Toý-baýramly Diýarymyzyň senagatynda durmuşa geçirilýän özgertmeler bagtyýarlyk döwrümize buýsanç hem guwanç duýgularyny döredýär. Berkarar döwletimizde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary, öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen ýurdumyzyň köpugurly senagatyny mundan beýläk-de gülledip ösdürmekde, öndürilýän senagat önümleriniň möçberini we görnüşlerini artdyrmakda, hilini gowulandyrmakda önjeýli işleri alyp barýan senagat işgärleriniň tutanýerli zähmetine mynasyp baha berilýär. Her ýylyň oktýabr aýynyň üçünji ýekşenbesinde ýurdumyzda giňden bellenilýän Senagat işgärleriniň güni munuň aýdyň subutnamasydyr. Ol pudagyň işgärlerine goýulýan belent hormatyň nyşanydyr.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň senagat pudagynda amala aşyrylýan giň möçberli işler milli ykdysadyýetimiziň ýokary derejedäki ösüşini üpjün edýär. Şeýlelikde, pudak uly ösüşlere eýe bolýar. Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, ata Watanymyzyň ynamly ösüşi üçin bu ulgamy has-da ösdürmek döwlet syýasatynyň baş maksatlarynyň biri hökmünde kesgitlendi. Baky berkarar döwletimizde kämil senagat ulgamyny kemala getirmek üçin uly möçberde maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Ýurdumyzyň senagat düzümini sazlaşykly ösdürmäge, onuň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, senagat taýdan ösüşiň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Hereket edýän senagat kärhanalarynda döwrebap sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, önümçiligiň doly awtomatlaşdyrylmagy, şonuň bilen birlikde, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan taýýar önümleriň öndürilmegi, ýurdumyzyň eksport mümkinçilikleriniň artdyrylmagy ugrunda yzygiderli işler alnyp barylýar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň Permany bilen ýurdumyzda Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň döredilmegi hem milli senagatymyzyň köpugurly ösüşinde möhüm ähmiýete eýe boldy. Ajaýyp ymaratlaryň gurulýan ýurdy bolan ata Watanymyzda bina edilýän desgalaryň möhüm gurluşyk materiallary indi öz kärhanalarymyzda öndürilýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan täze senagat kärhanalarynyň gurulmagy, bar bolanlarynyň durkunyň täzelenip, kuwwatynyň artdyrylmagy ýurdumyzyň ähli künjeklerinde giň gerimde alnyp barylýan gurluşyklary, şeýle hem ilatymyzy ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa senagat önümleri bilen üpjün etmäge giň mümkinçilikleri açýar.

Mälim bolşy ýaly, welaýatymyz güneşli ýurdumyzyň senagat taýdan ösen sebitidir. Bu gün welaýatymyzyň durmuş-ykdysady ösüşini senagat pudagyndan aýry göz öňüne getirmek juda kyn. Senagat pudagynyň esasyny ýangyç-energetika toplumynyň pudaklary tutýan welaýatymyzyň ýeňil senagaty, obasenagat pudagy hem milli Liderimiziň öňdengörüjilikli başlangyçlarynyň netijesinde çalt depginler bilen ösýär. Ýangyç we çig mal serişdeleriniň uly möçberli gorlarynyň bolmagy welaýatymyzda himiýa we nebit himiýasy senagatyny ösdürmäge giň mümkinçilik berýär. Himiýa çig malynyň iň gymmatly görnüşleriniň has köp toplanan ýeri bolan Garabogaz aýlagy duz erginlerine, duz çökündilerine, natriý sulfatyna, kaliý, magniý, brom, ýod ýaly beýleki köp dürli serişdeleriň gorlaryna juda baýdyr. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu ýerde gurlup, işe girizilen «Garabogazkarbamid» zawodynda, Gyýanlydaky gazhimiýa toplumynda dünýä ülňülerine laýyk önümler öndürilip, daşary ýurtlara eksport edilýär.

Arkadag Prezidentimiz welaýatymyzda häzirki wagtda işlenilýän ýataklaryň serişdelerini toplumlaýyn peýdalanmak hem-de himiki çig malyň täze ýataklaryny senagat taýdan özleşdirmek bilen bagly senagatyň nebit himiýasy we himiýa pudaklaryny ösdürmäge hemişe möhüm ähmiýet berýär. Orta möhletli geljekde welaýatymyzda bir ýylda 60 müň tonna natriý sulfatyny öndürýän zawody, Garabogaz şäherinde kuwwatlylygy ýylda 1 million 155 müň tonna karbamid öndürýän zawodyň ikinji tapgyryny gurmak maksat edinilýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, welaýatymyzda ýod-brom öndürýän täze kärhanalaryň, kaustik sodasyny, hlory we hlor önümlerini öndürýän zawodyň gurulmagy berkarar döwletimizde öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmaga ýardam eder. Maksatnamada bellenilişi ýaly, bu desgalaryň işe girizilmegi welaýatymyzyň çäginde täze «ykdysady ösüş nokatlaryny» emele getirmek üçin şertleri döreder.

Ata Watanymyzyň senagat ulgamynda amala aşyrylýan ajaýyp işler barada söhbet edilýärkä, bu ugurda hususy işewürleriň gazanýan üstünlikleri hem aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Olar bu gün gurluşyk materiallarynyň dürli görnüşlerini, ýuwujy serişdeleri, çaphana hem-de obasenagatyň önümlerini öndürýärler. Telekeçileriň gurluşyk harytlaryny, demirbeton gurluşlaryny, gidrogorag serişdelerini, keramzit, dürli emulsiýalary, boýaglary, elektrik kabellerini, bezeg daşlaryny we kafelleri, gury gurluşyk garyndylaryny hem-de ýag we howa süzgüçlerini, akkumulýatorlary we beý-

leki önümleri öndürýän kärhanalary öndürijilikli işledilýär. Balkan welaýatynda hem şeýle hususy kärhanalaryň ençeme senagat önümlerini öndürýändigi guwandyryjy ýagdaýdyr. Welaýatymyzda gurluşyk materiallaryny — dolomit, gips we angidrit, kerpiç palçygy, jyglym daşlar we çagyl, gurluşyk we silikat çägesi, diwar daşlary, hek, örtgülik materiallary ýaly önümleri öndürmek üçin çig mal binýadynyň gorlarynyň bolmagy gurluşyk senagaty pudagyny çalt depginler bilen ösdürmäge giň ýollary açýar. Şeýlelikde, welaýatymyzda köpugurly gurluşyk materiallary senagaty kemala gelýär.

«Häzirki döwür täze garaýyşlardyr innowasion önümçilikleri döretmegi talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda ýokary tehnologiýalara we düýpli nazary ylymlara esaslanýan sanly ykdysadyýeti döretmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Biz milli ykdysadyýetimiziň täze, depginli ösýän ugruna öwrülen elektron senagaty döredýäris» diýip, hormatly Prezidentimiz nygtaýar. Ýurdumyzda smart-telewizorlaryň, noutbuklaryň, planşetleriň, monobloklaryň, sensorly ekrany bolan kompýuterleriň, çek-printerleriň, skanerleriň we beýleki görnüşdäki elektron önümleriniň öndürilmegi bu ugurda gazanylýan ajaýyp üstünliklerdir. Eziz Diýarymyzyň milli ykdysadyýetini senagat taýdan ösdürmek boýunça taslamalaryň, döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen gazanylýan şeýle netijeler kalbyňda egsilmez buýsanç duýgularyny döredýär. Milli ykdysadyýetimiziň daýanjy bolan senagat pudagynyň döwrebap derejede ösdürilmegi bilen, ýurdumyzyň kuwwaty ýylsaýyn berkeýär. Senagat pudagynyň düzümleri ösen tehnologiýalaryň gazananlary bilen barha kämilleşdirilýär. Garaşsyz, baky Bitarap Diýarymyzda gazanylýan üstünlikler, ýetilýän guwandyryjy sepgitler bolsa bagtyýar halkymyzyň Gahryman Arkadagymyza bolan belent söýgüsini has-da pugtalandyrýar.

Toýmämmet REJEBOW,

«Balkan».

Häzirki bagtyýarlyk döwrümiziň belent maksatly menzillerinde durnukly ösüş üpjün edilýär. Ösüşli günlerimiziň her biri eziz Diýarymyzy taryhy ähmiýetli üstünliklere besleýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ata Watanymyzyň beýik ösüşlere eýe bolýandygyna, amala aşyrylýan özgertmeleriň maksadalaýyk durmuşa geçirilmeginde günsaýyn belent sepgitleri eýeleýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiz berkarar Watanymyzyň häzirki döwürde has çalt depginler bilen ösýän ýurtlaryň hataryna goşulandygyny, şeýle buýsançly ösüşleriň ýurdumyzyň iň täze taryhyna altyn harplar bilen ýazylan ajaýyp üstünliklerimizdigini belleýär. Ýurdumyzda jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösmegi biziň gazanan guwandyryjy netijelerimizdigini bellemek has-da guwandyryjydyr.

Berkarar döwletimiziň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň eşretli ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen uly işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Özi hem şeýle beýik işler ylma esaslanyp, maksatlaýyn alnyp barylýar. Munuň özi ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň senagat kärhanalarynyň işini talabalaýyk guramaga ýardam berýär. Hususan-da, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek, ýangyç çeşmelerini rejeli peýdalanmak we ykdysady bähbitlere laýyk gelýän ugurlary kesgitlemek boýunça ýörite işlenip taýýarlanan meýilnama laýyklykda, bu ugurda öňde goýlan wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Milli ykdysadyýetimizi ösdürmek ugrunda amala aşyrylýan işleriň netijesinde ýurdumyzyň sebitleriniň senagat pudagynyň köp ugurlar boýunça ösdürilmegi, bar bolan pudaklaryň döwrebap ýagdaýa getirilmegi bilen, jemi içerki önümiň düzüminde senagat önümleriniň paýyny artdyrmak mümkin boldy.

Ylmyň iň täze gazanan üstünlikleri önümçilige ornaşdyrylýar, önümçilik kuwwatlyklary ýokarlanýar. Täze önümleriň görnüşleri artýar, importy çalyşmaga ukyply we eksporta niýetlenen önümleri öndürmäge döwletiň içinde we halkara derejesindäki uly möçberli iri taslamalary amala aşyrmaga oňyn we zerur şertler döreýär. Bu bolsa eziz Diýarymyzyň senagat taýdan ösen ýurda öwrülendigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Günsaýyn ösüş-özgerişlere beslenýän eziz Diýarymyzda durmuşa geçirilýän her bir iş diňe adam üçin, adamyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da ýokary götermek üçin, jemgyýetiň kadaly we durnukly ösüşini üpjün etmegi gazanmak üçin amala aşyrylýar. Raýatlaryň kadaly durmuş üpjünçiligi, saglygy, bilim almagy, dynç almagy ýaly möhüm ugurlary öz içine alýan meselelerde ýokary şertler döredilýär.

Diýarymyzyň çar künjeginde ulanylmaga berilýän fabrikler we zawodlar, mekdepler, saglyk öýleri, ýaşaýyş jaýlary we beýleki desgalar hormatly Prezidentimiziň amala aşyrýan oňyn özgertmeleriniň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanýandygyny, halkyň ýaşaýyş derejesiniň has-da ýokarlanýandygyny aňladýar. Şol bir wagtda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp haklarynyň yzygiderli ýokarlandyrylyp durulmagy hem ilatyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulanmagyna oňaýly täsirini ýetirýär.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynda ýurdumyzda jemgyýetiň we döwletiň iň gymmatly hazynasynyň adamdygy aýratyn nygtalýar. Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizde iň gymmatly hazynanyň adam bolup, raýatlarymyzyň parahat, abadan durmuşda ýaşamagy, erkin zähmet çekmegi, işlemegi üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Şeýle bagtyň eziz Diýarymyzyň mähriban halkyna miýesser etmegi ruhumyzy has-da belende göterýär. Hut şonuň üçin hem bu günki gün ýurdumyzyň her bir raýatynyň döwrüň belent ruhy bilen sazlaşykly urýan ýüreginde Gahryman Arkadagymyza buýsanç bar.

Perman SAPAROW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda ýurdumyzda uly üstünlikler gazanylýar, milli ykdysadyýetimiz has-da ösdürilýär. Döwrebap ösüşiň esasy ugurlarynyň hatarynda durýan ylmy-tehniki ugurlaryň durmuşa geçirilmegi, ähli ulgamlarda innowasiýalaryň ornaşdyrylmagy, öňdebaryjy tehnologiýalara daýanýan ösen senagatyň kemala getirilmegi berk binýat bolup durýar.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň iň täze gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek babatdaky alnyp barylýan uly işler aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Sanly ykdysadyýet tizlik, amatlylyk, tygşytlylyk düşünjeleri bilen berk baglanyşyklydyr. Dünýäniň ösen ýurtlarynyň tejribesinden görnüşi ýaly, sanly ykdysadyýet ýurduň ösüş depgininiň çaltlanmagyna we sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna ilatyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyna, şeýle-de, milli ykdysadyýetiň düýbünden tapawutlanýan täze hile geçmegine ýardam berýär. Bu bolsa ösüşiň täze belentlikleri bilen ynamly öňe barýan ýurdumyzda sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna ilatyň ýaşaýyş derejesiniň has-da ýokarlanmagynda, şeýle-de, milli ykdysadyýetiň mundan beýläk-de kuwwatlanmagynda ygtybarly hem giň mümkinçilikleri özünde jemleýär.

Ykdysadyýetiň dürli pudaklary bilen bir hatarda, sanly tehnologiýalar ulgamynyň hem güýçli depginlerde ösmegi, ilatymyza häzirki zaman ýokary hilli internet hyzmatlarynyň elýeterli bolmagy maglumatlaryň giň gerimini seljermäge we aragatnaşygyň täze hem ykjam görnüşlerini durmuşa ornaşdyrmaga oňyn şertleri döredýär. Şonuň üçin hem bu ugurda ýörite hünärmenleriň taýýarlanylýandygyny, ylmy işleriň has-da ösdürilýändigini bellemek gerek. Bu bolsa sanly ulgamyň diňe şu gününiň däl, eýsem, geljeginiň hem ösüşli bolmagyny üpjün edýär. Esasy zat ýurdumyzda häzirki wagtda ösen tehnologiýalaryň önümçiligi ýola goýuldy. Munuň özi bu ugruň ösdürilmeginde täze mümkinçilikleri döredýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli pudaklarynda sanly ulgam, ylmy işläp taýýarlamalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Munuň özi döwrüň talabyna laýyklykda, pudaklaryň işini kämilleşdirmekde aýratyn ähmiýetlidir. Şunda öňdebaryjy tejribeler hem öwrenilýär, ylmyň iň täze gazananlary işjeň durmuşa ornaşdyrylýar. Bularyň hemmesi döwrümiziň beýik ösüşleriniň, milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanýandygynyň aýdyň beýanydyr.

Merjen MÖWLAMOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Eziz Watanymyz garaşsyz ösüş döwründe dünýäniň çalt depginler bilen ösýän döwletleriniň hataryna girmek bilen, bazar gatnaşyklaryna esaslanýan üstünlikli ykdysady syýasaty alyp barýar. Milli Liderimiziň ýurdumyzyň baý tebigy baýlyklaryny, zähmet serişdelerini rejeli ulanmaga, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge gönükdirilen oýlanyşykly, takyk hasaplamalara esaslanyp alyp barýan ykdysady syýasatynyň netijesinde ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda, has takygy ýangyç-energetika, ulag-aragatnaşyk, senagat, oba hojalyk, gurluşyk, söwda pudaklary bilen bir hatarda hususy telekeçilik, dokma pudaklarynda hem uly ösüşler gazanylýar. Gazanylýan bu uly üstünlikler döwletimiziň maliýe-ykdysady taýdan durnukly we sazlaşykly ösýändigini, önümçilik kuwwatlarynyň has-da berkeýändigini görkezýär. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek, maýa goýum çeşmelerini diwersifikasiýalaşdyrmak, iri taslamalaryň we maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegini çaltlaşdyrmak, maýa goýumlaryny durmuş we inženerçilik düzümine goýmak türkmen döwletiniň ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Onuň netijesinde häzirki wagtda Türkmenistanda berk maýa goýum kuwwaty bolan netijeli ykdysady ulgam döredildi.

Türkmenistanyň bäsdeşlige ukyply ykdysadyýetini kemala getirmek ýurdumyzy durnukly ösdürmegiň, ýokary durmuş derejesine çykarmagyň strategik ýoly bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 8-nji oktýabrynda geçiren Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly giňişleýin mejlisinde eksportyň möçberiniň geçen ýyl bilen deňeşdirilende 20 göterime golaý artandygyny, iň esasy zadyň bolsa, eksportyň möçberiniň, ýangyç-energetika serişdeleri hasaba alynmanda, 50 göterime golaý artandygyny bellemegi milli ykdysadyýetiň guwandyryjy üstünligidir.

Türkmenistanyň maýa goýum syýasaty öňde duran strategik wezipeleri çözmäge gönükdirilip, ykdysadyýetiň pudaklaýyn we pudagiçi gurluşyna täsir etmegiň baş guraly bolup durýar. Ykdysadyýeti mundan beýläk hem diwersifisirlemek, maýa goýum we işewürlik işjeňligini ýokarlandyrmak, täze iş ýerlerini döretmek esasy wezipeleriň hatarynda durýar. Maýa goýum syýasatynyň baş maksady bolup ýurdy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Prezident Maksatnamasynda görkezilen strategik maksatlaryny we wezipelerini durmuşa geçirmegiň serişde üpjünçiligi çykyş edýär. Şu maksada ýetmek we maýa goýum maksatnamasyny netijeli durmuşa geçirmek üçin ýurtda amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek boýunça çäreler geçirilýär. Hormatly Prezidentimiz öňde duran wezipeleriň hatarynda 2022-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamaga we tassyklamaga hem aýratyn ünsüň berilmelidigini görkezdi.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek, milli ykdysadyýete daşary maýa goýumlarynyň çekilmegi babatynda alyp barýan işleri hem köpugurlydyr. Hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy, syýasy taýdan durnuklylyk, döredijilikli daşary syýasat strategiýasy, baý çig mal serişdeleri we ýurdumyzyň geografik taýdan amatly ýerleşmegi Türkmenistana daşary ýurt maýalarynyň çekilmegini üpjün edýän oňyn şertlerdir. Ýurdumyzyň tebigy baýlyklarynyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýakyndaky we alysdaky döwletler bilen gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, Türkmenistan üçin täze sarp edijileriň bazarlaryny açmaga oňyn şertleriň döredilmegi biziň ýurdumyzda işlemek isleýän daşary ýurt maýa goýujylaryň gyzyklanmalaryny has-da artdyrýar.

Bäsdeşlige ukyply ykdysadyýeti ösdürmekde ýerli serişdeleriň esasynda innowasion önümçilikleri döwrebaplaşdyrmagyň we diwersifikasiýalaşdyrmagyň, olary döretmäge maýa goýum serişdelerini gönükdirmegiň hasabyna dünýä bazarlaryna çykmaga mümkinçilik alan senagat toplumynyň gaýtadan işleýän pudaklaryna esasy orun degişlidir. Öňdebaryjy enjamlar we täze tehnologiýalar görnüşinde bu ulgama daşary ýurt serişdelerini çekmek möhüm ugur bolmagynda galýar, ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin strategiki ähmiýeti bolan milli senagat taslamalaryny çalt özleşdirmek zerur bolup durýar.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ähli ugurlarda bolşy ýaly, milli ykdysadyýetde ägirt uly ösüşler gazanylýar. Bu guwandyryjy netijeleri geçirilýän milli we halkara sergilerde hem aýdyň görmek bolýar. Şu ýylyň 9-njy oktýabrynda hormatly Prezidentimiziň Birleşen Arap Emirliklerine iş saparyny amala aşyryp, Dubaý şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralan Türkmenistanyň milli gününe gatnaşmagy döwrümiziň möhüm ähmiýetli wakalarynyň birine öwrüldi. Garaşsyz Watanymyzyň bölüminde mowzuklaýyn toplumlaryň dokuzysy bezelip, milli ösüşimiziň esasy ugurlary görkezilýär. Bu iş saparynyň çäklerinde ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekilmegi özara gatnaşyklaryň ösdürilýändigine, maýa goýumlar babatda hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilýändigine şaýatlyk edýär. Şolaryň arasynda Türkmenabat şäherindäki garyşyk mineral dökünleri öndürýän himiýa zawodynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda karz Ylalaşygy hem bar. Bu bolsa ýurdumyzyň senagat toplumynyň gaýtadan işleýän pudaklaryna daşary ýurt serişdelerini çekmek işleriniň netijeli häsiýete eýe bolýandygyna ýene bir gezek şaýatlyk edýär. Milli ykdysadyýetimiziň maýa goýum çekijiligini ýokarlandyrmak işinde maýa goýumlary höweslendirmegiň täze, kämil, ýagny maýadarlaryň ünsüni belli bir sebitlere ýa-da innowasiýalar merkezlerine däl-de, eýsem ýurdumyzyň her bir kärhanasyna gönükdirilmegini üpjün edýän çäreleriň geçirilmegi guwandyryjy ýagdaýdyr.

Innowasion häsiýetli önümçilikleriň döremeginde ösen döwletleriň abraýly kompaniýalarynyň tehniki enjamlary we tehnologiýalary, işleri gurnaýyş tejribeleri aýratyn ähmiýete eýe bolýan ugurlardyr. Munuň esasynda, ýurdumyza diňe bir maýa goýum çekmän, eýsem taýýar tehnologiýalary çekmäge, döwrebap tehnologiýalardan baş alyp çykýan ýokary hünärli hünärmenleri, inžener-tehniki işgärleri taýýarlamaga uly üns gönükdirilmegi esasy wezipeleriň hatarynda durýar. Eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de pajarlap ösmegi ugrunda maksatlaýyn işleri alyp barýan hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli tagallalarynyň rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris!

Abdy ÇARYÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Dünýä döwletleriniň senagatlaşmagyny alamatlandyrýan we olaryň ähli ulgamlarda ýeten derejelerini açyp görkezmek üçin giň mümkinçilik döredýän «EKSPO» Bütindünýä sergisi halkara derejede hoşniýetli we netijeli gatnaşyklary ösdürmekde uly ähmiýete eýedir. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda berkarar Diýarymyz ençeme ýyllardan bäri bu abraýly halkara çärä işjeň gatnaşyp gelýär.

Hormatly Prezidentimiz Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň barşynda Dubaý şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralan Türkmenistanyň milli gününe gatnaşdy. Milli Liderimiziň bu iş sapary «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň şanly wakasyna öwrüldi.

Dünýä döwletleriniň özara maksatlaryny, bähbitlerini utgaşdyrýan «EKSPO — 2020-niň» esasy konsepsiýasy «Akyl-paýhasymyzy birleşdirip, geljegi döredýäris» diýen şygardan ugur alýar. Ählumumy hyzmatdaşlygy ösdürmek ugrunda tagallalary birleşdirmäge çagyrýan halkara ykdysady forumyň dowamynda medeni çärelere hem giň orun berilýär.

Iki asyra golaý wagt bäri geçirilmegi asylly däbe öwrülen bu serginiň taryhyny üç tapgyra bölmek bolýar. Bu tapgyrlarda onuň umumadamzat ähmiýeti, häzirki zaman jemgyýetini kämilleşdirmek ugrundaky esasy ýörelgeleri öz beýanyny tapýar. Senagatlaşma tapgyrynda ýurtlaryň, sebitleriň arasyndaky söwda gatnaşyklaryna we tehnika-tehnologiýa babatynda ýetilen belent sepgitlere aýratyn üns berildi. ABŞ-nyň Nýu-Ýork şäherinde 1939-njy ýylda geçirilen Bütindünýä sergisi bu ykdysady çäräniň ilkibaşdaky alamatlaryny düýpli özgertdi. Medeni alyş-çalyş tapgyrynda jemgyýetiň geljegine, rowaçlanmagyna aýratyn ähmiýet berildi. Üçünji tapgyryna milli özboluşlylyk häsiýeti mahsusdyr. Has takygy, 1988-nji ýyldan başlap, Bütindünýä sergisiniň çäginde dünýä ýurtlary öz milli sergi bölümleri bilen çykyş edip başlaýarlar. Bölümleriň daşky görnüşinde, gurluşynda ýurduň gazanýan üstünlikleri, uzak geljek üçin meýilleri öz beýanyny tapýar.

«EKSPO — 2020» sergi toplumynyň «Ykjamlyk» atly mowzuklaýyn zolagynda ýerleşdirilen Türkmenistanyň bölüminiň daşky we içki bezeglerinde halkymyzyň milli binagärlik aýratynlygy häzirki zamanyň öňdebaryjy tehnologiýa çözgütleri bilen özboluşly sazlaşýar. Bir söz bilen aýdylanda, bölümiň binagärlik çözgüdinde millilik bilen döwrebaplygyň utgaşmasyny synlamak mümkin. Onuň girelgesinde behişdi bedewlerimiziň heýkelleriniň goýulmagy rowaçlygyň aýdyň ýoly bilen öňe barýan ata Watanymyzyň bedew badyny alamatlandyrýar. Binanyň ýelken şekilli zolagy goýny hazynaly, sahawatly Garagum sährasynyň aňňatlaryny ýadyňa salýar. Binanyň bezegçilik aýratynlygyna ýaşyl Tugumyzyň, türkmen halysynyň şekilleri özboluşly öwüşgin çaýýar.

Bu gezekki Bütindünýä sergisinde dünýäniň 190-dan gowrak ýurdy ylym, tehnika, binagärlik we sungat ulgamlarynda gazananlaryny görkezýärler. Serginiň çägi «Mümkinçilik», «Ykjamlyk» we «Durnukly ösüş» diýlip atlandyrylan ägirt uly bölümlere bölünýär. Serginiň dowamynda medeni-dynç alyş çäreleriniň geçirilmegi dünýä halklarynyň milli medeniýeti, däp-dessurlary bilen tanyşmaga mümkinçilik berýär.

Sergide Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ata Watanymyzyň dürli ugurlar boýunça gazanýan üstünlikleriniň, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek babatda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň netijesi ähli aýdyňlygy bilen görünýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ösüşiň, rowaçlygyň ýoly bilen ynamly gadam urýan döwletimiziň ykdysady kuwwaty barha artýar, eksport mümkinçilikleriniň, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň ugurlarynyň giňeldilmegi babatynda giň gerimli çäreler durmuşa geçirilýär.

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi, ýurdumyzyň sebitleriniň durmuş-ykdysady taýdan ösüşi, gün-günden gözel görke, döwrebap keşbe eýe bolýan obadyr şäherlerimiz hakynda gürrüň berýän diwarlyklar serginiň mazmunyny baýlaşdyrýar.

Milli şaý-sepler, halkymyzyň el işleri, haly we haly önümleri, ýelden ýyndam bedewlerimize bagyşlanan bölümler halkymyzyň milliligi, medeni gymmatlyklary hakynda gürrüň berýär.

Bütindünýä sergisine gatnaşýan döwletimiziň bölümi ýurdumyzyň dokma, saglygy goraýyş we derman senagaty, oba hojalyk, nebitgaz, energetika, senagat, gurluşyk, ulag-aragatnaşyk, telekeçilik ulgamlarynda gazanylýan üstünlikleri, olaryň öndürijilik kuwwatyny we giň mümkinçiliklerini bütin dünýä äşgär edýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen pudaklaryň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak, elektron senagatyny we beýleki täze önümçilikleri döretmek boýunça giň gerimli taslamalaryň durmuşa geçirilmeginiň netijesinde, ýurdumyz senagat taýdan ösen döwletleriň hataryna goşulýar. Munuň aýdyň netijesi «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisinde öz beýanyny tapýar.

Gurban GURBANOW,

«Daşoguz habarlary».

Nebitgaz senagaty: wezipeler we sepgitler

«Türkmennebit» döwlet konserniniň «Körpeje» gaz çykaryş müdirligi gazy çykarmak, taýýarlamak we sarp etmek işini amala aşyrýar. Müdirligiň düzüminde önümçilik sehleriniň we ülüşleriň birnäçesi bar. Bu ýerde gaz çykaryş sehiniň esasy alyp barýan işi gazly guýulardan «mawy ýangyjy» bökdençsiz çykaryp, ony gaz taýýarlaýjy desgalara ýitgisiz eltmekden ybaratdyr. Sehde gazly guýularyň işleýşine yzygiderli gözegçilik edilip, wagtly-wagtynda degişli guramaçylyk-tehniki çäreler geçirilip durulýar. Guýularyň önüm berijiligini ýokarlandyrmak üçin zerur işler amala aşyrylýar.

Müdirlik tarapyndan özleşdirilýän hazynaly ýerleriň köpelmegi netijesinde işiň göwrüminiň artmagy bilen baglylykda, täze gazly guýulara edilýän hyzmatdaky kynçylyklary aradan aýyrmak maksady bilen, Çekişler meýdançasynda döredilen gazy çykaryş we taýýarlaýyş sehiniň zähmetsöýer işgärleri kärhananyň öňünde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegine öz mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Bu sehiň hasabynda «Çekişler» pes temperaturaly saýlaýjy desga bolup, ol bir gije-gündiziň dowamynda 5 million kub metr gazy taýýarlamaga ukyplydyr.

Hormatly Prezidentimiziň ýardamy netijesinde ulanyşa girizilen «Keýmir» gazlift kompressor stansiýasy «Keýmir» we «Akpatlawuk» nasos stansiýalarynda nebitden saýlanylyp, alawda ýakylýan ugurdaş gazy ýygnap, çykarylýan nebitiň mukdaryny artdyrmakda peýdalanmak üçin gazlifte bermek işini amala aşyrýar. Bu desganyň önümçilik kuwwaty bir gije-gündizde 2,5-3 million kub metr ugurdaş gazy ýokary basyşa çykarmaga ukyplydyr.

Önümçilik desgalarynda taýýarlanylýan önümiň takyk hasabyny ýöretmekde, olaryň işleýşini berk gözegçilikde saklamakda barlag-ölçeg abzallary we awtomatlaşdyryş sehiniň işgärleriniň goşandy uludyr. Müdirligiň Akpatlawuk abatlaýyş-sazlaýyş sehi Akpatlawuk, Keýmir we Çekişler meýdançalaryndan gazy ýygnamak, taýýarlamak we sarp edijilere ugratmak boýunça desgalar toplumynyň barlag-ölçeg abzallarynyň, awtomatika we elektroenergetika ulgamynyň bökdençsiz işlemegini üpjün edýär.

«Körpeje» gaz çykaryş müdirliginiň düzüminde hojalyk-hyzmat ediş ülşi bolup, ol uzak aralykdan gatnap işleýän işçiler üçin zerur şertleri üpjün edýär. Olaryň ýaşaýan ýerlerinde ähli amatlyklar bar.

Kärhanada işçileriň zähmet düzgün-tertibiniň talaplaryny berk berjaý etmekleri, önümçilik ýerleriniň howpsuz ýagdaýda bolmagy barada yzygiderli alada edilýär. Zähmet howpsuzlygy boýunça hemişelik hereket edýän iş toparynyň barlag tertibine laýyklykda, ýylyň dowamynda sehlerde we ülüşlerde barlaglar geçirilip durulýar. Ýüze çykarylan kemçilikleri gyssagly aradan aýyrmak boýunça çäreler görülýär. Işçiler ýörite egin-eşikler, gorag serişdeleri bilen wagtly-wagtynda üpjün edilip durulýar.

Ýylyň başyndan bäri müdirlik boýunça jemi 2 milliard 33 million 657 müň 643 kub metr «mawy ýangyç» çykaryldy. Işiň häzirki depgini işine ezber gazçylaryň ýyly üstünlikli jemlejekdiklerine şaýatlyk edýär.

Amanmyrat KIÇIGULOW,

«Balkan».

Ykdysadyýetiň gülläp ösýän ýerinde ýaşaýyş-durmuş ählitaraplaýyn özgerýär. Munuň şeýledigine Berkarar döwletimiziň mysalynda hem göz ýetirse bolýar. Türkmenistanyň ösüşleri durnukly häsiýete eýe bolýan kuwwatly ykdysadyýeti kemala geldi. Garaşsyz ýurdumyz hormatly Prezidentimiziň işläp düzen ykdysady strategiýasyna laýyklykda öňe tarap ynamly gadam urýar. Bu guwandyryjy ýagdaýyň ýurdumyzyň senagat pudagyna hem degişlidigini bellemek aýratyn ýakymlydyr. Senagatdaky gazanylýan ösüşler ýurdumyzyň, şol sanda welaýatlaryň ykdysady-durmuş taýdan ösüşlerine uly itergi berýär, ykdysady kuwwatyny ýokarlandyrýar, halkyň ýaşaýşyny täze derejelere göterýär. Milli Liderimiziň pudaklary diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek syýasaty esasynda häzirki döwrüň ösen talaplaryna laýyk gelýän senagat düzümleriniň döredilmeginiň il-ýurt üçin bähbitli bolandygyny Senagat işgärleriniň baýramynyň bellenilýän günlerinde buýsanç bilen belläsiň gelýär.

Geçen gysga döwrüň dowamynda milli ykdysadyýetimiziň innowasion ösüşlere gönükdirilen ugrunyň üstünlikli ýöredilmegi netijesinde täze, döwrebap, halkara ölçeglerine laýyk gelýän kärhanalaryň uly topary guruldy, öňden barlarynyň durky täzelenildi. Pudakda diwersifikasiýalaşdyrmagyň esasy ýörelgesi daşarky we içerki bazarlaryň isleglerini düýpli öwrenmek bilen, ýurduň sarp ediş bazarynda importuň ornuny tutýan bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilmegine, hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmaga uly üns berilýär. Türkmenistan ozal agrar ýurt bolanlygyndan bu gün senagat taýdan ýokary depginler bilen ösýän ýurda öwrülýär. Çig malyň senagat taýdan işlenilmeginiň ýola goýulmagy bolsa girdejileri artdyrmaga hem mümkinçilik berýär.

Ýurdumyzda täze önümçilikler döredilýär, şolaryň birisi — elektron we elektroniki harytlary öndürmek işiniň gerimi has giňedi. Türkmenistanyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň «Agzybirlik tilsimaty» kärhanasy tarapyndan elektron hem-de elektrotehniki harytlary we kompýuterleriň dürli görnüşleri öndürilip başlandy. Eýýäm esli wagtdan bäri her ýyl ýurdumyzyň orta mekdeplerine birinji synpa okuwa baran körpelere niýetlenilen sowgatlyk kompýuterleriň şu kärhanada öndürilmegi örän buýsandyryjydyr.

Beýleki bir «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýeti tarapyndan smart telewizorlaryň, awtomatik enjamlaryň, yşyklandyryş gurallarydyr LED çyralaryň, elektrik energiýasyny ölçeýän enjamlaryň önümçiliginiň giňden ýaýbaňlandyrylmagy hem içerki bazaryň özümizde öndürilýän önümler bilen üpjün edilmegine oňyn täsirini ýetirýär.

Senagat pudagynda ýeterlik derejede ösen gurluşyk materiallary senagatynyň hem emele gelmegi gurluşyk materiallarynyň we gurluşyk kärhanalarynyň hyzmatlarynyň importuny ep-esli azaltmaga mümkinçilik berdi.

Welaýatymyzyň çäginde täze kärhanalaryň birnäçesi döredililip, täze iş orunlary hem peýda bolýar. Amyderýanyň sag kenarynda kuwwaty 1 million tonna önüm öndürmäge barabar bolan «Lebap» sement zawodynyň ikinji tapgyrdakysynyň gurluşygynyň meýilleşdirilmegi bilen bu görkeziji has ýokarlanar. Keramiki-bezeg plitalaryny öndürmäge niýetlenilen hususy eýeçilikdäki kiçi zawodlaryň we beýleki ownukly-irili kiçi kärhanalaryň gurluşygy dowam edýär. Welaýatymyzda başga-da göz öňünde tutulýan gurluşyklar üçin zerur bolan önümleri öndürýän dürli kärhanalaryň ulgamy hem döredilýär. Olarda dünýäniň ösen tehnologiýalary ornaşdyrylýar.

Häzirki wagtda ýurdumyz çig mal ugradyjy ýurt bolanlygyndan dünýäde iri önüm öndüriji we taýýar önümleri eksport ediji ýurt derejesine hem eýe bolýar. Şeýle buýsandyryjy ýagdaýy ýeňil senagatda hem synlamak bolýar. Ýurdumyzyň diňe bir dokmaçylyk pudagynda hereket edýän döwrebap kärhanalaryň 70-den gowragynda «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly goýberilýän ýokary hilli önümleriň dürli görnüşleri içerki bazar bilen çäklenilmän, eýsem, dünýäniň çar ýanyna eksporta hem iberilýär. Biziň welaýatymyzda Türkmenabadyň pamyk egriji we pagta egriji, Halajyň Beýik Türkmenbaşy adyndaky nah-ýüplük egriji, Seýdiniň pagta egriji kärhanalarynda daşary ýurtlaryň iň kämil tehnologiýalaryndan peýdalanylýar. Olaryň güýji bilen öndürilen dünýä ölçeglerine laýyk gelýän ýokary hilli önümler ABŞ, Germaniýa, Şweýsariýa, Türkiýe, Russiýa, Polşa, Beýik Britaniýa, Gyrgyzystan ýaly döwletlere eksport edilýär.

Ýurdumyzda senagatyň ösmegini üpjün edýän amatlylyklaryň köpelýändigi hem ykdysadyýetimiziň bähbidinedir. Olaryň iň esasylary ýol-ulag düzüminiň, howa we suw gatnawynyň kämilleşdirilýändigidir. Hut biziň welaýatymyzyň çäginde halkara howa menzilleriniň ikisi ulanylmaga berildi, bahasy ABŞ-nyň 2 milliard 300 million dollaryna barabar bolan Aşgabat ― Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygy alnyp barylýar. Türkmenistanyň çäginden dünýäniň çar ýanyna gönükdirilýän ýollaryň taslamalarynyň ýene birnäçesi meýilleşdirildi. Olaryň durmuşa geçirilmegi hyzmatdaşlygyň çäginiň has giňejekdigini habar berýär. Diňe bir halkara awtomobil ýollarynyň taslamalarynyň amala aşyrylmagy netijesinde Aziýa ― Ýuwaş ummany sebitindäki hyzmatdaşlyk has ýygjamlaşar.

Bu gün Türkmenistan dünýä ýurtlaryna görelde bolarlyk iri taslamalaryň uly toplumyny durmuşa geçirýär, bu bolsa milli ykdysadyýetimiziň islendik, şol sanda senagat pudagynda hem işleriň öňe ilerlemegine aýgytly täsirini ýetirýär.

Ilmyrat DÖWLETOW.

Gahryman Arkadagymyzyň başlyklyk etmeginde geçen aýyň 25-inde geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahaty döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda şanly waka öwrüldi. Döwletli maslahatda ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda geçen ösüş ýoly, geljekki aýdyň maksatlar we wajyp wezipeler kesgitlenildi. Milli Liderimiziň: «Türkmenistan beýik Garaşsyzlygynyň gysga taryhy döwründe bütin dünýäde belent at-abraýa we mertebä eýe bolan özbaşdak döwlete öwrüldi» diýen sözleri biziň her birimiziň ata Watanymyza bolan buýsanjymyzy has-da artdyrdy. Häzirki wagtda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, bäsleşige ukyply milli ykdysadyýeti döretmek boýunça maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar.

Maslahatda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ykdysady taýdan kuwwatly, senagat taýdan ösen döwlete öwrülendigine güwä geçýän maglumatlara aýratyn üns çekildi. Gahryman Arkadagymyz öz taryhy çykyşynda berkarar Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýylynyň içinde ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýlan iri maýa goýumlarynyň möçberiniň 200 milliard amerikan dollaryndan geçendigini belledi. Bu serişdeleriň 60 göterimden hem köpüsi senagat pudagyny ösdürmäge gönükdirildi.

«Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baş ýörelge edinýän Gahryman Arkadagymyz köp çagaly maşgalalaryň durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmek we olara goldaw bermek baradaky meseleleri hem ara alyp maslahatlaşdy. Milli Liderimiziň Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly ada mynasyp bolan eneleriň pensiýalarynyň, çaga ideg etmek boýunça döwlet kömek pullarynyň, durmuş kömek pullarynyň möçberlerini artdyrmak, şeýle hem sekiz we şondan köp çagany terbiýeläp ýetişdiren eneleriň has ir pensiýa çykmagy bilen baglanyşykly degişli Kanunlara täze kadalary girizmegiň maksadalaýyk boljakdygy baradaky asylly başlangyjy ulus-ilimiziň arasynda giň goldaw tapdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň çaganyň doglandygy üçin döwlet kömek pullarynyň möçberlerine täzeden seredilmegi, bäş we şondan köp çagany terbiýeläp ýetişdiren zenanlara berilýän döwlet kömek pullarynyň möçberiniň artdyrylmagy hakyndaky teklibi halkymyzyň şatlygyna şatlyk goşup, göwün guşuny ganatlandyrdy.

Berkarar Watanymyzda her bir toýa sowgatly, serpaýly barmak ata-babalarymyzdan gelýän ýol-ýörelgedir. Bu ýörelgäni dowam etdirýän hormatly Prezidentimiz döwletli maslahatda ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna ajaýyp toý sowgady bolan «Garaşsyzlyk — bagtymyz» atly täze kitabyny peşgeş berdi. Bu kitabyň biziň elimize gowuşmagy ýurdumyzda dabaralandyrylýan baýramçylyk çäreleri bilen utgaşyp, aýratyn many-mazmuna eýe boldy. Täze kitapda halkymyzyň dünýädäki belent ykrary, ata-babalarymyzyň arzuw eden Garaşsyzlyk döwri, onuň milli kökleri, taryhy ähmiýeti, adamzadyň naýbaşy gymmatlygy hasaplanylýan parahatçylygyň gadyr-gymmaty barada söz açylýar. Parahatçylyksöýüjilik, ynsanperwerlik, agzybirlik, dostluk-doganlyk ýaly asylly häsiýetler bolsa türkmeniň asyrlardan-asyrlara, nesillerden-nesillere geçip, biziň günlerimize gelip ýeten, geljegimize hem miras galjak döwletli ýörelgeleridir. Kitapda dünýäniň ähli ýurtlaryny birleşdirmäge gönükdirilen belent maksatlary mundan beýläk-de amala aşyrmagyň mümkinçilikleri seljerilýär. Bu kitap parahatçylygyň, öňe gitmegiň we ähli adamzadyň ýagty geljeginiň hatyrasyna halky birleşdirýän esasy pikirleriň üýtgewsiz ähmiýetini okyjylara açyp görkezýär.

Bize şeýle eşretli zamanany, nurana geljegi, bagtyýar durmuşy bagyş eden, Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun! Il-ýurt bähbitli, tutuş adamzat ähmiýetli alyp barýan işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Merdan DOSMEDOW,

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň welaýat komitetiniň başlygy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

Hakdan ýalkawly türkmen topragynyň üstünde bugdaýdyr gowaçaly meýdanlar, dowardyr düýeli ymgyr sähralar ýaýlyp ýatan bolsa, astynda «gara altynyň» we «mawy ýangyjyň» uly gorlary jemlenendir. Şol baýlyklary halkymyzyň we bütin adamzadyň eşretli ýaşaýşy üçin peýdalanmak hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasatynyň möhüm ugrudyr. Ýurdumyzy innowasion esasda senagatlaşdyrmak, eksport kuwwatyny artdyrmak boýunça iri möçberli maksatnamalary durmuşa geçirmekde ykdysadyýetimiziň möhüm pudagy bolan nebitgaz senagatyna uly orun degişlidir. Uglewodorod baýlyklarynyň gorlary we eksport möçberleri boýunça dünýäde öňdebaryjy orunlaryň birini eýeleýän Watanymyzda öndürilýän tebigy gaz bu gün ýakyn-u-alys ülkelerde onlarça million öýlere ýagtylyk, ýylylyk, ýüzlerçe million ynsanyň kalbyna mähir paýlaýar, kuwwatly döwletleriň ykdysady çarhlarynyň güýjüne güýç goşýar.

«Galkynyş» gaz käni — rysgal-berekediň tükeniksiz çeşmesi

Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistan nebitgaz toplumynda iri taslamalary durmuşa geçirmek arkaly sebitiň iri energetika döwleti hökmünde özüni dünýä tanatdy. Ägirt uly «Galkynyş» gaz käniniň we beýleki birnäçe iri känleriň açylmagy bilen, Türkmenistan «mawy ýangyjyň» tassyklanan gorlary boýunça öňdäki orunlaryň birini eýeläp, dünýäniň gaz bazarynyň iri agzasyna öwrüldi. «Galkynyş» gaz käniniň senagat taýdan özleşdirilmegine girişilmegi gaz pudagynda amala aşyrylýan iň iri möçberli taslamalaryň biri boldy. Bu ýerde önümçilik kuwwaty ýylda 30 milliard kub metr harytlyk gaza barabar bolan zawodlaryň üçüsi işe girizildi.

Şu ýyl hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda «Galkynyş» gaz käninde täze guýularyň gurluşygyna badalga berilmegi «mawy ýangyjyň» goşmaça gorlaryny döretmäge şert döreder.

Türkmenistan — Hytaý: strategik hyzmatdaşlygyň berk binýady

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly syýasaty netijesinde ýurdumyzyň uglewodorod baýlyklary dünýäniň çar ýanyna uzaýan gaz geçiriji turbalar arkaly dürli ýurtlara eksport edilip, milli ykdysadyýetiň pajarlap ösmegine, täze iş orunlarynyň döredilmegine, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokarlanmagyna, döwletleriň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna itergi berýär. Depginli ösýän ykdysadyýete eýe bolan Hytaý Halk Respublikasy türkmen tebigy gazynyň iň iri alyjysy bolup durýar. 2009-njy ýylyň dekabrynda ulanylmaga berlen Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi ýylda 40 milliard kub metr türkmen gazyny Çyn-Maçyna ibermäge niýetlenendir. Onuň üç şahasynyň (A, B we C) geçirijilik ukyby bolsa 55 milliard kub metre barabardyr. Bu möhüm magistralyň çig mal binýady yzygiderli berkidilýär.

Soňky 11 ýylda Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi boýunça Çyn-Maçyna 300 milliard kub metrden gowrak tebigy gaz eksport edilip, ýurduň 27 sebitinde ýaşaýan 500 milliondan gowrak adam «mawy ýangyç» bilen üpjün edildi. 2020-nji ýylda Hytaýda sarp edilen gazyň umumy möçberiniň 15 göterimden gowragy bu gaz geçirijiniň paýyna düşdi.

Şu ýylyň başynda hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen, Lebap welaýatynyň çägindäki «Malaý» gaz käninde täze gaz gysyjy desga açylyp, ulanylmaga berildi. Ýylda üstünden 30 milliard kub metre çenli tebigy gazy geçirmäge ukyply bolan desganyň ulanyşa girizilmegi Watanymyzyň nebitgaz senagatynyň kuwwatyny has-da pugtalandyrmaga ýardam eder.

Asyryň energetika taslamasy — parahatçylygyň we ösüşiň guraly

Ýurdumyz uglewodorod serişdelerini diwersifikasiýa ýoly bilen eksport etmegiň täze ugurlaryny ösdürmäge, energetika baýlyklaryny sebitde parahatçylygy we durnuklylygy berkitmek üçin peýdalanmaga möhüm ähmiýet berýär. Şeýle maksatlar bilen durmuşa geçirilýän Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan taslamasy iri dünýä döwletleri we abraýly halkara guramalary tarapyndan goldanylýar. 2015-nji ýylyň 13-nji dekabrynda gurluşygyna badalga berlen transmilli gaz geçirijisiniň kuwwatlylygy ýylda 33 milliard kub metre barabar bolup, onuň umumy uzynlygy 1 müň 840 kilometre deňdir.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, täze energetika geçirijisi diňe bir Günorta Aziýanyň iri ýurtlaryny türkmen gazy bilen üpjün etmäge däl, eýsem, ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň, sebitde parahatçylygyň we durnuklylygyň berkidilmeginiň hem möhüm guraly bolmaga gönükdirilendir.

Innowasion önümçilik desgalary — ykdysady ösüşiň daýanjy

Hormatly Prezidentimiziň tagallalarynyň netijesinde nebitgaz pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan dürli görnüşli nebit we gaz önümlerini öndürýän täze kuwwatlyklary kemala getirmek boýunça uly işler amala aşyrylýar. Nebitgaz we himiýa senagatynda birnäçe täze iri desgalaryň ulanyşa berilmegi hem-de olaryň üstünlikli iş alyp barmagy dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, milli ykdysadyýetimiziň ösüş depgininiň gowşamazlygyna ýardam edýär.

2018-nji ýylda Gyýanlyda işe girizilen polietileniň we polipropileniň dürli görnüşlerini çykarmaga ýöriteleşdirilen polimer zawody şeýle desgalaryň biridir. 2019-njy ýylda hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen Ahal welaýatynda tebigy gazdan sintetiki benzin öndürýän dünýäde ilkinji zawodyň gurlup, ulanylmaga berilmegi ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň ösüşine uly goşant boldy. Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň nebitgaz toplumynda ýakyn wagtda ýene-de iri taslamalaryň birnäçesini amala aşyrmak meýilleşdirilýär.

Asylly başlangyçlar goldaw tapýar

Gymmat bolmadyk, ygtybarly, häzirki zaman energetika çeşmeleriniň elýeterliligi ähli ýurtlaryň okgunly ösmeginde aýgytlaýjy ähmiýete eýedir. Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan kabul edilen «2030-njy ýyla çenli döwür üçin ösüş babatda Gün tertibine» laýyklykda amala aşyrylýan tagallalar üçünji müňýyllygyň bu maksatlaryna ýetmäge gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiz BMG-niň Baş Assambleýasynyň maslahatlarynda hem-de beýleki halkara forumlarda bu meseleler boýunça Türkmenistanyň garaýşyny yzygiderli beýan edýär. Milli Liderimiziň oňyn başlangyçlary dünýä jemgyýetçiliginiň gyzgyn goldawyna eýe bolup, BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 2013-nji ýylda kabul edilen «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygyny üpjün etmekde onuň hyzmaty» hakynda Kararnama bilen berkidildi.

2017-nji ýylda Garaşsyz döwletimiz Halkara Energetika Hartiýasynyň Konferensiýasynda başlyklyk etdi we paýtagtymyz Aşgabatda Energetika Hartiýasynyň Şertnamasyny döwrebaplaşdyrmak boýunça forumlardyr halkara maslahatlaryň birnäçesi geçirilip, bu ugurda öňegidişlikler gazanyldy. Mälim bolşy ýaly, häzirki wagtda Energetika Hartiýasynyň Şertnamasy energetika serişdeleriniň söwdasy hem-de döwletara gaz we nebit geçirijiler, elektrik geçiriji ulgamlar arkaly olaryň üstaşyr iberilmegi bilen baglanyşykly çylşyrymly syýasy, ykdysady hem-de hukuk meseleleriniň çözülmegine gönükdirilen ýeke-täk köptaraply ylalaşyk bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 23-nji awgustynda «Galkynyş» gaz känindäki nobatdaky guýularyň gurluşygyna badalga bermek dabarasynda belleýşi ýaly, häzirki döwürde 50 trillion kub metr möçberde kesgitlenen tebigy gazyň baý gorlaryna eýe bolan Garaşsyz döwletimiz Ýewropanyň we Aziýanyň energetika bazarlaryny bu gymmatly harytlyk çig mal bilen üpjün etmek baradaky garaýşyny yzygiderli öňe sürüp gelýär. Bu baýlyklary halkymyzyň we dünýäniň halklarynyň bähbidine netijeli ulanmak üçin köp işler amala aşyrylýar.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň ýeten derejesi milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de pajarlap ösjekdigine uly ynam döredýär. Hormatly Prezidentimiziň çuňňur oýlanyşykly we öňdengörüjilikli syýasaty esasynda uglewodorod baýlyklarymyzyň netijeli peýdalanylmagy, halkymyzyň şu günki bagtyýar durmuşynyň, nurana geljeginiň binýadyny berkitmäge, Watanymyzyň dünýädäki abraýyny has-da ýokarlandyrmaga, sebitiň ýurtlary bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga giň mümkinçilikleri açýar.

Ýurdumyz milli Liderimiziň täzeçillik syýasaty netijesinde öz ösüşiniň ýokary depginlerini saklaýar, jemi içerki önümiň öndürilişi yzygiderli artýar, halkyň durmuş derejesi ýokarlanýar. Şu ýylyň 25-nji sentýabrynda paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde geçirilen Türkmenisanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň barşynda milli ykdysadyýetiň ýurduň garaşsyz ösüşi ýyllarynda gazanylan görkezijiler beýan edildi. Hormatly Prezidentimiz öz çykyşynda berkarar Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýylynyň içinde ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýlan iri maýa goýumlarynyň möçberiniň 200 milliard amerikan dollaryndan hem geçendigini, bu serişdeleriň 60 göterimden hem köpüsiniň senagat pudagyny ösdürmäge gönükdirilendigini belläp geçdi. Milli ykdysadyýetiň esasy pudagy bolan ýangyç-energetika toplumyna ýurdumyzyň jemi içerki önümini öndürmekde hem-de eksport düzüminde esasy orun degişli bolup durýar. «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyny» amala aşyrmagyň çäklerinde ýurdumyzda uglewodorod çig malynyň çykarylýan möçberlerini artdyrmak, täze uglewodorod ýataklaryny özleşdirmek, ýangyç-energetika toplumynyň kärhanalaryny tehniki taýdan enjamlaşdyrmak, döwrebap tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, gazy gaýtadan işleýän täze önümçilikleri döretmek ýaly uzakmöhletleýin we tutumly işler amala aşyrylýar.

Ýurdumyzyň tebigy baýlyklarynyň ägirt uly gorlary ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak, iri gaýtadan işleýän önümçilikleri döretmek we ösdürmek babatynda ileri tutulýan taslamalary durmuşa geçirmäge mümkinçilik berýär. Garaşsyz bilermenleriň geçiren barlaglarynyň netijesi boýunça Türkmenistanyň uglewodorod serişdeleriniň goruna dünýäde baý ýurtlaryň hatarynda ykrar edilmeginiň esasynda ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylýan we gaýtadan işlenilýän möçberlerini artdyrmaga, energiýa serişdeleriniň eksportynyň çäklerini tapgyrlaýyn giňeltmäge gönükdirilen energetika strategiýasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu işleriň geçirilmegi ýurdumyzyň tebigy baýlyklarynyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýakyndaky we alysdaky döwletler bilen gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, uglewodorod serişdelerini iberijiler we sarp edijiler üçin amatly şertleriň döremegine, Türkmenistan üçin täze sarp edijileriň bazarlaryny açmaga oňyn şertleri döredýär we biziň ýurdumyzda işlemek isleýän daşary ýurt maýa goýujylaryň gyzyklanmalaryny has-da artdyrýar.

Nebiti we tebigy gazy çykarmak, gaýtadan işlemek we eksport etmek, nebit önümlerini öndürmek, maýa goýumlaryny özleşdirmek babatda gazanylan tehniki-ykdysady görkezijler, nebitgaz senagaty üçin kämil hünärmenleri taýýarlamak milli ykdysadyýeti yzygiderli ösdürmekde möhüm ugur bolup durýar. Barha senagatlaşýan dünýäde uly önümçilikleriň ykbaly halkymyzyň «mawy altyn», «gara altyn» diýip arzylaýan hut şu gymmatly baýlyklary bilen gönüden-göni bagly bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiziň ösüşleri we özgertmeleri nazarlaýan ykdysady syýasaty netijesinde soňky ýyllarda nebiti we tebigy gazy gaýtadan işlemek arkaly halk hojalygynda giňden peýdalanylýan önümleri öndürmäge aýratyn üns gönükdirilýär. Ýurdumyzyň senagat pudagynda geçirilen düýpli döwrebaplaşdyrmak işleriniň netijesinde dünýä bazarynda bäsleşige ukyply önümleri öndürýän köp sanly täze kärhanalar işe girizildi. Şolaryň biri-de Ahal welaýatynda — Owadandepede gurlan tebigy gazy gaýtadan işlemegiň esasynda ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa benzin öndürýän gazhimiýa toplumydyr. Bu önümçilik üçin «mawy ýangyç» «Gündogar — Günbatar» gaz geçirijisinden alynýar. «Şatlyk» gaz ýatagyndan gaýdyp, Mary, Ahal, Balkan welaýatlarynyň çägi bilen Hazaryň etegindäki Belek gaz gysyjy stansiýasyna çenli uzaýan gaz geçiriji zawodyň golaýyndan geçip gidýär. Bu döwrümiziň ähli tutumly işleriniň biri-biri bilen utgaşykly, maksatnamalaýyn esasda alnyp barylýandygynyň guwandyryjy görkezijisidir. Kuwwatly gazhimiýa toplumy dünýä tejribeleriniň ösen nusgalary esasynda gurlandyr.

Tebigy gazy has düýpli we toplumlaýyn gaýtadan işlemäge, ondan gaýtadan işlenip alnan önümleriň eksportdaky paýyny artdyrmaga aýratyn ähmiýet bermek bilen gurulýan şeýle taslamalary durmuşa geçirýän eziz Watanymyz tebigy gaz we çig nebit ýaly ilkinji energiýa serişdeleri bazarynda öz ornuny giňeltmek bilen birlikde gazhimiýa önümçiliginiň has girdejili bazarynda mynasyp orun eýelemegine täsir edýär.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek maksatnamalarynyň çäklerinde ägirt uly halkara ähmiýetli taslamalaryň onlarçasy durmuşa ornaşdyryldy. «Galkynyş» gaz ýatagyny senagat taýdan özleşdirmek, Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisiniň kuwwatlylygyny artdyrmak, ägirt köp möçberde ätiýaçlyklary bolan «Galkynyş» ýatagynyň gaz känlerini senagat taýdan toplumlaýyn özleşdirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisiniň taslamasyny amala aşyrmak ýaly wezipeler ýurdumyzyň energetika maksatlarynyň yzygiderli häsiýete eýedigini görkezýär.

Garaşsyz Diýarymyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümleri üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak, amaly-okuwlary tejribe bilen utgaşdyrmak, ýaşlara berilýän bilimiň derejesiniň ýokary halkara görkezijilerine laýyk getirmek boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Iň ýokary tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, iň täze ylmy gazananlary özünde jemleýän toplumlaryň gurlup, ulanmaga berilmegi ýaşlaryň hünär taýýarlyklarynyň ýokarlanmagyna, täze, döwrebap hünärleri ele almaklaryna, ylmyň täze gazananlaryny ýakyndan öwrenmeklerine bolan talaplary-da artdyrýar. Nebitgaz pudagynda önümçiligiň bilim, ylym esaslaryny berkitmekde, hünärmenleriň taýýarlygyny utgaşykly alyp barmakda, täze çözgütleri tapmakda ýokary bilim ojaklaryna möhüm orun degişlidir. Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersiteti eziz Diýarymyzyň garaşsyz ösüş döwründe döredilen ýokary bilim ojagydyr. Bu bilim ojagynda nebithimiýa we gazhimiýa senagaty üçin inžener-himiýa, standartlaşdyrmak, sertifikasiýalaşdyrmak, inžener-tehnologiýa, inžener-ekologiýa ugurlary boýunça hem hünärmenler taýýarlanylýar. Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, Uniwersitetleriň Halkara bileleşiginiň agzasy bolan bu bilim ojagynda dünýäniň iri ýokary okuw mekdepleriniň professorlarynyň gatnaşmagynda wideoaragatnaşyk arkaly ýörite sapaklary guramak, tejribe alyşmak işleri ýola goýlup, sanly ulgam arkaly tejribe sapaklary geçirilýär. Ýokary okuw mekdebinde ähli hünärleriň okuw meýilnamalaryna «Sanly ykdysadyýet» dersi girizildi. Ylmyň, tehnologiýalaryň ösdürilmegi, ýaşlara berilýän bilimiň hilini we derejesini ýokarlandyrmak, şol sanda ýangyç-energetika toplumynyň ähli ugurlarynda iş alyp barmaga ukyply ýaşlary ýetişdirmek döwrümiziň talaby bolup durýar. Milli Liderimiziň ýurdumyzyň nebitgaz pudagynyň öňünde uglewodorod çig malynyň çykarylýan möçberlerini artdyrmak, täze ýataklary özleşdirmek, toplumyň kärhanalaryny tehniki taýdan enjamlaşdyrmak, döwrebap tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, gazy gaýtadan işleýän täze önümçilikleri döretmek boýunça goýan wezipeleri ylmy, bilimi we önümçiligi utgaşdyryp alyp barmak arkaly çözülýär. Täze özgertmeler, täze desgalar ylma, bilime hyjuwly zehinli ýaşlary ruhlandyrýar, olara milli tebigy baýlyklarymyzy özleşdirmekde döredijilikli işlemäge giň ýol açýar. Milli ylym-bilim we innowasion tehnologiýalar esasynda öz tebigy baýlyklarymyzy netijeli özleşdirmek ykdysadyýetimizi ösdürmegiň iň ygtybarly girewi bolup durýar. Nesip bolsa, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň esasy sütünleriniň biri bolan nebitgaz senagatynda we geologiýa pudagynda alnyp barylýan işler geljekde-de netijeli ösdüriler. Gahryman Arkadagymyzyň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýunyň bellenilýän günlerinde geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynda öňde goýan wezipeleriniň, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Serdar HOJAGULYÝEW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň 2021-nji ýylyň 25-nji sentýabrynda bolup geçen mejlisinde: «Uglewodorod serişdeleriniň dünýä ähmiýetli gorlaryna eýe bolan Türkmenistan ägirt uly energiýa mümkinçiliklerini öz halkynyň we bütin adamzadyň bähbidine netijeli peýdalanmaga jogapkärli çemeleşip, bu ugurda anyk, yzygiderli ädimleri ädýär» diýip belledi.

Gahryman Arkadagymyzyň şu sözlerinden hem görnüşi ýaly, ýurdumyzda himiýa senagaty hem-de onuň bilen dahylly pudaklar yzygiderli ösdürilýär. Gazhimiýa senagaty bolsa, onuň möhüm ähmiýete eýe bolan ugurlarynyň biridir. Häzirki wagtda ýurdumyz tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýär. Türkmen tebigatynyň eçilen bu baýlygyny tygşytly ulanmak, ony dünýä döwletlerine diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek ýurdumyzyň öňde goýýan möhüm maksatlarynyň biridir.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi bilen baglanyşykly başlangyçlary Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň ýörite Rezolýusiýalary esasynda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şunda häzirki wagtda gurluşygy ýokary depginlerde alnyp barylýan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçirijisi barada aýratyn gürrüň etmek bolar. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalyp geçilen mejlisinde bu iri sebit taslamasyny amala aşyrmagyň uly geosyýasy we geoykdysady ähmiýetiniň bardygyny belläp geçmek bilen: «Türkmen tebigy gazynyň täze energetika köprüsi Günorta Aziýanyň uly ýurtlaryna ony uzak möhletleýin ibermegi üpjün edip, tutuş sebitiň durmuş-ykdysady ösüşine kuwwatly itergi berer» diýip belledi.

Döwlet baştutanymyzyň uzaklary nazarlaýan syýasatynyň möhüm ugry bolan halkara ykdysady hyzmatdaşlyk ugry giň we köp taraplydyr. Munda ýurtlaryň ilatynyň we sarp edijileriň giň köpçüliginiň tebigy gazy ýangyç hökmünde ulanmagy bilen birlikde önümçilik çig maly hökmünde ulanmagy, şeýle-de gaz geçirijiniň gurulmagy we işlemegi bilen baglanyşykly müňlerçe täze iş orunlarynyň döremegi göz öňünde tutulýar.

Mälim bolşy ýaly, TOPH gaz geçirijisiniň gurluşygy barada 2010-njy ýylda Aşgabatda hökümetara ylalaşyga gol çekildi. 2012 — 2016-njy ýyllar döwründe ähli sarp edijiler bilen gazy satyn almak-satmak barada ylalaşyklar, paýdarlar we maýa goýum ylalaşyklary gazanyldy. 2013-nji ýylda taraplar TOPH taslamasyny ilerletmek we oňa maýa goýmak boýunça öz döwlet gaz kompaniýalaryny bellediler. 2015-nji ýylda bolsa Asyryň taslamasy adyny alan bu iri taslamanyň gurluşygyna badalga berildi.

TOPH gaz geçirijisiniň sebitiň ýurtlaryny türkmen gazy bilen üpjün etmek wezipesi uzakmöhletleýindir. Munuň özi ýurdumyzyň ösýän gazhimiýa toplumynyň mümkinçilikleriniň juda giňdiginden habar berýär.

Çynar HOJAMUHAMMEDOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen birlikde elektrik energetikasy pudagy ägirt uly ösüşleri-özgerişlikleri başdan geçirýär. Üstümizdäki «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda rowaçlygyň röwşen ýoluna düşen ýurdumyzyň milli elektrik energetikasy pudagynda uly öňegidişlikler gazanylýar.

Elektrik energetikasy pudagy ýurdumyzyň möhüm pudaklarynyň biri bolup durýar. Gahryman Arkadagymyzyň yzygiderli goldaw-hemaýatlary netijesinde ähli sebitler bilen bir hatarda biziň welaýatymyzda hem täze, kuwwatly elektrik desgalary we beketleri gurlup, ulanmaga berildi. Milli maksatnamalarymyza laýyklykda elektrik geçirijileriň müňlerçe kilometri guruldy, hereket edýänleriniň durky täzelenildi. Muňa hut şu ýubileý ýylymyzyň başynda eziz Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen möhüm ähmiýetli desgalaryň birnäçesi bilen birlikde Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijiniň işe girizilmegi hem aýdyň şaýatlyk edýär.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň öň ýanynda bolsa mähriban Arkadagymyzyň sahawaty bilen welaýatymyzyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan täze gazturbinaly elektrik stansiýasynyň dabaraly ýagdaýda açylyp, ulanylmaga berilmegi ildeşlerimizde uly buýsanç we şatlyk duýgusyny döretdi. Bu döwrebap desga Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde gurlan sekizinji elektrik stansiýasydyr. Gysga döwrüň içinde sekiz sany elektrik stansiýasynyň işe girizilmegi-de pudagyň ýeten belent sepgitlerine göz ýetirmäge oňyn mümkinçilik döredýär. Çärjew etrabyndaky «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň ýanynda işe girizilen kuwwatly desgada Ýaponiýanyň we Türkiýäniň dünýä belli meşhur kompaniýalarynyň gazturbina enjamlaryndan peýdalanylýar. Täze desganyň ulanylmaga berilmegi bilen, ýurdumyzyň energoulgamynyň bellenilen kuwwatlylygy ýene-de 432 megawat artdy, öňden hereket edýän «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň kuwwatlylygy bolsa 581,2 megawata deň boldy.

Milli elektrik energetikasy pudagynyň kuwwatynyň has-da ýokarlanmagy ýurdumyzyň iri senagat toplumlaryny we köpsanly durmuş desgalaryny elektrik energiýasy bilen durnukly üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, ony goňşy döwletlere ibermäge hem mümkinçilik berýär. Täze desga hem Merkezi Aziýa ýurtlaryna, şol sanda Özbegistana, Gyrgyz Respublikasyna we Owganystana elektrik energiýasynyň iberilişiniň möçberini artdyrmaga oňyn şert döredýär.

Ýagtylygyň we il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli tutumly işleriň üsti bilen tutuş dünýä ýagşylyk paýlamak hormatly Prezidentimiziň öňe sürýän baş taglymatynyň esasyny düzýär. Ýagşy niýetler, aýdyň maksatlar, döwletli işler bolsa rowaçlyklara beslenip, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy ýaly toý-baýramlarymyza utgaşyp, ýagty geljege ýol açýar.

Dünýägözel KERIMOWA,

welaýat häkimliginiň baş hünärmeni, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.