Çuňňur ykdysady özgerişlikleriň bolup geçýän, ykdysadyýetiň dolandyryş mehanizmine düýpli özgertmeleriň girizilýän, hojalygyň ýöredilişinde bazar usullarynyň giňden peýdalanylýan mahalynda salgyt ulgamynyň paýyna hem uly wezipeler düşýär. Salgytlaryň we gaýry maliýe usullarynyň kömegi bilen jemgyýetçilik önümçiliginiň düzümini ykdysadyýetiň maksadyna laýyk üýtgetmäge, onuň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik döreýär.

Bazar gatnaşyklary ulgamynyň düzüminde we döwlet tarapyndan ony kadalaşdyrýan mehanizminde salgytlar möhüm orny eýeleýär. Salgytlar döwletiň geçirýän ykdysady syýasatynyň wajyp guraly bolmak bilen, bazar gatnaşyklarynyň aýrylmaz düzüm bölegi hasaplanylýar. Salgytlar ykdysadyýetiň we durmuş çygyrlarynyň ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Salgyt çygrynda bolup geçýän özgertmeler ýurdumyzyň her bir raýatynyň döwrüň mümkinçiliklerinden peýdalanmagyny gazanmak bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Biziň ýurdumyzda salgyt möçberi, olaryň hasaplanylyşynyň we tölenilişiniň tertibi, maliýe jerimeleriniň we beýleki tölegleriň ulanylyşy mydama üns merkezinde saklanylýar. Salgyt salmagyň esasy ugurlary işlenilip düzülende, döwletiň içki ykdysady bähbitlerine esaslanylýar.

«Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunynyň 7-nji maddasynda: «Salgyt — döwlet işini maliýe taýdan üpjün etmek maksady bilen döwlet tarapyndan bellenilýän we edara görnüşli we şahsy taraplardan alynýan, Türkmenistanyň Döwlet býujetine gelip gowuşýan hökmany, hususy muzdsuz tölegdir» diýlip kesgitleme berilýär. Salgyt, pul ýygymy býujetiň girdejilerini üpjün edýän serişdelerdir. Salgytlar gönüden-göni döwlet çykdajylary bilen baglanyşyklydyr. Şol sebäpli salgyt gatnaşyklaryna seljerme geçirilende, döwlet çykdajylarynyň düzümi we olaryň jemgyýetiň isleglerine laýyk gelýändigi öwrenilýär. Biziň ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygy bilen salgyt salmagyň kämil ulgamynyň hereket etmegi üçin zerur bolan şertler döredilendir, şolara laýyklykda salgyt ulgamy yzygiderli kämilleşdirilip durulýar. Şonda dünýä salgyt tejribesinden ugur alynýandygyny bellemek hem möhümdir.

Salgyt salnanda, aşakdaky ýagdaýlar göz öňünde tutulýar. Meselem, kärhana önüm öndürmek üçin çig mal, materiallar, iş haky, ulanyş tölegler we şular ýaly görnüşde hökmany ýagdaýda çykdajy edýär. Harajatlaryň jemi önüminiň özüne düşýän gymmatyny düzýär. Önümçiligi giňeldilen esasda amala aşyrmak üçin kärhana peýda almak zerur bolup durýar. Diýmek, öndürilen önümiň gymmaty önümiň özüne düşýän gymmatyndan we peýdadan ybaratdyr. Önüm alyja ýerleşdirilende, öndürilen önümiň gymmatyna goşmaça tölegler (eger-de öndürilen önümden goşmaça töleg tölenilmäge degişli bolsa) we goşulan baha üçin salgyt goşulýar. Ondan başga-da kärhana Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda alan peýdasyndan peýdadan alynýan salgydy, emläk üçin salgydy, ýerasty baýlyklardan peýdalanmak üçin salgydy we býujete hökmany tölenilmeli gaýry tölegleri töleýär.

Salgyt salynmagyň kämil ulgamy döwlet we şahsy ykdysady bähbitleriň, şeýle-de hojalygy ýöredýän birlikleriň bähbitleriniň arasynda deňhukuklylygy üpjün edýär. Hojalygy ýöredýän birliklerden ýygnalýan salgytlar önümçiligiň ösüşini höweslendirmäge hyzmat edýär. Türkmenistanyň salgyt kanunçylygy döwletiň maliýe meýilnamalarynda göz öňünde tutulan ugurlary maliýeleşdirmek üçin ony salgyt usuly bilen ýygnalýan zerur bolan pul serişdeleri bilen üpjün edýär, şol babatda hereket edýän salgytlar salgyt töleýjileriň ählisi üçin ýaramly bolup durýar. Bu bolsa Türkmenistanyň salgyt ulgamynyň maýyşgaklygyny oňyn tarapdan häsiýetlendirýär.

Ogulsabyr DÖWLETOWA,

welaýat maliýe-ykdysady orta hünär okuw mekdebiniň mugallymy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy bilen duşuşdy

Aşgabat, 5-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyr bilen duşuşdy. Ýokary wezipeli myhman döwlet Baştutanymyz bilen salamlaşyp hem-de mähirli kabul edilendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň BMG-niň ygtybarly we jogapkärli hyzmatdaşy hökmünde halkara gatnaşyklarda işjeň orny eýeleýändigini, häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamaga mynasyp goşant goşýandygyny belledi.

Şunuň bilen baglylykda, jenap Wolkan Bozkyr hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy şu ýyl bellenilýän ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlady.

Döwlet Baştutanymyz gutlaglary hem-de mähirli sözleri üçin BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygyna minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň we Birleşen Milletler Guramasynyň arasyndaky strategik esasda guralýan hem-de dürli ugurlary gurşap alýan köpýyllyk hyzmatdaşlygyň okgunly depginini kanagatlanma bilen belledi.

Ýokary wezipeli myhman ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň köp ugurlarda üstünlikli ösdürilýändigini belledi. Bu babatda Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasaty oňyn netije berýär.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Aşgabatda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň bu sebitde syýasy ýagdaýy durnuklaşdyrmakda, Owganystanda parahatçylygy we jemgyýetçilik durnuklylygyny üpjün etmekde uly goşandynyň bardygyny aýtdy.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini (TOPH), Türkmenistan — Owganystan — Pakistan (TOP) ugry boýunça elektrik geçiriji we optiki süýümli aragatnaşyk ulgamlaryny gurmak boýunça geçirilýän işler Türkmenistanyň Owganystany parahatçylykly ösdürmäge, onuň durmuş-ykdysady düzümini dikeltmäge, goňşy döwletiň sebitiň we dünýäniň hojalyk gatnaşyklary ulgamyna goşulmagyna goşýan goşandynyň aýdyň subutnamasy bolup durýar.

Söhbetdeşligiň dowamynda özara gatnaşyklaryň geljegi, esasy ugurlary hem-de bar bolan mümkinçilikler barada pikir alşyldy.

Bellenilişi ýaly, häzir Türkmenistan bilen BMG-niň hyzmatdaşlygynyň gün tertibinde parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, durnukly energetika, ulag, ykdysady, durmuş, ynsanperwer we ekologiýa meselelerini çözmek, Durnukly ösüşiň maksatlaryny amala aşyrmak ýaly möhüm ugurlar bar. Bu ugurlarda hyzmatdaşlyk uzak möhletleýin häsiýete eýe bolup, ol yzygiderli esasda amala aşyrylýar hem-de anyk netijeleri gazanmaga gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow duşuşygyň dowamynda BMG bilen hyzmatdaşlyk babatda türkmen tarapynyň esasy nukdaýnazaryny we garaýşyny beýan edip, jenap Wolkan Bozkyra Türkmenistana sapar bilen gelendigi, şeýle hem Baş Assambleýanyň 75-nji mejlisiniň Başlygy hökmünde bu ýeke-täk uniwersal guramanyň agza ýurtlaryna, hususan-da, biziň ýurdumyza berýän goldawy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň häzirki mejlisiniň Başlygynyň ileri tutýan ugurlaryny doly goldaýar.

Ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň binýadyny düzýän esasy kadalaryň amala aşyrylmagyna, hususan-da, hemme ýurtlara halkara gatnaşyklar ulgamynda deň mümkinçilikleri döretmäge aýratyn üns berilýär.

Bu dünýäde kömege mätäç adamlary, olaryň arasynda bosgunlary, migrantlary we raýatlygy bolmadyk adamlary goldamak, halkara ynsanperwer hukugyň kadalaryny hemmetaraplaýyn durmuşa geçirmek boýunça bilelikdäki tagallalary güýçlendirmek babatda hem şeýledir.

Durnukly ösüş maksatlarynyň öz wagtynda we hemmetaraplaýyn durmuşa geçirilmegine uly ähmiýet berilýär. Şeýle hem BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy tarapyndan gender deňligini üpjün etmek we aýallaryň jemgyýetçilik durmuşynyň ähli ugurlaryna gatnaşmagyny giňeltmek, hususan-da, halkara we sebit meseleleri boýunça çözgütleri kabul etmek babatda başlangyçlar öňe sürülýär.

Bu barada aýtmak bilen, döwlet Baştutanymyz jenap Wolkan Bozkyra BMG-niň Baş Assambleýasynyň häzirki mejlisinde Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen halkara başlangyçlaryň goldanylýandygy üçin hem minnetdarlyk bildirdi. Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň öňe süren başlangyçlary esasynda Baş Assambleýanyň bu ýubileý mejlisiniň dowamynda kabul edilen Kararnamalary aýratyn belledi. Olar, hususan-da, “Halkara parahatçylygy, howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda hem-de durnukly ösüş işinde bitaraplyk syýasatynyň orny” hem-de “Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny” Kararnamalardyr.

Mundan başga-da, ýakyn wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň Nýu-Ýorkdaky ştab-kwartirasynda Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän resminamalara, ýagny, adatdan daşary ýagdaýlarda durnukly ulag aragatnaşygyny üpjün etmek hem-de Birleşen Milletler Guramasy bilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň hyzmatdaşlygy barada Baş Assambleýanyň Kararnamalarynyň taslamalaryna garamak meýilleşdirilýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, häzirki wagtda koronawirus pandemiýasy dünýä jemgyýetçiligi üçin esasy howplaryň biri bolmagynda galýar. Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň çagyryşlaryny hem-de Baş Assambleýanyň 75-nji mejlisiniň Başlygynyň bu wehime garşy göreşmek we onuň ykdysady hem-de durmuş taýdan ýaramaz täsirlerini peseltmek boýunça halkara tagallalaryny birleşdirmek baradaky başlangyçlaryny doly goldaýar.

Türkmenistan pandemiýa garşy dünýä derejesinde kabul edilen göreş strategiýalaryna hem-de maksatnamalaryna esaslanyp, Birleşen Milletler Guramasynyň dürli düzüm birlikleri we ýöriteleşdirilen edaralary, hususan-da, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen ýakyn hyzmatdaşlykda degişli milli meýilnamalary kabul etdi.

Häzirki wagtda dünýäniň gün tertibinde möhüm orny eýeleýän howanyň üýtgemegi bilen bagly meselä aýratyn üns berip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Pariž ylalaşygy we Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýa boýunça borçnamalaryny doly ýerine ýetirýändigini belledi.

Häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw boýunça Maksatnamasy (UNEP) we Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş Maksatnamasy (UNDP) bilen hyzmatdaşlykda bu resminamalara laýyklykda, milli hasabatlary taýýarlamak boýunça meýilnamalaýyn işler alnyp barylýar. Bu işler Türkmenistanyň Howanyň üýtgemegi baradaky Milli strategiýasynyň çäklerinde ulgamlaýyn esasda amala aşyrylýar.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz 2021-nji ýylyň 25-nji maýynda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan guralan ählumumy «tegelek stoluň» dowamynda Türkmenistanyň öňe süren başlangyçlaryny aýratyn nygtady. Olar, hususan-da, pes uglerodly energiýany ösdürmek boýunça çäreleri durmuşa geçirmäge gönükdirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Strategiýasyny işläp düzmek hem-de gaýtadan dikeldilýän energiýanyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde wodorody ösdürmek üçin halkara «ýol kartasyny» Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda taýýarlamak boýunça başlangyçlardyr.

Şeýle hem milli Liderimiz ýurdumyzda milli hem-de sebit derejesinde jemgyýetçilik işjeňliginiň ähli görnüşlerinde zenanlaryň ornuny güýçlendirmek we gender deňligi ugrunda uzak möhletli maksatnamalaryň çäklerinde amaly taýdan edilmeli işlere aýratyn üns berilýändigini belledi.

Hususan-da, Türkmenistan gender deňligi boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin ikinji bäşýyllyk hereketleriň Milli meýilnamasyny durmuşa geçirmäge girişdi. Bu resminamanyň çäklerinde, Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralary, esasan hem, «BMG — Zenanlar» düzümi, Ilat gaznasy, Ösüş Maksatnamasy, Çagalar gaznasy bilen bilelikde Pekin Jarnamasynda we Hereketler platformasynda beýan edilen birnäçe möhüm ugurlarda degişli işler alnyp barylýar.

Sebit derejesinde Türkmenistan BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi bilen bilelikde 2020-nji ýylyň dekabrynda Merkezi Aziýanyň Zenan ýolbaşçylarynyň dialogyny ýola goýdy.

Sebitde Gender deňligine has hem ähmiýet bermek üçin, şu ýylyň 6-njy awgustynda, Hazar deňziniň kenaryndaky Türkmenbaşy şäherinde şol Dialogyň nobatdaky duşuşygy geçiriler.

Şeýle hem biziň ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynda energiýa howpsuzlygy we durnukly ulag ýaly ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmegi dowam etdirer diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi. Mälim bolşy ýaly, bu ugurlarda Türkmenistanyň başlangyjy bilen ozal Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň ýörite Kararnamalary kabul edildi. Şolaryň esasynda möhüm iri halkara forumlar geçirildi.

Olaryň hatarynda Durnukly ulag boýunça ilkinji bütindünýä maslahatyny hem-de energiýa serişdeleriniň durnukly we ygtybarly üstaşyr geçelgeleri boýunça geçirilen köptaraplaýyn halkara duşuşyklary görkezmek bolar.

Döwlet Baştutanymyz jenap Wolkan Bozkyra Birleşen Milletler Guramasynyň çäginde biziň ýurdumyza berlen goldaw üçin ýene-de bir gezek sagbolsun aýdyp, bu abraýly guramanyň dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen tagallalaryny goldamagy dowam etdirmäge Türkmenistanyň taýýardygyny tassyklady.

Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we ýokary wezipeli myhman däbe öwrülen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň geljegini, şol sanda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň gün tertibine girizilen wezipeler bilen baglylykda bar bolan mümkinçilikleri ara alyp maslahatlaşdylar.

Şunda türkmen Lideriniň halkara başlangyçlarynyň ähmiýeti barada aýratyn bellenildi. Şol başlangyçlaryň dünýä bileleşiginiň ykrar etmegine hem-de goldawyna eýe bolmagy olaryň wajypdygy we zerurdygy bilen baglanyşyklydyr.

Türkmenistan BMG tarapyndan ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk derejesini iş ýüzünde amala aşyrmak bilen, öz döredijilik kuwwatyny tutuş adamzadyň hyzmatynda goýmaga çalyşýar.

Biziň ýurdumyz parahatçylyk söýüjilige, hoşniýetli goňşuçylyga we özara hormat goýulýan deňhukukly hyzmatdaşlyga esaslanan daşary syýasy konsepsiýasyny durmuşa geçirmek bilen, geljekde hem saýlap alan ugruna üýtgewsiz eýermegi maksat edinýär.

Birleşen Milletler Guramasy Türkmenistany Merkezi Aziýadaky esasy strategik hyzmatdaşy hasaplaýar. Munuň şeýledigini Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy-da aýdyň tassyklaýar.

Biziň ýurdumyz goňşy Owganystandaky ýagdaýyň parahatçylyk ýoly bilen kadalaşdyrylmagyna, ýurdy durmuş-ykdysady taýdan dikeltmäge hemmetaraplaýyn goldaw bermek bilen, iri düzümleýin taslamalaryň başyny başlaýar hem-de olary owgan tarapynyň gatnaşmagynda amala aşyrýar. Türkmenistan sebitdäki oňyn ýagdaýyň berkidilmegine uly goşant goşýar, bu bolsa halkara durnuklylygy üpjün etmegiň aýrylmaz şerti bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

BMG we onuň ýöriteleşdirilen edaralary Türkmenistanyň özara gatnaşyklaryň ähli ugurlary boýunça meselelere öňdengörüjilikli we jogapkärçilikli çemeleşmesine ýokary baha berýärler hem-de geljekde-de biziň ýurdumyz bilen ýakyndan bilelikde işlemegi maksat edinýärler.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyr köpýyllyk ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler. Bu hyzmatdaşlyk ählumumy abadançylyga we ösüşe, Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmäge ýardam etmäge gönükdirilendir.

Duşuşyga BMG-niň Türkmenistandaky Hemişelik utgaşdyryjysynyň wezipesini ýerine ýetiriji, ÝUNISEF-niň ýurdumyzdaky wekilhanasynyň ýolbaşçysy Kristina Weýgand hem gatnaşdy.

* * *

Şu gün Türkmenistanyň DIM-nde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyr bilen duşuşyk geçirildi. Sebitiň we dünýäniň möhüm meseleleri boýunça ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alyşmalaryň barşynda ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy we durnukly ösüşi saklamak işinde biziň ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk derejesiniň özboluşlylygy we ähmiýeti barada bellenildi.

Sebitde köpugurly netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda hem Türkmenistanyň netijeli orny eýeleýändigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ähmiýetine üns çekildi. Türkmen tarapy onuň işine hemmetaraplaýyn ýardam berýär.

* * *

Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyr bilen duşuşyk boldy. Duşuşykda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde parlamentleriň goşandyny ýokarlandyrmak babatdaky meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ýokary wezipeli myhman ýurdumyzyň Mejlisiniň gurluş düzümi, onuň halkara we parlamentara gatnaşyklary, kanunçykaryjylyk işi, milli Liderimiziň baştutanlygynda ykdysady we durmuş ulgamlarynda, bilim, saglygy goraýyş, ekologiýa we beýleki ugurlarda durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalaryny hukuk taýdan goldamak boýunça geçirilýän işler bilen tanyşdyryldy.

Mejlis tarapyndan Türkmenistanyň Hökümeti bilen BMG-niň 2021 — 2025-nji ýyllarda Durnukly Ösüş ugrunda Hyzmatdaşlygyň Çarçuwaly maksatnamasynyň çäklerinde BMG-niň Çagalar gaznasy bilen 2021-nji ýylda bilelikdäki iş Meýilnamasy esasynda degişli işler geçirilýär. Şeýle hem Mejlisiň wekilleri BMG-niň Hemişelik utgaşdyryjysynyň edarasy hem-de dürli agentlikleri bilen bilelikde guralýan meýilnamalaýyn çärelere, okuw maslahatlaryna gatnaşýarlar.

Şonuň bilen birlikde, Mejlisiň wekilleri Türkmenistanyň adam hukuklary we halkara ynsanperwer hukugy boýunça halkara borçnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek baradaky Pudagara toparyň işine, Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek boýunça Milli hasabaty taýýarlamak boýunça işlere gatnaşýarlar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly şanly hem taryhy wakalara baýlygy bilen durmuşyň her bir ugruna öz täsirini ýetirýär. Hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesi döwlet syýasatynyň esasy ugry hökmünde ykrar edilip, halkymyzyň gurmak, döretmek, täze sepgitlere ýetmek baradaky asylly hem yhlasly maksatlaryna uly itergi berýär. Munuň özi döwlet bilen jemgyýetiň arasyndaky sazlaşygy has-da pugtalandyrýan döwrümizi öňküden-de beýgeldýär. Bu ruhy ýokary göteriliş zeminiň zynaty, gözelligiň hem ar-namysyň baýdagyna deňelýän mähriban zenanlarymyzyň hem ykbalynda bagtyýarlygyň nury bolup şugla saçýar. Häzirki gülläp ösüş döwrümizde zenanlar halk hojalygynyň dürli ugurlarynda tutanýerli hem joşgunly zähmet çekip, gazanylýan üstünliklere öz mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Zenanlaryň döwre gatnaşygyny işjeňleşdirmekde hereketlendiriji güýç bolup hyzmat edýän zenanlar guramasy bolsa olaryň ukyp-başarnyklaryny, nusgalyk göreldelerini giňden açyp görkezmekde, bitewi bir maksada birleşdirmekde esasy orun eýeleýär. Zenanlar guramasynyň alyp barýan işleri döwrüň ösüşine laýyk hereket etmek ýaly asylly maksady göz öňünde tutýar. Şu nukdaýnazardan zenanlaryň işjeňligini artdyrmak, yzygider gözlegleriniň netijeliligini ýokarlandyrmak, durmuşa gatnaşygyny pugtalandyrmak maksadynda işler oýlanyşykly häsiýetde durmuşa geçirilýär.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň ýanynda Işewür zenanlar merkezi hereket edip, ol eli işli, ukyp-başarnykly zenanlara goldaw bermek, olaryň durmuşda mynasyp ornuny tapmagyna ýardam etmek maksadyny nazarlaýar. Ýurdumyzyň ykdysadyýetini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek baradaky syýasy başlangyç zenanlaryň durmuşyna hem uly täsirini ýetirýär. Çünki zenanlaryň halk hojalygynyň dürli ugurlaryndaky mümkinçilikleri bu günki gün ýurduň özgertmelere esaslanýan beýik ösüşinde has aýdyň duýulýar. Telekeçilik bilen meşgullanýan zenanlaryň aglaba köplügi, halypa-şägirtlik ýoluny yzygider dowam etdirmekdäki göreldeleri bilen, olaryň işini has ýaýrawly häsiýetde dowam etmeklerine ýakyndan ýardam bermekde merkeziň tagallalary uly ähmiýete eýedir.

Geçen ýylyň güýzünde Işewür zenanlar merkeziniň welaýatymyzda ýörite bölüminiň döredilmegi bilen, telekeçi zenanlaryň durmuşynda täze öwrülişik emele geldi. Iki ýüzden gowrak agzany özüne birleşdirýän bu bölüm ene-mamalarymyzdan dowam edip gelýän el işleri bilen meşgullanýan, şeýle hem aýratyn başarnykly zenanlary goldamagy, olary telekeçilik işine ugrukdyrmagy maksat edinýär. Agzalarymyz bilen öňde durýan wezipeler, täze gözlegler, belent maksatlar barada pikir alyşmak, maslahatlaşmak, zerur ýerinde ýardam bermek ýaly meseleler boýunça duşuşyklar yzygider geçirilýär. Munuň özi işewür zenanlaryň ýa-da bolmasa telekeçilik ugrunda ýaňy ädim ädýän zenanlaryň işleriniň has-da ugrugyp gitmegine uly täsirini ýetirýär. Hususan-da, olaryň önümleriniň sergisini guramak arkaly bir-biri bilen ýakyndan pikir hem tejribe alyşmaklaryna mümkinçiligiň döredilmegi, Hormat hatlary bilen höweslendirilmegi bölümiň işiniň ilerlemegini üpjün edýär.

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabyndan çäkmen dokaýan, toý hyzmatlary bilen meşgullanýan, Gurbansoltan eje adyndaky etrapdan aýna-gapy ýasaýan, gurluşyk işlerini alyp barýan, Akdepe etrabyndan suwkädiden sowgatlyk önümleri ýasaýan, matadan gurjak tikýän, Görogly etrabyndan keteni dokaýan, Gubadag, Ruhubelent etraplaryndan haly dokaýan, Daşoguz şäherinden milli hem döwrebap biçüwdäki lybaslary tikýän telekeçi zenanlar ýurdumyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşmakda uly işleri alyp barýarlar.

Ýeri gelende, biziň «Bagtyýar eýýam» okuw merkezimiziň «Ýylyň işewür okuw merkezi» atly bäsleşigiň döwlet tapgyrynda 3-nji orna eýe bolandygyny bellemelidiris. Merkezimizde rus, iňlis dilleri, matematika dersi boýunça okuwlar geçilýär. Üstümizdäki ýyly şygaryna laýyk dabaralandyrmak, gözel paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygy mynasybetli okuw merkezimiziň «Daşoguz habarlary» gazetiniň redaksiýasy, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň welaýat geňeşi, welaýat Baş bilim müdirligi bilen bilelikde bäsleşik gurap, onda 1-nji orny eýelän mekdep okuwçylaryna saýlan ugry boýunça bir möwsüm mugt okamaga mümkinçiligiň döredilendigini ýatlamalydyrys. Bu, elbetde, diňe bir merkezimiziň mümkinçiligini açyp görkezmek bilen çäklenmän, eýsem, täzeçe gözleglere ýol açýandygyny hem aýdyň alamatlandyrýar. Şeýle üýtgeşmeleriň, öňe ilerlemeleriň, bir-birege kömek-goldawlaryň, tejribe alyşmalaryň telekeçi zenanlaryň her biriniň alyp barýan işlerinde öz beýanyny tapjakdygyna berk ynanýarys. Çünki öz ukyp-başarnygyňy doly açyp görkezmäge, tejribäňi ýaýmaga döredilýän uly mümkinçiliklerdir şertler olaryň bu maksadynyň amala aşmagyna doly esas berer.

Nesip bolsa, geljekde telekeçi zenanlaryň sanyny artdyrmaga, olaryň mümkinçiligini ýokarlandyrmaga bölümimiz tarapyndan uly ýardam berler, täze maksatlara daýanýan işler yzygider durmuşa geçiriler. Zenan mertebesini beýgeldýän, olaryň asylly zähmetine uly hormat goýýan Gahryman hem mähriban Arkadagymyza alkyş aýdýarys.

Jahan MAŞALOWA,

Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň ýanyndaky Işewür zenanlar merkeziniň welaýat bölüminiň başlygy.

Islendik döwletiň durnukly ösüşinde onuň maliýe-ykdysady ulgamyna uly orun degişlidir. Pul dolanyşygyny akylly-başly ýöredip, onuň hümmetiniň durnukly ýagdaýda saklanmagyny gazanmak bolsa bu syýasatyň netijeliligine baglydyr. Şoňa görä-de, bu ulgamy üstünlikli ösdürmek hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlaryň biri hasaplanýar.

Türkmenistanda Garaşsyzlyk ýyllarynda alnyp barlan sazlaşykly döwlet syýasaty netijesinde, milli bank ulgamy kemala getirildi. Onuň hereket etmeginiň binýadynda goýlan düýpli ýörelgeler durmuş ugurly ykdysadyýetiň talaplaryna laýyk gelýär. Geçen ýyllaryň dowamynda ýurdumyzda iki derejeli bank ulgamy döredildi. Häzir hem hereket edýän bu ulgam Türkmenistanyň Merkezi bankyndan we dürli eýeçilik görnüşi bolan dokuz sany bankdan ybaratdyr. Bu ulgamyň durnukly hereket etmegi ýurduň ykdysadyýetiniň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň hem-de dünýäniň ykdysady giňişligine goşulyşmagyň aýgytlaýjy şerti bolup çykyş edýär.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň banklary ykdysadyýetiň dürli pudaklaryny karz serişdeleri bilen üpjün etmekde möhüm orny eýeledi. Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy bilen ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan daýhan hojalyklaryny ösdürmek we oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemek, senagaty we hyzmatlar ulgamyny ösdürmek üçin karz serişdeleri berilýär. Şunuň bilen bir hatarda, ýurdumyzda telekeçileriň önümçiliklerini döretmäge ýa-da giňeltmäge gönükdirilen maýa goýum taslamalaryna karz goldawyny bermek boýunça maksatnamanyň çäklerinde hususy haryt öndürijileri karzlaşdyrmak ýaly ugurlaryň hasabyna uzak möhletli karzlaşdyrmak güýçli depginde ösdürilýär. Hödürlenýän karz serişdeleriniň ýeňillikli şertlerde berilýändigini hem bellemelidiris. Munuň özi eýeçiligiň döwlete dahylsyz görnüşi bolan karz alyjy kärhanalaryň sanynyň artmagyny şertlendirdi.

Häzirki wagtda berkeýän bazar gatnaşyklary we giň gerimli özgertmeler döwründe banklaryň ygtybarlylygyny we durnuklylygyny üpjün etmekde «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» uly goşant goşýar. Ýurdumyzyň bank ulgamynyň ygtybarlylygynyň ýokarlandyrylmagy şol maksatnamanyň doly durmuşa geçirilmeginiň esasy netijesidir. Geçen ýyl Türkmenistanyň «Halkbank» döwlet täjirçilik bankynyň hukuk görnüşiniň üýtgedilip, paýdarlar täjirçilik bankyna öwrülmegini, şu ýylyň 12-nji aprelinde bolsa paýtagtymyzda birbada iki bankyň Türkmenistanyň «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň hem-de «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binalarynyň açylyp, ulanylmaga berilmegini bu ulgamdaky guwandyryjy üstünlikleriň hatarynda görkezmek bolar.

Soňky ýyllarda milli Liderimiziň tabşyryklary esasynda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli ulgamlaryny, şol sanda maliýe-bank ulgamynyň işini sanlylaşdyrmaga uly ähmiýet berilýär. Mälim bolşy ýaly, 2009-njy ýylda «Altyn asyr» milli kartly töleg ulgamy işe girizildi. Bu ulgam tapgyrlaýyn kämilleşdirilip, ösüşiň ilkinji 10 ýylynda meýilleşdirilen sepgitlere üstünlikli ýetdi. Ilkinji tapgyrlarda bank kartlarynyň diňe bir görnüşi, ýagny aýlyk zähmet haky geçirilýän bank kartlary müşderilere hödürlenen bolsa, häzirki wagtda ilatyň ähli gatlagy, ýagny çagalar, talyplar, pensionerler, döwlet kömek pullaryny alýanlar, telekeçilik işini alyp barýan işewürler degişli bank kartlary, şol sanda «Maşgala», «Goýum bank karty», «Owerdraft» kartlary bilen üpjün edildi. Ilkinji tapgyrlarda kartlardaky serişdeleri bankomatlardan nagt görnüşine öwürmek mümkinçiligi döredilen bolsa, häzir hasaplaşygyň tas ähli ulgamlarynda nagt däl hasaplaşyga geçilip, hyzmatlar has döwrebaplaşdyryldy we amatly görnüşe getirildi. Ilata halkara «VISA» we «MasterCard» bank kartlary hem hödürlenilip, olaryň eýelerine hasabyndaky serişdelerden daşary ýurtlarda-da peýdalanmaga mümkinçilik döredildi. Halkara bank kartlary dünýäniň iri söwda kompaniýalarynyň internet dükanlaryndan onlaýn söwda etmäge hem mümkinçilik berýär. Ildeşlerimiz Türkmenistanyň çäginde «Altyn asyr» bank karty bilen onlaýn söwda etmäge, jemagat, Internet, IP teleýaýlymlary, öý telefony ýaly hyzmatlar üçin töleg geçirmäge, uçarlar we otlular üçin petekleri onlaýn görnüşde satyn almaga hem-de beýleki giň mümkinçiliklere eýe boldular.

Bularyň ählisi ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamyny döwrebaplaşdyrmak boýunça Garaşsyzlyk ýyllarynda alnyp barlan we durmuşa ornaşdyrylýan işleriň döwrüň talabyna laýyklykda barha kämilleşdirilýändigini, milli ykdysadyýetimizi durnukly ýagdaýda saklamakda bu ulgamyň möhüm orun eýeleýändigini aýdyňlygy bilen görkezýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda bu ugurdaky özgertmeleriň has-da rowaçlyklara beslenjekdigine tüýs ýürekden ynanýarys.

Mährijemal ABDYRAHMANOWA,

Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň bölüm başlygy.

Garaşsyzlyk ýyllarynda balkanabatly nebitçiler, gazçylar Goturdepe, Barsagelmez, Uzboý, Demirgazyk Goturdepe ýaly nebitgazly meýdanlarda ýerasty tebigy baýlyklary senagat taýdan gaýtadan özleşdirmek işlerine önjeýli goşant goşýarlar. Nebitgaz senagatyny milli ykdysadyýetimiziň binýatlyk pudaklarynyň biri hasaplaýan Arkadag Prezidentimiziň ýurdumyzyň mundan beýläk-de ähli ugurlarda ynamly ösüşini üpjün etmek üçin ulgamyň işini has-da kämilleşdirmek babatda öňde goýýan anyk wezipelerine mynasyp goşant goşmak bolsa, olaryň esasy maksatlary bolup durýar. Munuň özi türkmen topragynyň tebigy baýlyklaryny rejeli peýdalanmak arkaly ykdysadyýetimiziň kuwwatyny yzygiderli artdyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. Pudakda dürli ugurlarda zähmet çekýän balkanabatlylar ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly senesiniň ýokary ruhubelentlikde garşylanýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň başyndan bäri «Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazçykaryş» tresti tarapyndan döwlet ammaryna akdyrylan 1 million 821 müň tonnadan gowrak nebit çig malynyň çykarylmagynda ähli yhlas-başarnyklaryny, iş tejribelerini orta goýdular. Şeýle-de gürrüňi edilýän döwürde döwlet konserniniň sebitde iş alyp barýan «Nebitgazburawlaýyş» trestiniň burawlaýjylary tarapyndan gazylan 71 müň 877 metr ulanyş we gözleg maksatly çuňluklaryň geçilmeginde-de el-ele berip zähmet çekdiler. Munuň özi trest boýunça 12 guýynyň gazuw işleriniň tamamlanmagynda hem olaryň mynasyp goşantlarynyň bardygyna doly şaýatlyk edýär.

«Nebitgazçykaryş» trestiniň guýulary düýpli abatlaýjylarynyň gazanýan zähmet üstünliklerinde balkanabatly hünärmenleriň mynasyp paýy bar. Ýylyň başyndan bäri önüm bermesini kemelden ýa-da kesen guýularyň 329 sanysynda düýpli abatlaýyş işleri geçirildi. Şonça guýularyň 273-sinden gaýtadan önüm almak işleri ýola goýuldy. Bu bolsa iş meýilnamasyndakydan 19 guýy köpdür. Netijede, abatlanan guýulardan geçen döwürde goşmaça alnan «gara altynyň» umumy mukdary 91 müň 394 tonna golaýlady.

Ýetilýän sepgitler şäheriň bu senagat pudagynda zähmet çekýän bagtyýar ýaşaýjylarynyň ýangyç-energetika toplumynyň geljegi uly ugurlary hökmünde kesgitlenen uglewodorod serişdeleriniň çykarylyşynyň möçberlerini artdyrmak, onuň täze gorlaryny gözläp tapmak babatda kesgitlenen wezipeleriň oňyn çözgütlerine eýe bolmagyndaky ählumumy tagallalarda agzybirlikli zähmetiň nusgasyny görkezýändikleriniň tassyknamasydyr.

Duşuşyk 2021-nji ýylyň 5-nji iýulynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň edara binasynda geçirildi.

 Duşuşygyň esasy maksady ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat bolup durýar.

Duşuşygyň başynda, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň wekilleri myhmanlary mähirli garşyladylar we özleri bilen tanyşdyrdylar.

Soňra, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow ýurdumyz bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň ýokarlanýandygyny bellemek bilen, hususan-da ykdysady-söwda ulgamynda hyzmatdaşlygyň artýandygyny aýtdy.Munuň aýdyň subutnamasy hökmünde, 2020-nji ýylda iki ýurduň söwda dolanşygynyň 1 374 mln. amerikan dollaryna barabar bolandygy barada duşuşygyň barşynda bellenilip geçildi.
Mundan başga-da, göni daşary ýurt maýasyny çekmekligiň ýurdumyzda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda öňe sürülýändigi barada ministr Muhammetgeldi Serdarow belledi.

Duşuşygyň dowamynda, jenap Ýewgeniý Grigorýew türkmen tarapyny bilen mähirli salamlaşyp, iki ýurduň Döwlet Baştutanlarynyň Garaşsyz hemişelik Bitarap Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ýokarlandyrmak boýunça ähli mümkinçilikleri döredýändiklerini bellemek bilen, ikitaraplaýyn bähbitli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek üçin dürli ugurlarda uly mümkinçilikleriň bardygyny belledi. Şeýle hem, 2020-nji ýylda ýurdumyz bilen Sankt-Peterburg şäheriniň arasyndaky söwda dolanşygynyň 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 29 % ýokarlandy diýip myhman belläp geçdi. Şol bir wagtda, 2020-nji ýylda iki ýurduň söwda dolanşygynyň 39 % ýokarlanandygy bellenip geçildi.

Soňra, jenap Çernisyn Fýodora söz berildi. Ol hem, öz çykyşynda türkmen tarapyna Russiýa Federasiýasynyň adyndan mähirli salam bilen ýüzlenip, şu aşakdaky ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri barada belläp geçdi.

• Gämi gurluşyk ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek;
• Rus tarapynyň gämi gurluşyk pudagynda hyzmatdaşlyk etmäge, şol sanda tehniki kömekleri bermäge taýýardyklary barada belledi. Şeýle hem, mümkinçilikleri hödürlemek we giňişleýin ara alyp maslahatlaşmak maksady bilen türkmen wekiliýetini Russiýa Federasiýasyna sapara çagyrdy.
• Metallurgiýa pudagyndaky hyzmatdaşlyk (işgärleriň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça ylym-bilim ulgamynda hyzmatdaşlyk);
• Şu ýyl Russiýa Federasiýasynda geçiriljek Hazar ykdysady forumyna gatnaşmak;
• Ýurdumyzda alnyp barylýan «Ahalsiti» we «Aşgabatsiti» taslamalary üçin KAMAZ kompaniýasynyň elektrik awtobuslaryny üpjün etmek;
• Türkmenistanyň oba hojalyk önümlerini öndürijileri bilen hyzmatdaşlyk etmek;
  Sankt-Peterburgyň we Russiýa Federasiýasynyň Türkmenistandan islendik oba hojalyk önümlerini satyn almaga taýýardygy barada bellenildi;
• Aragatnaşyk pudagynda hyzmatdaşlyk (özygtyýarly internet, internet çeşmeleriniň ulanylyşyna gözegçilik);
• Ulag we logistika;
• Saglyk ulgamynda hyzmatdaşlyk, howa gatnawy üçin PCR ulgamynyň ulanylmagy;
• Elektron söwda ulgamy;
• Döwrebap salgyt hyzmatyny (tehniki enjamlar we programma üpjünçiligi) döretmek. Russiýa Federasiýasy ýazgylary ýöretmek we internet arkaly salgyt tölemek üçin täze tehnologiýalary ornaşdyrmakda kömek bermäge taýýar diýip belledi. Türkmenistanda doly awtomatlaşdyrylan salgyt gullugyny döretmek;

Duşugyň dowamynda, ministr Muhammetgeldi Serdarow Russiýa Federasiýasynyň wekillerine çykyşlary üçin sag bolsun aýdyp, rus tarapy bilen hyzmatdaşlyk etmäge mydama taýýardyklary barada belledi we iş duşuşygyny jemledi. Duşuşyk örän hoşniýetli ýagdaýda geçdi.

Duşuşygyň ahyrynda ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygyny berkitmekde, dünýä döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary ýola goýmakda giň mümkinçilikleri, zerur şertleri döredip berýänligi, tutuş dünýäde ýurdumyzyň abraý-mertebesini belende götermekde bimöçber işleri amala aşyrýanlygy üçin Hormatly Prezidentimiziň adyna alkyşly sözler aýdyldy. Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak belent başynyň hemişe aman, il-ýurt bähbitli umumyadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwlet Baştutanlygyna ählihalk tarapyndan saýlanan gününden ata Watanymyz, türkmen halky öz döredijilikli ösüşiniň hil taýdan täze tapgyryna gadam basdy. Prezidentlik wezipesine girişmek bilen, milli Liderimiz ähli ugurlarda täze özgertmeleriň amala aşyrylmagyna badalga berdi. Hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen ýörelgesi esasynda halkymyzyň durmuş derejesi barha ýokarlanýar, eziz Diýarymyz gülläp ösýär, ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwrülýär.

Gahryman Arkadagymyzyň halkyň uly goldawyna mynasyp bolýan beýik başlangyçlary anyk işlerde durmuşa geçýär. Milli ykdysadyýetimiz bazar gatnaşyklaryna we innowasion-senagat tehnologiýalaryna geçmek bilen, barha kuwwatlanýar, bilim we ylym dünýä derejesine çykýar, medeniýet we sungat täze belentliklere eýe bolýar, ýurdumyzyň dünýädäki abraýy, orny we täsiri has ýokarlanýar. Milli Liderimiziň ýurduň ykdysady kuwwatynyň berkemeginiň, häzirki we geljekki nesilleriň durmuş abadançylygynyň derejesiniň we hiliniň ýokarlanmagynyň bähbidine gönükdirilen syýasatynyň belent ruhy we döredijilik güýji her bir raýatyň kalbynda orun tapýar.

Hormatly Prezidentimiziň Birleşen Milletler Guramasynyň belent münberinden Türkmenistanyň syýasy, durmuş-ykdysady we ynsanperwer meseleler boýunça dünýä bileleşigi bilen açyk we oňyn gatnaşyklara ygrarlydygyny tassyklamagy, bu ugurda täze başlangyçlara badalga bermegi netijesinde döwletimiz halkara giňişlikde durnukly ösüşi pugtalandyrmaga netijeli goşant goşýar. BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy, ulag geçelgeleri, energetika serişdeleriniň ygtybarly üstaşyr geçirilmegi baradaky Kararnamalarynyň kabul edilmegi uly diplomatik üstünligimizdir. 2007-nji ýylda Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy däp bolan hyzmatdaşlygyň çäklerini giňeltmekde möhüm başlangyçlaryň biri boldy.

Gahryman Arkadagymyz 2020-nji ýylyň ýanwar aýynda Aşgabatda geçirilen «Türkmenistan we halkara guramalary: parahatçylygyň we ösüşiň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» atly halkara maslahatda eden çykyşynda: «Biz geljekki ösüşlerimizi aýdyň görýäris, döwletimizi we jemgyýetimizi ösdürmegiň meýilnamalaryny ynamly düzýäris. Giň, köpugurly halkara hyzmatdaşlygyna gönükdirilen oýlanyşykly syýasatymyz geljege ynam bilen garamaga mümkinçilik berýär» diýip belledi.

2019-njy ýylda ýurdumyzyň BMG-niň Ykdysady we Durmuş Geňeşiniň edaralarynyň üçüsiniň — 2020 — 2022-nji ýyllar üçin Bütindünýä azyk maksatnamasynyň Ýerine ýetiriji Geňeşiniň, 2020 — 2024-nji ýyllar döwri üçin BMG-niň Ilat we ösüş boýunça Komissiýasynyň, 2020 — 2023-nji ýyllar üçin BMG-niň Neşe serişdeleri boýunça Komissiýasynyň agzalygyna saýlanylmagy halkara giňişliginde ählumumy ösüşiň wezipelerini amala aşyrmakda ýurdumyzyň uly ornunyň ykrar edilýändigini tassyklaýar.

«Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany» atly 2020-nji ýylda eziz Watanymyzyň BMG-niň ýene iki düzüminiň, ýagny Ykdysady we Durmuş Geňeşiniň edaralarynyň düzümine girýän Durmuş ösüşi boýunça komissiýasynyň agzalygyna 2021 — 2025-nji ýyllar üçin, şeýle-de Ösüşiň bähbidine Ylym we tehnika boýunça komissiýasynyň agzalygyna 2021 — 2024-nji ýyllar üçin saýlanmagy ýurdumyzyň ygtybarly hyzmatdaşdygyny görkezýän nobatdaky üstünliklerdir.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda ulag, aragatnaşyk, telekommunikasiýa we maglumat tehnologiýalary ulgamlarynda uly üstünlikler gazanylýar. Türkmenistan ýokary halkara ülňülere laýyk gelýän, täsin inženerçilik çözgütli desgalary gurmak we işe girizmek boýunça uly ösüşlere eýe boldy. Öz ykdysadyýetinde diwersifikasiýa strategiýasyny yzygiderli amala aşyrýan ýurdumyz soňky ýyllarda hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde Gündogar we Günorta ugurlary boýunça birnäçe iri turba geçirijileriň taslamalaryny amala aşyrdy. Häzir ýene-de bir iri energetika taslamasy bolan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy alnyp barylýar. 2015-nji ýylda biz öz emeli hemramyzy älem giňişligine çykaryp, kosmos ýurtlarynyň hataryna goşuldyk.

Gahryman Arkadagymyzyň düýpli ykdysady özgertmeleriniň netijesinde senagatyň ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri çykarýan täze pudaklary döredi. Bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn geçmek işjeňleşýär, hususy telekeçiligi goldamak we ösdürmek güýçlenýär, iň gowy daşary ýurt tejribeleri işjeň ornaşdyrylýar. Sanly ykdysadyýete tapgyrlaýyn geçmek işleri alnyp barylýar. Döwletimiziň milli ykdysadyýetiniň esasy sütünleriniň biri bolan dokma senagaty bu gün iň bir girdejili pudaga öwrüldi. Gurluşyk serişdeleriniň, himiýa senagatynyň, dokma we haly önümleri boýunça önümçilik kuwwatlyklary bilen birlikde, ýurdumyz üçin täze hasaplanylýan dag-magdan we metallurgiýa pudaklarynyň esasy goýuldy. Elektrik, aýna önümçiligi boýunça iri kärhanalar toplumy, dürli enjamlardyr gurallaryň önümçilik pudagy emele gelýär.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda bilim ulgamyny özgerdip guramagyň takyk we esaslandyrylan maksatnamasyny öňe sürdi we bu ugurda uly işler durmuşa geçirilýär. Her bir ýaş raýat üçin 12 ýyllyk umumy orta bilim hökmany diýip kanuny taýdan kesgitlendi. Ylmy gözlegler bilen gyzyklanýan ýaşlarymyzyň sany barha artýar. Döwrebap Tehnologiýalar merkezi döredilip, ol milli ylmy ösdürmekde möhüm ähmiýete eýe boldy.

Köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmek, sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermek endiklerini terbiýelemek — munuň özi beden we ruhy taýdan sagdyn nesilleriň kemala gelmegine ýardam edýär. Adamlaryň saglygynyň berkidilmegi we olaryň ýokary hilli dynç almagy üçin iri dynç alyş we saglygy dikeldiş merkezleri gurlup, halkyň hyzmatyna berildi. Ähli welaýatlarda dürli maksatly sport toplumlary guruldy. Merkezi Aziýa sebitinde ilkinji gezek biziň Watanymyz 2017-nji ýylda Aşgabatda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryny geçirmäge hukuk gazanyp, onuň uly üstünlikler bilen geçirilmeginiň hötdesinden geldi.

Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen, medeniýet ulgamy hem pajarlap ösýär. Her ýylyň 27-nji iýunynda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni dabaraly bellenilip geçilýär. Medeniýet edaralarynyň maddy-tehniki binýadyny ösdürmek boýunça giň gerimli çäreler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynda täze, döwrebap medeniýet öýleri, muzeýler, kitaphanalar, teatrlar guruldy, opera sungaty täzeden dikeldildi. Milli Liderimiziň döreden eserleri bolsa halkymyzyň milli mirasyny, taryhyny, medeniýetini we sungatyny öwrenmek, olary dünýä halklarynyň arasynda ýaýbaňlandyrmak, şeýle hem ýaşlary watançylyk we ynsanperwerlik ruhunda terbiýelemek işinde bahasyz gollanma bolup hyzmat edýär.

Täze özgertmeler welaýatlaryň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagyna itergi berdi. Gazhimiýa, elektroenergetika, gurluşyk materiallary, aýna, himiýa, maşyngurluşyk we metal işläp bejeriş pudaklarynyň, ýeňil senagatyň ösdürilmegine ugur alyndy.

Ekerançylygyň azyk we çig mal pudaklary-da durnukly ösýär. Maldarçylyk önümleriniň, gök-bakja ekinleriniň, üzümiň, ir-iýmişleriň we miweleriň öndürilişi artýar. Döwrebap ýyladyşhanalaryň, maldarçylyk we guşçulyk toplumlarynyň, gaýtadan işleýän kärhanalaryň sany barha artýar. Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, oba ýerlerinde ýaşaýyş-durmuş we medeni maksatly desgalaryň köp sanlysy gurlup, ulanmaga berildi. Oba bilen şäheriň arasyndaky tapawudy azaltmaga gönükdirilen çäreleri durmuşa geçirmegiň çäklerinde nusgalyk, döwrebap, täze obalar we şäherçeler döredilýär. «Altyn asyr» Türkmen kölüniň sebitlerini özleşdirmek babatda Konsepsiýanyň işlenip taýýarlanylmagy ekologiýa çözgütleriniň täze, oňyn durmuş we ykdysady şertlerine mümkinçilikleri açýandygyny görkezýär.

Sebitlerde şeýle täze ilatly ýerleriň döredilmegi, täze obalaryň açylmagy ýurdumyzyň oba ýerlerinde amatlylyk we durmuş hyzmatlary babatda sazlaşykly ösýän, şäher görkezijileri bilen deň derejedäki şertleriň, mümkinçilikleriň döredilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Ilatly ýerleriň abadanlaşdyrylmagy, zerur durmuş amatlyklarynyň üpjün edilmegi, çagalar baglarynyň we mekdepleriň gurulmagy bilen baglylykda, täze iş ýerleri hem döreýär. Ýurdumyzda ähli maksatnamalar halkyň, her bir adamyň durmuş taýdan goragly bolmagynyň, abadan durmuşda ýaşamagyny berkarar etmegiň hatyrasyna durmuşa geçirilýär.

2021-nji ýylyň 25-nji maýynda paýtagtymyz Aşgabat şäheriniň güni hem-de onuň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy mynasybetli tutulan toý uly dabaralara beslendi. Gahryman Arkadagymyzyň ak patasy bilen, paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde täze iri, «Aşgabat-siti» şäher toplumynyň gurluşygyna badalga berilmegi hem-de täze, döwrebap ýaşaýyş jaýlar toplumynyň açylmagy, hakykatdan-da, döwletlilikden, derejeli döwrandan nyşandyr. Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda milli Liderimiziň esaslandyran «Aşgabat-siti» taslamasy «Geljegiň akylly şäheri» bolup durmuşa geçiriler.

Barha özgerýän paýtagtymyzyň geljekki onýyllyklardaky ösüşini nazarlap meýilleşdirilen, şähergurluşygyň ösen, döwrebap talaplaryna laýyk gelýän bu iri taslama, milli Liderimiziň atlandyryşy ýaly, «şäher içinde şäher» bolup, Aşgabady hakyky megapolise öwrer.

Gün-günden özgerýän türkmen paýtagtynyň, oba-şäherleriniň keşbindäki kämillikde milli Liderimiziň badalga beren döredijilik ruhuny görmek bolýar. Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan içeri we daşary syýasatynda öz beýanyny tapýan müdimi gymmatlyklar hem halkymyzyň milli özboluşlylygyndan, milli häsiýetinden kemal tapýar. Şeýle ajaýyp ösüşleriň, döredijilik pikirleriniň sakasynda duran Gahryman Arkadagymyzyň döwletli işleri dowamat-dowam bolsun!

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Baş arhiw müdirliginiň Türkmenistanyň Prezidentiniň arhiw gaznasy.

Ýurdumyzyň sanlyja ýyllaryň içinde tanalmaz derejede özgermegi, depginli ösüşlere eýe bolmagy döwlet Baştutanymyzyň eziz Diýarymyzyň ykdysady kuwwatyna, tutuş dünýäde parahatçylygyň we ösüşiň bähbidine strategik hyzmatdaşlyga esaslanýan durmuş ugurly syýasatynyň dabaralanýandygynyň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

28-nji iýunda Aşgabatda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow bilen resmi sapar bilen ýurdumyza gelen Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowyň arasynda gepleşikler geçirildi.

Gepleşiklerde syýasy, söwda-ykdysady, ynsanperwer ugurlarda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem taraplar sebitara we halkara gün tertibiniň özara gyzyklanma bildirilýän wajyp meseleleri boýunça pikir alyşdylar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistan Gyrgyzystan bilen senagat ugry, obasenagat toplumynyň, dokma senagatynyň önümleriniň söwdasy, himiýa senagaty, suwuklandyrylan gaz, sintetiki benzin we beýleki harytlaryň dolanyşygy babatda ýola goýulýan hyzmatdaşlygy has-da giňeltmäge taýýardyr.

Şeýle hem türkmen we gyrgyz kompaniýalarynyň iki ýurduň çäklerinde durmuşa geçirilýän bilelikdäki maýa goýum taslamalaryna gatnaşmaklaryna döwlet tarapyndan goldaw bermek boýunça teklipler aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki döwürde Bişkek şäherinde Türkmenistanyň söwda merkezini açmak meselesiniň ara alnyp maslahatlaşylýandygyny belläp, türkmen paýtagtynda Gyrgyzystanyň şeýle düzümi döretmegine ýardam etmäge taýýardygyny nygtady.

Milli Liderimiz energetika pudagyny türkmen-gyrgyz hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezip, türkmen tebigy gazyny we elektrik energiýasyny Gyrgyzystana ibermegiň tehniki, guramaçylyk meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga taýýardygyny aýtdy.

Özara gatnaşyklaryň esasy ugurlarynyň hatarynda ulag ulgamy hem görkezildi. Türkmenistan Hazar deňzine çykalgasy bilen ýurtlarymyzy baglanyşdyrýan ulag geçelgesi boýunça bilelikdäki işlere taýýardyr.

Döwlet Baştutanymyz ekologiýa ugry, şol sanda howanyň üýtgemegi, Merkezi Aziýa sebitinde suwy rejeli peýdalanmak babatda özara gatnaşyklaryň möhümdigini belledi.

Gepleşikleriň barşynda Prezident Sadyr Žaparow hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy özi üçin islendik amatly wagtda Gyrgyz Respublikasyna resmi sapar bilen gelmäge çagyryp, bu saparyň özara bähbitli hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine goşmaça itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Gepleşikleriň jemleri boýunça döwlet Baştutanlary Bilelikdäki Beýannamany kabul etdiler.

Şeýle hem söwda-ykdysady, bilim, medeniýet, sport we ýaşlar syýasaty, daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.

Geçen hepdede Türkmenistandan Gyrgyzystanyň paýtagty Bişkek şäherine uçar arkaly bahasy ABŞ-nyň 21 million dollaryndan gowrak bolan azyk harytlarynyň, himiki we tehniki serişdeleriň, mebel önümleriniň, köke-süýji önümleriniň, matalaryň, polipropilen hem-de polietilen, nebithimiýa önümleriniň dürli görnüşleriniň ugradylandygyny bellemek gerek. Bu waka ýakynda Aşgabatda iki ýurduň işewür toparlarynyň arasynda gol çekilen hyzmatdaşlyk hakynda ylalaşyklaryň üstünlikli amala aşyrylmagynyň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasy syýasy, diplomatik, ykdysady, işewürlik merkezi hökmünde türkmen paýtagtynyň halkara derejesine doly kybap gelýär. Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň baýram edilýän ýylynda ulanmaga berilýän täze toplumlar batly depginler bilen ösýän ýurdumyzyň baş şäheriniň gözelligini has-da artdyrýar.

Geçen hepde ajaýyp wakalaryň ýene-de birine beslendi. 29-njy iýunda watandaşlarymyz hem-de daşary ýurtlaryň Liderleri, görnükli syýasy we jemgyýetçilik işgärleri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy doglan güni bilen gutlap, milli Liderimize tüýs ýürekden berk jan saglyk, abadançylyk, ýurdumyzy ösdürmegiň, türkmen halkynyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan döwlet hem-de jemgyýetçilik işlerinde egsilmez güýç-gaýrat hem täze üstünlikleri arzuw etdiler. Bu günki Türkmenistanyň syýasy we durmuş-ykdysady ulgamlarynda gazanylýan üstünlikler milli Liderimiziň öňdengörüjilikli syýasatynyň miwesidir.

Telefon arkaly geçirilen söhbetdeşlikleriň dowamynda Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon hem-de Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko döwlet Baştutanymyzy doglan güni bilen gutladylar.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyna berk jan saglyk we halkymyzyň bähbidine alyp barýan işlerinde täze üstünlikler baradaky arzuwlar, milli Liderimiziň halkara guramalaryň hem-de kompaniýalaryň ýolbaşçylary bilen geçiren duşuşyklarynyň we gepleşikleriniň barşynda hem beýan edildi. Hususan-da, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Hadi Soleýmanpur, “Lukoýl” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy Wagit Alekperow, “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň baş direktory Sergeý Kogogin, Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň Baş sekretary Bagdat Amreýew, “Bouygues Batiment International” fransuz kompaniýasynyň prezidenti — Baş direktory Marten Buig, BMG-niň Baş sekretarynyň Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa German, BMG-niň Türkmenistandaky Hemişelik utgaşdyryjysynyň wezipesini ýerine ýetiriji, BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) Türkmenistandaky wekili Kristina Weýgand, “Altkom” maliýe-senagat toparynyň direktorlar geňeşiniň başlygy Aleksandr Tislenko hem-de Ukrainanyň “Interbudmontaž” gurluşyk assosiasiýasynyň müdiriýetiniň başlygy Wladimir Petruk bilen duşuşyklar geçirildi.

Şeýle hem şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ak mermerli paýtagtymyzyň ajaýyp künjekleriniň birinde — Köpetdagyň eteginde Aşgabat şäheriniň häkimliginiň buýurmasy boýunça “Bouygues Batiment International” fransuz kompaniýasy tarapyndan bina edilen kaşaň “Arkadag” myhmanhanasynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.

14 gatly myhmanhana toplumy ýarym aýlaw görnüşinde bolup, onuň eýeleýän meýdany 220 müň inedördül metrden gowrakdyr. Toplumyň çäginden emeli derýanyň geçmegi bu taslamanyň esasy aýratynlyklarynyň biridir. Derýanyň ugrunda dynç almak we gezelenç etmek üçin niýetlenen seýilgäh zolagy guruldy. Bu ýerde myhmanlary milli däpler bilen garşylamak üçin döredilen şertler halkara ölçeglere doly laýyk gelýär. Dürli derejedäki gepleşikleri geçirmek üçin niýetlenilen maslahatlar zallary, restoranlar, çaýhanalar, internet-kafe hem-de howuzlar, çagalar üçin oýun otaglary, sport meýdançalary myhmanlaryň hyzmatynda bolar. Ýurdumyzyň taryhynyň dürli döwürlerine degişli sungat eserleri myhmanhananyň esasy bezeg aýratynlygydyr.

29-njy iýunda agşam paýtagtymyzyň “Älem” medeni-dynç alyş merkeziniň öňündäki meýdançada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň doglan güni mynasybetli sungat ussatlarynyň baýramçylyk konserti boldy. Bu baýramçylyk çäresi türkmen medeniýetiniň ägirt uly kuwwatyny açyp görkezýän täze çykyşlaryň hem-de žanrlaryň dürlüligi bilen tapawutlandy. Döwlet Baştutanymyzyň döredijilik zehininiň miwesi bolan “Bagt nury” aýdymy tomaşaçylar üçin hakyky sowgat boldy. Şirin mukamy, manyly sözleri bilen bu aýdym ýygnananlaryň kalbynda uly orun tapdy.

Konserte gatnaşyjylaryň bilelikde ýerine ýetiren “Uzak ýaşa, Arkadag!” atly aýdymynyň joşgunly sözleri we sazy milli Liderimiziň baştutanlygynda gülläp ösýän Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyza bolan buýsanç duýgularyny beýan etdi.

30-njy iýunda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynyň häkimleriniň ýurdumyzyň gallaçylarynyň däne taýýarlamak baradaky şertnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirendikleri hakyndaky hasabatlaryny kabul etdi. Milli Liderimiziň ýurdumyzda, ilkinji nobatda, azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine, dürli görnüşli oba hojalyk önümleriniň öndürilýän mukdarynyň artdyrylmagyna gönükdirilen giň möçberli özgertmeleri netijesinde, Watan harmanyna 1 million 400 müň tonnadan gowrak bugdaý hasyly tabşyryldy. Döwlet Baştutanymyz ýygnananlary, zähmetsöýer daýhanlary hem-de tutuş türkmen halkyny zähmet ýeňşi bilen tüýs ýürekden gutlap, “Bu biziň ählimiziň bilelikde gazanan uly üstünligimizdir, saçaklarymyzyň rysgal-berekedidir we halkymyzyň baýlygydyr” diýip belledi.

Soňra geçirilen iş maslahatynda hormatly Prezidentimiz ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli ýygnap almak ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi. Pudaga ylmyň gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna, gök we bakja önümleriniň mukdaryny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berilmelidir.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz oba hojalyk işleri bilen bir hatarda, Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi bilen baglanyşykly meseleleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň 1-nji iýulda geçiren Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň giňişleýin mejlisinde harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň netijelerine seredildi. Harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, sanly ulgamy ornaşdyrmak, şahsy düzümiň hünär hem-de bilim derejesini ýokarlandyrmak, döwlet syýasatynyň esasy ugurlaryny nazara almak bilen, halkara hukugyň umumy kabul edilen kadalaryny Türkmenistanyň Kanunlaryna ornaşdyrmak ýakyn geljek üçin ýerine ýetirilmeli işleriň esasy ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Mejlisde döwlet Baştutanymyz «Türkmenistanyň Prezidentiniň käbir kadalaşdyryjy hukuk namalaryna üýtgetmeler girizmek we olaryň käbirini güýjüni ýitiren diýip ykrar etmek hakynda», «Türkmenistanyň Milli howpsuzlyk institutynyň işini kämilleşdirmek hakynda» hem-de “Türkmenistanyň Serhet institutynyň meseleleri hakynda” Kararlara gol çekdi.

Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň giňişleýin mejlisi Milli Geňeşiň Mejlisiniň we Halk Maslahatynyň ýolbaşçylarynyň, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň häkimleriniň, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik birleşikleriniň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşynyň dowamynda häkimlikler, geňeşlikler, ýerlerdäki hukuk goraýjy, bilim, saglygy goraýyş edaralary, jemgyýetçilik birleşikleri tarapyndan düzgün bozmalaryň öňüni almak boýunça işleriň geçirilmeginiň wajypdygyna mejlise gatnaşyjylaryň ünsüni çekdi. Bu edaralar ýagdaýa doly gözegçilik edip, öňüni alyş çärelerini yzygiderli geçirip durmalydyr, biziň esasy maksadymyz yzygiderli ösýän we kämil jemgyýeti döretmekden ybaratdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

2-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli wajyp meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisiň gün tertibinde ykdysady gatnaşyklary düzgünleşdirýän kadalaşdyryjy hukuk namalaryny kämilleşdirmek, daşary ýurt maýa goýumlarynyň hasabyna gazhimiýa taslamalaryny amala aşyrmak, oba hojalyk ulgamynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak meselelerine garaldy.

Ulag pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak hem-de düzüm desgalarynyň gurluşyk meselelerine aýratyn üns berildi. Hususan-da, “Balkan” gämigurluşyk we abatlaýyş zawodynda alnyp barylýan işler barada hasabat berildi, bu ýerde ýurdumyzyň we daşary döwletleriň gämileriniň onlarçasy abatlanyldy. Zawodyň işgärleriniň hünär derejesi yzygiderli ýokarlandyrylýar.

Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna Söwda-senagat edarasynda eksport edijileriň maslahatyny geçirmek baradaky teklip hödürlenildi. Şeýle hem Türkmenistanyň Ýewropa Bileleşigi bilen ileri tutulýan ugurlarda hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi.

Dünýäde we sebit derejesinde parahatçylygy hem-de howpsuzlygy pugtalandyrmak maksady bilen, goňşy Owganystanda durnuklylygy gazanmak ugrunda Ýewropa Bileleşigi bilen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň zerurdygy bellenildi.

Energetika ulgamynda hyzmatdaşlygyň täze ugurlarynyň açylmagy bilen baglylykda, Ýewropanyň “ýaşyl» ýörelgesi hem-de Ýewropa Bileleşiginiň wodorod we metan strategiýalary boýunça ylmy-amaly maslahaty guramak teklip edilýär.

Ýewropa döwletleriniň kommunikasiýa we sanly tehnologiýalar ulgamynda gazanan tejribesini toplumlaýyn öwrenmek hem-de özleşdirmek maksady bilen, Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky wekilhanasy bilen bilelikde, ýurdumyzda Ýewropanyň maglumat we sanly tehnologiýalar merkezini açmak mümkinçiliklerine seredilýär.

Şeýle hem “Türkmenistan — Ýewropa Bileleşigi” işewürler geňeşini döretmek hem-de Bütindünýä söwda guramasyna girmek meseleleri bilen bagly okuw maslahatlaryny guramak maksadalaýyk hasaplanylýar.

Ulag we aragatnaşyk ulgamlary hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi.

Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýene bir wajyp meselä — öňümizdäki aşa yssy günlerde Günüň şöhleleriniň ýaramaz täsirinden goranmak maksady bilen, degişli çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, zerurlyk bolmasa, Günüň aşagynda gezmeli däldir. Şeýle hem ýangyn howpsuzlygynyň kadalarynyň dogry we berk berjaý edilmegine gözegçiligi güýçlendirmek, şunuň bilen baglylykda, ähli ýerde elektrik enjamlaryny aýawly peýdalanmak wajypdyr.

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýany tassyklamak hakyndaky” Karara gol çekdi. Bu resminama Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi tarapyndan ýurdumyzyň beýleki ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek, adam ömrüniň dowamlylygyny artdyrmak hem-de sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek maksady bilen taýýarlanyldy.

Döwlet Baştutanymyz “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň ammiak selitrasy dökünini satyn almagy baradaky Karara hem-de döwlet pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna we kärhanalaryna ýer böleklerini ulanmaga bermek hakynda Buýruga gol çekdi.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygynyň, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň birnäçe orunbasarlarynyň, käbir ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Iş maslahatynda Balkan welaýatyna boljak iş sapary, Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň sammitine, halkara derejeli beýleki duşuşyklara görülýän taýýarlyk, ýurdumyzyň ulag-üstaşyr geçelgeleriniň işini kämilleşdirmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Geçen hepdede Milli Geňeşiň Mejlisinde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) Baş sekretary Hadi Soleýmanpur bilen duşuşyk geçirildi. Duşuşyga gatnaşyjylar YHG-nyň çäklerinde özara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýyny we ileri tutulýan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň wekiliýeti onlaýn görnüşde «Dawalaryň öňüniň alynmagyna hem-de parahatçylygyň dikeldilmegine zenanlaryň gatnaşygyny, ýolbaşçylyk etmegini giňeltmekde dünýä hem-de sebit birleşikleriniň hem-de meýdançalarynyň orny» atly “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlige gatnaşdy. Bu çäre BMG-niň Ösüş maksatnamasy hem-de BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi tarapyndan guraldy hem-de Merkezi Aziýanyň ýolbaşçy zenanlarynyň Dialogynyň howandarlygynda geçirildi.

Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda syýasatşynaslaryň we žurnalistleriň gatnaşmagynda sebit hyzmatdaşlygyna bagyşlanan halkara mediaforum geçirildi. Bu maslahata dünýäniň 30-a golaý döwletinden köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň 100-e golaýynyň wekilleri hem-de käbir sebit guramalarynyň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Duşuşyga gatnaşyjylar halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Hususan-da, Türkmenistanyň bitarap daşary syýasy ugruna laýyklykda, daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleri bilen sebitiň we dünýäniň ýurtlarynyň syýasy, ykdysady, durmuş hem-de medeni ugurlar boýunça täzelikleri, synlary yzygiderli alyşmagy ýola goýandygy bellenildi.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygar astynda geçýän 2021-nji ýylda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň amala aşyrýan “Açyk gapylar” hem-de ata Watanymyzy innowasion taýdan ösdürmäge, halkymyzyň rowaçlygyny ýokarlandyrmaga, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini nobatdaky gezek subut etdi.

(TDH).

Eziz Diýarymyz — tebigy süýümleriň aňrybaş görnüşleri bolan pagtanyň, ýüpegiň, ýüňüň bolluk bilen öndürilýän ýurdy. Şol süýümlerden dokalýan matalardan taýýarlanan egin-eşikleriň dürli haryt nyşanlary bilen belgilenip, dünýä bazarlaryna ýaýradylýandygy bolsa, ýurdumyzyň täze tehnologiýalar arkaly berkidilýän dokma pudagynyň önümçilik düzüminiň dünýä ülňülerine gabat gelýändigini görkezýän aýdyň alamatlardyr. Bu gün ol önümler dünýäniň satyn alyjy iri kompanýalarynyň uly gyzyklanmasyny gazanyp bilýän ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa milli haryt nyşanly brendlerdir.

Bilşimiz ýaly, «Türkmenistanda öndürildi» diýen belgi arkaly il-günümiziň ösen islegini kanagatlandyrmak üçin, ilkinji nobatda, ýurdumyzyň içerki bazarlarynyň dükanlaryna ýaýradylýan milli önümleriň hatarynda dürli matalardan başga-da çagalar üçin balak, bermud, şorty, kombinezon, ýeňsiz ýaly egin-eşikler, şeýle hem futbolka, maýka, tunika, sarafan, erkek, zenan, çaga pižamalary, erkekler üçin ýeňli, ýeňsiz köýnekler ýaly ençeme harytlary görkezmek bolar. Daşary döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutmak bilen, ýurdumyzyň eksport mümkinçiligini barha giňeldýän, milli öwüşginliligi, bedene ýakymlylygy, döwrebaplygy bilen müşderiniň göwnüne ýaraýan bu ajaýyp egin-eşikler hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde gurlup ulanylmaga berlen täze tehnologiýaly dokma toplumlarynda, şeýle hem durky düýpli täzelenip döwrebaplaşdyrylan önümçilik birleşiklerinde taýýarlanylýar.

Öndürýän ýokary hilli dokma harytlary ildeşlerimiziň söýgüsine mynasyp bolýan «Bahar» tikin önümçilik birleşigi ýurdumyzda baýry kärhanalaryň hatarynda tanalýar. 1936-njy ýylda esaslandyrylyp, dürli atlarda hereket eden bu kärhanada möwsümleýin geýilýän geýimlere aýratyn üns berildi. Gyş aýlaryna niýetlenen içi pagtaly güpbüler, ellikler, şeýle-de harby gullukçylar üçin ýörite toplumlar, çaga we zenan egin-eşikleri bu kärhananyň öndürýän önümleriniň esasyny düzdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu kärhana hem döwrebaplaşdyryldy, önümçilik täze tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün edilip, önümleriň görnüşleri giňeldildi. Birleşigiň tikinçi hünärmenleriniň öndürýän harytlary ýurdumyzyň içerki bazarlarynda ýokary hili, ösen islegi kanagatlandyryp bilýänligi, geçginliligi bilen tapawutlanýar. Diýarymyzyň dürli ýerlerinden gelýän sargytlar esasynda önüm öndürýän kärhana 3 sany tikinçilik we 1 biçim sehinden, şeýle hem çig malyň, taýýar önümleriň saklanýan 3 sany ammaryndan ybarat. Önümçilik sehleriniň iş aýratynlyklary, öndürýän önümleriniň görnüşleri, kärhananyň çig mal üpjünçiligi barada birleşigiň kärdeşler arkalaşygynyň başlygy Oguldurdy Dadaýewanyň beren gürrüňi bu ýerde alnyp barylýan işler bilen içgin tanyşmaga mümkinçilik berdi.

— Ösüşli ýolda öz ornuňy berkitmek, gazanýan netijäňi hemişe ýokarlandyryp, ýeňişli menziliňi ýeneki üstünlikler, nusgalyk işler bilen dowam etmek döwrümiziň talabydyr. Hormatly Prezidentimiziň aladalary netijesinde yzygiderli döwrebaplaşdyrylýan dokma pudagynda mynasyp orun alan kärhanamyzyň tikinçileri gazanylýan her bir üstünlikde öz paýyny görmäge çalyşýarlar. Önümleri dünýä belli bolan Türkmenistanyň jinsi toplumynda, Ruhabat dokma toplumynda, paýtagtymyzdaky Aşgabat we Türkmenbaşy, şeýle hem Gypjakdaky S.Nyýazow adyndaky dokma toplumlarynda dokalýan ýokary hilli, dürli görnüşli matalar kärhanamyzyň esasy çig malydyr. Önümiň esasy gymmaty tikiliş aýratynlygy bilen birlikde onuň çig malynda jemlenýär. Gymmaty dünýä belli türkmen pagtasyndan öndürilýän matalarymyz ýurdumyzyň halkara söwda gatnaşyklarynda ýokary derejeli saýylýan önümlerdir.

Tikin tikýän, bürjeýän, ilik berkidýän, onuň halkalaryny taýýarlaýan, milli geýimleri nagyşlaýan, garaz, tikinçilik bilen bagly ähli işi ýerine ýetirýän kämil enjamlar oturdylan sehimiziň 2-sinde, kärhanamyzyň öňden gelýän däbine görä, harby gullukçylar üçin ähli pasla degişli geýimler toplumy öndürilýär. Milli öwüşgin berlip tikilýän geýimleriň her birinde ykjamlyk, rahatlyk, göze gelüwlilik talaplarynyň berjaý edilmegine aýratyn üns berilýär.

Önümleri köp görnüşli tikinçilik birleşigimiziň 3-nji sehinde täze dogan çagalara we ýetginjeklere niýetlenen trikotaž önümleri bilen birlikde, ýakasy nagyşlanan ştapel matasyndan zenan lybaslary, erkekler üçin milli biçüwdäki balaklar tikilip, ýurdumyzyň welaýatlaryna ýaýradylýar. Naýbaşy önümlerimiziň hatarynda bolan panbarhat matasyndan ýakasy nagyşly lybaslaryň, erkeklere niýetlenen pižamalaryň, şeýle hem dürli şekiljikler, güljagazlar bilen baýlaşdyrylyp tikilýän çaga egin-eşikleriniň sargydy hemişe ýetik.

Mekdep ýaşly çagalaryň lybaslaryny öndürýän öňdebaryjy dokma toplumlarydyr tikin fabrikleriniň hatarynda bolan birleşigimiziň tikinçileriniň öndürýän okuw geýimleri täze okuw ýylynyň öň ýanynda ýörite guralýan mekdep bazarlarynda ildeşlerimiz tarapyndan höwes bilen satyn alynýar. Gyzlar üçin ýaşyl reňkli okuw penjegi, ýakasy milli nagyşly köýnek, okuw öňlügi, okuwçy gyzlar we oglanlar üçin ak reňkli laboratoriýa dony — önümçilik birleşigimiziň tikinçileriniň elinden çykan bu harytlar ýaşajyk türkmenistanlylaryň söýgüsini gazanan, olaryň höwes bilen geýýän lybaslarydyr. «Maksatly myradyna ýeter» diýýändir halkymyz. Tikin önümçilik birleşigimizde zähmet çekýän hünärmenlerimiziň hem esasy maksady owadan, amatly, geýeniňde ykjam lybaslar bilen ilaty begendirmekdir — diýip, Oguldurdy Dadaýewa söhbedini paýawlaýar.

Hawa, arzyly maksatlar hemişe ýeňişli menzile eltýär. Önümçiliginde millilige, köpdürlülige, döwrebaplyga aýratyn üns berip, her bir menzili täze ýeňişler bilen garşylaýan «Bahar» tikin önümçilik birleşiginiň agzybir işgärler toparynyň maksady olaryň öndürýän önümlerinde aýdyň şöhlelenýär. Ýagny bäbejiklere niýetlenen dürli görnüşli naşyja geýimlerden başlap, işçiler, harby gullukçylar üçin tikilýän toplumlarda, ildeşlerimiziň söýgüsine mynasyp bolan ençeme görnüşli trikotaž we beýleki önümlerde olaryň tutanýerli zähmeti jemlenýär.

Aýnabat DURDYÝEWA.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ýuriý ŞKURIN.

Golaýda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň wirtual sergisi öz işine başlady. Ony Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy, baky Bitaraplygymyzyň 25 ýyllygy, şeýle hem 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan edilmegi mynasybetli, birleşmäniň «Kerwen» hojalyk jemgyýeti taýýarlady.

Wirtual sergi hormatly Prezidentimiziň türkmen telekeçilerine döredip berýän şertleriniň, kömek-goldawlarynyň miwelerini, hususy ulgamda amala aşyrylýan köpugurly özgertmeleri giňişleýin beýan edýär. Oňa birleşmäniň işjeň agzalarynyň 80-e golaýy gatnaşyp, öz öndürýän önümleri we ýerine ýetirýän hyzmatlary bilen tanyşdyrýarlar.

Häzirki döwürde dünýäde halkara maslahatlardyr sergileriň sanly görnüşde geçirilmegi ýörgünlidir. Wirtual sergilere dünýäniň islendik künjeginden girip, işewür gatnaşyklary ýola goýup bolýar.

Türkmen, rus we iňlis dillerinde taýýarlanan sergi gije-gündiz — 24 sagatlap dowam edýär. Ol ildeşlerimize daşary ýurtly hyzmatdaşlary bilen işjeň aragatnaşyk saklamaga giň mümkinçilik döredýär. 3D ölçegdäki sergide sarp edijiler hem-de işewürler üçin gyzykly maglumatlar berilýär. Ýörite enjamyň hem-de 3D äýnegiň kömegi bilen sergä aýlanyp, oňa gatnaşyjylar, öndürýän önümleridir hyzmatlary bilen tanyşmak mümkin. Şeýle-de özüňiz hakyndaky maglumatlary görkezip, täze hyzmatdaşlyk tekliplerini ýollap bilersiňiz.

Hormatly Prezidentimiziň ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak, innowasion tehnologiýalaryň giň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak hakyndaky tabşyryklaryndan ugur alnyp döredilen sergä gyzyklanmalar yzygiderli artýar. Onuň işi bilen www.fair.kerwen.com.tm internet salgysy boýunça tanşyp bilersiňiz.

Rahmanberdi GÖKLEŇOW.

«Türkmenistan».

Aşgabat, 2-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli wajyp meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy, şeýle hem käbir taýýarlanan resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Hökümet mejlisiniň gün tertibine girizilen meselelere geçip, milli Liderimiz, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalaryny seljermek we kämilleşdirmek hem-de olary döwrüň talabyna laýyk getirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi.

Ministrlikleri hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralaryny düzümleýin üýtgetmek boýunça geçirilen özgertmeleri nazara alyp, kiçi we orta telekeçiligi goldamak baradaky Döwlet toparynyň täze düzümini tassyklamak göz öňünde tutulýar. Şeýle hem wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ýurdumyzyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Pudagara merkezi toparyň düzümine üýtgetmeleri girizmek hakyndaky teklibi hödürledi. Bu çözgüt döwlet emlägini hususylaşdyrmak işini kämilleşdirmäge gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ykdysady gatnaşyklary ugrukdyrýan kadalaşdyryjy hukuk namalaryny häzirki döwrüň ýagdaýyna laýyk getirmegiň ähmiýetine ünsi çekdi. Milli Liderimiz bu işler geçirilende, hereket edýän kanunçylyk namalarynyň düzgünleriniň göz öňünde tutulmagynyň zerurdygyny belläp, onda umumy kabul edilen halkara kadalara eýerilmelidigini aýtdy. Döwlet Baştutanymyz wise-premýere bu meseleleri jikme-jik öwrenmegi, ony ugurdaş düzümler bilen ýene bir ýola maslahatlaşyp, işläp taýýarlamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, “Türkmengaz” döwlet konserni tarapyndan daşary ýurt maýa goýumlarynyň hasabyna gazhimiýa taslamalaryny durmuşa geçirmek boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Dünýäde ygtybarly hyzmatdaş we öz borçlaryna jogapkärçilikli garaýan ýurt hökmünde ykrar edilen Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk etmäge gyzyklanma bildirýän daşary ýurtlaryň iri kompaniýalary bilen ýurdumyzda ähmiýetli taslamalary amala aşyrmak boýunça gepleşikler geçirilýär. Ýurdumyzda nebitgaz ýataklaryny özleşdirmek we gaz geçirijileriň gurluşygyny çaltlandyrmak, tebigy gazy gaýtadan işlemek boýunça daşary ýurt kompaniýalary bilen geçirilýän gepleşikler oňyn netijesini berýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki döwürde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak hem-de önümçilik düzümlerine täzeçil tehnologiýalary we dünýäniň ösen tejribesini ornaşdyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Şunda halkara hyzmatdaşlyga aýratyn orun degişli bolmalydyr.

Hormatly Prezidentimiz bu barada aýtmak bilen, toplumda durmuşa geçirilmegi göz öňünde tutulýan taslamalara gatnaşmaga gyzyklanma bildirýän daşary ýurtlaryň belli kompaniýalary bilen gepleşikleriň geçirilmelidigini, olaryň netijeleri boýunça özara bähbitli gatnaşyklaryň ýola goýulmalydygyny belledi we hödürlenen teklibi makullap, nebitgaz senagaty boýunça oňyn tejribesi bolan daşary ýurt kompaniýalary bilen bu ugur boýunça işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzda milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň sazlaşykly ösüşini üpjün etmek maksady bilen, gözegçilik edýän düzümlerinde ýer serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, ýurdumyzyň häkimliklerine hem-de olaryň garamagyndaky edara-kärhanalara gurluşyk we önümçilik maksatly ýer böleklerini peýdalanmaga bermek boýunça Buýrugyň taslamasy hödürlenildi. Bölünip berlen ýerler häzirki zaman önümçilik desgalaryny, ýaşaýyş jaýlaryny gurmak, gurluşyk üçin çig mal serişdelerini gazyp almak hem-de oba hojalyk ekinlerini we miweli baglary ösdürip ýetişdirmek üçin peýdalanylar. Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň toparlary tarapyndan hödürlenilen teklipler Ýer meseleleri boýunça Döwlet toparynda seljerildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, obasenagat toplumyny ösdürmegiň maksatnamasyny durmuşa geçirmek hem-de bu ulgamda onuň netijeliliginiň ýokarlanmagyna, dürli görnüşli oba hojalyk önümleriniň önümçilik möçberleriniň artmagyna, azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine we ýurdumyzyň eksport kuwwatynyň pugtalanmagyna gönükdirilen özgertmeleri amala aşyrmak babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz döwlet edaralaryna we kärhanalaryna ýer böleklerini peýdalanmaga bermek hakyndaky Buýruga gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we resminamadan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz sanly ulgam arkaly geçirilýän Hökümet mejlisiniň dowamynda oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministri A.Altyýewi göni aragatnaşyga çagyrdy. Ministr häzirki döwürde ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, tomus paslynyň dowam edýän günlerinde howanyň aşa gyzmagyna garaşylýandygy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Günüň aşa gyzmagynyň we yssy günlerde Günüň aşagynda gezmegiň adamlaryň saglygyna ýaramaz täsiriniň bardygyna ünsi çekip, howanyň ýagdaýy baradaky maglumatlaryň metbugatda hem-de teleradioýaýlymlarda yzygiderli berilmelidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz degişli işleri talabalaýyk guramak boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işler barada hasabat berdi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan tassyklanylan gurluşykda milli çykdajy-ölçeg binýadyny işläp taýýarlamak we nyrh emele getirmek ulgamyny kämilleşdirmek boýunça 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny ýerine ýetirmegiň meýilnamasyna laýyklykda, Gurluşyk we binagärlik ministrligi zerur kadalaşdyryjy hukuk namalaryny we beýleki resminamalary işläp taýýarlamak, olary degişli edara-kärhanalar bilen ylalaşmak we bellenen tertipde tassyklamak boýunça işleri alyp barýar. Gurluşykda nyrh emele getirmek ulgamyny kämilleşdirmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, halkara bäsleşik yglan edildi hem-de ýeňiji kesgitlenildi.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň ammiak selitra dökünini satyn almagy hakynda” Kararyň taslamasy hödürlenildi. 2021-nji ýylda ýurdumyzda gowaçanyň bol hasylyny ýetişdirmek maksady bilen, obasenagat toplumyny zerur mineral dökünleri bilen üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gurluşykda milli nyrh emele getirmek ulgamyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işleriň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz bu ulgamdaky işleriň ýagdaýyny seljermegi dowam etmegi tabşyryp, bu ugurda uly tejribesi bolan daşary ýurt kompaniýalaryny çekmegiň zerurdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň oba hojalyk önümlerini öndürijilerini zerur himiýa önümleri bilen doly üpjün etmegiň möhümdigini aýdyp, dökünleri satyn almak baradaky teklibi makullady. Milli Liderimiz degişli Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we resminamanyň ýerine ýetirilişine gözegçiligi üpjün etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow gözegçilik edýän düzümlerinde ýerine ýetirilýän işleri döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek, işiň depginlerini yzygiderli artdyrmak boýunça durmuşa geçirilýän giň möçberli çäreler barada hasabat berdi.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmegiň çäklerinde ulag ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýady döwrebaplaşdyrylýar we düzümleýin desgalaryň gurluşygy dowam edýär. “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň paýly gatnaşmagynda döredilen “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynda alnyp barylýan işleriň depgini barha ýokarlanýar. Onda ýurdumyzyň we daşary döwletleriň onlarça gämileri abatlanyldy. Zawodyň işgärleriniň tejribesi we hünär derejesi yzygiderli ýokarlandyrylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň doly kuwwatyna çykarylmagynyň Merkezi Aziýa we Hazar sebiti üçin örän uly ähmiýetiniň bardygyny belledi. Munuň özi yklymara ýük gatnawlarynyň logistik ulgamyny döretmekde aýratyn ähmiýetlidir.

Döwlet Baştutanymyz “Balkan” gämigurluşyk we abatlaýyş zawodynyň işinde dünýäniň ösen tejribesini işjeň ulanmak, ýük we ýolagçy gatnawlaryny işjeňleşdirmek hem-de daşky gurşawy goramak babatda durmuşa geçirilýän çäreleri kämilleşdirmek barada wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini mundan beýläk-de artdyrmak boýunça işlenip taýýarlanylan maksatnamanyň ýerine ýetirilişi we Türkmenistanda öndürilen harytlaryň daşary ýurt bazarlarynda eýeleýän ornuny yzygiderli giňeltmek ugrunda ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berdi.

Wise-premýer hormatly Prezidentimiziň degişli Karary esasynda tassyklanan “Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasynda” kesgitlenen wezipeleri amala aşyrmak maksady bilen, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini we bu ugurda öňde durýan çäreleri ara alyp maslahatlaşmak üçin Söwda-senagat edarasynda eksport edijileriň maslahatyny geçirmek baradaky teklibi döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň bäsdeşlige ukyplylygyny pugtalandyrmak, eksport amallaryny döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek we eksport edijilere döwlet tarapyndan berilýän goldawy pugtalandyrmak meseleleriniň ähmiýetlidigini nygtady. Milli Liderimiz bu ugra degişli işleriň kämilleşdirilmegi, oňa dünýäniň ösen tejribesiniň we ylmyň häzirki zaman gazananlarynyň ornaşdyrylmagy ýurdumyzda öndürilýän eksport ugurly harytlaryň dünýä bazarlarynda eýeleýän ornunyň pugtalanmagyny üpjün eder diýip belledi we hödürlenen teklibi makullap, maslahatyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän düzümlerindäki işleriň ýagdaýy, ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli baýramçylyk dabaralaryna we çärelerine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. Teatrlaryň, muzeýleriň, kitaphanalaryň hem-de medeniýet ulgamynyň beýleki edaralarynyň işini kämilleşdirmek, olaryň işine sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işler dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän içeri we daşary syýasatynyň ähmiýetini düşündirmek hem-de ilaty sagdyn durmuş ýörelgesine çekmek, ýaşlary ahlak taýdan terbiýelemek boýunça işler alnyp barylýar.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, döwrüň talaplaryna laýyklykda we dünýäde bu ulgamda gazanylanlary nazara almak bilen, medeniýet ulgamyny hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdelerini mundan beýläk-de ösdürmegiň ähmiýetini nygtady we wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz öňde boljak baýramçylyk çärelerine taýýarlyk görmek meselelerine ünsi çekip, olary ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek babatda degişli görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýany tassyklamak hakynda” Kararyň taslamasyny hödürledi. Bu resminama Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi tarapyndan ýurdumyzyň beýleki ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek, adam ömrüniň dowamlylygyny artdyrmak hem-de sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek maksady bilen taýýarlanyldy.

Milli strategiýanyň esasy maksady we wezipeleri ýokanç däl keselleriň öňüni almakdan we olaryň garşysyna göreşmekden, ilat arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini berkarar etmekden, raýatlaryň saglyk baradaky habarlylygyny ýokarlandyrmakdan, näsaglary ýokary hilli derman hem-de beýleki lukmançylyk serişdeleri bilen üpjün etmekden ybaratdyr. Oňa laýyklykda, raýatlara ýokanç däl keselleriň öňüni almak üçin deň mümkinçilikler we şertler dörediler, sagdyn durmuş ýörelgelerine eýerýänleriň sany artar. Bu bolsa zyýanly endikler sebäpli döreýän ýokanç däl keselleriň azalmagyna getirer, şeýle hem amaly lukmançylyga netijeli öňüni alyş, anyklaýyş, bejeriş we dikeldiş çäreleriniň ornaşdyrylmagy netijesinde adam ömrüniň dowamlylygy ýokarlanar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli saglygy goraýyş ulgamynyň yzygiderli kämilleşdirilmeginiň geçirilýän durmuş ugurly syýasatyň ileri tutulýan ugrudygyny hem-de şeýle bolmagynda galýandygyny, onuň esasy maksadynyň bolsa ynsan saglygyny goramakdan ybaratdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz Kararyň hödürlenilen taslamasyna gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de ýokanç däl keselleriň öňüni almak boýunça işleri netijeli ýola goýmak boýunça birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow ýurdumyzyň Ýewropa Bileleşigi bilen hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Ýewropa döwletleri, şol sanda Ýewropa Bileleşigine girýän ýurtlar bilen özara bähbitli we deňhukukly hyzmatdaşlygy ösdürmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygy bellenildi. Ýewropa Bileleşigi bilen yzygiderli esasda hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, duşuşyklar we geňeşmeler, hususan-da, Türkmenistan —–Ýewropa Bileleşigi Bilelikdäki we Parlamentara komitetleriniň ugry boýunça duşuşyklar geçirilýär. Häzirki wagtda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek hem-de gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek babatda ileri tutulýan ugurlar boýunça teklipler taýýarlanyldy.

Ählumumy we sebit derejesinde parahatçylygy hem-de howpsuzlygy pugtalandyrmak ulgamyndaky gatnaşyklar aýratyn ähmiýete eýedir. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň wekiliýeti şu ýylyň 1-nji iýulynda Daşkent şäherinde geçirilen Ýewropa Bileleşiginiň we Merkezi Aziýa döwletleriniň arasyndaky ýokary derejeli syýasy we howpsuzlyk dialogynyň nobatdaky duşuşygyna gatnaşdy. Mundan başga-da, goňşy Owganystanda durnuklylygy gazanmak ulgamynda Ýewropa Bileleşigi bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek möhüm hasaplanylýar. Munuň özi sebit howpsuzlygyny pugtalandyrmagyň wajyp meseleleriniň biridir.

Şunuň bilen birlikde, energetika ugry boýunça hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny ösdürmek maksadalaýyk hasaplanylýar. Şunda şu ýylyň 18-nji iýunynda Türkmenistan bilen Ýewropa Bileleşiginiň arasynda geçirilen maslahatlaşmalaryň jemleri boýunça beýan edilen teklipleri bellemek gerek. Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hem-de «ýaşyl» ykdysadyýet ýörelgelerini durmuşa geçirmek ulgamynda özara gatnaşyklary ösdürmek üçin şu ýylyň oktýabr-noýabr aýlarynda Türkmenistanyň, Energetika boýunça Ýewropa Komissarynyň edarasynyň we Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentligiň (IRENA) arasynda üçtaraplaýyn dialogy geçirmek teklip edilýär.

Pes uglerodly we wodorod energetika ulgamlarynda tejribe alyşmak maksady bilen, Ýewropanyň “ýaşyl» ýörelgesi hem-de Ýewropa Bileleşiginiň wodorod we metan strategiýalary boýunça ylmy-amaly maslahaty guramak teklip edilýär. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 25-nji maýynda geçirilen BMG-niň gazyp alýan senagat boýunça ýokary derejeli “tegelek stolunyň” başynda öňe süren başlangyçlaryna laýyklykda alnyp barylýan işlere uly itergi berer.

Kommunikasiýa we sanly tehnologiýalar ulgamynda Ýewropa ýurtlary bilen gatnaşyklar möhüm ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» beýan edilen wezipeleri durmuşa geçirmek üçin Ýewropa Bileleşiginiň taslamalarynyň çäklerinde bilelikdäki degişli çäreler geçirilýär. Ýewropa döwletleriniň bu ugurda gazanan tejribesini ulgamlaýyn öwrenmek we özleşdirmek maksady bilen, Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky wekilhanasy bilen bilelikde ýurdumyzda Ýewropanyň maglumat we sanly tehnologiýalar merkezini açmak mümkinçiliklerine seretmek teklip edilýär.

Ykdysady hyzmatdaşlyk barada aýdylanda bolsa, Ýewropa Bileleşiginiň söwda-maýa goýum ulgamynda ýurdumyzyň esasy hyzmatdaşlarynyň biri bolup durýandygyny bellemek gerek. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan — Ýewropa Bileleşigi işewürler geňeşini döretmek maksadalaýyk hasaplanylýar. Ýewropa Bileleşiginiň mümkinçiliklerini ulanyp, Bütindünýä Söwda Guramasyna girmek meseleleri bilen bagly okuw maslahatlarynyň ulgamyny döretmek teklip edilýär.

Ulag we aragatnaşyk ulgamlary hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şundan ugur alyp, ulag boýunça Ýewropa Komissarynyň edarasy bilen ysnyşykly işi ýola goýmak teklip edilýär. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistan bilen Ýewropa Bileleşiginiň arasynda ikitaraplaýyn resminamalaryň taýýarlanylmagy maksadalaýyk hasaplanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Bitarap Türkmenistanyň köptaraplaýyn we ikitaraplaýyn esasda Ýewropa Bileleşigi hem-de oňa agza ýurtlar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini belledi. Dürli ulgamlarda durmuşa geçirilen we häzirki wagtda amala aşyrylýan bilelikdäki taslamalar hem-de maksatnamalar Ýewropa Bileleşigi bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyň aýdyň netijesidir. Häzirki wagtda Ýewropa Bileleşigi bilen hyzmatdaşlyk köp ugurlary, şol sanda syýasy, durmuş-ykdysady we hukuk ugurlaryny, energetika, ulag, bilim we ylym, ekologiýa hem-de daşky gurşawy goramak, oba hojalygy, hususy ulgam ýaly ugurlary öz içine alýar.

Parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak, häzirki döwrüň wehimlerine hem-de howplaryna garşy göreşmek işinde tagallalary birleşdirmek Türkmenistan bilen Ýewropa Bileleşiginiň arasyndaky gatnaşyklaryň möhüm ugry bolup durýar. Ýurdumyz Ýewropa Bileleşigi — Merkezi Aziýa çäklerinde hem ýewropaly hyzmatdaşlar bilen işjeň gatnaşyk edýär.

Döwlet Baştutanymyz aýdylanlary jemläp, hödürlenen teklipleri makullady we wise-premýere, daşary işler ministrine ägirt uly kuwwaty nazara almak bilen, Ýewropa Bileleşigi bilen netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin işleri dowam etmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisiň jemini jemläp, onda döwlet durmuşynyň möhüm meselelerine garalandygyny hem-de pudaklary ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalaryň kabul edilendigini aýtdy. Milli Liderimiz ýene-de bir möhüm mesele barada durup geçdi.

Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministriniň beren hasabatyndan görnüşi ýaly, ýakyn günlerde howanyň çendenaşa gyzmagyna garaşylýar. Şoňa görä-de, Ministrler Kabinetiniň agzalary, pudaklaryň we edara-kärhanalaryň ýolbaşçylary hem-de raýatlar Günüň örän gyzýan wagtlary onuň şöhlesinden goranmak üçin zerur çäreleri görmelidirler diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz zerur bolmasa, günüň aşagynda gezmeli däldigini belledi we kiçi ýaşly çagalaryň Günüň aşagynda bolýan wagtyny çäklendirip, bu ýagdaýa berk gözegçilik etmegiň wajypdygyny nygtady.

Ýangyn howpsuzlyk kadalarynyň dogry we berk berjaý edilmegine gözegçiligi güýçlendirmek, şunuň bilen baglylykda, ähli ýerde elektrik enjamlaryny aýawly peýdalanmak wajypdyr. Şu kadalary dogry we berk berjaý etsek, biz Günüň aşa gyzmagyndan goranyp bileris diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

* * *

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygynyň, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň birnäçe orunbasarlarynyň, käbir ministrlikleriň we pudaklaýyn düzümleriň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Iş maslahatynda Balkan welaýatyna boljak iş sapary, onuň dowamynda bu ýerde guraljak iri möçberli halkara çärelere taýýarlyk, ýurdumyzyň üstaşyr ulag geçelgeleriniň işini kämilleşdirmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynyň gün tertibini yglan edip, onuň dowamynda degişli ýolbaşçylaryň öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça işlenip taýýarlanylan maksatnama we bu ugurda alnyp barylýan işler baradaky hasabatlaryny diňledi. Hasabatlarda bellenilişi ýaly, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleri amala aşyrmak ugrunda degişli düzümleriň sazlaşykly işleri üpjün edilýär. Milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynyň senagat taýdan okgunly ösüşi, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär. Aýratyn-da, çäk taýdan amatly ýerleşen Türkmenistanyň halkara ähmiýetli üstaşyr ulag geçelgesi hökmündäki derejesini pugtalandyrmak, ulaglaryň ähli görnüşleriniň işini döwrüň talabyna laýyk ýagdaýda guramak we milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda sazlaşykly ösüşe gönükdirilen giň möçberli özgertmeleri amala aşyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilýär.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan özgertmeler syýasatyny, halkara hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek, Balkan welaýatynda boljak halkara çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek we welaýatyň sebit ähmiýetli üstaşyr ulag geçelgesi hökmündäki ornuny pugtalandyrmak meseleleri barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, geljek hepdäniň başynda Balkan welaýatyna boljak iş saparynda sebitiň ulag-logistika ulgamyna degişli düzüminde alnyp barylýan işler bilen tanyşjakdygyny, bu ýerde Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň sammitine görülýän taýýarlyk işleriniň ähmiýetlidigini belledi. Şeýle hem Balkan welaýatynda başga-da halkara derejedäki birnäçe duşuşyklar meýilleşdirildi.

Munuň özi syýasy gatnaşyklaryň taryhynda täze tapgyry emele getirer. Bu durnukly ösüş, özara gatnaşyklaryň netijeli guralyny döretmek, Merkezi Aziýanyň syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda giň halkara hyzmatdaşlyk gatnaşyklary üçin özüne çekiji sebit hökmünde dünýä gatnaşyklaryna goşulyşmagynyň durmuşa ukyply guralyny kemala getirmek wezipeleriniň çözgüdine gönükdirilendir diýip, milli Liderimiz belledi hem-de meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegine hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Meýilleşdirilen halkara çäreler hereketleriň öňe ilerledilmegi, bilelikde kabul edilýän çözgütleriň durmuşa geçirilmegi, halkara bileleşigiň, ilkinji nobatda bolsa, BMG-niň we onuň ýöriteleşdirilen edaralarynyň mümkinçilikleriniň doly derejede durmuşa geçirilmegi babatda aýratyn ähmiýetlidir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Munuň özi ýurdumyzyň dünýäniň gyzyklanma bildirýän döwletleri bilen özara bähbitli, birek-birege hormat goýmak esasynda ýola goýulýan hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmeginde wajypdyr. Türkmenistan hoşniýetli goňşuçylyk, parahatçylyk söýüjilik esaslaryna daýanýan sebitara gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýe bolmagyny esasy ugur edinýär. Bu bolsa Merkezi Aziýa sebitinde işjeň hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine giň ýol açýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň dünýäniň senagat taýdan ösen döwletleriniň hatarynda öz ornuny berkidýändigini, döwleti ösdürmegiň strategiýasynda birnäçe ugurlary, şol sanda ulag-logistika ulgamyny döwrüň talabyna laýyk derejede ösdürmek, oňa häzirki zamanyň ösen tejribesini, täzeçil tehnologiýalary, sanly ulgamy ornaşdyrmak wezipeleriniň möhüm ähmiýetiniň bardygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Balkan welaýatynyň önümçilik düzümlerinde meýilleşdirilen işleriň bellenilen möhletlerde ýerine ýetirilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň berk gözegçilikde saklanmalydygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, ähli ulgamlara sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Şol bir wagtyň özünde ilatyň arasynda, aýratyn-da, sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde, şypahanalarda degişli düzümleriň işlerini kämilleşdirmek meseleleri gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi.

Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna taýýarlyk görülýän günlerde alnyp barylýan işler döwrüň talabyna laýyk gelmelidir we halkymyzyň ruhunyň belende göterilmegini şertlendirmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de degişli ýolbaşçylara bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, Balkan welaýatynda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna gabatlanylyp ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň depginlerini güýçlendirmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilmelidigini belledi. Şanly sene mynasybetli binalaryň we desgalaryň öz wagtynda ulanylmaga berilmegi, olarda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi möhüm talapdyr.

Milli Liderimiz Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzda adamyň ömrüni we saglygyny goramak, ilatyň asuda we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek meseleleriniň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nazara alyp, ýurdumyzda bu ugurda ähli zerur tagallalaryň ediljekdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşi, halkymyzyň abadançylygy bilen baglanyşykly möhüm wezipeleri öz içine alýan iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, mähriban Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Munuň özi Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzda Arkadag Prezidentimiziň baştutanlygynda halkymyzyň bagtyýar durmuşy, ýurdumyzyň abadançylygy bilen baglanyşykly meseleleriň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde ykrar edilendiginiň, milli Liderimiziň “Döwlet adam üçindir!” şygary baş ýörelge edinýän başlangyçlarynyň rowaçlyklara beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr.

«Bu gün biz ýur­du­myz­da tä­ze se­na­gat dü­zü­mi­ne esas­lan­ýan jem­gy­ýe­ti dö­ret­me­giň ýo­ly bi­len öňe bar­ýa­rys».
Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOWYŇ “Mir” döw­le­ta­ra te­le­ra­dio­kom­pa­ni­ýa­sy­na be­ren in­terw­ýu­syn­dan.

3. Se­na­gat­laş­ma

Se­na­gat­laş­dyr­mak — döw­rüň ta­la­by, on­suz do­ly ba­ha­ly ösüş müm­kin däl. Şu ýyl şan­ly 30 ýyl­ly­gy bel­lenilýän ýurt Ga­raş­syz­ly­gy­myz tu­tuş halk ho­ja­ly­gy­ny se­na­gat­laş­dyr­ma­gy hem-ä ta­lap ed­ýär, hem-de oňa äh­li müm­kin­çi­lik­le­ri dö­re­dip ber­ýär.

Türk­me­nis­ta­nyň çuň­ňur hor­mat­la­nyl­ýan Pre­zi­den­ti ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni ös­dür­mek, onuň dün­ýä­niň yk­dy­sa­dy gi­ňiş­li­gi­ne di­ňe bir öz­ge­le­riň ön­dü­ren önüm­le­ri­ni sarp edi­ji däl-de, eý­sem, önüm ön­dü­ri­ji döw­let hök­mün­de go­şu­lyş­ma­gy üçin bi­möç­ber iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýär.

Aý­ry-aý­ry ugur­lar­da, my­sal üçin, dok­ma se­na­ga­tyn­da Türk­me­nis­ta­nyň ön­dür­ýän önüm­le­ri brend önüm­ler hök­mün­de yk­rar edil­di. Hi­mi­ýa se­na­ga­ty ba­bat­da-da şeý­le diý­mek bo­lar. My­sal üçin, türk­men kar­ba­mi­di iň bir geç­gin­li ha­ry­da öw­rül­di.

As­lyn­da, hi­mi­ýa se­na­ga­ty, hi­mi­ýa yl­my bi­len bir­lik­de, diý­seň tä­sin hem ju­da gy­zyk­ly. Ol ýok­dan bar et­mä­ge, ýag­ny gö­ze gö­rün­me­ýän när­se­ler­den gö­rüp hem el­läp bol­ýan önüm­le­ri ön­dür­mä­ge ukyp­ly we­lin, bir­ba­da gö­zü­ňe-de ynan­ma­ýar­syň. My­sal üçin, Ma­ry­da hem Te­jen­de te­bi­gy gaz­dan ön­dü­ril­ýän kar­ba­mid dö­kü­nin­den baş­ga, Gy­ýan­ly­da ön­dü­ril­ýän po­li­mer­le­ri, Ahal­da­ky sin­te­ti­k ben­zi­ni hem-de di­zel ýan­gy­jy­ny ýat­la­lyň! Ýe­ri ge­len­de aýt­sak, Ahal we­la­ýa­tyn­da­ky te­bi­gy gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän za­wo­dyň dün­ýä­de baş­ga ta­ýy ýok­dur, ol bu ugur­da il­kin­ji za­wod­dyr. Şu­lar ýa­ly za­wo­dy gur­mak we işe gi­riz­mek iň öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­ny hem-de ägirt uly se­riş­dä­ni ta­lap ed­ýär. Ýö­ne bu za­wod güýç­le­ri we se­riş­de­le­ri harç­la­ny­ňa deg­ýän des­ga­dyr. Ol hä­zir­ki dö­wür­de “ýa­şyl” yk­dy­sa­dy­ýet di­ýen dü­şün­jä­niň äh­li ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­ýär. Za­wo­dyň açy­lyş da­ba­ra­syn­da oňa ber­len hal­ka­ra gü­wä­na­ma­lar türk­meniň bir des­ga gur­jak bo­lan­da düýp­li gur­ýan­dy­gy­ny, äh­li za­da, şol san­da işiň eko­lo­gi­ýa ta­ra­py­na-da uly üns ber­ýän­di­gi­ni, “ýe­di öl­çäp, bir kes­ýän­di­gi­ni” su­but ed­ýär.

Aş­ga­bat şä­he­ri­mi­ziň 140 ýyl­ly­gy­nyň bel­le­nil­me­gi­niň öňü­sy­ra­syn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz te­bi­gy gaz­dan ben­zin ön­dür­ýän za­wo­da ba­ryp gör­di we şon­da bu iri kär­ha­na­nyň her bö­lü­mi­niň eko­lo­gi­ýa­nyň ta­lap­la­ry­na la­ýyk iş­leý­şi­ne aý­ra­tyn üns ber­di. Ýe­ri ge­len­de aýt­sak, Türk­me­nis­tan­da gu­rul­ýan we ozal­dan he­re­ket edip gel­ýän se­na­gat des­ga­la­ry­nyň hem­me­si eko­lo­gi­ýa ta­lap­la­ry­na gy­şar­nyk­syz eýer­ýär­ler. Bu ba­bat­da Türk­me­nis­tan­da gur­lup, işe gi­ri­zil­ýän is­len­dik iri tas­la­ma hal­ka­ra eko­lo­gi­k stan­dart­la­ra doly ga­bat gel­ýär. Hormatly Prezidentimiziň “Döw­let adam üçin­dir!” di­ýen baş ýö­rel­gesi ýur­du­my­zy se­na­gat­laş­dyr­mak işin­de-de esa­sy öl­çeg bo­lup dur­ýar.

Şu we şu­ňa meň­zeş des­ga­la­ry Ga­raş­syz­lyk döw­rü­niň se­na­gat gud­ra­ty hök­mün­de hä­si­ýet­len­di­rip bo­lar. Türk­men­ba­şy­da­ky ne­bi­ti gaý­ta­dan iş­le­ýän za­wod­lar top­lu­my­ny gaz­hi­mi­ýa se­na­ga­ty­nyň lä­he­ňi hök­mün­de kes­git­le­ýär­ler. Dog­ru­dan-da, ol ýer­de ön­dü­ril­ýän ne­bit­gaz önüm­le­ri­niň gör­nüş­le­ri­ni di­ňe sa­nap geç­me­gem ýö­ri­te taý­ýar­ly­gyň — bi­li­miň bol­ma­sa, her ýe­te­ne ba­şart­ma­ýar. Hü­när­men­ler ol ýer­de ön­dü­ril­ýän önüm­le­riň gör­nü­şi­ni ýe­ne-de art­dyr­ma­gyň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni göz­le­ýär­ler hem-de bu göz­leg­le­ri­niň ýa­kyn wagt­lar­da oňat ne­ti­je ber­jek­di­gi­ni ynam­ly aýd­ýar­lar. Şu ýer­de bir ýag­da­ýy aý­ra­tyn nyg­ta­ma­ly­dy­rys: türk­men hi­mi­ýa­çy­la­ry­nyň ön­dür­ýän önüm­le­ri yk­dy­sa­dy taý­dan örän peý­da­ly­dyr, ýag­ny önü­miň özü­ne düş­ýän ba­ha­sy baş­ga ýer­le­riň­ki bi­len de­ňeş­di­re­niň­de, ep-es­li ar­zan, hil ta­rap­dan bol­sa beý­le­ki­ler­den bir­jik-de pes gel­me­ýär. Diý­mek, türk­men alym­la­ry hem önüm­çi­lik­çi­le­ri diý­seň ne­ti­je­li iş­le­ýär­ler.

El­bet­de, dur­mu­şyň kö­pu­gur­ly bol­şy ýa­ly, se­na­ga­tyň hem ugur­la­ry dür­li-dür­li. Ady ag­za­lan­lar­dan baş­ga-da, ener­ge­ti­ka se­na­ga­ty, dag-mag­dan se­na­ga­ty, luk­man­çy­lyk we der­man se­riş­de­le­ri se­na­ga­ty, elekt­ron se­na­ga­ty we baş­ga­lar. Bu­la­ryň kä­bi­ri, aý­dy­ly­şy ýa­ly, ösüp, ýet­jek de­re­je­si­ne ýet­di, kä­bir­le­ri bol­sa hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­la­by hem ta­gal­la­sy bi­len in­di ösüş ýo­lu­na düş­di.

Türk­me­nis­ta­nyň çuň­ňur hor­mat­la­nyl­ýan Pre­zi­den­ti­niň ýer­li çig mal­la­ry­my­zyň ha­sa­by­na da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň, önüm­le­riň ýe­ri­ni tut­ýan ha­ryt­la­ry, önüm­le­ri öz ýur­du­myz­da ön­dür­mek ba­bat­da aý­dan­la­ry­ny, el­bet­de, hem­me­ler bil­ýän­dir. Bu ba­bat­da ýö­ri­te döw­let mak­sat­na­ma­la­ry hem ka­bul edi­lip, olar üs­tün­lik­li amala aşyrylýar. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň ta­gal­la­sy bi­len, in­di im­port ha­ryt­la­ryň muk­da­ry aza­lyp, özü­miz­de ön­dü­ril­ýän dür­li ho­ja­lyk ha­ryt­la­ry­nyň önüm­çi­li­gi ýy­lyň-ýy­ly­na art­ýar. Mu­ňa göz ýe­tir­mek üçin ýylyň başky bäş aýynyň önüm­çi­lik gör­ke­zi­ji­le­ri­ne göz aý­laý­ma­ly.

Ýur­du­my­zy se­na­gat­laş­dyr­mak ba­bat­da gür­rüň goz­ga­lan­da, bi­ziň pi­ki­ri­miz­çe, türk­men-ýa­pon hyz­mat­daş­ly­gy­ny il­ki ag­za­ma­ly­dyr. Ýa­pon ta­ra­py­nyň bi­ziň ýur­du­myz­da ama­la aşyr­ýan se­na­gat­laş­dyr­ma iş­le­ri öw­gä my­na­syp­dyr. Şu ýy­lyň maý aýy­nyň bi­rin­ji ýa­ry­myn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz bi­len Ýa­po­ni­ýa­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Ýo­si­hi­de Su­ga­nyň ara­syn­da te­le­fon ar­ka­ly söh­bet­deş­li­k bol­dy. Söh­bet­deş­lik­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň ös­dü­ril­me­gi­ne, hä­zir­ki za­man ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly önüm­çi­lik­le­riň, da­şar­ky ba­zar­da ýi­ti bäs­deş­li­ge döz ge­lip bil­ýän önüm­le­ri ön­dür­mä­ge ukyp­ly se­na­gat kär­ha­na­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len iri tas­la­ma­lar ba­bat­da bi­le­lik­de iş ge­çir­me­giň mö­hüm­di­gi aý­dyl­dy. Hä­zir­ki dö­wür­de Ýa­po­ni­ýa­nyň “Su­mi­to­mo Сor­po­ra­ti­on” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň gat­naş­ma­gyn­da Le­bap we­la­ýa­tyn­da gaz­tur­bi­na­ly elekt­rik be­ke­di­ gu­rul­ýar. Onuň iş­le­ri ta­mam­laý­jy tap­gy­ra aýak bas­dy. Ol şu ýy­lyň aw­gust aýyn­da ula­nyl­ma­ga tab­şy­ry­lar.

Türk­me­nis­tan­da no­ut­buk­la­ryň, smart­fon­la­ryň önüm­çi­li­gi­niň ýo­la go­ýul­ma­gy mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň döw­rüň ta­lap­la­ry­na la­ýyk ös­dü­ril­me­gi­ne uly ün­s be­ril­ýän­di­gi­ni gör­kez­ýär. Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ýy­lyň baş­ky bäş aýy­nyň jem­le­ri­ne ba­gyş­la­nan mej­li­sin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ýur­du­my­zyň elekt­ron se­na­ga­ty­ny dö­ret­mek me­se­le­si­ne ýe­ne bir ýo­la ün­si çe­kip, bu ugur­da en­tek ýe­ter­lik hü­när­men­le­riň az­lyk ed­ýän­di­gi­ni aý­dyp, de­giş­li ýol­baş­çy­la­ra gör­kez­me ber­di. Türk­me­nis­tan­da söz bi­len işiň bir­li­gin­den çen tu­tup, türk­me­niň elekt­ron se­na­ga­ty­nyň gül­läp ös­jek döw­rü­niň daş­da däl­di­gi ha­kyn­da oý­lan­ýar­syň.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da öz­gert­me­ler sy­ýa­sa­ty üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Şo­nuň ne­ti­je­sin­de, ýur­dy se­na­gat­laş­dyr­ma­ga al­nan ugur hem äh­li gö­zel­li­gi bi­len kal­by­ňa dol­ýar.

Wagt ge­çer, şu wagt­ky mek­dep okuw­çy­la­ry ula­lyp, her­si bir kä­riň eýe­si bo­lar. Olar dur­muş gu­rup, per­zent gö­rer­ler. Il­kin­ji per­zent­le­ri­ni mek­de­be äki­den­le­rin­de, bar­dy-gel­di, se­na­gat kär­ha­na­sy­nyň de­ňin­den geç­se­ler, ça­ga­la­ry­na gör­ke­zip: “Ine, şu­ny biz mek­dep­de okap ýö­ren wag­ty­myz gur­du­lar. Ine, se­ret, şu hä­zi­rem edil tä­ze ýa­ly saz iş­läp dur. Eger go­wy oka­saň, se­nem gel­jek­de şu­lar ýa­ly döw­re­bap kär­ha­na­lar­da iş­läp bi­ler­siň!” di­ýer­ler di­ýip oý­lan­ýar­syň. Se­bä­bi bi­ziň ýur­du­myz­da is­len­dik des­ga, bi­na ýa yma­rat berk­den-berk gu­rul­ýar, ola­ryň için­dä­ki en­jam­lar bol­sa iň tä­ze­le­ri bi­len çal­şy­ry­lyp dur. On­soň, ola­ryň kö­nel­me müm­kin­çi­li­gi ýok, he­mi­şe saz we göw­ne­jaý iş­le­ýär­ler.

“Ýag­şy ni­ýet — ýa­rym döw­let”.

Se­ýit­gu­ly GEL­DI­ÝEW.

“Türk­me­nis­tan”.