Habarlar
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygyna

GARAŞSYZLYK —  ÖSÜŞLERIŇ GÖZBAŞY

Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň iň täze taryhy, gazanýan üstünliklerimiziň hem-de ösüşlerimiziň ählisi mukaddes Garaşsyzlygymyzdan gözbaş alýar. Taryh üçin gysga bolan döwürde ata Watanymyz Türkmenistan ösüşiň demokratik ýoluna gyşarnyksyz eýerýändigini, dünýäniň ähli döwletleri bilen deňhukukly, dostlukly gatnaşyklara, iki tarapa-da bähbitli hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny tassyklady. Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyz kuwwatly we abadan döwlet hökmünde dünýädäki abraýyny has-da berkidip, dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna goşulyp, halkara jemgyýetçiligiň deňhukukly agzasyna öwrüldi. Garaşsyz Watanymyz bu gün Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ygtybarly, açyk, howpsuzlygy kepillendirýän hyzmatdaşa, parahatçylygyň merkezine öwrülen, umumadamzat bähbitli başlangyçlary öňe sürýän döwletdir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda Diýarymyzyň abadanlaşdyrylan, ýokary hilli ýaşaýyş jaý toplumlary gurulýan, öňdebaryjy tehnologiýaly iri senagat toplumlary döredilýän obadyr şäherçelerini, etrap merkezlerini, şäherlerini synlanyňda, ertirlerimiziň nurana, geljegimiziň ýagty boljakdygyna ynamymyz has-da berkeýär. Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän giň gerimli özgertmeleri, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagy döwletimiziň durnukly durmuş-ykdysady ösüşini üpjün edip, halkymyzyň hal-ýagdaýyny düýpli ýokarlandyrýar.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şöhratly ýyllary içinde milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagynyň netijesinde, ýurdumyzyň taryhynda ilkinji gezek diňe bir umumymilli we sebitleýin däl-de, eýsem halkara ähmiýetli iri taslamalara badalga berlip, olar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Amala aşyrylýan bu taslamalar ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň döwrebap ýagdaýa getirilmegini, olaryň öňdebaryjy tehnikalar we tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylmagyny, senagatyň we halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň tilsimat taýdan täzeden enjamlaşdyrylmagyny üpjün etdi.

Ýurdumyzda ykdysady özgertmeler «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli Maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» esasynda durmuşa ornaşdyrylyp, olar toplumlaýyn we köpugurly häsiýete eýedigi bilen tapawutlanýar. Bu maksatnamalara laýyklykda, halk hojalygynyň netijeliligini hemmetaraplaýyn ýokarlandyrmak, ýurdumyzyň içerki bazarlarynda uly islegden peýdalanýan we dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümçiligi döwrebap ösdürmek, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny deňeçer ösdürmek, olary çig mallyk maksatlardan taýýar önüm öndürmäge ugrukdyrmak, senagatda we oba hojalygynda gaýtadan işleýän önümçilikleri ösdürmek, transmilli ulag aragatnaşyklaryny, ykdysadyýetiň erkin telekeçilik zolaklaryny, halkara syýahatçylyk zolaklaryny döretmek arkaly ýurduň amatly geosyýasy ýagdaýyny pugtalandyrmak, ýurduň ykdysadyýetini dünýäniň hojalyk gatnaşyklaryna işjeň amal etmek boýunça diwersifikasiýalaşdyrmak we düzüm taýdan üýtgedip guramak, industrial-innowasion taýdan ösdürmek esasynda ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmak, tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak, senagat we oba hojalyk önümçiligini intensiw ösdürmek, gaýragoýulmasyz durmuş meselelerini çözmek arkaly ýurduň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan birsydyrgyn ösdürmek, halk hojalygyny dolandyrmagyň tutuşlaýyn, çeýe we netijeli ulgamyny döretmek, pul-karz, salgyt-býujet we nyrhlar syýasatyny kämilleşdirmek, milli puly pugtalandyrmak, ykdysadyýeti maliýe taýdan sagdynlaşdyrmak ýaly esasy ugurlar boýunça işler amala aşyrylýar.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň nurana şuglasynyň astynda parahatçylyk söýüji, hoşniýetli we ynsanperwer ýörelgelere eýerýän, özara bähbitli hyzmatdaşlyk etmegi ileri tutýan Bitarap Watanymyzyň dünýädäki at-abraýy barha ýokarlanýar. Garaşsyz, Diýarymyz Ýer ýüzüniň halklarynyň dost-doganlyga, abadançylyga, parahatçylyga ymtylýan döwründe diňe milli bähbitlerimize däl, eýsem halkara bileleşigiň ählumumy maksatlaryna laýyk gelýän giň hyzmatdaşlyk syýasatyny ýöredýän hemişelik Bitarap döwletdir. Garaşsyz, Bitarap döwletimiz milli Liderimiziň baştutanlygynda dünýäniň ösüşiniň täze şertlerini, milli we umumadamzat bähbitlerini nazara alyp, abraýly halkara guramalar bilen köpugurly hyzmatdaşlygy alyp barýar.

Garaşsyz Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmek, bagtyýar durmuşymyz hem-de beýik geljegimiz üçin gijesini gündiz edip işleýän hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, belent başynyň aman, ömrüniň uzak bolmagyny arzuw edýäris.

Goçmyrat ÇÖRLIÝEW,

TKA-nyň Gubadag etrap birleşmesiniň başlygy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/41297

23.09.2021
Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy dünýä metbugatynyň sahypalarynda

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly diýlip yglan edilen 2021-nji ýylda mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny toýlaýan eziz Watanymyz Türkmenistan halkara neşirleriň ünsüni özüne çekýär. Bu şanly sene mynasybetli Diýarymyzda we daşary ýurtlarda dürli çärelerdir dabaralar geçirilýär hem-de Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanyň gazanan üstünliklerine bagyşlanan, owadan bezelen ýörite neşirler çap edilýär.

Baýramçylygyň öňüsyrasynda Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlanyp, Türkiýe Respublikasynda “Yerli düşünce” we “Istanbool Today”, Awstriýa Respublikasynda “Galkynysh”, Hindistanda “Business Central Asia” hem-de Pakistanda “The Diplomatic Insight” žurnallarynyň ýörite sanlary neşir edildi.

Dostlukly ýurtlarda çap edilen neşirlerde ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň taryhy, syýasatda, ykdysadyýetde, durmuş we hukuk ulgamynda, ylymda, medeniýetde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda gazanylan üstünlikler barada giňişleýin gürrüň berilýär. Şeýle hem Türkmenistanyň dünýäniň ýurtlary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmeginiň geljegi, sebitiň döwletleriniň arasynda hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň has-da pugtalandyrylyşy baradaky makalalar çap edildi.

Mundan başga-da, bu neşirlerde şu ýylyň awgust aýynda Türkmenistanda, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy barada giňişleýin maglumat berilýär. Şolarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara forumyň çäklerinde öňe süren başlangyçlary, ýurdumyzyň oňyn daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary, energetika we ekologiýa diplomatiýasy baradaky makalalar giň okyjylar köpçüligine ýetirilýär.

Şeýle hem žurnallaryň sahypalarynda şu ýyl toýlanylan ýene-de bir şanly senä — paýtagtymyz Aşgabadyň maý aýynda bellenip geçilen 140 ýyllygyna bagyşlanan makalalar ýerleşdirildi.

Bu neşirlerde ýerleşdirilen makalalaryň awtorlary, hususan-da, görnükli syýasatçylar, ýokary okuw mekdepleriniň professorlary we mugallymlary, öňdebaryjy metbugat neşirleriniň ýolbaşçylary türkmen Bitaraplygynyň aýratynlygy, sebitde durnuklylygy saklamakda eýeleýän orny barada gürrüň berýärler. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň energetika, ulag, suw diplomatiýalary babatda halkara başlangyçlary we anyk çäreleri barada aýratyn durlup geçilýär. Şol işleriň ählumumy parahatçylygyň we howpsuzlygyň pugtalandyrylmagyna hem-de Durnukly ösüş maksatlarynyň netijeli amala aşyrylmagyna gönükdirilendigi nygtalýar.

Mundan başga-da, žurnallaryň sahypalarynda milli parlamentiň iki palataly görnüşe geçmegi bilen baglylykda, ýurdumyzda bolup geçen ähmiýetli durmuş-syýasy wakalar baradaky teswirlere we maglumatlara hem aýratyn orun berilýär.

Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygyna bagyşlanyp, ýurdumyzyň we paýtagtymyzyň durmuşyna, Türkmenistanyň medeniýetine, milli mirasyna, aýdym-saz sungatyna, taryhy ýadygärliklerine, dürli pudaklarda alnyp barylýan işlere degişli owadan suratlar bilen bezelip çykarylan žurnallaryň şu sanlarynyň öňde goýan esasy wezipeleriniň biri Beýik Ýüpek ýolunyň ýüreginde ýerleşen, güýçli depginler bilen ösýän döwlet bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmakdan ybarat boldy.

Meşhur daşary ýurt neşirleriniň ýörite sanlarynyň çap edilmegi halkara bileleşigiň Türkmenistana uly mümkinçiliklere, baý serişde hem-de ykdysady gorlara, şeýle hem täsin taryhy-medeni mirasa eýe bolan ýurt hökmündäki barha artýan gyzyklanmasynyň ýene bir aýdyň subutnamasy boldy.

(TDH)



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41262

23.09.2021
Garaşsyzlygyň aýdyň ýoly bilen

Mukaddes Garaşsyzlyk ýurdumyzyň halkara gatnaşyklaryny hem täze derejä göterdi. Bu barada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2021-nji ýylyň 1-nji sentýabrynda talyplar we okuwçylar bilen geçiren duşuşygynda eden çuňňur manyly çykyşynda: «Garaşsyzlygymyzyň ilkinji günlerinden ýurdumyz parahatçylygy, dost-doganlygy dabaralandyrýan oňyn Bitaraplyk ýoluny saýlap aldy. Dünýä döwletleri, halkara guramalar bilen özara bähbitli gatnaşyklary ýola goýdy” diýip, aýratyn belläp geçdi.

Milli Liderimiziň pähim-paýhasyndan kemal tapan Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwri bolsa Garaşsyz Diýarymyzyň parahatçylyk söýüjilikli, ählumumy howpsuzlyga, giň halkara hyzmatdaşlyga esaslanýan daşary syýasatyna täze öwüşgin çaýdy, has takygy, ony täze many-mazmuna besledi. Bu gün Türkmenistan ata-baba gelýän dost-doganlyk ýörelgelerini rowaçlandyryp, hoşniýetli goňşuçylyk, özara peýdaly hyzmatdaşlyk ýörelgelerini äleme ýaýýar. Bu bolsa ýurdumyzyň halkara gatnaşyklar ulgamyndaky ähmiýetini hem-de ornuny has-da ýokarlandyryp, abraý-mertebesini barha artdyrýar.

Häzirki zamanyň möhüm meselelerini çözmäge, Ýer ýüzünde parahatçylygy we ählumumy howpsuzlygy berkitmäge işjeň gatnaşmak Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň esasy wezipeleriniň hatarynda durýar. Şonuň bilen bir wagtda, ýurdumyzyň dünýä döwletleriniň durnukly ösüşini üpjün etmegiň tarapdary bolup çykyş etmegi, bu babatda abraýly halkara guramalar bilen işjeň hyzmatdaşlyk alyp barmagy bellenen ugurda anyk hem ýokary netijeleri gazanmaga mümkinçilik berýär. Ýeri gelende aýtsak, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň ýakyn hem ygtybarly hyzmatdaşy hökmünde uly abraýa eýedir. BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” atly Kararnamanyň kabul edilmeginiň özem ýurdumyzyň dün-ýäde parahatçylygy gorap saklamak, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek, mahlasy, tutuş adamzadyň abadançylygy ugrundaky tagallalarynyň ykrar edilmesidir. Dünýäniň iň iri halkara guramasynyň 76-njy mejlisinde hem ýurdumyzyň syýasy meseleler, şeýle-de ykdysadyýet, energetika, ekologiýa, ynsanperwer ulgamlary we beýleki ugurlar boýunça anyk başlangyçlary beýan ediler. Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge, derwaýys sebit mese-lelerini üstünlikli çözmäge esaslanýan ýol-ýörelgelerimiz 17-nji sentýabrda Duşenbe şäherinde geçirilen Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitinde hem ýene bir gezek aýdyň ýüze çykdy. «Türkmenistan üçin ŞHG bilen gatnaşyklar biziň daşary gatnaşyklarymyzyň giň geografik we düzümleýin diwersifikasiýasyna ygrarlylyga esaslanýan halkara hyzmatdaşlyk strategiýasynyň möhüm ugrudyr” diýip, hormatly Prezidentimiz sammitde eden çykyşynda nygtady.

Hawa, Garaşsyzlyk daşary ýurtlar bilen ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürip, halklar bilen dostlukly gatnaşyklary ýola goýmak üçin täze mümkinçilikleri açdy. Şol mümkinçilikleriň netijesinde döwletara gatnaşyklar hil taýdan täze mazmuna eýe bolup, ykdysady hyzmatdaşlyk giň gerimde ýaýbaňlandy. Bu bolsa ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we deňhukukly özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerinden gözbaş alýar we daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň Garaşsyz Türkmenistana gyzyklanmasyny has-da artdyrýar. Munuň özi ýurdumyzyň uzak geljegi nazarlaýan syýasy we ykdysady bähbitlerini üpjün edýär.

Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramçylygynyň uly dabaralara beslenýän günlerinde ýurdumyzyň halkara gatnaşyklaryndaky üstünlikleri barada söhbet etmek ýakymlydyr. Sebäbi Garaşsyzlyk halkymyzyň beýik geljeginiň altyn gapysydyr. Ol biziň üçin mukaddesdir, ezizdir. Bagtyýar halkymyz Garaşsyzlygyň aýdyň ýoly bilen ynamly öňe barýar. Bu ýol dost-doganlygyň, parahatçylygyň, ynanyşmagyň ýoludyr, milli Liderimiziň parasatly ýolbaşçylygynda Diýarymyzyň halkara abraýynyň has-da belende göterilýän ýoludyr.

Bize ajaýyp zamanany peşgeş beren hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli beýik işleri hemişe rowaç bolsun!

Annatagan AMANOW

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Halkara meseleler baradaky komitetiniň agzasy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/41267

23.09.2021
Bagtyýar maşgalalara toý sowgady

Düýn Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Änew şäherinde täze, döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň ýene-de biriniň açylyp, bagtyýar maşgalalara sowgat edilmegi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýunyň baýramçylyk şatlygyna şatlyk goşdy. 4 gatly, 48 öýli ýaşaýyş jaýynyň açylyş dabarasy aýdym-sazyň hoş owazlary bilen utgaşdy.

Gurbannazar GURBANGULYÝEW,
Ahal welaýat Polisiýa müdirliginiň işgäri:

— Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň her bir raýatynyň, şol sanda hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda uly işleri durmuşa geçirýär. Şu günki ajaýyp waka hem şeýle tagallalaryň barha rowaç alýandygyny görkezýär. Bu gün welaýatymyzyň polisiýa edaralarynyň işgärleri üçin Änew şäherinde dört gatly, köp öýli döwrebap ýaşaýyş jaýy gurlup, dabaraly ýagdaýda ulanylmaga berilýär. Biziň maşgalamyza hem bu jaýdan 4 otagly öýüň açary gowşuryldy. Ýurdumyzyň naýbaşy toýuny täze jaýda garşylamak bagtyna eýe bolduk.

Agzybir maşgalamyz — gelnim, iki oglum we gyzym bar. Birnäçe ýyldan bäri welaýat Polisiýa müdirliginde işläp gelýärin. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň içeri işler edaralarynyň işgärleriniň netijeli işlemegi üçin giň mümkinçilikleri döredip berýär. Bu babatdaky bimöçber aladalar bize jemgyýetçilik tertibini üpjün etmekde, düzgün bozulmalarynyň öňüni almakda has-da jogapkärli çemeleşmäge iterýär. Şu ajaýyp günde içeri işler edaralarynyň işgärleriniň hem-de olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş, gulluk we iş şertlerini yzygiderli gowulandyrmak ugrunda edýän taýsyz tagallalary üçin hormatly Prezidentimize, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden alkyş aýdýarys.

Mähri HALMÄMMEDOWA,
Türkmenistanyň Agrar partiýasynyň Ak bugdaý etrap komitetiniň hünärmeni:

— Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň ýetip gelýän şanly senesi aýratyn joşgun, dürli maksatly desgalaryň açylyş dabaralary bilen utgaşýar. Etrabymyzyň merkezinde iki sany dört gatly döwrebap ýaşaýyş jaýynyň ulanylmaga berlenine köp wagt geçmänkä, şeýle kaşaň binalaryň ýene-de biriniň açylyş dabarasyna şaýat bolýandygymyza buýsanýarys.

Täze jaýlarda ildeşlerimiz üçin döredilen amatlyklar bilen tanyşdyk. Onda iki, üç, dört otagly giň we amatly öýler bar. Kömekçi otaglar hem göz öňünde tutulypdyr. Aşgabadyň «Demirbetonönümleri» kärhanasynyň ezber elli gurluşykçylarynyň guran täze ýaşaýyş jaýyndaky öýler zerur enjamlar bilen enjamlaşdyrylypdyr. Aşhana otagynyň enjamlaşdyryşy bizde aýratyn gyzyklanma döretdi.

Şanly toýuň öňüsyrasynda bolup geçýän şeýle şatlykly wakalar Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň daşyna berk jebisleşen halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşaýandygynyň, ýurdumyzda asudalygyň, bagtyýarlygyň höküm sürýändiginiň alamatydyr. Şeýle eşretli döwre, döwletli döwrana ýetiren hormatly Prezidentimiziň tutumly işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Ýazga geçiren Aýdo ŞEKEROW.

Surata düşüren awtor.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41254

23.09.2021
Garaşsyzlyk — rowaçlygyň gözbaşy

Garaşsyzlyk ýyllarynda ykdysadyýetiň durnukly ösüşini gazanmak, adalatly raýat jemgyýetini berkarar etmek, halkyň abadan durmuşy üçin amatly şertleri döretmek ugrunda uly işler amala aşyryldy. 30 ýylyň içinde özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde ýurdumyzyň döwlet we jemgyýetçilik gurluşy düýpgöter özgerdi.

Gahryman Arkadagymyzyň maýa goýum syýasatynyň işjeň amal edilmegi bilen, ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny we mümkinçiliklerini ulanyp, ösen ulag-logistik düzümli, ýokary öndürijilikli täze pudaklar hem-de senagat kärhanalary döredildi. Türkmenistan özbaşdak ösüş ýolunda halkara syýasatda milli we ählumumy bähbitleri nazara alyp, oňyn Bitaraplyk derejesine esaslanyp hem-de hoşniýetli goňşuçylyk, birek-birege hormat goýmak, adalatlylyk, deňhukuklylyk ýörelgelerine berk eýerýär.

Dünýäde koronawirus ýokanjynyň giňden ýaýramagy döwletleriň ykdysadyýetlerine ýaramaz täsirini ýetirdi. Dowam edýän çylşyrymly maliýe-ykdysady ýagdaýlara garamazdan, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly ösmegi üpjün edilýär. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty esasynda ýurdumyzy ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň we meýilnamalaryň üstünlikli amala aşyrylýandygyny tassyklaýar. Munuň şeýledigini Türkmenistanda jemi içerki önümiň durnukly ösüşiniň üpjün edilýändigi hem görkezýär.

Ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň çäklerinde daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmegiň, eksport harytlarynyň möçberlerini artdyrmagyň, elektron senagaty döretmegiň döwlet maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Önümçilik we durmuş maksatly desgalary elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň sebitlerinde döwrebap gaz turbinaly elektrik stansiýalarydyr geçirijiler, paýlaýjy beketler gurlup ulanylmaga berilýär. Aşgabat şäheriniň, welaýat merkezleriniň, iri şäherleriň we ilatly ýerleriň energiýa üpjünçilik ulgamlary yzygiderli täzelenýär.

Döwletimiziň geografik taýdan amatly ýerleşmegi ýokary depginde ösýän, bäsdeşlige ukyply düzümleri döretmäge giň mümkinçilik berýär. Häzirki döwürde deňiz, halkara awtoulag, demir ýol, howa we turba geçiriji multimodal logistik taslamalar amala aşyrylýar.

Oba hojalygynda hem bazar gatnaşyklaryny ornaşdyrmak maksady bilen, giň gerimli işler alnyp barylýar. Ak bugdaýyň mekany bolan berkarar döwletimizde şu ýyl gallaçy daýhanlarymyz Watana 1 million 400 müň tonnadan gowrak guşgursak däne tabşyrdy. Bu ajaýyp netijeler ýurdumyzyň zähmetsöýer daýhanlarynyň Garaşsyz Watanymyzyň şanly baýramyna mynasyp sowgadydyr.

Içerki bazary özümizde öndürilen önümler bilen doly üpjün etmekde uly işler amala aşyryldy. Munuň üçin ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň meýdanlary giňeldilýär. Et-süýt önümleriniň öndürilýän möçberleri artdyrylýar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän kiçi, orta we iri kärhanalary gurmak boýunça maksatnamalaryň yzygiderli amala aşyrylmagy täze iş orunlarynyň döremegine mümkinçilik berdi.

Bilimiň many-mazmunyny baýlaşdyrmak, hilini ýokarlandyrmak maksady bilen, sanly bilim ulgamy ösdürilýär. Bu ulgama ylmyň iň soňky gazananlary we okatmagyň innowasion usullary giňden ornaşdyrylýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ylym ulgamynda sazlaşykly geçirilýän düýpli özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzyň ylmy-barlag institutlarynda, ýokary okuw mekdeplerinde, ylmy-tehnologik, ylmy-kliniki hem-de ylmy-taslama merkezlerinde, tejribe-önümçilik barlaghanalarynda ylma we döredijilige höwesli ýaşlaryň täze nesli kemala gelýär.

Garaşsyz Watanymyzy hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösýän ýurda öwürmek maksady bilen, berk binýatly milli saglygy goraýyş ulgamy yzygiderli kämilleşdirilýär. Dünýäniň ösen döwletleri, iri halkara guramalar bilen alnyp barylýan işjeň hyzmatdaşlyk milli saglygy goraýyş ulgamynyň ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň saglygy goraýyş ulgamyny düýpli ösdürmekde we dünýä derejesine çykarmakda «Saglyk» Döwlet maksatnamasy möhüm ähmiýete eýedir. Bu maksatnama raýatlaryň saglygyny berkitmekde, keselleriň öňüni almakda, ynsan ömrüniň dowamlylygyny uzaltmakda esasy ýörelgeleri kesgitleýär. Maksatnamanyň esasynda dünýä ylmynyň we tejribeleriniň biziň şertlerimize laýyk ornaşdyrylmagy, maddy-tehniki üpjünçiligiň kämilleşdirilmegi milli lukmançylygyň esasy aýratynlyklarydyr.

Şeýlelikde, berkarar döwletimizde Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň talaplaryna laýyk gelýän saglygy goraýyş ulgamyny döretmek hem-de kämilleşdirmek işi doly amala aşyryldy. Aýratyn-da, enelerde we çagalarda köp duş gelýän keselleriň, şeýle hem ýokanç keselleriň düýpgöter kemelmegini gazanmak, sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmak, ilaty ýerli ösümliklerden we çig mallardan öndürilýän dermanlar hem-de saglyk maksatly serişdeler bilen üpjün etmek boýunça gowy netijeler gazanyldy. Geçirilen bu işler keselçiligiň derejesiniň peselmegine, howply ýokanç keselleriň düýbünden ýok edilmegine ýardam berdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň 2019-njy ýyldaky mejlisinde Halk Maslahatynyň hukuk ýagdaýyny kämilleşdirmek, şunuň bilen baglylykda, Esasy Kanunymyza üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek boýunça möhüm özgertmelere badalga berildi. Halkara tejribe we jemgyýetimizde gazanylan üstünlikler nazara alnyp geçirilýän konstitusion özgertmeler ýurdumyzda demokratik kadalary dabaralandyrdy.

Döwlet häkimiýetiniň aýratyn şahasy hökmünde Parlament ýurduň syýasy, ykdysady we jemgyýetçilik durmuşynda halk demokratiýasyny berkarar etmegiň aýrylmaz guralydyr. Sebäbi dünýäniň çalt ählumumylaşýan häzirki şertlerinde Garaşsyz döwletimiziň halkara tejribä daýanýan kanunçykaryjylyk işi kämilleşýär we özgerýär. Milli parlamentimiziň hil taýdan täze, iki palataly gurluşynyň döredilmegi bolsa Garaşsyz ýurdumyzy mundan beýläk-de ösdürmegiň hukuk binýadyny berkitmek we döwlet häkimiýet edarasynyň işiniň netijeli bolmagyny ýokarlandyrmak üçin oňaýly şertleri döredýär.

Başymyzyň täji bolan Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygy biziň her birimiziň geljegimize ynam-umyt, ömrümize many berýär.

Annamuhammet SARJAÝEW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň başlygy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41257

23.09.2021
Ga­raş­syz ösüş ýyl­la­ryn­da ga­za­ny­lan­lar we müm­kin­çi­lik­ler

no­bat­da­ky göz­den ge­çi­ri­liş­de aý­dyň şöh­le­lenýär

Düýn paý­tag­ty­myz­da­ky Söw­da-se­na­gat eda­ra­syn­da mil­li se­ne­na­ma­my­za la­ýyk­lyk­da giň­den bel­le­nil­ýän naý­ba­şy baý­ram — mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li açy­lan ser­gi ga­raş­syz ösü­şiň ýo­ly bi­len ynam­ly öňe bar­ýan Türk­me­nis­ta­nyň äh­li ugur­lar­da ýe­ten be­lent sep­git­le­ri­ni kö­pö­wüş­gin­li­li­gi bi­len açyp gör­kez­ýär. No­bat­da­ky göz­den ge­çi­ri­liş hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ber­ka­rar Wa­ta­ny­my­zy dün­ýä­niň kuw­wat­ly döw­let­le­ri­niň bi­ri­ne öwür­mek bo­ýun­ça sy­ýa­sa­ty­nyň bar­ha ro­waç­lyk­la­ra bes­len­ýän­di­gi­niň aý­dyň be­ýa­ny­na öw­rül­di.

Biz ser­gä gat­na­şyp, öz önüm­le­ri­dir hyz­mat­la­ry­ny hö­dür­län il­deş­le­ri­mi­ziň kä­bi­ri bi­len söh­bet­deş bo­lup, ola­ryň gür­rüň­le­ri­ni ýaz­ga ge­çir­dik.

Be­genç NU­RY­ÝEW,
Türk­me­nis­ta­nyň Gur­lu­şyk we bi­na­gär­lik mi­nistr­li­gi­niň «Türk­men­döw­let­tas­la­ma» baş döw­let tas­la­ma bir­le­şi­gi­niň in­že­ne­ri:

— Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy­nyň öňü­sy­ra­syn­da Söw­da-se­na­gat eda­ra­syn­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan ser­gi ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­tin­de ga­za­ny­lan üs­tün­lik­le­ri, ýe­ti­len sep­git­le­ri giň­den açyp gör­kez­di. Bu ýer­de döw­let eda­ra­la­ry­dyr hu­su­sy kär­ha­na­la­ryň on­lar­ça­sy­nyň, şol san­da Türk­me­nis­ta­nyň Gur­lu­şyk we bi­na­gär­lik mi­nistr­li­gi­niň hem di­war­ly­gy bar. Biz mi­nistr­lik ta­ra­pyn­dan gur­lu­şyk ul­ga­my bo­ýun­ça hö­dür­len­ýän hyz­mat­la­ry hal­ka ýe­tir­mä­ge ça­lyş­dyk. Önüm­çi­lik kär­ha­na­la­ry­nyň, ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň, bi­na­la­ryň­dyr des­ga­la­ryň tas­la­ma-çyk­da­jy res­mi­na­ma­la­ry­ny düz­mek we şä­her­le­riň, şä­her­çe­le­riň, oba­la­ryň­dyr ilat­ly no­kat­la­ryň Baş me­ýil­na­ma­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­mak mi­nistr­li­giň ama­la aşyr­ýan hyz­mat­la­ry­nyň esa­sy­la­ry­nyň bi­ri­dir. Şun­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gat­naş­ma­gyn­da paý­tag­ty­my­zyň de­mir­ga­zyk kün­je­gin­de düý­bi tu­tu­lan «Aş­ga­bat-si­ti» ýa­şa­ýyş top­lu­my­ny aý­ra­tyn nyg­ta­mak ge­rek.

«Şä­her için­dä­ki şä­her» ýö­rel­ge­si esa­syn­da gu­rul­jak bu iri top­lum des­ga­la­ryň 240-dan gow­ra­gy­ny öz içi­ne al­mak bi­len, ýa­şa­mak we oňaý­ly dynç al­mak üçin äh­li amat­lyk­la­r üp­jün edi­len şä­her dü­zü­mi­ni eme­le ge­ti­rer. Bu ýer­de Aş­ga­ba­dy ös­dür­me­giň 16-njy tap­gy­ryn­da­ky bi­na­la­ryň bi­rin­ji ga­tyn­da sy­nag hök­mün­de or­naş­dy­ry­lan «akyl­ly» öý tas­la­ma­sy, sö­züň do­ly ma­ny­syn­da, iş ýü­zün­de ama­la aşy­ry­lar. «Aş­ga­bat-si­ti­de» bi­na edil­jek 12 — 35 gat­ly ýa­şa­ýyş jaý­la­ry gat­la­ry­nyň gur­lu­şy we me­ýil­leş­di­ri­li­şi bo­ýun­ça bi­ri-bi­rin­den ta­pa­wut­lanar. Şeý­le-de 35 gat­ly ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň ýur­du­my­zyň ta­ry­hyn­da il­kin­ji ge­zek şu top­lum­da gu­rul­ma­gy me­ýil­leş­di­ril­ýär. Öý­le­riň amat­ly­lyk de­re­je­si bol­sa ýa­şa­ýyş we kö­mek­çi otag­la­ry­nyň gi­ňel­di­len meý­da­ny, olar­da ýer­leş­di­ri­len «akyl­ly» en­jam­lar bi­len hä­si­ýet­len­di­ril­ýär. «Akyl­ly» öý ul­ga­my, öz ge­ze­gin­de, ýa­şaý­jy­la­ryň howp­suz­ly­gy­nyň ýo­ka­ry hi­li­ni üp­jün ed­ýär.

Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, «Aş­ga­bat-si­ti­niň» gu­rul­jak 744 gek­tar ýer bö­le­gi geo­lo­gik, seýs­mik ýag­daý­la­ra dur­nuk­ly­ly­gy, ýe­ras­ty suw­la­ryň de­re­je­si hem-de ho­wa şert­le­ri bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Onuň çä­gin­de bi­na edil­jek des­ga­la­ryň bel­li bir bö­lek­le­rin­de Gün şöh­le­si­ni ener­gi­ýa öwür­ýän en­jam­la­ryň, mer­kez­leş­di­ri­len ýy­la­dyş hem-de so­wa­dyş ul­gam­la­ry­nyň ener­gi­ýa tyg­şyt­laý­jy gör­nüş­le­ri­niň ula­nyl­ma­gy bu tas­la­ma­nyň esa­sy aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň biridir. Biz be­ýik Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy bel­le­nil­ýän ýyl­da Aş­ga­bat şä­he­ri­niň esas­lan­dy­ryl­ma­gy­nyň 140 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li düý­bi tu­tu­lan «Aş­ga­bat-si­ti» ýa­şa­ýyş top­lu­my­nyň ga­raş­syz ösü­şiň ýyl­la­ry için­de ýur­du­myz­da ama­la aşy­ry­lan iň iri gur­lu­şyk­la­ryň ha­ta­ryn­da my­na­syp orun al­jak­dy­gy­na tüýs ýü­rek­den ynan­ýa­rys.

Gu­wanç RE­JE­PA­LY­ÝEW,
Türk­me­nis­ta­nyň Dok­ma se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi­niň Gök­de­pe­dä­ki A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky dok­ma top­lu­my­nyň direktorynyň önüm­çi­lik bo­ýun­ça orun­ba­sa­ry:

— Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ry için­de dok­ma se­na­ga­ty Türk­me­nis­ta­nyň se­na­gat taý­dan ösü­şi­ni iler­let­mä­ge my­na­syp go­şant goş­ýan pu­dak­la­ryň ha­ta­ryn­da my­na­syp orun al­dy. Dün­ýä tej­ri­be­sin­den gör­nü­şi ýa­ly, ba­zar yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni ös­dür­me­giň esa­sy ze­rur­lyk­la­ry­nyň bi­ri da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän önüm­le­riň or­nu­ny tut­ýan ha­ryt­la­ry ön­dür­mekden hem-de mil­li önüm­le­riň hal­ka­ra ba­zar­la­ra ibe­ril­ýän möç­be­ri­ni art­dyr­mak­dan yba­rat­dyr. Bu ba­bat­da ýur­du­my­zyň dok­ma pu­da­gy bo­ýun­ça gu­wan­dy­ry­jy ne­ti­je­ler ga­za­nyl­ýar. «Türk­me­nis­tan­da ön­dü­ril­di» ýaz­gy­ly dok­ma önüm­le­ri­miz bu gün dün­ýä­niň çar kün­je­gin­de uly is­leg­den peý­da­lan­ýar.

Bi­ziň dok­ma top­lu­my­myz­da «Ga­la» ha­ryt ny­şan­ly aý­ry-aý­ry möw­süm­le­re ni­ýet­le­nen dür­li gör­nüş­li sport egin-eşik­le­ri, ça­ga­lar hem-de uly ýaş­ly adam­lar üçin üst­ki egin­baş­lar, gi­je­lik pen­jek-ba­lak­lar taý­ýar­la­nyp, aly­jy­la­ra hö­dür­len­ýär. Olar, esa­san, 100 gö­te­rim pag­ta­dan hem-de po­lies­ter bi­len pag­ta­nyň ga­ry­şyk gör­nü­şin­den ti­ki­lip, ýo­ka­ry hil de­re­je­si, dur­nuk­ly­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Müş­de­ri­ler önüm­le­ri­mi­ziň iki gör­nü­şi­ne-de uly is­leg bil­dir­ýär­ler. Ola­ryň ag­la­ba­sy eko­lo­gik taý­dan aras­sa­ly­gy, ýa­kym­ly­ly­gy üçin pag­ta egin­baş­la­ry­ saý­la­sa, suw ge­çir­mez­lik, da­şar­ky tä­sir­le­re dur­nuk­ly­lyk ýa­ly hä­si­ýet­le­ri üçin köp­ler dü­zü­min­de po­lies­ter bo­lan egin-eşik­le­re aý­ra­tyn is­leg bil­dir­ýär­ler. Şeý­le-de ga­ry­şyk gör­nüş­li dok­ma önüm­le­ri­miz uzak wagt­lap sak­lan­ma­ga ukyp­ly­ly­gy, el­ýe­ter­li ba­ha­sy bi­len aly­jy­la­ryň ün­sü­ni çek­ýär.

Hä­zir­ki wagt­da «Ga­la» ha­ryt ny­şan­ly önüm­le­ri­miz Aş­ga­bat şä­he­rin­de ýer­leş­ýän dü­kan­la­ry­my­zyň 3-si hem-de we­la­ýat­lar­da­ky söw­da no­kat­la­ry­myz ar­ka­ly köp­çü­li­ge ýe­ti­ril­ýär. Ýur­du­myz­da on­laýn söw­da­ny ös­dür­mek ba­bat­da dö­re­dil­ýän müm­kin­çi­lik­ler­den peý­da­la­nyp, ha­ryt­la­ry­my­zy ga­la.com.tm in­ter­net saý­ty bo­ýun­ça hem sa­tu­wa çy­kar­ýa­rys. Müş­de­ri­le­ri­miz bu saýt ar­ka­ly di­ňe bir elekt­ron söw­da­la­ry ama­la aşyr­mak bi­len çäk­len­män, on­laýn plat­for­ma­da hö­dür­len­ýän hyz­mat­la­ryň dür­li gör­nüş­le­rin­den peý­da­la­nyp bil­ýär­ler, ak­si­ýa­lar­dyr ar­zan­la­şyk­lar bi­len des­sin ta­nyş­ma­ga müm­kin­çi­lik al­ýar­lar. Ha­sap­la­şyk­la­ry ge­çir­mek üçin tö­leg­le­riň nagt we nagt däl gör­nü­şi­niň el­ýe­ter­li edil­me­gi bol­sa aly­jy­lar üçin dö­re­di­len amat­lyk­la­ryň esa­sy­la­ry­nyň bi­ri­dir.

Ars­lan ATA­ÝEW,
«Aý­dyň gi­je­ler» ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti­niň söw­da we mar­ke­ting bö­lü­mi­niň hü­när­me­ni:

— «Aý­dyň gi­je­ler» ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti 2016-njy ýyl­dan 3 — 96 watt ara­ly­gyn­da ener­gi­ýa tyg­şyt­laý­jy LED lam­pa­la­ry, petik lam­pa­la­ry­ny­dyr ýol ýag­ty­lan­dy­ry­jy çy­ra­la­ry ön­dür­mä­ge baş­la­dy. 2018-nji ýyl­da ça­ga­lar üçin öw­re­di­ji komp­ýu­ter­le­riň önüm­çi­li­gi ýo­la goý­lup, soň­lu­gy bi­len kär­ha­na­myz mek­dep okuw­çy­la­ry­dyr uly ýaş­ly adam­la­ra ni­ýet­le­nen net­buk we nout­buk komp­ýu­ter­le­ri­ni ön­dür­mä­ge gi­riş­di. 2020-nji ýyl­dan bä­ri biz smart te­le­wi­zor­la­ryň dür­li gör­nüş­le­ri­ni hal­ka hö­dür­le­ýä­ris, ola­ryň je­mi 4 nus­ga­sy bo­lup, 32, 42, 55, 65 dýuým öl­çeg­li te­le­wi­zor­la­ry­myz di­ňe bir ek­ra­ny­nyň ulu­ly­gy däl, eý­sem, gör­ke­ziş du­ru­ly­gy bo­ýun­ça hem ýo­ka­ry hil­li­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Me­se­lem, «Ze­min», «Älem» at­ly 55, 65 dýuým­ly, 4K for­mat­da­ky te­le­wi­zor­la­ryň du­ru­ly­gy ada­ty ada­myň gö­zü­niň gör­ýän dur­uly­gyn­dan 4 es­se ýo­ka­ry­dyr. 32, 42 dýuým­ly «Tol­kun» at­ly te­le­wi­zor­lar bol­sa Full HD for­mat­da bo­lup, olar ada­myň gö­zü­niň gör­ýän du­ru­ly­gy­nyň 2 es­se ýo­kar­lan­dy­ry­lan gör­nü­şin­de­dir.

Hä­zir­ki wagt­da «Aý­dyň gi­je­ler» ta­ra­pyn­dan ön­dü­ril­ýän elekt­ron se­na­gat önüm­le­ri­niň ha­ta­ryn­da «Şow­ly» ha­ryt ny­şan­ly mo­nob­lok komp­ýu­ter­le­r, «Kör­pe» yk­jam te­le­fon­la­ry, «Mil­li» smart te­le­fon­la­r hem bar. Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 30 ýyl­lyk ýu­bi­le­ýi we ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti­mi­ziň esas­lan­dy­ryl­ma­gy­nyň 5 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li şu ýyl iTab plan­şet­le­ri­niň önüm­çi­li­gi­ni-de ýo­la goý­duk.

Kär­ha­na­myz in­di di­ňe bir önüm ön­dür­mek bi­len çäk­len­män, eý­sem, bu ýer­de ön­dü­ril­ýän komp­ýu­ter­le­re, te­le­fon­la­ra hem-de te­le­wi­zor­la­ra ni­ýet­le­nen prog­ram­ma­la­ry iş­läp taý­ýar­la­mak, ola­ry ýaz­mak we web-saýt­la­ry dö­ret­mek bo­ýun­ça In­for­ma­si­ýa-teh­no­lo­gi­ýa mer­ke­zi­ni hem aç­dy. Mu­nuň özi teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň dür­li gör­nüş­le­ri­ne de­giş­li prog­ram­mir­le­me iş­le­ri­ni alyp bar­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär.

Sy­lap HAN­KU­LY­ÝEW,
«Mi­we­li ül­ke» hu­su­sy kär­ha­na­sy­nyň di­rek­to­ry­nyň orun­ba­sa­ry:

— 2016-njy ýyl­da esas­lan­dy­ry­lan «Mi­we­li ül­ke» hu­su­sy kär­ha­na­sy in­di 5 ýyl­dan gow­rak wagt bä­ri ýur­du­my­zyň ba­zar­la­ry­ny ýo­ka­ry hil­li mi­we we gök-bak­ja önüm­le­ri bi­len üp­jün et­mek bo­ýun­ça üs­tün­lik­li iş alyp bar­ýar. Biz gü­neş­li ül­kä­miz­de ha­sy­lyň ýe­tiş­ýän döw­ri daý­han­lar­dan dür­li gör­nüş­li önüm­le­ri sa­tyn alyp, ola­ry aras­sa­la­mak, sort­la­mak we döw­re­bap gap­la­ra gap­la­mak iş­le­ri­ni ge­çi­rip, içer­ki ba­zar­la­ra ugradýarys. Önüm­le­riň bel­li bir muk­da­ry so­wa­dy­jy am­mar­lar top­lu­myn­da uzak möh­let­le­ýin sak­la­mak üçin ýer­leş­di­ril­ýär. Bu bol­sa ak ba­zar­la­ry­myz­da ýy­lyň äh­li pas­lyn­da ter mi­we we gök-bak­ja önüm­le­ri­niň bol­çu­ly­gy­ny dö­ret­mä­ge ýar­dam ed­ýär.

Hä­zir­ki wagt­da kär­ha­na­my­zyň 2 müň ton­na­lyk so­wa­dy­jy am­ma­ry bar, şeý­le-de Ma­ry şä­he­rin­de 10 müň 212 ton­na gök-bak­ja önüm­le­ri­ni sak­la­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýän tä­ze so­wa­dy­jy am­ma­ryň gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýar. Biz onuň gur­lu­şy­gy­ny gel­jek ýy­lyň maý aýyn­da ta­mam­la­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýä­ris. Ge­çen ýy­lyň few­ra­lyn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň de­giş­li Ka­ra­ry bi­len, «Mi­we­li ül­ke» hu­su­sy kär­ha­na­sy­na Ma­ry we­la­ýa­ty­nyň We­kil­ba­zar et­ra­by­nyň «Türk­me­nis­tan» daý­han bir­le­şi­gi­niň çä­gin­de ýy­la­dyş­ha­na top­lu­my üçin 50 gek­tar ýer bö­lü­nip be­ril­di. Onuň 47 gek­ta­ry­nda ba­nan, 3 gek­tar meý­da­nyn­da bol­sa pyr­ty­kal ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Tä­ze ýy­la­dyş­ha­na­nyň ýyl­lyk kuw­wa­ty 4 müň ton­na ba­nan, 200 ton­na pyr­ty­kal ha­sy­ly­ny al­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. On­da ýy­la­dyş, ho­wa saz­la­ýyş we su­wa­ryş ul­gam­la­ry dün­ýä­niň iň öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len en­jam­laş­dy­ry­lyp, ekiş­den baş­lap, gap­la­ma­ga çen­li äh­li iş­ler aw­to­ma­tik usul­da ama­la aşy­ry­lar. Biz Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň çöz­gü­di bi­len bö­lü­nip ber­len ýer­de gu­rul­jak tä­ze ýy­la­dyş­ha­na­nyň gur­lu­şy­gy­nyň üs­tün­lik­li ta­mam­la­nyp, on­dan il­deş­le­ri­mi­ziň döw­let­li sa­çak­la­ry­ny be­ze­jek ýo­ka­ry hil­li sit­rus önüm­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny al­jak­dy­gy­my­za uly ynam bil­dir­ýä­ris.

Ýaz­ga ge­çi­ren­ler Aý­gül RA­HY­MO­WA, Şa­my­rat MU­HAM­MET­GUR­BA­NOW.

«Türk­me­nis­tan». Surata düşürenler Ilaman ÇÜRIÝEW, Hasan MAGADOW.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41145

22.09.2021
Beg türkmeniň Watanynda toý bu gün

MYNASYP


Beg türkmeniň Watanynda toý bu gün,
Gözel ilim toýlaryna mynasyp!
Ýaş döwletim özbaşyna boý bu gün —
Gorkut ataň boýlaryna mynasyp!


Täze müňýyllyga bat alan türkmen,
Özüni syladyp, at alan türkmen,
Azyndan bäş asyr ýigdelen türkmen
Belent başly Baýdagyna mynasyp!


Bagtymyz doludyr — gowuz däl, gowuz,
Goňşy goňşusyna dadyrar owuz,
Dünýäni aňk edip birleşen oguz
Toýlaryna-baýramyna mynasyp!


Biziň iliň danalygy ezeldir,
Toýlarynda şirin-nabat ezendir,
Üzümiň suwuna meňzeş gözeller
Süýt kölüniň gaýmagyna mynasyp!


Türkmen begdir, uzap barýar hatary,
Arkadagy bilen güllär Watany,
Onuň kimdigini aýdar bedewi,
Bedewleri aýlawyna mynasyp!


Garaşsyzlyk toýy bagt bolup gelen,
Dokuzlar düzüwdir — ýüz-gözler gülen,
Yranmaz binýady ojagy bolan
Bu türkmenim öýlerine mynasyp!


OGULLYK AÝDYMY


Dünýe dursun, sen dur, yranmaz bolup,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!
Gyrata atardyň erenler bolup,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!


Saňa pygamberiň tugy ýetipdir,
Gözüň hem ýüregiň ýagy ýetipdir,
Yşka ýakyn Gülşen dagy ýetipdir,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!


Arka diräp ýedi arşa galmyşam,
Perde-perde açylmyşam, gülmüşem,
Seniň barlygyňda bagtly bolmuşam,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!


Gijeleriň, gündizleriň aýdymdyr,
Han Saýadyň, kenizleriň aýdymdyr,
Gurbannazar Ezizleriň aýdymdyr,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!


Kämillikden kämil owaz alar men,
Dürler saçyp duran döwet galam men,
Öz ilimiň gursagyndan bolar men,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!


Dogaýy-dogaýy kelamlaryň bar,
Mekge menzilinde halallaryň bar,
Eý, çörekli ilim, dowamlaryň bar,
Janym Türkmenistan, ýollaryň aýdyň!


BIZIŇ ILLER


Ýüzün ýaza tutan daglar gümmürdär,
Oň ýüregniň joşy däli sillerdir.
Ýagarman bulutlar esräp-lummurdar,
Bu biziň illerdir, biziň illerdir!


Ýyldyrym başyny daşlara urar,
Bulutlar maý bilen bir oýun gurar,
Arkaçda ak sähra gül açar durar,
Bu biziň illerdir, biziň illerdir!


Depesinde Humaý guşy aýlanar,
Dolanar Bagdada giden durnalar,
Allanyň aýdymyn aýdar çabgalar,
Bu biziň illerdir, biziň illerdir!


Pederler dowamdyr ogullarynda,
Är ýüki ärleriň eginlerinde,
Ata ýurda wepa göwünlerinde,
Bu biziň illerdir, biziň illerdir!


Gadymy oguzyň ýüzi Haýyrdyr,
Daglary — dag, baýyrlary — baýyrdyr,
Onuň balalarnyň kalby şygyrdyr,
Bu biziň illerdir, biziň illerdir!


Ýyldyzlar dogular, ýyldyzlar süýner,
Heňňamlar aýlanar, döwranlar döner,
Söýünhanda diňe ýagşylyk galar,
Bu biziň illerdir, biziň illerdir!


* * *


Binýat arassa bolmaly ―—
Şeýle diýipdir bu türkmen.
Zürýat arassa bolmaly ―—
Şeýle diýipdir bu türkmen.

Arassa bolmaly ýollar,
Köňül arassa bolmaly.
Arassa bolmaly päller,
Maňyz arassa bolmaly.

Topragyň goýnuna düşýän
Däne arassa bolmaly.
Pelegiň oýnuna düşýän
Nama arassa bolmaly.

Durnany gondurjak bolsa,
Heňler arassa bolmaly.
Gyzlary ýandyrjak bolsa,
Demler arassa bolmaly.

Aý yşkynda göçjek bolsa,
Mermer arassa bolmaly.
Asyra ses goşjak bolsa,
Sözler arassa bolmaly.

TOÝ GOŞGUSY

Ýagşy günler ýagşylyga ýetirsin,
Süýjülikde nabat-halwadan boluň!
Duzuňyz zor bolsun Ýeriň ýüzünde,
Türkmeniň tugy deý owadan boluň!

Ogul bilen arkalydyr ojaklar,
Gulpaklyja gyzlar bilen baý boluň!
Bir-birege aýna boluň dünýäde,
Halallykda bir-birege taý boluň!

Myrat tapyň myrat tapan ýurdumda,
Ýyllar ömrüňizi bezesin gitsin!
Türkmeniň döwleti yranmaz bolsun,
Türkmeniň hatary uzasyn gitsin!

Sowulmasyn, sowulmasyn döwranlar,
Tylla şaýyň gymmatyndan boluň siz!
Owadan ýaşaň siz, owadan garraň —
Söýünhanyň ymmatyndan boluň siz!

Baýram JÜTDIÝEW,

Türkmenistanyň halk ýazyjysy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41144

22.09.2021
Milli ruhuň ganaty

Garaşsyzlyk baýramy — halkymyzyň baş baýramy, il-ýurduň mizemez bagtynyň, ganatlanan ruhubelentliginiň güwäsi. Halkymyz tirkeşip barýan ýyllaryň üç onlugyndan bäri bu baýramy yzygiderli belleýär. Onuň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyndaky garşy alnyşy öňkülerden has ýakymly. Munuň özi ýurt Garaşsyzlygyna eýe bolanymyza 30 ýylyň dolýandygy bilen baglanyşyklydyr. 1991-nji ýylda Türkmenistanyň Garaşsyzlygy dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edilenden soňra, ata Watanymyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda düýpli özgertmelere badalga berildi. Garaşsyzlyk we Garaşsyz Watanymyz hakynda söz açylanda, «sarsmaz, mizemez döwlet» diýen düşünjeler kalbyňa dolýar. Çünki eziz Watanymyzyň sarsmazlygyna, mizemezligine biziň ynanjymyz kuwwatly daglar kimin berk, ummanlar ýaly çuň, ýaşaýşyň özi ýaly baky. Bu Watanda 30 ýylyň içinde asyrlarboýy gazanylmadyk üstünliklere, ýetilmedik sepgitlere ýetildi. Şol ýyllarda hasyl bolan döwlet berkararlygymyz bolsa il bagtyýarlygynyň binýadyny döretdi. Erkana ýaşaýşyň gujagynda baş baýramymyzy garşy alýan günlerimizde bu bagtyýarlyk barada söz açmak, ýüregiňdäki buýsanjy paýlaşmak — uly bagt. Munda ýurt Garaşsyzlygymyzyň eçilen ruhy erkinliginiň, milli mertebesiniň we adalatly ýollarynyň çensiz ýakymy bar.

Ruhy erkinlik — Garaşsyz döwlet bolanymyzdan soň türkmen dünýäsine aralaşan ilkinji ýakym. Herekete, joşgunly işlere, täze başlangyçlara badalga berilmezden owal sere belentlik, göwrä kuwwat, maksatlara aýdyňlyk, gadamlara bat beren ýakym. Aslynda, asly halal türkmen halkymyzyň ruhy ahwalynda uly güýç, synmaz erk bar. Magtymguly atamyzyň: «Çoh garaşdyk, ajap eýýam gelmedi», «Berkarar döwlet islärin» diýen setirleri hem, bir tarapdan, öz döwrüniň ruhy çelgisinden habar berse, ikinji tarapdan synmadyk umytdan, gowşamadyk maksatdan söz açýar. Eliňde-erkiňde, öýüňde-iliňde bar bolan barlygyňa özüň eýedigiňe ynamyň ýok ýerinde-de milletimiz sussupeslige ýan bermändir. Ýurt Garaşsyzlygymyz milletimizi özerkli ýaşaýşa, döwletli döwranlara ýetirdi. Belent umyt-arzuwly, aýdyň maksatly zamananyň altyn gapylaryny açdy. Bizi beýik Pyragynyň türkmen döwletliligi barada eden uly arzuwlarynyň wysalyna eýe etdi.

Mukaddes Garaşsyzlyk merdana Oguz nesilleriniň milli ruhunyň galkynmagyna, jebisliginiň pugtalanmagyna ýol açyp, türkmen aňyýetinde we tejribesinde milli baýlyklary özerkli döwletimiziň we halkymyzyň, bagtyýar geljegimiziň bähbitlerine peýdalanmagy nazarlaýan öňdebaryjy garaýşy emele getirdi. Tymsalda aýdylyşyna görä, bir danadan «Beýik işler nädip döreýär?» diýip soranlarynda, dana kişi: «Belent ruh bilen!» diýip jogap berenmiş. Görnüşi ýaly, ruhy ahwal kiçi-girim zat däl. Ynsanyň zandynda bar bolan ähli gowy häsiýetleri, elinden gelýän iň ýagşy amallary ruhubelentlik bilen sazlaşanda, gudrat döreýär. Şu jähetden, Garaşsyzlyk milletimiziň synmaz ruhuny ganatlandyrdy diýmegimize doly esas bar. Ýaşaýyş ýolunda, durmuş ýörelgesinde pähim-paýhas ýerlän agzybir halkymyz bu gün mukaddes Garaşsyzlygymyzyň gadyryny arzylap, parasatly döwlet Baştutanymyz bilen şan-şöhratly hem ýeňişli menzilleri geçýär.

Hormatly Prezidentimiz «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» diýen kitabynda: «Iň gymmatly miras terbiýedir, terbiýäniň özeni bolsa ylym-bilimdir» diýip, bu dürdäne jümläniň üsti bilen ýaş nesliň aňyna guýulýan, ruhuny baýlaşdyrýan bilim-terbiýäniň gadyr-gymmadynyň näderejede arzylydygyny beýan edýär. Milli Liderimiz nesilleriň ruhy güýjüni kuwwatlandyrýan we uly ösüşleriň badalgasy bolan şol gymmatly mirasyň mydama öň hatarda bolmagy ugrunda uly tagallalary durmuşa geçirýär. Döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzyň taryhy, ýaş nesliň mukaddes borçlary hem-de wezipeleri barada geçen umumy sapagynda bu aýdýanlarymyz doly şöhlelendi. Hormatly Prezidentimiz bu taryhy sapagynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň gazananlary barada söz açmak bilen: «Türkmenistanyň iň täze taryhyna şöhratly sahypalary ýazdyk» diýip belledi. Bu sözde hakykatyň aýdyň keşbini şöhlelendirýän çuň many bar.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň syýasy, ykdysady, jemgyýetçilik-medeni ulgamlarynyň her birinde guwandyryjy üstünlikler gazanylyp, döwlet gurluşyny berkitmekde, halkyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmakda we halkara giňişlikdäki abraýyny ýokarlandyrmakda uly öňegidişlikler gazanyldy. Bu gün güneşli Diýaryň ähli ýerinde mukaddes Garaşsyzlygyň gadyr-gymmatyny dabaralandyrýan netijeli işler, taryhy özgertmeler batly depgin bilen dowam edýär. Şu we ähli beýleki öňegidişlikleriň hatary täze türkmen taryhyna belentlik hem bezeg berýär.

Türkmen halky owaldan ahyra gowy zadyň gadyryny bilýän we gowulyklary mydama goldaýan halk. Bu mertebeli ýörelgä eýerip, Garaşsyzlyk ýyllarynda halkymyz hormatly Prezidentimiziň daşynda berk jebisleşdi we ähli başlangyçlaryny tüýs ýürekden goldady. Gahryman Arkadagymyz sanlyja ýylyň içinde Garaşsyz ýurdumyzy, merdana halkymyzy ösüşleriň belentligine çykardy. Ýurduň paýtagty, ähli etrap-şäherleri tanalmaz derejede özgerdi. Halkyň, şol sanda ýaş nesilleriň ylym-bilimlilik, aň-düşünjelilik, hünärdir bilermenlik babatdaky derejeleri has-da öňe ilerledi. Berkarar ýurdumyzda gurulýan döwrebap türkmen obalarydyr şäherleriniň sany barha artyp, olaryň binagärlik keşbi döwrümiziň ajaýyp ösüşleri bilen berk sazlaşyp, köpleriň ünsüni özüne çekýär.

Garaşsyzlygyň, erkinligiň, ene topragyň astyndaky, üstündäki tükenmez milli baýlyklaryň hakyky eýesi bolmagyň neneňsi uly mertebedigini taryh subut etdi. Eziz Watanymyzyň deňsiz-taýsyz ösüşlere, belent sepgitlere beslenip, dünýäniň iň öňdebaryjy döwletleriniň hataryna goşulmagy Garaşsyzlygyň ajaýyp miweleriniň iň datlysydyr. Hormatly Prezidentimiziň halkymyza peşgeş eden Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň gadyry dünýe baýlyklaryndan zyýada. Hormatly Prezidentimiz: «Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzda döwletiň we her bir adamyň, bütin halkyň hem-de jemgyýetiň öňünde bir maksat — ata Watanymyzyň gülläp ösmegini, mähriban halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek wezipesi durýar» diýip belleýär. Şu maksat bilen hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän aýdyň maksatnamalary guwandyryjy netijeleri berip, il-halky diýseň buýsandyrýar.

Diňe parahat ýurtda, il agzybirligi bilen uly ösüşleri gazanyp, belent sepgitlere ýetip bolýandygyna bu gün halkymyz öz durmuşynda göz ýetirdi. Hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynyň haýsy bir ugruna nazar aýlasak-da, halkymyz üçin bähbitli maksada — il-ýurt abadançylygyny pugtalandyrmaga, jemgyýet jebisligini üpjün etmäge gönükdirilen netijeler ör-boýuna galýar. Berkarar Watanymyz demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolmak bilen, Garaşsyzlyk ýyllary içinde durnukly ösüşleri, ýurt abadançylygyny hem-de jemgyýet jebisligini üpjün etdi. Ýurdumyz parahatçylygy goldaýan döwlet hökmünde uly abraý gazandy. Örän möhüm syýasy, ykdysady we ekologiýa başlangyçlaryny öňe sürmek bilen, halkara giňişliginde doly ykrar edildi.

Binýady berkden bolan eziz Watanymyzyň milli Garaşsyzlygy halkymyzy baky bagta eýe etdi. Hut şonuň üçin-de halkymyz şanly Garaşsyzlyk baýramyna berkararlygyň we bagtyýarlygyň mukaddes baýramy hökmünde aýratyn sarpa goýýar. Agzybir halkymyz bu ýyl Garaşsyzlyk baýramyny öňkülerden has joşgunly, galkynan ruhubelentlik bilen garşy alýar. Bu senäniň hormatyna guralýan dabaralar halkymyzyň asylly däp-dessurlary, asyrlaryň dowamynda döreden ruhy gymmatlyklary we aýdyň maksatly ruhubelentlik ýörelgeleri bilen utgaşýar.

Toý saçaklarymyzy öz ýurdumyzda öndürilýän ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa, dürli nygmatlar bezeýär. Ýurdumyzyň çar künjeginde Garaşsyz Watanymyzyň abraý-mertebesini has-da ösdürmäge we dünýäde şöhratlandyrmaga gönükdirilen tagallalar joş urýar. Bir söz bilen aýdanymyzda, ykbaly çüwen türkmeniň garşylaýan şanly Garaşsyzlyk baýramynyň tutumy hem edil onuň ýiti pähim-paýhasy kimin dünýä dolýar. Toýlary toýa ulaşýan asuda we parahat Watanymyzda ýaşaýan, işleýän we döredýän türkmenistanlylar bolan biz, şu bagtyýar döwrany bagyş eden Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýarys. Goý, Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun!

Gülsere JUMAÝEWA,

žurnalist.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/41126

22.09.2021
Garaşsyzlyk we halkara hyzmatdaşlyk

Dünýä jemgyýetçiligi Türkmenistanyň daşary syýasatyna ýokary baha berýär. Syzgyrlyk, ählumumy syýasy we ykdysady meýilleriň manysyna çuňňur aralaşmak, öňdengörüjilik we pragmatizm, häzirki dünýäniň çylşyrymly wakalarynda anyk we dogruçyl pozisiýany eýelemek halkara gatnaşyklarda Türkmenistanyň alyp barýan strategik ugrudyr. Ýurdumyz halkara meýdançada has açyk, has işjeň, onuň daşary syýasat ugry bolsa has maksada okgunly we netijeli häsiýete eýe boldy. Bu bolsa biziň döwletimize öz mümkinçiligine dogruçyl baha bermek esasynda derwaýys halkara meseleleriň ähli ugurlary boýunça başlangyçly syýasaty alyp barmaga, öňden gelýän we täze hyzmatdaşlary bilen netijeli, peýdaly gepleşikleri işjeňleşdirmäge, ýakyn hem alysdaky ýurtlar bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürmäge mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiziň dostluk we hoşniýetlilik esasynda alyp barýan daşary syýasatynyň netijesinde Türkmenistan dünýäde mynasyp orun eýeledi. Ählumumy abadançylygyň we howpsuzlygyň hatyrasyna ylalaşdyryjylygyň we arkalaşyklylygyň hemmeler tarapyndan ykrar edilen merkezine öwrüldi. Häzirki wagtda Türkmenistan dünýäniň ähli döwletleri bilen açyklyga we iki tarapa bähbitli gatnaşyklara esaslanýan daşary syýasaty alyp barýar. Halkara guramalaryň 40-dan gowragynyň agzasy bolmak bilen, olaryň köptaraply işine işjeň gatnaşýar. Olar bilen bilelikde saglygy goraýşy, daşky gurşawy, senagaty, oba hojalygyny, bilimi, medeniýeti we beýleki ugurlary ösdürmek babatdaky maksatnamalary amala aşyrýar.

Türkmenistan halkara howpsuzlyk, durnuklylyk işine, ygtybarly durmuş-ykdysady ösüşe öz goşandyny goşmak arkaly sebit hem-de sebitara guramalar bilen gatnaşyklaryny pugtalandyrýar. Ýer togolagynyň ähli döwletleri bilen deňhukukly we özara peýdaly hyzmatdaşlygy giňeldýär hem-de çuňlaşdyrýar. Milli we umumadamzat bähbitlerini gyşarnyksyz goraýar. Baglaşylan halkara ylalaşyklara wepaly bolup galýar, öz üstüne alan borçnamalaryny üýtgewsiz ýerine ýetirýär.

Ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy pugtalandyrmak işinde Türkmenistan iri halkara guramalar, ozaly bilen-de, BMG, onuň düzümleri bilen hyzmatdaşlyk etmäge aýratyn ähmiýet berýär. «Türkmenistan öz Garaşsyzlygynyň ilkinji günlerinden başlap, BMG-niň asylly maksatlaryny halkara bileleşik bilen özara gatnaşyklarda biziň arzuw-hyjuwlarymyza doly laýyk gelýän maksatlar hökmünde kabul etdi. BMG-niň parahatçylyk söýüjilik, deňhukuklylyk, döwletleriň özygtyýarlylygyna, olaryň öz ösüş ýoly baradaky hukugyna sarpa goýmak ýörelgeleri biziň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasynda goýuldy, Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlyk bolsa onuň ileri tutulýan ugruna öwrüldi» diýip, hormatly Prezidentimiz nygtaýar. Wagt ýurdumyzyň saýlap alan bu ugrunyň dogrudygyny we esaslydygyny görkezdi. Halkara giňişlikdäki anyk ädimleri bilen Türkmenistan sütem etmegiň, zorlugyň her dürli ýüze çykmalaryna garşydygyny, ähli meseleleriň diňe syýasy we diplomatik serişdeler arkaly, esasan-da, BMG-niň we beýleki halkara guramalaryň üsti bilen çözülmeginiň tarapdarydygyny tassyklaýar. Ol köpçülikleýin gyryş ýaraglarynyň ýaýradylmagyna, halkara terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň ýaýradylmagyna we häzirki zamanyň beýleki howplaryna garşy göreşde berk pozisiýa eýeleýär.

Türkmenistanyň birnäçe gezek BMG-niň Baş Assambleýasynyň mejlisleriniň ýolbaşçy düzüminiň wise-başlyklygyna saýlanmagy, ýurdumyzyň başlangyjy boýunça köp sanly Kararnamanyň kabul edilmegi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň täze ösüş zamanasyndaky okgunly we oňyn syýasatynyň giň halkara ykrarynyň subutnamasy boldy. Türkmenistanyň syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer, energetika we halkara ulag-aragatnaşyk ulgamlaryny ösdürmek bilen baglanyşykly öňe süren halkara başlangyçlary bu günki günde üstünlikli durmuşa geçirilip, iş ýüzünde oňyn netijelerini berýär.

Türkmenistan sebitde we dünýäde parahatçylygyň hem-de ynanyşmagyň berkarar bolmagy ugrunda çykyş edýär we aýgytly ädimleri ädýär. Ýurdumyzyň milli Lideriniň başlangyjy boýunça we halkara parahatçylygy hem-de ynanyşmagy berkitmegiň wajyp ornuny göz öňünde tutup, 2019-njy ýylda BMG-niň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek hakynda ýörite Kararnama kabul etdi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda 2021-nji ýyl «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edildi. Şu ýyl Türkmenistan Ýer ýüzünde parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmaga ýardam etjek birnäçe halkara we sebit ähmiýetli taslamalary durmuşa geçirdi. 2021-nji ýylyň 14-nji ýanwarynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda birbada halkara ähmiýetli üç sany möhüm desganyň — halkara üstaşyr demir ýol geçelgesiniň Akina — Andhoý böleginiň, Ymamnazar (Türkmenistan) — Akina (Owganystan) we Serhetabat (Türkmenistan) — Turgundy (Owganystan) halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň, şeýle hem Kerki şäherinden Şybyrgana çenli elektrik geçirijileriň işe girizilmegi Türkmenistanyň Prezidentiniň baştutanlygynda ýurdumyzyň halkara parahatçylygyň we ynanyşmagyň berkarar bolmagyna gönükdirilen daşary syýasy başlangyçlarynyň uly üstünliklere beslenýändigini ýene-de bir gezek görkezdi. Milli Liderimiziň başlangyjy bilen şu ýylyň 6-njy awgustynda ýurdumyzyň iň gözel künjekleriniň biri bolan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň we onuň bilen utgaşykly iri halkara çäreleriň, şol sanda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogynyň üstünlikli geçirilmegi ýurdumyzyň bu ýyly adyna mynasyp şöhratlandyrmak boýunça alyp baran işleriniň aýdyň mysalydyr. Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň nobatdaky mejlisinde ýurdumyzyň sebitde dialogy pugtalandyrmak bilen bagly alyp barýan işlerini dowam etdirmek we ösdürmek bilen bagly tekliplerini öňe sürýär.

Bu gün türkmen bazarynyň daşary ýurtly hyzmatdaşlar üçin özüne çekiji bolmagy hormatly Prezidentimiziň oýlanyşykly alyp barýan maliýe-ykdysady we maýa goýum syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň güwäsidir. Munuň şeýledigine abraýly we garaşsyz «Fitch Ratings» halkara agentliginiň ýurdumyza beren bahasy hem şaýatlyk edýär. Dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumy ulgamynda dowam edýän çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, halkara reýting agentliginiň Türkmenistana ilkinji gezek şeýle baha bermegi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly we ýokary depginli ösýändiginiň ýene-de bir subutnamasy bolup durýar.

Mälim bolşy ýaly, häzirki zaman halkara gatnaşyklary şertnamalaýyn hukugyň kämilleşdirilmegini, oňa bolan gözegçiligiň ýokarlandyrylmagyny talap edýär. Energiýa serişdeleri, daşky gurşawy goramak we ekologiýa, ýaragsyzlanmak, azyk howpsuzlygy ýaly ählumumy meseleler dünýä jemgyýetçiligini bu ugurdaky tagallalary birikdirmäge çagyrýar. Hormatly Prezidentimiz köpugurly hyzmatdaşlykda ynsaply halkara gatnaşyklary emele getirmek we ynsanperwer, parahatçylyk söýüjilikli syýasaty alyp barmak hem-de tagallalary birikdirmek arkaly, ählumumy wehimleriň garşysyna göreşmek bilen baglanyşykly başlangyç bilen çykyş edýär. Döwlet Baştutanymyzyň sebitde we dünýäde energiýa serişdeleriniň howpsuzlygy hakyndaky halkara başlangyjy dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan gyzgyn goldawa eýe boldy. BMG-niň Baş Assambleýasy 63-nji mejlisinde «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň hyzmaty» atly Kararnamany kabul etdi.

Türkmenistanyň halkara gatnaşyklardaky işjeňligi dünýä jemgyýetçiliginde uly seslenme tapýar. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan bu abraýly halkara guramanyň, onuň iri düzümleriniň we Geňeşleriniň iň bir ynamdar agzalarynyň biri bolmak bilen, öz üstüne alan borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirýär we adamzady BMG-niň esasy ýörelgelerine eýermäge çagyrýar. Milli Liderimiziň öňe süren halkara başlangyçlary dünýäde we sebitde howpsuzlygy, parahatçylygy, abadançylygy üpjün etmäge, bütin adamzadyň parahat we bolelin durmuşda ýaşamagyna gönükdirilendir. Ministrler Kabinetiniň ýakynda geçirilen mejlisinde BMG-niň Baş Assambleýasynyň nobatdaky 76-njy mejlisine Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlarynyň taýýarlanylandygy barada hasabat berildi.

Ýurdumyzyň halkara gatnaşyklaryň wajyp ugurlary boýunça öňe sürýän anyk başlangyçlarynyň BMG-niň nobatdaky mejlisinde gyzgyn goldawa eýe boljakdygy şek-şübhesizdir. Çünki bu garaýyşlar dünýäniň häzirki zaman ýagdaýyndan we hakykatyndan alnan hem-de tutuş adamzadyň parahat, asuda we durnukly ösüşine gönükdirilen oňyn başlangyçlardyr.

Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň işine gatnaşmagyna Milletler Bileleşiginiň doly ygtyýarly agzasy hökmünde alyp barýan yzygiderli işiniň dowamy hökmünde garaýar. Ýurdumyzyň hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanýan daşary syýasy strategiýasy milli bähbitlere hem-de dünýä bileleşiginiň maksatlaryna gabat gelýär.

Hormatly Prezidentimiziň: «Türkmenistan häzirki wagtda dünýä üçin açykdyr, ähli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy giňden ýaýbaňlandyrmak üçin açykdyr. Biziň ýurdumyz Milletler Bileleşigi bilen bilelikde halkara hukugyň ýörelgeleriniň, ynsanperwerligiň, adalatlylygyň, oňşuklylygyň, birek-birege sarpa goýmagyň asylly maksatlarynyň döwletleriň arasyndaky häzirki zaman gatnaşyklaryny kesgitleýji şertler hökmünde berkarar bolmagynyň hatyrasyna mundan beýläk-de işlemäge taýýardyr» diýen sözleri Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistana, Gahryman Arkadagymyza bolan buýsanjymyzy hem söýgimizi öňküden-de artdyrýar. Mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramyny giňden belleýän ata Watanymyzyň halkara giňişlikdäki abraý-mertebesini has-da belende göterýär.

Nury KÖMEKOW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty, Halkara we parlamentara aragatnaşyklary baradaky komitetiň agzasy, hukuk ylymlarynyň kandidaty.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41143

22.09.2021
Berkarar ýurduň paýtagty toý ruhunda

Garaşsyzlyk — biziň bagt hakyndaky soňlanmajak aýdymymyz. Ol diňe bir bagtyýar günleriň şirin owazy bolman, ata-babalarymyzyň asyrlarboýy gursagynda göteren köňül aýdymy, döwletlilik mukamydyr. Şoňa görä-de, türkmen halky baş baýramynyň — Garaşsyzlyk gününiň tutumyny uludan tutýar, ýatdan çykmajak ýakymly wakalara besleýär. Saçagyny-da göwni ýaly giňden açýan halkymyzyň toý şowhuny, şatlygy bu gün bütin dünýä ýaň salýar.


Beýik Garaşsyzlygymyzyň şöhratly senesini belentden dabaralandyrmak maksady bilen, Diýarymyzyň çar künjeginde ýaýbaňlandyrylan taýýarlyk işleri göwünlere ganat, kalplara ylham berýär. Biz şanly baýramyň öňüsyrasynda Garaşsyz Watanymyzyň paýtagty Aşgabadyň toý keşbine gözellik goşýan baýramçylyk bezegleriniň aýratynlyklary bilen gyzyklanyp, Aşgabat şäher häkimliginiň Arhitektura we şäher gurluşygy baş müdirliginiň hünärmeni Merdan Esenowa ýüz tutanymyzda, ol şeýle gürrüň berdi:

— Garaşsyzlyk türkmen halkynyň, türkmen döwletiniň bahasyny hiç zat bilen deňäp bolmajak gymmatlygydyr. Garaşsyzlyk — Watanymyzyň mizemezliginiň, halkymyzyň agzybirliginiň we jebisliginiň müdimi binýady. Ýene sanlyja günden ýurdumyzda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygyny baýram ederis. Şoňa görä-de, bereketli güýz paslynyň ilkinji günlerinden bu şanly senäniň şatlygyny artdyrmak maksady bilen, Diýarymyzyň ähli sebitlerinde bolşy ýaly, paýtagtymyz Aşgabat hem baýramçylyk gutlagly ýazgylar, dürli şekillerdir yşyklar bilen bezeldi. Olar, esasan, şäheriň edara binalarynyň töwereklerinde ýerleşdirilip, ýörite lazer öwüşginlerine beslenýär. Baýramçylyk gutlaglary bolsa binalardyr desgalaryň reňk sazlaşygy bilen utgaşyp, «Türkmenistana 30 ýyl», «Garaşsyzlygyň 30 ýyly» ýaly baýramçylyk ýazgylary paýtagtymyzyň şaýollarydyr köçelerine özboluşly öwüşgin çaýýar.

Ak mermerli binalara bezeg berýän LED çyralaryň, dürli reňklerde ýalkym saçýan ýazgylaryň üstüniň baýramçylyk bezegleri bilen baýlaşdyrylmagy ildeşlerimiziň toý şatlygyna şatlyk goşup, mähriban Watanymyza, ak mermerli Aşgabadymyza bolan söýgüsini has-da artdyrýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda beýik Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly senesini mynasyp zähmet ýeňişleri bilen garşylaýan halkymyz ösüşleriň bedew bady bilen öňe barýar. Goý, Diýarymyzda giň gerimli özgertmeleriň başyny başlap, halkymyza eşretli durmuşy bagyş eden Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun!

Şamyrat MUHAMMETGURBANOW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ilaman ÇÜRIÝEW.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41088

21.09.2021
Parahatçylyk döredijiligiň nusgasy

Ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi pugtalandyrmak işinde Türkmenistan iri, abraýly halkara guramalar, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasy, onuň düzüm bölekleri bilen hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berýär.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary bilen durmuşa geçirilýän ajaýyp özgertmeler, ilkinji nobatda, halkymyzyň jebisligini berkitmek, agzybirligi, ynanyşmagy, ýurt parahatçylygy rowaçlandyrmak bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Hormatly Prezidentimiziň BMG-niň Baş Assambleýasynyň mejlislerinde döwletimiziň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna daýanyp, umumadamzat meselelerini gozgaýan başlangyçlar bilen eden çykyşlarynyň, sebit we dünýä syýasatynyň möhüm ugurlary barada öňe sürýän teklipleriniň halkara jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döredip, gyzgyn goldawa eýe bolýandygyna dünýä halklary ençeme gezek şaýat boldular.

Türkmenistan Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna laýyklykda, şeýle hem sebitde we bütin dünýäde emele gelen ýagdaýy nazara almak bilen, giň göwrümli we aýdyň maksatly beýik işleri amala aşyrýar. Bu bolsa, Türkmenistana goňşy we beýleki döwletler bilen syýasy, söwda-ykdysady we ynsanperwer ugurlar boýunça alyp barýan gatnaşyklaryny has-da pugtalandyrmaga hem-de ösdürmäge mümkinçilik berýär. Gahryman

Arkadagymyzyň başlangyjy bilen 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilmegi ýurdumyzyň bütin dünýäde parahatçylygy, ynanyşmagy rowaçlandyrmak ugrunda durmuşa geçirýän tagallalaryna aýdyň şaýatlyk edýär.

Ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy halkymyzyň müňýyllyklardan gözbaş alyp gaýdýan şanly taryhy we asyrlaryň dowamynda toplan baý medeni mirasy bilen şertlendirilýär. Iňňän gadymy döwürlerden bäri kämil medeniýete eýe bolan Türkmenistan hemişe dünýä siwilizasiýasynyň ösüşine uly goşant goşup geldi. Eziz Diýarymyz Garaşsyzlyga eýe bolan ilkinji ýyllarynda parahatçylyk ýörelgelerine uly ähmiýet berdi. Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletler tarapyndan onuň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy iki gezek ykrar edildi. 1995-nji ýylda BMG-niň Baş Assambleýasynda «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy hakyndaky» Kararnama şol döwürde gurama agza 185 döwlet tarapyndan biragyzdan goldanylan bolsa, 2015-nji ýylda 193 döwlet tarapyndan biragyzdan kabul edildi. Şeýle hem Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamasyny resmi taýdan Esasy Kanunynyň birinji maddasyna girizip, konstitusion taýdan kanunlaşdyran döwletdir. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2017-nji ýylyň 2-nji fewralyndaky 71-nji mejlisinde hemişelik Bitaraplygymyzyň ykrar edilen gününi, ýagny 12-nji dekabry «Halkara Bitaraplyk güni» diýip yglan etmek baradaky Kararnamanyň kabul edilmegi Watanymyzyň dünýä giňişligindäki ýokary abraýynyň, sebit we dünýä möçberinde parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmekde saldamly goşandynyň ählumumy ykrar edilmeginiň aýdyň subutnamasy boldy.

Sözüň doly manysynda agzybirlik hem-de bitewilik ýörelgesi ýurdumyzda durnukly ösüşiň ygtybarly ýoly hökmünde kesgitlenendir. Eziz Diýarymyzda hereket edýän kanunlaryň ählisi bolsa halkymyzyň ruhy-ahlak köklerinden, halkymyzyň erk-isleglerinden, jemgyýetiň sagdyn ösüşi bilen bagly möhüm talaplardan ugur alýar we ýurdumyzyň gülläp ösmegine, halkyň bagtyýar ýaşaýşyna gönükdirilendir.

Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň bagtyýar durmuş derejesiniň üpjün edilmegine, ýurdumyzyň gülläp ösmegine, parahatçylygyň we

ählumumy howpsuzlygyň pugtalandyrylmagyna, bütin dünýäde hoşniýetli gatnaşyklaryň kemala gelmegine gönükdirilen beýik başlangyçlary mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!

Jahan GURBANOWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/40613

21.09.2021
Garaşsyzlygyň esaslary

«Özygtyýarlylyk», «Garaşsyzlyk» diýen sözler juda giň many-mazmuny özünde jemleýär. Özygtyýarly döwlet aýratyn häsiýetlere eýedir. Özygtyýarlylyk gadymy alymlaryň, filosoflaryň nazaryýetlerine laýyklykda, tebigy häsiýetdir. Bu häsiýet etniki toparlara, millete, halka we döwlete mahsusdyr. Bu taglymat Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň esasy ýörelgeleriniň sanawynda hem öz ornuny tapdy.

Döwlet dörän döwründen ol özygtyýarly häsiýete eýedir. Çäginiň eldegrilmezligi, döwlet häkimiýetiniň we milli kanunlaryň hökmürowanlygy, özbaşdak içeri we daşary syýasaty ýöretmek özygtyýarly döwletiň esasy häsiýetleridir.

Garaşsyzlyk hem öz häsiýeti aýratynlyklary bilen tapawutlanýar. Mysal üçin, garaşsyz döwlet, ilkinji nobatda, daşary ýurtlar hem-de halkara bileleşik tarapyndan ykrar edilen, onuň syýasy garaşsyzlygy, içerki we daşarky garaşsyzlygy, maksatlarydyr wezipelerini (döwlet strategiýasyny) özbaşdak kesgitlemek, halkara gatnaşyklary amala aşyrmak, halkara şertnamalara gol çekmek, bileleşiklere goşulyşmak ýaly hukuklara eýedir.

1990-njy ýylyň 22-nji awgustynda ýurdumyzda «Türkmenistanyň döwlet özygtyýarlylygy hakynda» Jarnama kabul edildi. Garaşsyzlyk üçin şeýle Jarnamanyň ähmiýeti örän uludyr. Jarnamada ilkinji gezek döwlet häkimiýetiniň kanun çykaryjy, ýerine ýetiriji we kazyýet häkimiýetlerine bölünmek arkaly amala aşyrylýandygy, şeýle hem adam hukuklary beýan edildi. Adam hukugy baradaky taglymatyň esasy ýörelgeleriniň many-mazmuny 1992-nji ýylda kabul edilen Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 3-nji maddasynda: «Türkmenistanda jemgyýetiň we döwletiň iň gymmatly hazynasy adamdyr» diýlip ykrar edildi. Konstitusiýamyzyň täze redaksiýasynyň 4-nji maddasynda bolsa «Türkmenistanda jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy adamdyr. Adamy goramak, goldamak we oňa hyzmat etmek döwlet häkimiýet edaralarynyň baş wezipesidir» diýlip bellenildi.

Gürrüňi edilýän Jarnamada Türkmenistanyň öz çäklerini ýadro, himiýa, bakteriologiýa ýaraglaryndan we köpçülikleýin gyryjy ýaraglaryň beýleki görnüşlerinden azat zolaga öwürmegi maksat edinýändigi baradaky syýasy-harby ýörelgesi beýanyny tapdy. Mundan başga-da, onda Türkmenistanyň eýeçiligi ykrar edilip, gazylyp alynýan peýdaly baýlyklary hem-de çig maly ýurduň çäginden çykarmagyň möçberlerini we olary ibermegiň (başga ýerlere äkitmegiň) şertlerini özbaşdak çözýändigi berkidildi. Daşary ykdysady işi düzgünleşdirmek işini amala aşyrýandygy, gümrük gullugyny dolandyrýandygy ykrar edildi. Jarnama türkmen halkynyň milli-medeni taýdan täzeden rowaçlanmagyny, milli duýgusynyň ösmegini, halkyň däp-dessurlaryny we aýratynlyklaryny, döwlet dili hökmünde türkmen diliniň ulanylmagyny üpjün edýändigini-de jar etdi.

Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň birnäçe esaslary bar. Garaşsyzlygyň syýasy, ykdysady, hukuk, ideologik hem-de halkara esaslary barada bolsa aýratyn durup geçmek mümkin. Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň syýasy esaslary, ilkinji nobatda, dünýäniň syýasy kartasynda täze döwletiň emele gelendigi, onuň içeri we daşary syýasatyny özbaşdak amala aşyrýandygy bilen ýüze çykýar.

Garaşsyzlygyň ykdysady esaslary bolsa bazar gatnaşyklary, şeýle hem täze döwlet dolandyryşynyň döredilmegi bilen baglydyr. Türkmenistan Garaşsyzlygynyň ilkinji günlerinden başlap, bazar gatnaşyklaryna geçmegi esasy ýörelgeleriň biri hökmünde saýlap aldy, şeýle hem täze ykdysady gatnaşyklara tapgyrlaýyn geçmegiň ugurlaryny kesgitledi. Şeýlelikde, 1991-nji ýylda ykdysady gatnaşyklaryň kanunçylyk binýady döredilip başlandy. 1991-nji ýylyň 27-nji oktýabrynda «Türkmenistanyň Garaşsyzlygy we döwlet gurluşynyň esaslary hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny kabul edildi. Kanunda Türkmenistanyň bazar ykdysadyýetine geçýändigi, döwletiň eýeçilige bolan hukugyň dürli görnüşlerini ykrar edýändigi we olary deň derejede goraýandygy baradaky düzgünler, şeýle hem Türkmenistanyň maliýe syýasatyny we pul ulgamyny özbaşdak kesgitleýändigi, bank edaralaryny döredýändigi-de öz beýanyny tapdy. Mundan başga-da, ýurduň çägindäki ýer, ýerasty baýlyklar, howa giňişligi, suw hem beýleki tebigy serişdeler we deňiz ykdysady zolagy halkyň milli baýlygy we eýeçiligi bolup, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň maddy esaslary hökmünde hyzmat edýär diýlip kesgitlenildi.

Garaşsyzlyk biziň jemgyýetimizde täze aňyýetiň esaslaryny, syýasy köpdürlüligi emele getirdi. 1991-nji ýylda Türkmenistanyň Demokratik partiýasy döredildi. Soňky ýyllarda Senagatçylar we telekeçiler partiýasy, Agrar partiýa döredildi. Netijede, Türkmenistanda syýasy köpdürlülik, raýat jemgyýeti ykrar edildi. Konstitusiýanyň täze redaksiýasynyň 17-nji maddasynda bolsa Türkmenistanda syýasy köpdürlüligiň we köppartiýalylygyň ykrar edilýändigi bellenilýär. Mundan başga-da, bazar ykdysadyýetiniň aňyýeti hem emele geldi. Garaşsyzlyk döwründe bazar gatnaşyklaryna geçmegiň usullary we onuň hukuk binýady türkmen işewürlerindedir telekeçilerinde täze garaýyşlary emele getirdi.

Garaşsyzlygyň halkara esaslary-da aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. 1992-nji ýylyň 2-nji martynda Türkmenistan biragyzdan BMG-niň deňhukukly agzalygyna saýlanyldy. Şol döwürden başlap, türkmen döwleti halkara gatnaşyklarda özüniň ornuny berkidip başlady. 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamasyna laýyklykda, Türkmenistan hemişelik bitarap döwlet hökmünde ykrar edildi. 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda BMG-niň Baş Assambleýasy Türkmenistany ikinji gezek hemişelik Bitarap döwlet hökmünde ykrar etdi.

Garaşsyzlyk ýyllarynda konstitusion özgertmeler hem tapgyrlaýyn amala aşyryldy. 2020-nji ýylda geçirilen özgertmeleriň netijesinde, ýurdumyzyň häzirki zaman taryhynda ilkinji gezek iki palataly parlament — Türkmenistanyň Milli Geňeşi döredildi. Türkmenistanyň Konstitusiýasynda türkmen jemgyýetiniň aýratynlyklarynyň, häsiýetiniň, ösüş ugurlarynyň we onuň halkara gatnaşyklardaky işjeňliginiň, ruhy hem ahlak gymmatlyklarynyň esasy many-mazmunlary beýan edilýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasy halkymyzyň köpasyrlyk tejribesine esaslanýar we adamzat paýhasynyň, şeýle hem dünýä ösüşiniň ýolunda ädilen ädimdir. Ol döwletimiziň ösüşiniň syýasy-hukuk binýady bolup çykyş edýär.

Myrat HAITOW,

hukuk ylymlarynyň doktory, professor, Türkmenistanyň Hormatly il ýaşulusy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40894

20.09.2021