Aş­ga­bat, 3-nji iýun. Şu gün ýur­du­myz­da gal­la ora­gy­na ba­dal­ga be­ril­di. Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň 26-njy maý­da ge­çi­ri­len göç­me mej­li­sin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow bu mö­hüm oba ho­ja­lyk möw­sü­mi­niň baş­lan­ma­gy­na ak pa­ta be­rip, eder­men daý­han­la­ra zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ni ar­zuw et­di. Şo­ňa la­ýyk­lyk­da, Ahal, Le­bap we Ma­ry we­la­ýat­la­ry­nyň daý­han­la­ry gal­la ora­gy­na gi­riş­di­ler. Bal­kan hem-de Da­şo­guz we­la­ýat­la­ry­nyň gal­la­çy­la­ry bol­sa bu işe 10-njy iýun­da gi­ri­şer­ler. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bel­leý­şi ýa­ly, Di­ýa­ry­myz­da oba ho­ja­lyk pu­da­gy­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len giň ge­rim­li iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Döw­le­ti­miz daý­han­lar üçin äh­li şert­le­ri dö­red­ýär. Olar ýo­ka­ry hil­li to­hum­lar, mi­ne­ral dö­kün­ler, hi­mi­ki se­riş­de­ler, döw­re­bap oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry hem-de suw bi­len do­ly üp­jün edil­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow şu ýyl ýur­du­my­zyň se­bit­le­rin­de bug­da­ýyň be­re­ket­li ha­sy­ly­nyň ýe­tiş­di­ri­len­di­gi­ni bel­läp, ony ýit­gi­siz ýyg­na­ma­gyň mö­hüm­di­gi­ne ün­si çek­di. Mu­nuň özi ata Wa­ta­ny­my­zyň azyk ga­raş­syz­ly­gy­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­nyň ke­pi­li­dir. 

Asyl­ly dä­be gö­rä, ýer­ler­de gal­la ora­gy­na hor­mat­ly ýa­şu­lu­lar ak pa­ta ber­di­ler. Olar ata Wa­ta­ny­my­zyň, äh­li türk­men hal­ky­nyň ro­waç­ly­gy we aba­dan­çy­ly­gy üçin Be­ýik Bi­ri­bar­dan do­ga-di­leg et­di­ler. Ak­sak­gal ýa­şu­lu­lar: “Çä­ji­ňe be­re­ket!” di­ýen söz­ler bi­len ora­ga gi­riş­di­ler we no­ba­ty zäh­met­sö­ýer kom­baýn­çy­la­ra ber­di­ler. 

Şu ýyl ýur­du­my­zyň gal­la­çy­la­ry güýz­lük bug­daý üçin bö­lü­nip ber­len 690 müň gek­tar meý­dan­dan 1 mil­lion 400 müň ton­na dä­ne ýyg­na­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär­ler. Ahal we­la­ýa­tyn­da 400 müň, Ma­ry we­la­ýa­tyn­da 345 müň, Le­bap we­la­ýa­tyn­da 310 müň, Da­şo­guz we­la­ýa­tyn­da 265 müň, Bal­kan we­la­ýa­tyn­da 80 müň ton­na bug­daý ýyg­na­lar. Şu ýyl gal­la meý­dan­la­ryn­da bug­da­ýyň “Be­re­ket­li”, “Go­şant”, “Ha­syl­ly”, “Säh­ra­ýy”, “Ro­waç”, “Ýo­lö­ten-3”, “Ýo­lö­ten-1”, “Ju­wan”, “Wa­tan”, “Gy­zyl­şag­la­wuk-25”, “Mi­ras”, “Ýo­kum­ly” ýa­ly, ýo­ka­ry ha­syl­ly gör­nüş­le­ri ekil­di. 

Di­ýa­ry­myz bo­ýun­ça 2022-nji ýy­lyň gal­la ora­gy möw­sü­min­de “Сla­as”, “John Dee­re”, “Сase”, “New Hol­land” ýa­ly ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li dä­ne ýyg­ýan kom­baýn­la­ryň 2 müň 64 sa­ny­sy iş­le­di­ler. Gi­je-gün­diz­le­ýin esas­da iş­le­dil­jek ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li teh­ni­ka­lar ýe­tiş­di­ri­len bol ha­sy­ly bel­le­nen möh­let­ler­de we ýit­gi­siz ýyg­nap al­ma­ga ýar­dam be­rer. Türk­me­nis­tan­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­na la­ýyk­lyk­da, sa­tyn al­nan ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li “John Dee­re” we “Сla­as” ky­sym­ly gal­la oru­jy kom­baýn­lar te­le­ma­tik ul­gam­lar bi­len üp­jün edil­ýär. 

Gal­la ora­gy möw­sü­min­de göç­me abat­la­ýyş-me­ha­ni­ki to­par­la­ryň ýüz­ler­çe­si gi­je-gün­di­ziň do­wa­myn­da gal­la­çy­la­ra hyz­mat eder. Olar iş­le­dil­ýän teh­ni­ka­la­ry ze­rur ýan­gyç-çal­gy ýag­la­ry we äti­ýaç­lyk şaý­la­ry bi­len üp­jün eder­ler. Gal­la meý­dan­la­ryn­da ora­ga gat­naş­ýan me­ha­ni­za­tor­lar, sü­rü­ji­ler, beý­le­ki iş­gär­ler üçin ze­rur dur­muş şert­le­ri dö­re­dil­di. Ýer­ler­de sun­gat us­sat­la­ry­nyň çy­kyş­la­ry, göç­me söw­da ýo­la goý­lar. 

Ýyg­na­lan ha­sy­ly ka­bul ediş bö­lüm­le­ri­niň 154-si­ne, ele­wa­tor­la­ra hem-de am­mar­la­ra da­şa­mak­da mi­nistr­lik­ler we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry ta­ra­pyn­dan ber­len ýük ulag­la­ry­nyň 9 müň 800-den gow­ra­gy iş­le­di­ler. Gal­la ora­gy­na çen­li de­giş­li bar­lag­ha­na­lar taý­ýar­la­ny­lyp, olar­da “Türk­mens­tan­dart­la­ry” baş döw­let gul­lu­gy­nyň hü­när­men­le­ri dä­nä­niň hi­li­ni kes­git­lär­ler. Tab­şy­ry­lan ha­syl üçin gal­la­çy­lar bi­len öz wag­tyn­da ha­sap­la­şyk iş­le­ri “Daý­han­bank” döw­let tä­jir­çi­lik ban­ky­nyň ýer­ler­dä­ki bö­lüm­le­ri ta­ra­pyn­dan ama­la aşy­ry­lar. 

Gal­la ora­gy­nyň baş­lan­ma­gy my­na­sy­bet­li we­la­ýat­lar­da Oba ho­ja­lyk we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak mi­nistr­li­gi­niň, we­la­ýat we et­rap hä­kim­lik­le­ri­niň, “Türk­mens­tan­dart­la­ry” baş döw­let gul­lu­gy­nyň, “Türk­men­hi­mi­ýa” döw­let kon­ser­ni­niň we­kil­le­ri­niň, daý­han bir­le­şik­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­nyň, tej­ri­be­li ag­ro­nom­la­ryň, me­ha­ni­za­tor­la­ryň, kä­ren­de­çi­le­riň, hor­mat­ly ýa­şu­lu­la­ryň gat­naş­mak­la­ryn­da okuw-önüm­çi­lik mas­la­hat­la­ry ge­çi­ril­di. 

Ola­ryň do­wa­myn­da gal­la ora­gy­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek bi­len bag­ly me­se­le­le­riň giň ge­ri­mi ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. Çy­kyş eden­ler döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Ser­dar Berdimuhamedowa oba zäh­met­keş­le­ri ba­ra­da ed­ýän he­mi­şe­lik ala­da­sy, ata Wa­ta­ny­my­zyň ro­waç­ly­gy­na we aba­dan­çy­ly­gy­na sal­dam­ly go­şant goş­ýan eke­ran­çy­la­ryň my­na­syp dur­mu­şy hem-de ne­ti­je­li zäh­me­ti ug­run­da dö­re­di­len şert­ler üçin tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk­la­ry­ny bil­dir­di­ler. 

Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça oba ho­ja­ly­gyn­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan giň ge­rim­li öz­gert­me­le­riň ne­ti­je­sin­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň bu mö­hüm pu­da­gy ösü­şiň hil taý­dan tä­ze de­re­je­si­ne çyk­dy. Ýur­du­myz­da tarp ýer­ler yzy­gi­der­li öz­leş­di­ril­ýär, ýer­le­riň ha­syl­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak, eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň ýag­da­ýy­ny go­wu­lan­dyr­mak bo­ýun­ça oňyn çä­re­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Oba­se­na­gat top­lu­my­nyň dü­züm­le­ri­niň hem-de hyz­mat ed­ýän pu­dak­la­ryň teh­ni­ki taý­dan en­jam­laş­dy­ryl­ma­gy­na, döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy­na, ele­wa­tor­la­ryň, gaý­ta­dan iş­le­ýän oba ho­ja­lyk kär­ha­na­la­ry­nyň, mi­ne­ral dö­kün­le­ri ön­dür­ýän za­wod­la­ryň, suw ho­ja­lyk des­ga­la­ry­nyň gur­lu­şy­gy­na uly möç­ber­li ma­ýa go­ýum se­riş­de­le­ri gö­nük­di­ril­ýär. Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy önüm ön­dü­ri­ji­le­ri­niň ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li teh­ni­ka­la­ry­nyň yzy­gi­der­li sa­tyn alyn­ma­gy ak bug­daý­dan bol ha­syl al­ma­gyň gi­re­wi­dir. 

Önüm­le­riň döw­let ta­ra­pyn­dan sa­tyn alyn­ma­gy, daý­han­la­ryň sal­gyt­lar­dan bo­şa­dyl­ma­gy, ola­ra teh­ni­ki hyz­mat­la­ry, to­hum­la­ry, mi­ne­ral dö­kün­le­ri, ösüm­lik­le­riň go­rag se­riş­de­le­ri­ni al­mak üçin ýe­ňil­lik­li şert­le­riň dö­re­dil­me­gi, oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni ön­dü­ri­ji­le­riň ma­li­ýe-yk­dy­sa­dy taý­dan hö­wes­len­di­ril­me­gi ola­ryň öz zäh­me­ti­niň ne­ti­je­le­ri­ne gy­zyk­lan­ma­la­ry­ny has-da art­dyr­ýar. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ýer, suw we beý­le­ki te­bi­gy se­riş­de­le­riň ne­ti­je­li peý­da­la­nyl­ma­gy­na, daş­ky gur­şa­wyň go­ral­ma­gy­na, oba ho­ja­lyk yl­my­nyň, seç­gi­çi­li­giň, to­hum­çy­ly­gyň ös­dü­ril­me­gi­ne, önüm­çi­li­ge öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň or­naş­dy­ryl­ma­gy­na, oba ho­ja­ly­gy bo­ýun­ça ýo­ka­ry hü­när­li iş­gär­le­riň taý­ýar­la­nyl­ma­gy­na uly üns ber­ýär. 

Mun­dan baş­ga-da Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň oba­la­ryň, şä­her­çe­le­riň, et­rap­da­ky şä­her­le­riň we et­rap mer­kez­le­ri­niň ila­ty­nyň dur­muş-ýa­şa­ýyş şert­le­ri­ni öz­gert­mek bo­ýun­ça Mil­li mak­sat­na­ma­sy­ny dur­mu­şa ge­çir­me­giň çäk­le­rin­de iri ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry ama­la aşy­ryl­ýar. Oba ila­ty­nyň mad­dy hal-ýag­da­ýy, aba­dan­çy­lyk de­re­je­si ýyl-ýyl­dan ýo­kar­lan­ýar. Ýa­şa­ýyş de­re­je­si bo­ýun­ça oba ýer­le­ri şä­her de­re­je­si­ne bar­ha ýa­kyn­laş­ýar. Mah­la­sy, bu iş­ler ýur­du­myz­da azyk bol­çu­ly­gy­nyň üp­jün edil­me­gin­de mö­hüm we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li çö­zül­me­gi­ne ýar­dam ber­ýär. Oba ho­ja­ly­gy­ny mun­dan beý­läk-de ok­gun­ly ös­dür­mek üçin uly müm­kin­çi­lik­ler açyl­ýar. Oba ho­ja­lyk ekin­le­ri­ni ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek bo­ýun­ça asyr­la­ryň do­wa­myn­da top­la­nan tej­ri­be döw­re­bap teh­no­lo­gi­ýa­lar hem-de yl­myň ga­za­nan­la­ry bi­len ne­ti­je­li ut­gaş­dy­ryl­ýar. 

Bu ugur­da top­la­nan tej­ri­bä se­bit­de we dün­ýä­de uly gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň 2020 — 2022-nji ýyl­lar döw­ri üçin Bü­tin­dün­ýä azyk mak­sat­na­ma­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji ge­ňe­şi­ne saý­lan­ma­gy ata Wa­ta­ny­my­zyň oba ho­ja­ly­gy­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça sy­ýa­sa­tyň ne­ti­je­li hä­si­ýe­te eýe­di­gi­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Gal­la ora­gy­na ba­dal­ga be­ril­me­gi my­na­sy­bet­li gal­la meý­dan­la­ry­nyň ýa­nyn­da möw­sü­miň baş­lan­ma­gy­nyň hor­ma­ty­na şu gün­ki ge­çi­ri­len da­ba­ra­lar­da ser­gi­ler ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Olar­da oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­niň dür­li gör­nüş­le­ri, çö­rek önüm­le­ri, hä­zir­ki za­man oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry gör­ke­zil­di. Şeý­le-de we­la­ýat­la­ryň aý­dym-saz, tans we folk­lor to­par­la­ry­nyň çy­kyş­la­ry gu­ral­dy. 

www.tdh.gov.tm