Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýaş­la­ryň kä­mil bol­mak­la­ry, bi­lim al­mak­la­ry we jem­gy­ýe­te peý­da­ly hü­när­men­ler bo­lup ýe­tiş­mek­le­ri üçin äh­li müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. Ösüp gel­ýän ýaş nes­li hem­me­ta­rap­la­ýyn ala­da bi­len gur­şa­mak döw­le­ti­mi­ziň baş ýö­rel­ge­si­dir. Şun­da san­ly bi­li­mi ös­dür­mek, bi­lim ul­ga­my­ny öz­gert­mek, ýaş­la­ra mil­li ter­bi­ýä­ni ber­mek ýa­ly asyl­ly ýö­rel­ge­ler­den ugur alyn­ýar. 

Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­my­zyň or­ta we ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­rin­de döw­re­bap bi­lim ber­mek üçin äh­li şert­le­riň dö­re­dil­me­gi ra­ýat­la­ryň bi­lim al­ma­ga bo­lan kons­ti­tu­sion hu­ku­gy­nyň ke­pil­len­di­ril­ýän­di­gi­ni ala­mat­lan­dyr­ýar. Ýur­du­my­zyň mil­li bi­lim ul­ga­my­nyň mad­dy-enjamlaýyn bin­ýa­dy­ny kä­mil­leş­dir­mek, ýo­ka­ry yl­my müm­kin­çi­li­gi bo­lan giň göz­ýe­tim­li, mak­sa­daok­gun­ly, in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ry do­lan­dyr­ma­ga ukyp­ly, ýo­ka­ry hü­när­li ýaş­la­ry ter­bi­ýe­läp ýe­tiş­dir­mek bo­ýun­ça äh­li ta­gal­la­lar edil­ýär. Mu­nuň özi bi­li­miň we yl­myň saz­la­şyk­ly ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ke­ma­la ge­tir­ýär.  

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­dow Türk­me­nis­ta­nyň Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Ýaş­lar gu­ra­ma­sy­nyň VII gu­rul­ta­ýyn­da­ky çy­ky­şyn­da şeý­le bel­le­di: «Ýaş­la­ry­my­zyň ru­hy-ah­lak, me­de­ni, aň-bi­lim we be­den taý­dan ösü­şi­ne uly äh­mi­ýet ber­ýä­ris. Çün­ki ylym­ly-bi­lim­li, sag­dyn ýaş­lar döw­le­ti­mi­ziň kuw­wat­ly güý­jü­dir, nu­ra­na gel­je­gi­dir. Şo­ňa gö­rä-de, hä­zir­ki za­man en­jam­la­ry bi­len üp­jün edi­len or­ta we ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­ni, ça­ga­lar bag­la­ry­ny, dynç alyş-sa­gal­dyş mer­kez­le­ri­ni giň ge­rim­de gu­rup ulan­ma­ga ber­ýä­ris. Bu bol­sa ýaş­la­ry­my­za dün­ýä de­re­je­sin­de bi­lim ber­mä­ge müm­kin­çi­lik dö­red­ýär». Mu­nuň özi ýaş­la­ryň sag­dyn, berk be­den­li, bi­lim­li bol­ma­gy ha­kyn­da çuň­ňur ala­da edil­ýän­di­gi­niň aý­dyň be­ýa­ny­dyr.  

Ýur­du­my­zyň ylym-bi­lim ba­bat­da­ky dur­mu­şa ge­çir­ýän be­ýik iş­le­ri, aja­ýyp baş­lan­gyç­la­ry ýo­ka­ry de­re­je­de ne­ti­je ber­ýär. Dün­ýä­niň ösen teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len üp­jün edi­len bi­lim ojak­la­ryn­da wa­tan­sö­ýü­ji­lik ru­hun­da ter­bi­ýe­len­ýän ýaş­la­ry­myz di­ňe bir ene di­li­mi­zi çuň­ňur öw­ren­mek bi­len çäk­len­män, eý­sem, ola­ra dün­ýä dil­le­ri­ni kä­mil­leş­dir­mä­ge hem giň müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. Mu­ňa my­sal edip 1-nji sent­ýabr­da ýur­du­my­zyň dür­li kün­jek­le­rin­de açy­lyp, ulan­ma­ga ber­len umu­my­bi­lim ber­ýän or­ta mek­dep­le­ri, ça­ga­lar bag­la­ry­ny gör­ke­zip bo­lar. Ola­ryň ha­ta­ryn­da da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni çuň­laş­dy­ryp öw­red­ýän or­ta mek­dep­le­riň bar­dy­gy­ny aý­ra­tyn bel­le­mek ge­rek. Mu­nuň özi ýaş­la­ryň giň dün­ýä­ga­ra­ýyş­ly bo­lup ke­ma­la gel­mek­le­rin­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. 

Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 31 ýyl­lyk şan­ly baý­ra­my­na äh­li hal­ky­myz bi­len bir hatarda, bi­lim iş­gär­le­ri­de zäh­met sow­gat­la­ry bi­len geldiler. Hal­ky­my­zy ösüş­ler­den-ösüş­le­re alyp bar­ýan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag bol­sun, be­ýik iş­le­ri ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin! 

Çy­nar HO­JA­MU­HAM­ME­DO­WA,

Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň uly mu­gal­ly­my.

20-21-nji sentýabrda paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynyň sergi zalynda ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň sergisi boldy 

 Däp bolşy ýaly, ata Watanymyzyň baş baýramynyň öňüsyrasynda geçirilýän ykdysady gözden geçiriliş hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda depginli ösýän milli ykdysadyýetimiziň üstünlikleriniň hem-de mizemez kuwwatynyň aýdyň beýanyna öwrülip, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ösüşiniň geljekki ugurlaryny ýüze çykardy. Pudagara forumda ykdysadyýet, maliýe-bank toplumynyň, bilim, medeniýet, sport we syýahatçylyk ulgamlarynyň düzümleýin bölümleri, ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň giň gerimli ugurlaryna wekilçilik edýän 40-dan gowrak hususy kärhananyň ýokary hilli önümleridir hödürleýän hyzmatlary görkezildi. 

 MAKSATNAMA LAÝYKLYKDA 

Forumyň açylyş dabarasyna ýurdumyzyň ýolbaşçy düzümi, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň, halkara guramalaryň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, köp sanly adamlar, şol sanda telekeçiler gatnaşdylar. 

 * * * 

 Döwlet Baştutanymyzyň foruma gatnaşyjylara iberen Gutlagy uly üns bilen diňlenildi. 

 * * * 

Bu ýerde energetika, senagat, nebit, gaz, nebithimiýa, dokma senagaty halyçylyk, gurluşyk hem gurluşyk serişdeleri, binagärlik, ulag, aragatnaşyk, kommunikasiýa, oba hojalygy, gaýtadan işleýän we azyk senagaty, saglygy goraýyş we derman senagaty, bilim, sport, syýahatçylyk, neşirýat, tebigaty goraýyş, bagy-bossanlyga büremek ýaly ugurlar boýunça ýöriteleşdirilen sergi bölümlerine orun berlipdir.  

 * * * 

Bu ulgamlaryň ählisiniň ösüş depgini köp sanly wideoşekilleriň görkezilmeginde, neşirýat önümlerinde — žurnallarda, owadan bezelen beýleki neşirlerde beýanyny tapdy.  

 * * * 

 Edaralaryň diwarlyklarynda sergä gelenlere önümler, kärhanalaryň, umuman, pudagyň ösüş meýilnamalary barada gürrüň berildi.  

 * * * 

Halkara maýa goýum we milli taslamalar ähli ugurdaş ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, döwlet konsernleri, banklar, Döwlet haryt-çig mal biržasy we beýleki käbir kärhanalar tarapyndan görkezildi.  

 IKI GÜNLÜK SERGINIŇ DOWAMYNDA 

■ «Derýaplastik», «Senagat plastik» we «Ak gaýa» hojalyk jemgyýetleriniň halkara hil ölçeglerine kybap gelýän gurluşyk serişdeleri köpleriň ünsüni özüne çekdi. Olaryň hatarynda turbalar, kabeller, asma üçekler, penjireler, gapylar üçin profiller, jemagat hojalygynda we gurluşykda giňden ulanylýan polietilenden, polipropilenden, poliwinilhloridden taýýarlanylan beýleki önümler bar. 

■ Dokma senagaty ministrliginiň kärhanalarynyň eksport ugurly harytlary aýratyn orun eýeledi. Türkmen dizaýnerleriniň döwrebap egin-eşikleriniň täze toplumy sergä aýratyn öwüşgin çaýdy. 

■ «Aýbölek» we «Çigildem» hususy kärhanalarynyň owadan mebelleri, «Hasar» nyşanly süýji-köke önümleri, «Gönezlik», «Täze aý» nyşanly süýt önümleri, «Miweli ülke» nyşanly miwe önümleri, «Özgeriş», «Ak toprak» kärhanalarynyň şöhlat hem-de beýleki et önümleri ýerleşdirilen sergi bölümleri bu ýere gelýänleriň ünsüni çekdi. 

■ Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň gazananlarynyň, bäsdeşlige ukyply, uly isleg bildirilýän önümleriň dürli görnüşleriniň, täze harytlaryň hem-de hyzmatlar ulgamynda teklipleriň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi. 

■ Dokma senagaty ministrliginiň Kaka we Babadaýhan etraplaryndaky dokma toplumlarynyň täze önümleri; himiýa pudagynda «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň öňdebaryjy ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary we täzeçillikleri; «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýetiniň öndürýän häzirki zamanyň senagat we elektron önümleriniň dürli görnüşleri; ulag we logistika ulgamynda «Bir kuwwat» hususy kärhanasynyň hyzmatlary görkezildi. 

■ Sanly tehnologiýalar we programma üpjünçiligi ulgamynda «Akylly tilsimat» hojalyk jemgyýetiniň, berhizlik azyk önümleriniň önümçiligi babatda «Tibet Türkmen» hojalyk jemgyýetiniň alyp barýan işleri, häzirki zaman tehnologiýalary esasynda önümleri himiki usulda arassalamakda «Maýam» kärhanasynyň hödürleýän hyzmatlary barada maglumatlar berildi. 

■ Elektron önümleri, şol sanda Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň sensor ekranly kompýuterleri, çek printerleri, ştrih-kod printerleri we skanerleri öndürýän «Agzybirlik tilsimaty» hojalyk jemgyýetiniň wideoşekilli taslamalary görkezildi.  

■ «Miweli ülke» hususy kärhanasynyň, «Parasatly» daýhan hojalygynyň, «Saraýan», «Jadyly çeşme», «Owadan ülke», «Sada suw» hojalyk jemgyýetleriniň täze önümleriniň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi. 

 ■ Forum tamamlanandan soňra, oňa gatnaşyjylara degişli diplomlar we şahadatnamalar gowşuryldy. 

 TÄZE ÝEŇIŞLERE ÇAGYRYŞ 

Bu sergi täze ýeňişlere, anyk hereketlere we ädimlere çagyryşdyr. Bu bolsa ýurdumyzy mundan beýläk-de depginli ösdürmäge, Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny has-da artdyrmaga, jemgyýetimiziň gülläp ösmegine, rowaçlanmagyna ýardam bermäge gönükdirilendir. 

"Nesil".

Şu gün paýtagtymyzdaky Ruhyýet köşgünde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Döwlet Maslahaty geçirildi. Onuň gün tertibine Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyzda ýetilen taryhy ösüşlere syn bermek, mundan beýläkki ösüşiň esasy ugurlaryny kesgitlemek ýaly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak girizildi. Lebap welaýatynyň wekilleri Döwlet Maslahatyna Türkmenabat şäherindäki Ruhyýet köşgünden sanly ulgam arkaly goşuldylar. 

Maslahatda hormatly Prezidentimiziň eden maksatnamalaýyn çykyşy iňňän täsirli boldy. Arkadagly Serdarymyz Garaşsyzlyk ýyllarynda içeri we daşary syýasatymyzda gazanylan üstünliklere giňişleýin syn berip, täze taryhy döwürde ýurdumyzy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça öňde durýan anyk wezipeleri kesgitledi. 

Döwlet Baştutanymyzyň çykyşynda geçen taryhy döwürde milli ykdysadyýetimizi hemmetaraplaýyn ösdürmek babatda alnyp barlan işler, durmuşa geçirilen taslamalar, olaryň ähmiýeti barada jikme-jik durlup geçildi. Şeýle-de Arkadagly Serdarymyz 2022 ― 2028-nji ýyllar üçin niýetlenilen Döwlet maksatnamasyny üstünlikli ýerine ýetirmek babatynda möhüm wezipeleri kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz çykyşynda geljek ýedi ýylda 278,9 milliard manatdan gowrak maýa goýumlaryň özleşdirilmegi bilen, ýurdumyzyň önümçilik kuwwatynyň has-da pugtalandyryljakdygyny aýtdy. Bu döwürde zähmet haklarynyň möçberi 1,8 esse, adam başyna düşýän ýaşaýyş jaýlarynyň umumy meýdany 102,2 göterim artdyrylar. Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda 30 müňe golaý goşmaça iş orunlary dörediler. Ýurdumyzda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň 40-sy, orta mekdepleriň 54-si, täze 4 sany ýokary hünär bilimi edarasy, 10 sany döwrebap hassahana, 7 sany medeniýet öýi, şol sanda 500-den gowrak täze önümçilik we durmuş maksatly binalardyr desgalar gurlar. 

«Meniň baş maksadym Garaşsyzlygymyzyň we Bitaraplygymyzyň esaslaryny has-da berkidip, ýurdumyzy beýik geljegimize tarap ynamly öňe alyp barmakdan ybaratdyr» diýip, döwlet Baştutanymyz çykyşyny jemledi. 

Döwlet Maslahatynyň dowamynda hormatly Prezidentimiz käbir resminamalara hem gol çekdi. Olaryň arasynda Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly senesi mynasybetli iş kesilenleriň günäsini geçmek hakynda, ýurdumyzy ösdürmek ugrunda köp ýyllaryň dowamynda çeken halal zähmetini göz öňünde tutup, zähmetde has tapawutlanan watandaşlarymyzy döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda degişli resminamalar hem bar. Döwlet sylaglaryna mynasyp bolanlaryň birnäçesini hormatly Prezidentimiziň hut özi sylaglady. Olaryň arasynda Türkmenabat şäheriniň ýaşaýjysy Jorakuly Ergeşow hem bar. Jorakuly aga Türkmenistanyň «Hormatly il ýaşulusy» diýen ada mynasyp boldy. 

Döwlet Maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň sebitlerinde dürli kärlerde zähmet çekýän wekilleriň çykyşlary diňlenildi. Çykyş edenleriň arasynda «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň operatory Nepes Jumakow hem bar. Ol öz çykyşynda döredilýän giň mümkinçilikler üçin welaýatymyzyň ýaşaýjylarynyň hem-de ýurdumyzyň ähli energetikleriniň adyndan Arkadagly Serdarymyza alkyş sözlerini ýetirdi. 

Türkmen gündogary.

Surata düşüren Merdan Orazow.

Türkmenistany dünýäniň ösen döwletleriniň birine öwürmek, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak, welaýatlarda täze, döwrebap obalary we şäherçeleri gurmagyň depginini güýçlendirmek maksady bilen kabul edilen «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», şeýle hem «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» halkyň agzybirligini we jebisligini, eziz Watanymyzyň ösüşiň we rowaçlygyň belentliklerine tarap okgunly hereketini alamatlandyrdy. 

Berkarar döwletimiziň täze taryhy eýýamynda welaýatlary, alys künjekleri gurşap alan toplumlaýyn hem-de giň möçberli özgertmeler üstünlikli amala aşyrylýar. Bu özgerişlikleriň ajaýyp miwelerini her ädimde görýäris. Şäherleriň we obalaryň keşbi düýpli özgerip, ýurduň ykdysady kuwwaty berkeýär. Halkyň durmuş derejesi ýokarlanýar. Bagtyýar durmuşyň hem-de döredijilikli ösüşiň dabaralanmagyny alamatlandyrýan bu beýik işlerden ruhlanýan halkymyz agzybirlikde, joşgunly zähmet çekip, röwşen geljegine ynamly gadam urýar. 

Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny has-da berkitmäge, halkyň hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmaga gönükdirilen giň gerimli işler garaşsyzlygyň, döwletliligiň we özygtyýarlylygyň esaslarynyň mizemezdigini, bir bitewi we jebis türkmeniň parahatçylyk, döredijilik, ynsanperwerlik we hoşniýetlilik maksatlaryna üýtgewsiz ygrarlydygyny görkezýär. Bu beýik maksatlar halkara bileleşigiň ählumumy goldawyna eýe bolan içeri we daşary syýasatyň esasynda durandyr. Öňdengörüjilikli syýasat türkmen döwletiniň hem jemgyýetiniň okgunly ösmegini, ýurduň halkara giňişlikde abraýynyň has-da artmagyny üpjün edýär.  

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenilen döwlet strategiýasy pudaklary senagat we innowasion ösüş ýoluna geçirmegi göz öňünde tutýar. Ýurdumyzda ýokary tehnologiýaly önümçilik toplumlarynyň, zawodlaryň we fabrikleriň, dünýä ülňülerine laýyk gelýän önümleriň köp görnüşini çykarmaga niýetlenen gaýtadan işleýän senagatyň täze desgalarynyň gurulmagy munuň aýdyň subutnamasydyr.  

 «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynyň» kabul edilmegi aýratyn taryhy ähmiýetli wakadyr. Maksatnamada göz öňünde tutulan işleri üstünlikli ýerine ýetirmek ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň häzirki tapgyrynyň wezipelerini, hil taýdan ösüşlerini öz içine alýar. Häzirki wagtda Türkmenistan täze eýýamy, röwşen geljegi gurýar. Ösüşiň we rowaçlygyň belent sepgitlerine tarap maksada okgunly hereket edýär.  

— Ýurdumyzy mundan beýläk-de ösdürmek we özgertmek boýunça Maksatnamanyň çäklerinde ençeme desgalary, şol sanda ýaşaýyş jaýlaryny gurmak hem-de müňlerçe kilometr düzümleýin ulgamlary çekmek meýilleşdirilýär.  

— Maksatnamany durmuşa geçirmegiň ýollary kesgitlenildi: onuň esasynda anyk ugurlar boýunça işleri toplumlaýyn işjeňleşdirmek üçin takyk usullar göz öňünde tutulandyr.  

— Ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy, ulag düzüminiň, saglygy goraýyş, bilim, sport, medeniýet ulgamlarynyň, telekeçiligiň, oba hojalygynyň ösdürilmegi Maksatnamanyň esasy ugurlary bolmagynda galýar.  

— Sebitleri senagat taýdan ösdürmegiň, olaryň innowasion kuwwatyny ýokarlandyrmagyň hereketlendirijisi hökmünde täze senagat kärhanalaryny döretmek boýunça maýa goýum taslamalary amala aşyrylar. 

— Her bir raýata saglygyny goramagy, bilim, durmuş taýdan goldaw almagy, medeni islegleriň kanagatlandyrylmagy üçin ýokary hilli hyzmatlar mundan beýläk-de elýeterli bolar. Munuň özi ähli ilatly ýerleriň döwrebap inženerçilik düzümi, aragatnaşyk, oňat ýollar bilen üpjün edilmegini-de aňladýar.

Arkadagly Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda berkararlygyň, bagtyýarlygyň hem-de beýik galkynyşlaryň röwşen ýoly bilen öňe barýan Diýarymyzda hususy pudakda gazanylýan üstünlikler mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygyna mynasyp sowgatdyr. Türkmen telekeçileri bu uly toýa önümçilik desgalaryny, «Rowaç» kottejler toplumyny, ak mekdepleri, ýaşaýyş jaýlaryny ulanmaga bermek, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň täze ýokary okuw mekdebiniň binasynyň düýbüni tutmak ýaly asylly işler, ýaşlar telekeçiligini goldamak, täze senagat zolagyny döretmek ýaly döwletli başlangyçlar bilen barýar. 

Gahryman Arkadagymyzyň «Garaşsyzlyk — bagtymyz» atly kitabynda: «Garaşsyz döwletli bolmak arzuwy ençeme asyrlap halkymyzyň ýüreginde ýaşady. Döwrümiziň bagtyýar nesilleri hasyl bolan arzuwlary berkidýän nesiller hökmünde uly jogapkärçiligi egne alýarlar, hut şunuň bilenem olar tükeniksiz mertebäniň, at-abraýyň eýeleridir. Olar özbaşdak döwletli bolmagyň nähili uly bagtdygyny, şol bir wagtyň özünde nähili uly borçdugyny, döwleti berkitmegiň öz ykballaryna düşen mukaddes paýdygyny her ädimde duýmalydyrlar. Bu, hakykatdan hem, nesillere ykbalyň taýsyz peşgeşidir, mukaddes paýydyr» diýmek bilen, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmatyny belent ruhda, örän düýpli beýan edýär.  

Garaşsyzlyk ýyllarynda ykdysadyýetiň depginli ösüşiniň möhüm şerti bolan telekeçilik başlangyçlarynyň goldanylmagy we işewürligiň höweslendirilmegi hususy pudagyň rowaçlanmagyna badalga berdi. Ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde telekeçilik ulgamyna, hususan-da, isleg bildirilýän daşary ýurt harytlarynyň ornuny tutýan we eksporta niýetlenen önümleriň öndürilmegine aýratyn ähmiýet berildi.  

Geçen gysga döwürde döwletimizde kiçi we orta telekeçilige goldaw bermegiň täze hukuk esaslary döredildi. «Kiçi we orta telekeçiligi goldamak hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. 2018-nji ýylda «Türkmenistanyň kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» kabul edilip, häzirki wagtda ol üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ykdysadyýetini bazar gatnaşyklary ýörelgesinde guraýan Türkmenistanda halk hojalyk toplumynyň bu bölegini netijeli, sazlaşykly ösdürmek üçin amatly ykdysady, maliýe we durmuş şertleri döredildi. Ol salgyt ulgamyny kämilleşdirmekde, eksport-import amallaryny geçirmegi ýönekeýleşdirmekde, ýeňillikli karzlaşdyrmakda öz beýanyny tapýar.  

Türkmenistan Garaşsyzlygyny gazanandan soňra ykdysadyýetiň döwlete degişli bolmadyk ulgamlaryny ösdürmek ýoly bilen milli ykdysadyýetiň berk esasyny döretmegi; kiçi we orta telekeçiligiň önümçilik, innowasion we maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmagy; döwlete degişli bolmadyk bölegiň döwletiň jemi içerki önümdäki paýyny, telekeçiligiň döwletiň daşarky söwda dolanyşygyndaky paýyny artdyrmagy; bilelikdäki we daşary ýurt kärhanalarynyň giň gerimli ösüşini üpjün etmegi kiçi we orta telekeçiligi, hususy bölegiň ösüşini goldamak boýunça syýasatynyň esasy maksatlary hökmünde kesgitledi. Kiçi we orta telekeçiligiň ösüşiniň artykmaçlygy, oňa döwletiň goldawynyň toplumlaýynlygy, aýdyňlygy, açyklygy, döwlet goldawynyň kiçi we orta telekeçiligiň şahslary üçin elýeterliligi, telekeçilik işiniň erkinliginiň kepillendirilmesini, kiçi we orta telekeçiligiň şahslarynyň eýeçilik hukugynyň goragyny üpjün etmek bu syýasatyň esasy ýörelgeleridir. 

Hususy ulgamda senagat toplumynda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän kärhanalaryň döredilmegine aýratyn üns berilýär. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň we partiýasynyň agzalarynyň işjeň gatnaşmagynda ýurdumyzda elektron senagaty ösdürilýär, innowasion tehnologiýalara esaslanan ugurdaş edaralar döredilýär. Bularyň hemmesi degişli ugurda importyň möçberini azaltmaga hem-de ilaty isleg bildirilýän harytlar bilen elýeterli bahalardan üpjün etmäge mümkinçilik berýär. 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çäginde ýerleşýän senagat zolagynda gazanylýan üstünlikler ýurdumyzda hususyýetçiligi ösdürmek boýunça amala aşyrylýan özgertmeleriň rowaçlanýandygynyň nyşanydyr. 260 gektardan gowrak meýdany tutýan senagat zolagynda gysga döwürde türkmen telekeçileriniň yhlasy bilen döwrebap önümçiliklerdir hyzmatlaryň ösen merkezi kemala geldi. Bu ýerde döwrebap senagat kärhanalarynyň onlarçasy hereket edýär. Senagat zolagynda ýerli gurluşyk bazaryny ýokary hilli senagat harytlarynyň zerur bolan möçberi bilen üpjün etmekde giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň 2-nji sentýabrynda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde telekeçiligi ösdürmek üçin şertleri döretmek babatda amala aşyrylýan işler barada hasabaty diňledi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan önümçilik maksatly desgalaryň gurulmagy netijesinde milli ykdysadyýetimizde hususy ulgamyň tutýan orny yzygiderli artýar. Şu maksatnamada ykdysady zolaklary döretmek boýunça bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda hereket edýän senagat zolagynyň golaýynda täze senagat zolagyny döretmek baradaky teklip hödürlenildi. Bu senagat zolagynda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilen önümleri öndürýän kärhanalary döretmek göz öňünde tutulýar. Bu ugurda kesgitlenen işleriň amala aşyrylmagy milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, hususy ulgamyň işjeňligini ýokarlandyrmaga, içerki we daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge, milli ykdysadyýetimizde hususy pudagyň tutýan ornuny artdyrmaga ýardam eder. Senagat zolagynda ýokary tehnologiýaly döwrebap kärhanalaryň işe girizilmegi bilen, onuň eksport kuwwatyny artdyrmak üçin mümkinçilikler dörediler. Ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilmegi importyň möçberlerini azaltmaga mümkinçilik berer. Şunuň bilen birlikde täze kärhanalaryň işe girizilmegi 10 müňden gowrak iş ornuny döretmäge ýardam eder. 

Hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmakda hem-de dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmekde hususy ulgama möhüm ornuň degişlidigini belleýär, kiçi we orta telekeçiligi goldamak boýunça döwlet tarapyndan geçirilýän çäreleriň ýurdumyzda telekeçilik işini işjeňleşdirmek arkaly ykdysady we durmuş taýdan ösüşiň ýokary depginlerini üpjün etmäge gönükdirilendigini nygtaýar. 

  «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» hem hususy pudagyň işine döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw bermek wezipelerine aýratyn orun berilýär. Bu işleriň aýdyň mysaly hökmünde bellesek, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň degişli çözgüdi esasynda ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň gerimini has-da artdyrmak maksady bilen 150 million amerikan dollary möçberinde pul serişdesi bölünip berildi. Şeýle hem ýurdumyzda azyk howpsuzlygyny has-da berkitmek maksady bilen, daşary ýurtlardan azyk harytlaryny satyn almak üçin, ýene-de 150 million amerikan dollary möçberinde pul serişdesi bölünip berildi. Şeýle goldawlar milli ykdysadyýetde hususy pudagyň eýeleýän ornunyň has-da giňemeginde, bazar ykdysadyýetine geçmekde netijeli ädimlerdir. 

Şu ýylyň 12-nji aprelinde Aşgabatda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygy mynasybetli açylan sergide ýerli kärhanalaryň we daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň arasynda söwda boýunça ikitaraplaýyn şertnamalaryň ençemesi baglaşyldy. Olar, esasan, dürli azyk önümleriniň we önümçilikde ulanylýan serişdeleriň söwdasyna degişlidir. 

Ekologik taýdan arassa ýokary netijeli önümçilikleriň döredilmegine, ähli pudaklarda sanly ulgamlaryň we täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna uly üns berilýär. Halkyň sarp edýän harytlaryny öndürmegiň möçberini, ýeňil we azyk senagatynyň önümçilik kuwwatyny artdyrmak bilen bir hatarda hyzmatlar hem-de söwda ulgamyny ösdürmäge uly möçberde maýa serişdeleri gönükdirilýär. 

Türkmen telekeçileri ykdysadyýetiň täze pudaklarynda, şol sanda ýurdumyzyň mineral-çig mal baýlyklaryny işläp taýýarlamakda geljegi uly taslamalary durmuşa geçirýärler. «Döwlet-hususy hyzmatdaşlygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, bu ugurda döwlet kärhanalary bilen kiçi we orta telekeçiligiň wekilleriniň hyzmatdaşlygy ösdürilýär. 

Telekeçilik ähli sebitlerde ösdürilip, bu ulgam giň möçberli taslamalary durmuşa geçirmäge hem-de ilatyň iş bilen üpjünçiligi boýunça wezipeleri çözmäge işjeň gatnaşýar. Hormatly Prezidentimiziň ynamy we goldawlary bilen hususy gurluşyk kärhanalarymyz senagat, durmuş, medeni maksatly desgalaryň köp sanlysyny gurýarlar, şäherlerimizi hem-de obalarymyzy abadanlaşdyrmaga işjeň gatnaşýarlar. 

Telekeçilikde ýaşlary goldamaga, olaryň hünär kämilligini gazanmaga uly üns berilýär. Şu ýylyň 19-njy iýulynda Aşgabat şäheriniň Görogly köçesiniň ugrunda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýokary okuw mekdebiniň binasynyň düýbi tutuldy. Täze bilim ojagynyň tutýan umumy meýdany 8 gektara barabar bolup, onuň çäginde 9 gatly esasy bina, 6 gatly okuw binalarynyň 4-si, hersi 300 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýlarynyň 2-si, kitaphana, naharhana, ýapyk we açyk sport desgalary, 1000 orunlyk mejlisler zaly, kömekçi desgalar bolar. Onuň gurluşygynda innowasion we sanly tehnologiýalar işjeň ulanylar. Okuw otaglary hem-de tejribehanalary döwrebap kompýuterlerdir enjamlar, şol sanda häzirki zaman bilim tehnologiýalary, multimedia we lingafon enjamlary bilen üpjün ediler. Täze ýokary okuw mekdebiniň okuw maksatnamalarynda häzirki döwrüň talabyna laýyk döwrebap başarnyklar, telekeçiligiň hukuk esaslary, işewürlik ýörelgeleri, sanly tehnologiýalar eýýamynyň möhüm bilimleri ýaşlara öwrediler. 

Hormatly Prezidentimiz 1-nji sentýabrda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň VII gurultaýyndaky çykyşynda: «Garaşsyz döwletimizi 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyna laýyklykda, biz ýaş raýatlaryň ýaşaýyş-durmuş üpjünçiligini gowulandyrýarys. Olaryň telekeçilik başlangyçlaryny höweslendirmek boýunça hem netijeli işleri alyp barýarys» diýip belledi. Bu gurultaýda «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşine gol çekilmegi aýratyn guwandyryjydyr. Onda kesgitlenişi ýaly, telekeçi ýaşlar ýuridik şahsy döretmezden ýa-da ýuridik şahsy döretmek arkaly telekeçilik işi bilen meşgullanýan we ýaşlar telekeçiligine degişli edilen ýaşlardyr. Şeýle-de kiçi we orta telekeçilik işi amala aşyrylanda, işgärleriniň azyndan 75 göteriminiň ýaşy 35 ýaşa çenli bolsa, esaslyk maýasynda, eger ol ýuridik şahsyň guramaçylyk-hukuk görnüşi bilen göz öňünde tutulsa, 35 ýaşdan uly bolmadyk adamlaryň goýumlarynyň paýy 75 göterimden ýokary geçse, ol ýaşlar telekeçiligi hasaplanýar. Kanunyň 34-nji maddasy «Ýaşlar telekeçiliginiň döwlet goldawy» diýlip atlandyrylýar. Onda ýaşlar telekeçiligini goldamak çygrynda ýaşlaryň döwlet goldawynyň ugurlary beýan edilýär. Olardan ýaşlary telekeçilik işiniň çygryna çekmek üçin höweslendirmeler ulgamyny ösdürmek; telekeçi ýaşlaryň we ýaşlar kärhanalarynyň arasynda telekeçilik işi babatda bäsleşikleri, olimpiadalary, festiwallary geçirmek; telekeçi ýaşlar we ýaşlar kärhanalary üçin döwlet-hususy hyzmatdaşlygyň gurallaryny netijeli ulanyp, maýa goýum gaznalaryny döretmek; ýaşlar telekeçiligini döwlet tarapyndan goldamak boýunça hemişelik hereket edýän (degişli ugurlar boýunça jogapkär edaralaryň wekillerinden ybarat bolan) döwlet toparyny döretmek ýaly çäreleri görkezmek bolar. 

Döwlet Baştutanymyzyň goldaw bermeginde hususy işewürligiň wekilleri obasenagat toplumynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, ilatyň ekologik taýdan arassa we ýokumly azyk önümlerine bolan isleglerini kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýän tehnologiýalary özleşdirýärler. Ýylyň-ýylyna obasenagat toplumynyň desgalarynyň birnäçesi, şol sanda iri ýyladyşhana hojalyklary ulanylmaga berilýär. Guşçulyk, maldarçylyk, balykçylyk boýunça önümçilik toplumlarynyň, gök we bakja, miwe önümlerini gaýtadan işleýän kärhanalaryň gurluşygy dowam edýär. 

Ýurdumyzda internet arkaly harytlaryň satylyşyny artdyrmaga, elektron söwda üçin öz meýdançalarymyzy döretmäge, özümizde öndürilýän harytlaryň halkara derejede mahabatyny güýçlendirmäge aýratyn üns berilýär. Türkmen telekeçileri halkara çärelere, sergilere işjeň gatnaşýarlar. Ýurdumyzyň senagatçylarynyň we telekeçileriniň her ýylky sergisi hem-de maslahaty bagtyýarlyk döwrümizde hususy pudakda gazanylanlary giňişleýin açyp görkezýär.  

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň iýul aýynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary Türkiýäniň Stambul şäherindäki «Istanbul Expo Center» sergi merkezinde geçirilen halkara sergä gatnaşdylar. Onda ýurdumyzda öndürilýän «Arçalyk» «Bold», «Parahat», «Kilwan», «Noş» haryt nyşanly, ýokary hilli önümler görkezildi. Şeýle-de milli önümlerimiz Italiýada «Milan dizaýn hepdeligi — 2022-niň» çäklerinde görkezildi. 

Beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllyk toýuna barýan günlerimizde şaýat bolýan taryhy wakalarymyz, toý ruhy, toý tutumy döwletimiziň özbaşdaklygyna, özygtyýarlylygyna, garaşsyz ösüş ýoluna bolan guwanjymyzy aýan edýär.  

Ýurdumyzda hususy pudagy ösdürmek boýunça taýsyz tagallalary edýän hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, döwletli tutumlarynyň elmydama rowaç bolmagyny arzuw edýäris. 

Saparmyrat OWGANOW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputaty.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň sapaly tomus paslynda gojaman Hazar has-da juwan keşbe eýe boldy. Deňziň ekologiýa taýdan arassa türkmen kenarynda ýerleşýän «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy toý görküne, dürli baýramçylyk öwüşginlerine beslendi. Häzirki wagtda zähmet rugsadynda bolýan Arkadagly Serdarymyzyň gatnaşmagynda 1-nji awgustda bu ýerde döwrebap «Rowaç» kottejler toplumynyň açylmagy ildeşlerimiziň, şol sanda Awazada dynç alyp, saglygyny berkidýänleriň şatlygyna şatlyk, buýsanjyna buýsanç goşdy. Bu şatlykly waka şu şanly ýylda uly ruhubelentlik bilen gadam basylan Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň galkynyşly, rowaç gadamlarynyň ajaýyp mysallarynyň biri boldy. Şonuň bilen birlikde, ol dünýä syýahatçylygynyň dür-merjeni — «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda awgust aýynyň dowamynda geçiriljek giň gerimli çäreleriň, dabaralaryň özboluşly badalgasyna öwrüldi. 

Awazadaky döwrebap dynç alyş düzüminiň üstüni ýetiren, bu ugurda häzirki zaman ösüşiniň ähli aýratynlyklaryny özünde jemleýän täze kottejler toplumynyň hut türkmen telekeçileri tarapyndan gurlandygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Toplumdaky döwrebap binalary guranlaryň arasynda ýaş türkmen binagärleriniň ençemesiniň bardygy bolsa aýratyn guwandyryjy ýagdaýdyr. Munuň özi ýurdumyzda ýaşlaryň hünär öwrenmegi, öz saýlap alan hünärleriniň hakyky eýeleri bolup ýetişmekleri babatda edilýän ägirt uly tagallalaryň miwesidir. Gahryman Arkadagymyzyň esasyny goýan, Arkadagly Serdarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýän ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň, ýaş nesilleriň ylymly-bilimli, hünärli, kämil adamlar bolup ýetişmegi, ýurdumyzyň ösüşlerine önjeýli goşant goşmagy üçin giň mümkinçilikleriň döredilýändiginiň aýdyň mysalydyr.  

Täze kottejler toplumynyň açylmagy bilen, ýaş hünärmenler üçin täze iş orunlary-da döredi. Bu toplum goja Hazaryň ekologiýa taýdan arassa türkmen kenarynyň syýahatçylyk, şypahana-dynç alyş mümkinçilikleriniň has netijeli peýdalanylmagynda, şonuň bilen birlikde-de, milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginde hem uly ähmiýete eýedir. 

Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlaryny mynasyp dowam etdirip, halkymyzy abadan, bagtyýar durmuşda ýaşadýan, röwşen geljegimiz üçin şeýle ajaýyp binalar toplumlaryny, döwrebap desgalary açyp berýän Arkadagly Serdarymyza berk jan saglyk, uzak ömür, döwletli tutumlarynda mundan beýläk-de rowaçlyk arzuw edýäris.  

Güýçmyrat ÝAGŞYÝEW,

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Balkan welaýat geňeşiniň başlygynyň orunbasary.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Özbegistan Respublikasyna döwlet saparyna hem-de beýleki möhüm wakalara beslenen geçen hepde ýurdumyzyň ägirt uly ykdysady kuwwatynyň, şeýle-de umumy bähbitlere — parahatçylyga, ösüşe we abadançylyga gönükdirilen daşary syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň aýdyň beýanyna öwrüldi. 

Döwlet Baştutanymyzyň 13-nji iýulda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde döwlet durmuşynyň möhüm meselelerine garaldy. Balkan welaýatyndaky “Uzynada” meýdançasynda nebitiň çykarylýan möçberini artdyrmak, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ýurdumyzyň sebitlerinde, hususan-da, Daşoguz welaýatynda suw üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça görülýän çäreler ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň hatarynda boldy. 

Hormatly Prezidentimiziň Özbegistan Respublikasyna döwlet saparyna hem-de “Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara arabaglanyşyk we ösüş” atly halkara maslahaty geçirmäge görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berildi. Şeýle-de zähmet serişdelerini we zähmet bazaryny netijeli düzgünleşdirmek maksady bilen, döwlet dolandyryşyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada habar berildi. 

Häzirki döwürde ýurdumyzda döwlet edara-kärhanalarynyň wezipe sanawlaryny tassyklamak we ylalaşmak boýunça işler Zähmet kodeksiniň talaplaryna laýyk gelýän degişli Tertipnama esasynda alnyp barylýar. “Jemgyýetçilik birleşikleri hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, hereket edýän kanunçylyk namalaryny kämilleşdirmek hem-de edara-kärhanalaryň wezipe sanawyny tassyklamagy düzgünleşdirmek maksady bilen, bu Tertipnamanyň taslamasynyň rejelenen görnüşi taýýarlanyldy. 

Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän dünýäde ilkinji zawodyň çäginde goşmaça ammarlar toplumyny gurmak boýunça halkara bäsleşigi yglan etmek baradaky teklip hödürlenildi. 

Ahal welaýatynda gurlan gazdan benzin öndürýän zawodda EСO-93 kysymly benzin, suwuklandyrylan gaz hem-de kükürtsizlendirilen dizel fraksiýasy öndürilýär. Ýanwar — iýun aýlarynda meýilnama 120,8 göterim ýerine ýetirildi. Zawodyň ekologik taýdan arassa önümi dünýä bazarynda barha artýan uly islegden peýdalanýar. 

Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň halkara bileleşikdäki belent abraýy diňe bir ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty bilen däl-de, türkmen halkynyň baý taryhy-medeni mirasy bilen hem şertlendirilendir. Häzirki wagtda Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde şu ýylyň 11 — 14-nji oktýabry aralygynda geçiriljek “Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda” atly halkara festiwalyň Düzgünnamasy işlenip taýýarlanyldy. Şeýle hem “Sanly çözgüt — 2022” atly innowasion taslamalaryň bäsleşigini geçirmäge taýýarlyk görülýär. Ony saglygy goraýyş, ylym we bilim, ulag-logistika, elektron senagat, oba hojalygy, hyzmatlar ulgamy ugurlarynda geçirmek göz öňünde tutulýar. 

Mejlisde döwlet Baştutanymyz “Aşgabat şäherinde 2025-nji ýylda Sambo boýunça dünýä çempionatyny geçirmek hakynda” Karara gol çekdi hem-de ýurdumyzyň sambo boýunça milli ýygyndy toparyna iň gowy türgenleri saýlap almak we olary bu halkara ýaryşa taýýarlamak boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy. 

13-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirlikleriniň energetika we infrastruktura ministri Suheil Al Mazruini kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, şol sanda energetika ulgamynda özara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň milli ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek strategiýasyny durmuşa geçirýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, “ýaşyl” energetikada özara gatnaşyklary işjeňleşdirmek, ekologik taýdan arassa gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini, hususan-da, Gün we ýel energiýasyny ulanmak wajyp hasaplanylýar. Birleşen Arap Emirlikleriniň energetika we infrastruktura ministri BAE-niň işewürler toparlarynyň Türkmenistan bilen uzak möhletli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga hem-de täze, geljegi uly taslamalara gatnaşmaga çalyşýandyklaryny tassyklady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 14-15-nji iýuldaky Özbegistan Respublikasyna döwlet sapary strategik hyzmatdaşlyk häsiýetine eýe bolan, doganlyk türkmen we özbek halklarynyň gadymdan gelýän dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, özara goldaw bermek däplerine esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmegiň ýolunda möhüm ädim boldy. 

“Kuksaroý” köşgünde geçirilen iň ýokary derejedäki gepleşikleriň dowamynda dostlukly döwletleriň Baştutanlary bar bolan ägirt uly kuwwaty has doly derejede peýdalanmaga giň mümkinçilikleri açýan netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmekde taraplaryň çemeleşmelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň esasy meseleler boýunça garaýyşlarynyň birdigine ýa-da meňzeşdigine daýanyp, tutuş dünýäde, Merkezi Aziýada we goňşy sebitlerde durnuklylygyň, howpsuzlygyň üpjün edilmegi, bäsdeşlige ukyplylygy ýokarlandyrmak üçin ýurtlarymyzyň ykdysady we serişde kuwwatynyň peýdalanylmagy, dünýä hojalyk gatnaşyklaryna üstünlikli goşulyşmagy, tehnologik ösüş hem-de giň medeni gatnaşyklar üçin şertleriň döredilmegi ugrunda ýakyndan hyzmatdaşlyk edýändiklerini belledi. 

Döwlet Baştutanymyz türkmen-özbek syýasy, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer gatnaşyklarynyň many-mazmunynyň we ugurlarynyň toplumlaýyn häsiýete eýe bolmalydygyna, ylalaşykly strategiýa, hereketlerimiziň ysnyşykly utgaşmalydygyna, ilkinji nobatda, olaryň iki halkyň we döwletiň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelmelidigine ünsi çekdi. Bu wezipeleri iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin taraplarda ähli esaslar bar. 

Döwletara gatnaşyklarda ynanyşmak, gatnaşyklaryň medeniýeti meselesi dünýä syýasatynda we ykdysadyýetinde bolup geçýän çylşyrymly ýagdaýlar bilen baglylykda, bu gün ählumumy ähmiýete eýe bolýar. Türkmenistan hem-de Özbegistan birek-birek bilen gatnaşyklarda özara hormat goýmagyň, deňhukuklylygyň, ynanyşmagyň göreldesini görkezmek bilen, häzir bu taglymlary halkara giňişlikde işjeň ilerledýärler diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy. 

Owganystandaky ýagdaýlar gepleşikleriň möhüm meselesi boldy. Türkmenistan özbaşdak hem-de halkara tagallalar bilen baglylykda, Owganystana parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmäge, bu ýurduň ykdysady hem-de durmuş taýdan dikeldilmegi üçin şertleri döretmäge, doganlyk owgan halkyna ynsanperwerlik kömegini bermäge işjeň gatnaşmagyny dowam edýär. Döwlet Baştutanymyz Özbegistanyň bu maksatlara ýetmek üçin amatly halkara şertleri döretmek boýunça tagallalaryny goldamak bilen, 26-njy iýulda Daşkentde geçirilmegi meýilleşdirilen Owganystan boýunça halkara maslahatyň möhümdigini belledi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow suw we suw-energetika meselesini Merkezi Aziýa ýurtlarynyň köptaraplaýyn hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitläp, bu babatda türkmen tarapynyň Özbegistan, Araly halas etmegiň halkara gaznasyny esaslandyryjy beýleki döwletler, ýöriteleşdirilen halkara düzümler bilen ýakyndan hyzmatdaşlyga taýýardygyny nygtady. 

Obasenagat toplumy, energetika, himiýa we nebithimiýa senagaty, maşyngurluşygy, dokma, derman senagaty pudaklary hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleri bolan ugurlar hem-de pudaklar hökmünde kesgitlenildi. Ýurtlarymyzyň işewürler toparlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmegiň, Türkmen-özbek serhetýaka söwda zolagynyň işini düzgünleşdirmegiň zerurdygyna aýratyn üns çekildi. 

Döwlet Baştutanymyz himiýa senagaty ulgamynda iki ýurduň ugurdaş edaralarynyň arasynda hyzmatdaşlygyň ýola goýlandygyny, birnäçe iri şertnamalaryň baglaşylandygyny aýdyp, bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin şertleri öwrenmegi, hususan-da, türkmen kärhanalarynda öndürilýän karbamidi daşary ýurt bazarlaryna eksport etmegi hem-de Türkmenistanyň çäginde ýoduň, bromuň we natriý sulfatynyň önümçiligini ýola goýmak mümkinçiliklerini öwrenmegi teklip etdi. 

Hormatly Prezidentimiz biziň umumy hasabymyzda eýýäm amala aşyrylan iri energetika taslamasynyň — Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisiniň taslamasynyň bardygyny aýdyp, özbek hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde, energiýa serişdeleriniň iberilişini artdyrmak we olaryň üstaşyr ugurlaryny giňeltmek mümkinçiliklerine seretmäge taýýardygyny belledi. 

Ulag ulgamy Türkmenistan bilen Özbegistanyň hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugrudyr. Iki ýurduň arasynda şu ýylyň 5 aýynda demir ýol ulagy boýunça ýük dolanyşygy 15 müňden gowrak wagon birligine, awtoulaglar boýunça bolsa 17 müňden gowrak birlige deň boldy. Ýurtlarymyzyň tagallalarynyň baş maksada — kuwwatly we döwrebap düzümi döretmek maksadyna gönükdiriljekdigine ynam bildirildi. Bu düzüm Merkezi Aziýanyň, Ýewropanyň, Ýakyn Gündogaryň ulag ulgamlarynyň birleşdirilmegini üpjün edip biler. Hususan-da, ýurdumyz Özbegistan — Türkmenistan — Hazar deňzi we ondan aňryk Gara deňziň portlarynyň üsti bilen Ýewropa çykalgasy bolan ulag ugruny ösdürmek boýunça bilelikdäki işlere taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman — Katar ulag geçelgesiniň taslamasyna gatnaşyjy ýurtlaryň ulag ministrleriniň duşuşygyny guramak başlangyjyny öňe sürdi. 

Gepleşikleriň dowamynda medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk baradaky meselä deglip geçildi. Şunuň bilen baglylykda, Aşgabadyň merkezinde gurluşygy tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan “Daşkent” seýilgähiniň açylyşy çuňňur manyly, möhüm waka bolar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýyl Daşoguzda türkmen-özbek döredijilik festiwalyny geçirmegi teklip edip, iki ýurduň arasyndaky ynsanperwer gatnaşyklaryň, ozalkysy ýaly, Türkmenistanda giň goldawa eýe boljakdygyny aýtdy. 

Gepleşikleriň jemleri boýunça strategik häsiýete eýe bolan döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de okgunly ösdürilmegine ýardam berjek resminamalaryň uly toplumyna gol çekildi. Şolaryň hatarynda «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen Özbegistan Respublikasynyň «Uzkimýosanoat» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda «Maryazot» önümçilik birleşiginde (Türkmenistan) abatlaýyş-dikeldiş işlerini geçirmek hakynda Çarçuwaly ylalaşyk we «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen Özbegistan Respublikasynyň «Uzkimýosanoat» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda strategik arkalaşygy we söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Özbegistan Respublikasynyň Döwlet gümrük komitetiniň arasynda özara söwdada Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň gümrük serhetlerinden geçirilýän harytlar barada maglumatlary alyşmak hakynda Teswirnama hem-de geçirilýän harytlar we ulag serişdeleri baradaky deslapky maglumatlary alyşmagyň Tehniki şertleri, Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ylymlar akademiýasynyň Teýmirleriň taryhy Döwlet muzeýiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ulag ministrliginiň arasynda ulag-üstaşyr hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda Ylalaşyk; Demir ýol ulaglary pudagynda mundan beýläk-de hyzmatdaşlygy berkitmek hakynda «Türkmendemirýollary» agentligi bilen «Узбекистон темир йуллари» paýdarlar birleşiginiň arasynda Ähtnama; Türkmenistanyň Adalat ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ýustisiýa ministrliginiň arasynda 2022-2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň Maksatnamasy; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk babatda 2022 — 2024-nji ýyllar üçin Maksatnama we Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy bilen Özbegistan Respublikasynyň Innowasiýa ösüşi ministrliginiň arasynda başlangyç ylmy-barlag taslamalary boýunça bilelikdäki bäsleşigi geçirmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň arasynda 2023-2024-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk etmegiň Maksatnamasy hem-de Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen Merkezi Aziýa halkara institutynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda syýahatçylyk babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Amyderýanyň suw serişdelerini dolandyrmak, goramak we rejeli peýdalanmak hakynda Ylalaşyk; Türkmen-özbek serhetýaka söwda zolagyny — Söwda merkezini döretmek we onuň işini düzgünleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşygy amala aşyrmak boýunça çäreleriň Meýilnamasy (Ýol kartasy); Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 2022 — 2025-nji ýyllar üçin söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy we senagat kooperasiýasyny ösdürmegiň Maksatnamasy bar. 

Ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew Bilelikdäki Beýannama gol çekdiler. 

Goňşy ýurtlaryň netijeli gatnaşyklary köpugurly esasda ösdürmäge bolan gyzyklanmalary 13-nji iýulda Buharada geçirilen birinji Türkmen-özbek sebitara forumynda, Işewürlik geňeşiniň nobatdaky mejlisinde, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň, döwlet, hususy düzümleriň wekilleriniň gatnaşmagynda guralan duşuşyklarda tassyklanyldy. Söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň bar bolan ägirt uly kuwwatynyň durmuşa geçirilmegine gönükdirilen ikitaraplaýyn resminamalara gol çekilmegi duşuşyklaryň anyk netijelerine öwrüldi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň goňşy ýurda şu gezekki döwlet saparynyň barşynda Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Tokaý hojalygy boýunça döwlet komitetiniň arasynda tokaý hojalygy babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama, Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ýaşlaryň işleri boýunça agentliginiň arasynda ýaşlar syýasaty babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama, Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen Özbegistanyň Milli teleradiokompaniýasynyň arasynda teleradioýaýlymlar ulgamyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin çäreleriň Meýilnamasyna gol çekildi. 

Şunuň bilen birlikde, iki ýurduň telekeçilik düzümleriniň arasynda mebel toplumynyň, konditer, himiýa hem-de oba hojalyk önümleriniň eksporty we importy barada birnäçe şertnamalara gol çekildi. Şeýle-de Türkmenistanda awtomobil önümçiligi boýunça kärhananyň taslamasyny düzmek hem-de Özbegistanda gurluşyk işlerini amala aşyrmak barada ylalaşyklar gazanyldy. Umuman, dostlukly döwletleriň işewür toparlarynyň arasynda baglaşylan ylalaşyklaryň möçberi ABŞ-nyň 450 million dollaryndan gowrak boldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistanyň Prezidentiniň döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmakda bitiren ägirt uly hyzmatyny, Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga berýän yzygiderli ünsüni aýratyn nygtap, dostlukly ýurduň döwlet Baştutanyny özi üçin islendik amatly wagtda resmi sapar bilen Türkmenistana gelmäge çagyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz “Kuksaroý” döwlet kabulhanasynyň çäginde ýerleşýän Hormatly myhmanlar seýilgähinde nahal oturtdy. Bu ajaýyp seýilgähde Gahryman Arkadagymyzyň Özbegistana amala aşyran saparynyň barşynda eken bag nahaly eýýäm boý alyp otyr. Bu ajaýyp däp iki doganlyk döwletiň halklarynyň arasyndaky dostlugyň we hoşniýetli goňşuçylygyň ýene-de bir nyşanydyr. 

15-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistan Respublikasyna döwlet saparynyň çäklerinde ýurduň Oliý Majlisiniň Senatynyň Başlygy Tanzila Narbaýewa bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda kanun çykaryjy edaralaryň ugry boýunça ýakyndan, başlangyçly özara gatnaşyklaryň türkmen-özbek hyzmatdaşlygyny toplumlaýyn ösdürmegiň möhüm ugrudygy bellenildi. Bu işde Türkmenistanda we Özbegistanda döredilen parlamentara Dostluk toparlary ähmiýetli orun eýeleýär. 

Şol gün hormatly Prezidentimiz Samarkant şäherine geldi hem-de bu ýerde Prezident Şawkat Mirziýoýew bilen bilelikde Özbegistan Respublikasynyň ilkinji Prezidenti Yslam Karimowyň aramgähine bardy. Döwlet Baştutanlary Özbegistanyň görnükli döwlet we syýasy işgärini hem-de türkmen-özbek dost-doganlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine ägirt uly goşant goşan şahsyýeti hatyralap, onuň aramgähine gül desselerini goýdular. 

Döwlet Baştutanlary Samarkandyň taryhy-medeni toplumynyň ýadygärliklerini, hususan-da, XV asyryň birinji ýarymynda bina edilen Ulugbegiň obserwatoriýasyny, Teýmiriň aramgähini (Gur-Emir), üç medresäni — Ulugbek, Şerdor hem-de Tilla-Kori medreselerini özünde jemleýän Registan meýdançasyny synladylar. 

Ýokary derejeli myhmanlary kabul ediş merkezinde Türkmenistanyň Prezidentiniň hormatyna özbek tarapynyň adyndan resmi günortanlyk nahary berildi. Onuň dowamynda Özbegistan Respublikasynyň sungat ussatlarynyň çykyşy boldy. 

Soňra Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Şawkat Mirziýoýew Samarkandyň Halkara howa menziline tarap ugradylar. Döwlet Baştutanlary ýokary derejede geçirilen gepleşikleriň netijelerine çuňňur kanagatlanma bildirip, Türkmenistanyň we Özbegistanyň dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna berk ygrarlydyklaryny, taraplaryň özara bähbitlilik, deňhukuklylyk we strategik esasda giň gerimli hyzmatdaşlygy ösdürmäge meýillidiklerini tassykladylar. 

 Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow uçarda Watanymyza ugrady. 

11-nji iýulda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Türkiýe Respublikasynyň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy Mustafa Şentopyň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik geçirildi. Onuň dowamynda parlamentara gatnaşyklary giňeltmegiň dürli ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Şeýle-de şol gün hajy Arkadagymyz döwlet Baştutanymyzyň adyndan Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň ýagty ýadygärligine bagyşlap, gurbanlyk sadakasyny berdi. “Arkadag” myhmanhanasynda geçirilen çärä Hökümet agzalary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary, Türkmenistanda işleýän diplomatik missiýalaryň, halkara guramalaryň wekilleri gatnaşdylar. 

Hajy Arkadagymyz sadaka gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, Sindzo Abeniň Ýaponiýanyň Hökümetiniň Baştutany bolmak bilen, tutuş ömrüni öz ýurdunyň bähbidine gulluk etmäge bagyşlandygyny, dünýäniň dürli döwletleri we iri halkara guramalar bilen durnukly, özara bähbitli gatnaşyklary saklandygyny, Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine we pugtalandyrylmagyna uly goşant goşandygyny belledi. 

Ýaponiýanyň görnükli döwlet hem-de syýasy işgäri bilen birnäçe gezek duşuşan Gahryman Arkadagymyz onuň belent adamkärçilik häsiýetlerini nygtady. Ýygnananlar bir minutlyk dymyşlyk bilen Sindzo Abeni hatyraladylar. Soňra tebärek çykylyp, hormatly Prezidentimiziň adyndan gurbanlyk sadakasy berildi. 

Hajy Arkadagymyz Ýaponiýanyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň ýolbaşçylaryna hem-de wekillerine Sindzo Abeniň aradan çykmagy zerarly duýgudaşlyk bildirdi we tutuş ýapon halky üçin şu agyr günde medet beriji sözlerini aýdyp, Ýaponiýanyň ilçisine Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan Imperator Naruhito, dostlukly ýurduň Premýer-ministri Fumio Kisida çuňňur gynanç sözlerini ýetirmegi haýyş etdi. 

Milli Geňeşiň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň sanly ulgam arkaly geçirilen on dokuzynjy maslahatynda kanunlaryň taslamalaryna, hususan-da, «Elektron hökümet hakynda» hem-de «Itçilik we kinologiýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň taslamalaryna, birnäçe beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň taslamalaryna garaldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna hem-de ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanylan resminamalar biragyzdan makullanyldy we kabul edildi. 

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösdürilmegine, dünýäniň ýurtlary hem-de halklary bilen dostlukly gatnaşyklaryň giňeldilmegine gönükdirilen parahatçylyk söýüjilikli, döredijilikli syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny nobatdaky gezek aýdyňlygy bilen açyp görkezdi. 

(TDH).

Diýarymyzyň merdana halkyny ýokary hilli arassa agyz suwy bilen ygtybarly üpjün etmek hormatly Prezidentimiziň ynsanperwer syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň öň hatarynda durýar. Bu hakykata Balkan welaýatynda amala aşyrylan işleriň mysalynda-da aýdyň göz ýetirmek bolýar.  

Mukaddes ýurt Garaşsyzlygymyzyň soňky on bäş ýyldan gowrak wagtynyň dowamynda günbatar sebitiň Esenguly etrabynda, Türkmenbaşy şäherinde hem-de «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda, Bereket etrabynda we beýleki ilatly ýerlerinde amala aşyrylan işler özüniň döwrebaplygy, şu günüň ösen talaplaryna doly laýyk gelýänligi bilen tapawutlanýar. Ýurdumyzyň beýik ösüşlerine mynasyp goşant goşýan sebitiň ýaşaýjylary hemişe bolşy ýaly, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem arassa agyz suwy bilen ýeterlik möçberde üpjün edilýär. Bu işi talabalaýyk alyp barmakda «Balkanwelaýatagyzsuw» birleşiginiň «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky her gije-gündizde 35 müň kub metre, Gyýanlydaky 50 müň kub metre, Ekerem şäherçesindäki 5 müň kub metre barabar deňiz suwuny süýjediji desgalarynyň, Bereket şäherindäki suw ýygnap paýlaýjy desgalar gullugynyň hünärmenleri yhlasly zähmet çekýärler.  

Aslynda, ýurdumyzda ilaty arassa agyz suwy we edara-kärhanalary önümçilige niýetlenen suw bilen ýeterlik derejede üpjün etmek hemişe üns merkezinde saklanýar. Hut şonuň üçin hem suw üpjünçiligi bilen bagly dürli desgalaryň, şol sanda suwy arassalamak we öndürmek boýunça kärhanalaryňdyr ulgamlaryň, suw süýjediji kuwwatlyklaryň gurluşygy «Türkmenistanyň ilatly ýerlerini arassa agyz suwy bilen üpjün etmegiň Baş maksatnamasynyň», şeýle hem durmuş-ykdysady ösüş boýunça pudaklaýyn we sebitleýin meýilnamalaryň hemişe wajyp ugry bolmagynda galýar. Döwlet derejesinde kabul edilen «Balkan welaýatynyň Bereket şäherini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek hakyndaky» taryhy Karara laýyklykda, mundan birnäçe ýyl öň «Bereketsuwýygnappaýlaýjy» desgalar gullugynyň her biriniň göwrümi 1 million kub metre deň bolan 1-nji we 2-nji suw göterijileriniň durkunyň täzelenmegi sebitiň ýaşaýjylarynyň agyz suwy bilen üpjünçiligini has-da gowulandyrmakda möhüm ähmiýetli waka boldy. Häzirki wagtda dünýäniň iň bir kämil hem-de kuwwatly enjamlary bilen üpjün edilen «Bereketsuwýygnappaýlaýjy» kärhanasy her gije-gündiziň dowamynda ýörite turbageçirijiler arkaly Bereket şäherine we onuň degişli obalaryna 20 müň kub metre, welaýat merkezi Balkanabat şäherine bolsa 100 müň kub metre barabar arassa agyz suwuny berip bilýär. 

Bu öňdebaryjy desgalar gullugynda «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda öndürijilikli zähmet çekilýär. Diňe şu ýylyň başyndan bäri Garagum derýasyndan alnyp we arassalanyp, Balkanabat, Türkmenbaşy, Hazar şäherlerine, Bereket we Türkmenbaşy etraplaryna, şeýle-de ýol ugurlaryndaky ilatly nokatlara ýetirilen suwuň möçberi ýüzlerçe müň kub metre ýetýär. 

— Kärhanamyzyň hünärmenleriniň tutanýerliligi bilen amala aşyrylan möhüm işler ýurdumyzyň senagat taýdan has ösen künjeginiň ilatynyň agyz suwuna bolan islegini ygtybarly üpjün edýär. Gullugymyz boýunça gazanylýan üstünlikleriň her birinde 1-nji suw göteriji desganyň maşinisti Perhat Geldimyradowyň, suw arassalaýjy desganyň hünärmeni Ýazgeldi Baýramdurdyýewiň, barlaghana bölüminiň hünärmeni Toýbibi Garajaýewanyň, 2-nji suw göteriji desganyň maşinisti Agöýli Amangylyjowyň, lagym sorujy bölümiň maşinisti Baýrammämmet Baýrammämmedowyň mynasyp goşantlary bar. Netijede, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň geçen döwründe sarp edijilere ugradan agyz suwumyzyň umumy möçberi on million kub metre golaýlaýar. Hünärmenlerimiziň her biri dirilik çeşmesiniň gözbaşynda halal zähmet çekmäge döredýän giň mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimize alkyş aýdýarlar — diýip, bu desgalar gullugynyň başlygy Ýusup Amanow gürrüň berýär. 

Hojaberdi BAÝRAMOW.

«Türkmenistan».

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Bu özgertmeler milli ykdysadyýetimiziň innowasion taýdan ösdürilmegini, köpugurly durmuş maksatnamalarynyň amal edilmegini, deňhukuklylyk, özara düşünişmek we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine gönükdirilen «Açyk gapylar» syýasatynyň durmuşa geçirilmegini göz öňünde tutýar. 

20-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Hytaýyň milli nebitgaz korporasiýasynyň prezidenti, dolandyryjylar geňeşiniň agzasy Hou Siszýuny kabul etdi. Döwlet Baştutanymyz hem-de HHR-iň iri korporasiýasynyň ýolbaşçysy bar bolan uly mümkinçilikleri nazara almak bilen, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alyşdylar. 

Hormatly Prezidentimiz energiýa serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Türkmenistanyň pudaga iň gowy dünýä tejribesini, öňdebaryjy tehnologiýalary çekmek arkaly milli ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak strategiýasyny yzygiderli durmuşa geçirýändigini belledi. Hytaýyň milli nebitgaz korporasiýasynyň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza “CNPC-niň” ýurdumyzda alyp barýan işleri barada habar berdi. “CNPC-niň” “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çäginde uglewodorod ýataklaryny senagat taýdan özleşdirmäge hem-de dünýäniň iň iri gaz ýataklarynyň biri bolan “Galkynyş” gaz känini enjamlaşdyrmaga işjeň gatnaşmagy netijeli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň anyk mysalydyr. Şonuň netijesinde türkmen tebigy gazy Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisi boýunça Hytaý Halk Respublikasyna iberilýär. Duşuşygyň dowamynda “Galkynyş” gaz känini özleşdirmegiň ikinji tapgyry hem-de Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň dördünji şahasyny gurmak babatda ýokary derejede gazanylan ylalaşyklaryň möhümdigi bellenildi. 

24-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hususan-da, 2023-nji ýyl üçin Döwlet býujetini işläp taýýarlamak, 2025-nji ýyldan başlap orta möhletli býujet meýilleşdirilişine geçmek we bu ulgamyň dolandyrylyşyny döwrüň talaplaryna laýyk guramak üçin durmuşa geçirilmegi göz öňünde tutulýan anyk çäreler barada habar berildi. Häzirki wagtda «Türkmenistanda býujet işini kämilleşdirmek boýunça çäreler hakynda» Kararyň deslapky taslamasy taýýarlanylýar. Ol ýurduň Býujet kodeksiniň wezipelerini hem-de talaplaryny ýerine ýetirmäge gönükdirilendir. Resminamada Döwlet býujetini 3 ýyllyk möhlet üçin işläp düzmek, ýerine ýetirilişine gözegçiligi berkitmek we býujet ulgamyny dolandyrmagy kämilleşdirmek boýunça çäreleriň toplumy, 2022 — 2024-nji ýyllarda degişli kadalaşdyryjy hukuk namalaryny işläp taýýarlamak göz öňünde tutuldy. Şunuň bilen bir hatarda, ýörite döwlet toparyny döretmek we onuň düzümini tassyklamak teklip edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki zaman şertlerinde ykdysadyýeti dogry we sowatly dolandyrmagyň örän möhümdigini, şunuň bilen baglylykda, onuň gurallarynyň biriniň býujet ulgamy bolup durýandygyny belledi. Şu işlerde esasy maliýe resminamasy bolan ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň kemala getirilmegine wajyp orun berilýär. Pul akymlaryny dolandyrmagyň güýçli, durnukly ulgamy döwletiň kuwwatly bolmagyna, Watanymyzyň gülläp ösmegine, raýatlarymyzyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagyna ýardam edýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady hem-de bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Ulag-kommunikasiýa ulgamyny toplumlaýyn esasda ösdürmek, multimodal gatnawlar üçin mümkinçilikleri giňeltmek hem-de ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada habar berildi. Şunuň bilen baglylykda, Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň, Merkezi bankyň we Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň karz serişdelerini çekmegiň hasabyna, Balkan welaýatynyň Jebel şäherçesinde Halkara howa menziliniň gurluşygyny maliýeleşdirmek boýunça teklipler barada habar berildi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda telekeçiler tarapyndan durmuşa geçirilýän iri düzümleýin taslamalary maliýeleşdirmäge halkara guramalardan maýa goýumlary çekmek arkaly olar bilen işjeň hyzmatdaşlygy ösdürmegiň milli durmuş-ykdysady strategiýanyň esasy ugurlarynyň biridigini nygtap, meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Hazar deňziniň türkmen kenaryny özleşdirmek, hususan-da, Önümi paýlaşmak hakynda ylalaşyk esasynda «Çeleken» şertnamalaýyn çägini özleşdirmek işlerini netijeli dowam etdirmek maksady bilen, “Dragon Oil (Türkmenistan) Ltd.” kompaniýasy bilen bilelikde degişli işleri geçirmek barada teklipler beýan edildi. Bu kompaniýa bilen “Türkmennebit” döwlet konserniniň arasynda şertnama gol çekilmegi göz öňünde tutulýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ulgamda öňde durýan wezipeleriň çözülmegine oýlanyşykly hem-de toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekip, hödürlenen teklipleri makullady we bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Türkmenistanyň Prezidentiniň ozal kabul eden Kararlaryna laýyklykda, Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek hem-de “ýaşyl” energetikany döretmek boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde “Altyn asyr” Türkmen kölüniň töwereginde dörediljek ilatly ýerleriň sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen üpjün etmek üçin kuwwatlylygy 10 megawat bolan köpugurly Gün we ýel elektrik beketlerini gurmak boýunça guramaçylyk işleri dowam etdirilýär. Şeýle hem gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ýurdumyzyň çet-gyralarynda we barmasy kyn ýerlerinde ýerleşýän ilatly nokatlaryň elektrik üpjünçiligi üçin ulanmak maksadalaýyk hasaplanylýar. 

Döwlet Baştutanymyz “ýaşyl” energetikanyň mümkinçiliklerini peýdalanmak boýunça täze taslamalaryň aýratyn zerurdygy barada aýdyp, daşky gurşawa zyýan ýetirmeýän energetikanyň ykdysady taýdan bähbitli desgalarynyň gurulmagy babatda bellenen meýilnamalaryň, şol sanda ekologik abadançylygy we ýurdumyzyň sebitleriniň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösüşini üpjün etmek boýunça meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönüden-göni ýardam etjekdigini nygtady hem-de degişli tabşyryklary berdi. 

2025-nji ýylyň 13-nji apreli — 13-nji oktýabry aralygynda Ýaponiýanyň Osaka şäherinde “Ýaşaýşymyz üçin geljegiň jemgyýetini döredýäris” şygary bilen geçiriljek «EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisine ýurdumyzyň gatnaşmagy Watanymyzyň gazananlaryny, onuň eksport kuwwatyny açyp görkezmek, tejribe alyşmak, özara bähbitli hyzmatdaşlyk meselelerini oňyn çözmek üçin giň mümkinçilikleri açar. Guramaçylyk işleriniň dowamynda ýapon tarapy Türkmenistanyň milli pawilýonyny “Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek” atly bölümde ýerleşdirmegi teklip edýär. Şunuň bilen baglylykda, «EKSPO — 2025» sergisinde Türkmenistanyň pawilýonyny gurmagyň taslamalaryny saýlap almak üçin ýurdumyzyň gurluşyk kompaniýalarynyň arasynda bäsleşik yglan etmek meýilleşdirilýär. 

Mejlisiň dowamynda Aşgabatda 29-njy iýunda geçirilmegi meýilleşdirilen Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň VI sammitine görülýän taýýarlyk işlerine aýratyn üns berildi. Forumyň gün tertibine ileri tutulýan ugurlarda netijeli döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge degişli möhüm meseleleriň toplumy giriziler. 

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň kenarýaka ýurtlaryň arasynda söwda-ykdysady gatnaşyklaryň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegi, Hazar deňzi sebitiniň ägirt uly serişde, ulag-aragatnaşyk, energetika we senagat kuwwatynyň netijeli durmuşa geçirilmegi ugrunda yzygiderli çykyş edýändigini belledi. Şunuň bilen bir hatarda, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyga, ekologiýa we daşky gurşawy goramak, gadymy Hazaryň biodürlüligini aýawly saklamak, onuň tebigy baýlyklaryndan rejeli peýdalanmak ýaly möhüm ulgamlarda gatnaşyklara uly ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň Hazarýaka döwletleriň arasynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge, degişli şertnama-hukuk binýadyny kemala getirmäge, abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmäge gönükdirilen anyk başlangyçlary munuň aýdyň subutnamasydyr. 

Döwlet Baştutanymyza milli elektron kommunikasiýa ulgamlarynyň Döwlet sanawy hakynda we milli elektron kommunikasiýa ulgamlaryny işläp taýýarlaýjylaryň Döwlet sanawy hakynda Düzgünnamalaryň taslamalarynyň işlenip taýýarlanylandygy barada hasabat berildi. Bu ugurda işleriň utgaşdyrylmagyny şu Düzgünnamalara laýyklykda, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň üstüne ýüklemek göz öňünde tutulýar. Bu resminamalar ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin milli elektron kommunikasiýa ulgamlarynyň sanynyň artdyrylmagyna, giňeldilmegine we ösdürilmegine gönükdirilendir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanlylaşdyrmagyň türkmen ykdysadyýetini mundan beýläk-de ösdürmegiň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlenendigini nygtady. Ýokarda agzalan maksatnama maglumat tehnologiýalaryny giňden ulanmagyň hasabyna dürli pudaklaryň işiniň netijeliligini, durmuş ulgamyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Döwlet Baştutanymyz iri taslamalaryň has-da kämilleşdirilmegine we yzygiderli durmuşa geçirilmegine uly üns berilmelidigini belläp, bu meselä giňişleýin çemeleşmegi, bu ugurda alnyp barylýan işlere içgin seljerme geçirmegi tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna abatlanylýan hem-de täze gurulýan läbik sorujy derýa gämileriniň ýyllyk zerurlyklaryny, buýurmalary ýerine ýetirmegiň möhletlerini kesgitlemek, hünärmenleri taýýarlamak we goşmaça iş orunlaryny döretmek boýunça Iş meýilnamasynyň taslamasyny taýýarlamak barada teklip hödürlenildi. Döwlet Baştutanymyz läbik sorujy gämileriň gurluşygynyň tehnologik, innowasion düzüm bölekleri we beýleki enjamlary bilen giňişleýin gyzyklanyp, olara hil hem-de bäsdeşlige ukyplylyk alamatlary boýunça ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýokary sepgitlere çykmaga mümkinçilik berýän öňdebaryjy dünýä tejribesiniň, iň täze inženerçilik işläp taýýarlamalaryň, nou-haularyň çekilmelidigini aýratyn belläp, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň ýolbaşçysyna oba hojalyk toplumynyň düzümleri bilen bilelikde bu ugurda meýilleşdirilen işleri durmuşa geçirmek üçin anyk çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ekerançylyk meýdanlarynyň medeniýetini ýokarlandyrmak hem-de oba hojalygyna suw tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmak mejlisde garalan beýleki meseleleriň hatarynda boldy. Bulardan başga-da, şu ýylyň iýul aýynda geçiriljek medeni çäreler, tomusky dynç alyş möwsüminde Gökderedäki we ýurdumyzyň welaýatlaryndaky sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda çagalaryň we ýetginjekleriň dynç alşyny guramak barada hasabat berildi. 

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Hytaýyň nebithimiýa korporasiýasynyň ýanyndaky Halkara nebit hyzmatlar kompaniýasy bilen «Türkmennebit» döwlet konserniniň arasynda guýularyň önüm berijiligini ýokarlandyrmak boýunça ýöriteleşdirilen elin hyzmatlary ýerine ýetirmek barada şertnamany baglaşmak hakynda Karara gol çekdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda teatr işini has-da kämilleşdirmek, teatrlaryň döredijilik mümkinçiliklerini artdyrmaga ýardam etmek maksady bilen, döwlet Baştutanymyz Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, Türkmenistanyň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Baş drama teatryna “Akademiki” hukuk derejesi berildi. 

Bulardan başga-da, geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň türkmen böleginiň düzümini tassyklady hem-de degişli Buýruga gol çekdi. Resminama laýyklykda, haj parzyny berjaý etmek üçin 275 zyýaratçyny Saud Arabystany Patyşalygyna ibermek bellenildi. “Türkmenhowaýollary” agentligine zyýaratçylary Saud Arabystany Patyşalygyna eltmek we yzyna getirmek üçin agentligiň öz serişdeleriniň hasabyna ýörite gatnawy guramak tabşyryldy. 

Hormatly Prezidentimiziň ýene-de bir Buýrugyna laýyklykda, syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, ylym-bilim we şäher gurluşygy ulgamlarynda ikitaraplaýyn meseleleri ara alyp maslahatlaşmak, iş maslahatlaryny, duşuşyklary we gepleşikleri geçirmek üçin ýurdumyzyň wekiliýeti Wýetnam Sosialistik Respublikasynyň Hanoý şäherine gulluk iş saparyna ugradyldy. Döwlet Baştutanymyzyň Buýrugy bilen, Host we Paktika welaýatlarynda bolup geçen ýertitremeler zerarly, Owganystanyň doganlyk halkyna ynsanperwerlik kömegi ugradyldy. Owgan tarapyna azyk önümleri, derman we arassaçylyk serişdeleri, hojalyk harytlary muzdsuz berildi. 

“Türkmengaz” we “Türkmennebit” döwlet konsernleriniň, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasynyň “Türkmen Forum” hojalyk jemgyýeti bilen hyzmatdaşlygynda Beýik Britaniýanyň “Gaffney Ñline” kompaniýasynyň ýardam bermeginde guralan “Uglewodorod serişdelerini çykarmagyň ekologiýa jähetleri” atly halkara maslahat geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda boldy. Nobatdaky forum utgaşykly görnüşde geçirilip, Aşgabatdan dünýäniň onlarça ýurduna onlaýn tertibinde görkezildi. Oňa Hökümet düzümleriniň, ugurdaş ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Türkmenistanda işleýän halkara missiýalaryň ýolbaşçylarydyr agzalary, milli we daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Forumyň işine Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymlary hem-de talyplary onlaýn görnüşinde goşuldylar. 

Maslahatda uglewodorodlary işläp çykarmagyň daşky gurşawa ýetirýän täsiri, wodorod öndürmek, “ýaşyl” energetika geçmek, metan gazynyň zyňyndylaryny azaltmak bilen bagly meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. Gaýtadan dikeldilýän energiýanyň hem-de energetika pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň mümkinçiliklerine, uglewodorod bazarlarynyň täze döwrüň energetikasyna geçmekde eýeleýän ornuna, nebitgaz taslamalaryny maliýeleşdirmekde häzirki zaman meýillerine, tebigy serişdelere aýawly çemeleşilmegine we beýlekilere aýratyn üns berildi. 

Foruma gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan ekologiýa syýasatynyň möhüm ugurlary, daşky gurşawy goramak ulgamynda milli, sebit hem-de halkara derejede amala aşyrylýan giň gerimli maksatnamalardyr taslamalar, şol sanda tebigy serişdeleri rejeli peýdalanmak, ýurdumyzda gurulýan senagat desgalarynda häzirki zaman, ekologik taýdan arassa we tygşytly “ýaşyl” tehnologiýalary ulanmak babatda geçirilýän çäreler bilen tanyşdyryldy. Forumyň çäklerinde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň wekilleriniň daşary ýurtly kärdeşleri bilen hyzmatdaşlygynyň anyk ugurlaryny kesgitlemek boýunça duşuşyklary geçirildi. 

Mary welaýatynda badalga alan Medeniýet hepdeligi umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna saldamly goşant goşan halkymyzyň özboluşly ruhy mirasyny hem-de döredijilik kuwwatyny açyp görkezdi. Bu giň gerimli çäre ýurdumyzda giňden bellenilýän Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe gabatlanyp geçirilip, döredijilik işgärleriniň hünär derejesiniň ýokarlanmagyna, täze zehinleriň ýüze çykarylmagyna ýardam berýär. 

Döredijilik gözden geçirilişiniň maksatnamasynda halkara hyzmatdaşlykda köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň eýeleýän orny bilen bagly mediaforum, medeniýeti ösdürmegiň meseleleri boýunça maslahat, göçme okuw maslahatlary, sungat ussatlarynyň we bagşylaryň konsertleri, folklor çykyşlary, hünär sapaklary, bäsleşikler, sungat eserleriniň sergileri, çeper filmleriň, sahna oýunlarynyň ilkinji görkezilişleri, ýazyjylar we şahyrlar, kinorežissýorlar bilen duşuşyklar, welaýatyň taryhy-medeni ýadygärliklerine gezelençler we köp sanly beýlekiler göz öňünde tutuldy. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, bu ýerde alnyp barylýan gurluşyk işleri, taýýarlanylan taslamalar bilen tanyşdy hem-de gurluşyk işleriniň depginlerini güýçlendirmek bilen bagly meselelere bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. 

Gahryman Arkadagymyz ulanylýan gurluşyk serişdeleriniň hili, binalaryň daşky bezeg germewleriniň aýratynlyklary, şeýle-de çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde oturdyljak enjamlaryň görnüşleri bilen tanşyp, innowasion tehnologiýalary peýdalanmak bilen bagly meseleleriň ähmiýetine ünsi çekdi. Elektrobuslaryň we elektrotaksileriň ulanylmagy täze merkeziň daşky gurşawyny goramaga goşulan saldamly goşant bolar. Gahryman Arkadagymyza täze merkezde ulanyljak elektrobuslaryň we elektrotaksileriň şekil taslamalary hem-de tehniki häsiýetnamalary görkezildi. Ýol-ulag düzümini kämilleşdirmek, awtoulaglaryň bökdençsiz hereketini üpjün etmek maksady bilen, bu ýerde gurulýan pyýadalar we ulaglar üçin ýerasty geçelgeleriň hiline uly üns berilýär. Hormatly Arkadagymyz birbada 5,5 müň adama namaza durmaga niýetlenen metjidiň taslamasy bilen tanşyp, birnäçe bellikleri we düzedişleri girizdi. 

Gahryman Arkadagymyz Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň ýolbaşçylary bilen geçiren iş maslahatynda bir aýyň dowamynda binalary enjamlaşdyrmak hem-de zerur sazlaýyş-gurnama işlerini geçirmek boýunça anyk wezipeleri kesgitledi. 

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanyň öz ägirt uly ykdysady, ruhy we döredijilik kuwwatyny durmuşa geçirmek bilen, dürli ulgamlarda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürip, ynamly öňe barýandygyny aýdyň görkezdi. 

(TDH)

Aş­ga­bat, 3-nji iýun. Şu gün ýur­du­myz­da gal­la ora­gy­na ba­dal­ga be­ril­di. Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň 26-njy maý­da ge­çi­ri­len göç­me mej­li­sin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow bu mö­hüm oba ho­ja­lyk möw­sü­mi­niň baş­lan­ma­gy­na ak pa­ta be­rip, eder­men daý­han­la­ra zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ni ar­zuw et­di. Şo­ňa la­ýyk­lyk­da, Ahal, Le­bap we Ma­ry we­la­ýat­la­ry­nyň daý­han­la­ry gal­la ora­gy­na gi­riş­di­ler. Bal­kan hem-de Da­şo­guz we­la­ýat­la­ry­nyň gal­la­çy­la­ry bol­sa bu işe 10-njy iýun­da gi­ri­şer­ler. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bel­leý­şi ýa­ly, Di­ýa­ry­myz­da oba ho­ja­lyk pu­da­gy­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len giň ge­rim­li iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Döw­le­ti­miz daý­han­lar üçin äh­li şert­le­ri dö­red­ýär. Olar ýo­ka­ry hil­li to­hum­lar, mi­ne­ral dö­kün­ler, hi­mi­ki se­riş­de­ler, döw­re­bap oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry hem-de suw bi­len do­ly üp­jün edil­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow şu ýyl ýur­du­my­zyň se­bit­le­rin­de bug­da­ýyň be­re­ket­li ha­sy­ly­nyň ýe­tiş­di­ri­len­di­gi­ni bel­läp, ony ýit­gi­siz ýyg­na­ma­gyň mö­hüm­di­gi­ne ün­si çek­di. Mu­nuň özi ata Wa­ta­ny­my­zyň azyk ga­raş­syz­ly­gy­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­nyň ke­pi­li­dir. 

Asyl­ly dä­be gö­rä, ýer­ler­de gal­la ora­gy­na hor­mat­ly ýa­şu­lu­lar ak pa­ta ber­di­ler. Olar ata Wa­ta­ny­my­zyň, äh­li türk­men hal­ky­nyň ro­waç­ly­gy we aba­dan­çy­ly­gy üçin Be­ýik Bi­ri­bar­dan do­ga-di­leg et­di­ler. Ak­sak­gal ýa­şu­lu­lar: “Çä­ji­ňe be­re­ket!” di­ýen söz­ler bi­len ora­ga gi­riş­di­ler we no­ba­ty zäh­met­sö­ýer kom­baýn­çy­la­ra ber­di­ler. 

Şu ýyl ýur­du­my­zyň gal­la­çy­la­ry güýz­lük bug­daý üçin bö­lü­nip ber­len 690 müň gek­tar meý­dan­dan 1 mil­lion 400 müň ton­na dä­ne ýyg­na­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär­ler. Ahal we­la­ýa­tyn­da 400 müň, Ma­ry we­la­ýa­tyn­da 345 müň, Le­bap we­la­ýa­tyn­da 310 müň, Da­şo­guz we­la­ýa­tyn­da 265 müň, Bal­kan we­la­ýa­tyn­da 80 müň ton­na bug­daý ýyg­na­lar. Şu ýyl gal­la meý­dan­la­ryn­da bug­da­ýyň “Be­re­ket­li”, “Go­şant”, “Ha­syl­ly”, “Säh­ra­ýy”, “Ro­waç”, “Ýo­lö­ten-3”, “Ýo­lö­ten-1”, “Ju­wan”, “Wa­tan”, “Gy­zyl­şag­la­wuk-25”, “Mi­ras”, “Ýo­kum­ly” ýa­ly, ýo­ka­ry ha­syl­ly gör­nüş­le­ri ekil­di. 

Di­ýa­ry­myz bo­ýun­ça 2022-nji ýy­lyň gal­la ora­gy möw­sü­min­de “Сla­as”, “John Dee­re”, “Сase”, “New Hol­land” ýa­ly ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li dä­ne ýyg­ýan kom­baýn­la­ryň 2 müň 64 sa­ny­sy iş­le­di­ler. Gi­je-gün­diz­le­ýin esas­da iş­le­dil­jek ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li teh­ni­ka­lar ýe­tiş­di­ri­len bol ha­sy­ly bel­le­nen möh­let­ler­de we ýit­gi­siz ýyg­nap al­ma­ga ýar­dam be­rer. Türk­me­nis­tan­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­na la­ýyk­lyk­da, sa­tyn al­nan ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li “John Dee­re” we “Сla­as” ky­sym­ly gal­la oru­jy kom­baýn­lar te­le­ma­tik ul­gam­lar bi­len üp­jün edil­ýär. 

Gal­la ora­gy möw­sü­min­de göç­me abat­la­ýyş-me­ha­ni­ki to­par­la­ryň ýüz­ler­çe­si gi­je-gün­di­ziň do­wa­myn­da gal­la­çy­la­ra hyz­mat eder. Olar iş­le­dil­ýän teh­ni­ka­la­ry ze­rur ýan­gyç-çal­gy ýag­la­ry we äti­ýaç­lyk şaý­la­ry bi­len üp­jün eder­ler. Gal­la meý­dan­la­ryn­da ora­ga gat­naş­ýan me­ha­ni­za­tor­lar, sü­rü­ji­ler, beý­le­ki iş­gär­ler üçin ze­rur dur­muş şert­le­ri dö­re­dil­di. Ýer­ler­de sun­gat us­sat­la­ry­nyň çy­kyş­la­ry, göç­me söw­da ýo­la goý­lar. 

Ýyg­na­lan ha­sy­ly ka­bul ediş bö­lüm­le­ri­niň 154-si­ne, ele­wa­tor­la­ra hem-de am­mar­la­ra da­şa­mak­da mi­nistr­lik­ler we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry ta­ra­pyn­dan ber­len ýük ulag­la­ry­nyň 9 müň 800-den gow­ra­gy iş­le­di­ler. Gal­la ora­gy­na çen­li de­giş­li bar­lag­ha­na­lar taý­ýar­la­ny­lyp, olar­da “Türk­mens­tan­dart­la­ry” baş döw­let gul­lu­gy­nyň hü­när­men­le­ri dä­nä­niň hi­li­ni kes­git­lär­ler. Tab­şy­ry­lan ha­syl üçin gal­la­çy­lar bi­len öz wag­tyn­da ha­sap­la­şyk iş­le­ri “Daý­han­bank” döw­let tä­jir­çi­lik ban­ky­nyň ýer­ler­dä­ki bö­lüm­le­ri ta­ra­pyn­dan ama­la aşy­ry­lar. 

Gal­la ora­gy­nyň baş­lan­ma­gy my­na­sy­bet­li we­la­ýat­lar­da Oba ho­ja­lyk we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak mi­nistr­li­gi­niň, we­la­ýat we et­rap hä­kim­lik­le­ri­niň, “Türk­mens­tan­dart­la­ry” baş döw­let gul­lu­gy­nyň, “Türk­men­hi­mi­ýa” döw­let kon­ser­ni­niň we­kil­le­ri­niň, daý­han bir­le­şik­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­nyň, tej­ri­be­li ag­ro­nom­la­ryň, me­ha­ni­za­tor­la­ryň, kä­ren­de­çi­le­riň, hor­mat­ly ýa­şu­lu­la­ryň gat­naş­mak­la­ryn­da okuw-önüm­çi­lik mas­la­hat­la­ry ge­çi­ril­di. 

Ola­ryň do­wa­myn­da gal­la ora­gy­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek bi­len bag­ly me­se­le­le­riň giň ge­ri­mi ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Çy­kyş eden­ler döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Ser­dar Berdimuhamedowa oba zäh­met­keş­le­ri ba­ra­da ed­ýän he­mi­şe­lik ala­da­sy, ata Wa­ta­ny­my­zyň ro­waç­ly­gy­na we aba­dan­çy­ly­gy­na sal­dam­ly go­şant goş­ýan eke­ran­çy­la­ryň my­na­syp dur­mu­şy hem-de ne­ti­je­li zäh­me­ti ug­run­da dö­re­di­len şert­ler üçin tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk­la­ry­ny bil­dir­di­ler. 

Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça oba ho­ja­ly­gyn­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan giň ge­rim­li öz­gert­me­le­riň ne­ti­je­sin­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň bu mö­hüm pu­da­gy ösü­şiň hil taý­dan tä­ze de­re­je­si­ne çyk­dy. Ýur­du­myz­da tarp ýer­ler yzy­gi­der­li öz­leş­di­ril­ýär, ýer­le­riň ha­syl­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak, eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň ýag­da­ýy­ny go­wu­lan­dyr­mak bo­ýun­ça oňyn çä­re­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Oba­se­na­gat top­lu­my­nyň dü­züm­le­ri­niň hem-de hyz­mat ed­ýän pu­dak­la­ryň teh­ni­ki taý­dan en­jam­laş­dy­ryl­ma­gy­na, döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy­na, ele­wa­tor­la­ryň, gaý­ta­dan iş­le­ýän oba ho­ja­lyk kär­ha­na­la­ry­nyň, mi­ne­ral dö­kün­le­ri ön­dür­ýän za­wod­la­ryň, suw ho­ja­lyk des­ga­la­ry­nyň gur­lu­şy­gy­na uly möç­ber­li ma­ýa go­ýum se­riş­de­le­ri gö­nük­di­ril­ýär. Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy önüm ön­dü­ri­ji­le­ri­niň ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li teh­ni­ka­la­ry­nyň yzy­gi­der­li sa­tyn alyn­ma­gy ak bug­daý­dan bol ha­syl al­ma­gyň gi­re­wi­dir. 

Önüm­le­riň döw­let ta­ra­pyn­dan sa­tyn alyn­ma­gy, daý­han­la­ryň sal­gyt­lar­dan bo­şa­dyl­ma­gy, ola­ra teh­ni­ki hyz­mat­la­ry, to­hum­la­ry, mi­ne­ral dö­kün­le­ri, ösüm­lik­le­riň go­rag se­riş­de­le­ri­ni al­mak üçin ýe­ňil­lik­li şert­le­riň dö­re­dil­me­gi, oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni ön­dü­ri­ji­le­riň ma­li­ýe-yk­dy­sa­dy taý­dan hö­wes­len­di­ril­me­gi ola­ryň öz zäh­me­ti­niň ne­ti­je­le­ri­ne gy­zyk­lan­ma­la­ry­ny has-da art­dyr­ýar. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ýer, suw we beý­le­ki te­bi­gy se­riş­de­le­riň ne­ti­je­li peý­da­la­nyl­ma­gy­na, daş­ky gur­şa­wyň go­ral­ma­gy­na, oba ho­ja­lyk yl­my­nyň, seç­gi­çi­li­giň, to­hum­çy­ly­gyň ös­dü­ril­me­gi­ne, önüm­çi­li­ge öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň or­naş­dy­ryl­ma­gy­na, oba ho­ja­ly­gy bo­ýun­ça ýo­ka­ry hü­när­li iş­gär­le­riň taý­ýar­la­nyl­ma­gy­na uly üns ber­ýär. 

Mun­dan baş­ga-da Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň oba­la­ryň, şä­her­çe­le­riň, et­rap­da­ky şä­her­le­riň we et­rap mer­kez­le­ri­niň ila­ty­nyň dur­muş-ýa­şa­ýyş şert­le­ri­ni öz­gert­mek bo­ýun­ça Mil­li mak­sat­na­ma­sy­ny dur­mu­şa ge­çir­me­giň çäk­le­rin­de iri ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry ama­la aşy­ryl­ýar. Oba ila­ty­nyň mad­dy hal-ýag­da­ýy, aba­dan­çy­lyk de­re­je­si ýyl-ýyl­dan ýo­kar­lan­ýar. Ýa­şa­ýyş de­re­je­si bo­ýun­ça oba ýer­le­ri şä­her de­re­je­si­ne bar­ha ýa­kyn­laş­ýar. Mah­la­sy, bu iş­ler ýur­du­myz­da azyk bol­çu­ly­gy­nyň üp­jün edil­me­gin­de mö­hüm we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li çö­zül­me­gi­ne ýar­dam ber­ýär. Oba ho­ja­ly­gy­ny mun­dan beý­läk-de ok­gun­ly ös­dür­mek üçin uly müm­kin­çi­lik­ler açyl­ýar. Oba ho­ja­lyk ekin­le­ri­ni ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek bo­ýun­ça asyr­la­ryň do­wa­myn­da top­la­nan tej­ri­be döw­re­bap teh­no­lo­gi­ýa­lar hem-de yl­myň ga­za­nan­la­ry bi­len ne­ti­je­li ut­gaş­dy­ryl­ýar. 

Bu ugur­da top­la­nan tej­ri­bä se­bit­de we dün­ýä­de uly gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň 2020 — 2022-nji ýyl­lar döw­ri üçin Bü­tin­dün­ýä azyk mak­sat­na­ma­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­ne saý­lan­ma­gy ata Wa­ta­ny­my­zyň oba ho­ja­ly­gy­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça sy­ýa­sa­tyň ne­ti­je­li hä­si­ýe­te eýe­di­gi­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Gal­la ora­gy­na ba­dal­ga be­ril­me­gi my­na­sy­bet­li gal­la meý­dan­la­ry­nyň ýa­nyn­da möw­sü­miň baş­lan­ma­gy­nyň hor­ma­ty­na şu gün­ki ge­çi­ri­len da­ba­ra­lar­da ser­gi­ler ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Olar­da oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­niň dür­li gör­nüş­le­ri, çö­rek önüm­le­ri, hä­zir­ki za­man oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry gör­ke­zil­di. Şeý­le-de we­la­ýat­la­ryň aý­dym-saz, tans we folk­lor to­par­la­ry­nyň çy­kyş­la­ry gu­ral­dy. 

www.tdh.gov.tm

Milletiň ykbaly her döwürde-de onuň öňe çykaran beýik şahslarynyň — öňbaşçylarynyň gerdeninde durupdy. Beýik şahslar diňe bir taryha adyny ýazman, eýsem, olar taryhyň daýanç sütünleridir hem. Bir halkyň ykbaly göterilende, şonuň öňbaşçysy dünýäniň ösüşine täsir edýän şahsyýete öwrülýär. Şol taryhy şahslar öz döwletli tutumlaryny halkyna, dünýä düşündirmek üçin ylmy-filosofik eserlerini, ensiklopedik häsiýetli kitaplaryny nesillere miras goýýarlar. Gahryman Arkadagymyzyň öz halkyna peşgeş berýän manysy dür-hazynalardan gymmatly kitaplary nesilbaşymyz Oguz handan gaýdýan gadymy türkmen töresine görä, milletiň ruhy Kethudasy tarapyndan nesillere miras galdyrylýan ýörelge kitaplarydyr.  

Awtoryň kitabyň girişinde nygtaýşy ýaly, ol dinimiz, däp-dessurlarymyz, ýol-ýörelgämiz hakda söhbet açýar. Gahryman Arkadagymyz täze eserinde ynsan Zeminde peýda bolaly bäri jogaby gözlenilýän ebedi sowala — «Hakyky adam, Hakyň söýen ynsany nähili bolmaly?» diýen sowala jogap agtarýar. Kitapda nygtalyşy ýaly, türkmen topragy müňlerçe ýylyň dowamynda dünýä medeniýetiniň umumy taryhy üçin örän ähmiýetli mekan, uly wakalaryň, siwilizasiýalaryň mesgeni boldy. Bizi taryhçy hökmünde özüne çeken zat Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň taryhynyň beýikligi hakda täze açan hakykatlarydyr. Milli Liderimiz ata-babalarymyzyň döreden beýik ýaşaýyş medeniýetleriniň, guran beýik döwletleriniň adamzadyň taryhynda lowurdap durandygyna aýratyn üns çekýär. Ol döwletleriň ylym, ýol-ýörelge, adalat baýdagy bolup pasyrdandygyny nygtaýar. Hormatly Arkadagymyz şeýle diýýär: «Biz — bu günki türkmenler, geçmişimizi çuňňur öwrenmek bilen, gadymy oguz-türkmen döwletiniň, Parfiýa döwletiniň, seljuk türkmenleriniň döreden onlarça döwletleriniň, osman türkmenleriniň soltanlyklarynyň, beýleki türkmen döwletleriniň şöhratyna buýsanyp bileris». 

Gahryman Arkadagymyz Türkmenistany dünýä taryhynyň ösüşinde Hytaý, Mesopotamiýa, Müsür bilen deň derejede goýýan alymlaryň mamladygyny ýazýar. Ýeri gelende bellesek, milli Liderimiz heniz wise-premýer wezipesinde işleýän döwründe ýurdumyzyň gadymy hem şöhratly taryhynyň dikeldilmegi, milli mirasymyzy dünýä ýaýmak babatda uly işleriň başyny başlady. Türkmen alymlarynyň topary daşary ýurtlaryň ençemesine yzly-yzyna iberilip, halkymyzyň geçmişine dahylly gymmatly golýazmalaryň birgidenini ata Watanymyza getirdiler. Olaryň terjime edilip, şol wagtky «Miras» milli medeniýet merkeziniň düzümine girýän ylmy edaralaryň alymlary tarapyndan kitap görnüşinde çykarylyp başlanmagy bilen, türkmen halkynyň dünýä ýaň salan taryhyny täzeçe garaýyş esasynda arap, pars we gaýry dillerdäki çeşmeleriň esasynda täzeçe ýazmaga mümkinçilik döredi. Hormatly Arkadagymyz täze eserinde şol çeşmeleriň ençemesini ilkinji gezek ylmy dolanyşyga girizipdir.  

Kitapda türkmen halkynyň taryhda öz döreden döwletleriniň ady bilen meşhur bolandygy aýdylýar. Gahryman Arkadagymyzyň Awestada ýatlanylýan Turan ýurdunyň adynyň manysyny türkmenleriň — turlaryň — oguzlaryň ýurdy görnüşinde düşündirmegi hem bizi aýratyn özüne çekdi. Türkmenleriň döreden döwletleriniň aglabasynyň — göktürkmenleriň, oguz ýabgularynyň, garahanlylaryň, gaznalylaryň, seljuklaryň, horezmşalaryň döwletleriniň bir böleginiň Turanyň çäginde ýerleşmegi-de muňa aýdyň delildir. Hormatly Arkadagymyz bu ýerde bir hakykata — ata-babalarymyzyň öz guran döwletlerini öz atlary bilen, ýagny Oguzlar döwleti, Seljuklar döwleti, Osmanlylar döwleti görnüşinde atlandyrandygyna ünsi çekmek bilen, şu günki Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň adynda türkmen halkynyň öz adynyň bardygy baradaky buýsançly hakykaty aýratyn nygtaýar.  

Şu ýerde Gahryman Arkadagymyzyň täze kitabynda siwilizasiýa babatdaky täze ylmy açyşyna üns çekmek zerur. Ol ýyldyrym tizligindäki bedewlerini ýetişdirmek bilen, ata-babalarymyzyň adamzadyň ösüşine tizlik berendigi baradaky hakykatdyr. Şeýlelikde, milli Liderimiz türkmeniň şeýle bedewleri kemala getirip, adamzada ýene bir siwilizasiýany peşgeş berendigi baradaky hakykaty ilkinji gezek dünýä aýan edýär.  

Gahryman Arkadagymyzyň täze eseri halkara gatnaşyklar ugry boýunça hünärmenler üçin hem has gymmatlydyr. Kitabyň «Ýaşaýyş medeniýeti» atly birinji babynda ýurdumyzyň öz üstüne alan halkara borçlaryna üýtgewsiz eýerýändigi, halkara hyzmatdaşlygyň meselelerine örän jogapkärli çemeleşýändigi nygtalýar. Birleşen Milletler Guramasy we onuň düzümleri bilen hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýändigi aýdylýar. Milli Liderimiz Türkmenistanyň Prezidenti wezipesinde işlän döwründe döwlet we Hökümet Baştutanlary, halkara guramalaryň ýolbaşçylary bilen bolan duşuşyklaryndan ençeme ýakymly pursatlary mysal getirýär.  

Gahryman Arkadagymyz 2020-nji ýylda Bütindünýä welosiped güni mynasybetli Olimpiýa şäherçesinde ÝUNISEF-niň ýurdumyzdaky wekilhanasynyň ýolbaşçysy bilen duşuşykda agtygy Kerimiň onuň bilen iňlis dilindäki erkin söhbetdeşligini ýatlaýar. Agtygynyň halkara guramanyň wekiline ýurdumyzda ýaş nesillere dünýä bilen aýakdaş gitmek üçin çagalar baglaryndan, mekdep partasyndan başlap, dünýä dilleriniň ençemesiniň öwredilýändigi barada gürrüň bermegi hormatly Arkadagymyzyň ýurdumyzyň bilim ulgamyny dünýäniň bilim giňişligine işjeň goşulyşmagyny üpjün etmek boýunça eden taýsyz atalyk aladasynyň aýdyň miwesi. Munuň özi türkmeniň gadymy atalyk mekdebiniň häzirki döwürdäki anyk dowamy. Hut şonuň üçin-de Gahryman Arkadagymyz täze kitabynda durmuşda dogry ýoly, käri saýlap almakda ene-atanyň, halypanyň ornunyň örän ähmiýetlidigini ýönelige nygtamandyr. Agtygy Kerimiň zehininiň köpugurly bolmagy, daşary ýurt dillerini öwrenmäge werzişligi, bedew atlarymyza, çapyksuwarlyga, seýisçilige, aýdym-saz sungatyna söýgüsi — bularyň ählisi hormatly Arkadagymyzyň yhlasyndan gözbaş alýar. Milli Liderimiz diňe bir öz agtygyny terbiýelemekde däl, eýsem, tutuş halkyna gadymy türkmen atabeglik mekdebiniň oňyn däpleri bilen halypalyk edýär. Bu barada hormatly Arkadagymyzyň täze kitabyndaky: «Men öz agtygymyň mysalynda tutuş türkmen ýaşlarynyň geljegini görýärin» diýen sözleri hem aýdylanlara anyk delildir. 

Eserde Türkmenistanyň dünýä bileleşiginde tutýan ornuna, ýurdumyzyň halkara abraýynyň ýokarlanmagynyň esasy binýady bolan hemişelik Bitaraplygymyza hem mynasyp orun berlipdir. Bular barada kitapdaky anyk mysallary okanyňda, Gahryman Arkadagymyzyň 15 ýyllyk Prezidentlik döwründe parahatçylyk söýüjilikli başlangyçlary bilen dünýäde ykrar edilen Lidere öwrülendigine buýsanjyň artýar. Hawa, hormatly Arkadagymyz — XXI asyryň parahatçylyk dörediji Lideri, beýik syýasatçysy, ussat diplomaty. Milli Liderimiz şeýle belent abraýa ata-babalarymyzdan gelýän döwleti dolandyrmak dessuryna eýerip mynasyp boldy. Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatyndaky binýatlyk ýörelgeler bolan oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, adalatlylyk — bular ykbalyň emri bilen dünýäň çar künjüne ýaýrap, ençeme döwletleri, imperiýalary guran ata-babalarymyzdan galan dessurlaryň esasynda kemala gelendir. Bu dessury bir sözde «Oguz-türkmen töresi» diýip atlandyryp bolar.  

Töre — ata-babalar tarapyndan ýola goýlan ýazylmadyk kanunlaryň jemi. Töre ýaşulularyň hem-de gelip çykyşy asylzada bolan begleriň häkimliginiň kanunylygyny ykrar edipdir. Ol jemgyýetiň her bir agzasynyň ornuny berk kesgitläpdir, düzgün-tertibiň her kes tarapyndan berk berjaý edilmegini talap edipdir. Oguz töresini bozmak temmisiz galdyrylmandyr. Göktürkmen döwletiniň hany Bilge han: «Eý, oguz türkmen begleri, millet, eşidiň, ýokarda gök çökmese, aşakda ýer dilinmese, türkmen milletiňi, iliňi, kanunyňy kim bozup biler!» diýen sözlerini nijeme asyr mundan ozal ýönelige aýdyp gitmändir! Gahryman Arkadagymyz täze kitabynda, ine, şol gadymy türkmen töresini inçeden yzarlamak bilen, ata-babalarymyzyň döreden ençeme döwletleriniň taryhy tejribesi esasynda gurlan şu günki Bitarap Türkmenistanyň tutuş dünýäde parahatçylygy döretmäge goşandynyň ähmiýetini okyjylara anyk mysallar arkaly düşündirýär.  

Milli Liderimiz ata-babalarymyzyň yslam dinini kabul etmek bilen, yslam medeniýetini dünýä ýaýmak babatda bitiren hyzmatlaryny anyk taryhy maglumatlar arkaly düşündirýär. Bu barada kitapda şeýle diýilýär: «Hawa, bular — türkmenlerdi! Biziň ata-babalarymyzdy! Müňlerçe ýyllyk taryhy şöhratlandyranlardy! Oguz han atamyzdan başlap, hakykatdan-da, dünýäde ýetmişden gowrak döwleti döredenlerdi! Uly-uly şahsyýetleriň we olara ykbalyny ynanan halkyň güýç-gaýraty bilen Ýer ýüzünde şeýle beýik döwletler berkarar edilipdi». Damarynda türkmen gany aýlanýan her birimiziň watançylyk duýgymyzyň gözbaşyny täzeden arçap, inimizi jümşüldedip, ruhy taýdan täzeden galkyndyrýan şeýle hakykaty Gahryman Arkadagymyza çenli türkmen halkynyň taryhyny ýazan hiç bir taryhçynyň eserinden okan dälsiňiz! 

Arkadagyň şadiwany — «Ömrümiň manysy» — ýagşy niýetlere, halallyga çagyryş. «Ömrümiň manysy» — maksada okgunlylyga, oňa ýetmek üçin dyngysyz göreşe çagyryş. «Ömrümiň manysy» — dünýäde haýyr bilen şeriň arasynda parh goýup, diňe haýry goldap, onuň tarapynda duran adamlaryň geljek nesilleriň hakydasynda ömürlik ýaşaýandygyny düşündirýän durmuş pelsepesi. Eger-de täze kitabyň ähmiýetini bir jümlede jemlemeli bolsa, onda oňa «Arkadagyň ruhy akademiýasy» diýip at berip bilerdik. Uludan-kiçä her bir türkmen raýatyny ömrüni manyly ýaşamaga ugrukdyrmakda, il-halkyna ýaraýan mynasyp işleri amala aşyrmak üçin ýagşy niýetlere ruhlandyrmakda bu akademiýanyň uzak ýyllaryň dowamynda milletimiziň durmuş mekdebine öwrüljekdigine tüýs ýürekden ynanýarys. 

Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory, taryh ylymlarynyň kandidaty.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Balkan welaýatyna toý sapary barada söhbet 

 Hazar kenary. Giňişlik. Mawy giňişlik. Nirede deňiz gutaryp, nirede asman başlanýar, saýgardarly däl. Könekiler beýle görnüşe «Dünýäniň başlanýan ýeri» diýer ekenler. Biziň üçin bolsa bu kenar täze taryhy döwrüň hem başlanan ýeri. Hakykatdan-da, heran-haçan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyna gadam bassaň, Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda geçen ýyllara, geçilen ýollara seýil eden ýaly bolýarsyň. Täze zamananyň geriminiň-hörpüniň nähili uludygyny hut şu kenarda, şu sebitde başy başlanan, bitirilen işler hem turuwbaşdan aýan-aýdyň görkezipdi. 14-nji aprelde welosipedli ýörişe goşulyp, Awazanyň ýollary bilen barşyňa, hatar gurap oturan kaşaň binalary synlap, olaryň hersiniň döwrüň bir sahypasydygyna, manyly ömrüň bir pursadydygyna göz ýetirýärsiň... 

 Hawa, ozal habar berlişi ýaly, 14-15-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Balkan welaýatynda saparda boldy. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň wezipä girişenden soňra ýurdumyzyň sebitlerine amala aşyran ilkinji saparydygy bilen-de, il-halkyň bagtyýar durmuşyny, röwşen geljegini nazarlaýan döwletli tutumlara beslenendigi bilen-de taryhy ähmiýete eýe bolup, ol «toý sapary» diýlip atlandyrylmaga doly mynasypdyr. 

 Günbatar sebit: ösüşiň täze gözýetimleri 

Balkan welaýaty — ýurdumyzyň depginli ösýän sebitleriniň biri. Onuň geografik ýerleşişi, tebigy baýlyklary, amatly howa şertleri senagaty, oba hojalygyny, ulag we aragatnaşyk pudagyny, hyzmatlar ulgamyny hem-de ykdysadyýetiň beýleki pudaklaryny ösdürmäge mümkinçilik berýär. Welaýatyň sebit boýunça jemi önüminiň üçden iki bölegi senagatyň paýyna düşüp, onuň gazy, elektrik energiýasyny, himiýa önümlerini, gurluşyk materiallaryny, azyk önümlerini öndürýän pudaklary bar. Ýurdumyzyň ähli sebitlerinde bolşy ýaly, soňky ýyllarda Balkan welaýatynda hem giň gerimli, halkara derejeli taslamalar amala aşyryldy... 

Hormatly Prezidentimiziň 14-nji aprelde “Awaza” Kongresler merkezinde geçiren Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisinde garalan meseleler günbatar sebitiň ählitaraplaýyn ösüşini has-da ilerletmekde giň gözýetimleriň nazarlanýandygyny görkezdi. Ýurtdaky rowaçlygyň özeninde-de, elbetde, sebitleriň ösüşi durýar. 

Gürrüň, hususan-da, geljek 7 ýyl üçin taýýarlanylýan Prezident Maksatnamasynda günbatar sebiti ösdürmegiň esasy ugurlarynyň hatarynda welaýatyň senagat pudaklarynyň ählisine iri maýa goýumlaryny çekmek, sebitiň ykdysadyýetine ylmyň gazananlaryny we dünýä tejribesini, innowasion hem-de sanly tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna, nebitgaz, nebiti gaýtadan işleýän, himiýa, energetika, dag-magdan ulgamlaryny döwrebaplaşdyrmak barada barýar. 

Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýolunyň, Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portunyň, ulag-logistika ulgamynyň kuwwatyndan netijeli peýdalanmak, üstaşyr we multimodal ýük daşamalaryň möçberlerini artdyrmak, Jebel şäherçesinde Halkara howa menzilini gurup ulanmaga bermek, şypahana we syýahatçylyk ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek, hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak barada barýar. 

Hazar deňziniň geljegi uly kenarýaka zolaklarynda gözleg-barlag işlerini çaltlandyrmak, täze ýataklary açmak we özleşdirmek boýunça degişli işleri geçirmek, bu işe hususy ulgamy hem-de maýa goýumlary çekmek barada barýar. 

Balkan welaýatynyň baý kuwwatyny, şol sanda Garabogazköl aýlagynyň gidromineral serişdelerini nazara almak bilen, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan himiki serişdeleriň täze görnüşleriniň, ýod, brom we brom önümleriniň, kaustik sodanyň, hlor we hlor önümleriniň önümçiliklerini ýola goýmak işlerini işjeňleşdirmek barada barýar. 

Balkan welaýatynda 2022 — 2028-nji ýyllarda gurulmagy meýilleşdirilen täze desgalaryň degişli sanawyna laýyklykda, ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan suw tygşytlaýjy usullary ulanmak arkaly, gök önümleri, üzüm hem-de miweli baglary ösdürip ýetişdirmek, maldarçylyk we guşçulyk toplumlaryny, häzirki zaman ýyladyşhanalaryny hem-de azyk önümlerini saklamaga niýetlenen sowadyjy ammarlary gurmak boýunça taslamalaryň 14-sini amala aşyrmak barada barýar. 

 Ahyrky netijede, diňe bir sebitiň ilatynyň däl, tutuş halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da gowulandyrmak barada barýar. 

Hormatly Prezidentimiziň şol gün Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portuna baryp, bu ýerde alnyp barylýan işler bilen ýakyndan tanyşmagy bolsa döwletimiziň üstaşyr ulag kuwwatynyň artdyrylmagy, milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegi, bu ugurdaky mümkinçilikleriň netijeli peýdalanylmagy babatdaky tagallalar bilen baglydyr. 

 Zamananyň saglyk täji 

 Saglyk — islendik ýurduň ilatynyň durmuş abadançylygynyň görkezijisi. 

15-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmenbaşy şäherinde 400 orunlyk köpugurly hassahananyň açylyp ulanmaga berilmegi täze döwrüň taryhyna zer harplar bilen ýazyldy. 

Ýurdumyzyň milli saglygy goraýyş ulgamynyň kemala gelmegi akademik, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor, lukman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady we zähmeti, hut milli Liderimiziň ýolbaşçylygynda işlenip düzülen “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli amal edilmegi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Täze hassahananyň gurluşygy hem Gahryman Arkadagymyzyň 2019-njy ýylyň martynda gol çeken Karary esasynda alnyp baryldy. 

Hassahanada 27 bölüm hereket edýär diýmek täze desga saglygy goraýşyň tas ähli jähetlerini öz içine alýar diýmekdir. Bu ýerde dürli keselleriň öňüni almak, olary anyklamak we bejermek işleri sazlaşykly ýola goýlupdyr. Munuň özi Hazaryň ekologik taýdan arassa kenarynda halkara derejeli döwrebap şypahana düzüminiň barha giňeldilýändiginiň hem-de ilatyň hyzmatyna gönükdirilýändiginiň güwäsidir. 

Häzirki döwürde lukmançylyk hyzmatlarynyň gowulandyrylmagy diňe döwrebap tehnologiýalaryň, täze ylmy açyşlaryň yzygiderli ornaşdyrylmagy, innowasion usullara giň gerim berilmegi bilen mümkindir. Täze köpugurly hassahananyň döwrüň şu talabyny dolulygyna ödeýändigine onda ýerleşdirilen enjamlar bilen tanşanyňda, has anyk göz ýetirýärsiň. Täze hassahana “Ýokary tehnologiýalar”, “Ýokary hil”, “Ekologiýa taýdan arassa daşky gurşawly hassahana” ugurlary boýunça halkara güwänamalaryň gowşurylmagy-da bu hakykaty birkemsiz tassyklaýar. 

Muhammet Gaýmaz Türkmeniň: «Saglyk sag adamyň başyndaky altyn täçdir. Emma ony diňe näsaglar görýär» diýen sözlerini, meger, eşidensiňiz. Bu gün halkymyzyň başyndaky sap altyndan saglyk täjini hemme görýär. Dünýä görýär. Sebäbi ol täç, ine, şeýle kaşaňdan-kaşaň saglyk köşkleri bolup öwşün atýar... 

“Janyň saglygyna, başyň dikligine geljek zat barmy?! Şeýle-de bolsa, hassahana diýilse, adam käte garaňky göräýgiç, birbada ýaýdanaýgyç bolýar. Öten ýyl saglygymy bejertmek üçin paýtagtdaky halkara merkezleriň birine baranymda, bu pikirim düýbünden üýtgedi. “Adamyň gadyrynyň nähili uludygyny bilmek üçin görülmeli, gelinmeli ýerler eken diýdim. Özi hakyndaky aladany görüp, adam özüni arkaly, hossarly duýýar. Şeýle döwrebap saglyk merkeziniň, ynha, özümizde hem işe başlandygyna guwanjymyz çäksiz” diýip, balkanly ýaşuly Nyýazmämmet Muhammedow gürrüň berýär. 

“Görüp otursak, soňky 15 ýylda welaýatda täze saglyk desgalarynyň 30-a golaýy bina edilipdir, birenteginiň durky düýpli täzelenipdir. Geçen ýylyň güýzünde Türkmenbaşy şäherinde ýokanç keseller hassahanasy, Magtymguly etrabynda ýene-de bir döwrebap hassahana ulanmaga berildi. Olaryň açylyş dabaralaryna şol wagt Hökümet Baştutanynyň orunbasary bolup işleýän, bu gün bolsa il ynamyny gazanyp döwlet Baştutanlygyna saýlanan hormatly Serdar Berdimuhamedow gatnaşypdy. Halkyň ýüregine halk bähbitli işler bilen ýol salyp bolýar. Döwletli tutumlary, ynamly gadamlary bilen halkyň hoşallygyny gazanýan Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, belent başy aman, maksatlary myrat bolsun!» diýip, Türkmenbaşy şäherinden şahyr Didarberdi Allaberdiýew ýürek sözüni paýlaşdy. 

Zamanamyzyň esasy aýratynlyklary hakda pikir öwreniňde, öňi bilen, «toplumlaýynlyk we yzygiderlilik» diýen sözler dile gelýär. “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer ýörelgä esaslanýan köpugurly durmuş syýasaty döwrebap şertleriň gerimini merkezden ýurduň tutuş çäklerine çenli giňeltdi. Ýeri gelende aýtsak, häzirki zaman enjamlary bilen üpjün edilen köpugurly hassahanalar ýakyn wagtda Daşoguzda, soňra bolsa Ahal welaýatynda hem açylyp ulanmaga berler. 

Täze hassahanada onuň saglygy goraýyş maksatly halkara derejeli çäreleriň geçirilýän, tejribeleriň alşylýan, wajyp meseleleriň iş ýüzünde maslahatlaşylýan ýerine öwrülmegi babatda-da ähli şertler bar. 

Döwlet Baştutanymyz Türkmenbaşy şäher köpugurly hassahanasynyň açylyş dabarasynyň barşynda saglygy goraýyş ulgamynda işleri ilerletmek bilen bagly möhüm başlangyçlaryň birnäçesini öňe sürdi. Halkara saglyk merkezleri müdiriýetiniň düzüminde somatiki (çagalykdan galýan) kesellere garşy göreşýän merkezi döretmek, Aşgabatda ýene-de bir döwrebap Stomatologiýa merkezini gurmak baradaky bu tekliplerdir degişli ýolbaşçylara berlen anyk tabşyryklar “Il saglygy — ýurt baýlygy” diýen şygaryň barha rowaçlanýandygyna, adamlar, olaryň saglygy baradaky aladanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigine misilsiz güwädir. 

 Ýaşaýyş öýden başlanýar 

 Ir döwürlerde bir kişiniň “Adamzada nädip ýagşylyk edip bilerin?!” diýen sowalyna akyldar: “Git-de, maşgalaňy bagtly et!” diýip jogap beripdir. 

 Dünýäniň bagty — maşgala abadançylygynda. 

Maşgalalaryň bagtyýar durmuşy bolsa ýaşaýyş jaý üpjünçiligi bilen hem aýrylmaz bagly. Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň 19-njy martynda wezipä girişmek dabarasynda eden çykyşynda: «Her bir maşgalany häzirki zaman öýi ýa-da jaýy bilen üpjün etmek meniň esasy aladalarymyň biri bolar» diýip bellemegi halkymyzda uly hoşallyk döretdi. 

Hormatly Prezidentimiziň günbatar welaýata toý saparynyň barşynda Türkmenbaşy şäherinde ulag we kommunikasiýa pudagynyň işgärleri üçin täze ýaşaýyş jaýlarynyň 5-siniň düýbüniň tutulmagy söz bilen işiň bitewüliginiň, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli gowulandyrmak boýunça öňde goýlan wezipelere üstünlikli amal edilýändiginiň güwäsi bolandygy bilen uly ähmiýete eýedir. Döwlet Baştutanymyzyň 8-nji aprelde gol çeken Kararyna laýyklykda, ulag-kommunikasiýa toplumynyň işgärleri üçin niýetlenen, ähli amatlyklary bolan 4 gatly, 60 öýli 5 sany ýaşaýyş jaýynyň gurluşyk işleri 2024-nji ýylyň aprel aýynda tamamlanar. 

14-nji aprelde Hökümetiň Awazada geçirilen göçme mejlisinde hem Gyýanlydaky polimer zawodynyň işgärleri üçin Türkmenbaşy etrabynyň Guwlymaýak şäherçesinde 472 hojalyga niýetlenen ýaşaýyş jaý toplumyny gurmak baradaky teklip öňe sürüldi. 

 Ýagşy işler — ýaşaýşa ýaraşyk, döwre dowamat! 

 *** 

 ...Ýene-de goja Hazaryň mawy giňişligini synlaýarys. «Deňizler syýa, daragtlar galama dönse... Ýazsam waspyňy asmana. Şonda-da tarypyňa ýetebilmerin» diýýär şahyr. Megerem, bu Watanyň — gözleriň göreji, göwünleriň guwanjy behişdi Diýaryň, döwletli döwranyň waspyna ýetme ýokdugy üçindir, deňziň ýadawsyz-dynuwsyz owaz eýläp, yşkyny göge rowan eýläp tolkunyp ýatyşy... 

Kakamyrat REJEBOW.         

“Türkmenistan”.