Habarlar
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Aşgabat, 28-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy hem-de milli ykdysadyýetimiziň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine gönükdirilen birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Hormatly Prezidentimiz mejlisiň gün tertibine geçip, ilki bilen Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän ulgamlarynda işleriň ýagdaýy, şeýle hem şu ýylyň noýabr aýynda ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleri bilen tanyşmak maksady bilen, 22-23-nji oktýabrda Balkan welaýatyna bolan iş saparynyň jemleri barada hasabat berdi.

Günbatar sebite saparynyň çäklerinde wise-premýer Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň täze edara binasynyň açylyş dabarasyna, şeýle hem Ahal — Balkan täze ýokary woltly iki halkaly asma elektrik geçiriji ulgamy ulanmaga bermek dabarasyna gatnaşdy. Şonuň bilen birlikde, Balkan welaýatynyň etraplarynda bina edilýän durmuş maksatly binalarda we desgalarda işleriň ýagdaýy gözden geçirildi, bu desgalaryň gurluşygy ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň çäklerinde alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ykdysady, maliýe-bank ulgamynyň edaralarynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça göz öňünde tutulan çäreleri durmuşa geçirmegiň barşyny berk gözegçilikde saklamagyň möhümdigini belledi. Şol bir wagtda ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan şu ýyla bellenilen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişini hemişe üns merkezinde saklamak zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli täze desgalaryň açylmagynyň dabaralaryna aýdyň öwüşgin çaýmalydygyny belledi. Şoňa görä-de, olary ulanmaga bermegiň taýýarlyk işlerine ýokary jogapkärçilikli çemeleşmek gerek diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Bu talap gurluşyk işleriniň hiline, binalaryň we desgalaryň, inžener-tehniki üpjünçilik ulgamynyň göwnejaý işledilmegine, şeýle hem daşky we içki timarlaýyş hem-de ýanaşyk çäkleri abadanlaşdyrmak işlerine hem degişlidir diýip, milli Liderimiz wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gyş möwsümine taýýarlyk görlüşi hem-de içerki sarp edijileriň tebigy gaz bilen bökdençsiz we ygtybarly üpjün edilişi barada hasabat berdi. Şu maksat bilen, “Türkmengaz” döwlet konserni tarapyndan toplumlaýyn çäreler amala aşyrylýar.

Ugurdaş düzümleýin desgalarda durkuny täzelemek hem-de düýpli abatlamak işleriniň ýerine ýetirilendigi, tehniki taýdan gözden geçirilendigi bellenildi. Häzir ýurdumyz boýunça täze hojalyklarda we ýaşaýyş jaý toplumlarynda gaz hasaplaýjy enjamlary ornaşdyrmak işleri dowam etdirilýär. Sarp edijiler tarapyndan tebigy gazdan peýdalanmagyň howpsuzlyk düzgünleriniň we kadalarynyň berk berjaý edilmegi boýunça degişli çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, howanyň sowamagy bilen ýaşaýyş jaýlaryny we beýleki durmuş maksatly desgalary, şol sanda mekdepleri, çagalar baglaryny, saglygy goraýyş edaralaryny hem-de kärhanalary we guramalary gaz bilen bökdençsiz üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, degişli inženerçilik-tehniki ulgamlary kadaly ýagdaýda saklamagyň hem-de olara ýokary hilli hyzmat etmegiň gaýragoýulmasyz wezipeler bolup durýandygy bellenildi. Şeýle hem tebigy gazy rejeli ulanmak, ilat tarapyndan gaz we ýyladyş enjamlarynyň dogry ulanylmagyny üpjün etmek meselelerine aýratyn üns bermek zerurdyr. Döwlet Baştutanymyz aýdylanlary jemläp, wise-premýere bu ugurda alnyp barylýan işleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän pudaklaryndaky işleriň ýagdaýy hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Welaýatlarda geljek ýylyň hasyly üçin güýzlük bugdaýyň ekişi tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar, bu ugurda degişli agrotehniki çäreler görülýär, şol sanda ýerleri mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we gögeriş hem-de ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar.

Bugdaý we gowaça ösdürip ýetişdirýän ekerançylara mineral dökün, tohum hem-de himiki serişdeler ýeňillikli bahadan berilýär, tehniki hyzmatlar amala aşyrylýar, tabşyrylan önüm üçin haryt öndürijiler bilen özara hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, degişli resminamanyň taslamasy taýýarlanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda amala aşyrylýan özgertmeleriň pudagy tehniki we tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrmaga, ýurdumyzda öndürilýän dürli oba hojalyk önümleriniň mukdaryny artdyrmaga gönükdirilendigini nygtady.

Milli Liderimiz ekerançylary goldamak boýunça maksatnamalaýyn çäreleri görmegiň wajypdygyny belläp, hödürlenen resminama gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän ýodbrom önümçiligini artdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň “Bereket” hem-de “Balkanabat” ýod zawodlarynda ýerasty ýodly we bromly suwlary gaýtadan işlemek arkaly, ýokary hilli tehniki ýoduň 500 tonnadan gowragynyň öndürilýändigi, şonuň aglaba böleginiň daşary ýurtlara iberilýändigi bellenildi.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, Balkan welaýatyndaky “Balkanabat” ýod zawodynyň düzüminde tehniki ýod, brom we bromly önümleri öndürýän desgalary gurmak göz öňünde tutulýar.

Himiýa pudagynyň öňünde goýlan wezipeleri çözmek maksady bilen, “Türkmenhimiýa” döwlet konserni şeýle önümçilik desgalaryny taslamalaşdyrmakda we gurmakda uly tejribä eýe bolan meşhur daşary ýurt kompaniýalaryndan anyk teklipleri aldy.

Wise-premýer häzirki wagtda taslama kuwwatlylygy 450 tonna bolan “Balkanabat” zawodynda tehniki ýoduň ýylda 340 tonnasynyň öndürilýändigini belläp, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna birnäçe anyk teklipleri hödürledi.

Zawodyň binýadynda ýodly we bromly çig mal ýataklaryndaky guýularda düýpli abatlaýyş işlerini geçirmek arkaly kärhananyň düzüminde täze önümçilik desgalaryny gurmak meýilleşdirilýär. Şu maksat bilen, zawodyň ýodly we bromly çig mal ýataklarynda tehniki ýod, brom we bromly önümleri öndürýän desgalary gurmak barada gyzyklanma bildirýän kompaniýalaryň arasynda bäsleşik geçirmek teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, türkmen topragynyň baý tebigy çig mal serişdelerinden eksport ugurly önümleri öndürmek boýunça täze kuwwatlyklary döretmäge aýratyn ähmiýet berilýändigini nygtady.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň ýodbrom suwlarynyň iri ýataklaryna eýedigini hem-de ýody çykarmak boýunça dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýändigini nazara almak bilen, ýurdumyzda himiýa senagatyny, hususan-da, içerki we daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan ýodbrom önümçiligini mundan beýläk-de ösdürmek üçin ähli şertleriň döredilmelidigini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklipleri, umuman, makullap, wise-premýere ýurdumyzyň günbatar sebitinde hereket edýän iri zawodlarda ýokary hilli tehniki ýoduň öndürilýän möçberini artdyrmagyň mümkinçiliklerini öwrenmek boýunça işleri dowam etdirmegi hem-de bu işe şol ulgamda uly tejribä we tehnologiýalara eýe bolan daşary ýurtly kompaniýalary işjeň çekmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylyş dabarasyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Wise-premýer bu çäräniň 29-njy oktýabra meýilleşdirilendigini habar berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna açylyş dabarasynyň maksatnamasynyň taslamasy hödürlenildi, onuň dowamynda dabara gatnaşyjylar Dolandyryş merkeziniň işi, ulag serişdelerine hyzmat ediş zolaklary, töleg terminallary, hyzmat ediş desgalary, howpsuzlyk we gözegçilik elektron ulgamlary, şeýle hem sürüjileriň we ýolagçylaryň dynç almagy üçin döredilen şertler bilen tanşarlar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň telekeçileriniň tagallalary bilen çylşyrymly inženerçilik desgalarynyň onlarçasynyň hem-de ýokary tizlikli awtomobil ýollarynyň gurulýandygyny nygtady. Olar häzirki zaman we ýokary netijeli ulag düzümini kemala getirmekde uly ähmiýete eýedir.

Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoly halkara ölçegleriň talaplaryna doly kybap gelmek bilen, Türkmenistanyň örän möhüm üstaşyr ulag geçelgesi hökmündäki ornuny pugtalandyrmaga ýardam bermelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Milli Liderimiz awtomobil ulagynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň ekologiýanyň we howpsuzlygyň ýokary ölçeglerine laýyklykda döwrebaplaşdyrylmagynyň döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň möhüm ugrudygyny belläp, ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylyş dabarasyny ýokary derejede geçirmek üçin ähli şertleriň üpjün edilmegi babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa şu ýylyň noýabr aýynda geçiriljek esasy çäreleriň we medeni-durmuş maksatly binalary açyp ulanmaga bermegiň tertibi barada hasabat berdi.

2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilmegi mynasybetli paýtagtymyzda hem-de ýurdumyzyň sebitlerinde döredijilik duşuşyklaryny, onlaýn maslahatlary, sergileri, aýdym-sazly dabaralary geçirmegiň, döredijilik bäsleşikleriniň jemlerini jemlemegiň göz öňünde tutulýandygy bellenildi.

Hasyl toýy, ählihalk bag ekmek dabarasy hem-de milli manadymyzyň dolanyşyga girizilmeginiň 28 ýyllygy mynasybetli dabaralary geçirmek meýilleşdirilýär. Aşgabatda we Ahal welaýatynda ýaşaýyş jaýlarynyň, saglygy goraýyş ulgamynyň edaralarynyň, durmuş-medeni we önümçilik maksatly desgalaryň açylyşyna gabatlanyp, döredijilik çäreleri guralar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere öňümizdäki baýramçylyk çäreleriniň hem-de täze desgalaryň açylmagy mynasybetli geçiriljek dabaralaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek boýunça birnäçe tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz bu çäreleriň ählisiniň türkmen halkynyň özboluşly däplerini, baý medeni mirasyny hem-de häzirki döwrüň döredijilik kuwwatyny beýan etmelidigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, ýaşlary watançylyk ruhunda terbiýelemekde medeni mirasy hem-de ýurdumyzyň häzirki döwürde gazanýan üstünliklerini ulanmak boýunça işleriň wajypdygy nygtaldy. Biz mähriban halkymyzyň ruhy gymmatlyklaryny aýawly saklamak we baýlaşdyrmak bilen çäklenmän, eýsem, ýaşlaryň arasynda wagyz-nesihat işlerini hem alyp barmalydyrys, olary gazanýan üstünliklerimiziň we ägirt uly meýilnamalarymyzyň ruhunda terbiýelemelidiris, ýaşlar biziň geljegimizdir, olar Watanymyzyň ertirki bagtyýar gününe ynamly bolmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz Garaşsyzlygyň 30 ýylynyň dowamynda ýurdumyzy hem-de mähriban halkymyzyň durmuşyny düýpli özgerden giň gerimli işleriň ýerine ýetirilendigini belledi. Ata Watanymyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda ýeten belent sepgitlerini, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygarynda öz beýanyny tapan durmuş ugurly syýasatymyzy amala aşyrmakda gazanylan üstünliklerimizi giňden wagyz etmek zerurdyr.

Şu maksat bilen kino sungatynyň mümkinçiliklerinden işjeň peýdalanmak, adamlaryň durmuşynda bolup geçýän özgerişlikler, türkmenistanlylaryň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da gowulandyrylmagy barada gürrüň berýän, parahatçylygyň hem-de ösüşiň täze belentliklerine tarap ynamly öňe barýan eziz Watanymyzy wasp edýän täze filmleri döretmek möhümdir diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy we bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz medeni-ynsanperwer ulgamda döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň ähmiýetini belläp, bu möhüm işiň Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy ugruna laýyklykda amala aşyrylýandygyny hem-de Garaşsyz, hemişelik Bitarap türkmen döwletiniň tutuş dünýäde parahatçylygyň we ösüşiň bähbidine dünýä bileleşigi bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny, köpugurly hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilendigini nygtady.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew sanly bilim ulgamyny ösdürmek boýunça geçirilýän işler baradaky hasabatynyň çäklerinde döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Maglumata elýeterlilik merkezini döretmek baradaky teklibi hödürledi.

Türkmenistanda Sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň konsepsiýasyny durmuşa geçirmegiň meýilnamasyna laýyklykda, bilim edaralarynyň işini has-da kämilleşdirmek, bilim bermegiň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron bilim maglumatlary bilen üpjün etmek, bilim edaralarynda berilýän bilimiň mazmunyny baýlaşdyrmak, şeýle hem okatmagyň hiliniň dünýä derejesine laýyk gelmegini üpjün etmek boýunça yzygiderli işler amala aşyrylýar.

Koreýa Respublikasynyň Ylym we maglumat tehnologiýalary ministrligi ýokary tizlikli internet ulgamyny gurnamak üçin döwrebap aragatnaşyk enjamlary, kompýuter serişdeleri, zerur serwerler, tor we programma önümleri bilen üpjün edilen Maglumata elýeterlilik merkezini döretmek baradaky teklip bilen çykyş etdi. Bu teklip Bilim ministrligi tarapyndan öwrenildi hem-de oňa bilim ulgamynda türkmen-koreý hyzmatdaşlygyny giňeltmekde möhüm ädim hökmünde baha berildi. Bu merkez ýurdumyzyň sanly bilim ulgamynyň tehnologiýa we innowasiýa esasynda ösdürilmegine, sanly bilim hyzmatlarynyň kämilleşdirilmegine, bilim bermegiň ähli basgançaklarynda häzirki zaman elektron okuw-usulyýet binýadynyň döredilmegine, raýatlaryň elektron bilim gorlaryna elýeterliligini üpjün etmek arkaly olaryň web-dizaýn, programmirleme boýunça sowatlylygyny artdyrmaga ýardam berer.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, döwrebap sanly bilim ulgamynyň döredilmeginiň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe öňde goýlan belent maksatlary nazara almak bilen, döwlet syýasatynyň ileri tutulýan wezipesidigini aýtdy. Bu ugurda geçirilýän çäreler ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek üçin zerur şertleriň döredilmegine gönükdirilendir, bu bolsa, öz nobatynda, Türkmenistanyň mundan beýläk-de okgunly ykdysady ösüşini üpjün eder hem-de ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam berer. Şunuň bilen baglylykda, hemmetaraplaýyn bilimli hünärmenleri taýýarlamagyň zerurdygyny hasaba almak bilen, bilim ulgamyny hem-de hünär taýýarlygyny talabalaýyk döwrebaplaşdyrmak we bilim maksatnamalaryny umumy ykrar edilen halkara ölçeglere kybap getirmek möhümdir.

Milli Liderimiz Maglumata elýeterlilik merkezini döretmek baradaky beýan edilen teklibi makullap, koreýaly hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikdäki täze taslamanyň Türkmenistan bilen Koreýa Respublikasynyň arasynda uzak möhletleýin, özara bähbitlilik esasynda guralýan hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine uly goşant boljakdygyny belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işler, şeýle hem harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzüminiň arasynda geçirilýän harby-watançylyk işlerini kämilleşdirmek maksady bilen durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Ugurdaş okuw mekdepleriniň harby talyplarynyň, ýaş serkerdeleriň, degişli düzümleriň işgärleriniň arasynda watançylyk terbiýesini bermegiň ulgamyny berkitmek we ösdürmek boýunça netijeli çäreler geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu möhüm işlerde harby-watançylyk terbiýesini bermegiň bitewi ulgamyny işläp taýýarlamagyň we durmuşa geçirmegiň esasy wezipe bolup durýandygyny belledi, bu wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalary bilen ýakyn gatnaşyklar ýola goýulmalydyr, oňa harby we hukuk goraýjy edaralaryň işde we gullukda uly tejribe toplan weteranlary işjeň çekilmelidir. Munuň özi harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzüminde ýokary watançylyk düşünjesini kemala getirmek, olary Watanymyza çäksiz söýgi, döwletimiziň bähbitlerini goramak boýunça raýatlyk hem-de konstitusion borçlaryny ýerine ýetirmäge taýýarlyk ruhunda terbiýelemek boýunça işleri öz içine alýar.

Watançylyk, edermenlik we gaýduwsyzlyk ýaly häsiýetler türkmen halkyna gadymdan mahsusdyr. Şunuň bilen baglylykda, ýaşlaryň arasynda şöhratly milli ýörelgeler esasynda çäreleri guramak, ýaş nesilde ýokary raýatlyk, Watanymyza wepalylyk duýgusyny terbiýelemek we olary ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň hatarlarynda gulluk etmäge taýýarlamak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanmaga berilmegi bilen bagly meýilleşdirilýän ulag gatnawlary barada hasabat berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň baştutanlygynda döwrebap awtoulag ýollary gurulýar we işe girizilýär, halkara üstaşyr ulag geçelgeleri döwrebaplaşdyrylýar. Ýolagçylara ýokary hilli hyzmat edilýär. Şunuň bilen baglylykda, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän Aşgabat —Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanylmaga berilmeginiň uly ähmiýeti bellenildi. Halkara guramalaryň, sebit ulag-logistika assosiasiýalarynyň wekilleriniň geçiriljek açylyş dabarasyna gatnaşmagy hem muňa şaýatlyk edýär.

Täze ýokary tizlikli ýoluň degişli böleginde Aşgabat — Kaka, Aşgabat —Duşak we Aşgabat — Tejen şäherara ugurlary boýunça awtobus gatnawlaryny hem-de ýurdumyzyň üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini göz öňünde tutup, Türkmenbaşy — Artyk, Türkmenbaşy — Sarahs, Türkmenbaşy — Ymamnazar, Türkmenbaşy — Farap we beýleki birnäçe ugurlarda üstaşyr ýükleri daşaýan awtoulag serişdeleriniň gatnawyny ýola goýmak meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanylmaga berilmeginiň ýurdumyzyň ýol ulgamynyň geçirijilik ukybyny, logistik hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmaga, halkara üstaşyr ulag düzümi hem-de Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen goňşy döwletler bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmäge ýardam etjekdigini nygtady.

Milli Liderimiz ýokary tizlikli döwrebap ýoluň täze böleginiň tehniki derejesi babatda ýol gurluşygynyň nusgasy bolup durýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz ýokary tizlikli ýoluň ulanylmaga berilmeginiň Türkmenistanyň çägi bilen üstaşyr ýük daşamalaryň möçberini artdyrmaga mümkinçilik berjekdigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz bu ýoluň ulanylmaga berilmeginiň awtomobil ulaglary bilen Türkmenbaşydan ýük daşamagyň uly mümkinçiliklerini açýandygyny nygtap, agentligiň ýolbaşçysyna bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Mejlisiň barşynda döwlet durmuşynyň käbir beýleki möhüm meselelerine-de garaldy hem-de olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.




https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/45049

29.10.2021
Halkara hyzmatdaşlyk — nebitgaz pudagyny ösdürmegiň ýoly

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 27-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylarynyň hem-de “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021” atly XXVI halkara maslahata gatnaşmak üçin ýurdumyza gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň wekilleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Maslahatyň barşynda nebitgaz pudagyny mundan beýläk-de ösdürmegiň, ýurdumyzyň känlerinde nebitiň çykarylyşyny artdyrmagyň meseleleri, şeýle hem “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. Maslahatyň çäklerinde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmegi, onuň dünýäniň energetika bazarlarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmagy ugur edinýän bilelikdäki taslamanyň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi.

Milli Liderimiz maslahaty açyp, dünýäniň öňdebaryjy energetika döwletleriniň hatarynda durýan ýurdumyzda ykdysadyýetiň beýleki pudaklary bilen birlikde nebitgaz pudagyna hem aýratyn ähmiýet berilýär diýip belledi. Önümçilige ylmyň we tehnikanyň täze gazananlary ornaşdyrylýar. Dünýäde tebigy gazyň gorlary boýunça ilkinji orunlaryň birini eýeleýän Türkmenistanda tebigy gaza hem-de nebite baý täze ýataklary gözlemek, nebitiň çykarylyşyny artdyrmak, nebit guýularyny düýpli abatlamak boýunça halkara tejribä laýyklykda uly işler alnyp barylýar.

Şunuň bilen baglylykda, degişli şertler döredilip, “Türkmennebit” döwlet konserniniň hem-de Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň arasynda hyzmatlary ýerine ýetirmek boýunça gatnaşyklar ýola goýuldy diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam edip, “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen hyzmatdaşlygyň ýola goýlan döwrüne hem-de onuň ýerine ýetiren işi baradaky maglumatlara ünsi çekdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, nebitgaz pudagyna maýa goýumlary çekmek maksady bilen we halkara tejribä laýyklykda, nebit känlerini özleşdirmek üçin şu döwürde “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti tarapyndan bitirilen işler iki tarap üçin hem ykdysady taýdan bähbitlidir.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlaryň ünsüni maslahatda garalýan esasy meselä çekdi. Milli Liderimiz şu gün ýurdumyzyň känlerinde nebiti gazyp almak baradaky meseleleri hem-de Türkmenistanda nebitiň gazylyp alnyşyny artdyrmak maksady bilen, “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen hyzmatdaşlyk etmegi giňeltmegiň mundan beýläkki mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşarys diýip belledi.

Soňra “Türkmennebit” döwlet konserniniň başlygy G.Baýgeldiýew alnyp barylýan işler barada hasabat berdi, şeýle hem slaýdlar arkaly Balkan welaýatynda ýerleşen Goturdepe we Altyguýy ýataklaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça görülýän çäreler barada maglumatlary getirdi.

Goturdepe ýatagynyň çylşyrymly geologik gurluşy hem-de köp sanly bölünmeler sebäpli, ol dört bölege: Merkezi, Günbatar, Gündogar we Demirgazyk ýataklara bölünýär. Döwlet konserniniň ýolbaşçysy bu ýatakda gazylyp alynýan nebitiň gorlary barada sanlary, şeýle-de önümli gatlaklar hakynda maglumat berdi.

Döwlet konserniniň ýolbaşçysy hasabatynda soňky ýyllarda nebitiň gorlaryny netijeli çykarmak üçin guýulary düýpli abatlamak boýunça daşary ýurt kompaniýalarynyň baý tejribesi öwrenilýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen bilelikde taýýarlanan teklibi hödürledi. Hususan-da, hereket edýän şertnamanyň çäklerinde işlemän duran hem-de ýapylmagy göz öňünde tutulan guýularyň azyndan 300-sini abatlamak we ulanmaga bermek barada Goşmaça ylalaşygy baglaşmagyň göz öňünde tutulýandygy habar berildi.

Seýsmiki gözleg işleriniň jemleri boýunça maglumatlaryň bir bitewi binýady döredildi, Goturdepe ýatagynyň üç ölçegli nusgasy düzüldi hem-de gözleg guýularynyň jemi 52-siniň düýbi tutuldy. Bulardan başga-da, “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde Altyguýy ýatagynda degişli işleri geçirmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, “Türkmennebit” döwlet konserniniň edaralarynyň öňünde durýan ilkinji nobatdaky wezipeleriň üstünde durup geçdi. Döwlet konserniniň işini has-da kämilleşdirmegiň möhümdigi aýratyn bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, täze nebit känlerini açmak we olary netijeli özleşdirmek boýunça anyk görkezmeler berildi.

Soňra hormatly Prezidentimiz “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň baş direktory Nail Maganowa söz berdi.

Russiýanyň iri kompaniýasynyň ýolbaşçysy duşuşmaga wagt tapandygy üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirip, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanowyň mähirli salamyny ýetirdi. Ol milli Liderimize häzirki döwrüň belent maksatlaryna ýetmegiň ýolunda üstünlikler hem-de bagtyýarlyk baradaky arzuwlaryny beýan etdi.

Daşary ýurtly işewür toparlarynyň işlemegi üçin Türkmenistanda amatly şertleriň döredilendigini bellemek bilen, işewür ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.

“Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa “Türkmennebit” döwlet konserni bilen baglaşylan şertnamalara laýyklykda, günbatar Türkmenistanyň käbir ýataklarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Nail Maganow ýurdumyzyň bazarynyň “Tatneft” üçin esasy bazarlaryň biri bolup durýandygyny belläp, ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň türkmen hyzmatdaşlary bilen özara bähbitli işewür gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga we giňeltmäge taýýardygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, işewür döwlet Baştutanymyzyň nebitgaz pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek ýörelgelerine esaslanan energetika strategiýasyny amala aşyrmaga gönükdirilen birnäçe anyk tekliplerini hödürledi.

Kompaniýa tarapyndan beýan edilen tanyşdyryş maglumatynda anyk işleriň mysallary getirildi, olaryň geljekde ýerine ýetirilmegi Türkmenistanyň känlerinde nebitiň çykarylýan möçberlerini iki esse artdyrmaga mümkinçilik berer. Şeýle hem tablisalarda we çyzgylarda Goturdepe käninde geologik-tehniki çäreleri geçirmegiň meýilnamalary, nebitiň çykarylyşynyň hem-de daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçiligiň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin zerur bolan nebit senagatynyň hyzmat ediş enjamlar ulgamyny ösdürmek boýunça çäreler barada aýdyldy. Goturdepe käninde meýilleşdirilýän maýa goýumlaryň möçberleri, ony özleşdirmekden Türkmenistanyň jemi içerki önümine goşandyň garaşylýan görkezijileri barada maglumat berildi.

Işewür iki tarapyň hem bähbidine hyzmatdaşlygyň bar bolan kuwwatyny netijeli durmuşa geçirmek maksady bilen, ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň ähli tagallalary etjekdigini belledi.

Milli Liderimiz “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň wekillerine hyzmatdaşlyk meselelerine jogapkärli we oňyn çemeleşýändikleri üçin minnetdarlyk bildirip, ösüşiň geljekki meýilnamalaryny nazara almak bilen, Türkmenistanda netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ähli şertleriň döredilendigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahatyň dowamynda nebit çykarýan pudagyň ösüşiniň ileri tutulýan ugurlary barada durup geçdi.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ş.Abdrahmanowa hem-de “Türkmennebit” döwlet konserniniň ýolbaşçysy G.Baýgeldiýewe ýüzlenip, döwlet konserni tarapyndan çig nebiti gazyp almagyň möçberlerini artdyrmak hem-de tassyklanylan meýilnamalary ýerine ýetirmek üçin öňde durýan işleriň geljegi uly ugurlaryna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz, ozaly bilen, nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny netijeli çekmek boýunça geçirilýän işleriň depginlerini güýçlendirmegiň, türkmen tarapynyň bähbitlerine bu ulgamda halkara tejribäni, täze usullary köpräk ulanmagyň hem-de hyzmatlary ýerine ýetirmek boýunça täze şertnamalary baglaşmagyň zerurdygyny nygtady.

Şonuň bilen birlikde, döwlet konserniniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň döwrebaplaşdyrylmagyna, häzirki zaman enjamlary we serişdeleri bilen üpjün edilmegine, nebiti çykarmagyň, taýýarlyk işleriniň hem-de nebiti ibermegiň düzümleriniň kämilleşdirilmegine gönükdirilen çäreleri geçirmek zerurdyr.

Milli Liderimiz hereket edýän önümçilik guýularyndan alynýan nebiti artdyrmak üçin halkara iş tejribesinde giňden ulanylýan önümli gatlaklara täsir etmek boýunça täze tehnologiýalaryň we usulyýetleriň ulanylmagynyň möhümdigini belledi. Şonuň bilen birlikde, hereket edýän guýulary düýpli abatlamak boýunça işleriň depginini ýokarlandyrmagyň zerurdygy nygtaldy.

Milli Liderimiz “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçilikleri barada aýdyp, “Türkmennebit” döwlet konserni bilen “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň arasynda baglaşylan şertnamalaryň esasynda “Goturdepe” känindäki guýularyň nebit berijiligini ýokarlandyrmak boýunça hyzmatlary ýerine ýetirmek babatda işleriň oňyn netijeleriň alynmagyna gönükdirilmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nebitli känlerde hyzmatlary ýerine ýetirmegi dowam etmek boýunça kompaniýanyň hem-de känleriň gidrodinamiki nusgalaryny gurmak boýunça döwlet konserni tarapyndan hödürlenilen teklipler barada aýtmak bilen, tehniki, ykdysady we täjirçilik nukdaýnazaryndan bähbitleriň göz öňünde tutulyp, olary seljermek hem-de teklipleriň Türkmenistanyň kanunçylygyna we taraplaryň bähbitlerine laýyk gelýändigini doly öwrenmek gerek diýip nygtady.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagy ugur edinýändigini nygtady, bu pudagyň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginiň Türkmenistany 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda kesgitlenilen giň gerimli wezipeler bilen baglylykda tizleşdiriljekdigini aýtdy. Bu babatda Türkmenistanyň hem-de Tatarystanyň işewür toparlarynyň innowasion häsiýetli ösüş mümkinçiliklerini birleşdirmegiň, netijeli peýdalanmagyň ugurlaryny gözlemek we kesgitlemek möhümdir diýip, milli Liderimiz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rustam Minnihanowa iň gowy arzuwlaryny beýan edip, geljekde hem ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň pugtalandyryljakdygyna ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz maslahaty jemläp, oňa gatnaşyjylara Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň halklarynyň abadançylygyna gönükdirilen bilelikdäki işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44891

28.10.2021
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyz boýunça iş saparyny amala aşyrdy

Aşgabat, 26-njy oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş saparyny amala aşyrdy. Onuň barşynda döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň soňky ýyllarda sazlaşykly ösýän günorta künjeginde bolup, bu ýerde Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň töwereginde tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan işler bilen tanyşdy. Beýik akyldaryň we şahyryň hormatyna döredilýän toplumyň çäginiň abadanlaşdyrylyşy, Aşgabadyň bagy-bossanlyga bürenmegi, paýtagtymyzda ýokary ekologiýa derejesiniň saklanmagy bilen baglanyşykly meseleler milli Liderimiziň hemişe üns merkezinde durýar.

Türkmen paýtagtynyň binagärlik aýratynlygynyň häzirki zamanyň ruhuna we ösen halkara görkezijilere laýyk gelmegi ugrunda edilýän tagallalar oňyn netijesini berýär. Dünýäniň owadan we ýaşamak üçin amatly şertleri özünde jemleýän şäherleriniň hatarynda ornuny barha pugtalandyrýan Aşgabat täsin binagärlik çözgütlerine eýe bolan özboluşly desgalary bilen birnäçe gezek Ginnesiň Bütindünýä rekordlar kitabyna girizildi. Munuň özi Watanymyzyň baş şäherinde alnyp barylýan işleriň dünýä nusgalykdygynyň aýdyň nyşanydyr.

Şu gün ir bilen hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumyna geldi.

Milli Liderimiz halkymyzyň akyldar şahyra beýik söýgüsiniň nyşany bolan ajaýyp toplumyň töwereklerini abadanlaşdyrmak boýunça ýerine ýetirilýän işler bilen tanyşdy.

Soňky ýyllarda Aşgabadyň günorta künjegindäki özboluşly tebigy aýratynlyklary bolan ýerlerde birnäçe binagärlik toplumlary gurlup, ulanmaga berildi. Şolaryň bir bitewi sazlaşygy emele getirmegi, bu ýerlerde seýilgäh zolaklarynyň döredilmegi mermer paýtagtymyzyň gözelligini artdyrmak bilen bir hatarda onuň ekologik derejesiniň ýokary görkezijilere eýe bolmagyny hem üpjün edýär.

Wise-premýer E.Orazgeldiýew bu ýerde döredilýän Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumy, bag nahallaryny oturtmak boýunça kesgitlenen ýer bölekleriniň, ekiljek bag nahallarynyň görnüşleriniň çyzgylary barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz görkezilen taslamalar hem-de çyzgylar bilen içgin tanşyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Hormatly Prezidentimiz medeni-seýilgäh toplumynyň çäklerinde we onuň töwereklerinde ekiljek bag nahallarynyň paýtagtymyzyň günorta künjeginiň toprak-howa şertlerine laýyk gelmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekip, olary seçip almaga ylmy taýdan çemeleşmegiň möhümdigini nygtady.

Özüniň ajaýyp eserleri bilen dünýäde meşhur bolan Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň we onuň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşynyň häzirki zamanyň ösen binagärlik çözgütlerine kybap gelmegi zerurdyr diýip, milli Liderimiz belledi hem-de bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Bu ýerlerde gurulýan desgalar Köpetdagyň etegindäki tebigy aýratynlyklar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmelidir we olaryň taslamalary taýýarlanylanda, häzirki zamanyň ösen tejribelerinden, milli binagärlik ýörelgelerinden hem-de ýerli özboluşly tebigy aýratynlyklardan ugur alynmalydyr.

Soňra wise-premýer Ç.Purçekow Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň baş meýilnamasy, onuň çäginde gurulmagy meýilleşdirilýän desgalar, topluma gelýän ýoluň, bu künjegiň yşyklandyryş ulgamynyň taslamalary we çyzgylary barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, eýeleýän meýdany 13,5 gektar bolan toplumyň çäginde bina edilmegi meýilleşdirilýän desgalar, inženerçilik-tehniki ulgam hem-de toplumyň ýol-ulag düzümi, yşyklandyryş ulgamy bir bitewi sazlaşygy emele getirer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toplumyň hem-de onuň töwerekleriniň abadanlaşdyryş derejesine, bu ýerleriň gülzarlyga, bagy-bossanlyga öwrülmegine ünsi çekip, paýtagtymyzyň bu künjeginiň arassaçylyk we ekologik ýagdaýy bilen baglanyşykly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumyny abadanlaşdyrmak boýunça bäsleşigi yglan etmek barada anyk tabşyryklary berip, türkmen halkynyň milli buýsanjyna öwrülen akyldar şahyryň hormatyna dikeldilýän toplumyň gurluşygynda hem-de onuň abadanlaşdyrylyşynda häzirki zamanyň ösen tejribesiniň we täzeçil usullarynyň ulanylmagynyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz öňde durýan wezipeleri durmuşa geçirmekde ýaşlaryň, aýratyn-da, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň, mugallymlarynyň täzeçil gözýetimlere esaslanýan pikirine daýanylmalydygyny, şunda milli hem-de häzirki zamanyň binagärlik ýörelgeleriniň utgaşdyrylmalydygyny belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi. Toplumy abadanlaşdyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň meýilnamasy taýýarlanylanda, oňa häzirki zaman talaplaryna laýyk derejede çemeleşilmegi zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumy asman bilen Zemin arasyndaky beýik ýadygärlik bolmalydyr. Onda türkmen halkynyň asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän çuň taryhy kökleri we häzirki döwürde bitirilýän asylly işleriň belentligi öz beýanyny tapmalydyr. Toplum akyldar şahyryň hut özüniň äleme nusgalyk şygryýet dünýäsi ýaly ajaýyp we kaşaň bolmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi hem-de şu ýörelgelerden ugur almagy tabşyrdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow medeni-seýilgäh toplumynda täzeçil tehnologiýalaryň ulanylmalydygyny belläp, onuň çägindäki baýyrlyklarda dürli yşyklaryň kömegi arkaly beýik Pyragynyň dünýä meşhur şygyrlaryndan setirleriň beýan edilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de bu ugurda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna örän jogapkärçilikli we toplumlaýyn esasda çemeleşmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda dürli maksatly desgalaryň 70-siniň gurlup ulanmaga berlendigini belläp, bu işleriň ýokary görkezijilere laýyk gelýändigini aýtdy. Şol bir wagtyň özünde gymmatly eserleri bilen diňe bir halkymyzyň däl, eýsem, dünýäniň köp döwletleriniň halklarynyň çuňňur söýgüsine mynasyp bolan şahyryň adyny göterýän toplumyň gurluşygynyň we onuň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşy dünýä nusgalyk bolmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Milli Liderimiz bu künjekde güýzki ählihalk bag ekmek dabarasynyň barşynda ylmy taýdan esaslandyrylan bag nahallarynyň oturdylmagynyň möhümdigini belledi. Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň çäginde dürli görnüşli bag nahallary bolmalydyr, olar bu künjegiň ekologik ýagdaýynyň ýokary derejede saklanmagyny üpjün etmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmagyň güýzki möwsümini şu ýerde geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. Munuň özi taryhda öçmejek yz goýan, özüniň nusgalyk eserleri bilen tutuş Gündogar halklarynyň söýgüsini gazanan akyldar şahyryň medeni-seýilgäh toplumynyň häzirki zaman görkezijilerine kybap gelmeginde aýratyn ähmiýetlidir. Şeýle hem bu ýerde tokaý zolaklary döredilende, dag etekleriniň, baýyrlyklaryň howa aýratynlyklarynyň we tebigy şertleriň göz öňünde tutulmagy zerurdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, ýurdumyzyň hem-de paýtagtymyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Aşgabadyň günorta tarapynda ýerine ýetirilýän gurluşyk işlerine ünsi çekip, bu ýerde bina edilýän toplumyň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşyna, bu künjegiň yşyklandyryş ulgamynyň kämilleşdirilmegine we döwrebaplaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi hem-de bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Mälim bolşy ýaly, Aşgabadyň günorta künjeginde ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeler milli Liderimiziň şähergurluşyk-binagärlik maksatnamasynyň esasy ugurlarynyň biridir. Bu ýerde amala aşyrylýan toplumlaýyn işler öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönükdirilendir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gönüden-göni milli Liderimiziň tagallasy bilen amala aşyrylýan gurluşyk işlerinde we özgertmeler maksatnamasynyň durmuşa geçirilmeginde ekologiýa meselesine möhüm üns berilýär. Şeýlelikde, paýtagtymyzyň günorta künjeginde gurluşygy batly depginde dowam edýän sil suwlaryny sowujy desgalar toplumynda durmuşa geçirilýän işler netijeli häsiýete eýe bolýar. Munuň özi, tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, paýtagtymyzda durmuş maksatly we ekologik ähmiýetli desgalaryň gurluşygyna aýratyn üns berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Köpetdagyň belent gerişleriniň etegindäki baýyrlykda bina edilýän Magtymguly Pyragynyň ajaýyp ýadygärliginiň ýanyndan ak mermerli paýtagtymyzyň ajaýyplyklary eliň aýasynda ýaly görünýär. Soňky ýyllarda ýurdumyzyň baş şäheriniň keşbi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň paýtagtymyzy ösdürmek boýunça özgertmeler maksatnamalarynyň üstünlikli ýerine ýetirilýändiginiň aýdyň netijesidir. Döwrebap binalaryň sazlaşygy bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşyp, täsin gözelligi döredýär.

Bu gün gönüden-göni Arkadag Prezidentimiziň tagallasy bilen paýtagtymyzy we onuň töwereklerini abadanlaşdyrmak, şäher gurşawynda ekologik abadançylygy üpjün etmek meseleleri üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň işewürlik we durmuş maksatly desgalar toplumynyň kemala gelýän ýerinde gurulýan binalaryň bir bitewi binagärlik sazlaşygyna möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi hem-de bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň gurluşygyny hem-de ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri 2022-nji ýylda doly tamamlap, ýurdumyzda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli her ýylda geçirilýän Medeniýet hepdeligine gabatlanylyp ulanmaga berilse, ýerine düşjekdigini belledi. Munuň üçin meýilleşdirilen ähli işler ýokary halkara görkezijilere we häzirki zamanyň talaplaryna laýyk ýagdaýda amala aşyrylmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we degişli ýolbaşçylara hem-de wise-premýer M.Mämmedowa birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

2024-nji ýylda türkmen halkynyň dünýä meşhur akyldar şahyrynyň 300 ýyllyk dabarasy giňden belleniler. Bu ýerde gurlan toplumyň geljek ýylda açylmagy bolsa dünýä nusgalyk eserleri döreden şahyryň hormatyna guraljak giň möçberli dabaralara özboluşly badalga bolar. Şeýle hem 2024-nji ýyly “Magtymguly Pyragynyň ýyly” diýip yglan ederis. Munuň özi beýik şahyra goýulýan hormatyň nyşanyna öwrüler diýip, milli Liderimiz belledi.

Daşky gurşawy goramak, tebigata aýawly çemeleşmek, geljekki nesiller üçin onuň gözelligini we baýlygyny saklamak Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir.

Şeýle hem häzirki döwürde bu ýerde sil suwlaryny sowujy akabalaryň we suw toplaýjy desgalaryň gurluşygy batly depginde alnyp barylýar. Döwlet Baştutanymyz Aşgabat şäheriniň günorta tarapyndan sil suwlaryndan goraýjy desgalaryň gurluşygynda ylmy taýdan esaslandyrylan çözgütleriň we bu ugra degişli dünýäniň ösen tejribesiniň işjeň ulanylmalydygyny aýdyp, bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Şeýlelikde, tebigy serişdeleri netijeli we rejeli peýdalanmagyň hasabyna ykdysadyýetiň ýokary ösüş depginlerini üpjün etmek, türkmen halky üçin oňaýly şertleri döretmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde halkara tagallalary utgaşdyrmak hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli durmuşa geçirýän tebigaty goraýyş strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biridir.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44756



27.10.2021
Türkmenistan we Gazagystan uzak möhletleýin strategik hyzmatdaşlygyň esaslaryny pugtalandyrýar

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň arasyndaky gepleşikler

Aşgabat, 25-nji oktýabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we düýn ýurdumyza döwlet sapary bilen gelen Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda gepleşikler geçirildi.

Ir bilen dostlukly ýurduň Baştutanynyň awtoulag kerweni Garaşsyzlyk meýdanyna geldi. Bu ýerde belent mertebeli myhmany resmi garşylaýyş dabarasy boldy.

Milli Liderimiz Gazagystan Respublikasynyň Prezidentini mähirli garşylaýar. Iki doganlyk döwletiň Baştutanlary özleri üçin ýörite gurnalan ýere geçýärler. Hormat garawulynyň toparynyň serkerdesi dabaraly hasabat berýär. Gazagystan Respublikasynyň we Türkmenistanyň Döwlet senalary ýaňlanýar.

Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew Hormat garawulynyň hatarynyň öňünden geçýärler hem-de Türkmenistanyň Döwlet baýdagyna sarpa goýýarlar.

Iki ýurduň Liderleri Türkmenistanyň we Gazagystanyň resmi wekiliýetleriniň agzalary bilen tanyşýarlar.

Resmi garşylamak dabarasy tamamlanandan soňra, Hormat garawulynyň esgerleri Garaşsyzlyk meýdany boýunça dabaraly ýöriş geçýärler.

Belent mertebeli myhmanyň awtoulag kerweni atly hormat nyzamynyň ugratmagynda Türkmenistanyň Prezidentiniň “Oguz han” köşkler toplumynyň merkezi girelgesine gelýär, bu ýerde gazagystanly kärdeşini Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow garşylaýar.

Iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde resmi surata düşmek dabarasy tamamlanandan soňra, milli Liderimiz Gazagystanyň Baştutanyny ikitaraplaýyn gepleşikleri geçirmek üçin zala çagyrýar. Bu ýerde ýokary derejedäki ikiçäk gepleşikler boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent mertebeli myhmany ýene bir gezek mübärekläp, Türkmenistanyň Gazagystan Respublikasy bilen hemmetaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge hem-de pugtalandyrmaga uly ähmiýet berýändigini nygtady. Şoňa görä-de, şu günki duşuşyk aýratyn ähmiýete eýedir. Biz onuň netijeleriniň möhüm tapgyrlaýyn waka öwrüljekdigine hem-de köpýyllyk geljek üçin syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklaryň ähli ugurlary boýunça döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmäge oňaýly itergi bolup hyzmat etjekdigine ynanýarys diýip, milli Liderimiz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gazagystanly kärdeşine döwletara gatnaşyklary ösdürmäge goşýan şahsy goşandy üçin minnetdarlyk bildirip, häzirki gepleşikleriň iki ýurduň arasyndaky dostlugy hem-de hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew milli Liderimize doganlyk Türkmenistana döwlet sapary bilen gelmäge çakylygy hem-de myhmansöýerlik bilen kabul edilendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ajaýyp Aşgabat şäherinde ýene-de bolmagynyň özi üçin aýratyn ýakymlydygyny nygtady. Belent mertebeli myhman Türkmenistanyň paýtagtynda alnyp barylýan işleriň gerimine hem-de hiline ýokary baha berdi.


Gazagystanyň Lideri bu sapara örän düýpli taýýarlyk görlendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Kasym-Žomart Tokaýew Gazagystan Respublikasynyň strategik döwletara hyzmatdaşlygyň ösüşine mundan beýläk-de düýpli itergi bermäge çalyşýandygyny tassyklady.

Türkmen halky biziň doganlyk halkymyzdyr. Olaryň arasyndaky dostlugyň kökleri asyrlaryň jümmüşine uzap gidýär. Gazagystanyň we Türkmenistanyň arasynda örän köp umumylyklar bar, bu umumy serhet bilen hem baglanyşyklydyr. Biziň Türkmenistanyň doganlyk halkyna iň gowy hoşmeýilli garaýyşlarymyz bar diýip, belent mertebeli myhman aýtdy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmegiň meselelerine uly üns berilýändigini belledi. Bu bolsa Gazagystan Respublikasynyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr. Şu saparyň dowamynda gol çekiljek möhüm resminamalar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlaryny kesgitlär.

Belent mertebeli myhman Türkmenistanyň Gazagystan üçin örän ýakyn, doganlyk döwlet bolandygyny hem-de şeýle bolmagynda-da galýandygyny ýene-de bir gezek nygtap, taraplaryň mundan beýläk-de halkara giňişlikde işjeň hyzmatdaşlyk etjekdigine ynam bildirdi. Şunda dostlukly ýurduň Lideri Gazagystan Respublikasynyň Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan berkidilen Bitaraplyk derejesine hemişe uly hormat goýýandygyny belledi.

Ynanyşmak we netijeli ýagdaýda geçen gepleşigiň barşynda Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek hem-de geljegi uly meýilnamalar bilen baglylykda, türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň meseleleriniň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşdylar. Şeýle hem taraplar özara gyzyklanma bildirilýän sebit we ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleriniň birnäçesi boýunça pikir alyşdylar.

Soňra gepleşikler iki ýurduň resmi wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde dowam etdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent mertebeli myhmany hem-de Gazagystanyň wekiliýetiniň hemme agzalaryny Aşgabatda tüýs ýürekden mübärekledi we Türkmenistana döwlet sapary baradaky çakylygy kabul edendigi üçin Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe minnetdarlyk bildirdi. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, şu sapara biziň ýurdumyzda Türkmenistanyň we Gazagystanyň arasyndaky strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny has-da pugtalandyrmak ýolunda möhüm tapgyr hökmünde garalýar.

Biziň ýurtlarymyzyň arasynda häzirki günde ikitaraplaýyn resminamalaryň 120-sini öz içine alýan hyzmatdaşlygyň uly şertnama-hukuk binýady işlenildi. Şolar köp ugurlary gurşap alýar, bu bolsa däp bolan ugurlarda bolşy ýaly, hyzmatdaşlyk etmegiň täze ugurlarynda hem bilelikde işlemegiň örän uly mümkinçiliginiň bardygyndan habar berýär diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Türkmenistan Gazagystan bilen sebit we ählumumy howpsuzlygy pugtalandyrmak meselelerinde işjeň gatnaşyk edýär. Iri halkara guramalaryň çäklerinde hyzmatdaşlygyň we bilelikdäki çäreleri utgaşdyrmagyň derejesi ýokarydyr. Söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklar yzygiderli ösdürilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň mazmunyna ýokary baha berip, şolaryň esasynda hoşniýetli goňşuçylygyň, birek-birege hormat goýmagyň hem-de ynanyşmagyň taryhy däpleri, uzak möhletli maksatlaryň we bähbitleriň umumylygyna düşünilmegi durýar diýip belledi.

Milli Liderimiz Aziýada ynanyşmak çärelerini öňe ilerletmek işinde biziň ýurtlarymyzyň gatnaşyklarynyň wajypdygyny belledi. Munuň şeýledigini ýakynda daşary işler ministrleriniň Nur-Sultanda geçirilen Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Maslahatyň altynjy duşuşygyna türkmen wekiliýetiniň işjeň gatnaşmagy tassyklady. Türkmenistan Aziýa yklymynda durnuklylygy, parahatçylygy hem-de ynanyşmagy üpjün etmek işinde Gazagystan bilen mundan beýläk-de hyzmatdaşlygy ilerletmegi maksat edinýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow pursatdan peýdalanyp, şu ýylyň ahyrynda Aşgabatda geçiriljek “Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara maslahata Gazagystanyň ýokary derejeli wekiliýetini gatnaşmaga çagyrdy.

Biz Türkmenistanyň bitarap daşary syýasy ýörelgesini, halkara hyzmatdaşlygyň energetika, ulag we ekologiýa ýaly möhüm ugurlary boýunça başlangyçlaryny Gazagystanyň goldaýandygyna ýokary baha berýäris. Milli Liderimiz bu barada aýdyp, Birleşen Milletler Guramasynda türkmen tarapynyň teklipleri ara alnyp maslahatlaşylanda, Baş Assambleýanyň Kararnamalarynyň biziň ýurdumyz tarapyndan öňe sürlen taslamalaryň awtordaşy hökmünde çykyş edip hem-de BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralaryna agzalyga Türkmenistanyň hödürlenilmegini goldap, Gazagystanyň hemişe görkezýän yzygiderliligini we saýlap alan ýörelgesine ygrarlylygyny aýratyn belledi.

Ýakynda bolup geçen mysallar hökmünde Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-de döredilen Bitaraplygyň dostlary toparyna Gazagystanyň goşulandygyny, Merkezi Aziýada öňüni alyş diplomatiýasy meselesi hem-de pandemiýa döwründe we ondan soňky döwürde ulag ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça Kararnamalara awtordaşlygyny agzap bolar. Biziň ýurtlarymyz şeýle-de ikitaraplaýyn esasda BMG-niň Howpsuzlyk Geňeşi, Ykdysady we Durmuş geňeşi, Adam hukuklary boýunça geňeşi ýaly ähmiýetli edaralaryna hem-de beýlekilere bolan saýlawlarda birek-biregi goldady. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Pandemiýa we onuň täsirlerine garşy göreşmek bilen baglylykda, ylmy-lukmançylyk diplomatiýasy ulgamynda hem Türkmenistan bilen Gazagystan gyzyklanma bildirip, özara hereket edýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan 8-nji oktýabrda Aşgabatda saglygy goraýyş we ylmy diplomatiýa meseleleri boýunça halkara forumy geçirmek baradaky ýurdumyzyň başlangyjyny goldandygy hem-de onuň işine Gazagystanyň wekiliýetiniň işjeň gatnaşandygy üçin gazak tarapyna minnetdarlyk bildirýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, türkmen-gazak hyzmatdaşlygy halkara terrorçylyk, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygy, serhetüsti jenaýatçylyk ýaly wehimlere hem-de howplara netijeli jogap bermegiň anyk ýagdaýydyr. Ýurdumyz BMG-niň Terrorçylyga garşy ählumumy strategiýasyny durmuşa geçirmek boýunça Gazagystan bilen mundan beýläk-de bilelikde işleşmäge taýýardyr.

Merkezi Aziýadaky ösüş ýagdaýlary babatda Türkmenistanyň we Gazagystanyň hyzmatdaşlygy aýratyn bellenildi. Biziň ýurtlarymyz bu ýerde berk, uzak möhletleýin parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy üpjün etmek ugrunda yzygiderli we maksadalaýyk işleýärler. Bu ugurda Türkmenistan Gazagystan bilen syýasy-diplomatik gatnaşyklary ýakyndan dowam etmäge taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň awgustynda ýurdumyzda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň netijelerine ýokary baha berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem howanyň üýtgemeginiň ýaramaz täsirlerine garşy göreşmek, Merkezi Aziýa sebitiniň suw serişdelerini aýawly we oýlanyşykly peýdalanmak ýaly wajyp ugurlar boýunça tagallalary utgaşdyrmagy dowam etmegiň zerurdygyny belledi. Türkmenistan Gazagystan bilen bilelikde, Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň işini mundan beýläk-de doly goldar, Aral meselesini toplumlaýyn çözmäge halkara derejede netijeli gatnaşylmagyny gazanar.

Milli Liderimiz Gazagystan bilen owgan meselesini ara alyp maslahatlaşmagy dowam etmegiň möhümdigini belläp, şunda iki ýurduň maksatlarynyň gabat gelýändigini nygtady. Türkmenistan hem, Gazagystan hem Owganystany parahat we durnukly döwlet, düzümleýin energetika we ulag taslamalaryna girişen, doly derejeli deňhukukly hyzmatdaş hem-de sebit we halkara ykdysady işlere gatnaşyjy hökmünde görmek isleýär.

Biziň ýurtlarymyz Owganystanda ylalaşygyň we ýaraşygyň diňe parahatçylykly, syýasy-diplomatik serişdeler arkaly gazanylmagynyň tarapdary bolup çykyş edýärler. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz owgan meselesindäki gatnaşyklary Türkmenistanyň hem-de Gazagystanyň Daşary işler ministrlikleriniň ugry boýunça ýurtlarymyzyň beýleki edaralaryny çekmek bilen, özara hereket etmek arkaly, mundan beýläk-de goldamagyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Häzir Owganystanyň durmuş-ykdysady düzümlerini täzeden dikeltmek, ýurdy sebit we dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna goşmaga gönükdirilen ähmiýetli taslamalary amala aşyrmak örän zerurdyr. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan Owganystanyň gatnaşmagynda birnäçe iri halkara taslamalary — turbageçiriji, ulag, elektroenergetika, aragatnaşyk ugurlaryna degişli taslamalary amala aşyrýar. Şolaryň durmuşa geçirilmegine gazagystanly hyzmatdaşlary çekmegiň mümkinçiliklerine giňişleýin garamaga taýýardyr.

Gazagystan Hazar deňzinde-de Türkmenistanyň goňşusydyr. Biziň ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşdäki hyzmatdaşlygymyz Hazary parahatçylygyň, ylalaşygyň we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň giňişligine öwürmegiň möhüm ýagdaýydyr. Bu ugurda, aýratyn-da, soňky ýyllarda köp işler edildi, strategik maksada ýetildi — Hazar deňziniň hukuk derejesi hakyndaky Konwensiýa gol çekildi, şoňa görä-de, biz Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň Türkmenistanda geçiriljek nobatdaky, VI sammitinde bäştaraplaýyn özara hyzmatdaşlygyň hemme ugurlaryny giňişleýin ara alyp maslahatlaşarys diýip, milli Liderimiz belledi.

Türkmenistan Gazagystan bilen Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewraziýa Ykdysady Bileleşigi ýaly halkara düzümleriň işleri bilen baglylykda hem hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardyr.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň çäklerinde oňyn we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň dowam etdirilmegi möhüm hasaplanýar. Gazagystan bilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) çäklerinde hyzmatdaşlyk etmäge uly ähmiýet berilýär. Türkmenistan YHG-nyň başlygy hökmünde 28-nji noýabrda Aşgabatda bu guramanyň XV sammitini geçirer, şonda oňa agza döwletleriň hyzmatdaşlygynyň geljegi uly ugurlaryny hem-de görnüşlerini ara alyp maslahatlaşmaga mümkinçilik bolar.

Biziň ýurtlarymyzyň arasyndaky söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk yzygiderli we durnukly ösýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlar bilen baglylykda, anyk çylşyrymlylyklara garamazdan, türkmen statistikasynyň maglumatlaryna görä, özara haryt dolanyşygynyň möçberiniň 2021-nji ýylyň sekiz aýynda, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 16,6 göterim artandygyny belledi. Şu görkeziji boýunça Gazagystan Türkmenistanyň daşary söwda hyzmatdaşlarynyň ilkinji onlugyna girýär.

Iki tarapyň tagallalary netijesinde, soňky döwürde söwda-ykdysady gatnaşyklar giňeldildi. Ýöne şolaryň biziň ýurtlarymyzyň eýe bolan mümkinçiligini göz öňünde tutanyňda, ýeterlik däldigi aýdyňdyr. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Hökümetara türkmen-gazak toparynyň işini işjeňleşdirmegiň, döwletara hyzmatdaşlyga işewürler jemgyýetçiliginiň giňden çekilmeginiň zerurdygyny belledi.

Türkmenistan hem-de Gazagystan strategik taýdan ähmiýetli geografik ýagdaýy eýeleýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow munuň halkara ulag geçelgeleriniň taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi göz öňünde tutulanda, üstaşyr ulag ulgamynda ýakyndan hyzmatdaşlyk edilmegini şertlendirýändigini belledi.

Şu babatda hereket edýän Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýoly uly mümkinçilikleri döredýär. Ol Pars aýlagynyň ýurtlaryna iň gysga ýoly üpjün edýär. Häzirki wagtda Hytaý — Gazagystan — Türkmenistan we ondan aňry Pars aýlagyna demir ýol, multimodal, ulag gatnawlaryny işjeňleşdirmek, bu ugur boýunça daşalýan ýükleriň mukdaryny artdyrmak üçin hytaý tarapy bilen işler alnyp barylýar. Bu ugurda hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin hukuk binýady taýýarlanylýar. Hazar deňzinde Gazagystanyň hem-de Türkmenistanyň deňiz menzilleriniň kuwwatlyklary, şeýle hem Türkmenbaşy — Garabogaz — Gazagystanyň serhedi aralygyndaky awtoulag ýoly örän uly mümkinçilige eýedir. Ýeri gelende aýtsak, şunda türkmen tarapy täze köpriniň gurluşygynyň başyny başlady.

Milli Liderimiz şunuň bilen birlikde, obasenagat toplumynda, telekommunikasiýa ulgamynda hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilýändigini belledi. Ýangyç-energetika pudagynda, energiýa serişdelerini halkara bazarlara iberýän iri döwletler hökmünde ikitaraplaýyn mümkinçiligiň durmuşa geçirilmeginde hyzmatdaşlyk etmegiň oňat geljegini görýäris. Türkmenistandan Hytaýa tarap çekilen gaz geçirijiniň gurluşygy munuň aýdyň mysalydyr, şonuň bir bölegi Gazagystanyň çäklerinden çekildi. Ýurdumyz türkmen tebigy gazyny ibermegi guramagyň mümkinçiliklerine degişli tehniki, guramaçylyk hem-de beýleki meseleleri giňişleýin ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr.

Senagat kooperasiýasy Türkmenistan bilen Gazagystanyň hyzmatdaşlygynyň geljegi uly, möhüm ugrudyr. Häzir biziň ýurtlarymyzda dürli senagat pudaklaryny kemala getirmekde we ösdürmekde, senagat kärhanalarynyň döredilmeginde we netijeli işledilmeginde uly tejribe toplanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, medeni-ynsanperwer gatnaşyklar Türkmenistan bilen Gazagystanyň arasyndaky hyzmatdaşlykda hemişe aýratyn orny eýeledi. Bu gatnaşyklar döwlet derejesinde höweslendiriler hem-de goldanylar. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz, amatly şertler bolanda, 2022-nji ýylda özara Medeniýet günlerini guramagyň mümkinçiligine garamagy teklip etdi.

Ylym-bilim hyzmatdaşlygyny hem bellemek gerek. Häzirki günde Gazagystanyň ýokary okuw mekdeplerinde türkmen talyplarynyň 2,5 müňe golaýy okaýar. Iki ýurduň ylmy işgärleriniň arasynda yzygiderli gatnaşyklary alyp barmak işi ýola goýuldy, Türkmenistanyň we Gazagystanyň esasy ýokary okuw mekdepleriniň arasynda göni gatnaşyklar işjeňleşdirilýär.

Şu günki ýokary derejedäki duşuşyk hem-de geçirilen gepleşikler Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň gatnaşyklarynyň hoşniýetli goňşuçylygyň, deňhukuklylygyň, özara hormat goýmagyň berk binýadynda guralýandygyny, aýdyň we düşnükli ýörelgelerde, birek-birege özara gerekligiňe düşünilmegi, ikitaraplaýyn ägirt uly kuwwata akyl ýetirilmegi arkaly ösdürilýändigini görkezýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýdyp, geçirilen netijeli işler, oňyn maksatlar, iki ýurduň arasynda dostluk, doganlyk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmekde hemme zerur işleri alyp barmaga taýýardygy üçin gazagystanly kärdeşine hem-de onuň ýany bilen gelen wekiliýetiň ähli agzalaryna minnetdarlyk bildirdi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidentine söz berilýär.

Gazagystanyň Baştutany göwnaçyk kabul edilendigi hem-de däp boýunça bildirilen mähirli myhmansöýerlik üçin milli Liderimize we tutuş türkmen halkyna ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, doganlyk Türkmenistana özüniň ilkinji döwlet saparyna örän möhüm ähmiýet berilýändigini nygtady. Bu waka aýratyn häsiýete eýedir hem-de umumy maksada ýetmek ugrunda türkmen hyzmatdaşlarymyz bilen deň gadam urýandygymyzyň mysaly bolup durýar. Şol maksat ikitaraplaýyn dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we özara goldaw bermek gatnaşyklaryny hil taýdan täze strategik derejä çykarmakdan ybaratdyr.

Şu duşuşygyň iki döwletiň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bellenilen ýylda geçmeginiň özboluşly mazmuny bar diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew aýtdy. Belent mertebeli myhman döredilen mümkinçilikden peýdalanyp, tutuş gazagystanlylaryň adyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy hem-de türkmen halkyny 27-nji sentýabrda giňden bellenilen bu şanly sene bilen tüýs ýürekden gutlady.

Türkmenistan öz milli Lideriniň parasatly baştutanlygynda bu şanly senäni sebit we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde mynasyp orun eýeleýän häzirki zaman döwleti derejesinde garşylady. Gazagystan Respublikasy Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli syýasatyny hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Merkezi Aziýa sebitinde bolşy ýaly, tutuş Ýewraziýa giňişliginde gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga gönükdirilen başlangyçlaryny goldaýar diýip, dostlukly ýurduň Baştutany nygtady.

Bu strategiýa hemişe döredijilikli häsiýete eýedir. Gazagystan BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan ykrar edilen Türkmenistanyň Bitaraplygyny doly goldaýar.

Ýakynda Türkmenistan Hazaryň merjeni bolan Awazada sebitiň döwletleriniň Liderleriniň konsultatiw duşuşygyny gurady. Ol örän netijeli boldy we Merkezi Aziýa döwletleriniň ählisiniň özara hereketlerine çynlakaý itergi berdi.

Gazagystan ýakyn wagtda Türkmenistanda ähmiýetli çäräniň — Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň sammitiniň geçirilmegini goldaýar.

Gazak Lideri söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň köptaraply gazak-türkmen gatnaşyklarynyň özeni bolup durýandygyny belläp, şu ýylyň 8 aýynyň netijeleri boýunça özara söwdada uly ösüşiň gazanylandygynyň hasaba alnandygyny aýtdy.

Şunuň bilen birlikde energetika, maşyngurluşyk, senagat, oba hojalygy, maýa goýum ulgamlarynda bilelikdäki möhüm taslamalary işläp taýýarlamaga ünsi jemlemegiň maksadalaýyk boljakdygy nygtalýar.

Belent mertebeli myhman ynsanperwer gatnaşyklar baradaky meselä degip geçip, bu ulgamda hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygyny tassyklady. Şol hyzmatdaşlyk iki döwletiň arasynda özboluşly dostluk köprüsi bolup hyzmat edýär.

Döwletara gatnaşyklaryň geljegi barada aýdylanda, belent mertebeli myhmanyň belleýşi ýaly, ähli degişli meselelere geljekde-de ýokary derejede üns berer. Şol meseleler özara syýasy erkiň netijesinde oňyn häsiýete eýedir hem-de ikitaraplaýyn strategik hyzmatdaşlyga goşmaça itergi bermäge gönükdirilendir.

Belent mertebeli myhman mähirli myhmansöýerlik üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, ajaýyp Aşgabat şäheri baradaky täsirlerini paýlaşdy. Aşgabatda bolmak Gazagystanyň wekiliýetiniň ähli agzalarynda uly kanagatlanma döredýär.

Sözüniň ahyrynda Kasym-Žomart Tokaýew milli Liderimizi geljek ýyl özi üçin islendik amatly wagtda döwlet sapary bilen Gazagystan Respublikasyna gelmäge çagyrdy.

Giňişleýin düzümde türkmen-gazak gepleşikleri tamamlanandan soň, ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy.

Demir ýol ulaglary we konteýner gatnawlarynyň ösdürilmegi babatda hyzmatdaşlygyň esasy ýörelgeleri hakynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmendemirýollary” agentligi bilen “Kazahstan temir žoly” milli kompaniýasy” paýdarlar jemgyýetiniň arasynda Ähtnama; Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň serhedinde kabel serhet geçelgesini gurmagyň we “Türkmentelekom” EAK we “Jusan Mobile” PJ elektroaragatnaşygyň maglumat kommunikasiýa torlaryny seplemegiň meýilleri hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Söwda we integrasiýa ministrliginiň arasynda söwda hyzmatdaşlygy barada Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Medeniýet babatda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Medeniýet we sport ministrliginiň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Halkara awtomobil daşamalaryny ösdürmek barada Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmenawtoulaglary” agentligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Senagat we infrastruktura ösüşi ministrliginiň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti bilen Gazagystan Respublikasynyň Strategik meýilleşdiriş we özgertmeler boýunça agentliginiň Milli statistika býurosynyň arasynda hyzmatdaşlyk hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň arasynda durmuş-zähmet babatda hyzmatdaşlygyň meýilleri hakynda Ähtnama; Ýükleriň we ýolagçylaryň daşalmagy we üstaşyr geçirilmegi barada Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Senagat we infrastruktura ösüşi ministrliginiň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Oba hojalyk babatda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Oba hojalyk ministrliginiň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Daşky gurşawy goramak babatda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Ekologiýa, geologiýa we tebigy serişdeler ministrliginiň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Maglumat babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen Gazagystan Respublikasynyň Maglumat we jemgyýetçilik ösüşi ministrliginiň arasynda Ähtnama; Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndan geçýän harytlar we ulag serişdeleri barada deslapky maglumatlary alyşmagy guramak hakynda Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Gazagystan Respublikasynyň Maliýe ministrliginiň arasynda Ylalaşyga; Goranmak babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Goranmak ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Goranmak ministrliginiň arasynda Ylalaşyga; Raýat goranyşy, adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak we olary ýok etmek babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga; Türkmenistan — Gazagystan döwlet serhediniň düzgüni hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga gol çekilýär.

Ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew Bilelikdäki Beýannama hem-de Hazar deňzinde Türkmenistan — Gazagystan döwlet serhediniň delimitasiýasy we balykçylyk zolaklarynyň ýanaşyk böleklerini araçäklendirmek hakynda Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasynda Şertnama gol çekýärler.

Şeýle hem şol gün Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň Türkmenistana döwlet saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasy bilen Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet dolandyryş akademiýasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama; Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersiteti (Türkmenistan) bilen “Al-Faraby adyndaky gazak milli uniwersiteti” täjirçilik maksatly bolmadyk paýdarlar jemgyýetiniň (Gazagystan Respublikasy) arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty (Türkmenistan) bilen “Al-Faraby adyndaky gazak milli uniwersiteti” täjirçilik maksatly bolmadyk paýdarlar jemgyýetiniň (Gazagystan Respublikasy) arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama sanly ulgam arkaly gol çekilendigi bellärliklidir.

Resminamalara gol çekmek dabarasy tamamlanandan soň, iki döwletiň Baştutanlary köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenme bilen çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýokary derejedäki duşuşygyň jemleri barada aýdyp, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewe, dostlukly ýurduň wekiliýetiniň ähli agzalaryna açyklyk, özara ynanyşmak hem-de düşünişmek ýagdaýynda geçen netijeli gepleşikler üçin minnetdarlyk bildirdi.

Gepleşikleriň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we geljekki mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy, onuň geljekki anyk ugurlary kesgitlenildi. Türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň uzak möhletleýin strategik häsiýete eýedigi tassyklanyldy, döwletara gatnaşyklary has-da berkitmek, häzirki wagtda Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň eýe bolan ägirt uly mümkinçiliklerini doly derejede durmuşa geçirmek üçin ähli tagallalary etmäge taýýardygy aýdyldy.

Parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy pugtalandyrmak meselelerine aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz halkara we sebit syýasatynyň meseleleriniň köpüsi boýunça Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň garaýyşlarynyň meňzeşdigini ýa-da ýakyndygyny nygtady. Munuň özi iki ýurduň dünýä derejesinde üstünlikli hyzmatdaşlygynyň girewi bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, öz netijeliligini görkezen BMG-niň, beýleki iri halkara guramalaryň çäklerinde özara goldaw bermek tejribesi dowam etdiriler. Biziň ýurtlarymyz häzirki zamanyň ählumumy wehimlerine garşy netijeli göreşmekde hyzmatdaşlygy dowam ederler, şeýle gatnaşyklar ikitaraplaýyn derejede hem, halkara guramalaryň çäklerinde hem amala aşyrylar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ylmy-lukmançylyk diplomatiýasy, howply ýokanç keselleriň ýaýramagyna we olaryň ýetirýän oňaýsyz täsirlerine garşy göreş ulgamynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek barada ylalaşyklar gazanyldy.

Gepleşikleriň barşynda Merkezi Aziýada hyzmatdaşlyk meseleleri düýpli ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmenistan bilen Gazagystan bu sebite Ýewraziýada strategik durnuklylygyň ygtybarly zolagy, ählumumy häsiýete eýe bolan giň gerimli energetika, ulag, ekologiýa taslamalarynyň amala aşyrylýan ýeri hökmünde garaýarlar.

Şunuň bilen baglylykda, taraplar sebitiň ýurtlarynyň arasynda hyzmatdaşlygyň hem-de özara düşünişmegiň barha artýan derejesine ýokary baha berýärler. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, şu ýylyň awgust aýynda Türkmenistanda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygy hem-de onuň dowamynda gazanylan möhüm ylalaşyklar şeýle hyzmatdaşlygyň aýdyň netijesidir. Şol ylalaşyklaryň ýerine ýetirilmegine iki tarapyň hem ygrarlydygy tassyklanyldy.

Türkmenistan bilen Gazagystan Hazar deňzinde hoşniýetli goňşuçylyk, deňhukuklylyk, özara hormat goýmak, Hazarýaka döwletleriň ählisiniň bähbitlerini hasaba almak ýörelgeleri esasynda ýakyn hyzmatdaşlygy dowam ederler. 2018-nji ýylda gol çekilen Hazar deňziniň hukuk ýagdaýy hakyndaky Konwensiýanyň mazmunyna berk ygrarlylyk tassyklanyldy. Türkmenistanda geçiriljek Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň öňdäki VI sammitinde hyzmatdaşlygyň dürli ugurlary we mümkinçilikleri hakynda düýpli pikir alyşmalary dowam etmek barada ylalaşyga geldik diýip, milli Liderimiz belledi.

Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasy Owganystanda tizden-tiz parahatçylygyň we ylalaşygyň berkarar edilmegi, goňşy ýurduň sebit ykdysady, düzümleýin taslamalaryna netijeli goşulyşmagy ugrunda çykyş edýärler. Iki ýurduň Daşary işler ministrlikleriniň ugry boýunça owgan meselesi babatdaky gepleşikleri dowam etmek barada ylalaşyk gazanyldy.

Gepleşiklerde ekologiýa, hususan-da, Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň işini mundan beýläk-de giňeltmek hem-de kämilleşdirmek meselelerine aýratyn orun berildi.

Döwlet Baştutanymyz gepleşikleriň barşynda Türkmenistanyň we Gazagystanyň arasyndaky söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň yzygiderli, özara bähbitli häsiýetiniň bellenilendigi we onuň giňeldilmegine hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegine taýýarlygyň tassyklanylandygy barada aýtdy. Energetika, ulag, kommunikasiýalar, obasenagat toplumy we beýleki birnäçe pudaklar hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwletara hyzmatdaşlyga iki ýurduň işewür toparlaryny giňden çekmegiň möhümdigi nygtaldy.

Gepleşikleriň dowamynda şeýle hem iki döwletiň medeni-ynsanperwer ulgamda özara hereketlerine aýratyn üns berildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ugurda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge, döredijilik intelligensiýasynyň wekilleriniň, medeniýet we sungat işgärleriniň arasynda gatnaşyklary höweslendirmäge özara taýýarlygy tassykladyk diýip belledi.

Ylym, bilim ulgamyndaky gatnaşyklaryň derejesine ýokary baha berildi, bu hyzmatdaşlyk ýyl-ýyldan giňeldilýär hem-de yzygiderli, uzak möhletleýin esasda amala aşyrylýar. Şu gezekki saparyň barşynda Türkmenistanyň we Gazagystanyň birnäçe iri ýokary okuw mekdepleriniň arasynda gol çekilen hyzmatdaşlyk hakyndaky resminamalar muňa şaýatlyk edýär, bu ylalaşyklar ylmy işleri geçirmek, talyplary alyşmak, bilelikdäki bilim maksatnamalaryny we taslamalary işläp düzmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. Biziň ýurdumyz Gazagystan Respublikasynyň öz okuw mekdeplerinde türkmenistanly ýaş hünärmenleri taýýarlamak işine yzygiderli ýardam edýändigine ýokary baha berýär we minnetdarlyk bildirýär.

Milli Liderimiz köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň Türkmenistana döwlet sapary Gazagystanyň biziň ygtybarly dostumyzdygyny hem-de jogapkärli hyzmatdaşymyzdygyny görkezdi diýip nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow biz Gazagystana Türkmenistanyň bitarap daşary syýasat ugruny we ählumumy ösüşiň möhüm meseleleri boýunça halkara başlangyçlaryny üýtgewsiz goldaýandygy üçin minnetdarlygymyzy bildirýäris, öz nobatynda, Türkmenistan hem Gazagystanyň ähli oňyn başlangyçlaryny goldaýar diýip belledi.

Milli Liderimiz Gazagystan Respublikasynyň Prezidentine Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga hut özüniň uly üns berýändigi üçin aýratyn minnetdarlygyny beýan edip, biz şu gezekki saparyň netijelerine çuňňur kanagatlanma bildirýäris, onuň dowamynda dürli ugurlar boýunça ikitaraplaýyn resminamalaryň uly toplumyna gol çekildi diýip nygtady.

Şu gün Türkmenistan bilen Gazagystan uzak geljegi nazarlaýan ýakyn we köpugurly gatnaşyklara ygrarlydyklaryny hem-de gyzyklanmalaryny ýene bir gezek görkezdi. Bularyň ählisi iki doganlyk halkyň bähbitlerine kybap gelýär, olaryň abadançylygynyň we ösüşiniň bähbidine hyzmat edýär, dünýäde parahatçylygyň, howpsuzlygyň hem-de durnuklylygyň goralyp saklanylmagyna we berkidilmegine uly goşant bolar diýip, döwlet Baştutanymyz köpçülikleýin habar beriş serişdelerine ýüzlenmesiniň ahyrynda nygtady.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew ýokary derejedäki duşuşygyň netijelerini teswirläp, şu gün birnäçe wajyp resminamalaryň tutuş tapgyrynyň kabul edilendigini belledi. Şolaryň arasynda Hazar deňzinde Türkmenistan — Gazagystan döwlet serhediniň delimitasiýasy we balykçylyk zolaklarynyň ýanaşyk böleklerini araçäklendirmek hakynda Şertnama, şeýle hem Döwlet serhediniň düzgüni hakynda Hökümetara ylalaşyk aýratyn orun eýeleýär. Şeýlelikde, biz ýurtlarymyzyň arasyndaky guryýer hem-de deňiz serhetlerini hukuk taýdan resmileşdirmegi tamamlaýarys diýip, Gazagystan Respublikasynyň Baştutany nygtady.

Taraplar doganlyk halklaryň mundan beýläk-de ýakynlaşmagyna, döwletara gatnaşyklaryň hemmetaraplaýyn çuňlaşdyrylmagyna iki tarapyň hem çalyşýandygyny tassykladylar. Örän mazmunly hem-de netijeli gepleşikler geçirildi. Şolarda söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge ilkinji derejede üns berildi, meseleleriň giň gerimi boýunça ylalaşyklar gazanyldy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew sözüni dowam edip, şu ýyl özara söwdanyň möçberiniň ep-esli ýokarlanandygyny belledi. Şunda biziň ýurtlarymyz haryt dolanyşygyny mundan beýläk-de giňeltmek üçin ägirt uly kuwwata eýedir. Energetika, ulag, logistika, oba hojalygy, senagat we beýleki pudaklar boýunça giň mümkinçilikler bar. Şonuň üçin özara söwdanyň möçberlerini düýpli artdyrmaga gönükdirilen çäreleriň toplumyny kabul etmek barada ylalaşyk gazanyldy. Iki ýurduň Hökümetlerine harytlaryň görnüşlerini giňeltmek üçin özara eksport mümkinçiliklerini ulanmak tabşyryldy.

Şunuň bilen baglylykda, belent mertebeli myhman Gazagystanyň metallurgiýa, maşyngurluşyk, nebithimiýa, azyk we derman senagaty önümleriniň iberilişini artdyrmaga taýýardygyny tassyklady. Gazagystan tarapyndan türkmen bazaryna iberilip bilinjek harytlaryň sanawy taýýarlanyldy. Oba hojalyk önümlerini, ilkinji nobatda, uny we bugdaýy eksport etmegi artdyrmagyň geljegi uly hasaplanýar.

Demir ýol ulaglary ulgamynda hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin oňat şertler bar. Gazagystanyň kompaniýalary häzirki zaman lokomotiwlerini, ýolagçy wagonlaryny, şeýle hem Türkmenistanyň demir ýollary üçin toplaýjy bölekleri eksport etmegi giňeltmäge gyzyklanma bildirýärler.

Şonuň bilen birlikde gepleşikleriň dowamynda aerokosmos ulgamynda hyzmatdaşlyk üçin oňat mümkinçilikleriň bardygy bellenildi. Has netijeli ykdysady kooperasiýa üçin iki ýurduň Hökümetlerine maýa goýumlary höweslendirmek hem-de goramak hakyndaky Ylalaşyga gol çekmegi çaltlandyrmak tabşyryldy. Şeýle hem taraplar ykdysadyýetiň birnäçe ugurlarynda bilelikdäki möhüm taslamalaryň üstünde işlemäge taýýardyklaryny tassykladylar. Gaz pudagynda özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikler açylýar. Şunuň bilen baglylykda, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa türkmen gazyny özara kabul ederlikli nyrhlar boýunça Gazagystanyň bazaryna ibermegiň mümkinçiligine garamak barada ýüzlenendigini habar berip, döwlet Baştutanymyzyň bu meseläniň çözülmegine maksatlaýyn, toplumlaýyn çemeleşmegiň möhümdigi baradaky pikirini doly goldaýandygyny aýtdy.

Özara söwda-ykdysady kuwwaty hemmetaraplaýyn durmuşa geçirmek üçin Gazagystan her ýyl sebitara forumlary geçirmegi teklip etdi, çünki bu usul özüniň netijeliligini görkezdi. Degişli işiň netijeleri boýunça Mangistau hem-de Balkan welaýatlarynda awtoulag ýük terminaly bolan serhetýaka söwdanyň Ýörite zolagyny döredip bolardy. Belent mertebeli myhman beýan edilen pikir babatda iki ýurduň Hökümetleri tarapyndan bu mümkinçilige garamaga degişli pikirini aýtdy.

Uly kuwwata eýe bolan üstaşyr ulag ulgamy hem ikitaraplaýyn gepleşikleriň wajyp meselesi boldy. Bu ugurda Gazagystan — Türkmenistan — Eýran magistralyny doly güýjünde ulanmak esasy wezipe hökmünde kesgitlenildi. Şeýle hem ýurtlaryň ikisinde-de ýük daşalyşynyň mukdaryny artdyrmagy höweslendirmek üçin nyrh syýasaty babatda amatly ýagdaýy döretmegiň, ýük daşamagyň şertlerini gowulandyrmagyň möhümdigi nygtaldy.

Hazardaky Aktau, Kuryk we Türkmenbaşy deňiz menzilleriniň arasynda logistik hyzmatdaşlyk boýunça hem giň mümkinçilikler bar. Awtoýol kommunikasiýalarynyň mundan beýläk-de ösdürilmeginiň möhümdigini belläp, gazak tarapy milli Liderimiziň Gazagystan ugry boýunça täze awtoýoly ulanmaga bermek üçin Garabogaz aýlagynyň üstünden köpri gurmak baradaky başlangyjyny goldady hem-de bu geljegi uly taslamany bilelikde durmuşa geçirmegiň mümkinçiliklerini öwrenmäge taýýardyr.

Soňra Prezident Kasym-Žomart Tokaýew gepleşikleriň esasy meseleleriniň biriniň durnukly, uzak möhletleýin döwletara hyzmatdaşlygyň ygtybarly şerti bolan medeni-ynsanperwer gatnaşyklary has-da pugtalandyrmakdan ybarat bolandygyny nygtady. Özara Medeniýet günlerini geçirmek hakynda ylalaşyk gazanyldy. Belent mertebeli myhmanyň belleýşi ýaly, ol eýýäm 2022-nji ýylda Gazagystanda Türkmenistanyň Medeniýet günlerini geçirmek hakynda teklibini aýtdy. Bu döredijilik çäresi ýurduň medeni durmuşynda ähmiýetli waka öwrülip, gürrüňsiz, üstünlige beslener.

Şonuň bilen birlikde bilim ulgamynda özara hereketleri çuňlaşdyrmak arkaly, ýaşlaryň gatnaşyklaryny giňeltmegiň wajypdygy tassyklanyldy. Şunda Gazagystan türkmen tarapynyň bu hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň ähmiýeti barada aýdan pikiri bilen doly ylalaşýar. Şeýle hem şu gün sebit we ählumumy gün tertibiniň wajyp meseleleri boýunça pikir alyşmalar boldy. Şunda, ilkinji nobatda, işleri utgaşdyrmagy dowam etmegiň hem-de Merkezi Aziýada sebit kooperasiýasynyň esasy ugurlary boýunça ylalaşylan çemeleşmeleri işläp taýýarlamagyň möhümdigi bellenildi. Şu jähetden, taraplar Türkmenbaşy şäherinde üstünlikli geçirilen sebitiň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň jemleri boýunça gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmegiň aýratyn ähmiýetlidigini nygtadylar.

Owganystandaky ýagdaý giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy hem-de bu ýurtda durnuklylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak üçin bilelikdäki tagallalary dowam etmegiň zerurdygy bellenildi. Şunda owgan meselesi boýunça Gazagystanyň we Türkmenistanyň garaýşynyň köp babatda meňzeşdigi nygtaldy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň belleýşi ýaly, umuman, gepleşikler halkara ähmiýetli meseleleriň köpüsi boýunça garaýyşlaryň umumydygyny hem-de ýakyndygyny ýene-de bir ýola tassyklady. Gazagystan tarapyndan Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatynyň dünýä derejesinde pugta goldanylýandygy beýan edildi.

Gazagystanyň Lideri bildirilen myhmansöýerlik hem-de netijeli işlemäge döredilen ajaýyp şertler üçin türkmen kärdeşine ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, şu günki gepleşikleriň netijeleriniň iki halkyň arasyndaky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna hyzmat etjekdigine, döwletara hyzmatdaşlygy strategik belentliklere çykarmak üçin täze gözýetimleri açjakdygyna ynam bildirdi.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew çykyşyny tamamlap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy geljek ýyl özi üçin islendik amatly wagtda döwlet sapary bilen Gazagystana gelip görmäge çagyrandygyny habar berdi.

Metbugat wekillerine ýüzlenme tamamlanandan soň, Gazagystan Respublikasynyň Prezidentini Türkmenistanyň döwlet sylagy bilen sylaglamak dabarasy boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent mertebeli myhmana, iki ýurduň resmi wekiliýetleriniň agzalaryna hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenip, şu gün biz gözel paýtagtymyz Aşgabatda gazak dostlarymyzy kabul edýändigimize şatdyrys, biziň özara gatnaşyklarymyz elmydama hoşniýetliligi bilen tapawutlanýar hem-de ynanyşmagyň mäkäm däplerine esaslanýar diýip belledi.

Bilşiňiz ýaly, Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalary bilen iki gezek tassyklanan hemişelik Bitaraplyk derejesine esaslanyp, dünýäniň köp ýurtlary bilen işjeň hem-de netijeli gatnaşyklary alyp barýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Gazagystan bilen özara hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegi we pugtalandyrylmagy biziň daşary syýasatymyzda möhüm orny eýeleýär diýip, milli Liderimiz nygtady. Bizi ýakyn dostluk gatnaşyklary, taryhy umumylyk hem-de iki ýurduň halklarynyň medeni ýakynlygy baglanyşdyrýar.

Türkmenistanyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky dürli derejelerdäki netijeli gatnaşyklar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlarda netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysalydyr. Türkmenistan Gazagystan bilen soňky ýyllarda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň derejesine hem-de ynanyşmak häsiýetine ýokary baha berýär we onuň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagy üçin zerur tagallalary eder diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, biziň ählimiz Kasym-Žomart Kemelewiç Tokaýewi özüniň döredijilikli işi hem-de ýokary hünär derejesi bilen çuňňur hormata mynasyp bolup, halkara derejede ykrar edilen görnükli syýasy işgär hökmünde tanaýarys. Ol köp ýyllaryň dowamynda dürli diplomatik wezipeleri eýeläp, diňe bir sebit däl, eýsem, dünýä möçberinde-de parahatçylygy we durnuklylygy berkitmäge saldamly goşant goşdy.

Ol türkmen-gazak gatnaşyklaryny hemmetaraplaýyn pugtalandyrmaga uly üns berýär we häzirki wagtda dostlukly Gazagystanyň Prezidenti hökmünde ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge uly goşant goşýar. Milli Liderimiz bular barada aýdyp, şeýle hem Kasym-Žomart Tokaýewiň BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary wezipesini eýelän döwründe Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyny ilerletmäge beren goldawyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz aýdylanlardan ugur alyp, Kasym-Žomart Kemelewiç Tokaýewi Türkmenistanyň “Bitaraplyk” ordeni bilen sylaglamak hakynda kabul edilen çözgüdi aýratyn şatlyk bilen yglan etdi. Türkmenistanyň Baştutany gazagystanly kärdeşini bu ýokary sylag bilen gutlap, oňa we onuň wekiliýetiniň ähli agzalaryna berk jan saglyk we işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri, Gazagystanyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk hem-de rowaçlyk arzuw etdi.

Soňra milli Liderimiz ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda dabaraly ýagdaýda Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe “Bitaraplyk” ordenini gowşurdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bildirilen hormat üçin çuňňur hoşallygyny beýan edip, Gazagystan Respublikasynyň Baştutany bu çözgüde hem-de sylaga iki doganlyk ýurduň arasyndaky köpasyrlyk dostlugyň we hoşniýetli goňşuçylygyň nyşany, döwletlerimizi has-da ýakynlaşdyrmagy, gazak-türkmen strategik hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmagy özara maksat edinmegiň aýdyň subutnamasy hökmünde garaýandygyny nygtady.

Ordeniň adynyň özi köp zatdan habar berýär. “Bitaraplyk” — bu Türkmenistanyň tutuş halkara syýasatynyň, onuň dünýä jemgyýetçiligindäki hakyky abraýynyň düýp mazmunydyr.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatda ähli gazananlary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Türkmen Liderini dünýäde görnükli we abraýly döwlet işgäri hökmünde tanaýarlar hem-de hormatlaýarlar.

Geçen ýyl Türkmenistan hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygyny belledi. Ýurt bu derejä pugta eýerip hem-de mynasyp derejesini saklap, döwlet gurluşynda ajaýyp üstünlikleri gazanmak bilen, Merkezi Aziýada we Hazar sebitinde ählumumy howpsuzlygyň, durnuklylygyň pugtalandyrylmagyna, deňhukukly hyzmatdaşlygyň öňe ilerledilmegine uly goşandyny goşýar.

Gazagystanyň Baştutany hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli ýolbaşçylygynda türkmen halkynyň durnukly ösüş we rowaçlyk ýoly bilen öňe tarap yzygiderli hereketini dowam etjekdigine ynam bildirip, özüne gowşurylan ýokary döwlet sylagy üçin milli Liderimize ýene-de bir gezek hoşallyk bildirdi.

Günüň ikinji ýarymynda Prezident Kasym-Žomart Tokaýew “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumyna bardy. Bu ýerde Gazagystan Respublikasynyň Baştutany milli gahrymanlar — merdana Watan goragçylary baradaky hakydany ebedileşdiren “Baky şöhrat” ýadygärligine gül dessesini goýdy. Gazagystanyň Lideri ýadygärlikler toplumynyň çäginde ýerleşen “Watan mukaddesligi” muzeýiniň gymmatlyklary bilen tanşyp, Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.

Soňra Prezident Kasym-Žomart Tokaýew Türkmenistanyň Garaşsyzlyk binasyna gül dessesini goýdy. Asylly däbe görä, Garaşsyzlyk binasynyň Hormatly myhmanlar seýilbagynda goňşy döwletiň Baştutany mizemez türkmen-gazak dost-doganlyk gatnaşyklarynyň nyşany hökmünde agaç nahalyny oturtdy.

Şol gün belent mertebeli myhman döwlet Baştutanymyza gazak halkynyň adyndan dost-doganlygyň nyşany hökmünde Gazagystanda öndürilen awtobusy sowgat berdi.

Agşam hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň hormatyna resmi agşamlyk naharyny berdi. Şonda iki ýurduň Liderleri söz sözlediler.

Gazagystan Respublikasynyň Baştutany Türkmenistana döwlet saparyny tamamlap, paýtagtymyzyň Halkara howa menziline bardy we Aşgabatdan ugrady.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44654

26.10.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň bilelikdäki beýannamasy

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň çagyrmagy boýunça Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew 2021-nji ýylyň 24-25-nji oktýabrynda Türkmenistana ilkinji döwlet saparyny amala aşyrdy.

Döwletleriň Baştutanlary däp bolan dostluk, doly özara düşünişmek, açyklyk we ynanyşmak ýagdaýynda türkmen-gazak strategik hyzmatdaşlygynyň tutuş toplumy boýunça hemmetaraplaýyn we netijeli gepleşikleri geçirdiler, şeýle hem özara gyzyklanma bildirilýän möhüm halkara we sebit meseleleri boýunça pikir alyşdylar.

Iki döwletiň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň örän möhümdigini ykrar edip, Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Gazagystan Respublikasynyň ilkinji Prezidenti — Ýelbasy Nursultan Nazarbaýewiň Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky doganlyk halklaryň köpasyrlyk dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk, çuňňur medeni-ruhy gatnaşyklaryna esaslanan dostlukly gatnaşyklary ösdürmäge we berkitmäge örän uly goşant goşandyklaryny belläp,

Halkara hukugyň ykrar edilen kadalaryna, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň maksatlaryna we ýörelgelerine, şol sanda Garaşsyzlygyna, özygtyýarlylygyna, çäk bitewüligine, serhetleriň mizemezligine, birek-biregiň içerki işlerine gatyşmazlyga, deňhukuklylyga we özara bähbide hormat goýmagyň ýörelgelerine gyşarnyksyz eýerýändiklerini beýan edip,

Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky durnukly we ynanyşmaga esaslanýan häsiýetli gatnaşyklaryň iki doganlyk döwletiň esasy bähbitlerine laýyk gelýändigine, şeýle hem Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmekde esasy şert bolup hyzmat edýändigine ynam bildirip,

Syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlarda türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň depginli ösýändigini kanagatlanma bilen belläp, Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasynda Strategik hyzmatdaşlyk hakyndaky 2017-nji ýylyň 18-nji aprelindäki Şertnamanyň aýratyn ähmiýetini nygtap, Prezidentler şular barada beýan edýärler:

Döwletleriň Baştutanlary türkmen-gazak gatnaşyklaryny deňhukuklylyk, özara hormat goýmak we birek-biregiň bähbitlerini nazara almak esasynda hemmetaraplaýyn berkitmegiň uzak möhletleýin ugrunyň üýtgewsizdigini tassykladylar we ikitaraplaýyn gatnaşyklary iki ýurduň halklarynyň abadançylygyna we bähbidine özara hyzmatdaşlygyň hil taýdan täze derejesine çykarmaga hemmetaraplaýyn goldaw bermäge pugta eýerýändiklerini beýan etdiler.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň döwletara gatnaşyklaryň tutuş toplumyna täze itergi beren Türkmenistana ilkinji döwlet saparynyň ähmiýetini belläp, taraplar ýokary, belent we beýleki derejelerde işjeň hem-de netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda çykyş etdiler.

Prezidentler Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň saparynyň dowamynda gol çekilen Türkmenistan — Gazagystan döwlet serhediniň geçýän ugruny kesgitlemek we Hazar deňzindäki balyk tutulýan zolaklaryň ýanaşyk böleklerinde çäk çekmek hakynda Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky Şertnamanyň möhümdigini bellediler. Bu bolsa iki ýurduň arasyndaky Döwlet serhediniň geçýän ugruny kesgitlemek işini doly tamamlamaga mümkinçilik berer.

Döwletleriň Baştutanlary Türkmenistan — Gazagystan döwlet serhediniň düzgüni hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşygyň baglaşylmagynyň döwlet serhedinde durnuklylygy üpjün etmek işine, serhet meselelerini dostluk, birek-birege hormat goýmak we ynanyşmak ruhunda düzgünleşdirmäge hyzmat etjekdigini kanagatlanma bilen bellediler. Taraplar Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky Döwlet serhediniň iki doganlyk ýurduň we halkyň dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we hyzmatdaşlyk serhedi bolup galmagy üçin mundan beýläk-de çäreleri görerler.

Iş ýüzünde özara gyzyklanma bildirilýän ähli ugurlarda gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge we berkitmäge umumy çalyşmakdan ugur alyp, Prezidentler söwda-ykdysady, ulag-kommunikasiýa, medeni-ynsanperwer we beýleki ugurlarda geljegi uly bolan mümkinçilikleriň bardygyny bellediler.

Baştutanlar Ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-gazak toparynyň utgaşdyryjy edara hökmündäki, ilkinji nobatda, söwda-ykdysady we ulag-kommunikasiýa ulgamlaryndaky ornuny mundan beýläk-de güýçlendirmegiň zerurdygyny bellediler.

Döwletleriň Baştutanlary obasenagat toplumynyň, maşyngurluşygyň, azyk we ýeňil senagatyň, ulag we aragatnaşyk ulgamlarynyň kärhanalarynyň önümçilik kooperasiýasyny ösdürmegiň, bilelikdäki ykdysady taslamalary amala aşyrmagyň möhümdigini bellediler.

Prezidentler haryt dolanyşygyna ýokary goşulan bahaly önümleri çekmek arkaly, özara söwdanyň möçberlerini mundan beýläk-de artdyrmagyň we onuň sanawyny giňeltmegiň möhümdigini tassykladylar.

Taraplar telekeçilik işi, harytlaryň we hyzmatlaryň dünýä bazarlaryna çykarylmagynyň mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak, şeýle hem özara esasda işewürlik maslahatlaryny we senagat önümleriniň milli sergilerini geçirmek üçin amatly ykdysady, maliýe we hukuk şertlerini döretmek ugrunda çykyş edýärler.

Prezidentler ulag-kommunikasiýa ulgamynda daşarky bazarlara örän gysga ýol bilen we netijeli çykmagy üpjün edýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ähmiýetini nygtadylar. Uzen (Gazagystan) — Gyzylgaýa — Bereket — Etrek (Türkmenistan) — Gorgan (Eýran) demir ýoly boýunça demir ýol gatnatmalaryny amala aşyrmakda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň zerurdygy bellendi. Bu gatnaw ugry Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň çäkleri boýunça üstaşyr ýük daşamalaryny üpjün edýän bilelikdäki taslamalar amala aşyrylanda ileri tutulýan ugur hasaplanylýar.

Taraplar ulag ulgamynda iki ýurduň hem bähbitlerine laýyk gelýän möhüm taslamalary goldamagy mundan beýläk-de dowam etdirerler.

Prezidentler ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlyga aýratyn üns berdiler, degişli guramalaryň, medeniýet we sungat işgärleriniň, barlag merkezleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň möhüm ähmiýetini bellediler. Ylym we tehnika, sport we syýahatçylyk ulgamlarynda hyzmatdaşlygy düýpli işjeňleşdirmek barada ylalaşyk gazanyldy.

Taraplar iki ýurduň ýaşlaryna goldaw bermäge, şol sanda ýaş nesillere ruhy-ahlak taýdan terbiýe bermäge we olaryň jemgyýetiň bähbitlerine zehinlerini we ukyp-başarnyklaryny goldamaga gönükdirilen bilelikdäki çäreleri geçirmegi hemmetaraplaýyn höweslendirerler. Şunuň bilen baglylykda, degişli ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna 2022-nji ýylda Türkmenistanda we Gazagystan Respublikasynda özara esasda Medeniýet we kino günlerini guramak tabşyryldy.

Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň Prezidentleri halkara syýasatyň esasy meseleleri boýunça garaýyşlarynyň ýakyndygyny ýa-da gabat gelýändigini bellediler, dünýä giňişliginde özara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegi maksat edinýändiklerini tassykladylar.

Döwletleriň Baştutanlary halkara terrorçylyga, ekstremizme, bikanun migrasiýa, neşe serişdeleriniň ýa-da psihotrop maddalaryň bikanun dolanyşygyna, transmilli guramaçylykly jenaýatçylyga hem-de halkara howpsuzlygyň beýleki howplaryna we wehimlerine garşy göreşmekde ikitaraplaýyn derejede hem, halkara düzümleriň çäklerinde hem, şol sanda Almaty şäherindäki Neşe serişdeleriniň, psihotrop maddalaryň we olaryň prekursorlarynyň bikanun dolanyşygyna garşy göreşmek boýunça Merkezi Aziýa sebit maglumat utgaşdyryjy merkeziniň (MASMUM) çäklerinde hem hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda çykyş etdiler. 2022-nji ýylda bu merkeziň direktory wezipesini Türkmenistanyň wekili eýelär.

Taraplar ählumumy meseleleri çözmekde, durnukly ösüşi üpjün etmekde, dünýäde howpsuzlygy we durnuklylygy berkitmekde, şeýle hem halkara parahatçylyga wehim salýan çozuş hereketlerine garşy göreşmekde halkara bileleşigiň tagallalaryny birleşdirmekde Birleşen Milletler Guramasynyň we onuň institutlarynyň ornuny ýokarlandyrmagyň zerurdygy barada bir bitewi garaýşy beýan etdiler.

Döwletleriň Baştutanlary Birleşen Milletler Guramasynyň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň, beýleki halkara we sebit guramalarynyň hem-de forumlarynyň çäklerinde özara hyzmatdaşlyk etmegi we özara goldaw bermegi mundan beýläk-de berkitmäge gyzyklanmanyň bardygyny nygtadylar.

Hazar bilen baglanyşykly meseleleri ara alyp maslahatlaşyp, Prezidentler Hazarýaka döwletleriň sebitde howpsuzlygy we durnuklylygy goldamakda, Hazarda ykdysady ösüşi ilerletmekde esasy orny eýeleýändiklerini bellediler. Şunuň bilen baglylykda, sebitde hyzmatdaşlyga itergi bermäge, sebitiň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmaga we olary çözmek üçin bilelikdäki çemeleşmeleri işläp taýýarlamaga mümkinçilik berýän Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň sammitlerini yzygiderli geçirmegiň zerurdygy bellenildi.

Döwletleriň Baştutanlary Türkmenistanda VI Hazar sammitini geçirmegiň, onuň mazmunynyň düzümini ýokary hilli işläp taýýarlamagyň we ylalaşmagyň ähmiýetini bellediler. Bu sammitiň üstünlikli geçiriljekdigine ynam bildirildi. Bu sammit Hazar deňzinde özara gatnaşyklaryň häzirki zaman hukuk esaslaryny emele getirmäge goşant goşar, sebitde durnuklylygy we howpsuzlygy mundan beýläk-de berkitmäge ýardam eder.

Döwletleriň Baştutanlary Aral deňziniň sebitinde, aýratyn-da, ekologiýa kynçylyklary bolan zolaklarda durmuş-ykdysady we ekologiýa ýagdaýyny gowulandyrmak bilen baglanyşykly meseleleri toplumlaýyn çözmek üçin tagallalary birleşdirmegiň möhümdigini ykrar etdiler.

Prezidentler suwuň, atmosfera howasynyň hapalanmagyny, ýerleriň zaýalanmagyny azaltmaga, bag nahallary ekilen zolaklaryň meýdanlaryny artdyrmaga, tebigy betbagtçylyklaryň, şol sanda suw joşmalarynyň, sil akymlarynyň, gurakçylygyň töwekgelçiliklerini azaltmaga, şeýle hem arassa agyz suwy bilen üpjün etmäge we beýleki meseleleri çözmäge gönükdirilen ylalaşylan çäreleri görmegiň zerurdygy bilen ylalaşdylar.

Merkezi Aziýanyň ähli döwletleriniň bähbitlerini nazara alyp we olaryň gatnaşmagynda Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň guramaçylyk düzümini we şertnama-hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işleriň möhümdigi bellenildi.

Döwletleriň Baştutanlary Merkezi Aziýanyň serhetüsti derýalarynyň suw serişdeleriniň sebitiň halklarynyň umumy gymmatlygy bolup durýandygyny we bu sebitde häzirki döwürde ýaşaýan onlarça million adamlaryň we geljekki nesilleriň ykbalynyň, tutuş sebitiň durnuklylygynyň we abadançylygynyň bu serişdeleriň adalatly we rejeli ulanylmagyna baglydygyny tassykladylar. Şunuň bilen baglylykda, açyk gepleşikleri dowam etdirmegiň, özara düşünişmegi berkitmegiň we netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň, özara kabul ederlikli, adalatly we netijeli çözgütleri gözlemegiň zerurdygy ykrar edildi.

Döwletleriň Baştutanlary sebit hyzmatdaşlygynyň örän möhüm meselelerine seretmek üçin meýdança bolup hyzmat edýän, sebitde dostluk, ynanyşmak, hoşniýetli goňşuçylyk we hyzmatdaşlyk ýagdaýyny emele getirmäge ýardam edýän Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşyklarynyň çäklerinde mundan beýläk-de özara hyzmatdaşlyk etmegi goldadylar.

Prezidentler Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň geçirilen konsultatiw duşuşyklarynyň dowamynda gazanylan ylalaşyklaryň doly möçberde durmuşa geçirilmegi ugrunda çykyş etdiler.

Iki döwletiň Baştutanlary ýadro ýaragsyzlanmagy we ýadro ýaraglaryny ýaýratmazlyk işinde tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyny bellediler, Merkezi Aziýada ýadro ýaragyndan azat zolak hakyndaky Şertnamany we Gazagystanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2015-nji ýylyň 5-nji dekabryndaky 70/57 Rezolýusiýasy bilen kabul edilen Ýadro ýaragyndan azat dünýäni gurmak hakyndaky ählumumy Jarnamany durmuşa geçirmegiň çäklerinde hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge taýýardyklaryny beýan etdiler.

Prezidentler Türkmenistanyň alyp barýan hemişelik Bitaraplyk syýasatynyň sebitde we bütindünýä derejesinde halkara parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmäge ýardam edýändigini we döwletleriň arasyndaky parahatçylyga esaslanýan, dostlukly we özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmekde möhüm orny eýeleýändigini nygtap, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2020-nji ýylyň 7-nji dekabrynda kabul edilen «Halkara parahatçylygy, howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda hem-de durnukly ösüş işinde bitaraplyk syýasatynyň orny» atly Rezolýusiýasyny iş ýüzünde durmuşa geçirmegiň möhümdigini bellediler.

Iki döwletiň Baştutanlary Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen şu ýylda başlanan ynanyşmak we medeniýetleriň hyzmatdaşlygy mowzugynyň dünýäniň üns merkezinde galmalydygyny bellediler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň «Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy, durnuklylygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, sebit hem-de halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak» atly Rezolýusiýasynyň taslamasyny işläp taýýarlamaga goldaw berilýändigi beýan edildi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Maslahata (AÖHYBÇM) Türkmenistanyň synçy döwlet hökmünde goşulmagyny goldady. Türkmenistanyň Prezidenti Gazagystan Respublikasynyň AÖHYBÇM-a başlyklyk etmegine ýokary baha berdi. Döwletleriň Baştutanlary bu düzümiň Aziýada hyzmatdaşlygy berkitmek üçin köptaraplaýyn platforma hökmünde uly mümkinçilikleriniň bardygyny belläp, sebitde ynanyşmagy, parahatçylygy we hyzmatdaşlygy berkitmek maksady bilen, AÖHYBÇM-nyň çäklerinde işjeň özara hyzmatdaşlyk etmegi dowam etdirmegi maksat edinýändiklerini beýan etdiler.

Şol bir wagtda-da Merkezi Aziýada we Hazar sebitinde halkara parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi goldamagyň meseleleriniň özara baglanyşyklydygyna we bölünmezdigine düşünip, döwletleriň Baştutanlary Türkmenistanyň «Merkezi Aziýa — Hazar sebiti» parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek hakyndaky başlangyjyna goldawyny beýan etdiler, bu model ählumumy parahatçylygyň we ösüşiň bähbidine köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy berkitmäge gönükdirilen başlangyçlary öňe sürmek üçin platforma hökmünde garadylar.

Iki döwletiň Baştutanlary arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek bilen bagly adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak we ýokanç keselleriň çalt ýaýramagyna garşy göreşmek babatda tagallalary mundan beýläk-de birleşdirmegiň häzirki döwürde iki ýurduň öňünde durýan esasy wezipeleriň biridigi barada bir bitewi garaýşy beýan etdiler. Taraplar koronawirus ýokanjynyň pandemiýasynyň netijesinde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlarda Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň birek-birege goldaw berýändiklerini we raýdaşlyk bildirýändiklerini kanagatlanma bilen bellediler.

Taraplar ýokanç keselleriň öňüni almak we olary bejermek, saglygy goraýyş işgärlerini taýýarlamak, sanjymlary, derman serişdelerini we beýleki lukmançylyk we derman önümlerini öndürmek, olar bilen üpjün etmek babatda ýörite ugurlar boýunça düzümleriň arasynda özara hereketleriň we hyzmatdaşlygy ösdürmegiň möhümdigini bellediler.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Türkmenistanyň Prezidentiniň Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň koronawirusyň genomyny öwrenmek boýunça Ýörite maksatnamasyny, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça sebit mehanizmini, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş Usulyýet merkezini, Wirusologiýa, bakteriologiýa we epidemiologiýa boýunça Merkezi Aziýa ýurtlary üçin sebitleýin merkezini döretmek baradaky başlangyjyna goldawyny beýan etdi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň biologik we biotehnologik howplar babatda howpsuzlyk we gözegçilik çärelerini görmäge, biologik işläp taýýarlamalary diňe parahatçylyk maksatlary üçin ulanmaga ýardam bermäge, şonuň netijesinde, parahatçylygy goldamaga, Ýer ýüzüniň ilatynyň saglygyny we abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen Halkara biologik howpsuzlyk boýunça agentligi (HBHA) döretmek baradaky başlangyjynyň möhümdigi we ähmiýeti bellenildi.

Türkmenistanyň Prezidenti Gazagystan Respublikasynyň Almatyda BMG-niň howandarlygynda Merkezi Aziýa we Owganystan üçin Durnukly ösüş maksatlary boýunça BMG-niň merkezini, Halkara biologik howpsuzlyk boýunça agentligi, kesellere we biohowpsuzlyga gözegçilik etmek boýunça sebit merkezleri ulgamyny döretmek, Ösüş maksady bilen Meýletinçileriň tagallalaryny birleşdirmegiň halkara ýylyny yglan etmek baradaky başlangyçlaryna goldawyny beýan etdi.

Taraplar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň we giňeltmegiň zerurdygyny bellediler. Şunuň bilen baglylykda, döwletleriň Baştutanlary saparyň çäklerinde geçirilen gepleşikleriň we gol çekilen resminamalaryň dürli ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge täze itergi berjekdigine, Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň doganlyk halklarynyň bähbitlerine hyzmat etjekdigine, olaryň hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna hemmetaraplaýyn ýardam etjekdigine ynam bildirdiler.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowa we ähli türkmen halkyna görkezilen myhmansöýerlik, mähirli garşylanandygy we hoşniýetlilik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de Türkmenistanyň Prezidentini özi üçin amatly wagtda Gazagystan Respublikasyna döwlet sapary bilen barmaga çagyrdy.

Türkmenistanyň Prezidenti çakylygy minnetdarlyk bilen kabul etdi. Saparyň möhletleri diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar.

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW. Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart TOKAÝEW.

Aşgabat şäheri, 2021-nji ýylyň 25-nji oktýabry.




https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44653

26.10.2021
Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň Türkmenistana döwlet sapary başlandy

Aşgabat, 24-nji oktýabr (TDH). Şu gün Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew Türkmenistana döwlet sapary bilen geldi.

Paýtagtymyzyň iki dostlukly ýurduň Döwlet baýdaklary bilen bezelen Halkara howa menzilinde Gazagystanyň Baştutanyny Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow garşylady. Haly düşelen ýodajygyň iki tarapynda belent mertebeli myhmanyň gelmegi mynasybetli Hormat garawuly düzüldi.

Asylly däbe görä, milli lybasdaky oglanjyk we gyzjagaz Gazagystanyň Liderine duz-çörek hödürledi hem-de gül desselerini gowşurdy.

Belent mertebeli myhman Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow bilen Hökümet wekiliýetleriniň zalyna geçýär, bu ýerde olaryň söhbetdeşligi boldy, gepleşikleriň dowamynda strategik häsiýete eýe bolan türkmen-gazak gatnaşyklarynyň ýokary derejesi bellenildi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň awtoulag kerweni motosikletçileriň hormat nyzamynyň ugratmagynda paýtagtymyzdaky kaşaň “Oguzkent” myhmanhanasyna tarap ýola düşdi.

Dostlukly döwletiň Baştutanynyň Türkmenistana bu gezekki sapary soňky ýyllarda hil taýdan täze derejä çykan hem-de baýlaşan özara bähbitli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmegiň ýolunda nobatdaky netijeli ädim bolar. Mälim bolşy ýaly, goňşy döwletler, şol sanda Gazagystan Respublikasy bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak ýurdumyzyň daşary syýasat ugrunyň esasylarynyň biridir. Bu babatda umumy bähbitlere laýyk gelýän netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikler bar.

Biziň ýurtlarymyzy diňe bir geografik ýakynlyk däl, eýsem, iki doganlyk halkyň gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan taryhy-medeni ýakynlygy hem birleşdirýär. Ata-babalarymyzyň miras goýan özara hormat hem-de hoşniýetli goňşuçylyk däpleri Türkmenistan we Gazagystan döwlet özbaşdaklygyna eýe bolanlaryndan soň, diňe bir saklanyp galynman, has-da baýlaşdyryldy.

...Günüň ikinji ýarymynda Prezident Kasym-Žomart Tokaýew Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumyna bardy.

Ýurdumyza gelýän belent mertebeli myhmanlaryň bu topluma baryp görmegi asylly däbe öwrüldi. Ol türkmen halkyny ýakyndan tanamaga, onuň ruhubelentligini hem-de häsiýetini duýmaga ýardam edýär. Ýelden ýyndam bedew şonuň nyşany bolup çykyş edýär. Şunuň bilen birlikde, milletimiziň asyrlaryň dowamynda aýawly saklanyp gelnen baý taryhy-medeni mirasy häzirki wagtda üstünliklere we belent sepgitlere beslenip gurulýan täze durmuşyň, egsilmez döredijilik kuwwatynyň mizemez binýadyna öwrüldi.

Häzirki zaman türkmen jemgyýetiniň dünýägaraýyş ulgamynyň binýadyny düzýän taryhy köklerine, ruhy gymmatlyklaryna ygrarlydygy Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzyň sözi işden aýra düşmeýän ygtybarly, mynasyp hem-de açyk hyzmatdaş hökmündäki abraýynyň aýdyň subutnamasydyr. Elmydama beren sözünde durýan, dostlugyň hem-de mertebäniň ýörelgelerine wepalylyk, gaýduwsyzlyk hem-de parasatlylyk ýaly ajaýyp häsiýetleri bilen tanalýan türkmen halky bedewe uly hormat-sarpa goýupdyr. Hut şonuň üçin halkymyzyň medeniýetinde behişdi bedewleriň keşbi elmydama ahlaklylygyň, durnuklylygyň, maksada okgunlylygyň, gözelligiň, ýagşylygyň çelgisi, paýhasyň hem-de döredijilik joşgunynyň, ruhubelentligiň, zehiniň we jepakeşligiň sazlaşygynyň nyşany hökmünde kabul edilýär...

Atçylyk toplumynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent mertebeli myhmany mähirli garşylady. Milli Liderimiz gazagystanly kärdeşini ýurdumyzda iri atçylyk merkezleriniň biri bolan bu topluma girmäge çagyrýar. Bu ýerde arassa ganly ahalteke bedewlerine ideg etmek, tälim bermek, ýokary derejeli ýaryşlary geçirmek üçin ähli şertler döredilipdir. Behişdi bedewlerimiz halkymyzyň milli mirasy hem-de buýsanjy bolmak bilen, adamzat paýhasynyň tebigat bilen sazlaşykly zähmetde döreden gözelliginiň we ajaýyplygynyň özboluşly netijesidir. Bu gün Türkmenistanda bedewler taryhy tejribäniň, ruhubelent zähmetiň hem-de ösüşlere tarap ynamly gadamyň nyşany bolup durýar.

Bu ýerde Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew ýörite syn ediş meýdançasynda naýbaşy ahalteke bedewlerini synlaýarlar.

Naýbaşy bedewler yzly-yzyna maneže çykarylýar hem-de olaryň her biriniň nesil ugry, häsiýetleri, artykmaçlyklary hem-de gazanan üstünlikleri barada giňişleýin maglumat berilýär. Behişdi bedewlerimiziň kalbyňy joşdurýan ajaýyp gözelligi, seýkin basyp ýöreýşi göreni haýrana goýýar.

Köpetdagyň eteginde ösdürilip ýetişdirilen hem-de ussat seýisler tarapyndan seýislenen ahalteke bedewleri özüniň çydamlylygy we ajaýyplygy bilen tapawutlanýar. Görnükli türkmen seýisleri geçmişde ajaýyp atlary köpeltmegiň hem-de terbiýelemegiň tärlerini gowy bilipdirler, olaryň gelip çykyşyny hem-de nesil ugurlaryny öwrenipdirler. Bu däpler häzirki wagtda hem üstünlikli dowam etdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ahalteke bedewleriniň dünýädäki şöhratyny artdyrmakda ägirt uly hyzmatlary bitirdi. Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen ýurdumyzyň atçylyk pudagy täze sepgitlere ýetdi, Diýarymyzda onuň düzümlerini ösdürmek, arassa ganly bedewleriň baş sanyny artdyrmak, ulgamdaky halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek, sportuň at üstündäki görnüşlerini hem-de bu ugurdaky milli däpleri wagyz etmek boýunça ägirt uly işler alnyp barylýar. Bu gün Türkmenistanda bedewler ählihalk söýgüsine mynasyp bolup, asyrlaryň hem-de nesilleriň dowamatlylygynyň, belent sepgitleriň, ýeňişleriň, ruhubelentligiň we ýadawsyz zähmetiň janly nyşanyna öwrüldi.

Soňra bu ýerde meşhur “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň çykyşlary guraldy. Bu topar köp sanly halkara bäsleşikleriň we festiwallaryň ýeňijisi hem-de laureaty boldy. Bu toparyň jigitleri ähli ýerde, şol sanda daşary ýurtlarda hem iň bir talapkär tomaşaçylaryň söýgüsini gazanmagy başarýarlar. Olar at üstündäki oýunlary söýýänleri türkmen halkynyň atçylyk sungaty bilen ýakyndan tanyşdyrýarlar.

Ilki bilen, meşhur Akhan milli sazyň owazy astynda özüniň täsin hereketlerini görkezdi. 2018-nji ýylda onuň çarpaýa galyp, 10 metr aralygy 4,19 sekuntda geçendigini we ozal görkezilen netijäni iki esse gowulandyrandygyny bellemek gerek. Akhanyň görkezijisi Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi. Ahalteke bedewiniň haýran galdyryjy üstünligi tötänden däldir. Bu täsin bedewi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň özi seýisledi. Ussat çapyksuwar hem-de atçylyk sungatynyň bilermeni bolan döwlet Baştutanymyz ahalteke bedewleriniň hüý-häsiýetini gowy bilýär hem-de olaryň her birine özbaşdak çemeleşmeleri tapýar. Olar hem milli Liderimize doly ynam we wepadarlyk bilen bakýarlar.

Ezber çapyksuwarlar şowhunly milli sazyň astynda okdurylyp barýan ajaýyp ahalteke bedewlerinde ýene bir gezek özleriniň ussatlygyny, ruhuňy joşduryjy täsin, çylşyrymly akrobatik tilsimlere beslenen çykyşlary görkezdiler. Ahalteke bedewleriniň çapyksuwarlaryň erki bilen gadymy “Küştdepdi” tansyny ýerine ýetirmegi dabaranyň aýratyn bezegi boldy. Bu özboluşly atçylyk-sport çykyşy ýurdumyzda bolýan belent mertebeli myhmanda uly täsir galdyrdy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew türkmen halkynyň, şeýle hem bütin dünýä siwilizasiýasynyň bahasyna ýetip bolmajak baýlygy hasaplanýan ahalteke bedewleriniň gaýtalanmajak gözelligine, asyllylygyna tüýs ýürekden buýsanjyny beýan etdi. Şöhratly pederlerimiziň däplerini mynasyp dowam etdirýän türkmen jigitlerine hoşallyk sözleri aýdyldy.

Soňra hormatly Prezidentimiz türkmen halkynyň adyndan Gazagystanyň doganlyk halkyna Ganatly atly ajaýyp ahalteke bedewini sowgat berdi. Bu bolsa iki ýurduň arasyndaky dostluk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň ýene-de bir aýdyň nyşany boldy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti S.Berdimuhamedow türkmen halkynyň milli buýsanjy bolan Böwser atly ajaýyp aw tazysyny gazak halkyna dost-doganlygyň nyşany hökmünde gowşurdy.

Belent mertebeli myhman Gazagystanyň halkyna bildirilen hormat we ajaýyp sowgatlar üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, dost-doganlyk gatnaşyklarynyň Türkmenistanyň Prezidentiniň tagallasy bilen uzak geljegi nazarlaýandygyny, iki ýurduň halklarynyň bähbidine ösdürilýändigini aýratyn nygtady.

25-nji oktýabrda Aşgabatda geçiriljek nobatdaky ýokary derejedäki türkmen-gazak duşuşygy köpasyrlyk mizemez dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň taryhynda täze möhüm tapgyr bolar.

Häzirki wagtda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk üçin giň ugurlar açylýar. Döwletara gatnaşyklaryň gazanylan ýokary derejesi Türkmenistan bilen Gazagystanyň netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrmaga we hemmetaraplaýyn ösdürmäge ygrarlydygynyň aýdyň mysalydyr. Bu hyzmatdaşlyga uzak möhletleýin, strategik häsiýet mahsusdyr. Statistiki maglumatlar, döwlet, hökümetara hem-de pudagara derejelerde gol çekilen köp sanly resminamalary öz içine alýan iri kadalaşdyryjy hukuk binýady, şeýle hem yzygiderli esasda geçirilýän, hökümet hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň derejesinde guralýan syýasy geňeşmeler muňa şaýatlyk edýär.

Dürli derejelerdäki wekiliýetleriň saparlarynyň yzygiderli guralmagy, iki döwletiň Baştutanlarynyň şahsy gatnaşyklary netijeli hyzmatdaşlygy depginli ösdürmegiň möhüm şerti bolup durýar. Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Kasym-Žomart Tokaýewiň geçirýän duşuşyklary, olaryň özara mähirli hem-de ynanyşmak gatnaşyklary Türkmenistanyň we Gazagystanyň ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde, ilkinji nobatda bolsa, iri halkara guramalaryň ugry boýunça üstünlikli amala aşyrylýan däp bolan hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge we giňeltmäge çalyşýandygyny ýene bir gezek tassyklaýar.

Doganlyk döwletleriň Liderleri taraplaryň ýola goýlan netijeli syýasy gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, özara bähbitlilik esasynda alnyp barylýan hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürmek boýunça anyk ädimleri ätmäge elmydama taýýardygyny tassyklaýarlar. Şu ýylyň awgust aýynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda gepleşikler geçirildi. Olaryň barşynda iki ýurduň ähli ugurlar boýunça netijeli gatnaşyklary ösdürmäge ygrarlydygy ýene bir gezek tassyklanyldy.

Ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-gazak toparynyň işine uly ähmiýet berilýär. Onuň mejlislerinde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlary kesgitlenilýär.

Biziň ýurtlarymyzy häzirki wagtda möhüm ugurlaryň birnäçesi boýunça ösdürilýän ykdysady hyzmatdaşlyk bilen birlikde türkmen hem-de gazak halklarynyň köpasyrlyk taryhy däpleri birleşdirýär. Hut şonuň üçin hem döwletara gatnaşyklarda medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyga aýratyn orun berilýär.

Aşgabatdaky ýokary derejedäki gepleşikleriň çäklerinde, özara gyzyklanma bildirilýän meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşylar. Şeýle hem köpugurly hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmaga, iki doganlyk halkyň we döwletiň arasyndaky ynanyşmagy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga gönükdirilen wajyp resminamalara gol çekilmegine garaşylýar. Ýokary derejedäki duşuşyk hyzmatdaşlygyň ähli ulgamlardaky baý mümkinçiligi netijeli durmuşa geçirmäge, uzak möhletleýin esasda täze, möhüm ugurlara çykmaga ýardam eder.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44456

25.10.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Hytaý Halk Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisini kabul etdi

Aşgabat, 23-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçeni kabul etdi.

Diplomat duşuşmaga wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň mähirli salamyny hem-de tutuş türkmen halkyna iberen iň oňat arzuwlaryny ýetirdi. Ilçi Hytaýyň Hökümetiniň dünýä ykdysadyýeti üçin häzirki çylşyrymly döwürde durmuş-ykdysady taýdan ösüşiň durnukly depginlerini saklaýan, döwrüň wajyp meselelerini çözmäge täzeçil çemeleşmeleri görkezýän Türkmenistan bilen ählitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmaga aýratyn ähmiýet berýändigini belledi.

Milli Liderimiz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, dostlukly ýurduň ýokary derejeli ýolbaşçylaryna we halkyna bagtyýarlyk hem-de abadançylyk baradaky tüýs ýürekden arzuwlaryny aýdyp, Türkmenistanyň Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň döwletleri, hususan-da, sebit möçberindäki möhüm taslamalary amala aşyrmakda strategik hyzmatdaş bolup çykyş edýän Hytaý bilen däp bolan gatnaşyklaryny berkitmäge aýratyn gyzyklanma bildirýändigini nygtady.

Duşuşykda Türkmenistanyň Prezidentiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň arasynda şu ýylyň maý aýynda geçirilen telefon arkaly söhbetdeşlige üns çekildi. Şonda iki ýurduň Liderleri soňky ýyllarda döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesiniň gazanylandygyny kanagatlanma bilen belläp, üstünlikli hyzmatdaşlygyň baý tejribesini we bar bolan ägirt uly kuwwaty nazara almak bilen, Türkmenistanyň hem-de Hytaýyň syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda netijeli gatnaşyklary ösdürmäge gyzyklanma bildirýändiklerini aýtdylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dostlukly ýurduň doly ygtyýarly wekiline HHR-iň Başlygy Si Szinpine ýollaýan hatyny berdi. Şol hatda milli Liderimiz strategik häsiýete eýe bolan türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň häzirki wagtda dürli ugurlarda ösdürilýändigini hem-de täze mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny nygtady.

Duşuşygyň dowamynda döwlet Baştutanymyz Hytaýda geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatynyň ähmiýetini nygtap, onuň jemleriniň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş ulgamynda BMG-niň gün tertibiniň maksatlaryna ýetmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň başlangyjy bilen, BMG-niň hem-de beýleki köp sanly hyzmatdaşlaryň goldamagynda 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň geçirilendigini ýatlatdy. Şol duşuşyk şeýle forumlary geçirmegiň esasyny goýdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz 2022-nji ýylyň aprel aýynda ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde Türkmenistanda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatynyň geçirilmegini guramagy maksat edinýändigini nygtady.

Bu gün Hytaý hem-de Türkmenistan döwletara gatnaşyklaryň has oňaýly ýörelgesini işläp taýýarladylar. Şol ýörelge taraplaryň her biriniň milli bähbitlerini we Beýik Ýüpek ýoly döwründen bäri dostlukly hem-de ýokary derejede ynanyşmak gatnaşyklary baglanyşdyran türk men we hytaý halklarynyň özboluşlylygyny nazarda tutup, öňde durýan wezipeleriň ýakynlygyny utgaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Häzir bu ýol döwrebap derejede, hil taýdan täze görnüşde gaýtadan dikeldilýär.

Iki ýurduň milli ykdysadyýetleriniň beýleki möhüm ugurlarynda, hususan-da, ulag-aragatnaşyk toplumynda, energetika, dokma, himiýa pudaklarynda, azyk senagatynda, obasenagat toplumynda, saglygy goraýyşda, maglumat, ýokary tehnologiýalar ulgamlarynda hem-de geljegi has uly görünýän beýleki birnäçe ugurlarda bilelikdäki işleri dowam etmäge gyzyklanmalar beýan edildi.

Ilçi bütin dünýäden mümkinçiligi uly maýadarlaryň we kompaniýalaryň ýyl-ýyldan barha köp sanlysyny özüne çekýän geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga hytaý işewürliginiň içgin gyzyklanma bildirýändigini nygtap, bu ugurda berýän goldawlary üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý hökümetara komitetiniň işine hem-de netijeli hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna we giňeldilmegine ýardam edýän ikitaraplaýyn işewürlik maslahatlaryna uly orun berilýär.

Ynsanperwer ulgam gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Diplomat türkmen-hytaý hyzmatdaşlygy baradaky meselelere uly üns berýändigi üçin milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, iki ýurduň we olaryň dostlukly halklarynyň arasynda ýola goýlan hoşniýetli gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmakda özüniň tagallalaryny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44458

25.10.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW: — Elektroenergetikanyň täze ulgamlary — halkymyz we ýurdumyz üçin möhüm taslamalar

Döwlet Baştutanymyz halkalaýyn energiýa ulgamynyň birinji tapgyryny işe girizmäge badalga berdi

Aşgabat, 23-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ahal — Balkan ýokary woltly, iki zynjyrly täze asma elektrik geçirijisini işe girizmek dabarasyna gatnaşdy.

Elektrik geçirijiniň gurulmagy ýurdumyzyň halkalaýyn energoulgamyny döretmek boýunça milli Liderimiz tarapyndan başy başlanan iri möçberli taslamanyň birinji tapgyrydyr. Onuň baş maksady ýurdumyzda elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmakdan hem-de Aşgabadyň we welaýatlaryň energoulgamlaryny bitewi energetika halkasyna birleşdirmek arkaly, içerki sarp edijileri energiýa bilen üpjün etmegiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmakdan ybaratdyr.

Mälim bolşy ýaly, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny pugtalandyrmakda energetika wajyp orny eýeleýär, şoňa görä-de, bu möhüm pudagyň ösdürilmegine Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe durmuşa geçirilýän giň gerimli döwlet maksatnamalarynda aýratyn orun berilýär.

Türkmenistanda elektroenergetika pudagyny ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, elektroenergetika senagatynyň kuwwatyny artdyrmak, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek we yzygiderli döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Tutuş ýurdumyz boýunça dünýäniň belli önüm öndürijileriniň öňdebaryjy enjamlary bilen üpjün edilen gazturbinaly elektrik stansiýalary, ýokary woltly elektrik geçirijileri, paýlaýjy kiçi elektrik beketleri bina edilýär, paýtagtymyzyň, beýleki şäherleriň hem-de ilatly ýerleriň energiýa üpjünçilik ulgamlary täzelenýär.

Milli Liderimiziň alyp barýan energetika syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen, Energetika ministrligi milli we halkara ähmiýetli möhüm taslamalary üstünlikli amala aşyrýar. Döwlet Baştutanymyzyň aýratyn üns bermegi hem-de pudagy ösdürmäge goýulýan ägirt uly maýa goýumlar netijesinde, soňky ýyllarda ýurdumyzyň elektroenergetikasynyň önümçilik kuwwatlyklary ençeme esse ýokarlandy. Bu bolsa diňe bir ýurdumyzyň içerki sarp edijilerini doly üpjün etmän, eýsem, türkmen elektrik energiýasynyň daşary ýurtlara eksport edilýän mukdaryny artdyrmaga hem mümkinçilik berýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň beýik işleriniň ruhlandyryjysy bolan milli Liderimiziň öňde goýan maksady boýunça ähli welaýatlaryň has-da depginli ösdürilmegi göz öňünde tutulyp, ilkibaşdan kuwwatlygyň ençeme esse ätiýaçlyklaryny öndürýän, ozal hereket edýän energiýa ulgamlarynyň täzelenmegi hem-de işe girizilmegi bilen eýýäm ýakyn geljekde bitewi halka emele geler. Munuň özi, zerur bolanda, elektrik energiýasyny gerekli ugurlaryna paýlamaga hem-de ýurdumyzyň elektrik ulgamlarynyň has oňaýly işlemegini üpjün etmäge mümkinçilik berer.

Şu gün bu iri möçberli işleriň birinji tapgyry tamamlandy — Ahal we Balkan welaýatlaryny birleşdirýän ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisi işe girizilýär. Bu ugur boýunça ýokary woltly elektrik geçirijini çekmäge degişli ähli işleriň döwlet Garaşsyzlygy ýyllary içinde uly iş tejribesini toplan ýurdumyzyň energogurluşykçylarynyň güýji bilen amala aşyrylandygy bellärliklidir.

Bu iri möçberli taslamany durmuşa geçirmek maksady bilen, döwlet Baştutanymyzyň 2020-nji we 2021-nji ýyllaryň ýanwar aýlarynda kabul eden Kararlaryna laýyklykda, Energetika ministrliginiň “Türkmenenergo” döwlet elektroenergetika korporasiýasy daşary ýurt kompaniýalary bilen degişli şertnamalary baglaşyp, Aziýanyň ösüş bankynyň uzak möhletli karz serişdeleriniň hasabyna zerur bolan enjamlary, serişdeleri hem-de ulag tehnikalaryny satyn aldy.

Halkalaýyn energoulgamyň desgalaryna häzirki zaman kompýuter programmalary ornaşdyrylyp, şolar işi uzak aralykdan dolandyrmagy hem-de işiň bellenilen ölçegleriniň ýerine ýetirilişine üznüksiz gözegçiligi üpjün eder.

Halkalaýyn düzüm welaýatlaryň hem-de Aşgabadyň energoulgamlarynyň arasynda özara ätiýaçlyk döretmäge mümkinçilik berer. Şeýlelikde, energetikler sarp edijiler üçin oňaýsyzlyk döretmezden, energiýa toplumlaryny, elektrik podstansiýalaryny, elektrik geçirijileri abatlap we döwrebaplaşdyryp bilerler. Bularyň ählisi ýerli sarp edijileri — ýurdumyzyň şäherleri hem-de obalary bilen birlikde, her ýyl ulanyşa tabşyrylýan iri senagat toplumlaryny we köp sanly durmuş desgalaryny elektrik energiýasy bilen durnukly üpjün etmäge, şonuň ýaly-da, onuň artykmaç bölegini daşary ýurtlara, ilkinji nobatda, goňşy döwletlere eksport etmäge mümkinçilik berer.

Elektrik energetikasy pudagynyň täze desgasynyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygar astynda geçýän 2021-nji ýylda işe girizilmeginiň mukaddes döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy üçin çuňňur manysy bardyr. Çünki şeýle ägirt uly taslamalary amala aşyrmagy diňe ykdysady taýdan kuwwatly, ösen döwletler başarýandyr. Şeýle derejä bu gün milli Liderimiziň baştutanlygynda rowaçlyk we ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz Türkmenistan Watanymyz hem mynasypdyr.

Irden hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen sanly ulgam arkaly Awaza döwlet elektrik stansiýasynyň dolandyryş binasyndan Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow hem-de Derweze döwlet elektrik stansiýasynyň dolandyryş binasyndan Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow göni aragatnaşyga çykdylar.

Dabara teleköpri arkaly, bu ajaýyp waka mynasybetli Derweze we Awaza döwlet elektrik stansiýalaryna ýygnanan energetika pudagynyň hünärmenleri hem gatnaşdylar. Dabara gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gutlag sözüni uly üns we ruhubelentlik bilen diňlediler.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly elektroenergetika pudagynyň zähmetsöýer işgärlerine ýüzlenip, şu gün mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň yz ýanynda ýene-de bir taryhy wakanyň şaýady bolýandygymyzy belledi.

Ýurdumyzda halkalaýyn energiýa ulgamyny döretmek taslamasynyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan täze elektrik geçiriji ulgamyny dabaraly ýagdaýda işe girizýäris diýip, milli Liderimiz aýtdy hem-de bu şatlykly waka bilen energetikleri we mähriban halkymyzy tüýs ýürekden gutlady.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe elektrik energetikasy pudagyny ösdürmäge uly üns berilýär. Ýurdumyzyň içerki sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün etmek, onuň özümizden artýan bölegini daşary ýurtlara-da ibermek, eksport edilýän ugurlaryny köpeltmek boýunça uly işler durmuşa geçirilýär.

«Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň» üstünlikli amala aşyrylmagy pudagyň durmuşynda möhüm waka boldy. Şu resminama laýyklykda, Ahal, Lebap we Mary welaýatlarynda sekiz sany döwrebap gazturbinaly elektrik stansiýasy gurlup ulanmaga berildi. Häzirki döwürde bu elektrik stansiýalary netijeli işledilip, ekologiýa taýdan arassa elektrik energiýasy öndürilýär. Bularyň ählisi sebitleriň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarly bolmagyna, täze iş orunlarynyň döredilmegine mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, soňky döwürde pudakda geçirilen işleriň netijesinde, ýurdumyzyň sarp edijileriniň elektrik energiýasyna bolan isleglerini kanagatlandyrmaga şert döredýän ygtybarly energetika kuwwatlyklary artdyrylýar.

Biz bu kuwwatlyklary welaýatlaryň arasynda paýlamak, energiýa ulgamynyň kadaly işlemegini üpjün etmek maksady bilen, ýurdumyzda halkalaýyn energiýa ulgamyny döretmek wezipesini öňde goýduk diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Häzirki wagtda Aşgabat — Mary — Lebap — Daşoguz aralygynda elektrik geçirijileri hereket edip, olaryň bu sebitleriň energiýa ulgamlaryny özara birleşdirýändigi bellenildi. Aşgabatdan günbatar-demirgazyga tarap Ahal — Balkan we Balkan — Daşoguz ugurlary boýunça halkalaýyn energiýa ulgamynyň taslamasynyň amala aşyrylmagy bolsa Türkmenistanyň bir bitewi energiýa ulgamyny döretmäge mümkinçilik berer.

Şu maksatdan ugur alnyp, ýurdumyzda halkalaýyn energiýa ulgamynyň gurluşygyna girişildi. Onuň birinji tapgyrynda Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly täze elektrik geçirijini gurmak meýilleşdirildi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz şu gün türkmen gurluşykçylarynyň şeýle uly taslamanyň birinji tapgyryny üstünlikli durmuşa geçirendiklerini, munuň bolsa diýseň guwandyrýandygyny buýsanç bilen nygtady. Halkalaýyn energiýa ulgamynyň Ahal — Balkan böleginiň işe girizilmegi bilen, ýurdumyzyň iki sebitiniň arasynda elektrik energiýasynyň özara akymy kadalaşdyrylar.

Energiýa serişdeleriniň ätiýaçlyk mümkinçilikleri döredilip, sarp edijileriň elektrik üpjünçiliginiň ygtybarly bolmagy gazanylar. Nesip bolsa, biz geljekde bu taslamanyň Balkan — Daşoguz böleginiň hem gurluşyk-gurnama işlerini dowam edip, energiýa ulgamyny bir bitewi halka birleşdirmek işini tamamlarys. Şeýlelikde, her hili howa şertlerinde hem ýurdumyzyň ähli sebitlerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün ederis diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz pudagyň geljek üçin meýilnamalary barada aýdyp, Aşgabat — Mary aralygynda hereket edýän elektrik geçirijiniň hem döwrebaplaşdyrylmagynyň göz öňünde tutulýandygyny belledi.

Türkmen energetikleriniň bu möhüm wezipäni-de durmuşa geçirmekde ukyp-başarnyklaryny gaýgyrman, il-ýurt bähbitli taslamalary üstünlikli amala aşyrjakdygyna berk ynanýaryn diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Milli Liderimiziň bu sözleri şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylanyldy.

Soňra hormatly Prezidentimiz halkalaýyn energiýa ulgamynyň birinji tapgyryny işe girizmäge ak pata berdi.

Tolgundyryjy pursat — elektrik geçirijini işe girizmek pursady gelip ýetýär. Bir wagtyň özünde düwmä basylyp, Ahal we Balkan welaýatlaryndan Türkmenistanyň bitewi energoulgamyna goşulan täze elektrik geçirijiniň işine badalga berilýär.

Düwmä basylanda, ekranda täze howa elektrik geçirijisiniň işläp başlaýşynyň tehnologiýa usullary, soňra bu täze desga hem-de ýurdumyzyň energiýa ulgamy barada gürrüň berýän wideorolik görkezilýär.

Soňra Ahal — Balkan ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň gurluşyk taslamasyny amala aşyrmaga gatnaşan hünärmenlere söz berildi. Olar geçirilen gurluşyk-gurnama işleri, gurluşykda ulanylan tehnikalar we gurallar, şeýle hem milli Liderimiziň başlangyjy bilen amala aşyrylýan bu iri taslamanyň möhüm ähmiýeti barada gürrüň berdiler.

Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň Ahal welaýat bölüminiň hünärmenleriniň adyndan Derweze döwlet elektrik stansiýasynyň dolandyryş binasynda ýygnananlary elektrogurnaýjy hünärmen B.Çaryýew täze elektrik geçirijiniň işine ak pata beren milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini aýtdy.

Bellenilişi ýaly, bu taslama Ahal — Balkan, Balkan — Daşoguz we Ahal — Mary ugurlary boýunça halkalaýyn ulgamy döretmegiň ilkinji tapgyry bolup durýar. Onuň amala aşyrylmagyna Energetika ministrliginiň “Türkmenenergogurluşyk” konserniniň ähli kärhanalary we edaralary gatnaşdylar.

B.Çaryýew energetikleriň adyndan ýurdumyz we halkymyz üçin örän möhüm bolan bu taslamany durmuşa geçirmäge hemme zerur şertleri döredendigi üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirdi.

Soňra A.Mämmetgylyjowa söz berildi. Ol Energetika ministrliginiň Balkan welaýat bölüminiň işgärleriniň we Awaza döwlet elektrik stansiýasynyň dolandyryş binasynda dabara gatnaşýan adamlaryň adyndan, açylmagy Watanymyzyň elektroenergetika pudagynyň taryhynda möhüm waka bolan ýokary woltly elektrik geçirijiniň gurlandygy üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirdi.

Täze elektrik geçirijiniň ulanmaga berilmegi Türkmenbaşy şäheriniň, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň hem-de ýurdumyzyň günbatar sebitiniň senagat kärhanalarynyň sarp edijileriniň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrar.

Çykyş eden hünärmen halkara ähmiýete eýe bolan bu möhüm taslamanyň durmuşa geçirilmegine beýleki welaýatlaryň energiýa gurluşyk kärhanalarynyň hünärmenleri bilen birlikde, Balkan welaýatynyň hünärmenleriniň hem işjeň gatnaşandygyny buýsanç bilen belledi.

A.Mämmetgylyjow elektroenergetika pudagynyň işgärleriniň adyndan Ahal — Balkan ýokary woltly elektrik geçirijini gurmakdaky ýadawsyz aladalary hem-de uly kömegi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, uzak ömür hem-de ýurdumyzyň gülläp ösmeginiň, halkymyzyň bagtyýarlygynyň we abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow energetikleri we ähli türkmenistanlylary ýurdumyzda halkalaýyn energiýa ulgamyny döretmegiň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan täze elektrik geçirijisiniň işe girizilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady hem-de hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň energetika syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44457

25.10.2021
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Aşgabat, 22-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan meselelerine hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Milli Liderimiz mejlisi açyp, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol ýurdumyzyň kanun çykaryjy edarasynyň Türkmenistanda amala aşyrylýan giň gerimli durmuş-ykdysady özgertmeleriniň hukuk binýadyny pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işleri barada maglumat berdi.

Häzir döwletimiziň ösüş strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlary hem-de öňdebaryjy kanun çykaryjylyk tejribesine laýyklykda, täze kanunlaryň taslamalaryny taýýarlamak işleri dowam etdirilýär. Ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hünärmenleriniň gatnaşmagynda Döwlet býujetiniň taslamasy boýunça Mejlisiň nobatdaky maslahatyna taýýarlyk işleri geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, hakyky demokratik ýörelgeleri berkitmek boýunça geçirýän işleriniň aýratyn möhüm ähmiýetini belledi.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýerine ýetirilýän işler barada maglumat berdi.

Hormatly Prezidentimiziň Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň 13-nji oktýabrda geçirilen mejlisinde öňde goýan wezipelerine laýyklykda, amala aşyrylýan durmuş ugurly döwlet maksatnamalaryny hukuk taýdan goldamak, ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny pugtalandyrmak boýunça işler geçirilýär. Mejlisiň deputatlary, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hünärmenleri bilen bilelikde hereket edýän kanunlar seljerilýär hem-de täze kanunlaryň taslamalary işlenip taýýarlanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň agzalarynyň halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen täze konsepsiýalary, döwlet maksatnamalaryny we meýilnamalaryny işläp taýýarlamaga hem-de amala aşyrmaga, ilatyň arasynda wagyz-nesihat çärelerini geçirmäge işjeň gatnaşmagynyň zerurdygyny nygtady.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň 24-25-nji oktýabrda Türkmenistana meýilleşdirilen döwlet saparyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Iki goňşy ýurduň arasyndaky diplomatik gatnaşyklar 1992-nji ýylyň 5-nji oktýabrynda ýola goýuldy. Şunuň bilen baglylykda, ähli ugurlar boýunça türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň yzygiderli depgini bellenildi. Bu gün resminamalaryň 120-si ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň şertnamalaýyn-hukuk binýadyny emele getirýär.

Biziň ýurtlarymyz abraýly halkara we sebit guramalarynyň hem-de düzümleriniň çäklerinde işjeň hyzmatdaşlyk edip, birek-birege özara goldaw berýärler. Hususan-da, Gazagystan Respublikasy Türkmenistan tarapyndan başy başlanan BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalarynyň 16-synyň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmekde bilelikdäki hökümetara toparyň işine möhüm orun berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýakyn goňşy ýurtlar, şol sanda dostlukly Gazagystan bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmagyň hem-de giňeltmegiň Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridigini nygtady.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, biziň döwletlerimiziň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigini belledi. Dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ýaly sebit we ählumumy gün tertibiniň ileri tutulýan meseleleri boýunça taraplaryň eýeleýän ornunyň ýakyndygy halkara derejede netijeli gatnaşyk etmäge berk binýat bolup durýar.

Ýokary derejede geçiriljek duşuşyk hyzmatdaşlygyň ähli ugurlarynda onuň uly kuwwatyny has doly peýdalanmaga, uzak möhletleýin geljegi nazara alyp, gatnaşyklaryň täze möhüm ugurlaryny kesgitlemäge ýardam eder.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň ýurdumyza boljak döwlet saparyna taýýarlyk görmegiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek boýunça anyk tabşyryklary berdi. Şol sapar dostluga, hoşniýetli goňşuçylyga esaslanýan türkmen-gazak gatnaşyklarynyň taryhyna nobatdaky möhüm sahypany ýazmaga gönükdirilendir.

Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasyny tassyklamak hakynda” Karara hem-de Türkmenistanyň wekiliýetini iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky syýasy geňeşmelere gatnaşmak üçin Eýran Yslam Respublikasynyň Tähran şäherine gulluk iş saparyna ibermek hakynda Buýruga gol çekdi hem-de bu resminamalary sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, bu babatda degişli işleri geçirmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibine girizilen meselelere geçmek bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowyň hasabatyny diňledi. Wise-premýer gözegçilik edýän düzümlerinde işleriň ýagdaýy, şeýle hem ykdysadyýetiň pudaklarynyň işleriniň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen täze kanunçylyk namalaryny kabul etmek we hereket edýänlerini kämilleşdirmek maksady bilen geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda hem-de Türkmenistanyň Býujet kodeksini ýerine ýetirmek maksady bilen, Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdelerini maýa goýum hökmünde gönükdirmegiň Tertibiniň rejelenen görnüşdäki taslamasy taýýarlanyldy. Durmuşa geçirilýän döwlet maýa goýum syýasatyna laýyklykda, önümçilik we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň gurluşyklarynyň alnyp barylýandygyny we olaryň täzeleriniň gurluşygynyň meýilleşdirilýändigini nazarda tutup, Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdelerini karz edaralarynyň depozit hasaplaryna geçirmek arkaly döwlet düzümleriniň hem-de hususy bölegiň täze önümçiliklerini we söwda şertnamalaryny maliýeleşdirmek üçin gysga, orta hem-de uzak möhletli karzlary bermek göz öňünde tutulýar.

Resminamada Býujet kodeksine laýyklykda, karz bermegiň ugurlary giňeldildi we şertleri kämilleşdirildi, şeýle hem Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, karz alyja bir taslamanyň çäklerinde berilýän karz serişdeleriniň aňryçäk möçberleri kesgitlenildi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň garamagyna “Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdelerini maýa goýum hökmünde gönükdirmegiň Tertibini tassyklamak hakynda” Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň okgunly ösüşini, Türkmenistanyň Merkezleşdirilen býujetiniň çykdajylardan artykmaç girdeji böleginiň netijeli ulanylmagyny, halkymyzyň durmuş derejesiniň mundan beýläk-de ýokarlandyrylmagyny üpjün etmek maksady bilen, bu gaznanyň 2008-nji ýylda döredilendigini aýtdy. Bu strategik ähmiýetli ätiýaçlyk maliýe serişdeleriniň maksadalaýyk peýdalanylmagy, göz öňünde tutulyşy ýaly, karz-pul syýasatyny alyp barmakda, ykdysady ösüşiň ýokary depginini saklamakda, milli we döwlet maksatnamalarynyň çäklerinde maliýeleşdirilýän, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň gowulandyrylmagyna, ýurdumyzyň tehniki we tehnologiýa taýdan döwrebaplaşdyrylmagyna gönükdirilen taslamalary durmuşa geçirmekde oňyn täsirini ýetirýär.

Döwlet Baştutanymyz Karara gol çekip hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdeleriniň maksadalaýyk sarp edilişini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow 27-28-nji oktýabrda Aşgabatda geçirilmegi meýilleşdirilen “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021” atly XXVI halkara maslahata taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. Habar berlişi ýaly, häzir foruma 32 döwletiň 100-e golaý kompaniýalaryndan, halkara guramalardan we iri banklardan wekiller sanly ulgam arkaly gatnaşmaga isleg bildirdiler.

Maslahatyň çäklerinde nebitgaz pudagynda hyzmatdaşlygy ösdürmegiň wajyp meseleleri hem-de bilelikdäki maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek boýunça pikir alyşmalar guralar. Onuň pes uglerodly energetika meselesine bagyşlanan bölümleriniň birini bolsa BAE-niň Dubaý şäherinde geçirilýän “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisinden teleköpri arkaly guramak meýilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, halkara maslahatyň maksatnamasynyň taslamasy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, her ýyl geçirilýän bu ýöriteleşdirilen forumyň Türkmenistanyň ägirt uly serişde we ykdysady kuwwatyna eýe bolan strategik nebitgaz pudagynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga hem-de ösdürmäge ýardam bermäge gönükdirilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň sebit we dünýä derejesinde energiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilen oňyn başlangyçlary aýratyn ähmiýete eýedir. Bu bolsa Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmegiň aýrylmaz şertleriniň biridir.

Bitarap Türkmenistan energetika diplomatiýasyny işjeň öňe sürüp, täzeçil tehnologiýalary hem-de öňdebaryjy işläp taýýarlamalary ulanmak bilen, iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmek üçin giň mümkinçilikler bolan ýangyç-energetika toplumynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ilerletmek we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek ugrunda çykyş edýär. Milli Liderimiz hödürlenilen maksatnamany makullap, wise-premýere halkara forumyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy. Ol hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmak, umumy bähbitlere kybap gelýän täze işewür gatnaşyklary ýola goýmak üçin açyk meýdança öwrülmelidir.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işleriň ýagdaýy hem-de ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek we ekologiýa abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen döwlet strategiýasynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi.

Wise-premýer bu ugurda görülýän çäreler barada aýdyp, degişli Karara laýyklykda, eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlikleri tarapyndan ýurdumyzda saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzümiň jemi 30 million düýp nahalyny ekmegiň meýilleşdirilendigini habar berdi. Şu ýylyň ýazky bag ekmek möwsüminde 15 milliondan gowrak bag nahallary ekilip, häzirki wagtda güýzki bag ekmek möwsümine taýýarlyk görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, tebigata aýawly garamagyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny nygtady. Ýurdumyzda köpçülikleýin bag ekmek möwsümi asylly däbe öwrüldi. Milli tokaý maksatnamasy üstünlikli amala aşyrylýar. Onda şäherleriň we obalaryň töwereginde, ulag ýollarynyň ugrunda ýaşyl zolaklary döretmek göz öňünde tutulýar.

Milli Liderimiz adamlaryň abadan durmuşynyň möhüm şertleriniň biri hökmünde mundan beýläk-de ekologiýa meselesine aýratyn üns bermegiň zerurdygyny nygtap, wise-premýere öňümizdäki ählihalk bag ekmek dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzda halkalaýyn energoulgamy döretmek boýunça taslamanyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ýokary woltly täze asma elektrik geçirijisiniň ulanylmaga tabşyrylmagyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Bu iri möçberli taslamany durmuşa geçirmek maksady bilen, zerur enjamlar, serişdeler hem-de ulag tehnikalary satyn alyndy.

Ahal — Balkan ugry boýunça ýokary woltly elektrik geçirijini çekmek boýunça işler ýurdumyzyň energogurluşykçylarynyň güýji bilen amala aşyryldy. Täze elektrik geçirijiniň ulanylmaga tabşyrylmagy mynasybetli dabarany ýokary derejede guramak maksady bilen, çäreleriň degişli meýilnamasy düzüldi.

Ýurdumyzyň iki welaýatyny baglanyşdyran ýokary woltly täze elektrik geçiriji içerki sarp edijileriň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmak bilen birlikde, daşary ýurtlara eksporta ugradylýan elektrik energiýanyň mukdaryny artdyrmak üçin hem tehniki mümkinçilikleri döreder.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň esaslaryny pugtalandyrmakda uly ähmiýet berilýän ýurdumyzyň elektroenergetikasynyň kuwwatyny yzygiderli artdyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň möhümdigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň halkalaýyn energoulgamyny döretmek boýunça durmuşa geçirilýän iri möçberli taslamanyň ähmiýetine aýratyn üns berildi.

Ýokary woltly täze asma elektrik geçirijiniň ulanylmaga tabşyrylmagy mynasybetli geçiriljek dabara ägirt uly taslamanyň birinji tapgyrynyň amala aşyrylandygyny alamatlandyrýar, şol taslamanyň esasy maksady elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmakdan hem-de welaýatlaryň we Aşgabadyň energoulgamlaryny bitewi energetika halkasyna birleşdirmekden ybaratdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow görülýän çäreleriň şäherleriň we obalaryň energiýa bilen üpjün edilişiniň hilini gowulandyrmaga, öňde duran durmuş-ykdysady taýdan ösüşiň wajyp wezipelerini çözmäge hem-de ýurdumyzyň eksport kuwwatyny giňeltmäge hyzmat etjekdigini nygtap, bu ugurda alnyp barylýan işlere gözegçiligi güýçlendirmek barada wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow ýurdumyzyň “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisine gatnaşmagynyň ýokary derejesini üpjün etmek bilen baglanyşykly alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bu sergi Ýaponiýanyň Osaka şäherinde emeli döredilen Ýumesima adasynda “Biz ýaşaýşymyz üçin geljegiň jemgyýetini döredýäris” şygary astynda geçiriler. Türkmenistan “EKSPO” sergilerine öň hem birnäçe gezek gatnaşdy, häzir bolsa Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilýän sergide ýurdumyzyň kuwwaty üstünlikli görkezilýär.

Wise-premýer milli Liderimiziň garamagyna degişli guramaçylyk komitetini döretmek hem-de “EKSPO — 2025”-iň guramaçylyk komiteti bilen bilelikde, zerur bolan taýýarlyk işlerini geçirmek üçin Türkmenistanyň jogapkär wekilini bellemek baradaky teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dünýädäki ýagdaýlara başlangyçlar arkaly gatnaşýan Türkmenistanyň öz ägirt uly kuwwatyny ählumumy bähbitleriň hatyrasyna peýdalanmagy teklip edip, dünýä derejeli maksatlar babatda öz garaýyşlaryny hem-de şolara ýetmekdäki mümkinçiliklerini açyk beýan edýändigini nygtady.

Häzir jemgyýet durmuşymyz üçin geljegi döretmek babatda täze açyşlaryň bosagasynda dur, şoňa görä-de ýurdumyzyň “EKSPO — 2025” Bütindünýä gözden geçirilişine gatnaşmagy bu ählumumy ýagdaýa öz goşandyny goşmak bilen birlikde, eksport mümkinçiliklerini görkezmek, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin täze gözýetimleri açýar.

Döwlet Baştutanymyz halkara sergä taýýarlyk görmegiň çäklerinde anyk netijeleriň gazanylmalydygyna ünsi çekip, wise-premýere guramaçylyk işlerini gözegçilikde saklamagy we bu ugurdaky işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işleriň ýagdaýy, baýramçylyklara hem-de medeni-durmuş maksatly desgalary ulanmaga bermek mynasybetli geçiriljek dabaralara taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi.

Döwrüň talaplaryna laýyklykda, teatrlaryň, muzeýleriň, kitaphanalaryň hem-de medeniýet ulgamynyň beýleki edaralarynyň işini kämilleşdirmek boýunça çäreler görülýär. Olaryň işine döwrebap tehnologiýalar işjeň ornaşdyrylýar. Dürli döredijilik çärelerine, şol sanda maslahatlara, sergilere we bäsleşiklere, medeniýet ulgamyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda göz öňünde tutulan dürli çärelere taýýarlyk görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, medeniýet ulgamynyň döwlet syýasatynyň strategik ugurlarynyň biridigini belledi. Ýurdumyzyň mundan beýläkki üstünlikleri köp babatda bu ulgamyň okgunly ösüşine baglydyr.

Milli Liderimiz bu ulgamyň edaralarynyň işini işjeňleşdirmegiň, täze zehinleri ýüze çykarmagyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini guramakda häzirki zaman usullaryny we sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmagyň zerurdygyny belläp, bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew döwlet hünär bilimi edaralarynyň işini kadalaşdyrýan düzgünnamalary döwrüň talabyna laýyk getirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Ýokary dünýä ölçeglerine laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary bilen bir hatarda, ýurdumyzyň bilim ulgamynyň kadalaşdyryjy hukuk binýady hem yzygiderli kämilleşdirilýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilen şu baýramçylyk ýylynda “Bilim hakynda” Kanunyň täze, rejelenen görnüşiniň kabul edilmegi bu möhüm ulgamy mundan beýläk-de ösdürmegiň ýolunda hil taýdan täze tapgyry alamatlandyrdy.

Wise-premýer degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde Milli Geňeşiň Mejlisi tarapyndan “Döwlet hünär-tehniki bilim edaralary hakynda”, “Döwlet orta hünär bilimi edaralary hakynda”, “Döwlet ýokary hünär bilimi edaralary hakynda” Düzgünnamalaryň taslamalarynyň taýýarlanylandygyny aýtdy. Bu resminamalaryň mazmunyna hünär bilimi ulgamyndaky gatnaşyklaryň hukuk binýadyny düzgünleşdirýän, bilim işini dolandyrmagyň täze, döwrebap guramaçylyk esaslaryny kesgitleýän kadalar hem-de düzgünler, döwlet syýasatynyň ýörelgeleri, hünär biliminiň bilim maksatnamalaryna bildirilýän häzirki zaman talaplary girizildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli bilim ulgamyny yzygiderli kämilleşdirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Bilim ulgamy umumy ykrar edilen halkara ölçegleriň derejesinde ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklary üçin ýaş, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamalydyr.

Döwlet Baştutanymyz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ägirt uly başlangyçlaryň ählisiniň üstünliginiň ýaş hünärmenleriň hünär biliminiň derejesine gönüden-göni baglydygyny nygtap, dünýäniň iň gowy tejribesini öwrenmek arkaly bu ugurdaky işleri mundan beýläk-de işjeň alyp barmagy tabşyrdy. Milli Liderimiz döwlet hünär bilimi edaralary hakyndaky Düzgünnamalary tassyklap we degişli Karara gol çekip, ony wise-premýere sanly ulgam arkaly iberdi we birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow harby we hukuk goraýjy edaralarda öňdebaryjy iş usullaryny hem-de sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi. Habar berlişi ýaly, Ýaragly Güýçleriň düzümleriniň işini has-da kämilleşdirmek maksady bilen, Goranmak ministrliginiň “Milli goşun”, Içeri işler ministrliginiň “Asudalygyň goragynda”, Döwlet serhet gullugynyň “Serhet abat — döwlet abat” metbugat neşirlerini elektron görnüşe geçirmek teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwürleýin neşir önümleriniň täze görnüşde işjeň ýaýradylmagynyň maglumat tehnologiýalarynyň artýan mümkinçilikleri bilen şertlendirilendigini belledi. Neşirleriň sanly görnüşe geçirilmegi okyjylaryň täze neslini — ykjam we döwrebap enjamlardan peýdalanyjylary çekmäge mümkinçilik berýär diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Harby we hukuk goraýjy edaralaryň web-saýtlarynda ýurdumyzyň diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasynyň mazmunyny hem-de ähmiýetini açyp görkezýän, türkmen halkynyň harby sungatynyň taryhy, häzirki wagtda bu ulgamda amala aşyrylýan özgertmeler, degişli kadalaşdyryjy hukuk namalary bilen tanyşdyrýan, jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini pugtalandyrmagyň, ýol hereketiniň we ýangyn howpsuzlygynyň düzgünlerini berjaý etmegiň möhümdigi barada gürrüň berýän makalalar ýerleşdirilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew «Ulag we üstaşyr gatnawlaryny ösdürmek boýunça türkmen-özbek iş toparynyň» türkmen bölegini döretmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Ulag we kommunikasiýa toplumyna degişli agentlikler tarapyndan haryt dolanyşygyny artdyrmak hem-de ýurdumyzda üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada habar berildi. Şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda demir ýol ulagy bilen halkara gatnawda 6,1 million tonna ýük daşaldy. Şol sanda demir ýol ulagy bilen Özbegistan Respublikasyna eksport we ýurdumyza import edilen ýükleriň möçberi 885,6 müň tonna deň boldy.

2021-nji ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda 7485 sany daşary ýurt ýük awtoulag serişdeleriniň tirkegleri we ýarym tirkegleri üstaşyr geçirildi. Şol döwürde Özbegistan Respublikasy bilen serhetleşýän gözegçilik-geçiriş ýerleriniň üsti bilen 2914 sany daşary ýurt ýük awtoulag serişdeleri üstaşyr geçirildi hem-de 2046 daşary ýurt ýük awtoulag serişdeleri Türkmenistana getirildi.

Şu ýylyň 1-nji sentýabrynda Özbegistan Respublikasynda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň 16-njy mejlisi geçirildi we onuň jemleri boýunça Teswirnama gol çekildi. Resminama laýyklykda, iki goňşy ýurduň arasynda import, eksport we üstaşyr ýükleriň mukdarynyň artdyrylmagyny, ýurtlaryň ulag-logistika mümkinçiliginiň doly ulanylmagyny we onuň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyny gazanmak üçin «Ulag we üstaşyr gatnawlaryny ösdürmek boýunça türkmen-özbek iş toparyny» döretmek barada çözgüt kabul edildi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň garamagyna Toparyň türkmen bölegini tassyklamak hakyndaky teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasynda dostluk, doganlyk we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanýan köptaraply gatnaşyklaryň täze üstünliklere beslenýändigini nygtady. Milli Liderimiz ýokary derejede geçirilen duşuşyklaryň we gepleşikleriň, şol sanda şu ýylyň oktýabr aýynyň başynda Daşkende bolan resmi saparyň barşynda gazanylan ylalaşyklaryň, geljegi uly meýilnamalaryň iki ýurduň arasyndaky syýasy, söwda-ykdysady hem-de medeni gatnaşyklary has ýokary derejä çykarmaga ýardam etmelidigini aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, gatnaşyklaryň, şol sanda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň çäklerinde amala aşyrylýan gatnaşyklaryň hem-de iki döwletiň işewür toparlarynyň wekilleriniň duşuşyklarynyň uly ähmiýete eýedigi bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz biziň ýurtlarymyzy birleşdirýän ulag ýollarynyň strategik ähmiýetine aýratyn üns berdi. Hormatly Prezidentimiz bilelikdäki giň gerimli düzümleýin taslamalary, şol sanda täze üstaşyr ulag geçelgelerini gurmak baradaky taslamalaryň durmuşa geçirilmeginiň wajypdygyny nygtap hem-de beýan edilen teklibi makullap, agentligiň ýolbaşçysyna üstaşyr demir ýol we awtomobil ulaglary arkaly ýük daşalmagyny köpeltmek, geljekde beýleki goňşy döwletler bilen hem üstaşyr ýük daşalyşyny artdyrmak üçin degişli çäreleri görmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Türkmenistanyň Hökümetiniň mejlisinde döwlet durmuşynyň käbir beýleki meselelerine hem garalyp, şolar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. Şeýle hem milli Liderimiz ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň mundan beýläk-de yzygiderli ösdürilmegini üpjün etmäge gönükdirilen birnäçe resminamalara gol çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44385

23.10.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy

Ahal welaýaty, 21-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýaty boýunça iş saparyny amala aşyryp, sebitiň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygyndaky işleriň ýagdaýy bilen tanyşdy.

Irden döwlet Baştutanymyz iri möçberli gurluşyk taslamasynyň durmuşa geçirilýän ýerine geldi.

Häzir Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işleriň depgini barha artýar. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň başyny başlan giň möçberli şähergurluşyk maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. Tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, bu sebitiň durmuş-ykdysady ösüşiniň derejesi hem barha ýokarlanýar.

Gurluşyk işlerinde öňdebaryjy tehnologiýalaryň we iň gowy tejribäniň işjeň ulanylmagy, bina edilýän dürli maksatly desgalaryň döwrebap enjamlaşdyrylmagy ýurdumyzyň gurluşyk senagatynyň köpugurly kuwwata eýedigine şaýatlyk edýär. Bu ägirt uly taslamanyň durmuşa geçirilmegine 2019-njy ýylyň aprelinde döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda badalga berildi. Täze, döwrebap şäheriň gurulmagy hormatly Prezidentimiziň durmuş-ykdysady syýasatyny üstünlikli amala aşyrmagyň ýolunda nobatdaky möhüm ädimi alamatlandyrýar. Raýatlaryň abadan durmuşy üçin ähli zerur şertleri döretmek şol syýasatyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş saparynyň barşynda bu ýerde Çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň guruljak ýerine geldi.

Bu ýerde döwlet Baştutanymyz Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň gurulýan desgalar direksiýasynyň ýolbaşçysy D.Orazowyň alnyp barylýan işler baradaky hasabatyny diňledi.

Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde, maşgalany goldamak, enäniň we çaganyň saglygyny goramak, ösüp gelýän ýaş nesli terbiýelemek we olara bilim bermek babatynda toplumlaýyn özgertmeler durmuşa geçirilýär. Şu maksatlardan hem-de «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgeden ugur alnyp, halkara ölçeglere kybap gelýän, iň täze tehnologik enjamlar bilen üpjün edilen çagalar baglarydyr sagaldyş merkezleri, orta mekdepler yzygiderli gurlup ulanmaga berilýär. Munuň özi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda her bir maşgalanyň abadan durmuşda ýaşamagyna, ýaş nesilleriň milli we umumadamzat ruhy gymmatlyklary esasynda terbiýelenmegine gönükdirilen toplumlaýyn özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ösüp gelýän ýaş nesilleri durmuş taýdan goldamak, howandarlyga mätäç çagalaryň saglygynyň dikeldilmegine ýardam bermek, bagtyýar durmuşda ýaşamagy hem-de Watana wepalylyk, ruhubelentlik, arassa ahlaklylyk, ynsanperwerlik, halallyk ýaly belent ynsan häsiýetleriniň kemala gelmegi üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, şu ýylyň mart aýynda ýörite haýyr-sahawat gaznasy döredildi.

Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň döredileni bäri ençeme haýyrly işler ýerine ýetirildi. Şol işleriň hatarynda bu gaznadan welaýatlaryň her bir etrabynyň hassahanalarynyň çagalar bölümi üçin täze “Tiz kömek” awtoulaglarynyň berlendigini, mätäç çagalara lukmançylyk operasiýasyny geçirmekde kömek edilendigini we beýlekileri ýatlamak bolar.

Çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde üpjün edilýän mümkinçilikler häzirki döwrüň ösen talaplaryna, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň belent ruhuna laýyk gelmelidir. Bu ýerde çagalaryň dynç almaklary bilen bir hatarda, olaryň höwes edýän hünärleriniň endiklerini ele almagyna ýardam berýän ähli zerur şertler döredilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Desgalar gurlanda we timarlaýyş işleri geçirilende, ýokary hilli serişdeler ulanylmalydyr. Şol serişdeler ýurdumyzyň howa şertlerini, ekologiýa we halkymyzyň milli bezeg aýratynlyklaryny nazara almak bilen, olaryň berkligi we amatlylygy göz öňünde tutulyp seçilip alynmalydyr. Binalaryňdyr desgalaryň keşbinde, içki bezeginde milli binagärligiň ajaýyp däpleri bilen sazlaşykda onuň häzirki zaman üstünlikleri öz beýanyny tapmalydyr. Munuň özi ýurdumyzda gurulýan desgalara aýratyn öwüşgin çaýýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Soňra Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň gurulýan desgalar direksiýasynyň ýolbaşçysy D.Orazow milli Liderimizi bu ýerde bina edilýän durmuş we beýleki maksatly desgalaryň taslamalary, şol sanda Çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň toplumynyň şekil taslamalary bilen tanyşdyrdy. Şekil taslamalarynda merkeziň dolandyryş binasy, saglyk nokady, onuň otaglarynyň içki görnüşleri, 2 gatly 20 orunlyk awtoduralga we onuň ýerleşjek ýeri görkezildi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Ahal welaýatynyň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň şekil taslamasy bilen tanyşdy. Taslamany düzüjiler ony şu ýerden uzak bolmadyk ýerde ýerleşen, halkymyzyň gadymy taryhy ýadygärlikleriniň hatarynda mynasyp orun eýeleýän Paryzdepäniň mysalynda taýýarlapdyrlar.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň garamagyna beýikligi 115 metr boljak Baýdak sütüniniň, ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň, şol sanda guruljak duralgalaryň, olaryň içinde oturdyljak oturgyçlaryň, yşyklandyryjylaryň, ulanyljak içki bezeg serişdeleriniň, ýerasty geçelgeleriň şekil taslamalary hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow görkezilen taslamalary makullap, olar durmuşa geçirilende, ýokary hiliň üpjün edilmelidigine aýratyn ünsi çekdi.

Ahal welaýatynyň täze merkeziniň gurluşygy üçin bölünip berlen ýerler, şol sanda olaryň ekologik ýagdaýy, seýsmiki durnuklylygy hem-de beýleki degişli görkezijileri alymlar tarapyndan içgin öwrenildi. Bu ýerde dürli maksatly binalaryň gurluşygy batly depginde alnyp barylýar.

Baş meýilnama laýyklykda, bu ýerde Döwlet sirki hem bina ediler. Şekil taslamalarynda bu desganyň eýwanynyň, içki bezeginiň dürli görnüşleri görkezildi.

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýew bu ýerde bina edilmegi meýilleşdirilen dürli täze gurluşyklaryň şekil taslamalaryny milli Liderimiziň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow görkezilen taslamalar bilen içgin tanşyp, käbir belliklerini we düzedişlerini girizdi. Milli Liderimiz gurluşyk işleriniň ýokary hilini üpjün etmegiň desgalaryň potratçylaryna we buýrujylaryna bildirilýän üýtgewsiz talapdygyny nygtamak bilen, bu ugurda geçirilýän işleri hemişe berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Iri möçberli şähergurluşyk taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi sebitleri senagatlaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak, hususy ulgamy ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça wezipeleri çözmäge ýardam eder.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ekologiýa ýaly möhüm ähmiýetli meselä ünsi çekdi. Ahal welaýatynyň täze merkezi Köpetdagyň etegindäki ajaýyp ýerde gurulýar. Şu tebigy gözelligi saklap galmak üçin “ýaşyl” tehnologiýalary giňden ulanmak zerurdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu baradaky gürrüňi dowam edip, ilatyň ähli amatlyklaryň hözirini görüp ýaşamagy, netijeli işlemegi we okamagy, göwnejaý dynç almagy, sport we döredijilik bilen meşgullanmagy üçin ähli mümkinçilikleriň üpjün edilmegi bilen baglylykda, sanly tehnologiýalaryň we intellektual ulgamlaryň esasynda kadaly şäher giňişliginiň döredilmeginiň esasy ýörelge boljakdygyny nygtady. Şeýlelikde, munuň özi smart siti — adamlaryň durmuşy üçin has oňaýly “akylly” şäher bolar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

“Akylly” şäheriň konsepsiýasynyň öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň we internet serişdeleriniň sazlaşygyna esaslanýandygyny bellemek gerek. Şolaryň kömegi bilen şäher düzümleriniň we gulluklarynyň dolandyrylmagyny, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlandyrylmagyny üpjün edýän bitewi ekologik ulgam döredilýär. Bu konsepsiýa tutuş ulgamlary özüne birleşdirýär. Mysal üçin, “akylly” jaýlar, bitewi maglumatlar binýady hem-de köpugurly şäher goşundysy ýaly ulgamlary öz içine alýar. Şolar ýaşaýjylara tölegleri amala aşyrmaga, dürli maglumatlary almaga mümkinçilik berýär.

Döwlet Baştutanymyz şeýle hem welaýat merkeziniň gurluşygynda täzeçil tehnologiýalary, nou-haulary, sanly ulgamy, öňdebaryjy tejribäni peýdalanmak baradaky meselelere ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, ýolbaşçylara degişli teklipleriň üstünde işlemek tabşyryldy.

Şeýlelikde, nesip bolsa, ýakyn wagtda gözel Köpetdagyň eteginde ähli şertleri bolan, lowurdap duran täze, döwrebap ajaýyp şäher dörär. Ol bolsa Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Watanymyzyň ösüşiniň nobatdaky aýdyň nyşany bolup, ähli türkmenistanlylaryň buýsanjyna öwrüler.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44239

22.10.2021
Türkmenistan ulag diplomatiýasynyň hem-de üstaşyr polat ýollarynyň kuwwatyny artdyrýar

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň möhüm ähmiýetli halkara forumlarda eden çykyşlary Türkmenistanyň ulag diplomatiýasynyň kuwwatynyň barha artýandygynyň nobatdaky aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

14-nji oktýabrda Birleşen Milletler Guramasynyň Hytaýda utgaşyk görnüşde geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatynda milli Liderimiz Türkmenistanyň ozal öňe süren BMG-niň ulagy ösdürmek boýunça Ýörite sebitara maksatnamasyny işläp taýýarlamak baradaky maksatnamasyna gaýdyp gelmek baradaky teklibi öňe sürdi.

Hormatly Prezidentimiziň pikirine görä, bu maksatnamanyň maksatlary we wezipeleri Baş Assambleýanyň ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda yzygiderli kabul edilen dört Kararnamasyndan, 2016-njy ýylda geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň Jemleýji resminamasyndan, dünýä derejesinde ulag babatda özara arabaglanyşygy pugtalandyrmak boýunça beýleki köptaraplaýyn resminamalardan ugur alnyp beýan edilmelidir.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterriş öz çykyşynda häzirki döwrüň wajyp meselelerini çözmäge netijeli çemeleşmeleri işläp taýýarlamaga işjeň gatnaşýan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň oňyn ornuny aýratyn belledi.

Bellenilişi ýaly, hut Türkmenistan öz döwründe BMG-niň howandarlygynda ulag meselesi boýunça ählumumy dialogy ýola goýmak başlangyjy bilen çykyş edip, BMG bilen bilelikde Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahaty geçirmegi teklip etdi hem-de gurady. 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda geçirilen forum durnukly ösüşiň aýrylmaz bölegi hökmünde halkara ulag ulgamyny ösdürmek boýunça giň halkara gatnaşyklaryň täze tapgyryna badalga berdi.

15-nji oktýabrda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň onlaýn tertibinde geçirilen mejlisinde milli Liderimiz Arkalaşygyň ýurtlarynyň Demirgazyk — Günorta hem-de Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça durnukly ulag-üstaşyr geçelgelerini döretmäge işjeň gatnaşmagynyň üstünlikli hyzmatdaşlygyň möhüm şerti bolup durýandygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow GDA-nyň döwletleriniň gatnaşmagynda geçirilen dürli halkara forumlarda, Arkalaşygyň öňki sammitlerinde GDA-nyň Ýewropa ugruna çykmak arkaly Merkezi Aziýa we Hazar ýakasy sebitinde ulag-logistika ugurlaryny döretmek boýunça Türkmenistanyň birnäçe möhüm başlangyçlary öňe sürendigini belledi. Bu başlangyçlar Arkalaşygyň ähli döwletleri tarapyndan düşünmek bilen kabul edildi we goldanyldy. Bu gün bolsa şol meýilnamalara ýeterlik derejede itergi bermek hem-de aýdyňlaşdyrmak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň ykdysady taýdan durnukly ösüşiniň esasy hökmünde ulag ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn üns berýär. Golaýda Aşgabadyň lokomotiw deposynyň üstüniň Russiýada çykarylan döwrebap ýolagçy hem-de ýük daşaýan teplowozlar bilen ýetirilmegi muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Milli Liderimiz demir ýol ulagyny hem-de tutuş ulag-kommunikasiýa toplumyny ösdürmäge uly ähmiýet berýär. Munuň özi bu ulgama iri maýa goýumlarynyň gönükdirilmeginde hem-de bu toplumy halkara ölçeglere laýyklykda döwrebaplaşdyrmak boýunça geçirilýän işlerde öz beýanyny tapýar.

Bu işiň esasy ugurlary pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmakdan, onuň işine ylmy gazananlary hem-de täze, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmakdan, bazar ykdysadyýetiniň ýörelgeleri esasynda dolandyryş ulgamyny kämilleşdirmekden, ýurdumyzyň üstaşyr kuwwatyny pugtalandyrmakdan, ulag-logistika merkezlerini döretmekden, ulag diplomatiýasyny ilerletmekden ybaratdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň toplumlaýyn ulag strategiýasynyň çäklerinde Türkmenistanda täsin inženerçilik-ulag desgalaryny gurmak hem-de işe girizmek boýunça giň möçberli taslamalar amala aşyryldy. 2009 — 2017-nji ýyllarda Amyderýanyň üstünden Türkmenabat — Farap, Kerki — Kerkiçi, Seýdi — Eljik awtomobil köprüleri, Kerki — Kerkiçi, Türkmenabat — Farap demir ýol köprüleri, şeýle hem Halaç — Hojambaz ponton köprüsi guruldy.

2018-nji ýylyň maý aýynda ulanylmaga berlen, sebitde iň iri toplumlaryň biri bolan Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portuny, şeýle hem täze howa menzillerini, demir we awtomobil ýollaryny döretmäge ägirt uly maýa goýumlary gönükdirildi. Bu port sebitde iň iri logistika ulgamlarynyň biri bolup durýar.

Ulag-kommunikasiýa toplumynyň pudaklaýyn edaralary tarapyndan hödürlenilýän hyzmatlary sanly ulgama geçirmek maksady bilen, petekleriň sanly görnüşde satylmagyny ornaşdyrmak we kämilleşdirmek, ýük daşamak hyzmatlary boýunça buýurmalaryň kabul edilmegini kämilleşdirmek boýunça tapgyrlaýyn işler alnyp barylýar. Şunda “Bitewi penjire” ulgamy arkaly jemagat, ýaşaýyş jaý, bank we hyzmatlaryň beýleki görnüşlerini ulanmak hem-de olaryň töleglerini amala aşyrmak ulgamynyň kömeginden giňden peýdalanylýar.

Türkmenistan ençeme asyrlaryň dowamynda Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi bolupdyr. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, bu ulag-söwda ýoluny gaýtadan dikeltmekde ýurdumyzyň ulag toplumyna möhüm orun degişlidir.

Türkmenistan özüniň çäk taýdan amatly ýerleşmeginden netijeli peýdalanyp, Ýewraziýa giňişliginde iri ulag-logistika merkezine öwrülmäge çalyşýar. 2021-nji ýylyň birinji ýarymynda Türkmenistanyň çägi boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, üstaşyr ýükleriň bir ýarym esseden hem köp daşalandygy munuň aýdyň subutnamasydyr.

Türkmenistanyň durnukly durmuş-ykdysady ösüşinde, onuň üstaşyr kuwwatynyň artdyrylmagynda, Demirgazyk — Günorta we Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça ulag-üstaşyr geçelgeleriniň döredilmeginde demir ýol ulagyna möhüm orun degişlidir.

Ýokary ýük daşamak we geçirijilik ukyby, ýük daşamagyň, aýratyn hem harytlaryň uly möçberini uzak aralyklara daşamagyň özüne düşýän gymmatynyň pes bolmagy, howa şertlerine, ýylyň, gije-gündiziň şertlerine bagly bolmazlygy, agyr hem-de iri göwrümli ýükleri daşamak boýunça giň mümkinçilikleriň bolmagy, ýük daşamalaryň yzygiderliligi hem-de tizligi ulagyň bu görnüşiniň artykmaçlyklarydyr.

Bu aýratynlyklar demir ýol ulagyna logistika ugurlarynda möhüm orun eýelemäge hem-de ulag hyzmatlary bazarynda demir ýol arkaly ýük daşamalaryň ýokary bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün edýär.

Türkmenistanyň ägirt uly çäginde demir ýol ulagy sebitleriň ykdysady taýdan özara baglanyşygy hem-de halkara ýük daşamalar üçin uly ähmiýete eýedir. Bu ulgamyň döwrebaplaşdyrylmagyna uly ähmiýet berilýär. Ol ýurdumyzyň senagat taýdan mundan beýläk-de ösmegi üçin zerurdyr hem-de demir ýol arkaly ýük daşamalaryň netijeliligini ýokarlandyrmak arkaly ýokary ykdysady netijeleri gazanmaga ukyplydyr.

Ýük daşaýjy we hereket edýän düzümiň parkynyň döwrebaplaşdyrylmagy, täze demir ýol menzilleriniň, köprüleriň, düzümleýin desgalaryň we beýlekileriň gurulmagy bu ugurdaky zerur çäreleriň hataryna girýär.

Demir ýol ulagyny döwrebaplaşdyrmak işiniň barşynda Aşgabadyň demir ýol menziliniň lokomotiw deposynyň durky täzelenildi hem-de demirýol ulagynyň hereketini dolandyrmak ulgamy kompýuterleşdirildi, dispetçerçilik merkezleşdiriş ulgamy ornaşdyryldy.

Demir ýol gurluşykçylarynyň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyryldy we demir ýol beton şpallaryny çykarýan zawodyň ulgamlary, çagyl karýerleri işe girizildi. Olar ýollaryň abat saklanylmagyny hem-de täze ýollaryň gurluşygyny üpjün edýär.

Dünýäniň esasy önüm öndürijilerinden döwrebap hereket edýän düzümiň hem-de tehnikalaryň yzygiderli satyn alynmagy lokomotiwleriň, ýolagçy we ýük wagonlarynyň parkyny düýpli täzelemäge mümkinçilik berdi.

Russiýanyň “Transmaşholding” paýdarlar jemgyýeti bilen baglaşylan şertnamalara laýyklykda, şu aýda alnan täze we döwrebap teplowozlar Türkmenistanyň demir ýol ulagynyň hyzmatlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, ýurdumyzyň sebitleriniň arasyndaky ulag gatnawlaryny gowulandyrmaga hem-de üstaşyr geçelgeleriň geçiriş ukybyny giňeltmäge ýardam eder.

Şu ýylyň fewral aýynda “Türkmendemirýollary” agentliginiň, “RŽD” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “RŽD interneşnl” jogapkärçiligi çäkli jemgyýetiniň wekilleriniň arasynda sanly ulgam arkaly geçirilen maslahatda Türkmenistanyň ulag ulgamynyň üstaşyr mümkinçiliginiň ýokarlanýandygyny nazara almak bilen, demir ýollaryny giň gerimde elektrifikasiýalaşdyrmagyň wajypdygy bellenildi.

Duşuşygyň barşynda türkmen tarapy Türkmenabat — Aşgabat — Türkmenbaşy hem-de Aşgabat — Daşoguz demirýollaryny gurmak hem-de elektrifikasiýalaşdyrmak boýunça russiýaly kompaniýalar bilen hyzmatdaşlyga gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.

Russiýa tarapy türkmen kärhanalarynda aýry-aýry enjamlary öndürmek mümkinçiligi arkaly iň täze tehnologiýalary hem-de zerur bolan enjamlary ibermegi teklip etmäge taýýardygyny beýan etdi. Beýleki daşary ýurt kompaniýalary hem Türkmenistanyň demirýollaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça taslamalara gatnaşmaga gyzyklanma bildirýärler.

Bazar ykdysadyýetine geçilmegi hem-de demir ýol pudagynda döwlet-hususyýetçilik gatnaşyklarynyň ösdürilmegi bilen baglylykda, kadalaşdyryjy hukuk namalaryny kämilleşdirmek boýunça degişli işler amala aşyrylýar.

Şu ýylyň sentýabrynda “Türkmenistanyň demir ýol ulagynyň düzgünleriniň” işlenilip taýýarlanan taslamasy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi. Türkmenistanyň “Demir ýol ulaglary hakynda” Kanunyna laýyklykda, bu ulgamda hödürlenýän hyzmatlaryň gerimini giňeltmek we hilini gowulandyrmak, demir ýol ulaglarynyň düzümini kämilleşdirmek, ýük daşaýjylaryň üpjünçilik ulgamlarynyň arasyndaky gatnaşyklary düzgünleşdirmek boýunça işler geçirilýär.

Şeýle hem Türkmenistanyň ulag ulgamynda birnäçe halkara resminamalaryna, şol sanda 1985-nji ýyldaky halkara magistral demir ýol ugurlary hakynda Ýewropa ylalaşygyna, 1991-nji ýyldaky halkara utgaşykly gatnawlaryň möhüm ugurlary we degişli desgalar hakynda Ýewropa ylalaşygyna, 1968-nji ýyldaky ýol hereketi hakynda Konwensiýanyň üstüni ýetirýän Ýewropa ylalaşygyna we beýlekilere goşulmagy möhüm ähmiýete eýedir.

Munuň özi ýurduň sebit we halkara derejelerinde ulag we üstaşyr ulgamynda özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge hem-de kämilleşdirmäge gatnaşmagyny giňeltmäge, ulag babatda başlangyçlaryny öňe ilerletmäge we ulag diplomatiýasy gurallaryny netijeli ulanmaga mümkinçilik berýär.

Türkmenistan halkara üstaşyr-ulag geçelgeleriniň kuwwatyny doly ulanmagy, üstaşyr geçirilýän ýükleriň mukdaryny köpeltmegi, ykdysady taýdan has oňat ýakynlaşmak üçin gümrük, wiza we beýleki amallary ýeňilleşdirmegi maksat edinýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça 2009 — 2014-nji ýyllarda gurlan Demirgazyk — Günorta halkara ulag geçelgesiniň Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýoly ýaly iri taslamalar Milli demir ýol ulgamyny sebitiň ýurtlary bilen baglanyşdyrdy. Şu ýoluň netijesinde Hytaýdan konteýnerli ugurlaryň biri işe girizildi.

Türkmenistanyň, Owganystanyň, Azerbaýjanyň, Gruziýanyň we Türkiýäniň arasynda gol çekilen Ylalaşygyň çäklerinde biziň ýurdumyz Beýik Ýüpek ýolunyň Lazurit ugruny täzeden dikeldýän häzirki zaman multimodal üstaşyr-ulag geçelgesini döretmäge işjeň gatnaşdy. 2018-nji ýylyň fewralynda bu üstaşyr-ulag geçelgesiniň düzümine girýän Serhetabat (Türkmenistan) — Turgundy (Owganystan) demir ýoly ulanyşa tabşyryldy.

Türkmenistan tarapyndan gurlan Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý serhetüsti demir ýoly Aziýa halkara ulag geçelgesiniň ilkinji bölegi bolup durýar. Akina — Andhoý demir ýolunyň 30 kilometrlik böleginiň açylyş dabarasy Owganystanda 2021-nji ýylyň 14-nji ýanwarynda geçirildi. Geljekde bu demir ýol şahasyny Täjigistanyň serhedine çenli giňeltmek, ondan aňry Aziýa — Ýuwaş ummany sebitiniň döwletlerine çykarmak göz öňünde tutulýar.

Şu ýylyň awgustynda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow strategiki maksada ýetmek üçin ulag mümkinçiliklerini birleşdirmegiň möhümdigini nygtady. Şol maksat sebitde Aziýanyň, Ýewropanyň, Ýakyn Gündogaryň ulag ulgamlarynyň birleşdirilmegini üpjün edip biljek kuwwatly hem-de döwrebap düzümi döretmekden ybaratdyr.

Milli Liderimiz sebitiň çäklerindäki ulag gatnawlarynyň ulanylmadyk mümkinçilikleriniň bardygyny belläp, ulag-üstaşyr geçelgeleri we logistikany ösdürmek babatda tagallalary birleşdirmek bilen, Merkezi Aziýany döwrebap, utgaşykly, ýokary netijeli ulag halkasyna öwürmek boýunça ulgamlaýyn işlemäge çagyrýar.

Şu maksatlar bilen Günorta Ýewropa çykalgasy boljak Merkezi Aziýa — Hazar —Gara deňzi sebiti, şeýle hem Merkezi Aziýa — Ýakyn Gündogar ugurlary boýunça täze ulag-aragatnaşyk ýollaryny döretmegiň mümkinçiliklerini öwrenmek babatda hökümet derejesinde bäştaraplaýyn iş toparyny döretmek teklip edildi.

Döwlet Baştutanymyz bu pikirlerini Gyrgyzystanyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistanyň Prezidenti Emomali Rahmon we Özbegistanyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen geçirilen ikitaraplaýyn gepleşikleriň barşynda-da yzygiderli öňe sürdi.

Türkmen-täjik gepleşiklerinde taraplar Türkmenistan — Owganystan —Täjigistan halkara demir ýol ulag geçelgesiniň bilelikdäki taslamasyny ara alyp maslahatlaşdylar. Duşuşygyň netijeleri boýunça gol çekilen demir ýol ulagy babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Täjigistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyk hem-de ýükleri we ýolagçylary gatnatmak we üstaşyr daşamak hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Täjigistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyk strategik taýdan möhüm bolan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň anyk meseleleriniň giň gerimini gurşap alýar.

Daşkentde geçirilen türkmen-özbek gepleşiklerinde Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman — Katar halkara üstaşyr-ulag geçelgesiniň taslamasyny mundan beýläk-de durmuşa geçirmegiň meseleleri hem-de Özbegistan —Türkmenistan — Hazar deňzi we ondan aňry Gara deňziň portlarynyň üsti bilen Ýewropa çykalgasy boljak ulag ýoluny ösdürmek boýunça bilelikdäki işler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şunda türkmen tarapy Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň kuwwatlyklaryny sebitdäki goňşular üçin amatly şertlerde ulanmagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşmaga taýýardygyny beýan edýär. Bu deňiz menzili Merkezi Aziýanyň ýurtlarynyň önümleriniň Ýewropanyň, Russiýanyň, Zakawkaziýäniň, Ýakyn we Orta Gündogaryň bazarlaryna eksportuny üpjün etmäge ukyplydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bazarlara hem-de önümçilik-ýerlemek ugurlaryna ýol açýan durnukly ösüşiň esasy güýji hökmünde ulag ulgamynyň eýeleýän möhüm ornundan ugur alyp, pandemiýadan soňky döwürde tiz dikelmek üçin ulaglaryň dürli görnüşleriniň arasyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmagyň zerurdygy baradaky halkara başlangyjyny öňe sürdi.

Bu baradaky pikir demir we awtomobil, howa we suw ýollarynyň halkara gatnawlarynyň netijeli ulgamlaryna birleşdirilmeginiň dünýä möçberindäki söwdanyň ýokarlanmagyna, ykdysady taýdan ösüşe, täze iş orunlarynyň döredilmegine itergi berip biljekdiginde we beýlekilerde jemlenýär.

Ýurdumyzyň başlangyjy 2021-nji ýylyň 29-njy iýulynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan kabul edilen “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamasynda halkara jemgyýetçiligi tarapyndan makullanyldy.

Şeýlelikde, munuň özi Türkmenistanyň netijeli ulag diplomatiýasynyň dünýä derejesinde ähmiýetlidiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Şol diplomatiýa rowaçlygy gazanmakda hem-de bu ugurda tagallalary birleşdirmek üçin ählumumy şertleri döretmekde özara ýakyn, durnukly ulag ulgamlarynyň möhümdigi barada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ösüşlere beslenen maksatlaryny özünde jemleýär.

(TDH)



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/44023

21.10.2021
2021-nji ýylyň sentýabry: milli Liderimiziň daşary syýasy başlangyçlarynyň ugry bilen

Şanly ýubileý senesiniň — mukaddes Garaşsyzlygyň 30 ýyllygynyň dabaralaryna beslenen şu ýylyň sentýabr aýynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň üstünlikli durmuşa geçirýän «Açyk gapylar» hem-de giň hyzmatdaşlyk syýasaty esasynda ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň alyp barýan işleri halkara giňişlikde ýokary işjeňlige eýe boldy.

Milli Liderimiziň tabşyrygy boýunça ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda geçirilen baýramçylyk çäreleri, şol sanda maslahatlar, döredijilik duşuşyklary, tanyşdyrylyş çäreleri Türkmenistanyň döwlet ösüşi babatdaky strategiýasynyň hem-de daşary syýasy ugrunyň oýlanyşykly we öňdengörüjilikli häsiýete eýedigini nobatdaky gezek aýdyňlyk bilen görkezdi.

Sebitiň goňşy döwletleri bilen ysnyşykly we köp taraply gatnaşyklary ösdürmek hormatly Prezidentimiziň netijeli daşary syýasatynyň esasy ýörelgesi hem-de ileri tutulýan ugrudyr. Şunda Owganystan bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Munuň özi durnukly sebit hyzmatdaşlygynyň möhüm syýasy-ykdysady wezipeleri hem-de türkmen we owgan halklarynyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan dost-doganlyk gatnaşyklary bilen şertlendirilendir.

Ýurdumyz parahatçylyk söýüjilik we özara goldaw bermek ýörelgelerine berk eýermek bilen, iş ýüzünde dostlukly döwlete yzygiderli goldaw berip gelýär.

1-nji sentýabrda döwlet Baştutanymyzyň Buýrugyna laýyklykda, Owganystana ynsanperwerlik ýüki ugradyldy. Hyrat welaýatynyň Turgundy şäherçesinde bu sebitiň ýolbaşçylarynyň hem-de goňşy döwletde kowçum bolup ýaşaýan türkmenleriň gatnaşmagynda ynsanperwerlik kömegini kabul etmek dabarasy boldy. Owgan tarapy hemişe kömek berýän Türkmenistanyň ýolbaşçylaryna hem-de halkyna aýratyn hoşallyk bildirdi.

Owgan meselesiniň Türkmenistan tarapyndan geçen aýda hyzmatdaş döwletler bilen geçirilen köptaraplaýyn duşuşyklaryň üns merkezinde bolandygyny bellemelidiris. Eýranyň, Hytaýyň, Pakistanyň, Täjigistanyň we Özbegistanyň ýörite wekilleriniň gatnaşmagynda 5-nji sentýabrda geçirilen duşuşykda Owganystandaky ýagdaý ara alnyp maslahatlaşylan esasy meseleleriň biri boldy.

Sanly ulgam arkaly geçirilen duşuşygyň çäklerinde goňşy ýurtdaky häzirki ýagdaý we halkara bileleşigiň hem-de sebitiň ýurtlarynyň şu mesele babatda özara gatnaşyklaryny giňeltmek boýunça pikir alşyldy. Türkmen tarapy Owganystanyň durnuklylygyny, howpsuzlygyny hem-de durnukly ösüşini pugtalandyrmak meselelerini çözmek boýunça tagallalary utgaşdyrmakda sebitiň çägindäki özara gatnaşyklaryň ähmiýetini belledi. Şol meseleler bolsa özara baglanyşyklydyr.

Durmuş-ykdysady, energetika, ulag we kommunikasiýalar ulgamlarynda milli Liderimiziň başyny başlan iri möçberli taslamalaryny durmuşa geçirmek arkaly Owganystanda parahatçylygy berkarar etmekde ýurdumyzyň aýratyn orny nygtaldy.

8-nji sentýabrda Owganystanyň goňşy ýurtlarynyň daşary işler ministrleriniň onlaýn duşuşygy geçirildi. Bu duşuşyk Pakistan Yslam Respublikasynyň başlangyjy boýunça guraldy. Geňeşmelere Türkmenistandan başga-da, Eýran Yslam Respublikasynyň, Hytaý Halk Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň hem-de Özbegistan Respublikasynyň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Türkmen tarapynyň belleýşi ýaly, Türkmenistan tarapyndan şeýle duşuşyklara Owganystanda parahatçylygy we howpsuzlygy hem-de bu ýurduň hemmetaraplaýyn ösüşini üpjün etmäge bitewi sebit çemeleşmesini işläp taýýarlamak mümkinçiligi hökmünde garalýar.

Şol gün sanly ulgam arkaly ABŞ-nyň we GFR-iň daşary syýasat edaralarynyň başlangyjy bilen ministrler duşuşygy geçirildi. Geçirilen gepleşiklere gatnaşmaga dünýäniň 20-den gowrak döwletiniň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary hem-de BMG-niň, ÝB-niň we NATO-nyň ýokary wezipeli wekilleri çagyryldy.

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň wekilleri Owganystan boýunça hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny döretmegiň ähmiýetini nygtap, goňşy ýurtda parahatçylygy, raýat ylalaşygyny gazanmaga, howpsuzlygy we durmuş babatda durnuklylygy hem-de owgan halkynyň abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen köp taraplaýyn gatnaşyklaryň netijeli gurallaryny döretmegiň zerurdygyny bellediler.

13-nji sentýabrda Ženewada utgaşykly görnüşde Owganystandaky ynsanperwerlik meseleleri boýunça ýokary derejeli maslahat geçirildi. Oňa BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş we beýleki abraýly halkara guramalaryň wekilleri gatnaşdylar.

Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasatynyň esasyny düzýän dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk däplerine eýermek bilen, goňşy ýurtlara, şol sanda Owganystana yzygiderli ynsanperwerlik kömegini berýär. Hususan-da, ýurdumyzyň başlangyjy we ýakyndan goldaw bermegi bilen, goňşy döwletde möhüm durmuş ähmiýetli desgalaryň — mekdebiň, hassahananyň we metjidiň gurluşygy amala aşyryldy. Türkmen tarapy Owganystana derman we lukmançylyk serişdeleri görnüşinde ynsanperwerlik kömegini yzygiderli iberýär.

Daşary ýurt döwletleriniň birnäçesiniň wekilleri bilen geçirilen ikitaraplaýyn gepleşikler güýz paslynyň birinji aýynyň beýleki möhüm ähmiýetli wakalarynyň hatarynda orun aldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän daşary syýasat ugruna laýyklykda, şol ýurtlar bilen özara gyzyklanma bildirilýän netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň türkmen tarapynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň 2-nji sentýabrda Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri Ejima Kiýoşi bilen geçiren duşuşygynda dostluk, ynanyşmak, birek-birege hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we geljegi ara alyp maslahatlaşmalaryň esasy meselesi boldy. Myhman ýapon wekiliýetine ýolbaşçylyk edip ýurdumyza iş sapary bilen geldi.

3-nji sentýabrda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda geçirilen maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň talyplar hem-de okuwçylar bilen geçiren umumy sapagynyň dowamynda öňde goýlan wezipelere bagyşlandy. Çykyş edenler, şol sanda çärä sanly ulgam arkaly gatnaşan Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary milli Liderimiziň Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň geçen taryhy ýoly, mähriban halkymyzyň durmuş taýdan ösüşi, häzirki ýaşlaryň döwletimiziň we jemgyýetimiziň, ene-atalaryň hem-de maşgalalaryň öňündäki borjy baradaky çuň manyly çykyşynyň aýratyn ähmiýetini bellediler.

6-njy awgustda Hazaryň türkmen kenarynda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň netijeleri boýunça kabul edilen bilelikdäki Beýannamanyň hem-de ýokarda agzalan forumyň çäklerinde geçirilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogynyň Jarnamasynyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň resminamalary hökmünde ykrar edilmegi sebit ösüşini ilerletmek üçin Merkezi Aziýa binýadynyň uly ähmiýete eýediginiň tassyknamasyna öwrüldi. Bu resminamalar BMG-niň resmi dillerinde çap edildi hem-de bu iri halkara gurama agza ýurtlaryň arasynda ýaýradyldy.

9-njy sentýabrda Türkmenistanyň teklibi boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň 102-nji umumy maslahatynda “Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk hakyndaky” Kararnama biragyzdan kabul edildi.

Türkmenistanyň YHG-na başlyklyk etmeginiň çäklerinde şu ýylyň 28-nji noýabrynda Aşgabatda bu abraýly guramanyň döwlet Baştutanlarynyň nobatdaky 15-nji duşuşygyny geçirmek meýilleşdirildi. Onda uzak möhletleýin, özara bähbitlilik esasynda guralýan netijeli hyzmatdaşlygyň çäklerini giňeltmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşylar.

Sentýabr aýynyň birinji ongünlüginde pandemiýa döwründe hem-de saglyk bilen baglanyşykly adatdan daşary ýagdaýlarda döwlet edaralarynyň jemgyýetçilik we köpçülikleýin habar beriş serişdeleri bilen netijeli özara gatnaşyklary boýunça iki günlük onlaýn okuw sapagy geçirildi.

Gyrgyzystanyň we Ysraýylyň halkara bilermenleri döwlet edaralarynyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bilen işjeň gatnaşyklaryny guramak boýunça garaýyşlary barada pikir alyşdylar. Çärä gatnaşanlar Hökümetiň, raýat jemgyýetiniň we ilaty doly derejede habarly etmek meseleleri boýunça köpçülikleýin habar beriş serişdeleri ulgamynda işleýän guramalaryň arasynda özara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar.

9-10-njy sentýabrda Özbegistanyň paýtagty Daşkent şäherinde utgaşykly görnüşde geçirilen ÝHHG-niň Merkezi Aziýada köpçülikleýin habar beriş serişdeleri baradaky 23-nji maslahatynyň esasy meselesi “Merkezi Aziýada köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň jemgyýetçilik ähmiýetiniň ýokarlandyrylmagy” diýlip atlandyryldy.

Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň, Özbegistanyň we Mongoliýanyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bilen bir hatarda, maslahata sanly ulgam arkaly Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň “Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy” žurnalynyň hem-de ýurdumyzyň garaşsyz habarlar agentlikleriniň işgärleri gatnaşdylar.

10-njy sentýabrda Türkmenistanyň wekilleri onlaýn görnüşde VI Hazar mediaforumyna gatnaşdylar. Bu forum Russiýa Federasiýasynyň Astrahan welaýatynyň edara ediş merkezinde Azerbaýjan Respublikasyndan, Eýran Yslam Respublikasyndan, Gazagystan Respublikasyndan, Russiýa Federasiýasyndan, Özbegistan Respublikasyndan bilermenleri jemledi.

Duşuşygyň gün tertibiniň esasy meselesi syýahatçylyk we etnomedeniýet gatnaşyklary bilen bagly boldy. Foruma gatnaşyjylaryň ara alyp maslahatlaşmagyna sanly eýýamda travel-žurnalistikasy, medeni mediagiňişlikde chek-in, maglumat kommunikasiýalarynyň täze ulgamynda aň-bilim mediataslamalary ýaly meseleler girizildi.

Soňky ýyllarda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda halkara meýdançalarda, şol sanda mediagiňişlikde özüniň eýeleýän ornuny işjeň pugtalandyrýan Türkmenistanyň bu foruma Hazarýaka döwletleriň arasyndaky syýasy, ykdysady we ynsanperwer hyzmatdaşlykda hünär babatdaky gatnaşyklary pugtalandyrmakda möhüm ähmiýetli ädim hökmünde garaýandygyny bellemek gerek.

VI Hazar mediaforumynyň çäklerinde “Serhetsiz Hazar” atly halkara bäsleşigiň jemleri jemlenildi. Ýeňijileriň hatarynda “Neýtralnyý Turkmenistan” gazetiniň işgärleri hem bar.

13-nji sentýabrda Daşkent şäherinde suw hojalyk meseleleri boýunça Bilelikdäki türkmen-özbek hökümetara toparynyň birinji mejlisi geçirildi. Şonda Amyderýanyň suw serişdelerini hem-de suw hojalyk desgalaryny ulanmakda iki ýurduň özara gatnaşyklarynyň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Suw hojalygy ulgamynda ikitaraplaýyn we sebit hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça geçirilen pikir alyşmalaryň çäklerinde Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň, Döwletara utgaşdyryjy suw hojalyk toparynyň hem-de Durnukly ösüş boýunça döwletara toparyň we olaryň düzümleýin edaralarynyň ähmiýeti nygtaldy. Mejlisde suw serişdelerini rejeli ulanmak, täze tehnologiýalary ornaşdyrmak, zeýkeş-ýerasty hem-de akaba suwlaryny ulanmak ulgamynda bilelikdäki taslamalary we maksatnamalary durmuşa geçirmäge taýýarlyk beýan edildi.

Şondan bir gün geçenden soň, Özbegistanyň paýtagtynda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek hökümetara toparynyň 16-njy mejlisi geçirildi. Oňa dostlukly ýurtlaryň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary gatnaşdylar. Mejlisiň barşynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň arasyndaky ikitaraplaýyn duşuşyklaryň örän netijeli häsiýete eýedigi bellenildi. Iki dostlukly ýurduň Liderleri netijeli döwletara gatnaşyklaryň yzygiderli giňeldilmegine hem-de pugtalandyrylmagyna uly üns berýärler.

16-njy sentýabrda “C5+1” görnüşinde geçirilen duşuşygyň barşynda howanyň üýtgemegi, hususan-da, onuň azyk howpsuzlygyny üpjün etmek hem-de energiýany öndürmek üçin suw serişdeleriniň elýeterliligine ýaramaz täsiri bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Duşuşyga Gazagystan Respublikasyndan, Gyrgyz Respublikasyndan, Täjigistan Respublikasyndan, Türkmenistandan, Özbegistan Respublikasyndan hem-de Amerikanyň Birleşen Ştatlaryndan howa meselelerine jogap berýän edaralaryň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Taraplar “C5+1” sebitleýin diplomatik binýadyň çäklerinde daşky gurşawy goramak ulgamynda hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardyklaryny tassyklap, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň ulanylmagyny ösdürmek hem-de howanyň üýtgemeginden ejir çekýän ilatyň gatlaklary üçin durmuş özgertmelerini goldamak babatda bilelikde işlemegiň wajypdygyny nygtadylar.

17-nji sentýabrda Türkmenistanyň Hökümetiniň we BMG-niň arasynda statistiki kuwwaty pugtalandyrmak we milli Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak meseleleri boýunça hasabatlary bermek, Durmuş-ykdysady meýilnama hem-de Türkmenistanyň we BMG-niň arasynda Durnukly ösüş ulgamynda hyzmatdaşlygyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Çarçuwaly Maksatnamasy boýunça hyzmatdaşlyk etmek babatda maslahat geçirildi.

Duşuşyga gatnaşyjylar durnukly ösüş ulgamynda Gün tertibini amala aşyrmak boýunça esasy resminamalary milli kanunçylyga hemmetaraplaýyn ornaşdyrmaga gönükdirilen bilelikdäki işiň yzygiderli geçirilmeginiň ähmiýetini bellediler.

Türkmenistanyň Durnukly ösüş maksatlary boýunça Milli maglumatlar binýadyny döretmek babatdaky işiň hem-de 2022-nji ýylda ilatyň we ýaşaýyş jaý gaznasynyň ýazuwyna taýýarlyk görmegiň barşy ara alnyp maslahatlaşyldy.

21-nji sentýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Daşary işler ministrliginde “Bütindünýä pandemiýasy bilen baglanyşykly dürli töwekgelçilikleri hem-de howplary azaltmak üçin habarlylygy ýokarlandyrmak we bu işe ýaşlary çekmek” atly Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikdäki Maksatnama gol çekmek dabarasy boldy. BMG tarapyndan BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko resminama gol çekdi.

Bu resminama ýerli derejede döwlet wezipeli adamlaryň kuwwatyny pugtalandyrmaga hem-de adam howpsuzlygyny üpjün etmäge toplumlaýyn çemeleşmegini nazara almak bilen, durmuş-ykdysady taýdan seslenmegiň meýilnamasyny amala aşyrmaga gönükdirilendir.

22-nji sentýabrda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň çäklerinde Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we ABŞ-nyň daşary işler ministrleriniň sanly ulgam arkaly “C5+1” görnüşindäki duşuşygy geçirildi.

ABŞ-nyň döwlet sekretary hem-de Türkmenistanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň we Özbegistanyň daşary işler ministrleri “C5+1” sebit diplomatik binýadynyň aýratyn ähmiýetini tassyklap, sebit hem-de halkara gün tertibiniň wajyp meseleleri boýunça gaýragoýulmasyz çäreleri ara alyp maslahatlaşmak we kabul etmek üçin onuň peýdasyny bellediler.

Netijeli söhbetdeşligiň barşynda daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary sebit howpsuzlygynyň howplaryna hem-de wehimlerine garşy durmak boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen diplomatik gatnaşyklary dowam etdirmäge gyzyklanmalaryny beýan etdiler.

Mundan başga-da, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň hem-de ABŞ-nyň syýasy, söwda-ykdysady we ynsanperwer ulgamlarda özara gatnaşyklarynyň esasy ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem şol gün türkmen wekilleriniň “EKSPO — 2020 Dubaýyň” daşary ýurtly gatnaşyjylar bilen işlemek boýunça utgaşdyryjysy Omar Şehade bilen onlaýn duşuşygy geçirildi. Taraplar Türkmenistan bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň arasynda köp ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň ýokary derejesini belläp, ikitaraplaýyn söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek nukdaýnazaryndan bu halkara gözden geçirilişiň ähmiýetini nygtadylar.

Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk ýubileýiniň baýram edilmegi köp sanly daşary ýurt neşirleriniň üns merkezinde boldy. Bu şanly waka mynasybetli ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda dürli çäreler we dabaralar geçirildi.

Baýramçylygyň öňüsyrasynda Türkiýe Respublikasynda “Yerli düşünce” we “Istanbool Today”, Awstriýa Respublikasynda “Galkynysh”, Hindistanda “Business Central Asia” hem-de Pakistan Yslam Respublikasynda “The Diplomatic Insight” žurnallarynyň ýörite goýberilişleri Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň taryhyna, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda syýasatda, ykdysadyýetde, durmuş we hukuk ulgamlarynda, ylymda we medeniýetde ýurdumyzyň gazanan uly üstünliklerine bagyşlanyldy.

Milli Liderimiziň möhüm halkara başlangyçlary, durmuşa geçirilýän daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlary, ýurdumyzyň energetika we ekologiýa diplomatiýasy baradaky makalalar köp sanly okyjylarda uly gyzyklanma döretdi.

Döwlet Garaşsyzlygynyň şanly senesi mynasybetli Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky ilçihanalary hem-de konsullyklary tarapyndan maslahatlar, forumlar, sergiler, konsertler we köp sanly beýleki çäreler geçirildi.

Hyrat şäherinde ýurdumyzyň Baş konsullygy tarapyndan maslahat guraldy. Oňa Hyrat we Badgis welaýatlarynda kowçum bolup ýaşaýan türkmenleriň wekilleri gatnaşdylar.

Maslahata gatnaşanlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we tutuş türkmen halkyny ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutladylar hem-de dostluk goldawy we owgan halkyna berilýän ynsanperwerlik kömegi üçin hoşallyk bildirdiler.

Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasyndaky ilçihanasy tarapyndan ýurdumyzyň baş baýramy hem-de 2021-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilmegi mynasybetli Kyrşehir Ahi Ewran uniwersitetinde şu ýokary okuw mekdebinde bilim alýan türkmen talyplarynyň konserti geçirildi hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň kitaplarynyň we halkymyzyň medeni gymmatlyklarynyň sergisi guraldy.

Türkiýäniň Samsun şäherinde Ondokuz Maýis uniwersitetiniň professor-mugallymlarynyň we talyplarynyň gatnaşmagynda maslahat geçirildi. Bu maslahatyň çäklerinde hem sergi we baýramçylyk konserti guraldy.

ABŞ-nyň Sietl şäherinde ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň hormatyna ýörite okuw maslahaty geçirildi. Bu çäre Türkmenistanyň ABŞ-daky ilçihanasy tarapyndan guraldy. Duşuşyga watandaşlarymyz — Türkmenistanyň raýatlary we talyplary çagyryldy. Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän halkara parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen öňdengörüjilikli daşary syýasaty duşuşygyň esasy mowzugy boldy.

Türkmenistanyň Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygyndaky ilçihanasy baýramçylyk çäresini geçirdi. Oňa Londondaky abraýly ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyplary hem-de kowçum bolup ýaşaýan türkmenleriň wekilleri gatnaşdylar.

Malaýziýanyň paýtagty Kuala-Lumpur şäheriniň ýaşaýjylary we myhmanlary Türkmenistan, onuň gazanýan üstünlikleri bilen ýakyndan tanyşmaga mümkinçilik aldylar. Şäheriň merkezi köçeleriniň biriniň ugrunda ýerleşdirilen ägirt uly ekranlarda ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlanan wideoşekiller görkezildi.

Türkmenistanyň Saud Arabystany Patyşalygyndaky ilçihanasy tarapyndan baýramçylyk çäresi geçirildi. Onuň barşynda ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan ägirt uly üstünlikleri bellenildi.

26-syndan 27-nji sentýabra geçilen gije ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň hormatyna Gazagystanyň paýtagty Nur-Sultan şäherinde “Nur Älem” muzeýiniň binasy Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň reňkinde öwşün atdy.

Şeýlelikde, 2021-nji ýubileý ýylynyň sentýabr aýynyň köpöwüşginli wakalarynyň syny hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň dünýäde parahatçylygyň, ählumumy howpsuzlygyň we özara düşünişmegiň esaslaryny pugtalandyrmaga gönükdirilen parahatçylyk döredijilikli syýasatynyň netijeli häsiýete eýediginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

(TDH)



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/43837

20.10.2021