Hezreti Magtymguly Pyragynyň ynsan ömrüni teswirleýän belli şygrynda «Otuzymda atlar münüp gezerdim» diýýän setiri bar. At bir arkaly, asylly, häsiýetli janawar, oňa oglanjygam, ýetginjegem mündürip bolýar. Ýöne akyldar şahyrymyz atyň eýerinde oturyp, ony çapdyryp bilmegi göz öňünde tutan däl bolsa gerek. Bu ýerde «atlar münüp gezýän» ýigidiň şu ýaşda ganat-periniň kemsiz ýetip, algyr laçyna dönendigi, süňňi berkäp, ýüregi giňäp, güýjüne gelendigi, otda ýanmaz, suwda sönmez, synagda synmaz, ýagydan gaýtmaz derejä barandygy nazara alynýan bolsa gerek.

Otuz ýaşy arka atyp barýan Garaşsyz Türkmenistan döwletimiz hem misli ganat gerip uçup barýan Gyrata atlanan, nazary menzillere ýa pellehanalara däl-de, uzak-uzak geljege gönügen pälwan sypatly gerçek ýigide meňzeýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Döwlet adam üçindir!» diýen şygarynyň baýdak bolan ýurdy Türkmenistan öz mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk toýunyň bosagasynda adam mertebesini has belende galdyrjak, onuň hukuklaryny we azatlyklaryny has ygtybarly gorajak, netijeli, täze kanunçylyk binýada galdy. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty döredildi we onuň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Bu döwleti dolandyrýan, ilinde Arkadag diýlip söýülýän Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň Diwanynyň täze, kaşaň binasyny açmak bilen, halk baradaky has netijeli, has möçberli aladalarynyň başlanjakdygyny mälim etdi.

Hormatly Prezidentimiziň yhlasy, çäksiz tagallalary netijesinde ýurdumyzyň abraýdyr at-owazasy dünýäniň çar künjüne ýaň saldy. Onuň pähim-parasatly gadamlary, giň gerimli tutumlary, oňyn maksatlary hemmeler tarapyndan oňlanylýar, goldaw tapýar. Otuz ýaşly Türkmenistan bu gün dünýäde pikiri diňlenilýän, sala salynýan, «Eden işi nusgalyk, geplän gepi güwälik» diýilýän ynamdar ýurda öwrüldi. Halk Maslahaty institutyny döreden pursadynda halkyny begendiren, ynsan hukuklary we azatlyklary, ýaşaýyş derejesi babatda göwünleri galkyndyran hormatly Prezidentimiz taryhy çykyşynda öz maksady bilen birlikde ykdysadyýet, syýasat, demokratiýa babatda dolandyrýan döwletiniň ýeten derejesine we mümkinçiliklerine esaslanandyr: «Döwlet adam üçindir!» diýen şygarymyza esaslanýan ynsanperwer hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilen ugrumyzy has netijeli durmuşa geçirmäge hemaýat etmelidiris».

Halk Maslahatynyň hukuklarynyň giňligine we onuň hakyky halk häkimiýetliligine arka durjakdygyna döwlet Baştutanymyzyň şu sözleri hem şaýatlyk edýär: «Adalat, içeri işler, prokuratura we beýleki hukuk goraýjy edaralaryň hukugy ulanyş hem-de adalatly kazyýet işiniň halkara kadalara laýyklykda alnyp barylmagy Halk Maslahatynyň agzalarynyň gözegçiliginde bolmalydyr».

Halk Maslahatynyň Başlygy hökmünde onuň komitetleriniň, Halk Maslahatynyň agzalarynyň maksatlary we wezipeleri, işlerinde öňe sürmeli ugurlary baradaky çykyşy hormatly Prezidentimiziň öňden ýöredýän içeri syýasatynyň üýtgewsizdigini, halkyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaklyga gönükdirilen aladalaryň birjik-de gowşamajakdygyny mälim etdi.

Dana Ksenofiliň aýdyşy ýaly, PATYŞASY ADALATLY WE KANUNLARY YNSANPERWER ÝURTDA ýaşamak adamlaryň bagtly bolmagynyň ilkinji we esasy şerti hasaplanýar. Şu nukdaýnazardan alanymyzda, Türkmenistanda — halkyny Gün kimin çoýýan Arkadag Prezidentli, adamlaryň bähbidine ýugrulan kada-kanunly ýurtda dogulýan we ýaşaýan her bir ynsanyň bagtly bolmak mümkinçiligi bar, ýöne doly manydaky bagtlylyk, özem ählumumy bagtlylyk üçin diňe döwletiň döredýän şertleri we mümkinçiligi ýeterlik däl, şahyryň «Biz özümiz özümiziň zergärmiz» diýşi ýaly, öz bagty üçin her kimiň özüniň alada etmegi, göreşmegi-de zerur. Hormatly Prezidentimiz hemişe-de ýurduň parahatçylygy we ykdysadyýeti bilen deň hatarda jemgyýetiň ahlak sagdynlygy, onuň esasy bolan maşgalanyň berkligi barada yzygiderli alada edip gelýär. Döwlet Baştutanymyz bu barada «Biziň halkymyz maşgala ruhy-ahlak gymmatlyklaryny gorap saklamagy başardy.

Demokratiýanyň we bitewi dolandyryşyň ilkinji sapaklary maşgaladan başlanýar, sebäbi maşgala türkmen jemgyýetiniň binýady bolup durýar... Maşgala näçe berk boldugyça, jemgyýet hem şonça, hemmetaraplaýyn baýdyr.

Biziň wezipämiz türkmen maşgalasynyň esaslaryny goramakdan we berkitmekden, onuň maddy üpjünçiligini gowulandyrmakdan ybaratdyr» diýip belleýär.

Halk Maslahatynyň agzalaryna ýüzlenip aýdan her bir sözünde Arkadag Prezidentimiz olary halkyň saýlandygyny, halkyň ynam we umyt bilen garaýandygyny, ýokary şahsy jogapkärçiliklerini ýatlatdy.

Başga-da kän ýagdaýlar bilen bir hatarda, maddy üpjünçilik hem maşgalanyň sagdynlygynyň we berkliginiň esasy şerti bolup durýar. Adamlaryň öz bilimine, hünärine, ukyp-başarnygyna laýyk iş bilen meşgullanmak islegi uzak arzuw bolup galman, näçe tiz amala aşsa, şonça gowy. Öz işinden süýji lezzet we halal gazanç tapýan adamda bagtyýarlyk bar, ile-güne, Watana edýän hyzmatyna buýsanç bar. Maşgalasyny zada zar etmän, ertirki gününiň gaýgysyna garyşman ýaşaýan adamlaryň öz çagalarynyň terbiýesi, geljegi hakda aladasam, arzuwam başga. Hormatly Arkadagymyz bu meseläni täze döredilen Halk Maslahatynyň agzalaryna desbi-dähel bitirilmeli ýumuş hökmünde berk sargady: «...Türkmenistanyň Milli Geňeşi maşgalany goldamaga gönükdirilen işlere örän işjeň gatnaşmalydyr. Ilkinji nobatda, biziň çagalary terbiýeleýän raýatlarymyzy iş bilen doly üpjün etmek möhümdir».

Magtymguly Pyragy «Aryf bolsaň, aslyn sorma ýigidiň, edebinden, ekramyndan bellidir» diýende, hormatly Arkadagymyz tarapyndan şu günki gün nesil terbiýesiniň esasynda goýulýan MAŞGALANYŇ iň aňrybaş gymmatlygyny nazara alýar. Hawa, maşgala öz çagalarynyň diňe garynlarynyň dok we eginbaşlarynyň bitin bolmagy barada däl-de, olaryň bilimi we terbiýesi hakynda-da alada edip bilmeli. Ynsanyň ömrüniň bütin dowamynda aljak bilim-terbiýesiniň gözbaşy maşgala mekdebinden gaýdýar. Görüm-görelde, girim-çykym, haýa-şerim, edep-terbiýe ýaly düşünjeleri her kim öýünde alyp, öz gerimi bilen bile barha artdyrmaly, giňeltmeli. Halk Maslahatynyň agzalarynyň ýerlerde nusga alarlyk abat, görüm-görelde bolýan maşgalalaryň tejribesini ýaýratmak babatdaky wezipeleri hem hormatly Prezidentimiziň çykyşynda nygtalýar.

Biziň her birimiziň öz hususy öý-ojagymyz bolsa-da, jemgyýetde birek-birege dahylly, birek-birege garaşly zatlarymyz gaty kän. Iň bärkisi, obany suwly, bag-bakjaly edýän ene ýaplarymyza, aryk-salmalara her obanyň, her adamyň garaýşy deňmi?! Obalaryň köp böleginde ene ýaplaryň ýakalarynyň timarlanyşyna, her ýyl gazylyp-arassalanyp durluşyna, ululy-kiçili gatlalaryň ýyllarboýy abat saklanylyşyna, adamlaryň mellek ýerlerinden ummasyz girdeji alyşlaryna seredip, agzybirligiň, gulak asdyryp bilýän kethudasynyň bardygyny soraman bilip bolýar.

Pygamber hadyslarynyň birinde şeýle diýilýär: «Köpe haýyrly adama we köpüň haýyrlanýan zadyna hyýanat edip, jezasyz galaryn öýtme!». Adamlaryň hemmesiniň hem gowy bolasy, özüne «Gowy adam» diýdiresi gelýär, ýöne munuň üçin diňe öz agyňy aglap ýörmän, iliňe haýyr bermeli, il-günüň üçin owunjak bähbitleriňden geçmegi başarmaly. Iliň aýagyna ýykylyp hyzmat edýäni il gerek ýerinde depesine göterýär.

Ine, şu hili meseleler babatda-da Halk Maslahatynyň agzalarynyň edip biläýjek we hökman etmeli işleri hormatly Prezidentimiziň çykyşynda nygtaldy:

«Türkmenistanyň Milli Geňeşi Hökümet bilen bilelikde jemgyýetimizi we halkymyzy ýaramaz endiklerden goramak boýunça hem maksada gönükdirilen işleri alyp barmalydyr. Ruhy-ahlak we medeni gymmatlyklarymyzy, däp-dessurlarymyzy wagyz etmelidir. Raýatlarymyzy Watana hem-de mähriban topraga söýgi ruhunda mynasyp terbiýelemäge gatnaşmalydyr».

Watansöýüjilik! Watana we mähriban topraga söýgi! Bu sözleriň manysy has uly we agramly. Ata-ene, il-ýurt, ýar, perzent, göbek ganyň daman topragy we Watan — bular ähli ynsanyň örki-diregi, dilde senasy, ýürekde binasy. Ol söýgi her bir ynsan perzendiniň nepesine siňýär, ganyna gatylýar. Hormatly Prezidentimiz çykyşynda Watanyň sarpasyny şu günküdenem has belende galdyrmaga, raýatlara Watanyň hakyky hossar-howandardygyny, hakyky hossarlyk aladany bildirmäge çagyryş eşidilýär. Watan — ynsan üçin iň uly mukaddeslik. Adam üçin iň gymmat, eziz we gullugynda gaýym durmaly ähli zatlar şonuň içinde. Şahyr Italmaz Akmyradowyň aýdyşy ýaly:

Ata-ene, dogan-gardaş, söwer ýar...
Watan bar söýginiň jemi bolmaly.

Döwlet Baştutanymyz terbiýe bermek işinde ruhy gymmatlyklarymyzy, ýol-yz goýan beýik halypalaryň, zehinli ussatlaryň mirasyny hem esasy serişde hökmünde peýdalanmagy ündeýär. Olaryň mirasyny ýaş nesli terbiýelemekde, milletiň kalbynda owadan, ruhy köşgi bina etmekde, jemgyýetimiziň ruhy sagdynlygyny berkitmekde, iňňän täsirli serişde hasaplaýar: «Halk Maslahatynyň agzalary halkymyzyň medeni mirasyny goramak we geljekki nesillere ýetirmek boýunça hem degişli işleri geçirmelidir. Milli ruhy-medeni gymmatlyklary, däp-dessurlarymyzy dikeltmek boýunça işi dowam etmelidir».

Hormatly Prezidentimiziň çykyşlarynyň aglabasynda gaýta-gaýta bir wajyp pikir — tutuş jemgyýetiň we onuň agzalarynyň agzybirligi, ahlagy näçe arassa, medeniýeti näçe kämil bolsa, adamlaryň şonça rahat we bagtyýar boljakdyklary baradaky pikir ündelýär. Halk Maslahatynyň döredilmegine milli Liderimiziň şol pikiri amala aşyrmakdaky ýene bir möhüm, aýgytly ädim hökmünde garamak gerek. Bu ädim öz hal-ýagdaýynyň, ýaşaýyş-durmuşynyň gowulanmagy, şu günki we asyrlara uzap gitjek baky bagtyýarlygy üçin döwletiň edýän aladalaryna adamlary giňden çekmek, maksatlaryň netijeli amala aşmagyny üpjün etmek ugrundaky ädimdir.

Halk Maslahatynyň kanun çykaryjy edara hökmünde, onuň agzalarynyň bolsa uly ygtyýarly ynamdar wekiller hökmünde adamlara arka durmaklaryny Gahryman Arkadagymyz ündeýär.

Iki palataly milli parlamenti döretmek bilen, hormatly Prezidentimiz döwlet dolandyryşyndaky bu taryhy täzeligiň göwnejaý netijeleri berjekdigine ynamyny mälim edende, raýat hökmünde her birimiziň geljegimize umyt-ynamymyz berkedi, eziz Watana söýgimiz we mähriban Arkadagymyza hormat-sarpamyz has pajarlady. Çünki döwlet Baştutanymyzyň ynamly sözi il ýüregini suwlandyrýar, göwünleri ganatlandyrýar. Onuň her bir başlangyjynyň, ynamynyň esasynda-da eziz halkynyň bähbitleri bar. Hormatly Prezidentimiz halkynyň ruhy binýadyna, buýsançly geçmişine, şöhratly şu gününe we guwançly ertirine örküni baglaýar. Örki kuwwatly kişileriň bolsa, erkiniň-de synmaz bolýandygyna gojaman taryh şaýat.

Muhammetberdi ANNAGELDIÝEW.

Murgap etraby.

Bagtyýarlyk döwründe gün-günden özgerýän Watanymyzyň ajaýyp künjekleri, şol sanda Awaza häzirki wagtda diňe bir ildeşlerimiziň däl, dünýä jahankeşdeleriniň hem gelim-gidimli ýerine öwrüldi. Gojaman Hazaryň müňläp menzillere uzap ýatan balykgulakly kenary ap-ak mozaika eserini ýada salyp, onuň üstünde birsellem gezelenç etmek ynsanda ýakymly duýgulary döredýär, saglygy berkidýär. Hut şeýle gözelligi bir pursat synlap, Awazanyň sergin howasyndan dem alyp, şypaly mekana dynç almaga gelmek her kesiň arzuwy. Ýurdumyzda ynsan saglygyny ähli zatdan ileri tutýan Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen şu ýylyň tomsunda bu jenneti mekan ýene-de öz myhmanlaryny kabul eder.

Awazanyň suwy-da, howasy-da, palçygy-da, suw otlary-da dermandyr. Bu ýerde gurlan «Awaza» şypahanasy bolsa aeroterapiýany, gelioterapiýany, talassoterapiýany (deňiz howasyndan dem almak), deňiz suwuny, ýod-bromly bejeriş mineral suwuny, fiziobejeriş usullaryny, algoterapiýany (deňiz suw otlaryny) we beýleki birnäçe bejeriş usullaryny öz içine alyp, toplumlaýyn bejeriş-sagaldyş usullaryny giňden ulanmaga mümkinçilik döretdi. Şypahanada Diýarymyzyň baý tebigy melhem, bejeriş serişdelerini ulanmak bilen, dürli keselleri bejermekden soňky dikeldiş çärelerini amala aşyrmakda, ýagny adamlaryň bedenini berkitmäge, saglygyny dikeltmäge we olarda keselleriň öňüni almaga hem-de ömür dowamlylygynyň artmagyna özüniň oňyn täsirini ýetirýän lukmançylyk hyzmatlary doly ýola goýuldy.

Bilşimiz ýaly, golaýda Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen nobatdaky mejlisinde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň geçiren mejlisiniň netijeleri barada hasabat berildi hem-de şu ýylyň tomsunda raýatlarymyzyň dynç alşy üçin şert döretmek boýunça teklipler aýdyldy. Häzirki döwürde dünýäniň köp ýurdunda bütin adamzadyň abadançylygyna uly howp salýan ýiti öýken sowuklama keseli bolan koronawirus ýokanjy giňden ýaýrady. Dünýäde ýiti öýken sowuklamasynyň ýüze çykan ilkinji günlerinden ýurdumyzda öňüni alyş çäreleri öz wagtynda geçirilip başlandy. Raýatlarymyzyň saglygyny goramak üçin ähli zerur işler amala aşyryldy. Şu ugurdaky alnyp barylýan işlere laýyklykda, ýiti ýokanç kesele garşy sanjym alanlar 1-nji iýun — 15-nji sentýabr aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda arkaýyn dynç alyp bilerler. Raýatlar 1-nji iýundan 15-nji iýun aralygynda myhmanhanalaryň we kottejleriň umumy meýdanynyň ýarysyny peýdalanmaga mümkinçilik alarlar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ähli arassaçylyk kadalarynyň berjaý edilişine berk gözegçilik etmek, zerur bolan halatynda binalarda öz wagtynda abatlaýyş işlerini geçirmek möhümdir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz degişli ýolbaşçylara dynç alyş ýerlerine ulaglaryň gatnawlaryny ýola goýmagy, myhmanhanalary we çagalar sagaldyş merkezlerini azyk önümleri bilen üpjün etmegi, adamlaryň dynç alyş wagtyny gyzykly geçirmek üçin konsertleri we beýleki medeni çäreleri guramak boýunça işleri geçirmegi tabşyrdy. Munuň özi ýurdumyzda raýatlarymyzyň abadan, bagtyýar we sagdyn durmuşda uzak ömür sürmekleri üçin edilýän aladadan nyşandyr.

Gözel ÖWEZOWA,

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň kafedra müdiri, lukmançylyk ylymlarynyň kandidaty.

Aşgabat, 21-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Bu merkez milletiň baý mirasyny aýawly saklamak, öwrenmek hem-de dünýä ýaýmak maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli işlere mynasyp goşant bolar. Şeýle hem şu gün bu ýerde Türkmen alabaýynyň baýramyna bagyşlanan Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Bu baýramçylyk döwlet Baştutanymyzyň degişli Permanyna laýyklykda, her ýyl aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen bilelikde belleniler.
Ajaýyp, gözelligi boýunça kämil behişdi bedewlerimiz hem-de edermen alabaýlarymyz ähli döwürlerde türkmen halkynyň wepaly dostlary we hemralary, buýsanjy we baýlygy hasaplanyp geldi. Bu gün gadamy batly ahalteke bedewi hem-de gaýduwsyz alabaý düýpli özgertmeler we ösüş ýolunda uly üstünlikleri gazanýan Watanymyzyň döredijilik kuwwatynyň aýdyň beýanyna öwrüldiler. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan atşynaslyk we itşynaslyk sungaty mynasyp dowam etdirilip, täze ösüşlere eýe boldy.
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasyna Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy, Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi gatnaşdylar.
Şanly waka mynasybetli ýurdumyzyň sungat ussatlary joşgunly aýdymdyr sazlary bilen çykyş etdiler.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedow dabaraly ýagdaýda täze binanyň toý bagyny kesdi. Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň binalar toplumy açyldy. Soňra dabara gatnaşyjylar merkeziň gurluşy we üpjünçiligi, hünärmenleriň netijeli işlemegi hem-de dürli çäreleri geçirmek üçin bu ýerde döredilen şertler bilen tanyşdylar.
Binanyň birinji gatynda muzeý ýerleşdirilip, onda tutuş dünýäde meşhurlyga eýe bolan ahalteke bedewleriniň we özüniň ajaýyp häsiýeti bilen ýurdumyzyň çäkleriniň daşynda hem meşhurlyk gazanan alabaýlaryň özboluşly heýkelleri we olaryň aýratynlyklaryna bagyşlanan nakgaş eserleri, ahalteke bedewleriniň we alabaýlaryň şekilleri çitilen halylar görkezilýär. Bu ýerde hünärmen muzeý gymmatlyklary barada giňişleýin maglumat berdi. Hormatly Prezidentimiziň “Türkmen alabaýy” goşgusynyň hala çitilen nusgasy muzeýiň görnükli ýerinde goýlupdyr. Şeýle hem bu ýerde halkymyzyň öz bedewlerine aýratyn garaýşynyň subutnamalary bolan atlaryň bezeg şaý-sepleriniň ajaýyp nusgalary bar. Gadymy döwürlerde kemala gelen at bezemek däpleri şu güne çenli türkmeniň milli medeniýetinde saklanyp, häzirki zaman zergärçilik ussalarynyň işlerinde öz beýanyny tapýar. Bedewleriň altyndan, kümüşden taýýarlanan bezeg şaýlary taryhyň dürli döwürlerinde, çylşyrymly ýagdaýlarda gorag esbaplary hökmünde hyzmat edipdir. Kümüşden ýasalyp, gymmat bahaly daşlar, hususan-da, hakyk we pöwrize daşlary bilen bezelen at esbaplary ahalteke bedewleriniň asylly keşbi bilen özboluşly sazlaşygy emele getirip, bedewleriň gözelligine gözellik goşupdyr.
Şol bir wagtyň özünde bu ýerde bedewleriň çapuw mahalynda ulanylýan eýerleri bilen bir hatarda, bedewler toý-baýramlara çykarylanda, atylýan eýerleriniň görnüşleri görkezilýär. Munuň özi ussat seýisleriň at esbaplaryny ulanmaga örän jogapkärçilikli çemeleşilýändigini we ähmiýetine görä ulanylýandygyny aňladýar. Şeýle hem muzeýde oturdylan ýörite monitorda Arkadag Prezidentimiziň 2017-nji ýylda Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putine wepadarlygyň we dost-doganlyk gatnaşyklarynyň aýdyň nyşany hökmünde alabaý köpegini sowgat berýän görnüşlerine bagyşlanan wideoşekiller görkezildi. Şol gün milli Liderimiz Russiýa Federasiýasynyň Prezidentine berk jan saglyk, döwlet işlerinde uly üstünlikleri we abadançylyk arzuw edip, rus kärdeşine Wepaly atly alabaýy sowgat beripdi. Şol pursatlarda, milli Liderimiziň belleýşi ýaly, alabaý itleri gadym döwürlerden bäri türkmen halkynyň wepaly hemrasy we dostudyr. Wepaly atly alabaýyň 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň şekili hökmünde saýlanyp alynmagy tötänden däldir.
Prezident Wladimir Putine gowşurylan bu sowgat köpasyrlyk türkmen-russiýa dostluk ýörelgelerine ygrarlylygyny hem-de iki döwletiň Baştutanlarynyň özara ynama esaslanýan şahsy gatnaşyklaryny alamatlandyrýar.
Hormatly Prezidentimiz şonda sowgat berilýän köpejigiň ýeňsesinden tutup, ony ýokaryk galdyrdy hem-de şeýdip, itiň häsiýetine baha berilýändigini düşündirdi. Şunda Wepaly özüni iň gowy tarapdan görkezdi, diýmek, ol batyrgaý we çydamly it bolup ýetişer.
Bu ýerde milli Liderimiziň Russiýa Federasiýasynyň ozalky Hökümet baştutany D.Medwedewe sowgat beren alabaýy, bu türkmen itiniň Russiýanyň tebigatyna, onuň howa aýratynlyklaryna tiz uýgunlaşandygy barada gürrüň berýän wideoşekiller hem görkezildi.
Şeýle hem ady rowaýata öwrülen Akhanyň täze dünýä inen taýy bolan Aşgabat atly taýçanak, onuň ösüşi, özboluşly beden gurluşy barada gürrüň berýän wideoşekilleriň görkezilmegi, bu ýerde guralan dabarany täze mazmun bilen baýlaşdyrdy. Bu görnüşler türkmen halkynyň şöhratly seýisleriniň yhlasy bilen arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanynyň artdyrylýandygyny-da alamatlandyrdy.
Ganatly bedewler türkmen halkynyň durmuşynda möhüm orun eýeleýär. Olar baýramçylyk dabaralarynyň, şanly toýlaryň esasy ýaraşygy bolup durýar.
Bu gün pederlerimizden miras galan asylly atşynaslyk ýörelgeleri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen döwrebap derejede ösdürilýär. Munuň özi dünýä gymmatlyklaryna uly goşant goşan halkymyzyň atşynaslyk däpleriniň mundan beýläk-de belende göterilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändiginiň aýdyň nyşanydyr.
Asyrlaryň dowamynda türkmen seýisleri ahalteke bedewlerini kämillik derejesine ýetiripdirler we olaryň ajaýyp häsiýetlerini saklapdyrlar. Türkmen bedewleriniň ýüpek ýallary, gelşikli beden gurluşy, ýeňil hereketleri we güýç-kuwwaty yhlasly seýisleriň, halk seçgiçileriniň öz hünärlerini belent derejä ýetirendikleriniň aýdyň netijesidir.
Döwlet Baştutanymyz türkmen atlarynyň taryhynyň we özboluşly gylyk-häsiýetleriniň düýpli öwrenilmelidigini hem-de gadymy seýisçilik ýörelgeleriniň döwrebap ösdürilip, geljek nesillere ýetirilmelidigini aýratyn belleýär.
Bu gün tutuş dünýäde meşhur bolan ýelden ýüwrük ahalteke bedewleriniň şöhraty belende galdy. Ata-babalarymyz köp asyrlaryň dowamynda tutanýerli zähmeti, zehini arkaly dünýäniň dürli künjeklerinde meşhur bedewleri kemala getiripdirler hem-de arassa ganlylygyny saklap gelipdirler.
Behişdi bedewler okgunly ösýän Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň özboluşly nyşanydyr. Ahalteke bedewleriniň dünýä atçylyk sportunda geçen şöhratly ýoluny mynasyp dowam etmek hem-de başarnyklaryny doly açmak üçin täze mümkinçilikler döredilýär. Bedewleriň tebigy gözelligi, çalasynlygy, wepadarlygy, ösen aň-paýhasy hem-de aýratyn başarnyklary köp asyrlaryň dowamynda şahyrlar we suratkeşler üçin ylham çeşmesi boldy.
Soňra dabara gatnaşyjylar merkeziň kitaphanasy bilen tanyşdylar. Bu ýerde şöhratly pederlerimiziň dünýä beren milli gymmatlyklary bolan ahalteke bedewlerine we türkmen alabaýlaryna bagyşlanan eserleriň giň toplumy bar. Hususan-da, kitaphanada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň behişdi bedewlerimize we edermen alabaýlarymyza bagyşlanan kitaplary aýratyn orun eýeleýär. Ýeri gelende aýtsak, bu eserler dünýäniň dürli dillerinde terjime edilip, halkara ähmiýetli kitaplara öwrüldi. Bu ýerde goýlan kitaplaryň hatarynda “Ahalteke bedewi — biziň buýsanjymyz we şöhratymyz”, “Gadamy batly bedew”, “Atda wepa-da bar, sapa-da”, “Türkmen alabaýy” atly eserler bar. Milli Liderimiziň bu ajaýyp işleri döwürleriň we nesilleriň üznüksiz arabaglanyşygyny alamatlandyryp, türkmen halkynyň taryhy-medeni mirasy, gadymy däpleri hem-de döredijilik zehini barada söhbet açýar.
Kitaphananyň baý kitap gaznasynyň bardygyny bellemek gerek. Kitaphana doly derejede kompýuterleşdirildi. Munuň özi okyjylara elektron kitaphana serişdelerine, ylmy we usulyýet edebiýatlaryna bolan elýeterliligi üpjün edýär. Şeýle hem bu ýerde ahalteke bedewlerine we alabaýlara bagyşlanan döwürleýin metbugat neşirleri bar.
Mundan başga-da, kitaphanadaky ýörite internet-saýtlarynyň, olaryň üsti bilen metbugat neşirleri, “Behişdi ahalteke atlary” we “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly žurnallarda ýerleşdirilen makalalar, gyzykly maglumatlar bilen tanyşmak mümkinçiligi döredilipdir.
Kitaphananyň üç dilde hereket edýän elektron saýty ahalteke bedewleri we türkmen alabaýlary baradaky gündelik maglumatlar, halk döredijiliginiň eserleri bilen baýlaşdyrylyp durulýar. Döwlet Baştutanymyzyň eserlerinden dürli rowaýatlar yzygiderli ýerleşdirilýär.
Kitaphananyň işine täzeçil tehnologiýalar, sanly ulgam ornaşdyryldy. Bu bolsa kitaphananyň okyjylarynyň sanynyň artmagyny şertlendirýär. Şeýlelikde, bu ýerde hünärmenleriň atşynaslyk we itşynaslyk babatda netijeli işlemekleri, alymlaryň ahalteke bedewleridir türkmen alabaýlary baradaky bilimlerini artdyrmaklary üçin ähli zerur şertler döredilipdir. Bu bolsa degişli ugurda netijeli halkara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegini üpjün edýär.
Soňra dabara gatnaşyjylar binanyň ikinji gatyna galyp, bu ýerde döredilen mümkinçilikler bilen tanyşdylar. Merkeziň iş otaglary işgärleriň netijeli işlemegi üçin zerur bolan esbaplar bilen üpjün edilip, olaryň ygtyýarynda kompýuterler we beýleki degişli enjamlar bar.
Merkeziň maslahatlar zaly we ýöriteleşdirilen otaglary häzirki zaman talaplary nazara alnyp, maksadalaýyk enjamlaşdyrylyp, bu ýerde mejlisleri, beýleki çäreleri hem-de halkara häsiýetli forumlary geçirmek, şol sanda onlaýn tertipdäki halkara duşuşyklary, ähmiýetli maslahatlary guramak, olary sanly ulgam arkaly dünýä ýaýmak üçin ýokary derejeli mümkinçilikler bar. Şol bir wagtyň özünde bu ýerde netijeli iş alyp barmak, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalaryndan peýdalanmak üçin zerur şertler göz öňünde tutulypdyr.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedow bu ýerde Hormatly myhmanlar üçin niýetlenen kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.
Soňra merkeziň maslahatlar zalynda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň mejlisi geçirildi. Oňa birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, assosiasiýanyň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, şeýle hem assosiasiýanyň Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlaryndaky we daşary ýurtlardaky agzalary sanly wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşdylar.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy S.Berdimuhamedow mejlisi açyp, hemmeleri Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy bilen gyzgyn gutlady.
Assosiasiýanyň başlygy mejlisiň gün tertibini yglan edip, şu gün bu halkara guramanyň işi bilen baglanyşykly birnäçe guramaçylyk meselelerine garaljakdygyny belledi. Onuň düzümine täze agzalar kabul ediler, ýurdumyzyň tapawutlanan atşynaslaryna we itşynaslaryna döwlet sylaglary gowşurylar. Şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň indiki mejlisiniň geçiriljek ýeri we wagty kesgitlener hem-de öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşylar, degişli çözgütler kabul ediler.
Hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyçlary esasynda şu ýyl ýurdumyzda milli gymmatlyklarymyz bolan behişdi bedewlerimiziň we türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy ilkinji gezek bilelikde bellenilip geçilýär diýip, S.Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.
Asyrlaryň dowamynda türkmen topragynda ösdürilip, kemala getirilen we umumadamzat gymmatlyklarynyň hazynasyna öwrülen türkmen alabaý itleri özüniň aýratynlyklary boýunça dünýäde giňden tanalýar hem-de tohum itleriň arasynda iň gadymylarynyň we naýbaşylarynyň biri hasaplanýar.
Türkmen alabaý itleri biziň milli buýsanjymyz we şöhratymyz bolan ahalteke bedewlerimiz hem-de arşyň nepisligi, Zeminiň janly rowaýaty bolan türkmen halylary ýaly milli gymmatlyklarymyzyň biridir. Türkmen alabaýlaryň eýesine wepalylygy, batyrlygy hem-de edermenligi bilen dünýäde giňden tanalýar. Soňra assosiasiýanyň başlygy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýiti pähim-paýhasyndan dörän “Türkmen alabaýy” eserinde: “Alabaý — biziň milli buýsanjymyz. Alabaý — biziň Watanymyzyň baýlygy. Ol biziň ata-babalarymyzyň döreden milli gymmatlygy. Ony gorap saklamak, ähli ajaýyplygy bilen geljek nesillerimize ýetirmek biziň borjumyz” diýip belläp geçişi ýaly, türkmen alabaýlarynyň halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşy bilen aýrylmaz baglydygyny belledi.
Milli Liderimiziň başlangyjy esasynda ýurdumyzda türkmen halkynyň milli gymmatlyklarynyň biri bolan türkmen alabaý itleriniň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak, olary gorap saklamak we köpeltmek, tohumçylygyny alyp barmak hem-de bu ugurda geçirilýän işleri halkara derejede ösdürmek boýunça häzirki döwürde ýurdumyzda giň möçberli işler amala aşyrylýar. Bu işleriň taryhy gelip çykyşyny, şu günki günlere gelip ýetişini we milli aýratynlyklaryny ylmy esasda düýpli öwrenmek boýunça ähli şertler döredilýär. Türkmen alabaýy dostlugyň we wepalylygyň halkara nyşanyna öwrülýär.
Türkmen alabaýlary boýunça alnyp barylýan işleri has-da ýaýbaňlandyrmak hem-de bu itleri saklamak we köpeltmek bilen meşgullanýan hünärmenleriň tagallalaryny bir ýere jemlemek maksady bilen, ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Şonuň bilen birlikde, gysga wagtyň içinde bu abraýly guramanyň türkmen agzalary bilen bilelikde, daşary ýurtly agzalarynyň sany artyp, halkara derejä eýe boldy. Häzirki wagtda assosiasiýanyň 11 sany döwletden jemi 191 fiziki we ýuridik agzalary bolup, olaryň sany yzygiderli köpelýär.
Hormatly Prezidentimiziň ýakyndan berýän hemaýat-goldawlarynyň netijesinde, dünýä medeniýetiniň aýrylmaz bölegine öwrülen türkmen itşynaslyk sungatyny gorap saklamak, ösdürmek, türkmen alabaýlaryny köpeltmek, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini alyp barmak we geljekki nesillere ýetirmek, şeýle hem ýaşlara türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmegiň inçe tälimleriniň nusgalyk usullaryny öwretmek hem-de halypalyk etmek işlerine aýratyn saldamly goşant goşýan itşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy”, “Türkmenistanyň halk itşynasy” diýen hormatly atlar döredildi. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, türkmen alabaýynyň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak we milli itşynaslygy ösdürmek hem-de kämilleşdirmek maksady bilen, ýurdumyzda her ýylyň aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen Türkmen alabaýynyň baýramyny bilelikde geçirmek bellenildi. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli her ýylyň aprel aýynda türkmen alabaý itleriniň arasynda “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşigi hem-de türkmen alabaý itleriniň daşky keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde, neşir önümlerinde, fotosuratlarda, teleýaýlymlarda çeper beýan etmek ugrunda halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda bäsleşikleri geçirmek karar edildi diýip, S.Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, döwletimiz tarapyndan itşynaslarymyz üçin şeýle mümkinçilikleriň döredilmeginiň ýurdumyzda we dünýä ýüzünde iň gadymy itleriň biri hasaplanylýan türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmäge uly itergi berjekdigine ynam bildirildi.
Ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi bilen, geljekde bu itleri köpeltmek, olaryň tohum arassalygyny gorap saklamak, dünýä ýüzünde giňden wasp etmek boýunça biziň öňümizde birnäçe jogapkärli wezipeler durýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynda, Aşgabat şäherinde gurlan merkezlerde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmek hem-de köpeltmek; türkmen alabaýlarynyň tohumçylyk-seçgi işlerini alyp barmak, kämilleşdirmek hem-de ylmy taýdan düýpli öwrenmek; ýurdumyzda we daşary ýurtlarda türkmen alabaýlarynyň sergilerini, bäsleşiklerini ýokary derejede geçirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar diýip, Serdar Berdimuhamedow belledi.
Nygtalyşy ýaly, alabaýlaryň özboluşly aýratynlyklaryny, gylyk-häsiýetini hem-de wepadarlygyny giňden dünýä ýaýmak; daşary ýurt döwletlerinde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirýän we saklaýan taraplar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyklary ýola goýmak assosiasiýanyň esasy wezipeleri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy türkmen alabaý itlerini ösdürip ýetişdirmek we köpeltmek, olaryň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça döredip berýän şeýle ajaýyp mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden sagbolsun aýtdy.
Mejlisiň gün tertibinde kesgitlenen beýleki meselelere geçmek bilen, Serdar Berdimuhamedowyň guramanyň Tertipnamasynda “Assosiasiýasynyň başlygy” we “Assosiasiýanyň başlygynyň orunbasary” diýen sözleri “Assosiasiýanyň Prezidenti” we “Assosiasiýanyň wise-prezidenti” diýen sözler bilen çalyşmak boýunça Tertipnama üýtgetmeleri girizmek, şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň guraýan halkara bäsleşiginiň ýeňijisine gowşuryljak “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly medaly döretmek boýunça teklipleri öňe sürdi. Foruma gatnaşyjylaryň ses bermekleriniň netijesinde, bu teklipler biragyzdan goldanyldy. Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berildi. Ol Türkmen bedewiniň milli baýramy, Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli has tapawutlanan atşynaslara we itşynaslara “Türkmenistanyň halk atşynasy”, “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi”, “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” hem-de “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly atlary dakmak hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanlaryny okady. Mynasyp bolan sylaglaryny uly buýsanç, egsilmez tolgunma bilen kabul edip, olar zähmetlerine berlen ýokary baha üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden çykýan hoşallyk sözlerini aýtdylar we mundan beýläk-de bu asylly işe mynasyp goşant goşmak ugrunda zerur tagallalaryny etjekdiklerine ynandyrdylar.
Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berilýär. Ol Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedowa “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly ady dakmak hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyny okady.
Mejlise gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary bilen dabaraly ýagdaýda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysyna döşe dakylýan nyşan we şahadatnama gowşuryldy.
Serdar Berdimuhamedow özüniň alyp barýan işine berlen ýokary baha üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň milli gymmatlygy we baýlygy bolan türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak maksady bilen, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Şeýlelikde, ýurdumyzda türkmen alabaýlaryny ýetişdirmek we itşynaslygy ösdürmek boýunça pudagyň berk binýady emele getirildi. Häzirki wagtda asyrlaryň dowamynda kemala getirilen arassa ganly türkmen alabaýlarynyň baş sanyny köpeltmek hem-de milli itşynaslyk sungatyny has-da kämilleşdirmek boýunça döwlet derejesinde giň gerimli işler alnyp barylýar.
Geljekde hem hormatly Prezidentimiziň döredip berýän mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanyp, dünýä ýüzünde türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça assosiasiýanyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde gijämizi gündiz edip, bu halkara guramanyň agzalary bilen bilelikde ähli gujur-gaýratymyzy gaýgyrman zähmet çekeris diýip, Serdar Berdimuhamedow belledi we hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň abadançylygynyň we ýurdumyzyň rowaçlygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi.
Soňra Medeniýet ministrliginiň esasy hünärmeni, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy Agamyrat Baltaýewe söz berildi. Ol özüniň çykyşynyň başynda çärä gatnaşyjylary “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylda bellenilýän şanly seneler we wakalar — ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şonuň ýaly-da öňde durýan beýleki milli baýramlar we olar mynasybetli paýtagtymyzda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döwrebap merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe assosiasiýanyň agzalarynyň netijeli işlemegi üçin giň mümkinçilikler döredilýär. Olaryň tagallalary ýurdumyzda itşynaslygy ösdürmäge, milli mirasymyz bolan türkmen alabaýlaryny giňden öwrenmäge hem-de wagyz etmäge gönükdirilendir.
Milli itşynaslygy ösdürmek babatyndaky giň möçberli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bu täsin tohumyň arassalygyny saklamaga, onuň müňýyllyklara uzap gidýän şöhratly taryhyny düýpli öwrenmäge ýardam edýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary hem-de hemmetaraplaýyn goldawy netijesinde, bu gün pederlerimizden miras galan, şonuň bilen baglanyşykly däpleri öwrenmek üçin örän uly mümkinçilikler bar.
Milli Liderimiziň “Türkmen alabaýy” atly kitaby taryhy mirasymyz bolan türkmen alabaýyny öwrenmekde, döwrebap esasda dikeltmekde hem-de wagyz etmekde çelgi bolup hyzmat edýär. Gazuw-agtaryş işleri wagtynda tapylan köp sanly arheologiýa tapyndylary, şonuň ýaly-da gadymy golýazmalar bu tohumyň gadymylygyna hem-de gelip çykyşyna şaýatlyk edýär. Bu ajaýyp eserde bellenilişi ýaly, türkmen alabaýlaryny köpeltmegiň milli tejribesi, itşynaslygyň gadymy usullary olaryň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmäge mynasypdyr. Bu kitap türkmen halkynyň dünýä medeniýetine, adamzat siwilizasiýasynyň ösüşine goşandyny açyp görkezýär.
Soňky ýyllarda Aşgabadyň golaýynda ýerleşýän gadymy Paryzdepe ýadygärliginiň çäklerinde türkmen alabaýynyň antik döwre degişli heýkeljikleri tapyldy. Ahal welaýatynyň Bäherden etrabyndaky Şähryslam ýadygärliginde türkmen alabaýynyň Beýik Seljuklar zamanasyna degişli kerpijiň ýüzüne basylan yzlary, Gökdepe etrabyndaky Şährihaýbar ýadygärliginden “Tazyguýruk” nagşy çekilen küýze bölegi, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabyndaky Ýasydepe ýadygärliginden türkmen alabaýynyň X asyra degişli heýkeli ýüze çykaryldy. Mundan başga-da, nepis sungat bolan türkmen halysyna çitilýän “Güjük yzy” nagşy ylmy taýdan öwrenilip, ol baradaky maglumatlar Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly täze döredilen žurnalynyň ilkinji sanynda ylmy dolanyşyga girizildi.
Golaýda türkmen alabaýlaryna degişli ýene bir etnografiýa barlagy geçirildi hem-de täze ylmy açyşlar edildi. Has takygy, türkmen haly we dokma sungatynda duş gelýän gadymy nagyşlaryň biri bolan «It ýatak» nagşynyň taryhy yzlary ýüze çykaryldy. Bu täsin nagşyň iň gadymy nusgasynyň Gökdepe etrabynyň çägindäki Pessejikdepe ýadygärliginde ýüze çykarylan ybadat otagynyň diwaryna çekilen suratda duş gelýändigi anyklanyldy.
Mälim bolşy ýaly, Pessejikdepe arheologiýa ýadygärligi Jeýtun medeniýetine, has takygy, biziň eýýamymyzdan öňki VII — V müňýyllyklara degişlidir. Pessejikdepe dünýäniň sungaty öwreniş ylmynda diwaryň ýüzüne çekilen iň gadymy awçylyk pursadyny beýan edýän nakgaş eseri bilen meşhurdyr. Hut şeýle mazmunly diwara çekilen surat eseri Türkiýäniň Çatalhöýük ýadygärliginde hem duş gelýär. Ýöne Pessejikdepedäki surat eseri has gadymydyr hem-de köp reňk öwüşginliligi bilen mesaňa tapawutlanýar.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow manyly çykyşy üçin A.Baltaýewe sagbolsun aýdyp, foruma sanly ulgam arkaly gatnaşýan Türkiýe Respublikasynyň Artwin Çoruh uniwersitetiniň prorektory, weterinariýa ylymlarynyň doktory, professor Murat Kibara söz berdi.
Murat Kibar hemmeleri ýetip gelýän Türkmen alabaýynyň baýramy, şeýle hem Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň häzirki zaman merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredilenden soňra, geçen gysga wagtyň içinde giň gerimli işler ýerine ýetirildi. Baýramçylyk dabaralarynyň çäklerinde Türkmenistanda ilkinji gezek “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” halkara bäsleşigi geçirildi. Murat Kibar assosiasiýanyň ähli agzalaryna asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy, hususy itşynas Mekan Gurbandurdyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan amala aşyrylýan oňyn döwlet syýasatynyň netijesinde, ýurdumyzda türkmen halkynyň şöhratly taryhyny, gadymy däp-dessurlaryny hem-de medeniýetini gaýtadan dikeltmäge, dünýäde giňden wagyz etmäge, häzirki we geljekki nesillere ýetirmäge gönükdirilen giň gerimli işleriň alnyp barylýandygyny nygtady.
Türkmenler alabaý itlerine hemişe uly sarpa bilen garapdyrlar. Arkadag Prezidentimiz “Türkmen alabaýy” diýen kitabynda olar barada buýsanç bilen ýazýar. Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi, Ahal welaýatynda “Türkmen alabaý itleri” hojalyk jemgyýetiniň binalar toplumynyň, şeýle hem weterinar gullugyň we öý haýwanlaryny saklamak üçin ýöriteleşdirilen toplumyň ulanylmaga berilmegi, Aşgabat şäherinde, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda türkmen alabaý itleriniň merkezleriniň binalarynyň gurulmagy halkymyzyň milli baýlygy bolan alabaýlar baradaky yzygiderli aladanyň aýdyň subutnamasydyr, bu işler özüniň oňyn netijelerini berýär.
M.Gurbandurdyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa milletimiziň bahasyna ýetip bolmajak baýlygy bolan türkmen bedewleri hem-de alabaýlary barada yzygiderli alada edýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür we döwlet Baştutanynyň wezipesinde alyp barýan ägirt uly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Özbegistan Respublikasynyň “Узбекский волкодав” tohumlaryny gorap saklamak boýunça jemgyýetiniň başlygy, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy Akobir Şukurow sanly ulgam arkaly çykyşynda bu assosiasiýanyň işiniň daşary ýurtly itşynaslarda uly gyzyklanma döredýändigini aýtdy. Munuň özi kanunalaýyk ýagdaýdyr: edermen türkmen alabaýy özüne mahsus aýratynlyklary bilen iň nusgalyk, dünýäde has köp ýaýran tohumlaryň biridir, onuň meşhurlygy barha artýar.
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň itşynaslygyň ösdürilmegine gönükdirilen başlangyçlary, bu ugurda zähmet çekýän hünärmenleriň işine mynasyp baha berilmegi itşynaslyk hünäriniň abraýynyň ýokarlanmagyna ýardam berýär. Akobir Şukurow bu assosiasiýanyň agzalary bilen ýakyn hyzmatdaşlyga taýýardygyny beýan edip, türkmen alabaýlarynyň sanyny artdyrmak hem-de dünýädäki şöhratyny belende götermek boýunça alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Azerbaýjan Respublikasynyň “Kawkaz itleriniň janköýerleri” jemgyýetiniň ýolbaşçysy Ilham Gazimzade sanly ulgam arkaly çykyş etdi. Ol maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda alnyp barylýan döwlet derejesindäki milli mirasy gorap saklamaga gönükdirilen işleriň ähmiýetini nygtady. Merkezi edarasy Aşgabatda ýerleşýän Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi bu babatda möhüm waka boldy. Ilham Gazimzade türkmen alabaýlarynyň janköýerleriniň ählisiniň adyndan milli Liderimize bu guramanyň işine berýän hemmetaraplaýyn goldawy üçin çäksiz hoşallyk bildirdi hem-de şu günki maslahata gatnaşyjylary Türkmen alabaýynyň baýramy bilen gutlady we olara öz işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň Prezidenti “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly medaly döretmek hakyndaky”, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasyna täze agzalary kabul etmek hakyndaky, şeýle hem assosiasiýanyň nobatdaky mejlisini 2022-nji ýylyň birinji ýarymynda Aşgabat şäherinde geçirmek hakyndaky Kararlara gol çekýär.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy mejlisi jemläp, hormatly Prezidentimize guramanyň netijeli işlemegine döredilen mümkinçilikler üçin ýene bir gezek hoşallyk bildirdi. Serdar Berdimuhamedow assosiasiýanyň agzalarynyň öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etjekdiklerine ynam bildirip, hemmelere berk jan saglyk, uzak ömür, milli itşynaslyk sungatyny ösdürmek hem-de türkmen alabaýlarynyň dünýädäki şöhratyny artdyrmak babatdaky işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

2-nji pursat. Häsiýet

(Dowamy. Başlangyjy gazetiň geçen sanynda).

Köpetdagy etekläp oturan bir obadan iki adam öz hojalyklaryndaky dowarlary gezekleşip bakardylar. Bir gün olaryň biri, ýalňyşmaýan bolsam, onuň ady Ata bolmaly, öz gezeginde dowar bakýardy. Agşamara oba gaýtmakçy bolan mallar, hemişekileri ýaly, ýüzlerini oba tarap öwrüpdiler. Asmanda onda-munda görünýän kiçiräk gara bulutlar diýäýmeseň, hemme zat gowy. Irgözinden oba aşyp boljak. Oba baransoň etmeli işlerini aňynda aýlan Ata aga goş-golamlaryny ýygnamak üçin eglende, birden bir ýana agyp gaýtdy. Näme bolanyny özi-de bilmedi, ýöne ne gepläp bilýär, ne-de gymyldap. Kysmatyňa kaýyl bolup ýatybermekden başga alaç ýok. Ýöne onuň tejribeli, örän duýgur Garagözi bar-a, ol dowaryň ýanynda bolsa-da, bir zadyň bolanyny syzdy. Gaýta-gaýta goşa tarap seretdi. Goşda Ata aganyň özi-hä görnenok, eşegi welin gazygynyň daşynda dur. Ana, Ata aganyň çygly-ýagynly howada egnine atýan ýapynjasy-da gaňňanyň üstünde. Garagöz arkaýynlaşsa-da, ýüregi bir zat duýýan ýaly, bir gözi Ata aga tarapda. Ahyr gelip görmese, durup bilmedi. Gelse, ynha, Ata aga serlip ýatyr. Howa-da gamaşyp ugrapdyr, ýagyş ýagaýmagy-da ähtimal.

Garagöz üýrüp, Aždary çagyrdy. Ol entek ýaş bolsa-da, Garagözüň yzyna düşüp ýöreni bäri, köp zatlary öwrenipdi. «Gaýtar!» diýip-diýmänkäň, ol eýýäm süriniň öňüni gerekli ugra aýlap durandyr. Özi-de jöw-jöwläp, ýadamasy ýok hem-de gaty düşbüjedi, akyllyjady. Özüň «al» diýip beräýmeseň, her näçe aç bolsa-da, çörege-beýlekä agyz urmazdy, kemteresinden ysgajak bolup, sümsünibem ýörmezdi. Elbetde, Ata aga dagy itlerini hijem aç saklamazdylar, özleri iýmän ilki itleri ýallardylar, soň özleri nahara oturardylar.

Güjükliginden saýlanyberen Aždaryň bu zatlary Garagözden öwrenýäni belli. Garagöz türkmeniň alabaý itlerinden. Ol juda dogumly we diýseň akylly. Bir gepläp bilenok diýäýmeseň, ondan başga aýyp tapjak gümanyň ýok. Ol hakyky ýoldaş. Aždar geleli bäri Garagöz özüniň hakyky «mugallymdygyny» hem görkezdi. Garagöz Aždar üçin hakyky nusgady, ol hemme babatda Garagöze meňzemäge çalşardy. Hatda Garagöz güneşlemek üçin Gün düşýän ýere geçip ýatsa, olam jaýlaşykly ýatan ýerinden turup, Garagözüň ýanyndan ýer peýlärdi. Ýatan ýerinden aram-aram kellesini galdyryp, Garagözüň daş-töweregi synlaýşy ýaly, synlamagy-da çykardy. Garagözüň arasynda turup, dowarlaryň töweregine sagdan çepe aýlanmasy bardy. Aždar hem başda şeýtjek boldy, soň welin çepden saga aýlanyp başlady. Beýtmegi oňa Garagöz öwreden bolarly, olar ho-ol aňyrda, dowarlaryň tegelenişip ýatan ýeriniň aňrujunda sataşýardylar. Soňam şol ýerde bagyrlaryny ýere berip, birsellem ümsüm ýatardylar. Ine, şeýdip gün yzyna gün geçip, aýlar aýlanyp durdy.

...Hawa, Garagöz Ata agany görmedi. Biynjalyk bolan Garagöz goşa geldi. Görse, ol ýatyr gymyldaman. Ysgady, çekeläp gördi, dem-düýt ýok. Garaňky-da gatlyşyp barýar. Garagöz üýrüp, Aždary çagyrdy. Ol derrew häzir boldy. Bolan işi görübem, Garagöze seretdi.

Garagöz dowarlary öňüne salyp, oba tarap ýola düşdi.

Aždar çopanyň ýanynda galdy. Onuň bolsa şol ýatyşy, gymyldanogam. Ýagyş bolsa çisňäp başlady. Şu bolşuna has güýjäýmegi-de ahmal. Aždar gazygynyň daşynda aýlanyp duran eşegiň üstündäki ýapynjany dişläp, ýere gaçyrdy, süýräp getiribem çopanyň üstüne, başardygyndan, ýapdy. Indi ýagyş ýagaýanda-da Ata aga eziljek däldi. Ol eýesiniň başujunda iki aýagyna ýassanyp ýatyberdi.

Garagöz gyssagyň özi bilendigine düşünýän ýaly, dowarlary üýrüp hem kowalap diýen ýaly oba eltdi. Olary agyla gabap, üýrüp başlady. Ata aganyň ýoldaşy Gurban çykyp seretse, işikde Garagöz dur, özem daga seredip, howsalaly üýrýär. Bir bolmasy işiň bolanyny aňyp, Gurban Garagözüň yzyna düşüberdi. Garagözüň ümzügi daga — dowar bakylýan ýere tarapdy. Ýolugra goňşy-golamlardan hem birnäçe adam bulara goşuldy. Şeýdip, birtopar adam Garagözüň yzyna düşüp, wakanyň bolan ýerine geldiler. Aždar olary garşy aldy. Gelenler Ata aganyň ysgynsyzja bolsa-da, damarynda tirsildiniň bardygyny görüp, ony gyssanmaç oba hassahanasyna alyp gitdiler. Ol ýerde birnäçe gün ýatandan soň, çopan öýlerine gaýdyp geldi.

Şol wakadan soň, obada Garagöz bilen Aždaryň abraýy artdy. Eden işleri özlerine-de ýaran bolarly, olar ýygy-ýygydan bolmasa-da, käwagt obanyň uly köçesinden tirkeşip, Garagöz-ä öňde, Aždaram yzda, başlaryny dik tutup, nyzamly geçmegi çykardylar. Şunda Aždar ädim urşuny Garagözüňkä meňzetjek bolup, azara galardy. Sebäbi Garagöz ýöremek üçin öňki aýagyny galdyranda, ony ýokarda az-kem saklap, soň ädimini äderdi. Şuny welin Aždar entek başaranokdy, şol sebäpli-de nyzam bozulardy. Ýöne Garagöz onuň bu başagaýlygyna üns bermeýärdi, sebäbi ol halypady, şägirdiniň ahyry bu nyzamy öwrenjegine ynamy uludy.

(Dowamy bar).

Seýitguly GELDIÝEW.

“Türkmenistan”.

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan oňyn özgertmeleriň aýdyň netijelerine we ösüşiň, döredijiligiň ýoly bilen ýurdumyzyň ynamly gadam urýandygyna şaýatlyk edýän täze desgalaryň açylyş dabaralary boldy. Bu dabaralar Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň, Aşgabadyň 140 ýyllygynyň hem-de «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen ýylyň hormatyna geçirildi.

Hepdäniň başynda hormatly Prezidentimiz “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň dolandyryş edaralarynyň täze binalarynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. “Bouygues Batiment International” meşhur fransuz kompaniýasy tarapyndan gurlan banklaryň täze binalary Aşgabadyň günorta böleginde, soňky ýyllarda paýtagtymyzyň işewürlik merkezi kemala gelen Çandybil şaýolunyň ugrunda peýda boldy.

“Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň gullugy hem-de onuň 23 sany şahamçasy tutuş ýurdumyz boýunça hereket edýär we 600 müňden gowrak müşderä hyzmat edip, olara amatly goýumlaryň we hyzmatlaryň giň görnüşlerini, kiçi we orta telekeçiligiň ösdürilmegini karzlaşdyrmak bilen birlikde, karz serişdeleriniň dürli görnüşlerini hödürleýär. Mälim bolşy ýaly, “Senagat” paýdarlar täjirçilik banky Türkmenistanyň öňdebaryjy täjirçilik banklarynyň biridir, ýurdumyzda bankyň 13 şahamçasy hem-de bir bank gullugy işjeň hereket edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankyň tehniki aýratynlyklary, onuň işgärleri üçin döredilen şertler we onlaýn hyzmatlarynyň görnüşleri bilen tanyşdy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň bank ulgamynyň öňünde durýan wezipelere ünsi çekip, bu maliýe düzümleriniň ähli tagallalaryny milli manadyň hümmetiniň berkidilmegine, pul dolanyşygynyň işjeňleşdirilmegine we netijeli karz syýasatynyň ösdürilmegine ugrukdyrylmalydygyny belledi.

Milli Liderimiz bank işini kämilleşdirmek, aýratyn-da, karzlaşdyrmagy ösdürmegiň möhüm ugurlaryny kesgitlemek, şeýle hem bank işini guramakda häzirki ykdysady ýagdaýy we döwlet ösüşiniň geljek ugruny nazara almak, munuň üçin täzeçil çemeleşmeleri peýdalanmak meseleleriniň wajypdygyny belledi.

12-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ukrainanyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi W.Maýkony kabul etdi. Ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy.

Taraplar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de işjeňleşdirmäge gyzyklanma bildirýändiklerini nygtadylar. Şunuň bilen baglylykda, ozal gazanylan ylalaşyklaryň ýerine ýetirilişi we hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

14-nji aprelde döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň täze palatasynyň — Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Bu taryhy mejlisiň şol gün ulanylmaga berlen Halk Maslahatynyň Diwanynyň kaşaň binasynda geçirilmegi bellärliklidir.

Milli Liderimiz mejlisde eden çykyşynda Halk Maslahatynyň geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen mejlisiniň taryhy ähmiýetini belledi, şonda Türkmenistanyň Esasy Kanunyna Konstitusion topar tarapyndan taýýarlanan üýtgetmeler we goşmaçalar makullandy. Konstitusiýa girizilen üýtgetmelere we goşmaçalara laýyklykda, “Türkmenistanyň Milli Geňeşi hakynda” Kanun kabul edildi we ýurdumyzda iki palataly parlament döredildi.

Mejlisiň dowamynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygyny saýlamak boýunça gizlin ses bermek geçirildi. Onuň netijelerine laýyklykda, bu wezipä hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow saýlanyldy.

Döwlet Baştutanymyz ynam üçin minnetdarlyk bildirip, muny halkymyzyň özüne bildiren ýokary hormaty we ýurdumyzyň öňündäki jogapkärçilik hökmünde kabul edýändigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz palatalaryň we umuman parlamentiň doly derejede işlemegi üçin hemmetaraplaýyn goldaw berjekdigini belledi.

Şeýle hem ses bermek arkaly Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary saýlanyldy we bäş sany komitet döredildi. Olar Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitet; Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitet; Ylym, bilim, sanly ulgam, sport we medeniýet baradaky komitet; Sebitleýin ösüş, daşky gurşawy goramak we agrosenagat syýasaty baradaky komitet; Halkara meseleler baradaky komitet bolup durýar.

Türkmenistanyň Prezidenti, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iki palataly parlamentiň — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň bilelikdäki mejlisinde çykyş etmek bilen, häzirki döwürde döwletimiziň giň möçberli özgertmeler ýoly bilen ynamly gadam urýandygyny belledi. Bu bolsa Halk Maslahatynyň agzalarynyň öňünde ägirt uly wezipeleri goýýar.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň syýasy, ykdysady we medeni-durmuş taýdan ösüşine gönükdirilen kanunçykaryjylyk işiniň kämilleşdirilmegine goldaw bermegi, “Döwlet adam üçindir!” ýörelgesine esaslanýan we halkymyzyň durmuş derejesiniň yzygiderli gowulandyrylmagyny esasy ugur edinýän ynsanperwer syýasatymyzy netijeli durmuşa geçirmegi, öňde durýan wezipeleriň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitledi.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynda kabul edilýän çözgütler häzirki ýagdaýyň kadalaryna laýyk gelmelidir. Olar halkymyzy bir maksada birleşdirip, beýik sepgitlere ruhlandyrýar we ösüşiň täze belentliklerine ugrukdyrýar. Agzybirlikde ýetilmejek menzil, başa barmajak iş ýokdur diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

15-nji aprelde mähriban Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň hormatyna täze binalaryň açylyş dabaralary dowam etdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda iki sany iri desganyň — Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň hem-de Kabul ediş merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Maslahatlar merkezinde “Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy” atly halkara maslahatyň dabaraly mejlisi geçirildi.

Milli Liderimiz maslahatyň dabaraly mejlisinde çykyş etmek bilen, durnuklylygy, ynanyşmagy saklamak we parahatçylygyň, howpsuzlygyň binýadynda halkara gatnaşyklary ösdürmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Bitaraplygyň gurallaryny işjeň ulanmak, onuň parahatçylyk dörediji mümkinçiliklerini häzirki zamanyň meselelerini syýasy-diplomatik ýol bilen çözmek, sebitleýin we ählumumy wehimleri duýdurmak hem-de oňa öz wagtynda seslenmek teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz parahatçylyga, hoşniýetli goňşuçylyga, meseleleri gepleşikler arkaly çözmäge, harby güýçleri ulanmazlyga, umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna hormat goýmaga ygrarlylygy Bitaraplygyň binýatlaýyn esaslary hökmünde kesgitledi.

Döwlet Baştutanymyz dawalaryň we jedelleriň öňüni almagyň, olary aradan aýyrmagyň wajyp guraly hökmünde öňüni alyş diplomatiýasyna möhüm ornuň degişlidigini, şeýle hem energetika, ulag, suw, azyk, maglumat we kiberhowpsuzlygyny üpjün etmegiň wajypdygyny belledi we koronawirus ýokanjyna garşy göreşde hem-de onuň zyýanly täsirini ýeňip geçmekde tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Bitarap ýurt hökmünde biziň ornumyz dünýä hem-de onda eýeleýän ornumyza garaýşymyz ähli halklara, olaryň özygtyýarly ösüş ýoluny saýlap almagyna, syýasy hem-de durmuş-ykdysady nusgasyna, beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarynyň mazmunyna we ugruna hormat goýmak ýörelgesine daýanýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

16-njy aprelde bolsa BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 59-njy mejlisiniň çäklerinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň 72-siniň awtordaşlyk etmeginde “Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny” atly Kararnama biragyzdan kabul edildi.

Bu başlangyjy hormatly Prezidentimiz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde eden çykyşynda öňe sürdi.

Işiň örän giň ugurlaryny öz içine alýan BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi 2007-nji ýylda Aşgabatda açylyp, sebitde parahatçylygyň, durnuklylygyň we howpsuzlygyň berkidilmegine ägirt uly goşant goşýar.

Türkmen diplomatiýasynyň esasy ugurlary diňe bir ýurdumyzyň döwlet bähbitlerini esasy ugur edinmän, eýsem, sebitiň we dünýäniň oňyn bähbitlerine laýyk gelýär diýlip, ýokarda agzalan halkara maslahata daşary ýurtlardan onlaýn tertipde gatnaşanlaryň — ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Şmidiň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewiň, BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary Olga Algaýerowanyň, BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebit üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary Armida Salsia Alisjahbananyň çykyşlarynda nygtalýar.

Şeýle hem maslahatda BMG-niň Aşgabatdaky wagtlaýyn utgaşdyryjysy, ÝUNISEF-niň wekili Kristina Weýgand, Russiýanyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aleksandr Blohin, ABŞ-nyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Mettýu Stiwen Klimow, ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy, ilçi Natalýa Drozd we Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Diýego Ruiz Alonso çykyş etdiler.

Soňra Maslahatlar merkezinde halkara resminamalara gol çekmek dabarasy boldy.

Gol çekilen resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň arasynda 2021 — 2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk baradaky Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Halkara Energetika Agentliginiň arasynda energetika pudagynda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama; Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Milli azlyklaryň işleri boýunça Ýokary komissarynyň edarasynyň arasynda dil we medeniýet köpdürlüligi boýunça hyzmatdaşlyk hakyndaky Ähtnama; iýmit çygrynda mümkinçilikleri we hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça sebitleýin platformany ýerleşdirmek we işletmek arkaly Merkezi Aziýa we Kawkaz sebitlerinde eneleriň we çagalaryň iýmitlenmegini gowulandyrmaga ýardam etmek barada Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama bar.

Soňra halkara maslahat umumy mejlisler görnüşinde “Parahatçylyk we howpsuzlyk ugrunda hyzmatdaşlyk”, “Söwda-ykdysady hyzmatdaşlykda ekologiýanyň ähmiýeti”, “Ynsanperwer ugur boýunça halkara hyzmatdaşlyk” mowzuklary boýunça dowam etdirildi.

Halkara gatnaşyklaryň giň meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin açyk meýdança öwrülen forumyň jemleri boýunça “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlik guraldy. Onuň çäklerinde sebit we ählumumy derejedäki netijeli işleri ilerletmekde, umumy abadançylygyň hem-de ösüşiň maksatlaryna laýyk gelýän oňyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli daşary syýasy ugry amala aşyrýan Bitarap Türkmenistanyň saldamly goşandy nygtaldy.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Maslahatlar merkeziniň golaýynda ýerleşýän Türkmenistanyň Kabul ediş merkeziniň täze binasynyň toý bagyny kesip, bu ýerde halkara maslahata gatnaşyjylar üçin resmi kabul edişlik gurady.

Döwlet Baştutanymyz resmi kabul edişlikde çykyş edip, Türkmenistanyň häzirki döwürde ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýandygyny belledi. Ýurdumyzda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda uly ösüşler gazanylýar. Şunuň bilen baglylykda, ähli gyzyklanma bildirilýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen dostlukly hem-de özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýär.

15-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçen bilen geçiren duşuşygynyň çäklerinde maslahatyň jemleriniň tutuş adamzadyň abadançylygyna gönükdirilen umumy maksatlaryň amala aşyrylmagynda dünýä döwletleriniň arasynda özara düşünişmek we hormat goýmak gatnaşyklarynyň ösdürilmegini üpjün etjekdigine ynam bildirildi.

Hormatly Prezidentimiz we hytaýly diplomat ýangyç-energetika toplumynda, söwda-ykdysady we ynsanperwer ulgamdaky netijeli tagallalary işjeňleşdirmek üçin türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ägirt uly mümkinçilikleriniň bardygyny bellediler.

Milli Liderimiziň 16-njy aprelde Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçiren nobatdaky mejlisinde döwlet syýasatynyň möhüm ugurlaryna garaldy. Olaryň hatarynda ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak, ýangyç-energetika toplumyndaky iri maýa goýum taslamalaryny ilerletmek, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ulag pudagyna internet hyzmatlaryny girizmek, intellektual eýeçiligiň goraglylygyny kämilleşdirmek, giň möçberli özgertmeler maksatnamalarynyň hukuk esaslaryny berkitmek ýaly ugurlar boldy.

Mundan başga-da, medeniýet pudagynyň edaralarynyň işini sanlylaşdyrmak we olaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, şeýle hem Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň hormatyna meýilleşdirilen çäreleriň maksatnamasyny amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada maglumatlar aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa Döwlet haryt-çig mal biržasynyň bahalarynyň elektron maglumat binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berildi.

Bellenilişi ýaly, maglumatlaryň elektron binýadyny işläp taýýarlamak tapgyrlaýyn esasda alnyp barylýar. Onda birža şertnamalaryny hasaba almak hakyndaky degişli maglumatlar, olaryň seljerilişi, müşderileriň “şahsy otaglaryny” döretmek hakyndaky maglumatlar we beýlekiler ýerleşdiriler. Ol ýerde biržada hasaba alnan daşary ýurt şertnamalary hakyndaky maglumatlary almak, şeýle hem daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň sanawy we bahalary, ýurdumyzyň eksport ugurly önümleriniň görnüşleri bilen tanyşmak mümkinçiligi dörediler.

Birinji tapgyrda bu maglumatlar ähli gyzyklanma bildirilýän taraplar üçin elýeterli bolar. Halkara bazarlarda ulanylýan dünýä tejribesine daýanmak arkaly saýtyň hyzmatlaryndan yzygiderli peýdalanýan müşderileriň sanynyň artmagy bilen, ulanyjylara tölegli esasdaky hyzmatlary ýola goýmak meýilleşdirilýär.

Müşderileriň islegleri boýunça harytlaryň birnäçe görnüşlerine bolan bahalary anyklamak üçin biržada broker bölümlerini açmak we elektron görnüşdäki tölegleri geçirmek hem-de beýleki hyzmatlar göz öňünde tutulýar. Maglumatlaryň teklip edilýän elektron binýadynyň döredilmegi birža hyzmatlaryny dessin ýerine ýetirmäge, daşary ýurtlardan täze müşderileri çekmäge, daşary söwda işlerini ýönekeýleşdirmäge we üç ýylyň dowamynda ähli maglumatlary saklamaga mümkinçilik berer.

Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklarynyň möhüm binýady, maglumatlaryň kuwwatly habar beriş-syn çeşmesi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlere bolan islegleri aýdyň görkezýän gural hökmünde gulluk edýändigini belledi we birža söwdalaryny mundan beýläk-de ösdürmek we onuň möçberlerini artdyrmak boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiziň garamagyna Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topary tarapyndan “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky dynç alyş-sagaldyş merkezlerinde, ýurdumyzyň şypahanalarynda hem-de çagalaryň sagaldyş we dynç alyş merkezlerinde işleri guramak boýunça birnäçe teklipler hödürlenildi.

Mysal üçin, tomus möwsüminde Hazaryň kenarynda dynç alyşlary guramak meýilleşdirilýär. Dynç alyş möwsüminde ýüze çykýan meseleleri dessin çözmek üçin Dolandyryş merkezini döretmek, Hazar deňziniň türkmen kenarynyň bellenen nokatlarynda suwuň, howanyň we topragyň toplumlaýyn barlaglaryny geçirmek göz öňünde tutulýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky sagaldyş toplumlaryny tomusky dynç alyş möwsümine doly taýýarlamagyň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny, şonuň ýaly-da, Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli Meýilnamasyny tassyklady.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasynyň taslamasyny tassyklap, bu netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi ýurdumyzyň daşary syýasatynyň möhüm ugry bolup durýar, diýip nygtady. Bellenilişi ýaly, bu gatnaşyklar örän köp ugurlary öz içine alýar. Şolaryň hatarynda ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysadyýet, durmuş, ynsanperwer-medeni hem-de hukuk ulgamlary, energetika, ulag, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ugurlary bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisiň dowamynda “Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde Ahal welaýat çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezini gurmak hakynda” Karara gol çekdi hem-de Türkmenistanyň Bilim, Sport we ýaşlar syýasaty ministrlikleriniň Düzgünnamalaryna we Ylymlar akademiýasynyň Tertipnamasyna girizilen üýtgetmeleri hem-de goşmaçalary, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň kämilleşdirilen Düzgünnamasyny, şeýle hem olaryň merkezi edaralarynyň gurluşyny tassyklady.

Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz wise-premýerler bilen bilelikde paýtagtymyza täze gelip gowşan häzirki zaman ýolagçy awtobusyna münüp, “Oguzkent” myhmanhanasyna geldi. Bu ýerde döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi geçirildi.

Foruma gatnaşyjylar assosiasiýanyň çäklerindäki bilelikdäki işleriň jemini jemlediler hem-de 2010-njy ýylda döredilip, häzirki wagtda Türkmenistandan we dünýäniň 36 ýurdundan ýuridik taraplaryň we fiziki şahslaryň 190-dan gowragyny özünde birleşdirýän bu guramanyň möhüm wezipelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Assosiasiýanyň ýurdumyzda, şonuň ýaly-da, daşary ýurtlarda ahalteke atçylyk sungatyny ösdürmäge işjeň goşant goşýan agzalarynyň çykyşlary diňlenildi, guramaçylyk meselelerine seredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň çäklerinde ahalteke bedewleriniň şan-şöhratyny dikeltmekde, dünýä ýaýmakda, atçylyk sportuny we atçylyk pudagyny ösdürmekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary üçin dabaraly ýagdaýda “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi” hormatly ady dakyldy. Bu çözgüt “Türkmen atlary” döwlet birleşigi hem-de ýurdumyzyň giň jemgyýetçiligi tarapyndan goldanyldy.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, atşynaslyk sungatynyň mekany bolan güneşli Diýarymyzda bu ugruň ösdürilmegi, bedewleriň gadymy nesil ugurlarynyň dikeldilmegi, halkymyzyň bahasyna ýetip bolmajak baýlygy bolan behişdi bedewleriň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek möhüm we esasy wezipelerdir. Şulardan ugur alnyp, daşary ýurtly atşynaslar bilen bu pudagy ösdürmek hem-de kämilleşdirmek babatyndaky özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär.

Hormatly Prezidentimiz assosiasiýanyň mejlisinde ýurdumyzyň tapawutlanan atşynaslaryny we itşynaslaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda Permanlara gol çekdi.

Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň has işjeň daşary ýurtly agzalaryna “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” hormatly ady dakyldy. Olaryň hatarynda ahalteke bedewlerini köpeltmäge ýöriteleşdirilen atçylyk hojalyklarynyň ýolbaşçylary Tito Pontekorwo (ABŞ) we Mariýa Mosar (Russiýa) bar. Olar mejlisde wideoaragatnaşyk ulgamy arkaly çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň garamagyndaky “Goýumly oýunlar, hyzmatlar we üpjünçilik” döwlet kärhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, ony “Altyn bedew” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine öwürmek hakynda Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Şonuň ýaly-da, mejlisde Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze Prezidenti saýlanyldy. Ýurdumyzyň tejribeli meşhur atşynaslary bu wezipä Serdar Berdimuhamedowy hödürlediler. Teklibi assosiasiýanyň türkmenistanly we daşary ýurtly agzalary biragyzdan goldadylar.

S.Berdimuhamedow foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, bildirilen ynam üçin hoşallygyny beýan etdi hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň mundan beýläkki işi, onuň maksatlary hem-de meýilnamalary barada aýtdy. Hormatly Prezidentimiziň ahalteke bedewlerini ulgamlaýyn esasda köpeltmek, halk seçgiçilik usullaryny hem-de dünýä ylmynyň häzirki zaman gazananlaryny ulanmak barada öňde goýan wezipeleri bilen baglylykda, milli atçylyk mekdebiniň iň gowy däplerini saklamagyň hem-de artdyrmagyň ilkinji nobatdaky wezipeleriň biridigi aýratyn nygtaldy.

Şonuň ýaly-da, assosiasiýanyň wise-prezidenti wezipesine dalaşgärler tassyklanyldy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze dolandyryş müdiriýetiniň hem-de derňew toparynyň agzalary saýlanyldy.

Şenbe güni paýtagtymyzda we ýurdumyzyň ähli sebitlerinde şanly wakalara — Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna we Aşgabadyň 140 ýyllygyna bagyşlanyp, ählihalk ýowary geçirildi. Oňa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem gatnaşdy.

Hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň wekilleriniň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň agza döwletleriň Parlamentara Assambleýasynyň onlaýn görnüşde geçirilen 52-nji maslahatyna gatnaşmagyny görkezmek bolar.

Duşuşygyň barşynda pandemiýa döwründe migrasiýa hereketlerini kanuny taýdan düzgünleşdirmäge, GDA döwletleri üçin Migrasiýa kodeksine degişli meselelere garaldy, “GDA gatnaşyjy döwletlerde çagalaryň saglygyny goramaga bolan hukuklaryny üpjün etmek”, “Raýatlara ruhy taýdan kömek bermek we kömek berlende raýatlaryň hukuklarynyň kepillikleri hakynda”, “Sebitleýin maýa goýum taslamalary hakynda” we beýleki kanunlaryň taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşyjy döwletleriň Parlamentara Assambleýasynyň 52-nji mejlisiniň çäklerinde türkmen wekiliýeti “COVID-19 pandemiýa şertlerinde ählumumy howplar we wehimler. Terrorçylyk we zorlukly ekstremizm” atly halkara maslahata hem gatnaşdy.

Mahlasy, geçen hepde möhüm wakalara baý boldy. Olar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan öňde goýlan, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda milletiň ruhy baýlyklaryny, ýurdumyzyň ykdysady kywwatyny artdyrmaga, türkmen halkynyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga, Watanymyzyň halkara abraýyny pugtalandyrmaga gönükdirilen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

(TDH).

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýöriteleşdirilen täze dikuçaryň aýratynlyklary bilen tanyşdy

Aşgabat, 8-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ilata gaýragoýulmasyz tiz kömek bermäge niýetlenilip, ýurdumyza getirilen lukmançylyk maksatly “ANSAT” kysymly täze dikuçar bilen tanyşdy.

Bu waka ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmegiň we ösdürmegiň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolup durýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Milli Liderimiz ynsan saglygyny ýurduň baş baýlygy hökmünde yglan edip, halkymyzyň saglygyny goramak, keselleriň öňüni almak we ony öz wagtynda bejermek, jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgesini berkarar etmek meselelerini hemişe üns merkezinde saklaýar.

“Türkmenhowaýollary” agentliginiň buýurmasy boýunça Kazan dikuçar zawody (Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasy) tarapyndan öndürilen täze tiz kömek dikuçaryny gözden geçirmek üçin döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň günortasynda ýerleşen saglygy goraýyş edaralarynyň dikuçar meýdançasyna geldi.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesow hormatly Prezidentimize saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmek meselelerine hemişe üns berýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de täze dikuçaryň ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň we paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygynyň öň ýanynda lukmanlara we paýtagtymyzyň ýaşaýjylaryna ajaýyp sowgat bolandygyny nygtady.

Ministr dikuçaryň esasy tehniki häsiýetnamalary barada hasabat berip, onuň şäher şertlerinde gaýragoýulmasyz tiz kömek hyzmatlaryny ýerine ýetirmek, ýöriteleşdirilen hassahanalara gysga wagtyň içinde näsaglary eltmek üçin niýetlenendigini belledi. Bu dikuçar reanimasiýany, ýokary derejeli bejerişi özünde jemlemek bilen, şikes alan raýatlara gönüden-göni ýerinde ilkinji gyssagly lukmançylyk kömegini bermäge mümkinçilik berýän iň döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylandyr.

Döwlet Baştutanymyz dikuçaryň içindäki ýöriteleşdirilen keseli anyklamaga hem-de näsagyň ýagdaýyna gözegçilik etmäge niýetlenen enjamlaryň işi bilen tanyşdy. Hususan-da, ýörite görkezijileriň kömegi bilen monitorda elektrokardiogramma, bedeniň kislorod bilen üpjünçiligi, arterial gan basyşy we beýlekiler ýaly görkezijileri synlap bolýar.

Dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň kämil önümi bolan bu enjam dikuçaryň hereket ediş ýagdaýlaryna laýyklykda, ýagny tehnikanyň titremesine, asmana göterilişine we beýleki häsiýetlerine görä taýýarlanandyr. Bu enjam şu kysymly dikuçarlarda birnäçe ýyllardan bäri netijeli ulanylyp gelinýär. Hususan-da, “ANSAT” dikuçarynyň lukmançylyk kysymy sanly defibrillýator bilen üpjün edilendir. Ol ýürek urşunyň ýygylygyny awtomatik usulda seljerýär we zerur bolanda onuň täzeden işlemegini awtomatik usulda amala aşyrýar.

Şeýle hem emeli dem alyş enjamy oturdylandyr. Eger näsaga birden zerurlyk ýüze çykyp, kislorod bilen üpjün etmeli bolsa, bu enjam ulanylýar. Esasy bellemeli aýratynlyk, onuň ýaňy doglan çagadan başlap, has uly ýaşly adamlara çenli ulanmaga niýetlenen köpugurly enjam bolup durýanlygydyr. Raýatyň ýaş görkezijisini girizseň, şonuň esasynda, bu enjamyň özi awtomatik usulda zerur kislorody berýär.

Şeýle hem ýörite sorujy esbaplar enjamlaşdyrylandyr. Ol oturdylanda, başga hiç hili işi ýerine ýetirmän, ony göni şu enjama çatyp bolýar. Munuň özi lukmanlaryň işini köp derejede ýeňilleşdirýän we näsaglara degişli kömegi tiz bermäge ýardam berýän iň kämil üpjünçilikdir.

Mundan başga-da, dikuçarda zerurlyk ýüze çykanda, näsagy kislorod bilen üpjün etmek üçin wideolaringoskop we intubasion turbajyklar hem bar. Bu gurallaryň kömegi bilen intubasion turbany ýalňyşman we näsaga zeper ýetirmän, onuň dem alyş ýollaryna girizip bolýar. Bu bolsa örän amatly ýagdaýy döredýär. Näsagy dikuçardan düşürip, hassahana äkitmeli bolanda hem ony näsagyň ýany bilen alyp gidip bolýar.

Dikuçarda seýikleriň hem dürli görnüşleri bar. Olar oňurgalara ýa-da bedene şikes ýeten ýagdaýynda näsagyň bedeniniň gozganmazlygy üçin ulanylýan lukmançylyk enjamlarydyr.

Uçuş-tehniki häsiýetleri boýunça «ANSAT» dikuçary barmasy kyn bolan ýerlerde gyssagly işleri ýerine ýetirip bilýär. Dikuçar zerur erginleri sowatmak we gyzdyrmak üçin ýörite enjamlar bilen üpjün edilendir. Reanimasiýa we gaýragoýulmasyz tiz kömegi bermek üçin derman hem-de sarp ediş serişdelerine niýetlenen ýörite gutujyklar bar.

Dikuçaryň iň ýokary tizligi sagatda 275 kilometre, iň ýokary uçuş uzaklygy 510 kilometre barabardyr. Onuň ýere gonýan böleginiň goşmaça enjam bilen üpjün edilmegi bolsa dikuçara dag eteklerine, gum we çöllük hem-de barmasy kyn ýerlere gonmaga mümkinçilik döredýär. Bularyň ählisi bu dikuçaryň ýurdumyzda häzire çenli bar bolan şunuň ýaly dikuçarlardan tapawutly aýratynlygydyr.

Ýokary tizlikli, dünýä ülňülerine laýyk gelýän, häzirki zaman tehnologiýalary bilen üpjün edilip, ähli zerur amatlyklar döredilen bu dikuçar şäherde gysga wagtyň içinde ýakyn aralyga bir näsagy alyp barmak üçin niýetlenendir.

Dikuçaryň lukmançylyk bölüminde dürli görnüşli zemmerler, ykjam elektrokardiograf we monitorly defibrilýator enjamy, ergin guýmak üçin infuziomatlar, emeli dem beriş enjamy, awtomatik sorujy enjamlar bar.

Şeýle hem dikuçar derman serişdelerini sowadyjy we ýyladyjy bokslar, ilkinji lukmançylyk kömegini bermek üçin niýetlenen dürli gutular, glýukometr, pulsoksimetr, termometr, köpugurly seýikler, dürli görnüşdäki gurallar, ýanyk şikesli näsaglar üçin niýetlenen dürli görnüşli enjamlar we beýleki sarp ediji serişdeler bilen üpjün edilendir.

Ýeri gelende aýtsak, milli Liderimiziň tagallalary bilen bina edilen iri saglygy goraýyş edaralarynyň ýanynda ýörite dikuçar meýdançalary hem guruldy. Dikuçarlaryň uçup-gonmagy üçin niýetlenen şunuň ýaly meýdançalaryň myhmanhanalarda hem gurnalmagynyň göz öňünde tutulýandygyny bellemek gerek.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ministri ýurdumyzda näsagda böwrek çalyşmak boýunça ilkinji operasiýanyň üstünlikli geçirilendigi barada hoş habary aýtdy. Böwrek transplantasiýa operasiýasy birnäçe ýyllardan bäri dowamly böwrek ýetmezçilikli näsaga özüniň ýakyn garyndaşynyň böwregi alnyp, ýerine ýetirildi. Bu çylşyrymly operasiýa ýerli hünärmenlerimiz tarapyndan amala aşyryldy. Häzirki döwürde böwregini beren adamyň we böwrek oturdylan näsagyň ýagdaýy kanagatlanarly, olar lukmanlaryň gözegçiliginde saklanýar.

Döwlet Baştutanymyz bu habary kanagatlanma bilen kabul edip, operasiýanyň üstünlikli geçmegi bilen tüýs ýürekden gutlady we munuň milli lukmanlarymyzyň hem-de saglygy goraýyş ulgamynyň gazanan uly üstünligidigini nygtady.

Milli kanunçylyga laýyklykda, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi tarapyndan adamyň beden agzalaryny ýa-da dokumalaryny transplantasiýa etmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.

Milli Liderimiziň tagallasy bilen, häzir ýurdumyzda beden agzalarynyň ýa-da dokumalarynyň transplantasiýasy operasiýasyny amala aşyrmaga doly mümkinçilik döredildi. Bu ugurda dünýä tejribesini öwrenmek maksady bilen milli hünärmenlerimiz daşary ýurtlaryň öňdebaryjy klinikalarynda hünär kämilleşdiriş okuwlarynda boldular hem-de böwrekleri transplantasiýa etmegiň tärlerini öwrenip, amaly endikleri ele aldylar. Ýurdumyzyň hirurgiýa ugurly merkezi bejeriş-öňüni alyş edaralarynyň hünärmenleri we Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň professor-mugallymlary Halkara okuw-ylmy merkezinde böwrekleri transplantasiýa etmegiň tejribe-synag operasiýalaryny yzygiderli geçirdiler.

Ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralarynda beden agzalarynyň ýa-da dokumalarynyň transplantasiýasy operasiýasyndan soňky döwürde näsaglara gözegçilik etmek we zerur barlaglary geçirmek üçin mümkinçilikler bar hem-de degişli bejeriş-öňüni alyş edaralary zerur derman we saglygy goraýyş maksatly serişdeler bilen doly üpjün edildi.

Dikuçar bilen tanyşdyrmagynyň ahyrynda ministr ilatymyzy gaýragoýulmasyz lukmançylyk hyzmatlary bilen üpjün etmek boýunça döredýän şertleri we mümkinçilikleri üçin ähli saglygy goraýyş işgärleriniň adyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ýene-de bir gezek tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, tükeniksiz alkyş sözlerini aýtdy hem-de milli Liderimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli işleriniň hemişe rowaç almagyny arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyz dikuçar bilen tanyşlygyny tamamlap, ýerine ýetirilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak bilen birlikde, saglygy goraýyş ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagyň hem-de döwrebaplaşdyrmagyň bu ulgamy ösdürmek babatdaky strategiýanyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nygtady.

Şu ýerde “Türkmenhowaýollary” agentliginiň başlygy D.Saburow ýurdumyzyň raýat awiasiýasyny ösdürmegiň çäginde Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň degişli edaralary bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk ugrunda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Ýokary derejede gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmekde, ýurdumyza toprak-howa şertlerimize laýyk gelýän dikuçarlary getirmegiň möhüm işleriň hatarynda durýandygy bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, alnyp barylýan işleri maksadalaýyk dowam etmegi tabşyrdy hem-de täze dikuçar iş ýüzünde ulanylyp görlenden soň, şeýle tehnikany ýurdumyzyň beýleki welaýatlary üçin hem satyn almagyň mümkinçiliklerini öwrenmegi “Türkmenhowaýollary” agentliginiň başlygy D.Saburowa hem-de saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowa tabşyrdy.

Milli Liderimiz lukmançylyk maksatly dikuçarlaryň tehniki binýadyny artdyrmagyň möhümdigi barada aýdyp, Russiýa Federasiýasy bilen döwletara gatnaşyklaryň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän Tatarystan Respublikasy bilen hyzmatdaşlygyň yzygiderli, netijeli häsiýetini kanagatlanma bilen belledi.

Kazanyň dikuçar zawody bilen awiagurluşyk ulgamynda ýola goýlan hyzmatdaşlyk esasynda, onuň howa tehnikalary ýurdumyzyň halk hojalygynda giňden ulanylýar diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Döwlet Baştutanymyz dikuçaryň tehniki häsiýetnamalaryna ünsi çekip, bu kysymly dikuçarlaryň döwrebap lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edilendigini hem-de Türkmenistanyň howa şertlerine gabat gelýändigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ugurdaky gatnaşyklaryň geljekde-de pugtalandyrylmagynyň möhümdigini nygtap, uzakdaky ilatly ýerlerde ulanylmaga niýetlenen ozaldan ulanylýan köpugurly dikuçaryň hem-de şäher töwereklerinde gyssagly tiz lukmançylyk kömegini bermäge niýetlenen täze dikuçaryň halkymyzyň saglygyny üpjün etmekde möhüm ähmiýete eýedigini belledi.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, “Türkmenhowaýollary” agentliginiň başlygy D.Saburowa, içeri işler ministri M.Çakyýewe, saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowa bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi hem-de eger zerur bolsa, tehnikalary Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň alyp barýan işlerinde hem ulanmagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz täze dikuçaryň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň raýat awiasiýasyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli Milli maksatnamasynda göz öňünde tutulan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge, howa gämileriniň düzümini yzygiderli döwrebaplaşdyrmaga hem-de uçuşlaryň howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilendigini belledi we bu işleriň doly derejede ýerine ýetirilmegini tabşyrdy.

Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň saglygy goraýyş maksatly täze dikuçary paýtagtymyzyň ilatyna sowgat etmegi milli Liderimiziň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän syýasatynda durmuş ähmiýetli ulgamlaryň ösüşinde möhüm orun eýeleýär.

“Il saglygy — ýurt baýlygy” diýen şygardan ugur alnyp, häzirki döwürde ýurdumyzda saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek we onuň düzümlerini döwrebaplaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn çäreler amala aşyrylýar. Bu bolsa adamlaryň ömrüniň ortaça uzaklygynyň ýokarlanmagyna we ilatyň durmuş derejesiniň hiliniň gowulanmagyna ýardam edýär.

Ulgamyň düzümlerini kämilleşdirmek babatda ýerine ýetirilýän işleriň çäklerinde tutuş ýurdumyzda iň häzirki zaman enjamlary bilen üpjün edilen döwrebap lukmançylyk merkezleri, saglyk öýleri hem-de derman senagatyna degişli desgalar gurulýar. Mahlasy, saglygy goraýyş ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny we düzümlerini pugtalandyrmak boýunça yzygiderli çäreler görülýär.

Islendik pursatda lukmançylyk hyzmatlarynyň zerur bolan ýerlerine öz wagtynda ýetişip, uzak wagtlap we netijeli hyzmat etmegi üçin täze saglygy goraýyş dikuçaryna ak ýollar arzuw edilip, bereketli ak un sepildi. Munuň özi paýhasly pederlerimiziň asyrlaryň dowamynda döreden ýagşy dessurlarynyň Arkadagly eýýamda döwrebap derejede ösdürilýändiginiň hem-de bagtyýar nesiller tarapyndan mynasyp dowam etdirilýändiginiň aýdyň nyşanydyr.

Türkmenistanda Bütindünýä saglyk güni bellenildi

Aşgabat, 7-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanda, asylly däbe görä, Bütindünýä saglyk güni bellenildi. Milli senenamamyzda orun alan bu halkara çärä bagyşlanyp, köpçülikleýin welosipedli ýöriş geçirildi. Oňa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Milli Liderimiziň ýadawsyz aladasy bilen Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu sene ýurdumyzda täze mana eýe bolup, sagdyn hem-de işjeň durmuş ýörelgesiniň töwereginde müňlerçe adamy birleşdirdi.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, saglyk diňe bir adam üçin däl, eýsem, tutuş jemgyýetimiz üçin hem bahasyna ýetip bolmajak gymmatlykdyr. Çünki saglyk güýç-kuwwatyň, zähmet hem-de döredijilik işjeňliginiň, doly bahaly we abadan durmuşyň çeşmesidir. Şonuň üçin hem bu ugur Türkmenistanyň durmuş maksatly döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyzda “Saglyk” Döwlet maksatnamasy, beýleki ugurdaş maksatnamalar durmuşa geçirilýär, lukmançylyk we sport desgalary bilen birlikde, degişli düzümleri kemala getirmek boýunça iri taslamalar amala aşyrylýar. Milli Liderimiziň aýratyn tagallalary netijesinde, Aşgabatda hem-de sebitlerde sporty ösdürmäge uly üns berilýär, munuň üçin ähli zerur şertler döredildi.

Döwrebap enjamlaşdyrylan sport zallarynyň we meýdançalarynyň, suwda ýüzülýän howuzlaryň orta we ýokary okuw mekdeplerinde okaýanlaryň, mekdebe çenli ýaşly çagalar edaralarynda terbiýelenýänleriň hyzmatyndadygyny bellemek gerek.

Netijede, köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport hereketi Türkmenistanda giň gerime we uzak möhletleýin umumymilli maksatnama häsiýetine eýe boldy. Ýokary görkezijili sportuň ösüşi hem bu gün täze badalga aldy.

Aşgabatda bina edilen Olimpiýa şäherçesi munuň aýdyň mysalydyr. Bu ýerde 2017-nji ýylda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary, 2018-nji ýylda bolsa Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty üstünlikli geçirildi. Şu ýyl hem bu köpugurly toplumda abraýly halkara ýaryşlar guralar.

Bularyň ählisi Bitarap Watanymyzyň dünýäniň sport giňişligindäki abraýyny pugtalandyrmaga, türgenlerimiziň ussatlyklaryny kämilleşdirmäge hem-de täze ýeňişlere ýetmäge höweslerini artdyrmaga we sportuň dürli görnüşlerini wagyz etmäge, türkmenistanlylary, ilkinji nobatda bolsa, ýaşlary şolar bilen yzygiderli meşgullanmaga giňden çekmäge ýardam edýär.

Saglyk ýoly hem bu ugurda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň özboluşly nyşany bolup durýar. Köpetdagyň gözel gerişlerinden çekilen bu täsin ýoda aşgabatlylaryň hem-de paýtagtymyzyň myhmanlarynyň işjeň dynç alýan söýgüli ýerine öwrüldi. Muňa paýtagtymyzyň günorta böleginde baş şäherimiziň we onuň daş-töwereginiň tebigat gözelligini gorap saklamak boýunça geçirilýän çäreleriň netijesinde kemala gelen hoştap howaly tebigat hem gönüden-göni täsir edýär.

Ine, şu gün hem bu ýerde Bütindünýä saglyk güni mynasybetli däp bolan köpçülikleýin welosipedli ýörişe badalga berildi. Ir bilen Saglyk ýolunyň başlanýan ýerinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, Mejlisiň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, paýtagtymyzyň häkimliginiň, jemgyýetçilik guramalarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary, ýaşlar ýygnandylar. Hemmeler döwlet Baştutanymyzy uly ruhubelentlik bilen garşyladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlara ýüzlenip, hemmeleri «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda bellenýän halkara baýram — Bütindünýä saglyk güni bilen tüýs ýürekden gutlady. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, bu ajaýyp baýram dostlugyň, parahatçylygyň hem-de sportuň belent däplerini dabaralandyrýar. Şoňa görä-de, bu baýram jemgyýetimiziň agzybirligini we jebisligini has-da berkidýän möhüm waka hökmünde milli senenamamyzda aýratyn orun tutýar. Şonuň üçin hem biz dünýä bileleşigi bilen birlikde eziz Diýarymyzda bu halkara baýramy ýokary ruhubelentlikde belleýäris.

Milli Liderimiz Bütindünýä saglyk gününiň şanyna bagyşlanyp geçirilýän köpçülikleýin bedenterbiýe-sport çäreleriniň Garaşsyz döwletimiziň sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurdy hökmünde abraýyny dünýä giňden ýaýýandygyny belledi. Berkarar döwletimiziň durmuş-ykdysady kuwwaty, halkymyzyň ruhy galkynyşy we abadançylygy, jemgyýetimiziň sagdynlygy nesillerimiziň beden we ruhy taýdan sazlaşykly ösüşi bilen berk baglydyr.

Şoňa görä-de, biz köpçülikleýin bedenterbiýäni, olimpiýa hereketini, umuman, sporty ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýäris, beden we ruhy taýdan sagdyn nesilleri terbiýeläp ýetişdirmek ýaly halkymyzyň gadymy däplerini mynasyp dowam edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Ýurdumyzda iri sport hem-de atçylyk sport toplumlarynyň, stadionlaryň, sport mekdepleriniň, Olimpiýa şäherçesiniň gurlup, döwrebap sport düzümleriniň döredilmegi muny aýdyň tassyklaýar. Dünýä ölçeglerine laýyk gelýän öňdebaryjy sport ulgamy bolsa bu ugurda bize uly ösüşleri gazanmaga mümkinçilik berýär.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Garaşsyz döwletimiziň sport senenamasyna ajaýyp wakalaryň ençemesi ýazyldy. Türkmenistan dünýä we sebit derejesindäki iri halkara ýaryşlaryň geçirilýän merkezine öwrüldi. Eziz Watanymyzyň bu ugurdakу üstünlikleri abraýly halkara guramalar tarapyndan ykrar edilýär.

Halkara Olimpiýa komitetiniň, Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň agzasy bolan ýurdumyz dünýäde olimpiýa hereketini ösdürmäge hem mynasyp goşant goşýar. Şu ýyl paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesinde Welosiped sportunyň trek görnüşi boýunça dünýä çempionaty, şeýle hem tennis boýunça Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň tapgyry guralar. Şu günler bu iri ýaryşlara gowy taýýarlyk görmek, hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmak boýunça halkara sport guramalary bilen bilelikde toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Bu işleriň ählisi sagdynlygyň we bagtyýarlygyň mekany bolan Bitarap döwletimiziň dünýädäki at-abraýyny has-da ýokarlandyrýar. Garaşsyz Watanymyzda baş baýlygymyz bolan ynsan saglygyna uly üns berilýändigini bütin dünýä äşgär edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sport çäresine gatnaşyjylaryň ählisini Bütindünýä saglyk güni bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, hemmelere berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, eziz Watanymyzyň abraý-mertebesini has-da artdyrmak ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz köpçülikleýin welosipedli ýörişe badalga berdi. Milli Liderimiziň göreldesine eýerip, ýörişe gatnaşyjylar Saglyk ýolundan uzap gidýän Arçabil hem-de Bitarap Türkmenistan şaýollarynyň ugry boýunça agzybirlik bilen herekete başladylar.

Aprel aýynyň güneşli, ýakymly säheri, arassa salkyn howa, dünýäniň owadan hem-de ýaşamak üçin oňaýly şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilen Aşgabadyň täzelenen keşbini eliň aýasynda ýaly görkezýän ýaşyl begrese bezenen dag etekleriniň gözel görnüşi ruhuňy belende göterýär. Köpçülikleýin welosipedli ýörişiň geçýän ýolunyň ugrunda döredijilik toparlarynyň çykyşlary boldy.

Mähriban Watanymyzy, döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen ýurdumyzyň we halkymyzyň abadançylygyna gönükdirilen oňyn özgertmeleri, sporty, Aziýanyň merjen şäheri — ak mermerli Aşgabadyň gözelligini wasp edýän aýdym-sazly çykyşlar bu çärä baýramçylyk öwüşginini çaýdy we oňa gatnaşyjylaryň ruhuny belende göterdi.

Döwlet Baştutanymyz hemişe bolşy ýaly, welosipedli ýörişiň barşynda birkemsiz beden taýýarlygyny görkezdi. Hormatly Prezidentimiz işiniň örän köpdügine garamazdan, bedenterbiýe hem-de sport bilen meşgullanmaga elmydama wagt tapýar, munuň adamyň saglygyna hem-de ruhubelentligine oňyn täsir etmekde, bedeniň kesellere garşy göreşmek ukybyny berkitmekde, zähmetsöýerlik, maksadaokgunlylyk, tutanýerlilik, özüňe erk etmek ýaly häsiýetleri terbiýelemekde eýeleýän artykmaçlyklaryny şahsy göreldesi arkaly subut edýär.

Welosiped sportunyň ýurdumyzda uzak taryha hem-de däplere eýedigini bellemek gerek. Mälim bolşy ýaly, Aşgabatda welosipedçileriň ilkinji jemgyýeti 1894-nji ýylda, ýagny 127 ýyl mundan ozal döredildi. Şondan bir ýyldan soň bolsa ilkinji ýaryşlar geçirilip, Türkmenistanda sportuň bu görnüşini ösdürmäge badalga berildi. Milli Liderimiziň öňdebaryjy sport syýasatynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, bu gün welosiped sporty türkmenistanlylaryň arasynda barha uly meşhurlyga eýe bolýar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, welosiped sporty bilen meşgullanmak hem-de welosipedli gezelençler saglyk üçin peýdalydyr, mundan başga-da, tebigatyň gözelligini synlap, lezzet almaga mümkinçilik berýär. Säher bilen arassa howada geçirilen wagt ylhamyňy joşdurýar, tutuş günüň dowamynda keýpiçaglyk, ruhubelentlik berýär.

Welosipedli gezelençler dünýäde uly jemgyýetçilik ähmiýetli çäreleriň biridir, şeýle çäreler dürli durmuş, sport hem-de ekologiýa taslamalaryny hem-de başlangyçlary goldamak maksady bilen geçirilýär.

Şunuň ýaly möhüm ähmiýetli çärelere milli Liderimiziň hut özüniň gatnaşmagy şular ýaly wakalaryň örän möhümdigine güwä geçmek bilen çäklenmän, ynsan saglygy, halkymyzyň durmuş we abadançylyk derejesiniň ýokarlandyrylmagy bilen baglanyşykly ähli taslamalaryň derejesini kesgitleýär, şolaryň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygynyň tassyknamasy bolup hyzmat edýär.

2018-nji ýylda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 3-nji iýuny Bütindünýä welosiped güni diýip yglan etmek hakynda Kararnamany kabul etmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport hereketini işjeňleşdirmek we goldamak, milli hem-de ählumumy derejede jemgyýetiň ýokary ekologiýa medeniýetini kemala getirmek ugrunda edýän yzygiderli tagallalarynyň halkara bileleşik tarapyndan giňden ykrar edilendiginiň subutnamasydyr.

Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça tassyklanylan bu ajaýyp sene raýdaşlyk we ynanyşmak, sagdynlyk hem-de hoşniýetli erk-isleg ýaly gymmatlyklaryň ähmiýetini alamatlandyrýar, sportuň parahatçylygyň hem-de dostlugyň ilçisi hökmündäki mümkinçiliklerini giňeldýär. Bu senäniň şanyna geçen ýyl Aşgabatda “Welosiped” binasy açyldy, onuň ýerleşen ýeri ýurdumyzyň baş şäheriniň ýene-de bir ajaýyp künjegine öwrüldi.

Paýtagtymyzyň ajaýyp binalarynyň biri bolan “Älem” medeni-dynç alyş merkeziniň ýanynda köpçülikleýin welosipedli ýörişe gatnaşyjylara “Döwletliler köşgünde” terbiýelenilýänler hem goşuldy. Bu binanyň dünýäde şeýle desgalaryň iň ulusy hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilendigini bellemek gerek.

Ýakynda döwlet Baştutanymyzyň Kararyna laýyklykda, Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Türkmenistanyň Mejlisiniň karary bilen bu gazna Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy. Milli Liderimiziň gol çeken resminamasynyň esasynda haýyr-sahawat gaznasynyň milli hem-de daşary ýurt pulunda degişli bank hasaplary açyldy.

Munuň özi sagdynlygyň, ruhubelentligiň we bagtyýar çagalygyň ýurdy hökmünde ykrar edilen Watanymyzda ösüp barýan ýaş nesilleriň sazlaşykly ösüşine, ýaşlaryň öz ukyplaryny we zehinlerini açyp görkezmekleri üçin zerur mümkinçilikleriň üpjün edilmegine, howandarlyga mätäç çagalara döwlet tarapyndan goldaw berilmegine möhüm ähmiýet berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Halkymyzyň gadymdan gelýän asylly däplerine laýyklykda, milli Liderimiz ýokarda agzalan gaznanyň hasabyna özüniň aýlyk zähmet hakynyň ýarysyny geçirdi.

Häzirki wagtda parasatly ýörelgeler hem-de ýagşy dessurlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynda mynasyp dowam etdirilýär. Ýaş nesiller hakyndaky alada şol syýasatyň esasy ugurlarynyň biridir.

Soňky ýyllarda işjeň syýasy, işewür, medeni we jemgyýetçilik durmuşynyň jemlenen ýeri bolan Aşgabat eziz Diýarymyzyň baş şäheri diýen belent derejesine laýyklykda, dünýä sportunyň iri merkezine hem öwrüldi.

Tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, paýtagtymyzda hem milli Liderimiziň başyny başlan täzeçil şähergurluşyk strategiýasy netijesinde, ýokary halkara ölçeglere laýyk derejede enjamlaşdyrylan sport we atçylyk sport toplumlary, döwrebap awtodromlar, ýöriteleşdirilen sport mekdepleri yzygiderli guruldy, şolar dünýäniň täze çempionlaryny terbiýelemäge hem-de Olimpiýa ätiýaçlygynyň kemala getirilmegine ýardam berýär.

Gözlerimiziň alnynda Aşgabatda kuwwatly döwrebap düzüm kemala getirilip, sportuň dürli görnüşleri, şol sanda biziň yssy howa şertlerimizde adaty bolmadyk görnüşleri — hokkeý we figuralaýyn typmak bilen meşgullanmak üçin hemme zerur şertler döredildi. Türkmenistanlylar sportuň bu görnüşlerini hyjuw we höwes bilen özleşdirýärler.

Has uly sport desgalarynyň hataryny örän gysga möhletiň içinde iri ugurdaş desgalar artdyrdy, şolaryň häzire çenli sebitde deňi-taýy ýokdur.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çuňňur oýlanyşykly durmuş ugurly syýasaty netijesinde bu günki gün sagdynlygyň we ruhubelentligiň mynasyp ykrar edilen ýeri — Türkmenistanda bedenterbiýä we sporta eýerýänleriň sany örän köpdür.

Şahsy göreldesi ösüp gelýän nesli sazlaşykly terbiýelemek işinde örän uly orun eýeleýän milli Liderimiziň baştutanlygynda birnäçe ýyl bäri jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini pugtalandyrmak, köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini we ýokary netijeli sporty wagyz etmek we elbetde, Türkmenistany halkara derejesindäki iri sport döwleti hökmünde berkarar etmek boýunça uly işler alnyp barylýar. Bu möhüm işe ýurdumyz belent ynsanperwerlik ýörelgelerini utgaşdyrýar. Bu bolsa Durnukly ösüş maksatlarynyň amala aşyrylmagy bilen birlikde, olimpiýa hereketiniň maksatlaryna eýerilmegine gönüden-göni bagly bolup, özünde adamlaryň mümkinçiligini has doly açmaga gönükdirilen belent ynsanperwer mazmuny jemleýär.

Häzirki wagtda sport halkara hyzmatdaşlygyň möhüm düzüm bölegi, ussatlygy bilen olimpiýa hereketiniň belent maksatlaryny tassyklaýan türgenler bolsa parahatçylygyň ilçileri hasaplanylýar.

Hut şoňa görä-de, halkara derejeli ökde türkmen türgenlerini, ussat tälimçileri we beýleki ugurdaş hünärmenleri taýýarlamak şu ýylyň ýanwar aýynda döwlet Baştutanymyz tarapyndan tassyklanylan «2021 — 2025-nji ýyllarda Türkmenistanda bedenterbiýäni we sporty goldamagyň hem-de ösdürmegiň Maksatnamasynyň» beýleki döwlet maksatnamalarynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi.

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzda sport ulgamynyň kuwwatyny artdyrmak boýunça giň gerimli işler doly güýjünde alnyp barylýar.

Ine, 2012-nji ýylda paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesiniň ýanynda bina edilen Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň hem-de Ýaş olimpiýaçylary taýýarlaýyş mekdebiniň täze binalary Aşgabadyň gaýtalanmajak binagärlik keşbine sazlaşykly utgaşdy. Bu binalar türkmen sportunyň derejesini täze belentlige çykarmaga, Watanymyzyň sport abraýyny has-da artdyrmak işine mynasyp goşant goşjak ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga niýetlenen bilim ojaklarydyr. Şol ýyl hem Sport we ýaşlar syýasaty ministrligi döredildi.

2020-nji ýylda bu ministrligiň täze dolandyryş binasy, şeýle hem Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň Sportuň olimpiýa görnüşleri fakultetiniň binasynyň açylyş dabaralary boldy. Şolarda Olimpiýa we Aziýa oýunlaryna, beýleki iri halkara ýaryşlara türgenleri taýýarlamak işleri ýokary derejede alnyp barylýar.

Umuman, bularyň ählisi Halkara Olimpiýa komitetiniň talaplaryna kybap gelýän milli sport ulgamynyň döredilendigini aýtmaga mümkinçilik berýär.

...Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygyndaky welosipedli ýörişe gatnaşyjylaryň topary paýtagtymyzyň ajaýyp şaýollary boýunça hereketini dowam etdi.

Giň şaýollar, olaryň ugrunda peýda bolan belent ak mermerli binalar, özboluşly bezegli çüwdürim toplumlary, abadanlaşdyrylan seýilgähler hem-de ýaşyl zolaklar, köpöwüşginli gülzarlyklar kalbyňy joşdurýar, olar şu ýyl özüniň 140 ýyllyk şanly senesini belleýän Aşgabadyň keşbine aýratyn öwüşgin çaýýar.

Bu sene hem-de döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli paýtagtymyzyň binagärlik toplumlarynyň üstüni ýetirjek ýene-de birnäçe täze desgalar açylyp, ulanmaga berler.

Milli Liderimiz ýurdumyzda köpçülikleýin sport çäreleriniň sagaldyş hem-de terbiýeçilik ähmiýetinden başga-da, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek babatynda-da möhüm ähmiýete eýe bolup, jemgyýetde ekologiýa garaýyşlarynyň kemala gelmegine ýardam edýändigini belleýär. Ekologiýa medeniýeti hem-de sagdynlyk bitewi düşünjelerdir.

Ulagyň ekologiýa taýdan iň arassa görnüşi bolan welosiped mähriban ýurdumyza gezelenç hem-de syýahat etmegiň amatly serişdesidir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hemişe daşky gurşawa aýawly çemeleşmegiň, ekologiýa abadançylygyny berjaý etmegiň zerurdygyny nygtap, bu meselelere aýratyn üns berýär.

Milli Liderimiziň başlangyjy bilen alnyp barylýan tebigaty goramak strategiýasynyň çäklerinde, her ýyl paýtagtymyzda we welaýatlarda ählihalk bag ekmek dabarasy geçirilýär.

Şeýle çäreleriň netijesinde, Aşgabatda we onuň töwereklerinde, şeýle hem Türkmenistanyň obalarynda we şäherlerinde ýaşyl zolaklaryň meýdanlary hem-de bag-seýilgäh zolaklary barha giňeýär. Nobatdaky şeýle dabara geçen aýda döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda Halkara Nowruz gününe — Milli bahar baýramyna gabatlanyp guraldy.

Saglyk baradaky gürrüňi dowam etmek bilen, häzirki wagtda berk saglyk derejesini saklamazdan, jemgyýetde üstünlik gazanmagyň aňsat däldigini bellemek ýerlikli bolar. Munuň özi işjeň durmuş ýörelgesini, bedenterbiýe we sport bilen yzygiderli meşgullanmagy aňladýar. Şunda welosiped sportunyň artykmaçlygy äşgärdir, çünki ulagyň bu görnüşi dürli ýaşdaky adamlar üçin hem elýeterlidir.

Welosipedli gezelenç edýän wagty adamyň öz bedeniniň ähli möhüm agzalaryny diýen ýaly herekete getirýändigi, munuň bolsa çydamlylygy artdyrýandygy, ruhubelentligi ýokarlandyrýandygy, ýürek, gan-damar we beýleki keselleriň töwekgelçiligini azaldýandygy, gan basyşynyň kadalaşmagyna hem-de ýadawlygyň aýrylmagyna ýardam edýändigi ylmy taýdan subut edildi. Welosiped sürlende beýniniň gan aýlanyşy işjeňleşýär, bu bolsa ünsüňi jemlemäge mümkinçilik berýär.

Mundan başga-da welosipedli gezelenç bedeniň kesellere garşy durnuklylygyny berkidýär. Tutuş maşgala ýa-da dostlar bilen bilelikde arassa howada wagtyňy peýdaly geçirmek welosiped sportunyň artykmaçlygydyr.

Welosipedçiler topary Bitarap Türkmenistan şaýoly boýunça binagärlik toplumlary hem-de gözelligi bilen haýran galdyrýan paýtagtymyzyň merkezine tarap ýoluny dowam etdirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welosipedde şu günki köpçülikleýin ýörişiň tamamlanýan ýeri bolan Döwlet münberi ýerleşýän ýurdumyzyň Baş meýdançasyna geldi.

Milli Liderimiz köpçülikleýin welosipedli ýörişiň Bütindünýä saglyk güni mynasybetli bolşy ýaly, onuň tutuş ilatymyzy bedenterbiýe-saglyk hereketine işjeň çekmekde ähmiýetlidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyzyň aýdyşy ýaly, ekologiýa ugruny nazarlaýan şeýle çäreleri diňe bir adam saglygyna oňyn täsir etmek bilen çäklenmän, eýsem, jemgyýetimizde agzybirligi pugtalandyrýar we adamlary täze döredijilik üstünliklerine, zähmet ýeňişlerine ruhlandyrýar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän ýylda ýurdumyzyň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan şanly seneleriň dabaralandyryljakdygyny belledi. Aşgabadyň 140 ýyllygy mynasybetli baýramçylyga taýýarlyk görülýän günlerde Diýarymyzyň baş şäheriniň arassaçylyk, abadançylyk derejesine, dabaralara görülýän taýýarlyk işleriň guramaçylyk ýagdaýyna möhüm üns berilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sport çäresine gatnaşýanlar bilen hoşlaşyp, olara üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

Şeýlelikde, şu gün guralan köpçülikleýin welosipedli ýöriş Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň sagdyn durmuş ýörelgelerine, sagdynlygyň hem-de parahatçylygyň, milli Liderimiziň baştutanlygynda ynamly öňe, döredijiligiň hem-de ösüşiň täze belentliklerine tarap barýan türkmen halkynyň agzybirliginiň we jebisliginiň aýrylmaz bölegi hökmünde halkara sport hereketiniň taglymlaryna ygrarlydygyny ýene bir gezek görkezdi.

* * *

Şu gün Bütindünýä saglyk gününe bagyşlanan welosipedli ýörişler we dürli sport çäreleri ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda hem geçirildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şahsy göreldesinden ruhlanan, türkmenistanlylaryň köp sanlysy döwlet Baştutanymyz tarapyndan döredilen şertleriň netijesinde, bedenterbiýe hem-de sport bilen yzygiderli meşgullanýarlar, türgenlerimiziň gazanýan üstünlikleriniň sany barha köpelýär, sport döwleti hökmünde ata Watanymyzyň abraýy bolsa has-da belende galýar.

Gürrüň bermeklerine görä, bir adam hemişe gününden närazy bolup ýörmüşin. Şol zerarly hem ol gününiň süýjüsini bilmändir. Bir gün hem ol çöle çykypdyr-da: «Heý, mundan hem ýaşaýyş bolarmy?! Indi näme etsemkäm?!» diýip otyrka, oňa ýagşyzada duşupdyr. Ol: «Be-e, çölde gudrat bar diýleni boldy» diýip begenipdir. Ýagşyzada oňa:

— Näme dilegiň bolsa aýt! — diýipdir. Ýaňky adam:

— Maňa köp altyn berseň, galan ömrüme hiç zadyň gaýgysyny etmän ýaşasadym — diýipdir. Ýagşyzada ilki başyny atan ýaly edipdir-de, soňundanam:

— Ýeri, bolýar, men seniň dilegiňi hasyl edeýin. Aslynda-ha altyn-pul gadyryny biljek, mätäç kişilere berilýär. Ýagşy adam, sen muny bilýänsiň, hemişe adamlar bilen gadyrly bolup ýaşajakdygyň alamaty hökmünde sen maňa näme berersiň? — diýip, onuň ömür aňyna gelmejek sowalyny beripdir.

Ýolagçy adam ilkibada näme diýjegini bilmän aljyrapdyr, soňundanam özüni ele alyp:

— Wah, men seni ömür unudarynmy? Isleýşim ýaly altynym bolsady, diýeniňi bereýin, aýt, näme isleýärsiň? — diýipdir.

— Men baýlyk islemeýärin, maňa sagat syna gerek. Sen maňa öz sagat synaň birini berseň, baýlyk diýýäniňi dag ýaly edibem berip bilerdim — diýip, ýagşyzada oňa seredipdir.

Ýolagçy adamyň bar keýpi gaçypdyr. Öz-özüne käýinipdir: «Wah, ýönekeýräk bir zatlar dilän bolsamam bolardy. Şu çölden tizräk gider ýaly, özüme güýç-gurbat, gaýrat diläýmeli ekenim» diýip, gussa batypdyr. Ýagşyzada oňa:

— Men seniň özüňdäki zady diledim, sen şony hem bitirip bilmediň — diýip, ýaňadan habar gatypdyr. Şonda ýaňky adam:

— Synam abat bolmasa, altyny näme edeýin? — diýip, gussaly dem alypdyr.

Sen özüňde bar zadyň gadyryny bilmediň — diýip, ýagşyzada şol bada onuň gözünden gaýyp bolupdyr.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabyndan.

Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, tokaý zolaklaryny döretmek we ekilen bag nahallaryna talabalaýyk ideg etmek boýunça ylmy esasda amala aşyrylýan işler mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň dabaralaryna beslenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyna aýratyn bezeg berýär.
Hormatly Prezidentimiziň ekologiýa syýasaty jemgyýetiň, halk hojalygynyň durnukly ösýän şertlerinde amatly daşky gurşawy, türkmen tebigatynyň gözelligini, ösümlik we haýwanat dünýäsini goramaga gönükdirilendir. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen, BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Birleşen Milletler Guramasy bilen Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamany biragyzdan kabul etmegi hem bu syýasatyň miwesidir.
Aralyň guramagy netijesinde emele gelýän ýaramaz ýagdaýlary aradan aýyrmak boýunça işleri yzygiderli dowam etmek üçin, ýurdumyzyň degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasynyň Konsepsiýasy taýýarlandy. Aral sebitiniň durmuş-ykdysady we ekologiýa ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça milli derejedäki çäreleriň esasy ugurlary kesgitlendi. Bu Konsepsiýa ilatyň ýaşaýşy üçin amatly şertleri üpjün etmek, suw serişdelerini dolandyrmagyň we peýdalanmagyň ulgamyny kämilleşdirmek, tokaý zolaklaryny döretmek, biodürlüligi goramak ýaly wajyp wezipeleri öz içine alýar. Aral sebitinde ykdysady abadançylygy ýokarlandyrmak, oba hojalygyny ösdürmek we ýerden peýdalanmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak bilen bir hatarda ýörite senagat zolagyny döretmek boýunça çäreleriň göz öňünde tutulmagy bu Konsepsiýanyň esasy aýratynlygydyr. Onuň çäklerinde S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersiteti bilen Türkmen oba hojalyk institutynda hem meýilnamalaýyn işler göz öňünde tutulýar.
Aral meselesi bilen bagly wezipelerden ugur alyp, Türkmen oba hojalyk institutynyň mugallymlary-da «Altyn asyr» Türkmen kölüniň akaba suwlaryny ulanyp, duza durnukly ot-iýmlik ekinleri ösdürip ýetişdirmek», «Duza çydamly ösümlikleri (galofitleri) we süýji buýany ösdürip ýetişdirmek arkaly şorlaşan ýerleri özleşdirmek» hem-de «Zeýkeş suwlaryny ulanmak arkaly şorlaşan ýerlerde şalyny ösdürip ýetişdirmek» ýaly ylmy-barlag işlerini alyp barýarlar.
Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Türkmenistanda 2021-nji ýylda saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzümiň 30 million düýp nahaly ekiler. Ýurdumyzy bagy-bossanlyga büremek boýunça durmuşa geçirilýän giň gerimli işler Aralyň zyýanly täsirini peseltmekde, çölleşmäge garşy göreşmekde, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmakda uly ähmiýetlidir.
Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen, howa şertlerine laýyklykda, 31-nji martda Daşoguz welaýatynyň ekerançylary gowaça ekişine girişdiler. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda demirgazyk welaýatda 155 müň gektara gowaça ekilip, «ak altynyň» 275 müň tonnasyny ýygnamak göz öňünde tutulýar. Ýeri gelende bellesek, agaçlardan gorag zolaklarynyň döredilmegi oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almaga ýardam edýär. 2017-nji ýylyň 26-njy ýanwarynda Daşoguz welaýatynda iş saparynda bolanynda, hormatly Prezidentimiz giň ekin meýdanlarynyň gyrasynda ösüp oturan tut agaçlaryny synlap, agaçlaryň ekin meýdanlarynyň golaýynda oturdylmagynyň bugdaýy, gowaçany we beýleki oba hojalyk ekinlerini ýelden goraýandygyna hem-de suwaryş akabalarynyň kenarlarynyň berk bolmagyna ýardam edýändigine we daşky gurşawyň ekologiýa ýagdaýynyň kadaly bolmagyny üpjün edýändigine ünsi çekdi.
Milli Liderimiz oba hojalyk toplumyny ýokary düşewüntli pudaga öwürmek, obasenagat toplumynyň köpugurly kuwwatyny doly peýdalanmak hem-de netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün etmek üçin önümçilige täzeçil usullary, ylmyň we tehnikanyň öňdebaryjy gazananlaryny, iň oňat dünýä tejribesini giňden ornaşdyrmagy ýurdumyzyň oba hojalykçylarynyň öňünde wezipe edip goýýar. Olary amala aşyrmak üçin ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, ekologiýa abadançylygyny pugtalandyrmak, tohumçylyk-seçgi işlerini kämilleşdirmek, ýer we suw serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça işler yzygiderli geçirilýär. Maldarçylykda öri meýdan dolanyşygyny alyp barmak, ot-iýmlik agaç-gyrymsy ösümliklerden öri meýdanlarynyň gorag zolaklaryny döretmek, örüde bakylýan maldarçylygy ösdürmek ýaly derwaýys işlere giň gerim berilýär. Obasenagat toplumynyň inžener-tehniki kuwwaty artdyrylyp, innowasion tehnologiýaly enjamlar, ýurdumyzyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän döwrebap tehnikalar yzygiderli satyn alynýar.
Hormatly Prezidentimiziň oba hojalyk toplumyny ösdürmek meselelerine bagyşlanan wideoşekilli iş maslahatlarynda obasenagat toplumynda durmuşa geçirilýän özgertmeleri has-da ýaýbaňlandyrmaga aýratyn üns berip, welaýatlary durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, ekiş möwsümini guramaçylykly geçirmek, möwsümleýin oba hojalyk işleri bilen bir hatarda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň we beýleki gök ekinleriň ekişini talabalaýyk geçirmek hakynda berýän tabşyryklary we döredýän şertleri zähmetsöýer daýhanlarymyzy täze-täze üstünliklere ruhlandyrýar. Gahryman Arkadagymyzyň kabul edýän çözgütlerinden ruhlanýan pudagyň işgärleri tehniki hyzmatlar we suw mineral dökünlerdir tohum, himiki serişdeler bilen ýeňillikli bahalardan üpjün edilýär. Özleri hakdaky edilýän aladalaryň hözirini görýän daýhanlarymyz ýerleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak ugrunda arman-ýadaman zähmet çekýärler.
Döwlet Baştutanymyzyň tagallalarynyň netijesinde, ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyna ylmyň öňdebaryjy gazananlary ekerançylygyň baý milli tejribesi bilen utgaşdyrylyp ornaşdyrylýar. Ýokary okuw mekdebimiziň alymlary ylmyň gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmak boýunça welaýatyň zähmetsöýer daýhanlary bilen bilelikde işleýärler. Professor-mugallymlarymyz ekinleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, tohumçylygy ösdürmek, dürli oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça ylmy-usuly gollanmalary taýýarlap, welaýatyň zähmetkeş daýhanlaryna hödürleýärler.
Gahryman Arkadagymyzyň oba hojalykçy alymlaryň oba hojalyk ekinlerini, aýratyn hem, ýeralmany ösdürip ýetişdirmegiň tehnologiýasyny kämilleşdirmek boýunça işläp, bu azyklyk önümiň hilini, önümliligini we ýokumlylygyny artdyrmaga aýratyn üns bermeginiň maksadalaýyk boljakdygy baradaky görkezmelerine laýyklykda, institutyň degişli kafedralarynda ýeralmany ylmy esasda ösdürip ýetişdirmegiň usulyýet esaslary işlenip düzüldi. Institutyň agromeýdançasynda, okuw-tejribe hojalygynda bu ugurda ylmy-barlag işlerini alyp barmak üçin ähli amatly şertler döredilýär. Ýeri gelende bellesek, Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen bilim ojagymyzda «Oba hojalygynyň seçgisi we tohumçylygy», «Ýyladyşhana hojalygy» ýaly täze açylan hünärler boýunça talyplara döwrebap bilim berlip, olar hem ylmy-barlag işlerine çekilýär.
Adamzadyň bähbitlerine gönükdirilen, dünýä nusgalyk, beýik başlangyçlary öňe sürýän, milli bilim ulgamyny innowasion tehnologiýalar esasynda ösdürmek boýunça giň mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, tutumly işleri hemişe rowaç bolsun!
Allaberdi GAPUROW, Türkmen oba hojalyk institutynyň rektory, oba hojalyk ylymlarynyň kandidaty.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow golaýda Ahal welaýatyna bolan iş saparynyň barşynda Gökdepe etrabynyň çäginde gurulýan sebitiň täze döwrebap edara ediş merkezi bilen tanyşdy.

Döwlet Baştutanymyz “akylly” şäheriň ägirt uly taslamasyny durmuşa geçirmäge, ýagny maglumat hem-de kommunikasion tehnologiýalaryň esasynda onuň düzümini döretmäge aýratyn ünsi çekdi. Şol tehnologiýalar durmuşyň ähli ugurlaryna sanly ulgamy sazlaşykly baglanyşdyrar. Sözüň doly manysynda, munuň özi bitewi aň-paýhas ulgamynyň ýaýbaňlandyrylmagyny aňladýar. Oňa ulag hereketinden başlap, ekologiýa çenli ähli maglumatlaryň jemlenmegini görkezýär. Degişli gulluklar şol maglumatlara eýe bolmak bilen, energiýanyň paýlanylyşyny gowulandyrmaga, zir-zibilleriň ýygnanylmagyny ýeňilleşdirmäge, ýolda bökdençlikleriň aradan aýrylmagyna, hatda howanyň hiliniň gowulandyrylmagyna mümkinçilik alýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, şäher giňişliginiň şeýle gurluşy raýatlarymyzyň has amatly, oňaýly hem-de howpsuz durmuşy üçin şertleri döretmäge gönükdirilendir. Şoňa görä-de, raýatlaryň bu işlere gatnaşmagy “akylly” şäheriň möhüm ugry bolup durýar. Raýatlar aň-paýhas ulgamy arkaly hödürlenýän hyzmatlaryň hiline, olaryň geriminiň giňeldilmegine ýardam edip bilerler. Mysal üçin, olar ykjam aragatnaşygy ulanyp, işlemeýän ýolyşyklary ýa-da duralgada ýerleriň ýetmezçiligi baradaky maglumatlary iberip bilerler. Şondan soň şäheriň degişli edaralary bu meseleleri çözmegiň ugruna çykarlar. Zir-zibil gaplary özleriniň doldurylandygy baradaky habary jemagat gullugyna iberip biler. Munuň özi «akylly» şäherleriň işleýşiniň usullarynyň bir bölegidir. Mundan başga-da, köp sanly degişli gurallar bardyr. Başgaça aýdylanda, bu şäheriň ýaşaýjylary öz töwereklerinde isleýişleri ýaly amatly gurşawy döredip, şäheri ösdürip bilerler. Simsiz tehnologiýalar, sensor görkezijiler, internet ulgamy ulanylýan häzirki döwürde munuň özi hyýalbentlik däl-de, täzeçe şäherleşmekdir, bu täzeçillikler ylmy-tehnologiýa ösüşleri, halkymyzyň abadançylyk derejesiniň ýokarlanmagy, sanly ykdysadyýetiň hem-de bilimler jemgyýetiniň döredilmegi bilen biziň durmuşymyza ornaşýar.

“Akylly” ulgamlar eýýäm Aşgabadyň täze ýaşaýyş toplumlarynda ornaşdyryldy. Ýöne Ahal welaýatynyň edara ediş merkezi giň gerimli sanly ulgamy öz içine alýan ilkinji şäher bolar. Hormatly Prezidentimiz häzirki wagtda bu giň gerimli gurluşyk meýdançasynda 15 müňden gowrak hünärmeniň işleýändigini belläp, olaryň tejribesiniň Aşgabat-sitiniň gurluşygynda ulanylyp bilinjekdigini aýtdy. Şol ýerde hem “akylly” şäheriň konsepsiýasy durmuşa geçiriler.

Şeýlelikde, adamlaryň bähbidine hyzmat edýän innowasion ulgamlar ýurdumyzda şäher gurluşygynyň durnukly ösmegi üçin tehnologik çemeleşmeleriň esasyny döredýär. Milli Liderimiz bu işi döwlet hyzmatlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, edaralaryň işiniň kämilleşdirilmegine, olaryň jemgyýetçilik bilen maglumatlarynyň alyşmagyny gowulandyrmaga gönükdirýär.

“Akylly” şäheriň esasy ugurlarynyň biri ekologiýa başlangyçlary bilen baglanyşyklydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýatynyň edara ediş merkeziniň täze desgalary bilen tanyşlygynyň barşynda bu meselä aýratyn üns berdi.

Döwlet Baştutanymyz şäheriň Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekleriniň birinde gurulýandygyny aýdyp, bu tebigy gözelligi saklap galmak üçin “ýaşyl” tehnologiýalary giňden ulanmagyň wajypdygyny belledi.

Döwür bilen aýakdaş gitmekde ekologiýa, durmuş we ykdysady taýdan durnuklylyk möhüm şert bolup durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň 2015-nji ýyldan soňky döwür üçin ählumumy Gün tertibini kabul etmek boýunça BMG-niň Nýu-Ýorkdaky ştab-kwartirasynda çykyş edip, daşky gurşawy goramak barada alada etmezden, döwletleriň hem-de dünýäniň halklarynyň durmuş we ykdysady ösüşiniň gazanyp bolmajakdygyny aýtdy. Aşgabadyň häzirki abadan we arassa keşbi Türkmenistanda kämil ekologiýa medeniýetiniň kemala gelýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Munuň özi dünýäniň köp döwletleri üçin nusgalykdyr.

Aşgabadyň bu günki bezemen, amatly we abadan keşbi Türkmenistanyň dünýäniň köp döwletleri üçin nusga bolmaga mynasyp ekologiýa medeniýetini kemala getirmek tapgyryna girişendiginiň anyk görkezijisidir.

Ekologiýa medeniýeti, hakykatdan-da, ählumumy ruhy gymmatlyklary hem-de ahlak ýörelgelerini, dünýägaraýyşlary, toplumlaýyn döwlet çärelerini, ykdysady gurallary, hukuk kadalaryny, durmuş düzümlerini öz gerimine alýar. Häzirki wagtda aň-paýhas ulgamlarynyň uly mümkinçilikleri peýdalanylýar.

“Akylly” şäheriň wezipeleri özüne energiýa üpjünçiligini (mysal üçin, ýollar adamsyz bolanda, öçügsi ýagty saçýan köçe yşyklandyryjylaryny) birleşdirýär. Şeýle tehnologiýalar bizde elektrobuslary ornaşdyrmagyň hem-de ekologiýa taýdan arassa gaz benzininiň ulanylmagynyň hasabyna zyýanly zyňyndylary azaltmaga hem-de arassaçylyk kadalaryna gözegçilik etmäge ýardam berer. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Ahal welaýatynyň täze merkeziniň gurluşygy bilen tanyşlygynyň barşynda elektromobilleri ulanmak hem-de “akylly» awtoparklary gurmak bilen baglanyşykly meseleleriň üstünde işlemegiň zerurdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow soňky ýyllarda dünýä tejribesinde ýol we ýangyn howpsuzlygy ulgamlarynda, şäherde arassaçylygy saklamakda, şeýle hem Gün batareýalaryny we ýel generatorlaryny ulanmakda innowasion tehnologiýalaryň giňden ulanylýandygyny belledi. Bularyň ählisine howanyň üýtgemegine we onuň hapalanmagyna garşy ählumumy göreşde mynasyp goşant hökmünde baha bermek bolar.

Aralykdan bilim bermek, telelukmançylyk hem-de intellektual saglygy goraýyş üçin-de uly mümkinçilikler bar. Milli Liderimiz durmuş syýasatynda bu meselä aýratyn üns berýär.

Döwlet Baştutanymyz şeýle hem “akylly” şäher bilen baglanyşykly tehnologiýalary ösdürmekde, milli ykdysadyýetimize öňdebaryjy tejribäni ornaşdyrmakda ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyna uly ähmiýet berýär.

Singapur şäher-döwleti “akylly” şäherleri döretmekde öňdebaryjylaryň biri bolup durýar. Şol ýerde internet kameralary jemgyýetçilik ýerlerinde arassaçylyga, bellige alnan ulag serişdeleriniň hereketine doly gözegçilik edýär. Singapurda şeýle hem energiýanyň sarp edilişine, suwuň dolandyrylyşyna, adamlaryň saglygynyň üpjün edilişine gözegçilik edýän ulgam bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2019-njy ýylyň awgustynda Singapur Respublikasyna bolan saparynyň barşynda ýurduň iri kompaniýalaryny Aşgabat-siti bilen baglanyşykly ägirt uly taslamany durmuşa geçirmäge hem-de şäher hojalygyny dolandyrmak ulgamyna IT tehnologiýalary ornaşdyrmaga çagyrdy.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň we beýleki şäherleriň gurluşyklaryny ösdürmäge, sanly ulgamlary, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça merkezleriň döredilmegine aýratyn üns berýär. Şol merkezler ilatyň ýaşaýyş-durmuşy üçin oňaýly şertleri döretmelidir.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistan oňyn özgertmeler ýoluna düşüp, “akylly” şäherler konsepsiýasyny durmuşa geçirmäge çalyşýar. Şunuň bilen baglylykda, Ahal welaýatynyň täze edara ediş merkezi şäher medeniýetiniň täze nusgasyna öwrülmelidir.

Döwlet Baştutanymyz ykdysadyýeti sanly ulgama geçirmek, jemgyýetimiziň we ýurdumyzyň durmuşynyň ähli ulgamlarynda sanly ulgamlary peýdalanmak babatda anyk wezipeleri kesgitledi. Milli Liderimiz ýurdumyzyň ösüşi üçin onlaýn serişdeleri we elektron hyzmatlary ulanmagyň ähmiýetini nygtaýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça döwlet hyzmatlarynyň bitewi internet portaly döredildi. Ol “bir penjire” awtomatlaşdyrylan maglumat ulgamyndan ybaratdyr. Ýurdumyzyň programma üpjünçiliginiň işläp taýýarlamalaryny hem-de maglumat-oýlap tapyş işini höweslendirmek maksady bilen, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi tarapyndan saglygy goraýyş, ylym we bilim, senagat, ulag we kommunikasiýalar, hyzmatlar ulgamy, orta we kiçi işewürlik, “akylly” şäher ugurlary boýunça “Sanly çözgüt — 2021” atly innowasion taslamalaryň bäsleşigi yglan edildi.

Bu çäreleriň ählisi Türkmenistanyň sanly gün tertibi bilen yglan edildi. Häzirki wagtda bu ulgam tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyryldy. Sanly ulgama geçmek dünýäniň ösüşiniň esasy ugurlarynyň biridir. Häzirki wagtda ol gündelik durmuşa hem-de işe giňden ornaşdyrylýar, kommunikasiýanyň mümkinçiliklerini giňeldýär.

Şeýle giň gerimli özgerişlikler bilen baglylykda, täze pudaklar, bazarlar, dolandyryşyň usullary peýda bolýar. Biz ýurdumyzyň bu babatda döwür hem-de tehnologik ösüş bilen aýakdaş gitmegine uly ähmiýet berýäris. Şoňa görä-de, maglumatlary bermek ulgamyny, kommunikasiýalar düzümini ösdürmek wajypdyr diýip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtaýar.

Ýurdumyzyň welaýatlarynda iş dolandyryş ulgamyna sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy babatda milli Liderimiz häkimliklere hem-de ýerine ýetiriji häkimiýetiň edaralaryna bu işi aýratyn gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Munuň üçin oba ýerlerinde hem internete elýeterliligi üpjün etmek, degişli düzümi taýýarlamak hem-de maglumat baradaky hyzmatlary giňeltmek zerur bolup durýar.

Şeýlelikde, intellektual birikdirme ulgamlarynyň döredilmegi şäher çäklerimiz üçin köp amatlyklary döredip, raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga, çig mal, tehniki, işgärler serişdelerini, halkymyzyň aň-paýhas kuwwatyny ösdürmäge mümkinçilik berýär.

Bu wezipeleriň netijeli çözülmegi Hökümetiň, hususy ulgamyň we ýaşaýjylaryň bitewi çemeleşmesine baglydyr. Munuň özi häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän “akylly” şäher konsepsiýasynda öz beýanyny tapýar. Bu bolsa Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň sanly binagärligidir.

(TDH).

Aziýaň dür-merjeni,
Ak şäherim Aşgabat!
Dost-doganlyk merkezi,
Ak şäherim Aşgabat!

Köpetdagyň çeşmesi,
Garagumuň keşdesi,
Göýä ak gül dessesi,
Ak şäherim Aşgabat!

Aşgabat!
Illeriň messan-messan,
Aşgabat!
Gujagyň ýaşyl bossan,
Aşgabat!
Watanym Türkmenistan,
Ak şäherim Aşgabat!

Güýç aldym daglaryňdan,
Joş aldym baglaryňdan,
Çaglandym çaglaryňdan,
Ak şäherim Aşgabat!

Galkyp ganat gerdigim,
Sap söýgüden gurdugym,
Ýüregi sen ýurdumyň,
Ak şäherim Aşgabat!

Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW

Şeýle bir halatlar, hadysalar bolýar. Göwnüňe bolmasa, olar biziň güýjümizden has daşary gelýän ýaly bolup görünýär. Ýaly däldir-de, daşarydyr. Ony täsin waka diýibem bilýärler. Ol beýle däl. Düýbünden başga zat. Takygyny aýtsaň, Gudratdan gelýän güýç, adatylykdan ýokary göterilýän başarnyk, başgalyk. Şaglap inende, bada gelende, adam bulaň ählisine ukyplydyr. Aslynda, ynsan güýjüne gelýän zat barmy?! Ýokdur. Ony dünýe boýun alýar. Aldyrýan ägirtler, ärler bardyr. Şolaryň güýji bilen dünýe bakylygyny-müdimiligini saklaýar. Dürli taraply ussatlara baş egýäň, tär-tilsimini ele alanyna haýran galýaň. Men bu ýerde nämäni ýaňzytjak bolýan?! Sözümiz, söhbedimiz bedewe ugrugýar.

Gahryman Arkadagymyzyň at çapmakdaky ussatlygyna aperin diýýän. Bu uly aýratynlyk hem artykmaçlyk. Men bu barada ýazan uly göwrümli goşgymy ýatlaýyn.

Hormatly Prezidentimiz, Gahryman Arkadagymyz ýurt başyna Döwlet guşy bolup gonan mahallarydy.

Giň sähraýa salam berip ugradyň,
Ajaýyp görnüşiň çekdim suratyn.
Ýylgyryşyň, nepisligi sungatyň,
Sen ak atda, Sen gyr atda, ganatda.

Undup bilmez bu pursady synlan göz,
Ejiz gelýär tarypyňa sözlän söz.
Gaýratyňda Oguz hanmy, ýa Öwez.
Sen ak atda, Sen gyr atda, ganatda.

Gudrat güýji göreçlerde galýandyr,
Erteki bi, şony ýada salýandyr.
Goç ýigitler şeýdip bagta barýandyr,
Sen ak atda, Sen gyr atda, ganatda.

Jümle-jahan bilen alýarsyň demi,
Atyň toýnagynda dünýäniň heňi,
Görünýär gülşenli günleriň reňi,
Sen ak atda, Sen gyr atda, ganatda.

Saňa güýç gelýändir pederleriňden,
Senden güýç barýandyr ýüpek seriňden,
Aýlanaýyn ganatyňdan, periňden,
Sen ak atda, Sen gyr atda, ganatda.

Asman giňdir, giňdir onuň gujagy,
Garşy alar, alar göwni açygy.
Göter Dünýäm, Özüň bilen uçaly,
Sen ak atda, Sen gyr atda, ganatda.

Şoldur, türkmen Söwer Ogly bilen, Akhan aty bilen asman sary uçandyr. Döwrüň özgerişini, ösüşini başga hiç zat bilen deňäp bolmaz. Şu getirilen mysal laýykdyr.

Gahryman Arkadagymyzyň her bir meselede hiç kimsäge meňzemeýän çuňdan oňyn oýlanmasy hemem ondan çykarýan aýdyň çözgüdi bar.

Ýakynda, uly toýlaryň öňüsyrasynda mähriban Arkadagymyzyň hut özüniň seýisläp ýetişdiren Akhan atynyň dowamy, at taýy-taýçanagy dünýä indi.

Hormatly Prezidentimiz aňyrdan gelýän asylly ýoly yzarlap, ak şäherimiziň, mermer şäherimiziň ady bilen sazlaşdyryp, oňa Aşgabat ismini dakdy. Şahyr eser ýazanda, gözüniň öňüne getirmesi esasynda döredýändir.

Gahryman Arkadagymyzyň bu buşlugy, hoşlugy pajarlap ösýän döwrümiziň ösüşi bilen baglanyşdyryp alandygyna haýran galýaň.

Söwer Ogluň kalbynyň toýdugyny, şatlykdygyny-şagalaňdygyny bir gezek däl, müňläp gezek gaýtalaýandyryn.

Mähriban Arkadagymyzyň merkezi şäherimiziň 140 ýyllygynyň hormatyna “Aşgabat” atly kitabyny ýazýandygyny, “Ak şäherim Aşgabat” şygryny oňa girizýändigini eşidenimde, diýseň guwandym, buýsandym. Şahyr kalbynyň bardygy bize joşgunly derýa.

Her bir üstünligňi belleýändirin,
Aýry däldir, Akhan, senden ykbalym.
Ýeňişe ýarlygňa begenýändirin,
Setirleri bagyşlandyr yhlasym.

Nesibäm ekeni nesliňi görmek,
Özüň deý şöhrata, şana dolsun ol.
Arkadag ýöreýen ýollarda ýörmek,
Aşgabat ismine eýe bolsun ol.

Aýlawlarda çapdyň Arkadag bilen,
Sen türkmeni belentlige ýetirdiň.
Döwür-döwran bilen, eşret çag bilen,
Hemem meni şahyrlyga getirdiň.

Sendedir erjellik, tutanýerlilik,
Ýöne ýere tanymallyk gelmeýär.
Gazanan mertebäň ömrüňe bellik,
Türkmeni göterşiň nämä degmeýär?!

Barmaklarym üstünligňi sanaýar,
Entekler güýç bardyr, ganatyňy ýaý!
Adyganym, seni dünýä tanaýar,
Ol abraýdan ýetdi maňa-da serpaý.

Arkadag ajaýyp eser döredýär,
Dessanyny ýazdy gözel şäherňe.
Seniň bilen baky ýolun ýöredýär,
Gözellik, gönezlik sergin säherňe.

At taýa alaja dakandyr Ene,
Gözlerden, dillerden ol sizi gorar.
Çapyber, üzülmez ömür bar ýene,
Asyrlar geçse-de, wagt sizi sorar.

Bu bir eýýam, indi gaýtalanmajak,
Arkadagly günler bagtymyzadyr.
Ser salýan sährama, gül gujak-gujak,
Alnymda Gün dogýar, ýagtymyzadyr.

Gözel ŞAGULYÝEWA,

Türkmenistanyň Gahrymany.