alada bilen gurşaldy. Weteranlaryň saglygy, olaryň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň gowulandyrylmagy bilen bagly meseleler döwletimiziň hemişelik üns merkezinde saklanýar. Şanly senäniň öňüsyrasynda ýurdumyzyň bilim edaralarynda uruş we zähmet weteranlary bilen duşuşyklar guraldy. Baýramyň hormatyna sergiler, aýdym-sazly çykyşlar ýaýbaňlandyryldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 78 ýyllygy mynasybetli halkymyza iberen baýramçylyk Gutlagynda parahatçylygy, dostlugy, hoşniýetliligi dabaralandyrýan Ýeňiş gününiň şanyna geçirilýän medeni-jemgyýetçilik çäreleriniň, aýdym-sazly dabaralaryň ata-babalarymyzyň gahrymançylygyna goýulýan hormatyň, belent sarpanyň mynasyp beýanyna öwrülip, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyza bolan buýsanjymyzy has-da pugtalandyrjakdygyna ynam bildirdi.  

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuş ugruna gönükdirilen beýik başlangyçlaryndan, gymmatly ynsanperwer taglymatlaryndan ugur alyp, ýurdumyzyň ösüşiniň täze tapgyrynda baý durmuş tejribesi, pähim-parasatly öwüt-ündewleri, wagyz-nesihatlary bilen jemgyýetimiziň agzybirligini we jebisligini has-da pugtalandyrmaga, ýaş nesilleri watansöýüjilik, ynsanperwerlik ruhunda terbiýelemäge saldamly goşant goşýan uruş we zähmet weteranlarymyzy — paýhasly ýaşulularymyzy, mukaddes ojaga wepaly eziz enelerimizi uly aladalar bilen gurşap alýarys. Adamzada parahatçylyk we asudalyk ýaly bahasyna ýetip bolmajak gymmatlyklary peşgeş beren weteranlarymyza, ýaşulularymyza uly hormat bilen garaýarys. Olaryň ýaşaýyş-durmuş derejeleriniň yzygiderli gowulandyrylmagy üçin ähli şertleri döredýäris. Eziz Watanymyz hakyndaky iňňän beýik, mukaddes düşünjelerimizi, ynsan mertebesini belent tutmagy, ata-enä, ula-kiçä sarpa goýmagy ündeýän, ak ýürekli, lebzi halal, zähmetsöýer, belent ahlakly bolmagy wagyz edýän, hakyky watançylary terbiýelemekde görelde bolýan ýaşuly nesillerimiz biziň buýsanjymyzdyr diýlip, döwlet Baştutanymyzyň Gutlagynda nygtalýar. 

Öz gezeginde, Watana birkemsiz gulluk etmegiň nusgasyny görkezen uruş we zähmet weteranlary jemgyýetimiziň agzybirliginiň, bitewüliginiň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna mynasyp goşant goşýarlar. Ýaşlara paýhasly öwüt-ündewlerini berýärler, ýaş nesillerde watansöýüjilik, gahrymançylyk we edermenlik ýaly duýgulary ösdürmek boýunça asylly işleri alyp barýarlar. 

...Ir säher bilen, asylly däbe eýerip, häzirki we geljek nesilleriň nurana durmuşynyň hatyrasyna wepat bolanlary hatyralamak üçin “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumyna aşgabatlylaryň köp sanlysy we paýtagtymyzyň myhmanlary ýygnandylar. Türkmen halkynyň watansöýüjilik däplerini, şöhratly pederlerimiziň wesýet eden ýörelgelerini mynasyp dowam edýän ýaş harby gullukçylar hatara düzüldiler. 

Toplumyň çägindäki “Milletiň ogullary” ýadygärlik binasy Watan üçin wepat bolan gahrymanlaryň, “Baky şöhrat” ýadygärlik binasy Beýik Watançylyk urşunda, “Ruhy tagzym” ýadygärligi bolsa Aşgabat ýertitremesinde gurban bolanlaryň hatyrasyna bina edildi. Şu gün Beýik Watançylyk urşunda wepat bolan esgerleriň hatyrasyna dikeldilen binanyň ýany has-da köp adamly boldy. Ol umumy halk hakydasynyň mukaddes künjegi hasaplanýar. Bu ýerde dünýäni faşizm howpundan azat eden, mähriban Watanymyzyň erkinligini goran, nurana geljegiň hatyrasyna söweşen esgerleriň gahrymançylygyna tagzym edilýär. 

“Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumynda Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlandy. Ol dabaraly çäräniň başlanýandygyny yglan etdi. Şeýle hem bu ýerde halkymyzyň wepat bolan Watan goragçylaryna bildirýän hormatynyň aýdyň nyşanyna öwrülen sazlar eşidildi. 

Halk Maslahatynyň agzalary, milli parlamentiň deputatlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, hormatly ýaşulular, kümüş saçly eneler, zähmet toparlarynyň wekilleri, şeýle hem paýtagtymyzyň ýaşaýjylary, myhmanlary 1941 — 1945-nji ýyllaryň urşunda wepat bolan gahrymanlara bildirilýän çuňňur hormatyň nyşany hökmünde ýadygärligiň etegine gül desselerini goýdular. Sanlyja pursatda binanyň etegi al-ýaşyl güllerden özboluşly şekili emele getirdi. Toplumyň meýdançasynda geçirilen dabaraly ýöriş çäräniň ähmiýetini belende göterdi. 

Weteranlar öz Watanyna, ýurduň Prezidentine, parahat durmuşda ýaşaýan hem-de geljekde täze ösüşlere ýetmek üçin uly mümkinçiliklere eýe bolan ýaş nesle buýsanýarlar. Sebäbi olar häzirki nesliň bagtyýar durmuşy üçin duşmana garşy söweşdiler. 

Şu gün baýramçylyk dabaralary ýurdumyzyň ähli künjeginde ýaýbaňlandyryldy. Şäherleriň we obalaryň ýaşaýjylary 1941 — 1945-nji ýyllaryň urşunda gahrymanlarça wepat bolan Watanymyzyň edermen goragçylaryna hormatyň nyşany hökmünde milli gahrymanlaryň hatyrasyna dikeldilen ýadygärliklere gül desselerini goýdular. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda watandaşlarymyzyň deňi-taýy bolmadyk edermenligini şöhratlandyrmagyň, şol ýowuz synaglaryň gaýtalanmazlygynyň bähbidine ýurdumyzda üstünlikli durmuşa geçirilýän parahatçylyk söýüjilikli syýasat uruş weteranlaryna goýulýan iň belent sarpadyr. Biziň gadymy köklerimiz, milli mirasymyz täze taryhy eýýamda Türkmenistanyň bagtyýar geljegini gurmagyň ygtybarly binýadydyr. Dünýä taryhynda adamzada iň uly heläkçilik getiren Beýik Watançylyk urşunyň gazaply söweşlerine gatnaşan milli gahrymanlar baradaky hakyda we olary sarpalamak ýaly asylly işler jemgyýetimiziň mizemez ýörelgelerine öwrüldi.

Düýn paýtagtymyzda we welaýatlarymyzda Beýik Ýeňşiň 78 ýyllygyna bagyşlanyp, dabaraly çäreler geçirildi. Oňa Beýik Watançylyk urşunyň weteranlary, dürli ýaşly ildeşlerimiz uly ruhubelentlikde gatnaşdylar. Baýramçylyk mynasybetli weteranlara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlaryň hem gowşurylandygyny aýtmak gerek.

Änew şäheriniň merkezi seýilgähinde 1941—1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda wepat bolan ildeşlerimiziň hatyrasyna dikeldilen ýadygärlige gül goýmak dabarasy welaýatda geçirilen çäreleriň başyny başlady. Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesinde ýerleşýän Berdimuhamet Annaýew adyndaky 27-nji orta mekdepde bolan gül goýuşlyk dabarasy-da täsirliligi bilen tapawutlandy.  Beýik Ýeňşiň hormatyna şeýle dabaralar Balkanabat şäherindäki, Daşoguz welaýat merkezinde belent başly, ak lybasly binalar toplumynyň jümmüşindäki, Türkmenabatda «Bitaraplyk» seýilgähindäki, Maryda-da welaýat merkeziniň iň bir gözel künjegindäki «Baky ot» ýadygärliklerine gül goýmak çäresinden başlandy. Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň ýerlerdäki harby bölümleriniň gullukçylary we serkerdeleri, welaýatlaryň edara-kärhanalarynyň, ýokary we orta hünär okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary ýadygärliklere baharyň ter çemenlerini goýup, 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunyň söweş meýdanlarynda wepat bolanlary hatyraladylar. Ýurdumyzyň teatr ussatlary toý çärelerine gatnaşyjylara sahna oýunlaryny hödürlediler. Çykyşlarda mertligiň, merdanalygyň ýokary nusgasyny görkezen uruş weteranlarynyň hem-de tylda zähmet edermenligini görkezen, ýar ojagyny saklan eneleriň adyna çyn ýürekden hoşallyk sözleri aýdyldy. Baýramçylygyň arzyly myhmanlaryna ýadygärlik sowgatlary-da gowşuryldy. Medeniýet we sungat wekilleriniň ýörite taýýarlan aýdym-sazlary dabaralara aýratyn öwüşgin çaýdy.

«Türkmenistan»

Düýn paýtagtymyzdaky Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň guramagynda «Arkadag şäheri — taryhy tejribe, giň mümkinçilikler, bagtyýar ýaşlar» atly maslahat geçirildi. Arkadag şäheriniň döredilmeginiň maksadyny, wezipelerini hem-de bu giň gerimli taslamanyň ähmiýetini halk köpçüligine wagyz etmäge bagyşlanan maslahata syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň professor-mugallymlary, döredijilik işgärleri, medeniýet we sungat ussatlary, talyplardyr žurnalistler gatnaşdylar. 

Köpetdagyň eteginde täze Arkadag şäheriniň kemala gelmegi Türkmenistanyň okgunly ösüşiniň üpjün edilip, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň hem-de özygtyýarlylygynyň, onuň ykdysady kuwwatynyň yzygiderli pugtalandyrylýandygyna, durmuş ulgamynyň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylýandygyna aýdyň şaýatlyk edýär. Bu şäheri bina etmek baradaky pikiriň özboluşlylygy, ilkinji nobatda, onuň pederlerimiziň şöhratly taryhynyň gözbaş alýan ýerinde, Türkmenistanyň iň gadymy künjekleriniň birinde gurulýanlygynda jemlenendir. Bu ýerde ýurdumyzyň täze taryhy eýýamda ýeten sepgitleri öz beýanyny tapýar. Arkadag şäheri Diýarymyzyň iri ylym-bilim medeni we halkara merkezine öwrüler. Onuň gurluşygynda binagärligiň we şäher gurluşygynyň öňdebaryjy usullary, “akylly” şäher konsepsiýasynyň kadalary, “ýaşyl” tehnologiýalar işjeň ulanylýar. Munuň özi Arkadag şäheriniň Türkmenistanyň kanunçylygyndaky ähmiýetini hukuk taýdan berkitmek meselesine seredilmegini şertlendirdi. Şunuň bilen baglylykda, Milli Liderimiziň teklipleri nazara alnyp, “Arkadag şäheri hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasy işlenip taýýarlanyldy we hormatly Prezidentimiziň tassyklamagy bilen, ol şu ýylyň 24-nji martyndan güýje girizildi. 

Çykyş edenler bu Kanunyň esasy düzgünleri barada durup geçip, Arkadag şäherine ýurdumyzyň taryhynda ilkinji gezek döwlet ähmiýetli şäher aýratyn hukuk derejesiniň berlendigini nygtadylar. Bellenilişi ýaly, bu “akylly” şäheri gurmak pikiri we onuň döwletimiziň syýasy kartasynda peýda bolmagy dünýä jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döredýär. Şunuň bilen baglylykda, geçen ýylyň aýagynda we şu ýylyň ilkinji aýlarynda Arkadag şäherine dürli halkara guramalaryň wekilleri hem gelip gördüler. Şunda şäheriň gurluşyklarynyň taslamalary we onuň smart ulgamlarynyň programmalary işlenip taýýarlanylanda, bu işlere ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň we ýaş hünärmenleriň çekilendigini bellemek gerek. Munuň özi häzirki döwürde ýaşlara Diýarymyzda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmelere gatnaşmak we ukyp-başarnyklaryny durmuşa geçirmek üçin giň mümkinçilikleriň döredilendigini görkezýär. 

Maslahatda çykyş edenler Köpetdagyň etegindäki gözel künjekde gysga wagtda, çalt depginde, ýokary hilli we özboluşly görnüşde ýerli hünärmenlerimizdir gurluşykçylarymyz tarapyndan bina edilen Arkadag şäheri baradaky pikirlerinidir täsirlerini paýlaşmak bilen, onuň döwrümiziň beýik binagärlik taslamasydygyny aýratyn nygtadylar. Şoňa görä-de, “Adamlaryň gözüniň alnynda jümle-jahana nur saçyp dikelen bu şäheriň şöhraty eýýäm dünýä ýaýrady. Arkadag şäheri Ýer ýüzünde Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň, türkmen halkynyň mertebesini ýene bir gezek beýgelden deňsiz-taýsyz şäherdir. Geljek nesillere beýik döwrümizden galjak gymmatly mirasdyr” diýlip, çykyşlarda buýsanç bilen bellenildi. 

Şeýle-de Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda golaýda geçirilen bilelikdäki mejlisde Arkadag şäheriniň dolandyryş düzümleriniň gulluklaryna, bölümlerine ýolbaşçylaryň tassyklanylandygyna, şolaryň aglabasynyň bolsa ýaşlardygyna aýratyn üns çekildi. Nygtalyşy ýaly, Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda ýaşlara jogapkärli işleriň ynanylmagy döwrüň esasy talabyndan gelip çykýar. Häzirki döwür — ösen tehnologiýalaryň döwri. Şoňa görä-de, dolandyryşyň, önümçilikde we beýleki pudaklarda işleriň örän çylşyrymly sanly ulgam, maglumat tehnologiýalary arkaly ýola goýulmagy ýaş hünärmenleriň akyl zähmetini, zehinini, döwrebap taýýarlygyny talap edýär. 

Maslahatyň dowamynda medeniýet we sungat ussatlarynyň aýdym-sazly çykyşlaryna-da orun berlip, olarda Gahryman Arkadagymyzyň saýasynda, Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda ýurdumyzda amala aşyrylýan beýik işler, gazanylýan ajaýyp üstünlikler, halkymyzyň agzybirligi we bagtyýarlygy, Diýarymyzyň bedew batly ösüşleri belentden wasp edildi.

Asylly däp boýunça her ýyl özüne mahsus şygar bilen atlandyrylýar. Birbada göräýmäge, munuň özi şol şygarlaryň astynda ruhy we zähmet joşgunyny döretmek, ýyllara aýratyn köpöwüşginli many-mazmun çaýmak üçin niýetlenen jemgyýetçilik taslamasy ýa-da strategik başlangyç ýaly bolup dur. Emma ýyllara öz şygarlaryna görä içgin nazar aýlanyňda, başdaky pikiriň has-da giňeýär. Ýylyň şygarynyň şol ýylda nähili işlere agram bermelidigini kesgitleýän we salgy berýän özboluşly ugurdygyna göz ýetirýärsiň. 

Ýurtda ähli pudaklar boýunça uly işleriň durmuşa geçirilýändigi belli zat. Ýöne şygarlar boýunça her ýyl geçirilýän işlere aýratyn uly ähmiýet berilýär, olaryň gerimi we möçberi haýran galdyrýar. Bu, bir tarapdan, her ýyl durmuş-ykdysady ulgamyň belli bir ugruny has-da ilerletmäge we ösdürmäge mümkinçilik berse, ikinji tarapdan, ähli pudagyň ösüş depgininiň deňagramlylygyny saklamaga ýardam edýär. Bu, gürrüňsiz suratda, iňňän paýhasly çözgütdir. Munuň oňyn netijeleri ýyl-ýyldan has aýdyň bildirýär. 

2023-nji ýyl «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip yglan edildi. Ýokarda aýdylan pikirlerden çen tutsak, bu ýyl sözüň göni we doly manysynda ýaşlaryň ýyly bolaýmaly. Bu hut şeýle-de boldy. Täze ýylyň bosagadan ätlänine köp wagt bolmadyk hem bolsa, eýýäm ýaşlar barada edilýän aladanyň barha artýandygyna göz ýetirmek kyn däl. Olaryň ýurdumyzyň söwda-ykdysady, jemgyýetçilik-syýasy, medeni-ynsanperwer durmuşynda eýeleýän orny pugtalanýar we artýar. Ýaşlar kanunçylygy kämilleşdirilýär we gyşarnyksyz durmuşa geçirilýär. 

Ünsüňizi 26-njy martda geçirilen Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, halk maslahatlarynyň we Geňeşleriniň agzalarynyň saýlawlaryna çekesim gelýär. Saýlawçylarda, ilkinji nobatda bolsa, daşary ýurtly synçylarda saýlawlaryň guramaçylykly, giň demokratik esaslarda geçirilmegi hem ýakymly täsir galdyrdy welin, olary esasy guwandyran zat dalaşgärleriň köpüsiniň ýaşlardygydyr. Saýlawlara ses bermäge gatnaşan Gahryman Arkadagymyz hem köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň sowallaryna jogap berende, dalaşgärleriň, esasan, ýaşlardan ybaratdygyny aýtdy. Munuň özi döwletiň, halkyň ýurt ykbaly bilen dahylly işleri öz ýaş raýatlaryna şübhesiz ynanýandygyny görkezdi. Eger halkymyz öz ýaşlaryna ynanýan bolsa, diýmek, olar şol ynama mynasypdyrlar. 

Ýaşlara berilýän üns, ýaşlar barada edilýän alada Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda has giň gerimli häsiýete eýe bolýar. Şonuň bilen bir hatarda hem döwletimiziň häzirki we geljekki belent maksatlaryny hemişe ýaşlar bilen berk baglanyşdyrýandygyny nygtamak gerek. Biz muny köp mysallaryň üsti bilen subut edip bilerdik. Ýöne olary birin-birin sanap oturmazdan, diňe şu iň soňky döwlet ähmiýetli wakanyň üstünde durmak isledik. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyjy bilen Aşgabadyň golaýynda, ajaýyp dag eteginde Arkadag şäheriniň gurulýandygyndan hemmeler habarlydyr. «Akylly şäher» konsepsiýasy boýunça gurulýan bu häzirki zaman şäheri ýaşaýyş üçin döredilýän iň ýokary amatlyklary, öňdebaryjy durmuş şertleri bilen diňe bizi däl, daşary ýurtlulary hem haýran galdyrýar. Bu şäheri kim gurýar? Ýaşlar! Özi hem türkmen ýaşlary! Türkmenistanlylaryň soňky ýyllarda kemala gelen täze nesli! Milli Liderimiz Arkadag şäherine degişli wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça 25-nji martda geçirilen bilelikdäki mejlisde bu hakykaty uly buýsanç we guwanç bilen tassyklady. Bu şäher uly taslama. Ol ýurdumyzda, hatda tutuş sebitde amala aşyrylýan iň iri innowasion şähergurluşyk taslamasy. Şol mejlisde häzir şäherde dürli maksatly desgalaryň 336-synyň gurluşygynyň tamamlanyp barylýandygy aýdyldy. Öňde şäheriň ikinji tapgyry bar. Onuň gurluşygy hem gujurly, zehinli, sowatly ýaş hünärmenlere ynanyldy. Munuň özi nämeden habar berýär? Ýaňy hem aýdyşymyz ýaly, öňde goýlan maksatlara ýetmekde ýaşlara uly orun berilýändiginden, ýaşlar meselesini üstünlikli çözmekde anyk we netijeli çäreleriň görülýändiginden habar berýär. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň mejlisde aýdan şu göwün galkyndyryjy sözleri diňe ýaşlaryň däl, eýsem, tutuş halkymyzyň ýüregine jüňk bolandyr. Ine, şol jümle: «Arkadag şäheriniň ýaşlaryň şäheri hökmünde ykrar edilmegi guwançly ýagdaýdyr». Bu, hakykatdan hem, hut şeýle bolmalydy. Birinji sebäbini ýaňy aýdypdyk: bu ýaşlaryň gurluşyga gatnaşygy bilen bagly. Ikinjiden, Arkadag şäheriniň dolandyryş we beýleki edaralarynyň ýolbaşçy wezipelerine, esasan, ýaşlar bellenildi. Üçünjiden, şäherde işlejek hünärmenler, ýaşajak ilat, esasan, ýaşlardan ybarat bolar. Şeýlelikde, bu şäherde häzirki we geljekki nesilleriň jebis bitewüligi, ýurdumyzyň okgunly we abadan gülläp ösüşi öz beýanyny tapar. 

Oraz ABDYÝEW.

«Türkmenistan»

 Ýaşlara gutlag 

 Köňül kendim, ömre bendim,
Diňlegin sözlem!
Bagt diýen zat damja bolsa,
Ýaz ýagşa eziliň!
Söýgi besläp ýüreklerde,
Taryha ýazylyň!
Şirin sazym perdelerden
Saýladym saňa! 

 Seň dünýä inen günüň —–
Şol gün şeýle begendim.
Durman aý-günler aýlanýar,
Bu gün bagt toýuň!
Goý, adyňyz müň ýyllyk
Ýazsyn ýyldyzlar düzülip.
Tutup ellemde,
şatlansam,
Götersem çowluk.    
 

 Belent sakla abraýyň,
Mähriban oglum!
Ädim-ädim durmuş ýola
Uzaýar ýoluň.
Mähir nurun saçsyn ýola,
Seň söýen gülüň!
Ýürek sözlem bir beýanyn
Sözledim saňa! 

Geçen ýekşenbe gününde türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Içeri işler ministrliginiň paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde ýerleşýän Sport-ulag merkezine geldi hem-de bu ýerde merkeze täze gelip gowşan sport ulagyny synagdan geçirdi. 

Bedenterbiýäni we sporty ösdürmek, ýaşlary sagdyn durmuş ýörelgesine işjeň çekmek hormatly Arkadagymyzyň başyny başlan we Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli amala aşyrylýan döwlet strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça geçirilen “Amul — Hazar 2018” halkara awtorallisiniň Watanymyzyň halkara abraýynyň barha artýandygyny, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän parahatçylyk söýüjilik, dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk syýasatynyň giňden ykrar edilýändiginiň nobatdaky beýany boldy. 

Hormatly Arkadagymyz IIM-niň Sport-ulag merkezine täze gelip gowşan häzirki zaman sport ulagynyň özboluşly aýratynlyklary hem-de onuň enjamlaşdyrylyşy bilen tanyşdy. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bedenterbiýe we sport halklarydyr ýurtlary jebisleşdirmek bilen, bütin dünýäde durnuklylygy, parahatçylygy üpjün etmäge ýardam berýär. 

Gahryman Arkadagymyz tejribeli türgen we sagdyn durmuş ýörelgeleriniň tarapdary hökmünde watandaşlarymyza, aýratyn-da, ýaşlara görelde bolýar. Ýurdumyzyň baş baýlygy bolan ynsan saglygyny berkitmekde köpçülikleýin bedenterbiýäniň, Olimpiýa hereketiniň we sport medeniýetiniň ösdürilmegine möhüm orun degişlidir. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şahsy göreldesine eýerip, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga höwesek watandaşlarymyzyň, aýratyn-da, sportuň dürli görnüşlerine gyzyklanma bildirýän ýaşlaryň sany yzygiderli artýar. Munuň özi sagdyn durmuş ýörelgeleriniň pugtalandyrylmagynda, adamlaryň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmeginde örän ähmiýetlidir. 

Hormatly Arkadagymyz ýokary halkara görkezijilere laýyklykda enjamlaşdyrylan täze sport ulagynyň tizlik aýratynlygyny we beýleki mümkinçiliklerini synagdan geçirdi. Täze sport ulagynyň gelip gowuşmagy merkeziň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli berkidilýändigini, Türkmenistanda awtomobil sportunyň ösdürilmegine döwlet derejesinde üns berilýändigini görkezýär. 

Soňky ýyllarda hormatly Arkadagymyzyň we Arkadagly Serdarymyzyň yzygiderli üns bermegi esasynda awtomobil sporty hemmetaraplaýyn ösdürilýär. Sportuň bu görnüşi bilen meşgullanýan türgenler üçin halkara derejeli mümkinçilikler döredilýär. Şeýlelikde, awtomobil sporty boýunça dünýä ýurtlarynda geçirilýän halkara bäsleşiklere türkmen türgenleri işjeň gatnaşýarlar. 

Ýeri gelende bellesek, 2009-njy ýylda Kazan — Aşgabat ugry boýunça “Ýüpek ýoly — 2009” atly halkara awtorallisi geçirildi. Türkmen türgenleri birnäçe halkara ýaryşlara gatnaşdylar we ýokary netijeleri gazandylar. Mundan başga-da, şu ýylyň 6 — 15-nji iýuly aralygynda Kazan — Moskwa ugry boýunça “Ýüpek ýoly — 2023” atly halkara awtorallisi geçiriler. 

Hormatly Arkadagymyz merkeziň ygtyýaryna gelip gowşan täze sport ulagynyň ähli görkezijilerine ýokary baha berdi we türkmen türgenlerine öňde boljak jogapkärli hem-de abraýly halkara ýaryşlarda täze üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady. 

(TDH)