AŞGABAT, 12-nji mart (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň hem-de Beýik Britaniýanyň “JCB Sales Limited” kompaniýasynyň arasynda Özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy.

Resminama laýyklykda, TSTB-niň bu kompaniýanyň önümlerini satyn almaga, “JCB Sales Limited” kompaniýasynyň bolsa önümleriň tehniki görkezijilerini emele getirmek, şeýle hem umumy netijeliligi ýokarlandyrmak, harajatlary azaltmak, öndürijiligi giňeltmek üçin iň täze elýeterli tehnologiýalar boýunça maglumatlary bermek babatynda birleşme bilen bilelikde işlemäge gyzyklanma bildirýändigi beýan edildi.

Bu Ähtnamanyň iki tarapyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine itergi berjekdigine ynam bildirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow EKO-nyň sammitine gatnaşdy

AŞGABAT, 4-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň çakylygy boýunça Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (EKO) göni wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen XIV sammitiniň işine gatnaşdy.

Dünýäde emele gelen ýagdaýlary nazara almak bilen, ýokary derejedäki duşuşygyň gün tertibinde COVID-19 pandemiýasyndan soňky döwürde sebitleýin ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge aýratyn üns berildi. Sammite Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Gani, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Hasan Ruhani, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Pakistan Yslam Respublikasynyň Premýer-ministri Imran Han we EKO-nyň Baş sekretary doktor Hadi Süleýmanpur gatnaşdylar. Şeýle hem ýokary derejedäki duşuşyga gatnaşmak üçin Türksoý Geňeşiniň Baş sekretary Bagdad Amreýew, Energetika Hartiýasynyň Baş sekretary Urban Rusnak we beýlekiler çagyryldy.

Abraýly halkara we sebit guramalary bilen giň hem-de köpugurly gatnaşyklar Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik, oňyn bitaraplyk we gyzyklanma bildirilýän daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ählisi bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi. Ýurdumyz häzirki döwrüň wajyp meseleleriniň sazlaşykly çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň orny eýeläp, parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, netijeli ykdysady hem-de ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek işinde bu düzümleriň kuwwatyndan netijeli peýdalanmak boýunça yzygiderli başlangyçlary öňe sürýär. Munuň özi bolsa umumy abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýär.

Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri EKO-nyň agzasy bolup durýar. Bu iri ugurdaş sebitleýin döwletara bileleşigiň 1985-nji ýylda ykdysady we söwda ulgamlarynda has ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmek maksady bilen, Pakistan, Eýran we Türkiýe tarapyndan döredilendigini ýatlatmalydyrys. 1992-nji ýyldan başlap, EKO-nyň işi, oňa 7 ýurduň — Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň, Owganystanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň, Özbegistanyň girmegi bilen baglylykda, hil taýdan täze ösüşe eýe boldy. Guramanyň häzirki düzümine çenli onuň giňeldilmeginiň senesi — 28-nji noýabr EKO-nyň güni hökmünde bellenilýär.

1995-nji ýylda, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 50-nji mejlisinde kabul edilen Kararnama laýyklykda, EKO BMG-de synçy derejesi berildi. Bu düzüm şeýle derejä Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynda (YHG) hem eýedir.

Geçen döwürde Türkmenistan we EKO tarapyndan bilelikde işlemegiň uly tejribesi toplanyldy. Munuň özi bolsa uzak möhletli geljek üçin netijeli gatnaşyklaryň berk esasyny döredýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyz köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge anyk goşant goşup, EKO girýän döwletler bilen hem ikitaraplaýyn dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny üstünlikli ösdürýär.

EKO-nyň esasy wezipeleri sebitiň ykdysady taýdan okgunly ösmegi, goşulyşmak işleriniň höweslendirilmegi, gurama agza ýurtlaryň raýdaşlygynyň hem-de hyzmatdaşlygynyň, olaryň dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň häzirki zaman ulgamynda eýeleýän ornunyň pugtalandyrylmagy üçin amatly şertleri döretmekden ybaratdyr. EKO-nyň esasy maksatlary degişli düzümleriň, sebit we sebitara gatnaşyklary ösdürmegiň häzirki döwrüň ýagdaýlaryna laýyk gelýän gurallarynyň döredilmegi, hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynda bilelikdäki taslamalaryň durmuşa geçirilmegi bilen baglanyşyklydyr. Şol maksatlara ýetilmegi wajyp durmuş meselelerini çözmäge, halklaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga gönükdirilendir.

Ýokary derejedäki bu duşuşyga hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagy bolsa Bitarap Watanymyzyň halkara guramalarynyň, şol sanda EKO-nyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk ugruna, ileri tutulýan sebit hem-de ählumumy wezipeleri çözmekde ýurdumyzyň işjeň orny eýelemegini üpjün etmäge ygrarlydygynyň nobatdaky subutnamasydyr.

Ýeri gelende, sammitiň barşynda EKO başlyklyk etmek döwrüniň Türkmenistana geçendigini bellemeli. Şunuň bilen baglylykda, sebitde durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen degişli Konsepsiýa işlenip taýýarlanyldy. Bu Konsepsiýa ýurdumyzyň bu jogapkärli wezipäni ýerine ýetirmäge hemmetaraplaýyn oýlanyşykly, anyk netijeleri gazanmaga gönükdirilen çemeleşmelerine aýdyň şaýatlyk edýär.

Onlaýn duşuşygyň açylyş dabarasynda EKO-nyň ozalky, XIII sammitiniň Başlygy, Pakistan Yslam Respublikasynyň Premýer-ministri Imran Han çykyş etdi. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna başlyklyk etmegiň Türkmenistana geçmegi bilen gutlady. Şunda milli Liderimiziň halkara hyzmatdaşlygy we durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti hökmünde energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi üçin ulag-üstaşyr geçelgeleri hem-de düzümleri döretmek boýunça başlangyçlarynyň halkara derejede ykrar edilýändigi aýratyn bellenildi. Munuň özi Türkmenistanyň dünýä ýüzündäki abraýynyň belende galmagyna ýardam etdi.

Soňra EKO-nyň XIV sammitiniň Başlygy, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan 2021-nji ýylda EKO-da başlyklyk etmegiň Türkmenistana geçýändigi baradaky çözgüdi yglan etdi. Şunuň bilen baglylykda, Türkiýäniň Baştutany hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy tüýs ýürekden gutlap, biziň ýurdumyzyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmeginiň netijeli boljakdygyna hem-de onuň çäklerinde amala aşyryljak başlangyçlaryň tutuş sebitiň abadançylygyna hyzmat etjekdigine ynam bildirdi.

EKO-nyň Baş sekretary doktor Hadi Süleýmanpur çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy bu waka bilen gutlady hem-de Türkmenistanyň EKO-da başlyklyk etmeginiň netijeli häsiýete eýe boljakdygyna we özara bähbitli döwletara gatnaşyklaryň ösdürilmegine, bu ugurdaky taslamalaryň hem-de maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti halkara hyzmatdaşlygy, şol sanda abraýly guramalaryň çäklerinde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda we giňeltmekde Türkmenistanyň möhüm ornuny belledi we EKO-da başlyklyk etmegiň ýurdumyza geçmegi bilen baglylykda, ilki bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa söz berdi.

Milli Liderimiz çykyşynyň başynda ýokary derejedäki şu mejlisi gurandygy üçin Prezident Rejep Taýyp Ärdogana minnetdarlyk bildirdi hem-de Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda Türkiýäniň üstünlikli we netijeli başlyklyk edendigini belledi we munuň üçin oňa minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz foruma gatnaşyjylara ýüzlenip, Türkmenistanyň şu günki mejlise geçilen ýola baha bermek we seljermek nukdaýnazaryndan hem, geljek üçin mümkinçilikleri kesgitlemek babatda hem bu guramanyň işinde möhüm tapgyr hökmünde garaýandygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýtmak bilen, umuman, EKO-nyň işiniň depginli häsiýetini, sebitleýin hyzmatdaşlyga oňyn täsir edýändigini nygtady.

Häzirki döwürde EKO dünýäde ykrar edilen iri we abraýly halkara düzüm bolup durýar. Bu guramanyň hereket edýän ýyllarynda onuň agza ýurtlarynyň arasynda döwletara hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan soraglary boýunça dürli ylalaşyklar baglaşyldy we çözgütler kabul edildi. Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, bilelikdäki örän uly mümkinçilikleri özara bähbit hem-de durmuş-ykdysady taýdan ösüş üçin peýdalanmaga gönükdirilen, durmuşa ukyply strategiýany taýýarlamak boýunça köp işleriň geçirilendigini belledi.

Birnäçe bilelikdäki taslamalar amala aşyrylyp başlandy. Milli Liderimiz şolaryň arasynda häzirki döwürde sebitiň ykdysady durmuşynda möhüm orny eýeleýän ulag we kommunikasiýa ulgamlaryndaky taslamalary aýratyn belledi. Gurama gatnaşyjy ýurtlar sebitde söwda-ykdysady hem-de maýa goýum gatnaşyklaryny netijeli ösdürmek üçin hem çäreleri görmegi dowam edýärler.

Otuz ýyla golaý mundan ozal esasynda goýlan ýörelgelere we maksatlara yzygiderli takyk eýermegi biziň guramamyzyň işiniň örän möhüm şerti bolup durýar. Şol döwürden bäri Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna täze agzalar kabul edilip, onuň häzirki düzümi emele geldi. EKO ykdysady taýdan hyzmatdaşlyk etmegiň guraly hökmünde, haýsydyr bir syýasy ýagdaýlardan erkin ugruny saklap, daşarky dünýä bilen gatnaşyklaryny giňeltdi.

EKO häzirki döwürde hem beýleki halkara guramalar we köp sanly ýurtlar bilen hyzmatdaşlygy ösdürip, sebitiň çäklerinden işjeňlik bilen çykýar.

Gazanylan bu ähli netijeleri agza ýurtlar bolan biz bilelikde toplan oňyn tejribämize doly degişli edip bileris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. Ýöne, wagt bir ýerde durmaýar. Ol bizden häzirki döwrüň ýagdaýlaryny, dünýä ykdysadyýetindäki meýilleri we sebitdäki işleriň ugruny göz öňünde tutup, guramanyň işine täze çemeleşmeleri taýýarlamagy talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, EKO-nyň üstüne guramanyň aýratynlygyna we özboluşly geoykdysady ähmiýetine laýyk gelýän uly wezipeler ýüklenýär.

Şunda döwlet Baştutanymyz geografiýasy, taryhy, däp-dessurlary we gymmatlyklary arkaly birleşen döwletleriň ykdysady hyzmatdaşlygynyň usuly hökmünde EKO-nyň birleşdiriji mazmunyny belledi. Ony biziň tebigy artykmaçlyklarymyz we umumy bähbitlerimiz esasynda bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin hakyky gurluş diýip atlandyrmagy dogry hasaplaýaryn diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Şoňa görä-de, biziň pikirimizçe, häzirki döwürde EKO-nyň baş wezipesi ykdysady serişdeler arkaly sebitde durnukly ösüşi üpjün etmekdir. Parahatçylygyň we gülläp ösüşiň bähbidine giňden netijeli hyzmatdaşlyk üçin mümkinçilikleri döretmekdir. Sebäbi EKO-da diňe bir ählumumy we sebitdäki ykdysady işlere barabar gatnaşmak däl, eýsem, şol işleriň ösüşine işjeň täsir etmäge hem zerur mümkinçilikler bar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şu meselede Türkmenistan EKO-daky geljekki öz başlyklygyny göz öňünde tutýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza bildiren ynamy üçin agza döwletlere uly minnetdarlyk bildirip, ýurdumyzyň öz başlyklygyny jogapkärli we belent wezipe hökmünde kabul edýändigini, onuň üstünlikli, netijeli we gatnaşyjylaryň bähbitlerine hyzmat etmegi üçin ähli tagallalary etjekdigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz sammite gatnaşyjylary, guramada Türkmenistanyň başlyklyk etjek döwründe esasy ileri tutulýan ugurlar bilen tanyşdyrdy.

Türkmen tarapy EKO-nyň çäklerinde ykdysadyýetde, söwdada, senagatda, energetikada, ulaglarda we kommunikasiýalarda, medeniýet hem-de ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlyk etmegiň toplumlaýyn mümkinçiligini giňeltmäge ýardam bermäge strategik wezipe hökmünde garaýar.

Ýurtlarymyzyň arasynda söwda-ykdysady gatnaşyklary has-da işjeňleşdirmek üçin şertleri döretmegiň üstünde hyzmatdaşlarymyz bilen anyk işleri alyp barmagy göz öňünde tutýarys. Haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmagy we ony diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi maksat edinýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Şu maksat bilen, Türkmenistan EKO-nyň sebitinde ykdysady ugurlary döretmegiň üstünde işläp başlamagy teklip edýär. Biz bu ugurlary harytlaryň, hyzmatlaryň hereket edýän, maýa goýumlaryň amala aşyrylýan esasy durnukly ulgamy hökmünde görýäris. Senagat kooperasiýasyny, ýurtlarymyzyň önümçilik we tehnologik mümkinçiliklerini birleşdirmegi, bilelikdäki iri üpjünçilik taslamalary amala aşyrmagy ykdysady ugurlaryň örän möhüm bölegi hasaplaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

EKO agza ýurtlary ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatlaryny amala aşyrmakda, häzirki zaman işlerine olaryň doly bahaly gatnaşmagyny gazanmakda ulag we kommunikasiýa ulgamlarynyň esasy orny eýelejekdigi äşgärdir. Sebäbi EKO-nyň giňişligine Ýewraziýa kontinentinde amatly, düşewüntli, ýokary tehnologiýaly ulag-kommunikasiýa merkezleriniň we ugurlarynyň ulgamy hökmünde garalýar.

Bu ugurda biziň ýurtlarymyz birnäçe taslamalary üstünlikli amala aşyrdy. Şu ýylyň ýanwarynda Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça elektrik geçiriji ulgamyň işe girizilmegini, Owganystanda Akina — Andhoý beketleriniň arasyndaky 30 kilometrlik demir ýol böleginiň açylmagyny, Ymamnazar (Türkmenistan) — Akina (Owganystan), şeýle hem Serhetabat (Türkmenistan) — Turgundy (Owganystan) ugry boýunça halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň işe girizilmegini muňa has täze mysallar hökmünde görkezmek bolar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz EKO-nyň beýleki ýurtlarynyň gatnaşmagynda dürli ugurlarda şular ýaly giň gerimli we köptaraply taslamalary amala aşyrmak barada pikirlenmegi teklip etdi.

Ulag geçelgelerini we logistik merkezleri döretmek häzirki döwürde aýratyn ähmiýete eýe bolup durýar. Şundan ugur alyp, milli Liderimiz bu ugurda EKO-nyň taslama işlerini düýpli güýçlendirmegiň, geljegi has uly bolan ülňüleri hem-de ugurlary öňe sürmegiň zerurdygyna ynam bildirdi.

Şunuň bilen birlikde, biz Gündogar — Günbatar ugry boýunça, Aziýa–— Ýuwaş umman sebitinden kontinentiň Ýewropa bölegine, Ýakyn Gündogar tarapa utgaşdyrylan ulag geçelgelerine aýratyn üns bermäge çagyrýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Şeýle hem Türkmenistan Hazar deňzi sebitinde hyzmatdaşlygy giňeltmegi teklip edýär. Sebäbi Hazarýaka döwletleriň bäşisinden dördüsi EKO-nyň agzasy bolup durýar. Şuny göz öňünde tutup, Hazar deňziniň üsti bilen günbatar we demirgazyk ugurlara, Gara hem-de Baltika deňizleriniň portlaryna işjeň çykmalydyrys.

EKO-nyň giňişliginde energetika ugurlaryny döretmäge, biziň döwletlerimiziň gatnaşmagynda energiýa serişdelerini diwersifikasiýa ýoly bilen ibermäge hem möhüm wezipe hökmünde seredýäris. Häzirki wagtda Türkmenistan hyzmatdaşlary bilen bilelikde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini gurýar. Munuň özi oňaýly we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň mysalydyr.

Türkmenistan — Özbegistan — Täjigistan — Owganystan — Pakistan hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugurlary boýunça elektrik energiýasyny ibermegiň taslamasyny amala aşyrmak boýunça hem netijeli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow EKO sebitiniň içinde hem, onuň çäklerinden daşary çykýan goşmaça energetika ugurlaryň hem zerurdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz şu ugurda guramanyň kontinentde beýleki döwletara birleşikler bolan Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewraziýa Ykdysady Birleşigi, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy bilen maksada gönükdirilen gatnaşyklary ýola goýup biljekdigini nygtady. Bu birleşikleriň strategik babatda bähbitleri EKO-nyň bähbitleri bilen özara peýdaly we deňhukukly esasda laýyk gelip bilerdi.

Milli Liderimiz owgan topragynda pugta parahatçylygy we ylalaşygy berkarar etmegiň örän möhüm şerti hökmünde Owganystanyň ykdysadyýetini dikeltmek işine ýurdumyzyň möhüm ähmiýet berýändigini aýratyn belledi. Türkmenistan onuň ykdysadyýetini dikeltmekde, energiýa üpjünçilik, ulag, aragatnaşyk ulgamlarynda, durmuş maksatly desgalary gurmakda bu doganlyk ýurda kömek berýär we kömek bermegini dowam eder.

Senagat, energetika pudaklarynda, ulag we kommunikasiýa hem-de logistika ulgamlarynda ähmiýetli bilelikdäki taslamalara gatnaşyjy hökmünde Owganystanyň sebit we kontinent ykdysady hyzmatdaşlygyna ysnyşykly goşulmagynda onuň üçin geljegi uly bolan strategik mümkinçiligi görýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Türkmenistan EKO-da başlyklyk ediji hökmünde medeni, sport, bilim, ýaşlar syýasaty, syýahatçylyk gatnaşyklaryny giňeltmäge işjeň ýardam bermegi maksat edinýär. Dost-doganlyk ruhunda biziň halklarymyzy we döwletlerimizi birleşdirýän umumy ahlak gymmatlyklaryna eýermegi göz öňünde tutýar. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ylmy-lukmançylyk ugry, koronawirus pandemiýasyna garşy göreşde tejribe we bilim alyşmak boýunça hem hyzmatdaşlyk etmäge aýratyn üns bermegi teklip etdi.

Döwlet Baştutanymyz sammite gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzyň EKO-nyň işini sebiti netijeli ösdürmegiň şertleriniň biri hasaplaýandygyny, bu guramada onuň agza ýurtlarynyň ykdysady ösüşiniň milli maksatnamalaryny amala aşyrmak üçin geljegi uly bolan mümkinçilikleri görýändigini belledi.

Şunuň bilen birlikde, biz döwletleriň we halklaryň abadançylygy hem-de gülläp ösmegi, sebitde parahatçylyk we öňe gitmek üçin EKO-nyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmagy öz umumy wezipelerimiz hasaplaýarys. EKO-nyň başlygy hökmünde Türkmenistan şu maksatlara ýetmek üçin ähli tagallalary eder diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Milli Liderimiz çykyşyny tamamlamak bilen, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň indiki mejlisini 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda — Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň gününde Aşgabat şäherinde geçirmegi hem-de daşary ýurtly kärdeşlerine duşuşygyň işine gatnaşmak üçin Türkmenistanyň paýtagtyna sapar bilen gelmegi teklip etdi.

Sammitde başlyklyk edýän Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa sammite gatnaşandygy, EKO-nyň giňişliginde özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek meselelerinde netijeli we işjeň orny eýeleýändigi, dostlukly, hoşniýetli goňşuçylykly döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmaga saldamly goşandy, şeýle hem şu günki forumda taryhy çykyşy üçin hoşallyk bildirdi.

Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Gani sammitde çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklygy kabul etmegi bilen gutlady.

Dostlukly döwletiň Baştutany milli Liderimize Türkmenistanyň Owganystanda parahatçylygyň berkarar bolmagyna, onuň durmuş-ykdysady düzüminiň dikeldilmegine hemmetaraplaýyn goldaw berýändigi we energetika, ulag hem-de aragatnaşyk ýaly möhüm ugurlarda giň möçberli taslamalary öňe sürýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Soňra sammitde çykyş edenler hem Türkmenistany EKO-da başlyklyk etmegi kabul edendigi bilen gutladylar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň EKO-da başlyklyk etmeginiň bu ugurda netijeli hyzmatdaşlygyň, şol sanda multimodal ulag-üstaşyr geçelgeleri, sebitara we halkara ähmiýetli logistik düzümleriň ösdürilmegi boýunça gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegine ýardam etjekdigine ynam bildirildi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň XIV sammitiniň ahyrynda sammitde başlyklyk edýän Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan jemleýji söz bilen çykyş edip, döwletleriň hem-de halkara düzümleriň Baştutanlaryna şu ýokary derejedäki duşuşyga gatnaşandyklary üçin hoşallyk bildirdi.

Meniň doganym, Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowa ýene-de bir gezek uly hormat bilen tüýs ýürekden hoşallyk bildirmek isleýärin diýip, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti aýtdy we sammiti jemledi.

Aşgabat, 18-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Lukoýl” açyk paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy Wagit Alekperowy kabul etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow myhman bilen salamlaşyp, dünýäniň iri uglewodorod serişdelerini öndürijileriň biri bolan Türkmenistanyň energetika ulgamynda giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak ugrunda yzygiderli çykyş edýändigini nygtady. Ýurdumyzyň energetika strategiýasynyň nebitiň we gazyň çykarylyşyny artdyrmak, öndürilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmak, energiýa serişdeleriniň çykarylýan hem-de dünýä bazarlaryna iberilýän möçberlerini köpeltmek ýaly möhüm ugurlaryna aýratyn üns berilýär.

Işjeň we netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň barşynda hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alşyldy. Türkmenistanyň nebitgaz senagatynda amala aşyrylýan giň möçberli maksatnamalar hem-de düzümleýin taslamalar hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin giň mümkinçilikleri açýar.

Ägirt uly ykdysady, energetika we ulag-logistika kuwwatyna eýe bolan strategik taýdan möhüm merkez hasaplanylýan Hazar sebiti ara alyp maslahatlaşmalaryň esasy meseleleriniň biri boldy. Bularyň ählisi şu ýerde hukuk kadalaryna, özara hormat goýmaga hem-de birek-biregiň bähbitlerini nazara almaga esaslanýan ylalaşykly halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň zerurlygyny şertlendirýär.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Hökümetiniň we Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek hem-de özleşdirmek hakynda golaýda gol çekilen Ähtnamanyň ähmiýeti nygtaldy.

Bu taryhy resminama gol çekilmegi Hazarda energetika ulgamynda türkmen-azerbaýjan gatnaşyklaryny pugtalandyrmak hem-de ösdürmek nukdaýnazaryndan möhüm waka boldy. Mundan başga-da, bilelikdäki iş üçin täze mümkinçilikler açylýar hem-de bu sebite uzak möhletleýin esasda iri daşary ýurt maýalaryny çekmek üçin goşmaça mümkinçilikleri döredýär.

Şundan ugur alyp, biz “Lukoýl” açyk paýdarlar jemgyýetiniň “Dostluk” ýatagyny özleşdirmäge gatnaşmak meýlini goldaýarys hem-de bu taslamany durmuşa geçirmek boýunça anyk maýa goýum tekliplerine garamaga taýýardyrys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Ýurdumyz ekologiýa ugruny hem-de iň soňky ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary nazara alyp, nebitgaz pudagyna öňdebaryjy tejribäni we ýokary tehnologiýalary çekmek meselelerine uly üns bermek bilen, esasy daşary ýurt kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Öz nobatynda, “Lukoýl” açyk paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň göz öňünde tutulan meýilnamalary barada aýdyp, Türkmenistanyň nebitgaz toplumynda, şol sanda onuň gaýtadan işleýän ulgamynda Türkmenistanyň gazanýan üstünlikleriniň tutuş dünýäde ykrar edilendigini nygtady. Bu ulgamda döwrebap tehnologiýalar işjeň ulanylýar. Türkmenistan bilen gol çekilen taryhy ylalaşyk ýurduň nebitgaz senagatyny okgunly ösdürmekde täze tapgyr bolar.

Wagit Alekperow diňe bir Hazar deňziniň däl-de, eýsem, Baltika deňziniň ýalpaklygynda hem “Lukoýlyň” uly iş tejribesiniň bardygyny belläp, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bildirýän uly ynamy üçin hoşallyk bildirip, ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň “Dostluk” atly möhüm ähmiýetli taslamany durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly wezipeleri üstünlikli çözmek üçin ähli tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Ilkinji nobatda, munuň özi işiň takyklygyna we netijeliligine hem-de ekologiýa ugruna degişlidir. Biz Hazaryň uly üns berilmeli ulgamdygyny bilýäris, şoňa görä-de, ykdysady nukdaýnazardan öňdebaryjy we maksadalaýyk tehnologiýalar doly ulanylar diýip, işewür aýtdy.

“Lukoýlyň” ýolbaşçysy şol bir wagtyň özünde täze ýataklary gözlemek işleriniň alnyp baryljakdygyny aýdyp, Türkmenistanyň ýangyç-energetika kuwwatyny has-da artdyrmaga gönükdirilen bu taslamany ýokary hilli, ekologiýa talaplaryna laýyklykda durmuşa geçirmek hem-de bellenen möhletinde tamamlamak üçin ähli tagallalaryň ediljekdigini ýene-de bir gezek nygtady.

Duşuşygyň dowamynda nebitgaz senagatyna, pudaga innowasion tehnologiýalary we sanly ulgamy işjeň ornaşdyrmaga hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ähli ugurlaryny giňeltmäge degişli meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Ýangyç-energetika toplumynda ägirt uly kuwwata hem-de bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygyň oňyn tejribesine eýe bolan Türkmenistanda nebitgaz senagatyny mundan beýläk-de okgunly ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygy aýratyn nygtaldy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Russiýanyň iri energetika kompaniýasynyň ýolbaşçysy birek-birege hoşniýetli arzuwlary beýan edip, anyk netijä gönükdirilen netijeli gatnaşyklaryň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.

Aşgabat, 17-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza iş sapary bilen gelen Özbegistan Respublikasynyň daşary işler ministri Abdulaziz Kamilowy kabul etdi.

Myhman duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň salamyny döwlet Baştutanymyza ýetirdi. Goňşy ýurduň Baştutany milli Liderimize hem-de dostlukly türkmen halkyna parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk baradaky arzuwlaryny beýan etdi.

Dostlukly döwletiň DIM-niň ýolbaşçysynyň nygtaýşy ýaly, Özbegistanda biziň halklarymyzyň doganlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine türkmen Lideriniň goşýan şahsy goşandyna ýokary baha berýärler, ýokary döwlet derejesinde ýola goýulýan ynanyşmak, açyk we netijeli syýasy gatnaşyklar bolsa ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde strategik hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň özenini düzýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, dostlukly ýurduň ýolbaşçylaryna we halkyna iň oňat arzuwlaryny beýan edip, goňşy döwletler, şol sanda Özbegistan bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň milli daşary syýasy ýörelgäniň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz özara düşünişmek ýagdaýyna esaslanýan oňyn türkmen-özbek gatnaşyklarynyň ösüşiniň yzygiderli häsiýetini kanagatlanma bilen belledi hem-de sebitiň bähbidine hyzmat edýän netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmegiň möhümdigini aýratyn nygtady.

Söhbetdeşligiň dowamynda özara gyzyklanma bildirilýän sebit we dünýä gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça pikir alşyldy. Bellenilişi ýaly, biziň ýurtlarymyz ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda üstünlikli hyzmatdaşlyk edip, häzirki döwrüň birnäçe meseleleri boýunça garaýyşlarynyň ýakyndygyny ýa-da gabat gelýändigini görkezýärler. Şunuň bilen baglylykda, halkara derejede ynanyşmagyň we özara goldaw bermegiň ýokary derejesi nygtaldy hem-de parahatçylygy, durnuklylygy we rowaçlygy üpjün etmegiň bähbidine abraýly halkara düzümleriň, şol sanda BMG-niň, GDA-nyň, Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň hem-de beýlekileriň çäklerinde gatnaşyklary pugtalandyrmaga gyzyklanmalar tassyklanyldy.

Nygtalyşy ýaly, ýurtlaryň ikisi hem sebitiň umumy meselelerini çözmekde hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna uly ähmiýet berýärler. Şol möhüm meseleleriň hatarynda Araly halas etmek hem-de suw serişdelerinden oýlanyşykly peýdalanmak meseleleri durýar.

Sebitleýin howpsuzlyk we durnuklylyk hem-de şunuň bilen baglylykda, goňşy Owganystana kömek bermek baradaky meselelerde hyzmatdaşlyk etmek aýratyn ara alnyp maslahatlaşyldy. Owganystan Yslam Respublikasynda parahatçylygy we raýat ylalaşygyny dikeltmek boýunça halkara tagallalara Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň işjeň gatnaşýandyklary umumy ykrar edilendir we söhbetdeşleriň belleýşi ýaly, bu ugurdaky hyzmatdaşlyk ikitaraplaýyn esasda bolşy ýaly, köptaraplaýyn we halkara derejede hem dowam etdiriler.

Özbegistanyň DIM-niň ýolbaşçysy türkmen Lideriniň öňe sürýän halkara başlangyçlarynyň, şol sanda Milletler Bileleşigi tarapyndan biragyzdan goldanylan 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky teklibiniň öz wagtynda öňe sürlen wajyp başlangyçdygyny belledi.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisinde Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe süren strategik başlangyçlaryny Özbegistan doly goldaýar.

Duşuşygyň dowamynda syýasy, diplomatik meseleler bilen bir hatarda, ikitaraplaýyn ykdysady we maýa goýum hyzmatdaşlygynyň giňeldilmeginiň geljegi-de ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary gaz, elektroenergetika, ulag-aragatnaşyk pudaklarynda, söwda, obasenagat hem-de beýleki ulgamlarda bilelikde işlemekden ybaratdyr.

2020-nji ýylda Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky haryt dolanyşygynyň 8,6 göterim ýokarlanandygyny bellemek ýerliklidir.

Bu babatda dürli ugurlarda gazanylýan ylalaşyklary durmuşa geçirmekde söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-özbek toparynyň, şeýle hem geçen ýylyň 7-nji oktýabrynda wideoaragatnaşyk görnüşinde geçirilen Türkmenistan — Özbegistan işewürler geňeşiniň ilkinji mejlisiniň işine oňyn baha berildi.

Söhbetdeşler ulag-aragatnaşyk ulgamynda we ilkinji nobatda, täze üstaşyr geçelgäni döretmek boýunça bilelikdäki giň gerimli düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmegiň wajypdygyna aýratyn ünsi çekdiler.

DIM-niň ýolbaşçysy A.Kamilowyň nygtaýşy ýaly, Özbegistan türkmen Lideriniň öňe süren Aziýanyň we Ýewropanyň, Ýakyn hem-de Uzak Gündogaryň ulag ulgamlaryny birleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlaryny işjeň goldaýar. Şol başlangyçlar halkara üstaşyr ýük akymlaryny köpeltmäge, durnukly ösüşe, Merkezi Aziýa we serhetdeş sebitleriň ýurtlarynyň durmuş-ykdysady taýdan gülläp ösmegine ýardam bermäge gönükdirilendir.

Myhman öz ýurdunda geçen ýyl COVID-19 pandemiýasy sebäpli ýüze çykan dünýäniň umumy ykdysady çökgünligine garamazdan, Türkmenistanyň gazanan ykdysady üstünliklerine ýokary baha berilýändigini aýtdy hem-de bellenilen umumy meýilnamalaryň we taslamalaryň geljekde hem üstünlikli durmuşa geçiriljekdigine umyt bildirdi.

Şeýle hem iki ýurduň halklaryny asyrlaryň dowamyndan bäri birleşdirýän medeni we ruhy däpleriň taryhy taýdan ýola goýlan umumylygy binýadynda duran ynsanperwer ulgamda netijeli gatnaşyklaryň ähmiýeti bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýtmak bilen, Daşoguz welaýatynda özbekleriň uly kowçum bolup, türkmenler bilen dostlukda we doganlykda agzybir ýaşaýandyklaryny belledi. Olar öz zähmeti bilen ýurdumyzyň gülläp ösmegine uly goşant goşýarlar. Munuň bir mysaly hökmünde 2020-nji ýylyň iň oňat etrabynyň sylaglanylmagyny görkezmek bolar. Daşoguz welaýatynyň S.A.Nyýazow adyndaky etraby ýörite bäsleşigiň netijeleri boýunça iň gowy etrap diýlip yglan edildi.

Daşkent şäherinde türkmen halkynyň akyldary we şahyry Magtymguly Pyragynyň adyny göterýän köçäniň we akyldar şahyryň heýkeliniň hem-de “Aşgabat” seýilgähiniň açylmagy baky dostlugyň, agzybirligiň hem-de halklaryň medeni taýdan ýakynlygynyň aýdyň nyşanydyr. Öz nobatynda, türkmen paýtagtynda Alyşir Nowaýy köçesi bolup, “Ylham” seýilgähinde onuň ýadygärligi oturdyldy.

Söhbetdeşler medeni-ynsanperwer gatnaşyklary has-da ösdürmek boýunça birnäçe tekliplerini aýtdylar. Hususan-da, milli Liderimiz Aşgabatda “Daşkent” diýen at bilen seýilgähiň guruljakdygyny belledi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz we myhman döredijilik we ylmy işgärleriň yzygiderli duşuşyklaryny, Medeniýet günlerini, sergileri, konsertleri, festiwallary geçirmegiň üstünlikli tejribesini dowam etmek babatda bilelikdäki pikirlerini aýtdylar. Munuň özi umumy mirasyň goralyp saklanylmagyna hem-de halklarymyzyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna ýardam berýär. Şunuň bilen baglylykda, dünýä taryhynda we medeniýetinde uly yz goýan ajaýyp şahsyýetleriň, şol sanda Özbegistanyň beýik döwlet işgäri, ýazyjy Zahiriddin Muhammad Baburyň hormatyna şanly dabaralary bilelikde geçirmegiň wajypdygy nygtaldy.

Döwlet Baştutanymyz hem-de myhman türkmen-özbek hyzmatdaşlygynyň, şol sanda iri halkara we sebit guramalaryň çäklerindäki gatnaşyklaryň yzygiderli ösüş depginine kanagatlanma bildirip, häzirki döwürde isleg bildirilýän ägirt uly mümkinçiliklere eýe bolan özara bähbitli hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge gyzyklanma bildirýändiklerini tassykladylar.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Özbegistanyň daşary işler ministri Abdulaziz Kamilow iki ýurduň arasynda uzak möhletleýin gatnaşyklary arkaly berkidilen ýörelgeler esasynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň doganlyk halklaryň bähbidine mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Onuň Alyhezreti, Türkmenistanyň Prezidenti jenap Gurbanguly Berdimuhamedowa

Iki ýurduň arasynda ysnyşykly gatnaşyklary saklamaga we pugtalandyrmaga çalşyp, men jenap Irfan Ahmedi Pakistanyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi wezipesine bellemek kararyna geldim.

Jenap Irfan Ahmediň belent şahsy häsiýetleri onuň özüne ynanylan wezipäni Siziň Alyhezretiňiziň makullamagyna we hormat goýmagyna mynasyp derejede ýerine ýetirjekdigine ynam döredýär.

Şunuň bilen baglylykda, Sizden ony hoşniýetli kabul etmegi hem-de Siziň Alyhezretiňize meniň adymdan aýtjak sözlerine, aýratyn hem, Siziň Alyhezretiňize tüýs ýürekden hormat goýýandygym, hakyky dostluk baradaky ynandyrmalarymy hem-de Türkmenistana abadançylyk we rowaçlyk baradaky arzuwlarymy ýetirende, oňa doly ynanmagyňyzy haýyş edýärin.

Dostlukly arzuwlar bilen,

Arif ALWI,
Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti.

* * *

Aşgabat, 16-njy fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pakistan Yslam Respublikasynyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Irfan Ahmedi kabul etdi, ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy.

Diplomat wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, milli Liderimize Pakistanyň Prezidenti Arif Alwiniň mähirli salamyny ýetirdi. Ol netijeli türkmen-pakistan gatnaşyklaryny işjeňleşdirmäge taýýardygyny tassyklady.

Ilçi Merkezi Aziýa sebitiniň ýurtlary, hususan-da, Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga uly üns berilýändigini nygtap, öz ýurdunyň umumy maksatlara hem-de bähbitlere laýyk gelýän döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändigini aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, Pakistanyň milli Liderimiziň durmuşa geçirýän döredijilikli, oňyn daşary we içeri syýasatyny hem-de hormatly Prezidentimiziň yklymara energetika we ulag geçelgelerini döretmek boýunça öňe sürýän möhüm halkara başlangyçlaryny goldaýandygy bellenildi. Şol başlangyçlar bolsa dünýä bileleşiginiň goldaw bermeginde üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip hem-de Pakistan Yslam Respublikasynyň ýolbaşçylaryna salam aýdyp, diplomaty jogapkärli wezipä bellenilmegi bilen gutlady hem-de ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda, şol sanda iri halkara guramalaryň hem-de düzümleriň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän döwletara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmakda üstünlikleri arzuw etdi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Pakistanyň Hökümetine Türkmenistanyň ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryny halkara giňişlikde goldaýandygy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Milli Liderimiz mizemez dostluga, çuňňur taryhy köklere, medeniýetleriň umumylygyna daýanýan hem-de özara düşünişmek we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan türkmen-pakistan gatnaşyklarynyň üstünlikli ösdürilip, täze anyk many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny kanagatlanma bilen belledi.

Netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň barşynda ykdysadyýetiň köp pudaklarynda, ilkinji nobatda bolsa, ýangyç-energetika, ulag we aragatnaşyk ulgamlarynda köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygyň giň meseleleri boýunça düýpli pikir alşyldy.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçirijisiniň gurluşygynyň taslamasyny durmuşa geçirmegiň depginlerini has-da ýokarlandyrmagyň mümkinçilikleri bilen baglanyşykly meseleler hem ara alnyp maslahatlaşyldy. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu gaz geçiriji Beýik Ýüpek ýoluny täze görnüşde dikeltmäge, Günorta-Gündogar Aziýanyň halklarynyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.

Ilçi Pakistanyň TOPH gaz geçirijisiniň hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň gurluşygyny hem-de optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamyny çekmek işini çaltlandyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigini nygtap, bu ägirt uly taslamanyň durmuşa geçirilmeginiň sebit we halkara derejede ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Milli Liderimiz TOPH gaz geçirijisiniň gurulmagynyň sebitiň ykdysady ösüşine kuwwatly itergi berjekdigine, durmuş we ynsanperwer häsiýetli meseleleriň çözülmegine, parahatçylygyň hem-de durnuklylygyň pugtalandyrylmagyna ýardam etjekdigini belledi. Şol gaz geçirijisi arkaly tebigy gaz Günorta-Gündogar Aziýanyň iri ýurtlaryna uzak möhletli iberiler.

Duşuşygyň çäklerinde taraplaryň özara gyzyklanmalaryny hem-de uly kuwwata eýe bolan iki ýurduň milli ykdysadyýetleriniň sazlaşykly ösýändigini nazara almak bilen, uly mümkinçiliklere eýe bolan söwda-ykdysady gatnaşyklara aýratyn üns berildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu babatda Hökümetara türkmen-pakistan toparynyň has işjeň we netijeli işlemelidigini belledi.

Umumy pikire görä, däp bolan ynsanperwer gatnaşyklar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugry boldy we şeýle bolmagynda galýar. Medeniýet we sungat ulgamynda dürli derejedäki yzygiderli gatnaşyklar, özara Medeniýet günleri, ylmy we döredijilik forumlary köp babatda şol hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna ýardam edýär.

Pakistan Yslam Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Irfan Ahmed milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa türkmen-pakistan hyzmatdaşlygy meselelerine uly üns berýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, umumy bähbitlere laýyk gelýän döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmaga hemmetaraplaýyn ýardam berjekdigine ynandyrdy.

Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Ilham Aliýew möhüm resminama gol çekilmegini mübäreklediler

Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçýän şu baýramçylyk ýylynyň ilkinji günleri möhüm wakalaryň ençemesine beslendi. Şol wakalaryň hatarynda golaýda Owganystan Yslam Respublikasynyň Akina — Andhoý beketleriniň arasynda uzynlygy 30 kilometre barabar bolan demir ýoluň, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt, uzynlygy 153 kilometre barabar bolan elektrik geçiriji ulgamyň, Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň hem-de «Malaý» ýatagynda täze gaz gysyjy bekediň açylyş dabaralary bar. Bularyň ählisi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň giň möçberli taslamalarynyň başyny başlaýan we yzygiderli durmuşa geçirýän milli Liderimiziň döredijilik syýasatynyň aýdyň netijesidir. Örän gysga möhletde amala aşyrylan taslamalar goňşy ýurtlar bilen öňden gelýän dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk däplerini pugtalandyrmaga, hyzmatdaş ýurtlaryň, şeýle hem tutuş sebitiň ykdysady taýdan durnukly ösmegine ýardam etmelidir.

Hazardaky iri «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini özleşdirmek boýunça täze giň gerimli taslama hem şuňa gönükdirilendir. Bu taslama ýakyn geljekde azerbaýjanly hyzmatdaşlar bilen bilelikde amala aşyrylar. Şeýlelikde, biz hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ägirt uly meýilnamalarynyň iş ýüzünde durmuşa geçirilýändiginiň şaýatlary bolýarys. Milli Liderimiziň baştutanlygynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda «Açyk gapylar» hem-de giň halkara hyzmatdaşlyk syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Aşgabat, 21-nji ýanwar (TDH). Şu gün türkmen paýtagtynda Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Prezident Ilham Aliýew onlaýn görnüşde bu möhüm resminamanyň kabul edilmegini mübäreklediler. Bu resminamada gadymdan gelýän hoşniýetli goňşuçylyk we dostlukly türkmen-azerbaýjan döwletara gatnaşyklarynyň ýokary derejesi beýan edilýär.

Gol çekmek dabarasynyň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň daşary işler ministri Jeýhun Baýramowy kabul etdi.

Myhman duşuşmaga döredilen mümkinçilik hem-de türkmen topragynda mähirli kabul edilendigi üçin hoşallyk bildirip, Azerbaýjanyň syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlarda döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge taýýardygyny nygtady.

Milli Liderimiz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm resminamasyna gol çekmek üçin Aşgabada gelen Azerbaýjanyň wekiliýetiniň ýolbaşçysyny mübärekläp, Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri esasynda dostlukly Azerbaýjan Respublikasy bilen däp bolan gatnaşyklary yzygiderli ösdürmäge ygrarlydygyny aýtdy.

Duşuşygyň dowamynda hut özara ynanyşmagyň we düşünişmegiň ýokary derejesiniň hem-de taraplaryň sebitiň we dünýäniň gün tertibiniň wajyp meseleleri boýunça çemeleşmeleriniň we garaýyşlarynyň ýakyndygynyň köpugurly hem-de örän netijeli döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek üçin ygtybarly esas bolup durýandygy bellenildi.

Prezident Ilham Aliýewiň 2018-nji ýylda Aşgabada bolan resmi saparynyň hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2020-nji ýylyň martynda Baku şäherine bolan resmi saparynyň barşynda ylalaşyklaryň 39-syna gol çekildi. Şol ylalaşyklaryň durmuşa geçirilmegi iki döwletiň halklarynyň abadançylygynyň bähbidine hyzmat eder.

Işjeň, netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň dowamynda möhüm ugurlaryň ençemesinde, şol sanda ýangyç-energetika hem-de ulag-kommunikasiýa ulgamlarynda iki ýurduň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşdäki köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygynyň şu günki ýagdaýy we geljegi barada pikir alşyldy.

Bu gün Azerbaýjanyň we Türkmenistanyň sebit taslamalarynyň ençemesiniň, şol sanda “Lapis Lazuli” halkara ulag geçelgesiniň taslamasynyň başyny başlan we ony durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýan ýurtlardygy nygtaldy. Bu geçelgeden netijeli peýdalanmak döwletara söwda gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga hem-de hyzmatdaş ýurtlaryň durnukly ykdysady ösüşine ýardam eder.

Mälim bolşy ýaly, ýaňy-ýakynda, şu ýylyň 16-njy ýanwarynda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Owganystanyň pudagara toparynyň ýolbaşçylarynyň onlaýn görnüşdäki üçtaraplaýyn duşuşygy geçirildi. Şonuň netijeleri boýunça taraplar Lazurit geçelgesi (“Lapis Lazuli”) boýunça hyzmatdaşlygyň “ýol kartasyna” gol çekdiler.

Milli Liderimiz hem-de Azerbaýjanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynyň, şol sanda iri halkara guramalaryň we abraýly sebit düzümleriniň çäklerinde okgunly ösýändigine kanagatlanma bildirip, taraplaryň uzak möhletleýin hem-de özara bähbitlilik esasynda guralýan däp bolan hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge özara gyzyklanma bildirýändigini tassykladylar.

Şunuň bilen baglylykda, ýokary hem-de hökümetara derejelerde gazanylan ylalaşyklaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde möhüm orun eýeleýän Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-azerbaýjan hökümetara toparynyň işine oňyn baha berildi.

Söhbetdeşligiň dowamynda ýangyç-energetika ulgamynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak hem-de giň gerimli taslamalary durmuşa geçirmekde iki iri energetika döwletleriniň tagallalaryny birleşdirmek boýunça köpýyllyk işiň netijelidigi kanagatlanma bilen bellenildi. Şu gün Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi şol uly işiň aýdyň netijesidir.

Azerbaýjanyň daşary işler ministriniň belleýşi ýaly, munuň özi hoşniýetli goňşuçylyk, dostlukly döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesini hem-de Hazaryň biziň ýurtlarymyzy baglanyşdyrýan dostluk, hyzmatdaşlyk deňzidigini ýene-de bir gezek tassyklaýan taryhy wakadyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Azerbaýjan Respublikasynyň daşary işler ministri J.Baýramow bu möhüm resminama gol çekilmeginiň türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynda täze tapgyryň başlanýandygyny alamatlandyrýandygyny belläp, döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de okgunly ösdüriljekdigine ynam bildirdiler hem-de türkmen we azerbaýjan halklaryna bagt, parahatçylyk we abadançylyk baradaky iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Soňra Azerbaýjanyň wekiliýeti ýurdumyzyň Daşary işler ministrligine ugrady. Şol ýerde ýokarda agzalan Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy.

Türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynyň ösüşinde täze tapgyry alamatlandyrýan bu möhüm resminama gol çekmek dabarasyna göni wideoaragatnaşyk arkaly iki döwletiň Baştutanlary Gurbanguly Berdimuhamedow we Ilham Aliýew gatnaşdylar.

Ilki bilen Türkmenistanyň Prezidentine söz berildi.

Döwlet Baştutanymyz azerbaýjanly kärdeşi bilen salamlaşyp hem-de onlaýn görnüşdäki duşuşyga gatnaşýandygy üçin minnetdarlyk bildirip, şu günüň Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasyndaky däp bolan dost-doganlyk gatnaşyklaryndaky örän wajyp gündügini belledi. Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilýär.

Bu resminama biziň ýurtlarymyzyň energetika pudagyndaky hyzmatdaşlygy we özara düşünişmek gatnaşyklaryny berkitmäge, iki iri energetika döwletleriniň ägirt uly özara mümkinçiliklerini açmaga, Hazar deňziniň sebitinde durnukly energetika ösüşi, giň we özara bähbitli halkara gatnaşyklar üçin aňrybaş amatly şertleriň döredilmegine gönükdirilen işleriniň netijesi bolup durýar diýip, milli Liderimiz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, 2020-nji ýylyň mart aýynda Baku şäherine bolan resmi saparyň dowamynda Prezident Ilham Aliýew bilen Hazar deňzinde energetika babatdaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri jikme-jik ara alnyp maslahatlaşyldy we onuň ugurlary seljerildi. Netijede, Hazaryň iri uglewodorod serişdeleri känleriniň birinde bilelikdäki işi ýerine ýetirmek hakynda ylalaşyk gazanyldy. Şunda, raýdaşlygyň, birek-birege hormat goýmagyň we goldaw bermegiň bu işiň esasy ugurlarydygy nygtaldy. Hut şonuň üçin hem bu käne “Dostluk” diýip at bermek hakyndaky umumy çözgüdimiz çuňňur mana eýedir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, ýokarda agzalan ylalaşygyň hem-de kabul edilen çözgüdiň hoşniýetli goňşuçylyk, jogapkärçilik we öňdengörüjilik hem-de deňhukuklylyk we birek-biregiň bähbidini nazara almak ýaly asylly ýörelge hökmünde biziň döwletlerimiziň taryhyna aýdyň sahypa hökmünde girjekdigi gürrüňsizdir. Munuň özi, elbetde, türkmen we azerbaýjan halklarynyň we biziň döwletlerimiziň arasyndaky dost-doganlygy has-da pugtalandyrar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Ähtnama gol çekilmegi Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň Hazar deňzinde energetika babatdaky hyzmatdaşlygynyň hil taýdan täze tapgyryny alamatlandyrýar. Pugta halkara hukuk binýady esasynda bilelikdäki işler üçin täze mümkinçilikler açylýar, biziň sebitimize yzygiderli we uzak möhletleýin esasda iri daşary ýurt maýalaryny çekmek üçin goşmaça, ygtybarly mümkinçilikler döreýär, ýurtlarymyzyň milli ykdysadyýetleriniň sazlaşykly ösüşine kuwwatly itergi berilýär. Bu bolsa täze iş orunlarynyň döredilmegine, adamlaryň ýaşaýyş derejesiniň we hiliniň ýokarlandyrylmagyna ýardam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow pursatdan peýdalanyp, iki ýurduň hünärmenlerine we bilermenlerine, şeýle hem bu resminamany taýýarlamaga goşant goşanlaryň hemmesine çuňňur minnetdarlyk bildirdi.

Çykyşda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Türkmenistan bilen Azerbaýjan Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklar yzygiderli we sazlaşykly ösdürilýär.

Biz ählumumy parahatçylygyň, durnuklylygyň we howpsuzlygyň berkidilmegi ugrunda halkara giňişlikde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýäris. Biziň ýurtlarymyzyň ählumumy gün tertibiniň energetika howpsuzlygy, halkara energetika akymlaryna goşulmak we umuman, dünýäniň energetika ulgamynyň aýratynlyklary ýaly has wajyp meseleler boýunça çemeleşmeleri umumydyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki döwletiň halkara guramalaryň çäklerindäki gatnaşyklarynyň işjeň we netijeli häsiýete eýedigini aýratyn belledi. Türkmenistan özüniň halkara başlangyçlaryna üýtgewsiz goldaw berýändigi, Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň öňe süren birnäçe Kararnamalarynyň taslamalaryna awtordaşlyk edendigi üçin Azerbaýjana minnetdardyr. Öz nobatynda, Türkmenistanyň Azerbaýjanyň halkara düzümlerde öňe sürýän başlangyçlaryna we tekliplerine goldaw bermäge taýýardygyny tassyklaýaryn diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Azerbaýjan Respublikasynyň Goşulyşmazlyk Hereketine başlyklyk etmeginiň netijeli häsiýete eýe bolandygy we onuň Azerbaýjanyň hem-de ýurduň ýolbaşçysynyň belent abraýyny tassyk edendigi bellenildi.

Goşulyşmazlyk Hereketiniň 2019-njy ýylyň oktýabrynda geçirilen sammitiniň dowamynda Türkmenistan goşulyşmaýan döwletleriň adalatly we açyk ýörelgelere, energiýa çeşmelerine we ony ugratmagyň serişdelerine deňhukukly elýeterlilige esaslanýan, energetika serişdelerini öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň we sarp edijileriň bähbitlerini nazara alyp hem-de olary ykrar etmek arkaly energetika howpsuzlygynyň ählumumy ulgamyny döretmäge işjeň gatnaşmaklary baradaky başlangyç bilen çykyş etdi.

Nygtalyşy ýaly, Hazar meselesi boýunça özara gatnaşyklar türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygynyň möhüm ugrudyr. Biziň ýurtlarymyz Hazar deňziniň parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek we netijeli hyzmatdaşlyk zolagyna öwrülmegine ägirt uly goşant goşýar. Hazarýaka ýurtlaryň ählisiniň belleýşi ýaly, Hazar deňzi parahatçylyk we hoşniýetli goňşuçylyk deňzidir diýip, milli Liderimiz aýtdy.

2018-nji ýylyň awgust aýynda bäş Hazarýaka döwletleriň ýolbaşçylarynyň Hazar deňziniň hukuk derejesi baradaky Konwensiýa gol çekmegi köptaraply bilelikdäki işiň anyk netijesi boldy hem-de Hazar deňzinde energetika pudagyndaky hyzmatdaşlygyň täze tapgyrynyň başlanandygyny alamatlandyrdy.

2019-njy ýylda Türkmenbaşy şäherinde birinji Hazar ykdysady forumynyň dowamynda biz Azerbaýjanyň Hökümet wekiliýeti bilen örän netijeli we bähbitli gepleşikleri geçirdik hem-de birnäçe möhüm ylalaşyklary gazandyk diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Bu gün biz ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli pugtalandyrmagyň, Hazar hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlary boýunça uzak möhletleýin bähbitleriň gabat gelmeginiň zerurdygyna düşünmek ýörelgelerine esaslanýarys. Şeýle hem biziň döwletlerimiz, goňşy sebitleriň beýleki deňizýaka ýurtlary we iri halkara işewürligi bilen hyzmatdaşlygyň ägirt uly geljeginiň bardygyny we täze mümkinçilikleriň açylýandygyny bellemek isleýärin diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Ulag ulgamynyň hyzmatdaşlygyň möhüm ugry bolup durýandygy bellenildi.

Owgan, gruzin we türk hyzmatdaşlary bilen bilelikde, Türkmenistan we Azerbaýjan bu gün Aziýa bilen Ýewropanyň arasynda möhüm yklymüsti ugur bolan “Lapis Lazuli” ulag geçelgesiniň netijeli hereketini üpjün etmek ugrunda iş alyp barýarlar. Şeýle hem Türkmenistan bilen Azerbaýjan Hazar deňzi — Gara deňiz ugry boýunça ulag gatnawlar ulgamyny döretmegiň başyny başlaýjylar boldy.

Biz bilelikde örän wajyp hem-de geljegi uly taslamany amala aşyrmaga girişýäris diýip, döwlet Baştutanymyz Prezident Ilham Aliýewe ýüzlenip aýtdy. “Dostluk” käninde Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň bilelikdäki işleriniň üstünlikli we netijeli boljakdygyna ynanýaryn. Men bu taryhy resminama goldaw berendigiňiz, biziň halklarymyzyň hem-de döwletlerimiziň arasynda dostluk, doganlyk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmäge hem-de berkitmäge uly üns berýändigiňiz we onuň ösüşine şahsy goşandyňyz üçin Size tüýs ýürekden minnetdardyryn diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Ilham Aliýewi şu günki şanly waka bilen gutlap, oňa berk jan saglyk we alyp barýan döwlet hem-de syýasy işinde täze üstünlikleri, Azerbaýjanyň halkyna parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi.

Soňra Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentine söz berildi. Ilham Aliýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we dabara gatnaşyjylaryň ählisini mübärekläp, şu wakanyň örän wajypdygyny nygtady.

Biziň ýurtlarymyzyň arasynda ähli derejelerde, ilkinji nobatda bolsa, Prezidentleriň derejesinde ysnyşykly syýasy gatnaşyklar bolmazdan, şu günki resminama gol çekmek mümkin bolmazdy diýip, Azerbaýjanyň Baştutany nygtady.

Biz çuňňur hormatlanylýan Gurbanguly Mälikgulyýewiç bilen ýurtlarymyzyň degişli düzümleriniň hyzmatdaşlyk, dostluk, özara goldaw bermek we gyzyklanma bildirilýän özara bähbitlere dogry düşünmek ruhunda ösdürilmegi üçin ähli tagallalary ederis. Şoňa görä-de, şu günki resminamany taryhy resminama diýip atlandyrmak isleýärin, çünki Azerbaýjan we Türkmenistan Hazar deňzinde ýatagy özleşdirmek boýunça bilelikdäki işe ilkinji gezek girişýärler. Munuň özi biziň ýurtlarymyzy we halklarymy has-da ýakynlaşdyrar hem-de uly peýda getirer diýip, Prezident Ilham Aliýew sözüni dowam etdi.

Aýratyn bellenilişi ýaly, soňky ýyllarda biziň ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklar okgunly ösýär. Munuň üçin ýokary derejedäki özara saparlara göz aýlamak ýeterlikdir. Soňky üç ýylyň dowamynda Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň Prezidentleriniň özara saparlarynyň bäşisi boldy. Şolaryň çäklerinde resminamalaryň 50-den gowragyna gol çekildi.

Deňeşdirmek üçin biziň özara gatnaşyklarymyzyň tutuş taryhynda resminamalaryň 100-den gowragyna gol çekilendigini aýtmak isleýärin. Şolaryň ýarysyndan gowragyna üç ýylda gol çekildi. Iň esasysy bolsa, olaryň ählisi, şol sanda biziň energetika ulgamynda hyzmatdaşlyk boýunça gazanan ylalaşyklarymyzyň ählisi ýerine ýetirilýär diýip, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti nygtady.

Azerbaýjanyň Lideriniň aýtmagyna görä, “Şu günki gol çekişlik Hazaryň uglewodorod serişdelerini özleşdirmekde täze sahypany açýar. Bu taslama biziň ýurtlarymyzyň hem-de olaryň goňşularynyň energetika howpsuzlygyny pugtalandyrmaga ýardam eder. Ol şeýle hem uly eksport mümkinçiliklerini açýar we şeýlelikde, halklarymyzyň abadançylygynyň pugtalandyrylmagyna ýardam eder”.

Azerbaýjanyň Baştutany ikitaraplaýyn gatnaşyklar meselelerine degip geçip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara düzümlerde ýurtlaryň ikisiniň hem birek-biregi işjeň goldaýandygy baradaky sözlerini doly tassyklaýandygyny aýtdy.

Pursatdan peýdalanyp, Prezident Ilham Aliýew özüniň kärdeşini we tutuş doganlyk türkmen halkyny geçen ýyl bellenilen Türkmenistanyň Bitaraplyk baýramy bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de Azerbaýjanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň “Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy hakyndaky” Kararnamasynyň awtordaşy bolandygyny ýatlatdy.

Döwlet Baştutanymyza Goşulyşmazlyk Hereketine başlyklyk ediji hökmünde Azerbaýjanyň alyp baran işine beren ýokary bahasy üçin çuňňur hoşallyk bildirildi. Başlyklyk etmegiň çäklerinde başlangyçlarymyza goldaw berendigiňiz, hususan-da, Goşulyşmazlyk Hereketiniň sammitini geçirmek, şeýle hem türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk Geňeşiniň sammiti hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň koronawirusa garşy göreşmek meseleleri boýunça ýörite mejlisini geçirmek boýunça tekliplerimizi goldandygyňyz üçin hoşallyk bildirýärin diýip, Azerbaýjanyň Prezidenti aýtdy.

Şunuň ýaly birek-birege goldaw bermek ýörelgesi gatnaşyklarymyzyň ruhuny we häsiýetini açyp görkezýär. Biz mundan beýläk-de milli bähbitlerimiziň üpjün edilmegi ugrunda halkara giňişliginde işjeň gatnaşyk saklajakdygymyza pugta ynanýaryn diýip, dostlukly ýurduň Baştutany nygtady.

Azerbaýjanyň Lideri türkmen kärdeşiniň ulag ulgamynda hyzmatdaşlygyň wajypdygy baradaky pikirini goldap, bu gatnaşyklaryň ýurtlarymyz we goňşularymyz üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýandygyny belledi.

Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň ulag düzümini döretmek boýunça taslamalarynda umumylyklaryň bardygy bellärliklidir. Munuň özi häzirki zaman halkara deňiz portlarynyň işinde has-da äşgär duýulýar. Olar ýygjam gatnaşykda işleýärler we ýurtlarymyzyň çäginden üstaşyr ýükleriň gatnawyny üpjün edýärler hem-de Azerbaýjan bilen Türkmenistanyň arasynda haryt dolanyşygy üçin mümkinçilikleri artdyrýarlar diýip, Prezident Ilham Aliýew nygtady.

Azerbaýjanyň Baştutany geljekde ýurtlarymyzyň arasynda ulag-logistik hyzmatdaşlygyň ösüşiň täze derejesine çykjakdygyna ynam bildirip, sebitimizde emele gelen ýagdaýlary we täze ulag ýollaryny açmak mümkinçiliklerini nazara almak bilen, bu gatnaşyklaryň ähli hyzmatdaşlarymyz we goňşularymyz üçin goşmaça amatlyklary açjakdygyny nygtady.

Prezident Ilham Aliýew Türkmenistanyň ulag-logistika kuwwatyny pugtalandyrmakda döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şahsy goşandyny belläp, goňşy ýurtlar bilen özara gatnaşyklary ösdürmezden, üstaşyr gatnaşyklar bilen baglanyşykly meselelerde netije gazanmagyň mümkin däldigini nygtady.

Häzirki döwürde biz ulag-logistika düzüminiň ýokary derejä eýedigini belleýäris.

Munuň özi Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň bu ugurda maksatnamalaýyn işleri alyp barýandygyny alamatlandyrýar. Şeýle hem munuň özi biziň sebitimizde we sebitden uzakda Ýewraziýa giňişliginde ýerleşen ähli ýurtlar üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýar. Ulag pudaklary hem energetika ugurlary ýaly, birek-birege baglanyşdyrylandyr diýip, azerbaýjan Lideri aýtdy.

Onuň pikirine görä, şu gün Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynda uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda ýurtlarymyzyň arasyndaky özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi örän ähmiýetli waka bolup durýar. Munuň özi geljekki gatnaşyklara oňyn täsirini ýetirer.

Prezident Ilham Aliýew döwlet Baştutanymyzyň sebitleýin hyzmatdaşlyk barada aýdan meselelerine degip geçip, häzirki döwürde Azerbaýjan bilen Türkmenistanyň we Türkiýe, Azerbaýjan, Owganystan bilen Türkmenistanyň arasynda hyzmatdaşlygyň üçtaraplaýyn görnüşiniň hereket edýändigini belledi. Bu hyzmatdaşlyk işewürligi alyp barmak ugrunda has oňaýly şertleriň döredilmegine, iri düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilmegine we anyk netijeleriň gazanylmagyna gönükdirilendir.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanyň okgunly ösýändigi bellenildi.

Siz ýurduňyzy ösüşiň ýoly bilen ynamly öňe alyp barýarsyňyz we döwletiňiziň çäginden çykýan wajyp durmuş maksatly wezipeleriň, düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilmegine ýardam berýärsiňiz. Men Siziň maýa goýum hem-de goňşy döwletler bilen baglanyşykly syýasatyňyzyň netijeli häsiýete eýe bolýandygyny bilýärin. Olarsyz häzirki döwürde “Lapis-Lazuli” taslamasyny amala aşyrmak mümkin däldir diýip, Prezident Ilham Aliýew nygtady.

Bellenilişi ýaly, hut Türkmenistanyň goňşy Owganystana maýa goýum boýunça paýhasly syýasatynyň netijesinde demir ýol guruldy, häzirki döwürde Owganystandan Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň üsti bilen beýleki ýurtlara ýükleriň ugradylmagy üpjün edilýär.

Hut şonuň üçin hem bu gün biziň sebitiň ýurtlary bilen hyzmatdaşlyga we biz üçin hem-de goňşularymyz üçin täze ýagdaýlary emele getirýän meseleleriň çözgüdine çemeleşmelerimiziň umumydygyny aýratyn bellemek isleýärin.

Prezident Ilham Aliýew milli Liderimiziň Hazaryň häzirki döwürde hoşniýetli goňşuçylygyň we hyzmatdaşlygyň deňzi bolup durýandygy baradaky sözlerini goldap, bu gün biziň garaşsyz energetika döwletlerimiziň Hazarda hyzmatdaşlygyň berkidilmegine ýene bir goşant goşýandygyny nygtady.

Biziň ýurtlarymyzyň arasynda tebigy çäk bolup durýan Hazar deňziniň mundan beýläk-de ýurtlarymyzy we halklarymyzy birleşdirjekdigine ynanýaryn diýip, Azerbaýjanyň Lideri nygtady.

Pursatdan peýdalanyp, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Türkmenistanyň doganlyk halkyna gülläp ösüş, parahatçylyk we abadançylyk baradaky hoşniýetli arzuwlaryny beýan etdi.

Iki döwletiň Baştutanlarynyň çykyşy tamamlanandan soň, Türkmenistan bilen Azerbaýjan Respublikasynyň arasyndaky möhüm taryhy resminama gol çekmek dabarasy boldy.

Türkmenistanyň daşary işler ministri R.Meredow we Azerbaýjan Respublikasynyň daşary işler ministri J.Baýramow Ähtnama gol çekýärler.

Resminama gol çekmek dabarasy tamamlanandan soň, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylara jemleýji söz bilen ýüzlendi.

Döwlet Baştutanymyz ilki bilen Prezident Ilham Aliýewi we ähli azerbaýjan doganlarymyzy Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasyndaky Hazar deňzinde “Dostluk” uglewodorod ýatagyny bilelikde barlamak, işläp taýýarlamak we özleşdirmek barada özara düşünişmek hakyndaky taryhy resminama bolan Ähtnama gol çekilendigi bilen gutlap, munuň biziň ýurtlarymyzyň hem-de halklarymyzyň durmuşynda dostlugyň we hyzmatdaşlygyň berkidilmegine gönükdirilen ähmiýetli wakadygyny nygtady.

Köp ýyllaryň dowamynda iki Garaşsyz döwlet hökmünde Türkmenistan we Azerbaýjan örän giň ugurlar boýunça gatnaşyklaryny yzygiderli ösdürýär.

Ýokary döwlet derejesinde emele gelen açyklyk, netijeli we dostlukly syýasy gatnaşyklar işjeň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň esasyny düzýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýokary derejede yzygiderli geçirilýän duşuşyklaryň barşynda ikitaraplaýyn syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer we beýleki ugurlardaky gatnaşyklary ösdürmek bilen baglanyşykly möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşylýar.

Şeýle gatnaşyklaryň netijeleri iki döwletiň Hökümetleriniň we daşary syýasat edaralarynyň geljekki işleriniň esasy ugurlary bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, türkmen we azerbaýjan döwlet düzümleriniň, Prezidentleriň derejesinde gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirmäge jogapkär wekilleriň işiniň netijeli häsiýete eýe bolýandygyny kanagatlanma bilen bellemek isleýärin diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Bu bolsa, öz nobatynda, iki tarapy hem türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygynyň ägirt uly mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmaga gönükdirilen täze teklipleriň we başlangyçlaryň tapylmagyna we olaryň durmuşa geçirilmegine höweslendirmelidir diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gol çekilen Ähtnamanyň ähmiýetine dolanmak bilen, bu resminamanyň Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasynda energetika pudagy ýaly strategik taýdan möhüm ugurdaky hyzmatdaşlykda hil taýdan täze tapgyry açýandygyna ünsi çekdi.

Munuň üçin bolsa bizde ähli zerur meýiller — syýasy erk-isleg, tehniki we tehnologik üpjünçiligiň ýokary derejesi, ýokary hünärli işgärler hem-de nebitgaz pudagyndaky işler boýunça ägirt uly tejribe bar.

Türkmen we azerbaýjan halklarynyň arasyndaky köp asyrlaryň dowamynda bar bolan berk doganlyk gatnaşyklary Hazar deňzindäki bilelikdäki işiň üstünliginiň baş kepili bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hazar sebitinde berk parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek hem-de hyzmatdaşlyk esaslaryny döretmäge Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň goşandyny we ikitaraplaýyn gyzyklanmalaryny aýratyn belledi.

Nygtalyşy ýaly, iki ýurduň soňky onýyllygyň dowamyndaky ýokary syýasy hem-de diplomatik işjeňligi netijesinde, Hazarýaka döwletleriň sammitleri we beýleki ýokary derejeli maslahatlary yzygiderli esasda geçirmek mümkin boldy.

Kenarýaka ýurtlaryň şu günki hem-de geljekki ösüşine laýyk gelýän, Hazar deňzinde howpsuzlyk, ykdysadyýet we ekologiýa ýaly möhüm ugurlarda köptaraplaýyn gatnaşyklaryň esasy ugurlaryny kesgitleýän halkara-hukuk binýady döredildi.

Munuň özi Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasyndaky gatnaşyklaryň ýokary derejä eýe bolmagynyň, ähli Hazar meseleleriniň çözgüdine biziň çemeleşmelerimiziň umumylygynyň netijesinde mümkin boldy diýip, pikir edýärin.

Umuman, türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynyň ýagdaýyna ýokary baha berýärin hem-de ikitaraplaýyn özara gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigini we sazlaşykly ösýändigini bellemek isleýärin diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Çykyşynyň ahyrynda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Ilham Aliýewi şu günki taryhy waka bilen ýene bir gezek gutlap, oňa berk jan saglyk, köptaraply döwlet işinde mundan beýläk-de üstünlik, Azerbaýjanyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, bagt, abadançylyk we gülläp ösüş arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylandy.

Soňra Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewe söz berildi.

Azerbaýjanyň Baştutany hemmeleri şanly waka bilen gutlap, bu günki gol çekişligiň sebitleýin hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine oňyn täsir etjekdigine ynam bildirdi.

Bellenilişi ýaly, Hazarýaka ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlyk özara düşünişmek we birek-birege goldaw bermek ruhunda sazlaşykly ösýär. Hazar deňziniň hukuk derejesi hakyndaky Konwensiýa gol çekilmegi onuň aýdyň netijesi bolup durýar.

“Hazarýaka ýurtlaryň köpýyllyk çekişmelerden soň hoşniýetli syýasy erki netijesinde, Hazaryň energiýa serişdelerini özleşdirmek, şeýle hem deňziň gurşawyny goramak boýunça bilelikdäki hereketler üçin täze mümkinçilikleri açýan Konwensiýa gol çekildi. Biz bilelikdäki tagallalarymyz bilen bu ajaýyp deňzi goramalydyrys. Ol biziň halklarymyz üçin ägirt uly bähbit getirýär” diýip, Azerbaýjanyň Prezidenti aýtdy.

Şu gün gol çekmek çäresini synlap otyrkam, biziň pederlerimiziň bu günki dabarany görmek mümkinçiligi bolan bolsa, olar muňa örän şatlanardylar diýip oýlandym. Halk arasynda aýdylyşy ýaly, “Olaryň ruhy şat bolardy”. Olar iki doganlyk halkyň egin-egne berip, birek-biregi goldap, öz halklarynyň geljeginiň bähbidine ynamly we netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýýandyklaryna, ýurtlarymyzyň köp onýyllyklara uzajak okgunly ösüşini üpjün edýändiklerine buýsanardylar diýip, Azerbaýjanyň Lideri sözüni dowam etdi.

Şeýle hem bu günki geçirilen gol çekmek dabarasynyň ýurtlarymyzyň garaşsyzlygyny, özygtyýarlylygyny we ykdysady kuwwatlyklaryny berkitmek boýunça köpýyllyk netijeli tagallalarynyň netijesidigini bellemeli diýip, Azerbaýjanyň Baştutany aýtdy. Bu gün Türkmenistan we Azerbaýjan halkara giňişlikde garaşsyz daşary we içeri syýasaty barada giňden beýan etmäge doly haklydyr. Munuň özi, gynansak-da, dünýä ýüzünde ýygy-ýygydan gabat gelýän ýagdaý däl diýip, Prezident Ilham Aliýew nygtady.

“Biziň ýurtlarymyz özüni doly üpjün edýän döwletlerdir. Olar halkara karz serişdelerine hem-de daşary ýurtlaryň haýsydyr bir görnüşdäki täsirine we kömegine garaşly däldirler. Olar öz milli, ahlak we ruhy ýörelgelerine ygrarlydyrlar. Munuň özi biziň öňe gitmegimiziň ygtybarly binýadydyr” diýip, dostlukly döwletiň Baştutany nygtady.

Nygtalyşy ýaly, Türkmenistan we Azerbaýjan ýaş, Garaşsyz döwletlerdir. Biziň ýurtlarymyzyň Garaşsyzlyga eýe bolanyna 30 ýyl geçmedigem bolsa, şu döwürde ägirt uly üstünlikleri gazanmagy başardyk. Bu üstünlikler biziň ynamly öňe gitmegimiziň, durmuş maksatly meseleleri çözmegimiziň, ykdysady ösüşimiziň we ählumumy halkara taslamalary durmuşa geçirmegimiziň baş şertini emele getirýär. Bu ýurtlar maýa goýum üçin açykdyr. Türkmenistana we Azerbaýjana daşary ýurt kompaniýalary ägirt uly maýa serişdelerini ynamly gönükdirýärler. Olar öz serişdeleriniň goraglydygyna we ýurtlarymyzyň syýasy taýdan durnuklydygyna ynanýarlar.

Bu bolsa ösüşiň möhüm şerti bolup durýar. Durnuklylyk bolmasa, ösüş bolmaýar. Durnuklylyk gülläp ösüşe, abadançylyga, maýa goýum syýasatyna, iri halkara kompaniýalaryň gyzyklanmalaryna we ýurduň halkara giňişlikde eýeleýän ornunyň pugtalanmagyna giň ýol açýar diýip, Azerbaýjanyň Prezidenti belledi.

Prezident Ilham Aliýew iki ýurduň taryhy we medeni taýdan garaýyşlarynyň umumylygy, köklerimiziň, dilimiziň, dinimiziň birdigi barada aýdyp, bu oňyn ýörelgeleriň häzirki zaman netijeli hyzmatdaşlygyna öwrülendigini nygtady.

“Biz şu gün Hazardaky ýatagyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakyndaky Ähtnama gol çekmek bilen çäklenmän, eýsem, gatnaşyklarymyzyň geljekki ösüşine tarap möhüm ädim ätdik” diýip, Azerbaýjanyň Baştutany aýtdy.

Azerbaýjanyň Lideri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy bu şanly waka bilen gutlap, milli Liderimize berk jan saglyk, ähli başlangyçlarynda üstünlikler, doganlyk türkmen halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

I.Aliýew şeýle hem milli Liderimiziň ägirt uly tagallalaryny belledi. Döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda Aşgabady hem-de Türkmenistanyň beýleki şäherlerini abadanlaşdyrmak boýunça giň gerimli taslamalar amala aşyrylýar.

Hut şonuň üçin hem Aşgabada gelenimizde, şäher ilaty üçin döredilen amatly şertlere, paýtagtyň häzirki zaman we owadan keşbine dostlarça, doganlarça begenýäris. Munuň özi ýurdy ösdürmek boýunça Siziň köpýyllyk tagallalaryňyzyň netijesi we halkyňyza wepaňyzyň täsiri bolup durýar diýip, dostlukly döwletiň Lideri aýtdy.

Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti özüniň wideoçykyşyny iki goňşy dostlukly halkyň umumylyklaryny tassyklap, Türkmenistanda we Azerbaýjanda düşnükli “Ýaşasyn Azerbaýjan — Türkmenistan dostlugy!” diýen sözler bilen jemledi.

Iki döwletiň Baştutanlary onlaýn dabaranyň ahyrynda mähirli hoşlaşyp, Azerbaýjanyň we Türkmenistanyň halklaryna parahatçylyk, hoşniýetlilik hem-de abadançylyk arzuw etdiler.

***

Şu gün Daşary işler ministrliginde türkmen-azerbaýjan Daşary işler ministrlikleriniň syýasy geňeşmeleri hem geçirildi. Onda däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň şu günki ýagdaýy hem-de geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Duşuşykda söwda-ykdysady ulgam, nebitgaz hem-de ulag-aragatnaşyk toplumlary ýaly strategik ugurlardaky özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmek barada pikir alşyldy. Şunuň bilen baglylykda, Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Ilham Aliýew tarapyndan gazanylan ylalaşyklaryň ähmiýeti nygtaldy.

Hususan-da, şu gün gol çekilen wajyp Ähtnamany iş ýüzünde durmuşa geçirmäge degişli meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Bu iki ýurduň energetika hyzmatdaşlygynda täze tapgyra badalga berdi. Şonuň ýaly-da, Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ugry boýunça Ýewropa çykýan (“Lapis-Lazuli”) halkara üstaşyr-ulag geçelgesiniň mümkinçiliklerini ulanmak boýunça anyk ädimleriň birnäçesi bellenildi. Bu ugur Merkezi we Günorta Aziýa, Hazar hem-de Gara deňzi, Ortaýer deňzi sebitlerini öz içine alýan giň geoykdysady giňişlikde söwda-ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam etmäge gönükdirilendir.

Şunuň bilen birlikde, däp bolan ynsanperwer gatnaşyklary mundan beýläk-de berkitmegiň, bilim, ylym hem-de medeniýet, sport we syýahatçylyk ulgamlarynda netijeli gatnaşyklary ösdürmegiň, türkmen-azerbaýjan dostluk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga ýardam edýän bilelikdäki çäreleri geçirmegi dowam etdirmegiň ähmiýeti bellenildi.