Mälim bolşy ýaly, «Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda başlanan 2022-nji ýylyň möhüm wakalara baý ilkinji hepdeleri halkyň abadan ýaşaýşy baradaky baş aladanyň we milli ykdysadyýetimiziň geljekki ösüşi bilen bagly meseleleriň hormatly Prezidentimiziň aýratyn üns merkezinde saklanýandygyny äşgär etdi. Muňa milli Liderimiziň üstümizdäki ýylyň ilkinji günlerinde Mary, Lebap we Balkan welaýatlaryna bolan iş saparynyň çäklerinde ýerli ilatyň durmuşy hem-de bar bolan uglewodorod serişdeleriniň baý gorlary bilen gyzyklanmagy hem doly şaýatlyk edýär.

Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda bedew batly ösüşler gazanylýan Arkadagly zamanamyz ata Watanymyzyň ägirt uly ykdysady kuwwatyny, belent halkara abraýyny dünýä ýüzüne aýan etdi. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda halk hojalygynda amala aşyrylýan özgertmeleriň ählisiniň halkyň bähbidine gönükdirilmegi bolsa, ýurdumyzyň iň gowy we ähli ýokary ýaşaýyş mümkinçiliklerini özünde jemleýän ajaýyp Diýara öwrülmegine ýardam berdi. Bu hakykat döwlet Baştutanymyzyň Mary, Lebap we Balkan welaýatlaryna bolan iş saparlarynda özüniň taryhy beýanyny tapdy.

Türkmenistan — kuwwatly energetika döwleti. Şu jähetden, Gahryman Arkadagymyz bu iş saparlarynyň çäklerinde ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan ýangyç-energetika toplumyny mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine aýratyn üns çekdi. Bu ugurda öňde goýlan möhüm wezipeleriň üstünlikli çözülmegi welaýatlardaky känlerde gazyň çykarylyşyny artdyrmaga we Türkmenistanyň dünýäniň energetika bazarynda eýeleýän ornuny has-da pugtalandyrmaga giň mümkinçilikleri açar.

Häzirki wagtda ýurdumyzda nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli ösdürmegiň Maksatnamasynda kesgitlenen wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Bu babatda milli Liderimiz Mary welaýatynda «Ýaşlar» we «Garaköl» ýataklary bilen bilelikde umumy gorlary 27,4 trillion kub metr hasaplanan «Galkynyş» gaz käniniň tapgyrlaýyn esasda, anyk taslamalar arkaly özleşdirilýändigini aýratyn belledi.

Bulardan başga-da, Gahryman Arkadagymyz 5-nji ýanwarda Lebap welaýatyna guralan saparyň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Oňa Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň (CNPC) wekilleri-de gatnaşdylar. Häzirki wagtda daşary ýurtly şeýle hyzmatdaşlar bilen bilelikde, «Galkynyş» gaz käniniň özleşdirilmegi hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy çalt depginler bilen dowam etdirilýär. Maslahatda «Malaý» we «Naýyp» gaz känlerine ýanaşyk çäklerde täze känleriň ýüze çykarylandygy, «Malaý» gaz käninde çuňlugy 4 müň metr hem-de «Demirgazyk Derwüş» meýdançasynda çuňlugy 3 müň 200 metr bolan gözleg we barlag guýularyny gazmagyň meýilleşdirilýändigi barada nygtaldy. Munuň özi nebitgaz pudagyny senagatlaşdyrmak, içerki sarp edijileri degişli önümler bilen üpjün etmek hem-de eksport mümkinçiliklerini artdyrmak ýaly ýangyç-energetika toplumynyň öňünde duran esasy wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge doly ýardam berer.

Eziz AGAÝEW,

Dünýäde ýaňy-ýakynlara çenli senagat we oba hojalyk pudaklary ykdysadyýetiň uly bölegini tutan bolsa, indi bularyň ornuna hyzmat ulgamy geldi: munuň has ösen ýurtlarda bitirýän işi jemi içerki önümiň 70 — 75 göterimini eýeleýär. Şunda bu ulgamyň, dogrusy, tutuş durmuşyň esasyny bilim pudagy tutýar. Globallaşmagyň netijesinde innowasiýanyň täze, has düýpli ýüze çykmasy bolan sanly ulgamyň durmuşa barha giňden we çuňdan ornaşmagy bilen bolsa hyzmat ulgamyna ählumumy ösüşde has agramly paý garaşýar.

Sanly ulgamyň täze-täze hyzmatlary döreýär. Munuň üstesine, daşky gurşawy goramakda ýüze çykýan, özem ähmiýeti barha artýan ekologiýa talaplary hem bu ugurda hyzmatlaryň giňemegine getirer. Onsoňam, ösen bazar ykdysadyýeti şertlerinde kada bolşy ýaly, hususy başlangyçlara «ganat berýän» işewürlik ösüp, telekeçilik hyzmat ulgamynyň bilim we aragatnaşyk, hatda saglygy goraýyş ýaly möhüm ugurlaryna çenli barha içgin aralaşsa gerek. Netijede, bu täze iş bilen meşgullanjak ýokary taýýarlykly hünärmenlere zerurlyk has-da artar. Çünki häzirki ýagdaýda hem hususyýetçilik işi hyzmat ulgamynda esli bölegi tutýar. Bu oňyn ýagdaý indi obalarymyzda hem şeýle. Bu uly özgerişleri Gökdepe etrabynyň mysalynda hem görmek mümkin.

Häzir diňe orta tutum ýa-da aram gerim toýlardaky hyzmatyň görnüşleri 20-ä barýar. Indi gassapdyr etçilerden başlap, tansçylara çenli, işdäaçar taýýarlaýanlardan başlap, toý lybaslarynyň, gap-gaçlaryň dürli görnüşlerini hödürleýänlere çenli, garaz, ähli hyzmat toplumyny internetden hem tapyp bolýar. Şeýle toýlary sowmak üçin ýokarky agzalan hyzmaty edýänleriň 30 — 40-sy gerek. Diýmek, bir toý — azyndan şonça adamyň eklenç çeşmesi. Şeýdibem, toý ýaly oňat şüweleň adamlara iş ornuny hem açyp berýär. Onsoň, bu ugry pişe edinip, rysgal-döwlet tapýanlaryň sany artmak bilen, şunda ýene bir bellemeli zat — muny ýörite iş edinenleriň ussatlygy.

Ir döwürde Gökdepedäki oba hünärment okuw mekdebinde biçimçilikdir tikinçiligi ýaşlara öwretmekde tanymallyga eýe bolan Ejebaý Aşyrowa häzirem bu işi kärendä alan sehinde öwredýär. Ol özüniň dizaýnyny tikinçilikde, toýlary bezemekde giňden ulanýar. Tikinçilik işiniň görnüşiniň juda dürli-dürlüligi sebäpli, ol aýda ýa-da bir günde ýerine ýetirýän işiniň möçberini hasaplamagyň çetindigini aýtdy.

Ozallar «Indi mundan diňe odun bolar diýilýän agaçlary hem kesiji, hem-de ýylmaýjy enjamlardan geçirip, dürli öý goşlaryny we gurluşyk harytlaryny ýasaýarlar. Dellekhana hyzmaty hem barha kämil abzallaryň we dellekçileriň gözellik gözýetimleriniň giňemeginiň hasabyna, ylaýta-da, bazar gatnaşyklarynyň durmuşymyzda örňemegi bilen hil taýdan özgerişlere eýe bolýar. Demirçi ussalar bolsa häzirki zaman dizaýnyndaky «Bul-a kümüş syrça» diýäýmeli poslamaýan demir erňekleri, haşamly üçek serişdelerini dürli-dürli görnüşde, özem agyn zawoddan çykarylan ýaly, birkemsiz, dessin ýasap berýärler.

Ulag-ýol arassaçylygynyň aýrylmaz bölegi bolan ýuwalgalar hem obalaryň ählisinde diýen ýaly bar, ilaty köp ýerlerde bolsa, olaryň birnäçesi işleýär. Şunda hususyýetçiligiň ösendigini görkezýän ýene bir täzelik bar: bu ulgamda ýük ulaglarynyň köpelmegi bilen, olara bolan tehniki hyzmatyň hem hut telekeçiler tarapyndan ýola goýulmagydyr. Düýpli bejergi işlerinden gaýry ähli hyzmatlary indi iki hili, aýry-aýry ussalar tarapyndan ýekebara usulda, hatda dürli hünärli ussalary bir ýere jemleýän toparlaýyn, ýagny edara görnüşinde hem berjaý edilýär.

Aslynda, hyzmatyň ösmegi dürli hyzmaty-da döreder eken. Muňa iki mysal: diňe Gökdepäniň etrap merkeziniň gelim-gidimli ýerlerinde kompýutere tehniki hyzmat edýän ussahanadyr hyzmat nokatlarynyň 3-4-si bar. Tikinçilik hyzmaty bolsa tikin enjamlaryny bejerýän hyzmaty döretdi.

Ynsanyň öz keşbini müdimileşdirmek telwasynyň myrat-hasyl bolýan ýeri — surathanalar-a indi ozal hyýala-da gelmejek derejede ösüp gitdi... «Çynar» surathanasynyň daş-töweregi hem adyna mynasyp: çynar daragtlary has giň ýaýrawa saýa hem gelşik, serginlik we şypa paýlap otyr. Şäheriň merkezindäki gadymy seýilgähiň kybla künjegine täzeçillik bezegini berip oturan bu uly bolmadyk ymaratyň içi mydama adamly: galabasy surat aldyrmaga gelse, ýene birleri resmi hatlaryň göçürmesini alarman. Bular 5 — 15 minut wagtyň dowamynda möhümiňi bitirip goýberýärler, ýöne edil şol mahal şonça adam gapydan girýär.

Telekeçi Rejepgeldi Hydyrow häzirki tehnologiýalar arkaly, bu hyzmatda hem hiliň, hem tizligiň görlüp-eşidilmedik derejä ýetenligine gözli şaýat. Muňa, elbetde, diňe kämil enjam ýeterlik däl, zehin hem gerek, Rejepgeldi suratçynyň diňe gözüniň däl, eýsem, eliniňem «göreçli» bolmalydygyny aýdýar. Hawa, şular ýaly surat ussahanasyny Aşgabatda ençeme ýyl ozal açan bu işewür maşgalanyň telekeçilik taryhynyň başynda agasy Aýdogdy Hydyrowyň durandygyny Rejepgeldi aga biziň ünsümizi çekjek bolýan deýin, bu sözlere agram berip, gaýta-gaýta ýatlady. Sogap iş — halka hyzmat etmek bu maşgalanyň has aňyrdan gelýän ýörelgesi eken. Rejepgeldiniň kakasy Baýram aga adamlara lukmançylyk hyzmatyny eden bolsa, atasy Hydyr aganyň işlän dükanyny ýaşulular şu günem «Hydyr aganyň dükany» diýip ýatlaýarlar...

Surathananyň işi bilen içgin gyzyklanyberseň, bu ýere portret ýasatjaklar, ýerligi dürli materiallara, hususan-da, gap-gaçdyr ýassykdaşylaryna we egin-eşige suratlaryny çykartjaklar hem gelýän eken. Indi maşgala albomy hem ozalkylar deýin, suratlary ýelmäp däl-de, kitapdyr žurnallardaky ýaly usul bilen taýýarlanýan eken.

Indi durmuş tehnikasyny bejermek hyzmatynda hem öňegidişlikler mesaňa görnüp dur. Gökdepe etrap merkezinde ýerleşýän «Elektron» ussahanasy hut ýaňky maksat üçin niýetlenendir.

Indi gözellik salonlary bilen obalylary geň galdyrmak mümkin däl: etrap merkezleri bilen bir hatarda, ulurak ilatly ýerler hem şeýle hyzmatyň gerimini giňeldýär. Dellekçilerden başlap, bezeg-timar beriş işleriniň, toý lybaslarynyň uçdantutma ählisi, biri-birinden gelşikli bezelen gelnaljy, «bäbekçi» ulaglar indi obanyň «özünden önýär». Etraplarda toý mekanlary hem barha köpelmek bilen.

Gökdepe etrabynyň diňe bir obalaryny däl, hatda ekin we öri meýdanlarynyň köp bölegini gurşan, ilaty dünýäden habarly edýän ulgam — internet elýeterli boldy. Etrap merkezindäki «Ak bazaryň» haýsy ýanyndan girseňem, şeýle telefonlaryň dükanydyr ussahanasy uzak gözletmez. Bu ugur boýunça iş alyp barýan dükanlaryň we ussalaryň ýeterlikdigine şol ýere baranyňdan göz ýetirýärsiň. Uly binanyň ikinji gatynda ýerleşýän ussahanada başyny galdyrman işläp oturan ýigitlere ýüz tutanymyzdan, olaryň agras ýüzlüsi bilen gürrüňimiz alşyp gitdi. Batareýalardyr daşky korpusy, ekrany..., garaz, çalyşmaly şaýlaryň ählisini täzeläp bilýän, iň soňky çykan ykjam telefonlaryň işleýşini barlap, olara zerur bolan dürli tehniki hyzmatlary başarýandyklaryna geň galmazça däl: bu — täzelikde dörän hünär. «Muny nirede öwrenýärsiňiz?» diýen sowalymyza Annasapar Nurnazarow elektronika ugrundan ýokary bilimi we tejribäni Türkiýede alandygyny aýtdy. Doganlyk ýurtda dünýä meşhur «Nokia» kompaniýasynyň şereket düzüminde işläp, ýeterlik tejribe toplandan soňra, dogduk mekana dolanypdyr. Ol tehnikanyň we tehnologiýanyň hyýala getirip bolmajak tiz ösýän mahaly şu günki bilýän zadyň ertir könelip ýetişýänligini nazara alyp, öz bilimlerini internet arkaly hemişe ösdürip durýandygyny nygtaýar. Internet forumlaryna girip, kärdeşleri bilen maslahatlaşmagy bu hünäre has kämilleşmegine juda uly ýardam edýär. Şeýdibem, iň soňky täzelikler bilen habarly bolýar. Muny soňra işdeşlerine öwredýär.

Ynsanyň birek-birege hyzmaty diňe bir eklenç çeşmesi däl-de, adamzadyň ahlak gymmatlyklarynyň biri bolsa gerek. Diýmek, bizde guwanmaga, öňe ymtylmaga zat bar. Munuň özi pikirimizi bir ýere jemläre esas bolup, şeýle netijä getirýär: şäherlerde başlanýan düýpli özgerişlikleriň obalara hem baryp ýetmeginiň özi dünýäde we tutuş ýurtda bolup geçýän öňegidişlikleriň hem çuň, hem giň häsiýete eýediginiň buşlukçysydyr. Ýöne bu-da heniz bary däl: ol şol bir wagtda ýeneki ösüşleriň şuglasydyr. Bu şugla döwür bilen aýakdaş bolmak üçin bize öňkülerden-de has saldamly oýlanyp, iň öňdebaryjy ylym-bilimi edinmäge bolan çagyryşdyram. Çünki hyzmat ulgamynyň täze, döwrebap bu şahalarynyň iň soňky gazananlaryny üznüksiz özleşdirip durmak bilen, biz häzirki zaman dünýäsindäki juda tiz-dessin bolýan üýtgeşiklikleri dogry we doly seljerip bileris. Dünýäni has gowy ugra gönükdirmek üçin, ozaly bilen, ynsanyň özi kämillige gol berip, bu ugurda ýeneki belentliklere ýetmeli. Ine, hemişe kämilleşmegiň ýolunda hyzmat ulgamyna degişli işleriň ileri tutulýan ugur bolmagy — tebigy talap hem-de munuň üçin, megerem, ýeke-täk şertdirem.

Hakberdi AMANMYRADOW.

«Lebapawtoulag» önümçilik birleşigi 2021-nji ýyly üstünlikli tamamlap, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyny täze maksatlar bilen garşylan kärhanalaryň biridir. Geçen ýylda ýük daşamakdan, ýolagçy gatnatmakdan we gaýry hyzmatlardan alnan girdejiler munuň şeýledigini tassyklaýar.

Geçen ýylda hyzmatlaryň ähli görnüşi boýunça 49 million 865 müň manatlyk girdeji almak meýilleşdirilen bolsa, alnan girdeji 59,1 million manatdan hem geçdi. Şunça girdejiniň agramly bölegi, has takygy, 42,4 million manatlykdan gowrak bölegi ýük daşamagyň hasabyna alyndy. Şeýle hem kärhana ýolagçy gatnatmakdan 14,9 million, gaýry hyzmatlardan 1,7 million manatlyk girdeji gazandy. Şunda ýolagçy gatnatmakda alnan girdejiniň 10,1 million manatlykdan gowragynyň bellenen awtobus ugurlary boýunça gatnawlar arkaly, 4,7 million manatlygynyň sargytlardan gazanylandygyny aýtmak gerek.

Geçen ýyl ýük daşamakda önümçilik birleşigine degişli «KamAZ», «Şteýr», «MMZ», «ZIL», «GAZ» kysymly awtoulaglar ulanyldy. Ýolagçy gatnatmaga bolsa, «Hýundai», «Iran Khodro», «Paz», «Ýutong» kysymly awtobuslar, «Hýundai Elentra» kysymly taksi ulaglary gatnaşdy.

Önümçilik birleşigine degişli kärhanalarda ýük daşamakdan we ýolagçy gatnatmakdan daşary bejeriş işleriniň dürli görnüşleri we käbir binalary kärendä bermek arkaly hem goşmaça girdejiler alynýar.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen ýurdumyzyň sebitlerindäki awtoulag kärhanalarynyň mümkinçilikleri yzygiderli artdyrylýar. Geçen ýyl «Lebapawtoulag» önümçilik birleşigine hem täze ulaglaryň ençemesi gelip gowuşdy. Olar ýük daşamakda we ýolagçy gatnatmakda işjeň ulanyldy. Bu işler «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem ýokary depgin bilen dowam etdiriler.

Möwlam HAÝTGULYÝEW,

ÝOKARY HILLI ÖNÜMLER

Köneürgenç etrabynyň ösümlik ýag kärhanasynyň garamagyndaky süýt we süýt önümleri bölüminiň zähmetsöýer işgärleri geçen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny guwandyryjy netijeler bilen jemlediler. Olar turşadylan süýt önümleriniň 104, mesge ýagynyň 71, peýniriň, doragyň hem 9 tonnasyny öndürip, bellenen ýyllyk meýilnamalaryny artygy bilen berjaý etdiler. Bu üstünlikleriň gazanylmagyna Begenç Allabergenow, Baýrammät Kakabaýew, Almagül Arazgeldiýewa ýaly işçi-hünärmenler uly goşant goşdular. Bölümiň agzybir zähmet toparynyň agzalary häzirki günlerde hem öz işlerini öndürijilikli dowam etdirýärler. Bu bolsa her günde esli möçberdäki süýt önümlerini halkymyza ýetirmäge şert döredýär.

Gülhumar HOJAHMETOWA.

* * *

ÄTIÝAÇLYK ŞAÝLARY ÖNDÜRILÝÄR

Welaýat oba hojalyk önümçilik birleşiginiň Daşoguz motor abatlaýyş zawodynda her ýyl oba hojalyk işlerinde peýdalanylýan tehnikalar üçin ätiýaçlyk şaýlarynyň uly möçberleri öndürilýär. Öňde goýlan şeýle wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda zawodyň işçi-hünärmenleri geçen ýylda hem gaýratly zähmet çekdiler. Olar şonda dürli kysymly traktorlar, olaryň iş gurallary üçin ätiýaçlyk şaýlarynyň 25-e golaý görnüşini taýýarlamak bilen, pagtanyň, bugdaýyň bol hasylyny ýetişdirmek ugrundaky çäreleriň bökdençsiz alnyp barylmagyna önjeýli ýardam berdiler. Bu ýerde däne ýygýan kombaýnlar, sürüm traktorlary, ekiji gurallar üçin öndürilýän ätiýaçlyk şaýlary ýokary hilliligi bilen tapawutlanýar.

* * *

ÝAZ EKIŞINE TAÝÝARLYK

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň «27-nji oktýabr» daýhan birleşiginiň şalyçy kärendeçileri 2021-nji ýylda 3350 gektar meýdandan 14,5 müň tonna golaý şaly ýygnap Watan harmanyna goşmak bilen, belent sepgide eýe boldular. Gazanylan bu üstünlik bilen ruhlanan şalyçylar 2022-nji — «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyna hem ynamly gadam basdylar. Şunlukda, olar häzirki günlerde şu ýyl şaly ekilmegi göz öňünde tutulýan meýdanlarda taýýarlyk çärelerini giňden ýaýbaňlandyrýarlar. Bu babatda başarjaň şalyçylar Durdymyrat Atanazarow, Ýazgeldi Amanow, tejribeli mehanizatorlar Rejepdurdy Agajanow, Merdan Gylyjow we beýlekiler yhlaslylyk görkezýärler.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygy bilen döwletimiziň energiýa serişdelerinden umumadamzat bähbitlerine peýdalanmak syýasaty üstünlikli ýöredilýär. Elektrik energiýasynyň eksport göwrümleriniň we geografiýasynyň ýaýbaňlandyrylmagy ugrunda durmuşa geçirilýän giň gerimli işler bu syýasatyň işjeň alnyp barylýandygyny subut edýär.

Biziň ýurdumyz elektrik energiýasyna baýdyr. 2025-nji ýylda bolsa Türkmenistan boýunça elektrik energiýasynyň umumy öndürilişiniň ep-esli artyp, onuň 34,2 milliard kW/sagada ýetirilmegine garaşylýar. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen elektrik energiýasyny öndürmekde we ondan netijeli peýdalanmakda döwlet ähmiýetli işler giň gerimde alnyp barylýar. Hut şeýle aladalaryň netijesinde energetika pudagy aýratyn çalt ösýän pudaklaryň birine öwrüldi.

Häzirki wagtda Türkmenistan bir bitewi Merkezi Aziýa energiýa ulgamyna işjeň goşulmak bilen, türkmen elektrik energiýasyny halkara ugurlar boýunça geljek üçin meýilleşdirilýän taslamanyň çäklerinde ibermegiň möçberiniň has-da artdyrylmagy üçin goşmaça mümkinçilikleri döretmekde hem möhüm işleri alyp barýar. Eksport ugruny ösdürmek ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň ösmegini üpjün edýär. Şonuň üçin elektrik energiýasyny ibermegiň hereket edýän eksport ugurlary bilen birlikde olaryň täze ugurlaryny döretmeklige hem aýratyn uly üns berilýär. Halkara energetika hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegindäki başlangyçlaryň şowlulygyny üpjün edýän desgalaryň uly topary guruldy. Şu maksat bilen Mary döwlet elektrik stansiýasynyň kuwwaty artdyryldy, Lebap welaýatynyň çäginde amala aşyrylýan halkara taslamanyň çäklerinde gazturbinaly elektrik bekedi, kuwwaty 500 kW bolan «Kerki» podstansiýasy hem-de türkmen-owgan serhedine çenli elektrik geçiriji ulgam guruldy.

Bir ýyl töweregi mundan ozal, has takygy, 2021-nji ýylyň 14-nji ýanwarynda Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça elektrik geçiriji ulgam dabaraly ýagdaýda işe girizildi. Bu elektrik geçiriji ulgamyň uzynlygy 153 kilometre we kuwwaty 500 kW barabar bolup, ol «Тürkmenistan — Owganystan — Pakistan» elektrik geçiriji ulgamynyň bir bölegini düzýär. Onuň esasy maksady üç ýurduň arasynda elektrik energiýasynyň eksport we import edilmegi üçin zerur bolan infrastrukturalaryň döredilmegine gönükdirilýär. Sebäbi soňy bilen türkmen elektrik energiýasy bilen Pakistanyň şäherlerini hem üpjün etmek göz öňünde tutulýar. Şonuň üçin elektrik geçiriji ulgamyň ilkinji böleginiň işe girizilmegi hyzmatdaşlygyň geljeginiň uludygyny görkezýär. Mälim bolşy ýaly, «Тürkmenistan — Owganystan — Pakistan» elektrik geçiriji ulgamyny «Тürkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan» gaz geçirijisiniň ugrunda gurmak meýilleşdirildi. Bu iş täze elektrik stansiýalaryny, elektrik geçirijilerini, häzirkizaman transformator kiçi beketlerini we paýlaýjy ulgamlary gurmagyň hasabyna amala aşyrylýar. Eksport energiýasynyň ugurlaryny giňeltmäge hem-de olaryň mukdaryny artdyrmaga mümkinçilik döredýän elektrik geçiriji ulgamyň işiniň ýaýbaňlandyrylmagy sebitdäki ýurtlaryň ykdysady ösüşine uly itergi berer. Ýurdumyzyň energetika pudagynda kombinirlenen siklli gazturbinaly elektrik bekediniň gurluşygy hem alnyp barylýar. Şeýle innowasion tehnologiýa Türkmenistanda elektrik energiýasy öndürilende, ilkinji gezek ulanylýar. Elektrik energiýasyny ýurduň daşyna ugratmakda goňşy ýurtlar — Özbegistan, Gazagystan, Owganystan, Eýran, Türkiýe we Ermenistan bilen hyzmatdaşlyk göz öňünde tutulýar.

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

Gökdepe etrabynyň Owadandepe geňeşliginiň çägindäki «Ahal» ösümlik ýag kärhanasy geçen ýyly ýokary önümçilik görkezijileri bilen jemledi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda agzalan kärhananyň işçi-hünärmenleriniň agzybirlikli çeken zähmeti netijesinde, 71 million 400 müň manatlyga barabar önüm öndürildi. Munuň özi, ozalky ýyl bilen deňeşdirilende, 127,8 göterim ösüş depgininiň üpjün edilendigini aňladýar. Başgaça aýdylanda, şanly ýylda ekologik taýdan arassa ösümlik ýagynyň 10 müň 46 tonnadan gowragy öndürilip, ilata ýetirildi. Halkyň gündelik sarp edýän azyk önümine islegiň artmagy onuň hiliniň ýokarydygy bilen baglanyşyklydyr. Mundan başga-da, geçen döwürde bu ýerde gaýtadan işlenen pagta çigidinden sarunyň, harpygyň hem ençeme tonnasy alyndy. Kärhananyň işçi-hünärmenleri «Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçýän ýyly hem ýokary görkezijilere beslemek hyjuwy bilen şu günler iş depginlerini has-da batlandyrýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak, gurluşyk we himiýa toplumyny ösdürmek boýunça badalga berlen giň gerimli işleriň netijesinde ýurdumyzda ägirt uly serişdeler kuwwatyny netijeli peýdalanmakda, eksport ugurly senagat önümleriniň möçberini artdyrmakda uly üstünlikler gazanylýar. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn durmuş-ykdysady maksatnamalary amala aşyrmagyň çäklerinde ýurdumyzda gurluşygyň depgini barha ýokarlanyp, ýerli çig malyň esasynda ýokary hilli gurluşyk serişdelerini öndürmegiň ugurlary barha ösdürilýär. Türkmen telekeçileri hem gurluşyk serişdelerini, elektronika, himiýa önümlerini, mebelleri hem-de hili we bahasy boýunça artykmaçlyklary bolan beýleki senagat harytlarynyň önümçiligine işjeň gatnaşýarlar. Paýtagtymyzyň we welaýat merkezleriniň, sebitleriň täzelenýän binagärlik toplumlaryny, ajaýyp binalary we ymaratlary bagtyýar döwrümiziň ösüşlere beslenen üstünlikleriniň aýdyň nyşanlaryna öwrüldi.

Innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen senagat desgalarynyň gurlup, ulanmaga berilmegi halk hojalygynyň dürli pudaklarynda işlemäge ukyply, giň hünär ugurly hünärmenlere bolan islegiň hem artmagyna getirýär. Iň ýokary tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, iň täze ylmy gazananlary özünde jemleýän toplumlaryň gurlup, ulanmaga berilmegi ýaşlaryň hünär taýýarlyklarynyň ýokarlanmagyna, täze, döwrebap hünärleri ele almaklaryna, ylmyň täze gazananlaryny ýakyndan öwrenmeklerine bolan talaplary artdyrsa-da, bu gün bu talaplary üpjün etmäge ukyply bilim we ylym ojaklarymyzyň, ösen adam maýasynyň hem ýeterlikdigi guwandyryjydyr.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň geçen ýylyň 24-nji dekabrynda geçiren Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisinde «Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň gününi döretmek hakynda» Permana gol çekmegi halkymyzy begendirdi. Bu hünär baýramyny her ýylyň 6-njy awgustynda belläp geçmek bellenildi. Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň gününi döretmek baradaky başlangyjy öňe süren hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Ogulnabat SARYÝEWA,

Eziz Diýarymyzyň ösüşlerini täze sepgitlere ýetirmekde hormatly Prezidentimiz taýsyz tagallalary edýär. Türkmen halkynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini düýpgöter gowulandyrmaga, ýurdumyzy senagatlaşan döwletleriň hataryna çykarmaga, halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen maksatnamalar, beýik işler durmuşa geçirilýär. Milli ykdysadyýetimiz diwersifikasiýalaşdyrmak ýoly bilen ösýär. Agzybirligiň, asudalygyň we abadançylygyň hözirini görüp, sahawatly gelýän ýyllary ýokary zähmet joşgunyna besleýän ulus-ilimiziň maksatlary myrat tapýar.

Halkymyzyň hal-ýagdaýynyň mundan beýläk-de ýokarlanmagyna gönükdirilýän işlere ser salanyňda, buýsanjyň goşalanýar. Döwletli gelen ýylymyzy maňlaýymyza sylan günlerimizde hormatly Prezidentimiziň Mary, Lebap welaýatlaryna amala aşyran iş saparyny teleýaýlym arkaly tomaşa eden ildeşlerimiziň buýsançly kalplary şatlykdan dolandyr. Hormatly Prezidentimiziň ýerlerde alnyp barylýan işleriň barşy bilen içgin tanyşmagy, ilatymyzyň hal-ýagdaýy, ýaşaýyş-durmuş derejesi bilen gyzyklanmagy «Döwlet adam üçindir!» diýen baş taglymatynyň amal bolýandygynyň aýdyň beýanydyr. Gahryman Arkadagymyzyň Garagum sährasynyň giňişliginde goýundyr düýe sürülerini bakyp ýören çopanlar bilen didarlaşmagy, hal-ahwal soraşmagy, söhbetdeş bolmagy göwün guşuňy arşa göterýär. Munuň özi ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrýan hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleriniň asyrlara barabardygyna mysaldyr.

Bu gün döredijiligiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi ösdürmek boýunça maksatnamalar üstünlikli amala aşyrylýar, ençeme halkara ähmiýetli taslamalar durmuşa geçirilýär. Aňyrsyna göz ýetmeýän sähraýy türkmen topragy dermanlyk ot-çöplere, tebigy baýlyklara örän baýdyr. Garagum sährasy tebigy baýlyklaryň, genji-käniň mesgenidir. Ýerasty känleriň özleşdirilmegi hem-de onuň gaýtadan işlenmegi, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga ýardam berýär. Bu gün uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlary özleşdirilýär. Ýangyç-energetika toplumynyň özleşdirilmegi innowasion esasda amala aşyrylyp, oňa sanly ulgamyň mümkinçilikleri girizilýär. Gazylyp alynýan tebigy baýlyklarymyzyň, olary gaýtadan işleýän senagatyň önümçilik kuwwatlyklarynyň ýokarlandyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiziň «Galkynyş» we «Malaý» gaz känlerinde bolanda işiň depgini bilen gyzyklanyp, geljegi uly pudagy ösdürmäge uly ähmiýet berýändigi aýratyn bellärliklidir. Nebitgaz senagatyny ösdürmekde uly maýa goýum serişdeleriniň goýberilmegi pudagy ösdürmäge, nebitgaz kärhanalaryny zerur enjamlar bilen üpjün etmäge, geologiýa-gözleg, buraw işlerinde täze gaz känlerini senagat taýdan özleşdirmäge şert döredýär. Tebigy gazdan alynýan polietileniň, polipropileniň senagat maksatly önümler öndürilende çig mal bolup hyzmat edýändigini bellemek bolar.

Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde bar bolan gaz känlerini döwrebaplaşdyrmakda, täze ýüze çykarylýan känleri senagat taýdan özleşdirmekde, «mawy ýangyjyň» eksport ugurlaryny artdyrmakda işler sazlaşykly dowam edýär. Tebigy gazyň çykarylyşynyň möçberlerini artdyrmakda, bar bolan guýularyň önüm berijiligini ýokarlandyrmakda hem-de ösen tehnologiýalary ulanmak arkaly täze känleri özleşdirmekde işler giň gerim bilen ýaýbaňlandyrylýar. Tebigy gazy gaýtadan işlemek, onuň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak bilen baglanyşykly meseleleriň oňyn çözülmeginiň milli ykdysadyýetimizi kuwwatlandyrmak bilen bir hatarda halkara hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün edýändigini hormatly Prezidentimiz aýratyn belledi.

Ýurdumyzyň nebitgaz senagaty toplumyny ösdürmek boýunça kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmäge, «Malaý» gaz känini döwrebaplaşdyrmaga, onuň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga bolan tagalla hem ünsden düşmeýär. Milli Liderimiz ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň öňünde üç esasy wezipäniň durýandygyny, olaryň nebitgaz pudagyny senagatlaşdyrmakdan, içerki sarp edijileri degişli önüm bilen üpjün etmekden hem-de eksport mümkinçiliklerini artdyrmakdan ybaratdygyny nygtaýar.

Türkmenistany durmuş-ykdysady, senagat taýdan ösdürmekde, halkymyzyň hal-ýagdaýyny, durmuş şertlerini düýpgöter gowulandyrmakda hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleri uly ähmiýete eýedir.

Ykdysady taýdan gülläp ösýän ýurdumyzy belent sepgitlere alyp barýan, ýurdy senagatlaşdyrmakda iri taslamalary üstünlikli amala aşyrýan hormatly Prezidentimiziň jany sag bolsun, beýik işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Geçilen menzillere ser salmak, täze ýylda ýurdumyzyň durnukly ösüşini üpjün etjek ugurlary kesgitlemek oňat däpleriň biri bolup, ol döwletlilikden nyşan. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen we mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk toýy tutulan 2021-nji ýyldaky durmuş-ykdysady ösüşde üstünlikler, ýetilen sepgitler her birimizi guwandyrýar. Milli ykdysadyýetimizde gazanylan oňyn netijeler parahatçylykly ösüşiň we özara ynanyşmagyň bar ýerinde rowaçlygyň, abadançylygyň ýar bolýandygyny ýene-de bir gezek tassyklaýar.

Türkmenistan durnukly ösüş maksatlaryny üstünlikli amala aşyrýan döwletleriň hatarynda tanalýar. Şunda düýp mazmuny adamlaryň abadan ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen bu maksatlar boýunça kesgitlenen wezipeleri durmuşa geçirmekde ýurdumyzda alnyp barylýan işler 2021-nji ýylda hem mynasyp dowam etdirildi. Bu barada hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň 2021-nji ýylyň 27-nji dekabrdaky jemleýji bilelikdäki mejlisinde giňişleýin durup geçdi.

Häzirki döwürde dünýäde maliýe-ykdysady çökgünligiň dowam etmegi, şeýle-de ýiti ýokanç keseliň ýaýramagy bilen bagly hadysalaryň ýurtlaryň milli ykdysadyýetine belli bir derejede öz ýaramaz täsirini ýetirmegi onuň öňüni almak ýa-da täsirini gowşatmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş ýagdaýynyň durnuklylygyny saklamak bilen bagly meseleleriň ähmiýetini has-da artdyrýar. Daşarky sebäpler bilen şertlendirilen hadysalaryň öz amatsyz täsirini ýetirýän ýagdaýynda hem durnukly ykdysady ösüşiň üpjün edilmegi ýurdumyzda bu ugurda amala aşyrylýan işleriň oňyn häsiýete eýedigini görkezýär. Köpugurly tagallalaryň netijesinde, jemi içerki önümiň ösüşiniň ýokary depginde, ýagny 6,2 göterim möçberde saklanylýandygy ýurdumyzda ykdysady strategiýanyň ileri tutulýan ugurlarynyň dogry kesgitlenendigini tassyklaýar.

Jemgyýetde özgertmeleri üstünlikli amala aşyrmak üçin berk maddy binýadyň bolmagy zerur şertleriň biridir. Şunda makroykdysady ýagdaý hökmünde jemi içerki önümiň ösüş depgini onuň esasy görkezijisidir. Ýurdumyzda diwersifikasiýa, senagatlaşdyrmak, maýa goýum we döwrebaplaşdyrmak syýasatynyň düýpli alnyp barylmagy bu esasy makroykdysady görkezijiniň ösüş meýline eýe bolmagyny şertlendirýär. Senagatlaşdyrmak syýasaty ýurtda çig mal ugrundan häzirki zaman ýokary tehnologiýaly senagata daýanýan innowasion ugra geçmäge hem giň mümkinçilikleri döredýär. Hut şu wezipelerden ugur alnyp, ýurdumyzda häzirki zaman senagat üpjünçilik ulgamlarynyň emele getirilmegine, gaýtadan işleýän iri kärhanalaryň döredilmegine uly ähmiýet berilýär. Bu, ilkinji nobatda, senagat pudagynyň ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň we eksport mümkinçiliklerini artdyrmagyň netijeli we ygtybarly ugry bolup durýandygy bilen baglanyşyklydyr.

2021-nji ýylda abraýly halkara maliýe düzümleri we iri reýting agentlikleri tarapyndan Türkmenistanyň ykdysadyýetine oňyn baha berildi. Hususan-da, «Fitch Ratings» halkara agentligi tarapyndan Türkmenistana uzak möhletleýin çaklama esaslanýan «B +» derejesi berildi. Ýurdumyza berlen bu dereje daşky üýtgemelere garamazdan, ykdysadyýetimiziň ösüşiniň durnukly häsiýete eýedigini tassyklaýar. Şeýle hem munuň özi hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünliklere beslenýän ykdysady syýasatyň alnyp barylýandygynyň hem-de ýurdumyzyň dünýä ýüzünde ygtybarly döwlet hökmünde abraýynyň artýandygynyň aýdyň subutnamasy bolup durýar.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň 2021-nji ýylyň 3-nji dekabrynda sanly ulgam arkaly geçen ýylyň 11 aýynyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen giňişleýin mejlisinde «Dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek hem-de milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin Maksatnamanyň» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasynyň kabul edilmegi döwrüň çagyryşlaryna wagtynda seslenmek, milli ykdysady ulgamy daşary amatsyz şertleriň täsirinden goramak ugrunda ädilen ädimleriň ýene-de biridir. Ol dünýä ykdysadyýetinde emele gelen kynçylykly şertlerde milli ykdysadyýetimiziň durnuklylygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen gaýragoýulmasyz çäreleriň tutuş toplumyndan ybaratdyr. Ol sanly tehnologiýalary we öňdebaryjy tejribeleri giňden ornaşdyrmaga, sanly ykdysadyýeti ýokary depginler bilen ösdürmäge itergi berjek ugurlary özünde jemläp, ahyrky netijede, ýurdumyzyň durnukly ösüş nusgasyna geçmegini üpjün etjek düýpli çemeleşme bolup durýar.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hemişelik Bitaraplygymyzyň 26 ýyllygy hem dabara bilen bellenilip geçildi. Bitaraplyk ýurdumyzyň amala aşyrýan halkara işlerinde berk esas bolup hyzmat edýär. Munuň özi Türkmenistanyň sebitde parahatçylygy we durnukly ösüşi pugtalandyrmak, hoşniýetli goňşuçylyk ýagdaýyny döretmek hem-de hyzmatdaşlygy ýola goýmak ugrunda alyp barýan işleriniň ähmiýetiniň, ýurdumyzyň dünýä we sebit derejesinde howpsuzlygy üpjün etmäge goşandynyň uludygyna şaýatlyk edýär. Gahryman Arkadagymyzyň «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly başlangyjy bolsa bu gün halkara parahatçylygy we ynanyşmagy berkitmegiň jarnamasy, şeýle hem ählumumy parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň esasy hökmünde öňe çykýar.

Netijede, häzirki wagtda Türkmenistan dünýä bileleşigine ygtybarly ykdysady hyzmatdaşlygyň hem oňyn nusgasyny görkezýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň dünýäniň 100-den gowrak döwleti bilen alyp barýan söwda-ykdysady gatnaşyklary hormatly Prezidentimiz tarapyndan amala aşyrylýan daşary ykdysady syýasatyň netijeliligini aýdyň görkezýär. Şol bir wagtda bu oňyn ýagdaý halkara ykdysady giňişlikde ýurdumyzyň tutýan ornunyň yzygiderli pugtalanýandygyny hem alamatlandyrýar. Şunda hususan-da, milli Liderimiziň «Ösüş arkaly parahatçylyk» ýörelgesi ýurdumyzyň daşary syýasy we ykdysady strategiýasynyň binýatlaýyn ýörelgeleriniň biri bolup, ol öz gözbaşyny baky Bitaraplygyň esaslaryndan alyp gaýdýar.

Ilatyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak, ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmak ýurdumyzda amala aşyrylýan durmuş syýasatynyň baş maksady bolup durýar. Şunda ykdysadyýetde bolup geçýän özgertmeleri nazara alyp, ilatyň girdejilerini yzygiderli ýokarlandyrmak arkaly raýatlaryň ýokary ýaşaýyş derejesini üpjün etmäge uly ähmiýet berilýär. Ilatyň maddy üpjünçilik derejesiniň ýokary bolmagy zerur şertleriň biri hasaplanýar. Hormatly Prezidentimiziň 2021-nji ýylyň 8-nji oktýabrynda gol çeken «Türkmenistanda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberlerini ýokarlandyrmak hakynda» Permany hem halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini we durmuş taýdan goraglylygyny mundan beýläk-de ýokarlandyrmak maksadyndan ugur alýar. Geçen ýylyň 13-nji noýabrynda döwlet Baştutanymyz tarapyndan tassyklanan «Türkmenistanyň Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksine üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny halkyň durmuş taýdan goraglylygynyň hemişe ünsde saklanýandygyny, bu ugurda yzygiderli tagalla edilýändigini görkezýär.

Şanly wakalara, uly ösüşlere beslenen 2021-nji ýylda milli Liderimiziň başda durmagynda ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynda ýetilen sepgitler 2022-nji ýyla badalga bolmak bilen, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň hem eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de halkara abraýyny ýokarlandyrjak, umumadamzat bähbitli işleriň durmuşa geçiriljek ýyly boljakdygyna ynamy has-da pugtalandyrýar.

Baýram TAŇRYBERDIÝEW,

Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Demirbetonönümleri» zawody demirgazyk welaýatyň senagat pudagynyň iri düzüm bölekleriniň biri bolup, bu ýerde ýerli gurluşykda giňden ulanylýan dürli ölçegdäki serişdeleriň birnäçe görnüşi öndürilýär. Kärhana geçen ýyl ähli ugurlar boýunça ýokary netijeleri gazanyp, göz öňünde tutulan meýilnamalary artygy bilen berjaý etdi.

Bu öňdebaryjy kärhananyň önümçilik bölümlerinde ýylyň dowamynda 32 müň kub metrden gowrak demir-beton önümleri öndürilip, gurluşyk meýdançalaryna ugradyldy we 103 göterime barabar ösüş depgini üpjün edildi. Beýik döwrümiziň döredijilik kuwwatynyň ruhunda netijeli hereket edýän bu zawodyň durky düýpli täzelendi, önümçilik ulgamlaryna häzirki zaman innowasion enjamlary ornaşdyryldy, täze bölümler işe girizildi. Tehniki-hojalyk işleriniň yzygiderli esasda geçirilmegi kärhanada dünýä ülňülerine gabat gelýän önümleri mukdar taýdan artdyrmaga, olaryň hilini has ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzy senagatlaşdyrmagyň depginlerini çaltlandyrmak, milli ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny hem-de eksport kuwwatyny ýokarlandyrmak boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Bagtyýarlyk döwri beýik gurluşyklaryň döwrüdir: ýurdumyzyň çar künjeginde binalaryňdyr desgalaryň hatary artýar, şeýdibem Arkadagly zamanamyzyň täze binagärlik keşbi kemala gelýär. Giň gerimde ýaýbaňlandyrylýan gurluşyklarda aglaba ýerli gurluşyk önümleri ulanylýar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýerli önümleriň öndürilişiniň artdyrylmagy gurluşyk bazaryny ýokary hilli senagat harytlary bilen ýeterlik mukdarda üpjün etmäge şert döredýär. Welaýat boýunça alnyp barylýan şeýle işlerde bu zawod ähmiýetli orun eýeleýär.

Kärhanada önümçilik-durmuş maksatly binalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň üstüni basyrmakda ulanylýan dürli ölçegdäki örtgüler, aýnagapylaryň çarhawlary, binýatlyk betonlar, demir-beton guýulary, içi boşlaw beton kerpiçleri, köçeleriň jähek daşlary, harytlyk betonlar, iri panelli ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygyna niýetlenen dürli görnüşli önümler gönüden-göni gurluşyk meýdançalaryna ýetirilýär.

Sarp edijileriň gurluşyk serişdeleriniň has täze görnüşlerine bolan islegi artýar, önümleriň hiline talaby hem ýokarlanýar. Şeýle isleg-talaplar nazara alnyp, zawodda gurluşyk bölümi açyldy. Baý iş tejribesi bolan Jepbarberdi Tirkeşowyň ýolbaşçylyk edýän bu bölüminde sarp edijileriň her bir teklibine eserdeň garalýar. Kärhananyň işçi-hünärmenleri welaýat merkezinde dört gatly, 16 hem 32 öýli jaýlaryň birnäçesini gurup, ulanmaga berdiler. Häzirki wagtda olar şäheriň Şagadam, Oguzhan, O.Ärsaryýew köçeleriniň ugrunda dört gatly, köp otagly jaýlaryň 3-siniň gurluşygyny ýokary depginde dowam etdirýärler.

Bu ýerde işçileriň öndürijilikli işlemegi üçin ähli amatlyklar, howpsuz iş hem oňat dynç alyş şertleri döredilýär. Her bir işçiniň saglygyna aýratyn üns berilýär, zähmeti goramak hem tehniki howpsuzlyk okuwlary yzygiderli guralýar. Işçiler degişli tertipde ýörite geýimler, aýakgaplar hem gorag serişdeleri bilen mugt üpjün edilýär. Zawodyň kärdeşler arkalaşygynyň ilkinji guramasynyň başlygy Göwher Sabirowa şeýle çäreleriň işiň netijeliligini ýokarlandyrmaga hem şert döredýändigini aýdýar. Netijede, senagat pudagynyň ösüşine saldamly goşant goşýan kärhanada «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň başyndan işiň depgini günsaýyn ýokarlanýar.

Amanmyrat SAPAROW.

Milli Liderimiziň Lebap welaýatyna ýakynda bolan iş sapary Garagum sährasynyň jümmüşindäki «Malaý» gaz käninden başlandy. Saparyň ikinji gününde geçirilen iş maslahatynda ýurdumyzyň günorta-gündogar sebitiniň umumy energiýa kuwwatymyza goşandy barada guwandyryjy maglumatlar aýdyldy, ony has-da artdyrmak boýunça anyk wezipeler kesgitlenildi.

Ozal habar berlişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda «Malaý» gaz käninde geçirilen maslahatda Mary we Lebap welaýatlarynyň çäklerinde täze ýüze çykarylan meýdançalarda ägirt uly möçberde gaz gorlarynyň bardygy baradaky çaklamalar öňe sürüldi. Milli Liderimiz täze ýüze çykarylan gaz känleriniň senagat taýdan özleşdirilmegi netijesinde ýurdumyzyň gaz gorlarynyň mukdarynyň 126 milliard kub metr artmagynyň guwançly ýagdaýdygyny belledi.

Gyşyň örküjindäki bu hoş habar hemmeleriň kalbyna bahar ýakymyny bagyşlady. Ýakyn ýyllarda ýurdumyzyň «mawy ýangyç» gory diňe iki welaýatyň hasabyna 126 milliard kub metr artar. Bu ummasyz uly baýlyk ahyry! Eýsem, şunça mukdaryň näçe bölegi Lebap welaýatynyň paýyna düşýärkä? Ine, şu sowalyň jogaby bilen gyzyklanyp, «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň geologiýa bölüminiň başlygy Berdi Kutlyýewe ýüz tutduk. Ol bu barada şeýle diýdi:

— Şunça mukdaryň 53 milliard kub metri Lebap welaýatynyň çägindäki meýdançalardyr känlere degişlidir. Has takygy, Gazojak şäheriniň we «Naýyp» gaz käniniň ýakynynda ýerleşýän «Demirgazyk derwüş» meýdançasynda «mawy ýangyjyň» 30 milliard kub metriniň bardygy çaklanylýar. «Malaý» gaz käninde geçirilen täze gözlegleriň netijesinde ýene-de 23 milliard kub metrlik «hazynanyň» üstünden baryldy.

«Demirgazyk derwüşdäki» ilkinji guýyny burawlamak işlerine ýakyn günlerde girişiler. Bu iş «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň «Ymambabanebitgazgözleg» ekspedisiýasynyň burawlaýjylaryna ynanyldy. Guýynyň çuňlugy 3200 metre ýeter.

Şeýle hem şu ýylyň dowamynda «Malaýda» ýene iki guýyny burawlamaga girişmek meýilleşdirilýär. Taslama çuňlugy 4000 metre ýetýän guýulary «Lebapnebitgazgözleg» ekspedisiýasy burawlar.

Täze «mawy ýangyçly» meýdançalaryň ýüze çykarylmagy, olaryň burawlanmagy we önüm alynmagy netijesinde ýyllyk görkezijiler yzygiderli artýar. Muny «Lebapgazçykaryş» müdirliginde alnyp barylýan işlerde hem aýdyň görýäris. Müdirligiň merkezi önümçilik dispetçer gullugynyň başlygy Berdi Berdimetow geçen ýyl meýilnamanyň 134 göterim ýerine ýetirilip, 12 milliard 401 million 104 müň 693 kub metr «mawy ýangyç» alnandygyny aýdýar. Welaýatyň gazçylary degişli döwürde kondensat önümçiligini meýilnamada bellenen 43 müň 59 tonna derek 47 müň 321 tonna ýetirmegiň hötdesinden geldiler.

Ýeri gelende aýtsak, geçen ýyl «Agarguýy» käninde täze guýularyň ikisinden önüm alyndy, täze ýylyň bosagasynda bu ýerde ýene bir guýyny burawlamak işleri tamamlandy.

Netijede, täze guýularyň burawlanmagynyň we olardan bol önüm alynmagynyň ýola goýulmagy bilen «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda iş görkezijileri görnetin artar. Bu bolsa türkmen topragyndan gazylyp alynýan «mawy altynyň» Ýer ýüzüne çaýýan ýalkymyny has-da artdyrar.

Agageldi ITALMAZOW.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda maýa goýum syýasatynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi, döwrebaplaşdyrylmagy bilen, milli ykdysadyýetiň, şeýle-de sebitiň we dünýäniň döwletleriniň arasyndaky maliýe-ykdysady hem-de beýleki ugurlar boýunça gatnaşyklaryň durnukly, sazlaşykly, kadaly ösüşi üpjün edilýär. Her ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasy işlenip düzülende, onuň anyk wezipeleri kesgitlenýär, önümçilikde we durmuş ulgamynda meýilleşdirilýän sepgitler anyklanýar. Munuň özi ýurduň makroykdysady görkezijilerini ösdürmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaga ýardam berýär.

«Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasynda» bellenilen baş maksatlara ýetmekde maýa goýum syýasaty aýratyn orun eýeleýär. 2022-nji ýylyň maýa goýum Maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýulmagy meýilleşdirilýän maýa goýumlaryň möçberi 36,1 milliard manada barabar bolar, onuň 60,2 göterimi önümçilik ugruna, 39,8 göterimi bolsa durmuş-medeni maksatlara gönükdiriler. Şeýlelikde, ykdysadyýetiň önümçilik ulgamyna goýulýan maýa goýumlaryň yzygiderli artdyrylmagy ýurduň ykdysady kuwwatyny berkitmäge, milli pulumyzyň kadaly hereketini ýola goýmaga, importyň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmäge, eksporty artdyrmaga, ilatyň iş üpjünçiligini ýokarlandyrmaga, maşgala girdejisini köpeltmäge ähli amatlyklary döreder.

Mälim bolşy ýaly, geçen ýylyň 17-nji dekabrynda Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisinde döwlet Baştutanymyza Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda gol çekilen «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmek hakynda Ylalaşygyň gazanylandygy barada habar berildi, şeýle-de esaslandyryjy hökmünde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna çykyş etmäge ygtyýar bermek hakynda resminamanyň taslamasy hödürlendi. Täze düzüme bolsa öz üstüne ýüklenen borçnamalary ýerine ýetirmegi üçin Türkmenistanyň Merkezi bankyndan degişli ygtyýarnamany kanunçylykda bellenen tertipde almak teklip edildi.

Hormatly Prezidentimiz degişli Karara gol çekip, düzümiň öňünde durýan wezipeleri anyk kesgitledi, degişli ýolbaşçylara maýa goýum serişdelerini artdyrmak, daşary ýurt maýadarlaryny çekmek we olaryň ygtybarly goraglylygyny üpjün etmek maksady bilen, degişli kadalaşdyryjy binýady kämilleşdirmek babatda tabşyryk berdi. Resminama laýyklykda, «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini esaslandyryjy hökmünde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna esaslyk maýadaky paýy 50 göterim möçberde paýly gatnaşmaga ygtyýar berildi. Bu döwlet ähmiýetli çözgüdiň üstünlikli durmuşa geçirilmegi maýa goýum syýasatyny täze derejä çykarar, maýa goýumy maliýeleşdirmegiň ygtybarly çeşmesini emele getirer, ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamynyň maýa goýum işine işjeň gatnaşmagyny, maýa goýumlaryň netijeliligini üpjün eder. Şeýlelikde, işlenip düzülýän we üstünlikli amala aşyrylýan milli, sebit ähmiýetli maýa goýum taslamalary öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetiriler. Bu bolsa Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň halkara giňişlikde eýeleýän ornuny has-da berkider, abraýyny artdyrar.

Maýa goýum işinde daşary ýurtly iri işewür düzümler we abraýly halkara maliýe guramalary bilen gatnaşyklary ýola goýmak möhüm ähmiýetli çäre hasaplanýar. Bu meseläniň üstünlikli çözülmegi diňe bir maýa goýum taslamalarynyň maliýe mümkinçiligini ýokarlandyrman, eýsem, dünýäniň ösen döwletleriniň baý tejribesini öwrenmäge, hünärmenleriň hünär derejesini ýokarlandyrmaga-da zerur şertleri döredýär. Şu ýerde ýene bir zady nygtamak gerek. Milli ykdysadyýetiň ähli ugurlarynda sanly ykdysadyýete geçmek wajyp çäreleriň hatarynda kesgitlendi. Maýa goýum işiniň sanlylaşdyrylmagy diňe bir bu işe gatnaşýanlara gysga wagtda, az harajatlar bilen zerur maglumatlary toplamaga we degişli çözgütleri kabul etmäge mümkinçilik döretmän, ony kämil dolandyrmaga, garaşylýan netijeleri gazanmaga hem mümkinçilik berer.

«Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň döredilmegi ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işine-de oňyn täsirini ýetirer. Kiçi we orta telekeçiligi, aýratyn-da, döwlet bilen hususy ulgamyň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge amatly şertler dörär, telekeçileriň ykdysady ösüşde eýeleýän orny has-da pugtalanar, önümleriň görnüşini köpeltmäge, hilini ýokarlandyrmaga, hyzmatlaryň we ýerine ýetirilýän işleriň gerimini giňeltmäge täze mümkinçilikler dörär, düşewüntlilik artar. Oba ýerlerinde hususy eýeçiligi (fermer hojalyklaryny) ösdürmäge maýa goýumlaryň goýulmagy azyk howpsuzlygyny berkitmek bilen birlikde, ýer-suw, zähmet serişdeleriniň, pul gaznalarynyň rejeli, tygşytly we ýokary netijeli ulanylmagyna esas bolup hyzmat eder. Türkmen telekeçileriniň öndürýän önümleriniň ýokary hilli, ekologik taýdan arassa we bahalarynyň elýeterli bolmagy önümleriň içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanmagyna, goýulýan maýa goýumlaryň özüni ödemek möhletini gysgaltmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de telekeçileriň maliýe kuwwatynyň ýokarlanmagy olara uly möçberli, uzak möhlete niýetlenen milli we halkara maýa goýum taslamalaryna işjeň gatnaşmaga ähli amatlyklary döredýär.

Şeýlelikde, täze döredilýän «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti ýurdumyzyň ösüşini pugtalandyrmaga, «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgäni mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmäge oňyn täsirini ýetirer. Goý, öz halkynyň bagtyýarlygy, röwşen geljegi ugrunda yzygiderli alada edýän hormatly Prezidentimiziň belent başy aman, ömri uzak bolsun, döwletli tutumlary hemişe rowaçlyklara beslensin!

Baýramdurdy TAÝHAROW,