Habarlar
Kuwwatly pudak

Türkmenistanyň dokma senagaty milli ykdysadyýetiň girdejili pudaklarynyň biri bolup, ol döwlet tarapyndan berilýän ýokary goldawlar netijesinde depginli ösýän pudaga öwrüldi. Häzirki döwürde dokma senagatynyň kuwwaty ýurdumyzda öndürilýän pagta süýüminiň agramly bölegini gaýtadan işlemek bilen, ondan nah ýüplük, dürli görnüşli matalar, tikin we trikotaž önümlerini öndürmäge mümkinçilik berýär. Öndürilýän önümleriň içerki bazarlardan artan bölegi, has takygy, dokma önümleriniň 70 göterimden gowragy daşarky bazarlara ugradylýar.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, pudakda bar bolan mümkinçilikleri doly derejede amala aşyrmak boýunça anyk işleriň durmuşa geçirilmegi türkmen dokmasynyň geljekki ösüşleriniň kepilidir. Munuň şeýledigini hormatly Prezidentimiziň ak patasy bilen açylyp ulanylmaga berlen Babadaýhan, Kaka dokma toplumlarynyň mysallarynda-da görmek bolýar. Olar dokma senagatynyň öňdebaryjy kärhanalary bolup, olaryň önümleri halkara derejede ykrar edildi.

Gahryman Arkadagymyz daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan harytlaryň öndürilişini artdyrmak babatda düýpli işleriň başyny başlady. Munuň üçin ýurdumyzyň kanunçylyk binýady berkidildi. Dokma senagaty pudagyna hususyýetçileriň-de işjeň aralaşmagy, olara döwlet tarapyndan dürli goldawlaryň we ýeňillikleriň berilmegi, ýeterlik mukdarda karz serişdeleri bilen üpjün edilmegi, ýerli önümçiligi artdyrmak bilen baglanyşykly ýörite maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi pudagyň ähli ugurlarynyň — pagta egriji, dokma, tikin-trikotaž, ýüpekçilik ugurlarynyň sazlaşykly ösüşini emele getirdi.

Türkmen dokmasyny ösdürmek boýunça işlenilip düzülen maksatnamada täze önümçilikleri döretmek, şeýle-de öňden işläp gelýänleri düýpli döwrebaplaşdyrmak gaýragoýulmasyz meseleleriň hatarynda görkezilýär. Öňde goýlan şeýle wezipeleriň netijeliligi Türkmenistanda öndürilýän ýokary hilli, elýeterli we ýokary girdejili harytlaryň hasabyna, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň möçberini azaltmaga hem-de olaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmaga şert döretdi.

Aýgül HALMYRADOWA,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň talyby.

16.03.2022
Ykdysady ösüşler — möhüm görkeziji

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň beýik başlangyçlaryny durmuşyň özi barha belende galdyrýar. Çünki ol başlangyçlar ýurdumyzyň abraý-mertebesini belende göterip, halkymyzy eşretli durmuşa tarap bedew bady bilen okgunly öňe alyp barýar. Bu beýik galkynyşly döwür halkymyzyň ynsanperwerlige ýugrulan asylly ýörelgeleriniň hasyl bolýan bagtyýar zamanasy bolup köňüllere ylham çaýýar.

Uly ilimiziň arzuwyny hasyl etmek öňde duran belent wezipeleri ýerine ýetirmäge ruhlandyryjy güýç berýär. Döwrüň beýik işlerine buýsanýan her bir türkmenistanly Gahryman Arkadagymyzyň watansöýüjiliginden belent nusga alýar. Mähriban ýurdumyzyň beýik ykdysady ösüşlerine gönükdirilen ägirt uly işler biziň her birimizi döredijilikli zähmete ruhlandyrýar. Ata Watanymyza bolan ýürek buýsanjymyzy goşalandyrýar. Gahryman Arkadagymyzyň nygtaýşy ýaly: «Biziň esasy wezipämiz halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmakdan ybaratdyr».

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe durmuşa geçirilýän il-ýurt bähbitli beýik işleriň ählisi diňe bir häzirki döwre däl, eýsem, geljekki nesilleriň hem bagtyýarlygyna gönükdirilendir.

Eziz Diýarymyzyň saýlap alan ýolundan bedew bady bilen öňe gitmegi ynsan mertebesini belende göterip, ajaýyp wakalar taryhyň altyn gatlaryna ýazylýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ata Watanymyzy durmuş-ykdysady, syýasy hem-de medeni taýdan ösdürmekde alnyp barylýan işler giň gerime eýe bolýar. Türkmenistanda geçen 30 ýylyň içinde ähli ugurlar boýunça guwandyryjy işler durmuşa geçirildi. Bu döwürde milli ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny depginli ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryna aýratyn ähmiýet berildi. Milli Liderimiziň durmuş-ykdysady strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biri hem maýa goýum syýasatyny üstünlikli amala aşyrmak bolup durýar.

Türkmenistan durnukly ösüş maksatlaryny işjeň amala aşyrýan döwlet hökmünde bütin dünýäde giňden tanalýar. Şunda raýatlarymyzyň eşretli ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen maksatnamalarda kesgitlenilen möhüm wezipeler gyşarnyksyz berjaý edilýär.

Häzirki döwürde ylmyň, tehnologiýalaryň örän çalt depginler bilen ösýän döwründe ýurdumyzda innowasion häsiýete esaslanýan, milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa arkaly ösdürmäge niýetlenilen özgertmeler dowam edýär. Öňdebaryjy tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmaga, täze ykdysady gatnaşyklary emele getirmäge aýratyn üns berilýär. Bu bolsa ykdysady strategiýany durmuşa geçirmäge mümkinçilik berýär.

Şunda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da gowulandyrylýandygyny görmek bolýar. Innowasion, tehnologik ösüş esasynda ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa arkaly ösdürmäge ýokary tehnologiýaly önümçilikleriň hasabyna ählumumy bäsdeşlige ukyply önümçilik kuwwatlyklaryny emele getirmäge şertler döredilýär. Ýokary we ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalara esaslanýan gaýtadan işleýän önümçilik pudaklarynyň ösdürilmegi, elbetde, ýurduň ykdysady kuwwatyny ýokarlandyrmaga mümkinçilik döredýär. Munuň özi ýurdumyzyň dünýä ykdysadyýetinde tutýan ornuny berkidýär, eksport mümkinçiligini ep-esli artdyrýar.

Häzirki zaman bazar ykdysadyýeti şertlerinde ýurdumyzy senagatlaşdyrmak ýoly bilen möhüm ädimler ädilýär. Türkmenistany dünýäde ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürmek üçin netijeli işler amal edilýär. Ýurdumyzda iri senagat düzümli kärhanalaryň gurlup ulanylmaga berilmegine, gaýtadan işleýän döwrebap kärhanalaryň işe girizilmegine, sanly tehnologiýaly ykdysadyýeti döretmäge, sanly tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmaga ýakyndan ýardam berilýär. Bu ugurdan dünýä ülňülerine laýyk gelýän häzirki zaman döwrebap tehnologiýalaryndan peýdalanmaga giň mümkinçilikler döredilýär. Bu bolsa sanly ykdysadyýeti emele getirmegiň barşynda senagat pudagynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga hem-de netijeli eksport mümkinçiligini artdyrmaga, girdejileriň artdyrylmagyna giň mümkinçilikleri döredýär.

Halk hojalygynyň ähli pudaklarynda giň gerimli işler durmuşa ornaşdyrylyp, durnukly ösüşiň kuwwatly binýady emele getirilýär. Ýylyň-ýylyna ýokary

amatlyklary bolan ýaşaýyş jaý toplumlary, ähli ugurlar boýunça ykdysady-durmuş maksatly desgalar gurulýar. Şäherlerimiz, obalarymyz döwrebap derejede özgerip, gözel keşbe girýär. Olarda ösen tehnologiýalar bilen üpjün edilen ýaşaýyş jaý toplumlaryny, täze mekdepleri, çagalar baglaryny, lukmançylyk merkezlerini, medeniýet köşklerini, sport toplumlaryny we şypahanalary, telefon ulgamlaryny, mahlasy, durmuş maksatly binalary göreniňde köňül guşuň ganatlanýar. Asuda, parahat ýurdumyzda zähmetiň gaýnap joşýandygyna buýsanjyň artýar.

Bu günki günde asudalygyň, parahatçylygyň mekany bolan ýurdumyzda umumadamzat ähmiýetli möhüm başlangyçlar rowaç tapýar. Bagtyýarlygyň gujagynda erkin zähmet çekýän halkymyz «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ajaýyp zähmet ýeňişleri bilen geljegini gurýar we döredýär. Ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda ýeten belent sepgitleri döwletiň özygtyýarlylygyny, berkararlygyny pugtalandyrmaga ýardam berýär.

Jemgyýetçilik-syýasy durmuşyň ähli ugurlary boýunça üstünlikli amala aşyrylýan özgertmeler parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetlilik ýörelgelerine ygrarly halkymyzyň asuda hem abadan durmuşda ýaşamagyna röwüş çaýýar. Pudaklaryň düşewüntliligi artyp, girdejisi ýokarlanýar. Ýurdumyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşýan mähriban halkymyzyň aýdyň maksatlary, ýagşy umyt-arzuwlary hasyl bolýar. Her bir ulgamda öndürijilikli zähmet çekilýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda gazanylýan üstünlikler we ýetilýän belent sepgitler halkymyzyň asuda hem parahat ýaşaýşyny has-da gowulandyrmagyň anyk güwäsidir.

Bagty ÖDEGULYÝEWA,

«Mugallymlar gazeti».

16.03.2022
Belent maksatlar rowaçlanýar

Beýik ösüşlere eýe bolýan eziz Watanymyzda türkmen halky bagtyýar durmuşda ýaşaýar.

Ýurdumyzyň beýik ösüşleri «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda has-da belent derejelere eýe bolýar. Halkyň ruhunyň, raýat parahatçylygynyň, milletara ylalaşygyň esasyny düzýän durmuş syýasaty mähriban Watanymyzyň ýeten belent sepgitleriniň, gazanýan guwandyryjy üstünlikleriniň gözbaşydyr. Bu halkymyzyň agzybirligidir we döwlet bilen jemgyýetiň mizemez jebisligidir. Jemgyýetiň we döwletiň bähbitleriniň bitewüliginiň gözbaşy agzybirlikdedir hem-de halkymyzyň bir maksada gulluk edýänligindedir. Durnuklylygyň bitewüligini saklaýan, jemgyýeti mundan beýläk-de ösdürmekde kuwwatly güýç bolup çykyş edýän halkymyzyň jebisligi ata Watanymyzy täze belent sepgitlere ýetirýär. Bu asylly ýörelgeler Garaşsyzlygyň, baky Bitaraplygyň, milli däp-dessurlarymyzyň we taryhy-medeni mirasymyzyň beýik taglymatlaryna daýanýar, tagallalaryň birleşmegine, adamlaryň zähmet işjeňliginiň ýokarlanmagyna hyzmat edýär, jemgyýetdäki ähli öňdebaryjy işlere durnuklylyk berýär.

Berkarar döwletimiziň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň eşretli ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek babatda wajyp wezipeleri öňde goýýar. Bu Milli maksatnamanyň ykdysadyýetimiziň pudaklaryny we senagat kärhanalarynyň işini talabalaýyk guramak bilen bagly meseleleri çözmekde möhüm orun eýeleýändigini aýratyn bellemek gerek.

Milli ykdysadyýetimizi ösdürmek ugrunda amala aşyrylýan işleriň netijesinde ýurdumyzyň sebitleriniň senagat pudagynyň köp ugurlar boýunça ösdürilmegi, bar bolan pudaklaryň döwrebap ýagdaýa getirilmegi bilen, jemi içerki önümiň düzüminde senagat önümleriniň paýyny artdyrmak babatda uly işler durmuşa geçirildi. Ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýulýan maýa goýumlaryň belli bir böleginiň önümçilige, beýleki bir böleginiň bolsa durmuş maksatly ugurlara gönükdirilýändigini guwanç bilen bellemek bolar. Önümçilige goýulýan maýa goýumlarynyň netijesinde ýurdumyzyň ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrylýar, ylmyň iň täze gazananlary önümçilige giňden ornaşdyrylýar. Önümçilik kuwwatlyklary gün-günden ýokarlanýar, täze önümleriň görnüşleri artýar. Daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan we eksporta niýetlenen önümleri öndürmäge döwletiň içinde we halkara derejesindäki uly möçberli iri taslamalary amala aşyrmaga oňyn we zerur şertler döreýär.

Sözüň doly manysynda eziz Diýarymyzda durmuşa geçirilýän ykdysady özgertmeler hem-de gün-günden rowaçlanýan durnukly ösüş ýurdumyzyň ilatynyň durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak üçin oňaýly şertleri we ygtybarly kepillikleri döredýär. Munuň özi halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak, olaryň zähmet işeňňirligini we başarjaňlygyny ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar.

Gülnar KÖMEKOWA,

Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň mugallymy.

16.03.2022
Röwşen geljegiň binýady

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 11-nji fewralynda hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisi ýokary derejede geçirildi. Onuň dowamynda kabul edilen il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli çözgütler tutuş halkymyzyň, şol sanda welaýatymyzyň bagtyýar ýaşaýjylarynyň buýsançly başlaryny Göge ýetirdi. Şol taryhy mejlisiň çäginde Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi geçirilip, onda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda ýerine ýetirilen işlere seljerme berildi. Degişli ýolbaşçylaryň beren hasabatlaryndan görnüşi ýaly, dünýäde çylşyrymly ýagdaýlaryň dowam edýändigine garamazdan, ýurdumyzyň ykdysadyýetinde durnukly ösüş gazanyldy.

Geçen ýyl ýurdumyzyň Mary welaýaty üçin hem üstünlikli ýyllaryň biri boldy. Welaýatymyzda häzirki zaman ýaşaýyş jaýlarynyň, medeni-durmuş maksatly binalaryň, ýyladyşhanalaryň, guşçulyk toplumlarynyň ençemesi gurlup, ulanylmaga berildi. Welaýatymyzyň edermen babadaýhanlary döwlete galla, pagta, gant şugundyryny, pile, gök-bakja önümlerini tabşyrmak barada şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirdiler. Hormatly Prezidentimiziň welaýatymyza Şa gadamynyň düşmegi bilen «Galkynyş» gaz käninde gaz guýularynyň 3-siniň, Mary şäherindäki «Türkmeniň Ak öýi» binasynyň ýanynda 3 müň orunlyk köpçülikleýin dabaralar merkeziniň gurluşyklaryna badalga berildi.

Häzirki wagtda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan halkara gaz geçirijisiniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlarynyň, Oguzhan etrabynda döwrebap obanyň, Wekilbazar, Sakarçäge, Türkmengala etraplarynda nusgalyk şäherçeleriň we beýleki birnäçe desgalaryň gurluşyklary alnyp barylýar.

Ýurdumyzy, welaýatymyzy ösdürmek boýunça alyp barýan şeýle uly işleri üçin sebitiň bagtyýar ýaşaýjylary Gahryman Arkadagymyzyň adyna alkyş sözlerini aýdýarlar.

Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden taryhy çykyşynda baky Bitarap döwletimiziň Garaşsyzlygynyň 30 ýylynda ähli ugurlar boýunça gazanylan üstünliklere ýokary baha berdi.

Hormatly Prezidentimiziň çykyşynda belleýşi ýaly, Garaşsyzlyk ýyllarynda ýetilen sepgitler durmuş ykdysady ösüşler, syýasy-jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň kämilleşmegi asyrlara barabar işlerdir. Şunda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe döwlet Garaşsyzlygymyzyň binýadynyň has pugtalanandygy, hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna eýe bolan ýurdumyzyň dünýä jemgyýetçiliginde ykrar edilen başlangyçlary esasynda halkara abraýynyň barha artandygy, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda düýpli özgertmeleriň geçirilendigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

Döwletiň we jemgyýetiň ykdysady, syýasy hem-de medeni durmuşyna işjeň gatnaşmak, ruhy-ahlak gymmatlyklarymyzy, ykdysady baýlyklarymyzy aýawly saklamak, watansöýüjilik, ynsanperwerlik ýörelgelerine eýermek bilen, döredijilik ukyp-başarnyklarymyzy jemgyýetimiziň agzybirligini hem-de jebisligini pugtalandyrmaga, döwletimiziň mundan beýläk-de ösmegine goşant goşmaga gönükdirmek hemmämiziň borjumyzdyr. Şundan ugur alyp, biz — Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň işgärleri hem Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde kabul edilen çözgütleri, öňde goýlan wezipeleri durmuşa geçirmäge işjeň partiýa agzalarymyz bilen agzybirlikde mynasyp goşandymyzy goşarys. Ösüşleriň röwşen ýoly bilen halkymyzy öňe alyp barýan hormatly Prezidentimiziň belent başy aman, beýik başlangyçlary mundan beýläk-de rowaç bolsun!

Kakageldi GURBANOW,

TDP-niň Mary welaýat komitetiniň başlygy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

15.03.2022
Bütindünýä sergisi halklary ysnyşdyrýar

Bedew batly gadamlar

Garaşsyz Türkmenistanyň dünýäniň syýasy we ykdysady giňişligine işjeň goşulyşmaga gönükdirilen tagallalary halkara jemgyýetçiligi tarapyndan doly goldanylýar. Ýurdumyzyň Halkara sergiler edarasynyň howandarlygynda geçirilýän Bütindünýä «EKSPO» sergilerine yzygider gatnaşyp gelýändigi hem munuň ýekeje mysalydyr. Halkymyzyň asyrlaryň dowamynda kämilleşdirip gelen gymmatlyklarydyr Garaşsyz Türkmenistanda gazanylan ösüşleriň miweleri 2010-njy ýylda Şanhaýda geçirilen «EKSPO» sergisinden bäri görkezilip gelinýär.

Milli pawilýonymyz

Garaşsyz döwletimiz «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisine hem üstünlikli gatnaşyp gelýär. Bu sergidäki ýurdumyzyň milli pawilýonynyň mowzugy «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edildi. «EKSPO — 2020-niň» «Ykjamlyk» atly mowzuklaýyn zolagynda ýerleşýän türkmen sergisine bölünip berlen ýeriň umumy meýdany 1 müň 581 inedördül metre deň. Şol ýerde gurlan iki gatly binanyň meýdany bolsa 976 inedördül metre barabar. Türkmen sergisinde mowzuklaýyn toplumlaryň dokuzysy bezelip, olarda anyk ugurlar boýunça degişli gymmatlyklar jemlenildi.

«EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň milli güni 9-njy oktýabrda guraldy. Oňa hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygyndaky türkmen wekiliýeti hem gatnaşdy. Türkmenistanyň pawilýonynyň girelgesinde myhmanlary halkymyzyň buýsanjy — ahalteke bedewleri garşylaýar. Şol bäş sany behişdi bedew milli mirasa sarpany, ýurdumyzyň ösüş badyny, halkymyzyň jebisligini alamatlandyrýar. Binanyň ýüzündäki tolkun görnüşler bolsa gum aňňatlaryny aňladýar.

Taryhdan şu güne

Bu sergi 1851-nji ýyldan bäri hereket edýär. «EKSPO» Bütindünýä sergisi şol ýyldan bäri hem London, Sent-Luis, Pariž, Nýu-Ýork, Osaka, Şanhaý ýaly iri şäherlerde guralyp, myhmanlary kabul edip gelýär.

«EKSPO» Bütindünýä sergisiniň nobatdakysy Birleşen Arap Emirliklerinde geçirilýär. 2021-nji ýylyň 1-nji oktýabrynda Dubaý şäherinde öz işine başlan «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisi 2022-nji ýylyň 31-nji martyna çenli dowam eder. Oňa 190-dan gowrak döwlet gatnaşýar. Onlarça gurluşdan ybarat bolan sergi toplumy Dubaý şäheriniň günorta böleginde ýerleşýär. Ol «Akyl-paýhasymyzy birleşdirip, geljegi döredýäris» diýen şygar astynda geçýär. Bu şygar hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmek, pandemiýadan soňky döwürde dünýä ykdysadyýetini dikeltmek ýaly häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamakda ähli ýurtlaryň tagallalaryny birikdirmäge çagyrýar.

Maksatlaryň birligi

«EKSPO» Bütindünýä sergisiniň guralmagynyň ähmiýeti diňe bir onuň geçirilýän şäheri ýa-da ýurdy üçin bähbitli bolmak bilen çäklenmeýär. Ol sebitleriň ählisi üçin hem örän wajypdyr. Bu Bütindünýä sergisi ençeme döwletleriň wekillerini bir ýere jemlemek bilen, global meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylýan, ähli ugurlarda tejribe alşylýan halkara platformany emele getirýär.

Türkmenistanyň «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisine gatnaşmagynyň esasy maksady-da ýurdumyzyň dürli pudaklarynda gazanylan üstünlikleri dünýä ýaýmakdan, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmekden, öndürilýän harytlaryň eksportyny artdyrmakdan ybaratdyr.

Çemen ANNABERDIÝEWA,

«Watan».

15.03.2022
Hususyýetçiligiň gerimi giňeýär

Welaýatymyzyň zähmetsöýer telekeçileri ilatyň azyk önümleri bilen bol-elin üpjün edilmegi üçin gaýratly zähmetlerini gaýgyrmaýarlar. Netijede, ak bazarlarymyzyň dürli azyk önümlerinden doly bolmagy gazanylýar. Ýyladyşhana şertlerinde şol önümleriň ýetişdirilmegi üçin olarda agrotehnikanyň talaplaryna laýyk işler alnyp barylýar. Ony S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň çäginde ýerleşýän, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Altyn gala gurluşyk» hususy kärhanasyna degişli bolan ýyladyşhananyň mysalynda hem aýdyň görmek bolýar.

4,6 gektar meýdany tutýan ýyladyşhanada pomidoryň, bolgar burçunyň dürli görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär. Häzirki wagtda bu ýerde hasyl ýygnamak işleri alnyp barylýar. Ýyladyşhanada «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň häzirki günlerine çenli jemi öndürilen pomidor  hasyly 319 tonna barabar bolup, şonuň 261 tonnasy daşary ýurtlara, galan bölegi bolsa özümiziň içerki bazarlarymyza iberildi. Ýeri gelende kärhananyň eksport mümkinçiliginiň giňeýändigini bellemek gerek. Çünki bu ýerde ýetişdirilýän pomidoryň, bolgar burçunyň ekologiýa taýdan arassalygy dünýä bazarlarynda onuň gymmatynyň ýokarlanmagyna, islegiň artmagyna getirýär. Netijede, häzirki wagtda öndürilýän önümler Russiýa Federasiýasyna hem-de Gazagystan Respublikasyna eksport edilýär. Önümleriň ugradylyşyna  Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň  welaýat boýunça bölümi, welaýat Arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň, welaýat gümrükhanasynyň işgärleri yzygiderli gözegçilik edýärler.

Bu ýerde zähmet çekýän işçiler taryhy ýylymyzy zähmet üstünliklerine beslemegi maksat edinýärler. Işleriň talabalaýyk alnyp barlyşy bolsa, bu maksadyň  hasyl boljakdygyna ynamy berkidýär.

Öz habarçymyz.

15.03.2022
«Balkanyň» işleri ilerleýär

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda döwrebap düzümleri döretmek bilen baglanyşykly durmuşa geçirilýän işler rowaçlyklara beslenýär. Halkara giňişliginde hoşniýetli gatnaşyklary ösdürip, ygtybarly hyzmatdaş hökmünde tanalýan Türkmenistan döwletleriň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklaryň hereketlendirijisi bolup çykyş edýän ulag-logistika ulgamyny depginli ösdürýär.

2018-nji ýylyň maýynda Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň ulanylmaga berilmegi Türkmenistanyň yklymara logistika merkezi hökmündäki kuwwatynyň has-da artmagyny şertlendirdi. Ýewropa — Kawkaz — Orta Aziýa halkara ulag geçelgesiniň iri üstaşyr merkeziniň wezipesini üstünlikli ýerine ýetirýän bu portuň çäginde edara binasy, demir ýollarynyň dolandyryş binasy we wagonlar üçin duralga meýdançasy, saglyk öýi, ýangyna garşy göreşmek gullugynyň binasy, lagym suwlaryny arassalaýjy desga bar.

Türkmenbaşy halkara deňiz portunyň düzümindäki gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody ýurdumyzda gämi gurluşyk ulgamy boýunça ilkinji desga bolup, milli ykdysadyýetimize we ýurdumyzyň deňiz-derýa ulaglary pudagynyň ösmegine uly goşant goşýar. Zawodyň önümçilik kuwwaty ýylda 10 müň tonna polady işläp, halkara ölçeglerine laýyk gelýän häzirki zaman tehnologik enjamlaryň we awtomatlaşdyrylan ulgamlaryň peýdalanylmagy bilen 4-6 gäminiň gurulmagyna niýetlenendir.

Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, 2019-njy ýylyň 1-nji maýynda özbaşdak edara hökmünde işe başlan «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň öňünde goýlan esasy wezipeler gämileri gurmak, abatlamak we demir polat işleri bilen bagly dürli görnüşli hyzmatlary ýerine ýetirmek bolup durýar. Bu ýerde ýylda 2 müň tonna polat işlemek arkaly 20 — 30 gäminiň abatlaýyş we bejeriş işlerini ýerine ýetirmäge mümkinçilik bar. Zawodyň maddy-enjamlaýyn binýady dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynda öndürilen häzirki zaman enjamlar, mehanizmler hem-de zerur bolan awtoulaglardyr ýük göteriji enjamlar bilen yzygiderli berkidilýär.

Zawodda häli-şindi daşary ýurtly hünärmenler bilen onlaýn arkaly wideomaslahatlar geçirilip, gämi gurmak we abatlamak pudagynda hyzmatdaşlyk meseleleri ara alnyp maslahatlaşylýar. 2019-njy ýylda Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasy bilen, 2020-nji ýylda bolsa Türkiýe Respublikasy bilen gämi gurluşygy boýunça degişli ähtnamalara gol çekilmegi gämi gurluşyk kärhanasy üçin täze gözýetimleriň açylmagyny şertlendirdi.

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň alyp barýan işleriniň netijesi hökmünde häzire çenli abatlanan 40-dan gowrak gämini görkezmek bolar. Şolaryň hatarynda milli flotumyza degişli bolan gämiler bilen birlikde, goňşy ýurtlaryň ýük gämileri-de bar. Bu ugurdaky tejribäniň günsaýyn artmagy, hünärmenleriň hünär derejesiniň ýokarlanmagy netijesinde gämileri abatlamakdan başga-da, gämi duralga hyzmatlary, ammarlary kärendä bermek, demir böleklerini kesmek, kebşirlemek hyzmatlary we beýleki işler ýola goýulýar.

Häzirki wagtda gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynda täze gämileri gurmak, şeýle hem dürli görnüşdäki gämilerde abatlaýyş işlerini ýerine ýetirmek bilen bir hatarda, deňiz giňişliginde ýük daşaýan, ýolagçy gatnadýan, dürli hyzmatlary edýän gämiler we ýüzüji serişdeler hem tehniki taýdan gözden geçirilýär. Şeýle hem 2021-nji ýylda kärhanada köprüler üçin dürli ölçegli demir gurnamalary we şäherlerimiziň görküne görk goşýan yşyklandyryş sütünlerini ýasamakda uly tejribe toplanyp, olaryň önümçiligine girişildi. Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna gelýän dürli görnüşli konteýnerleri buýrujylaryň sargytlary esasynda abatlamak, kebşirlemek, reňklemek hyzmatlary-da döwrebap derejede ýola goýlup, dürli görnüşli we ölçegli haýatlary, germewleri ýasamak ýaly önümçilik işleri hem kärhananyň mümkinçiliklerini giňeldýär.

Biz hem alyp barýan işleriniň gerimini giňeldip, döwrüň talabyna laýyk alyp barýan «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň hünärmenlerine elmydama üstünlikleriň ýaran bolmagyny tüýs ýürekden arzuw edýäris. Parahatçylygyň, dost-doganlygyň mekany bolan eziz Diýarymyzyň ulag-logistika ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmakda zerur şertleridir mümkinçilikleri döredip berýän milli Liderimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Şamyrat MUHAMMETGURBANOW.

žurnalist.

15.03.2022
Ykdysady bilim: täze gözýetimler we mümkinçilikler

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz ýurduň ykdysady taýdan ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitläp, iň täze tehnologiýalaryň halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň ösüşiniň özeni bolmalydygyny nygtaýar. Şunuň bilen baglylykda, milli ýörelgelere we dünýäniň ösen tejribesine laýyklykda, soňky ýyllarda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde ykdysady bilimleri öwretmeklik işleri has-da ilerläp, kämil özgerişleri başdan geçirýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň bilim ulgamynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler milli ykdysadyýetimizi döwrebaplaşdyrmak işleri bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Ykdysady ugurly hünärler boýunça bilim alýan ýaşlaryň häzirki zaman bilimini, jemgyýetçilik durmuşyndaky ähli üýtgeşmeleri öz wagtynda öwrenmegi we tiz netije çykarmagy möhüm talapdyr. Çünki milli ykdysadyýetde çeýe pikirlenmäge ukyply, çalt çözgüt tapyp bilýän hünärmenlere aýratyn isleg bildirilýär. Zähmet bazarynda bäsdeşligiň ýokarlanmagy bolsa olaryň ukyplaryna we başarnyklaryna bolan talaplary esasy wezipe edip goýýar. Netijede, ykdysady ugurly hünärlerde bilim alýan talyplaryň döwrebap derejede kämilleşmegi zerurdyr.

Ykdysady dersler geljekki milli ykdysadyýetimizde işlejek hünärmenleri taýýarlamakda esasy orun tutýan hünär dersleriniň biridir. Şeýle dersler ykdysady we hukuk gatnaşyklarynyň aýratyn bölegi bolmak bilen, ykdysatçylar taýýarlanylanda zerurlyk hasaplanýar. Döwletiň milli hojalyk ulgamynyň emele gelşine, durmuşa geçirýän ykdysady syýasatyna doly düşünmek üçin maliýe we salgyt babatda düýpli bilimleriň toplumyny binýat edinmek möhümdir.

Ýokary hünär bilimini almak ylym bilen meşgullanmagyň ilkinji basgançagydyr. Hut şu ýerde milli Liderimiziň öňe sürýän «bilim — ylym — önümçilik» baglanyşygyny düzýän zynjyry emele gelýär. Üç halka zynjyryň bitewüligi talyplaryň alan bilimdir ylmyny önümçilikde kämilleşdirmäge mümkinçilik berýär.

Islendik meseläni köpçülikleýin ara alyp maslahatlaşmakda, dürli görnüşli maglumatlary deňeşdirmekde okuw umumy ýa-da amaly sapak görnüşinde geçirilip bilner. Şeýle sapaklaryň dowamynda talyplar biri-birleri bilen pikir alşyp bilýärler. Tejribeleriň görkezişi ýaly, bu bolsa bitewi ylmy garaýşyň döremegine ýardam berýär. Talyplaryň pikir özbaşdaklygyny we işjeňligini güýçlendirýär.

Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda bilim we ylym ulgamynda alnyp barylýan döwrebap özgertmeler mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriler. Bu babatda Garaşsyzlyk ýyllarynda toplanan tejribeden, döwrüň ösüşinden we talaplaryndan ugur alnyp, ulgamy kämilleşdirmäge uly üns berilýär. Türkmen döwlet maliýe institutynyň professorlarydyr mugallymlary-da ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin ýokary hünärli işgärleri kemala getirmegi baş maksat edinýärler.

Döwrüň talabyna laýyklykda, talyplaryň taýýarlyklaryny diňe ykdysadyýetiň pudaklarynda ýokary hünärli işlere ugrukdyrmak däl-de, eýsem, olara ylmy-gözleg işleri üçin gerek bolan başarnyklary öwretmeklik hem wajypdyr. Ýokary okuw mekdeplerini tamamlaýan uçurymlar önümçilikde işlemek bilen, tutuş adamzadyň durmuşynda bolup geçýän üýtgeşmelere we ýagdaýlara düşünmelidirler, şeýle-de degerli netije çykarmaga taýýar bolmalydyrlar. Ine, şeýle hünärmenler ýurdumyzyň ykdysady ösüşini üpjün etmekde mynasyp islegden peýdalanar. Çünki dünýä täzeliklerinden habarly, döwrebap pikirlenip bilýän ýaş hünärmenler milli ykdysadyýetimizde has uly öňegidişlikleriň gazanylmagynda möhüm orun eýeleýärler.

Kerim KERTIÝEW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň uly mugallymy, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

12.03.2022
Belent maksatlar — beýik ösüşler

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ösüşiň we döredijiligiň batly gadamlary bilen öňe barýan ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty barha pugtalanýar, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi has-da ýokarlanýar. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 11-nji fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde kabul edilen «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» ýurdumyzyň ykdysadyýetini has-da ösdürmekde möhüm ugurdyr.

Milli ykdysadyýetimiziň ösüşlerini üpjün etmekde sanly ulgamyň möhüm ugurdygyny aýratyn bellemek gerek. Şunda häzirki zaman maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň gazananlaryna esaslanmak baş ýörelgedir. Ösen sanly ykdysadyýeti kemala getirmekde elektron senagatynyň ösdürilmegi, innowasion, ýokary tehnologiýalara esaslanýan önümçilikleriň ýola goýulmagy, halkymyzyň aň-bilim mümkinçilikleriniň artdyrylmagy, ýörite bilimli hünärmenleriň taýýarlanylmagy ýaly ugurlara aýratyn üns berilýär. Ykdysadyýeti ösdürmek üçin bäsdeşlige ukyply harytlaryň eksportynyň möçberlerini artdyrmak, önümçilige öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, importyň ýerini tutýan harytlaryň öndürilişini has-da giňeltmek, ýurdumyzda telekeçilige goldaw bermek hem-de dürli ulgamlarda bazar gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça toplumlaýyn işler üstünlikli dowam etdirilýär.

Eziz Diýarymyzyň beýik ösüşleri biziň her birimizi guwandyrýar, buýsandyrýar. Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurulýan beýik binalar, täze-täze desgalar, ýaşaýyş jaýlary — bularyň hemmesi ykdysady ösüşimiziň örän ýokarydygynyň görkezijisidir. Olar halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Munuň özi her bir raýata döredijilikli zähmet çekmäge giň mümkinçilikleri döredýär.

Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde abadançylygyň mekanyna öwrülen Türkmenistanda ýaşamak, beýik işlere buýsanmak egsilmez bagtdyr.

Sapa NURBERDIÝEW,

Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Harby institutynyň uly mugallymy.

12.03.2022
Ykdysady ösüşiň esasy ugry

Soňky ýyllarda döwletimizde bazar gatnaşyklarynyň çalt depginde ösdürilmegine berk gözegçilik amala aşyrylýar. Şonuň ýaly-da harytlaryň we hyzmatlaryň bahalaryny bazar bahasyna laýyk getirmek üçin giň çäreler toplumy işlenilip düzülendir. Bu ugurda «2023-nji ýyla çenli döwür üçin Türkmenistanda erkin ykdysady zolaklary döretmek» konsepsiýasy-da üstünlikli durmuşa geçirilýär. Türkmen ykdysadyýetiniň milli nusgasyna laýyklykda ykdysadyýeti döwlet tarapyndan kadalaşdyrmak bilen bir hatarda ýurtda telekeçiligi ösdürmek üçin döwlet tarapyndan uly salgyt ýeňillikleriniň, banklar tarapyndan uzakmöhletleýin amatly karz serişdeleriniň berilmegi haryt bolçulygynyň kemala gelmegine, raýatlaryň iş bilen üpjünçilik meselesiniň çözülmegine, olaryň girdejileriniň artmagyna we ykdysady işjeňligiň ilerlemegine getirýär. Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň ykdysady özgertmeleriniň esasynda döwrebap tehnikalaryň yzygiderli satyn alynmagy we täze tehnologiýaly önümçilik we durmuş maksatly desgalaryň gurulmagy, ykdysadyýetiň pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagy, innowasion önümçilik düzümleriň döredilmegi, ýurdumyzyň dünýä ykdysady ulgamyna goşulyşmagynyň çuňlaşdyrylmagy uzakmöhletli geljek üçin durnukly ösüşiň berk binýadyny kemala getirmäge giň mümkinçilikleri açýar.

Durnukly ykdysady ösüşi gazanmak üçin ýurdumyzda döwlet maksatnamalary we meýilnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şolaryň hatarynda «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasyny», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» hem-de beýleki döwlet we pudaklaýyn maksatnamalary görkezmek bolar. Bu Maksatnamalar ösen bazar amatlylyklaryna çalt depginde geçmäge, önüm öndürýän pudaklaryň daşary ýurtlara haryt çykarmak mümkinçiliklerini diwersifikasiýalaşdyrmaga, eýeçilik gatnaşyklaryny özgertmäge, ilatyň iş bilen üpjünçilik çygryny giňeltmäge, kiçi we orta telekeçiligi milli ykdysadyýete işjeň çekmäge gönükdirilendir. Önümçiligiň ähli ulgamlarynda haryt öndürijileriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak harytlaryň we hyzmatlaryň içerki bazarynyň gerimini giňeltmäge we ýurdumyzyň maliýe-ykdysady ulgamyny pugtalandyrmaga ýardam eder. Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan strategik ýörelgeleri esasynda ýurdumyzda durnukly makroykdysady ýagdaýyň saklanylmagyna giň ähmiýet berilmegi ykdysady ösüşiň ýokary depginini üpjün etmek bilen birlikde Türkmenistanyň dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna işjeň goşulyşmagyna şert döredýär.

Bahram KOLDA|OW,

Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň ýanyndaky Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gullugyň welaýat müdirliginiň döwlet sanawyny alyp barýan döwlet bellige alyjysy.

10.03.2022
Sanly ykdysadyýet — tizlik, amatlylyk

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, ýurdumyzyň ykdysady ulgamlaryna innowasiýalary ornaşdyrmak arkaly öňdebaryjy tehnologiýalara daýanýan ösen senagaty kemala getirmek babatda ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Bu barada milli Liderimiz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisinde eden taryhy çykyşynda: «Geljekde ýurdumyzda innowasion häsiýete esaslanýan milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa arkaly ösdürmäge gönükdirilen özgertmeler dowam etdiriler» diýip, nygtap geçdi.

Berkarar döwletimizde ykdysadyýetiň pudaklarynyň hukuk binýadynyň döwrebaplaşdyrylmagy, maksatnamalaýyn özgertmeleriň amala aşyrylmagy we bu ugurda maýa goýum işjeňliginiň artdyrylmagy halkymyzyň durmuş-ykdysady ýagdaýynyň gowulandyrylmagyna gönükdirilen giň gerimli işleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini alamatlandyrýar. Ýurdumyzyň önümçilik pudaklaryna ylmyň we öňdebaryjy tejribäniň gazananlarynyň ornaşdyrylmagy döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak, elektron senagaty döretmek, adamyň aň-bilim maýasyna we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek häzirki döwrüň derwaýys wezipeleriniň biridir.

Hormatly Prezidentimiziň 2018-nji ýylyň 30-njy noýabrynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny tassyklamak hakynda» gol çeken Karary durmuş ulgamyna sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna giň ýol açdy. Sanly ykdysadyýet tizlik, amatlylyk, tygşytlylyk düşünjeleri bilen berk baglanyşyklydyr. Sanly ykdysadyýet önümçilikdäki maglumatlaryň sanlylaşdyrylmagydyr. Ol jemgyýetiň we raýatlaryň zerurlyklaryna görä, ýokary hilli we anyk habarlary, san görkezijilerini almak üçin maglumat giňişliginiň döredilmegini üpjün edýär. Sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy ykdysady işleriň ähli görnüşleriniň awtomatlaşdyrylyp, merkezleşdirilen tertipde dolandyrylmagyny üpjün etmekligi maksat edinýär. Umuman, innowasiýalar milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmeklige, ykdysady ösüşiň depgininiň çaltlandyrylmagyna, dünýä hojalygynda eýeleýän ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýär.

Perman MYRADOW,

welaýat gümrükhanasynyň «Daşoguzdemirýollary» gümrük nokadynyň uly gözegçisi, maýor.

10.03.2022
Röwşen geljegiň batly gadamlary

Ýurdumyz ähli ulgamlar bilen bir hatarda ykdysady jähetden hem has uly ösüşleri nazarlaýar. Muny «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan» hem görmek bolýar. Resminama laýyklykda, göz öňünde tutulan düýpli özgertmeleriň hukuk esasyny döretmek, kanunlary yzygiderli kämilleşdirmek boýunça bazar ykdysadyýeti şertlerinde pudaklaryň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen ençeme möhüm wezipeler ýüze çykýar. Hawa, Garaşsyz döwletimizi ýakyn 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitleýän Milli maksatnamanyň kabul edilmegi geljekki ösüşli ýollaryň kepili bolar. Munuň özi, aslynda, dünýäniň we ýurduň ösüşinde ykdysadyýetiň barha artýan orny, geljek döwürde bu pudagyň adamzadyň tutuş ösüşindäki ähmiýeti barada oýlanmagymyza uly badalgadyr. Ynsanyýetiň abadançylygyny nazarlaýan ykdysadyýetiň ähmiýeti ähli döwürlerde-de ýokary bolupdy, soňky ýyllarda bolsa munuň özi beýik ösüşleriň kesgitleýji şertine öwrüldi. Ol häzirki zamanyň ösen ykdysadyýetiniň we ýaşaýşyň özara baglanyşykly täsiriniň barha artyp, şeýle mäkäm baglanyşygyň bir kökene düzülendiginiň aýdyň mysaly bolup durýar.

Milli Liderimiz Hökümetiň giňişleýin mejlisindäki taryhy çykyşynda 2021-nji ýylda milli ykdysadyýetiň ýokary ösüş depgini esasynda jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,2 göterime deň bolandygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, geçen ýylda ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 104,1 göterim, çykdajy bölegi 99,9 göterim berjaý edildi. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 31,7 milliard manat möçberinde maýa goýumlar özleşdirilip, olaryň 46,3 göterimi önümçilik, 53,7 göterimi durmuş-medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 2020-nji ýyl bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 7,7 göterim, bölek söwdanyň möçberi 16,6 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň ösüş depgini 20,5 göterim artdy. Dünýäde dowam edýän maliýe-ykdysady çökgünlik we koronawirus pandemiýasy şertlerinde şeýle ösüşleriň gazanylmagy häzirki döwürde milli ösüş ýolumyzyň başgalar üçin hem goldanarlyk tejribedigini görkezdi. Munuň özi ýurdumyzyň geçen taryhy ýolunyň geljek 30 ýyllyk meýilnamasynyň durmuşa geçirilmegine özüniň oňaýly täsirini ýetirjekdigine güwä geçýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýurdumyzyň pudaklarynyň dünýä ykdysady giňişligine işjeň goşulmagy, raýatlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldamak, maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, döwlet eýeçiligini hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek zerur bolup durýar. Depginli ösýän bazar gatnaşyklary şertlerinde sebitleriň täze üpjünçilik ulgamlary döredilýär. Telekeçilik işiniň netijeliligi ýokarlanýar. Importy çalyşýan önümleri artdyrmak boýunça işler çaltlandyrylýar. Şoňa görä-de, ykdysady we senagat zolaklaryny döretmek, olaryň netijeli işlemegini gazanmak üçin kanunçylyk namalaryny kämilleşdirmek ýaly möhüm ugurlara uly ähmiýet berilýär. Ösüşiň täze şertlerinde ýurdumyzyň sebitleriniň mundan beýläk-de depginli ösdüriljekdigine ynam uludyr.

Pälwan NURMEDOW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

10.03.2022