Döwlet Baştutanymyz 10-njy sentýabrda Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, onuň barşynda sebitiň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işler bilen tanyşdy. Arkadagly Serdarymyz Ministrler Kabinetiniň ol ýerde geçirilen göçme mejlisinde milli Liderimiziň başlangyjy bilen 2019-njy ýylda gurluşygyna badalga berlen welaýatyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň birinji tapgyrynyň desgalarynyň şu ýylyň birinji dekabrynda ulanmaga berilmeginiň meýilleşdirilýändigini aýdyp, gurluşyk işleriniň depginini güýçlendirmäge hem-de düzgünleşdirmäge ýardam etjek möhüm ähmiýetli resminamalaryň birnäçesine gol çekdi.  

«Eşiden deň bolmaz, gören göz bilen» diýleni. Dogrusy, Köpetdagyň eteginde gurulýan täze şäheri hem gözüň bilen görmeseň, aýdylana ynanar ýaly däl. Bary-ýogy üç ýylyň içinde tarp ýerde şäher döretmek! Munuň özi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň miwesi, höziri! 31 ýyl mundan öň türkmende täze durmuş, täze eýýam başlandy. Garaşsyzlyk adamlaryň täzeçe ýaşamaga, işlemäge höwesini artdyrdy. Ýurdumyz ösüş-özgerişlere beslenip, täze etraplaryň döremegine, oba-kentlerimiziň gözel keşbe girmegine, halkyň ýaşaýyş-durmuşynyň ep-esli gowulanmagyna getirdi.  

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenen ýylynda gurlup ulanmaga berlen dürli maksatly desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň sanawy milli Garaşsyzlygyň bize beren bagtynyň näderejede gymmatlydygyny ýene-de bir gezek aýan etdi. Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk toýy toýlanan ýylynda ulanmaga berlen, berilýän täze desgalar bu sanawyň üstüni ýetirip, barha uzap barýar. Şolaryň birem «akylly» ýörelgeler, iň täze tehnologiýalar esasynda gurulýan, täsinliklere hem-de täzeliklere baý döwrebap welaýat merkezidir. 

Köpetdagyň eteginden günbatarlygyna uzaýan aýna ýaly tekiz ýol bu şäheriň üstünden alyp barýar. Golaýlanyňda, ýoluň belent ýerinden täze salynýan desgalar edil eliň aýasynda ýaly görünýär. Ilki bilen, bu düýpli gurluşygyň tamamlanyp barýan birinji tapgyryndaky ak binalaryň hataryna gözüň düşýär. Olar sanardan kän. Özi-de biri-birinden üýtgeşik. Onuň taslamasyny iň soňky dünýä tejribeleri we innowasion tehnologiýalar esasynda taýýarlamak üçin köp sanly tekliplerdir tejribeleriň öwrenilendigi düşnükli. Gözel ymaratlar türkmen binagärliginiň barha kämilleşýändiginiň, döwrebaplaşýandygynyň aýdyň nusgasy bolup kalbyňa ornaýar. Binalaryň her birine döwrümiziň beýik arhitektory Gahryman Arkadagymyzyň irginsiz zähmeti, yhlasy siňdi.  

  Gökdepe etrabynyň Kärizek geňeşliginiň Aba Annaýew obasynyň gyrasyndan geçýän, ahalteke atymyz Akhanyň adyny göterýän ýoluň aýlawly ýerinde Ginnesiň Bütindünýä rekordlar kitabyndan mynasyp orun alyp, milli buýsanjymyza hem guwanjymyza öwrülen meşhur Akhanyň heýkeli gurulýar. Bu işi Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Sport ýyldyzy» hususy kärhanasy alyp barýar. Oňa täze merkezde «Ahal» monumentiniň hem-de oba hojalyk toplumynyň edara binasynyň gurluşyklary-da ynanyldy. Ýeri gelende, bu kärhananyň hünärmenleri tarapyndan paýtagtymyzyň Çandybil şaýoly bilen Bekrewe köçesiniň çatrygyndaky «Welosiped» binasynyň ýokary hilli, dünýä ülňülerine laýyklykda gurlandygyny bellemek gerek. Bu ugurdan baý tejribe toplan türkmen telekeçileri özlerine nobatdaky gezek bildirilen ynamy ödemek üçin gije-gündiz zähmet çekip, täze binalaryň öňkülerden-de üýtgeşik, owadan bolmagy ugrunda yhlas-başarnyklaryny gaýgyrmaýarlar.  

Täze welaýat merkezinde töwerekleýin gurulýan 5, 7, 9 gatly belent ýaşaýyş jaýlarydyr 2 gatly kottejler toplumlary ünsüňi özüne çekýär. Bu pursat ähli amatlyklary bolan döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň hormatly Prezidentimiziň «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurulýan ýaşaýyş jaýlarynyň meseleleri hakynda» Karary esasynda ýaşaýyş jaý şertleri gowulandyrylmaga mätäç raýatlarymyza nesip etjekdigi baradaky hakykat kalbyňda uly buýsanç döredýär. Jaýlaryň birinji tapgyrdakylarynyň gurluşygy tamamlanyp barýar. Olaryň ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyrylyp, daş-töweregine dürli baglardyr güller ekilipdir. Bu zamanabap öýlerde nesibeli ildeşlerimiziň jaý toýlaryny toýlajak günleri indi daşda däl. 

Köpetdaga garap duran, binagärlik keşbiniň üýtgeşikligi bilen bada-bat gözüňe ilýän desgalaryň Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebiniň hem-de Atçylyk ylmy-önümçilik müdirliginiň edara binalarydygyny soraman bilmek bolýar. Olary owadanlykda, ýyndamlykda dünýä meşhur behişdi bedewlerimize dakylýan nallaryň şekilleri bezeýär. Esasy girelgäniň, üçegiň nalyň şekilinde bolmagy binalara üýtgeşik görk berýär. Edil şonuň ýaly, ol ýerdäki dürli maksatly ymaratlaryň hem her birinde şol ugra degişli şekilleri, bezegleri görmek bolýar. Milli binagärligiň ajaýyp däpleriniň döwrebap öwüşginler bilen sazlaşygy desgalara aýratyn ýakym çaýýar. 

Keýik UMAROWA.

«Türkmenistan».

Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 31 ýyl­lyk baý­ra­my­nyň giň­den bel­le­nil­en gün­le­rin­de, has ta­ky­gy, şu ýy­lyň 23-nji sent­ýab­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let Mas­la­ha­ty bo­lup geç­di. On­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow çuň ma­ny-maz­mu­na ýug­ru­lan çy­kyş et­mek bi­len, 31 ýyl­da ýur­du­my­zyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şin­de ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler we öň­de dur­ýan we­zi­pe­ler ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin du­rup geç­di. 

Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz öz çy­ky­şyn­da yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ba­zar gat­na­şyk­la­ry­na ge­çil­ýän şer­tin­de ma­li­ýe-bank ul­ga­my­nyň işi­niň döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy­nyň aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe bol­jak­dy­gy­ny nyg­ta­dy. Ha­ky­kat­dan hem, Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­ny dur­mu­şa ge­çir­mek­de aý­ra­tyn orun ýur­du­my­zyň ma­li­ýe-bank ul­ga­my­na de­giş­li­dir. Ila­tyň we halk ho­ja­ly­gy­nyň pu­dak­la­ry­nyň ma­li­ýe-bank ul­ga­my­nyň hyz­mat­la­ry­na bo­lan ös­ýän is­leg­le­ri­ni ýo­ka­ry hil­li, gys­ga wagt­da ka­na­gat­lan­dyr­mak möhüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Bu we­zi­pä­ni üs­tün­lik­li çöz­mek «Türk­me­nis­tan­da 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­nyň» we «Türk­me­nis­tan­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň 2021 — 2025-nji ýyl­lar üçin Döw­let mak­sat­na­ma­sy­nyň» esa­syn­da ama­la aşy­ryl­ýar.  

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Döw­let Mas­la­ha­tyn­daky çy­ky­şyn­da «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türk­me­nis­ta­ny 2022 — 2052-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mil­li mak­sat­na­ma­syn­da», şeý­le-de «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da» kes­git­le­nen we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li çöz­mek­de Döw­let býu­je­ti­ne, pul-karz, nyrh we ma­ýa go­ýum sy­ýa­sa­ty­na möhüm orun de­giş­li­di­gi­ni nygtady. 

Býu­jet ýur­duň esa­sy ma­li­ýe res­mi­na­ma­sy bol­mak bi­len, ol, bir ta­rap­dan, döw­le­tiň, beý­le­ki ta­rap­dan, ila­tyň ara­syn­da ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi we paý­la­nyl­ma­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Döw­let býu­je­ti yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­nyň, şeý­le hem se­bit­le­riň saz­la­şyk­ly, ka­da­ly ösü­şi­ni üp­jün et­mek­de we dur­muş sy­ýa­sa­ty­ny üs­tün­lik­li ama­la aşyr­mak­da iň mö­hüm ma­li­ýe gu­ra­ly hök­mün­de çy­kyş ed­ýär. Mu­nuň aý­dyň my­sa­ly­ny hä­zir­ki wagt­da Döw­let býu­je­ti­niň çyk­da­jy­la­ry­nyň 75 — 80 gö­te­ri­mi­niň dur­muş ug­ru­ny ma­li­ýe­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ril­ýän­di­gin­den hem gör­mek bol­ýar. Şeý­le amat­ly şert­le­riň dö­re­dil­me­gi ýur­du­myz­da dur­muş ugur­ly sy­ýa­sa­tyň üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy bin­ýa­dy­ny ber­kit­mek­de, döw­le­te da­hyl­ly we da­hyl­syz eda­ra-kär­ha­na­la­ryň, hu­su­sy te­le­ke­çi­le­riň ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­ne bo­lan goş­ma­ça is­leg­le­ri­ni ka­na­gat­lan­dyr­mak­da bank kar­zy­na aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Şun­dan ugur al­nyp, kar­zyň möç­be­ri­niň art­dyryl­ma­gyna yzygiderli üns berilýär. Di­ňe 2011 — 2021-nji ýyl­lar­da yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ze gö­nük­di­ri­len umu­my karz­la­ryň möç­be­ri 17,2 mil­liard ma­nat­dan 106 mil­liard ma­na­da çen­li ýo­kar­lan­dy. Kar­zyň möç­be­ri­niň art­dy­ryl­ma­gy bi­len, yk­dy­sa­dy­ýe­ti in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýalar esasynda kö­pu­gur­ly ös­dür­mä­ge, ila­tyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni go­wu­lan­dyr­ma­ga äh­li amat­lyk­lar dö­re­dil­ýär. 

Arkadagly Serdarymyz Döw­let Mas­la­ha­tyn­daky çy­ky­şyn­da ýur­du­my­zyň bank ul­ga­my­nyň Hal­ka­ra Pul gaz­na­sy, Bü­tin­dün­ýä ban­ky, Azi­ýa­nyň Ösüş ban­ky, Ýew­ro­pa­nyň Tä­ze­le­niş we ösüş ban­ky bi­len hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk ös­dür­me­giň mak­sa­da la­ýyk­dy­gy­ny bel­le­di. Hal­ka­ra ma­li­ýe gu­ra­ma­la­ry bi­len gat­na­şyk­la­ryň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi di­ňe bir goş­ma­ça ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­niň çe­kil­me­gi­ne amat­ly şert dö­ret­män, eý­sem, ma­li­ýe-bank ul­ga­my­nyň işi­ni kä­mil­leş­dir­mä­ge, do­lan­dyr­mak­ly­gy hal­ka­ra ta­lap­la­ra la­ýyk­lyk­da gu­ra­ma­ga we ul­ga­myň hü­när­men­le­ri­niň hü­när de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga hem giň müm­kin­çi­lik­le­ri açar. 

Döw­let Mas­la­ha­tyn­da bel­le­ni­li­şi ýa­ly, dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek­de ma­ýa go­ýum iş­jeň­li­gi­ne aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­mek we onuň yk­dy­sa­dy­ýe­te go­ýul­ýan möç­be­ri­ni yzy­gi­der­li art­dyr­mak zerurdyr. Şo­ňa gö­rä-de, 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň in­no­wa­si­on ösü­şi­ni üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len, gel­jek ýe­di ýyl­da 278,9 mil­liard ma­nat­dan gow­rak ma­ýa go­ýum­la­ry öz­leş­di­ri­ler. Bu dö­wür­de zäh­met hak­la­ry­nyň möç­ber­le­ri­ni 1,8 es­se art­dyr­mak, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li pu­da­gyn­da 30 mü­ňe go­laý goş­ma­ça iş orun­la­ry­ny dö­ret­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Köp san­ly önüm­çi­lik we me­de­ni-dur­muş mak­sat­ly des­ga­lar gur­lup ulan­ma­ga ber­ler. 

Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­na ma­ýa go­ýum­la­ryň uly möç­ber­ler­de gö­nük­di­ril­me­gi, oba ho­ja­ly­gy­na, te­le­ke­çi­li­ge ýe­ňil­lik­li karz­la­ryň be­ril­me­gi­niň ýo­la go­ýul­ma­gy, çig mal­la­ryň se­na­gat taý­dan gaý­ta­dan iş­le­ni­lip, da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­riň ön­dü­ril­ýän gör­nüş­le­ri­ni we möç­ber­le­ri­ni kö­pelt­mek, da­şa­ry ýurt­la­ra ibe­ril­ýän bö­le­gi­ni art­dyr­mak ba­ba­tyn­da giň müm­kin­çi­lik­le­riň dö­re­dil­me­gi ýurt­da azyk we ha­ryt bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek­de yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ösü­şi­ni şert­len­dir­ýär. Yk­dy­sa­dy kuw­wa­tyň art­ma­gy bol­sa, öz no­ba­tyn­da, ýur­du­my­zyň ila­ty­nyň hal-ýag­da­ýy­ny has-da go­wu­lan­dyr­ma­ga, ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si ýo­ka­ry bo­lan dün­ýä döw­let­le­ri­niň ha­ta­ryn­da bol­ma­gy­ny ga­zan­ma­ga ýar­dam ber­ýär. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz­da äh­li gör­ke­zi­ji­ler öza­ra bag­la­ny­şyk­ly, ka­da­ly ösü­şe eýe bol­ýar. Bu hem hal­ky­my­zyň bo­le­lin, bag­ty­ýar dur­muş­da ýa­şa­ma­gy­ny üp­jün et­mä­ge esas dö­red­ýär.  

Baý­ram­dur­dy TAÝ­HA­ROW,

Türk­men döw­let yk­dy­sa­dy­ýet we do­lan­dy­ryş ins­ti­tu­ty­nyň bank işi ka­fed­ra­sy­nyň pro­fes­so­ry.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 23-nji sentýabrynda geçiren mejlisinde ýer eýeleriniň önüm öndürmäge bolan höwesini artdyrmak, hasyllylygyň derejesini ýokarlandyrmak, hojalyklardaky mallaryň iým üpjünçiligini gowulandyrmak maksady bilen möhüm Karara gol çekdi. 

Resminama laýyklykda 2022-nji ýylyň hasylyndan başlap, ýerleriň kärendeçilerinden, peýdalanyjylaryndan we eýelerinden döwlet tabşyrygy esasynda kabul edilýän bugdaýyň, pagtanyň, gant şugundyrynyň 50 göterimini gaýtadan işlemekden alynýan kepegi, saruny, künjarany we şugundyr lötüni, degişlilikde, önüm öndürijilere döwlet tarapyndan düzgünleşdirilýän bahalardan satmak bellenildi. Döwletimiz tarapyndan ýer eýeleriniň bol önüm öndürmekleri üçin edilýän şeýle aladalar olaryň zähmet girdejileriniň artmagyna, şonlukda ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokarlanmagyna hem oňyn täsirini ýetirýär.  

Häzirki wagtda Gahryman Arkadagymyzyň oba hojalygynda başlangyjyny goýan özgertmeleriniň hormatly Prezidentimiziň ynamly dowam etdirmegi bilen ýeriň hasyllylygyny ýokarlandyrmaga has uly üns berilýär. Oba hojalyk önümçiligine ornaşdyrylan ykdysady usullaryň bütin ýurduň ösüşlerine ýetirýän täsirini bu gün anyk görmek bolýar. Welaýatymyzyň ilatynyň saçagynda çörek, et, ýumurtga we beýleki azyklyk önümleriň bolçulygy üpjün edilýär. Ýene bir guwandyryjy ýagdaý: önüm öndürijileriň bol hasyl öndürmäge bolan höwesleri artýar. Sebäbi hormatly Prezidentimiz oba hojalyk önümlerini öndürijileriň zähmetine belent sarpa goýýar. Olary höweslendirmek üçin ýeňillikleriň sanawyny yzygiderli baýlaşdyrýar. Köp önüm öndürýän zähmet adamlaryny sylaglaýar, hormatly atlary dakýar. Bu bolsa zähmet çekýän adamyň gadyrynyň bilinýändigini hem görkezýär. 

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen önüm öndürijilere eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, döwlet tarapyndan düýpli goldawlar berilýär we dürli ýeňillikler döredilýär. Dökün, suw, tehnika bilen baglanyşykly döredilen ýeňillikler, önüm üçin salgytlaryň bolmazlygy ýer eýeleriniň bol hasyl almaga bolan höweslerine höwes goşýar. Döwlet Baştutanymyzyň şu möhüm Karary hem oba hojalyk önümlerini öndürijileriň işleriniň netijeliligini has-da ýokarlandyrar. Munuň üçin ýer eýeleri hormatly Prezidentimize ak ýürekden alkyş aýdýarlar. 

Ilmyrat BERDIÝEW.

20-21-nji sentýabrda paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynyň sergi zalynda eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna bagyşlanylyp, ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisi guraldy. Oňa Hökümet agzalary, Milli Geňeşiň Mejlisiniň we Halk Maslahatynyň ýolbaşçylary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleriniň wekilleri, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň, halkara guramalaryň ýolbaşçylary, jemgyýet birleşikleriniň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýurdumyzyň telekeçileri gatnaşdylar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň foruma iberen Gutlagy ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ýokary depginler bilen ösdürilýändigini aýdyň beýan etdi.

 Sergä gatnaşanlar ýurdumyzyň içerki önümleriniň baýlaşdyrylandygynyň we kämilleşdirilendiginiň gözli şaýady boldular. Ol ýerde ykdysadyýet, energetika, senagat, nebit we gaz, dokma senagaty, ulag, aragatnaşyk, oba hojalygy, bilim, medeniýet, sport we syýahatçylyk, saglygy goraýyş ulgamynyň ösüşleri, şeýle-de 40-dan gowrak hususy kärhananyň ýokary hilli önümleri we hyzmatlary görkezildi. Dürli ugurlara degişli wideorolikleriň görkezilmegi bagtyýar halkymyzyň kalbyna öwrülen milli medeniýetimiziň ruhy gözelligini beýan etdi. Ykdysady we medeni ösüşiň sazlaşygyny we bitewüligini şöhlelendiren sergi oňa gelenleriň kalbynda belent duýgyny döretdi. 

Ykdysady üstünliklerimiziň sergisinde Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: «Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» esasynda milli ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda amala aşyrylýan özgertmeler, innowasion ösüşler giňden beýan edildi. Onda Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň diwarlygynyň-da töweregi köp adamly boldy. Diwarlykda ýerleşdirilen neşir we çaphana önümleri ýokary çap ediliş usuly boýunça aýratyn tapawutlylygy bilen sergä gelenleriň gyzyklanmasyny artdyrdy.  

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygy mynasybetli guralan Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň sergisi bagtyýar halkymyza ýaşaýyş-durmuş eşretini bagyş edýän hormatly Prezidentimiziň beýik tutumlarynyň binýadynyň mizemezligini bütin dünýä görkezdi.

Ajaýyp baýramçylygyň öňüsyrasynda Arkadagly Serdarymyzyň Türkmenistanyň Prezidenti wezipesine girişmek dabarasynda eden maksatnamalaýyn çykyşy serimize gelýär. Hormatly Prezidentimiziň şol taryhy günde: «Biziň esasy maksadymyz mähriban Watanymyzyň asudalygyny we howpsuzlygyny, durmuş-ykdysady taýdan ösüşini, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmagy, bütin dünýäde parahatçylygy hem-de özara ynanyşmagy berkitmegi üpjün etmekdir» diýen sözleri Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe beýik işlere, uly üstünliklere öwrülip, datly miwe eçilýär. 

Garaşsyzlygyň esasy mazmuny, döwletimiziň şu döwürde eýe bolan belent mertebesi, parahatçylygyň esasynda gazanan gülläp ösüşleri dessine göz öňüňde dikelýär. Sebäbi hormatly Prezidentimiziň bu sözlerinde Watan bilen Garaşsyzlygy, il bilen ýurdy biri-birinden aýryp bolmaýandygyny aýdyňlaşdyrýan belent many bar. Olaryň birligini berkidýän güýç bolsa Gahryman Arkadagymyzyň parahatçylyk arkaly gülläp ösüşlere gönükdirilen döwlet syýasatynda beýanyny tapdy. Bu döwletli syýasat Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýär. Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygynyň şanly toýuny tutuş il-ýurdumyzyň asudalykda we agzybirlikde, ruhubelent garşylaýandygyny seriňde aýlanyňda munuň şeýledigine has aýdyň göz ýetirýärsiň. Bu dabaraly senäniň edil öň ýanynda ildeşlerimiz ýene bir şanly wakany – döwlet Baştutanymyzyň doglan gününi mynasyp zähmet sowgatlary bilen garşylaýarlar. 

Gadymy taryhymyza ser salsaň, ata-babalarymyz öz ykrar eden Baştutanlaryny elmydama döwletiň sütüni saýypdyrlar. Bu kesgitlemede, ozaly bilen, döwletiň kuwwaty, il-ýurduň abadanlygy, asudalygy göz öňünde tutulypdyr. Bu garaşylýan arzuwlar hem kuwwatly ykdysadyýet arkaly wysal bolupdyr.  

Hut döwlet syýasatynyň milli ýörelgelerimize laýyklykda ýöredilmegi netijesinde Türkmenistanda hem kuwwatly ykdysadyýet emele geldi. Bu bolsa ilatyň ýaşaýyş derejesini dünýäniň ösen ýurtlarynyň derejesine çenli ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär, halkyň eşretli, bagtyýar durmuşyny üpjün edýär. Döwlet syýasatynyň we ykdysady taglymatynyň «Döwlet adam üçindir!» diýen paýhasa esaslanmagynda hem biz şol manyny görýäris. Hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen sözleriniň çeşmesiniň hem şondan gaýdýandygyna ünsümizi çekeliň.  

Häzirki wagtda milli ykdysadyýetimiz ýene bir täze derejä göterilýär. Pudaklaryň ählisinde halkara ölçeglerine laýyk gelýän innowasiýa tehnologiýalary we maglumat-aragatnaşyk enjamlary köpçülikleýin ornaşdyrylýar. Bu bolsa milli ykdysadyýetimiziň täze modelini has kämilleşdirýär. Hut sanly ulgamyň hasabyna dolandyryş işleri sazlaşykly ýöredilip ugraldy. Ilat üçin sanly ulgamyň hyzmatlarynyň möçberi artýar. Milli ykdysadyýetimizi durnukly ösdürmek üçin ähli serişdeleriň we mümkinçilikleriň has doly derejede herekete girizilmegi gazanylýar. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny, halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen elektron we ylmy ulgamy özleşdirmegiň, ýokary tehnologiýalaryň hem-de kiçi we orta telekeçiligiň mümkinçiliklerini çekmek arkaly pudaklary döwrebaplaşdyrmagyň meseleleri hem oňyn çözülýär. Hut şonuň netijesinde öndürilýän önümleriň we hyzmatlaryň diňe bir mukdary artman, hili hem gowulanýar, elýeterli nyrhlar emele gelýär, ýaşaýyş-durmuş amatlylyklary köpelýär. Milli ykdysadyýetimizi has hem ösdürmek, ilatyň harytlara bolan isleglerini kanagatlandyrmak üçin ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligiň ösdürilmegi goşmaça iş ýerlerini döretmäge hem ýardam berýär. 

Milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň netijesinde emele gelen nyrhlaryň elýeterliligi, önümleriň bolçulygy halkyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyny üpjün edýär. Hormatly Prezidentimiziň öz belent wezipesine girişen ilkinji günlerinden milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge degişli wezipelere üns bermegi hem ýöne ýerden däldir. Sebäbi kuwwatly ykdysadyýet bolelin ýaşaýşy üpjün edýär, ony elmydama täze derejelere göterýär.  

Garaşsyzlyk ýyllarynda önümçiligine innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylýan milli ykdysadyýetimiziň ilatyň esasy isleglerini köpçülikleýin kanagatlandyrmaga bolan ukyby emele geldi. Işleri ep-esli ýeňilleşdirýän döwrebap senagat kärhanalarynyň uly toplumynyň işe girizilmegi bilen milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygy has güýçlendi. Ýurdumyzyň ykdysady garaşsyzlygy we azyk howpsuzlygy doly üpjün edildi. Bu bolsa Gahryman Arkadagymyzyň döwrebaplaşdyrmak syýasatynyň oňyn netijesidir. Üstesine, Türkmenistan çig mal ugradyjy ýurt bolanlygyndan dünýäde iri önüm öndüriji we taýýar önümleri eksport ediji ýurt derejesine hem eýe bolýar. Türkmenistanda öndürilýän önümleriň dürli görnüşlerine daşary ýurt bazarlarynda islegiň örän uludygyny hem bellesek, onda biziň hyzmatdaşlyk edýän ugurlarymyzyň has giňelýändigi aýan bolýar.  

Ýurdumyzyň diňe bir dokmaçylyk pudagynda hereket edýän döwrebap kärhanalaryň 70-den gowragynyň goýberýän ýokary hilli önümleri içerki bazar bilen çäklenilmän, eýsem, dünýäniň çar ýanyna eksporta hem iberilýär. Diňe bir Halajyň Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky nah-ýüplük fabrigi geçen ýylda öz önümleriniň 36 million 862 müň 866 manatlygyny Russiýa, Türkiýe, Polşa, Ermenistan ýaly ýurtlara eksporta iberdi. 

Kuwwatly ykdysadyýetiň bar ýerinde ekerançylygyň medeniýeti hem ösýär. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda diňe bir biziň welaýatymyz boýunça 263 müň 133 gektar ýerde oba hojalyk ekinleri ösdürilip ýetişdirilýär. Şu günlerde şol ýeriň 130 müň gektarynda ekilen gowaçanyň hasylyny ýygnamak işi gyzgalaňly barýar. Şonça meýdandan 320 müň tonna ýokary hilli hasyl almak meýilleşdirildi. Ýurduň dänä bolan islegi hem üpjün edilýär. Esasy azyklyk ekinleriň biri bolan bugdaý 130 müň gektar meýdanda ekilýär. Welaýatymyzda ýazlyk we güýzlük ýeralmany hem-de gök-bakja ekinlerini ekmek üçin 11 müň 670 gektar ekerançylyk meýdany bölünip berildi. Şu ýyl ýeralmanyň ekilen her gektaryndan 140 sentner hasyl almak göz öňünde tutulýar. Ýazlyk ýeralma we gök-bakja ekinleri üçin 5625 gektar, güýzlük ýeralma we gök-bakja ekinleri üçin 6045 gektar meýdan bölünip berildi. Oba hojalyk ekinlerini ýetişdirmekde hususyýetçileriň hem paýy artýar. Ekerançylykdaky oýlanyşykly çemeleşmeler ilatyň saçagynda azyklyk önümleriň bolçulygynyň döredilmegini üpjün edýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen suwy netijeli peýdalanmak, ekerançylyk meýdanlarynyň medeniýetini ýokarlandyrmak ugrunda häzirki günübirin durmuşa geçirilýän işler oba hojalyk ekinlerinden alynýan dürli önümleriň bolçulygynyň ýene-de dowamly artmagyna täsirini ýetirýär.  

Ýer-suw serişdelerini netijeli ulanmak döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Hut biziň welaýatymyzda Amyderýadan we Garagum derýasyndan başlap, derýalaryň hanasynda barlaglar geçirildi, suwuň akymynyň geçmezliginiň sebäpleri anyklanylyp, kemçilikleri düzetmek boýunça çäreleriň uly meýilnamasy amala aşyrylýar, Kerki şäherinde hemişelik esasda dolandyryş merkezini guramak boýunça düýpli işlere badalga berildi. 

Häzirki wagtda sazlaşykly ösüşleri üpjün edýän milli ykdysadyýetimiziň emele gelen nusgasy Türkmenistanyň ösüşleriniň ýokarlanmagyna täsirini ýetirjek täze mümkinçilikleri açýar. Bu bolsa Garaşsyzlygymyzyň gazanan uly bir artykmaçlygydyr. Ýetilen sepgitler Türkmenistanyň öz Garaşsyzlygynyň oňyn netijelerini görýändigini aýdyň görkezýär. 

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

žurnalist.

Düýn paýtagtymyzdaky Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň Sergi merkezinde ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna bagyşlanan sergisi öz işine başlady. Ony Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy, degişli ministrlikler we pudak edaralary bilelikde gurady. 

Däbe öwrülen serginiň açylyş dabarasynda hormatly Prezidentimiziň bu giň göwrümli çärä gatnaşyjylara Gutlagynyň okalmagy göwün göteriji alamaty, uly ruhubelentligi döretdi. Arkadagly Serdarymyzyň Gutlagynda bellenilişi ýaly, Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistan durmuş-ykdysady ulgamlaryny ösdürmekde belent sepgitlere ýetip, sebit hem-de dünýä ykdysadyýetine işjeň goşulyşýar. Önümçilik, ylym we bilim, saglygy goraýyş, medeni-durmuş maksatly iri taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, döwrebap desgalaryň her ýylda ýüzlerçesiniň gurlup ulanylmaga berilmegi, eziz Diýarymyzyň halkara derejeli möhüm çäreleriň geçirilýän mekanyna öwrülmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. 

Watanymyzyň baş toýuna bagyşlanýan sergi köp öwüşginliligi we giň göwrümliligi bilen tapawutlanýar. Munuň şeýledigine serginiň ilkinji gününde onuň bilen tanşan ildeşlerimiz hem göz ýetirendir. Ahal welaýatynyň, şeýle-de welaýatymyzda iş alyp barýan hususy pudagyň wekilleriniň sergi bölümlerine gyzyklanma has uludyr. Olarda welaýatymyzda ykdysadyýetiň dürli ugurlarynda gazanylan üstünlikler, ýetilen belent sepgitler dolulygyna öz beýanyny tapýar.  

Welaýatymyzda hereket edýän iri senagat kärhanalarynyň, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna degişli bolan önümçilik kärhanalarynyň eksport ugurly, bäsdeşlige ukyply azyk, gurluşyk, dokma we beýleki görnüşli önümleri, hojalyk harytlary sergi bölümlerine özboluşly bezeg çaýýar. Gökdepe, Kaka, Babadaýhan etraplaryndaky iri dokma toplumlarynyň brend nyşanly önümleri bu gün uly meşhurlyga eýedir. Oba hojalyk önümleriniň gaýtadan işlenilmegi netijesinde taýýarlanylýan ekologiýa taýdan arassa önümleriň hem hyrydary ýetik. Döwrebap maldarçylyk, guşçulyk pudaklarynda alnyp barylýan işler-de guwandyryjydyr. Nobatdaky serginiň ýöriteleşdirilen bölümlerinde hem ýokarda agzalanlar giňden şöhlelenýär.  

Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň baýramçylyk sergisi ýurdumyzyň ykdysady taýdan barha galkynýandygyny hem-de gülläp ösýändigini dabaralandyrýar.  

Ýörite habarçymyz.

Surata düşüren Maksat Müllikow.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň ykbalynda möhüm ähmiýeti bolan mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygynyň belleniljek güni barha golaýlaýar. Halkymyz uly toý-baýramlara beslenýän bu nurana güne her ýyl sabyrsyzlyk bilen garaşýar. Halkymyz bu şanly toýa özüniň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan ajaýyp zähmet üstünliklerini, rowaçlyklaryny, ýeten belent sepgitlerini peşgeş edýär. Arkadagly Serdarymyzyň çuň parasata ýugrulan döwlet syýasatynyň netijesinde ata Watanymyz dünýäde çalt ösýän kuwwatly döwletleriň hataryna goşuldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň sekiz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanan sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde bular babatda aýratyn bellenilip geçildi. Hemmämize mälim bolşy ýaly, ýurdumyz halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda belent sepgitlere ýetýär. Şunda ýurdumyzyň tebigy gazy we nebiti öndürmekde gazanýan üstünlikleri aýratyn bellenmäge mynasypdyr.  

Hökümetiň nobatdaky mejlisinde bellenilişi ýaly, şu ýylyň sekiz aýynda «Türkmennebit» döwlet konserni tarapyndan bu meýilnama 100,7 göterim berjaý edildi. Nebit we gaz kondensaty bilen üpjün etmegiň meýilnamasy 111,3 göterim, suwuklandyrylan gazy öndürmegiň meýilnamasy 113,8 göterim ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň meýilnamasy 114,3 göterim, «mawy ýangyjy» daşary ýurtlara ibermek boýunça meýilnama bolsa 124,3 göterim amal edildi. Döwlet Baştutanymyz şunda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümlerine gönükdirilen maýa goýum serişdelerini talabalaýyk özleşdirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Aşgabat şäherinde 26 — 27-nji oktýabrda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2022» atly XXVII halkara maslahaty geçirmegiň ähmiýeti barada aýratyn belläp geçdi.  

Soňky ýyllarda amala aşyrylan giň gerimli maýa goýum taslamalarymyza, hususan-da, Hytaýa we Eýrana täze gaz geçirijileriň gurulmagyna, şeýle hem Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň ýerine ýetirilýän gurluşygyna berkarar döwletimiziň halkara energetika hyzmatdaşlygyna goşan hakyky goşandy hökmünde garamak bolar. Bu bolsa Merkezi Aziýa sebitiniň umumy ýagdaýyna we ösüşine oňyn täsir edýär, ony dünýä ähmiýetli energetika merkezleriniň birine öwürýär. Milli ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak, geljegi nazara almak bilen, onuň kuwwatyny artdyrmak, öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň we sarp edijileriň bähbitleriniň deňagramlylygynyň üpjün edilmegi bilen, dünýä bazarlaryna energiýa serişdelerini ugratmagyň ösen ulgamyny döretmek babatda bitirilýän beýik işler häzirki wagtda uly rowaçlyklara beslenýär. 

 Goý, berkarar Diýarymyzy kuwwatly energetika ýurduna öwürýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun! 

Çynar GELDIÝEWA,

«Türkmengaz» döwlet konserniniň Ylmy-barlag tebigy gaz institutynyň ylmy işgäri.

Şanly wakalara beslenýän mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramçylygy gutly bolsun, eziz ildeşler! 

20-nji sentýabrda paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynyň sergi zalynda ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň iki günlük sergisi öz işine başlady. Däp bolşy ýaly, ata Watanymyzyň baş baýramynyň öňüsyrasynda geçirilýän ykdysady gözden geçiriliş hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda depginli ösýän milli ykdysadyýetimiziň üstünlikleriniň hem-de mizemez kuwwatynyň aýdyň beýanyna öwrülip, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ösüşiniň geljekki ugurlaryny ýüze çykardy.  

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň foruma gatnaşyjylara iberen Gutlagynda bu serginiň belent maksatlar bilen öňe barýan ata Watanymyzda milli ykdysadyýetiň kuwwatyny artdyrmakda uly ösüşleriň gazanylýandygynyň aýdyň beýanyna öwrüljekdigi bellenilýär. Serginiň esasy mazmuny milli ykdysadyýetiň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginden, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilmeginden we eksportyň artdyrylmagyndan hem-de önümçilikleri depginli döwrebaplaşdyrmakdan ybaratdyr. Bularyň ählisini milli ösüş maksatnamalarynyň çäklerinde üstünlikli amala aşyrylýan ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryny kämilleşdirmek boýunça möçberi taýdan deňsiz-taýsyz işinde beýan edýän köpsanly diwarlyklar aýdyň görkezýär. 

 Bu ýerde energetika, senagat, nebit we gaz, nebithimiýa, dokma senagaty hem-de halyçylyk, gurluşyk hem gurluşyk serişdeleri, binagärlik, ulag, aragatnaşyk, kommunikasiýa, oba hojalygy, gaýtadan işleýän we azyk senagaty, saglygy goraýyş we derman senagaty, bilim, sport, syýahatçylyk, neşirýat, tebigaty goraýyş, bagy-bossanlyga büremek ýaly ugurlar boýunça ýöriteleşdirilen sergi bölümlerine orun berlipdir. Bu ulgamlaryň ählisiniň ösüş depgini köpsanly wideoşekilleriň görkezilmeginde, neşirýat önümlerinde — žurnallarda, owadan bezelen beýleki neşirlerde beýanyny tapdy. Mundan başga-da, edaralaryň diwarlyklarynda sergä gelýänlere önümler, kärhanalaryň, umuman, pudagyň ösüş meýilnamalary barada gürrüň berilýär. 

Sergide görkezilýän wideoşekiller gurluşygyň täze önümlerini we tehnologiýalaryny, gurluşyk serişdelerini öndürýän awtomatik kuwwatlyklarydyr zawodlary, suw sorujylary, suw arassalaýjy enjamlary, panel we diwar toplumlaryny, alýumin we plastik profilleri, santehnika we bezeg serişdelerini mahabatlandyrýar. «Aşgabat-sitiniň» we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň ägirt uly taslamalarynyň binagärlik-şekil görnüşleriniň serginiň esasy bezegine öwrülendigini bellemek gerek. 

Gurulmagy aýratyn inženerçilik-tehniki çözgütleri hem-de iň täze tehnologiýalaryň ulanylmagyny talap edýän gurluşyk desgalaryny şöhlelendirýän, şol sanda awtobanlaryň, köprüleriň, estakadalaryň, ýerasty geçelgeleriň we ýurdumyzyň möhüm ýollaryndaky köpgatly ýol aýrytlarynyň diwarlyklary sergä gelenlerde uly gyzyklanma döretdi. Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň sergi bölümindäki monitorlarda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ýöriteleşdirilen kuwwatly tehnikalarynyň nusgalary görkezildi. Şol tehnikalar soňky ýyllaryň dowamynda ýol-ulag düzüminiň taslamalary durmuşa geçirilende işjeň peýdalanylýar. Paýtagtymyzyň häkimliginiň diwarlyklarynda bag nahallaryny ösdürip ýetişdirýän, seýilgählerde ulanmaga niýetlenen germewleri, bezeg serişdelerini öndürýän önümçilik kärhanalarynyň harytlary görkezilýär. Şeýle-de, bu ýerde enjamlar we jemagat tehnikalary, ekologiýa hem-de abadanlaşdyryş ýaly bölümler ýerleşdirilipdir. Sergä ýygnananlar şu forumy guramaga döredilen mümkinçilik üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ata Watanymyzyň rowaçlygy hem-de mähriban halkymyzyň bagtyýarlygy ugrunda halk hojalyk toplumyny mundan beýläk-de depginli, durnukly ösdürmek üçin ähli güýçlerini gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar. 

«Aşgabat».

Ahal welaýatynyň Bäherden çeper halyçylyk kärhanasy çeper elli halyçylaryň onlarçasyny özünde jemleýär. Bu ýerde zähmet çekýän halyçy gelin-gyzlaryň uz barmaklaryndan döreýän nepis halylar bagtyýar öý-ojaklary, kaşaň binalarydyr ymaratlary bezeýär. 

Bäherden etrabynyň çäkleri geçmişde-de nepis halylaryň mekany hökmünde meşhur bolupdyr. Bu ýerde belli halyçylaryň nesilleri ýaşap, ajaýyp el işlerini ýerine ýetiripdirler, milli halyçylyk sungatynyň kämil derejä ýetmegine goşant goşupdyrlar. Halyçylyk kärhanasyna baryp göreniňde, bu asylly ýörelgäniň häzirki nesiller tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändigine anyk göz ýetirýärsiň.  

Kärhanada tejribeli halyçylaryň uly topary zähmet çekmek bilen, milli halyçylyk sungatynyň täze many-mazmun esasynda baýlaşmagy, halkymyzyň bu nepis sungatyny dünýä ýaýmak, gadymy halylaryň ajaýyp görnüşleriniň asyl nusgalaryny gorap saklamak we geljekki nesillere ýetirmek babatdaky tagallalara saldamly goşant goşýarlar. Bu ýerde tejribeli halyçylar halypa-şägirtlik ýörelgesine eýerip, ýaşlara inçe senediň özboluşly tärlerini irginsiz öwredýärler.  

Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen kärhananyň täze binasynyň we önümhanasynyň gurlup ulanmaga berilmegi netijesinde, işleri has döwrebap usullarda alyp barmaga, döredijilikli zähmet çekmäge täze mümkinçilikler açyldy. Ýokary derejede enjamlaşdyrylan önümhanada gelin-gyzlaryň 150-siniň zähmet çekmegi üçin ähli amatlyklar göz öňüne tutulypdyr. Olar dürli ölçegdäki halylary, sowgatlyk halyçalary ussatlyk bilen dokaýarlar. Kärhanada daraklaryň sesi batly ýaňlanýar. 

— Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk toýuny mynasyp zähmet sowgatlarymyz bilen garşy almagy maksat edinýäris. Bu asylly maksat gelip gowuşýan buýurmalary öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmäge borçlandyrýar. Ýylyň başyndan bäri kärhanamyzda dürli ölçegdäki halylaryň birnäçesini dokadyk. Şolaryň arasynda Mary şäherindäki «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda gurlan, köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen 3 müň orunlyk bina niýetlenip dokalan, meýdany 36 inedördül metr bolan nepis haly hem bar. Häzirki günlerde welaýatymyzyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurulýan edaralar, medeni-durmuş maksatly binalar üçin dürli ölçegdäki halylary dokaýarys. Buýurmalary öz wagtynda ýerine ýetirmäge jogapkärli çemeleşýäris — diýip, Türkmenistanyň at gazanan halyçysy Aýgözel Esenowa aýdýar. 

Bäherden çeper halyçylyk kärhanasynda şu ýylyň geçen sekiz aýynda ýerine ýetirilen önümçilik işleriniň görkezijileri hem onda zähmet çekýän halyçylaryň yhlasynyň ýerine düşýändiginden habar berýär. Has anygy, ýanwar — awgust aýlarynda kärhanada 3 million 740 müň manada golaý iş edildi. Munuň özi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bu babatda 100,4 göterime barabar ösüş depgininiň üpjün edilendigini görkezýär. 

Aýdo ŞEKEROW.

«Türkmenistan». Surata düşüren awtor.

Süleýman Demirel adyndaky Tejen pagta egirme fabriginiň işçi-hünärmenleri ýurdumyzyň dokma senagaty pudagynyň ösüşine saldamly goşant goşýarlar. Olar aýma-aý önümçilik görkezijilerini ýokarlandyrmakda tutanýerlilik görkezýärler. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygynyň uludan toýlanýan ýylynda olaryň çekýän yhlasly zähmetiniň ýerine düşýändigini önümçilikde gazanylýan görkezijiler hem aňryýany bilen şaýatlyk edýär.  

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň geçen 8 aýynda fabrikde 34 million 424 müň manada golaý önüm öndürildi. Munuň özi geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende ösüş depgininiň 116,8 göterim üpjün edilendigini aňladýar. Fabrikde ýokary hilli pagtanyň gaýtadan işlenilmegi netijesinde taýýarlanýan dürli belgili ýüplükler ekologik taýdan arassa nah matalary öndürmäge mümkinçilik berýär.   

Aýdo ŞEKEROW.

Halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak, ýurdumyzy innowasion esasda senagatlaşdyrmakda, milli ykdysadyýetiň eksport kuwwatyny artdyrmak boýunça iri maksatnamalary durmuşa geçirmekde nebitgaz toplumyna uly orun degişlidir. Uglewodorod baýlyklarynyň gorlary we olaryň eksport edilýän möçberi boýunça dünýäde öňdebaryjylaryň hatarynda durýan Türkmenistanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda ýangyç-energetika pudagynda amala aşyran we häzirki wagtda durmuşa geçirýän taslamalary dünýä nusgalykdyr. 

Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistan nebitgaz toplumynda iri taslamalary durmuşa geçirmek arkaly sebitiň iri energetika döwletine öwrüldi. Uly göwrümli «Galkynyş» gaz käniniň we beýleki birnäçe iri känleriň açylmagy we özleşdirilmegi netijesinde ýurdumyz dünýäniň gaz bazarynyň iri agzasyna öwrüldi. Bu gün ýurdumyzyň uglewodorod serişdeleriniň dürli ýurtlara eksport edilmegi milli ykdysadyýetiň pajarlap ösmegine, täze iş orunlarynyň döredilmegine, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokarlanmagyna, döwletleriň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna itergi berýär. Türkmen gazynyň esasy bölegi dünýä ykdysadyýetiniň ägirdi bolan Hytaý Halk Respublikasyna iberilýär. Munuň üçin 2009-njy ýylyň dekabrynda Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi guruldy. Bu iri taslamanyň çig mal binýady yzygiderli berkidilýär. 

Geçen ýylyň başynda Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen, Lebap welaýatynyň çägindäki «Malaý» gaz käninde täze gaz gysyjy desga açylyp, ulanylmaga berildi. Ýylda üstünden 30 milliard kub metre çenli tebigy gazy geçirmäge ukyply bolan desganyň ulanyşa girizilmegi Watanymyzyň nebitgaz senagatynyň kuwwatyny has-da pugtalandyrmaga ýardam etdi. 

Ýurdumyz uglewodorod serişdelerini eksport etmegiň täze ugurlaryny ösdürmäge, energetika baýlyklaryny sebitde parahatçylygy we durnuklylygy berkitmek üçin peýdalanmaga möhüm ähmiýet berýär. Şeýle maksatlar bilen durmuşa geçirilýän iri taslama — Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisidir. 2015-nji ýylyň 13-nji dekabrynda gurluşygyna badalga berlen transmilli gaz geçirijisiniň kuwwatlylygy ýylda 33 milliard kub metre barabar bolup, onuň umumy uzynlygy 1 müň 840 kilometre deňdir. Täze energetika geçirijisi diňe bir Günorta Aziýanyň ýurtlaryny türkmen gazy bilen üpjün etmäge däl, eýsem, ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň, sebitde parahatçylygyň we durnuklylygyň berkidilmeginiň hem möhüm guraly bolmaga gönükdirilendir. 

2021-nji ýylyň 21-nji ýanwarynda Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi diňe bir türkmen-azerbaýjan gatnaşyklaryny ösdürmekde däl, eýsem, dünýäde energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde möhümdir. 

Nebitgaz senagatyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan dürli görnüşli nebit we gaz önümlerini öndürýän täze kuwwatlyklary kemala getirmek ýurdumyzyň ykdysady strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Nebitgaz we himiýa senagatynda birnäçe täze iri desgalaryň ulanyşa berilmegi hem-de olaryň üstünlikli iş alyp barmagy milli ykdysadyýetimiziň ösüş depgininiň gowşamazlygyna ýardam edýär. 

Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli başlangyçlarynyň netijesinde 2019-njy ýylda Ahal welaýatynda tebigy gazdan sintetiki benzin öndürýän dünýäde ilkinji zawodyň gurlup, ulanylmaga berilmegi ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň ösüşine uly goşant boldy. Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň nebitgaz toplumynda ýakyn wagtda ýene-de iri taslamalaryň birnäçesini amala aşyrmak meýilleşdirilýär.  

Garaşsyz Watanymyz energetika babatda umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýän we iri taslamalary durmuşa geçirýän ýurt hökmünde belent abraýa eýedir. Gymmat bolmadyk, ygtybarly, häzirki zaman energetika çeşmeleriniň elýeterliligi dünýä ykdysadyýetiniň ösüşi üçin möhümdir. Gahryman Arkadagymyzyň bu ugurdaky oňyn başlangyçlary halkara jemgyýetçiligiň gyzgyn goldawyna eýe bolmagynyň netijesinde BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 2013-nji ýylda «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň hyzmaty» atly Kararnama kabul edildi. 2017-nji ýylda Garaşsyz döwletimiz Halkara Energetika Hartiýasynyň Konferensiýasynda başlyklyk etmeginiň çäklerinde paýtagtymyz Aşgabatda Energetika Hartiýasynyň Şertnamasyny döwrebaplaşdyrmak boýunça forumlardyr halkara maslahatlaryň birnäçesi geçirildi. Mälim bolşy ýaly, häzirki wagtda Energetika Hartiýasynyň Şertnamasy energetika serişdeleriniň söwdasy hem-de döwletara gaz geçirijiler we nebit geçirijiler, elektrik geçiriji ulgamlar arkaly olaryň üstaşyr iberilmegi bilen baglanyşykly çylşyrymly syýasy, ykdysady hem-de hukuk meseleleriniň çözülmegine gönükdirilen ýeke-täk köptaraply ylalaşyk bolup durýar. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynyň çäklerinde ýangyç-energetika pudagynda ýurdumyzyň baý uglewodorod serişdelerini giňden peýdalanmaga, pudaga maýa goýumlary çekmäge, gyzyklanma bildirýän taraplar bilen bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge, daşary ýurt kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge möhüm ähmiýet berilýär. Nebitgaz pudagynda özgertmeleri çaltlandyrmaga döwrüň talaby hökmünde garalýar. 

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň nebitgaz senagatynda gazanylan üstünlikler ýetilen sepgitler hem-de täze taryhy eýýamda kesgitlenilen belent maksatlar milli ykdysadyýetimiziň bedew batly ösüşleriniň dowamat-dowam bolmagyny şertlendirýär. Ýurdumyzyň uglewodorod baýlyklarynyň netijeli peýdalanylmagy halkymyzyň şu günki bagtyýar durmuşynyň, nurana geljeginiň binýadyny berkitmäge, Watanymyzyň dünýädäki abraýyny has-da ýokarlandyrmaga, dünýä ýurtlary bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga giň mümkinçilikleri açýar. 

Batyr GUTLYMYRADOW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy

Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde hormatly Prezidentimize şu ýylyň ýanwar ― awgust aýlarynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşiniň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berildi. 

 *** 

 Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde toplumlaýyn özgertmeler maksatnamalary üstünlikli amala aşyrylýar, häzirki zaman düzümleri kemala gelýär, dürli maksatly täze binalardyr desgalar ulanmaga berilýär. Iri möçberli sebit we milli maýa goýum taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi buýsandyryjy ýagdaýdyr. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly ösýändigini tassyklaýar.  

Şu ýylyň sekiz aýynyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisinde hem hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabat döwrüniň makroykdysady görkezijileriniň milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň durnukly ösüşe eýedigini alamatlandyrýandygyny belledi. Jemi içerki önümiň ösüş depgini ýokary derejede saklanýar.  

2022-nji ýylyň ýanwar ― awgust aýlarynyň jemleri boýunça daşary söwda dolanyşygy hem ýokary görkezijilere eýe boldy. Hökümet mejlisinde berlen hasabatlar bu aýdylanlary doly tassyklaýar. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň parasatly we öňdengörüjilikli syýasatynyň, giň möçberli özgertmeleriniň oňyn netijesidir. Türkmenistanda üstünlikli durmuşa geçirilýän maýa goýum syýasaty ykdysady we önümçilik kuwwatynyň ýokarlandyrylmagyny, häzirki zaman durmuş ulgamynyň, ulag-aragatnaşyk, inženerçilik düzümleriniň kemala gelmegini, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda täze usullaryň we öňdebaryjy tehnologiýalaryň giňden ulanylmagyny şertlendirdi. Şunuň bilen baglylykda, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, milli ykdysadyýetimiziň ösüşine gönükdirilen maliýe çeşmeleriniň hasabyna maýa goýumlary özleşdirmegiň ösüş depgini has-da ýokarlandy.  

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen ýurdumyzyň söwda toplumynda sazlaşykly ösüş depginlerini saklamak üçin halkara işewürlik gatnaşyklary yzygiderli ösdürilýär. Türkmenistanyň daşary ykdysady strategiýasy ähli döwletler bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilendir, sergileriň we maslahatlaryň işjeň ýagdaýda guralmagy ýurdumyzyň dünýäniň hojalyk gatnaşyklary ulgamyna çalt goşulyşmagyna ýardam berýär.  

Ýurdumyzyň ähli şäherlerinde we obalarynda bolşy ýaly, paýtagtymyzyň düzüm böleklerini döwrebaplaşdyrmaga we giňeltmäge hem uly möçberli maliýe serişdeleri goýberilýär, halkymyzyň amatly durmuş şertlerini üpjün etmek üçin zerur mümkinçilikler döredilýär. Mejlisde hormatly Prezidentimiz Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek baradaky meselä ünsi çekmek bilen, şunda öňde goýlan wezipeleri çözmäge uzak geljegi nazara alyp, toplumlaýyn çemeleşmegiň möhümdigini belledi.  

Dünýäniň beýleki döwletleri we işewür toparlary bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek Türkmenistanyň energetika syýasatynyň möhüm ugry bolup durýar. Ýurdumyz bu hyzmatdaşlygy hoşmeýilli erk-isleg we özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda guraýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz türkmen energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ibermegiň köpugurly ulgamyny döretmek, energetika howpsuzlygynyň täze ählumumy binýadyny kemala getirmek ulgamynda Türkmenistanyň halkara başlangyçlaryny ilerletmek bilen baglanyşykly meselelere ünsi çekdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz dokma, medeniýet, ylym-bilim, saglygy goraýyş, maliýe-bank, ulag-aragatnaşyk, gurluşyk, oba hojalyk ulgamlaryny mundan beýläk-de ösdürmek, innowasion serişdeleri, döwrebap usullary ornaşdyrmak, iri düzümleýin taslamalary işläp taýýarlamak babatda ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.  

Häzirki wagtda türkmenistanlylar tutanýerli zähmet çekip, işe döredijilikli çemeleşýärler, öňdebaryjy tilsimatlary netijeli peýdalanýarlar. Ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeler maksatnamalary we iri taslamalar hem halkymyzyň abadançylygyny we ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Şeýle beýik işleriň amala aşyrylmagy netijesinde Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşi barha ýokarlanýar. Munuň özi ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen daşary syýasat ugrumyzy hem üstünlikli durmuşa geçirmäge mümkinçilik berýär. 

 Sanlar we maglumatlar 

•  Hasabat döwründe, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 11,4 göterim artdy.  

•  Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberi 10,5 göterim artdy. 

•  Daşary söwda dolanyşygynyň möçberi, geçen ýylyň döwrüne garanyňda, 38,6 göterim ýokarlandy. 

•  Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 106,3 göterim, çykdajy bölegi 97,5 göterim ýerine ýetirildi. 

•  Býujetiň serişdeleriniň 80,9 göterimi durmuş ulgamyny maliýeleşdirmäge gönükdirildi. 

•  Iri we orta kärhanalarda ortaça aýlyk zähmet haky, geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 10,4 göterim ýokarlandy. 

•  Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 7,5 göterim artdy. 

•  Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini 104,1 göterime, önüm öndürmegiň ösüş depgini 106,5 göterime barabar boldy.