Habarlar
Durnukly ösüşiň milli nusgasy

Bagtyýarlyk döwrümizde ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ugry bolan bank ulgamy çalt depginler bilen ösýär. Ulgamyň ygtybarlylygyny has-da ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler döwlet syýasatynda möhüm orun eýeleýär. Bank ulgamynyň durnukly işlemegi ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygynyň, depginli ösüşiniň üpjün edilmegi hem-de dünýä ykdysady giňişligine amatly goşulyşmagy üçin möhümdir.

2011-nji ýylda «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» kabul edildi. Maksatnama laýyklykda, durmuşa geçirilýän giň möçberli ykdysady özgertmelerde ulgamyň işini kämilleşdirmek we ony döwrüň talaplaryna laýyk getirmek, bank hyzmatlarynyň hilini halkara ölçeglere görä guramak, olaryň görnüşlerini artdyrmak, milli manadyň hümmetiniň durnuklylygyny üpjün etmek boýunça amala aşyrylmaly işler kesgitlenildi. Bu ugurda alnyp barylýan innowasion özgertmeler banklaryň maýalaşdyryş derejesiniň ýokarlanmagyna, maliýe serişdeleriniň binýadyny berkitmäge, bank gözegçiligini kämilleşdirmäge, bank amallarynyň göwrümini giňeltmäge, innowasion bank önümleriniň we tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagyna, agzalan ugurda ilata edilýän hyzmatlaryň hiliniň ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Täze tehnologiýalaryň yzygiderli ornaşdyrylmagy ilata töleg-hasaplaşyk, depozit we beýleki hyzmatlary banka barmazdan, ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär. Milli töleg ulgamyny ösdürmek, onuň netijeliligini, ygtybarlylygyny hem-de howpsuzlygyny üpjün etmek üçin ulgam döwrebap maglumat tehnologiýalarydyr kompýuter programmalary bilen üpjün edilýär. Nagt däl hasaplaşyklaryň gerimi günsaýyn giňeýär. Karz edaralarynda hyzmatlaryň täze görnüşleri yzygiderli ornaşdyrylýar.

Milli Liderimiz: «Geljekde pul-karz syýasatynyň maksatnamalaýyn ugurlary, onuň möhüm gurallary netijeli ykdysady strategiýany durmuşa geçirmek üçin has amatly şertleri döredýän ugurlarda hem-de derejelerde kemala getirilmelidir. Häzirki döwürde Türkmenistanyň öňünde bu strategiki möhüm ulgamda düýpli we yzygiderli özgertmeleri amala aşyrmak wezipesi durýar» diýip belleýär.

Syýasy ylymlaryň doktory Serdar Berdimuhamedowyň golaýda çap edilen «Türkmenistanyň ykdysady strategiýasy: durnukly ösüşiň milli nusgasy» atly ylmy makalasynda nygtalyşy ýaly, Garaşsyzlygyň ykdysady esaslaryny has-da pugtalandyrmakda maliýe-bank ulgamyna aýratyn orun degişlidir.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda manadyň satyn alyş ukybynyň durnuklylygy üpjün edildi. Karz serişdeleriniň möçberleri yzygiderli artdyrylýar. Şeýle düýpli işleriň netijesinde esasy makroykdysady görkezijiler ýokarlanýar. Pul ulgamynda özgertmeleriň çäklerinde amala aşyrylan işler milli pula ynamy artdyrdy. Munuň şeýledigini Halkara Pul Gaznasy ýaly abraýly maliýe düzümler ençeme gezek tassykladylar. «Fitch Ratings» halkara agentliginiň ýurdumyza «B+durnukly» derejäni bermegi hem ykdysadyýetiň depginli ösýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Ýazgeldi ANNAMUHAMMEDOW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/47822

24.11.2021
Ykdysadyýet: sebit syýasatynda möhüm ugurlar

Sebit syýasaty ähli welaýatlaryň durmuş-ykdysady ösüşini ýokary depginler bilen alyp barmaga, olaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň döwrebaplaşdyrylmagyna goşýan goşandyny artdyrmaga, has netijeli üpjünçilik ulgamyny döretmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli ýokarlandyrmagyň we halkara ülňülere laýyk getirmegiň esasy maddy binýady hökmünde içerki bazarlary we eksporta niýetlenen ýokary hilli önümçilikleri döretmäge gönükdirilendir. Munuň özi welaýatlar üçin deň ösüş şertlerini döredýär. Onuň maksady ilat üçin ýokary hilli durmuş şertlerini üpjün etmekden ybaratdyr. Şonuň üçin sebit syýasatynda ilatyň zähmet üpjünçiligini ýokarlandyrmak, durmuş-ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda goýulýar. Şol bir wagtyň özünde, ýurdumyzyň sebitleriniň öndüriji güýçleriniň we önümçilik gatnaşyklarynyň doly derejede ulanylmagy esasy wezipeleriň biridir.

Sebitleýin syýasat maksatnamalaýyn esasda alnyp barylýar. Durnukly ösüş maksatlarynyň çözgüdine şeýle çemeleşme jemgyýetiň ösüş mümkinçiliklerine çuňňur düşünmäge, bu ugurda öňde durýan wezipelere aýdyň göz ýetirmäge we ylmy taýdan esaslandyrylan çözgütleri kabul etmäge mümkinçilik berýär. Ýurdumyzyň sebitleýin ösüşi «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», şeýle hem Oba milli maksatnamasynda öz beýanyny tapýar.

Türkmenistanyň sebitleriniň birnäçe ýöriteleşdirilen ugurlary bar. Her welaýatyň durmuş-ykdysady mümkinçiliklerini köptaraplaýyn ulanmaga gönükdirilen wezipeler agzalyp geçilen maksatnamalaryň özenini düzýär. Her sebitiň geografik taýdan ýerleşişi, howa we tebigy aýratynlyklary, gazylyp alynýan peýdaly tebigy serişdeleri hem-de beýleki amatly şertler welaýatlaryň ykdysady ösüşine düýpli täsirini ýetirýär.

Sebitleriň ykdysady kuwwaty olaryň zähmete ukyply ilat hem-de täze tehnika we tilsimatlar bilen üpjün edilişi, ulag, durmuş hyzmatlary kärhanalarynyň işleýşi bilen berk baglanyşyklydyr. Sebitiň ykdysady rowaçlygy önümçilik kärhanalarynyň ýerleşişine, öndüriji güýçleriň önümçilik gatnaşyklaryna laýyk gelşine we başga-da birnäçe durmuş-ykdysady görkezijilere baglydyr.

2020-nji ýylyň netijeleri Türkmenistanyň senagat taýdan ösüp barýan döwlete öwrülendiginiň aýdyň subutnamasy boldy. Durmuşa geçirilýän özgertmeler türkmen halkynyň ýaşaýyş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyny üpjün edýär. Geçen ýylda Türkmenistanyň jemi içerki önüminiň ösüş depgini 5,9 göterime ýetdi. Şunda senagat pudagynyň paýy 28,1 göterime, söwda ulgamynyňky 18,4 göterime, oba hojalygynyňky 12,2 göterime, ulag we aragatnaşyk ulgamynyňky 10,6 göterime, gurluşyk pudagynyňky 9,2 göterime we beýleki hyzmatlaryň paýy 21,5 göterime deň boldy. Senagat milli ykdysadyýetiň depginli ösýän pudaklarynyň biri bolmak bilen, soňky ýyllarda kabul edilen döwlet maksatnamalaryna laýyklykda, bu ugry has-da kuwwatlandyrmak maksady bilen, köp sanly iri maýa goýum taslamalary durmuşa geçirilýär. Milli ykdysadyýet üçin täze pudaklar bolan metallurgiýa, dag-magdan, nebit we gazhimiýa, gämi gurluşygy, elektron senagat ýaly pudaklar döredilýär. Birnäçe häzirki zaman enjamlary ornaşdyrylan önümçilik desgalary, döwrebap kärhanalar gurlup ulanmaga berilýär. Olara mysal edip, Balkan welaýatynyň Gyýanly şäherçesindäki gazhimiýa toplumyny we Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan sintetik benzin öndürýän zawody, metal zawodyny we başga-da birnäçe senagat kärhanalaryny görkezmek bolar.

Milli ykdysadyýeti pugtalandyrmakda täze ylmy çemeleşmeleriň üsti bilen elektron senagaty ösdürmekde hem ilkinji ädimler ädildi. «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýeti ýurdumyzda elektron we elektrik önümlerini öndürýän ilkinji hususy kärhanadyr. Onda öndürilýän elektronika enjamlary diňe bir içerki bazaryň isleglerini kanagatlandyrman, eýsem, daşary ýurtlarda hem tanalyp ugrady.

Sebitleri senagatlaşdyrmak ýurdumyzyň önümçilik kuwwatyny artdyrmaga we täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berýär. Bu bolsa oba ilatynyň maddy hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Statistiki maglumatlara görä, 2020-nji ýylda Türkmenistanda senagat önümçiliginiň umumy möçberiniň 24,9 göterimi Mary welaýatynyň, 23,5 göterimi Balkan welaýatynyň, 21,8 göterimi Lebap welaýatynyň, 11,6 göterimi Ahal welaýatynyň, 6,0 göterimi Daşoguz welaýatynyň, 12,2 göterimi Aşgabat şäheriniň paýyna düşýär.

Her welaýatda özboluşly zähmet bölünişigi bolup, ol senagatyň dürli ugurlary boýunça ýöriteleşdirilendir. Mysal üçin, 2020-nji ýylda ýurdumyz boýunça nebit çykarýan senagatyň önüminiň 99,2 göterimi, nebiti gaýtadan işleýän senagatyň önüminiň 85,7 göterimi, himiýa senagatynyň önüminiň 48 göterimi Balkan welaýatynda, gaz senagatynyň önüminiň 48,1 göterimi Lebap welaýatynda, 36,4 göterimi Mary welaýatynda, maşyngurluşygy we metaly işläp bejeriş senagatynyň önüminiň 53,2 göterimi Aşgabat şäherinde öndürildi. Hasabat ýylynda ýurdumyz boýunça öndürilen elektrik energiýasynyň 44,0 göterimi Mary welaýatynyň paýyna düşdi.

Oba hojalyk önümçiligi boýunça hem welaýatlar toprak-howa şertlerine görä ýöriteleşdirilendir. Geçen ýylda Ahal welaýatynda ýurdumyzda öndürilen üzümiň 68,3 göterimi, Daşoguz welaýatynda şalynyň 43,0 göterimi, miweleriň we ir-iýmişleriň 43,2 göterimi, Lebap welaýatynda şalynyň 57,0 göterimi, piläniň 53,4 göterimi, Mary welaýatynda gant şugundyrynyň 97,9 göterimi öndürildi.

Ýurdumyz boýunça öndürilen maldarçylyk önümlerinden süýdüň 41,8 göterimi Daşoguz welaýatynda, guş etiniň 33,8 göterimi Ahal welaýatynda, ary balynyň 41,4 göterimi Mary welaýatynda öndürildi. Welaýatlarda öndürilýän oba hojalyk önümleri sebitlerde gurlan, häzirki zamanyň enjamlary bilen enjamlaşdyrylan senagat kärhanalarynda gaýtadan işlenilýär hem-de ýerli ilatyň azyk we senagat önümlerine bolan islegleri kanagatlandyrylýar.

Sebitleýin döwlet syýasaty ýurduň milli ykdysadyýetiniň ösüşiniň ýokarlanmagyna, her welaýatyň, etrabyň, şäheriň ykdysady ösüşi üçin amatly şertleriň döredilmegine oňyn täsirini ýetirýär. Şonuň bilen bir wagtda sebitleriň ýöriteleşme ýagdaýy olaryň ykdysady kuwwatynyň pugtalanmagyny, durmuş-ykdysady taýdan ösdürilmegi bolsa ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyny üpjün edýär. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Maýa KULYÝEWA,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirliginiň sebitler boýunça ösüş bölüminiň esasy hünärmeni.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/47823

24.11.2021
Milli ösüşleriň aýnasy

Türkmenistan Watanymyz bazar ykdysadyýetiniň esaslaryny kemala getirip, ösüşiň senagatlaşma-innowasion ugry bilen ynamly öňe barýar. Ýurdumyzda öndürilýän önümler özüniň hili bilen tapawutlanyp, dünýä bazarynda hem mynasyp orny eýeleýär. Öndürilýän önümleriň bäsdeşlige ukyplylygyny, milli ykdysadyýetiň dünýä hojalyk gatnaşyklarynda tutýan ornuny, şeýlelikde, ykdysadyýetiň açyklygyny häsiýetlendirýän görkezijileriň biri-de daşary ýurtlara çykarylýan harytlaryň gymmatynyň jemi içerki önüme bolan gatnaşygydyr. Bu görkezijiniň yzygiderli ýokarlanmagy «Türkmenistanda öndürildi» nyşanly önümlere dünýä bazarynda uly isleg bildirilýändigine şaýatlyk edýär.

Döwletiň we jemgyýetiň bähbitleri göz öňünde tutulyp, häzirki döwürde we geljekki ösüşleri nazarlaýan ykdysady strategiýany durmuşa geçirmegiň barşynda görnükli netijeler gazanyldy. Mälim bolşy ýaly, daşary söwda milli ykdysadyýetiň ösüşiniň möhüm guraly hökmünde çykyş edýär. Halkara söwda diňe harytlary we hyzmatlary alyş-çalyş etmek boýunça geleşikleriň amala aşyrylmagyny aňlatman, eýsem, milli ykdysadyýetiň dünýä hojalyk gatnaşyklaryndaky ornunyň kesgitlenmegine-de ýardam edýär.Ýurdumyz dünýäniň onlarça döwleti bilen daşary söwda hyzmatdaşlygyny ýola goýdy we daşary söwda dolanyşygynyň möçberi ep-esli artdy, düzümi kämilleşdi. Söwda gatnaşyklarynyň gerimi giňeldi.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan ýurdumyzda alnyp barylýan işjeň maýa goýum syýasatynyň netijesinde, ýüzlerçe önümçilik desgalary we durmuş-medeni maksatly binalar gurlup, ulanylmaga berilýär. Bu ýagdaýlar ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň yzygiderli berkemegini häsiýetlendirýän wajyp görkezijiler bolup çykyş edýärler. Durmuş maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagy, ilatyň girdejileriniň yzygiderli ýokarlanmagy, müňlerçe täze iş orunlarynyň döredilmegi halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň düýpli gowulanýandygyna, Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň doly berjaý edilýändigine şaýatlyk edýär.

Soňky ýyllarda ýurdumyzda önümçilik we durmuş ulgamlaryna örän uly maýa goýumlary goýulýar. Bu bolsa Türkmenistanyň dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna batly depginler bilen girýändigini aýdyň görkezýär. Durmuş-ykdysady syýasaty tehnologiýany çalt döwrebaplaşdyrmagyň, maglumatlaşdyrmagyň, sanly tehnologiýalary we innowasiýalary peýdalanmagyň, ykdysadyýetiň gurluş düzümini kämilleşdirmegiň, täze pudaklary we önümçilikleri döretmegiň, ykdysadyýetiň däp bolan pudaklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň we hususy bölegi ösdürmegiň hasabyna durnukly ykdysady ösüş amala aşyrylýar. Sanly ykdysadyýetiň giňden ornaşdyrylmagy bu işde hasabatlylygyň ähmiýetini has-da ýokarlandyrýar. Degişli maglumatlaryň resmi statistikanyň düzgünlerine laýyk ýygnalmagy, işlenip taýýarlanmagy we ýaýradylmagy netijesinde milli statistikanyň halkara ülňülerine laýyklykda döwrebaplaşdyrylmagy aýratyn möhüm ähmiýete eýe bolýar. Ýurdumyzyň döwlet statistikasynyň işi maksatnamalaýyn alnyp barylýar. Bu ugurda döwlet statistikasynyň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň statistikasynyň sazlaşykly işlemegi, taýýarlanýan statistik maglumatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagy, statistika işine halkara statistika tejribesinde kabul edilen düzgünleriň, görkezijileriň we usullaryň girizilmegi, jemgyýetiň ösüşini doly möçberde suratlandyrýan, halkara derejesinde deňeşdirerlik statistik görkezijileriň işlenip düzülmegi ýaly wezipeler durmuşa geçirilýär.

Häzirki döwürde dünýäde ählumumy statistika ulgamy kemala gelendir. Onuň iň ýokary utgaşdyryjy guramasy hökmünde Birleşen Milletler Guramasynyň Statistika komissiýasy çykyş edýär. Bu statistika guramasy halkara standartlaryny kabul etmek, statistikada ulanylýan adalgalary, usulyýetleri we gözükdirijileri ara alyp maslahatlaşmak boýunça esasy meýdança bolup durýar. Statistika komissiýasynyň başda durmagynda ähli ýurtlarda ulanylýan markoykdysady görkezijileriň we statistik hasaplamalaryň milli hasaplar ulgamyna girizilmegi, resmi statistikanyň binýatlaýyn ýörelgeleriniň işlenip taýýarlanmagy, ilat ýazuwlarynyň geçirilmegi hem-de beýleki başlangyçlar häzirki zaman ählumumy statistik ulgamynyň ösmeginiň binýady bolup hyzmat edýär.

Statistik usullary standartlaşdyrmak, statistika babatdaky halkara hyzmatdaşlygy utgaşdyrmak, ählumumy statistik maglumatlary jemlemek, işläp taýýarlamak we statistik işiň beýleki möhüm ugurlary bölümiň esasy wezipeleri bolup durýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we durmuş geňeşiniň «Ilatyň we ýaşaýyş jaý gorunyň 2020-nji ýyldaky ýazuwynyň Bütindünýä maksatnamasy» barada 2015-nji ýylda kabul edilen Kararnamasynda dünýä ýurtlarynyň ilatynyň we ýaşaýyş jaý gorunyň nobatdaky ýazuwyny 2015 — 2024-nji ýyllar aralygynda geçirmäge çagyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, 2022-nji ýylyň 17 — 27-nji dekabry aralygynda Türkmenistanyň ilatynyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwyny geçirmek bellenildi. Türkmenistanyň döwlet, sebitleýin we pudaklaýyn ösüş maksatnamalaryny üstünlikli amala aşyrmak, döwlet býujetini işläp düzmek we ýaşaýyş jaý syýasatyny netijeli geçirmek üçin ygtybarly statistiki maglumatlar bilen üpjün etmek maksatlarynda-da netijeli işler durmuşa geçirilýär.

Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek boýunça işlerde hasabatlylyga, statistika maglumatlaryny toplamaga uly orun degişli bolup durýar. Stastika maglumatlary göz öňünde tutulan maksatnamalaryň durmuşa geçirilişiniň hiline, umumy ösüşiň näderejede üpjün edilişine, ilatyň üpjünçiligine anyk we doly seljerme bermekde esasy orun eýeleýär. Ykdysadyýetde we durmuş ulgamynda gazanylýan üstünlikler bolsa milli statistikanyň görkezijilerinde aýdyň orun alýar. Hormatly Prezidentimiziň tagallalary esasynda Türkmenistanda milli statistika ulgamy barha ösýär we kämilleşýär. Bu ugurda kämil hünärmenleri taýýarlamak wezipelerine uly üns gönükdirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşamagynyň,Türkmenistanda gazanylýan üstünlikleriň barha artmagynyň, adamzat bähbitli taslamalary durmuşa geçirmegiň hatyrasyna alyp barýan beýik işlerinde rowaçlyklary arzuw edýäris.

Oguljan ATDAÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47810

24.11.2021
Belent üstünlikleriň beýany

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ösüşleriň röwşen ýoly bilen ynamly öňe barýan türkmen halky ata-babalarymyzyň asylly ýol-ýörelgesini mynasyp dowam etdirýär. Täze taryhy eýýamda ýurdumyzda bolup geçýän şanly wakalar bu hakykaty aýdyň şöhlelendirýär. Çünki amala aşyrylýan özgertmeler halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da ýokarlandyrýar, durnukly ösüşi üpjün edýär. Eziz Diýarymyzda il-ýurt bähbitli işleriň «Döwlet adam üçindir!» diýen taglymata esaslanýandygyny buýsanç bilen bellemegimiz gerek.

Milli maksatnamalara esaslanýan ykdysadyýetimiziň innowasion ösüşi ýurdumyzyň geljekki ösüşiniň baş ýörelgesi bolup durýar. Ykdysadyýetimiziň uzak möhletli ösüşi hökmünde saýlanan bu baş ýörelge öňde baryjy ylmy taglymatlary we innowasion tehnologiýalary ulanmak arkaly ýurdumyzyň ykdysady serişdeleriniň we tebigy baýlyklarynyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmagyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Sanly ykdysadyýeti ösdürmek, bu ugurda hünärmenleri taýýarlamak işleri üstünlikli amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimizi has-da ösdürmekde alnyp barylýan şeýle uly işler aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Çünki eziz Diýarymyzy ösdürmegiň esasynda adamlaryň abadan ýaşaýşy üçin ähli mümkinçilikler we şertler döredilýär. Ýurdumyzda amala aşyrylýan her bir beýik işlerde ynsanyň abadan ýaşaýşy göz öňünde tutulandyr.

Dünýäde ylmy-tehniki ösüşiň örän tizleşdirilen şertlerinde ýurdumyzyň kärhanalarynyň bäsleşige ukyply tehnologiýalary işläp taýýarlamak we innowasion taslamalary amala aşyrmak ukyplylygy barha artýar. Eziz Diýarymyzda hormatly Prezidentimiziň

parasatly baştutanlygynda milli maksatnamalaryň çäklerinde durmuş düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy, halkyň aň-bilim mümkinçilikleriniň netijeli artdyrylmagy hem-de bu ugurda amal edilýän uly işler bilen bagly alnyp barylýan öňdengörüjilikli, oýlanyşykly we iňňän sagdyn syýasat ýurdumyzyň giň möçberli ösüşleriniň hil taýdan ýokary çykmagynda wajyp orun eýeleýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň sebitlerinde, mermer paýtagtymyzda döwrebap binalar, desgalar gurlup ulanmaga berilýär. Şeýle ajaýyp desgalaryň, binalaryň köpüsiniň durmuş ulgamyna degişlidigini, olaryň ählisiniň halkymyzyň bagtyýar ýaşamagyna gönükdirilýändigini bellemek her birimiz üçin diýseň guwandyryjydyr.

Beýik ösüşlere beslenýän eziz Diýarymyz köňlümiziň we ömrümiziň, nurana ykbalymyzyň öçmejek nurudyr. Türkmen halkyna baky bagtyýarlygy peşgeş edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Jumamyrat GÖLÄÝEW,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47777

24.11.2021
Türkmen dokmasynyň şöhraty artýar

Türkmenistanyň dokma senagaty milli ykdysady strategiýa esasynda üstünlikli ösdürilýär. Çig mal eksport edýän döwletden gaýtadan işleýän senagatyň giň ýaýrawly döredilmegi netijesinde, taýýar önümleri öndürýän hem-de ony diwersifikasiýa ýoly bilen eksport edýän ýurda öwürmekde bu pudaga aýratyn orun degişlidir. Häzirki döwürde dokma senagatynyň kuwwaty ýurdumyzda öndürilýän pagta süýüminiň agramly bölegini gaýtadan işlemek bilen, ondan nah ýüplük, dürli görnüşli matalar, tikin we trikotaž önümlerini öndürmäge mümkinçilik berýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda sany barha artýan gaýtadan işleýän senagat kärhanalarynyň hatary barha artyp, netijede, öndürilýän önümleriň içerki bazarlardan artan bölegi daşarky bazarlara ugradylýar.

Türkmenistanda açylyp ulanylmaga berilýän, dünýäniň öňdebaryjy öndürijileriniň iň täze enjamlary bilen enjamlaşdyrylan ýokary tehnologiýaly senagat kärhanalary milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny barha artdyrmaga, gymmaty ýokary bolan taýýar önümleriň eksportyny ýokarlandyrmaga amatly şertler döredýär. Üstümizdäki ýylyň awgust aýynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda, ýakynda, has takygy 17-nji noýabrda bolsa Babadaýhan etrabynda iri dokma toplumlarynyň işe girizilmegi-de aýdylanlaryň aýdyň mysalydyr. Innowasiýanyň gazananlaryny özünde jemleýän bu toplumlarda halkara hil, dolandyryş we marketing ülňülerine laýyk gelýän önümler öndürilýär.

Ýurdumyzda öndürilýän önümleriň daşky gurşawyň howpsuzlygyny goramaga hyzmat etmegi-de milli Liderimiziň bu ugurda amala aşyrýan özgertmeleriniň netijeleridir. Munuň şeýle bolmagyna ýurdumyzyň gaýtadan işleýän senagatynyň tebigy ýerli çig mallara esaslanýandygy-da ýardam edýär. Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen açylyp ulanylmaga berlen Babadaýhan etrabyndaky iri dokma toplumy dokma senagatynyň öňdebaryjy kärhanalarynyň biri bolup, onuň önümleri halkara derejede ykrar edildi.

Babadaýhan dokma toplumy türkmen dokmasynyň täze gazanany we ýeten kämil derejesi diýsek ýalňyşmasak gerek. Gahryman Arkadagymyzyň 2018-nji ýylda gol çeken Kararyna laýyklykda we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2018 — 2024-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde guruldy. Gürrüňi edilýän iri toplum oba zähmetkeşleriniň yhlasy bilen ýetişdirilýän pagta çig malynyň gaýtadan işleýän möçberlerini artdyrmakda, dokma önümleriniň eksportyny diwersifikasiýalaşdyrmakda, daşary ýurtly maýalary çekmekde, ýurdumyzda işsizligiň öňüni almakda we Türkmenistanyň dünýä bazarlaryndaky ornuny berkitmekde oňyn şertlere eýedir. Umumy bahasy 151 million 800 müň amerikan dollar bolan bu toplumda ýüplük, boýag, tikinçilik we mata fabrikleriniň bir ýerde jemlenmegi işleriň yzygiderliligini we önümçiligiň bökdençsiz dolandyrylmagyny-da üpjün edýär. Onuň umumy meýdanynyň 20 gektara barabardygy, her ýylda 3 müň 300 tonna ýokary hilli ýüplük, 20 million inedördül dürli görnüşli, 18 million metr boýalan mata hem-de 3 million 500 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge ukyplydygy toplumyň milli ykdysadyýetimizdäki ornunyň ýokary boljakdygyndan habar berýär. Babadaýhan dokma toplumy, ilkinji nobatda, serişdeleri tygşytlamaga, ýurdumyzda önüm bolçulygyny berkitmäge, türkmen dokmasynyň dünýädäki abraýyny artdyrmaga, onuň önümleri esasynda işlejek hususy pudagyň senagat kärhanalarynyň artmagyna, logistik hereketleriň we hyzmatlaryň has-da janlanmagyna itergi berer. Mundan başga-da, toplumyň täze iş orunlarynyň 1 müň 150-sini özünde jemlemegi babadaýhanly ýaşaýjylaryň, esasan-da ýaşlaryň iş üpjünçiligine, olaryň Watanymyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşmaklaryna we şol ösüşlerde öz goşantlarynyň-da bardygy üçin buýsanmaklaryna şert döreder.

Şu ýerde bir zada aýratyn üns çekmek gerek. Toplumyň açylyşyna gatnaşan daşary ýurtly myhmanlardan daşgary, oňa Belgiýanyň, Ýaponiýanyň, Germaniýanyň, Şweýsariýanyň we Standartlaşdyrmak boýunça halkara guramanyň wekilleriniň sanly ulgam arkaly gatnaşmaklary hem-de çykyş etmekleri Türkmenistanyň bu pudakdaky üstünliklerinden habar berýär. Çünki bu ýagdaýlar ýurdumyzda öndürilýän şeýle önümleriň hil derejesiniň we ekologik arassalygynyň güwäsidir. Ýokary hil hem-de ekologiýa taýdan arassa önümleri öndürmek bolsa hormatly Prezidentimiziň esasy talaplarynyň biri bolup durýar.

Hawa, Babadaýhan dokma toplumy Türkmenistanyň dokma senagatynyň täze buýsanjy. Bu ýerde öndüriljek önümler dünýäniň çar künjüne eksport ediler. Bu bolsa türkmen dokmasynyň abraýyny has-da ýokarlandyryp, täze sarp ediş bazarlarynyň öňüni açar. Halkara söwda dolanyşygynyň eksport-import gatnaşyklarynda eksportyň paýyny ýokarlandyrmak bolsa Türkmenistanyň daşary ykdysady syýasatynyň esasy maksatlarynyň hatarynda durýar.

Garaşsyzlyk ýyllarynda, esasan-da Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe tapgyrlaýyn taslamalardyr maksatnamalar durmuşa geçirildi. Milli ykdysadyýetimize iri maýa goýumlarynyň uly mukdary çekildi. Netijede, Diýarymyzyň dürli künjeklerinde dokma toplumlaryň ençemesi guruldy. Şeýlelikde, türkmen harytlarynyň bäsdeşlige ukyplylygy gazanyldy.

Milli Liderimiz önümçiligiň islendik görnüşleri boýunça-da, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan harytlaryň öndürilişini artdyrmak boýunça düýpli işleriň başyny başlady. Munuň üçin ýurdumyzyň kanunçylyk binýady berkidildi. Dokma senagaty pudagyna hususyýetçileriň-de işjeň aralaşmagy, olara döwlet tarapyndan dürli goldawlaryň we ýeňillikleriň berilmegi, ýeterlik mukdarda karz serişdeleri bilen üpjün edilmegi, ýerli önümçiligi artdyrmak bilen baglanyşykly ýörite maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi pudagyň ähli ugurlarynyň — pagta egriji, dokma, tikin-trikotaž, ýüpekçilik ugurlarynyň sazlaşykly ösüşini emele getirdi.

Türkmen dokmasyny ösdürmek boýunça işlenilip düzülen maksatnamada täze önümçilikleri döretmek, şeýle-de öňden işläp gelýänlerini düýpli döwrebaplaşdyrmak gaýragoýulmasyz meseleleriň hatarynda görkezilýär. Öňde goýlan şeýle wezipeleriň çözgüdine gowuşmagy Türkmenistanda öndürilýän ýokary hilli, elýeterli we ýokary girdejili harytlaryň hasabyna, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň möçberini azaltmaga hem-de olaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmaga şert döretdi.

Hawa, türkmen dokmasy ösýär, özgerýär, kuwwatlanýar. Şonuň netijesinde, onuň milli ykdysadyýetimizdäki orny-da ýokarlanýar. Bularyň bary bolsa halkymyzyň eşretli durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir.

Ysmaýyl TAGAN,

žurnalist.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47815

24.11.2021
Ýurdumyzyň kuwwaty

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejelerini düýpgöter özgertmek maksady bilen uzak möhletleýin maksatnamalardyr konsepsiýalar kabul edilýär. Olary durmuşa geçirmegiň ýolunda nobatdaky möhüm ädimleriň biri hem «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip atlandyrylan 2021-nji ýylyň 3-nji sentýabrynda ozal hereket edýän Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň çäginde Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň açylmagydyr. Bu taslama Energetika ministrliginiň «Türkmenenergo» döwlet elektroenergetika korporasiýasy tarapyndan daşary ýurtly hyzmatdaşlar — Ýaponiýanyň «Sumitomo Corporation» we «Mitsubishi Power Ltd», Türkiýäniň «Rönesans Holding» kompaniýalary bilen bilelikde amala aşyryldy. Bu gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň ulanyşa girizilmegi ýurdumyzyň energoulgamynyň bellenen kuwwatlylygyny artdyrmaga, Lebap welaýatynyň sarp edijileriniň elektrik üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmaga, daşary ýurtlara, şol sanda goňşy döwletlere iberilýän elektrik energiýasynyň möçberlerini artdyrmaga ýardam berer.

«Türkmenistanyň gurluşyk we energetika toplumyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasy» milli Liderimiziň alyp barýan durmuş-ykdysady syýasatynyň esasy ugurlaryny özünde jemleýär. Maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasyna laýyklykda, ýurdumyzda halkalaýyn energoulgamy döretmegiň taslamasyny durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär. Ýurdumyzda halkalaýyn energoulgamyň döredilmegi dürli kuwwatlykly elektrik stansiýalaryň aralarynda baglanyşygy emele getirip, bu energoulgamyň islendik ýerlerindäki sarp edijileri elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmäge mümkinçilik berer. Taslamanyň amala aşyrylmagy ýurdumyzda energiýa üpjünçilik ulgamynyň doly döwrebaplaşdyrylmagyny şertlendirer.

Maksatnamanyň çäklerinde amala aşan ýurt ähmiýetli çäreleriň biri hem ýaňy-ýakynda — 2021-nji 23-nji oktýabrynda Türkmenistanda halkalaýyn energoulgamy döretmek boýunça iri möçberli taslamanyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ýokary woltly, täze asma elektrik geçirijisiniň ulanylmaga berilmegidir. Halkalaýyn energoulgamyň desgalaryna häzirki zaman kompýuter programmalary ornaşdyrylyp, işi uzak aralykdan dolandyrmagy hem-de işiň bellenilen ölçegleriniň ýerine ýetirilişine üznüksiz gözegçiligi üpjün eder. Elektrik geçirijiniň gurulmagy Aşgabadyň we welaýatlaryň energoulgamlaryny bitewi energetika halkasyna birleşdirmek arkaly, içerki sarp edijileri energiýa bilen üpjün etmegiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmakdan ybaratdyr. Şeýlelikde, energetikler sarp edijiler üçin oňaýsyzlyk döretmezden, energiýa toplumlaryny, elektrik podstansiýalaryny, elektrik geçirijileri abatlap we döwrebaplaşdyryp bilerler. Bularyň ählisi ýerli sarp edijileri — ýurdumyzyň şäherleri hem-de obalary bilen birlikde, her ýyl ulanyşa tabşyrylýan iri senagat toplumlaryny we köp sanly durmuş desgalaryny elektrik energiýasy bilen durnukly üpjün etmäge, şonuň ýaly-da, onuň artykmaç bölegini daşary ýurtlara, ilkinji nobatda, goňşy döwletlere eksport etmäge mümkinçilik berer.

Halkalaýyn energoulgamy döretmegiň indiki tapgyrlarynda Ahal — Mary aralygynda 2 zynjyrly 220 kW asma elektrik geçiriji howa ulgamyny hem-de Balkan — Daşoguz aralygynda 500 kW asma elektrik geçiriji howa ulgamyny gurnamaklyk göz öňünde tutulýar. Şeýle hem bu ugurlarda birnäçe täze ýokary woltly uly kuwwatly energiýany geçirmäge we paýlamaga niýetlenilen elektrik beketlerini gurnamak meýilleşdirilýär.

Milli ykdysadyýetimiziň pajarlap ösmegini we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagyny üpjün emek maksady bilen, halkymyzyň bagtyýar durmuşy we röwşen geljegi üçin beýik işleri durmuşa geçirýän ýurt Baştutanymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys.

Gadam AKMYRADOW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47670

23.11.2021
Dokma pudagy ösüş ýolunda

Türkmenistanyň ykdysadyýetini has-da berkitmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçiligi döretmek, eksport kuwwatyny artdyrmak döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyzyň dokma pudagynda bimöçber uly işler amala aşyryldy. Häzirki zaman tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan döwrebap kärhanalaryň ençemesi gurlup ulanylmaga berildi. Şeýlelikde, müňlerçe täze iş orunlary döredildi.

17-nji noýabrda Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda täze açylan dokma toplumy hem şolaryň biridir. Onuň gurluşygyna ýurdumyzyň dokma pudagynyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek hem-de öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylyň maý aýynda kabul eden Karary esasynda badalga berlipdi.

Döwrebap toplumyň işe girizilmegi bilen ýurdumyzda 1 müň 150 sany täze iş orny döredildi. Bu bolsa ilaty iş bilen üpjün etmekde, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmakda uly ähmiýete eýedir.

Bu ýerde işgärlere amatly iş we dynç alyş şertlerini döretmek üçin 450 orunlyk naharhana, sport meýdançasy, iki sany iki gatly 16 orunlyk myhmanhana ýerleşýär. Häzirki döwrüň iri we döwrebap kärhanalarynyň biri bolan Babadaýhan dokma toplumyň düzümine ýüplük, boýag, tikinçilik hem-de mata fabrikleri girýär.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip atlandyrylan ýylda ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň toýlanýan günlerinde, has takygy awgust aýynyň 25-ne Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda hem inçe süýümli pagtany gaýtadan işleýän dokma toplumynyň açylyş dabarasy boldy.

Bu täze dokma toplumlary öndürijiligi üstünlikli alyp barýan öňki dokma kärhanalarynyň üstüni ýetirdi. Gökdepäniň dokma toplumynyň «Gala» nyşanly, Aşgabat dokma toplumynyň «Goza» nyşanly, Türkmenbaşy jins toplumynyň «Bedew» nyşanly tikin-trikotaž önümleri, Gypjak dokma toplumynyň «Bürgüt» nyşanly sport eşikleri, Marynyň «Ýeňiş» tikin fabriginiň önümleri daşary döwletlerde hem meşhurlyga eýe boldy. Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde täze ösüş belentliklerine çykan dokma pudagynyň kärhanalarynyň ekologiýa taýdan arassa ýüplükden taýýarlaýan dürli hili önümleri daşary döwletlerde iň bir uly isleg bildirilýän harytlara öwrüldi. Häzirki wagtda ýurdumyzyň dokma senagatynyň önümleriniň ýokary hillidigi dünýäde ykrar edildi. Halkara gözegçilik we güwälendiriş kompaniýasy, daşary döwletleriň dokma barlag institutlary tarapyndan Türkmenistanyň dokma pudagynyň kärhanalaryna «Önümçiligi dolandyrmak we hile gözegçilik etmek ulgamy» boýunça ISO 9001, «Daş-töweregi goramak» boýunça ISO 14001 hem-de «Zähmeti goramak we kärhanalarda tehniki howpsuzlygy goramak» boýunça OHSAS 18001 güwänamalary berildi.

Ýurdumyzyň dokma senagatynyň işgärleri Gahryman Arkadagymyzyň özleri barada edýän aladalaryna köp sagbolsun aýdýarlar, tutanýerli zähmetleri bilen pudagyň barha ilerlemegi üçin goşantlaryny goşjakdyklaryna ynandyrýarlar.

Oguljeren ŞYHYÝEWA,

Türkmenistanyň Dokma senagaty işgärleriniň kärdeşler arkalaşygynyň geňeşiniň başlygy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47669

23.11.2021
Döwrebap ösüşlere badalga

Ýurdumyzyň içerki bazaryny özümizde öndürilýän ýokary hilli önümler bilen doly üpjün etmäge gönükdirilen täze senagat pudaklarynyň sany barha artýar. Çünki ýurdumyz täze önümçilikleriň döremegine giň mümkinçilik berýän çig mallaryň dürli görnüşlerine we baý möçberlerine eýedir. Hormatly Prezidentimiziň «Garaşsyzlyk — bagtymyz» atly kitabynda Türkmenistanyň dünýäniň iri energetika döwletleriniň hataryndadygy we tebigatymyzyň bize eçilen ägirt uly gymmatlyklarynyň, şonuň bilen deň derejede özerkli durmuşymyzyň Garaşsyzlyk bilen baglanyşyklydygy örän jaýdar bellenilýär. Milli Liderimiz: «Diňe Garaşsyzlygymyz bize öz mümkinçiliklerimizi öz eşretlerimiz üçin ulanmak, öz baýlyklarymyza eýe bolmak bagtyny berendir» diýip bellemek bilen, milli gymmatlyklarymyzy halkymyzyň abadançylygy üçin ulanmak mümkinçiliginiň uly bagtdygyny, munda bolsa ýurt Garaşsyzlygymyzyň beýik bahasyny nygtaýar.

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda Garaşsyz Türkmenistan energiýa serişdelerini öndürmek ýa-da eksport etmek bilen çäklenmän, häzirki döwürdäki ýagdaýlara laýyklykda, innowasion tehnologiýalary ulanmak esasynda ýokary öndürijilikli pudagy döredýär. Ýurdumyzy 2030-njy ýyla çenli döwür üçin senagat taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, iň häzirkizaman gaz we nebiti gaýtadan işleýän önümçilikleriň gurluşygy dowam etdirilýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda nebitgaz senagatyny diwersifikasiýalaşdyrmak, tebigy gazy gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen, şol sanda gazhimiýa we himiýa pudaklaryna, elektroenergetika degişli bolan iri senagat desgalaryny gurmak boýunça uly işler durmuşa geçirildi. Türkmenistanyň energetika strategiýasy üçin ylmy-tehniki ösüşiň soňky gazananlary, nebithimiýa pudagynyň kärhanalaryny tehniki taýdan enjamlaşdyrmagyň, gazy we nebiti gaýtadan işleýän täze önümçilikleri gurmagyň esasynda gaýtadan işlenen taýýar önümleri daşary ýurtlara ibermek ileri tutulýan ugur boldy. Tebigy we ugurdaş gazy gaýtadan işleýän — benzini, dizel ýangyjyny we uçar kerosinini, şeýle hem sintetiki nebiti, polietileni we polipropileni öndürmek boýunça gurulýan desgalar kuwwatly önümçilikleriň hatarynda orun alýar.

Milli ykdysadyýetiň täze klasteri bolan gazhimiýa dünýä derejesinde örän düýpli we geljegine uly umyt baglanýan ugur bolup durýar. Tebigy gazyň düzümindäki maddalary, ýagny metany, etany we beýlekileri himiki taýdan gaýtadan işlemek, tebigy gazy toplumlaýyn gaýtadan işlemegiň tehnologik zynjyryny döretmek ägirt uly netijeleri berýär. Gazy himiki usulda gaýtadan işlemegiň derejesiniň ýokarlanmagy bilen alynýan himiki önümleriň bahasy hem has ýokarlanýar. «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň barşynda, düzüme degişli täze desgalaryň gurluşygyna, nebite we gaza baý täze gatlaklary ýüze çykarmak boýunça gözleg-agtaryş işleriniň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna degişli meselelere aýratyn üns berler.

Gyýanly şäherçesinde polietilen we polipropilen öndürmek boýunça döwrebap gazhimiýa toplumy munuň aýdyň mysallarynyň biridir. Dünýä bazarlarynda granulirlenen polipropilene uly isleg bildirilýär. Ol polimer plýonkasyny, emeli süýümi, list görnüşindäki örän berk termoplastlary we degişlilikde dürli görnüşdäki polimer önümlerini — turbalary, ýüpi, örän berk tanaplary, awtomobiller üçin filtrleri, şeýle hem dürli geýimleri we mebeli, gaplaýjy materiallary hem-de azyk önümleri üçin gaplary öndürmekde ulanylýar. Toplumyň beýleki önümi bolan polietileniň hem eksport mümkinçilikleri örän ýokary. Bu önümiň esasynda dürli turbalaryň we köpçülikleýin isleg bildirilýän harytlaryň işlenip çykarylmagyny ýola goýmak bolar. Ýurdumyzyň tebigy gazyň has çuňňur we toplumlaýyn görnüşde gaýtadan işlenmegini, eksport boýunça gazy gaýtadan işlemek arkaly taýýarlanan önümleriň paýynyň artdyrylmagyny ugur edinip, tebigy gaz we çig nebit ýaly ilkinji energiýa serişdeleriniň bazaryndaky ornuny pugtalandyrmak bilen birlikde, gymmatly polimer önümleriniň has girdejili bazarynda mynasyp orny eýeleýändigi guwandyryjydyr.

Çig malyň senagat taýdan özleşdirilmegi diňe onuň gorlary bilen kesgitlenmän, eýsem köp sanly çylşyrymly tehniki-ykdysady we tehnologik meseleleri çözmek bilen hem baglanyşyklydyr. Bu babatda mineral baýlyklaryň düzüminiň çylşyrymlylygy, alynýan önümiň özboluşly himiki aýratynlyklary, galyberse-de çig malyň ýerleşýän ýerleriniň tebigy şertleri we başga-da köp sanly deliller alymlarydyr hünärmenleriň öňünde täzeden çözülmeli meseleleri goýýar. milli ylym-bilim we innowasion tehnologiýalar esasynda öz tebigy baýlyklarymyzy netijeli özleşdirmek ykdysadyýetimizi ösdürmegiň iň ygtybarly girewidir. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň parasatly syýasaty netijesinde, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň täze belentliklere galmagyny üpjün edýär.

Milli Liderimiziň ýurdumyzyň nebitgaz pudagynyň öňünde täze ýataklary özleşdirmek, toplumyň kärhanalaryny tehniki taýdan enjamlaşdyrmak, döwrebap tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, gazy gaýtadan işleýän täze önümçilikleri döretmek boýunça goýan wezipeleri ylymy, bilimi we önümçiligi utgaşdyryp alyp barmak arkaly çözülýär. Täze özgertmeler, täze desgalar ylma, bilime hyjuwly zehinli ýaşlary ruhlandyrýar, olara milli tebigy baýlyklarymyzy özleşdirmekde döredijilikli işlemäge giň ýol açýar. Milli ylym-bilim we innowasion tehnologiýalar esasynda öz tebigy baýlyklarymyzy netijeli özleşdirmek ykdysadyýetimizi ösdürmegiň iň ygtybarly girewi bolup durýar.

Begenç MÜRZÄÝEW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47501

22.11.2021
Möhüm pudagyň kuwwaty artýar

Ähli arzuwlaryň hasyl bolýan ýurdunda Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän tutumly işler diňe halkyň bähbidine gönükdirilýär. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak ugrunda alnyp barylýan işler bagtyýar raýatlarymyzy döredijilikli işlemäge, döretmäge we gurmaga ruhlandyrýar. Golaýda Gahryman Arkadagymyzyň Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda täze dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy rowaçlyklaryň we ösüşleriň yzygiderli häsiýete eýediginiň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

Häzirki döwrüň iri we döwrebap kärhanalarynyň biri bolan Babadaýhan dokma toplumy dört sany önümçilik birligini özünde jemleýär. Umumy bahasy 151 million 800 müň amerikan dollary bolan bu täze toplumyň düzümine ýüplük, boýag, tikinçilik hem-de mata fabrikleri girýär. Tutýan meýdany 20 gektar bolan döwrebap kärhanada işleri talabalaýyk ýola goýmak, şeýle-de bu ýerde işlejek işgärler üçin amatly iş we dynç alyş şertlerini döretmek üçin 450 orunlyk naharhana, sport meýdançasy, iki gatly, 16 orunlyk myhmanhanalaryň ikisi ýerleşdirilipdir.

Bu döwrebap toplumda Şweýsariýa, Ýaponiýa, Belgiýa, Italiýa, Germaniýa we Türkiýe ýaly ýurtlaryň öňdebaryjy kompaniýalarynyň iň kämil enjamlary ornaşdyrylan. Ýylda 3 müň 300 tonna ýokary hilli ýüplük, 20 million inedördül metr dürli görnüşli, şol sanda 18 million metr boýalan mata hem-de 3 million 500 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge niýetlenen toplumda öndüriljek önümler daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutar. Toplumyň işe girizilmegi bilen, ýurdumyzda 1 müň 150 täze iş ornunyň dörejekdigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

Ýurdumyzda gaýtadan işleýän senagatyň esasy pudaklarynyň ösdürilmegi türkmen ykdysadyýetiniň bäsdeşlige ukyplylygyny we eksport kuwwatyny berkitmäge mümkinçilik berýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda dokma senagatynyň depginli ösüşi, onuň önümçilik kuwwatlyklarynyň artmagy netijesinde, ýokary hilli we ilatyň uly isleg bildirýän dürli önümlerini öndürmäge täze şertleri döretdi. Hormatly Prezidentimiziň senagat toplumynyň pudaklaryny ösdürmek we döwrebaplaşdyrmak boýunça alyp barýan işleri ýurdumyzyň senagat taýdan ösen döwletleriň hataryna goşulmagyna ägirt uly itergi berýän güýje öwrülýär. Garaşsyzlyk ýyllary içinde aýratyn pudaga öwrülen dokma senagatynda ýurdumyzda öndürilýän pagtanyň köpüsi gaýtadan işlenilýär. Olarda dünýä bazarlarynda-da ýörgünli harytlaryň birnäçe görnüşi çykarylýar. Önümleriň ýokary hiline we ekologiýa taýdan arassalygyna berilýän ünsüň netijesinde, dokma harytlarymyz halkara ykrarnama eýe bolýar.

Soňky ýyllaryň dowamynda dokma pudagynda önümçiligiň durnukly ýokary ösüş depgininiň üpjün edilmegi döwlet tarapyndan pudaga aýratyn üns berilýändigini görkezýär. Dokma pudagyndaky kärhanalarda iň öňdebaryjy enjamlar bilen enjamlaşdyrylan döwrebap önümçilikleriň bolmagy guwandyryjydyr. Çig maly gaýtadan işlemekden başlap, taýýar önümi çykarmaga çenli doly önümçilik tapgyrlary bolan kärhanalar ýurdumyzyň dürli sebitlerinde bar. Pagta egriji fabrikler, dokma toplumlary, tikinçilik, dokma fabrikleri we ýüpek kärhanalary «Türkmenistanda öndürildi» nyşanly önümleriň köp görnüşini alyjylara hödürleýär. Pagta we ýüpek ýüplügi, matalaryň dürli görnüşleri, tikinçilik we sowgatlyk önümler, milli türkmen egin-eşikleriniň, el işleriniň nusgalary dokma senagatynyň sergilerinde uly gyzyklanma eýe bolýar.

Ýokary hilli we dürli görnüşli matanyň çykarylmagy ýurdumyzyň dokma senagatynyň tikin we trikotaž ulgamlarynyň ösdürilmegine kuwwatly itergi berdi, içerki bazary owadan, ýokary hilli önümler bilen doly üpjün etmäge ýardam etdi. Bu bolsa, Türkmenistanda öndürilýän önümleriň eksport edilýän möçberlerini we görnüşlerini ep-esli artdyrmaga mümkinçilik berdi. Ýene bir belläp geçmeli aýratynlyklaryň biri-de, ýurdumyzda dokma senagatyny ösdürmek boýunça göz öňünde tutulan işleriň daşky gurşawa zyýan ýetirmezden, sazlaşykly amala aşyrylmagydyr. Gahryman Arkadagymyz milli senagaty ösdürmek boýunça taslamalar durmuşa ornaşdyrylanda, olaryň «ýaşyl ykdysadyýetiň» talaplaryna doly laýyk gelmelidigi barada hem tabşyrýar. Täze gurlup, ulanmaga berilýän kärhanalara halkara guramalar tarapyndan berilýän güwänamalar muny doly tassyklaýar.

«Türkmenistanda öndürildi» diýen harytlyk belgi bilen türkmeniň «ak altynyndan» ekologiýa taýdan arassa, adam saglygyna ýaramly-ýakymly önümleri öndürmek dokma pudagynda zähmet çekýän ähli zähmetkeşler üçin hem uly bagtdyr. Dürli görnüşli dokma önümleriniň önümçiligini ýola goýmak ugrunda alnyp barylýan çäreleriň netijesinde müňlerçe iş orunlarynyň döredilýändigi hem aýratyn bellärliklidir. Täze kärhana welaýatyň, şol sanda ýurduň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, milli ykdysadyýetiň eksport kuwwatyny ýokarlandyrmaga, täze iş orunlarynyň döredilmegine oňyn täsir eder. Bu ýerde öndüriljek ýokary hilli önümleriň belli bir möçberi daşary ýurtlara eksport ediler. Babadaýhan etrabynda täze açylan dokma toplumy milli ykdysadyýetiň ösüşli zynjyrlarynyň altyn halkalarynyň biri bolup, bu ýerde dünýä bazarlarynda mynasyp orun eýelejek harytlar öndüriler.

Goý, şeýle döwrebap toplumlary gurduryp berýän Gahryman Arkadagymyzyň döwletli işleri rowaç bolsun!

Ýolly MYRADOW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47503

22.11.2021
Arkadagyň ak ýollary

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygy bilen ýurdumyzda ulag pudagyny we onuň üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmek bilen baglanyşykly çäreler çalt depginde durmuşa geçirilip başlandy. Kabul edilýän döwlet maksatnamalarynyň her birinde diýen ýaly ulag üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmegiň ugurlary anyk kesgitlenilýär. Şolara laýyklykda ýurdumyzda häzirkizaman ulag üpjünçilik ulgamlaryny durmuşa işjeň ornaşdyrmak boýunça işler bökdençsiz durmuşa geçirilip, awtomobil ýollaryny, demir ýollary we degişli inžener-tehniki desgalary gurmak boýunça taslamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Bu taslamalar geljekde-de halkara söwdasynyň, şeýle hem sebit we sebitara ähmiýetli ulag ulgamynyň netijeli ösüşine itergi berer.

Türkmenistan Ýewraziýa sebitiniň esasy haryt-ulag gatnaw ýollarynyň çatrygynda ýerleşmek bilen, möhüm üstaşyr-ulag geçiriş we kommunikasiýa merkezi bolup durýar. Bu bolsa ýurdumyzyň özara bähbitli döwletara we sebitara ykdysady gatnaşyklaryň ösmegine, ýükleriň we ýolagçylaryň üstaşyr geçirilişiniň çaltlandyrylmagyna uly goşant goşýar. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň başlangyjy boýunça ýurdumyzyň ulag üpjünçilik ulgamynyň düýpli we toplumlaýyn esasda döwrebaplaşdyrylmagy we bu ugurda ägirt uly taslamalaryň amala aşyrylmagy Türkmenistany sebitde öňdebaryjy orunlara çykarýar. Bu bolsa ykdysadyýetimiziň ösmeginiň we onuň dünýä hojalygyna üstünlikli goşulyşmagynyň möhüm şertidir.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda möhüm halkara ähmiýete eýe bolýan ösen ulag-ýol üpjünçilik ulgamy emele getirildi. Biz muny ýurdumyzda halkara ulag geçelgelerini döretmek boýunça ýola goýlan işleriň mysalynda hem anyk görýäris. Şeýle hem bu ugurda milli Liderimiziň başyny başlan strategik maksatnamalarynyň we düýpli özgertmeleriniň çäklerinde hem-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda» kesgitlenilen wezipelere laýyklykda daşary ýurtlaryň ylmy-barlag institutlary, ýokary okuw mekdepleri bilen gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça-da toplumlaýyn çäreler görülýär. Ýakyn ýyllarda Türkmenistan bu ugurdaky taslamalary üstünlikli durmuşa ornaşdyrmak bilen, sebitde we dünýäde üstaşyr-ulag geçelgelerini döretmekde özüniň ygtybarly ornuny ýene-de berkider. Ata-babalarymyzdan miras galan jaý, köpri, ýol gurmak ýaly sogaply işleri dowam etdirýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun!

Merdan DOSMEDOW,

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň welaýat komitetiniň başlygy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47345

20.11.2021
Garyşyk mineral dökünler öndüriler

Hormatly Prezidentimiz ýakynda «Türkmenabat şäherindäki himiýa zawodynda garyşdyrylan mineral dökünleri öndürýän önümhanasynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek barada» Karara gol çekdi. Bu Karar oba hojalyk önümçiliginiň netijeliliginiň mundan beýläk hem köptaraplaýyn ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirjek işleriň uly toplumyndan habar berýär.

Mineral dökünler dürli mineral duzlar görnüşinde ýokumly maddalaryň hasabyna ösümlikleriň ösüşini gowulandyrýan hem-de topragyň hasyllylygyny artdyrýan serişdedir, olar öz düzümi boýunça bir ýokumly maddany özünde jemleýän (azot, fosfor, kaliý, mis we beýlekiler) ýönekeý hem-de öz düzüminde iki hem-de ondan köp ýokumly maddalary jemleýän toplumly görnüşlere bölünýär, olar taýýarlaýyş tehnologiýasy babatynda çylşyrymly, çylşyrymly-garyşyk we garyşyk görnüşlerinde bolýar. Mundan başga-da mineral dökünler ýokumly maddalaryň mukdar düzümi boýunça tapawutlandyrylýar.

«Türkmenhimiýa» döwlet konserni tarapyndan mineral dökünleri öndürmegiň mukdaryny artdyrmak boýunça netijeli çäreler yzygiderli geçirilýär. Konserniň garamagyndaky kärhanalarda ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynyň zerurlyklaryny kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýän azotly, fosforly we kaliý dökünleri ýeterlik möçberde öndürilýär. Önümiň köp bölegi bolsa daşary ýurtlara iberilýär.

Häzirki wagtda dünýäniň oba hojalyk önümçiliginde garyşyk mineral dökünler giňden peýdalanylýar, onuň düzüminde azodyň, fosforyň, kaliniň dürli gatnaşyklary bar. Ekerançylyk üçin peýdaly bolan dökünleriň şu görnüşini öndürmegiň meýilleşdirilmegi ykdysady taýdan, şol sanda daşary ýurtlara ibermek babatynda has bähbitlidir. Şu maksat bilen Türkmenabatdaky S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynda ýyllyk kuwwaty 170 müň tonna önüme barabar bolan garyşyk mineral dökünleri öndürmek boýunça önümhananyň işini ýola goýmak maksadalaýyk hasaplanylýar.

Mälim bolşy ýaly, himiýa zawody pudagyň öňdebaryjy kärhanalarynyň biri bolup durýar. Fosfor dökünlerini öndürmekde örän möhüm hem-de zerur serişdäniň önümçiligi täze kärhananyň uly geljeginiň bardygyny we onuň girdejili boljakdygyny äşgär edýär. Kärhananyň tehnologiýa ulgamy doly awtomatlaşdyryldy we ol ähli ekologiýa howpsuzlygynyň, daşky gurşawy goramagyň ülňülerine laýyk derejede amala aşyrylýar.

Bagtyýar TAGANOW,

«Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň Türkmenabadyň tehniki orta hünär okuw mekdebiniň direktorynyň orunbasary.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47346

20.11.2021
Beýik ösüşleriň we rowaçlygyň aýdyň ýoly

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyz Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda uly ösüşlere beslenýär. Şu şöhratly ýylymyzda ýurdumyzyň sebitlerinde, dürli künjeklerinde ägirt uly desgalar, binalar, ýaşaýyş jaýlary gurlup, ulanmaga berildi. Munuň özi halkymyzyň buýsanjyny has-da belende göterdi, ýurdumyzyň ösüşleriniň yzygider rowaçlanýandygyny aýdyň beýan etdi.

Türkmen halkymyzda gurmak, bina galdyrmak asylly ýörelge hasaplanylýar. Ynha, şu ýylymyzda hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen gurlan binalar hakynda oýlananymyzda halkymyzyň asylly ýörelgesiniň döwrebap dowam etdirilýändigine, has-da ösdürilýändigine göz ýetirýäris. Öňňin, has takygy 17-nji noýabrda Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynyň çäginde gurlan täze dokma toplumynyň açylyş dabarasy boldy. Bu ägirt uly dokma toplumy milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlydygynyň, eksport mümkinçilikleriniň has-da ýokarydygynyň, şeýle hem ekologiýa taýdan arassa önüm öndürmäge aýratyn üns berilýändiginiň aýdyň beýanydyr. Babadaýhan etrabyndaky täze dokma toplumy ägirt uly mümkinçiliklere eýe bolup, 20 gektar ýeri tutýar. Özi hem ösen tehnologiýalar, enjamlar bilen enjamlaşdyrylyp, döwrebap mümkinçilikler döredildi. Maglumatlary beýan etsek, bu toplumda Şweýsariýa, Ýaponiýa, Belgiýa, Italiýa, Germaniýa we Türkiýe ýaly ýurtlaryň öňdebaryjy kompaniýalarynyň iň kämil enjamlary ornaşdyryldy. Aýratyn bellemeli ugurlaryň biri hem, bu ägirt uly toplumyň gurluşygyny türkmen hünärmenleriniň alyp baranlygydyr. Şundan görnüşi ýaly, häzirki bagtyýarlyk döwrümizde

hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda iň kämil hünärmenlerimiz ýetişdirildi, olaryň işlemeklerine ähli mümkinçilikler döredildi. Bu bolsa ýurdumyzyň ähli babatda kuwwatly döwlete öwrülendigini, milli ykdysadyýetimiziň, senagatyň, ylym-bilimiň sazlaşykly ösdürilýändigini aýdyň beýan edýär.

Ýurdumyzyň beýik ösüşleri biziň her birimizi guwandyrýar, buýsandyrýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda gazanylýan şeýle ösüşler ýurdumyzy dünýä meşhur edýär. Eziz Diýarymyzyň dürli künjeklerinde gurulýan beýik binalar, täze-täze desgalar, ýaşaýyş jaýlary — bularyň hemmesi ykdysady ösüşimiziň örän ýokarydygynyň görkezijisidir. Şeýle ösüşleriň ählisi halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda adamyň bagtyýar durmuşy, halkyň abadançylygy baş wezipeleriň biridir. Şu nukdaýnazardan, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe durmuş maksatly beýik işler amala aşyrylýar. Babadaýhan etrabynda açylan dokma toplumynda hem müňlerçe ildeşlerimiz iş bilen üpjün ediler. Has takygy, toplumda 1 müň 150 sany täze iş orunlary dörär. Hut şunuň özi hem täze dokma toplumynyň ägirt uly mümkinçilige eýedigini, bähbitli taraplarynyň juda kändigini aýdyň beýan edýär. Esasan hem onuň milli ykdysadyýetimize uly goşant goşjakdygyny, eksport mümkinçilikleri has-da artdyrjakdygyny-da bellemegimiz gerek.

Gahryman Arkadagymyzyň peşgeş eden bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ähli künjekleri ösýär we özgerýär. Ykdysady taýdan güýçli we kuwwatly döwletde şäherleriň we obalaryň ösmegi, özgermegi bolsa, adam hakyndaky aladadan nyşandyr. Adamlaryň bagtyýar ýaşaýşy, döredijilikli zähmeti, röwşen geljegi döwletimiziň alyp barýan işleriniň baş ugry bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiziň il-halky baradaky aladalary netijesinde, täze binalar, ýaşaýyş jaýlary gurlup ulanmaga berilýär. Gurulýan beýik binalar, ulanylmaga berilýän täze ýaşaýyş jaýlary bu günki günde Watanymyzyň belent ösüşinden habar berip, ildeşlerimiz üçin döwrebap şertlerdir. Munuň özi ýurdumyzyň ösüşiniň, ykdysadyýetimiziň mäkämdiginiň alamatydyr. Şeýle hem ykdysadyýetimiziň ösüşiniň halkymyzyň abadan durmuşyna, asudalygyna, bagtyýarlygyna gönükdirilendigini buýsanç bilen belläsimiz gelýär.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde hormatly Prezidentimiziň beýik işleri, parasatly başlangyçlary dünýäde uly goldawa eýe bolýar. Babadaýhan etrabyndaky dokma toplumynyň açylyş dabarasynda hem dünýäniň iň iri kompaniýalarynyň wekilleriniň çykyşlary diňlenildi. Olar bu dokma toplumynyň ýokary derejelere eýedigini, döwrebapdygyny beýan edip, güwänamalaryň gowşurylýandygyny aýtdylar. Täze dokma toplumyna Şweýsariýanyň «Rieter Management AG» kompaniýasynyň, Belgiýanyň «Piсanol» kompaniýasynyň güwänamasy gowşuryldy. Türkiýäniň «Alberk QA» halkara tehniki gözegçilik we güwälendiriş kompaniýasynyň daşary ýurtlar boýunça dolandyryjysy hanym Begüm Atakan Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabyndaky dokma toplumyna ISO 9001, ISO 14001, SA 8000, ISO 45001 we ISO 10002 hil güwänamalaryny gowşurmagyň özi üçin uly hormatdygyny belledi. Babadaýhan dokma toplumy Germaniýanyň «Monforst» kompaniýasynyň güwänamasyna we guramalaryň hem-de kärhanalaryň hil menejment ulgamynyň ISO 9001 güwänamasyna, jemgyýet jogapkärçiligi menejment ulgamynyň SA 8000 güwänamasyna, şeýle hem Oeko-Teх Standard güwänamasyna mynasyp boldy. Babadaýhan dokma toplumyna önümçiligiň islendik tapgyrynda howpsuzlygy we zyýanly himiki maddalaryň ýokdugyny tassyklaýan Oeko-Teх Standard güwänamasynyň gowşurylmagy bolsa, ekologiýa taýdan iň arassa önüm öndürilýändigini aýdyň beýan edýär. Şeýle hem täze dokma toplumyna “Monforized” kompaniýasynyň güwänamasy gowşuryldy. Ynha, şu maglumatlaryň özi hem bu dokma toplumyň dünýäde iň döwrebapdygyny, ekologiýa taýdan hem ähmiýetlidigini aýdyň beýan edýär.

Babadaýhan etrap dokma toplumynyň uly mümkinçilikleriniň, döwrebap şertleriniň bardygyny tehniki enjamlaryndan, öndürýän ýokary hilli dokma önümlerinden görmek bolýar. Türkmen topragynda öndürilen inçe süýümli pagtadan iň ýokary hilli dokma önümleri, matalar dünýä bazarlarynda uly orun eýelär. Çünki bu ýerde öndürilýän önümleriň ýörite ylmy esasda ýola goýulýandygyny bellemelidiris. Toplumyň synag önümhanasynda enjamlaryň görnüşleri boýunça sarp edilýän ýüplük hem-de önüm öndürmäge sarp edilýän wagt hasaplanylýar. Şeýle hem bu ýerde awtomatlaşdyrylan biçüw bölümi bar. Şundan hem görnüşi ýaly, bu täze dokma toplumynda işler sazlaşykly alnyp barylýar hem-de önümleriň ýokary hil derejesi üpjün edilýär. Munuň özi bolsa, bagtyýarlyk döwrümizde işlemäge we döretmäge, ýurdumyzyň ösüşlerine goşant goşmaga döredilýän mümkinçiliklerdir.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň dokma senagaty pudagynyň ähli kärhanalarynyň we täze toplumlarynyň häzirki zamanyň ösen talaplaryna, ylmyň iň täze gazananlaryna laýyk derejede enjamlaşdyrylyp, milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna mynasyp goşant goşmagy üçin giň mümkinçilikleri döredýär. Ýurdumyzyň dürli sebitlerinde dokma toplumlarynyň, fabrikleriň, tikinçilik kärhanalaryň üstünlikli işleýändigini bellemek örän ýakymlydyr. Ýurdumyzyň dokma toplumlarynyň öndürýän matalarynyň, döwrebap eşikleriniň göze gelüwliligini aýratyn bellemek gerek. Munuň özi halkymyzyň dokmaçylykda gazanan üstünlikleriniň döwrebap usullar bilen ösdürilýändigini aýdyň beýan edýär. Ýurdumyzyň dokma toplumlarynda öndürilýän ululardyr çagalar üçin niýetlenen sport lybaslary, ýyly eşikleri hem-de köýnekleri milli nagyşlar bilen bezelip, uly islegden peýdalanýar. Bularyň hemmesi dokma pudagynyň uly mümkinçiliklere eýedigini, esasan hem kämil hünärmenleriniň bardygyny görkezýän anyk mysallardyr.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda açylyp ulanmaga berilýän ajaýyp binalar, desgalar, her bir taryhy wakalar ýurdumyzyň beýik ösüşleri bolup, dünýäniň ünsüni çekýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän beýik işler milli ykdysadyýetimiziň yzygider kuwwatlanmagyna, halkymyzyň bagtyýar durmuşyna gönükdirilendir. Şonuň üçin hem eziz Diýarymyzda amala aşyrylýan buýsandyryjy işler her bir ildeşimiziň ýürek töründe orun eýeleýär. Türkmen halkyna şeýle bagtyýarlygy peşgeş edýän, ýurdumyzy ösüşlerden-ösüşlere alyp barýan Gahryman Arkadagymyzyň jany sag bolsun, beýik işleri üstünliklere beslensin!

Söhbet NURBERDIÝEW,

«Mugallymlar gazeti».




https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/47203

19.11.2021