Düýn hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Aşgabat şäheriniň Büzmeýin etrabynda Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Öz ugrundan sebitde ýeke-täk desgada 120-den gowrak hünärmen zähmet çeker. Olaryň aglabasynyň ýaşlardygy has-da guwandyryjydyr. Biz bu ýerde zähmet çekjek ýaşlaryň käbirleri bilen söhbetdeş bolduk. 

 Berdimyrat BEGENJOW,
merkeziň hil gözegçiligi boýunça bölümçesiniň başlygy: 

— Dabaraly ýagdaýda ulanyşa tabşyrylýan Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ajaýyp miweleriniň biridir. Bu ýerde zähmet çekjek hünärmenlere «General Electric» kompaniýasynyň daşary ýurtlarda ýerleşýän hyzmat ediş merkezlerinden onlaýn sapaklar, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Grinwil, Indoneziýanyň Bandung şäherlerindäki degişli merkezlerde nazary, amaly okuw sapaklary geçirilip, olaryň bu ugurdan bilimlerini artdyrmak üçin mümkinçilikler döredildi.  

  Bilşimiz ýaly, energetika pudagyny ösdürmäge, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmaga uly üns berilýär. Desganyň açylyş dabarasynda Arkadagly Serdarymyzy garşylap, täze merkeziň bölümleriniň işi bilen tanyşdyrýan 5D şekilli gologrammany görkezmek maňa miýesser etdi. Biz bu ýerde gaz turbina desgasyny «General Electric» kompaniýasynyň abatlaýyş tehnologiýasy esasynda ýörite tehnologik enjamlaryň kömegi bilen doly söküp abatlamak we hyzmat etmek işlerini alyp bararys. Şu wagta çenli şeýle çylşyrymly enjamlaryň abatlaýyş işleri daşary ýurtlarda geçirilýärdi. Ýurdumyzyň çäginde öňdebaryjy tehnologik enjamlara hyzmat etmek we olary talabalaýyk abatlamak işleriniň merkezimizde ýerli hünärmenler tarapyndan ýerine ýetiriljekdigi hem guwandyrýar, hem jogapkärçiligimizi artdyrýar.  

 Saparmyrat GAZAKOW,
merkeziň hünärmeni: 

— Soňky ýyllarda ähli welaýatlarda täze, döwrebap elektrik stansiýalarynyň birnäçesi guruldy. Bu desgalar ygtybarly energetika kuwwatyny döretmäge, içerki sarp edijileri elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmäge mümkinçilik berýär. 

 Türkiýäniň «Çalyk Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.» kompaniýasy tarapyndan gurlan toplumda bu pudak bilen baglanyşykly iň täze tehnologiýalar göz öňünde tutulyp, işler ösen tehnologiýalarda, ýokary hilli we ekologiýa taýdan arassa görnüşde amala aşyrylýar. 

Türkmenistanyň Energetika ministrligine degişli bolan gaz turbinalaryň esasy enjamlaryny merkezde abatlamak mümkinçiligi bolansoň, indi olary bu maksat bilen daşary ýurda ibermek zerurlygy aradan aýrylýar. Turbinalarda öz wagtynda tehniki hyzmatlaryň amala aşyrylmagy netijesinde, elektrik energiýasy ýerli sarp edijilere hem-de eksporta iberilende, onuň üznüksizligi has-da ygtybarly bolar. 

Biz — ýaşlar, döwrebap energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezinde yhlasly zähmet çekip, pudagyň ösüşlerine öz goşandymyzy goşarys.  

 Kiçiguly KULYÝEW,
merkeziň hünärmeni: 

— “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylymyzyň belent ruhunda baýramçylyk joşguny bilen açylan täze merkezde işlemek üçin ähli amatly şertler üpjün edilen. Merkez dolandyryş binasyndan, ammardan, abatlaýyş we dikeldiş önümhanasyndan, abatlaýyş ussahanasyndan, himiki arassalaýyş önümhanasyndan, tehniki hem-de kömekçi binadan ybarat. 

Tehniki hyzmatlary we abatlaýyş işlerini ýerine ýetirmek üçin 55 sany ýöriteleşdirilen döwrebap enjam gurnaldy. Merkezde zähmet çekjek hünärmenleriň daşary ýurtlarda ýörite okuw geçip gelendiklerini hem aýratyn bellemek gerek. Biz Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda, Indoneziýada nazary we amaly sapaklary geçdik, onlaýn usulda guralan okuwlara gatnaşdyk. Ýöriteleşdirilen enjamlar bilen işleşjek hünärmenleri taýýarlamagyň maksatnamasyna laýyklykda, iňlis dili sapaklary çuňlaşdyrylyp öwredildi. Merkeze dünýädäki şeýle desgalara bildirilýän talaplara doly laýyk gelýän degişli güwänamalaryň gowşurylmagy-da buýsandyryjy waka boldy.  

 Döwlet Baştutanymyzyň merkeziň açylyş dabarasynda eden çykyşynda nygtaýşy ýaly, amala aşyrylýan giň gerimli işler ygtybarly energetika kuwwatyny döretmäge mümkinçilik berip, elektrik energiýasynyň özümizden artýan bölegini daşary ýurtlara ibermek, eksport ugurlaryny köpeltmek üçin amatly şertleri döredýär. Il-ýurt bähbitli şeýle işlere mynasyp goşandymyzy goşup, gijämizi gündiz edip işläris. 

 Guwanç ALLANAZAROW,
merkeziň hünärmeni: 

— Täze desganyň açylyş dabarasynda Arkadagly Serdarymyza gaz turbina desgasynyň bölegine robotyň kömegi bilen gyzgyna çydamly örtük çaýmagyň yzygiderligini görkezmek miýesser etdi. «FANUC Robotics Europe S.A.» kompaniýasynyň önümi bolan bu robot ýalyn we ony ugrukdyryjy turbalara hem-de pilçelere gyzgyna çydamly örtügi çaýmak üçin ýokary tizlikli gaz-kislorod usulyny ulanýar. Bu usulda ýangyç hökmünde ýokary derejeli arassa wodorod gazyndan peýdalanylýar. Desgada oturdylan, dünýä ülňülerine laýyk gelýän enjamlar hyzmat ediş işlerini ýokary derejede geçirmäge mümkinçilik berýär. 

Merkez ýurdumyzyň ähli sebitlerinde gurlan kuwwatly energetika desgalarynyň esasy enjamlaryny abatlamaga niýetlenendir. Munuň özi şeýle hyzmatlar üçin sarp edilýän wagty, serişdeleri azaltmaga ýardam berer. 

Ýurdumyzda sarp edijileriň elektrik energiýasyna isleglerini doly kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýän ygtybarly energetika kuwwatlyklary döredilýär. Ýokary mümkinçilikli bu desga pudakda ýetilen belent sepgitleriň, gazanylan üstünlikleriň aýdyň şöhlelenmesidir. Arkadagly Serdarymyzyň dabarada belleýşi ýaly, şeýle iri taslamalaryň yzygiderli durmuşa geçirilmegi ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň barha artýandygyna şaýatlyk edýär.  

Merkezde zähmet çekýän hünärmenleriň aglabasynyň ýaşlar bolmagy-da guwandyryjydyr. Ýaş nesilleriň döwrebap hünärleri ele alyp, Watanymyzyň ösüşlerine goşant goşmagy üçin döredilýän giň mümkinçilikler üçin hormatly Prezidentimize sagbolsun aýdýarys. Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli işleri hemişe rowaç bolsun!  

Ýazga geçiren Allanur ÇARYÝEW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ilaman ÇÜRIÝEW.

Halkymyzyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alyp gaýdýan egirme-dokma senedi iň gadymy senetleriň biridir. Ençeme müňýyllyklar geçse-de, gelin-gyzlarymyzyň bu el hünäri özüniň aýratynlygyny, millilik häsiýetini saklap gelýär. Bilşimiz ýaly, ene-mamalarymyz sada zähmet gurallarynyň kömegi bilen ýüpekden, ýüňden, pagtadan dünýäde deňi-taýy bolmadyk matalary dokapdyrlar. Häzirki döwürde hem ýüpekden dokalýan matalar bilen bir hatarda düýe ýüňünden dokalan agarçäkmenlik matalary hili boýunça meşhurlyk gazanyp, dünýä bazarynda uly islegden peýdalanýar.  

Geçirilen gözleg işleriniň netijesinde Sumbar derýasynyň orta akymlaryndaky giçki bürünç eýýamyna degişli galalarda ýüňi işläp taýýarlaýan egriji gurallaryň tapylmagy hakykatdan hem gadymyýetde aýallaryň ik egirmek bilen meşgullanandyklaryny delillendirýär. Ol ýerde tapylan bürünçden ýasalan zähmet gurallarynda mata bölejikleriniň yzlarynyň bolmagy bolsa, Günorta Türkmenistanyň gadymy ilatynyň dokma dokandyklaryna şaýatlyk edýär. 

Biziň eýýamymyzdan öňki V asyrda ýaşan taryhçy Gerodotyň: «Ol ýeriň tokaýlarynda (häzirki Türkmenistanyň çäklerinde) şeýle bir ýaprak bilen örtülen agaç bar. Şol agajyň ýapragyny owadanlap we suw bilen garyp ýasalýan boýagdan olar geýimlere nagyş salýarlar. Nagyşlaryň reňki dökülmeýär, solmaýar, ol mata bilen deň könelýär» diýen sözlerine esaslanyp, ata-babalarymyzyň dokmaçylyk bilen bir hatarda boýagçylyk sungatyny hem kämilleşdirendiklerine göz ýetirmek mümkin. Gadymy Merwde gyzyl, gök reňkli nah, ýüpek, ýüň sapaklarynyň tapylmagy b.e öňki II-I müňýyllyklarda nagyş-bezeg sungatynyň ýokary derejede ösendiginiň, hili ýokary derejeli boýaglaryň çyga, Günüň şöhlesine, howa şertlerine çydamly, berk hem durnukly bolandygyny aňladýar.  

Bu günki günde Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hem halkymyzyň medeni mirasyny öwrenmäge, ösdürmäge, kämilleşdirmäge ata-babalarymyzyň baý mirasy bolan dokmaçylygy, onuň reňk öwüşginlerini, gadymy nusgalaryny dikeltmäge giň ýol açyldy. Ykdysadyýetimiziň öňde barýan pudaklarynyň biri bolan dokma senagatynyň kämilleşmegi ugrunda giň mümkinçilikler döredilip, pagta arassalaýjy, ony ýüplük görnüşinde egriji fabriklerinden başlap, ýokary hilli egin-eşikleri öndürýän zawod-fabrikleriň uly toplumy gurlup, ulanylmaga berildi.  

Häzirki wagtda Türkiýäniň, Hytaýyň, Germaniýanyň, Beýik Britaniýanyň we beýleki ýurtlaryň belli kompaniýalarynyň gatnaşmagynda pudagyň täze senagat desgalarynyň tutuş bir tapgyry guruldy we gurulmagyny dowam edýär. Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda täze gurlup, ulanylmaga berlen dokma toplumy aýdylanlaryň aýdyň mysalydyr. Pagtany gaýtadan işleýji pudagy ösdürmek bilen bir hatarda, ýurdumyzda tebigy ýüpekden önüm öndürmegiň täze tehnologiýaly enjamlaryny ornaşdyrmak bilen panbarhat matalaryň dürli görnüşlerini öndürmäge, Aşgabat şäheriniň Büzmeýin etrabynda ýerleşýän haly fabriginde täze nusgaly dürli reňkdäki halylary öndürmäge, häzirki zaman önümçilik kuwwatlyklaryny kemala getirmäge uly mümkinçilikler döredildi. Bu pudaga degişli kärhanalaryň ählisiniň-de öndürýän önümleriniň dünýä bazarlarynda geçginli haryda öwrülmegi bolsa, gadymy senedimiziň dowamaty dowam bolup, halkymyzyň milliliginiň dünýä ýaýylýandygyny delillendirýär.  

Goý, geçmişden miras galan gymmatlyklarymyzy sarpalap, olary geljekki nesillere ýetirmek üçin beýik işleri durmuşa geçirýän Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun! 

Ogulsoltan BABAÝEWA,

TGM-niň Beýik Saparmyrat   Türkmenbaşy adyndaky Harby   institutynyň mugallymy.

Şu gün hormatly Prezidentimiziň ak pata bermeginde Aşgabat şäheriniň Büzmeýin etrabynda  Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berildi. 

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ýurdumyzyň  ähli ulgamlary bilen bir hatarda energetika pudagynyň hem maddy-enjamlaýyn binýady barha kuwwatlanýar.  Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi bu ulgamyň döwrebap desgalarynyň  üstüni ýetirdi.   

Toplum Türkiýe Respublikasynyň «Çalyk Enerji Sanayi we Tiсaret A.Ş.» kompaniýasy tarapyndan gurlup, 2,99 gektar meýdany eýeleýär.  Onda zähmet çekjek 120-den gowrak hünärmen bilen  iňlis dilinden  okuw sapaklary, «General Eleсtriс» kompaniýasynyň daşary ýurtda ýerleşýän hyzmat ediş merkezleri bilen onlaýn sapaklary şeýle-de  beýleki hyzmat ediş merkezlerinde nazary we amaly okuwlar geçirildi. Olaryň tejribeleriniň  artdyrylmagy  bu merkezde  önümçiligiň hiç-hili bökdençsiz dowam etjekdigini şertlendirýär.      

Hormatly Prezidentimiz toý bagyny kesensoň, merkeziň  dolandyryş binasynyň mejlisler zalynda  gutlag sözi bilen çykyş etdi. Dabara gatnaşanlar  energetika  pudagynyň ösüşleri bilen tanyşdyrýan wideofilme tomaşa etmek bilen, mundan buýana-da energetika pudagynyň önümçiliginiň has-da ilerlejekdigine göz ýetirdiler.     

Topluma  ýokary hilli, ekologik taýdan durnukly we öňdebaryjy tehnologiýaly merkez hökmünde laýyklyk sertifikatlarynyň gowşurylmagy hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň ekologiýa goraglylygynyň  üns merkezinde saklanýandygyny aýdyň görkezdi. 

Hormatly Prezidentimiziň  ýörite gulluk awtoulaglarynyň açaryny dabaraly ýagdaýda gowşurmagy täze merkezde zähmet çekjek hünärmenleriň buýsanjyny artdyrdy. 

«Zenan kalby».

Türkmenistan milli ulag düzümini döretmek, ösdürmek we kämilleşdirmek babatda Garaşsyzlyk ýyllarynda milli we halkara taslamalaryň ençemesini durmuşa geçirdi. Munuň üçin ulag ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak boýunça giň möçberli maksatnamalar ýerine ýetirildi. 18 — 19-njy iýulda paýtagtymyzda geçirilen «Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara arabaglanyşyk we ösüş» atly halkara maslahatda hem bu babatda giňişleýin gürrüň edildi. Dünýä ýurtlarynyň ençemesinden bu ugurda iş alyp barýan öňdebaryjy kompaniýalaryňdyr döwlet düzümleriniň wekillerini, halkara bilermenleri bir ýere jemlän bu maslahat ýurdumyzyň ulag-logistika ulgamyny has-da ösdürmekde, ýurdumyzyň, sebitiň üstaşyr ulag geçirijilik mümkinçiligini artdyrmakda we ony yklym ýollary bilen birleşdirmekde täze mümkinçiliklere badalga berer. 

Türkmenistanda ulag-logistika ulgamyny ösdürmekde Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz portuna aýratyn orun degişlidir. Deňiz portunyň umumy tutýan meýdany 150 gektardan gowrak bolup, umumy ýükler, konteýner, ýolagçy hem-de ürgün ýük terminallaryny öz içine alýar. Portuň bir ýylda 300 müň ýolagça, 75 müň ýük awtoulaglaryna, 400 müň konteýnerlere hyzmat etmäge mümkinçiligi bar. Türkmenbaşy Halkara deňiz porty bir wagtda 17 gämi kabul etmäge we ýükleme-düşürme işlerini geçirmäge ukyplydyr. Bu mümkinçilikler ýurdumyzyň iki yklymy — Aziýa bilen Ýewropany birleşdirijilik ornuny ýokarlandyrýar.  

«Demirgazyk — Günorta», «Gündogar — Günbatar» ugurlar boýunça halkara ähmiýetli köp şahaly üstaşyr ýollar Türkmenistan üçin uly mümkinçilikleri döredýär. Ýurdumyzyň çäklerinden halkara geçelgeleriň birnäçesi geçip, Türkmenistan döwletimiziň sebitde ulaglaryň dürli görnüşleriniň iri gatnawlar merkezi hökmünde çykyş etmegine esas döredýär.  

Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýoly Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda has amatly demir ýol gatnawyny ýola goýmaga şert bolup durýar. Bu halkara demir ýol geçelgesi Pars aýlagyna we Ýewropanyň, Russiýanyň hem-de Hytaýyň bazarlaryna çalt we ygtybarly baryp ýetmäge mümkinçilik berýär. 

Merkezi Aziýa — Kawkaz — Ýewropa halkara ulag geçelgesi hem Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmekde esasy orunlaryň birini eýeleýär. «TRASEKA» diýlip atlandyrylýan bu halkara ulag geçelgesi Hytaý Halk Respublikasy bilen bütin yklymy birleşdirýän halkara ugurdyr. Biziň ýurdumyzda öz başlangyjyny Türkmenbaşy Halkara deňiz portundan alýan we Türkmenistan — Özbegistan gümrük serhet nokatlaryndan goňşy döwletleriň çäginde dowam edýän bu ugur halklaryň ýakynlaşmagynda, bütin dünýäniň ykdysadyýetiniň durnukly ösmeginde kesgitleýji orny eýeleýär. Çünki bu ýollaryň özara birleşmegi ýükleri daşamakdaky we ýolagçylary gatnatmakdaky sarp edilýän wagty we serişdeleri ep-esli tygşytlamaga mümkinçilik berýär.  

Gülnur HOJAÝEWA,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň talyby.

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de Bi­ta­rap­lyk sy­ýa­sa­ty­ny üs­tün­lik­li ama­la aşyr­ýan Ga­raş­syz Türk­me­nis­tan dün­ýä­de dur­nuk­ly ösü­şe, pa­ra­hat­çy­ly­gyň we howp­suz­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na oňyn go­şant goş­ýar hem-de ener­ge­ti­ka, ulag, eko­lo­gi­ýa, sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­gam­la­ryn­da we beý­le­ki ugur­lar­da baş­lan­gyç­la­ry öňe sür­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ta­ra­pyn­dan ýur­du­my­zyň ne­bit­gaz pu­da­gy­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça iş­le­riň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi, ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­niň da­şa­ry ýurt­la­ra ibe­ril­ýän ugur­la­ry­nyň di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len ös­dü­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de Türk­me­nis­tan yg­ty­bar­ly hyz­mat­daş hök­mün­de hal­ka­ra de­re­je­sin­de eýe­le­ýän or­nu­ny has-da ber­kit­di. Ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­ne baý bo­lan ýur­du­myz ony bü­tin adam­za­dyň bäh­bi­di­ne gö­nük­dir­mä­ge ça­lyş­ýar.  

Dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän be­ýik iş­le­riň esa­sy ug­ry Türk­me­nis­ta­nyň ener­ge­ti­ka dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­ny kes­git­le­mek­den, onuň sy­ýa­sy-hu­kuk esas­la­ry­ny mun­dan beý­läk-de kä­mil­leş­dir­mek­den yba­rat­dyr. 

Türk­me­nis­ta­nyň se­na­gat pu­dak­la­ry­ny, ho­ja­lyk dü­züm­le­ri­ni has-da dep­gin­li ös­dür­mek­de, je­ma­gat ta­lap­la­ry­ny do­ly ka­na­gat­lan­dyr­mak­da, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň eks­port kuw­wa­ty­ny art­dyr­mak­da elekt­roe­ner­ge­ti­ka pu­da­gy­nyň hem hyz­ma­ty ulu­dyr. Oňa döw­let ta­ra­pyn­dan mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ýur­du­myz­da ula­nyl­ýan, şeý­le hem ulan­ma­ga be­ril­ýän tä­ze des­ga­la­ry elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len bök­denç­siz üp­jün et­mek üçin giň ge­rim­li iş­ler ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. We­la­ýat­lar­da döw­re­bap gaz­tur­bi­na­ly elekt­rik stan­si­ýa­lar gur­lup, işe gi­ri­zil­di. Olar bi­ri-bi­ri bi­len kuw­wat­lyk taý­dan bag­la­ny­şyk­ly bo­lup, ýur­du­myz­da elekt­rik gu­şa­gy­ny eme­le ge­tir­ýär. Şu­nuň ne­ti­je­sin­de ener­ge­ti­ka se­na­ga­ty­nyň önüm­çi­lik kuw­wat­lyk­la­ry en­çe­me es­se art­dy. Mu­nuň özi di­ňe bir ýur­du­my­zyň se­na­gat we je­ma­gat ta­lap­la­ry­ny elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len do­ly ka­na­gat­lan­dyr­mak bi­len çäk­len­män, eý­sem, goň­şy döw­let­le­re — Eý­ran Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­na, Ow­ga­nys­tan döw­le­ti­ne iber­mä­ge hem müm­kin­çi­lik ber­ýär.  

Hä­zir­ki wagt­da ýa­kyn we alys halk­la­ryň ojak­la­ryn­da türk­me­niň te­bi­gy ga­zy­nyň alaw­la­ma­gy do­gan­lyk mil­let­le­riň ýü­re­gi­ni ýy­lad­ýar. Türk­me­nis­tan bi­len goň­şy döw­let­le­riň ara­syn­da­ky ser­het pa­ra­hat­çy­lyk we dost­luk ser­he­di­ne öw­rül­ýär. Ne­ti­je­li yk­dy­sa­dy hem me­de­ni gat­na­şyk­lar, öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk giň ge­rim alyp, Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rü­ne la­ýyk gel­ýän gör­nüş­de tä­ze maz­mu­na eýe bol­ýar. 

Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­my­zyň se­na­ga­ty ösüş bi­len ýo­ka­ry gal­ýar. Ga­za­nyl­ýan ne­ti­je­ler bol­sa Wa­ta­ny­my­zyň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­ny art­dyr­ýar. 

Ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň ös­me­gi­ne äh­li müm­kin­çi­lik­le­ri dö­red­ýän Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň ja­ny sag, öm­ri uzak bol­sun, il-ýurt bäh­bit­li  beýik işleri ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!  

Çe­men KA­KA­LY­ÝE­WA,

Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Mälim bolşy ýaly, Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda Türkmenistanda ulag-kommunikasiýa ulgamynda demir ýol, awtomobil, deňiz, howa ulaglarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça amala aşyrylýan giň möçberli milli maksatnamalary we hereket edýän ulag geçelgelerini giňeltmek, sebit we dünýä söwda-ykdysady gatnaşyklarynyň çuňlaşdyrylmagyna kuwwatly itergi berjek täze geçelgeleri döretmek babatda giň gerimli işler durmuşa geçirildi. Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda başy başlanan il-ýurt we dünýä ähmiýetli işler Arkadagly Serdarymyzyň parasatly öňdengörüjiligi bilen täze röwüşde dowam etdirilýär.  

18-nji iýulda ak şäherimiz Aşgabatda Ýewraziýada üstaşyr ulag hyzmatdaşlygyny diwersifikasiýalaşdyrmaga bagyşlanan «Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara arabaglanyşyk we ösüş» atly maslahat öz işine başlady. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmen Forum» hojalyk jemgyýeti bilen bilelikde guralan we iki günläp dowam eden bu foruma ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri, bilermenler, maýadarlar, ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. 

Foruma gatnaşyjylaryň hatarynda «Vitol», «Meno Logistics», «Boeing», «Dragon Oil», «Fly Dubai», «Airbus», «Cargo Lux» halkara logistika we ekspeditorçylyk kompaniýalarynyň, Howa Ulaglarynyň Halkara Assosiasiýasynyň (IATA), Halkara gämiçilik edarasynyň (ICS), Halkara awtomobil ulaglary birleşiginiň (IRU), Merkezi Aziýada «USAID» maksatnamasynyň wekilleriniň bardygyny bellemek has-da buýsançly. Maslahatyň mejlislerine hem-de pikir alyşmalaryna halkara guramalarynyň we maliýe edaralarynyň, BMG-niň, ÝHHG-niň, Bütindünýä bankynyň, Aziýanyň Ösüş bankynyň, Türkmenistanda işleýän diplomatik missiýalaryň wekilleri hem gatnaşdylar. 

Adaty görnüşde hem-de sanly ulgam arkaly geçirilen maslahatyň iş maksatnamasy «Pandemiýadan soňky döwürde ulag-logistika toplumynyň dikeldilmegi: täze howplar we mümkinçilikler» atly plenar mejlisi hem-de «Ulag-kommunikasiýa toplumynyň sanlylaşdyrylmagy. Geljege nazar», «Durnukly ulagyň ekologik jähetleri. «Ýaşyl» infrastrukturanyň ösdürilmeginde döwlet-hususy hyzmatdaşlygynyň orny», «Ulag-kommunikasiýa toplumynyň ösdürilmeginde ylmyň we bilimiň orny» atly üç sany iş mejlisini özünde jemledi. 

Maslahatyň birinji gününde Halkara ulag diplomatiýasy merkeziniň Ýerine ýetiriji sekretary I.Runow, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretarynyň orunbasary D.Mariýasin, BMG-niň Aziýa – Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň ulag, ulag-aragatnaşyk we logistika, ykdysady bölümleriniň ýolbaşçysy F.Kormilisin, Halkara Ulag Assosiasiýasynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň wekili sanly ulgam arkaly gutlag sözleri bilen çykyş etdiler. 

Maslahatyň dowamynda oňa gatnaşyjylar ulag hyzmatlarynyň dünýä bazarynyň ýagdaýy, ýük akymlarynyň ugurlary we ösüşi, ulagyň ähli görnüşiniň netijeliligini hem-de bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň mümkinçilikleri, Ýewraziýada halkara gatnawlara goşulyşmak we olaryň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak şertlerinde Türkmenistanyň üstaşyr ulag kuwwatynyň netijeliligini ýokarlandyrmakda awtomobil hem-de howa ulagynyň eýeleýän orny, töwekgelçilikleri gözegçilikde saklamak, logistik çykdajylary hasaba almak bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar. 

Türkmenistan öz ulag-kommunikasiýasyny ösdürmek, Ýewropa – Kawkaz – Aziýa (TRACECA) ulag geçelgesi boýunça ýük akymlarynyň artdyrylmagy üçin çäk taýdan amatly ýerde ýerleşýär. Ýurdumyzyň TRACECA taslamalaryna gatnaşmagy onuň sebitiň möhüm ulag halkasy derejesini pugtalandyrmak, şeýle-de iň täze ulag tehnologiýalaryny ornaşdyrmak maksady bilen, goşmaça çäreleri iş ýüzünde yzygiderli amala aşyrmaga täze mümkinçilikleri açar. 

Halkara hyzmatdaşlyk barada aýdylanda, Türkmenistanyň ähli ýurtlaryň we halklaryň düýpli bähbitlerine gabat gelýän giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen netijeli başlangyçlary öňe sürýändigi, olary durmuşa geçirmek boýunça anyk işleri amala aşyrýandygy nygtaldy. Şu gezekki maslahat munuň aýdyň subutnamasydyr. 

Foruma gatnaşyjylaryň çykyşlary tanyşdyrylyşlar bilen utgaşdyryldy. Munuň özi ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça beýan edilen teklipler bilen has içgin tanyşmaga mümkinçilik berdi. 

Maslahatyň çäklerinde Halkara ulag we üstaşyr geçelgesini döretmek hakynda Eýran Yslam Respublikasynyň, Katar Döwletiniň, Oman Soltanlygynyň, Türkmenistanyň hem-de Özbegistan Respublikasynyň Hökümetleriniň arasynda Ylalaşygyň (Aşgabat Ylalaşygy) Işçi komitetiniň üçünji mejlisi, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Gyrgyzystan – Özbegistan – Türkmenistan – Eýran we Täjigistan – Özbegistan – Türkmenistan – Eýran – Türkiýe ulag geçelgeleri boýunça birinji iş duşuşygy hem geçirildi. 

Maslahatyň ikinji gününde ulag-kommunikasiýa toplumynyň ösdürilmeginde ylmyň we bilimiň orny, bu ulgamlarda halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek bilen bagly meselelere seredildi. Şeýle-de forumyň çäklerinde sylaglaýyş dabarasyny geçirmek, özara gatnaşyklary pugtalandyrmaga, onuň netijeli görnüşlerini işläp taýýarlamaga, ählumumy abadançylygyň we ösüşiň bähbidine sebit hem-de halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge gönükdirilen resminamalara gol çekildi.  

«Bereketli toprak».

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 8-nji iýulda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde birnäçe möhüm resminamalara gol çekdi. Olaryň hatarynda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» tassyklamak baradaky Karar hem bar. Bu möhüm resminamanyň kabul edilmegi bilen ýakyn ýyllarda köpugurly özgertmeleri amala aşyrmagyň, halk hojalygynyň pudaklaryny hem-de döwlet dolandyrylyşynyň ähli ulgamlaryny düzüm taýdan mundan beýläk-de täzeden guramagyň nobatdaky tapgyry başlandy. 

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» Hökümetiň mejlislerinde, döwlet Baştutanymyzyň geçiren maslahatlarynda yzygiderli ara alnyp maslahatlaşyldy. Ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmagyň, sanly ulgama geçirmegiň wezipeleri, ösüşiň ugurlary hem-de depginli ösüşiň ulgamlaryny kesgitlemek nazara alnyp, onuň üstünde düýpli işlenildi. Munuň özi halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň hilini ýokarlandyrmaga, ýurdumyzyň gülläp ösüşini üpjün etmäge, ykdysady kuwwatyny berkitmäge gönükdirilendir. 

Ösüşiň innowasion nusgalaryny döretmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň bellän ugurlary, beren görkezmeleridir tabşyryklary ýakyn ýedi ýyl üçin anyk çäreleriň toplumlaýyn hem-de sazlaşykly maksatnamasyny düzmekde ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň häkimlikleri üçin ugur görkeziji bolup hyzmat eder. 

Bellenen toplumlaýyn çäreleriň netijesinde jemi içerki önümiň ösüş depgininiň 2028-nji ýyla çenli döwürde 6,7 göterimden pes bolmadyk derejesini gazanmak göz öňünde tutulýar. Şol döwre çenli jemi içerki önümiň möçberindäki döwlete dahylsyz bölegiň paýyny 72 göterime ýetirmek meýilleşdirilýär. Bu görkezijini döwlete dahylsyz bölegi ösdürmek, hususan-da, kiçi we orta telekeçiligiň işini mundan beýläk-de giňeltmek arkaly gazanmak göz öňünde tutulýar. 

Ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüş mümkinçiliklerini giňden ulanmak, milli ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak, pudaklaryň we hyzmatlar ulgamynyň depginli ösüşini üpjün etmek hem-de sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak Maksatnamanyň möhüm ugry hökmünde kesgitlenilýär. Şu maksat bilen 2022 — 2028-nji ýyllarda önümçilik we durmuş maksatly binalaryňdyr desgalaryň 500-den gowragyny gurmak bellenilendir. Maksatnama laýyklykda, öňümizdäki ýedi ýylda ýurdumyzyň önümçilik kuwwatyny pugtalandyrmaga we durmuş ulgamyny ösdürmäge 278,1 mlrd. manatdan gowrak maýa goýumlary goýmak göz öňünde tutulýar. 

Transmilli gaz taslamalarynyň örän uly geljegi bar. Mysal hökmünde aýtsak, energiýa akymlarynyň täze strategik ugurlaryny açmak, Hindistan we Pakistan ýaly iri, depginli ösýän ýurtlaryň ykdysadyýetini ýangyç serişdeleri bilen üpjün etmek arkaly Aziýa — Ýuwaş umman sebitindäki, Ýakyn hem-de Orta Gündogardaky beýleki ösýän bazarlara çykmak maksat edinilýär. 

Elektrik energiýasynyň önümçiligini, gazyň çykarylyşyny, benziniň öndürilişini, polietileniň, polipropileniň önümçiligini artdyrmak, tebigy gazy has çuňňur we giňişleýin gaýtadan işlemek, umuman, nebit, dokma, himiýa senagatlarynda önümçilige gönükdirilen innowasion taslamalary we ulag-düzüm desgalaryny gurmak ýakyn döwür üçin esasy wezipeler hasaplanýar. 

Türkmenistan öz ösüşinde diňe senagat pudagynda, ulag-logistika düzümlerinde döwrebap ulgamy kemala getirmek bilen çäklenmeýär, oba hojalygy we azyk önümleriniň önümçiligini artdyrmagy hem maksat edinýär.  

Ýakyn ýyllarda Türkmenistanda sanly ykdysadyýetiň durnukly ösüşiniň üpjün edilmegi, ýurdumyzyň senagatynyň innowasion häsiýetde ösdürilmegi, jemi içerki önümiň düzüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynyň ösüşiniň ýokarlandyrylmagy senagatyň bäsdeşlige ukyplylygyny güýçlendirer, önümçilik we ylmy-tehniki kuwwaty artdyrar. 

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» kabul edilmegi hojalygy ýöretmegiň döwrebap, netijeli usullaryny giňden ornaşdyrmagy, ýurdumyzyň geoykdysady ýagdaýlaryny, heniz ulanylmadyk mümkinçiliklerini hem-de artykmaçlyklaryny herekete girizmegi, bazar gatnaşyklary şertlerinde hereketlendiriji güýç hökmünde telekeçileriň bu işlere işjeň çekilmegini talap edýär. Bu ugurda ýurdumyzyň sebitlerini hem-de serhetdeş döwletleri birleşdirýän ýörite ykdysady zolaklaryň, ykdysady geçelgeleriň daşary ýurt bazarlaryna çykmaga mümkinçiligi bolan ösen ulag-logistik düzümli senagat ulgamlarynyň we senagat toplumlarynyň ösdürilmegine ýardam etjekdigi gürrüňsizdir. 

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň senagat taýdan ösmegine güýçli depgin beren iri ylmy taslamalar amala aşyrylýar. Ylmyň we tehnikanyň artykmaçlyklary diňe ykdysadyýetdäki oňyn netijesi bilen çäklenmän, eýsem, türkmenistanlylaryň durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna ýardam bermek bilen, jemgyýetiň ähli gatlaklaryna hem oňyn täsir edýär. Şunuň bilen birlikde «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» suw, energetika we ulag diplomatiýasy babatda türkmen döwleti tarapyndan Birleşen Milletler Guramasynyň belent münberinden beýan edilen hem-de halkara jemgyýetçiligiň goldawyna eýe bolan düýpli maksatlaryň we başlangyçlaryň Türkmenistanda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekdäki ýollaryny şöhlelendirýär. 

Şeýlelikde, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» üstünlikli berjaý edilmegi Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe innowasion ösüşleriň, öňegidişlikleriň gazanylmagyny şertlendirer. 

Serdar ARAZOW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Ykdysady meseleler baradaky komitetiniň başlygynyň orunbasary.

8-nji iýulda geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen bilelikde  gurluşyk, senagat we energetika toplumlarynda gazanylýan ösüşler barada beýan edilenler halkymyzy diýseň buýsandyrdy. Habar berlişi ýaly, 2022-nji ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda gurluşyk-senagat pudagynda önümleri öndürmegiň we işleri ýerine ýetirmegiň meýilnamasynyň 153,1 göterim berjaý edilmegi anyk görkezijili mysallardandyr.  

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, häzirki döwürde ýurdumyzyň ähli sebitlerinde umumy bahasy 38 milliard amerikan dollaryndan hem köp bolan 2 müň 900-e golaý iri desganyň gurluşygy alnyp barylýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, hasabat döwründe ýurdumyzda 1 milliard 300 million manatdan hem köp möçberde düýpli maýa goýumlar özleşdirildi. Geçen ýarym ýylda 30 sany iri desga, meýdany 322 müň inedördül metr bolan ýaşaýyş jaýlary, şol sanda umumy bahasy 900 million manada golaý, ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary gurlup ulanylmaga berildi. 

 Gahryman Arkadagymyzyň döwletli işlerini uly üstünliklere besleýän Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, işleri rowaç bolsun! 

Rahatjan NARBAÝEWA,

Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň Lebap welaýaty boýunça müdirliginiň harby gullukçysy

Türkmenistanyň nebit senagaty «Dagajyk» we «Çeleken» känlerinden gözbaş alýar. «Dagajyk» «dagjagaz» sözüniň gysgaldylan görnüşi bolup, bu ýerde ilkibaşda oturymly ilat ýaşapdyr we balykçylyk, nebitçilik bilen meşgullanypdyr. Deňiz suwunyň çekilmegi hem-de nebitiň öndürilişiniň artmagy netijesinde ilat kenara çekilýär. Bu ýere nebit daşamak üçin dürli görnüşli gämiler gelipdir we köp sanly işçi güýji talap edilipdir. 1874-nji ýylda doganlar Nobeller Hazaryň kenarynda, has anygy, Çelekende nebitli ýerleri 25 ýyllyk möhlet bilen kärendesine alypdyrlar. 1876-njy ýylda Nobelleriň firmasy 37 metr çuňlukdan nebitli goruň üstüni açýar. Bu firma el bilen nebit alynýan 164 sany guýyny hem-de 8 ýer bölegini kärendesine alyp, onda buraw desgalarynyň 3-sini gurýar. Şol ýyl tutuş Çeleken boýunça el bilen nebit alynýan guýularyň sanynyň 700-e golaýlandygy, çykarylan nebitiň möçberiniň 1600 tonna ýetendigi barada maglumatlar bar. Bu firma ýurdumyzda nebit çykarmak boýunça işlän daşary ýurt kompaniýalarynyň ilkinjisidir. 

Doganlar Nobeller ХIХ asyryň ahyrynda nebit daşaýan ikinji gämini hem gurýarlar. Bu täzeçillik Nobelleriň kompaniýasyny nebit önümçiliginde öňdebaryjylaryň hataryna çykarýar. Şol döwürde bug bilen işleýän sorujylar (nasos) ilkinji gezek ulanyşa girizilýär. Alfred Nobel doganlaryna çig nebiti turba geçirijiler arkaly akdyrmagy taslamalaşdyryp, ony Bakuwdan Astrahana çenli akdyrmagy maslahat berýär we ol dünýäde çekilen ilkinji turba geçiriji hökmünde taryha girýär.  

«Çeleken» ýatagyndan birnäçe asyr mundan öň nebit çykarylan-da bolsa, onuň hasabaty ýöredilmändir. Diňe 1876-njy ýyldan soňra, doganlar Nobelleriň maglumaty esasynda «Çelekenden» we beýleki nebit ýataklaryndan çykarylan nebitiň hasabaty ýöredilip başlanypdyr. Şol ýylda Türkmenistanyň nebitli meýdançalarynda urgy-mehaniki usul bilen burawlanan ilkinji guýular hem Nobelleriň önümçilige ornaşdyrmagy bilen peýda bolýar. Burawlamagyň aýlawly usulyny ornaşdyrmak 1932-nji ýylda girizilipdir. Nebitdagda bolsa (häzirki Uzboý şäherçesi) nebit gözlegleri XIX asyryň ahyrlarynda başlanýar. Şol döwürde belli rus magdan inženeri F.Maýewskiý: «Senagat nokady hökmünde Nebitdag diňe geljekde ähmiýetli bolar» diýip, örän jaýdar belläpdir. 1930-njy ýyllarda «Nebitdag» we «Çeleken» ýataklary ylmy esasda öwrenilip, şol döwürde nebit çykarmagyň öňdebaryjy usullary hem hut şu känlerde ulanylyp başlapdyr.  

1932-1933-nji ýyllarda ozalky soýuz respublikalarynyň senagat şäherlerinden nebit önümçiligi üçin zerur enjamlar we tehniki bilimli hünärmenler getirilýär. Şeýdibem, «Nebitdag» meýdançasynda nebit çykarylyşynyň taryhynda täze döwür başlanýar. Beýik Watançylyk urşunyň öňüsyrasynda Türkmenistan boýunça çykarylan nebit 587 müň tonna deň bolup, biziň ýurdumyz bu ugurda soýuz respublikalarynyň arasynda dördünji orna çykypdyr. 1941-nji ýyla çenli «Nebitdag» ýatagynyň beren «gara altyny» ýurdumyzda çykarylan nebitiň ýarysyndan-da köpdür. 1941 — 1945-nji ýyllarda front üçin Watan ammaryna 2 million 938 müň tonna ýangyç ugradyldy. Ýurdumyzda diňe 1945-nji ýylda çykarylan nebit bolsa 629 müň tonna barabar boldy. Beýik Watançylyk urşundan soňky ýyllarda Türkmenistanyň nebit senagaty giň gerim alýar, geologiýa-gözleg, burawlaýyş işleriniň depgini güýçlendirilýär. 

Nebitli, nebitgazly we gazly ojaklardan «Nebitdag» 1930-njy ýylda, «Gumdag» 1948-nji ýylda, «Keýmir» 1956-njy ýylda, «Gamyşlyja» 1958-nji ýylda, «Goturdepe» 1959-njy ýylda, «Ekerem» 1961-nji ýylda, «Barsagelmez» 1964-nji ýylda, «Guýjuk» 1974-nji ýylda açylyp ulanmaga berildi. Garaşsyzlyk ýyllarynda «Ýaşyldepe», «Altyguýy», «Nebitlije», «Şatut», «Kemer», «Mydar», «Ýylakly», «Demirgazyk Goturdepe», «Uzynada» ýaly onlarça nebitgazly känleriň açylmagy ýurdumyzyň nebit senagatynyň taryhynda möhüm wakalar boldy. Nebitiň we onuň bilen ugurdaş gazyň çykarylyşynyň artmagy «Goturdepede» we «Barsagelmezde» täze guýularyň ýüzlerçesiniň işe girizilendigi bilen düşündirilýär. Bu iki ýatak öz gorlary boýunça diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, tutuş Merkezi Aziýada hem iri nebitli ojaklar hasaplanylýar. 1975-nji ýylda ozalky soýuzyň merkezi gaz geçirijisine «Goturdepäniň» we «Barsagelmeziň» gazy sepleşdirilýär. Häzirki wagtda diňe «Türkmennebit» döwlet konsernine degişli, ýurdumyzyň gury ýer çäginde ýerleşýän nebitli, nebitgazly we kondensatly ýataklaryň 30-dan gowragy özleşdirilýär. Türkmenistan boýunça jemi 170-e golaý känden nebit we gaz kondensaty alynýar. 

Bilermenler biziň ýurdumyzyň umumy geologik gorlaryny 72 milliard tonnadan gowrak şertli ýangyç möçberinde diýip kesgitleýärler. Şonuň 53 milliard tonnasy gury ýerdäki ýataklaryň, 18 milliard tonnadan gowragy bolsa deňizdäki ýataklaryň ýangyç serişdeleridir. Soňky ýyllarda geçirilen geologik barlaglaryň görkezişi ýaly, munuň özi ahyrky sanlar däldir. Ýangyç serişdeleri çykarylyp başlanandan bäri bir ýarym asyra golaý wagt geçen hem bolsa, alymlar entek Türkmenistanyň çäginde üsti açylmadyk baýlykly nokatlaryň az däldigini tassyklaýarlar. Döwletimiziň tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýelemegi aýratyn guwandyryjy ýagdaýdyr. 

«Nebitgazylmytaslama» institutynyň alym-hünärmenleriniň güýji bilen, Günbatar hem-de Merkezi Garagumda, gojaman Hazaryň goýnunda, ýurdumyzyň gündogar-demirgazyk sebitlerinde nebitli we gazly känleriň ençemesiniň üsti açyldy. Häzirki wagtda geologlarymyz topragyň ýedi müň metr çuňlugyndaky gatlaklaryň nebit känlerine, gorlaryna ylmy esasda baha berip bilýärler. «Türkmennebit» döwlet konserniniň kärhanalary täze ýataklary özleşdirýärler. Diňe bir işlenip taýýarlanylýan ýataklary burawlamak bilen çäklenilmän, täze meýdançalarda geologiýa-gözleg işleri hem amala aşyrylýar. Netijede, nebitgaz ýataklarynyň we meýdançalarynyň sany artýar. Önümçilige dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Ulanyşyň giçki tapgyryndaky känlerden çig nebitiň çykarylyşyny durnukly derejede saklamak, bu känleriň nebit berijilik mümkinçiligi bolan önümli gatlaklarynda täze guýulary gazyp, önümçilige girizmek, hereket etmeýän guýularda ýerasty we düýpli abatlaýyş işlerini amala aşyrmak ýaly çäreler yzygiderli durmuşa geçirilýär. Diňe geçen ýylda daşary ýurt kompaniýalary bilen bilelikde ýurdumyzda nebitiň we kondensatyň 8 million tonnadan gowragy, tebigy we ugurdaş gazyň 83,7 milliard kub metri çykaryldy. Daşary ýurtlara «mawy ýangyjyň» 34 milliard kub metrden gowragy eksport edildi.  

2010-njy ýylda «Türkmennebit» döwlet konserni tarapyndan «Demirgazyk Goturdepe» ýatagynyň Hazar ýalpaklygynda ýerleşýän bölegi özleşdirilip başlandy. «Goturdepe» buraw işleri müdirligi tarapyndan 317-nji guýuda gazuw işleri tamamlanyp, nebit akymy alynýar. Häzirki wagtda bu meýdançada taslama çuňlugy 5 müň metre golaý bolan 331-nji we 250-nji belgili guýularda-da buraw işleri tamamlanyp, ulanyşa berildi. Bu işde konserniň «Nebitgazylmytaslama» institutynyň alymlarynyňdyr hünärmenleriniň hem goşandynyň bardygyny, olaryň ylmy derňewleriniň ýerine düşendigini aýratyn bellemek gerek. «Demirgazyk Goturdepe» ýatagynda türkmen nebitçileriniň öz güýçleri bilen kese we ýapgyt sütünli, ýokary önümli çuň guýulary üstünlikli gazyp, ulanyşa girizendikleri, bu işiň dowam etdirilýändigi hem nygtalmaga mynasypdyr. Bu ýatak boýunça 2020-nji ýylda «Ýug-Neftegaz Private Limited» kompaniýasy şertnama esasynda täze guýularyň 6-syny burawlap, işe girizdi. Ýeri gelende aýtsak, geçen ýylyň sentýabrynda «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen gol çekilen Karara laýyklykda, bu korporasiýa günbatar Türkmenistanyň Balkanýaka zolagynyň «Goturdepe» ýatagynyň gündogar böleginde 3D ölçegli gözleg-barlag işlerini geçirmek barada Singapuryň «Ýug-Neftegaz Private Limited» kompaniýasy bilen şertnama baglaşmaga ygtyýar berildi. 

Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda 2021-nji ýylyň ýanwar aýynda gol çekilen resminama laýyklykda, nebitiň we gazyň täze gorlaryny çykarmak, ugratmak hem-de zerur bolan düzümi döretmek göz öňünde tutulýar. Hazar deňziniň türkmen bölegine degişli suw ýalpaklaryndaky önümli gatlaklary özleşdirmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Hazar deňzinde iki döwletiň aralyk zolagynda ýerleşýän «Dostluk» nebitgaz känini Azerbaýjanyň hünärmenleri bilen bilelikde özleşdirmek babatda edilýän tagallalara-da türkmen hünärmenleri işjeň gatnaşýarlar. 

Häzirki wagtda «Uzynada» meýdançasynda täze guýulary burawlamak işleri dowam etdirilýär. «Türkmennebit» döwlet konserni tarapyndan bar bolan senagat derejesindäki nebit gorlarynyň möçberini artdyrmak maksady bilen, täze nebitli gatlaklary we känleri gözläp tapmak, olary özleşdirmek boýunça günbatar Türkmenistanyň guryýer çäklerinde ýerleşýän, bu ugurda geljegi uly bolan «Demirgazyk Ekerem», «Günorta Beňňuwan», «Gündogar Körpeje», «Günorta Garadaşly», «Günorta Atajan», «Aýdogdy», «Batgalyýer», «Garmar», «Hasardag», «Günorta Eýşem», «Çukurçy» we «Nogaý» meýdançalarynda geologiýa-gözleg işlerini alyp barmak meýilleşdirilýär. Munuň özi ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň kuwwatyny has-da pugtalandyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. 

Saparmyrat ARTYKOW,

«Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazylmytaslama» institutynyň uly ylmy işgäri.

Ýylyň islendik paslynda bazara çykarylýan gök önümleri görenimizde, tamdyrdan ýaňy çykan mele-myssyk çöregi bölenimizde, üsti pagtadan hyryn-dykyn doldurylan awtoulaglaryň tirkegleri deňimizden geçende, ilki bilen, daýhanlaryň çekýän zähmeti barada buýsanç bilen oýlanýarys. Sebäbi olaryň tutanýerli zähmetleriniň netijesinde bazarlarymyz naz-nygmatlardan, gök önümlerden, saçaklarymyz özümizde öndürilen bugdaý unundan bişirilen çörekden doly. Ýeňil senagat ýerli çig mal bilen üpjün edilýär. Bularyň aňyrsynda, ilki bilen, oba hojalyk işgärleriniň ýylboýy alyn derini döküp çeken tutanýerli zähmeti ýatyr. Olaryň bu bolçulygy döretmeklerine senagat kärhanalarynyň hünärmenleri uly ýardam berýärler. S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawody hem şolaryň hatarynda.  

Bu ýerde öndürilen dökünleri ýurdumyzyň ähli ýerinde oba hojalyk işgärleri topragy gurplandyrmak, medeni ekinleri iýmitlendirmek üçin giňden peýdalanýarlar. 

― Hormatly Prezidentimiz oba hojalyk ekinlerinden bol we ýokary hilli hasyl almak wezipesini öňümizde goýdy. Şunda olary özümizde öndürilýän dökünler bilen üpjün etmek wajyp meseleleriň biri bolup durýar. Şu ýylyň geçen alty aýyndaky görkezijilere ser salanymyzda, kärhanamyzyň zähmetkeşler toparynyň öňlerinde goýlan wezipeleriň hötdesinden abraý bilen gelýändiklerine göz ýetirmek bolýar ― diýip, zawodyň baş ykdysatçysy Akmyrat Öwezow bizi kärhananyň ýeten sepgitleri bilen tanyşdyryp başlady. 

Zawodyň esasy önümleriniň biri ammonili superfosfatdyr. Oba hojalyk önümleriniň öndürilişini bu köpugurly dökünsiz göz öňüne getirmek mümkin däl. Düzüminde oba hojalyk ekinleriniň kadaly ösmekleri üçin zerur bolan 9―11 göterim fosfory, 8―10 göterim azody saklaýan, ekinlere we daşky gurşawa zyýanly täsiri bolmadyk bu dökün bilen ösümlikleri irki we giçki ösüş döwürlerinde iýmitlendirýärler. Ol daýhanlaryň arasynda uly islegden peýdalanýar. Şonuň üçin zawodyň hünärmenleri bu döküniň mukdaryny artdyrmak ugrunda aladalanýarlar. Olaryň zähmeti ýerine hem düşýär. Geçen alty aýyň dowamynda kärhanada ammonili superfosfatyň 135 müň tonnadan gowragy öndürildi we sarp edijilere ugradyldy. Bu ýarym ýyl üçin göz öňünde tutulanyndan 37 müň tonna köpdür. Netijede alty aýyň meýilnamasy 135 göterim ýerine ýetirildi. Bu bolsa ýurdumyzyň daýhanlarynyň mineral dökün bilen ýeterlik möçberde üpjün edilendigini aňladýar. 

Geçen döwürde kärhanada «Kükürtli» himiki serişdesiniň hem 220 tonnasy buýrujylara iberildi. Oba hojalyk ekinlerini zyýan beriji mör-möjeklerden, käbir kesellerden ygtybarly goramakda onuň orny uludyr.  

Zawodda öndürilýän önümleriň hatarynda halk hojalygynyň dürli pudaklarynda giňden peýdalanylýan kükürt kislotasy hem bar. Ol dökün öndürilýän kärhanalarda, energetika pudagynda, dokma senagatynda giňden ulanylýan zerur çig mallaryň biri bolup durýar. Şu ýylyň başyndan bäri bu önümiň 58 müň tonnadan gowragy öndürilip, ulanyjylara ugradyldy. Şonda ösüş depgini 102 göterime barabar boldy. Zawodyň kükürt kislotasy önümçiliginiň başlygy Rüstem Açylowyň aýtmagyna görä, önümhana açylan wagty Gahryman Arkadagymyzyň sowgat eden 20 sany demirýol çelegi öndürilen kükürt kislotasyny buýrujylara wagtynda we gerek mukdarda ugratmaga mümkinçilik berýär. 

Zawodyň ýene bir önümhanasynda tehniki we lukmançylyk kislorody taýýarlanylýar. Şu wagta çenli onuň 120 müň kub metrden gowragy ulanyjylara ugradyldy.  

Kärhananyň Magdanlyda ýerleşýän şahamçasynda hlorly hek hem öndürilýär. Bu zyýansyzlandyryjy serişdäniň ýokanç keselleriň öňüni almakdaky orny uludyr. Onuň şu ýylyň başyndan bäri öndürilen mukdary 206 tonnadan geçdi. Bu kuwwatly zawodyň hünärmenleri ýurdumyzyň ykdysady pudaklaryny we beýleki ulgamlaryny gerekli himiki serişdeler bilen üpjün etmekde öňlerinde goýlan wezipeleriň hötdesinden abraý bilen gelýärler.  

Döwlet JUMADURDYÝEW.

Ata Watanymyz häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda ösüşleriň täze belentliklerine tarap bedew bady bilen öňe barýar. Şunda netijeli özgertmeleriň, amala aşyrylýan milli we döwlet maksatnamalarynyň ägirt uly gerimi, olaryň meýilnamalaýyn üstünlikli berjaý edilmegi türkmen döwletiniň ykdysady kuwwatynyň artdyrylmagyna mümkinçilik berdi. 

 Biziň ýurdumyz örän amatly geografik ýagdaýy eýelemek hem-de Gündogar bilen Günbatary, Demirgazyk bilen Günortany birleşdirýän gatnaw ýollarynyň hakykatda strategik çatrygynda ýerleşmek bilen ägirt uly üstaşyr mümkinçiliklere eýedir. Bu bolsa milli ykdysadyýetiň ösüşinde möhüm orny eýeleýär. 

 Döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzy okgunly ösdürmek syýasaty dünýäniň häzirki örän çalt depginlerdäki özgeriş ýagdaýlarynyň çäginde ählumumy ösüşiň möhüm bölegine öwrülýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň geçen hepdäniň anna güni geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde bular babatda aýratyn durlup geçildi. Mejlisde ýurdumyzyň halk hojalygynyň pudaklarynda şu ýylyň geçen alty aýynda alnyp barlan işleriň jemi jemlenildi, şonuň ýaly-da, Prezident maksatnamalarynyň we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen beýleki maksatnamalaryň ýerine ýetirilişi ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hökümetiň giňişleýin mejlisinde Döwlet Baştutanymyz 2022 — 2028-nji ýyllarda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň hem-de Oba milli maksatnamasynyň taslamalarynyň taýýarlanandygyna, bu Maksatnamalarda Garaşsyz ýurdumyzyň ýakyn ýedi ýyl üçin ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň bellenilendigine, mähriban halkymyzyň abadançylygyna we gülläp ösmegine gönükdirilen taslamalaryň göz öňünde tutulandygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» hem-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny» tassyklamak hakynda Kararlara gol çekmegi ýurdumyzyň sazlaşykly ösüşinde möhüm ähmiýete eýedir. Milli we döwlet maksatnamalarynyň, olaryň esasynda bellenilen meýilnamalaryň üstünlikli berjaý edilmegi ýurdumyzda durmuşa ornaşdyrylýan özgertmeleriň, bitirilýän işleriň toplumlaýyn we sazlaşykly häsiýete eýe bolmagy halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň ösüşiniň ýokary depginlerini üpjün etdi. 

Mejlisde berlen maglumatlardan mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 11,5 göterim artdy. Şu ýylyň alty aýy boýunça bölek satuw haryt dolanyşygy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim, daşary söwda dolanyşygy bolsa 40 göterim köpeldi. Hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberi jemi içerki önümiň 14 göterimine barabar boldy. Hasabat döwrüniň jemleri boýunça özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň 43,7 göterimi önümçilik desgalarynyň gurluşygyna, 56,3 göterimi bolsa durmuş we medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 2022-nji ýylyň 1-nji iýuly ýagdaýyna görä, Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde 3 sany hassahananyň, 125,6 kilometr inženerçilik ulgamlarynyň we desgalarynyň, 246,5 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy tamamlandy. Häzirki wagtda medeni-durmuş, önümçilik we düzümleýin maksatly desgalarda işler dowam etdirilýär. 

Ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän import ugurly çig malyň we harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän senagat kärhanalarynyň, önümçilikleriň döredilmegi, olarda döwrüň iň kämil tehniki enjamlarynyň we tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bu ugurdaky göz öňünde tutulan wezipeleriň üstünlikli berjaý edilmegini şertlendirdi. Ýerli çig mal serişdeleriniň esasynda önümçiligiň möçberlerini artdyrmak maksady bilen ýurdumyzyň senagat kärhanalaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler milli ykdysadyýetiň pugtalandyrylmagyna özüniň oňyn täsirini ýetirdi. Mälim bolşy ýaly, çykarylýan önümleriň hiliniň we bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlandyrylmagy, öndürilýän harytlaryň sanawynyň giňeldilmegi milli ykdysadyýetimiziň gaýtadan işleýän pudaklarynyň düşewüntliligini has-da artdyrdy. Bar bolan pudaklaýyn desgalary öňdebaryjy işläp taýýarlamalaryň hem-de innowasiýalaryň hasabyna tehnologiýa taýdan gaýtadan enjamlaşdyrmak boýunça işler güýçli depginlerde yzygiderli alnyp barylýar. Şunda gurluşyk pudagyna möhüm ähmiýet berilmegi  aýratyn buýsandyryjydyr. 

Döwlet Baştutanymyz innowasiýalary we häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmagyň hasabyna gurluşyk pudagyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleriň güýçlendirilmelidigini belläp, «akylly» şäher we «akylly» ýaşaýyş jaýy taslamalaryny, şeýle hem energiýa çeşmelerini dikeldýän tehnologiýalaryň hasabyna ýaşaýyş jaýy taslamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmegi möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda gurulýan önümçilik hem-de durmuş maksatly binalaryňdyr desgalaryň, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurulýan desgalaryň öz wagtynda ulanmaga berilmeginiň döwrüň möhüm talabydygyny aýdyp, ýer serişdeleriniň we ilatly ýerlerde ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygynyň baş meýilnamalaryny taýýarlamak, welaýatlarda, etraplarda, şäherlerde bolsa durmuş maksatly desgalary yzygiderli gurmak meseleleriniň üns merkezinde saklanylmalydygyna aýratyn ünsi çekdi. 

Demirgazyk — Günorta ugry boýunça ýük daşalýan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýolunyň ulanmaga berilmegi bilen, Ýakyn Gündogaryň, Günorta we Günorta — Gündogar Aziýa ýurtlaryna eksport edilýän harytlaryň möçberini artdyrmak üçin ähli tagallalary etmelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Ýurdumyzyň depginli durmuş-ykdysady ösüşini we ählumumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän sebitleýin hem-de halkara hyzmatdaşlygyny ýola goýmak ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň esasy ileri tutýan ugurlarynyň birine öwrüldi. 

Golaýda paýtagtymyzda altynjy Hazar sammitiniň geçirilmegi hem bu ugurdaky işleriň öňe ilerlemeginde ähmiýeti örän ýokarydyr. Mälim bolşy ýaly, sammitde dünýäniň ulag-logistika hyzmatlary bazaryny ösdürmegiň, Hazar deňzinde ykdysady hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Şunda ýurdumyzyň ulag syýasaty Merkezi Aziýa bilen Ýewropany, Hazar, Gara deňiz we Baltika sebitlerini, Orta we Ýakyn Gündogary, Günorta we Günorta — Gündogar Aziýany baglanyşdyrýan ykdysady taýdan bähbitli yklym geçelgelerini döretmäge gönükdirilendir. Şeýlelikde, häzirki zamanyň Beýik Ýüpek ýolunyň söwda ugurlarynyň çatrygynda möhüm halka bolmagyna gönükdirilen Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz portuna aýratyn orun berilýär. Munuň özi ulag hyzmatlarynyň dünýä bazarynda Türkmenistanyň eýeleýän ornuny öňe ilerletmäge mümkinçilik berýär. Üstünlikli durmuşa geçirilýän ägirt uly özgertmeler syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde ýurtda döwrüň talabyna laýyk gelýän köp şahaly ulag düzüminiň emele getirilmegi sebitde we Ýewraziýa giňişliginde netijeli ykdysady hyzmatdaşlygyň geriminiň giňemegine, ösmegine mümkinçilikleri has-da artdyrýar. 

Belent maksatlar nazarlanyp amala aşyrylýan durmuş-ykdysady özgertmeler Türkmenistanyň çalt depginler bilen ösmeginiň aýdyň nyşany bolup, onuň çäklerinde türkmen topragynyň ähli künjeklerinde ykdysady kuwwatyň ýokarlanmagynda möhüm ähmiýeti bolan ägirt uly gurluşyklar güýçli depginlerde alnyp barylýar. Bu ulgamdaky ýagdaý köp babatda işçi güýçleriniň artmagyny, olaryň mukdaryny we hilini, öndüriji güýçleriň ylmy-tehniki ösüş derejesini, jemgyýetiň medeni we ruhy ösüşini kesgitleýär. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe üstünlikli amala aşyrylýan beýik işler eziz Watanymyzyň pajarlap ösmegine mynasyp goşant goşýan, döwletimiziň beýik geljeginiň we bagtyýar durmuşynyň hatyrasyna döredýän we gurýan mähriban halkymyzyň durmuşynda uly öňegidişlikleri döredýär. Bitirilýän beýik işler mazmuny we ähmiýeti jähetden bitewülikde halkymyzy ruhy täzelenişe, kämillige we bagtyýarlyga, abadançylyga tarap barýan röwşen ýola gönükdirýär. 

Oguljamal GELDYMUHAMMEDOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň Dünýä ykdysadyýeti kafedrasynyň professory, ykdysady ylymlaryň doktory.

Garaşsyz Watanymyzyň ykdysadyýetini ösdürmek, senagatyň gaýtadan işleýän pudagyny kämilleşdirmek ugrunda alnyp barylýan işler özüniň oňyn netijelerini berýär. Munuň şeýledigine welaýatymyzda Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen, 2010-njy ýylda ulanylmaga berlen Daşoguz pagta egriji fabriginiň häzirki wagtda alyp barýan işleriniň netijesinde-de aýdyň göz ýetirmek bolýar. Hormatly Prezidentimiz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe güneşli Diýarymyzda ýetişdirilýän oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän senagaty ösdürmek barada yzygiderli alada edýär, bu ugurda degişli tabşyryklary berýär. Her bir ykdysady düzümiň kämilleşmegi, ösmegi üçin çig mal esasy serişde bolup durýar. Şeýlelikde, fabrik üçin esasy çig mal ýurdumyzda öndürilýän pagtadyr. Fabrikde pagta süýüminden edilýän ýüplük Türkmenistanyň dokma senagatynda giňden peýdalanylýar hem-de dünýä bazaryna eksport edilýär. Şonuň netijesinde bolsa ýurduň ykdysadyýetine uly girdeji getirýär.

 Bu ýerde öndürilýän ýüplükler ýokary hilliligi, ekologik taýdan arassalygy bilen tapawutlanýar. Pagta egriji fabrikde döwrebap, ýokary öndürijilikli enjamlar ornaşdyrylandyr. Şeýle enjamlaryň göwnejaý işledilmegi netijesinde, fabrigiň zähmet topary önüm öndürmek baradaky aýlyk, çärýeklik, ýyllyk meýilnamalaryny yzygiderli ýerine ýetirýär. Munuň şeýledigini «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň geçen 6 aýynyň netijeleri hem görkezýär. Şonda bellenilen meýilnama 100,2 göterim ýerine ýetirilipdir.  

Işleriň ýokary depginde, göwnejaý alnyp barylmagynda bu ýerde zähmet çekýän işçi-hünärmenleriň aýratyn goşantlary bar. Olardan Kunduz Sabirowa, Şemşat Çaryýewa, Nurulla Abdykerimow, Gülnabat Sopyýewa, Maýagözel Annageldiýewa dagyny agzamak bolar. Bu ýerde zähmet çekýän işgärleriň aglaba bölegini aýal-gyzlar düzýär.  

Pagta egriji fabrigiň hünärmeni, TKA-nyň ilkinji guramasynyň başlygy Mähri Durdyýewa bilen söhbetdeş bolanymyzda, ol häzirki wagtda bu ýerde dürli ölçegli ýüplükleriň öndürilýändigini, olara diňe öz ýurdumyzda däl, eýsem daşary döwletlerde hem uly isleg bildirilýändigini buýsanç bilen belledi: 

— Fabrigimizde öndürilýän ýüplükler Türkiýe, Birleşen Arap Emirlikleri, Gyrgyzystan, Hindistan, Azerbaýjan, Pakistan ýaly döwletlere eksport edilýär. Häzirki wagtda pagta egriji fabrigimizde işçi-hünärmenleriň 500-den gowragy zähmet çekýär. Olar iş egin-eşikleri we gorag serişdeleri bilen üpjün edilýär. Bu ýerde işçileriň göwnejaý dynç almagy we naharlanmagy üçin ähli mümkinçilikler bar. Fabrikde 150 orunlyk naharhana bolup, onda işgärlere fabrigiň hasabyna wagtly-wagtynda çaý-nahar berilýär.  

Fabrikde öndürilýän önümler ýurdumyzda we daşary ýurtlarda geçirilýän bäsleşiklerde, sergilerde ýokary bahalara mynasyp bolýar. Fabrigimiziň işçi-hünärmenleri özleriniň şeýle ýokary iş depginlerini dowam etdirmek bilen, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramyna mynasyp sowgatly barmagy maksat edinýärler. Munuň özi olara ýene-de täze üstünlikleriň hemra boljakdygyna ynamy döredýär. 

Raziýa GAÝYPJANOWA,

«Daşoguz habarlary»