Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara agyr atletika federasiýasynyň prezidentiniň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji jenap Maýkl Iranä mähirli salamyny we minnetdarlyk hatyny ýollady.

Hormatly Prezidentimiz 2018-nji ýylda Aşgabat şäherinde geçirilen Agyr atletika boýunça dünýä çempionatynda 45 kilograma çenli agram derejesinde türkmenistanly türgen Ýulduz Jumabaýewanyň itekläp götermekde altyn medalyň we silterläp götermekde kümüş medalyň eýesi bolandygy baradaky hoş habary ýazan Maýkl Iraniniň hatyny uly kanagatlanma we şatlyk duýgusy bilen kabul edendigini belledi.

“Ildeşimiziň sportuň agyr atletika görnüşi boýunça altyn hem-de kümüş medallara mynasyp bolmagy bizi diýseň begendirdi we guwandyrdy. Mundan başga-da, türgenimiziň itekläp götermekde 104 kilogram agram bilen we jemi 179 kilogram agram bilen ýaşlaryň arasynda dünýä rekordyny täzelemegi bizi has-da buýsandyrdy” diýip, milli Liderimiz öz hatynda nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, bedenterbiýäni we sporty ösdürmek hem-de bu ugurda giň halkara hyzmatdaşlygy alyp barmak ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Taryh üçin gysga döwrüň içinde ýurdumyzda halkara sport çärelerini ýokary derejede geçirmäge mümkinçilik berýän hem-de dünýä ölçeglerine kybap gelýän döwrebap sport toplumlary we desgalary, şol sanda sebitde deňi-taýy bolmadyk Olimpiýa şäherçesi gurlup, ulanylmaga berildi.

Olimpiýa hereketiniň belent ynsanperwerlik ýörelgelerinden ugur alyp, soňky ýyllarda ýurdumyzda iri möçberli halkara sport çäreleriniň birnäçesi geçirildi.

Muňa mysal edip, 2017-nji ýylda üstünlikli geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryny, 2018-nji ýylda geçirilen «Amul — Hazar 2018» halkara awtorallisini we Agyr atletika boýunça dünýä çempionatyny hem-de sportuň dürli görnüşleri boýunça geçirilen Aziýa çempionatlaryny görkezmek bolar diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

“Biz şu ýyl hem Welotrek boýunça dünýä çempionatyny hem-de tennis boýunça Dewisiň Kubogy ugrundaky ýaryşyň saýlama tapgyryny, şeýle hem öňümizdäki 2022-nji ýylda Sambo boýunça dünýä çempionatyny ýokary derejede geçirmek boýunça degişli taýýarlyk işlerini alyp barýarys” diýlip, döwlet Baştutanymyzyň hatynda nygtalýar.

Milli Liderimiz Türkmenistan bilen Halkara agyr atletika federasiýasynyň arasyndaky netijeli hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine we pugtalandyryljakdygyna ynam bildirmek bilen, ýurdumyzyň geljekde hem agyr atletika boýunça ýaryşlary ýene-de kabul etmäge taýýardygyny mälim etdi.

Hormatly Prezidentimiz mümkinçilikden peýdalanyp, jenap Maýkl Iranini özüne amatly bolan wagtda Türkmenistana sapar bilen gelmäge çagyrdy. “Biz gadymy türkmen topragynda Sizi hormatly we gadyrly myhman hökmünde görmäge örän şat bolarys” diýip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara agyr atletika federasiýasynyň prezidentiniň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji jenap Maýkl Iranä berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de alyp barýan ähli asylly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

(TDH).

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze gaz gysyjy desganyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Lebap welaýaty, 15-nji ýanwar (TDH). Şu gün Lebap welaýatyna iş saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Çärjew etrabynyň “Malaý” gaz känindäki täze gaz gysyjy desganyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.

Bu waka Türkmenistanyň energetika strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň ýolunda ýene-de bir möhüm ädim boldy. Gaz pudagynyň eksport kuwwatyny artdyrmak şol strategiýanyň möhüm ugurlarynyň biridir. Dünýäniň energetika döwletleriniň hataryna girýän ýurdumyzyň baý uglewodorod serişdelerini doly derejede ulanmak ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, mähriban halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga ýardam etmelidir. Şunuň bilen birlikde, bu ulgamda amala aşyrylýan iri maýa goýum taslamalary durnukly ösüşiň, ählumumy rowaçlygyň we abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýän netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam edýär. Bitarap Türkmenistanyň häzirki zamanyň wajyp wezipelerini çözmäge gönükdirilen syýasaty döwletleriň hem-de halklaryň arasyndaky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň möhüm şerti bolup durýar.

14-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de OYR-niň Prezidenti Mohammad Aşraf Ganiniň gatnaşmagynda Akina — Andhoý demir ýolunyň, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) elektrik geçiriji ulgamyň hem-de Ymamnazar — Akina we Serhetabat —Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň dabaraly ýagdaýda ulanmaga berilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr.

Lebap welaýatynyň nebitgaz düzüminiň üstüni ýetiren täze senagat desgasynyň hem «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda öz işine başlaýandygy bellärliklidir.

Hut şu ýerde — nebitiň we gazyň iri ýataklarynyň üsti açylan gündogar sebitde Türkmenistan — Hytaý transmilli gaz geçirijisi başlanýar. Bu desgada Ýewraziýa yklymynyň halklaryny müňýyllyklaryň dowamynda baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek baradaky pikir öz beýanyny tapýar. Bu energiýa geçiriji XXI asyryň ägirt uly inžener-tehniki desgalarynyň biridir. Halkara gatnaşyklaryň tejribesinde bu taslama hoşmeýilli erk-islegiň, netijeli hem-de oňyn döwletara hyzmatdaşlygyň ajaýyp nusgasyna öwrüldi.

Mälim bolşy ýaly, gaz geçirijä tebigy gazyň eksport akymlary çig mal çeşmeleriniň birnäçesinden amala aşyrylýar. Şolaryň hatarynda Garagumuň günortasynda, Lebap welaýatynyň edara ediş merkezi Türkmenabat şäherinden, takmynan, 70 kilometrlikde ýerleşýän “Malaý” gaz ýatagy hem bar.

Şu gün bu ýerde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi. Köp sanly dabara gatnaşyjylar eziz Diýarymyzyň iň täze taryhyna altyn sahypalar bilen ýazyljak bu waka sabyrsyzlyk bilen garaşýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň dikuçary täze desganyň öňündäki meýdança gonýar. Ýygnananlar milli Liderimizi ruhubelentlik bilen garşylaýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Ministrler Kabinetiniň agzalary, Mejlisiň Başlygy, Lebap welaýatynyň häkimi mübärekleýärler.

Döwlet Baştutanymyz haly ýodajygy boýunça ýöräp, dabaranyň geçirilýän ýerine tarap ugrady. Ýodajygyň iki tarapynda nebitgaz senagatynyň işgärleri, elleri baýdajykly, howa şarly we gülli ýaşlar düzüldiler.

Gündogar sebitiň döredijilik toparlarynyň gatnaşmagynda aýdym-sazly we tansly çykyş dabaranyň baýramçylyk öwüşginini has-da artdyrdy.

Tolgundyryjy pursat gelip ýetýär: ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz toý bagyny kesýär — täze möhüm senagat desgasy açylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylaryň hem-de myhmanlaryň ýygnanan binasyna tarap ugraýar. Dabara gatnaşyjylaryň hatarynda hökümetiň agzalary, Mejlisiň deputatlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, daşary ýurtlaryň kompaniýalarynyň, ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, pudagyň işgärleri bar. Olaryň ählisi ör turup, şowhunly el çarpyşmalary bilen milli Liderimizi mübärekleýärler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyş edip, ýygnananlary hem-de tutuş türkmen halkyny täze, 2021-nji — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň ilkinji günlerinde şu günki taryhy ähmiýetli waka — «Malaý» käninde gurlan döwrebap gaz gysyjy desganyň açylyp, ulanmaga berilmegi bilen tüýs ýürekden gutlady.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolmagy we daşary ýurt maýadarlar üçin hyzmatdaşlyga amatly şertleriň döredilmegi ýurdumyzyň dünýäde iri energetika döwlet hökmünde ykrar edilmegine getirdi.

Garaşsyzlyk ýyllarynda türkmen tebigy gazyny halkara bazarlara diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek boýunça ägirt uly işler amala aşyryldy. Ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda bu hyzmatdaşlyk oýlanyşykly, işjeň we maksada okgunly alnyp barylýar. Netijede, gymmatly çig mal bolan tebigy gazy özara bähbitli esasda ýerlemegiň hem-de girdeji gazanmagyň täze bazarlary peýda bolýar.

Biziň syýasatymyz ýurdumyzyň uly baýlygy bolan uglewodorod serişdelerini dünýäde parahatçylygy berkitmegiň, abadan ýaşaýşyň we gülläp ösüşiň bähbidine ulanmakdyr. Öňde goýlan bu belent maksatlara ýetmek ugrunda gysga wagtyň içinde möhüm ähmiýetli taslamalaryň birnäçesi durmuşa geçirildi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Garagum sährasynyň Lebap welaýatyna degişli çäginde ýerleşýän «Malaý» ýatagyndan indi köp ýyllardan, ýagny, 1986-njy ýyldan bäri tebigy gaz çykarylyp gelinýär. Bu toplum ýurdumyzyň diňe bir gündogar welaýatynyň ilatly ýerlerini, şeýle hem dürli maksatly desgalary «mawy ýangyç» bilen üpjün etmän, eýsem, asyrymyzyň iri taslamasy bolan Türkmenistan —–Özbegistan — Gazagystan — Hytaý transmilli gaz geçirijisine hem harytlyk önüm berýär. Bu halkara energiýa magistraly bilen «Malaý» känini uzynlygy 188 kilometr bolan Malaý — Bagtyýarlyk gaz geçirijisi birleşdirýär.

Bu ýerde guýularyň önüm berijiligini artdyrmakda, käniň tebigy gaz goruny has doly peýdalanmakda işe girizilýän täze desganyň ähmiýeti örän uludyr. Täze gurlan desganyň «A» we «B» önümçilik sehleri bolup, «A» sehiniň wezipesi «Malaý» gaz känini doly özleşdirmekden ybaratdyr. «B» sehi bolsa «Galkynyş» we «Döwletabat» känleriniň gazyny Malaý — Bagtyýarlyk gaz geçirijisine ýokary basyş bilen akdyrmaga niýetlenendir.

Bu täze desgada dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalary tarapyndan öndürilen 6 sany kuwwatly gaz gysyjy enjamlar toplumy oturdyldy. Şol enjamlar kämil kompýuterleriň üsti bilen dolandyrylýar.

Ýylda üstünden 30 milliard kub metre çenli tebigy gazy geçirmäge ukyply bolan desgada ygtybarly enjamlar hem-de öňdebaryjy tehnologik çözgütler ornaşdyryldy.

Umumy meýdany 12 gektara golaý bolan täze beketde gaz gysyjy enjamlar toplumyndan başga-da, sowadyjy we arassalaýjy desgalar, ýokary hem-de pes basyşly fakel hojalygy, azot we kislorod öndürýän stansiýa, ätiýaçdaky dizel elektrik stansiýasy ýerleşýär. Şonuň ýaly-da, bu ýerde merkezi dolandyryş operator hem-de mehaniki bejeriş we ýangyn howpsuzlyk binalary, edara binasy, ýangyna garşy suw howuzlary göz öňünde tutuldy. Döwrebap desganyň işe girizilmegi bilen 60-a golaý täze iş orny döredi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň her bir ýyly taryhy ösüşlere, uly rowaçlyklara beslenýär diýip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Täze, 2021-nji ýylyň ilkinji günlerinde geçirilýän bu dabaraly çäräniň hem aýratyn möhüm ähmiýeti bar. Sebäbi Türkmenistan gurýan we döredýän, iri taslamalary amala aşyrýan döwlet hökmünde özüni giňden tanadýar.

Häzirki döwürde dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, durnukly ösýän ýurdumyzda durmuşa geçirilýän şeýle taslamalar, ulanmaga berilýän we gurluşygy alnyp barylýan desgalardyr binalar hem-de önümçilikler milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmaga, halkymyzyň abadan we bolelin durmuşda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilendir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Biz eziz Diýarymyzda şular ýaly iri desgalaryň gurluşygynda ekologiýa talaplaryna, döwrebap innowasiýalara, ösen tehnologiýalara möhüm ähmiýet berýäris. Hut şonuň netijesinde hem daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde gurýan iri senagat, nebitgaz we himiýa önümçiliklerimiz abraýly halkara guramalaryň ýokary hil derejesine, innowasion çözgütlerine hem-de ekologiýa talaplaryna doly laýyk gelýändigi baradaky güwänamalaryna mynasyp bolýar. Munuň özi, elbetde, buýsandyryjy ýagdaýdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu gün açylyp, ulanmaga berilýän iri senagat desgasynyň hem diňe bir biziň häzirki ösüşlerimize mynasyp goşant goşmak bilen çäklenmän, eýsem, geljekki nesillerimize hem uzak ýyllaryň dowamynda ygtybarly hyzmat etjekdigine ynam bildirdi.

Milli Liderimiz ýygnananlary şu günki taryhy waka — «Malaý» käninde gurlan gaz gysyjy desganyň ulanmaga berilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, asuda we bagtyýar durmuş, mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy dabara gatnaşyjylarda uly ruhubelentlik döretdi hem-de şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylandy.

Soňra “CNPC International Turkmenistan” kompaniýasynyň baş direktory jenap Li Şulýana söz berildi. Ol Hytaýyň milli nebit-gaz korporasiýasynyň işgärleriniň adyndan ýygnananlary “Malaý” gaz käninde täze gaz gysyjy desganyň üstünlikli ulanmaga berilmegi bilen tüýs ýürekden gutlady.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýakyndan goldaw bermegi bilen amala aşyrylan bu iri taslama şol gaz käniniň ikinji tapgyryna täze mümkinçilikleri açýar. Munuň özi gaz pudagynyň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga we degişlilikde, Türkmenistanyň dünýäniň nebitgaz bazarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga ýardam eder.

“Malaý” gaz käniniň golaýynda “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çäk ýerleşýär. Şol ýerde 2009-njy ýylyň 14-nji dekabrynda Türkmenistanyň Prezidentiniň, Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň, Özbegistanyň we Gazagystanyň Prezidentleriniň gatnaşmagynda gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň häzirki döwürdäki aýdyň beýanyna öwrülen Merkezi Aziýa — Hytaý gaz geçirijisini resmi taýdan işe girizmek dabarasy boldy.

Häzirki wagta çenli “Türkmengaz” döwlet konserni we “CNPC International Turkmenistan” kompaniýasy tarapyndan işlenip taýýarlanylýan ýataklardan hyzmatdaşlaryň bilelikdäki tagallasy bilen, Ýuwaş ummanyň kenaryna çenli tebigy gazyň jemi 290 milliard kub metri iberildi.

Tebigy gazyň gorlary boýunça Merkezi Aziýada birinji orna we dünýäde dördünji orna eýe bolan Türkmenistan dünýäniň energetika döwletidir. Nebitgaz ulgamynda ählumumy we sebit derejesindäki hyzmatdaşlykda Türkmenistana möhüm orun degişlidir diýip, myhman aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, “CNPC International Turkmenistan” kompaniýasynyň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli syýasatyna ýokary baha berdi. Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny ösdürmekde ýokary depginler, uglewodorod serişdelerini gözlemekde we işläp taýýarlamakda, tebigy gazy daşary ýurtlara ibermekde hem-de gazhimiýa senagatynda ägirt uly üstünlikler gazanyldy.

Türkmenistanyň iň ygtybarly we uzak möhletli hyzmatdaşlarynyň biri hökmünde Hytaýyň milli nebitgaz korporasiýasy (CNPC) mundan beýläk-de tehnologik alyşmalary pugtalandyrmaga hem-de iki ýurduň halklarynyň bähbidine nebitgaz pudagynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardyr diýip, jenap Li Şulýan aýtdy.

Myhman şu ajaýyp waka bilen dabara gatnaşyjylary ýene-de bir gezek gutlap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de tutuş türkmen halkyna berk jan saglyk, bagtyýar we abadan durmuş arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyz HHR-iň wekillerine geçirýän uly işleri üçin minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň özlerini ygtybarly we jogapkärli hyzmatdaşlar hökmünde görkezen daşary ýurtlaryň nebitgaz kompaniýalary bilen uzak möhletli özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdygyny belledi.

Şeýle giň gerimli taslamanyň bir ýyl sekiz aýyň dowamynda amala aşyrylmagy onuň «Asyryň gurluşygy» diýlip atlandyrylmagyny şertlendirdi. Türkmen gazy dostlukly hytaý halkynyň müňlerçe öýlerine ýylylyk getirdi, senagat kärhanalaryny zerur bolan möçberde ýangyç bilen üpjün etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän giň gerimli senagat taslamalary daşky gurşawy goramak meseleleri bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň howanyň üýtgemegi hakyndaky Kioto teswirnamasyny we bug gazlarynyň howa zyňylmagynyň azaldylmagyny göz öňünde tutýan beýleki halkara ylalaşyklary tassyklady. Şundan ugur almak bilen, ähli ulgamlara hem-de pudaklara, şol sanda nebitgaz senagatyna döwrebap, ekologiýa taýdan howpsuz tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaga uly ähmiýet berilýär.

Şu täze desganyň hem bu talaplara laýyk gelmegi türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ählumumy Durnukly ösüş maksatlaryna laýyklykda işjeňleşýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistanda täze bellenilen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçene ýüzlenip, hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek üçin diplomat tarapyndan bu ugurda ähli tagallalaryň ediljekdigine ynam bildirdi.

Soňra ýygnananlara Türkmenistana bagyşlanan hem-de ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň kuwwatly ösüşiniň esasy ugurlary, gaz gysyjy desga barada gürrüň berýän wideofilm hödürlenildi.

Ýurdumyz tebigy gazyň subut edilen gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeläp, ählumumy energetika howpsuzlygynyň häzirki zaman binýadyny döretmäge işjeň gatnaşýar, energiýa serişdelerini ibermegiň köpşahaly ulgamyny döretmäge gönükdirilen toplumlaýyn strategiýany üstünlikli durmuşa geçirýär.

Şu meseleler boýunça döwletimiziň garaýyşlaryny BMG-niň belent münberinden ençeme gezek beýan eden hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döredijilikli başlangyçlary halkara bileleşigiň doly goldawyna we ykrarnamasyna mynasyp boldy. Munuň özi Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalarynda berkidildi.

Türkmenistan uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolmak bilen, döwletara söwda-ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmek nukdaýnazaryndan hem-de daşky gurşawy goramak ulgamynda möhüm wezipeleri çözmek babatda möhüm ähmiýete eýe bolan iri taslamalaryň ençemesiniň başyny başlady.

Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň gurluşygy bar. Ol diňe bir ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň eksport kuwwatyny artdyrmaga mümkinçilik bermän, eýsem, goňşy Owganystanyň durmuş-ykdysady taýdan dikeldilmegine hem-de dünýä hojalyk gatnaşyklar ulgamyna goşulyşmagyna, sebitde energetika howpsuzlygyny we ykdysady durnuklylygy pugtalandyrmaga ýardam berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, XXI asyryň ägirt uly taslamasynyň — Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň gurluşygynyň taslamasy energetika ulgamynda üstünlikli türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň aýdyň mysalydyr. Bu gaz geçiriji özüne üç ugry (A, B we С) ugry birleşdirýär.

Hytaýyň çäginde oňa uzynlygy 10 müň kilometre golaý bolan Gündogar — Günbatar gaz geçirijisi birleşýär. Häzirki wagtda Merkezi Aziýadan gelýän gaz HHR-iň 25 welaýatyna we awtonom etraplaryna, şeýle hem Gonkong aýratyn edara ediş etrabyna gelip gowuşýar. Munuň özi gazdan 500 milliona golaý adamyň peýdalanýandygyny aňladýar.

“Türkmengaz” döwlet konserni transmilli gaz geçirijä “mawy ýangyjy” esasy iberiji bolup durýar.

2007-nji ýylda Önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşyga laýyklykda, Hytaýyň milli nebitgaz korporasiýasynyň (CNPC) “Amyderýa” gaz kompaniýasy tarapyndan özleşdirilýän “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çäkdäki ýatagy ekologiýa taýdan arassa çig malyň ikinji uly çeşmesi bolup durýar.

Hytaýly hyzmatdaşlar tarapyndan Amyderýanyň sag kenarynda uglewodorod çig malyny gözlemek, gorlaryna baha bermek hem-de senagat taýdan özleşdirmek bilen baglanyşykly geologiýa-gözleg we burawlaýyş işleriniň uly möçberleri ýerine ýetirildi. Bu ýerde tebigy gazyň we gaz kondensatynyň uly gorlary bolan ýataklaryň 20-den gowragy ýüze çykaryldy.

«Samandepe» ýatagynda we Hojambaz etrabynda ýylda umumy kuwwatlylygy 14 milliard kub metr harytlyk gazy öndürýän gazy gaýtadan işleýän zawodlaryň ikisi, beýleki önümçilik, logistik hem-de durmuş düzümleri guruldy.

2014-nji ýylda Amyderýanyň sag kenaryndaky iri ýataklarda gözleg hem-de işläp bejeriş işleri üçin ulanylýan esasy tehnologiýalar HHR-iň ylmy-tehniki ösüş babatyndaky Milli baýragyna mynasyp boldy. Merkezi Aziýa — Hytaý gaz geçirijisiniň gurluşygynyň taslamasy bolsa 10-dan gowrak pudaklaýyn hem-de milli sylaglara, şol sanda Hytaý Halk Respublikasynyň raýat gurluşygy, ylym we tehnika ulgamyndaky iň abraýly “Zhan Tianyou” baýragyna mynasyp boldy.

“Bagtyýarlygyň” ilkinji daşary ýurt taslamasy bolandygyny bellemek gerek. Şol ýerde «PetroChina» kompaniýasy tarapyndan “Sanly gaz ýatagy” platformasy guruldy. Häzirki wagtda ol özüne 125-den gowrak ulanyş guýusyny birleşdirýär.

Turba geçirijiniň işe girizilen pursadyndan bäri şu ýylyň ýanwaryndaky ýagdaýa görä, Merkezi Aziýadan Hytaýa 336 milliard kub metrden gowrak tebigy gaz iberildi. Şunda Türkmenistan iberilen “mawy ýangyjyň” 85 göterimini üpjün etdi.

Gürrüňimizi dowam etdirip, “Gazprom” bilen “Türkmengaz” döwlet konserniniň arasynda tebigy gazy satyn almak barada baglaşylan bäş ýyllyk şertnamanyň çäklerinde Russiýa Federasiýasyna hem Orta Aziýa — Merkez gaz geçirijisi boýunça gaz iberilýändigini bellemek gerek.

Diýarymyzyň ähli gaz magistrallaryny bütewi ulgama birleşdiren Gündogar — Günbatar gaz geçirijisiniň gurluşygy ýurdumyzyň gaz ulag ulgamyny ösdürmegiň ýolunda uly ädim boldy. Şunuň netijesinde, “Döwletabat” hem-de “Galkynyş” ýaly ägirt uly tebigy gaz ýataklary bar bolan Mary welaýatyndan gazy rewers görnüşinde Ahal we Balkan welaýatlaryna ibermäge mümkinçilik döredi. Mundan başga-da, Gündogar — Günbatar gaz geçirijisi türkmen energiýa serişdelerini Hazaryň üsti bilen halkara bazarlara eksport etmekde ulanylyp bilner.

Hazar deňziniň türkmen bölegindäki hem-de Hazar deňziniň kenar ýakasyndaky, şonuň ýaly-da Merkezi Garagumdaky geljegi uly nebitgaz ýataklaryny, şeýle hem ägirt uly “Galkynyş” gaz känini senagat taýdan çalt özleşdirmegiň taslamalaryny durmuşa geçirmek dowam etdirilýär. Dünýäde iň iri gaz ýataklarynyň biri bolan “Galkynyşyň” gorlary, “Ýaşlar” hem-de “Garaköl” ýataklary bilen bilelikde, häzirki wagtda 27 trillion kub metr möçberinde kesgitlenilýär.

Ozal bu ýerde ýylda harytlyk gazyň 30 milliard kub metrini öndürmäge mümkinçilik berýän desgalaryň toplumy ulanmaga berlipdi, häzirki wagtda TOPH gaz geçirijisini “mawy ýangyç” bilen üpjün etmäge niýetlenen şoňa meňzeş we şonuň ýaly kuwwatlykdaky toplumlar gurulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça nebitiň we gazyň, beýleki tebigy serişdeleriň täze gorlaryny ýüze çykarmaga gönükdirilen geologiýa-gözleg işleriniň gerimi giňelýär. Ýurdumyzyň gündogar sebitiniň çig mal binýadyny berkitmek bu işleriň esasy ugurlarynyň biridir.

Şunuň bilen baglylykda, täze önümli gatlaklaryň ýüze çykarylmagy mümkin bolan öňki ýataklaryň çäklerinde, şeýle hem golaýda ýerleşýän geljegi uly meýdançalarda geofiziki barlaglar hem-de gözleg-buraw işleri amala aşyrylýar.

2019-njy ýylda “Malaý” ýatagynyň golaýynda açylan «Täjibaý» ýatagy şeýle mysallaryň biridir. “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasynyň hünärmenleriniň geçiren ilkinji buraw guýulary gazyň senagat akymyny berdi.

Şu sebitde uglewodorodlar uly bolmadyk çuňluklarda jemlenendir hem-de özleşdirmäge örän elýeterlidir.

Seýsmiki barlaglaryň we gözleg burawlaryň şunuň ýaly toplumy Naýyp hem-de Bagaja ýataklarynyň töwereklerinde hem bellenendir. Şolaryň binýadynda gazy gaýtadan işleýän, şol sanda suwuklandyrylan gaz öndürýän kuwwatly toplumlar işleýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tutuş halk hojalyk toplumyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň möçberlerini we görnüşlerini artdyrmaga gönükdirilen ykdysady strategiýasyna laýyklykda, soňky ýyllaryň dowamynda uglewodorod çig malyny düýpli gaýtadan işlemäge ýöriteleşen örän iri döwrebap senagat desgalary ulanylmaga tabşyryldy.

Hususan-da, bular ýokary dykyzlykly polietilen hem-de dürli görnüşli polipropilen çykarýan Gyýanlydaky polimer zawodydyr, şeýle hem Ahal welaýatynda tebigy gazdan sintetiki benzin öndürýän dünýädäki ilkinji zawoddyr. Bu desgalar Ýaponiýanyň hem-de Koreýa Respublikasynyň esasy kompaniýalarynyň we banklarynyň gatnaşmagynda guruldy.

Geljekde täze gazhimiýa toplumlaryny ýurdumyzyň her welaýatynda, şol sanda polietilen we polipropilen, kauçuk we polistirol, poliwinilasetat, metanol we beýlekileri öndürjek toplumlary gurmak meýilleşdirilýär.

Umuman, ylmy-tehniki ösüşiň soňky gazananlarynyň, öňdebaryjy tehnologiýalaryň we enjamlaryň işjeň ulanylmagy pudagyň kuwwatyny artdyrmagy üpjün edýär, dünýäniň energetika döwleti hökmünde ýurdumyzyň eýeleýän ornuny pugtalandyrýar.

Ine-de, esasy pursat ýetip gelýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýere ýygnananlaryň el çarpyşmagynda sensor panelindäki ýörite goýberiş düwmesine basyp, gaz gysyjy bekedi ulanyşa girizýär.

Zalda oturdylan uly monitorda şol pursatda görkezilip duran tehnologik gurluşda bu ýerden ugradylan harytlyk gazyň magistral gaz geçiriji ulgama baryp gowşandygyny aňladýan görkezijiniň yşygy işläp başlaýar.

Bu taslama “Türkmengaz” döwlet konserni tarapyndan daşary ýurtly hyzmatdaşlar — “Petro Gas LLP” (Beýik Britaniýa) bilen bilelikde amala aşyryldy. Gaz gysyjy enjamlar dünýäde meşhur “Dresser-Rand S.A.” kompaniýasy (Fransiýa) tarapyndan getirildi.

Gije-gündiziň dowamynda 45 million kub metr gazy akdyrmaga niýetlenen enjamlaryň her biriniň kuwwaty 32 MWt barabardyr. Açylyş dabarasynyň barşynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, gaz gysyjy desganyň gurluşygyna türkmen hünärmenleri-de gatnaşdylar. Olar ähli gurluşyk-gurnama işleriniň 80 göterimden gowragyny ýerine ýetirdiler.

Soňra milli Liderimiz şu günki wakadan ýadygärlik hökmünde Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrýar.

Bekediň hünärmenleri işgärleriň zähmet çekmegine amatly şertler döredilen gazhimiýa pudagynyň döwrebap önümçilik desgasynyň bina edilendigi üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Watanymyzyň bähbidi üçin ak ýürekden zähmet çekjekdiklerine ynandyrdylar.

Döwlet Baştutanymyz toplumyň işgärlerine işlerinde üstünlikleri arzuw edip, olara täze awtoulaglaryň açarlaryny gowşurdy.

Dabara tamamlanandan soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýere ýygnananlar bilen mähirli hoşlaşyp, dikuçara mündi. Dikuçar Türkmenabat şäheriniň howa menziline tarap ugur aldy. Şol ýerden milli Liderimiz Aşgabada ugrady.

Halkara ulag, energetika we aragatnaşyk ulgamlarynyň işe girizilmegi mynasybetli dabaralar
LEBAP WELAÝATY, 14-nji ýanwar (TDH). Şu gün Türkmenabatda Akina — Andhoý (Owganystan Yslam Respublikasy) menzilleriniň arasyndaky 30 kilometrlik demir ýoluň ulanmaga berilmegi, Kerki (Türkmenistan) – — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt bolan 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgamyň, şeýle hem ýurtlarymyzyň arasyndaky Ymamnazar (Türkmenistan) — Akina (Owganystan) hem-de Serhetabat (Türkmenistan) — Turgundy (Owganystan) optiki-süýümli halkara ulgamyň işe girizilmegi mynasybetli dabaralar boldy.
Dabaralara Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Gani gatnaşdylar.
Bilelikdäki taslamalaryň amala aşyrylmagy iki döwletiň we doganlyk halklaryň däbe öwrülen dostlukly, netijeli gatnaşyklara ygrarlydygyny, şeýle hem Türkmenistanyň goňşy Owganystanyň durmuş-ykdysady ösüşini işjeň goldaýandygyny nobatdaky gezek äşgär etdi.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň teklip edýän, owgan meselelerini çözmäge hemmetaraplaýyn çemeleşmeleri goňşy ýurtda parahatçylygyň we durnuklylygyň dikeldilmegine gürrüňsiz hyzmat eder. Bu ýagdaý Owganystany sebitiň we dünýäniň energetika, ulag we hojalyk gatnaşyklaryna çekmek boýunça anyk işlerde öz beýanyny tapýar.
Elbetde, hyzmatdaşlygyň täze ýollarynyň ulanmaga berilmegi bilen iki döwletiň ulag-üstaşyr kuwwatyny, olaryň energetika we kommunikasiýa pudaklarynda netijeli gatnaşyklaryny, halkara ykdysady gatnaşyklar ulgamyna goşulmagyny amala aşyrmak üçin mümkinçilikler giňeler.
Şu gün irden hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenabat şäherine geldi. Döwlet Baştutanymyz bu ýerden Lebap welaýatynyň “Ruhyýet” köşgüne — Türkmenistanda we Owganystanda dabara gatnaşyjylary birleşdiren teleköpriniň geçirilýän ýerine ugrady.
Türkmen we dari dillerinde dabarany alyp baryjylar iki ýurduň Prezidentlerini mähirli garşylaýarlar hem-de dabarany açyk diýip yglan edýärler. Ilki bilen, milli Liderimize söz berilýär. Döwlet Baştutanymyz öz kärdeşi — Mohammad Aşraf Ganä “Gadyrly doganym!” diýen sözler bilen ýüzlenip we beýleki dabara gatnaşyjylaryň ünsüni çekip, şu gün iki ýurduň durmuşynda uly baýram diýip belledi.
Iri üç desganyň — Akina — Andhoý beketleriniň arasyndaky demir ýol böleginiň, Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijisiniň hem-de Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk we üstaşyr akymlaryň gurluşygy tamamlandy.
Döwlet Baştutanymyz hemmeleri bu şanly waka bilen tüýs ýürekden gutlap, iri möçberli we geljegi uly taslamalary taýýarlamak we durmuşa geçirmek boýunça amala aşyrylan giň gerimli we ýokary ussatlyk bilen ýerine ýetirilen işler üçin türkmen we owgan hünärmenlerine minnetdarlyk bildirdi.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu üç taslama gysga möhletlerde amala aşyryldy. Olar umumy maksada — biziň ýurtlarymyzyň uzak möhletleýin ösüşine kuwwatly itergi bermäge we bu ösüşi üpjün etmäge niýetlenendir, Türkmen we owgan halklarynyň gülläp ösmegine we abadançylygyna gönükdirilendir. Giň halkara hyzmatdaşlyga, özara düşünişmäge, syýasy we durmuş taýdan durnukly ösüşe ýardam etmäge niýetlenendir.
Şonuň ýaly-da, biziň maksatlarymyz Ýer ýüzüniň bu böleginde ygtybarly, çalt depginler bilen ösýän, sazlaşykly energetika, ulag we kommunikasiýa ulgamyny döretmek ýörelgesinden ugur alýar. Bu ulgam häzirki zaman dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň örän möhüm we aýrylmaz bölegini döretmäge gönükdirilendir. Netijeli sebitara we kontinental özara gatnaşyklara niýetlenendir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Döwlet Baştutanymyz şeýle desgalaryň ulanmaga berilmeginiň Owganystanyň ykdysady taýdan ösüşine kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirdi. Şeýle hem bu desgalar Owganystanyň senagat we durmuş üpjünçilik ulgamlarynyň dikeldilmegine ýardam eder. Owgan halkynyň öz güýçlerine ynamyny artdyrar. Parahat, gülläp ösýän, ykdysady taýdan ösen döwleti emele getirmek işinde agzybirligi we bitewüligi gazanmagyň täsirli şertine öwrüler.
Milli Liderimiz owgan doganlarymyzy, sebitdäki we bütin dünýädäki dostlarymyzy we hyzmatdaşlarymyzy bu maksatlara ýetmek üçin Türkmenistanyň ikitaraplaýyn esasda hem, halkara giňişliginde hem Owganystana hemmetaraplaýyn ykdysady we syýasy-diplomatik goldawy mundan beýläk-de berjekdigine ynandyrdy.
Şeýle möhüm ähmiýetli taslamalaryň durmuşa geçirilmegi köpýyllyk ysnyşykly we netijeli türkmen-owgan hyzmatdaşlygynyň netijesi bolup durýandygyny aýtmak bilen, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Owganystan Yslam Respublikasy bilen netijeli, deňhukukly, hakyky doganlyk gatnaşyklaryna buýsanýarys we ýokary baha berýäris diýip belledi.
Biziň gatnaşyklarymyzyň gadymdan gelýän köpasyrlyk taryhy kökleri bar. Bu gatnaşyklar häzirki döwürde täze many-mazmuna eýe bolýar. Häzir bu gatnaşyklar bilelikdäki giň möçberli ösüş meýilnamalarynyň amala aşyrylmagynda, häzirki zaman üpjünçilik ulgamlarynyň desgalarynyň döredilmeginde, täze ulag, kommunikasiýa, energetika ugurlarynyň emele getirilmeginde öz aýdyň beýanyny tapýar.
Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz şol taslamalaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlarynyň gurluşygyny, Lapis-Lazuli ulag geçelgesiniň emele getirilmegini görkezdi.
Bu taslamalar umumy strategik maksatlara anyk düşünmegiň, uzak möhletli hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini anyk duýmagyň esasynda biziň ýurtlarymyzy we halklarymyzy hakyky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary arkaly has-da berk baglanyşdyrar. Bu işde Owganystanyň ýolbaşçylarynyň parasatlylygy, öňdengörüjiligi we syýasy erk-islegi örän möhüm şert bolup durýar. Umumy üstünligiň, geljekde sazlaşykly we netijeli iş alyp barmagyň girewini şunda görýärin diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Milli Liderimiz OYR-nyň Prezidenti Mohammad Aşraf Ganä bu taslamalary goldandygy, olary amala aşyrmaga goşan uly şahsy goşandy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylara ýüzlenip, häzirki döwürde energetika we serhetüsti ulag-kommunikasiýa üpjünçilik ulgamlarynyň bir wagtda gurulmagy biziň döwletlerimiziň ykdysady taýdan çalt depginler bilen ösmeginiň netijeli şerti bolup durýar diýip belledi. Bu adamlaryň hal-ýagdaýynyň has-da gowulanmagynyň, goşmaça iş orunlaryny döretmegiň, iri möçberli daşarky maýa goýumlaryny çekmegiň örän möhüm esasy bolup hyzmat edýär. Bu işleriň ählisi, öz nobatynda, sebitde howpsuzlygyň gyşarnyksyz berkidilmegine ýardam eder. Netijeli döwletara hyzmatdaşlyk üçin zerur bolan amatly syýasy ýagdaýy döretmäge itergi berer. Döreýän wehimlere garşy bilelikde netijeli göreşmäge mümkinçilik berer diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Şeýle taslamalaryň durmuşa geçirilmegi Birleşen Milletler Guramasynyň uzak möhletleýin strategiýasyna doly laýyk gelýär. Bu strategiýa Merkezi we Günorta Aziýa sebitleriniň we olara ýanaşyk ýurtlaryň durnuklylygyny we durnukly ösüşini üpjün etmäge niýetlenendir. Sebitde ýagdaýlary durnuklaşdyrmaga gönükdirilendir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Bellenip geçilen taslamalaryň kontinent derejesinde ykdysady, senagat we söwda korporasiýasyny ösdürmekde hem örän möhüm ähmiýeti bardyr. Bu ýerde gürrüň Aziýa — Ýuwaş umman sebitine, Ýewropanyň, Ýakyn Gündogaryň örän giň, çalt depginler bilen ösýän sebitlerine we bazarlaryna harytlary we hyzmatlary çykarmak üçin serişde we önümçilik kuwwatlyklaryny birleşdirmek, logistika mümkinçiliklerini ulanmak babatda gidýär diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Şeýle taslamalaryň durmuşa geçirilmegi netijesinde, owgan ugrunda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Ýewraziýa Ykdysady Birleşigi ýaly iri birleşdiriji düzümler we guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek üçin amatly şertler döreýär.
Türkmenistan bu guramalar bilen ulgamlaýyn esasda, özara bähbitli, deňhukukly hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýar. Şu maksat bilen ýurdumyz umumy uzak möhletleýin bähbitleriň esasynda möhüm ugurlaryň birnäçesi boýunça bilelikdäki işe başlamaga niýetlenen degişli başlangyçlary öňe sürýär.
Bitaraplyk we «Açyk gapylar» ykdysady syýasaty Türkmenistanyň alyp barýan halkara işiniň esasyny düzýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Örän iri energetika ýurdy, Ýewraziýanyň örän möhüm ulag-üstaşyr geçiriji merkezleriniň biri hökmünde biziň ýurdumyz öz mümkinçiliklerini parahatçylygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, giň möçberli we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň bähbitlerine hyzmat etmäge gönükdirdi. Türkmenistanyň ählumumy gün tertibiniň esasy ugurlary boýunça öňe sürýän halkara başlangyçlary bu wezipeleri ýerine ýetirmäge gönükdirilendir.
Ulag, energetika ulgamlarynda biziň tekliplerimize dünýäde barha uly üns berilýär. Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan biziň tekliplerimize uly goldaw berilmegi muňa aýdyň şaýatlyk edýär. Durnukly ösüş babatda maksatlara ýetmek üçin energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ygtybarly üstaşyr geçirmek, ulaglaryň ähli görnüşleriniň arasynda gatnaşyklary berkitmek boýunça Türkmenistanyň işläp taýýarlan we öňe süren rezolýusiýalarynyň taslamalary Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan biragyzdan kabul edildi.
Bu gün biz şol başlangyçlaryň we teklipleriň hakyky iş ýüzünde durmuşa geçýändiginiň şaýady bolýarys. Häzirki taslamalar biziň sebitimiziň kontinentde strategik durnukly ösüşiň berk düzüm bölegine öwrülmegine iş ýüzünde anyk goşant bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow olaryň köp ýurtlar, iri halkara kompaniýalar, maliýe merkezleri we institutlary üçin geljegi uly bolan ykdysady hyzmatdaşa öwrülmegine şert döredýändigini belledi.
Täze elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlarynyň hem-de demir ýoluň ulanmaga berilmegi bilen Türkmenistanyň we Owganystanyň arasynda giň gerimli özara hyzmatdaşlyk etmek üçin täze mümkinçilikler açylýar. Durmuş-ykdysady ösüş, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, dünýä ykdysady giňişligine üstünlikli goşulmak üçin täze şertler döreýär.
Döwlet Baştutanymyz uly ýoluň — täze başlangyçlaryň başynda durýandygymyza ynam bildirdi. Şu taslamalardan soňra, ähmiýeti boýunça olardan birjik-de kem bolmadyk we örän giň möçberli, iki doganlyk ýurt we halk, beýleki döwletler üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýe bolan ýene-de köp sanly täze taslamalar amala aşyrylar diýip, milli Liderimiz belledi.
Şu günki gün Türkmenistanyň we Owganystanyň özara gatnaşyklarynyň sene ýazgysyna şanly sahypa bolup girer. Biziň garaýyşlarymyzyň we maksatlarymyzyň birdiginiň, netijeli hyzmatdaşlyk edýändigimiziň aýdyň subutnamasyna öwrüler.
Biz bu hyzmatdaşlygyň netijelerine buýsanmaga doly haklydyrys diýip, döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylaryň ählisini şu günki şanly waka bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady we olara täze, uly üstünlikleri arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Owganystanyň Prezidenti Mohammad Aşraf Ganä parahatçylyk we abadançylyk baradaky tüýs ýürekden çykýan arzuwlaryny owgan halkyna ýetirmegi haýyş etdi.
Milli Liderimiz türkmen-owgan dostlugynyň nyşany hökmünde Akina — Andhoý beketleriniň arasyndaky demir ýol böleginiň, Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijisiniň hem-de Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk we üstaşyr ulgamlaryň açylyşyna tüýs ýürekden ak pata berdi.
Soňra Owganystanyň Prezidenti Mohammad Aşraf Ganä söz berilýär.
OYR-nyň Baştutany dabara gatnaşyjylary mübärekläp, häzir Owganystanyň we Türkmenistanyň arasyndaky gatnaşyklaryň ep-esli giňelendigini belledi hem-de owgan halkynyň adyndan Türkmenistanyň Prezidentine hoşniýetli erk-islegi üçin hoşallyk sözlerini beýan etdi.
Akina — Andhoý demir ýolunyň we beýleki düzüm taslamalarynyň açylmagy iki ýurduň arasynda şol gatnaşyklary has-da giňeltmegiň ýolunda ähmiýetli ädimler bolup durýar hem-de sebitdäki gatnaşyklaryň we goşulyşmagyň möhüm bölegini düzýär diýip, Prezident Mohammad Aşraf Gani belledi.
Bir asyrdan gowrak wagtdan soň, Merkezi Aziýa ýurtlary bilen öňden gelýän gatnaşyklaryny dikeltmek Owganystan üçin uly hormatdyr diýip, OYR-nyň Prezidenti Türkmenistan bilen dostlukly gatnaşyklara Owganystanyň Hökümeti we halky tarapyndan ýokary baha berilýändigini aýtdy.
“Ýedi ýyl mundan oň, prezidentlige dalaş eden wagtym menden daşary syýasatymy nireden başlajakdygymy sorapdylar. Şonda men Türkmenistandan diýip jogap berdim. Meniň jogabym watandaşlarymyzyň hem-de daşary ýurtly syýasatçylaryň ençemesini haýran galdyrypdy. Bu gün bolsa, olaryň iki doganlyk we goňşy ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklary görüp, meniň jogabymyň dogrudygyna düşünendiklerine ynanýaryn” diýip, dostlukly ýurduň Baştutany Mohammad Aşraf Gani belledi.
Owganystany we Türkmenistany öňden gelýän gatnaşyklar birleşdirýär, şol gatnaşyklar bolsa, tutuş taryhyň dowamynda üstünlikli bolup gelýär.
Häzir bu ikitaraplaýyn gatnaşyklar birek-biregiň milli bähbitlerine we umumy hajatlaryna çuňňur düşünilmegine esaslanyp, dowam etdirilýär we geljege gönükdirilendir.
Biziň ýurtlarymyz medeni we taryhy umumylyga goşmaça hökmünde ykdysady taslamalary işläp taýýarlaýarlar. Olar özara gatnaşyklaryň has-da berkidilmegine ýardam eder. Bu işler demir ýol gatnawlary we kommunikasiýalar babatda bilelikdäki işler, şeýle hem Pakistana elektrik energiýasyny geçiriji TOP hem-de Hindistana we Pakistana gaz geçiriji TOPH, gury ýerde Günorta Aziýany Ýewropa bilen birleşdirýän optiki-süýümli ulgam ýaly iri taslamalardyr.
Bularyň hemmesi owgan halkynyň durmuş şertlerini hem-de sebitiň ýurtlarynyň ýagdaýyny gowulandyrar diýip, Prezident Mohammad Aşraf Gani şol taslamalaryň ösüş geçelgelerini we durmuş abadançylygyny döredip, Owganystana batly depginler bilen ösmäge mümkinçilik berjekdigini belledi.
Ol Merkezi Aziýany Günorta, Gündogar we Günbatar Aziýa bilen birleşdirýän ýollaryň çatrygy hökmünde Owganystanyň ýagdaýynyň möhümdigini belledi. Şu nukdaýnazardan ähmiýetli ykdysady we düzüm taslamalarynyň işlemegi we dowam etmegi özara baglylyga we goşulyşmaga bolan garaýşymyzyň ýönekeý bir sebit arzuwy däl-de, eýsem, jedelsiz hakykat bolup durýandygyny tassyklaýar diýip, OYR-nyň Baştutany aýtdy.
Owganystanyň Merkezi Aziýa döwletleri bilen hyzmatdaşlygynyň üstünlikli giňelmegi beýleki goňşular hem-de sebitiň ähli ýurtlary üçin nusga alarlyk bolup durýar.
Biz Owganystany sebitiň çatrygyna öwürmäge çalyşýarys. Şunda bu ugurda uly üstünlikleri gazanan Türkmenistanyň Owganystanyň hoşniýetli goňşusy we strategik hyzmatdaşy hökmünde bu babatda peýdaly we gymmatly orny eýelejekdigi şübhesizdir diýip, owgan Lideri belledi.
Türkmenistan Prezident Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda sebitiň merkezine öwrülmek bilen çäklenmän, eýsem, sebitiň dünýä bilen birleşýän nokadyny döretmekde möhüm orun eýeleýär diýip, goňşy ýurduň Baştutany belledi.
Owganystanyň Prezidenti türkmen Liderine, biziň döwletimize iri maksatnamalaryň we taslamalaryň, olary maliýeleşdirmegiň we amala aşyrmagyň çäklerinde mäkäm gatnaşyklaryň we hyzmatdaşlygyň ýola goýlandygy üçin Owganystanyň Hökümetiniň we halkynyň adyndan çäksiz hoşallygyny beýan etdi. OYR-nyň Hökümeti we halky şeýle goňşuçylyga hem-de dostluga buýsanýar diýip bellemek bilen, Prezident Mohammad Aşraf Gani bu berk dostlugyň geljekki nesiller üçin miras galmagyny arzuw etdi.
Bu gün biz Akina — Andhoý demir ýolunyň taslamasynyň amala aşyrylmagynyň şaýatlary bolýarys. OYR-nyň Prezidenti şeýle taslamalaryň ýakyn geljekde hem amala aşyrylyp, olaryň Owganystany sebit üçin möhüm çatryga öwürjekdigine ynam bildirdi.
Owgan Lideri Owganystan bilen Türkmenistanyň arasyndaky gatnaşyklaryň derejesiniň kadaly hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryndan strategik hyzmatdaşlyk derejesine ýetendigini aýtdy. Prezidentiň pikirine görä, Hyrat we Mazari-Şarif şäherlerindäki türkmen konsullyklarynyň baş konsullyklara çenli derejesiniň ýokarlandyrylmagy hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam eder.
Türkmenistan Owganystanyň parahatçylykly ösüşine mynasyp goşant goşmaga çalyşýar we 2013-nji ýyldan başlap, Aşgabatda Owganystanyň parahatçylykly ösüşi boýunça mejlisleriň tapgyryny geçirmäge yzygiderli çagyrýar diýip, Owganystanyň Prezidenti belledi.
Owgan Lideri Owganystanyň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygynyň örän möhümdigini ýene-de bir gezek belläp, özara gatnaşyklaryň üç taraplaýyn görnüşde (Owganystan — Türkmenistan — ABŞ), (Owganystan — Türkmenistan — Eýran), (Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan) hem-de sebit we halkara guramalaryň çäklerinde dowam edýändigini belledi.
Bu gün ulanmaga berilýän desgalaryň hem sebit hyzmatdaşlygy, biziň ýurtlarymyzyň ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek üçin ähmiýeti uly bolup durýar, biz TOPH we TOP taslamalaryny Owganystanda 2021-nji ýylyň awgustynda açmaga taýýardyrys diýip, Prezident Mohammad Aşraf Gani belledi hem-de pursatdan peýdalanyp, Türkmenistanyň Hökümetine TOP 500 kW taslamasy üçin elektrik energiýasynyň bahasynyň 6 sentden 3 ýarym sente düşürilendigi üçin hoşallyk bildirdi.
Biz ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ýol kartasynyň üstünde işleýäris hem-de iki ýurduň arasyndaky ykdysady gatnaşyklaryň, aýratyn hem elektrik energetikasy we demir ýollar ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň ösüşinden hoşaldyrys diýip, owgan Lideri belledi. Şeýle hem Owganystan Hyrat we Mary şäherlerini dogan şäherler diýip yglan etmegi teklip edýär. Munuň özi ikitaraplaýyn medeni gatnaşyklary has-da berkider.
Prezident Mohammad Aşraf Gani sözüniň ahyrynda bilelikdäki taslamalaryň amala aşyrylmagyna berýän ünsi we goldawy üçin Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
Soňra Türkmenistanyň we Owganystanyň demir ýol, elektroenergetika we aragatnaşyk pudaklarynyň ýolbaşçylary çykyş etdiler.
Şeýlelikde, “Türkmendemirýollary” agentliginiň başlygy hem-de Owganystanyň demir ýol ugurlary müdirliginiň ýolbaşçysy Akina — Andhoý demir ýolunyň işe girizilmegine taýýarlyk barada hasabat berdiler.
Bellenilişi ýaly, bu polat ýol Owganystanyň we Türkmenistanyň arasyndaky söwdany işjeňleşdirmäge mümkinçilik berer. Owganystanyň demir ýol müdirliginiň geçiren seljermesine laýyklykda, daşalýan ýükleriň möçberi birinji ýylda 20 göterim hem-de ikinji ýylda 50 göterim artar. Munuň özi ýük daşamalarynyň tizliginiň artmagyna getirer, iş orunlary peýda bolar.
Owgan tarapy Türkmenistanyň Prezidentine bu taslamany amala aşyrmakda ýardam edilendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de ugurdaş desgalary bolan polat ýoluň gurluşygynyň amala aşyrylmagy üçin Türkmenistanyň demir ýol edarasynyň ýolbaşçylaryna minnetdarlygyny beýan etdi.
Şu günki täze desganyň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan hem-de Hytaýyň demir ýol ulgamyna çykmak bilen, sebitiň ýurtlaryny baglanyşdyrjak giň gerimli ulag taslamasynyň bir bölegi bolup durýandygyny bellemek gerek.
Aziýanyň Halkara demir ýol ulag geçelgesiniň birinji nobatdakysynyň — 2013-nji ýylyň iýunynda badalga berlen Kerki — Ymamnazar — Akina böleginiň gurluşygy 2016-njy ýylyň oktýabrynda tamamlandy. Transmilli ýoluň bu böleginiň umumy uzynlygy 88 kilometr bolup, onuň 85 kilometri biziň ýurdumyzyň çäginde, galan 3 kilometri bolsa, Ymamnazar we Akina serhetýaka nokatlarynyň arasynda ýerleşýär.
2019-njy ýylyň 21-nji fewralynda Aşgabat şäherinde “Türkmendemirýollary” agentliginiň hem-de Owganystanyň demir ýol ulaglary müdirliginiň arasynda Akina — Andhoý demir ýolunyň gurluşygy boýunça Özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.
Milli Liderimiziň tabşyryklaryna laýyklykda taýýarlanan taslama biziň döwletlerimiziň arasyndaky ulag düzümini giňeltmäge hem-de doganlyk ýurtdan bolan hyzmatdaşlarymyza utgaşykly logistika hyzmatlaryň edilmegine gönükdirilendir.
2019-njy ýylyň iýulynda Farýab welaýatynyň Akina menzilinde demir ýoluň 10 kilometrlik şahasynyň açylyşy boldy hem-de Akina — Andhoý demir ýolunyň gurluşygyna badalga berildi. Owgan çäginde täze demir ýoly Türkmenistan öz hasabyna çekmek bilen çäklenmän, eýsem, öz işgärlerini hem-de maddy serişdelerini — işçileri, inženerleri, demir ýol maşynlaryny we kranlaryny, gurluşyk serişdelerini, demir şpal gözeneklerini ulanandygyny bellemek gerek.
Türkmen ýol gurluşykçylarynyň döwrebap tehnikalary we enjamlary, işleriň sowatly we dessin guralmagy bu möhüm taslamany üstünlikli amala aşyrmaga mümkinçilik berdi. Demir ýoly çekmekden başga-da, 30 kilometrlik ýoluň ugrunda ätiýaçlyk we gapdal ýollary guruldy, konteýner terminallary we beýleki kömekçi desgalar bina edildi we enjamlaşdyryldy. Ähli taslama işleri “Türkmendemirýollary” agentliginiň “Türkmendemirýoltaslama” ylmy-barlag instituty tarapyndan amala aşyryldy. Bulardan başga-da, türkmen hünärmenleri tarapyndan halkara ýük daşamalarynda sanitar howpsuzlygyny üpjün edýän ýokançsyzlandyryjy germewler guruldy. Olar häzirki wagtda dünýäde pandemiýä häsiýetli ýagdaýyň döremegi bilen baglylykda adatdan daşary möhüm ähmiýete eýedir. Bu babatda demir ýol ulagy ýük daşamakda howpsuz we netijeli usul bolup durýar.
Täze demir ýol bilen birlikde, Owganystanyň bu etraplaryna täze durmuşyň hem geljekdigini ynam bilen aýdyp bolar. Ol owgan ykdysadyýetini ösdürmek, möhüm durmuş meselelerini, şol sanda ilaty iş bilen üpjün etmek bilen bagly meseläni üstünlikli çözmäge itergi berip, maýa goýumlaryny çekmäge ýardam eder hem-de Owganystandaky ýagdaýa oňyn täsirini ýetirer.
OYR-nyň polat ýollaryny çekmek işinde türkmen demirýolçulary bilen üstünlikli we uly mümkinçiliklere eýe bolan hyzmatdaşlygy goňşy ýurtlaryň we halklaryň bähbidine hyzmat etmek bilen çäklenmän, eýsem, özara bähbitli sebit we halkara ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmäge ýardam eder.
Bu gün gaýtadan dikeldilýän Owganystan öz oba hojalyk önümleri üçin täze bazarlary hem-de söwda-üstaşyr ugurlary işjeň gözleýär. Akina — Andhoý demir ýoly goňşy ýurduň ykdysadyýetini ösdürmek üçin goşmaça şertleri döreder, onuň kiçi we orta işewürligini işjeňleşdirmek üçin täze mümkinçilikleri açar, owgan önümlerini dünýä bazarlaryna çykarmaga mümkinçilik döreder.
Geljekde Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý ulag geçelgesi Merkezi we Günorta Aziýadan harytlary Aziýa-Ýuwaş umman sebitiniň çalt ösýän döwletleriniň bazarlaryna çykarmak üçin amatly ýola öwrülip biler. Şeýlelikde, polat ýol sebit we halkara derejede ulag-üstaşyr ýük daşalýan ugurlaryň möhüm bölegine öwrüler hem-de dünýäniň hojalyk gatnaşyklar ulgamyna Owganystany goşmaga ýardam eder.
Bulardan başga-da, Türkmenistan we Owganystan ýene-de bir ulag taslamasyny amala aşyrmaga — Turgundy — Hyrat demir ýolunyň gurluşygyna girişdiler. Onuň uzynlygy 173 kilometre deň bolar. Demir ýoluň ugrunda menzilleriň 4-sini, kommunikasiýa we duýduryş ulgamlaryny, perrony gurmak meýilleşdirilýär.
Akina — Andhoý we Turgundy — Hyrat demir ýollaryna täze logistika ugurlaryň goşulmagy bilen Hazardan Hindi ummanyna çenli uzalyp gidýän halkara ulag geçelgesiniň möhüm halkalary hökmünde olaryň ähmiýeti hem artar.
Türkmen demir ýol gurluşykçylarynyň amala aşyrýan işleri ýurdumyzyň Owganystan Yslam Respublikasyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge ýene-de bir goşandy bolar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, halkara ulag geçelgeleriniň ösdürilmegi Türkmenistanyň daşary, şeýle hem içeri ykdysady bähbitlerine kybap gelýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň ulag diplomatiýasynyň maksady ýurdumyzyň amatly geografik ýagdaýyny hem-de tutuş sebitiň ägirt uly ulag-üstaşyr kuwwatyny doly derejede amala aşyrmak bolup durýar.
Şunuň bilen baglylykda, 2020-nji ýylyň 2-nji iýulynda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Owganystanyň Prezidentleriniň gatnaşmagynda Lazurit geçelgesiniň ulag taslamasynyň mümkinçiliklerini ulanmak meseleleri boýunça geçirilen wideomaslahatyň barşynda milli Liderimiziň täze teklipleri öňe sürmegini bellemek gerek.
Hususan-da, döwlet Baştutanymyz ýük akymlaryny utgaşdyrmak hem-de geçelgäniň iş netijeliligini ýokarlandyrmak, bir bitewi nyrh syýasatyny kesgitlemek hem-de “bitewi penjire” ulgamynyň kömegi bilen, gümrük amallaryny ýeňilleşdirmek, şeýle hem Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan ugrunyň sanly atlasyny düzmek üçin Bitewi logistika merkezini döretmegi teklip etdi.
Şeýlelikde, demir ýol ulagyny ösdürmegiň ähmiýeti hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ählumumy abadançylygyň we rowaçlygyň bähbidine sebitde we kontinentde bir bitewi ulag we söwda giňişligini döretmäge gönükdirilen täze başlangyçlary bilen tassyklanylýar.
Türkmenistanyň Prezidentiniň ak pata bermegi bilen Akina menzilinden Andhoý şäherine “Türkmendemirýollary” agentligi tarapyndan taýýarlanan ilkinji demir ýol düzümi dowamly zoguny çalmak bilen ýola düşýär. Kerwen ýük wagonlarynyň hem-de Türkmenistanyň eksport önümleri guýlan çelekleriň 20-sini öz içine alýar, olaryň 10-sy dizel ýangyjyny, 7-si bolsa, mineral dökünleri we ösümlik önümleri bellenilen nokada elterler.
Türkmenistanyň we Owganystanyň Baştutanlary ilkinji ýük wagonlarynyň täze ugur boýunça barşyny synlaýarlar. Bu ýagdaý biziň ýurtlarymyzyň häzirki gatnaşyklarynyň esasyny düzýän köpasyrlyk hoşniýetli goňşuçylyk däpleriniň nyşany bolup hyzmat edýär.
Soňra teleköpri arkaly Türkmenistanyň energetika ministri hem-de OYR-nyň Suw we energetika meselelerini utgaşdyrýan müdirligiň baş direktory çykyş etdiler. Olar döwlet Baştutanlaryna Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijisini işe girizmäge taýýarlyk hakynda hasabat berdiler.
Bellenilişi ýaly, bu taslama Owganystanyň energetika bazaryny döretmekde möhüm ädim bolup durýar. Türkmenistan bilen bilelikde, elektrik energiýanyň sarp edilýän möçberini artdyrmak üçin zerur bolan düzüm döredilýär.
Ýurduň energetika howpsuzlygyny üpjün etmek owgan Hökümetiniň syýasatynda ileri tutýan ugurlarynyň biridir. Şu nukdaýnazardan, taslama Owganystanyň demirgazyk welaýatlaryndan elektrik energiýanyň howpsuzlygynyň üpjün edilmegine hem-de ýurduň umumy elektrik üpjünçiligini gowulandyrmaga oňyn täsirini ýetirer.
Kuwwaty 500 kilowat bolan elektrik geçiriji ulgamyň işe girizilmegi bilen elektrik energiýasyny ulanýan amallaryň sany ýurt boýunça 9 milliona çenli artar. Bu bolsa, Owganystany ygtybarly elektrik togy bilen üpjün etmekde möhüm ädim bolup durýar.
Eksport energiýasynyň ugurlaryny giňeltmäge hem-de olaryň mukdaryny artdyrmaga mümkinçilik döretjek elektrik geçiriji ulgam baradaky wideorolige tomaşa edilenden soň, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow onuň işe girizilmegine ak pata berýär.
Bu taslamanyň çäklerinde hem-de milli Liderimiziň Kararyna laýyklykda, Lebap welaýatynda gazturbinaly elektrik bekedi, kuwwaty 500 kWt bolan “Kerki” podstansiýasy hem-de türkmen-owgan serhedine çenli elektrik geçiriji ulgam guruldy.
“Kerki” podstansiýasy öňdebaryjy enjamlar we innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilip, bu ýerde işgärleriň zähmet çekmegi üçin ähli şertler döredildi. Bu desgalaryň gurulmagy Lebap welaýatynyň energoüpjünçiligini gowulandyrmak hem-de elektrik energiýasyny eksport etmek üçin tehniki mümkinçilikleri döretdi.
Öz nobatynda, owgan tarapy öz çäginde türkmen elektrik energiýasyny kabul etmek üçin zerur bolan desgalary gurdy. Birinji tapgyrda ol Andhoý, Şibirgan we Mazari-Şarif şäherlerine iberiler. Ikinji tapgyrda — 2022-nji ýylyň başyna Puli — Humri we Kabul şäherlerine iberiler.
2018-nji ýylyň iýulynda geçirijilik ukyby sagatda 100 megawatta barabar bolan 112 kilometrlik Rabatkaşan — Kalaýnau elektrik geçiriji ulgamyň ulanmaga berilmegi Owganystana uly kömegiň aýdyň mysaly boldy.
Bu taslamany amala aşyrmagyň çäklerinde ýurdumyzyň hünärmenleri elektroüpjünçilik desgalarynyň, şol sanda podstansiýalaryň birnäçesini gurdular. Hereket edip gelýän Ymamnazar — Andhoý hem-de Serhetabat — Hyrat ulgamlary bilen birlikde, Rabatkaşan — Kalaýnau elektrik geçiriji ulgam goňşy ýurduň energetika düzüminiň möhüm bölegi bolup, ýurdy ykdysady taýdan dikeltmekde oňa ýardam edýär.
Elbetde, TOPH gaz geçirijisi bilen ugurdaş çekilýän Türkmenistan — Owganystan — Pakistan (TOP) elektrik geçiriji ulgamy gurmagyň taslamasynyň uly ähmiýeti bar. 2019-njy ýylda Mary welaýatynda TOP-nyň türkmen böleginde Mary DES — Hyrat şäheri (OYR) ugry boýunça güýjenmesi 220 kW bolan ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamyň gurluşygyna badalga berilmegi mynasybetli dabara boldy.
Türkmenistan Owganystany parahatçylykly dikeltmäge gatnaşmak bilen, onuň durmuş-ykdysady taýdan ösmegine ýardam edýär. Owgan halkynyň abadançylyga ymtylmagyny goldamak bilen, ýurdumyz Owganystana diňe elektrik energiýasyny däl-de, eýsem, suwuklandyrylan gazy hem ýeňillikli bahalar boýunça iberýär, goňşy döwletde durmuş maksatly desgalary gurýar, ýaşlara bilim bermekde we işgärleri taýýarlamakda doganlyk kömegini berýär.
Teleköprini “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň başlygy hem-de Owganystan Yslam Respublikasynyň aragatnaşyk we maglumat tehnologiýalary ministri dowam edip, olar Ymamnazar — Akina hem-de Serhetabat — Turgundy (Owganystan) halkara üstaşyr akymlaryny üpjün etmek üçin optiki-süýümli ulgamlaryň işe girizmäge taýýar edilendigi barada hasabat berdiler.
Bu taslama Türkmenistandan Owganystana uzalyp gidýän optiki-süýümli ulgamlaryň ilkinjisi däldir, ikitaraplaýyn ylalaşyga laýyklykda, ozal Akina — Turgundy ulgamy birikdirildi.
Owganystanyň optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy goňşy ýurtlaryň bäşisi, şol sanda Türkmenistan bilen birleşendir. Ulanmaga berilýän täze ulgam sanly Owganystan ulgamyny döretmekde nobatdaky ädim bolup durýar. Elektron hökümeti ulgamynyň berkidilmegi hem-de Owganystanyň sanly özgerdilmegi owgan ýolbaşçylarynyň ileri tutýan ugurlarynyň hatarynda durýar. Şunuň bilen baglylykda, degişli düzümi hem-de optiki-süýümli ulgamlary ösdürmek möhüm wezipedir.
Durmuşa geçirilen bu taslamany wideorolik arkaly synlap boldy.
“Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň hem-de Owganystanyň aragatnaşyk we maglumat tehnologiýalary ministrliginiň, şeýle hem “Afghan Wireless” kommunikasiýa kompaniýasynyň arasynda baglaşylan Ähtnama we şertnama laýyklykda, optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamyny gurnamagyň barşynda zerur bolan kommunikasiýa enjamlary oturdyldy.
Şeýlelikde, Mary — Serhetabat aralykda 40 Gbit/sek trafikli DWDM enjamy oturdyldy. Serhetabatdan Turgunda çenli optiki süýümli kabeliň 8 kilometri çekildi hem-de 100 Gbit/sek trafikli enjam oturdyldy. Ymamnazardan Akina çenli optiki-süýümli aragatnaşygyň 3 kilometri çekildi, Kerki — Akina böleginde bolsa 100 Gbit/sek trafikli kommunikasiýa enjamy gurnaldy. Bu taslamalar DWDM (Dense Wavelength Division Multiplexing — tolkunlaryň uzynlygy boýunça dykyz bölünme) tehnologiýasynyň — halkara üstaşyr we ýerli akymlary geçirmek üçin köp ýaýlymly optiki ulgamlaryň binýadynda amala aşyryldy.
Täze halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlarynyň işe girizilmegi bilen ýurdumyzyň çäginden geçýän üstaşyr ulgam trafigini artdyrmaga, onuň Owganystana we Pakistana iberilmegini üpjün etmäge mümkinçilik peýda bolar. Bu şeýle hem maglumatlary ibermegiň tizligini artdyrmaga hem-de Türkmenistanyň we OYR-nyň arasyndaky ygtybarly kommunikasiýa aragatnaşygy kepillendirmäge mümkinçilik berer. Mundan başga-da, täze ulgamlar Ýewropa, Aziýa we Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlarynyň arasyndaky maglumat akymynyň tizligini 100 Gbit/sek çenli, geljekde bolsa 6 Tbit/sek çenli artdyrmaga ýardam eder.
Halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary Ýewropanyň we Aziýanyň arasynda esasy maglumatlar “köprüsiniň” wezipesini ýerine ýetirer, geljekde bolsa, bu trafigiň esasy bölegini öz üstüne alar.
Häzir ýurdumyz dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, birek-biregiň bähbidini hormatlamak ýörelgelerine esaslanan giň görnüşli halkara gepleşikler üçin açykdyr. Şunuň ýaly çemeleşme uly tehnologik ädimleri ätmäge mümkinçilik berdi.
Teleköpri tamamlanandan soň, Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Mohammad Aşraf Gani mähirli, dostlarça hoşlaşyp, goňşy ýurtlaryň halklaryna parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdiler. Şunda netijeli hyzmatdaşlygyň dowam etjekdigine berk ynam bildirdiler. Häzir şol hyzmatdaşlygyň öňünde täze sepgitler açylyp, ol üstünlikli ösdüriler.
Dabara gürrüň berlen wakalar bilen tamamlanmady. Gündiz Akina menzilinde Akina — Andhoý demir ýolunyň gurluşygynda tapawutlanan işgärleri Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan gymmat bahaly sowgatlar bilen sylaglamak dabarasy boldy. Türkmenabatda bolsa, Türkmenistandan Owganystana optiki-süýümli ulgamy çekmekde işde gazanan ýokary görkezijileri üçin kommunikasiýa pudagynyň hünärmenlerine döwlet Baştutanymyzyň adyndan sowgatlar gowşuryldy.
Elbetde, häzirki şertlerde ulag-kommunikasiýa, energetika düzümi milli, sebit we dünýä möçberinde durnukly ösüşiň esasy şertleriniň biri bolup durýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow halkara ulag ýollarynyň strategik taýdan möhüm merkezinde ýerleşen hem-de uly üstaşyr kuwwata eýe bolan döwletiň Baştutany bolmak bilen, şol ugurlarda iri möçberli taslamalaryň başyny başlaýar. Şol taslamalar ählumumy parahatçylygyň, abadançylygyň we rowaçlygyň bähbidine netijeli hyzmatdaşlygy berkitmäge we giňeltmäge gönükdirilendir.

Türkmenabat, 14-nji ýanwar (TDH). Lebap welaýatyna iş sapary bilen gelen hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Ruhyýet» köşgünde Ministrler Kabinetiniň giňişleýin göçme mejlisini geçirdi. Onda birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy, döwlet durmuşynyň käbir meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Liderimiz mejlisi açyp, şu gün türkmen-owgan dost-doganlyk nyşany hökmünde amala aşyrylan iri üç sany taslamanyň — Akina — Andhoý beketleriniň arasyndaky demir ýol böleginiň, Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijisiniň hem-de Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk we üstaşyr ulgamlaryň gurluşygynyň tamamlanmagy mynasybetli dabaralaryň geçirilýändigini aýtdy.

Soňra Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowa söz berildi. Ol ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça milli parlamentiň ýerine ýetirýän işleri, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda amala aşyrylýan durmuş ugurly syýasat bilen baglylykda, alnyp barylýan işler, şeýle hem ýerlerde deputatlaryň düşündiriş-wagyz ediş işleri barada habar berdi.

Häzirki wagtda birnäçe täze kanun taslamalary işlenilip taýýarlanylýar hem-de hereket edýän hukuk resminamalary kämilleşdirilýär.

Ministrler Kabinetinden hem-de ministrliklerden we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryndan gelip gowşan teklipleriň esasynda Mejlisiň kanun çykaryjylyk işiniň esasy ugurlary kesgitlenilýär. Iş meýilnamasynda raýatlaryň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak, hukuk tertibini berkitmek, ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak babatda kanunçylygy kämilleşdirmek göz öňünde tutulýar. Parlament döwletimiziň daşary syýasaty, maýa goýumlary netijeli peýdalanmak, halk hojalygynyň pudaklaryna ylmyň we tehnikanyň gazananlaryny, innowasiýalary, sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak, telekeçiligi we döwlet-hususy hyzmatdaşlygy, ylmy, bilimi we medeniýeti, saglygy goraýşy, bedenterbiýäni we sporty, tebigaty we daşky gurşawy goramagy ösdürmek bilen baglanyşykly kanunlaryň uly toplumyny taýýarlamagy we kabul etmegi meýilleşdirýär.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlaryna taýýarlyk görmek dowam edýär, Saýlaw kodeksinden gelip çykýan hem-de bu möwsümi guramaçylykly geçirmek bilen baglanyşykly birnäçe kadalaşdyryjy-hukuk namalary we düzgünnamalar tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kanun çykaryjylyk işini mundan beýläk-de döwlet ösüşiniň häzirki tapgyryndaky ileri tutulýan ugurlary hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny pugta göz öňünde tutup, alyp barmagyň zerurdygyna milli parlamentiň ýolbaşçysynyň ünsüni çekdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça türkmen wekiliýetiniň 2021-nji ýylyň 8-9-njy ýanwarynda Owganystan Yslam Respublikasyna bolan iş saparynyň jemleri barada hasabat berdi. Bu saparyň maksady ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşmakdan ybaratdyr.

Kabulda owgan hökümetiniň ýokary wezipeli wekilleri bilen netijeli gepleşikleriň birnäçesi geçirildi. Hususan-da, iki ýurduň daşary işler ministrleriniň derejesinde syýasy geňeşmeler guraldy. Syýasy geňeşmeleriň netijeleri boýunça Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Owganystan Yslam Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň arasynda 2021-2022-nji ýyllar üçin Hyzmatdaşlyk Maksatnamasy kabul edildi.

Mundan başga-da, Kabulda Howpsuzlyk meseleleri boýunça türkmen-owgan bilelikdäki toparyň 6-njy mejlisi geçirildi. Onuň netijeleri boýunça degişli teswirnama gol çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Owganystan bilen netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginiň Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine, “Açyk gapylar” syýasatyna, hoşniýetli goňşuçylyga hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyga esaslanýan daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda durýar.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň mundan beýläk-de Owganystanda iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirjekdigini nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere, daşary işler ministrine bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek boýunça degişli tabşyryklaryň birnäçesini berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän düzümlerindäki işleriň ýagdaýy, ýylyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygary bilen baglylykda, durmuş-medeni maksatly desgalaryň açylyşlary mynasybetli ýanwar aýynda meýilleşdirilen medeni çäreler we dabaralar hem-de Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleriň maksatnamasyny durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şeýle hem wise-premýer «Käbir gazetleriň baş redaktorynyň orunbasary wezipesini ýapmak hakyndaky» Kararyň taslamasyny döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi. Bellenilişi ýaly, bu resminama köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini kämilleşdirmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyryklaryna laýyklykda işlenilip taýýarlanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ykdysadyýetimiziň pudaklarynda ýurdumyzyň gazanan üstünliklerini wagyz etmekde, baş maksady mähriban halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmakdan ybarat bolan durmuş syýasatyny amala aşyrmakda, şeýle hem baý ruhy we medeni mirasymyzy öwrenmekde we giňden wagyz etmekde medeniýet we köpçülikleýin habar beriş serişdeleri ulgamynyň eýeleýän aýratyn ornuny nygtady.

Şu işlerde multimedia žurnalistikasynyň usullaryny we amallaryny, sanly tehnologiýalary işjeň peýdalanmak, şeýle hem beýleki ýurtlaryň ugurdaş düzümleri bilen tejribe alşylmagyny giňeltmek zerur diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de wise-premýere bu babatda anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen 2021-nji ýylda geçiriljek ähli medeni çärelere hem-de ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli dabaralara hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmek we olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek boýunça tabşyryklary berdi. Şol dabaralar, hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň döredijilik güýjüni ýüze çykarmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen resminama gol çekip, ýurdumyzyň žurnalistikasynyň öňünde häzirki zaman tapgyrda durýan wezipeler bilen baglylykda, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini maksadalaýyk kämilleşdirmegiň aýratyn ähmiýetine ünsi çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikow welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleriniň merkezi edaralarynyň gurluşyny we wezipe sanawyny gaýtadan tassyklamak barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň” hem-de milli Liderimiziň sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak we maglumatlaryň elektron binýady ulgamyny döretmegiň çäklerinde degişli işler alnyp barylýar.

Şunuň bilen baglylykda, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleriniň merkezi edaralarynyň gurluşynda hereket edýän işgär birliginiň we zähmet haky gorunyň çäginde 3 wezipe birliginden ybarat “Maglumat howpsuzlygy we sanly tehnologiýalar” atly bölümini döretmek boýunça geçirilýän işler barada aýdyldy.

Şeýle hem wise-premýer döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna welaýatlaryň we paýtagtymyzyň häkimlikleriniň birnäçesiniň adyny üýtgetmek hem-de baş hukukçynyň wezipesini girizmek baradaky teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, bazar gatnaşyklarynyň çalt ösýän şertlerinde dünýä hojalygyndaky häzirki ykdysady ýagdaýlara has uýgunlaşan hojalyk işiniň köp usullarynyň we görnüşleriniň peýda bolýandygyny belledi. Kärhanalaryň üstünlikli işlemegi hem-de olaryň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlandyrylmagy üçin ähli edaralary dolandyrmagyň guramaçylyk düzümini kämilleşdirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Döwlet dolandyryş edaralarynyň döwrebaplaşdyrylmagy, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» we beýleki maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam eder.

Milli Liderimiz hödürlenen teklipleri, umuman makullap, alnyp barylýan işleriň depginini ýokarlandyrmagy talap etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda” bellenilen çäreleriň öz wagtynda durmuşa geçirilmegine berk gözegçiligi üpjün etmek babatda anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Meredow gözegçilik edýän ulgamyndaky işleriň ýagdaýy hem-de nebitgaz toplumynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Türkmenistanyň içerki sarp edijileri üçin 2021-nji ýylda nebit önümleriniň möçberlerini tassyklamak hakyndaky» Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ykdysadyýetinde ýangyç-energetika toplumynyň möhüm ornuny nygtap, nebitiň we tebigy gazyň çykarylýan hem-de gaýtadan işlenilýän möçberlerini yzygiderli artdyrmagyň, ýurdumyzda hem-de dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän dürli görnüşli nebithimiýa önümlerini öndürmegiň wajypdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz pudaklara serişdeleri tygşytlaýjy döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işleri işjeňleşdirmegi, energetika ulgamynyň kärhanalarynyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen iri düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilişiniň barşyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz «Türkmenistanyň içerki sarp edijileri üçin 2021-nji ýylda nebit önümleriniň möçberlerini tassyklamak hakyndaky» Karara gol çekdi hem-de bu resminamanyň talabalaýyk ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän pudaklarynda işleriň ýagdaýy, hususan-da, elektroenergetika hem-de himiýa senagaty düzümlerini giňeltmek we kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyza şu günüň üç sany möhüm çäreleriniň birine — täze elektrik geçiriji ulgamyň dabaraly açylyşyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi.

Nygtalyşy ýaly, Kerki elektrik bekedinden başlap çekilen güýjenmesi 500 kW bolan täze elektrik geçiriji ulgamyň ulanyşa girizilmegi Türkmenistandan Owganystan Yslam Respublikasyna iberilýän elektrik energiýanyň mukdaryny ep-esli artdyrmaga mümkinçilik berer.

Pudagyň kuwwatynyň artdyrylmagy türkmen elektrik energiýasynyň eksportyny, ilkinji nobatda, Owganystan Yslam Respublikasyna iberilişini artdyrmaga gönüden-göni ýardam berýär. Bu bolsa goňşy ýurduň durmuş-ykdysady düzümini täzeden dikeltmäge, ýerli ilatyň iş bilen üpjünçiligini artdyrmaga kömek eder.

Şeýlelikde, Türkmenistan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň energetika strategiýasyny amala aşyryp, goňşy, dostlukly ýurduň parahatçylykly ösüşine hem-de ýagdaýlarynyň durnuklaşmagyna goşandyny goşmagyny dowam edýär.

Şeýle hem wise-premýer oba hojalygynyň zerurlyklary üçin gerek bolan himiýa önümleriniň täze görnüşleriniň önümçiligini ýola goýmak boýunça görülýän çäreler barada habar berdi.

Habar berlişi ýaly, Türkmenabatdaky S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynyň düzüminde häzirki zaman täzeçil tehnologiýalary we ýöriteleşdirilen enjamlary peýdalanyp, ýyllyk kuwwaty 20 müň tonnadan az bolmadyk ownuk üwelen kükürdiň önümçiligini ýola goýmak meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda öndürilýän içeri we daşary bazarlarda uly islegden peýdalanylýan himiýa önümleriniň mukdaryny we görnüşlerini yzygiderli artdyrmagyň möhümdigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere Diýarymyzyň himiýa senagaty kärhanalaryny tehniki taýdan gaýtadan enjamlaşdyrmak hem-de baý ýerli serişdeleriň esasynda uly isleg bildirilýän önümleriň täze görnüşlerini çykarmagy ýola goýmak bilen baglanyşykly meseleleriň üstünde has giňişleýin işlemek barada görkezme berildi.

Milli Liderimiz doganlyk owgan halkynyň öýlerine ýagtylyk we ýylylyk getirjek hem-de möhüm senagat we durmuş desgalaryny energiýa bilen ygtybarly üpjün etjek täze elektrik geçiriji ulgamyň ulanylyşa tabşyrylmagyna degişli meselelere degip geçmek bilen, Türkmenistanyň mundan beýläk-de goňşy ýurduň durmuş-ykdysady taýdan täzeden dikeldilmegine gönükdirilen anyk çäreleri görjekdigini nygtady.

Türkmenistan doganlyk owgan halky bilen onuň parahatçylyga, jebislige we ylalaşyga bolan ymtylmalaryna raýdaşlygyny bildirip, ençeme ýyllaryň dowamynda oňa parahatçylykly durmuşy gurmakda hemmetaraplaýyn kömek edýär. Munuň aýdyň mysaly hökmünde goňşy döwletiň energetika düzüminiň uly bölegine öwrülen Ymamnazar — Andhoý we Serhetabat — Hyrat täze elektrik geçiriji ulgamyny görkezmek bolar. 2018-nji ýylyň tomsunda Rabatkaşan — Kalaýnau elektrik geçirijisi guruldy. Onuň gurulmagy bilen türkmen elektrik energiýasyny Owganystanyň demirgazyk etraplaryna ibermegiň ýene-de bir ugry açyldy.

Türkmen tarapynyň başyny başlan iri taslamalary, şol sanda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň hem-de onuň bilen ugurdaş Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyň gurulmagy taslama gatnaşyjy ýurtlar bilen birlikde, sebit üçin hem örän uly ähmiýete eýedir.

Owganystany doly derejeli hyzmatdaşyň hukuklarynda iri energetika, ulag we kommunikasiýa taslamalarynyň amala aşyrylmagyna goşmak Merkezi Aziýada howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm ýagdaýydyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady hem-de wise-premýere bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň barşyna berk gözegçiligi üpjün etmegi tabşyrdy.

Mejlisiň barşynda onlaýn ýagdaýynda iri taslamalaryň üçüsiniň durmuşa geçirilmegi — Akina — Andhoý beketleriniň arasynda demir ýol şahasynyň, Kerki — Şibirgan elektrik geçiriji ulgamynyň hem-de optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň we Ymamnazar — Akina hem-de Serhetabat — Turgundy üstaşyr akymlarynyň gurluşygynyň tamamlanmagy mynasybetli teleköpri geçirildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow «Türkmendeňizderýaýollary» agentliginiň «Derýaýollary» önümçilik birleşiginiň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, paýdarlar jemgyýetine öwürmäge ygtyýar almak baradaky mesele boýunça hasabat berdi.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde pudakda döwlet eýeçiligindäki desgalary hususylaşdyrmak işi dowam edýär.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi tarapyndan garamagyndaky “Derýaýollary” önümçilik birleşiginiň işiniň netijeliligini has-da ýokarlandyrmak maksady bilen, seljerme işleriniň geçirilendigini, netijede, bu birleşigiň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, paýdarlar jemgyýetine öwürmek boýunça teklipleriň taýýarlanylandygyny aýtdy.

“Türkmenderýaýollary” paýdarlar jemgyýetini esaslandyryjylar hökmünde paýly gatnaşmakda “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi, Türkmenbaşy Halkara deňiz porty hem-de “Deňiz söwda floty” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti çykyş ederler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda soňky ýyllarda ulag geçelgelerini ösdürmek boýunça giň gerimli işleriň geçirilýändigini belledi. Munuň özi Türkmenistanyň yklymyň möhüm üstaşyr merkezi hökmündäki ähmiýetini has-da artdyrmaga ýardam edýär. Şeýle hem sebitiň durmuş-ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrmak, onuň ulag-logistika düzümini giňeltmek üçin şertleri üpjün edýär.

Şunuň bilen baglylykda hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň pudaklaýyn düzümini döwrebaplaşdyrmagyň, iň täze tehnologiýalary ornaşdyrmagyň zerurdygyny nygtady.

Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz ulaglaryň ähli görnüşlerinde ýolagçylary gatnatmak we ýük daşamak ulgamynda hyzmatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagyna gözegçiligi güýçlendirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Ulag toplumyny ösdürmek meseleleri mundan beýläk-de biziň syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda bolar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portunyň doly kuwwatyna çykarylmagy Merkezi Aziýa we Hazar sebiti üçin strategik ähmiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyz ulag pudagynyň düzümleriniň hususylaşdyrylmagy bilen baglanyşykly mesele barada durup geçip, döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagynyň ykdysady netijesiniň ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeleriň mundan beýläk-de ilerledilmegine ýardam etmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz bu ugurda gaýragoýulmasyz wezipeleriň takyk ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyny belläp, wise-premýere göz öňünde tutulan meýilnamalary durmuşa geçirmek üçin ähli tagallalary etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Lebap welaýatynda söwda we önümçilik desgalarynyň durkuny täzelemek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň Lebap welaýat alyjylar jemgyýetleri birleşigi tarapyndan sebitiň etraplarynyň çäginde döwrebap dükanlaryň onusynyň gurluşygynyň meýilleşdirilendigini habar berdi.

Hususan-da, 2021-nji ýylda Türkmenabat şäherindäki Merkezi bazaryň durkuny täzelemek, şeýle hem Çärjew, Dänew, Saýat we Farap etraplarynyň merkezlerinde ýerleşýän iri dükanlaryň durkuny täzelemek meýilleşdirilýär.

Mundan başga-da, Türkmenabat şäheriniň senagat zolagynda ýerleşýän önümçilik binalarynyň durkuny täzelemek hem-de döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrmak, unaş öndürýän we gök-miwe gaplamalaryny öndürýän önümçilikleri döretmek göz öňünde tutulýar.

Bu desgalaryň ulanylmaga berilmegi bilen, täze iş orunlary dörediler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, söwda ulgamynyň esasy pudaklaryň hataryna girýändigini belledi. Ol bazar gatnaşyklaryna geçmek şertlerinde milli ykdysadyýetimiziň gazananlaryny görkezýär.

Şunuň bilen baglylykda, haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmak we içerki bazary zerur bolan önümler bilen doly üpjün etmek hem-de eksport ugurly harytlaryň öndürilişini artdyrmak möhüm wezipeler bolup durýar.

Milli Liderimiz önümleriň hiliniň we görnüşleriniň ýokarlandyrylmagyny üpjün etmegiň diňe bir paýtagtymyzda däl, eýsem, ýurdumyzyň welaýatlarynda hem hyzmatlar ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmegiň wajypdygyny aýdyp, wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz ilatyň abadançylygyny we ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmagyň wajypdygyna aýratyn ünsi çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere Lebap welaýatynda söwda we önümçilik desgalarynyň durkuny täzelemek boýunça göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilmegine gözegçiligi güýçlendirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazowa söz berildi. Ol Gündogaryň beýik akyldary we şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny dabaraly baýram etmäge taýýarlyk görmek boýunça geçirilýän işler barada habar berdi.

Bellenilişi ýaly, 2024-nji ýylda geçiriljek türkmen edebiýatynyň nusgawy şahyrynyň şanly senesi mynasybetli birnäçe çäreleri amala aşyrmak meýilleşdirilýär. Hususan-da, bütin adamzadyň altyn genji-hazynasyna giren Magtymguly Pyragynyň baý edebi mirasyny çuňňur öwrenmek we dünýäde giňden wagyz etmek maksady bilen, XVIII asyryň meşhur akyldar şahyrynyň ömrüne we döredijiligine bagyşlanylan ýörite internet-portalyny döretmek maksat edinilýär.

Ýeri gelende aýtsak, Magtymguly Pyragynyň şygyrlarynyň ýygyndysy dünýäniň köp dillerine, şol sanda türk, rus, iňlis, azerbaýjan, arap, ermeni, belarus, gazak, özbek, täjik, gruzin, ukrain, hytaý, ýapon, rumyn we beýleki dillere terjime edildi.

Şeýle hem häzirki zamanyň sanly tehnologiýalarynyň üsti bilen şahyra degişli ähli maglumatlary özünde jemleýän ilkinji gezek “Magtymguly Pyragy ensiklopediýasyny” döretmek; sanly we neşir görnüşindäki “Magtymguly Pyragy diwanyny” taýýarlamak; türkmen şahyrynyň şygyrlaryny dünýäniň dürli dillerine terjime etmek hem-de olaryň tanyşdyrylyş dabaralaryny, kitap sergilerini, döredijilik duşuşyklaryny geçirmek, ylmy-barlag işlerini taýýarlamak meýilleşdirildi.

Halkara guramalar bilen hyzmatdaşlykda akyldar şahyryň edebi mirasyny dünýä derejede öwrenmegi hem-de wagyz etmegi ýola goýmak maksat edinilýär. Şu maksatlar bilen 2024-nji ýylda Aşgabat şäherinde Halkara ylmy maslahaty geçirmek meýilleşdirilýär.

Wise-premýer akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň ýakynlaşyp gelýän 300 ýyllygyny halkara derejede giňden baýram etmek hakyndaky degişli Kararyň taslamasynyň taýýarlanylyşy baradaky meseläni döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürläp, halkymyzyň baý edebi mirasyny çuňňur öwrenmäge, ony bütin dünýäde wagyz etmäge döredilýän şertler üçin milli Liderimize ýene-de bir gezek uly hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ata-babalarymyz tarapyndan müňýyllyklaryň dowamynda toplanan medeni mirasymyzy düýpli öwrenmek boýunça geçirilýän işleriň örän wajypdygyny nygtady. Bütin dünýä ady dolan Gündogaryň akyldar şahyry, türkmen nusgawy edebiýatynyň düýbüni tutujy Magtymgulynyň döredijiligi şol medeni mirasyň merjenidir.

Milli Liderimiz öňde boljak çäreleriň ähmiýetini belläp, meýilleşdirilen hemme dabaralary ýokary derejede geçirmek maksady bilen, şanly senäni baýram etmäge taýýarlyk görmek boýunça guramaçylyk toparyny döretmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Köpetdagyň eteginde gurulýan Magtymguly Pyragynyň ýadygärligi häzirki nesilleriň beýik türkmen şahyrynyň we akyldarynyň baý döredijilik mirasyna uly sarpa goýýandygynyň nobatdaky nyşanyna öwrüler.

Häzir, asyrlar geçse-de, öz Watanyňy söýmäge, agzybirlige we doganlyga çagyrýan halkymyzyň beýik oglunyň şygyr setirleri öz wajyplygyny ýitirmän, ýüreklerde mynasyp orun alýar. Mähriban topragymyzyň hakyky watançysyny, türkmenleriň ençeme nesilleriniň pikirlerini we umyt-arzuwlaryny aýdyň beýan ediji şahyrymyzy hormatlap, biz onuň 300 ýyllyk şanly senesi mynasybetli çäreleri iň ýokary derejede guramalydyrys we giň halkara jemgyýetçiligi onuň ajaýyp döredijiligi bilen mundan beýläk-de tanyşdyrmalydyrys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de wise-premýere guramaçylyk komitetini döretmek boýunça degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň welaýatlarynda ýazky ekiş möwsümine görülýän taýýarlyk işleri, şeýle hem bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda agrotehniki kadalara laýyklykda, gowaça ekişine taýýarlyk görülýär. Şol bir wagtyň özünde welaýatlarda oba hojalyk tehnikalary we enjamlar abatlanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere oba hojalygyny ösdürmegiň hem-de bu pudakda amala aşyrylýan özgertmeler maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz bugdaýyň, pagtanyň beýleki oba hojalyk önümleriniň geljekki bol hasylynyň esasy bolup durýan işleriň öz wagtynda geçirilmeginiň wajypdygyny belläp, bu işleriň ylmy taýdan esaslandyrylan agrotehnikanyň kadalaryna doly laýyk gelmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Wise-premýere maldarçylyk pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek, ýurdumyzda öndürilýän oba hojalyk önümleriniň möçberini artdyrmak we görnüşlerini giňeltmek babatda hem anyk görkezmeler berildi.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewe söz berildi. Ol gündogar sebitdäki işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hususan-da, welaýatyň ýolbaşçysy milli Liderimize welaýatyň durmuş-ykdysady ösüşi barada yzygiderli alada edýändigi, bu ugurda amala aşyrylýan işleri goldaýandygy üçin hoşallyk bildirip, öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli çözülmegi üçin ähli tagallalaryň ediljekdigine ynandyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Lebap welaýatynyň häkimine möwsümleýin oba hojalyk işlerini guramaçylykly geçirmek, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalarda gurluşyk we timarlaýyş işleriniň hilini berjaý etmek bilen bagly anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisinde döwlet durmuşynyň başga-da birnäçe meselelerine garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini jemläp, türkmen-owgan dostlugynyň taryhyna ýazyljak taryhy wakalar bilen ýene-de bir gezek gutlady hem-de ýygnananlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we eziz Watanymyzyň gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

AŞGABAT, 13-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, Ahal we Daşoguz welaýatlarynyň häkimleriniň hem-de ýurdumyzyň bilim ministriniň gatnaşmagynda sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek bilen baglanyşykly wezipelere hem-de döwlet durmuşyna degişli möhüm meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim häzirki döwürde welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ak ekinlere agrotehniki kadalara laýyk derejede ideg edilişi, şol bir wagtyň özünde ýerleri we oba hojalyk tehnikalaryny ýaz ekişine taýýarlamak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem ol milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda degişli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada giňişleýin habar berdi.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda Kaka etrabynyň çäginde umumy meýdany 6 gektara barabar bolan ýyladyşhana, Kaka we Babadaýhan etraplarynda ýokary halkara ülňüleri esasynda enjamlaşdyrylýan dokma toplumlary we Aşgabat — Tejen aralygynda ýokary tizlikli awtomobil ýoly hem-de Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň birinji nobatdakysynyň binalar toplumy ulanmaga berler. Şu günler döwletimiziň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramyna gabatlanyp ulanmaga beriljek desgalardaky işler häzirki döwrüň talaplaryna laýyk derejede alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylda welaýat boýunça meýilleşdirilen ähli işleriň guramaçylykly geçirilmelidigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz welaýatda alnyp barylýan oba hojalyk işleri baradaky gürrüňi dowam etmek bilen, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligi, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, şeýle hem ýaz ekişine taýýarlykly girişmek bilen baglanyşykly meseleleriň hemişe gözegçilikde saklanmalydygyny belledi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, welaýatyň ilatyny elektrik energiýasy, tebigy gaz hem-de agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek üçin ähli zerur tagallalar edilmelidir. Döwlet Baştutanymyz eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň ýagdaýynyň berk gözegçilikde saklanmalydygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz şu nukdaýnazardan, şanly baýramyň medeni maksatnamasyny taýýarlamaga hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidir diýdi.

Soňra sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahatyna şol bir wagtda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Ahal welaýatyna gözegçilik edýän orunbasary Ç.Gylyjow çagyryldy. Wise-premýer milli Liderimiziň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatynyň etraplaryna guran iş saparynyň netijeleri, aýratyn-da, welaýatda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramy mynasybetli gurlup, ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatyň çäklerinde alnyp barylýan dürli maksatly gurluşyk işleriniň, şol sanda ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky işler ýokary hil derejesine we halkara görkezijilerine laýyk gelmelidir. Şol bir wagtyň özünde welaýatyň ilatynyň durmuş üpjünçiligi bilen baglanyşykly meseleler ünsden düşürilmeli däldir diýip belledi we bu babatda wise-premýere hem-de häkime anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, güýzlük bugdaýa geçirilýän ideg işleri we ýaz ekişine görülýän toplumlaýyn taýýarlyk çäreleri barada hasabat berdi. Şeýle hem häkim welaýatyň çäklerinde bar bolan umumybilim berýän orta mekdeplerde okuw ýylynyň ikinji ýarymyna başlamaga görülýän taýýarlyk işleri, ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan Türkmenistanyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Şeýle hem häkim sebitde alnyp barylýan gurluşyk işleri barada aýdyp, medeni-köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen 3 müň orunlyk “Türkmeniň ak öýi” binasynyň hem-de 3 müň orunlyk sadaka jaýynyň gurluşygynyň barşy, onda ýerine ýetirilýän işleriň netijeleri, şeýle hem Daşoguz şäherinde 450 orunlyk köpugurly hassahananyň, 150 orunlyk onkologiýa hassahanasynyň we şäheriň Görogly köçesiniň ugrunda 15 sany ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşyklary barada giňişleýin maglumat berdi. Bu desgalardaky gurluşyk işleri kesgitlenen tertipnama laýyk derejede dowam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu günler alnyp barylýan meýdan işleri bilen bir hatarda, ýaz ekişine guramaçylykly girişmek maksady bilen, taýýarlyk işleriniň batly depginlerde ýola goýulmalydygyna ünsi çekdi. Ýaz ekişini gysga wagtda we guramaçylykly geçirmek üçin zerur tagallalar edilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şeýle hem welaýatyň ilatynyň elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suw bilen üpjünçilik derejesine möhüm ähmiýet berilmelidir. Şunuň bilen birlikde, mekdeplerde okuwyň ikinji ýarym ýyllygyna girişmäge taýýarlyk işleriniň ýokary guramaçylyk derejesi üpjün edilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we bu işleri yzygiderli gözegçilikde saklamak babatda häkime anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeler barada aýdyp, şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň depginlerini ýokarlandyrmak, dürli maksatly desgalary bellenilen möhletlerde ulanmaga bermek meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekdi. Bellenilen işler bilen bir hatarda, şanly sene mynasybetli medeni-köpçülikleýin çäreleriň maksatnamasyny taýýarlamak meselesine möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Soňra şol bir wagtda göni aragatnaşyga çagyrylan Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Daşoguz welaýatyna gözegçilik edýän orunbasary G.Müşşikow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça welaýata bolan iş saparynyň netijeleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň gerimli özgertmeleriň amala aşyrylmagynyň milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşi üçin kuwwatly binýady döretmäge mümkinçilik berýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň sebitlerinde alnyp barylýan işlere aýratyn ähmiýet berilmelidir.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Daşoguz welaýatynda gurulýan desgalaryň bellenilen möhletlerde tamamlanmagy, sebitiň ykdysady ösüşine bolşy ýaly, welaýatyň ilatynyň durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna-da oňyn täsirini ýetirer. Şeýle hem ýaşaýyş jaýlaryna sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy häzirki döwrüň möhüm talaby bolup durýar.

Döwlet Baştutanymyz bu işlerde döwlet tarapyndan berilýän goldawlaryň mundan beýläk-de dowam etjekdigini aýdyp, gönükdirilýän serişdeleriň maksadalaýyk ulanylmagyny gazanmagyň esasy wezipeleriň biridigini belledi hem-de bu babatda wise-premýere hem-de häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow hem-de ýurdumyzyň bilim ministri O.Gurbanow çagyryldy.

Bilim ministri häzirki döwürde ýurdumyzyň umumybilim berýän mekdeplerinde okuwyň ikinji ýarym ýyllygyna görülýän taýýarlyk işleri, ýokary okuw mekdeplerinde gyşky synaglaryň dowam edýändigi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, gyş günlerinde mekdepleriň we beýleki bilim ojaklarynyň ýyladyş ulgamynyň işine möhüm ähmiýet berilýär. Şol bir wagtyň özünde umumybilim berýän mekdepleriň okuw gollanmalarynyň, degişli bilim esbaplarynyň üpjünçilik derejesi yzygiderli gözegçilikde saklanylýar. Şol bir wagtyň özünde mugallymlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak wezipelerine möhüm ähmiýet berilýär. Ministr bellenilen wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda alnyp barylýan işleri netijeli dowam etmek, bilim edaralarynyň işini kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meseleler boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygyny habar berdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki döwürde sanly ulgamy ornaşdyrmak, ylmyň gazananlaryny we täzeçil tehnologiýalary işjeň özleşdirmek babatda ýurdumyzyň bilim edaralarynyň öňünde möhüm wezipeleriň durýandygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, orta mekdeplerde okuwyň ikinji ýarym ýylyna guramaçylykly girişmek üçin ähli zerur çäreler görülmelidir. Munuň üçin mekdepleriň üpjünçilik derejesine aýratyn ähmiýet berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we bu babatda ministre birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, ýurdumyzyň bilim ulgamynda milli Liderimiziň baştutanlygynda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleri durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň bilim ulgamynyň işini kämilleşdirmek, ony hil babatda dünýäniň ösen derejesine çykarmak, şol bir wagtyň özünde ýaş alymlaryň ylmy açyşlary üçin zerur şertleri döretmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilýär. Şunlukda, bu ugra sanly ulgamy ornaşdyrmak, bilimiň derejesini ýokarlandyrmak, hünär taýdan kämilleşdiriş meselelerini işjeňleşdirmek boýunça öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda hemmetaraplaýyn işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ykdysadyýetimiziň ähli ugurlaryna häzirki zamanyň ösen tejribesini ornaşdyrmakda, sanly ulgamy işjeňleşdirmekde, halk hojalygynyň pudaklary üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamakda ýurdumyzyň bilim edaralaryna möhüm ornuň degişlidigini belledi.

Bu ulgamda alnyp barylýan işler häzirki döwrüň ösen talaplaryna we halkara ülňülere doly laýyk gelmelidir. Bilim edaralarynyň işini yzygiderli kämilleşdirmek maksady bilen, oňa häzirki zamanyň ösüş tejribeleri, täzeçil tehnologiýalar işjeň ornaşdyrylmalydyr diýip, milli Liderimiz aýtdy we bu babatda wise-premýere birnäçe görkezmeleri berdi. Şeýle hem bilim ulgamyna degişli edaralarda şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramy mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň guramaçylyk derejesine aýratyn ähmiýet berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda eziz Diýarymyzy mundan beýläk-de ösdürmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Onuň Alyhezreti, Türkmenistanyň Prezidenti jenap Gurbanguly Berdimuhamedowa

Siziň Alyhezretiňiz!

Hytaý Halk Respublikasynyň hem-de Türkmenistanyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary we hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga hem-de ösdürmäge ýardam etmek maksady bilen, jenap Sýan Naýçeni Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi wezipesine belledim.

Siziň Alyhezretiňiz, jenap Sýan Naýçeniň üstüne ýüklenen wezipäni ýerine ýetirmegi üçin özüne bagly ähli tagallalary etjekdigine ynam bildirmek bilen, ony mähirli kabul edip, ynam bildirmegiňizi hem-de Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň adyndan wezipe borçlaryny ýerine ýetirende, oňa ýardam etmegiňizi Sizden haýyş edýärin.

Pursatdan peýdalanyp, Türkmenistanda Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçi hökmünde wezipesini tamamlan jenap Sun Weýduna wezipesini ýerine ýetiren mahaly oňa işinde ýardam edendigiňiz üçin hoşallyk bildirýärin.

Si SZINPIN,
Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy.

* * *

Aşgabat, 12-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistanda täze bellenilen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçeni kabul etdi.

Ilçi döwlet Baştutanymyza wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, ynanç hatyny gowşurdy hem-de pursatdan peýdalanyp, HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň mähirli salamyny hem-de Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýörite Kararnamasy esasynda, «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen täze, 2021-nji ýyl baradaky iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Milli Liderimiz mähirli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, dostlukly ýurduň ýolbaşçylaryna hem-de halkyna bagtyýarlyk we abadançylyk barada arzuwlaryny beýan etdi hem-de Türkmenistanyň Aziýa — Ýuwaş ummany sebitiniň döwletleri, hususan-da, sebit möçberindäki möhüm taslamalary amala aşyrmakda strategik hyzmatdaş bolan Hytaý bilen däbe öwrülen dostlukly, özara hormatly gatnaşyklary pugtalandyrmaga aýratyn gyzyklanma bildirýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ilçini jogapkärli wezipä bellenilmegi bilen gutlap, oňa ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda, şol sanda iri halkara guramalaryň we sebit düzümleriniň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän köpýyllyk netijeli türkmen-hytaý gatnaşyklaryny giňeltmäge gönükdirilen asylly işinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň we Hytaýyň dünýäniň gün tertibindäki möhüm meselelere umumy çemeleşmeleriniň we garaýyşlarynyň, halkara başlangyçlarynda biri-birine berýän goldawlarynyň geçen ýyllaryň içinde ähli ugurlar boýunça ýola goýlan netijeli gatnaşyklary has-da giňeltmek üçin binýat bolup hyzmat edýändigi bellenildi.

Häzirki wagtda şeýle üstünlikli hyzmatdaşlyk, umumy pikire görä, halkara işleri oňyn ilerletmegiň, parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy saklamagyň hem-de pugtalandyrmagyň, sebitde we dünýäde abadançylygy üpjün etmegiň möhüm şerti bolup durýar.

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň arasyndaky ynamly gatnaşyklar türkmen-hytaý gatnaşyklaryny hil taýdan täze derejä çykarmaga ýardam etdi. 2013-nji we 2014-nji ýyllarda amala aşyrylan özara döwlet saparlarynyň çäklerinde geçirilen ýokary derejedäki gepleşikleriň jemleri boýunça gol çekilen resminamalaryň toplumy uzak möhletli, strategik häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlyga kuwwatly itergi berdi.

Duşuşygyň çäklerinde iki ýurduň özara gyzyklanmasyny we özara üsti ýetirilýän, uly kuwwata eýe bolan milli ykdysadyýetleri nazara almak bilen, söwda-ykdysady gatnaşyklara aýratyn üns berildi. Mälim bolşy ýaly, hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-hytaý komiteti şol gatnaşyklaryň netijeli amala aşyrylmagyny ugur edinýär.

Ägirt uly taslamanyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi — Türkmenistandan Hytaýa «mawy ýangyjy» akdyrýan halkara gaz geçirijisiniň gurulmagy özara bähbitli hyzmatdaşlygyň hem-de tagallalary netijeli utgaşdyrmagyň aýdyň mysallarynyň hatarynda görkezildi.

Türkmenistanyň gündogar sebitinde ýerleşen iri Malaý gaz ýatagyndan Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý halkara gaz geçirijisine gymmatly energiýa çig malynyň milliardlarça kub metri baryp gowuşýar.

Ýakynda bu ýerde ýyllyk kuwwaty 30 milliard kub metr bolan Malaý gaz gysyjy desgasy dabaraly ýagdaýda işe giriziler. Ol çep kenardan iki sany kommunikasiýa ulgamy boýunça «Bagtyýarlyk» şertnamalaýyn çäge akdyryljak türkmen tebigy gazynyň eksportyny iki esse artdyrmaga mümkinçilik berer.

Hytaý Halk Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçen özara gyzyklanma döredýän meseleler boýunça pikir alşylandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy iki ýurduň hem-de olaryň dostlukly halklarynyň arasyndaky hoşniýetli gatnaşyklary has-da berkitmek ugrunda ähli tagallalary etjekdigine ynandyrdy.