Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyz durnukly ösüşi nazarlap, bedew bady bilen öňe barýar. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ata Watanymyzda halk bähbitli işler üstünlikli amala aşyrylýar. Şunda iň döwrebap ugurlar, sanly ulgamyň giň mümkinçilikleri göz öňünde tutýar. Ýurdumyzyň ylmy-tehniki binýadyny has-da berkitmek, innowasiýalary durmuşa ornaşdyrmak, bu ugurdan hünärmenleri taýýarlamak, esasy ugur hökmünde nazara alynýar. Bilşimiz ýaly, ylmyň iň täze gazananlary beýik ösüşlere barýan ýollary salgy berýär. Gahryman Arkadagymyz eşretli zamanamyzda göz öňünde tutulan maksatnamalary we meýilnamalary üstünlikli ýerine ýetirmegiň görnüşlerini, usullaryny we serişdelerini paýhaslylyk bilen anyk kesgitleýär hem-de olary ýerine ýetirmegiň ygtybarly ýollaryny salgy berýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda il-ýurt bähbitli işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Esasan hem milli ykdysadyýetimizi has-da kuwwatlandyrmakda kabul edilýän maksatnamalaryň aýratyn ähmiýeti bardyr. Şonuň esasynda hem ösüşiň iň ygtybarly ýoly, döwrebap ýörelgeleri işlenip taýýarlanýar. Häzirki ylmyň ösýän döwründe ösüşiň iň tiz görnüşi sanly ulgam hasaplanýar. Sanly ulgam tizlik, amatlylyk, tygşytlylyk düşünjesini özünde jemleýär. Şonuň üçin hem sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak döwrebaplyk we uly ösüşdir.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde elektron senagatynyň hem barha ýokarlanýandygyny, ösen tehnologiýalaryň önümçiliginiň ýola goýulýandygyny aýratyn bellemegimiz gerek. Munuň özi hem bu ugurda kämil hünärmenleriň taýýarlanýandygyny, ylym-bilimiň has-da ösdürilýändigini aýdyň beýan edýär. Bu bolsa her bir işiň ylmy esasda alnyp barylýandygyny alamatlandyrýar.

Ýurdumyzda ähli pudaklaryň we ulgamlaryň, dolandyryş edaralarynyň işini gowulandyrmak maksady bilen, olaryň düzümlerine sowatly, oňat taýýarlykly hünärmenler giňden çekilip durulýar. Hormatly Prezidentimiz islendik işe iňňän jogapkärçilikli we täzeçillikli çemeleşmegi, halka wepalylyk bilen janaýamazakly gulluk etmegi parasatly belleýär. Zähmetsöýerlik we ylymlylyk hünärmenleriň baş maksadydyr.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy has-da ösdürmek, ykdysady taýdan kuwwatlandyrmak boýunça öňdengörüjiligi netijesinde milli ykdysadyýetimize öňdebaryjy halkara tejribeleri giňden ornaşdyrylýar. Gazanylýan ykdysady ösüşler öz gezeginde eziz Diýarymyzyň ähli pudaklarynyň ösüşine kuwwatly itergi berýär. Şeýle buýsandyryjy ösüşleri ata Watanymyza bagyş edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, beýik işleri hemişe rowaç bolsun!

Elmira NÖKEROWA,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.

«Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021» atly XXVI halkara maslahat

Aşgabat, 27-nji oktýabr (TDH). Şu gün Söwda-senagat edarasynda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021» atly XXVI halkara maslahat öz işine başlady. Maslahat “Türkmengaz”, “Türkmennebit” döwlet konsernleri we “Türkmengeologiýa” korporasiýasy tarapyndan hem-de “GaffneyCline” britan kompaniýasynyň ýardam bermeginde “Türkmen Forum” hojalyk jemgyýeti bilen hyzmatdaşlykda guraldy.

Nebitgaz senagaty milli ykdysadyýetimiziň esasy pudagydyr. Ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan depginli ösüşini üpjün etmekde bu pudaga uly orun degişlidir.

Uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny innowasion taýdan ösdürmäge gönükdirilen toplumlaýyn strategiýany yzygiderli durmuşa geçirýär. Nebitgaz toplumynyň baý kuwwatyny has netijeli peýdalanmak, öňdebaryjy tehnologiýalar we işläp taýýarlamalar esasynda ugurdaş düzümleri döwrebaplaşdyrmak onuň esasy düzüm bölekleridir. Şunda ekologiýa, gazyp alýan we gaýtadan işleýän ulgamlaryň kuwwatlyklaryny artdyrmaga, “mawy ýangyjyň” daşary ýurtlara iberilýän ugurlaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge aýratyn üns berilýär.

Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygy bellenen şu ýyl energetika pudagynda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga we ösdürmäge gönükdirilen bu abraýly maslahat diňe bir adaty görnüşde geçirilmän, eýsem, Aşgabatdan onlaýn usulda dünýäniň onlarça ýurduna görkezilýär. Oňa Hökümet düzümleriniň, degişli ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, abraýly guramalaryň ýolbaşçylary hem-de daşary ýurtlaryň Türkmenistanda işleýän köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşýarlar.

30-dan gowrak döwletden 100-den gowrak kompaniýanyň, iri halkara guramalaryň we banklaryň wekilleri sanly ulgam arkaly maslahata goşuldy.

Çärä gatnaşyjylaryň şeýle giň düzümi ägirt uly energetika kuwwatyna eýe bolan hem-de nebitiň we gazyň gorlary boýunça dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýän Türkmenistan bilen dürli döwletleriň işewür toparlarynyň netijeli gatnaşyklary ösdürmäge uly gyzyklanmasynyň aýdyň subutnamasydyr. Şonuň bilen birlikde dünýä jemgyýetçiliginiň ýurdumyz bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga bolan gyzyklanmasy “Açyk gapylar” syýasaty hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ählumumy energetika howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça öňe süren oňyn başlangyçlary bilen berk baglydyr.

“Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021” forumynyň açylyş dabarasynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň maslahata gatnaşyjylara iberen Gutlagy uly üns bilen diňlenildi. “Ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň gazananlary bilen dünýä jemgyýetçiligini giňden tanyşdyrmak we bu ugurda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen tejribe alyşmak üçin her ýyl geçirilýän halkara maslahatyň energiýa serişdelerini gözläp tapmakda, özleşdirmekde we pudagyň işiniň halkara ülňülere laýyk gelmeginde ähmiýeti uludyr” diýlip, milli Liderimiziň Gutlagynda bellenilýär.

Nebitgaz senagatyny ösdürmek Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň biri boldy. Döwletimiziň amala aşyrýan energetika strategiýasyna laýyklykda, ýurdumyzyň uglewodorod serişdelerini halkymyzyň we beýleki ýurtlaryň halklarynyň bähbidine gönükdirmek babatda alnyp barylýan işler öz oňyn netijesini berýär.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Gutlagynda Türkmenistan dünýäde energiýa serişdelerini köp möçberde iberýän döwletleriň biri bolmak bilen, bu serişdeleri daşary ýurtlara ibermegiň durnukly halkara ulgamlaryny döretmegiň tarapdarydyr. Eksport etmegiň ugurlaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, ösen köpugurly turba geçirijiler ulgamyny döretmek Garaşsyz döwletimiziň energetika syýasatynyň ileri tutulýan esasy ugry bolup durýar diýlip nygtalýar.

Maslahatyň umumy mejlisi ählumumy energiýa ulgamynyň häzirki ýagdaýyna we geljekki ösüşine bagyşlandy. Türkmen tarapyndan çykyş edenleriň nygtaýşy ýaly, ýurdumyz bu strategik ulgamda halkara hyzmatdaşlyga ählumumy abadançylygy, rowaçlygy we gülläp ösüşi kesgitleýän ýagdaýlaryň biri hökmünde garaýar. Türkmenistan öz ägirt uly serişde kuwwatyny tutuş adamzadyň hyzmatyna goýmaga çalşyp, dünýäniň kuwwatly energetika döwletleriniň biri hökmünde ählumumy energetika ulgamynyň täze gurluşyny kemala getirmäge yzygiderli goşant goşýar, ony iş ýüzünde durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreleri görýär.

Bu ugurda durmuşa geçirilýän möhüm işleriň hatarynda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň maksatnamasynyň taslamasynyň işlenip taýýarlanylmagy bar. Bu resminama BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary, Halkara energetika agentligi, Energetika Hartiýasynyň sekretariaty hem-de beýleki ugurdaş düzümler bilen hyzmatdaşlyk etmegiň esasy ugurlaryny kesgitleýär.

Sanly ulgam arkaly çykyş eden Nebiti eksport ediji ýurtlaryň guramasynyň (OPEC) Baş sekretary Mohammed Sanusi Barkindo pursatdan peýdalanyp, türkmen halkyny we hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy şanly sene — döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlady.

Türkmenistan Garaşsyzlygyna eýe bolan döwründen bäri ykdysadyýetiniň okgunly ösmegi bilen ýokary netijeleri gazandy, şunda nebitgaz senagaty, halkara nebitgaz kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegi möhüm orny eýeledi. OPEC-niň ýolbaşçysy Nebiti eksport ediji ýurtlaryň guramasynyň birnäçe ugurlar, hususan-da, halkara nebit bazarynda durnuklylygy üpjün etmek boýunça netijeli gatnaşyklary berkitmegi maksat edinýändigini tassyklady.

Daşary ýurtly gatnaşyjylaryň çykyşlarynda nebitgaz pudagynda hyzmatdaşlyk etmegiň ekologik ugurlaryna aýratyn üns çekildi. Çykyşlarda halkara hyzmatdaşlyk meseleleriniň üstünde durlup geçildi. Bilelikdäki möhüm taslamalaryň soňky ýyllarda uly ösüşe eýe bolan döwletara gatnaşyklaryň miwesidigi nygtaldy.

Tehnologiýalaryň we ylmyň ösen döwründe nebit çig malynyň hem-de nebit önümleriniň sarp edilişi artýar, nebithimiýa pudagynyň ösdürilmegine aýratyn üns berilýär. Energiýa serişdelerini gaýtadan işlemegiň we eksportynyň möçberi artdyrylýar. Umuman, bularyň ählisi Türkmenistanyň ykdysadyýetini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek strategiýasynyň hem-de ýurdy senagatlaşdyrmagyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini görkezýär.

Soňra maslahatyň işi dürli ugurlar boýunça dowam etdi. Şolaryň ilkinjisi “Nebitgaz pudagynyň maýa goýum mümkinçilikleri: gury ýerdäki maýa goýum taslamalaryna syn” baradaky meselä bagyşlanyp, nebitgaz senagatynda geologik gözlegler, TNGIZT-niň önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça täze taslamalar, “Galkynyş” gaz känini özleşdirmegiň tejribesi we geljegi, onuň geologiýa nusgasynyň soňky täzelenişi, şeýle hem pes uglerodly energiýa bolan elýeterliligiň möhümligi, Türkmenistanyň tebigy gazynyň eksportynyň geljegi ýaly ýurdumyz üçin wajyp meseleleri özünde jemledi.

Çykyşlarda “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynyň” çäklerinde geçirilýän işlere aýratyn ähmiýet berildi.

Dünýäde iri “Galkynyş” gaz käniniň senagat taýdan ulanylmaga tabşyrylmagy Türkmenistanyň energetika strategiýasyny durmuşa geçirmek, eksport ugurly gaz geçirijileriň çig mal binýadyny pugtalandyrmak ýolunda möhüm ädim boldy. Şol känden Türkmenistan — Hytaý transmilli gaz geçirijisi gözbaş alýar. Şu ulgam boýunça eýýäm 12 ýyla golaý wagt bäri türkmen tebigy gazy HHR-e eksport edilýär.

Çykyş edenler döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýakyn geljek üçin öňde goýan wajyp wezipeleri barada aýdyp, energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna iberilişiniň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegi bilen bir hatarda, nebitiň çykarylyşynyň artdyrylmagyna, täze uglewodorod känlerini gözlemegiň we işläp geçmegiň hasabyna, pudagyň çig mal binýadynyň pugtalandyrylmagyna, buraw işleriniň işjeňleşdirilmegine hem-de daşary ýurtlaryň ýöriteleşdirilen kompaniýalaryny çekmegiň we olaryň maýa goýumlarynyň hasabyna, guýularyň düýpli abatlanylmagyna uly üns berilýändigini nygtadylar.

Maslahata gatnaşyjylaryň çykyşlarynda halkara işlere başlangyçlar bilen gatnaşmak arkaly Türkmenistanyň öz ägirt uly kuwwatyny adamzadyň bähbidine ulanmagy teklip edip, Durnukly ösüş maksatlary hem-de olara ýetmegiň mümkinçilikleri barada öz garaýyşlaryny beýan edýändigi nygtaldy. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda bu ulgamda amala aşyrylýan strategiýa ýokary tehnologiýaly pudaklaryň ileri tutulmagyny, döwletiň ýaşaýyş-durmuş üpjünçiliginiň ähli düzüminiň binýatlyk ugry hökmünde “ýaşyl” ykdysadyýeti ösdürmek üçin şertleriň döredilmegini göz öňünde tutýar.

Maslahatyň dowamynda resminamalaryň birnäçesine gol çekmek göz öňünde tutulýar. Hususan-da, şu gün “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Daniýa Patyşalygynyň “Haldor Topsoe A/S” kompaniýasynyň arasynda Tebigy gazy monetizasiýa etmek arkaly ammiak we metanol önümçiligi boýunça Özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama; Günbatar Türkmenistanyň Balkanýaka zolagynyň Goturdepe nebitgazly ýatagynyň gündogar böleginde we Günorta Burun künjeginde 3D we 2D ölçegli gözleg-barlag işlerini geçirmek maksady bilen, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy bilen Singapur Respublikasynyň “Ýug-Neftegaz Private Limited” kompaniýasynyň arasynda Şertnama; Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy bilen Beýik Britaniýanyň “Petro Gas LLP” kompaniýasynyň arasynda TNGIZT-niň Kenar toplaýjy-ýükleýji nebit kärhanasynda nebit we nebit önümleri guýulýan 3-nji gämi duralgasynyň taslamasyny düzmek we ony gurmak boýunça Şertnama gol çekildi.

Ertir maslahat öz işini dowam eder. Oňa gatnaşyjylar “Nebitgaz pudagynyň maýa goýum mümkinçilikleri: gury ýerdäki we Hazar deňziniň türkmen bölegindäki maýa goýum taslamalaryna syn”, “Maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmekde häzirki döwrüň ýagdaýlary”, “Tebigy gaz we alternatiw energiýa çeşmeleri — pes uglerodly geljege geçmegiň açary”, “Ylmy barlaglar we işläp taýýarlamalar babatda häzirki zaman gazanylanlar hem-de nou-haular” ýaly ugurlary özünde jemleýän meseleleriň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşarlar.

Utgaşykly görnüşde geçirilýän maslahatyň dowamynda Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde dowam edýän “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisindäki Türkmenistanyň sergi bölüminden göni alnyp görkeziliş göz öňünde tutulýar. Şol ýerde Aşgabatdaky maslahat bilen birlikde “Tebigy gaz we alternatiw energiýa çeşmeleri — pes uglerodly geljege geçmegiň açary” diýen mesele boýunça mejlis geçirilýär.

Iki günlük maslahatyň çäklerinde dünýäniň dürli nebitgaz kompaniýalary tanyşdyryş maglumatlary bilen çykyş ederler, toplanan tejribeleri we täze işläp taýýarlamalaryny paýlaşarlar.

Forumyň çäklerinde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň we onuň daşary ýurtly hyzmatdaşlarynyň wekilleriniň arasynda bu pudakda gatnaşyklaryň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmak üçin duşuşyklary geçirmek bellenildi.

Ýurdumyzyň elektrik energetikasy pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalanmagy ugrunda amala aşyrylýan, şeýle-de senagat boýunça durmuşa geçirilýän iri möçberli döwlet maksatnamalarynda energetika senagatyna möhüm orun berilýär.

Ýurdumyzyň dünýäniň ykdysady hojalygyna barha işjeň goşulyşmagy, halkyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň yzygiderli gowulanmagy, öýde we senagatda elektrik energiýasyny sarp edýän döwrebap hojalyk we senagat enjamlarynyň giňden ornaşdyrylmagy, täze önümçilikleriň, obalaryň döredilmegi, telekeçilige giň ýol açylmagy, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän kärhanalaryň döredilmegi, energiýa serişdelerini diwersifikasiýa ýoly bilen dünýäniň dürli ýurtlarynyň sarp edijilerine elýeterli etmek boýunça alnyp barylýan işler, elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmak, täze energetika kuwwatlyklaryny döretmek, paýlaýjy ulgamlaryň tehniki ýagdaýyny gowulandyrmak, ulgamy halkalaýyn birleşdirmek arkaly sebitleriň energiýa ulgamyny özara ätiýaçlandyrmak zerurlygyny ýüze çykarýar. Sarp edijilerimizi elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün etmek, onuň artykmaç bölegini daşary ýurtlara ibermek energetika syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Bu iş, ilkinji nobatda, täze elektrik beketleriniň geçirijilerini, häzirki zaman transformator kiçi beketlerini we paýlaýyş ulgamlaryny gurmagyň hasabyna amala aşyrylýar.

2013-nji ýylda kabul edilen «Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyna» laýyklykda, Mary döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerinde jemi kuwwatlylygy 146,7 MWt bolan 3 sany gaz turbinasy, Ahal döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerinde kuwwatlylygy 393,9 MWt bolan 5 sany gaz turbinasy, kuwwatlylygy 149,2 MWt bolan täze Lebap döwlet elektrik stansiýasy, kuwwatlylygy 254 MWt bolan täze Watan döwlet elektrik stansiýasy, kuwwatlylygy 504,4 MWt bolan Derweze döwlet elektrik stansiýasy gurlup, energoulgamyň kuwwatlylygy 1448,2 MWt artdyryldy.

Mary döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerindäki kuwwatlylygy 1574 MWt bolan utgaşykly dolanyşykda işleýän elektrik stansiýasynyň, şu ýyl Lebap welaýatynyň Çärjew etrabyndaky kuwwatlylygy 432 MWt bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň işe girizilmegi energoulgamyň bellenen kuwwatlylygyny artdyrmaga, sarp edijileriň elektrik üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmaga, täze iş orunlaryny döretmäge, goňşy ýurtlara iberilýän elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmaga, ynsanperwer energetika syýasatyny dünýä ýüzünde dabaralandyrmaga has giň ýollary açýar.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda: «Halklaryň we döwletleriň arasyndaky dostluk dünýäde ynsanperwerligi ýola goýýan taglymatdyr» diýip belleýşi ýaly, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda goňşy döwletler bilen amala aşyrylýan, uzak geljegi nazarlaýan gatnaşyklar her bir ojaga ýagtylyk hem ýylylyk paýlaýar.

Elektroenergetika ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň ýokary derejesini gazanmak üçin energiýanyň eksport mümkinçilikleriniň artdyrylmagy, onuň ätiýaçlyk gorlarynyň döredilmegi zerurdyr. 2019 — 2025-nji ýyllar aralygynda ýurdumyzda öndürilýän energiýanyň hasabyna, onuň eksportyny 8,7 göterim ýokarlandyrmak we 3,6 milliard kWt/sag. ýetirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle-de «Türkmenistanyň gurluşyk we energetika toplumyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyna» laýyklykda, elektrik energiýasyny öndüriji täze kuwwatlyklaryň işe girizilmegi bilen, 2025-nji ýyla çenli energiýanyň möçberi, 2019-njy ýyla garanyňda, 17,4 göterim artar.

Görşümiz ýaly, soňky döwürde geçirilen düýpli özgertmeleriň netijesinde, sarp edijileriň elektrik energiýasyna zerurlygyny kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýän energetika kuwwatlyklary döredildi. Şeýlelikde, bar bolan kuwwatlyklary sarp edilişine görä, welaýatlaryň arasynda paýlamak, ýurdumyzyň islendik künjeginden goňşy döwletlere hem elektrik energiýasyny ibermek maksady bilen, Türkmenistanda halkalaýyn energoulgamy döretmek boýunça taslama durmuşa geçirilýär.

Häzirki wagta çenli Aşgabat — Mary — Lebap — Daşoguz aralygynda dürli güýjenmedäki howa elektrik geçirijileri hereket edip, olar agzalan sebitleriň energoulgamyny özara birleşdirýärler. Ýakynda Ahal — Balkan we Balkan — Daşoguz ugurlary boýunça halkalaýyn energoulgamyň sarp edijileriniň elektrik energiýasy bilen üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny düýpgöter gowulandyrjak we türkmen energoulgamynyň dürli böleklerini özara birleşdirjek hem-de ätiýaçlandyrjak Ahal — Balkan ugry boýunça howa elektrik geçirijisi we podstansiýalary ulanmaga berildi. Onuň işe girizilmegi, häzirlikçe, bu iki sebitiň arasynda elektrik energiýasynyň özara akymyny kadalaşdyryp, olary öz arasynda ätiýaçlandyryp, sarp edijilerimiziň elektrik üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny has-da gowulandyrmaga ýardam berýär. Geljekde taslamanyň Balkan — Daşoguz böleginiň hem gurluşyk-gurnama işleriniň tamamlanmagy bilen türkmen energoulgamy bir bitewi halka birleşdiriler. Pudagyň meýilnamalarynda Aşgabat — Mary aralygynda hereket edýän howa elektrik geçirijisini-de ýokary güýjenmä geçirmek göz öňünde tutulýar.

Taslama barada giňişleýin aýdylanda, bu halkalaýyn energoulgam Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýylyň 31-nji ýanwaryndaky Ahal — Balkan we Balkan — Daşoguz ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň we beketleriniň gurluşygy üçin enjamlary, materiallary we awtotehnikalary satyn almak hem-de telemehanika ulgamyny gurnamak barada şertnamalary baglaşmak hakynda» hem-de 2021-nji ýylyň 22-nji ýanwaryndaky «Ýurdumyzyň energoulgamynyň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmak üçin zerur bolan enjamlary, materiallary we awtotehnikalary satyn almak barada goşmaça ylalaşyklary baglaşmak hakynda» Kararlaryna laýyklykda amala aşyryldy. Jemi uzynlygy 421 kilometre barabar taslamanyň Ahal — Balkan böleginiň gurluşygy Ahal welaýatyndaky «Gurtly» podstansiýasyndan başlandy. Soňra gurluşyk işleri Gökdepe, Bäherden, Serdar, Bereket etraplarynyň çäklerinde dowam etdirilip, ol işler Balkanabat döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerinde tamamlandy.

Taslamanyň gurluşygyny amala aşyrmak üçin pudaga zerur kämil tehnikalardyr tehnologiýalar satyn alnyp, döwrebap enjamlar getirilip, ýerli hünärmenlerimiziň çeken gaýratly zähmeti netijesinde gysga döwrüň içinde bu möhüm işiň birinji tapgyry üstünlikli durmuşa geçirildi. Işiň barşynda agzalan çäklerde Hindistan Respublikasynyň «Kalpataru» kompaniýasynyň öndüren demir sütünleriniň jemi 1426 sanysy oturdyldy. Bu sütünleriň astyna goýulýan binýatlar ministrligiň «Büzmeýindemirbetonönümleri» kärhanasynda taýýarlandy. Netijede, halkalaýyn energoulgamyň Ahal — Balkan böleginiň işe girizilmegi bu welaýatlaryň arasyndaky elektrik baglanyşygyny gowulandyrmaga, daşary ýurtlara iberilýän elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmaga mümkinçilik berer.

Parahatçylygyň hem dost-doganlygyň mizemez güýjüniň dabaralanýan döwründe milli Liderimiziň halkymyz üçin şeýle ähmiýetli energetika desgasyny gurduryp, ulanmaga bermegi taryhy wakadyr. Haçanda halk bagtly geljegine ynamly gadam basanda, jemgyýet özgerýär, döwür gülleýär. Mukaddes Garaşsyzlyk bilen bat alan, hemişelik Bitaraplygy ýörelge edinen Türkmenistanyň ykdysady ösüşleri, umumadamzat bähbitli, dünýä ähmiýetli beýik işleri — halkyň göterilen ykbaly, döwletiň jümle-jahana ykrary. Dünýäde ykrar edilen Lideri bar milletiň mydama başy belentdir, mertebesi ýokarydyr, ýaşaýyş-durmuşy ösüşleriň belentliklerine tarapdyr.

Serdar NAZAROW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň rektory.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda mukaddes Garaşsyzlygymyza eýe bolanymyza 30 ýyl doldy. Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllarynda ykdysadyýetde, maliýe-bank, medeni-ynsanperwer ugurlarda, senagatda, umuman, jemgyýetiň ähli ulgamlarynda uly öňegidişlikleri gazandy. Garaşsyzlygyň ykdysady esaslary pugtalandyrylyp, milli manadymyz dolanyşyga girizildi. Türkmeniň taryhyna altyn harplar bilen ýazylan seneleriň biri hem 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrydyr, çünki bu sene türkmeniň buýsanjy we guwanjy bolan milli pulumyzyň — manadyň dolanyşyga girizilen günüdir. Şol wagtdan başlap, ýurdumyzda özbaşdak ykdysady syýasat we onuň düzüm bölegi bolan pul-karz, býujet-salgyt, maliýe, nyrh syýasatyny işläp düzmäge we üstünlikli durmuşa geçirmäge hukuk gazanyldy. Şeýlelikde, bu wezipeleriň üstünlikli çözülmegi netijesinde, bazar ykdysadyýetine geçmekligiň milli nusgasy işlenilip düzüldi.

Ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna geçmeginde pula aýratyn orun degişlidir. Ýurtda hereket edýän puluň durnukly, hümmetli, satyn alyjylyk ukybynyň ýokary bolmagy bazar ykdysadyýetine üstünlikli geçmäge ähli zerur bolan amatly şertleri döredýär we ýurdumyzda kabul edilýän ähli maksatnamalary amal etmäge mümkinçilikleri artdyrýar.

Puluň kadaly hereketini ýola goýmak, durnuklylygyny üpjün etmek köp derejede onuň haryt üpjünçiligine we hyzmatlar ulgamynyň işjeňlik derejesine baglydyr. Bu meseleleri üstünlikli çözmek maksady bilen, ýurdumyzda köpsanly ulgamlaýyn we toplumlaýyn işler üstünlikli amala aşyryldy. Muňa mysal edip, 2009-njy ýylyň 1-nji ýanwaryndan manadyň tapgyrlaýyn denominasiýasynyň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde, döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň barha berkemegine, halkymyzyň bolelinlikde, bagtyýar durmuşda ýaşamagyna uly ýardam edendigini bellemelidiris.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiz ýokary depginler bilen durnukly ösdürilýär, bazar gatnaşyklaryna ynamly geçilýär, işewürleriň ýokary netijeli işlemekleri üçin ähli şertler döredilýär.

Hormatly Prezidentimiziň: «Milli manadymyz ykdysadyýeti ösdürmekde, öňümizde goýan beýik maksatlarymyza ýetmekde, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmakda möhüm serişdeleriň biridir» diýen çuň manyly, parasatly sözleri ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşiniň barha uly sepgitlere tarap okgunly ugur alýandygyny mälim edýär.

Bank ulgamy tarapyndan pul dolanyşygyny kämilleşdirmek maksady bilen, häzirki zaman tehnologiýalaryna esaslanýan bank kartlaryny ornaşdyrmak we amallary menzilara dolandyrmak işleri giň gerimde alnyp barylýar. Şeýle çäreleriň geçirilmegi nagt däl hasaplaşyklaryň has kämil görnüşlerini bank önümçiligine ornaşdyrmak we ýerlerde ýeterlik möçberde bank hyzmatlarynyň töleg terminallaryny ýola goýmak bilen üznüksiz baglanyşyklydyr. Elektron töleg ulgamynyň ornunyň barha ýokarlanmagy diňe bir tölegleriň tiz wagtda amala aşyrylmagyna mümkinçilik bermek bilen çäklenmän, eýsem, serişdeleri tygşytlamaga we tölegleriň goraglylygyny üpjün etmäge ähli amatly şertleri döredýär.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde ýerine ýetirilýän düýpli özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzyň ykdysadyýeti ýokary depginli we durnukly ösýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň bank ulgamy sanlylaşdyrylýar. «Internet bank», «Mobil bank» ulgamlary arkaly raýatlaryň bank kart hasaby boýunça amallary giňeltmek, banklaryň menzilara bank hyzmatlaryny maglumat howpsuzlygy arkaly has-da kämilleşdirmek, müşderileriň bank hasaplaryny karz edaralaryna barmazdan, menzilara dolandyrmak bilen baglanyşykly möhüm işleri görkezmek bolar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ähli ösüşleriniň özeninde eziz halkymyzyň bähbidi bardyr. Häzirki wagtda ýurdumyzda amala aşyrylýan oňyn özgertmeler we gazanylýan netijeler hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň ýaşaýşyň ähli ulgamlarynda dabaralanýandygyny aýdyň subut edýär. Hormatly Arkadagymyzy, mähriban halkymyzy milli manadymyzyň döredilmeginiň 28 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlaýarys.

Goý, ýurdumyzy ösdürmek, mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda taýsyz tagallalary edýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun! Alyp barýan il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Altyn DURDYÝEWA,

Türkmenistanyň «Daýhanbank» döwlet täjirçilik bankynyň Amallara gözegçilik we maliýe monitoringi bölüminiň baş hünärmeni.

Arkadag Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda eziz Diýarymyz Türkmenistan bu gün ýagty geljeginiň binýadyny berkden tutup, bedew bady bilen beýik ösüşlere eýe bolýar. Dünýä ýagtylyk nuruny saçýan eziz Watanymyzda energetika ulgamynyň ösdürilmegi üçin birnäçe iri möçberli taslamalar durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleriniň netijesinde, Türkmenistan bu gün elektrik energiýasyny daşary ýurtlara ibermäge uly mümkinçilikleri bolan döwlete öwrülýär. Ýurdumyzda Garaşsyzlyk ýyllary içinde birnäçe elektrik stansiýalary gurlup ulanylmaga berildi. Paýtagtymyzda we welaýatlarda halkalaýyn energetika ulgamy döredilýär. Mary welaýatynda Merkezi Aziýada iň uly, ýokary tehnologiýaly elektrik stansiýasy guruldy. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasy ulanylmaga berildi. Ýylyň başynda bolsa Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijisi işe girizildi. Bularyň ählisi ýurdumyzda energetika senagatyny ösdürmäge uly üns berilýändigini görkezýär.

Şanly ösüşlere beslenýän ýylymyzda energetika pudagynyň ösdürilmegine mynasyp goşant goşjak ajaýyp iri taslamalaryň birnäçesiniň üstünlikli amala aşyrylmagy hormatly Prezidentimiziň ulgamyň işine berýän hemaýat-goldawlarynyň aýdyň netijesi bolup durýar. 23-nji oktýabrda Türkmenistanda halkalaýyn energoulgamy döretmek boýunça taslamanyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ýokary woltly, täze asma elektrik geçirijisiniň ulanylmaga berilmegi aýratyn ähmiýetli wakalaryň biri boldy. Hormatly Prezidentimiz bu barada: «Ýokary woltly, täze asma elektrik geçirijiniň ulanylmaga tabşyrylmagy mynasybetli geçiriljek dabara ägirt uly taslamanyň birinji tapgyrynyň amala aşyrylandygyny alamatlandyrýar, şol taslamanyň esasy maksady elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmakdan hem-de welaýatlaryň we Aşgabadyň energoulgamlaryny bitewi energetika halkasyna birleşdirmekden ybaratdyr» diýip belledi. Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän bu iri taslamanyň çäklerinde häzirki wagtda Balkan — Daşoguz ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijiler we podstansiýalar toplumynyň gurluşygyny amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Bu bolsa halkalaýyn energoulgamyň döredilmegi bilen birlikde, daşary ýurtlara iberilýän elektrik energiýasynyň mukdarynyň artdyrylmagyna-da uly mümkinçilikleri açar.

Orazberdi ŞALLYÝEW,

Daşoguz agrosenagat orta hünär okuw mekdebiniň direktory.

Milli ykdysadyýetimiziň depginli ösüşinde ýurdumyzyň ýeňil senagatynyň öňdebaryjy kärhanalarynyň biri bolan Bäherden ýüplük fabrigi mynasyp orun eýeleýär. Dokma senagaty ministrliginiň bu kärhanasynda şanly ýylyň geçen dokuz aýynda gazanylan iş görkezijiler has-da guwandyryjy boldy. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň ýeňil senagatynyň önümleriniň eksport kuwwatyny ýokarlandyrmak, içerki bazarlarymyzy degişli harytlar bilen üpjün etmek, bar bolan çig mal serişdelerini gaýtadan işlemegiň hasabyna pudagyň girdejilerini artdyrmak babatdaky tagallalaryna mynasyp goşant goşýan bu fabrikde «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ýanwar — sentýabr aýlarynda 69 million 171 müň 664 manatlyk önüm öndürilip, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, ösüş depgini 136,9 göterime barabar boldy.

Öňdebaryjy kärhanada degişli döwürde, esasan-da, 27/1, 34/1, 51/1 belgili ýüplükler öndürildi. Bäsdeşlige ukyply, ekologik taýdan arassa ýüplükleriň agramly bölegi daşary döwletlere eksport edildi.

(Öz habarçymyz).

Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli we parasatly baştutanlygynda ähli ykdysady pudaklar bilen bir hatarda maliýe-bank ulgamynyň işi hem yzygiderli kämilleşdirilýär. Munuň şeýledigini Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 22-nji oktýabrynda sanly ulgam arkaly geçirilen nobatdaky mejlisinde kabul edilen çözgütleriň mysalynda hem görmek bolýar. Onda Türkmenistanyň Býujet kodeksini ýerine ýetirmek maksady bilen, Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdelerini maýa goýum hökmünde gönükdirmegiň Tertibi tassyklanyldy. Bu taslamanyň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi netijesinde Durnuklaşdyryş gaznasynyň maýa goýum işjeňligindäki, banklaryň karz binýadyny berkitmekdäki orny we ähmiýeti ýokarlanar. Şonuň bilen bir hatarda ýurdumyzda kabul edilýän ähli derejedäki maksatnamalary üstünlikli ýerine ýetirmäge amatlyklar dörär. 2008-nji ýylda döredilen bu gaznanyň esasy çeşmesi bolup Türkmenistanyň merkezleşdirilen býujetiniň girdejisiniň çykdajylardan artykmaç gelýän bölegi çykyş edýär.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen döredilen bu gaznanyň esasy maksady ýurdumyzda ileri tutulýan pudaklary goldamakdan, sazlaşykly, kadaly ösüşi üpjün etmekden ybaratdyr. Durnuklaşdyryş gaznasynyň işine täzeçe, döwrebap çemeleşmek, onuň maksadalaýyk ulanylyşyny üpjün etmek — munuň özi ýokary netijeli karz-pul syýasatyny alyp barmaga, edara-kärhanalaryň we ilatyň karz serişdelerine bolan ösen isleglerini öz wagtynda, doly derejede kanagatlandyrmaga mümkinçilik berer. Durnuklaşdyryş gaznasynyň maýa goýum işine gönükdirilmegi gurulýan önümçilik, medeni-durmuş maksatly binalaryň, desgalaryň sanynyň artmagyna, hiliniň ýokarlanmagyna, ýurdumyzyň tehniki we tehnologiýa taýdan döwrebaplaşdyrylmagyna, goşmaça iş orunlarynyň döredilmegine, maşgala girdejisiniň artmagyna oňyn täsirini ýetirer.

Milli Liderimiziň öňdengörüjilikli, ylma daýanýan, innowasiýa esaslanýan, ýokary netijeli, nusgalyk syýasaty esasynda türkmen ykdysadyýeti batly gadamlar bilen ynamly öňe barýar. Munuň şeýledigini makroykdysady görkezijilerden hem görmek bolýar. Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 8-nji oktýabrynda sanly ulgam arkaly geçirilen giňişleýin mejlisinde getirilen maglumatlardan görnüşi ýaly, şu ýylyň dokuz aýynda jemi içerki önümiň ösüş depgini 6,2 göterime deň boldy, jemi öndürilen önümleriň möçberi, 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6 göterim artdy. Dokuz aýyň netijeleri boýunça iri we orta kärhanalarda aýlyk zähmet haklary, 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim köpeldi.

Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi 17,9 milliard manada ýetdi. 2021-nji ýylyň 1-nji oktýabryndaky ýagdaýa görä, ýurdumyz boýunça iri önümçilik we durmuş maksatly desgalaryň 62-si ulanmaga berildi. Şu döwürde Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 109,2 göterim, çykdajy bölegi bolsa 98,1 göterim ýerine ýetirildi. Üç çärýegiň netijeleri boýunça milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň mukdarynyň jemi içerki önüme bolan gatnaşygy 16,2 göterime deň boldy. Dokuz aýda özleşdirilen maýa goýumlaryň 49,2 göterimi önümçilik toplumlaryna, 50,8 göterimi bolsa durmuş-medeni maksatly desgalara gönükdirildi.

Döwlet Baştutanymyz bellenen maksatlara ýetmekde ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamyna aýratyn ornuň degişlidigini nygtamak bilen, olaryň öňünde duran meseleleri anyk kesgitledi. Hususan-da, ykdysadyýetiň durnukly ösüşini üpjün etmek, telekeçilik işjeňligini netijeli höweslendirmek, innowasion başlangyçlary we tehnologiýalary goldamak, bilelikdäki kärhanalary we paýdarlar jemgyýetlerini döretmegi dowam etdirmek, gazna bazaryny ösdürmek we bäsleşikli söwda edaralarynyň gerimini giňeltmek ýaly möhüm wezipeler öňde goýuldy. Şu wezipeleriň üstünlikli çözülmeginde strategik ähmiýeti bolan ätiýaçlyk maliýe serişdeleriniň, Durnuklaşdyryş gaznasynyň mynasyp orny bar. Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdelerini karz edaralarynyň depozit hasabyna geçirmek arkaly döwlet düzümlerine we hususy pudaga berilýän gysga, orta we uzak möhletli karzlaryň möçberi artar, karzyň ykdysady ösüşe täsiri ýokarlanar. Ahyrky netijede bolsa, Durnuklaşdyryş gaznasy ykdysady ösüşiň işjeň hereketlendiriji güýjüne öwrüler, eksport kuwwatyny ýokarlandyrar, importyň ornuny tutýan önümleriň köp görnüşini öz ýurdumyzda öndürmäge mümkinçilik döreder.

Şu wezipeleriň döwrüň talabyna laýyklykda çözülmegi köp ýagdaýda maliýe-bank ulgamynyň hünärmenleriniň hünär taýýarlygyna baglydyr. Şonuň üçin hem ykdysady, maliýe-bank ulgamlarynyň hünärmenleriniň hünär derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagy, döwrüň talabyna laýyk getirilmegi ýurdumyzyň bazar ykdysadyýetine tiz we durnukly geçmegine, ykdysady gurallaryň işjeňligini artdyrmaga özüniň oňyn täsirini ýetirer. Netijede, ykdysadyýetiň ygtybarly we durnukly ösüşini üpjün etmekde, maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmakda Durnuklaşdyryş gaznasynyň orny we ähmiýeti yzygiderli ýokarlanar.

Baýramdurdy TAÝHAROW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň professory.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň hususyýetçilik pudagy uly ösüşleri başdan geçirýär. Beýleki sebitlerde bolşy ýaly, Lebap welaýatynda hem öz işlerini üstünlikli alyp barýan hususyýetçileriň ýüzlerçesi bar. Olaryň bir bölegi senagat ugurly önümçilik bilen meşgullanýar.

Welaýatda öz işlerini bu ugra gönükdiren hususyýetçileriň 70-e golaýy bolup, olar ýylyň dowamynda içerki we daşarky bazara gurluşyk serişdeleriniň dürli görnüşlerini ibermek bilen, tämizlik serişdelerini, polipropilen haltalarydyr ýüpleri, kendir ýüpleri, plastmassa asgyçlary, kagyz süpürgiçleriniň dürli görnüşlerini, akkumulýatorlary we beýleki önümleri öndürip gelýärler.

Gurluşyk serişdeleriniň önümçiliginde hem hususy kärhanalardyr hojalyk jemgyýetleriniň uly paýy bar. Önümçilik işlerini Köýtendag etrabynyň magdan känlerinde alyp barýan STT hususy kärhanasy şu ýyl suwag serişdesiniň 1392, gipsiň 4542 tonnasyny öndürdi. Şeýle hem bu hususy kärhana ýylyň başyndan mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramyna çenli demirbeton plitalarynyň 1302, gipskarton listiniň 102 müň 800 sanysyny we 444 halta hek öndürdi.

Gurluşyk serişdeleriniň önümçiligine Dänew etrabyndaky «Arassa kenar» hususy kärhanasy hem keramiki plita ýelmeýji gury erginiň 190, suwag serişdesiniň 285 tonnasy, Çärjew etrabyndaky «Mizemez gadam» hususy kärhanasy izogamyň 2056 inedördül metri, suwuk bitum mastikasynyň 4843 tonnasy, 3 million 241 müň kerpiç, keramiki plita ýelmeýji gury erginiň 501 tonnasy bilen goşant goşdy. Ýylyň dokuz aýynda «Egsilmez umyt çeşmesi» hususy kärhanasynyň «u» görnüşli profilleriniň 46 müň 662 sanysynyň, «Kemally kesp» hususy kärhanasynyň 391 sany demir betonynyň we 273 kub metr haryt betonynyň, «Jemşidiň jamy» hususy kärhanasynyň demirbeton sütünleriniň 4328 kub metriniň müşderilere hödürlenendigi aýratyn bellenmäge mynasyp. Bulardan başga-da «Bereketli zaman» hususy kärhanasy alýuminden taýýarlanan aýna-gapylar, «Ynamly eller» hususy kärhanasy suw emulsiýasy, «Berk gerden» hususy kärhanasy izogamdyr bitum mastikasy, «Täjir» hususy kärhanasy keramiki kerpiç, köp sanly hususyýetçiler bolsa hekdir kerpiç önümleri bilen bu pudagyň ösmegine ýardam etdiler.

Arkadag Prezidentimiziň türkmen hususyýetçilerine döredip berýän giň mümkinçilikleriniň netijesinde, lebaply işewürler senagat önümleriniň beýleki görnüşlerini öndürmekde hem tejribelerini artdyrýarlar. Mysal üçin, türkmenabatly telekeçi Bahtiýar Kadyrow 22 tonna polipropilen ýüp, «Geljege rowaç» hususy kärhanasy 105 müň sany plastmassa asgyç, «Kökçi» hojalyk jemgyýeti 36 müň 430 sany akkumulýator, «Gyzan» hususy kärhanasy 590 inedördül metr bezeg plitasyny, «Türkmen ojagy» hususy kärhanasy 1174 metr kendir we beýleki görnüşli watin, 724 tonna nah pagta, 215 metr kendir we beýleki matalary öndürmegi başardylar.

Türkmenabatly telekeçi Atamyrat Jumakulyýewiň ýolbaşçylyk edýän kärhanasynda öndürilen joraplaryň jübüti 610 müňden geçdi. «Ýörite geýimler dünýäsi» hususy kärhanasy bolsa dürli geýimleriň 37 müňüsini müşderilere hödürledi. «Türkmen ýyldyzy» hususy kärhanasy şu ýyl öndüren izolirlenen örtükli simleriniň umumy uzynlygyny 4304 kilometre ýetirdi.

Şu ýyl gündogar sebitdäki senagat önümçiliginiň akymyna ilkinji gezek «Çelek» hususy kärhanasy hem goşuldy. Bu kärhana Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawody bilen hyzmatdaşlykda senagat garyndy suwuklygyň 155 tonnasyny öndürip, alyjylara hödürledi. Çärjewli telekeçi Suhrab Durdyýewiň ýolbaşçylygyndaky kärhanada öndürilen 384 tonna geýimlik nah mata hem welaýatda hususy senagatyň ösýändiginden habar berýän bolsa gerek.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly dowam edýär. Ýylyň ahyryna çenli ýokarda görkezilen sanlar has artar. Munuň üçin türkmen hususyýetçilerinde güýç hem, mümkinçilik hem bar. Olar özleri üçin döredilýän giň mümkinçilikler üçin milli Liderimize alkyş aýdýarlar.

Agageldi ITALMAZOW.

(Öz habarçymyz).

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ulag-kommunikasiýa ulgamynda hem düýpli ösüşler amala aşyrylýar. Bu ugurda «Türkmendemirýollary» döwlet kärhanasynyň Türkmenabat raýat desgalary şahamçasynyň agzybir işgärleri hem tutanýerli zähmet çekýärler.

Şahamça degişli iki sany jaý ulanyş gullugynyň düzüminde 200 töweregi demir ýol işgäri 3600-e golaý hojalygyň mynasyp ýaşaýyş şertlerini üpjün etmek üçin zähmet çekýär. Olaryň esasy wezipesi arassaçylyk işlerini alyp barmak, raýatlardan gelen arza-şikaýatlara seretmek, elektrik togy hem-de tebigy gaz bilen üpjün etmek, ýer-suw, lagym üpjünçiligini guramak we beýleki işlerden ybaratdyr. Tejribeli hünärmen Artur Allakulyýewiň ýolbaşçylyk edýän şahamçasynyň işgärleriniň arasynda has göreldeli işläp, zähmet borçnamalaryny artygy bilen ýerine ýetirýän demirýolçularyň onlarçasy bar. Olardan, Baýramkadyr Amanberdiýew, Rüstem Töräýew, Elijan Arslanow, Abdukahr Abdullaýew ýaly işjanly demirýolçular ýylyň-ýylyna zähmet üstünliklerine mynasyp bolýarlar.

Ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýylynyň dowamynda bitirilen beýik işler, ýetilen belent sepgitler, gazanylan üstünlikler her birimizde buýsanç duýgusyny döredýär. Gurlan we gurulýan, çar tarapa uzaýan demir ýollar hormatly Prezidentimiziň alyp barýan adyl syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň beýanydyr. Türkmen halkynyň eşretli durmuşda ýaşamagy üçin ähli tagallalary edýän milli Liderimiziň öňdengörüjilikli syýasaty ýurdumyzyň bagtyýar raýatlarynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga gönükdirilendir. Öz halkynyň bolelin, eşretli durmuşda ýaşamagy üçin yzygiderli tagalla edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli tutumly işleri mundan beýläk-de rowaç bolsun!

Jangeldi IŞANKULYÝEW,

žurnalist.

Ýurdumyzyň ykdysady strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen alnyp barylýan toplumlaýyn işler, ilkinji nobatda, bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn geçmäge, hojalygy ýöretmegiň netijeli usullaryny ornaşdyrmaga, aýratyn-da, döwlet emlägini we desgalaryny hususylaşdyrmaga gönükdirilendir. Bazar gatnaşyklaryny ykdysadyýete, ylaýta-da, söwda, hyzmat ediş pudaklaryna ornaşdyrmagyň möhüm serişdeleriniň biri-de hususyýetçiligiň ösdürilmegi bilen baglydyr. Döwletimiz telekeçilere hususy işi ýola goýmaga goldaw berýär, hususyýetçilik bolsa, öz nobatynda, sarp edilýän harytlaryň öndürilişine we ilata hyzmat edilişine saldamly goşant goşýar.

Halkara ykdysatçylaryň pikirlerine görä, ösen ýurtlarda hususy pudagyň jemi içerki önümdäki paýynyň ortaça 70 göterim möçberde bolmagy maksadalaýykdyr. Hususy önüm öndürijiler döwrüň talabyna laýyk enjamlaşdyrylan kärhanalarda ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürip, ýurtda azyk bolçulygynyň döremegine goşant goşýarlar.

Milli Liderimiziň hususylaşdyrmagyň ykdysady we durmuş mazmunyny, bu babatdaky halkara tejribäni giňişleýin öwrenmegi we pudaklara ornaşdyrmagy esasy talaplaryň biri hökmünde öňe sürmegi ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanmagyna, hususy ulgamyň ösmegine, şeýle-de halkyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna amatly şertleri döredýär.

«Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», «Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy hakynda» hem-de «Döwlet-hususy hyzmatdaşlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň kabul edilmegi pudagyň kanunçylyk binýadynyň berkidilýändigini, hususyýetçilik işiniň ösüşini düzgünleşdirmegiň mehanizminiň döredilýändigini, ýurdumyzda hususyýetçileriň giň gatlagynyň peýda bolýandygyny aýdyň görkezýär.

Hususyýetçilere ýakyndan ýardam bermekde degişli kanunçylyk namalarynyň kabul edilmegi we yzygiderli kämilleşdirilmegi bilen bir hatarda, elýeterli bahaly sarp edilýän harytlary öndürmekde dürli görnüşli kärhanalary döretmek we önümçiligi ýokarlandyrmak üçin karz edaralarydyr banklar tarapyndan olara goldaw hökmünde uzak möhletleýin, az göterimli karz serişdeleri berilýär.

2011-nji ýylyň iýun aýynda «Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesini döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň, 2019-njy ýylyň oktýabrynda onuň täze redaksiýasynyň kabul edilmegi hususyýetçileriň işini ilerletmekde ýene-de bir möhüm ädim boldy. Birleşmäniň esasy işi kiçi we orta telekeçiligi goldamakdan, milli ykdysadyýetiň hususy pudagyny ösdürmäge ýardam bermekden, olary häzirki zaman telekeçilik düzümlerini emele getirmäge ugrukdyrmakdan ybaratdyr. Häzirki wagtda ol müňlerçe agzany özüne birleşdirýär we ýurtda hususyýetçiligiň ösmegine, täze iş orunlarynyň artmagyna, täze önümçilik pudaklarynyň emele gelmegine, şeýle-de bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilip, haryt bolçulygynyň döredilmegine ýardam berýär.

Häzirki döwürde tutuş dünýäde COVID-19 ýokanjynyň pandemiýasy bilen bagly ýüze çykýan ýagdaýlary nazara alyp, döwletimiz ösen ýurtlaryň ileri tutýan ugurlaryna pugta eýermek bilen, hususy telekeçiligiň gerimini giňeltmek meselelerine has-da içgin garaýar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, sanly ykdysadyýetiň öňdebaryjy ösüş ugry hökmünde ykrar edilen elektron täjirçilige, elektron resminama dolanyşygyna we elektron hökümeti döretmäge aýratyn üns berilýär. Çünki sanly tehnologiýalaryň üsti bilen elektron söwda arkaly umumydünýä söwda toruny emele getirip bolýar. Şol bir wagtyň özünde-de eksport ugurly pudaklaryň netijeli işlemegine, tiz we ýokary hilli hyzmatlary ýerine ýetirmäge ýardam bermek bilen bir hatarda, adamyň saglygyna zyýan ýetirip biläýjek howplardan goranmaga amatly şert döreýär.

Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň 3-nji sentýabrda geçirilen mejlisinde döwlet eýeçiligini netijeli dolandyrmak, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda hususyýetçileriň sanyny artdyrmak, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek boýunça amatly şertleri döretmek barada belläp geçdi. Mejlisde Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanynda döredilen Pudagara topar tarapyndan döwletiň garamagyndan aýrylmaga we hususylaşdyrmaga degişli döwlet eýeçiligindäki kärhanalar we desgalar boýunça berlen hasabata laýyklykda, «Türkmengaz» döwlet konserni boýunça 5 desgany, «Türkmenawtoulaglary» agentligi boýunça 3 desgany, «Türkmenhimiýa» döwlet konserni boýunça 1 desgany, şeýle-de Lebap welaýat häkimligi boýunça 1 desgany bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmagyň göz öňünde tutulýandygynyň bellenilmegi aýratyn ähmiýete eýedir.

Hususyýetçiligi ösdürmek, telekeçileriň ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda giňden orun almagyny üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän işler has-da ýaýbaňlandyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň 8-nji oktýabrda Ministrler Kabinetiniň dokuz aýyň jemi boýunça geçirilen giňişleýin mejlisinde hususy işewürligi ösdürmek, telekeçileri ykdysadyýetimizde özgertmeleri geçirmäge giňden çekmek boýunça döwlet syýasatynyň dowam etdirilýändigini bellemegi we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek, ýagny daşary ýurtlardan getirilýän önümleri ýurdumyzda öndürmek we eksport edilýän harytlaryň möçberini artdyrmak, özara bäsdeşligi ösdürmek, işewürleriň maliýe ýagdaýyny gowulandyrmak, degişlilikde, ykdysadyýetde döwlet pudaklarynyň paýyny azaltmak boýunça birnäçe tabşyryklary bermegi, hasabat döwründe döwlet eýeçiligindäki desgalaryň 81-siniň hususylaşdyrylmagy we Döwlet býujetine 368 million 356 müň 908 manat möçberinde maliýe serişdeleriniň gelip gowuşmagy bazar ykdysadyýetiniň geçiş döwrüni başdan geçirýän döwletimiziň ykdysady taýdan yzygiderli ösüş gazanýandygyny aýdyň görkezýär.

Mejlisde hormatly Prezidentimiziň: «Eger siziň käbiriňizde aýry-aýry pudaklar bazar şertlerinde işläp bilmez diýen düşünje bar bolsa, onda bu pikir ýalňyşdyr» diýip aýratyn nygtamagy ösen ýurtlaryň tejribesine esaslanyp, ýurdumyzda maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilmegi netijesinde bazar şertlerine tiz geçmäge mümkinçiligiň dörejekdigini şertlendirýär.

Indi hususy telekeçilerimiz senagatyň beýleki ugurlary bilen bir hatarda, gurluşyk pudagynda hem ýaşaýyş jaýlaryny, önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyny we olary abatlamak işlerini ýokary derejede alyp barýarlar. Bu gün türkmen hususyýetçileriniň milli haryt nyşanly, «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly, «483» milli prefiksli (kodly) önümleri daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýar.

Döwletimiziň hususy telekeçiligi ösdürmek baradaky strategiýasy ýurtda bazar gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek bilen, ykdysady ösüşi çaltlandyrýar. Hususy kärhanalaryň sany, olaryň öndürýän önümleriniň möçberi, hili, şeýle-de jemi içerki önüme goşýan goşandy yzygiderli ýokarlanýar. Häzirki wagtda ýurdumyzda ykdysadyýetiň döwlete degişli däl pudaklarynda öndürilýän önümleriň jemi içerki önümdäki paýyny (ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan) 2021-nji ýylda 70,6 göterime, 2025-nji ýyla çenli bolsa 73,2 göterime ýetirmek maksat edinilýär. Bu wezipäni durmuşa geçirmek boýunça döwlet tarapyndan ýola goýlan hyzmatdaşlygyň kanunçylyk we guramaçylyk binýadyny kämilleşdirmek çäreleri hem utgaşykly alnyp barylýar. Bu bolsa ýurtda ykdysady ösüşiň ýokarlanmagynda hususy pudagyň paýyny has-da artdyrar.

Jumageldi SALAMOW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

Ýakynda Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly täze asma elektrik geçirijiniň açylyş dabarasy boldy. Täze desganyň ulanmaga berilmegi ýurdumyzyň energetikleriniň buýsançly başlaryny belende göterdi. Olaryň käbirleriniň şeýle il-ýurt bähbitli işiň başynda duran hormatly Prezidentimize alkyşdan doly ýürek sözlerini okyjylara ýetirýäris.

Güljahan NURYÝEWA,
Ak bugdaý etrabyndaky Derweze döwlet elektrik stansiýasynyň bölüm başlygy:

— Hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly gatnaşmagynda we ak pata bermeginde Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisi uly dabara bilen işe girizildi. Energetika pudagynyň işgärleri üçin bu waka ýatdan çykmajak pursatlara beslendi.

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň energetika pudagyny ösdürmäge aýratyn üns berýär. Milli ykdysadyýetimiziň ösüşinde hem-de ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuşynda bu pudagyň ähmiýetli orny bar. Şäherlerimize, şäherçedir obalarymyza, her bir maşgala ojagyna ýylylyk paýlamakda pudagyň işçi-hünärmenleri bolup, saldamly goşandymyzy goşýarys. Biziň zähmet çekýän Derweze döwlet elektrik stansiýamyzda ýokary iş şertleridir mümkinçilikler bar. Häzirki zamanyň iň kämil tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan elektrik stansiýasy kuwwatly gaz turbina desgalarynyň dördüsini öz içine alýar. Olar bir gije-gündizde 12 million kilowat sagat elektrik energiýasyny öndürmek mümkinçiligine eýedir.

Güýjenmesi 220 kW, uzynlygy 421 kilometr bolan täze asma elektrik geçirijisiniň işe girizilmegi bilen, içerki sarp edijileriň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygynyň ýokarlanmagyna, şeýle-de daşary ýurtlara eksport edilýän elektrik energiýasynyň möçberiniň artmagyna şert döredi.

Halkymyzyň has-da eşretli durmuşda ýaşamagy ugrunda uly aladalary edýändigi, şeýle ajaýyp desgalary gurduryp berýändigi üçin hormatly Prezidentimize egsilmez alkyş aýdýarys.

Yhlas SAPAROW,
Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Ak bugdaý etrap birleşmesiniň esasy hünärmeni:

— Toý-baýramlara beslenýän şöhratly ýylymyzda dürli maksatly desgalaryň yzygiderli açylyp, halkymyzyň hyzmatyna berilmegi göwün guşumyzy ganatlandyrýar. Şu ýylyň başyndan bäri diňe biziň etrabymyzyň çäginde iri desgalaryň birnäçesiniň gurluşygy tamamlandy hem-de dabaraly ýagdaýda açyldy. Şeýle desgalaryň arasynda Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň Karantin merkezi, döwrebap ýyladyşhana toplumy, umumybilim berýän orta mekdepleriň ikisi, dört gatly, köp öýli ýaşaýyş jaýlary bar.

Hormatly Prezidentimiz Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisiniň işine sanly ulgam arkaly ak pata berdi. Iki zynjyrly täze asma elektrik geçiriji howanyň islendik şertlerinde hem ildeşlerimiziň elektrik energiýasy bilen bökdençsiz we ygtybarly üpjün edilmegine mümkinçilik berer. Bu taryhy wakanyň şanyna welaýatymyzyň merkezindäki Medeniýet öýünde geçirilen aýdym-sazly hoşallyk maslahatyna hem gatnaşdyk. Bu maslahatda şeýle ajaýyp desgalary gurduryp, baky bagtyýarlykda ýaşamagymyz babatda taýsyz tagalla edýän Gahryman Arkadagymyzyň adyna alkyş aýdyldy. Goý, hormatly Prezidentimiziň il-günümiziň bagtyýar şu güni we nesilleriň röwşen geljegi üçin durmuşa geçirýän döwletli tutumlary hemişe rowaçlyga beslensin!

Röwşen KERIMOW,
«Balkanenergo» önümçilik birleşiginiň düýpli gurluşyk bölüminiň hünärmeni:

— Ýurdumyzda halkalaýyn energoulgamy döretmek boýunça taslamanyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly täze asma elektrik geçirijiniň gurluşygy üstünlikli tamamlanyp, ol dabaraly ýagdaýda işe girizildi. Kämil enjamlar bilen amala aşyrylan bu taslamany «Türkmenenergogurluşyk» konserniniň degişli düzümleriniň, ýerli hususy kärhanalaryň gurluşykçylary ýerine ýetirdiler.

Birinji tapgyrda ýurdumyzyň iki welaýatyny birikdiren ýokary woltly täze elektrik geçiriji içerki sarp edijileri energiýa bilen bökdençsiz üpjün edýär, daşarky bazarlara eksport edilýän türkmen elektrik energiýasynyň möçberlerini yzygiderli artdyrmaga mümkinçilik berýär. Bu il-ýurt bähbitli işiň ýerine ýetirilmegine ýurdumyzyň beýleki welaýatlaryndaky degişli düzümler bilen bir hatarda, Balkan welaýatynyň energogurluşyk kärhanalarynyň hünärmenleriniň hem gatnaşandyklaryna buýsanjymyzyň çägi ýok. Bu geçirijiniň 254,6 kilometri biziň welaýatymyzyň çäginden geçýär. Geljekde bu aralykda täze podstansiýalaryň üçüsini gurmak meýilleşdirilýär. Bu bolsa täze iş orunlarynyň dörediljekdiginiň hem subutnamasydyr.

Dünýä nusgalyk taslamalaryň gurluşygynyň ýene birini bize — türkmen energetiklerine ynanyp, halal zähmet çekmäge ähli şertleri döreden Gahryman Arkadagymyza çuňňur hoşallyk bildirýäris.

Arazdurdy FAPAROW,
Balkanabat döwlet elektrik stansiýasynyň elektrik sehiniň başlygy:

— Biz hormatly Prezidentimiziň ýadawsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzyň energetika pudagynda halkalaýyn ulgamy döretmek babatdaky taslamanyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ýokary woltly täze asma elektrik geçirijiniň ulanyşa girizilmeginiň şaýady bolduk. Şeýle tutumly işleri diňe ykdysady taýdan kuwwatly döwletde amala aşyryp bolýar. Bu döwletli taslamanyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen, diňe bir Ahal we Balkan welaýatlarynyň üznüksiz tok üpjünçiligi berkidilmän, eýsem, daşarky bazara ugradylýan elektrik energiýasynyň möçberlerini artdyrmaga hem mümkinçilik döredi. Şonuň bilen birlikde-de bu asma elektrik geçiriji arkaly welaýatymyzyň çägine iberiljek elektrik energiýasy netijesinde, Türkmenbaşy şäheriniň, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň, sebitimiziň etrapdyr şäherlerindäki ähli edara-kärhanalaryň sarp edijileriniň elektrik üpjünçiligi has-da ygtybarly derejä çykaryldy.

Bu taslamanyň durmuşa geçirilmegi eziz Diýarymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagynda aýratyn ähmiýete eýedir. Şu möhüm taslamany öz wagtynda we üstünlikli amala aşyrmak üçin energetiklerimize dünýäniň ösen döwletlerinden döwrebap tehnikalary we ähli zerur enjamlary satyn alyp beren Gahryman Arkadagymyza sagbolsun aýdýarys.

Ýazga geçirenler Aýdo ŞEKEROW, Hojaberdi BAÝRAMOW.

(Öz habarçylarymyz). Surata düşürenler Begençmyrat ATAÝEW, Andreý PAKULOW.

Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly Ahal — Balkan ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisiniň dabaraly ýagdaýda işe girizilmegi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly senesiniň uludan toýlanan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň taryhy wakalarynyň biri boldy.

Gahryman Prezidentimiz döwlet syýasatynda ykdysadyýetimiziň energetika pudagyny döwrebaplaşdyrmaga, pudaga sanly ulgamy, ylmyň täze gazananlaryny hem-de öňdebaryjy tejribeleri giňden ornaşdyrmaga möhüm ähmiýet berýär. Mähriban Arkadagymyzyň döwlet derejesinde edýän şeýle aladalarynyň netijesinde, ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýady has-da pugtalandy. Energetika senagaty depginli ösýän, girdejili işleýän pudaklaryň hataryndaky mynasyp ornuny berkidýär. Hormatly Prezidentimiziň ak patasy bilen ulanyşa tabşyrylan täze ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň işe girizilmegi bilen, ykdysadyýetimiziň kuwwatynyň artmagynda wajyp orny eýeleýän senagat pudagynyň mümkinçilikleriniň geriminiň has-da giňändigini nygtamak gerek. Sebäbi halkalaýyn bir bitewi energiýa ulgamyny döretmek taslamasynyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň işe girizilmegi arkaly ýurdumyzyň günbatar sebitiniň çäkleri bilen daşarky sarp edijilere ýetirilýän elektrik energiýasynyň möçberlerini artdyrmagyň tehniki mümkinçilikleriň binýady pugtalandyryldy. Munuň üstesine-de, dürli howa şertlerine garamazdan, sebitleriň ilatyny elektrik togy bilen bökdençsiz üpjün etmegiň ygtybarlylygy ýokarlandy. Sebitleriň iri hem-de ýerli çig mal serişdelerini senagat taýdan has çuň gaýtadan işlemek arkaly dünýä bazarlarynda bäsleşige ukyply, sarp edijileriň durnukly artýan isleglerinden peýdalanýan dürli önümleri öndürýän senagat kärhanalarynyň ýokary öndürijilikli işledilmeginde bu elektrik geçirijiniň möhüm orny eýelejekdigi hem buýsançly hakykatdyr. Halkalaýyn energiýa ulgamynyň birinji tapgyrynyň ulanylmaga berilmegi «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş- -ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» täze önümçilikleri döretmek maksadyna gönükdirilen döwrebap binalardyr desgalary gurmak babatdaky anyk wezipeleriň rowaçlyklara beslenmegine ýardam berer. Il hyzmatyna berilýän dürli binalardyr desgalar, döwrebap önümçilikler täze müňlerçe iş orunlarydyr, zähmetsöýer halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň hil taýdan has-da gowulanmagynyň kepilidir. Şeýle asylly maksat-tutumlar bolsa Gahryman Prezidentimiziň berkarar Diýarymyzda üstünlikli amala aşyrýan giň gerimli durmuş-ykdysady özgertmeleriniň baş maksadydyr. Diýmek, ýurdumyzda bir bitewi halkalaýyn energiýa ulgamynyň döredilmegi Arkadag Prezidentimiziň sebitleriň durmuş-ykdysady taýdan ýokary depginler bilen ösdürilmegini nazarlaýan giň gerimli, uzakmöhletleýin maksatnamalarynda bellenen döwletli tutumlaryň mundan beýläk-de rowaçlyklara beslenmegine düýpli itergi berer. 

Nurmämmet HYDYROW,

«Balkan».