Ýurdumyzyň Daşary işler ministrligi tarapyndan çärýekde bir gezek neşir edilýän «Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy» ylmy-tejribe žurnalynda iýul — sentýabr aýlaryndaky döwletimiziň daşary syýasy durmuşynyň möhüm ähmiýetli wakalary beýan edilýär. 

Žurnal hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda 2022-nji ýylyň 15-nji awgustynda geçirilen deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahatdaky wideoýüzlenmesi bilen açylýar. Foruma 30-dan gowrak döwletden ulag düzümleriniň ýolbaşçylary, halkara guramalaryň onlarçasynyň, maliýe institutlarynyň, bilermenler jemgyýetleriniň wekilleri gatnaşdylar. Bu bolsa duşuşygyň möhüm ähmiýetiniň nobatdaky beýanydyr. Foruma şeýle wekilçilikli düzümiň gatnaşmagy Türkmenistana bildirilýän hormatyň we ýurdumyzyň ulag ulgamynda ählumumy hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşýan goşandynyň aýdyň subutnamasydyr. 

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistanyň işjeň syýasaty ählumumy ulag ulgamynda mundan beýläk-de hyzmatdaşlygyň netijeliligini we yzygiderliligini üpjün etmäge, deňze çykalgasy bolmadyk ýurtlaryň kanuny bähbitlerini ykrar etmäge, hyzmatdaşlygymyzyň maksatlaryny we wezipelerini anyklaşdyrmaga gönükdirilendir. 

Žurnalda ýerleşdirilen makalalar sebitleýin we ählumumy derejede giň hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini ugur edinýän Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesine esaslanýan daşary syýasaty yzygiderli alyp barýandygyny, halkara guramalar we düzümler bilen gatnaşyklary berkidýändigini, şunda ählumumy parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň üpjün edilmeginiň möhüm ugur bolup durýandygyny görkezýär. Hormatly Prezidentimiziň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň 16-njy sentýabrda Samarkant şäherinde geçirilen mejlisine hormatly myhman hökmünde gatnaşmagy munuň nobatdaky subutnamasydyr. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sammitdäki çykyşynda Türkmenistanyň ŞHG bilen hyzmatdaşlykda, syýasat, howpsuzlyk, ykdysadyýet, söwda, maýa goýum, medeni-ynsanperwer ugurlarda özara gatnaşyklaryň köptaraply, çeýe görnüşlerini we usullaryny ýola goýmaga taýýardygyny belledi. Nygtalyşy ýaly, ýurdumyz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň parahatçylygy, ählumumy durnukly ösüşi, howpsuzlygy berkitmekde, häzirki zamanyň wehimlerine we howplaryna garşy durmakda eýeleýän ornuna, bu meseleleriň çözgüdine hemmetaraplaýyn hem-de jogapkärçilikli çemeleşmesine ýokary baha berýär. Kuwwatly syýasy, ykdysady mümkinçilikleri bolan hem-de halkara giňişlikde uly abraýdan peýdalanýan, birek-birege hormat goýmak, deňhukuklylyk ýörelgelerine esaslanýan gatnaşyklar Ýewraziýa giňişliginde parahatçylygy, durnuklylygy, özara bähbitli we sazlaşykly hyzmatdaşlygy ösdürmäge gyzyklanma bildirýän köp döwletler üçin bähbitli ugur hasaplanýar. 

Türkmenistan ŞHG bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary düýpli giňeltmek we çuňlaşdyrmak üçin açykdyr, ulag, logistika, kommunikasiýa, energetika, medeniýet, ylym, bilim, ynsanperwer gatnaşyklar, hususy işewürlik ugry boýunça netijeli hyzmatdaşlyk gün tertibiniň möhüm meseleleridir diýip, döwlet Baştutanymyz çykyşynyň ahyrynda belledi. 

ŞHG agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisiniň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 15-nji sentýabrda Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, şeýle hem Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Çžan Min bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. Olaryň dowamynda taraplaryň bar bolan dürli derejedäki mümkinçilikleri nazara alnyp, netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmäge we köpugurly esasda ösdürmäge bolan gyzyklanmalary beýan edildi. 

Žurnalyň sahypalarynda ýerleşdirilen makalalar giň okyjylar köpçüligini aýry-aýry döwletler, aýratyn-da, goňşy ýurtlar, halkara guramalar we sebitleýin düzümler bilen ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasy ugurlary boýunça oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we işjeň hyzmatdaşlyk esasynda ýola goýulýan gatnaşyklary ösdürmegiň möhüm ugurlary hem-de meýilleri bilen tanyşdyrýar. Şu ýylyň 25-nji sentýabry 1-nji oktýabry aralygynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ýaponiýa amala aşyran sapary döwrüň ähmiýetli wakalarynyň birine öwrüldi. Saparyň dowamynda birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirildi. Aýratyn-da, Gahryman Arkadagymyz Ýaponiýanyň Premýer-ministri Fumio Kisida, Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň Başlygy Hosoda Hiroýuki, Türkmen-ýapon parlamentara dostluk toparynyň başlygy, Ýaponiýanyň daşary işler ministriniň orunbasary, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň ýapon tarapynyň başlygy bilen duşuşdy. 

Duşuşyklarda giň ugurlar, şol sanda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, energetika, ulag we aragatnaşyk, gurluşyk, himiýa senagaty, bank-maliýe ulgamlary boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlyk meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy saparyň çäklerinde dostlukly ýurduň işewürler toparlarynyň wekilleri — “Kawasaki Heavy Industries”, “Sanko Selko Co.Ltd”, “Komatsu”, “Itochu”, “Mitsubishi”, “Sumitomo”, “Marubeni”, “Sojits”, “JGC” ýaly iri kompaniýalaryň ýolbaşçylary, şeýle-de “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň direktorlar geňeşiniň başlygy hem-de “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy bilen gepleşikler geçirdi.  

Tokioda Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeni jaýlamak döwlet matam çäresi geçirildi, oňa ýurdumyzyň wekiliýeti gatnaşdy. 

Beýleki bir makalada Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynda ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnukly ösüşi üpjün etmek boýunça Türkmenistanyň ileri tutýan ugurlary beýan edilýär. Biziň döwletimizde 2022-nji ýyl möhüm senä — Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň agzalygyna kabul edilmeginiň 30 ýyllygyna beslenýär. Ýurdumyz köpugurly hyzmatdaşlygyň ygtybarly binýadyna daýanyp, BMG bilen strategik hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny, bu guramanyň köpugurly ygtyýarlyga eýedigini tassyklamak bilen, dünýäde onuň ornuny ýokarlandyrmak, umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryny we döwletara gatnaşyklaryň syýasy esasy hökmünde BMG-niň Tertipnamasyny berjaý etmek boýunça tagallalaryny dowam etdirer. 

Şu ýylyň 28-nji iýulynda BMG-niň Baş Assambleýasy “Merkezi Aziýa — parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagy” atly Kararnamany kabul etdi. BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň edara binasynyň ýerleşýän ýurdy bolan Türkmenistan öz netijeliligini görkezen bu guramanyň işine hemmetaraplaýyn ýardam berýär. Biziň ýurdumyz 2022-nji ýylyň dekabr aýynda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň döredilmeginiň 15 ýyllygyny bellemek bilen, Baş Assambleýanyň garamagyna bu merkeziň orny barada nobatdaky Kararnamanyň taslamasyny hödürlemegi meýilleşdirýär. Onda soňky ýyllaryň uly ähmiýetli wakalary beýan edilýär hem-de bu düzümiň binýadynda emele gelen sebit hyzmatdaşlygynyň gurallary berkidilýär. 

Şeýle-de bu makalada Türkmenistanyň Aral meselesini Milletler Bileleşiginiň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek üçin tutanýerli we yzygiderli çykyş edýändigi nygtalýar. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy 2023-nji ýylyň maý aýynda BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň Aral deňzi sebiti üçin BMG-niň Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak hakynda Kararnamasynyň taslamasy boýunça gepleşikleri dowam etdirmegi göz öňünde tutýar. Şunuň bilen birlikde, biziň ýurdumyz umumy wehimlere garşy özara ylalaşykly çäreleri işläp taýýarlamakda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň esasy ornuny bellemek bilen, işläp taýýarlanylan “Bitewi saglyk” ählumumy konsepsiýany goldaýar hem-de Merkezi Aziýada 2025-nji ýyla çenli saglygy we abadançylygy goramagyň “Ýol kartasynyň” çäklerinde bu konsepsiýany ilerletmäge çalyşýar. 

Žurnalda şeýle hem biziň ýurdumyzyň “ýaşyl” ykdysadyýete geçmek boýunça alyp barýan işlerine bagyşlanan makalalar çap edilipdir. 

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň 1-nji sentýabrda geçirilen nobatdaky VII gurultaýyna bagyşlanan makala okyjylara hödürlenilýär. Gurultaýyň dowamynda geçen döwürde ýerine ýetirilen işlere seljerme berildi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bu guramanyň öňünde durýan möhüm wezipeler kesgitlenildi, birnäçe guramaçylyk meselelerine garaldy. 

Ruhy-ahlak taýdan sazlaşykly ösen, medeniýetli, hemmetaraplaýyn bilimli we beden taýdan kämil ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek häzirki döwrüň möhüm wezipesidir. Sebäbi aň-paýhas taýdan ösen, bilimli, sagdyn ýaş nesil kuwwatly güýçdür, döwletimiziň röwşen geljegidir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, döwrüň talaplaryna laýyklykda, ýaşlar syýasatynyň dürli ugurlaryny öz içine alýan kanunlar yzygiderli kämilleşdirilýär. Ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýaşlaryň wekilleriniň işjeň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Milli Geňeşi “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Kanunyň täze rejelenen görnüşiniň taslamasyny işläp taýýarlady. 

Ýaşlaryň Watanymyzyň ykdysady, syýasy we medeni durmuşyna işjeň gatnaşmagyny, ýaş nesli watançylyk, ynsanperwerlik, zähmetsöýerlik ruhunda terbiýelemek üçin amatly hukuk şertleriniň döredilmegini üpjün etmek bu Kanunyň esasy maksadydyr. Onuň kabul edilmegi ýurdumyzda bu ugurda alnyp barylýan syýasatyň hukuk binýadyny düýpli pugtalandyryp, ýaş nesil üçin döredilýän mümkinçilikleriň has-da giňeldilmegine ýardam berer diýip, döwlet Baştutanymyz gurultaýdaky çykyşynda nygtady. 

“Türkmenistanyň diplomatik durmuşynyň senenamasy” atly uly bölümde ýerleşdirilen habarlar okyjylaryň içgin gyzyklanmasyna eýe bolar. Onda hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňde goýlan wezipeleri durmuşa geçirmek hem-de döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň halkara başlangyçlaryny ilerletmek boýunça Daşary işler ministrliginiň alyp barýan işleri beýan edilýär. Bu bölümde 2022-nji ýylyň üçünji çärýeginiň wakalary — utgaşykly görnüşde geçirilen dürli derejedäki duşuşyklar, gepleşikler, Daşary işler ministrlikleriniň arasyndaky geňeşmeler, hökümetara toparlaryň mejlisleri barada gysgaça synlar ýerleşdirilýär. 

“Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy” žurnaly Daşary işler ministrligi tarapyndan türkmen, iňlis hem-de rus dillerinde neşir edilýär. 

(TDH)

Da­şa­ry sy­ýa­sat 

 Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da Türk­me­nis­tan saý­lap alan oňyn Bi­ta­rap­lyk, pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk we ne­ti­je­li hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­na yzy­gi­der­li eýer­ýär. Ýur­du­myz döw­rüň mö­hüm me­se­le­le­ri­niň çöz­gü­di­ni iş­läp taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mek­de iş­jeň hem-de oňyn baş­lan­gyç­lar bi­len çy­kyş edip, Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mä­ge anyk go­şan­dy­ny goş­ýar. 

Bu ugur­da Türk­me­nis­tan oý­la­ny­şyk­ly we anyk kes­git­le­nen tek­lip­le­ri yzy­gi­der­li öňe sür­ýär, şol tek­lip­ler bol­sa dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi ta­ra­pyn­dan gol­da­nyl­ýar. Bi­ta­rap Wa­ta­ny­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sat ýö­rel­ge­si­niň no­bat­da­ky dö­wür üçin esa­sy ugur­la­ry 2022 — 2028-nji ýyl­lar üçin Kon­sep­si­ýa­da kes­git­le­nil­di. Bu res­mi­na­ma se­bit we dün­ýä de­re­je­sin­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy üp­jün et­mek, ýur­du­my­zyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­ny iş ýü­zün­de mun­dan beý­läk-de peý­da­lan­mak, sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik, söw­da-yk­dy­sa­dy, me­de­ni-yn­san­per­wer ul­gam­lar­da, ener­ge­ti­ka we ulag-ara­gat­na­şyk top­lum­la­ryn­da, eko­lo­gik ul­gam­da ne­ti­je­li iki­ta­rap­la­ýyn hem-de köp­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek ýa­ly mö­hüm we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, tä­ze Kon­sep­si­ýa äh­lu­mu­my dur­nuk­ly ösü­şe, hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ryň yn­san­per­wer­leş­di­ril­me­gi­ne ýar­dam ber­me­gi mak­sat edin­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, ab­raý­ly hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry, il­kin­ji no­bat­da, BMG bi­len hyz­mat­daş­ly­gy ul­gam­la­ýyn esas­da gi­ňelt­mä­ge uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. 

Dür­li ugur­lar­da bi­le­lik­de dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän we ama­la aşy­ryl­ýan tas­la­ma­lar, Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça taý­ýar­la­ny­lan hem-de BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy ta­ra­pyn­dan ka­bul edi­len Ka­rar­na­ma­lar Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy, onuň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň dep­gin­li hä­si­ýe­te eýe­di­gi­ne aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär. Şo­la­ryň ha­ta­ryn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň şu ýy­lyň 6-njy de­kab­ryn­da ge­çi­ri­len 77-nji ses­si­ýa­sy­nyň 45-nji umu­my mej­li­sin­de bi­ra­gyz­dan ka­bul edi­len 2023-nji ýy­ly “Pa­ra­hat­çy­ly­gyň ke­pi­li hök­mün­de dia­lo­gyň hal­ka­ra ýy­ly” di­ýip yg­lan et­mek ha­kyn­da Ka­rar­na­ma bar. Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­ne ag­za ýurt­la­ryň 68-si bu res­mi­na­ma­nyň aw­tor­da­şy bol­dy. Şeý­le hem şu ýy­lyň 28-nji iýu­lyn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­sy­nyň 97-nji umu­my mej­li­sin­de Türk­me­nis­tan ta­ra­pyn­dan tek­lip edi­len «Mer­ke­zi Azi­ýa — pa­ra­hat­çy­lyk, yna­nyş­mak we hyz­mat­daş­lyk zo­la­gy» at­ly Ka­rar­na­ma­nyň bi­ra­gyz­dan ka­bul edi­len­di­gi­ni ýat­la­mak ge­rek. Şu ýy­lyň 15-nji mar­tyn­da bol­sa Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy ýur­du­myz ta­ra­pyn­dan tek­lip edi­len «Dur­nuk­ly ösü­şi ga­zan­mak üçin köp­çü­lik­le­ýin we­lo­si­ped sür­me­gi jem­gy­ýet­çi­lik ulag ul­gam­la­ry­na gi­riz­mek» at­ly Ka­rar­na­ma­ny ka­bul et­di. Bu res­mi­na­ma mö­hüm eko­lo­gik me­se­le­le­ri çöz­mä­ge, hal­ka­ra de­re­je­de sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ni ber­ka­rar et­mä­ge Wa­ta­ny­my­zyň go­şan­dy­nyň dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi ta­ra­pyn­dan yk­rar edil­ýän­di­gi­niň su­but­na­ma­sy bol­dy. 

2022-nji ýy­lyň Türk­me­nis­tan üçin şan­ly se­nä — Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­na ag­za bol­ma­gy­nyň 30 ýyl­ly­gy­na bes­le­nen­di­gi bel­lär­lik­li­dir. Bu gu­ra­ma bi­len hyz­mat­daş­lyk il­ki­baş­dan stra­te­gik hä­si­ýe­te eýe­dir. Döw­le­ti­miz BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň ses­si­ýa­la­ry­nyň wi­se-baş­lyk­ly­gy­na, ugur­daş dü­züm­le­riň, hu­su­san-da, Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­niň ge­ňeş­le­ri­niň, ko­mi­tet­le­ri­niň we ko­mis­si­ýa­la­ry­nyň dü­zü­mi­ne bir­nä­çe ge­zek ag­za­ly­ga saý­lan­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 77-nji ses­si­ýa­sy­nyň wi­se-baş­lyk­ly­gy­na bi­ra­gyz­dan saý­la­nan­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Mu­nuň özi ýur­du­my­zyň BMG bi­len hyz­mat­daş­lyk­da se­bit we äh­lu­mu­my ösüş ba­ra­da­ky mö­hüm me­se­le­le­re, ola­ry çöz­me­giň ýol­la­ry­ny bi­le­lik­de göz­le­mä­ge, iş­läp taý­ýar­la­ma­ga jo­gap­kär­li çe­me­leş­ýän­di­gi­ni gör­kez­ýär. Mu­nuň no­bat­da­ky su­but­na­ma­sy hök­mün­de BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 77-nji ses­si­ýa­sy­nyň de­giş­li mej­li­sin­de türk­men ta­ra­py­nyň we­ki­li­niň çy­ky­şyn­da be­ýan edi­len anyk baş­lan­gyç­la­ry gör­ke­zip bo­lar. Şol baş­lan­gyç­la­ryň ha­ta­ryn­da 2025-nji ýy­ly “Pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly” di­ýip yg­lan et­mek ha­kyn­da tek­lip bar. Ol ýur­du­my­zyň baş­lan­gy­jy bi­len ozal ka­bul edi­len Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň Ka­rar­na­ma­sy­nyň düz­gün­le­ri­ne esas­la­nan­dyr. 

2007-nji ýy­lyň de­kab­ryn­dan bä­ri Aş­ga­bat­da he­re­ket ed­ýän BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa üçin öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi hem Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň aý­dyň my­sa­ly­dyr. Türk­me­nis­tan bu mer­kez bi­len iş­jeň hyz­mat­daş­lyk edip, onuň işi­ne hem­me­ta­rap­la­ýyn gol­daw ber­ýär. 2022-nji ýyl­da 15 ýyl­ly­gy­ny bel­län mer­kez özü­ni gep­le­şik­le­ri ge­çir­me­giň ne­ti­je­li meý­dan­ça­sy hök­mün­de gör­ke­zip, hä­zir­ki döw­rüň me­se­le­le­ri bo­ýun­ça se­bit hyz­mat­daş­ly­gy­ny pug­ta­lan­dyr­ma­ga hem-de iş­jeň­leş­dir­mä­ge uly go­şant goş­ýar. 

Şeý­le­lik­de, Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan BMG-niň yg­ty­bar­ly we jo­gap­kär­li hyz­mat­da­şy bo­lup, Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi bi­len mun­dan beý­läk-de do­ly de­re­je­de gat­na­şyk sak­la­ma­gy mak­sat edin­ýär. Bu bol­sa 2022-nji ýy­lyň 6-njy iýu­nyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry­nyň bi­rin­ji orun­ba­sa­ry hem-de BMG-niň Dur­nuk­ly ösüş bo­ýun­ça to­pa­ry­nyň baş­ly­gy ha­nym Ami­na Mo­ham­med bi­len ge­çi­ren du­şu­şy­gy­nyň bar­şyn­da-da be­ýa­ny­ny tap­dy. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, Türk­me­nis­tan beý­le­ki iri hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry­dyr dü­züm­le­ri, şol san­da Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi, Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy, Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy, Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy, Ys­lam Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy, Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy we beý­le­ki­ler bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy alyp bar­ýar. 

Şu ýy­lyň 4-nji ma­ýyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň Mer­ke­zi Azi­ýa bo­ýun­ça Ýö­ri­te we­ki­li ha­nym Te­ri Ha­ka­la bi­len du­şu­şy­gy­nyň bar­şyn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy gi­ňelt­mä­ge öza­ra gy­zyk­lan­ma, onuň tä­ze ugur­la­ry­ny göz­le­mä­ge, sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, yn­san­per­wer hem-de eko­lo­gik ul­gam­lar­da gat­na­şyk­la­ry ýyg­jam­laş­dyr­ma­ga ýur­du­my­zyň we Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň taý­ýar­dy­gy be­ýan edil­di. Hä­zir­ki wagt­da däp bo­lan hyz­mat­daş­lyk he­re­ket ed­ýän gu­ral­la­ryň çäk­le­rin­de — “Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi — Türk­me­nis­tan” bi­le­lik­dä­ki ko­mi­te­ti­niň, “Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi — Mer­ke­zi Azi­ýa” we beý­le­ki dü­züm­le­riň meý­dan­ça­la­ryn­da ne­ti­je­li ös­dü­ril­ýär. 

Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy bi­len gat­na­şyk­lar hil taý­dan tä­ze de­re­jä çyk­dy. Bu bol­sa ata Wa­ta­ny­my­zyň da­şa­ry yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ry­ny gi­ňelt­mek üçin tä­ze, gel­je­gi uly müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. 2022-nji ýy­lyň few­ral aýyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy­na go­şul­ýan ýurt (“iş­jeň syn­çy”) de­re­je­si­ni alan­dy­gy­ny bel­läp geç­mek ýer­lik­li bo­lar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň nyg­taý­şy ýa­ly, bi­ziň Ga­raş­syz, Bi­ta­rap Wa­ta­ny­myz tä­ze ta­ry­hy tap­gy­ra ga­dam ba­syp, hoş­ni­ýet­li erk, deň­hu­kuk­ly­lyk, hor­mat goý­mak ýö­rel­ge­le­rin­de iki­ta­rap­la­ýyn esas­da bol­şy ýa­ly, köp­ta­rap­la­ýyn esas­da hem kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk-de ös­dür­me­gi mak­sat edin­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len öza­ra gat­na­şyk­la­ry­nyň çäk­le­ri­niň örän giň­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Ýe­ri ge­len­de aýt­sak, 2022-nji ýyl ýur­du­myz bi­len dün­ýä döw­let­le­ri­niň bir­nä­çe­si­niň ara­syn­da dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gy­nyň 30 ýyl­lyk şan­ly se­ne­si­ne bes­len­di. 

Ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň ös­dü­ril­me­gi­nde ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki sa­par­la­ra hem-de du­şu­şyk­la­ra aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. 2022-nji ýy­lyň ap­rel aýyn­da Hin­dis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti­niň Türk­me­nis­ta­na ama­la aşy­ran döw­let sa­pa­ry ta­ry­hy kök­le­re da­ýan­ýan, däp bo­lan dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ryň ta­ry­hyn­da tä­ze sa­hy­pa öw­rül­di. Aş­ga­bat­da ýo­ka­ry de­re­je­de ge­çi­ri­len gep­le­şik­le­riň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça mö­hüm yla­la­şyk­lar ga­za­nyl­dy hem-de türk­men-hin­di hyz­mat­daş­ly­gy­ny has-da çuň­laş­dyr­ma­ga, onuň baý müm­kin­çi­li­gi­ni has do­ly ulan­ma­ga gö­nük­di­ri­len res­mi­na­ma­la­ra gol çe­kil­di. 

Şu ýy­lyň iýun aýyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na ama­la aşy­ran res­mi sa­pa­ry­nyň bar­şyn­da döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň giň ge­rim­li me­se­le­le­ri ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Mosk­wa­da ge­çi­ri­len ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki gep­le­şik­ler türk­men-rus gat­na­şyk­la­ry­ny hem­me­ta­rap­la­ýyn ös­dür­mek ug­run­da no­bat­da­ky ädi­mi ala­mat­lan­dyr­dy. Şol gat­na­şyk­lar­da Türk­me­nis­tan bi­len Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň iri se­bit­le­ri­niň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­ga mö­hüm orun be­ril­ýär. Şun­da Ta­ta­rys­tan Res­pub­li­ka­sy, Sankt-Pe­ter­burg, Ast­ra­han ob­las­ty we Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň beý­le­ki se­bit­le­ri bi­len ýo­la goý­lan gat­na­şyk­lar mu­ňa aý­dyň my­sal­dyr. 

Goň­şy döw­let­ler bi­len dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry we hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak Bi­ta­rap Wa­ta­ny­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da dur­ýar. Bi­ziň ýur­du­my­zyň iň ýa­kyn goň­şu­la­ry­nyň bi­ri hem Eý­ran Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­dyr. 2022-nji ýy­lyň iýun aýyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Eý­ran Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­na ama­la aşy­ran res­mi sa­pa­ry­nyň ne­ti­je­le­ri ta­rap­la­ryň däp bo­lan sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik, söw­da-yk­dy­sa­dy, me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­la­ry hil taý­dan tä­ze de­re­jä çy­kar­ma­ga öza­ra taý­ýar­dyk­la­ry­ny gör­kez­di. Bu bol­sa umu­my aba­dan­çy­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne ky­bap gel­ýär. 

Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sy stra­te­gi­ýa­sy­nyň aý­ryl­maz we mö­hüm bö­le­gi Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry bi­len dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­mak­dan yba­rat­dyr. Bu ýurt­la­ryň halk­la­ry bi­len türk­men hal­ky­ny asyr­la­ryň do­wa­myn­da eme­le ge­len me­de­ni-ta­ry­hy we ru­hy gym­mat­lyk­lar bag­la­nyş­dyr­ýar. Hö­kü­met, pu­da­ga­ra de­re­je­le­rin­dä­ki öza­ra sa­par­la­ryň hem-de du­şu­şyk­la­ryň yzy­gi­der­li hä­si­ýe­ti hä­zir­ki döw­rüň ýag­da­ýy we müm­kin­çi­li­gi na­za­ra al­nyp, hyz­mat­daş­ly­gy yzy­gi­der­li ös­dür­mä­ge ýar­dam ed­ýär. Mu­nuň aý­dyň my­sa­ly hök­mün­de, de­giş­li­lik­de, 2022-nji ýy­lyň iýul we okt­ýabr aý­la­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ser­dar Berdimuhamedowyň Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­na döw­let sa­pa­ry­ny hem-de Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti­niň bi­ziň ýur­du­my­za res­mi sa­pa­ry­ny gör­ke­zip bo­lar. Daş­kent­de we Aş­ga­bat­da ýo­ka­ry de­re­je­de ge­çi­ri­len gep­le­şik­le­riň bar­şyn­da anyk yla­la­şyk­lar ga­za­nyl­dy hem-de res­mi­na­ma­la­ryň uly top­lu­my­na gol çe­kil­di. Şol res­mi­na­ma­lar giň ge­rim­li ugur­lar bo­ýun­ça hyz­mat­daş­ly­gy has-da gi­ňelt­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Şeý­le hem 2022-nji ýy­lyň no­ýabr aýyn­da Da­şo­guz­da ge­çi­ri­len Türk­men we öz­bek halk­la­ry­nyň dost­luk fes­ti­wa­ly döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň ta­ry­hyn­da äh­mi­ýet­li wa­ka öw­rül­di. 

Türk­men-ga­zak gat­na­şyk­la­ry­na-da he­mi­şe hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk, yna­nyş­mak hä­si­ýe­ti mah­sus­dyr. 2022-nji ýy­lyň okt­ýab­ryn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­na bo­lan döw­let sa­pa­ry dost-do­gan­ly­gyň berk bin­ýa­dy­na, deň­hu­kuk­ly hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­la­nan iki­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek­de mö­hüm wa­ka öw­rül­di. Ýo­ka­ry de­re­je­de ge­çi­ri­len gep­le­şik­le­riň öň ýa­nyn­da Türk­me­nis­ta­nyň döw­let Baş­tu­ta­ny As­ta­na­da ge­çi­ri­len GDA-nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ge­ňe­şi­niň mej­li­si­ne hem-de “Mer­ke­zi Azi­ýa — Rus­si­ýa” sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. Şeý­le­lik­de, bi­ziň ýur­du­myz köp­ta­rap­la­ýyn esas­da yna­nyş­mak gat­na­şyk­la­ry­ny öňe iler­let­mä­ge äh­li­ta­rap­la­ýyn ýar­dam edip, Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri bi­len giň­den hyz­mat­daş­lyk et­me­gi göz öňün­de tut­ýar. Türk­me­nis­tan se­bit we se­bi­ta­ra hyz­mat­daş­lyk me­se­le­le­rin­de, hu­su­san-da, “Mer­ke­zi Azi­ýa — Hy­taý”, “Mer­ke­zi Azi­ýa — Hin­dis­tan”, “Mer­ke­zi Azi­ýa — Rus­si­ýa” ýa­ly gör­nüş­ler­de hyz­mat­daş­lyk et­mek­de iş­jeň hem-de baş­lan­gyç­lar bi­len çy­kyş et­mek ýö­rel­ge­si­ne eýer­ýär. Şu gör­nüş­dä­ki gat­na­şyk­la­ra soň­ky ýyl­lar­da tä­ze dep­gin be­ril­di. 

Bu ba­ra­da­ky gür­rü­ňi do­wam edip, şun­da par­la­ment­le­riň ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ra hem iş­jeň hä­si­ýet be­ril­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, 2022-nji ýy­lyň maý aýyn­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ri­len Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň we Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Par­la­men­ta­ra fo­ru­my uly äh­mi­ýe­te eýe­dir. Bu fo­ru­my ge­çir­mek baş­lan­gy­jy Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li Ge­ňe­şi­niň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowa de­giş­li­dir. Bu wa­jyp köp­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk gat­na­şyk­la­ryň şu­nuň ýa­ly gör­nü­şi­niň ne­ti­je­li­di­gi­ni hem-de uly müm­kin­çi­li­ge eýe­di­gi­ni gör­kez­di. Mu­nuň özi hä­zir­ki dö­wür­de par­la­ment dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň bar­ha art­ýan ze­rur­ly­gyn­dan ugur al­nan­da has-da mö­hüm­dir. 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Fe­de­ral Ýyg­na­gy­nyň Fe­de­ra­si­ýa Ge­ňe­şi­niň Baş­ly­gy, Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Par­la­men­ti­niň Se­na­ty­nyň Baş­ly­gy, Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Mil­li Maj­li­si­niň Oli Maj­li­si­niň Baş­ly­gy, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň Žo­gor­ku Ke­ne­şi­niň Baş­ly­gy, Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Oliý Maj­li­si­niň Se­na­ty­nyň Baş­ly­gy bi­len ge­çi­ren du­şu­şyk­la­ry­nyň bar­şyn­da ka­nun çy­ka­ry­jy eda­ra­la­ryň ug­ry bo­ýun­ça gö­ni gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­ma­gyň ze­rur­dy­gy tas­syk­la­nyl­dy. 

Mä­lim bol­şy ýa­ly, 12-nji maý­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baş­lyk­ly­gyn­da ge­çi­ri­len Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň we Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Par­la­men­ta­ra fo­ru­my­nyň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça ka­bul edi­len Aş­ga­bat Jar­na­ma­sy Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­sy­nyň res­mi­na­ma­sy hök­mün­de be­ýan edil­di. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, 13-nji maý­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ri­len Mer­ke­zi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň we Rus­si­ýa­nyň ze­nan­la­ry­nyň dia­lo­gy­nyň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça ka­bul edi­len Jar­na­ma hem BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 76-njy ses­si­ýa­sy­nyň res­mi­na­ma­sy hök­mün­de yk­rar edil­di. Mu­nuň özi Türk­me­nis­ta­nyň dö­re­di­ji­lik­li da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň we baş­lan­gyç­la­ry­nyň Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan do­ly gol­da­nyl­ýan­dy­gy­na, Bi­ta­rap Wa­ta­ny­my­zyň dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki ab­ra­ýy­nyň bar­ha art­ýan­dy­gy­na aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär. 

Par­la­men­ta­ra gat­na­şyk­lar ba­ra­da­ky söh­be­di do­wam edip, bu ugur­da Türk­me­nis­ta­nyň äh­li döw­let­ler bi­len ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy öňe iler­let­me­gi mak­sat edin­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, 2022-nji ýy­lyň güý­zün­de Mil­li Ge­ňe­şiň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ýa­po­ni­ýa, Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na hem-de Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­na ama­la aşy­ran sa­par­la­ry mö­hüm ädim bol­dy. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz To­kio­da, Mosk­wa­da we Se­ul­da dost­luk­ly ýurt­la­ryň hem-de ola­ryň mil­li par­la­ment­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry bi­len du­şu­şyk­la­ry ge­çir­di, şeý­le hem rus paý­tag­tyn­da Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Fe­de­ral Ýyg­na­gy­nyň Fe­de­ra­si­ýa Ge­ňe­şi­niň umu­my mej­li­sin­de çy­kyş et­di. 

2022-nji ýy­lyň no­ýab­ryn­da Aş­ga­bat­da Mil­li Ge­ňe­şiň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy­nyň ýur­du­my­za ge­len Tür­ki­ýä­niň Be­ýik Mil­let Mej­li­si­niň baş­ly­gy we Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Mil­li Mej­li­si­niň baş­ly­gy bi­len du­şu­şy­gy bol­dy. Türk we azer­baý­jan par­la­ment­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry Mil­li Ge­ňe­şiň Mej­li­si­niň ýol­baş­çy­sy bi­len hem du­şuş­dy­lar we de­pu­tat­la­ryň öňün­de çy­kyş et­di­ler. Sa­par­la­ryň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça par­la­men­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy, umu­man, däp bo­lan dost­luk­ly döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ry has-da ös­dür­mä­ge ýar­dam ber­mä­ge gö­nük­di­ri­len iki­ta­rap­la­ýyn res­mi­na­ma­la­ra gol çe­kil­di. 

Mer­ke­zi Azi­ýa­da hyz­mat­daş­lyk ba­ra­da aý­dy­lan­da, se­bi­tiň di­ňe yk­lym de­re­je­sin­dä­ki däl, eý­sem, dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki iş­ler­de eýe­le­ýän äh­mi­ýet­li or­nun­dan ugur alyp, ýur­du­my­zyň se­bit hyz­mat­daş­ly­gy­nyň me­se­le­le­ri­ne top­lum­la­ýyn çe­me­leş­mek ug­run­da çy­kyş ed­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň kon­sul­ta­tiw du­şu­şyk­la­ry­nyň mö­hüm­di­gi je­del­siz­dir. Şu gör­nüş­dä­ki üçün­ji sam­mi­tiň 2021-nji ýy­lyň aw­gus­tyn­da «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ge­çi­ri­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. 

Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň no­bat­da­ky dör­dün­ji kon­sul­ta­tiw du­şu­şy­gy Gyr­gy­zys­tan­da ge­çi­ril­di. Oňa gat­naş­mak üçin Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 2022-nji ýy­lyň 21-nji iýu­lyn­da Çol­pon-Ata şä­he­rin­de bo­lup, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti bi­len iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk ge­çir­di. Iki ýur­duň Hö­kü­met we­ki­li­ýet­le­ri­niň ag­za­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ri­len gep­le­şik­le­riň bar­şyn­da ozal ga­za­ny­lan yla­la­şyk­la­ryň, bar bo­lan müm­kin­çi­lik­le­riň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ba­bat­da türk­men-gyr­gyz hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow kon­sul­ta­tiw du­şu­şyk­da çy­kyş edip, Türk­me­nis­ta­nyň se­bit we se­bi­ta­ra de­re­je­de ys­ny­şyk­ly hyz­mat­daş­lyk et­mä­ge taý­ýar­dy­gy­ny tas­syk­la­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz döw­le­ta­ra gat­na­şyk­lar­da yna­nyş­mak, äh­lu­mu­my sy­ýa­sat­da­ky we yk­dy­sa­dy­ýet­dä­ki çök­gün­lik­li ýag­daý­lar bi­len bag­ly­lyk­da, hä­zir­ki wagt­da me­de­ni­ýe­tiň dia­lo­gy ba­ra­da­ky me­se­lä­niň äh­lu­mu­my äh­mi­ýe­te eýe bol­ýan­dy­gy­na ün­si çe­kip, Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň bi­rek-bi­rek bi­len öza­ra gat­na­şyk­lar­da hor­mat goý­ma­gyň, deň­hu­kuk­ly­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň gö­rel­de­si­ni gör­kez­me­li­di­gi­ni hem-de bu pi­kir­le­ri hal­ka­ra gi­ňiş­lik­de iş­jeň iler­let­me­li­di­gi­ni nyg­ta­dy. 

Deň­hu­kuk­ly we hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­laryň äh­lu­mu­my aba­dan­çy­ly­gyň, ro­waç­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne ky­bap gel­ýän ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­me­giň mö­hüm ala­mat­la­ry­dy­gy je­del­siz­dir. Ýur­du­my­zyň bu ugur­da öňe sür­ýän tek­lip­le­ri ta­kyk öl­çe­ri­len sy­ýa­sy ugur­la­ra, sag­dyn, oňyn prag­ma­tiz­me, umu­my yk­rar edi­len, mi­ze­mez umu­ma­dam­zat gym­mat­lyk­la­ry­na da­ýan­ýan hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ryň tä­ze fi­lo­so­fi­ýa­sy­nyň ke­ma­la ge­ti­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Şun­dan ugur al­nan­da, pa­ra­hat­çy­ly­gy, dur­nuk­ly ösü­şi, se­bit we äh­lu­mu­my howp­suz­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak üçin ha­ky­ky gu­ral hök­mün­de Türk­me­nis­ta­nyň dur­mu­şa ge­çir­ýän Bi­ta­rap­lyk sy­ýa­sa­ty­nyň öňe iler­le­dil­me­gi­ne bar­ha uly is­leg bil­di­ril­ýän­di­gi gö­rün­ýär. 

Ha­zar se­bi­tin­de hyz­mat­daş­lyk et­mek hem ata Wa­ta­ny­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri hök­mün­de kes­git­le­nil­di. Ýur­du­myz Ha­zar­da dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ra he­mi­şe yg­rar­ly bol­mak bi­len, ke­nar­ýa­ka döw­let­le­riň hem-de ola­ryň halk­la­ry­nyň ara­syn­da hoş­ni­ýet­li hyz­mat­daş­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na, de­giş­li şert­na­ma-hu­kuk bin­ýa­dy­nyň ke­ma­la ge­ti­ril­me­gi­ne anyk go­şant goş­ýar. Şun­da Ha­zar deň­zi­niň hu­kuk de­re­je­si ha­kyn­da Kon­wen­si­ýa esa­sy res­mi­na­ma bo­lup dur­ýar. 

Ha­zar me­se­le­si bo­ýun­ça yzy­gi­der­li çä­re­le­riň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne öw­rül­mek bi­len, Türk­me­nis­tan 2022-nji ýyl­da al­tyn­jy Ha­zar sam­mi­ti­ni ka­bul et­di. 29-njy iýun­da Aş­ga­bat­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­lyk­lyk et­me­gin­de ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki bäş­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýe­wiň, Eý­ran Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Se­ýed Eb­ra­him Rai­si­niň, Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Ka­sym-Žo­mart To­ka­ýe­wiň we Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti Wla­di­mir Pu­ti­niň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ril­di. Sam­mi­tiň çäk­le­rin­de döw­let Baş­tu­ta­ny­myz da­şa­ry ýurt­ly kär­deş­le­ri bi­len iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk­la­ry hem ge­çir­di. 

Ýig­ri­mi ýyl mun­dan ozal, 2002-nji ýyl­da hut Aş­ga­bat­da bi­rin­ji Ha­zar sam­mi­ti­niň ge­çi­ri­len­di­gi bel­lär­lik­li­dir. Ol äh­li ugur­lar bo­ýun­ça ul­gam­la­ýyn hyz­mat­daş­lyk et­me­giň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­ny kes­git­le­mek bo­ýun­ça ba­dal­ga öw­rül­di. Ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki no­bat­da­ky du­şu­şy­gy ge­çir­mek baş­lan­gy­jy bi­len çy­kyş eden hem Türk­me­nis­tan bol­dy. Bu ba­ra­da­ky tek­lip 2018-nji ýy­lyň aw­gus­tyn­da Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Ak­tau şä­he­rin­de ge­çi­ri­len V Ha­zar sam­mi­ti­niň bar­şyn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Gurbanguly Berdimuhamedow ta­ra­pyn­dan be­ýan edil­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow al­tyn­jy sam­mit­dä­ki çy­ky­şyn­da sy­ýa­sat we dip­lo­ma­ti­ýa, pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy üp­jün et­mek, ugur­daş hu­kuk bin­ýa­dy­ny pug­ta­lan­dyr­mak, yk­dy­sa­dy­ýet, söw­da, ma­ýa go­ýum­lar, ulag-kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar we lo­gis­ti­ka, ener­ge­ti­ka, önüm­çi­lik koo­pe­ra­si­ýa­sy, eko­lo­gi­ýa, Ha­zar deň­zi­niň te­bi­gy se­riş­de­le­rin­den re­je­li peý­da­lan­mak, me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­lar ýa­ly ul­gam­la­ry öz içi­ne al­ýan Ha­zar me­se­le­si­ne de­gip geç­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my­nyň äh­mi­ýe­ti bel­le­nil­di. Hyz­mat­daş­ly­gyň şu gör­nü­şi­ni dö­ret­mek baş­lan­gy­jy Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­za de­giş­li­dir. 2019-njy ýy­lyň tom­sun­da Türk­men­ba­şy şä­he­rin­de ge­çi­ri­len bi­rin­ji Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my Ha­zar deň­zin­dä­ki hyz­mat­daş­ly­gyň me­se­le­le­ri­niň giň ge­ri­mi­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak üçin düý­bün­den tä­ze meý­dan­ça­nyň dö­re­dil­me­gi­niň bin­ýa­dy­ny goý­dy. 

Şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow al­tyn­jy Ha­zar sam­mi­tin­de çy­kyş edip, uzak möh­let­le­ýin gel­je­gi na­za­ra al­mak bi­len, bäş­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň anyk ugur­la­ry bo­ýun­ça bir­nä­çe tek­lip­le­ri be­ýan et­di. Aş­ga­bat du­şu­şy­gy­nyň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça de­giş­li Be­ýa­nat ka­bul edil­di. On­da ke­nar­ýa­ka döw­let­le­riň Ha­zar­da ýa­kyn­dan hyz­mat­daş­ly­gy do­wam et­dir­mä­ge, ga­za­ny­lan yla­la­şyk­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mä­ge, umu­my­ha­zar ösü­şi­niň ile­ri tu­tul­ýan me­se­le­le­ri­ni çöz­mek bo­ýun­ça ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mä­ge taý­ýar­dy­gy tas­syk­la­nyl­dy. Şeý­le­lik­de, al­tyn­jy Ha­zar sam­mi­ti ta­ry­hyň do­wa­myn­da ke­ma­la ge­len dost­luk we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk däp­le­ri­ne esas­lan­ýan döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ry hil taý­dan tä­ze de­re­je­le­re çy­kar­ma­gyň ýo­lun­da­ky esa­sy ugur­la­ry kes­git­le­di. 

Bi­ta­rap Wa­ta­ny­myz tür­ki dün­ýä­niň ýurt­la­ry bi­len hem ne­ti­je­li iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­ýär. Mä­lim bol­şy ýa­ly, 2021-nji ýy­lyň no­ýabr aýyn­da Türk­me­nis­tan Tür­ki Döw­let­le­riň Gu­ra­ma­syn­da syn­çy de­re­je­si­ne eýe bol­dy. Mil­li Ge­ňe­şiň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2022-nji ýy­lyň 11-nji no­ýab­ryn­da Sa­mar­kant­da ge­çi­ri­len Tür­ki Döw­let­le­riň Gu­ra­ma­sy­na ag­za ýurt­la­ryň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ge­ňe­şi­niň mej­li­si­ne Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti­niň ça­ky­ly­gy bo­ýun­ça hor­mat­ly myh­man hök­mün­de gat­naş­ma­gy ýur­du­my­zyň bu köp­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge ça­lyş­ýan­dy­gy­na şa­ýat­lyk ed­ýär. 

Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy bi­len hem köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk do­wam ed­ýär. Bu hyz­mat­daş­lyk umu­my ta­ry­hy we ru­hy gym­mat­lyk­la­ry bo­lan halk­la­ryň ara­syn­da­ky dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ber­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, TÜRK­SOÝ-nyň he­mi­şe­lik ge­ňe­şi­niň 2024-nji ýy­ly “Tür­ki dün­ýä­niň be­ýik şa­hy­ry we akyl­da­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň ýy­ly”, Änew şä­he­ri­ni bol­sa 2024-nji ýyl­da “Tür­ki dün­ýä­niň me­de­ni paý­tag­ty” di­ýip yg­lan et­mek ba­ra­da­ky ka­bul eden çöz­güt­le­ri bel­lär­lik­li­dir. 

Türk­me­nis­ta­nyň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gynyň ge­ri­mi dün­ýä­niň dür­li se­bit­le­ri­ni gur­şap al­ýar. Hu­su­san-da, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň 2022-nji ýy­lyň iýul aýyn­da Aş­ga­ba­da ge­len Gru­zi­ýa­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri bi­len du­şu­şy­gy­nyň do­wa­myn­da däp bo­lan türk­men-gru­zin gat­na­şyk­la­ry­ny mun­dan beý­läk-de ös­dür­me­giň ile­ri tu­tul­ýan me­se­le­le­ri bo­ýun­ça pi­kir al­şyl­dy. 

Türk­me­nis­tan dün­ýä­niň döw­let­le­ri we hal­ka­ra gu­ra­ma­lar bi­len dür­li gör­nüş­ler­dä­ki hyz­mat­daş­ly­gy yzy­gi­der­li gi­ňelt­mek bi­len, özü­niň da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­syn­da köp­ta­rap­la­ýyn dip­lo­ma­ti­ýa­nyň — sy­ýa­sy, par­la­ment, yk­dy­sa­dy, ener­ge­ti­ka, ulag, suw, yl­my, luk­man­çy­lyk, me­de­ni, eko­lo­gi­ýa, sport we beý­le­ki dip­lo­ma­ti­ýa­la­ryň iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne uly äh­mi­ýet ber­ýär. 2022-nji ýy­lyň 15-16-njy aw­gus­tyn­da «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ut­ga­şyk­ly gör­nüş­de ge­çi­ri­len deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­la­ryň ulag mi­nistr­le­ri­niň de­re­je­sin­dä­ki hal­ka­ra mas­la­hat bu ugur­da ädi­len anyk ädim bol­dy. Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da gu­ra­lan bu fo­rum on­lar­ça döw­let­le­riň we ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we­kil­le­ri­ni bir ýe­re jem­le­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow mas­la­ha­ta gat­na­şy­jy­la­ra wi­deo­ýüz­len­me­sin­de dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­tin­de ag­dyk­lyk ed­ýän hä­zir­ki za­man ýag­daý­la­ry­nyň sel­jer­me­si­niň ulag we kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar ul­ga­my­nyň ös­dü­ril­me­gi­niň has mö­hüm, aý­gyt­ly äh­mi­ýe­te eýe bol­ýan­dy­gy­ny aý­dyň gör­kez­ýän­di­gi­ni bel­le­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz BMG-de ulag ul­ga­myn­da deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk döw­let­le­riň bäh­bit­le­ri­ni go­ra­ma­ga gö­nük­di­ri­len we gu­ra­ma­nyň de­giş­li dü­züm­le­ri bi­len yzy­gi­der­li iş alyp bar­jak ýö­ri­te iş to­pa­ry­ny dö­ret­mek ba­ra­da­ky me­se­lä se­ret­me­gi, şeý­le-de Baş As­samb­le­ýa­nyň «Äh­lu­mu­my ulag hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ösü­şin­de we ony pug­ta­lan­dyr­mak­da deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­la­ryň or­nu­ny ýo­kar­lan­dyr­mak» at­ly Ka­rar­na­ma­sy­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga gi­riş­me­gi tek­lip et­di. Şu fo­ru­myň ka­bul eden çöz­güt­le­ri­niň we tek­lip­le­ri­niň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­lar bo­ýun­ça 2024-nji ýyl­da ge­çi­ril­me­gi göz öňün­de tu­tu­lan üçün­ji mas­la­ha­ty­na taý­ýar­lyk gör­me­giň esa­sy­ny düz­jek­di­gi­ne ynam bil­di­ril­di. 

Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry An­to­niu Gu­ter­ri­şiň ibe­ren ha­tyn­da hem «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ge­çi­ri­len mas­la­ha­tyň äh­mi­ýe­ti nyg­tal­dy. Bu ha­ty BMG-niň Baş sek­re­ta­ry­nyň orun­ba­sa­ry we Az ösen döw­let­ler, deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler hem-de ösüp bar­ýan ki­çi ada döw­let­ler bo­ýun­ça Ýo­ka­ry we­ki­li ha­nym Ra­bab Fa­ti­ma san­ly ul­gam ar­ka­ly oka­dy. 

Fo­ru­myň ne­ti­je­le­ri ka­bul edi­len Jem­leý­ji Be­ýan­na­ma­da ber­ki­dil­di. Res­mi­na­ma­da ne­ti­je­li ulag ul­ga­my­ny dö­ret­mek mak­sa­dy bi­len, se­bit hyz­mat­daş­ly­gy­ny gi­ňelt­mek we ut­gaş­dyr­mak bo­ýun­ça mun­dan beý­läk-de ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­me­giň ze­rur­dy­gy bel­le­nil­ýär. Mu­nuň özi deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ýurt­lar­da dur­nuk­ly yk­dy­sa­dy we dur­muş ösü­şi­niň aý­ryl­maz şer­ti­dir. Şeý­le hem dur­nuk­ly ulag ul­ga­my bo­ýun­ça bi­rin­ji äh­lu­mu­my mas­la­ha­tyň jem­le­ri bo­ýun­ça bin­ýa­dy goý­lan dur­nuk­ly ulag bo­ýun­ça Aş­ga­bat pro­se­si­ni do­wam et­dir­me­giň, bu pro­se­siň çäk­le­rin­de de­giş­li köp­ta­rap­ly ge­ňeş­me­le­riň, bi­lim çä­re­le­ri­niň ge­çi­ril­me­gi­niň mö­hüm­di­gi­ne üns çe­kil­ýär. 

Hä­zir­ki döw­rüň ýag­daý­la­ry bi­len bag­ly­lyk­da, suw dip­lo­ma­ti­ýa­sy hem aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe bol­ýar. Bu dip­lo­ma­ti­ýa suw se­riş­de­le­ri­ni di­kelt­mek we go­rap sak­la­mak, ola­ry oý­la­ny­şyk­ly, re­je­li peý­da­lan­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­ler bo­ýun­ça dia­log üçin giň müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. Hut şeý­le çe­me­leş­me bu mö­hüm ul­gam­da öň­de dur­ýan hem-de Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ryn­da bel­le­nen we­zi­pe­le­ri çöz­mek bo­ýun­ça ne­ti­je­li gu­ra­ly iş­läp taý­ýar­la­mak üçin dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň işi­ni ut­gaş­dyr­mak­da yg­ty­bar­ly bin­ýat bo­lup hyz­mat ed­ýär. Türk­me­nis­tan Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mek­de äh­lu­mu­my, se­bit we mil­li gu­ral­la­ryň ut­gaş­dy­ryl­ma­ly­dy­gy­na we bi­ri-bi­ri­niň üs­tü­ni ýe­tir­me­li­di­gi­ne ün­si çek­ýär. Şun­da suw we eko­lo­gik ýag­daý­lar il­kin­ji no­bat­da­ky we­zi­pe­le­riň ha­ta­ryn­da kes­git­le­nen­dir. Ýur­du­myz su­wy re­je­li peý­da­lan­mak bo­ýun­ça baş­lan­gyç­lar bi­len çy­kyş edip, suw dün­ýä halk­la­ry­nyň umu­my baý­ly­gy, aras­sa içim­lik su­wa ada­lat­ly we deň­hu­kuk­ly el­ýe­ter­li­lik her bir ada­myň aý­ryl­maz hu­ku­gy­dyr di­ýen ýö­rel­gä eýer­ýär. Türk­me­nis­tan bu ugur­da­ky me­se­le­le­riň hal­ka­ra hu­ku­gyň umu­my yk­rar edi­len ka­da­la­ry esa­syn­da, her bir ta­ra­pyň bäh­bit­le­ri­ni na­za­ra al­mak bi­len we ab­raý­ly gu­ra­ma­la­ryň, il­kin­ji no­bat­da, BMG-niň iş­jeň gat­naş­ma­gyn­da çö­zül­me­li­di­gi­ne berk ynan­ýar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Azi­ýa — Ýu­waş um­man Suw sam­mi­tin­dä­ki (APWS) çy­ky­şyn­da ata Wa­ta­ny­my­zyň bu ýö­rel­ge­le­re berk eýer­ýän­di­gi öz be­ýa­ny­ny tap­dy. Ozal ha­bar ber­li­şi ýa­ly, 2022-nji ýy­lyň 23-nji ap­re­lin­de döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Ýa­po­ni­ýa­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri­niň ça­ky­ly­gy bo­ýun­ça san­ly ul­gam ar­ka­ly dör­dün­ji Azi­ýa — Ýu­waş um­man Suw sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň nyg­taý­şy ýa­ly, bi­ziň ýur­du­myz suw me­se­le­si bo­ýun­ça dün­ýä bi­le­le­şi­gi, il­kin­ji no­bat­da, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy bi­len mak­sat­na­ma­la­ýyn res­mi­na­ma­lar esa­syn­da ýa­kyn­dan hem-de yzy­gi­der­li hyz­mat­daş­lyk ed­ýär. Bu res­mi­na­ma­lar BMG-niň 2012-nji ýyl­da­ky «Rio+20» mas­la­ha­tyn­da, 2015-nji ýyl­da Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň Te­gu şä­he­rin­de ge­çi­ri­len VII Bü­tin­dün­ýä suw fo­ru­myn­da, 2018-nji ýyl­da ýo­ka­ry de­re­je­de ge­çi­ri­len Du­şen­be hal­ka­ra mas­la­ha­tyn­da we beý­le­ki mö­hüm fo­rum­lar­da ka­bul edil­di. Türk­men ta­ra­py­nyň şol fo­rum­lar­da be­ýan eden baş­lan­gyç­la­ry anyk hä­si­ýe­te eýe bo­lup, adam­la­ryň ha­ky­ky ze­rur­lyk­la­ry se­bit ösü­şi­niň we hyz­mat­daş­ly­gy­nyň mak­sat­la­ry bi­len bag­ly­dyr. 

Şeý­le hem döw­let Baş­tu­ta­ny­myz öz çy­ky­şyn­da Türk­me­nis­tan ta­ra­pyn­dan bu ugur­da edil­ýän ta­gal­la­la­ra, ama­la aşy­ryl­ýan giň ge­rim­li tas­la­ma­la­ra ün­si çek­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň bu sam­mi­te gat­naş­ma­ga ça­gy­ryl­ma­gy, dün­ýä bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan Türk­me­nis­ta­nyň suw me­se­le­le­ri bo­ýun­ça ne­ti­je­li tek­lip­le­ri­niň gol­da­nyl­ma­gy ýur­du­my­zyň be­lent hal­ka­ra ab­ra­ýy­nyň, äh­lu­mu­my gün ter­ti­bi­niň mö­hüm me­se­le­le­ri­niň çö­zül­me­gi­ne goş­ýan go­şan­dy­nyň yk­rar edil­me­gi­niň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň 2022-nji ýy­lyň sent­ýabr aýyn­da Sa­mar­kant şä­he­rin­de ge­çi­ri­len Şan­haý Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­na ag­za döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ge­ňe­şi­niň mej­li­si­ne hor­mat­ly myh­man hök­mün­de gat­naş­ma­gy Wa­ta­ny­my­zyň ne­ti­je­li döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­lyk me­se­le­le­rin­de iş­jeň orun eýe­le­ýän­di­gi­ne şa­ýat­lyk ed­ýär. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň sam­mit­dä­ki çy­ky­şyn­da nyg­taý­şy ýa­ly, ýur­du­myz ŞHG bi­len sy­ýa­sy, söw­da-yk­dy­sa­dy we me­de­ni-yn­san­per­wer ul­gam­lar­da hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk-de ös­dür­me­gi, ony tä­ze ma­ny-maz­mun bi­len baý­laş­dyr­ma­gy hem-de di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­ma­gy, oňa uzak möh­let­le­ýin, stra­te­gik hä­si­ýe­t ber­me­gi mak­sat edin­ýär. 

Sam­mi­tiň öňü­sy­ra­syn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň Baş­ly­gy, Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti, Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti, şeý­le hem ŞHG-niň Baş sek­re­ta­ry bi­len iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk­la­ry ge­çir­di. Hyz­mat­daş­ly­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­laş­ma­la­ryň do­wa­myn­da ta­rap­la­ryň ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­mä­ge taý­ýar­dy­gy be­ýan edil­di. Mu­nuň üçin ägirt uly müm­kin­çi­lik­ler bar­dyr. 

Azi­ýa — Ýu­waş um­man se­bi­ti­niň döw­let­le­ri bi­len hyz­mat­daş­lyk ba­ra­da aý­dy­lan­da, Türk­me­nis­tan olar bi­len iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn gör­nüş­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­ýär. Şun­da Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy, Ýa­po­ni­ýa, Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy bi­len köp­ýyl­lyk stra­te­gik hä­si­ýe­te eýe bo­lan hyz­mat­daş­ly­gy my­sal hök­mün­de ge­tir­mek bo­lar. Türk­me­nis­ta­nyň bu ýurt­lar bi­len gat­na­şyk­la­ry ozal­dan gel­ýän dost­lu­ga we ta­rap­la­ryň öza­ra hoş­ni­ýet­li er­ki­ne esas­lan­mak bi­len, sy­ýa­sy, söw­da-yk­dy­sa­dy, me­de­ni-yn­san­per­wer ul­gam­lar­da üs­tün­lik­li ös­dü­ril­ýär. 

Mil­li Ge­ňe­şiň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ýa­po­ni­ýa we Ko­re­ýa Res­pub­li­ka­sy­na ama­la aşy­ran sa­par­la­ry­nyň do­wa­myn­da yk­dy­sa­dy ul­gam­da­ky öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gyň me­se­le­le­ri ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Şol sa­par­la­ryň çäk­le­rin­de hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz bu ýurt­la­ryň işe­wür to­par­la­ry­nyň hem-de ugur­daş dü­züm­le­ri­niň we­kil­le­ri bi­len du­şuş­dy. 

Da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak­da we ös­dür­mek­de bi­le­lik­dä­ki hö­kü­me­ta­ra to­par­la­ryň, ko­mi­tet­le­riň hem-de işe­wür­lik ge­ňeş­le­ri­niň işi­ne mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ýur­du­myz­da dö­re­di­len amat­ly ma­ýa go­ýum ýag­da­ýy türk­men ba­za­ry­nyň da­şa­ry ýurt­ly işe­wür­le­ri üçin özü­ne çe­ki­ji­li­gi­ni şert­len­dir­ýär. “Türk­me­nis­tan — ABŞ” işe­wür­lik ge­ňe­şi özü­ni hyz­mat­daş­ly­gyň ne­ti­je­li gu­ra­ly hök­mün­de gör­kez­di. Onuň işi iki­ta­rap­la­ýyn yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na, iki ýur­duň ugur­daş döw­let dü­züm­le­ri­niň we işe­wür to­par­la­ry­nyň ara­syn­da ýa­kyn gat­na­şyk­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gy­na ýar­dam ber­ýär. 2022-nji ýy­lyň de­kabr aýyn­da Aş­ga­bat­da ABŞ-nyň we­kil­çi­lik­li to­pa­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da no­bat­da­ky bi­le­lik­dä­ki işe­wür­lik mas­la­ha­ty ge­çi­ril­di. 

Yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýän işe­wür du­şu­şyk­lar Türk­me­nis­ta­nyň ýew­ro­pa­ly hyz­mat­daş­lar bi­len gat­na­şyk­la­ry­ny iş­jeň­leş­dir­mä­ge we di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Şun­da 2022-nji ýy­lyň no­ýabr aýy­nyň ahy­ryn­da paý­tag­ty­myz­da ge­çi­ri­len Türk­men-awst­ri­ýa işe­wür­lik mas­la­ha­ty­ny we Bi­le­lik­dä­ki to­pa­ryň no­bat­da­ky mej­li­si­ni anyk my­sal hök­mün­de ge­tir­mek bo­lar. 

Türk­me­nis­tan öz da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­da Ýa­kyn Gün­do­ga­ryň ýurt­la­ry bi­len hyz­mat­daş­ly­gy iş­jeň­leş­dir­mä­ge hem uly üns ber­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň 2022-nji ýy­lyň 21-22-nji no­ýab­ryn­da Bir­le­şen Arap Emir­lik­le­ri­ne ama­la aşy­ran res­mi sa­pa­ry bu ugur­da ädi­len tä­ze äh­mi­ýet­li ädim bol­dy. Ýo­ka­ry de­re­je­de ge­çi­ri­len gep­le­şik­le­riň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça mö­hüm yla­la­şyk­lar ga­za­nyl­dy hem-de döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň hu­kuk bin­ýa­dy­nyň üs­tü­ni ýe­ti­ren we türk­men-emir­lik­ler hyz­mat­daş­ly­gy­nyň kuw­wa­ty­ny dur­mu­şa ge­çir­mä­ge, onuň ge­ri­mi­ni gi­ňelt­mä­ge gö­nük­di­ri­len res­mi­na­ma­la­ryň uly top­lu­my­na gol çe­kil­di. 

Şeý­le hem döw­let Baş­tu­ta­ny­myz sa­pa­ryň do­wa­myn­da “Türk­me­nis­tan — BAE” işe­wür­lik mas­la­ha­ty­na gat­naş­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň fo­rum­da­ky çy­ky­şy dost­luk­ly ýur­duň işe­wür to­par­la­ry­nyň we­kil­le­ri ta­ra­pyn­dan uly gy­zyk­lan­ma bi­len ka­bul edil­di. Iki­ta­rap­la­ýyn söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ry, ma­ýa go­ýum işi­ni yzy­gi­der­li ös­dür­me­giň ýol­la­ry ara al­nyp mas­la­hat­la­şy­lan, anyk tek­lip­ler be­ýan edi­len fo­rum­da dür­li ul­gam­lar­da hyz­mat­daş­lyk et­mek bo­ýun­ça res­mi­na­ma­la­ra, şol san­da de­giş­li yla­la­şyk­la­ra, iki döw­le­tiň te­le­ke­çi­lik dü­züm­le­ri­niň ara­syn­da şert­na­ma­la­ra gol çe­kil­di. 

2022-nji ýy­lyň de­kabr aýy­nyň ba­şyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ka­tar Emi­ri­niň ça­ky­ly­gy bo­ýun­ça Ka­tar Döw­le­ti­ne bar­dy. Do­ha şä­he­rin­de ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şy­gyň do­wa­myn­da dost­luk­ly, öza­ra hor­mat goý­mak hä­si­ýe­te eýe bo­lan döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň hä­zir­ki ýag­da­ýy we gel­je­gi ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Türk­me­nis­ta­nyň döw­let Baş­tu­ta­ny­nyň şu sa­pa­ry­nyň türk­men-ka­tar gat­na­şyk­la­ry­ny äh­li ugur­lar bo­ýun­ça mun­dan beý­läk-de iş­jeň­leş­dir­mä­ge hyz­mat et­jek­di­gi nyg­tal­dy. Şeý­le hem Ka­tar­da bol­ma­gy­nyň çäk­le­rin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow bu ýurt­da geç­ýän Fut­bol bo­ýun­ça dün­ýä çem­pio­na­ty­nyň oýun­la­ry­nyň bi­rin­de hor­mat­ly myh­man bol­dy. 

2022-nji ýy­lyň 9-njy de­kab­ryn­da ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň gi­ňiş­le­ýin mej­li­si­niň do­wa­myn­da döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Türk­me­nis­ta­nyň Ka­tar Döw­le­tin­de (Do­ha şä­he­ri) il­çi­ha­na­sy­ny aç­mak ha­kyn­da Per­ma­na gol çek­di. Mu­nuň özi ne­ti­je­li döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ne tä­ze iter­gi ber­di. 

Mä­lim bol­şy ýa­ly, her ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da ýur­du­myz dün­ýä bi­le­le­şi­gi bi­len bi­le­lik­de Hal­ka­ra Bi­ta­rap­lyk gü­nü­ni bel­le­ýär. 2022-nji ýyl­da bu şan­ly se­nä ba­gyş­la­nyp, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça “Dia­log — pa­ra­hat­çy­ly­gyň ke­pi­li” at­ly hal­ka­ra mas­la­hat ge­çi­ril­di. Baý­ram­çy­ly­gyň öňü­sy­ra­syn­da ut­ga­şyk­ly gör­nüş­de ge­çi­ri­len fo­rum hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry­nyň, BMG-ä ag­za ýurt­la­ryň döw­let eda­ra­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry­ny hem-de we­kil­le­ri­ni, gör­nük­li jem­gy­ýet­çi­lik, sy­ýa­sy iş­gär­le­ri, ýur­du­my­zyň we da­şa­ry ýurt­la­ryň dip­lo­mat­la­ry­ny, hal­ka­ra bi­ler­men­le­ri jem­le­di. Şan­ly se­nä­niň öňü­sy­ra­syn­da Aş­ga­bat­da ge­çen çä­re­le­re Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň ze­nan­la­ry­nyň dia­lo­gy­nyň ýyl­lyk mej­li­si­ne gat­na­şy­jy­lar hem mas­la­ha­tyň hor­mat­ly myh­man­la­ry bol­du­lar. 

Mas­la­ha­ta gat­na­şy­jy­la­ra BMG-niň Baş sek­re­ta­ry, onuň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry­nyň we dü­züm­le­ri­niň bir­nä­çe­si­niň ýol­baş­çy­la­ry gut­lag­la­ry­ny iber­di­ler. Mu­nuň özi Bi­ta­rap Wa­ta­ny­my­zyň dün­ýä gi­ňiş­li­gin­dä­ki ab­ra­ýy­nyň ýo­ka­ry­dy­gy­na, onuň pa­ra­hat­çy­lyk dö­re­di­ji­lik işi­niň giň­den yk­rar edil­ýän­di­gi­ne we gol­da­nyl­ýan­dy­gy­na şa­ýat­lyk ed­ýär. Fo­ru­myň mow­zuk­la­ýyn mej­lis­le­ri­niň işi­niň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça Jem­leý­ji res­mi­na­ma ka­bul edil­di. 

Ýur­du­myz ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki dür­li du­şu­şyk­la­ryň we gep­le­şik­le­riň he­mi­şe ba­şy­ny baş­la­ýar hem-de ola­ryň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne öw­rül­ýär. Şol du­şu­şyk­lar uzak möh­let­le­ýin gel­je­gi na­za­ra al­mak bi­len, öza­ra gat­na­şyk­la­ryň ile­ri tu­tul­ýan me­se­le­le­ri­ne oňyn çe­me­leş­me­le­ri ke­ma­la ge­tir­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär. My­sal üçin, Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň, Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti­niň we Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti­niň gat­naş­ma­gyn­da­ 14-nji de­kabr­da «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ge­çi­ri­len bi­rin­ji üç­ta­rap­la­ýyn sam­mit 2022-nji ýy­lyň äh­mi­ýet­li wa­ka­sy bol­dy. 

Döw­le­ta­ra gat­na­şy­ka­ryň ta­ry­hyn­da hil taý­dan tä­ze tap­gy­ryň ba­şy­ny baş­lan bu du­şu­şyk bi­ziň ýurt­la­ry­my­zyň we halk­la­ry­my­zyň ara­syn­da­ky dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­nyň mi­ze­mez­di­gi­ni tas­syk­la­dy. Sam­mi­tiň do­wa­myn­da ga­za­ny­lan yla­la­şyk­lar, gol çe­ki­len res­mi­na­ma­lar öza­ra bäh­bit­li üç­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­me­giň we onuň ugur­la­ry­ny gi­ňelt­me­giň, bi­le­lik­dä­ki tä­ze tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­me­giň esa­sy­ny ber­kit­di. 

Şeý­le­lik­de, Ga­raş­syz, ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan oňyn da­şa­ry sy­ýa­sat ug­ru­na berk yg­rar­ly­dy­gy­ny gör­kez­ýär. Şol ugur bol­sa äh­lu­mu­my aba­dan­çy­ly­gyň, gül­läp ösü­şiň we ro­waç­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän deň­hu­kuk­ly, öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Bu bol­sa ýur­du­my­zyň öňe sü­ren “Dia­log — pa­ra­hat­çy­ly­gyň ke­pi­li” at­ly kö­pu­gur­ly baş­lan­gy­jy­ny dur­mu­şa ge­çir­mä­ge ýar­dam et­me­li­dir. 

(TDH)

Aşgabat, 19-njy dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň barşy bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim welaýatda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, hususan-da, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň geçirilişi, şeýle hem Täze ýyl baýramyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. 

Hasabatda bellenilişi ýaly, bugdaý ekilen meýdanlarda gögeriş we ösüş suwy tutulýar, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm işleri geçirilýär, geljek ýylda oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalardyr gurallar abatlanylýar. 

Welaýatda ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagynyň möhümdigini belledi hem-de geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary sürmek, oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak işleriniň talabalaýyk guralmagy babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. 

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz häzirki wagtda welaýatda bugdaýa edilýän ideg işlerine ünsi çekip, häkime bu işleriň agrotehniki möhletlerde alnyp barylmagynyň berk gözegçilikde saklanylmagyny tabşyrdy. 

Bulardan başga-da, welaýatda Täze ýyl baýramyna ýokary guramaçylyk derejesinde taýýarlyk görmek, baýramçylyk günlerinde bazarlary we dükanlary azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek babatda ähli zerur tagallalaryň görülmelidigi tabşyryldy. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew ýurdumyzyň günbatar sebitinde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, aýratyn-da, bugdaý meýdanlarynda ideg işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi. 

Bellenilişi ýaly, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda alnyp barylýar, şunda oba hojalyk tehnikalarydyr gurallary bökdençsiz işledilýär, bugdaýa gögeriş we ösüş suwy tutulýar. 

Häzirki wagtda geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm işleri geçirilýär hem-de oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalar we gurallar abatlanylýar. 

Şonuň ýaly-da, häkim welaýatda Täze ýyl baýramyna taýýarlyk görmek hem-de ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýeti barada aýtdy hem-de häkime bugdaý ekilýän meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmelidigi babatda birnäçe tabşyryklary berdi. 

Şunuň bilen birlikde, 2023-nji ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm işlerini talabalaýyk geçirmek boýunça häkime anyk görkezmeler berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow welaýatda Täze ýyl baýramy mynasybetli geçiriljek dabaralara taýýarlyk görmek, baýramçylyk günlerinde bazarlary we dükanlary azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek boýunça zerur tagallalaryň görülmelidigini tabşyrdy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň ýurdumyzyň demirgazyk sebitinde ýerine ýetirilýän oba hojalyk işleri baradaky hasabaty bilen dowam etdi. 

Şu günler welaýatyň meýdanlarynda bugdaýa ideg etmek işlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirmek, şunda oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny bökdençsiz işletmek, şeýle hem gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm işlerini meýilnama laýyklykda alyp barmak boýunça zerur tagallalar edilýär. 

Şeýle hem welaýatda Täze ýyl baýramyny ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek, baýramçylyk günlerinde bazarlary we dükanlary azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek boýunça alnyp barylýan taýýarlyk işleri barada hasabat berildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba hojalygynyň milli ykdysadyýetimizdäki wajyp ornuny belledi hem-de 2023-nji ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm işleriniň öz wagtynda hem-de talabalaýyk geçirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi we bu babatda häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmeginiň berk gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz Täze ýyl baýramy mynasybetli geçiriljek dabaralara taýýarlyk görmek hem-de baýramçylyk günlerinde bazarlary we dükanlary azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek boýunça zerur tagallalaryň görülmelidigini häkime tabşyrdy. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew şu günler welaýatda dowam edýän oba hojalyk işleriniň barşy hem-de Täze ýyl baýramy mynasybetli geçiriljek dabaralara taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. 

Hasabatda bellenilişi ýaly, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirmek hem-de bu işde oba hojalyk tehnikalaryny bökdençsiz işletmek, 2023-nji ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm işlerini guramaçylykly alyp barmak, geljek ýyl oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary taýýarlamak boýunça degişli çäreler görülýär. 

Şonuň ýaly-da, häkim welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriňdir çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda görülýän çäreler barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ähmiýetine ünsi çekdi hem-de geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm işlerini agrotehniki möhletlerde geçirmek, 2023-nji ýylda oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak işleriniň talabalaýyk guralmagynyň möhümdigini belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. 

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda gögeriş we ösüş suwuny tutmak işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmegini, bugdaýa ideg etmekde tehnikalaryňdyr gurallaryň bökdençsiz işledilmegini berk gözegçilikde saklamak babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz welaýatda Täze ýyl baýramyny mynasyp geçirmek, baýramçylyk günlerinde bazarlary we dükanlary azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilmegini häkime tabşyrdy. 

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew welaýatda dowam edýän oba hojalyk işleriniň ýagdaýy hem-de Täze ýyl baýramyny mynasyp garşylamaga taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. 

Hasabatda bellenilişi ýaly, welaýatyň gowaça ekiljek ýerlerinde sürüm işleri talabalaýyk alnyp barylýar, geljek ýyl oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalar we gurallar abatlanylýar. 

Şu günler welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilýär, şunda oba hojalyk tehnikalarynyň, gurallarynyň bökdençsiz işledilmegi üpjün edilýär, bugdaýa gögeriş we ösüş suwy tutulýar. 

Mundan başga-da, häkim welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, beýleki medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda görülýän çäreler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän oba hojalyk işlerine ünsi çekdi hem-de 2023-nji ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm işlerini talabalaýyk alyp barmak, geljek ýyl oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. 

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmeginiň zerurdygyny aýdyp, häkime bu işleriň berk gözegçilikde saklanylmagyny tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz Täze ýyl baýramyna mynasyp taýýarlyk görmegiň möhümdigini belledi we baýramçylyk günlerinde welaýatyň bazarlaryny, dükanlaryny azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow ýurdumyzyň welaýatlaryndaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. 

Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler daýhanlarymyz tarapyndan ýurdumyzyň welaýatlarynda bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleri, hususan-da, ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. 

Geljek ýylda gowaçanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň düýbüni tutmak maksady bilen, ýazky ekiş möwsümine taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Şonuň bilen birlikde, ekiş möwsüminde işlediljek tehnikalary we gurallary abatlamak hem-de olary talabalaýyk saklamak boýunça zerur çäreler görülýär. 

Şunuň bilen bir hatarda, wise-premýer häzirki wagtda ýurdumyzyň Balkan we Mary welaýatlarynda ösdürilip ýetişdirilen gant şugundyrynyň hasylyny ýygnap almagyň dowam edýändigini, ýurdumyzyň suw howdanlaryna suw toplamak işleriniň bellenen meýilnama laýyklykda alnyp barylýandygyny habar berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň oba hojalyk pudagyndaky wezipelere ünsi çekdi hem-de häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek bilen geçirilmeginiň zerurdygyny belledi. 

Döwlet Baştutanymyz geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary taýýarlamak, oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak, şeýle hem welaýatlarda suw üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini nygtady we bu babatda wise-premýere birnäçe görkezmeleri berdi. 

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasaryna hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, hususan-da, bugdaýa ideg etmek, geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmeginiň üpjün edilmegine, öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny belledi we degişli tabşyryklary berdi. 

Şonuň ýaly-da, döwlet Baştutanymyz welaýatlarda ilatyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwyny talabalaýyk geçirmek boýunça zerur çäreleriň görülmelidigini tabşyrdy. 

Mundan başga-da, welaýat häkimlerine ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça zerur işleri geçirmek tabşyryldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň hem-de mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Geçen hepdede ýurdumyzda Halkara Bitaraplyk güni hem-de BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy hakynda taryhy Kararnamanyň kabul edilmeginiň 27 ýyllygy bellenildi. Hormatly Prezidentimiziň Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň halkyna baýramçylyk mynasybetli iberen Gutlagynda dünýä bileleşigi tarapyndan beýik gymmatlyk hem-de ählumumy taglymat hökmünde ykrar edilen Bitaraplygymyzyň baş maksadynyň adamzadyň we geljegiň bähbitlerine gönükdirilen parahatçylyk, dostluk ýörelgeleri esasynda bütin dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy goramak bolup durýandygy nygtalýar. 

Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde baýramçylyk mynasybetli dabaralar geçirildi. Aşgabatda döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Bitaraplyk binasyna gül goýmak dabarasy boldy. Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde Watanymyzyň Bitaraplygyna bagyşlanyp, sungat ussatlarynyň baýramçylyk konserti geçirildi. 

12-nji dekabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistan Respublikasynyň Prezidentiniň Diwanynyň ýolbaşçysy Sardor Umurzakowy kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz we myhman soňky ýyllarda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejä çykandygyny aýratyn bellediler. Şeýle hem Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň sebitleýin, ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri, ilkinji nobatda, parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ýaly ugurlar boýunça garaýyşlarynyň umumydygy ýa-da ýakyndygy aýdyldy. Şunuň bilen birlikde, soňky wagtlarda parlamentara gatnaşyklaryň işjeňleşdirilendigi bellenildi. Munuň özi döwletara hyzmatdaşlygy täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmakda uly ähmiýete eýedir.  

Söwda-ykdysady ulgam ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, haryt dolanyşygynyň oňyn ösüşini saklamagyň we ýokary derejede guralan saparlaryň, gepleşikleriň çäklerinde gazanylan ylalaşyklary iş ýüzünde durmuşa geçirmegiň zerurdygy bellenildi. 

14-nji dekabrda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň Kongresler merkezinde Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewiň hem-de Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň gatnaşmagynda birinji üçtaraplaýyn sammit geçirildi. Bu şanly wakanyň öňüsyrasynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda üç ýurduň energetika, ulag we daşary işler ministrleriniň derejesinde duşuşyklar geçirildi. Olaryň dowamynda sammite taýýarlyk görmek, onuň gün tertibine çykarylan meseleleri we gol çekilmäge taýýarlanylan resminamalary ylalaşmak bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Sammit başlamazyndan ozal, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iki dostlukly döwletiň Baştutanlary bilen duşuşdy. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz Türkiýäniň Palatalar we biržalar birleşiginiň başlygy Rifat Hisarjyklyoglu bilen duşuşdy. 

Forumyň öňüsyrasynda bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem özüniň azerbaýjan we türk kärdeşleri bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. Hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça pikir alyşmalaryň dowamynda sammitiň üçtaraplaýyn syýasy-diplomatik gatnaşyklary pugtalandyrmaga, söwda-ykdysady, maýa goýum, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy giňeltmäge ýardam berjekdigi bellenildi. Şeýle hem üç dostlukly ýurduň halkara düzümleriň, şol sanda Türki Döwletleriň Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Goşulyşmazlyk Hereketiniň çäklerindäki hyzmatdaşlygynyň uly kuwwatynyň bardygy nygtaldy. Şunda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň özara bähbitlere, sebit we dünýä derejesinde parahatçylygy, abadançylygy, ösüşi üpjün etmegiň maksatlaryna laýyk gelýän özara hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmegi maksat edinýändikleri tassyklanyldy. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň hyzmatdaşlygyň köpugurly kuwwatyny durmuşa geçirmäge, taryhyň dowamynda kemala gelen dost-doganlyk däplerine esaslanýan döwletara gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykarmaga gönükdirilen netijeli başlangyçlaryny beýan etdi. Energetika, ulag ýaly strategik ulgamlardaky hyzmatdaşlyga aýratyn üns berildi. Halkara energetika hyzmatdaşlygy ulgamynda Türkmenistan, Azerbaýjan we Türkiýe energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ibermegiň sazlaşykly, köpgörnüşli ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýärler. Munuň özi köptaraply bähbitleri hasaba almak bilen, bu ulgamlaryň ugurlaryny diwersifikasiýa etmäge, olaryň işlemeginiň anyk we aýdyň ülňülerine esaslanmalydyr. Ygtybarlylyk hem-de howpsuzlyk kepillendirmelerine daýanmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Biziň tebigy gazy Türkmenistandan we Azerbaýjandan Türkiýä, soňra bolsa dünýä bazarlaryna ibermekde hyzmatdaşlygy ýola goýmak baradaky bilelikdäki başlangyçlarymyza hut şunuň bilen baglylykda seretmelidiris. 

Şeýle hem Türkmenistanyň Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda ýurtlarymyzyň üstünden geçýän üstaşyr ulag geçelgelerini döretmegiň bilelikdäki strategiýasyna daýanýan üçtaraplaýyn ysnyşykly hyzmatdaşlygyň zerurdygy baradaky pikire goşulýandygy bellenildi. 

Türkmenistan — Azerbaýjan — Türkiýe täze ulag geçelgesi geljegi uly bolan taslamalaryň birine öwrülip biler. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy şu ugur boýunça ýük daşamagyň amatly bolmagy üçin, Ýeke-täk logistik merkezi döretmek baradaky meselä seretmegi teklip edýär. 

Duşuşygyň jemleri boýunça Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň döwlet Baştutanlarynyň birinji sammitiniň Bilelikdäki Beýannamasy kabul edildi. Onda üç ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň ýokary derejesi kanagatlanma bilen bellenilýär. Geljekde hem köptaraplaýyn strategik hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmäge, parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy üpjün etmek, ählumumy, sebit derejelerinde ynanyşmak hem-de özara düşünişmek ýagdaýyny emele getirmek maksady bilen, halkara giňişlikde netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmaga taýýarlyk beýan edilýär. 

Döwlet Baştutanlarynyň gatnaşmagynda Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga; 2023 — 2025-nji ýyllar üçin ylym, bilim we medeniýet babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Çarçuwaly maksatnama; Gümrük hyzmatdaşlygy boýunça bilelikdäki konsultatiw topary döretmek barada Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Energetika babatda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek hakynda «Türkmengaz» döwlet konserniniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Energetika ministrliginiň we Türkiýe Respublikasynyň Energetika we tebigy serişdeler ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Ulaglar babatda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek barada Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň, Azerbaýjan Respublikasynyň Sanly ösüş we ulag ministrliginiň we Türkiýe Respublikasynyň Ulag we infrastruktura ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi. 

Sammit tamamlanandan soňra, üç ýurduň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň öňünde çykyş edip, duşuşygyň jemleri barada habar berdiler. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleriniň şu gezekki duşuşygy, hakykatdan-da, taryhy waka, biziň döwletlerimiziň we halklarymyzyň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezdiginiň aýdyň subutnamasy boldy. Sammitiň dowamynda gazanylan ylalaşyklar hem-de gol çekilen resminamalar özara bähbitli üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrmak we giňeltmek, ony täze, geljegi uly ugurlara çykarmak, dünýädäki häzirki dörän ýagdaýlar bilen baglylykda, örän möhüm syýasy, ykdysady, durmuş we ynsanperwer ähmiýete eýe bolýan Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat eder. 

“Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň döwlet Baştutanlarynyň birinji üçtaraplaýyn sammitiniň çäklerinde dostlukly ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleriniň duşuşygy boldy. Duşuşygyň dowamynda ykdysadyýetiň we maýa goýumlaryň dürli ugurlarynda, ýokary tehnologiýalar ulgamynda gatnaşyklary täze derejä çykarmagyň ýollary, haryt dolanyşygyny artdyrmagyň mümkinçilikleri seljerildi. Bilelikdäki işiň anyk meýilnamalary ylalaşyldy. Işewürlik duşuşygynyň netijeleri boýunça Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň arasynda üçtaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek we özara düşünişmek hakynda Jarnama gol çekildi. 

Şeýle-de «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň amaly-haşam sungatynyň giň gerimli sergisi guraldy. Oňa köp sanly myhmanlar, şol sanda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň hem-de Azerbaýjanyň we Türkiýäniň döwlet Baştutanlarynyň maşgalalary baryp gördüler. 

16-njy dekabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onuň barşynda wise-premýerleriň, welaýatlaryň häkimleriniň hem-de Aşgabat şäheriniň häkiminiň hasabatlary diňlenildi. Gün tertibine ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň meseleleri girizildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisiň jemini jemläp, dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlara we aýry-aýry pudaklaryň işinde bar bolan kemçiliklere garamazdan, şu ýyl milli ykdysadyýetimiziň ýokary depginli ösüşiniň saklanýandygyny aýtdy. Bellenilişi ýaly, hasabat döwründe halk hojalygynyň ähli pudaklarynda diýen ýaly önüm öndürmegiň möçberi artdy. Kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, ykdysadyýetimizde hususy pudagyň paýy hem artýar. Döwlet býujetine serişdeleriň gelip gowuşmagy bellenen tabşyryklaryň çäklerinde üpjün edildi. Zähmet haklary, pensiýalar we döwlet kömek pullary tassyklanan tertibe laýyklykda tölenýär. Şol bir wagtyň özünde önümçilik we ýaşaýyş-durmuş maksatly köp sanly desgalar ulanmaga berildi. 

Eksporta niýetlenen önümleri artdyrmak boýunça çäreleriň amala aşyrylmagy netijesinde, dürli görnüşli önümleriň eksport edilen möçberi, geçen ýyl bilen deňeşdirilende, 50 göterime golaý artdy. Şuny göz öňünde tutup, döwlet Baştutanymyz daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek we täze görnüşli önümleri öndürmegiň hasabyna eksporty artdyrmak boýunça işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. Umuman, şu ýylyň on bir aýynyň jemleri boýunça ýurdumyzda kanagatlanarly netijeleriň gazanylandygyny aýdyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow muňa garamazdan, yhlasly we netijeli işlemegi dowam edip, ýurdumyzyň ykdysadyýetini depginli ösdürmelidigini belledi. 

Döwlet Baştutanymyz şu ýylyň daşary syýasat babatda hem netijeli we baý many-mazmunly bolandygyny aýdyp, Bitarap döwletimiziň daşary syýasat ugrunyň Konsepsiýasyna laýyklykda, ýurdumyzyň halkara giňişlikde dostlukly we deňhukukly gatnaşyklary ýola goýandygyny belledi. Bitarap döwletimiziň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2023-nji ýyly “Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýip yglan etmegi munuň ýene-de bir aýdyň mysalydyr. 

Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda gazanylan ikitaraplaýyn ylalaşyklary durmuşa geçirmek hem-de iki ýurduň özara gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, Türkmen-ýapon ykdysady komitetiniň türkmen böleginiň düzümi tassyklanyldy. 

Her ýylyň 14-nji dekabrynda bellenilýän Türkmenistanyň nebitgaz senagaty we geologiýa pudaklarynyň işgärleriniň güni geçen hepdäniň wakalarynyň hatarynda boldy. Baýramçylyk mynasybetli hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu pudaklaryň işgärlerini gutlady. Döwlet Baştutanymyzyň Permanyna laýyklykda, has tapawutlanan hünärmenler Türkmenistanyň “Watana bolan söýgüsi üçin” medaly bilen sylaglandylar. 

Paýtagtymyzda ýurdumyzyň Baş arçasynyň yşyklaryny ýakmak dabarasy geçirildi. Adatça, bu dabara Täze ýyl baýramynyň öň ýanynda geçirilýär. 

Ýola goýlan däbe görä, paýtagtymyzyň täsin tebigy künjekleriniň birinde ýerleşen “Älem” medeni-dynç alyş merkeziniň öňündäki giň meýdança dabaralaryň merkezine öwrüldi. Bu ýerde iň owadan, belent arça oturdylyp, ertekiler şäherjigi giňden ýaýbaňlandyryldy. Depesi “2023” ýazgyly sekizburçly ýyldyz bilen bezelen Baş arçanyň beýikligi 43 metre deňdir. 

Dürli reňkde öwüşgin saçýan şarlar we çyrajyklar, yşyklandyryjy bezeglerden emele gelen lybasa beslenen Baş arçanyň töweregine müňlerçe ýaşlar we ulular ýygnandylar. Çünki hut şu ýerden çagalar üçin täsin başdan geçirmeleriň jadylaýjy güýji gözbaş alýar. Bu ýerde Aýazbabanyň we Garpamygyň jadyly taýajyklary arkaly körpeleriň ajaýyp arzuwlary, islegleri amala aşýar. Ýaş türkmenistanlylaryň adyndan Aýazbaba hem-de onuň agtygy Garpamyk hormatly Prezidentimize we mähriban halkymyza ýetip gelýän Täze ýyl mynasybetli tüýs ýürekden gutlaglaryny ýollap, bagtyýarlyk, saglyk, Watanymyzyň abadançylygynyň we gülläp ösmeginiň bähbidine ösüşlere beslenen özgertmeleriň durmuşa geçirilmeginde uly üstünlikleri arzuw etdiler. 

 Çagalar ýatdan çykmajak wakanyň şanyna hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan ajaýyp sowgatlary aldylar. 

Paýtagtymyzdaky Baş arçanyň yşyklarynyň ýakylmagynyň yzysüre, welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň merkezlerindäki Täze ýyl arçalary hem öz yşyklaryny ýakdylar. 

“Ýylyň parlak ýyldyzy” bäsleşiginiň jemleýji tapgyry Täze ýyl baýramçylygynyň öňüsyrasynda geçirilýän şanly wakalaryň biri boldy. 

Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň Medeniýet ministrligi hem-de Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen bilelikde her ýylda guraýan bäsleşigine ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndan we Aşgabat şäherinden 17 — 35 ýaş aralygyndaky zehinli ýaşlar gatnaşdylar. Döredijilik bäsleşiginiň saýlama tapgyrlary ýurdumyzyň welaýatlarynda geçirildi. Şunlukda, “Ýylyň parlak ýyldyzy” adyna Rüstem Hallyýew mynasyp boldy. Oňa göçme kubok hem-de gymmat bahaly sowgat gowşuryldy. 

Geçen hepde paýtagtymyzda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň nobatdaky IV gurultaýy geçirildi. Forumyň gün tertibiniň çäklerinde partiýanyň Merkezi geňeşiniň başlygynyň we welaýatlardaky bölümleriniň, derňew toparynyň ýolbaşçylarynyň hasabatlary diňlenildi, guramaçylyk meselelerine garaldy. Gurultaýa gatnaşyjylar Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň, derňew toparynyň täze düzümini saýladylar. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlyklygyna S.Owganow gaýtadan saýlanyldy. Şeýle hem TSTP-niň Tertipnamasyna hem-de Maksatnamasyna girizilmegi kabul edilen üýtgetmeler biragyzdan makullanyldy. 

17-nji dekabrda Türkmenistanyň Prezidentiniň Kararyna laýyklykda, “Ilat ýazuwy — 2022: Jebislik. Bagtyýarlyk. Röwşen geljek” şygary astynda tutuş ýurdumyz boýunça ilatyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwy başlandy. Ilat ýazuwynyň esasy wezipesi ýurdumyzyň ilatynyň demografik düzümi hem-de durmuş-ykdysady ýagdaýy barada anyk maglumatlary almakdan ybaratdyr. Şeýle maglumatlar döwlet syýasatyny işläp taýýarlamak, meýilnamalaşdyrmak we dolandyrmak üçin möhüm ähmiýete eýedir. 

Sanly tehnologiýalaryň peýdalanylmagy bu çäräniň esasy aýratynlygydyr. Ilat ýazuwynyň geçirilýän döwründe maglumatlary ýygnamak, işlemek hem-de ýaýratmak işlerinde häzirki zaman enjamlary we programma üpjünçiligi peýdalanylar. 

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalarynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan parahatçylyk, hoşniýetlilik we döredijilik syýasatynyň esasyny düzýän mizemez gymmatlyklar öz beýanyny tapdy. Dünýä bileleşiginiň işjeň agzasy bolan döwletimiz özüniň ösüş ýoluny saýlap alyp, ähli ýurtlaryň we halklaryň bähbidine laýyk gelýän giň halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilen ähmiýetli başlangyçlary öňe sürmek bilen çäklenmän, eýsem, olary iş ýüzünde durmuşa geçirmek boýunça hem yzygiderli çäreleri amala aşyrýar. 

(TDH)

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewe Gazagystan Respublikasynyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaglaryny hem-de iň gowy arzuwlaryny ýollady. 

Döwlet Baştutanymyz gutlag hatynda Gazagystanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda döwlet gurluşyny berkitmek, halkyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak we halkara giňişlikde ýurduň abraýyny mundan beýläk-de ýokarlandyrmak üçin syýasy, durmuş-ykdysady ugurlarda özgertmeleri amala aşyrandygyny kanagatlanma bilen belledi. “Häzirki wagtda Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky dostlukly we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary uzak möhletleýin hem-de strategik häsiýete eýedir. Ýurtlarymyzyň arasyndaky ikitaraplaýyn gatnaşyklar, däp bolşy ýaly, açyklyk, birek-birege hormat goýmak, düşünişmek ýörelgelerine esaslanyp, işjeň ösdürilýär” diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady hem-de Türkmenistan bilen Gazagystanyň arasyndaky doganlyk gatnaşyklaryň iki ýurduň halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de yzygiderli ösdüriljekdigine ynam bildirdi. 

Türkmenistanyň Prezidenti şu ýakymly mümkinçilikden peýdalanyp, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe berk jan saglyk, abadançylyk we bagtyýarlyk, Gazagystan Respublikasynyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, mundan beýläk-de rowaçlyk, gülläp ösüş baradaky arzuwlaryny beýan etdi. 

(TDH)

“Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dostlukly döwletleriň Baştutanlarynyň birinji üçtaraplaýyn sammiti geçirildi 

 Awaza, 14-nji dekabr (TDH). Şu gün “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň Kongresler merkezinde Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewiň hem-de Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň gatnaşmagynda birinji üçtaraplaýyn sammit geçirildi. 

Ýurdumyz halkara hyzmatdaşlygyň meselelerinde işjeň orny eýelemek bilen, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça anyk başlangyçlary öňe sürýär. Parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysadyýet, energetika, ulag, ekologiýa, ynsanperwer ulgamy, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ýaly möhüm ulgamlara degişli bu teklipleriň dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan doly goldanylmagy olaryň möhümdigine şaýatlyk edýär. 

Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan ýokary derejedäki duşuşyklaryň we gepleşikleriň yzygiderli geçirilýän ýeri hökmünde çykyş edýär. Bu duşuşyklar we gepleşikler uzak möhletleýin geljegi nazara almak bilen, hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryna has oňaýly çemeleşmeleri işläp taýýarlamaga mümkinçilik berýär. 

Soňky ýyllarda halkara hyzmatdaşlygyň merkezi hökmünde ykrar edilen “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda munuň üçin ähli şertler, şol sanda zerur infrastruktura döredildi. Şu gezekki sammitiň Hazaryň kenarynda geçirilmeginiň aýratyn manysy bardyr. Hazar sebiti ägirt uly kuwwata eýe bolup, Ýewropa bilen Aziýanyň arasyndaky baglaýjy köprüdir. Munuň özi ugurlaryň giň gerimi boýunça netijeli hyzmatdaşlyk üçin amatly şertleri emele getirýär. 

Türkmenistan parahatçylyk söýüjilikli, döredijilikli daşary syýasaty durmuşa geçirip, ähli döwletler bilen gatnaşyklaryny deňhukuklylyk, özara hormat goýmak we hoşniýetli erk ýörelgeleri esasynda ýola goýýar. Ata Watanymyz hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda bu ugra gyşarnyksyz eýermegini dowam edip, özüniň daşary ýurtly hyzmatdaşlary bilen netijeli özara gatnaşyklar üçin hemişe açykdyr. Şolaryň hatarynda doganlyk Türkiýe we Azerbaýjan hem bar. Şol ýurtlaryň halklary bilen türkmen halkyny asyrlaryň dowamynda kemala gelen medeni we ruhy gymmatlyklaryň umumylygy baglanyşdyrýar. 

Ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlyk, döwletara derejede bolşy ýaly, sebitleýin we halkara giňişlikde hem depginli ösdürilip, strategik häsiýete eýedir. Hyzmatdaşlygyň üçtaraplaýyn görnüşi däp bolan dostlukly, ynanyşykly gatnaşyklary pugtalandyrmak, özara netijeli hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. 

Türkmenistan, Azerbaýjan hem-de Türkiýe hyzmatdaşlygyň ägirt uly kuwwatyna eýedirler. Olaryň geografik we geosyýasy taýdan amatly ýerleşmekleri bu hyzmatdaşlygy has doly derejede amala aşyrmaga şert döredýär. Şoňa görä-de, türkmen tarapynyň başlangyjy bilen geçirilýän şu gezekki sammit aýratyn ähmiýete eýedir we netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge, ony täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmaga gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, sammitiň öňüsyrasynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda üç ýurduň energetika, ulag we daşary işler ministrleriniň derejesinde duşuşyklaryň geçirilendigini bellemek gerek. Olaryň dowamynda sammite taýýarlyk görmek, onuň gün tertibine çykarylan meseleleri we gol çekilmäge taýýarlanylan resminamalary ylalaşmak bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Ir bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew we Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan Awazadaky Kongresler merkezine geldiler. 

Bu ýerde sammitiň öňüsyrasynda, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iki dostlukly döwletiň Baştutanlary bilen duşuşdy. 

Şeýle hem bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow forumyň öňüsyrasynda azerbaýjan we türk kärdeşleri bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. 

Sammitiň resmi banneriniň öňünde bilelikde surata düşmek dabarasyndan soňra, Kongresler merkezinde çäkli düzümde ýokary derejedäki üçtaraplaýyn duşuşyk geçirildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Prezident Ilham Aliýewi we Prezident Rejep Taýyp Ärdogany mübärekläp, şu gezekki duşuşygyň şeýle görnüşdäki ilkinji duşuşykdygyny belledi hem-de onuň biziň doganlyk halklarymyzyň we döwletlerimiziň arasyndaky gatnaşyklaryň hil taýdan täze tapgyrynyň binýadyny tutjakdygyna ynam bildirdi. 

Hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça pikir alyşmalaryň dowamynda sammitiň üçtaraplaýyn syýasy-diplomatik gatnaşyklary pugtalandyrmaga, söwda-ykdysady, maýa goýum, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy giňeltmäge mümkinçilik berjekdigi nygtaldy. 

Şeýle hem üç dostlukly ýurduň halkara düzümleriň çäklerinde, hususan-da, Türki Döwletleriň Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Goşulyşmazlyk Hereketiniň we beýleki düzümleriň çäklerindäki hyzmatdaşlygynyň ägirt uly kuwwata eýedigi bellenildi. Şunda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň özara bähbitlere, şeýle hem sebit we dünýä möçberinde parahatçylygy, abadançylygy we ösüşi üpjün etmegiň maksatlaryna laýyk gelýän hyzmatdaşlygy depginli we hemmetaraplaýyn ösdürmegi maksat edinýändikleri tassyklanyldy. 

Bellenilişi ýaly, türkmen, azerbaýjan we türk halklaryny taryhyň dowamynda köp zatlar baglanyşdyryp gelýär. Özara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň zerurdygyna düşünmek, dünýä syýasatynyň esasy meýilleri bilen baglylykda, uzak möhletleýin bähbitleriň gabat gelmegi, söwda-ykdysady we ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlyk üçin ägirt uly kuwwatyň bolmagy häzirki döwürde ýurtlarymyzyň esaslanýan binýadydyr. Şu günki duşuşyk üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygyň taryhynda täze sahypany açyp, umumy rowaçlygyň bähbidine tagallalary birleşdirmäge ygrarlylygy görkezýär. 

 Soňra sammit üç ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde dowam etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentlerini hem-de wekiliýetleriň agzalaryny ýene-de bir gezek mübärekläp, şu gezekki duşuşyga gatnaşmaga çakylygy kabul edendikleri üçin hemmelere minnetdarlyk bildirdi. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, şu günki sammit doganlyk döwletlerimiziň arasyndaky gatnaşyklaryň bozulmazdygyny, garaýyşlarymyzyň birdigini, hyzmatdaşlyk etmäge we arkalaşmaga taýýardygymyzy tassyklaýar. 

Eger men ýurtlarymyzyň Prezidentleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň nusgalykdygyny aýtsam, hakykatdan daş düşdügim bolmaz diýip pikir edýärin. Bu gatnaşyklar aýratyn mähirliligi we ýürekdeşligi, ynanyşmagy, doly açyklygy bilen tapawutlanýar. Bu bolsa bize ähli ugurlarda, ýagny syýasy, ykdysady we ynsanperwer ugurlarda üçtaraplaýyn gatnaşyklarymyzy ynamly hem-de netijeli ösdürmäge we kämilleşdirmäge mümkinçilik berýär diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi. 

Häzirki döwürde Türkmenistan, Azerbaýjan Respublikasy we Türkiýe Respublikasy ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy gorap saklamak we pugtalandyrmak ugrunda çykyş edýärler. Birleşen Milletler Guramasynda, Türki Döwletleriň Guramasynda, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynda we beýleki möhüm halkara forumlarda biziň ýurtlarymyzyň sesi ynamly hem-de abraýly ýaňlanýar. 

Biziň ýurtlarymyz sebit meselelerinde hem netijeli hyzmatdaşlyk we özara düşünişmek ýörelgelerini yzygiderli hem-de tutanýerli öňe sürýärler. Olaryň garaýyşlary sebit işlerini ösdürmäge örän oňyn täsirini ýetirýär. 

Biz döwletara gatnaşyklarda halkara hukugyň, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň ykrar edilen kadalarynyň, özara hormatlamak, deňhukuklylyk we adalatlylyk ýörelgeleriniň dabaralanmagy ugrunda çalyşýarys hem-de köp iş edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň şu günki duşuşygyna biz doly esas bilen, ykdysady ulgamda ýurtlarymyzyň hyzmatdaşlygy babatda möhüm waka hökmünde garaýarys diýip, sözüniň dowamynda türkmen-azerbaýjan söwda-ykdysady gatnaşyklaryna ünsi çekdi. Bu gatnaşyklar yzygiderli we özara bähbitli deňhukukly esasda ösdürilip, soňky döwürde düýpli işjeňleşdirildi. Iki tarap hem hyzmatdaşlygyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, geljegi uly bolan ugurlara çykmagyň usullaryny işjeň ulanýar. Şu ýylyň 10 aýynyň jemleri boýunça iki ýurduň arasynda haryt dolanyşygy bäş essä golaý artdy. 

Hazar deňzindäki «Dostluk» uglewodorod ýatagyny bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda geçen ýylyň ýanwarynda özara düşünişmek baradaky Ähtnama gol çekilmegi möhüm waka boldy. Bu ýagdaý Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň Hazar deňzindäki energetika hyzmatdaşlygynyň düýbünden täze tapgyrydygy bilen tapawutlanýar. Munuň özi pugta halkara hukuk binýady esasynda bilelikde işlemek üçin örän giň mümkinçilikleri açýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. «Dostluk» ýatagynda bilelikde işlemek barada gazanylan ylalaşyklar özara goýulýan çuňňur hormata, hakyky hoşniýetli goňşuçylyga, deňhukuklylyga we birek-biregiň bähbitleriniň hasaba alynýandygyna şaýatlyk edýär. 

Türkiýe Respublikasy hem köp ýyllardan bäri Türkmenistanyň örän möhüm söwda-ykdysady hyzmatdaşy bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ikitaraplaýyn haryt dolanyşygynyň depgininiň durnukly ösüşini belledi. 

Üç döwletiň mümkinçilikleriniň birleşdirilmegi, bilelikdäki serişdeleriň, geografik, tehnologik mümkinçilikleriň ulanylmagy diňe bir biziň ýurtlarymyzyň milli ykdysadyýetlerini ösdürmäge güýçli ýardam etmän, eýsem, bütin Ýewraziýa giňişliginde geoykdysady düzümlere täze dörediji many-mazmun we häsiýet hem berer diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. Gürrüň, ozaly bilen, energetika hem-de ulag ýaly strategik ugurlar barada barýar. 

Halkara energetika hyzmatdaşlygy ulgamynda Türkmenistan, Azerbaýjan we Türkiýe energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ibermegiň sazlaşykly, köp görnüşli ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýärler. Munuň özi köptaraply bähbitleri hasaba almak bilen, bu ulgamlaryň ugurlaryny diwersifikasiýa etmäge, olaryň işlemeginiň anyk we aýdyň ülňülerine esaslanmalydyr. Ygtybarlylyk hem-de howpsuzlyk kepillendirmelerine daýanmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Biziň tebigy gazy Türkmenistandan we Azerbaýjandan Türkiýä, soňra bolsa dünýä bazarlaryna ibermekde hyzmatdaşlygy ýola goýmak baradaky bilelikdäki başlangyçlarymyza hut şunuň bilen baglylykda seretmelidiris. 

Ulag hyzmatdaşlygy beýleki bir örän möhüm ugur bolup durýar. Biz Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda öz ýurtlarymyzyň üstünden geçýän üstaşyr ulag geçelgelerini döretmegiň bilelikdäki strategiýasyna daýanýan üçtaraplaýyn ysnyşykly hyzmatdaşlygyň zerurdygy baradaky pikire goşulýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy. 

Türkmenistan — Azerbaýjan — Türkiýe täze ulag geçelgesi geljegi uly bolan taslamalaryň birine öwrülip biler. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy şu ugur boýunça ýük daşamaga amatly bolmagy üçin, ýeke-täk logistik merkezi döretmek baradaky meselä seretmegi teklip edýär. 

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, Gündogar — Günbatar ugry boýunça ygtybarly ulag köprüsini döretmekde Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň esasy orny eýelemelidigine ynam bildirdi. Bu ugurdaky bilelikdäki tagallalarymyz köp babatda beýleki halkara hyzmatdaşlar, iri maýa goýujylar bilen ylalaşyklary gazanmaga ukyplydyr. 

Şeýle hem halkara giňişlikde ylalaşylan ulag diplomatiýasyny has maksadaokgunly alyp barmak zerurdyr. Bu diplomatiýa bolsa ýöriteleşdirilen düzümler bilen işjeň hereketleri göz öňünde tutýar. Hususan-da, gürrüň Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa Ykdysady Komissiýasy (ÝYK), bu guramanyň Aziýa we Ýuwaş umman üçin Ykdysady we Durmuş Komissiýasy (ESKATO), Halkara awtomobil ulaglary birleşigi hem-de beýleki düzümler barada barýar. 

Söwda, senagat kooperasiýasy ulgamlarynda, beýleki möhüm ugurlarda üçtaraplaýyn gatnaşyklary giňeltmek ýaly düýpli meseleden hem çetde durulmaly däldir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, bu ugurda hoşniýetli goňşuçylygyň bilelikdäki gowy tejribesine hem-de däplerine daýanyp, biz hyzmatdaşlyk gatnaşyklarymyza talabalaýyk itergi bermäge ukyplydyrys. Işewür bileleşikleriň arasynda täze gatnaşyklary açmalydyrys we işjeň peýdalanmalydyrys, ýurtlarymyzyň çäklerinde taslamalara bilelikdäki maýa goýumlaryny höweslendirmelidiris. 

Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň ykdysady mümkinçiligi doly netije bermegi üçin ulanylmalydyr. Dünýä ösüşiniň häzirki meýillerine we esasy ugurlaryna, ozaly bilen, onuň tehnologik, sanly, ekologik taraplaryna gönükdirilmelidir. Ýurtlarymyzyň arasynda durnukly ykdysady geçelgeleri döretmäge işjeň girişmegiň wagty geldi. 

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz sammite gatnaşyjylara ýüzlenip, dünýäde ýönekeý bolmadyk ýagdaýlaryň bolup geçýän häzirki döwründe halklarymyzyň arasyndaky özara düşünişmegi we dostlugy berkitmegiň örän möhümdigini belledi. Şu meselede medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk, döredijilik we ylmy işgärleriň, talyp ýaşlaryň hem-de mekdep okuwçylarynyň, türgenleriň gatnaşyklary aýratyn orny eýelemelidir. Parlamentara hyzmatdaşlyga-da möhüm wezipe degişlidir. Şeýle gatnaşyklary döwlet tarapyndan goldamak geljege goşantdyr. Häzirki döwürde bilelikdäki tagallalarymyz arkaly, şol sanda şu duşuşygyň barşynda emele gelýän däpleriň miras geçmeginiň we dowam etmeginiň berk kepilidir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi. 

Çykyşynyň ahyrynda döwlet Baştutanymyz bu hyzmatdaşlygyň ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň ýyl ýazgysyna aýdyň sahypa bolup girjekdigine, hyzmatdaşlygymyzy giňeldip, baýlaşdyrjakdygyna, munuň üçin täze mümkinçilikleri açjakdygyna, türkmen, azerbaýjan we türk halklarynyň bozulmaz doganlygynyň hem-de agzybirliginiň berkdiginiň aýdyň şaýadyna öwrüljekdigine ynam bildirdi. 

Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewe söz berdi. 

Azerbaýjanyň Baştutany şu ýyl biziň ýurdumyza ikinji gezek sapar bilen gelendigini belläp, döwlet Baştutanymyza sammitiň ýokary guramaçylyk derejesi hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallyk bildirdi. 

Türkmenistanyň durnukly we okgunly ösüş ýoly bilen täze belentliklere tarap hereketiniň şaýady bolýandygymyz, onuň gazananlaryny gözümiz bilen görýändigimiz bizi şatlandyrýar diýip, Prezident Ilham Aliýew belledi. 

Nygtalyşy ýaly, Azerbaýjan, Türkmenistan we Türkiýe halklarynyň gelip çykyşy, ruhy we medeni kökleri, umumy ahlak gymmatlyklary bilen baglanyşyklydyr. Biz, hakykatdan-da, halklarymyzyň örän baý taryhy-medeni mirasyna hem-de olaryň adamzat siwilizasiýasyna goşan uly goşandyna buýsanýarys diýip, Azerbaýjan Respublikasynyň Baştutany aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, üç ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň ýokary derejesi kanagatlanma bilen bellenildi. 

Prezident Ilham Aliýew azerbaýjan-türkmen hyzmatdaşlygy meselesine degip geçmek bilen, 2017-nji ýylda Strategik hyzmatdaşlyk hakynda bilelikdäki Jarnama gol çekilendigini ýatlatdy. 

Biziň ýurtlarymyz şeýle hem halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Türki Döwletleriň Guramasynyň, ÝHHG-niň çäklerinde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýärler hem-de birek-birege goldaw berýärler. 

Häzirki wagtda taryhy gatnaşyklara daýanýan biziň özara hyzmatdaşlygymyz söwda-ykdysady, ulag-logistika we beýleki ulgamlarda döwletara gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegine ýardam berýär. Şu ýyl Azerbaýjan Respublikasy bilen Türkmenistanyň arasyndaky haryt dolanyşygy bäş esse artdy. 

Belent mertebeli myhmanyň belleýşi ýaly, Azerbaýjan, Türkmenistan we Türkiýe ulag we logistika ulgamlarynda, bu ugurda taslamalary durmuşa geçirmekde uly üstünlikleri gazandylar, munuň özi netijeli hyzmatdaşlyk üçin täze mümkinçilikleri açýar. 

Azerbaýjan Lideri çykyşynyň ahyrynda şu gezekki üçtaraplaýyn sammitiň ähmiýetini ýene-de bir gezek nygtap, şeýle duşuşyklaryň geljekde hem yzygiderli ýagdaýda geçiriljekdigine hem-de olaryň biziň doganlyk ýurtlarymyzyň arasynda gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine ýardam etjekdigine umyt bildirdi. 

 Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogana söz berdi. 

Belent mertebeli myhman mähirli kabul edilendigi üçin hoşallyk bildirip hem-de mümkinçilikden peýdalanyp, döwlet Baştutanymyzy ýakynda bellenilen Halkara Bitaraplyk güni bilen gutlady. 

Bellenilişi ýaly, Türkiýe özara bähbitli üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna ýardam berjek şu gezekki sammitiň ähmiýetine uly ähmiýet berýär. Şunuň bilen baglylykda, Prezident Rejep Taýyp Ärdogan şu günki duşuşygyň dowamynda gol çekilmegine taýýarlanylan resminamalaryň möhümdigini aýtdy. 

Türkiýe şeýle hem halkara düzümleriň, şol sanda Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerinde üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine uly üns berýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň TDG-niň Ýaşulular geňeşiniň agzalygyna saýlanmagy uly ähmiýetli şert bolup durýar. 

Energetika we ulag ulgamlary hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Ulag geçelgelerini ösdürmek we netijeli peýdalanmak boýunça hyzmatdaşlykda ýurtlarymyzyň artykmaçlyklarynyň peýdalanylmagyna uly ähmiýet berilýär. Türk Lideri şeýle hem özara haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmak üçin tagallalary birleşdirmegiň zerurdygy baradaky pikiri beýan etdi. 

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan ýurtlarymyzda bar bolan strategik mümkinçilikleriň esasynda üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygyň pugtalandyryljakdygyna ynam bildirdi, şol mümkinçilikler umumy bähbitler üçin doly derejede herekete getirilmelidir. 

Türkiýäniň Baştutany türki döwletleriň ýaşlarynyň arasynda ýakyn gatnaşyklaryň höweslendirilmegini hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde görkezdi, munuň özi olaryň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna ýardam berer. 

Sözüniň ahyrynda türk Lideri Türkmenistanyň Baştutanyna myhmansöýerlik we sammitiň ýokary guramaçylyk derejesi üçin ýene bir gezek hoşallyk bildirdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow duşuşygyň netijelerini jemläp, belent mertebeli myhmanlara üçtaraplaýyn sammite gatnaşmak üçin Türkmenistana sapar bilen gelmek baradaky çakylygy kabul edendikleri hem-de many-mazmunly çykyşlary üçin minnetdarlyk bildirdi. 

 Soňra resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. 

Duşuşygyň jemleri boýunça Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň döwlet Baştutanlarynyň birinji sammitiniň Bilelikdäki Beýannamasy kabul edildi, onda üç ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň ýokary derejesi kanagatlanma bilen bellenilýär, geljekde hem köptaraplaýyn strategik hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmäge, parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy üpjün etmek, ählumumy we sebit derejelerinde ynanyşmak hem-de özara düşünişmek ýagdaýyny emele getirmek maksady bilen halkara giňişlikde netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmaga taýýarlyk beýan edilýär. 

Döwlet Baştutanlarynyň gatnaşmagynda Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga; 2023 — 2025-nji ýyllar üçin ylym, bilim we medeniýet babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Çarçuwaly maksatnama; Gümrük hyzmatdaşlygy boýunça bilelikdäki konsultatiw topary döretmek barada Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Energetika babatda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek hakynda «Türkmengaz» döwlet konserniniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Energetika ministrliginiň we Türkiýe Respublikasynyň Energetika we tebigy serişdeler ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Ulaglar babatda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek barada Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň, Azerbaýjan Respublikasynyň Sanly ösüş we ulag ministrliginiň we Türkiýe Respublikasynyň Ulag we infrastruktura ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi. 

Sammit tamamlanandan soňra, üç ýurduň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň öňünde çykyş edip, duşuşygyň jemleri barada habar berdiler. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleriniň şu gezekki duşuşygy, hakykatdan-da, taryhy waka, biziň döwletlerimiziň we halklarymyzyň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezdiginiň aýdyň subutnamasy boldy. Sammitiň dowamynda gazanylan ylalaşyklaryň hem-de gol çekilen resminamalaryň özara bähbitli üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrmak we giňeltmek, ony täze, geljegi uly ugurlara çykarmak, dünýädäki häzirki dörän ýagdaýlar bilen baglylykda örän möhüm syýasy, ykdysady, durmuş we ynsanperwer ähmiýete eýe bolýan Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat etjekdigi bellenildi. 

Sammitiň maksatnamasy tamamlanandan soňra, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleri Türkmenbaşy şäheriniň Halkara howa menziline bardylar we Türkmenistandan ugradylar. 

Şeýlelikde, “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda geçen ýokary derejedäki üçtaraplaýyn duşuşyk Bitarap Türkmenistanyň taraplaryň özara bähbitlerine, ählumumy abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýän netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine öňdengörüjilikli we başlangyçly çemeleşýändigini ýene-de bir gezek görkezdi. Sammitde ýurdumyzyň öňe süren netijeli teklipleri munuň aýdyň subutnamasydyr. Bu teklipler hyzmatdaşlygyň köpugurly kuwwatyny has doly derejede durmuşa geçirmäge, taryhyň dowamynda kemala gelen dostluk we doganlyk däplerine esaslanýan döwletara gatnaşyklary häzirki döwrüň ýagdaýlaryna laýyk gelýän hil taýdan täze sepgitlere çykarmaga gönükdirilendir.

Gadyrly nebitçiler, gazçylar we geologlar! 

Siziň ähliňizi ýurdumyzda her ýyl uly dabara bilen bellenilýän hünär baýramyňyz — Nebitgaz senagaty we geologiýa işgärleriniň güni bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn! 

Nebitgaz pudagy milli ykdysadyýetimiziň binýatlyk pudagydyr. Ýurdumyzyň mineral-çig mal serişdeler binýady, kuwwatly ýangyç-energetika senagaty we energiýa-ulag üpjünçilik ulgamlary Türkmenistany kuwwatly döwlet hökmünde dünýä tanadýar. 

Şoňa görä-de, nebitgaz senagatyny ösdürmek ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan möhüm ugry bolmagynda galýar. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatynyň mundan beýläk-de artdyrylmagyna gönükdirilen iri taslamalaryň amala aşyrylmagy göz öňünde tutulýar. 

Biz nebitgaz toplumyny diwersifikasiýalaşdyrmaga, täze, häzirki zaman önümçiliklerini döretmegiň hasabyna onuň üpjünçilik ulgamlaryny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn üns berýäris. Şu nukdaýnazardan, nebiti, tebigy gazy gaýtadan işläp, ýokary hilli önümleriň täze görnüşlerini öndürmegi esasy wezipeleriň biri hökmünde kesgitledik. 

Nebite we gaza baý täze, önümli ýataklary ýüze çykarmak boýunça gözleg-agtaryş işleriniň geçirilmegine, uglewodorod serişdeleriniň çykarylyşynyň we gaýtadan işlenilişiniň möçberiniň artdyrylmagyna, türkmen energiýa serişdelerini dünýäniň energetika bazarlaryna çykarmagyň dürli ugurlarynyň döredilmegine, nebitgaz önümçiliginde innowasiýalaryň ulanylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. 

Nebitgaz pudagynda işleriň alnyp barlyşynda täze usullary, ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlaryny ulanmak bilen, öňde goýlan wezipeleriň durmuşa geçirilmegi ýurdumyzyň ykdysady taýdan ösmegine oňaýly täsir edýär. Häzirki wagtda hem öňdebaryjy önümçilikleri döretmek, hereket edýän desgalary toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak hem-de täze tehnologiýalary we ýokary netijeli enjamlary giňden ornaşdyrmak işleri alnyp barylýar. 

Türkmenistanyň başlangyçlary bilen amala aşyrylýan iri energetiki taslamalar halkara derejede möhüm ähmiýete eýe bolýar. Ýurdumyz tarapyndan gaz geçirijileriň gurluşygynyň amala aşyrylmagy sebitde parahatçylygy berkitmäge, ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmäge, müňlerçe iş orunlaryny döretmäge, ýurdumyzda hem-de goňşy we sebitiň döwletlerinde iň häzirki zaman senagat üpjünçilik ulgamlaryny emele getirmäge şert döredýär. Bu taslamalaryň durmuşa geçirilmegi biziň döwlet syýasatymyzyň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar. 

Ýurdumyzda nebitgaz senagatynyň täze ugry hasaplanýan gazhimiýa pudagyny ösdürmek döwletimiziň baý uglewodorod serişdelerini peýdaly hem-de netijeli ulanmak babatda öňe sürülýän strategiýalaryň biridir. 

Gaz senagatyna degişli täze taslamalaryň durmuşa geçirilmegi sebitlerimizi toplumlaýyn senagatlaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi okgunly ösdürmek, dünýä bazarynda uly isleg bildirilýän önümleriň öndürilişini artdyrmak wezipelerini çözmäge gönükdirilendir. Innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly tebigy gazy gaýtadan işläp, ýokary hilli önümleri öndürip, uglewodorod serişdelerini dünýä bazarlaryna dürli ugurlar boýunça çykarmak babatda alnyp barylýan işler örän guwandyryjydyr. 

 Türkmenistanyň nebitgaz senagatynyň we geologiýa pudagynyň zähmetsöýer işgärleri! 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen nebitçileriniň, gazçylarynyň we geologlarynyň gujur-gaýraty, ýadawsyz zähmeti netijesinde uglewodorod serişdeleriniň çig mal ýataklaryny gözlemek, agtarmak, guýulary çuň burawlamak we özleşdirmek, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän täze önümleri öndürmek hem-de bu işleriň alnyp barlyşynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmak babatda uly işler amala aşyrylýar. 

Ýurdumyzda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2022» atly halkara maslahatyň we sergisiniň geçirilmegi, şeýle hem «ADIPEC 2022» atly halkara nebitgaz sergisine gatnaşylmagy munuň şeýledigine aýdyň şaýatlyk edýär. 

Geljekde hem nebitgaz senagatynyň we geologiýa pudagynyň işgärleriniň öňde goýlan ähli wezipelere abraý bilen hötde geljekdiklerine berk ynanýaryn. 

 Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň nebitçileri, gazçylary we geologlary! 

Sizi «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda giňden bellenilip geçilýän hünär baýramyňyz bolan Nebitgaz senagaty we geologiýa işgärleriniň güni mynasybetli ýene bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, nebitgaz senagatyny ösdürmek ugrunda alyp barýan işleriňizde rowaçlyklary arzuw edýärin. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

Aşgabat, 12-nji dekabr (TDH). Döredijilik ruhuna beslenen we Watanyna çäksiz buýsanjy bolan halkymyz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ajaýyp günlerinde agzybirlikde Halkara Bitaraplyk gününi we Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň “Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy” atly Kararnamany kabul etmeginiň 27 ýyllygyny giňden dabaralandyrdy. 

Asylly däbe görä, şu gün esasy baýramçylyk çäreleri paýtagtymyzdaky Bitaraplyk binasyna gül goýmak dabarasyndan başlandy. Oňa hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gatnaşdy. 

Döwlet Baştutanymyz Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň halkyna iberen Gutlagynda: “Bütindünýä bileleşigi tarapyndan beýik gymmatlyk hem-de ählumumy taglymat hökmünde ykrar edilen Bitaraplygymyzyň baş maksady adamzadyň we geljegiň bähbitlerine gönükdirilen parahatçylyk, dostluk ýörelgeleri esasynda bütin dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy goramakdyr. Şu nukdaýnazardan, Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda ýerleşen döwletimiziň hemişelik Bitaraplygy halkara hyzmatdaşlygyň geriminiň giňemegine we dostlukly gatnaşyklaryň ösmegine kuwwatly itergi berdi” diýip belleýär. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe özgertmeleriň we ösüşleriň ýoly bilen ynamly öňe barýan ata Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy döwletleriň we halklaryň özara düşünişmegi, garaýyşlaryň ýakynlaşmagy, hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň netijeli nusgalarynyň taýýarlanmagy babatda täze mümkinçiliklere uly itergi berýär. 

Ir säher bilen Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekleriň birinde ýerleşýän beýik binanyň ýanynda aşgabatlylar we paýtagtymyzyň myhmanlary, şol sanda “Dialog — parahatçylygyň kepili” atly halkara maslahata, şeýle hem Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň her ýylda geçirilýän dialogynyň mejlisine gatnaşmak üçin ýurdumyza gelen daşary ýurtlaryň wekiliýetleriniň köp sanly agzalary ýygnandylar. 

Şeýle hem bu ýerde geçirilen dabara Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň we Mejlisiniň ýolbaşçylary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby hem-de hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriňdir pudaklaýyn düzümleriň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi, Türkmenistanyň daşary ýurtlarda işleýän ilçileri, daşary ýurtlaryň we halkara guramalaryň Türkmenistandaky wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. 

 Hormatly Prezidentimiziň awtoulagy baýramçylyk äheňinde bezelen Bitaraplyk binasynyň öňündäki meýdançada saklandy. Dabara gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy uly ruhubelentlik bilen garşyladylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow haly düşelen ýodajyk bilen şöhratly pederlerimiziň gahrymançylykly ýoluny mynasyp dowam etdirýän harby gullukçylar — Hormat garawuly batalýonynyň esgerleriniň hatarynyň düzülen ýerine geldi. 

 Dabaraly ýagdaýda Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlandy. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Garaşsyz döwletimiziň hemişelik Bitaraplygy baradaky halkara hukuk derejesiniň we merdana halkymyzyň parahatçylyk, durnukly ösüş baradaky asylly ýörelgeleriniň esasy nyşany bolan belent başly Bitaraplyk binasynyň etegine gül çemenini goýdy. 

27 ýyl mundan ozal Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň taryhy Kararnamany kabul etmegi bilen Türkmenistan örän ähmiýetli halkara-hukuk derejesi bolan hemişelik Bitaraplyk derejesini berkitdi. Ýurdumyz dünýäniň täze taryhynda Milletler Bileleşigi tarapyndan ykrar edilen ilkinji Bitarap döwlet boldy. Bu waka özüniň ägirt uly taryhy ähmiýeti bilen türkmen döwletiniň häzirki zaman ösüşiniň täze tapgyryny esaslandyrdy. 

2015-nji ýylda hormatly Arkadagymyzyň tagallasy bilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň Garaşsyz Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesini ikinji gezek tassyklaýan Kararnamany kabul etmegi döwletimiziň parahatçylyk dörediji ýurt hökmünde dünýä derejesinde ykrar edilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. Ýurdumyz Garaşsyzlygynyň ilkinji günlerinden hoşniýetlilik, ynsanperwerlik we döredijilik syýasatyny Bitaraplyk derejesi bilen utgaşykly alyp barýar. 

Türkmenistanyň Bitaraplygy — munuň özi biziň şu günümiz we geljegimiz, onda halkara gatnaşyklary ösdürmek, syýasy, ykdysady, taryhy, medeni ugurlary öz içine alýan döredijilikli başlangyçlar jemlenýär. Munuň özi, ilkinji nobatda, parahatçylyk, howpsuzlyk, sagdynlyk, adamlaryň abadan we bagtyýar durmuşy, döredijilik, dünýä halklarynyň dostlugy, ylalaşygy ýaly asylly ýörelgeler bilen utgaşýar. 

Bitaraplyk ýurdumyzyň raýatlarynyň aňynda durnuklylyk, durmuş taýdan abadançylyk we ösüş ýaly düşünjeler bilen berkidilýär. Halkara gatnaşyklar ulgamynda bolsa Bitaraplyk birek-birege hormat goýmak, deňhukuklylyk, özara bähbitli hyzmatdaşlyk esasynda döwletleriň arasynda ýola goýulýan gatnaşyklaryň esasy nyşany bolup hyzmat edýär. 

 Şu ýylyň 6-njy dekabrynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň 45-nji plenar mejlisinde “2023-nji ýyl — Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýip yglan etmek hakyndaky Kararnamanyň kabul edilendigini bellemek ýakymly. Bu wajyp resminama ýurdumyzyň öňe sürýän parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatynyň ählumumy ykrarnama eýe bolýandygyny we Bitaraplyk syýasatynyň häzirki döwürde ählumumy gün tertibiniň möhüm meselelerini çözmekde oňyn orun eýeleýändigini aňladýar. 

Bitaraplyk türkmen döwletine dünýäde iň ýokary parahatçylyk dörediji merkez diýen derejä eýe bolmaga mümkinçilik döretdi. Paýtagtymyzda iri halkara maslahatlaryň we duşuşyklaryň geçirilmegi munuň aýdyň beýanydyr. Olaryň hatarynda “Dialog — parahatçylygyň kepili” halkara maslahaty bar. Munuň özi Türkmenistanyň dünýäde parahatçylygyň berkidilmegine goldaw berýän ýurtlaryň biri hökmündäki halkara abraýyny belende göterýär. 

Döredijilikli kuwwata eýe bolmagy Türkmenistanyň Bitaraplygyna mahsus derejedir. Ol täze başlangyçlar, anyk işläp taýýarlamalar arkaly baýlaşdyrylýar we häzirki zamanyň üýtgäp durýan şertlerine uýgunlaşmak ukybyny saklaýar. Onuň parahatçylyk söýüjilik, döredijilik hem-de ynsanperwerlik ugry bolsa üýtgewsizligine galýar. 

Bitaraplyk binasynyň ýanynda guralan dabaralar tamamlanandan soň, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow oňa gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady. 

Şeýle hem şu gün Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli baýramçylyk dabaralary ýurdumyzyň ähli künjeklerinde giňden ýaýbaňlandyryldy.

Aşgabat, 8-nji dekabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri baradaky mesele girizildi. Şeýle hem Garaşsyz döwletimizde howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Ilki bilen, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýew hasabat döwründe geçirilen işler, Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerini ösdürmegiň Maksatnamasyny durmuşa geçirmek bilen bagly çäreler, şu ýylyň sentýabr aýynda geçirilen harby-taktiki okuwlaryň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabatyň dowamynda ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde sanly ulgamy ornaşdyrmagyň barşy, Ýaragly Güýçler üçin işgärleri taýýarlamak we durmuş ugurly meseleleri çözmek barada-da aýdyldy. Şeýle hem Türkmenistanyň raýatlaryny Ýaragly Güýçlerden gullukdan boşatmagyň we harby gulluga çagyrmagyň barşy barada aýdyldy. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň diňe goranmak häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasyny durmuşa geçirmek babatda harby we hukuk goraýjy edaralaryň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipelere ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, bu strategik resminamanyň düzgünlerine laýyklykda, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli döwrebaplaşdyrylýar, harby gullukçylaryň hünär derejesi ýokarlandyrylýar, esgerleriň we serkerdeleriň netijeli gulluk etmegi, göwnejaý ýaşamagy üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Ýaragly Güýçlerimizi ösdürmek Maksatnamasynyň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegiň wajypdygyny nygtap, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna, goranmak ministrine birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Baş prokuror S.Mälikgulyýew ýolbaşçylyk edýän düzüminde şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri, milli kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň düzgünleriniň ýerine ýetirilişine geçirilen barlaglaryň netijeleri barada hasabat berdi. Şeýle hem ähli ulgamlarda kanunylygyň berk we takyk berjaý edilmegine gözegçilik etmek boýunça amala aşyrylýan çäreler barada aýdyldy. 

Soňra Baş prokuror döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça ýurdumyzyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň galla kärhanalarynyň işi babatda geçirilen barlaglaryň netijeleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, käbir ýolbaşçylar we işgärler wezipe ygtyýarlyklaryndan hyýanatçylykly peýdalanyp, ýygnalan bugdaý hasylyny bikanun eýeläp, döwlete aýratyn uly möçberde zyýan ýetiripdirler. 

Türkmen halky çörege aýratyn sarpa goýýar, ony mukaddeslik hasaplaýar. Şeýle-de bolsa daýhanlaryň yhlasly zähmeti bilen ösdürilip ýetişdirilen mukaddeslige hyýanat edip, jenaýata ýüz urýan adamlaryň bardygy gynançly ýagdaýdyr. Geçirilen deslapky derňew işlerinde “Balkangallaönümleri” önümçilik birleşiginiň Balkanabat galla önümleri kärhanasynyň direktory wezipesinde köp ýyllaryň dowamynda işlän J.Hojaýewiň wezipe ygtyýarlyklaryny gulluk bähbitleriniň garşysyna hyýanatçylykly peýdalanyp, kärhananyň däne saklaýjy bölüminiň müdiriniň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji wezipesinde işlän E.Baýjanow bilen döwletiň emlägini ogurlamak barada deslapdan dilleşip, özleriniň jogapkärçiligindäki galla önümlerini hiç bir resminamasyz, bikanun kärhananyň degirmen bölümine geçirip, olardan un we kepek önümlerini öndürip, kärhananyň hasabyna girdeji etmän, bikanun satypdyrlar. Şeýlelikde, döwlete aýratyn uly möçberde zyýan ýetirilipdir. 

Şeýle hem Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň “Ahalgallaönümleri” önümçilik birleşiginiň Bäherden galla önümleri kärhanasynyň däne saklaýjy bölüminiň müdiri wezipesinde işlän we şol bir wagtyň özünde kärhananyň direktorynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiren G.Sähedow wezipe ygtyýarlyklaryny hyýanatçylykly peýdalanyp, bugdaýy bikanun satyp, döwlete aýratyn uly möçberde zyýan ýetiripdir. Ol özüniň eden jenaýatyny ýaşyrmak üçin emele gelen azyklyk bugdaýyň ýetmezçiligini her aýdaky hasabatynda bar diýip ýalandan görkezip, resminamalara göz-görtele galp maglumatlary girizipdir. 

Maglumatlar esasynda şol adamlar wezipe ygtyýarlyklaryny hyýanatçylykly peýdalanyp, ynanylan emlägiň eýelenmegi, harç edilmegi ýaly agyr netijelere getiren etmişler zerarly jenaýat jogapkärçiligine çekildiler. Olar kazyýetiň hökümi bilen 12 ýyl azatlykdan mahrum edildiler. Şeýlelikde, aýyplanýanlaryň gazanan bikanun girdejileri, döwletiň emlägini eýelemekleri netijesinde ýetirilen zyýany ýerinde goýdurmak üçin olaryň haram ýol bilen gazanan serişdeleri, awtoulaglary, ýaşaýyş jaýlary gozgalmasyz edilip, döwletiň haýryna geçirildi. 

Şeýle-de prokuratura edaralary tarapyndan “Türkmenhowaýollary” agentliginiň howa gatnawlarynyň Baş gullugynyň käbir ýolbaşçylarynyň we işgärleriniň wezipe ygtyýarlyklaryndan hyýanatçylykly peýdalanyp, para almaklary bilen baglanyşykly jenaýatçylykly etmişleri ýüze çykaryldy. Hususan-da, “Türkmenhowaýollary” agentliginiň howa gatnawlarynyň Baş gullugynyň başlygynyň wezipesini ýerine ýetiriji bolup işlän K.Kerimow howa gatnawlarynyň sany çäkli bolan peteklerini müşderileriň adyna berkitmäge öz gulluk ýagdaýy bilen täsirini ýetirip bilýändiginden peýdalanyp, tanyşlary A.Mommadow we Ç.Meredow bilen deslapdan dilleşip, dürli daşarky howa gatnawy boýunça her bir petegi müşderiniň adyna berkidip berendigi üçin, şeýle hem dürli raýatlardan uly möçberde uçar petekleriniň döwlet bahasynyň üstüne para alypdyr. 

Mundan başga-da, K.Kerimow wezipe borçlaryna laýyklykda, uçar peteklerini satyjylar tarapyndan satuwyň düzgünleriniň berjaý etmekleri boýunça işiň talabalaýyk alnyp barylmagyna borçly adam bolandygyna garamazdan, öz işine geleňsiz garap, gözegçiligi gowşadypdyr. Şeýlelikde, “Türkmenhowaýollary” agentliginiň howa gatnawlarynyň Baş gullugynyň birinji derejeli awiapetekleriň satyjysy J.Goçgorgulyýewanyň raýat T.Artyknyýazow bilen bilelikde uçar petekleriniň döwlet bahasynyň üstüne para hökmünde pul alyp, agyr jenaýatyň amala aşyrylmagyna we raýatlaryň kanuny bähbitleriniň düýpli bozulmagyna ýol berlipdir. 

Ýokarda beýan edilen maglumatlar esasynda “Türkmenhowaýollary” agentliginiň howa gatnawlarynyň Baş gullugynyň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji bolup işlän K.Kerimow eden etmişleri üçin jenaýat jogapkärçiligine çekilip, kazyýetiň hökümi bilen 13 ýyl azatlykdan mahrum edildi. Uçar peteklerini satýan bölümiň birinji derejeli satyjysy J.Goçgorgulyýewa wezipe ygtyýarlyklaryny hyýanatçylykly peýdalanyp, aýratyn uly möçberde para alandygy üçin, jenaýat jogapkärçiligine çekilip, kazyýetiň hökümi bilen 8 ýyl 3 aý azatlykdan mahrum edildi. 

Şeýle hem jenaýatçylara şärik bolan we jenaýat jogapkärçiligine çekilen raýatlar A.Mommadow we Ç.Meredow kazyýetiň hökümi bilen 12 ýyl, T.Artyknyýazow bolsa 11 ýyl azatlykdan mahrum edildiler. 

Şeýlelikde, aýyplanýanlaryň jenaýatçylykly ýol bilen gazanan bikanun girdejileri, kazyýetiň hökümi bilen, ýetirilen zyýanyň öwezini dolmak we bikanun baýamagyň närsesi hökmünde döwletiň haýryna geçirildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryna ýüzlenip, ýurdumyzda döwletimiziň howpsuzlygyny, raýatlarymyzyň hukuklaryny we azatlyklaryny korrupsiýadan gelip çykýan howplardan goramak, jemgyýetimiziň ýaşaýyş-durmuşynyň ähli ugurlarynda korrupsiýanyň gutarnykly ýok edilmegini gazanmak üçin maksatnamalaýyn çäreleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Şol bir wagtyň özünde bu ugurdaky işleriň ýerine ýetirilişine gözegçilik amala aşyrylýar. Çünki korrupsiýa döwletiň durmuş-ykdysady taýdan ösüşini bökdeýär, ilatyň ýaşaýyş-durmuşyna zyýan ýetirýär. 

Şonuň üçin hem korrupsiýa baş goşup, döwletiň we halkyň emlägini ogurlaýan, döwletiň kanuny bähbitlerini düýpli bozýan şular ýaly parahor jenaýatkärlere kanun esasynda berk çäre görler. Olara hiç hili geçirimlilik bolmaz diýip, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy sözüni dowam etdi. Eden jenaýaty bilinmez diýip hiç kim pikir etmesin. Bu ýagdaý hökman ýüze çykarylar we edilen etmiş üçin kanunyň öňünde jogap bermeli bolar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy we halkyň, döwletiň emlägini ogurlamaga, haramlyk bilen gazanç etmäge hiç kimiň hakynyň ýokdugyny nygtady. 

Şunuň bilen birlikde, korrupsiýa bilen bagly hukuk bozulmalaryna ýardam edýän sebäpleri we şertleri aradan aýyrmaga, olaryň netijelerini ýok etmäge gönükdirilen anyk çäreleri kesgitlemek boýunça zerur işleri geçirmek babatda görkezme berildi. 

Soňra içeri işler ministri M.Hydyrow ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde öňdebaryjy tehnologiýalary ulanmak arkaly 2022-nji ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini üpjün etmek, düzgün bozulmalaryň öňüni almak, ýangyn howpsuzlygynyň kadalaryny berjaý etmek, paýtagtymyzyň we welaýatlaryň awtomobil ýollarynda ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak, ýörite ýol belgilerini täzelemek boýunça görlen anyk çäreler barada habar berildi. 

Içeri işler ministri neşekeşlige we çilimkeşlige garşy göreşmek boýunça görülýän çäreler barada aýdyp, şu ýylyň 21 — 25-nji noýabrynda BMG-niň Neşe serişdeleri we jenaýatçylyk boýunça müdirliginiň Ýakyn we Orta Gündogar ýurtlarynda neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygy hem-de oňa degişli meseleler boýunça kömekçi komissiýasy tarapyndan ýurdumyzyň Daşary işler ministrligi bilen bilelikde geçirilen nobatdaky 55-nji mejlisiň jemleri, şeýle hem 3-nji dekabrda Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň çäginde ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan ýörite çäreleriň dowamynda ele salnan neşe serişdelerini we bikanun ýol bilen getirilen temmäki önümlerini ýok etmek boýunça geçirilen çäre barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Türkmenistanda kanunylygy we hukuk tertibini üpjün etmäge gözegçilik etmek bilen bagly görkezmeleri berdi. Düzgün bozulmalaryň öňüni almak, düzümleýin edaralaryň işinde döwrebap usullary we sanly tehnologiýalary ulanmak boýunça netijeli çäreleri görmegiň zerurdygyna aýratyn üns berildi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak hem-de ýangyn howpsuzlygynyň kadalaryny berjaý etmek boýunça degişli işleriň geçirilmeginiň wajypdygyny aýdyp, içeri işler ministrine birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Ýokary kazyýetiň başlygy G.Ussanepesow ýolbaşçylyk edýän düzüminiň şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, kazyýet ulgamyny ösdürmegiň Maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şeýle hem ýolbaşçylyk edýän edaralaryna sanly ulgamyň ornaşdyrylyşynyň barşy, işgärleriň hünärini ýokarlandyrmak boýunça guralýan çäreler barada habar berildi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki döwrüň talaplary we döwletimizi ösdürmegiň strategik ugurlary kazyýet-hukuk ulgamynyň kämilleşdirilmegini talap edýär diýip belledi. Bu ulgamda amala aşyrylýan özgertmeler edaranyň işiniň netijeliligini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga ýardam etmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz Ýokary kazyýetiň ýolbaşçysyna birnäçe anyk görkezmeleri berdi. Mejlisiň dowamynda “Türkmenistanyň kazyýetleriniň kazylaryny wezipä bellemek we wezipeden boşatmak hem-de olara hünär derejelerini bermek hakynda” Permana gol çekildi. 

Soňra milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew ýylyň başyndan bäri ýerine ýetirilen işler, ýurdumyzda amatly jemgyýetçilik ýagdaýyny üpjün etmek, ýolbaşçylyk edýän edaralarynda döwrebap tehniki serişdeleri ulanmak hem-de işgärler kuwwatyny pugtalandyrmak boýunça maksatnamalaryň çäklerinde görlen çäreler barada hasabat berdi. 

Türkmenistanlylaryň we jemgyýetiň howpsuzlygyny üpjün etmek, döwletiň özygtyýarlylygyny, konstitusion gurluşyny, çäk bitewüligini pugtalandyrmak ministrligiň işiniň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Şeýle hem häzirki döwrüň ählumumy howplarynyň ýurdumyza aralaşmagyna ýol bermezlige aýratyn üns bermek, öňde duran wezipeleri çözmek üçin beýleki hukuk goraýjy edaralar bilen ysnyşykly gatnaşyk etmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we milli howpsuzlyk ministrine degişli görkezmeleri berdi. 

Soňra Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew ýolbaşçylyk edýän düzüminde hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, eziz Watanymyzyň mukaddes serhetleriniň ygtybarly goralmagyny üpjün etmek, serhet galalaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça durmuşa geçirilen toplumlaýyn çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem hasabatyň dowamynda ýurdumyzyň serhet goşunlarynyň ulgamyny ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi barada aýdyldy. 

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, eziz Watanymyzyň mukaddes serhetleriniň eldegrilmesizligini üpjün etmek boýunça serhet goşunlarynyň ýerine ýetirýän işiniň wajypdygyna ünsi çekdi. Serhetlerimiz goňşy ýurtlaryň ählisi bilen dostluk serhetleri bolmagynda galmalydyr. Döwlet Baştutanymyz serhet galalaryny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagy, edermen Watan goragçylarynyň netijeli gulluk etmegi üçin göwnejaý şertleriň döredilmegini Döwlet serhet gullugynyň işiniň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezip, gullugyň ýolbaşçysyna birnäçe anyk görkezmeleri berdi. 

Adalat ministri M.Taganow şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri, ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça teklipleriň taýýarlanylyşy, ilata hukuk kömegini bermek we türkmenistanlylaryň hukuk babatdaky sowatlylygyny ýokarlandyrmak boýunça geçirilen çäreler barada hasabat berdi. 

Hereket edýän kadalaşdyryjy namalary yzygiderli seljermek hem-de häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek esasy talaplaryň biri bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. 

Soňra Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew 2022-nji ýylyň geçen on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, ýolbaşçylyk edýän düzüminde Türkmenistanyň serhedinden geçýän, şol sanda üstaşyr ýükleriň artýan akymyny kadalaşdyrmak boýunça amala aşyrylan çäreler barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, möhüm üstaşyr ulag geçelgeleriniň çatrygy hökmünde ýurdumyzyň soňky ýyllarda Ýewraziýa giňişliginde geostrategik ornunyň artýandygy bilen baglylykda, döwlet gümrük gullugynyň işiniň möçberiniň köpelýändigini belledi. Munuň özi edaranyň işgärlerinden öz üstlerine ýüklenen wezipeleri ýerine ýetirmäge jogapkärli çemeleşmegi talap edýär diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we gümrük serhedi arkaly harytlaryň we ulag serişdeleriniň geçmeginiň tertibiniň berjaý edilişini, halkara standartlaryň talaplaryna laýyklykda degişli çäreleriň amala aşyrylyşyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýew bu düzümi ösdürmegiň degişli maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýylyň başyndan bäri amala aşyrylýan toplumlaýyn çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem sanly ulgamy we bu babatda öňdebaryjy tejribäni ornaşdyrmagyň hasabyna edaranyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmagyň barşy barada habar berildi. 

Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň aýrylmaz bölegi bolup durýan migrasiýa syýasaty demokratik, hukuk döwletimiziň Esasy Kanunynda berkidilen ýörelgeler, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalary esasynda amala aşyrylýar diýip, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy nygtady. Migrasiýa ulgamynda işleriň netijeliligini ýokarlandyrmakda, kanun bozulmalarynyň öňüni almakda we aradan aýyrmakda döwrebap sanly tehnologiýalaryň, maglumat-tehniki serişdeleriň ulanylmagy uly ähmiýete eýe bolýar diýip, döwlet Baştutanymyz gullugyň ýolbaşçysyna öňde goýlan wezipeleriň takyk ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisiň jemini jemläp, Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna berk ygrarlydygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň dünýäniň ýurtlary we halklary bilen dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny saklaýandygy bellenildi. 

Şu ýörelgelere esaslanmak bilen, Harby doktrinamyz diňe goranmak häsiýetine eýedir. Harby doktrina laýyklykda, harby we hukuk goraýjy edaralaryň düzümleri mundan beýläk-de yzygiderli kämilleşdiriler, Watanymyzyň goranyş kuwwaty pugtalandyrylar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Geljekde-de harby gullukçylaryň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş, gulluk şertlerini gowulandyrmak boýunça netijeli işleriň amala aşyryljakdygyna aýratyn üns çekildi. 

 Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisinde başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

Mejlisiň ahyrynda hormatly Prezidentimiz, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedow oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglyk, abadançylyk, mähriban halkymyzyň parahat hem-de bagtyýar durmuşynyň bähbidine jogapkärli gulluklarynda uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 7-nji dekabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky “Oguzkent” myhmanhanasynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň öz ýurdunyň parlament wekiliýetine ýolbaşçylyk edip, Aşgabada sapar bilen gelen Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowa bilen duşuşygy boldy. 

Hormatly Arkadagymyz Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysyny mähirli mübärekläp hem-de Türkmenistana sapar bilen gelmäge çakylygy kabul edendigi üçin minnetdarlyk bildirip, şu günki duşuşygyň döwletara gatnaşyklaryň, şol sanda parlamentleriň derejesindäki hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna itergi berjekdigine ynam bildirdi. 

Häzirki wagtda strategik häsiýete eýe bolan türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynyň many-mazmuny baýlaşdyrylyp, täze sepgitlere çykaryldy. Ýurtlarymyz ikitaraplaýyn esasda bolşy ýaly, köptaraplaýyn esasda, şol sanda abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk edýärler. Söwda-ykdysady ulgamda özara gatnaşyklar işjeň ösdürilýär. Bu ulgamda iki ýurduň hem ägirt uly kuwwaty bar. Medeni-ynsanperwer ulgamda-da gatnaşyklar işjeňleşdirilýär. Bu ulgamdaky hyzmatdaşlyk döwletara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegidir. 

Iki doganlyk halklaryň we ýurtlaryň arasyndaky dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda parlamentara gatnaşyklara möhüm orun degişlidir, şunda parlament diplomatiýasynyň ilerledilmegine uly ähmiýet berilýär. Häzirki wagtda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek, ýaşlar syýasaty, zenanlaryň meseleleri boýunça özara gatnaşyklar hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarydyr. Şunuň bilen baglylykda, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy gol çekmäge taýýarlanylan ikitaraplaýyn resminamanyň ähmiýetini nygtady. Bu resminama türkmen-azerbaýjan parlamentara hyzmatdaşlygyny hil taýdan täze derejä çykarmaga ýardam bermäge gönükdirilendir. 

Gahryman Arkadagymyz şu gezekki duşuşygyň netijeliligine ynam bildirip, iki ýurduň kanun çykaryjy edaralarynyň arasynda dürli ugurlardaky gatnaşyklary ösdürmek boýunça mundan beýläk-de tagallalary birleşdirmek üçin ähli zerur mümkinçilikleriň bardygyny belledi. 

Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallygyny beýan edip, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygyna Azerbaýjanyň Prezidenti Ilham Aliýewiň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Şunda hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ikitaraplaýyn parlamentara gatnaşyklaryň we hoşniýetli goňşuçylyk däplerine, doganlyk halklarymyzyň medeni, ruhy umumylygyna esaslanýan döwletara gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna goşan uly şahsy goşandy nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysy öz ýurdunyň Türkmenistan bilen däp bolan hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny tassyklady. Iki dostlukly döwletiň kanun çykaryjy edaralarynyň arasyndaky yzygiderli gatnaşyklar ony has-da ösdürmäge ýardam berer. 

 Soňra duşuşyk iki ýurduň parlament wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde dowam etdi. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysyny hem-de wekiliýetiň agzalaryny ýene-de bir gezek mähirli mübärekläp, şu gün geçiriljek gepleşikleriň ikitaraplaýyn türkmen-azerbaýjan gatnaşyklaryny, şol sanda parlamentara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge uly goşant goşjakdygyna ynam bildirdi. Türkmenistan we Azerbaýjan Respublikasy ähli ugurlarda — syýasatda, ykdysadyýetde, söwda hem-de ynsanperwer ulgamlarda ýokary derejede ýola goýlan döwletara gatnaşyklary ösdürmek üçin bilelikde tagalla edýärler. Biz häzirki döwürde Türkmenistan bilen Azerbaýjan Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklary häsiýetlendirýän özara düşünişmegiň, hormat goýmagyň ýokary derejesine uly baha berýäris we onuň gadyryny bilýäris. Gahryman Arkadagymyz şular barada aýtmak bilen, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýokary derejedäki hyzmatdaşlyga ýardam berýändigini belledi. Muňa yzygiderli geçirilýän duşuşyklar şaýatlyk edýär. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti jenap Ilham Aliýew bilen Samarkant şäherinde Türki Döwletleriň Guramasynyň sammitiniň çäklerinde şu ýylyň 11-nji noýabrynda geçiren netijeli duşuşygyny mysal hökmünde getirdi. Şunuň bilen birlikde, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentiniň Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň 29-njy iýunda Aşgabatda geçirilen altynjy sammitine gatnaşmagynyň möhümdigi bellenildi. 

Hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletara hyzmatdaşlyk barada aýtmak bilen, Türkmenistanyň we Azerbaýjan Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlan wagtyndan bäri geçen 30 ýylyň içinde hyzmatdaşlygyň baý tejribesiniň toplanandygyny nygtady. Bu hyzmatdaşlyk diňe bir ikitaraplaýyn görnüşde däl-de, eýsem, abraýly halkara guramalaryň, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde alnyp baryldy. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan özüniň halkara guramalardaky tekliplerini goldandygy, şol sanda ýurdumyz tarapyndan öňe sürlen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 16 Kararnamasyna awtordaş bolandygy üçin azerbaýjan tarapyna minnetdardyr. Şeýle hem türkmen tarapy Durnukly ulag we oňa goşulyşmak boýunça dostlar toparyny döretmek başlangyjyny goldandygy üçin Azerbaýjana hoşallyk bildirýär. Türkmenistan parahatçylygyň, howpsuzlygyň we ösüşiň hatyrasyna Bitaraplygyň dostlary toparyny teklip eden ýurt bolmak bilen, şu topara gatnaşmak baradaky meselä Azerbaýjanyň seretjekdigine umyt edýär. 

Özüniň oňyn Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna daýanýan döwlet hökmünde Türkmenistan sebitiň ýurtlarynyň parahat we howpsuz gülläp ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen halkara tagallalara işjeň gatnaşýar. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Halkara Bitaraplyk gününiň öň ýanynda — 11-nji dekabrda Aşgabat şäherinde «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly halkara maslahatyň geçiriljekdigini belläp, oňa Azerbaýjan Respublikasyndan ýokary derejedäki wekiliýetiň gatnaşjakdygyna ynam bildirdi. 

Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň şu ýylyň 28-nji iýulyndaky “Merkezi Aziýa — parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagy” atly Kararnamasyna laýyklykda, 77-nji sessiýanyň dowamynda 2025-nji ýyly «Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky teklip bilen çykyş edýändigini habar berdi. Ýurdumyz azerbaýjan tarapynyň hem bu teklibi goldajakdygyna umyt edýär. 

Öz nobatynda, Türkmenistan hem azerbaýjan tarapynyň halkara giňişlikde öňe sürýän tekliplerini uly hormat bilen goldaýar. Dürli köptaraply düzümlerdäki saýlawlarda Azerbaýjanyň dalaşgärligine goldaw berýär. Şunuň bilen baglylykda, Azerbaýjan Respublikasynyň Goşulyşmazlyk Hereketinde 2019 — 2023-nji ýyllarda üstünlikli başlyklygy aýratyn bellenildi. Bu bolsa ýurduň we onuň ýolbaşçylarynyň uly abraýyny ýene-de bir gezek tassyklaýar. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň nygtaýşy ýaly, häzirki döwürde täze howplaryň öňünde biz döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň zerurdygy baradaky aýdyň düşünjä daýanýarys. Dünýä syýasatynyň esasy ugurlarynda, hyzmatdaşlygyň ägirt uly mümkinçiliklerine düşünmekde uzak möhletli bähbitleriň umumydygyna göz ýetirýäris. 

Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasynda sebit we ählumumy gün tertibiniň esasy meseleleri boýunça özara düşünişmek garaýyşlary bar. Munuň özi ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy gorap saklamak we goldamak, halkara terrorçylygyň howplaryna garşy göreşmekdir. Durnukly energetika we ulag hyzmatdaşlygyny, suw howpsuzlygyny, daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemegi bilen bagly meseleleri çözmegi üpjün etmekdir. Şunuň bilen birlikde, häzirki döwrüň şu we beýleki meseleleri çözülende, sebit babatda hyzmatdaşlygyň köptaraply görnüşleri netijeli bolup durýar. 

Şu meselede Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň üçtaraplaýyn görnüşde hyzmatdaşlyk etmegi örän möhüm we netijeli görünýär. Bu hyzmatdaşlyk köpasyrlyk taryhymyzyň, medeniýetimiziň, ruhy gymmatlyklarymyzyň, maksatlarymyzyň umumylygyna esaslanýar. Dünýä bileleşiginiň jogapkär agzalary hökmünde Türkmenistan, Azerbaýjan we Türkiýe halkara, sebit meselelerini parahatçylykly, syýasy ýollar bilen çözmegiň tarapdarydyrlar. Özgerýän geoykdysady giňişlik üçin amatly şertleri döretmäge çalyşýarlar diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. Şu maksatlara ýetmek üçin ulag-logistika, energetika, senagat, söwda, beýleki ileri tutulýan ugurlarda ýurtlarymyzyň zerur bolan mümkinçiligi we serişdeleri bar. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy kanun çykaryjy düzümleriň arasyndaky hyzmatdaşlygyň türkmen-azerbaýjan döwletara gatnaşyklarynyň esasy ugurlarynyň biridigini, parlamentlerimiziň arasynda dostluk toparlarynyň hereket edýändigini belläp, bu ugurdaky gatnaşyklary işjeňleşdirmegi teklip etdi. Şunda türkmen tarapynyň parlamentara hyzmatdaşlygy ösdürmäge we pugtalandyrmaga zerur bolan kömegi bermäge taýýardygy beýan edildi. 

Syýasy-diplomatik ulgamda türkmen-azerbaýjan gatnaşyklaryny ösdürmek bilen birlikde, söwda-ykdysady hyzmatdaşlyga hem aýratyn üns berilýär. Iki ýurduň arasyndaky ykdysady hyzmatdaşlyk yzygiderli ösýär, ony işjeňleşdirmek meýilleri hem bar. Mysal üçin, şu ýylyň on aýynyň netijeleri boýunça özara söwda dolanyşygy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 5 essä golaý ýokarlandy. Munuň özi soňky döwürde iki ýurduň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklaryň işjeňleşmeginiň aýdyň netijesidir. Şunda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-azerbaýjan toparyna ähmiýetli orun degişlidir. Şu ýylyň 29-njy noýabrynda Baku şäherinde bu toparyň altynjy mejlisi geçirildi. Şunuň bilen baglylykda, mejlisiň dowamynda gazanylan ylalaşyklaryň ýurtlarymyzyň arasynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de işjeňleşdirmek babatda bellenen maksatlara ýetmäge ýardam berjekdigine ynam bildirildi. Ýurtlarymyzyň arasyndaky söwda-ykdysady görkezijileri artdyrmaga gönükdirilen anyk taslamalary işläp taýýarlamak özara bähbitli hasaplanýar. 

Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistanda daşarky maýa goýumlar, işewür hyzmatdaşlyk we daşary-ykdysady gatnaşyklar üçin amatly şertler döredilýär. Hususan-da, degişli halkara hukuk kadalaryna laýyklykda, milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça yzygiderli işler geçirilýär. Bu ugurda bilelikdäki maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek üçin ýurtlarymyzyň arasynda amatly şertleri döretmekde zerur hukuk goldawyny bermek teklip edildi. 

Şeýle hem Türkmenistan we Azerbaýjan ulag-logistika, energetika, agrosenagat, dokma senagaty ýaly ugurlarda uly mümkinçiliklere eýedirler. Ýurtlarymyz Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda strategik taýdan ähmiýetli geografik çäkde ýerleşýärler. Bu bolsa giň gerimli halkara ulag geçelgelerini döretmegiň taslamalaryny amala aşyrmagy göz öňünde tutanyňda, üstaşyr ulag ulgamynda möhüm we ysnyşykly hyzmatdaşlygy şertlendirýär. 

Häzirki döwürde halkara ähmiýetli örän iri ulag çatrygy hökmünde Hazar sebitiniň orny ýokarlanýar. Şu babatda türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygynyň strategik geljegi görünýär. Şunuň bilen birlikde, Hazarýaka döwletleriň arasynda hem, daşarky bazarlara çykmak babatda hem söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmegiň ýollary açylýar. Ulag babatda hyzmatdaşlyk berk hukuk binýadyny talap edýär. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ulag geçelgesini üstünlikli hyzmatdaşlygyň mysaly hökmünde getirdi. 

Hazar we Gara deňiz sebitlerini bitewi Hazar deňzi — Gara deňiz ulag geçelgesine birikdirmek ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin, gürrüňsiz, örän giň mümkinçilikleri açýar. Önümçilik we energetika kooperasiýasyny, söwdany, maýa goýumlary amala aşyrmak üçin şert döredýär. Munuň özi diňe Hazar deňzi — Gara deňiz ulag taslamasyna gönüden-göni gatnaşyjy ýurtlar üçin däl-de, eýsem, Aziýanyň we Ýewropanyň beýleki döwletleri üçin hem mümkinçilikleri açýar. Doly bahaly, hemmetaraplaýyn yklymara gatnaşyklary ösdürmäge gyzyklanma bildirýän iri ykdysady birleşikler üçin hem şert döredýär. 

Ulag ulgamynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, Türkmenbaşy (Türkmenistan) we Baku (Azerbaýjan) portlaryny has netijeli ulanmagyň zerurdygy ýüze çykýar. Bu işi awtomobil-parom we demir ýol-parom gatnawlarynyň netijeli usullaryny döretmek arkaly alyp barmaly. Ýurdumyz Baku — Tbilisi — Kars demir ýol ugry boýunça hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, ulag hyzmatdaşlygynyň ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklary işjeňleşdirmek teklip edilýär. 

Energetika pudagynda hyzmatdaşlyk üçin hem iki ýurduň arasynda geljegi uly mümkinçilikler bardyr. Bu ugurda biziň garaýyşlarymyz birmeňzeşdir: Türkmenistan bilen Azerbaýjan energiýa serişdelerini halkara bazarlara, hususan-da, Ýewropa ugruna ibermegiň ulgamyny diwersifikasiýalaşdyrmak ugrunda çykyş edýär. Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde özleşdirmek üçin Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama 2021-nji ýylyň ýanwarynda gol çekilmegi, hakykatdan-da, ajaýyp waka boldy. Bu ýagdaý Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň Hazar deňzinde energetika babatda hyzmatdaşlyk etmeginde düýbünden täze tapgyr bolup durýar diýip, hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. 

Hazar deňzinde ýurtlarymyzyň hyzmatdaşlygyny utgaşdyrmak ony dünýäniň bu sebitinde hoşniýetli goňşuçylyk, ylalaşyklylyk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk deňzine öwürmegiň esasy şerti bolup durýar. Aýratyn-da, soňky ýyllarda bu ugurda köp işler edildi. Bäş kenarýaka döwletiň ýolbaşçylarynyň 2018-nji ýylyň 12-nji awgustynda Aktauda Hazar deňziniň hukuk derejesi hakynda Konwensiýa gol çekmegi iň esasy we kesgitleýji üstünlik boldy. 

Türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygyny ösdürmekde medeniýet ulgamyndaky özara gatnaşyklara ähmiýetli orun degişlidir. Iki döwletiň ylym we medeniýet ulgamlarynyň wekilleri özara esasda Türkmenistanda hem, Azerbaýjanda hem geçirilýän halkara maslahatlara, sergilere, beýleki çärelere işjeň gatnaşýarlar diýip, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy belledi. Iki ýurtda festiwallary we Medeniýet günlerini guramak boýunça hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegi, döredijilik, ylmy işgärleriň wekilleriniň arasyndaky yzygiderli gatnaşyklar ýola goýlan hyzmatdaşlygy baýlaşdyrmaga ýardam berer. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy amatly şertler bolanda, ýakyn wagtda Medeniýet günlerini guramak üçin açykdygyny tassyklaýar. 

Syýahatçylyk babatda hem hyzmatdaşlyk üçin gowy mümkinçilikler bar. Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň baý taryhy-medeni mirasynyň, özboluşly tebigy desgalarynyň, taryhy ýadygärlikleriniň bolmagy bu ugurda esasy şert bolup hyzmat edýär. Bulara ähli ýerde gyzyklanma bildirilýär. Türkmen tarapy giň ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmäge üýtgewsiz ýardam berer. Ylalaşylan bilelikdäki meýilnamalar esasynda munuň üçin örän amatly şertleri döreder. Mundan başga-da, ýurtlarymyz Türki medeniýetiň halkara guramasynyň çäklerinde hem işjeň hyzmatdaşlyk edýärler. Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz 2024-nji ýyly «Türki dünýäniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň ýyly» hem-de 2024-nji ýylda gadymy türkmen şäheri Änewi “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýip yglan etmek baradaky çözgütleri kabul etmekde goldandygy üçin azerbaýjan kärdeşlerine minnetdarlyk bildirdi. 

Beýik şahyr we filosof Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýini baýram etmek Türki Döwletleriň Guramasynyň şu ýylyň 11-nji noýabrynda geçirilen Samarkant sammitiniň Jarnamasynda aýratyn orny eýeledi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan bu düzümleriň çäklerinde Azerbaýjan bilen mundan beýläk-de hyzmatdaşlyga taýýardygyny beýan edýär. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy dörän mümkinçilikden peýdalanyp, Prezident Ilham Aliýewe Türkmenistan bilen gatnaşyklary ösdürmek barada hemişe uly alada edýändigi, muňa uly üns berýändigi üçin tüýs ýürekden minnetdarlygyny ýetirmek baradaky haýyşyny Azerbaýjan parlamentiniň ýolbaşçysyna aýtdy. Sözüniň ahyrynda hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow özüniň azerbaýjan kärdeşine we goňşy döwletiň ähli doganlyk halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. 

Azerbaýjanyň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowa bildirilen myhmansöýerlik üçin öz ýurdunyň wekiliýetiniň adyndan Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygyna hoşallygyny beýan edip, şu gezekki saparyň Türkmenistana ilkinji saparydygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, şu günki gepleşikleriň döwletara gatnaşyklaryň okgunly ösdürilmegine ýardam etjekdigine ynam bildirildi. Muňa Azerbaýjanda uly ähmiýet berilýär. 

Nygtalyşy ýaly, şu ýyl ikitaraplaýyn diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygyna beslenýär. Şol ýyllaryň dowamynda türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygy iki tarapyň hoşniýetli erkine daýanyp, yzygiderli pugtalandyrylýar. Döwlet Baştutanlarynyň derejesindäki yzygiderli we ynanyşykly gatnaşyklar munuň şeýle bolmagyna gönüden-göni ýardam berýär. 

Şeýle hem Azerbaýjanyň Milli Mejlisiniň Başlygy ýurtlarymyzyň abraýly sebit we ählumumy düzümleriň çäklerinde işjeň hyzmatdaşlyk edýändiklerini, birek-biregiň halkara başlangyçlaryny goldaýandyklaryny belledi. Iki döwletiň parlamentarileriniň dostlukly azerbaýjan-türkmen gatnaşyklarynyň ösdürilmegine mynasyp goşant goşýandyklary, bu gatnaşyklaryň depginli ösüşiniň halklarymyzyň taryhynyň, medeniýetiniň, diliniň we ruhy gymmatlyklarynyň umumylygy bilen şertlendirilýändigi nygtaldy. 

Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysy azerbaýjan tarapynyň kanun çykaryjy edaralaryň ugry boýunça Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegi maksat edinýändigini tassyklap, bildirilen myhmansöýerlik üçin Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygyna ýene-de bir gezek hoşallyk sözlerini aýtdy. Hanym Sahiba Gafarowa Aşgabatda bolmagynyň özünde galdyran täsiri barada aýdyp, ak mermerli türkmen paýtagtynyň gözelligine haýran galandygyny belledi we şäheriň täze keşbiniň kemala getirilmeginde Gahryman Arkadagymyzyň hyzmatyny aýratyn nygtady. 

Giňişleýin düzümdäki duşuşyk tamamlanandan soňra, ikitaraplaýyn resminama gol çekmek dabarasy boldy. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowa Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekýärler. 

Soňra dabaraly ýagdaýda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowany Türkmenistanyň “Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin” ordeni bilen sylaglamak hakynda Permany okalýar. Dostlukly ýurduň parlamentiniň ýolbaşçysy bu sylaga türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine goşan uly şahsy goşandy üçin mynasyp boldy. 

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysyna ýokary sylagy gowşurdy we bu şanly waka bilen gutlap, oňa alyp barýan işinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi. 

Öz gezeginde, Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza bildirilen hormat üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, öz tarapyndan, iki doganlyk ýurduň, olaryň halklarynyň arasyndaky däp bolan dostlukly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna mundan beýläk-de goldaw berjekdigini nygtady. 

Günüň ikinji ýarymynda Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysy Aşgabadyň günorta böleginde ýerleşýän Garaşsyzlyk binasyna gül desselerini goýdy. 

Şeýle-de Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy Türkmen halysynyň milli muzeýine baryp gördi we bu ýerde dünýä belli milli halyçylyk sungatymyzyň ajaýyp nusgalary bilen tanyşdy. Türkmen halysy ähli döwürlerde-de öz kämil gözelligi we ýokary hili bilen tapawutlanypdyr. Haly dokamagyň köpasyrlyk däpleri aýawly goralyp, nesilden-nesle geçirilýär. 

Hanym Sahiba Gafarowa muzeýiň ýolbaşçylaryna hoşallygyny bildirip, türkmen halyçy zenanlarynyň zehininiň we zähmetsöýerliginiň özünde uly täsir galdyrandygyny aýtdy. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň adyndan Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygynyň hormatyna resmi kabul edişlik guraldy. Onuň dowamynda sungat ussatlary çykyş etdiler.

Aşgabat, 7-nji dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow öz ýurdunyň parlament wekiliýetine ýolbaşçylyk edip, sapar bilen Türkmenistana gelen Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowany kabul etdi. 

Myhman ikiçäk duşuşykda döwletara hyzmatdaşlygyň wajyp meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza Prezident Ilham Aliýewiň mähirli salamyny hem-de öz kärdeşine we ähli türkmen halkyna tüýs ýürekden bagtyýarlyk, parahatçylyk, abadançylyk baradaky arzuwlaryny ýetirdi. Bellenilişi ýaly, Azerbaýjan birek-birege hormat goýmak, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda guralýan döwletara gatnaşyklary yzygiderli giňeltmäge aýratyn ähmiýet berýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň parlamentiniň ýolbaşçysyny mübärekläp, dostlukly ýurduň ýokary derejeli ýolbaşçylaryna we halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi hem-de şu saparyň çäklerindäki duşuşyklaryň, gepleşikleriň biziň doganlyk döwletlerimiziň arasynda parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak işine ýardam etjekdigine ynam bildirdi. Şu ýyl ýurtlarymyz diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygyny bellediler. 

 Nygtalyşy ýaly, Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň halklaryny köpasyrlyk taryh, däp bolan dostluk, ynanyşmak, özara düşünişmek gatnaşyklary, medeniýetiň we diliň umumylygy birleşdirýär. Bilelikdäki tagallalaryň netijesinde soňky ýyllarda iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklar hil taýdan täze derejä çykaryldy, söwda-ykdysady, ylmy-tehniki, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk işjeňleşdirildi. 

Azerbaýjanly hyzmatdaşlar bilen gepleşikler hemişe netijeli we dostlukly häsiýeti, aýratyn mähirliligi bilen tapawutlanýar. Şol gepleşiklere çuň many-mazmun, özara düşünişmek, doly ynanyşmak ýagdaýy, şeýle-de belent ynsanperwerlik ýörelgelerine ygrarlylyk mahsusdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. 

Duşuşygyň barşynda halkara syýasatyň we sebitara gatnaşyklaryň meseleleri, hususan-da, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen baglanyşykly meseleler boýunça iki döwletiň garaýyşlarynyň ýakyndygy we meňzeşdigi kanagatlanma bilen nygtaldy. Biziň ýurtlarymyz diňe bir ikitaraplaýyn esasda hyzmatdaşlyk etmek bilen çäklenmän, eýsem, BMG, Türki Döwletleriň Guramasy, GDA, ÝHHG, Goşulyşmazlyk Hereketi ýaly abraýly guramalaryň çäklerinde hem gatnaşyk edýärler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki wagtda Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň ägirt uly serişdeler, ykdysady, ulag-logistika kuwwatyna eýedigini nygtady. Olardan netijeli peýdalanmak diňe bir iki ýurduň halklarynyň däl, eýsem, sebitiň bähbitlerine-de laýyk gelýär. Döwlet Baştutanymyz we Azerbaýjanyň parlamentiniň ýolbaşçysy döwletara gatnaşyklaryň gazanylan derejesine ýokary baha berip, bar bolan kuwwaty, milli bähbitleri, ösüşiň ileri tutulýan wezipelerini nazara almak arkaly guralýan köpýyllyk hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdiler. 

Köpugurly hyzmatdaşlygyň çäklerinde parlamentara gatnaşyklara möhüm ähmiýet berilýär. Şol gatnaşyklar döwletara hyzmatdaşlygyň üstüni ýetirmelidir, olaryň kanunçylyk binýadyny pugtalandyrmalydyr we täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we Azerbaýjan Respublikasynyň kanun çykaryjy edaralarynyň hyzmatdaşlygynyň, iki ýurduň parlamentleriniň duşuşyklarynyň, geňeşmeleriniň işjeňleşdirilmeginiň däp bolan hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge uly goşant goşjakdygyna ynam bildirildi. 

Şu gezekki parlament wekiliýetiniň düzümine türkmen-azerbaýjan dostluk toparynyň ähli agzalarynyň diýen ýaly goşulandygy bellärliklidir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dostlukly ýurduň Milli Mejlisiniň Başlygynyň şu saparyna türkmen-azerbaýjan parlamentara gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmegiň ýolunda möhüm ädim hökmünde baha berýändigini nygtap, duşuşygyň ahyrynda Sahiba Gafarowa berk jan saglyk, bagt, jogapkärli döwlet işinde üstünlikleri, Azerbaýjan Respublikasynyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, rowaçlyk we gülläp ösüş arzuw etdi.

Aşgabat, 5-nji dekabr (TDH). Şu gün Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Türkmenistan — ABŞ» işewürler geňeşiniň Ýerine ýetiriji direktory Erik Stýuart bilen geçiren duşuşygynyň barşynda döwletara söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmegiň geljegi baradaky meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

 Türkmen-amerikan işewürlik maslahatyny geçirmek maksady bilen, amerikan telekeçileriniň wekiliýetine ýolbaşçylyk edip Türkmenistana gelen myhmany mübärekläp, Gahryman Arkadagymyz nobatdaky işewürler gepleşikleriniň üstünlikli geçmegini hem-de özara gyzyklanma bildirilýän gatnaşyklaryň geljegi uly ugurlary boýunça netijeli pikir alyşmagy arzuw etdi. 

Hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýyl Türkmenistanyň we Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygyny belleýändiklerini nygtap, geçen ýyllarda ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygyň yzygiderli ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belledi. 

Işewürleriň arasynda söwda, maýa goýum we beýleki ugurlarda özara hereketleriň ýola goýulmagyna uly ähmiýet berip, häzirki wagtda biz Amerikanyň Birleşen Ştatlary bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmegi maksat edinýäris diýip, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy nygtady. Şunuň bilen baglylykda, iki ýurduň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça köp ýyllaryň dowamynda uly işleri alyp barýan «Türkmenistan — ABŞ» işewürler geňeşiniň eýeleýän uly orny aýratyn bellenildi. 

Duşuşygyň çäklerinde işewürler geňeşiniň agzalary bolan, türkmen bazarynda strategik taýdan ähmiýetli ugurlarda üstünlikli işläp gelýän iri amerikan kompaniýalary bilen işewürlik gatnaşyklaryny mundan beýläk-de giňeltmäge çemeleşmeler beýan edildi. Myhmanyň belleýşi ýaly, açylýan mümkinçilikler, bilelikde üstünlikli işlemegiň köpýyllyk tejribesi hem-de ýurtda döredilen amatly maýa goýum ýagdaýlary nazara alnyp, Türkmenistanda amala aşyrylýan täze taslamalara gatnaşmaga isleg bildirýän kompaniýalaryň sany yzygiderli artýar. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen tarapynyň özara bähbitli hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygyny tassyklap, «Türkmenistan — ABŞ» işewürler geňeşiniň Ýerine ýetiriji direktory hökmünde alyp barýan netijeli işleri üçin Erik Stýuarta minnetdarlyk bildirdi hem-de oňa berk jan saglyk, rowaçlyk, mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.