Habarlar
Döwletli ilden ýol geçer

Bagtyýarlyk döwrümizde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýol-ulag geçelgelerini gurmak baradaky il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli beýik işler ýyl-ýyldan rowaçlyklara beslenýär. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly ýylynda amala aşyrylan beýik işleriň biri-de Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanylmaga berilmegidir. Bu taryhy waka bagtyýar halkymyzda uly buýsanç duýgusyny döretdi.

Milli Liderimiz il-ulsumyzyň gadymyýetden köňlüne kök uran ynamy bolan «ýol» diýen mukaddesligiň gurulmagyna we onuň halkymyzyň eşretli durmuşyna eriş-argaç bolup goşulmagyna aýratyn ähmiýet berýär. Şu nukdaýnazardan seredenimizde, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoly gurluşy, amatlylygy, wagt taýdan gysgalygy, durmuş hyzmaty taýdan üpjünçiligi boýunça-da uly ähmiýete eýedir. Bu halkara ýolunyň gurlup, ulanmaga berlen Aşgabat — Tejen böleginiň ugrundaky binalardyr desgalary, tehniki enjamlary we serişdeleri ýakyndan synlan ýa-da bu ýoly öz ulagy bilen geçen her bir ynsan ýoluň döwrebaplygyna anyk göz ýetirýär.

Ýoluň gyrasynda bina edilen «Kerwensaraý» söwda merkeziniň bir özi-de, ýolagçylaryň medeniýetli dynç almaklary üçin göz öňünde tutulan ajaýyp mümkinçilikdir. Şeýle-de bu ýoluň ugrundaky dürli tehniki hyzmatlar sürüjileriň barjak menziline bökdençsiz ýetmekleri üçin amatly şertleri döredýär. Ulag üçin ähli gerekli ätiýaçlyk şaýlaryny bu ýerdäki dükanlardan tapmak mümkindir.

Bir zady aýratyn bellemek gerek, ol hem ýoluň ugrunda döwrebap elektron töleg terminallarynyň, wideogözegçilik enjamlarynyň, tizlik ölçeýjileriň, aragatnaşyk nokatlarynyň, Gün batareýaly yşyklandyryş sütünleriniň oturdylmagydyr. Gün batareýaly yşyklandyryş sütünleriniň ulanylmagy, Gün energiýasyndan peýdalanmagyň häzirki zaman ylmy usullarynyň ýurdumyzda giňden ornaşdyrylýandygyna aýdyň şaýatlyk edýär. Yşyklandyryşyň bu tygşytly we döwrebap usuly ýoluň doly yşyklandyrylmagyny üpjün etmek bilen birlikde, ol energiýa çeşmesiniň arzan hem-de yzygiderli akymyny emele getirýär. Ulaglaryň islendik görnüşi üçin hyzmat etmäge ukyply ýangyç guýujy beketlerde işler awtomatlaşdyrylan usulda alnyp barylýar.

Ýurdumyzda şeýle döwrebap ýollary gurduryp, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň täze giňişliklerine ýol açýan Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun, il-ýurt bähbitli işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Merjen POSYKOWA,

Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynyň prokurorynyň tälim alyjy kömekçisi.

16.12.2021
Ösüşlere beslenýän pudak

Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň esasy sütünleriniň biri elektrik energetikasy pudagy hasaplanýar. Önümçilige ekologiýa taýdan arassa serişdeleriň we energiýany tygşytlaýan tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde ýurdumyzda elektrik energiýa bilen üpjünçilik meselesi oňyn çözülýär.

Energetika pudagy halk hojalygynyň çalt depginler bilen ösýän pudagydyr. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen 2018-nji ýylda «Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» kabul edildi. Döwlet maksatnamasynyň esasy wezipesi Türkmenistanyň ykdysadyýetini durnukly ösdürmek üçin energetika pudagynyň mümkinçilikleriniň we tebigy energetiki serişdeleriň ýokary derejede netijeli peýdalanylmagyny üpjün etmekden, Türkmenistanyň ýangyç balansynda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň paýyny artdyrmakdan, energetiki serişdeleriň peýdalanyş ýagdaýlarynda ilatyň saglygyna we ýaşaýyş-durmuşyna hem-de daşky gurşawa howpsuzlygyny üpjün etmekden ybaratdyr.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda energetika pudagynyň taryhynda düýpli öňegidişlikler gazanyldy. Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermeginde oktýabr aýynda ýurdumyzda iri energetika taslamasy bolan Ahal — Balkan ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisi ulanylmaga berildi. Bu elektrik geçirijini çekmek boýunça işler ýurdumyzyň energogurluşykçylarynyň güýji bilen amala aşyryldy. Munuň özi her hili howa şertlerinde ýurdumyzyň ähli sebitleriniň elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün edilmegine ýardam berer. Ýurdumyzyň iki welaýatyny baglanyşdyran ýokary woltly täze elektrik geçiriji içerki sarp edijileriň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmak bilen birlikde, daşary ýurtlara eksporta ugradylýan elektrik energiýanyň mukdaryny artdyrmak üçin hem tehniki mümkinçilikleri döreder.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň bir bitewi energoulgamyny döretmek boýunça uly tagallalar edilýär. Taslamanyň çäklerinde Balkan — Daşoguz we Ahal — Mary ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijiler we elektrik stansiýalar toplumy gurlar.

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmak, milli ykdysadyýetimizi düýpli özgertmek we çalt depginler bilen ösdürmek boýunça taýsyz tagallalary edýän milli Liderimiziň jany sag, belent başy aman bolsun, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli tutumly işleri elmydama rowaçlyklara beslensin!

Göwher GELDIÝEWA,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň talyby.

16.12.2021
Şanly ýyldaky şowly gadamlar

Gymmatly baýlygymyz bolan tebigy gazyň öndürilişini artdyrmak arkaly ýurdumyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşmak «Türkmengaz» döwlet konserniniň «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň agzybir we başarjaň işgärleriniň baş maksadydyr. Baýlyk çykaryjylaryň bitirýän öwgä mynasyp işleri hakynda olaryň hünär baýramçylygynyň uly dabara bilen toýlanýan gününde söhbet açmak has-da ýakymlydyr.

Müdirligiň türkmeniň kalby deýin giň sährasynda ýerleşýän köp sanly gaz känlerinde işler üznüksiz dowam etdirilýär. Edermen gazçylar üstümizdäki şanly ýylda dünýä ýylylyk we ýagtylyk paýlaýan, ösüşlere binýat bolýan «mawy ýangyjyň» öndürilýän möçberlerini has artdyrýarlar. Has takygy, tebigy gazyň 11 milliard 293,3 million kub metrden gowragy öndürilip, şu ýylyň on bir aýlyk meýilnamasy 134 göterimden gowrak berjaý edildi. Şol bir wagtyň özünde gaz kondensatynyň 42,6 müň tonna golaýy öndürilip, bu baradaky meýilnama hem üstünlikli ýerine ýetirildi.

— Şu ýylyň başynda diňe bir biziň müdirligimiziň işgärleri üçin däl, eýsem, tutuş konsernimiz üçin hem taryhy waka bolup geçdi. Hormatly Prezidentimiz 15-nji ýanwarda «Malaý» gaz gysyjy desgasynyň ulanylmaga berilmegi mynasybetli guralan dabara gatnaşdy we bu häzirki zaman desgasynyň işine ak pata berdi. Ulanylmaga berlen ilkinji gününden döwrebap desgada işler sazlaşykly guralýar. Bu bolsa, öz gezeginde, sarp edijilere, ilkinji nobatda bolsa, Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisine iberilýän harytlyk önümiň möçberlerini düýpli artdyrmaga mümkinçilik berdi. Gaz çykaryjylarymyzyň ýokary netijeli zähmet çekmekleri, bagtyýar durmuşda ýaşamaklary ugrunda yzygiderli alada edýän Gahryman Arkadagymyza bimöçber sagbolsun aýdýarys — diýip, müdirligiň kärdeşler arkalaşygy guramasynyň başlygy Serdar Kurbankulyýew gürrüň berýär.

Söhbetdeşimiz ýyllyk kuwwatlylygy 30 milliard kub metr tebigy gaza barabar bolan desgada ýokary hünärli işgärler üçin täze iş orunlarynyň köp sanlysynyň döredilendigini, olaryň örän amatly şertlerde gaýratly zähmet çekýändiklerini aýdyp sözüniň üstüni ýetirdi. Halal we netijeli işleseň, döwletimiz gadyryňy bilýär, sylagyňy ýetirýär. Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň öň ýanynda, hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, müdirligiň işgärleriniň birnäçesi döwlet sylaglaryna mynasyp boldy. Olardan müdirligiň Guýulary düýpli we ýerasty bejeriş böleginiň burawlaýjysy Aşyrnepes Ballyýew «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna» atly ýubileý medaly, Gazy çykarmak we ugratmak boýunça Kükürtli liniýa önümçilik böleginiň operatory Meretglyç Annaklyçew, şol bölegiň Önümçilik dispetçer gullugynyň maşinisti Nurýagdy Jumaýew, ulaglar kärhanasynyň sürüjisi Hudaýberdi Begow bolsa «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly bilen sylaglandylar.

Şanly ýyly zähmet üstünliklerine besleýän gaz çykaryjylar ýetilen sepgitler bilen kanagatlanman, ýene ynamly öňe gitmek ugrunda yhlasly işleýärler. Munuň üçin guýularyň önüm berijiligini artdyrmaga, täze meýdançalary senagat taýdan özleşdirmäge gönükdirilen işler utgaşykly we ýokary depginde alnyp barylýar. Golaýda müdirligiň düzümindäki gaz känleriniň sanawyna «Agarguýy» gaz käni hem goşuldy. Hereketsiz duran guýularyň 40-sy abatlaýjylaryň tagallalary bilen gaýtadan önüm berip ugrady.

Mämmetgylyç KÜTIÝEW,

žurnalist. Surata düşüren Merdan ORAZOW.

14.12.2021
Ykdysadyýetiň binýatlyk pudagy

Garaşsyzlyk ýyllarynda türkmen topragynyň uly baýlygy bolan nebitdir gazyň gazylyp alnyşyny artdyrmak, olary amatly şertlerde içerki we daşarky bazarlarda ýerlemek ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. Bu babatda hormatly Prezidentimiz pudagyň kärhanalarynyň öňünde jogapkärli wezipeleri kesgitledi. Şeýle möhüm işe pudagyň welaýatymyzdaky edara-kärhanalarynyň işgärleri hem netijeli gatnaşýarlar.

Kärine ussatlaryň bitirýän işleri hakynda olaryň hünär baýramynyň bellenilýän döwründe söhbet açmak has-da ýakymlydyr. Halkymyz bahasyz baýlygymyz bolan nebitdir gazymyzy sowulmajak ýazymyza, eşretli ýaşaýşyň çeşmesine deňeýär. Bu düşünjede ulaltma ýa-da hakykatdan daş düşme ýokdur. Ojaklarymyzyň alawly, durmuşymyzyň gözel bolmagynda ýylylygyň we ýagtylygyň çeşmesi bolan nebit we tebigy gaz möhüm hyzmaty ýerine ýetirýär. Bu baýlyklaryň ýataklaryny agtaryp tapmak, täze meýdançalary senagat taýdan özleşdirmek arkaly önümleri sarp edijilere ýetirmek, çig mallary çuňňur gaýtadan işlemegiň hasabyna bazar bäsleşiginde geçginli önümleri öndürmek işleri utgaşykly we netijeli alnyp barylýar. Bu babatda «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň «Lebapnebitgazgözleg» ekspedisiýasynyň başarjaň işgärleri ýokary ruhubelentlik we maksada okgunlylyk görkezýärler. Olar tarapyndan çuňluk burawlamakda guwandyryjy netijeler gazanylýar. Ene ýeriň çuňluklaryndan tebigy gazyň we nebitiň täze gorlarynyň üstüniň açylmagy bolsa olaryň zähmetleriniň ýerine düşýändiginden habar berýär. Şanly ýylyň geçen döwründe olar tarapyndan Uzynada, Agarguýy meýdançalarynda guýularyň birnäçesi burawlanyp, gymmatly çig malyň senagat akymlary alyndy. Bu üstünlikde buraw desgasynyň başlygy Halmyrat Rozyýew, buraw ussalary Yslam Soltanow, Myrat Joraýew, Işanguly Mämmetkulyýew, Döwlet Babakulyýew, meýdan geology Penji Abdyllaýew ýaly başarjaň adamlaryň uly zähmet paýy bar.

Hormatly Prezidentimiziň tebigy gazyň gazylyp alynýan we daşary ýurtlara ugradylýan möçberini artdyrmaga gönükdirilen maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Munuň üçin möhüm taslamalar amala aşyrylýar. Şeýle çemeleşme pudagyň önümçilik kuwwatyny artdyrmaga goşmaça mümkinçilikleri açýar. Oňa şu ýylyň başynda döwlet Baştutanymyzyň ak pata bermegi bilen «Malaý» gaz käninde ulanylmaga berlen häzirkizaman gaz gysyjy desgany mysal görkezmek bolar. Ýyllyk kuwwatlylygy 30 milliard kub metre barabar bolan desga tebigy gazyň gazylyp alnyşyny düýpli artdyrmaga berk esas döretdi. Bu känden alynýan önümiň aglaba bölegi bolsa baglaşylan şertnama laýyklykda Hytaý döwletine akdyrylýar. «Türkmengaz» döwlet konserniniň «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň işgärleri bu işde yhlaslylyk we tutanýerlilik görkezýärler. Olar tarapyndan ýylyň geçen on bir aýynda «mawy ýangyjyň» 11 milliard 293,5 müň kub metri gazylyp alyndy. Munuň özi ýyllyk meýilnamanyň möhletinden ep-esli öň abraý bilen berjaý edilendiginden habar berýär. Müdirlik boýunça hasabat döwründe gaz kondensatynyň 42566 tonnasy öndürilip, bu baradaky meýilnama hem ýerine ýetirildi. Edermen gazçylarymyz şanly ýyly şowly jemlemek, zerur önümleriň öndürilişiniň depginlerini ýokarlandyrmak ugrunda barha gaýrata galýarlar. Olaryň tagallalarynyň ýerine düşjekdigine şek-şübhe bolup bilmez. Sebäbi baýlyk çykaryjylar belent maksatlara gulluk edýärler. Ol bolsa ata Watanyň baýlygyna baýlyk goşmak bilen baglanyşyklydyr.

Seýdiniň nebiti gaýtadan işleýän zawodynyň başarjaň işgärleri hem «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny zähmet ýeňişlerine beslemegi maksat edinip, gujur-gaýratly zähmet çekýärler. Olar tarapyndan ýylyň geçen döwründe çig malyň 464,5 müň tonnadan gowragy gaýtadan işlenilip, ondan benziniň 202,7 müň tonnadan gowragy, dizel ýangyjynyň 123,4 müň tonnadan gowragy öndürilip, degişli meýilnamalar artygy bilen berjaý edildi.

Öndürilýän harytlyk nebit önümleriniň eksport edilýän ugurlary hem barha artýar. Üstümizdäki ýylda oňa Russiýa Federasiýasy, Özbegistan, Täjigistan Respublikalary hem goşuldy. Daşary ýurtlular kärhanada öndürilýän dizel ýangyjyna hyrydar çykýarlar. Agyr wakuum gazoýly bolsa Ýewropa döwletlerinde üstünlikli ýerlenilýär. Bu guwandyryjy ýagdaý kärhananyň önümleriniň hiliniň ýokarydygyndan habar berýär. Şeýle oňyn görkezijiler bolsa hormatly Prezidentimiziň pudagyň kuwwatlyklaryny artdyrmaga, önümçilikleri döwrebaplaşdyrmaga yzygiderli üns bermegi netijesinde mümkin boldy.

Aýlary-günleri bagtyýarlyga beslenýän ata Watanymyzda toýlar-toýa ulaşýar. Bu baýram gününde ýurdumyzyň ykdysadyýetinde binýatlyk hyzmaty ýerine ýetirýän möhüm pudagyň başarjaň we ruhubelent işgärleriniň adyna hoşallyk sözleri aýdylýar. Biz hem aýdylýan gutlaglara goşulýarys hem-de baýlyk bolçulygyny döredýän adamlara mundan beýläk-de üstünlikleriň hemra bolmagyny arzuw edýäris.

Mämmet GYLYJOW.

14.12.2021
Ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleri we mümkinçilikleri

Düýn Halkara Bitaraplyk gününe bagyşlanyp, paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň halkara wirtual sergisi açyldy. Onuň maksady ýurdumyzyň senagat we önümçilik mümkinçiliklerini açyp görkezmekden, maýadarlary çekmekden, içerki hem-de daşarky söwdada hyzmatdaşlaryň ornuny giňeltmekden ybaratdyr. Serginiň açylyş dabarasyna gatnaşyjylaryň käbiriniň çykyşlaryny okyjylara ýetirýäris.

Atageldi HALJANOW,
Birleşen Milletler Guramasynyň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky Türkmenistanyň hemişelik wekili:

— Dünýäde hoşniýetli, oňyn Bitaraplyk syýasatyny ýöredýän Türkmenistana gyzyklanmalaryň barha artýan döwründe sanly ulgamyň mümkinçilikleri esasynda şeýle wirtual sergileriň guralmagynyň ähmiýeti uludyr. Ol mukaddes Garaşsyzlygymyzyň, oňyn Bitaraplyk syýasatymyzyň miwelerini giňişleýin beýan edýär. Şu günler ýurdumyzda baýramçylyk çärelerine gatnaşýan Türkmenistanyň diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary hem serginiň işi bilen tanyşdylar.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyzda we daşary ýurtlarda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk syýasatyny wagyz etmäge bagyşlap guralýan ähli dabaralar, sergidir forumlar aýratyn many-mazmuna eýe bolýar. Şu ýyl döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen, halkara gatnaşyklarda-da birnäçe şanly wakalara şaýat bolduk. Parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watanynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy, hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti ýokary derejede geçirildi. Dünýäde uly seslenme tapan wakalaryň hatarynda milli Liderimiziň sanly ulgam arkaly gatnaşan BMG-niň durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahaty, BMG-niň senagat meseleleri boýunça forumy, YHG-nyň 14-nji sammiti, Türki dilli döwletleriň guramasynyň döwlet Baştutanlarynyň maslahaty, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisi, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ylym we tehnologiýalar boýunça sammiti, Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara forumy bar. Hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde çykyş edip, öňe süren başlangyçlary giň goldawa eýe bolýar. Döwlet Baştutanymyz garaýyşlarymyzyň we öňde goýýan maksatlarymyzyň BMG-niň, şeýle-de hyzmatdaş ýurtlarymyzyň, beýleki ýurtlaryň hem bähbidine laýyk gelýändigini nygtaýar. Ýurdumyz Bitaraplyk hukuk derejesinden gelip çykýan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirip, BMG-niň halkara düzümleri bilen gatnaşyklary özara düşünişmegiň esasynda alyp barýar.

Begmyrat ALAKBAÝEW,
Türkmenistanyň maliýe we ykdysadyýet ministriniň orunbasary:

— Maliýe-ykdysadyýet toplumynyň beýleki düzümleri bilen birlikde, ministrligimiz hem wirtual sergä gatnaşýar. Onda ýurdumyzyň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde gazananlary, durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalarydyr özgertmeler hakynda gürrüň berilýär. Sergide Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň syýasy hukuk derejesine esaslanyp amala aşyrýan halkara ähmiýetli başlangyçlarynyň hem-de durmuş-ykdysady özgertmeleriniň netijeleri aýdyň görünýär. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, türkmen Bitaraplygy diýlende, diňe bir biziň halkymyzyň däl, eýsem, sebitde, şeýle hem dünýäde adamzadyň bähbidini nazara alýan başlangyçlar, durmuşa geçirilýän işler göz öňüne gelýär.

Wirtual gözden geçirilişe gatnaşýanlaryň 50-den gowragynyň diwarlyklarynda önümlerdir hyzmatlar barada giňişleýin maglumatlar ýerleşdirilipdir. Ol diňe bir ildeşlerimizde däl, eýsem, daşary ýurtlularda hem uly gyzyklanma döredýär. Wirtual serginiň açylyş dabarasyna Dubaýda dowam edýän «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisindäki türkmen pawilýonyndan Birleşen Arap Emirlikleriniň wekilleriniň wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşmagy has-da täsirli boldy.

Serginiň işe başlamagy ýetip gelýän halkara baýramçylygymyza mynasyp sowgatdyr. Onuň işinde üstünlikleri arzuw edýäris.

Mergen ORAZOW,
Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministriniň orunbasary:

— Wirtual sergide ministrligimiziň diwarlygyna hemmelere: «Hoş geldiňiz!» diýýäris. Onda Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi boýunça öňdebaryjy kärhanalar — sement zawodlary, «Türkmenaýnaönümleri» kärhanasy, «Türkmendemirönümleri» döwlet kärhanasy, «Türkmendemirbetonönümleri» döwlet kärhanasy, kän müdirlikleri, «Türkmenmermer» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti, Ýaşlyk keramzit zawody, «Nebitmaş» kärhanasy we beýlekiler hakynda maglumat berilýär. Bu kärhanalarda her ýylda önümçilik kuwwatyny artdyrmak üçin ösüş meýilnamalary işlenip taýýarlanýar. Öňde goýlan wezipeleri amala aşyrmak üçin önümleriň täze görnüşlerine bolan islegler öwrenilip, innowasiýalar önümçilige ornaşdyrylýar.

Häzirki zaman tehnologik enjamlary bilen enjamlaşdyrylan zawodlaryň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi netijesinde milli senagatyň ösüşiniň has-da depginli bolmagy üpjün edilýär. Şeýle hem täze iş orunlary döredilýär.

Şeýle nusgalyk işleriň başynda duran döwlet Baştutanymyzy ählumumy parahatçylygy, durnukly ösüşi we howpsuzlygy berkitmekde netijeli gural bolan baky Bitaraplygymyzyň 26 ýyllygy, Halkara Bitaraplyk güni bilen gutlaýarys. Milli Liderimiziň jany sag, ömri uzak, beýik işleri hemişe rowaç bolsun!

Ýazga geçiren Rahmanberdi GÖKLEŇOW.

«Türkmenistan».

14.12.2021
Maksatly menzilleri nazarlap

Şu gün — Nebitgaz senagaty we geologiýa işgärleriniň güni

Bu — durmuş hakykaty: Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Diýarymyz günsaýyn gülläp ösýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde ata Watanymyzyň halk hojalygynyň ähli pudagy ösüşli menzillere beslenýär. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň esasy sütünleriniň biri bolan nebitgaz senagaty we geologiýa pudagy hem uly özgerişlere eýe bolýar. Bu pudakda ýangyç çig mal serişdelerini gözlemek, çykarmak we gaýtadan işlemek, dünýäniň hil ülňülerine laýyk gelýän täze desgalary gurmak, öndürilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmak hem-de görnüşlerini köpeltmek üçin täze önümçilikleri döretmek boýunça uly möçberli işler durmuşa geçirilýär.

Welaýatymyzdaky nebitgaza baý ýataklarda iş alyp barýan «Türkmennebit» döwlet konserniniň nebitçileri hem «gara altynyň» çykarylyşyny artdyrmaga gönükdirilen netijeli geologiýa-tehniki çäreleri durmuşa geçirmekde yhlaslylyk görkezýärler. Olar öz öňlerinde maksat edilip goýlan belent wezipäniň amala aşyrylmagy üçin nebitgaz gözleg işleriniň täze ugurlaryny özleşdirmekde, ýangyç çig mal gorlaryna baý ýataklarda gazuw-agtaryş işlerini geçirmekde, guýulary burawlamakda, abatlamakda täze, döwrebap tehnikalardan, sanly tehnologiýalardan ygtybarly peýdalanýarlar. Guýularda dürli tehniki, tehnologiki çäreleriň, öňüni alyş we düýpli abatlaýyş işleriniň geçirilmeginiň netijesinde ýerasty gatlaklaryň önüm berijiligi has-da ýokarlanýar.

Ýurdumyzda nebitiň çykarylyşyny artdyrmak geljekde Balkanýaka we Gögerendag — Ekerem sebitlerinde gury ýerdäki ýataklarda çuň ýerleşen gatlaklaryň, şeýle hem Hazarýaka sebitinde golaýda ýüze çykarylan, nebitgaz toplanan zolaklaryň özleşdirilmegi bilen berk baglanyşdyrylýar. Öňden özleşdirilip gelinýän ýataklarda nebitgaz känlerini abadanlaşdyrmak, «Türkmennebit» döwlet konserniniň nebit känleriniň amatlyklaryny ösdürmek ulgamynda Körpeje ýatagynda gaz gysyjy bekedi gurmak göz öňünde tutulýar. Konserniň geologiýa-gözleg işinde gözleg-burawlaýyş işleri üçin täze çäkleri ýüze çykarmak we taýýarlamak maksady bilen, seýsmik gözleg we geologiýa-gözleg işlerinde öňdebaryjy tehnologiýalary peýdalanmak arkaly Günbatar Çeleken ýatagynyň meýdançalarynda, şol sanda Ogurjaly adasynda, deňiz ýalpaklygyndaky Demirgazyk Goturdepe ýatagynyň meýdançalarynda, Gyzylgum gaz ýatagynyň deňiz we kenar, Gögerendag nebitgaz zolagynyň kenar böleginde, Merkezi Garagumdaky Mydar — Sansyz nebitgaz zolagynda, şeýle hem ýurdumyzyň gündogar çäginde, şol sanda Astanababa we Çalgerişbaba meýdançalarynda birnäçe taslamalary durmuşa geçirmek bellenilýär. Seýsmik gözleg we geologiýa-gözleg ulgamynda taslamalaryň durmuşa geçirilmegi geljekde uglewodorodlary çykarmakda, aýratyn hem nebit çykarmak boýunça mümkinçilikleri düýpli giňeltmäge mümkinçilik berer.

Ýerasty tebigy serişdelere baý ýurtlaryň biri bolan ata Watanymyzyň nebitgaz senagaty barada söhbet açylanda, Türkmenbaşy şäherindäki nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy barada gürrüň etmezlik mümkin däl. Mälim bolşy ýaly, bu zawodlar toplumynda öndürilýän nebit önümlerine dünýä bazarynda uly isleg bildirilýär. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde bu ýerde özara baglanyşykly tehnologik enjamlary ulanmagyň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmak, şeýle hem daşky gurşaw üçin howpsuzlyk talaplaryna laýyk gelýän täze, ýokary önümçilikleri döretmek boýunça işler dowam etdirilýär. Geljekde zawodlar toplumynda sintetik ýaglaryň täze görnüşleriniň önümçiligini guramak maksady bilen, binýatlyk ýaglaryň bar bolan önümçiligini kämilleşdirmek, saýlanyp alynýan katalitik izodeparafinizasiýa prosesini ornaşdyrmak, haýal kokslaýjy enjamy we gudrony asfaltdan arassalaýjy blogy öz içine alýan toplumy ulanmaga bermek maksat edinilýär. Dizel ýangyjyny wodorod bilen arassalamak boýunça enjamlaryň gurulmagy meýilleşdirilýär. Şeýle hem nebiti gaýtadan işlemegiň galyndylarynyň katalitik krekingi enjamlar toplumynyň gurluşygy göz öňünde tutulýar. Bu desgalaryň işe girizilmegi çig nebiti ýokary hilli nebit önümlerine gaýtadan işlemegiň çuňlugyny ýokarlandyrmakda we degişlilikde olaryň öndürilýän möçberlerini artdyrmaga şertleri döreder.

Arkadag Prezidentimiz tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orunda durýan ýurdumyzyň ägirt uly energiýa mümkinçiliklerini halkymyzyň hem-de bütin adamzadyň bähbidine netijeli peýdalanmak ugrunda ummasyz işleri durmuşa geçirýär. Türkmen «mawy ýangyjyny» dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek milli Liderimiziň ýangyç-energetika syýasatynyň esasy maksatlarynyň biridir. Bu ugurda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe uly möçberli işler durmuşa geçirildi we geçirilýär. Bu gün ýurdumyzyň gaz geçiriji infrastrukturasynyň ösen derejelere ýetendigini bütin dünýä görýär. Gahryman Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde gurlup, «asyryň gurluşygy» adyna eýe bolan «Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý» gaz geçirijisiniň özem muňa aýdyň mysaldyr. Asyryň iri taslamalarynyň ýene biri bolan «Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan» gaz geçirijisiniň gurluşygy üstünlikli dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, türkmen tebigy gazynyň täze energetika köprüsi Günorta Aziýanyň uly ýurtlaryna ony uzak möhletleýin ibermegi üpjün edip, tutuş sebitiň durmuş-ykdysady ösüşine kuwwatly itergi berer. Sebitde işewür hyzmatdaşlygy, parahatçylygy hem-de durnukly ösüşi pugtalandyrar.

«Ýurdumyzyň nebitgaz toplumy ykdysady garaşsyzlygymyzy berkitmegiň, halkyň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmagyň, kuwwatly, köpugurly önümçilik pudaklaryny döretmegiň esasy binýady bolup durýar» diýip, Arkadag Prezidentimiz nygtaýar. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu aýdyň hakykata anyk göz ýetirýän ýurdumyzyň «gara altyn», «mawy ýangyç» ussatlary, geologlary maksatly menzillerde röwşen geljege tarap ynamly gadam urýarlar. Aýdylyşy ýaly, maksatly menziller bolsa myrada gowşurýar. Goý, şol menzillerde bütin adamzat bähbitli taryhy tutumlara badalga berip, halkymyzy ösüşlerden ösüşlere alyp barýan Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolup, maksatlary myrat tapsyn!

Toýmämmet REJEBOW,

«Balkan».

14.12.2021
Ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleri we mümkinçilikleri

Düýn Halkara Bitaraplyk gününe bagyşlanyp, paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň halkara wirtual sergisi açyldy. Onuň maksady ýurdumyzyň senagat we önümçilik mümkinçiliklerini açyp görkezmekden, maýadarlary çekmekden, içerki hem-de daşarky söwdada hyzmatdaşlaryň ornuny giňeltmekden ybaratdyr. Serginiň açylyş dabarasyna gatnaşyjylaryň käbiriniň çykyşlaryny okyjylara ýetirýäris.

Atageldi HALJANOW,
Birleşen Milletler Guramasynyň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky Türkmenistanyň hemişelik wekili:

— Dünýäde hoşniýetli, oňyn Bitaraplyk syýasatyny ýöredýän Türkmenistana gyzyklanmalaryň barha artýan döwründe sanly ulgamyň mümkinçilikleri esasynda şeýle wirtual sergileriň guralmagynyň ähmiýeti uludyr. Ol mukaddes Garaşsyzlygymyzyň, oňyn Bitaraplyk syýasatymyzyň miwelerini giňişleýin beýan edýär. Şu günler ýurdumyzda baýramçylyk çärelerine gatnaşýan Türkmenistanyň diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary hem serginiň işi bilen tanyşdylar.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyzda we daşary ýurtlarda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk syýasatyny wagyz etmäge bagyşlap guralýan ähli dabaralar, sergidir forumlar aýratyn many-mazmuna eýe bolýar. Şu ýyl döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen, halkara gatnaşyklarda-da birnäçe şanly wakalara şaýat bolduk. Parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watanynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy, hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti ýokary derejede geçirildi. Dünýäde uly seslenme tapan wakalaryň hatarynda milli Liderimiziň sanly ulgam arkaly gatnaşan BMG-niň durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahaty, BMG-niň senagat meseleleri boýunça forumy, YHG-nyň 14-nji sammiti, Türki dilli döwletleriň guramasynyň döwlet Baştutanlarynyň maslahaty, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisi, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ylym we tehnologiýalar boýunça sammiti, Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara forumy bar. Hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde çykyş edip, öňe süren başlangyçlary giň goldawa eýe bolýar. Döwlet Baştutanymyz garaýyşlarymyzyň we öňde goýýan maksatlarymyzyň BMG-niň, şeýle-de hyzmatdaş ýurtlarymyzyň, beýleki ýurtlaryň hem bähbidine laýyk gelýändigini nygtaýar. Ýurdumyz Bitaraplyk hukuk derejesinden gelip çykýan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirip, BMG-niň halkara düzümleri bilen gatnaşyklary özara düşünişmegiň esasynda alyp barýar.

Begmyrat ALAKBAÝEW,
Türkmenistanyň maliýe we ykdysadyýet ministriniň orunbasary:

— Maliýe-ykdysadyýet toplumynyň beýleki düzümleri bilen birlikde, ministrligimiz hem wirtual sergä gatnaşýar. Onda ýurdumyzyň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde gazananlary, durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalarydyr özgertmeler hakynda gürrüň berilýär. Sergide Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň syýasy hukuk derejesine esaslanyp amala aşyrýan halkara ähmiýetli başlangyçlarynyň hem-de durmuş-ykdysady özgertmeleriniň netijeleri aýdyň görünýär. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, türkmen Bitaraplygy diýlende, diňe bir biziň halkymyzyň däl, eýsem, sebitde, şeýle hem dünýäde adamzadyň bähbidini nazara alýan başlangyçlar, durmuşa geçirilýän işler göz öňüne gelýär.

Wirtual gözden geçirilişe gatnaşýanlaryň 50-den gowragynyň diwarlyklarynda önümlerdir hyzmatlar barada giňişleýin maglumatlar ýerleşdirilipdir. Ol diňe bir ildeşlerimizde däl, eýsem, daşary ýurtlularda hem uly gyzyklanma döredýär. Wirtual serginiň açylyş dabarasyna Dubaýda dowam edýän «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisindäki türkmen pawilýonyndan Birleşen Arap Emirlikleriniň wekilleriniň wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşmagy has-da täsirli boldy.

Serginiň işe başlamagy ýetip gelýän halkara baýramçylygymyza mynasyp sowgatdyr. Onuň işinde üstünlikleri arzuw edýäris.

Mergen ORAZOW,
Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministriniň orunbasary:

— Wirtual sergide ministrligimiziň diwarlygyna hemmelere: «Hoş geldiňiz!» diýýäris. Onda Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi boýunça öňdebaryjy kärhanalar — sement zawodlary, «Türkmenaýnaönümleri» kärhanasy, «Türkmendemirönümleri» döwlet kärhanasy, «Türkmendemirbetonönümleri» döwlet kärhanasy, kän müdirlikleri, «Türkmenmermer» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti, Ýaşlyk keramzit zawody, «Nebitmaş» kärhanasy we beýlekiler hakynda maglumat berilýär. Bu kärhanalarda her ýylda önümçilik kuwwatyny artdyrmak üçin ösüş meýilnamalary işlenip taýýarlanýar. Öňde goýlan wezipeleri amala aşyrmak üçin önümleriň täze görnüşlerine bolan islegler öwrenilip, innowasiýalar önümçilige ornaşdyrylýar.

Häzirki zaman tehnologik enjamlary bilen enjamlaşdyrylan zawodlaryň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi netijesinde milli senagatyň ösüşiniň has-da depginli bolmagy üpjün edilýär. Şeýle hem täze iş orunlary döredilýär.

Şeýle nusgalyk işleriň başynda duran döwlet Baştutanymyzy ählumumy parahatçylygy, durnukly ösüşi we howpsuzlygy berkitmekde netijeli gural bolan baky Bitaraplygymyzyň 26 ýyllygy, Halkara Bitaraplyk güni bilen gutlaýarys. Milli Liderimiziň jany sag, ömri uzak, beýik işleri hemişe rowaç bolsun!

Ýazga geçiren Rahmanberdi GÖKLEŇOW.

«Türkmenistan».

10.12.2021
Eksporty artdyrmak, importy azaltmak

Döwletimizde halk hojalygyň ähli pudaklarynda maksatnamalaýyn işler üstünlikli amal edilýär. Ýurduň töleg balansynyň esasy görkezijileriniň biri hasaplanylýan eksportyň möçberini artdyrmak we şol bir wagtda importyň ornuny tutýan önümleri öndürýän kärhanalary döretmek, öň hereket edýänleriniň durkuny täzelemek boýunça alnyp barylýan işler döwletimizde hususyýetçiligiň barha ösmegine, pudaklarda zähmet çekýän kiçi we orta telekeçileriň zähmet öndürijiliginiň ýokarlandyrylmagyna şert döredýär.

«Telekeçiler ýurduň altyn gaznasydyr» diýýän döwlet Baştutanymyzyň bu wezipeleri çözmegiň ýollaryny ulgamlaýyn esasda durmuşa ornaşdyrmak boýunça alyp barýan işlerine awgust aýynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynda garalan meseleleriň mysalynda hem aýdyň göz ýetirmek bolýar. Duşuşygyň dowamynda bäştaraplaýyn iş edarasyny, ýagny «Işewürler geňeşini» döretmek baradaky teklip biragyzdan goldanyldy.

Duşuşykda daşary syýasy ugur boýunça özara bähbitli maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirmek we sebit hyzmatdaşlygyny ösdürmek babatda «Ýol kartasynyň» taslamasyny ylalaşmak boýunça işi ýakyn wagtlarda tamamlamak bellenildi. Şeýle işleriň ýola goýulmagy ýakyn geljekde diňe bir ýurt mysalynda däl, eýsem, Merkezi Aziýa sebitiniň ýurtlarynyň arasynda hem ykdysady we telekeçilik işjeňliginiň has-da ösmegini üpjün eder.

Milli Liderimiz söwda-ykdysady gatnaşyklary has-da giňeltmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, ony hil taýdan ýokarlandyrmak, ikitaraplaýyn salgyt salmak, ýeke-täk üstaşyr tölegleri kesgitlemek, gümrük we migrasiýa amallaryny ýeňilleşdirmek babatda kadalary hem-de düzgünleri kämilleşdirmek meselelerine hem aýratyn üns berýär. Ýurtda haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak we diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça anyk seljermeleri iş ýüzünde amala aşyrmak, täze ugurly pudaklary döretmek we öň hereket edýän önümçilikleriň durkuny täzeläp, möçberini ýokarlandyrmak çärelerini baş maksat hökmünde her bir çykyşynda aýratyn belleýär we onuň kämilleşdirilmegini talap edýär. Bu bolsa ýurtda hususyýetçileriň ornunyň has-da artmagyna, olaryň işjeňliginiň ýokarlanmagyna giň mümkinçilik döredýär.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň öňüsyrasynda «Fitch Ratings» halkara agentligi tarapyndan ýurdumyza «B+durnukly» derejäniň berilmegi «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip atlandyrylan taryhy ýylyň buýsançly wakalarynyň biridir. Bu halkara agentligi tarapyndan Türkmenistana ilkinji gezek şeýle bahanyň berilmegi milli ykdysadyýetimiziň durnukly we ýokary depginli ösüşiniň aýdyň subutnamasydyr. Munuň özi döwletimiziň halkara abraýynyň barha ýokarlanýandygyny, ýurdumyza çekilýän maýa goýumlaryň möçberiniň artdyrylýandygyny, ykdysadyýetimiziň durnukly ösüş gazanýandygyny görkezýär.

Şeýle tutanýerli işleriň oňyn netijelerini şu ýylyň on bir aýynyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde agzalan makroykdysady görkezijileriň mysalynda hem görmek bolýar. Bu döwürde öndürilen önümleriň mukdarynyň ýokarlanmagy, şeýle-de importyň ornuny tutýan önümleriň öndürilmeginiň we eksporta gönükdirilen önümleriň möçberiniň yzygiderli artdyrylmagy häzirki wagtda alnyp barylýan parasatly syýasatyň ykdysady netijeliliginden nyşandyr.

Import önümleriniň ornuny tutýan önümçilikleriň köpeldilmegi, içerki islegleri kanagatlandyrmaga mümkinçilik bermek bilen birlikde, eksport önümleriniň möçberleriniň artmagyna itergi berýär. Şol bir wagtda şeýle çäreler ýurdumyzyň importy peseltmekde, ykdysadyýeti senagatlaşdyrmakda, täze senagat kärhanalaryny döretmekde, netijede bäsdeşlige ukyply önümleriň möçberlerini artdyrmakda, ýurduň geljekki ösüşini üpjün etmekde strategik nukdaýnazardan bähbitli bolup durýar.

Importyň möçberini peseltmek, eksport ugurly harytlaryň möçberini artdyrmak we haryt bilen birlikde hyzmatlar ulgamyny giňeltmek ýurdumyzda ileri tutulýan baş ugurlaryň biri hasaplanýar.

2015-nji ýylyň maý aýynda «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasynyň» hem-de «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasynyň» kabul edilmegi we häzirki döwürde olary durmuşa geçirmek boýunça amala aşyrylýan işler munuň şeýledigini doly subut edýär.

Döwrebap kärhanalarda hususyýetçilerimiz tarapyndan öndürilýän ýokary hilli önümler bazar bolçulygymyzy artdyrýar we halkara bazarda yzygiderli ornuny pugtalandyrýar. Bu önümleri we harytlary elektron, ýagny, sanly ulgam arkaly bökdençsiz satyn almaga giň şertleriň döredilmegi — munuň özi ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň ösýändiginden habar berýär.

Sanly tehnologiýalaryň giňden durmuşa ornaşdyrylýan döwründe töleg hasabat ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, ykdysady taýdan wagty tygşytlamak usulyna esaslanyp, adam zähmeti az sarp edilip, işini ýeňilleşdirmek maksady bilen «Bir penjire» ulgamynyň, ýagny «Eksport-import amallary üçin bir penjire» atly taslamanyň 2023-nji ýylda ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýär. Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň başlangyjy esasynda durmuşa ornaşdyryljak bu taslama, öz gezeginde, ýurdumyzda eksport we import edilýän ýükleriň, söwda amallarynyň resmileşdirilmegini ýeňilleşdirer. Bu bolsa ýurtda sanly konsepsiýanyň ähli pudaklara yzygiderli ornaşdyrylýandygyny ýene bir gezek şertlendirer.

Jumageldi SALAMOW.

«Türkmenistan».

10.12.2021
Milli ykdysadyýetiň ösüş kuwwaty

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ösüşini şöhlelendirýän täze, iri möçberli meýilnamalar, giň möçberli, innowasion ösüşlere gönükdirilen düýpli özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Mukaddes döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly türkmen döwletiniň we jemgyýetiniň durmuşynda möhüm şanly wakalar bilen dabaralanýar.

Hormatly Prezidentimiz Bitaraplyk syýasatynyň Türkmenistana milli ykdysady ösüşiň wezipelerini üstünlikli çözmäge mümkinçilik berendigini belleýär. Ykdysady-hukuk nukdaýnazaryndan, Bitaraplyk türkmen topragynyň ýerasty baýlyklaryny özleşdirmäge, energiýa serişdelerini dünýä bazaryna çykarmaga gönükdirilen, örän möhüm ykdysady taslamalary işläp düzmek üçin daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegiň netijeli guralyna öwrüldi. Türkmenistanda höküm sürýän syýasy durnuklylyk, halkyň ruhy galkynyşy, halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň kärhanalarynda önümçilige ylmyň gazananlarynyň işjeň ornaşdyrylmagy, yzygiderli amala aşyrylýan özgertmeler türkmen jemgyýetiniň şu günki ýüzüni görkezýär.

Şu ýylyň 3-nji dekabrynda sanly ulgam arkaly geçirilen ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi üstümizdäki ýylyň on bir aýynda milli ykdysadyýetimiziň ösüşiniň netijelerine we öňde duran wezipelere bagyşlandy. Durmuş-ykdysady ösüşimizi alamatlandyrýan sepgitler ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşiň gazanylýandygyny aýdyň görkezdi. Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini milli Liderimiziň baştutanlygynda alnyp barylýan ykdysady syýasatyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. Bu makroykdysady görkezijiniň ýokary derejesini üpjün etmekde senagat pudagyna möhüm orun degişli bolup, pudakda gazanylan oňyn netijeleriň milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan senagatlaşdyrmak syýasatynyň esasynda mümkin bolandygy aýratyn nygtalmaga mynasypdyr.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe senagat pudaklary milli ykdysadyýetimiziň ileri tutulýan ulgamlarynyň birine öwrüldi. Ýurdumyzyň durnukly ösüşini üpjün edýän maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şu ýylyň 11 aýyndaky görkezijilere ser salmak hem ýeterlikdir.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan giň möçberli işleriň netijesinde halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklarynda ýokary makroykdysady görkezijiler gazanylýar. Giň gerimde durmuşa geçirilýän senagatlaşdyrmak we ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak syýasaty täze iş orunlarynyň artmagyna, ýurdumyzyň senagat kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna, häzirki zaman ýokary tehnologiýaly senagata daýanýan innowasion önümçilikleriň köpelmegine giň mümkinçilikleri açýar. Öňdebaryjy tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün edilen täze kärhanalaryň işe girizilmegi netijesinde önümleriň dürli, şol sanda täze görnüşlerini çykarmak boýunça işler ýola goýulýar.

Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, dünýä ykdysadyýetiniň çylşyrymly ýagdaýynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini peseltmek hem-de 2022-nji ýylda milli ykydysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň üpjün edilmeginiň Maksatnamasynyň tassyklanylmagy geljekki ösüşlerimizi üpjün etmekde möhüm ähmiýete eýedir. Maksatnamada milli ykdysadyýetiň köpugurly hem-de durnukly ösüşini saklamak, önümçilik kuwwatlyklaryny doly peýdalanmak boýunça wezipeler bellenildi. Şeýle-de, bu resminamada ulag-logistika ulgamyny ösdürmek we sanly tehnologiýalary, öňdebaryjy tejribäni giňden ornaşdyrmak boýunça degişli wezipeler kesgitlenildi. Maksatnamada kiçi we orta telekeçilige döwlet goldawyny bermek, daşary ýurt maýa serişdelerini çekmek, ilatyň durmuş üpjünçiligini pugtalandyrmak, ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak boýunça möhüm çäreler hem göz öňünde tutulandyr. Bu möhüm resminamanyň kabul edilmegi bilen, dünýä hojalyk gatnaşyklarynda emele gelen çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysady ösüşine ýaramaz täsirini peseltmek maksatlarynda toplumlaýyn işlere badalga berler. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek we türkmen harytlaryny daşary ýurtlara eksport etmek babatda ileri tutulýan we geljegi uly ugurlary yzygiderli ösdürmek hem-de giňeltmek, senagat pudagynda ýokary ösüş depginini saklamak wajyp wezipeleriň hatarynda durýar.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn, tutumly işler yzygiderli dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň gol çeken Permanyna laýyklykda, 2022-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberleri 10 göterim ýokarlandyrylar. Milli Liderimiz Garaşsyzlyk baýramynyň öň ýanynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden çykyşynda ýurdumyz boýunça iň pes aýlyk zähmet hakynyň möçberine gaýtadan seretmegiň wagtynyň gelendigini, munuň bir tarapdan, örän möhüm makrogörkezijidigine, beýleki tarapdan bolsa, biziň her birimize düşnükli bolan görkezijidigine ünsi çekmek bilen, esasy syýasatymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen şygardygyny belläp geçipdi. Bu ynsanperwer syýasata daýanýan, halkymyzyň ýokary durmuş derejesini üpjün etmäge gönükdirilen giň möçberli özgertmeler maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň geljek ýylda ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny taýýarlamaga aýratyn üns bermelidigini bellemegi hem şu syýasatdan gözbaş alýar.

Öňde goýlan maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň mundan beýläk-de okgunly ösmegini, halkymyzyň abadan, ähli babatda mynasyp durmuşyny üpjün edýär. Goý, milli Liderimiziň il-ýurt bähbitli ähli tutumlary hemişe rowaçlyklara beslensin!

Züleýha ORAZOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

10.12.2021
Döwrebap ösüşleriň ýolunda

Türkmenistan tebigy gazyň möçberleri boýunça dünýäde dördünji orunda durýar. Munuň özi döwletimize bu deňsiz-taýsyz baýlygy tebigy ýangyç we taýýar önüm görnüşinde dünýäniň sarp edijilerine ibermäge mümkinçilik berýär. Gazdan polietilen, polipropilen öndürmek bilen bir wagtda, oba hojalygy üçin deňsiz-taýsyz himiki dökün bolan karbamidi, azody, fosfory, kalini öndürmek ýola goýuldy. Şunda ýurdumyzda ilkinjileriň hatarynda açylyp ulanylmaga berlen «Tejenkarbamid» zawodyny agzap geçmek mümkindir. Tejen şäherinde ýerleşýän bu zawodyň ýyllyk taslama kuwwaty 350 müň tonna karbamid öndürmäge barabardyr. Zawodda karbamidi has öňdebaryjy tehnologiki usullarda işläp taýýarlamaga we öndürmäge mümkinçilik berýän döwrebap enjamlar ornaşdyrylandyr. Tehnologiki iş dolulygyna awtomatlaşdyrylandyr. Tehnologiki işiň gidişine gözegçilik merkezi dolandyryş nokadyndan amala aşyrylýar. Önümçilik işiniň doly awtomatlaşdyrylan görnüşde amala aşyrylmagy zawodyň önümçilik işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.

«Türkmenhimiýa» döwlet konsernine degişli bolan bu zawod ýurdumyzyň ykdysadyýetine saldamly goşant goşýan kärhanalaryň biri hasaplanýar. Ol ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyny gerekli dökünler bilen üpjün etmekden başga-da, ýokary hilli döküni daşary ýurtlara eksport etmekde uly ähmiýete eýedir. Daşary ýurtlaryň barha artýan islegini nazara alyp, geljekde bu zawodyň öndürýän önümleriniň möçberlerini artdyrmak maksady bilen, «Tejenkarbamid» zawodynyň durkuny düýpli täzelemek babatda tagallalar edilýär.

Ýurdumyzda gurlup ulanylmaga berilýän we durky täzelenilýän önümçilik desgalarynyň esasy aýratynlyklary hökmünde, olaryň esasy çig malynyň öz ýurdumyzyň hasabyna üpjün edilýändigidir. Tebigy gazdan alynýan karbamid, azot, kaliý, fosfor himiki dökünleri tebigy dökünler bilen utgaşyklylykda, sahawatly topragymyzda ýokary hilli oba hojalyk önümlerini ýetişdirmäge we şol bir wagtda ýurdumyzyň eksport kuwwatlyklaryny artdyrmaga mümkinçilik berýär.

Ýurdumyzy ösüşleriň ak ýoly bilen öňe alyp barýan Gahryman Arkadagymyza uzak ömür we berk jan saglyk arzuw edýäris.

Döwran ABDYRAHMANOW,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.

10.12.2021
Parahatçylyk — ösüşleriň özeni

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan depginli ösmegini gazanmak, ilatyň eşretli ýaşaýşyny üpjün etmek üçin giň gerimli maksatnamalary öňe sürýär. Ykdysadyýetiň pudaklarynda gazanylýan oňyn görkezijiler saýlanyp alnan ugruň dogrudygyndan, edilýän tagallalaryň ýerine düşýändiginden habar berýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýetilýän sepgitler hem belentdir. Döwlet Baştutanymyz olar hakynda hökümetiň şu ýylyň geçen on bir aýynyň jemlerine bagyşlanyp, sanly ulgam arkaly geçirilen giňişleýin mejlisinde aýratyn durup geçdi.

Amala aşyrylýan beýik işleriň, bolup geçýän ösüş-özgerişleriň ählisi halkymyzyň bagtyýarlygyna gönükdirilendir. Şeýle guwandyryjy ýagdaý hakynda ýetip gelýän şanly senäniň — Türkmenistanyň baky Bitaraplygynyň 26 ýyllyk baýramynyň öň ýanyndaky buýsançly günlerde söhbet etmek örän ýakymlydyr. Sebäbi islendik oňyn özgerişlikler diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, sebitde, edil şonuň ýaly-da, bütin dünýäde parahatçylygyň, ynanyşmagyň berkarar edilmegi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Parahatçylyk, özara bähbitli hyzmatdaşlyk arkaly ösüş gazanmak Gahryman Arkadagymyzyň daşary syýasatynyň düýp özenini düzýär. Bu babatda öňe sürülýän başlangyçlar tutuş adamzadyň abadançylygyna gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň öňe sürýän başlangyçlarynyň giň goldawa eýe bolmagy Türkmenistanyň halkara abraýyny barha belende göterýär. Ak mermerli paýtagtymyz Aşgabat bolsa dünýä ähmiýetli möhüm meseleleriň gyzyklanma bilen ara alnyp maslahatlaşylýan we wajyp çözgütleriň kabul edilýän merkezleriniň birine öwrüldi.

Şeýle amatly şertlerde eziz Diýarymyzda düýpli ykdysady özgertmeleri üstünlikli amala aşyrmak, durnukly ösüşleri gazanmak üçin pugta esas we berk binýat emele gelýär. Ýurdumyzy senagatlaşdyrmaga gönükdirilen giň gerimli işler ykdysadyýetiň ähli toplumlaryny öz içine alýar. Hormatly Prezidentimiziň çözgütlerine laýyklykda dünýäniň ösen tehnologiýalaryna daýanýan, ekologiýa taýdan howpsuz, kuwwatly önümçilik desgalary gurlup, ulanylmaga berilýär. Olarda öndürilýän önümler içerki we daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýar. Şeýle il-ýurt bähbitli işlere telekeçiler hem giňden gatnaşýarlar. Şonuň netijesinde bazarlarymyz zerur harytlar bilen doly üpjün edilýär.

Biz täze öndürilip başlanylýan önümleri sertifikatlaşdyrmak bilen baglanyşykly işleri bellenilen möhletinde ýerine ýetirmek bilen, degişli resminamalary berýäris. Hut şu şanly ýylyň geçen döwründe edara-kärhanalara şeýle resminamalaryň birnäçesi berildi. Olaryň arasynda «Döwletli döwran» hususy kärhanasynyň öndürýän keramiki kerpiçleri, «Gaýrat» hususy kärhanasynda öndürilmegi ýola goýlan düşeklik pamyk, «Türkmen ýyldyzy» hususy kärhanasynda öndürilýän dürli görnüşli elektrik geçirijiler, «Ak pamyk» pamyk serişdelerini öndürýän fabriginde öndürilýän lukmançylyk pamygy we beýlekiler bar. Görnüşi ýaly, welaýatymyzyň senagat pudagynda işleriň gerimi barha giňelýär. Bu işde hususy önüm öndürijileriň paýynyň barha artýandygyna bolsa ýokardaky sanaw aýdyň şaýatlyk edýär.

Türkmen Bitaraplygy abadançylyk, bagtyýarlyk, gülläp ösüş ýoludyr. Bütin dünýäniň parahatçylyk sazyny çalyp, diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, Ýer ýüzüniň halklarynyň arassa asmanyň astynda eşretli durmuşda ýaşamagyna hyzmat edýän baky Bitaraplyk ýörelgesine hemişelik ygrarly Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli tutumlary geljekde-de rowaçlyklara beslensin!

Maksat HANOW,

welaýat «Türkmenstandartlary» döwlet gullugynyň sertifikatlaşdyryş bölüminiň döwlet inspektory, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

09.12.2021
Ygtybarly we ýokary derejede

Nebiti gara altyna deňeýäris. Ondan taýýarlanylýan önümleriň tutuş dünýäde iň arzyly harytlaryň hataryna girýändigi mälim. Häzirki wagtda dünýä bazarynda türkmen nebitiniň hyrydarlary hem barha köpelmek bilen. Ýöne nebit önümleri bilen içerki üpjünçiligi doly berjaý etmek, hemişe bolşy ýaly, häzirki günlerde ilkinji wezipe bolmagynda galýar. Nebit ―bolsa biziň ýurdumyzyň esasy ýerasty baýlyklarynyň biri bolandygy üçin ondan taýýarlanylýan önümleriň ilata elýeter bahalardan hödürlenmegi hormatly Prezidentimiziň hemişelik üns merkezinde. Edilýän tagallalaryň netijesinde, Türkmenistan dünýäde benziniň iň arzan döwletleriniň hatarynda ençeme ýyllardan bäri öňdäkileriň biri bolup dur.

Nebit önümlerini, şol sanda benzini sarp edijilere öz wagtynda ýetirip durmak etrap-şäherlerimizde hereket edýän ýöriteleşdirilen kärhanalaryň esasy maksady.

«Türkmennebitönümleri» baş müdirliginiň Türkmenabat nebit önümleri kärhanasynyň «Zerger» şahamçasynda kömekçi we senagat binalaryny abatlamak, olaryň täzelerini gurmak boýunça köp sanly işler alnyp barlypdyr. Şol işler häzirki günlerde hem ýokary depgin bilen dowam etdirilýär. Has takygy, şahamçada umumy sygymy 10 müň kub metr bolan dik çanlaryň 6-synyň gurluşygy tamamlanyp, olar ulanylmaga berildi. Şeýlelikde, şahamçanyň nebit önümlerini saklaýjylyk mümkinçiligi ozalkysyndan ep-esli artdy. Ýakyn geljekde bu görkezijini ýene birnäçe esse ulaltmak meýilleşdirilýär. Şahamçada her biriniň sygymy 100 kub metr bolan dik çanlaryň ýene-de 8-si gurlar. Olar nebit önümleriniň dürli görnüşlerini ygtybarly saklamaga we sarp edijilere ýetirmäge mümkinçilik berer. Bu wajyp iş «Türkmennebitönümleri» baş müdirliginiň hojalyk hasaplaşygyndaky abatlaýyş-gurluşyk müdirliginiň Lebap welaýat bölüminiň gurluşykçylary tarapyndan amala aşyrylýar.

Agageldi ITALMAZOW.

(Öz habarçymyz).

09.12.2021