Ahal welaýaty, 15-nji oktýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işler bilen gyzyklandy. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz bu ýerde köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmagyň güýzki möwsümine taýýarlyk işleri we bina edilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň taslamalary bilen tanyşdy, degişli ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. 

Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynyň alnyp barylýan ýerinde Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygyny welaýatyň täze merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew garşylap, merkeziň çäklerinde alnyp barylýan köptaraply gurluşyk işleri barada giňişleýin maglumat berdiler.  

Gahryman Arkadagymyz, ilki bilen, köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmagyň güýzki möwsüminiň ýakynlaşyp gelýändigini nazarda tutup, bu ähmiýetli ekologik çärä hemmetaraplaýyn taýýarlyk görülmelidigine ünsi çekdi. Munuň özi merkeziň çäginde amatly howa gurşawynyň emele gelmegini şertlendirer. Bu wezipäni oňyn çözmek üçin merkeziň daş-töweregi bagy-bossanlyga bürelmelidir diýip, hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. 

Hormatly Arkadagymyz germewleriň şekillerini synlap, olaryň her biriniň özboluşly aýratynlyklarynyň bolmalydygyna, iň esasysy bolsa, olaryň uzak möhletleýin häsiýetde bolmagynyň wajypdygyna ünsi çekdi. Gurluşyk işlerinde ulanylýan ähli serişdeleriň häzirki döwrüň talaplaryna we halkymyzyň milli ruhuna kybap gelmegi möhüm talap hökmünde kesgitlenildi. 

Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazowyň we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýewiň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. 

Iş maslahatynyň dowamynda Ahal welaýatynyň döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň ýokary hil derejesini üpjün etmek hem-de bu işleri bellenilen möhletlerde tamamlamak bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Şeýle-de ýurdumyzyň hususy gurluşyk kärhanalarynyň alyp barýan işleri, olaryň häzirki zaman tejribesinden, täzeçil usullardan peýdalanyşlary barada giňişleýin hasabat berildi. 

Hasabatyň dowamynda Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow Ginnesiň rekordlar kitabynyň agzalarynyň bu ýerde bolup, 500 hünärmene niýetlenen okuw maslahatyny geçirmegi meýilleşdirýändiklerini habar berdi. 

Hormatly Arkadagymyz soňky ýyllarda Türkmenistanyň halkara ähmiýetli maslahatlaryň hem-de forumlaryň geçirilýän merkezi hökmünde ykrar edilendigini kanagatlanma bilen belläp, Ginnesiň rekordlar kitabynyň agzalarynyň bu ýerde okuw maslahatyny guramaklarynyň ýurdumyzyň dünýäniň gyzyklanma bildirýän döwletleri we abraýly halkara guramalar bilen ýola goýýan gatnaşyklarynyň hil taýdan täze derejä çykandygyny görkezýändigini aýtdy. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy okuw maslahatyna pudagyň öňdebaryjy hünärmenleriniň, bu ugurda ylmy işleri alyp barýan oba hojalykçy alymlaryň we ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň gatnaşmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady. 

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň çäginde bina edilen birnäçe häzirki zaman desgalarynyň we giň möçberli çäreleriň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilendigini belledi. Munuň özi Türkmenistanda alnyp barylýan işleriň, halkymyzyň döreden milli gymmatlyklarynyň we milli binagärlik aýratynlyklarynyň dünýä nusgalykdygynyň aýdyň beýanydyr. 

 Bu baradaky gürrüňi dowam edip, hormatly Arkadagymyz ady rowaýata öwrülen ajaýyp Akhan atly bedewiň çarpaýa galyp, dünýä rekordyny täzeländigini belledi. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzda Akhanyň sarpasy belentde tutulýar, täze merkezde onuň hormatyna ajaýyp heýkel bina edilýär diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi. 

Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow merkezde alnyp barylýan işleri yzygiderli gözegçilikde saklaýandygy we döwlet tarapyndan zerur goldawlaryň berilýändigi üçin Gahryman Arkadagymyza hem-de Arkadagly Serdarymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda ähli zerur tagallalary gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdy. 

Hormatly Arkadagymyz iş maslahatyny jemläp, öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi, merkeziň birinji tapgyrynda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň gurluşyklarynyň ýokary hil derejesinde tamamlanmagy ugrunda degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň üpjün edilmelidigini nygtady. 

Soňra bu ýerde Gahryman Arkadagymyzyň garamagyna merkeziň çäginde gurluşygy alnyp barylýan we gurulmagy meýilleşdirilýän desgalaryň taslamalary hem-de olaryň ýerleşdiriljek ýerleriniň çyzgylary hödürlendi. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, gurluşykda milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi utgaşdyrylýar. 

Gahryman Arkadagymyz desgalaryň gurluşygynda täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň işjeň ulanylmalydygyna ünsi çekdi. Şeýle hem gurluşyk işlerinde merkeziň ekologik ýagdaýyna möhüm ähmiýet berilmegi barada aýdyldy. Şunda degişli talaplaryň berk berjaý edilmegi, binalaryň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylmagy bilen baglanyşykly meselelere aýratyn ähmiýet berilmelidir. 

Şeýle-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy täze merkeziň şaýollaryna we köçelerine milli medeniýetimizde, sungatymyzda, edebiýatymyzda, taryhymyzda öçmejek yz goýan şahsyýetleriň atlarynyň dakylmagynyň olaryň bitiren hyzmatlaryna sarpanyň nyşanyna öwrüljekdigini we beýik şahsyýetleriň atlaryny ebedileşdirjekdigini belledi. Şunda B.Kerbabaýew, K.Gurbannepesow, G.Ezizow, A.Garlyýew, S.Ataýewa, M.Kulyýewa, M.Garryýew we beýlekiler ýatlanylsa, maksadalaýyk bolar. Bu meselede Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň hem-de Mejlisiniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, syýasy partiýalaryň agzalary bilen maslahatlaşyp, onuň kanunçylyk taraplaryna üns berilmelidir. 

Bu ýerde merkeziň çäginde gurulmagy meýilleşdirilýän metjidiň gümmezleriniň görnüşleri, köp gatly jaýlarda oturdyljak häzirki zaman liftleriniň aýratynlyklary, şeýle-de Akhan atly bedewiň heýkeli we onuň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşy bilen baglanyşykly taslamalar, degişli çyzgylar görkezildi. Olaryň hatarynda täze merkeziň ulag ýollarynda guruljak awtobus duralgalarynyň, täze metjidiň ýanynda bina edilmegi meýilleşdirilýän açyk we ýapyk görnüşli awtomobil duralgalarynyň görnüşleri, lukmançylyk edaralarynyň enjamlarynyň aýratynlyklary baradaky maglumatlar, çyzgylar bar. 

Gahryman Arkadagymyz awtobus duralgalarynyň sowadyjylar bilen üpjün edilmeginiň häzirki döwrüň möhüm talabydygyny belläp, duralgalaryň ýanynda gazet-žurnallaryň söwdasyny guraýan dükanlaryň bina edilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. Munuň özi şäher ilatynyň täzelikler we döwrüň möhüm wakalary bilen tanyşmaklaryny üpjün eder. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy merkezde “akylly” şäher konsepsiýasyndan ugur alynmalydygyna ünsi çekdi. Bu konsepsiýanyň esasy ugry bina edilýän desgalaryň gurluşygynda ekologik taýdan arassa serişdeleriň ulanylmagyndan we ýokary ekologik derejäni üpjün etmekden ybaratdyr. Merkeziň çäklerinde ýerine ýetirilýän ähli işlerde şu ýörelgelerden ugur alynmagy esasy talap bolup durýar. 

Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow merkeziň çäginde bina ediljek desgalarda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň, aýratyn-da, Ýaponiýanyň we Koreýa Respublikasynyň liftleriniň oturdylmagy, lukmançylyk edaralarynyň häzirki zamanyň iň kämil enjamlary bilen üpjün edilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň içgin öwrenilmelidigini belledi. Şeýle-de hormatly Arkadagymyz metjidiň gümmeziniň görnüşlerini synlap, olaryň halkymyzyň milli ruhuna we asylly ýörelgelerine kybap gelmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi. 

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Akhan şaýolunyň ugry bilen ýola düşdi. Hormatly Arkadagymyz ýol ugruna yşyklandyryjy ulgamyň sütünlerini synlady we ady rowaýata öwrülen bedewiň heýkeliniň oturdylýan çatrygynda saklandy. Halkalaýyn ýoluň merkezinde bina edilýän heýkeliň özboluşly aýratynlyklaryny synlap, Gahryman Arkadagymyz gurluşykda ulanylýan serişdeleriň ýokary hilli we uzak möhletleýin esasda bolmalydygyna ünsi çekdi. 

Umumy beýikligi 31 metr bolan binanyň gurluşygynda häzirki zamanyň ösen tejribesi bilen milli binagärlik ýörelgeleri utgaşykly alnyp barylýar. Bu ýerde oturdylan Akhan atly bedewiň heýkeliniň beýikligi 9 metr bolup, onuň ýüzi täze şäheriň merkezine tarap bakyp dur. Gahryman Arkadagymyz bu görnüşde çuňňur many-mazmunyň bardygyny aýdyp, ajaýyp bedewiň şäher ilatyna mähir bilen garaýandygyny belledi. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy heýkeliň ýanaşyk ýerleriniň göwnejaý abadanlaşdyrylmagynyň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we onuň bir tarapyndaky boşluk ýerde häzirki zaman suw çüwdüriminiň gurulmagynyň maksadalaýyk boljakdygyna ünsi çekdi. Munuň özi çarpaýa galan bedewiň belent başly suw çüwdürimi bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirjekdigini, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkymyzyň belent sepgitleri nazarlaýandygyny alamatlandyrar. Şol bir wagtyň özünde merkezde ajaýyp bedewiň heýkeli oturdylan halkalaýyn ýoluň yşyklandyryş ulgamyna möhüm ähmiýet berilmelidir, onuň agşamky görnüşleri has-da özüne çekiji bolmalydyr. 

Gahryman Arkadagymyz bu ýerde alnyp barylýan gurluşyklarda ulanylýan serişdeleriň berkligine, olaryň ýurdumyzyň howa şertlerine laýyk gelmegine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Munuň özi beýleki gurluşyklarda bolşy ýaly, ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň uzak möhletleýinligini üpjün eder. Bu ýerde alnyp barylýan işleriň ýokary hil derejesine eýe bolmagy türkmen halkynyň milli buýsanjyna öwrülen Akhan atly bedewe goýýan sarpasynyň aýdyň nyşanyna öwrüler. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki döwürde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde, şol sanda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan işleriň baş maksadynyň halkymyz üçin amatly zähmet, ýaşaýyş we dynç alyş şertlerini döretmekden ybaratdygyny belledi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän we “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän döwlet syýasatynyň halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň, ýurdumyzyň abadançylygynyň üpjün edilmegine gönükdirilendiginiň subutnamasydyr. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynyň birinji tapgyryny ýokary hilli tamamlamak bilen baglanyşykly öňde goýlan möhüm wezipeleri ýerine ýetirmek ugrunda alnyp barylýan işlerde hemmelere üstünlik arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Aşgabat — Astana, 14-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine hem-de “Merkezi Aziýa — Russiýa” sammitine gatnaşmak üçin, şeýle-de doganlyk ýurda döwlet saparyny amala aşyrmak maksady bilen, Gazagystan Respublikasyna ugrady. 

 Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar. 

Ýurdumyz hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanýan daşary syýasy ugry yzygiderli durmuşa geçirmek bilen, ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde netijeli gatnaşyklary ösdürýär. Türkmenistan ählumumy gün tertibiniň wajyp meselelerini, çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň orny eýeläp, umumy abadançylygyň bähbidine parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy üpjün etmek, oňyn hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça tagallalary birleşdirmäge ägirt uly goşant goşýar. 

Ýurdumyz Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň assosirlenen agzasy bolmak bilen, Arkalaşygyň çäklerinde däp bolan dostlukly gatnaşyklara ygrarlydygyny görkezýär. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyk gelýär. Türkmenistan Arkalaşygyň mümkinçiliklerini ösdürmegi hemmetaraplaýyn goldaýar, özara bähbitli gatnaşyklaryň üstüni häzirki döwrüň möhüm talaplaryna laýyklykda, täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmaga ýardam edýär. Arkalaşyga gatnaşyjy döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlygy hakynda Jarnama geljegi nazara alyp, netijeli gatnaşyklary yzygiderli pugtalandyrmaga mümkiinçilik berýär. Bu resminama Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça işlenip taýýarlanyldy hem-de GDA-nyň 2019-njy ýylyň oktýabrynda Aşgabatda geçirilen sammitiniň jemleri boýunça kabul edildi. 

Türkmenistan netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak ugrunda çykyş edip, döwletara gatnaşyklary ähli taraplaryň bähbitlerini nazara almak, hoşmeýilli erk-islegiň, medeniýetleriň we siwilizasiýalaryň dialogy, iň gowy tejribäni, oňyn pikirleri alyşmak esasynda guraýar. Bu ýörelgeler BMG-niň maksatlaryna hem-de Tertipnamasyna doly laýyk gelmek bilen, dostlugyň, özara düşünişmegiň, ynanyşmagyň berk binýadyny emele getirmäge, ilkinji nobatda, Arkalaşygyň ýurtlary we sebit boýunça goňşular bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ýardam edýär. 

Şu sammitiň gün tertibi GDA-nyň giňişliginde goşulyşmagyň ähli ugurlaryna degişli möhüm meseleleri öz içine alýar. Şolar boýunça degişli çözgütleriň kabul edilmegi onuň çäklerinde özara gatnaşyklaryň gurallarynyň kämilleşdirilmegini üpjün eder... 

Hormatly Prezidentimiziň uçary Astana çenli uçuşy amala aşyryp, Gazagystan Respublikasynyň paýtagtynyň Nursultan Nazarbaýew adyndaky Halkara howa menziline gondy. Şol ýerde iki ýurduň Döwlet baýdaklary galdyryldy. 

Uçaryň öňünde belent mertebeli myhmany Premýer-ministr Alihan Smailow, Astana şäheriniň häkimi A.Kulginow we beýleki resmi adamlar, şeýle-de ýurdumyzyň Hökümet wekiliýetiniň agzalary mähirli garşyladylar. Haly düşelen ýodajygyň iki tarapynda Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzüldiler. Myhmansöýerligiň asylly däbine görä, döwlet Baştutanymyza gül desseleri gowşuryldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň awtoulag kerweni GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň geçirilýän ýerine — Kongres merkezine bardy. 

Gazagystan Respublikasynyň Baştutanynyň başlyklygynda geçirilen ýokary derejedäki duşuşyga Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Ermenistan Respublikasynyň Premýer-ministri Nikol Paşinýan, Belarus Respublikasynyň Prezidenti Aleksandr Lukaşenko, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedew hem gatnaşdylar. 

Sammitiň resmi banneriniň, Arkalaşyga agza ýurtlaryň Döwlet baýdaklarynyň hem-de GDA-nyň baýdagynyň öňünde bilelikde surata düşmek dabarasy tamamlanandan soňra, foruma gatnaşyjylar “Almaty” zalyna çagyrylýar. Şol ýerde dar düzümdäki duşuşyk geçirildi. 

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisini açyk diýip yglan edip, ýygnananlary mübärekledi we şu duşuşyga Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň ilkinji gezek gatnaşýandygyny belledi. Gazagystanyň Lideri Arkalaşygyň ýurtlarynyň Liderleriniň adyndan, şeýle-de hut öz adyndan döwlet Baştutanymyza doganlyk türkmen halkynyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan jogapkärli döwlet işinde üstünlikleri arzuw etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow özüniň çykyşynda, ilkinji nobatda, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň şu mejlisiniň guramaçylaryna şeýle möhüm we wekilçilikli duşuşyga gatnaşmaga çakylygy üçin minnetdarlyk bildirdi... 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow çykyşynda, ilki bilen, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Kemelewiç Tokaýewe şu mejlisi gurandygy, hoşniýetlilik, myhmansöýerlik hem-de işlemek babatda döredilen ajaýyp şertler üçin minnetdarlyk bildirdi. 

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň çäklerinde özara gatnaşyklar, obýektiw umumydünýä ýagdaýlaryna we çylşyrymlylyklara garamazdan, meniň pikirimçe, durnuklylygyny hem-de ösüşini saklap galýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Biziň özara gatnaşyklarymyzyň şeýle häsiýeti olary mundan beýläk-de ösdürmegiň zerurlygyna we geljegine umumy düşünmegimiz, oňyn, ylalaşykly jogaby talap edýän dünýä hem-de sebit gün tertibiniň täze ýagdaýlaryna oňat düşünmek bilen şertlendirilendir diýip hasaplaýaryn. GDA-nyň çäklerindäki gatnaşyklaryň bize hyzmatdaşlygyň anyk we ileri tutulýan ugurlaryny kesgitläp, onuň güýçli taraplaryndan: hyzmatdaşlygyň tejribesinden, deňhukukly häsiýetinden, ýolbaşçylaryň jogapkärçiliginden, umumy taryhy tejribeden, çuňňur ynsanperwer gatnaşyklardan peýdalanmaga mümkinçilik berýändigine ynanýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. 

Bellenilişi ýaly, bu ýagdaýlar diňe bir Arkalaşygyň döwletleri üçin däl, eýsem, goňşy ýurtlar we sebitler babatda-da özüne çekiji hyzmatdaşlygyň nusgasy bolup, geljekde möhüm, netijeli döwletara gural hökmünde GDA-nyň işjeňliginde oňyn orny eýeläp biler we eýelemelidir. Gürrüň, ilkinji nobatda, ykdysady, söwda, maýa goýum gatnaşyklary barada barýar. Entek biziň bilelikdäki mümkinçiliklerimiziň bu babatda doly derejede ulanylmaýandygyny hakykatyň hatyrasyna aýtmalydyrys diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. 

Mälim bolşy ýaly, 2019-njy ýylyň oktýabrynda Aşgabatda geçirilen Arkalaşygyň döwletleriniň Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy boýunça işlenip taýýarlanylan GDA agza döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlygy hakynda Jarnama gol çekildi. Bu resminama biraz soň kabul edilen 2030-njy ýyla çenli ykdysady ösüşiň Strategiýasynyň esasyny düzüp, biziň hyzmatdaşlygymyza we işewür gatnaşyklarymyza täze itergi berdi. 

Ulag, ýangyç-energetika toplumy, aragatnaşyk, kommunikasiýalar, senagat taýdan ýakynlaşmak, söwda, innowasiýalar, tehnologiýalar ýaly ulgamlaryň strategiýanyň ileri tutulýan ugurlarynyň hataryna girendigini kanagatlanma bilen belleýäris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we GDA-nyň şu günki kuwwatynyň geljegi uly bolan bu pudaklarynda möhüm ähmiýetli taslamalaryň durmuşa geçiriljekdigine, biziň ýurtlarymyzyň çäkleriniň bolsa yklymda Ýewropany we Aziýany birleşdirýän ykdysady hyzmatdaşlygyň esasy ýollaryna öwrüljekdigine ynam bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, GDA-nyň ykdysady ugurlaryny we bähbitlerini Arkalaşygyň çäginden daşarda ilerletmegiň, biziň taslamalarymyza, ilkinji nobatda, üstaşyr ulag düzümini döretmäge, energiýa serişdeleriniň iberilmegini giňeltmäge, täze kommunikasiýalary çekmäge degişli taslamalara goňşy sebitleriň goşulmagyny üpjün etmegiň wajypdygy nygtaldy. 

Hususan-da, bu ugurda Hazar sebitinde hyzmatdaşlyk hem-de bu ýerde dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň gatnaşmagynda utgaşykly döwrebap logistikany döretmegiň uly mümkinçiliklerini görýäris. Biziň ýurtlarymyzyň köpüsi hut şu topara degişlidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we GDA-nyň bähbitlerine Hazar deňzinde port düzümini, şol sanda Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň kuwwatlyklaryny, Türkmenistanyň ösýän söwda flotuny ulanmagyň geljegine garamagy teklip etdi. 

Bellenilişi ýaly, 2019-njy ýylda Türkmenbaşy şäherinde geçirilen birinji Hazar ykdysady forumynyň barşynda, golaýda Moskwada geçirilen ikinji Hazar ykdysady forumynda, şeýle-de BMG-niň howandarlygynda şu ýylyň awgust aýynda Türkmenistanda geçirilen deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki maslahatda Hazarda köptaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň düýpli meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Oňa gatnaşmaga köp döwletler, ilkinji nobatda, Arkalaşyga goňşy ýurtlar gyzyklanma bildirýärler. Hazar ugry GDA-nyň geljekki meýilnamalarynda möhüm orun eýelemelidir, ykdysady hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan zolagy hökmünde garalmalydyr diýip pikir edýärin diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. 

Türkmenistan Arkalaşygyň günorta ugrunda ýerleşýän ýurtlara — Owganystana, Eýrana we Pakistana gönükdirilen energetika, ulag, kommunikasiýa taslamalarynyň başyny başlady hem-de olary amala aşyrýar. Hindi ummanyna, Pars aýlagynyň ýurtlaryna, Ýakyn Gündogara çykmak arkaly olary diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça meýilnamalar bar. Şeýle taslamalara Arkalaşygyň döwletleri hem işjeň gatnaşyp bilerdi diýip hasap edýärin diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. 

Munuň özi geljegi örän uly we bähbitli işdir. Şoňa görä-de, hormatly Prezidentimiz geljekki hyzmatdaşlara bu taslamalar boýunça gatnaşyklaryň köptaraplaýyn guralyny işe girizmek baradaky başlangyjy beýan etdi. Şunuň bilen baglylykda, şeýle teklibiň olarda oňyn gyzyklanma we seslenme döretjekdigine ynam bildirildi. Şeýle-de GDA-nyň ugurdaş komitetlerine degişli tabşyryklary, ygtyýarlyklary bermegiň zerurdygy nygtaldy. 

Arkalaşygyň içindäki söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek barada aýdylanda bolsa, pandemiýa döwründe biziň işewür gatnaşyklarymyzyň depginini peselden kynçylyklary çalt ýeňip geçmek üçin döredijilikli işler talap edilýär diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. Biziň mümkinçiliklerimize anyk göz ýetirmek hem-de geljegi kesgitlemek üçin garaýyşlarymyza täzeden seretmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz munuň üçin geljekki hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmak, söwdany işjeňleşdirmek, dürli pudaklarda goşulyşmak bilen bagly gatnaşyklary pugtalandyrmak üçin meýdança hökmünde GDA ýurtlarynyň köpugurly ykdysady sergi-ýarmarkasyny guramak barada oýlanmagy teklip etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow daşary syýasy gün tertibi baradaky meselä degip geçip, ýakynda Çolpon-Ata şäherinde geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynda Türkmenistanyň howpsuzlyk ulgamynda birnäçe başlangyçlary öňe sürendigini ýatlatdy. Bu başlangyçlar tutuş Arkalaşyk üçin hem wajyp diýip hasaplaýaryn. Gürrüň dürli ýagdaýlarda we görnüşlerde ýüze çykýan açyk, gizlin wehimler barada barýar. GDA-nyň çäklerine ekstremistik we radikal elementleriň aralaşmagy, terrorçylyk howpy, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygy, bikanun hereketleriň beýleki görnüşleri, GDA-nyň käbir sebitleriniň içinde gapma-garşylykly ýagdaýlaryň döremek mümkinçiligi, maglumat tehnologiýalarynyň ýaramaz maksatlar bilen ulanylmagy, halklarymyzyň taryhy däplerine, binýatlyk gymmatlyklaryna garşy gelýän taglymlaryň daşyndan ornaşdyrylmagy şol howplaryň hataryndadyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Sanalyp geçilen wehimler bizden Arkalaşygyň gapma-garşylyklaryň meýdançasyna öwrülmezligini kepillendirýän netijeli goranyş gurallarynyň döredilmegini, berk, uzak möhletleýin, bölünmez howpsuzlyk ulgamyny döretmek boýunça çäreleriň görülmegini talap edýär diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, bu ulgamlarda GDA-nyň halkara hukuk we guramaçylyk binýadyny kämilleşdirmek möhümdir diýip, hormatly Prezidentimiz ýurtlarymyzyň Daşary işler ministrliklerine degişli teklipleri taýýarlamaga girişmegi tabşyrmagy, şeýle-de ýörite gulluklaryň ugry boýunça bilelikdäki işi işjeňleşdirmegi teklip etdi. Biz bilelikde GDA-nyň giňişliginiň parahatçylyk we ösüş üçin töwekgelçiliklerden azat, durnuklylyk zolagy bolmagynda galmagyny gazanmalydyrys. 

Pandemiýa döwrüniň kynçylyklaryna garamazdan, biz medeniýet, ylym, bilim ulgamlarynda gatnaşyklary dowam etdirdik diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow kanagatlanma bilen belledi. Ynsanperwer hyzmatdaşlyk, ozalkysy ýaly, GDA-ny jebisleşdiriji şert bolmagynda galýar, ol döwletara gatnaşyklary pugtalandyrýar. Şunuň bilen baglylykda, sport hyzmatdaşlygy möhüm ugurlaryň biridir. Türkmenistan iri halkara sport çärelerini guramak bilen, bu ugra uly üns berýär. Häzir GDA-da sport hyzmatdaşlygyna, hakykatdan-da, giň we yzygiderli häsiýet bermegiň wagty ýetdi diýip hasaplaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we GDA-nyň Bedenterbiýe we sport boýunça geňeşiniň howandarlygynda halkara sport oýunlaryny geçirmek boýunça Utgaşdyryjy komiteti döretmek baradaky teklibi öňe sürdi. 

Has takygy, diňe bir GDA-dan däl, eýsem, gyzyklanma bildiren beýleki ýurtlaryň türgenleri üçin açyk bolan, yzygiderli esasdaky “Dostluk oýunlaryny” guramak boýunça işe başlamagy teklip edýäris. “Dostluk oýunlary” möwsümleýin, ýagny tomusky we gyşky oýunlar bolup, ýaşlaryň, ýetginjekleriň arasynda sportuň aýry görnüşleri boýunça geçirilip bilner. 

Utgaşdyryjy komitetiň maksatlary, düzümi, guramaçylyk ugurlary jikme-jik beýan edilen Tertipnamanyň taslamasyny işläp taýýarladyk diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we türkmen tarapynyň bu başlangyjyň goldanylmagyna bil baglaýandygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bar bolan tejribäni, degişli düzümleri nazara almak bilen, ilkinji “Dostluk oýunlaryny” Türkmenistanda geçirmäge taýýardyrys diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz sözüniň ahyrynda ýurdumyzyň GDA-nyň çäklerinde mundan beýläk-de ýakyndan hyzmatdaşlyga pugta ygrarlydygyny tassyklady, bilelikdäki hyzmatdaşlygyň uly geljeginiň bardygyna ynam bildirdi. Hormatly Prezidentimiz 2022-nji ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda netijeli başlyklyk edendigi üçin Gazagystan Respublikasyna minnetdarlyk bildirdi hem-de şu gezekki mejlisiň üstünlikli geçirilmegine goşan goşandy, işi netijeli utgaşdyrandygy üçin GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewe minnetdarlyk sözlerini aýtdy. 

Mejlisiň barşynda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşýan ýurtlaryň Liderleri köptaraplaýyn söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek, ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygy giňeltmek bilen bagly möhüm meseleler boýunça pikir alyşdylar. 

GDA-nyň Ýerine ýetiriji sekretary wezipesini GDA-nyň Baş sekretary wezipesi diýip atlandyrmak ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň biri boldy. Sammite gatnaşyjylar tarapyndan kabul edilen çözgüde laýyklykda, öňümizdäki ýylda GDA-da Gyrgyz Respublikasy başlyklyk eder. 

Soňra Kongres merkeziniň “Astana” zalynda GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisi giňişleýin düzümde dowam etdi. Onuň barşynda geljekki bilelikdäki hyzmatdaşlygyň derwaýys meseleleri boýunça pikir alşyldy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyny ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary kesgitlenildi. 

Arkalaşygy ösdürmekde GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň orny baradaky mesele hem içgin ara alnyp maslahatlaşyldy. Işlän döwründe Arkalaşyk parlamentleriň derejesinde özara gatnaşyklaryň netijeli guraly hökmünde özüni görkezmegi başardy. Bellenilişi ýaly, geçen döwürde Assambleýanyň işi anyk many-mazmun, täze taslamalar, işjeň tejribe alyşmak bilen baýlaşdyryldy. 

Ynsanperwer meseleleriň çäklerinde Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda mowzuklaýyn ýyllary yglan etmek baradaky çözgütlere, şeýle-de Russiýa Federasiýasynda 2024-nji ýylda “Arkalaşygyň medeni paýtagtlary” atly döwletara maksatnamany durmuşa geçirmek baradaky meselä garaldy. 

 Sammitde guramaçylyk meselelerine-de seredildi. 

GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetine sammitde beýan edilen, Arkalaşygyň çäklerinde özara gatnaşyklary kämilleşdirmäge gönükdirilen möhüm başlangyçlary seljermek hem-de olary durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreleri işläp taýýarlamak teklip edildi. Şeýle-de duşuşykda dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen çözgütleriň birnäçesi kabul edildi. 

 Günüň ikinji ýarymynda Kongres merkeziniň maslahatlar otagynda “Merkezi Aziýa — Russiýa” sammiti geçirildi. 

Şunda Türkmenistanyň, Russiýanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň we Özbegistanyň döwlet Baştutanlarynyň şu günki duşuşygynyň esasynyň Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen şu ýylyň maý aýynda Aşgabatda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň birinji Parlamentara forumynda goýlandygyny bellemek möhümdir. 

 Duşuşygyň öňüsyrasynda dostlukly ýurtlaryň altysynyň Liderleriniň resmi surata düşmek dabarasy boldy. 

 Prezident Kasym-Žomart Tokaýew sammiti açyp, belent mertebeli myhmanlara söz berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynda, ilki bilen, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewe myhmansöýerlik we netijeli işlemäge döredilen ajaýyp şertler üçin minnetdarlyk bildirdi. 

Şu günki duşuşyk Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýanyň dünýä hem-de sebit gün tertibiniň esasy ugurlary boýunça ysnyşykly, köpugurly hyzmatdaşlygynyň dowam etdirilýändigini alamatlandyrýar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şolaryň hatarynda döwletlerimiziň üstünlikli ösmeginiň, ykdysady, söwda gatnaşyklarynyň giňeldilmeginiň hem-de çuňlaşdyrylmagynyň, durmuş, ynsanperwer wezipeleri çözmegiň esasy şerti hökmünde parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmek möhüm ähmiýete eýe bolýar. 

Soňky wagtlarda dünýä geosyýasatyndaky ýagdaýlaryň tamalary ödemeýändigini gynanmak bilen aýtmaly bolýarys. Munuň özi BMG-niň we beýleki esasy institutlaryň netijeliligine täsirini ýetirýär. Döwletara gatnaşyklaryň many-mazmuny üýtgeýär. Gapma-garşylyklaryň, terrorçylygyň, ekstremizmiň we radikalizmiň howplarynyň çäkleri giňeýär. 

Nygtalyşy ýaly, şeýle şertlerde Merkezi Aziýanyň döwletleriniň we Russiýanyň ysnyşykly, netijeli gatnaşyklary aýgytlaýjy ähmiýete eýe bolýar. Häzirki wagtda takyk, utgaşykly syýasy-diplomatik iş, ýörite gulluklaryň ugry boýunça sazlaşykly hyzmatdaşlyk, biziň ýurtlarymyza we raýatlarymyza parahatçylygy, asudalygy, döwlet esaslarynyň berkligine ynamy üpjün etmäge ukyply ygtybarly, uzak möhletleýin gorag gurallaryny döretmek üçin maglumat serişdelerini, jemgyýetçilik institutlaryny herekete getirmek talap edilýär. Şol bir wagtyň özünde bu ugurda halkara guramalarda bilelikdäki işi işjeňleşdirmek, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna hormat goýmak, olary netijeli durmuşa geçirmek işinde jebisligi we bitewüligi gazanmak zerur bolup durýar. 

Sebit babatda öňüni alyş çärelerini, bolup biläýjek gapma-garşylyklaryň öňüni almagyň gurallaryny, munuň üçin bar bolan serişdeleri we tejribäni doly derejede ulanmagy zerur hasaplaýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi hem-de anyk ugurlara ünsi gönükdirmegi teklip etdi: 

Birinjiden, biziň döwletlerimizde ýagdaýy durnuksyzlaşdyrmaga synaglara garşy durmak; ikinjiden, terrorçylyk, ekstremizm wehimlerinden, kiber we biologik howplardan goranmagyň kepilliklerini üpjün etmek; üçünjiden, jemgyýetçilik aňyna ýalan düşünjeleriň we ahlak ýörelgeleriň emeli ornaşdyrylmagyna garşy göreşmek; dördünjiden, dünýädäki ýagdaýlaryň umumy çylşyrymlaşmagynyň bolup biläýjek ýaramaz täsirleriniň öňüni almak. 

Ýokarda agzalan ugurlarda bilelikdäki işi işjeňleşdirmek maksady bilen, Daşary işler ministrlikleriniň arasynda altytaraplaýyn geňeşmeleriň iş tertibini kadalaşdyrmagy maksadalaýyk hasaplaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we munuň ýörite gulluklaryň, beýleki düzümleriň işine-de degişlidigini nygtap, ministrliklere, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylaryna ýokarda sanalyp geçilen wezipelerden ugur alyp, geňeşmeleriň algoritmini we mowzugyny işläp taýýarlamagy tabşyrmagy teklip etdi. 

Bellenilişi ýaly, Owganystandaky ýagdaý halkara gün tertibiniň aýratyn meselesidir. Şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýanyň Owganystandaky ýagdaýlaryň durnuklylygyna deň derejede gyzyklanma bildirýändiklerine ynam bildirildi. Parahatçylykly, durnukly, sazlaşykly ösýän Owganystan biziň serhetlerimiziň, raýatlarymyzyň howpsuzlygynyň kepillikleriniň biridir. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Owganystandaky ýagdaýy syýasy taýdan kadalaşdyrmak boýunça halkara gurallary, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň, Russiýanyň, Eýranyň, Hytaýyň, BMG-niň edaralarynyň owgan ugrundaky tagallalaryny goldaýandygy nygtaldy. 

Owganystanyň halkara we sebit ykdysady gatnaşyklaryna goşulyşmagy möhüm meseledir. Soňky ýyllaryň dowamynda Türkmenistan Owganystanyň gatnaşmagynda iri düzümleýin taslamalaryň birnäçesiniň başyny başlady. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ýokary woltly elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary, Türkmenistandan owgan ugry boýunça çekilen demir ýollar bar. 

Şeýle taslamalaryň amala aşyrylmagy arkaly Owganystan ykdysady we durmuş taýdan ösüşiň strategik mümkinçiliklerine eýe bolýar, yklymda baglanyşdyryjy merkez hökmünde özüniň geografik artykmaçlyklaryndan peýdalanyp biler diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy. 

Altytaraplaýyn hyzmatdaşlygyň çäklerinde ykdysadyýet ileri tutulýan möhüm ugur bolup durýar. Biz bu babatda uly mümkinçilikleri görýäris. Munuň özi, ilkinji nobatda, energetika, senagat kooperasiýasy, dokma önümçiligi, obasenagat toplumy, logistika, täze tehnologiýalar, sebit söwdasy ýaly ugurlar bilen baglanyşyklydyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Şeýle-de ýurtlarymyzyň işewürlerini has ysnyşykly hyzmatdaşlyga höweslendirmegiň zerurdygy, hemişelik hereket edýän «Merkezi Aziýa — Russiýa» işewürler düzüminiň döredilmeginiň başyny başlamak mümkinçiligi bu ulgamlarda esasy teklipleriň hatarynda görkezildi. Onuň barşynda söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň dürli meselelerine garalyp bilnerdi. 

Ýurtlarymyzyň çäklerinde ulag gatnawlarynyň we üstaşyr geçirmegiň köpşahaly düzümini gurmak arkaly döwrebap, üstaşyr ulag, kommunikasiýa ulgamlaryny döretmek aýratyn ähmiýete eýe bolýar. Şol ulgamlar dünýä ummanyna çykmak arkaly kontinental Ýewraziýanyň giňişligini öz içine alar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi. 

Türkmenistan Ýewraziýa giňişliginde ulag gatnawlaryny kadalaşdyrmak babatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň öňünde açylýan mümkinçiliklerden has doly peýdalanmaga tagallalary gönükdirmegi zerur hasaplaýar. Şunuň bilen baglylykda, Russiýadan Merkezi Aziýanyň üsti bilen Hindi ummanyndaky deňiz menzillerine çenli Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň işini işjeňleşdirmek meselesine garamak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we Türkmenistanyň öz çäginden Pars aýlagyna, Eýranyň portlaryna, şol ýerden Hindistana gysga ýoly üpjün edýän ýurt hökmünde bu taslamany durmuşa geçirmäge girişmäge taýýardygyny tassyklady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyk barada aýdyp, Türkmenistanyň ýurtlarymyzyň arasyndaky medeni, ynsanperwer, ylym, bilim, sport, syýahatçylyk ugurly gatnaşyklary ösdürmek we çuňlaşdyrmak ugrunda çykyş edýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, geljek ýylda Merkezi Aziýanyň hem-de Russiýanyň halklarynyň medeniýet we sungat festiwalyny guramak barada oýlanmak teklip edildi. 

GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň şu gün geçirilen mejlisinde GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň işi baradaky maglumat diňlenildi. Onda bu möhüm guramanyň işi bilen baglanyşykly esasy ýagdaýlar bellenildi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şeýle-de Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň Baştutanlarynyň sammiti bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň maý aýynda Aşgabatda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Mälikgulyýewiç Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça ýokary derejede birinji “Merkezi Aziýa — Russiýa” Parlamentara forumynyň hem-de biziň ýurtlarymyzyň zenanlarynyň dialogynyň geçirilendigini nygtady. 

Parlamentara forum şu duşuşygy guramak üçin esas boldy diýip, döwlet Baştutanymyz ýöne, gynansak-da, şu gün bu wakalar barada aýdylmandygyny belledi. Şunda şeýle forumlaryň geçirilmeginiň, ilkinji nobatda, bilelikdäki hyzmatdaşlygy hem-de özara gatnaşyklary ösdürmek nukdaýnazaryndan örän wajyp bolup durýandygyna aýratyn üns çekildi. 

Sözüniň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň ýurtlarymyzyň arasyndaky doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, deňhukuklylyk ýörelgelerine esaslanýan gatnaşyklaryň ösdürilmegine pugta ygrarlydygyny, mundan beýläk-de döredijilikli gatnaşyklara taýýardygyny tassyklady we şu duşuşyga gatnaşýan döwlet Baştutanlarynyň her birine bu işe uly şahsy goşandy üçin minnetdarlyk bildirdi. 

Duşuşygyň barşynda Russiýa Federasiýasynyň we Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy. Şunuň bilen birlikde, ozal gazanylan döwletara ylalaşyklaryň ýerine ýetirilişine seljerme hem-de syn berildi, geljekki bilelikdäki işleriň ileri tutulýan ugurlary kesgitlenildi. 

Ykdysady ulgamdaky gatnaşyklary ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleri ara alyp maslahatlaşmagyň çäklerinde bu ugurda hyzmatdaşlygyň täze nusgasyny işläp taýýarlamagyň, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek boýunça çäreleriň durmuşa geçirilmeginiň, energetikada, senagatda, ulag-logistika ulgamynda, obasenagat toplumynda we beýleki ugurlarda bilelikdäki taslamalary amala aşyrmagyň zerurdygy bellenildi. Köpasyrlyk dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny, strategik hyzmatdaşlygy saklamak we hemmetaraplaýyn pugtalandyrmak üçin bilelikdäki tagallalaryň wajypdygy aýdyldy. 

Duşuşyga gatnaşyjylaryň pikirine görä, hyzmatdaşlygyň täze görnüşi Merkezi Aziýada gatnaşyklara itergi berer, gazanylan ylalaşyklar bolsa sebit döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň binýadyny berkider. 

Sammitiň jemleri boýunça döwlet Baştutanlarynyň Bilelikdäki Beýannamasy kabul edildi. Ol Ýewraziýa giňişliginde sebit hyzmatdaşlygynyň möhüm meselelerini öz içine aldy. Bu möhüm resminamada syýasat, howpsuzlyk, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda mundan beýläkki gatnaşyklaryň geljegi hem beýan edildi. 

 Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gazagystan Respublikasyna sapary dowam edýär.

Ýangyç-energetika toplumy milli ykdysadyýetimiziň binýatlaýyn pudagydyr. Ol hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzy innowasion esasda senagatlaşdyrmak, halk hojalyk toplumyny sanly ulgama geçirmek, daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri döretmek boýunça wezipeleri çözmek, döwletimiziň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak boýunça durmuşa geçirýän strategiýasynda aýratyn orny eýeleýär. 

Türkmenistanyň energetika syýasaty ýangyç-energetika toplumynyň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna, dünýä bazarynda onuň ornunyň pugtalandyrylmagyna, täze düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilmegine gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz pudaga öňdebaryjy tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylmagynyň, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagynyň möhümdigine ünsi çekýär hem-de ýokary hilli, ekologik taýdan arassa önümleriň uly islege eýedigini nygtaýar. 

Biziň ýurdumyz iri nebitgaz ýataklaryna baýdyr. Şoňa görä-de, iň gowy dünýä tejribesiniň çekilmegine, gazyp alýan hem-de gaýtadan işleýän pudaklaryň giňeldilmegine, diwersifikasiýalaşdyrylan turbageçiriji düzümleriň kemala gelmegine, innowasion häsiýetli, içerki we daşarky bazarlarda uly islege eýe bolan, bäsdeşlige ukyply önümleri çykarýan önümçilikleriň döredilmegine gönükdirilen ýangyç-energetika toplumyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak üçin ähli şertler döredilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň “Türkmennebit” we “Türkmengaz” döwlet konsernlerine, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasyna maliýe goldawyny bermek hakynda Kararyna laýyklykda, geljek iki ýylyň dowamynda nebitiň goşmaça möçberleriniň çykarylyşyny maliýeleşdirmek üçin zerur çäreler durmuşa geçirilýär. Täze nebitgaz ýataklaryny gözlemegiň we özleşdirmegiň hasabyna ýakyn ýyllarda tebigy gazyň, nebitiň möçberlerini artdyrmak boýunça işleriň meýilnamasyna laýyklykda, birnäçe nebitgaz ýataklarynda ulanyş-baha beriş guýularyny burawlamak, gaz geçirijileri çekmek işleri alnyp barylýar, Bagajadaky gazy gaýtadan işleýän desgany doly kuwwatynda ulanmak babatda degişli tagallalar edilýär. 

Döwlet Baştutanymyz pudagy diwersifikasiýalaşdyrmak, maýa goýumlary çekmek, ýurdumyzda amala aşyrylýan pudaklaýyn taslamalara gatnaşmaga gyzyklanma bildirýän iri ugurdaş kompaniýalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek arkaly ýangyç-energetika toplumynyň ösdürilmeginiň, bu ugurda toplumlaýyn işleri dowam etmegiň zerurdygyny nygtaýar. Amatly maýa goýum ýagdaýy, işewürligi üstünlikli alyp barmak üçin ähli şertler döredilen Türkmenistan nebitgaz ulgamynda uzak möhletleýin, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ugur edinýär. Häzirki güne çenli biziň ýurdumyz dünýäniň onlarça döwleti, öňdebaryjy tehnologiýalara eýe bolan iri daşary ýurt kompaniýalary, maliýe düzümleri we halkara guramalar bilen oňyn gatnaşyklary ýola goýdy. Bilelikdäki taslamalaryň ykdysady taýdan netijeliligi, durmuş taýdan ähmiýetliligi hem-de ekologik taýdan howpsuzlygy esasy talap bolup durýar. 

Deňhukuklylyk, uzak möhletleýinlik ýörelgelerine daýanýan, iki dostlukly ýurduň we halklaryň milli bähbitlerine, ileri tutulýan ugurlaryna laýyk gelýän Türkmenistan bilen Hytaýyň arasyndaky gatnaşyklar ýangyç-energetika toplumynda netijeli halkara hyzmatdaşlygyň aýdyň mysalydyr. “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çäginiň uglewodorod känlerini, dünýäde iň iri gaz ýataklarynyň biri bolan hem-de ýurdumyzyň öňdebaryjy energetika döwleti hökmündäki derejesini has-da pugtalandyran “Galkynyş” gaz känini özleşdirmäge hytaý kompaniýalarynyň işjeň gatnaşmagy netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmegiň ýolunda möhüm ädim boldy. Häzirki wagtda türkmen “mawy ýangyjy” Hytaýa iberilýän gaz geçirijiniň gurluşygy boýunça bilelikdäki taslamanyň durmuşa geçirilmegi köpýyllyk hyzmatdaşlygyň aýdyň netijesidir. 

Gatnaşyjylaryň ählisiniň — öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň hem-de sarp edijileriň bähbitleriniň deňeçerligine esaslanýan XXI asyryň ägirt uly bu taslamasyny ählumumy durnukly ösüşiň aýrylmaz şerti bolan sebit we dünýä energetika howpsuzlygynyň berkidilmegine uly goşant diýip hasaplap bileris. Häzirki wagtda “Galkynyş” gaz ýatagynyň ikinji nobatdakysyny özleşdirmek hem-de gaz geçirijiniň dördünji (D) şahasyny çekmek boýunça ýokary derejede ylalaşyklar gazanyldy. Bu gaz geçiriji ulanmaga berlenden soňra türkmen tebigy gazynyň HHR-e iberilýän möçberi ýylda 65 milliard kub metre çenli ýokarlanar. 

Tebigy gazyň tassyklanan gorlary babatda Türkmenistan dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýär hem-de Merkezi Aziýa sebitinde gazy daşary ýurtlara iberýän esasy ýurtlaryň hataryna girýär. Ýurdumyzyň geosyýasy taýdan amatly ýerleşmegi, uglewodorod serişdeleriniň örän baý gorlary olary dürli ugurlar boýunça eksport etmegiň möçberini artdyrmak, gyzyklanma bildirýän ähli daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmek üçin uly mümkinçilikleri açýar. 

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň taslamasy ägirt uly geoykdysady ähmiýete eýedir. Bu energetika desgasy diňe bir türkmen gazynyň Günorta Aziýanyň iri döwletlerine uzak möhletleýin esasda iberilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, tutuş sebitiň durmuş-ykdysady ösüşi, sebitde parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak üçin kuwwatly binýat bolar. TOPH taslamasynyň durmuşa geçirilmegi aýratyn-da, Owganystanda parahatçylygyň gaýtadan dikeldilmegi, täze iş orunlaryny döretmek ýaly möhüm meseleleriň çözülmeginde uly ähmiýete eýedir. Bu bolsa, öz nobatynda, ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna ýardam berer. 

“Dragon Oil” (BAE), “Petronas” (Malaýziýa), “Eni” (Italiýa) ýaly dünýä belli kompaniýalaryň Hazar deňziniň türkmen böleginde hem-de kenarýaka zolagynda önümi paýlaşmak hakynda ylalaşyklaryň esasynda üstünlikli iş alyp barmaklary ýurdumyzyň nebitgaz toplumyny ösdürmekde, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmekde, uglewodorod serişdelerini özleşdirmekde möhüm ähmiýete eýe boldy. Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda gol çekilen özara düşünişmek hakynda Ähtnama esasynda Hazardaky “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdeleri özleşdirilýär. 

“Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti (Tatarystan Respublikasy) bilen hyzmatdaşlyk işjeň ösdürilýär, özüni ygtybarly hyzmatdaş hökmünde görkezen bu kompaniýa bilen netijeli tehnologiýalary ulanmak arkaly ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylyşynyň derejesini saklap galmak maksady bilen, “Goturdepe” ýatagynda nebit çykarylyşyny artdyrmak we guýulary düýpli abatlamak boýunça serwis hyzmatlarynyň berilmegini öz içine alýan goşmaça Ylalaşyk baglaşyldy. 

Şeýle-de ýurdumyzyň we daşary döwletleriň pudaklaýyn edaralarynyň bilelikdäki oňyn işlerini bellemek gerek. Şol hyzmatdaşlygyň netijesinde birnäçe resminamalara gol çekildi. Olaryň hatarynda “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Daniýa Patyşalygynyň “Haldor Topsoe” kompaniýasynyň arasynda tebigy gazy monetizasiýa etmek arkaly ammiak we metanol önümçiligi boýunça özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Günbatar Türkmenistanyň Balkanýaka zolagynyň Goturdepe nebitgaz ýatagynyň gündogar böleginde we Günorta Burun künjeginde 3D we 2D ölçegli gözleg-barlag işlerini geçirmek maksady bilen, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy bilen Singapur Respublikasynyň “Ýug-Neftegaz Private Limited” kompaniýasynyň arasynda Şertnama; Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy bilen Beýik Britaniýanyň “Petro Gas LLP” kompaniýasynyň arasynda TNGIZT-niň “Kenar” toplaýjy-ýükleýji nebit kärhanasynda nebit we nebit önümleri guýulýan 3-nji gämi duralgasynyň taslamasyny düzmek we ony gurmak boýunça Şertnama; birnäçe deňiz ýataklary boýunça “Buried Hill” (Kipr), “ARETI” (baş edara binasy Ženewada ýerleşýär) kompaniýalary bilen önümi paýlaşmak hakynda Ylalaşyk bar. “Hazar” konsorsiumynyň düzüminde Gündogar Çeleken ýatagyny işläp taýýarlamaga gatnaşýan “Mitro International” kompaniýasy bilen hem netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy. 

Energiýa serişdelerine barha artýan içerki talaby kanagatlandyrmak ýangyç-energetika toplumynyň öňünde durýan möhüm wezipeleriň biridir. Türkmenistanyň ýurtda öndürilýän önümleriň möçberlerini we görnüşlerini artdyrmaga gönükdirilen ykdysady strategiýasyna laýyklykda, soňky ýyllarda nebitgaz, nebithimiýa we himiýa pudaklaryna, elektroenergetika, gurluşyk senagatyna degişli iri döwrebap kärhanalar, şol sanda uglewodorod çig malyny gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen kärhanalar ulanmaga berildi. Ýokary dykyzlykly polietilen hem-de dürli kysymly polipropilen öndürýän Gyýanlydaky polimer zawodynyň, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň, Ýaponiýanyň we Koreýa Respublikasynyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň hem-de banklarynyň gatnaşmagynda gurlan Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän dünýädäki ilkinji zawodyň nebit önümlerine isleg barha artýar. 

Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň döwrebaplaşdyrylmagy we tehniki taýdan täzeden enjamlaşdyrylmagy netijesinde ýurdumyzda öndürilýän senagat önümleriniň dörtden bir bölegi bu toplumyň paýyna düşýär. Toplumda ýokary oktanly etillenmedik awtomobil we uçar ýangyjy, yşyk we tehniki kerosin, suwuklandyrylan nebitgaz önümi, dizel ýangyçlarynyň birnäçe görnüşleri, çalgy ýaglary, polipropilen we elektrodly taplanan koks, ýol we gurluşyk bitumy öndürilýär. 20 — 25 we 30 mikrometr galyňlygy bolan gaplama plýonkalarynyň, süýji-köke gaplanýan dürli galyňlykdaky polipropilen plýonkalaryň önümçiligi ýola goýuldy. 

Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, ýakyn wagtda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde täze gazhimiýa toplumlaryny, şol sanda izobutan, metanol, poliwinilasetat, suwuk hlor, natriý sulfaty ýaly önümleri öndürmek boýunça toplumlary gurmak meýilleşdirilýär. Dünýäniň ösen ýurtlarynda geljegiň ýangyjy hökmünde işlenilýän wodorodyň önümçiligini ýola goýmagyň mümkinçilikleriniň öwrenilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Munuň özi ykdysadyýetiň innowasion bölegini ösdürmäge, eksportda ýokary goşulan bahaly önümleriň paýyny artdyrmaga mümkinçilik berer. 

Türkmenistan tebigy gazyň has çuň we toplumlaýyn gaýtadan işlenilmegine uly ähmiýet bermek bilen, energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna iberýän döwletleriň biri hökmünde ornuny pugtalandyrmak bilen çäklenmän, eksportyň haryt düzümini diwersifikasiýalaşdyrmagyň, halkara energetika işewürliginiň täze görnüşlerini ösdürmegiň hasabyna bu ugurdaky işiň netijeliliginiň has-da ýokarlanmagyny gazandy. 

Pudagyň önümçilik kuwwatlyklaryny mundan beýläk-de artdyrmaga gönükdirilen çäreler ýurdumyzyň energetika howpsuzlygyny üpjün etmek bilen berk baglanyşyklydyr. Şunuň bilen baglylykda, energiýanyň ekologik taýdan has arassa çeşmesi hökmünde tebigy gazyň ähmiýeti barha artýar. Biziň döwletimiz BMG-niň tebigaty goramak babatda binýatlaýyn resminamalaryny, şol sanda howanyň üýtgemegi bilen bagly Pariž ylalaşygyny tassyklamak bilen, öz üstüne alan borçnamalaryny yzygiderli ýerine ýetirýär. Ekologik talaplar ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda özgertmeleri amala aşyrmagyň kesgitleýji şertidir. 

Şulardan ugur alyp, soňky ýyllarda Türkmenistan energetika howpsuzlygy meselesine dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni çekip, öňdebaryjy energetiki döwletleriň biri hökmünde maksada gönükdirilen halkara hyzmatdaşlygy amala aşyrýar. Her ýyl geçirilýän duşuşyklar we maslahatlar ýurdumyza bildirilýän uly gyzyklanma şaýatlyk edip, hyzmatdaşlygy ýola goýmak üçin täze mümkinçilikleri açýar. Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça şu ýylyň mart aýynda geçirilen halkara forum munuň subutnamasydyr. Forumy “Türkmengaz”, “Türkmennebit” we “Türkmenhimiýa” döwlet konsernleri, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy “Türkmen Forum” hojalyk jemgyýeti bilen hyzmatdaşlykda, “Gaffney Cline” britan kompaniýasynyň goldaw bermeginde guradylar. 

Utgaşykly görnüşde geçirilen forumyň işine ýurdumyzyň degişli döwlet edaralarynyň, daşary ýurtlaryň meşhur işewür düzümleriniň, maliýe edaralarynyň, abraýly halkara guramalaryň we Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri, bu ugurda ýöriteleşen öňdebaryjy kompaniýalaryň bilermenleri gatnaşdylar. Umuman, bu forum dünýäniň 32 döwletinden kompaniýalaryň 90-synyň wekillerini bir meýdança jemledi. Foruma gatnaşanlaryň wekilçilikli düzümi ýurdumyza maýa serişdelerini gönükdirmäge gyzyklanma bildirýänleriň sanynyň artýandygyny görkezýär. Dünýäniň işewür toparlarynyň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge çalyşmaklary ýurdumyzyň alyp barýan “Açyk gapylar” syýasaty, deňhukukly we özara bähbitli döwletara gatnaşyklary hem-de energetika ulgamyndaky netijeli başlangyçlary bilen şertlendirilendir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň foruma gatnaşyjylara iberen Gutlagynda milli ykdysadyýetimiziň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolan ýangyç-energetika toplumyny ösdürmek boýunça eziz Diýarymyzda giň möçberli taslamalaryň amala aşyrylýandygy nygtaldy. Bu halkara maslahatyň daşary ýurt işewürlerine ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmegiň strategiýasy, döwrebap tehnologiýalary işjeň çekmegiň tejribesi, hyzmatlary amala aşyrmagyň ýollary bilen tanyşmaga mümkinçilik berjekdigi aýratyn bellenildi. 

Duşuşykda “Täze energetika eýýamynda maýa goýum taslamalarynyň mümkinçilikleri”, “Durnukly energetikany goldamakda maliýe institutlarynyň orny”, “Uglewodorodlary çykarmakda we ugurdaş gazlaryň zyňyndylaryny azaltmakda innowasion tehnologiýalar we nou-haular”, “Uglewodorod serişdelerini gaýtadan işlemek we ugratmak ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň tejribesi, mümkinçilikleri we geljegi” ýaly mowzuklar boýunça möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Forumdaky çykyşlarda tebigy serişdeleri özleşdirmekde Türkmenistanyň olary rejeli peýdalanmaga, daşky gurşawy goramaga, energetika howpsuzlygy meseleleri boýunça möhüm halkara başlangyçlary durmuşa geçirmäge jogapkärçilikli çemeleşýändigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, daşary ýurtly wekilleriň çykyşlarynda döwletimiziň döredijilikli teklipleriniň ähmiýetine üns berildi. Şol teklipler dünýä bileleşiginiň doly goldawyna mynasyp boldy, BMG-niň ählumumy energetika howpsuzlygyny üpjün etmek ulgamyndaky degişli Kararnamalary bilen berkidildi. 

Aşgabatda geçirilen forumyň “Sebitde energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde Türkmenistanyň orny” atly mejlisi şol bir wagtyň özünde Dubaýda geçirilen “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisindäki ýurdumyzyň sergi bölüminde onlaýn tertipde görkezildi. “Ýaşyl” tehnologiýalaryň sazlaşykly ösdürilmegi we ýangyç-energetika toplumynyň diwersifikasiýalaşdyrylmagy forumda garalan aýratyn mesele boldy. Şunuň bilen baglylykda, pudaga innowasiýalaryň we soňky işläp taýýarlamalaryň ornaşdyrylmagynyň, bu ugurda amala aşyrylan tejribe-synag taslamalarynyň, şol sanda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri ulgamyndaky taslamalaryň bu möhüm meseläni çözmäge ýardam berýändigi bellenildi. Iri nebitgaz kompaniýalarynyň bilermenleri bu ulgamdaky täze işläp taýýarlamalarynyň tanyşdyrylyşlary bilen çykyş edip, tejribelerini paýlaşdylar hem-de pudakda özara gatnaşyklaryň täze ugurlaryny kesgitlemek bilen, onuň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler. 

Umuman, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda yzygiderli amala aşyrylýan daşary syýasatyň anyk häsiýete eýe bolmagy, ýurdumyzyň baý tebigy serişdeleri we amatly maýa goýum ýagdaýy nebitgaz pudagynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. Bu bolsa ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna, halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlanmagyna ýardam berýär. 

(TDH)

Türkmenistanda halkara festiwal geçirilýär 

 Türkmenabat, 12-nji oktýabr (TDH). Şu gün Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň dabaraly açylyşy boldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen geçirilýän giň gerimli döredijilik çäresi köpöwüşginli milli medeniýetimiziň özboluşlylygyny, onuň döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüşindäki ornuny, ägirt uly parahatçylyk döredijilik kuwwatyny açyp görkezmäge gönükdirilendir. 

Döwlet Baştutanymyz pederlerimizden miras galan däp-dessurlaryň we ynsanperwer ýörelgeleriň, türkmen halkynyň döredijilik kuwwatynyň döwrebap derejede ösdürilmegine uly üns berýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan beýleki döwletler bilen parahatçylyk, dostluk we raýdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýup, Durnukly ösüş maksatlarynyň durmuşa geçirilmegine saldamly goşant goşýar. Şunda dünýä halklarynyň özara düşünişmegine ýardam berýän medeni hyzmatdaşlyga aýratyn orun degişlidir. 

Ýurdumyz sebitiň ykrar edilen parahatçylyk dörediji we iri medeni merkezi bolmak bilen, giň gerimli ynsanperwer hyzmatdaşlyga taýýardygyny görkezýär, medeniýetleriň özara baýlaşdyrylmagyna çagyrýar. Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi tarapyndan guralan «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal hem munuň nobatdaky subutnamasydyr. Şunda ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna türkmen milli halyçylyk sungatynyň, dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň girizilendigini bellemek ýerlikli bolar. Şeýle-de bu abraýly sanawa türkmen keşdeçilik, keçe sungatyny we türkmen demirçilik senedini girizmek göz öňünde tutulýar. 

Döredijilik forumynyň geçirilýän ýeri bolan Lebap welaýatynyň çäginde türkmen halkynyň gadymy taryhyna we medeniýetine şaýatlyk edýän dürli döwürlere degişli 200-den gowrak binagärlik ýadygärligi ýerleşýär. Ady belli gadymy ilatly ýerleriň we iri söwda şäherleriniň çäklerinde geçirilen arheologik gazuw-barlag işleri ýönekeý öý önümçiliginiň çäginden has alyslara çykýan türkmen senetçiliginiň taryhyň jümmüşine uzap gidýän däpleriniň bardygyny ýüze çykardy. Senetçilik önümleri, şol sanda ajaýyp türkmen halylary, şaý-sepleri, küýzegärlik önümleri halkara bazarlarda uly islegden peýdalanyp, Türkmenistandan daşary ýurtlara äkidilipdir, şeýlelikde, adamzat medeniýetine saldamly goşant goşupdyr. 

Myhmanlar üçin Türkmenabadyň häzirki zaman binagärligi hem gyzyklydyr. Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň, welaýat kitaphanasynyň, Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly drama teatrynyň, Ruhyýet köşgüniň we “Bagt köşgüniň”, Halkara howa menziliniň, Lebap welaýat baş metjidiniň, 2021-nji ýylda Medeniýet hepdeliginiň geçirilen döwründe açylyp, milli we halkara ähmiýetli iri çäreler üçin niýetlenen “Türkmeniň ak öýi” binalary onuň ajaýyp nusgalarydyr. 

“Türkmeniň ak öýi” binasynyň öňündäki meýdançany baýramçylyk ruhy gurşap aldy. Onda ýurdumyzyň gündogar sebitiniň döredijilik toparlarynyň çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. Artistler hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň milli medeniýetimiziň ösdürilmegine berýän ünsi üçin çäksiz hoşallyklaryny beýan edip, ata Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdiler. 

Binanyň eýwanynda festiwala gatnaşyjylary we myhmanlary ýaşajyk sazandalar özboluşly çykyşy bilen garşyladylar. Olar ussatlyk bilen käsede saz çalýarlar. Şeýle-de bu ýerde muzeý gymmatlyklarynyň sergisi ýaýbaňlandyrylypdyr. Sergi türkmen halkynyň köptaraply döredijilik zehininiň aýdyň subutnamasy bolup, onda milli amaly-haşam sungatynyň we halk senetçiliginiň görnüşleri görkezilýär. 

Myhmanlar “Türkmeniň ak öýi” binasynyň sergiler zalynda ýerleşýän, milli şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň häzirki zaman ösüşi barada gürrüň berýän hemişelik sergi bilen uly gyzyklanma bildirip tanyşdylar.  

Halkara festiwalyň dabaraly açylyşy ajaýyp konsert zalynda boldy. Bu ýere ýurdumyzyň Hökümet agzalary, medeniýet ulgamynyň, şäher hem-de welaýat häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylarydyr wekilleri, hormatly ýaşulular, Türkmenabat şäheriniň ýaşaýjylary we myhmanlary ýygnandylar. Foruma daşary ýurtlardan gatnaşyjylaryň hatarynda Gazagystandan, Özbegistandan, Eýrandan, Türkiýeden, Koreýa Respublikasyndan, Latwiýadan medeniýet ulgamynyň wekilleri, suratkeşler, senetçiler bar. 

Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň festiwala gatnaşyjylara iberen Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Gutlagda halkara festiwalyň dürli halklaryň arasynda parahatçylygy pugtalandyrmakdaky, dost-doganlygy kemala getirmekdäki orny aýratyn nygtalýar. 

«Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal dünýä halklary bilen dostlukly gatnaşyklaryň barha pugtalanýandygynyň, medeni hyzmatdaşlygyň täze derejelere göterilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu festiwal türkmen halkynyň sungat derejesine göterilen senetçiligini, milliligi we özboluşlylygy bilen meşhur bolan amaly-haşam sungatyny dünýä çykarmaga täze badalga berer” diýlip, döwlet Baştutanymyzyň Gutlagynda bellenilýär. 

Medeni forumyň dabaraly açylyşy Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly drama teatrynyň artistleriniň hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynyň döredijilik toparlarynyň ýerine ýetiren “Türkmenistan — dost-doganlygyň mekany” atly aýdym-sazly edebi kompozisiýasy bilen dowam etdi. Bu sahna oýnunda döredijilik çäresiniň baş taglymy — häzirki zaman türkmen sungatynyň köpugurlylygy, onuň adamzadyň taryhy-medeni mirasy bilen aýrylmaz arabaglanyşygy, dünýäniň halklaryny ýakynlaşdyrmakdaky orny öz beýanyny tapdy. 

Soňra sahnada estrada aýdymçylarynyň we döredijilik toparlarynyň ýerine ýetirmeginde aýdym-sazly, tansly çykyşlar görkezildi. Olar öz çykyşlarynda Garaşsyz Watanymyzy, milli medeni gymmatlyklarymyzyň saklanylmagyna hem-de artdyrylmagyna aýratyn üns berýän Arkadagly Serdarymyzyň beýik işlerini wasp etdiler. 

Çagalar döredijilik toparlarynyň “Bagtyýar çagalar” atly çykyşynda milli medeniýetimiziň iň gowy däpleriniň dowamatlylygy öz beýanyny tapdy. Konsertde halk we nusgawy sazlar, döwrebap estrada aýdymlary ýaňlandy. Döredijilik toparlarynyň aýry-aýry çykyşlary türkmen halkynyň özboluşly däp-dessurlaryna bagyşlandy. 

Türkmen aýdymçylarynyň hem-de Lebap welaýatynyň sazandalar toparynyň festiwala gatnaşyjy ýurtlaryň — Gazagystanyň, Eýranyň, Latwiýanyň, Türkiýäniň, Özbegistanyň meşhur aýdymdyr sazlaryny, tans kompozisiýalaryny şol ýurtlaryň dillerinde ýerine ýetirmegi daşary ýurtly myhmanlar we tomaşaçylar üçin hakyky baýramçylyk sowgady boldy. 

“Gel, Türkmenistana!” atly türkmen, rus we iňlis dillerinde ýaňlanan aýdym parahatçylygyň, halklaryň dostlugynyň ýurdy bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistana çakylyk boldy. 

“Dost-dogany jem edip, toý toýlaýar Diýarym” atly joşgunly kompozisiýany ýerine ýetiren welaýatlaryň döredijilik toparlarynyň birleşen aýdym-sazly çykyşy konsert maksatnamasynyň jemleýji bölegine öwrüldi. Konsertiň ahyrynda oňa gatnaşyjylaryň ählisiniň bilelikde ýerine ýetiren “Alkyş Arkadagly Serdara!” atly aýdymy türkmen döwletiniň täze eýýamynyň senasy, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna waspnama bolup ýaňlandy. 

Festiwalyň çäreleri günüň ikinji ýarymynda Lebap welaýatynyň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde dowam etdi. Bu ýerde amaly-haşam sungatynyň eserleriniň, senetçilik işleriniň sergisi açyldy. 

Welaýatyň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde 35 müňden gowrak sergi önümleri saklanyp, şolaryň köp bölegi ýurdumyzyň bahasyna ýetip bolmajak gymmatlyklary bolup durýar. Olaryň hatarynda amaly-haşam sungatynyň hem-de olara deňelen hünärmentçilik işleriniň gadymy nusgalary bar. Diňe soňky ýyllarda köp sanly etnografik tapyndylar, gadymy Amul şäherçesinde geçirilen möwsümleýin gazuw-agtaryş işleriniň dowamynda ýüze çykarylan arheologik tapyndylaryň 100-den gowragy muzeýiň gaznasynyň üstüni ýetirdi. 

Häzirki wagtda muzeý şäheriň iri ülkäni öwreniş merkezine öwrülip, bu ýerde milli baýramçylyklar mynasybetli çäreler, gyzyklanma döredýän şahsyýetler bilen duşuşyklar, häzirki zaman sungat sergileri, okuw maslahatlary we ylmy maslahatlar geçirilýär. Onuň işgärleri iri ylmy-barlag, usulyýet işlerini alyp barýarlar. 

Festiwala gatnaşyjylar muzeýde ýaýbaňlandyrylan sergi bilen tanyşdylar. Bu ýerde amaly-haşam sungatynyň eserleri, gap-gaçlar we heýkeller, şekillendiriş sungatynyň, halk senetçiliginiň ussatlarynyň işleri, şol sanda halylar, keçeler, palaslar, gobelen önümleri, gaýyşdan we deriden taýýarlanan önümler, milli egin-eşikler, tikin işleri, owadan kümüş şaý-sepler, saz gurallary, türkmenleriň durmuşynda ulanylan beýleki adaty serişdeler köpdürlüligi bilen görkezildi. Senetçiler haly we küýzegärlik önümleriniň, milli saz gurallarynyň ýasalyşy, türkmen gelin-gyzlarynyň el işleri barada gyzykly gürrüň berdiler. 

Şeýlelikde, döwürleriň, ruhy mirasyň, özboluşly däpleriň dowamatlylygynyň hakyky arabaglanyşygy ýüze çykarylyp, olaryň aýawly saklanmagy bilen birlikde, halk senetçileri tarapyndan ösdürilýändigi hem doly äşgär boldy. 

Festiwala daşary ýurtlardan gatnaşyjylaryň sergi önümleri: agaçdan we galaýydan ussatlarça ýasalan önümler, aýnadan taýýarlanan ýazuw önümleri, gelşikli gutujyklar, matadan taýýarlanan we matanyň ýüzüne çekilen özboluşly işler, bezegler, “ebru” usulynda ýerine ýetirilen suratlar amaly-haşam sungatynyň köp sanly janköýerleriniň ünsüni çekdi. Myhmanlar festiwala milli lybaslaryň nusgalaryny, gündogaryň ýurtlary üçin däp bolan kalligrafiýa hem-de daşy elde işlemek sungatynyň eserlerini, çeper işleri, köpdürli sowgatlyk önümleri we taryhy asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän halk döredijiligini emele getirýän beýleki önümleri getiripdirler. 

Ýurdumyzyň dürli welaýatlaryndan, şeýle-de Eýrandan, Türkiýeden, Gazagystandan, Özbegistandan, Koreýa Respublikasyndan, Latwiýadan sergide görkezilýän gymmatlyklar aýratyn reňk öwüşgini, nagyşlarynyň we gölleriniň özboluşlylygy bilen tapawutlanýarlar. Dünýäniň halklarynyň asyrlaryň hem-de häzirki döwrüň hakydasyny özünde jemleýän medeniýetleriniň doly akabaly derýasy şunuň ýaly çeşmelerden emele gelýär. Türkmenabatdaky häzirki festiwal kalbyňda hut şeýle duýgulary galdyrýar. 

Serginiň açylyş dabarasynyň dowamynda oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa festiwalyň ýokary guramaçylyk derejesi üçin hoşallyklaryny bildirip, şeýle halkara forumyň geçirilmeginiň amaly-haşam sungatynyň gadymy nusgalaryny çuňňur öwrenmekde, dünýä halklary bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürmekde uly ähmiýetiniň bardygyny nygtadylar. 

Agşam myhmanlar Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly drama teatrynda «Gyzyl kürte» atly çeper filmi görmäge çagyryldy. Çeper filmdäki wakalar 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşy döwrüniň anyk pursatlaryna esaslanypdyr. 

Türkmen durmuşynyň aýdyň tapgyrlaryny beýan edýän bu film şu ýyl halk köpçüligine ýetirildi. Ol iýun aýynda — Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününiň baýram edilýän günlerinde ilkinji gezek görkezildi. Türkmen kinematografiýaçylarynyň işi diňe bir biziň ýurdumyzyň tomaşaçylarynyň arasynda däl, eýsem, daşary ýurtlarda-da uly meşhurlyga eýe bolup, ol eýýäm halkara kinofestiwallaryň birnäçesine gatnaşdy. 

Ertir «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň çäklerinde Lebap welaýat kitaphanasynda «Adaty senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly ylmy-amaly maslahat geçiriler. Onuň barşynda milli mirasy gorap saklamagyň, öwrenmegiň hem-de wagyz etmegiň möhüm wezipeleri ara alnyp maslahatlaşylar. Şol mirasyň aýrylmaz bölegi senetçilik we amaly-haşam sungatydyr. 

Şeýle-de maslahata gatnaşyjylara tejribe alyşmak, şol sanda halkara sergileri guramakda tejribe alyşmak üçin mümkinçilik dörediler. Köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen “Türkmeniň ak öýi” binasynyň ýanyndaky desgada milli lybaslaryň tanyşdyrylyş dabarasy geçiriler. 

Daşary ýurtly myhmanlar Amyderýanyň kenar ýakasyndaky şäheriň gözellikleri bilen tanyşmagyny dowam ederler. Festiwalyň maksatnamasynyň çäklerinde döredijilik duşuşyklary we ussatlyk sapaklary meýilleşdirilýär. 

 14-nji oktýabrda Lebap welaýat Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde festiwalyň ýapylyş dabarasy geçiriler.

Hormatly halkara festiwala gatnaşyjylar!
Gadyrly dostlar! 

Sizi «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň açylmagy mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň ähliňize berk jan saglyk, uzak ömür, döredijilik üstünliklerini arzuw edýärin. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan bilen dünýä döwletleriniň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklary yzygiderli ösdürilýär. Häzirki wagtda parahatçylyga we ynanyşmaga esaslanýan halkara hyzmatdaşlykda özara medeni gatnaşyklar aýratyn orny eýeleýär. Türkmenistanda halkara derejede festiwallar, sergiler, maslahatlar, konsertler we beýleki medeni çäreler yzygiderli geçirilýär. Dünýäde ählumumy parahatçylygy pugtalandyrmakda, halklaryň arasynda agzybirligi, dost-doganlygy kemala getirmekde şeýle çäreleriň ähmiýeti örän uludyr. Türkmen halkynyň asyrlar aşyp gelen baý medeni mirasyny, gadymy gymmatlyklaryny, milli sungatyny Ýer ýüzüne giňden wagyz etmekde, dünýä halklarynyň medeniýetinde we sungatynda gazanylan üstünlikler bilen tanyşdyrmakda halkara derejeli festiwallara möhüm orun degişlidir. 

Bitarap Türkmenistanyň medeniýet ulgamyndaky döwlet syýasaty türkmen jemgyýetiniň ruhy kuwwatyny berkitmäge, aň-bilim derejesini artdyrmaga, medeni-ahlak gymmatlyklaryny we ruhy bitewüligini aýawly saklamaga gönükdirilendir. Medeniýet ulgamynyň şu günki gazanan üstünlikleri sungatyň dürli görnüşlerini gaýtadan dikeltmäge we ösdürmäge, giň halkara medeni gatnaşyklary ýola goýmaga ýardam edýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda milli mirasymyzy, senetçilik, ussaçylyk däplerimizi, amaly-haşam sungatymyzy ösdürmäge aýratyn ähmiýet berlip, halkara derejedäki medeni çäreleriň yzygiderli geçirilmegi üçin döwletimiz tarapyndan ähli şertler döredilýär. 

 Hormatly senetçiler, amaly-haşam sungatynyň ussatlary!
Gadyrly dostlar! 

Çeper döredijilik we sungat ynsan kalbynyň paýhasydyr, gudratydyr. Sungatyň güýji adamlary parahatçylyga, dostluga çagyrýar. Sungat derejesine göterilen çeper döredijilik işlerine adamzat nesli hemişe tagzym edip gelýär. Dünýä halklarynyň senetçilikde, amaly-haşam sungatynda gazanan üstünlikleri umumadamzat gymmatlyklarynyň baýlygydyr, şöhratydyr. Halk senetçiliginiň, amaly-haşam sungatynyň dürdäne nusgalary häzirki wagtda parahatçylyk söýüjiligiň, hoşniýetliligiň we dost-doganlygyň nyşany bolup, älem-jahana ýalkym saçýar. «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal hem dünýä halklary bilen dostlukly gatnaşyklaryň barha pugtalanýandygynyň, medeni hyzmatdaşlygyň täze derejelere göterilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu festiwal türkmen halkynyň sungat derejesine göterilen senetçiligini, milliligi we özboluşlylygy bilen meşhur bolan amaly-haşam sungatyny dünýä çykarmaga täze badalga berer. 

Gadymy türkmen topragy deňi-taýy bolmadyk meşhur halylaryň, şaý-sepleriň, zergärçilik, külalçylyk sungatynyň, senetçiligiň, ussaçylygyň mekanydyr. Dünýä ýaň salan Jeýtunda, Altyndepede, Goňurdepede, Nusaýda, Merwde, Köneürgençde, Amulda, Dehistanda senetçiligiň, ussaçylygyň, amaly-haşam sungatynyň gaýtalanmajak nusgalary, kämil görnüşleri ýüze çykypdyr, adamzadyň medeni ösüşine saldamly goşant goşupdyr. Biz şöhratly taryhymyzda orun alan senetçiligimiziň we milli mirasymyzyň nusgalyk görnüşleriniň dünýäde giňden meşhurdygyna örän buýsanýarys. Şöhratly ata-babalarymyzdan miras galan senetçilik hem-de amaly-haşam sungatymyzyň görnükli nusgalary dünýä gymmatlyklarynyň genji-hazynasynda mynasyp orny eýeleýär. Türkmen milli halyçylyk sungatynyň, dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi muňa aýdyň mysaldyr. 

«Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly festiwalyň dowamynda geçiriljek sergileriň, ylmy-amaly maslahatyň, milli lybaslaryň görkezilişiniň, daşary ýurtly senetçileriň türkmen kärdeşleri bilen döredijilik duşuşygynyň we ussatlyk sapaklarynyň bu halkara çäräniň many-mazmunyny baýlaşdyrjakdygyna, ähmiýetini has-da ýokarlandyrjakdygyna pugta ynanýaryn. 

 Hormatly halkara festiwala gatnaşyjylar! 

Sizi «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň dabaraly açylmagy mynasybetli ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň ähliňize berk jan saglyk, uzak ömür, senetçilikde we amaly-haşam sungatynda uly üstünlikleri arzuw edýärin. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

Aşgabat, 10-njy oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onuň dowamynda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklarynda şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri jemlenildi, Prezident Maksatnamasyny we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça maksatnamalary amala aşyrmagyň barşy ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde wise-premýerleriň, aýry-aýry ministrleriň, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi. 

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibiniň meselelerine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradowa söz berdi. Ol şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda milli ykdysadyýetimiziň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berdi. 

Ýylyň başyndan bäri ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň we sebitleriň durnukly ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen toplumlaýyn çäreler amala aşyryldy. Jemi içerki önümiň depginli ösüşi munuň aýdyň subutnamasydyr. 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önümiň möçberi 10,9 göterim artdy. Hasabat döwründe bölek satuw haryt dolanyşygy geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim, daşary söwda dolanyşygy bolsa 40,7 göterim köpeldi. Şeýle-de Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Býujetiň 80,3 göterimi durmuş ulgamyny maliýeleşdirmäge gönükdirildi. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim ýokarlandy. Aýlyk zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary doly maliýeleşdirildi. 

Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 12,6 göterim artdy. Şeýle-de “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Maksatnamanyň çäklerinde hasabat döwründe göz öňünde tutulan 370 desganyň 89-synda gurluşyk-gurnama işleri alnyp baryldy. 

Wise-premýer degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň häkimlikleri bilen bilelikde 2023-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň, Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlarynyň, maýa goýum Maksatnamasynyň taslamalaryny taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hem hasabat berdi. Geljek ýyl üçin baş maliýe meýilnamasy hakynda giňişleýin maglumat berildi. 

Maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarow şu ýylyň dokuz aýynda garamagyndaky düzümiň işleriniň netijeleri, Döwlet we ýerli býujetleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 2022-nji ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna görä, Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 112,9 göterim, çykdajy bölegi bolsa 97,5 göterim ýerine ýetirildi. Ýerli býujetleriň girdeji bölegi 109,3 göterim, çykdajy bölegi 98,8 göterim berjaý edildi. Şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda balans toparlarynyň jemi 73 mejlisi, şol sanda sebitlerdäki balans toparlarynyň 52 mejlisi geçirildi. Şeýle-de döwlet eýeçiligindäki emläkleriň hususylaşdyrylmagy we döwlet emläginiň kärendesinden alnan tölegleriň görkezijileri barada hasabat berildi. 

Hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberi jemi içerki önümiň 16 göterimine barabar boldy. Maýa goýum maksatnamasy 56 göterim ýerine ýetirildi. Özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň 42,7 göterimi önümçilik toplumlarynyň gurluşygyna, 57,3 göterimi bolsa medeni-durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 

Şu ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna görä, Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde 4 sany hassahananyň, 5 sany çagalar bagynyň, 6 sany umumybilim berýän edaralaryň, 179,2 kilometr inženerçilik ulgamlarynyň we desgalaryň, 415,8 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlarynyň, 594,6 kilometr aragatnaşyk ulgamynyň gurluşygy tamamlandy. Häzirki wagtda medeni-durmuş, önümçilik we düzümleýin maksatly desgalarda işler dowam etdirilýär. 

Soňra Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygy D.Amanmuhammedow 2022-nji ýylyň dokuz aýynda ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ykdysady görkezijileri barada hasabat berdi. Bu maglumatlar pudaklaryň durnukly ösýändigine şaýatlyk edýär. Şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda tebigy gazyň, nebitiň, çalgy ýaglarynyň, kerosiniň, dizel ýangyjynyň, suwuklandyrylan uglewodorod gazynyň, nebit koksunyň, sementiň, mineral dökünleriň, şöhlat, süýji-köke önümleriniň, çöregiň we beýleki köp sanly önümleriň önümçiliginde durnukly ösüş gazanyldy. 

Ulag-aragatnaşyk toplumynda durnukly görkezijiler üpjün edildi, muny ulagyň ähli görnüşindäki ýük we ýolagçy gatnawlarynyň möçberleri tassyklaýar. Aragatnaşyk hyzmatlarynyň möçberi 7,5 göterim artdy. 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, oba hojalyk toplumynda gök önümleriň, miwedir ir-iýmişleriň, etiň, süýdüň, ýumurtganyň öndürilişi ýokarlandy. Şeýle-de ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginde oňyn netijeler gazanyldy. 

Bu ulgamda halkara ülňülere laýyk gelýän statistiki hasabatlylygy hem-de maglumatlary ýygnamagyň usullaryny kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada-da habar berildi. Statistika baradaky döwlet komitetiniň ýolbaşçysy “Ilat ýazuwy — 2022: Jebislik, bagtyýarlyk, röwşen geljek” şygary astynda şu ýylyň dekabr aýynda geçiriljek ilatyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwyna görülýän taýýarlyk çäreleri barada hasabat berdi. 

Merkezi bankyň başlygy T.Mälikow şu ýylyň üç çärýeginde ýurdumyzyň bank ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga, nyrhlaryň durnuklylygyny üpjün etmäge, halk hojalygy toplumynyň pudaklarynyň karz serişdelerine bolan isleglerini kanagatlandyrmaga we bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler barada hasabat berdi. 

Şu ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna görä, ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna gönükdirilen karzlaryň galyndysy, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 9,2 göterim ýokarlandy, şol sanda milli manadymyzda berlen karzlaryň galyndysy 16,7 göterim ýokarlandy. Şunuň bilen bir hatarda, ykdysadyýetiň hususy bölegine berlen karzlaryň galyndysy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 34,3 göterim, kiçi we orta telekeçiligiň ösdürilmegine berlen karzlaryň galyndysy 3,1 göterim, hususy oba hojalyk önümlerini öndürijilere berlen karzlaryň galyndysy 1,9 esse, raýatlara gozgalmaýan emlägi satyn almak üçin berlen karzlaryň galyndysy 7,5 göterim ýokarlandy. Maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin senagat we obasenagat toplumlaryna karzlary bermek boýunça işler dowam etdirildi. Hasabat döwründe ýurdumyzyň karz edaralarynyň gazanan peýdasy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 8,4 göterim ýokarlandy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, maýa goýum ýagdaýyny gowulandyrmak, maliýe ulgamyny döwrebap ýagdaýa getirmek we Konstitusiýamyza laýyklykda bazar ykdysadyýetini emele getirmegi çaltlandyrmak üçin göz öňünde tutulan giň gerimli özgertmeleriň dowam etdirilmelidigine wise-premýeriň ünsüni çekdi. Bäsdeşligi ösdürmek, işewürlik ýagdaýlaryny gowulandyrmak, telekeçileri giňden goldamak boýunça başlanan işler hem dowam etdirilmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz her bir ministrligiň we pudak edarasynyň ýolbaşçylarynyň geljek ýyl üçin öz iş meýilnamasyny Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde doly esaslandyrmalydygyny tabşyrdy. Wise-premýere salgytlaryň, şol sanda ýerli salgytlaryň doly möçberde ýygnalmagyna gözegçilik etmek tabşyryldy. Halkara pul gaznasy, Bütindünýä banky, Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş banky, Aziýanyň Ösüş banky, Yslam Ösüş banky bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegi dowam etmek, beýleki halkara maliýe edaralary bilen täze gatnaşyklary ýola goýmak üçin zerur işleri geçirmek ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny ýerine ýetirmek boýunça geçen dokuz aýda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Nebiti we gaz kondensatyny çykarmak boýunça gazanylan ykdysady-tehniki görkezijiler barada hasabat berildi. Hususan-da, “Türkmennebit” döwlet konserni tarapyndan nebit almak boýunça meýilnama 100,7 göterim derejesinde berjaý edildi. Hasabat döwründe nebiti gaýtadan işlemegiň meýilnamasy 110,9 göterim, benzin öndürmegiň meýilnamasy 115,7 göterim, dizel ýangyjyny öndürmegiň meýilnamasy 111,6 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 122,3 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmegiň meýilnamasy 101,1 göterim, suwuklandyrylan gazy öndürmegiň meýilnamasy 113,9 göterim, tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň meýilnamasy 115,3 göterim, “mawy ýangyjy” daşary ýurtlara ibermek boýunça meýilnama 125,9 göterim derejesinde ýerine ýetirildi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, nebitgaz toplumynyň kärhanalarynyň önümçilik kuwwatyny netijeli ulanmagyň hem-de maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmegiň, häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmagyň hasabyna uglewodorod serişdeleriniň täze gorlaryny açmagyň wajypdygyny belledi. Nebiti we tebigy gazy düýpli gaýtadan işlemeli. Kärhanalaryň doly güýjünde we bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin önümleriň möçberlerini artdyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasynyň gurluşygyny çaltlandyrmak we uglewodorod çig malyny gaýtadan işleýän täze zawodlary gurmak barada görkezmeleri berdi.  

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz wise-premýere toplumda alnyp barylýan işleri seljermegi, işleri talabalaýyk ýola goýmak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän gurluşyk-senagat hem-de energetika toplumynda, “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň, Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň, Aşgabat şäheriniň häkimliginiň şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri barada hasabat berdi. 

Ýanwar — sentýabr aýlarynda gurluşyk we senagat toplumynda öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 147,2 göterim amal edildi. Hasabat döwründe Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça meýilnama 114,6 göterime deň boldy. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 163,8 göterim boldy. Şu ýylyň dokuz aýynyň netijeleri boýunça Energetika ministrligi önümleri öndürmegiň, işleri ýerine ýetirmegiň we hyzmatlaryň meýilnamasyny 129,4 göterim ýerine ýetirdi. Elektrik energiýasyny öndürmegiň ösüş depgini 109,9 göterime, daşary ýurtlara elektrik energiýasyny ibermegiň ösüş depgini bolsa 129,9 göterime deň boldy. 

Şu ýylyň başyndan bäri geçen döwürde “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan önüm öndürmegiň we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 166 göterim berjaý edildi. Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligi ýerine ýetirilen işler we hyzmatlar boýunça meýilnamany 100,4 göterim amal etdi. Şu ýylyň dokuz aýynda Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 115,8 göterim boldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere garamagyndaky ministrlikleri we pudak edaralaryny ösdürmegiň maksatnamasyny doly seljermegi, 2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasyny taýýarlamagy tabşyrdy. “Aşgabat-sitini”, ýaşaýyş jaýlaryny we şäherçeleri gurmak üçin taýýarlyk işlerini çaltlandyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi hem-de Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň birinji tapgyrynyň ýokary hilli ulanmaga berilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Ýurdumyzda energetika halkasynyň we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň gurluşygyny dowam etmek, gurluşyk we energetika pudaklaryna gönükdirmek üçin maýa goýumlary köpräk çekmek, şeýle-de bu işleri düýpli seljermek öňde duran işleriň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda bellenildi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew gözegçilik edýän söwda we dokma pudaklarynda, telekeçilik ulgamynda şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi. Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 105,7 göterime, önüm öndürmegiň ösüş depgini 107,7 göterime barabar boldy. 

Dokma senagaty ministrligi boýunça nah ýüplügiň we matalaryň öndürilişiniň ösüş depgini, degişlilikde, 127,8 hem-de 131 göterime, tikin we trikotaž önümleriniň ösüş depgini 112,8 göterime, gön önümleriniň öndürilişiniň ösüş depgini bolsa 109,2 göterime deň boldy. “Türkmenhaly” döwlet birleşigi boýunça önüm öndürmegiň meýilnamasy 117,5 göterim ýerine ýetirildi. 

Ýanwar — sentýabr aýlarynda Döwlet haryt-çig mal biržasy tarapyndan 224 sany birža söwdasy geçirilip, 27 müň 565 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy tarapyndan ýerine ýetirilen işler boýunça 113,8 göterim ösüş depgini gazanyldy. Hasabat döwründe 13 sergi we 41 maslahat geçirildi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça dokuz aýda oba hojalyk we azyk önümlerini öndürmegiň ösüş depgini 169,5 göterime, senagat önümleriniň ösüş depgini bolsa 109,2 göterime deň boldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow wise-premýere ýüzlenip, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan harytlary öndürmek boýunça maksatnamanyň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegiň zerurdygyny, bu maksatnamanyň durmuşa geçirilişi barada her aýda hasabat berip durmalydygyny aýtdy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi senagat we azyk harytlarynyň, oba hojalyk önümleriniň eksportyny has-da giňeltmek boýunça zerur işleri geçirmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady hem-de daşary ýurtlardan getirilýän oba hojalyk harytlarynyňdyr miweleriň ornuny tutýan ýerli önümleri öndürmäge aýratyn üns bermek, bu ugurda netijeli işleri alyp barmak barada görkezme berdi. 

Taýýar dokma önümleriniň eksportyny artdyrmak, daşary ýurt bazarlarynda türkmen nyşanlary bolan dokma önümlerini giňden ýaýratmagy üpjün etmek hem ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda görkezildi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow gözegçilik edýän ulgamlarynda şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi. Geçen üç çärýegiň dowamynda bilim işine okatmagyň öňdebaryjy usullary ornaşdyryldy, okuw kitaplary, gollanmalar neşir edildi. Talyp we okuwçy ýaşlar halkara ders we internet bäsleşiklerinde üstünlikli çykyş edip, medallara mynasyp boldular. Hormatly Prezidentimiziň Buýruklaryna laýyklykda, ýokary okuw mekdeplerine 14 müň 964, orta hünär okuw mekdeplerine 10 müň 490 talyp kabul edildi. 

Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli orta mekdepleriň 7-si, çagalar baglarynyň 5-si açylyp ulanmaga berildi. Gahryman Arkadagymyzyň hem-de döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan 1-nji synp okuwçylaryna 159 müň 772 kompýuter sowgat berildi. Hasabat döwründe ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugry boýunça ylmy temalar utgaşdyryldy, oýlap tapyşlara, golýazmalara seljerme berildi. Şunuň bilen birlikde, aspirantura, doktorantura kabul edilip, alymlyk derejesine dalaşgärler hasaba alyndy. Ylymlar akademiýasynyň ýanyndaky Dissertasiýalary goramak boýunça ýöriteleşdirilen geňeşde doktorlyk we kandidatlyk dissertasiýalary goraldy. “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalar” atly halkara ylmy maslahat geçirildi, ýaşlaryň arasyndaky ylmy işler boýunça bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy. 

Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiziň degişli Karary bilen, “Türkmenistanda seýsmologiýa ylmyny toplumlaýyn ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýylar üçin Döwlet maksatnamasy” tassyklanyldy. Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny baýram etmek boýunça guramaçylyk toparynyň ikinji mejlisi geçirildi. 

Şu ýylyň dokuz aýynda bejeriş-öňüni alyş edaralarynda lukmançylygyň dürli ugurlary boýunça meýilnamalaýyn işler geçirildi. Buýan köküni gaýtadan işläp, glisirrizin turşusyny öndürmek boýunça kärhananyň gurluşygy ýokary depginlerde dowam edýär. Degişli döwürde Türkmenistany temmäkiden azat ýurda öwürmek boýunça 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama tassyklanyldy. Döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda Türkmenbaşy şäherinde köpugurly hassahananyň we Daşoguz şäherinde köpugurly we onkologiýa hassahanalarynyň açylyş dabaralary boldy. 

Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna 70-den gowrak hassa çaga operasiýa bejergileri edildi hem-de mekdep internatlarynda, çagalar öýlerinde terbiýelenýän we okaýan çagalar lukmançylyk serişdeleri bilen üpjün edildi. Ýylyň başyndan bäri daşary ýurtlaryň 14-sinde türkmen hünärmenleriniň 163-si öňdebaryjy klinikalarda hünärlerini kämilleşdirmek boýunça iş saparlarynda boldular. 

Şeýle-de hasabat döwründe sporty ösdürmek, türgenleri taýýarlamak, ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça degişli işler geçirildi. Ýurdumyzyň milli ýygyndy toparlaryny XXXIII tomusky Olimpiýa we XVII tomusky Paralimpiýa oýunlaryna taýýarlamagyň maksatnamasy tassyklanyldy, degişli guramaçylyk topary döredildi. Halkara sport ýaryşlarda baýrakly orunlara mynasyp bolan Türkmenistanyň ýygyndy toparlarynyň türgenlerini sylaglamak dabaralary geçirildi. Şu ýylyň dokuz aýynda halkara ýaryşlarda türkmen türgenleri jemi 286 medala mynasyp boldular. Hasabat döwründe Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň VII gurultaýy geçirildi hem-de “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşi kabul edildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegi, lukmançylyk ylmynyň öňdebaryjy gazananlaryny iş tejribesine giňden ornaşdyrmagy dowam etdirmegiň zerurdygyny belledi. Şeýle-de dürli keselleriň, aýratyn-da, ýokanç keselleriň öňüni almagyň, olary anyklamagyň hem-de bejerişiň häzirki zaman usullaryny öwrenmek we netijeli peýdalanmak barada görkezme berildi. Şu maksat bilen, bu ulgamda tejribe alyşmak üçin daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen mundan beýläk-de gatnaşyklary ösdürmek gerek diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. 

Sport ulgamynyň ösdürilmegine uly üns berilýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda dürli sport çärelerini hem-de halkara ýaryşlary geçirmek möhümdir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. 

Häzirki döwrüň ýagdaýlaryna laýyklykda, bilim edaralarynda okuw işini talabalaýyk derejede guramak maksady bilen, mekdepleriň ýokary hünär derejeli mugallymlar, okuw kitaplary bilen üpjünçiligine hemişe seljerme bermek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz bilim ulgamyna sanly ulgamy ornaşdyrmagy işjeňleşdirmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamynyň şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe ýylyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» şygaryny dabaralandyrmak maksady bilen, şeýle-de milli senenamamyzda göz öňünde tutulan baýramçylyklar, şol sanda medeni-durmuş maksatly binalaryň we desgalaryň açylyp ulanmaga berilmegi mynasybetli dürli medeni çäreler, dabaraly maslahatlar, söhbetdeşlikler, mediaforumlar, döredijilik duşuşyklary, sergiler geçirildi. Wagyz-nesihat işleri dowam etdirildi. Dürli bäsleşikler yglan edildi. 

Türkmen hünärmenleri daşary ýurtlaryň birnäçesinde iş saparlarynda bolup, ol ýerlerde geçirilen halkara medeni çärelere, maslahatlara, sergilere we okuwlara gatnaşdylar. Ýurdumyzyň köptaraplaýyn we milli hödürnamalaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek boýunça Daşary işler ministrligi bilen bilelikde degişli işler alnyp baryldy. 

Döwletimiziň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli guralan dabaralary we çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredilip, bu toparyň jemi 5 mejlisi geçirildi. Türkmenistanyň Garaşsyzlyk gününe bagyşlanyp, medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda birnäçe çäreler geçirildi. Baýramçylygyň öňüsyrasynda «Ýaňlan, Diýarym!» we «Çalsana bagşy!» döredijilik bäsleşikleriniň jemleýji tapgyrlary geçirildi we netijeleri jemlenildi. Döredijilik işgärlerini, Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy. 

Ýurdumyzda gazanylýan üstünlikler, açylyp ulanmaga berilýän medeni-durmuş maksatly binalar baradaky maglumatlar metbugat sahypalarynda, teleradioýaýlymlarda we internet saýtlarynda giňden beýan edildi. Döwlet maksatnamalaryndan we Konsepsiýalardan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça hem işler dowam etdirildi. 

Türkmen döwlet neşirýat gullugy boýunça 2022-nji ýylyň geçen dokuz aýynda haryt öndürmegiň möçberi 86 million 855 müň manada deň boldy. Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi köpçülikleýin habar beriş serişdelerini, şeýle-de elektron neşirleri resmi habarlar bilen yzygiderli üpjün etdi. Oguz han adyndaky «Türkmenfilm» birleşiginde işler meýilnama laýyklykda alnyp baryldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, tele we radio ýaýlymlarda tomaşaçylary gyzyklandyrýan täze programmalary, şowhunly gepleşikleri taýýarlamagyň, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurlan döwrebap medeniýet merkezlerinde we teatrlarda sahnalaşdyrylýan, häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän eserleriň sanyny artdyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. 

«Milli taryhy medeni mirasyň obýektlerini aýap saklamagyň, goramagyň, öwrenmegiň hem-de olara syýahatçylary çekmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna» laýyklykda, taryhy ýadygärlikleri we gymmatlyklary gorap saklamak we hemmetaraplaýyn öwrenmek maksady bilen, degişli wagyz-nesihat çärelerini geçirmek hem esasy wezipeleriň biri hökmünde kesgitlenildi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe şu toplum boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgini 112,8 göterime deň boldy. Awtomobil, demir ýol, howa, deňiz we derýa ulaglary arkaly ýük daşamagyň meýilnamasy 110,1 göterim, ýük dolanyşygynyň meýilnamasy 106,6 göterim ýerine ýetirildi. Ýanwar — sentýabr aýlarynda “Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüşi 106,7 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 131,1 göterime, “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça 147,5 göterime, “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça 107,2 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça bolsa 107,5 göterime deň boldy. 

Hasabatyň dowamynda “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” laýyklykda, e.gov.tm döwlet hyzmatlar portalynda dürli görnüşli sanly hyzmatlaryň 360-dan gowragy ýerleşdirildi, «Bir penjire» ulgamynda bolsa 14 müňden gowrak şahsy otaglar döredildi. 

Welaýat merkezlerinde täze awtomenzilleriň açylandygy barada habar berildi. Şeýle-de elektron enjamlar bilen enjamlaşdyrylan awtotürgenleşik meýdançalarynyň, Jebel şäherçesinde täze Halkara howa menziliniň, Ahal welaýatynyň döwrebap edara ediş merkezinde ulag we kommunikasiýa toplumynyň edara binasynyň, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ulag we aragatnaşyk ulgamynyň işgärleri üçin ýaşaýyş jaýlarynyň hem-de Serhetabat — Turgundy demir ýol geçelgesinde demir ýol köprüsiniň gurluşyklary dowam etdirilýär. 

Ulag-üstaşyr geçirmek we logistika meseleleri boýunça türkmen-azerbaýjan, türkmen-özbek, türkmen-gazak bilelikdäki işçi toparlary döredildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça taslamalaryň durmuşa geçirilişini çaltlandyrmak barada görkezme berdi. Ýurdumyzda ýolagçy we ýük dolanyşygyny artdyrmak boýunça zerur işleri geçirmek, bu ulgamda hyzmatlaryň ýokary hilli we howpsuz ýerine ýetirilmegini gazanmak, demir ýol ulgamynyň geçirijilik ukybyny artdyrmak boýunça teklipleri taýýarlamak ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz «TürkmenÄlem 52oE» emeli hemrasyny doly güýjünde peýdalanmak üçin zerur işleri geçirmegiň, Türkmenbaşy Halkara deňiz portuny we «Balkan» gämigurluşyk we abatlaýyş zawodyny taslama kuwwatyna çykarmagyň wajypdygyna ünsi çekdi. 

Soňra Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowa söz berildi. Ol şu ýylyň dokuz aýynda degişli düzümleriň alyp baran işleriniň netijeleri, şähergurluşyk maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. Garalýan döwürde şäher häkimligine degişli hojalyk hasaplaşygyndaky edaralar we kärhanalar tarapyndan amala aşyrylan işler boýunça meýilnama 115,8 göterim berjaý edildi. Ýanwar — sentýabr aýlarynda maýa goýumlary özleşdirmekde meýilnamanyň ýerine ýetirilişi 101,9 göterime barabar boldy. Şu ýylyň dowamynda paýtagtymyzyň Büzmeýin etrabynda 4 gatly, 32 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 15-si, Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi, Bagtyýarlyk etrabynda 720 orunlyk umumybilim berýän mekdep ulanmaga berildi. “Daşkent” seýilgähiniň hem-de sil suwuny sowujy desgalar toplumynyň gurluşyk işleri tamamlandy. 

Şeýle-de gök zolaklara, bagy-bossanly seýilgählere zerur idegleri edýän, degişli abatlaýyş işlerini amala aşyrýan jemagat hojalygynyň ugurdaş gulluklarynyň alyp barýan işleri barada hasabat berildi. Paýtagtymyzy, onuň ýaşaýyş toplumlaryny mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak, ýol-ulag düzümlerini döwrebaplaşdyrmak, şäherde arassaçylygy we tertip-düzgüni saklamak boýunça toplumlaýyn çäreler görülýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Aşgabat şäheriniň häkimine paýtagtymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamalarynyň we maýa goýum taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegini, paýtagtymyzda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky alnyp barylýan işleriň öz wagtynda we ýokary hilli tamamlanylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy. Şeýle-de häkime paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak işleriniň guralyşyna, jemgyýetçilik ulaglarynyň kadaly işlemegine berk gözegçilik etmek tabşyryldy. 

Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, bugdaý ekişiniň hem-de pagta ýygymynyň barşy barada hasabat berdi. “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny” durmuşa geçirmegiň çäklerinde maýa goýumlary özleşdirmek boýunça meýilnamanyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. 

Häzirki wagtda ekinlerden bol hasyl almak maksady bilen, möwsümleýin oba hojalyk işleri alnyp barylýar. Agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, öz wagtynda bugdaý ekişi geçirilýär, oba hojalyk tehnikalary netijeli peýdalanylýar. Mundan başga-da, oba hojalyk önümlerini öndürijileri ýokary hilli tohum serişdeleri bilen üpjün etmek we ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwuny tutmak boýunça degişli çäreler geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, sebitde güýzlük sogany ekmek, ösdürilip ýetişdirilen gök-bakja önümlerini ýygnap almak işleri dowam edýär. 

Häkimiň habar berşi ýaly, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň çäklerinde ýurdumyzda gazanylan uly üstünliklere bagyşlanan medeni-köpçülikleýin çäreleri guramak boýunça degişli işler geçirilýär. 

Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew hem «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde sebitde maýa goýumlary özleşdirmek boýunça meýilnamanyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şu ýyl açylmagy meýilleşdirilen durmuş-medeni, önümçilik maksatly desgalary öz wagtynda ulanmaga bermek boýunça degişli işler amala aşyrylýar. 

Şeýle-de azyk howpsuzlygyny üpjün etmek we obasenagat toplumynda özgertmeleri durmuşa geçirmek, hususan-da, pagta hasylyny gysga möhletde ýygnamak, bugdaý ekilen meýdanlara toplumlaýyn ideg etmek boýunça işleriň ýerine ýetirilişi barada maglumat berildi. Şunuň bilen birlikde, bol hasyl almak maksady bilen, güýzlük ýeralma hem-de gök-bakja ekinlerine ideg etmek üstünlikli dowam edýär. Gant şugundyryna agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, hatarara bejergi işleri geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan daşary we içeri syýasatynyň, giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň, şeýle-de Döwlet Maslahatyndaky çykyşyndan gelip çykýan wezipeleriň ähmiýetini wagyz etmek we düşündirmek boýunça işler alnyp barylýar. 

Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow şu ýylyň dokuz aýynda sebitde ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, häzirki wagtda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Şeýle-de häkim «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny” üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, maýa goýumlary özleşdirmek baradaky ýyllyk meýilnama 329 göterim berjaý edildi. Garalýan döwürde welaýat boýunça medeni-durmuş maksatly desgalaryň 7-si gurlup ulanmaga berildi. 

Şeýle-de häkim güýzlük bugdaýa ideg etmek boýunça sebitiň ekerançylyk meýdanlaryndaky işleriň ýagdaýy, agrotehniki kadalara laýyklykda amala aşyrylýan oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Şonuň ýaly-da, gowaça hasylyny ýygnamagyň depginlerini güýçlendirmek, hasylyň kabul ediş harmanahanalaryna yzygiderli daşalmagyny üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän toplumlaýyn çäreler barada hasabat berildi. Güýzlük bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde we degişli derejede tamamlamak üçin ýöriteleşdirilen tehnikalary netijeli ulanmak, haryt öndürijileri ýokary hilli tohumlar bilen üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada-da aýdyldy. 

Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatda şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri, bugdaý ekişiniň we pagta ýygymynyň gidişi barada hasabat berdi. Hususan-da, sebitiň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak boýunça görülýän çäreler, gurulmagy hem-de ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berildi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynda» göz öňünde tutulan çäreleriň durmuşa geçirilişi hasabatyň aýratyn meselesi boldy. 

Döwlet Baştutanymyza sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin işler, hususan-da, güýzlük bugdaý ekişiniň we dowam edýän “ak altyn” hasylynyň ýygymynyň barşy, beýleki oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek, şol sanda şaly ekinlerine agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. 

Soňra çykyş eden Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde sebitde maýa goýumlaryň özleşdirilişi barada berlen maglumatlar hasabatyň esasy meseleleriniň biri boldy. Şeýle-de şu ýyl ulanmaga tabşyrylmagy meýilleşdirilen binalaryň we desgalaryň gurluşyklarynyň depginleri barada habar berildi.  

Häzirki wagtda dowam edýän bugdaý ekişi, ekiş möwsümini agrotehniki kadalara laýyklykda geçirmek boýunça görülýän anyk çäreler barada hasabat berildi. Şunuň bilen bir hatarda, geljek ýylyň hasyly üçin bölünip berlen ýerleri sürmek, tekizlemek we geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri geçirilýär. Ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak hem-de olary kabul ediş harmanhanalaryna yzygiderli daşamak boýunça degişli çäreler görülýär. Halkymyzyň azyk önümlerine bolan islegini kanagatlandyrmak maksady bilen, güýzlük ýeralma we beýleki gök-bakja ekinlerine agrotehniki talaplara laýyklykda ideg edilýär. Bu ekinleriň hasyly ýygnalyp, ilata ýetirilýär. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri hem-de oba hojalygynda özgertmeleriň alnyp barlyşy, ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi. Obasenagat toplumynda önüm öndürmegiň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgininiň, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 104,8 göterime deň bolandygy habar berildi. Şunda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça bu görkeziji 105 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 103,4 göterime, “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 103,1 göterime deň boldy. Maýa goýumlary özleşdirmegiň meýilnamasy 174,3 göterim ýerine ýetirildi. 

Ýurdumyzda azyk önümlerini öndürmek boýunça gazanylan görkezijiler barada hasabat berildi. Hususan-da, gök önümleri öndürmegiň meýilnamasynyň 118,9 göterim, bakja önümlerini öndürmegiň meýilnamasynyň 112,3 göterim, ýeralmany öndürmegiň meýilnamasynyň 139,9 göterim, miwe we ir-iýmişleri öndürmegiň meýilnamasynyň 115,5 göterim, çörek we çörek önümlerini öndürmegiň meýilnamasynyň 105,3 göterim, unaş önümlerini öndürmegiň meýilnamasynyň 105,5 göterim ýerine ýetirilendigi habar berildi. Ýurdumyzyň welaýatlarynda bugdaý ekişiniň dowam edýändigi, pagtany gysga möhletlerde we ýitgisiz ýygnap almak boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygy barada aýdyldy. Mundan başga-da, ýer we suw serişdelerini netijeli ulanmak arkaly oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin zerur çäreler görülýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow wise-premýere hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, gowaça meýdanlarynda şu ýyl gowy hasylyň ýetişdirilendigini belledi. Pagtanyň iň soňky hanasyna çenli ýygnap almak üçin ähli zerur işleri geçirmeli. Obasenagat toplumynyň kärhanalaryny we azyk senagaty pudaklaryny doly güýjünde işletmek, kuwwatlyklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin öz wagtynda çäreleri görmeli. Hormatly Prezidentimiz ekologik taýdan arassa, ýokary hilli oba hojalyk önümlerini öndürýän häzirki zaman önümçiliklerini döretmegi ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitläp, maldarçylygy ösdürmek, mallaryň we guşlaryň baş sanyny artdyrmak, tohumçylyk işini ylmy taýdan esaslandyrylan usullara laýyklykda giňeltmek boýunça zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatlarda bugdaý ekişiniň depginlerini güýçlendirip, ýokary hasyl almak üçin zerur işleri geçirmelidigi barada aýtdy hem-de wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow ýurdumyzyň Daşary işler ministrliginiň şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri baradaky hasabaty bilen çykyş etdi. Hasabat döwründe “Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyny” durmuşa geçirmek maksady bilen, degişli işler alnyp baryldy. 

Halkara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmeginde ýokary derejedäki saparlara we duşuşyklara aýratyn ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, aprel aýynda Hindistan Respublikasynyň Prezidentiniň ýurdumyza döwlet saparyny amala aşyrandygy bellenildi. Bu döwürde döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasyna we Eýran Yslam Respublikasyna resmi saparlary, Özbegistan Respublikasyna döwlet saparyny amala aşyrdy. Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň dördünji konsultatiw duşuşygyna hem-de Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine hormatly myhman hökmünde gatnaşmagy üçin, degişlilikde, Gyrgyz Respublikasyna we Özbegistan Respublikasyna iş saparlary guraldy. 

Hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde şu ýylyň 29-njy iýunynda paýtagtymyz Aşgabatda altynjy Hazar sammiti geçirildi. Bu duşuşyga gatnaşmak maksady bilen, Azerbaýjan Respublikasynyň, Gazagystan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň we Russiýa Federasiýasynyň Prezidentleriniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetler ýurdumyza sapar bilen geldiler. Sammitiň çäklerinde birnäçe ýokary derejedäki ikitaraplaýyn duşuşyklar boldy. Iýun aýynda Gruziýanyň Premýer-ministri resmi sapar bilen Türkmenistana geldi. 

 Häzirki wagtda möhüm halkara çärelere taýýarlyk görmek boýunça işler dowam etdirilýär. 

Türkmenistan abraýly halkara guramalar, ilkinji nobatda, BMG bilen hyzmatdaşlygy depginli ösdürýär. Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 7-nji iýunynda ýurdumyz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň wise-başlyklygyna biragyzdan saýlanyldy. Şeýle-de 2022-nji ýylyň 15-16-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahatyň geçirilendigi bellenildi. 

Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiz birnäçe ýurtlaryň ýolbaşçylary bilen telefon arkaly söhbetdeşlikleri geçirdi. 12-nji maýda Aşgabat şäherinde ilkinji gezek Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumynyň geçirilmegi möhüm waka boldy. Hasabat döwründe jemi 126 sany wekiliýet döwletimize sapar bilen geldi. Şol bir wagtyň özünde Türkmenistandan daşary ýurtlara 199 sany wekiliýet ugradyldy. Göni wideoaragatnaşyk arkaly 1 müň 187 sany dürli derejedäki duşuşyklar geçirildi. Ýylyň dowamynda 97 sany halkara resminama gol çekildi. Daşary syýasy edaralaryň ugry boýunça ikitaraplaýyn geňeşmeler yzygiderli esasda geçirilýär. 

Şeýle-de daşary ykdysady gatnaşyklary ösdürmek boýunça yzygiderli çäreler amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň 23-nji fewralynda Şweýsariýa Konfederasiýasynyň Ženewa şäherinde geçirilen Bütindünýä Söwda Guramasynyň Baş geňeşiniň nobatdaky mejlisinde Türkmenistanyň bu gurama “goşulyşýan döwlet” (işjeň synçy) derejesine eýe bolandygy bellenildi. Şu ýylyň 15-nji martynda ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Halkara söwda hukugy boýunça komissiýasynyň 2022 — 2028-nji ýyllar döwri üçin agzalygyna saýlanyldy. Şeýle-de hasabat döwründe bilelikdäki hökümetara toparlaryň we beýleki ugurdaş düzümleriň çäklerinde yzygiderli işler amala aşyryldy. Ýanwar — sentýabr aýlarynda bu ugurda birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklar we gepleşikler guraldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde dostlukly, netijeli gatnaşyklary ösdürmäge ygrarlydygyny tassyklady. Ata Watanymyz parahatçylyk söýüjilikli, döredijilikli daşary syýasy strategiýany durmuşa geçirmek bilen, goňşy ýurtlar, dünýäniň beýleki sebitlerindäki döwletler bilen netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrýar. Şu ýyl daşary ýurtlara amala aşyrylan ýokary derejedäki saparlaryň we daşary ýurt ýolbaşçylarynyň Türkmenistana guralan saparlarynyň netijeleri munuň aýdyň subutnamasydyr. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam edip, 2023-nji ýylda boljak saparlara hem-de halkara derejedäki çärelere, Halkara Bitaraplyk gününi baýram etmäge taýýarlyk görmegiň ýokary derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady we bu babatda wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew täze taryhy döwrüň wezipelerini nazarda tutup, milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça ýylyň başyndan bäri geçirilen işler barada maglumat berdi. Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň 3 mejlisi geçirilip, olarda dürli pudaklaryň ösüşine degişli birnäçe kanunçylyk namalary makullanyldy. Bu ugurdaky işler dowam etdirilýär. 

Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda ýurdumyzyň raýatlarynyň hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmek babatda işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy welaýatlar boýunça iş saparlaryny amala aşyryp, adamlaryň durmuş we zähmet şertleri bilen gyzyklandy, sebitleri ösdürmek, ýerlerde işleriňdir hyzmatlaryň hilini hem-de netijeliligini gowulandyrmak boýunça gymmatly maslahatlaryny we tekliplerini berdi, kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça täze wezipeleri kesgitledi. 

Hormatly Arkadagymyz ýaşlar bilen yzygiderli duşuşdy, “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanuny boýunça pikirleri we teklipleri öwrendi, milli parlamentde täze başlangyçlary öňe sürdi. Bu resminamanyň rejelenen görnüşi döwletiň ýaşlar hakyndaky aladalarynyň aýdyň subutnamasy bolup, ýaşlaryň ertirki güne bolan ynamyny artdyrýar. 

Türkmenistanyň parahatçylyk döredijilikli daşary syýasat strategiýasyna laýyklykda, parlament diplomatiýasynyň netijeli gurallaryny we usullaryny ösdürmäge, dostlukly ýurtlaryň degişli düzümleri bilen hyzmatdaşlygy alyp barmaga uly ähmiýet berilýär. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy şu ýylyň 25-nji sentýabry — 1-nji oktýabry aralygynda Ýaponiýa iş saparyny amala aşyryp, onuň çäklerinde Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň başlygy hem-de Türkmen-ýapon parlamentara dostluk toparynyň başlygy bilen duşuşyklary geçirdi. Hormatly Arkadagymyz parlamentara gatnaşyklary ösdürmek boýunça täze başlangyçlar bilen çykyş edip, parlamentara dostluk toparynyň işini işjeňleşdirmegi hem-de özara gatnaşyklaryň esasy ugurlaryny kesgitlemegi, şol sanda ýaşlaryň parlamentara gatnaşyklaryny döretmek we netijeli ulanmak, parlamentara gatnaşyklarda zenanlaryň ornuny ýokarlandyrmak we durnukly ösüşe ýardam bermek boýunça işleriň esasy ugurlaryny kesgitlemegi teklip etdi. 

Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz Türkmen-ýapon dostluk toparynyň “Merkezi Aziýa — Ýaponiýa” görnüşdäki dialogynyň çäklerinde parlamentara gatnaşyklary ýola goýmak hem-de bu ugurda bilelikdäki çäreleri yzygiderli esasda geçirmek boýunça başlangyçlar bilen çykyş etdi. Bu teklipleriň ýapon tarapyndan goldanylmagy iki dostlukly ýurduň özara bähbitli hyzmatdaşlygy täze hil derejesinde ösdürmäge ygrarlydygynyň ýene-de bir subutnamasyna öwrüldi. 

Şu ýylyň maý aýynda Aşgabatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy hem-de zenanlaryň dialogy geçirilip, munuň özi şeýle düzümde parlament gatnaşyklaryň täze we netijeli görnüşiniň emele gelmegine ýardam etdi. 

Halk Maslahatynyň agzalary daşary ýurtlarda saparda bolup, sebit we halkara ähmiýetli parlamentara duşuşyklara gatnaşdylar, kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşdylar. 

Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barylýan kanun çykaryjylyk işleri barada maglumat berdi. Mejlis tarapyndan durmuş-ykdysady özgertmeleriň hem-de türkmenistanlylaryň durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça işleriň hukuk esaslaryny pugtalandyrmaga gönükdirilen degişli işler geçirildi. Bu döwürde Mejlisiň maslahatlarynyň 3-si geçirilip, şolaryň barşynda Türkmenistanyň Kanunlarynyň 38-si we Mejlisiň kararlarynyň 21-si kabul edildi. 

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça işlenip taýýarlanylan hem-de ýaşlaryň ýurdumyzyň ykdysady, syýasy we medeni durmuşyna doly derejede gatnaşmagy üçin has oňaýly hukuk şertlerini döretmäge gönükdirilen, şeýle-de ýaş nesilleri halkymyzyň ruhy-ahlak däpleri esasynda, watançylyk we zähmetsöýerlik ruhunda terbiýelemäge ýardam edýän “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşine gol çekildi. 

Döwlet Maslahatynda kesgitlenen wezipelerden ugur alnyp, döwlet syýasatynyň möhüm ileri tutulýan ugurlary bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň başyny başlan hukuk özgertmelerini durmuşa geçirmegiň çäklerinde milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmäge gönükdirilen kanun taslamalarynyň üstünde işlemek dowam etdirilýär. 

Parlamentara gatnaşyklary ösdürmek, kanun çykaryjylyk ulgamynda halkara tejribäni öwrenmek maksady bilen, Mejlisde duşuşyklaryň 24-si geçirildi. Deputatlar degişli ministrlikler tarapyndan halkara guramalar bilen bilelikde kanun çykaryjylyk işini kämilleşdirmek meselelerine degişli guralan 100-den gowrak okuw maslahatlaryna gatnaşdylar. Şolaryň 54-si sanly ulgam arkaly geçirildi. Mejlisiň wekilleri daşary ýurtlarda iş saparlarynda boldular. 

Aşgabatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy hem-de zenanlaryň dialogy geçirildi. Dialogyň çäklerinde halkara derejedäki çäreleriň 9-sy guraldy. 

Mejlisiň deputatlary Halk Maslahatynyň, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň agzalary bilen bilelikde jemgyýetçilik-syýasy çärelerini hem-de wagyz işlerini geçirip, ilata mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramy mynasybetli geçirilen Döwlet Maslahatynyň we onda kabul edilen çözgütleriň taryhy ähmiýetini düşündirýärler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow berkarar döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmekde ýurdumyzyň kanunçylygyny has-da kämilleşdirmegiň möhümdigini belledi. Bu işler döwletimiziň syýasy ulgamyny gowulandyrmakda, ykdysadyýetimiziň binýadyny pugtalandyrmakda nobatdaky ädime öwrüler. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisine gatnaşyjylara ýüzlenip, ýerine ýetirilen işleriň netijeleriniň, dünýä ykdysadyýetinde ýüze çykan kynçylyklara garamazdan, Garaşsyz Watanymyzyň üstünlikli ösmegini dowam etdirýändigini aýdyň görkezýändigini belledi. Jemi içerki önüm 6,2 göterim artdy. Daşary söwda dolanyşygy, geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 40 göterim ýokarlandy. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi 20 milliard manatdan gowrak bolup, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 13 göterim artdy. 

Döwlet Baştutanymyz öňde durýan wezipelere ünsi çekip, şu ýyly gowy netijeler bilen tamamlamak üçin hemmeleriň yhlas bilen işlemelidigini, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda oňyn netijeleri gazanmak we jemi içerki önümiň ösüş depginini durnukly saklamak babatda çäreleri görmegiň zerurdygyny nygtady. Şeýle-de ilkinji nobatda, geljek ýylyň Döwlet býujeti boýunça ýene-de maslahat geçirmek we onuň ähli maddalaryna garamak barada görkezme berildi. 

Hormatly Prezidentimiz gürrüňi dowam edip: “Şu gün Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň baýramyny giňden belleýäris” diýip aýtdy. Döwlet Baştutanymyz saglygy goraýyş işgärleriniň bitirýän işleriniň, aýratyn-da, häzirki döwürde örän uly hormata mynasypdygyny nygtap, ýurdumyzyň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň ähli işgärlerini bu ajaýyp hünär baýramy bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de olara berk jan saglyk, uzak ömür, ynsan saglygyny goramak ýaly jogapkärli we asylly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýratyn tapawutlanan saglygy goraýyş işgärlerini döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda Permana gol çekendigini hem habar berdi. 

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň baýramyna gabatlap, Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly kitabynyň 14-nji jildini ýazyp tamamlady. Size bu kitaby Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinden soň gowşurarlar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. 

 Mejlisiň barşynda döwlet durmuşynyň beýleki möhüm meselelerine-de garaldy, olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini jemläp, oňa gatnaşyjylara berkarar Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmek ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň işgärleri! 

Sizi Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn. Her bir güni okgunly ösüşler, şanly wakalar bilen şöhratlanýan «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda giňden bellenilýän bu hünär baýramynyň şanyna geçirilýän dabaralaryň siziň durmuşyňyza gaýtalanmajak öwüşgin çaýjakdygyna pugta ynanýaryn. 

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda işlenip taýýarlanan «Saglyk» Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ynsan saglygyny goramak, sagdyn durmuş ýörelgelerini rowaçlandyrmak, bedenterbiýäni we köpçülikleýin sporty işjeňleşdirmek babatda köp işler durmuşa geçirildi. Keselleri anyklamak, bejermek, öňüni almak boýunça öňdebaryjy usullary we innowasion tejribeleri işe ornaşdyrmakda gowy netijeler gazanyldy. Bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde dünýä bileleşigi, aýratyn-da, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy tarapyndan ykrar edilen nusgalyk işler amala aşyryldy. Netijede, ilatyň saglyk ýagdaýy gowulandy, adam ömrüniň ortaça dowamlylygy artdy. 2021 — 2025-nji ýyllar üçin «Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek» atly milli strategiýa, Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça Milli maksatnama, ýokanç däl keselleriň öňüni almak we garşysyna göreşmek boýunça Milli strategiýa, Türkmenistany temmäkiden azat ýurda öwürmek boýunça 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama kabul edilip, saglygy goraýyş ulgamynyň işi has-da kämilleşdirildi. Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna ilatyň, aýratyn-da, eneleriň we çagalaryň saglygy bilen bagly meselelere uly ähmiýet berilýär. Garaşsyz Diýarymyzda ýokanç keseller boýunça durnukly epidemiologik ýagdaý saklanýar. Bu işler milli saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmekde, jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň iň ýokary gymmatlygy bolan adamyň abadançylygyny, bagtyýarlygyny üpjün etmekde ýurdumyzda uly ösüşleriň gazanylandygyny görkezýär. 

 Hormatly saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleri! 

Biz «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ýörelgämiz esasynda milli saglygy goraýyş ulgamyny has-da döwrebaplaşdyrmak üçin öňümizde täze, belent maksatlary goýýarys. Ata Watanymyza beýik söýgimiz, synmaz agzybirligimiz we jebisligimiz bilen bu ugurda giň möçberli, has ýokary wezipeleri durmuşa geçirmek arkaly gazanylan üstünlikleri berkidýäris. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» esasynda paýtagtymyzda we welaýatlarymyzda häzirki zaman kliniki, ylmy-kliniki merkezleri, döwrebap derman kärhanalaryny, saglyk öýlerini gurup, Garaşsyz Watanymyzyň taryhyna şöhratly sahypalary ýazýarys. 

Ilaty ýokary hilli bejeriş-öňüni alyş hyzmatlary bilen üpjün etmek ulgamy hem düýpli gowulandyrylýar. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň maslahatlary nazara alnyp, ýürek-damar, onkologiýa, dem alyş ýollarynyň we nerw-ruhy keselleriň, süýjüli diabetiň öňüni almak üçin ilatyň töwekgelçilikli toparlarynyň saglygyny berkitmek boýunça zerur işler geçirilýär. Bu ugurda ýetilen sepgitler we gazanylan üstünlikler halkara derejede ykrar edilýär. Ilatyň saglygynyň we abadançylygynyň bähbidine alnyp barylýan işleriň ykrarnamasy hökmünde BSGG-niň Ýewropa sebit edarasy tarapyndan ýurdumyza ýörite nyşanyň gowşurylmagy gazanylýan üstünliklere buýsanç duýgularyny döredýär. 

Biz dünýä döwletleri, iri halkara guramalar bilen saglygy goraýyş boýunça hem köptaraplaýyn gatnaşyklarymyzy barha berkidýäris. Telelukmançylyk we telemaslahatlar arkaly özara tejribe alyşmak, amaly lukmançylyga öňdebaryjy usullary ornaşdyrmak ýaly möhüm ugurlar boýunça ylmy-lukmançylyk gatnaşyklaryny giňeltmäge uly ähmiýet berýäris. Lukmançylyk hem-de ylmy diplomatiýa babatda hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny öňe sürmek bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen düzümleri, şol sanda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen işjeň hyzmatdaşlygy ösdürýäris. Maksatnamalaýyn özgertmeleri amala aşyrmak arkaly Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň täze ösüşlerini üpjün edýäris. Biz bu ugurda alyp barýan işlerimizi geljekde has-da güýçlendireris. Halkymyzyň saglygyny goramak, ýurdumyzyň abadançylygyny gazanmak biziň iň uly maksadymyzdyr. 

 Hormatly saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň işgärleri! 

Sizi hünär baýramyňyz bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, uzak ömür, egsilmez bagt hem-de maşgala abadançylygyny, ynsan saglygyny goramak ugrunda alyp barýan asylly işleriňizde täze üstünlikleri arzuw edýärin. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti GDA döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň res­mi däl du­şu­şy­gy­na gat­naş­dy 

 Sankt-Pe­ter­burg, 7-nji okt­ýabr (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na iş sa­pa­ry bi­len ug­ra­dy we şol ýer­de Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň Sankt-Pe­ter­burg şä­he­rin­de ge­çi­ril­ýän res­mi däl sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. 

 Aş­ga­ba­dyň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­lin­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar ug­rat­dy­lar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, oňyn Bi­ta­rap­lyk hem-de öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sy ug­ry yzy­gi­der­li ama­la aşyr­ýar. Şu oňyn stra­te­gi­ýa­da ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Türk­me­nis­tan özü­niň Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­na la­ýyk­lyk­da, GDA-nyň as­so­sir­le­nen ag­za­sy bol­mak bi­len, bar bo­lan ägirt uly kuw­wa­ty na­za­ra alyp, Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek me­se­le­le­rin­de iş­jeň or­ny eýe­le­ýär. Ýur­du­my­zy GDA döw­let­le­ri bi­len däp bo­lan dost­luk we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk gat­na­şyk­la­ry, ys­ny­şyk­ly ta­ry­hy-me­de­ni hyz­mat­daş­lyk bag­la­nyş­dyr­ýar. Mu­nuň özi öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy çuň­laş­dyr­mak, onuň ma­ny-maz­mu­ny­ny baý­laş­dyr­mak üçin pug­ta esas bo­lup hyz­mat ed­ýär. 

...Bir­nä­çe sa­gat­dan soň, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň uça­ry Sankt-Pe­ter­burg şä­he­ri­niň “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne gon­dy. Bu ýer­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar gar­şy­lady­lar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ho­wa men­zi­lin­den GDA-nyň no­bat­da­ky res­mi däl sam­mi­ti­niň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne — Kons­tan­ti­nows­kiý köş­gü­ne ta­rap ug­ra­dy.  

XVIII asy­ryň bu bi­na­gär­lik ýa­dy­gär­li­gi Strel­na­da­ky köşk-se­ýil­gäh top­lu­my­nyň esa­sy bö­le­gi­dir. Top­lu­myň tas­la­ma­sy­nyň üs­tün­de meş­hur ýew­ro­pa­ly bi­na­gär­ler iş­le­di­ler. Hä­zir­ki dö­wür­de dur­ku­ny tä­ze­le­mek bo­ýun­ça giň ge­rim­li iş­le­riň ama­la aşy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de bu ta­ry­hy top­lum gaý­ta­dan di­kel­dil­di hem-de döw­let ka­bul­ha­na­sy­nyň de­re­je­si­ne eýe bol­dy. 

Hä­zir­ki wagt­da Kons­tan­ti­nows­kiý köş­gi ga­py­la­ry­ny Sankt-Pe­ter­bur­gyň 300 ýyl­ly­gy­na ga­bat­lap giň­den açan “Kong­res­ler köş­gi” döw­let top­lu­my­nyň bi­na­gär­lik bö­le­gi bo­lup dur­ýar. Bu ýer­de mö­hüm çä­re­ler, şol san­da ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şyk­lar, mas­la­hat­lar, me­de­ni fo­rum­lar we beý­le­ki da­ba­ra­lar ge­çi­ril­ýär. “Kong­res­ler köş­gi” döw­let top­lu­my­nyň köp­çü­li­giň ge­lip gör­me­gi we ge­ze­lenç­ler üçin açyk­dy­gy hem bel­lär­lik­li­dir. Hä­zir Kons­tan­ti­nows­kiý köşk-se­ýil­gäh top­lu­my Sankt-Pe­ter­bur­gyň mö­hüm äh­mi­ýet­li sy­ýa­hat­çy­lyk des­ga­la­ry­nyň bi­ri ha­sap­lan­ýar. 

Ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şy­ga gat­naş­mak üçin Sankt-Pe­ter­bur­ga Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýew, Be­la­rus Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Alek­sandr Lu­ka­şen­ko, Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Ka­sym-Žo­mart To­ka­ýew, Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Emo­ma­li Rah­mon, Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Şaw­kat Mir­zi­ýo­ýew, Er­me­nis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Ni­kol Pa­şin­ýan hem gel­di­ler. 

 GDA döw­let­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry “Mer­mer” za­ly­na ça­gy­ryl­ýar. Şol ýer­de res­mi däl sam­mit ge­çi­ril­di. 

Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti Wla­di­mir Pu­tin du­şu­şy­gy açyp, oňa gat­na­şy­jy­la­ry mä­hir­li mü­bä­rek­le­di. Rus­si­ýa­nyň Baş­tu­ta­ny Sankt-Pe­ter­bur­ga gel­mä­ge ça­ky­ly­gy ka­bul eden­dik­le­ri üçin hem­me­le­re ho­şal­lyk bil­di­rip, şu du­şu­şy­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar­da hyz­mat­daş­ly­gyň wa­jyp me­se­le­le­ri bo­ýun­ça dost­luk­ly ýag­daý­da pi­kir alyş­ma­ga, GDA döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ge­ňe­şi­niň öňü­miz­dä­ki hep­de­de As­ta­na­da ge­çi­ril­jek do­ly de­re­je­li mej­li­si­niň öňü­sy­ra­syn­da ga­ra­ýyş­la­ry anyk­laş­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­jek­di­gi­ni bel­le­di. 

Bu gün Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de hyz­mat­daş­ly­gyň gün ter­ti­bi köp ugur­la­ry, ga­za­ny­lan yla­la­şyk­la­ry, şol san­da döw­le­ta­ra de­re­je­dä­ki yla­la­şyk­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek bo­ýun­ça we­zi­pe­le­riň çöz­gü­di­ni öz içi­ne al­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, soň­ky ýyl­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň en­çe­me ge­zek GDA-nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da mö­hüm du­şu­şyk­la­ryň, fo­rum­la­ryň we dür­li çä­re­le­riň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne öw­rü­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Ýur­du­myz ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mä­ge hem­me­ta­rap­la­ýyn ýar­dam ber­mä­ge çal­şyp, hyz­mat­daş­ly­gyň tä­ze, wa­jyp usul­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga, gel­je­gi uly bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mä­ge gö­nük­di­ri­len anyk tek­lip­le­ri yzy­gi­der­li öňe sür­ýär. 

Şu ba­bat­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ba­şy­ny baş­lan GDA gat­na­şy­jy döw­let­le­riň stra­te­gik yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ha­kyn­da Jar­na­ma­ny aý­dyň my­sal­la­ryň bi­ri hök­mün­de gör­kez­mek bo­lar. Bu tag­ly­mat­la­ýyn res­mi­na­ma­nyň Ar­ka­la­şy­gyň 2019-njy ýy­lyň okt­ýabr aýyn­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ri­len sam­mi­ti­niň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça bi­ra­gyz­dan ma­kul­la­ny­lan­dy­gy­ny hem-de ka­bul edi­len­di­gi­ni ýat­lat­ma­ly­dy­rys. Şol sam­mi­tiň ge­çi­ri­len ýy­lyn­da ýur­du­myz GDA-da baş­lyk­lyk et­di. Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­ny ös­dür­me­giň 2030-njy ýy­la çen­li Stra­te­gi­ýa­sy hut ýo­kar­da ag­za­lan Jar­na­ma­nyň esa­sy ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­dy. On­da uzak möh­let­le­ýin gel­je­gi na­za­ra al­mak bi­len, hyz­mat­daş­ly­gyň esa­sy ugur­la­ry kes­git­le­nil­di. 

Ta­ry­hyň do­wa­myn­da eme­le ge­len gat­na­şyk­lar bi­len bag­la­ny­şan Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri köp ar­tyk­maç­lyk­la­ra eýe­dir. Şo­la­ryň ne­ti­je­li ula­nyl­ma­gy umu­my aba­dan­çy­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýär. Il­kin­ji no­bat­da, Türk­me­nis­ta­nyň GDA-nyň çäk­le­rin­dä­ki hyz­mat­daş­ly­gy has giň geog­ra­fik we yk­dy­sa­dy sep­git­le­re çy­kar­mak ba­ra­da­ky baş­lan­gyç­la­ry şu­ňa gö­nük­di­ri­len­dir. Bar bo­lan kuw­wa­ty na­za­ra al­mak bi­len, ulag, kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar we lo­gis­ti­ka, ener­ge­ti­ka, se­na­gat, dü­züm­le­ýin ul­gam­lar ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar hök­mün­de çy­kyş ed­ýär. Ma­ýa go­ýum işi­ni iş­jeň­leş­dir­mek, öza­ra ha­ryt do­la­ny­şy­gy­ny mun­dan beý­läk-de art­dyr­mak, ha­ryt­la­ryň gör­nüş­le­ri­ni gi­ňelt­mek üçin hem uly müm­kin­çi­lik­ler bar. 

Şu­nuň bi­len bir­lik­de, yn­san­per­wer ul­gam hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Ylym we bi­lim, me­de­ni­ýet, sun­gat, ýaş­lar sy­ýa­sa­ty, sag­ly­gy go­ra­ýyş, sport ul­gam­la­ryn­da öza­ra gat­na­şyk­lar ýurt­la­ryň­dyr halk­la­ryň ýa­kyn­laş­ma­gy­nyň, ola­ryň ara­syn­da­ky dost­luk we yna­nyş­mak gat­na­şyk­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­ma­gyň mö­hüm şer­ti bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­tan Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri bi­len bu ugur­lar­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň uly tej­ri­be­si­ni top­lap, ony mun­dan beý­läk-de ne­ti­je­li ulan­ma­gy hem-de ös­dür­me­gi göz öňün­de tut­ýar. 

Hä­zir­ki wagt­da öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ry çuň­laş­dyr­mak hem örän der­wa­ýys ha­sap­lan­ýar. Mu­nuň özi döw­rüň äh­lu­mu­my ösü­şi­niň bar­şy bi­len şert­len­di­ri­len­dir. Bu ba­bat­da san­ly­laş­dyr­mak, in­no­wa­si­ýa­lar we teh­no­lo­gik ösüş ne­ti­je­li­li­gi, bäs­deş­li­ge ukyp­ly­ly­gy, üs­tün­li­gi ala­mat­lan­dyr­ýar. 

Eko­lo­gi­ýa hem öza­ra gat­na­şyk­la­ryň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Yk­dy­sa­dy we dur­muş ul­gam­la­ry bi­len bi­le­lik­de, eko­lo­gi­ýa öl­çe­gi-de Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­nyň öza­ra bag­la­ny­şyk­ly ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da kes­git­le­nil­di. Hä­zir­ki wagt­da eko­lo­gik howp­suz­ly­gy üp­jün et­mä­ge, ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne we onuň tä­si­ri­ni ara­dan aýyr­ma­ga de­giş­li me­se­le­ler aý­ra­tyn üns be­ril­me­gi­ni ta­lap ed­ýär. Bi­ziň ýur­du­myz ola­ryň saz­la­şyk­ly çöz­güt­le­ri­ni göz­le­mek­de ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mä­ge sal­dam­ly go­şant goş­ýar. 

GDA-nyň çäk­le­rin­de hyz­mat­daş­lyk ba­bat­da Türk­me­nis­tan par­la­ment­le­riň ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ry hö­wes­len­dir­mek we ös­dür­mek, şu mak­sat bi­len Ar­ka­la­şy­gyň Par­la­men­ta­ra As­samb­le­ýa­sy­nyň tej­ri­be­si­ni iş­jeň ulan­mak ug­run­da hem çy­kyş ed­ýär. GDA-nyň syn­çy­la­ry­nyň we­kil­le­ri­niň ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän saý­law möw­süm­le­ri­ne yzy­gi­der­li gat­naş­ýan­dy­gy bel­lär­lik­li­dir. Hu­su­san-da, şu ýyl Ar­ka­la­şy­gyň we­kil­le­ri hal­ka­ra syn­çy­la­ryň ha­ta­ryn­da mö­hüm jem­gy­ýet­çi­lik-sy­ýa­sy çä­rä — Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň saý­law­la­ry­na mo­ni­to­rin­gi ama­la aşyr­dy­lar. 

Şu­nuň bi­len bir­lik­de, Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri­niň hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry­nyň meý­dan­ça­la­ryn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk edip, bi­rek-bi­re­ge gol­daw ber­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ýer­lik­li bo­lar. My­sal üçin, GDA ýurt­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň BMG-niň we beý­le­ki ab­raý­ly dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de öňe sür­ýän, Bi­ta­rap­ly­gyň dö­re­di­ji­lik kuw­wa­tyn­dan ne­ti­je­li peý­da­lan­ma­ga, se­bit we äh­lu­mu­my de­re­je­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy, dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len baş­lan­gyç­la­ry­ny yzy­gi­der­li gol­da­ýar­lar. 

Şeý­le­lik­de, GDA-nyň Sankt-Pe­ter­burg­da ge­çi­ri­len res­mi däl sam­mi­ti Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ra yg­rar­ly­dy­gy­ny ýe­ne-de bir ge­zek aý­dyň­lyk bi­len gör­kez­di hem-de du­şu­şy­ga gat­naş­ýan ýurt­la­ryň mun­dan beý­läk-de äh­li ugur­lar bo­ýun­ça öza­ra hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga me­ýil­li­di­gi­ni tas­syk­la­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow iş sa­pa­ry­nyň mak­sat­na­ma­sy ta­mam­la­nan­dan soň­ra, “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne bar­dy we şol ýer­den Wa­ta­ny­my­za ug­ra­dy.

Hormatly Prezidentimiz Hatyra güni mynasybetli çärelere gatnaşdy 

 Aşgabat, 6-njy oktýabr (TDH). Şu gün — Hatyra gününde Türkmenistanda 1948-nji ýylyň Aşgabat ýertitremesiniň pidalaryny, şeýle-de ähli uruşlaryň söweş meýdanlarynda wepat bolan gahrymanlary hasrat bilen hatyralaýarlar. Paýtagtymyzdaky “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumyna gül goýmak hatyra çäresine hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gatnaşdy. 

Aýratyn ähmiýetli seneleri bilelikde bellemek däbi asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýar. Munuň özi ata-babalarymyzdan gelýän asylly däpdir. Nesilleriň bu agzybirligi we jebisligi häzirki türkmen jemgyýetinde mizemezdir. Halkymyza mahsus bolan ruhubelentlik bilen birlikde, şeýle jebislik ähli kynçylyklary, ýitgileriň yzasyny ýeňip geçmäge hemişe kömek edipdir. Türkmen halkynyň taryhynda şeýle wakalar ençeme gezek bolup geçipdi. Mähriban topragymyza çäksiz söýginiň, agzybirligiň, öz güýjüňe bolan ynamyň, durmuşy söýmegiň netijesinde türkmen halky agyr ýitgilere sezewar bolanda-da, kynçylyklary ýeňip geçmegi başarypdyr. 

Hakyda geçmişi we häzirki döwri baglanyşdyryp, türkmenistanlylaryň täze nesline ýagty geljege tarap ynamly öňe gitmäge, halkymyzyň gahrymançylykly ýoluny dowam etdirmäge ýardam berýär. Ýadygärlikler toplumynyň öňünde ýertitremede gurban bolan aşgabatlylaryň hem-de söweşlerde wepat bolan esgerleriň hakydasyna ýatlama çäreleri geçirilýär. 

Biz şu gün — pajygaly Aşgabat ýertitremesiniň 74 ýyllygynda 1948-nji ýylyň 5-nji oktýabryndan 6-njy oktýabryna geçilýän gijesinde şehit bolanlaryň ýagty ýadygärligini hatyralaýarys. Tebigy betbagtçylyk 170 müňden gowrak adamyň ömür tanapyny kesdi, türkmen paýtagtyny weýran etdi. Şol pajygaly wakadan bäri näçe ýyl geçse-de, mähribanlary hem-de ýakynlary baradaky hakyda nesilleriň ýüreklerinde baky ýaşaýar, ýitgileriň yzasy hiç haçan aýrylmaýar. 

Ir bilen ildeşlerimiziň müňlerçesi paýtagtymyzyň günorta-günbatar böleginde ýerleşýän hem-de gaýduwsyz gahrymanlara uly sarpa, türkmen halkynyň öz geçmişine hormat goýmagynyň özboluşly nyşany bolup durýan “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumyna geldiler. 

 Hormatly Prezidentimiziň awtoulagy ýadygärlikler toplumynyň öňündäki meýdança gelýär. Döwlet Baştutanymyz Milli goşunymyzyň merdana pederlerimiziň asylly däplerini dowam etdirijileri bolan edermen Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzülen ýodadan ýöräp geçýär. Döwletimiz esgerlerimize arassa asmanymyzy, parahatçylygymyzy we Garaşsyzlygymyzy goramagy ynandy. 

 Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 1948-nji ýylyň ýertitremesinde gurban bolanlaryň ýagty ýadygärligini hatyralamak üçin “Ruhy tagzym” ýadygärligine gül çemenini goýdy. 

Şu pursatlarda pajygaly gijede 1941 — 1945-nji ýyllaryň urşunyň gazaply söweşlerinde gahrymançylyk görkezen, ilhalar ynsan, mugallym we tutuş ömrüni asylly işe — ýaşlary terbiýelemäge bagyşlan garry atasy Berdimuhamet Annaýewi ýitiren döwlet Baştutanymyzyň hasratyny tüýs ýürekden paýlaşýanlaryň ählisini hakyky duýgudaşlyk gurşap aldy. Bu ýere gelenler hasratly dymmak bilen, ýadygärlige tarap ýöräp ugraýarlar. 

Tebigy betbagtçylykda ömür tanapy kesilenler, gurban bolan Watan goragçylary baradaky halk hasratynyň özboluşly sazly senasyna öwrülen gamgyn “Keçpelek” sazy ýaňlanýar. 

Bu gün türkmenistanlylar ýene-de bir gezek bilelikde ýitgileriň yzasyny çekýärler we dünýäniň hoşniýetlilik, parahatçylyk üçin döredilendigine ynanýandyklaryny görkezýärler. Ýurdumyzyň häzirki güni nuranadyr, Garaşsyzlyk ýyllarynda dünýäniň iň owadan şäherleriniň birine, bagtyýar we abadan durmuşyň mekanyna öwrülen ak mermerli paýtagtymyzyň häzirki keşbi ajaýypdyr. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe öňde goýan möhüm wezipeleriniň biri hem Aşgabady milli däpleriň we şäher gurluşygynyň öňdebaryjy ýörelgeleri esasynda ösdürmekden ybaratdyr. Giň gerimli taslamalar şu maksada ýetmäge gönükdirilendir. Bu taslamalar bolsa sebitiň hem-de dünýäniň iri işewürlik, ylmy, medeni, sport merkezi hökmünde türkmen paýtagtynyň şan-şöhratynyň has-da artdyrylmagyna ýardam edýär. 

Döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň, innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen lukmançylyk merkezleriniň, mekdepleriň we çagalar baglarynyň, sport toplumlarynyň, medeni-durmuş maksatly desgalaryň yzygiderli gurulmagy ýurdumyzyň garaşsyz ösüşiniň täze eýýamynyň alamatlarydyr. Amala aşyrylýan özgertmeler Türkmenistanyň ösüşine we rowaçlygyna, ilatymyzyň abadançylygyny üpjün etmäge, her bir maşgalanyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. 

Çäräniň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow faşizme garşy söweşlerde wepat bolan türkmenistanly esgerleriň hem-de mähriban Watanymyzyň erkinligi, onuň bagtyýar geljegi ugrundaky söweşlerde baş goýan gahrymanlaryň hatyrasyna bina edilen “Milletiň ogullary” we “Baky şöhrat” ýadygärliklerine güýz gülleriniň çemenlerini goýdy. Türkmen topragynyň merdana ogullary baradaky synmaz hakydanyň nyşany hökmünde “baky ot” ýanyp dur. Ildeşlerimiziň müňlerçesi 1941 — 1945-nji ýyllaryň urşunyň söweş meýdanlarynda mertlik, harby borja wepalylyk, eziz Watanymyza çäksiz söýgini görkezdiler. Şolaryň hatarynda döwlet Baştutanymyzyň garry atasy Berdimuhamet Annaýew hem bar. Onuň durmuş ýoly türkmen ýaşlary üçin hakyky watansöýüjiligiň hem-de borja wepalylygyň nusgasydyr. 

Soňra Hökümet agzalary, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň hem-de Mejlisiniň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň, halkara guramalaryň wekilleri, Aşgabat şäheriniň häkimi gül desselerini goýýarlar. Syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri, hormatly ýaşulular, talyp ýaşlar, paýtagtymyzyň ýaşaýjylary hem olara goşulýarlar. Sanlyja wagtyň içinde köp sanly gül desseleri ýadygärligiň öňüni örtýär. 

Eziz Watanymyz azatlyk, mähriban topragymyzda parahatçylygy üpjün etmek ugrunda şirin janlaryny gurban eden ogullaryny we gyzlaryny hemişe ýatda saklap, dünýäniň halklarydyr döwletleri bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny ýola goýýar. Milletler Bileleşiginde öňe sürülýän başlangyçlar Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň parahatçylyk söýüjilik ýolunyň mizemezdigine şaýatlyk edýär. Şunuň bilen baglylykda, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynda “Dialog — parahatçylygyň kepili” atly Kararnamanyň taslamasyny işläp taýýarlamak barada beýan edilen teklibi bellemek ýerlikli bolar. Bu resminama gurama gatnaşyjy ýurtlaryň ählisiniň gapma-garşylykly ýagdaýlary gepleşikler arkaly çözmäge ygrarlydygyny tassyklamaga gönükdirilendir. Şeýle-de Türkmenistan 2025-nji ýyly “Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek baradaky teklibi öňe sürdi. 

Biziň hakydamyz, ýaşuly nesle bolan çäksiz hoşallygymyz parahatçylygy pugtalandyrmaga, Garaşsyz türkmen döwletiniň okgunly ösmegine, jemgyýetde belent ynsanperwerlik däplerini aýawly saklamaga gönükdirilen anyk işlerde öz beýanyny tapýar. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sadaka jaýyna gelýär. Bu ýerde döwlet Baştutanymyz merdana ata-babalarymyzyň asylly däplerini dowam etdirip, öten-geçenlerimizi, uruşda wepat bolan gahrymanlarymyzy, Aşgabat ýertitremesinde şehit bolan ildeşlerimizi hatyralamaga «Halk hakydasy» ýadygärlikler toplumyna gelenleriň ählisi bilen mähirli salamlaşýar. 

“Biz olaryň ruhlaryna bagyşlap, sadaka berýäris, aýat-töwir edýäris, Hatyra gününde öten-geçenlerimiziň ruhuny ýatlap berýän sadakalaryňyz, doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!” diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. 

 Soňra Türkmenistanyň müftüsi gurban bolanlaryň hatyrasyna tebärek çykdy. 

Asylly däplere laýyklykda, naharlar çekilýär. Bularyň ählisi häzirki nesillere ýol-ýörelge görkezýän parasatly ata-babalarymyzyň asylly däpleriniň aýdyň beýanyna öwrüldi. Nahardan soň aýat-töwir okaldy hem-de Hatyra gününde öten-geçenlerimizi ýatlap berlen sadakalaryň, edilen doga-dilegleriň, aýat-töwirleriň Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolmagy üçin dileg edildi. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow: “Goý, türkmen topragynda hemişe parahatçylyk, agzybirlik we asudalyk höküm sürsün!” diýip, arzuw etdi we sadaka gatnaşýanlaryň ählisine ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, bu ýerden ugrady. Şu gün “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumynda geçirilen gül goýmak çäresi hem-de berlen sadaka parasatly pederlerimiziň däpleriniň dowam etdirilýändiginiň, halkymyzyň ruhubelentligini ýokarlandyrmagyň hatyrasyna nesilleriň aýrylmaz arabaglanyşygynyň nobatdaky aýdyň nyşanyna öwrüldi. Biz öten-geçenleri hemişe ýatlaýarys, Garaşsyz Watanymyzda döretmegiň, parahat we bagtyýar durmuşda ýaşamagyň, zähmet çekmegiň bähbidine güýç-gaýratymyzy gaýgyrmarys.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň türkmen-hytaý gatnaşyklaryny ösdürmek baradaky söhbetdeşligi 

 Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaýyň döwlet köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň haýyşy boýunça Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi Wan Sziunyň sowallaryna jogap berdi. 

 — Salam, hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy! Ilki bilen, söhbetdeş bolmaga wagt tapandygyňyz üçin Size hoşallygymyzy bildirýäris. Ýakynda Türkmenistan Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyny dabaraly belläp geçdi. Pursatdan peýdalanyp, Sizi bu baýramçylyk mynasybetli ýene-de bir gezek gutlaýaryn. Indi bolsa Size birnäçe sowal bilen ýüz tutmaga rugsat ediň! Şu ýyl Hytaý bilen Türkmenistanyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagyna 30 ýyl dolýar. 30 ýylyň dowamynda syýasy hyzmatdaşlyk yzygiderli berkidilýär, ýokary derejedäki özara saparlar ýygy-ýygydan guralýar. 2013-nji ýylda Hytaý bilen Türkmenistan strategik hyzmatdaşlygy ýola goýdy. 2021-nji ýylyň noýabrynda iki tarap hem «Türkmenistanyň Hökümeti bilen HHR-iň Hökümetiniň arasynda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna» gol çekdi. Siz hytaý-türkmen gatnaşyklarynyň ösüşine nähili baha berýärsiňiz? 

— Ilki bilen, bu söhbetdeşligi guramak baradaky başlangyjy üçin Hytaýyň döwlet köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylaryna minnetdarlyk bildirýärin. Hytaýyň özünde-de, onuň çäklerinden has uzakda-da millionlarça muşdaklary bolan şeýle abraýly we meşhur neşirler bilen aragatnaşyk, gürrüňsiz, iki ýurda has oňat düşünişmäge ýardam eder. Türkmenistanyň we Hytaýyň özara hyzmatdaşlygynyň esasy mazmunyna we häsiýetine, onuň ileri tutulýan ugurlaryna, mümkinçiliklerine has gowy düşünmäge şert döreder. 

Türkmen-hytaý gatnaşyklaryna baha berşim barada aýdanymda, olara nusga alarlyk diýerdim. Bu ýerde hiç hili söz ulaltma ýok. Biziň döwletlerimiz özara ynanyşmagyň we düşünişmegiň ýetilen derejesine guwanyp bilerler. Dürli ugurlarda hyzmatdaşlygyň netijeli usullary ýola goýuldy, düýpli hukuk binýady döredildi, Hökümet derejesinde netijeli gatnaşyklar ösdürilýär. Telekeçilik düzümleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, medeniýet we ylym işgärleriniň arasynda, partiýa we parlament ugurlary boýunça gatnaşyklar has-da giňeldilýär. Iki döwletiňdir halkyň ýakynlaşmagy, onýyllyklary nazarlaýan dostlugyň, hyzmatdaşlygyň binýadyny berkitmek babatda hakyky, döredijilikli işler alnyp barylýar. 

Türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň häzirki mazmuny ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan meseleleri we mümkinçilikleri babatda hem, ählumumy ösüşiň ugurlary babatda hem garaýyşlarda doly özara düşünişmek bilen kesgitlenendir. Ählumumy durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmegiň, syýasy, milli, dini ekstremizme, terrorçylykly wehimlere garşy göreşmegiň meselelerine biziň çemeleşmelerimiziň ýakyndygy ýa-da gabat gelýändigi munuň örän möhüm şerti bolup durýar. Hytaý bilen bilelikde biz halkara işlerde deňhukuklylyk, adalatlylyk, Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak ugrunda çykyş edýäris. Ählumumy wehimlere garşy netijeli göreşmek boýunça dünýä bileleşiginiň görýän çärelerini goldaýarys. 

Biz 2013-nji ýylyň sentýabrynda strategik hyzmatdaşlygy ýola goýmak hakynda bilelikdäki Jarnama gol çekip, hyzmatdaşlygyň täze, has ýokary derejesine çykdyk. Bu resminama Türkmenistanyň we Hytaýyň gatnaşyklarynyň esasy binýadyny emele getirýär, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häsiýetini, ugruny we mazmunyny kesgitleýär. Şu ýerde men Hytaý Halk Respublikasynyň halkara giňişlikde Türkmenistana, biziň ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynda öňe sürýän başlangyçlaryna berýän goldawyny aýratyn bellemek isleýärin. 

Öz nobatynda, Türkmenistan hem biziň hytaýly hyzmatdaşlarymyz üçin derwaýys meselelere, şol sanda Hytaý Halk Respublikasynyň çäkleriniň bitewüligine we bölünmezligine degişli meselelere öz garaýyşlaryny hemişe anyk, aýdyň beýan edýär. Biz «Bitewi Hytaý» syýasatyna pugta eýerýäris, arabozarlygyň dürli ýüze çykmalaryna garşy çykyş edýäris. Şeýle-de köpçülikleýin gyryş ýaragyny ýaýratmazlyk, Birleşen Milletler Guramasyny we onuň Howpsuzlyk geňeşini özgertmek, Owganystanda parahatçylygy dikeltmek, energetika we ekologik howpsuzlygy üpjün etmek boýunça netijeli çäreleri görmek ýaly möhüm meseleler boýunça biziň garaýyşlarymyzyň umumydygyny tassyklamak zerur diýip hasap edýärin. 

Merkezi Aziýadaky ýagdaýlary ara alyp maslahatlaşmak türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň gün tertibinde aýratyn orny eýeleýär. Bu meselede-de biziň ýurtlarymyzyň esasy garaýyşlary ýakyndyr: Türkmenistan hem, Hytaý Halk Respublikasy hem sebitde bähbitleriň köptaraplaýyn deňeçerligine we ýüze çykýan meseleleri çözmegiň syýasy-diplomatik usullaryna eýermäge esaslanan pugta howpsuzlyk ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýärler. Bu meselelerde Türkmenistan we Hytaý dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzalary hökmünde çykyş edýärler. Özara hyzmatdaşlyk etmegiň sebit usullaryny döretmäge iş ýüzünde uly goşant goşýarlar. 

Şunuň bilen baglylykda, sebitdäki ýagdaýlarda — syýasy we ykdysady işlerde Hytaýyň netijeli ornuny, Merkezi Aziýada hyzmatdaşlyk meselelerine oýlanyşykly we deňagramly çemeleşmelerini aýratyn bellemek isleýärin. 

 — Soňky 30 ýylyň dowamynda işewür hyzmatdaşlyk ulgamynda Hytaý bilen Türkmenistanyň arasynda uly üstünlikler gazanyldy. Häzirki döwürde Hytaýyň «Bir guşak, bir ýol» başlangyjyny Türkmenistanyň «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» strategiýasy bilen düýpli utgaşdyrmak işjeň alnyp barylýar. Siz energetika, ulag we beýleki pudaklarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýyna hem-de mümkinçiliklerine nähili baha berýärsiňiz? 

— Türkmenistanyň we Hytaýyň gatnaşyklarynyň köpasyrlyk taryhy bar. Onuň bütin dowamynda biziň halklarymyzyň arasynda özara düşünişmek, medeniýetleriň, däp-dessurlaryň, dünýägaraýyşlaryň özara baýlaşmagy babatda örän oňaýly şertler döredi. Biziň ýurtlarymyzy birleşdiren Beýik Ýüpek ýoly diňe bir özara bähbitli söwda alyş-çalşygynyň köprüsi bolman, eýsem, giň gerimli medeni gatnaşyklaryň hem köprüsi bolupdyr. Biz bu örän özboluşly tejribäniň mirasdüşerleri we ony dowam etdirijiler bolmak bilen, häzirki şertlerde öz gatnaşyklarymyzy ýola goýýarys, hyzmatdaşlygy ösdürýäris, gatnaşyklarymyzyň dowamatlylygyny üpjün edýäris. 

Häzirki zaman şertlerinde hakyky özara gyzyklanmalaryň bolmagy Türkmenistana we Hytaýa bellenip geçilen strategiýalary durmuşa geçirmek bilen baglylykda, hyzmatdaşlygy üstünlikli ösdürmäge mümkinçilik berýär. Olaryň ikisi hem Ýewraziýada ykdysady ösüşe kuwwatly itergi bermäge niýetlenendir. Ýuwaş ummandan Atlantik ummanyna çenli ägirt uly giňişlikleri döwrebap ýörelgelerde birleşdirip, özara bagly bolan önümçilik we tehnologik tapgyrlary, senagat zolaklaryny emele getirmäge, köp sanly durmuş meselelerini çözmäge, halklaryň ýaşaýşynyň hilini, abadançylygyny ýokarlandyrmaga ýardam etmäge gönükdirilendir. 

Hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň biziň yklymymyzda geoykdysadyýetiň täze keşbini döretmegiň esasy ugruna öwrüljekdigine ynanýaryn. Bu hakyky ýagdaýdyr we onda bähbitleriň we uzak möhletleýin maksatlaryň utgaşmagy esasynda islendik netijeli pikirler, strategiýalar, başlangyçlar biri-biriniň üstüni ýetirmäge niýetlenendir. Şunuň bilen baglylykda, «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» taslamasy öz filosofiýasy we geoykdysady manysy boýunça Hytaýyň «Bir guşak, bir ýol» ählumumy başlangyjy bilen baglydyr diýip hasap edýärin. 

Ýangyç-energetika pudagy Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan möhüm ugry bolup durýar. Bu, elbetde, düşnüklidir: biziň döwletlerimiz bu ugurda ägirt uly mümkinçiliklere eýedir. 2009-njy ýylyň ahyrynda Türkmenistan — Hytaý strategik gaz geçirijisiniň gurluşygynyň tamamlanyp, ulanmaga berilmegi munuň aýdyň subutnamasy boldy. Bu taslamanyň amala aşyrylmagy deňhukuklylyga, ikitaraplaýyn artykmaçlyklara düşünmäge, gaz geçirijiniň işe başlamagy bilen açylan geljegi uly bolan ugurlary we mümkinçilikleri giň möçberde görmäge esaslanan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň aýdyň nyşany boldy. Bu gaz geçiriji energiýa taslamalaryna gatnaşyjylaryň ählisiniň — öndürijileriň hem, üstaşyr geçirijileriň hem, sarp edijileriň hem bähbitleriniň deňeçerligini üpjün etmek maksadynyň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegidir. 

Häzirki wagtda biz Hytaý Halk Respublikasynyň ykdysadyýetiniň barha artýan isleglerini we Türkmenistanyň serişdeler binýadynyň mümkinçiliklerini nazara alyp, türkmen tebigy gazyny ibermegiň möçberlerini artdyrmak bilen bagly meseleleriň üstünde işleýäris. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistandan Hytaýa 4-nji turba geçirijini çekmek mümkinçiliklerini jikme-jik ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyrys. 

Iki tarap hem ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berýär. Biz bu ugurda Hytaýa Aziýa — Ýuwaş umman sebitinde örän möhüm hyzmatdaşymyz hökmünde garaýarys. Häzirki döwürde hut ulag ulgamynyň biziň daşary ykdysady syýasatymyzyň strategik ugry bolup durýandygy nazara alnanda, Hytaý köp derejede örän möhüm hyzmatdaşymyz bolup durýar. Türkmenistan häzir öz hyzmatdaşlary bilen bilelikde Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça birleşdirilen görnüşli köpugurly üstaşyr ulag hem-de logistik üpjünçilik ulgamyny döredýär. Geljekde bu ulgam Hazar deňzi, Gara deňiz, Baltika sebitlerine çykýan üstaşyr geçelgeleri öz içine alar. Ol Merkezi Aziýanyň çäkleriniň üsti bilen Aziýa — Ýuwaş umman sebitinden Ýewropa we Ýakyn Gündogar bazarlaryna amatly guryýer ýoluny açýar. 

Bu ugurda Türkmenistan we Hytaý üçin hyzmatdaşlyk etmäge ägirt uly mümkinçilikleriň açylýandygyna ynanýaryn. Munuň özi Türkmenistanda ulag, kommunikasiýa ulgamlarynda iri milli taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, Hazar deňzinde kenarýaka üpjünçilik ulgamlarynyň durkunyň täzelenilmegi bilen baglylykda aýratyn möhümdir. Biziň tagallalarymyz hytaýly hyzmatdaşlarymyz bilen göz öňünde tutýan maksatlarymyza ýetmäge gönükdirilmelidir. Hususan-da, ulaglaryň ähli görnüşi, şol sanda demir we awtomobil ýollar, howa gatnawlary, beýleki üpjünçilik ulgamlary arkaly Hytaýdan Türkmenistanyň üsti bilen Ýewropa, Ýakyn Gündogara gatnawlaryň mümkinçiliklerini doly açmaga niýetlenmelidir. Şeýle-de bu ulgamlar esasy merkezlerde logistik terminallary öz içine almalydyr. Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Hazar deňzinde şeýle merkezleriň birine öwrülip biler. 

Bu meseleleriň ählisi Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetiniň çäklerinde netijeli ara alnyp maslahatlaşylýar. Komitetiň 2021-nji ýylyň noýabrynda geçirilen mejlisinde bäş sany resminama, şol sanda siziň belläp geçen Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda hyzmatdaşlyk Maksatnamaňyza hem bäş ýyl möhlete gol çekildi. Biz Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy hormatly Si Szinpiniň başlangyjy boýunça kabul edilen bu Maksatnama mundan beýläk-de öňe gitmek üçin pugta esas hökmünde garaýarys. 

Şoňa görä-de, men geljege ynam bilen garaýaryn, biziň hyzmatdaşlygymyzyň mümkinçiliklerine ýokary baha berýärin. Onuň mümkinçilikleri ägirt uludyr. Hyzmatdaşlygyň saýlanyp alnan nusgasy bolsa bilelikdäki meýilnamalarymyzy durmuşa geçirmek üçin şertleri doly derejede üpjün etmäge mümkinçilik berýär. 

 — Türkmenistanyň «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary hem-de Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň «Adam hemme zatdan ýokarydyr», «Halkyň bähbidine dolandyrmak» atly konsepsiýalary biri-birine gabat gelýär. Siz Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň konsepsiýalaryna we döwleti dolandyrmakda gazanan üstünliklerine nähili baha berýärsiňiz? 

— Bu üstünlikler örän özboluşlydyr we olarda Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň aýgytlaýjy hyzmaty gürrüňsizdir. Taryhy taýdan örän gysga möhletde Hytaý dünýä ykdysady we ylmy-tehnologik ösüşiniň öňdebaryjysyna öwrüldi. Senagat önümçiliginiň durnukly ösüşini, giň gerimli durmuş maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etdi. Hytaýa ägirt uly netijeleri gazanmak — garyplygy ýeňip geçmek başartdy. Häzirki döwürde hem siziň ýurduňyz ählumumy abadan döwleti döretmek ýoly bilen ynamly öňe barýar. Şeýle ägirt uly üstünlikleriň Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň syýasy erk-isleginiň, aýgytly hereketleriniň, onuň işläp taýýarlan oýlanyşykly strategik ugrunyň, hytaý halky tarapyndan goldawyň we düşünmegiň netijesinde mümkin bolandygyna hiç hili şübhe ýokdur. 

Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň ýolbaşçylarynyň parasatlylygy we öňdengörüjiligi ýurda durnuklylyk, öz güýjüňe ynanmak ýagdaýynda milli galkynyş, gülläp ösüş ýoluna düşmäge, şol ýol bilen yzygiderli, gyşarnyksyz öňe gitmäge mümkinçilik berdi. Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň alyp barýan içeri we daşary syýasatynyň dünýäde siziň ýurduňyza ägirt uly at-abraý, hormat getirmegi ýöne ýere däldir. Bu syýasaty Ýer ýüzüniň döwletleriniň köpüsi, şol sanda Türkmenistan hem goldaýar. 

 — Siz Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň döwleti dolandyrmakda gazanan üstünliklerine nähili baha berýärsiňiz? Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň «Adamzadyň bitewi ykbalynyň Bileleşigini gurmak» konsepsiýasyna Hytaýyň we Türkmenistanyň bitewi ykbal Bileleşigi goşuldy. Bu konsepsiýa ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine nähili täsirini ýetirdi? 

— Siziň sowalyňyzyň birinji bölegi barada aýdylanda, men oňa şeýle jogap berýärin: Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin, gürrüňsiz, häzirki döwrüň iň görnükli, giň gözýetimli döwlet işgärleriniň we syýasatçylarynyň biri bolup durýar. Hytaý halkynyň taryhynda tutuş bir döwür onuň ady bilen baglanyşyklydyr. 

Bu eýýam häzirki wagtda Hytaýyň syýasy, ykdysady we tehnologik kuwwatyny, ýurduň halkara giňişlikde milli bähbitlerini goramakda tutanýerliligini we berkligini, beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarda jogapkärçiligini, öňdengörüjiligini alamatlandyrýar. Mümkinçilikden peýdalanyp, men Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygyna Türkmenistan bilen strategik hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşan ägirt uly goşandy, biziň ýurdumyz bilen gatnaşyklary ösdürmek babatda hemişe alada edýändigi we üns berýändigi üçin uly hormat bilen minnetdarlyk bildirýärin. 

Başlyk Si Szinpiniň «Adamzadyň bitewi ykbalynyň Bileleşigini gurmak» konsepsiýasyna Hytaýyň we Türkmenistanyň bitewi ykbal Bileleşiginiň goşulmagy kanunalaýyk ýagdaýdyr. Bu örän giň möçberli we çuňňur kesgitlemedir. Ol biziň döwletlerimiziň öz ösüşiniň strategik taýdan ileri tutulýan ugurlaryny, her bir ýurduň bütin adamzadyň ykbaly üçin jogapkärçiligine esaslanan deňhukuklylyga, hormat goýmaga, gatyşmazlyga, düşnükli we üýtgewsiz kadalary tassyklamaga daýanýan adalatly dünýä gurluşyny gurmakda çemeleşmeleriniň, maksatlarynyň umumylygyny görkezýär. Ugurlary bölmezden, emeli siwilizasion kemçiliklerden, milli ýa-da toparlaýyn bähbitleriň dar düşünjesinden azat dünýä tertibini gurmagyň zerurdygyny beýan edýär. 

«Adamzadyň bitewi ykbalynyň Bileleşigini gurmak» konsepsiýasy şu manyda Ýer ýüzünde parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek işinde Türkmenistan bilen Hytaýyň arasynda ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýar. Durnukly ösüşiň, täze howplary we wehimleri üstünlikli ýeňip geçmegiň gün tertibi boýunça halkara giňişlikde bilelikde netijeli işlemek üçin binýatlyk şertleri döredýär. 

 — Häzir dünýäde ýagdaý dartgynly we çylşyrymly bolmagynda galýar. Siz «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly möhüm başlangyjy öňe sürdüňiz. Başlyk Si Szinpin «Ählumumy ösüş başlangyjyny» we «Ählumumy howpsuzlyk başlangyjyny» öňe sürdi. Bu başlangyçlaryň dünýä hem-de sebit üçin wajyplygy barada gürrüň beräýseňiz! 

— Türkmenistanyň başlangyjy we Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň başlangyçlary hakykatda umumy dünýägaraýşa we syýasy esaslara eýedir. Olarda ähli ýurtlara, ýolbaşçylara häzirki dünýäniň ýagdaýlaryny anyk we jogapkärli seljermäge, mundan beýläk-de çaknyşyklaryň dowam etdirilmeginiň, harby-syýasy bäsdeşligiň nämelere getirip biljekdigi barada oýlanmaga, adamzadyň howply çäge ýetendigine, şondan aňyrda garaşylmadyk netijeler bilen ählumumy howpsuzlygyň tutuş gurluşynyň ýykyljakdygyna anyk göz ýetirmäge çagyryş beýan edilendir. 

Türkmenistanyň we Hytaýyň başlangyçlary, ilkinji nobatda, syýasatdan uzakdaky ýönekeý adamlaryň millionlarçasy barada aladanyň netijesinde öňe sürlendir. Bu adamlara parahatçylyk, durnuklylyk, işlemek mümkinçiligi, asuda, parahat geljegiň kepillikleri zerur bolup durýar. Biziň öňe süren başlangyçlarymyzyň derwaýyslygy, meniň pikirimçe, eýýäm aýdyňdyr. 

Şoňa görä-de, Türkmenistan häzirki wagtda Hytaý bilen bilelikde bu düşünjeleriň halkara we sebit syýasatynyň kesgitleýji şertlerine öwrülmegi, bellenip geçilen howply çäkden yza çekilmek üçin şertleri döretmek, dawalary, gapma-garşylyklary diňe parahatçylykly, syýasy-diplomatik ýollar arkaly düzgünleşdirmek boýunça jogapkärli çözgütleri kabul etmek üçin mümkin bolan ähli tagallalary edýär. Bu tagallalar, elbetde, deňhukuklylyk kadalary hem-de taraplaryň kanuny bähbitlerine hormat goýmak esasynda amala aşyrylmalydyr. 

 — Ýakyn günlerde Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň XX gurultaýy geçiriler. Siz bu partiýanyň geljekki ösüşi babatda garaşýan netijeleriňiz baradaky pikiriňizi beýan edip bilmezmisiňiz?! 

— Men Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň öňde duran gurultaýynyň möhüm waka öwrüljekdigine ynanýaryn. Bu gurultaýda Hytaý Halk Respublikasyny ähli ugurlarda mundan beýläk-de depginli ösdürmek boýunça örän möhüm çözgütler kabul ediler. Gurultaýyň Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň hytaý halkynyň ýolbaşçy güýji hökmünde ornuny has-da berkitjekdigine ynanýaryn. 

Ol partiýanyň Hytaýyň ykdysadyýetini we durmuş ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen strategik ugrunyň yzygiderliligini hem-de dowam etdirilmegini üpjün eder. Adamlaryň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagyna ýardam berer. Ählumumy parahatçylygy gorap saklamak, durnuklylygy, ösüşi üpjün etmek işinde ykrar edilen liderleriň biri hökmünde Ýer ýüzünde ähli parahatçylyk söýüji güýçleriň dosty we ygtybarly hyzmatdaşy, halkara gatnaşyklarda deňhukuklylyk, adalatlylyk, birek-birege hormat goýmak ýörelgelerini öňe sürýän ýurt hökmünde halkara giňişlikdäki ornuny berkitmäge itergi berer. 

Men Hytaýyň Kommunistik partiýasyna, onuň ýolbaşçylaryna öňde duran gurultaýy geçirmekde üstünlikleri arzuw edýärin. Onuň döredijilikli netijeleriniň diňe bir Hytaýyň öz ösüşine däl, eýsem, bütin dünýädäki ýagdaýa hem ägirt uly oňaýly täsirini ýetirjekdigine pugta ynanýaryn. 

 — Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, wagt tapyp biziň sowallarymyza jogap berendigiňiz üçin Size sagbolsun aýdýarys! 

 — Menem öz gezegimde şu günki guran duşuşygyňyza minnetdarlyk bildirýärin. Sag boluň!

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň halkynyň we Hökümetiniň adyndan, şeýle-de hut öz adyndan Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewe we ýurduň ähli halkyna Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli ýürekden gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny iberdi. 

Döwlet Baştutanymyz gutlag hatynda geçen 30 ýylyň dowamynda döwletara gatnaşyklaryň ýokary depginler bilen ösdürilendigini we hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk, özara düşünişmek ýörelgeleri esasynda pugtalandyrylandygyny belledi. Häzirki döwre çenli Türkmenistan bilen Gazagystanyň arasynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer we köp sanly beýleki ugurlar boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda 140-dan gowrak ikitaraplaýyn ylalaşyk baglaşyldy. Halkara we sebit guramalarynyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. 

Hormatly Prezidentimiz hatynda: «Bilelikdäki tagallalar esasynda köpugurly strategik hyzmatdaşlygyň bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerini peýdalanmak bilen, gazanylan ylalaşyklary biziň doganlyk halklarymyzyň bähbitlerine amala aşyrmagy yzygiderli dowam etdirjekdigimize ynanýaryn» diýip belledi. 

Türkmenistanyň Prezidenti şu ýakymly mümkinçilikden peýdalanyp, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe berk jan saglyk, bagtyýarlyk, Gazagystan Respublikasynyň ähli doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi. 

 Türkmenistanyň Prezidenti Gyrgyz Respublikasynyň Prezidentini gutlady 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň halkynyň we Hökümetiniň adyndan, şeýle-de hut öz adyndan Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowa we ýurduň ähli halkyna Türkmenistan bilen Gyrgyz Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli ýürekden gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny iberdi. 

Döwlet Baştutanymyz gutlag hatynda ýurtlarymyzyň arasyndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň açyklyk, hormat goýmak we birek-birege düşünişmek ýörelgelerine esaslanyp, işjeň ösdürilýändigini belledi hem-de soňky ýyllaryň dowamynda özara bähbitli hyzmatdaşlygyň hil taýdan täze derejä çykarylandygyny aýratyn nygtady. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz Türkmenistan bilen Gyrgyz Respublikasynyň halkara guramalaryň çäklerinde özara üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändiklerini, Merkezi Aziýa sebitinde durnuklylygy, öňegidişligi we ykdysady ösüşi üpjün etmäge ägirt uly goşant goşýandyklaryny belläp, wagtyň synagyndan geçen netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin zerur tagallalary etmäge taýýardygyny tassyklady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýakymly mümkinçilikden peýdalanyp, Prezident Sadyr Žaparowa berk jan saglyk, bagtyýarlyk, Gyrgyz Respublikasynyň ähli doganlyk halkyna bolsa mundan beýläk-de ösüş, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi. 

 Türkmenistanyň Prezidenti Moldowa Respublikasynyň Prezidentini gutlady 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň halkynyň we Hökümetiniň adyndan, şeýle-de hut öz adyndan Moldowa Respublikasynyň Prezidenti hanym Maýa Sanduwa we ýurduň ähli halkyna Türkmenistan bilen Moldowa Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli ýürekden gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny iberdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň birek-birege hormat goýmaga, deňhukuklylyga hem-de özara ynanyşmaga esaslanýandygyny belläp, Türkmenistanyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine gyzyklanma bildirýändigini nygtady, şeýle-de ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň bilelikdäki tagallalaryň netijesinde mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýakymly mümkinçilikden peýdalanyp, Prezident hanym Maýa Sanduwa berk jan saglyk, bagtyýarlyk, rowaçlyk, ýurduň halkyna bolsa ösüş we abadançylyk arzuw etdi. 

(TDH)

Aşgabat, 3-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda oba hojalyk toplumynda durmuşa geçirilýän çäreler, sebitlerde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim welaýatda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek hem-de “ak altyn” hasylyny ýitgisiz ýygnap almak ugrunda geçirilýän çäreler, bu möhüm möwsümde pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň we beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilişi barada hasabat berdi. 

Bellenilişi ýaly, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehniki möhletlere laýyklykda gögeriş suwy tutulýar, ekişde oba hojalyk tehnikalary we gurallary doly güýjünde işledilýär. Şeýle-de güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki ekinlere ideg etmek hem-de ýetişdirilen bol hasyly öz wagtynda ýygnap almak boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygy habar berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymy möwsüminiň oba hojalygyndaky möhüm ähmiýetini belläp, ýygymyň depginini güýçlendirmegiň, bu ugurda öňde durýan wezipeleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmegi üçin ähli tagallalaryň edilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunda pagta arassalaýjy kärhanalar, kabul ediş harmanhanalary, kombaýnlar we beýleki tehnikalar bökdençsiz işledilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlere laýyklykda geçirilmeginiň zerurdygyny aýdyp, bu jogapkärli möwsümi üstünlikli geçirmek maksady bilen, ähli degişli işleriň öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy häkimden talap etdi. Hormatly Prezidentimiz güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň bol hasylynyň ýurdumyzyň azyk howpsuzlygynyň kepili bolup durýandygyny belledi. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, hasyly çalt we ýitgisiz ýygnap almak üçin görülýän çäreler hem-de beýleki möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berdi. 

Habar berlişi ýaly, ýygym möwsüminde pagta arassalaýjy kärhanalar, kabul ediş harmanhanalary, kombaýnlar we beýleki tehnikalar bökdençsiz işledilýär, bugdaý ekişinde oba hojalyk tehnikalaryndan netijeli peýdalanylýar, bugdaý ekilen meýdanlara gögeriş suwy öz wagtynda tutulýar. Şeýle hem häkim günbatar sebitiň meýdanlarynda güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerine ideg işleriniň dowam edýändigi, ýetişdirilen hasyly öz wagtynda ýygnap almak üçin ähli zerur tagallalaryň edilýändigi barada habar berdi. Bulardan başga-da, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ideg işleriniň geçirilýändigi hakynda aýdyldy. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda alnyp barylýan işleriň, şol sanda pagta hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnap almagyň hem-de bugdaý ekişiniň ýokary depginlerini üpjün etmegiň, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylmagynyň möhümdigini aýdyp, häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinleriniň möhüm ähmiýetini nygtap, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň demirgazyk sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, pagta ýygymynyň depgininiň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, pagta arassalaýjy kärhanalaryň hem-de kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň we beýleki tehnikalaryň ýygym möwsüminde doly güýjünde, bökdençsiz işledilýändigi barada habar berildi. 

Şeýle-de häkim bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde, ýokary hilli geçirmek üçin oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň doly güýjünde, netijeli işledilýändigi, bugdaý ekilen meýdanlarda kadaly gögeriş alynýandygy barada hasabat berdi. Şunuň bilen bir hatarda, güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, ýetişdirilen bereketli hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli zerur tagallalar edilýär. Mundan başga-da, welaýatyň şaly ekilen meýdanlarynda ösdürilip ýetişdirilen hasyly gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak üçin ýerine ýetirilen işler barada hasabat berildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde oba hojalyk pudagyny ösdürmegiň ähmiýetini nygtap, bugdaý ekişi möwsümini bellenilen möhletlerde tamamlamak üçin onuň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de bu babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz ýetişdirilen pagta hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnap almak, güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak ugrunda zerur çäreleriň görülmelidigini, ösdürilip ýetişdirilen şaly hasylynyň ýitgisiz ýygnalmagynyň zerurdygyny belledi. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew pagta ýygymynyň barşy we pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň hem-de beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilişi barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, bugdaý ekişi agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýar, ekişde tehnikalar netijeli ulanylýar, bugdaý ekilen meýdanlara gögeriş suwy öz wagtynda tutulýar. Şeýle-de güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, şonuň ýaly-da, şaly oragyny guramaçylykly geçirmek üçin alnyp barylýan işler barada hasabat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymynyň ekerançylaryň durmuşynda möhüm möwsümiň biridigini belledi we pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň, beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilmelidigine ünsi çekdi. 

Döwlet Baştutanymyz geljek ýylyň bol hasylynyň kepili bolan bugdaý ekişiniň agrotehniki talaplara laýyklykda geçirilmelidigini aýdyp, bu jogapkärli möwsümiň depginini ýokarlandyrmagy häkimden talap etdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, şaly oragyny guramaçylykly geçirmek üçin ähli zerur çäreleriň görülmelidigini nygtap, bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, “ak altyn” hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnap almak ugrunda zerur işler geçirilýär. Şunda pagta arassalaýjy kärhanalar, kabul ediş harmanhanalary, kombaýnlar hem-de degişli tehnikalar bökdençsiz işledilýär. 

Şeýle-de häkim bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde ýokary hilli geçirilýändigi, ekişde tehnikalaryň doly güýjünde işledilýändigi, bugdaý ekilen meýdanlarda gögeriş suwunyň öz wagtynda tutulýandygy barada hasabat berdi. Güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin zerur çäreler görülýär, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň milli ykdysadyýetimizde möhüm orun eýeleýändigini belledi hem-de pagta hasylyny öz wagtynda, ýitgisiz ýygnap almagyň, bugdaý ekişiniň ýokary depginlerini üpjün etmegiň, bu işleri bellenilen möhletde tamamlamagyň wajypdygyny nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almagyň ýurdumyzyň azyk bolçulygyny üpjün etmekdäki möhüm ähmiýetini belledi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň gözegçilikde saklanmagyny tabşyrdy.  

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyny ösdürmek, ýer-suw serişdelerini rejeli peýdalanmak hem-de topragyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. 

Häzirki wagtda Diýarymyzda bugdaý ekişi güýçli depginlerde dowam edýär. Şunda oba hojalyk tehnikalary we beýleki ekiş gurallary doly güýjünde işledilýär. Şol bir wagtyň özünde topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak, ak ekinlere gögeriş suwuny tutmak işleri utgaşykly alnyp barylýar. 

Ýurdumyzyň welaýatlarynda pagtaçy daýhanlaryň yhlasly zähmeti bilen ösdürilip ýetişdirilen hasyly ýygnap almak boýunça zerur işler amala aşyrylýar. Şeýle hem içerki bazarlary ýurdumyzda öndürilýän gök, bakja, miwe we beýleki azyklyk önümler bilen üpjün etmek ugrunda hemmetaraplaýyn işler alnyp barylýar. Şunda güýzlük ýeralma, gök we beýleki ekinlere ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almak boýunça toplumlaýyn çäreler geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygy habar berildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň düzümlerinde alnyp barylýan işleriň häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelmelidigine ünsi çekdi. Şunda azyk bolçulygynyň pugtalandyrylmagyna, ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehniki kadalara doly laýyk gelmegine möhüm ähmiýet berilmelidir. 

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz wise-premýere pagta ýygymynyň we bugdaý ekişiniň depginlerini ýokarlandyrmak, şunda degişli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy hem-de häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny, täzeçil usullary pudaga işjeň ornaşdyrmagyň möhümdigine ünsi çekdi. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasaryna hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, möwsümleýin oba hojalyk işlerini talabalaýyk derejede geçirmek, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine hemmetaraplaýyn esasda çemeleşmek babatda anyk görkezmeleri berdi. 

Iş maslahatyna gatnaşanlar şu ýylyň 23-nji sentýabrynda 2022-nji ýylyň hasylyndan başlap, döwlet tabşyrygy esasynda kabul edilýän bugdaýyň, pagtanyň we gant şugundyrynyň 50 göterimini gaýtadan işlemekden alynýan kepegi, saruny, künjarany we şugundyr lötüni, degişlilikde, önüm öndürijilere döwlet tarapyndan düzgünleşdirilýän bahalardan satmak hakynda Karara gol çekendigi üçin döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň ähli daýhanlarynyň we önüm öndürijileriniň adyndan hoşallyk sözlerini aýtdylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.