Ýurdumyzda obasenagat toplumyny ösdürmek bilen baglanyşykly soňky ýyllaryň dowamynda iri möçberli özgertmeleriň uly toplumy durmuşa geçirilýär. Şu özgertmeleriň esasy maksady azyk bolçulygyny üpjün etmekden ybaratdyr. Üstümizdäki ýylda hem oba hojalyk önümleriniň ýeterlik mukdarda öndürilmegi üçin netijeli çäreler görülýär. Mälim bolşy ýaly, geçen hepdede hormatly Prezidentimiz «Welaýatlar boýunça 2022-nji ýylda oba hojalyk ekinlerini ýerleşdirmek hem-de önümleri öndürmek hakynda» hem-de «Türkmenistanda 2022-nji ýylda gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek hakynda» Kararlara, şeýle hem «Welaýatlar hem-de etraplar boýunça suwdan peýdalanmagyň çäklendirilen möçberlerini tassyklamak hakynda» Buýruga gol çekdi.

Şu ýylyň 17-nji ýanwarynda hormatly Prezidentimiziň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmaklarynda sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda hem obasenagat toplumyny mundan beýläk-de özgertmäge, öndürilýän oba hojalyk önümleriniň möçberini artdyrmaga hem-de ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmäge gönükdirilen şol möhüm resminamalardan gelip çykýan wezipeler kesgitlenildi.

Ýurdumyzyň ähli ýerinde bolşy ýaly, biziň welaýatymyzda hem şol Kararlara laýyklykda gowaçanyň, ýazlyk we güýzlük ýeralmanyň, soganyň, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekiljek ýerlerini, tohumlaryny hem-de ekişde ulanyljak tehnikalardyr gurallary möwsüme taýýarlamak işleri gyzgalaňly alnyp barylýar, ilatyň ýokumly önümlere bolan islegini kanagatlandyrmak üçin gök we bakja önümleriniň öndürilişiniň möçberini artdyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleri çözmek maksady bilen giň möçberli işler amala aşyrylýar.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda welaýatymyz boýunça 263 müň 133 gektar ýerde oba hojalyk ekinleri ösdürilip ýetişdiriler. Şol ýeriň 130 müň gektaryna gowaça ekiler. Şonça meýdandan 320 müň tonna ýokary hilli hasyl almak meýilleşdirildi. Şeýle hem 10,2 müň gektara şaly, 2,3 müň gektara ýeralma, 3 müň 950 gektara gök ekin, 2,1 müň gektara bakja ekinleri, 3 müň 320 gektara kösükli däneli ekinler we künji, 2,3 müň gektara mekgejöwen we bir ýyllyk otlar ekiler. Şu günler welaýatymyzyň bugdaý ekilen 130 müň gektar meýdanynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär. Esasy azyklyk ekinleriň biri bolan ýeralmanyň ekilýän meýdany hem geçen ýyllardakysyndan köp bolar. Tutuş ýurdumyz boýunça şu ýyl ýeralma we gök-bakja ekinlerini ýetişdirmek üçin bölünip berlen ýerleriň meýdany 50 müň 450 gektar köpelýär. Ýeralma we gök-bakja ekinlerini ekmek üçin bölünip berlen ýerleriň meýdany ýurdumyz boýunça 106 müň gektara barabardyr, şol sanda 65 müň gektara bu ekinleriň ýazlyk, 41 müň gektara güýzlük görnüşlerini ekmek meýilleşdirilýär. Welaýatymyzda ýazlyk we güýzlük ýeralmany hem-de gök-bakja ekinlerini ekmek üçin 11 müň 670 gektar ekerançylyk meýdany bölünip berildi. Şu ýyl ýeralmanyň ekilen her gektaryndan 140 sentner hasyl almak göz öňünde tutulýar. Ýazlyk ýeralma we gök-bakja ekinleri üçin 5625 gektar, güýzlük ýeralma we gök-bakja ekinleri üçin 6045 gektar meýdan bölünip berildi. Şu ýyl welaýatymyzda her gektar ekilen ýerden pomidoryň 250, hyýaryň 200, soganyň 250, kelemiň 250, käşiriň 180, bakja hasylynyň 200 sentnerini ýygnamak maksat edinilýär. Eýýäm ýerleri, tohumlary, ýörite tehnikalary we gurallary ekişe taýýarlamak işlerine hem girişildi. Bugdaýdan boşan ýerlere ekiljek mäş, noýba ýaly aralyk ekinleriň her gektaryndan 15 sentner hasyl ýygnalar.

Milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan obasenagat toplumy, hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, uly mümkinçilige eýedir. Toplumdaky işleriň baý milli tejribä we ugurdaş ylymlaryň öňdebaryjy gazananlaryna esaslanylyp, döwrebap tehnologiýalary ulanmak arkaly sazlaşykly ýöredilmegi ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmaga, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek wezipelerini üstünlikli çözmäge hem-de ilatyň dürli, ýokary hilli önümlere, şol sanda ýeralma, gök-bakja we miwe önümlerine bolan isleglerini doly kanagatlandyrmaga ýardam berer.

glisirrizin turşusyny öndürýän kärhana Türkmenabat şäherinde gurlar

Hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda mundan bir hepde çemesi ozal geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisinde kabul edilen taryhy Karar ähli watandaşlarymyzda çäksiz uly begenji oýardy. Resminama laýyklykda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligine Türkmenabat şäherinde S.A.Nyýazow adyndaky «Buýan» obasenagat toplumynyň binýadynda buýan köküni gaýtadan işläp, ýylda 390 tonna arassalanmadyk glisirrizin turşusyny öndürjek kuwwatly kärhanany gurmak üçin degişli şertnamany baglaşmaga ygtyýar berildi. Bu gymmatly önümi öndürjek kärhananyň gurluşyk işlerini «Mizemez gadam» hususy kärhanasy alyp barar.

Sanly ulgam arkaly geçirilen Hökümet mejlisinde hem nygtalyşy ýaly, häzir ýurdumyzda öndürilýän eksport harytlarynyň möçberlerini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasyny hem-de «Saglyk» Döwlet maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmekde giň möçberli işler alnyp barylýar. Ekologiýa taýdan arassa ýerli çig mallaryň esasynda taýýarlanylýan dermanlyk serişdeleriň dünýä bazaryndaky bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmak munuň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň 2019-njy ýylyň noýabr aýynda Italiýa Respublikasyna bolan resmi saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Italiýanyň «Adipson Ind. Srl.» kompaniýasynyň arasynda buýan köküni gaýtadan işläp, arassalanmadyk glisirrizin turşusyny öndürýän kärhananyň gurluşygynyň taslamasyny taýýarlamak hakyndaky Ähtnama gol çekilipdi.

Bu kärhananyň gurluşygynyň potratçysyny seçip almak boýunça geçirilen bäsleşigiň netijesinde «Mizemez gadam» hususy kärhanasynyň täjirçilik teklibi makullanyldy. Şeýle hem bellenilen tertipde gurluşygyň şertleri, desgany tehniki taýdan enjamlaşdyrmagyň ugurlary kesgitlenildi.

1994-nji ýylda esaslandyrylan «Mizemez gadam» hususy kärhanasynyň iri gurluşyklary amala aşyrmakda we gurluşyk serişdelerini öndürmekde baý tejribesi bar. Ilkinji ýyllarynda kerpiç önümçiligi bilen meşgullanan hususy kärhananyň hünärmenleri 2009-njy ýylda dürli maksatly iri binalary gurmaga we düýpli abatlamaga girişdiler. Çärjew etrabynda döredilen hususy kärhana welaýatymyzyň çäginde dürli ýyllarda ýaşaýyş jaýlaryny, orta mekdepleri, çagalar baglaryny, sport mekdeplerini, saglyk öýlerini we beýleki binalardyr desgalary gurdy. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky 3 müň orunlyk awtoduralga hem hut şu hususy kärhananyň gurluşykçylary tarapyndan bina edildi. «Mizemez gadam» hususy kärhanasy önümçiligini 2017-nji ýylda ýola goýan gurluşyk serişdelerini öndürmek boýunça hem dünýä bazaryndaky ornuny barha giňeldýär. Indi bolsa bu kärhananyň gurluşykçylary ýurdumyzyň taryhynda ilkinji gezek buýan kökünden glisirrizin turşusyny öndürjek kuwwatly kärhanany gurarlar.

Hususy kärhananyň baş inženeri Batyr Ibragimow gurluşyk üçin Türkmenabat şäherindäki 2-nji senagat zolagyndan 6 gektar ýeriň bölünip berlendigini gürrüň berýär. Ol Türkmenabadyň pamyk egriji kärhanasyna we welaýat «Miwe» oba hojalyk senagat birleşigine ýakyn ýerleşer.

Baş inžener gurluşykda geodeziýa we surata düşürmek işleriniň tamamlanyp, mobilizasiýa işlerine girişilendigini aýdýar. Şeýle hem şu günler gurluşygyň gitjek ýerine haýat aýlamak we beton garyjy desgany ornaşdyrmak işleri alnyp barylýar. Ýakynda binýat guýmak üçin gazuw işleri başlanar.

Gurluşyk Italiýanyň «Adipson Ind. Srl.» kompaniýasy bilen bilelikde alnyp barlar. Has takygy, işiň tehnologiýa bölümi Italiýanyň kompaniýasyna ynanylar. Gurluşygyň tamamlaýjy tapgyrlarynda arassalanylmadyk glisirrizin turşusyny öndürmek üçin ýörite tehnologiýalaryň ýurdumyza getirilmegine we olaryň italiýaly hünärmenler tarapyndan ornaşdyrylmagyna garaşylýar. Gurluşygy doly tamamlamak 2024-nji ýylyň ýanwar aýyna meýilleşdirilen hem bolsa, «Mizemez gadamyň» hünärmenleri 2023-nji ýylyň ortalaryna çenli gurluşyk işlerini doly tamamlamagy göz öňünde tutýarlar. Hususy kärhananyň özünde ýeterlik derejede tehnika bar, gerek bolsa goşmaça gurluşykçylar işe çekiler. Iň bellenilmeli ýagdaý gurluşyk serişdeleriniň birnäçe görnüşiniň hut «Mizemez gadam» hususy kärhanasynyň öz hünärmenleri tarapyndan öndürilýänligidir. Has takygy, bu kärhana häzirki wagtda izogam, bitum, kolekum, kerpiç ýaly gurluşyk serişdelerini öndürmek bilen içerki we daşarky bazara ýerleýär. Öňümizdäki iki ýylyň içinde täze gurluşyk üçin zerur bolan bu önümler bilen hususy kärhananyň öz zawody üpjün eder.

Ýeri gelende aýtsak, buýan kökünden alynýan glisirrizini Ýewropa ýurtlarynda, Ýaponiýa, Hytaý we Hindistan ýaly döwletlerde bezeg serişdesi hökmünde (kosmetologiýada), derman we iýmit senagatynda giňden peýdalanýarlar. Diýmek, şeýle gymmatly önümiň ýene iküç ýyl çemesi wagtdan öz ýurdumyzda öndürilip başlanmagy milli ykdysadyýetimize iňňän bähbitli bolar. Türkmenistanda öndüriljek glisirrizin beýleki bir önümçilikler ― kosmetika, iýmit we derman önümleri üçin çig mal bolup hyzmat eder. Bu bolsa eziz Diýarymyzda ýene bir önümçilik sazlaşygyny emele getirer.

Agageldi ITALMAZOW,

Ýurdumyzda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, onuň köpugurlylygyny gazanmak babatda uly özgertmeler amala aşyrylýar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň, şeýle hem eksporta niýetlenen önümleriň öndürilişini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamalary kabul edilip, onuň çäklerinde innowasion häsiýetli önümçilikleri giň gerimler bilen döretmek ugrunda düýpli işler alnyp barylýar.Işjeň maýa goýum syýasatynyň netijesinde täze önümçilik desgalary we medeni-durmuş maksatly binalar gurlup, ulanmaga berilýär. Ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryna, ýerli çig mal serişdelerine esaslanýan pudaklar bolan himiýa we nebithimiýa senagatynyň kuwwatyny düýpli artdyrmak, ösen gurluşyk materiallary senagatyny kemala getirmek boýunça taslamalar amala aşyrylýar.

Şu ýylyň 7-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän polat armaturanyň ornuny tutýan kompozit gurluşyk armaturasynyň önümçiligini ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işler barada habar berildi. Aýna owuntyklaryndan gurluşykda ulanylýan kompozit armaturasyny öndürmek boýunça Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy, «Algap» hususy kärhanasy bilen bilelikde döredilen «Senagat tehnologiýalary» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetinde önümiň nusgalyk tapgyrynyň öndürilmegi guwandyryjy ýagdaýdyr.

Ýerli çig maldan taýýarlanylan kompozit gurluşyk armaturasy ekologiýa taýdan arassa, ykdysady taýdan bolsa elýeterli önüm bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň ugurdaş edaralar bilen bilelikde kompozit armaturasynyň berkligini synap görmegi hem-de ýokary hiliniň tassyklanan ýagdaýynda, onuň giň önümçiligini ýola goýmagy çaltlandyrmagy tabşyrmagy bäsdeşlige ukyply ýokary hilli ýerli gurluşyk serişdeleriniň önümçiligine uly üns berilýändigine şaýatlyk edýär. Geljekde bu paýdarlar jemgyýeti tarapyndan polat görnüşiniň ornuny tutýan dürli ölçegdäki kompozit armaturasynyň önümçiligini has-da giňeltmek göz öňünde tutulýar. Döwrebap tehnologiýalary ulanmak bilen, kwars çägesinden aýna süýümini öndürmek, ondan bolsa polat armaturasynyň ýerini tutýan, dürli ölçegdäki kompozit gurluşyk armaturasyny öndürmek meýilleşdirilýär.

Döwletimiz tarapyndan berilýän goldawyň netijesinde hususy telekeçiligiň dürli ugurlarda depginli ösüşleri gazanylyp, milli ykdysadyýetde tutýan orny barha artýar. Ýurdumyzda amala aşyrylýan importyň ornuny tutýan we eksporta niýetlenen önümleriň öndürilişini artdyrmaga gönükdirilen taslamalaryň hem köpüsi hususy telekeçilere degişlidir. Milli Liderimiz ýurdumyzyň senagatynyň kuwwatyny yzygiderli pugtalandyrmagyň hem-de daşary ýurtlaryň harytlary bilen bäsdeşlige ukyply ýokary hilli gurluşyk serişdeleriniň önümçiliginiň artdyrylmagynyň ähmiýetini nygtamak bilen, bu işe döwlete dahylsyz ulgamyň wekillerini işjeň çekmegi tabşyrdy.

Bu ugurda alnyp barylýan işler Garaşsyz Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň yzygiderli berkemegini häsiýetlendirýän möhüm görkezijiler bolup durýar. Nesip bolsa, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň senagatyny mundan beýläk hem ýokary depginler bilen ösdürilmegi gazanylar. Bu işde milli hünärmenleri taýýarlamak, berilýän bilimiň derejesini ýokarlandyrmak babatda alnyp barylýan işler hem öz netijesini berer we dünýäniň iň gowy tejribeleri esasynda bilim alýan talyp ýaşlarymyzyň ýurdumyzyň ykdysady ösüşlerine öz guwandyryjy goşantlaryny goşjakdyklaryna ynanýarys.

Bägül ATAÝEWA,

Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan öňdengörüjilikli, ylmy taýdan esaslandyrylan durmuş-ykdysady ösüş strategiýasynyň netijesinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyz täze-täze üstünliklere beslenýär. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan saýlanyp alnan Türkmenistanyň durmuş taýdan nazarlandyrylan bazar ykdysadyýetiniň nusgasy we ýurdumyzy durnukly ösdürmek babatynda alyp barýan giň möçberli başlangyçlary, bazar özgertmeleri esasy makroykdysady görkezijileriň ýokary depginlerde ösüşini üpjün edýär. Ýurdumyzyň jemi içerki önüminiň ösüş depgini durnukly ösüş häsiýetine eýedir.

Ýurdumyzda geçirilýän özgertmeler ykdysadyýetimize dünýä bazarlarynyň standartlaryny ornaşdyrmaklyga, ýerli we daşary ýurt maýadarlarynyň serişdelerini çekmek üçin amatly maýa goýum gurşawyny döretmeklige gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň maýa goýum babatynda özüne çekijiligini ýokarlandyrmaga aýratyn üns berilýär we ony gazanmaga ýurtda höküm sürýän syýasy we durmuş asudalygy, ykdysady ösüşiň durnukly saklanylmagy, oýlanyşykly maliýe syýasatynyň alnyp barylmagy ýardam edýär.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda taýýarlanylan maksatnamalara laýyklykda, geljekde Türkmenistan öz ylmy-tehniki we serişde kuwwatlyklaryna daýanyp, şeýle hem öňde durýan ykdysady, durmuş we ekologiki wezipeleri nazara alyp, tapgyrlaýyn esasda öz durnukly ösüş syýasatyny dowam etdirer. Şunda gaýtadan işleýän senagat pudaklarynda ýokary netijeli we ekologiki taýdan arassa önümçilikleriň döredilmegine aýratyn üns berler. Olar hem eksporta gönükdirilen, hem importy çalyşýan önümçiliklerden ybarat bolar we halkyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmaga gönükdiriler.

Milli ykdysadyýeti düýpli we doly döwrebaplaşdyrmaklyga gönükdirilen özgertmeler dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy has-da giňeltmeklige mümkinçilik döredýär. Şunda esasy ädim öňdebaryjy tehnologiýalary we ýokary tehnologiki enjamlary ornaşdyrmaklyga, importy çalyşýan täze önümçilikleri guramaklyga, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaklyga gönükdiriler.

Ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşiň gazanylmagy milli bähbitleriň täze mazmun bilen baýlaşdyrylmagyna getirdi. Häzirki döwürde Türkmenistan diňe bir öz hususy bähbitlerinden ugur alman, eýsem, beýleki ýurtlaryň we halklaryň bähbitlerini sazlaşdyrmaga çalyşýar. Bu aýratynlyk hormatly Prezidentimiziň «Ösüş arkaly parahatçylyk» ýörelgesinde öz aýdyň beýanyny tapýar. Biziň ýurdumyzdan dünýäniň dürli yklymlaryna uzaýan täze ulag geçelgeleriniň, gaz geçirijileriniň gurulmagy we bu işleriň häzirki döwürde hem dowam etdirilmegi diňe bir sebitde däl, eýsem, tutuş dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmekde milli Liderimiziň öňe sürýän başlangyçlarynyň rowaçlanýandygyny görkezýär.

Abdy ÇARYÝEW,

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 14-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiz «Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyny» tassyklamak hakynda Karara gol çekdi. Munuň özi ulag diplomatiýasynyň ýurdumyzyň daşary syýasat strategiýasynda ileri tutulýan has möhüm ugurlaryň hataryndadygyny ýene bir gezek görkezdi. Milli Liderimiz Maksatnamadan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek babatda Daşary işler ministrligine hem-de Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligine beýleki düzümler bilen bu ugurda işleri utgaşykly hem-de ulgamlaýyn esasda alyp barmalydygy barada degişli tabşyryklary berdi.

Hereket ýoldan başlanýar. Ýol — başlangyç, maksada ýetmek üçin badalga, ugur alyş nokady. Ýol goňşyny goňşa, ili ile, alysdakyny ýakyna ýetirýär. Özüňde bar zady beýlekilere ýetirmäge, ýoguňy bolsa çet ýerlerden getirmäge mümkinçilik döredýär. Adamlary biri-biri bilen ýakynlaşdyrmagyň serişdesi bolan söwdany işjeň alyp barmak üçin hem ýollar gerek. Söwda ýollarynyň girdeji, peýda getirmekden daşary, medeniýetleri, halklary ýakynlaşdyrýandygyna magat göz ýetiren döwletler, hökümdarlar gadymyýetde olaryň öz üstünden geçmegi barada alada edipdirler.

Üçünji müňýyllykda Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmegiň gözbaşynda duran hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ulag diplomatiýasynyň özenini tutuş adamzadyň bähbitlerine gönükdirilen asylly maksatlar düzýär. Halkara we sebit derejesinde ulag-logistika ulgamyny ösdürmek hem-de onuň häzirki zaman ýagdaýlaryna laýyk derejede hereket etmegini gazanmak üçin döwlet Baştutanymyz tarapyndan ulag ulgamynda öňe sürülýän başlangyçlar bu gün dünýä jemgyýetçiliginde giň goldaw tapýar. Hususan-da, milli Liderimiziň teklipleri esasynda 2014-nji, 2015-nji, 2017-nji we 2021-nji ýyllarda durnukly ulag ulgamynyň ösdürilmegi boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalarynyň 4-si biragyzdan kabul edildi. Mundan başga-da, 2016-njy ýylyň noýabr aýynda Türkmenistanda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahat geçirildi. Munuň özi ýurdumyzyň ulag ulgamyndaky başlangyçlaryna dünýä jemgyýetçiliginiň gyzyklanmasynyň nobatdaky beýany boldy.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» strategik taýdan ähmiýetli çäreler göz öňünde tutulýar. Olar, hususan-da, ýurdumyzyň ulag ulgamynyň we halkara ulag hyzmatdaşlygynyň hukuk binýadyny has-da kämilleşdirmekden; ulag ugrunda halkara guramalar, şol sanda BMG hem-de onuň sebitleýin komissiýalary, ýagny Ýewropa ykdysady komissiýasy, Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasy, şeýle-de ýöriteleşdirilen halkara ulag we logistika guramalary bilen hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginden; Türkmenistanyň Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesi (TRACEKA) Hökümetara komissiýasyna goşulyşmagy boýunça işleri geçirmek hem-de bu ugur boýunça üstaşyr ulag ýollarynyň Türkmenistanyň üstünden geçmegini gazanmakdan; ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ulag pudagyny sanly ulgama geçirmegiň çäklerinde BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary bilen netijeli hyzmatdaşlygy alyp barmakdan; badalga berlen iri halkara we sebitara taslamalary durmuşa geçirmek we olaryň netijeliligini ýokarlandyrmak babatda işleri geçirmekden ybaratdyr.

Maksatnamada Türkmenistanyň Prezidentiniň öňe süren anyk teklipleri esasynda halkara ulag geçelgeleriniň ençemesini, şol sanda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe, Demirgazyk — Günorta (Russiýa — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran), Hazar deňzi — Gara deňiz, Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman (Merkezi Aziýa — Ýakyn Gündogar), Gündogar — Günbatar (Hytaý — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe) ulag geçelgesini, şeýle-de onuň täze ugruny (Hytaý — Täjigistan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe) we beýleki halkara üstaşyr ulag geçelgelerini işjeňleşdirmek boýunça çäreler anyk beýanyny tapýar. Agzalan taslamalar babatda birnäçe işleriň eýýäm alnyp barylýandygyny bellemek möhümdir.

Geçen ýylyň 14 — 16-njy oktýabry aralygynda Hytaýyň Pekin şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ulag ulgamy boýunça gibrid görnüşde geçirilen ikinji ählumumy maslahatynda eden wideoaragatnaşyk arkaly çykyşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ulag diplomatiýasy babatda ozalky halkara başlangyçlaryny has-da anyklaşdyrmak bilen, olara dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni gaýtadan çekdi. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan BMG-de ençeme ýyllaryň dowamynda durnukly ulag ulgamynda möhüm ähmiýetli, çuň manyly Kararnamalaryň başyny başlady. Milli Liderimiz şol maslahatda hem üç ugur boýunça öz tekliplerini we başlangyçlaryny esaslandyrdy.

Birinjiden, döwlet Baştutanymyz BMG-niň ulagy ösdürmek boýunça Ýörite sebitara maksatnamasyny işläp taýýarlamak barada Türkmenistan tarapyndan ozal beýan edilen teklibe gaýdyp gelmegi öňe sürdi. Hormatly Prezidentimiz öz çykyşynda bu maksatnamanyň maksatlarynyň we wezipeleriniň Baş Assambleýanyň ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek babatda dört Kararnamasyndan, 2016-njy ýylda Aşgabatda geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň Jemleýji resminamasyndan, ählumumy derejede ulag babatda özara arabaglanyşygy pugtalandyrmak bilen bagly beýleki köptaraplaýyn resminamalardan ugur alnyp beýan edilmeginiň zerurdygyny nygtady.

Ikinjiden, hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde 2022-nji ýylyň aprel aýynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmegi meýilleşdirýändigini aýdyp, döwletleri we halkara guramalary oňa işjeň gatnaşmaga çagyrdy. Munuň özi pandemiýa şertlerinde ösüp gelýän ýurtlaryň, ilkinji nobatda, dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň aýratyn goragsyzdygy bilen baglanyşyklydyr. Çünki ulag gatnawlaryndaky mejbury çäklendirmeler hut şolara has güýçli täsirini ýetirdi.

Üçünjiden, häzir çökgünligiň täsirini azaltmaga, ykdysady ösüşiň durnukly görkezijilerine çalt çykmaga gönükdirilen utgaşykly, jogapkärli we öňdengörüjilikli çözgütleriň zerurdygyny nygtamak bilen, hormatly Prezidentimiz BMG-niň derejesinde ulag ulgamynda özara gatnaşyklaryň ählumumy strategik meýilnamalary bilen birlikde, kadalary, düzgünleri sazlaşdyrmagyň, gümrük we migrasiýa işlerini aňsatlaşdyrmagyň hem-de ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlyga degişli beýleki derwaýys meseleleri ara alyp maslahatlaşmagyň munuň üçin oňaýly şertleri döretjekdigine ünsi çekdi.

Milli Liderimiz geçen ýylyň 15-nji oktýabrynda onlaýn usulda geçirilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisindäki çykyşynda ulag babatdaky başlangyçlaryny ösdürip, GDA-nyň ykdysady ugurlaryny we bähbitlerini Arkalaşygyň çäklerinden daşarda ilerletmegiň, serhetdeş ýurtlaryň, goňşy sebitleriň biziň taslamalarymyza goşulyşmagynyň wajypdygyny nygtady. Ilkinji nobatda, munuň üstaşyr ulag düzümini döretmäge, täze aragatnaşyk we kommunikasiýa ulgamlaryny çekmäge degişlidigini aýratyn belledi.

Türkmenistan deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň bähbitlerini goramak üçin 2018-nji ýylda ulanmaga berlen Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň üstaşyr daşama mümkinçiliklerini, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýa, Owganystan, Hazarýaka döwletler, Hytaý babatda iş ýüzünde amatly ýagdaýda peýdalanmaga, munuň üçin gümrük-wiza ýeňilliklerini döretmäge taýýardygyny mälim edýär. Şunda ýurdumyzyň başlangyjy bilen döredilýän Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe (Lapis Lazuli) halkara ulag geçelgesiniň ähmiýeti uludyr. Türkmenistan bu geçelgäni Owganystanyň işjeň ulanmagy üçin Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý, Serhetabat — Turgundy demir ýollaryny gurdy. Geljekde olaryň birinjisini Täjigistana, ikinjisini bolsa Hyradyň üsti bilen Eýrana tarap dowam etdirmek göz öňünde tutulýar. Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman halkara ulag geçelgesiniň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Pars aýlagynyň üsti bilen dünýä ummanyna çykmagynda ähmiýeti uly bolar.

Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň möhüm şahasy bolan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýoluny tutuş Ýewraziýa ulag diplomatiýasyna uly üstünlik getiren transmilli taslama hasaplamak bolar. Çünki Eýran bu ýol arkaly Russiýanyň we Hytaýyň bazarlaryna, öz gezeginde, Gazagystana hem Pars aýlagynyň ähli döwletlerine çykmaga mümkinçilik aldy. Bu ugur ikitaraplaýyn we sebitleýin söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy täze derejä çykarmaga oňyn täsirini ýetirdi. Geçen ýylyň oktýabrynda geçirilen ýokary derejeli türkmen-gazak gepleşikleriniň dowamynda agzalan demir ýol magistralyny doly güýjünde ulanmak esasy wezipe hökmünde kesgitlenildi. Hazardaky Aktau, Kuryk we Türkmenbaşy deňiz portlarynyň arasynda logistik hyzmatdaşlyk boýunça hem giň mümkinçilikler bar. Hut Hytaýyň şu ýoly ulanmak arkaly «Bir guşak — bir ýol» taslamasyny durmuşa geçirmegi, hakykatdan-da, Türkmenistanyň başlangyjy bilen gurlan bu ýoluň Beýik Ýüpek ýoluny dikeldýän transaziýa demir ýoluna öwrülýändigini subut edýär.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň ýanynda döredilen Türkmenistanyň diplomatiýasynyň möhüm ugurlary boýunça okuw merkeziniň çäklerinde ulag diplomatiýasy boýunça ýaş hünärmenleri taýýarlamakdaky tagallalary güýçlendirmek baradaky meselä hem üns çekilýär. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ulag diplomatiýasy babatdaky halkara başlangyçlaryny ylmy taýdan öwrenmekde, Türkmenistanyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan halkara üstaşyr ulag taslamalarynyň ähmiýetini wagyz etmekde, umuman, ulag diplomatiýasynyň dünýä syýasatyndaky ähmiýeti barada bilimleri giňden ýaýratmakda bu okuw merkezinde geljekde-de ulgamlaýyn işler alnyp barlar.

Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,

Ak bugdaý etrabynyň çägindäki Ahal döwlet elektrik stansiýasynda geçen ýyl guwandyryjy önümçilik görkezijileri gazanyldy. Milli ykdysadyýetiň esasy ugurlarynyň biri bolan energetika pudagynyň ösüşine saldamly goşant goşýan bu elektrik stansiýasynda 2021-nji ýylda 2 million 749 müň 718 kilowatt/sagat elektrik energiýasy öndürildi. Munuň özi ruhubelent işçi-hünärmenleriň öndürijilikli zähmeti netijesinde 2021-nji ýylda, ozalky ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümçilikde 111,4 göterim ösüş gazanylandygyny görkezýär.

Ýagşy arzuwlar bilen gadam basylan «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyny hem ýokary iş görkezijilerine beslemegi maksat edinýän agzybir işgärler özleri üçin döredilen iş şertlerinden ruhlanyp, oba-şäherçelerimizi, şäherlerimizi, her bir ojagy elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrundaky asylly işde yhlaslaryny gaýgyrman zähmet çekýärler.

Aýdo ŞEKEROW.

Mälim bolşy ýaly, «Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda başlanan 2022-nji ýylyň möhüm wakalara baý ilkinji hepdeleri halkyň abadan ýaşaýşy baradaky baş aladanyň we milli ykdysadyýetimiziň geljekki ösüşi bilen bagly meseleleriň hormatly Prezidentimiziň aýratyn üns merkezinde saklanýandygyny äşgär etdi. Muňa milli Liderimiziň üstümizdäki ýylyň ilkinji günlerinde Mary, Lebap we Balkan welaýatlaryna bolan iş saparynyň çäklerinde ýerli ilatyň durmuşy hem-de bar bolan uglewodorod serişdeleriniň baý gorlary bilen gyzyklanmagy hem doly şaýatlyk edýär.

Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda bedew batly ösüşler gazanylýan Arkadagly zamanamyz ata Watanymyzyň ägirt uly ykdysady kuwwatyny, belent halkara abraýyny dünýä ýüzüne aýan etdi. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda halk hojalygynda amala aşyrylýan özgertmeleriň ählisiniň halkyň bähbidine gönükdirilmegi bolsa, ýurdumyzyň iň gowy we ähli ýokary ýaşaýyş mümkinçiliklerini özünde jemleýän ajaýyp Diýara öwrülmegine ýardam berdi. Bu hakykat döwlet Baştutanymyzyň Mary, Lebap we Balkan welaýatlaryna bolan iş saparlarynda özüniň taryhy beýanyny tapdy.

Türkmenistan — kuwwatly energetika döwleti. Şu jähetden, Gahryman Arkadagymyz bu iş saparlarynyň çäklerinde ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan ýangyç-energetika toplumyny mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine aýratyn üns çekdi. Bu ugurda öňde goýlan möhüm wezipeleriň üstünlikli çözülmegi welaýatlardaky känlerde gazyň çykarylyşyny artdyrmaga we Türkmenistanyň dünýäniň energetika bazarynda eýeleýän ornuny has-da pugtalandyrmaga giň mümkinçilikleri açar.

Häzirki wagtda ýurdumyzda nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli ösdürmegiň Maksatnamasynda kesgitlenen wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Bu babatda milli Liderimiz Mary welaýatynda «Ýaşlar» we «Garaköl» ýataklary bilen bilelikde umumy gorlary 27,4 trillion kub metr hasaplanan «Galkynyş» gaz käniniň tapgyrlaýyn esasda, anyk taslamalar arkaly özleşdirilýändigini aýratyn belledi.

Bulardan başga-da, Gahryman Arkadagymyz 5-nji ýanwarda Lebap welaýatyna guralan saparyň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Oňa Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň (CNPC) wekilleri-de gatnaşdylar. Häzirki wagtda daşary ýurtly şeýle hyzmatdaşlar bilen bilelikde, «Galkynyş» gaz käniniň özleşdirilmegi hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy çalt depginler bilen dowam etdirilýär. Maslahatda «Malaý» we «Naýyp» gaz känlerine ýanaşyk çäklerde täze känleriň ýüze çykarylandygy, «Malaý» gaz käninde çuňlugy 4 müň metr hem-de «Demirgazyk Derwüş» meýdançasynda çuňlugy 3 müň 200 metr bolan gözleg we barlag guýularyny gazmagyň meýilleşdirilýändigi barada nygtaldy. Munuň özi nebitgaz pudagyny senagatlaşdyrmak, içerki sarp edijileri degişli önümler bilen üpjün etmek hem-de eksport mümkinçiliklerini artdyrmak ýaly ýangyç-energetika toplumynyň öňünde duran esasy wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge doly ýardam berer.

Eziz AGAÝEW,

Dünýäde ýaňy-ýakynlara çenli senagat we oba hojalyk pudaklary ykdysadyýetiň uly bölegini tutan bolsa, indi bularyň ornuna hyzmat ulgamy geldi: munuň has ösen ýurtlarda bitirýän işi jemi içerki önümiň 70 — 75 göterimini eýeleýär. Şunda bu ulgamyň, dogrusy, tutuş durmuşyň esasyny bilim pudagy tutýar. Globallaşmagyň netijesinde innowasiýanyň täze, has düýpli ýüze çykmasy bolan sanly ulgamyň durmuşa barha giňden we çuňdan ornaşmagy bilen bolsa hyzmat ulgamyna ählumumy ösüşde has agramly paý garaşýar.

Sanly ulgamyň täze-täze hyzmatlary döreýär. Munuň üstesine, daşky gurşawy goramakda ýüze çykýan, özem ähmiýeti barha artýan ekologiýa talaplary hem bu ugurda hyzmatlaryň giňemegine getirer. Onsoňam, ösen bazar ykdysadyýeti şertlerinde kada bolşy ýaly, hususy başlangyçlara «ganat berýän» işewürlik ösüp, telekeçilik hyzmat ulgamynyň bilim we aragatnaşyk, hatda saglygy goraýyş ýaly möhüm ugurlaryna çenli barha içgin aralaşsa gerek. Netijede, bu täze iş bilen meşgullanjak ýokary taýýarlykly hünärmenlere zerurlyk has-da artar. Çünki häzirki ýagdaýda hem hususyýetçilik işi hyzmat ulgamynda esli bölegi tutýar. Bu oňyn ýagdaý indi obalarymyzda hem şeýle. Bu uly özgerişleri Gökdepe etrabynyň mysalynda hem görmek mümkin.

Häzir diňe orta tutum ýa-da aram gerim toýlardaky hyzmatyň görnüşleri 20-ä barýar. Indi gassapdyr etçilerden başlap, tansçylara çenli, işdäaçar taýýarlaýanlardan başlap, toý lybaslarynyň, gap-gaçlaryň dürli görnüşlerini hödürleýänlere çenli, garaz, ähli hyzmat toplumyny internetden hem tapyp bolýar. Şeýle toýlary sowmak üçin ýokarky agzalan hyzmaty edýänleriň 30 — 40-sy gerek. Diýmek, bir toý — azyndan şonça adamyň eklenç çeşmesi. Şeýdibem, toý ýaly oňat şüweleň adamlara iş ornuny hem açyp berýär. Onsoň, bu ugry pişe edinip, rysgal-döwlet tapýanlaryň sany artmak bilen, şunda ýene bir bellemeli zat — muny ýörite iş edinenleriň ussatlygy.

Ir döwürde Gökdepedäki oba hünärment okuw mekdebinde biçimçilikdir tikinçiligi ýaşlara öwretmekde tanymallyga eýe bolan Ejebaý Aşyrowa häzirem bu işi kärendä alan sehinde öwredýär. Ol özüniň dizaýnyny tikinçilikde, toýlary bezemekde giňden ulanýar. Tikinçilik işiniň görnüşiniň juda dürli-dürlüligi sebäpli, ol aýda ýa-da bir günde ýerine ýetirýän işiniň möçberini hasaplamagyň çetindigini aýtdy.

Ozallar «Indi mundan diňe odun bolar diýilýän agaçlary hem kesiji, hem-de ýylmaýjy enjamlardan geçirip, dürli öý goşlaryny we gurluşyk harytlaryny ýasaýarlar. Dellekhana hyzmaty hem barha kämil abzallaryň we dellekçileriň gözellik gözýetimleriniň giňemeginiň hasabyna, ylaýta-da, bazar gatnaşyklarynyň durmuşymyzda örňemegi bilen hil taýdan özgerişlere eýe bolýar. Demirçi ussalar bolsa häzirki zaman dizaýnyndaky «Bul-a kümüş syrça» diýäýmeli poslamaýan demir erňekleri, haşamly üçek serişdelerini dürli-dürli görnüşde, özem agyn zawoddan çykarylan ýaly, birkemsiz, dessin ýasap berýärler.

Ulag-ýol arassaçylygynyň aýrylmaz bölegi bolan ýuwalgalar hem obalaryň ählisinde diýen ýaly bar, ilaty köp ýerlerde bolsa, olaryň birnäçesi işleýär. Şunda hususyýetçiligiň ösendigini görkezýän ýene bir täzelik bar: bu ulgamda ýük ulaglarynyň köpelmegi bilen, olara bolan tehniki hyzmatyň hem hut telekeçiler tarapyndan ýola goýulmagydyr. Düýpli bejergi işlerinden gaýry ähli hyzmatlary indi iki hili, aýry-aýry ussalar tarapyndan ýekebara usulda, hatda dürli hünärli ussalary bir ýere jemleýän toparlaýyn, ýagny edara görnüşinde hem berjaý edilýär.

Aslynda, hyzmatyň ösmegi dürli hyzmaty-da döreder eken. Muňa iki mysal: diňe Gökdepäniň etrap merkeziniň gelim-gidimli ýerlerinde kompýutere tehniki hyzmat edýän ussahanadyr hyzmat nokatlarynyň 3-4-si bar. Tikinçilik hyzmaty bolsa tikin enjamlaryny bejerýän hyzmaty döretdi.

Ynsanyň öz keşbini müdimileşdirmek telwasynyň myrat-hasyl bolýan ýeri — surathanalar-a indi ozal hyýala-da gelmejek derejede ösüp gitdi... «Çynar» surathanasynyň daş-töweregi hem adyna mynasyp: çynar daragtlary has giň ýaýrawa saýa hem gelşik, serginlik we şypa paýlap otyr. Şäheriň merkezindäki gadymy seýilgähiň kybla künjegine täzeçillik bezegini berip oturan bu uly bolmadyk ymaratyň içi mydama adamly: galabasy surat aldyrmaga gelse, ýene birleri resmi hatlaryň göçürmesini alarman. Bular 5 — 15 minut wagtyň dowamynda möhümiňi bitirip goýberýärler, ýöne edil şol mahal şonça adam gapydan girýär.

Telekeçi Rejepgeldi Hydyrow häzirki tehnologiýalar arkaly, bu hyzmatda hem hiliň, hem tizligiň görlüp-eşidilmedik derejä ýetenligine gözli şaýat. Muňa, elbetde, diňe kämil enjam ýeterlik däl, zehin hem gerek, Rejepgeldi suratçynyň diňe gözüniň däl, eýsem, eliniňem «göreçli» bolmalydygyny aýdýar. Hawa, şular ýaly surat ussahanasyny Aşgabatda ençeme ýyl ozal açan bu işewür maşgalanyň telekeçilik taryhynyň başynda agasy Aýdogdy Hydyrowyň durandygyny Rejepgeldi aga biziň ünsümizi çekjek bolýan deýin, bu sözlere agram berip, gaýta-gaýta ýatlady. Sogap iş — halka hyzmat etmek bu maşgalanyň has aňyrdan gelýän ýörelgesi eken. Rejepgeldiniň kakasy Baýram aga adamlara lukmançylyk hyzmatyny eden bolsa, atasy Hydyr aganyň işlän dükanyny ýaşulular şu günem «Hydyr aganyň dükany» diýip ýatlaýarlar...

Surathananyň işi bilen içgin gyzyklanyberseň, bu ýere portret ýasatjaklar, ýerligi dürli materiallara, hususan-da, gap-gaçdyr ýassykdaşylaryna we egin-eşige suratlaryny çykartjaklar hem gelýän eken. Indi maşgala albomy hem ozalkylar deýin, suratlary ýelmäp däl-de, kitapdyr žurnallardaky ýaly usul bilen taýýarlanýan eken.

Indi durmuş tehnikasyny bejermek hyzmatynda hem öňegidişlikler mesaňa görnüp dur. Gökdepe etrap merkezinde ýerleşýän «Elektron» ussahanasy hut ýaňky maksat üçin niýetlenendir.

Indi gözellik salonlary bilen obalylary geň galdyrmak mümkin däl: etrap merkezleri bilen bir hatarda, ulurak ilatly ýerler hem şeýle hyzmatyň gerimini giňeldýär. Dellekçilerden başlap, bezeg-timar beriş işleriniň, toý lybaslarynyň uçdantutma ählisi, biri-birinden gelşikli bezelen gelnaljy, «bäbekçi» ulaglar indi obanyň «özünden önýär». Etraplarda toý mekanlary hem barha köpelmek bilen.

Gökdepe etrabynyň diňe bir obalaryny däl, hatda ekin we öri meýdanlarynyň köp bölegini gurşan, ilaty dünýäden habarly edýän ulgam — internet elýeterli boldy. Etrap merkezindäki «Ak bazaryň» haýsy ýanyndan girseňem, şeýle telefonlaryň dükanydyr ussahanasy uzak gözletmez. Bu ugur boýunça iş alyp barýan dükanlaryň we ussalaryň ýeterlikdigine şol ýere baranyňdan göz ýetirýärsiň. Uly binanyň ikinji gatynda ýerleşýän ussahanada başyny galdyrman işläp oturan ýigitlere ýüz tutanymyzdan, olaryň agras ýüzlüsi bilen gürrüňimiz alşyp gitdi. Batareýalardyr daşky korpusy, ekrany..., garaz, çalyşmaly şaýlaryň ählisini täzeläp bilýän, iň soňky çykan ykjam telefonlaryň işleýşini barlap, olara zerur bolan dürli tehniki hyzmatlary başarýandyklaryna geň galmazça däl: bu — täzelikde dörän hünär. «Muny nirede öwrenýärsiňiz?» diýen sowalymyza Annasapar Nurnazarow elektronika ugrundan ýokary bilimi we tejribäni Türkiýede alandygyny aýtdy. Doganlyk ýurtda dünýä meşhur «Nokia» kompaniýasynyň şereket düzüminde işläp, ýeterlik tejribe toplandan soňra, dogduk mekana dolanypdyr. Ol tehnikanyň we tehnologiýanyň hyýala getirip bolmajak tiz ösýän mahaly şu günki bilýän zadyň ertir könelip ýetişýänligini nazara alyp, öz bilimlerini internet arkaly hemişe ösdürip durýandygyny nygtaýar. Internet forumlaryna girip, kärdeşleri bilen maslahatlaşmagy bu hünäre has kämilleşmegine juda uly ýardam edýär. Şeýdibem, iň soňky täzelikler bilen habarly bolýar. Muny soňra işdeşlerine öwredýär.

Ynsanyň birek-birege hyzmaty diňe bir eklenç çeşmesi däl-de, adamzadyň ahlak gymmatlyklarynyň biri bolsa gerek. Diýmek, bizde guwanmaga, öňe ymtylmaga zat bar. Munuň özi pikirimizi bir ýere jemläre esas bolup, şeýle netijä getirýär: şäherlerde başlanýan düýpli özgerişlikleriň obalara hem baryp ýetmeginiň özi dünýäde we tutuş ýurtda bolup geçýän öňegidişlikleriň hem çuň, hem giň häsiýete eýediginiň buşlukçysydyr. Ýöne bu-da heniz bary däl: ol şol bir wagtda ýeneki ösüşleriň şuglasydyr. Bu şugla döwür bilen aýakdaş bolmak üçin bize öňkülerden-de has saldamly oýlanyp, iň öňdebaryjy ylym-bilimi edinmäge bolan çagyryşdyram. Çünki hyzmat ulgamynyň täze, döwrebap bu şahalarynyň iň soňky gazananlaryny üznüksiz özleşdirip durmak bilen, biz häzirki zaman dünýäsindäki juda tiz-dessin bolýan üýtgeşiklikleri dogry we doly seljerip bileris. Dünýäni has gowy ugra gönükdirmek üçin, ozaly bilen, ynsanyň özi kämillige gol berip, bu ugurda ýeneki belentliklere ýetmeli. Ine, hemişe kämilleşmegiň ýolunda hyzmat ulgamyna degişli işleriň ileri tutulýan ugur bolmagy — tebigy talap hem-de munuň üçin, megerem, ýeke-täk şertdirem.

Hakberdi AMANMYRADOW.

«Lebapawtoulag» önümçilik birleşigi 2021-nji ýyly üstünlikli tamamlap, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyny täze maksatlar bilen garşylan kärhanalaryň biridir. Geçen ýylda ýük daşamakdan, ýolagçy gatnatmakdan we gaýry hyzmatlardan alnan girdejiler munuň şeýledigini tassyklaýar.

Geçen ýylda hyzmatlaryň ähli görnüşi boýunça 49 million 865 müň manatlyk girdeji almak meýilleşdirilen bolsa, alnan girdeji 59,1 million manatdan hem geçdi. Şunça girdejiniň agramly bölegi, has takygy, 42,4 million manatlykdan gowrak bölegi ýük daşamagyň hasabyna alyndy. Şeýle hem kärhana ýolagçy gatnatmakdan 14,9 million, gaýry hyzmatlardan 1,7 million manatlyk girdeji gazandy. Şunda ýolagçy gatnatmakda alnan girdejiniň 10,1 million manatlykdan gowragynyň bellenen awtobus ugurlary boýunça gatnawlar arkaly, 4,7 million manatlygynyň sargytlardan gazanylandygyny aýtmak gerek.

Geçen ýyl ýük daşamakda önümçilik birleşigine degişli «KamAZ», «Şteýr», «MMZ», «ZIL», «GAZ» kysymly awtoulaglar ulanyldy. Ýolagçy gatnatmaga bolsa, «Hýundai», «Iran Khodro», «Paz», «Ýutong» kysymly awtobuslar, «Hýundai Elentra» kysymly taksi ulaglary gatnaşdy.

Önümçilik birleşigine degişli kärhanalarda ýük daşamakdan we ýolagçy gatnatmakdan daşary bejeriş işleriniň dürli görnüşleri we käbir binalary kärendä bermek arkaly hem goşmaça girdejiler alynýar.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen ýurdumyzyň sebitlerindäki awtoulag kärhanalarynyň mümkinçilikleri yzygiderli artdyrylýar. Geçen ýyl «Lebapawtoulag» önümçilik birleşigine hem täze ulaglaryň ençemesi gelip gowuşdy. Olar ýük daşamakda we ýolagçy gatnatmakda işjeň ulanyldy. Bu işler «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem ýokary depgin bilen dowam etdiriler.

Möwlam HAÝTGULYÝEW,

ÝOKARY HILLI ÖNÜMLER

Köneürgenç etrabynyň ösümlik ýag kärhanasynyň garamagyndaky süýt we süýt önümleri bölüminiň zähmetsöýer işgärleri geçen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny guwandyryjy netijeler bilen jemlediler. Olar turşadylan süýt önümleriniň 104, mesge ýagynyň 71, peýniriň, doragyň hem 9 tonnasyny öndürip, bellenen ýyllyk meýilnamalaryny artygy bilen berjaý etdiler. Bu üstünlikleriň gazanylmagyna Begenç Allabergenow, Baýrammät Kakabaýew, Almagül Arazgeldiýewa ýaly işçi-hünärmenler uly goşant goşdular. Bölümiň agzybir zähmet toparynyň agzalary häzirki günlerde hem öz işlerini öndürijilikli dowam etdirýärler. Bu bolsa her günde esli möçberdäki süýt önümlerini halkymyza ýetirmäge şert döredýär.

Gülhumar HOJAHMETOWA.

* * *

ÄTIÝAÇLYK ŞAÝLARY ÖNDÜRILÝÄR

Welaýat oba hojalyk önümçilik birleşiginiň Daşoguz motor abatlaýyş zawodynda her ýyl oba hojalyk işlerinde peýdalanylýan tehnikalar üçin ätiýaçlyk şaýlarynyň uly möçberleri öndürilýär. Öňde goýlan şeýle wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda zawodyň işçi-hünärmenleri geçen ýylda hem gaýratly zähmet çekdiler. Olar şonda dürli kysymly traktorlar, olaryň iş gurallary üçin ätiýaçlyk şaýlarynyň 25-e golaý görnüşini taýýarlamak bilen, pagtanyň, bugdaýyň bol hasylyny ýetişdirmek ugrundaky çäreleriň bökdençsiz alnyp barylmagyna önjeýli ýardam berdiler. Bu ýerde däne ýygýan kombaýnlar, sürüm traktorlary, ekiji gurallar üçin öndürilýän ätiýaçlyk şaýlary ýokary hilliligi bilen tapawutlanýar.

* * *

ÝAZ EKIŞINE TAÝÝARLYK

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň «27-nji oktýabr» daýhan birleşiginiň şalyçy kärendeçileri 2021-nji ýylda 3350 gektar meýdandan 14,5 müň tonna golaý şaly ýygnap Watan harmanyna goşmak bilen, belent sepgide eýe boldular. Gazanylan bu üstünlik bilen ruhlanan şalyçylar 2022-nji — «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyna hem ynamly gadam basdylar. Şunlukda, olar häzirki günlerde şu ýyl şaly ekilmegi göz öňünde tutulýan meýdanlarda taýýarlyk çärelerini giňden ýaýbaňlandyrýarlar. Bu babatda başarjaň şalyçylar Durdymyrat Atanazarow, Ýazgeldi Amanow, tejribeli mehanizatorlar Rejepdurdy Agajanow, Merdan Gylyjow we beýlekiler yhlaslylyk görkezýärler.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygy bilen döwletimiziň energiýa serişdelerinden umumadamzat bähbitlerine peýdalanmak syýasaty üstünlikli ýöredilýär. Elektrik energiýasynyň eksport göwrümleriniň we geografiýasynyň ýaýbaňlandyrylmagy ugrunda durmuşa geçirilýän giň gerimli işler bu syýasatyň işjeň alnyp barylýandygyny subut edýär.

Biziň ýurdumyz elektrik energiýasyna baýdyr. 2025-nji ýylda bolsa Türkmenistan boýunça elektrik energiýasynyň umumy öndürilişiniň ep-esli artyp, onuň 34,2 milliard kW/sagada ýetirilmegine garaşylýar. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen elektrik energiýasyny öndürmekde we ondan netijeli peýdalanmakda döwlet ähmiýetli işler giň gerimde alnyp barylýar. Hut şeýle aladalaryň netijesinde energetika pudagy aýratyn çalt ösýän pudaklaryň birine öwrüldi.

Häzirki wagtda Türkmenistan bir bitewi Merkezi Aziýa energiýa ulgamyna işjeň goşulmak bilen, türkmen elektrik energiýasyny halkara ugurlar boýunça geljek üçin meýilleşdirilýän taslamanyň çäklerinde ibermegiň möçberiniň has-da artdyrylmagy üçin goşmaça mümkinçilikleri döretmekde hem möhüm işleri alyp barýar. Eksport ugruny ösdürmek ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň ösmegini üpjün edýär. Şonuň üçin elektrik energiýasyny ibermegiň hereket edýän eksport ugurlary bilen birlikde olaryň täze ugurlaryny döretmeklige hem aýratyn uly üns berilýär. Halkara energetika hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegindäki başlangyçlaryň şowlulygyny üpjün edýän desgalaryň uly topary guruldy. Şu maksat bilen Mary döwlet elektrik stansiýasynyň kuwwaty artdyryldy, Lebap welaýatynyň çäginde amala aşyrylýan halkara taslamanyň çäklerinde gazturbinaly elektrik bekedi, kuwwaty 500 kW bolan «Kerki» podstansiýasy hem-de türkmen-owgan serhedine çenli elektrik geçiriji ulgam guruldy.

Bir ýyl töweregi mundan ozal, has takygy, 2021-nji ýylyň 14-nji ýanwarynda Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça elektrik geçiriji ulgam dabaraly ýagdaýda işe girizildi. Bu elektrik geçiriji ulgamyň uzynlygy 153 kilometre we kuwwaty 500 kW barabar bolup, ol «Тürkmenistan — Owganystan — Pakistan» elektrik geçiriji ulgamynyň bir bölegini düzýär. Onuň esasy maksady üç ýurduň arasynda elektrik energiýasynyň eksport we import edilmegi üçin zerur bolan infrastrukturalaryň döredilmegine gönükdirilýär. Sebäbi soňy bilen türkmen elektrik energiýasy bilen Pakistanyň şäherlerini hem üpjün etmek göz öňünde tutulýar. Şonuň üçin elektrik geçiriji ulgamyň ilkinji böleginiň işe girizilmegi hyzmatdaşlygyň geljeginiň uludygyny görkezýär. Mälim bolşy ýaly, «Тürkmenistan — Owganystan — Pakistan» elektrik geçiriji ulgamyny «Тürkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan» gaz geçirijisiniň ugrunda gurmak meýilleşdirildi. Bu iş täze elektrik stansiýalaryny, elektrik geçirijilerini, häzirkizaman transformator kiçi beketlerini we paýlaýjy ulgamlary gurmagyň hasabyna amala aşyrylýar. Eksport energiýasynyň ugurlaryny giňeltmäge hem-de olaryň mukdaryny artdyrmaga mümkinçilik döredýän elektrik geçiriji ulgamyň işiniň ýaýbaňlandyrylmagy sebitdäki ýurtlaryň ykdysady ösüşine uly itergi berer. Ýurdumyzyň energetika pudagynda kombinirlenen siklli gazturbinaly elektrik bekediniň gurluşygy hem alnyp barylýar. Şeýle innowasion tehnologiýa Türkmenistanda elektrik energiýasy öndürilende, ilkinji gezek ulanylýar. Elektrik energiýasyny ýurduň daşyna ugratmakda goňşy ýurtlar — Özbegistan, Gazagystan, Owganystan, Eýran, Türkiýe we Ermenistan bilen hyzmatdaşlyk göz öňünde tutulýar.

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

Gökdepe etrabynyň Owadandepe geňeşliginiň çägindäki «Ahal» ösümlik ýag kärhanasy geçen ýyly ýokary önümçilik görkezijileri bilen jemledi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda agzalan kärhananyň işçi-hünärmenleriniň agzybirlikli çeken zähmeti netijesinde, 71 million 400 müň manatlyga barabar önüm öndürildi. Munuň özi, ozalky ýyl bilen deňeşdirilende, 127,8 göterim ösüş depgininiň üpjün edilendigini aňladýar. Başgaça aýdylanda, şanly ýylda ekologik taýdan arassa ösümlik ýagynyň 10 müň 46 tonnadan gowragy öndürilip, ilata ýetirildi. Halkyň gündelik sarp edýän azyk önümine islegiň artmagy onuň hiliniň ýokarydygy bilen baglanyşyklydyr. Mundan başga-da, geçen döwürde bu ýerde gaýtadan işlenen pagta çigidinden sarunyň, harpygyň hem ençeme tonnasy alyndy. Kärhananyň işçi-hünärmenleri «Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçýän ýyly hem ýokary görkezijilere beslemek hyjuwy bilen şu günler iş depginlerini has-da batlandyrýarlar.