Aşgabat, 9-njy noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistana sapar bilen gelen Awstriýa Respublikasynyň Ýewropa we halkara işler boýunça federal ministri Mihael Linharty kabul etdi.

Myhman wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza Awstriýanyň Federal Prezidentiniň we Federal Kansleriniň salamyny ýetirdi. Şunuň bilen baglylykda, awstriýaly hyzmatdaşlaryň hemişelik Bitaraplyk derejesine esaslanýan hem-de giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen daşary syýasy ugry amala aşyrýan Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge çalyşýandygy tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, birek-birege hormat goýmak we ynanyşmak ýörelgelerinde guralýan döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesini hem-de dostlukly häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi. Milli Liderimiz Awstriýa Respublikasynyň ýolbaşçylaryna iň gowy arzuwlaryny beýan edip, iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygyň abraýly halkara guramalaryň we düzümleriň — BMG-niň, ÝHHG-niň we beýleki guramalaryň, şol sanda soňky ýyllarda has işjeň häsiýete eýe bolan Ýewropa Bileleşiginiň çäginde üstünlikli ösdürilýändigini nygtady.

Duşuşygyň dowamynda ägirt uly kuwwata eýe bolan türkmen-awstriýa hyzmatdaşlygynyň şu günki ýagdaýy we geljegi barada gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy. Şunuň bilen baglylykda, söwda-ykdysady ulgamda netijeli gatnaşyklary ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi. Şunda Türkmen-awstriýa bilelikdäki toparynyň işine hem-de işewürler toparlarynyň arasyndaky gatnaşyklara möhüm orun degişlidir.

Awstriýanyň we tutuş Ýewropa işewürliginiň geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga çalyşýandygy nygtaldy. Bu ýerde işewürleriň netijeli işlemegi üçin amatly maýa goýum ýagdaýy döredildi. Awstriýanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysynyň ýurdumyza sapary wagtynda ýanynda bolýan wekiliýetiň giň düzümi hem muňa aýdyň şaýatlyk edýär. Senagat, energetika, ulag we ykdysadyýetiň beýleki ulgamlary hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarydyr. Şunuň bilen birlikde medeni-ynsanperwer ulgamyň döwletara gatnaşyklaryň möhüm bölegi bolup durýandygy nygtaldy. Bu babatda Türkmen-awstriýa jemgyýetiniň işi hem-de bilelikdäki “Galkynyş” simfoniki orkestriniň çykyşlary, türkmen paýtagtynda ajaýyp Wena balynyň yzygiderli geçirilmegi, Aşgabatda we Wenada guralan iki ýurduň Medeniýet günleridir beýleki döredijilik çäreleri munuň aýdyň mysalydyr. Türkmen-awstriýa jemgyýetiniň ýanynda degişli internet-saýty açyldy hem-de “Galkynyş” žurnaly çap edilýär.

Bellenilişi ýaly, şeýle çärelerdir taslamalar iki ýurduň we halklaryň arasyndaky dostluk, özara düşünişmek gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga ýardam edýär. Ylym we bilim ulgamynda, innowasiýalary, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmakda hyzmatdaşlygy berkitmäge uly ähmiýet berilýär.

Duşuşygyň barşynda hormatly Prezidentimiz we Awstriýa Respublikasynyň Ýewropa we halkara işler boýunça federal ministri syýasy-diplomatik gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň, daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça yzygiderli geňeşmeleri dowam etdirmegiň möhümdigini aýtdy. Nygtalyşy ýaly, Awstriýa Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli syýasatyna ýokary baha berýär we türkmen Lideriniň häzirki döwrüň wajyp meselelerini çözmäge hem-de dünýäde parahatçylygyň, abadançylygyň berkidilmegine, Durnukly ösüş maksatlaryna laýyk gelýän başlangyçlaryny doly goldaýar.

Şunuň bilen baglylykda, iki döwletiň abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlydygy, sebit we ählumumy derejede howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmäge tagallalary birleşdirmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Awstriýa Respublikasynyň Ýewropa we halkara işler boýunça federal ministri Mihael Linhart döwletara gatnaşyklaryň taraplaryň oňyn tejribesine hem-de hoşmeýilli erk-islegine daýanyp, mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine, täze many-mazmun bilen baýlaşdyryljakdygyna ynam bildirdiler.

Duşuşyga Türkmen-awstriýa jemgyýetiniň ýolbaşçysy Neda Berger hem gatnaşdy.

Türkmenistanyň Prezidenti Türkiýäniň döwlet teleradiokompaniýasynyň “TRT World” teleýaýlymynyň sowallaryna jogap berdi

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýäniň döwlet teleradiokompaniýasynyň «TRT World» teleýaýlymynyň baş redaktory Ýusuf Erimiň sowallaryna jogap berdi. Söhbetdeşligiň dowamynda däp bolan dostlukly türkmen-türk gatnaşyklarynyň möhüm ugurlaryna, dürli görnüşdäki sebit we halkara hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçiliklerine garaldy, Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary beýan edildi. Mälim bolşy ýaly, bu syýasatda milletiň gadymdan gelýän gymmatlyklaryna hem-de olaryň häzirki döwür bilen arabaglanyşygyna aýratyn üns berilýär.

— Türkmenistanyň çuňňur hormatlanylýan Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow! Möhüm döwlet işiňizden wagt aýryp biz bilen duşuşanyňyz, «TRT World» teleýaýlymyna interwýu berýäniňiz üçin Size köp sagbolsun aýdýarys.

Türkmenistan bilen Türkiýe Respublikasy köpasyrlyk taryhy, dostluk we doganlyk gatnaşyklary bolan döwletler bolup, iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklar «Bir millet — iki döwlet» şygary bilen häsiýetlendirilýär. Siz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki derejesine nähili baha berýärsiňiz, geljekde edilmeli işler barada pikirleriňiz nämelerden ybarat?

— Sowalyňyz üçin sag boluň! Bu sowala jogap bermezden ozal, Türkiýe Respublikasynyň döwlet teleradiokompaniýasyna hormat goýýandygymy aýtmak bilen, onuň alyp barýan möhüm ähmiýetli işine ýokary baha berýändigimi bellemek isleýärin.

Siziň teleradiokompaniýaňyzyň türki dünýäniň ýurtlarynda, şol sanda Türkmenistanda bolup geçýän wakalar, olaryň taryhyny, däp-dessurlaryny, döwrebap ösüşini beýan etmek babatda örän wajyp işleri alyp barýandygyny aýtmak isleýärin.

Indi sowalyňyza jogap bereýin! Türkiýe Respublikasy bilen gatnaşyklarymyz barada aýdanymyzda, biz hemişe bu ýurduň doganlyk häsiýetini belleýäris. Hut şu «doganlyk» sözi Garaşsyz döwletler hökmünde biziň gatnaşyklarymyzyň ilkibaşdan we häzirki günlerine çenli syýasatda, ykdysadyýetde, ynsanperwer ulgamda, halkara giňişlikde tutuş ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň içinden eriş-argaç bolup geçýär.

Geçen asyryň ahyrynda türkmen döwletiniň emele geliş döwründe Türkiýäniň Türkmenistana beren goldawyny biz hiç wagt ýatdan çykarmarys. Türkiýe dünýä ýurtlarynyň arasynda ilkinji bolup biziň Garaşsyzlygymyzy ykrar etdi, Aşgabatda özüniň diplomatik wekilhanasyny açdy. Türkmenistanyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň halkara derejede ykrar edilmeginiň ähli döwürlerinde Türkiýäniň goldawy aýratyn ähmiýetli boldy. Şol döwür ýola goýlan türkmen-türk hyzmatdaşlygynyň däpleri, biziň gatnaşyklarymyzyň aýratyn häsiýeti ýyllar geçse-de, üýtgemän, has-da berkedi. Biziň halklarymyzyň we döwletlerimiziň gatnaşyklarynyň ösdürilýän berk binýadyna öwrüldi.

Ykdysady ulgamda Türkiýe Türkmenistanyň köpýyllyk üstünlikli hyzmatdaşy bolup, söwda dolanyşygynyň we maýa goýum işjeňliginiň derejesi boýunça ýurdumyzda öňdebaryjylaryň hataryna girýär. Daşary syýasatda, halkara giňişlikde Türkmenistan we Türkiýe parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, häzirki döwrüň howplaryna garşy göreşmek, Durnukly ösüş maksatlaryna eýermek işinde işjeň hyzmatdaşlyk edýärler. Biziň ynsanperwer ulgamda, ylym, bilim, medeniýet we ýaşlar babatda gatnaşyklarymyz barha giňelýär.

Türkmenleriň we türkleriň baý taryhy mirasyna daýanyp, biz geljege ynamly garaýarys. Hyzmatdaşlygyň bilelikdäki meýilnamalaryny düzýäris we olary üstünlikli durmuşa geçirýäris.

Türkiýe Respublikasynyň Prezidentiniň, meniň gadyrly doganym Rejep Taýyp Ärdoganyň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ösüşine goşýan şahsy goşandy barada aýratyn bellemek isleýärin. Gürleşenimizde men hemişe onuň Türkmenistana bolan aýratyn garaýşyny, hyzmatdaşlyga bolan üýtgewsiz taýýarlygyny duýýaryn.

Aýrylmaz taryhy arabaglanyşyga, gatnaşyklarymyzyň şu günki maksatlarynyň we mümkinçilikleriniň umumylygyna, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ägirt uly mümkinçiliklerine düşünip, türkmen-türk gatnaşyklarynyň geljegini biz bile gurýarys. Halklarymyzyň we döwletlerimiziň bähbidine gönükdirilen hyzmatdaşlygymyzyň ajaýyp mümkinçiliklerine men berk ynanýaryn.

— Şu ýyl Türkmenistan Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramyny belledi. Siziň pikiriňizçe, şol geçen döwürde ýurduňyzyň ýeten iň wajyp sepgitleri haýsylardan ybarat boldy hem-de öňüňizde goýan geljekdäki maksatlaryňyz barada aýdaýsaňyz?!

— Meniň pikirimçe, ýetilen esasy sepgit — Türkmenistanyň dünýäde Garaşsyz, özbaşdak, kuwwatly we uly abraýa eýe bolan döwlet hökmünde emele gelmegi. Galan zatlar munuň dowamy bolmak bilen, elbetde, türkmen halkynyň häzirki zaman taryhynyň iň esasy we kesgitleýji binýady bolup durýar.

Ýetilen sepgitleriň maddy tarapy barada aýdylanda, ykdysadyýetde, durmuş we beýleki ulgamlarda bu görkezijiler ýeterlik derejede ähmiýetlidir.

Bu gün Türkmenistan durnukly ösýän ykdysadyýeti, uly senagat-önümçilik binýady, köpugurly ulag we kommunikasiýa ulgamy, kuwwatly energetika toplumy, döwrebap oba hojalygy bolan döwletdir. Jemi içerki önümiň her ýylky ösüşi 7 — 10 göterim derejede durnukly saklanýar. Dünýädäki häzirki ykdysady çökgünlik şertlerinde hem geçen ýyl bu görkeziji 5,9 göterim boldy.

Durmuş ulgamy döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugrudyr. Biz her ýyl bu ulgama Döwlet býujetiniň 70 göterimini gönükdirýäris. Ýurdumyzda ýaşaýyş jaýlarynyň, durmuş ähmiýetli döwrebap binalaryň halkara ölçeglere laýyk gelýän giň möçberli gurluşygy amala aşyrylýar. «BMG-niň Adamzat ösüşiniň indekslerine we görkezijilerine» laýyklykda, Türkmenistan bu görkezijileri ýokary bolan ýurtlaryň hataryna girýär. Ilatyň girdejisiniň derejesi boýunça bolsa biz dünýäniň ortaça görkezijilerinden ýokary bolan ýurtlarynyň hatarynda.

Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ykrar edilmegi Garaşsyzlygymyzyň ýeten iň möhüm sepgidi boldy. Bu bize diňe bir milli bähbitlerimizi üpjün etmäge esaslanan özbaşdak daşary syýasy ugrumyzy amala aşyrmaga mümkinçilik bermän, eýsem, ähli döwletler bilen dostlukly, deňhukukly we birek-birege hormat goýmak esasyndaky gatnaşyklary ýola goýmaga, olar bilen ykdysady, söwda, maýa goýum hyzmatdaşlygyny ösdürmäge mümkinçilik berýär. Bu bolsa Türkmenistanyň ösüşine, onuň ykdysady, önümçilik binýadynyň kämilleşmegine oňyn täsir edýär. Iş orunlarynyň sanynyň artdyrylmagyny, durmuş maksatnamalarynyň amala aşyrylmagyny, ilatyň ýaşaýyş şertleriniň hiliniň gowulandyrylmagyny üpjün edýär.

Umuman, geçen 30 ýyllyk milli ösüş adamlaryň ýaşaýşyny gowulandyrmak, Türkmenistanyň özbaşdaklygyny berkitmek, döwlet gurluşynyň meýilnamalaryny amala aşyrmagyň esasy şerti hökmünde parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmek maksady bilen, ägirt uly mümkinçilikleri döretmegiň hem-de ulanmagyň döwri boldy.

— Birnäçe gün bäri paýtagt şäher bolan Aşgabada aýlanyp gördüm. Taryhy döwür bilen şu günki medeniýet biri-biri bilen utgaşypdyr. Size ata-babalarymyzyň nesihatlary bilen döwrebap dessurlaryň arasyndaky deňagramlygy saklamak nähili başardýar?

— Ýaňy-ýakynda türkmen ýaşlary, ýokary okuw mekdepleriniň talyplary bilen bolan duşuşykda men taryhymyzyň dowamatlylygyna, däp-dessurlaryň we döwrebaplygyň arasyndaky arabaglanyşyk meselesine aýratyn ünsi çekdim. Men iň gymmatly mirasyň özeninde bilim we ylym bolan edep-terbiýeden ybaratdygyny belledim. Dogry we hemmetaraplaýyn terbiýe bolsa, ilki bilen, asyrlaryň synagyndan geçen taryha, däp-dessurlara, ata-babalarymyzyň tejribesine, ahlak gymmatlyklaryna daýanmakdyr. Pederlerimiziň geçen gahrymançylykly ýoly, ata Watanymyzyň ajaýyp taryhy ýaşlarymyzyň hökman geçmeli nusgalyk mekdebidir. Men bu barada «Paýhas çeşmesi» atly kitapda hem aýratyn nygtadym.

Birinji müňýyllygyň başyndaky Beýik Hun döwleti, Rim we Hytaý imperiýalary bilen bäsdeş bolan Parfiýa türkmen şalygy, ikinji müňýyllykdaky Hindistana çenli uzap gidýän Gaznaly türkmenleriniň döwleti, Hytaýdan Ortaýer deňzine çenli öz täsirini ýetiren Beýik Seljuk türkmenleriniň döwleti, ylmyň, medeniýetiň we sungatyň özboluşly nusgalaryny miras goýan Köneürgenç türkmenleriniň döwleti, Garagoýunly we Akgoýunly türkmenleriň döwleti — bularyň ählisi Türkmenistanyň hem-de türkmen halkynyň geçen taryhy ýolunyň beýikliginiň aýdyň subutnamasydyr.

Meşhur taryhçylaryň gadymy hat-ýazuw çeşmelerine we işlerine ser salmak gerek. Olar bütin adamzat taryhynyň dowamynda türkmen halkynyň parahatçylyk we ynsanperwerlik gymmatlyklaryna eýerip, beýik taryh we medeniýet döredendigini tassyklaýar. Bu toprakda Merw, Gürgenç, Nusaý, Abiwerd, Dehistan, Sarahs, Amul, Zemm, Şähryslam ýaly iri şäherler döredi. Olar ösüp barýan şäherler bolup, ylmyň, bilimiň merkezi hökmünde ykrar edildi. Bu şäherler dünýä ylmynyň, medeniýetiniň, edebiýatynyň, sungatynyň ösüşine uly goşant goşdular.

«Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly kitapda men geljekde türkmeniň taryhy ýoluny dowam etmeli, milli däp-dessurlarymyzyň we sepgitlerimiziň nesilden-nesle geçmegini üpjün etmeli ýaşlarymyza arzuwlarymy beýan etdim. Bu duşuşykda biziň topragymyzda ýaşap geçen, dünýä ylmynyň ösüşine ägirt uly goşant goşan beýik şahsyýetler ýaly ylmyň täze parlak ýyldyzlarynyň, dünýä meşhur şahsyýetleriň dörejekdigine berk ynanýandygymy aýtdym. Bu sözleri aýtmaga mende ähli esas bar, çünki türkmen ýaşlaryna bilim we terbiýe bermek babatda oýlanyşykly döwlet syýasaty bu gün öz ajaýyp netijelerini berýär.

Biziň ýaşlarymyz öz beýik ata-babalarynyň göreldesinden ylham alyp, ylmy işlerde ýokary netijeleri gazanýarlar. Dürli dersler boýunça halkara olimpiadalarda ýeňiji bolup, baýrakly orunlara mynasyp bolýarlar. Dünýäniň iri sport ýaryşlarynyň münberlerinde öňdäki orunlary eýeleýärler. Döwletimiz ýaşlaryň bilim, ylym, sport belentliklerine bolan hyjuwyny maddy taýdan hem goldaýar. Bu bolsa ata-babalarymyzyň bize goýan mirasynyň we Türkmenistanyň geljeginiň — Garaşsyz, ösüp barýan we özi hakynda alada edýän döwletde ýaşaýan ýaşlarymyzyň arasyndaky bölünmez arabaglanyşygyň, taryhyň we häzirki günüň nesilden-nesle geçmeginiň mysaly bolup durýar.

— Elbetde, men hem şähere gezelenç eden wagtym Türkmen halysynyň milli muzeýine baryp gördüm, «Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparynyň çykyşlaryny synladym we Olimpiýa şäherçesindäki sport toplumlaryna aýlandym. Siziň geljekki nesil üçin amala aşyran uly işleriňize janly şaýat boldum. Men Siziň gazanan üstünlikleriňize buýsanyp, ýakymly pursatlary başdan geçirdim. Sebitdäki ýurtlar bilen hyzmatdaşlyga nähili baha berýärsiňiz? Kärdeşleriňiz bilen gatnaşyklaryňyz barada aýdyp beräýseňiz?!

— Bu hyzmatdaşlyga netijeli, ynamdar, anyk çözgüde gönükdirilen hökmünde baha berýärin. Öz gatnaşyklarymyzda biz hoşniýetli goňşuçylykdan, birek-birege hormat goýmakdan, doganlykdan we halklarymyzyň medeni-siwilizasion ýakynlygynyň taryhy baglanyşygyndan ugur alýarys. Bu berk binýat geljege ynamly garamaga, ähli ugurlarda hyzmatdaşlyk üçin giň gerimli, uzak möhletli we durmuş ähmiýetli meýilnamalary düzmäge mümkinçilik berýär.

Şu ýylyň awgust aýynyň başynda Türkmenistanda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygy geçirildi. Bu ýokary döwlet derejesinde syýasy aragatnaşygyň täze görnüşi bolup, biz onuň Merkezi Aziýada döredijilikli hereketleriň kemala getirilmegi üçin hemişelik binýat boljakdygyna ynanýarys.

Sebitdäki kärdeşlerim, Merkezi Aziýa döwletleriniň hormatly Prezidentleri bilen sebitiň durnukly we yzygiderli ösüşini hem-de onda ýaşaýan halklaryň abadançylygyny üpjün etmek maksady bilen, özara ylalaşykly çözgütleriň kabul edilmeginiň üstünde işleýäris, yzygiderli gepleşikleri geçirýäris. Gepleşiklerimiziň gün tertibi sebitde parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysady, energetika, ulag we aragatnaşyk hyzmatdaşlygyny ösdürmek, daşky gurşaw meselelerini çözmek, Merkezi Aziýanyň dünýä ykdysady we kontinental gatnaşyklaryna goşulyşmagy hem-de başga-da köp möhüm meseleleri we beýleki derwaýys mowzuklary öz içine alýar.

Bir ýarym ýyl bäri biziň ýurtlarymyz öz tagallalaryny birleşdirip, pandemiýanyň ýaýramagyna garşy bilelikde göreşýärler. Derman serişdeleri, lukmançylyk enjamlary, şahsy gorag serişdeleri we beýleki ýardamlar bilen bir hatarda, Merkezi Aziýa döwletleri söwda gatnaşyklaryny degişli derejede saklamaga, ýük daşamak üçin mümkinçilikleri döretmäge, başlanan ykdysady taslamalary durmuşa geçirmäge gönükdirilen çäreleriň toplumyny işläp düzdüler we amala aşyrdylar.

Bäş döwletiň Baştutanlary dostlugy we hyzmatdaşlygy yzygiderli hem-de gyşarnyksyz berkitmäge, hoşniýetli goňşuçylygy, agzybirligi we taryhy ykballarymyzyň biri-biri bilen aýrylmazlygyny gorap saklamaga çalyşýandyklaryny tassykladylar.

— Ýakyn wagtlarda Azerbaýjan — Türkmenistan — Türkiýe üçtaraplaýyn sammitini geçirmek meýilleşdirilýär. Sammitiň gün tertibi hem-de ondan garaşýan netijeleriňiz barada aýdyp beräýseňiz?!

— Hyzmatdaşlygyň bu görnüşi döredildi hem-de onuň üç doganlyk döwletiň we halkyň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýändigine, şonuň üçin-de onuň uly islegden peýdalanmagy netijesinde, doly möçberde durmuşa geçiriljekdigine ynanýaryn.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň, olaryň ýolbaşçylarynyň arasyndaky gatnaşyklaryň derejesi syýasat, ykdysadyýet, söwda we ynsanperwer ugurlar boýunça üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygy ynamly, netijeli ösdürmäge hem-de kämilleşdirmäge mümkinçilik berýär. Biziň ýurtlarymyz ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy gorap saklamak hem-de berkitmek boýunça bilelikde ähli tagallalary edýärler. Sebit meselelerinde netijeli hyzmatdaşlygyň we özara düşünişmegiň ýörelgelerini yzygiderli hem-de tutanýerli öňe sürýärler.

Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň çemeleşmeleri Merkezi Aziýa, Hazar we Gara deňzi sebitleriniň ösmegine oňyn täsir edýär. Bu sebitleriň Ýewraziýanyň bu bölegindäki uzak möhletli durnuklylygyň berk binýadyna öwrülmegine goşant goşýar.

Söwda we ykdysady gatnaşyklar özara bähbitli hem-de deňhukukly esasda yzygiderli ösdürilýär. Üç döwletiň mümkinçilikleriniň birleşdirilmegi, umumy çeşmeleriň ulanylmagy, geografik, senagat we tehnologik aýratynlyklar diňe bir milli ykdysadyýetiň ösmegine güýçli itergi bermän, eýsem, tutuş Ýewraziýa giňişliginde geoykdysady gurluşa, täze döredijilik many-mazmunyna we aýratynlyklaryna goşant goşup biljekdiginiň subutnamasydyr. Gürrüň, ilkinji nobatda, energetika, ulag, aragatnaşyk ýaly strategik ugurlar barada barýar. Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň Gündogar — Günbatar ugry boýunça ygtybarly ulag we energetika köprüsiniň emele gelmeginde öňdebaryjy orun eýeleýändigine ynanýaryn.

Belli sebäplere görä yza süýşürilen Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň Prezidentleriniň duşuşygynyň ýakyn wagtlarda geçiriljekdigine umyt edýäris. Bu duşuşyk üç doganlyk döwletiň arasyndaky gatnaşyklaryň taryhynda aýdyň sahypa bolup, hyzmatdaşlygymyzy kämilleşdirer we baýlaşdyrar, onuň täze ugurlaryny açar. Türkmen, azerbaýjan we türk halklarynyň jebisliginiň hem-de agzybirliginiň nobatdaky subutnamasy bolar.

— Türkmenistan sebitiň ýurtlary we onuň çäginden daşarda ýerleşen döwletler bilen energetika, ulag, söwda we beýleki ugurlar boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklary üstünlikli ýola goýýar. Siziň pikiriňizçe, haýsy taslamalar has ähmiýetli boldy?

— Olaryň hemmesi üstünlikli, çünki olar taslama düzülende kesgitlenen maksatlara doly gabat gelýärler. Men eýýäm durmuşa geçirilen taslamalar ýa-da häzirki wagtda amala aşyrylýan taslamalar barada aýdýaryn. Olar Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi, Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýoly, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy, Türkmenistan bilen Owganystanyň arasyndaky Serhetabat — Turgundy ugry boýunça demir ýol ýaly taslamalardyr.

Elbetde, energetika taslamalarynyň arasynda strategik taýdan aýratyn möhümi Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygydyr. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň çäginde Türkmenistandan Hytaýa barýan gaz geçirijiniň dördünji şahasyny gurmak maksadynyň bardygyny bellemelidiris. Ulag pudagynda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ugry boýunça taslamanyň uly geljegini görýäris.

Umuman, Türkmenistanyň strategiýasy sebitiň döwletleriniň çalt ösmegi, dünýä ykdysadyýetine goşulyşmagy, Ýewraziýa giňişliginde halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek nukdaýnazaryndan, sebitdäki döwletleriň serişdelerini we geografik mümkinçiliklerini ýokary derejede netijeli ulanmaga gönükdirilendir.

— Hormatly Prezident, şu ýyl Türkmenistanyň Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine synçy hökmünde goşulmagyna garaşylýar. Bu gurama synçy hökmünde goşulmak baradaky çözgüdi kabul etmäge sebäp bolan ýagdaýlar barada aýdyp beräýseňiz?

— Mälim bolşy ýaly, şu ýyl — «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen ýylda ata Watanymyz mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny giňden dabaralandyrýar. Geçen ýyl bolsa ýurdumyz ýene-de bir şanly senäni — hemişelik Bitarap döwlet hökmünde halkara derejede ykrar edilmeginiň 25 ýyllygyny belläp geçdi.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 1995-nji ýylyň 12-nji dekabryndaky Kararnamasy bilen dünýäniň 185 ýurdy tarapyndan biragyzdan ykrar edilen we Baş Assambleýanyň 2015-nji ýylyň 3-nji iýunyndaky Kararnamasy bilen ikinji gezek tassyklanan hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ýörelgesi bolup durýar. Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 12-nji dekabryň «Halkara Bitaraplyk güni» diýlip yglan edilmegi bolsa ýurdumyzyň alyp barýan oňyn Bitaraplyk syýasatynyň ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmäge goşan uly goşandynyň ykrar edilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Türkmenistan Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna eýe bolan döwründen bäri, BMG-niň degişli Kararnamasynyň ähli kadalaryny üýtgewsiz durmuşa geçirip gelýär. Ýurdumyz dünýä bileleşiginiň doly hukukly agzasy hökmünde daşary syýasatda hemişelik Bitaraplyk, beýleki ýurtlaryň içerki işlerine gatyşmazlyk, döwletleriň özygtyýarlylygyna we çäk bitewüligine hormat goýmak, köptaraply harby-syýasy şertnamalara we bileleşiklere goşulmazlyk ýaly borçnamalary öz üstüne aldy.

Geçen döwürde ýurdumyzyň alyp barýan Bitaraplyk daşary syýasaty öz netijeliligini, dünýä jemgyýetçiliginiň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýändigini aýdyň görkezdi. Hemişelik Bitaraplygyna esaslanyp, Türkmenistan giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen, ähli ýurtlaryň we halklaryň düýpli bähbitlerine laýyk gelýän möhüm başlangyçlar bilen çykyş edip, olary iş ýüzünde durmuşa geçirmekde hem çäreleri amala aşyrýar.

Ýurdumyzyň Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine synçy hökmünde goşulmagy baradaky çözgüdi kabul etmäge sebäp bolan ýagdaýlar barada aýdanymyzda bolsa, Türkmenistan bu geňeşiň mejlislerine hemişe ýokary derejede işjeň gatnaşyp gelýär. Şunuň bilen birlikde Türkmenistan türki dilli ýurtlaryň ählisi bilen dürli ugurlarda dostlukly we özara bähbitli hyzmatdaşlyk edýär. Şoňa görä-de, biz Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine synçy hökmünde goşulmak baradaky çözgüdi kabul etdik.

Men Türkmenistanyň Türki geňeşe synçy hökmünde gatnaşmagynyň guramanyň syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklarda alyp barýan işlerine goşant goşjakdygyna berk ynanýaryn.

— Siziň maşgala gatnaşyklaryna, maşgala agzalaryňyza uly hormat goýýandygyňyz hemmelere mälimdir. Maşgala düşünjesi Siziň üçin nämäni aňladýar?

— Meniň üçin, umuman, türkmenler üçin maşgala gatnaşyklary çagalarymyza we agtyklarymyza miras galýan, gorap saklanmaga degişli mukaddeslikdir.

Adamyň iň gowy häsiýetleriniň biri ene-atasyna bolan çäksiz söýgüsidir. Türkmen nakylynda aýdylyşy ýaly, «Ataň bagtly bolsa — Allatagala bereket berer, eneň bagtly bolsa — pygamber ýalkar».

Dogruçyl we hakyky adam bolmak, borçlaryňy yhlas bilen ýerine ýetirmek, adamlara hemaýat etmek, ähdiňe wepaly bolmak ýaly ilkinji wesýetleri hem-de nesihatlary, öz topragyňa, onuň taryhyna bolan söýgi, watansöýüjilik öz dowamatyňa görä hereket etmekdir. Meniň ynsan we syýasatçy hökmünde kemala gelmegime aýratyn täsirini ýetiren bu düşünjeleri hem öz dowamatyma siňdirmekdir.

— Öz boş wagtyňyzy nähili geçirýärsiňiz?

— Boş wagtym az, iş güni daň atmanka başlanýar we giç agşam gutarýar. Dynç almak üçin wagtym bolsa, ony peýdaly we netijeli geçirmäge çalyşýaryn — köp okaýaryn ýa-da döredijilik we sport bilen meşgullanýaryn.

— Siz Prezident wezipesine girişmezden öň lukmançylyk ugry boýunça bilim aldyňyz, Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ministri wezipesinde işlediňiz. Men Siziň ýazan birnäçe kitaplaryňyz bilen tanyşdym we okadym. Siz görnükli syýasatçy, ýazyjy hem-de alym. Hünär saýlamakda şu günki ýaş nesillere näme maslahat berersiňiz?

— Hünär saýlamak belli bir käriň inçeliklerini ele almaga ymtylýan ýaş adamyň gyzyklanmalary bilen baglanyşykly bolmalydyr. Kesbiňden kemal tapmak üçin işiňi söýmeli, şonda üstünlik hem geler. Elbetde, alyp barýan işiňe elmydama halkyň esasy işiniň bir bölegi hökmünde garamaly. Adam özüniň Watanyň ykbalyna hemişe dahyllydygyny duýmalydyr.

Adam hemişe durmuşda öz mynasyp ornuny tapmak üçin saýlap alan hünäriniň inçeliklerini ele almaga ymtylmalydyr. Hünär derejesini kämilleşdirmäge çalyşmalydyr. Öz saýlap alan kärine wepaly bolup, hünär ussatlygyny artdyrmaga çalyşýan adam at-abraý hem gazanar. Il içinde hormatly ada-da mynasyp bolar. Ilkinji nobatda, öz ýüregiňe ýakyn hünäri saýlamaly. Ony ýokary derejede ele almaga çalyşmaly. Ussat hünärmen bolup ýetişmek üçin hemişe köp okamaly, öwrenmeli, kämilleşmeli. Şoňa görä-de, öz zehiniňe, ukyp-başarnygyňa görä hünär saýlamagy esasy meseleleriň biri hasaplaýaryn.

— Çuňňur hormatlanylýan Prezident Gurbanguly Berdimuhamedow! Örän möhüm döwlet işleriňiziň köpdügine garamazdan, wagt tapyp, biziň bilen duşuşandygyňyz, «TRT World» teleýaýlymyna interwýu berendigiňiz üçin Size köp sagbolsun aýdýarys. Biz munuň üçin özümizi bagtly duýýarys.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň işläp taýýarlan giň halkara hyzmatdaşlyk strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýär. Dünýäniň gyzyklanma bildirýän ähli ýurtlary bilen netijeli-syýasy hem-de söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklar işjeň ösdürilýär.

Syn berilýän aýda döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň daşary ýurtly hyzmatdaşlar hem-de abraýly guramalar bilen geçiren duşuşyklary, syýasy geňeşmeleri, işewürlik gepleşikleridir forumlary munuň aýdyň subutnamasydyr.

Goňşy döwletler bilen mizemez dostlugyň, ynanyşmagyň we özara düşünişmegiň köpasyrlyk däplerine esaslanýan özara bähbitli gatnaşyklary pugtalandyrmak Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugrudyr.

3-nji oktýabrda Türkmenistanyň hem-de Eýran Yslam Respublikasynyň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylarynyň arasynda geçirilen telefon arkaly söhbetdeşligiň barşynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda döwletara gatnaşyklara degişli meseleleriň giň toparyna seredildi. Onda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy has-da giňeltmegiň möhümdigi bellenildi hem-de Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-eýran toparynyň nobatdaky mejlisini geçirmäge taraplaryň taýýardygy beýan edildi.

Söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek Özbegistan Respublikasy bilen döwletara gatnaşyklaryň hem esasy ugrudyr. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oktýabr aýynyň başynda bu goňşy ýurda amala aşyran iki günlük resmi saparynyň dowamynda Daşkendiň “Ýaşnabad” innowasion tehnoparkynda geçirilen türkmen-özbek ykdysady forumy ýokary derejedäki duşuşygyň işewürlik esasyny düzdi. Ikitaraplaýyn resminamalaryň 13-sine, şol sanda umumy bahasy ABŞ-nyň 13,5 million dollaryna barabar bolan eksport-import amallarynyň amala aşyrylmagyny göz öňünde tutýan resminamalara gol çekilmegi özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge iki goňşy ýurduň özara gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.

5-nji oktýabrda sanly ulgam arkaly Türkmenistanyň we Rumyniýanyň Daşary işler ministrlikleriniň geňeşmeleri geçirildi. Geňeşmeleriň dowamynda dürli ugurlarda, hususan-da, bilim ulgamynda özara gatnaşyklaryň meselelerine garaldy. Taraplar Hazar deňzi — Gara deňiz halkara ulag geçelgesine degişli ozal gazanylan ylalaşyklary amala aşyrmagyň, ikitaraplaýyn söwda dolanyşygyny işjeňleşdirmegiň hem-de hyzmatdaşlygyň şertnamalaýyn-hukuk binýadyny giňeltmegiň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar.

7-nji oktýabrda Aşgabatda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-rus toparynyň başlyklarynyň duşuşygy geçirildi. Duşuşyga döwlet düzümleriniň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň birnäçesiniň hem-de iki ýurduň işewür toparlarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar. Toparyň başlyklary — Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow we Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary A.Owerçuk soňky ýyllarda hil taýdan täze mazmuna eýe bolan döwletara gatnaşyklarynyň artýan depginini kanagatlanma bilen bellediler.

Mejlisiň jemleri boýunça “Türkmenistanyň Hökümetiniň hem-de Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasynda ykdysady hyzmatdaşlygyň 2021 — 2023-nji ýyllar üçin maksatnamasyna” gol çekildi. Ol ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň şertnamalaýyn-hukuk binýadynyň üstüni ýetirip, uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek üçin amatly şertleri döretmäge ýardam etmelidir.

8-nji oktýabrda DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynda Türkmenistanda howanyň üýtgemegi bilen bagly meseleler boýunça utgaşykly görnüşde ilkinji Ýaşlar maslahaty geçirildi. Bu çäre Ýaşlar konferensiýasynyň (COY16) hem-de Glazgoda geçiriljek BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 26-njy maslahatynyň (COP26) öň ýanynda Beýik Britaniýanyň Türkmenistandaky ilçihanasy hem-de BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik wekilhanasy bilen bilelikde guraldy.

Dünýäde howanyň üýtgemegine hem-de onuň täsirlerine garşy durmagy güýçlendirmek üçin pikirleri, bilimleri alyşmaga mümkinçilik döreden maslahatyň jemleri boýunça COY16 hem-de COP26 üçin Türkmenistanyň ýaşlarynyň başlangyçlarynyň jemleýji namasy hem-de Howanyň üýtgemegine garşy göreşmek boýunça täzeçil çözgütleriň ýol kartasy kabul edildi.

7-nji oktýabrda daşary syýasat edarasynda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň Ýewropa sebit edarasynyň direktory Hans Klýuge bilen duşuşyk geçirildi. Türkmen tarapy myhmany hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň saglygy goraýyş ulgamynda dürli halkara çärelerde öňe sürýän esasy başlangyçlary we teklipleri bilen tanyşdyryp, Türkmenistanyň BSGG bilen hyzmatdaşlygy has-da ösdürmegi we pugtalandyrmagy ugur edinýändigini tassyklady.

Şol günüň ertesi Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň gününe bagyşlanyp geçirilen “Lukmançylyk diplomatiýasy — sagdyn dünýäniň binýady” atly alym-lukmanlaryň halkara maslahaty munuň şeýledigini görkezdi. Paýtagtymyzyň “Ýyldyz” myhmanhanasynda utgaşykly görnüşde geçirilen foruma dünýäniň 15 ýurdunyň saglygy goraýyş ulgamynyň wekilleri gatnaşdylar. Çykyş edenleriň belleýşi ýaly, bütin dünýäni gurşap alan pandemiýa bu ählumumy howpa garşy göreşmekde halkara bileleşigiň tagallalarynyň birleşdirilmegini ugur edinýän lukmançylyk diplomatiýasyna aýratyn ähmiýet bermek zerurlygyny ýüze çykardy.

10-njy oktýabrda geçirilen “Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe saglygy goraýyş, bilim we sport” atly halkara ylmy maslahat ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň gazananlary bilen giň jemgyýetçiligi tanyşdyrmaga hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen gatnaşyklary ýola goýmaga ajaýyp mümkinçilik döreden ähmiýetli çäreleriň biri boldy. Bu foruma sanly ulgam arkaly daşary ýurtlardan, şol sanda Russiýadan, Germaniýadan, Fransiýadan, Rumyniýadan we beýleki ýurtlardan saglygy goraýyş ulgamynyň görnükli alym-professorlary, lukmançylyk ylymlarynyň doktorlary, saglygy goraýyş ulgamynyň ýokary wezipeli wekilleri gatnaşdylar. Duşuşyga gatnaşyjylar Türkmenistanyň Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ölçeglerine kybap gelýän saglygy goraýyş ulgamynyň gazananlaryna hem-de türkmen Lideriniň bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça möhüm başlangyçlaryna ýokary baha berdiler.

Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilýän “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisine ýurdumyzyň gatnaşmagynyň esasy maksady Garaşsyzlygyň 30 ýylynda dürli ugurlarda gazanylan üstünlikleri dünýä ýaýmak, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek, öndürilýän harytlaryň eksportyny artdyrmak bilen bagly boldy.

9-njy oktýabrda Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli güni geçirilip, oňa BAE-de iş sapary bilen bolan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Türkmen sergisi üçin bölünip berlen ýeriň umumy meýdany 1581 inedördül metrdir. Türkmenistanyň bölümi “Ykjamlyk” atly tematik zolakda ýerleşdirilip, onuň binagärlik keşbi okgunly ösüşiň girewi hökmünde hemişelik hereket pikirini beýan edýär. Türkmen sergisiniň girelgesiniň ýanynda heýkel-çüwdürim kompozisiýasy ýerleşdirildi. Behişdi bedewleriň bäşisiniň şekili ýurdumyzyň ösüşiň belentliklerine tarap okgunly gadamlaryny, ata Watanymyzyň milli mirasyna sarpany, halkymyzyň agzybirligini we jebisligini alamatlandyrýar.

Iri forumyň «Akyl-paýhasymyzy birleşdirip, geljegi döredýäris» diýen şygaryny nazara almak bilen bezelen Türkmenistanyň sergisi ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň gazananlary, onuň taryhy-medeni mirasy, eksport kuwwaty, dünýäniň ösüşine goşýan goşandy bilen hemmetaraplaýyn tanyşdyrýar.

2022-nji ýylyň mart aýynyň ahyryna çenli dowam etjek “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisine Türkmenistanyň gatnaşmagy ýurdumyzyň halkara abraýynyň, dünýä jemgyýetçiliginiň Watanymyzyň iň täze taryhyna bildirýän ägirt uly gyzyklanmasynyň aýdyň subutnamasydyr. Ýurdumyzyň iň täze taryhy bolsa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn başlangyçlary bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr.

Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň agzalarynyň hem-de BAE-niň resmi adamlarynyň gatnaşmagynda bu ýerde geçirilen gepleşikleriň çäklerinde ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.

12-nji oktýabrda Nur-Sultan şäherinde Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Maslahatyň (AÖHYBÇM) altynjy duşuşygy geçirildi. Bu duşuşyga gatnaşmak üçin Gazagystana türkmen wekiliýeti iberildi.

Forumyň barşynda AÖHYBÇM-da Türkmenistana synçy ýurduň derejesiniň berilmeginiň ähmiýeti bellenildi hem-de biziň ýurdumyzyň syýasy gepleşikleri geçirmek, hyzmatdaşlyk etmek, umumy sebit we halkara howpsuzlygyny pugtalandyrmak arkaly Aziýa yklymynda parahatçylygy, howpsuzlygy gazanmagy goldaýandygy aýratyn nygtaldy.

13-nji oktýabrda DIM-de BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň Terrorçylyga garşy müdirliginiň ýolbaşçysy W.Woronkow bilen sanly ulgam arkaly duşuşyk geçirildi. Taraplar Türkmenistanyň we Birleşen Milletler Guramasynyň dürli ugurlar boýunça strategik hyzmatdaşlygynyň netijeli häsiýetini belläp, BMG-niň terrorçylyga garşy Ählumumy strategiýasyny amala aşyrmak babatda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn gatnaşyklaryň meselelerine seretdiler.

Şol gün Türkmenistanyň wekiliýeti Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygynyň ýolbaşçylygynda Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň GDA gatnaşyjy döwletleriň Parlamentara Assambleýasy bilen bilelikde guran III Ýewraziýa Zenanlar forumynyň işine gatnaşdy. Utgaşykly görnüşde geçen duşuşygyň esasy meselesi “Zenanlar: täze ýagdaýlarda ählumumy wezipeler” diýen meseleden ybarat boldy. Oňa gatnaşanlaryň pikirine görä, forum ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy giňeltmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde beýleki parlament kärdeşleri bilen pikir we tejribe alyşmak üçin oňat çäredir.

Geçen aýyň ikinji ongünlüginde DIM-de daşary ýurtly diplomatlar — Saud Arabystany Patyşalygynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Said bin Osman Ahmed Suweýdi, Ermenistan Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Ruben Harazýan bilen duşuşyklar geçirildi. Olar alyp barýan işleriniň özara hereketleriň dürli ugurlary boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna hemmetaraplaýyn ýardam etjekdigini bellediler.

14-nji oktýabrda Türkmenistanyň Bütindünýä Söwda Guramasyna (BSG) girmegi bilen baglanyşykly meseleleri öwrenmek boýunça Hökümet toparynyň sanly ulgam arkaly mejlisi geçirildi. Mejlise gatnaşyjylar Türkmenistanyň daşary söwda tertibiniň Ähtnamasyny işläp taýýarlamak boýunça 2021-2022-nji ýyllar üçin Iş meýilnamasyny tassyklamaga degişli pikir alyşdylar. Hökümet toparynyň agzalary şu ýylyň 30-njy noýabry — 3-nji dekabry aralygynda BSG-niň Ženewada geçiriljek XII ministrler maslahatyna Türkmenistanyň işjeň synçy hökmünde BSG-niň işine gatnaşmak üçin resminamalary tabşyrmak meselelerini giňişleýin öwrendiler.

18-nji oktýabrda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa bilen Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federal Geňeşiniň Başlygy W.Matwiýenkonyň arasynda telefon arkaly geçirilen söhbetdeşligiň çäklerinde netijeli parlamentara gatnaşyklary ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Söhbetdeşligiň dowamynda geljegi nazarlaýan özara gatnaşyklaryň köptaraply parlamentara görnüşlerini has-da giňeltmegiň zerurdygy bellenildi. Geljek ýyl Türkmenistanda ýokary derejeli parlamentara forumy geçirmegiň mümkinçiligine garaldy.

20-nji oktýabrda bilelikdäki maýa goýum we önümçilik taslamalaryny ara alyp maslahatlaşmak, senagat, gurluşyk serişdelerini öndürmek, dokma pudagy, oba hojalygy babatda hem-de logistika, syýahatçylyk, sanly tehnologiýalar ulgamynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak we giňeltmek maksady bilen, sanly ulgam arkaly iki ýurduň Söwda-senagat edaralary tarapyndan guralan VIII türkmen-rus ykdysady forumy geçirildi.

Şol gün Russiýa Federasiýasynyň paýtagtynda Owganystan boýunça geňeşmeleriň Moskwa duşuşygynyň mejlisi geçirildi. Oňa 10-dan gowrak ýurduň, şol sanda Türkmenistanyň wekilleri gatnaşdylar. Köptaraplaýyn gepleşikleriň barşynda Owganystanda ynsanperwerlik taýdan çökgünligiň öňüni almak boýunça halkara jemgyýetçiligiň tagallalarynyň birleşdirilmegine hem-de bu ýurtda ösüşiň hemme şertlerini üpjün etmäge degişli möhüm meselelere garaldy. Duşuşykda beýan edilişi ýaly, Türkmenistan goňşy ýurduň syýasy durnuklylygyna, howpsuzlygyna, owgan halkynyň abadançylygyna we agzybirligine, agzalalyklaryň diňe parahatçylykly, syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözülmegine uly gyzyklanma bildirýär.

Dürli ulgamlarda netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek baradaky meseleler 21-nji oktýabrda Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde onlaýn görnüşde geçirilen “Türkmenistan — Ýewropa Bileleşigi” bilelikdäki komitetiniň 20-nji mejlisiniň gün tertibine girizildi.

Türkmen tarapynyň wekilleri çykyşlarynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän daşary syýasat strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biriniň Ýewropa Bileleşigi bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakdan ybaratdygyny nygtadylar. Bu hyzmatdaşlyk soňky ýyllarda ep-esli işjeňleşdirildi.

ÝB bilen gatnaşyklar hereket edýän gurallaryň we düzümleriň, hususan-da, “Ýewropa Bileleşigi — Türkmenistan” bilelikdäki komitetiň, Parlamentara gepleşikleriň, Adam hukuklary baradaky gatnaşyklaryň, daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky geňeşmeleriň çäklerinde hem-de hyzmatdaşlygyň birnäçe meseleleri boýunça netijeli ösdürilýär.

20-nji oktýabrda Türkmenistanyň hem-de Şweýsariýa Konfederasiýasynyň söwda edaralarynyň, birnäçe ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we işewür toparlarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda onlaýn görnüşde türkmen-şweýsar işewürlik maslahaty geçirildi. Hyzmatdaşlyk etmegiň mümkinçiligini amala aşyrmak ugrunda täze çemeleşmeleri işläp taýýarlamaga we iki dostlukly ýurduň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge gönükdirilen duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan “Açyk gapylar” syýasatynyň Türkmenistanyň daşary ýurtly hyzmatdaşlary bilen ykdysady hem-de maýa goýum taýdan hyzmatdaşlyk etmegi üçin oňaýly şertleri döredýändigi barada nygtaldy.

21-nji oktýabrda DIM-de BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasynyň (FAO) sebit edarasynyň direktory Wiorel Gusu bilen sanly ulgam arkaly duşuşyk geçirildi. Nygtalyşy ýaly, türkmen tarapy FAO-nyň işine ýokary baha berýär hem-de oba hojalygyny durnukly ösdürmek babatda dünýä tejribesiniň ulanylmagyna we azyk howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýär.

Taraplar bilelikdäki taslamalary we maksatnamalary işläp taýýarlamak hem-de durmuşa geçirmek meseleleri boýunça pikir alyşdylar, şeýle hem FAO-nyň Türkmenistanda wekilhanasyny açmak boýunça işleri işjeňleşdirmäge özara taýýardyklaryny beýan etdiler.

Hormatly Prezidentimiziň Buýrugyna laýyklykda, 26 — 28-nji oktýabrda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-eýran toparynyň nobatdaky 16-njy mejlisiniň işine gatnaşmak hem-de Türkmenistanyň we Eýran Yslam Respublikasynyň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklary hem-de syýasy geňeşmeleri geçirmek üçin Tähran şäherine iş saparyna ugradyldy.

Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklar ulgamynda uly kuwwatyň bardygy nygtaldy hem-de sebit we halkara düzümleriň ugry boýunça, hususan-da, BMG-niň çäklerinde özara hereketleri mundan beýläk-de işjeňleşdirmäge ikitaraplaýyn gyzyklanma bildirildi.

EYR-niň birnäçe ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary bilen geçirilen ikitaraplaýyn duşuşyklaryň çäklerinde taraplaryň özara gyzyklanma döredýän giň gerimli ugurlary boýunça ikitaraplaýyn bähbitli gatnaşyklary giňeltmegi hem-de ähli möhüm ulgamlarda iki ýurduň özara hereketlerini düzgünleşdirýän şertnamalaýyn-hukuk binýadyny has-da kämilleşdirmegi maksat edinýändigi tassyklanyldy. Şonuň bilen birlikde, parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, sebit derejesinde hyzmatdaşlygyň mümkinçiligini artdyrmagyň wajypdygy nygtaldy.

27-nji oktýabrda Tähranda Owganystanyň goňşy ýurtlarynyň hem-de Russiýanyň daşary işler ministrleriniň ikinji duşuşygynyň geçirilendigi bellärliklidir. Oňa Özbegistanyň, Pakistanyň, Täjigistanyň we Türkmenistanyň DIM-leriniň ýolbaşçylary hem-de Russiýanyň we Hytaýyň wekilleri gatnaşdylar. Diplomatlar taraplaryň Owganystanda ýurduň ähli milli toparlarynyň gatnaşmagynda degişli Hökümeti kemala getirmekde özara kömek bermäge gönükdirilen tagallalaryny birleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdiler.

“Türkmengaz”, “Türkmennebit” döwlet konsernleri we “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy tarapyndan “GaffneyCline” britan kompaniýasynyň ýardam bermeginde “Türkmen Forum” hojalyk jemgyýeti bilen hyzmatdaşlykda guralan “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021” atly halkara maslahat oktýabr aýynyň möhüm wakasy boldy. Energetika ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga we ösdürmäge gönükdirilen bu abraýly forum diňe bir adaty görnüşde geçirilmän, eýsem, onlaýn görnüşde Aşgabatdan dünýäniň onlarça ýurduna görkezildi. Şeýlelikde, maslahatyň pikir alyşmalaryna sanly ulgam arkaly 30-dan gowrak döwletiň 100-den gowrak kompaniýasynyň, iri guramalaryň hem-de banklaryň wekilleri goşuldylar. Gatnaşýanlaryň düzüminiň şeýle uly möçberde bolmagy dürli ýurtlaryň işewür toparlarynyň ägirt uly energetika kuwwatyna eýe bolan hem-de uglewodorodyň gorlary boýunça dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýän Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge içgin gyzyklanmasynyň aýdyň subutnamasy bolup durýar. Forumyň çäklerinde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň wekilleri bilen olaryň daşary ýurtly hyzmatdaşlarynyň arasynda duşuşyklar geçirilip, olarda mundan beýläkki gatnaşyklaryň geljegi hem-de mümkin bolan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Liderimiziň tabşyrmagy boýunça ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan 2021-nji ýylyň oktýabrynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar hem-de halkara guramalar bilen geçirilen duşuşyklar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly we öňdengörüjilikli baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň belent maksatlaryna tarap ynamly barýan, depginli ösýän ýurdumyzyň baý durmuşyna ajaýyp öwüşginleri çaýdy.

(TDH)

Milli Liderimiz ählihalk bag ekmek dabarasyna gatnaşdy

Aşgabat, 6-njy noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň daş-töweregini bagy-bossanlyga öwürmegiň giň gerimli nobatdaky tapgyryna badalga berildi. Bu ägirt uly maksatnamany amala aşyrmaga halkymyz işjeň gatnaşýar. Döwlet Baştutanymyz adamlaryň oňaýly ýaşamagynyň we dynç almagynyň amatly mümkinçiliklerini döretmegiň möhüm şerti hökmünde bu asylly işe aýratyn üns berýär.

Dabara gatnaşyjylar ir säher bilen paýtagtymyzyň günorta böleginde, Magtymguly Pyragynyň täze gurulýan asman bilen Zemin aralygyndaky beýik ýadygärliginiň ýanynda 13,5 gektar meýdanda bag ekmek üçin ýörite taýýarlanylan ýere ýygnandylar.

Beýik akyldar şahyryň hormatyna döredilýän toplumyň çäginiň abadanlaşdyrylyşy, Aşgabadyň bagy-bossanlyga bürenmegi, paýtagtymyzda ýokary ekologik abadançylygyň saklanmagy bilen bagly meseleler milli Liderimiziň hemişe üns merkezinde durýar.

Şu ýylyň 26-njy oktýabrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň günorta bölegine iş saparyny amala aşyryp, bu ýerde Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň töwereginde tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan işler bilen tanyşdy.

Milli Liderimiz iş saparynyň dowamynda bu tebigy künjegiň ekologik abadançylygyny üpjün etjek köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmagyň güýzki möwsümini şu ýerde geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny belläp, bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň gerimli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegi netijesinde ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň keşbi tanalmaz derejede özgerýär, täze gurulýan desgalaryň ýanaşyk ýerlerinde bag ekmek, seýilgäh toplumlaryny döretmek möhüm talaba öwrüldi. Olaryň tebigy gözelligi ynsana oňyn täsirini ýetirýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belleýär.

Milli Liderimiz şäherleriň ilatynyň durmuşynda seýilgähleriň wajyp orny eýeleýändigini hem-de daşky gurşawda gök zolaklaryň ähmiýetini nygtamak bilen, şolaryň ekologik wezipä — amatly, asuda we owadan dynç alyş ýeri hem-de adamlaryň arassa howadan dem almagy üçin niýetlenen ýere öwrülmegi ýaly wezipä aýratyn üns berýär.

Seýilgählerde medeniýetli dynç almak, sport bilen meşgullanmak we wagtyňy peýdaly geçirmek hem-de daşky gurşaw barada alada etmek ýaly wezipeleriň utgaşdyrylmagy möhümdir. Şunda tebigatyň gözelligi ynsanyň ruhuny galkyndyrýar, saglygynyň berkemegine has-da oňaýly täsirini ýetirýär.

Seýilgäh toplumlarynda tebigy ösümlikleriň bezeg agaçlary bilen sazlaşykly utgaşdyrylmagy el bilen döredilýän tokaýlyklar bilen birlikde bagy-bossanlyk baradaky maksatnamanyň möhüm ýagdaýlarynyň biri bolup durýar. Şolar bu gözellige söýgini hem-de aýawly garaýşy artdyrýan şäher ilatynyň ýene-de ençeme nesilleriniň guwanjyna öwrülýär.

Köpetdagyň etegindäki baýyrlykda bina edilýän Magtymguly Pyragynyň ajaýyp ýadygärliginiň ýanyndan ak mermerli paýtagtymyzyň ajaýyplyklary eliň aýasynda ýaly görünýär. Soňky ýyllarda ýurdumyzyň baş şäheriniň keşbi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň paýtagtymyzy ösdürmek boýunça üstünlikli amala aşyrýan özgertmeler maksatnamalarynyň aýdyň netijesidir. Döwrebap binalaryň sazlaşygy bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşyp, täsin gözelligi döredýär.

Dag eteklerinde güýz paslynyň hoştap howasy äşgär duýulýar. Ählihalk bag ekmek dabarasynyň öň ýanynda ýagan ýagyş mele topragy gurplandyryp, howanyň tämizligini artdyrdy. Bu bolsa dabara gatnaşyjylarda ýakymly täsirleri galdyrdy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna beslenen şu ýylda paýtagtymyzda we ýurdumyzyň welaýatlarynda saýaly, pürli, miweli agaç nahallarynyň hem-de üzümiň 30 million düýbüni oturtmak bellenildi. Şolaryň 10 milliony paýtagtymyzyň töwereginde ekiler.

...Hormatly Prezidentimiziň awtoulagy ählihalk bag ekmek dabarasynyň badalga beriljek ýerine gelip saklandy. Milli Liderimizi çärä gatnaşyjylar mähirli garşyladylar.

Çärä gatnaşyjylar dürli bag nahallarynyň oturdylmagy üçin niýetlenen ýerde bu asylly çärä taýýar bolup durlar. Ýaňlanan aýdym-sazlar dabara gatnaşyjylaryň baýramçylyk ruhuny has-da belende göterdi. Bu gün tutuş türkmen topragynda ýaýbaňlandyrylan uly baýramçylyk — türkmen halkynyň agzybirliginiň we jebisliginiň aýdyň nyşanynyň hem-de parahatçylyk, hoşniýetlilik we döredijilik maksatlaryna üýtgewsiz wepalylygynyň alamatyna öwrüldi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýere ýygnananlar bilen mähirli salamlaşyp, bag nahalyny oturtmak üçin taýýar edilen ýere bardy.

Türkmen halky ene topragyny asyrlarboýy bagy-bossanlyga öwürmegi arzuw edipdir. Bag oturdan adam hemişe aýratyn hormata eýe bolupdyr. Adamlar bag-bakjaly, miweli baglary synlap, üstünden onlarça ýyllar geçse-de, olary kimiň ekendigini ýatlaýarlar. Baglara örän aýawly garaýarlar. Şonuň üçin döwlet Baştutanymyzyň başyny başlan tokaý zolaklaryny döretmek we giňeltmek başlangyjy ählihalk goldawyna eýe boldy.

Köpçülikleýin bag ekmek dabarasyna gatnaşyjylaryň hatarynda ýaşlar hem bar. Olar ata Watanymyzyň bähbidine okuwlaryny zähmet çekmek bilen üstünlikli utgaşdyrýarlar. Bu bolsa ösüp gelýän ýaş nesli halkymyzyň gadymdan gözbaş alýan däplerinde terbiýelemegiň netijesidir.

Döwlet Baştutanymyzyň ýanyna ýurdumyzyň ýaş nesliniň wekili bardy. Eli pilli oglanjyk milli Liderimizden bag ekmek dabarasyna ak pata bermegi haýyş etdi we bag nahalyny oturtmak üçin pili gowşurdy. Hormatly Prezidentimiz ilkinji agaç nahalyny — türkmen arçasyny oturtmak bilen, asylly işe ak pata berýär. Arça agajy ýurdumyzyň daglyk ýerlerinde tokaýlary dikeltmek işinde möhüm orny eýeleýär.

Häzirki wagtda paýtagtymyzyň töweregindäki dag eteklerinde arça agaçlary oturdylan meýdanlar ýylsaýyn giňeýär. Olar topragy berkidip, ýerasty suwlaryň ýokary galmagyny saklaýar hem-de sil suwlarynyň döremeginiň öňüni alýar. Şeýle hem arça agajy uglerod oksidiniň howadaky derejesini peseldip, howany tozandan arassalap, ýellerden goranmagyň tebigy serişdesi bolup durýar. Mundan başga-da, Aşgabadyň töwereginde emele gelen tokaý-seýilgäh zolagy bu ýerde howanyň gowulanmagyna ýardam edýär.

Ine, şu gün hem Magtymguly Pyragynyň 153 gektar meýdany eýeleýän medeni-seýilgäh toplumynyň çäginde we töwereginde arça nahallarynyň 61 müň 200-den gowrak düýbi oturdyldy. Bu ýerde agaç ekmekden başga-da, ozal bar bolan baglaryň berkemegine, ösmegine degişli ideg işleri geçirildi.

Ählihalk bag ekmek dabarasyny geçirmek üçin uly taýýarlyk işleri amala aşyryldy. Ony üstünlikli geçirmek üçin ylmy barlaglaryň esasynda işlenip taýýarlanylan agrotehniki talaplar we ölçegler göz öňünde tutulypdyr. Bular baglary ösdürip ýetişdirmäge niýetlenen ýerleri öz wagtynda arassalamakdan we tekizlemekden, hatarlary oýlanyşykly bölüşdirmekden we ekiljek nahallaryň sanyny takyk hasaplamakdan, ekiljek ýerleri düzgüne laýyk taýýarlamakdan, ýeterlik möçberde suw bilen üpjün etmekden ybaratdyr.

Nahallar ýurdumyzyň dürli welaýatlarynyň toprak-howa şertleriniň aýratynlyklaryna durnukly we uýgunlaşdyrylan baglaryň görnüşlerinden saýlanyp alyndy.

...Bu asylly çärä gatnaşyjylar milli Liderimiziň göreldesine eýerdiler. Asylly işe hemmeler agzybirlikde gatnaşanlarynda milli özboluşlylygyň aýratynlygy ýüze çykýar.

Dabaranyň çäklerinde diňe bir günüň dowamynda jemi 4 million 248 müň 740 düýp pürli we beýleki agaç nahallary, şol sanda Aşgabat şäherinde we onuň eteklerinde 1 million 835 müň 740 agaç nahaly, welaýatlarda bolsa 2 million 413 müň agaç nahaly ekildi. Tutuş ýurdumyz boýunça şol gün 3 million 590 müň 740 agaç nahalyna ideg edildi.

Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde hem-de paýtagtymyzyň töwereklerindäki dag eteklerinde bu gün müňlerçe gektar meýdanda bagy-bossanlyklar ýaýylyp gidýär. Dag derelerinde we baýyrlyklarda, ýapgytlarda häzir arça agaçlarynyň tokaýlyklary döredildi, olaryň sany eýýäm onlarça milliona ýetýär. Garaguma mahsus bolan sazak, gandym, çerkez ýaly agaçlaryň ekilýän ýerleri hem özgerýär. Bag ekmek boýunça her ýyl geçirilýän köpçülikleýin möwsümler, bu tokaýlyklaryň eýeleýän meýdanynyň artmagy halkymyzyň yhlasly zähmetiniň aýdyň nyşanydyr.

Täze taryhy eýýamda — Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe daşky gurşawy goramak, türkmen tebigatynyň gözellikleriniň gaýtalanmajak baýlyklaryny artdyrmak baradaky meseleler döwletimiziň aýratyn üns merkezinde bolup, milli Liderimiziň üstünlikli durmuşa geçirýän ekologiýa syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr.

Häzir adamzat üçin ägirt uly ähmiýete eýe bolan daşky gurşawy goramak baradaky möhüm ekologik meseleleri çözmekde ýurdumyzyň uly goşandyny dünýä jemgyýetçiligi ykrar edýär. Munuň özi, ilkinji nobatda, howanyň üýtgemegine, ýer-suw serişdelerini tygşytly peýdalanmaga, çölleşmäge garşy göreşmäge, ýerleriň ýaramazlaşmagynyň öňüni almaga hem-de birnäçe beýleki ugurlara degişlidir.

Hökümetiň alyp baran işleriniň on aýynyň netijeleri jemlenilen Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 5-nji noýabrynda geçirilen mejlisinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow daşky gurşawy goramak baradaky meseleleriň döwletimiziň içeri we daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyna ünsi çekdi. Bu babatda Türkmenistan halkara guramalar bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýär hem-de anyk başlangyçlar bilen çykyş edýär diýip, milli Liderimiz nygtady.

Hormatly Prezidentimiziň dünýä derejesindäki maslahatlarda hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň mejlislerinde öňe süren möhüm teklipleri hem daşky gurşawy hemmetaraplaýyn goramaga, adamlaryň durmuşy üçin has oňaýly şertleri üpjün etmäge gönükdirilendir. Şolar halkara jemgyýetçiligiň giň goldawyna eýe bolup, bilelikdäki taslamalary we maksatnamalary amala aşyrmak üçin oňat esas bolup hyzmat edýär.

Biziň ýurdumyz ekologiýa we howa meselelerinde halkara düzümler bilen hyzmatdaşlyk etmäge açykdyr. Milli Liderimiz bu barada aýdyp, ýakynda BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 26-njy maslahatynyň (COP26) işine gatnaşmak maksady bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň Glazgo şäherine bolan iş saparynyň netijeleri barada durup geçdi.

Munuň özi bu meselä Türkmenistanyň örän jogapkärçilikli çemeleşýändigine şaýatlyk edýär. Biziň ýurdumyz BMG-niň bu Çarçuwaly konwensiýasyny, Kioto teswirnamasyny hem-de Pariž ylalaşygyny tassyklamak bilen, öz üstüne alan borçnamalaryny üýtgewsiz ýerine ýetirýär. Bitarap Türkmenistan dünýä bileleşiginiň ählumumy goldawyna eýe bolan halkara başlangyçlary öňe sürmek bilen, ekologiýa we howa meseleleri boýunça netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek ugrunda çykyş edýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Ýurdumyzyň olary amala aşyrmak boýunça anyk çäreleri görýändigini bellemek gerek. Suw, ýer we biologik serişdeleri oýlanyşykly peýdalanmak, biodürlüligi hem-de tebigy ýerleriň gözelligini gorap saklamak, çölleşmä, tokaýlaryň ýitip gitmegine garşy göreşmek, ilatyň ekologiýa baradaky düşünjeliliginiň artdyrylmagy babatda uly işler alnyp barylýar. Soňky ýyllarda Türkmenistanyň Tokaý kodeksi, “Tebigaty goramak hakynda”, “Aýratyn goralýan tebigy ýerler hakynda”, “Ozon gatlagyny goramak hakynda”, “Balyk tutmak we suwuň biologik serişdelerini gorap saklamak hakynda”, “Ösümlik dünýäsi hakynda”, “Haýwanat dünýäsi hakynda” Türkmenistanyň Kanunlary we beýlekiler kabul edildi.

Ýurdumyzda tokaý ulgamyny kemala getirmegiň häzirki zaman tehnologiýalary täze ugurlara eýe bolýar. Ösüşiň ekologiýa maksatnamasy türkmen tebigatynyň ajaýyplygy bilen sazlaşyklylykda adamlaryň durmuşynyň hilini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga, daşky gurşawy abadanlaşdyrmaga hem-de ýurdumyzy has-da gülledip ösdürmäge gönükdirilendir.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ählihalk bag ekmek dabarasyna gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Şu güýz gününde tutuş ýurdumyz boýunça agzybirlikli zähmet gaýnap joşdy: adamlaryň müňlerçesi bagy-bossanlyga büremek möwsümine uly höwes bilen goşuldylar. Eýýäm häzirden şäherlerimiziň neneňsi özgerendigine, paýtagtymyzyň etekleriniň bagy-bossanlyga bürenip, neneňsi abadanlaşdyrylandygyna baha berip bolýar. Eger biziň her birimiz häzir bir nahal eksek, onda geljekde biziň ajaýyp topragymyz has-da gözelleşer hem-de tokaýlyklar peýda bolar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda milli Liderimiz hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan ekologiýa syýasaty netijesinde bagy-bossanlyklaryň eýeleýän ýerleri barha giňeýär. Diýarymyz bereketli baglyklaryň we meýdanlaryň, täzelenişiň hem-de ösüşiň nyşanlary bolan owadan we gür tokaýlyklaryň mekanyna öwrülýär.

Aşgabat, 5-nji noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň mejlisini geçirdi. Onda ýubileý ýylynyň 10 aýynda Hökümetiň alyp baran işleriniň jemleri jemlenildi, degişli hasabatlar diňlenildi we hödürlenen resminamalara seredildi, şeýle hem ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça gündelik wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer halk hojalygy toplumynyň pudaklarynyň ösüşiniň netijeleri hem-de şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynyň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini 6,2 göterim ýokarlandy. 2021-nji ýylyň 10 aýynda öndürilen önümleriň mukdary, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6,1 göterim artdy. Bölek haryt dolanyşygynyň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 16,5 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň görkezijileri 14,6 göterim artdy.

Şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 108,3 göterime, çykdajy bölegi 96,1 göterime deň boldy. Iri we orta kärhanalarda aýlyk haklary, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim artdy. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýa goýumlaryň möçberi 22,7 milliard manada barabar boldy.

Şeýle hem hasabatyň çäklerinde «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşdäki Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada maglumatlar aýdyldy.

Wise-premýer paýtagtymyzda we welaýatlarda Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli açylmagy meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyklaryň barşy barada hem hasabat berdi. Häzirki güne çenli durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň onlarçasy gurlup, ulanmaga berildi. Ýylyň ahyryna çenli ýene-de birnäçe desgalaryň gurluşygyny tamamlamak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň ýagdaýyna yzygiderli gözegçiligi ýola goýmagyň zerurdygyny hem-de emele gelen ýagdaýlara laýyklykda, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşi boýunça garaşylýan görkezijileri seljermegiň wajypdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz wise-premýere gurluşyk we nebitgaz toplumyna degişli edaralaryň işini güýçlendirmek üçin bu pudaklaryň işgärleri bilen maslahat geçirmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz kabul edilen maksatnamalary ýerine ýetirmek boýunça işleri dowam etmegiň zerurdygyny belläp, gysga we orta möhletli döwürlerde dünýä ykdysadyýetindäki ýaramaz ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini azaltmaga mümkinçilik berýän ýagdaýlary öwrenmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow býujetiň girdejilerini artdyrmak boýunça hem zerur çäreleriň geçirilmelidigini belledi. Döwlet Baştutanymyz maksatnamalary maliýeleşdirmegiň goşmaça çeşmelerini gözlemegi dowam etmegiň zerurdygyny aýdyp, maýa goýumlary köpräk çekmek we bu ugurda tutanýerli işlemek, ilkinji nobatda, döwlet çykdajylarynyň möçberini we netijeli bolmagyny gözegçilikde saklamak meseleleriniň wajypdygyny belledi.

Häzirki döwürde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ähli orunbasarlary bilen bilelikde, geljek ýylda ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny taýýarlamagy çaltlandyrmak öňde durýan ilkinji nobatdaky wezipe bolup durýar. Her bir ministrligiň we pudaklaýyn dolandyryş edarasynyň 2022-nji ýylda ýerine ýetirmeli işleriniň anyk meýilnamasy bolmalydyr. Gurluşyk maksatnamasyna aýratyn üns bermeli diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarowa käýinç yglan etdi.

Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanowa söz berip, şol bir wagtyň özünde Döwlet ministri — “Türkmengaz” döwlet konserniniň başlygy B.Amanowy, “Türkmennebit” döwlet konserniniň başlygy G.Baýgeldiýewi, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasynyň başlygy M.Rozyýewi hem-de Baş prokuror B.Atdaýewi sanly ulgam arkaly göni aragatnaşyga çagyrdy.

Wise-premýer ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny ýerine ýetirmek boýunça şu ýylyň on aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Nebit we gaz kondensatyny çykarmak hem-de nebiti gaýtadan işlemek ulgamyndaky önümçilik görkezijileri barada habar berildi. Benzin öndürmegiň meýilnamasy 107 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 107,4 göterim, maýa goýumlary maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleri boýunça meýilnama 101,8 göterim ýerine ýetirildi. Tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň meýilnamasy 122,8 göterim, “mawy ýangyjy” daşary ýurtlara ibermegiň meýilnamasy 134,7 göterim berjaý edildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, şu görkezijiler boýunça ösüş depgini, degişlilikde, 123,9 göterim hem-de 139,6 göterim üpjün edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýangyç-energetika toplumynyň ähli senagat düzümleriniň ykdysady görkezijilerini ýokarlandyrmagyň, nebitiň we gazyň çykarylýan möçberlerini artdyrmagyň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz uglewodorod çig malyndan öndürilýän, içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleriň görnüşlerini köpeltmek üçin mümkinçilikleriň bardygyny aýdyp, şu maksatlar bilen, ýangyç-energetika toplumynyň gaýtadan işleýän ulgamynyň kuwwatyndan netijeli peýdalanylmagynyň zerurdygyny belledi hem-de nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylaryna anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanowa wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, garamagyndaky pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň işine gözegçiligi gowşadandygy üçin käýinç yglan etdi.

Milli Liderimiz wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, garamagyndaky edara-kärhanalaryň işine gözegçiligi gowşadandygy üçin, Döwlet ministri — “Türkmengaz” döwlet konserniniň başlygy B.Amanowa berk käýinç yglan etdi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmegi oňa soňky gezek duýdurdy. Soňra döwlet Baştutanymyz Baş prokuror B.Atdaýewe ýüzlenip hem-de nebitgaz toplumynyň düzümleriniň işine prokuror gözegçiligini gowşadandygyny aýdyp, oňa wezipe borçlaryny ýerine ýetirmän, garamagyndaky edaralaryň işine gözegçiligi gowşadandygy üçin berk käýinç yglan etdi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmegi oňa soňky gezek duýdurdy.

Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowa söz berip, şol bir wagtyň özünde gurluşyk we binagärlik ministri G.Orunowy, senagat we gurluşyk önümçiligi ministri B.Annamämmedowy, energetika ministri H.Rejepmyradowy hem-de “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň başlygy N.Nyýazlyýewi sanly ulgam arkaly göni aragatnaşyga çagyrdy.

Wise-premýer gurluşyk, senagat we energetika toplumlarynyň, “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň hem-de paýtagtymyzyň häkimliginiň şu ýylyň 10 aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Ýylyň başyndan bäri gurluşyk we senagat toplumynda öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 134,4 göterime deň boldy. Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 114,1 göterim berjaý edildi. Şeýle hem Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi hem-de “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan ýerine ýetirilen işler barada hasabat berildi. Energetika ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgini 128,3 göterime barabar boldy. Elektrik energiýasyny öndürmekde 111,7 göterim ösüş gazanyldy, onuň eksportynyň ösüş depgini 133,9 göterime deň boldy. Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 153,9 göterim berjaý edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu toplumda görkezijileriň, umuman, erbet däldigini, ýöne, mundan beýläk-de tutanýerli we köp işlemelidigini belledi. Milli Liderimiz geljek üçin meýilnamalar barada aýdyp, 2022-nji ýyl üçin oňat maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Öňümizde örän uly möçberli gurluşyk işleri bar. Şoňa görä-de, gurluşyk toplumynyň talaplaryny doly möçberde üpjün etmek üçin gurluşyk senagatyny ösdürmegi dowam etmek wajypdyr. Täze önümhanalary we kärhanalary gurmak, önümçilik boýunça ähli kuwwatlyklary deňagramly ýagdaýda saklap ösdürmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Milli Liderimiz ýaşaýyş jaýlarynyň, şäherçeleriň, durmuş desgalarynyň, aýratyn hem Ahal welaýatynyň täze döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygyny çaltlandyrmak üçin Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Ahal welaýatyna gözegçilik edýän orunbasary Ç.Gylyjow bilen bilelikde iş alyp barmak barada wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Özümize bagly bolmadyk kynçylyklara garamazdan, ýurdumyzda energetika halkasynyň we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň gurluşygyny dowam etmek zerurdyr. Gurluşyk, energetika we senagat pudaklaryna gönükdirmek üçin maýa goýumlary gözlemek hem-de bu ugra köpräk çekmek wajypdyr diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze zawodlaryň önümçilik meýilnamalarynyň doly berjaý edilmegini gazanmak üçin hünärmenleri taýýarlamagyň, önümçilikleri çig mal bilen öz wagtynda üpjün etmegiň, täze önümçiliklerde işi ýola goýmak boýunça çäreleri has işjeň kabul etmegiň möhümdigini nygtady hem-de bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň başlygy N.Nyýazlyýewe hem-de senagat we gurluşyk önümçiligi ministri B.Annamämmedowa käýinç yglan etdi. Milli Liderimiz degişli Buýruklara gol çekip, emele gelen ýagdaýy içgin seljermek hem-de bar bolan kemçilikleri çalt aradan aýyrmak üçin zerur çäreleri görmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän pudaklarynda 2021-nji ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri, 6-njy noýabrda geçiriljek ählihalk bag ekmek çäresine görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Wise-premýer oba hojalyk toplumy boýunça, 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümçiligiň ösüş depgininiň 108,3 göterime, şol sanda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça — 108,9 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça — 102,9 göterime hem-de “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça — 102,8 göterime deň bolandygyny habar berdi. Maýa serişdelerini özleşdirmek boýunça meýilnama 132,4 göterim ýerine ýetirildi. Şeýle hem ählihalk bag ekmek dabarasyny guramaçylykly geçirmäge hem-de däp bolşy ýaly, noýabr aýynyň ikinji ýekşenbesinde bellenilýän Hasyl toýuna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, daşky gurşaw bilen bagly meseleleriň döwletimiziň alyp barýan içeri we daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarydygyna ünsi çekdi. Türkmenistan halkara guramalar bilen hyzmatdaşlykda olaryň köpüsi boýunça başlangyçlar bilen çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz şenbe güni «ýaşyl» ekologiýa çäresiniň geçiriljekdigini aýdyp, ählihalk bag ekmek dabarasyna taýýarlyk görmek barada degişli ýolbaşçylara görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz häzirki wagtda geljek ýyla taýýarlyk işleriniň başlanandygyna ünsi çekip, geljek ýylda ýokary hasyl almak üçin ähli agrotehniki çäreleriň öz wagtynda hem-de ýokary hilli geçirilmelidigini belledi. Garagumda ekologiýa taslamalaryny amala aşyrmak boýunça işler çaltlandyrylmalydyr. Şeýle hem ilatymyzy gök önümler bilen bolelin üpjün etmek üçin täze ýyladyşhanalary gurmak bilen bagly meselelere seretmek zerur bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýerler E.Orazgeldiýewe we Ç.Gylyjowa daşary ýurtlardan getirilýän gök önümleriň ornuny tutýan önümleri öndürmek meselelerini içgin öwrenmegi tabşyryp, munuň üçin ýurdumyzda ähli mümkinçilikleriň bardygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz şeýle hem ýerleriň bölünip berlişini çaltlandyrmak bilen bagly meselä ünsi çekdi. Gök-bakja önümleriniň, ýeralmanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň öndürilýän mukdaryny artdyrmak üçin bu ekinleriň ekilýän meýdanlary köpeldilmelidir. Bu önümleriň öndürilýän möçberini artdyrmak hem-de oba hojalyk önümleriniň daşyndan getirilişini azaltmak boýunça zerur işler geçirilmelidir. Şeýle hem içerki bazarlarymyz özümizde öndürilýän önümler bilen doly üpjün edilmelidir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda maldarçylygy ösdürmek we mallaryň baş sanyny artdyrmak boýunça zerur çäreleriň görülmelidigini belläp, bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Hasyl toýy mynasybetli dabaralary ýokary derejede guramagyň möhümdigini nygtap, wise-premýere döwletliligiň, rysgal-berekediň baýramyny guramaçylykly geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew ýurdumyzyň bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Şu döwürde okuw işini kämilleşdirmek, bilimiň hilini ýokarlandyrmak boýunça işler dowam etdirildi. Umumybilim berýän mekdeplerde esasy ugurlar boýunça ders olimpiadalary geçirildi. Halkara ders olimpiadalaryna gatnaşan talyp ýaşlar we mekdep okuwçylary birnäçe altyn, kümüş we bürünç medallara hem-de dürli derejedäki diplomlara mynasyp boldy.

Hormatly Prezidentimiziň 1-nji sentýabrda Bilimler we talyp ýaşlar güni hem-de täze okuw ýylynyň başlanmagy mynasybetli geçiren umumy sapagy mekdep okuwçylary, talyp ýaşlar we bilim işgärleri üçin watansöýüjilik dersine öwrüldi. Milli Liderimiziň adyndan 1-nji synp okuwçylaryna “Bilimli” atly öwrediji kompýuterler gowşuryldy.

Ýokary okuw mekdepleriniň birnäçesi hojalyk hasaplaşygyna geçirildi. Döwlet hünär bilim edaralary hakyndaky Düzgünnamalar tassyklanyldy.

Şu ýylyň başyndan bäri Ylymlar akademiýasynyň ylmy-barlag institutlarynda, ministrlikleriň garamagyndaky ylmy edaralarda, ýokary okuw mekdeplerinde ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugurlary boýunça ylmy-barlag işleri ýerine ýetirildi. Halkara ylmy maslahatlar geçirildi.

Saglygy goraýyş ulgamynda “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşi, Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesellere garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasy, Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnamasy, “Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek” atly Milli strategiýa kabul edildi.

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli sanly ulgam arkaly alym lukmanlaryň “Lukmançylyk diplomatiýasy — sagdyn dünýäniň binýady” atly halkara maslahat, “Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe” atly halkara ylmy maslahat geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, giň möçberli özgertmeler maksatnamasyna laýyklykda, ähli pudaklaryň, ilkinji nobatda bolsa, ylym, bilim, saglygy goraýyş we sport ugurlarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny we ylmy-usulyýet ulgamyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak boýunça işleri çaltlandyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, desgalaryň gurluşygynyň alnyp barlyşyna, ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň berkidilmegine talabalaýyk gözegçilik ýola goýulmalydyr. Ýurdumyzyň ylmy edaralarynyň işi önümçilik bilen berk utgaşyklylykda ösdürilmelidir. Sanly ulgama geçmek işleri hem dünýä tejribesi göz öňünde tutulyp, döwrebap derejede ösdürilmelidir. Orta we ýokary okuw mekdeplerinde okuw işleri mundan beýläk-de düýpli kämilleşdirilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz ýaşlara mümkinçilikleriniň açylmagyna we şahsyýet hökmünde kemala gelmegine kömek bermek üçin ähli şertleriň döredilmelidigine wise-premýeriň ünsüni çekdi. Ýaşlara hemişe maýa goýumlaryny gönükdirmek zerur bolup durýar diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Döwlet býujetinde bilim we saglygy goraýyş ulgamlaryna geljek ýylda hem köp möçberde serişde gönükdiriler. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ykdysadyýetinde başlanan uly özgertmeleriň ykdysadyýeti sanly ulgama geçirmek, senagat pudagyny ösdürmek, elektron senagatyny döretmek, halkara ülňülere laýyklykda, telekeçiligiň esaslarynyň ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň uçurymlarynyň hemmetaraplaýyn taýýarlykly bolmagyny talap edýändigini belläp, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Şu ýylyň başyndan bäri tassyklanan meýilnama laýyklykda, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň, 2021-nji ýylyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilmeginiň hormatyna medeni-köpçülikleýin çäreler geçirildi. Hasabat döwründe döredijilik bäsleşikleri yglan edildi. Dürli çäreler, şol sanda duşuşyklar, sergiler, konsertler, wagyz-nesihat çäreleri we medeni-durmuş maksatly binalaryň gurlup ulanmaga berilmegi mynasybetli dabaralar guraldy.

Köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde ýurdumyzyň ýeten derejesini, gazanýan üstünliklerini giňden wasp etmek, milli Liderimiziň ýolbaşçylygynda döwletimiziň okgunly ösüşiniň we halkymyzyň abadançylygynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň möçberli özgertmeleriň ähmiýetini we maksadyny düşündirmek boýunça zerur işler ýerine ýetirildi.

Halkara hyzmatdaşlygyň çäklerinde şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda wideoaragatnaşyk arkaly birnäçe çäreler guraldy we degişli resminamalara gol çekildi.

Sanly ulgamy kämilleşdirmek, ugurdaş ýokary we orta mekdeplerde okatmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak boýunça zerur işler durmuşa geçirildi.

Türkmen döwlet neşirýat gullugynda şu ýylyň on aýynyň önümçilik meýilnamasy 106,5 göterim berjaý edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, medeniýet edaralarynyň işini berk gözegçilikde saklamagyň, häzirki zamanyň talaplaryny we täzeçil ýörelgelerini hasaba almak bilen, olaryň işini yzygiderli kämilleşdirmegiň zerurdygyny belledi. Ýurdumyzda bolup geçýän wakalaryň giňden wagyz edilmegine, baýramçylyklar we şanly seneler mynasybetli geçirilýän medeni çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegine döredijilikli çemeleşilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Ilat arasynda arassaçylyk, ýokanç keselleriň öňüni almak meseleleri boýunça giňişleýin düşündiriş işleriniň geçirilişi, döwletimiziň bu ugurda alyp barýan işleri üns merkezinde saklanmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi we wise-premýere bu babatda anyk görkezmeleri berdi.

Halkara Bitaraplyk gününe we Täze ýyl baýramyna görülýän taýýarlyk işlerine ünsi çekip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzda, şeýle hem ýurdumyzyň welaýat merkezlerinde, şäherlerinde we obalarynda medeni çäreleri, konsertleri, sungat ussatlarynyň çykyşlaryny guramaçylykly geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda Daşary işler ministrligi tarapyndan alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary döwletler we halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine gönükdirilen daşary syýasat ugruny amala aşyrmak, döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryny we öňde durýan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça degişli işler alnyp baryldy.

Geçen 10 aýyň dowamynda ýurdumyza Özbegistan Respublikasynyň, Gazagystan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidentleri sapar bilen geldiler. Şeýle hem şu döwürde Türkmenistanyň Prezidentiniň Täjigistan Respublikasyna we Birleşen Arap Emirliklerine iş saparlary, Özbegistan Respublikasyna resmi sapary boldy.

Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň birnäçe ýurtlaryň Liderleri bilen onlaýn duşuşyklary geçirildi. Döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly BMG-niň ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyna, BMG-niň Durnukly ösüş meseleleri boýunça forumyna, YHG-nyň ХIV sammitine, Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk Geňeşiniň mejlisine, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň geňeşine, ylym we tehnologiýalar boýunça Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine gatnaşdy. Mundan başga-da, milli Liderimiz sanly ulgam arkaly BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde çykyş etdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň daşary ýurtlaryň döwlet Baştutanlary bilen telefon arkaly gepleşikleri boldy.

DIM-niň ulgamy boýunça gatnaşyklary we geňeşmeleri geçirmek yzygiderli häsiýete eýe boldy. “Merkezi Aziýa — ABŞ (“С5+1”), “Merkezi Aziýa — Hytaý”, “Merkezi Aziýa — Russiýa” görnüşlerinde birnäçe duşuşyklar geçirildi. Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň ýurtlarynyň ýokary derejedäki forumy, Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi ýokary derejeli dialogyň nobatdaky tapgyry, Türkmenistan — ÝB bilelikdäki komitetiň nobatdaky mejlisi boldy.

Ýurdumyzyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda Hökümetara toparlaryň we beýleki düzümleriň çäklerinde duşuşyklar geçirildi. Şeýle hem daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen gepleşikler guraldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen, şol sanda ýurdumyzyň ägirt uly mümkinçilikleri bolan energetika ulgamyndaky özara bähbitli gatnaşyklary mundan beýläk-de işjeňleşdirmegiň meselelerine ünsi çekdi. Bu ugurda ýurdumyzyň energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ugratmagyň köptaraply düzümini kemala getirmäge, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge niýetlenen gaýtadan işleýän pudagyň kuwwatlyklaryny artdyrmaga esaslanýan toplumlaýyn konsepsiýa durmuşa geçirilýär.

Şunuň bilen birlikde, pes uglerodly energetikanyň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri bolan Gün, ýel we beýleki energiýa serişdeleriniň ulanylmagyna gönükdirilen ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalary işläp taýýarlamak we herekete girizmek ýurdumyzyň ylym ulgamynyň öňünde durýan wajyp wezipeleriň biri bolup durýar. Türkmenistanda bu ugurda bar bolan ägirt uly kuwwatyň netijeli durmuşa geçirilmegi Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge mynasyp goşant bolar we şol bir wagtyň özünde howanyň üýtgemegi ýaly häzirki zamanyň ählumumy meseleleriniň çözgüdini üpjün eder. Bu bolsa umumy bähbitlere laýyk gelýän netijeli halkara gatnaşyklar üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky ýurdumyzyň wekiliýetiniň BMG-niň howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 26-njy maslahatyna gatnaşmak maksady bilen, Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň Glazgo şäherine bolan iş saparynyň jemleriniň üstünde durup geçdi. Munuň özi Türkmenistanyň bu meselä örän jogapkärçilikli çemeleşýändiginiň, adamzadyň çynlakaý wehimleriniň birine garşy durmak üçin gaýragoýulmasyz utgaşykly çäreleriň görülmeginiň zerurdygyna düşünýändiginiň subutnamasydyr. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň BMG-niň ýokarda agzalan Çarçuwaly konwensiýasyny, Kioto teswirnamasyny we Pariž Ylalaşygyny tassyklap, öz üstüne alan borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirýändigini belledi. Dünýä bileleşiginiň ählumumy goldawyna mynasyp bolan birnäçe halkara başlangyçlary öňe sürmek bilen, Bitarap Türkmenistan ekologiýa we howa meseleleri boýunça netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegini esasy ugur edinýär.

Döwlet Baştutanymyz Watanymyzyň bu ugurda oýlanyşykly we yzygiderli çäreleri durmuşa geçirýändigini belläp, wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna we beýleki degişli ýolbaşçylara öňde durýan wezipeleri çözmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýylyň ahyryna çenli meýilleşdirilen iri halkara çärelere, daşary ýurtlaryň döwlet Baştutanlarynyň saparlaryna, Halkara Bitaraplyk gününiň baýramyna görülýän taýýarlyk işlerine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Aşgabatda YHG-nyň ХV sammitini geçirmäge, şeýle hem Türkiýe Respublikasynda boljak Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk Geňeşiniň sammitine görülýän taýýarlyga ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Türkmenistany bu guramalara agza ýurtlar bilen däp bolan dostluk gatnaşyklary baglanyşdyrýar. Netijeli söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk, bilelikdäki iri taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi olaryň aýdyň netijeleridir.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna we beýleki Hökümet agzalaryna ýüzlenip, bar bolan köpugurly mümkinçilikleriň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasdaky netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýandygyny belledi hem-de ähli meýilleşdirilen çärelere ýokary derejede taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz dünýäde bolup geçýän ýagdaýlardan habarly bolmagyň zerurdygyny belläp, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasaryna, daşary işler ministrine şundan ugur alyp, dürli halkara çäreleri geçirmegi we olara ýurdumyzyň gatnaşmagy baradaky teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän ulgamlarynda şu ýylyň 10 aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe şu toplum boýunça hyzmatlaryň we önüm öndürmegiň meýilnamasy 110,5 göterim ýerine ýetirildi.

“Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ösüş depgini 107 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça ösüş depgini 137,5 göterime, “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça ösüş depgini 139,8 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça ösüş depgini 111,1 göterime barabar boldy. “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça degişli işler ýerine ýetirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dünýäde koronawirus ýokanjynyň ýaýramagyna garşy göreşmegiň çäklerinde, girizilýän çäklendirmeler sebäpli, ozalkysy ýaly, agentlikleriň maliýe üpjünçiligini berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz agentligiň ýolbaşçysyna geljek ýylyň maksatnamasynyň üstünde jikme-jik işlemegi we teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, şu ýylyň 10 aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleriniň koronawirusyň dünýä ykdysadyýetine ýetirýän täsiri sebäpli ýüze çykan kynçylyklara garamazdan, ýubileý ýylynda Garaşsyz Watanymyzyň göz öňünde tutulan maksatnamalara laýyklykda, üstünlikli ösmegini dowam edýändigini aýdyň görkezýändigini belledi.

Biz jemi içerki önümiň 6,2 göterim möçberde ösüş derejesini saklap galmagy başardyk. Ýurdumyzda iri senagat we durmuş maksatly desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Şolaryň hatarynda täze şäherçeler, ýaşaýyş jaýlary, dynç alyş we saglyk merkezleri, mekdepler, çagalar baglary we beýleki ençeme desgalar bar diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Bellenen meýilnamalara laýyklykda, ýurdumyzda 30 desgany işe girizmek göz öňünde tutuldy. Häzirki wagta çenli bolsa, 66 sany iri desgany açyp, ulanmaga berdik. Ýylyň ahyryna çenli ýene-de birnäçe desgany ulanmaga bermek göz öňünde tutulýar. Umumy meýdany 750 müň inedördül metrden gowrak ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, bilim we ylym ulgamlarynda özgertmeler üstünlikli dowam edýär, önümçilik pudaklary kämilleşdirilýär. Bazar ykdysadyýeti emele getirilýär. Täze nebitgaz ýataklary özleşdirilýär. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik we optiki süýümli aragatnaşyk geçirijileriniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy alnyp barylýar we beýleki halkara taslamalar taýýarlanylýar.

Ýurdumyzda hususy pudagy ösdürmäge goldaw bermek boýunça syýasat yzygiderli dowam edýär. Ykdysadyýetde özgertmeleri amala aşyrmaga ýurduň telekeçileri giňden çekilýär.

Döwlet Baştutanymyz şu ýyl biziň öňümizde durýan wezipeler Ministrler Kabinetiniň ýarym ýylyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen mejlisinde we ýurdumyzy 2020 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda anyk kesgitlendi diýip belledi we etmeli işleriň örän köpdügini, bu işleri amala aşyrmak üçin köp we tutanýerli zähmet çekilmelidigini nygtady.

Biziň öňümizde şu ýyl gazanan ösüş depginimizi saklap galmak hem-de geljek ýylda ony has-da artdyrmak wezipesi durýar. Ýylyň tamamlanmagyna bolsa, birýarym aýdan gowrak wagt galdy. Şoňa görä-de, şu ýyly gowy netijeler bilen üstünlikli jemlemek hem-de täze — 2022-nji ýyly gowy netijeler bilen garşylamak üçin biz galan wagtyň dowamynda köp meseleleri çözmelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri ýurdumyzda öndürmegiň we daşary ýurtlara iberilýän harytlaryň möçberini artdyrmagyň döwlet maksatnamalarynyň amala aşyrylmagyny has-da çaltlandyrmagyň, dürli pudaklarda bar bolan uly mümkinçilikleri netijeli peýdalanmagyň zerurdygyny belledi. Ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleri hem dowam etmek, öndürilýän harytlaryň görnüşlerini artdyrmak we önümleriň eksport edilýän ugurlaryny giňeltmek wajypdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dekabr aýynda Türkmenistanda uly baýramçylyk senesiniň — Halkara Bitaraplyk gününiň giňden bellenilip geçiljekdigini nygtap, bu baýramy ýokary derejede geçirmek üçin gowy taýýarlyk görmegiň möhümdigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglyk hem-de berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 4-nji noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly ýurdumyzyň söwda toplumyndaky işleriň ýagdaýyna hem-de ony mundan beýläk-de ösdürmek boýunça gaýragoýulmasyz wezipelere bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Maslahata Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň söwda toplumyna gözegçilik edýän orunbasary Ç.Gylyjow, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Döwlet Baştutanymyz maslahaty açyp, söwda toplumynyň milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biridigini nygtady. Halkymyzyň abadançylygyny we azyk bolçulygyny üpjün etmek köp babatda bu ulgamyň üstünliklerine baglydyr.

Döwletimiz söwda, dokma pudagyny hem-de telekeçiligi ösdürmäge köp möçberlerde maýa goýumlaryny goýýar. Muňa garamazdan, heniz bu ugurda ulanylmaýan mümkinçilikler örän köp diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda ilki bilen Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa söz berdi. Wise-premýer söwda toplumynda şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüşi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 118,8 göterime barabar boldy, öndürilen önümleriň ösüşi 118,2 göterim ýerine ýetirildi.

Dokma senagaty ministrligi boýunça geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 120,8 göterime, nah matalaryň öndürilişi 105,3 göterime, tikin we örme önümleriniň önümçiligi 117,6 göterime, gön önümleriniň öndürilişi 105,6 göterime barabar boldy.

«Türkmenhaly» döwlet birleşigi boýunça önüm öndürmegiň meýilnamasy 110,9 göterim berjaý edildi.

Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça ýanwar — oktýabr aýlarynda 248 birža söwdasy geçirilip, 26 müň 341 şertnama hasaba alyndy.

Söwda-senagat edarasy boýunça ýerine ýetirilen işleriň ösüşi 105,5 göterime deň boldy. Hasabat döwründe 8 sergi we 37 maslahat geçirildi.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça ýanwar — oktýabr aýlarynda senagat önümlerini öndürmegiň ösüşi 134,6 göterime, oba hojalyk we azyk önümleri boýunça ösüş 119,5 göterime barabar boldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, amala aşyrylmaly işler boýunça birnäçe tabşyryklary berip, söwda ulgamynyň öňünde durýan möhüm wezipeleriň ýurdumyzda öndürilýän önümleriň ýeterlik möçberinden artyk bölegini eksporta ibermekden, bazarlaryň işinde sazlaşyklylygyň üpjün edilmegini gazanmakdan, ilatyň azyk önümleri bilen üpjünçiligini has-da pugtalandyrmakdan ybaratdygyny belledi. Şu işlerde halkyň hal-ýagdaýy we abadançylygy ykdysady bähbitden ileri tutulmalydyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgamy ornaşdyrmak baradaky meselä ünsi çekip, iş dolandyryş babatda täze, döwrebap usullary kesgitlemegi hem-de şol usullary önümçilige giňden ornaşdyrmagy, marketing-menejment işini kämilleşdirmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Dokma senagaty ministrligi tarapyndan öndürilýän önümleriň we harytlaryň möçberlerini artdyrmak zerurdyr. Milli Liderimiz dokma kärhanalarynyň çig mal bilen özümizde doly üpjün edilip, önümleriň taýýar önüm görnüşde çykarylýandygyna ünsi çekip, bu ugurda önümçilik kuwwatlyklarynyň artdyrylmagynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetini pugtalandyrmakda möhüm ähmiýete eýedigini belledi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz dokma önümleriniň görnüşlerini giňeltmek hem-de şol önümleriň halkara bazarlarda bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmak barada görkezme berdi.

Soňra söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri O.Gurbannazarow şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ministrlik tarapyndan ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe ministrligiň garamagyndaky kärhanalar tarapyndan öndürilen önümleriň ösüş depgini 118,2 göterime barabar boldy.

Şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ministrligiň kärhanalar boýunça alan girdejileriniň ösüş depgini 138,3 göterime deň boldy. Hasabat döwründe gazanylan peýdanyň ösüş depgini 133,2 göterime barabar boldy.

Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny” üstünlikli amala aşyrmak üçin beýleki pudaklar bilen bir hatarda, söwda ulgamynda hem degişli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Hususan-da, ministrligiň garamagyndaky söwda kärhanalary tarapyndan ýurdumyzyň bazarlaryny we dükanlaryny azyk harytlary bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Şeýle hem ministrlige degişli bolan we hususy taraplaryň sowadyjy ammarlarynda ýerli miweleri we beýleki oba hojalyk önümlerini saklamak işleri alnyp barylýar.

Ýurdumyzyň bazarlaryny bolelin üpjün etmek üçin zerur azyk harytlarynyň esasy görnüşleriniň ýeterlik möçberdäki sarp ediş goruny döretmek boýunça hem degişli işler geçirilýär.

Milli Liderimiziň döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri çaltlandyrmak babatda ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda, eýeçiligi döwletiň garamagyndan aýyrmak we döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, durmuş özgertmelerini üstünlikli amala aşyrmak hem-de bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek bilen baglylykda, söwda toplumynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz ministre söwda ulgamynyň işini kämilleşdirmek, daşary söwda dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, daşary ýurtly işewür hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmek, importyň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini ösdürmek, ilata hyzmat etmegiň medeniýetini ýokarlandyrmak babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra dokma senagaty ministri R.Rejebowa söz berildi. Ol 2021-nji ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berip, dokma pudagynyň durnukly ösmegi üçin milli Liderimiziň tagallalary bilen, ähli şertleriň we mümkinçilikleriň döredilendigini aýtdy.

Şolaryň netijesinde agzalan döwürde ministrligiň kärhanalary tarapyndan, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önüm öndürilişiniň ösüş depgini 126,9 göterim üpjün edildi. Önümçilik meýilnamasy 165,8 göterim ýerine ýetirildi.

Önümleri ýerlemekden alnan girdejileriň ösüş depgini 133,3 göterim berjaý edildi.

Içerki bazara ýerlenen önümleriň möçberiniň geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, ösüş depgininiň 125,7 göterim üpjün edilendigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pudagy mundan beýläk-de ösdürmegi, maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmegi esasy wezipeleriň hatarynda görkezip, ministre olary üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça degişli tabşyryklary berdi.

Ýurdumyzda öndürilýän dokma önümleriniň halkara hil ölçeglerine we ekologiýa howpsuzlygyna kybap gelmegine aýratyn üns bermek zerurdyr. Dokma önümlerini daşary ýurt bazarlarynda has işjeň ilerletmek üçin degişli mahabat-maglumat goldawy zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Döwlet haryt-çig mal biržasynyň başlygy B.Çaryýew durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalarynyň çäginde ýurdumyzyň eksportyny diwersifikasiýa ýoly bilen artdyrmak, daşary söwdanyň gerimini giňeltmek boýunça giň möçberli işleriň amala aşyrylýandygy barada hasabat berdi.

Şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda 248 sany birža söwdasy amala aşyrylyp, olarda 2082 geleşik baglaşyldy.

Hasabat döwründe hasaba alnan eksport-import şertnamalarynyň umumy bahasy 23 milliard 372 million manada deň bolup, olardan eksport şertnamalary amallaryň 23,8 göterimini, import şertnamalary amallaryň 76,2 göterimini düzýär.

Milli Liderimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, biržada elektron resminama dolanyşygy ornaşdyryldy. Elektron resminama dolanyşygynyň, şertnamalary bellige almagyň, birža söwdalaryny sanly ulgam arkaly geçirmek üçin ulgamy tehniki taýdan işläp taýýarlamak we işe girizmek maksady bilen halkara bäsleşik yglan edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda eksport-import amallaryny kadalaşdyrýan esasy edara hökmünde Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklarynyň görkezijisi, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlerine bolan islegi aýdyň görkezýän maglumatlaryň kuwwatly çeşmesi bolup hyzmat edýändigini aýdyp, birža söwdalaryny has-da ösdürmek hem-de olaryň gerimini giňeltmek boýunça birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz türkmen eksport harytlary üçin durnukly nyrhy emele getirmegiň usullaryny döretmegiň esasy wezipedigine ünsi çekdi. Munuň özi girdejileriň artmagyna hem-de halkara bazarlarda döwletimiziň ornuny pugtalandyrmaga ýardam eder.

Iş maslahaty “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň başlygy O.Işangulyýewanyň hasabaty bilen dowam etdi. Ol birleşik boýunça 2021-nji ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berip, amala aşyrylan işleriň netijesi boýunça harytlyk önümi öndürmegiň önümçilik meýilnamasynyň 135,1 göterim berjaý edilendigini habar berdi. Şu döwürde alnan girdejiniň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 142,8 göterime deň boldy.

Şeýle hem hasabatyň çäklerinde birleşigiň kärhanalary tarapyndan edara-kärhanalaryň, telekeçileriň we raýatlaryň hem-de daşary ýurt kompaniýalarynyň sargytlary esasynda önümleriň öndürilendigi barada habar berildi.

Ýerlenýän önümleriň möçberini hem-de täze bazarlary we ýerlemegiň usullaryny tapmak arkaly gelip gowuşýan maliýe serişdelerini artdyrmak boýunça işleriň alnyp barylýandygy aýdyldy. Şeýle hem haly we haly önümleriniň elektron söwdasyny guramak hem-de halyny sargyt etmekde, taýýarlamakda we ýerlemekde sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça yzygiderli işler durmuşa geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gadymdan gelýän halyçylyk sungatymyzyň milliligini we nepisligini saklap galmak bilen, öndürilýän haly önümleriniň görnüşlerini köpeltmek boýunça işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Soňra Söwda-senagat edarasynyň başlygy D.Rejebow şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda edara tarapyndan ýerine ýetirilen işler hem-de ýurdumyzda gazanylýan üstünlikleri Türkmenistanda we daşary ýurtlarda guralýan sergilerde, işewürler maslahatlarynda giňden ýaýmak, işewür hyzmatdaşlygy ösdürmekde, önüm öndürijileriň eksportyny artdyrmakda ýardam bermek boýunça döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgini 105,5 göterime deň boldy. Gazanylan peýdanyň ösüş depgini 114,5 göterime barabardyr.

2021-nji ýylyň 10 aýynda Söwda-senagat edarasy tarapyndan jemi 8 sergi geçirildi. Şeýle hem hasabat döwründe sanly ulgam arkaly işewür maslahatlarynyň, “tegelek stolyň” başyndaky duşuşyklaryň 37-si geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň gazanýan üstünliklerini hem-de ýeten belent sepgitlerini dünýä ýaýmakda, daşary ýurtlaryň öňdebaryjy tejribesini öwrenmekde Söwda-senagat edarasynyň işiniň uly ähmiýete eýedigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda geçirilýän giň gerimli sergileriň we beýleki halkara ähmiýetli çäreleriň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmagyň wajypdygyny belläp, bu babatda Söwda-senagat edarasynyň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Soňra iş maslahatynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň müdiriýetiniň başlygy D.Hudaýberdiýew hasabat bilen çykyş edip, ýurdumyzda azyk we haryt bolçulygyny döretmekde, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmekde, eksporta niýetlenen önümleriň mukdaryny we görnüşini artdyrmakda hem-de täze iş orunlaryny döretmekde birnäçe işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Şu ýylyň dowamynda hususyýetçiler tarapyndan 9 müň 162 gektar meýdanda gök-bakja ekinlerini ekmek we ondan 174 müň 407,5 tonna hasyl almak, 13 müň 246 gektar meýdanda 70 müň 523 tonna miwe we üzüm ýetişdirmek işleri meýilleşdirildi. Mundan başga-da, 1 300 gektar meýdanda 5 110 tonna ýag alynýan ösümlikleri, 11 159 gektar meýdanda 51 müň 526,5 tonna mekgejöwen, 13 müň 930 gektarda 15 müň 846 tonna azyklyk dänäni ösdürip ýetişdirmek bellenilip, bu ugurda degişli işler geçirildi.

Şeýle hem häzirki döwürde birleşmäniň agzalaryna degişli umumy meýdany 530,54 gektara deň bolan ýyladyşhanalaryň 500 gektarynda 2021-2022-nji ýyllaryň ekiş möwsüminde pomidor ekilip, 85 müň tonna hasyla garaşylýandygy habar berildi. Ýetişdiriljek hasylyň köp bölegini eksporta ugratmak göz öňünde tutulýar.

Hasabatyň dowamynda hususyýetçiler tarapyndan sowadyjy ammarlaryň onlarçasynyň gurlandygy, häzirki döwürde şolarda gök-bakja, miwe önümleriniň gorlarynyň döredilýändigi bellenildi. Şeýle hem telekeçilere döwlet tarapyndan döredilýän mümkinçilikleriň netijesinde, ýurdumyzda täze önümçilikleriň geriminiň giňelýändigi habar berildi. Şoňa görä-de, täze önümleriň sany we görnüşleri barha artýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda hususy işewürlik ulgamynyň pugta binýadynyň döredilendiginden peýdalanyp, halkymyzy özümizde öndürilýän dürli görnüşli önümler bilen ýeterlik mukdarda üpjün etmegi dowam etmegiň zerurdygyny belledi hem-de bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, olaryň öňünde birnäçe anyk wezipeleri goýdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa ýüzlenip, daşarky söwdanyň seljermesiniň, umuman, geçen ýyl bilen deňeşdirilende, eksportyň 23 göterim artandygyny görkezýändigini belledi.

Biziň önümlerimiziň eksporty ýangyç-energiýa serişdeleri hasaba alynmanda, 48 göterime golaý artdy. Bu erbet görkeziji däl diýip, milli Liderimiz belledi hem-de wise-premýer E.Orazgeldiýew bilen bilelikde bu ugurda entek köp işleriň amala aşyrylmalydygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere gurluşyk we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça kiçi, orta we iri işewürlik kärhanalaryny döretmegiň maksatnamalarynyň amala aşyrylyşyny çaltlandyrmagy, özümizde öndürip biljek önümlerimizi daşardan getirmegi bes etmegi tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz bu çäreleriň, ilkinji nobatda, täze iş orunlaryny döretmäge, kärhanalaryň we raýatlaryň iş üpjünçiligini öňki derejesinde saklamaga gönükdirilmelidigini aýtdy.

Milli Liderimiz wise-premýer Ç.Gylyjowa hem-de söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri O.Gurbannazarowa ýüzlenip, ýurdumyzda giňden bellenýän Halkara Bitaraplyk gününiň hem-de Täze ýyl baýramynyň ýetip gelýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz halkyň sarp edýän harytlaryna bolan islegleriň has-da artýandygyny göz öňünde tutup, içerki bazaryň üpjünçiligine, baýramçylyk söwdalaryna şu günlerden taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz hususy haryt öndürijileriň azyk önümlerini gündelik söwdada elýeterli bahalardan ilata ýetirmegiň wajypdygyny aýdyp, şu maksat bilen, söwda kärhanalarynyň öndüriji kärhanalar bilen netijeli hyzmatdaşlygyny ýola goýmagyň möhümdigini nygtady.

Milli Liderimiz wise-premýer Ç.Gylyjowa we dokma senagaty ministri R.Rejebowa ýüzlenip, Babadaýhan etrabynda gurlan dokma toplumyny bellenen möhletinde ulanmaga bermek, düzümleýin desganyň açylyş dabarasynyň ýokary derejede geçirilmegini üpjün etmek bilen bagly birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz dokma kärhanalarynda önümleriň täze görnüşlerini köpräk öndürmegiň, olaryň eksport edilýän möçberlerini artdyrmagyň we ugurlaryny giňeltmegiň wajypdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işine ünsi çekip, dünýä bazarlarynda harytlaryň bahalarynyň yzygiderli üýtgeýändigini belledi we şoňa görä-de, daşary ýurt biržalarynda harytlaryň birža bahalaryna gündelik gözegçilik etmegi ýola goýmagyň wajypdygyny nygtady.

Milli Liderimiz ýurdumyzda öndürilýän harytlary birža söwdalarynda bäsleşik esasynda amatly ýerlemegiň, munuň üçin dünýä bazarynyň bahalaryna geçirilýän synlary we seljermeleri satyjy bolup çykyş edýän taraplara hem yzygiderli ýetirip durmagyň möhümdigine ünsi çekip, wise-premýer Ç.Gylyjowa we Döwlet haryt-çig mal biržasynyň başlygy B.Çaryýewe bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa we «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň başlygy O.Işangulyýewa dokalýan halylaryň we haly önümleriniň hilini berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Gylyjowa hem-de Söwda-senagat edarasynyň başlygy D.Rejepowa ýurdumyzyň hususy eksport edijilerine daşary ýurt alyjylaryny tapmaga, olar bilen uzak möhletli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga ýardam bermek babatda anyk görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýylyň noýabr aýynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň işewürleriniň maslahatyny geçirmegiň göz öňünde tutulýandygyny aýdyp, Söwda-senagat edarasynyň ýolbaşçysyna ony ýokary derejede guramaçylykly geçirmek boýunça edaranyň öňünde durýan wezipeleri talabalaýyk ýerine ýetirmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Gylyjowa hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň müdiriýetiniň başlygy D.Hudaýberdiýewe birnäçe anyk görkezmeleri berip, hususy taraplaryň maýa goýum taslamalaryny işjeň durmuşa geçirmek arkaly, oba hojalyk, azyk we senagat ugurly önümçilikleri giň gerim bilen döretmegiň wajypdygyny nygtady.

Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz hususy telekeçilere innowasiýalary ornaşdyrmakda, önümleriň täze görnüşlerini özleşdirmekde goldaw bermegiň, olara öz önümlerini içerki we daşarky bazarlarda ýerlemekde, ikitaraplaýyn bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmakda ýardam bermegiň wajypdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa ýubileý ýylynda ulanmaga tabşyrylmagy meýilleşdirilen desgalaryň öz wagtynda, ýokary hilli gurlup, açylyşa taýýar edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz içerki bazarlaryň üpjünçiligini artdyrmak we söwda ulgamyny yzygiderli kämilleşdirmek babatda amala aşyrylýan işleri hemişe gözegçilikde saklamagy talap etdi.

Milli Liderimiz hususy telekeçilere ýokary tehnologiýalary, innowasiýalary ornaşdyrmakda, täze önümçilikleri döretmekde, olaryň daşary ýurt bazarlarynda tutýan orunlaryny pugtalandyrmakda we giňeltmekde döwlet tarapyndan mundan beýläk-de goldaw beriljekdigini nygtap, wise-premýere bu ugurda degişli teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow gyş möwsüminiň hem golaýlap gelýändigini aýdyp, ýurdumyzyň bazarlarynyň we dükanlarynyň, aýratyn-da, baýramçylyk günlerinde dürli önümler bilen bolelin üpjün edilmegini hemişe gözegçilikde saklamagy, şonuň bilen birlikde, bahalaryň ýokarlanmagyna ýol berilmeli däldigini nygtap, wise-premýere degişli görkezmeleri berdi.

Maslahatyň dowamynda hormatly Prezidentimiz wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin, Söwda-senagat edarasynyň başlygy, Söwda-senagat edarasynyň müdiriýetiniň başlygy D.Rejepowa käýinç yglan etdi.

Şeýle hem milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowy Ýewropa Bileleşigi — Merkezi Aziýa birinji Ykdysady forumyna gatnaşmak üçin, Gyrgyz Respublikasynyň Bişkek şäherine gulluk iş saparyna ibermek baradaky Buýruga gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 3-nji noýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda harby we hukuk goraýjy edaralaryň 2021-nji ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri jemlenildi, Garaşsyz döwletimizde howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça gaýragoýulmasyz wezipeler kesgitlenildi hem-de beýleki birnäçe meselelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibini yglan edip, goranmak ministri B.Gündogdyýewe söz berdi. Ol hasabat döwründe ýurdumyzyň goranyş ukybyny berkitmäge hem-de Milli goşunymyzyň kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn harby özgertmeleriň çäklerinde görlen anyk çäreler barada hasabat berdi.

Ýaragly Güýçlerimiziň Belent Serkerdebaşysynyň “Çagyryş boýunça harby gullugy geçýän harby gullukçylary Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerinden, beýleki goşunlaryndan we harby edaralaryndan harby gullukdan boşatmak we Türkmenistanyň raýatlarynyň harby gulluga nobatdaky çagyrylyşy hakynda” Permanynyň düzgünleriniň ýerine ýetirilişi barada hem habar berildi.

Goranmak ministrliginiň ýolbaşçysy ýurdumyzyň Harby-deňiz güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada-da hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna häzirki zaman gämilerini gurmak boýunça teklipler hem-de täze gämileriň taslamalary we nusgalarynyň şekilleri hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, üstünlikli durmuşa geçirilýän goranyş häsiýetli Harby doktrinanyň ähmiýetine ünsi çekdi. Bu doktrina döwletimiziň parahatçylykly we asuda durmuşynyň, Watanymyzyň okgunly durmuş-ykdysady ösüşiniň, ony halkara giňişlikde öňdäki orunlara çykarmagyň kepili bolup hyzmat edýär.

Döwlet Baştutanymyz Ýaragly Güýçleri iň täze ýörite tehnikalar bilen mundan beýläk-de üpjün etmegiň, bu ulgamda öňdebaryjy tejribäni işjeň ulanmagyň we durmuş meselelerini çözmegiň ileri tutulýan ugurlardygyny belläp, Milli goşunyň ähli kysymlarynyň işini kämilleşdirmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmek meselelerini hemişe gözegçilikde saklamagy goranmak ministrine tabşyrdy.

Milli Liderimiz harby düzgün-nyzamyň berk berjaý edilmegine, harby bölümlerde watançylyk-terbiýeçilik işleriniň geçirilmegine, ýaş esgerleri şöhratly ata-babalarymyzyň nusgalyk göreldesinde terbiýelemäge aýratyn üns bermegiň wajypdygyny aýdyp, ministrligiň ýolbaşçysyna birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaragly Güýçleriň ähli goşun düzümleriniň, şol sanda Harby-deňiz güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny Türkmenistanyň diňe goranyş häsiýetli Harby doktrinasyna laýyklykda pugtalandyrmagyň möhümdigini belläp, Watanymyzyň deňiz serhetlerine gözegçilik edýän harby gämileri häzirki zaman tehniki serişdeleri bilen üpjün etmek meselesini berk gözegçilikde saklamagy ministre tabşyrdy.

Baş prokuror B.Atdaýew ýylyň başyndan bäri kanunylygyň, adam hukuklarynyň hem-de azatlyklarynyň berjaý edilmegi ugrunda ýerine ýetirilen köpugurly işleriň netijeleri, düzümleýin edaralara sanly ulgamy ornaşdyrmak, işgärler düzümini pugtalandyrmak maksady bilen görlen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda geçirilen barlaglaryň netijeleri barada hasabat berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, takyk prokuror gözegçiligini amala aşyrmagyň, kanun bozulmalaryny ýüze çykarmagyň hem-de aradan aýyrmagyň we olaryň öňüni almagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy bu düzümiň üstüne ýüklenen wezipeleri durmuşa geçirmek üçin gulluk borçlaryny ýerine ýetirmäge tutanýerli çemeleşýän ýokary hünärli hünärmenleriň işlemelidigini aýdyp, Baş prokurora degişli tabşyryklary berdi.

Soňra içeri işler ministri Ö.Hojanyýazow on aýyň dowamynda geçirilen işler hem-de düzgün bozulmalarynyň öňüni almaga we ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini üpjün etmäge gönükdirilen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek we Döwlet ýol gözegçiligi gullugynyň işini kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylan işler barada hasabat berildi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, kanunçylygyň we tertip-düzgüniň berjaý edilişine gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz ýol hereketiniň howpsuzlygy bilen bagly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagyň wajypdygyny aýdyp, ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almaga gönükdirilen çäreleriň yzygiderli geçirilmeginiň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Içeri işler ministrliginiň ähli düzümleýin edaralaryna işiň döwrebap guramaçylyk görnüşleriniň we usullarynyň ornaşdyrylmagyny ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitläp, ministre birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň çäklerinde, wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin, Aşgabat şäheriniň Polisiýa müdirliginiň müdiri W.Ataýewe berk käýinç yglan etdi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmegi oňa soňky gezek duýdurdy we degişli Buýruga gol çekdi.

Soňra Ýokary kazyýetiň başlygy G.Ussanepesow milli kazyýet ulgamyny kämilleşdirmek, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy ata Watanymyzyň düýpli we oňyn özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny aýtdy. Halkara hukugyň umumy kabul edilen kadalaryna laýyk gelýän kanunçylyk şol özgertmeleriň ygtybarly binýadydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kanunylygy, adalatlylygy hem-de tertip-düzgüni üpjün etmegiň kazyýet işiniň esasy maksatlary bolup durýandygyny belläp, Ýokary kazyýetiň ýolbaşçysyna amala aşyrylýan işleriň ýokary hilini we dessinligini üpjün etmek, kazyýetleriň üstüne ýüklenilen wezipeleriň ýerine ýetirilişiniň netijeliligini ýokarlandyrmak meselelerini hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew 2021-nji ýylyň on aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri, Garaşsyz türkmen döwletiniň gazananlaryny ygtybarly goramak, durnukly jemgyýetçilik-syýasy ýagdaýy üpjün etmek boýunça amala aşyrylan çäreler barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyzyň edaranyň işinde öňdebaryjy tehnologiýalary işjeň ulanmak babatda beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hem aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli howpsuzlygy üpjün etmek ulgamynda döwlet syýasatynyň amala aşyrylmagynyň içerki durnuklylygy pugtalandyrmaga, Diýarymyzyň dünýä giňişliginde eýeleýän ornuny has-da berkitmek üçin zerur ykdysady, syýasy we harby kuwwaty artdyrmaga ýardam etmelidigini nygtady.

Soňra Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew ýolbaşçylyk edýän düzüminiň şu ýylyň on aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri hem-de ýurdumyzyň guryýer we deňiz serhetlerini ygtybarly goramak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Watanymyzyň mukaddes serhetlerini dostluk we doganlyk serhedi diýip yglan edip, ähli döwletler, ilkinji nobatda bolsa goňşy ýurtlar bilen oňyn gatnaşyklary we netijeli hyzmatdaşlygy saklaýandygymyzy nygtady.

Belent Serkerdebaşymyz Türkmenistanyň çäk bitewüligini hem-de ykdysady bähbitlerini goramagyň bu edaranyň esasy wezipeleriniň biridigini belläp, kesgitlenen wezipeleri üstünlikli çözmek maksady bilen, serhet goşunlarynyň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagyň zerurdygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow serkerdeleriň hem esgerleriň netijeli gulluk etmegi we göwnejaý ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün etmek üçin ähli mümkinçilikleri döretmegiň zerurdygyny aýdyp, Döwlet serhet gullugynyň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra adalat ministri M.Taganow hereket edýän kanunlary kämilleşdirmek, täze kanunlary işläp taýýarlamak bilen bagly teklipleri taýýarlamak boýunça ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de raýatlara kabul edilýän kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň maksatlaryny we wezipelerini düşündirmäge gönükdirilen çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy häzir kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn pugtalandyrmagyň esasy wezipeleriň biridigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz hukuk seljeriş işleriniň döwletiň işlerini dolandyrmagyň hem-de raýat jemgyýetini ösdürmegiň zerur gurallarynyň biridigini nygtap, bu babatda ministre anyk tabşyryklary berdi. Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz raýatlaryň arasynda güýje girýän kanunlaryň many-mazmunyny düşündirmek işinde täze usullary ulanmagyň wajypdygyny belledi.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew ýylyň başyndan bäri ýerine ýetirilen işler hem-de gullugy tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak we işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Daşary ykdysady amallary hasaba almagyň sanly tehnologiýalaryny hem-de monitoringini yzygiderli ornaşdyrmak ugrunda geçirilýän işler barada hasabat berildi. “2021 — 2023-nji ýyllarda eksport-import amallary üçin bir penjire” atly synag taslamasyny durmuşa geçirmek boýunça tassyklanylan meýilnama laýyklykda, daşary ykdysady işe gatnaşýan birnäçe ministrlikler hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde toplumlaýyn işler alnyp barylýar.

Gullugyň ýolbaşçysy iri halkara düzümler hem-de daşary ýurtlaryň esasy ugurdaş guramalary bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hem hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, daşary ykdysady işjeňligiň ýokarlanýandygyny we halkara ýük daşamalaryň möçberleriniň artýandygyny nazara almak bilen, ýurdumyza getirilýän önümlere, olaryň bellenen hil babatdaky ölçeglere doly laýyk gelmegine has içgin gözegçiligi üpjün etmegiň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna, gümrük terminallarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn üns bermegiň zerurdygyny aýdyp, gullugyň ýolbaşçysyna degişli görkezmeleri berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy öňdebaryjy daşary ýurt tejribesiniň hem-de häzirki zaman maglumat tehnologiýalarynyň giňden ulanylmagynyň bu ulgamda alnyp barylýan syýasaty durmuşa geçirmegiň aýrylmaz bölegidigini aýdyp, gullugyň ýolbaşçysyna bu babatda degişli görkezmeleri berdi.

Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýew şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de edaranyň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipeleri netijeli çözmäge gönükdirilen çäreleriň amala aşyrylyşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwletimiziň bu ugurdaky syýasatynyň türkmenistanlylaryň bähbitlerini we howpsuzlygyny üpjün etmäge, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda, raýatlarymyzyň ýurdumyzda we onuň çäklerinden daşarda hereket etmek babatdaky hukuklarynyň berjaý edilmegine gönükdirilendigini nygtady.

Milli Liderimiz dünýäniň oňyn tejribesini hem-de hereket edýän kanunçylygyň esasy ýörelgelerini seljermegiň, işiň täze usullaryny ulanmagyň gullugyň üstüne ýüklenen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekliginiň kepili bolup durýandygyny aýdyp, edaralary dolandyrmak ulgamynda öňdebaryjy maglumat tehnologiýasyny has işjeň peýdalanmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň on aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, döwlet Baştutanymyzyň başyny başlan özgertmelerini gözegçilik edýän ulgamynda durmuşa geçirmek maksady bilen görlen anyk çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň Bagabat şäherçesinde harby we hukuk goraýjy edaralaryň Hojalyk müdiriýetini döretmek boýunça ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi.

Wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary hormatly Prezidentimiziň garamagyna kömekçi hojalygyň düzümleriniň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylaryny hödürledi. Kömekçi hojalygyň çäklerini ekerançylyk meýdanlaryna bölmek teklip edilýär, bu ýerde dürli oba hojalyk ekinleri ösdürilip ýetişdiriler, miweçilik we üzümçilik pudaklary ösdüriler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi bilen parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, giň hyzmatdaşlyk syýasatyny durmuşa geçirýändigini nygtady we ýurdumyzyň mundan beýläk-de seçip alan ýoly bilen ynamly öňe gitjekdigini hem-de dünýä döwletleri, abraýly halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýýandygyny nygtady. Milli Liderimiz bu baradaky gürrüňi dowam edip, bellenilen wezipeleriň takyk we öz wagtynda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagyň hem-de ýurdumyzda kanunylygyň, hukuk tertibiniň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümlerinde tertip-düzgüniň berjaý edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen çyzgylar bilen tanşyp, bu künjekde ekerançylygyň, miweçiligiň ösdürilmeginiň dag etekleriniň ekologiýa derejesini ýokarlandyrmak bilen bir hatarda, ýaş esgerleriň harby gullugynyň zähmet terbiýesi bilen utgaşdyrylmagynda aýratyn ähmiýetlidigini belledi. Munuň özi harby gullukçylaryň söweşjeň taýýarlygy üçin bolşy ýaly, oba hojalyk ulgamynda, hususan-da, harby gullukçylaryň agronomçylyk, maldarçylyk ýaly hünärleri ele almagy üçin möhümdir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna anyk tabşyryklary berdi.

Mejlisde başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy hem-de şolar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de parahatçylygyň, durnuklylygyň we ata Watanymyzyň mundan beýläk-de rowaçlanmagynyň bähbidine gullukda üstünlikleri arzuw etdi.

Daşary işler ministrliginiň çärýekde bir gezek neşir edilýän «Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy» atly ylmy-tejribe žurnalynyň nobatdaky sany çapdan çykdy.

Žurnalyň syn beriş makalalaryna girizilen şu ýylyň iýul aýyndan sentýabr aýy aralygyndaky döwürde ýurdumyzyň syýasy durmuşynyň wajyp wakalary şanly sene — türkmen döwletiniň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramy bilen baglanyşykly boldy.

Žurnalyň daşky sahabyny “Garaşsyzlyk — bagtymyz” atly täze kitabyny elinde saklap duran hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň suraty bezeýär. Bu kitabyň neşir edilmegi iň täze taryhymyzyň şöhratly senesiniň öň ýanynda milli Liderimiziň öz halkyna sowgady boldy.

Garaşsyzlyk her bir türkmenistanly üçin mukaddes düşünjedir. Garaşsyzlyga eýe bolunmagy ýurdumyzyň öňünde köptaraply kuwwaty açmak üçin täze mümkinçilikleri döretdi. Şol mümkinçilikleriň ulanylmagy häzir ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň, halkymyzy ruhy taýdan galkyndyrmagyň, ählumumy bähbitler ugrunda giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň ygtybarly binýady bolup hyzmat edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän başlangyçlarynyň, şol sanda şu ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň Milletler Bileleşigi tarapyndan giň goldawa eýe bolmagy Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň dünýä derejesinde abraýynyň belentdiginiň subutnamasyna öwrüldi.

Mälim bolşy ýaly, gyzyklanma bildirýän ähli hyzmatdaşlar — iri halkara guramalar, abraýly sebit düzümleri, daşary ýurtlar bilen dostluk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk köprülerini ýola goýýan türkmen döwleti daşary syýasy strategiýasyny ynanyşmagyň hem-de özara hormat goýmagyň mizemez ýörelgelerinde guraýar. Munuň nobatdaky subutnamasy hökmünde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 3-4-nji awgustynda döwlet sapary bilen Türkmenistanda bolan Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon bilen geçiren gepleşikleriniň netijeli häsiýetini agzap bolar. Bu barada žurnalyň syn berilýän sanynyň makalasynda beýan edilýär.

Emomali Rahmonyň bu saparynyň Täjigistanyň Baştutany wezipesine täzeden saýlanmagyndan soňra daşary ýurda ilkinji sapary bolmagy döwletara gatnaşyklaryň däp bolan dostlukly häsiýetini aýdyň görkezdi. Şol gatnaşyklar hoşniýetli goňşuçylyk we özara düşünişmek ýörelgelerine hem-de hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmaga bildirilýän ikitaraplaýyn gyzyklanmalara esaslanandyr.

Türkmen-täjik gatnaşyklarynyň netijeliligi, köp babatda, iki ýurduň hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary we geljegi babatda özara düşünişmegi, ählumumy gün tertibiniň esasy meseleleri boýunça garaýyşlaryň, şol sanda dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy saklamaga we goldamaga, halkara terrorçylyga garşy göreşmäge, Owganystandaky ýagdaýy kadalaşdyrmaga, durnukly energetikany we ulagy üpjün etmäge hem-de beýleki meselelere garaýyşlarynyň umumylygy bilen baglydyr.

Taraplar ýokary derejedäki nobatdaky duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň we Täjigistan Respublikasynyň Merkezi Aziýanyň parahat, durnukly ösmegini, dawaly ýagdaýlara ýol berilmezligini, hemme meseleleriň syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözülmegini, özara bähbitleriň halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna, BMG-niň Tertipnamasyna daýanmak bilen berjaý edilmegini we göz öňünde tutulmagyny üpjün edip biljek berk hem-de oňyn gurallaryň döredilmegi ugrunda çykyş edýändiklerini tassykladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisindäki çykyşynda belleýşi ýaly, dünýäniň häzirki ýagdaýy, syýasy, ykdysady, durmuş prosesleriniň häsiýeti we aýratynlyklary umumy baş maksada ýetmek ugrunda ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, mundan beýläkki okgunly ösüşi häzirki zaman dünýä tertibiniň binýadynda goýlan hukuk we institusional esaslary saklamak üçin şertleri üpjün etmegiň bähbidine döwletleriň hem-de iri halkara guramalaryň has ysnyşykly hem-de utgaşykly gatnaşyklaryny talap edýär.

Milli Liderimiz çykyşynda Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlaryny we anyk başlangyçlaryny beýan etdi. Şolaryň esasy maksady bolsa häzirki döwrüň wajyp meseleleri boýunça özara kabul ederlikli çözgütleri gözlemek üçin tagallalary birleşdirmekden hem-de tutuş dünýäde parahatçylygyň, abadançylygyň we ösüşiň bähbidine netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmakdan ybaratdyr.

Döwlet Baştutanymyz pursatdan peýdalanyp, BMG-ä agza döwletleriň we abraýly guramalaryň wekillerini şu ýylyň dekabr aýynda — “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň” çäklerinde Aşgabatda geçiriljek “Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara maslahata gatnaşmaga çagyrdy.

Milli Liderimiziň pikirine görä, şu ýyl başlanan ynanyşmak we medeni gatnaşyklar meselesi dünýä derejesinde üns merkezinde bolup, BMG-niň strategik gün tertibiniň hemişelik düzüm bölegine öwrülmelidir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Merkezi Aziýada gepleşikler gurallaryny ösdürmek maksady bilen, Baş Assambleýanyň “Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy, durnuklylygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen sebit we halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak” atly Kararnamasynyň taslamasyny işläp taýýarlamagy teklip etdi. Bu resminama garalmagy hem-de onuň kabul edilmegi 2021-nji ýylyň 6-njy awgustynda Hazaryň kenarynda, “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň jemleýji resminamasynda beýan edilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halkara başlangyçlarynyň durmuşa geçirilmegine ýardam berer.

Ýeri gelende aýtsak, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowyň, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmonyň, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň, BMG-niň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa Germanyň gatnaşmagynda geçirilen ýokary derejedäki bu duşuşyk syn berilýän döwrüň esasy wakalarynyň birine öwrülip, žurnalyň sahypalarynda öz beýanyny tapdy.

Döwlet Baştutanymyz forumda eden çykyşynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde geçirilen ozalky mejlisleriň syýasy gatnaşyklaryň bu görnüşiniň peýdalydygyny we ýokary netijelidigini aýdyň görkezendigini belledi. Ol birek-biregi tanamaga, oňat düşünişmäge, sebit hyzmatdaşlygynyň barşy hem-de ugry barada umumy düşünjäni kemala getirmäge, Merkezi Aziýada bolup geçýän ýagdaýlara öz wagtynda we çeýe täsir etmäge, hyzmatdaşlaryň bähbitlerini nazara almak bilen, ileri tutulýan milli ugurlary ýola goýmaga ýardam edýär.

Gatnaşyklarda hoşniýetli goňşuçylygyň, birek-biregi hormatlamagyň, doganlygyň taryhy köklerine hem-de halklarymyzyň medeni-siwilizasiýa ýakynlygyna daýanylýar. Bu mäkäm binýat geljege ynamly garamaga, dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň giň gerimli, uzak möhletleýin we durmuşa ukyply meýilnamalaryny düzmäge mümkinçilik berýär.

Makalada konsultatiw duşuşygyň çäklerinde geçirilen beýleki ähmiýetli halkara çärelere, şol sanda Merkezi Aziýanyň zenanlarynyň dialogyna, milli önümleriň halkara sergisine we ykdysady foruma uly üns berildi. Ykdysady forumyň çäklerinde Türkmenistanyň ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, döwlet we hususy kärhanalarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de olaryň geljekki hyzmatdaşlarynyň arasynda ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirildi.

Jemläp aýdanyňda, dostluk hem-de özara düşünişmek ýagdaýynda geçen nobatdaky konsultatiw duşuşyk sebitde parahatçylygy, durnuklylygy we rowaçlygy üpjün etmegiň bähbidine köptaraplaýyn döwletara hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn giňeltmäge hem-de ösdürmäge Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň pugta syýasy erkini tassyklady.

Bu asylly maksatlar Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň işi üçin hem ugur görkeziji bolup hyzmat edýär. Bu gurama agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 17-nji sentýabrda hormatly myhman hökmünde gatnaşdy. Türkmen Lideriniň ýokary derejedäki bu duşuşyga çagyrylmagy hem-de döwlet Baştutanymyzyň ŞHG-niň ozalky sammitlerine hormatly myhman hökmünde ençeme gezek gatnaşmagy Watanymyzyň ýokary halkara abraýyna, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we deňhukukly özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde durmuşa geçirilýän ösüşlere beslenen daşary syýasatymyzyň giňden ykrar edilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiz sammitde çykyş edip, ŞHG bilen gatnaşyklaryň ýurdumyz üçin halkara hyzmatdaşlyk strategiýasynyň möhüm ugrudygyny nygtady. Şol hyzmatdaşlyk daşary aragatnaşyklaryň giň çäkler boýunça hem-de düzümleýin taýdan diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegine ygrarly bolmaga daýanýar.

Ýurdumyz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň parahatçylygy, ählumumy durnuklylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak, häzirki döwrüň wehimlerine hem-de howplaryna garşy göreşmek meselelerindäki jogapkärli garaýyşlaryna ýokary baha berýär.

Neşiriň “Türkmenistanyň Prezidentiniň halkara syýasy işjeňligi” bölüminde käbir döwletler hem-de abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklary ösdürmegiň esasy ugurlary we ýagdaýlary beýan edildi. Bular barada milli Liderimiziň Eýran Yslam Respublikasynyň saýlanan Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan hem-de Ýewropa Geňeşiniň Başlygy Şarl Mişel bilen telefon arkaly geçirilen söhbetdeşlikleriniň barşynda ara alnyp maslahatlaşyldy.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyryň ýurdumyza sapary Türkmenistanyň syýasy durmuşyndaky möhüm wakalaryň biri boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda strategik esasda ýola goýulýan we giň gerimli ugurlary öz içine alýan köpýyllyk hyzmatdaşlygyň yzygiderli depgini nygtaldy. BMG Türkmenistany Merkezi Aziýadaky esasy strategik hyzmatdaşy hökmünde görýär hem-de halkara gatnaşyklarda onuň eýeleýän işjeň ornuny we başlangyçlar bilen çykyş etmek ýörelgesini goldaýar.

Türkmenistan bilen köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine gyzyklanma bildirýändiklerini döwlet Baştutanymyz bilen daşary ýurtlaryň ýokary derejeli beýleki myhmanlary hem, şol sanda şu ýylyň iýul aýynda sapar bilen ýurdumyza gelen Hytaý Halk Respublikasynyň daşary işler ministri Wan I, Pakistan Yslam Respublikasynyň daşary işler ministri Mahmud Kureşi dagy hem geçirilen duşuşyklaryň barşynda tassykladylar.

Türkmenistanyň Merkezi Aziýada hem-de dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmagyň örän möhüm ýagdaýy bolup çykyş edýän açyk, parahatçylyk söýüjilikli syýasaty dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan doly goldanylýar. Munuň şeýledigine Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa we tutuş türkmen halkyna döwlet Baştutanlarynyň, abraýly halkara guramalaryň hem-de daşary ýurtlaryň meşhur syýasy işgärleriniň adyndan gelen köp sanly gutlaglar aýdyň şaýatlyk edýär.

Neşiriň sahypalaryndan BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň Ženewadaky bölüminiň Baş direktory Tatýana Walowaýa hem bu ajaýyp waka mynasybetli gutlaglaryny we durnukly ösüş, rowaçlyk hem-de mundan beýläk-de asuda asmanyň üpjün edilmegi baradaky arzuwlaryny beýan etdi.

Geçen 30 ýylda Türkmenistanyň öz döwletliliginiň berk esaslaryny goýup, syýasy durnuklylygy üpjün edendigi, ykdysady we durmuş ulgamlarynda uly üstünlikleri gazanandygy nygtaldy. Bu üstünlikler halkara wehimleri hem-de meseleleri çözmäge uly goşant goşýan ýurdumyzyň mundan beýläkki ösüşiniň girewi bolup durýar.

Şunuň bilen baglylykda, geçen ýyl Türkmenistanyň başlangyjy boýunça parahatçylygyň, howpsuzlygyň we ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparynyň döredilmeginiň ähmiýeti nygtaldy. Bu topar halkara syýasy ýagdaýy gowulandyrmakda, gapma-garşylyklaryň öňüni almakda, olaryň sebäplerini we netijelerini aradan aýyrmakda Bitaraplygyň ýörelgelerini iş ýüzünde ulanmak boýunça köptaraplaýyn gatnaşyklary ýola goýmak hem-de ösdürmek üçin halkara diplomatiýanyň täze guraly bolup durýar.

Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary Alekseý Owerçuk syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer we beýleki ulgamlarda özara bähbitli döwletara hyzmatdaşlygyň gazanylan derejesine ýokary baha berdi. Ol ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli ösdürmek üçin ähli zerur şertleriň, ilkinji nobatda, syýasy erkiň, ykdysady taýdan maksadalaýyklygyň, daşary syýasatda gabat gelýän ileri tutulýan ugurlaryň, umumy medeniýetiň bardygyny belledi.

ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Mariýa Şmid we ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy Jon MakGregor esasy ugurlarda Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygyň netijelidigini bellediler.

Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça ýapon-türkmen komitetiniň başlygy, “Itochu Corporation” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Subai Türkmenistanyň milli ykdysadyýeti senagatlaşdyrmaga we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge alan ugruny göz öňünde tutup, hyzmatdaşlygyň örän uly köptaraply kuwwatyny durmuşa geçirmäge giň mümkinçilikleriň bardygyny belledi.

Üstünlikli durmuşa geçirilen bilelikdäki taslamalar taraplaryň tagallalary bilen, uzak möhletleýinlik, strategik häsiýet berlen türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň ýokary netijelidiginden habar berýär. Durmuşa geçirilen şeýle taslamalaryň soňkularynyň hatarynda Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda gurlan häzirki zaman gazturbinaly elektrik stansiýasy bar.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewiň öz makalasynda nygtaýşy ýaly, Türkmenistanda amala aşyrylýan durmuş-ykdysady taslamalar tüýs ýürekden guwanç duýgusyny döredýär.

S.Lebedew Türkmenistanyň ýolbaşçylaryna Arkalaşygyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk üçin hoşallyk bildirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen kabul edilen resminamalaryň, ilkinji nobatda, Strategik ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Jarnamanyň hem-de Arkalaşygyň ýurtlarynyň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça hereketleriň Maksatnamasynyň GDA agza döwletleriň ykdysady gatnaşyklarynyň gurluşyny berkitmäge hyzmat edendigini belledi.

HHR-iň daşary işler ministriniň orunbasary Le Ýuýçen türkmen we hytaý halklarynyň arasyndaky kökleri asyrlaryň jümmüşine — Beýik Ýüpek ýoly döwürlerine uzap gidýän, däp bolan dostlukly gatnaşyklaryň ähmiýetlidigini belledi. Makalada iki ýurduň Liderleriniň ýolbaşçylygynda döwletara gatnaşyklaryň döwrüň täze röwşüne eýe bolýandygy hem-de ähli ulgamlarda ynamly ösdürilýändigi nygtalýar.

BMG-niň Baş sekretarynyň syýasy meseleler boýunça kömekçisi Miroslaw Ýença, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Husraw Noziri, Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň Baş sekretary Bagdad Amreýew, TRASEKA Hökümetara toparynyň hemişelik sekretariatynyň Baş sekretary Aset Asawbaýew, Halkara Zähmet Guramasynyň Ýewropa we Merkezi Aziýa ýurtlary boýunça sebit direktory Haýns Koller 27-nji sentýabrda Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belläp geçen Türkmenistan bilen mundan beýläk-de hyzmatdaşlyk etmek üçin açylýan mümkinçilikler baradaky garaýyşlaryny žurnalyň okyjylaryna ýetirdiler.

Bilimler we talyp ýaşlar güni hem-de täze, 2021-2022-nji okuw ýylynyň başlanmagy mynasybetli milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň beren umumy sapagy, çagalaryň bagtyýar geljeginiň bähbidine ýurdumyzyň ÝUNISEF bilen hyzmatdaşlygy, Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary baradaky makalalar köp sanly okyjylar üçin uly gyzyklanma döreder.

“Diplomatik durmuşyň täzelikleri” diýen bölümde ýurdumyzyň wekiliýetleriniň agzalarynyň daşary ýurtlara hem-de dünýäniň dürli döwletleriniň we iri abraýly guramalaryň wekiliýetleriniň Türkmenistana saparlary, Daşary işler ministrlikleriniň arasyndaky geňeşmeler, bilelikdäki hökümetara toparlaryň mejlisleri, telefon arkaly söhbetdeşlikler, sanly ulgam arkaly gepleşikler, şeýle hem şu ýylyň üçünji çärýeginde geçirilen maslahatlar, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn duşuşyklar barada yzygiderli tertipde gysgaça hasabatlar beýan edilýär.

(TDH)

Aşgabat, 1-nji noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlary hem-de paýtagtymyzyň we welaýatlaryň häkimleri bilen sanly ulgam arkaly nobatdaky iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň sebitlerini hem-de paýtagtymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, ählihalk bag ekmek dabarasyna hem-de öňde boljak şanly senelere görülýän taýýarlyk işleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny açyp, Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowy hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň paýtagtymyza gözegçilik edýän orunbasary Ç.Purçekowy göni aragatnaşyga çagyrdy.

Aşgabat şäheriniň häkimi paýtagtymyzdaky işleriň ýagdaýy, arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek hem-de ýurdumyzyň baş şäherini mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak boýunça geçirilýän çäreler, dürli maksatly desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depgini, gyş möwsümine görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, paýtagtymyzda ýaýbaňlandyrylan ähli işleriň ýokary hil derejesinde hem-de estetik we ekologik talaplaryň göz öňünde tutulyp, toplumlaýyn esasda amala aşyrylmalydygyny belledi. Şunda ilatyň ýokary amatly ýaşaýyş-durmuş şertleriniň üpjün edilmegi üýtgewsiz talap bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Aşgabat şäherini ösdürmegiň uzak geljegi nazarlaýan meýilnamasynyň durmuşa geçirilmegine örän oýlanyşykly çemeleşilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz gyş paslynyň golaýlaşmagy bilen baglylykda paýtagtymyzyň häkimine ýyladyş ulgamlarynyň bökdençsiz işledilmegini, jemagat gulluklarynyň işleriniň utgaşdyrylmagyny üpjün etmek meselelerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabat şäherini mundan beýläk-de ösdürmek boýunça öňde durýan möhüm wezipeler baradaky gürrüňi dowam edip, ýurdumyzyň baş şäherini abadanlaşdyrmak boýunça işleri berk gözegçilikde saklamagy häkimden talap etdi. Paýtagtymyzda arassaçylyk kadalaryny saklamak üçin niýetlenilen tehnikalar netijeli işledilmelidir. Şonuň bilen birlikde milli Liderimiz Aşgabat şäheriniň ýylylyk, suw, energiýa hem-de gaz üpjünçilik ulgamlarynyň bökdençsiz işledilmegini üpjün etmegiň möhümdigini belledi.

Aşgabat özüniň belent derejesine laýyklykda, ähli babatda, şol sanda abadançylyk hem-de adamlaryň ýaşamagy üçin amatly şertleri döretmek, öňdebaryjy, sanly tehnologiýalary, bezeg, ekologiýa ugurlarynda nusgalyk şäher bolmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady hem-de wise-premýere we Aşgabat şäheriniň häkimine degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işler, desgalaryň gurluşygynyň ýokary derejesini, gyş möwsüminde elektrik energiýasynyň we ýylylyk ulgamlarynyň bökdençsiz işini üpjün etmek hem-de himiýa senagatyny ösdürmek boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda amala aşyrylýan gurluşyk işleriniň ýagdaýyny seljermegine, binalary gurmagyň berk gözegçilikde saklanylmalydygyna ünsi çekip, bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Şunuň bilen baglylykda döwlet Baştutanymyz pudaklaryň ösdürilmegini, gurluşyk toplumynyň zerurlyklaryny doly möçberde üpjün etmek üçin ähli şertleriň döredilmelidigini aýratyn belledi.

Milli Liderimiz öňde goýlan wezipeleriň durmuşa geçirilmegine jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny nygtap, degişli düzümleriň, inženerçilik-tehniki ulgamlaryň döwrebaplaşdyrylmagyna, himiýa senagatynda, energetika pudagynda işleriň kämilleşdirilmegine, toplumda sanly ulgamyň hem-de öňdebaryjy tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylmagyna, ýyladyş ulgamlarynyň bökdençsiz işledilmegini üpjün etmek, umuman, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmak meseleleriniň toplumlaýyn çözülmegine aýratyn üns bermegiň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary ýörelge edinen ýurdumyzyň baş maksadydygyny aýdyp, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýew hem-de welaýatlaryň häkimleri bilen dowam etdi.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitdäki işleriň ýagdaýy, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginini güýçlendirmek boýunça alnyp barylýan çäreler barada hasabat berdi. Daýhanlaryň tutanýerli zähmeti bilen ösdürilip ýetişdirilen pagta hasylyny gysga möhletde isripsiz ýygnamak hem-de ýygnalan hasyly harmanhanalara daşamak üçin oba hojalyk tehnikalarynyň guramaçylykly ulanylýandygy barada habar berildi. Kärendeçi pagtaçylar ýetişdirilen hasyly doly we ýitgisiz ýygnap almak üçin tutanýerli zähmet çekýärler.

Güýzlük bugdaý ekişiniň öz wagtynda tamamlanandygy hem-de gök maýsaly meýdanlarda suw tutmak we tehnikalary, enjamlary ulanmak arkaly olara ideg etmek işleriniň talabalaýyk alnyp barylýandygy barada aýdyldy. Şunda agrotehnikanyň talaplarynyň berjaý edilmegine uly ähmiýet berilýär.

Ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek üçin welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda bellenilen möhletlere laýyklykda, güýzlük ýeralmanyň hem-de beýleki gök önümleriň hasylyny ýygnamak işleri dowam edýär.

Şunuň bilen birlikde “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda meýilleşdirilen işleri öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek babatynda alnyp barylýan çäreler barada hasabat berildi. Hususan-da, welaýatyň gurluşyk meýdançalaryndaky işleriň ýagdaýy hem-de ýerlerde durmuş-ýaşaýyş düzümlerini kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymy möwsüminde işleri toplumlaýyn hem-de öz wagtynda ýerine ýetirmegiň möhümdigine ünsi çekip, degişli agrotehniki çäreleriň depginini güýçlendirmek wezipesini öňde goýdy.

Milli Liderimiz pagta ýygymy möwsüminiň depgini bilen gyzyklanyp, welaýatyň käbir etraplarynda bu wajyp işiň depgininiň pesdigine häkimiň ünsüni çekdi. Hormatly Prezidentimiz bu işde häzirki zaman oba hojalyk tehnikalaryny netijeli ulanmagyň zerurdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda ähli işleriň oba hojalykçy alymlaryň maslahatlaryna laýyklykda amala aşyrylmalydygyny nygtap, häkime hem-de wise-premýere degişli tabşyryklary berdi, şol sanda “ak altyn” hasylyny soňky hanasyna çenli ýygnap almagy tabşyrdy.

Ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak maksady bilen, güýzlük ýeralmanyň, gök we bakja hem-de beýleki azyklyk ekinleriň hasylyny gysga möhletde ýygnap almak zerurdyr.

Welaýatyň häkimine 6-njy noýabrda sebitde güýzki bag ekmek möwsüminde göz öňünde tutulan bag ekmek dabarasyna öz wagtynda taýýarlyk görmek barada degişli tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz bellenilen wezipeleri ýokary derejede ýerine ýetirmegiň, düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilişine, şeýle hem welaýatda gurulýan medeni-durmuş maksatly binalaryň gurluşygyna gözegçiligi güýçlendirmegiň möhümdigine ünsi çekip, şunda işleriň ýokary hiliniň, öz wagtynda tamamlanmagynyň, gurulýan binalaryň halkara ölçeglere kybap gelmeginiň esasy görkeziji bolup durýandygyny aýdyp, bu babatda häkime degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde geçirilýän işler, ilkinji nobatda, bugdaý ekişiniň üstünlikli tamamlanandygy, möhüm oba hojalyk möwsümi bolan pagta ýygymynyň guramaçylykly geçirilýändigi, beýleki oba hojalyk ekinleriniň, hususan-da, ýeralmanyň hem-de gant şugundyrynyň hasylynyň ýygnalýandygy, ählihalk bag ekmek dabarasyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi.

Şu günler welaýatda ýetişdirilen “ak altyn” hasylyny gysga möhletde hem-de ýitgisiz ýygnap almak üçin hemme zerur çäreler görülýär. Şunda pagta ýygyjy kombaýnlaryň netijeli işledilmegini üpjün etmek, ýygnalan hasyly harmanhanalara hem-de pagta arassalaýjy kärhanalara bökdençsiz daşamak üçin tagallalar edilýär.

Welaýat häkimi Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi, ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalarda işleriň barşy hem-de şanly senelere taýýarlyk görlüşi barada hem hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatyň etraplarynda pagta ýygymynyň depgini bilen gyzyklandy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz howanyň amatly şertlerinden peýdalanyp, pagta ýygymy möwsümini öz wagtynda tamamlamak üçin işleri güýçlendirmek barada häkime hem-de wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Daýhanlaryň öndürijilikli zähmet çekmegi üçin mümkinçilikleri döretmäge, bar bolan maddy-enjamlaýyn serişdeleri netijeli ulanmaga berk gözegçilik ýola goýulmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Milli Liderimiz ýygnalan hasyly harmanhanalara öz wagtynda we ýitgisiz eltmegiň hem-de agrotehnikanyň ähli kadalaryny berk berjaý edip, ýokary hilli saklanylmagynyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz obasenagat toplumynda amala aşyrylýan özgertmeleriň ähmiýetini nygtap, ekerançylyk işleriniň ýerine ýetirilişine hemmetaraplaýyn jogapkärli çemeleşmegiň wajypdygyny aýtdy. Hormatly Prezidentimiz bugdaýa suw tutmagy agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirmegiň, dänelik ekinlere ideg etmegiň şu gün bu ugurdaky örän wajyp işdigini aýdyp, bu babatda häkime degişli görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz amala aşyrylýan döwlet maksatnamalarynyň çäklerinde welaýaty durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary barada durup geçip, dürli maksatly desgalary öz wagtynda ulanmaga bermek boýunça anyk tabşyryklary berdi. Şolaryň gurluşygy bildirilýän ýokary talaplara laýyklykda alnyp barylmalydyr.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitdäki işleriň ýagdaýy, pagta hasylyny ýokary depginde ýygnamak, güýzlük däne ekinlerine hyzmat etmek boýunça işleriň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýändigi, şanly senelere görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Hususan-da, geljek ýylyň bugdaý hasylynyň düýbüni tutmak üçin galla ekişiniň üstünlikli tamamlanylandygy, bugdaý ekilen meýdanlara gögeriş we ösüş suwuny tutmak, agrotehniki çäreleri geçirmekde tehnikanyň we enjamlaryň netijeli peýdalanylýandygy barada habar berildi. Şonuň bilen birlikde, ýetişdirilen pagta hasylyny kombaýnlar bilen ýitgisiz ýygnamak arkaly ýygymyň depgininiň güýçlendirilmegi, ýygnalan pagta hasylyny kabul ediş bölümlerine bökdençsiz daşamak meseleleri üns merkezinde saklanylýar.

Şalynyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny almak maksady bilen agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda işler alnyp barylýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» hem-de Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde degişli işleriň geçirilýändigi habar berildi.

Dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy, ählihalk bag ekmek dabarasyna taýýarlyk görmek meseleleri berk gözegçilikde saklanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, merdana daýhanlarymyzyň tutanýerli zähmeti bilen ýetişdirilen pagta hasylynyň öz wagtynda ýitgisiz ýygnalyp alynmagyny üpjün etmegi günüň möhüm meselesi hökmünde kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz şu gyzgalaňly günlerde welaýatyň käbir etraplarynda pagta ýygymynyň depgininiň pesdigine ünsi çekdi. Milli Liderimiz munuň üçin bu möwsüme gatnaşýan ähli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek, pagtaçylar üçin göwnejaý şertleri döretmek meselelerini üns merkezinde saklamagyň zerurdygyny aýdyp, bu babatda wise-premýere hem-de häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň oňyn çözülmegine, şol sanda welaýatda pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň doly derejede ulanylmagy, agrotehniki kadalaryň berk berjaý edilmegi, ekerançylaryň we mehanizatorlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin ähli şertleri döretmek meselelerine toplumlaýyn çemeleşilmelidir.

Şonuň bilen bir wagtda döwlet Baştutanymyz geljek ýyl bol hasyl almagyň girewi bolan güýzlük bugdaý ekilen meýdanlara ideg edilende, agrotehniki kadalaryň berk berjaý edilmegini üpjün etmegi talap etdi. Azyk bolçulygynyň binýadyny pugtalandyrmak hem-de şaly, ýeralma hasylyny, gök-bakja we beýleki oba hojalyk önümlerini gysga möhletde ýygnap almak zerurdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 6-njy noýabra meýilleşdirilen güýzki bag ekmek dabarasynyň çäklerinde agaç nahallarynyň ekiljek ýerlerini hem-de olaryň möçberini kesgitlemek meselesine aýratyn üns berilmelidigini belledi.

Milli Liderimiz bu işleriň “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” kesgitlenilen wezipeleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmegine ýardam berjekdigini aýtdy hem-de häkime degişli görkezmeleri berdi.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdirildi. Häkim güýzlük bugdaý ekişiniň bellenilen möhletde üstünlikli tamamlanandygy, alnyp barylýan möwsümleýin meýdan işleri — pagta hasylyny çalt depginde ýygnap almak hem-de agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geljek ýylyň bol hasylyny almak maksady bilen, güýzlük bugdaýa talabalaýyk ideg edilýändigi barada hasabat berdi.

Şu günler welaýatda “ak altynyň” ýetişdirilen hasylyny gysga möhletde we ýitgisiz ýygnap almak üçin zerur çäreler geçirilýär. Şunda pagta ýygyjy kombaýnlaryň netijeli işledilmegini üpjün etmek, ýygnalan hasyly kabul ediş harmanhanalaryna hem-de pagta arassalaýjy kärhanalara bökdençsiz tabşyrmak ugrunda ähli zerur tagallalar edilýär.

Mundan başga-da, häkim welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda şalynyň, ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bol hasylyny ýygnap almak boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Şeýle hem ählihalk bag ekmek dabarasyna taýýarlyk görmek boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berildi, onuň dowamynda ýörite bölünip berlen ýerlerde agaç nahallary ekiler.

Häkim ýurdumyzy 2025-nji ýyla çenli durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Maksatnamada hem-de Oba milli maksatnamasynda göz öňünde tutulan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat bermek bilen, sebitde gurluşygy alnyp barylýan binalardaky işleriň ýagdaýy barada aýtdy. Şolary gurmak işleri bildirilýän ýokary talaplara laýyklykda alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan ähli işleriň agrotehnikanyň görkezmelerine laýyklykda amala aşyrylmagyny we hil kadalarynyň berjaý edilmegini berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz welaýatda pagta hasylyny öz wagtynda ýygnamagyň depgininiň käbir etraplarda pesdigini aýdyp, kärendeçi daýhanlaryň tutanýerli zähmeti bilen ýetişdirilen pagta hasylyny gysga möhletlerde, ýitgisiz ýygnap almak hem-de Watanymyzyň harmanyna tabşyrmak üçin bar bolan ähli serişdeleriň peýdalanylmagynyň möhümdigine häkimiň we wise-premýeriň ünsüni çekdi we bu işiň depginini güýçlendirmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz ilatymyzy ter we ýokumly önümler bilen bökdençsiz üpjün etmek, şeýle hem welaýatda ýetişdirilen ýeralma, şaly hasylyny gysga möhletde, ýitgisiz ýygnap almak üçin zerur çäreleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi.

Häkime öňde boljak ählihalk bag ekmek dabarasynyň çäklerinde sebitiň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän bag nahallarynyň ekiljek ýerlerini kesgitlemek boýunça anyk görkezmeler berildi.

Milli Liderimiz “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyla bellenilen wezipeleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmegi üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitdäki işleriň ýagdaýy, şol sanda oba hojalyk pudagynda alnyp barylýan işler, halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirmek ugrunda geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Ýetişdirilen hasyly dolulygyna ýygnap almak hem-de ony Watanymyzyň harmanlaryna tabşyrmak üçin welaýatyň ekin meýdanlarynda pagta hasylyny, gant şugundyryny ýygnap almak boýunça geçirilýän işler barada hasabat berildi. Şol bir wagtda kabul ediş bölümleriniň hem-de gaýtadan işleýän kärhanalaryň bökdençsiz işini üpjün etmek boýunça degişli çäreler geçirilýär.

Häkim bugdaý ekişiniň bellenilen möhletde tamamlanandygy barada hasabat berip, şu günler bu gymmatly azyklyk ekine gögeriş we ösüş suwunyň tutulýandygyny hem-de talabalaýyk ideg edilýändigini aýtdy.

Mundan başga-da, 6-njy noýabrda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berildi. Meýilleşdirilen çäreleri guramaçylykly geçirmek maksady bilen degişli düzümleriň sazlaşykly işleri üpjün edilýär.

Häkim Oba milli maksatnamasynda bellenilen çäreleriň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek maksady bilen welaýatyň çäklerinde dürli maksatly desgalaryň gurluşyk işleriniň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatda pagta ýygymynyň depgini bilen gyzyklandy. Şunda döwlet Baştutanymyz käbir etraplarda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, ýetişdirilen hasyly soňky hanasyna çenli ýygnap almak meseleleriniň üstünde durup geçdi. Milli Liderimiz pagtanyň örän gymmatly çig mal bolup durýandygyny belläp, ähli güýçleri we serişdeleri ýetişdirilen hasylyň öz wagtynda ýygnalyp alynmagyna hem-de göwnejaý derejede saklanylmagyny üpjün etmäge gönükdirmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, häkime hem-de wise-premýere oba hojalyk tehnikalarynyň we enjamlarynyň bökdençsiz işledilmegini, oba zähmetkeşleriniň netijeli zähmeti üçin amatly şertleri döretmek meselesini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz bugdaý ekilen meýdanlary ýeterlik mukdarda suwaryş suwy bilen üpjün etmek, ýurdumyzyň her bir sebitiniň toprak-howa şertlerini nazara alyp, oba hojalygyna häzirki zaman suwaryş usullaryny ornaşdyrmak meselelerine ünsi çekdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz azyk bolçulygyny pugtalandyrmak maksady bilen, gök ekinlerden bol hasyl almak, dürli görnüşli oba hojalyk önümleriniň önümçiligini giňeltmek boýunça netijeli çäreleriň görülmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz welaýaty uzak möhletleri nazarlaýan durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek wezipelerine degip geçmek bilen, häkime Oba milli maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegini, dürli görnüşli agaç nahallarynyň ekiljek ýerlerini kesgitlemek boýunça meýilnamalaryň amala aşyrylmagyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz welaýatda bina edilýän desgalarda gurluşyk işleriniň hiliniň üpjün edilmeginiň hem-de olaryň bellenilen möhletinde ulanylmaga berilmeginiň yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydygyny belledi, bu babatda häkime anyk görkezmeleri berdi.

Soňra iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Wise-premýer ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyndaky işleriň ýagdaýy, pagta ýygymy möwsüminiň depginini güýçlendirmek babatyndaky çäreler, ýurdumyzyň welaýatlarynda bugdaý ekişiniň jemleri barada hasabat berdi.

Obasenagat toplumynyň işgärleri hormatly Prezidentimiziň öňde goýan wezipelerini üstünlikli çözmek üçin ähli tagallalary edýärler. Pagtaçylarymyz bol hasyly ösdürip ýetişdirdiler we pagta taýýarlamak boýunça şertnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirmek üçin güýç-gaýratlaryny aýaman zähmet çekýärler. Şu günler pagta ýygymy güýçli depginde dowam etdirilýär, edermen daýhanlarymyz hasyly ýitgisiz ýygnap almak üçin ähli zerur çäreleri görýärler.

Şu günlerdäki amatly howa şertlerinden netijeli peýdalanyp, pagta hasylyny gysga möhletde ýygnap almak hem-de ony harmanhanalara pagta arassalaýjy kärhanalara daşamak üçin kombaýnlar, tehnikalar doly güýjünde işledilýär.

Ilatyň dürli görnüşli oba hojalyk önümlerine isleglerini kanagatlandyrmak boýunça işler yzygiderli alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Daşoguz we Lebap welaýatlarynda şalynyň hem-de Balkan we Mary welaýatlarynda güýzlük gant şugundyrynyň bereketli hasylyny ýygnamak işleri dowam edýär.

Ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek üçin ekin meýdanlarynda güýzlük ýeralmanyň, gök hem-de beýleki oba hojalyk ekinleriniň hasylyny ýygnap almak boýunça işler alnyp barylýar.

Wise-premýer ählihalk bag ekmek dabarasyny geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hem hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp hem-de ekerançylaryň öňünde duran ileri tutulýan wezipeleri gysga möhletde çözmäge ünsi çekip, pagta ýygymy möwsümini ýokary hilli tamamlamagyň zerurdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz oba hojalygynda amala aşyrylýan işleriň uly ähmiýetini belläp, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg etmek we suw tutmak işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmelidigine ünsi çekdi. Gök maýsalary zyýan berijilerden goramak üçin ähli zerur çäreler görülmelidir.

Milli Liderimiz pagtaçylaryň irginsiz zähmeti bilen ýetişdirilen bol “ak altyn” hasylyny ýitgisiz ýygnap almagyň hem-de tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmek üçin mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmagyň möhümdigini belledi.

Şu günler obasenagat toplumynda şalynyň, gant şugundyrynyň we beýleki ekinleriň hasylyny ýygnap almak işleri pudagyň öňünde durýan ileri tutulýan wezipelerdir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Milli Liderimiz ýurdumyzyň azyk bolçulygyny artdyrmak, ilaty ýylyň tutuş dowamynda ýeralma hem-de beýleki gök we bakja önümleri bilen üpjün etmek maksady bilen, şol önümleri kabul etmegiň, saklamagyň bildirilýän talaplara laýyklykda üpjün edilmegi babatynda tabşyryk berdi.

Hormatly Prezidentimiz ählihalk bag ekmek dabarasyny geçirmäge örän jogapkärli çemeleşmegiň zerurdygyny belläp, bag ekiljek ýerleri hem-de nahallary taýýarlamaga, geçiriljek giň möçberli çäräniň ýokary guramaçylygyny üpjün etmäge aýratyn üns bermek barada ýolbaşçylara görkezme berdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Hasyl toýuny ýokary derejede geçirmek bilen bagly çäreleriň meýilnamasyny taýýarlamagy tabşyrdy. Bu dabaralarda daýhanyň asylly zähmeti, ekerançylarymyzyň, şol sanda pagtaçylaryň we gallaçylaryň ýeten belent sepgitleri öz mynasyp beýanyny tapmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi.

Hormatly Prezidentimiz iş maslahatyny jemläp, onda garalan meseleleriň örän wajypdygyny belledi hem-de obasenagat toplumynyň öňünde durýan ýokary hilli oba hojalyk önümleriniň öndürilişini artdyrmagy, ýerden we suwdan netijeli peýdalanmagy, ekerançylygyň medeniýetini ýokarlandyrmagy, ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmagy ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda görkezdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara mähriban halkymyzyň bagtyýarlygynyň, abadan durmuşynyň, berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de ykdysady ösüşiniň bähbidine giň möçberli özgertmeleri amala aşyrmak işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Eziz watandaşlar!
Hormatly bank ulgamynyň işgärleri!

Sizi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ykdysady ösüşleriniň we üstünlikleriniň nyşany bolan Türkmenistanyň milli pul birliginiň — manadymyzyň dolanyşyga girizilmeginiň 28 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Milli manadymyzyň dolanyşyga girizilmegi ykdysadyýetimiziň sazlaşykly ösmegi, ýeke-täk döwlet pul-karz syýasatynyň netijeli alnyp barylmagy üçin zerur bolan amatly şertleri döretdi.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň giňden bellenilýän we «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen ýylda hem ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ulgamy bolan bank ulgamy çalt depginler bilen ösýän ulgamlaryň birine öwrüldi. Häzirki döwürde bank ulgamynyň ygtybarlylygyny has-da ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler döwlet syýasatymyzda möhüm orny eýeleýär. Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy, töwekgelçilikleri we maýa goýumlaryny dolandyrmagyň netijeli usullaryny ýokarlandyrmagyň, korporatiw dolandyrmak ulgamyny ösdürmegiň hem-de işewürlik ýagdaýlaryny kämilleşdirmegiň, bankyň girdejisini we düşewüntliligini artdyrmagyň esasynda durnukly ösüşi üpjün etmek geljek üçin möhüm wezipeleriň biridir.

Milli maksatnamalarymyzyň işjeň durmuşa geçirilmegi halkara giňişlikde-de öz beýanyny tapýar. Türkmenistanyň durnukly ykdysady ösüşine halkara guramalar tarapyndan hem oňyn baha berilýär. Dünýä ykdysadyýetinde çylşyrymly ýagdaýlaryň dowam edýändigine garamazdan, ýurdumyzyň halkara maliýe derejesi has-da pugtalandyrylýar. Muňa halkara derejeli agentlik tarapyndan Türkmenistana kesgitlenen derejeler şaýatlyk edýär.

Hormatly bank ulgamynyň işgärleri!

Häzirki döwürde ýurdumyzda bank işini kadalaşdyrýan kanunçylyk namalaryny halkara ölçeglere laýyk getirmek boýunça işler dowam etdirilýär. Döwrüň talaplaryna laýyklykda, bank hyzmatlary hem ösýär. Hasaplaşyklaryň tizligini, serişdeleriň dolanyşygyny çaltlandyrmak maksady bilen, bank ulgamynda elektron tölegler ulgamynyň gerimi giňelýär. Ilatyň maliýe sowatlylygyny ýokarlandyrmak ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Bank ulgamynyň işgärleriniň hünär derejeleri yzygiderli ýokarlandyrylýar.

Ata Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösüşi ilatymyzyň ýaşaýyş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna mümkinçilik berýär. Gazanylýan üstünlikler ýurdumyzda amala aşyrylýan pul-karz, salgyt-býujet, nyrh emele getiriş, maýa goýum syýasatynyň netijelidiginiň aýdyň görkezijisidir. Bu ýetilen sepgitleri Halkara Pul Gaznasy, Bütindünýä banky we beýleki abraýly halkara guramalar tassyklaýar.

Biz geljekde-de ýurdumyzyň pul-karz syýasatyny yzygiderli kämilleşdirmäge, milli ykdysadyýetimiziň önümçilik maksatly ugurlaryny ösdürmäge gönükdirilýän karz serişdeleriniň möçberini artdyrmaga, kiçi önümçilikleri höweslendirmäge, ilat üçin karz-maliýe serişdeleriniň möçberlerini köpeltmäge, karz göterimleriniň mundan beýläk-de elýeterli bolmagyny gazanmaga, bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga, halkara maliýe guramalary bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge, iň täze innowasion, döwrebap tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaga aýratyn üns bereris.

Eziz watandaşlar!
Hormatly bank ulgamynyň işgärleri!

Sizi Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiziň milli pul birligi bolan manadyň dolanyşyga girizilmeginiň 28 ýyllygy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, asuda we bagtyýar durmuş, berkarar döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.

Aşgabat, 30-njy oktýabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzda sanly ulgam arkaly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň maslahaty geçirildi. Maslahatyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna hem-de ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda taýýarlanylan möhüm kadalaşdyryjy-hukuk namalarynyň birnäçesi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Maslahata Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri çagyryldy.

“Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasyna, şeýle hem “Türkmenistanyň 2020-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişi hakynda” Kararyň taslamasyna garamak maslahatyň gün tertibiniň esasy meseleleriniň biri boldy, bu taslamalar Mejlisiň ähli komitetlerinde, şeýle hem aýry-aýry pudaklar babatynda — ýurdumyzyň ministrliklerinde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda deslapdan ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň maslahatyndan ozal hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan Ministrler Kabinetiniň 15-nji oktýabrda geçirilen mejlisinde “Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasy babatynda seljerme berildi hem-de anyk maslahatlar beýan edildi.

Hususan-da, milli Liderimiz Döwlet býujetiniň, ozaly bilen, milli ykdysadyýetimiziň ösüşiniň durnukly depginleriniň saklanylmagyna, ýurdumyzyň senagatlaşdyrylmagyna, iri maýa goýum taslamalarynyň amala aşyrylmagyna, ähli ulgamlara innowasiýa tehnologiýalarynyň, ylmyň we tehnikanyň iň täze gazananlarynyň giňden ornaşdyrylmagyna gönükdirilmelidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz türkmenistanlylaryň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilýän maýa goýumlaryň möçberleriniň düýpli artdyrylmagynyň zerurdygyna ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň baş maliýe resminamasynda zähmet serişdelerini netijeli dolandyrmagyň mümkinçiliklerini döretmek, ilatyň iş bilen üpjünçilik meselelerini oňyn çözmek, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak boýunça çäreler göz öňünde tutulmalydyr.

Hormatly Prezidentimiz önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalaryň gurluşygynyň dowam etdirilmegine, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleriň, eksport ugurly harytlaryň möçberlerini artdyrmaga, elektron senagaty döretmek boýunça maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi üçin ýeterlik möçberlerde maliýe serişdelerini göz öňünde tutmagyň möhümdigine aýratyn ünsi çekdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2022-nji ýyl üçin ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň esasy maddalaryna içgin seljerme geçirmegi, şeýle hem jemi içerki önümiň häzirki wagtdaky we deňeşdirme nyrhlarda ösüş depginleriniň garaşylýan çaklamalaryny kesgitlemegi tabşyrdy.

Şeýlelikde, Milli Geňeşiň Mejlisiniň şu gezekki maslahatynyň garamagyna hödürlenilen esasy maliýe-hukuk resminamasy ykdysady strategiýadan ugur alnyp hem-de “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” kesgitlenilen ilkinji nobatdaky wezipeler nazara alnyp taýýarlanyldy.

“Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Kanun ýurdumyzyň geljekki ykdysady we durmuş ösüşiniň depginlerini kesgitlemelidir. Ol, ilkinji nobatda, ykdysady ösüşiň durnukly depginleriniň saklanylmagyna, Türkmenistanyň ägirt uly mümkinçilikleriniň durmuşa geçirilmegine, döwlet çykdajylarynyň ýokary netijeliliginiň üpjün edilmegine hem-de umuman, türkmen halkynyň abadançylygynyň, her bir maşgalanyň durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendir.

Maslahatyň dowamynda deputatlar ýurdumyzyň döwlet we jemgyýetçilik durmuşynda ýeten sepgitlerini, 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasyny düzmäge esasy çemeleşmeleri hem-de ýörelgeleri, onuň girdeji bölegini emele getirmegiň aýratynlyklaryny we beýleki meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar.

Mejlisiň deputatlarynyň belleýişleri ýaly, durmuş ugurly döwlet syýasatynyň dowam etdirilmegini üpjün etmek hem-de ýurdumyzyň ägirt uly kuwwatyny doly durmuşa geçirmek üçin ykdysadyýetiň toplumlaýyn ösdürilmegi, ýokary maýa goýum işjeňliginiň hem-de innowasiýa usullarynyň ornaşdyrylmagynyň hasabyna önümçiligiň netijeliligini ýokarlandyrmak geljek ýyl üçin esasy maliýe resminamasynyň möhüm ugurlary bolup durýar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gymmatly maslahatlaryna laýyklykda, 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasynda Döwlet býujetiniň hasabyna durmuş ulgamyna bölünip berilýän serişdeleriň möçberi 70 göterimden gowrak bolar, şunda Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň durmuş ugurlylygyny saklamak ýörelgesi üpjün ediler.

Adam mümkinçilikleriniň ösdürilmegi, ylma, bilime, saglygy goraýyş ulgamyna, medeniýete, sporta we dynç alşa, durmuş goraglylygyna, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilýän býujet serişdeleriniň has-da artdyrylmagy maliýeleşdirilmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi.

Geljek ýylda innowasiýalar esasynda önümçiligiň ýola goýulmagy, goşmaça bahanyň ýokary paýy bolan pudaklaryň ösdürilmegi üçin maýa goýumlaryny bölüp bermek hem göz öňünde tutulandyr.

Düýpli maýa goýumlaryň belli bir möçberleri ýaşaýyş jaýlarynyň, medeni-durmuş maksatly desgalaryň we binalaryň gurluşygyna gönükdirilýär.

Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň çykdajy böleginiň maddalary aýlyk zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýjileriň haklarynyň goragyny üpjün edýär, olar Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Permanyna laýyklykda, 10 göterim ýokarlandyrylar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi ugur edinýän syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, geljek ýylda obasenagat toplumy, ulag, aragatnaşyk, dokma we azyk senagaty mundan beýläk-de okgunly ösüşe eýe bolar. Ulag-kommunikasiýa we önümçilik düzümleriniň möhüm desgalaryny gurmak işleri ýokary depginlerde dowam etdiriler.

2022-nji ýyla telekeçiligi goldamak, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak, içerki bazarlarda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça çäreler meýilleşdirildi.

Şol bir wagtda döwlet eýeçiligindäki desgalary we kärhanalary hususylaşdyrmak, paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň düzüminde hususy bölegiň paýyny artdyrmak, bu ulgamda täze önümçilikleri we iş orunlaryny döretmek boýunça işler dowam etdiriler.

Bank we salgyt ulgamlaryny kämilleşdirmek, döwlet we milli maksatnamalaryň çäklerinde bellenilen meýilnamalary durmuşa geçirmek üçin maliýeleşdirmegiň goşmaça çeşmelerini gözlemek, bazar gatnaşyklaryny emele getirýän düzümleri özgertmek işleri dowam etdiriler.

“Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Kanunyň taslamasynyň kabul edilmegi üçin biragyzdan ses beren deputatlaryň pikirine görä, bu resminama oýlanyşykly hasaplamalara esaslanýar, döwletiň we jemgyýetiň serişdeler mümkinçilikleri bilen berkidilendir hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hemişe nygtaýşy ýaly, halkymyzyň durmuş derejesiniň mundan beýläk-de ýokarlanmagyna ýardam berer.

Şeýle hem “Türkmenistanyň 2020-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişi hakynda” Mejlisiň Karary biragyzdan kabul edildi.

Soňra deputatlar “Döwet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda”; “Poçta aragatnaşygy hakynda”, “Döwlet ýer kadastry hakynda” (rejelenen görnüşi), “Türkmenistandaky daşary ýurt raýatlarynyň hukuk ýagdaýy hakynda”; “Ählumumy ýaşyl ösüş institutyny döretmek hakyndaky Ylalaşyga goşulmak hakynda” kanunçylyk taslamalaryna garadylar.

Bellenilişi ýaly, raýatlaryň we döwletiň hukuklarynyň we bähbitleriniň berjaý edilmegi, jemgyýetiň mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrylmagyna, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynyň üstünlikli amala aşyrylmagyna ýardam bermek bu hukuk resminamalarynyň esasy wezipeleridir.

“Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda” Türkmenistanyň Kanunynda döwlet emlägini ynançly dolandyryşa bermegiň maksatlary, usullary we tertibi kesgitlenilýär, emlägiň eýesiniň hem-de ynançly dolandyryjynyň arasynda bu babatda ýüze çykýan hukuk gatnaşyklary kadalaşdyrylýar.

“Poçta aragatnaşygy hakynda” Kanunyň taslamasyny ara alyp maslahatlaşmagyň dowamynda resminamanyň bu ulgamyň işiniň hukuk esasyny şeýle hem operatorlaryň, poçta aragatnaşygy hyzmatyndan peýdalanyjylaryň hukuklaryny we borçlaryny kesgitleýändigi nygtaldy.

Deputatlar çykyşlarynda “Döwlet ýer kadastry hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşiniň wajypdygyna üns çekdiler. Onda Döwlet ýer kadastry ulgamynda alnyp barylýan işleriň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslary tassyklanýar.

Döwletimiziň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň, şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň kanun çykaryjy edarasynyň öňünde goýýan möhüm wezipeleriniň çäklerinde “Türkmenistandaky daşary ýurt raýatlarynyň hukuk ýagdaýy hakynda” Kanunyň taslamasy işlenip taýýarlanyldy. Bellenilişi ýaly, bu resminama daşary ýurt raýatlarynyň, ýurdumyzdaky raýatlygy bolmadyk adamlaryň hukuk ýagdaýyny kesgitleýär, şeýle hem olaryň Türkmenistanda bolmagy, zähmet çekmegi, telekeçilik we beýleki görnüşli işleri alyp barmagy bilen baglanyşykly emele gelýän ýagdaýy kadalaşdyrýar.

“Ählumumy ýaşyl ösüş institutyny döretmek hakyndaky Ylalaşyga goşulmak hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasynda 2012-nji ýylyň 20-nji iýunynda Rio-de-Žaneýro şäherinde kabul edilen hem-de ykdysady ösüşe goşulmagyň ähmiýetini, adamzadyň geljekki durmuşynda ekologiýa durnuklylygy tassyklaýan bu resminama goşulmak kanunçylyk taýdan tassyklanylýar.

Şeýle hem deputatlar “Türkmenistanyň Jenaýat kodeksine üýtgetme girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek we güýjüni ýitiren” diýip ykrar etmek hakynda”, “Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Işiň aýry-aýry görnüşlerini ygtyýarlylandyrmak hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Awtomobil ýollary we ýol işi hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň “Ene mähri” diýen hormatly adynyň Düzgünnamasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksine üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Atmosfera howasyny goramak hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna goşmaçalar girizmek hakynda”, “Ekologiýa howpsuzlygy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna goşmaçalar we üýtgetmeler girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda” Kanunlaryň taslamalaryna garadylar.

Şeýle hem Mejlisiň dowamynda başga-da birnäçe meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň on bäşinji maslahatynyň garamagyna hödürlenen kanunçylyk namalary biragyzdan goldanyldy we kabul edildi.

Maslahatyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar bu agzalan hukuk namalarynyň Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň hereket edýän kanunçylyk ulgamynyň üstüni ýetirjekdigine we hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Watanymyzy durmuş-ykdysady we demokratik özgertmeleriň ýoly bilen okgunly ilerletmek boýunça öňde goýan wezipeleriniň çözülmegine ýardam berjekdigine ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Aşgabat, 29-njy oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegini ulanmaga bermek dabarasyna gatnaşdy.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylyň bu wakasy üstaşyr ulag geçelgelerini döretmegiň hem-de ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynda hususy ulgamyň ornunyň artmagynyň, sebit we ählumumy multimodal gatnawlar ulgamyna goşulyşmagynyň hasabyna, ata Watanymyzyň geoykdysady kuwwatyndan doly peýdalanmak babatda döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky aýdyň subutnamasydyr.

Milli Liderimiziň 2019-njy ýylyň 11-nji ýanwaryndaky Kararyna laýyklykda, bu giň gerimli taslamany durmuşa geçirmek Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Türkmen Awtoban” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine ynanyldy. Resminamada awtomobil ýoluny hem-de onuň desgalaryny üç tapgyrda ulanmaga bermek bellenildi. Şolaryň iň soňkusyny 2023-nji ýylyň dekabr aýynda tamamlamak meýilleşdirilýär.

Uzynlygy 600 kilometre barabar bolan Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň gurluşygyna 2019-njy ýylyň 24-nji ýanwarynda badalga berildi. Onuň işe girizilmegi ýurdumyzyň ýol ulgamynyň geçirijilik ukybyny, logistik hyzmatlaryň hilini ep-esli ýokarlandyrmaga, halkara üstaşyr ulag düzümini hem-de döwletara söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmäge mümkinçilik berer.

Ýokary tizlikli awtomobil ýoly Türkmenistanyň çäginden daşalýan ýükleriň möçberini ep-esli artdyrmaga we gatnawlary çaltlandyrmaga amatly şertleri döreder. Şunuň bilen baglylykda, goňşy Özbegistan bilen ulag ulgamyndaky gatnaşyklary ösdürmekde uly mümkinçilikler açylýar. Ýurdumyzyň gündogar sebitini onuň merkezi bilen baglanyşdyrýan ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Türkmenbaşy awtobanyna sepleşmegi ýük awtoulaglaryna Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portuna we şol ýerden deňiz ýoly arkaly Kawkaza, Ýewropa, Russiýanyň günorta sebitine, Eýranyň demirgazygyna, Pars hem-de Oman aýlaglaryna çykmaga mümkinçilik döreder.

...Irden hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň başlanýan ýerinde ýerleşen “Aşgabat” menziline tarap ugrady.

Milli Liderimiz awtobanyň gurluşygynyň taslamasyny durmuşa geçirmek boýunça tabşyryklary bermek bilen, ýol çekmek ulgamynda öňdebaryjy tejribäni hem-de innowasion tehnologiýalary ulanmagyň wajypdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklary hususy gurluşyk kompaniýalary, taslamany düzüjiler, inženerler üçin ýolgörkeziji boldy. Işleriň ýokary hilini hem-de ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň halkara ölçeglere laýyk gelmegini üpjün etmek olar üçin esasy talap bolup durýar.

Gurluşygyň meýilnamasyna laýyklykda, awtoban alty hereket zolagyndan ybaratdyr. Onuň ýer düşeginiň giňligi 34,5 metr, ýol hereket böleginiň giňligi her tarapda 11,25 metr, hereket zolagynyň giňligi bolsa 3,75 metrdir. Munuň özi dünýäde şeýle desgalara bildirilýän talaplara laýyk gelýär.

Ýoluň hereket bölegi biri-birinden ýörite zolak arkaly bölünipdir. Her ugurda hereket zolagyna adatdan daşary ýagdaýlar üçin zolak, suwly ganaw hem-de haýwanlaryň we adamlaryň hereket zolagyna çykmagynyň öňüni almak üçin niýetlenen metal germewler sepleşýär.

Ýol örtügi birinji derejeli täze awtoban döwrebap serişdelerden — ýokary hilli asfalt-betondan, sintetik örtükden, geogözeneklerden, torlardan we awtomobil ýolunyň netijeli gatlarynyň mäkämligini artdyrýan beýleki serişdelerden ybarat bolup olar ýol örtüginiň we köp gatly ýer düşeginiň göterijilik ukybyny artdyrmak üçin ulanylýar.

Ýokary tizlikli awtomobil ýoly Aşgabat — Daşoguz awtomobil ýolunyň 24-nji kilometrinde gurlan çatrykdan başlanýar. Bu ýerde elektron tölegi hem göz öňünde tutýan töleg merkezleri, ýol gözegçilik gullugynyň nokady, dynç almak üçin niýetlenen meýdançalar ýerleşýär.

Ýokary tizlikli ýolda tehniki hyzmatlar üçin awtomobil hyzmat merkezleriniň 10-sy meýilleşdirildi. Ýol hereketi ýörite ulgam arkaly dolandyrylar. Bu ulgamyň çäklerinde ýokary tizlikli awtomobil ýol gözegçilik gullugynyň esasy maglumatlary iberiler we ýatda saklanar. Bu işler ýapyk aýlawly teleýaýlym ulgamy arkaly ýerine ýetiriler. Şeýle hem şol ýere meteorologiýa bekedinden ýoluň çyglylygy, görnüş aralygy baradaky we beýleki maglumatlar iberiler.

Baş potratçy bolup çykyş edýän “Türkmen Awtoban” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň buýurmasy boýunça ýoluň gurluşygynyň ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak işini «Ata Melhem» hususy kärhanasy, “Edermen” we “Altyn nesil” hojalyk jemgyýetleri bilelikde amala aşyrýarlar.

Umumy bahasy ABŞ-nyň 2 milliard 300 million dollaryna barabar bolan bu taslamanyň durmuşa geçirilmegine döwletimiz tarapyndan serişdeleriň bölünip berilmegi ýurdumyzda kuwwatly, bäsdeşlige ukyply hem-de durmuş ugurly işewürlige, onuň ösmegi üçin amatly şertleriň döredilmegine uly üns berilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow telekeçilere möhüm wezipeleri ynanyp, olaryň ýokary hünär derejesine, işbaşarjaňlygyna hem-de mümkinçiliklerine bil baglaýar.

Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanylmaga berilmegi mynasybetli dabaranyň geçirilýän ýerinde hakyky baýramçylyk ýagdaýy emele geldi. Asylly däbe görä, dabara gatnaşyjylaryň öňünde ýurdumyzyň medeniýet we sungat ussatlary çykyş edýärler.

Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylar bilen salamlaşyp, özi üçin ýörite niýetlenen ýere barýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlara ýüzlenip, ýurdumyzyň beýik Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň şanyna ägirt uly dabaralar bilen şöhratlanan hem-de tutuş dünýäni parahatçylyga we ynanyşmaga çagyrýan şu ýylyň ajaýyp wakalara beslenendigini belledi. Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegini ulanmaga bermek bilen bagly geçirilýän şu günki dabara hem şolaryň biridir.

Bagtyýarlyk döwründe bu uly taslamanyň durmuşa geçirilmegi ata-babalarymyzyň ýol, köpri gurmak ýaly sogap işleriniň dowamat-dowamdygynyň, ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşleriniň aýdyň mysalydyr.

Garaşsyz döwletimiziň ilatynyň hem-de ykdysadyýetiniň isleglerini kanagatlandyrmaga ukyply ulag-kommunikasiýa toplumynyň depginli ösdürilmegi kabul edilen maksatnamalaryň binýatlarynyň biridir diýip, milli Liderimiz aýtdy. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ulag ulgamynyň dünýä ulgamyna yzygiderli goşulmagy, Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlarda geçelgeleridir halkalary baglanyşdyrýan üpjünçilik ulgamlarynyň has-da giňeldilmegi möhüm wezipeleriň hatarynda durýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzda döwletleri we halklary baglanyşdyrýan ulag-kommunikasiýa ulgamynyň «altyn halkasyny» döretmäge gönükdirilen döwrebap inženerçilik desgalary, şol sanda awtomobil we demir ýollary, köprüler, howa menzilleri yzygiderli gurlup ulanmaga berilýär.

Häzirki döwürde halkara hyzmatdaşlykda ulag diplomatiýasy barha giň orny eýeleýär. Birleşen Milletler Guramasynyň we beýleki halkara guramalaryň çäklerinde bu ugur boýunça anyk işleriň başyny başlan Bitarap döwletimiz ulag diplomatiýasyny döredijileriň hem biri bolup durýar diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Türkmenistanyň başlangyjy bilen, BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek» atly Kararnamasynyň kabul edilmegi möhüm waka boldy.

Ýurdumyzyň çäklerinden irki döwürlerde hem beýleki döwletleridir halklary birleşdiren Beýik Ýüpek ýoly geçipdir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylary we mähriban halkymyzy häzirki döwürde şol taryhy ýoluň dikeldilýändiginiň aýdyň nyşany bolan 600 kilometrlik Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň gurluşygynyň üstünlikli tamamlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Türkmen Awtoban» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň gurýan bu ýoly hem Bitarap döwletimiziň ulag ulgamynda ählumumy wezipeleri çözmek üçin tagallalary birleşdirmäge uly ähmiýet berýändigini, ulag diplomatiýasyny üstünlikli ösdürýändigini aýdyň görkezýär.

Täze ýoluň gurluşygyna 2019-njy ýylyň başynda badalga berildi. Ýaňy hem aýdyşym ýaly, onuň 1-nji tapgyrynyň, ýagny Aşgabat — Tejen aralygynyň gurluşygy doly ýerine ýetirildi.

Ýokary tizlikli ýoluň 2-nji tapgyryny (Tejen — Mary aralygy) 2022-nji ýylda, 3-nji tapgyryny (Mary — Türkmenabat aralygy) bolsa 2023-nji ýylda tamamlamak göz öňünde tutulýar.

Uzynlygy 203 kilometr bolan Aşgabat — Tejen ýolunyň we üpjünçilik desgalarynyň gurluşygyny «Türkmen Awtoban» paýdarlar jemgyýetiniň potratçylary bolan «Altyn nesil» hem-de «Edermen» hojalyk jemgyýetleri, «Ata Melhem» hususy kärhanasy ýerine ýetirdi.

Halkara derejeli bu ýol 6 sany hereket zolagyndan ybarat bolup, tehniki taýdan dünýä ölçeglerine doly laýyk gelýär. Täze ýoluň ugrunda ýolagçylardyr sürüjiler üçin ähli amatly şertler döredilip, söwda merkezleridir naharhanalar we myhmanhanalar, inženerçilik desgalary bina edildi diýip, milli Liderimiz belledi.

Ýoluň ugrunda döwrebap elektron töleg terminallary, wideogözegçilik enjamlary, tizlik ölçeýjiler, aragatnaşyk nokatlary, Gün batareýaly yşyklandyryş sütünleri oturdyldy.

Mundan başga-da, köp sanly köprüler, ýerasty we ýolüsti geçelgeler, suw geçirijiler, ýangyç guýujy beketler gurlup, daşky gorag gözenekleri çekildi. Hereket howpsuzlygyny üpjün etmek üçin halkara standartlara laýyk gelýän çyzgylar çyzylyp, ýol belgileri ýerleşdirildi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Gözegçilik we dolandyryş ulgamy döwrebap enjamlaşdyrylyp, ulag serişdelerine hyzmat ediş zolaklary hem döredildi.

Ýurdumyzyň Ahal we Mary welaýatlarynyň çäklerinden geçip, gözel paýtagtymyzy Lebap welaýaty bilen birleşdirjek bu ýol ýolagçylaryňdyr ýükleriň gysga wagtda, bökdençsiz gatnadylmagyny üpjün eder diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Onuň gurluşygy doly gutaransoň, ýurdumyzyň ýol ulgamynyň mümkinçiligi has artyp, logistik hyzmatlaryň hili hem ep-esli ýokarlanar. Halkara üstaşyr ulag düzümi we Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen goňşy ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge mümkinçilikler dörär.

Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň ykdysadyýetini we döwletara gatnaşyklaryny ösdürmekde uly ähmiýeti bolan bu taslama milli maksatnamalary durmuşa geçirmekde, döwrebap senagat we ulag düzümini döretmekde türkmen telekeçileriniň işjeň orun eýeleýändigini ýene-de bir gezek aýdyň görkezýär diýip, milli Liderimiz kanagatlanma bilen belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň hususyýetçilerine halkara derejeli şeýle iri taslamalaryň gurluşygynda geljekde hem uly üstünlikleri gazanmagy arzuw edip, ýygnananlary we mähriban halkymyzy Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylyp ulanmaga berilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, “Ýoluňyz ak bolsun, eziz watandaşlar!” diýip, sözüni jemledi. Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy el çarpyşmalar bilen garşylandy.

Soňra milli Liderimiz düzümleýin ýol-ulag desgalaryny sertifikatlaşdyrmak ulgamynda ýöriteleşdirilen abraýly halkara düzümleriň wekilleriniň çykyşlaryny diňledi.

Ilki bilen, Awstriýanyň «VCE Vienna Consulting Engineers ZT GmbH» kompaniýasynyň sebit direktory we doly ygtyýarly wekili Domagoý Perkowiçe söz berildi. Ol ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň bir bölegini ulanmaga bermek dabarasyna gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny nygtady. Pursatdan peýdalanyp, işewür hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy hem-de tutuş türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Myhmanyň belleýşi ýaly, onuň wekilçilik edýän kompaniýasy dünýäde gurluşyk işleri boýunça maslahatçy kompaniýa hökmünde uly tejribä eýedir. Habar berlişi ýaly, «VCE Vienna Consulting Engineers ZT GmbH» dünýäniň 69 ýurdunda 6 müňe golaý şertnamany ýerine ýetirdi. Şolaryň hatarynda ýol gurluşygy, ýaşaýyş, senagat zolaklary we gurluşygyň dürli görnüşleri boýunça ençeme taslamalar bar.

Merkezi Aziýada iri taslamalaryň biri bolan bu ýokary tizlikli, sebit ähmiýetli hem-de halkara derejedäki awtomobil ýoluny ösen ykdysadyýetli, kuwwatly döwlet gurup biler diýip, Domagoý Perkowiç sözüni dowam etdi. Bu taslamanyň hut türkmen Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň gönüden-göni howandarlygynda durmuşa geçirilendigine aýratyn üns berildi.

Ýoluň gurluşygynda ulanylan ösen internet tehnologiýalary, gözegçilik-geçiriş we töleg ulgamlary hem-de sürüjilere hödürlenilýän elektronika ulgamlary dünýäniň iň ýokary talaplaryna laýyk gelýär.

Taslama badalga berlen pursadyndan başlap, degişli guramalaryň ählisi bilen hyzmatdaşlykda iň täze tehnologiýalar ulanyldy. Şonuň netijesinde, ýokary tizlikli ýoluň birinji tapgyry üstünlikli durmuşa geçirildi. Bu ýol türkmen halkynyň buýsanjyna öwrüler diýip, myhman aýtdy we halkara ýoluň ýene-de bir aýratynlygynyň ekologik howpsuzlyk bilen baglanyşyklydygyny aýratyn belledi.

Awstriýanyň kompaniýasynyň wekili hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we tutuş türkmen halkyny halkara derejeli Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň birinji tapgyrynyň ulanylmaga berilmegi bilen tüýs ýürekden gutlap, täze düzümleýin desganyň degişli güwänamalara — awtomobil ýolunyň hiliniň ISO 9001 standartyna laýyklygy hem-de taslamany düzmek we gurluşyk boýunça işleriň halkara standartlaryna, hususan-da, “Ýol gurluşygyny taslamak” we “Gurluşyk işleri” standartlaryna laýyk gelýändigini tassyklaýan güwänamalara mynasyp bolandygyny habar berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly çykyş eden Germaniýanyň Reýn-Westfaliýe welaýatynyň Ulag-aragatnaşyk ministrliginiň maslahat beriş bölüminiň agzasy, Germaniýa ulag ylymlary institutynyň professory Wolfgang Şults hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylyş dabarasy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Wolfgang Şults dabara gatnaşyjylary dünýäniň ýollarynda howpsuzlygy ýokarlandyrmak, ýol hereketini bökdençsiz dolandyrmak, hil gözegçiligini ýokarlandyrmak ýaly ugurlar boýunça ylmy işleri geçirmekde ýöriteleşdirilen okuw mekdebiniň işi bilen gysgaça tanyşdyryp, geçirilen barlaglaryň netijesinde ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýoluna ýokary howpsuzlyk güwänamasyny bermek hakyndaky çözgüdiň kabul edilendigini habar berdi.

Bellenilişi ýaly, bu ýoluň gurluşygynda ýol bellikleriniň hem-de belgileriniň ulanylmagy halkara we Ýewropa standartlaryna doly laýyk gelýär. Bu ýokary tizlikli ýoluň awtomobil, demir ýollar, derýalar we sil suwlaryny sowujylar bilen kesişýän ýerlerinde emeli desgalar, köprüler, ýerasty geçelgeler, suw geçiriji turbalar göz öňünde tutuldy.

Wolfgang Şults ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň ýokary howpsuzlyk güwänamasyna mynasyp bolandygyny yglan edip, özüniň wekilçilik edýän institutynyň adyndan şu ýol bilen barýan sürüjilere hem-de ýolagçylara ak ýol arzuw etdi.

Soňra Awstriýanyň Dornbirn şäheriniň Ulag kommunikasiýalary we düzümleri departamenti tarapyndan bu ýokary tizlikli awtomobil ýoluna onuň gurluşygynda innowasion ýokary tizlikli tehnologiýalaryň ulanylandygy baradaky güwänamanyň gowşurylandygy bellenildi.

Soňra Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy milli Liderimize hususy ulgamyň wekilleriniň adyndan ýurdumyzyň telekeçilerine şeýle halkara derejedäki iri taslamany durmuşa geçirmäge gatnaşmaga bildiren ynamy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýolbaşçysy Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygynyň 2019-njy ýylda başlanandygyny belläp, häzirki döwre çenli bu ýoluň Aşgabat — Tejen böleginiň çekilendigini aýtdy we döwlet Baştutanymyzy ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň dolandyryş ulgamy, ýoluň ugrunda gurnalan howpsuzlyk we gözegçilik ulgamlarynyň döwrebap enjamlarynyň işleýşi bilen tanyşdyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow edara binasynda ýerleşen Dolandyryş merkezine tarap ugrady.

Bu ýerde hünärmen monitorda täze ýokary tizlikli ýolda ulag gatnawlaryny dolandyrmagyň tehniki mümkinçiliklerini görkezip, taslama laýyklykda, awtomobil ýolunyň ýokary standartlary nazara almak bilen enjamlaşdyrylandygyny nygtady. Awtobanyň düzüminde gözegçilik kameralary bilen üpjün edilen ýol polisiýasynyň bölümleriniň birnäçesi, tehniki taýdan hyzmat ediş nokatlary, ýol hyzmatlary gullugy göz öňünde tutuldy.

Soňra milli Liderimiz awtoulaga münüp we hereketiň başlanmagyna ak pata berip, uzynlygy 203 kilometre barabar bolan ýokary tizlikli awtomobil ýoly bilen Tejen şäherine tarap ýola düşýär.

Döwlet Baştutanymyzyň ak pata bermegi bilen, ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň şu bölegi açylandan soň, ýol boýunça hereket başlandy: ýük awtoulaglarynyň we awtomobilleriň beýleki görnüşleri täze ýola rowana boldular.

Soňky ýyllarda ýurdumyzda ulag-logistika düzümini ösdürmäge uly üns berilýär. Şonuň netijesinde, esasy awtomobil we demir ýollary çekildi, Türkmenbaşynyň Halkara deňiz porty guruldy. Şolaryň ählisi Aziýada möhüm ulag we logistika merkezi hökmünde türkmen döwletiniň eýeleýän ornuny has-da berkitdi. Şunuň bilen birlikde milli Liderimiziň ýakyndan goldaw bermegi netijesinde ýurdumyzda halkara ähmiýetli ýol ulgamyny döretmäge we mundan beýläk-de kämilleşdirmäge gönükdirilen çäreleriň netijeliligi ýokarlandyrylýar. Munuň özi milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmakda we onuň dünýä hojalyk gatnaşyklar ulgamyna işjeň goşulyşmagynda ulag ulgamynyň möhüm orny bilen şertlendirilendir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň başlangyjy boýunça bu ulgamda amala aşyrylýan özgertmeleriň içerki we halkara gatnawlarda ýük dolanyşygyny artdyrmak hem-de ýurdumyzda gurulýan esasy awtomobil ýollaryny ählumumy ulgama birikdirmek zerurlygy bilen şertlendirilendigini bellemek gerek. Munuň özi Türkmenistanyň dünýä giňişligindäki abraýynyň has-da belende galmagyna, ulagyň ähli görnüşlerinde daşalýan ýükleriň möçberlerini artdyrmaga ýardam eder.

Beýleki ulaglar — ýük we ýeňil awtoulaglar bilen birlikde täze ýoldan baýramçylyk lybasyna beslenen gelnalyjy kerweni hem geçdi. Munuň özi ýaş çatynjalaryň bagt toýunyň hem-de halkara ähmiýetli ýoluň açylyş dabarasynyň sazlaşygyny alamatlandyrdy. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe türkmenistanlylar bagtyýar durmuşda ýaşap, öz zähmetleriniň hözirini görýärler hem-de şanly wakalary şatlykly, dabaraly ýagdaýda belleýärler.

Ýurdumyzda täze, bagtyýar maşgalalaryň emele gelýändigini aňladýan gelnalyjy hatarlary ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan Diýarymyzyň her bir gününiň şatlyk-şowhuna, belent dabaralara beslenýändigini alamatlandyrýar. Munuň özi taryhyň dowamynda şöhratly pederlerimiziň arzuwlan berkarar döwletiniň binýadynyň berkdigini, onda ýaşaýan halklaryň bagtyýar zamananyň eşretinden hoşaldyklaryny aňladýar.

Ýol ugrunda hormatly Prezidentimiz düzümleýin desgalary, howpsuzlyk we gözegçilik ulgamlarynyň döwrebap enjamlaryny, sürüjilerdir ýolagçylar üçin söwda we hyzmat ediş desgalaryny, awtoulaglaryň tehniki hyzmat nokatlaryny synlaýar.

Awtobanlar tutuş dünýäde uly meşhurlyga eýedir. Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň esasy aýratynlygy onuň diňe ýokary tizlikli hereket üçin niýetlenendiginden ybaratdyr. Şoňa görä-de, bu ýokary tizlikli ýol beýleki ýollar, şol sanda awtomobil ýollary ýa-da bir derejedäki welosiped ýodajyklary bilen kesişmeýär.

Bellenen möhletlerde ýoluň uzaboýuna toprak, geotekstil düşeklerini ýazmak, çagyl-çäge garyndysyny düşemek işleri ýerine ýetirildi. Inženerçilik talaplaryna laýyklykda, 1-nji hem-de 2-nji gat daş düşeginiň hersiniň galyňlygy 30 santimetr bolup, 3-nji hem-de 4-nji gatlara, degişlilikde, 20 santimetrden düşeldi, ýagny daş-çagyl düşeginiň jemi galyňlygy 1 metre barabardyr. Mundan başga-da, ýoluň gurluşygynda 3 gat asfalt düşemek işleri ýerine ýetirildi. Olaryň her biriniň galyňlygy, degişlilikde, 10, 7 we 5 santimetre barabardyr.

Şu aralykda dürli görnüşli köprüleriň, ýerasty geçelgeleriň, ýolüsti geçirijileriň, trampedlerdir (uly ýola münelge-düşelgeler) monolit köprüleriň gurluşyklary doly ýerine ýetirildi. Dürli ölçegdäki suw geçirijileriň 76-sy, mallary geçirmek üçin ötükleriň 10-sy, oba hojalyk tehnikalary üçin ötükleriň 17-si guruldy.

Demir päsgelçilik germewi hem-de daşky gorag gözenegi çekildi. Ýol hereketiniň howpsuzlygyny üpjün etmek üçin halkara standartlara laýyk çyzgylar çyzylyp, ýol belgileri ýerleşdirildi. Gözegçilik, aragatnaşyk we dolandyryş ulgamy döwrebap enjamlaşdyryldy. Şeýle-de ýol ugrunda uly we kiçi töleg terminallary ornaşdyryldy. Ulag serişdelerine hyzmat ediş zolaklary, ýangyç guýujy beketler guruldy.

Ýoluň iki tarapynda medeniýet işgärleriniň hem-de sungat ussatlarynyň çykyşlary ýaýbaňlandyrylýar. Olarda mähriban halkymyzyň we jemgyýetimiziň durmuşynyň ähli ulgamlarynda amala aşyrylýan özgertmelerde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ägirt uly işleriniň ähmiýeti wasp edilýär.

Ahalteke bedewlerine atlanan çapyksuwarlar, Tejene barýan ýoluň ugrunda ornaşdyrylan bezegli ak öýler dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýýar. Döredijilik toparlarynyň ýerine ýetirmeginde halkymyzyň gadymdan gelýän däplerini, şol sanda türkmenleriň durmuşyny, toý dessurlaryny, dokma sungatyny hem-de halyçylygy, keçe taýýarlamak işini, dürli senetçilik ýörelgelerini, milli oýunlary beýan edýän sahnalar görkezilýär. Şeýle-de bu ýerde goýun sürülerini hem-de düýeleri, gadymy çarwa durmuşyny, çopanyň ýakyn kömekçisi türkmen alabaýlaryny görmek bolýar. Esasy ýoldan uzak bolmadyk çäkde bu ýerleriň tebigy aýratynlyklary, emele gelen howa şertleri barada gürrüň berjek film surata düşürilýär.

Ýoluň ugrunda söwdanyň gyzan pursatlaryny şöhlelendirýän gadymy Gündogar bazary ýaýbaňlandyryldy. Bu ýere dürli harytlar bilen ýüki ýetirilen düýeleriň kerweni alyslardan gelýär. Artistler edebi-sazly kompozisiýalarda şol döwrüň kerwensaraýlarynyň ruhuny we many-mazmuna baý durmuşyny açyp görkezmegi başardylar. Bularyň ählisi Beýik Ýüpek ýolunyň hereket eden döwründäki özboluşly durmuşy janlandyrýan ýaly bolup görünýär. Ençeme asyrlar mundan ozal Beýik Ýüpek ýolunyň ugry türkmen topragyndan geçipdir we ol häzirki döwürde gaýtadan dikeldilýär.

Ýokary tizlikli ýoluň ugrunda şeýle hem geologlaryň we ýol gurluşykçylarynyň işini şöhlelendirýän sahnalary görmek bolýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýokary tizlikli ýoluň Aşgabat — Tejen böleginiň bir ýerinde aýak çekip, “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň direktorlar geňeşiniň başlygy Sergeý Tkaçenko bilen söhbetdeş boldy.

Döwlet Baştutanymyzy şu günki şanly waka bilen gutlap, S.Tkaçenko Russiýanyň iri korporasiýasynyň “KamAZ” kysymly awtoulagyň täze nusgasyny — refrižeratory çykarandygyny habar berdi. Işewür milli Liderimize täze nusgadaky awtoulagy sowgat berdi hem-de täze ýolda bu ulagy synap görmek haýyşy bilen ýüzlendi.

“KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy Türkmenistan bilen mundan beýläk-de netijeli hyzmatdaşlygyň dowam etdirilmegine hem-de bilelikdäki taslamalaryň üstünlikli ilerledilmegine umyt bildirip, milli Liderimize we tutuş türkmen halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Döwlet Baştutanymyz indi köp ýyllaryň dowamynda awtomobil sürmek bilen meşgullanýandygyny, dünýäniň meşhur önüm öndürijileriniň dürli täze kysymly ulaglaryny synap görýändigini nygtap, täze awtoulaga münüp, ýokary tizlikli ýol boýunça hereketini dowam etdirdi.

Milli Liderimiz birnäçe kilometr ýoly geçip, “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň direktorlar geňeşiniň başlygy S.Tkaçenko bilen awtomobiliň täze kysymy baradaky pikirini paýlaşdy.

Döwlet Baştutanymyz dürli awtoulag tehnikasy bilen öňden bäri tanyşdygyny hem-de ýokary tizlikli awtoulaglarda ýaryşlara gatnaşyp, ýük we ýeňil awtoulaglaryň dürli görnüşlerine erk edendigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze kysymly awtoulagyň aýratynlyklary barada aýdyp, Ýewropa standartlaryna laýyk gelýän dolandyryşyň iň täze ulgamynyň doly awtomatlaşdyrylandygyna ünsi çekdi. Bu bolsa ýokary derejede howpsuzlygy, ygtybarlylygy hem-de tygşytlylygy üpjün edýär.

“Awtoulagy dolandyrmak mende ýakymly täsir galdyrdy, ol örän oňaýly. Göwrüminiň uludygyna garamazdan, hereket edende örän ýeňil hem-de awtoulagy dolandyrmagyň tygşytlylyk, howpsuzlyk we ekologik babatda ähli kadalaryna laýyk gelýär” diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Söhbetdeşligiň dowamynda döwlet Baştutanymyz awtomobiliň bezegine ünsi çekdi. Daşyndan awtoulag örän gyzykly görünýär, daş-töwerekdäkileriň ünsüni çekýär, käbir adamlary bolsa haýran galdyrýar. Awtoulagyň salonynyň içi hem owadan. Abzallaryň paneli amatly, onda dolandyrmak babatda örän oňaýly multimedia paneli ornaşdyrylypdyr diýip, milli Liderimiz belledi.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz awtoulagyň tehniki häsiýetlerine, onuň ýoldaky hereketine, hususan-da, ýeňillik bilen bat almak ukybyna kanagatlanma bildirdi. Milli Liderimiz tormoz ulgamy barada aýdyp, onuň öz wezipesiniň hötdesinden abraý bilen gelýändigini, kemçilikleriň ýüze çykarylmandygyny nygtady. Awtoulagyň dolandyrylyşy barada hem şolary aýtmak bolar: awtoulag aňsatlyk bilen dolandyrylýar, ýolda oňat hereket edýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Russiýa Federasiýasynyň ýolbaşçylaryny awtoulagyň täze nusgasynyň çykarylmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, awtomobiliň sowgat berlendigi üçin minnetdarlyk bildirdi. Milli Liderimiz ýurdumyz bilen öňden bäri hyzmatdaşlyk edýän Russiýanyň iri awtomobil korporasiýasynyň — “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçylaryny we işgärlerini döwrebap awtoulagyň çykarylmagy bilen gutlap, ýurdumyzyň zerurlyklary üçin olaryň belli bir mukdaryny satyn almak mümkinçiliginiň üstünde işlemek meýliniň bardygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, Russiýa Federasiýasy döwletimiziň strategik hyzmatdaşy bolup durýar. Milli Liderimiz häzirki döwürde ikitaraplaýyn üstaşyr ulag akymlarynyň işjeň giňeldilýändigini aýdyp, bu ulgamda gatnaşyklaryň, şol sanda Ýewraziýa giňişligine çykmak arkaly döwrebap üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek ulgamynda hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Sergeý Tkaçenkony awtoulagyň täze nusgasynyň çykarylmagy bilen ýene-de bir gezek gutlap, oňa işinde uly üstünlikleri arzuw etdi we ýeňil awtoulagda awtoban boýunça ýoluny dowam etdi.

...Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň 100-nji kilometrindäki hyzmat ediş desgalary we töleg terminaly gurnalan Artyk çatrygyna gelýär.

Döwlet Baştutanymyzy dabara gatnaşyjylar mähirli garşylaýarlar.

Bu ýerde aýdym-sazly çykyşlar ýaýbaňlandyrylýar. Welaýatyň döredijilik toparlarynyň ýerine ýetirmeginde ajaýyp aýdym-sazlar ýaňlanýar, joşgunly tanslar ýerine ýetirilýär. Soňra milli Liderimiz şol ýerde gurlan, “Kerwensaraý” diýlip atlandyrylan iki gatly söwda merkezine barýar. Bu ýerde sürüjiler we ýolagçylar üçin ähli şertler döredilipdir. Toplumyň düzüminde harytlaryň dürli görnüşlerini hödürleýän supermarket, çagalar üçin niýetlenen dürli attraksionly oýun meýdançalary bar. Garbanyşhanada tagamlaryň hem-de içgileriň köp görnüşleri hödürlenilýär. Uly bolmadyk myhmanhana uzak aralyga gatnaýan sürüjileriň hyzmatynda. Bu ýerde göwnejaý dynç almak üçin ähli şertler döredildi.

Döwlet Baştutanymyz bu ýerde döredilen amatlyklar bilen tanşyp, Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.

Söwda merkeziniň öňündäki meýdançada hormatly Prezidentimiz Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna ýokary tizlikli ýolda ulanmak üçin niýetlenen täze awtoulag serişdeleriniň açarlaryny dabaraly ýagdaýda gowşurdy.

Milli Liderimiz ýygnananlar bilen mähirli hoşlaşyp, Aşgabada ugraýar.

Şeýlelikde, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň üstünlikli ulanylmaga berilmegi Türkmenistanda halkara ähmiýetli üstaşyr ulag düzüminiň çalt kemala gelýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Bu awtomobil ýoly ýurdumyzdaky ulag taslamalarynyň iň irileriniň biridir. Şol taslamanyň durmuşa geçirilmegi üstaşyr awtomobil gatnawlarynyň Aziýa — Ýuwaş umman sebitine çenli uzalyp gidýän awtoýollaryň köpşahaly ulgamyna çalt çykmagyny üpjün eder. Şunlukda, ýakyn geljekde Türkmenistanda täze ýokary tizlikli ulag ýoly peýda bolar. Ol sebitiň ykdysadyýetiniň okgunly ösüşini höweslendirmek bilen, harytlaryň uzak aralyklara çalt we arzan daşalmagyna mümkinçilik berer.

Bu ýol ýurdumyzyň logistika ulgamyny, işewürligi hem-de türkmen döwletiniň tutuş halkara gatnaşyklar ulgamyny diwersifikasiýalaşdyrmak bilen bagly wezipeleri çözmekde uly ähmiýete eýedir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ulag-kommunikasiýa ulgamynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen başlangyçlarynyň netijeli häsiýete eýedigini bellemek gerek.

Bu teklipleriň derwaýyslygy hem-de zerurlygy äşgärdir, çünki ulag ulgamy dünýä ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Ol dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň durnuklylygyna hem-de deňagramlylygyna gönüden-göni täsir edýär, Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmekde möhüm orun eýeleýär.

Döwlet Baştutanymyzyň ýakyn geljek üçin öňde goýan esasy wezipeleriniň hatarynda dünýäniň ulag ulgamyna yzygiderli goşulyşmak we Gündogar — Günbatar hem-de Demirgazyk — Günorta ugurlarynda ýollary we merkezleri baglanyşdyrýan esasy ýollaryň ugry boýunça düzümleri has-da giňeltmek bilen baglanyşykly wezipeler bar. Bu ugurlar boýunça möhüm ulag geçelgeleriniň döredilmegi Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek we Ýewraziýanyň ykdysady zolaklaryny birleşdirmek maksatlaryny durmuşa geçirmek babatda aýratyn ähmiýete eýedir. Munuň özi Hytaýa, Hindistana, Pakistana, Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň hem-de Ýakyn Gündogaryň ýurtlaryna çykmak arkaly günorta we gündogar ugurlarda halkara ulag ulgamyna goşulmak mümkinçiligini hem göz öňünde tutýar.

Merkezi Aziýa we Hazar sebitlerine Ýewraziýa giňişliginde strategik durnuklylygyň möhüm merkezi, Türkmenistana bolsa gyzyklanma bildirýän ýurtlaryň ählisi üçin ygtybarly hyzmatdaş we yklymara ähmiýetli üstaşyr ulag merkezi hökmünde garamak milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň daşary syýasy strategiýasynyň esasyny düzýär. Ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýoly hem bu multimodal logistika ulgamynyň möhüm bölegi bolar.