Döwletimiziň ykdysady ösüş konsepsiýasy bazar gatnaşyklaryny çuňlaşdyrmaga, ykdysadyýetiň ösüş depginlerini goldamaga, ilatyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga hem-de salgyt syýasatyny ýönekeýleşdirmäge, ýagny salgyt ýeňilliklerini kämilleşdirmäge gönükdirilendir. Şonuň üçin-de, salgytlar ykdysadyýete täsir etmegiň çeýe usuly bolup, olar ýurduň ykdysadyýetini sazlamakda esasy we güýçli gurallaryň biri hökmünde çykyş edýär.

Ýurduň ykdysady ýagdaýyna we bu ugurda alnyp barylýan syýasata laýyk gelýän salgyt düzgünleriniň işlenip düzülmegi salgyt kanunçylygynyň kämilleşdirilmegini talap edýär. Salgyt ulgamy hemişe raýatlaryň bähbitlerini araýar. Salgyt kanunçylygynyň kämilleşdirilmegi bolsa salgyt syýasatynyň üsti bilen amala aşyrylýar. Şunda sanly ykdysadyýete tapgyrlaýyn geçilmegi döwletimiziň häzirki zaman dünýäsinde hojalyk gatnaşyklar ulgamyna üstünlikli goşulyşmagynyň möhüm şertidir. Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň tabşyrmagy boýunça işleri sanlylaşdyrmagyň hukuk hem-de kadalaşdyryş binýady döredildi. Maglumatlary we elektron resminamalary alyşmak işleri häzirki talaplar hem-de ylmy-tehniki işläp taýýarlamalar nazarda tutulyp, yzygiderli kämilleşdirilýär. Şu esasda ýerli salgyt bölümlerinde we degişli düzümlerde hem sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işler alnyp barylýar.

Buhgalterçilik hasabatynyň awtomatlaşdyrylmagy maglumatlaryň ýygnalyşyndan başlap, hasabatlylygyň döreýşine çenli tapgyrda ulanylyp başlandy. Awtomatlaşdyrylan hasaby we hasabatlylygy ýöretmek boýunça programmalaýyn önümler işlenilip taýýarlanylýar hem-de ulanylýar. Şunda hasaby ýokary hilli, ygtybarly we amatly alyp barmagy üpjün etmek mümkinçiligi programmalaýyn önüme bildirilýän esasy talaplaryň biridir.

Müdiriýetiň we onuň garamagyndaky edaralaryň resminama dolanyşygyna «Elektron salgyt» ulgamy girizilýär. Onuň esasy maksady salgyt edaralarynyň müşderilerden salgyt beýannamalaryny elektron görnüşde kabul etmeginde jemlenýär. Bu bolsa, bir tarapdan, hasabatlary bermek ulgamyny ýönekeýleşdirýär, beýleki tarapdan, müşderilere Döwlet býujetine bergileri barada habar bermek bilen birlikde, salgydyň ýygnalyşyna gözegçiligi güýçlendirýär. Şonuň bilen birlikde, müşderileri edara çagyrmazdan, olaryň deslapky barlaglaryny elektron görnüşde amala aşyrmak göz öňünde tutulýar, salgyt hasaplamalarynyň esasynda bolsa beýleki resminamalary hem şeýle görnüşde amala aşyrmak meýilleşdirilýär. Ikinji tapgyrda elektron resminama dolanyşygyny ýola goýmak boýunça işler bank edaralary bilen bilelikde amala aşyrylar.

Ýuridik şahslaryň atlandyrylmagyny hem-de ýuridik şahslary hasaba almaga ýa-da gaýtadan hasaba almaga resminamalary ylalaşmagy tassyklamak üçin arzalary kabul etmegiň awtomatlaşdyrylan ulgamy ornaşdyrylýar. Munuň özi hasaba alyş bölümleriniň işiniň derejesinidir hilini ep-esli ýokarlandyrmaga, artykmaç päsgelçilikleri aradan aýyrmaga hem-de hasaba alyş işlerinde raýatlaryňdyr ýuridik şahslaryň maddy we fiziki çykdajylaryny azaltmaga mümkinçilik berer. Mundan başga-da, bellige almagyň «bitewi penjiresini» ornaşdyrmak, salgyt edaralarynyň salgyt töleýjiler bilen işini onlaýn ulgama doly geçirmek ykdysadyýetiň ähli ulgamlarynyň işini gowulandyrmaga hem-de işewürlik üçin amatly şertleri döretmäge, ýurdumyzyň maýa goýum babatda özüne çekijiligini ýokarlandyrmaga kömek eder. Iň täze tehnologiýalary ulanmak arkaly ykdysadyýetiň sanly ulgama geçirilmegi diňe bir täze iş orunlarynyň döredilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, täze kadalary döretmegiň hasabyna, ykdysadyýete gatnaşyjylaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň has ýokary derejede bolmagyna-da mümkinçilik berer.

Häzirki döwürde Türkmenistanyň Kanunlaryny, Türkmenistanyň Prezidentiniň namalaryny, şeýle-de salgyt salmak boýunça ulanylýan düzgünnamalary, usuly görkezmeleri, gollanmalary we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryny salgyt bölümleriniň, ministrlikleriňdir pudak edaralarynyň, kärhanalaryň dykgatyna öz wagtynda ýetirmek, zerur ýagdaýlarda olary ýerine ýetirmek we ulanmak boýunça görkezmeler taýýarlanylýar.

Welaýatlarda salgyt bölümleriniň işgärleri bilen salgyt töleýjileriň arasynda salgyt kanunçylygy barada okuw-maslahatlar guralýar, şeýle-de welaýat salgyt bölümlerinde düşündiriş işlerini talabalaýyk alyp barmak babatdaky tejribe öwrenilýär. Şol okuw-maslahatlarda salgyt töleýjilere we salgyt bölümleriniň işgärlerine häzirki hereket edýän «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň Bütewi kanunynyň düzgünleri, oňa täze girizilýän üýtgetmelerdir goşmaçalar düşündirilýär, sowal-jogap alşylýar. Bu işleriň ählisi salgyt salmagyň we tölemegiň düzgünlerini gyşarnyksyz berjaý etmäge mümkinçilik berýär.

Parahat ATAÝEW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Salgyt müdiriýetiniň salgyt ulgamyny düşündiriş we kämilleşdiriş bölüminiň baş salgyt inspektory.

Milli ykdysadyýetimiziň esasy ugurlarynyň biri bolan energetika pudagynyň ösüşine saldamly goşant goşýan Ahal döwlet elektrik stansiýasynyň zähmetsöýer işçi-hünärmenleri şanly ýyly guwandyryjy görkezijilere beslenýärler. Olar geçen üç aýda 679 müň 20 kilowatt sagat elektrik energiýasyny öndürip, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 110,3 göterim ösüş gazandylar.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň uludan toýlanylýan ýylyny ajaýyp zähmet üstünligine beslemek hyjuwy bilen zähmet çekýän stansiýanyň agzybir işgärleriniň tagallasy bilen öndürilýän elektrik energiýasy paýtagtymyzyň we welaýatyň ilatynyň mukaddes ojaklaryna nur paýlaýar.

Aýdo ŞEKEROW.

(Öz habarçymyz).

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi barha ýokarlanýar. Bu buýsançly hakykata Balkan welaýatynyň mysalynda-da aýdyň göz ýetirmek bolýar. Has takygy, Garaşsyz Diýarymyzyň günbatar bölegini jähekläp oturan bu sebitde şu ýylyň birinji çärýeginde senagat önümleriniň 3 milliard 396 million manatlyga barabary taýýarlanylyp, içerki we daşarky bazarlara ugradyldy. Elektrik energiýasyny ýerleşdirmekde gazanylan ösüş depgini 115 göterime ýetirildi. Welaýatda gürrüňi edilýän döwürde dürli görnüşli ýokary hilli azyk önümlerini taýýarlamakda hem guwandyryjy netijeler gazanyldy.

Ykdysadyýetiň esasy ulgamlarynda ýetilen bu sepgitler balkanlylaryň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna aýgytly täsirini ýetirýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň geçen üç aýynda tutuş welaýat boýunça bölekleýin satuwyň haryt dolanyşygynyň 1 milliard 527 million manatlyga barabar bolup, bu ugurda 118 göterim ösüş depgininiň gazanylmagy hem muňa aýdyň güwä geçýär. Üstümizdäki ýylda ýola goýlan bölekleýin satuwyň haryt dolanyşygynyň 1,4 milliard manatlykdan hem gowragynyň hususy eýeçiligiň paýyna düşýändigi bolsa aýratyn nygtalmaga mynasypdyr.

Hojaberdi BAÝRAMOW.

(Öz habarçymyz).

Diýarymyzyň çäklerindäki ýataklardan uglewodorod çig mallaryny gözläp tapmagy ýangyç-energetika toplumynyň düzümine girýän «Türkmennebit» döwlet konserniniň «Türkmennebitgeofizika» müdirliginiň hünärmenleriniň netijeli zähmetinden üzňe göz öňüne getirmek kyndyr. Nebit-gazly ojaklardaky gazylan we burawlaýyş işleri alnyp barylýan guýularda ýeriň geofiziki gatlaklaryny içgin öwrenmek, takyklanylan önümli gatlaklarda, zerur bolan halatynda, partlaýyş işlerini amala aşyrmak ýaly gaýragoýulmasyz işleriň onlarçasy hut şu müdirligiň geofizikleriniň paýyna düşýär. Aňryçäk derejede has anyk kesgitlemeleri talap edýän bu möhüm işlerde müdirligiň Balkanabatdaky, şeýle hem milli Liderimiziň daşary ýurtlardan satyn alyp beren kuwwatly awtoulaglarynda oturdylan ýöriteleşdirilen kämil barlamhanalary netijeli peýdalanylýar.

Işleriň talabalaýyk ýola goýulmagy netijesinde kärhana boýunça “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň geçen üç aýynda 16 million 837 müň manatlyga derek 20 million 41 müň manatlyga barabar işler özleşdirilip, bellenilen meýilnama 120,2 göterim amal edildi. Gazanylan üstünlikde müdirligiň Hazar şäherindäki we Ekerem şäherçesindäki senagat-geofizika ekspedisiýalarynyň, Balkanabatdaky kompýuter-tehnologik hem-de ýokary tehnologiki enjamlary ornaşdyryş ekspedisiýalarynyň mynasyp goşantlary bar.

Hojaberdi BAÝRAMOW.

(Öz habarçymyz).

Berkarar Diýarymyzda alnyp barylýan iri gurluşyklar üçin gurluşyk serişdeleriniň aglabasynyň öz ýurdumyzda öndürilmegi işleriň bökdençsizligini üpjün edýär. Milli Liderimiziň başlangyjy bilen döredilen Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Köýtendag kän müdirligi hem bu asylly işe mynasyp goşant goşýan kuwwatly kärhanalaryň biridir.

Eziz Arkadagymyzyň ministrligiň edara-kärhanalarynyň maddy üpjünçiligini gowulandyrmak baradaky tagallalarynyň netijesinde müdirlige soňky ýyllarda dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň kuwwatly tehnikalarynyň köpsanlysy gelip gowuşdy. D.I.Mendeleýewiň periodik jedwelindäki elementleriň aglabasyna baý bolan Köýtendag sebitlerinde iş alyp barýan kärhananyň ähli babatda üpjünçiligi gurluşyk serişdeleriniň ýeterlik derejede öndürilmegine oňyn täsirini ýetirýär.

Ýeri gelende aýtsak, bu müdirlik magdan känleriniň 12-sini özünde jemleýär. Müdirligiň ýyllyk kuwwaty bolsa 1 million 577 müň 290 kub metr möçberindäki magdan däl serişdeleriň önümçiligine barabardyr. Köýtendag kän müdirliginde daş owuntygy (5x20 millimetr), owradylyp baýlaşdyrylan çäge (0,16x5 millimetr), çagyl-çäge garyndysy (0x70 millimetr), but daşy (120x500 millimetr), gips daşy we üwelen kaustik dolomit ýaly gurluşyk serişdeleri öndürilýär.

«Türkmenistan ― parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda bu kän müdirliginde umumy bahasy 30 million manatlyga barabar önüm öndürmek meýilleşdirildi. Ýylyň ilkinji üç aýynda millionlarça manatlykdan gowrak işiň amala aşyrylmagy öňde goýlan sepgide abraý bilen ýetiljekdiginden habar berýär.

Şu ýyl bu müdirlik boýunça 1 million 296 müň kub metr möçberinde önüm öndürmek meýilleşdirildi. Şunça mukdardan 281,32 müň kub metri gurluşyk çaglynyň, 300,11 müň kub metri ýuwlan çägäniň, 558 müň kub metri çagyl-çäge garyndysynyň, 90 müň kub metri but daşynyň, 66,57 müň kub metri demirýol gatlagy üçin tebigy dag jynsyndan alnan çaglyň paýyna düşýär. Şeýle hem şu ýylyň dowamynda bu ýerde 11 müň 588 tonna gips daşyny öndürmek meýilleşdirilýär. Şu önümçiliklerden, esasan, çagyl öndürmekde has ýokary netijeleriň gazanylýandygyny guwanç bilen aýdyp bileris.

Berkarar Diýarymyz ägirt uly gurluşyk meýdançasyny ýada salýar. Hormatly Prezidentimiziň Hökümet mejlislerinde hem nygtaýşy ýaly, häzir ýurdumyzda gurluşyk işleri üçin 38 milliard amerikan dollaryndan hem gowrak maýa goýuldy. Diňe geçen ýylyň özünde umumy bahasy 8 milliard amerikan dollaryna golaý bolan desgalaryň 45-si açylyp, ulanylmaga berildi. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýy hem pudakda zähmet üstünliklerine beslenýär. Bu döwletli işlere goşant goşmak Köýtendag kän müdirliginiň agzybir işgärlerinde hem çäksiz kanagatlanma duýgularyny döredýär.

Ruslan KARAKULOW,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Köýtendag etrap birleşmesiniň esasy hünärmeni.

Hemişelik Bitaraplygymyzyň 25 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda Halaç etrabynyň Surh geňeşliginiň çäginde açylyp, ulanylmaga berlen keramiki-bezeg önümlerini öndürýän kärhanada şu ýylyň başyndan bäri kerpiçleriň 10 milliondan gowragy öndürilip, müşderilere ugradyldy. Bu kuwwatly kärhananyň «Döwletli döwran» hojalyk jemgyýetine degişlidigini ýatladýarys.

Önümçiliginiň ilkinji tapgyrlarynda bu ýerde müşderileriň isleglerine görä, keramiki-bezeg kerpiçlerini öndürmäge girişildi. Sary we gyzyl reňkdäki kerpiçler taýyn bolan dessine sargyt edilen ýerine sary ugradylýar.

Ilkinji önümleriň hatarynda sary reňkli kerpiçleriň üç görnüşiniň bardygyny aýtmak gerek. Olaryň bir görnüşiniň daşy doly tekiz bolup, galan iki görnüşi dürli şekiller bilen bezelendir. Gyzyl kerpiçler bolsa bir ― doly tekiz görnüşinde öndürilýär.

Ýokarda-da ýazyşymyz ýaly, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30-njy ýylynda ýurdumyzyň dürli welaýatlaryndan bolan müşderilere şeýle kerpiçleriň 10 milliondan gowragy ugradyldy. Ýokary hilli we elýeter bahaly kerpiçlerden müşderileriň ählisi hoşal.

Häzir keramiki-bezeg kerpiçlerini Özbegistana eksport etmek boýunça hem gepleşikler geçirilýär. Halaçda öndürilýän ýokary hilli gurluşyk önümine özbek işewürleriniň ikisi isleg bildirýär. Olaryň hersi uly mukdarda kerpiç satyn almagy meýilleşdirýär. Kärhananyň iş dolandyryjy kätibi Baýram Ilowyň gürrüň berşi ýaly, eksporta niýetlenilen önümler ýakyn geljekde soralýan salga ugradylar.

Ýokary hilli gurluşyk önümleri üçin esasy çig mal bolan toýun Saýat we Döwletli etraplaryndaky ýataklardan getirilýär. Çig mal kärhananyň özüne degişli «Ford» kysymly ýük ulaglary bilen daşalýar.

Kuwwatly kärhananyň işe girizilmegi bilen 200-e golaý adama döwrebap iş şertleri döredildi. Olar ähli zerur şertler we mümkinçilikler bilen doly üpjün edilýär. Merkezi Aziýada iň iri keramika-bezeg kärhanasynyň hünärmenleriniň indiki maksatlarynyň arasynda önümçilige termobloklary goşmak hem bar. Nesip bolsa, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk toýuna çenli täze önümçiliklere hem badalga berler.

Berdi GURBANOW,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Halaç etrap birleşmesiniň hünärmeni.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlarynda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Munuň özi ykdysadyýetiň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolan bank ulgamyna hem degişlidir.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileý senesiniň giňden bellenilýän ýylynda ýurdumyzyň karz edaralarynda sanly ulgamy ornaşdyrmakda alnyp barylýan döwrebap işler, ilata hödürlenýän paýnamalar we oňa eýe bolmagyň düzgünleri, olaryň ykdysadyýete ýetirýän oňaýly täsirleri barada Türkmenistanyň Merkezi bankynyň Ylmy-önümçilik geňeşiniň baş hünärmeni Ýusup TAŇRYGULYÝEW hem-de «Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň meýilnama-ykdysady iş bölüminiň esasy hünärmeni Azat GYLYÇHANOW bilen söhbetdeş bolduk. Onuň mazmunyny okyjylara ýetirmegi makul bildik.

— Söhbedimize gymmatly kagyzlar hem-de paýnama, oňa eýe bolmak hukugy, paýnama alanyň jogapkärçiligi we ykdysadyýete oňyn täsirleri baradaky gürrüňden başlaýsak!

Ýusup TAŇRYGULYÝEW:

— Gymmatly kagyzlar döwlet tarapyndan düzgünleşdirilen şertlere laýyklykda goýberilen we belli bir emläge bolan hukuklary tassyklaýan resminamadyr. Paýnama bolsa eýesiniň paýdarlar jemgyýetiniň diwidendler görnüşindäki girdejisiniň bir bölegini almaga, paýdarlar jemgyýetiniň dolandyrylmagyna gatnaşmaga we ol ýatyrylandan soň galýan emlägiň bir bölegine bolan hukugyny berkidýän gymmatly kagyz bolup durýar. Paýnamalara eýe bolmak hukugyna görä, gymmatly kagyzlar bazarynda olaryň aňsatlyk bilen birek-birege geçirilip bilinmegi maliýe serişdelerini çekmäge şert döredip, jemgyýetiň guramaçylyk-hukuk görnüşiniň özüne çekijiligini artdyrýar. Şunda paýdarlar umumy jogapkärçilik çekmeýärler we jemgyýetiň işi bilen bagly ýitgiler emele gelende, diňe özlerine degişli paýnamalaryň gymmatynyň çäklerinde jogapkärçilik çekýärler.

Gymmatly kagyzlar ykdysadyýete özüniň birnäçe oňyn täsirlerini ýetirýär. Dolanyşyga goýberilen gymmatly kagyzlary edara-kärhanalaryň we raýatlaryň arasynda ýerleşdirmek bilen, goşmaça serişdeleri çekmäge, önümçiligi döwrebaplaşdyrmak üçin zerur bolan maýa goýum binýadyny giňeltmäge mümkinçilik döreýär. Bulardan başga-da, döwlet eýeçiliginiň ýuridik şahslarynyň we paýdarlar jemgyýetleriniň paýnamalarynyň maýa goýum girdejililigi ýurduň içerki durmuş-ykdysady ýagdaýlarynyň durnuklylygyna oňyn täsirini ýetirýär, düýpli ykdysady görkezijileriň gowulanmagyna alyp barýar we korporatiw gatnaşyklaryň ösüş derejesini ýokarlandyrýar. Şeýle-de milli maliýe-ykdysady ulgamy yzygiderli kämilleşdirmäge, düýpli özgertmeleri netijeli durmuşa geçirmäge itergi berýär.

— Azat, bilşimiz ýaly, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky ýurdumyzda ilkinji paýdarlar jemgyýeti hökmünde esaslandyryldy. Bu bankyň esaslandyrylyşy, çykarýan paýnamasynyň görnüşi, paýnamalary çykarmak bilen ýetilen sepgitler we geljekki meýilnamalaryňyz barada giňişleýin gürrüň beräýseňiz!

Azat GYLYÇHANOW:

— Hawa, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky Türkmenistanda esaslandyryş gaznasynyň 100 göterimi ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginiň gatnaşmagynda döredilen ilkinji açyk görnüşli paýdarlar täjirçilik banky bolup durýar. Ol guramaçylyk-hukuk görnüşi boýunça paýdarlar jemgyýetidir. Ýönekeý söz bilen aýdanymyzda, paýdarlar jemgyýeti — bu esaslandyryş maýasy paýnamalaryň esaslandyryjylar tarapyndan kesgitlenen sanyna bölünen hojalyk jemgyýeti görnüşindäki edaradyr.

2011-nji ýylda «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky hormatly Prezidentimiziň tagallalary esasynda banklaryň iň pes esaslyk maýasyna bildirilýän talaplara laýyklykda döredildi. Şol döwürden bäri bankyň esaslyk maýasy 2013-nji ýylda 20,81 million manada, ýagny 37 göterime çenli, 2015-nji ýylda 30,0 million manada, ýagny 98 göterime çenli, 2016-njy ýylda bolsa 40 million manada, ýagny iki essä golaý ýokarlandyryldy.

2020-nji ýylda «Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň esaslyk maýasyny 60 million manada çenli ýetirmek maksady bilen, biriniň bahasy bir müň bäş ýüz manada barabar bolan, on üç müňden gowrak ýönekeý atly paýnamanyň 5-nji goýberilişi yglan edildi we bellenen tertipde hasaba alyndy. Çykarylan paýnamalaryň bir bölegi bankyň häzirki paýdarlarynyň arasynda ýerlenildi, paýnamalaryň ýerlenilmedik bölegi bolsa «Aşgabat Gazna biržasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň guraýan söwdalaryna çykarylyp ýerlenildi. Netijede, bankyň esaslyk maýasy dördünji gezek köpelip, 60 million manada ýetirildi.

Bulardan başga-da, milli Liderimiziň daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek baradaky tabşyryklaryndan ugur alyp, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky halkara maliýe guramalary we karz edaralary bilen hyzmatdaşlygy giňden ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işleri has-da ýaýbaňlandyrýar.

Halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmekde bildirilýän ülňülere laýyk gelmek maksady bilen, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky özüniň esaslyk maýasyny 2021-nji ýylyň dowamynda 200 million manada çenli ýetirmegi meýilleşdirýär.

— Häzirki wagtda ýurdumyzda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» giň gerimde amala aşyrylýar. Bu ugurda bankyňyz tarapyndan hödürlenilýän sanly hyzmatlar barada ildeşlerimize aýdyp berseňiz!

Azat GYLYÇHANOW:

— Bu ugurda biziň bankymyz hem öz müşderilerine berilýän hyzmatlaryň hil we dessinligi taýdan uly işleri amala aşyrýar.

Dünýä ýurtlarynyň ösen bank ulgamynda giňden ulanylýan QR kod (dessine tassyklanylýan kod) arkaly töleg geçirmek ulgamy işe girizildi. Bu döwrebap elektron töleg hyzmatynyň ulanyşa girizilmegi we giňden ýaýradylmagy ykdysadyýetimize oňyn täsirini ýetirer. Hususan-da, pul dolanyşygynyň tizligini has-da artdyrmaga, ykdysadyýetde telekeçilik subýektleriniň zerur nagt pul serişdeleri bilen ýeterlik derejede we öz wagtynda üpjün edilmegini nagt däl pullaryň hasabyna amala aşyrmaga getirer. Işewürlik subýektleri bilen raýatlaryň arasyndaky hasaplaşyklary ýeňilleşdirmäge, töleg terminallaryny satyn almak, şeýle-de bank kartlaryny taýýarlamak üçin çykdajylary aradan aýyrmaga, nagt pullary saklamak, daşamak, çykarmak we şuňa meňzeşler bilen bagly çykdajylary azaltmaga, nagt däl tölegleriň möçberini has-da artdyrmaga ýardam eder.

Bank tarapyndan işlenilip taýýarlanan hem-de telekeçilik işi bilen meşgullanýan taraplara giňden teklip edilýän hyzmatlaryň ýene-de biri «Elektron söwda» hyzmaty bolup durýar. Ol onlaýn söwda platformalarynda, tölegi kabul etmegi göz öňünde tutýan mobil programmalarda, şeýle-de tölegi bank kartlarynyň üsti bilen geçirmäge mümkinçilik berýän ulgamdyr. Hyzmat onlaýn platformany ýa-da mobil programmany dolandyrýan müşderiler tarapyndan birikdirilip, şol ýerde kartyň eýesi tarapyndan talap edilýän maglumatlar girizilenden soňra, onuň bank kartyndan tölegi kabul etmäge mümkinçilik berýär.

«Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky hyzmatlarynyň hilini has-da ýokarlandyrmak maksady bilen, «Mastercard» halkara kompaniýasy bilen bilelikde galtaşyksyz (PIN kod girizmezden) töleg tehnologiýaly bank kartlarynyň 4 görnüşini, ýagny «Platinum», «Gold», «Standart» we «Maestro» görnüşlerini işe girizdi. Olar şu günki günde özüniň oňyn netijelerini berýär.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň karz edaralarynda nagt däl hasaplaşyklaryň üsti bilen pul dolanyşygynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, bank kartlary boýunça milli we halkara töleg ulgamynyň ýaýrawyny giňeltmek babatda hem işler alnyp barylýar. Elektron hasaplaşyk kartlarynyň, töleg terminallarynyň, bankomatlaryň sany, «Internet bank», «Mobil bank» ulgamlarynyň üsti bilen amal edilýän elektron hasaplaşyklaryň möçberi yzygiderli artdyrylýar. Şeýle hem «Cashback» bank hyzmatlaryny ornaşdyrmak boýunça ençeme işler alnyp barylýar. Bu hyzmat bank ulgamynda, internet söwdasynda giňden ulanylýar. «Cashback» bank hyzmaty — bu bank kartlary arkaly harytlar we hyzmatlar nagt däl görnüşinde satyn alnanda, kesgitlenen göterim möçberinde pul sylagy hökmünde müşderiniň bank kartlarynyň hasabyna yzyna gaýtarylýar. Hyzmat täze müşderileri çekmäge we olaryň bank kartlary arkaly has köp söwda işlerini amal etmegine mümkinçilik döredýär.

— Döwür öňümizde täze talaplary goýýar. Bu şanly baýramlara beslenip gelen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem şeýledir.

Ýusup TAŇRYGULYÝEW:

— Bilşimiz ýaly, XXI asyr — sanly ulgamlaryň giň gerimde ýaýbaňlanýan asyry. Muňa dünýä ykdysadyýetiniň barha ählumumylaşmagy aýdyň mysal bolup durýar. Ýurtlaryň geografik ýerleşişine garamazdan, sanly tehnologiýalaryň hasabyna edilýän işler dessin amala aşyrylýar. Olar bilen aýakdaş gitmek — döwrüň derwaýys talaby. Bu babatda ýurdumyzyň karz edaralary, şol sanda «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky hem täze-täze hyzmatlary hödürlemekde, sanly bank hyzmatlaryny we amala aşyrylýan beýleki işleri has-da ýönekeýleşdirmekde degişli çäreleri durmuşa geçirýär.

Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileýi mynasybetli ýakynda Türkmenistanyň «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň we «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binalary dabaraly açylyp, ulanmaga berildi. Ýurdumyzda ähli ulgamlarda döredilýän giň mümkinçilikleriň hemmesiniň halkyň iş şertlerini, hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak üçin edilýän aladalardygyna şaýat bolýarys. Muňa jogap hökmünde netijeli we döredijilikli işlemek biziň esasy borjumyzdyr.

Şeýle döwrebap özgertmeleriň başynda duran Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman, umumadamzat ähmiýetli işleri elmydama rowaç bolsun!

Ýazga geçiren Allanur ÇARYÝEW.

«Türkmenistan».

Mawy deňiz, joşly tolkunlar, hyjuwly ýaşlar, «dynman işleýän tehnikalaryň sesi — «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň her günki işiniň özboluşly bir aýratynlygy. Bu ýerde çekilýän zähmetiň netijesinde gazanylýan üstünlikler ýurdumyzyň senagat pudagyna uly goşantdyr. Şeýle-de bu günki senagat pudagynyň ösen mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanýandygyny görkezmek bilen, bu kärhana daşary ýurtlarda hem uly gyzyklanma döredip başlady.

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň maksady deňziň türkmen kenarynda täze gämileri gurmak, şeýle hem dürli görnüşdäki gämilerde abatlaýyş işlerini ýerine ýetirmekdir. Mundan başga-da ol deňiz giňişliginde ýük daşaýan, ýolagçy gatnadýan gämileri, nebit we beýleki işlerde ulanylýan dürli hyzmat ediji gämileri we ýüzüji serişdeleri tehniki taýdan gözden geçirmek işlerini-de alyp barýar. Olary abatlamakda hem-de enjamlaýyn hyzmatlary ýerine ýetirmekde bu ýerde döwrebap şertler döredilendir. Senagat we hojalyk maksatly önümçilik, uly ölçegli demir listleri işlemek, bug gazanlarydyr metal gurnamalary ýasamak işleri hem hut şu ýerde alnyp barylýar.

Esasy bellemeli zatlaryň biri-de, bu ýerde zähmet çekýänleriň aglaba böleginiň ýaşlar bolmagydyr. Bu bolsa ýaş nesliň döwrebap bilim almagy we zähmet çekmegi babatda edilýän tagallalaryň guwandyryjy netijesidir. Bu ýerde zähmet çekýän ýaşlaryň kärine bolan höwesi, hyjuwy deňziň joşgunly tolkunlaryna çalymdaş. Hut şonuň üçinem zawodda üstünlik gazanylýar.

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň goşmaça hyzmatlary-da bar. Köprüler üçin dürli ölçegli demir gurnamalary we şäherlerimiziň görküne görk goşýan yşyklandyryş direglerini ýasamakda uly tejribe toplanyldy. Şonuň bilen birlikde, dürli görnüşli we ölçegli haýatlary, germewleri ýasamak, wallary ýonmak ýaly önümçilik işleri hem alnyp barylýar. Işleriň şeýle ýokary hil derejesinde alnyp barylmagyny gazanmakda we ýola goýmakda, elbetde, halkara tejribe hem içgin öwrenilýär. Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen geçirilýän sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatlarydyr söhbetdeşlikleriň netijesinde, kärhananyň hünärmenleri senagat pudagynda mynasyp orny eýelemegi we dünýä çykmagy öz öňlerinde anyk wezipe edip goýýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, bu ýerde hem sanly ulgam, elektron resminama dolanyşygy ýola goýuldy. Şonuň esasynda balkanshipyard.com.tm elektron saýty döredildi. Gyzyklanma bildirýänler bu saýt arkaly giňişleýin we ynamdar maglumatlar goruna aralaşyp bilerler.

Döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzy gülledip ösdürmek ugrunda alyp barýan giň gerimli işleriniň netijesinde gazanylýan ösüşlere kärhananyň geljekki üstünlikleri bilen hem mynasyp goşant goşjakdygyna ynanýarys.

Hajymämmet ILMÄMMEDOW,

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň marketing we şertnamalar bölüminiň başlygy.

Geçen hepdäniň anna güni hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň wajyp meselelerine hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Şol taslamalaryň durmuşa geçirilmegi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň mundan beýläk-de okgunly ösmegine ýardam etmelidir.

Hususan-da, hökümetiň mejlisinde halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklaryny, şeýle hem telekeçilik ulgamyny okgunly ösdürmäge gönükdirilen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen görülýän anyk çäreler barada hasabat berildi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagta çenli gelip gowşan tekliplere degişli toparyň mejlisinde bellenilen tertipde seredildi hem-de Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça 4 sany desgany bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak maksadalaýyk hasaplanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli ýolbaşçylaryň hasabatlaryny diňläp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak üçin desgalary döwletiň garamagyndan aýyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň ähmiýetini belledi. Döwlet eýeçiligini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak, döwlet kärhanalaryny hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek, ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, geljekde hem çäreler görülmelidir. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Şeýle hem, Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan daşaýjylary awtoulagda halkara gatnawlara goýbermegi düzgünleşdirmek boýunça görülýän çäreler, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň elektron maglumatlar binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler, Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleriň meýilnamasynyň durmuşa geçirilişi bilen baglanyşykly we beýleki meselelere garaldy.

Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz Hökümet binasynyň daşyna çykdy hem-de töweregi synlady. Soňra döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň şanly senesi mynasybetli täze ýolagçy awtobuslaryň gelip gowşandygyny belläp, şolaryň birine wise-premýerler bilen bilelikde mündi. Täze awtobus ýokary derejeli ilkinji ýolagçylaryny alyp, paýtagtymyzyň «Oguzkent» myhmanhanasyna tarap ýola düşdi. Ýol ugrunda döwlet Baştutanymyz şäheriň abadanlaşdyryş işleriniň geçirilişini hem-de meýilleşdirilýän köpçülikleýin arassaçylyk işleriniň alnyp barylmagynyň ähmiýetini belledi.

Hormatly Prezidentimiziň üstünlikli alyp barýan ulag-üstaşyr diplomatiýasy esasynda, ýurdumyzyň içerki hem-de halkara ulag infrastrukturasy täze çekilýän ýollaryň hasabyna ösýär. Hormatly Prezidentimiz «Türkmenistan durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmegiň ýolunda» atly kitabynda: «Ulaglar ulgamy ýurduň «çylşyrymly bedeninde» özboluşly «damar ulgamynyň» wezipesini ýerine ýetirmek bilen, ol ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biridir» diýip belleýär. Türkmenistanyň halkara ulag gatnawlarynyň ösdürilmegi, üstaşyr geçirijilik kuwwatynyň artmagy ýurdumyzda öndürilýän, importyň ornuny tutýan ýokary hilli önümlerdir harytlaryň dünýä bazarlaryna bökdençsiz ugradylmagyny, şeýle hem üstaşyr geçýän ýükleriň barmaly nokadyna gysga wagtda barmagyny gazanmaga mümkinçilik berýär.

Türkmenistanda ýol-ulag infrastrukturasynyň ösdürilmegi ýurduň içinde we halkara derejesinde ýükleriň, ýolagçylaryň gatnawyny artdyrmaga mümkinçilik berdi. Munuň özi, Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň dünýä ykdysady ulgamyna üstünlikli goşulmagyna giň şertleri döretdi. Ýurdumyz Ýewropa Bileleşigi bilen «Ýewropa — Kawkaz — Aziýa» (TRASEKA) ulag geçelgesini döretmekde hyzmatdaşlyk boýunça maksatnamany, Merkezi Aziýada Sebitara Ykdysady Hyzmatdaşlyk maksatnamasyny, Merkezi Aziýanyň ykdysadyýetleri üçin BMG-niň ýörite maksatnamasyny we beýleki halkara maksatnamalaryny amala aşyrmaga gatnaşýar.

Şu we beýleki iri maksatnamalary durmuşa geçirmekde Türkmenistan diňe bir gatnaşyjy bolmak bilen çäklenmän, eýsem bu ugurda başlangyçlar, teklipler bilen çykyş edýän ýurt hökmünde özüni bütin dünýäde tanadýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2014-nji ýylda «Durnukly ösüş üçin halkara hyzmatdaşlygyny üpjün etmekde ulag-üstaşyr geçelgeleriniň orny» atly Kararnamanyň, 2015-nji ýylda ulag-üstaşyr geçelgeleri döretmek bilen baglanyşykly Kararnamanyň, 2017-nji ýylda «Durnukly ösüş boýunça maksatlara ýetmek üçin ulaglaryň ähli görnüşleriniň arasyndaky gatnaşyklary berkitmek» atly Kararnamanyň kabul edilmegi gönüden-göni Türkmenistanyň başlangyçlarynyň netijeleridir.

Şeýlelikde, bu gün dünýäde ykrar edilen milli Liderimiziň başda durmagynda, Türkmenistanyň alyp barýan ulag-üstaşyr diplomatiýasy ýurduň içinde we halkara derejesinde gurlup ulanylmaga berlen we gurluşygy ýokary depginlerde alnyp barylýan köprüler, demir ýol şahalary, ýokary tizlikli awtomobil ýollary, döredilýän howa we deňiz ýollary arkaly üstünlikli amala aşyrylýar. Şol bir wagtda ýurdumyzda ilatyň ýaşaýyş-durmuşynyň yzygiderli ösmegine giň mümkinçilikleri döretmek bilen birlikde, sebitiň ýurtlarynyň ykdysady ýagdaýynyň has-da gowulanmagyna ýardam berýär.

Şemşat KLIÇOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlary, şol sanda senagat pudagy diwersifikasiýalaşdyrylyp ösdürilýär. Ýurtda senagat önümçiligini kämilleşdirmek, azyk bolçulygyny döretmek, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek, hususy telekeçilere amatly mümkinçilikleri döretmek babatda möhüm çäreler durmuşa geçirilýär. Kärhanalaryň maýa goýum işini goldamaga niýetlenen kanunçylygy kämilleşdirmek, hususy telekeçiligi ösdürmegiň pudaklaýyn ugurlarynyň gerimini giňeltmek möhüm wezipeleriň hatarynda durýar. Bu bolsa milli ykdysadyýetiň senagat pudagyna has köp möçberde maýa goýumlaryny çekmäge we durmuş maksatnamalaryny amala aşyrmaga gönükdirilýän serişdeleriň möçberlerini has-da artdyrmaga mümkinçilik döredýär.

Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlary bilen işlenilip taýýarlanan we üstünlikli amala aşyrylýan Maksatnamalarymyz ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine, ilkinji nobatda-da, senagat taýdan düýpli özgerişliklere badalga berdi. Senagatlaşma syýasatynyň baş maksady ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply, ylmyň we tehnikanyň iň täze gazananlaryny özünde jemleýän senagat kärhanalaryny döretmekden ybaratdyr. Şonuň üçin ýurdumyzyň dürli künjeklerinde himiýa, nebithimiýa, elektrik energetika we gurluşyk materiallary senagatynyň iri kärhanalary gurlup, olaryň onlarçasy hususy eýeçilige berildi.

Ýurtda senagat pudagynyň önümleriniň möçberi ýylsaýyn artýar. 2019-njy ýylda ähli hojalyk subýektlerini we resmi däl bölegi hasaba almak bilen, pudagyň önüm öndürmek meýilnamasy 2016-njy ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 112 göterim, 2018-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende bolsa 106 göterimden gowrak ýerine ýetirildi.

2020-nji ýyl senagat önümçiliginde önüm öndürmegiň, işleri we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 128,3 göterime barabar boldy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda dokma senagatyny ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylda Mary welaýatynyň Türkmengala, Sakarçäge pagta egriji kärhanalarynda döwrebap enjamlar ornaşdyryldy. Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň giňden bellenilýän ýylynda bolsa Tagtabazar pagta egriji kärhanasynda döwrebaplaşdyryş işlerini geçirmek, Daşogzuň «Serdar» pagta egriji fabriginde hem-de Baýramaly dokma toplumynda täze önümçilikleri döretmek we kuwwatlyklary artdyrmak boýunça işleri durmuşa geçirmek göz öňünde tutulýar.

Dokma senagaty pudagynyň önümçilik binýady hem döwrebap ýagdaýa getirilýär. Ýokary tehnologiýaly kärhanalaryň döredilmegine uly möçberde maýa goýumlary gönükdirilýär. Şonuň netijesinde, içerki we daşarky bazarlara dürli görnüşli önümleri çykarmak işleri ýola goýulýar.

Şeýle hem ýurdumyzda önümçilik kärhanalarynyň kuwwatlyklaryny netijeli ulanmak arkaly ýokary hilli azyk önümlerini öndürmek, olary talabalaýyk saklamak hem-de bu önümler bilen içerki sarp edijilerimizi üpjün etmek boýunça zerur işler geçirilýär. Oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän önümçilikler, gara mallaryň we guşçulyk toplumlary, ýyladyşhanalar, azyk önümlerini uzak möhletleýin saklaýan sowadyjy ammarlar gurulýar.

Milli Liderimiziň: «Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny ösdürmek, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar» diýip, belläp geçişi ýaly, ykdysadyýetde badalga berilýän tutumlar raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak, ata Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmek baradaky maksatdan ugur alýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýan işleriň çäklerinde ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiliklerini artdyrmak bilen, pudaklaryň sazlaşykly ösüşini gazanmak şol işleriň özenini düzýär. Öndürilýän önümleriň, harytlaryň möçberini ýokarlandyrmak, olaryň halkara hil derejesinde bolmagyny üpjün etmek aýratyn üns merkezinde saklanylýar.

Milli Liderimiziň başlangyçlary bilen «Türkmenistanyň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin daşary ykdysady işiniň ösüşiniň Maksatnamasyna» laýyklykda maýa goýumlaryny çekmek, eksport ugurly hem-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri höweslendirmek, ýurtda oňaýly işewür ýagdaýy döretmek, Türkmenistanyň halkara karz derejesini kesgitlemek boýunça toplumlaýyn çäreler yzygiderli alnyp barylýar.

Milli önüm öndürijilere berilýän goldawyň netijesinde halkyň isleglerini kanagatlandyrýan ýokary hilli önümleriň we hyzmatlaryň sany yzygiderli artdyrylýar. Bu bolsa öz gezeginde ilatyň girdejilerini we durmuş taýdan üpjünçiligini ýokarlandyrmaga, import edilýän harytlaryň ýerli önümler bilen öwezini çalyşmaga we eksport edilýän harytlaryň görnüşlerini köpeltmäge ýardam berýär.

Berkarar ýurdumyzda ylmyň iň soňky gazananlarynyň ykdysadyýete ornaşdyrylmagy, senagatda innowasion ugruň ileri tutulmagy onuň ösüşiniň ygtybarly guralyna öwrüldi. Şunuň bilen baglylykda önümçilik ulgamyna maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmegi bilen, dünýä bazarynda köp isleg bildirilýän önümleri we harytlary öndürýän täze önümçilik kärhanalary gurlup, ulanylmaga berilýär. Muňa mysal hökmünde Türkmenbaşy etrabynyň Garabogaz şäherindäki «Garabogaz-karbamid» zawodyny, Gyýanly şäherçesindäki gazhimiýa toplumyny, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawody görkezmek bolar. Şunuň bilen birlikde medeni-durmuş maksatly desgalaryň, binalaryň hatary hem artýar.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy döwletleriň derejesine ýetirmek, elektron senagatyny ösdürmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek, innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşlige ukyply ykdysadyýeti ösdürmek ýaly wezipeler hem durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryna sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly meseleleri çözmegiň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridigini aýratyn bellemegi onuň ähmiýetiniň uludygyny görkezýär.

Häzirki wagtda milli ykdysadyýetiň pudaklaryny gurluş taýdan üýtgedip guramak, senagatlaşdyrmak, innowasiýalar hem-de hususy telekeçiligiň ornuny ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly uzak möhletli strategik wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, bellenilen sepgitlere ýetmek üçin maliýeleşdirmegiň ýeňillikli şertleri hem döredildi. Bu bolsa öz gezeginde maliýeleşdirmegiň, karzlaşdyrmagyň möçberiniň artmagyny, şol sanda eýeçiligiň döwlete dahylsyz görnüşi bolan karz alyjy kärhanalaryň sanynyň köpelmegini üpjün etdi. Karz alyjylaryň, goýumçylaryň bähbitleriniň goralmagyny üpjün etmek, bank ulgamynyň, ilatyň we guramalaryň pul serişdelerini jemlemek boýunça işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, şol serişdeleri karzlara hem-de maýa goýumlara öwürmek, edilýän hyzmatlary giňeltmek, hyzmatlaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmak we ykdysadyýetiň ösüşine ýardam etmek ýurdumyzyň bank ulgamynyň ileri tutulýan wezipeler bolup durýar.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň halkara derejesindäki abraýyny has-da belende galdyrmak, halkymyzyň asuda, abadan, bolelin we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ugrunda ýadawsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun! Il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli tutumly işleri hemişe rowaç alsyn!

Mähriban MUHAMMETGULYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň 1-nji ýyl magistranty.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň parasatly ýolbaşçylygynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzyň uly üstünliklere we taryhy wakalara beslenmegi halkymyzyň göwün guşuny ganatlandyrýar. 25-nji martda hormatly Prezidentimiziň Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan döwrebap ýyladyşhana toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy şol möhüm taryhy wakalaryň üstüni ýetirdi. Şeýle hem sanly ulgam arkaly Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde, Daşoguz welaýatynyň Görogly, Lebap welaýatynyň Çärjew, Mary welaýatynyň Sakarçäge etraplarynda gurlan täze ýyladyşhanalaryň açylyşyna ak pata berdi. Olaryň umumy meýdany 35 gektara barabardyr. Ýylda 8 müň 750 tonna gök önümleri öndürmäge niýetlenen bu ýyladyşhanalar häzirki zaman tehnologiýalary we suw tygşytlaýjy ulgamlar bilen enjamlaşdyryldy. Olaryň işe girizilmegi bilen 400-e golaý täze iş ornunyň döredilendigini nygtamak guwandyryjydyr. Ähli ýyladyşhanalaryň ýolbaşçylarynyň döwlet Baştutanymyzdan täze oba hojalyk tehnikalaryny — dünýä meşhur «John Deere» traktorlaryny sowgat alandygyny hem bellemek gerek.

Milli Liderimiz täze ýyladyşhana toplumlarynyň açylyş dabarasynda çykyş edip, Türkmenistanda azyk bolçulygyny pugtalandyrmaga, oba hojalygyndaky özgertmeleri kämilleşdirmäge, bu ugurdaky işleri döwrebap usullar bilen guramaga, pudaga hususy haryt öndürijileri giňden çekmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn çäreleriň durmuşa geçirilýändigini nygtady. Hususy haryt öndürijilere oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin ýörite ýer gaznalary döredilýär.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary döwlet tarapyndan berilýän goldawlardan netijeli peýdalanyp, 400 gektardan gowrak meýdanda ýyladyşhanalary gurup, gysga möhletlerde ulanyşa tabşyrdylar. Bu bolsa gök önümleriň importyny ep-esli azaltmaga hem-de degişli önümleriň eksportyny artdyrmaga mümkinçilik berdi. Hormatly Prezidentimiz önümçiligi dolandyrmak işini sanlylaşdyrmagyň möhümdigini aýdyp, sanly ulgamlary we tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna ýurdumyzyň oba hojalyk önümlerini öndürijileriniň arasynda onlaýn aragatnaşygy ýola goýmalydygyny, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesinde ýyladyşhana hojalyklary boýunça merkezleşdirilen maglumatlar binýadyny döretmelidigini nygtady.

Bitarap döwletimizde milli Maksatnamalaryň çäklerinde ykdysadyýetiň sazlaşykly ösmegi, durmuş düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy hem-de bu ugurda amal edilýän uly işler bilen bagly alnyp barylýan öňdengörüjilikli, oýlanyşykly we iňňän sagdyn syýasat ýurdumyzyň giň möçberli ösüşleriniň hil taýdan ýokary derejä çykmagynda wajyp orun eýeleýär. Beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýunyň toýlanylýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda bolup geçýän möhüm wakalar, şol sanda ýurdumyzyň çar künjeginde döwrebap ýyladyşhana toplumlarynyň dabaraly açylyp ulanylmaga berilmegi hem bu hakykaty bütin aýdyňlygy bilen şöhlelendirýär.

«Di­ýar».