Hormatly Prezidentimiz öz halkyna Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüni peşgeş bermek bilen, il-günümiziň eşretli durmuşda ýaşamagy, gurmagy we döretmegi ugrunda ýadawsyz aladalanýar. Ajap eýýamymyzda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanymyzyň durnukly ösdürilmegi, ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagy bilen bagly tutumly işleriň bady artýar. Döwrebap tehnologiýaly önümçilik kuwwatlyklary işe girizilýär. Bagtyýarlyk zamanamyzyň beýik binalary, wajyp desgalary gurlup, ulanylmaga berilýär. Medeni-durmuş maksatly binalardyr desgalaryň gurluşygam giň gerime eýe bolýar. Şäher-obalarymyzyň gözel keşbinem bu gün synlamaga göz gerek.

Döwlet Baştutanymyzyň teklibi bilen “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip atlandyrylan ýylymyzyň ýokary zähmet üstünlikleri, taryhy wakalary her birimiziň guwanjymyzy goşalandyrýar. Şanly wakalary bilen şöhratlanýan ýylymyzyň ýene bir baýramçylygy — Gurluşyk, energetika we jemagat hojalygy işgärleriniň güni gelip ýetdi. Toýlary toýlara ulaşýan güneşli Diýarymyz bu günki günde ösüşleriň aýdyň ýoly bilen ynamly öňe barýar. Bilşimiz ýaly, energetika pudagy Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanymyzyň iri we öňdebaryjy pudaklarynyň biri. Milli Liderimiziň başlangyçlary bilen elektroenergetika pudagyny ösdürmekde ägirt uly işler bitirilýär. Soňky ýyllarda Mary DES-iniň senagat zolagynda gurlup, ulanylmaga berlen kämil tehnologiýaly täze elektrik stansiýalary ýurdumyzda elektrik energiýasynyň öndürilişiniň düýpli ýokarlanmagyna mümkinçilik berdi. Sözümiz gury bolmaz ýaly, anyk mysallara salgylanalyň. Mysal üçin, 2014-nji ýylda Mary DES-iniň senagat zolagynda kuwwaty 149,2 megawat bolan täze gazturbina elektrik stansiýasy ulanylmaga berilse, 2018-nji ýylda kuwwaty 1574 megawata deň bolan ykdysady taýdan tygşytlylygy, ekologiýa taýdan arassa önümçiligi bilen tapawutlanýan kuwwatly elektrik stansiýasy ulanylmaga berildi. Milli Liderimiziň hut özüniň ak pata bermeginde işe girizilen bu döwrebap elektrik stansiýasy diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, sebitde iri elektrik stansiýalarynyň biridir. Mälim bolşy ýaly, golaýda Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda ýene bir täze elektrik stansiýasynyň gurlup, ulanylmaga berilmegi ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň depginli ösüşine şaýatlyk edýär. Bularyň hemmesi Garaşsyz döwletimiziň bu energiýa çeşmesini daşary ýurtlara eksport etmekde täze mümkinçilikleri döredýär.

Gurluşykçynyň zähmeti özüniň iň parahatçylykly häsiýeti bilen tapawutlanýar. Sebäbi gurluşykçy parahat, abadan geljek üçin gurýar. Bagtyýarlyk döwründe ýurt Baştutanymyzyň başda durmagynda ýurdumyz özboluşly gurluşyk meýdançasyna öwrüldi. Soňky ýyllarda Diýarymyzyň çar künjeginde dürli maksatly binalaryň we desgalaryň gurluşygy giňden ýaýbaňlandyryldy. Gurluşyk işleri biziň welaýatymyzda-da giň gerime eýe boldy. “Marygurluşyk” önümçilik birleşiginiň, “Marynebitgazgurluşyk” trestiniň we hususy eýeçilige degişli kärhanalar tarapyndan gurluşyk-gurnama işlerini durmuşa geçirmekde uly tagallalar edildi we edilýär. Zähmetsöýer gurluşykçylarymyzyň döredijilikli zähmeti bilen täze binalardyr desgalar peýda boldy. Şu günler bolsa, edermen gurluşykçylarymyz özleriniň hünär baýramçylyklaryny mynasyp garşylamak bilen şanly senä zähmet sowgatly geldiler. Zähmetsöýer gurluşykçylarymyzyň, energetiklerimiziň we jemagat hojalygynyň işgärleriniň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň öň ýanyndaky hünär baýramçylygynyň türkmen iliniň uly toýy bilen utgaşýandygy guwandyrýar.

Ýokarda ýatlaýşymyz ýaly, jemagat hojalygynyň işgärleriniň paýyna-da jogapkärli wezipe düşýär. Ajap eýýamymyzda şäherlerimiziň abadanlaşdyrylmagyna, bagy-bossana bürenmegine we arassaçylygynyň üpjün edilmegine saldamly goşantlaryny goşýan jemagat hojalygynyň gündelik yhlas-tagallalary ýerine düşýär. Bu ulgamyň işgärleriniň ýadawsyz aladalary bilen şäher-obalarymyzyň abadan keşbi ýylsaýyn gözelleşýär. Şäherimiziň tämiz köçeleriniň gülli jähekleriniň gür baglyk bilen sazlaşygyny üpjün edýän bu ulgamyň işgärlerem şanly senä sowgatly geldiler.

Türkmen ili — mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygyna barýar. Buýsançly senäniň öň ýanynda toýlanylýan şu günki baýramçylyk täze sepgitlere ruhlandyrýar. Türkmen halky uly toýuna zähmet sowgadyny taýýarlaýar.

Baýram AMANOW.

“Maru — şahu jahan”.

Türkmenistan döwletimiz Merkezi Aziýanyň üstünden geçýän sebitleýin we sebitara ýollaryň çatrygynda amatly ýerleşmek bilen, ägirt uly üstaşyr gatnawlaryny amala aşyrmak kuwwatyna eýedir. Bu babatda halkymyzyň we sebitiň hem-de dünýä döwletleriniň bähbitlerine laýyklykda doly we netijeli peýdalanmakda uly tutumly işlere badalga berildi. Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan «Açyk gapylar» syýasaty esasynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiz özüniň saýlap alan parahatçylyk söýüjilik daşary syýasatyny üstünlikli durmuşa ornaşdyrýar. Ýurdumyz sebitde ynanyşmak esasynda hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrýar. Türkmenistan ählumumy ösüşiň ulag we aragatnaşyk ýaly möhüm ugurlarynda halkara hyzmatdaşlygynyň tagallalaryny birikdirmäge-de mynasyp goşandyny goşýar.

Golaýda hormatly Prezidentimiz sebitiň ulag-logistika ulgamyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleriň barşy bilen tanyşmak maksady bilen Balkan welaýatynda iş saparynda boldy. Döwlet Baştutanymyz iş saparynyň çäklerinde Garabogaz aýlagynyň üstünden çekilen, Garabogazy Hazar deňzi bilen birleşdirýän awtomobil köprüsine baryp gördi. Bilşimiz ýaly, ýurdumyzyň üstaşyr ulag mümkinçiliklerini netijeli ulanmak hem-de bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek milli Liderimiziň döwlet syýasatynyň möhüm ugrudyr. Munuň özi milli ykdysadyýetimiziň okgunly ösmegine ýardam edýär. Türkmenistan Watanymyz Ýewropanyň we Aziýanyň çatrygynda amatly ýerleşmek bilen, sebitiň we tutuş yklymyň ähli döwletleriniň bähbidine özüniň üstaşyr ulag kuwwatyny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berýär.

Hormatly Prezidentimiz iş saparynyň barşynda ulag desgasynyň we aýlagyň şahasy bilen tanşyp, täze köprini gurmak, oňa barýan ýoluň durkuny täzelemek boýunça halkara bäsleşigi yglan etmegi tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz himiýa senagatynda ulanylýan tebigy serişdelere baý bolan Garabogaz aýlagynyň himiki gorlaryny we tebigy aýratynlyklaryny ylmy taýdan düýpli öwrenmegiň wajypdygyna ünsi çekip, ýurdumyzyň ylmy-barlag institutlarynyň alymlarynyň bu ulgamda işleýän hünärmenler bilen bilelikde zerur işleri geçirmelidigini hem belledi.

Garabogaz aýlagynyň üstünden täze köpriniň hem-de oňa barýan ýoluň durkunyň täzelenmegi, ýurdumyzyň ýol ulgamynyň geçirijilik ukybyny, logistik hyzmatlaryň hilini ep-esli ýokarlandyrmaga, halkara üstaşyr ulag düzümini giňeltmäge hem-de goňşy döwletler bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga ýardam eder. Köprä barýan ýol, ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenbaşy awtomobil ýoluna biriger. Netijede, bu köpri Türkmenistan — Gazagystan halkara ulag ugrunyň möhüm inženerçilik desgasyna öwrüler. Hormatly Prezidentimiz hut şol artykmaçlyklary göz öňünde tutup, ýurdumyzyň dünýäniň ulag ulgamyna yzygiderli goşulmagy, Gündogar — Günbatar hem-de Demirgazyk —–Günorta ugurlary boýunça ýollaryň birleşdirilmegi, degişli düzümleriň işiniň kämilleşdirilmegi boýunça wezipeleriň üstünlikli çözülmegine aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Beýik Ýüpek ýolunyň gaýtadan döwrebap görnüşde dikeldilmegine gönükdirilen döwletara üstaşyr geçelgeleriň döredilmegi, Ýewraziýa ykdysady zolaklarynyň birleşdirilmegi Aziýa–— Ýuwaş ummany sebitiniň ýurtlaryna çykalgany üpjün etmek üçin möhüm ähmiýete eýedir. Munuň özi Halkara awtomobil ulaglary birleşigi hem-de Ýewropa Bileleşiginiň we hyzmatdaş ýurtlaryň arasynda «Ýewropa — Kawkaz — Aziýa» ulag geçelgesini (TRASEKA) gurmak boýunça halkara hyzmatdaşlyk maksatnamasyny amala aşyrmagy, tutuş dünýä boýunça ýük daşamak bilen meşgullanýan logistik guramalar bilen ýola goýlan hyzmatdaşlygyň netijeliligini üpjün eder. Munuň üçin bolsa, ulagyň ähli görnüşleriniň, ýagny awtomobil, demir ýol, howa, deňiz ulaglarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak boýunça milli maksatnamalar yzygiderli durmuşa geçirilýär.

Şol maksatnamalaryň çäginde ýurdumyzyň ulag ulgamynyň düzümi kämilleşdirilýär, halkara ülňülere laýyk gelýän ýokary tizlikli awtoulag ýollary çekilýär, demir ýollar, täze howa menzilleri, demir ýol we awtomobil köprüleri gurulýar. Olar diňe ýurdumyzyň sebitlerini däl, eýsem, goňşy döwletleri hem baglanyşdyrýar. Ýolagçy we ýük gatnadýan ulaglaryň üsti täze döwrebap görnüşleri bilen yzygiderli ýetirilýär. Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde utgaşykly sebit hem-de sebitara logistik ulgamlary döretmek, Merkezi Aziýa bilen Ýewropany, Hazar, Gara deňizleri, Baltika sebitlerini, Orta we Ýakyn Gündogary, Günorta we Günorta — Gündogar Aziýany baglanyşdyrýan döwletara üstaşyr geçelgeleri kemala getirmek boýunça iri taslamalar amala aşyrylýar. Müňýyllyklaryň dowamynda Ýewraziýanyň halklaryny baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmäge gönükdirilen bu taslamalar häzirki taryhy eýýamda döwletara söwda-ykdysady, syýahatçylyk we medeni-ynsanperwer gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin giň mümkinçilikleri açýar.

Gazagystan — Türkmenistan — Eýran transmilli demir ýolunyň gurulmagy-da, bu ugurda goňşy döwletleriň tagallalarynyň üstünlikli birleşdirilmeginiň aýdyň mysaly bolup hyzmat edýär. Häzirki wagtda bu ýol sebit we halkara ulag düzüminiň möhüm bölegine öwrüldi.

Döwlet Baştutanymyz ýokarda agzalan iş saparynyň dowamynda, şeýle hem Hazar sebitiniň ýurtlary bilen däp bolan dostlukly gatnaşyklary hemmetaraplaýyn pugtalandyrmagyň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny nygtady we Hazaryň sebitleýin logistika merkezini döretmek pikirine ünsi çekdi. Bu merkez, Aziýany Ýewropa bilen baglanyşdyrýan, şol sanda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ugry boýunça (Lapis Lazuli) täze üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek we netijeli ulanmak ulgamynda goňşy döwletleriň bilelikdäki işini utgaşdyrýan düzüm bolmalydyr.

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň işi bilen tanyşdy hem-de sebitiň esasy üstaşyr ulag merkezine öwrülen portuň işine dünýä tejribesiniň öňdebaryjy gazananlaryny we innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak hem-de toplumyň işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak babatda birnäçe tabşyryklary berdi. Özüniň üstaşyr ýük geçirijiligi hem-de döwrebap derejede enjamlaşdyrylyşy babatda birnäçe halkara güwänamalaryna mynasyp bolan bu toplum Türkmenistanyň yklymara ulag-logistik merkezi hökmündäki derejesini pugtalandyrýan Halkara deňiz portunyň ulanylmaga berilmegi Merkezi Aziýanyň we Hazar sebitiniň ýurtlarynyň ählisi üçin şanly waka öwrüldi. Häzirki döwürde Aziýany we Ýewropany baglanyşdyrýan hem-de üstaşyr ulag, söwda geçelgeleriniň netijeli işlemegini üpjün edýän Türkmenbaşynyň Halkara deňiz menzili Gündogar — Günbatar, Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça ýük daşalmagyny şertlendirýän wajyp logistik merkez bolmak bilen, port düzümi ulgamynda iň gowy tejribäni özünde jemleýän Halkara deňiz menzili ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmakda möhüm orny eýeleýär. Bu deňiz derwezesiniň üsti bilen ýurdumyzyň önümleri dünýä bazarlaryna bökdençsiz iberilýär. Munuň özi milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde ägirt uly ähmiýete eýedir.

Şöhrat MÜLKIÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň Aşgabat şäher gümrükhanasynyň harby gullukçysy, maýor.

Belent durky, gül görki bilen dumly-duşa ýaraşyk berýän täze bina Gün nuruna öwşün atýar. Daşoguz çeper halyçylyk kärhanasynyň Gubadag etrabyndaky haly önümhanasynyň döwrebap binasy ezelden gelýän inçe sungatyň, deňsiz-taýsyz nepisligiň täze nusgalarynyň döredilýän ýerine öwrüldi. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly baýramy mynasybetli toý dabaralary bilen nurlanýan häzirki günlerde önümhananyň giň hem ýagty eýwany täze güýç bilen batly kakylýan daraklaryň owazyna dolýar, işiň başky güni täze ýüwürdilen halylaryň gölleri bitip, eýýäm boýy ýetip barýar.

Gahryman Arkadagymyzyň şu ýylyň iýul aýynda ýurdumyzyň demirgazyk welaýatyna sahawatly saparyna gabatlanyp ulanylmaga berlen bu bina etrabyň ellerinden dür dökülýän gelin-gyzlaryna ajaýyp toý sowgady boldy. Ýarym gektara barabar umumy meýdanyň esasy bölegini haly kärhanasynyň iki gatly binasy eýeleýär. Onuň degresini giň howly, goşmaça gulluk jaýlary gurşap alýar. Binanyň birinji gatynda giňligi 860 inedördül metre barabar bolan eýwan ýerleşýär. Giň hem ýagty eýwanda haly ýüwürdilýän, dokalýan sütün-enjamlaryň 40 sanysy, ölçeg möçberine laýyklykda, degişli tertibi bilen oturdyldy. Sowadyjy hem gyzgyn berýän ýörite enjamlar halyçylaryň 150-siniň esasy işlejek ýeri bolan giň eýwanda ýylyň ähli paslynda howanyň amatly derejesiniň saklanmagyny üpjün edýär.

Kärhananyň edara işleri ýöredilýän iş otaglary, haly we haly önümleriniň muzeýi, taýýar önümleri saklamak üçin iki sany ammar, ussahana hem gulluk jaýy binanyň ikinji gatynda ýerleşýär. Muzeý üçin niýetlenen giň otagda dürli ululykdaky halylaryň birnäçesini rejeläp goýmak üçin enjamlar bar. Bu ýörite otaglaryň hatarynda dabaraly maslahatlary, dürli medeni-köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen uly eýwan, şeýle-de garbanyşhana bar. Mahlasy, täze döwrümiziň ruhunda gurlan, häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän enjamlar bilen üpjün edilen haly önümhanasynyň täze jaýynda çeper elli halyçy gelin-gyzlaryň döredijilikli zähmet çekmegi, arakesme wagtynda oňat dynç almagy üçin ähli amatlyklar döredildi.

Welaýatda has irki döwürlerden bäri hereket edýän etrabyň haly kärhanasynyň ussat halyçylarynyň dokaýan dürli ölçegli haly we haly önümleri ýurt derejesinde geçirilýän bäsleşiklerde ýylyň-ýylyna öňdäki orunlary eýeleýär. Etrabyň halyçy gelin-gyzlarynyň köp ýyllyk zähmetine, çeper sungatyna ýokary baha berilýär. Önümhanada hormatly ada mynasyp bolan, döwlet sylaglary bilen sylaglanan halyçylaryň 15-si zähmet çekýär. Haly kärhanasynda her aýda 130 — 150 inedördül metr haly we haly önümleri dokalýar. Olaryň aglabasy ýörite buýurmalar boýunça täze gurulýan jaýlar, durmuş maksatly binalar üçin dokalýan uly göwrümli halylardyr. Haly önümhanasynyň gözegçi-hünärmeni Roza Baýramowa şeýle halylaryň köne nagyşlar salnyp, owadan göller bilen görklenýändigini aýdýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynda gurlup ulanylmaga berlen «Türkmeniň ak öýi» binalary üçin dürli ölçegli halylar dokaldy. Ylaýta-da, «derweze» gölli halylar owadanlygy bilen haýran galdyrýar. Ini iki, boýy üç metrlik halyda bu gölleriň dördüsi simmetrik ýerleşýär, olar gadymy galalaryň gapylaryna, derwezesine oýulyp çekilen nagyşlara çalym edýär. Bu halyny synlanyňda, şol gadymy galanyň bosagasynda duran ýaly duýgy döreýär. Kärhananyň ussat halyçylarynyň «Togrul göl» (ony başgaça «Gumly göl» diýip hem atlandyrýarlar), «Akmaýanyň ýoly», «Çapman göl» atly göller salnan halylary bäsleşiklere hödürlenildi.

Döwrebap binada täze haly ýüwürdip, gaýtalanmajak gölleri nurlandyrýan çeper elli halyçy gelin-gyzlar mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramyna mynasyp zähmet sowgadyny taýýarlaýarlar. Halypa halyçylar Maral Otuzowa, Hurma Töräýewa, Täzegül Pürenowa öz şägirtlerine bu nepis sungatyň inçe syrlaryny öwredýärler. Ýaş halyçylar Mährijemal Ataýewa, Oguljemal Gaýlyýewa, Gülnabat Saryýewa netijeli zähmet çekmegiň asylly göreldesini görkezýärler.

Çeper elli halyçylar şeýle ajaýyp binany peşgeş beren Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýarlar.

Amanmyrat SAPAROW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Allanur SAPAROW.

Ussat, janypkeş daýhanlarymyz ýurdumyzyň gymmatly baýlygy bolan «ak altynyň» öndürilişini artdyrmak ugrunda tutanýerli zähmet çekýärler. Olaryň bilelikde edýän tagallalarynyň ýerine düşýändigine her ýylyň ýygym möwsüminde peýda bolýan köpsanly, belent-belent pagta harmanlaryny synlanyňda hem magat göz ýetirip bolýar. Ene topraga hyzmat edýän janypkeş adamlaryň köp zähmeti siňen gymmatly çig maly bökdençsiz kabul edip almak, abat ýagdaýda saklamak, arassalamak we gaýtadan işlemek hem-de olardan bazarlarda geçginli harytlyk önümleri öndürmek işleri ýokary derejede ýola goýulýar. Bu möhüm işe Halaç etrabyndaky Garabekewül tohumlyk pagtany gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen kärhananyň işgärleri hem ruhubelentlik bilen gatnaşýarlar. Olar ýetip gelýän pagta ýygym möwsümini taýýarlykly garşylaýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen ulanylmaga berlen, häzirkizaman enjamlary oturdylan kärhanada işler barha ilerleýär. Geçen sanlyja ýyllarda bu ýerde kärine kämil, çylşyrymly enjamlary ýokary öndürijilikli işletmäge ukyply hünärmenler ýetişdi. Olar ozal özleri üçin nätanyş bolan dürli hünärleri gysga wagtda başarjaňlyk bilen ele aldylar. Şeýle adamlaryň birleşen tagallalary arkaly ýylyň-ýylyna gowy önümçilik görkezijileri gazanylýar.

— Kärhanamyzda üstümizdäki ýylyň başyndan bäri çig malyň 10,2 müň tonnadan gowragy gaýtadan işlenildi. Şonuň netijesinde pagta süýüminiň 3 müň tonnasy, çigidiň 5,8 müň tonnasy we beýleki önümler öndürildi. Biziň kärhanamyzda, adyndan belli bolşy ýaly, tohumlyk gowaça çigidi hem taýýarlanylýar. Ýylyň geçen döwründe şeýle önümiň 2,2 müň tonnadan gowragy öndürilip, pagtaçylara berildi. Daýhanlara ekiş üçin berilýän tohumlyk çigidiň gowy hilli bolmagy bolsa ahyrky netijede bize gelip gowuşýan hasylyň bol, hiliniň ýokary bolmagyna uly ýardam berýär. Biz şeýle kämil kärhanany gurduryp berendigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirýäris — diýip, kärhananyň maliýe-ykdysadyýet boýunça baş hünärmeni Tawus Ymamgulyýewa höwes bilen gürrüň berýär.

Kärhanada geçen ýylyň hasylyny gaýtadan işlemek bilen baglanyşykly işler irki möhletlerde üstünlikli tamamlandy. Bu oňyn ýagdaý önümçilik bölümlerini täze hasyly arassalamaga taýýarlamaga irgözinden girişmäge mümkinçilik berdi. Käbirleriniň: «Kärhana täze gurlan bolsa, ony möwsüme taýýar etmek üçin alada etmek nämä gerek?» diýmegi-de mümkin. Şeýle sowal bu önümçiligiň ýagdaýyny, işiniň aýratynlygyny bilmeýän adamlarda döräp biler. Ýöne islendik kärhanada, onda-da çig mallary gaýtadan işleýän önümçilikde abatlaýyş, tehniki hyzmat ediş işlerini geçirmek hökmany talaplardyr. Bu işleriň ýokary hilli geçirilmegi geljekde döräp biläýjek bökdençlikleri aradan aýryp, önümçiligiň sazlaşykly işini gazanmaga mümkinçilik berýär. Şeýle hakykatdan ugur alýan kärhananyň hünärmenleri möwsümara abatlaýyş işlerini talabalaýyk geçirmäge jogapkärli çemeleşdiler. Netijede işler bellenilen möhletinde, gowy hil derejesinde ýerine ýetirildi.

Daşary ýurtlaryň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ygtybarly we ýokary öndürijilikli enjamlary oturdylan kärhanada öz käriniň hakyky ussatlary yhlas bilen işleýärler. Önümçilik boýunça gazanylýan ýokary netijelerde baş mehanik Agajan Aşyrowyň, çalşyk ussalary Şöhrat Babalyýewiň, Agajan Şaýyýewiň, operatorlar Atajan Akmuhammedowyň, Röwşen Kyýaýewiň, süýümi basyjylar Döwran Aganyýazowyň, Kuwwat Joraýewiň we beýlekileriň saldamly zähmet paýlary bar. Olaryň gowy göreldesi kärhananyň beýleki işgärleriniň arasynda giň goldawa eýe bolýar.

Ýeri gelende, bu ýerde işleriň gyzgalaňly döwründe dürli hünärli işgärleriň iki ýüze golaýynyň el-ele berip, agzybirlik bilen zähmet çekýändigini kärhananyň ýolbaşçylary aýdýarlar. Ine, şol gyzgalaňly günler hem ýetip gelýär. Hormatly Prezidentimiz Hökümetiň 2-nji sentýabrda sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisinde pagta ýygymyna 8-nji sentýabrda başlamaga ak pata berdi. Işleriňiz şowly, harmanlaryňyz belent bolsun, ussat gaýtadan işleýjiler!

Mämmet GYLYJOW.

Häzirki wagtda «Türkmenistanda 2019—2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda milli ykdysadyýetimizde, galyberse-de, ylym, bilim ulgamlarynda maglumat kommunikasiýa tehnologiýalaryny ornaşdyrmak bilen baglanyşykly saldamly işler durmuşa ornaşdyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň talaplaryna laýyklykda milli ykdysadyýetimizde, ylym, bilim syýasatyny durmuşa geçirmek üçin guramaçylyk we hukuk binýadyny, maddy-enjamlaýyn, intellektual üpjünçilik boýunça ulgamlaýyn işleri durmuşa geçirilýär.

Ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürip, sanly ykdysadyýeti kämilleşdirmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiz bu babatdaky işleri mundan beýlägem ilerletmek barada yzygiderli nygtaýar.

Elbetde, islendik işiň netijeliligi we ilerlemegi üçin onuň kanunçylyk hukuk binýadynyň zerurdygy düşnükli. Ýurdumyzda hem milli ykdysadyýetimizi innowasiýa taýdan ösdürmek hem-de ony ýokary derejelere ýetirmek üçin birnäçe kadalaşdyryjy hukuk namalary kabul edildi. Olaryň hatarynda «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda internet torunyň ösüşini we internet hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny görkezmek bolar.

«Türkmenistanda 2019—2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» meýilnamalaýyn durmuşa geçirmegiň netijesinde sanly gurşawyň döredilmegi ýurdumyzyň ykdysady pudaklarynda zähmet çekýän raýatlara giň mümkinçilikleri döredýär. Milli ykdysadyýetimizi ösdürmekde bazar gatnaşyklary ulgamyny döwrebaplaşdyrmagyň hem esasy şertleriniň ugurlary kesgitlenilende, şol ugurlaryň kämilleşdirilmegi döwletiň ösüşlerine täze badalga bolup hyzmat edýär. Milli ykdysadyýetimizde gazanylýan üstünliklerde sanly ulgama geçilmeginiň ähmiýeti uludyr. Ol işi çalt we ýokary hilli amala aşyrmakda, wagty tygşytlamakda mümkinçilikleri artdyrýar. Dünýä jemgyýetçiliginde sanly ulgama ösüşleriň ygtybarly binýadyny dörediji ulgam hökmünde üns berilýär. Ýyldyrym çaltlygyndaky ösüşlerinde Türkmenistan hem özüniň ähli pudaklarynda sanly ulgama daýanýar.

Milli Liderimiz 2018-nji ýylyň 30-njy noýabrynda gol çeken «Türkmenistanda 2019—2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» baradaky Kararyndan gelip çykýan ugurlary döwrebap ösdürdi hem-de berkitdi. Şol resminamanyň esasynda 2019-njy ýylda, ýagny, Konsepsiýany durmuşa geçirmegiň birinji tapgyrynda ýurdumyzyň ykdysadyýetine sanly ulgamy ornaşdyrmakda aýgytly ädimler ädildi. Geçen gysga döwrüň tejribesiniň görkezişi ýaly, dünýäde fiziki, sanly we biologik häsiýetli tehnologiýalaryň utgaşmagyny aňladýan «dördünji senagat rewolýusiýasy» döwlet dolandyrylyş ulgamyny, ykdysadyýetimizi, tutuş jemgyýetimizi ösdürmek üçin binýatlyk esas hökmünde öňe çykdy. Çünki sanly ulgamyň eýýäm ýurdumyzyň syýasy, ykdysady we durmuş ulgamlaryna özüniň göze ilerlikli täsirini ýetirip başlandygyny görmek bolýar. Jemi içeriki önümiň ösüş depgininiň göz öňünde tutulan derejede saklanylýanlygynda-da ýurdumyzyň ykdysadyýetine barha giň ornaşdyrylýan sanly tehnologiýalaryň ähmiýetiniň uludygy jedelsizdir.

Bu günki gün ýurdumyzyň ykdysady, agrar, medeni-durmuş, ylym, bilimi, saglygy goraýyş, syýahatçylyk we beýleki pudaklaryna sanly ulgamyň işjeň ornaşdyrylyşy her birimizi buýsandyrýar. Sanlylaşdyrmak milli ykdysadyýetimiz üçin hil taýdan täze döwürdir. Bu babatda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygy bilen halk hojalygynyň ähli ugurlarynda maksatnamalaýyn işler yzygiderli amala aşyrylýar. Häzir sanly ulgama geçmek her bir pudak üçin zerur bolup, ol umumy ösüşiň esasy şertine öwrüldi. Döwlet maksatnamalaryna we iri ykdysady taslamalara ornaşdyrylan durnukly ösüşiň maksatlaryny ýerine ýetirmek üçin sanly tehnologiýalarynyň artykmaçlygy aýdyňdyr.

Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen önümçilige innowasion işläp taýýarlamalar giňden ornaşdyrylýar. Bu bolsa milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda düýpli ösüşleriň gazanylmagyna giň şertleri döredýär. Sanly ulgam hojalyk hem-de dolandyryş işlerini kämilleşdirmekde has ähmiýetli bolup, ykdysadyýetiň gülläp ösmegine halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Şeýlelikde döwrüň öňdebaryjy innowasion tehnologiýalarynyň durmuşymyza işjeň ornaşdyrylmagynyň netijesinde, işewür hyzmatdaşlygyň gerimi has giňeýär. Bu bolsa dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň hataryna deňleşmäge mümkinçilik berýär. Muny biz durmuşymyzyň ähli ugurlaryna, şol sanda milli ykdysadyýetimize sanly ulgamyň giňden ornaşdyrylýan häzirki döwründe eýe bolunýan üstünlikleriň mysalynda eýýämden görýäris.

Döwlet durmuşynyň ähli ugurlaryna innowasiýalaryň doly ornaşmagy, sanly ulgama geçilmegi bilen Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty barha pugtalanyp, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi görnetin ýokarlanýar. Bu bolsa döwrüň esasy talabydyr, biziň her birimiziň baş maksadymyzdyr.

Akmyrat Jumaýew,

Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynyň geografiýa we ony okatmagyň usulyýeti kafedrasynyň mugallymy.

Daşary işler ministrliginde adam hukuklary we halkara ynsanperwer hukugy ulgamynda Türkmenistanyň halkara borçnamalaryny ýerine ýetirilmegini üpjün etmek boýunça Pudagara toparyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Onuň gün tertibine abraýly guramalar, ilkinji nobatda bolsa, BMG we onuň esasy düzümleri bilen ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmek meseleleri girizildi. Milli meýilnamalary we maksatnamalary, şol sanda bilelikdäki iş meýilnamalary durmuşa geçirmegiň usullary we gurallary ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde döwlet Baştutanymyz tarapyndan şu ýylyň 17-nji iýulynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde abraýly institutlar bilen köptaraplaýyn we ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek boýunça öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek babatda amala aşyrylmaly işleriň esasy ugurlaryna garaldy. Onuň barşynda öňde durýan wezipeleri, şol sanda Pudagara toparyň hem-de BMG-niň Türkmenistandaky Wekilhanasy we onuň düzümleýin bölümleri bilen hereketleriň bilelikdäki meýilnamasyny ýerine ýetirmek bilen bagly meseleleri üstünlikli çözmek boýunça anyk çäreler kesgitlenildi. Şeýle hem mejlisde beýleki meselelere garaldy, olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

* * *

Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň hem-de Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň mejlisleri geçirildi. Olaryň barşynda guramaçylyk meselelerine garaldy. Mejlislere gatnaşyjylar jemgyýetçilik guramalarynyň, şol sanda Kärdeşler arkalaşyklarynyň hem-de Zenanlar birleşiginiň Watanymyzyň Garaşsyzlygyny pugtalandyrmak, raýatlarymyzyň agzybirligini üpjün etmek hem-de döredijilikli we öndürijilikli zähmeti höweslendirmek işlerine uly goşant goşýandygyny bellediler. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasatynyň maksatlaryna hem-de wezipelerine laýyk gelip, döwletimiziň okgunly ösmegine we halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna ýardam berýär. Mejlislerde G. Ataýewanyň başga işe geçmegi sebäpli, Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň hem-de Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň täze ýolbaşçylaryny saýlamak ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň biri boldy. Bu mesele boýunça çykyş edenler bir wezipä birnäçe dalaşgäri hödürlediler hem-de olaryň her biriniň hünär, guramaçylyk we beýleki başarnyklaryny bellediler. Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň başlygy hem-de Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň başlygy wezipesine ses berilmeginiň jemleri boýunça A. Durdyýewa biragyzdan saýlanyldy hem-de degişli kararlar kabul edildi.

* * *

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 12-si hasaba alyndy. Daşary ýurt puluna Täjigistanyň we beýleki ýurtlaryň telekeçileri Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen awtobenzini satyn aldylar. Bulardan başga-da, daşary ýurt puluna Russiýanyň, Türkiýäniň, Irlandiýanyň işewürlerine nah ýüplük ýerlenildi. Geleşikleriň jemi bahasy ABŞ-nyň 2 million 391 müň dollaryndan gowrak boldy. Birleşen Arap Emirlikleriniň, Türkiýe Respublikasynyň, Şotlandiýanyň we Gazagystanyň işewür toparlarynyň wekilleri jemi bahasy 8 million 322 müň manatlykdan gowrak nah ýüplügi we distillirlenmedik pagta soapstogynyň çig ýagly kislotalaryny satyn aldylar.

Çärjew etrabynyň çäginde ýerleşýän «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň ýanynda gurulýan kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň düýbi 2018-nji ýylyň noýabr aýynda tutuldy. Tiz wagtda işe girizilmegine garaşylýan desga welaýatymyzyň çäginde ozal ulanylmaga berlenleriniň arasynda has kuwwatlysy bolar. Ol Ýaponiýanyň «Sumitomo Corporation» we «Mitsubishi Power Ltd», şeýle hem Türkiýäniň «Rönesans Holding» kompaniýalary bilen bilelikde amala aşyrylýar. Elektrik bekediniň esasy önümçilik binasynda her biriniň kuwwaty 144 megawat bolan üç sany gazturbina gurnamalary işlär.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzda energetika pudagy aýratyn çalt ösýän pudaklaryň birine öwrüldi. Hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, kuwwatly bitewi energetika ulgamyny döretmek milli ykdysadyýetimizi toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmagyň we diwersifikasiýalaşdyrmagyň berk esasyny düzýär. Milli Liderimiziň tagallasy bilen «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011—2030-njy ýyllar üçin Milli Maksatnamasyna» laýyklykda elektrik energiýasyny öndürmekde döwlet ähmiýetli işler giň gerimde alnyp barylýar. Energetika pudagynda innowasion tehnologiýalaryň yzygiderli ornaşdyrylýandygy aýratyn üns berilmäge mynasypdyr. Munuň özi energetika serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzda ykdysady mümkinçilikleriň çägini has giňeldýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli sebitleri bilen birlikde biziň welaýatymyzda innowasion tehnologiýalara daýanýan elektrik desgalarynyň birnäçesi guruldy.

Gazturbinaly elektrik stansiýalarynyň gurluşygynyň ýurdumyzda giňden ýaýbaňlandyrylmagy elektrik energiýasyny öndürmekde we energiýa serişdelerini tygşytlamakda aýratyn uly ähmiýete eýe bolýar. Häzirki döwürde dünýäniň iň kämil innowasion tehnologiýalarynyň döwletimiziň energetika pudagynda işjeň ornaşdyrylmagy milli ykdysadyýetimizde amala aşyrylýan özgertmeleriň ählisine hem üstünlik getirýär. Täze gurulýan we ulanylmaga berilýän kuwwatly desgalar diňe bir ýurdumyzyň energetika pudagynyň ösüşine däl, eýsem, uly gurluşyklaryň alnyp barylýan, täze döwrebap önümçilikleriň işe girizilýän döwründe iňňän zerur bolan elektrik energiýasynyň ýeterli mukdardakysyny üpjün etmäge uly goşant goşýarlar. Gazturbinalaýyn esasda elektrik energiýasyny öndürýän has kämil we uly görnüşli elektrik stansiýalarynyň işe girizilmegi halk hojalygynyň pudaklarynyň gadamlarynyň has batlanmagyna getirýär.

Welaýatymyzda hem elektrik energiýasyndan netijeli peýdalanmak, energiýa akymynyň durnuklylygyny we sarp edijileri onuň zerur bolan möçberdäkisi bilen üpjün etmek boýunça uly işleriň edilendigini biz guwanç bilen synlaýarys. 2014-nji ýylyň maýynda Çärjew etrabynyň çäginde kuwwaty 149,2 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň işe girizilmegi elektrik energiýasy bilen üpjünçiligi has ýokarlandyrdy. «Lebap» döwlet elektrik stansiýasy döwrebap tehnologiki desgalaryň uly toplumyny özünde jemleýär. Toplum her biriniň kuwwaty 49 megawata barabar bolan üç sany kuwwatly LM 6000 gazturbina desgasyndan ybaratdyr. Bu desgalar ABŞ-nyň meşhur «General Eleсtriс» kompaniýasynyň önümleridir. Amerikan kompaniýasy tarapyndan taýýarlanylan gazturbinalar häzirki wagtda has howpsuz we has netijeli, ekologiýa taýdan arassa işleýän tehnologiýalar saýylýar. Elektrik stansiýasy ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ählitaraplaýyn ösmegi, täze önümçilikleriň hatarynyň artmagy, döwlet eýeçiligine dahylly däl pudagyň işiniň ilerlemegi netijesinde döreýän kärhanalaryň köpelmegi, şeýle hem ilatyň sarp edijiliginiň işjeňleşmegi bilen baglanyşykly elektrik energiýasyna bolan islegi kanagatlandyrmakda öz paýyna düşýän wezipäni abraý bilen ýerine ýetirýär.

2015-nji ýylda Kerki etrabynyň çäginde kuwwatlylygy 500 kilowata barabar bolan elektrik bekedi işe girizildi. Ol ilatyň elektrik energiýasy bilen üpjünçiligini has gowulandyrdy, şeýle hem eksport akymynyň sazlaşygyny üpjün etdi. Beket iň kämil tilsimatlar esasynda işleýär. Ol iş kuwwatynyň aýratynlyklary we beýleki artykmaçlyklary boýunça örän özboluşlydyr. Birbitewi energetika ulgamyna birikdirilen beket elektrik energiýasynyň kesgitli möçberdäkisini zerur bolan ýerine gysga wagtyň içinde ugrukdyryp bilýär. Bu desganyň açylmagy diňe bir energetikleriň däl, eýsem, welaýatymyzyň ilatynyň durmuşynda uly ähmiýetli waka boldy.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň dabaraly ýagdaýda ak pata bermegi bilen ýene-de bir kuwwatly desga — «Watan» döwlet elektrik stansiýasy işe girizildi. Milli Liderimiziň hut özüniň gelip, bu desgany dabaraly ýagdaýda işe girizmegi desganyň ähmiýetiniň örän uludygyny görkezýär. Şu günlerde ýyllyk kuwwaty 254 megawat bolan elektrik stansiýasynyň Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny we halkymyzyň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmakda bitirýän hyzmaty örän ähmiýetlidir. Amyderýanyň sag kenarynda Döwletli etrabynyň çäginde ýerleşýän «Watan» döwlet elektrik stansiýasynyň esasyny hem döwrebap tehnologik desgalar — ABŞ-nyň dünýäde meşhur «General Eleсtriс» iri senagat kärhanasynyň 3 sany gazturbina desgasy düzýär. Kuwwatly elektrik stansiýasy sebiti zerur gerek bolan elektrik energiýasy bilen doly üpjün edýär. Bir bitewi energetika ulgamynyň kemala gelmeginde hem desganyň ähmiýeti örän uludyr. Täze, kuwwatly elektrik stansiýasy zerurlyk ýüze çykan halatynda öz öndüren energiýasyny ulgam boýunça sarp edijilere gerek bolan mukdarda ýollap bilýär. Biz bu döwrebap desganyň mysalynda Türkmenistanyň kuwwatly energetika döwletine öwrülendigini ýene-de bir gezek görýäris. Kuwwatly desgalaryň işi innowasion tehnologiýalara daýanýar. Gazturbinalar häzirki wagtda has howpsuz we has netijeli, ekologiýa taýdan arassa işleýän tehnologiýalardyr. Şeýle hem olar eksporta iberilýän elektrik energiýasynyň durnukly akymyny üpjün edýär. Çärjew etrabynyň çäginde ýerleşýän «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň ýanynda gurulýan kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň ulanylmaga berilmegi bilen energetika ulgamynyň işi ýene-de täze derejä göteriler.

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

ýörite habarçymyz.

Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň «Türkmendermansenagat» birleşiginiň Balkan welaýatynyň Bereket şäherindäki Ýod önümçiligi kärhanasynyň hünärmenleri şu ýyl has gaýratly zähmet çekýärler. Kämil enjamlar bilen üpjün edilen kärhana birleşigiň öňdebaryjylarynyň hatarynda bellidir. Muny bu ýerde iş meýilnamalarynyň artygy bilen berjaý edilýändigi-de doly tassyklaýar.

Aslynda, bu häzirki zaman kärhanasynyň Bereket şäherinde gurulmagy, ilkinji nobatda, günbatar sebitiň çäklerindäki ýerasty ýataklardaky suwlarda gymmatly çig mal bolan ýoduň uly gorlarynyň jemlenendigi bilen baglydyr. Esasy gerek bolan polipropilen welaýatyň Türkmenbaşy şäherindäki nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda taýýarlanylýar. Ikinji bir zerur serişde — pagta bolsa eziz Diýarymyzyň esasy baýlyklarynyň biridir. Ýod önümçiligini göwnejaý ýola goýmakda zerur bolan çig malyň ählisiniň diýen ýaly ýurdumyzda öndürilmegi kärhanada işleri döwrebap we düşewüntli ýola goýmaga mümkinçilik berýär. Ýyllyk kuwwaty ýodly taýajyklaryň 250 millionyny, ýodly galamlaryň 50 million sanysyny hem-de diş serişdeleriniň 500 müňüsini öndürmäge niýetlenip gurlan bu kärhanada häzire çenli millionlarça manatlyga barabar önüm öndürildi. Şu döwürde taýýar önümleri sarp edijilere ýetirmekde hem guwandyryjy netijeler gazanyldy. Bereket Ýod önümçiligi kärhanasynda dünýä hil ülňülerine laýyklykda taýýarlanýan, ekologiýa babatda arassa bu serişdeler stasionar bejeriş edaralarynda, gaýragoýulmasyz lukmançylykda, şonuň ýaly-da, ýola çykylyp işlenilende juda amatlylygy hem-de netijeliligi bilen tapawutlanýar. Bir gezek ulanylýan ýod taýajyklarynyň we ýod galamlarynyň lukmançylykda zerur bolýan halatlary köp.

Önümçilik bölümleriniň ählisi kompýuter arkaly awtomatlaşdyrylan usulda dolandyrylýar. Kärhanada esasy önümlerden başga, göwherli ýaşyl galamlary, lukmançylyk pamyklarynyň dürli görnüşlerini we beýlekileri taýýarlamak işleri-de ýokary hil ülňülerine laýyklykda ýola goýlupdyr.

Ýaňy-ýakynda bu ýerde derman serişdeleriniň we lukmançylyk hajatly önümleriň täze görnüşleriniň birnäçesi öndürilip başlandy. Munuň özi kärhana netijeli we düşewüntli işlemäge mümkinçilik berýär. Kärhanada taýýar önümleri ýerleşdirmegiň meýilnamasy hem artygy bilen amal edilipdir. Bu ýerde öndürilýän harytlaryň agramly bölegi Ukraina, Belarus, Azerbaýjan, Täjigistan, Owganystan, Özbegistan ýaly döwletlere we Ýewropa ýurtlaryna ugradylýar. Häzirki günlerde dünýä hil ülňülerine doly laýyk gelýän bu önümleri Russiýa, Hindistan we Gyrgyzystan ýaly döwletleriň bazarlaryna çykarmak babatda işler hem alnyp barylýar. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda öndürilýän önümleriň daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyply bolmagyny gazanmak baradaky tabşyrygynyň bu kärhanada hem üstünlikli ýerine ýetirilýändigine bütin aýdyňlygy bilen güwä geçýär.

Milli Liderimiziň ýurdumyzyň raýatlarynyň saglygy barada edýän irginsiz aladalaryna mynasyp iş bilen jogap bermegi baş wezipä öwren Bereket Ýod önümçiligi kärhanasynyň hünärmenleri mukaddes Garaşsyzlygymyzyň ýetip gelýän 30 ýyllyk şanly toýuny ýokary önümçilik görkezijileri bilen garşylamak üçin şu günler iş depginlerini has-da ýokarlandyrýarlar.

Hojaberdi BAÝRAMOW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Andreý PAKULOW.

Berkarar döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň artmagy, halkara abraýynyň ýokarlanmagy hem-de merdana halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagy ugrunda tagalla edýän Gahryman Arkadagymyzyň şa gadamynyň düşen ýeri berekediň, rysgalyň, bolçulygyň çeşmesine öwrülýär. Muňa hormatly Prezidentimiziň ýakynda, 23-nji awgustda Mary welaýatyna amala aşyran döwletli iş saparynyň barşynda ýene bir gezek göz ýetirdik.

Gahryman Arkadagymyzyň her gezekki iş sapary täze ajaýyp üstünlikleriň başyny başlaýar. Bu bolsa türkmen halkynyň bagtyýar geljegine bolan ynamyny, milli Liderine, Watanyna bolan söýgüsini hem buýsanjyny artdyrýar.

Hormatly Prezidentimiz Mary welaýatynyň çäginde ýerleşýän iri «Galkynyş» gaz känine baryp, bu ýerde «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyna» laýyklykda, ýurdumyzyň gaz pudagynyň öňünde goýlan wezipeleri durmuşa geçirmek hem-de tebigy gazyň çykarylyşyny we daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak maksady bilen, täze gaz guýularynyň 3-siniň gurluşyk işlerine badalga berdi. Gaz guýularyny önümçilige girizmek üçin Hytaý Halk Respublikasynyň «СNPС» Сhuanging Drilling Engineering Сompany Limited» kompaniýasy bilen işleri 30 aýyň dowamynda ýerine ýetirmek bellenildi. Bu gaz käni Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň çig mal çeşmesiniň biri bolup hyzmat eder. Munuň özi ýurdumyzyň üstüne alýan borçnamalarynyň doly derejede ýerine ýetirilmegine örän jogapkärli çemeleşýändigini aňladyp, ygtybarly işewür hyzmatdaş hökmündäki halkara abraýyny has-da belende göterýär.

Dünýäniň iri energetika döwletleriniň hataryna girýän Garaşsyz Watanymyzyň baý uglewodorod serişdeleriniň netijeli ulanylmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga hyzmat edýär. 2009-njy ýylyň dekabrynda taslama gatnaşyjy ýurtlaryň ― Türkmenistanyň, Özbegistan Respublikasynyň, Gazagystan Respublikasynyň we Hytaý Halk Respublikasynyň Liderleriniň gatnaşmaklarynda işe girizilen gaz geçiriji ýylda 40 milliard kub metr türkmen gazyny ibermäge niýetlenendir.

Häzirki döwürde tebigy gazyň baý gorlaryna eýe bolan Garaşsyz döwletimiz Ýewropanyň we Aziýanyň energetika bazarlaryny bu gymmatly harytlyk çig mal bilen üpjün etmek baradaky garaýşyny yzygiderli öňe sürüp gelýär. Bu baýlyklary halkymyzyň we dünýä halklarynyň bähbidine netijeli ulanmak üçin köp işler amala aşyrylýar.

Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň gurulmagy bilen bu ugur boýunça indi ençeme wagt bäri Hytaý Halk Respublikasyna türkmen tebigy gazy eksport edilýär. Şu döwrüň dowamynda bu gaz geçiriji arkaly Hytaýa milliardlarça kub metrden hem gowrak tebigy gaz iberildi.

Dünýäde iri gaz ýataklarynyň biri bolan «Galkynyş» gaz käniniň ulanmaga berilmegi eksport gaz geçirijileriniň çig mal binýadyny berkitmek babatda örän möhüm ädim boldy.

Bu ýerde umumy kuwwaty ýylda harytlyk gazyň milliardlarça kub metrine barabar bolan gaýtadan işleýän toplumlaryň üçüsi işe girizildi. Olaryň gurluşygyna Hytaý Halk Respublikasynyň, Koreýa Respublikasynyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň kompaniýalary gatnaşdylar. Umumy meýdany dört müň inedördül kilometrden hem köp bolan «Galkynyş» gaz käniniň ulanyş gorunda häzirki wagtda guýularyň 45-si bolup, olaryň her biri bir gije-gündizde ortaça iki million kub metre çenli tebigy gaz berýär.

Uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan döwletimiz hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň ösüşine gönükdirilen toplumlaýyn işleri üstünlikli durmuşa geçirýär. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyna goşant goşjak täze gaz guýularynyň gurluşygy gysga wagtyň dowamynda tamamlanyp, tebigy gazyň köp mukdarda çykaryljakdygyna we daşary ýurtlara iberilýän möçberiniň artdyrylmagyna mümkinçilik döretjekdigine, şunuň bilen baglylykda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna täsirini ýetirjekdigine ynanýarys.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz iş saparynyň dowamynda sebitde ýerleşýän «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda 3 müň orunlyk köpçülikleýin dabaralary geçirmek üçin niýetlenen binanyň gurluşygyna badalga berip, «Türkmeniň ak öýi» binasynda geçirilen medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konsertine gatnaşdy.

Şeýle hem milli Liderimiz iş saparynyň dowamynda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyndan Mary welaýatynyň etraplarynyň we şäherleriniň hassahanalarynyň çagalar bölümlerine ähli zerur enjamlar bilen üpjün edilen «Tiz kömek» awtoulaglarynyň onusyny sowgat berdi.

Mundan başga-da, welaýatymyzyň il sylagly ýaşulularynyň ak pata bermegi bilen Mary şäheriniň Magtymguly köçesiniň ugrunda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Ojar Aziýa» hususy kärhanasy tarapyndan gurlan ýedi gatly, 188 öýli ýaşaýyş jaý toplumynyň hem-de Döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen Mary çeper halyçylyk kärhanasynyň Baýramaly haly önümhanasynyň açylyş dabarasy boldy.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiziň Mary welaýatyna amala aşyran iş sapary sebitiň ýaşaýjylary üçin ajaýyp baýramçylyk sowgadyna öwrüldi. Iş saparynyň barşynda açylyp, ulanylmaga berlen hem-de gurluşyk işleriniň düýbi tutulan desgalar bolsa döwletimiziň kuwwatly ösüşiniň we «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgäniň dabaralanmasy boldy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe halkymyzyň eşretli ýaşaýşy, ýurdumyzyň abadançylygy ugrunda nusgalyk işleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun! Halkymyzyň röwşen geljegi üçin tutýan belent tutumlary hemişe rowaçlyklara beslensin!

Seýitmyrat ATAMURADOW,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Mary welaýat birleşmesiniň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji.

Daşky gurşawy goramak meselesi ýurdumyzda ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan ýaşaýşyň ekologiýa taýdan arassa gurşawyny döretmäge gönükdirilen toplumlaýyn we uzakmöhletleýin geljegi nazarlaýan parasatly ekologiýa syýasaty tebigatyň sagdynlygyny, köpdürlüligini, goraglylygyny, aýawlylygyny üpjün etmäge hyzmat edýär.

Ýurdumyzda ekologiýa abadançylygyny üpjün etmekde energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň hasabyna ilatyň elektrik energiýasyna bolan islegleriniň kanagatlandyrylmagy wajyp ähmiýete eýedir. Alternatiw energetikanyň mümkinçiliklerini doly peýdalanyp, elektrik energiýasynyň öndürilmegi daşky gurşawa zyňylýan zyýanly gazlaryň mukdarynyň azalmagyna alyp barýar. Şonuň bilen birlikde, döwletimiziň elektrik energetika ulgamyny durnukly ösdürmegi üpjün etmek, munuň üçin ýurdumyzyň aýry-aýry sebitleriniň we çäkleriniň energiýa üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmek zerurdyr. Şeýle-de, energiýanyň daşky gurşawa zyýansyz, gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň innowasion tehnologiýalaryny işläp taýýarlamak wajypdyr. Şonuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda «Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy», «Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasy» hem-de «Türkmenistanda 2030-njy ýyla çenli gaýtadan dikeldilýän energetikany ösdürmek boýunça Milli strategiýasy» kabul edildi. Şolardan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmekde ýurdumyz birnäçe abraýly halkara düzümleri bilen hyzmatdaşlygy alyp barýar. Degişli maksatnamalaryň durmuşa geçirilmeginde, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň mümkinçilikleriniň has-da giňeldilmegi, ýagny bu ugurda dünýä tejribesini özleşdirip, Diýarymyzyň her bir künjeginde «ýaşyl tehnologiýalary» ornaşdyrmak boýunça ylmy-barlaglaryň, innowasion tehnologiýalaryň işlenip taýýarlanylmagy we önümçilige ornaşdyrylmagy möhümdir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň belent tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzda ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek boýunça alnyp barylýan halkara hyzmatdaşlygynyň, kabul edilýän döwlet maksatnamalarynyň we ýerine ýetirilýän ylmy-barlaglaryň, täze innowasiýalaryň, oýlap-tapyşlaryň, taslamalaryň önümçilige ornaşdyrylmagynyň özeninde daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemeginiň öňüni almak, şonuň netijesinde hem, ilatyň saglygyny dikeltmek, tebigy baýlyklary aýap saklamak hem-de rejeli peýdalanmak, öndürilýän önümleriň ekologiýa taýdan arassalygyny üpjün etmek, ýurduň ykdysady binýadyny berkitmek ýaly derwaýys meseleleriň oňyn çözgüdi durandyr.

Mämmetgurban HOJALYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkeziniň tehniki işgäri.

Milli Liderimiz öz çykyşlarynda ägirt uly çig mal serişdelerine eýe bolan dokma pudagynyň Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň gaýtadan işleýän senagatynyň depginli ösüşlere beslenýändigini belleýär. Bu pudagyň kuwwatly gaýtadan işleýän binýadynyň döredilmegi netijesinde Türkmenistan dünýäniň dokma önümlerini öndürýän döwletleriniň arasynda mynasyp orny eýeledi. Öndürilýän önümleriň ýokary hilli bolmagy Diýarymyzyň şöhratyny we abraýyny has-da artdyrdy.

Ahal welaýatynyň Kaka etrabyndaky täze dokma toplumynyň açylyş dabarasyna hormatly Prezidentimiziň hut özüniň gatnaşmagy ýurdumyzyň dokmaçylarynyň göwnüni galkyndyrdy. Täze açylan dokma toplumda öndürilýän önümler dünýäniň birnäçe ýurtlaryna eksport ediler. Dokma pudagyna döwletimiz tarapyndan uly üns berilýär. Ýurdumyzda bu pudagyň tehniki taýdan döwrebaplaşdyrylmagy hem-de olaryň öndürilýän çig mal serişdeleriniň golaýynda gurulmagy kärhanany ugurdaş önümleri öndürmäge gönükdirmek üçin mümkinçilik berýär. Bu bolsa, milli Liderimiziň belleýşi ýaly, kärhanalaryň düşewüntliligine hem-de harytlaryň ahyrky bahasyna täsir edýär.

Watanymyz pagta çig malyna örän baý döwletdir. Ony rejeli we netijeli ulanmak dokma pudagynyň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar. Şoňa görä-de, täze gurulýan dokma kärhanalaryna dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň iň täze ýokary öndürijilikli enjamlary we innowasion tehnologiýalary giňden ornaşdyrylýar. Bu bolsa bereketli türkmen topragynda ösdürilip ýetişdirilýän pagta hasylyny dolulygyna gaýtadan işläp, dürli görnüşli önümleri öndürmäge hem-de müňlerçe täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berýär.

Ýurdumyzda soňky birnäçe ýylda dokma pudagyň düzümine tebigy çig maldan bäsdeşlige ukyply önümleri öndürýän täze kärhanalaryň onlarçasy goşuldy. Mundan başga-da, bu pudagyň düzüminde ýüpegi gaýtadan işleýän hem-de aýakgap fabrikleri, gön işläp bejerýän kärhanalaryň birnäçesi bar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi dokma toplumyň ähli düzüm bölümleriniň sazlaşykly ösmegine uly itergi berýär. Köp görnüşli ýokary hilli harytlaryň önümçiliginiň özümizde ýola goýulmagy hem-de olaryň bahalarynyň elýeterli bolmagy daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň düýpli azaldylmagyna mümkinçilik berýär. Türkmen dizaýnerleri içerki bazaryň hem-de ilatyň möwsümleýin isleglerini öwrenip, önümleriň dünýäde meşhur, täze görnüşlerini işläp taýýarlaýarlar we önümçilige ornaşdyrýarlar. Milli dokma önümlerimiz diňe ýurdumyzyň däl, eýsem, dünýä ýurtlarynyň bazarlarynda hem uly meşhurlyga eýedir. Bu bolsa Gahryman Arkadagymyzyň başda durmagynda ýurdumyzyň dokma pudagynyň belent sepgitlere ýetendiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Batyrmuhammet AMANMUHAMMEDOW,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde, welaýatymyzyň çäklerinde dürli pudaklara, şol sanda saglygy goraýyş ulgamyna degişli önümçilik kärhanalarynyň birnäçesi guruldy we ulanylmaga berildi. Olaryň biri hem Daşoguz şäherinde ýerleşýän zyýansyzlandyrylan sargy serişdelerini öndürýän kärhanadyr.

Belli bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň ýörite Kararyna laýyklykda, bu kärhananyň gurluşygyna 2012-nji ýylyň sentýabr aýynda girişildi hem-de ol 2014-nji ýylyň sentýabr aýynda milli Liderimiziň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda açyldy. Şeýlelikde, kärhana geçen döwrüň dowamynda amala aşyrylan guramaçylykly işleriň netijesinde öz öňünde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde uly üstünliklere eýe boldy. Bu bolsa häzirki wagtda onuň welaýatymyzyň öňdebaryjy kärhanalarynyň hataryna goşulmagyna şert döretdi.

Adyndan görnüşi ýaly, bu kärhana ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralary üçin zerur bolan sargy serişdelerini, beýleki lukmançylyk önümlerini öndürmek boýunça iş alyp barýar. Onuň taslama kuwwaty ýylda şeýle önümleriň 13 million gabyny öndürip, olary bellenilen ýerlere ugratmakdan ybaratdyr. Elbetde, munuň özi ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralarynda we ilat arasynda olara bildirilýän islegiň doly derejede kanagatlandyrylmagyna uly goşant bolup durýar.

Häzirki döwürde kärhanada şeýle önümleriň 10-dan gowrak görnüşi öndürilýär. Olar, esasan, dürli ölçeglerdäki hasalar, gips sargy hasalary, goşarlyklar, tirseklikler, dyzlyklar, ýelimli we sanjym plastyrlary, maýyşgak sargy serişdeleri, bir gezek ulanylýan desmallar we beýlekilerdir. Ýaňy-ýakynda bolsa bu ýerde lukmançylyk hasasyndan taýýarlanylan bäş gatly örtükleri, dokalmadyk matadan edilen bir gezeklik gorag eşiklerini, şeýle-de bir gezeklik hirurgiýa halatlaryny öndürmek hem ýola goýuldy.

Kärhanada şeýle önümleri öndürmekde Germaniýada, Italiýada, ABŞ-da, Şweýsariýada, Ýaponiýada, Fransiýada, Türkiýede hereket edýän belli kompaniýalaryň ýokary tehnologiýaly enjamlarynyň güýjünden peýdalanylýar. Ýeri gelende aýtsak, olar örän öndürijililigi we takyk işleýşi bilen tapawutlanýar. Meselem, Italiýanyň «Stalam» kompaniýasynda öndürilen enjam ýüplükleri kelepden aýyrman guratmaga mümkinçilik berýär we onuň kuwwaty ýylda 3 million kelep sargy serişdesini guratmaga ýetýär. Germaniýada öndürilen enjam bolsa taýýarlanylan ýüplükleri agartmak üçin ulanylýar we onuň hem ýylda 3 million sargy serişdesini agartmaga mümkinçiligi bar.

Häzirki wagtda bu ýerde 4 sany, ýagny agardyjy, gips, dokmaçylyk, leýkoplastyr we bint bölümleri hereket etmek bilen, olarda 100-den gowrak adam zähmet çekýär. Olaryň aglabasynyň ýaşlardan ybaratdygyny bellemek hem ýerlikli bolar. Kärhananyň öz kärine ezber işçi-hünärmenleriniň hatarynda Şöhrat Sapalakowyň, Maýa Magtymgulyýewanyň, Nursoltan Rejebowanyň, Tylla Goşjanowanyň atlaryny agzaýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen şu ýylda kärhana boýunça jemi 2 million 177 362 sany sargy serişdesini, başgaça aýdylanda, 10 million 250 000 manatlyk önüm öndürmek wezipesi öňde goýlupdyr. Häzirki wagta çenli bu ýerde aýlyk we çärýeklik meýilnamalaryň yzygiderli ýerine ýetirilip gelinmegi bellenilen sepgitleriň eýelenilmeginiň doly üpjün ediljekdigini görkezýär.

Şu günler kärhananyň işçi-hünärmenleri artdyrylan gaýrat bilen zähmet çekýärler. Sebäbi olar mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramyna çenli şu ýylyň dokuz aýlyk meýilnamasyny üstünlik bilen berjaý etmegi göz öňünde tutýarlar. Şeýlelikde, bu kärhananyň geljekde hem hormatly Prezidentimiziň halkymyzyň saglygyny goramak baradaky çäksiz tagallalarynyň has-da oňat netijeleri bermegine, şonuň bilen birlikde-de, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagyna mynasyp goşant goşjakdygyna pugta ynam döreýär.

Gutlymyrat AŞYROW,
«Daşoguz habarlary».
Surata düşüren Allanur SAPAROW.