Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz ösüş-özgerişleriň aýdyň ýoly bilen ynamly öňe barýar. Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmagyň ýoly bilen ösüş-özgerişleriň täze belentliklerine çykmagyna giň ýol açyldy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini ösdürmekde, ykdysadyýetimize sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy derejelere ýetmekde wajyp wezipeleri öňde goýýar. Ýurdumyzda elektron senagatyny ösdürmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek şu günüň wajyp wezipesi bolup durýar. Bu wezipe innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşige ukyply sanly ykdysadyýeti kemala getirmekden ybaratdyr. Hut şu maksat bilen Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy kabul edildi.

Sanly ykdysadyýet diýmek, munuň özi — elektron enjamlarynyň kömegi bilen önümçilik, söwda, alyş-çalyş, sarp etmek, paýlamak boýunça dürli görnüşli çylşyrymly işleri örän gysga wagtda amala aşyrmak diýmekdir. Şol bir wagtda ol şol “akylly” enjamlaryň satyn alynmagynam öz içine alýar. Ýokarda ýatlanymyzy başgaça aýtsak, sanly ykdysadyýet — munuň özi elektron hasaplaşyk, internet-söwda hem-de göni ýaýlym hyzmatlaryny bermekligi öz içine alýan sanly kompýuter tehnologiýalary bilen bagly hereketleriň ulgamydyr.

Öňdebaryjy ulgamyň maliýe we bank edaralarynyň işini kämilleşdirmekdäki ähmiýeti örän uludyr. Bu edaralaryň işiniň sanlylaşdyrylmagy dürli amallary ýerine ýetirmekde wagtyň tygşytlanmagyna, müşderilere edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyryp, hilini ýokarlandyrmaga täze mümkinçilikleri açýar. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ykdysadyýetimizi we dürli ulgamlary sanlylaşdyrmakda netijeli işleriň bady artýar.

Arslan ÇARYÝEW.

Türkmenistanyň “Türkmenistan” DTB-nyň “Pendi” şahamçasynyň sanly bank tehnologiýasy we awtomatizasiýa bölüminiň esasy hünärmeni, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Ata Watanymyz Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde durnukly ösüş ýoluna düşdi. Bedew bady bilen öňe barýan ýurdumyzda ähli pudaklar bilen birlikde ýurdumyzyň senagat ulgamynda hem maksatnamalaýyn işler durmuşa geçirilýär. Şeýle netijeli işleriň alnyp barylmagy söwda toplumynyň ähli ugurlaryny kämilleşdirýär. Hereket edýän ulgamlaryň çäginde döwrebap tehniki serişdeleriň ornaşdyrylmagy önümleriň hil taýdan kämilleşmegine giň ýol açýar.

Häzirki döwürde ýurdumyzyň içeri we daşary ykdysady syýasatynda esasy orunlaryň birini eýeleýän söwda toplumy halk hojalygynyň çalt depginde ösýän ugruna öwrüldi. Bu ulgamda maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilmeginiň düýp maksady, milli ykdysadyýetimiziň ösüşini hil taýdan täze derejelere çykarmakdan, ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmakdan ybarat bolup durýar. Söwda we hyzmatlar ulgamynyň ýokary derejelere çykarylmagy milli özgertmelerimiziň netijeli durmuşa geçirilýändiginiň beýany bolup durýar. Şeýle-de ykdysadyýetimiziň döwrebaplaşdyrylýandygyny, bu toplumyň ösüşi esasynda, milli önüm öndürijilerimiziň eksport mümkinçilikleriniň giň gerime eýe bolýandygyny hem bellemek gerek.

Eziz Diýarymyzyň ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biri bolan dokma pudagynda-da öndürilýän harytlaryň hili hem barha ýokarlanýar. Bu ugurda döwrebap tehnologiýaly önümçilik düzümleriniň döredilmegi bäsleşige ukyply dürli görnüşli dokma önümleriniň öndürilmegine uly itergi berýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň diwersifikasiýa ýoly bilen ösmegine dokma toplumlary, esasan, pagta süýüminden ýüplükleri taýýarlaýan, dürli görnüşdäki matalary dokaýan, tikinçilik önümlerini öndürýän kärhanalar öz goşantlaryny goşýarlar. Dokma toplumynyň önümçilik kuwwatlygynyň ýokarlandyrylmagy, milli haryt nyşanly önümleriň artdyrylmagy we hil taýdan ýokarlandyrylmagy, şeýle hem olaryň görnüşlerini giňeltmek, ekologiýa taýdan arassa, bäsleşige ukyply önümlerimiziň diňe bir içerki bazarlarda däl, hatda, daşary ýurt bazarlarynda hem eýeleýän ornuny giňeldýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda amala aşyrylýan ägirt uly işleriň netijesinde, häzirki döwürde ýurdumyzda «Gala», «Ýeňiş», «Goza», «Wada», «Nusaý», «Bedew», «Bürgüt», «Akpamyk», «Merw», «Jeýtun», «Mäne» ýaly haryt nyşanly dokma önümleri öndürilýär we olar ildeşlerimiz we daşary ýurtly sarp edijiler tarapyndan uly isleg bildirilýän harytlaryň hatarynda durýar.

Milli mirasymyz bolan türkmen haly sungaty häzirki wagtda uly üstünliklere beslenýär. Türkmen halylary deňi-taýy bolmadyk gözelligi we ýokary hilliligi bilen Ýer ýüzünde uly meşhurlyga eýedir. Bu ulgamda «Türkmenhaly» döwlet birleşigi tarapyndan haly önümlerini öndürmekde, şeýle-de haly dokamagyň usullaryny, gadymdan gelýän haly nusgalaryny we irki haly önümlerini gaýtadan dikeltmek üçin oňyn işler durmuşa geçirilýär. Bu birleşigiň çeper halyçylyk kärhanalarynda öndürilýän dürli şekilli halylar hem-de sowgatlyk önümler bilen birlikde, türkmen halylarynyň nusgawy görnüşleri hem öndürilýär. Bularyň ählisi içerki we daşarky bazarlarda bildirilýän talaplary üstünlikli kanagatlandyrýar. Munuň netijesinde, türkmen halkynyň çeperçilik medeniýetiniň gymmatly mirasy bolan halylarymyzyň dünýä meşhurlygy has-da belende göterilýär.

Täze taryhy döwürde döwletimiziň daşary ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrylýar, şeýle hem söwda ulgamynyň kuwwatlygyny berkitmek, daşary ýurt işewürleri bilen ýakyn hyzmatdaşlyk saklamak, esasan, maýa goýumlary çekmek üçin anyk işler durmuşa geçirilýär. Häzirki döwürde ykdysady özgertmeleriň netijesinde, birnäçe oňyn işleriň durmuşa geçirilmeginde hususy ulgama möhüm orun degişlidir. Bu ulgam ýokary hilli harytlary, hyzmatlary hödürlemek bilen, azyk, gurluşyk serişdeleriniň önümleriniň we beýlekileriň önümçilik ulgamlaryna maýa goýumlary gönükdirýär. Şol esasda, söwda ulgamyny durnukly ösüş ýoly bilen ösdürmekde telekeçilik ulgamyna, hususan-da, isleg bildirilýän daşary ýurt harytlarynyň ornuny tutýan, eksporta niýetlenen önümleriň öndürilmegine aýratyn ähmiýet berilýär.

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanda döredilýän giň mümkinçilikleriň netijesinde, milli ykdysadyýetimiziň söwda ulgamynda maksatnamalaýyn işler tapgyrlaýyn durmuşa geçirilip, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi yzygiderli ýokarlandyrylýar. Şeýle işleriň sakasynda duran Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli tutýan tutumly işleri elmydama rowaçlyklara beslensin!

«Esger».

Türkmenistanyň kanunçylyk binýadyny halkara kadalara laýyk getirmek we ýurdumyzyň ösüşlerini, ykdysady kuwwatyny kämil kanun esasynda berkitmek hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň esasy ugrudyr. Milli kanunçylygy kämilleşdirmekde geçen ýyllaryň içinde uly işler durmuşa geçirildi. Üstümizdäki ýylyň geçen üç aýynda-da bu babatda Kanunlaryň ençemesi kabul edildi.

Döwleti ösdürmegiň, raýat jemgyýetini gurmagyň häzirki zaman maksady — adamyň mynasyp durmuşynydyr erkin ösüşini kemala getirýän maddy, durmuş we ruhy şertleriň döredilmegini üpjün etmekden ybarat. Bu ýagdaý Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe olaryň özara baglanyşygynyň esasyny kesgitleýär.

Garaşsyz Türkmenistanda bazar gatnaşyklaryna geçmegiň türkmen nusgasy özboluşly aýratynlygy bilen tapawutlanyp, ol kanunyň hökmürowanlygyndan, adalatlylykdan we jemgyýetimiziň islegdir talaplaryndan gözbaş alýar. Bazar gatnaşyklary eýeçiligiň köp dürli görnüşini ykrar edýär. Bu ýagdaýda ösüşiňdir hiliň hatyrasyna bäsdeşligi döretmek we ösdürmek üçin hususy hem-de döwlet kärhanalarynyň deň şertlerde hojalygy alyp barmaklary möhüm şert bolup durýar.

Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän toplumlaýyn häsiýetli özgertmeler hukuk ulgamyny-da gurşap alýar. Milli ykdysadyýetiň binýadynda kämil kanunçylyk ulgamynyň bolmagy onuň netijeli ösüşiniň möhüm şertleriniň biridir. Ykdysady gatnaşyklary düzgünleşdirýän hukuk esaslaryny gurşap alýan kanunçylyk namalary yzygiderli esasda döwrüň talabyna we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda özgerdilýär. Döwlet Baştutanymyz bu gün hereket edýän kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek, şeýle-de ýurdumyzyň ýokary depginlerde ösdürilmegine ýardam berjek kanunlary kabul etmek boýunça işleri dowam etdirmegiň möhümdigini nygtaýar. Bu ugurda amala aşyrylýan işler raýatlaryň hukuklarynyň we azatlyklarynyň kepillikleriniň güýçlendirilmegine, döwletiň, jemgyýetiň we raýatyň bähbitleriniň deňagramlylygynyň has oňyn bolmagyna ýardam edýär.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan ugur alnyp, şu ýylyň 30-njy martynda «Energiýany tygşytlamak we energiýadan netijeli peýdalanmak hakynda», «Gidrometeorologiýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Diýarymyzda şunuň ýaly uly maksatlara gönükdirilen işleriň amal edilmegi hormatly Prezidentimiziň bu ulgamlara aýratyn ähmiýet berýändiginiň, onuň kanunçylyk binýadynyň barha kämilleşdirilýändiginiň mynasyp subutnamasydyr.

Ýazmuhammet DÖWLETOW,

Bäherden etrabynyň prokurorynyň kömekçisi, 3-nji derejeli ýurist.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzda häzirki zaman ulag-üstaşyr logistik, aragatnaşyk we telekommunikasiýa ulgamlary uly ösüşlere eýe bolýar. Munuň özi Beýik Ýüpek ýolunyň täze taryhyny emele getirip, onuň kämil nusgada dikeldilmegini üpjün etdi. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly kitabynda: «Ulag-aragatnaşyk ulgamynda bar bolan giň mümkinçilikleri durmuşa ornaşdyrmak we olary täze ykdysady derejä ýetirmek arkaly iňňän ýokary netijeleri gazanyp, bu ugurda işjeň hereket edýändigimiz hem bellenilmeli ýagdaýdyr» diýip belleýär. Munuň özi ýurdumyzda köpugurly ulag-aragatnaşyk düzüminiň döredilmeginiň, ilkinji nobatda, milli ykdysadyýetimizi maksadalaýyk ösdürmäge hem-de ahyrky netijede halkymyzyň bagtyýar durmuşyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendiginiň subutnamasydyr.

Milli ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmak, diwersifikasiýa etmek we innowasiýa ösüş ýoluna geçmek çözgüdi uzak möhletleýin ykdysadyýetiň durnukly ösüşine baglydyr. Ulag we logistika ulgamynyň innowasiýa ösüşini dolandyrmagyň esaslaryny öwrenmek ýurdumyzyň ulag we logistika ulgamynyň ähli derwaýys meselelerini göz öňünde tutup, döredilmeli dolandyryş mehanizminiň kämilleşdirmelidigi barada netijä gelmäge mümkinçilik berýär. Ulag we logistika ulgamynyň innowasion ösüşini dolandyrmakda onuň aýratynlyklary, mümkinçilikleri möhüm bolup durýar. Bu ulgamy ösdürmekde dünýä tejribesiniň görkezişi ýaly, bu ugra hususy pudagyň işjeň gatnaşmagy we gyzyklanmagy zerurdyr.

Ýurdumyzda ulag toplumynyň ösüşine uly ähmiýet berilýär. Ulag-logistika ulgamy ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ugry bolup durýar. Şonuň üçin bu ugurda ösen we täsirli ulag ulgamyny döretmek, hyzmatlaryň hilini we howpsuzlygyny ýokarlandyrmak, içerki we daşarky bazarlarda onuň bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmak we üstaşyr mümkinçilikleri giňeltmek esasy wezipelerdir.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan beýik işlerini häzirki döwürde Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň üstünlikli dowam edýändigi netijesinde geçen sanlyja ýyllarda hemişelik Bitarap Türkmenistan Beýik Ýüpek ýoluny täze görnüşde dikeltmek bilen, sebitiň örän möhüm ulag geçirijisine, iri halkara logistika merkezine öwrüldi. Munuň üçin döwrüň ýokary talabyna laýyk gelýän ulag düzümi kemala getirildi, täze awtomobil ýollary çekilýär, transmilli demir ýollary, howa menzilleri gurulýar, gojaman Hazaryň ekologiýa taýdan arassa türkmen kenarynda Türkmenbaşy Halkara deňiz porty kemala geldi. Häzirki zaman deňiz we howa gämileri satyn alynýar, demir ýol we awtomobil köprüleri bina edilýär, olar diňe bir ýurdumyzyň sebitlerini däl-de, alys we goňşy döwletleri deňhukukly, köpugurly hyzmatdaşlyga çagyrýar. Şunda ýurdumyzyň ulag ulgamynyň ösdürilmeginde raýat awiasiýasyna möhüm orun degişli bolup, täze uçarlar satyn alynýar, ýokary hünärli uçarmanlar we tehniki işgärler taýýarlanylýar. Aşgabat, Daşoguz, Türkmenbaşy, Türkmenabat, Mary we Kerki şäherlerinde häzirki zaman Halkara howa menzilleri ýolagçylara döwrebap hyzmat edýär.

Awtomobil ýollar düzümini ösdürmek barada aýdylanda, geçirilýän toplumlaýyn işleriň çäklerinde inžener-kommunikasiýa ulgamlaryny doly çalyşmak bilen hereket howpsuzlygynyň täze ulgamlary ornaşdyrylýar. Bu ulgamda Türkmenistanyň innowasion tehnologiýalardan we dünýäniň öňdebaryjy tejribesinden ugur alýandygyny bellemelidiris. Iň döwrebap ýollar ulanmaga berilýär, şeýle hem ýokary tizlikli awtomobil ýollarynyň ähmiýeti aýratyn bellenmäge mynasypdyr.

2021-nji ýylyň 29-njy oktýabrynda Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň 203 kilometrlik Aşgabat — Tejen böleginiň açylyş dabarasy geçirildi. Aşgabat – Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat – Tejen bölegini dabaraly ýagdaýda ulanylyşa girizmek arkaly Türkmenistan iri göwrümli ulag-aragatnaşyk taslamalarynyň durmuşa geçirilmeginde hem-de ösdürilmeginde ygtybarly hyzmatdaş bolup çykyş edýändigini ýene-de bir gezek tassyklady.

Türkmenistanyň halkara we ykdysady hyzmatdaşlyk strategiýasyny durmuşa geçirmek biziň gatnaşyklarymyzyň giň geografiýasyna we düzümleýin diwersifikasiýalaşdyrylmagyna, dünýä ösüşiniň esasy ugurlaryna işjeň goşulyşmagyna esaslanýar. Türkmenistan dünýäniň ähli döwletleri bilen ikitaraplaýyn deňhukukly hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerini işjeň ösdürýär. Awtoulag, demir ýol we deňiz gatnawlaryny işjeňleşdirmek bilen, Demirgazyk — Günorta, Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça hyzmatdaşlyk yzygiderli ösdürilýär.

Ykdysadyýetiň bazar gatnaşyklaryna geçirilmegi ulaglaryň ähmiýetini has-da güýçlendirdi.

Ýurtlaryň, sebitleriň, welaýatlaryň, etraplaryň arasyndaky gatnaşyklar bazar ykdysadyýetiniň esasyny emele getirýär. Şol sebäpli ýurtlaryň arasynda ulag ýollaryny peýdalanmak boýunça hyzmatdaşlyk alnyp barylýar we şu esasda hemmetaraplaýyn gatnaşyklar amala aşyrylýar. Bu gatnaşyklary we döwletimiziň öz içindäki dolanyşygy alyp barmakda, önümçiligi rejeli ýerleşdirmekde ulag serişdeleriniň ähmiýeti uludyr. Ulag — bu ykdysady sebitleriň toplumlaýyn ösdürilmeginde, öndüriji güýçleri çäk boýunça mümkingadar endigan ýerleşdirmekde, önümçilik pudaklarynyň, kärhanalaryň arasynda ykdysady-tehnologik aragatnaşygy amala aşyrmakda taýsyz serişdedir. Dünýä ýüzünde häzirki döwürde ulag ýollarynyň köpugurlylygy, hili we tizligi esasy görkezijileriň biri bolmak bilen, halkara ykdysady gatnaşyklarda aýgytly orun eýeleýär. Dünýä tejribesi geografik taýdan amatly ýerleşen ýurtlarda we sebitlerde ösen ulag toplumynyň döredilmeginiň üstaşyr ýüklerden hem goşmaça girdeji almaga mümkinçilik berýändigini görkezýär.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyçlary esasynda ýurdumyzda ýükleri üstaşyr daşamagyň özüne çekijiligini, bäsdeşlige ukyplylygyny we netijeliligini üpjün edýän, bitewi, köpugurly we daşary ýurtlar bilen goşulyşan ulag giňişligini emele getirmäge uly üns berilýär. Türkmenistan geografik taýdan amatly ýerde, ýagny Ýewraziýa ýollarynyň çatrygynda ýerleşýär. Şu aýratynlyk nazara alnyp, ýurduň geoykdysady ýagdaýyny düýpli berkitmek maksady bilen uly möçberli, halkara ähmiýetli demir ýol we awtomobil ýollary, gaz geçirijiler gurulýar. Aziýa yklymynda ýerleşýän döwletleriň Türkmenistanyň üsti bilen Pars aýlagyna, Türkiýä, Ýewropa ýurtlaryna çykmak mümkinçiligi bar. Soňky ýyllarda gurlan we gurulýan demir ýol, awtomobil we howa ýollary ýurdumyzyň üstaşyr geçelge hökmündäki ähmiýetiniň artýandygyny we ykdysady görkezijileriniň ýokarlanýandygyny aýdyň görkezýär.

Türkmenistanyň geosyýasy ugry hyzmatdaşlyga oňyn täsir edýär. Milli ykdysadyýetimiz dünýä ykdysady giňişliginiň iň bir ygtybarly, berk binýatly düzüm bölegine öwrülýär. Ýakyn goňşularymyz bilen hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegi Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmakda hem möhüm şert bolup durýar. Türkmenistanyň sebitleýin strategiýasynyň maksady Merkezi Aziýada giň möçberli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekden hem-de ösüşiň derwaýys meselelerini çözmek üçin sebitde amatly geosyýasy we geoykdysady ýagdaýy döretmäge doly ýardam bermekden ybaratdyr.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde barha rowaçlanýan ulag-logistika ulgamy möhüm we geljegi uly bolan ugur bolmak bilen, dünýäniň ähli döwletleriniň arasynda özara bähbitli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň we ýurdumyzyň okgunly ösüşleriniň ygtybarly binýadyna öwrülýär.

Goý, ýurdumyzy ösüşleriň röwşen ýoly bilen öňe alyp barýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, beýik işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Hajymämmet NYÝAZGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenhowaýollary» agentliginiň Aşgabat Halkara howa menziliniň Howa hereketini guramagyň bir bitewi ulgamynyň Baş merkeziniň raýat sektorynyň uly dispetçeri.

Türkmenabadyň pagta egriji fabriginde şu ýylyň başyndan bäri 929,5 tonna nah ýüplük öndürildi. Onuň pul möçberindäki bahasy bolsa 24 million 890 müň manatlykdan geçdi. Önümiň bir bölegi içerki ulanyjylara, bir bölegi bolsa daşary ýurtly müşderilere iberildi.

Biziň fabrigimizde oturdylan enjamlar milli baýlygymyz bolan ak pagtany egirmek üçin niýetlenendir. Kärhanamyzda iş üç çalşykda alnyp barylýar. Onda 570-e ýakyn hünärmen zähmet çekýär. Öz ugurlary boýunça ýeterlik tejribe toplan çalşyk ussalary Kurbanmurat Öräýew, Eziz Imamow, Serdar Ýadygärow, Babamurat Areşow ýaly hünärmenler enjamlary dolandyrmagyň, olara tehniki hyzmat etmegiň kämil usullaryny ýaşlara-da öwredýärler.

Kärhanamyzda howpsuz iş şertlerini üpjün etmek ugrunda yzygiderli alada edilýär. Işgärler bilen ýygy-ýygydan tehniki howpsuzlyk, önümçilik sanitariýasy, ýangyna garşy göreş, gorag we zähmeti goramagyň beýleki düzgünleri boýunça gözükdirmeler geçirilip durulýar. Amatly iş şertleri döredilýär. Bu bolsa zähmet öndürijiliginiň durnuklylygyna, nah ýüplükleriniň hiline, önümçiligiň kadalara laýyk alnyp barylmagyna oňyn täsirini ýetirýär.

Gülbahar DURDYÝEWA,

Türkmenabadyň pagta egriji fabriginiň kärdeşler arkalaşygynyň ilkinji guramasynyň başlygy.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde ulag-kommunikasiýa ulgamynyň tutýan ornuna möhüm ähmiýet berilýär. Şonuň üçin-de bu ulgama sanly we innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, ony maddy-tehniki taýdan berkitmek işleri yzygiderli dowam etdirilýär.

Bitarap Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň (BMG) Tertipnamasy esasynda ählumumy howpsuzlygy, parahatçylygy, deňhukukly hyzmatdaşlygy we durnukly ösüşi üpjün etmekde öňe sürýän başlangyçlary dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan uly goldawa eýe bolýar. Türkmenistanyň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan dürli ugurlar boýunça Kararnamalaryň 26-synyň kabul edilip, olaryň 6-synyň ulag ulgamynyň işine degişli bolmagy, her ýylyň 26-njy noýabrynyň «Bütindünýä durnukly ulag güni» diýlip yglan edilmegi ýurdumyzyň gazanan diplomatik üstünligidir.

Türkmenistanyň çäginden geçýän Demirgazyk — Günorta we Gündogar — Günbatar halkara ulag geçelgeleri sebitiň howpsuzlygyna, parahatçylygynyň, durnukly ösüşiniň üpjün edilmegine-de saldamly goşant goşýar. Türkmenistan Hazar we Gara deňizleriniň üstünden geçýän, Ýewropa, Ýakyn Gündogar, Aziýa-Ýuwaş umman sebitlerini bir bitewi ulag ulgamyna birleşdirýän Ýewraziýa multimodal üstaşyr ulag taslamalaryny durmuşa geçirmegiň tarapdary bolup çykyş edýär.

Häzirki zaman dünýäsinde maglumatlary ibermegiň we almagyň tehnologiýalary gündelik durmuşymyzyň, şol sanda ulag ulgamynyň işiniň aýrylmaz bölegine öwrüldi. Bu işde önüm öndürijilerden başlap, isleg bildirilýän ýere çenli aralykda hereket edýän kärhanalaryň, guramalaryň, edaralaryňdyr gulluklaryň arabaglanyşygyny üpjün edýän maglumat we elektron hyzmatlara zerur bolan mümkinçilikler döredilýär. Netijede, häzirki zaman ylmy-tehniki özgertmelerini, sanly ulgamyň amatlyklaryny öz işinde giňden ulanýan ulag ulgamy kemala gelýär.

Hormatly Prezidentimiz hem-de Milli Liderimiz sebit we halkara derejeli iri forumlarda edýän çykyşlarynda ulag ulgamynyň hyzmatlaryny hemmeler üçin amatly, bäsdeşlige ukyply innowasion tehnologiýalar esasynda amala aşyrmak babatda wajyp başlangyçlary yzygiderli öňe sürýärler. Muňa Gahryman Arkadagymyzyň şu ýylyň 1-nji martynda üçünji Antalýa diplomatiýa forumyndaky çykyşy hem aýdyň mysal bolup biler. Milli Liderimiz öz çykyşynda: «Inklýuziw ulag ulgamynyň kemala getirilmeginiň halkara söwdanyň, maýa goýum işjeňliginiň artmagyna täsir etjekdigi düşnüklidir» diýip belledi.

Hakykatdan-da, ençeme söwda guramalarynyň, banklaryň, maliýe-ykdysady institutlaryň halkara ulag taslamalaryny durmuşa geçirmäge goldaw bermegi ulag hyzmatlarynyň kämilleşmegine, söwda-ykdysady gatnaşyklaryň ösdürilmegine, ynsanperwerlik, durmuş, medeni, ylym-bilim hyzmatdaşlygynyň işjeňleşmegine ýardam edýär. Bu bolsa, öz gezeginde, goşmaça iş orunlarynyň emele gelmegine, ilatyň durmuş-ýaşaýyş şertleriniň gowulanmagyna, asudalygyň, parahatçylygyň we durnukly ösüşiň berjaý edilmegine getirýär.

Ýurdumyzda içerki we üstaşyr ulag gatnawlarynyň yzygiderli artmagy onuň demir ýol, deňiz-derýa, howa we awtoulag görnüşleriniň ählisi üçin mahsus häsiýete eýe boldy. Her bir ulag görnüşiniň özboluşly aýratynlygyny nazara alyp, olaryň netijeli arabaglanyşygyny gazanmak, hereketiniň bütin dowamynda howpsuzlygy üpjün etmek babatda maksatnamalaýyn çäreler geçirilýär. Türkmenistanyň ulag ulgamynyň ösüş strategiýasy häzirki zaman maglumat we innowasion tehnologiýalardan toplumlaýyn peýdalanyp, dünýä halklarynyň ýakynlaşmagyna, özara düşünişmegine ýardam berýän ynsanperwer ugra gönükdirilendir.

Hojageldi ATAMYRADOW,

Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň uly mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň 29-njy martda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisiniň barşynda üstümizdäki aýda «Aşgabat — Türkmenabat» ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň açyljakdygy hakda aýdylmagy bizde guwanç duýgusyny döretdi. Gadymy Ýüpek ýolunyň täze döwrüň ruhuna laýyklykda gaýtadan dikeldilýän çagynda döwrebap awtoulag ýollarynyň gurulmagynyň halklaryň we ýurtlaryň arasyndaky dostana gatnaşyklary, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmekde uly ähmiýeti bardyr.

Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtoulag ýolunyň ilkinji bölegi bolan Aşgabat—Tejen böleginiň 2021-nji ýylyň 29-njy oktýabrynda dabaraly ýagdaýda açylyp, ulanylmaga berlendigi ýadymyzda. Ýoluň 203 kilometre barabar bolan bu böleginiň gurluşygyny ýol gurluşykçylarymyz dünýäniň ösen ýol gurluşyk ülňülerinden ugur alyp ýerine ýetirdiler. Bu gün üstünlikli hereket edýän ýokary tizlikli ýoluň welaýatymyzyň çäginden geçýän bu böleginiň ugrunda ýolagçylardyr sürüjiler üçin ähli amatly şertler bar. Ýoluň ugrundaky elektron töleg terminallarynyň, wideogözegçilik enjamlarynyň, tizlik ölçeýjileriň, aragatnaşyk nokatlarynyň ýol hereketinde ähmiýeti uludyr. Mundan başga-da bu ýerde söwda merkezleridir naharhanalar, inženerçilik desgalary, köp sanly köprüler, ýerasty we ýolüsti geçelgeler, suw geçirijiler, ýangyç guýujy beketler hem ýerleşip, awtoulag sürüjileridir ýolagçylara giň amatlyklary döredýär.

Ýene-de sanlyja wagtdan ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň açylmagy bilen bu ugurdaky mümkinçiliklerdir amatlyklaryň gerimi has giňär. Ýurdumyzyň Ahal we Mary welaýatlarynyň çäklerinden geçip, gözel paýtagtymyzy Lebap welaýaty bilen birleşdirjek Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtoulag ýolunyň ýolagçylaryňdyr ýükleriň gysga wagtda, bökdençsiz gatnadylmagyny üpjün etjekdigi buýsanjymyzy goşalandyrýar. Bu iri taslamanyň doly durmuşa geçirilmegi bilen, logistiki hyzmatlaryň hili hem ep-esli ýokarlanar. Şeýle iri taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi ugrunda taýsyz tagalla edýän Arkadagly Gahryman Serdarymyza we Gahryman Arkadagymyza alkyşlarymyz çäksizdir.

Berdimyrat DURDYÝEW,

Tejen etrap Polisiýa bölüminiň polisiýanyň ýol gözegçilik bölümçesiniň wagyz-nesihat işleri boýunça gözegçisi, polisiýanyň kapitany.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini senagatlaşdyrmak arkaly beýik sepgitlere ýetmegi möhüm wezipe hökmünde kesgitledi. Bu bolsa, milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen özgertmegiň netijesinde, ykdysady görkezijileriň yzygiderli ýokarlanmagyny üpjün edýär. Şeýle netijeleriň gazanylmagynda hormatly Prezidentimiziň badalga beren maksatnamalarynyň ähmiýeti örän uludyr. Eziz Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde milli ykdysadyýetimiziň senagat pudagyna, hususan-da, gurluşyk serişdeleriniň önümçiligine möhüm orun degişlidir. Hormatly Prezidentimiziň 13-nji martda Lebap welaýatyna iş saparynyň dowamynda täze senagat desgasynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli dabara gatnaşmagy bu pudaga döwlet derejesinde uly üns berilýändigine şaýatlyk edýär. Köýtendag etrabynda ýylda 1 million tonna sement öndürmäge ukyply Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi sebitiň, tutuş ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin möhüm ähmiýetli wakadyr.

Ýurdumyzda ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek boýunça yzygiderli çäreler durmuşa geçirilýär. Innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan häzirki zaman kärhanalar gurlup, önümçilik kuwwatlyklary yzygiderli artdyrylýar, ýerli çig malyň esasynda gurluşyk serişdeleri öndürilýär. Lebap welaýatyndaky zawodda ýokary berklige eýe bolan sementiň uly isleg bildirilýän görnüşleri öndürilip gelinýär. Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda 2013-nji ýylyň fewralynda açylan Lebap sement zawody bu ugurda nusgalyk önümçilik desgasy bolup durýar. Bu iri kärhana täze iş orunlaryny döretmek bilen bir hatarda, tutuş ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine goşant goşýar, ýokary hilli önümleri bilen, ýurtda barha ýaýbaňlandyrylýan gurluşyklaryň güýçli depgininiň gazanylmagyna ýardam edýär. Gurluşyk pudagyna gönükdirilýän ägirt uly maýa serişdeleri, ýurdumyzda döredilen amatly maýa goýum gurşawy, telekeçiligiň goldanylmagy şähergurluşyk syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagyna goşant goşýar.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda gurlup ulanmaga berlen Bäherden, Balkan we Lebap sement zawodlarynda dünýä standartlaryna laýyk gelýän ýokary hilli önümler öndürilýär. Arkadagly Gahryman Serdarymyz sementiň gurluşyk üçin iň zerur önümleriň biri bolup durýandygyna ünsi çekip, häzirki wagtda «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly sement önümleriniň diňe bir içerki bazarlarda däl, eýsem, dünýä bazarlarynda hem uly islege eýe bolýandygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak bilen, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän, innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan täze senagat kärhanalaryň gurulýandygyny buýsanç bilen nygtap geçdi. Nesip bolsa, bu ýyl Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda täze, häzirki zaman innowasion tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan, ýylda 1 million tonna ýokary hilli sement önümini öndürjek Bäherden sement zawodynyň ikinji tapgyryny hem işe girizmegiň göz öňünde tutulýandygy bellenildi.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň işe girizilmegi ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumynyň ösdürilmegine saldamly goşant bolar. Ýurdumyzyň gurluşyk pudagy döwür bilen aýakdaş ösýär, iň täze tejribeler innowasion gurluşyk önümleri bilen utgaşdyrylýar. Häzirki döwürde ösüş maksatnamalarynda göz öňünde tutulan täze desgalaryň gurluşyklary bilen bir hatarda, Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň we «Aşgabat siti» taslamasynyň durmuşa geçirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Olaryň gurluşygynda täze desgada öndürilýän ýokary hilli sement, ýurdumyzda öndürilýän beýleki ýokary hilli gurluşyk serişdeleri-de giňden ulanylar. Goý, ýurdumyzy ösdürmekde tutumly başlangyçlara badalga berýän hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Wepa MÄMIÝEW,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň alyp barýan öňdengörüjilikli içeri we daşary ykdysady syýasatynyň netijesinde, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşi çalt depginlerde durnukly häsiýete eýe bolýar. Bu bolsa ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmagyň, gurluş özgertmeleriniň, maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmagyň, innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagyň netijesidir.

Häzirki wagtda döwrebap sanly çözgütleri ulanmak arkaly, pudaklary tehnologik taýdan çalt döwrebaplaşdyrmak boýunça çäreler işjeň durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda dürli ulgamlarda sanly ykdysadyýetiň köp ugurlary hereket edýär. Nagt däl hasaplaşyklaryň we tölegleriň gerimini giňeldýän, bank kartlaryny, ulag hyzmatlaryny, saglygy goraýyş, bilim ulgamlaryny hem-de hyzmatlaryň beýleki görnüşlerini kämilleşdirýän häzirki zaman serişdelerini ornaşdyrmak boýunça işler alnyp barylýar.

Häzirki wagtda bilimi, ylmy ösdürmek, milli ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak, ýurdumyzyň ähli sebitlerinde täze senagat kärhanalaryny gurmak hem-de senagat zolaklaryny döretmek, telekeçilige giň goldaw bermek, pudaklaryň hemmesinde dünýä ylmynyň iň soňky gazananlaryny ornaşdyrmak, çalt depginlerde ösýän dünýä ylmy bilen aýakdaş gitmek bilen birlikde, hünärmenleriň we döwlet gullukçylarynyň hünär derejesi ýokarlandyrylýar.

Hormatly Prezidentimiziň ynsanperwer durmuş syýasaty, döwlet tarapyndan berilýän howandarlyk kömeginiň möçberi we görnüşi Türkmenistanyň adam hukuklary üpjün edilýän ýurt hökmündäki halkara abraýynyň ýokarlanmagyna pugta esas döredýär. Döwletimiziň Konstitusiýasynyň 5-nji maddasynda: «Türkmenistan her bir adamyň durmuş taýdan goraglylygyny kepillendirýän döwletdir» diýlip bellenilýär. Dünýä ülňülerine laýyklykda, islendik jemgyýetiň ösen derejesi ilatyň ýaşaýşy, hususan-da, onuň zähmete bolan hukuklaryny we kepilliklerini üpjün etmek, durmuş taýdan goraglylygyny ýokarlandyrmak, şol sanda çagalaryň, ýaşlaryň, ýaş eneleriň we gartaşan adamlaryň durmuş üpjünçiliginiň döwlet tarapyndan kepillendirilişi bilen kesgitlenýär. Bu ugurda milli kanunçylygymyzyň yzygiderli kämilleşdirilýändigi aýratyn bellärliklidir. Türkmen döwletiniň saýlap alan ykdysady nusgasynda durmuş ulgamyna aýratyn ornuň berilmegi ýurduň durnukly ösüşini üpjün etmekde bu pudagyň ähmiýetiniň ýokarydygyny görkezýär. «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýýän hormatly Prezidentimiziň, «Döwlet adam üçindir!» diýen asylly ýörelgäni öňe süren Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, tutumly işleri rowaç bolsun!

Nobat HAÝTJANOW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Häzirki ajaýyp döwrümizde ýurdumyzyň ýol-ulag ulgamyny döwrebaplaşdyrmak babatda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Şu nukdaýnazardan, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň möhüm ähmiýetli halkara ulag düzümlerini kemala getirmek boýunça başlangyçlarynyň dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna eýe bolýandygy biziň her birimizde buýsanç duýgularyny döredýär.

Bu ugurda ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasy bilen işjeň häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Geçen ýylyň 16-njy maýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň 70-nji plenar mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda, Milletler Bileleşigine agza döwletleriň biragyzdan goldamagynda 26-njy noýabry «Bütindünýä durnukly ulag güni» diýip yglan etmek hakynda Kararnamanyň kabul edilmegi munuň aýdyň mysallarynyň biridir.

Türkmenistanyň maýa goýum babatda özüne çekijiligi, onuň durmuş-ykdysady görkezijilerine halkara işewür toparlaryň berýän ýokary bahasy, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň üstünlikli alyp barýan parasatly döwlet syýasatynyň netijesidir. Ýurdumyzda aragatnaşyk ulgamlaryny we telekommunikasiýa tehnologiýalaryny ösdürmek boýunça täze taslamalar halkyň maddy üpjünçiliginiň we abadançylygynyň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendir. Olar ähmiýetliligi we döwrebaplygy boýunça türkmen işewürlerinde hem-de iri daşary ýurt maýadarlarynda aýratyn gyzyklanma döredýär.

Ýakynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygyna bagyşlanan sergide ulag-logistika hyzmatlaryny hödürleýän hususy kärhanalaryň gazananlarynyň giňden görkezilendigini bellemek gerek. Ulag-logistika kompaniýalarynyň işleri Türkmenistanyň bu ulgamda amala aşyrýan iri halkara taslamalary bilen baglylykda aýratyn ähmiýete eýe bolýar.

Türkmenistanyň multimodal üstaşyr merkeze öwrülýän, ykdysadyýetiň sanlylaşdyrylýan şertlerinde ulag-logistika hyzmatlary bazaryny özgertmekde, Merkezi Aziýanyň ählumumy bazar ulgamlary bilen gatnaşyklary, ulag-logistika düzümini ösdürmekde döwlet-hususy hyzmatdaşlygy, ulag-kommunikasiýa toplumyny ösdürmekde ylmyň we bilimiň orny bilen baglanyşykly meselelere uly ähmiýet berilýär.

Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň möhüm bölegi bolan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýoly, Amyderýanyň üstünden geçýän döwrebap demir ýol we awtomobil köprüleri we beýlekiler nazara alnanda, Watanymyzyň ulag-logistika ulgamyndaky mümkinçilikleriniň uludygyny görmek bolýar.

Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Gündogar bilen Günbataryň arasynda söwda gatnaşyklaryny ösdürmekde häzirki zaman hyzmatlarynyň giň toplumyny ýerine ýetirýär. Aziýadan Ýewropa göni söwda-kommunikasiýa gatnaşyklarynyň elýeterliligini üpjün edýän innowasiýaly port toplumy umumy bähbitleri durmuşa geçirmäge niýetlenen strategik taýdan möhüm desgadyr.

Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna Ýewropa deňiz portlary edarasy (ESPO) we Portlaryň ekologiýa gözegçiligi ulgamy (PERS) tarapyndan berlen «EcoPorts» güwänamasy Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge we innowasiýalary ornaşdyrmaga kömek edýän, daşky gurşawy goraýan sanly söwda tehnologiýalaryny ulanmaga mümkinçilik berýär. «EcoPorts» halkara güwänamasy Türkmenistanyň Hazar deňzindäki deňiz derwezesine Ýewropanyň ulag ulgamyna goşulyşmaga şert döreder. Häzirki wagtda Ýewropa portlarynyň 30-dan gowragy «EcoPorts» derejesine eýedir.

Häzirki wagtda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygy batly depginde dowam edýär. Bu taslama ýurdumyzyň sebitlerini gysga ugurlar bilen baglanyşdyrmaga we ulag akymlarynyň ygtybarly, bökdençsiz ugruny işe girizmäge mümkinçilik berer.

Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda ýerleşýän ýurdumyz bu gadymy ýoluň dünýädäki taryhy ähmiýetini gaýtadan dikeltmäge uly ähmiýet berip, ulag-kommunikasiýa ulgamynda sebitiň döwletleri, halkara guramalar bilen möhüm taslamalary durmuşa geçirýär. Howa ulagy pudagyndaky gatnaşyklar 50-den gowrak halkara ylalaşyklaryň we konwensiýalaryň esasynda amala aşyrylýar.

Durmuş-ykdysady ösüşiň toplumlaýyn maksatnamalarynyň ýokary depgini we üstünlikli amala aşyrylmagy, uzak möhletleýin geljege niýetlenen ajaýyp meýilnamalar Türkmenistanda döwlet durmuşynyň ähli ugurlarynda, şol sanda telekommunikasiýalar, ýokary tizlikli maglumat tehnologiýalary ulgamyna maýa goýumlary çekmäge mümkinçilik berdi. Häzirki döwürde milli telekommunikasiýa ulgamynda halkara ölçeglere laýyk gelýän täze, innowasion sanly tehnologiýalary we maglumat-aragatnaşyk enjamlaryny ornaşdyrmak işleri üstünlikli amala aşyrylýar.

Ogulbibi REJEBOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Ýakynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Köýtendag etrabynda Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyp ulanmaga berilmegi ýurdumyzyň gurluşyk senagatyny mundan beýläk-de ösdürmekde we sementiň eksportyny artdyrmakda täze mümkinçilikleri döreder. Onuň üstümizdäki ýylda ulanmaga berlen ilkinji iri önümçilik desgasydygy bolsa, aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe, beýleki pudaklar bilen birlikde ýurdumyzyň gurluşyk materiallary senagaty hem uly ösüşlere eýe bolýar. Gürrüňi edilýän sement zawody hasaba alnanda bu ýerde her haýsysynyň önümçilik kuwwaty 1 million tonna barabar bolan 2 sany sement zawodynyň hereket etmegi ýurdumyzda öndürilýän sementiň önümçiligini düýpli artdyrar. Diýarymyzyň beýleki sebitlerinde hereket edýän sement zawodlaryny hem hasaba alanyňda bu ugurda bar bolan kuwwatlyklaryň düýpli berkeýändigine göz ýetirmek mümkin. Ýerli çig malyň binýadynda sementiň we beýleki gurluşyk serişdeleriniň önümçilik depginindäki ösüş hem ýurdumyzyň senagatynyň okgunly ösýändigine şaýatlyk edýär.

Türkmenistanyň gündogarynda ýerleşýän Lebap sement zawodynyň birinji tapgyrynda öndürilýän S-400 we S-500 markaly sement içerki we daşarky sarp edijileriň ýokary isleginden peýdalanýar. 2013-nji ýylda işe girizilen bu kärhana tehniki enjamlar we önümleriň hili taýdan ýokary halkara ülňülerine doly laýyk gelýär. Onuň ussahanalary, kömekçi we jemgyýetçilik desgalary 60 gektar meýdany eýeleýär. Önümçiligiň awtomatlaşdyrylandygy hem-de onuň kompýuter programmasy esasynda dolandyrylýandygy diňe bir sementiň möçberine däl, eýsem hiliniň ýokary bolmagyna-da oňyn täsir edýär. Bu ýerde daşky gurşawy goramaga gönükdirilen wezipeleriň berk berjaý edilmegi bolsa döwlet Baştutanymyzyň berk talaby bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiziň iri önümçilik desgasynyň açylyş dabarasynda sözlän sözünde-de belleýşi ýaly, ýurdumyzda gurluşyk önümçiligi pudagyny sazlaşykly ösdürmäge, gurluşyk önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, pudakda iri maýa goýum serişdelerini özleşdirmäge we önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga, ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak arkaly, içerki hem daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän täze senagat kärhanalaryny gurmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Her ýylda 1 million tonna sement öndürmäge ukyply Lebap sement zawody bolsa munuň aýdyň mysalydyr. Ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi bilen, onuň önümçilik kuwwaty ýylda 2 million tonna ýeter. Zawod häzirki zaman tehnologiýasy boýunça sementiň uly isleg bildirilýän kysymlaryny öndürýär. Olar ýokary mäkämlikdäki portland sementidir, nebitgaz pudagynda ulanylýan tamponaž sementidir we gidrotehniki desgalarda ulanylýan sulfata çydamly sementdir. Sement zawodynyň işe girizilmegi bilen bu ýerde täze iş orunlarynyň 580-siniň dörändigi hem nygtalmaga mynasyp ýagdaýdyr.

Sement gurluşyk üçin iň zerur önümleriň biri bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda gurlup ulanmaga berlen Bäherden, Balkan we Lebap sement zawodlarynda täze innowasion tehnologiýalar esasynda dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän ýokary hilli önümler öndürilýär. Häzirki wagtda «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly sement önümleri diňe bir içerki bazarlarda däl, eýsem, dünýä bazarlarynda hem uly islege eýe bolýar.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasynyň dowamynda Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň enjamlary işe girizmek boýunça baş gözegçisi Mate Resetaryň Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministrine Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň enjamlarynyň ýokary hilli, özboluşly aýratynlyklary baradaky laýyklyk güwänamasyny gowşurmagy ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeleriň ýokary netijelere eýe bolýandygyny ýene bir ýola subut etdi.

Ogulnabat SARYÝEWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly beýik ösüşlere beslenýär. Mälim bolşy ýaly, 22-nji fewralda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda Maslahatlar merkezinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi geçirildi. Biziň ýokary okuw mekdebimizde hem taryhy maslahatdan gelip çykýan wezipelere bagyşlanan maslahat geçirildi.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizde parahatçylyk, asudalyk, abadançylyk, agzybirlik höküm sürýär, halkymyz bagtyýar hem-de bolelin durmuşda ýaşaýar. Adam hakyndaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan iň möhüm ugurlarynyň hatarynda durýar. Aýratyn-da, bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ulgamlaryna uly üns berilýär.

Halk hojalygynyň ähli pudaklary boýunça, şol sanda bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda gazanylýan üstünlikleri, öňde goýlan maksatlary has-da belent sepgitlere ýetirmek baradaky öňümizde durýan wezipeler bolsa «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» aýdyň beýan edilýär.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda aýdyň maksatlar tutýarys. Şol sanda, okuw meýilnamalaryny, maksatnamalaryny, okuw kitaplaryny ösen halkara tejribesine laýyklykda döwrebaplaşdyrmagy, ýokary okuw mekdeplerinde mugallymlaryň hünärini kämilleşdirmek boýunça yzygiderli işleri geçirmegi, ýurdumyzy ylmy taýdan ösen döwlete öwürmek üçin ylmy-barlag işlerini netijeli alyp barmagy we bu ugurda halkara hyzmatdaşlygynyň gerimini giňeltmegi maksat edinýäris.

Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde eden taryhy çykyşy, öwüt-ündewleri bilim işgärlerini döredijilikli işlere has-da ruhlandyrýar.

Täçmyrat DURDYÝEW,

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň mugallymy.