Habarlar
Türkmenistan — Täjigistan Respublikasy: köpugurly gatnaşyklary giňeltmekde özara bähbitli hyzmatdaşlyk

Merkezi Aziýa döwletleriniň hatarynda Türkmenistanyň esasy hyzmatdaşlarynyň biri bolan Täjigistan Respublikasy hormatly Prezidentimiziň öňe sürýän döredijilikli başlangyçlaryny yzygiderli goldaýar we doganlyk türkmen halkynyň gazanýan üstünliklerine guwanýar. Garaşsyzlygyň ilkinji günlerinden bäri Türkmenistan we Täjigistan dostluk, ynanyşmak, özara goldaw bermek ýörelgelerine esaslanýan syýasaty sazlaşykly durmuşa geçirip, gadymdan gelýän ýakynlygy saklamak bilen çäklenmän, eýsem, ony hemmetaraplaýyn ösdürýärler.

Iki ýurduň Prezidentleri Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Emomali Rahmonyň ýadawsyz tagallalarynyň netijesinde ikitaraplaýyn gatnaşyklar batly depginler bilen ösdürilýär we ol yzygiderli häsiýete eýedir. Geçen on ýylyň dowamynda Türkmenistanyň hem-de Täjigistan Respublikasynyň döwlet Baştutanlarynyň 13 sany döwlet, resmi we iş saparlary guraldy, şonuň ýaly-da, halkara duşuşyklardyr forumlaryň çäklerinde bilelikdäki çäreleriň ençemesi geçirildi. Iki dostlukly döwletiň arasyndaky hyzmatdaşlyk köpasyrlyk dostluk gatnaşyklary, däp-dessurlaryň we gymmatlyklaryň umumylygy bilen şertlendirilendir.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan we Täjigistan 1993-nji ýylyň 27-nji ýanwarynda iki döwletiň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagy hakynda Teswirnama gol çekmek arkaly diplomatik gatnaşyklary ýola goýdular we deňhukuklylyk, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgeleriniň esasynda gatnaşyklaryny sazlaşykly alyp barýarlar. Turuwbaşdan, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň binýady iki döwletiň gyzyklanmalarynyň nazarda tutulmagy arkaly özara bähbitli hyzmatdaşlyga esaslandy hem-de bu günki günde syýasy, söwda-ykdysady, ylmy-tehniki, medeni we beýleki ugurlarda üstünlikli ösdürilýär.

Ýurtlaryň sebitiň beýleki döwletleri bilen ysnyşykly hereket etmek arkaly syýasy taýdan özara goldaw bermäge esaslanýan gatnaşyklaryny iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygyň oňyn depgininiň ähmiýetli görkezijileriniň biri hökmünde görkezmek bolar. Daşary syýasatda Türkmenistanyň we Täjigistanyň garaýyşlary derwaýys sebit we halkara meseleleri babatda gabat gelýär. Ýurtlar GDA-nyň tertipnamalaýyn we pudaklaýyn edaralarynyň çäklerinde, halkara guramalaryň ençemesinde Merkezi Aziýada howpsuzlygyň üpjün edilmegi boýunça üstünlikli hyzmatdaşlyk saklaýarlar. Mälim bolşy ýaly, 2007-nji ýylyň 10-njy dekabrynda Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Çärä Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary gatnaşdylar. Bu merkeziň açylmagynyň, hususan-da, Owganystanda parahatçylygyň we durnuklylygyň gazanylmagy, suw serişdeleri bilen bagly bolan meseleleriň kadalaşdyrylmagy bilen birlikde, Merkezi Aziýada ýaragsyzlanmak hereketlerine itergi bermäge, sebitiň derwaýys beýleki meseleleriniň çözülmegine gönükdirilendigini bellemek zerurdyr.

Türkmenistanyň we Täjigistan Respublikasynyň arasyndaky syýasy gatnaşyklar iki ýurduň geosyýasy taýdan ýerleşiş nukdaýnazaryndan ugur alyp, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda yzygiderli ösdürilýär. Şunda taraplaryň ýokary derejede halkara we sebit gün tertibi boýunça geçirýän geňeşmeleri hem aýratyn ähmiýete eýedir. Türkmenistanyň we Täjigistanyň arasyndaky gatnaşyklar BMG, ÝHHG, GDA, YHG, ÝUNESKO hem-de beýleki halkara düzümleriň çäklerinde işjeň ösdürilýär. Muňa iki döwletiň Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde alyp barýan önjeýli hyzmatdaşlygy-da aýdyň şaýatlyk edýär. Täjigistan Türkmenistanyň energetika howpsuzlygy, ulag, ekologiýa ugurly halkara başlangyçlaryny, şol sanda ýurdumyzyň halkara we sebit derejesindäki guramalara hem-de olaryň ýolbaşçy düzümlerine agzalyga saýlanmagyny hemişe goldaýar. Dostlukly ýurt BMG-niň Baş Assambleýasynyň 1995-nji ýylyň 12-nji dekabryndaky, 2015-nji ýylyň 3-nji iýunyndaky «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Kararnamalaryny goldady, şeýle-de energetika howpsuzlygy, üstaşyr ulag geçelgeleri, 12-nji dekabryň «Halkara Bitaraplyk güni» diýlip yglan edilmegi bilen bagly we beýleki ençeme Kararnamalarynyň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Täjigistanyň şu ýylyň 29-njy iýulynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 96-njy mejlisinde kabul edilen we Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen «Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek» atly Kararnamanyň hem awtordaşy bolup çykyş edendigini bellemek gerek. Öz nobatynda, Türkmenistan täjik tarapynyň halkara guramalara agzalyk boýunça ýüztutmalaryna we başlangyçlaryna oňyn baha berýär, Täjigistan tarapyndan BMG-de hem-de beýleki abraýly halkara, sebit guramalarynyň çäklerinde öňe sürülýän Kararnamalary goldaýar. Şu nukdaýnazardan, üstümizdäki ýylda Türkmenistanyň başlyklyk edýän Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy (YHG) ýurtlaryň ikisiniň-de sebit çygrynda işjeň hereket edýän oňyn meýdançalarynyň biri bolup çykyş edýär.

Mundan başga-da, iki ýurduň köptaraplaýyn we milli gymmatlyklaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä medeni we tebigy mirasynyň sanawyna girizmek boýunça bilelikdäki işler hem netijeli alnyp barylýar. Hususan-da, Özbegistan we Täjigistan bilen bilelikde «Beýik Ýüpek ýolunyň Zerewşan — Garagum geçelgesiniň şahalaryny» agzalan sanawa girizmek boýunça teklipler taýýarlanyldy we bu ugurda sazlaşykly işler dowam edýär.

Soňky döwürde Türkmenistanyň we Täjigistan Respublikasynyň arasyndaky hyzmatdaşlyk ösüşiň täze derejesine çykaryldy. Iki ýurduň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda üstünlikli durmuşa geçirilýän ulgamlaýyn esasly hyzmatdaşlyk maksatnamalary syýasy-diplomatik ugur boýunça özara hereketleriň ösüş depginini kesgitleýär. Türkmenistanyň we Täjigistan Respublikasynyň daşary syýasat edaralarynyň arasynda yzygiderli geçirilýän syýasy geňeşmeler ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň derejesini ýokarlandyrmagyň, şeýle-de sebit we ählumumy derejede özara hereket etmek bilen birlikde, ikitaraplaýyn häsiýete eýe bolan derwaýys meseleler babatda pikir alyşmagyň ygtybarly guraly hökmünde ulanylýar.

Parlamentara gatnaşyklary ösdürmek maksady bilen, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň hem-de Täjigistan Respublikasynyň Oli Majlisiniň Namoýandagon majlisiniň arasynda dostluk we hyzmatdaşlyk topary döredildi. Şeýle-de iki ýurduň parlamentarileri döwletleriň kanun çykaryjy edaralary tarapyndan geçirilýän köpugurly çärelere işjeň gatnaşýarlar. Mundan başga-da, Söwda-ykdysady we ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-täjik Hökümetara topary hereket edýär. Häzirki wagta çenli bu toparyň mejlisleriniň 10-sy geçirildi. Toparyň onunjy mejlisi şu ýylyň 28-nji iýulynda Duşenbe şäherinde guraldy. Onuň çäklerinde geçirilýän duşuşyklar ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna hem-de ösdürilmegine gönükdirilen meseleleriň hemmetaraplaýyn ilerledilmegine itergi berýär.

Ýurtlaryň ikisiniň-de sebit meseleleriniň çözgüdinde özara hereket etmek babatda taryhy ähmiýete eýe bolan tejribeleri bar. Bu ugurda Türkmenistanyň we Täjigistanyň arasyndaky gatnaşyklaryň diňe bir döwletleriň ikisi üçin aýratyn wajyp bolman, eýsem, sebitde howpsuzlygyň we durnuklylygyň üpjün edilmeginiň derwaýys şertleriniň biri bolup çykyş edýändigini nygtamak zerur. Türkmenistan hem-de Täjigistan diňe syýasy-diplomatik serişdeleriň kömegi bilen goňşy Owganystanda parahatçylygy gazanyp boljakdygyna ynanýar. Iki döwletiň sebit we ählumumy derejede parahatçylygyň, durnuklylygyň, ynanyşmagyň, özara düşünişmegiň hem-de işjeň hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna ýardam etmäge ymtylýandyklaryny aýratyn bellemek gerek.

Merkezi Aziýadaky suw-energetika meseleleri ikitaraplaýyn özara hereketleriň ähmiýetli ugurlarynyň biridir. Şu nukdaýnazardan, ýurtlaryň Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň (AHHG) çäklerinde Aral deňziniň sebitinde degişli maksatnamalaryň we taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, şol sanda halkara guramalar, donor-ýurtlar, ekologiýa hem-de beýleki ugurly gaznalar bilen ekologik meseleleriň çözgüdi boýunça hereketleriň işjeňleşdirilmegi ugrundaky bilelikdäki tagallalary hem aýratyn bellärliklidir.

Hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýady hem giňeldilýär. Iki ýurduň arasynda kabul edilen ylalaşyklar syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer, maýa goýum, salgyt we gümrük ulgamlaryndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň esasyny kemala getirýär. Türkmenistanyň we Täjigistanyň ikitaraplaýyn özara hereketleriniň çäklerinde söwda-ykdysady ulgamdaky gatnaşyklar derwaýys ähmiýete eýedir, çünki ol ýurtlaryň hemmetaraplaýyn ösüşine itergi bermek bilen, iki doganlyk halkyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyna mümkinçilik döredýär. Däp bolşy ýaly, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň önümleri, oba hojalyk harytlary, gurluşyk materiallary we himiýa senagatynyň önümleri Täjigistan Respublikasyna iberilýän harytlaryň esasy bölegini emele getirýär. Nebit we gaz, energetika, ulag kommunikasiýalary, dokma senagaty, agrosenagat toplumy we beýlekiler iki ýurduň ykdysady ulgamda alyp barýan özara hereketleriniň ileri tutulýan ugurlary hasaplanýar.

Bu ugurlarda ýurtlaryň ähmiýetli mümkinçilikleriniň nazarda tutulmagy bilen, Türkmenistanyň we Täjigistanyň ulag-logistika ulgamyndaky özara hereketleri hem sazlaşykly ösdürilýär. Mälim bolşy ýaly, 2018-nji ýylyň 3-nji maýynda Türkmenbaşy şäherinde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agza ýurtlarynyň ulag ministrleriniň mejlisi geçirildi. Duşuşyga Azerbaýjanyň, Owganystanyň, Eýranyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Pakistanyň, Türkmenistanyň, Türkiýäniň, Täjigistanyň we Özbegistanyň ulag ulgamynyň ýolbaşçylary, şeýle-de Yslam ösüş bankynyň, BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň (ÝUNESKAP), Halkara awtomobil ulaglary birleşiginiň (IRU) wekilleri gatnaşdylar. Mejlisiň barşynda sebitleýin gatnaşyklara iş ýüzünde itergi bermek maksady bilen, utgaşykly ulag syýasatyny alyp barmagyň zerurdygy ýene bir ýola aýratyn nygtaldy.

Halkara gatnaşyklaryň tejribesinde soňky ýyllarda döwletleriň arasynda medeni ulgamdaky hyzmatdaşlygyň işjeň ösdürilmegi aýratyn mazmuna eýe boldy, çünki ol halklaryň ýakynlaşmagyna, özara düşünişmegiň we parahatçylygyň has-da pugtalandyrylmagyna mümkinçilik berýär. Medeni-ynsanperwer ulgam döwletara gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup çykyş edýär. Türkmenistanyň we Täjigistan Respublikasynyň arasynda medeniýet, ylym we bilim ulgamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitlenýär. Çünki bu gatnaşyklaryň özeninde türkmen we täjik halklarynyň çuňňur taryhy kökleri hem-de baý medeni mirasy bar. Iki ýurduň wekiliýetleri medeni we ylmy ugurly bilelikdäki çärelere işjeň gatnaşýarlar. Täjigistan Respublikasynyň wekiliýetiniň 6-njy awgustda «Аwaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiriljek ýokary derejeli nobatdaky çärelere hem işjeň gatnaşýandygyny bellemek wajypdyr.

Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmonyň Türkmenistana döwlet sapary hem-de dostlukly ýurduň Lideriniň Hazaryň türkmen kenarynda geçiriljek Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygyna gatnaşmagy iki doganlyk halkyň bähbidine gönükdirilen türkmen-täjik hyzmatdaşlygynyň has-da ösdürilmegine oňyn itergi bermek bilen, döwletara gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy ugrunda nobatdaky aýgytly ädimleriň biri bolar.

Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36456

04.08.2021
Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň ulag boýunça Kararnamasy kabul edildi

Aşgabat, 2-nji awgust (TDH). Şu gün Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowa sanly ulgam arkaly BMG-niň Nýu-Ýork şäherinde ýerleşýän ştab-kwartirasyndan gelip gowşan şatlykly habary ýetirdi. Şu ýylyň 29-njy iýulynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 96-njy plenar mejlisinde milli Liderimiziň başlangyjy bilen öňe sürlen “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnama guramanyň ähli agza ýurtlary tarapyndan biragyzdan kabul edildi. Agzalan Kararnamanyň döredijileri bolup 48 döwlet çykyş etdi.

Wise-premýer bu Kararnamanyň esasy wezipeleriniň dünýä ykdysadyýetinde, hususan-da, ulag ulgamynda, häzirki döwürde ýüze çykan töwekgelçilikleri peseltmek boýunça halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryny güýçlendirmekden hem-de bu babatda degişli hukuk binýadyny kemala getirmekden ybaratdygyny belledi.

Wise-premýer, daşary işler ministri bu şanly waka bilen milli Liderimizi mähirli gutlap, döwlet Baştutanymyza halkymyzyň hem-de Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan giň möçberli işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu şatlykly habary kanagatlanma bilen kabul edip, ilkinji nobatda, ähli watandaşlarymyzy Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamanyň kabul edilmegi bilen gutlady.

Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda bu halkara resminamanyň kabul edilmeginiň aýratyn manysy bardyr. Çünki bu waka Türkmenistanyň Bitaraplyk ýörelgelerine daýanýan daşary syýasatynyň ýokary netijeliliginiň nobatdaky subutnamasydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

BMG-niň agza döwletleriniň 193-si tarapyndan biragyzdan kabul edilen hem-de 48 ýurduň döredijileri bolup çykyş eden bu Kararnama türkmen tarapyndan Baş Assambleýanyň 75-nji sessiýasynda öňe sürlen başlangyçlaryň iş ýüzünde amala aşyrylýandygyny aýdyň görkezýär. Häzirki wagtda olary durmuşa geçirmek üçin degişli işler alnyp barylýar. Şolaryň netijesinde 75-nji sessiýada möhüm halkara resminamalar kabul edildi hem-de anyk netijeler gazanyldy.

Ýagny 2020-nji ýylyň 7-nji dekabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylygy, howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda hem-de durnukly ösüş işinde bitaraplyk syýasatynyň orny» atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. Şol ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde Bitaraplygyň dostlary topary döredildi.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, 2021-nji ýylyň 16-njy aprelinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny» atly Kararnamanyň, 29-njy iýulda bolsa ýokarda agzalan halkara ähmiýetli Kararnamanyň kabul edilendigini belledi. Bu resminama ulag ulgamynda köpugurly halkara hyzmatdaşlygy ählumumy we sebit derejesinde berkitmek, bu ugurda derwaýys meseleleriň oňyn çözgütlerini tapmak hem-de halkara üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek we ösdürmek babatda örän möhüm orun eýeleýär.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz bu Kararnamanyň häzirki wagtda bütin dünýä tarapyndan koronawirus pandemiýasyna garşy alnyp barylýan işe goşandyny goşjakdygyna ynam bildirdi. Şol bir wagtyň özünde bu resminama Birleşen Milletler Guramasynyň agzalaryna uzak möhletleýin ählumumy halkara strategiýalary we maksatnamalary, şol sanda Durnukly ösüş maksatlaryny iş ýüzünde durmuşa geçirmäge mümkinçilik berer. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Daşary işler ministrligine geljekde-de Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen halkara başlangyçlary iş ýüzünde amala aşyrmak üçin ähli zerur işleri ýerine ýetirmegi, bu babatda abraýly düzümler hem-de dünýä döwletleri bilen gatnaşyklary ösdürmegi we pugtalandyrmagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz pursatdan peýdalanyp, watandaşlarymyzy hem-de dünýä bileleşigini Garaşsyz we baky Bitarap Türkmenistanyň mundan beýläk hem halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge öz uly goşandyny goşjakdygyna ynandyrdy.

Döwlet Baştutanymyz sözüni jemläp, hemmeleri Türkmenistanyň täze daşary syýasy ýeňşi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady hem-de berk jan saglyk, uzak ömür we mähriban Watanymyzyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

* * *

BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan ulag-aragatnaşyk ulgamyna degişli täze Kararnamanyň kabul edilmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli netijeli daşary syýasy ugrunyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň halkara abraýynyň barha belende galýandygynyň nobatdaky subutnamasy boldy.

Bu ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygynyň uzak möhletleýin häsiýete eýedigini ýene bir gezek tassyklady. Häzirki döwürde bu däp bolan köpugurly gatnaşyklar bilelikdäki işleriň toplanan baý tejribesine hem-de bar bolan uly mümkinçiliklere esaslanmak bilen, yzygiderli giňeldilýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň häzirki 75-nji ýubileý sessiýasynyň Başlygynyň orunbasarydygyny bellemek gerek. Ýurdumyz bu hormatly wezipäni indi altynjy gezek ýerine ýetirýär.

BMG we onuň iri ýöriteleşdirilen edaralary hem-de düzümleri bilen hyzmatdaşlygyň netijeliligi esasynda türkmen tarapynyň öňe süren başlangyçlary Kararnamalaryň ençemesinde anyk beýanyny tapýar. Şol resminamalaryň birine laýyklykda, 2021-nji ýyl “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edildi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, dünýä bileleşiginiň işi BMG-ä, onuň ygtyýaryndaky syýasy-diplomatik gurallara daýanmak arkaly guralmalydyr. Şu jähetden, Türkmenistanyň durmuşa geçirýän, Birleşen Milletler Guramasynyň binýatlaýyn maksatlaryna laýyk gelýän hem-de onuň doly goldawyna eýe bolan oňyn Bitaraplyk syýasatynyň ähmiýeti uludyr. Ýurdumyzyň BMG tarapyndan ykrar edilen baky Bitaraplyk derejesi döwletleriň we halklaryň arasynda netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga hem-de dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga ýardam edýän netijeli gural hökmünde özüni görkezdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Milletler Bileleşigi bilen uzak möhletleýin geljege niýetlenen netijeli, doly görnüşli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge taýýardygyny nygtaýar. Ýurdumyz sebitleýin hem-de ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleriniň özara ylalaşylan çözgüdini işläp düzmekde işjeň orny eýelemek bilen, köpugurly hyzmatdaşlyga, şol sanda ulag ulgamyndaky gatnaşyklara çemeleşmeleri giňeltmek ugrunda çykyş edip, döredijilik başlangyçlaryny ähli adamzadyň bähbitlerine gönükdirmäge çalyşýar.

Häzirki wagtda ulag ulgamy dünýä ykdysadyýetiniň möhüm bölekleriniň biri bolmak bilen, dünýä hojalyk gatnaşyklaryny durnuklaşdyrmaga hem-de sazlaşdyrmaga gönüden-göni täsir edýär we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde möhüm orun eýeleýär. BMG-niň çäklerinde bu ugurdaky ähli tagallalary birleşdirmäge uly goşant goşýan Türkmenistan köpugurly utgaşdyrylan ulag ulgamyny döretmäge gönükdirilen iri düzümleýin taslamalary öňe sürýär hem-de olary daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen üstünlikli amala aşyrýar.

«Demirgazyk — Günorta» hem-de «Günbatar — Gündogar» ugurlary boýunça çäk taýdan örän amatly ýerleşýän ýurdumyz sebit hem-de yklym ähmiýetli wajyp üstaşyr ulag we logistik merkez hökmünde özüniň ornuny ynamly pugtalandyrýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda, ýurdumyzda ulag toplumynyň ähli pudaklarynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň depginli ösdürilmegini hem-de düýpli döwrebaplaşdyrylmagyny üpjün etmäge gönükdirilen ugurdaş maksatnamalar işlenip düzülýär hem-de üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Mälim bolşy ýaly, 2014-nji ýylyň sentýabrynda Aşgabat şu meselä bagyşlanan ýokary derejedäki halkara maslahatyň, 2016-njy ýylyň noýabrynda bolsa durnukly ulag ulgamy boýunça birinji Ählumumy maslahatyň geçirilýän ýerine öwrüldi. 2018-nji ýylyň maýynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda ulag we logistika ulgamynda özara bähbitli hyzmatdaşlygyň meseleleri boýunça halkara forum geçirildi. Şonuň ýaly-da, bu ugurdaky netijeli hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň meseleleri 2019-njy ýylyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen birinji Hazar ykdysady forumynyň gün tertibine girizildi.

Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasy 2014-nji, 2015-nji hem-de 2017-nji ýyllarda ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlyga hil taýdan täze itergi bermäge gönükdirilen degişli Kararnamalaryň üçüsini biragyzdan kabul etdi.

Döwlet Baştutanymyz geçen ýylyň sentýabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynda wideoýüzlenme arkaly çykyş edip, adatdan daşary ýagdaýlar döwründe durnukly, howpsuz hem-de ygtybarly ýük daşalyşyny üpjün etmäge degişli teklipleri beýan etdi. Dünýäde koronawirus pandemiýasynyň dowam edýändigi hem-de onuň täsirlerini ýeňip geçmek boýunça ileri tutulýan wezipeleri çözmek bilen baglylykda, onuň ähmiýeti aýratyn uludyr.

BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan Türkmenistanyň başlangyjy boýunça ýokarda agzalan Kararnamanyň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramy bellenilýän ýylda kabul edilmegi hem ählumumy durnukly ulag ulgamyny döretmäge, özara bähbitli ykdysady hem-de söwda gatnaşyklaryny giňeltmäge anyk goşant bolar. Bu bolsa umumy abadançylygyň hem-de rowaçlygyň bähbitlerine laýyk gelýär.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36418

03.08.2021
Türkmenistanyň Prezidenti sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 2-nji awgust (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly welaýatlaryň hem-de olaryň etraplarynyň häkimleri bilen iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleri amala aşyrmak, şeýle hem möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmek hem-de ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny bellemäge taýýarlyk görmek bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz maslahatyň gün tertibini yglan edip, ilki bilen, sanly ulgam arkaly Ahal welaýatynyň hem-de bu sebitiň etraplarynyň häkimleriniň hasabatlaryny diňledi.

Ak bugdaý etrabynyň häkimi H.Aşyrmyradow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Babadaýhan etrabynyň häkimi P.Işangulyýew gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, şonuň ýaly-da, geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Bäherden etrabynyň häkimi D.Hojaýew gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, alnyp barylýan işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň netijeli işledilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Gökdepe etrabynyň häkimi Ç.Çarlyýew gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Kaka etrabynyň häkimi P.Orazow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Sarahs etrabynyň häkimi G.Ýazgulyýew gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy we geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Tejen etrabynyň häkimi G.Baýgeldiýew gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Soňra Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitde işleriň ýagdaýy, hususan-da, gowaçanyň ýokary hasylyny ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, ekin meýdanlarynda ideg işlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda öz wagtynda geçirmek, gowaçalaryň hatarara bejergisini geçirmek hem-de mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak, şeýle hem gowaça meýdanlarynda keselleriň we zyýankeşleriň öňüni almak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Mundan başga-da, pagta ýygymy möwsümine we güýzlük däne ekişine taýýarlyk görlüşi barada hem hasabat berildi.

Häkim welaýatda güýzlük ýeralmanyň, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişini bellenen agrotehniki möhletlerde tamamlamak, bu işde oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny netijeli ulanmak hem-de önüm öndürijileri zerur tohum bilen üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada-da hasabat berdi.

Şeýle hem döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna gabatlanyp ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalarda gurluşyk işleriniň depginleri, baýramçylyk medeni-köpçülikleýin çäreleri geçirmäge taýýarlyk görlüşi barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, “ak altynyň” bereketli hasylyny kemala getirmekde agrotehniki kadalary berjaý etmegiň, şeýle hem ekin meýdanlarynda oba hojalyk işleri ýerine ýetirilende zähmet serişdelerini netijeli ulanmagyň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz pagta ýygymy bilen bagly mesele barada durup geçmek bilen, ilkinji nobatda, pagta ýygyjy kombaýnlary hem-de beýleki tehnikalary, pagta arassalaýjy kärhanalary we pagta kabul edýän ammarlary möwsüme taýýarlamak barada görkezme berdi.

Şonuň bilen birlikde, milli Liderimiz geljek ýyl bugdaýyň bereketli hasylyny almak üçin ýerlerde sürüm we tekizleýiş işlerini geçirmegiň, daýhanlary ýokary hilli tohum we zerur bolan tehnikalar bilen öz wagtynda üpjün etmegiň möhümdigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow güýzlük ýeralmanyň, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişini öz wagtynda geçirmek, daýhanlary ýokary hilli tohum bilen üpjün etmek babatda häkime anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” hem-de Oba milli maksatnamasynda kesgitlenen wezipelere ünsi çekip, döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna gabatlanyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygynyň barşyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň hem-de etraplarynyň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi.

Balkan welaýatynyň Bereket etrabynyň häkimi N.Gylyjow gowaça ekilen meýdanlarda hatarara bejergi geçirmek hem-de mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýändigi, bugdaý ekmek üçin niýetlenen meýdanlarda bolsa sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Etrek etrabynyň häkimi R.Nuryýew gowaçanyň bol hasylyny ýetişdirmek boýunça ideg işleriniň, bugdaý ekişine taýýarlygyň çäklerinde sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Esenguly etrabynyň häkimi A.Esenow gowaça meýdanlarynda ideg işlerini geçirmek, ýeralmany, gök we beýleki oba hojalyk ekinlerini öndürmek boýunça bellenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek, geljek ýylyň galla hasyly üçin sürüm we tekizleýiş işlerini geçirmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygyny habar berdi.

Magtymguly etrabynyň häkimi R.Saparberdiýew gowaça ideg etmek boýunça degişli işleriň geçirilýändigi barada hasabat berdi. Şonuň ýaly-da, etrabyň daýhanlary tarapyndan bugdaý ekmek meýilleşdirilen ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Serdar etrabynyň häkimi M.Baýramgulyýew şu günler hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýandygy, geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişine ykjam taýýarlyk görülýändigi barada hasabat berdi.

Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew günbatar sebitde alnyp barylýan işler, şol sanda, şu günler ýerlerde ýaýbaňlandyrylan pagta ýygymyna we güýzlük bugdaý ekişine taýýarlyk görmek bilen bagly geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Agrotehniki kadalara laýyklykda, gowaça meýdanlarynda hatarara bejergi işleri, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak we gowaçalary çyrpmak işleri dowam edýär. Şol işler bilen bir hatarda, geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişine niýetlenen ýerleri sürmek we tekizlemek işleri amala aşyrylýar. Gant şugundyrynyň bereketli hasylyny ýetişdirmek üçin zerur bolan çäreler görülýär.

Mundan başga-da, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” hem-de Oba milli maksatnamasynda kesgitlenen işleriň barşy, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna görülýän taýýarlyk işleri barada habar berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, welaýatyň obasenagat toplumyny mundan beýläk-de üstünlikli ösdürmek üçin bar bolan mümkinçilikleri doly ulanmagyň zerurdygyny belledi.

Bugdaý ekmek üçin niýetlenen ýerleri, tehnikalary we ýöriteleşdirilen enjamlary möwsüme taýýarlap, daýhanlary ýokary hilli tohum bilen üpjün etmeli. Şeýle hem ýetip gelýän pagta ýygym möwsümi bilen bagly meseleleri çözmäge jogapkärli çemeleşmeli diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Milli Liderimiz ilatymyzy gök we beýleki önümler bilen ýylyň dowamynda üpjün etmegiň möhümdigini belläp, güýzlük ýeralmany, dürli gök önümleri, gant şugundyryny ösdürip ýetişdirmek, olara agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek barada häkimlere anyk görkezmeleri berdi.

Bulardan başga-da, sebitiň ýaşaýyş-durmuş düzüminiň has-da döwrebaplaşdyrylmagyna aýratyn üns bermeli, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” hem-de Oba milli maksatnamasynda kesgitlenen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmegi üçin ähli çäreleri görmeli diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öňümizdäki baýramçylyklara hem-de ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşyndaky şanly wakalara ýokary derejede taýýarlyk görmegi üpjün etmek barada häkimlere birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Daşoguz welaýatynyň hem-de etraplarynyň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi.

Akdepe etrabynyň häkimi B.Gylyjow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, alnyp barylýan işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň netijeli işledilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Boldumsaz etrabynyň häkimi B.Arazow gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, şonuň ýaly-da, geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Görogly etrabynyň häkimi B.Mämmedow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, alnyp barylýan işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň netijeli işledilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň häkimi B.Handurdyýew gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Türkmenbaşy etrabynyň häkimi S.Meredow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçanyň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, alnyp barylýan işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň netijeli işledilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Gubadag etrabynyň häkimi H.Nurjanow gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy we geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Gurbansoltan eje adyndaky etrabyň häkimi O.Amanow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Köneürgenç etrabynyň häkimi M.Gurbanow gowaça meýdanlarynda ideg işlerini geçirmek, ýeralmany, gök we beýleki oba hojalyk ekinlerini öndürmek boýunça bellenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek, geljek ýylyň galla hasyly üçin sürüm we tekizleýiş işlerini geçirmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy barada habar berdi.

Ruhubelent etrabynyň häkimi D.Güjikow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak, geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş we tagt suwuny tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitde işleriň ýagdaýy, obasenagat toplumynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, pagta ýygymyny we güýzlük däne ekişini guramaçylykly geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hatarara bejergi işleriniň depginini, gowaçany mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işlerini, “ak altyn” ýygymy möwsümine pagta ýygýan kombaýnlary, pagta arassalaýjy kärhanalary, hasyl kabul ediş harmanhanalary taýýarlamak işlerini güýçlendirmäge gönükdirilen çäreler barada habar berildi.

Mundan başga-da, şaly ekilen meýdanlara ideg işlerini agrotehniki kadalara laýyklykda üpjün etmek, bugdaý, ýeralma, gök we beýleki oba hojalyk ekinlerini ekmek boýunça möwsümi guramaçylykly hem-de bellenen möhletinde geçirmek babatda ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berildi.

Welaýatyň häkimi Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň hormatyna ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hem hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, öňümizdäki möhüm möwsümlere taýýarlyk görmegiň esasy ugurlary barada aýdyp, oba hojalyk tehnikalarynyň ulanyş ýagdaýyny hem-de degişli düzümleriň sazlaşykly işlemegini üpjün etmegiň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, pagta ýygymy hem-de geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişi öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmelidir. Ýerleri öz wagtynda sürmek, kärendeçileri oba hojalyk tehnikalary we beýleki serişdeler, suw, ýokary hilli tohum bilen üpjün etmek işleri hemişe üns merkezinde bolmalydyr.

Tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, welaýatda ýeralmanyň, gök we beýleki ekinleriň bereketli hasylyny ýetişdirmek boýunça zerur çäreler görülmelidir.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň welaýatlaryny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, adamlaryň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen özgertmeleriň ähmiýeti barada aýtmak bilen, sebitde dürli maksatly desgalaryň gurluşygyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Häkimlere Watanymyzyň şöhratly Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny mynasyp garşylamaga hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmek barada anyk görkezmeler berildi.

Soňra Lebap welaýatynyň hem-de etraplarynyň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi.

Döwletli etrabynyň häkimi E.Açylow döwrebap, kuwwatly tehnikalaryň kömegi bilen, gowaça ekilen meýdanlarda şu günler zerur bolan ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda ýokary hilli geçirilýändigi, 2022-nji ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda taýýarlyk işleriniň, şol sanda sürüm, tekizleýiş, ýerleri gurplandyrmak, geriş çekmek işleriniň ýerine ýetirilýändigi barada hasabat berdi.

Darganata etrabynyň häkimi A.Amandurdyýew gowaçalaryň idegi bilen bagly möwsümleýin oba hojalyk çäreleriniň öz wagtynda agrotehniki kadalara laýyklykda dowam edýändigi, şeýle hem etrap boýunça geljek ýylyň hasyly ugrunda bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň guramaçylykly alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Dänew etrabynyň häkimi N.Haýytow häzirki wagtda gowaça meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak, organiki dökünleri bermek, zyýanly mör-möjeklerden goramak işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi. Şonuň bilen birlikde, geljek ýyl bereketli hasyl almak üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda döwrebap tehnikalaryň kömegi bilen sürüm we tekizleýiş işleri dowam etdirilýär, tohumlyk bugdaý taýýarlanylýar.

Çärjew etrabynyň häkimi A.Rozyýew gowaçaly meýdanlarda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda dowam edýändigi, ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we beýleki degişli işleriň alnyp barylýandygy hem-de geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda döwrebap tehnikalaryň hyzmatyndan peýdalanylyp, sürüm we tekizleýiş işleriniň guramaçylykly ýerine ýetirilýändigi barada hasabat berdi.

Farap etrabynyň häkimi A.Seýidow gowaçanyň idegi bilen bagly möwsümleýin oba hojalyk çäreleriniň öz wagtynda, agrotehniki kadalara laýyklykda dowam edýändigi, şeýle hem etrap boýunça geljek ýylyň hasyly ugrunda bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň guramaçylykly alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Hojambaz etrabynyň häkimi M.Erkäýew häzirki wagtda bol hasyl toplan gowaça meýdanlarynda suw tutmak, dökün bermek işleriniň dowam edýändigi, geljek ýyl bereketli hasyl almak üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň geçirilýändigi, tohumlyk bugdaýyň taýýarlanylýandygy barada hasabat berdi.

Halaç etrabynyň häkimi M.Annaseýidow gowaçaly meýdanlarda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda dowam edýändigi, ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we beýleki degişli işleriň alnyp barylýandygy hem-de geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda döwrebap tehnikalaryň hyzmatyndan peýdalanylyp, sürüm we tekizleýiş işleriniň guramaçylykly ýerine ýetirilýändigi barada hasabat berdi.

Kerki etrabynyň häkimi M.Gaýipow gowaçalaryň idegi bilen bagly möwsümleýin oba hojalyk çäreleriniň öz wagtynda agrotehniki kadalara laýyklykda dowam edýändigi, şeýle hem etrap boýunça geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň guramaçylykly alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Köýtendag etrabynyň häkimi S.Allakulyýew häzirki wagtda bol hasyl toplan gowaça meýdanlarynda suw tutmak, dökün bermek işleriniň dowam edýändigi, geljek ýyl bereketli hasyl almak üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň geçirilýändigi, tohumlyk bugdaýyň taýýarlanylýandygy barada hasabat berdi.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýaty durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça görülýän çäreler, oba hojalyk pudagynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hususan-da, pagta meýdanlarynda hatarara bejergi işleri, ýerleri mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçalary çyrpmak, şol sanda ekini kesellerden we zyýankeşlerden goramak boýunça agrotehniki işler dowam etdirilýär.

Bulardan başga-da, geljek ýylyň hasyly üçin ýerleri bugdaý ekişine taýýarlamak, güýzki bugdaý ekişini guramaçylykly geçirmek, şeýle hem agrotehniki kadalara laýyklykda, şaly ekilen meýdanlara ideg etmek boýunça görülýän çäreler barada habar berildi.

Häkim Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmek hem-de ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp garşylamaga görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatyň obasenagat toplumynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigini belledi hem-de pagta ýygym möwsüminiň guramaçylykly geçirilmelidigine häkimleriň ünsüni çekdi. Tehnikalaryň we enjamlaryň, harmanhanalaryň we pagta arassalaýjy kärhanalaryň öz wagtynda taýýar edilmegi, kärendeçiler üçin zerur bolan şertleriň döredilmegi möwsümiň üstünlikli geçirilmegine ýardam eder.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze bereketli hasylyň düýbüni tutmak üçin güýzlük bugdaý ekişine hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmek barada anyk görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şaly ýetişdirmek meselesi barada aýdyp, agrotehniki kadalaryň takyk berjaý edilmeginiň tüwi ýygnamak boýunça meýilnamalaýyn borçnamalary ýerine ýetirmegiň möhüm şerti bolup durýandygyny belledi.

Oba hojalyk önümleriniň öndürilýän möçberini artdyrmak, hususan-da, gant şugundyryny, güýzlük ýeralmany beýleki gök ekinleri ýetişdirmek üçin welaýatda bar bolan mümkinçilikleri doly peýdalanmak gerek. Şunda innowasion çemeleşmeler, önüm öndürijileri höweslendirmek hem-de hojalygy dolandyrmagyň öňdebaryjy usullaryny ornaşdyrmak esasy şertler bolup durýar diýip, milli Liderimiz häkime anyk görkezmeleri berdi.

Şolar bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň giň gerimli maksatnamalarynyň çäklerinde gurulýan dürli maksatly täze desgalarda, ilkinji nobatda, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalarda işleri öz wagtynda tamamlamak bilen bagly meseleleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Mary welaýatynyň hem-de etraplarynyň häkimleriniň hasabatlary bilen dowam etdi.

Baýramaly etrabynyň häkimi A.Ýagmurow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Garagum etrabynyň häkimi B.Ballyýew gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, şonuň ýaly-da, geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Murgap etrabynyň häkim A.Agamyradow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, alnyp barylýan işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň netijeli işledilýändigi, şeýle hem güýzlük bugdaý üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Mary etrabynyň häkimi S.Gylyjow gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Oguzhan etrabynyň häkimi B.Öwezow gowaça ekilen meýdanlarda bol hasyl ýetişdirmek üçin hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçanyň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Ýolöten etrabynyň häkimi M.Goşaýew gowaçaly meýdanlarda bol hasylyň ýetişdirilmegi ugrunda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy we geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak babatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Sakarçäge etrabynyň häkimi T.Kakajanow gowaça ekilen meýdanlarda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak hem-de gowaçalaryň ujuny çyrpmak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi, şeýle hem geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça sürüm, tekizleýiş hem-de suw tutmaga taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Türkmengala etrabynyň häkimi M.Saryýew gowaçanyň bol hasylyny ýetişdirmek boýunça ideg işleriniň, bugdaý ekişine taýýarlygyň çäklerinde sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Tagtabazar etrabynyň häkimi B.Gökçeýew gowaça ideg etmek, geljek ýylyň galla hasyly üçin sürüm we tekizleýiş işlerini geçirmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygyny habar berdi.

Wekilbazar etrabynyň häkimi G.Amanow gowaça ideg etmek boýunça işiň depginleri, ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew ekerançylyk meýdanlarynda geçirilýän agrotehniki işler, hususan-da, pagtany guramaçylykly ýygnamaga, güýzlük dänäniň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişine görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Habar berlişi ýaly, hatarara bejergi işleriniň, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de ekinleri suwarmak boýunça işleriň depgini artyp, gowaçalara ideg etmek üçin tehnikalar we beýleki enjamlar doly güýjünde ulanylýar.

Welaýatyň häkimi Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň hormatyna ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalarda işleriň ýagdaýy hem-de bu şanly sene mynasybetli baýramçylyk çärelerini geçirmäge görülýän taýýarlyk barada habar berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalygynda işleriň depginini artdyrmagyň möhümdigini belledi hem-de öňümizdäki möwsümleýin işlere guramaçylykly badalga bermek hem-de üstünlikli geçirmek üçin ähli şertleriň döredilmegini tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, ekin meýdanlaryny, tehnikalary degişli derejede möwsüme taýýarlap, düzümleriň sazlaşykly işini ýola goýmak zerur bolup durýar. Tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, welaýatda oba hojalyk önümlerini öndürijileri ýokary hilli tohum, ekinleri suwarmak üçin suw bilen üpjün etmek meselelerini berk gözegçilikde saklamaly.

Döwlet Baştutanymyz güýzlük ýeralmanyň we beýleki gök önümleriň öz wagtynda ekilmegini, şeýle hem welaýatyň ekin meýdanlarynda gant şugundyryna ideg etmekde agrotehniki kadalaryň berjaý edilmegini tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şanly senä — Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna gabatlanyp açyljak binalaryň we desgalaryň gurluşyk işleriniň depginini artdyrmagyň zerurdygyny aýdyp, häkimlere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen şu ýylyň jogapkärli ýyldygyny belläp, şanly senäniň ýetip gelýändigine häkimleriň ünsüni çekdi. Bu ajaýyp waka mynasybetli häzirki wagtda esasy maksat döwlete pagta tabşyrmak boýunça şertnamalaýyn borçnamany ýerine ýetirmekden ybaratdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, gowaça ideg etmek, ondan bol hasyl ösdürip ýetişdirmek möhüm talap bolup durýar.

Häzirki wagtda ekerançylyk meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan işler bu wezipäniň abraý bilen ýerine ýetiriljekdigini aýdyň görkezýär diýip, döwlet Baştutanymyz ynam bildirdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny hem-de Garaşsyz Watanymyzyň rowaçlygynyň hem-de halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36419

03.08.2021
Türkmenistan ösüşiň we abadançylygyň täze belent sepgitlerine tarap ynamly barýar

Ýurdumyzy depginli ösdürmek boýunça kabul edilen meýilnamalary amala aşyrmak babatda yzygiderlilik, dünýäniň hemme ýurtlary bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlygyň esasyny düzýän netijelilik hem-de uzak möhletlilik hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň häsiýetli aýratynlygydyr. Milli Liderimiziň ähli başlangyçlary, durmuş-ykdysady maksatnamalary, Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegini, mähriban halkymyzyň bagtyýarlygyny we rowaçlygyny üpjün etmek strategiýasy bilen sazlaşykly bitewüligi emele getirýär.

26-njy iýulda döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary hem-de welaýatlaryň häkimleri gatnaşdylar. Iş maslahatynda gowaçanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek boýunça möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy hem-de Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramyna görülýän taýýarlyk bilen bagly meselelere garaldy.

Welaýatlaryň häkimleri etraplaryň ekin meýdanlaryny karta boýunça görkezip, gowaça agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek, pagta ýygymyna taýýarlyk görmek hem-de bugdaý ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamak barada hasabat berdiler.

Daşoguz we Lebap welaýatlarynyň şaly ekilen meýdanlarynda hem-de Balkan we Mary welaýatlarynyň güýzlük gant şugundury ekilen meýdanlarynda ideg işleri ýokary derejede alnyp barylýar.

Şeýle hem welaýatlar boýunça şu ýyl ekilmegi meýilleşdirilýän güýzlük ýeralmanyň ekiş geçiriljek 5 müň gektarynyň taýýarlyk derejesi barada hasabat berildi. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gök we beýleki aralyk ekinleriň ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär.

Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy, şanly senäni mynasyp garşylamaga görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda, guramaçylykly geçirilmeginiň wajypdygyny belläp, pudaga häzirki zamanyň ösen tejribesiniň, ylmyň ýokary gazananlarynyň ornaşdyrylmagy, önüm öndürijiler üçin zerur şertleriň döredilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň berk gözegçilikde saklanylmalydygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipelere laýyklykda, şu ýyl üçin meýilleşdirilen ähli işleriň hem-de Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalarda gurluşyk işleriniň bellenilen möhletinde we ýokary hilli ýerine ýetirilmelidigini nygtady.

27-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Saud Arabystany Patyşalygynyň wezipä täze bellenen Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Said Osman Ahmed Suweýdi kabul etdi.

Duşuşygyň barşynda birnäçe ugurlar, ilkinji nobatda bolsa, iri halkara guramalaryň we sebit düzümleriniň çäklerinde ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlyk boýunça pikir alşyldy.

Döwlet Baştutanymyz we ilçi syýasy-diplomatik hem-de söwda-ykdysady gatnaşyklaryň mundan beýläk-de işjeňleşdiriljekdigine ynam bildirdiler. Döwletara gatnaşyklaryň möhüm ugry hökmünde medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň wajypdygy bellenildi.

Diplomat Saud Arabystanynyň işewür toparlarynyň ysnyşykly işjeň gatnaşyklary ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýändiklerini nygtady. Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Hökümetara türkmen-saud toparynyň işi hem öňde goýlan belent maksatlara ýetmäge gönükdirilendir. Ýangyç-energetika toplumy, söwda-ykdysady, ulag-kommunikasiýa ulgamlary we beýleki ugurlaryň birnäçesi hyzmatdaşlygyň geljegi uly möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Saud Arabystanynyň Patyşasyna hem-de Mirasdüşer Şazadasyna özleri üçin islendik amatly wagtda Türkmenistana sapar bilen gelmek baradaky çakylygyny aýtdy. Saparyň möhletleri diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar.

28-nji iýulda milli Liderimiz Birleşen Arap Emirlikleriniň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Ahmed Alhaý Hamad Hamis Al Hamelini kabul etdi.

Ileri tutulýan ugurlarda netijeli gatnaşyklaryň geljegi barada gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Şunuň bilen baglylykda, soňky ýyllarda, ýokary derejede geçirilen duşuşyklaryň we gepleşikleriň barşynda, şol sanda Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylda BAE bolan resmi saparynyň hem-de şu ýylyň iýun aýynda wise-premýer S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň Birleşen Arap Emirliklerine bolan iş saparynyň çäklerinde uzak möhletleýin esasda ýola goýlan gatnaşyklary ösdürmek üçin ygtybarly binýadyň bardygy bellenildi.

Balkan welaýatynda sagatda 100 ýolagça hyzmat etmäge ukyply bolan täze Halkara howa menziliniň hem-de “Altyn asyr” Türkmen kölüniň çäginde kuwwaty 10 megawat bolan döwrebap Gün-ýel elektrik bekediniň gurluşygy üçin bilelikdäki maýa goýum taslamalarynyň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr.

Energetika, ulag we aragatnaşyk, senagat ulgamlarynda, oba hojalygynda, gurluşykda öňdebaryjy ylmyň gazananlaryny, täzeçil tehnologiýalary ornaşdyrmak üçin netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge amatly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.

Milli Liderimiz Dubaý şäherinde geçiriljek nobatdaky Bütindünýä “EKSPO” sergisine Türkmenistanyň gatnaşjakdygyny tassyklady.

30-njy iýulda iş sapary bilen Balkan welaýatynda bolýan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini geçirdi. Onda şu ýylyň ýedi aýynda hemme pudaklarda alnyp barlan işleriň deslapky netijeleri jemlenildi, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm wezipeleri kesgitlenildi.

Mejlisde geljek ýylyň Döwlet býujeti boýunça teklipleri taýýarlamak we ony Ministrler Kabinetine hödürlemek, dünýä ykdysadyýetinde ählumumy koronawirus pandemiýasy zerarly bolup geçýän ýaramaz ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini gysga we orta möhletde azaltmaga mümkinçilik berjek çäreleri amala aşyrmak boýunça işleri dowam etmek barada degişli görkezmeler berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nebitgaz senagatyny mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmek, ony döwrüň talaplaryna laýyk getirmek wezipelerine ünsi çekdi. Pudagyň önümçilik we ylmy-tehniki kuwwatynyň pugtalandyrylmagy ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, şeýle-de onuň Watanymyzyň durmuş-ykdysady ösüşine saldamly goşant goşmagyny üpjün etmelidir.

Döwlet Baştutanymyz ilatyň zerur bolan harytlar, aýratyn hem azyk önümleri bilen üpjün edilmegine ünsi çekip, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürýän kiçi, orta we iri kärhanalary gurmagyň hem-de olaryň işini guramagyň maksatnamasyny durmuşa geçirmegi çaltlandyrmagy tabşyrdy.

Mejlisde 2022-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamaga aýratyn üns çekildi. Milli Liderimiz alnyp barylmaly gurluşyklaryň möçberi boýunça öňde örän uly wezipeleriň durýandygyny belläp, gurluşyk senagatyny ösdürmegi dowam etmegiň, gurluşyk toplumynyň talaplaryny doly möçberde üpjün etmek üçin täze önümhanalary we kärhanalary gurup, önümçiligiň kuwwatyny sazlaşykly artdyrmagyň wajypdygyny nygtady hem-de gurluşyk we senagat pudaklary üçin maýa goýumlaryny çekmek meselesiniň üstünde işlemegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tebigatyň özboluşly merjeni, ösümlik we haýwanat dünýäsi bilen tapawutlanýan Hazar deňziniň ekologiýa taýdan sazlaşygyny gorap saklamagyň ýurdumyzyň tebigaty goramak syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belläp, 12-nji awgustda Hazar deňziniň gününe bagyşlanyp geçiriljek “Hazar deňziniň daşky gurşawyny goramak boýunça hyzmatdaşlyk” atly ylmy-amaly maslahatyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Şeýle hem Ministrler Kabinetiniň mejlisinde bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ýaly durmuş ähmiýetli ulgamlary yzygiderli ösdürmegiň zerurdygy, ýurdumyzyň geljegi — türkmen halkynyň bagtyýar we abadan durmuşynyň bu ulgamlaryň ösüş derejesine gönüden-göni baglydygy nygtaldy.

Döwlet Baştutanymyz durmuş-ykdysady özgertmeleri ilerletmegiň bähbidine milli kanunçylygy kämilleşdirmek hem-de täze kadalaşdyryjy-hukuk namalaryny işläp taýýarlamak we halkara gatnaşyklaryň kanunçylyk binýadyny pugtalandyrmak boýunça Mejlisiň işini işjeňleşdirmegiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň demokratik gymmatlyklaryny nazara almak bilen, döwletiň hukuk we ykdysady esaslaryny has-da pugtalandyrmaga ýardam edýän täze kanunlary işläp taýýarlamagyň wajypdygyna üns çekildi.

Ýurdumyzyň gatnaşmagynda geçiriljek dürli halkara çäreler bilen bagly teklipleri taýýarlamaga degişli aýratyn tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň makroykdysady görkezijileri barada aýtmak bilen, ýurdumyzda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň garaşylýan netijeleriniň koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy we onuň dünýä ykdysadyýetine ýetirýän täsiri sebäpli emele gelen daşarky ýagdaýlara garamazdan, kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, Garaşsyz döwletimiziň ösüşiniň dowam edýändigini görkezýändigini belledi.

Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüşi 6,2 göterim boldy. Ýurdumyzda iri senagat we durmuş maksatly desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Şol desgalaryň hatarynda täze şäherçeleri, ýaşaýyş jaý toplumlaryny, dynç alyş we saglyk merkezlerini, mekdepleri, çagalar baglaryny hem-de ençeme beýleki desgalary görkezmek bolar. Ýurdumyzda bilim we ylym ulgamyny özgertmek, önümçiligi döwrebap ýagdaýa getirmek işleri hem kabul edilen meýilnamalara laýyklykda dowam edýär. Bazar ykdysadyýeti emele gelýär hem-de nebitgaz ýataklary özleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyz hususy işewürligi goldamak, ýurdumyzyň telekeçilerini ykdysadyýetimizde özgertmeleri geçirmäge giňden çekmek baradaky syýasatyň dowam etdirilýändigini kanagatlanma bilen belledi.

Milli Liderimiz şu ýyl üçin öňde duran wezipeleriň Ministrler Kabinetiniň geçen ýarym ýylyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen mejlisinde hem-de ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda anyk kesgitlenendigini aýdyp, bu wezipeleriň köp işleriň amala aşyrylmagyny talap edýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bu wezipeleri durmuşa geçirmek üçin yhlas bilen, tutanýerli zähmet çekmelidigi, beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek we daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak baradaky maksatnamalarymyza goşmaça itergi berilmelidigi aýratyn bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öňümizde geçiriljek birnäçe möhüm çäreleri, ýagny 1-nji sentýabrda täze okuw ýylynyň başlanmagy bilen bagly baýramçylyk çärelerini, şeýle hem sentýabr aýynda geçiriljek Milli Geňeşiň mejlisini hem-de Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk ýubileýini we dekabr aýynda boljak Halkara Bitaraplyk gününi ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy.

31-nji iýulda döwlet Baştutanymyz agtyklary bilen “Rahat” atly häzirki zaman gämisinde Hazar deňziniň giňişliklerinde gezelenç etdi.

Bilelikde geçirilen wagt çagalaryň meşgullanýan ugurlary, çeper döredijilikleri baradaky gyzykly gürrüňlere syrygyp gitdi. Çagalar atalarynyň gojaman Hazaryň taryhy, bu künjegiň tebigy aýratynlyklary hem-de deňziň ösümlik we haýwanat dünýäsiniň özboluşlylygy baradaky gürrüňlerini uly üns bilen diňlediler. Bu gyzykly gürrüňdeşlik ösüp barýan bagtyýar ýaş nesliň türkmen topragyna, tebigatyna bolan söýgüsiniň subutnamasy boldy.

Şeýle hem şol gün hormatly Prezidentimiz Hazaryň kenarynda gurlan “Awaza” köpugurly sport toplumyna bardy.

Milli Liderimiz egindeşlerine köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmegiň, ýokary sport netijeleriniň gazanylmagyny höweslendirmegiň wajypdygy barada aýdyp, yzygiderli sport bilen meşgullanmagyň ýurdumyzyň her bir raýaty üçin durmuş kadasy bolmalydygyny belledi hem-de bu ugurda maksada gönükdirilen işleri dowam etmegi tabşyrdy.

1-nji awgustda Balkan welaýatynda iş saparynda bolýan döwlet Baştutanymyz irki maşklary ýerine ýetirenden soň, pyýada we welosipedde gezelenç etdi hem-de Ýaragly Güýçleriň ygtyýaryna täze gelip gowşan harby uçarlar, olaryň häsiýetli aýratynlyklary bilen tanyşdy we uçarlaryň birini synagdan geçirdi.

Täze gelip gowşan harby uçarlar asman giňişliginiň ygtybarly goragyny üpjün etmäge, aňtaw işlerini geçirmäge, gury ýer goşunlarynyň hereketlerini goldamaga niýetlenendir.

Uçarlaryň biri turbareaktiw hereketlendirijiler bilen enjamlaşdyrylyp, uçuş ugruny dessin üýtgetmäge, görkezme-aňtaw uçuşlaryny amala aşyrmaga ukyplydyr. Uçaryň uçuş uzaklygy 2 müň kilometre barabar bolup, onuň iň ýokary uçuş belentligi 13 müň 700 metre deňdir.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy uçuş synagyny geçirip, täze uçary sanlyja sekundyň içinde asmana galdyrdy, asman giňişliginde birnäçe öwrüm etdi we söweşjeň tehnikany ussatlyk bilen gondurdy.

Milli Liderimiz goranmak ministriniň hormatly Prezidentimiziň harby uçarman lybasynyň Berdimuhamet Annaýew adyndaky ýöriteleşdirilen harby mekdebiň muzeýine berilmegi baradaky teklibini oňlap, munuň harby gullukçynyň hünärini saýlap alan ýaşlaryň maksada okgunlylyk, watansöýüjilik ruhunda terbiýelenilmeginde, şöhratly pederlerimiziň däplerine aýawly garamakda möhüm ähmiýete eýe boljakdygyny belledi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy täze uçaryň islendik howa şertlerinde, islendik belentlikde, islendik ýeriň üstünde uçmaga ukyplydygyna, tehniki taýdan enjamlaşdyrylyşyna ýokary baha berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Ýaragly Güýçlerimiziň hemme düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýady täze satyn alnan harby tehnikalaryň hasabyna yzygiderli pugtalandyrylar, bar bolan tehnikalar bolsa netijeli ulanylar. Şeýle-de milli Liderimiz harby gullukçylaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak bilen bagly meseleleriň döwletimiziň hemişe üns merkezinde boljakdygyny nygtady.

Şol günüň özünde döwlet Baştutanymyz Balkan welaýatyna iş saparyny tamamlap, Türkmenbaşy şäheriniň Halkara howa menzilinden paýtagtymyza ugrady.

XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda agyr atletika boýunça ýaryşlarda çykyş eden ildeşimiz Polina Gurýewanyň gazanan Garaşsyz Watanymyzyň taryhyndaky ilkinji olimpiýa medaly Diýarymyzyň ýubileýine ajaýyp sowgat boldy.

Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň Sportuň olimpiýa görnüşleri fakultetiniň talyby 14 ýurduň wekilleriniň gatnaşmagynda 59 kilograma çenli derejede çykyş edip, kümüş medaly gazanmagy başardy. Türkmenistanyň ýokary sport ussatlygy mekdebiniň 21 ýaşly türgeni ştangany silkip götermekde üç synanyşygyň hemmesini netijeli tamamlap, 116 kilogram, 119 kilogram we 121 kilogram ştangalary galdyrmagy hem-de bu görnüşde milli rekordy täzelemegi başardy. Şeýle hem P.Gurýewa iki görnüş boýunça jemi 217 kilogramy galdyryp, Türkmenistanyň rekordyny goýdy we öz ozalky üstünligini 6 kilogram ýokarlandyrdy.

Uzak garaşylan ilkinji üstünlik hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň zehinli türgenleri ýüze çykarmak boýunça edýän atalyk aladasyna we ünsüne mynasyp jogap boldy.

Geçen hepde Aşgabatda türkmen-azerbaýjan iş toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Onda şu ýylyň ýanwar aýynda Türkmenistanyň we Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetleriniň arasynda Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek babatda gol çekilen özara düşünişmek hakyndaky Ähtnamanyň çäklerinde ozal gazanylan ylalaşyklary amala aşyrmak boýunça meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary ýurdumyzda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly ýolbaşçylygynda “Döwlet adam üçindir!” diýen ýörelgä laýyklykda alnyp barylýan özbaşdaklygyny pugtalandyrmaga, durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösdürmäge, halkymyzyň rowaçlygyny ýokarlandyrmaga, netijeli halkara gatnaşyklary giňeltmäge, mähriban Watanymyzyň dünýädäki abraýyny has-da belende galdyrmaga gönükdirilen syýasatyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky aýdyň subutnamasy boldy.

(TDH).



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36417

03.08.2021
Merkezi Aziýa: sungatlar sözleşende, köňüller birleşýär

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda halkara ähmiýetli möhüm wakalaryň birbada altysynyň geçiriljek güni barha ýakynlaýar. Şolaryň hatarynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly baýramçylyk konserti hem bar. Adyna üns beriň: dabaraly baýramçylyk konserti. Eýýäm şundan görnüşi ýaly, sebitiň ýurtlary bu uly çärelere doly taýýarlykly barýarlar. Bu ýerde Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň hem, sebitiň döwletleriniň zenanlarynyň dialogynyň hem, Merkezi Aziýa döwletleriniň ykdysady forumynyň hem, Merkezi Aziýa döwletleriniň milli önümleriniň halkara sergisiniň hem, Merkezi Aziýa halklarynyň milli tagamlarynyň festiwalynyň hem örän guramaçylykly geçiriljekdigini, netijeli boljakdygyny arkaýyn aýtsa bolar.

Hawa, bu çäreleriň hatarynda bilelikdäki dabaraly baýramçylyk konsertiniň aýratyn ähmiýeti bar. Hormatly Prezidentimiz: «Medeniýet halkyň kalbydyr» diýip belleýär. Diýmek, medeniýetler sözleşende, köňüller birleşýär. Onsoňam, bu bäş döwletiň — Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň, Türkmenistanyň, Özbegistanyň halklary asyrlaryň dowamynda dost hem dogan bolup ýaşaşyp gelendirler. Olary biri-biri bilen aýrylmaz baglanyşdyrýan çuň kökler bar. Ol kökler köp müňýyllyk taryhy, garyndaşlygy hem goňşuçylygy, ýene iň esasy zat — ruhy birligi, diýmek, ynançlaryň hem garaýyşlaryň, ylymlaryň hem sungatlaryň birligini, eriş-argaçlygyny yzarlap gaýdýandyr. Şu ýyl öz Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belleýän bu döwletleri ýakyn geçmişdäki ykballaryň birligi, ine, indi bolsa garaşsyz ösüşiň, özgerişiň hatyrasyna özara gyzyklanmalaryň ýakynlygy hem birleşdirýär. Geçmişiň has alyslyklaryndan şu güne ýeten, geljege uzaýan bu ýakynlyklar babatda aýdara şeýle bir zat kän, baryny diýmäge uly-uly ylmy işler, uly-uly kitaplar gerekdir.

Bular — bir ykbaldan gaýdan halklar. Bir ynamdan, bir buýsançdan gaýdan halklar. Bulary ýaşalan, gezilen, ýurt edinilen ýerler birleşdirýär. Umumylaşdyryp aýtsak, bular bir sähranyň howasyndan dem alýarlar. Bir derýanyň suwuny içýärler... Ýap-ýaňy ýatlaýşymyz ýaly, bularyň her biriniň iň täze taryhy — döwletlilik taryhy hem bir ýagdaýdan, bir döwürden gaýdýar. Bularyň her biriniň öz döwletliligini goraýşynda, berkidişinde hem wagt, jemgyýetçilik aňynyň üýtgeýşi taýdan, ýene bir topar jähetden birlik, ýakynlyklar bar. Uly hasapdan seredeniňde, bütin taryhynyň dowamynda bu halklary biri-birinden üzňe göz öňüne getirmek mümkin däl. Edil häzirki gürrüňimiz medeniýetleriň ýakynlygy, diýmek, ýürekdeşlik hakynda.

Biziň deň-duşlarymyz, beýleki ajaýyp eserler bilen birlikde, gazak edebiýatynyň Jambyl Jabaýew, Abaý Kunanbaýew, Muhtar Auezow, täjik edebiýatynyň Rudaki, Ferdöwsi, Omar Haýýam, Abdyrahman Jamy, Mürze Tursunzade, Sadretdin Aýny, özbek edebiýatynyň Alyşir Nowaýy, Gafur Gulam, gyrgyz edebiýatynyň Çingiz Aýtmatow ýaly söz ussatlarynyň eserlerini okap kemala geldiler. Şuny aýdýarkak, hökman başga bir ýagdaýy hem ýatlamalydyrys. Biziň köpasyrlyk medeniýetimiziň beýik nusgalaryny bu halklaryň her biri özüniňki hasap edýär. Mysal üçin, Aýnyny diňe täjikler däl, özbeklerem özüniňki hasap edýärler. Ol bu iki halkyň — hem özbek, hem täjik halklarynyň geçen asyr prozasynyň düýbüni tutujydyr. Ibn Sina, Horezmi, Omar Haýýam, Jelaletdin Rumy, Jamy, Nowaýy ýaly beýik şahsyýetler bilen baglanyşykly hem şular ýaly pikir ýöredip bolar. Bulary sebitiň halklarynyň her biri özüniňki edesi gelýär. Şeýle beýik söz, sungat ussatlarynyň şanyna Aşgabatdaky «Ylham» seýilgähinde ajaýyp heýkeller dikildi, şolaryň her biri biziň — türkmen halkynyň milli buýsanjydyr.

Ýeri gelende, ýene bir mysala ýüzleneliň! Alyşir Nowaýyny, edil özbek halkynyň öz şahyry hasap edişi ýaly, türkmen halky hem öz şahyry hasap edýär. Diňe şunuň bilen baglanyşykly-da juda kän zat aýdyp bolar. Ozaly bilen, «Nowaýy perdesi» hakynda, Myraly bilen baglanyşykly türkmen halk hekaýatlary barada aýdarsyň. Azady, Magtymguly, Andalyp, Gaýyby, Mollanepes ýaly söz ussatlarymyzyň Nowaýyny öz halypasy hasaplandyklary barada aýdarsyň... Magtymgulynyň, türkmen nusgawy edebiýatynyň beýleki wekilleriniň, türkmen dessanlarynyň goşgularyna özbegistanly ussat aýdymçylar örän köp aýdymlary aýdyp gelýärler. Sözi hem sazy bilen bu halkyň ruhuna şeýle bir ornapdyr welin, olar özbek halk aýdymlary derejesine öwrülip gidipdir. Özbek doganlarymyz muny şeýle-de kabul edýärler.

Aldarköse, Ependi ýaly halk döredijiliginiň gahrymanlary iki halkda-da bar. Özbeklerde «Ýusup — Ahmet» halk kyssasy bar bolsa, türkmenlerde Magrupynyň gadymy oguz dessançylyk däbi bilen döreden «Ýusup — Ahmet» dessany bar. Bu iki halkyň hersiniň öz «Göroglusy» hem bar. Dessançylyk däbi sebitiň beýleki halklaryna hem degişlidir. Mysal üçin, gyrgyzlaryň «Manas» eposy bu halkyň şahyrana zehininiň iň beýik ýadygärligi hasaplanylýar. «Alpamyş» eposy özbeklerde-de, gazaklarda-da, beýleki käbir türki halklarda-da bar.

Akynlar — bu gazak, gyrgyz edebiýatyna we sungatyna degişlidir. Şonuň bilen birlikde, beýleki halklara, ozaly bilen, türkmen halkyna degişlidir. Biziň halkymyzda olar ozanlar ýa-da aşyklar diýlip atlandyrylypdyr. Ozanlar şahyr-improwizatorlardyr, aýdymyň sözüni, sazyny özi düzüp, özi hem ýerine ýetirýän ussatlardyr. Taryhdan muňa kän mysallar getirip bolardy. Edil sebitiň beýleki halklarynda bolşy ýaly, türkmenlerde hem meşhur aşyk-ozanlar bolupdyr. Garajaoglan muňa örän gowy mysaldyr. Şunuň ýaly halk şahyr-aýdymçylary oba-oba, şäher-şäher, hatda ülke-ülke gezip, öz sungatyny illere ýetiripdirler. Diňe biziň sebitimizde däl, Ýakyn Gündogarda, Zakawkazýede meşhur bolan «Aşyk — Garyp» — «Şasenem — Garyp» dessanyny meşhur aşyk-ozanlar döredip, timarlap, ýerine ýetirip gelipdirler. Şulary ýatlap, türkmen dessançylyk sungatynyň gözbaşlaryny aşyk-ozanlaryň sungaty bilen baglanyşykly gözlemek dogry bolsa gerek diýip pikir edýärsiň. Seljuklaryň Kiçi Aziýa aralaşmagy bilen, ol ýerde aşyk-ozanlar uly meşhurlyga eýe bolupdyr. Häzirki zaman doganlyk Türkiýe Respublikasynda şol giň ýerlerde ýaşap öten ussat ozanlaryň onlarçasynyň ömri, döredijiligi öwrenilýär, eserleri neşir edilýär.

Merkezi Aziýanyň halklaryny gelip çykyşyndan, dilinden, dessuryndan, myhmansöýerlik ýaly, ençeme gowy gylyk-häsiýetlerinden başlap, gadymy rowaýatlara, hekaýatlara, ertekilere, nakyllara... çenli, saz gurallarynyň umumylyklaryna, milli tanslaryna... çenli örän köp zat birleşdirýär. Mahmyt Kaşgarlynyň «Diwany lugat at-türk» eseriniň sebitiň türki halklarynyň umumy baýlygydygyny aýtmak hem artykmaçlyk etmez. Bu eser diňe türki halklar üçin däl, sebitiň ähli halklary, sebitden alysdaky ülkelerde ýaşaýan halklar üçinem örän gymmatly mirasdyr. Ol islendik halk üçin adamzadyň umumy dil, medeniýet, durmuş baýlygyny hertaraplaýyn öwrenmekde taýsyz çeşmedir.

Sebitiň halklarynyň ylym, medeniýet, ruhy taýdan iňňän galkynan döwürleriniň biri orta asyrlardyr. Munuň sebäbi, gürrüňsiz, güýçli döwletiň döremegi bilen baglanyşyklydyr. Bu döwürde seljuk türkmenleriniň baýdagy belende göterilipdir. Alp Arslan, Mälik şa, Soltan Sanjar ýaly beýik türkmenler öňe çykypdyrlar we türkmen döwletliligini dünýä ýaýypdyrlar. Hatda beýik seljuk türkmen soltanlarynyň käbiri goşgy ýazypdyr, sungatyň beýleki görnüşleri bilen meşgullanypdyr. Olar öz saýasynyň düşen ýerlerinde — giň ülkelerde ylmyň, medeniýetiň, sungatyň ösmegi üçin tagalla edipdirler. Şonuň netijesinde Merw, Ürgenç, Amul, Sarahs, Abiwerd, Gürgen, Mäne, Nusaý, Paraw ýaly şäherler türkmenlerden, şonuň bilen birlikde, sebitiň, bütin Gündogaryň beýleki halklaryndan bolan sowatly adamlary — magrypat hem sungat bossanynyň iň meşhur wekillerini ýetişdirýän, özünde jemleýän merkezler bolupdyr. Şeýdip, bu döwletiň saýasynda beýik ynsanlar — zamananyň şahyrlary, alymlary, kompozitorlary, bagşy-sazandalary, suratkeşleri, arhitektorlary, beýleki sungat adamlary kemala gelipdir. Nyzamylmülk, Omar Haýýam, Abu Seýit as-Samany Merwezi, Fahretdin ar-Rozy, Jürjany, Mahmyt Kaşgarly, Muhammet al-Horezmi, al-Kazyny, Muhammet Awfy Merwezi, Emir Muezzi, Mahesti, Hysrow Merwezi, Enweri Abiwerdi, Kutubetdin Mähneýi... «Sanasaň, sogaby bar» diýleni. Bular Seljuk türkmen döwletleriniň akyldarlarydyr, şahyrlarydyr, alymlarydyr, sungat eýeleridir.

Bu döwürde edebi hem resmi dil parsy bolsa-da, türki dilde eserler döredenler hem bolupdyr. Mysal üçin, Hoja Ahmet Ýasawynyň türkmen dilinde ýazan «Hikmetleri» diňe Merkezi Aziýada däl, Kiçi Aziýada, beýleki ýerlerde hem ýörgünli bolupdyr. Asly köneürgençli, Hywada ýaşan, türkmenleriň arasynda Pilmahmyt ady bilen tanalan, özbek halkynyň arasynda hem mydama meşhur bolan Mahmyt Pälwan possun, telpek tikmegiň ussady, örän güýçli pälwan, şahyr bolupdyr.

Ýeri gelende, ýene şuny ýatlamak isleýäris. Hywa, Buhara ýaly şäherler öz wagtynda sebitiň we mundan alysdaky ülkeleriň halklary üçin ylym-magrypat merkezi bolupdyr. Ol ýerlerde türkmen nusgawy edebiýatynyň Azady, Andalyp, Magtymguly, Seýdi, Zelili, Mollanepes, Kemine ýaly görnükli wekilleri bilim alypdyrlar. Bu sebitiň ylym ojaklaryna häzirki Türkmenistanyň çäginden baran Idris baba, Nyýazguly halypa ýaly türkmenler baştutanlyk, ruhy halypalyk edipdirler. Olar şol ýerlerde we häzirki Türkmenistanyň çäklerinde täze medreseler gurdurypdyrlar.

Sebitiň ýurtlarynyň her birinde taryhy ýerler, çuňňur öwrenilýän medeni ojaklar bar. Olar ýaşaýyş medeniýetiniň, binagärlikden başlap, sungatyň dürli görnüşleriniň gülläp ösüşlerinden habar berýär. Metjitler, medreseler, kümmetler, minaralar, kerwensaraýlar, keramiki önümler... Medeniýetiň, sungatyň gadymy yzlary... Däp-dessur aýdymlary, saz gurallary... Şular hem biziň halklarymyzyň, bir tarapdan, juda milli, beýleki tarapdan, bitewi medeniýetiniň bardygyny görkezýär.

Türkmen topragynda b.e. öňki VI-V müňýyllyklarda ekerançylyk we maldarçylyk medeniýeti ösüpdir. Şonuň bilen hem bu toprak adamzada ekerançylyk medeniýetiniň beýik nusgasyny beripdir. Şol döwürlerden bäri bu ýerlerde binagärlik işleri hem taryhy ösüşlere eýe bolupdyr. Sungatyň beýleki görnüşleri barada hem şunuň ýaly buýsançly sözleri aýdyp bolar. Türkmen halyçylyk sungaty bolsa şekillendiriş sungatynyň örän gadymy, täsin we gaýtalanmajak nusgasy hasaplanýar.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda türkmen topragy täze ösüş döwrüni başdan geçirýär. Türkmenistan bu gün sebitiň we dünýäniň iň möhüm meseleleriniň ara alnyp maslahatlaşylýan ýerine öwrüldi. Parahatçylygy berkitmegiň, hyzmatdaşlygy ösdürmegiň, ösüşleri gazanmagyň, ruhy ýakynlygy gazanmagyň iň ygtybarly ýollary milli Liderimiziň parasady bilen dünýä aýlanýar. Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen dörän, barha gözelleşýän «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy bu babatda örän amatly merkeze öwrüldi. Bu ýerde ýakyn günlerde geçiriljek, çawy dünýä doljak çäreler muny ýene bir gezek has doly aýan eder. Şonuň bilen birlikde, ol wakalar mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuna barýan günlerimize, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyna gaýtalanmajak öwüşgin çaýar.

Akmyrat HOJANYÝAZ.

«Türkmenistan».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36258

02.08.2021
Sagdyn durmuş ýörelgesi — ruhubelentligiň we döredijiligiň çeşmesi

Awaza, 31-nji iýul (TDH). Balkan welaýatynda iş saparynda bolýan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu gün agtyklary bilen “Rahat” atly häzirki zaman gämisinde Hazar deňziniň giňişliklerinde gezelenç etdi. Ýokary derejede enjamlaşdyrylan ak gämi “Awaza” milli syýahatçylyk zolagy boýunça uzap gidýän kenardan deňiz giňişligine tarap ýüzüşe başlady.

Bu gün Hazar deňziniň ekologiýa taýdan arassa kenarynda dynç almagyň we saglygyňy pugtalandyrmagyň aňrybaş şertlerini özünde jemleýän zolak kemala geldi. Bu künjekde wagtyňy peýdaly hem-de gyzykly geçirmek, saglygyňy berkitmek, şeýle-de maşgala bolup dynç almak üçin zerur şertler üpjün edilendir. Dynç alyş zolagynda häzirki zaman talaplaryna laýyk derejede enjamlaşdyrylan döwrebap şypahanalar, sport we dynç alyş merkezleri, dürli attraksionlary özünde jemleýän toplumlar, akwaparklar dynç alýanlaryň hyzmatyndadyr. Bu ýerde çagalar höwes bilen dynç alýarlar.

Halkara deňiz şypahanasy derejesine eýe bolan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyny abadanlaşdyrmak, onuň ýokary ekologiýa ýagdaýyny saklamak, Hazaryň kenarynyň ösümlik dünýäsini baýlaşdyrmak ugrunda edilýän tagallalar oňyn netijesini berýär.

Ýüzüşiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow agtyklarynyň dynç alyş möwsümini geçirişleri hem-de meşgullanýan ugurlary bilen gyzyklandy. Çagalar, öz nobatynda, mähriban Watanymyza, ajaýyp gözel tebigatymyza bolan buýsanç duýgularyna beslenen täze öwrenen goşgularyny aýtdylar.

Milli Liderimiz agtyklarynyň çeper döredijilik bilen meşgullanýandyklaryna guwanýandygyny aýdyp, olara gojaman Hazaryň taryhy, bu künjegiň tebigy aýratynlyklary hem-de deňziň ösümlik we haýwanat dünýäsiniň özboluşlylygy barada gürrüň berdi. Bu gürrüňleri uly höwes bilen diňleýän körpeler atalaryna — döwlet Baştutanymyza özlerini gyzyklandyrýan sowallaryny berdiler. Milli Liderimiz agtyklarynyň sowallaryna uly höwes bilen jogap berdi. Söhbetdeşlik bagtyýar nesilleriň türkmen topragyna, tebigat gözelliklerine bolan söýgüsiniň aýdyň beýanyna öwrüldi.

Deňiz giňişligi boýunça ýüzüşini dowam edýän gämiden “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň soňky ýyllarda tanalmaz derejede özgeren keşbi has-da gözel görünýär. Bag nahallaryndan dörän tokaý zolaklary bu künjegiň ekologiýa derejesiniň ýokary bolmagyny, bu ýerde saglyk üçin peýdaly howa gurşawynyň emele gelmegini üpjün edýär.

Hazaryň kenaryndaky «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy halkara ähmiýetli çäreleriň, iri işewürlik forumlarynyň, medeni we sport çäreleriniň geçirilýän merkezine öwrüldi. Bu ýerde ýokary derejedäki duşuşyklary geçirmek üçin ähli amatlyklary bolan dürli binalar zolagyň myhmanhana toplumy bilen bir bitewi sazlaşygy döredýär. Munuň özi Awazanyň dynç alyş düzüminiň bolşy ýaly, onuň binagärlik keşbiniň kemala gelmegine jogapkärçilikli we toplumlaýyn çemeleşilýändigini görkezýär. Häzirki döwürde behişdi mekana öwrülen deňiz kenary gözelligi bilen haýran galdyrýar. Deňiz tarapdan Awazanyň merkezindäki belent Baýdak sütüninde al-asmanda parlaýan ýaşyl Tugumyz has-da gözel görünýär. Bir söz bilen aýdylanda, bu ýerde ulularyň we çagalaryň wagtyny gyzykly hem-de peýdaly geçirmegi üçin zerur şertler döredildi. Syýahatçylyk zolagynda dynç alýan türkmenistanlylar üpjün edilýän mümkinçilikler üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözlerini beýan edýärler.

Watandaşlarymyzyň höwes bilen dynç alýan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy abadanlaşdyrylan çäkleri hem-de kaşaň myhmanhanalary bilen myhmanlara giňden gujak açýar.

***

Şeýle hem şol gün hormatly Prezidentimiz Hazaryň kenarynda gurlan “Awaza” köpugurly sport toplumyna bardy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyz egindeşleri bilen ýurdumyzda sporty ösdürmek bilen baglanyşykly işler barada söhbetdeş boldy.

Mälim bolşy ýaly, adamyň saglygyny berkitmek, jemgyýetde, ilkinji nobatda bolsa, ýaşlaryň arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini berkarar etmek Türkmenistanda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hataryna çykaryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmegiň, ýokary sport netijeleriniň gazanylmagyny höweslendirmegiň wajypdygy barada aýdyp, ähli pudaklaryň işgärlerini, aýratyn hem ýaş nesli bedenterbiýe-sport hereketine işjeň çekmäge gönükdirilen çäreleri durmuşa geçirmek boýunça birnäçe tabşyryklary berdi. Tejribäniň görkezişi ýaly, sport maşklaryny yzygiderli ýerine ýetirmek sagdynlygyň we ruhubelentligiň gözbaşydyr.

Milli Liderimiz bedenterbiýe, sport bilen meşgullanmagyň eziz Diýarymyzyň her bir raýaty üçin durmuş kadasyna öwrülmegi babatda maksadalaýyk çäreleri görmegiň wajypdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz bedenterbiýe we sport bilen yzygiderli meşgullanmak adamyň diňe bir beden taýdan sagdynlygyna däl, eýsem, onuň özüni duýşuna, ruhubelent bolmagyna hem-de intellektual we döredijilik işine oňyn täsir edýär diýip nygtady.

Ýurdumyzyň Hökümet agzalary döwlet Baştutanymyzyň göreldesine eýerip, dürli sport maşklaryny ýerine ýetirdiler. Şeýle hem toparlara bölünip, toplumyň sport zallarynda sportuň dürli görnüşleri boýunça ýaryşlary guradylar.

Hormatly Prezidentimiz türkmen sportunyň häzirki gazananlaryny, türgenlerimiziň abraýly halkara ýaryşlardaky üstünliklerini işjeň wagyz etmek meselelerine aýratyn ähmiýet berýär. Ýaryşlaryň medeni-köpçülikleýin çäreler bilen utgaşdyrylmagy türgenlerimizi has uly üstünliklere ruhlandyryp, ýurdumyzyň sport abraýyny artdyrmaga ýardam eder.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda köpçülikleýin bedenterbiýe-sport hereketini we ýokary netijeli sporty ösdürmäge uly üns bermegiň wajypdygyny belläp, bu ýere ýygnananlara degişli ugurda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işlerde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36263

02.08.2021
Diýarymyzyň «Miweli ülkesi»

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi goldamak, milli ykdysadyýetimiziň dürli ugurlarynda olaryň işini höweslendirmek, döwlet tarapyndan goldaw berilmegini kämilleşdirmek, şeýle hem täze iş ýerlerini döretmek maksady bilen möhüm ähmiýetli işler alnyp barylýar.

Biz hem kiçi we orta telekeçiligi goldamak boýunça 2018 — 2024-nji ýyllar üçin döwlet maksatnamasynyň yzygiderli amala aşyrylmagynyň çäklerinde ykdysady we durmuş ösüşi bilen öňe saýlanmagy başaran tanymal telekeçi, «Miweli ülke» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy Maksatmyrat Gurbanmuhammedow bilen söhbetdeş bolmagy makul bildik.

— Maksatmyrat aga, telekeçilik işine haçan başladyňyz?

Men 2007-nji ýylda telekeçilik işine başladym. «Miweli ülke» hususy kärhanamyzyň düzümi 2016-njy ýylda tassyklandy. Şeýdip, hormatly

Prezidentimiziň orta we kiçi telekeçiligi ösdürmek babatyndaky taýsyz tagallalaryndan ugur alyp, topragymyzda ýetişýän gök önümler ýylyň ähli paslynda halkymyza terligine ýeter ýaly şertleri döretmek üçin işe başladyk. Işimiz birbada ugrukmasa-da, wagtyň geçmegi we tejribäniň toplanmagy bilen, bu telekeçilik öndürijiligi milli ykdysady giňişliginde özüniň mynasyp ornuny eýeledi, indi biz ynamly gadamlar bilen öňe barýarys.

— Kärhanaňyzda näçe işgär işleýär?!

— Häzirki wagtda «Miweli ülke» hususy kärhanamyzda 250-den gowrak hünärmen zähmet çekýär. Olaryň yhlasly zähmetiniň netijesinde ýurdumyzyň gök bazarlaryny ýokary hilli miwe we gök-bakja önümleri bilen üpjün etmek işlerini üstünlikli alyp barýarys.

— Telekeçilik işiňizde gazanýan üstünligiňiz barada hem aýdyp beräýseňiz?!

— Biz her güni zähmet üstünligine beslemäge çalyşýarys. Kärhanamyz döredileni bäri — gysga wagtyň içinde 1000 tonnalyk sowadyjy ammary gurduk, şol bir wagtyň özünde sygymy 10 müň 212 tonna bolan täze ammaryň gurluşygyna girişilmegi aýratyn ähmiýete eýedir. «Miweli ülke» hususy kärhanamyz indi ýylyň islendik wagtynda ilaty ter miwe we gök önümler bilen üpjün etmäge mümkinçilik berýär.

— Tüweleme, berýän maglumatlaryňyza salgylansak, siziň kärhanaňyz öz iş gerimini barha giňeldýär-dä?!

— Hawa, biz mundan başga-da, önümçilige oňyn täzelikleri girizmek ugrunda hem derwaýys işleri alyp barýarys. Häzirki wagtda 50 gektar ýer böleginde banan we sitrus miwelerini ýetişdirmek boýunça ýyladyşhananyň gurluşygy dowam edýär. 600 gektardan ybarat bolan ýer böleginde tohumlaýyn ýeralmany ösdürip ýetişdirmek boýunça işler alnyp barylýar.

— Il içinde tanymal «Hoşwagt» haryt nyşanly önümler hem size degişlimi?

— Hawa. Häzirki wagtda «Hoşwagt» haryt nyşanly kofelerimize, mekgejöwenden we bugdaýdan taýýarlanan çipsilerimize we beýleki önümlerimize içerki bazarda uly isleg bildirilýär. Mundan başga-da, bu haryt nyşanly önümlerimiz Özbegistan, Gyrgyzystan, Owganystan ýaly döwletlere eksport edilýär.

— Ýüregiňizde besleýän arzuwlaryňyz barada hem aýdaýsaňyz?!

— Elbetde, esasy arzuwymyz mundan beýläk hem önümlerimizi içerki we daşarky bazarlara ýaýratmakdan, şeýlelikde, döwletimiziň gülläp ösmegine we halkara abraýynyň barha ýokarlanmagyna öz goşandymyzy goşmakdan ybarat. Pursatdan peýdalanyp, milli ykdysadyýetimiziň has-da ilerlemegi üçin şular ýaly giň mümkinçilikleri döredýän Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, il-ýurt bähbitli tutumly işleriniň rowaç bolmagyny arzuw edýäris!

— Maksatmyrat aga, arzuwlaryňyz hasyl bolsun, alyp barýan telekeçilik işiňiz uly üstünliklere beslensin!

— Sag boluň!

Söhbetdeş bolan Leýli SAPARGELDIÝEWA.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/36227

02.08.2021
Sanly bilim — döwrüň zerurlygy

Sanly ykdysadyýetiň bilim üpjünçiligini ösdürmek «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» amala aşyrmagyň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitlenendir. Şunuň bilen baglylykda, bilim ulgamynyň ylym we önümçilik bilen baglanyşygy pugtalandyrylýar, täze hünärler girizilýär, döwrüň talaplaryna laýyklykda, hünärmenleri taýýarlamagyň usulyýetine aýratyn üns berilýär, döwrebap okuw meýilnamalary işlenip taýýarlanylýar. Maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň çygrynda ýokary hünär bilimli ýaşlary taýýarlamak wezipesi döwrüň talaby bolup öňe çykýar.

Ýokarda agzalan Konsepsiýanyň maksatlaryndan we wezipelerinden ugur alnyp, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary boýunça täze hünärleri girizmek, has köp isleg bildirilýän hünär ugurlary, esasan-da, inžener-tehniki we tehnologiýa ugurlary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek işleri dowam etdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, sanly ykdysadyýete geçilýän häzirki döwürde ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde pudaklar üçin zerur bolan programmaçylary, inženerleri we tehnologlary taýýarlamak wezipesine möhüm ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiziň ylmy taýdan esaslandyrylan döwlet syýasaty netijesinde, bilim ulgamynda düýpli özgertmeler amala aşyrylýar, döwrebap ýokary okuw mekdepleri gurlup, hünärmenleri taýýarlamagyň milli ulgamy yzygiderli kämilleşdirilýär. «Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Döwlet maksatnamasyna» hem-de bu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň ýokary hünär bilim edaralarynyň işi kämilleşdirilýär.

Döwlet maksatnamalarynda kesgitlenen wezipelere laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň sanly ykdysadyýet, maglumat tehnologiýalary, programma üpjünçiligi, kiberhowpsuzlyk ýaly ugurlar boýunça hünärmenleri ulgamlaýyn esasda taýýarlamagyň netijeliligi tapgyrlaýyn ýokarlandyrylýar. Talyp ýaşlaryň döwrebap bilimleri we ylymlary özleşdirip, geljekde döredijilikli zähmetini, ylmy-inženerçilik pikirleridir senagat-innowasion, maglumat-tehnologik ylmy-barlaglaryny ykdysadyýetimiziň binýadyny pugtalandyrmagyň bähbidine gönükdirmekleri üçin maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Ýaşlara hemmetaraplaýyn döwrebap bilim bermek üçin häzirki zaman enjamlary we tehnologiýalary, täzeçil tejribeler, öňdebaryjy usullar okuw işinde giňden ulanylýar.

Tejribäniň görkezişi ýaly, ykdysadyýetiň pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagy uzak geljek üçin durnukly bolýar. Sanly ykdysadyýete mahsus şertlerde kämil hünärmenleri taýýarlamak, olarda zähmet işine uýgunlaşmak we bäsdeşlige ukyplylyk ýaly häsiýetleri kemala getirmek hem-de ösdürmek esasy wezipeleriň birine öwrülýär. Şunda zerur bolan bilimleriň sanly görnüşde alynmagyna möhüm ähmiýet berilýär, sebäbi täzeçil intellektual tehnologiýalary ulanyp bilmegi başarmak maglumat jemgyýetini döretmegiň esasy şertidir.

«Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» esasy maksady ýurdumyzyň innowasion ösüşine laýyklykda, bilim bermegiň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron bilim maglumatlary bilen üpjün etmekden, sanly serişdeleri giňden peýdalanyp, bilim edaralarynda berilýän bilimiň mazmunyny baýlaşdyrmakdan, hilini ýokarlandyrmakdan we okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmekden ybaratdyr. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň professor-mugallymlary bilim işinde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ulanýarlar.

Bilim ulgamyny sanlylaşdyrmak onuň netijeli işlemegini üpjün edýän ýollaryň biri hasaplanylýar. Bilim tehnologiýalarynyň kemala getirilmegi innowasion usullara, sanly ulgamlara, şeýle hem okaýanlaryň we pedagogik işgärleriň özara gatnaşyklarynyň şertlerine esaslanýan bilim maksatnamalarynyň durmuşa geçirilişi we okuw işiniň guralyşy bilen häsiýetlendirilýär.

Maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary az ilatly, barmasy kyn, uzakdaky ilatly ýerlerde işleýän pedagogik işgärleriň uzak aralykdan hünär derejesini ýokarlandyrmagy üçin hem niýetlenilýär. Bilim edaralary bilim işini guranlarynda bilim tehnologiýalaryny, şol sanda okaýanlaryň we pedagogik işgärleriň özara gatnaşyklaryna esaslanýan tehnologiýalary, elektron okuwy hem-de uzak aralykly bilim tehnologiýalaryny ulanýarlar.

«Uzak aralykly bilim tehnologiýalary» diýlip uzak aralykdan okaýanlaryň we pedagogik işgärleriň özara gatnaşyklaryny üpjün edýän maglumat-telekommunikasiýa torlaryny ulanmak arkaly, bilim maksatnamalaryny durmuşa geçirmegiň we okuw işini guramagyň gurallaryna düşünilýär. Uzak aralykly bilim tehnologiýalary ulanylyp, bilim maksatnamalary durmuşa geçirilende we okuw işi guralanda, bilim edarasy okaýanlara elektron okuw-usulyýet toplumynyň, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň we maglumat-telekommunikasiýa torlarynyň toplumynyň, degişli tehnologik serişdeleriň elýeterliligini üpjün edýär.

Kommunikasiýa we sanly tehnologiýalar ulgamynda Ýewropa ýurtlary bilen gatnaşyklar möhüm ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» beýan edilen wezipeleri durmuşa geçirmek üçin Ýewropa Bileleşiginiň taslamalarynyň çäklerinde bilelikdäki degişli çäreler geçirilýär.

Ýurdumyzda ýaşlaryň ylymly, bilimli nesiller bolup ýetişmegi we häzirki zaman ylmynyň gazananlaryna mynasyp goşant goşmagy üçin ähli şertler döredilýär. Okatmagyň täzeçil usullaryny işjeň ornaşdyrmak, häzirki zamanyň bilim maksatnamalaryny we okuw serişdelerini ulanmak, bilim edaralarynyň işini döwrüň talabyna laýyk kämilleşdirmek babatda anyk çäreler görülýär. Okuw-terbiýeçilik işlerini kämilleşdirmek, ýaş nesli watançylyk ruhunda terbiýelemek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Ýokary okuw mekdepleriniň talyplarydyr orta mekdepleriň okuwçylary halkara ders bäsleşiklerinde üstünlikli çykyş edýärler.

Berkarar döwletimizde ösüp gelýän ýaş nesliň döwrebap bilim almagy üçin ähli mümkinçilikleri döredip berýän Arkadag Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, eziz Watanymyzyň abadançylygynyň hem-de rowaçlygynyň bähbidine amala aşyrýan oňyn özgertmeleriniň mundan beýläk-de uly üstünliklere beslenmegini tüýs ýüregimizden arzuw edýäris.

Kakageldi HÜMMÄÝEW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň prorektory.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36260

02.08.2021
Bitarap Türkmenistanyň goranyş ukyplylygyny berkitmek — halkymyzyň asuda durmuşynyň kepili

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze harby uçarda synag uçuşyny geçirdi

Balkan welaýaty, 1-nji awgust (TDH). Bu sebitde iş saparynda bolan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow irki maşklary ýerine ýetirenden soň, pyýada we welosipedde gezelenç etdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Ýaragly Güýçleriň ygtyýaryna täze gelip gowşan harby uçarlar, olaryň häsiýetli aýratynlyklary bilen tanyşdy we uçarlaryň birini synagdan geçirdi.

Ilki bilen, sagdyn durmuş ýörelgeleriniň pugtalandyrylmagyna aýratyn ähmiýet berýän milli Liderimiz säheriň sergin çagynda pyýada gezelenç etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli aladasy netijesinde ýurdumyzda raýatlarymyzyň saglygyny berkitmäge gönükdirilen giň gerimli işler geçirilýär, olar oňyn netijesini-de berýär. Bu gün halkymyz bedenterbiýe, sportuň dürli görnüşleri bilen içgin meşgullanýar, munuň özi adamlaryň saglygyny pugtalandyrmak bilen bir hatarda, olary täze üstünliklere ruhlandyrýar.

Döwlet Baştutanymyz pyýada gezelençden soňra, birsellem welosiped sürdi. Soňky ýyllarda ulagyň ekologiýa taýdan arassa görnüşi hasaplanylýan welosiped sporty bilen meşgullanýanlaryň sany artdy. Sportuň bu görnüşi, aýratyn-da, ýaşlaryň arasynda has meşhur bolup, milli Liderimiziň asylly başlangyçlarynyň raýatlarymyz tarapyndan uly goldawa eýe bolýandygyna şaýatlyk edýär.

Soňra hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň ygtyýaryna täze gelip gowşan harby uçarlaryň ýanyna geldi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysyna gelip gowşan döwrebap tehnikalar barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty kabul edip, harby uçarlar, olaryň aýratynlyklary bilen tanyşdy. Hormatly Prezidentimize täze uçarlaryň enjamlaşdyrylyşy hem-de ulanyş maksatlary barada gürrüň berildi.

Milli Liderimiz harby uçarlaryň we beýleki söweş tehnikalarynyň tehniki aýratynlyklary barada maglumat berýän çyzgylary, şekil taslamalaryny we degişli suratlary synlady. Garaşsyz Watanymyzyň Ýaragly Güýçleriniň ähli düzümleriniň maddy-tehniki taýdan üpjünçiligine möhüm ähmiýet berilýär. Diňe goranyş häsiýetine eýe bolan hem-de oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine doly gabat gelýän Türkmenistanyň Harby doktrinasynda eziz Diýarymyzda parahatçylygyň, asudalygyň, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň berkarar bolmagy esasy wezipe hökmünde kesgitlenildi. Goşunlaryň dürli kysymlarynda sazlaşykly hereketleri işläp taýýarlamak maksady bilen, harby-taktiki okuwlar geçirilýär. Olar harby gullukçylaryň hünär derejesini, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goranyş kuwwatyny artdyrmaga gönükdirilendir.

Bu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli tagallasy netijesinde ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagyna hem-de üpjünçilik taýdan häzirki zaman derejesine laýyklykda kämilleşdirilmegine uly üns berilýär. Şol bir wagtyň özünde harby gullukçylaryň gullugy, ýaşaýyş-durmuşy üçin aňrybaş şertleri döretmek, goşunlaryň ähli kysymlary üçin ýokary hünärli harby gullukçylary taýýarlamak, olaryň gullugyna öňdebaryjy tejribäni, täzeçil tehnologiýalary, sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly meseleler milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi.

Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy we tagallasy bilen ýaýbaňlandyrylan giň möçberli harby özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň netijesidir. Bu bolsa özygtyýarly, kuwwatly, oňyn Bitaraplyk syýasatyna, ähli ýurtlar bilen parahatçylyk söýüjilikli, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna ygrarly Türkmenistanyň halkara giňişlikdäki abraýynyň belende galmagyna ýardam edýär.

Soňra ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy harby uçarmanyň ýörite lybasyny geýip, täze harby uçary synagdan geçirmek üçin onuň şturwalynyň başyna geçdi. Döwlet Baştutanymyz harby uçary herekete girizmezden ozal, kada boýunça degişli hereketleri berjaý etdi. Biraz wagtdan harby uçaryň reaktiw hereketlendirijileriniň sesi giňişligi gurşap aldy. Şondan köp wagt geçmänkä, harby uçar asmana göterildi. Sanlyja salymda döwlet Baştutanymyzyň erk edýän harby uçary zerur belentlige çykyp, asman giňişliginde birnäçe öwrüm etdi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän we goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrina ýurdumyzda parahat, asuda durmuşyň ygtybarly kepili bolup durýar. Ata Watanymyzyň mukaddes çäkleriniň ýerüsti, deňiz we asman giňişligi boýunça ygtybarly goragyny üpjün edýän kämil tehnikalar, harby edaralaryň şahsy düzüminiň birkemsiz gulluk etmegi üçin döredilýän şertler halkymyzyň döredijilikli zähmet çekmeginiň, abadan durmuşynyň berkarar bolmagyna gönükdirilýär.

Ýaragly Güýçleriň ygtyýaryna gelip gowşan täze harby uçar asman giňişliginde uçuş ugruny dessin üýtgetmäge, görkezme-aňtaw uçuşlaryny amala aşyrmaga ukyplydyr. Harby-howa güýçleriniň öňünde durýan möhüm wezipeleri ýerine ýetirmek, Watanymyzyň howa giňişliginiň ygtybarly goragyny üpjün etmek, aňtaw işlerini geçirmek, gury ýer goşunlarynyň hereketlerini goldamak üçin täze harby uçarda zerur mümkinçilikleriň jemlenendigini bellemek gerek.

Hormatly Prezidentimiziň erk edýän harby uçary asmanda erkin peselmek, degişli belentlige çalt galmak ýaly tilsimleri ýerine ýetirýär. Turboreaktiw hereketlendirijiler bilen enjamlaşdyrylan bu uçar harby uçarmanlary taýýarlamak üçin hem ähmiýetlidir. Uçaryň uçuş uzaklygy 2 müň kilometre barabar bolup, onuň iň ýokary uçuş belentligi 13 müň 700 metre deňdir.

Döwlet Baştutanymyz kesgitlenen ugur boýunça ýerine ýetirilýän uçuşyň dowamynda birnäçe öwrümleri amala aşyrdy.

Häzirki zamanyň iň kämil tehnikalary, harby-söweşjeň uçarlar bilen üpjün edilen milli goşunyň düzümleri öz öňlerinde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirýärler. Harby gullukçylaryň gulluk şertleriniň gowulandyrylmagyna, öňdebaryjy tehnikalary dolandyrmakda olaryň ussatlygynyň ýokarlandyrylmagyna, täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň işjeň ulanylmagyna gönükdirilen toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär. Bu bolsa harby gullukçylaryň ýokary ussatlygyny üpjün etmegiň kepili bolup durýar.

Täze harby uçarda synag uçuşyny amala aşyran milli Liderimiz söweşjeň tehnikany ussatlyk bilen gondurdy. Bularyň hemmesi Watanymyzyň howa giňişliginiň ygtybarly goragynyň üpjün edilip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen halkymyzyň asuda durmuşda ýaşaýandygyna şaýatlyk edýär.

Wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow we goranmak ministri B.Gündogdyýew Ýaragly Güýçleriň Belent Serkerdebaşysyny şowly geçen synag uçuşy bilen gutladylar.

Goranmak ministri hormatly Prezidentimizden täze harby uçarda synag uçuşyny amala aşyran pursadynda geýen uçarman lybasyny paýtagtymyzdaky Berdimuhamet Annaýew adyndaky ýöriteleşdirilen harby mekdebiň muzeýinde goýmaga ygtyýar bermegini haýyş etdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy bu teklibi oňlap, harby uçarman lybasynyň Berdimuhamet Annaýew adyndaky ýöriteleşdirilen harby mekdebiň täze guruljak binasynyň muzeýinde goýulmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Milli Liderimiz harby uçarman lybasynyň harby gullukçynyň hünärini saýlap alan ýaşlaryň maksada okgunlylyk, watansöýüjilik ruhunda terbiýelenilmeginde, şöhratly pederlerimiziň däplerine aýawly garamakda möhüm ähmiýete eýe boljakdygyny aýtdy.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy häzirki zaman talaplaryna kybap gelýän täze uçaryň tehniki taýdan ýokary görkezijilere eýedigini aýtdy. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu harby uçar islendik howa şertlerinde, dürli belentlikde, islendik ýerde — daglyk, düzlük ýerlerde ýa-da deňziň üstünde erkin uçmaga ukyplydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow goşunyň ähli kysymlarynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy, täze döwrebap harby tehnikalarynyň satyn alynmagy üçin döwlet tarapyndan yzygiderli alada ediljekdigini aýdyp, bar bolan tehnikalary netijeli ulanmak, harby gullukçylaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly meseleleriň hemişe üns merkezinde saklanyljakdygyny nygtady.

Milli Liderimiz ýygnananlara gullukda üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Soňra döwlet Baştutanymyz Balkan welaýatyna iş saparyny tamamlap, Türkmenbaşy şäheriniň Halkara howa menzilinden paýtagtymyza ugrady.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36262

02.08.2021
Esasy maksat — ýokary hil

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň her bir gününi ýokary zähmet üstünlikleri bilen besleýän Balkan welaýatynyň Balkanabat şäherindäki Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Parfiýa — Gurluşyk» hususy kärhanasynyň unaş önümlerini öndürýän bölüminiň işgärleri önümleriň mukdaryny artdyrmak bilen, hiliniň talabalaýyk bolmagyny, şeýlelikde, kärhananyň ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagyny gazanýarlar. Bölümde işler döwrebap guralyp, halkyň köp isleg bildirýän unaş önümleriniň onlarça görnüşi taýýarlanýar. Dünýä ülňülerine laýyk gelýän enjamlar oturdylan bölümde ýokary hilli unaş önümleriniň her günde 1 tonnasy öndürilýär. Önümler 1 — 5 kilogram möçberde gaplanylyp, «Uzboý» haryt nyşany bilen elýeterli bahadan ilata ýetirilýär. Kärhananyň öndürýän ýokary hilli önümlerine diňe bir welaýatyň çäklerinde däl, eýsem, ýurdumyzyň beýleki welaýatlarynda hem uly isleg bildirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda telekeçiligi ösdürmäge berýän goldawyna özleriniň mynasyp zähmetleri bilen jogap berýän bölümiň işgärleri ilatyň unaş önümlerine bolan isleglerini yzygiderli öwrenmek bilen, önümleriň hilini ýokarlandyryp, mukdaryny barha artdyrýarlar. Gazanylýan üstünlikler bolsa, bölümiň işgärlerinde zähmete bolan höwes döredýär.

Saparmyrat HAKMYRADOW,

öz habarçymyz.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/36223

02.08.2021
Merkezi Aziýa: duşuşyk ýeri — Awaza

Milli Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk toýuna barýan Türkmenistan sebit hyzmatdaşlygyny berkidýär

Şu ýylyň 6-njy awgustynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň esasy wakalarynyň biriniň taryha girjekdigini öňünden aýdyp bolar. Şol gün Türkmenistan özüniň «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda sebit ähmiýetli çäreleriň birbada altysyny geçirmegi meýilleşdirýär.

Ynha, şol çäreleriň sanawy:

1. Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy;

2. Sebitiň ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy;

3. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň milli önümleriniň halkara sergisi;

4. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumy;

5. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halklarynyň milli tagamlarynyň festiwaly;

6. Sebitiň ýurtlarynyň sungat ussatlarynyň dabaraly baýramçylyk konserti.

Atlaryndan hem belli bolşy ýaly, bu çäreler Merkezi Aziýa sebitini göz öňünde tutýar, ýöne ähmiýeti babatda olar sebitiň çäginden çykyp, bütin dünýäni nazarlaýar. Bu adaty bir ýagdaýdyr, sebäbi bir maşgalada ýaşap, ondan üzňe bolup bolmaýar. Bu sebit babatda-da şeýle: Merkezi Aziýa sebiti, aýdylyşy ýaly, dünýäniň aýrylmaz bir bölegidir. Dünýä wakalarynyň sebite täsir edişi ýaly, bu sebitde bolup geçýän wakalar hem bütin dünýä täsirini ýetirýär. Ylaýta-da, milli ykdysadyýetleriň goşulyşýan häzirki döwründe bu täsir has duýarlykly derejede ýüze çykýar. Daşarky maýa goýumlar, ylmyň-bilimiň gazananlary, täze tehnologiýalar, oňyn tejribeler... — olaryň öňünde hemişe ýaşyl yşyk ýanýar. Munuň şeýledigine biz öz ýaşaýan Merkezi Aziýa sebitimiziň ýurtlarynyň tejribesinde, şol sanda öz ýurdumyzyň durmuşynda-da göz ýetirip bilýäris. Tebigy gazdan awtomobil we dizel ýangyjyny, himiki dökünleri, polimerleri, elektrik energiýasyny öndürmegiň tehnologiýalary we beýlekiler, galapyn, daşary ýurt tehnologiýalary bolsalar-da, türkmen ykdysadyýetinde ornaşyp, örňäp giden tehnologiýalardyr. Durmuş bu — dünýäniň aýagujunda öndürilen haýsy-da bolsa bir täze önüm, köp wagt geçmänkä, bazarlarymyzda satylyp dur. Ýa-da tersine, bizde öndürilen önümler dessine satyn alnyp, ýedi derýanyň, ýedi deňziň aňyrsyna alnyp gidilýär.

Merkezi Aziýa sebitinde ägirt uly öndüriji güýçler (adam kapitaly we önümçilik kuwwatlyklary), sarp ediş bazary, ylym-bilim, täze tehnologiýalar, halkara ulag-logistika infrastrukturalary, gazylyp alynýan baýlyklaryň uly gorlary, energiýa çeşmeleri we ýene-de köp zatlar, ýagny adamyň doly bahaly durmuşda ýaşamagy we zähmet çekmegi üçin gerek bolan ähli şertler hem-de mümkinçilikler jemlenendir. Iň esasy-da, bu sebitiň zähmete ukyply we höwesli, bilimli-sowatly, gujurly ýaşlary tapgyr-tapgyr ýetişip gelýär. Ol ýaşlar bolsa dünýäniň çar künjünde okaýarlar hem işleýärler. Şeýtmek bilenem, olar islendik şertlere uýgunlaşmaga, zähmet çekmäge ukyplydyklaryny görkezýärler. Ýaşlaryň bu ukybyny sebitiň geljekki artykmaç taraplarynyň biri hökmünde görkezip bolar. Täze iş ýerleri döredilip, guramaçylyk meseleleri çözülen badyna, sebitde hernäçe çylşyrymly önümçilik bolsa-da, onuň hünärmensiz galar gümany ýok. Aziýaly ýigitler iş başarýandyklaryny geçen gysga döwürde görkezmegi başardylar. Aýdylanlary göz öňünde tutup: «Merkezi Aziýa sebiti goja Zeminiň juwan geljegidir» diýip bolar.

Şular hakynda oýlananyňda, sebitiň ähli meselelerini gurşap aljak Awaza çäreleriniň ähmiýetine has gowy düşünýärsiň. Şol wagt hem hormatly Prezidentimiziň meseleleriň çözgüdine toplumlaýyn çemeleşmek usuly ähli ajaýyplygy bilen aňyňa dolýar.

Şeýle seredeniňde, Awaza çäreleriniň hersi bir meseläni gozgaýan, birbada olar biri-biri bilen onçakly bagly däl ýaly-da bolup görünýär. Ýöne, oýlanyberseň, olarda ownuk hasaplar ýaly meseläniň ýokdugyny, hemmesiniň bir maksada — Merkezi Aziýa ýurtlaryny hemmetaraplaýyn ösdürmäge, sebitiň halklarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmaga we, elbetde, halkara dostlugy, hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, milliligi saklamaga, umumy medeniýeti ösdürmäge gönükdirilendigini görýärsiň. Şu nukdaýnazardan alanyňda, çuňňur hormatlanylýan Prezidentimiziň: “Ösüş arkaly parahatçylyk” diýen sözleri Merkezi Aziýanyň mawy asmanynda Akmaýanyň ýoly kimin ugur görkezýär.

Üns beren bolsaňyz, soňky wagtlarda metbugatda “MA+...” ýa-da “5+1” görnüşli aňlatmalara duş gelinýär. (Bu ýerde MA ýa-da 5-lik san — Merkezi Aziýa ýurtlary, köp nokat ýa-da 1-lik san — belli bir ýurt). Her gezek şu aňlatmany görenimde, daşary ýurduň (ýurtlaryň) biziň sebitimiziň ýurtlaryna ykdysady mümkinçiliklerimiz aýry-aýry bolsa-da, bir umumy giňişlik hökmünde garaýandyklary hakynda oýlanýaryn hem-de munuň özi biziň sebitimiziň ýurtlaryna hem-de halklaryna ösüşiň iň gowy ýoluny — agzybirligi salgy berýär diýip pikir edýärin.

Umuman-a, biziň halklarymyz agzybirligiň nämedigini birinden sorap ýa-da salgy alyp öwrenmeli däl. Garaşsyzlyk ýyllary içinde türkmen halkynyň hemişe ygrarly bolup gelen agzybirlik taglymaty gudrat görkezip bildi. Ýöne dünýäniň beýleki ýurtlary biziň ýaşaýan sebitimizi hut şeýle ýagdaýda — agzybirlikde we bitewülikde görýän bolsalar, onda näme üçin biz şeýle bolmaly däl, ony öz peýdamyza ulanmaly däl?!

Bu ýagdaý sebitde özümiziň agzybirdigimizi, ýaşaýyşda-durmuşda birek-biregi goldap hem hormat goýup ýaşaýandygymyzy, ula hormat, kiçä sylag ýörelgesiniň halklarymyzda ileri tutulýandygyny we, umuman, ata-baba dowam edip gelýän başga-da öwrenäýmeli, nusga alaýmaly häsiýetlerimiziň bardygyny görkezmäge ajaýyp mümkinçilikleri açýar. Gadymy Aziýa parasadyny ýene bir gezek dünýä ýaýmaga şertleri döredýän bu mümkinçilikden doly peýdalanmagymyz gerek diýip oýlanýarsyň. 6-njy awgustda geçirilmegi göz öňünde tutulýan Awaza çärelerine gatnaşýan her bir aziýaly şular hakynda-da oýlanar diýip tama edýärsiň.

Agzybirlik — ähli gowulyklaryň açary. Agzybirligiň bar ýerinde ösüş bar, hyzmatdaşlyk bar, parahatçylyk bar. Agzyň bir bolup, bir maksada gulluk etseň, ýetilmejek sepgit, gazanylmajak üstünlik bolmaýar. Agzyň bir bolanda, biri-biriňi goldap, ýetmeziňi dolduryp, batly gadamlar bilen öňe gidip bolýar. Şeýdilende, durmuşdaky ownuk-uşak ýetmezçilikler aradan aýrylyp, hemmeleriň ruhy belent, başy dik bolýar. Hormatly Prezidentimiz Awazada sebit ähmiýetli çäreleri geçirmek arkaly juda sogaply iş edýär. Öňde boljak halkara çäreler, milli Liderimiziň aýdyşy ýaly, sebitiň döwletara gatnaşyklaryny hem-de sebitiň ýurtlarynyň arasyndaky köpugurly hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berer.

Türkmenistan bilen baglanyşdyryp, Awaza çäreleri hakynda nämeler aýdyp bolar?!

Ilki bilen bellemeli zat, ol hem Türkmenistanyň parahatçylygy dörediji ýurt hökmünde mahabatyny ýetirer.

Ikinjiden, Awaza çäreleri halkymyzyň myhmansöýer halkdygyny nobatdaky gezek dünýä äşgär eder.

Üçünjiden, hut şu iki ýagdaý hem biziň ýurdumyzda döwrebap öňegidişlikleriň, ösüşleriň nazarlanylýandygyny, şol bir wagtda hem olaryň ata-baba ýol-ýörelgelere daýanýandygyny, ýagny türkmen döwletiniň halky döwletdigini aýan eder.

Dördünjiden, Türkmenistanyň baş ýörelgesi — “Döwlet adam üçindir!” diýen ýörelge. Awaza çäreleri Türkmenistanda adam hakyndaky alada döwlet möçberinde ýokary ähmiýet berilýändigini görkezmek bilen, Türkmenistanyň sebitiň beýleki döwletlerine-de bu babatda nusga bolup biljekdigini görkezer hem-de şol bir wagtyň özünde türkmen halkynyň sebitiň beýleki halklaryndan nusga almaly zatlaryny höwes bilen öwrenjekdigini görkezer. Ykdysady, syýasy çelgileri agzamanyňda-da, Awaza çäreleriniň hataryndaky milli önümleriň, milli tagamlaryň sergileri hem-de baýramçylyk konserti biziň halklarymyzyň dostluga-doganlyga gol ýapyp gelendigine we geljekde-de şeýle boljakdygyna güwä geçýär. Munuň hut şeýle boljakdygynyň ýene-de bir güwäsi, özem iň zerur we ähmiýetli güwäsi bar. Ol hem sebitiň döwletleriniň Baştutanlarynyň berk syýasy erk-ygtyýarydyr.

Üstünlik ýaran bolsun, Awaza çäreleri!

Seýitguly GELDIÝEW,

Türkmenistanyň at gazanan žurnalisti.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36209

31.07.2021
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisi

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagy, 30-njy iýul (TDH). Balkan welaýatynda iş saparynda bolýan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu gün Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini geçirdi. Onda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri jemlenildi, wise-premýerleriň hasabatlary diňlenildi, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm wezipeleri kesgitlenildi hem-de käbir resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Milli Liderimiz gün tertibini yglan edip, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer şu ýylyň ýanwar — iýul aýlarynda ykdysadyýetiň pudaklarynda ýerine ýetirilen işleriň garaşylýan netijeleri barada hasabat berdi.

Ýanwar — iýul aýlarynyň netijeleri boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, öndürilen önümiň umumy möçberiniň 5,2 göterim ýokary bolmagyna garaşylýar. 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bölek haryt dolanyşygynyň möçberi 17,5 göterim artar.

Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň 113,9, çykdajy böleginiň 97,4 göterim ýerine ýetirilmegine garaşylýar. 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, ortaça zähmet haky 10,5 göterim ýokary bolar.

Deslapky maglumatlara görä, hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýa goýumlarynyň möçberiniň ýyllyk meýilnamasynyň 36,2 göterim ýerine ýetirilmegine garaşylýar.

Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilişiniň depginleri barada hem hasabat berildi. Bu maksatnamanyň çäklerinde ýylyň başyndan bäri durmuş-medeni maksatly desgalaryň, suw arassalaýjy desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy alnyp barylýar.

Mejlisiň dowamynda wise-premýer Ýaponiýa bolan iş saparynyň jemleri barada hasabat berdi.

Tokioda bolmagyň çäklerinde, Ýaponiýanyň imperatory Naruhito, Premýer-ministri Ýoşihide Suga, ykdysadyýet, söwda we senagat boýunça döwlet ministri Kiýoşi Ejima, Hyzmatdaşlyk boýunça ýapon-türkmen komitetiniň başlygy, “Itochu Corporation” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Subai, Ýapon-türkmen dostlugy parlament ligasynyň ýapon tarapyndan başlygy, XXXII Tomusky Olimpiýa oýunlarynyň Guramaçylyk komitetiniň wise-prezidenti Toşiaki Endo bilen duşuşyklar geçirildi.

Ýaponiýanyň Premýer-ministri Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaralara gatnaşmak üçin ýurdumyza çagyryldy.

Geçirilen duşuşyklaryň barşynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek meselelerine garaldy, möhüm ugurlarda döwletara gatnaşyklary ösdürmegiň häzirki ýagdaýyna we geljegine seredildi. Şunuň bilen birlikde, ýokary derejede gazanylan ylalaşyklar, olaryň ähmiýeti hem-de öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Tokioda geçirilen gepleşikleriň netijeleri boýunça bank-maliýe, ulag we ýöriteleşdirilen tehnikalary getirmek ulgamlarynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekilmegi geçirilen gepleşikleriň netijeli häsiýete eýediginiň aýdyň subutnamasydyr.

Türkmenistanyň wekiliýeti Ýaponiýada bolmagynyň çäklerinde XXXII Tomusky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.

Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli gurluşygy tamamlanmaly hem-de ulanylmaga tabşyrylmaly iri önümçilik we durmuş maksatly binalarda hem-de desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depginleri barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň yzygiderli berkidilmeginiň, şeýle hem emele gelýän ýagdaýdan ugur alyp, döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň garaşylýan netijelerini seljermegiň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz şeýle hem geljek ýylyň Döwlet býujeti boýunça teklipleri taýýarlap, Ministrler Kabinetine hödürlemegi tabşyrdy. Dünýä ykdysadyýetinde bolup geçýän ýaramaz ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini gysga we orta möhletde azaltmaga mümkinçilik berjek çäreleri amala aşyrmak boýunça işleri dowam etmek barada degişli görkezmeler berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kabul edilen maksatnamalary maliýeleşdirmegiň goşmaça çeşmelerini gözlemegiň wajypdygyny belläp, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz soňky ýyllarda okgunly ösüşe eýe bolan türkmen-ýapon gatnaşyklary baradaky gürrüňe geçmek bilen, dürli derejelerde ýola goýlan yzygiderli gepleşikleriň mundan beýläk-de netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ygtybarly binýat bolup durýandygyny belledi.

Söwda-ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmek ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Bilelikdäki tagallalaryň netijesinde häzirki wagtda döwletara ykdysady hyzmatdaşlyk strategik, durnukly hem-de uzak möhletleýin häsiýete eýe boldy diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Türkmenistanda häzirki zaman nebitgaz we gazhimiýa toplumlarynyň desgalaryny gurmak boýunça üstünlikli amala aşyrylan taslamalaryň muňa aýdyň subutnama bolup durýandygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ýurdumyzda ýapon kompaniýalarynyň netijeli işlemegine geljekde hem goldaw berilmeginiň dowam etdiriljekdigini aýdyp, maýa goýum işjeňligi üçin amatly şertleriň döredilmeginiň zerurdygyny belledi.

Hyzmatdaşlygyň has geljegi uly ugurlaryna aýratyn üns çekildi. Şunda Türkmenistanyň ykdysadyýeti senagatlaşdyrmagy hem-de diwersifikasiýalaşdyrmagy, ylma esaslanýan, ýokary hilli, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümçilikleriň döredilmegini ugur edinendigini hasaba almak bilen, uly mümkinçilikler bardyr. Şu nukdaýnazardan, soňky ýyllarda gazanylan ylalaşyklar döwletara hyzmatdaşlygyna täze itergi berer diýip, milli Liderimiz aýtdy.

S.Berdimuhamedowyň Ýaponiýa iş saparynyň barşynda gol çekilen resminamalaryň möhümdigi barada aýdyp, hormatly Prezidentimiz bu resminamalarda bellenilen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyny ýerine ýetirmek boýunça şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň garaşylýan netijeleri barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, nebiti we gaz kondensatyny çykarmak, şeýle hem nebiti gaýtadan işlemek, benzin, dizel ýangyjyny, polipropilen, suwuklandyrylan gazy öndürmek ulgamynda gazanyljak tehniki-ykdysady görkezijiler barada habar berildi. Garaşylyşy ýaly, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, tebigy we ugurdaş gazyň çykarylyşynda 123,5 göterim ösüş, “mawy ýangyjy” daşary ýurtlara ibermekde 137 göterim ösüş üpjün ediler, maýa goýumlaryny özleşdirmegiň meýilnamasy 105,5 göterim ýerine ýetiriler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, nebitgaz senagatyny mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmek, ony döwrüň talaplaryna laýyk getirmek wezipelerine ünsi çekdi. Pudagyň önümçilik we ylmy-tehniki kuwwatynyň pugtalandyrylmagy ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň dünýä möçberindäki bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga ýardam etmelidir, onuň Watanymyzyň durmuş-ykdysady ösüşine saldamly goşant goşmagyny üpjün etmelidir.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere işleri talabalaýyk ýola goýmak üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow söwda we dokma toplumlarynda hem-de telekeçilik ulgamynda şu ýylyň ýedi aýynda garaşylýan netijeler barada hasabat berdi.

Ýanwar — iýul aýlarynda Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, söwda dolanyşygynyň ösüşiniň 117 göterim, öndürilen önümleriň möçberiniň ösüşiniň bolsa, 112,4 göterim bolmagyna garaşylýar.

Hasabat döwründe Dokma senagaty ministrligi boýunça geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 112 göterime, nah matalaryň önümçiligi 102,6 göterime, tikin we örme önümleriniň önümçiligi 119,2 göterime, gön önümleriniň önümçiligi 102,8 göterime barabar bolar.

“Türkmenhaly” döwlet birleşigi tarapyndan haly we haly önümlerini öndürmegiň meýilnamasy 112,7 göterim ýerine ýetirildi.

Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça hasabat döwründe birža söwdalarynyň 167-si geçirilip, 18 müň 114 şertnama hasaba alyndy.

Geçen ýedi aýyň dowamynda Söwda-senagat edarasy boýunça amala aşyrylan işleriň ösüşi 105,1 göterime barabar boldy.

Hususy ulgama berilýän uly goldaw netijesinde, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary ýurdumyzda öndürilýän oba hojalyk we azyk önümleriniň möçberini artdyrmaga işjeň gatnaşýarlar. Şol önümleri öndürmegiň ösüşi, degişlilikde, 135 göterime we 109,1 göterime barabar bolar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ilatyň zerur bolan harytlara, aýratyn hem, azyk önümlerine isleglerini kanagatlandyrmak meselelerine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürýän kiçi, orta we iri kärhanalary gurmagyň hem-de olaryň işini guramagyň maksatnamasyny durmuşa geçirmegi çaltlandyrmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň garaşylýan netijeleri barada hasabat berdi.

2021-nji ýylyň ýanwar — iýul aýlarynda Türkmenistanyň gurluşyk we senagat toplumynda öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasynyň 125,7 göterim berjaý edilmegine, ösüşiň 106,1 göterime deň bolmagyna garaşylýar.

Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça ýedi aýyň dowamynda ýerine ýetirilen işleriň ösüşi 100,1 göterime barabar bolar.

Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça hasabat döwründe öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň ösüşiniň 112 göterime deň bolmagyna garaşylýar.

Energetika ministrligi boýunça önümleri öndürmekde we hyzmatlary amala aşyrmakda 122,2 göterim ösüş gazanylar.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserni boýunça şu ýylyň ýanwar — iýul aýlarynda önüm öndürmegiň hem-de hyzmatlaryň ösüşiniň 101 göterime barabar bolmagyna garaşylýar.

Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasynyň 124,9 göterim berjaý edilmegine garaşylýar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere ýurdumyzda alnyp barylýan gurluşyklaryň ýagdaýyny seljermegi tabşyrdy. Bellenilişi ýaly, häzire çenli dürli desgalary gurmak boýunça örän köp çäreler kabul edildi. Şoňa görä-de, her bir desganyň ýagdaýyny hemmetaraplaýyn dykgat bilen seljermek zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz şeýle hem 2022-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny hem taýýarlap başlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Milli Liderimiz alnyp barylmaly gurluşyklaryň möçberi boýunça öňde örän uly wezipeleriň durýandygyny belläp, gurluşyk senagatyny ösdürmegi dowam etmegiň, gurluşyk toplumynyň talaplaryny doly möçberde üpjün etmek üçin täze önümhanalary we kärhanalary gurup, önümçiligiň kuwwatyny sazlaşykly artdyrmagyň wajypdygyny nygtady.

Wise-premýere şeýle hem gurluşyk we senagat pudaklary üçin maýa goýumlaryny çekmek meselesiniň üstünde işlemek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew, öz gezeginde, gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň ýedi aýynda ýerine ýetirilen işleriň garaşylýan netijeleri barada hasabat berdi.

Obasenagat toplumy boýunça önüm öndürmegiň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 105,2 göterime, şol sanda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 105,7 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 100,1 göterime, “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 103,5 göterime deň boldy. Maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň meýilnamasy 125,4 göterim ýerine ýetirildi.

Hazar deňziniň güni mynasybetli, meýilnama laýyklykda, şu ýylyň 12-nji awgustynda “Hazar deňziniň daşky gurşawyny goramak boýunça hyzmatdaşlyk” atly ylmy-amaly maslahatyň maksatnamasy barada hem hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möhüm möwsüm bolan pagta ýygymyna düýpli taýýarlyk görülmelidigine, gök-bakja önümlerini, ýeralmany we beýleki oba hojalyk önümlerini bolelin öndürmek üçin ekin meýdanlaryny giňeltmelidigine, şu önümleriň öndürilýän mukdaryny artdyryp, daşardan getirilýän möçberini azaltmalydygyna ünsi çekip, bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Hazar deňziniň ekologiýa taýdan abadançylygyny saklamagyň zerurdygyny belläp, deňziň ösümlik we haýwanat dünýäsini goramagyň ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi we Hazar deňziniň gününe bagyşlanan ylmy-amaly maslahatyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamlarynda şu ýylyň ýedi aýynyň dowamynda geçirilen işlerden garaşylýan netijeler barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe ýaşlary ylmy-döredijilik işlerine giňden çekmek maksady bilen, sanly bilim ulgamynyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak arkaly, dürli dersler boýunça bäsleşikler geçirildi.

Bilim, Saglygy goraýyş we derman senagaty, Sport we ýaşlar syýasaty ministrlikleriniň hem-de Ylymlar akademiýasynyň merkezi edaralarynyň gurluşlary kämilleşdirildi.

Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Ylymlar güni mynasybetli sanly ulgam arkaly “Ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalaryň ösüşi” atly halkara ylmy maslahat ýokary guramaçylyk derejesinde geçirildi, ýaşlaryň arasynda her ýyl geçirilýän bäsleşigiň jemleri boýunça ýaş alymlaryň we talyplaryň 57-si ýeňijiler diýlip yglan edildi.

Saglygy goraýyş ulgamynda hasabat döwründe “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşi hem-de Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama kabul edildi, Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Enäniň we çaganyň saglygyny goramak boýunça “Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek” atly Milli strategiýa hem-de Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreş boýunça Milli strategiýa tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ýaly durmuş ähmiýetli uly ulgamlary yzygiderli ösdürmegiň zerurdygyny belledi, ýurdumyzyň geljegi, türkmen halkynyň bagtyýar we abadan durmuşy bu ulgamlaryň ösüş derejesine gönüden-göni baglydyr.

Döwlet Baştutanymyz täze okuw ýylyna taýýarlyk görmegiň barşyna berk gözegçiligi üpjün etmegiň wajypdygyna ünsi çekip, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamynda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Şu ýylyň başyndan bäri dürli medeni çäreler, şol sanda baýramçylyk senelerine bagyşlanan döredijilik bäsleşikleri, duşuşyklar, medeni-durmuş maksatly binalaryň açylyp, ulanylmaga berilmegi mynasybetli dabaralar geçirildi.

Daşary ýurtlar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmek boýunça işler dowam etdirilýär.

Döwrüň talaplaryna laýyklykda, medeniýet edaralarynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini kämilleşdirmek, ýurdumyzyň medeni kuwwatyny artdyrmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, durmuş ugurly döwlet syýasatynyň möhüm bölegi hökmünde kesgitlenilen medeni-ynsanperwer ulgamy ösdürmegiň zerurdygyny belledi we wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň garaşylýan netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe bu toplumda hyzmatlary ýerine ýetirmegiň we önümleri öndürmegiň meýilnamasynyň 113,3 göterim berjaý edilmegine garaşylýar.

Hasabat döwründe “Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ösüş 104,4 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 133,1 göterime, “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça 139,3 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça 109,3 göterime barabar bolar. Hasabat döwründe “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça degişli işler ýerine ýetirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, koronawirus ýokanjynyň ýaýramagyna garşy göreş çäreleriniň çäklerinde bütin dünýäde girizilen çäklendirmeler sebäpli, agentlikleriň maliýe taýdan üpjünçiligine berk gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň durmuşynda uly ähmiýete eýe bolan şanly senäni mynasyp garşylamaga hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmegiň, harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň wajypdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa bu düzümiň şu ýylyň ýedi aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri barada maglumat berdi.

Hasabat döwründe maslahatlaryň 2-si geçirilip, Türkmenistanyň Kanunlarynyň 40-sy we Mejlisiň kararlarynyň 41-si kabul edildi. Hereket edýän kanunçylyk namalarynyň birnäçesine degişli üýtgetmeler we goşmaçalar girizildi. Kadalaşdyryjy-hukuk namalarynyň durmuşa geçirilişine gözegçilik işi yzygiderli alnyp baryldy.

Häzirki wagtda dürli ulgamlarda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleri kanunçylyk taýdan üpjün etmäge gönükdirilen kanunlaryň taslamalaryny taýýarlamak işi amala aşyrylýar.

Halkara we parlamentara hyzmatdaşlygy ösdürmek bilen baglylykda, daşary ýurt döwletleriniň we parlamentleriniň wekilleri bilen duşuşyklaryň 92-si geçirildi.

Deputatlar ösüp gelýän nesli watançylyk ruhunda terbiýelemäge, milli mirasy, halkymyzyň gadymdan gelýän däplerini, onuň medeni we maşgala gymmatlyklaryny aýawly saklamaga, özüniň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belleýän Watanymyzyň gazanýan üstünliklerini wagyz etmäge gönükdirilen işleri işjeň alyp barýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow durmuş-ykdysady özgertmeleri ilerletmegiň bähbidine milli kanunçylygy kämilleşdirmek hem-de täze kadalaşdyryjy-hukuk namalaryny işläp taýýarlamak we halkara gatnaşyklaryň kanunçylyk binýadyny pugtalandyrmak boýunça Mejlisiň işini işjeňleşdirmegiň zerurdygyny aýtdy. Milli Liderimiz türkmen halkynyň demokratik gymmatlyklaryny nazara almak bilen, döwletiň hukuk we ykdysady esaslaryny has-da pugtalandyrmaga ýardam edýän täze kanunlary işläp taýýarlamagyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Daşary işler ministrliginiň şu ýylyň ýedi aýynda ýerine ýetiren işleriniň deslapky jemleri barada hasabat berdi.

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy ugruny yzygiderli durmuşa geçirmek, döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan wezipelerini çözmek maksady bilen, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, sebitleýin hem-de halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça degişli işler amala aşyryldy.

Hasabat döwründe Özbegistan Respublikasynyň, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň hem-de Gyrgyz Respublikasynyň Prezidentleri ýurdumyza sapar bilen geldiler.

Onlaýn tertibinde hormatly Prezidentimiziň Owganystan Yslam Respublikasynyň hem-de Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentleri bilen duşuşyklary geçirildi. Milli Liderimiz şeýle hem Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň XIV sammitine, BMG-niň durnukly ösüş meseleleri boýunça ýokary derejeli ählumumy forumyna, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ylym we tehnologiýalar boýunça ikinji sammitine gatnaşdy. Bu forumlar sanly ulgam arkaly geçirildi.

Ýylyň geçen döwrüniň dowamynda milli Liderimiziň daşary ýurtlaryň birnäçesiniň döwlet Baştutanlary bilen telefon arkaly söhbetdeşlikleri geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem ýurdumyza gelen BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy bilen duşuşdy.

Daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça duşuşyklar we geňeşmeler yzygiderli guraldy.

Türkmenistanyň daşary ykdysady aragatnaşyklaryny ösdürmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Şu ýyl ikitaraplaýyn hökümetara toparlaryň we beýleki degişli düzümleriň çäklerinde nobatdaky duşuşyklar hem-de daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen gepleşikler geçirildi.

Döwlet Baştutanymyz dünýäde bolup geçýän ýagdaýlardan hemişe habarly bolmagyň zerurdygyny nygtady we wise-premýere, daşary işler ministrine ýüzlenip, şol ýagdaýlardan ugur alyp, dürli halkara çäreleri geçirmek, şol çärelere biziň ýurdumyzyň gatnaşmagy boýunça teklipleri bermegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň garaşylýan netijeleriniň koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy we onuň dünýä ykdysadyýetine ýetirýän täsiri sebäpli emele gelen daşarky ýagdaýlara garamazdan, kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, Garaşsyz döwletimiziň ösmegini dowam edýändigini görkezýändigini belledi.

Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüşi 6,2 göterim boldy. Ýurdumyzda iri senagat we durmuş maksatly desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Şol desgalaryň hatarynda täze şäherçeleri, ýaşaýyş jaýlaryny, dynç alyş we saglyk merkezlerini, mekdeplerdir çagalar baglaryny hem-de ençeme beýleki desgalary görkezmek bolar. Ýurdumyzda bilim we ylym ulgamyny özgertmek, önümçiligi döwrebap ýagdaýa getirmek işleri hem kabul eden meýilnamalarymyza laýyklykda dowam edýär. Bazar ykdysadyýeti emele gelýär hem-de nebitgaz ýataklary özleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyz hususy işewürligi goldamak, ýurdumyzyň telekeçilerini ykdysadyýetimizde özgertmeleri geçirmäge giňden çekmek baradaky syýasatyň dowam etdirilýändigini belledi.

Milli Liderimiz şu ýyl üçin öňde duran wezipeleriň Ministrler Kabinetiniň geçen ýarym ýylyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen mejlisinde hem-de ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda ösdürmegiň Maksatnamasynda anyk kesgitlenendigini aýdyp, bu wezipeleriň köp işleriň amala aşyrylmagyny talap edýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bu wezipeleri durmuşa geçirmek üçin yhlas bilen, tutanýerli zähmet çekmelidigine aýratyn ünsi çekdi. Beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek we daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak baradaky maksatnamalarymyza goşmaça itergi bermelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz ýylyň ahyryna çenli birnäçe möhüm çäreleriň, ýagny 1-nji sentýabrda täze okuw ýylynyň başlanmagy bilen bagly çäreleriň geçiriljekdigini aýtdy. Sentýabr aýynda Milli Geňeşiň mejlisi geçiriler hem-de ýurdumyzyň baş baýramynyň, ýagny Garaşsyzlygyň şanly 30 ýyllyk ýubileýi, dekabr aýynda bolsa Halkara Bitaraplyk güni bellenilip geçiler. Milli Liderimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, bu çäreleriň ählisini ýokary derejede geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de Garaşsyz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/36212

31.07.2021