Новости
Sanly ulgam — kämil jemgyýetiň esasy

Hormatly Prezidentimiziň tassyklan «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» öz kabul edilen gününden başlap, ýurdumyzyň ähli pudaklaryny täzeçillik howasy bilen gurşap aldy. Bu Konsepsiýanyň durmuşa ornaşdyrylyp başlanylmagy, diňe bir pudak işgärlerini gyzyklandyrman, eýsem, tutuş halkymyzyň uludan-kiçä hemmesini aýratyn bilesigelijilige atardy. Elbetde, özüniň her başlan işini «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgeden ugur alyp durmuşa geçirýän hormatly Arkadagymyzyň baştutanlygynda edilýän her bir iş, ilki bilen halkymyzyň bagtyýar durmuşyny nazarlaýar.

Daşary ýurtlar tarapyndan öndürilen öýjükli telefonlary elimize alyp, onuň mümkinçiliklerinden uly höwes bilen peýdalanyp başlanymyz ýaňy ýalydy. Bu gün bolsa şeýle telefonlary özümiz öndürýäris. Diňe bir öýjükli telefonlar däl, eýsem, kompýuterler, sowadyjylar, telewizorlar ýaly gündelik durmuşymyzda iňňän zerur tehnologiýa enjamlary-da indi özümizde öndürilip başlanyldy. Şeýlelikde, häzirki wagtda biziň ýurdumyz tutuş durky bilen sanly ulgamyň belent sepgitlerini nazarlap öňe barýar. Öňki el güýji bilen edilýän işleri kompýuterlerdir beýleki enjamlaryň düwmelerine basmak arkaly amala aşyrmak, bir tarapdan, işlenip goýlan meýilnama esasynda işiň birkemsiz ýerine ýetirilmegine kömek edýär. Ikinji bir tarapdan bolsa, işiň aňsat usulda ýerine ýetirilmegi, bir ýerde zähmet çekýän adamlaryň arasyndaky gatnaşyklaryň hem özara düşünişmek arkaly dowam etmegine mümkinçilik döredýär. Çünki adamyň işini kyn we fiziki agram berýän usullarda ýerine ýetirmegiň deregine, has tiz we aňsat usulda ýerine ýetirmegi, ony aşa ýadawlykdan halas edýär. Netijede, adamyň öz ruhy dünýäsine serenjam berip, daş-töweregindäki adamlar bilen ýakymly gatnaşykda bolmagyna esas döreýär. Bu bolsa sanlylaşdyrmak usulynyň diňe bir pudagy ýa haýsydyr bir edarany däl, eýsem, jemgyýeti hem kämilleşdirýändiginden aýdyň alamatdyr.

Sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly elektron dolanyşygyna geçen pudaklaryň ilkinjileriniň hatarynda ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň bolmagy, milli Liderimiziň il saglygy hakynda uly alada edýändigini ýene bir gezek tassyklady. Meselem, näsaglaryň şahsy maglumatlarynyň elektron karta toplanylmagy, lukmany artykmaç wagt sarp edip, gat-gat kagyzlary agdaryp oturmakdan dyndaran bolsa, näsagy gereksiz nobat döredip oturmazdan, derrew işini bitirip, beýleki näsaglara gezek bermäge mümkinçilik döretdi. Gysgaldyp alanyňda, 30-40 minutda bitjek iş ýagdaýynyň, artdyryp alanyňda 10 minutda bitip, lukmanyň öz iş wagtyny has-da netijeli ulanmagyna getirdi.

Saglygy goraýyş pudagynyň sanly ulgamyň netijesinde gazanan üstünlikleri başga-da az däl. Olaryň käbiri saglygy goraýyş işgärleriniň içerki işinde uly ýeňillikler döreden bolsa, köpüsi näsaglar bilen işleşmekde has peýdaly boldy.

Diňe bir saglygy goraýyş ulgamy däl, ylym-bilim, medeniýet, senagat, oba hojalyk, halk hojalygy, nebitgaz pudaklarynda hem esasy maksat, sanly dolanyşyga geçmek. Bir söz bilen aýdanyňda, ýurdumyz tutuş durky bilen sanly ulgamyň belent sepgitlerini nazarlap öňe barýar. Bilşimiz ýaly, ylym-bilim pudagy ýurduň süňňi-sütüni, halkyň aň-derejesiniň ölçegi. Biz diňe ylym-bilim pudagynda alnyp barylýan işlere seredenimizde hem, ata Watanymyzyň dünýä bilen deň gadam urýandygyna buýsançly ýagdaýda göz ýetirýäris. Özüňizem pikir edip göräýiň, ýaňy ak mekdebe gadam basan çaganyň eline alýan zady kitap bilen bir hatarda kompýuter enjamy bolýar. Özi-de, ol kompýuterler çagalara hormatly Prezidentimiziň adyndan uly guwanç bilen gowşurylýar. Hemme zadyň başlangyçdan kemal tapýandygyny aýdýan danalar mamla. Üns berip görseňiz, ýurdumyzyň dürli künjeklerindäki bilim beriş edaralaryndan daşary ýurt olimpiadalarynda üstünlikli çykyş edip, altyndyr kümüş medallara eýe bolýan okuwçylar barha artmak bilen. Bu buýsandyryjy ýagdaý, şol çagalaryň ak mekdebe baran günleri hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlyk kompýuterleriň gowşurylan pursadyndan gözbaş alyp gaýdýar. Ganaty berk biten guşuň belentlikleri nazarlaýşy ýaly, şat çagalaryň hem ümzükleri diňe öňe tarap.

Eger-de sanly ulgamyň döreden mümkinçilikleri bilen özgeren pudaklar hakda aýtmaly bolsa, biziň öz zähmet çekýän neşirýat ulgamymyzy hem aýtman geçmek bolmaz. Halkyň iň islegli neşir önümleri bolan gündelik, hepdelik gazetler, aýda bir gezek, iki-üç aýdan bir gezek çapdan çykýan žurnallar elektron görnüşe geçeli bäri, okyjylarymyz öz okamak isleýän gazet-žurnallaryny gözlemek aladasyndan ymykly dyndylar. Indi olara öz isleýän gazet-žurnallaryny okamak ýa ýükläp almak üçin neşirýat ulgamynyň metbugat.gov.tm saýtyna girmek ýeterlik. Okyjylar şol ýerden öz okamak isleýän neşirleriniň gerekli sanyny tapyp, okap bilýärler.

Sözümiziň başynda-da belläp geçişimiz ýaly, ýurdumyz sanly ulgama geçmegiň gyzgalaňly döwrüni başdan geçirýär. Hormatly Prezidentimiz pudak ýolbaşçylary bilen geçirýän iş maslahatlarynda döwrüň esasy talaby hökmünde sanly ulgamy durmuşa ornaşdyrmak arkaly, ýerine ýetirilen işler bilen tanyşýar we bu babatda indiki edilmeli işler barada ýörite tabşyryklar berýär. Biz hem, ata Watanymyzy gülletmekde, ösdürmekde, ony dünýä derejesine ýetirmekde öz yhlasyny gaýgyrmaýan Gahryman Arkadagymyza alkyş aýdýarys! Goý, hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli alyp barýan işleri hemişe rowaç bolsun!

«Esger».


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/21741

25.02.2021
Ykdysady ösüşiň esasy ugry

Mälim bolşy ýaly, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzyň 12-nji fewralynda hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onda 2020-nji ýylyň dowamynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek babatda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine garaldy. Mejlisiň dowamynda şu ýyl üçin Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy we degişli ugurda döwlet ähmiýetli birnäçe maksatnamalary tassyklamak hakyndaky Kararlara gol çekildi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli döwlet syýasaty netijesinde milli ykdysadyýetimizi ösdürmekde ýokary netijeler gazanylýar. Bu ugurda ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak işi hem üstünlikli amala aşyrylýar. Ykdysady ösüşiň esasy ugry bolan sanly ulgamyň ýurdumyzda önümçilige giňden ornaşdyrylmagy halk hojalygynyň pudaklarynyň ýokary depginler bilen ösmegine ýardam berýär. Ýurdumyzda degişli ugurda alnyp barylýan özgertmeler milli Liderimiziň Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda durmuşa geçirilýär.

Bilşimiz ýaly, üstümizdäki ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek we Diýarymyzda sanly ykdysadyýeti doly ornaşdyrmak bilen bagly meselelere garaldy. Onuň dowamynda döwlet Baştutanymyz «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňüne tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek we ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen degişli Karara gol çekdi. Milli Liderimiziň Kararyna laýyklykda, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy tassyklanyldy.

Bu maksatnama «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna», «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna», Türkmenistanyň kanunlaryna we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Onuň esasy maksady jemi içerki önümde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň ornuny artdyrmakdan we sanly aragatnaşyk babatda welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmakdan ybaratdyr. Dört ugur boýunça ýerine ýetirilmegi meýilleşdirilýän bu maksatnamada döwlet dolandyryşyny we edilýän hyzmatlary doly sanlylaşdyrmak, «Elektron hökümeti» döretmek, ýerli elektron söwdany ösdürmek we kämilleşdirmek, sanly serişdeleriň hasabyna ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmak ýaly wezipeler bar. Olaryň hatarynda ilatyň sanly ulgam babatda sowatlylygyny artdyrmak boýunça degişli çäreleri geçirmek, sanly lukmançylygyň ösen hyzmatlaryny hödürlemek, «döwlet-jemgyýet-işewürlik» gatnaşyklaryny sanly innowasiýalar arkaly düýpli özgertmek we degişli ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak wezipeleri hem göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanan degişli Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda ýokary netijeleriň gazanylmagyna, bäsdeşlige ukyply we ylmy talap edýän önümçiligiň döredilmegine, kämil hünärmenleriň taýýarlanylmagyna we durmuş ulgamynyň doly sanlylaşdyrylmagyna ýardam berer. Munuň özi Türkmenistan döwletimizi ykdysady taýdan ösdürmek babatda bimöçber tagallalar edýän Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzy ýokary durmuş şertlerinde ýaşatmak ugrunda beýik işleri amala aşyrýandygyna doly we aýdyň şaýatlyk edýär.

Çarymyrat USSAÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/21567

23.02.2021
Depginli ösüşler we döwrebap çözgütler

Hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynyň öňünde goýýan strategik wezipelerini ýerine ýetirmekde bank ulgamy möhüm orny eýeleýär. Ýurdumyzda alnyp barylýan pul-karz syýasatynyň çäklerinde onuň degişli gurallaryny sazlaşykly ulanmak arkaly ykdysadyýetimiziň depginli ösüşi we makroykdysady deňeçerligi üpjün edilýär. Milli ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna geçýän döwründe ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek ugrunda diwersifikasiýalaşdyrylan, bäsdeşlige ukyply, innowasion ösüşi üpjün etmek üçin maliýe we bank ulgamlarynyň durnukly bolmagyny gazanmak wajypdyr.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary bilen dabaralandyrylyp, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýunyň giňden bellenilýän ýylynda milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini üpjün etmäge, ygtybarly maliýe-bank ulgamyny döretmäge, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga gönükdirilen düýpli özgertmeler amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy we ösdürilmegi netijesinde Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik banky hem öz işjeňligini «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda amala aşyrýar we bu ugurda maksatnamalaýyn işler durmuşa geçirilýär.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň karz edaralary iri maglumat geçiriş ulgamyna eýedir. Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan hem sanly ykdysadyýete geçmegiň çäklerinde nagt däl hasaplaşyklary ösdürmek, bank kartlary arkaly milli we halkara töleg ulgamynyň gerimini giňeltmek ugrunda degişli çäreler amala aşyrylýar. Şeýle maksatlara gönükdirilen giň gerimli mahabat işleri yzygiderli alnyp barylýar. Netijede, Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik banky boýunça 2020-nji ýylda bank kart ulgamynda nagt däl hasaplaşyklaryň pul möçberi geçen ýylky görkeziji bilen deňeşdirilende 2,1 essä çenli ýokarlandy.

Ýurdumyzda pul dolanyşygynyň netijeliligini has-da kämilleşdirmek hem-de bank ulgamynda dünýäniň öňdebaryjy tilsimatlaryna esaslanýan nagt däl hasaplaşyklary ýaýbaňlandyrmak boýunça iri söwda nokatlarynda töleg terminallarynyň ornaşdyrylmagy işjeň dowam etdirilýär. Töleg ulgamynyň kämilleşdirilmegi üçin banklaryň hersiniň özüne mahsus bolan kartlaryň ýaýradylmagyna aýratyn üns berilýär. Bankymyz tarapyndan «Maşgala» atly täze bank kart hyzmaty dolanyşyga girizilip, müşderilerimize hyzmat edilip başlandy. «Goýum bank karty» hem ýola goýlup, bu kartyň üsti bilen nagt däl görnüşde söwda edilende, «Cash back» hyzmaty esasynda müşderä bank tarapyndan kesgitlenen 0,5 göterim möçberinde pul sylagy hökmünde yzyna gaýtarylýar. Ady agzalan bank kartlarynyň ýerine ýetirýän hyzmatlarynyň biri-birinden tapawutly bolmagy bäsdeşligiň ösmegine getirip, banklarymyzyň halkymyza has bähbitli hyzmatlary hödürlemegine hem-de ilat arasynda bank kartlaryna bolan islegiň artmagyna itergi berýär.

Bankymyzda hereket edýän pul-karz syýasatyny kämilleşdirmek barada yzygiderli işler alnyp barylýar. Berilýän karzlaryň yzyna gaýtarylyşyna doly seljerme geçirilýär we gözegçilikde saklanylýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda milli ykdysadyýetimiziň ýokary depginli ösüşini üpjün etmek, ýurdumyzda telekeçiligi has-da ösdürmek, şeýle hem Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamak boýunça Döwlet maksatnamalarynda göz öňünde tutulan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde telekeçilik işini alyp barýan taraplara döwlet tarapyndan giňden goldaw bermäge gönükdirilen maliýe çäreleri durmuşa geçirilýär. 2020-nji ýylyň dowamynda Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan döwlete dahylsyz kärhanalara, hususy telekeçilere hem-de raýatlara jemi 250 million 922 müň manat möçberindäki karzlar resmileşdirildi. Bu görkeziji geçen ýylky bilen deňeşdirilende esli ýokarydyr.

Eziz Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli maliýe-ykdysady syýasatynyň esasynda ýeňillikli salgyt syýasatynyň alnyp barylmagy, ilata pes göterimli karzlaryň berilmegi eýeçiligiň dürli görnüşlerinde täze düzümleri, iş orunlaryny emele getirmäge, kärhanalaryň öz-özüni maliýeleşdirmek ýörelgelerine geçmek arkaly önümçilik kuwwatyny pugtalandyrmaga, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge, önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmäge, zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmaga, ylmyň gazananlarynyň we innowasion tehnologiýalaryň önümçilige ornaşdyrylyşyny çaltlandyrmaga, halkara söwda-ykdysady gatnaşyklary barha ösdürmäge giň mümkinçilikleri döredýär. Işewürligi ýola goýmak maksady bilen, orta we kiçi telekeçiligi goldamak hem-de ösdürmek boýunça ýerli haryt öndürijiler goldanylýar. Önümçilik bilen meşgullanýan hususy ulgama we telekeçilere eksport üçin öndürýän önümleriň möçberlerini hem-de ýerli haryt öndürijileriň sanyny artdyrmaga gönükdirilen ýeňillikli karzlaryň berilmegi dowam etdirilýär.

Häzirki wagtda Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan raýatlara melleginde (kömekçi hojalygynda, bölünip berlen ýer böleginde) ekerançylyk we maldarçylygy ösdürmek maksady bilen, oba hojalyk önümlerini öndürmek, esasy we dolanyşyk serişdelerini edinmek hem-de iri önümçilikler üçin zerur bolan ýerli çig mallary öndürmek maksady bilen, kiçi göwrümli karzlar hem hödürlenilýär. 2020-nji ýylyň dowamynda Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan raýatlara jemi 135 müň manat möçberinde kiçi göwrümli karzlar resmileşdirildi hem-de geljekde bu görkezijini ýokarlandyrmak ugrunda işler alnyp barylar.

Ähli ugurlar boýunça sazlaşykly ösýän ýurdumyzda alnyp barylýan döwlet syýasaty halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşda ýaşamagyna gönükdirilendir. Bu gün ýurdumyzda asuda durmuşy pugtalandyrmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini dünýäniň ösen döwletleriniň derejesine ýetirmek ugrunda alnyp barylýan özgertmeler dünýä jemgyýetçiliginiň gyzgyn goldawyna eýe bolýar. Bize şeýle ajaýyp zamanada döredijilikli işlemäge hem-de eşretli durmuşda ýaşamaga ähli şertleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli we umumadamzat ähmiýetli alyp barýan işleri mundan beýläk hem rowaç bolsun!

Gurbanmyrat BÄŞIMOW,

Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik bankynyň maliýe hasabatlary we ylmy-önümçilik bölüminiň müdiriniň wezipesini ýerine ýetiriji.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/21547

23.02.2021
Sanly ulgamyň ösüşi

Hormatly Prezidentimiz 12-nji fewralda geçiren Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek, milli ykdysadyýetiň pudaklarynda sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmak arkaly ýokary tehnologiýaly we bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen, Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny hem-de şol maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasyny tassyklamak hakynda Karara gol çekmegi ýakyn geljegiň bu ugurdaky anyk wezipelerini kesgitledi.

Ýeri gelende bellesek, ilatyň sanly aragatnaşyk ulgamynyň Gahryman Arkadagymyzyň Karary bilen tassyklanylan «Kiberhowpsuzlyk boýunça döwlet topary hakynda» Düzgünnama laýyklykda, kiberhowpsuzlygy üpjün etmek boýunça döwlet maksatnamasyndan we ony ýerine ýetirmegiň 2017 — 2021-nji ýyllar üçin meýilnamasyndan gelip çykýan wezipeleri talabalaýyk ýerine ýetirmek maksady bilen, harby we hukuk goraýjy edaralar hem-de degişli beýleki döwlet edaralary tarapyndan möhüm işler durmuşa geçirilýär.

Milli Liderimiziň degişli Karary bilen tassyklanylan «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmek Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmegiň birinji tapgyrynda meýilleşdirilen çäreler boýunça ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde hünärmenler, professor-mugallymlar, şeýle-de talyp ýaşlar tarapyndan sanly bilim ulgamynyň tor programma üpjünçiligi, onuň binýadynda sanly bilim portallary işlenip taýýarlanyldy. Sanly bilim portaly elektron poçta, elektron resminama, uzak aralykdan bilim almak, ylmy işler, okatmagyň elektron serişdeleri, bäsleşikler, maslahatlar, forumlar, okuw kitaplary, okuw gollanmalary, sözlükler ýaly bölümleri özünde jemleýär.

Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli, halkara ähmiýetli işleriniň elmydama rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Gurbandurdy ANNAÝEW,

Mary welaýat kazyýetiniň başlygynyň orunbasary.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/21159

19.02.2021
Sanly ulgamyň kanuny esaslary

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak, elektron senagatyny ösdürmek, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň iň täze gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek we ösdürmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Mälim bolşy ýaly, geçen ýylyň martyndan elektron resminama, elektron resminamalaryň dolanyşygynyň we sanly hyzmatlaryň hukuk ýagdaýyny, olara bildirilýän esasy talaplary kesgitleýän hem-de bu çygyrda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmäge gönükdirilen «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Kanunda elektron söwda diýlip, elektron maglumat ulgamlaryndan, telekommunikasiýa aragatnaşyk torlaryndan we elektron amallaryndan peýdalanmak bilen, geleşikler edilende elektron resminamalaryň alşylmagy arkaly amala aşyrylýan uzaklykdan satmak arkaly amal edilýän söwdanyň görnüşine düşünilýändigi görkezilýär. Şeýle hem elektron söwda, satyn almak-satmak, üpjün etmek, daşamak, karz bank hyzmaty, saklamak, ätiýaçlandyryş, tabşyryk, eýeçiligiň ynanç haty esasynda dolandyrylmagy, bäsleşik, Türkmenistanyň Raýat kodeksinde göz öňünde tutulan beýleki geleşikler, şeýle hem telekeçilik işiniň çygrynda gaýry hukuklaryň we borçlaryň edinilmegi we amala aşyrylmagynyň degişlidigi barada görkezilendir.

Söwda işiniň onlaýn tertipde alnyp barylmagy hem-de alyjylar üçin internet-dükanlarynyň döredilmegi haryt dolanyşygynyň sazlaşyklylygyny we üznüksizligini üpjün etmäge, sarp edijileriň isleglerini kanagatlandyrmak üçin hyrydarlygy öwrenmäge, hyzmatlaryň edilişini döwrebaplaşdyrmaga ýardam edýär. Soňky wagtda internet-dükanlaryň we olardan peýdalanyjylaryň sany barha artýar. Muny internet tory elýeterli bolan islendik ýerde we islendik wagtda harytlary deňeşdirip, erkin saýlamak we sargyt etmek mümkinçiligi bilen düşündirmek bolar. Elektron söwda satyjynyň we alyjynyň arasynda göni aragatnaşygyň bolmagyny üpjün edýär, wagt we nyrh taýdan amatlylygy bilen tapawutlanýar. Ulanyjylaryň internet toruna birikdirilmegi satyjylara öz harytlaryny mahabatlandyrmagy we ýaýratmagy üçin giň mümkinçilikleri açýar. Ulanyjylaryň internet toruna birikdirilmegi elektron usulda mahabat maglumatlaryny dessine ýaýratmak, satyjylaryň mahabatlandyrýan harydyna bolan gyzyklanmany artdyrmak hem-de ony bazarlarda öňe ilerletmek üçin giň mümkinçilikleri döredýär. Türkmenistanda mahabat işiniň hukuk, guramaçylyk we ykdysady esaslaryny we mahabaty öndürmegiň we ýaýratmagyň barşynda ýüze çykýan gatnaşyklar bolsa 2016-njy ýylyň martynda kabul edilen «Mahabat hakynda» Türkmenistanyň Kanuny bilen düzgünleşdirýär.

Tehnologiýalardan we internetden peýdalanmak arkaly döreýän şeýle amatlyklar milli ykdysadyýetiň özüne çekijiliginiň we bäsleşige ukyplylygynyň ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Şunda hasaplaşyklaryň dürli görnüşleri, şol sanda telefon, internet ulgamlarynyň üsti bilen hasaplaşyklar geçirilýär. Görkezilen usullar milli kanunçylykda söwdanyň amala aşyrylýan görnüşi hökmünde kesgitlenip, «uzaklykdan satmak arkaly edilýän söwda» ýa-da «harydy uzaklykdan satmagyň (distansion) usulyna» degişli edilýär. Bu usulyň esasy aýratynlygy, sarp edijiniň haryt ýa-da onuň nusgasy bilen gönüden-göni tanyşmagyna mümkinçiliginiň ýokdugyndan, ýagny kataloglar, kitapçalar, fotosuratlar, aragatnaşyk serişdeleri ýa-da başga usullar arkaly saýlanylýandygyndan ybarat. Şoňa görä-de, jemgyýetiň sanly gurşawa bolan ynamynyň artmagyny gazanmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek wajyp wezipeleriň biri hökmünde öňe çykýar.

Ýurdumyzda bölek söwdany elektron görnüşde alyp barmagyň çäklerinde bu günki günde internet ulgamynda dürli görnüşli harytlar onlaýn görnüşde, eltip bermek hyzmaty bilen birlikde hödürlenilýär, hyzmatlaryň elektron bazary giňeýär. Milli söwda we hyzmatlar ulgamynda sanly intellektual tehnologiýalarynyň we innowasiýa çözgütleriniň işjeň ornaşdyrylmagy netijesinde, söwda kärhanalarynyň esasy iş ugurlary awtomatlaşdyrylýar, harytlaryň we hyzmatlaryň elýeterliligi ýokarlanýar. Şunda esasy maksat bolsa, elektron söwda ulgamynyň jemi içerki önümdäki paýyny artdyrmakdan ybarat bolup durýar.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2020 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» söwda we hyzmatlar ulgamyny sanlylaşdyrmak işiniň esasy ugurlary görkezilýär. Oňa laýyklykda, ýerli we daşary ýurtly alyjylar üçin ýurdumyzyň öndürijileri tarapyndan öndürilen önümleriň (harytlaryň, hyzmatlaryň, işleriň) hili, bahasy, ýokumlylygy baradaky türkmen we daşary ýurt dillerindäki maglumatlaryň elýeterliligini döwrebap ýola goýmak, şeýle hem söwda işiniň subýektiniň ählumumy internet torunda harytlary saýlamaga we satyn almaga mümkinçilik berýän maglumatlar goruny (internet-dükanlary) döretmek wezipe edip goýuldy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda döwrüň ösüşlerine laýyk gelýän, kämil kanunlar bilen berkidilen milli ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak ugrunda alnyp barylýan strategik işler, kesgitlenen meýilnamalaýyn wezipeler elektron söwda ulgamynyň döwrebap geljegini üpjün etmäge ýardam eder.

Jennet ARAZOWA,

Türkmenistanyň Baş prokuraturasynyň Baş müdirliginiň hukuk üpjünçiligi bölüminiň uly prokurory, 2-nji derejeli ýurist.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20992

18.02.2021
Sanly ykdysadyýetiň esasy

Häzirki wagtda bilim ulgamynyň ösdürilmegine döwlet tarapyndan yzygiderli üns berilmek bilen, giň gözýetimli täzeçe pikirlenmegi başarýan, döwrüň ösen talaplaryna düşünýän, innowasiýalara esaslanýan ykdysadyýeti ösdürmäge goşant goşup bilýän ýaşlary terbiýelemek möhüm wezipe bolup durýar.

Türkmenistanda bilim özgertmelerini üstünlikli durmuşa geçirmegiň barşynda ýaş nesliň sazlaşykly ösmegine ýardam berýän maddy-enjamlaýyn binýat pugtalandyrylýar. Gahryman Arkadagymyzyň döredip berýän mümkinçiliklerinden ugur alyp, Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde hem sanly bilimi ösdürmekde tutumly işler amala aşyrylýar.

Uniwersitetimizde ösen döwletleriň innowasion tehnologiýa enjamlary okatmagyň dürli ugurlaryny göz öňünde tutup giňden ornaşdyrylandyr. Şol tehnologiýalardan peýdalanyp, talyplaryň okaýan ugurlaryna garamazdan, olaryň saýlap alan hünärleri boýunça sanly dolandyryş ulgamyndan peýdalanmak arkaly bilim berilýär. Bulardan başga-da, Gahryman Arkadagymyz tarapyndan kabul edilen «Türkmenistanda sanly bilim ulgamy ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» hem-de «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» ugur alnyp, talyplara bu ugurdan bilim berýän mugallymlar üçin sanly ykdysadyýetiň esaslary boýunça ýörite okuw maksatnama düzülip, okuwlar guraldy.

Okuwlaryň şeýle esasda guralmagy diňe bir taraply täsiri döretmän, mugallymlaryň bilim binýadynyň has-da berkemegine, gözýetimleriniň giňemegine-de oňyn täsirini ýetirýär. Munuň özi talyplara berilýän bilimiň hiliniň has-da ýokarlanmagyna getirýär. Bulardan başga-da, uniwersitetiň Maglumat tehnologiýalar merkezinde döredilen mugallymlaryň bilim portalynyň üsti bilen talyplaryň biliminiň aralyk jemlemesi elektron testleme görnüşinde geçirilýär.

Sanly bilim we ösen innowasiýa tehnologiýalaryndan peýdalanmak arkaly uniwersitetiň talyplary dürli döwletlerde geçirilýän internet olimpiadalaryna gatnaşyp, oňat netije gazanýarlar. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň internet ulgamyndan halkymyzyň giňden peýdalanmagyna döredip berýän şertleriniň aýdyň netijesidir. Şeýle-de ösen innowasiýa tehnologiýalaryndan peýdalanyp, talyplar öz saýlap alan hünärlerine degişli dürli taslamalary taýýarlap, taslama, ders bäsleşiklerine gatnaşyp, degerli netijeleri gazanýarlar.

Ýurdumyzda bilimiň, ylmyň ösmegine giň mümkinçilikleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, beýik işleri rowaç alsyn!

Aşyrmuhammet RAHMANBERDIÝEW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň uly mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20722

15.02.2021
Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň ýolunda

Hormatly Prezidentimiz 6-njy fewralda ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk ulgamynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanyp geçirilen wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatynda milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri hasaplanýan bu ulgamyň ösüş depginini ýokarlandyrmak boýunça amala aşyrylan işlere baha berip, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň öňünde durýan möhüm wezipeleri hem kesgitledi. Milli ykdysadyýetimiziň tapgyrlaýyn bazar gatnaşyklaryna geçýändigini nazara alyp, inžener-tehniki we ulag-aragatnaşyk ulgamlary üçin hünärmenleri taýýarlamakda hususy ulgam bilen hyzmatdaşlygy ýola goýmak, degişli ugurlar boýunça okuw meýilnamalaryny döwrebaplaşdyrmak hem-de halkara IT kompaniýalarynyň taslamalaryna işjeň gatnaşmak bilen bagly meseleler bolsa Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň esasy wezipeleri hökmünde öňe sürüldi. Olaryň üstünlikli amala aşyrylmagy talyplara berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmakda, olary ylmy we taslama işlerini ýerine ýetirmäge çekmekde, okuw işine innowasion tehnologiýalary giňden ornaşdyrmakda täze mümkinçilikleri açýar. Dünýäniň ylmy-tehniki gazananlarynyň öňdebaryjy usullarynyň bilim işinde yzygiderli peýdalanylmagy, öz gezeginde, ýurdumyzda döwrebap hünärmenleriň kemala gelmegini, ýaş alymlaryň sanynyň artmagyny kepillendirýär.

Häzirki wagtda milli Liderimiziň ýurdumyzda ylym-bilim ulgamynyň işini kämilleşdirmek bilen bagly tabşyryklaryna laýyklykda, ylmyň hem bilimiň arabaglanyşygyny has-da pugtalandyrmak, talyplardyr aspirantlaryň, ýaş alymlaryň we professor-mugallymlaryň toplumlaýyn ylmy barlaglary geçirmegi üçin ýokary okuw mekdepleriniň binýadynda sanly tehnologiýa we innowasiýa merkezlerini döretmek bilen bagly işlere aýratyn ähmiýet berilýär. Ýaş alymlar merkezleriniň, elektron kitaphanalaryň, döwrebap tejribehanalaryň alyp barýan işleri netijesinde, talyplar nazaryýetde alan bilimlerini taslamalary işläp düzmek arkaly berkidýärler.

Ýokary okuw mekdebimizde «Türkmenaragatnaşyk» agentligi bilen Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň hojalyk hasaplaşygy esasynda hereket edýän IT meýdançasynyň döredilmegi hem bilim ulgamyny düýpli kämilleşdirmekde täzeçe çemeleşmedir. Täze döredilen «Sanly çözgüt — IT meýdança» hojalyk jemgyýetiniň binýadynda hünärmenlerdir mugallymlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak, talyplaryň täze tehnologiýalar boýunça bilim derejesini artdyrmak, ylym, bilim babatda tejribe alyşmak hem-de täze programma üpjünçiligi ulgamynda okuwlary geçmek üçin giň mümkinçilikler döredildi. Hormatly Prezidentimiziň iş maslahatynyň dowamynda bu ugurdaky işleriň gerimini giňeldip, ýaş alymlaryň oýlap tapyşlaryny önümçilige ornaşdyrmak, dünýäniň ugurdaş ýokary okuw mekdepleri we abraýly bilim edaralary bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek boýunça anyk tabşyryklary bermegi institutymyzyň mugallymlaryny hem-de talyp ýaşlaryny täze ylmy gözlegleri alyp barmaga iterdi. Ýaş alymlaryň innowasiýa babatdaky täzelikleri we oýlap tapyşlary ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegine mynasyp goşantdyr.

Aganepes AKUMMEDOW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20535

12.02.2021
Sanly ulgamyň mümkinçilikleri

Parasatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy netijesinde, milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak we olary yzygiderli ösdürmek hem-de kämilleşdirmek arkaly giň gerimli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda bu ugurda kabul edilen Konsepsiýalarda we maksatnamada hem milli ykdysadyýetimize sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmagyň, maksady, wezipeleri we olary amala aşyrmagyň ugurlary, şeýle-de ösen maglumat aragatnaşyk tehnologiýalarynyň häzirki ýagdaýy aýdyň beýan edilýär.

Döwletimizde milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny, edara-kärhanalaryny we guramalaryny sanlylaşdyrmagyň baş maksady täze döwrebap sanly innowasiýalary ornaşdyrmak arkaly sanlylaşdyrylmagy gazanmakdan, obalary we şäherleri sanly maglumat-aragatnaşyk ulgamy bilen üpjün etmekden ybarat bolup durýar. Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň binýadynda hem sanly ulgamy ösdürmek babatynda täze döwrebap ugurlaryň birnäçesi açyldy. Olar «Sanly ykdysadyýet», «Sanly ykdysadyýetde maliýe bazarlary we maliýe howpsuzlygy», «Ykdysady kibernetika» hem-de «Söwda we logistikada sanly tehnologiýalar» ýaly ugurlardyr. Ýurdumyzyň talyp ýaşlarynyň döwrebap bilim almagy hem-de geljekde öz işlerine ökde hünärmenler bolup ýetişmekleri üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Institutymyzyň çäginde sanly bilim portalynyň döredilmegi we oňa professor-mugallymlaryň okadýan okuw dersleriniň maglumatlarynyň ýüklenilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Sanly serişdeleriň ornaşdyrylmagy, döwrebap sanly bilim portalynyň herekete girizilmegi professor-mugallymlaryň mümkinçiliklerini ep-esli artdyrdy. Sanly bilimiň ösdürilmegine berilýän ünsüň barha güýçlendirilmegi, bu ugurda bilim alýan mugallymlaryň we talyp ýaşlaryň durmuş tejribesiniň has-da baýlaşmagyna hem-de sanly ulgama uýgunlaşmagyna özüniň oňyn täsirini ýetirýär.

Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen, talyp ýaşlara okamaga, döretmäge we işlemäge döredip berýän giň mümkinçilikleri hem-de taýsyz goldawlary üçin hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny tüýs ýürekden arzuw edýäris.

Amanmyrat AŞYROW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20589

12.02.2021
Sanly ykdysadyýet — döwrüň talaby

Hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda Türkmenistan döwletimizde ykdysadyýetiň sanly ulgamyny ösdürmäge gönükdirilen möhüm maksatnamalar durmuşa geçirilýär.

Sanly ykdysadyýetiň döwrebap kämilleşdirilmegi, ylmyň iň täze gazananlaryna daýanýan sanly tehnologiýalaryň ulanylmagy bilen ýerine ýetirilýän hyzmatlaryň hili we elýeterliligi ýokarlanýar. Daşary ýurtly alymlaryň bellemegine görä, sanly ykdysadyýetde bazarlaryň netijeli ösmegi ýokary tehnologiýalaryň bolmagy bilen esaslandyrylýar. Şunda ilki bilen sanly ykdysadyýeti ösdürmekde amatly gurşawy döretmek üçin guramalaryň üýtgedilmegi we döwrebaplaşdyrylmagy (sanly bazarlaryň we sanly önümçiligiň hukuk taýdan kadalaşdyrylmagy, sanly ulgamda degişli ukyp-başarnyklara eýe bolan hünärmenleriň taýýarlanmagy we beýlekiler) hem-de degişli tehniki infrastrukturanyň döredilmegi (maglumat geçiriji ulgamlar, maglumat işleýji merkezler, programma hyzmatlary we beýlekiler) zerur bolup durýar.

Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlary bilen ýurdumyzda sanly şäheri, sanly öýleri, «Ýaşyl ykdysadyýetiň» nusgalary bolan sanly seýilgähleri gurmak işlerine badalga berildi.

Hormatly Prezidentimiziň ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmagyň döwlet maksatnamasyny işjeň durmuşa geçirmek, şeýle hem sanly ulgam babatda ilatyň sowatlylyk derejesini ýokarlandyrmak boýunça beren tabşyryklary hem bu ugurda edilýän ägirt uly aladanyň miwesidir. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna», «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyryp ösdürmek, bilim ulgamy bilen bir wagtda ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny, raýatlarymyzyň durmuşyny sanlylaşdyrmak hem-de ýurtda durnukly ösüşi üpjün etmek boýunça anyk wezipeler durmuşa geçirilýär.

Mähriban Arkadagymyzyň baştutanlygynda ýurdumyzda bilim ulgamynda uly ösüşler gazanyldy, şol bir wagtda ilatyň sowatlylygyny ýokarlandyrmak, raýatlaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň hataryna ýetirmek, giň gözýetimli, durmuşa ukyply, zehinli nesilleri terbiýeläp ýetişdirmek, bilim ojagynda ykdysadyýetimiziň dürli ugurlary üçin ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Bu işleriň ählisi halkymyzyň şu günki we ertirki abadan durmuşyny üpjün etmek ugrunda bimöçber tagallalar edýän hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň durmuşymyzyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýandygyny beýan edýär.

Ýagmyr BEKIÝEW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20455

11.02.2021
Sanly ykdysadyýet — ösüşiň möhüm ugry

Ählumumy ösüşlere aýratyn ähmiýet berilýän ýurdumyzda durnukly ösüşiň belent maksatlaryna ýetmek üçin döwrebap işler toplumlaýyn ýola goýuldy. Eziz Diýarymyzy döwrebap ösdürýän Gahryman Arkadagymyz milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak arkaly belent sepgitlere ýetmegi möhüm wezipe edip goýdy. Ýurdumyzda innowasion ykdysadyýeti kemala getirmekde, ylmyň gazananlaryny durmuşa ornaşdyrmakda sanly tehnologiýalara esaslanýan ykdysadyýeti ösdürmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Innowasion tehnologiýalara daýanyp ösýän dünýä hojalygynda sanly özgertmelere bagly bolmadyk pudaklar azalýar. Döwrebap tehnologiýalaryň, innowasiýalaryň hem-de öňdebaryjy tejribeleriň giňişleýin peýdalanylýan döwründe sanly ykdysadyýet hem-de maglumat jemgyýeti birleşip, täze durmuş-ykdysady ulgamyny emele getirýär.

Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyçlarynyň ýene-de bir möhüm ugrudyr. Ol ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň giň mümkinçiliklerini özünde jemleýär. Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň maksady hormatly Prezidentimiziň “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” esaslanýar. Munuň özi ýurdumyzyň kuwwatyny artdyrmakdan, ykdysadyýetdäki düzümleýin özgertmeleri ylmy-tehniki hem-de intellektual taýdan goldamakdan, ylmy we innowasiýa işlerini has netijeli guramakdan ybaratdyr. Toplumlaýyn alnyp barylýan işler ýurdumyzda uzak möhletleýin ykdysady ösüşi gazanmaga şert döredýär. Şonuň bilen birlikde, içerki önümiň düzüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň paýynyň artmagyna, döwlet dolandyrylyşynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, döwrebap tehnologiýaly pudaklarda täze iş orunlarynyň döredilmegine ýardam berýär.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ykdysady hem-de durmuş ulgamlarynda gazanylýan üstünlikler döwlet strategiýasynyň özeninde adamyň we ony goramagyň, goldamagyň durýandygyny görkezýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetine maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň giňden ornaşdyrylmagynyň hem-de internetden peýdalanmagyň ýokarlandyrylmagynyň hasabyna elektron hyzmatlar barha ösdürilýär. Sanly ykdysadyýetiň ösüşini hem-de bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň esasy şerti bu ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Şoňa baglylykda, ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmäge ukyply hünärmenleri ýetişdirmek, şeýle hem maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryndan goşmaça bilimleri girizmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Durmuşa geçirilýän işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak, girdejileriň täze çeşmelerini gözlemek, giňeltmek şeýle hem hyzmatlaryň amatlylygyny, köpdürlüligini döretmek sanly ulgama geçmegiň esasy artykmaçlygydyr. Sanlylaşdyrylan täze tehnologiýalaryň peýdalanylmagy bilen girdeji artýar, önümleriň özüne düşýän bahasy arzanlaýar. Bu belli bir derejede önümleriň hiliniň ýokary bolmagyna täsir edýär.

Ykdysadyýetimiziň pudaklaryny sanlylaşdyrmak babatdaky amala aşyrylýan we hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän netijeli işler ýurdumyzyň dünýä nusgalyk ösüşlerine itergi berýär. Innowasion tehnologiýalara esaslanýan sanly ykdysadyýeti yzygider ösdürýän Gahryman Arkadagymyzyň beýik işleri rowaç bolsun!

Rustam ATAÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/19125 
27.01.2021