Aşgabat, 26-njy aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.
Söhbetdeşligiň başynda dostlukly döwletiň Baştutany milli Liderimiziň kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykmagy zerarly ýene-de bir gezek gynanç sözlerini beýan etdi. Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti ömrüni Türkmenistanyň halkyna gulluk etmäge bagyşlan M.Berdimuhamedowyň ýaş nesil üçin görelde mekdebi bolup durýandygyny belläp, Türkmenistanyň Prezidentine we dogan-garyndaşlaryna şu agyr wagtda güýç-gaýrat arzuw etdi.
Milli Liderimiz, öz nobatynda, agyr ýitgi — kyblasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykmagy zerarly bildiren gynanjy üçin russiýaly kärdeşine minnetdarlyk bildirip, Russiýanyň Baştutanynyň şeýle agyr günlerde hakyky dost hökmünde hasraty we gynanjy paýlaşýandygyna ýokary baha berýändigini aýtdy.
Şeýle hem RF-niň Baştutany türkmen kärdeşini Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, bu wakanyň Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan syýasaty halkyň goldaýandygynyň ýene-de bir subutnamasy bolup durýandygyny belledi.
Dostlukly ýurduň Prezidenti döwlet Baştutanymyza Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesini nazara almak bilen guralýan ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşdäki türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň işjeň ilerledilýändigi üçin hoşallyk sözlerini beýan etdi. Şunuň bilen baglylykda, rus tarapynyň ýokary wezipeli türkmen wekiliýetiniň 29-30-njy aprelde Kazan şäherinde geçiriljek Ýewraziýanyň hökümetara geňeşiniň mejlisine hormatly myhman hökmünde gatnaşmagyna ýokary baha berýändigi bellenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çakylyk üçin minnetdarlyk bildirip, forumyň işine gatnaşmak üçin Türkmenistanyň wise-premýeriniň derejesinde ýokary wezipeli wekiliýetiň iberiljekdigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, öňde boljak duşuşygyň ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin täze mümkinçilikleri açjakdygyna berk ynam beýan edildi.
RF-niň Baştutany koronawirus ýokanjyna garşy göreşmekde hyzmatdaşlygyň we özara goldawyň oňyn häsiýetini kanagatlanma bilen belläp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Türkmenistanyň daşary döwletleriň içinde ilkinjileriň biri bolup, Russiýada öndürilen wirusa garşy sanjymy hasaba alandygy üçin hoşallyk bildirdi. Şeýle hem Türkmenistanyň Astrahana iberen ynsanperwer ýüki üçin hoşallyk sözleri beýan edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow koronawirus ýokanjyna garşy göreşmek boýunça hyzmatdaşlygy üçin minnetdarlyk bildirip hem-de Prezident Wladimir Putiniň Russiýada öndürilen sanjymlary satyn almakda beren şahsy goldawyny belläp, diňe bilelikdäki tagallalar arkaly pandemiýany ýeňip boljakdygyny aýtdy.
Telefon arkaly söhbetdeşligiň barşynda söhbetdeşler öňümizdäki tomusda geçiriljek ikinji Hazar ykdysady forumynyň hem-de güýzde geçirilmegi meýilleşdirilen Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň sammitiniň iki ýurduň arasyndaky we tutuş sebitdäki dostlukly gatnaşyklary berkitmek hem-de giňeltmek üçin oňat esas bolup hyzmat etjekdigi baradaky pikiri makulladylar. Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Wladimir Putin meýilleşdirilen çäreleriň ýokary derejede geçiriljekdigine ynam bildirdiler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletara hyzmatdaşlygyň meselelerine geçmek bilen, Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky däbe öwrülen dostlukly gatnaşyklaryň ähli ugurlar boýunça üstünlikli ösdürilýändigini nygtady. Şol gatnaşyklar strategik hyzmatdaşlyk, öňden gelýän dostluk, ynanyşmak we özara düşünişmek ýörelgelerine esaslanandyr.
Russiýa bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmagyň we giňeltmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridigi bellenildi. Şunda söwda-ykdysady, energetika, medeni-ynsanperwer we beýleki ugurlarda döwletara gatnaşyklaryň ösüşine aýratyn üns berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow netijeli gatnaşyklary has-da berkitmek işinde rus tarapynyň işjeň ornuny kanagatlanma bilen belläp, Türkmenistanyň taryhy taýdan kemala gelen dostlugyň we hyzmatdaşlygyň oňat däpleri ýola goýlan Russiýa Federasiýasy bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.
Söhbetdeşligiň ahyrynda Türkmenistanyň Baştutany Prezident Wladimir Putine duýgudaşlyk sözleri üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, oňa berk jan saglygyny, abadançylyk we uly üstünlikleri, Russiýanyň dostlukly halkyna bolsa parahatçylyk we rowaçlyk arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/27026
Ganatly bedewleriň halkara bäsleşiginiň hem-de döredijilik bäsleşiginiň jemleri jemlenildi
Aşgabat, 23-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynda Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” atly halkara gözellik bäsleşiginiň hem-de döredijilik işgärleriniň arasyndaky bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy.
Ýurdumyzda her ýyl geçirilýän ahalteke bedewleriniň halkara gözellik bäsleşigi türkmen atlarynyň şanyna guralýan baýramçylyk çäreleriniň esasylarynyň biridir. Onuň baş maksady atşynaslyk däpleriniň ösdürilmegini höweslendirmekden, baý milli medeni mirasyň möhüm bölegi hökmünde bu bedewlere dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni çekmekden ybaratdyr.
...Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň öňündäki meýdança Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň hem-de Mejlisiniň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary, welaýatlaryň, Aşgabat şäheriniň häkimleri, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary ýygnandylar. Dabara, şeýle hem şu günler sarpalanylýan, saýlap alan hünärinde ajaýyp üstünlikleri gazanan atşynaslar, bedewleriň täsin dünýäsi bilen bagly beýleki ulgamlaryň hünärmenleri gatnaşdylar.
Bu ýerde dabara gatnaşyjylaryň öňünde ýurdumyzyň sungat ussatlary aýdym-sazlar hem-de joşgunly tanslar bilen çykyş etdiler.
Dünýäniň atçylyk pudagynyň öňdebaryjylarynyň biri hasaplanylýan bu toplumda mähriban halkymyzyň milli baýlygy we buýsanjy bolan, tebigat bilen sazlaşykda dörän, gözelligiň, ajaýyp nusgasyny alamatlandyrýan naýbaşy bedewleri ösdürip ýetişdirmek hem-de seýislemek üçin ähli şertler döredildi. Şundan ugur alnyp, häzirki döwürde asylly bedew Türkmenistanyň ajaýyp nyşany — taryhy tejribäniň dowamatlylygynyň nusgasy, belent ýörelgeleriň dabaralanmagynyň, tutanýerli zähmetiň hem-de ata Watanymyzyň mundan beýläk-de rowaçlanmagyna güýç-gaýratly ymtylmagyň aýdyň subutnamasy bolup durýar.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň atçylyk pudagyny ösdürmäge, arassa ganly ahalteke tohumynyň baş sanyny saklamaga we artdyrmaga, ony tutuş dünýäde wagyz etmäge gönükdirilen asylly başlangyçlary hem-de taýsyz tagallalary bu gün giň ählihalk goldawyna eýe bolýar. Şu dabara hem munuň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Onuň çäklerinde özleriniň işine uly üns berýändiginiň nyşany hökmünde, şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzyň ähli atşynaslarynyň adyndan hormatly Prezidentimize naýbaşy ahalteke bedewleri sowgat berildi. Wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti Serdar Berdimuhamedowdan ajaýyp bedewleri kabul etmegini haýyş edýärler.
Meýdança ýurdumyzyň her welaýatyndan we paýtagtymyzdan bedewler yzly-yzyna çykarylýar. Şeýle hem ähli sebitleriň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular hem-de ýaş nesliň wekilleri çykýarlar.
Şeýlelikde, Ahal welaýatynyň zähmetkeşleriniň adyndan Oguzkent, Balkan welaýatyndan Deňiz, Daşoguz welaýatyndan Gyrbedew, Lebap welaýatyndan Köýtendag, Mary welaýatyndan Murgap, Aşgabat şäherinden bolsa Akşäher atly bedewler sowgat berildi.
Ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň adyndan ýene-de bir ajaýyp Beýikdag atly bedew sowgat berildi.
Diýarymyzyň ähli atşynaslarynyň adyndan milli Liderimize 2018-nji ýylda doglan, Hanbegler we Okgyz atly bedewleriň nesli bolan hem-de Gaplaňyň nesil ugruna degişli ajaýyp Hankerwen atly mele bedew sowgat berildi.
Wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow dabara gatnaşýan welaýatlaryň ýaşulularyna hem-de ganatly bedewleriň şöhratly taryhyny dowam etdirmäge saldamly goşant goşýan atşynaslara tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Olar hormatly Prezidentimize ajaýyp ahalteke bedewlerini sowgat berdiler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň düýbüni tutan asylly däbine eýerip, S.Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň atşynaslary tarapyndan sowgat berlen Hankerwen atly bedewiň boýnuna enesi Ogulabat ejäniň ören alajasyny dakdy.
Soňra wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow at üstünde çapuw ýodasy boýunça gezim edip, bedewi synap gördi. Bedew bolsa çapyksuwaryň tejribelidigini, başarjaňdygyny duýup, onuň ähli ýumuşlaryny birkemsiz ýerine ýetirdi we tomaşaçylara öz gözelliginden, sazlaşykly hereketinden hem-de seýkin ýöreýşinden lezzet almaga mümkinçilik berdi.
Çapuw ýodasyna çykan bedew birsellem öz maýdalyna ýöredi. Soňra S.Berdimuhamedow bedewi çapyp başlady. Bu görnüşler ynsan bilen bedewiň aýrylmaz arabaglanyşygyny, milletiň buýsanjyna öwrülen ajaýyp bedewleriň Diýarymyzda giňden tutulýan toý-baýramlaryň esasy bezeglerini alamatlandyrdy. Bu gün Türkmenistanyň ösüşleriň we beýik ýeňişleriň belentliklerine tarap urýan ynamly gadamy bedew badyna meňzedilýär. Bu bolsa ata Watanymyzyň Arkadag Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ösüşiň täze sepgitlerini eýeleýändigine şaýatlyk edýär.
Soňra alypbaryjy ahalteke bedewleriniň arasynda halkara gözellik bäsleşiginiň jemleýji tapgyrynyň başlanýandygyny yglan etdi.
Ata-babalarymyzyň tutanýerli zähmeti bilen mukaddes türkmen topragynda ýetişdirilen we ajaýyplygy, syratlylygy hem-de ýyndamlygy bilen şan-şöhrata eýe bolan behişdi bedewler halkymyzyň milli gymmatlygydyr we buýsanjydyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtaýar.
Döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylygyny ösdürmek we ahalteke bedewleriniň tutuş dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmak boýunça netijeli çäreler görülýär. Pudagy ylmy taýdan ösdürmek, bu ugurda amala aşyrylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, halkara bäsleşikleri geçirmek üçin niýetlenen döwrebap atçylyk sport toplumlaryny gurmak üçin ägirt uly maliýe serişdeleri bölünip berilýär.
Atçylyk pudagynyň okgunly ösdürilmegine goşmaça itergi bermäge, at çapyşyklarda, atly sportuň dürli görnüşleri boýunça ýaryşlarda, hususan-da, konkur we at üstündäki milli oýunlar boýunça bäsleşiklerde üstünlikli çykyş etmäge ukyply türgenleri taýýarlamaga uly üns berilýär. Şu maksat bilen Aşgabadyň atçylyk sport toplumynyň düzüminde ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere gabat gelýän açyk we üsti ýapyk manežler guruldy.
Diýarymyzyň hem-de daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke bedewlerini ýetişdirmek boýunça amala aşyrýan asylly işlerine mynasyp baha berilýär. Olara “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy”, “Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary”, “Türkmenistanyň halk atşynasy” hem-de “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi” diýen hormatly atlar dakylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça 2010-njy ýylda döredilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işini hem bellemek gerek. Arassa ganly ahalteke bedewlerini köpeltmäge, bu tohumy kämilleşdirmäge hem-de olaryň ajaýyp tohumçylyk häsiýetlerini ösdürmäge ýöriteleşdirilen, dürli ýurtlaryň atşynaslarynyň duşuşyklary hem-de özara gatnaşyklary üçin netijeli edara öwrülen bu guramanyň giň gerimli işi behişdi bedewleriň tutuş dünýäde şan-şöhratyny artdyrmaga ýardam edýär. Diýarymyzda guralýan ýörite sergiler we maslahatlar, ganatly bedewleriň gözellik bäsleşikleri hem şu maksada hyzmat edýär.
Mälim bolşy ýaly, ajaýyp çapyksuwar, bedewlere belent sarpa goýýan milli Liderimiz işiniň köpdügine garamazdan, boş wagtlarynda at çapmak we atly gezim etmek bilen meşgullanýar, edebi döredijiliginde aýratyn orun eýeleýän bedewler bilen hem yzygiderli didarlaşýar.
Döwlet Baştutanymyz giň taryhy hem-de häzirki döwrüň maglumatlaryny seljermegiň we umumylaşdyrmagyň esasynda deňi-taýy bolmadyk ahalteke bedewleri baradaky kitaplaryň ençemesini döretdi.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ahalteke bedewi — biziň buýsanjymyz we şöhratymyz”, “Gadamy batly bedew”, “Atda wepa-da bar, sapa-da” diýen ajaýyp eserlerinde türkmen halkynyň wepaly ýoldaşy bolan ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmegiň hem-de seýislemegiň nesilden-nesle geçirilip gelinýän özboluşly däpleri barada giňişleýin gürrüň berilýär. Türkmen halkynyň köpasyrlyk taryhy we ykbaly bedewler bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.
Ady rowaýata öwrülen atlaryň şan-şöhraty asyrlar aşyp, bu gün hem parasatly we gadymy halk hem-de onuň gahrymanlary barada bütin dünýä gürrüň berýär. Türkmenleriň halk döredijiliginde beýan edilen atyň keşbinde milli ruh, maksada okgunlylyk, gözellik, güýç-kuwwat hem-de dostluk, wepalylyk, gaýduwsyzlyk, adalatlylyk, ata Watana söýgi düşünjeleri jemlenendir.
Dünýäde iň gowy tohumlaryň biri hökmünde ahalteke bedewleri türkmen halkynyň buýsanjydyr we şöhratydyr. Köp müňýyllyk taryha eýe bolan behişdi bedewler täsin, nepis syna gurluşy, çeýeligi hem-de çalasynlygy bilen diňe bir Türkmenistanyň däl-de, dünýäniň hem genji-hazynasynyň gymmatlygy hasaplanylýar.
Buýsançly gylyk-häsiýetlerine garamazdan, bedewler ynsan bilen gatnaşyklarda ýürekdeşdir, haçan-da olar hakynda yzygiderli alada edilende, eýesine çäksiz wepalydyr. Türkmen bedewleri hemişe — söweş meýdanlarynda hem, zähmetde hem ata-babalarymyzyň kömekçileri bolupdyr. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, biziň halkymyz milli buýsanjymyz, adamzat genji-hazynasynyň göwheri bolan ahalteke bedewleriniň iň oňat sypatlaryny wasp edýän ganatly jümleleri aýawly saklamagy hem-de şu günlerimize ýetirmegi başarypdyrlar.
Soňra dabarany alypbaryjy Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli guralýan baý many-mazmunly çäreleriň maksatnamasynyň bir bölegi bolan “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” atly halkara bäsleşigiň jemleýji tapgyrynyň başlanýandygyny yglan etdi. Bäsleşigiň deslapky tapgyrlarynda saýlanyp alnan ahalteke bedewleriniň iň gowularynyň 10-sy syn ediş meýdançasyna çykarylýar.
Olaryň her birini eminleriň öňünden geçirýärler. Birinji gezek at esbapsyz, ikinji gezek bolsa doly esbaplara hem-de şaý-seplere beslenen bedewleri geçirýärler.
Bäsleşigiň düzgünine laýyklykda, bedewleriň ählisi tertip boýunça emin agzalaryna we tomaşaçylara görkezildi: olaryň ady, ýaşy, nesil ugry, eýesi barada maglumatlar berilýär. Bäsleşigiň jemleýji tapgyryna meşhur atlaryň tohumyny dowam etdirýän bedewler çykýar.
Ganatly atlaryň köp sanly muşdaklary ajaýyp ahalteke bedewleriniň nesilleriniň haýran galdyryjy gözelligine hem-de syratlylygyna baha bermäge mümkinçilik aldylar.
Tebigy gözelligini bir sözde beýan edip bolmaýan täsin bedewler özleriniň owadanlygy bilen emin agzalaryny hem-de atyň muşdaklaryny haýran galdyrdylar. Türkmen halky özleriniň bedewleriniň täsinligini nygtap, olary gymmatly bezegler bilen bezeýär. Ussat zergärler kümüşden, altyndan hem-de gymmat bahaly daşlardan ganatly bedewler üçin täsin şaý-sepleri taýýarlapdyr.
Ahalteke bedewleriniň täsin hem-de aýratyn reňk öwüşgini, uzyn we inçe aýaklary, owadan boýny, sazlaşykly göwresi, ýyndamlygy, örän çydamlylygy atşynaslaryň, seçgiçileriň hem-de seýisleriň döredijilikli, tutanýerli zähmetiniň miwesidir. Olaryň däplerini bu gün ýokary hünärli hünärmenler hem-de öz işiniň ussatlary dowam etdirýärler.
Atlar özleriniň ajaýyp syna gurluşy bilen nepis gözelliklerini hem-de başarnyklaryny, ähli agzalarynyň sazlaşykly hereketlerini görkezdiler. Hakykatdan-da, arassa ganly bedew ussat seýisleriň zehininden dörän hakyky hazynadyr.
Soňra bu ýerde ahalteke atlarynyň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde, neşir önümlerinde, fotosuratlarda, teleýaýlymlarda çeper beýan etmek boýunça suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, halyçylaryň, zergärleriň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň, dizaýnerleriň, teleoperatorlaryň arasynda yglan edilen döredijilik bäsleşiginiň ýeňijileriniň atlary yglan edildi. Şol bäsleşigiň esasy maksady bu düşbi we owadan bedewleriň türkmen halkynyň durmuşynda eýeleýän ornuny beýan etmekden ybaratdyr.
Hut bedewiň Diýarymyzyň baş nyşanydygy, döwürleriň hem-de nesilleriň aýrylmaz arabaglanyşygynyň aýdyň beýanydygy tötänden däldir. At türkmenler üçin wepaly ýoldaşdyr we dostdur, ygtybarly kömekçidir hem-de sazlaşygyň nusgasydyr. Şoňa görä-de, bedewlere bagyşlanan ençeme rowaýatlar, ertekiler we nakyllar döredildi. Halkymyzyň döredijilik ylhamy bedewi jadyly alamatlar bilen häsiýetlendirdi. Şol döredijilikde behişdi bedewler arzuwlaryň wysal bolmagyny, şowlulygy, bagtyýarlygy hem-de hoşniýetliligi alamatlandyrýar.
Elbetde, bularyň ählisi gadymy döwürlerden biziň günlerimize çenli milli sungatda hem öz beýanyny tapdy. Atlaryň tebigy gözelligi, syratlylygy, wepalylygy, ýyndamlygy köp asyrlaryň dowamynda şahyrlar, suratkeşler üçin ylham çeşmesi bolup hyzmat etdi.
Ahalteke bedewiniň ajaýyp keşbi, häsiýeti, aň-paýhasy hem-de täsin zehini döredijilik işgärlerini şahyrana keşpleri döretmäge ruhlandyrdy.
Bäsleşige hödürlenen iň gowy işler degişli ugurlara — iň nepis haly, türkmen bedewiniň naýbaşy şaý-sepi, bezeg lybaslary, türkmen bedewiniň iň gowy surat we heýkel eseri, iň gowy neşir önümleri, iň gowy telewizion görnüşler ugry boýunça seçilip alyndy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan bäsleşigiň ýeňijilerine — türkmen bedewiniň şekili çitilen iň nepis haly — “Behişdi bedew” atly eseri üçin Aşgabat çeper halyçylyk kärhanasynyň önümçilik we hil boýunça hünärmeni G.Orazowa, türkmen bedewiniň naýbaşy şaý-sepi, bezeg lybaslary — “Garlawaç» at şaý-sep toplumy” atly eseri üçin Aşgabat şäherindäki ýöriteleşdirilen 42-nji orta mekdebiň surat we çyzuw mugallymy E.Annaberdiýewa, türkmen bedewiniň iň gowy surat eseri — “Türkmen toýy” atly nakgaş eseri üçin Döwlet çeperçilik akademiýasynyň şekillendiriş sungaty fakultetiniň nakgaşlyk kafedrasynyň bäşinji ýyl talyby Ş.Orazlyýewe “Tolkun” telewizory we şahadatnama gowşuryldy.
Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň adyndan türkmen bedewiniň iň gowy heýkeli — «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» atly heýkel eseri üçin Döwlet çeperçilik akademiýasynyň şekillendiriş sungaty fakultetiniň heýkeltaraşlyk kafedrasynyň mugallymy M.Hojainowa, türkmen bedewiniň keşbi ýerleşdirilen iň gowy neşir önümi — “Türkmeniň uçar ganaty” atly fotoişleri üçin Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentliginiň fotohabarçysy M.Rozyýewe, türkmen bedewiniň gözelligini açyp görkezýän iň gowy telewizion görnüşler — “Türkmen bedewi” atly wideoşekili üçin Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň “Altyn asyr: Türkmenistan” teleradioýaýlymynyň teleoperatory B.Ramazanowa baýraklar gowşuryldy.
Bäsleşigiň ýeňijileri hormatly Prezidentimize öz döredijilik işlerine ýokary baha berendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyzy behişdi bedewleriň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmagyň, olary giňden wagyz etmegiň bähbidine ähli tagallalary etjekdiklerine we güýç-gaýratlaryny, ukyp-başarnyklaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.
Soňra ahalteke bedewleriniň arasynda “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” adyny almak ugrunda geçirilen halkara bäsleşigiň ýeňijisi yglan edildi.
«2021-nji ýylyň iň owadan ahalteke bedewi» diýen ada Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň Ary we Altynbaş diýen bedewleriň neslinden bolan hem-de meşhur Skak diýen atyň nesil ugruna degişli Aýgytly diýen bedewi mynasyp boldy. Ony Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň atly sport we marafon bölüminiň türgeni Çarymyrat Ballyýew seýisläp ýetişdirdi.
Ýeňijä milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baş baýragy — “Leхus” awtoulagy, göçme kubok hem-de diplom gowşuryldy.
Dabaranyň ahyrynda sungat ussatlary döredijilik çykyşlarynda türkmenistanlylaryň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan ata Watanymyza bolan buýsançdyr bagtyýarlyk duýgularyny beýan etdiler.Ganatly bedewleriň halkara bäsleşiginiň hem-de döredijilik bäsleşiginiň jemleri jemlenildi
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26743?type=feed
Halkara ahalteke atçylyk we “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýalarynyň merkezi açyldy
Aşgabat, 21-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Bu merkez milletiň baý mirasyny aýawly saklamak, öwrenmek hem-de dünýä ýaýmak maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli işlere mynasyp goşant bolar. Şeýle hem şu gün bu ýerde Türkmen alabaýynyň baýramyna bagyşlanan Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Bu baýramçylyk döwlet Baştutanymyzyň degişli Permanyna laýyklykda, her ýyl aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen bilelikde belleniler.
Ajaýyp, gözelligi boýunça kämil behişdi bedewlerimiz hem-de edermen alabaýlarymyz ähli döwürlerde türkmen halkynyň wepaly dostlary we hemralary, buýsanjy we baýlygy hasaplanyp geldi. Bu gün gadamy batly ahalteke bedewi hem-de gaýduwsyz alabaý düýpli özgertmeler we ösüş ýolunda uly üstünlikleri gazanýan Watanymyzyň döredijilik kuwwatynyň aýdyň beýanyna öwrüldiler. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan atşynaslyk we itşynaslyk sungaty mynasyp dowam etdirilip, täze ösüşlere eýe boldy.
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasyna Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy, Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi gatnaşdylar.
Şanly waka mynasybetli ýurdumyzyň sungat ussatlary joşgunly aýdymdyr sazlary bilen çykyş etdiler.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedow dabaraly ýagdaýda täze binanyň toý bagyny kesdi. Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň binalar toplumy açyldy. Soňra dabara gatnaşyjylar merkeziň gurluşy we üpjünçiligi, hünärmenleriň netijeli işlemegi hem-de dürli çäreleri geçirmek üçin bu ýerde döredilen şertler bilen tanyşdylar.
Binanyň birinji gatynda muzeý ýerleşdirilip, onda tutuş dünýäde meşhurlyga eýe bolan ahalteke bedewleriniň we özüniň ajaýyp häsiýeti bilen ýurdumyzyň çäkleriniň daşynda hem meşhurlyk gazanan alabaýlaryň özboluşly heýkelleri we olaryň aýratynlyklaryna bagyşlanan nakgaş eserleri, ahalteke bedewleriniň we alabaýlaryň şekilleri çitilen halylar görkezilýär. Bu ýerde hünärmen muzeý gymmatlyklary barada giňişleýin maglumat berdi. Hormatly Prezidentimiziň “Türkmen alabaýy” goşgusynyň hala çitilen nusgasy muzeýiň görnükli ýerinde goýlupdyr. Şeýle hem bu ýerde halkymyzyň öz bedewlerine aýratyn garaýşynyň subutnamalary bolan atlaryň bezeg şaý-sepleriniň ajaýyp nusgalary bar. Gadymy döwürlerde kemala gelen at bezemek däpleri şu güne çenli türkmeniň milli medeniýetinde saklanyp, häzirki zaman zergärçilik ussalarynyň işlerinde öz beýanyny tapýar. Bedewleriň altyndan, kümüşden taýýarlanan bezeg şaýlary taryhyň dürli döwürlerinde, çylşyrymly ýagdaýlarda gorag esbaplary hökmünde hyzmat edipdir. Kümüşden ýasalyp, gymmat bahaly daşlar, hususan-da, hakyk we pöwrize daşlary bilen bezelen at esbaplary ahalteke bedewleriniň asylly keşbi bilen özboluşly sazlaşygy emele getirip, bedewleriň gözelligine gözellik goşupdyr.
Şol bir wagtyň özünde bu ýerde bedewleriň çapuw mahalynda ulanylýan eýerleri bilen bir hatarda, bedewler toý-baýramlara çykarylanda, atylýan eýerleriniň görnüşleri görkezilýär. Munuň özi ussat seýisleriň at esbaplaryny ulanmaga örän jogapkärçilikli çemeleşilýändigini we ähmiýetine görä ulanylýandygyny aňladýar. Şeýle hem muzeýde oturdylan ýörite monitorda Arkadag Prezidentimiziň 2017-nji ýylda Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putine wepadarlygyň we dost-doganlyk gatnaşyklarynyň aýdyň nyşany hökmünde alabaý köpegini sowgat berýän görnüşlerine bagyşlanan wideoşekiller görkezildi. Şol gün milli Liderimiz Russiýa Federasiýasynyň Prezidentine berk jan saglyk, döwlet işlerinde uly üstünlikleri we abadançylyk arzuw edip, rus kärdeşine Wepaly atly alabaýy sowgat beripdi. Şol pursatlarda, milli Liderimiziň belleýşi ýaly, alabaý itleri gadym döwürlerden bäri türkmen halkynyň wepaly hemrasy we dostudyr. Wepaly atly alabaýyň 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň şekili hökmünde saýlanyp alynmagy tötänden däldir.
Prezident Wladimir Putine gowşurylan bu sowgat köpasyrlyk türkmen-russiýa dostluk ýörelgelerine ygrarlylygyny hem-de iki döwletiň Baştutanlarynyň özara ynama esaslanýan şahsy gatnaşyklaryny alamatlandyrýar.
Hormatly Prezidentimiz şonda sowgat berilýän köpejigiň ýeňsesinden tutup, ony ýokaryk galdyrdy hem-de şeýdip, itiň häsiýetine baha berilýändigini düşündirdi. Şunda Wepaly özüni iň gowy tarapdan görkezdi, diýmek, ol batyrgaý we çydamly it bolup ýetişer.
Bu ýerde milli Liderimiziň Russiýa Federasiýasynyň ozalky Hökümet baştutany D.Medwedewe sowgat beren alabaýy, bu türkmen itiniň Russiýanyň tebigatyna, onuň howa aýratynlyklaryna tiz uýgunlaşandygy barada gürrüň berýän wideoşekiller hem görkezildi.
Şeýle hem ady rowaýata öwrülen Akhanyň täze dünýä inen taýy bolan Aşgabat atly taýçanak, onuň ösüşi, özboluşly beden gurluşy barada gürrüň berýän wideoşekilleriň görkezilmegi, bu ýerde guralan dabarany täze mazmun bilen baýlaşdyrdy. Bu görnüşler türkmen halkynyň şöhratly seýisleriniň yhlasy bilen arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanynyň artdyrylýandygyny-da alamatlandyrdy.
Ganatly bedewler türkmen halkynyň durmuşynda möhüm orun eýeleýär. Olar baýramçylyk dabaralarynyň, şanly toýlaryň esasy ýaraşygy bolup durýar.
Bu gün pederlerimizden miras galan asylly atşynaslyk ýörelgeleri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen döwrebap derejede ösdürilýär. Munuň özi dünýä gymmatlyklaryna uly goşant goşan halkymyzyň atşynaslyk däpleriniň mundan beýläk-de belende göterilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändiginiň aýdyň nyşanydyr.
Asyrlaryň dowamynda türkmen seýisleri ahalteke bedewlerini kämillik derejesine ýetiripdirler we olaryň ajaýyp häsiýetlerini saklapdyrlar. Türkmen bedewleriniň ýüpek ýallary, gelşikli beden gurluşy, ýeňil hereketleri we güýç-kuwwaty yhlasly seýisleriň, halk seçgiçileriniň öz hünärlerini belent derejä ýetirendikleriniň aýdyň netijesidir.
Döwlet Baştutanymyz türkmen atlarynyň taryhynyň we özboluşly gylyk-häsiýetleriniň düýpli öwrenilmelidigini hem-de gadymy seýisçilik ýörelgeleriniň döwrebap ösdürilip, geljek nesillere ýetirilmelidigini aýratyn belleýär.
Bu gün tutuş dünýäde meşhur bolan ýelden ýüwrük ahalteke bedewleriniň şöhraty belende galdy. Ata-babalarymyz köp asyrlaryň dowamynda tutanýerli zähmeti, zehini arkaly dünýäniň dürli künjeklerinde meşhur bedewleri kemala getiripdirler hem-de arassa ganlylygyny saklap gelipdirler.
Behişdi bedewler okgunly ösýän Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň özboluşly nyşanydyr. Ahalteke bedewleriniň dünýä atçylyk sportunda geçen şöhratly ýoluny mynasyp dowam etmek hem-de başarnyklaryny doly açmak üçin täze mümkinçilikler döredilýär. Bedewleriň tebigy gözelligi, çalasynlygy, wepadarlygy, ösen aň-paýhasy hem-de aýratyn başarnyklary köp asyrlaryň dowamynda şahyrlar we suratkeşler üçin ylham çeşmesi boldy.
Soňra dabara gatnaşyjylar merkeziň kitaphanasy bilen tanyşdylar. Bu ýerde şöhratly pederlerimiziň dünýä beren milli gymmatlyklary bolan ahalteke bedewlerine we türkmen alabaýlaryna bagyşlanan eserleriň giň toplumy bar. Hususan-da, kitaphanada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň behişdi bedewlerimize we edermen alabaýlarymyza bagyşlanan kitaplary aýratyn orun eýeleýär. Ýeri gelende aýtsak, bu eserler dünýäniň dürli dillerinde terjime edilip, halkara ähmiýetli kitaplara öwrüldi. Bu ýerde goýlan kitaplaryň hatarynda “Ahalteke bedewi — biziň buýsanjymyz we şöhratymyz”, “Gadamy batly bedew”, “Atda wepa-da bar, sapa-da”, “Türkmen alabaýy” atly eserler bar. Milli Liderimiziň bu ajaýyp işleri döwürleriň we nesilleriň üznüksiz arabaglanyşygyny alamatlandyryp, türkmen halkynyň taryhy-medeni mirasy, gadymy däpleri hem-de döredijilik zehini barada söhbet açýar.
Kitaphananyň baý kitap gaznasynyň bardygyny bellemek gerek. Kitaphana doly derejede kompýuterleşdirildi. Munuň özi okyjylara elektron kitaphana serişdelerine, ylmy we usulyýet edebiýatlaryna bolan elýeterliligi üpjün edýär. Şeýle hem bu ýerde ahalteke bedewlerine we alabaýlara bagyşlanan döwürleýin metbugat neşirleri bar.
Mundan başga-da, kitaphanadaky ýörite internet-saýtlarynyň, olaryň üsti bilen metbugat neşirleri, “Behişdi ahalteke atlary” we “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly žurnallarda ýerleşdirilen makalalar, gyzykly maglumatlar bilen tanyşmak mümkinçiligi döredilipdir.
Kitaphananyň üç dilde hereket edýän elektron saýty ahalteke bedewleri we türkmen alabaýlary baradaky gündelik maglumatlar, halk döredijiliginiň eserleri bilen baýlaşdyrylyp durulýar. Döwlet Baştutanymyzyň eserlerinden dürli rowaýatlar yzygiderli ýerleşdirilýär.
Kitaphananyň işine täzeçil tehnologiýalar, sanly ulgam ornaşdyryldy. Bu bolsa kitaphananyň okyjylarynyň sanynyň artmagyny şertlendirýär. Şeýlelikde, bu ýerde hünärmenleriň atşynaslyk we itşynaslyk babatda netijeli işlemekleri, alymlaryň ahalteke bedewleridir türkmen alabaýlary baradaky bilimlerini artdyrmaklary üçin ähli zerur şertler döredilipdir. Bu bolsa degişli ugurda netijeli halkara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegini üpjün edýär.
Soňra dabara gatnaşyjylar binanyň ikinji gatyna galyp, bu ýerde döredilen mümkinçilikler bilen tanyşdylar. Merkeziň iş otaglary işgärleriň netijeli işlemegi üçin zerur bolan esbaplar bilen üpjün edilip, olaryň ygtyýarynda kompýuterler we beýleki degişli enjamlar bar.
Merkeziň maslahatlar zaly we ýöriteleşdirilen otaglary häzirki zaman talaplary nazara alnyp, maksadalaýyk enjamlaşdyrylyp, bu ýerde mejlisleri, beýleki çäreleri hem-de halkara häsiýetli forumlary geçirmek, şol sanda onlaýn tertipdäki halkara duşuşyklary, ähmiýetli maslahatlary guramak, olary sanly ulgam arkaly dünýä ýaýmak üçin ýokary derejeli mümkinçilikler bar. Şol bir wagtyň özünde bu ýerde netijeli iş alyp barmak, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalaryndan peýdalanmak üçin zerur şertler göz öňünde tutulypdyr.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedow bu ýerde Hormatly myhmanlar üçin niýetlenen kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.
Soňra merkeziň maslahatlar zalynda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň mejlisi geçirildi. Oňa birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, assosiasiýanyň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, şeýle hem assosiasiýanyň Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlaryndaky we daşary ýurtlardaky agzalary sanly wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşdylar.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy S.Berdimuhamedow mejlisi açyp, hemmeleri Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy bilen gyzgyn gutlady.
Assosiasiýanyň başlygy mejlisiň gün tertibini yglan edip, şu gün bu halkara guramanyň işi bilen baglanyşykly birnäçe guramaçylyk meselelerine garaljakdygyny belledi. Onuň düzümine täze agzalar kabul ediler, ýurdumyzyň tapawutlanan atşynaslaryna we itşynaslaryna döwlet sylaglary gowşurylar. Şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň indiki mejlisiniň geçiriljek ýeri we wagty kesgitlener hem-de öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşylar, degişli çözgütler kabul ediler.
Hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyçlary esasynda şu ýyl ýurdumyzda milli gymmatlyklarymyz bolan behişdi bedewlerimiziň we türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy ilkinji gezek bilelikde bellenilip geçilýär diýip, S.Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.
Asyrlaryň dowamynda türkmen topragynda ösdürilip, kemala getirilen we umumadamzat gymmatlyklarynyň hazynasyna öwrülen türkmen alabaý itleri özüniň aýratynlyklary boýunça dünýäde giňden tanalýar hem-de tohum itleriň arasynda iň gadymylarynyň we naýbaşylarynyň biri hasaplanýar.
Türkmen alabaý itleri biziň milli buýsanjymyz we şöhratymyz bolan ahalteke bedewlerimiz hem-de arşyň nepisligi, Zeminiň janly rowaýaty bolan türkmen halylary ýaly milli gymmatlyklarymyzyň biridir. Türkmen alabaýlaryň eýesine wepalylygy, batyrlygy hem-de edermenligi bilen dünýäde giňden tanalýar. Soňra assosiasiýanyň başlygy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýiti pähim-paýhasyndan dörän “Türkmen alabaýy” eserinde: “Alabaý — biziň milli buýsanjymyz. Alabaý — biziň Watanymyzyň baýlygy. Ol biziň ata-babalarymyzyň döreden milli gymmatlygy. Ony gorap saklamak, ähli ajaýyplygy bilen geljek nesillerimize ýetirmek biziň borjumyz” diýip belläp geçişi ýaly, türkmen alabaýlarynyň halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşy bilen aýrylmaz baglydygyny belledi.
Milli Liderimiziň başlangyjy esasynda ýurdumyzda türkmen halkynyň milli gymmatlyklarynyň biri bolan türkmen alabaý itleriniň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak, olary gorap saklamak we köpeltmek, tohumçylygyny alyp barmak hem-de bu ugurda geçirilýän işleri halkara derejede ösdürmek boýunça häzirki döwürde ýurdumyzda giň möçberli işler amala aşyrylýar. Bu işleriň taryhy gelip çykyşyny, şu günki günlere gelip ýetişini we milli aýratynlyklaryny ylmy esasda düýpli öwrenmek boýunça ähli şertler döredilýär. Türkmen alabaýy dostlugyň we wepalylygyň halkara nyşanyna öwrülýär.
Türkmen alabaýlary boýunça alnyp barylýan işleri has-da ýaýbaňlandyrmak hem-de bu itleri saklamak we köpeltmek bilen meşgullanýan hünärmenleriň tagallalaryny bir ýere jemlemek maksady bilen, ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Şonuň bilen birlikde, gysga wagtyň içinde bu abraýly guramanyň türkmen agzalary bilen bilelikde, daşary ýurtly agzalarynyň sany artyp, halkara derejä eýe boldy. Häzirki wagtda assosiasiýanyň 11 sany döwletden jemi 191 fiziki we ýuridik agzalary bolup, olaryň sany yzygiderli köpelýär.
Hormatly Prezidentimiziň ýakyndan berýän hemaýat-goldawlarynyň netijesinde, dünýä medeniýetiniň aýrylmaz bölegine öwrülen türkmen itşynaslyk sungatyny gorap saklamak, ösdürmek, türkmen alabaýlaryny köpeltmek, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini alyp barmak we geljekki nesillere ýetirmek, şeýle hem ýaşlara türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmegiň inçe tälimleriniň nusgalyk usullaryny öwretmek hem-de halypalyk etmek işlerine aýratyn saldamly goşant goşýan itşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy”, “Türkmenistanyň halk itşynasy” diýen hormatly atlar döredildi. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, türkmen alabaýynyň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak we milli itşynaslygy ösdürmek hem-de kämilleşdirmek maksady bilen, ýurdumyzda her ýylyň aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen Türkmen alabaýynyň baýramyny bilelikde geçirmek bellenildi. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli her ýylyň aprel aýynda türkmen alabaý itleriniň arasynda “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşigi hem-de türkmen alabaý itleriniň daşky keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde, neşir önümlerinde, fotosuratlarda, teleýaýlymlarda çeper beýan etmek ugrunda halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda bäsleşikleri geçirmek karar edildi diýip, S.Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, döwletimiz tarapyndan itşynaslarymyz üçin şeýle mümkinçilikleriň döredilmeginiň ýurdumyzda we dünýä ýüzünde iň gadymy itleriň biri hasaplanylýan türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmäge uly itergi berjekdigine ynam bildirildi.
Ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi bilen, geljekde bu itleri köpeltmek, olaryň tohum arassalygyny gorap saklamak, dünýä ýüzünde giňden wasp etmek boýunça biziň öňümizde birnäçe jogapkärli wezipeler durýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynda, Aşgabat şäherinde gurlan merkezlerde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmek hem-de köpeltmek; türkmen alabaýlarynyň tohumçylyk-seçgi işlerini alyp barmak, kämilleşdirmek hem-de ylmy taýdan düýpli öwrenmek; ýurdumyzda we daşary ýurtlarda türkmen alabaýlarynyň sergilerini, bäsleşiklerini ýokary derejede geçirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar diýip, Serdar Berdimuhamedow belledi.
Nygtalyşy ýaly, alabaýlaryň özboluşly aýratynlyklaryny, gylyk-häsiýetini hem-de wepadarlygyny giňden dünýä ýaýmak; daşary ýurt döwletlerinde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirýän we saklaýan taraplar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyklary ýola goýmak assosiasiýanyň esasy wezipeleri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy türkmen alabaý itlerini ösdürip ýetişdirmek we köpeltmek, olaryň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça döredip berýän şeýle ajaýyp mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden sagbolsun aýtdy.
Mejlisiň gün tertibinde kesgitlenen beýleki meselelere geçmek bilen, Serdar Berdimuhamedowyň guramanyň Tertipnamasynda “Assosiasiýasynyň başlygy” we “Assosiasiýanyň başlygynyň orunbasary” diýen sözleri “Assosiasiýanyň Prezidenti” we “Assosiasiýanyň wise-prezidenti” diýen sözler bilen çalyşmak boýunça Tertipnama üýtgetmeleri girizmek, şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň guraýan halkara bäsleşiginiň ýeňijisine gowşuryljak “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly medaly döretmek boýunça teklipleri öňe sürdi. Foruma gatnaşyjylaryň ses bermekleriniň netijesinde, bu teklipler biragyzdan goldanyldy. Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berildi. Ol Türkmen bedewiniň milli baýramy, Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli has tapawutlanan atşynaslara we itşynaslara “Türkmenistanyň halk atşynasy”, “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi”, “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” hem-de “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly atlary dakmak hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanlaryny okady. Mynasyp bolan sylaglaryny uly buýsanç, egsilmez tolgunma bilen kabul edip, olar zähmetlerine berlen ýokary baha üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden çykýan hoşallyk sözlerini aýtdylar we mundan beýläk-de bu asylly işe mynasyp goşant goşmak ugrunda zerur tagallalaryny etjekdiklerine ynandyrdylar.
Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berilýär. Ol Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedowa “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly ady dakmak hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyny okady.
Mejlise gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary bilen dabaraly ýagdaýda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysyna döşe dakylýan nyşan we şahadatnama gowşuryldy.
Serdar Berdimuhamedow özüniň alyp barýan işine berlen ýokary baha üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň milli gymmatlygy we baýlygy bolan türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak maksady bilen, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Şeýlelikde, ýurdumyzda türkmen alabaýlaryny ýetişdirmek we itşynaslygy ösdürmek boýunça pudagyň berk binýady emele getirildi. Häzirki wagtda asyrlaryň dowamynda kemala getirilen arassa ganly türkmen alabaýlarynyň baş sanyny köpeltmek hem-de milli itşynaslyk sungatyny has-da kämilleşdirmek boýunça döwlet derejesinde giň gerimli işler alnyp barylýar.
Geljekde hem hormatly Prezidentimiziň döredip berýän mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanyp, dünýä ýüzünde türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça assosiasiýanyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde gijämizi gündiz edip, bu halkara guramanyň agzalary bilen bilelikde ähli gujur-gaýratymyzy gaýgyrman zähmet çekeris diýip, Serdar Berdimuhamedow belledi we hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň abadançylygynyň we ýurdumyzyň rowaçlygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi.
Soňra Medeniýet ministrliginiň esasy hünärmeni, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy Agamyrat Baltaýewe söz berildi. Ol özüniň çykyşynyň başynda çärä gatnaşyjylary “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylda bellenilýän şanly seneler we wakalar — ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şonuň ýaly-da öňde durýan beýleki milli baýramlar we olar mynasybetli paýtagtymyzda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döwrebap merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe assosiasiýanyň agzalarynyň netijeli işlemegi üçin giň mümkinçilikler döredilýär. Olaryň tagallalary ýurdumyzda itşynaslygy ösdürmäge, milli mirasymyz bolan türkmen alabaýlaryny giňden öwrenmäge hem-de wagyz etmäge gönükdirilendir.
Milli itşynaslygy ösdürmek babatyndaky giň möçberli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bu täsin tohumyň arassalygyny saklamaga, onuň müňýyllyklara uzap gidýän şöhratly taryhyny düýpli öwrenmäge ýardam edýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary hem-de hemmetaraplaýyn goldawy netijesinde, bu gün pederlerimizden miras galan, şonuň bilen baglanyşykly däpleri öwrenmek üçin örän uly mümkinçilikler bar.
Milli Liderimiziň “Türkmen alabaýy” atly kitaby taryhy mirasymyz bolan türkmen alabaýyny öwrenmekde, döwrebap esasda dikeltmekde hem-de wagyz etmekde çelgi bolup hyzmat edýär. Gazuw-agtaryş işleri wagtynda tapylan köp sanly arheologiýa tapyndylary, şonuň ýaly-da gadymy golýazmalar bu tohumyň gadymylygyna hem-de gelip çykyşyna şaýatlyk edýär. Bu ajaýyp eserde bellenilişi ýaly, türkmen alabaýlaryny köpeltmegiň milli tejribesi, itşynaslygyň gadymy usullary olaryň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmäge mynasypdyr. Bu kitap türkmen halkynyň dünýä medeniýetine, adamzat siwilizasiýasynyň ösüşine goşandyny açyp görkezýär.
Soňky ýyllarda Aşgabadyň golaýynda ýerleşýän gadymy Paryzdepe ýadygärliginiň çäklerinde türkmen alabaýynyň antik döwre degişli heýkeljikleri tapyldy. Ahal welaýatynyň Bäherden etrabyndaky Şähryslam ýadygärliginde türkmen alabaýynyň Beýik Seljuklar zamanasyna degişli kerpijiň ýüzüne basylan yzlary, Gökdepe etrabyndaky Şährihaýbar ýadygärliginden “Tazyguýruk” nagşy çekilen küýze bölegi, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabyndaky Ýasydepe ýadygärliginden türkmen alabaýynyň X asyra degişli heýkeli ýüze çykaryldy. Mundan başga-da, nepis sungat bolan türkmen halysyna çitilýän “Güjük yzy” nagşy ylmy taýdan öwrenilip, ol baradaky maglumatlar Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly täze döredilen žurnalynyň ilkinji sanynda ylmy dolanyşyga girizildi.
Golaýda türkmen alabaýlaryna degişli ýene bir etnografiýa barlagy geçirildi hem-de täze ylmy açyşlar edildi. Has takygy, türkmen haly we dokma sungatynda duş gelýän gadymy nagyşlaryň biri bolan «It ýatak» nagşynyň taryhy yzlary ýüze çykaryldy. Bu täsin nagşyň iň gadymy nusgasynyň Gökdepe etrabynyň çägindäki Pessejikdepe ýadygärliginde ýüze çykarylan ybadat otagynyň diwaryna çekilen suratda duş gelýändigi anyklanyldy.
Mälim bolşy ýaly, Pessejikdepe arheologiýa ýadygärligi Jeýtun medeniýetine, has takygy, biziň eýýamymyzdan öňki VII — V müňýyllyklara degişlidir. Pessejikdepe dünýäniň sungaty öwreniş ylmynda diwaryň ýüzüne çekilen iň gadymy awçylyk pursadyny beýan edýän nakgaş eseri bilen meşhurdyr. Hut şeýle mazmunly diwara çekilen surat eseri Türkiýäniň Çatalhöýük ýadygärliginde hem duş gelýär. Ýöne Pessejikdepedäki surat eseri has gadymydyr hem-de köp reňk öwüşginliligi bilen mesaňa tapawutlanýar.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow manyly çykyşy üçin A.Baltaýewe sagbolsun aýdyp, foruma sanly ulgam arkaly gatnaşýan Türkiýe Respublikasynyň Artwin Çoruh uniwersitetiniň prorektory, weterinariýa ylymlarynyň doktory, professor Murat Kibara söz berdi.
Murat Kibar hemmeleri ýetip gelýän Türkmen alabaýynyň baýramy, şeýle hem Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň häzirki zaman merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredilenden soňra, geçen gysga wagtyň içinde giň gerimli işler ýerine ýetirildi. Baýramçylyk dabaralarynyň çäklerinde Türkmenistanda ilkinji gezek “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” halkara bäsleşigi geçirildi. Murat Kibar assosiasiýanyň ähli agzalaryna asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy, hususy itşynas Mekan Gurbandurdyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan amala aşyrylýan oňyn döwlet syýasatynyň netijesinde, ýurdumyzda türkmen halkynyň şöhratly taryhyny, gadymy däp-dessurlaryny hem-de medeniýetini gaýtadan dikeltmäge, dünýäde giňden wagyz etmäge, häzirki we geljekki nesillere ýetirmäge gönükdirilen giň gerimli işleriň alnyp barylýandygyny nygtady.
Türkmenler alabaý itlerine hemişe uly sarpa bilen garapdyrlar. Arkadag Prezidentimiz “Türkmen alabaýy” diýen kitabynda olar barada buýsanç bilen ýazýar. Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi, Ahal welaýatynda “Türkmen alabaý itleri” hojalyk jemgyýetiniň binalar toplumynyň, şeýle hem weterinar gullugyň we öý haýwanlaryny saklamak üçin ýöriteleşdirilen toplumyň ulanylmaga berilmegi, Aşgabat şäherinde, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda türkmen alabaý itleriniň merkezleriniň binalarynyň gurulmagy halkymyzyň milli baýlygy bolan alabaýlar baradaky yzygiderli aladanyň aýdyň subutnamasydyr, bu işler özüniň oňyn netijelerini berýär.
M.Gurbandurdyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa milletimiziň bahasyna ýetip bolmajak baýlygy bolan türkmen bedewleri hem-de alabaýlary barada yzygiderli alada edýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür we döwlet Baştutanynyň wezipesinde alyp barýan ägirt uly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Özbegistan Respublikasynyň “Узбекский волкодав” tohumlaryny gorap saklamak boýunça jemgyýetiniň başlygy, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy Akobir Şukurow sanly ulgam arkaly çykyşynda bu assosiasiýanyň işiniň daşary ýurtly itşynaslarda uly gyzyklanma döredýändigini aýtdy. Munuň özi kanunalaýyk ýagdaýdyr: edermen türkmen alabaýy özüne mahsus aýratynlyklary bilen iň nusgalyk, dünýäde has köp ýaýran tohumlaryň biridir, onuň meşhurlygy barha artýar.
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň itşynaslygyň ösdürilmegine gönükdirilen başlangyçlary, bu ugurda zähmet çekýän hünärmenleriň işine mynasyp baha berilmegi itşynaslyk hünäriniň abraýynyň ýokarlanmagyna ýardam berýär. Akobir Şukurow bu assosiasiýanyň agzalary bilen ýakyn hyzmatdaşlyga taýýardygyny beýan edip, türkmen alabaýlarynyň sanyny artdyrmak hem-de dünýädäki şöhratyny belende götermek boýunça alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Azerbaýjan Respublikasynyň “Kawkaz itleriniň janköýerleri” jemgyýetiniň ýolbaşçysy Ilham Gazimzade sanly ulgam arkaly çykyş etdi. Ol maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda alnyp barylýan döwlet derejesindäki milli mirasy gorap saklamaga gönükdirilen işleriň ähmiýetini nygtady. Merkezi edarasy Aşgabatda ýerleşýän Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi bu babatda möhüm waka boldy. Ilham Gazimzade türkmen alabaýlarynyň janköýerleriniň ählisiniň adyndan milli Liderimize bu guramanyň işine berýän hemmetaraplaýyn goldawy üçin çäksiz hoşallyk bildirdi hem-de şu günki maslahata gatnaşyjylary Türkmen alabaýynyň baýramy bilen gutlady we olara öz işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň Prezidenti “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly medaly döretmek hakyndaky”, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasyna täze agzalary kabul etmek hakyndaky, şeýle hem assosiasiýanyň nobatdaky mejlisini 2022-nji ýylyň birinji ýarymynda Aşgabat şäherinde geçirmek hakyndaky Kararlara gol çekýär.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy mejlisi jemläp, hormatly Prezidentimize guramanyň netijeli işlemegine döredilen mümkinçilikler üçin ýene bir gezek hoşallyk bildirdi. Serdar Berdimuhamedow assosiasiýanyň agzalarynyň öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etjekdiklerine ynam bildirip, hemmelere berk jan saglyk, uzak ömür, milli itşynaslyk sungatyny ösdürmek hem-de türkmen alabaýlarynyň dünýädäki şöhratyny artdyrmak babatdaky işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26527?type=feed
BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn bitaraplygyň ýörelgelerine esaslanýan hem-de ählumumy abadançylygyň we gülläp ösüşiň bähbidine giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen öňdengörüjilikli, täzeçillik syýasaty türkmen döwletiniň dünýädäki abraýyny barha artdyrýar. Birleşen Milletler Guramasy bilen depginli ösdürilýän gatnaşyklar hem-de Türkmenistany ygtybarly we jogapkärli hyzmatdaş hasaplaýan BMG-niň ýurdumyza bildirýän belent ynamy muňa aýdyň şaýatlyk edýär.
Şu ýylyň 16-njy aprelinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 59-njy mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda “Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny” atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi munuň nobatdaky subutnamasy boldy. Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň 72-si bu Kararnamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi.
Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu başlangyjy 2020-nji ýylyň sentýabr aýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde eden çykyşynda öňe sürüpdi.
Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlyk biziň ýurdumyz üçin ileri tutulýan daşary syýasy ugur bolup durýar. BMG-niň esasy hyzmatdaş hökmünde saýlanyp alynmagy kanunalaýykdyr hem-de düýpli dünýägaraýyş esaslaryna eýedir. Şolaryň esasynda Türkmenistanyň uzak möhletleýin maksatlarynyň BMG-niň wezipeleri, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýada sazlaşykly hem-de durnukly döwletara gatnaşyklary ýola goýmak, sebitde parahatçylygy we howpsuzlygy goldamagyň mäkäm gurallaryny döretmäge degişli wezipeleri bilen gabat gelmegi durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, hut BMG-ä, onuň ygtyýaryndaky syýasy-diplomatik gurallara daýanmak bilen, halkara bileleşigiň, ilkinji nobatda bolsa, sebitiň döwletleriniň bu maksatlara ýetmäge gönükdirilen işleri ýola goýulmalydyr.
Dürli ugurlar boýunça işlemek üçin özboluşly edara bolan Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi döwrüň möhüm meseleleri babatda hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly goşant goşýar. Türkmenistanyň we merkeziň bilelikdäki işi, tutuşlygyna alanyňda, esasy maksatlara — Merkezi Aziýada parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy gazanmaga gönükdirilendir.
BMG-niň Merkezi Aziýa sebitindäki bu edarasynyň işiniň netijeliligi barada BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen hem-de bu düzümiň döredilmeginiň 10 ýyllygy mynasybetli, 2017-nji ýylyň noýabrynda kabul edilen Kararnamasynda hem nygtalandygyny belläp geçmek wajypdyr.
Merkezi Aziýanyň ýurtlary sebitde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde, şonuň ýaly-da, sebit hem-de halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekde wajyp orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, terrorçylyga garşy göreşmekde we güýç ulanmagyň öňüni almakda hyzmatdaşlyk etmek Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň esasy wezipeleriniň biri hökmünde kesgitlenildi.
Bu gün terrorçylyga garşy wajyp resminamalaryň hereket edýändigini, şolaryň her biriniň öz düzgünleşdiriji ugurlarynyň bardygyny, şol bir wagtyň özünde birek-birek bilen özara baglanyşyklydygyny bellemek gerek. Döwletler BMG-niň terrorçylyga garşy göreş boýunça konwensiýalarynyň binýatlaýyn häsiýetini hem-de halkara hukuk borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirmegiň möhümdigini ykrar edip, olary üpjün etmek boýunça ýörite maksatnamalary işläp taýýarlaýarlar. Iş ýüzündäki ädimler hökmünde bu ulgamdaky milli kanunçylygyň kabul edilmegini, sebit derejesinde degişli şertnamalaryň taýýarlanylmagyny, iş toparlarynyň döredilmegini, ýöriteleşdirilen düzümler bilen ýakyn gatnaşyklaryň ýola goýulmagyny bellemek bolar.
Kararnamada Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Owganystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen tagallalary bellenilýär.
Ýurdumyz parahatçylyk söýüjilik hem-de özara goldaw bermek ýörelgelerine yzygiderli eýermek bilen, Owganystanyň durmuş-ykdysady düzümlerini ösdürmäge uly goşant goşýar, dostlukly döwlete döredijilikli durmuşyň binýatlaryny pugtalandyrmakda hemişe kömek berýär.
Şu ýylyň 6-njy fewralynda Aşgabatda, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde “Taliban” hereketiniň Syýasy edarasynyň wekiliýeti bilen duşuşyk boldy. Gepleşikleriň barşynda owgan wekiliýeti goňşy halkyň rowaçlygyna hem-de abadançylygyna gönükdirilen iri taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilmegine doly goldawyny beýan etdi. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy, şonuň ýaly-da, Türkmenistan bilen Owganystany birleşdirýän demir ýollar bar.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Owganystanda parahatçylygyň we durnuklylygyň üpjün edilmeginiň diňe bir Merkezi Aziýa sebiti üçin däl, eýsem, bütin dünýä üçin hem tutuş howpsuzlyk ulgamy hem-de durnukly ösüş babatynda wajypdygyny nygtaýar.
Resminamada sebit merkeziniň BMG-niň ýurt boýunça toparlary, gapma-garşylyklaryň öňüni almak meselelerinde Parahatçylyk gurujylyk gaznasy, şonuň ýaly-da, ýaşlaryň we zenanlaryň jemgyýetdäki, syýasatdaky hem-de ykdysadyýetdäki ornuny pugtalandyrmaga gönükdirilen we ýolbaşçy zenanlaryň toparyny okatmak üçin öňüni alyş diplomatiýasynyň akademiýasy bilen hyzmatdaşlykdaky oňyn orny bellenilýär.
Häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi sebitiň hökümetleri bilen gatnaşyk saklaýar hem-de dünýäde koronawirus ýokanjynyň zyýanly täsirleriniň öňüni almak üçin öňüni alyş diplomatiýasy ulgamynda degişli taraplar bilen hyzmatdaşlyk edýär.
Türkmenistan täze wehim bilen göreşmekde uly tejribe toplan hem-de pandemiýanyň zyýanly täsirlerini ýeňip geçmekdäki gymmatly tejribelerini paýlaşýan beýleki ýurtlara uly hormat bilen garaýar. Biziň döwletimiz beýleki ýurtlar hem-de halkara guramalar bilen bilelikdäki tagallalaryň ýokary netijeliligini gazanmak üçin öz tejribelerini paýlaşmaga taýýardyr.
BMG-niň agentlikleri bilen ýakyndan hyzmatdaşlykda Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasynyň taýýarlanylandygyny agzamak bolar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2020-nji ýylyň maýynda bu meýilnamany tassyklamak hakyndaky Karara gol çekdi.
Golaýda, 16-njy aprelde Türkmenistanyň Prezidentiniň “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, aýratyn howply ýokanç keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmekde alnyp barylýan işleri toplumlaýyn esasda guramak, şeýle hem Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen edaralary hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen hyzmatdaşlygyny has-da giňeltmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Karara gol çekip, ýurdumyzyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny tassyklady.
“Açyk gapylar” syýasatyny durmuşa geçirýän hem-de Bitaraplyk derejesine ählitaraplaýyn ygrarly Türkmenistan sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de ösüşi üpjün etmek boýunça anyk çäreleri amala aşyrýar.
Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz halkara bileleşigiň jogapkärli agzasy bolmak bilen, durnukly ösüşi, parahatçylygy hem-de howpsuzlygy gazanmak üçin halkara işlerinde syýasy-diplomatik gurallarynyň we öňüni alyş diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini elmydama netijeli ulanýar.
Türkmenistanyň başlangyjy boýunça kabul edilen Kararnamada Merkezi Aziýa ýurtlarynyň sebitde suw hem-de energetika serişdelerini toplumlaýyn ulanmagyň meseleleri boýunça özara bähbitli ylalaşyklary gazanmak üçin tagallalary birleşdirmäge taýýardygy hem bellenilýär.
Şeýlelikde, Bitarap Türkmenistanyň BMG-niň nobatdaky wajyp resminamasynda öz beýanyny tapan, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda işjeň durmuşa geçirilýän netijeli daşary syýasy strategiýasy ýene-de bir gezek dünýä bileleşiginiň goldawyna eýe boldy. Türkmen döwleti sebit goşulyşmalary boýunça başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirip, Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi tarapyndan 2030-njy ýyla çenli Ählumumy gün tertibini durmuşa geçirmek maksady bilen alyp barýan işlerine mundan beýläk-de işjeň gatnaşar.
(TDH).
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26189?type=feed
(Aşgabat, 2021-nji ýylyň 16-njy apreli)
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Biz şu gün Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisini geçirýäris. Men siziň ähliňizi bu mejlisiň geçirilmegi, Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn.
Berkarar döwletimiziň Garaşsyzlygy hem-de Bitaraplygy ata Watanymyzy ösüşleriň täze belentliklerine tarap alyp barýan uly güýçdür. Siziň bilşiňiz ýaly, şu ýyl ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Garaşsyzlyk düşünjesi parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjeleri bilen gözbaşy asyrlara uzaýan taryhy kökler arkaly baglanyşýar.
Biz döwletimiziň parahatçylyk söýüji däplerine esaslanýan içeri we daşary syýasatynyň hem-de umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlarynyň äleme ýaýylmagy üçin uly tagallalary edýäris. Eziz Watanymyzyň at-owazasynyň dünýä dolmagy, mundan beýläk-de gülläp ösmegi, ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagy ugrunda çalyşýarys. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýäris.
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny dabaralandyrmak, raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny has-da belende götermek, ýaş nesli ata Watanymyza wepalylyk ruhunda terbiýelemek maksady bilen, biz şu ýyly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan etdik.
Şu mejlisiň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygynyň bellenýän ýylynda geçirilmegi uly ähmiýete eýe bolýar.
Şeýle hem şu ýyl biz milli baýlygymyz bolan atlarymyzyň we alabaýlarymyzyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramyny Türkmen alabaýynyň baýramy bilen bilelikde belläp geçýäris.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Biz mejlisiň dowamynda assosiasiýanyň alyp barýan işiniň netijeleri baradaky hasabatlara serederis. Arassa ganly ahalteke atlarynyň baş sanyny artdyrmak, dünýädäki şan-şöhratyny ýokarlandyrmak, atşynaslyk sungatyny we atly sporty halkara derejede ösdürmek boýunça tutanýerli işleri alyp barýan assosiasiýanyň türkmen we daşary ýurtly agzalaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak baradaky Permanlara gol çekeris.
Assosiasiýanyň ýurdumyzda we beýleki döwletlerde ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barýan agzalarynyň çykyşlaryny diňläris.
Atçylyk assosiasiýasynyň öňünde duran wezipeleri ýerine ýetirmek hem-de işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işleri ara alyp maslahatlaşarys. Şeýle hem guramaçylyk meselelerine serederis.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Siziň bilşiňiz ýaly, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilenine şu ýyl on bir ýyl dolýar. Şu döwrüň içinde gurama ýurdumyzdan we dünýäniň 36 döwletinden 191 sany ýuridik we fiziki şahs agza bolup durýar. Görşüňiz ýaly, geçen döwürde assosiasiýanyň agzalarynyň alyp baran işleriniň netijesinde, ahalteke bedewleriniň we olaryň muşdaklarynyň sany artdy.
Hormatly atşynaslar!
Pederlerimiziň irginsiz zähmeti netijesinde, keremli türkmen topragynda kemala gelen we ajaýyp gözelligi, çeýeligi hem-de ýyndamlygy bilen gadymy döwürlerden bäri ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlerimiz milli gymmatlygymyzdyr, türkmeniň buýsanjydyr, öý-ojagynyň ýaraşygydyr. Şoňa görä-de, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylyk pudagyny ösdürmek hem-de behişdi bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça häzirki wagtda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär.
Biz eziz Diýarymyzda halkara derejede ýaryşlary we bäsleşikleri geçirmek üçin dünýä ülňülerine laýyk gelýän atçylyk sport toplumlaryny döretdik. Bu ugurda tejribeli atşynaslary, seýisleri, çapyksuwarlary we beýleki degişli hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça zerur bolan işleri durmuşa geçirdik we geçirýäris.
Pudagy ylmy esasda ösdürmek we bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ylmy edaralary döretmek, atşynaslarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça hem döwletimiz tarapyndan köp möçberde maliýe serişdeleri goýberilýär.
Her ýylyň aprel aýynda döwlet derejesinde Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri gözel paýtagtymyz Aşgabatda hem-de welaýatlarda guramak indi däbe öwrüldi.
Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzda ahalteke atlarynyň halkara gözellik bäsleşigi we ylmy-amaly maslahatlar hem-de at çapyşyklary, atly sport ýaryşlary ýokary guramaçylyk ýagdaýynda geçirilýär. Şeýle hem behişdi bedewlerimiziň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri guralýar. Bu bolsa ady äleme dolan behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende göterýär.
Men pursatdan peýdalanyp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gözel paýtagtymyz Aşgabatda, Ahal we Mary welaýatlarynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine siziň ähliňizi işjeň gatnaşmaga çagyrýaryn.
Geljekde Türkmen bedewiniň milli baýramynyň dünýäniň dürli ýurtlarynda ösdürilip ýetişdirilýän ahalteke bedewlerine degişli bolmagy üçin, assosiasiýanyň aýratyn iş alyp barmagynyň zerurdygy barada men: «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly eserimde belläp geçipdim.
Hormatly atşynaslar!
Biz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň 2011-nji ýylyň 22-nji aprelinde geçirilen I maslahatynda şeýle guramany döretmek bilen, behişdi ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, dünýäde iň naýbaşy bu atlaryň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, wagyz etmek üçin berk binýadyň düýbüni tutýandygymyzy belläp geçipdik.
Örän duýgur, eýesine wepaly we gözelligiň nusgasyna öwrülen, ýelden ýüwrük, ynsanyň ýakyn syrdaşy bolan behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmäge, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini kämilleşdirmäge ata-babalarymyz aýratyn üns beripdirler. Pederlerimiziň bu ugurda çeken ýadawsyz zähmeti netijesinde döredilen gadymy türkmen seýisçilik sungaty häzirki döwrüň öňdebaryjy usullary bilen utgaşdyrylyp, atşynaslarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär.
Şonuň bilen birlikde, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzda at çapyşyklaryny, at üstündäki milli oýunlary we atly sportuň konkur, marafon görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça hem ähli şertler döredilýär. Bu bolsa ýaş nesillerimiziň milli mirasymyza we atly sporta bolan höwesini artdyrmaga, ruhy we beden taýdan sagdyn ösmegine uly itergi berýär.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Ýurdumyzda at çapyşyklaryny we atly sport bäsleşiklerini halkara talaplara laýyklykda guramak hem-de geçirmek üçin Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň, Aşgabat, Lebap we Mary atçylyk sport toplumlarynyň çapuw ýodalaryna politrek örtügi düşeldi.
Biz şu ýyl Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Mary welaýatynda hem baýramçylyk at çapyşyklaryny geçireris. Şu maksat bilen Mary atçylyk sport toplumynyň durky döwrebaplaşdyrylyp, döwlet derejesinde baýramçylyk çärelerini geçirmäge taýýar edildi.
Mundan başga-da, biz atçylyk pudagyny has-da ösdürmek, at çapyşyklaryny we atly sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleri geçirmek, onuň konkur görnüşini we at üstündäki milli oýunlary ýerine ýetirmek boýunça ussat türgenleri taýýarlamaga hem uly üns berýäris. Şu maksat bilen, Aşgabat atçylyk sport toplumynda ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap açyk we ýapyk manežler gurlup ulanylmaga berildi.
Şeýle hem atçylygy, atly sporty ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek, arassa ganly tohum atlaryň genofonduny gorap saklamaga gönükdirilen we atlar ösdürilip ýetişdirilende hem-de ulanylanda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmek maksady bilen, «Atçylyk we atly sport hakynda» Kanun kabul edildi. Ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmek boýunça bu Kanun häzirki döwrüň bildirýän talaplaryna laýyklykda has-da kämilleşdirilýär.
Hormatly atşynaslar!
Atçylygyň gadymy mekany bolan güneşli ülkämizde atçylyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň genji-hazynasyna öwrülen behişdi bedewleriň gadymy nesil ugurlaryny dikeltmek, tohum arassalygyny gorap saklamak hem-de baş sanyny artdyrmak häzirki döwürde biziň esasy wezipelerimiziň biridir. Şoňa görä-de, bu pudagy ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça daşary ýurtly atşynaslar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär.
Ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde atçylygyň we atly sportuň dürli ugurlary boýunça bu ugurdan ýaş hünärmenleri halkara derejede taýýarlamak, ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklaryny, taryhyny, seýisçilik we tohumçylyk-seçgi işlerini ylmy taýdan düýpli öwrenmek maksady bilen, biz Ahal welaýatynyň täze gurulýan dolandyryş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebini hem-de Ylmy-önümçilik merkezini gurýarys. Bu bolsa ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmäge döwletimiz tarapyndan aýratyn üns berilýändiginiň ýene-de bir aýdyň mysalydyr.
Şeýle hem biz türkmen we daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmek boýunça çekýän asylly zähmetine mynasyp baha berýäris. Olara «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy», «Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary» we «Türkmenistanyň halk atşynasy» diýen hormatly atlary dakýarys.
Biz türkmen atşynaslyk sungatyny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek, milli seýisçilik sungatyny ösdürip, bedewleriň syna gözelligini kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş nesillere seýisçilik sungatynyň inçe tälimlerini öwretmek we halypalyk işine aýratyn saldamly goşant goşýan atşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady hem döretdik. Biz geljekde hem öz ykbalyny atçylyk bilen baglan atşynaslaryň halal zähmetine mynasyp baha bermek işlerini dowam ederis.
Hormatly atşynaslar!
Meşhur ahalteke bedewleriniň şan-şöhraty müňýyllyklaryň dowamynda äleme dolup gelýär. Biziň bedewlerimiziň dünýäniň atçylyk medeniýetiniň döremeginde uly goşandy bardyr.
Şoňa görä-de, gözelligi haýrana goýýan, milli buýsanjymyz bolan ahalteke bedewlerimizi ösdürip ýetişdirmekde merdana ata-babalarymyzdan miras galan gadymy seýisçilik ýoluny geljekde hem dowam ederis. Bu däpleri ýaş nesillerimize ýetirmegi hem-de olaryň bedewlere bolan söýgüsini artdyrmakda alyp barýan işlerimizi has-da giňelderis.
Men sizi Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn.
Size berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, türkmen bedewleriniň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda alyp barýan tutumly işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26145?type=feed
Aşgabat, 16-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň wajyp meselelerine hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Şol taslamalaryň durmuşa geçirilmegi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň mundan beýläk-de okgunly ösmegine ýardam etmelidir.
Döwlet Baştutanymyz gün tertibiniň meselelerine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän düzüminde işleriň ýagdaýy hem-de halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklaryny, şeýle hem telekeçilik ulgamyny okgunly ösdürmäge gönükdirilen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi.
Häzirki wagta çenli gelip gowşan tekliplere degişli toparyň mejlisinde bellenilen tertipde seredildi hem-de Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça 4 sany desgany bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak maksadalaýyk hasaplanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak üçin desgalary döwletiň garamagyndan aýyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň ähmiýetini belledi. Döwlet eýeçiligini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak, döwlet kärhanalaryny hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek, ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, geljekde hem çäreler görülmelidir. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.
Soňra wise-premýer ýurdumyzyň intellektual eýeçiligi goramak ulgamyny ösdürmek we degişli ulgamda hereket edýän döwlet edaralarynyň işini kämilleşdirmek boýunça geçirilen işler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2020-nji ýylyň 4-nji dekabrynda gol çeken Karary bilen tassyklanan Türkmenistanyň intellektual eýeçilik ulgamyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasyna we bu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň meýilnamasyna laýyklykda, intellektual eýeçilik obýektlerini goramak boýunça pudagara topary döretmek, topar barada Düzgünnamany taýýarlamak we tassyklamak göz öňünde tutuldy.
Şunuň bilen baglylykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan degişli edaralar bilen bilelikde resminamalaryň taslamalary işlenip taýýarlanyldy. Pudagara toparyň esasy wezipeleri intellektual eýeçiligiň obýektlerini goramak babatda döwlet syýasatyny emele getirmek boýunça teklipleri işläp düzmek, bu ugurda döwlet syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça intellektual eýeçiligi goramak ulgamynda Türkmenistanyň kanunçylygynyň hukuk bozulmalarynyň öňüni almak boýunça toplumlaýyn pudagara çäreleri geçirmegi meýilleşdirmek we guramak bolup durýar.
Milli Liderimiz hasabaty diňläp, intellektual eýeçilik obýektlerini goramagyň milli hukuk namalarynda hem-de biziň ýurdumyzyň gatnaşýan halkara şertnamalarynda göz öňünde tutulan düzgün-kadalaryň jemi bilen üpjün edilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklibiň möhümdigini belläp, wise-premýere işlenip taýýarlanylan resminamalaryň taslamalaryny degişli edaralar bilen ylalaşmagy tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy hem-de nebiti we gazy çykarmagyň, gaýtadan işlemegiň mukdaryny artdyrmak, pudagyň çig-mal binýadyny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň önümçilik kuwwatyny ösdürmäge, diwersifikasiýalaşdyrmaga gönükdirilen iri maýa goýum taslamalaryny ilerletmek maksady bilen görülýän çäreler barada hasabat berdi.
Hasabatyň çäklerinde Hazar deňziniň türkmen ýalpaklygynyň känlerini özleşdirmek hem-de önümi paýlaşmak hakyndaky ylalaşygyň şertlerinde uglewodorodlary gözläp tapmak we gazyp almak işlerini amala aşyrýan daşary ýurtlaryň tejribeli hem-de ygtybarly nebitgaz kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk bilen baglanyşykly meseleler beýan edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Hazaryň hem-de onuň kenarýaka zolaklarynyň geljegi uly nebitgazly känleriniň doly işlenilip taýýarlanylmagynyň ýurdumyzyň energetika strategiýasynyň ileri tutulýan ugrudygyny nygtady.
Bu sebitdäki uglewodorod çig malynyň uly göwrümli ätiýaçlyklarynyň netijeli peýdalanylmagy milli ykdysadyýetimiziň depginli ösmegine täze itergi berer, nebiti we gazy düýpli gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen täze önümçilikleri döretmek, şeýle hem türkmen energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna eksport edilýän ugurlaryny giňeltmek üçin şertleri üpjün etmäge mümkinçilik berer.
Döwlet Baştutanymyz munuň maýa goýumlary çekmek hem-de daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk etmek üçin uly mümkinçilikleri açýandygyny belläp, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, şu günler dowam edýän gowaça ekişiniň depginleri barada hasabat berdi.
Möhüm möwsümi bellenilen möhletlere laýyklykda geçirmek maksady bilen, daýhan birleşiklerinde hem-de tehniki hyzmat ediş kärhanalarynda ýokary öndürijilikli tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegi, daýhanlaryň ýokary hilli tohumlar bilen üpjün edilmegi üçin ähli çäreler görülýär.
Wise-premýer ýazlyk ýeralma ideg etmek, gök-bakja ekinleriniň ekişine, galla oragyna görülýän taýýarlyk işleri barada hem hasabat berdi. Güýzlük bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehniki kadalara laýyklykda, ak ekinler mineral dökünler bilen iýmitlendirilip, ösüş suwy tutulýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümleýin işleri geçirmäge jogapkärli çemeleşmegiň hem-de işleriň depginini güýçlendirmegiň möhümdigini belledi.
Döwlet Baştutanymyz daýhanlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin zerur şertleri döretmegiň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde Ahal welaýat çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezini gurmak hakyndaky» Kararyň taslamasyny hödürledi.
Häzir ýurdumyzda gurluşyk senagatyny ösdürmek üçin ähli mümkinçilikler döredildi, giň gerimli şähergurluşyk syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär, häzirki zamanyň öňdebaryjy tehnologiýalarynyň ulanylmagy bilen durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygy güýçli depginlerde alnyp barylýar.
Ahal welaýatynyň täze, döwrebap dolandyryş merkezinde çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň taslamasyny düzmek hem-de olary ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyryp gurmak maksady bilen, Gurluşyk we binagärlik ministrligi bu ugurda uly tejribesi bolan ýerli kärhanalaryň gatnaşmagynda bäsleşik geçirdi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Myradym” hususy kärhanasy bäsleşigiň ýeňijisi boldy.
Türkmenistanda gurulýan we durky täzelenýän möhüm hem-de aýratyn möhüm binalaryň we desgalaryň taslamalaryny kesgitlemek baradaky pudagara topar tarapyndan agzalan desganyň taslamalaryna hem-de hödürlenen baha tekliplerine seljerme işleri geçirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bina edilýän durmuş maksatly täze desgalara möhüm ähmiýet berilýändigini nygtady.
Milli Liderimiz Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de onda bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan daşaýjylary awtoulagda halkara gatnawlara goýbermegi düzgünleşdirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.
“Türkmenistanyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyna», şeýle hem «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, pudaga öňdebaryjy tehnologiýalar ornaşdyrylýar, ilatymyza ýokary hilli we medeniýetli ulag hyzmatyny etmek boýunça degişli çäreler görülýär.
«Awtomobil ulagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan «Daşaýjylaryň awtoulagda halkara gatnawlara goýberilmegi hakynda» Düzgünnamanyň taslamasy işlenip taýýarlanyldy. Onda ýurdumyzyň daşaýjylarynyň awtoulagda halkara gatnawlara goýberilmegine bildirilýän talaplar we şertler kesgitlenildi, halkara gatnawlarda ýolagçylar gatnadylanda, olaryň hökmany döwlet ätiýaçlandyrylmasy bilen bagly gatnaşyklary düzgünleşdirmek göz öňünde tutuldy.
Degişli ýüztutmalaryň esasynda, «Türkmenawtoulaglary» agentliginiň «Türkmenulaggözegçilik» döwlet kärhanasy tarapyndan olara elektron rugsatnamany bermek hem-de maglumatlary jemlemek üçin merkezleşdirilen maglumatlar binýadyny döretmek we onuň üsti bilen gözegçilik etmek meýilleşdirilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli ulgamlaryny, şol sanda ulag ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny nygtady. Munuň özi döwrüň talaplaryna laýyklykda, pudaklaryň işini kämilleşdirmekde aýratyn ähmiýete eýedir. Awtoulag arkaly gatnawlary artdyrmak hem-de hyzmatyň hilini ýokarlandyrmak maksady bilen, internet hyzmatlaryny giňden ornaşdyrmak boýunça işleri dowam etmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň işine ünsi çekdi hem-de bu meseläni has içgin öwrenmegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow nyrhlar babatda Döwlet haryt-çig mal biržasynyň elektron maglumatlar binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler hem-de «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň taslamasy barada hasabat berdi.
Häzirki wagtda biržanyň işini kämilleşdirmek maksady bilen, nyrhlaryň elektron maglumatlar binýadyny işläp taýýarlamak boýunça tapgyrlaýyn işler alnyp barylýar. Şonuň sahypalarynda birža şertnamalarynyň bellige alnandygy, olaryň seljerilişine, müşderileriň “şahsy iş otaglarynyň” döredilendigine we beýlekilere degişli maglumatlary ýerleşdirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle hem bu ýerde bellige alnan daşary ýurt şertnamalarynyň esasynda getirilýän harytlaryň sanawy we bahalary bilen tanyşmak, ýurdumyzda öndürilýän eksport ugurly harytlaryň sanawy we bahalary barada maglumatlary almak bolýar.
Bu maglumatlar birinji tapgyrda ähli gyzyklanýan taraplara elýeterli bolar. Halkara bazarlarda ulanylýan dünýä tejribesine daýanyp, müşderileriň sanynyň hem-de saýtyň hyzmatlaryndan yzygiderli peýdalanylyşynyň artmagy bilen, maglumatlar binýadyny ulanyjylar üçin tölegli esasda elýeterli etmek göz öňünde tutulýar.
Müşderileriň islegine görä, aýry-aýry haryt görnüşleriniň bahalaryny tassyklap bermek, biržada dellallyk ýerlerini açmak, munuň üçin elektron usulda tölegleri üpjün etmek hem-de beýlekiler boýunça hyzmatlary girizmek göz öňünde tutulýar. Nyrhlar babatda biržanyň elektron maglumatlar binýadynyň döredilmegi birža hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişini çaltlandyrmaga, täze müşderileri çekmäge, daşary söwda amallaryny ýeňilleşdirmäge hem-de üç ýylyň dowamynda maglumatlaryň ählisini saklamaga mümkinçilik berer.
Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň ýerleşjek ýeriniň taslamasy we şekil çyzgysy hödürlenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda eksport-import amallaryny düzgünleşdirýän esasy edara hökmünde Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady aragatnaşyklarynyň görkezijisi, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlerine islegleri aýdyň görkezýän maglumatlaryň kuwwatly maglumat-seljeriş çeşmesi bolup hyzmat edýändigini belläp, birža söwdasyny has-da ösdürmek we onuň möçberini giňeltmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Esasy wezipe türkmen eksport harytlaryna nyrhy emele getirmegiň gurallaryny kämilleşdirmekden ybaratdyr, munuň özi girdejileriň ýokarlanmagyna we döwletimiziň halkara bazarlarda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen birža hyzmatlaryny onlaýn görnüşde amala aşyrmaga mümkinçilik dörär. Umuman, resminama dolanyşygynyň döwrebap usullarynyň ulanylmagy zähmet öndürijiligini artdyrmaga, ylalaşyklaryň bellige alnyşyny çaltlandyrmaga we şonuň bilen birlikde, ygtybarly elektron maglumatlar binýadyny döretmäge mümkinçilik berer diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady hem-de wise-premýere bu ugurdaky işleri dowam etmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň gurluşygy baradaky meselä geçip hem-de hödürlenen taslama bilen tanşyp, oňa birnäçe tekliplerini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow durmuş maksatly desgalaryň taslamalary düzülende we olar gurlanda öňdebaryjy dünýä tejribesiniň hem-de milli binagärligiň iň oňat däpleriniň sazlaşmagynyň esasy talapdygyny nygtap, bu taslamanyň üstünde ýene-de işlemek boýunça tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän edaralarynyň işini sanlylaşdyrmak we maddy-enjamlaýyn binýadyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işler hem-de Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleriň meýilnamasynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi.
“Türkmenistanyň kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek boýunça Döwlet maksatnamasyndan” we “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan” gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, Döwlet habarlar agentliginiň hem-de Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň gurluşynda “Sanly tehnologiýalar we maglumat howpsuzlygy” bölümlerini döretmek meýilleşdirilýär.
Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna şu bölümleri döretmek hem-de döwlet komitetiniň merkezi edarasynyň birnäçe bölümleriniň düzümini üýtgetmek meseleleri boýunça teklipleri hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow medeniýet ulgamynyň edaralarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda we sanly tehnologiýalary ulanmak babatda öňdebaryjy dünýä tejribesini nazara almak bilen kämilleşdirmek boýunça zerur çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi we birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Milli Liderimiz daşary ýurtlaryň abraýly habar beriş we teleradiogepleşikler düzümleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça işleri dowam etmegiň zerurdygyny nygtady. Şol işler halkara bileleşigini Türkmenistan baradaky anyk maglumatlar, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda dürli ulgamlarda gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga, milli taryhy-medeni mirasy giňden wagyz etmäge ýardam etmelidir.
Ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli degişli çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek boýunça wise-premýere anyk görkezmeler berildi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döredijilik bäsleşiklerini, mediaforumlary, konsertleri guramak, Garaşsyz döwletimizi wasp edýän eserleri döretmek boýunça işleri dowam etmegiň wajypdygyny belledi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamlarynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi hem-de milli Liderimiziň garamagyna bilim, ylym, saglygy goraýyş, sport we ýaşlar meseleleri boýunça kararlaryň taslamalaryny hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli hem-de ylmy taýdan esaslandyrylan ykdysady strategiýasynyň çäklerinde, ähli ulgamlara häzirki zaman sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak, şolaryň esasynda täze önümçilikleri hem-de milli ykdysadyýetimiziň innowasiýa häsiýetli ugurlaryny döretmek, elektron resminama dolanyşygy ulgamyny ösdürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar.
«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» milli Liderimiziň ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda hem-de welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimliklerinde awtomatlaşdyrylan elektron maglumat binýatlar ulgamyny döretmek hakyndaky Karary, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» kesgitlenilen wezipeler yzygiderli ýerine ýetirilýär.
Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan taýýarlanylan Bilim, Sport we ýaşlar syýasaty ministrlikleriniň Düzgünnamalaryna we Ylymlar akademiýasynyň Tertipnamasyna girizilen üýtgetmeleri hem-de goşmaçalary, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň kämilleşdirilen Düzgünnamasyny, şeýle hem olaryň merkezi edaralarynyň gurluşyny tassyklamak hakyndaky Kararlaryň taslamalary hödürlenildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizi yzygiderli kämilleşdirmegiň möhümdigini belledi, sanlylaşdyrmak hem-de häzirki döwrüň ýokary talaplaryna laýyklykda, ähli ulgamlaryň hemmetaraplaýyn ösdürilmegi bu wezipäniň aýrylmaz şerti bolup durýar.
Bellenilişi ýaly, bilim ulgamynda jogapkärli döwür ýetip gelýär: ýakyn wagtda orta mekdeplerde gutardyş synaglary başlanýar, ýokary okuw mekdeplerinde bolsa okuw ýyly tamamlanýar.
Döwlet Baştutanymyz sanly ulgamlar boýunça täze okuw kitaplaryny taýýarlamagyň hem-de olaryň elýeterliligini üpjün etmegiň zerurdygyna ünsi çekip, şunda ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasyna möhüm ornuň degişlidigini nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Kararlara gol çekdi hem-de olary sanly ulgam arkaly iberip, wise-premýere bellenilen wezipeleri ýerine ýetirmek, häzirki zaman döwrebap tehnologiýalaryny mundan beýläk-de işjeň ornaşdyrmak boýunça degişli tabşyryklary berdi.
Soňra hormatly Prezidentimiz saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowy sanly ulgam arkaly wideoaragatnaşyga çagyrdy. Ministr “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň geçiren mejlisiniň netijeleri barada hasabat berdi hem-de raýatlarymyzyň şu ýylyň tomus döwründäki dynç alşy üçin şert döretmek boýunça teklipleriň birnäçesini döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy döwrüň talaplaryna laýyklykda ösdürilýär, keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek işleri hem toplumlaýyn esasda yzygiderli kämilleşdirilýär.
Häzirki wagtda dünýä jemgyýetçiligini alada goýýan, adam saglygyna howp salýan koronawirus ýokanjynyň ýurdumyzyň çäklerine getirilmeginiň we ýaýramagynyň öňüni almak hem-de ählitaraplaýyn ýokary derejede taýýarlygy guramak we gözegçilikde saklamak boýunça döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda işler alnyp barylýar.
Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topary raýatlarymyzyň şu ýylyň tomus döwründe dynç alşy üçin şert döretmek, ilatyň saglygyny berkitmek ugrunda zerur işleri alyp barýar. “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň, ýurdumyzyň şypahanalarynyň hem-de çagalaryň sagaldyş we dynç alyş merkezleriniň işini guramagyň meseleleri öwrenilýär. Bu meseleleri ara alyp maslahatlaşmak maksady bilen, 13-nji aprelde Balkan welaýatyna iş sapary guraldy.
Toparyň mejlisiniň netijeleri boýunça “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyş möwsüminiň möhleti şu ýylyň 1-nji iýuny — 15-nji sentýabry aralygy diýlip kesgitlenildi, şol aralykda myhmanhanalaryň we kottejleriň umumy meýdanynyň ýarysyny peýdalanmak teklip edilýär.
Dynç alyş möwsüminde ýüze çykýan meseleleri dessin çözmek üçin Dolandyryş merkezini döretmek, degişli ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna ilatyň “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyna guramaçylykly gelip-gitmeklerini üpjün etmek bilen bagly meseleleri öwrenmek, Hazar deňziniň türkmen kenarynyň bellenen nokatlaryndan suwuň, howanyň we topragyň barlaglaryny meýilnamalaýyn geçirmek hem-de barlaglaryň netijeleri boýunça hasabatlary toparyň mejlislerinde yzygiderli diňlemek teklip edilýär.
Mundan başga-da “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky, Gökderedäki hem-de welaýatlardaky çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezlerinde tomusky dynç alşy 2-nji iýun — 26-njy awgust aralygy diýip kesgitlemek teklip edilýär.
Saglygy goraýyş we derman senagaty ministri teklipleri milli Liderimiziň garamagyna hödürläp, raýatlarymyzyň saglygyny berkitmek we olaryň kesele durnuklylygyny ýokarlandyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin ähli çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky sagaldyş toplumlaryny tomusky dynç alyş möwsümine doly taýýarlamagyň möhümdigini belledi. Koronawirusa garşy sanjym alanlar arkaýyn dynç alyp bilerler. Şeýle hem ýurdumyzyň şäherlerinde we welaýatlarynda çagalar dynç alyş merkezleri degişli derejede möwsüme taýýarlanylmalydyr. Olaryň işgärleri koronawirus ýokanjyna garşy sanjym almalydyr.
Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ähli arassaçylyk kadalarynyň berjaý edilişine berk gözegçilik etmek, zerur bolan halatynda binalarda öz wagtynda abatlaýyş işlerini geçirmek möhümdir. Şunuň bilen baglylykda milli Liderimiz degişli ýolbaşçylara dynç alyş ýerlerine ulaglaryň gatnawlaryny ýola goýmagy, myhmanhanalary we çagalar sagaldyş merkezlerini azyk önümleri bilen üpjün etmegi, adamlaryň dynç alyş wagtyny gyzykly geçirmek üçin konsertleri we beýleki medeni çäreleri guramak boýunça işleri geçirmegi tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda işlenip taýýarlanylan Türkmenistanyň halkara guramalary bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasynyň taslamasy barada hasabat berdi. Resminamada Bitarap Watanymyzyň daşary syýasy ugrunyň esasy ýörelgelerinden, maksatlaryndan we wezipelerinden, milli Liderimiziň dürli ugurlarda öňe sürýän döredijilikli başlangyçlaryndan ugur almak bilen, köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek we berkitmek boýunça işleriň esasy ugurlary kesgitlenildi.
Meýilnama çäreleriň birnäçesini, şol sanda Türkmenistanyň halkara guramalaryň agzalygyna girmegi, olaryň çäklerinde başlyklygy amala aşyrmagy we ýurdumyzyň saýlawly halkara düzüm birliklerine saýlanylmagy boýunça çäreleri öz içine alýar. Bu babatda ýurdumyzyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda 2021-nji ýylda başlyklygyny amala aşyrmak hem-de degişli Konsepsiýany durmuşa geçirmek uly ähmiýete eýedir. Türkmenistanyň BMG-niň hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralarynyň düzümlerine saýlanylmagyny üpjün etmek boýunça göz öňünde tutulan işleri aýratyn görkezmek bolar.
Şeýle hem halkara guramalar bilen bilelikde, milli derejede kabul edilen uzak möhletleýin maksatnamalary we meýilnamalary durmuşa geçirmek, degişli hukuk binýadyny ösdürmek boýunça çäreler göz öňünde tutuldy. BMG-niň we onuň düzümleriniň, beýleki abraýly guramalaryň Konwensiýalaryny we köptaraplaýyn resminamalaryny tassyklamak hem-de açylýan mümkinçilikleri öwrenmek bilen bagly meselelere yzygiderli seretmek meýilleşdirilýär.
Meýilnama ýurdumyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň sessiýalarynyň çäklerinde her ýyl geçirilýän ýokary derejeli mejlisleri, GDA-nyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň hem-de beýleki halkara guramalaryň mejlislerine we duşuşyklaryna Türkmenistanyň gatnaşmagyny üpjün etmek boýunça çäreleri öz içine alýar.
Halkara parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek; durnukly ösüş ugrunda hyzmatdaşlyk etmek; köptaraplaýyn ynsanperwer hyzmatdaşlygy ösdürmek ýaly ugurlar boýunça gatnaşyklary giňeltmek üçin çäreler göz öňünde tutulýar. Şunda Türkmenistanyň Prezidentiniň öňe süren halkara başlangyçlaryny durmuşa geçirmek hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalaryny kabul etmek boýunça işlere aýratyn ähmiýet berilýär.
Şeýle hem Türkmenistanda BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasynyň we Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentliginiň sebitleýin merkezini açmak boýunça işleri geçirmek, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral Milli maksatnamasyny taýýarlamak we kabul etmek maksady bilen, degişli halkara guramalar bilen zerur bolan çäreleri amala aşyrmak meýilleşdirilýär.
Wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy hasabatyny dowam edip, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» we «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» Kararlaryň taslamalaryny hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça Meýilnamasynyň taslamasyny makullap, bu netijeli gatnaşyklary ösdürmegiň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu köpýyllyk hyzmatdaşlyk dürli ugurlary gurşap alýar, olaryň hatarynda ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysadyýet, durmuş, ynsanperwer-medeni we hukuk ulgamlary, energetika, ulag, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ugurlary bar.
Bitarap Türkmenistan ikitaraplaýyn, şeýle hem köptaraplaýyn hyzmatdaşlyga ygrarly bolup, BMG-niň we beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerinde häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamaga, dürli ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmäge, sebit we dünýä derejesinde Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmek boýunça umumy tagallalary birleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär. Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, hyzmatdaşlygyň uly mümkinçilikleriniň bardygyny aýtdy, olaryň amala aşyrylmagy umumy abadançylyk we rowaçlyk işine hyzmat eder diýip, bu babatda degişli tabşyryklary berdi.
Türkmenistanyň Prezidenti hödürlenen Kararlara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna iberdi hem-de resminamalaryň amala aşyrylmagyna degişli derejede gözegçilik etmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanowa ýüzlenip, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň goranyş häsiýetli Harby doktrinasynyň ýörelgelerine we maksatlaryna yzygiderli eýermegiň zerurdygyny belledi. Işgärler bilen üpjünçiligi berkitmek, durmuş ugurly wezipeleri çözmek, ýaş harbylary watançylyk ruhunda terbiýelemek baradaky meseleler berk gözegçilikde saklanylmalydyr. Döwlet Baştutanymyz şeýle hem Garaşsyz ýurdumyzyň baş baýramynyň 30 ýyllyk şanly senesine bagyşlanan dabaraly harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.
Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça milli parlamentiň alyp barýan işleriniň netijeleri barada maglumat berdi. “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň hukuk binýadyny pugtalandyrmak, kabul edilen maksatnamalary durmuşa geçirmek maksady bilen, degişli işler ýerine ýetirilýär.
Häzirki wagtda Milli Geňeşiň Mejlisiniň iş toparlarynda ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň tekliplerini nazara almak bilen, täze kanunlaryň taslamalaryny taýýarlamak işi dowam edýär. Ynsanperwerlik ýörelgesine aýratyn ähmiýet berilmelidigi barada öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin bu ugurda halkara tejribe öwrenilip, gelip gowşan tekliplere seljerme geçirildi. Şeýle hem hereket edýän kanunlary döwrüň talabyna laýyk getirmek maksady bilen, birnäçe kanunlara degişli üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça işler alnyp barylýar.
Halkara gatnaşyklary giňeltmegiň çäklerinde deputatlar Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň Türkmenistandaky wekilhanasy tarapyndan guralan duşuşyga gatnaşdylar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň döwletiň hukuk esaslaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, raýat edaralaryny we demokratik gymmatlyklary pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işiniň örän wajypdygyny belledi. Milli Liderimiz ähli kanunçylyk işiniň jemgyýetiň bähbidine laýyk gelmelidigini aýdyp, halkyň saýlanlarynyň esasy wezipesiniň tutuş ilatyň bähbitlerine wekilçilik etmekden, kanunlaryň taslamalarynda döwletimiziň durmuş babatdaky ileri tutulýan ugurlaryny beýan etmekden ybaratdygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz kanun çykaryjylyk ulgamynda tejribe alyşmaga, halkara jemgyýetçiligi Türkmenistanyň garaşsyz ösüş ýolundaky taryhy tejribesi we häzirki gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga ýardam edýän halkara hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň ähmiýetini belledi.
Hökümetiň mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilýän mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
* * *
Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz Hökümet binasynyň daşyna çykdy hem-de töweregi synlap, şenbe güni şäherde paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygy we ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli köpçülikleýin arassaçylyk-abadanlaşdyryş işlerini geçirmäge gönükdirilen çäräniň geçiriljekdigini belledi. Şoňa görä-de, şeýle çäreler ýokary guramaçylyk derejesinde, türkmen halkyna mahsus agzybirlikde we ýokary ruhubelentlikde geçirilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň şanly senesi mynasybetli täze ýolagçy awtobuslaryň gelip gowşandygyny belläp, şolaryň birine wise-premýerler bilen bilelikde mündi.
Täze awtobus ýokary derejeli ilkinji ýolagçylaryny alyp, paýtagtymyzyň “Oguzkent” myhmanhanasyna tarap ýola düşdi. Ýol ugrunda döwlet Baştutanymyz şäheriň abadanlaşdyryş işleriniň geçirilişini synlady hem-de meýilleşdirilýän köpçülikleýin arassaçylyk işleriniň alnyp barylmagynyň ähmiýetini belledi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Aşgabadyň keşbi düýpli özgerdi, şäher durmuşynyň sazlaşygyny döredýän täze seýilgähler we ýaşyl zolaklar peýda boldy, ençeme heýkel ýadygärlikleri, binalar gurlup, olar döwrüň ruhuny beýan edýän şäher gurşawynyň maksat-manyly keşbine, onuň ajaýyp görküniň täze nurana öwüşginlerine öwrüldi.
Milli Liderimiz ýurdumyzyň barha giňeldilýän ýaşyl zolakly toplumlarynda ekilen bag nahallaryna degişli ideg etmegiň zerurdygyny belläp, arassaçylyk işleriniň çäklerinde şol işlere hem möhüm orun berilmelidigini nygtady.
Biraz wagtdan täze ýolagçy awtobusy paýtagtymyzyň “Oguzkent” myhmanhanasynyň binasynyň ýanyndaky duralga gelip saklandy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de beýleki ýolbaşçylar awtobusdan düşüp, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň geçirilýän ýerine ugradylar.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26144?type=feed
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi
Aşgabat, 16-njy aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky “Oguzkent” myhmanhanasynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi geçirildi.
Däp bolşy ýaly, Türkmen bedewiniň milli baýramynyň öňüsyrasynda geçirilýän bu forum mähriban halkymyzyň milli gymmatlygyny, onuň umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna bahasyna ýetip bolmajak goşandy bolan meşhur ganatly bedewlerini wagyz etmäge ýardam edýän möhüm ähmiýetli wakadyr. Bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, ýurdumyzda atçylygy we atly sporty ösdürmek, ahalteke bedewleriniň tutuş dünýäde şan-şöhratyny artdyrmak boýunça geçirilýän giň gerimli işleriň möhüm ugrudyr.
Kaşaň “Oguzkent” myhmanhanasynyň eýwanynda sergi ýaýbaňlandyryldy. Onda şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserleri, halylar, zergärçilik önümleri hem-de ahalteke bedewleriniň gözelligini wasp edýän fotosuratlar görkezildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow myhmanhananyň maslahatlar zalyna barýar, şol ýerde milli Liderimizi ýygnananlar ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylaýarlar.
Döwlet Baştutanymyz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisine gatnaşyjylara ýüzlenip, hemmeleri forumyň öz işine başlamagy hem-de Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.
Berkarar döwletimiziň Garaşsyzlygy hem-de Bitaraplygy ata Watanymyzy ösüşleriň täze belentliklerine tarap alyp barýan uly güýçdür diýip, milli Liderimiz aýtdy. Mälim bolşy ýaly, şu ýyl ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Garaşsyzlyk düşünjesi parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjeleri bilen gözbaşy asyrlara uzaýan taryhy kökler arkaly baglanyşýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Biz döwletimiziň parahatçylyk söýüji däplerine esaslanýan içeri we daşary syýasatynyň hem-de umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlarynyň äleme ýaýylmagy üçin uly tagallalary edýäris. Eziz Watanymyzyň at-owazasynyň dünýä dolmagy, mundan beýläk-de gülläp ösmegi, ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagy ugrunda çalyşýarys. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny dabaralandyrmak, raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny has-da belende götermek, ýaş nesli ata Watanymyza wepalylyk ruhunda terbiýelemek maksady bilen, biz şu ýyly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan etdik.
Şu mejlisiň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygynyň bellenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda geçirilmegi uly ähmiýete eýe bolýar.
Şeýle hem şu ýyl milli baýlygymyz bolan atlarymyzyň we alabaýlarymyzyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramy Türkmen alabaýynyň baýramy bilen bilelikde bellenip geçilýär.
Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibini yglan edip, assosiasiýanyň alyp barýan işiniň netijeleri baradaky hasabatlara serediljekdigini hem-de arassa ganly ahalteke atlarynyň baş sanyny artdyrmak, dünýädäki şan-şöhratyny ýokarlandyrmak, atşynaslyk sungatyny we atly sporty halkara derejede ösdürmek boýunça tutanýerli işleri alyp barýan assosiasiýanyň türkmen we daşary ýurtly agzalaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak baradaky Permanlara gol çekiljekdigini belledi.
Şeýle hem assosiasiýanyň ýurdumyzda we beýleki döwletlerde ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barýan agzalarynyň çykyşlary diňleniler.
Mundan başga-da, atçylyk assosiasiýasynyň öňünde duran wezipeleri ýerine ýetirmek hem-de işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler ara alnyp maslahatlaşylar, guramaçylyk meselelerine serediler.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilenine şu ýyl on bir ýyl dolýar. Şu döwrüň içinde gurama ýurdumyzdan we dünýäniň 36 döwletinden 191 sany ýuridik we fiziki şahs agza bolup durýar. Geçen döwürde assosiasiýanyň agzalarynyň alyp baran işleriniň netijesinde, ahalteke bedewleriniň we olaryň muşdaklarynyň sany artdy.
Pederlerimiziň irginsiz zähmeti netijesinde, keremli türkmen topragynda kemala gelen we ajaýyp gözelligi, çeýeligi hem-de ýyndamlygy bilen gadymy döwürlerden bäri ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlerimiz milli gymmatlygymyzdyr, türkmeniň buýsanjydyr, öý-ojagynyň ýaraşygydyr.
Şoňa görä-de, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylyk pudagyny ösdürmek hem-de behişdi bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça häzirki wagtda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Hususan-da, eziz Diýarymyzda halkara derejede ýaryşlary we bäsleşikleri geçirmek üçin dünýä ülňülerine laýyk gelýän atçylyk sport toplumlary döredildi. Bu ugurda tejribeli atşynaslary, seýisleri, çapyksuwarlary we beýleki degişli hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça zerur işler durmuşa geçirildi we geçirilýär.
Pudagy ylmy esasda ösdürmek we bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ylmy edaralary döretmek, atşynaslarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça hem döwletimiz tarapyndan köp möçberde maliýe serişdeleri goýberilýär.
Her ýylyň aprel aýynda döwlet derejesinde Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri geçirmek gözel paýtagtymyz Aşgabatda hem-de welaýatlarda indi däbe öwrüldi.
Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzda ahalteke atlarynyň halkara gözellik bäsleşigi we ylmy-amaly maslahatlar hem-de at çapyşyklary, atly sport ýaryşlary ýokary guramaçylyk ýagdaýynda geçirilýär. Şeýle hem behişdi bedewlerimiziň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri guralýar. Bu bolsa ady äleme dolan behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende göterýär.
Döwlet Baştutanymyz pursatdan peýdalanyp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gözel paýtagtymyz Aşgabatda, Ahal we Mary welaýatlarynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine hemmeleri işjeň gatnaşmaga çagyrdy.
Geljekde Türkmen bedewiniň milli baýramynyň dünýäniň dürli ýurtlarynda ösdürilip ýetişdirilýän ahalteke bedewlerine degişli bolmagy üçin assosiasiýanyň aýratyn iş alyp barmagynyň zerurdygy barada «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly eserimde belläp geçipdim diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Biz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň 2011-nji ýylyň 22-nji aprelinde geçirilen I maslahatynda şeýle guramany döretmek bilen, behişdi ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, dünýäde iň naýbaşy bu atlaryň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, wagyz etmek üçin berk binýadyň düýbüni tutýandygymyzy belläp geçipdik diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Örän duýgur, eýesine wepaly we gözelligiň nusgasyna öwrülen, ýelden ýüwrük, ynsanyň ýakyn syrdaşy bolan behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmäge, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini kämilleşdirmäge ata-babalarymyz aýratyn üns beripdirler. Pederlerimiziň bu ugurda çeken ýadawsyz zähmeti netijesinde döredilen gadymy türkmen seýisçilik sungaty häzirki döwrüň öňdebaryjy usullary bilen utgaşdyrylyp, atşynaslarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär diýip, milli Liderimiz nygtady.
Şonuň bilen birlikde, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzda at çapyşyklaryny, at üstündäki milli oýunlary we atly sportuň konkur, marafon ýaly görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça hem ähli şertler döredilýär. Bu bolsa ýaş nesillerimiziň milli mirasymyza we atly sporta bolan höwesini artdyrmaga, ruhy we beden taýdan sagdyn ösmegine uly itergi berýär.
Ýurdumyzda at çapyşyklaryny we atly sport bäsleşiklerini halkara talaplara laýyklykda guramak hem-de geçirmek üçin Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň, Aşgabat, Lebap we Mary atçylyk sport toplumlarynyň çapuw ýodalaryna politrek örtügi düşeldi.
Şu ýyl Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Mary welaýatynda hem baýramçylyk at çapyşyklary geçiriler. Şu maksat bilen, Mary atçylyk sport toplumynyň durky döwrebaplaşdyrylyp, döwlet derejesinde baýramçylyk çärelerini geçirmäge taýýar edildi.
Mundan başga-da, atçylyk pudagyny has-da ösdürmek, at çapyşyklaryny we atly sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleri geçirmek, onuň konkur görnüşini we at üstündäki milli oýunlary ýerine ýetirmek boýunça ussat türgenleri taýýarlamaga hem uly üns berilýär. Şu maksat bilen, Aşgabat atçylyk sport toplumynda ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap açyk we ýapyk manežler gurlup ulanylmaga berildi.
Şeýle hem atçylygy, atly sporty ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek, arassa ganly tohum atlaryň genofonduny gorap saklamaga gönükdirilen we atlar ösdürilip ýetişdirilende hem-de ulanylanda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmek maksady bilen, «Atçylyk we atly sport hakynda» Kanun kabul edildi. Ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmek boýunça bu Kanun häzirki döwrüň bildirýän talaplaryna laýyklykda has-da kämilleşdirilýär.
Atçylygyň gadymy mekany bolan güneşli Diýarymyzda atçylyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň genji-hazynasyna öwrülen behişdi bedewleriň gadymy nesil ugurlaryny dikeltmek, tohum arassalygyny gorap saklamak hem-de baş sanyny artdyrmak häzirki döwürde biziň esasy wezipelerimiziň biridir. Şoňa görä-de, bu pudagy ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça daşary ýurtly atşynaslar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde atçylygyň we atly sportuň dürli ugurlary boýunça bu ugurdan ýaş hünärmenleri halkara derejede taýýarlamak, ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklaryny, taryhyny, seýisçilik we tohumçylyk-seçgi işlerini ylmy taýdan düýpli öwrenmek maksady bilen, Ahal welaýatynyň täze gurulýan dolandyryş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebi hem-de Ylmy-önümçilik merkezi gurulýar. Bu bolsa ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmäge döwletimiz tarapyndan aýratyn üns berilýändiginiň ýene-de bir aýdyň mysalydyr.
Şeýle hem biz türkmen we daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmek boýunça çekýän asylly zähmetine mynasyp baha berýäris. Olara «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy», «Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary» we «Türkmenistanyň halk atşynasy» diýen hormatly atlary dakýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Türkmen atşynaslyk sungatyny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek, milli seýisçilik sungatyny ösdürip, bedewleriň syna gözelligini kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş nesillere seýisçilik sungatynyň inçe tälimlerini öwretmek we halypalyk işine aýratyn saldamly goşant goşýan atşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly at hem döredildi. Biz geljekde hem öz ykbalyny atçylyk bilen baglan atşynaslaryň halal zähmetine mynasyp baha bermek işlerini dowam ederis diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Meşhur ahalteke bedewleriniň şan-şöhraty müňýyllyklaryň dowamynda äleme dolup gelýär. Biziň bedewlerimiziň dünýäniň atçylyk medeniýetiniň döremeginde uly goşandy bardyr. Şoňa görä-de, gözelligi haýrana goýýan, milli buýsanjymyz bolan ahalteke bedewlerimizi ösdürip ýetişdirmekde merdana ata-babalarymyzdan miras galan gadymy seýisçilik ýoluny geljekde hem dowam ederis. Bu däpleri ýaş nesillerimize ýetirmegi hem-de olaryň bedewlere bolan söýgüsini artdyrmakda alyp barýan işlerimizi has-da giňelderis diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çuň manyly çykyşyny mejlise gatnaşyjylar uly üns bilen diňlediler hem-de ruhubelentlik bilen kabul etdiler.
Soňra döwlet Baştutanymyz ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barandygy üçin hem-de Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň öňdebaryjy atşynaslaryny, şeýle hem Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli itşynaslary döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakyndaky Permanlara gol çekdi.
Soňra milli Liderimiz mejlise sanly ulgam arkaly gatnaşýan ABŞ-dan ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy Tito Pontekorwo söz berdi.
Ol foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy guramanyň agzalarynyň adyndan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanmagy, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.
Jenap Tito Pontekorwo milli Liderimize iň gowy arzuwlaryny beýan edip, türkmen halkynyň müňýyllyklaryň dowamynda ahalteke atçylygyny ösdürmekde gymmatly tejribeleri toplandygyny belledi. Häzirki wagtda türkmen atşynaslary milli seýisçilik sungatyny has-da kämilleşdirmek, ahalteke atçylygyny halkara derejede ösdürmek boýunça giň möçberli işleri alyp barýarlar.
— Siz behişdi ahalteke bedewlerine söýgi bilen garap, olara özüňiziň gyzyldan gymmatly wagtyňyzy bagyşlaýarsyňyz hem-de edebi döredijiligiňizde ahalteke bedewlerini ýokary çeperçilik bilen wasp edýärsiňiz. Biz hem Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda ahalteke atçylygyny ösdürmek, olaryň baş sanyny köpeltmek hem-de ahalteke bedewleriniň arasynda halkara derejede bäsleşikleri geçirmek boýunça yzygiderli işleri alyp barýarys — diýip, jenap Tito Pontekorwo aýtdy.
Tito Pontekorwo ençeme kärdeşleri bilen bir hatarda, özüne hem “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” diýen hormatly adyň dakylmagynyň ýatdan çykmajak waka bolandygyny belläp, döwlet Baştutanymyza hormat-sarpasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, geljekde hem ahalteke atçylygyny halkara derejede yzygiderli ösdürmek we behişdi bedewleriň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak ugrunda ähli tejribelerini ulanmak arkaly netijeli işleri alyp barjakdygyna ynandyrdy.
Soňra Russiýa Federasiýasynyň «Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy Mariýa Mosara söz berildi.
Ol öz çykyşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanda ähli ugurlarda uly ösüşleriň gazanylýandygyny hem-de ýurdumyzyň halkara derejedäki abraýynyň barha ýokarlanýandygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyzyň çäksiz aladalary netijesinde, Türkmenistanda atçylyk pudagyny we atçylyk sportunyň dürli görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça giň möçberli işler durmuşa geçirilýär.
Hanym Mariýa Mosaryň belleýşi ýaly, Russiýa Federasiýasynda «Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygy ahalteke atçylygyny ösdürmek, olary köpeltmek bilen meşgullanýar. Häzirki wagtda bu ýerde 40-a golaý ahalteke aty ösdürilip ýetişdirilýär.
«Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” diýen hormatly adyň dakylmagynyň özüniň durmuşynda ýatdan çykmajak taryhy waka bolandygyny nygtap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa şeýle ýokary derejeli döwlet sylagyny berendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
Şu ajaýyp pursatdan peýdalanyp, hanym Mariýa Mosar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanmagy, Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şeýle hem türkmen halkynyň milli gymmatlyklary bolan Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady hem-de milli Liderimize janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, alyp barýan döwlet işleriniň mydama rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew çykyş edip, 19 — 25-nji aprel aralygynda Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli Aşgabatda geçiriljek baýramçylyk çäreleriniň maksatnamasy barada hasabat berdi.
Baýramçylyk maksatnamasy “Türkmen bedewi we dünýäniň seýisçilik sungaty” atly XIII halkara ylmy maslahaty, dürli baýramçylyk at çapyşyklaryny öz içine alýar. Şeýle hem baýramçylyk çäreleriniň hatarynda “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” we “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşikleriň jemleýji tapgyrlary, ahalteke bedewleriniň gözelligini hem-de türkmen alabaýlarynyň keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça bäsleşigiň ýeňijilerine baýraklary gowşurmak dabarasy bar. Şeýle hem Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasy bolar, milli mirasy wagyz etmäge ýardam edýän beýleki çäreler geçiriler.
Hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň garamagyndaky “Goýumly oýunlar, hyzmatlar we üpjünçilik” döwlet kärhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, ony “Altyn bedew” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine bellenen tertipde öwürmek baradaky Kararyň taslamasy hödürlenildi.
Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berilýär. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady dakmak barada Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň kararyny yglan edýär.
Resminamada bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen, türkmen halkynyň milli buýsanjyna, gözelligiň ajaýyp nusgasyna öwrülen behişdi bedewlerimiziň dünýädäki at-abraýyny belende götermek babatda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň halkymyzyň çapyksuwarlyk, seýisçilik sungatyny belende galdyrmakda hem-de ahalteke atlarynyň nesil arassalygyny gowulandyrmakda, syna owadanlygyny kämilleşdirmekde we baş sanyny artdyrmakda, bu babatda halkara hyzmatdaşlygy giňden ýola goýmakda, ösüp gelýän ýaş nesillerimizde atçylyk sungatyna bolan höwesi döretmekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary ýurdumyzyň çäklerinden daşarda hem ykrar edilendir. Şonuň netijesinde, biziň bedewlerimiz we çapyksuwarlarymyz daşary ýurtlarda geçirilýän iri gözden geçirilişleriň, abraýly atly sport ýaryşlarynyň hem-de at çapyşyklarynyň ýeňijileri bolýarlar.
Ajaýyp çapyksuwar hem-de atçylyk sungatyny oňat bilýän milli Liderimiz türkmen halkynyň ady rowaýata öwrülen bedewlerine ideg etmegiň, olary seýislemegiň inçe tilsimlerini, usullaryny, gadymdan gelýän ýol-ýörelgelerini öz toplan tejribesi bilen baýlaşdyrýar.
Halkymyzyň ýelden ýüwrük bedewleriniň şan-şöhratyny dikeltmekde, dünýä ýaýmakda, atly sporty we atçylyk pudagyny ösdürmekde, ahalteke atlarynyň tohumçylyk işini, olaryň syna owadanlygyny kämilleşdirmekde, ösüp gelýän ýaş nesillerimizde atçylyk sungatyna bolan höwesi döretmekde, atlary seýislemekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary, şeýle hem «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň towakganamasy we giň halk köpçüliginiň isleg-arzuwlary göz öňünde tutulyp, milli Liderimize Türkmenistanyň «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady dakyldy.
Soňra foruma gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda milli Liderimize ýokary sylag gowşurylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzalaryna ýüzlenip, öz işine berlen ýokary baha üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz mejlisi dowam edip, ýokarda beýan edilen işleri mundan beýläk-de dowam etdirmek we kämilleşdirmek, bu işlere ýaşlarymyzy işjeň çekmek maksady bilen, şeýle hem döwlet işleriniň köpdügini nazarda tutup, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine başga bir mynasyp ýolbaşçyny saýlamak barada karara gelendigini aýtdy.
Milli Liderimiz bu babatda öz pikirlerini aýtmagy ýygnananlara teklip edip, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzasy, Türkmenistanyň halk atşynasy Pygy Baýramdurdyýewe söz berdi. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy ähli atşynaslaryň adyndan «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly adyň dakylmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.
Çykyş eden Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine Serdar Berdimuhamedowy saýlamak baradaky teklibi hödürläp, ony köpýyllyk tejribesi, ýokary guramaçylyk ukyby bolan ýolbaşçy hökmünde häsiýetlendirdi.
Soňra «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň seýsi, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy Derýamyrat Saparow çykyş etdi. Ol pudagyň işgärleriniň adyndan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlap, Gahryman Arkadagymyza türkmeniň atşynaslyk we itşynaslyk sungatyny ösdürmäge, olary tutuş dünýäde wagyz etmäge berýän ägirt uly ünsi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
D.Saparow hormatly Prezidentimize Serdar Berdimuhamedowy Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň ýolbaşçysy wezipesine bellemek baradaky teklibi goldamak hakyndaky haýyş bilen ýüzlenip, döwlet Baştutanymyza berk jan saglygyny, uzak ömür we ägirt uly işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.
Öz nobatynda, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy Suhandurdy Kuljanow çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen bir hatarda, atçylyk pudagynda hem ýokary netijeleriň gazanylýandygyny aýtdy.
Foruma gatnaşyjy Serdar Berdimuhamedowy Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine saýlamak baradaky teklibini goldaýandygyny aýtdy. Pursatdan peýdalanyp, S.Kuljanow döwlet Baştutanymyzy Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden mähirli gutlady we milli Liderimize berk jan saglygyny, uzak ömür, il-ýurt bähbitli beýik işlerinde uly rowaçlyklary arzuw etdi.
Göni ses bermek arkaly, şol sanda sanly ulgam boýunça Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň ýurdumyzdaky we daşary ýurtly agzalary şu assosiasiýanyň Prezidentligine Serdar Berdimuhamedowy biragyzdan saýladylar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow S.Berdimuhamedowy assosiasiýanyň ýolbaşçysy wezipesine saýlanylmagy bilen gutlap, oňa ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça alyp barjak işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
S.Berdimuhamedow foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, bildirilen ynam üçin hoşallyk bildirdi hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek baradaky garaýyşlaryny, onuň maksatlary we meýilnamalary barada aýtdy. Hormatly Prezidentimiziň ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmegiň, halk seçgiçiliginiň usullaryny hem-de dünýä ylmynyň häzirki gazananlaryny ulanmak boýunça öňde goýan wezipeleri bilen baglylykda, milli atşynaslyk mekdebiniň iň gowy däplerini aýawly saklamagyň we baýlaşdyrmagyň möhüm wezipeleriň hatarynda durýandygy aýratyn nygtaldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň birinji bölümini jemläp, oňa gatnaşyjylary Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady we hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, türkmen bedewleriniň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda alyp barýan tutumly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.
* * *
Soňra mejlisiň işi Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze saýlanan Prezidenti S.Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde dowam etdi.
Assosiasiýanyň ýolbaşçysy ýygnananlaryň öňünde çykyş edip, milli Liderimiziň yzygiderli tagallalary bilen ýurdumyzda ahalteke bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny has-da artdyrmak boýunça işleriň giňden alnyp barylýandygyny nygtady.
Biziň günlerimizde hem ahalteke atlaryna dünýä atşynaslygynyň ösmeginde-de aýratyn orun degişlidir. 2010-njy ýylda döredilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasy türkmen bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmakda uly işleri alyp bardy. Dünýäniň ençeme ýurtlarynda ýaşaýan türkmen bedewleriniň muşdaklary bu halkara assosiasiýanyň agzalary bolup durýarlar.
Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda türkmen bedewleriniň arassa ganlylygyny saklamak ugrunda hem uly işler alnyp barylýar, şol sanda seçgiçilik işlerine aýratyn orun berilýär. Bu işler milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, ylmy esasda alnyp barylýar.
Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyzyň tagallalary bilen, ýurdumyzda atçylyk pudagyny ösdürmek maksady bilen, ençeme toplumlaryň, şol sanda atçylyk-sport toplumlarynyň gurlandygy bellenildi. Şol desgalaryň binýadynda ahalteke atlarynyň dürli ugurlar boýunça bäsleşiklerini geçirmek üçin hem ähli amatly şertler döredildi. Şonuň ýaly-da, şeýle binalary gurmak işleri dowam edýär.
S.Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işiniň atşynaslygyň we atly sportuň iri halkara merkezi hökmünde Türkmenistanyň ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam edýändigini nygtap, bu ugurdaky halkara hyzmatdaşlyk tejribesiniň täze pikirler we başlangyçlar görnüşinde goşmaça itergä mynasyp boljakdygyna ynam bildirdi.
Mejlisiň gün tertibine laýyklykda, foruma gatnaşyjylaryň garamagyna birnäçe guramaçylyk meseleleri hödürlenildi.
Assosiasiýanyň wise-prezidenti wezipesine Annageldi Ýazmyradow tassyklanyldy. Ol Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygynyň orunbasary hem bolup durýar.
Mundan başga-da, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze dolandyryş müdiriýetiniň hem-de derňew toparynyň agzalary saýlanyldy.
Soňra mejlisiň dowamynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzasy, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň «Garagum ahalteke» atçylyk hojalygynyň başlygy Jessika Elizabet Eýl Keýt sanly ulgam arkaly çykyş edip, S.Berdimuhamedowy Assosiasiýanyň Prezidenti wezipesine saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de şeýle abraýly foruma gatnaşyp, çykyş etmäge döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirdi.
Hanym Jessika Elizabet Eýl Keýt ahalteke bedewleriniň şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak hem-de baş sanyny artdyrmak üçin diňe bir Türkmenistanda däl, eýsem, daşary ýurtlarda hem uly işleriň geçirilýändigini aýdyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bu babatda ägirt uly tagallalary edýändigi üçin köp sag bolsun aýtdy hem-de bu ugurda amala aşyrylýan işlere geljekde hem saldamly goşant goşjakdygyna we tutanýerli zähmet çekjekdigine ynandyrdy.
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň nobatdaky mejlisini 2022-nji ýylyň aprel aýynda Aşgabatda geçirmek bellenildi we degişli çözgüde gol çekildi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26143?type=feed
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze desgalaryň açylyşyna hem-de halkara maslahata gatnaşdy
Aşgabat, 15-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda iri desgalaryň ikisiniň — Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň we Kabul ediş merkeziniň açylyş dabarasy boldy hem-de “Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy” atly halkara maslahatyň dabaraly mejlisi geçirildi.
Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen özgertmeler strategiýasynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, häzirki wagtda ak mermerli Aşgabat döwrebap, okgunly ösýän hem-de ýaşamak üçin has oňaýly şäheriň köpugurly nusgasyny özünde jemläp, sebit hem-de dünýä möçberinde netijeli hyzmatdaşlygyň merkezi hökmünde ykrar edilýär. Barha gözelleşýän türkmen paýtagty bu gün Aziýanyň hakyky merjenine öwrüldi. Munuň özi aşgabatlylaryň we ähli türkmenistanlylaryň hakyky buýsanjy bolup durýar. Her ýyl onuň ajaýyp binagärlik toplumynyň üsti täsin binalar hem-de desgalar bilen ýetirilýär. Olar şäheriň özboluşly ýüzüne, täze taryhy eýýamyň aýdyň nyşanlaryna öwrülýär. Şolaryň hatarynda şu hepdede ulanylmaga berlen “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň belent edara binalary bar. 14-nji aprelde bolsa Halk Maslahatynyň Diwanynyň binasy dabaraly ýagdaýda açyldy. Şol ýerde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň täze palatasynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Bu taryhy mejlisiň barşynda milli Liderimiz Halk Maslahatynyň başlyklygyna biragyzdan saýlanyldy.
Şu gün şol uly sanawyň üsti Çandybil şaýolunyň ugrunda gurlan Maslahatlar merkezi we Kabul ediş merkezi bilen ýetirildi. Bu täsin desgalary gurmak ýurdumyz bilen köpden bäri hyzmatdaşlyk edýän meşhur “Bouygues Batiment International” fransuz kompaniýasyna ynanyldy.
Milli Liderimiziň baştutanlygynda Türkmenistan oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, döwletara derejede hem-de abraýly halkara guramalaryň ugry boýunça netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugruny yzygiderli durmuşa geçirýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda Aşgabat dürli halkara ähmiýetli çäreleriň yzygiderli geçirilýän ýerine öwrüldi. Munuň özi Türkmenistanyň dünýä giňişligindäki abraýynyň barha artýandygynyň hem-de ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we abadançylygy üpjün etmäge, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge goşýan goşandynyň giňden ykrar edilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu ýagdaý Maslahatlar merkeziniň hem-de Kabul ediş merkeziniň taslamasy düzülende we gurlanda, olaryň tehniki üpjünçiliginde esasy ugur hökmünde kesgitlenildi. Bu ýerde halkara maslahatlary we duşuşyklary, şol sanda ýokary derejedäki duşuşyklary guramak we geçirmek, daşary ýurtly myhmanlary mynasyp garşylamak üçin zerur şertler döredildi.
Bu desgalaryň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýylda ulanylmaga berilmeginiň çuň manysy bardyr. Paýtagtymyzyň günorta böleginde gurlan beýleki täze, ajaýyp desgalar bilen birlikde, olar Köpetdagyň etegindäki tebigy landşaft bilen täsin we özboluşly sazlaşyk döredýär.
...Dabaranyň başlanmagyna hemme zat taýýar edilipdir. Şanly waka mynasybetli bu ýere Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, milli parlamentiň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, şäher häkimliginiň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary ýygnandylar. Dabara gatnaşyjylaryň hatarynda ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalaryň hem-de BMG-niň we onuň düzümleriniň wekilhanalarynyň, beýleki abraýly halkara guramalaryň ýolbaşçylary, daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bar.
Hemmeler döwlet Baştutanymyzy ruhubelentlik bilen garşylaýarlar.
Maslahatlar merkeziniň öňündäki meýdançada dünýäniň halklarynyň dostlugyny hem-de milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň durmuşa geçirýän döredijilikli we parahatçylyk söýüjilikli syýasatyny alamatlandyrýan aýdym-sazly çykyşlar ýaýbaňlandyrylýar.
Sabyrsyzlyk bilen garaşylýan pursat gelip ýetýär: ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toý bagyny kesýär. Şeýlelikde, Maslahatlar merkezi dabaraly ýagdaýda açylýar.
Döwlet Baştutanymyz binanyň içine girýär we täze desga bilen tanyşýar.
Maslahatlar merkeziniň umumy meýdany 47 müň 464 inedördül metre barabardyr. Bu äpet binanyň beýikligi 38,65 metre, uzynlygy 190 metre barabardyr. Onuň gurluşygy üçin 9,37 gektar ýer bölegi bölünip berildi. Ýaşyl zolagyň meýdany 46 müň 23 inedördül metre deňdir.
Maslahatlar merkezinde ähli şertler döredildi, şol sanda sebit hem-de dünýä derejesindäki forumlary, duşuşyklarydyr gepleşikleri, şeýle hem metbugat maslahatlaryny we beýleki çäreleri geçirmek üçin bu merkez öňdebaryjy kompýuter we beýleki tehniki enjamlar, sanly tehnologiýalary bilen doly üpjün edildi.
Bu ýerde 500 orunlyk sammitler zaly ýerleşýär. Zalda şeýle hem 80 orunlyk stoluň başynda gepleşikleri geçirmek üçin mümkinçilik döredildi. Mundan başga-da bu ýerde 403 orunlyk multimediýa zaly, metbugat, resminamalara gol çekmek, dynç almak üçin zallar bar.
Maslahatlar merkeziniň içki bezeginde häzirki zaman suratkeşleriniň nakgaş eserleri ulanyldy, şeýle hem ussat halyçylarymyzyň dokan guş gölli halylary binanyň otaglaryna aýratyn görk berýär. Bularyň ählisi reňkleriň köpöwüşginliligi bilen birlikde, binanyň bezegine özboluşly öwüşgin çaýýar.
Maslahatlar merkeziniň hem-de onuň golaýynda ýerleşen Kabul ediş merkeziniň ägirtligi haýran galdyrýar. Olaryň keşbinde häzirki zaman binagärligi we bezeg ýörelgeleri gadymy milli binagärligiň däpleri bilen sazlaşykly utgaşýar. Binalaryň öň tarapyny ak reňkli sütünler we altynsow witražlar bezeýär. Binalara ýanaşyk ýerler doly abadanlaşdyryldy we bagy-bossanlyga öwrüldi.
Ýeri gelende aýtsak, paýtagtymyzda hem-de tutuş ýurdumyzda gurluşyk taslamalary işlenip taýýarlananda we durmuşa geçirilende, bag ekmek meselelerine aýratyn üns berilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu meselä uly üns berip, diňe bir estetiki babatda däl, eýsem, ekologiýa nukdaýnazaryndan hem onuň ähmiýetini belleýär.
Açylyş dabarasy tamamlanandan soňra, täze Maslahatlar merkezinde döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda “Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy” atly halkara maslahatyň dabaraly mejlisi geçirildi.
Milli Liderimiz zala barýar. Şol ýerde ýygnananlar döwlet Baştutanymyzy ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylaýarlar.
Halkara forum dabaraly ýagdaýda açyk diýip yglan edilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip hem-de hemmeleri täze Maslahatlar merkeziniň binasynda gutlap, bu ajaýyp binanyň halkara durmuşyň möhüm meselelerini dürli görnüşdäki duşuşyklarda ara alyp maslahatlaşmak, şol meseleler boýunça hoşniýetli erk-isleg, jogapkärçilik hem-de döredijilikli hyzmatdaşlyk esasynda bilelikdäki oňyn çemeleşmeleri işläp taýýarlamak üçin myhmansöýer künjek hem-de amatly meýdança boljakdygyny belledi.
Hut şu binada dürli döwletleriň, halkara guramalaryň wekilleriniň, belli syýasy we jemgyýetçilik işgärleriniň gatnaşmagynda şeýle möhüm mesele boýunça ilkinji gezek duşuşyk geçirýändigimiz aýratyn bellärliklidir diýip, milli Liderimiz duşuşygyň işiniň üstünlikli bolmagyna goşant goşmaga taýýardyklary üçin ýygnananlara minnetdarlyk bildirdi. Siziň pikirleriňize we garaýyşlaryňyza ýokary baha berýäris we olar biziň üçin gymmatlydyr hem-de siziň pikirleriňiziň geljekde hem netijeli dünýä gün tertibini durmuşa geçirmäge hemmämize ýardam berjekdigine ynanýaryn diýip hormatly Prezidentimiz belledi.
Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2021-nji ýyl BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edildi diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Bu çözgüt Milletler Bileleşiginiň döwletara hyzmatdaşlygyň depginlerine netijeli goldaw bermäge, halkara hukugyň hem-de BMG-niň Tertipnamasynyň kadalaryna daýanmak bilen, gatnaşyklary birek-birege hormat goýmak esasynda guramak üçin degişli şertleri üpjün etmäge gyzyklanmasyny alamatlandyrýar.
Häzirki wagtda bu maksatlar möhüm ähmiýete eýedir hem-de ylalaşykly hereketleri talap edýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. Bitarap Türkmenistan üçin parahatçylygyň we howpsuzlygyň esasynda durnuklylygy, ynanyşmagy hem-de halkara gatnaşyklarda aýanlygy üpjün etmek daşary syýasatyň iň ýokary ileri tutulýan ugry bolup durýar. Şeýle usulda hereket etmek bilen, ýurdumyz bar bolan meseleleri syýasy-diplomatik serişdeler arkaly çözmek, sebit we ählumumy derejedäki wehimleriň öňüni almak hem-de olara öz wagtynda çäre görmek üçin bitaraplygyň gurallaryny, onuň parahatçylyk dörediji mümkinçiliklerini işjeň peýdalanmagy teklip edýär.
Milli Liderimiz syýasy-hukuk guraly hökmünde bitaraplyk syýasatynyň häzirki wagtda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde, ählumumy wehimlere — halkara terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna netijeli garşy durmakda tagallalary birleşdirmek üçin uly ähmiýete eýedigine ynam bildirdi. Soňky wagtlarda bu wehimlere täze howplar — kiberjenaýatçylyk, kanunçylyga boýun egmezlik, BMG-niň ornunyň hem-de wezipeleriniň ähmiýetini peseltmäge synanyşyklar, hukuk goraýyş meselelerini belli bir bähbitler üçin peýdalanmak ýaly howplar goşuldy.
Şunuň bilen baglylykda, biziň pikirimizçe, bu meseleler boýunça köptaraplaýyn gepleşikleri netijeli ugra gönükdirmek üçin Türkmenistanyň teklip edýän çäreleri möhümdir. Hususan-da, biziň ýurdumyz soňky ýyllarda BMG-niň meýdançalarynda durnukly energetika, ulag, ekologiýa, daşky gurşawy goramak ulgamlarynda halkara parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak hem-de birnäçe beýleki ugurlar boýunça Baş Assambleýanyň Kararnamalarynyň taslamalary bilen çykyş edip, hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek ugrunda yzygiderli ýagdaýda anyk çäreleri teklip edýär. Bu başlangyçlara Milletler Bileleşigi tarapyndan barha anyk düşünilýändigi hem-de biragyzdan giň goldawa eýe bolýandygy guwançly ýagdaýdyr.
Döwlet Baştutanymyz bu gürrüňi dowam edip, bitaraplyk syýasatynyň gurallarynyň peýdalanylmagynyň uly mümkinçiliklere eýedigine dünýäde barha oňyn baha berilýändiginiň möhümdigini belledi.
Bitaraplygyň binýatlaýyn ýörelgeleri — parahatçylyga, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna, netijeli hyzmatdaşlyga hem-de özara düşünişmäge, ýüze çykýan meseleleri gepleşikler arkaly çözmäge, harby güýji ulanmazlyga, umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna hormat goýmaga ygrarlylyk halkara bileleşigiň hem-de onuň düzümleriniň bähbitlerine we gyzyklanmalaryna barha uly derejede kybap gelýär. Birnäçe ýyl mundan ozal, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça dünýäniň syýasy senenamasynda täze senäniň — 12-nji dekabrda bellenilýän Halkara Bitaraplyk gününiň peýda bolmagy tötänleýin däldir.
BMG-niň Baş Assambleýasynyň birnäçe degişli Kararnamalary biragyzdan hem-de birnäçe gezek kabul edendigi bitaraplyk syýasatynyň goldawa eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Eýýäm 20-den gowrak döwletiň BMG-niň çäklerinde parahatçylygyň we howpsuzlygyň bähbidine Bitaraplygyň dostlaryň toparyny döretmäge goşulandygy guwandyryjy ýagdaý bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. Biziň ýurdumyz tarapyndan halkara meseleleri kadalaşdyrmakda bitaraplyk ýörelgelerini netijeli ulanmak boýunça BMG-niň Kadalar toplumyny düzmek işleri alnyp barylýar.
Türkmenistanyň Bitaraplygynyň halkara derejede ykrar edilmeginiň 25 ýyllyk baýramçylygynyň çäklerinde geçen ýyl guralan çäreler bitaraplyk nazaryýetiniň we tejribesiniň ösdürilmegine möhüm goşant bolup, döwletara hyzmatdaşlygyň bu nusgasyna gyzyklanmalary artdyrdy.
Biz häzirki wagtda türkmen Bitaraplygynyň, hakykatdan-da, BMG-niň Merkezi Aziýada strategik maksatlary ygtybarly durmuşa geçirmegiň, Owganystandaky ýagdaýy kadalaşdyrmagyň, ykdysady we ynsanperwer ulgamlarda sebitleýin we halkara, köpugurly hyzmatdaşlygyň netijeli guraly hökmünde çykyş edýändigine buýsanýarys diýip, milli Liderimiz belledi. Şunuň bilen baglylykda, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Türkmenistan dünýä bileleşigine şu möhüm ugurlarda tagallalary birleşdirmegi hem-de bu meselelere aýratyn üns bermegi teklip edýär.
Olaryň hatarynda döwlet Baştutanymyz halkara hukugy pugtalandyrmak, ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy saklamakda BMG-niň eýeleýän esasy ornuny tassyklamak; hukuk äsgermezçiligine hem-de umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna biperwaý çemeleşilmegine garşy durmak; strategik durnuklylygy saklamak we pugtalandyrmak hem-de onuň aýrylmaz bölegi bolup durýan ýaragsyzlanmak, ýarag serişdelerini artdyrmakdan, köpçülikleýin gyryş ýaraglaryny ýaýratmakdan ýüz döndermek hereketini goldamak; halkara terrorçylyga hem-de serhetüsti guramaçylykly jenaýatçylygyň beýleki görnüşlerine garşy göreş boýunça wezipeleri kesgitledi.
Şunda BMG-niň Terrorçylyga garşy ählumumy strategiýasyny ornaşdyrmak; jedelleri we çaknyşyklary duýdurmagyň, olary öz wagtynda aradan aýyrmagyň möhüm guraly hökmünde öňüni alyş diplomatiýasyny goldamak we pugtalandyrmak; energetika, ulag, suw, azyk, maglumat we kiberhowpsuzlygy üpjün etmek, bosgunlaryň we migrantlaryň meselelerini çözmek esasy şert bolup çykyş edýär.
Koronawirus pandemiýasyna garşy göreş hem-de onuň netijelerini aradan aýyrmak boýunça halkara tagallalary raýdaşlyk, ynsanperwer ýörelgelerde birleşmek şu ýylyň örän möhüm wezipesi bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Ählumumy gün tertibiniň bu we beýleki örän möhüm wezipeleri diňe düýpli şert — hoşniýetli erk-isleg, özara ynam, jogapkärçilik we öňdengörüjilik, birek-birege hormat goýmak hem-de deňhukuklylyk ýörelgesi berjaý edilende ýerine ýetirilip bilner. Biz bu garaýyşlaryň many-mazmun bilen doldurylmalydygyna, ähli döwletleriň anyk tagallalaryny goşmalydygyna, halkara we sebit düzümleriniň çäklerinde olaryň bilelikdäki işi üçin dünýägaraýyş binýady hökmünde çykyş etmelidigine ynanýarys diýip, milli Liderimiz belledi. BMG-niň Tertipnamasyna esaslanýan ählumumy parahatçylygyň we howpsuzlygyň häzirki ulgamy 75 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda özüniň durmuşa ukyplylygyny hem-de adamzadyň hakyky isleg-arzuwlaryna laýyk gelýändigini subut etdi. Elbetde, ol kämilleşdirilip, üsti ýetirilip hem-de hakyky ýagdaýlara we häzirki döwrüň ösüş meýillerine laýyklykda täze görnüşler we nusgalar bilen baýlaşdyrylyp bilner. Emma ol hiç bir ýagdaýda hem şübhe astyna alnyp, has beteri-de, ony ýykmaga synanyşyklara sezewar edilip bilinmez. Şeýle hereketleriň netijeleri örän howply bolar, muňa biziň ählimiziň doly derejede göz ýetirýändigimize ynanýaryn diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şol sebäpli hem Türkmenistan hemişe BMG-niň köpugurly ygtyýarlyklara eýe bolan esasy halkara düzüm, ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy saklamagyň möçberlerine, ykdysady mümkinçiliklerine, dolandyryş usullaryna hem-de beýleki ýagdaýlaryna garamazdan, islendik döwletiň kanuny hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmegiň daýanç sütüni hem-de kepili bolup galmalydygy ugrunda yzygiderli çykyş edýär.
Bitarap ýurt hökmünde biziň ornumyz, dünýä hem-de onda eýeleýän ornumyza garaýşymyz ähli halklara, olaryň özygtyýarly ösüş ýoluny saýlap almagyna, syýasy hem-de durmuş-ykdysady nusgasyna, beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarynyň mazmunyna hem-de ugruna hormat goýmak ýörelgesine daýanýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Şeýle garaýşa hyzmatdaşlarymyz ýokary baha berýärler, Türkmenistana dünýäniň onlarça ýurdy bilen dostlukly, özara deňhukukly gatnaşyklary durnukly hem-de yzygiderli ösdürmäge, olar bilen özara düşünişmegiň, netijeli ykdysady hyzmatdaşlygyň ýokary derejesini saklamaga, halkara edaralaryň işine netijeli gatnaşmaga mümkinçilik berýär.
Milli Liderimiz şu maslahatyň çäklerinde oňa gatnaşyjylaryň meseleleriň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşjakdygyny belläp, bu duşuşygyň ösüşiň we döredijiligiň maksatlaryna ýetmäge umumy tagallalar bilen ýardam bermek üçin birleşen pikirdeşleriň özara ynama esaslanýan söhbetdeşligine öwrüljekdigine ynam bildirdi.
Türkmenistan myhmanlary hemişe ak ýürek bilen garşylaýar hem-de biz şeýle görnüşdäki meseleleriň giň toplumyny öz içine alýan söhbetdeşligiň ýurdumyzda yzygiderli esasda geçirilmegini isleýäris diýip, döwlet Baştutanymyz munuň üçin iň amatly syýasy we guramaçylyk şertlerini döredip, ähli zerur goldawy bermäge taýýardygyny tassyklady hem-de maslahata gatnaşyjylara gyzykly we netijeli işlemegi arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çykyşy uly üns we gyzyklanma bilen diňlenildi hem-de ruhubelentlik bilen kabul edildi.
Soňra maslahatda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (ÝHHG) Baş sekretary hanym Helga Şmidiň wideoýüzlenmesi diňlenildi.
ÝHHG-niň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza, foruma gatnaşyjylara Wena şäherinden salam ýollap, hemmeleri täze Maslahat merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Ýurdumyzyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Munuň özi ýygjam hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine, durnukly ösüşe goldaw berilmegine, parahatçylygyň saklanylmagyna we adam hukuklaryna hormat goýulmagyna gönükdirilen çözgütdir. Dünýä jemgyýetçiligi üçin ählumumy wehimiň bar döwründe ähli tagallalaryň utgaşdyrylmagy we agzybirlikde hereket edilmegi aýratyn wajyp bolup durýar. Şunda üstünlik köp şertlere baglydyr. Ählumumy abadançylygyň bähbidine bilelikdäki iş bolan şahsy we toparlaýyn ygrarlylyk şol şertiň möhümleriniň biridir.
ÝHHG-niň ykrar edişi ýaly, gapma-garşylyklaryň öňüni almakda gatnaşyklary pugtalandyrmak arkaly ynanyşmagy berkitmek, çökgünligi kadalaşdyrmak we gapma-garşylyklaryň ýetiren zyýanyny dikeltmek ýaly wezipeleri howpsuzlyk meselelerine toplumlaýyn çemeleşmelere esaslanýan syýasy gepleşikler, özara gatnaşyklar üçin möhüm binýat bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, hanym Helga Şmid Türkmenistanyň goňşy döwletler, şol sanda Owganystan bilen hyzmatdaşlygy, şeýle hem ÝHHG-niň çäklerindäki özara gatnaşyklary giňeltmäge ygrarlydygyny kanagatlanma bilen belledi.
Sebitleýin başlangyçlaryň artmagy goňşy ýurtlaryň syýasatyň köp ugurlary boýunça ýakynlaşmagyny şertlendirýär. Bu bolsa Merkezi Aziýa we tutuş sebit üçin has gülläp ösýän hem-de howpsuz geljegiň garaşýandygyna bolan ynamy pugtalandyrýar. Türkmenistanyň Hazar sebitindäki ykdysady gatnaşyklary ösdürmek boýunça edýän tagallalary munuň aýdyň subutnamasydyr. 2019-njy ýylda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen birinji Hazar ykdysady forumy bu ugurda edilen wajyp ädimdir. Şol ýyl ÝHHG Aziýa bilen Ýewropanyň arasynda durnukly gatnaşyklara goldaw bermek boýunça sebitara taslama badalga berdi. Şunda ulag düzümine, sanly maglumatlaryň alşylmagyna we ekologiýa taýdan arassa energiýanyň önümçiligine möhüm üns berildi. Türkmenbaşynyň Halkara deňiz porty bu möhüm başlangyçlaryň esasy bölegi bolup durýar diýip, hanym Helga Şmid belledi.
Türkmenistan bilen ÝHHG-niň hyzmatdaşlygy giň ugurlar boýunça alnyp barylýar. Şunda ykdysady, ynsanperwer ugurlara, ekologiýa, hukuk ulgamyna möhüm ähmiýet berilýär. Ýakynda Türkmenistan birnäçe wajyp içki özgertmeleri amala aşyrdy. Şol sanda iki palataly parlament ulgamyna geçildi. Şunuň bilen baglylykda, ÝHHG durmuş-ykdysady ösüş boýunça Milli maksatnamanyň we Gender deňligi boýunça hereketleriň Milli meýilnamasynyň amala aşyrylmagyna goldaw bermek maksady bilen, öz tejribesini hödürlemäge taýýardyr.
ÝHHG Türkmenistan bilen durmuş-ykdysady özgertmeleriň mundan beýläk-de ilerledilmegine, demokratik düzümleriň berkidilmegine we kanunçylygyň kämilleşdirilmegine gönükdirilen gatnaşyklary dowam eder diýlip çykyşda bellenildi.
Hanym Helga Şmid çykyşynyň ahyrynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dünýä jemgyýetçiliginde ruhy bitewüligiň we hyzmatdaşlygyň berkidilmegine ýardam berjekdigine ynam bildirip, bu möhüm meselelere goldaw berýändigi üçin biziň ýurdumyza hoşallyk bildirdi.
Soňra wideoaragatnaşyk arkaly Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewiň çykyşy diňlenildi.
Dünýä jemgyýetçiligi Türkmenistany ygtybarly, parahatçylyk söýüji hyzmatdaş hökmünde ykrar etdi. 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň bu ýurduň hemişelik Bitaraplygy baradaky Kararnamany kabul etmegi munuň subutnamasydyr. Şu ýyllaryň dowamynda Türkmenistan özüniň halkara hukuk derejesine üýtgewsiz ygrarlydygyny, Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, beýleki döwletleriň içki işine gatyşmazlyk, özygtyýarlylygyna we çäk bitewüligine hormat goýmak ýörelgelerini görkezýär. Munuň özi onuň daşary syýasatynyň binýatlaýyn esasy bolup durýar.
Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň “2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamany kabul etmegi oňyn Bitaraplyk syýasatynyň halkara jemgyýetçiligiň bähbitleri bilen utgaşýandygyny aýdyň etdi.
GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Türkmenistanyň açyklyk we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan oňyn Bitaraplygyna ýokary baha berýändigini nygtady. Türkmenistanyň we çuňňur hormat goýulýan Prezident Gurbanguly Berdimuhamedowyň GDA-nyň çäklerinde ýola goýulýan özara gatnaşyklara bolan täzeçil hem-de uly gyzyklanma bildirilýän çemeleşmeleri netijeli, köpugurly hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilendir. Bu bolsa Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň gysga we uzak möhletleýin maksatlarynyň amala aşyrylmagyny şertlendirýär.
S.Lebedew 2019-njy ýylda Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Arkalaşygyň döwletleriniň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky gatnaşyklary işjeňleşdirmek boýunça hereketleriň Maksatnamasynyň kabul edilendigini belläp, bu resminamanyň durmuşa geçirilmeginiň Arkalaşygyň ýurtlarynyň möhüm sebitleýin we ählumumy meseleler boýunça garaýyşlarynyň berkidilmegine ýardam berjekdigine ynam bildirdi.
GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygynyň — Ýerine ýetiriji sekretarynyň belleýşi ýaly, Türkmenistan öz Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp derejede garşylaýar. Ýurtda içerki durnuklylyk üpjün edildi, döwletiň we jemgyýetiň durmuşyna demokratik ýörelgeler tapgyrlaýyn esasda ornaşdyrylýar, 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş ulgamynyň Gün tertibini amala aşyrmakda uly üstünlikler gazanyldy.
Pursatdan peýdalanyp, S.Lebedew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we tutuş türkmen halkyny öňde boljak şanly sene bilen gutlady hem-de doganlyk Türkmenistana mundan beýläk-de abadançylyk, parahatçylyk gülläp ösüş arzuw etdi.
Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň orunbasary, Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary hanym Olga Algaýerowa maslahata gatnaşyjylara iberen wideoýüzlenmesinde döwlet Baştutanymyzy we ähli türkmenistanlylary Halkara Maslahatlar merkeziniň açylmagy we şu mynasybetli geçirilýän möhüm forum bilen gutlady.
Hanym Olga Algaýerowa Türkmenistanyň 2012-nji ýyldan 2014-nji ýyla çenli BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň başlygynyň orunbasary bolandygyny belledi we ýene iki ýyl şu wezipä dalaşgärlik edýändigini nygtap, ýurdumyzyň bu halkara gurama bilen özara gatnaşyklaryna ýokary baha berdi.
Türkmen hyzmatdaşlarynyň biliminiň we öňe sürýän başlangyçlarynyň BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň işine möhüm goşant bolandygy we soňky birnäçe ýylyň dowamynda onuň anyk we ýokary netijelere ýetmegine ýardam edendigi bellenildi. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysadyýetleri üçin BMG-niň Ýörite maksatnamasy (SPEKA) şolaryň biridir. BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasy bilen bilelikde oňa goldaw berýär.
Bu gün SPEKA Merkezi Aziýa ýurtlarynyň, şeýle hem Azerbaýjanyň we Owganystanyň arasynda suw serişdelerini dolandyrmak, sebitiň energetika baýlyklaryny rejeli peýdalanmak, durnukly ulag, söwda, bilim, innowasiýa, gender deňligi ulgamlaryny hem-de ösüşe gözegçilik etmek üçin statistik mümkinçilikleri pugtalandyrmak ugurlary boýunça hyzmatdaşlyk üçin netijeli binýat bolup durýar.
Şunuň ýaly hyzmatdaşlyk durnukly ösüş ulgamynda Birleşen Milletler Guramasynyň maksatlaryna ýetmek üçin aýratyn zerurdyr diýip, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary belledi hem-de 2019-njy ýylyň noýabrynda Türkmenistanda geçirilen «SPEKA günleriniň» çäklerinde kabul edilen çözgütleriň möhümdigini nygtady.
Şunuň bilen birlikde, hanym Olga Algaýerowa Türkmenistanyň Araly halas etmegiň halkara gaznasyna başlyklyk eden döwründe durnukly ösüş boýunça hökümetara topar tarapyndan işlenip taýýarlanylan Merkezi Aziýada durnukly ösüş üçin daşky gurşawy goramak boýunça sebitleýin Maksatnamanyň aýratyn ähmiýete eýedigini nygtady.
Bu maksatnama suw serişdelerine elýeterliligi we olaryň durnukly peýdalanylmagyny üpjün etmek, ýaşyl ykdysadyýet, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri, garyndylary dolandyrmak we ekologiýa taýdan arassa ulag düzümini ösdürmek hem-de howanyň üýtgemegine garşy göreşmek we ekoulgamy goramak hem-de dikeltmek ugurlarynda ösüşi üpjün etmäge gönükdirilendir.
Hanym Olga Algaýerowa hormatly Prezidentimiziň suw serişdelerini netijeli peýdalanmak meselelerine möhüm üns berýändigini belläp, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň bu möhüm ugurda, şol sanda Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň çäklerinde Merkezi Aziýanyň döwletleri bilen bilelikde mundan beýläk-de özara gatnaşyklaryň ösdürilmegine taýýardygyny tassyklady.
Türkmenistanyň durnukly ulag ulgamyndaky halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşýan goşandy ägirt uludyr. BMG-niň Baş Assambleýasynyň kabul eden degişli Kararnamalary, şeýle hem 2016-njy ýylda Aşgabatda geçirilen durnukly ulag ulgamy boýunça birinji Ählumumy maslahat munuň aýdyň subutnamasydyr.
Şu ýylyň fewral aýynda BMG-niň Ýewropa Ykdysady komissiýasynyň Içerki ulaglar boýunça komitetiniň 83-nji mejlisiniň çäklerinde BMG-niň Ženewadaky bölüminiň ýanyndaky Türkmenistanyň hemişelik wekilhanasynyň başlangyjy boýunça “Hazar deňzi sebitinde durnukly ulag we söwda gatnaşyklary” ady bilen örän wajyp çäre geçirildi.
Çykyşynyň ahyrynda hanym Olga Algaýerowa BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Türkmenistan we sebitiň ähli ýurtlary bilen durnukly ösüş ugry boýunça bilelikdäki işleri dowam etmäge taýýardygyny ýene bir ýola tassyklady.
Soňra BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebit üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň (ÝUNESKAP) Ýerine ýetiriji sekretary Armida Salsia Alisjahbananyň wideoaragatnaşyk arkaly çykyşy diňlenildi.
ÝUNESKAP-nyň Ýerine ýetiriji sekretary şunuň ýaly örän wajyp halkara maslahaty gurandygy üçin Türkmenistanyň Hökümetine hoşallyk bildirip, Aziýa — Ýuwaş umman sebitinde we onuň çäklerinden daşarda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge ýaramaz täsir eden COVID-19 ýokanjy bilen baglanyşykly meselä ünsi çekdi. Şonuň bilen baglylykda, koronawirus ýokanjyna garşy göreşmekde hem-de ýaramaz täsirini aradan aýyrmakda tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň wajypdygy nygtaldy.
Parahatçylygy hem-de ynanyşmagy saklamak, aýratyn-da, jemgyýetçilik abadançylygyny we ählumumy raýdaşlygy berkitmek maksady bilen, COVID-19 ýokanjynyň durmuş-ykdysady ýagdaýa ýaramaz täsiriniň öňüni almak üçin hökümetleriň we köp sanly hyzmatdaşlaryň gatnaşyklarynyň işjeňleşdirilmegini talap edýär. Şol bir wagtyň özünde sebitleýin gurallary netijeli peýdalanyp, hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmeli. Munuň özi Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň ýurtlarynyň durnukly ösüşini we ygtybarly geljegini üpjün eder.
COVID-19 ýokanjynyň ýaramaz täsirini gyssagly aradan aýyrmak üçin ulag-üstaşyr mümkinçiliklerini amala aşyrmak, serhetüsti gatnaşyklary işjeňleşdirmek, saglygy goraýyş ulgamyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmek ýaly möhüm ugurlardaky bilelikdäki işleri amala aşyrmak maksady bilen agzybirlikli hereketler zerur bolup durýar. Şonuň bilen baglylykda, hanym Armida Salsia Alisjahbana geçiş döwründe 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini ilerletmegiň möhüm şerti hökmünde parahatçylygy we ynanyşmagy üpjün etmegiň bähbidine umumy tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň zerurdygyna üns çekdi.
Şeýlelikde, ÝUNESKAP-nyň BMG-niň düzümleri we beýleki hyzmatdaşlar bilen bilelikde, Türkmenistan hem-de ähli agza döwletler we gyzyklanma bildirýän taraplar bilen şu günki ähmiýetli halkara maslahatynyň netijelerini durmuşa geçirmek üçin mundan beýläk-de ýygjam hyzmatdaşlyga ygrarlydygy tassyklandy.
Hormatly Prezidentimiz maslahatyň dabaraly mejlisini dowam edip, Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky wagtlaýyn utgaşdyryjysy, BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) Türkmenistandaky wekili Kristina Weýganda söz berdi. Ol foruma gatnaşmaga çakylygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, milli Liderimizi hem-de türkmen halkyny täze ajaýyp Maslahatlar merkeziniň açylmagy bilen gutlady. Şunuň bilen baglylykda, bu wakalaryň Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň bellenilýän hem-de «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen şu ýylda bolup geçmeginiň çuň manysynyň bardygy bellenildi.
Nygtalyşy ýaly, parahatçylyk we ynanyşmak BMG-niň Tertipnamasynda hem-de ençeme onýyllyklaryň dowamynda kabul edilen beýleki resminamalarda berkidilen esasy ýörelgeleriň we maksatlaryň binýady bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ýokary derejesi bellenildi. Şol hyzmatdaşlyk bolsa häzirki döwrüň ähli wajyp meseleleri, ilkinji nobatda bolsa, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek meseleleri boýunça strategik hyzmatdaşlyga öwrüldi.
COVID-19 koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy bilen baglylykda, häzirki wagtda dünýäde emele gelen ýagdaý babatda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek örän wajypdyr. Şu çylşyrymly döwürde olar pandemiýadan soň, çalt dikeltmäge hem-de howpsuz we sagdyn dünýäde hemmeler üçin iň gowy geljege aýdyň ýoly görkezýär diýip, hanym Kristina Weýgand aýtdy. Durnukly ösüş ulgamynda 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini durmuşa geçirmek parahatçylyk we ynanyşmak taglymaty bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. BMG-niň düzümleriniň we Türkmenistanyň Hökümetiniň arasyndaky köpýyllyk gatnaşyklar hem şu nukdaýnazardan amala aşyrylýar. Şu ýyl olar täze bäşýyllyk çarçuwaly hyzmatdaşlyk maksatnamasyny durmuşa geçirmäge girişdiler. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň, şol sanda COVID-19 ýokanjyna garşy göreşmek ýaly möhüm ugurda hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti nygtaldy. Adam hukuklary ulgamynda hem ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk ýokary depginler bilen ösdürilýär. Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen berk bagly bolan bu ulgamda BMG-niň we Türkmenistanyň özara gatnaşyklary yzygiderli pugtalandyrylýar.
Birleşen Milletler Guramasynda parahatçylyk, parahatçylykly ýaşaşmak medeniýetini, öňüni alyş diplomatiýasyny hem-de syýasy gepleşikleri ilerletmekde Türkmenistanyň işjeň ornuna ýokary baha berilýär diýip, hanym Kristina Weýgand nygtady. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly biziň köptaraplylyga, özara hormat goýmak, bähbitleri hem-de köpugurly, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ykrar etmek ýörelgelerine ygrarlydygyny tassyklamaga mümkinçilik berýär.
ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekili çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa şu maslahatyň guralandygy üçin hoşallyk bildirip, forumyň netijeleriniň tutuş adamzadyň abadançylygynyň bähbidine umumy maksatlara ýetmekde ýurdumyzyň hem-de Milletler Bileleşiginiň arasyndaky üstünlikli we netijeli hyzmatdaşlyga täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hanym Kristina Weýganda çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Russiýa Federasiýasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aleksandr Blohine söz berdi.
Diplomatyň nygtaýşy ýaly, Aşgabadyň 140 ýyllygy bellenilýän ýylda ak mermerli paýtagtymyzyň täze bezegine öwrülen Maslahatlar merkezinde geçirilýän maslahatda çykyş etmek özi üçin uly hormatdyr. Bu wekilçilikli forum Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlar bilen hemmetaraplaýyn gatnaşyklara ygrarlydygynyň, onuň ählumumy gün tertibini kemala getirmäge işjeň gatnaşýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.
2021-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilmegi ýurdumyzyň halkara giňişlikde şeýle başlangyçlary ilerletmeginiň aýdyň mysalydyr. Häzirki wagtda parahatçylyk we ynanyşmak dünýäniň ähli halklary hem-de döwletleri üçin örän zerurdyr. Olaryň Türkmenistanyň daşary syýasy ugry üçin örän wajypdygy iş ýüzünde tassyklanyldy hem-de dünýä bileleşigi tarapyndan ýokary baha berilýär.
Ýurduň hemişelik Bitaraplygy örän güýçli we işjeň garaýyşdyr, netijeli halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň täsirli guralydyr diýip, jenap Aleksandr Blohin aýtdy. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän bitaraplyk syýasaty sebit durnuklylygyny, howpsuzlygyny we durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti bolmak bilen, beýleki döwletleriň parahatçylykly gepleşikleri we özara gatnaşyklary üçin şertleri döretmäge ýardam edýär. 2020-nji ýylyň dekabrynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan Bitaraplygyň orny hakyndaky Kararnamanyň kabul edilmegi, Bitaraplygyň dostlary toparynyň döredilmegi bu strategiýanyň hemmeler tarapyndan goldanylýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Türkmen kärdeşleriniň çagyrmagy boýunça bu topara Russiýa hem girdi.
Russiýa Federasiýasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi çykyşynda ýurdumyzyň Merkezi Aziýada köptaraplaýyn, şol sanda “Merkezi Aziýa 5+Russiýa” çäginde gatnaşyklara işjeň gatnaşýandygyny, ekologiýa meselelerini, şol sanda Aral deňziniň töweregindäki ýagdaý bilen bagly meseläni çözmäge saldamly goşant goşýandygyny belledi. Russiýa tarapy Türkmenistanyň beýleki kenarýaka döwletler bilen bilelikde Hazar deňzini özleşdirmäge, şunuň bilen baglylykda, ýüze çykýan hukuk, ekologiýa we ykdysady meseleleri çözmäge oýlanyşykly çemeleşmelerine ýokary baha berýär. Hut Türkmenistanyň 2019-njy ýylda birinji Hazar ykdysady forumyny geçirmek baradaky jogapkärçiligi öz üstüne alandygy bellärliklidir.
Şunuň bilen birlikde, diplomat ýurdumyzyň Owganystanda düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmekde möhüm orun eýeleýändigini belledi. Şol taslamalar bolsa bu döwletiň ykdysady ösüşi we syýasy durnuklylygy üçin esaslary döredýär. Russiýa bu döredijilikli işe ýokary baha berýär.
Türkmen-russiýa gatnaşyklarynyň strategik hyzmatdaşlygyň, parahatçylygyň we ynanyşmagyň bähbidine halkara hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýandygy nygtaldy. Golaýda Moskwa bolan saparynyň barşynda wekilçilikli türkmen wekiliýeti tarapyndan geçirilen dürli derejedäki duşuşyklaryň onlarçasy döwletara gepleşikleriň gün tertibiniň örän giňdigine şaýatlyk edýär.
Täze koronawirus ýokanjynyň pandemiýasyna garşy bilelikde göreşmek meselesi soňky ýylda ikitaraplaýyn gatnaşyklarda we tutuş dünýä diplomatiýasynda aýratyn orun eýeledi. Türkmenistanyň ylmy diplomatiýany ösdürmek babatda alan ugruna laýyklykda, iki ýurduň alymlarynyň arasynda işjeň tejribe alşylýar, bu ulgamda özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin hukuk binýadyny üpjün edýän resminamalaryň birnäçesine gol çekildi. Özara ynsanperwerlik ýüklerini ibermek amala aşyryldy. Bularyň ählisi türkmen-russiýa gatnaşyklaryny häsiýetlendirýän dostlugyň we ynanyşmagyň aýdyň beýanydyr.
Bellenilişi ýaly, şu ýyl Türkmenistanyň döwlet Garaşsyzlygyna eýe bolmagynyň 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçýär. Şu geçen döwrüň dowamynda ýurt doly özgerdi, halkara abraýa eýe boldy, dünýä bileleşiginde mynasyp orun eýeledi. Türkmen diplomatiýasynyň ileri tutulýan ugurlary diňe bir ýurduň döwlet bähbitlerini beýan etmek bilen çäklenmän, olar sebitiň we dünýäniň jana-jan bähbitlerine laýyk gelýär.
Çykyşynyň ahyrynda jenap Aleksandr Blohin döwletliliginiň dördünji onýyllygyna gadam basýan, Türkmenistanyň döwrüň synagyndan geçen bu netijeli ugry üstünlikli dowam etdirjekdigine ynam bildirdi.
Milli Liderimiz russiýaly diplomata forumda eden çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Mettýu Stiwen Klimowa söz berdi.
Amerikaly diplomat döwlet Baştutanymyzy we maslahata gatnaşyjylaryň ählisini mübärekläp, gapma-garşylyklaryň sebäplerini aradan aýyrmak hem-de döwrüň synagyndan geçmäge ukyply pugta parahatçylygy berkarar etmek üçin ýurtlaryň arasynda köprüleri gurmak boýunça netijeli işlemegiň zerurdygyny aýratyn belledi.
Ynanyşmak we yhlas bilen parahatçylyga ymtylmak giň halkara hyzmatdaşlygy üçin uly mümkinçilikleri açýar. Şunuň bilen baglylykda, jenap Mettýu Stiwen Klimow Türkmenistanyň Prezidentiniň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan degişli Kararnamanyň kabul edilmeginiň örän wajypdygyny nygtady. Bu resminama, bir tarapdan, parahatçylygy we ynanyşmagy, beýleki tarapdan bolsa, hyzmatdaşlygy we ösüşi baglanyşdyrýar.
Diplomatyň belleýşi ýaly, hakyky parahatçylygy birek-birege ynanmazdan gazanmak mümkin däldir. Gapma-garşylyklaryň ýüze çykmagyna alyp barýan sebäpleri aradan aýyrmak üçin özara ynanyşmak ýagdaýyny yzygiderli pugtalandyrmak zerurdyr. Muňa ýurtlaryň arasyndaky jogapkärli we açyk gatnaşyklar, yzygiderli geçirilýän özara hormat goýmak ýagdaýyndaky gepleşikler, netijeli gatnaşyklara ymtylmak ýardam edýär.
Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde döwletler bilelikdäki tagallalar bilen ygtybarly parahatçylyk üçin şertleri döretmäge çalyşýarlar. BMG-niň çäginde Türkmenistan ynanyşmagyň esasy ugurlaryny kemala getirmäge işjeň gatnaşýar. Parahatçylyk we ynanyşmak pikiriniň many-mazmuny hem-de ähmiýeti örän täsindir. Çünki bu düşünjeler ýurduň oňyn Bitaraplygynyň däplerine berk ornaşdy. Şunuň bilen baglylykda, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistanyň çäk bitewüligini hem-de garaşsyzlygyny goldaýandygy, 30 ýylyň dowamynda döwletara gatnaşyklary guramakda şu binýatlaýyn ýörelgeden ugur alýandygy nygtaldy. Bu ýörelge bolsa ýurdumyzyň halkara gatnaşyklara yzygiderli çemeleşmesi bilen sazlaşykly utgaşýar. Şeýlelikde, döwletleriň ikisi hem ähli babatda ylalaşyk gazanmaga çalyşýar. Şeýle aç-açan pikir alyşmalar özara ynanyşmagy pugtalandyrmaga mümkinçilik berýär. Taraplar bu ugurdaky tagallalaryny mundan beýläk-de dowam etdirerler.
Diplomat öz çykyşynda dünýäniň ähli ýurtlarynyň geljeginiň özara baglanyşygyny belledi. Munuň şeýledigini COVID-19 pandemiýasy hem görkezdi. Nygtalyşy ýaly, ynanyşmak ählumumy parahatçylygyň esasydyr. Parahatçylygy gazanmak biziň umumy maksadymyzdyr.
Jenap Mettýu Stiwen Klimow Türkmenistanyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly hökmünde 2021-nji ýylyň konsepsiýasynyň başyny başlamak bilen, bu iki sözi — parahatçylygy we ynanyşmagy diplomatiýanyň gymmatly serişdesine öwrendigini belledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çuň manyly çykyşy üçin amerikaly diplomata minnetdarlyk bildirip, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa Drozda söz berdi.
ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza bu ýokary derejeli maslahatyň açylyş dabarasynda çykyş etmek babatda döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, häzirki döwrüň ýagdaýlary bilen baglylykda, bu forumyň wajypdygyny hem-de derwaýysdygyny aýratyn belledi. Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň örän wajypdygy nygtaldy. Bu başlangyç Milletler Bileleşiginiň biragyzdan goldawyna mynasyp boldy. Türkmenistan bu teklibi öňe sürmek bilen, hemişelik Bitaraplyk syýasatyna ygrarlydygyny ýene-de bir gezek görkezdi. Gatnaşyklaryň medeniýetini berkarar etmek we dünýäniň dürli döwletleriniň arasynda özara ynanyşmagy pugtalandyrmak bu syýasatyň ileri tutulýan ugurlary bolup durýar.
Bellenilişi ýaly, eýýäm şu ýylyň ilkinji aýlary biziň ýurdumyzyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny yglan etmek baradaky başlangyjy öňe sürmek bilen çäklenmän, eýsem, bu ýylyň wezipelerini üstünlikli çözmekde örän işjeň hyzmatdaş hökmünde çykyş edýändigini görkezdi. Halkara we sebit guramalarynyň, halkara bileleşige agza döwletleriň hem-de beýleki gyzyklanma bildirýän taraplaryň giň toparynyň wekilleriniň gatnaşmagynda we ysnyşykly hyzmatdaşlykda Türkmenistanda hem-de onuň çäklerinden daşarda guralan köp sanly we dürli derejedäki çäreler munuň aýdyň subutnamasydyr.
Şeýlelikde, türkmen tarapy deňhukukly gatnaşyklary saklamak hem-de ählumumy ösüşiň wajyp meseleleri boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin netijeli binýady hödürlemäge çalyşýar. Öz nobatynda, munuň özi diňe bir howpsuzlyk we durnukly ösüş meselelerini çözmäge däl, eýsem, dürli taraplaryň arasynda özara düşünişmegi we hormat goýmagy ýokarlandyrmaga ýardam eder. Bu bolsa berk parahatçylygy gazanmagyň möhüm şertidir.
Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy Türkmenistanyň parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmak babatdaky garaýyşlaryna ýokary baha berýär. Şeýle özara gatnaşyklaryň açyklyk, ynanyşmak, hemme taraplaryň bähbitlerini nazara almak ýörelgeleri esasynda guralýandygyny hem-de sebit parahatçylygyny we durnuklylygyny üpjün etmek maksady bilen, tagallalary birleşdirmäge gönükdirilendigini bellemek gerek diýip, hanym Natalýa Drozd aýtdy.
ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň Türkmenistanyň Hökümeti bilen hyzmatdaşlygyna netijeli häsiýet mahsusdyr. Bu babatda hemişelik Bitaraplyk syýasatyny durmuşa geçirmäge gönükdirilen, şol sanda gapma-garşylyklaryň öňüni almak, energetika howpsuzlygyny pugtalandyrmak, ulag geçelgelerini ösdürmek we ykdysady gatnaşyklary berkitmek meseleleri boýunça taslamalara aýratyn ähmiýet berilýär.
Merkez Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny üstünlikli geçirmäge saldamly goşant goşmaga çalyşmak bilen, Türkmenistanyň bu ulgamdaky tagallalaryny goldamagyň nyşany hökmünde birnäçe çäreleriň başyny başlady. Şolaryň hatarynda 16-njy martda geçirilen “Parahatçylygy, ynanyşmagy we howpsuzlygy pugtalandyrmakda zenanlaryň orny” atly sebitleýin Merkezi Aziýa forumy hem bar. Bu forum ýurduň Hökümeti bilen hyzmatdaşlykda hem-de ÝHHG-niň ýerine ýetiriji düzümleriniň goldamagynda guraldy.
Hanym Natalýa Drozd ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny geçirmäge mundan beýläk-de işjeň gatnaşmagy meýilleşdirýändigini aýdyp, onuň çäklerinde göz öňünde tutulan çäreleriň uzak möhletli netijelere eýe boljakdygyna hem-de Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň täze, möhüm netijeli başlangyçlarynyň başlanmagyny şertlendirjekdigine ynam bildirdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysyna çuň manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Diýego Ruiz Alonso söz berdi.
Diplomat şeýle möhüm meselä bagyşlanan halkara maslahatda çykyş etmek babatda döredilen mümkinçilik üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip, parahatçylyk we ynanyşmak meseleleriniň Ýewropa Bileleşiginiň gün tertibinde durýandygyny belledi. Köpýyllyk taryhy tejribäniň görkezişi ýaly, jebisligi pugtalandyrmak, netijeli halkara gatnaşyklary ösdürmek üçin esasy gymmatlyklara daýanmak zerurdyr. Häzirki wagtda ýüze çykýan wehimleri ýekelikde ýeňip geçmek mümkin däldir. Öňde goýlan maksatlara ýetmek üçin Ýewropa Bileleşigi hemişe islendik başlangyçlary, aýratyn hem parahatçylygy we ynanyşmagy gazanmaga degişli başlangyçlary goldady we mundan beýläk-de goldar.
Bu wehimler, şol bir wagtyň özünde, dünýä bileleşiginiň tagallalarynyň birleşdirilmegini talap edýän ählumumy möçberdäki wehimler bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, diplomat döwlet Baştutanymyzyň tutuş adamzady tolgundyrýan örän wajyp meseleleriň çözgüdini işläp taýýarlamaga gönükdirilen halkara başlangyçlarynyň ähmiýetini nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow jenap Diýego Ruiz Alonso çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, forumyň dabaraly mejlisine gatnaşyjylara jemleýji söz bilen ýüzlendi.
Milli Liderimiz Türkmenistanyň Hökümetiniň hem-de halkynyň adyna aýdylan hoşniýetli sözler, maslahatyň işine işjeň gatnaşandyklary, onuň barşynda edilen çuň manyly çykyşlar üçin hemmelere minnetdarlyk bildirip, şu gün köp sanly teklipleriň, peýdaly pikirleriň we bahalaryň beýan edilendigini belledi. Şol teklipler ýurdumyzyň daşary syýasy strategiýasyny mundan beýläk-de meýilleşdirmekde we durmuşa geçirmekde göz öňünde tutular, zerur bolan halatynda bolsa, iş ýüzünde ulanylar.
Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, ara alyp maslahatlaşmalar däp bolan ýörelgelerde döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda öňe hereket etmegiň, uzak möhletli ösüş maksatlaryna ýetmekde tagallalary birleşdirmäge hyzmat etjek, halklaryň hakyky bähbitlerine, isleg-arzuwlaryna gabat gelýän çözgütleri kabul etmegiň zerurdygyny görkezdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilelikde iň wajyp wezipeleri çözmäge ukyplydygymyza ynam bildirdi. Hatda halkara gatnaşyklardaky ýeňil bolmadyk ýagdaýyň, ählumumy ykdysadyýetde çylşyrymly ýagdaýlaryň şertlerinde hem dünýäde olary özara ynanyşmak, jogapkärçilik, birek-birege hormat goýmak arkaly ýeňip geçip boljakdygy baradaky ynam artýar. Şu duşuşyk hem bu düşünjeleriň berkarar bolmagyna ýardam etmelidir.
Türkmenistanyň Bitaraplygy bu işde möhüm orun eýeleýär diýip, milli Liderimiz aýtdy. Biziň ýurdumyz netijeli daşary syýasy ugruny gyşarnyksyz durmuşa geçirmegini, parahatçylyk söýüjilikli maksatlarda diplomatiýanyň gurallaryny ulanmagyny, halkara meseleleriň kabul ederlikli çözgüdi üçin özüniň syýasy giňişligini teklip etmegini dowam eder. Biz ikitaraplaýyn derejede, şeýle hem köptaraplaýyn gepleşikleriň çäklerinde olary ara alyp maslahatlaşmak üçin açykdyrys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
BMG-niň yglan eden Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly munuň üçin goşmaça oňat mümkinçilikleri döredýär. Geçirilen maslahat, oňa gatnaşyjylaryň wekilçilikli düzümi ara alyp maslahatlaşmalaryň uly geljeginiň bardygyny we möhüm ähmiýete eýedigini görkezdi.
Biz forumyň netijelerine, edilen çykyşlaryň derejesine, maslahata gatnaşyjylaryň taýýarlygyna ýokary baha berýäris we gatnaşyklary, bilelikdäki işi dowam etdirmäge taýýardyrys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Milli Liderimiz aýdylanlary jemläp, hemmelere Türkmenistanyň we onuň halkynyň adyna aýdan mähirli sözleri, ýurdumyzyň halkara başlangyçlaryny goldaýandyklary üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi. Bularyň ählisi ählumumy gün tertibiniň iň wajyp meseleleri boýunça gepleşikleri ýola goýmak, umumy maksatlara ýetmegiň bähbidine hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek babatda seçilip alnan ýoluň dogrudygyna bizde goşmaça ynam döredýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we “Goý, bütin dünýäde parahatçylyk bolsun!” diýip sözüni jemledi.
Halkara maslahatyň dabaraly mejlisi ýapyk diýlip yglan edilýär. Mejlis tamamlanandan soň, hormatly Prezidentimiz belent mertebeli myhmanlar üçin niýetlenen kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy we Maslahatlar merkezinden ugrady.
Soňra halkara resminamalaryna gol çekmek dabarasy boldy.
Gol çekilen resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň arasynda 2021 — 2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk baradaky Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Halkara Energetika Agentliginiň arasynda energetika pudagynda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama; Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Milli azlyklaryň işleri boýunça Ýokary komissarynyň edarasynyň arasynda dil we medeniýet köpdürlüligi boýunça hyzmatdaşlyk hakyndaky Ähtnama; iýmit çygrynda mümkinçilikleri we hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça sebitleýin platformany ýerleşdirmek we işletmek arkaly Merkezi Aziýa we Kawkaz sebitlerinde eneleriň we çagalaryň iýmitlenmegini gowulandyrmaga ýardam etmek barada Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama bar.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Maslahatlar merkeziniň golaýynda ýerleşen Türkmenistanyň Kabul ediş merkeziniň açylyş dabarasy geçirildi.
Dabara gatnaşyjylaryň el çarpyşmalary astynda döwlet Baştutanymyz däp bolan toý bagyny kesýär we binanyň içine girýär, şol ýerde şu dabara gatnaşyjylary çagalar döredijilik topary hem-de aýdym-saz topary dünýäniň ençeme dillerinde ruhubelentlik bilen mübärekleýärler.
Kabul ediş merkezi jemi 26 müň 854 inedördül metr meýdanda ýerleşýär. Merkeziň esasy zaly 1 müň orunlyk bolup, ol banketler, dabaralar zaly diýlip atlandyrylýar. Bu zal meşhur daşary ýurtly önüm öndürijileriň oňaýly we döwrebap mebelleri bilen üpjün edildi hem-de ajaýyp türkmen el halylary bilen bezeldi.
Mundan başga-da Kabul ediş merkezinde myhmanlary garşylamak üçin niýetlenen otaglar ýerleşýär. Binanyň bezeginde binagärligiň özboluşly ýörelgeleri ulanyldy. Garderobly hol we beýleki zallar Türkmenistanyň ajaýyp tebigatyny beýan edýän nakgaş eserleri bilen bezeldi.
Täze Kabul ediş merkezinde foruma gatnaşyjylar üçin resmi kabul edişlik guraldy. Onuň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow söz sözledi. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistan häzirki döwürde ösüşiň täze belentliklerine tarap ynamly gadam urýar. Ýurdumyzda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda uly ösüşler gazanylýar. Şunuň bilen baglylykda, ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen dostlukly gatnaşyklary hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýär.
Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalar bilen ýurdumyzyň Bitaraplyk derejesini iki gezek ykrar etmegi, Türkmenistanyň öňe sürýän başlangyçlarynyň halkara derejede giň goldawa mynasyp bolmagy ýurdumyzyň dünýä ýüzündäki abraýynyň ýokary galýandygyny aňladýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Resmi kabul edişligiň barşynda sungat ussatlary hem çykyş etdiler.
Soňra hormatly Prezidentimiz hemmeler bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.
***
Günüň ikinji ýarymynda halkara maslahat umumy mejlisler görnüşinde “Parahatçylyk we howpsuzlyk ugrunda hyzmatdaşlyk”, “Söwda-ykdysady hyzmatdaşlykda ekologiýanyň ähmiýeti”, “Ynsanperwer ugry boýunça halkara hyzmatdaşlyk” mowzuklary boýunça dowam etdirildi.
Foruma gatnaşyjylaryň arasynda BMG-niň we onuň ýöriteleşdirilen düzümleriniň, beýleki halkara guramalaryň wekilleri bar. Olaryň çykyşlarynda sebitde we tutuş dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmekde tagallalary birleşdirmek, uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, deňhukuklylyk we özara hormat goýmak ýörelgeleri esasynda köpugurly, netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek işinde Türkmenistanyň işjeň orny nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň öňe sürýän, döwletleriň we halklaryň arasynda özara düşünişmek hem-de ynanyşmak ýagdaýyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmaga, häzirki döwrüň wajyp meseleleriniň sazlaşykly çözgütlerini işläp taýýarlamaga gönükdirilen oňyn başlangyçlaryň ähmiýeti we derwaýyslygy aýratyn bellenildi.
Halkara gatnaşyklaryň giň meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin açyk meýdança öwrülen forumyň jemleri boýunça “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlik guraldy. Onuň çäklerinde sebit we ählumumy derejedäki netijeli işleri ilerletmekde, umumy abadançylygyň hem-de ösüşiň maksatlaryna laýyk gelýän oňyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli daşary syýasy ugry amala aşyrýan Bitarap Türkmenistanyň saldamly goşandy nygtaldy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26107?type=feed
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň iki palatasynyň bilelikdäki birinji mejlisini geçirdi
Aşgabat, 14-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda Halk Maslahatynyň Diwanynyň ajaýyp binasynyň açylyş dabarasy boldy hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň täze palatasynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Bu çärelere hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.
Täze dolandyryş-işewürlik merkezi kemala gelýän Aşgabadyň günorta böleginde bina edilen nobatdaky möhüm desganyň ulanylmaga tabşyrylmagy milli senenamamyzyň şanly senesine — Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlandy.
Ýurdumyzyň baş şäherini ösdürmek, uzak möhletleýin geljegi nazarlap, onuň düzümlerini kämilleşdirmek milli Liderimiz tarapyndan başy başlanan täzeçil şähergurluşyk syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Paýtagtymyzyň ýyl-ýyldan özgerýän keşbinde mähriban Watanymyzyň durmuş-ykdysady ösüşiniň yzygiderli depgini, köptaraply kuwwaty, halkymyzyň baý taryhy hem-de medeni däpleri beýanyny tapýar.
Soňky ýyllarda döwrümiziň beýik binagäri — hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde, gözelligi we oýlanyşyklylygy babatda paýtagtymyzyň gaýtalanmajak binagärlik keşbi döredildi. Ol häzirki zamanyň ýaşaýyş jaý toplumlaryny we bagy-bossanlyklary, durmuş ähmiýetli möhüm desgalary, belent binalary özünde sazlaşykly jemläp, jemgyýetçilik-syýasy, işewürlik, medeni we sport durmuşynyň merkezlerini emele getirýär.
Paýtagtymyzyň Arçabil şaýoly Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ägirt uly özgertmeleriniň alamatyna öwrüldi. Onuň ugrunda bary-ýogy birnäçe ýylyň içinde ak mermerli binalaryň onlarçasy peýda boldy. Iň döwrebap derejedäki Çandybil şaýoly hem Köpetdagyň eteginde şäheriň şu bölegini gurmagyň täze baş ugruna öwrüldi. Bu ýerde şu gün Halk Maslahatynyň Diwany täze bina göçüp geldi.
Tebigy dag görnüşleriniň alkymynda belent binalaryň haýran galdyryjy gözýetimine sazlaşykly ornaşyp, giň gerimli toplum gündogar binagärliginiň iň oňat däplerini hem-de dünýä şähergurluşygynda soňky gazanylanlary ajaýyp utgaşdyryp, nurana, milli öwüşginleri özünde jemledi.
Mälim bolşy ýaly, toplumyň 2018-nji ýylyň martynda başlanan gurluşygy döwlet Baştutanymyzyň Kararyna laýyklykda amala aşyryldy. Bu möhüm desganyň buýrujysy Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanynyň Iş dolandyryş müdirligi, potratçysy bolsa “Bouygues Batiment International” fransuz kompaniýasy boldy. Bu kompaniýanyň amala aşyran taslamalarynyň hatarynda belent ymaratlaryň örän köp sanlysy bolup, şolar paýtagtymyzyň özboluşly ýüzüne öwrüldi. Gurluşyk üçin 6,39 gektar meýdan ýer bölegi bölünip berildi. Beýikligi 31,36 metre we uzynlygy 112 metre deň bolan binanyň daşky bezegleri häzirki zamanyň gözellik derejesine bildirilýän talaplara laýyklykda, ýokary hilli serişdelerden ýerine ýetirildi. Binanyň ýanaşyk ýerleri doly abadanlaşdyryldy we gök bossanlyklar döredildi. Şeýle hem bu ýerde üsti ýapyk we açyk awtoduralgalar gurnaldy, dikuçar meýdançasy göz öňünde tutuldy.
Baýramçylyk görnüşinde bezelen täze binanyň öňündäki meýdançada joşgunlylyk we şatlyk duýgulary höküm sürdi. Bu ýere gelen milli Liderimizi Mejlisiň Başlygy, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň täze saýlanan agzalary we Mejlisiň deputatlary mähirli garşyladylar.
Bagşylar toparynyň çykyşy dabara döredijilik öwüşginini çaýdy.
Döwlet Baştutanymyz bagşylaryň ýanyna gelip, ýurdumyzyň medeni durmuşyna işjeň gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi hem-de olara sowgatlary gowşurdy.
Dabaraly pursat gelip ýetýär. Dabara gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toý bagyny kesip, binanyň içine girýär. Döwlet Baştutanymyz ilki ikitaraplaýyn gepleşikleri geçirmäge, soňra bolsa ikiçäk duşuşyklary geçirmäge niýetlenen zallara baryp, giň we ýagty otaglaryň içki bezeglerini gözden geçirdi. Bu otaglaryň diwarlaryna ajaýyp bedewleriň we edermen alabaýlaryň, gözel Diýarymyzyň tebigy görnüşleri şekillendirilen suratlar milli öwüşgin berýär.
Milli Liderimiz otaglaryň bezegine we döredilen amatlyklara mynasyp baha berip, bu ýerde daşary ýurtly myhmanlar bilen duşuşyklary hem-de halkara derejeli gepleşikleri geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmäge niýetlenen zala bardy.
Däbe görä, döwlet Baştutanymyz ulanylmaga tabşyrylýan islendik desganyň aýratynlyklary bilen tanşyp, onuň inženerçilik-tehniki taýdan enjamlaşdyrylyşyna aýratyn üns berýär hem-de olaryň gurluşygynda ýokary hilli serişdeleri we täzeçil tehnologiýalary peýdalanmagyň ähmiýetini nygtaýar. Munuň özi binalaryň ygtybarlylygyny hem-de adamlaryň döredijilikli zähmet çekmegi üçin amatly şertleri üpjün edýär.
Milli Liderimiz binany gözden geçirip, bu ýerde halkara derejeli maslahatlary, hususan-da, Parlamentara assambleýanyň mejlislerini geçirmek üçin zerur bolan ähli zatlaryň bardygyny belledi. Daşary ýurtlaryň parlamentleri bilen gepleşiklerde döwrüň möhüm meselelerine, şol sanda, milli Liderimiziň alyp barýan döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri bolan gender deňligi, öňden gelýän hyzmatdaşlarymyz bilen hemmetaraplaýyn gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy baradaky meselelere üns berilmelidir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow binany gözden geçirenden soň, kiçi mejlisler zalyna bardy. Bu ýerde Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Onuň gün tertibine birnäçe guramaçylyk meseleleri girizildi.
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi açyp, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalaryna hem-de Mejlisiniň deputatlaryna ýüzlendi. Döwlet Baştutanymyz Halk Maslahatynyň geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen mejlisiniň taryhy ähmiýetini belledi, şonda Garaşsyz we hemişelik Bitarap döwletimiziň Esasy Kanunyna Türkmenistanyň Konstitusion topary tarapyndan taýýarlanan üýtgetmeler we goşmaçalar makullandy.
Şol Konstitusion kanunyň taslamasy halkymyz tarapyndan biragyzdan makullandy hem-de Türkmenistanyň Mejlisiniň maslahatynda kabul edildi. Öňe sürlen başlangyçlaryň esasy maksady döwlet häkimiýetiniň kanun çykaryjy edarasynyň işini kämilleşdirmekden hem-de täze taryhy şertlerde kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan täze ulgamy döretmekden ybaratdyr.
Konstitusiýamyza girizilen üýtgetmelere we goşmaçalara laýyklykda, «Türkmenistanyň Milli Geňeşi hakynda» Kanun kabul edildi. Şu Kanuna laýyklykda, ýurdumyzda iki palataly parlament döredilýär. Onuň döredilmegi döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşyny mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrmaga, hukuk we dünýewi esaslaryny berkitmäge, häzirki zaman şertlerini üpjün etmäge gönükdirilendir. Bu bolsa häkimiýetiň we halkyň ylalaşykly, ysnyşykly işlemegine, her bir adamyň we ýurdumyzyň sebitleriniň bähbitlerine doly derejede hyzmat eder diýip, milli Liderimiz belledi.
Saýlaw kodeksine hem üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň girizilendigi nygtaldy. Şonuň esasynda şu ýylyň 28-nji martynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlary geçirildi. Bu saýlawlar ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda möhüm ähmiýetli waka boldy. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen, ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň bellenýän ýylynda bolup geçen bu saýlawlar demokratik kadalar, giň bäsdeşlik, aýanlyk we açyklyk esasynda, jemgyýetçilik-syýasy işjeňlik ýagdaýynda geçirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlary Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň birinji mejlisiniň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlap, onda guramaçylyk meseleleriniň birnäçesine serediljekdigini aýtdy.
Halk Maslahatynyň birinji mejlisiniň gün tertibi tassyklanandan soň, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň başlygy G.Myradowa söz berdi. Ol Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň birinji saýlawlarynyň netijeleri barada hasabat berdi. Merkezi saýlaw toparynyň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ak mermerli paýtagtymyzyň — Aşgabat şäheriniň görküne görk goşan Halk Maslahatynyň Diwanynyň täze binasynyň açylmagy mynasybetli tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini beýan etdi hem-de Milli Geňeşiň täze palatasynyň ilkinji düzümine alyp barjak işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Ol milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz döwletimiziň syýasy ulgamyny döwrebaplaşdyrmak işiniň dowam edýändigini, jemgyýetçilik durmuşyny demokratiýalaşdyrmaga aýratyn möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, Saýlaw kodeksine laýyklykda, şu ýylyň 28-nji martynda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlary munuň aýdyň subutnamasy boldy.
Saýlaw möwsüminde hödürlemek ýygnaklarynyň 56-sy geçirilip, Halk Maslahatynyň agzalygyna dalaşgärleriň 112-si hödürlenildi. Dalaşgärleriň saýlawçylar bilen duşuşyklary olaryň ählisi üçin deň şertleri döretmek bilen geçirildi.
Saýlawlar tutuş jemgyýetçiligiň üns merkezinde bolup, onuň demokratik ýörelgelere laýyk geçirilişine milli synçylaryň 440-sy — syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, raýat toparlarynyň wekilleri syn etdiler, olar saýlawlaryň açyklygyny we aýdyňlygyny bellediler. Saýlawlarda ses berlişine Merkezi saýlaw toparynyň internet-saýty arkaly onlaýn tertipde göni syn etmek mümkinçiligi hem döredildi.
Ýurdumyzda ilkinji gezek geçirilen göni däl saýlawlara saýlawçylar işjeň gatnaşdylar. Saýlawlara saýlawçylaryň 98,7 göterimi gatnaşdylar. 48 mandat üçin 112 dalaşgär bäsleşdi. Munuň özi 1 orun üçin 2-3 dalaşgäriň bäsleşendigini görkezýär.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalygyna jemi 48 agza saýlanyldy, şeýle hem Aşgabat şäherinden 8 agza, ýurdumyzyň welaýatlarynyň her birinden 8 agza saýlanyldy. Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlananlaryň 27 göteriminiň zenanlar bolmagy aýal-gyzlaryň ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady, medeni-ynsanperwer durmuşyna işjeň gatnaşýandygynyň, döwletimiziň zenanlaryň hukuklaryny giňeltmek boýunça uly işleri geçirýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlananlaryň hemmesi ýokary bilimlidir.
Merkezi saýlaw toparynyň ýolbaşçysy hasabatyny jemlemek bilen, açyklyk we aýdyňlyk ýagdaýynda, halkara kadalara laýyklykda geçirilen saýlawlaryň netijesiniň Türkmenistanyň demokratik ýörelgelere ygrarlydygyny ýene bir gezek äşgär edendigini belledi.
Soňra döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 78-nji maddasyna laýyklykda, Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan Halk Maslahatynyň sekiz agzasyny bellemek barada çözgüdini beýan etdi.
Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalygyna K.Babaýewi, G.Agaýewi, B.Orazmämmedowy, D.Gulmanowany, M.Taganowy, S.Gaýypowy, M.Halnazarowy, Ç.Babanyýazowy bellemek hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany okalýar.
Şeýlelikde, geçirilen saýlawlaryň netijesinde, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalygyna ýurdumyz boýunça jemi 48 agza saýlandy hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany bilen sekiz agza bellendi. Şol işleriň ýurdumyzyň saýlaw kanunçylygyna doly laýyklykda geçirilendigi nygtaldy.
«Türkmenistanyň Milli Geňeşi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 3-nji maddasyna laýyklykda, Halk Maslahatynyň täze saýlanan agzalarynyň ygtyýarlyklary Halk Maslahatynyň täze çagyrylyşynyň birinji mejlisinde ykrar edilýär.
Soňra hormatly Prezidentimiz Halk Maslahatynyň Mandat toparynyň teklibi boýunça Halk Maslahatynyň agzalarynyň ygtyýarlyklaryny ykrar etmek hakyndaky karary kabul etmelidigini belledi.
Şunuň bilen baglylykda, Halk Maslahatynyň agzalaryna Mandat toparynyň teklip edilýän düzümini tassyklamak üçin Halk Maslahatynyň agzalarynyň wagtlaýyn şahsyýetnamalaryny galdyrmak arkaly ses bermegi teklip edildi.
Mandat toparyny saýlamak barada karar kabul edilýär.
Soňra döwlet Baştutanymyz arakesme wagtynda Mejlisiň komitetleriniň ýolbaşçylary bilen gürrüňdeş boldy. Olar milli Liderimiziň kanunçylygy kämilleşdirmek, ilatyň arasynda Garaşsyzlyk eýýamynyň gazananlarynyň ähmiýetini düşündirmek, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek hem-de parlamentiň işine öňdebaryjy dünýä tejribesini ornaşdyrmak boýunça beren maslahatlaryny üstünlikli ýerine ýetirmäge gönükdirilen toplumlaýyn işleri barada habar berdiler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow milli kanunçylygy jikme-jik seljermegiň we mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň möhümdigini aýdyp, döwrüň talaplaryna kybap gelýän täze kanunlaryň kabul edilmeginiň hukuk ulgamyny ösdürmäge, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly gadam urýan Garaşsyz döwletimiziň kanun çykaryjylyk esaslaryny has-da berkitmäge ýardam etjekdigini belledi.
Soňra Mandat toparynyň başlygy M.Geldiýew hasabat bilen çykyş etdi. Ol ilkinji gezek geçirilen Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň türkmen döwletiniň demokratik sütünlerini pugtalandyrmak, ýurdumyzda asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan halk häkimiýetlilik ýörelgelerini berkarar etmek babatda uly ähmiýete eýe bolandygyny belledi. Häzir bu ýörelgeler mynasyp dowam etdirilýär hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan we yzygiderli durmuşa geçirýän syýasatynyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi.
Mandat topary Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň beren resminamalarynyň esasynda Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň agzalarynyň ygtyýarlyklaryny gözden geçirdi. Hususan-da, ses bermegiň ýokary guramaçylyk derejesinde hem-de Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Saýlaw kodeksiniň düzgünlerine, şeýle hem halkara hukugyň kadalaryna laýyklykda geçirilendigi kesgitlenildi.
Soňra Halk Maslahatynyň agzalarynyň ses bermeginiň netijeleri boýunça Halk Maslahatynyň agzalarynyň ygtyýarlyklaryny ykrar etmek hakynda Mandat toparynyň hasabatyny tassyklamak barada karar kabul edildi.
Toparyň agzalaryna wagtlaýyn şahsyýetnamalary hemişelik şahsyýetnamalara çalyşmagy guramak tabşyryldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow arakesmeden soň, mejlisi dowam etmek bilen, Halk Maslahatynyň täze saýlanan agzalaryny tüýs ýürekden gutlady. Olara berk jan saglygyny, işde üstünlikleri arzuw edip, özlerine bildirilen ynamy ödejekdiklerine ynam bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 80-nji maddasyna hem-de «Türkmenistanyň Milli Geňeşi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 10-njy maddasyna laýyklykda, Halk Maslahatynyň agzalarynyň hataryndan Halk Maslahatynyň Başlygyny, onuň orunbasaryny saýlamak, Halk Maslahatynyň komitetlerini döredip, olaryň başlyklaryny saýlamak meseleleriniň mejlisiň gün tertibine girizilen esasy meselelerdigini belledi.
Halk Maslahatynyň agzalarynyň adyndan Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy saýlamak hakynda teklip beýan edilýär.
Mejlise gatnaşyjylaryň el çarpyşmagynda Halk Maslahatynyň agzasy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady gizlin ses bermek üçin býulletene girizilýär.
Şu mesele boýunça ses bermegi geçirmek üçin Ses sanaýjy topary saýlamak teklip edilýär.
Halk Maslahatynyň agzalary teklip edilen düzüm bilen tanşyp, ony ses bermek arkaly tassyklamak bilen, Ses sanaýjy topary hakyndaky karary kabul etdiler. Toparyň saýlanylan başlygy H.Hajyýew Halk Maslahatynyň agzalaryna ses bermegiň tertibini düşündirýär.
Soňra arakesme yglan edilýär. Onuň barşynda mejlisler zalynyň eýwanynda Halk Maslahatynyň Başlygyny saýlamak üçin gizlin ses berilýär. Munuň özi ýurdumyzda saýlawlaryň milli demokratik ýörelgeleriň esasynda geçirilýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Şeýlelikde, mejlise gatnaşyjylar ykbal ähmiýetli çözgüdiň kabul edilmegine mynasyp goşantlaryny goşdular.
Ses sanamak işi tamamlanandan soň, mejlis Halk Maslahatynyň Ses sanaýjy toparynyň başlygy H.Hajyýewiň hasabaty bilen dowam etdi, ol ses bermegiň netijelerini yglan etdi.
Hasabat Halk Maslahatynyň agzalary tarapyndan biragyzdan makullanyldy, olar Halk Maslahatynyň Ses sanaýjy toparynyň teswirnamasyny tassyklamak üçin ses berdiler.
Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy hakynda karar sese goýuldy, resminama biragyzdan kabul edildi.
Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň agzalaryna ýüzlenip, olara bildiren ýokary ynamy — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň iki palataly parlamentiniň döredilýän guramaçylyk döwründe Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň ygtyýarlyklaryny, şol bir wagtda amala aşyrmaga aýratyn hukugy berendikleri üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Men bu waka uly hormatyň hem-de halkymyzyň öňündäki belent jogapkärçiligiň nyşany hökmünde garaýaryn diýip, milli Liderimiz bu ynamy ödemek üçin ähli tagallalary etjekdigine, palatalaryň we tutuş Milli Geňeşiň doly bahaly işlemegi üçin hemmetaraplaýyn kömek berjekdigine ynandyrdy.
Soňra Halk Maslahatynyň agzasy K.Babaýewi Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasarlygyna saýlamak hakynda mesele sese goýuldy.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary hakynda karar kabul edilýär. Halk Maslahatynyň Başlygynyň saýlanylan orunbasary özüne bildirilen ynam üçin döwlet Baştutanymyza, Halk Maslahatynyň agzalaryna hoşallygyny beýan edip, ýurdumyzy mundan beýläk-de ösdürmäge, halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen wezipeleri çözmek üçin ähli tagallalary etjekdigine ynandyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow K.Babaýewi Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary wezipesine saýlanylmagy bilen gutlap, bu wezipede alyp barjak işlerinde oňa uly üstünlikleri arzuw etdi.
Döwlet Baştutanymyz mejlisi dowam edip, islendik edaranyň işini netijeli alyp barmak we dolandyrmak üçin onuň düzümini oýlanyşykly döretmegiň möhüm ähmiýetiniň bardygyny belledi.
Halk Maslahatynyň durmuşa geçirmeli işleri bilen baglylykda, onuň düzüminde bäş komiteti döretmek teklip edildi. Olar Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitet; Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitet; Ylym, bilim, sanly ulgam, sport we medeniýet baradaky komitet; Sebitleýin ösüş, daşky gurşawy goramak we agrosenagat syýasaty baradaky komitet; Halkara meseleler baradaky komitet bolup durýar.
Göni ses bermek arkaly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň komitetlerini döretmek hakynda Halk Maslahatynyň karary biragyzdan tassyklanyldy.
Soňra Halk Maslahatynyň komitetleriniň başlyklaryny we olaryň orunbasarlaryny saýlamak hakyndaky meselä garaldy.
Ilki bilen, Halk Maslahatynyň Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň başlygyny saýlamak baradaky meselä seredildi. Bu komitetiň işiniň esasy maksady döwletimiziň adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça alyp barýan ynsanperwer syýasatyny kanunçylyk taýdan üpjün etmek bolup, halkara hukuk kadalary esasynda kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmekden ybaratdyr. Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiň başlygy wezipesine Halk Maslahatynyň agzasy M.Taganow, onuň orunbasary wezipesine D.Gulmanowa saýlanyldy.
Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitetiň esasy işi Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlaryny durmuşa geçirmäge hem-de ýurdumyzy strategik taýdan özgertmäge gönükdiriler. Döwletimiziň ykdysady kuwwatyny berkitmek hem-de ýokarlandyrmak, ýurdumyzyň depginli ösüşini üpjün etmek bolar. Şeýle hem senagat, maýa goýumlary we innowasiýa işi, netijeli býujet, salgyt, bank syýasatyny alyp barmagyň hem-de kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň hukuk esaslaryny kämilleşdirmekden ybaratdyr.
Halk Maslahatynyň agzalarynyň teklibi boýunça bu komitete G.Agaýew ýolbaşçylyk eder. Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitetiň başlygynyň orunbasary wezipesine M.Halnazarow saýlanyldy.
Soňra Ylym, bilim, sanly ulgam, sport we medeniýet baradaky komitetiň başlygyny saýlamak hakynda meselä seredildi. Bu komitetiň esasy işi şol ugurlarda kanunçylygy kämilleşdirmekden, raýatlar, Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary, ýurdumyzyň ministrlikleri we pudak edaralary hem-de halkara guramalar bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmekden ybaratdyr. Bu komitetiň agzalary halkymyzyň hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmaga gönükdirilen täze konsepsiýalary, döwlet maksatnamalaryny we meýilnamalaryny işläp taýýarlamaga hem-de amala aşyrmaga işjeň gatnaşmalydyrlar.
Ses bermegiň netijeleri boýunça ady agzalan komitetiň başlygy wezipesine B.Seýidowa saýlanyldy.
Sebitleýin ösüş, daşky gurşawy goramak we agrosenagat syýasaty baradaky komitetiň başlygyny saýlamak hakyndaky meselä geçmek bilen, bu komitetiň esasy wezipesiniň şol ugurlarda kanunçylyk esaslaryny kämilleşdirmekden ybaratdygy bellenildi.
Sebitleýin ösüş, daşky gurşawy goramak we agrosenagat syýasaty baradaky komitetiň başlygy wezipesine Ç.Babanyýazow, komitetiň başlygynyň orunbasary wezipesine B.Orazmämmedow biragyzdan saýlanyldy.
Soňra Halk Maslahatynyň Halkara meseleler baradaky komitetiniň başlygy saýlanyldy, bu komitetiň esasy wezipesi Türkmenistanyň daşary syýasatyny kanunçylyk taýdan üpjün etmek, şol sanda daşary döwletler bilen halkara gatnaşyklary ösdürmek, Birleşen Milletler Guramasy hem-de beýleki abraýly halkara guramalar bilen ikitaraplaýyn ykdysady we syýasy hyzmatdaşlygy netijeli dowam etdirmek bolup durýar. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu işler Halk Maslahatynyň esasy wezipeleriniň biri bolmalydyr.
Halkara meseleleri baradaky komitetiň başlygy wezipesine M.Bäşimowa biragyzdan saýlanyldy.
Bu meseleler boýunça Halk Maslahatynyň degişli kararlary kabul edildi.
Şeýlelikde, ýokary derejede guralan hem-de gadymy demokratik ýörelgelere esaslanýan ses bermek kadasy geçirilen saýlawlaryň bildirilýän talaplara kybap gelýändiginiň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň komitetleriniň täze saýlanan ýolbaşçylaryny tüýs ýürekden gutlap, olara berk jan saglygyny, alyp barjak işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Maslahat köşgüniň binasynda Halk Maslahatynyň agzalarynyň hem-de Mejlisiň deputatlarynyň, Ministrler Kabinetiniň agzalarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň iki palatasynyň bilelikdäki mejlisi geçirildi.
Türkmenistanyň Prezidenti, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi açyp, Halk Maslahatynyň guramaçylyk mejlisiniň tamamlanandygyny aýtdy. Mejlisde birnäçe guramaçylyk meseleleriniň çözülendigini belläp, döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň täze palatasynyň öz işine başlamagy bilen ýygnananlary gutlady.
Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar.
Soňra milli Liderimiz Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowany we Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýewi prezidiuma çagyrdy.
Döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň iki palataly ulgamynyň döredilmegi bilen, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň durmuşynda täze tapgyryň başlanýandygyny belledi. Bu tapgyryň esasy manysy ýurdumyzyň döwlet özygtyýarlylygyny we Garaşsyzlygyny mundan beýläk-de berkitmek bilen baglydyr. Berkarar döwletimiziň baky Bitaraplyk hukuk ýagdaýyny işjeň durmuşa geçirmekden, depginli durmuş-ykdysady ösüşini gazanmakdan, hoşniýetli we ynsanperwer syýasaty amala aşyryp, dünýäniň ösen döwletleriniň derejesine çykarmakdan ybaratdyr.
Mälim bolşy ýaly, iki palataly parlament dünýäniň köp ýurtlarynda üstünlikli hereket edýär. Bu parlamentleriň öz ösüşiniň birnäçe tapgyryny geçendigini bellemek gerek. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzyň kanun çykaryjy edarasyny döwrebap ýagdaýa getirmek üçin milli parlamentde jemgyýetimiziň ähli gatlaklarynyň wekilleriniň bolmagyna amatly şertler döredilmelidir.
Döwlet Baştutanymyz parlamentde häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözülmelidigini hem-de kanunlary taýýarlamagyň we ulanmagyň ýagdaýynyň gowulandyrylmalydygyny, kabul edilen milli maksatnamalaryň ýerine ýetirilişine gözegçiligiň güýçlendirilmelidigini belläp, şu maksatlara ýetmekde bilelikde, arkalaşykly işlemegiň ýola goýuljakdygyny nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow taryhy waka — Türkmenistanyň döwlet gurluşynda täze kanun çykaryjy edaranyň, ýagny Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň döredilendigi barada aýdyp, Halk Maslahatynyň birinji mejlisinde ýolbaşçylary wezipä bellemek hem-de degişli komitetleri döretmek barada kararlaryň kabul edilendigini habar berdi.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow saýlanyldy. Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary wezipesine K.Babaýewi saýladylar.
Halk Maslahatynyň amala aşyrmaly işleri bilen baglylykda, onuň düzüminde bäş komitet, ýagny Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitet (başlygy M.Taganow); Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitet (başlygy G.Agaýew); Ylym, bilim, sanly ulgam, sport we medeniýet baradaky komitet (başlygy B.Seýidowa); Sebitleýin ösüş, daşky gurşawy goramak we agrosenagat syýasaty baradaky komitet (başlygy Ç.Babanyýazow); Halkara meseleler baradaky komitet (başlygy M.Bäşimowa) döredildi.
Soňra Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berildi. Mejlisiň Başlygy Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň hem-de ak mermerli, merjen şäherimiz Aşgabadyň 140 ýyllygynyň uly dabaralara beslenýän günlerinde täze kanun çykaryjy edaranyň — Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň we Mejlisiniň bilelikdäki mejlisine iki palatanyň agzalary bolup, deňhukuklylyk esasda gatnaşmagyň miýesser edendigini belledi.
G.Mämmedowa munuň ýurdumyzyň durmuşynda taryhy wakadygyny belläp, Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň agzalarynyň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna biragyzdan saýlandygyny buýsanç bilen habar berdi.
Gahryman Arkadagymyzyň bu jogapkärli we hormatly wezipä biragyzdan saýlanylmagy halkymyzyň rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe alyp barýan milli Lideriniň töweregine mäkäm jebisleşendiginiň, hormatly Prezidentimize berk ynamynyň aýdyň subutnamasydyr.
Garaşsyz Watanymyz ýokary depginler bilen ösýär, döwlet gurluşynyň esaslary we parlament gurluşy kämilleşdirilýär. Örän gadymy medeniýetiň eýeleri bolan türkmenler geçmişde ýüzýyllyklaryň dowamynda dünýäniň çar künjeginde ençeme döwletleri gurupdyrlar.
Bu gün türkmen halkynyň baý taryhy mirasyna, döwlet gurmak tejribesine, onuň syýasy we hukuk medeniýetine esaslanýan döwletliliginiň häzirki zaman nusgasynyň kemala getirilmegi hem-de ösdürilmegi tutuşlygyna hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady hem-de beýik işleri bilen baglanyşyklydyr.
Mejlisiň Başlygy mähriban halkymyza we ata Watanymyza birkemsiz gulluk etmegiň ajaýyp nusgasyny görkezýän milli Liderimize Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň ygtyýarlyklaryny amala aşyrmakda aýratyn hukuk berilmeginiň kanunalaýykdygyny belledi.
Ýurdumyzda konstitusion özgertmeleriň durmuşa geçirilmegi “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer taglymatda öz beýanyny tapan baş maksada — Watanymyzyň gülläp ösmegine we halkymyzyň abadançylygynyň gazanylmagyna gönükdirilendir. Biziň ýurdumyz taryhda ilkinji gezek iki palataly kanun çykaryjy ulgama gadam basýar, iki palatanyň agzybirlikde we jebislikde işlemegini üpjün etmekde milli Liderimiziň döwleti dolandyrmakdaky baý tejribesi möhüm ähmiýete eýe bolar.
Mejlisiň Başlygy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanylmagy, şeýle hem Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň döredilip, öz işine başlamagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady hem-de milli Liderimize berk jan saglygyny, başynyň dik, mertebesiniň belent, ömrüniň uzak bolmagyny, halkymyzyň bagtyýarlygynyň, ýurdumyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan beýik işleriniň mundan beýläk-de rowaç almagyny arzuw etdi. Döwletimiziň durmuşyndaky bolup geçen taryhy waka halkymyzyň agzybirliginiň we jebisliginiň, Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiziň durmuşyna işjeň gatnaşýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.
Soňra Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa uly hormat bilen söz berildi.
Milli Liderimiz ýygnananlara ýüzlenip, häzirki döwürde Türkmenistanyň giň gerimli özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny, şoňa görä-de, Halk Maslahatynyň agzalarynyň öňünde örän uly wezipeleriň durýandygyny nygtady. Biz döwletimizi syýasy, ykdysady, durmuş we medeni babatda ösdürmek boýunça kanun çykaryjylygy kämilleşdirmäge ýardam bermelidiris. «Döwlet adam üçindir!» diýen şygarymyza esaslanýan ynsanperwer hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilen ugrumyzy has netijeli durmuşa geçirmäge hemaýat etmelidiris.
Nygtalyşy ýaly, şoňa görä-de, Halk Maslahaty öňde goýlan wezipelerden ugur alyp, birnäçe möhüm ugurlar boýunça netijeli işlemelidir.
Raýatlaryň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak milli parlamentiň kanun çykaryjylyk işiniň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Ýurdumyzyň Esasy Kanuny biziň milli tejribämize, halkara hukugyň kadalaryna laýyk gelmegini göz öňünde tutýan ähli hukuklary we azatlyklary kepillendirýär.
Esasy Kanunymyza laýyklykda, her bir adamyň öz abraýyny we mertebesini hem-de erkinligini goramaga, Türkmenistanyň çäklerinde erkin hereket etmäge, ýaşajak ýerini saýlap almaga hukugy bardyr. Her bir adama pikir we söz azatlygy kepillendirilýär.
Türkmenistanyň raýatlarynyň jemgyýetiň we döwletiň işini dolandyrmaga göni, şeýle hem erkin saýlanan wekilleriniň üsti bilen gatnaşmaga, döwlet häkimiýet we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralaryna saýlamaga hem-de saýlanmaga hukugy bardyr.
Türkmenistanyň raýatlarynyň öz ukyplaryna we hünär taýýarlygyna laýyklykda, döwlet gullugynda işlemäge deň hukugy bardyr.
Her bir adamyň telekeçilik we kanunda gadagan edilmedik beýleki ykdysady iş bilen meşgullanmak üçin öz başarnygyny hem-de emlägini erkin peýdalanmaga hukugy bardyr. Ol öz islegi boýunça hünär, kär hem-de iş ýerini seçip alyp biler. Sagdyn we howpsuz iş şertlerini gazanyp, dynç alyp, saglygyny gorap, bilim alyp biler. Ol medeni durmuşa gatnaşyp biler, onuň çeper, ylmy we tehniki döredijilige erkinligi üpjün ediler.
Durmuşy we saglygy üçin amatly daşarky gurşaw dörediler. Ekologiýa kanunçylygynyň bozulmagy ýa-da tebigy heläkçilik netijesinde onuň saglygyna hem-de emlägine ýetirilen zeleliň ýagdaýy hakyndaky ygtybarly maglumatlary almaga we onuň öweziniň dolunmagyna hukugy bardyr.
Her bir raýatyň ýaşaýyş jaýyna, ýaşaýyş jaýyny almakda we edinmekde hem-de özbaşdak ýaşaýyş jaýyny gurmakda, durmuş taýdan üpjünçilikde döwlet goldawyny almaga hukugy bardyr.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň agzalarynyň raýatlaryň Esasy Kanunymyzda beýan edilen hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça degişli işleri geçirmelidiklerini, döwletimiziň adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça alyp barýan ynsanperwer syýasatyny kanunçylyk taýdan üpjün etmelidiklerini, şeýle hem döwletimiziň kanunçylyk binýadyny halkara hukugyň adam hukuklaryny düzgünleşdirýän kadalary esasynda mundan beýläk-de kämilleşdirmelidiklerini nygtady.
Adalat, içeri işler, prokuratura we beýleki hukuk goraýjy edaralaryň hukugy ulanyş hem-de adalatly kazyýet işiniň halkara kadalara laýyklykda alnyp barylmagy Halk Maslahatynyň agzalarynyň gözegçiliginde bolmalydyr.
Şeýle hem olar raýatlyk, jemgyýetçilik we dini guramalar hakyndaky, raýat, jenaýat we administratiw kanunçylyk boýunça täze kanunçylyk namalaryny işläp taýýarlamalydyr. Raýatlara hukuk kömegini bermelidir, olaryň hukuklaryny goramalydyr.
Halk Maslahatynyň işi milli howpsuzlyk, goranmak we beýleki hukuk goraýjy edaralaryň döwlet ulgamlarynyň işini kanunçylyk taýdan pugtalandyrmagyň hukuk esaslaryny kämilleşdirmäge gönükdirilmelidir.
Şeýle hem döwlet gurluşy, kadalaşdyryjy hukuk namalary, harby gulluk, mobilizasiýa, raýat goranyşy, ýangyn howpsuzlygy boýunça kanunçylyk işini alyp barmagy esasy wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. Bu işler harby gullukçylary durmuş taýdan goramagy, terrorçylyga, adam söwdasyna garşy göreşmegi, dessin-agtaryş işlerini geçirmegi, adatdan daşary ýagdaýlary we beýleki ugurlary öz içine almalydyr.
Milli Liderimiziň sözlerine görä, Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlaryny durmuşa geçirmek we ýurdumyzy strategik taýdan özgertmek Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlarynyň biri bolmalydyr. Bu işler döwletimiziň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga we ýokarlandyrmaga, depginli ösüşini üpjün etmäge gönükdirilmelidir.
Bu çäreler senagatyň, maýa goýumlarynyň we innowasion işiň hukuk esaslaryny kämilleşdirmegi göz öňünde tutmalydyr. Netijeli býujet, salgyt, bank syýasatyny alyp barmalydyr hem-de kiçi we orta telekeçiligi goldamalydyr.
Bellenilişi ýaly, Garaşsyz Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de berkitmek, gülläp ösmegini gazanmak, dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna goşulmagyny üpjün etmek, şeýle hem mähriban halkymyzyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmak maksady bilen, durmuş-ykdysady ösüş boýunça ençeme maksatnamalar kabul edildi.
Türkmenistanyň Mejlisi we Ministrler Kabineti bilen bilelikde Döwlet býujetini işläp taýýarlamak hem-de tassyklamak boýunça degişli işler geçirilmelidir. Býujetiň ýerine ýetirilişine, şeýle hem maýa goýum syýasatynyň, salgyt, bank we söwda syýasatynyň amala aşyrylyşyna gözegçilik etmeli. Nyrhlary we bahalary emele getirmek işiniň hukuk esaslaryny üpjün etmeli. Kiçi we orta telekeçiligi hukuk taýdan goldamagy, kärhanalaryň eýeçiligini hem-de işini üpjün etmegiň kanuny esaslaryny berkitmeli.
Biziň häkimiýetiň kanun çykaryjy we ýerine ýetiriji şahalary boýunça alyp barýan syýasatymyz bazar ykdysadyýetini ösdürmek bilen, demokratik, hukuk, dünýewi döwleti, ynsanperwer, adalatly jemgyýeti döretmegi göz öňünde tutýar. Amala aşyrylýan bu syýasat halkymyzyň ertirki güne bolan ynamyny artdyrýar, öz Watanyna buýsanjyny we söýgüsini pugtalandyrýar. Biziň milli ykdysadyýetimiziň depginli ösüşi jemgyýetimiziň hil taýdan täze derejä çykmagy üçin esas bolup hyzmat edýär diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.
Bazar gatnaşyklaryna geçmegi çaltlandyrmak, hususan-da, ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz pudagyny ýokary depginler bilen ösdürmek önümçiligiň çalt hem-de durnukly ösüşini talap edýär. Bu bolsa, öz gezeginde, ýurdumyzda telekeçiligi ösdürmegi, daşary ýurt maýa goýumlaryny işjeň çekmegi, hojalygy dolandyrmagyň täze görnüşlerini we usullaryny ornaşdyrmagy talap edýär.
Ýangyç-energetika toplumynyň we beýleki möhüm pudaklaryň, şol sanda dokma we himiýa senagatynyň, gurluşyk pudagynyň kuwwatyny ýokarlandyrmagy öz içine alýar. Ulag-kommunikasiýa üpjünçilik ulgamlaryny giňeltmek boýunça işleriň depginini çaltlandyrmagy hem göz öňünde tutýar.
Milli Liderimiz ýurdumyzda giň möçberli ykdysady özgertmeleri amala aşyrmak bilen, pudaklary sazlaşykly ösdürmäge, çig mal öndürmekden taýýar harytlary öndürmäge esasy üns berilýändigini belledi. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň sebitlerinde senagat, oba hojalyk zolaklaryny we beýleki zolaklary döretmegi kanun taýdan üpjün etmäge möhüm ähmiýet berilmelidir. Şunuň bilen baglylykda, şol zolaklarda täze iş orunlaryny döretmegi höweslendirmek üçin kanun çykaryjylyk derejesinde amatly şertleriň üpjün edilmelidigi nygtaldy.
Durmuş maksatly desgalaryň ilata elýeterli bolmagy, aýratyn-da, mätäçlik çekýän raýatlaryň isleglerini kanagatlandyrmak üçin ýaşaýyş jaýlarynyň ýokary depginler bilen gurulmagy örän möhüm wezipe bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Önümçilik kärhanalaryny, şol sanda senagat toplumlaryny ösdürmek biziň kabul eden maksatnamalarymyzda göz öňünde tutulan möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Munuň üçin bolsa çig mal serişdelerini we işçi güýjüni netijeli peýdalanmak maksady bilen, degişli guramaçylyk, dolandyryş, maliýe we hukuk şertlerini kämilleşdirmek zerurdyr. Şu nukdaýnazardan, biz welaýat we etrap merkezlerinde köp gatly ýaşaýyş jaýlarynyň gurulmagyny üpjün etmelidiris. Şeýle hem dürli ugurlarda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça teklipleriň üstünde işlemelidiris. Bu ugurda biziň ahyrky maksadymyz obalarda we şäherlerde her bir adam üçin amatly ýaşaýyş-durmuş şertlerini döretmek bolup durýar diýip, milli Liderimiz nygtady.
Döwlet Baştutanymyz öňde durýan möhüm wezipeler barada aýdyp, ýerli ýerine ýetiriji häkimiýet edaralary, ýagny Geňeşler, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň obanyň öňdebaryjy ýaşaýjylary bolan mekdep mugallymlary, saglygy goraýyş işgärleri bilen bilelikde ilat arasynda geçirilýän düşündiriş hem-de terbiýeçilik işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmalydyklaryny, şeýle hem oba ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak, kanunlary ýerine ýetirmek, hukuk tertibini üpjün etmek hem-de her bir maşgalanyň meselesini öwrenmek boýunça teklipleri taýýarlamalydyklaryny nygtady.
Biziň halkymyzda «Maslahatly biçilen don gysga bolmaz» diýilýär. Şoňa görä-de, Geňeşler Halk Maslahatynyň agzalary bilen ysnyşykly gatnaşykda bolmalydyr, her bir meseläni olar bilen ylalaşyp, geňeşip çözmelidir. Şolaryň üsti bilen Halk Maslahatynyň komitetlerine öz çäkleriniň ykdysady, durmuş we medeni ösüşiniň esasy ugurlary boýunça teklipleri garamak üçin bermelidir.
Şunuň bilen baglylykda, Halk Maslahatynyň agzalarynyň jemgyýetçilik durmuşynyň we ähli wakalaryň içinde bolmalydygy, olaryň Geňeşleriň arçynlary we agzalary, ýerli öňdebaryjy işgärler bilen ýygy-ýygydan duşuşyp, söhbetdeş bolmalydygy nygtaldy. Şeýle pikir alyşmalar hereket edýän kanunçylyga üýtgetmeleri girizmek üçin peýdaly maglumat almaga, täze kanunlary kabul etmäge we geçirilýän özgertmelere işjeň häsiýet bermäge mümkinçilik döreder.
Şoňa görä-de, Halk Maslahatynyň komitetleri degişli ministrliklere we pudak edaralaryna ýüz tutmak arkaly olaryň öňünde raýatlarymyzyň gyzyklanýan anyk soraglaryny goýmalydyr. Öňe sürülýän soraglaryň öz wagtynda we doly çözülmegini gazanmalydyr. Häkimiýetiň ýerine ýetiriji we kanun çykaryjy şahalarynyň sazlaşykly işlemeginiň zerurdygyna hem üns çekildi.
Ylym, bilim, sanly ulgam, medeniýet, syýahatçylyk, sport we ýaşlar syýasaty babatda kanunçylygy kämilleşdirmek hem Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlarynyň biri bolmalydyr. Halk Maslahaty raýatlar, Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary, ýurdumyzyň ministrlikleri we pudak edaralary hem-de halkara guramalar bilen ysnyşykly hyzmatdaşlygy ýola goýmalydyr.
Döwlet Baştutanymyz bu ugurdaky ilkinji nobatdaky wezipeleri kesgitläp, Halk Maslahatynyň agzalarynyň halkymyzyň hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmaga gönükdirilen täze konsepsiýalary, döwlet maksatnamalaryny we meýilnamalaryny işläp taýýarlamaga, durmuşa geçirmäge, şeýle-de ilat arasynda, esasan hem, ýaşlaryň arasynda içeri we daşary syýasaty, milli kanunçylygy wagyz etmäge işjeň gatnaşmalydygyny belledi.
Bu işler Watana söýgini döretmelidir, ata-babalarymyzdan miras galan milli däp-dessurlarymyzy, maşgala mukaddesligini gorap saklamagy we hormatlamagy üpjün etmelidir. Daşky gurşawy goramagy, sagdyn durmuş kadalarynyň, sanly ulgamyň ähmiýetini, ýaramaz endiklere garşy göreşmegi gazanmalydyr.
Türkmen halkynyň gözbaşyny gadymyýetden alyp gaýdýan ruhy dünýäsi häzirki döwürde milletimiziň ruhy ýagdaýyny emele getirdi, jemgyýetimiziň gündelik durmuşynda özara gatnaşyklaryň esasyna öwrüldi. Dostlugyň we ynsanperwerligiň kadalarydyr kabul edilen düşünjeleri biziň dünýä halklary bilen alyp barýan gatnaşyklarymyzyň esasyny düzýär we ählumumy parahatçylygyň hatyrasyna ýokary maksatlara eýe bolýar. Milletimiziň ruhy galkynyşy maşgala ahlagyny we garyndaşlyk gatnaşyklaryny hem öz içine alýar. Biziň halkymyz maşgala ruhy-ahlak gymmatlyklaryny gorap saklamagy başardy diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow buýsanç bilen belledi.
Şunda döwlet Baştutanymyz demokratiýanyň we bitewi dolandyryşyň ilkinji sapaklarynyň maşgaladan başlanýandygyny nygtady, sebäbi maşgala türkmen jemgyýetiniň binýady bolup durýar.
Şuny nazara alyp, Türkmenistanyň Milli Geňeşi maşgalany goldamaga gönükdirilen işlere örän işjeň gatnaşmalydyr. Ilkinji nobatda, biziň çagalary terbiýeleýän raýatlarymyzy iş bilen doly üpjün etmek möhümdir.
Jemgyýet diňe bir döwlet häkimiýet we dolandyryş edarasy bolman, eýsem, dürli jemgyýetçilik guramalaryny öz içine alýan hereketlendiriji güýç hem bolup durýar. Bu guramalar raýatlarymyzda ajaýyp geljege ynam döredýär, onuň isleglerini we arzuwlaryny amala aşyrýar.
Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ýurdumyzyň ösüşiniň häzirki tapgyrynda jemgyýetçilik guramalarynyň işini täze mazmun bilen berkitmek zerurlygynyň ýüze çykandygyny nygtady. Olaryň işi we çözgütleri geljekde şu günüň talaplaryna, täze özgertmeler zamanasynyň taglymatyna we syýasatyna laýyk gelmelidir.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Hökümet bilen bilelikde jemgyýetimizi we halkymyzy ýaramaz endiklerden goramak boýunça hem maksada gönükdirilen işleri alyp barmalydygy, ruhy-ahlak we medeni gymmatlyklarymyzy, däp-dessurlarymyzy wagyz etmelidigi, raýatlarymyzy Watana hem-de mähriban topraga söýgi ruhunda mynasyp terbiýelemäge gatnaşmalydygy bellenildi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bilim ulgamyny özgertmek ideologiýamyzyň we syýasatymyzyň möhüm ugry bolup durýar. Bu bolsa ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny, dünýä jemgyýetçiligine goşulmagynyň we bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň esasy şertlerini düýpli döwrebap ýagdaýa getirmegi talap edýär. Bu işler ykdysadyýetimiziň, ylmyň, tehnologiýalaryň we medeniýetiň ähli ugurlarynda tejribeli, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak bilen gönüden-göni baglydyr.
Şeýle hem ýurdumyzda amala aşyrylýan maksatnamalaýyn işleriň netijesinde, ylym, bilim, medeniýet, syýahatçylyk we sport ulgamlarynyň uly üstünlikleri gazanandygy we ýokary derejä ýetendigi bellenildi.
Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmek maksady bilen, hünärmenleriň degişli taýýarlygy alnyp barylýar we innowasion tehnologiýalar önümçilige ornaşdyrylýar.
Ýaşlar syýasaty hem biziň alyp barýan döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Biziň esasy maksadymyz ýaş nesillerimiziň häzirki zaman bilimlerini ele almagyny, saglygyny we hemmetaraplaýyn ösüşini gazanmagy üpjün etmekden, watançylyk ruhunda terbiýelemekden, olaryň hukuklaryny hem-de durmuş kepilliklerini üpjün etmekden ybaratdyr diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.
Halk Maslahatynyň agzalarynyň halkymyzyň medeni mirasyny goramak we geljekki nesillere ýetirmek boýunça hem degişli işleri geçirmeginiň, milli ruhy-medeni gymmatlyklary, däp-dessurlarymyzy dikeltmek boýunça işi dowam etmeginiň, ilatymyzyň bilimini we umumy medeniýetini ýokarlandyryp, dünýä standartlaryna ýetirmek we ene dilimizi ösdürmek babatda zerur işleri alyp barmagynyň möhümdigi bellenildi.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň täze düzüminiň öňünde biziň milli baýlyklarymyzy goramaga gönükdirilen kanun çykaryjylyk işini alyp barmak boýunça hem uly wezipeler durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Türkmenistanyň tebigaty biziň milli baýlygymyzdyr. Biz ony gorap saklamalydyrys we miras hökmünde geljekki nesillerimize ýetirmelidiris. Biz adamlarda daşky gurşawy ekologiýa taýdan goramagyň zerurlygy baradaky düşünjäni berkitmek, ilatyň aňyna arassa ekologiýa düşünjesini ornaşdyrmak, topragymyzyň tebigy baýlyklaryny aýawly peýdalanmak garaýyşlaryny terbiýelemek barada yzygiderli alada etmelidiris. Şu meselede Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň öňünde oba hojalygynda geçirýän giň gerimli özgertmelerimize ýardam berýän işleri amala aşyrmak wezipesi durýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Şoňa görä-de, oba hojalygyny dolandyrmagyň we gurluş özgertmelerini geçirmegiň, ýer we suw serişdelerini aýawly peýdalanmagyň hukuk esaslaryny kämilleşdirmek boýunça işleri durmuşa geçirmek zerurdyr. Bu işleriň maksady ýurdumyzyň azyk garaşsyzlygyny pugtalandyrmakdan ybaratdyr.
Milli Liderimiz sözüni dowam edip, häzirki döwürde oba hojalygyny depginli ösdürmek boýunça çäreleriň amala aşyrylýandygyny aýtdy. Ýer we suw serişdelerini aýawly peýdalanmak, ýerleri oýlanyşykly özleşdirmek, ähli agrotehniki çäreleri öz wagtynda we ýokary hilli geçirmek üçin zerur işler alnyp barylýar. Azyk önümlerini öndürmek bilen bagly döwlet hem-de hususy pudak ösdürilýär. Bu bolsa ýurdumyzyň azyk bazaryny has-da giňeltmek, ony ýokary hilli we elýeterli bahadan ýerli azyk önümleri bilen doly üpjün etmek üçin mümkinçilik berer.
Ýurdumyzyň sebitlerini ösdürmek hem Halk Maslahatynyň kanun çykaryjylyk işiniň örän möhüm ugurlarynyň biridir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, munuň özi obalarymyzy we şäherlerimizi ösdürmegiň ýokary derejesini üpjün etmekdir, tebigaty gorap saklap, tebigy baýlyklarymyzy rejeli peýdalanmakdyr we ýurdumyzyň ekologiýa howpsuzlygyny berkitmekdir. Oba hojalygynda, ýagny ýer, suw, tokaý, atmosfera, howa, ösümlik we haýwanat dünýäsi, ekologiýa seljerişi hem-de beýleki soraglar bilen bagly amala aşyrylýan giň gerimli işlerdir. Muňa şeýle hem oba hojalygy babatda ekerançylygy, maldarçylygy, tohumçylygy, seleksiýany, karantini, gaýtadan işleýän senagaty ösdürmek, daýhan birleşikleriniň we hojalyklarynyň hem-de oba hojalygy we beýleki meseleler bilen meşgullanýan başga kärhanalaryň işiniň hukuk üpjünçiligini amala aşyrmak degişlidir.
Halk Maslahatynyň agzalarynyň ýerli wekilçilikli häkimiýet hem-de öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň işine-de uly üns bermeginiň zerurdygy barada aýdyp, milli Liderimiz bu edaralaryň işiniň hukuk esaslaryny kämilleşdirmegi, geljekde olaryň ygtyýarlyklaryny giňeltmegi, işine kömek bermegi esasy wezipeler hökmünde kesgitledi. Beýleki häkimiýet we dolandyryş edaralary bilen hyzmatdaşlygy kämilleşdirmegiň, ýurdumyzyň Hökümeti bilen işleri alyp barmak boýunça degişli teklipleri işläp taýýarlamagyň zerurdygy nygtaldy.
Milli Liderimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Halk Maslahatynyň halkara meselelere degişli geçirýän köptaraplaýyn işiniň-de möhüm orun eýeleýändigini belledi. Dürli ýurtlar bilen halkara gatnaşyklary, Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly halkara guramalar bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek Halk Maslahatynyň esasy wezipeleriniň biridir.
Biziň döwletimiz «Açyk gapylar» syýasatyny amala aşyrmak bilen, hemmeler üçin düşnükli bolan anyk daşary syýasy ugry alyp barýar. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy sebitde we bütin dünýäde häzirki zaman syýasy garaýyşlarynydyr usullaryny ulanmak üçin giň mümkinçilikleri berýär. Bu bolsa özara ynanyşmak hem-de düşünişmek üçin tagallalary birleşdirmek, medeni gatnaşyklary ösdürmek, dünýä derejesinde umumy meseleleri çözmek üçin örän möhümdir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, biziň öňe sürýän başlangyçlarymyzy esaslandyrmak hem-de ösdürmek üçin daşary syýasy ugurda beýleki döwletler bilen hyzmatdaşlyk etmekde halkara hukuk resminamalaryny işläp taýýarlamak boýunça kanunçylyk işiniň geçirilmegi hem zerur bolup durýar.
Şeýle hem hyzmatdaş döwletlerimiziň ählisi bilen işjeň gatnaşyklary ösdürmek zerurdyr. Türkmenistan hiç kimiň bähbitlerini çäklendirmeýär, şol bir wagtda bolsa haýsydyr bir ugurda öz Garaşsyzlygynyň çäklendirilmegine, döwletimiziň içerki işlerine gatyşylmagyna ýol bermeýär. Ýurdumyz esasy konstitusion gurluşyna we hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna ters gelýän ýagdaýlar hökmünde azatlykdan zorlukly mahrum edilmegine garşy durýar.
Biz halkymyzyň düýpli bähbitlerinden ugur alýarys, bu bähbitler döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk daýanjydyr, öz Garaşsyzlygymyzy goramagy üpjün edýändir diýip, milli Liderimiz nygtady.
Bize goşulyşmazlyk düzgünlerine eýerýän, döwlet Garaşsyzlygymyzy hormatlaýan, deňhukuklylyk we özara bähbitli garaýyşlary ileri tutýan hyzmatdaşlar zerurdyr. Şoňa görä-de, häzirki döwürde döwletimiziň alyp barýan daşary syýasatynyň esaslaryny anyk kanunçylyk taýdan goldamak zerur bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow daşary ýurt firmalaryny we kompaniýalaryny bilelikde uzak möhletli hyzmatdaşlyk etmäge çagyrmak syýasatynyň alnyp barylýandygyny belläp, geljekde hem daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyz üçin kanun esasynda amatly maýa goýum şertlerini döretmegiň dowam ediljekdigini, kadalaşdyryjy hukuk binýadynyň berkidiljekdigini, tejribeli hünärmenleri taýýarlamagyň ulgamynyň kämilleşdiriljekdigini we beýleki çäreleriň amala aşyryljakdygyny nygtady.
Biziň geçirýän özgertmelerimiz giňden ykrar edilýär we jemgyýetimizde biragyzdan goldanylýar. Türkmen halky XXI asyryň täze döredijilik maksatlary bilen ruhlanyp, häzirki döwürde örän jebisleşdi. Merdana halkymyz ýurdumyzyň ajaýyp geljeginiň, ilkinji nobatda, ýadawsyz zähmet we döredijilik güýji bilen baglydygyna örän gowy düşünýär.
Biz milletimiziň ruhy we bilim derejesiniň ösüşini üpjün edip, özboluşly milli mirasyny umumadamzat gymmatlyklary bilen bilelikde hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösdürip, mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegini, dünýäniň ösen ýurtlarynyň birine öwrülmegini gazanýarys diýip, milli Liderimiz nygtady.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň täze düzüminiň ýurdumyzyň Hökümeti bilen ysnyşykly işlemelidigini nygtap, Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde işlere hemmetaraplaýyn goldaw berjekdigini, iki palatanyň, kanun çykaryjy we ýerine ýetiriji häkimiýetiň döwletimiziň we jemgyýetimiziň bähbitleri üçin biri-biriniň sazlaşykly işlemegine gönükdirilen işini guramakda ähli mümkinçilikleri döretjekdigini aýtdy.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynda kabul ediljek çözgütler milletimizi birleşdirýän we ruhlandyrýan, halkymyzy täze belent sepgitlere gönükdirýän hakyky kadalara öwrülmelidir. Biziň agzybirligimiziň öňünde ýetilmejek maksat, ýerine ýetirilmejek iş ýokdur diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň täze saýlanan agzalaryny gutlap, olara netijeli işlemegi arzuw etdi.
Siz ata Watanymyza wepaly hyzmat edip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň we Garaşsyz döwletimiziň abraý-mertebesini ýokary götermelisiňiz. Munuň üçin size ähli mümkinçilikler we şertler döredildi. Siz dünýä tejribesi, beýleki döwletleriň parlamentleriniň işi bilen tanşyň! Biz bu meselede size kömek bereris diýip, milli Liderimiz sözüni jemledi hem-de Halk Maslahatynyň agzalarynyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe kanun çykaryjylygy üpjün etmäge uly goşant goşjakdyklaryna berk ynam bildirdi.
Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy uly ruhubelentlik bilen diňlenildi we birnäçe gezek şowhunly el çarpyşmalar bilen arasy bölündi.
Türkmenistanyň Prezidenti, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow prezidiumdaky ýerine geçýär.
Milli Liderimiz bilelikdäki mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, bu gün — taryhy gün, biz şu gün ýurdumyzda täze edarany — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatyny döretdik, diýip aýtdy. Döwlet Baştutanymyz bu waka bilen gutlap, iki palataly kanun çykaryjy edaranyň döredilmeginiň Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmäge, mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga hyzmat etjekdigine ynam bildirdi.
Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, biziň öňümizde uly baýramçylyklar garaşýar. Nesip bolsa, şu ýyl biz paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygyny hem-de Bitarap döwletimiziň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny uly dabaralara besläp belläp geçeris.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýakynlaşyp gelýän şu ajaýyp baýramlar bilen tüýs ýürekden gutlap, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň we Mejlisiniň birinji mejlisini ýapyk diýip yglan etdi.
Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar.
Milli Liderimiz ýygnananlar bilen hoşlaşyp, mejlisler zalyndan çykdy we bu ýerden ugrady.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26005?type=feed
(Aşgabat, 2021-nji ýylyň 14-nji apreli)
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalary!
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputatlary!
Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Häzirki döwürde Türkmenistan giň gerimli özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýar. Şoňa görä-de, Halk Maslahatynyň agzalarynyň öňünde örän uly wezipeler durýar. Biz döwletimizi syýasy, ykdysady, durmuş we medeni babatda ösdürmek boýunça kanun çykaryjylygy kämilleşdirmäge ýardam bermelidiris. «Döwlet adam üçindir!» diýen şygarymyza esaslanýan ynsanperwer hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilen ugrumyzy has netijeli durmuşa geçirmäge hemaýat etmelidiris.
Şoňa görä-de, Halk Maslahaty şu ugurlar boýunça netijeli işlemelidir:
1. Raýatlaryň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak milli parlamentiň kanun çykaryjylyk işiniň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Ýurdumyzyň Esasy Kanuny biziň milli tejribämize, halkara hukugyň kadalaryna laýyk gelmegini göz öňünde tutýan ähli hukuklary we azatlyklary kepillendirýär. Men häzir size şolaryň käbirlerini ýatladaýyn.
Esasy Kanunymyza laýyklykda, her bir adamyň öz abraýyny we mertebesini hem-de erkinligini goramaga, Türkmenistanyň çäklerinde erkin hereket etmäge, ýaşajak ýerini saýlap almaga hukugy bardyr. Her bir adama pikir we söz azatlygy kepillendirilýär.
Türkmenistanyň raýatlarynyň jemgyýetiň we döwletiň işini dolandyrmaga göni, şeýle hem erkin saýlanan wekilleriniň üsti bilen gatnaşmaga, döwlet häkimiýet we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralaryna saýlamaga hem-de saýlanmaga hukugy bardyr.
Türkmenistanyň raýatlarynyň öz ukyplaryna we hünär taýýarlygyna laýyklykda, döwlet gullugynda işlemäge deň hukugy bardyr.
Her bir adamyň telekeçilik we kanunda gadagan edilmedik beýleki ykdysady iş bilen meşgullanmak üçin öz başarnygyny hem-de emlägini erkin peýdalanmaga hukugy bardyr. Ol öz islegi boýunça hünär, kär hem-de iş ýerini seçip alyp biler. Sagdyn we howpsuz iş şertlerini gazanyp, dynç alyp, saglygyny gorap, bilim alyp biler.
Ol medeni durmuşa gatnaşyp biler, onuň çeper, ylmy we tehniki döredijilige erkinligi üpjün ediler.
Durmuşy we saglygy üçin amatly daşarky gurşaw dörediler. Ekologiýa kanunçylygynyň bozulmagy ýa-da tebigy heläkçilik netijesinde onuň saglygyna hem-de emlägine ýetirilen zeleliň ýagdaýy hakyndaky ygtybarly maglumatlary almaga we onuň öweziniň dolunmagyna hukugy bardyr.
Her bir raýatyň ýaşaýyş jaýyna, ýaşaýyş jaýyny almakda we edinmekde hem-de özbaşdak ýaşaýyş jaýyny gurmakda, durmuş taýdan üpjünçilikde döwlet goldawyny almaga hukugy bardyr.
Şoňa görä-de, Halk Maslahatynyň agzalary raýatlaryň Esasy Kanunymyzda beýan edilen hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça degişli işleri geçirmelidirler. Döwletimiziň adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça alyp barýan ynsanperwer syýasatyny kanunçylyk taýdan üpjün etmelidirler. Biziň döwletimiziň kanunçylyk binýadyny halkara hukugyň adam hukuklaryny düzgünleşdirýän kadalary esasynda mundan beýläk-de kämilleşdirmelidirler.
Adalat, içeri işler, prokuratura we beýleki hukuk goraýjy edaralaryň hukugy ulanyş hem-de adalatly kazyýet işiniň halkara kadalara laýyklykda alnyp barylmagy Halk Maslahatynyň agzalarynyň gözegçiliginde bolmalydyr.
Şeýle hem olar raýatlyk, jemgyýetçilik we dini guramalar hakyndaky, raýat, jenaýat we administratiw kanunçylyk boýunça täze kanunçylyk namalaryny işläp taýýarlamalydyr. Raýatlara hukuk kömegini bermelidir, olaryň hukuklaryny goramalydyr.
Hereket edýän kanunlary döwrebaplaşdyrmalydyr hem-de halkara derejede adam hukuklaryny we azatlyklaryny üpjün etmegiň kanunçylyk binýadyny döretmelidir.
Şeýle hem Halk Maslahatynyň işi milli howpsuzlyk, goranmak we beýleki hukuk goraýjy edaralaryň döwlet ulgamlarynyň işini kanunçylyk taýdan pugtalandyrmagyň hukuk esaslaryny kämilleşdirmäge gönükdirilmelidir. Muňa sagdyn jemgyýetiň howpsuzlygy hem degişlidir.
Şeýle hem Halk Maslahaty döwlet gurluşy, kadalaşdyryjy hukuk namalary, harby gulluk, mobilizasiýa, raýat goranyşy, ýangyn howpsuzlygy boýunça kanunçylyk işini alyp barmalydyr. Bu işler harby gullukçylary durmuş taýdan goramagy, terrorçylyga, adam söwdasyna garşy göreşmegi, dessin-agtaryş işlerini geçirmegi, adatdan daşary ýagdaýlary we beýleki ugurlary öz içine almalydyr.
Hormatly Halk Maslahatynyň agzalary!
2. Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlaryny durmuşa geçirmek we ýurdumyzy strategik taýdan özgertmek Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlarynyň biri bolmalydyr.
Bu işler döwletimiziň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga we ýokarlandyrmaga, depginli ösüşini üpjün etmäge gönükdirilmelidir. Senagatyň, maýa goýumlarynyň we innowasion işiň hukuk esaslaryny kämilleşdirmegi göz öňünde tutmalydyr. Netijeli býujet, salgyt, bank syýasatyny alyp barmalydyr hem-de kiçi we orta telekeçiligi goldamalydyr.
Garaşsyz Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de berkitmek, gülläp ösmegini gazanmak, dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna goşulmagyny üpjün etmek, şeýle hem mähriban halkymyzyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmak maksady bilen, biz durmuş-ykdysady ösüş boýunça ençeme maksatnamalary kabul etdik. Bu maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmek üçin nebitgaz we himiýa toplumlaryny, ulag we aragatnaşyk ulgamlaryny, gurluşyk, sarp ediş we energetika toplumlaryny gowulandyrmak hem-de mundan beýläk-de ösdürmek boýunça kanun çykaryjylyk işini alyp barmaly.
Türkmenistanyň Mejlisi we Ministrler Kabineti bilen bilelikde Döwlet býujetini işläp taýýarlamak hem-de tassyklamak boýunça degişli işleri geçirmeli. Býujetiň ýerine ýetirilişine, şeýle hem maýa goýum syýasatynyň, salgyt, bank we söwda syýasatynyň amala aşyrylyşyna gözegçilik etmeli. Nyrhlary we bahalary emele getirmek işiniň hukuk esaslaryny üpjün etmeli. Kiçi we orta telekeçiligi hukuk taýdan goldamagy, kärhanalaryň eýeçiligini hem-de işini üpjün etmegiň kanuny esaslaryny berkitmeli.
Biziň häkimiýetiň kanun çykaryjy we ýerine ýetiriji şahalary boýunça alyp barýan syýasatymyz bazar ykdysadyýetini ösdürmek bilen, demokratik, hukuk, dünýewi döwleti, ynsanperwer, adalatly jemgyýeti döretmegi göz öňünde tutýar. Amala aşyrylýan bu syýasat halkymyzyň ertirki güne bolan ynamyny artdyrýar, öz Watanyna buýsanjyny we söýgüsini pugtalandyrýar. Biziň milli ykdysadyýetimiziň depginli ösüşi jemgyýetimiziň hil taýdan täze derejä çykmagy üçin esas bolup hyzmat edýär.
Bazar gatnaşyklaryna geçmegi çaltlandyrmak, hususan-da, ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz pudagyny ýokary depginler bilen ösdürmek önümçiligiň çalt hem-de durnukly ösüşini talap edýär. Bu bolsa, öz gezeginde, ýurdumyzda telekeçiligi ösdürmegi, daşary ýurt maýa goýumlaryny işjeň çekmegi, hojalygy dolandyrmagyň täze görnüşlerini we usullaryny ornaşdyrmagy talap edýär. Ýangyç-energetika toplumynyň we beýleki möhüm pudaklaryň, şol sanda dokma we himiýa senagatynyň, gurluşyk pudagynyň kuwwatyny ýokarlandyrmagy öz içine alýar. Ulag-kommunikasiýa üpjünçilik ulgamlaryny giňeltmek boýunça işleriň depginini çaltlandyrmagy hem göz öňünde tutýar.
Ýurdumyzda giň möçberli ykdysady özgertmeleri amala aşyrmak bilen, biz pudaklary sazlaşykly ösdürmäge, çig mal öndürmekden taýýar harytlary öndürmäge esasy üns berýäris. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň sebitlerinde senagat, oba hojalyk zolaklaryny we beýleki zolaklary döretmegi kanun taýdan üpjün etmäge möhüm ähmiýet berilmelidir. Şol zolaklarda täze iş orunlaryny döretmegi höweslendirmek üçin kanun çykaryjylyk derejesinde amatly şertler üpjün edilmelidir. Olarda şäherleriň we etraplaryň ilatynyň işlemegi üçin mümkinçilikleri ýola goýmak möhümdir.
Durmuş maksatly desgalaryň ilata elýeterli bolmagy, aýratyn-da, mätäçlik çekýän raýatlaryň isleglerini kanagatlandyrmak üçin ýaşaýyş jaýlarynyň ýokary depginler bilen gurulmagy örän möhüm wezipe bolup durýar.
Önümçilik kärhanalaryny, şol sanda senagat toplumlaryny ösdürmek biziň kabul eden maksatnamalarymyzda göz öňünde tutulan möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Munuň üçin bolsa çig mal serişdelerini we işçi güýjüni netijeli peýdalanmak maksady bilen, degişli guramaçylyk, dolandyryş, maliýe we hukuk şertlerini kämilleşdirmek zerurdyr.
Şu nukdaýnazardan, biz welaýat we etrap merkezlerinde köp gatly ýaşaýyş jaýlarynyň gurulmagyny üpjün etmelidiris. Şeýle hem dürli ugurlarda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça teklipleriň üstünde işlemelidiris. Bu ugurda biziň ahyrky maksadymyz obalarda we şäherlerde her bir adam üçin amatly ýaşaýyş-durmuş şertlerini döretmek bolup durýar.
Ýerli ýerine ýetiriji häkimiýet edaralary, ýagny Geňeşler, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisi obanyň öňdebaryjy ýaşaýjylary bolan mekdep mugallymlary, saglygy goraýyş işgärleri bilen bilelikde ilat arasynda geçirilýän düşündiriş hem-de terbiýeçilik işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmalydyr. Oba ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak, kanunlary ýerine ýetirmek, hukuk tertibini üpjün etmek hem-de her bir maşgalanyň meselesini öwrenmek boýunça teklipleri taýýarlamalydyr.
Biziň halkymyzda «Maslahatly biçilen don gysga bolmaz» diýilýär. Şoňa görä-de, Geňeşler Halk Maslahatynyň agzalary bilen ysnyşykly gatnaşykda bolmalydyr, her bir meseläni olar bilen ylalaşyp, geňeşip çözmelidir. Şolaryň üsti bilen Halk Maslahatynyň komitetlerine öz çäkleriniň ykdysady, durmuş we medeni ösüşiniň esasy ugurlary boýunça teklipleri garamak üçin bermelidir. Bu örän möhüm mesele bolup durýar.
Halk Maslahatynyň agzalary jemgyýetçilik durmuşynyň we ähli wakalaryň içinde bolmalydyr. Olar Geňeşleriň arçynlary we agzalary, ýerli öňdebaryjy işgärler bilen ýygy-ýygydan duşuşyp, söhbetdeş bolmalydyr. Şeýle pikir alyşmalaryň hereket edýän kanunçylyga üýtgetmeleri girizmek üçin peýdaly maglumat berjekdigine men berk ynanýaryn. Ol täze kanunlary kabul etmäge we geçirilýän özgertmelere işjeň häsiýet berer.
Şoňa görä-de, Halk Maslahatynyň komitetleri degişli ministrliklere we pudak edaralaryna ýüz tutmak arkaly olaryň öňünde raýatlarymyzyň gyzyklanýan anyk soraglaryny goýmalydyr. Öňe sürülýän soraglaryň öz wagtynda we doly çözülmegini gazanmalydyr. Elbetde, biz häkimiýetiň ýerine ýetiriji we kanun çykaryjy şahalarynyň sazlaşykly işlemegini hem zerur hasap edýäris. Sebäbi bu iş döwletimiz üçin gowy netijeleri bermelidir.
Hormatly Halk Maslahatynyň agzalary!
3. Ylym, bilim, sanly ulgam, medeniýet, syýahatçylyk, sport we ýaşlar syýasaty babatda kanunçylygy kämilleşdirmek hem Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlarynyň biri bolmalydyr. Halk Maslahaty raýatlar, Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary, ýurdumyzyň ministrlikleri we pudak edaralary hem-de halkara guramalar bilen ysnyşykly hyzmatdaşlygy ýola goýmalydyr.
Halk Maslahatynyň agzalary halkymyzyň hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmaga gönükdirilen täze konsepsiýalary, döwlet maksatnamalaryny hem-de meýilnamalaryny işläp taýýarlamaga we durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşmalydyr. Şeýle hem ilat arasynda, esasan hem, ýaşlaryň arasynda döwletimiziň her bir adamyň abadan durmuşda ýaşamagyna gönükdirilen ynsanperwer içeri we daşary syýasatyny, milli kanunçylygy wagyz etmäge ýakyndan gatnaşmalydyr.
Bu işler Watana söýgini döretmelidir, ata-babalarymyzdan miras galan milli däp-dessurlarymyzy, maşgala mukaddesligini gorap saklamagy we hormatlamagy üpjün etmelidir. Daşky gurşawy goramagy, sagdyn durmuş kadalarynyň, sanly ulgamyň ähmiýetini düşündirmegi, ýaramaz endiklere garşy göreşmegi gazanmalydyr.
Türkmen halkynyň gözbaşyny gadymyýetden alyp gaýdýan ruhy dünýäsi häzirki döwürde milletimiziň ruhy ýagdaýyny emele getirdi, jemgyýetimiziň gündelik durmuşynda özara gatnaşyklaryň esasyna öwrüldi. Dostlugyň we ynsanperwerligiň kadalarydyr kabul edilen düşünjeleri biziň dünýä halklary bilen alyp barýan gatnaşyklarymyzyň esasyny düzýär we ählumumy parahatçylygyň hatyrasyna ýokary maksatlara eýe bolýar. Milletimiziň ruhy galkynyşy maşgala ahlagyny we garyndaşlyk gatnaşyklaryny hem öz içine alýar. Biziň halkymyz maşgala ruhy-ahlak gymmatlyklaryny gorap saklamagy başardy.
Demokratiýanyň we bitewi dolandyryşyň ilkinji sapaklary maşgaladan başlanýar, sebäbi maşgala türkmen jemgyýetiniň binýady bolup durýar. Ol özboluşly ilkinji guramadyr. Maşgalada gatnaşyklaryň köpugurly görnüşleri emele gelýär we dürli soraglar çözülýär. Şoňa görä-de, her bir maşgala maddy we ruhy taýdan üpjün bolmalydyr. Ýurdumyzyň mynasyp raýatlaryny terbiýelemek üçin jogapkärçilik çekmelidir. Maşgala näçe berk boldugyça, jemgyýet hem şonça hemmetaraplaýyn baýdyr.
Biziň wezipämiz türkmen maşgalasynyň esaslaryny goramakdan we berkitmekden, onuň maddy üpjünçiligini gowulandyrmakdan ybaratdyr. Şuny nazara alyp, Türkmenistanyň Milli Geňeşi maşgalany goldamaga gönükdirilen işlere örän işjeň gatnaşmalydyr. Ilkinji nobatda, biziň çagalary terbiýeleýän raýatlarymyzy iş bilen doly üpjün etmek möhümdir.
Jemgyýet diňe bir döwlet häkimiýet we dolandyryş edarasy bolman, eýsem, dürli jemgyýetçilik guramalaryny öz içine alýan hereketlendiriji güýç hem bolup durýar. Bu guramalar raýatlarymyzda ajaýyp geljege ynam döredýär, onuň isleglerini we arzuwlaryny amala aşyrýar.
Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ösüşiniň häzirki tapgyrynda jemgyýetçilik guramalarynyň işini täze mazmun bilen berkitmek zerurlygy ýüze çykdy. Olaryň işi we çözgütleri geljekde şu günüň talaplaryna, täze özgertmeler zamanasynyň taglymatyna we syýasatyna laýyk gelmelidir. Jemgyýetçilik guramalary üçin bilelikde iş geçirmekde tagallalary birleşdirmek babatda uly mümkinçilikler döredildi.
Türkmenistanyň Milli Geňeşi Hökümet bilen bilelikde jemgyýetimizi we halkymyzy ýaramaz endiklerden goramak boýunça hem maksada gönükdirilen işleri alyp barmalydyr. Ruhy-ahlak we medeni gymmatlyklarymyzy, däp-dessurlarymyzy wagyz etmelidir. Raýatlarymyzy Watana hem-de mähriban topraga söýgi ruhunda mynasyp terbiýelemäge gatnaşmalydyr.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bilim ulgamyny özgertmek ideologiýamyzyň we syýasatymyzyň möhüm ugry bolup durýar. Bu bolsa ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny, dünýä jemgyýetçiligine goşulmagynyň we bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň esasy şertlerini düýpli döwrebap ýagdaýa getirmegi talap edýär. Bu işler ykdysadyýetimiziň, ylmyň, tehnologiýalaryň we medeniýetiň ähli ugurlarynda tejribeli, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak bilen gönüden-göni baglydyr.
Ýurdumyzda amala aşyrylýan maksatnamalaýyn işleriň netijesinde, ylym, bilim, medeniýet, syýahatçylyk we sport ulgamlary uly üstünlikleri gazanyp, ýokary derejä ýetdi.
Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmek maksady bilen, hünärmenleriň degişli taýýarlygy alnyp barylýar we innowasion tehnologiýalar önümçilige ornaşdyrylýar.
Ýaşlar syýasaty hem biziň alyp barýan döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Biziň esasy maksadymyz ýaş nesillerimiziň häzirki zaman bilimlerini ele almagyny, saglygyny we hemmetaraplaýyn ösüşini gazanmagy üpjün etmekden, watançylyk ruhunda terbiýelemekden, olaryň hukuklaryny hem-de durmuş kepilliklerini üpjün etmekden ybaratdyr.
Halk Maslahatynyň agzalary halkymyzyň medeni mirasyny goramak we geljekki nesillere ýetirmek boýunça hem degişli işleri geçirmelidir. Milli ruhy-medeni gymmatlyklary, däp-dessurlarymyzy dikeltmek boýunça işi dowam etmelidir. Ilatymyzyň bilimini we umumy medeniýetini ýokarlandyryp, dünýä standartlaryna ýetirmek we ene dilimizi ösdürmek babatda zerur işleri alyp barmalydyr.
Hormatly Halk Maslahatynyň agzalary!
4. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň täze düzüminiň öňünde biziň milli baýlyklarymyzy goramaga gönükdirilen kanun çykaryjylyk işini alyp barmak boýunça hem uly wezipeler durýar.
Türkmenistanyň tebigaty biziň milli baýlygymyzdyr. Biz ony gorap saklamalydyrys we miras hökmünde geljekki nesillerimize ýetirmelidiris. Şöhratly ata-babalarymyz daşky gurşawa örän aýawly garapdyrlar.
Biz adamlarda daşky gurşawy ekologiýa taýdan goramagyň zerurlygy baradaky düşünjäni berkitmek, ilatyň aňyna arassa ekologiýa düşünjesini ornaşdyrmak, topragymyzyň tebigy baýlyklaryny aýawly peýdalanmak garaýyşlaryny terbiýelemek barada yzygiderli alada etmelidiris.
Şu meselede Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň öňünde biziň oba hojalygymyzda geçirýän giň gerimli özgertmelerimize ýardam berýän işleri amala aşyrmak wezipesi durýar.
Şoňa görä-de, oba hojalygyny dolandyrmagyň we gurluş özgertmelerini geçirmegiň, ýer we suw serişdelerini aýawly peýdalanmagyň hukuk esaslaryny kämilleşdirmek boýunça işleri durmuşa geçirmek zerurdyr. Bu işleriň maksady ýurdumyzyň azyk garaşsyzlygyny pugtalandyrmakdan ybaratdyr.
Size mälim bolşy ýaly, häzirki döwürde oba hojalygyny depginli ösdürmek boýunça çäreler amala aşyrylýar. Ýer we suw serişdelerini aýawly peýdalanmak, ýerleri oýlanyşykly özleşdirmek, ähli agrotehniki çäreleri öz wagtynda we ýokary hilli geçirmek üçin zerur işler alnyp barylýar. Azyk önümlerini öndürmek bilen bagly döwlet hem-de hususy pudak ösdürilýär. Bu bolsa ýurdumyzyň azyk bazaryny has-da giňeltmek, ony ýokary hilli we elýeterli bahadan ýerli azyk önümleri bilen doly üpjün etmek üçin mümkinçilik berer.
Ýurdumyzyň sebitlerini ösdürmek hem Halk Maslahatynyň kanun çykaryjylyk işiniň örän möhüm ugurlarynyň biridir. Bu obalarymyzy we şäherlerimizi ösdürmegiň ýokary derejesini üpjün etmekdir. Tebigaty gorap saklap, tebigy baýlyklarymyzy rejeli peýdalanmakdyr we ýurdumyzyň ekologiýa howpsuzlygyny berkitmekdir. Oba hojalygynda, ýagny ýer, suw, tokaý, atmosfera, howa, ösümlik we haýwanat dünýäsi, ekologiýa seljerişi hem-de beýleki soraglar bilen bagly amala aşyrylýan giň gerimli işlerdir.
Oba hojalygy babatda ekerançylygy, maldarçylygy, tohumçylygy, seleksiýany, karantini, gaýtadan işleýän senagaty ösdürmekdir. Daýhan birleşikleriniň we hojalyklarynyň hem-de oba hojalygy we beýleki meseleler bilen meşgullanýan başga kärhanalaryň işiniň hukuk üpjünçiligini amala aşyrmak hem şuňa degişlidir.
Halk Maslahatynyň agzalary ýerli wekilçilikli häkimiýet hem-de öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň işine-de uly üns bermelidir. Şunuň bilen baglylykda, bu edaralaryň işiniň hukuk esaslaryny kämilleşdirmek, geljekde olaryň ygtyýarlyklaryny giňeltmek, işine kömek bermek esasy wezipe bolmalydyr. Olar beýleki häkimiýet we dolandyryş edaralary bilen hyzmatdaşlygy kämilleşdirmek, ýurdumyzyň Hökümeti bilen işleri alyp barmak boýunça degişli teklipleri işläp taýýarlamalydyr.
Hormatly Halk Maslahatynyň agzalary!
5. Halk Maslahatynyň halkara meselelere degişli geçirýän köptaraplaýyn işi-de möhüm orny eýeleýär. Şoňa görä-de, dürli ýurtlar bilen halkara gatnaşyklary ösdürmek Halk Maslahatynyň esasy wezipeleriniň biridir. Munuň üçin daşary ýurt döwletleri bilen wekiliýetleri alyşmak, Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly halkara guramalar bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny netijeli dowam etmek zerurdyr.
Biziň döwletimiz «Açyk gapylar» syýasatyny amala aşyrmak bilen, hemmeler üçin düşnükli bolan anyk daşary syýasy ugry alyp barýar. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy sebitde we bütin dünýäde häzirki zaman syýasy garaýyşlarydyr usullary ulanmak üçin giň mümkinçilikleri berýär. Bu bolsa özara ynanyşmak hem-de düşünişmek üçin tagallalary birleşdirmek, medeni gatnaşyklary ösdürmek, dünýä derejesinde umumy meseleleri çözmek üçin örän möhümdir.
Biziň öňe sürýän başlangyçlarymyzy esaslandyrmak hem-de ösdürmek üçin daşary syýasy ugurda beýleki döwletler bilen hyzmatdaşlyk etmekde halkara hukuk resminamalaryny işläp taýýarlamak boýunça kanunçylyk işiniň geçirilmegi hem zerur bolup durýar.
Şeýle hem hyzmatdaş döwletlerimiziň ählisi bilen işjeň gatnaşyklary ösdürmek zerurdyr. Türkmenistan hiç kimiň bähbitlerini çäklendirmeýär, şol bir wagtda bolsa, haýsydyr bir ugurda öz Garaşsyzlygynyň çäklendirilmegine, döwletimiziň içerki işlerine gatyşylmagyna ýol bermeýär. Ýurdumyz esasy konstitusion gurluşyna we hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna ters gelýän ýagdaýlar hökmünde azatlykdan zorlukly mahrum edilmegine garşy durýar.
Biz halkymyzyň düýpli bähbitlerinden ugur alýarys, bu bähbitler döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk daýanjydyr, öz Garaşsyzlygymyzy goramagy üpjün edýändir.
Bize goşulyşmazlyk düzgünlerine eýerýän, döwlet Garaşsyzlygymyzy hormatlaýan, deňhukuklylyk we özara bähbitli garaýyşlary ileri tutýan hyzmatdaşlar zerurdyr.
Şoňa görä-de, häzirki döwürde döwletimiziň alyp barýan daşary syýasatynyň esaslaryny anyk kanunçylyk taýdan goldamak zerur bolup durýar.
Biz daşary ýurt firmalaryny we kompaniýalaryny bilelikde uzak möhletli hyzmatdaşlyk etmäge çagyrmak syýasatyny alyp barýarys. Biz geljekde hem daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyz üçin kanun esasynda amatly maýa goýum şertlerini döretmegi dowam ederis. Kadalaşdyryjy hukuk binýadyny berkideris, tejribeli hünärmenleri taýýarlamagyň ulgamyny kämilleşdireris we beýleki çäreleri amala aşyrarys.
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalary!
Biziň geçirýän özgertmelerimiz giňden ykrar edilýär we jemgyýetimizde biragyzdan goldanylýar. Türkmen halky XXI asyryň täze döredijilik maksatlary bilen ruhlanyp, häzirki döwürde örän jebisleşdi.
Merdana halkymyz ýurdumyzyň ajaýyp geljeginiň, ilkinji nobatda, ýadawsyz zähmet hem-de döredijilik güýji bilen baglydygyna örän gowy düşünýär. Biz milletimiziň ruhy we bilim derejesiniň ösüşini üpjün edip, özboluşly milli mirasyny umumadamzat gymmatlyklary bilen bilelikde hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösdürip, mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegini, dünýäniň ösen ýurtlarynyň birine öwrülmegini gazanýarys.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň täze düzümi ýurdumyzyň Hökümeti bilen ysnyşykly işlemelidir. Men Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde siziň işiňize hemmetaraplaýyn goldaw bererin.
Biz iki palatanyň, kanun çykaryjy we ýerine ýetiriji häkimiýetiň döwletimiziň we jemgyýetimiziň bähbitleri üçin biri-biriniň sazlaşykly işlemegine gönükdirilen işini guramakda ähli mümkinçilikleri dörederis.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynda kabul ediljek çözgütler milletimizi birleşdirýän we ruhlandyrýan, halkymyzy täze belent sepgitlere gönükdirýän hakyky kadalara öwrülmelidir. Biziň agzybirligimiziň öňünde ýetilmejek maksat, ýerine ýetirilmejek iş ýokdur!
Men size netijeli işlemegi arzuw edýärin. Siz ata Watanymyza wepaly hyzmat edip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň we Garaşsyz döwletimiziň abraý-mertebesini ýokary götermelisiňiz. Munuň üçin size ähli mümkinçilikler we şertler döredildi. Siz dünýä tejribesi, beýleki döwletleriň parlamentleriniň işi bilen tanşyň! Biz bu meselede size kömek bereris.
Men Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe kanun çykaryjylygy üpjün etmäge siziň uly goşant goşjakdygyňyza berk ynanýaryn. Size alyp barjak ähli işleriňizde üstünlikleri arzuw edýärin!
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalary!
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputatlary!
Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Bu gün — taryhy gün. Biz şu gün ýurdumyzda täze edarany — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatyny döretdik.
Iki palataly kanun çykaryjy edara Garaşsyz, Bitarap döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmäge, mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga hyzmat eder.
Men sizi ýurdumyzda iki palataly kanun çykaryjy edaranyň döredilmegi bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn!
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26004?type=feed
Özara bähbitli hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alyşmagyň meýdançasyna öwrülen halkara häsiýetli köp sanly çäreler — syýasy geňeşmeler, işewür gepleşikler, wekilçilikli forumlar hem-de sergiler ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan «Açyk gapylar» syýasatyny hem-de giň halkara hyzmatdaşlygy durmuşa geçirmek babatyndaky işjeň işiniň aýdyň subutnamasy boldy.
Onlaýn görnüşdäki duşuşyklar ýurdumyzyň parahatçylyk döredijilik mümkinçiliklerini giňden açmaga, gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlaryň ählisi — aýry-aýry daşary ýurt döwletleri, şonuň ýaly-da, iri sebit hem-de halkara guramalar bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýär.
2-nji martda Daşary işler ministrliginde ýurdumyzyň BMG-niň agzalygyna kabul edilmeginiň 29 ýyllygyna gabatlanyp “Türkmenistan we Birleşen Milletler Guramasy: parahatçylygy we ynanyşmagy gazanmagyň ugrunda hyzmatdaşlyk” atly halkara maslahat geçirildi. Maslahatyň barşynda ikitaraplaýyn resminamalara onlaýn tertipde gol çekmek dabarasy boldy. Hususan-da, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ilat gaznasynyň (ÝUNFPA) arasynda bilelikde maliýeleşdirmek hakynda Ylalaşyga, şeýle hem Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň we ÝUNFPA-nyň arasynda 2021-nji ýyl üçin “Ýaşlaryň milli ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmäge hem-de gender deňligini ilerletmäge gatnaşmagynyň gurallaryny pugtalandyrmak” taslamasynyň çäklerinde Iş meýilnamasyna gol çekildi.
Döwlet Baştutanymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji, ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekili hanym Kristina Weýganda Türkmenistanyň Prezidentiniň Birleşen Milletler Guramasynyň pasportlary bolan daşary ýurt raýatlary üçin ýurdumyza gelmegiň we ondan gitmegiň wizasyz tertibini girizmek hakynda Karary barada resmi taýdan habar berýän ýurdumyzyň Daşary işler ministrliginiň werbal notasy gowşuryldy.
BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň gutlagynda belleýşi ýaly, Türkmenistan BMG-ä möhüm agza döwlet bolup durýar we guramanyň maksatlaryny amal etmek işinde, şol sanda sebitara we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde, öňüni alyş diplomatiýasynyň işini ilerletmekde işjeň we möhüm orun eýeleýär.
Şol gün Daşary işler ministrliginde Halkara Migrasiýa Guramasynyň Merkezi Aziýa boýunça sebit utgaşdyryjysy, HMG-niň Türkmenistandaky, Gazagystan Respublikasyndaky, Gyrgyz Respublikasyndaky we Özbegistan Respublikasyndaky wekilhanasynyň baştutany Zeýnal Gajiýew bilen onlaýn görnüşde geçirilen duşuşykda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýyna, geljek döwür üçin hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryna garaldy.
Duşuşygyň barşynda şu ýyl üçin bilelikdäki çäreleriň meýilnamasy jikme-jik ara alnyp maslahatlaşyldy, bu meýilnama “Adam söwdasyna garşy göreş hem-de migrantlara kömek” hem-de “Tehniki hyzmatdaşlyk we serhetleri dolandyrmak” ýaly möhüm ugurlary öz içine alýar. Türkmen tarapy sanly tehnologiýalary ulanmak arkaly milli hem-de sebit derejede bilelikdäki taslamalary işläp taýýarlamaga gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.
Mart aýynyň birinji ongünlüginde Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň wekilleri GDA-nyň Ýerine ýetiriji komiteti tarapyndan guralan Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşyjy döwletleriň bilermenleriniň iki günlük onlaýn duşuşygyna gatnaşdylar.
Nygtalyşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ileri tutulýan ykdysady syýasatyna laýyklykda, Türkmenistanda oba hojalygynyň mümkinçiliklerini artdyrmaga, şol sanda maldarçylygy, guşçulygy we atçylygy, ylmy seçgiçilik hem-de tohumçylyk işini ösdürmäge uly üns berilýär.
Wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen geňeşmeler weterinariýa ulgamynda hyzmatdaşlyga, haýwanlaryň kesellerini öz wagtynda anyklamaga hem-de öňüni almaga gönükdirilen ylmy-barlag maksatnamalarynyň we taslamalaryň durmuşa geçirilmegine bagyşlandy.
Dostlukly döwletleriň daşary işler ministrleriniň 6-njy martda geçirilen duşuşygynyň çäklerinde Türkmenistanyň we Türkiýäniň sebit hem-de halkara düzümlerdäki bilelikdäki hereketlerini nazara almak bilen, syýasy-diplomatik hyzmatdaşlygy ara alnyp maslahatlaşyldy.
Aşgabada iş sapary bilen gelen Türkiýe Respublikasynyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky parahatçylykly gepleşikleri ilerletmek işinde Türkmenistanyň we onuň Lideriniň işjeň ornuny belledi. Munuň özi Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde kabul edilen möhüm başlangyçlarda öz beýanyny tapdy. Mewlüt Çawuşoglu Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmeginiň ähmiýeti barada aýdyp, türk tarapynyň sebitiň ykdysady taýdan goşulyşmak üçin üstaşyr ulag we energetika geçelgelerini giňeltmegiň üstünde işlemäge taýýardygyny aýtdy.
9-njy martda onlaýn görnüşde geçirilen okuw maslahatynda özara gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlaryna garaldy. Oňa Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Smitson institutynyň milli tebigy taryh muzeýiniň, muzeý işini guramak ulgamynda ýöriteleşdirilen “Gallagher & Associates” kompaniýasynyň ýolbaşçylary hem-de ýurdumyzyň Medeniýet ministrliginiň wekilleri, muzeýleriň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işgärleri gatnaşdylar. Duşuşygyň barşynda Türkmenistanyň türkmen halkynyň hakyky taryhyny we baý medeni mirasyny öwrenmegi hem-de dikeltmegi gaýragoýulmasyz wezipeleriň biri hökmünde kesgitländigi bellenildi. Milli mirasy wagyz etmekde muzeýlere aýratyn orun degişlidir. Häzirki wagtda olar bahasyna ýetip bolmajak halk baýlygyny goramak bilen çäklenmän, eýsem, iri ylmy merkezler hem bolup durýar.
10-njy martda Daşary işler ministrliginde wideomaslahat görnüşinde Halkara Zähmet Guramasynyň (HZG) Baş direktory Gaý Raýder bilen duşuşyk geçirildi. Taraplar pandemiýanyň dünýädäki durmuş-ykdysady ösüşe täsirini nazara almak bilen, hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryny ara alyp maslahatlaşyp, sebit we halkara derejelerde gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň zerurdygyny bellediler. Şeýle hem Türkmenistanyň HZG-niň konwensiýalaryna goşulmagynyň meselelerine garaldy.
Şol gün Daşary işler ministrliginde “Bütinrussiýa döwlet telewizion we radiogepleşikler kompaniýasy” Federal döwlet unitar kärhanasynyň wekilleri bilen wideoduşuşyk geçirildi. Onuň çäklerinde maglumatlary alyşmak ulgamynda hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ugry boýunça hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Duşuşygyň netijeleri boýunça Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň hem-de “Bütinrussiýa döwlet telewizion we radiogepleşikler kompaniýasy” Federal döwlet unitar kärhanasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.
10-njy martda Merkezi Aziýa sebitinde Ykdysady hyzmatdaşlyk maksatnamasynyň (CAREC) çäklerinde Aziýanyň ösüş banky tarapyndan guralan ýörite onlaýn maslahat awiasiýa we syýahatçylyk ulgamynda özara gatnaşyklara bagyşlandy. Maslahatyň barşynda “2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnama — bilelikdäki we durnukly ösüş üçin sebiti birleşdirip” taslamasynyň esasy ugurlaryna aýratyn üns berildi. Bu maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi netijeli sebit gatnaşyklaryny ösdürmäge, ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda möhüm ähmiýetli taslamalary amala aşyrmak üçin iri maýa goýumlaryny çekmäge, Aziýa ýurtlarynyň innowasion ösüşine ýardam etmelidir.
Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň Parlamentara dostluk toparynyň agzalarynyň gatnaşmagynda 11-nji martda geçirilen onlaýn duşuşykda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplar özara gyzyklanma bildirilýän ugurlar boýunça gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge çalyşýandygyny tassykladylar.
Şol gün onlaýn görnüşde Türkmenistanyň we halkara guramalaryň wekilleriniň ulag ulgamynda hyzmatdaşlyk meseleleri boýunça duşuşygy geçirildi. Serhetden geçmegi aňsatlaşdyrmak we sazlaşdyrmak ýaly meselelere aýratyn üns berildi. Şu ýylyň fewral aýynda geçirilen hem-de synag, howpsuz we arassaçylyk-epidemiologiýa nukdaýnazaryndan üstaşyr ulag kerwenlerini guramaga, Türkmenbaşy Halkara deňiz portuny ösdürmäge, ýurdumyzyň ulag ulgamyny sanlylaşdyrmaga degişli bilermenler duşuşyklarynyň netijeleri boýunça taýýarlanylan maslahatlara garaldy.
Şol gün Türkmenistanyň wekiliýeti wideoaragatnaşyk arkaly Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň “GDA — 30” halkara ykdysady forumynyň çäklerinde geçirilýän çärelere — wirtual sergä hem-de syýahatçylyk kongresine gatnaşdylar.
Ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, welaýatlaryň ýörite elektron binýadynda hödürlän diwarlyklary geljekki daşary ýurtly hyzmatdaşlary hem-de köp sanly internet tomaşaçylary Türkmenistanda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan giň möçberli özgertmeler, ähli ulgamlarda gazanylýan ägirt uly üstünlikler, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmak üçin bar bolan eksport mümkinçilikleri bilen tanyşdyrdylar.
Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň 30 ýyllygyna gabatlanylyp, Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet kitaphanasynyň hem-de welaýatlaryň iri kitaphanalarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda wideomaslahat görnüşinde “Kitaphanalaryň arkalaşygy: üstünlikler we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň geljegi” atly iki günlük halkara forum geçirildi.
Onuň dowamynda Türkmenistanda kitaphana işiniň ösdürilmeginiň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli üns merkezinde durýandygy nygtaldy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň taryhy-medeni mirasyny we häzirki döwürdäki üstünliklerini wagyz etmäge, türkmenistanlylaryň aň-paýhas taýdan ösmegine hem-de watançylyk taýdan terbiýelenmegine ýardam berýän milli ruhy mirasymyzy saklaýan ylym-bilim we medeni merkezler hökmünde kitaphanalaryň eýeleýän ornuny aýratyn belleýär.
Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ykdysady geňeşiniň 89-njy mejlisiniň gün tertibine GDA agza ýurtlaryň netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň dürli ulgamlary, şol sanda koronawirus ýokanjynyň ýaramaz netijelerini peseltmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi.
12-nji martda ýurdumyzyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň hem-de “JCB Sales Limited” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy. Resminama laýyklykda, TSTB tarapyndan bu kompaniýanyň önümlerini satyn almaga gyzyklanma bildirilýändigi, JCB kompaniýasynyň bolsa önümleriň tehniki görkezijilerini emele getirmek, umumy netijeliligi ýokarlandyrmak, harajatlary azaltmak hem-de öndürijiligi giňeltmek üçin iň täze elýeterli tehnologiýalar boýunça maglumatlary bermek babatynda birleşme bilen bilelikde işlemäge taýýardygy beýan edildi.
15-nji martda türkmen wekiliýetiniň agzalarynyň Saud Arabystany Patyşalygynyň “Somo Al Mamlakah” kompaniýasynyň ýerine ýetiriji direktory Abdullah Al Şugairi bilen onlaýn duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň barşynda iki ýurduň nebitgaz we himiýa pudagynda, şeýle hem maýa goýum ulgamynda özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge ygrarlydygy nygtaldy. Ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek bilen baglylykda, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň gurluşygyny ilerletmek, energetika ulgamyndaky beýleki geljegi uly taslamalar boýunça bilelikdäki işi işjeňleşdirmegiň zerurdygy aýratyn bellenildi.
16-njy martda ýurdumyzyň wekiliýeti Mejlisiň Başlygynyň ýolbaşçylygynda “Parahatçylygy, ynanyşmagy hem-de howpsuzlygy pugtalandyrmakda zenanlaryň orny” atly Merkezi Aziýa forumyna gatnaşdy. Bu çäre Türkmenistanyň Hökümeti bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy tarapyndan guraldy. Ýurdumyzyň wekilleri bu ulgamda Türkmenistanyň kanunçylygyna syn bermek bilen, döwlet we jemgyýetçilik durmuşynyň dürli ugurlarynda zenanlaryň orny hakynda çykyş etdiler. Deň hukuklar we azatlyklar, erkekler we zenanlar üçin deň mümkinçilikleri döretmek ýörelgesi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan baş ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi.
17-nji martda Daşary işler ministrliginde Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Helga Şmid bilen geçirilen duşuşygyň barşynda Türkmenistanyň ÝHHG bilen hyzmatdaşlygynyň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.
Şol gün Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň wekilleri Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň (BMG ÝYK) durnukly ösüş boýunça wideomaslahat görnüşinde geçirilen sebit forumyna gatnaşdylar. Duşuşygyň maksady bu düzüm tarapyndan 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibi babatynda sebitde amala aşyrylan işleri hem-de bu ugurda gazanylan üstünlikleri ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy. Durnukly ösüş maksatlaryny millileşdirmek ulgamynda amala aşyrylýan çärelere aýratyn üns berildi.
Geçen aýda geçirilen “Binagärlik sungatynyň taryhy we medeniýeti” atly halkara ylmy-amaly maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň çäklerinde «Binagärlik we gurluşyk ýyly» diýlip yglan edilen şu ýylyň esasy çäreleriniň birine öwrüldi.
Mart aýynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginde ýurdumyzyň lukmanlarynyň hünär derejesini ýokarlandyrmaga, daşary ýurtly kärdeşleri, hususan-da, Germaniýanyň esasy hassahanalarynyň hünärmenleri bilen tejribe alyşmaga ýardam etmäge gönükdirilen onlaýn teleköprüleriň tapgyry geçirildi.
17-nji martda paýtagtymyzyň “Ýyldyz” myhmanhanasynda Daşary işler ministrligi Beýik Britaniýanyň Türkmenistandaky ilçihanasy bilen bilelikde “BMG-niň howanyň üýtgemegi boýunça maslahatyna barýan ýolda (COP26): howanyň üýtgemegine garşy göreşmek boýunça Türkmenistanyň tagallalary we geljek üçin mümkinçilikler” atly “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşligi gurady. Şu ýylyň noýabr aýynda Beýik Britaniýanyň Glazgo şäherinde geçiriljek COP26 maslahatyna bagyşlanan duşuşygyň barşynda ýurdumyzyň ählumumy howa ylalaşyklarynyň çäklerinde öz üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirmäge ygrarlydygy nygtaldy.
Türkmenistanyň we Gyrgyz Respublikasynyň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylarynyň şu ýylyň 18-nji martynda wideomaslahat görnüşinde geçirilen duşuşygynyň çäklerinde döwletara gatnaşyklaryň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplar Daşary işler ministrlikleriniň arasynda syýasy geňeşmeleri işjeňleşdirmegiň zerurdygyny hem-de Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we ynsanperwer hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-gyrgyz hökümetara toparynyň mejlislerini yzygiderli geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny bellediler.
19-njy martda Türkmenistanyň Awstriýa Respublikasyndaky ilçihanasy tarapyndan Awstriýa-türkmen jemgyýeti bilen bilelikde guralan onlaýn duşuşyk ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlandy. Oňa Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň wekilleri, Azerbaýjanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň we Özbegistanyň Awstriýada işleýän diplomatlary, Awstriýa Respublikasynyň Türkmenistandaky doly ygtyýarly wekili we beýlekiler gatnaşdylar. Duşuşyga gatnaşyjylar köpugurly hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny tassyklap, şeýle çäreleriň yzygiderli guralmagynyň hem-de medeni-ynsanperwer ulgamda we beýleki ugurlarda bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmegiň ähmiýetini nygtadylar.
ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilen hem-de halklaryň arasyndaky dostlugy alamatlandyrýan Nowruz baýramy mynasybetli ýurdumyzyň daşary ýurtlardaky wekilhanalary dürli çäreleri — “tegelek stoluň” başyndaky duşuşyklary, konsertleri, şeýle hem sergileri guradylar. Şol sergilerde türkmen halkynyň medeni gymmatlyklary, şol sanda milli şaý-sepler, elde dokalan haly önümleri we beýlekiler görkezildi.
23-nji martda Daşary işler ministrliginde onlaýn görnüşde Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentligiň (IRENA) Baş direktory Françesko La Kamera bilen duşuşyk geçirildi. Taraplar ýola goýlan netijeli gatnaşyklaryň berkidilýändigini belläp, Türkmenistanda 2030-njy ýyla çenli gaýtadan dikeldilýän energetikany ösdürmek boýunça Milli strategiýa bilen baglylykda, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini rejeli ulanmak babatda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň zerurdygyny nygtadylar.
Türkmenistanyň adam hukuklary we halkara ynsanperwer hukugy ulgamynda halkara borçnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek baradaky Pudagara toparyň 24-nji martda Daşary işler ministrliginde geçirilen nobatdaky mejlisiniň gün tertibine abraýly düzümler bilen ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmek, milli meýilnamalary we maksatnamalary, hususan-da, bilelikdäki iş meýilnamalaryny durmuşa geçirmegiň usullary we gurallary bilen baglanyşykly meseleler girizildi.
Şol gün Daşary işler ministrliginde wideoaragatnaşyk arkaly “Häzirki zaman dünýäde parahatçylygyň we ynanyşmagyň derwaýyslygy” atly metbugat maslahaty geçirildi. Onlaýn duşuşyga milli we daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, şol sanda abraýly daşary ýurt teleradiogepleşikler guramalarynyň wekilleri hem-de 18 döwletden habarlar agentlikleriniň habarçylarynyň 80-e golaýy gatnaşdy.
Maslahata gatnaşyjylarynyň pikirine görä, Milletler Bileleşigi tarapyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň goldanylmagy häzirki dünýä syýasatynda türkmen Bitaraplygynyň gurallarynyň netijeli häsiýete eýedigine şaýatlyk edýär.
25-nji martda wideomaslahat görnüşinde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus hökümetara toparynyň çäklerinde söwdany we maýa goýumlary goldamak boýunça ýokary derejeli toparyň sekizinji mejlisi geçirildi. Taraplar bilelikdäki taslamalaryň amala aşyrylyşyny, söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar, Türkmenistanyň Hökümetiniň we Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasynda ykdysady hyzmatdaşlygyň 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň taslamasyna garadylar.
Şol gün Daşary işler ministrliginde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça ýapon-türkmen komitetiniň başlygy, “Itochu Corporation” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Tsubai bilen wideomaslahat görnüşinde geçirilen duşuşykda köpýyllyk hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.
Taraplar däp bolan gatnaşyklary giňeltmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini beýan edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän “Açyk gapylar” syýasatynyň netijeli häsiýete eýedigini nygtadylar. Şol syýasat iki dostlukly döwletiň arasyndaky söwda gatnaşyklarynyň okgunly ösmegini şertlendirýär.
Mejlisiň wekilleri 22 — 26-njy mart aralygynda Parlamentara birleşik tarapyndan wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen parlamentariler üçin okuw maslahatyna gatnaşdylar. Adamyň hukuklaryny we azatlyklaryny üpjün etmekde, halkara ynsanperwer hukugynyň kadalaryny milli kanunçylyga ornaşdyrmakda, jemagat hyzmatlaryny sanly ulgama geçirmekde, parlamentara diplomatiýany ösdürmekde parlamentara toparlaryň ornuny pugtalandyrmakda parlamentarileriň möhüm orny barada gyzyklanma bildirilip, pikir alşyldy.
29-njy martda Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan BMG-niň Hemişelik utgaşdyryjysynyň edarasy bilen bilelikde Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyna bagyşlanan ýaşlar forumy geçirildi. Bu çäre milli, sebit we dünýä derejesinde parahatçylygyň medeniýetini pugtalandyrmak işine ýaş nesli çekmegiň gurallaryny ara alyp maslahatlaşmak üçin özboluşly meýdança öwrüldi.
Mart aýynyň ahyrynda Fransiýanyň “MEDEF International” telekeçiler assosiasiýasy we iki döwletiň diplomatik wekilhanalary tarapyndan guralan ýörite maslahat oba hojalyk ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek meselesine bagyşlandy. Obasenagat toplumynda işleýän iri fransuz kompaniýalarynyň 35-e golaýynyň ýolbaşçylary ýurdumyzyň bu ulgamdaky kuwwaty, eksport we maýa goýum mümkinçilikleri bilen tanyşdyryldy. Dostlukly döwletiň işewür toparlarynyň wekilleri Türkmenistanda bu ulgamda amala aşyrylýan geljegi uly taslamalara gatnaşmaga taýýardyklaryny beýan etdiler.
Şol gün Söwda-senagat edarasynda Eýran Yslam Respublikasynyň Horasan-Rezawi welaýatynyň resmi wekilleri we işewür toparlary bilen geçirilen wideoduşuşygyň gün tertibine özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmegiň meseleleri girizildi.
Dünýä siwilizasiýasynyň gadymy merkezleriniň biri bolan ýurdumyz häzirki döwürde sebitde durnuklylygyň sütüni hökmünde çykyş edip, dünýäniň döwletleri bilen belent ynsanperwer gymmatlyklar esasynda gatnaşyklary ösdürmäge taýýardygyny hemişe tassyklaýar. Şunuň bilen baglylykda, sanly ulgam arkaly geçirilen “Muhammet Baýram han Türkmen we türkmen halkynyň mertlik, watansöýüjilik, adamkärçilik ýörelgeleri” atly halkara maslahat geçen aýyň möhüm ähmiýetli wakalarynyň birine öwrüldi. Bu maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Türkmenistanyň Daşary işler, Bilim ministrlikleri we Ylymlar akademiýasy tarapyndan guraldy. Foruma onlaýn arkaly gatnaşmak üçin Owganystandan, Hindistandan, Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Hytaýdan, Pakistandan, Russiýadan, Täjigistandan diplomatlar we belli alymlar çagyryldy. Çykyş edenleriň nygtaýşy ýaly, türkmen halky umumadamzat ruhy genji-hazynasyna saldamly goşant goşdy. Alymlaryň pikirine görä, bu maslahat beýik taryhy şahsyýetiň — Baýram han Türkmeniň durmuş we döredijilik ýoly baradaky bilimleri ep-esli giňeltmek bilen çäklenmän, eýsem, halkara ylmy we medeni gatnaşyklary pugtalandyrmaga-da giň mümkinçilik berdi.
Geçen aýyň wakalarynyň syny milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryny ýene-de bir gezek äşgär etdi. Şol syýasat özara ynanyşmak we birek-birege hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan hyzmatdaşlygy ösdürmäge, ýurdumyzyň dünýä giňişligindäki abraýyny has-da belende götermäge gönükdirilendir.
(TDH)
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25838?type=feed
