Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Aşgabat — Lebap — Aşgabat, 13-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, Köýtendag etrabynda ýylda 1 million tonna sement öndürmäge ukyply Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli dabara gatnaşdy.

Mälim bolşy ýaly, Garaşsyz Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde milli ykdysadyýetimiziň senagat pudagyna, hususan-da, gurluşyk serişdeleriniň önümçiligine möhüm orun degişlidir. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanylan şol maksatnamalar häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýar.

Ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek ýoluny saýlap alan Türkmenistanda bu ugurda yzygiderli çäreler durmuşa geçirilip, innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan häzirki zaman kärhanalarynyň gurluşygyna, önümçilik kuwwatlyklarynyň yzygiderli artdyrylmagyna, ýerli çig malyň esasynda ýurdumyzda öndürilýän gurluşyk serişdeleriniň ýokary hilini we bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmäge aýratyn ähmiýet berilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, gazylyp alynýan tebigy baýlyklaryň geljegi uly täze känlerini ýüze çykarmak boýunça geologiýa-gözleg işleri işjeň alnyp barylýar. Olaryň netijeleri senagat toplumynyň mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýurdumyzda we daşary döwletlerde uly isleg bildirilýän gurluşyk serişdeleriniň, beýleki harytlaryň öndürilişiniň möçberini ýokarlandyrmaga gönüden-göni täsirini ýetirýär. Sement önümleriniň ýola goýlan önümçiligi hem türkmen topragynyň baý serişde gorlarynyň netijeli ulanylýandygynyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda 2013-nji ýylyň fewralynda açylan Lebap sement zawody bu ugurda nusgalyk önümçilik desgasydyr. Bu iri kärhana täze iş orunlaryny döretmek bilen bir hatarda, diňe bir sebitiň däl, eýsem, tutuş ýurdumyzyň hem durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösmegine goşant goşýar.

Lebap welaýatynyň edara ediş merkezi Türkmenabat şäherinden 350 kilometr uzaklykda ýerleşýän zawodda geçen ýyllaryň dowamynda ýokary berklige eýe bolan sementiň uly isleg bildirilýän görnüşleri öndürilip gelinýär. Ol ýokary hilli önümleri öndürmek bilen, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda barha ýaýbaňlandyrylýan gurluşyklaryň güýçli depgininiň gazanylmagyna ýardam edýär.

Gurluşyk pudagyna gönükdirilýän ägirt uly maýa serişdeleriniň, ýurdumyzda döredilen amatly maýa goýum gurşawynyň, telekeçiligi goldamak babatda durmuşa geçirilýän netijeli çäreleriň şähergurluşyk syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagyna goşant goşýandygyny bellemek gerek. Bu syýasatyň çäklerinde paýtagtymyzda we welaýatlarda önümçilik, medeni-durmuş maksatly desgalaryň her ýylda ýüzlerçesi gurlup ulanmaga berilýär, ozal bar bolanlarynyň durky täzelenilýär. Şeýle giň gerimli bu işler halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge, şäherdir obalarda halkara ülňülere laýyk gelýän möhüm düzümleri kemala getirmäge gönükdirilen durmuş ugurly syýasatyň aýdyň netijeleridir.

“Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” şygary astynda geçýän şu ýylyň ýaz paslynyň ilkinji günleri senagat düzüminiň nobatdaky wajyp desgasynyň — Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň buýurmasy esasynda ýylda 1 million tonna sement öndürmäge niýetlenen Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň gurlup ulanmaga berilmegine beslendi.

...Ir bilen döwlet Baştutanymyzyň uçary Kerki Halkara howa menziline gelip gondy. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz mähirli garşylanyldy.

Soňra Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň dikuçary howa menzilinden iri senagat kärhanasyna tarap ugrady.

Biraz wagtdan soňra, döwlet Baştutanymyzyň dikuçary ýurdumyzyň iri sement zawodynyň birinji tapgyrynyň ýanyndaky meýdançada gondy.

Hormatly Prezidentimiz awtoulagda bu ýerden uzakda bolmadyk çäkde täze, häzirki zaman kärhanasynyň açylyp ulanmaga berilmegi mynasybetli dabaranyň geçirilýän ýerine ugrady.

Sebitiň we ýurdumyzyň ähli ilaty üçin ähmiýetli bolan waka mynasybetli bu ýere Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, Halk Maslahatynyň wekilleri, Hökümet agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Lebap welaýatynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň hem-de jemgyýetçilik wekilleri ýygnandylar.

Hemmeler uly ruhubelentlik bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy mübärekleýär. Sungat ussatlarynyň ýerine ýetiren joşgunly çykyşlary dabaranyň şowhunyny has-da artdyrdy.

Döwlet Baştutanymyz açylyş dabarasy üçin ýörite taýýarlanan ýere — mejlisler jaýyna geçýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň rowaçlyklara beslenýän günlerinde Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda ýerleşýän Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylýandygyny belledi.

Şu gün Türkmenabat şäherinde gurlan döwrebap ýaşaýyş jaýlary hem dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berler. Şeýle-de Lebap welaýatynyň ilatyna ýokary hilli hyzmat etjek täze, döwrebap ýolagçy awtobuslarynyň 200-e golaýy sowgat hökmünde gowşurylar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we hemmeleri bu şatlykly wakalar bilen tüýs ýürekden gutlady.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz eziz Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagyna, halkymyzyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulandyrylmagyna gönükdirilen beýik işleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini buýsanç bilen nygtady. Berkarar döwletimizde amala aşyrylýan ägirt uly gurluşyklar mähriban halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Ýurdumyzyň ähli sebitlerinde medeni-durmuş maksatly döwrebap binalar, kuwwatly senagat kärhanalary, täze obadyr şäherler guruldy. Türkmenistanda ilkinji «akylly» şäher bolan Arkadag şäheriniň birinji tapgyry açylyp ulanmaga berildi.

Nygtalyşy ýaly, bu binalardyr desgalar milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny artdyrmagy, ýurdumyzy senagatlaşdyrmagy, şeýle hem sebitleri sazlaşykly ösdürmegi maksat edinýär.

Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», şeýle hem ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň esasynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny, şol sanda senagat we gurluşyk önümçiligi pudagyny ösdürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Senagat we gurluşyk önümçiligi pudagy Diýarymyzda alnyp barylýan gurluşyklary hem-de ilatymyzy zerur bolan ýokary hilli gurluşyk önümleri bilen üpjün edýär.

Sement gurluşyk üçin iň zerur önümleriň biri bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda gurlup ulanmaga berlen Bäherden, Balkan we Lebap sement zawodlarynda täze innowasion tehnologiýalar esasynda dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän ýokary hilli önümler öndürilýär. Häzirki wagtda «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly sement önümleri diňe bir içerki bazarlarda däl, eýsem, dünýä bazarlarynda hem uly islege eýe bolýar.

Çykyşda bellenilişi ýaly, döwletimiziň gurluşyk senagatyny ösdürmäge gönükdirýän maýa goýum serişdelerini netijeli özleşdirmäge, kärhanalaryň önümçilik kuwwatyny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär.

Ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak bilen, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän, innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan täze senagat kärhanalary gurulýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berilýän döwrebap zawodyň hem aýdylanlara aýdyň şaýatlyk edýändigini belledi.

Täze zawodyň gurluşygy Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň buýurmasy esasynda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Türkmen enjam» hojalyk jemgyýeti tarapyndan amala aşyryldy. Onda dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň kämil enjamlary ornaşdyryldy. Bu bolsa önümçiligiň ýokary derejede alnyp barylmagyna, uly islegden peýdalanýan önümleri öndürmäge mümkinçilik berer diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Kärhana 38 sany binadan we desgadan ybarat bolup, dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän, şol sanda sulfata (duza) durnukly ýokary hilli sement önümleriniň ýylda 1 million tonnasyny öndürmäge ukyplydyr. Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynda 250-ä golaý işgäriň zähmet çekmegi üçin ähli zerur önümçilik we durmuş şertleri döredilendir.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz çykyşynda kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, senagat we gurluşyk önümçiligi pudagynyň yzygiderli ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belledi.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda täze, häzirki zaman innowasion tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan, ýylda 1 million tonna ýokary hilli sement önümini öndürjek Bäherden sement zawodynyň ikinji tapgyryny hem işe girizmek göz öňünde tutulýar.

Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň senagatçylarynyň geljekde-de ýurdumyzy ösen döwlete öwürmekde, alnyp barylýan gurluşyklary we ilatymyzy ýokary hilli gurluşyk önümleri bilen bökdençsiz üpjün etmekde tutanýerli zähmet çekjekdiklerine, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga mynasyp goşant goşjakdyklaryna berk ynanýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi.

Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylary, senagat we gurluşyk önümçiligi pudagynyň ähli işgärlerini, Lebap welaýatynyň ýaşaýjylaryny bu möhüm desganyň işe girizilmegi, şeýle hem Türkmenabat şäherinde döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň gurlup ulanmaga berilmegi, sebitiň ilatyna täze ýolagçy awtobuslarynyň sowgat berilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, hemmelere berk jan saglyk, asuda we bagtyýar durmuş, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň enjamlary işe girizmek boýunça baş gözegçisi Mate Resetara söz berildi.

Ol möhüm waka — Köýtendag etrabyndaky Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli ýygnananlary tüýs ýürekden gutlap, bu ýokary tehnologiýaly taslamanyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmagyň özi we kärdeşleri üçin uly hormatdygyny belledi.

Türkmenistandaky hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde bu zawodyň ýurduň senagatynyň wajyp düzüm bölegine öwrülmegi üçin köp zähmet çekdik. Bu gün şol tagallalarymyzyň ajaýyp netijesini görüp, juda begenýärin diýip, Mate Resetar aýtdy.

Bellenilişi ýaly, nou-haularyň we innowasion tehnologiýalaryň binýadynda öňde goýlan wezipeleriň täzeçil çözgütlerini işläp taýýarlaýan «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasy Türkmenistan bilen uzak möhletli özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýär hem-de ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň mundan beýläk-de okgunly ösmegine öz goşandyny goşmaga hemmetaraplaýyn taýýardygyny mälim edýär.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň gurluşyk taslamasynyň çäklerinde “Thyssenkrupp” kompaniýasy tarapyndan getirilen enjamlar we ýerine ýetirilen inženerçilik işleri halkara ölçeglere, has takygy, Germaniýanyň senagat standartlaryna — DIN ülňülerine, sement senagatynyň standartlary hem IEC we ISO standartlaryna doly laýyk gelýär. Şunuň bilen baglylykda, «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň wekili Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministrine degişli güwänamany gowşurdy.

Soňra dabara gatnaşyjylar uly ekranda türkmen topragynyň täsin we gözel künjekleriniň birinde ýerleşýän Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyry barada ýörite taýýarlanan wideofilme tomaşa etdiler.

“Türkmen enjam” hojalyk jemgyýeti tarapyndan Lebap sement zawodynyň birinji tapgyrynyň golaýynda gurlup ulanmaga berlen iri senagat kärhanasy häzirki zaman önümçiliginiň iň soňky gazananlaryny özünde jemleýär.

Ýylda 1 million tonna sement öndürmäge niýetlenen täze zawodda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ýokary hil ölçeglerine laýyk gelýän enjamlary ornaşdyryldy. Ähli önümçilik işleriniň doly awtomatlaşdyrylmagy we kärhananyň işgärleriniň ýokary öndürijilikli zähmet çekmegi üçin amatly şertleriň döredilmegi taslamany durmuşa geçirmekde ugur alnan esasy ýörelge boldy.

Önümçiligiň ekologik taýdan arassa bolmagynyň, daşky gurşawy goramagyň ähli zerur kadalarynyň berjaý edilmegi ýurdumyzdaky iri senagat desgalarynyň gurluşygynda möhüm we hökmany şertleriň biri hökmünde çykyş edýär. Hasaplamalara görä, täze zawodda önümçilik işinde bölünip çykýan zyýanly galyndylaryň möçberi rugsat edilýän derejeden hem ep-esli azdyr. Howa goýberilýän tozanlary toplamak we arassalamak üçin kuwwatly süzgüç ulgamlary ulanylýar.

Bar bolan mümkinçilikleri doly güýjünde ulanmak, türkmen topragynyň gazylyp alynýan baýlyklarynyň baý gorlaryny netijeli peýdalanmak wezipelerini hasaba almak bilen, zawod önümçilikde zerur bolan çig malyň esasy görnüşleriniň uly ätiýaçlyklarynyň baý sebitinde guruldy. Ol bu baýlyklaryň gazylyp alynýan ojaklaryna golaý çäkde ýerleşýär. Munuň özi önümçilik işini bökdençsiz alyp barmaga we öndürilýän önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmäge mümkinçilik berer.

Önümçilik işine, önümiň hiline gözegçiligi amala aşyrmak üçin täze zawodda barlaghana we tehniki gözegçilik bölümi döredildi. Bu ýerde abatlaýyş ussahanasy hem hereket eder. Bularyň ählisi Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ýurdumyzdaky her bir desganyň gurluşygy üçin zerur bolan gurluşyk serişdesiniň ykdysady taýdan bähbitli bolmagyny we onuň ekologik taýdan howpsuz önümçiligini üpjün etjekdigini tassyklaýar.

Dabara tamamlanandan soňra, döwlet Baştutanymyz mejlisler jaýyndan çykyp, ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda dabaraly ýagdaýda toý bagyny kesdi. Şol wagt asmana dürli öwüşginli howa şarlary uçuryldy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dolandyryş binasyna tarap ugrady. Ýol ugruna Arkadagly Gahryman Serdarymyza zawodyň degişli desgalary we olaryň aýratynlyklary barada gürrüň berildi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumynyň kärhanalary tarapyndan öndürilýän dürli görnüşli önümleriň sergisi bilen hem tanyşdy.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň diwarlygyny synlady.

Mälim bolşy ýaly, öňde goýlan wezipeleri, şol sanda milli ykdysadyýetimizi güýçli depginde senagatlaşdyrmak boýunça wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde energetika pudagyna möhüm orun berilýär. Giň gerimli özgertmeler esasynda Diýarymyzyň ähli sebitlerinde döwrebap elektrik stansiýalary guruldy, energiýa öndüriji kuwwatlyklar ençeme esse artdyryldy, täze elektrik geçiriji ulgamlar guruldy we täzelenildi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli döwrebaplaşdyrmak, paýtagtymyzyň hem-de welaýatlaryň depginli ösüşini nazara almak bilen, täze kuwwatly energetika ulgamlaryny döretmek boýunça netijeli çäreler durmuşa geçirilýär.

Energetika pudagynda sebit we halkara ähmiýetli iri taslamalary amala aşyrmak bilen, Türkmenistanyň daşky gurşawy goramak meselelerine jogapkärçilikli çemeleşmäni görkezýändigini bellemek gerek. Hut şonuň üçin-de serişde tygşytlaýjy, ekologik taýdan arassa tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak baş wezipeleriň biri hökmünde çykyş edýär. Ýurdumyzda gurulýan döwrebap obalary we senagat toplumlaryny elektrik energiýasy bilen ygtybarly, bökdençsiz üpjün etmek maksady bilen, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini, hususan-da, Gün we ýel energiýasyny ulanmak arkaly elektrik energiýasyny öndürmek boýunça innowasion taslamalar işlenip taýýarlanylýar.

Himiýa senagatynyň ösdürilmegine hem möhüm ähmiýet berilýär. Bu pudagy ösdürmegiň strategiýasy ýerli çig mal serişdelerini netijeli ulanmaga we ýurdumyzda, şeýle-de daşary ýurtlarda uly islegden peýdalanýan ýokary hilli önümleriň öndürilmegine gönükdirilendir. Guralan sergide “Türkmenhimiýa” döwlet konserni dürli görnüşli plastik turbalary, karbamid, kaliý, fosfor, duz, ýod ýaly önümleri, “ECO-93” kysymly benzini we pudagyň kärhanalary tarapyndan öndürilýän beýleki harytlar bilen tanyşdyrdy.

Toplumlaýyn durmuş-ykdysady maksatnamalary durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ýaýbaňlandyrylan, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüne mahsus giň gerimli gurluşyklar ýokary hilli gurluşyk serişdelerine bolan islegleriň artmagyny şertlendirip, ýerli çig mallaryň binýadynda olaryň önümçiligini çalt depginde ýokarlandyrmaga itergi berdi. Häzirki wagtda türkmen önüm öndürijileri içerki we daşarky bazarlarda isleg bildirilýän, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksport ugurly, halkara hil ölçeglerine laýyk gelýän önümleriň giň görnüşleriniň önümçiligini ýola goýdular.

Bu ýerde Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi sement, armatura, keramzit önümlerini, gurluşykda ulanylýan daşlaryň görnüşlerini, kaolin we beýleki önümleri görkezdi. Bildirilýän talaplara laýyklykda, ýurdumyzda desgalaryň gurluşygynda we bezeg işlerinde diňe ýokary hilli serişdeler ulanylýar. Olar saýlanyp alnanda, hökmany ýagdaýda ýerli howa şertleri, serişdeleriň ekologik taýdan arassalygy, berkligi hem-de ulanyşda amatlylygy göz öňünde tutulýar.

Häzirki wagtda gurlup ulanmaga berilýän desgalaryň ählisinde milli binagärligiň iň gowy däpleriniň dünýäniň häzirki zaman şähergurluşyk ýörelgeleri bilen sazlaşykly utgaşýandygy bellärliklidir. Munuň özi ýurdumyzyň gurluşyk pudagynyň döwür bilen aýakdaş ösýändigine şaýatlyk edýär. Bu ugurdaky işler Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň görkezen çyzgylarynda we maketlerinde aýdyň beýanyny tapdy. Gurulmagy aýratyn inženerçilik-tehniki çözgütleri we iň täze tehnologiýalaryň ulanylmagyny talap edýän desgalar, şol sanda awtobanlar, köprüler, estakadalar, ýerasty geçelgeler, esasy ýollardaky köpgatly ýol aýrytlary bar.

Mälim bolşy ýaly, bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak hem-de awtomobil ýollarynyň gurluşygyny has-da kämilleşdirmek maksady bilen, 2022-nji ýylyň fewralynda Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligi döredildi. Agentlik öz alyp barýan işi bilen eýýäm diplomlardyr güwänamalaryň birnäçesine mynasyp boldy. Sergide görkezilýän bu üstünlikler ýurdumyzda ýolgurluşyk pudagynda durmuşa geçirilýän giň gerimli işleriň täze derejelere çykýandygynyň aýdyň güwäsidir.

Şeýlelikde, gurluşyk-senagat toplumynyň önümleriniň sergisi milli ykdysadyýetimiziň okgunly ösüşinde kesgitleýji orny eýeleýän bu möhüm pudaklary döwrebaplaşdyrmak bilen bagly wezipeleriň üstünlikli amal edilýändigini dolulygyna açyp görkezdi.

Kabul edilen döwlet maksatnamalarynyň, hususan-da, «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde, şeýle hem Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň şu ýylyň fewral aýynda geçirilen mejlisinde tassyklanan «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlary boýunça Türkmenistanyň Mejlisi, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» durmuşa geçirmek boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň we geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyna» laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen täze kärhanalar gurulýar, ozal bar bolanlarynyň kuwwaty artdyrylýar.

Şol Maksatnamalarda göz öňünde tutulan täze desgalaryň gurluşyklary bilen bir hatarda, Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň we «Aşgabat siti» taslamasynyň durmuşa geçirilmegine hem aýratyn ähmiýet berilýär. Olaryň gurluşygynda bu ýerde öndürilýän ýokary hilli sement, ýurdumyzda öndürilýän beýleki ýokary hilli gurluşyk serişdeleri-de giňden ulanylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dolandyryş binasynyň ikinji gatyna bardy. Bu ýerde önümçiligi dolandyrmagyň merkezleşdirilen ulgamy ornaşdyrylypdyr. Onuň üsti bilen tehnologik işiň ähli tapgyrlary dolandyrylýar.

Pudagyň ösdürilmegine berýän yzygiderli ünsi üçin hormatly Prezidentimize hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza senagat we gurluşyk önümçiligi pudagynyň ähli işgärleriniň adyndan çuňňur hoşallyk bildiren zawodyň hünärmeni Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyryny işe girizmäge ak pata bermegini haýyş edip, döwlet Baştutanymyza ýüzlendi.

Garaşylan pursat ýetip gelýär: hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dolandyryş ulgamyndaky düwmäni basyp, iri senagat desgasynyň işine badalga berýär.

Wideoşekilli ýazgy arkaly çylşyrymly önümçiligiň işe girizilmeginiň tehnologik prosesi görkezilýär.

Döwlet Baştutanymyz binadan çykyp, sement zawodynyň direktoryna bu ýerdäki meýdançada hatara düzülen, täze önümçilikde işlediljek kuwwatly ýöriteleşdirilen tehnikalaryň açarlaryny gowşurdy.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň işe girizilmegi ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumynyň ösdürilmegine saldamly goşant bolar hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň möçberli özgertmeleriň çäklerinde Diýarymyzda ýaýbaňlandyrylan gurluşyklaryň depginini has-da artdyrmaga goşmaça itergi berer.

Dabara tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz oňa gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Şol gün döwlet Baştutanymyz paýtagtymyz Aşgabada gaýdyp geldi.

***

Şu gün Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň işe girizilmegi mynasybetli agzaçar sadakasy berildi. Onda türkmen topragynyň abadançylygy, halkymyzyň rowaçlygy, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak, il-ýurt bähbitli ähli başlangyçlarynyň üstünliklere beslenmegi barada doga-dilegler edildi.

Goý, Beýik Biribar şu günki edilen doga-dilegleri öz dergähinde kabul etsin!

Goý, mukaddes Oraza aýynyň her bir güni haýyrly we sogap işlere beslensin! Garaşsyz Watanymyzda hemişe parahatçylyk, agzybirlik, asudalyk höküm sürsün!

Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň mejlisi

Aşgabat, 12-nji mart (TDH). Şu gün paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türki Döwletleriň Guramasynyň (TDG) Aksakgallar geňeşiniň agzasy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisi geçirildi.

Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýyldan bäri ýurdumyz TDG-de synçynyň derejesine eýedir. Türki Döwletleriň Guramasynyň maslahat beriji edarasy bolan Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň Aşgabatda geçirilmegi bu gurama bilen köpugurly hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerinde Türkmenistanyň işjeň orny eýeleýändigine şaýatlyk edýär. Türkmen halkyny gurama agza ýurtlaryň halklary bilen asyrlaryň dowamynda emele gelen taryhy kökleriň, medeni we ruhy däpleriň umumylygy baglanyşdyrýar. Şol däpler häzirki döwürde täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar.

Mejlisiň öňüsyrasynda Gahryman Arkadagymyz TDG-ä agza döwletleriň wekiliýetleriniň ýolbaşçylaryny mähirli garşylady. Bilelikde resmi surata düşmek dabarasyndan soňra, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisi geçirildi.

Duşuşygyň başynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygyna we TDG-niň Baş sekretaryna, şeýle hem ýygnananlaryň ählisine: «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistana hoş geldiňiz!» diýen sözler bilen ýüzlendi. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz mejlise gatnaşyjylary mukaddes Oraza aýynyň başlanmagy bilen gutlap, hemmelere berk jan saglyk, abadançylyk, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri ýygnananlara Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini Aşgabatda geçirmek baradaky teklibi goldandyklary we ýurdumyza gelendikleri hem-de şu duşuşyga gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi.

Mälim bolşy ýaly, Aksakgallar geňeşiniň ozalky mejlislerinde Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerinde alnyp barylýan hyzmatdaşlygy dürli ugurlarda ösdürmek we berkitmek babatda guramanyň döwlet Baştutanlarynyň duşuşyklaryndaky maslahat beriş häsiýetli birnäçe möhüm teklipler öňe sürüldi diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri şu günki mejlisiň hem türki döwletleriň arasynda alnyp barylýan syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlardaky gatnaşyklaryň netijeliligini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirip, onuň hyzmatdaşlygy giň ugurlar boýunça baýlaşdyrmak bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak hem-de bu babatda pikir-garaýyşlary beýan etmek nukdaýnazardan peýdaly boljakdygyny belledi.

Hormatly Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini açyk diýip yglan edip, ilki bilen, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma söz berdi.

TDG-niň maslahat beriji edarasynyň ýolbaşçysy türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryny we ýygnananlaryň ählisini mübärekläp, şu günlerde Aşgabatda bolýandygyna örän şatdygyny aýtdy. Şunda guramanyň Aksakgallar geňeşiniň mejlisiniň ilkinji gezek TDG-de synçynyň derejesine eýe bolan döwletde geçirilýändigi bellenildi. Nygtalyşy ýaly, Türki Döwletleriň Guramasyna agza we synçy ýurtlaryň arasyndaky ysnyşykly hyzmatdaşlyk onuň işine saldamly goşant goşýar. Şunuň bilen baglylykda, ol Gahryman Arkadagymyza çakylygy we mähirli myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Aksakgallar geňeşiniň başlygynyň belleýşi ýaly, geňeşiň işi ýokary baha mynasyp boldy. Munuň özi TDG-niň 2023-nji ýylyň noýabrynda Gazagystanyň paýtagtynda geçirilen 10-njy sammitiniň netijeleri boýunça kabul edilen Astana Jarnamasynda-da beýanyny tapdy. Bu bolsa geňeşiň işjeň hereket edýän düzüme öwrülýändiginiň aýdyň güwäsidir.

Nygtalyşy ýaly, ägirt uly mümkinçilikleriň bolmagy, doganlyk halklaryň raýdaşlygy, birek-biregi goldamak, netijeli köpugurly hyzmatdaşlyk biziň ýurtlarymyza durnukly ösüşde oňyn netijeleri gazanmaga mümkinçilik berýär. Türki döwletlerdäki abadançylyk we durnukly ösüş köp babatda sebitdäki durnuklylyga ýardam edýär. Şu maksatlar bilen, özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin bilelikdäki tagallalary işjeňleşdirmek zerurdyr.

Şunuň bilen baglylykda, TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň başlygy döwletara hyzmatdaşlygy üstünlikli ilerletmek üçin uly ähmiýete eýe bolan meseleleriň birnäçesine ünsi çekdi. Şunda ykdysady we söwda, ulag, energetika, maýa goýumlar ulgamlarynda hem-de beýleki geljegi uly ugurlarda özara gatnaşyklara uly üns berilýär. Şeýle hem Aksakgallar geňeşiniň agzalarynyň TDG-niň sammitlerine yzygiderli gatnaşmagy baradaky meselä seredildi.

Çykyşynyň ahyrynda myhman Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa mejlisiň ýokary derejede guralandygy we mähirli kabul edilendigi üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri hoşniýetli sözleri, çuň manyly çykyşy üçin TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň başlygyna minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe söz berdi.

TDG-niň Baş sekretary Gahryman Arkadagymyza türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi we hemmelere Oraza aýy mynasybetli iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Çykyşynyň dowamynda Kubanyçbek Omuraliýew TDG-niň 2023-nji ýylyň noýabrynda Astanada geçirilen sammitiniň netijeleriniň türki döwletleriň hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek üçin örän wajypdygyny belledi. Şunda doganlyk ýurtlaryň özara gatnaşyklarynyň we raýdaşlygynyň berkeýändigi bellenildi. Munuň özi sebitiň, dünýäniň täze wehimler bilen ýüzbe-ýüz bolýan häzirki döwründe uly ähmiýete eýedir.

Bellenilişi ýaly, ykdysadyýet, täjirçilik we maýa goýum, ulag-kommunikasiýa, senagat ulgamlarynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça anyk çäreler durmuşa geçirildi we geçirilýär. Ynsanperwer ulgam gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegidir. Bilelikdäki forumlary, şol sanda ylmy maslahatlary geçirmek bu ugurda aýratyn ähmiýete eýedir.

Energetika türki döwletleriň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň TDG-niň Astanada geçirilen sammitinde gurama gatnaşyjy ýurtlar tarapyndan bu ulgamda hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça “Ýol kartasyny” taýýarlamagyň maksadalaýykdygy barada aýdan teklibiniň örän derwaýysdygy bellenildi.

TDG-niň Baş sekretary şu ýylda beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy hem-de Änew şäheriniň “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli dabaralaryň geçiriljekdigini belledi. Ol hemmeleri bu şanly wakalar mynasybetli gutlap, TDG-niň baýramçylyk çärelerini geçirmäge hemmetaraplaýyn goldaw bermäge taýýardygyny tassyklady.

Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary çykyşyny tamamlap, Aksakgallar geňeşiniň agzalaryna aýdylan maslahatlar üçin hoşallyk bildirdi we olaryň TDG-niň Sekretariaty tarapyndan gatnaşyjy ýurtlaryň degişli edaralaryna iberiljekdigini belledi.

Gahryman Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryna çuň mazmunly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, mejlisiň dowamynda TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Gazagystan Respublikasyndan agzasy Ikram Adyrbekowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa myhmansöýerlik we duşuşygyň ýokary derejede guralandygy üçin hoşallyk bildirip, Gazagystanyň wekiliýetiniň düzümine bu ýurduň Garaşsyzlygynyň berkarar bolmagyna we pugtalandyrylmagyna saldamly goşant goşan meşhur hem-de hormatly aksakgallaryň girizilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyzyň aksakgallaryň özara saparlary baradaky pikiriniň geljekde asylly däbe öwrüljekdigine ynam bildirildi. Şeýle hem Aşgabada gelen wekiliýetiň düzümine giren ýaşulularyň türkmen dilinde erkin gürleýändikleri bellenildi.

Ikram Adyrbekow düýn TDG-niň çäklerinde hyzmatdaşlygyň, şol sanda ynsanperwer we ekologiýa ulgamlaryndaky gatnaşyklaryň meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň özara ynanyşmak häsiýetine eýe bolandygyny nygtap, türkmen-gazak gatnaşyklary barada aýratyn durup geçdi. Bellenilişi ýaly, Gazagystanda Gahryman Arkadagymyzy türkmen halkynyň umumy ykrar edilen Lideri, türki dünýäniň ajaýyp döwlet işgärleriniň biri hökmünde tanaýarlar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy döwletara gatnaşyklaryň ösdürilmegine ägirt uly goşant goşýar.

Nygtalyşy ýaly, häzirki wagtda türkmen-gazak dialogy strategik hyzmatdaşlyk häsiýetine eýe boldy. Şunda ýokary derejedäki saparlar we duşuşyklar möhüm orny eýeleýär. Biziň ýurtlarymyz halkara giňişlikde hemişe birek-birege özara goldaw berýärler. Şeýle hem söwda-ykdysady, üstaşyr ulag ulgamlarynda, obasenagat pudagynda hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi. Medeni-ynsanperwer ulgamda däp bolan gatnaşyklary pugtalandyrmaga uly ähmiýet berilýär. Hususan-da, Astana şäheriniň merkezi köçeleriniň birine beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň ady dakyldy. Şu ýyl şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygy bellenilýär.

Çykyşynyň ahyrynda Ikram Adyrbekow döwletara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de yzygiderli giňeldiljekdigine we pugtalandyryljakdygyna ynam bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz netijeli we manyly çykyşy üçin Gazagystanyň wekiline minnetdarlyk bildirip, nobatdaky çykyş üçin Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň Gyrgyz Respublikasyndan agzasy Medetkan Şerimkulowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň şu gezekki mejlisini dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilen Aşgabatda geçirmek baradaky başlangyjy hem-de onuň ýokary guramaçylyk derejesi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hemmeleri şanly sene — görnükli türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bilen gutlady. Beýik şahyryň we akyldaryň döredijiligine türki döwletleriň halklary tarapyndan ýokary baha berilýär.

Medetkan Şerimkulow köpasyrlyk taryha eýe bolan türkmen-gyrgyz gatnaşyklarynyň dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk häsiýetine eýedigini nygtap, Gahryman Arkadagymyza ähli ugurlar boýunça okgunly ösdürilýän, däp bolan döwletara dialogy pugtalandyrmaga goşýan saldamly goşandy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Ýokary derejede yzygiderli amala aşyrylýan özara saparlar hem-de geçirilýän duşuşyklar, olaryň netijeleri boýunça gazanylan möhüm ylalaşyklar, gol çekilen resminamalar munuň aýdyň güwäsidir.

Çykyşda Aşgabatda TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň geçirilmeginiň türki döwletleriň we halklaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga, ileri tutulýan ugurlarda — syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge ýardam etjekdigine ynam bildirildi.

Pursatdan peýdalanyp, Medetkan Şerimkulow Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowa asylly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy täsirli çykyşy üçin Gyrgyzystanyň wekiline minnetdarlyk bildirip, TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy Sodikžon Turdiýewe söz berdi.

Özbegistanyň wekili Gahryman Arkadagymyzy, TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň başlygyny, guramanyň Baş sekretaryny hem-de mejlise gatnaşyjylary mübärekläp, hemmeleri mukaddes Oraza aýynyň gelmegi, şeýle hem Gündogaryň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bilen gutlady.

Myhman döwletara gatnaşyklaryň taryhy-medeni kökleriň umumylygyna daýanyp, ähli ugurlar boýunça üstünlikli ösdürilýändigini nygtady. Iki ýurduň paýtagtlarynda ýerleşýän ajaýyp “Aşgabat” we “Daşkent” seýilgähleri iki doganlyk halky baglanyşdyrýan hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň aýdyň nyşany bolup durýar.

Türki Döwletleriň Guramasynyň işi barada aýdylanda, onuň, ilkinji nobatda, sebitde parahatçylygy üpjün etmek, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek, ykdysady taýdan goşulyşmak ýörelgelerini öňe sürýändigi nygtaldy. Ekologiýa, ynsanperwer ulgam, şol sanda ylym, bilim we medeniýet, ýaş nesli sazlaşykly terbiýelemek ýaly meseleler, energetika, ulag, maýa goýumlar, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek hem TDG-niň üns merkezinde durýar.

Türki Döwletleriň Guramasynyň geçen ýyl Astanada geçirilen sammitinde guramanyň çäklerinde köptaraply we uzak möhletli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen teklipleriň hem-de başlangyçlaryň birnäçesi beýan edildi. Şunuň bilen baglylykda, aksakgallaryň esasy wezipesiniň hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryny öz içine alýan bu başlangyçlary ýakyndan goldamakdan ybaratdygy baradaky pikir aýdyldy.

TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy öz çykyşynda ýaş nesle bilim we terbiýe bermek meselesi barada hem durup geçip, innowasiýalara tarap ymtylýan zehinli ýaşlary höweslendirmegiň wajypdygyny belledi. Şunuň bilen birlikde, türki halklaryň baý medeni mirasyny, halk döredijiligini aýawly saklamagyň we giňden wagyz etmegiň ähmiýeti nygtaldy. Halk döredijiliginde ata-babalarymyzyň parasatly öwüt-nesihatlary jemlenip, bahasyna ýetip bolmajak belent ruhy-ahlak gymmatlyklary öz beýanyny tapýar.

Gahryman Arkadagymyz Özbegistanyň wekiline täsirli we manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, nobatdaky çykyş üçin TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Wengriýadan agzasy Attila Tilkä söz berdi.

Dostlukly ýurduň wekili türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa Aşgabada gelmäge we şu mejlise gatnaşmaga çakylygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, türki döwletler bilen ykdysady hyzmatdaşlyk wenger ykdysadyýetine oňyn täsir edýär. Wengriýa bilen TDG-niň arasyndaky gatnaşyklar deňhukuklylyk, özara hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Nygtalyşy ýaly, Türki Döwletleriň Guramasyna gatnaşyjy ýurtlar dürli ugurlarda hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçiliklere eýedir. Şunda bilim ulgamy hem möhüm ugurlaryň biri hökmünde görkezildi. Bellenilişi ýaly, TDG-ä agza döwletleriň ýaşlary muňa uly gyzyklanma bildirýärler. Şunuň bilen baglylykda, degişli ikitaraplaýyn resminamalaryň esasynda bilim ulgamynda türkmen-wenger gatnaşyklarynyň pugtalandyrylýandygy nygtaldy. Beýleki möhüm ugurlarda, şol sanda suw hojalygy ulgamynda hem özara bähbitli gatnaşyklar üçin giň mümkinçilikler bar.

Attila Tilki TDG-niň çäklerinde hyzmatdaşlygyň uly geljeginiň bardygyny aýdyp, häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda, birek-birege hormat goýmak esasynda guralýan hyzmatdaşlygyň ähmiýetiniň barha artýandygyny nygtady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Wengriýanyň wekiline çuň manyly çykyşy üçin sagbolsun aýdyp, netijeli pikir alyşmalar hem-de beýan edilen oňyn teklipler üçin hemmelere minnetdarlyk bildirdi.

Soňra Gahryman Arkadagymyz ýygnananlara ýüzlenip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini guraýan ýurt hökmünde Türkmenistanyň garaýyşlaryny we tekliplerini beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy şu günki mejlise gatnaşmaga çakylygy kabul edendigi üçin hemmelere ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, bu ýerde türki halklaryň hormat-sarpaly, akyl-paýhasly, mynasyp wekilleriniň jemlenendigini aýtdy. Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz ýygnananlary mukaddes Oraza aýynyň başlanmagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady.

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Aksakgallar geňeşiniň geçen gezekki mejlisinde ençeme möhüm teklipler, şol sanda geňeşiň nobatdaky 15-nji mejlisini 2024-nji ýylda Aşgabatda geçirmek baradaky çözgüt kabul edildi. Türkmenistanda bu teklip ruhubelentlik we uly jogapkärçilik bilen garşylanyldy. Gahryman Arkadagymyz bu barada aýdyp, Aksakgallar geňeşiniň örän uly ähmiýetiniň bardygyny nygtady. Geňeş türki halklary asyrlaryň dowamynda kemala gelen baý taryhy mirasymyzyň, däp-dessurlarymyzyň we ahlak sütünlerimiziň töweregine jebisleşdirmäge ýardam berýär.

Aksakgallar geňeşi Türki Döwletleriň Guramasynyň, olaryň ýolbaşçylarynyň işinde parasatly kömekçi we maslahatçydyr. Biziň durmuş tejribämiz, bilimimiz döwlet derejesinde oýlanyşykly, öňdengörüjilikli çözgütleriň kabul edilmegine, içerki we halkara durmuşyň dürli soraglaryna dogry baha bermäge ýardam edýär. Ýaşlarymyzy terbiýelemekde, olara dogry ýoly salgy bermekde bu geňeşiň bahasyna ýetip bolmajak hyzmaty bardyr.

Biziň işimiz türki halklaryň agzybirliginiň, doganlygynyň we özara goldawynyň synmaz daýançlarynyň biri bolup, häzirki döwürde bu aýratyn möhümdir. Umuman, men Aksakgallar geňeşiniň Türki Döwletleriň Guramasynyň işiniň jemgyýetçilik, durmuş-ynsanperwer, medeni ugurlarynyň möhüm bölegine öwrülmelidigine ynanýaryn. Ol döwlet derejesinde gazanylan çözgütleriň hem-de ylalaşyklaryň ýerine ýetirilmegine ýardam bermelidir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi.

Geňeş guramanyň halkara ynsanperwer gatnaşyklaryna goldaw berip, halk diplomatiýasyna işjeň gatnaşmalydyr. Şu babatda öňümizde uly wezipeler, bilelikde işlemek üçin giň mümkinçilikler bar diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy we Türkmenistanyň geňeşiň çäginde ýakyndan işleşmegi berk maksat edinýändigini tassyklady. Biz çäreleri meýilleşdirmäge we guramaga işjeň gatnaşarys, Aksakgallar geňeşiniň abraýyny hem-de ornuny mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga ýardam bereris diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Halk Maslahatynyň Başlygy häzirki ýönekeý bolmadyk halkara şertlerde türki döwletleriň agzybirliginiň we raýdaşlygynyň möhümdigini, halklarymyzyň arasynda doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagynyň aýratyn ähmiýete eýedigini nygtady. Şu düşünjeler ähli bilelikdäki taslamalaryň hem-de başlangyçlaryň esasynda durmalydyr.

Türki Döwletleriň Guramasynyň işiniň, şol sanda onuň möhüm halkara soraglar boýunça umumy strategiýasy kesgitleýji häsiýete eýe bolmalydyr. Türki döwletleriň ysnyşykly, netijeli hyzmatdaşlygy olaryň ykdysady ösüşiniň, hal-ýagdaýynyň, bäsdeşlige ukyply bolmagynyň möhüm şertidir. Biziň öz gatnaşyklarymyzy häzirki döwrüň talaplary esasynda ýola goýmak bilen, umumy ösüş binýadymyza esaslanmagymyz möhümdir. Biz köpasyrlyk oňyn tejribä daýanyp, taryhy dowamatlylygy üpjün edýäris we ol öz netijelerini hem berýär diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi.

Häzirki geosyýasy we ykdysady ýagdaýlarda halklarymyzyň hem-de döwletlerimiziň hyzmatyny we ornuny dikeltmek zerurdyr. Şoňa düşünip, Türkmenistan Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerindäki hyzmatdaşlyga yzygiderli we uzak möhletli häsiýet bermegiň, geljegi uly ugurlara aýratyn üns bermegiň zerurdygyna esaslanýar.

Şol ugurlaryň biri energetika bolup durýar. Türkmenistan dünýä energetika bazarlarynyň umumy durnuksyz şertlerinde hyzmatdaşlyk etmegiň netijeli, ygtybarly, öz-özüňi üpjün edýän nusgasyny döretmegi möhüm hasaplaýar. Bu bolsa biziň ýurtlarymyzyň barha artýan energetika isleglerini üpjün eder. Iri energiýa öndüriji döwletleriň biri bolan Türkmenistan doganlyk ýurtlara energiýa serişdelerini ibermäge, olaryň möçberini artdyrmaga taýýardyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Häzirki wagtda biziň ýurdumyz Özbegistana we Gyrgyzystana elektrik energiýasyny iberýär. Bu döwletleriň gatnaşmagynda türkmen tebigy gazyny gündogar ugra ibermek boýunça iri taslamalary amala aşyrmagyň meýilnamalary hem bar.

Şeýle-de biziň türkmen tebigy gazyny we elektrik energiýasyny Gazagystana, Azerbaýjana, Türkiýä ibermek üçin gowy mümkinçiliklerimiz bar. Biz energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde doganlyk döwletlere mundan beýläk-de ýardam bermäge taýýardyrys diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Geljekde hemişelik hereket edýän toplumlaýyn energiýa geçiriji ulgamy döredip bolar. Şonda türki döwletler geografik taýdan ýakynlygyndan, serişde kuwwatyndan, eltmegiň mümkinçiliklerinden doly möçberde peýdalanyp bilerler.

Türki döwletleriň hyzmatdaşlygynda ulag ulgamyna aýratyn orun berilýär. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz bitewi ulag strategiýasyny döretmäge girişmegiň maksadalaýykdygyny belledi. Tagallalaryň birleşdirilmegi halkara hyzmatdaşlarymyz we iri maýadarlar bilen bu ugurda ylalaşyklary gazanmaga mümkinçilik berer.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanyň Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek barada öňe süren strategiýasynyň örän uly ähmiýetiniň bardygyny nygtady. Bu ugurda türki döwletlere esasy orun degişlidir.

«Türki guşak» köp asyrlar mundan ozal adamzadyň ösüşine ägirt uly oňyn täsirini ýetirdi. Ol Gündogar we Günbatar medeniýetleriniň ösüşini geografik taýdan baglanyşdyryp, dürli ugurlarda bilimleriň, gazanylan üstünlikleriň giňden alşylýan ýeri boldy. Ýüzýyllyklara çeken bu iş taryhy ykbaly, köplenç, türki dünýä goňşulygy bilen kesgitlenen onlarça halky hem-de döwletleri öz içine aldy.

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow häzir gürrüň türki halklaryň bu beýik taryhy wezipesi barada gaýtadan oýlanmak we oňa uýgunlaşmak hakynda barmalydyr diýip, şonuň üsti bilen Ýewraziýa giňişliginde hyzmatdaşlyk etmegiň täze gurluşyny döretmegiň zerurdygyny belledi. Syýasatda, ykdysadyýetde, söwdada, medeniýetde, dünýägaraýyşda onuň esasy ugurlaryny kesgitläp, bu işe durnukly hem-de yzygiderli häsiýet bermeli.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň belleýşi ýaly, ynsanperwerlik biziň geňeşdäki işimiziň ileri tutulýan ugrudyr. Biziň halklarymyz diliniň, medeni hem-de taryhy kökleriniň umumylygy bilen tapawutlanýar. Biz halklarymyzyň ganyna we süňňüne siňen aslymyzdan, maşgala gatnaşyklaryna wepalylykdan, ata-enelerimizi, ýaşululary hormatlamakdan hiç haçan ýüz öwürmeýäris. Däp-dessurlarymyza hormat goýmakdan, watançylygymyzdan, borja ygrarlylygymyzdan el çekmeýäris.

Häzirki döwürde türki halklaryň arasynda dostlugy we özara düşünişmegi berkitmegiň ähmiýetli bolşy ýaly, ýaş nesillere tejribämizi, müňýyllyklara uzaýan ruhy mirasymyzy geçirmek hem möhümdir. Ýaşlarda geçmişimize söýgi döretmek, olary halkyň, Watanyň bähbidine üstünlikleri gazanmaga taýýarlamak zerurdyr. Men şunda biziň geňeşimiziň işiniň esasy wezipeleriniň birini, bu ugurda döwlet tagallalary üçin daýanç hökmünde onuň ornuny görýärin diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy.

Mälim bolşy ýaly, şu ýyl Türkmenistanda we daşary ýurtlarda beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bellenilýär. Bu sene türki döwletlerde hem giňden bellenilip geçiler. Bu, elbetde, kanunalaýyk ýagdaýdyr. Çünki Magtymguly diňe bir türkmen milletiniň buýsanjy däldir. Ol ähli türki dünýäniň guwanjydyr, biziň halklarymyza mahsus bolan asyllylygyň, mertligiň, dogruçyllygyň, açyklygyň we edermenligiň nusgasydyr. Magtymguly hut şu häsiýetleri wasp edip, halklarymyzyň beýikligi hem-de gülläp ösmegi barada arzuw edipdir. Bu gün biz onuň kesgitlän ýoly bilen bilelikde öňe barýarys diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Milli Liderimiz ýygnananlara ýüzlenip, mejlisiň dowamynda Aksakgallar geňeşiniň işini kämilleşdirmek, Türki Döwletleriň Guramasynyň netijeliligini ýokarlandyrmak we doganlyk ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça pikir alşylandygyny belledi. Köp sanly täzeçil garaýyşlar we anyk başlangyçlar beýan edildi.

Hususan-da, häzirki zaman jemgyýetindäki çylşyrymly ösüş meýilleri göz öňünde tutulanda, türki halklaryň arasynda ýokary ahlagy, ynsanperwerligi, adalatlylygy, edep-ekramy we sylag-hormaty wagyz etmek hem-de mynasyp ýaş nesli kemala getirmek halkara hyzmatdaşlygyň möhüm bölegi bolup durýar.

Şu gün biz doganlyk türki halklarymyzyň gülläp ösmegine we abadançylygyň ýoly bilen öňe gitmegine ýardam berjek wezipeleri geňeşmek maksady bilen, şu ýere jem bolduk. Aksakgallar geňeşiniň mejlisiniň dowamynda beýan eden maslahatlarymyzyň we kabul eden çözgütlerimiziň doganlyk halklarymyzy has-da ýakynlaşdyrmakda, Türki Döwletleriň Guramasynyň ösüş ugruny kesgitlemekde hökman ulanyljakdygyna berk ynanýaryn diýip, Milli Liderimiz belledi.

Mümkinçilikden peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz hemmelere berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, alyp barýan il-ýurt bähbitli asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Milli Liderimiz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini ýapyk diýip yglan etdi.

Mejlisiň jemleri boýunça Beýanat kabul edildi.

Şeýlelikde, türkmen tarapynyň başlangyjy boýunça Aşgabatda geçirilen Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisi umumy abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýän däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklary we netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga saldamly goşant bolar.

Aşgabat, 11-nji mart (TDH). Şu gün paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň çäklerinde duşuşyk geçirildi. Bu çäre ýurdumyzda Türki Döwletleriň Guramasy we oňa agza döwletler bilen hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan köpugurly gatnaşyklary, netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek hem-de hemmetaraplaýyn berkitmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gol çeken Kararyna laýyklykda guralýar.

Aksakgallar geňeşi maslahat beriji edara bolup, onuň düzümine Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň görnükli jemgyýetçilik işgärlerinden saýlanan ýaşulular girýär. Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň asyrlaryň dowamynda özara hormat goýmagyň, dost-doganlygyň, ruhy päkligiň we asylly işleriň aýy hasaplanýan mukaddes Oraza aýynyň ilkinji gününde geçirilýändigini bellemek gerek. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow 2022-nji ýylyň aprel aýyndan bäri bu geňeşiň agzasydyr.

15-nji mejlisiň gün tertibine Aksakgallar geňeşiniň we TDG-niň alyp barýan işleri, şeýle hem gurama agza ýurtlaryň bilelikdäki işi, utgaşdyrylan tagallalary, geçen ýyl Samarkantda geçirilen mejlisde kabul edilen çözgütleriň durmuşa geçirilişi bilen bagly möhüm meseleler giriziler.

Milli Liderimiz hemmeleri gadymy we myhmansöýer türkmen topragynda görmäge şatdygyny aýdyp, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edendikleri üçin olara minnetdarlyk bildirdi.

Biziň duşuşygymyz ähli musulman ymmatynda aýratyn hormatlanýan we bereketli aý hasaplanýan mukaddes Oraza aýynyň ilkinji gününe gabat geldi diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. Bu aý adamlaryň durmuşynda belent ruhy gymmatlyklaryň — ynsanperwerligiň, haýyr-sahawatlylygyň, hoşniýetliligiň hem-de ahlak tämizliginiň dabaralanmasydyr. Bularyň ählisi häzirki zaman jemgyýetini sazlaşykly ösdürmekde, halklaryň arasynda raýdaşlygy pugtalandyrmakda we mynasyp nesli kemala getirmekde möhüm ähmiýete eýedir. Mümkinçilikden peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri duşuşyga gatnaşyjylary we türki döwletleriň ähli doganlyk halklaryny mukaddes Oraza aýynyň ýetip gelmegi mynasybetli tüýs ýürekden gutlady. “Goý, siziň etjek doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun we ähli asylly işleriňiz rowaç alsyn!” diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Biz Türkmenistanda 2024-nji ýylyň şygaryny «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýip yglan etdik diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi. Magtymguly Pyragynyň bahasyna ýetip bolmajak mirasy adamlaryň kalbynda mynasyp orun aldy. Onuň döredijiligi diňe bir türkmen ýa-da türki halklarynyň däl, eýsem, tutuş Gündogar halklarynyň hem medeni-ruhy ösüşine uly goşant goşup, umumadamzat edebiýatynyň genji-hazynasynyň aýrylmaz bölegine öwrüldi.

Biz şu ýyl halkara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegi bolan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen milli we halkara derejedäki çäreleriň giň toplumyny hyzmatdaş döwletlerimiz we halkara guramalar bilen bilelikde geçirmegi meýilleşdirýäris diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bu şanly sene mynasybetli Türki medeniýetiň halkara guramasy bolan TÜRKSOÝ tarapyndan 2024-nji ýylyň «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýlip yglan edilendigini belledi.

Umuman aýdylanda, medeniýet we döredijilik özünde ata-babalarymyzyň filosofik hem ideologik gymmatlyklaryny jemläp, halklary ýakynlaşdyrmakda wajyp gural bolup hyzmat edýär. Şoňa görä, Milli Liderimiz bu gezekki maslahatyň türkmeniň beýik ogly Magtymguly Pyragynyň döredijiligini dünýä ýaýmakda we türki halklaryň arasynda dost-doganlygy berkitmekde möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Nygtalyşy ýaly, Aşgabat şäherinde geçirilýän bu mejlisiň guramaçylykly hem-de çuň mazmunly bolmagy babatda Türki Döwletleriň Guramasynyň Sekretariaty, Aksakgallar geňeşi we oňa agza döwletler tarapyndan uly taýýarlyk işleri alnyp baryldy. Şunuň bilen baglylykda, maslahatyň dowamynda häzirki zamanyň derwaýys meseleleri boýunça pikir alşyljakdygyna we geňeşiň geljekde alyp barjak işleri dogrusynda garaýyşlaryň beýan ediljekdigine üns çekildi.

Pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe we geňeşiň ähli agzalaryna yzygiderli goldawy, mejlisiň taýýarlygy babatda netijeli işleri we utgaşykly zähmeti üçin minnetdarlyk bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň Türki Döwletleriň Guramasynyň we onuň düzüm birlikleriniň işine hemişe uly hormat goýýandygyny hem-de hyzmatdaşlyk etmäge gyzyklanma bildirýändigini belledi. Türki döwletler bilen netijeli ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynda möhüm orny eýeleýär.

Biziň halklarymyzy müňýyllyklara uzaýan taryhy kökleriň, medeniýetiň, diliň we diniň umumylygy baglanyşdyrýar. Bu bolsa, öz gezeginde, köptaraplaýyn syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary giňeltmek we berkitmek üçin mizemez binýat bolup hyzmat edýär.

Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň 12-nji noýabrynda Türkiýe Respublikasynyň Stambul şäherinde geçirilen sammitiň çäklerinde agza döwletleriň ählisiniň goldaw bermegi bilen Türkmenistan Türki Döwletleriň Guramasyna synçy döwlet hökmünde kabul edildi. Bu bolsa biziň döwletlerimiziň arasynda hyzmatdaşlygy köptaraplaýyn görnüşde ösdürmek üçin täze sahypanyň açylýandygyny alamatlandyrdy diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Häzirki wagtda Türkmenistan TDG-niň alyp barýan işlerine netijeli gatnaşýar, Türki döwletleriň Parlament Assambleýasyna we Türki söwda-senagat edarasyna agza bolmak mümkinçiligini hem içgin öwrenýär.

Ine, bu gün bolsa biz Aşgabat şäherinde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini geçirýäris. Şeýle abraýly çäräniň biziň ýurdumyzda geçirilmegi, bir tarapdan, Türkmenistanyň türki döwletler bilen ýakyn hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny görkezýän bolsa, beýleki bir tarapdan, bize bildirilen uly ynam we jogapkärçilikdir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy mejlisiň çäklerinde serediljek meseleleriň we kabul ediljek çözgütleriň diňe bir Aksakgallar geňeşiniň däl, eýsem, Türki Döwletleriň Guramasynyň hem geljekki ösüşini kesgitlemäge ýardam berjek tapgyr boljakdygyna ynam bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri pursatdan peýdalanyp, Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň üstünliklere beslenmegini tüýs ýürekden arzuw edip, bu babatda türkmen tarapynyň zerur ähli goldawy berjekdigine duşuşyga gatnaşyjylary ynandyrdy.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma söz berdi.

Myhman guramanyň bu maslahat beriş edarasynyň mejlisiniň ilkinji gezek Türki Döwletleriň Guramasynda synçy derejesine eýe bolan ýurtda geçirilýändigini belläp, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa mejlise gatnaşmaga çakylygy hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bu guramanyň doly hukukly agzalary we synçylar bolup durýan ýurtlaryň arasyndaky ýakyn hyzmatdaşlyk, TDG-niň işine synçylaryň işjeň gatnaşmagy Türki Döwletleriň Guramasynyň tapawutly aýratynlyklarynyň biri, şonuň bilen birlikde, olaryň bu düzümiň işine uly goşant goşýandygynyň görkezijisi bolup durýar diýip, Binali Ýyldyrym aýtdy.

Çykyşyň dowamynda dünýä ösüşiniň meýilleri bilen baglylykda hem-de TDG-niň giňişliginde ýüze çykýan möhüm meseleleri çözmekde bu guramanyň barha artýan orny bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, syýasat, ykdysadyýet, ulag, syýahatçylyk, ýaşlar syýasaty, sport, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary ýaly ulgamlarda türki döwletleriň arasynda ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyna üns çekildi.

Myhman ýurdumyzyň Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň çuňlaşdyrylmagyna goşýan goşandyny aýratyn belledi. Şunda ägirt uly tebigy serişdelere eýe bolan, şol sanda tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän Türkmenistanyň dünýä ykdysadyýetiniň durnuklylygyny we ählumumy energetika howpsuzlygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen giň möçberli işleri alyp barýandygy nygtaldy.

Çykyşynyň ahyrynda Aksakgallar geňeşiniň başlygy köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin Türki Döwletleriň Guramasynyň howandarlygynda häzirki wagtda hyzmatdaşlygyň täze derejesine çykýan türki döwletleriň bilelikdäki tagallalarynyň işjeňleşdirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi.

Gahryman Arkadagymyz Binali Ýyldyryma many-mazmunly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe söz berdi.

Guramanyň ýolbaşçysy ýygnananlary mübärekläp, şu gezekki duşuşyga gatnaşmaga çakylyk hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin türkmen halkynyň Milli Liderine tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi. Kubanyçbek Omuraliýew şu gün ähli musulmanlar üçin mukaddes aýyň ilkinji günüdigini belläp, wekiliýetleriň ýolbaşçylaryny Oraza aýynyň ýetip gelmegi bilen gutlady.

Şeýle-de Türki Döwletleriň Guramasynyň abraýly guramalar, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň degişli düzümleri, Ýewropa Bileleşigi, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy, Günorta-Gündogar Aziýa döwletleriniň assosiasiýasy bilen hyzmatdaşlygynyň netijeli häsiýete eýedigi we halklaryň abadançylygy üçin bu hyzmatdaşlygy dowam etdirmegiň zerurdygy bellenildi.

Myhman türkmen we dünýä edebiýatynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli şu ýyl geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreleriň ähmiýetini nygtady. Bellenilişi ýaly, TÜRKSOÝ-nyň Jemleýji resminamasynda öz beýanyny tapan bu çözgüt Türkmenistanyň ähli türki halklar üçin beýik taryhy şahsyýet hasaplanýan şahyryň gymmatly medeni mirasyny dünýäde giňden ýaýmaga gönükdirilen syýasatynyň üstünliklere beslenýändigine şaýatlyk edýär.

Halk Maslahatynyň Başlygy Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryna manyly çykyşy hem-de guramanyň ýurtlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlyga beren ýokary bahasy üçin minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň Gazagystan Respublikasyndan agzasy Ikram Adyrbekowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Liderine bildirilen myhmansöýerlik hem-de bilelikdäki netijeli iş üçin döredilen ajaýyp şertler üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmagyň, ony özara bähbitlere, ýurtlarymyzyň mümkinçiliklerine laýyk gelýän täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmagyň nobatdaky duşuşygyň esasy maksadydygyny belledi.

Gazagystanyň wekili Türkmenistan bilen gatnaşyklaryň häzirki döwürde okgunly ösdürilýändigini we hil taýdan täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bilelikde amala aşyrylan köp sanly döwletara we sebit ähmiýetli taslamalaryň netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýandygyna üns çekildi.

Myhman duşuşyga gatnaşyjylary mukaddes Oraza aýynyň ýetip gelmegi bilen gutlap, dostlukly ýurtlaryň doganlyk halklaryna parahatçylyk, rowaçlyk we abadançylyk arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyz many-mazmunly çykyşy üçin Ikram Adyrbekowa minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Gyrgyz Respublikasyndan agzasy Medetkan Şerimkulowa söz berdi.

Myhman wekiliýetleriň agzalaryny Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri bolan Aşgabat şäherinde geçirilmegi bilen tüýs ýürekden gutlap, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa türki dilli döwletleriň halklarynyň arasyndaky netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine goşýan uly goşandy üçin çuňňur hoşallygyny beýan etdi.

Medetkan Şerimkulow şu gezekki duşuşygyň möhümdigi barada aýdyp, onuň netijeleriniň Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlardaky hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi. 2024-nji ýylyň TÜRKSOÝ tarapyndan “Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly”, şeýle hem Änew şäheriniň şol ýylda “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmeginiň Türkmenistan bilen gurama agza ýurtlaryň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň nyşany bolup durýandygy aýratyn nygtaldy.

Pursatdan peýdalanyp, Gyrgyzystanyň wekili türkmen halkynyň Milli Lideri, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisine gatnaşmaga çakylyk we bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallygyny beýan edip, il-ýurt bähbitli işlerinde, ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekdäki tagallalarynda üstünlikleri arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyz çykyşy üçin Medetkan Şerimkulowa minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy Sodikžon Turdiýewe söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň iberen mähirli salamyny ýetirdi.

Sodikžon Turdiýewiň belleýşi ýaly, Magtymguly Pyragy ýaly beýik şahsyýetleriň Watany bolan mukaddes toprakda — doganlyk Türkmenistanda, Oraza aýynyň ilkinji günlerinde Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň aksakgallarynyň nobatdaky duşuşygynyň geçirilmegi guwandyryjydyr.

Özbegistanyň wekili türki döwletleriň halkara giňişlikdäki barha pugtalanýan orny barada aýtmak bilen, häzirki wagtda köptaraplaýyn we özara bähbitli gatnaşyklaryň giňeldilýändigini, gurama agza ýurtlar hem-de synçy döwletler bilen söwda dolanyşygynyň barha artýandygyny kanagatlanma bilen belledi. Şunuň bilen baglylykda, 15-nji mejlisiň dowamynda beýan ediljek anyk teklipleriň Türki Döwletleriň Guramasynyň dünýädäki ornuny pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirildi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy manyly çykyşy üçin Sodikžon Turdiýewe minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Wengriýadan agzasy Attila Tilkä söz berdi.

Myhman Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda geçýän Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny belledi.

Attila Tilki dostluk gatnaşyklaryna we özara hoşmeýilli erk-islege esaslanýan hyzmatdaşlygyň yzygiderli berkidilýändigini nygtap, Türkmenistanyň Prezidentiniň we türkmen halkynyň Milli Lideriniň Budapeşte saparlarynyň, şeýle hem Wengriýanyň Hökümet Başlygynyň Türkmenistana saparynyň döwletara gatnaşyklaryň taryhynda möhüm wakalar bolandygyny belledi.

Myhmanyň belleýşi ýaly, şu ýyl beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň halkara derejede baýram edilmegi bilen bagly çärelere beslenýär. Bu bolsa öz eserlerinde parahatçylyk, dostluk we adalatlylyk taglymlaryny wasp eden, türkmen we dünýä edebiýatynyň beýik nusgawy şahyryna goýulýan uly hormatyň nyşanydyr.

Türkmen halkynyň Milli Lideri jenap Attila Tilkä çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň agzalaryna ýüzlendi hem-de şu günki duşuşygyň gün tertibindäki ähli meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylandygyny belledi.

Çykyşynyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz guramanyň çäklerindäki hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen birnäçe başlangyçlary beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, ilki bilen, halklaryň arasynda dost-doganlygy berkitmekde, agzybirligi, jebisligi pugtalandyrmakda, ýaşuly nesil hökmünde edep-ekramly, zähmetsöýer ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmekde bitirilen hyzmatlary göz öňünde tutup, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň «Hormatly aksakgaly» diýen adyny we onuň nyşanyny döretmegi teklip etdi. Şeýle hem Milli Liderimiz geňeşiň alyp barýan işini dünýä jemgyýetçiligine giňden wagyz etmek maksady bilen, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň redaksiýasynyň döredilmeginiň, ýagny munuň üçin geljekde ýörite gazetiň ýa-da žurnalyň neşir edilmeginiň, internet sahypasynyň açylmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Gahryman Arkadagymyz ertir geçiriljek Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň netijeleri boýunça Beýanatyň taslamasynyň taýýarlanandygyny aýdyp, biziň gatnaşyklarymyzyň has-da täze derejä çykmagyna, halklarymyzyň bähbidine beýik işleriň amala aşyrylmagyna itergi berjek şol resminamany kabul etmegi teklip etdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow duşuşygyň ahyrynda hemmelere berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

***

Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň çäklerinde geçirilen duşuşyk tamamlanandan soňra, Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň müftüsi, Aşgabat şäheriniň we Ahal welaýatynyň ymamlary bilen duşuşyk geçirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Oraza aýynda agyz beklenýär, däp-dessurlara laýyklykda, şäherlerde hem-de obalarda agzaçar sadakalary berilýär, tarawa namazy okalýar, halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşy, Watanymyzyň gülläp ösüşi, türkmenistanlylaryň agzybirligi we jebisligi barada doga-dilegler edilýär.

Häzirki döwürde jemgyýetde ruhy-ahlak gymmatlyklarynyň kämilleşdirilmegi, taryhy-medeni mirasa sarpa goýmak, ata-babalarymyzyň hem-de tutuş adamzadyň nesilden-nesle geçirilip gelinýän däplerini sarpalamak, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi, şol sanda türki döwletler bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmak Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli alnyp barylýan syýasatyň özenini düzýär.

Şu ýyl hem mukaddes Oraza aýynyň Gadyr gijesinde ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndaky täze metjitleriň gapylarynyň jemagata giňden açylmagy bu asylly ýörelgeleriň mynasyp dowam etdirilýändiginiň güwäsine öwrüler.

Gahryman Arkadagymyz şu ýyl Gündogaryň beýik filosofy we nusgawy türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň dabaraly, giňden bellenilýändigini, bu babatda çäreleriň dünýäniň dürli ýurtlarynda-da geçirilýändigini nygtady hem-de akyldaryň eserlerindäki öwüt-ündewleriň ýaşlary terbiýelemekde uly ähmiýete eýedigine ünsi çekdi.

Soňra Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak üçin Aşgabada gelen wekiliýet ýolbaşçylarynyň hem-de myhmanlaryň gatnaşmagynda agzaçar sadakasy berildi.

Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz hormatly myhmanlara şu günki agzaçar sadakasyna gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi we Aksakgallar geňeşiniň ertir geçiriljek mejlisinde türki döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly meseleleriň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny, netijeli hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçilikleri barada pikir alşyljakdygyny belledi.

Hajy Arkadagymyz sözüni dowam edip, mukaddes Oraza aýynda agzaçar sadakasyny bermegiň paýhasly pederlerimizden miras galan ýagşy dessurlaryň biri bolup durýandygyny aýtdy hem-de “Goý, mübärek Oraza aýynda agyz bekläp, tutýan orazalaryňyz we edýän ýagşy doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!” diýip belledi.

Türkmenistanyň müftüsi tebärek çykyp, türki döwletleriň ählisinde, şol sanda türkmen topragynda parahatçylygyň we asudalygyň höküm sürmegini, halklaryň agzybirligini, ýurtlaryň abadançylygyny, berilýän sadakalaryň kabul bolmagyny Beýik Biribardan dileg edip, aýat-töwir okady. Soňra sadaka gatnaşyjylara nahar çekildi.

Gahryman Arkadagymyz agzaçar sadakasyna gatnaşandyklary üçin ýene-de bir gezek sagbolsun aýdyp, hemmelere iň oňat arzuwlaryny beýan etdi we bu ýerden ugrady.

Aşgabat, 11-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan möwsümleýin işleriň barşy bilen bagly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Häkim welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitiň bugdaý meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwy tutulýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek maksady bilen, meýdanlarda tekizleýiş we geriş çekmek işleri dowam edýär. Oba hojalyk tehnikalaryny, gurallary, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlaryny taýýarlamak boýunça zerur işler geçirilýär. Şeýle hem welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, gögeriş suwy tutulýar. 16-njy martda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna, ýazky bag ekmek möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde baglaryň ekiljek ýerlerini kesgitlemek we bag nahallaryny taýýarlamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän binalardaky we desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýazky oba hojalyk möwsümine taýýarlykly girişmegiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini, bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenen möhletlerde ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler welaýatda gowaça ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde gowaça ekiljek meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme doly taýýar etmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwy tutulýar. Häzirki wagtda welaýatda ýazlyk ýeralmanyň we soganyň ekişi dowam edýär, ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwy tutulýar. Welaýatda 16-njy martda ählihalk bag ekmek dabarasyny, ýazky bag ekmek möwsümini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, degişli taýýarlyk işleri ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan işleriň bellenen agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi we şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumynyň möwsüme doly taýýar edilmegini, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda bellenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigini aýtdy we şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işlerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bugdaý meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişine guramaçylykly girişmek, bu jogapkärli möwsümi bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek maksady bilen, gowaça ekiljek meýdanlarda tekizleýiş we ýuwuş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Ekişde ulanyljak tehnikalar, gurallar abatlanylyp, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň zerur möçberi ekiş möwsümine taýýar edildi. Şunuň bilen birlikde, welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, sogan ekilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Şeýle hem beýleki gök-bakja we azyklyk ekinleriň ekişine taýýarlyk görülýär. 16-njy martda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna, ýazky bag ekmek möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde degişli guramaçylyk işleri alnyp barylýar. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli, guramaçylykly geçirilmeginiň möhümdigini belledi we bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, gowaça ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, sebitde şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda tekizleýiş, çil we geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişinde, ideg işlerinde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallar, pagtaçy daýhanlar üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny ekiş möwsümine doly taýýar etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, bu işleri gysga wagtda tamamlamak üçin degişli çäreler görülýär. Welaýatda ählihalk bag ekmek dabarasyny hem-de ýazky bag ekmek möwsümini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, baglaryň ekiljek ýerlerini kesgitlemek, bag nahallaryny taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna” laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak boýunça öňde goýlan wezipelere toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumynyň ekiş möwsümine talabalaýyk taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli alnyp barylmagy babatda degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek baradaky görkezmelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, häzirki wagtda welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg etmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda geçirilýän tekizleýiş, geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri gündelik gözegçilikde saklanylýar. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumyny möwsüme doly taýýar etmek boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär. Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, tokaý zolaklaryny döretmek babatda öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, welaýatda 16-njy martda ählihalk bag ekmek dabarasyny guramaçylykly geçirmek, ýazky bag ekmek möwsümine girişmek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky, gowaça ekiljek meýdanlaryndaky geçirilýän işleriň agrotehniki möhletlerde alnyp barylmagyny, gowaça ekişiniň guramaçylykly geçirilmegi üçin pagta öndürijileriň ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün edilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenen möhletlerde, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek babatda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, Diýarymyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak maksady bilen, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamagyň çäklerinde ýerlerde tekizleýiş, geriş we çil çekmek işleri geçirilýär. Oba hojalyk işlerinde ulanyljak ähli tehnikalary, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme doly taýýar etmek boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişi dowam edýär. Şeýle hem wise-premýer “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň 16-njy martynda ýurdumyzda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagy üçin möhüm möwsümiň ýetip gelendigine ünsi çekdi hem-de häzirki wagtda ýaýbaňlandyrylan işleriň talabalaýyk guralmagynyň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini berk gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzda ählihalk bag ekmek dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi üçin degişli taýýarlyk işleriniň geçirilmegini, ýazlyk gök-bakja ekinleriniň ekişiniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw etdi.

“TRT Haber” teleýaýlymynyň ýolbaşçysy Ahmet Görmez Gahryman Arkadagymyz bilen söhbetdeş boldy

— Siziň Alyhezretiňiz, Milli Lider, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, hormatly Arkadag! Ilki bilen, işiňiziň örän köpdügine garamazdan, interwýu bermäge wagt tapandygyňyz üçin Size minnetdarlyk bildirmäge rugsat ediň! Siz görnükli syýasatçy, döwlet işgäri hökmünde türki döwletleriň hyzmatdaşlygynyň möhümdigini hemişe belleýärsiňiz. Bu näme bilen baglanyşykly? Siz bu işi, onuň mümkinçiliklerini, şunda Türkmenistanyň ornuny nähili görýärsiňiz?

— Size bu duşuşyk baradaky teklibiňiz üçin minnetdarlyk bildirýärin.

Türkiýäniň özünde hem, ondan uzaklarda hem abraýly we millionlarça tomaşaçysy bolan «TRT Haber» teleýaýlymynyň ýolbaşçysy — Siziň bilen söhbetdeş bolmak örän ýakymly. Munuň özi içerki we halkara durmuşyň möhüm soraglary boýunça pikiriňi aýtmaga, türki ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklar bilen bagly garaýşyňy giňden beýan etmäge oňat mümkinçilik berýär.

Türki döwletleriň köpugurly hyzmatdaşlygy taryhy şertler bilen baglydyr. Munuň biziň halklarymyzyň dil, medeni we milli taýdan umumylygy, asyrlaryň dowamynda ykballarynyň baglanyşykly bolandygy bilen kesgitlenendigini men ençeme gezek belläpdim. Türki halklaryň asly birdir. Bu ýagdaý özara gatnaşyklarymyza aýratyn many-mazmun berýär. Garaşsyz, özygtyýarly döwletler bolsak-da, biz uzak möhletli maksatlarymyzyň we bähbitlerimiziň umumydygyny ýatdan çykarmaýarys. Türki halklaryň taryhy, häzirki hem geljekki orny baradaky düşünjelerimiz biri-biri bilen berk baglanyşyklydyr. Şoňa görä-de, ähli ugurlarda — syýasatda, ykdysadyýetde, medeniýetde, şahsyýetara gatnaşyklarda hyzmatdaşlygy berkitmegiň möhümdigine düşünýäris.

Meniň pikirimçe, türki döwletleriň Gündogar bilen Günbataryň arasynda medeni köpri hökmündäki ornuny dikeltmek häzirki döwürde esasy wezipeleriň biridir. Türki halklaryň bu wezipesi gadymy döwürlerde we orta asyrlarda «türki guşak» diýlip atlandyrylyp, ol Aziýanyň hem Ýewropanyň «duşuşyk ýeri» bolup hyzmat edipdir. Bu yklymlaryň ykdysadyýetiniň, medeniýetiniň, ylmynyň ösmegine oňaýly täsir edipdir. Şeýle hem olaryň beýleki halklar üçin açyk bolmagyna, sabyrlylygyna, hoşniýetliligine, özara düşünişmegine ýardam beripdir.

Türkmenistan üçin türki döwletler bilen dost-doganlyk, özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmek örän möhüm bolan geljegi uly ugurlaryň biri bolup durýar. Biziň ýurdumyz Türki Döwletleriň Guramasynda synçy bolmak bilen, onuň işine ýakyndan gatnaşýar. Hususan-da, bu guramanyň Aksakgallar geňeşinde agza bolmagy möhümdir. Şeýle hem biz guramanyň düzümleri bilen işleşmäge taýýardyrys. Häzirki döwürde türkmen tarapy Türki söwda-senagat edarasyna girmek üçin arza berdi. Türki döwletleriň Parlament Assambleýasyna we Türki akademiýa girmek meselesini-de öwrenýäris.

Şeýlelikde, Türkmenistan türki döwletleriň hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlaryna özüniň gatnaşmagyny yzygiderli we ynamly dowam etdirýär.

— Türki Döwletleriň Guramasynyň işi barada aýtmak bilen, Siziň onuň halkara gatnaşyklaryň häzirki ulgamyndaky ornuny nähili görýändigiňiz baradaky pikiriňizi soramak isleýäris.

— Men ony bir bitewi iki maksady bolan gurama hasaplaýaryn. Bir tarapdan, ony türki ýurtlaryň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklaryny, özara bähbitli ykdysady we medeni hyzmatdaşlygy berkitmegi maksat edinýän gurama, beýleki bir tarapdan bolsa, geljegi uly, ygtybarly iri halkara hyzmatdaş hökmünde görýärin. Ýokarda-da belleýşim ýaly, bu bir bitewi iki maksat bolup durýar. Türki Döwletleriň Guramasy dünýäde türki ýurtlaryň bähbitlerini öňe sürmek bilen, içerki türki hyzmatdaşlygynyň berkidilmegine, döwletlerimiziň ykdysady taýdan ösmegine, bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga ýardam edýär.

Häzirki döwürde biziň öňümizde örän uly, uzak möhletli wezipeler durýar. Dünýäniň geoykdysady ýagdaýynyň çalt üýtgemelerine özüniň doly derejede gatnaşmagyny üpjün etmek, mümkinçiliklerimizi öz ornumyzy berkitmek üçin ulanmak, häzirki zamanyň innowasiýa, sanly şertlerinde öň hatarda bolmak, ählumumy «ýaşyl» gün tertibine işjeň goşulyşmak wezipeleri durýar.

Döredijilikli syýasy maksatlarda — parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy saklamakda, deňhukuklylyk, özara hormat goýmak ýörelgelerini goramakda, halkara hukugyň we BMG-niň Tertipnamasynyň ykrar edilen kadalaryna eýermekde öz abraýymyzy, täsirimizi, tejribämizi ulanmak zerurdyr. Şeýle hem dünýäde türki medeniýeti, biziň halklarymyzyň örän baý taryhy-medeni, ynsanperwer mirasyny, türki edebiýatçylarynyň, sazandalarynyň, suratkeşleriniň, kinematograflarynyň üstünliklerini giňden ýaýmak ileri tutulýan ugurlar bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, şu ýyl beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllyk şanly toýunyň bellenilmegi ajaýyp mümkinçilikleri açýar. Türkmen halkynyň beýik ogly, şol bir wagtda türki dünýäniň hem wekilidir. Ol öz eserlerinde türki halklaryň gadymdan gelýän gymmatlyklaryny we aýratynlyklaryny — watançylygyny, maşgala wepalylygyny, däp-dessurlara hormat goýşuny, harby edermenligini, aç-açanlygyny wasp edipdir.

Biz bu şanly senäniň türki ýurtlarda giňden bellenilýändigine ýokary baha berýäris. Goldawy üçin Hökümetlere, şeýle hem Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) 2024-nji ýyly “Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly” diýip yglan etmek baradaky çözgüdi üçin minnetdarlyk bildirýäris. Umuman, TÜRKSOÝ-nyň çäklerinde amala aşyrylýan maksatnamalaryň we taslamalaryň gerimini giňeltmek, şolar bilen halkara giňişlige has işjeň çykmak maksadalaýyk bolar diýip hasap edýäris.

— Biziň söhbetdeşligimiz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň öňüsyrasynda geçýär. Siz bu düzümiň esasy maksadyny nämede görýärsiňiz?

— Men Aksakgallar geňeşiniň örän möhüm we zerur düzümdigine ynanýaryn. Onuň Türki Döwletleriň Guramasynyň düzüminde döredilmegi ýöne ýere däldir. Onuň maksady türki halklaryň ajaýyp taryhy däbini — ýaşuly nesliň wekilleri bilen maslahatlaşmak, olaryň pähim-paýhasyna, uly durmuş tejribesine daýanmak däbini dowam etdirmek we ony ýaýmak bolup durýar. Bu däp biziň halklarymyza dogry çözgütleri tapmaga köp gezek ýardam etdi.

Şu babatda häzirki döwürde aksakgallaryň orny barha uly ähmiýete eýe bolýar, döwlet işlerinde möhüm şert hökmünde öňe çykýar. Şoňa görä-de, Aksakgallar geňeşiniň işiniň gerimi barha giňeler, abraýy diňe artar diýip pikir edýärin. Geňeşiň sesi Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerinde ýokary ruhy-ahlak gymmatlyklaryna, öz taryhyna buýsanmak duýgusyna esaslanan terbiýe we bilim syýasatyny emele getirmek ýaly soraglarda örän uly ähmiýete eýe bolmalydyr. Aksakgallar geňeşiniň işi biziň halklarymyzyň arasynda ynsanperwer gatnaşyklary berkitmäge, olaryň birek-birege doganlyk gatnaşyklaryna, raýdaşlygyna we özara ýardam bermegine, halk diplomatiýasyna, parlamentara hyzmatdaşlyga işjeň goşant goşmaga gönükdirilendir.

Türkmenistanda aksakgallaryň şeýle işi döwlet derejesinde goldanylýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzüminde Ýaşulular geňeşi hereket edýär. Ol örän möhüm döwlet kararlarynyň kabul edilmegine, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň strategik ugurlarynyň emele getirilmegine işjeň gatnaşýar. Umuman, bu ugurda bizde gowy tejribe bar we biz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň bilelikdäki işiniň çäklerinde bu tejribäni paýlaşmaga taýýardyrys.

— Siz içerki ösüş we daşary syýasat ugrunyň nukdaýnazaryndan, Türkmenistanyň durmuşyndaky häzirki tapgyry nähili häsiýetlendirýärsiňiz?

— Bize durmuş-ykdysady ösüşiň kabul edilen döwlet maksatnamalaryny we meýilnamalaryny yzygiderli ýerine ýetirmegi üpjün edýän şertleri döretmegiň başardandygyny bellemek isleýärin. Içerki durnuklylyk, jemgyýetçilik agzybirligi, syýasy we jemgyýetçilik institutlarynyň durnukly ýagdaýy, adamlaryň olara ynamy, elbetde, munuň esasy şerti bolup durýar.

Dünýä ykdysadyýetiniň häzirki durnuksyz şertlerinde-de Türkmenistan 2024-nji ýyla gowy netijeler bilen geldi. Geçen ýyl jemi içerki önümiň ösüşi 6 göterimden hem ýokary boldy. Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Soňky 15 ýylda ýurdumyzyň ilatynyň 2 million adam köpelendigi adamlaryň durmuş abadançylygynyň we ertirki güne ynamynyň aýdyň görkezijisi bolup durýar.

Biziň ýurdumyz halkara giňişlikdäki çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, döwletimiziň daşary syýasat konsepsiýasynda bellenen Bitaraplyk ugruna yzygiderli eýerýär. Strategik taýdan ileri tutulýan meseleler bolan ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy gazanmaga, Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge ýardam berýär. Türkmenistanyň bu garaýşynyň halkara guramalarda, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynda barha giňden goldanylýandygyny bellemek isleýärin. Ýurdumyzyň BMG-de Bitaraplygyň dostlary toparyny döretmek baradaky başlangyjyna eýýäm ýigrimiden gowrak döwlet goşuldy. Baş Assambleýa Türkmenistanyň Bitaraplygyny goldaýan iki sany Kararnamany biragyzdan kabul etdi. Bu bolsa biziň döwletimiziň çylşyrymly meseleleri bitaraplyk esasynda çözmek üçin öňe sürýän tekliplerine halkara giňişlikde barha giňden düşünilýändigini görkezýär. Türkmenistanyň durnukly ulag, energiýa howpsuzlygy, ekologiýa, sagdyn durmuş ýörelgeleri baradaky we beýleki ençeme başlangyçlarynyň hem giňden goldanylýandygyny nygtamak gerek.

Türki döwletler bilen gatnaşyklarymyzyň ösýändigi barada-da aýdyp geçeýin. Bu gatnaşyklar hakyky doganlygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, birek-birege hormatyň we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň mysaly bolup durýar. Biz muňa ýokary baha berýäris hem-de onuň gadyryny bilýäris. Hyzmatdaşlygymyzy geljekde-de giňelderis we baýlaşdyrarys. Muny halklarymyzyň düýpli bähbitleriniň, abadançylygynyň, parahatçylykly we durnukly ösüşiniň hatyrasyna amala aşyrarys.

— Söhbetdeşligimiziň şu ýerinde Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasy bilen gatnaşyklary barada hem gysgaça aýdyp geçäýseňiz!

— Türkmen-türk gatnaşyklary nusga alarlykdyr. Iki tarap hem syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga çalyşýar. Men ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmäge düýpli üns berýändigi, bu barada alada edýändigi, ähli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy giňeltmäge örän uly şahsy goşant goşýandygy üçin, gadyrly doganym, hormatly Prezident Rejep Taýyp Ärdogana minnetdardyryn. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýakynda oňa Türkmenistanyň «Hormatly il ýaşulusy» diýen adyny dakmagy Prezident Rejep Taýyp Ärdoganyň hyzmatlarynyň ykrar edilmeginiň nyşany boldy.

Türkmenistan bilen Türkiýe daşary syýasatda işjeň we netijeli hyzmatdaşlyk edýärler, halkara düzümlerde birek-biregi goldaýarlar. Biziň ýurtlarymyz ählumumy parahatçylyk we howpsuzlyk syýasatynyň ynamly tarapdarlarydyr. Şeýle syýasaty ýöredip, olar sebit işlerini netijeli ösdürmäge uly goşant goşýarlar. Häzirki döwürde türkmen-türk hyzmatdaşlygy Gündogar — Günbatar ugry boýunça durnukly energetika we ulag geçelgelerini döretmegiň, Ýewraziýada täze, netijeli logistika hyzmatdaşlygyny emele getirmegiň möhüm şerti bolup durýar.

Ikitaraplaýyn ykdysady we söwda gatnaşyklary hem depginli ösýär. Özara haryt dolanyşygynyň möçberi geçen, 2023-nji ýylda 2,5 milliard amerikan dollaryna golaý boldy. Türk kompaniýalary ýurdumyzyň gurluşyk, energetika, ulag we senagat pudaklarynda öňden bäri netijeli işläp gelýärler.

Medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk hem barha ösdürilýär. Medeniýet, sungat wekilleri Türkmenistanda we Türkiýede guralýan dürli çärelere işjeň gatnaşýarlar. Ýurdumyzda 2023-nji ýylyň noýabrynda Türkiýäniň Medeniýet günleri üstünlikli geçirildi. Ýöne sanlar bilen beýan edip bolmaýan düşünjeler hem bar. Munuň özi doganlyk gatnaşyklarymyzy ösdürýän we halklarymyzy birleşdirýän birek-biregiň ykbalyna dahylly bolmak duýgusydyr. Bu bolsa bilelikdäki üstünliklerimiziň esasydyr. Türkmenistan bilen Türkiýäniň häzirki döwürde ýola goýan we geljekde has-da ilerletjek gatnaşyklarynyň binýadydyr.

Pursatdan peýdalanyp, men doganlyk türk halkyna parahatçylyk, abadançylyk we gülläp ösüş baradaky iň mähirli arzuwlarymy beýan edýärin.

— Hormatly türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadag, interwýu üçin Size hoşallyk bildirýärin.

— Men hem, öz gezegimde, size şu duşuşyk üçin minnetdarlyk bildirýärin we döredijilik işiňizde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw edýärin. Sag boluň!

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzy toplumlaýyn ösdürmäge gönükdirilen milli maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmek, Watanymyzyň halkara abraýyny has-da belende galdyrmak, ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşyny üpjün etmek boýunça syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň güwäsi boldy.

4-nji martda döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň barşy bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Hormatly Prezidentimiz häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ähmiýetine ünsi çekip, bu işleriň guramaçylykly geçirilmeginiň bol hasyl almakda möhüm şert bolup durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz gowaça ekiljek meýdanlaryň ekişe doly taýýar edilmegini, pagtaçy daýhanlaryň ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün edilmegini, bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz ýeralmanyň, soganyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişini guramaçylykly geçirmegiň, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary möwsüme doly taýýar etmegiň zerurdygyny aýdyp, bu babatda degişli görkezmeleri berdi. Ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda şu ýyl meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamak boýunça birnäçe tabşyryklar berildi.

5-nji martda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidi kabul etdi. Hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň barşynda energetika ulgamy geljegi uly ugurlaryň biri hökmünde görkezildi. Hormatly Prezidentimiz energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmak, üstaşyr geçirmek üçin syýasy, maliýe, ekologiýa ugurlary boýunça ÝHHG-niň çäklerinde anyk işleri durmuşa geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady. Şunuň bilen birlikde, ulag ulgamynda netijeli gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň zerurdygy bellenildi. Şunda Türkmenistanyň ileri tutulýan ugurlar boýunça bu gurama bilen hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygy tassyklanyldy.

6-njy martda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň 2024-nji ýylyň ilkinji iki aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, Garaşsyz Watanymyzda howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi. Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanyň kazyýetleriniň kazylaryny wezipä bellemek we wezipeden boşatmak hem-de olara hünär derejelerini bermek hakynda” Permana gol çekdi.

7-nji martda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meselelerine garaldy. Hususan-da, milli hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak, azyk önümlerini öndürýän açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetleriniň işini kämilleşdirmek, nebitgaz pudagyny nebitgazly känlerde çuňlugy 7 müň metrden geçýän guýularda degişli işleri geçirmäge mümkinçilik berýän täze enjamlar we serişdeler bilen üpjün etmek boýunça çäreleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem Aşgabat şäherinde täze awtomobil köprüsiniň gurluşygy boýunça halkara bäsleşigi geçirmek, “Türkmendemirýollary” agentliginiň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, suw serişdelerinden rejeli peýdalanmak üçin görülýän çäreler, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berildi. Ýakyn wagtda meýilleşdirilen möhüm dabaralara taýýarlyk görlüşi barada hem aýdyldy. Şolaryň hatarynda 16-njy martda ýurdumyzda, şol sanda Aşgabat we Arkadag şäherlerinde geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasy bar.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygy mynasybetli sergini we maslahaty şu ýylyň 17 — 19-njy marty aralygynda geçirmek meýilleşdirilýär. 21-nji martda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çägindäki “Nowruz ýaýlasynda”, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlaryndaky “Türkmeniň ak öýi” binalarynyň öňündäki meýdançalarda, şeýle hem Arkadag şäherindäki baýramçylyk meýdançasynda Milli bahar baýramy — Halkara Nowruz güni mynasybetli dabaralar guralar. “Beýik Ýüpek ýoly: Zerewşan — Garagum geçelgesiniň” çägindäki Amul galasynyň ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilmegi mynasybetli “Gadymy Amul galasy: geçmişiň syrlarynyň goragçysy” atly halkara ylmy-amaly maslahaty geçirmek üçin taýýarlyk görülýär.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Watanymyzyň milli maksatnamalaryny we halkara başlangyçlaryny döwrüň täzeçil talaplaryna laýyk getirmek, BMG-niň ähli düzüm birlikleri bilen durmuşa geçirilýän taslamalaryň çäklerindäki hyzmatdaşlygy ulgamlaýyn esasda alyp barmak üçin «Türkmenistan — Birleşen Milletler Guramasy» strategik maslahat beriş geňeşini döretmek baradaky teklip hödürlenildi. Bu geňeşiň işi degişli wezipeleri çözmäge gönükdiriler. Şolaryň hatarynda BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary bilen taslamalary taýýarlamak, seçip almak, tassyklamak bilen bagly işleri utgaşdyrmak we Türkmenistanyň Hökümetine bu babatda teklipleri taýýarlamak wezipesi bar. Şeýle hem guramanyň çäklerinde halkara başlangyçlary öwrenmek, türkmen tarapy üçin maksadalaýyklygyna görä, olara goşulmak we goldamak babatda teklipleri taýýarlamak göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen birlikde, “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan” we kabul edilen hereketleriň milli meýilnamalaryndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişine syn etmek, olary iş ýüzünde amala aşyrmagyň ýollaryny maslahatlaşmak teklip edilýär.

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mähriban enelerimizi, gelin-gyzlarymyzy Halkara zenanlar güni bilen tüýs ýürekden gutlap, olara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny arzuw etdi. Baýramçylygyň öňüsyrasynda ýurdumyzyň ähli gelin-gyzlaryna, şol sanda edara-kärhanalarda zähmet çekýän, hormatly dynç alyşdaky zenanlara, mekdeplerde okaýan, çagalar baglarynda terbiýelenýän gyzlara Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan pul sowgatlaryny dabaraly ýagdaýda gowşurmak çäreleri geçirildi. Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, “Ene mähri” diýen hormatly ada eýe bolan, sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen eneleri sarpalamagyň çäklerinde, olara ýokary amatlykly täze öýleriň açarlaryny gowşurmak dabaralary boldy.

“Ýyldyz” myhmanhanasynyň mejlisler zalynda geçirilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretarynyň hem-de Merkezi Aziýa döwletleriniň daşky gurşawy goramak ministrleriniň ýokary derejeli duşuşygy geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda boldy. ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Şmid öz çykyşynda häzirki döwrüň ekologik wehimlerine, durnukly ösüşi, energetika we azyk howpsuzlygyny, sebitde ählumumy abadançylygy, durnuklylygy üpjün etmek bilen gönüden-göni baglanyşykly howa meseleleriniň esasy ugurlaryna ünsi çekmäge mümkinçilik berýän duşuşygyň ähmiýetini belledi. Duşuşygyň dowamynda suw serişdelerini durnukly dolandyrmagyň, suw diplomatiýasyny ösdürmegiň, bu işe zenanlary işjeň çekmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak, tebigy betbagtçylyklaryň töwekgelçiligini azaltmak, bu meseleler boýunça habarlylygy artdyrmak üçin utgaşdyrylan çäreleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyna üns çekildi. Şeýle hem daşky gurşawy goramak, ekologik abadançylygy üpjün etmek we daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça ýurdumyzyň ileri tutýan garaýyşlary beýan edildi.

Türkmenistanyň Mejlisinde ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Şmid bilen geçirilen duşuşygyň barşynda parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň, kanun çykaryjylyk ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Geçen hepdede Söwda-senagat edarasynda owgan harytlarynyň sergisi hem-de iki ýurduň işewür toparlarynyň maslahaty geçirildi. Bu çärelere gatnaşmak üçin ýurdumyz bilen netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürmäge gyzyklanma bildirýän Owganystanyň döwlet düzümleriniň wekillerinden, 230-dan gowrak kompaniýanyň we kärhananyň ýolbaşçylaryndan hem-de hünärmenlerinden ybarat uly wekilçilikli topar Aşgabada geldi. Sergide azyk we ýeňil senagat, gurluşyk, hojalyk we senagat himiýasy, saglygy goraýyş, derman senagaty, oba hojalygy ýaly ugurlarda önüm öndürijiler öz diwarlyklaryny ýaýbaňlandyrdylar. Plastik önümleri öndürýän kärhanalar, metallurgiýa zawodlary, nebitgaz pudagyna ýöriteleşen, ulag-logistika ulgamyna degişli kompaniýalar senagat hem-de beýleki pudaklarda gazanylan üstünlikler bilen tanyşdyrdylar. Owgan banklarynyň işi bilen ýakyndan tanyşmak mümkinçiligi hem döredi. Halk senetçiligine, amaly-haşam sungatyna bagyşlanan pawilýonlar sergä gelenleriň ünsüni çekdi.

Türkmen-owgan işewürlik maslahatynyň gün tertibine iki ýurduň söwda-ykdysady, eksport, maýa goýum mümkinçiliklerini netijeli ulanmak bilen bagly meseleleriň giň toplumy girizildi. Ýurdumyzyň degişli ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň wekilleriniň owgan kärdeşleri bilen geçiren ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň barşynda bilelikdäki taslamalar hem-de hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy. Olaryň jemleri boýunça degişli resminamalara gol çekildi.

Türkmenistan bilen Owganystanyň zenan telekeçileriniň arasynda geçirilen duşuşygyň dowamynda özara bähbitli işewürlik hyzmatdaşlygyny ösdürmek hem-de mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça ylalaşyk gazanyldy. Serginiň çäklerinde ýurdumyzyň döwlet we telekeçilik düzümleriniň wekilleriniň, Owganystanyň, Azerbaýjanyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Özbegistanyň, Birleşen Arap Emirlikleriniň, Türkiýäniň, Beýik Britaniýanyň işewürleriniň gatnaşmaklarynda Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň göçme birža söwdalary geçirildi. Söwdalaryň dowamynda jemi 70-den gowrak geleşik baglaşyldy. Geleşikleriň jemi bahasy daşary ýurt pulunda ABŞ-nyň 107 milliondan gowrak dollaryna, milli pulda 33 million manatdan gowraga barabar boldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow owgan harytlarynyň sergisine baryp gördi. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz döwletara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de toplumlaýyn esasda ösdürmegiň meselelerine bagyşlanan duşuşyk geçirdi. Ýangyç-energetika, söwda-ykdysady, ulag ulgamy hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we demir ýol ulgamlary ýaly iri taslamalary durmuşa geçirmegiň ähmiýeti bellenildi. Duşuşygyň dowamynda iki goňşy ýurduň serhet ýakalarynda däne ammarlaryny, söwda toplumlaryny we zerur bolan beýleki desgalary gurmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Geçen hepdede Mejlisde Awstriýanyň Parlamentiniň agzasy, “Awstriýa — Türkmenistan” parlamentara dostluk toparynyň ýolbaşçysy Ewa Ernst-Dziedziç bilen duşuşyk boldy. Taraplar türkmen-awstriýa gatnaşyklarynyň häzirki ýagdaýyny we geljegini ara alyp maslahatlaşyp, syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny bellediler.

Şeýle hem Mejlisde Türkmen-awstriýa dostluk toparynyň agzalarynyň nobatdaky duşuşygy boldy. Duşuşykda kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşmak, daşky gurşawy goramakda täze çemeleşmeler, gender deňligini üpjün etmek, ýaşlaryň we zenan parlamentarileriň syýasy derejesini ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada durlup geçildi. Şeýle-de yzygiderli esasda geçirilýän ikitaraplaýyn duşuşyklaryň hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekdäki ähmiýeti beýan edildi.

Halkara zenanlar güni mynasybetli Türkmenistanyň Suratkeşler birleşiginiň sergi merkezinde däp bolan “Gözellik döredýän zenanlar” atly sergi-bäsleşik guraldy. Onda tejribeli suratkeşleriň, sungat we senetçilik höwesjeňleriniň, çeper döredijilik gurnaklarynyň okuwçylarynyň dürli görnüşlerde we usullarda ýerine ýetiren işleri öz beýanyny tapdy. Bäsleşigiň ýeňijileri Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň, Zenanlar birleşiginiň we Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşleriniň ýadygärlik sowgatlary bilen sylaglanyldy.

Türkmenistanyň milli ýygyndy topary Malaýziýanyň Kuala-Lumpur şäherinde geçirilen taekwondo (ITF) boýunça halkara ýaryşda üstünlikli çykyş etdiler. Ýaryşa ýurdumyzdan 23 türgen gatnaşdy. Ildeşlerimiz 11 döwletden 1500-e golaý türgeni bir ýere jemlän bu iri ýaryşda 19 altyn, 9 kümüş we 6 bürünç medal gazandylar.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň uzak möhletleýin özgertmeler maksatnamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmäge, döredijilik ýoly bilen ynamly öňe barýan Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmäge gönükdirilen döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň beýany boldy.

(TDH)

Halkara zenanlar güni mynasybetli dabaralar

Aşgabat, 8-nji mart (TDH). Şu gün Halkara zenanlar güni mynasybetli hem-de ýurdumyzyň ähli zenanlarynyň şanyna Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda aýdym-sazly dabara geçirildi.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda bu ajaýyp bahar baýramy beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli guralýan çäreleriň çäklerinde geçirilýär. Akyldar şahyryň eserlerinde türkmen zenanlarynyň dünýäsine mahsus ruhy päklik, näziklik we gözellik ussatlyk bilen wasp edilýär. Gelin-gyzlarymyza goýulýan hormat-sarpa edebiýatymyzda, sungatymyzda öz beýanyny tapmak bilen, häzirki wagtda köpasyrlyk medeni-ahlak ýörelgeleriniň esasynda eneleri, uýalary, gelin-gyzlary üns-alada bilen gurşap almagyň ygtybarly binýady döredildi. Şu günki geçirilen baýramçylyk konserti hem bu ýörelgeleriň mynasyp dowam edýändiginiň nobatdaky güwäsidir. Oňa Diýarymyzyň dürli künjeklerinden gelin-gyzlar tomaşaçy hökmünde gatnaşdylar.

Baýramçylyk konsertine ýurdumyzyň ýolbaşçy düzümi, dürli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem çagyryldy. Hormatly myhmanlaryň hatarynda köp çagaly eneler, zähmet weteranlary, önümçiligiň öňdebaryjylary we jemgyýetçilik guramalarynyň işjeň agzalary, alymlar, medeniýet işgärleri, dürli pudaklaryň zähmetkeşleri bar. Şeýle hem dabara daşary ýurtlaryň Türkmenistandaky diplomatik wekilhanalarynyň, halkara düzümleriň zenan işgärleri gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň enelerine we ähli gelin-gyzlaryna iberen baýramçylyk Gutlagynda türkmen halkynyň şan-şöhratynyň dünýä ýaýylmagynda, mertebesiniň beýgelmeginde, gözbaşyny müňýyllyklaryň jümmüşinden alyp gaýdýan medeni mirasymyzyň, ajaýyp däp-dessurlarymyzyň asyrlar aşyp, biziň günlerimize gelip ýetmeginde eziz enelerimiziň, mährem gelin-gyzlarymyzyň hyzmatynyň uludygy bellenilýär. “Belent ruhly, kämil nesli kemala getirmekde enelerimiz, gelin-gyzlarymyz tarapyndan döredilen hüwdüler, läleler, monjugatdylar ýaly halk döredijiliginiň nusgalary ýaşlarda lebzihalallygy, watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, ululary sylamagy, il-güne wepalylygy, belent ahlaklylygy terbiýeleýän, türkmeniň ähli ýagşy gylyk-häsiýetlerini özünde jemleýän edep mekdebidir” diýip, döwlet Baştutanymyz Gutlagynda nygtaýar.

Müňýyllyklaryň dowamynda bolşy ýaly, halkymyz maşgala gymmatlyklarynyň mukaddesligini saklap gelýär. Ol nesillerde ynsaplylyk, pespällik we zähmetsöýerlik, enelere hormat goýmak ýaly asylly häsiýetleri terbiýeleýär. Ähli döwürlerde hem türkmen jemgyýetinde enelere aýratyn sarpa goýlupdyr. Zenanlar maşgala ojagyny, jemgyýetiň ahlak esaslaryny, ruhy we ynsanperwer gymmatlyklary goraýan beýik ynsanlardyr.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň zenanlary ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda yhlasly zähmet çekýärler. Olaryň hatarynda başarjaň ýolbaşçylar, alymlar, mugallymlardyr lukmanlar, telekeçiler, deputatlar hem-de diplomatlar bar. Şol bir wagtyň özünde, olar mähriban ene, wepaly ýanýoldaş, maşgala ojaklarynyň eýeleridir. Täze taryhy döwrüň döredilmegine işjeň gatnaşýan zenanlaryň sebit we ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleriniň çözülmeginde eýeleýän orny hem barha artýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gelin-gyzlarymyzyň ruhy, zehin we ahlak mümkinçiliklerine ýokary baha berip, olaryň jemgyýetçilik bähbitli başlangyçlara, oňyn özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine, jemgyýetde demokratik, sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkarar edilmegine, medeni däp-dessurlaryň goralyp saklanylmagyna hem-de ösdürilmegine goşýan goşantlaryny aýratyn belleýär. Jemgyýetimiziň durnukly ösüşiniň möhüm şerti hökmünde bu gün döwletimiz tarapyndan zenanlaryň mynasyp durmuşy we döredijilikli zähmet çekmekleri üçin zerur şertler döredilýär, gender deňligi kanun esasynda üpjün edilýär. Olaryň hukuklaryny, bähbitlerini üpjün etmek, maşgalany, eneligi we çagalygy goramak babatda hem yzygiderli işler alnyp barylýar. Bularyň ählisi zenanlarymyzyň buýsanjyny has-da artdyryp, “Döwlet adam üçindir!”, «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ýörelgeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň güwäsine öwrülýär.

Döwlet Baştutanymyzyň we türkmen halkynyň Milli Lideriniň tagallalary zenanlaryň aň-paýhas, durmuş mümkinçiliklerini ösdürmek üçin amatly şertleriň döredilmegine, olaryň hukuklaryny goramakda kanunçylyk ulgamynyň kämilleşdirilmegine, enäniň we çaganyň saglygynyň goralmagyna, köp çagaly maşgalalara goldaw berilmegine gönükdirilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde öz aýdyň beýanyny tapýar.

Zenanlar dessanlaryň, rowaýatlaryň, gahrymançylykly eposlaryň we söýgi hakdaky şygyrlaryň, kalplarda orun alan halk aýdymlarynyň gahrymanlarydyr. Ussat zergärler hem gymmat bahaly metallardan we daşlardan şaý-seplerini zenanlara bagyşlapdyrlar. Türkmen zenanlary milli halyçylyk, keşdeçilik ýaly deňi-taýy bolmadyk sungatymyzda şöhratly taryhymyzy aýdyň we hemmetaraplaýyn esasda beýan etmegi başarýarlar. Munuň özi milli döredijilik mekdebiniň esasyny düzýän ýörelgelerdir. Bu ýörelgeler häzirki zaman türkmen medeniýetinde mynasyp dowam etdirilip, öz ösüşinde täze galkynyşa eýe boldy.

Her ýyl ýurdumyzda gelin-gyzlaryň şanyna söýginiň, näzikligiň, gözelligiň we wepalylygyň baýramy bolan Halkara zenanlar güni bellenilýär. Baýramçylyk dabaralarynyň iň ýatda galyjy wakalarynyň biri hem Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly adyň dakylmagydyr. Mälim bolşy ýaly, bu hormatly at sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen hem-de terbiýeläp ýetişdiren enelere berilýär. Şu ýylda-da zenanlaryň ýüzlerçesi bu hormatly ada mynasyp boldular. Köp çagaly eneleriň uly toparyna ýokary amatlyklary bolan täze, döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň açarlary hem gowşuryldy. Ýurdumyzda ak gyňaçly enelere, önümçilikde işleýän gelin-gyzlara, talyp we okuwçy gyzlara, çagalar baglarynda terbiýelenýän gyzjagazlara Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan pul sowgatlaryny gowşurmak asylly däbe öwrüldi.

Köp çagalylyk türkmen halkynyň hemişe maşgala gymmatlygy hem-de asylly däbi bolup gelýär. Bu ýörelgeleri dowam etdirmek, eneleriň we ýaş nesliň saglygyny goramak üçin Diýarymyzyň dürli künjeklerinde lukmançylyk, öňüni alyş, anyklaýyş edaralary, saglyk merkezleri, şypahana toplumlarynyň döwrebap ulgamy döredilýär. Bu giň gerimli işleriň çäklerinde Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezleriniň işi bellenilmäge mynasypdyr.

Döwletimiz tarapyndan edilýän yzygiderli aladany duýýan zenanlar hemmetaraplaýyn goldaw, maşgala ojaklarynyň abadançylygy, saýlan ugurlarynda öz mümkinçiliklerini durmuşa geçirmekleri, ýaş nesilleriň kämil bilim almaklary, olaryň sazlaşykly ösüşi, hünär derejesini ýokarlandyrmak we mynasyp durmuşda ýaşamak babatda döredilýän şertler üçin hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan edýärler.

Zenanlaryň hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmek, maşgala hem-de enelige goldaw bermek jemgyýetiň ösüş derejesiniň iň möhüm görkezijileridir. Türkmenistanda bu meseleler döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary derejesine çykarylyp, ol anyk çärelerde öz beýanyny tapýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyzda zenanlaryň durmuş derejesini gowulandyrmak, olaryň zehinini we başarnyklaryny has doly durmuşa geçirmekleri üçin şertleri döretmek babatda geljekde-de ähli çäreler görler. Şu gezekki ajaýyp bahar baýramy we Halkara zenanlar güni häzirki döwrüň ruhy bilen has sazlaşyp, güýjümizi, ynamymyzy, iň gowy umytlarymyzy artdyrýan döredijiligiň hem-de täze durmuşyň şatlygyny, ruhubelentligi, asylly başlangyçlary özünde jemleýär.

...Söwda-senagat edarasynyň dabaralar zalynda gelin-gyzlaryň şanyna Halkara zenanlar güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaglar we iň gowy arzuwlar beýan edildi. Eneleriň mähribanlygy, aladasy, ruhy jomartlygy üçin hoşallyk sözleri aýdyldy.

Dabara gatnaşyjylaryň çykyşlarynda häzirki zaman türkmen döwletiniň we jemgyýetiniň durmuşynda zenanlaryň eýeleýän ornunyň barha artýandygy aýratyn nygtaldy. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Konstitusiýasy, milli kanunçylygymyzyň degişli namalary, şeýle-de aýal-gyzlaryň bilimi, saglygy, olaryň durmuş-jemgyýetçilik derejesi bilen baglanyşykly ýurdumyzda üstünlikli durmuşa geçirilýän maksatnamalar zenanlaryň hukuklaryny üpjün etmegiň hem-de goramagyň ygtybarly kepili bolup çykyş edýär.

Sungat ussatlarynyň, ýaş ýerine ýetirijileriň, höwesjeň döredijilik toparlarynyň çykyşlary gözelligiň, söýginiň, baharyň, durmuşyň we türkmen zenanynyň keşbini alamatlandyrýan gymmatlyklaryň senasyna öwrüldi. «Zenan kalbynyň gözelligi» atly aýdym-sazly kompozisiýa baýramçylyk maksatnamasynyň bezegi boldy. Oňa Türkmen döwlet medeniýet institutynyň döredijilik topary gatnaşdy. Dabara gatnaşyjylar çykyşa ünsli tomaşa etdiler. Bu ajaýyp sahna oýnunda gözellik, zenan bagty, wepalylyk, egsilmez ene söýgüsi hem-de mähribanlyk wasp edilýär. Zenanlaryň keşbi hut şu duýgular bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Baýramçylyk konsertinde ýerine ýetirilen “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” atly aýdym Gündogaryň nusgawy şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda özboluşly sena bolup ýaňlandy. Beýik söz ussadynyň bahasyna ýetip bolmajak edebi mirasyny gorap saklamak hem-de wagyz etmek boýunça alnyp barylýan işler hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan medeni diplomatiýanyň gazananlaryny aýdyňlygy bilen görkezýär.

Zenanlaryň hormatyna aýdymçylar halkymyzyň söýgüsini gazanan häzirki zaman aýdymlary ýerine ýetirdiler. Baýramçylyk çykyşlarynda söýgi we mähir, gelin-gyzlar, tebigatyň gözelligi baradaky aýdymlar italýan, rus, fransuz dillerinde ýaňlandy. Watançylyk aýdymlary söýgi mukamlary we gadymy äheňler, halk döredijilik çykyşlary boýunça kompozisiýalar estrada çykyşlary hem-de halk sazlarynyň döwrebap derejede täzeden işlenen nusgalary bilen utgaşdyryldy. Konsert maksatnamasyna meşhur şahyrlaryň sözlerine döredilen eserler hem girizildi. Ýüreklere ýakym paýlan aýdym-saz eserleri şowhunly çykyşlar bilen utgaşyp, dabara gatnaşyjylary tans meýdançasyna çagyrdy. Kalbyňy tolgundyrýan çykyşlar, joşgunly tanslar şowhunly el çarpyşmalara, baýramçylyk gutlaglaryna ulaşdy. Aýdym-sazly şüweleň şahyrlara, kompozitorlara we aýdymçylara joşgunly ylham berýän türkmen baharynyň gülleýşini, zenan gözelligini beýan etdi.

Türkmenistanyň halk artisti A.Myratdurdyýewiň Gahryman Arkadagymyzyň “Kalbymda sen” atly aýdymyny ýerine ýetirmegi dabara gatnaşyjylar üçin ajaýyp sowgat boldy. Tomaşaçylar zenan bagty we wepadarlygy, ene söýgüsi, Watanymyzyň baky gözelligi baradaky ajaýyp aýdymy uly ruhubelentlik bilen diňlediler. Dabara gatnaşyjylar türkmen baharynyň köpöwüşginliligini özünde jemleýän çykyşlaryň ählisini şowhunly el çarpyşmalar bilen garşyladylar.

Sungat ussatlarynyň çykyşlary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda eneligi we çagalygy döwlet tarapyndan goldamak, gelin-gyzlaryň hukuklaryny goramak, olaryň hünär, zehin mümkinçiliklerini durmuşa geçirmekleri, döredijilik ukyplaryny açmaklary üçin ähli şertleri döretmek boýunça alnyp barylýan asylly işleri beýan edýän wideoşekiller bilen utgaşdyryldy. Baýramçylyk konserti dünýäniň bezegi, sazlaşygyň gözbaşy bolan, şatlyk we ruhubelentlik paýlaýan enelere, uýalara, gyzlara, mährem zenanlara tüýs ýürekden arzuwlar beýan edilýän “Bagtyýar zenanlar, bagtly sonalar” atly aýdym bilen tamamlandy.

Dabara gatnaşyjylar abadan durmuşda ýaşamak, döredijilikli zähmet çekmek üçin ähli şertleri döredýän hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler.

***

Şu gün — Halkara zenanlar gününde ýurdumyzyň dürli künjeklerinde täze ýaşaýyş jaýlarynyň açylyş dabaralary geçirildi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlangyçlary esasynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň çäklerinde paýtagtymyzda we welaýatlarda ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy giňden ýaýbaňlandyryldy. Baýramçylyklar mynasybetli ýaşaýyş jaýlaryny ulanmaga bermek däbi Türkmenistanyň ägirt uly ykdysady mümkinçilikleriniň, durmuşyň ähli ugurlarynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň netijeliliginiň aýdyň güwäsidir.

Şeýlelikde, Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Änew şäherinde bir sany 4 gatly, 64 öýli täze ýaşaýyş jaýynda öý eýelerine açarlary gowşurmak dabarasy boldy. Balkan welaýatynyň Balkanabat şäherinde iki sany 4 gatly, 40 öýli ýaşaýyş jaýy ulanmaga berildi. Daşoguz welaýatynyň edara ediş merkezindäki A.Nyýazow şaýolunyň ugrunda dört sany 4 gatly, 16 öýli ýaşaýyş jaýynyň açylmagy mynasybetli baýramçylyk dabarasy guraldy. Şeýle dabaralar Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäheriniň Zelili köçesiniň ugrunda we Mary welaýatynyň Baýramaly şäheriniň Şypaly şaýolunyň ugrunda-da geçirildi. Bu ýerlerde, degişlilikde, üç sany 4 gatly, 24 öýli we bir sany 4 gatly, 32 öýli, bir sany 4 gatly, 24 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň açylyşy boldy.

Ýurdumyzyň welaýatlarynda yzygiderli ulanmaga berilýän şeýle döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň taslamasy düzülende we gurlanda, rahat ýaşamak hem-de dynç almak üçin amatly şertler göz öňünde tutulýar. Täze ýaşaýyş toplumlaryny ösdürmegiň meýilnamasy döwrebap durmuş infrastrukturasyny, ýaşaýjylaryň işjeň we netijeli dynç almagy üçin ähli mümkinçilikleri üpjün edýär.

Dabaraly çärä ýygnananlar Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak ugrunda edýän aladalary üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdiler hem-de döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, bagtyýarlyk, Watanymyzy gülledip ösdürmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdiler.

Baýramçylyk görnüşinde bezelen täze binalaryň ýanyndaky meýdançalarda Garaşsyz Watanymyzyň gazananlaryny wasp edýän aýdym-sazlar ýaňlandy.

Aşgabat, 4-nji mart (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzda ýaýbaňlandyrylan owgan harytlarynyň sergisine baryp gördi we bu ýerde owgan tarapy bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de toplumlaýyn esasda ösdürmegiň meseleleri boýunça duşuşyk geçirdi.

Gahryman Arkadagymyz sergide görkezilýän harytlary synlamak maksady bilen, giň möçberli serginiň guralýan ýeri bolan Söwda-senagat edarasyna geldi. Bu ýerde Milli Liderimiz mähirli garşylanyldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow sergi bilen tanyşlygy Owganystanyň gurluşykda we bezeg işlerinde ulanylýan daşlary gazyp alýan kompaniýasyna degişli diwarlyklary synlamakdan başlady.

Bu ýerde hünärmen kompaniýanyň alyp barýan işleri, onuň çykarýan daşlarynyň görnüşleri, aýratynlyklary barada gürrüň berdi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň gözel künjekleriniň birinde häzirki zamanyň ýokary halkara görkezijileri esasynda Arkadag şäheriniň bina edilendigini we täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda döwrebap önümçilik enjamlaryna, gurluşyk serişdelerine uly gyzyklanma bildirilýändigini belläp, türkmen tarapynyň owgan kompaniýalarynyň bu işe gatnaşmagy we olaryň hödürleýän teklipleriniň öwrenilmegi bilen baglanyşykly meselelere garamaga taýýardygyny aýtdy.

Gahryman Arkadagymyz dürli ugurlar boýunça görkezilýän harytlar bilen tanyşlygyň dowamynda goňşy ýurtda öndürilen önümler, halylar, şaý-sepler, gurluşyk harytlary, hojalyk we senagat himiýasy ýaly ugurlaryň mümkinçiliklerini synlady. Şeýle-de bu ýerde Owganystanda ösdürilip ýetişdirilýän gök, miwe we azyk önümleri görkezilýär. Sergide ýaýbaňlandyrylan önümleriň görnüşleri, goňşy ýurduň gaýtadan işleýän senagatynyň mümkinçilikleri, Owganystanyň durmuş düzümine, söwda toplumyna degişli önümçilik kuwwatlyklary baradaky gymmatlyklar degişli ugurlaryň ösüşini görkezýär.

Iki ýurduň arasynda ýangyç-energetika we üstaşyr ulag ugurlaryna degişli hyzmatdaşlygyň üstünlikli ösdürilýändigini bellemeli. Gahryman Arkadagymyz goňşy ýurduň önümçilik kuwwatlyklaryna, dürli görnüşli harytlaryň önümçiligine we degişli ugurlardaky gatnaşyklary ösdürmegiň mümkinçiliklerine bagyşlanan serginiň halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekde möhüm orun eýeleýändigini belläp, şeýle çäreleriň yzygiderli geçirilmeginiň oňa gatnaşýan ýurtlar üçin ähmiýetlidigine ünsi çekdi.

Owganystanyň önüm öndürijileri we goňşy ýurduň söwda-ykdysady toplumyna degişli düzümleriň wekilleri türkmen halkynyň Milli Lideriniň sergä gelip görmeginiň, bu ýerde görkezilýän önümler, söwda toplumyna degişli önümçilikler bilen tanyşmagynyň özleri üçin uly hormatdygyny nygtadylar we Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini beýan etdiler.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde owgan tarapynyň wekilleri bilen duşuşyk geçirdi. Duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen Owganystanyň arasynda ýangyç-energetika düzümlerine, söwda-ykdysady ugurlara bagyşlanan we beýleki ähmiýetli meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Oňa “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy Ahmet Çalyk hem gatnaşdy.

Owganystanyň senagat we söwda ministriniň wezipesini ýerine ýetiriji Alhaj Nuruddin Azizi, ilki bilen, türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik hem-de owgan harytlarynyň sergisini guramaga döwlet tarapyndan berlen ýardam üçin hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Şeýle hem myhman türkmen-owgan hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine, sebitde parahatçylygyň, durnukly ösüşiň üpjün edilmegine ähmiýet berýändikleri üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza owgan halkynyň adyndan hoşallyk bildirip, öz halkynyň salamyny ýetirdi.

Alhaj Nuruddin Azizi Türkmenistanyň halkara derejedäki çäreleri geçirmekde baý tejribe toplandygyny we özleriniň goňşy ýurduň tejribesini öwrenmäge, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini aýratyn nygtady.

Gahryman Arkadagymyz türkmen we owgan halklaryny gadymdan gelýän dostluk, özara hormat goýmak däpleriniň, umumy ruhy, taryhy gymmatlyklaryň baglanyşdyrýandygyny belläp, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyndan ugur alyp, goňşy Owganystanyň içerki ýagdaýlarynyň kadalaşdyrylmagynda diňe syýasy-diplomatik tagallalaryň tarapdarydygyny aýtdy. Şunuň bilen birlikde ykdysadyýetiň ösmegi we halkyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagy ýurduň içerki ýagdaýyna oňyn täsirini ýetirýär. Bu ugurda ýurdumyz anyk işleri durmuşa geçirýär. Ençeme ýyllaryň dowamynda türkmen tarapy Owganystanda köp sanly durmuş desgalaryny, ýagny saglyk öýlerini, mekdepleri gurdy.

Söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag ulgamlary boýunça durmuşa geçirilýän iri taslamalaryň wajypdygyny hem bellemek zerur. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we demir ýol ulgamlary aýratyn orun eýeleýär diýip, Milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Möhüm taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy diňe biziň ýurtlarymyzyň we halklarymyzyň bähbitlerine däl-de, eýsem, sebitdäki beýleki goňşy döwletleriň, halklaryň durmuş-ykdysady ulgamynyň ösmegine-de goşant bolar. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçirijisiniň gurulmagy, Owganystanyň çäginde türkmen tarapynyň gatnaşmagynda elektrik beketleriniň işe girizilmegi bu ugurdaky gatnaşyklaryň ilerledilmegine kuwwatly itergi berer. Bu baradaky gürrüňi dowam edip, Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda halkara ähmiýetli demir ýol geçelgeleriniň gurulýandygyny belledi. Şunda Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý ugry boýunça demir ýol şahasy iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmeginde möhüm ähmiýete eýedir. Şunda halkara ulag geçelgesiniň wajyp bölegi bolan Serhetabat — Turgundy şahasynyň ulanmaga berilmeginiň ähmiýetine üns çekildi.

Duşuşygyň barşynda myhman üstaşyr ulag geçelgelerini ösdürmekde Türkmenistanyň sebitde möhüm orun eýeleýändigini belläp, owgan tarapynyň Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň üstaşyr mümkinçiliklerini peýdalanmaga uly gyzyklanma bildirýändigini nygtady. Şeýle hem Owganystanyň, Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň, Gruziýanyň we Türkiýäniň arasynda gol çekilen Ylalaşyga laýyklykda, Beýik Ýüpek ýolunyň ugruny dikeldýän häzirki zaman multimodal üstaşyr ulag geçelgesiniň ähmiýeti barada aýdyldy.

Hormatly Arkadagymyz öňe sürlen teklipleriň öwreniljekdigini belläp, ýurdumyzyň Owganystanyň durmuş-ykdysady we medeni taýdan galkynmagyna ýakyndan goldaw bermegini dowam etdirjekdigini aýtdy.

Söwda-ykdysady ulgam iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň esasy ugry bolup durýar. Şunda dürli görnüşli azyk harytlarynyň, gaýtadan işleýän senagatyň önümleriniň eksport edilýän möçberiniň artdyrylmagyna möhüm üns berilýär. Aýratyn-da, halkara bazarlarda uly isleg bildirilýän we ekologik taýdan arassa önümleriň eksportyny sazlaşykly ýola goýmak wajyp meseleleriň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ikitaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Häzirki döwürde amatly çäkde ýerleşen ýurdumyzda üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini artdyrmak, ulag-logistika ulgamyna degişli desgalary, ýokary tizlikli awtomobil ýollaryny gurmak boýunça kesgitlenen wezipeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu bolsa sebitiň ýurtlarynyň Türkmenistanyň üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini peýdalanmaga gyzyklanma bildirýän ýurtlaryň sanynyň artmagyny şertlendirýär. Şeýle hem duşuşygyň dowamynda iki goňşy ýurduň serhet ýakalarynda däne ammarlaryny, söwda toplumlaryny we iki ýurt üçin hem ähmiýeti bolan beýleki desgalary gurmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň döwlet ösüşiniň möhüm ugruna öwrülendigini belläp, bu babatda alnyp barylýan toplumlaýyn işleriň netijeli häsiýete eýe bolmalydygyna ünsi çekdi. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň dünýäniň we sebitiň gyzyklanma bildirýän islendik ýurdy, abraýly halkara guramalar bilen birek-birege hormat goýmak, düşünişmek esasynda ýola goýulýan gatnaşyklar üçin hemişe açykdygyny belledi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri owgan tarapynyň wekillerini ýetip gelýän mübärek Remezan aýy bilen gutlady hem-de mukaddes aýda ediljek doga-dilegleriň, beriljek sadakalaryň Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolmagyny dileg etdi we hemmelere alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi.

Aşgabat, 5-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidi kabul etdi.

Abraýly halkara guramanyň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza duşuşmaga wagt tapandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ÝHHG-niň ýurdumyz bilen dürli ugurlary öz içine alýan köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow myhmany mähirli mübärekläp, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry durmuşa geçirmek bilen, dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde tagallalary utgaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, daşary ýurtly hyzmatdaşlar, şol sanda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly iri halkara düzüm bilen gatnaşyklary ösdürmek ileri tutulýan ugurlaryň biri bolup durýar. Ýurdumyzyň bu gurama bilen gatnaşyklary okgunly häsiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyz şular barada aýtmak bilen, ÝHHG-niň Baş sekretarynyň we Merkezi Aziýa döwletleriniň daşky gurşawy goramak ministrleriniň 4-nji martda Aşgabatda bolan duşuşygynyň bu ulgamda netijeli dialogy işjeňleşdirmäge ýardam etjekdigine ynam bildirdi. Şol duşuşykda ekologiýa ýaly möhüm ugurda hyzmatdaşlygyň derwaýys meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Söhbetdeşligiň dowamynda Türkmenistanda daşky gurşawy goramak boýunça toplumlaýyn işleriň alnyp barylýandygy nygtaldy. Mälim bolşy ýaly, geçen ýylyň dekabrynda BAE-niň Dubaý şäherinde BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahaty geçirildi. Bu giň gerimli forumda ýurdumyz Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny yglan etdi. Hormatly Prezidentimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda ýurdumyzda bu guramanyň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek baradaky başlangyç bilen çykyş etdi. Munuň özi Türkmenistanyň ekologiýa we daşky gurşawy goramak babatda köptaraply hyzmatdaşlygy alyp barmaga ygrarlydygyny aýdyň görkezýär.

Hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň barşynda sebit we dünýä derejesinde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, Türkmenistanyň işjeň gatnaşyklar ugrunda çykyş edýändigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Bitarap döwletimiziň häzirki döwrüň wehimlerine hem-de howplaryna garşy durmakda ÝHHG bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyga berk ygrarlydygy tassyklanyldy. Energetika hem geljegi uly ugurlaryň biri hökmünde görkezildi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň energiýa serişdelerine baý bolmak bilen, energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmak, olary üstaşyr geçirmek üçin syýasy, maliýe, ekologiýa ugurlary boýunça ÝHHG-niň çäklerinde anyk işleri durmuşa geçirmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady. Şunuň bilen birlikde, ulag ulgamynda netijeli gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň zerurdygy bellenildi. Şunda Türkmenistanyň anyk ugurlar boýunça bu gurama bilen hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Helga Şmid ýurdumyz bilen ÝHHG-niň arasyndaky däp bolan hyzmatdaşlygyň ählumumy parahatçylygyň hem-de abadançylygyň bähbidine mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Gahryman Arkadagymyzyň Türkiýe Respublikasyna iş sapary

1-2-nji martda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow üçünji Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşmak maksady bilen, Türkiýe Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

Antalýanyň Halkara howa menzilinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyny resmi adamlar, Türkiýäniň işewür toparlarynyň wekilleri garşyladylar. Asylly däbe görä, türkmen milli lybasyndaky oglanjyk we gyzjagaz Gahryman Arkadagymyza gül desselerini gowşurdylar. Howa menzilinden Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sapar wagty özi üçin niýetlenen kabulhana tarap ugrady.

Günüň birinji ýarymynda Gahryman Arkadagymyzyň Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan bilen duşuşygy boldy.

Duşuşygyň öňüsyrasynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy hem-de Türkiýäniň Baştutany iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowy mähirli mübärekläp, Türkiýä gelip görmäge we üçünji Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşmaga çakylygy kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, bilelikdäki tagallalar esasynda ýylsaýyn täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýan döwletara gatnaşyklaryň ynanyşykly we netijeli häsiýetini nygtady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Türkiýe Respublikasy bilen strategik hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagynyň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi. Gahryman Arkadagymyz Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşmaga çakylygy üçin Prezident Rejep Taýyp Ärdogana minnetdarlyk bildirdi we mümkinçilikden peýdalanyp, Türkiýäniň Prezidentini 70 ýaş ýubileýi bilen tüýs ýürekden gutlady, şeýle hem hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Bellenilişi ýaly, iki ýurduň we olaryň halklarynyň arasynda dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmakda bitiren aýratyn hyzmatlary, köpýyllyk döwletara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine goşan uly şahsy goşandy üçin, Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany bilen, türk Liderine Türkmenistanyň “Hormatly il ýaşulusy” diýen ady dakyldy. Türkmen halkynyň Milli Lideri Prezident Rejep Taýyp Ärdogany bu ýokary adyň dakylmagy bilen gutlap, oňa berk jan saglyk, uzak ömür, ýokary döwlet wezipesinde alyp barýan jogapkärli işinde üstünlikleri arzuw etdi.

Halkymyzyň asylly däbine görä, Gahryman Arkadagymyz 70 ýaş ýubileýi mynasybetli türk Liderine türkmen milli içmegini sowgat berdi. Içmek sary reňkli ýokary hilli deriden taýýarlanyp, nagyşlar bilen bezelipdir. Däp bolşy ýaly, içmek il içinde uly abraýdan peýdalanýan adamlara aýratyn hormatyň nyşany hökmünde gowşurylýar. Şeýle hem türkmen içmegi rahatlygy, ýylyň islendik paslynda geýmek üçin amatlydygy bilen tapawutlanýar.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, içmegi boýamak üçin nar gabygyndan taýýarlanylan tebigy boýag ulanylypdyr. Ony bezeýän goçak nagşy hem gözden-dilden gorasyn diýen ynanç bilen salnypdyr. Içmegiň reňklerinde türkmen tebigatynyň, onuň giň sähralarynyň öz beýanyny tapýandygyny nygtamak gerek. Gahryman Arkadagymyz milli lybasyň bu görnüşiniň bezeg aýratynlyklary barada aýtmak bilen, olaryň her biriniň belli bir manyny aňladýandygyny belledi. Meselem, üçburçluk şekilindäki nagyşlar asmany, Zemini we suwy aňladyp, gözbaşyny Oguz han döwründen alyp gaýdýar. Şeýlelikde, türkmen ussatlarynyň, halyçylarynyň, keşdeçileriniň, zergärleriniň we beýleki halk senetçiliginiň wekilleriniň özboluşly däpleri asyrlaryň jümmüşine uzap gidýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rejep Taýyp Ärdogany ýene-de bir gezek ýubileý ýaş toýy bilen gutlap, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Soňra Gahryman Arkadagymyz we Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti ýadygärlik surata düşdüler.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa we hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa gutlaglar, hoşniýetli arzuwlar, ajaýyp sowgat üçin tüýs ýürekden hoşallygyny bildirdi. Şeýle hem ol Türkmenistanyň “Hormatly il ýaşulusy” diýen adynyň dakylmagynyň özi üçin uly hormatdygyny we muňa ýurtlarymyzyňdyr halklarymyzyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň nyşany hökmünde garaýandygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, Türkiýede Türkmenistan bilen giň gerimli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýärler, onuň saýlap alan döredijilikli ýolundaky gazanýan üstünliklerini uly ruhubelentlik bilen kabul edýärler.

Duşuşygyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Prezident Rejep Taýyp Ärdogan türkmen-türk hyzmatdaşlygynyň ýokary derejesine kanagatlanma bildirdiler. Halklarymyzyň taryhyň dowamynda emele gelen umumylygyna esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda üstünlikli ösdürilýändigi nygtaldy. Türkmenistan we Türkiýe köpugurly hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak bilen, “Bir millet — iki döwlet” ýörelgesinden ugur alýarlar. Bu bolsa ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasdaky netijeli gatnaşyklar üçin berk binýat bolup hyzmat edýär.

Ykdysady hyzmatdaşlyk barada aýdylanda, türkmen halkynyň Milli Lideri ikitaraplaýyn söwda dolanyşygynyň okgunly ösdürilýändigini we onuň 2,5 milliard amerikan dollaryndan gowrakdygyny nygtady. Bar bolan kuwwatlyklar bu görkezijini 5 milliard amerikan dollaryna çenli ýetirmäge mümkinçilik berýär. Şunuň bilen birlikde, türkmen bazarynda türk kompaniýalarynyň iş alyp barýandyklary we özlerini ýurdumyzyň ygtybarly hyzmatdaşlary hökmünde görkezendikleri bellenildi.

Şeýle-de duşuşykda Türkiýä türkmen elektrik energiýasyny eksport etmek, dostlukly ýurda türkmen tebigy gazyny “swap” usuly arkaly ibermek bilen baglanyşykly meselelere seredildi. Ulag-kommunikasiýa ulgamynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri hem ara alnyp maslahatlaşyldy.

Duşuşygyň dowamynda Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Türkmenistanda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen döredilen Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň halkara giňişlikde uly meşhurlyga eýe bolýandygyny belledi. Gaznanyň dünýäniň dürli künjeklerinde ejir çekýän çagalara iberen ynsanperwerlik kömekleri haýyr-sahawat işleriniň rowaçlanýandygynyň nobatdaky beýanyna öwrüldi diýip, Prezident Rejep Taýyp Ärdogan aýtdy we munuň üçin Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimize hoşallygyny beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy türk Liderini Türkmenistana sapar bilen gelmäge hem-de Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllyk ýubileýi mynasybetli halkara çärelere gatnaşmaga çagyrdy.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan çakylyk üçin hoşallyk bildirip, eserleri dünýä medeniýetiniň genji-hazynasynyň aýrylmaz bölegi bolan beýik türkmen şahyrynyň we akyldarynyň döredijiligine Türkiýede ýokary baha berilýändigini, Magtymgulynyň goşgularynyň türk diline terjime edilendigini we doganlyk ýurtda uly meşhurlyga eýedigini belledi.

Duşuşygyň ahyrynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Prezident Rejep Taýyp Ärdogan däp bolan döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de yzygiderli ösdüriljekdigine ynam bildirip, birek-birege, iki ýurduň doganlyk halklaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, Gahryman Arkadagymyzyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentiniň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Hususan-da, Türkmenistan bilen Türkiýe Respublikasynyň arasynda uglewodorod serişdeleri babatda hyzmatdaşlyk etmek boýunça meýiller hakynda Jarnama; “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Türkiýe Respublikasynyň Energetika we tebigy serişdeler ministrliginiň arasynda tebigy gaz ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmek meselesi babatda özara hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama; “Türkmenistan” awiakompaniýasy” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen Türk aeronawtika birleşigi uniwersitetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow sapar wagty özi üçin niýetlenen kabulhana ugrady.

Şol gün Gahryman Arkadagymyz “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy Ahmet Çalyk bilen duşuşdy.

Işewür wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny bildirip, türkmen halkynyň Milli Lideriniň Türkiýe Respublikasyna şu gezekki saparynyň we üçünji Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşmagynyň döwletara dialogyň taryhynda möhüm waka bolup durýandygyny belledi. Şunda “Çalyk Holding” kompaniýasynyň ýurdumyz bilen köpýyllyk hyzmatdaşlyga tüýs ýürekden buýsanýandygy nygtaldy.

Hormatly Arkadagymyz asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan türkmen-türk gatnaşyklarynyň häzirki wagtda okgunly ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belläp, ýurtlarymyzyň özara hyzmatdaşlygynyň dürli ugurlary, şol sanda energetika, dokma senagaty, gurluşyk we beýleki pudaklary öz içine alýandygyny nygtady. Türkmenistanda durmuşa geçirilýän giň möçberli toplumlaýyn maksatnamalar daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmek, bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin amatly şertleri döredýär. Şunda ylmy taýdan esaslandyrylan çemeleşmeleriň, innowasion çözgütleriň we ekologik taýdan arassa öňdebaryjy tehnologiýalaryň ulanylmagy üýtgewsiz talap bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, türk kompaniýalarynyň ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine goşýan uly goşandy bellenildi.

“Çalyk Holding” kompaniýasy tarapyndan gurlan we iň täze tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan saglygy goraýyş, önümçilik, energetika desgalary Türkmenistan üçin uly ähmiýete eýedir. Hazar deňziniň kenarýakasynda gurulýan, kuwwaty 1574 megawat bolup, utgaşykly dolanyşykda işlejek elektrik stansiýasy bolsa türkmen elektrik energiýasynyň goňşy döwletlere eksportyny artdyrmaga, ony doganlyk Türkiýe Respublikasyna we beýleki ugurlara ibermäge mümkinçilik berer.

Işewür bildirilýän ynam üçin çuňňur hoşallygyny beýan edip, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän iri infrastruktura taslamalaryna gatnaşmagynyň türk kompaniýasy üçin uly hormatdygyny nygtady.

Duşuşygyň ahyrynda “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň ýolbaşçysy Ahmet Çalyk türk hyzmatdaşlaryň öz üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirmäge mundan beýläk-de jogapkärçilikli çemeleşjekdiklerine hem-de özlerine ynanylan desgalardaky ähli işleri bellenen möhletlerde, ýokary hilli ýerine ýetirjekdiklerine ynandyrdy.

Iş saparynyň çäklerinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy Erman Ylyjak bilen hem duşuşdy.

Işewür ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, Türkiýäniň işewür toparlarynyň uly ykdysady kuwwaty bolan Türkmenistan bilen özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge aýratyn gyzyklanma bildirýändiklerini tassyklady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri biziň ýurdumyzyň hem Türkiýe Respublikasy bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini belläp, iki halkyň arasynda asyrlaryň dowamynda ýola goýlan taryhy-medeni gatnaşyklaryň däp bolan döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhüm şerti bolup hyzmat edýändigini aýtdy.

Duşuşygyň dowamynda hususy pudak boýunça köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygyň söwda-ykdysady gatnaşyklaryň giňeldilmegine, onuň mümkinçilikleriniň durmuşa geçirilmegine uly goşant goşýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, “Rönesans Holding” kompaniýasynyň köp ýyllaryň dowamynda türkmen bazarynda üstünlikli işläp gelýändigi, şähergurluşyk, nebitgaz we himiýa senagaty ulgamlaryndaky ähmiýetli taslamalaryň amala aşyrylmagyna işjeň gatnaşýandygy bellenildi.

Erman Ylyjak “Rönesans Holdingiň” Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýändigini we munuň üçin bar bolan mümkinçiliklerini, tejribesini ulanmaga taýýardygyny aýdyp, ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň özüne bildirilen ynama tüýs ýürekden buýsanýandygyny aýratyn belledi.

Duşuşygyň ahyrynda işewür türkmen-türk hyzmatdaşlygynyň meselelerine üns berýändigi üçin Gahryman Arkadagymyza çuňňur hoşallygyny bildirip, “Rönesans Holding” kompaniýasynyň öz üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Günüň ikinji ýarymynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow üçünji Antalýa diplomatiýa forumynyň geçirilýän ýeri bolan “Nest” kongresler merkezine ugrady. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyzy resmi adamlar garşyladylar.

Mälim bolşy ýaly, Antalýa diplomatiýa forumy (ADF) möhüm ählumumy we sebit meseleleri boýunça pikir alyşmak, häzirki zamanyň wehimleriniň çözgütlerini tapmak, hyzmatdaşlygyň täze, netijeli ugurlaryny işläp taýýarlamak üçin giň dialog meýdançasyny döretmäge gönükdirilen başlangyçdyr.

“Nest” kongresler merkezinde bu köptaraplaýyn duşuşyga gatnaşýan wekiliýetleriň ýolbaşçylaryny Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan mähirli mübärekledi.

Soňra üçünji Antalýa diplomatiýa forumynyň resmi açylyş dabarasy boldy.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan ýygnananlara ýüzlenip, belent mertebeli myhmanlary hem-de wekiliýet agzalaryny ýene-de bir gezek mähirli mübärekledi we şu gezekki foruma gatnaşýandyklary üçin hemmelere hoşallyk bildirip, bu duşuşygyň ählumumy parahatçylygyň, abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän netijeli hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Üçünji Antalýa diplomatiýa forumynyň resmi açylyş dabarasy tamamlanandan soňra, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýäniň ýokary wezipeli wekili bilen bilelikde “Nest” kongresler merkeziniň “Amfiteatr” mejlisler zalyna bardy. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş etdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri wekiliýetleriň ýolbaşçylaryny we agzalaryny mübärekläp, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogana şu günki möhüm çärä gatnaşmaga çakylygy hem-de görkezilen myhmansöýerlik üçin minnetdarlyk bildirdi.

Hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşynyň esasy meselesine geçip, halkara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy biziň öňümizde birnäçe düýpli soraglary, özi-de diňe bir syýasy, ykdysady, hukuk babatda däl-de, eýsem, ahlak, adalatlylyk we abraý-mertebe gatnaşyklaryna degişli soraglary hem goýýar diýip nygtady. Häzirki döwürde bu düşünjeler bitewüdir diýip hasap edýärin. Şoňa görä-de, syýasy howpsuzlygy, durnuklylygy, ykdysady ösüşi goldamak üçin taryhy ornuna, ilatynyň sanyna, jemi içerki önüminiň möçberine, harby mümkinçiligine ýa-da tehnologik derejesine garamazdan, ähli halklary hem-de döwletleri bu işe doly çekmek zerur. Olaryň şu günki we geljekki dünýä gurluşynyň deňhukukly agzalarydyr subýektleri bolmaga kanuny hukuklaryny ykrar etmek gerek diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi. Bu babatda Türkmenistanyň garaýşy berk we aýdyňdyr: häzirki çylşyrymly döwürde bu sorag diňe ählumumy tagallalar arkaly, halkara hukugyň ykrar edilen kadalary, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasy esasynda çözülip bilner we çözülmelidir.

Dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzasy hökmünde ýurdumyz şu maksada ýetmekde öz üstüne borçnamalary alýar.

Mälim bolşy ýaly, 2023-nji ýylyň sentýabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda biziň ýurdumyz bu guramanyň howandarlygynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak baradaky teklip bilen çykyş etdi. Biz muny XXI asyrda döwletara we halkara gatnaşyklaryň gurluşy babatda garaýyşlaryň hem-de kadalaryň ulgamy, ony gazanmagyň guraly hökmünde görýäris diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady we Türkmenistanyň teklip edýän başlangyçlary barada jikme-jik durup geçdi.

Ilki bilen, biz Ählumumy howpsuzlyk strategiýasynda syýasy orny we ähmiýeti barha artýan, ösüp barýan ýurtlaryň örän aýdyň, abraýly ornuny görýäris. Bu bolsa yzygiderli hem-de oňyn meýildir. Bu ýagdaý üns berilmegini we Birleşen Milletler Guramasynyň strategik meýilnamalarynda degişli derejede berkidilmegini talap edýär diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň ählumumy howpsuzlygy üpjün etmekde sebit guramalarynyň we döwletara birleşikleriň üsti bilen, özi-de diňe bir syýasy däl, eýsem, ykdysady, ynsanperwer ugurlar boýunça hem işleri güýçlendirmegi maksadalaýyk hasaplaýandygy nygtaldy. Bu meselede ýöriteleşdirilen düzümleriňdir institutlaryň-da pikirlerini diňläp, olary dünýä syýasatynyň esasy soraglaryny çözmäge çekmeli.

Birleşen Milletler Guramasyna ony esaslandyryjylar tarapyndan goýlan baş wezipesini — ählumumy parahatçylygy, deňhukukly hyzmatdaşlygy we ösüşi üpjün etmekde ýardam bermeli. Bu biziň diňe ahlak borjumyz bolman, eýsem, häzirki dünýäde ýüze çykýan töwekgelçiliklerdir howplara hakyky we obýektiw baha bermek babatda jogapkärçiligimiz bilen hem gönüden-göni baglydyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Şonuň ýaly-da, beýleki halkara düzümleriň we birleşikleriň Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmegiň, Ýer ýüzünde parahatçylygy üpjün etmek we dünýä gurluşy meseleleriniň çözgüdinde onuň sebit wekilhanalarynyň hem-de edaralarynyň ornuny, wezipesini ýokarlandyrmagyň zerurdygy nygtaldy.

Bitaraplygyň we öňüni alyş diplomatiýasynyň mümkinçilikleri bu wezipeleri ýerine ýetirmegiň esasy guraly bolup hyzmat etmelidir. Munuň özi ähli gatnaşyjylaryň bähbitlerini göz öňünde tutýan, howpsuz, durnukly ählumumy gurluşy kemala getirmäge gönükdirilen bitewi dialogy ýola goýmak üçin şertleri üpjün etmegiň aýrylmaz bölegidir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Birleşen Milletler Guramasynyň Howpsuzlyk geňeşiniň agzalarynyň biragyzdan çözgüdi we sebitiň ähli döwletleriniň goldamagy esasynda döredilen, ştab-kwartirasy Bitarap Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işi muňa aýdyň subutnamadyr. Biziň pikirimizçe, bu merkez bar bolan we bolup biljek gapma-garşylyklary çözmäge hem-de çylşyrymly ýagdaýlardan baş alyp çykmaga ulgamlaýyn çemeleşmegiň mysaly bolup biler.

Şunuň bilen baglylykda, Bitaraplygyň, onuň kadalarynyň, iş ýüzündäki usullarynyň halkara bileleşigiň häzirki döwürde ulanýan mümkinçiliklerinden has işjeň hem-de giň bolmalydygyna ynam bildirildi.

Bellenilişi ýaly, Bitaraplyk derejesi toparlanyşyklara gatnaşmazlygy we harby güýji ulanmazlygy göz öňünde tutýar. Bu ýörelgelere näçe köp döwlet eýerse, şeýle çemeleşmäniň tarapdarlary şonça köp, gapma-garşylyklaryň döremek ähtimallygy bolsa şonça az bolar. Şu soragda bitaraplyk sagdyn we jogapkärli güýçler, aýry-aýry döwletler ýa-da ýurtlaryň topary üçin ugur alyş nokady bolup biler. Munuň özi gapma-garşylykly ýagdaýlary aradan aýyrmaga mümkinçilik berýär, ýüze çykýan dawalar nähili kyn hem dowamly bolsa-da, olary parahatçylykly usullar, gepleşikler arkaly çözüp boljakdygyny görkezýär diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi.

Şu garaýşa eýermek bilen, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň meýdançasynda Bitaraplygyň dostlary toparyny döretmek başlangyjyny öňe sürdi. Bu pikire eýýäm onlarça döwlet goşuldy diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy belledi we munuň oýlanyşykly çözgütdigine ynam bildirdi.

Häzirki dünýä mundan birnäçe onýyllyklardan öňki bolşuna meňzemeýär. Ol örän çylşyrymly, köpölçegli boldy, onda ençeme ugurdaş meýiller ýüze çykdy. Şolaryň biri-de geçiş döwrüniň ykdysadyýeti bolan ýurtlaryň ähmiýetiniň artmagydyr. Bu ýurtlar düýpli demografik, ylmy, önümçilik we serişde mümkinçiligine, köplenç bolsa geografik taýdan kesgitleýji mümkinçilige eýedir. Şu we beýleki şertler sebäpli, olara dünýä ykdysadyýetiniň öňdebaryjylarynyň, syýasy, durmuş, ynsanperwer ösüşi üpjün edijileriň biri hökmünde uly orun degişlidir. Geçiş ykdysadyýetli ýurtlar köp babatda durnukly, ýöne gaýtadan gurulmagy talap edilýän dünýä gurluşyna itergi bermeli, täze garaýyşlary, wezipeleri girizmeli diýip pikir edýärin diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri nygtady.

Gürrüň, ilkinji nobatda, Durnukly ösüş maksatlary hakynda barýar. Biziň pikirimizçe, häzirki zaman dünýä gurluşynyň esasy işlerine diňe geçiş ykdysadyýetiniň doly derejede gatnaşmak şertleri üpjün edilende, bu maksada ýetip bolar. Geljegiň ykdysady nusgasy hökmünde bu işlerde baýlyklaryň paýlanylyşyna olary ibermek we ulanmak ulgamyna aýratyn üns bermek zerurdyr. Täze çemeleşmeleri tapawutlandyrmazdan, syýasylaşdyrma, kemsitmelere ýol berilmeli däldir diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. Şunda esasy ornuň iki ugra, hususan-da, energiýa birikmesine we ulaglaryň baglanyşygyna degişlidigi bellenildi.

Türkmenistan pes uglerodly energetika geçmek arkaly energiýa birikmesini amala aşyrmak ýaly strategik ugra eýerýär. Biz bu işde hem şeýle çemeleşmeler gerek diýip hasap edýäris. Munuň özi şeýle ýol bilen gitmäge çalyşýan döwletler üçin deň we birmeňzeş amatly şertleri kepillendirýär diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy. Bu olara energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalara elýeterlilik almak, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ulanmakda öz howa we geografik artykmaçlyklaryny herekete getirmek üçin şertleri döreder. Häzirki döwür energiýanyň däp bolan çeşmeleriniň täze, «ýaşyl» gün tertibine esaslanýan görnüşleri bilen utgaşdyrylmagyny we sazlaşykly bolmagyny talap edýär.

Bu ugurda biz «ýaşyl» diplomatiýa hem-de dünýäde hyzmatdaşlyk etmegiň şeýle nusgasyny ileri tutmaga aýratyn orun berýäris. Munuň özi bilelikdäki jogapkärçilige, köpçülikleýin we toparlaýyn bähbitleri ýeňip geçmäge, geljege hyzmat etmäge esaslanmalydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi.

Ulag baglanyşygy babatda hem Türkmenistan düşnükli we adalatly garaýşy kemala getirmegiň zerurdygyndan ugur alýar. Bu ulgamda hyzmatdaşlyk ozal bar bolanlarynyň üstüni ýetirýän täze, çalşyp bolmajak çemeleşmelere gönükdirilip bilner. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan Hazar we Gara deňizleriniň üstünden geçýän, Ýewropa, Ýakyn Gündogar, Aziýa — Ýuwaş umman sebitlerini bir bitewi ulag ulgamyna birleşdirýän Ýewraziýa multimodal üstaşyr ulag taslamalaryny durmuşa geçirmegiň üstünde işleýär. Elbetde, bu tagallalar düýpli syýasy-diplomatik ýardamy, Birleşen Milletler Guramasy derejesinde goldanylmagyny we çözgütleriň kabul edilmegini talap edýär. Bularyň ählisi Türkmenistanyň ulag durnuklylygy hem-de bu ugurda özara gatnaşyklar meseleleri boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň çäginde öňe sürlüp, biragyzdan goldaw tapýan başlangyçlarynda beýan edilendir. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri agza döwletleri diňe bir goldaw bermek bilen çäklenmän, degişli Kararnamalaryň düzgünleriniň kanunlaşdyrylmagyny gazanmaga, olarda görkezilen täzeçe pikirleriň we hyzmatdaşlygyň ugurlarynyň iş ýüzünde ulanylmagyny ilerletmäge çagyrdy.

Inklýuziw ulag ulgamynyň kemala getirilmeginiň halkara söwdanyň, maýa goýum işjeňliginiň artmagyna görnetin täsir etjekdigi düşnüklidir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow belledi hem-de halkara maliýe we ykdysady institutlara, sebit düzümlerine halkara ulag taslamalaryna ýeterlik goldaw bermegi, strategik çözgütleriň kabul edilmegine gatnaşmagy teklip etdi. Şunda Türkmenistanyň bu ugurlar boýunça gepleşiklere açykdygy, olaryň milli we halkara taslamalary amala aşyrmaga gatnaşmaklary üçin ähli amatly şertleri döretmäge taýýardygy aýdyldy.

Ynsanperwer ölçeg hem ulag hyzmatdaşlygynda ähmiýeti barha artýan ýene bir möhüm ýagdaýdyr. Häzirki zaman dünýäsinde täze desgalar, gysga ugurlar arkaly adamlaryň ykjam, çalt hereketini üpjün etmek üçin şertler bar. Şunlukda, olaryň täze ýurtlara baryp görmek isleglerini kanagatlandyrmak, beýleki halklaryň wekilleri bilen gatnaşyk saklamaklary babatda goşmaça mümkinçilikler açylýar. Bu bolsa, öz gezeginde, Ýer ýüzüniň halklarynyň ýakynlaşmagyna we özara düşünişmegine ýardam berýän ynsanperwer ugurly gatnaşyklary ösdürmäge oňat itergi berýär.

Umuman, ykdysadyýetiň we durnukly ösüşiň binýatlyk nusgasyny döretmek boýunça bilelikdäki işlerimiz barada aýdylanda, Türkmenistan ony şu esasy ugurlary hökman öz içine alýan geçiş döwri diýip kesgitleýär: döwletleriň ylmy-tehniki ösüşiniň, sanlylaşdyrmagyň we innowasion standartlarynyň derejesini deňleşdirmeli; ykdysadyýetde, söwdada, ulagda, senagatda, çig maly çykarmakda we gaýtadan işlemekde hem-de beýleki ugurlarda ekologik ölçegler hökman ileri tutulmaly; ilatyň ekologiýa babatda sowatlylygyny, bilimini, habarlylygyny artdyrmaly; adamlar, aýratyn-da, ýaşlar üçin ykdysady işjeňlik, durmuşa höweslilik, toparlaýyn başlangyçlar, döredijilik, täzeçil garaýyşlar üçin şertleri döretmeli; dürli pudaklarda halkara derejede bilimdir tejribe alşylmagyna ulgamlaýyn we hemişelik esasda üns bermeli, ylmy hem-de ýaşlar diplomatiýalaryny höweslendirmeli diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Şunda Türkmenistan halkara guramalaryň, Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen agentlikleriniň wezipeleriniň işjeň ýerine ýetirilmegini zerur hasaplaýar, Hökümetler bilen göni gepleşikleri geçirmek, halkara hyzmatdaşlyk maksatnamalaryny ornaşdyrmak we ilerletmek ýaly ugurlarda araçyllyk işini ýerine ýetirmekde olaryň mümkinçiliklerinden peýdalanmagyň wajypdygyny belleýär.

Howa gün tertibi barada hem gysgaça durup geçmek isleýärin. Onuň ileri tutulýan ugur bolup galýandygy, häzirki ýüzýyllykda adamzadyň saýlap alan ýoluny kesgitleýändigi aýdyňdyr we munuň özi möhüm şertdir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy aýratyn belledi. Nygtalyşy ýaly, howa görkezijileri arassa tebigy ýagdaýlaryň çäginden çykyp, döwletleriň ösüşine, halklaryň abadançylygyna, azyk howpsuzlygyna, suwa, arassa howa, durmuş maksatnamalarynyň amala aşyrylmagyna, tutuş sebitlere we yklymlara täsirini ýetirýär. Mundan başga-da, olar ýurtlaryň häzirki dünýäniň gowulyklarynyň hem-de nygmatlarynyň adalatly paýlaýjysy, ylmy-tehniki ösüşlere gatnaşyjy, deňhukukly we ähmiýetli hyzmatdaş, arzan çig malyň, işçi güýjüniň çeşmesi hökmünde öz borçlaryna düşünmegine ägirt uly täsir edýär.

Şunuň bilen birlikde, howa gün tertibi şu günki günde ählumumy howpsuzlygyň we bilelikde parahat ýaşamagyň aýgytlaýjy çagyryşy hökmünde ilerledilýär. Türkmenistan howpsuzlygy üpjün etmäge düýpli çemeleşmegiň düzüm bölegi hökmünde howa meselesine ulgamlaýyn gözegçilik etmegiň, köptaraplaýyn gözegçilik usulyny döretmegiň hem-de howa, ekologik we tehnogen weýrançylyklaryň täsirini azaltmagyň tarapdary bolup çykyş edýär. Galyberse-de, bu soraglary Ýer ýüzüniň dürli sebitlerinde Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen merkezlerini döretmek arkaly hem çözüp bolar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň indi birnäçe ýyl bäri BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkeziniň döredilmegi ugrunda çykyş edýändigini nygtap, bu başlangyjyň Milletler Bileleşiginde, halkara hyzmatdaşlarymyzyň arasynda goldaw tapjakdygyna ynam bildirdi.

Çykyşymyň başynda men ahlaklylyk, adalatlylyk we mertebe hakynda aýdypdym. Meniň pikirimçe, bu kadalar halkara gatnaşyklaryň ösüşini ynsanperwerleşdirmek hem-de adamlar hakdaky gündelik alada esaslanýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy aýtdy. Bellenilişi ýaly, şu babatda häzirki zaman diplomatiýasy-da ýokary ynsanperwer ugra eýermelidir. Şahsyýetara gatnaşyklary, ýaşlaryň, çagalaryň özara hereketlerini, zenanlar guramalarynyň ugry boýunça, parlamentara, medeni, sport hyzmatdaşlygyny utgaşdyryjynyň wezipesini öz üstüne almalydyr. Çünki häzirki wagtda bu ugurlar halkara işlerde syýasy düşünişmezligiň, özara ynamyň pese gaçmagynyň derejesini azaltmakda aýratyn ähmiýete eýedir.

Diplomatiýanyň wezipesi we manysy gepleşikleri geçirmekden, ylalaşygy gözlemekden, özara gatnaşyklaryň mäkäm köprülerini gurmakdan ybaratdyr. Türkmenistanyň tagallalary, ine, hut şu ugurlara gönükdirilendir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri nygtady we ýurdumyzyň bitaraplygy hem-de parahatçylyk dörediji döwlet hökmünde toplan tejribesini parahatçylygyň, adamzadyň sazlaşykly ösüşiniň bähbidine gönükdirip, bu işe öz goşandyny goşmaga hemişe taýýardygyny tassyklady.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow žurnalistleriň sowallaryna jogap berdi.

Gahryman Arkadagymyz Türkiýäniň döwlet teleradiokompaniýasynyň “TRT World” teleýaýlymynyň habarçysy Ýusuf Erimiň energiýa serişdelerini ibermegiň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak nukdaýnazaryndan, energetika ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge degişli sowalyna jogap berip, tebigy gazyň gorlary boýunça Türkmenistanyň dünýäde dördünji orny eýeleýändigini belledi. Şunda iri “Galkynyş” gaz känini aýdyň mysal hökmünde görkezmek bolar. Geçirilen soňky audite görä, bu gaz käniniň gory 27 trillion kub metrden hem gowrakdyr.

Türkmen halkynyň Milli Lideri bu baradaky gürrüňi dowam edip, BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan ýurdumyzyň başlangyjy esasynda birnäçe Kararnamalaryň kabul edilendigini nygtady. Türkmenistan öz tebigy gazyny köp döwletlere iberýär. Şunda önüm öndürijileriň, sarp edijileriň we üstaşyr geçirijileriň arasyndaky sazlaşygyň energetika hyzmatdaşlygynda möhüm görkeziji bolup durýandygy bellenildi.

Türkmenistan “Açyk gapylar” ýörelgesine esaslanýan daşary syýasy ugry durmuşa geçirmek bilen, mawy ýangyjy dürli ugurlar boýunça ibermek üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz şu saparyň çäklerinde degişli resminamalara gol çekilendigini habar berdi. Şeýle hem tebigy gazy gaýtadan işlemek we eksport etmek üçin ýurdumyzyň mümkinçilikleriniň bardygy bellenildi. Mineral dökünleriň, ekologik taýdan arassa ýangyjyň, polipropilenden öndürilýän önümleriň önümçiligi ýola goýuldy. Milli ýangyç-energetika pudagynyň ösüşi diwersifikasiýa ýoly bilen amala aşyrylýar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri energiýa serişdelerini eksport etmegiň hukuk meselesine degip geçip, 2018-nji ýylda Hazar deňziniň hukuk derejesi hakynda Konwensiýanyň kabul edilendigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz türkmen mawy ýangyjyny Hazaryň we Azerbaýjanyň üsti bilen Türkiýä ibermek üçin mümkinçilikleriň bardygyny belledi.

Soňra Türkiýäniň “Anadolu” agentliginiň habarçysy Dilara Hamit türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa ulag-kommunikasiýa ulgamynyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryndaky ähmiýetini nazara almak bilen, bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de giňeldilmegi baradaky sowal bilen ýüzlendi.

Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, türki dilli döwletler Owganystanyň doganlyk halkyna uly kömek edýärler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan, Owganystan, Azerbaýjan, Gruziýa we Türkiýe degişli taslamalary durmuşa geçirmek barada ylalaşdy.

Türkmenistan gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşýär. Häzirki wagtda biz döwrebap awtomobil, demir ýollary gurýarys, deňiz we howa ugurlaryny ösdürýäris, sebit, halkara ähmiýetli taslamalary durmuşa geçirýäris diýip, Gahryman Arkadagymyz Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman — Katar hem-de Gazagystan — Türkmenistan — Eýran üstaşyr ulag geçelgesiniň taslamalaryny mysal hökmünde getirdi. Şunuň bilen baglylykda, Demirgazyk — Günorta ugruna ünsi çekdi. Şeýle hem Türkmenbaşy we Baku portlarynyň arasynda gatnawlaryň alnyp barylýandygy bellenildi. Şunda Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň iri möçberli ýük daşamalary amala aşyrmak üçin ägirt uly kuwwatynyň bardygy nygtaldy.

Mälim bolşy ýaly, BMG-niň Baş Assambleýasy ulag boýunça ýurdumyz tarapyndan teklip edilen birnäçe Kararnamalary kabul etdi. Ýol gurmak diňe bir özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam bermän, eýsem, döwletleriň we halklaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary hem pugtalandyrmaga goşant goşýar. Bu bolsa örän möhümdir we Türkmenistan şuny maksat edinýär diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Türki medeniýetiň halkara guramasynyň “TÜRKSOÝ” halkara žurnalynyň baş redaktory Salim Ezer häzirki wagtda Türkmenistanyň Türki Döwletleriň Guramasynda synçy derejesine eýedigini we onuň çäklerinde işjeň iş alyp barýandygyny belläp, türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygyna ýurdumyzyň haçan bu guramanyň doly hukukly agzasy boljakdygy baradaky sowal bilen ýüzlendi.

Gahryman Arkadagymyz nesli oguzlardan gaýdýan türki halklaryň köküniň birdigini belläp, şu ýylyň biz üçin şanly ýyldygyny nygtady. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şygary astynda geçýän bu ýylda biz beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymgulynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny baýram edýäris. Şanly sene mynasybetli uly dabaralar guralar. Magtymguly Pyraga bagyşlanyp, sammit geçiriler. Bu sammite Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan hem gatnaşmak isleýändigini aýtdy. Şular barada aýtmak bilen, türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy şol sammitde Türkmenistanyň Türki Döwletleriň Guramasynyň doly hukukly agzasy bolmagynyň mümkindigini belledi.

Soňra üçünji Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşyjylara — Türkiýe Respublikasynyň wise-prezidenti Jewdet Ýylmaza hem-de Türki medeniýetiň halkara guramasynyň Baş sekretary Sultan Raýewe söz berildi. Olar türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa çuň manyly çykyşy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Gahryman Arkadagymyzyň beýan eden, häzirki döwrüň derwaýys meseleleriniň sazlaşykly çözgütlerini işläp taýýarlamak, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek boýunça tagallalary birleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlarynyň ähmiýetini we örän wajypdygyny nygtadylar. Bellenilişi ýaly, bu başlangyçlaryň durmuşa geçirilmegi bar bolan kuwwatdan hem-de döwrüň talaplaryndan ugur almak bilen, özara bähbitli sebitleýin we halkara söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy, energetika, ulag ulgamlaryndaky, beýleki pudaklardaky gatnaşyklary ösdürmäge ýardam berer.

Şeýle hem çykyş edenler Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa türkmen-türk işewürlik gatnaşyklaryny ösdürmek meselelerine hemişe uly üns berýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Bellenilişi ýaly, Türkiýäniň işewür toparlary amatly maýa goýum ýagdaýy we üstünlikli işlemek üçin ähli şertler döredilen geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän orunlaryny pugtalandyrmaga aýratyn gyzyklanma bildirýärler.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň ikitaraplaýyn, köptaraplaýyn görnüşde, sebitleýin we halkara guramalaryň, şol sanda TÜRKSOÝ-nyň çäklerinde netijeli medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmäge goşýan saldamly goşandy nygtaldy. Gündogaryň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna gabatlanan çäreleriň ähmiýeti bellenildi. Şunda Türkiýe Respublikasynyň wekilleriniň bu şanly sene mynasybetli geçiriljek halkara çärelere işjeň gatnaşjakdyklary aýdyldy.

Iş saparynyň maksatnamasy tamamlanandan soňra, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Antalýanyň Halkara howa menziline bardy we bu ýerden Watanymyza ugrady.

Aşgabadyň Halkara howa menzilinde Gahryman Arkadagymyzy resmi adamlar, şeýle hem Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Ahmet Demirok garşyladylar. Diplomat türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy saparynyň üstünlikli geçmegi bilen gutlap, bu saparyň özara bähbitli türkmen-türk hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmäge, iki döwletiň we olaryň halklarynyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasy bilen netijeli hyzmatdaşlyga, şol sanda köptaraplaýyn görnüşdäki gatnaşyklara ygrarlydygyny we onuň çäklerinde ýurtlarymyzyň ählumumy parahatçylygyň hem-de howpsuzlygyň üpjün edilmegine, Durnukly ösüş maksatlarynyň gazanylmagyna gönükdirilen özara başlangyçlaryny hemişe goldaýandyklaryny nygtady.

(TDH)

Geçen hepdäniň wakalarynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak, halk hojalyk toplumyny diwersifikasiýalaşdyrmak, önümçilik, eksport kuwwatyny pugtalandyrmak, maýa goýum işjeňligini we halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändigi öz beýanyny tapdy.

26-njy fewralda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy bilen bagly meselelere garaldy. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri alnyp barylýar. Ýazky ekiş möwsümine ekin meýdanlaryny, ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary, pagtaçy daýhanlar üçin toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny doly taýýarlamak boýunça zerur çäreler görülýär. Şunuň bilen birlikde, ýeralmanyň, soganyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişi dowam edýär. Ýazky bag ekmek möwsümini guramaçylykly geçirmek maksady bilen, baglaryň ekiljek ýerleri kesgitlenilýär, bag nahallary taýýarlanylýar.

Şeýle hem ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň we Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde welaýatlarda şu ýyl meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny almak boýunça öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, welaýatlaryň häkimlerine ähli meýilleşdirilen işleriň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy. Ählihalk bag ekmek dabarasyny guramaçylykly geçirmek bilen bagly birnäçe tabşyryklar berildi.

1-nji martda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda 2024-nji ýylyň ilkinji iki aýynda ykdysadyýetiň pudaklarynda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi, degişli hasabatlar diňlenildi, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm wezipeleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Kanunçylygy döwrüň talaplaryna laýyklykda mundan beýläk-de kämilleşdirmek, bilim edaralarynyň işini ösdürmek, innowasion tehnologiýalary döretmek işine ýaşlary işjeň çekmek, elektron neşirleriň sanyny artdyrmak, sporty, Olimpiýa hereketini ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi. Ekologik abadançylygy üpjün etmek, ýurdumyzyň tebigy aýratynlyklary, taryhy ýadygärlikleri we medeni gymmatlyklary bilen tanyşdyrýan syýahatçylyk ulgamyny ösdürmek bilen bagly meselelere garaldy.

Änew şäheriniň 2024-nji ýylda “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçiriljek dabaralara, Germaniýanyň paýtagty Berlin şäheriniň Täze muzeýinde Parfiýa imperiýasynyň taryhy tapyndylarynyň we Seljuk imperiýasynyň mirasynyň sergisini guramaga görülýän taýýarlyk işleri barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, geçen iki aýda alnyp barlan işleriň netijeleri Garaşsyz döwletimiziň okgunly ösýändigine şaýatlyk edýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetinde jemi içerki önümiň görkezijileri, ýylyň başyndaky ýaly, 6,3 göterim möçberde saklanýar. Hasabat döwründe senagatda ösüş depgini 5,6 göterime, söwda ulgamynda 8,1 göterime, ulag we aragatnaşyk ulgamynda 6,6 göterime, oba hojalyk pudagynda bolsa 3,9 göterime deň boldy. Häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýagdaýy göz öňünde tutup, gazanan ösüş depginimizi saklap galmak üçin degişli işleri geçirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mukaddes maşgala ojagyny gorap saklamakda, ogul-gyzlaryna mynasyp edep-terbiýe bermekde, jemgyýetimiziň jebisligini has-da berkitmekde mähriban enelerimiziň möhüm ornuny belläp, köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly ady dakmak hakynda Permana gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyz birnäçe beýleki resminamalara hem gol çekdi. Olar Aşgabat şäherinde owgan harytlarynyň sergisini we Türkmen-owgan işewürlik maslahatyny guramaçylykly geçirmek, şu ýylyň 16-njy martynda ählihalk bag ekmek dabarasyny geçirmek, Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti tarapyndan uniwersitetiň garamagynda hojalyk hasaplaşygynda işleýän “Oguz han” ylmy-tehnologiýalar merkezini döretmek hem-de 2024-nji ýylyň 15 — 20-nji apreli aralygynda Aşgabat şäherindäki Gyşky oýunlar sport toplumynda hokkeý boýunça halkara ýaryşy geçirmek hakyndaky Kararlardan ybaratdyr.

1-2-nji martda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow üçünji Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşmak maksady bilen, Türkiýe Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

Saparyň çäklerinde Gahryman Arkadagymyzyň Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan bilen duşuşygy boldy. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Türkiýäniň Baştutanyny 70 ýaş ýubileýi bilen tüýs ýürekden gutlap, oňa hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň mähirli salamyny, gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Iki ýurduň we halkyň arasynda dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmakda bitiren aýratyn hyzmatlary, köpýyllyk döwletara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine goşan uly şahsy goşandy üçin, Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany bilen, türk Liderine Türkmenistanyň “Hormatly il ýaşulusy” diýen ady dakyldy. Halkymyzyň asylly ýörelgelerine laýyklykda, Gahryman Arkadagymyz türk Liderine türkmen milli içmegini sowgat berdi. Gadymy däbe görä, içmek il içinde uly abraýdan peýdalanýan adamlara aýratyn hormatyň nyşany hökmünde gowşurylýar.

Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti gutlaglar we bildirilen hormat üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, özüne Türkmenistanyň “Hormatly il ýaşulusy” diýen hormatly adyň dakylmagyna ýurtlarymyzyňdyr halklarymyzyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň nyşany hökmünde garaýandygyny nygtady.

Duşuşykda bellenilişi ýaly, halklarymyzyň taryhyň dowamynda emele gelen umumylygyna esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda üstünlikli ösdürilýär.

Türkiýe Respublikasyna türkmen elektrik energiýasyny eksport etmek, dostlukly ýurda türkmen tebigy gazyny “swap” usuly boýunça ibermek bilen bagly meselelere aýratyn üns çekildi.

Duşuşygyň ahyrynda türkmen-türk hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga gönükdirilen birnäçe resminamalara gol çekildi. Şol resminamalara Türkmenistan bilen Türkiýe Respublikasynyň arasynda uglewodorod serişdeleri babatda hyzmatdaşlyk etmek boýunça meýiller hakynda Jarnama; “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Türkiýe Respublikasynyň Energetika we tebigy serişdeler ministrliginiň arasynda tebigy gaz ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmek meselesi babatda özara hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama; “Türkmenistan” awiakompaniýasy” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen Türk aeronawtika birleşigi uniwersitetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama degişlidir.

Şol gün Gahryman Arkadagymyz türkmen bazarynda üstünlikli işläp gelýän “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy Ahmet Çalyk we “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy Erman Ylyjak bilen hem duşuşdy. Duşuşyklaryň dowamynda hususy pudak boýunça köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygyň söwda-ykdysady gatnaşyklaryň giňeldilmegine, onuň mümkinçilikleriniň durmuşa geçirilmegine uly goşant goşýandygy bellenildi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow üçünji Antalýa diplomatiýa forumynda çykyş edip, ählumumy ykdysady we ynsanperwer meseleleri çözmekde Türkmenistanyň garaýşyny beýan etdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki döwür döwletleriň we Hökümetleriň öňünde diňe bir syýasy, ykdysady, hukuk babatda däl-de, eýsem, ahlak, adalatlylyk we abraý-mertebe gatnaşyklaryna degişli birnäçe meseleleri hem goýýar. Syýasy howpsuzlygy, durnuklylygy, ykdysady ösüşi üpjün etmek üçin taryhy ornuna, ilatynyň sanyna, jemi içerki önüminiň möçberine, harby mümkinçiliklerine ýa-da tehnologik taýdan ösüş derejesine garamazdan, dünýäniň ähli halklaryny we döwletlerini bu işe doly çekmek zerurdyr.

Bu babatda Türkmenistanyň garaýşy berk we aýdyňdyr: häzirki çylşyrymly döwürde bu sorag diňe ählumumy tagallalar arkaly, halkara hukugyň ykrar edilen kadalary, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasy esasynda çözülip bilner we çözülmelidir. Dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzasy hökmünde Türkmenistan şu maksada ýetmekde öz üstüne borçnamalary alýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Bitaraplygyň we öňüni alyş diplomatiýasynyň mümkinçilikleri bu wezipeleri ýerine ýetirmegiň esasy guraly hökmünde beýan edildi. Bitaraplygyň sagdyn we jogapkärli güýçler, döwletleriň ýa-da ýurtlaryň topary üçin garaýyşlaryň binýady bolup biljekdigi bellenildi. Bu bolsa gapma-garşylykly ýagdaýlary aradan aýyrmaga, ýüze çykýan dawalar nähili kyn hem dowamly bolsa-da, olary parahatçylykly usullar bilen, gepleşikler arkaly çözmäge mümkinçilik berýär.

Gahryman Arkadagymyz çykyşynda Milletler Bileleşiginiň howandarlygynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak, BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek ýaly Türkmenistanyň möhüm halkara başlangyçlaryny ýatlatdy. Ştab-kwartirasy Aşgabatda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işi barada aýdylanda, bu merkez bar bolan we bolup biljek gapma-garşylyklary çözmäge hem-de çylşyrymly ýagdaýlardan baş alyp çykmaga ulgamlaýyn çemeleşmegiň mysaly bolup biler.

Şeýle hem türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow geçiş ykdysadyýetli ýurtlaryň halkara derejede täsiriniň artmagy bilen bagly meselä degip geçmek bilen, energetika hyzmatdaşlygy ulgamynda Türkmenistanyň strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitledi, ählumumy ulag infrastrukturasyny ösdürmekde we howanyň üýtgemegine garşy göreşmekde başlangyçlarymyza ünsi çekdi.

Çykyşynyň ahyrynda Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň bitaraplygy hem-de parahatçylyk dörediji döwlet hökmünde toplan tejribesini parahatçylygyň we adamzadyň sazlaşykly ösüşiniň bähbidine gönükdirip, bu işe goşandyny goşmaga hemişe taýýardygyny tassyklady.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary “Döwlet adam üçindir!”, “Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen ýörelgelere laýyklykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda syýasy we ykdysady taýdan durnukly ösýän döwlet hökmünde Türkmenistanyň halkara abraýyny has-da belende götermek boýunça durmuşa geçirilýän strategiýanyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň nyşanyna öwrüldi.

(TDH)

(Antalýa şäheri, 2024-nji ýylyň 1-nji marty)

Hormatly wekiliýetleriň ýolbaşçylary we agzalary!
Hanymlar we jenaplar!

Ilki bilen, şu foruma çagyrandygy üçin Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti, gadyrly doganym Rejep Taýyp Ärdogana minnetdarlyk bildirýärin. Şeýle hem çäräniň guramaçylaryna abraýly forumda çykyş etmäge mümkinçilik döredendikleri üçin hoşallygymy beýan edýärin. Forumyň ýokary derejede guralandygyny, türk doganlarymyzyň myhmansöýerligini görkezýändigini bellemek isleýärin.

Halkara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy biziň öňümizde birnäçe düýpli soraglary, özi-de diňe bir syýasy, ykdysady, hukuk babatda däl-de, eýsem, ahlak, adalatlylyk we abraý-mertebe gatnaşyklaryna degişli soraglary hem goýýar. Häzirki döwürde bu düşünjeler bitewüdir diýip hasap edýärin. Şoňa görä-de, syýasy howpsuzlygy, durnuklylygy, ykdysady ösüşi goldamak üçin taryhy ornuna, ilatynyň sanyna, jemi içerki önüminiň möçberine, harby mümkinçiligine ýa-da tehnologik derejesine garamazdan, ähli halklary hem-de döwletleri bu işe doly çekmek zerur. Olaryň şu günki we geljekki dünýä gurluşynyň deňhukukly agzalarydyr subýektleri bolmaga kanuny hukuklaryny ykrar etmek gerek.

Bu babatda Türkmenistanyň garaýşy berk we aýdyňdyr: häzirki çylşyrymly döwürde bu sorag diňe ählumumy tagallalar arkaly, halkara hukugyň ykrar edilen kadalary, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasy esasynda çözülip bilner we çözülmelidir. Dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzasy hökmünde Türkmenistan şu maksada ýetmekde öz üstüne borçnamalary alýar.

Mälim bolşy ýaly, 2023-nji ýylyň sentýabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda biziň ýurdumyz bu guramanyň howandarlygynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak baradaky teklip bilen çykyş etdi. Biz muny XXI asyrda döwletara we halkara gatnaşyklaryň gurluşy babatda garaýyşlaryň hem-de kadalaryň ulgamy, ony gazanmagyň guraly hökmünde görýäris. Eýsem, bu garaýşy öňe sürmek bilen, Türkmenistan nähili başlangyçlary teklip edýär?

Ilki bilen, biz Ählumumy howpsuzlyk strategiýasynda syýasy orny we ähmiýeti barha artýan ösüp barýan ýurtlaryň örän aýdyň, abraýly ornuny görýäris. Bu bolsa yzygiderli hem-de oňyn meýildir. Bu ýagdaý üns berilmegini we Birleşen Milletler Guramasynyň strategik meýilnamalarynda degişli derejede berkidilmegini talap edýär. Şeýle hem Türkmenistan ählumumy howpsuzlygy üpjün etmek babatda sebit guramalarynyň we döwletara birleşikleriň üsti bilen, özi-de diňe bir syýasy däl, eýsem, ykdysady, ynsanperwer ulgamlar boýunça hem işleri güýçlendirmegi maksadalaýyk hasaplaýar. Bu meselede ýöriteleşdirilen düzümleriňdir institutlaryň-da pikirlerini diňläp, olary dünýä syýasatynyň esasy soraglaryny çözmäge çekmeli.

Birleşen Milletler Guramasyna ony esaslandyryjylar tarapyndan goýlan baş wezipesini — ählumumy parahatçylygy, deňhukukly hyzmatdaşlygy we ösüşi üpjün etmekde ýardam bermeli. Bu biziň diňe ahlak borjumyz bolman, eýsem, häzirki dünýäde ýüze çykýan töwekgelçiliklerdir howplara hakyky we obýektiw baha bermek babatda jogapkärçiligimiz bilen hem gönüden-göni baglydyr. Şonuň ýaly-da, beýleki halkara düzümleriň we birleşikleriň Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmegi, Ýer ýüzünde parahatçylygy üpjün etmek we dünýä gurluşy meseleleriniň çözgüdinde onuň sebit wekilhanalarynyň hem-de edaralarynyň ornuny, wezipesini ýokarlandyrmagy zerur hasaplaýaryn.

Bitaraplygyň we öňüni alyş diplomatiýasynyň mümkinçilikleri bu wezipeleri ýerine ýetirmegiň esasy guraly bolup hyzmat etmelidir. Munuň özi ähli gatnaşyjylaryň bähbitlerini göz öňünde tutýan, howpsuz, durnukly ählumumy gurluşy kemala getirmäge gönükdirilen bitewi dialogy ýola goýmak üçin şertleri üpjün etmegiň aýrylmaz bölegidir. Birleşen Milletler Guramasynyň Howpsuzlyk geňeşiniň agzalarynyň biragyzdan çözgüdi we sebitiň ähli döwletleriniň goldamagy esasynda döredilen, ştab-kwartirasy Bitarap Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işi muňa aýdyň subutnamadyr. Biziň pikirimizçe, bu merkez bar bolan we bolup biljek gapma-garşylyklary çözmäge hem-de çylşyrymly ýagdaýlardan baş alyp çykmaga ulgamlaýyn çemeleşmegiň mysaly bolup biler.

Bitaraplyk, onuň kadalary we iş ýüzündäki usullary halkara bileleşigiň häzirki döwürde ulanýan mümkinçiliklerinden has işjeň hem-de giň bolmalydyr. Biz munuň şeýle boljakdygyna ynanýarys.

Bitaraplyk derejesi toparlanyşyklara gatnaşmazlygy we harby güýji ulanmazlygy göz öňünde tutýar. Bu ýörelgelere näçe köp döwlet eýerse, şeýle çemeleşmäniň tarapdarlary şonça köp, gapma-garşylyklaryň döremek ähtimallygy bolsa şonça az bolar. Şu soragda bitaraplyk sagdyn we jogapkärli güýçler, aýry-aýry döwletler ýa-da ýurtlaryň topary üçin ugur alyş nokady bolup biler. Munuň özi gapma-garşylykly ýagdaýlary aradan aýyrmaga mümkinçilik berýär, ýüze çykýan dawalar nähili kyn hem dowamly bolsa-da, olary parahatçylykly usullar, gepleşikler arkaly çözüp boljakdygyny görkezýär. Şeýle garaýşa eýermek bilen, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň meýdançasynda Bitaraplygyň dostlary toparyny döretmek başlangyjyny öňe sürdi. Bu pikire eýýäm onlarça döwlet goşuldy we men munuň oýlanyşykly çözgütdigine ynanýaryn.

Hormatly halkara foruma gatnaşyjylar!

Häzirki dünýä mundan birnäçe onýyllyklardan öňki bolşuna meňzemeýär. Ol örän çylşyrymly, köpölçegli boldy, onda ençeme ugurdaş meýiller ýüze çykdy. Şolaryň biri-de geçiş döwrüniň ykdysadyýeti bolan ýurtlaryň ähmiýetiniň artmagydyr. Bu ýurtlar düýpli demografik, ylmy, önümçilik we serişde mümkinçiligine, köplenç bolsa geografik taýdan kesgitleýji mümkinçilige eýedir. Şu we beýleki şertler sebäpli, olara dünýä ykdysadyýetiniň öňdebaryjylarynyň, syýasy, durmuş, ynsanperwer ösüşi üpjün edijileriň biri hökmünde uly orun degişlidir. Geçiş ykdysadyýetli ýurtlar köp babatda durnukly, ýöne gaýtadan gurulmagy talap edilýän dünýä gurluşyna itergi bermeli, täze garaýyşlary, wezipeleri girizmeli diýip pikir edýärin. Gürrüň, ilkinji nobatda, Durnukly ösüş maksatlary hakynda barýar. Biziň pikirimizçe, häzirki zaman dünýä gurluşynyň esasy işlerine diňe geçiş ykdysadyýetiniň doly derejede gatnaşmak şertleri üpjün edilende, bu maksada ýetip bolar. Geljegiň ykdysady nusgasy hökmünde bu işlerde baýlyklaryň paýlanylyşyna olary ibermek we ulanmak ulgamyna aýratyn üns bermek zerurdyr. Täze çemeleşmeleri tapawutlandyrmazdan, syýasylaşdyrma, kemsitmelere ýol berilmeli däldir. Şunda esasy orun iki ugra, ýagny energiýa birikmesine we ulaglaryň baglanyşygyna degişlidir.

Türkmenistan pes uglerodly energetika geçmek arkaly energiýa birikmesini amala aşyrmak ýaly strategik ugra eýerýär. Biz bu işde hem şeýle çemeleşmeler gerek diýip hasap edýäris. Munuň özi şeýle ýol bilen gitmäge çalyşýan döwletler üçin deň we birmeňzeş amatly şertleri kepillendirýär. Bu olara energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalara elýeterlilik almak, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ulanmakda öz howa we geografik artykmaçlyklaryny herekete getirmek üçin şertleri döreder. Häzirki döwür energiýanyň däp bolan çeşmeleriniň täze, «ýaşyl» gün tertibine esaslanýan görnüşleri bilen utgaşdyrylmagyny we sazlaşykly bolmagyny talap edýär. Bu ugurda biz «ýaşyl» diplomatiýa hem-de dünýäde hyzmatdaşlyk etmegiň şeýle nusgasyny ileri tutmaga aýratyn orun berýäris. Munuň özi bilelikdäki jogapkärçilige, köpçülikleýin we toparlaýyn bähbitleri ýeňip geçmäge, geljege hyzmat etmäge esaslanmalydyr.

Ulag baglanyşygy babatda hem Türkmenistan düşnükli we adalatly garaýşy kemala getirmegiň zerurdygyndan ugur alýar. Bu ulgamda hyzmatdaşlyk ozal bar bolanlarynyň üstüni ýetirýän täze, çalşyp bolmajak çemeleşmelere gönükdirilip bilner. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan Hazar we Gara deňizleriniň üstünden geçýän, Ýewropa, Ýakyn Gündogar, Aziýa — Ýuwaş umman sebitlerini bir bitewi ulag ulgamyna birleşdirýän Ýewraziýa multimodal üstaşyr ulag taslamalaryny durmuşa geçirmegiň üstünde işleýär. Elbetde, bu tagallalar düýpli syýasy-diplomatik ýardamy, Birleşen Milletler Guramasy derejesinde goldanylmagyny we çözgütleriň kabul edilmegini talap edýär.

Bularyň ählisi Türkmenistanyň ulag durnuklylygy hem-de bu ugurda özara gatnaşyklar meseleleri boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň çäginde öňe sürlüp, biragyzdan goldaw tapýan başlangyçlarynda beýan edilendir. Biz agza döwletleri diňe bir goldaw bermek bilen çäklenmän, degişli Kararnamalaryň düzgünleriniň kanunlaşdyrylmagyny gazanmaga, olarda görkezilen täzeçe pikirleriň we hyzmatdaşlygyň ugurlarynyň iş ýüzünde ulanylmagyny ilerletmäge çagyrýarys.

Inklýuziw ulag ulgamynyň kemala getirilmeginiň halkara söwdanyň, maýa goýum işjeňliginiň artmagyna görnetin täsir etjekdigi düşnüklidir. Şundan ugur alyp, Bütindünýä Söwda Guramasy, Bütindünýä banky, Halkara pul gaznasy, Yslam ösüş banky, Aziýanyň ösüş banky, Ýewropanyň täzeleniş we ösüş banky ýaly halkara maliýe we ykdysady institutlara, sebit düzümlerine halkara ulag taslamalaryna ýeterlik goldaw bermegi, strategik çözgütleriň kabul edilmegine gatnaşmagy teklip edýäris. Türkmenistan bu ugurlar boýunça gepleşiklere açykdyr, olaryň milli we halkara taslamalary amala aşyrmaga gatnaşmaklary üçin ähli amatly şertleri döretmäge taýýardyr.

Ynsanperwer ölçeg hem ulag hyzmatdaşlygynda ähmiýeti barha artýan ýene bir möhüm ýagdaýdyr. Häzirki zaman dünýäsinde täze desgalar, gysga ugurlar arkaly adamlaryň ykjam, çalt hereketini üpjün etmek üçin şertler bar. Şunlukda, olaryň täze ýurtlara baryp görmek isleglerini kanagatlandyrmak, beýleki halklaryň wekilleri bilen gatnaşyk saklamaklary babatda goşmaça mümkinçilikler açylýar. Bu bolsa, öz gezeginde, Ýer ýüzüniň halklarynyň ýakynlaşmagyna we özara düşünişmegine ýardam berýän ynsanperwer ugurly gatnaşyklary ösdürmäge oňat itergi berýär.

Umuman, ykdysadyýetiň we durnukly ösüşiň binýatlyk nusgasyny döretmek boýunça bilelikdäki işlerimiz barada aýdylanda, Türkmenistan ony şu esasy ugurlary hökman öz içine alýan geçiş döwri diýip kesgitleýär:

— döwletleriň ylmy-tehniki ösüşiniň, sanlylaşdyrmagyň we innowasion standartlarynyň derejesini deňleşdirmeli;

— ykdysadyýetde, söwdada, ulagda, senagatda, çig maly çykarmakda we gaýtadan işlemekde hem-de beýleki ugurlarda ekologik ölçegler hökman ileri tutulmaly;

— ilatyň ekologiýa babatda sowatlylygyny, bilimini, habarlylygyny artdyrmaly;

— adamlar, aýratyn-da, ýaşlar üçin ykdysady işjeňlik, durmuşa höweslilik, toparlaýyn başlangyçlar, döredijilik, täzeçil garaýyşlar üçin şertleri döretmeli;

— dürli pudaklarda halkara derejede bilimdir tejribe alşylmagyna ulgamlaýyn we hemişelik esasda üns bermeli, ylmy hem-de ýaşlar diplomatiýalaryny höweslendirmeli.

Şunda Türkmenistan halkara guramalaryň, Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen agentlikleriniň wezipeleriniň işjeň ýerine ýetirilmegini zerur hasaplaýar, Hökümetler bilen göni gepleşikleri geçirmek, halkara hyzmatdaşlyk maksatnamalaryny ornaşdyrmak we ilerletmek ýaly ugurlarda araçyllyk işini ýerine ýetirmekde olaryň mümkinçiliklerinden peýdalanmagyň wajypdygyny belleýär.

Howa gün tertibi barada hem gysgaça durup geçmek isleýärin. Onuň ileri tutulýan ugur bolup galýandygy, häzirki ýüzýyllykda adamzadyň saýlap alan ýoluny kesgitleýändigi aýdyňdyr we munuň özi möhüm şertdir. Howa görkezijileri arassa tebigy ýagdaýlaryň çäginden çykyp, döwletleriň ösüşine, halklaryň abadançylygyna, azyk howpsuzlygyna, suwa, arassa howa, durmuş maksatnamalarynyň amala aşyrylmagyna, tutuş sebitlere we yklymlara täsirini ýetirýär. Mundan başga-da, olar ýurtlaryň häzirki dünýäniň gowulyklarynyň hem-de nygmatlarynyň adalatly paýlaýjysy, ylmy-tehniki ösüşlere gatnaşyjy, deňhukukly we ähmiýetli hyzmatdaş, arzan çig malyň, işçi güýjüniň çeşmesi hökmünde öz borçlaryna düşünmegine ägirt uly täsir edýär.

Şunuň bilen birlikde, howa gün tertibi şu günki günde ählumumy howpsuzlygyň we bilelikde parahat ýaşamagyň aýgytlaýjy çagyryşy hökmünde ilerledilýär. Türkmenistan howpsuzlygy üpjün etmäge düýpli çemeleşmegiň düzüm bölegi hökmünde howa meselesine ulgamlaýyn gözegçilik etmegiň, köptaraplaýyn gözegçilik usulyny döretmegiň hem-de howa, ekologik we tehnogen weýrançylyklaryň täsirini azaltmagyň tarapdary bolup çykyş edýär. Galyberse-de, bu soraglary Ýer ýüzüniň dürli sebitlerinde Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen merkezlerini döretmek arkaly hem çözüp bolar. Şunda biziň ýurdumyzyň indi birnäçe ýyl bäri BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkeziniň döredilmegi ugrunda çykyş edýändigini nygtamak isleýärin. Bu başlangyjymyzyň Milletler Bileleşiginde, halkara hyzmatdaşlarymyzyň arasynda goldaw tapjakdygyna ynanýaryn.

Hormatly foruma gatnaşyjylar!

Çykyşymyň başynda men ahlaklylyk, adalatlylyk we mertebe hakynda aýdypdym. Meniň pikirimçe, bu kadalar halkara gatnaşyklaryň ösüşini ynsanperwerleşdirmek hem-de adamlar hakdaky gündelik alada esaslanýar. Şu babatda häzirki zaman diplomatiýasy-da ýokary ynsanperwer ugra eýermelidir. Şahsyýetara gatnaşyklary, ýaşlaryň, çagalaryň özara hereketlerini, zenanlar guramalarynyň ugry boýunça, parlamentara, medeni, sport hyzmatdaşlygyny utgaşdyryjynyň wezipesini öz üstüne almalydyr. Çünki häzirki wagtda bu ugurlar halkara işlerde syýasy düşünişmezligiň, özara ynamyň pese gaçmagynyň derejesini azaltmakda aýratyn ähmiýete eýedir.

Diplomatiýanyň wezipesi we manysy gepleşikleri geçirmekden, ylalaşygy gözlemekden, özara gatnaşyklaryň mäkäm köprülerini gurmakdan ybaratdyr. Türkmenistanyň tagallalary, ine, hut şu ugurlara gönükdirilendir.

Gadyrly dostlar!

Biz bitaraplygy hem-de parahatçylyk dörediji döwlet hökmünde toplan tejribämizi parahatçylygyň we adamzadyň sazlaşykly ösüşiniň bähbidine gönükdirip, bu işe öz goşandymyzy goşmaga hemişe taýýardyrys.