Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Bilimler we talyp ýaşlar güni hem-de 2021-2022-nji täze okuw ýylynyň başlanmagy mynasybetli talyplar we okuwçylar bilen geçiren duşuşygyndaky çykyşy ylmy-amaly taýdan örän täsirli boldy.

Umumadamzat ähmiýetli taglymatlary öz içine alýan, çuň many-mazmunly bu çykyş hemmämizi joşgunly zähmete ruhlandyrdy. Bu nusgawy sapak öňdebaryjy tejribäniň mekdebi boldy, tejribe bolsa ösüşiň çeşmesidir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe döwrebap özgertmeler amala aşyrylyp, bilim ulgamy toplumlaýyn we ylmy-innowasion esasda ösdürilýär. Ýaş nesliň bilim-terbiýe almagy, hünär öwrenmegi, döredijilige ugrukmagy, Watana, halka, ata-babalarymyzyň ýol-ýörelgelerine ygrarly, işjeň raýatlar bolup kemala gelmegi üçin ähli şertler döredilýär.

Giň gerimli bilim syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi üçin zerur bolan hukuk we guramaçylyk binýadynyň, maddy-tehniki, intellektual üpjünçiligiň, umuman, ähli şertleriň döredilmegi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň miweleridir.

Mugallym öz işjeňligi, göreldesi, döwrebap pedagogik usullardan ýerlikli peýdalanyşy bilen ýaşlary hünär ussatlygyna, sagdyn durmuş ýörelgelerine gyzyklandyrmagy başarsa, talyp, okuwçy işjeň ýagdaýda okuw derslerini özleşdirýär, jemgyýetçilik işlerine höwes bilen gatnaşýar. Şu nukdaýnazardan, hormatly Prezidentimiziň ýaşlar bilen geçirilen sapakda aýdan öwüt-nesihatlary nusgalyk göreldedir.

Milli Liderimiziň geçiren umumy sapagy okuw bilen önümçiligiň, nazaryýetde alnan bilimler bilen tejribäniň arabaglanyşygyny pugtalandyrmak nukdaýnazaryndan hem görelde alarlykdyr.

Bu sapakda «Bilim hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna hem-de bilim edaralarynyň işlerini kämilleşdirmek bilen baglanyşykly beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň, bilim standartlarynyň ähmiýetine aýratyn üns berildi. Şeýle-de bu umumy sapagyň «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasynda», «Türkmenistanda daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasynda», «Türkmenistanda tebigy we takyk ylmy ugurlara degişli dersleri okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasynda» ileri tutulýan, bilim bermegiň täzeçil ylmy usulyýetini ýokary derejede ulanmak bilen geçirilendigini bellemelidiris.

Hormatly Prezidentimiz geçiren umumy sapagyny pähim-parasada ýugrulan kitaplarynyň, türkmen halkynyň nesilden-nesle geçip gelen däp-dessurlarynyň, halkyň çeper döredijilik mirasynyň, taryhda öçmejek yz galdyran danalaryň, ylym-bilimiň ussatlarynyň döredijiliginiň ähmiýeti bilen baglanyşdyrdy. Bu agzalan jemgyýetçilik gymmatlyklarynyň häzirki zaman bilim ulgamynyň mazmunynda mynasyp orny bardyr.

Ýurdumyzyň taryhy, durmuş-ykdysady ösüşi, bu günki türkmen jemgyýetinde ileri tutulýan gymmatlyklar, ýaş nesliň borçlary hem-de wezipeleri baradaky umumy sapagyndan soňra, özara söhbetdeşlikde kärdeşlerimiziň biri Garaşsyzlygyň we Bitaraplygyň döwletiň goşa ganatydygy baradaky alym Arkadagymyzyň garaýşyny buýsanç bilen zybana getirip, «şeýle syýasy, ykdysady, jemgyýetçilik ähmiýetli gymmatlyklaryň ähmiýetini sada dilde halka ýetirip bolýandygyna» haýran galandygyny nygtady. Bu gymmatly garaýyş milli Liderimiziň «Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany» atly kitabynda aýdyň beýan edilýär.

Garaşsyzlygyň döwlet gurluşyny, hukuk ulgamyny kämilleşdirmäge, türkmen jemgyýetini işjeňleşdirmäge, durnukly durmuş-ykdysady ösüşleri gazanmaga esas bolandygy taryhy hakykatdyr. Onuň mysallary bu gün her bir raýatyň durmuşynda bar. Şeýle taryhy hakykaty ulgamlaşdyryp beýan etmek bilen birlikde, hormatly Prezidentimiziň çykyşynda Garaşsyzlygyň we Bitaraplygyň aýratyn bellenmäge mynasyp ugry bolan halkara gatnaşyklaryň ösüşinden anyk mysallar getirildi. Olar ýurdumyzyň sebit, yklym, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edýändigi, durnukly ösüş maksatlary, öňüni alyş diplomatiýasy ýaly ugurlar boýunça, döwletimiziň dünýä jemgyýetçiliginiň umumadamzat ähmiýetli çözgütlerine anyk goşant goşýandygynyň mysallarydyr. Türkmenistanyň halkara başlangyçlarynyň Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly düzümler tarapyndan yzygiderli goldanylmagy gönezliginde parahatçylygy döretmek sungaty duran baky Bitaraplyk syýasatynyň miweleridir.

Döwletlilik düşünjesi, döwlet nyşanlarymyzyň ähmiýeti, olaryň milli we durmuş gymmatlygy, aň-bilim, terbiýeçilik ähmiýeti hormatly Prezidentimiziň çykyşynda aýdyň şöhlelendi. Döwlet Baştutanymyzyň: «Durmuşdaky ähli düşünjedir bilimler Watandan başlanýar. Äpet Ýer togalagynyň Ýewraziýa yklymynda ýerleşýän Türkmenistan biziň eziz Watanymyzdyr, ata-babalarymyzdan miras galan we soňky nesillere galjak bahasyna ýetip bolmajak gymmatlykdyr. Bu nurana topragy söýmek, goramak, gülletmek biziň her birimiz üçin parzdyr. Biziň at-abraýymyz, mertebämiz we derejämiz şu topragyň şöhratyny belende göterip bilşimize baglydyr. Ata Watanymyzyň her daban ýeri biziň iň beýik mukaddesligimizdir» diýip nygtamagynyň diňe bir ösüp gelýän ýaş nesil däl, eýsem, her birimiz üçin örän uly terbiýeçilik ähmiýeti bar.

Ýurdumyzda ylma, sanly tehnologiýalary özleşdirmäge yzygiderli üns berilýär. Bu barada nygtamak bilen milli Liderimiz öz çykyşynda şeýle belledi: «Bilşimiz ýaly, taryhyň bütin dowamynda ata-babalarymyz ylymdan üzňe ýaşamandyr. Biziň ýaşlarymyz bu gün pederlerimiziň ylym dünýäsindäki beýik açyşlaryna buýsanmaga haklydyr. Şonuň bilen birlikde, olar adamzadyň ylymda hem-de tehnologiýada gazanan üstünliklerini barha düýpli özleşdirýärler. Dördünji senagat rewolýusiýasy eýýamynda ýaşlarymyz innowasion barlaglara işjeň gatnaşmalydyr, täze tehnologiýalary döretmelidir. Dünýäniň ählumumy tehnologik ösüşinden yza galmaly däldir. Siz täze ylmy işleriňiz, düýpli açyşlaryňyz bilen özüňizi öňdebaryjy nesiller hökmünde dünýä tanatmalysyňyz!».

Döwlet Baştutanymyzyň ýaşlar baradaky yzygiderli amala aşyrýan işleriniň netijesinde, häzirki döwürde bilim-ylym ulgamynyň işini dünýäde öňdebaryjy tejribelere laýyk ýola goýmak üçin ähli mümkinçilikler döredildi we bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge aýdyň ýollar açyldy. Dünýä ülňülerine laýyk gelýän orta we ýokary okuw mekdepleriniň, ylmy edaralaryň döwrebap ulgamy kemala getirildi.

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň we ykdysady ylymlaryň doktory, professor, ussat mugallym, alym Arkadagymyzyň umumy sapagynda beýan eden garaýyşlary, ylmy kitaplardyr halk döredijiligine salgylanmalary geljekde düýpli ylmy seljermeleri, işleri geçirmäge mynasypdyr. Çünki şeýle ulgamlaýyn garaýyşlaryň ylmy hem-de okuw-terbiýeçilik ähmiýetini bir makalanyň çäginde beýan etmek mümkin däl.

Watanymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek, agzybir halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşamagy, ýaşlaryň döwrebap bilim almagy ugrunda taýsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, mertebesiniň hemişe belent bolmagyny arzuw edýäris.

Ýagmyr NURYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň direktory, hukuk ylymlarynyň doktory.

Merkezi Aziýada täze taslama

Ozal hem habar berşimiz ýaly, geçen hepdäniň anna güni — 3-nji sentýabrda Çärjew etrabynda täze gazturbinaly elektrik stansiýasy açylyp ulanylmaga berildi. 2014-nji ýylda açylan Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň ikinji tapgyry bolan toplum berkarar Watanymyzyň ykdysady kuwwatlylygynyň täze nyşanyna öwrüldi.

Şu ýylyň başynda bu giňişlikde hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Malaý gaz gysyjy desgasynyň ulanylmaga berlendigi ýadyňyzdadyr. Mundan üç ýyl ozal gadymy Amuldan Hazara uzan awtoralliniň hem badalgasyna öwrülen giňişlikde 3-nji sentýabrda ýene bir täze kuwwatly desga — gazturbinaly elektrik stansiýasy işe başlapdy. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasyndaky bu waka toýly günleriň ýakymyny has-da artdyrdy. Ýaponiýaly we türkiýeli hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde gurlan täze desganyň açylyş dabarasyna «Sumitomo Corporation», «Mitsubishi Power Ltd.» we «Rönesans Holding» ýaly iri kompaniýalaryň wekilleri gatnaşdylar.

— Taryhy birnäçe asyra uzaýan kompaniýamyz ýakyn hyzmatdaşlary bilen Türkmenistanda ýene bir iri taslamany amala aşyrdy. Düýbi tutulandan soňra 33 aýyň dowamynda doly taýýar edilip, ulanylmaga berlen desgany gurmagyň bize ynanylandygy üçin hormatly Türkmenistanyň Prezidentine çuňňur hoşallyk bildirýäris — diýip, «Sumitomo Corporation» kompaniýasynyň «Zerger» taslamasynyň menejeri, baş menejeriň orunbasary Koki Toýoda desganyň açylyş dabarasynda şatlygyny paýlaşdy.

Myhmanyň hem nygtaýşy ýaly, ýapon maýadarlary eýýäm birnäçe ýylyň dowamynda Türkmenistanda üstünlikli işläp gelýärler. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň ýakynda Ýaponiýa bolan saparynyň çäklerinde geçirilen gepleşikler türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň geljeginiň has parlak boljakdygyny görkezdi. Şeýle bolansoň, şu taslama «Sumitomo Corporation» tarapyndan bellenilen jogapkärler dostlukly döwletde alnyp barylýan işlere goşant goşmagy özleri üçin diýseň uly mertebe hasaplaýarlar.

— Biz hyzmatdaşlarymyz bilen tutuş Merkezi Aziýada ilkinji bolup Türkmenistanda şeýle kuwwatly taslamany amala aşyrdyk. Bu ädimiň biziň üçin hem juda düşümli boljakdygyna ynanýaryn. Täze elektrik stansiýasynyň işine üstünlik arzuw edýäris. Biz gurluşygyň dowam edýän döwründe ähli mümkinçilikleri döredip beren türkmen tarapyna çuňňur hoşallyk bildirýäris. Goý, türkmen-ýapon hyzmatdaşlygy öňümizdäki ýyllarda has belent basgançaklara çyksyn! — diýip, söhbetdeşlerimiz ýürek sözlerini paýlaşdylar.

Täze desga, ilkinji nobatda, onda işlejeklere uly şatlyk paýlaýar. Biz muňa «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň çalşyk başlygy Döwran Pirnepesow bilen gürrüňdeş bolanymyzda hem göz ýetirdik.

— Kuwwatlylygy 432 megawat bolan täze gazturbinaly elektrik stansiýasynyň ulanylmaga berilmegi tutuş ýurdumyz üçin şanly waka boldy. Stansiýamyzyň ikinji tapgyryndaky täze desgalaryň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda açylmagy şatlygymyzy has-da artdyrýar — diýip, hünärmen özlerine şeýle döwrebap desgany gurduryp berendigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirýär.

Hünärmeniň hem gürrüň berşi ýaly, ozalky kuwwatlylygy 149,2 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýanyň kuwwatlylygy tas dört essä golaý artyp, 581,2 megawata deň boldy. Kuwwatlylygyň artmagy bilen, täze iş orunlarynyň 60-a golaýy döredi. Tehnologiýalaryň iň täze gazananlaryna esaslanýan stansiýa işleri has täzeçe guramaga, ýurdumyzyň umumy energiýa akymyna ozalkysyndan birnäçe esse köp goşant goşmaga mümkinçilik berýär. Desganyň mümkinçiliklerinden peýdalanyp, umumy akyma kuwwatlylygy 581,2 megawat bolan elektrik energiýasy goşulyp başlandy.

Pederlerimiz «Köpüň dilegi köl bolar» diýipdirler. Şol gün hemmeleriň dilinde diňe süýji sözler, Gahryman Arkadagymyzyň adyna alkyşlar ýaňlandy, täze desganyň işine üstünlik arzuw edildi! Türkmen topragynyň nurly ýalkymy bütin dünýä ýagtylyk paýlasyn!

Agageldi ITALMAZOW.

(Öz habarçymyz). Surata düşüren Merdan ORAZOW.

Hormatly Prezidentimiziň: «Asylly däbimize eýerip, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk toýunyň öň ýanynda güneşli Diýarymyzyň obadyr şäherlerinde bilimler baýramçylygyna gabatlap, täze orta mekdepleri dabaraly açýarys, joşgunly aýdym-sazly çäreleri geçirýäris» diýip belleýşi ýaly, täzelenişiň we ösüşleriň baýramynda açylyş dabaralary biri-birine utgaşdy.

Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli, Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda 960 orunlyk, Änew şäherinde 720 orunlyk, Gökdepe etrabynyň Babarap obasynda 960 orunlyk, Tejen etrabynyň Babadaýhan geňeşliginde 640 orunlyk, Babadaýhan etrabynda 960 orunlyk, Lebap welaýatynyň Saýat etrabynyň Çowdur geňeşliginiň Saýatly obasynda, şeýle-de Lebaby geňeşliginiň Guşçy obasynda 600 orunlyk umumybilim berýän mekdepleriň açylyş dabaralary uly ruhubelentlige beslendi. Olaryň gurluşygyny Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň «Ussat inžener», «Myradym», «Ussa Tirkeş», «Döwletli dostlar» hususy kärhanalary alyp bardylar. Täze mekdepler häzirki zaman kompýuterler, okuw-tehniki enjamlar, interaktiw-multimediýa tehnologiýalary bilen üpjün edildi. Olar sanly bilim ulgamyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan özgertmelerden ugur alnyp, döwrebap enjamlaşdyryldy. Mundan başga-da, gurluşyk işlerinde ýerli gurluşyk serişdeleriniň, içki bezeglerde hem milli önümlerimiziň ulanylandygy aýratyn bellenmäge mynasyp.

Döwletimiziň ýakyndan goldaw bermegi netijesinde, türkmen işewürleri durmuş-medeni maksatly desgalary, senagat kärhanalaryny, döwrebap söwda toplumlaryny gurýarlar. Hormatly Prezidentimiziň: «Türkmen telekeçileri şäherleri gurmaga ukyplydyr» diýen ganatly sözlerinden ruhlanýan telekeçiler Ahal welaýatynyň täze dolandyryş merkeziniň, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtoulag ýolunyň we beýleki iri desgalardyr binalaryň gurluşyklarynda hem yhlasly işleýärler.

Şanly ýylda täze açylyp, ulanmaga berilýän binalardyr desgalar ylmy-tehniki ösüşiň gazananlaryna, täze tehnologiýalara, öňdebaryjy bilimlere we innowasiýalara daýanyp, Garaşsyz Watanymyzyň okgunly ösdürilýändiginiň nyşanyna öwrülýär. Ýakyn wagtlarda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli, hususyýetçileriň guran hassahanalarynydyr saglyk öýlerini hem açyp ulanmaga bermek göz öňünde tutulýar. Durmuş maksatly desgalardyr binalaryň gurluşyklarynyň ýurdumyzyň çar künjeginde ýaýbaňlandyrylmagy halkymyzyň bagtyýarlykda ýaşamagynyň döwlet syýasatynyň baş maksadydygyny görkezýär.

«Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgeden ugur alyp, eziz Diýarymyzy ösüşleriň ak ýoly bilen öňe alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, tutumly işleri hemişe rowaç bolsun!

Döwlet MÄMMETESENOW,

«Dor bedew» hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, ata-babalarymyzyň il bilen bolmak, birek-birege kömek etmek, dertli gününde derdini, begenen gününde şatlygyny paýlaşmak ýörelgeleri halkymyzyň baý durmuş tejribesinden, nusga alarlyk medeniýetinden habar berýär. Olar döwletliligi, rysgal-bereketliligi, ýagşy niýetliligi, pespälligi, ynsanperwerligi ömrüň manysy hasap edipdirler. Şu ýörelgelere eýerilip, ýaşlarda adamzadyň bagtly ýaşaýşy üçin iň gerekli bolan asyllylyk, medeniýetlilik, ynsanperwerlik, birek-birege goldaw bermek ýaly häsiýetler terbiýelenýär.

Ýurdumyz özara kömek bermegiň köpasyrlyk däplerine eýerip, beýleki döwletlere we halklara kömek goluny uzatmaga hemişe taýýar. Hormatly Prezidentimiziň Buýruklaryna laýyklykda, dostlugyň hem-de hoşniýetli goňşuçylygyň nyşany hökmünde, Russiýa Federasiýasynyň Astrahan welaýatyna Türkmenistanda öndürilen önümleriň, tutuş adamzat üçin hakyky synaga öwrülen koronawirus pandemiýasy sebäpli dörän çylşyrymly ýagdaýlar bilen baglylykda, dostluk kömeginiň berilmegi, şeýle hem goňşy Owganystana we Eýrana ynsanperwerlik ýükleriniň ugradylmagy häzirki kynçylykly döwürde ýakyn goňşularymyza edilýän goldawyň nobatdaky subutnamasydyr. Ýakynda bolsa hormatly Prezidentimiz Türkiýe Respublikasynda ýangyn sebäpli ejir çekenlere lukmançylyk kömegini bermek maksady bilen, ýene-de bir Buýruga gol çekdi. Olara degişli derman we saglygy goraýyş maksatly serişdeleri ynsanperwerlik kömegi hökmünde muzdsuz bermek Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligine tabşyryldy.

Ata-babalarymyzdan gelýän ruhy ýörelgelerimiz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe öz mynasyp dowamyny tapýar. Munuň şeýledigini «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» atly şygar astynda geçýän ýylymyzda amala aşyrylýan sogaply işlerden hem açyk-aýdyň görmek bolýar. Şolaryň biri hem hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, bagtyýarlyk döwründe ösüp gelýän ýaş nesilleri durmuş taýdan goramak, howandarlyga mätäç çagalaryň saglygynyň dikeldilmegine ýardam bermek, olaryň bagtyýar durmuşda ýaşamagy hem-de belent ynsanperwerlik häsiýetleriniň kemala gelmegi üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, şu ýylyň mart aýynda ýörite haýyr-sahawat gaznasynyň döredilmegidir. Bu gaznanyň döredilmegi, oňa Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Karary bilen, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adynyň dakylmagy halkymyzda uly buýsanç duýgusyny döretdi. Munuň özi biziň geljegimiz bolan ýaş nesil hakdaky aladadyr.

Bilşimiz ýaly, ýurdumyzda çagalar öýleriniň, mekdep-internatlarynyň täze, döwrebap binalary gurulýar. Döwletliler köşgüniň çagalaryna baýramçylyklarda hormatly Prezidentimiziň adyndan ýörite sowgatlar gowşurylýar.

Milli Liderimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda giňden hem çuňňur beýan edişi ýaly, ejize hossarlyk etmek halkymyzyň öňden gelýän döwletlilik ýörelgeleriniň biridir. Şonuň üçin ýurdumyzda kömege mätäç çagalara goldaw etmekde şeýle gaznanyň döredilmeginiň ähmiýeti örän uludyr. Döwlet Baştutanymyzyň hut özüniň ýaş nesil hakdaky nusgalyk aladasy netijesinde, ýurdumyzda çagalaryň bagtly ýaşamaklary üçin ähli şertleriň döredilmegi, mähir-söýgi bilen gurşalyp alynmagy olaryň geljekde Watana wepaly, ilhalar ynsanlar bolup ýetişmeginde uly ähmiýete eýedir.

Golaýda bolsa hormatly Prezidentimiz ýaş nesil, onuň saglygy baradaky aladanyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny belläp, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyndan Ahal welaýatynyň şäher we etrap hassahanalarynyň çagalar bölümleri üçin döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen «Tiz kömek» awtoulaglarynyň 10-syny sowgat berdi. Bilşimiz ýaly, Arkadag Prezidentimiziň ynsanperwer syýasaty netijesinde, ozal şol gaznadan Lebap, Balkan, Daşoguz, Mary welaýatlarynyň hersiniň şäherleriniň we etraplarynyň hassahanalarynyň çagalar bölümlerine şeýle awtoulaglar gowşurylypdy. Bu sowgatlar diňe bir ak ýektaýly lukmanlary däl, eýsem, ähli halkymyzy tüýs ýürekden begendirdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň ähli ugurlarda uly rowaçlyklara eýe bolýandygyny ýene bir ýola bütin aýdyňlygy bilen görkezdi. Şunuň bilen baglylykda, ýene-de bir guwandyryjy zat, Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzdaky degişli lukmançylyk edaralarynda howandarlyga mätäç näsag çagalara dürli operasiýa bejergilerini geçirmek üçin, haýyr-sahawat gaznasyndan serişde bölüp bermek hakynda çözgüt kabul etdi.

Dünýäde edilen her bir ýagşy iş sogaply işlerden saýylýar. Ýöne çagalar hakda edilýän şular ýaly aladalaryň sogaby ölçärden has artykdyr. Şonuň üçin bütin dünýäde öz ynsanperwerlik ýoly bilen giňden tanalýan hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, tutumly işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Baýramgül GELDIMÄMMEDOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Gazturbinaly elektrik stansiýasyny gurmagyň taslamasy üstünlikli amala aşyryldy

Lebap welaýaty, 3-nji sentýabr (TDH). Şu gün Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasynyň açylyş dabarasy boldy. Täze desga ozal hereket edýän Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň çäginde bina edildi.

Bu waka ýurdumyzy senagatlaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek we eksport mümkinçilikleri giňeltmek boýunça hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan tassyklanylan maksatnamalary durmuşa geçirmegiň ýolunda nobatdaky möhüm ädim boldy. Eziz Diýarymyzyň ähli sebitlerinde kuwwatly elektrik stansiýalarynyň gurulmagy bilen, soňky ýyllarda pudagyň kuwwaty has-da ýokarlandy. Bu bolsa ýurdumyzyň iri senagat toplumlaryny we köp sanly durmuş desgalaryny elektrik energiýasy bilen durnukly üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, ony goňşy döwletlere ibermäge hem mümkinçilik berýär.

Ine, bu gün ýurdumyzyň elektroenergetikasy üçin ähmiýetli ýene-de bir taslama tamamlandy. Bu taslama Energetika ministrliginiň “Türkmenenergo” döwlet elektroenergetika korporasiýasy tarapyndan daşary ýurtly hyzmatdaşlar — Ýaponiýanyň «Sumitomo Corporation» we «Mitsubishi Power Ltd», Türkiýäniň «Rönesans Holding» kompaniýalary bilen bilelikde amala aşyryldy.

Dabara Hökümet agzalary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Lebap welaýat häkimliginiň ýolbaşçylary, jemgyýetçilik guramalarynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem-de ýurdumyza gelen ýapon wekiliýeti, daşary ýurtly işewürler gatnaşdylar.

Täze desganyň ýanynda irden başlanan baýramçylyk dabarasyna Lebap welaýatynyň medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň, döredijilik toparlarynyň ýerine ýetirmegindäki aýdym-sazly, tansly çykyşlar ajaýyp öwüşgin çaýdy.

Dabaraly pursat gelýär. Bu ýere ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda, hormatly ýaşulularyň gatnaşmagynda toý bagy kesilýär — täze möhüm energetika desgasy açylýar.

Soňra dabara gatnaşyjylar elektrik stansiýasynyň dolandyryş binasynyň maslahatlar zalyna bardylar, şol ýerde dabaraly mejlis geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasaty ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, halkymyzyň abadançylygyny yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Daşary döwletler bilen dürli ugurlar boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berilýär.

Döwletimiziň möhüm işewür hyzmatdaşlarynyň biri-de Ýaponiýadyr. Ýapon kompaniýalary ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösüşine uly goşant goşýarlar. Olaryň gatnaşmagynda Mary şäherinde karbamid öndürýän zawod, Gyýanlydaky gazhimiýa toplumy, Türkmenabadyň himiýa zawodynyň kükürt kislotasyny öndürýän sehi, “Garabogazkarbamid” zawody, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawod ýaly iri desgalar guruldy.

Ýaponiýanyň dünýä belli meşhur öndürijileriniň — “Komatsu”, “Hitachi”, “Toyota” kompaniýalarynyň dürli tehnikalary ýurdumyzda giňden peýdalanylýar. Öňdebaryjy işläp taýýarlamalary we tehnologik täzelenişleri, sanly ulgamlary ornaşdyrmak babatda netijeli gatnaşyklar üçin uly mümkinçilik bar.

Eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy bellenilýän ýylda Lebap welaýatynda dabaraly açylýan täze elektrik stansiýasy hem ýapon hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde guruldy. “Sumitomo Corporation” kompaniýasy bu iri energetika desgasynyň gurluşyk-gurnama işlerine 2018-nji ýylyň noýabr aýynda girişdi. Ine, şu gün bolsa bu desga ulanylmaga tabşyrylmaga taýýar.

Elektrik stansiýasy Ýaponiýanyň meşhur “Mitsubishi Power Ltd” kompaniýasynyň gazturbina enjamlary bilen enjamlaşdyryldy. Ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň taryhynda bu kompaniýanyň tehnologiýalary ilkinji gezek ulanylýar. Bu ýerde her biriniň kuwwatlylygy 144 megawat bolan gazturbinalaryň üçüsi oturdyldy. Energobloklardan başga-da zerur bolan kömekçi desgalar guruldy. Desganyň kömekçi potratçylyk işlerini energetika desgalarynyň gurluşygynda uly tejribesi bolan “Rönesans Endüstri Tesisleri Inşaat Sanaýi we Tijaret Anonim Şirketi” kompaniýasy ýerine ýetirdi.

Täze desganyň ulanylmaga berilmegi bilen, ýurdumyzyň energoulgamynyň bellenen kuwwatlylygy ýene-de 432 megawat artar, öňden hereket edýän Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň kuwwatlylygy bolsa 581,2 megawata deň bolar. Lebap welaýatynyň sarp edijileriniň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygy artar, täze iş orunlary dörediler. Merkezi Aziýa ýurtlaryna, şol sanda Özbegistana, Gyrgyz Respublikasyna we Owganystana elektrik energiýasynyň iberilişiniň möçberini artdyrmaga mümkinçilik berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň energetika syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda, ýurdumyzda daşky gurşawy goramaga gönükdirilen çäreler yzygiderli durmuşa geçirilýär. Senagat desgalary, şol sanda energetika desgalary hem gurlanda, daşky gurşawa bölünip çykýan zyýanly galyndylaryň mukdaryny azaltmaga ýardam berýän döwrebap tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna uly üns berilýär.

Mary döwlet elektrik stansiýasynyň çäginde gurlan, sebitde deňi-taýy bolmadyk, kuwwatlylygy 1574 megawat bolan utgaşykly dolanyşykda işleýän bug-gaz elektrik stansiýasyny mysal hökmünde getirip bolar. Ýakyn geljekde Ahal we Daşoguz döwlet elektrik stansiýalaryny bug we gaz turbinalaryny ulanmak arkaly utgaşykly dolanyşyga geçirmek meýilleşdirilýär.

Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri bolan Gün we ýel elektroenergetikasy boýunça taslamalaryň hem geljegi uludyr. Bu taslamalaryň durmuşa geçirilmegine ýapon kompaniýalary hem gatnaşyp biler.

Türkmenistanyň gurluşyk, senagat we energetika toplumynyň ähli işgärleriniň adyndan, toplumyň düzümine girýän pudaklaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmakdaky tagallalary üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözleri beýan edildi hem-de milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň we döwletimiziň bähbidine alyp barýan köptaraply işinde üstünlikler arzuw edildi.

Soňra daşary ýurtly myhmanlara söz berildi. Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri Kiýoşi Ejima Çärjew etrabynda täze gazturbinaly elektrik stansiýasynyň açylyş dabarasyna gatnaşmaga çakylygy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de dabara gatnaşýanlaryň ählisini mähirli gutlady.

Bu taslama Türkmenistanyň Prezidentiniň 2015-nji ýylyň mart aýynda Sendaý şäherinde geçirilen BMG-niň tebigy betbagtçylyklaryň töwekgelçiligini azaltmak baradaky III Bütindünýä maslahatyna gatnaşmak üçin Ýaponiýa amala aşyran saparynyň çäklerinde ýokary derejedäki ikitaraplaýyn gepleşikleriň barşynda ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol ýylyň oktýabr aýynda “Sumitomo” korporasiýasy bilen Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň arasynda degişli ylalaşyga gol çekildi.

Täze elektrik stansiýasynyň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň öňüsyrasynda ulanylmaga berilmegi bizi begendirýär. Myhman munuň Watanynyň şanly senesini bellemäge taýýarlanýan hemmeler üçin baýramçylyk sowgady bolandygyny aýtdy.

Tebigy gazy gaýtadan işlemek babatda soňky ýyllarda üstünlikli durmuşa geçirilen bilelikdäki taslamalaryň birnäçesi ýurtlarymyzyň ysnyşykly ykdysady gatnaşyklaryny hemmetaraplaýyn berkitmäge ygrarlydygyndan habar berýär diýip, Kiýoşi Ejima nygtady hem-de ýapon kompaniýalarynyň türkmen ykdysadyýetini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri döretmäge mundan beýläk-de işjeň gatnaşjakdygyna ynam bildirdi.

Şu ýylyň iýul aýynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynyň resmi açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Ýaponiýa saparynyň barşynda gazanylan täze ylalaşyklar munuň subutnamasydyr. Şonda “ITOCHU” korporasiýasy bilen Türkmenistanyň Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň arasynda “Komatsu” gurluşyk tehnikalaryny getirmek hakynda hem-de “Sumitomo” korporasiýasy bilen “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň arasynda “Toyota” kysymly ýeňil awtoulaglaryň we awtobuslaryň getirilmegi hakynda ylalaşyklara gol çekildi.

Jenap Kiýoşi Ejima çykyşyny tamamlap, Türkmenistanyň Prezidentine berk jan saglyk hem-de ähli başlangyçlarynda üstünlikler, Türkmenistanyň halkyna bolsa bagtyýarlyk we abadançylyk arzuw etdi.

Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň täze desgasyna “Mitsubishi Power Ltd” kompaniýasy tarapyndan öndürilýän M701DA görnüşli gazturbinalaryň Merkezi Aziýada ilkinji gezek gurnalandygyny tassyklaýan “Sumitomo” korporasiýasynyň güwänamasy hem-de Şweýsariýanyň Federal Tehnologiýa institutynyň “Innowasion täze tehnologiýalar” güwänamasy we Germaniýanyň “Max Planck” institutynyň “Täsiri ýokary we dowamly bolmagy üçin” güwänamasy dabaraly ýagdaýda gowşuryldy.

Soňra ýurdumyzyň elektroenergetikasynyň täze desgasy barada maglumat berýän wideofilm görkezildi.

Şeýlelikde, täze elektrik stansiýasy işe girizilýär. Bu ýerde oturdylan monitorlar elektrik stansiýasynyň meýilleşdirilen kuwwatlylyga çykyşyny synlamaga mümkinçilik berýär.

Dabara tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan elektrik stansiýasynyň işgärlerine täze gulluk awtoulaglarynyň açarlary gowşuryldy.

Mälim bolşy ýaly, energiýanyň arzan, ygtybarly we döwrebap çeşmelerine elýeterlilik ähli döwletleriň ösmeginde, olaryň halklarynyň abadançylygynda möhüm ähmiýete eýedir. Dünýä jemgyýetçiliginiň tagallalary, şol sanda BMG tarapyndan kabul edilen “2030-njy ýyla çenli döwür üçin gün tertibi” bu maksada ýetmäge gönükdirilendir.

Lebapda gurlan täze elektrik stansiýasynyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygar astynda geçýän 2021-nji ýylda işläp başlamagynyň çuňňur manysy bardyr. Onuň ulanylmaga girizilmegi ýurdumyzyň dünýäniň energetika ulgamyna mundan beýläk-de üstünlikli goşulyşmagyna, türkmen energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna iberilişiniň möçberini artdyrmaga ýardam eder. Mahlasy, munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijiligiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny hem-de halkara abraýyny pugtalandyrmaga hyzmat eder.

Surata düşüren Merdan ORAZOW.

Aşgabat, 3-nji sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi, onda döwlet durmuşyna degişli meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy hem-de birnäçe resminamalaryň taýýarlanan taslamalaryna seredildi.

Milli Liderimiz gün tertibini yglan edip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň şanly senesi mynasybetli paýtagtymyzda Halk Maslahatynyň mejlisini geçirmäge görülýän taýýarlyk barada maglumat berdi. Bellenilişi ýaly, bu ugurda giň gerimli işler alnyp barylýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň gün tertibine ýurdumyzyň özygtyýarlylygynyň 30 ýyllygy, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzy ösdürmekde gazanylan taryhy üstünlikler, geljek üçin esasy maksatlar we wezipeler ýaly meseleleri girizmek göz öňünde tutulýar.

Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew Halk Maslahatynyň mejlisini guramaçylykly geçirmäge görülýän taýýarlyk işleri barada maglumat berdi. Bu ugurda Mejlis, Ministrler Kabineti, degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerli häkimiýet edaralary bilen bilelikde guramaçylyk we beýleki meseleleri çözmek boýunça işler yzygiderli alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm taryhy waka boljak Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek bilen bagly meselelere ünsi çekdi. Häzirki taryhy döwürde milletiň asyrlaryň dowamynda döreden demokratik däpleri döwürleriň we nesilleriň arabaglanyşygyny, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň hakyky halk häkimiýetlilik ýörelgelerine, saýlanyp alnan döredijilik ýoluna ygrarlylygyny şöhlelendirmek bilen mynasyp dowam etdirilýär. Döwlet Baştutanymyz bular barada aýdyp, Halk Maslahatynyň mejlisini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin degişli meseleleri öz wagtynda we toplumlaýyn çözmegiň ähmiýetini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow döwlet eýeçiligini netijeli dolandyrmak, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda hususy ulgamyň kuwwatyndan giňden peýdalanmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin oňaýly şertleri döretmek boýunça alnyp barylýan giň gerimli işler barada hasabat berdi.

Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan ýurdumyzyň ministrlikleri, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň häkimlikleri bilen bilelikde, döwletiň garamagyndan aýyrmaga hem-de hususylaşdyrmaga degişli bolan döwlet eýeçiligindäki kärhanalar we desgalar boýunça seljermeler geçirildi. Häzirki wagta çenli gelip gowşan tekliplere laýyklykda, degişli sanaw taýýarlanyldy. Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Pudagara merkezi toparynyň mejlislerinde degişli desgalary hususylaşdyrmak meselesine bellenen tertipde seredildi. Bu sanawa “Türkmengaz” döwlet konserni boýunça 5 desga, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 3 desga, “Türkmenhimiýa” döwlet konserni boýunça 1 desga hem-de Lebap welaýat häkimligi boýunça 1 desga girizildi. Olary bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysady strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen görülýän toplumlaýyn çäreleriň, ilkinji nobatda, bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn geçmäge, hojalygy ýöretmegiň netijeli usullaryny ornaşdyrmaga hem-de desgalary hususylaşdyrmaga gönükdirilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, hususylaşdyrmagyň ykdysady we durmuş taýdan ähmiýetine aýratyn üns berilýär. Bu bolsa milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, hususy eýeçiligi ösdürmäge, eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de rowaçlanmagyna hem-de halkymyzyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulandyrylmagyna ýardam etmelidir.

Milli Liderimiz bu ulgamdaky işi dowam etmegiň wajypdygyny belläp, hususylaşdyrmaga teklip edilýän döwlet desgalarynyň maksadalaýyklygyny ýene-de bir gezek seljermegi tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz bellenen meýilnamalaryň ählisiniň öz wagtynda ýerine ýetirilişini hemişe gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny aýdyp, wise-premýere bu babatda anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy, hususan-da, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda ýurdumyza daşarky bazarlardan getirilýän nebit önümleriniň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy tarapyndan “Türkmenhowaýollary” agentliginiň ýüztutmasy esasynda “An-2” kysymly uçarlar üçin daşarky bazarlardan satyn alynýan awiabenzini öndürmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, suwuklandyrylan gazdan awtomobil ýangyjy üçin ýokary oktanly goşundysyny alýan desgada benzinleriň ýokary oktanly komponenti öndürildi.

“Türkmenstandartlary” Baş döwlet gullugy tarapyndan bu önüme laýyklyk güwänamasy resmileşdirildi.

Zawodlar toplumy tarapyndan ýurdumyzyň oba hojalygynda giňden ulanylýan “An-2” kysymly uçarlary milli ýangyç serişdeleri bilen doly üpjün etmek hem-de ýangyjyň bu görnüşini sebitiň ýurtlaryna eksport etmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu möhüm ugurda geçirilen işleri makullap, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri hökmünde ýangyç-energetika toplumyny hemmetaraplaýyn ösdürmegiň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz nebitgaz ulgamyny mundan beýläk-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň hem-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda uly isleg bildirilýän önümleriň öndürilişini artdyrmagyň zerurdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynda bellenen wezipeleri çözmek babatda pudagyň önümçilik düzümini yzygiderli döwrebaplaşdyrmak we maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak boýunça görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Şu günler ýurdumyzyň welaýatlarynda gowaça ideg etmek işleri bilen bir hatarda, pagta ýygymyna guramaçylykly girişilmegini üpjün etmek boýunça degişli çäreler görülýär.

Ýetişdirilen “ak altyn” hasylyny öz wagtynda we ýitgisiz ýygnap almak hem-de ýygnalan hasyly bökdençsiz kabul etmek maksady bilen, şu ýylyň pagta ýygymy möwsüminde ýurdumyz boýunça pagta arassalaýjy kärhanalarda hem-de pagta kabul ediş harmanhanalarynda hasyly bökdençsiz kabul etmek üçin hemme şertler döredildi. Şeýle hem bu möwsümde pagta ýygýan kombaýnlar hem-de ýygnalan hasyly daşamak üçin ýük awtoulaglary, traktorlar we traktor tirkegleri netijeli ulanylar.

Pagta ýygymy möwsüminde kombaýnlaryň we beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegini üpjün etmek maksady bilen, etraplarda abatlaýjy mehaniklerden ybarat bolan ýörite toparlar döredilip, olar zerur bolan enjamlar we tehnikalar bilen üpjün edilýär.

Wise-premýer ýurdumyzyň welaýatlarynyň toprak-howa şertlerine laýyklykda, ösdürilip ýetişdirilen gowaça hasylyny gysga möhletde we ýitgisiz ýygnap almak hem-de pagta ýygymy möwsümini guramaçylykly geçirmek maksady bilen, ussat daýhanlaryň, tejribeli hünärmenleriň, alymlaryň we mehanizatorlaryň gatnaşmagynda tejribe maslahatlaryny geçirmegiň hem-de il içinde hormatlanylýan ýaşulularyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň welaýatlarynda pagta ýygymyna başlamagyň senesini belläp, oňa ak pata bermegi döwlet Baştutanymyzdan haýyş etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda oba hojalyk pudagyny ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Daýhanlarymyzyň oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmekleri üçin döwletimiz tarapyndan ähli şertler döredilýär. Ýurdumyzda gowaçanyň ýokary hasylynyň öndürilmegi bolsa dokma senagaty pudagymyzy gymmatly pagta önümleri bilen üpjün etmekde uly ähmiýete eýe bolup durýar.

Şu ýylyň sentýabr aýynda ýurdumyzda möhüm möwsüm bolan pagta ýygymyna köpçülikleýin girişilýär. Köp zähmet siňdirilip ýetişdirilen pagta hasylyny gysga wagtyň içinde, ýitgisiz ýygnap almak merdana daýhanlarymyzyň esasy wezipesi bolup durýar diýip, milli Liderimiz nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň uly dabara bilen bellenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem edermen pagtaçylarymyzyň milli baýlygymyz bolan «ak altynyň» bol hasylyny ýygnap, uly zähmet üstünliklerini gazanjakdyklaryna hem-de belent sepgitlere ýetjekdiklerine berk ynam bildirdi.

Ýygym möwsümini guramaçylykly geçirmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal, Balkan, Lebap we Mary welaýatlarynda 8-nji sentýabrda, Daşoguz welaýatynda bolsa 15-nji sentýabrda pagta ýygymyna başlamaga ak pata berdi.

Milli Liderimiz hormatly ýaşululardan pagta ýygymyny «Bismilla» bilen başlap bermeklerini haýyş etdi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň edermen pagtaçylaryna we ähli oba hojalyk işgärlerine berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan tutanýerli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

“Harmanyňyza bereket, merdana pagtaçy daýhanlar!” diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän düzümlerinde, hususan-da, söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ulgamynda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Kiçi we orta telekeçilige döwlet tarapyndan goldaw bermek, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň mümkinçiliklerini çekmek bilen, import we eksport ugurly önümçiligi giňeltmek boýunça görülýän çäreler hasabatyň esasyny düzdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň hasabyna içerki bazarda azyk bolçulygyny üpjün etmek, milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmakda telekeçiligiň ornuny has-da giňeltmek üçin ähli şertleri döretmek barada tabşyryklary berdi. Döwlet Baştutanymyz daşary söwda gatnaşyklaryny giňeltmek barada anyk görkezmeleri berdi.

Sarp edijileriň islegini yzygiderli öwrenip durmaly hem-de şonuň esasynda ýurdumyzda öndürilýän bäsdeşlige ukyply önümleriň görnüşlerini giňeltmek we möçberini artdyrmak boýunça çäreleri görmeli. Şeýle hem häzirki zaman marketinginiň gurallaryny ulanyp, öz önümlerimizi daşarky bazarlara işjeň çykarmak möhümdir diýip, milli Liderimiz degişli ugurda toplumlaýyn işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işini güýçlendirmek gerek diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet tarapyndan hususy pudaga mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn goldawyň beriljekdigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ýurdumyzyň işewürlerine birnäçe iri taslamalary amala aşyrmagyň ynanylandygyny, olaryň öz wagtynda hem-de ýokary hilli ýerine ýetirilmelidigini belläp, bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna gabatlanylyp, paýtagtymyzda birnäçe desgalaryň, şol sanda Köpetdag şaýolunyň ugrunda ýerleşýän Hökümet münberiniň açylmagy mynasybetli guraljak medeni çäreleriň maksatnamasynyň taýýarlanylyşy barada hasabat berdi. Bu desgany 16-njy sentýabrda açmak göz öňünde tutulýar. Häzirki wagtda sanly tehnologiýalary işjeň ulanmak arkaly täze desgany bezemek boýunça işler amala aşyrylýar. Munuň özi Hökümet münberinde geçirilmegi meýilleşdirilýän baýramçylyk çäreleriniň köpöwüşginli bolmagyny üpjün eder hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň dabaralanýandygyny alamatlandyrar. Bu ýerde 27-nji sentýabrda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly senesine bagyşlanan esasy dabaralar, şol sanda harby ýöriş hem-de ykdysadyýetiň pudaklarynyň, durmuş ulgamynyň üstünlikleriniň gözden geçirilişi guralar. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer 16-njy sentýabrda günüň haýsy wagtynda açylyş dabarasyny geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygy baradaky haýyş bilen döwlet Baştutanymyza ýüz tutdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýakyn wagtda Aşgabadyň binagärlik toplumyny ýene-de bir desganyň — Hökümet münberiniň binasynyň bezejekdigini belledi. Bu ýerde giň gerimli dabaralar, şol sanda Türkmenistanyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli çäreler geçiriler.

Milli Liderimiz eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny baýram etmäge ýokary derejede taýýarlyk görmegiň hem-de meýilleşdirilen çäreleriň häzirki döwrüň ruhuna kybap gelmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, wise-premýere 16-njy sentýabrda Hökümet münberiniň açylyş dabarasyny geçirmegiň takyk wagtyny kesgitlemek barada degişli teklibi taýýarlamagy tabşyrdy. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz göz öňünde tutulan dabaralaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew «Maglumat geçiriş multiserwis toruny kämilleşdirmek hakyndaky» hem-de «Awtoulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we gaýtadan taýýarlamak hakyndaky Düzgünnamany tassyklamak baradaky» Kararlaryň taslamalary hakynda hasabat berdi.

“Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan” hem-de “Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyndan” gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň hünärmenleri tarapyndan degişli çäreler görülýär.

Maglumat geçiriş multiserwis toruny kämilleşdirmek bilen baglanyşykly enjamlary, programma üpjünçiliklerini satyn almak, getirmek, gurnamak, işe girizmek we tehniki goldawy bermek boýunça amala aşyrylýan işler barada hasabat berildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli resminamanyň taslamasy hödürlenildi.

Milli Liderimiziň garamagyna «Awtoulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we gaýtadan taýýarlamak hakyndaky Düzgünnamany tassyklamak baradaky» Kararyň taslamasy hem hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda halk hojalygynyň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmek, ylmy işläp taýýarlamalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny nygtady. Munuň özi häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda, pudaklaryň işini kämilleşdirmekde aýratyn ähmiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyz bu ugurda geçirilýän işleri kämilleşdirmegiň hem-de pudagy mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagyň wajypdygyna ünsi çekip, agentligiň ýolbaşçysyna sanly ulgama geçmek boýunça taslamalary durmuşa geçirmek işini işjeňleşdirmegi, degişli düzümiň ösdürilmegine aýratyn üns bermegi tabşyrdy. Milli Liderimiz şeýle hem ýokary derejeli sürüjileri taýýarlamak, awtomekdepleriň işine sanly tehnologiýalary hem-de innowasion enjamlary giňden çekmek boýunça görülýän çäreleriň ähmiýetini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen Kararlara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly agentligiň ýolbaşçysyna iberdi we resminamalarda kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz mejlisi jemläp, şu gün döwlet durmuşyna degişli birnäçe meselelere seredilendigini, pudaklary ösdürmäge gönükdirilen resminamalaryň kabul edilendigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

3-nji sentýabrda Türkmenistanda güýzlük bugdaý ekişine köpçülikleýin girişildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ak pata bermegi bilen, möhüm oba hojalyk möwsümi ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda birbada badalga aldy.

Döwlet Baştutanymyzyň Ministrler Kabinetiniň 27-nji awgustda sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisinde belleýşi ýaly, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ykdysadyýetimiziň beýleki pudaklary bilen bir hatarda, oba hojalygynda hem oňat netijeler gazanylýar. Döwletimiz ekerançylaryň netijeli zähmet çekmegi hem-de oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ýetişdirmegi üçin ähli zerur şertleri döredýär.

Ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny berkitmekde maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Daýhanlar ýokary hilli tohum, mineral dökünler, döwrebap tehnikalar, ýeterlik mukdarda himiki serişdeler we suw bilen üpjün edilýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ekiş möwsümini öz wagtynda, ýokary hilli hem-de guramaçylykly geçirmegiň wajypdygyny aýdyp, gallaçylara hem-de oba hojalygynyň ähli zähmetkeşlerine berk jan saglyk, bagtyýar we abadan durmuş, mähriban topragymyzda bereketli hasyl ýetişdirmekde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Halkymyzyň asylly däbine görä, hormatly ýaşulular Beýik Biribardan ak bugdaýyň bol hasylyny dileg edip, oňat taýýarlanan topraga: “Her bir dänäň müň bolsun!” diýen sözler bilen, bugdaýyň ilkinji tohumlaryny sepip, nobaty mehanizatorlara berdiler.

Ýurdumyzda 690 müň gektara bugdaý ekiler. Daýhanlar şonça meýdandan 2022-nji ýylda 1 million 400 müň tonna bugdaý, şol sanda Ahal welaýatynda 400 müň, Mary welaýatynda 345 müň, Lebap welaýatynda 310 müň, Daşoguz welaýatynda 265 müň we Balkan welaýatynda 80 müň tonna däne ýygnamagy maksat edinýärler.

Türkmen ekerançylary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň görkezmelerinden ugur alyp, geljek ýylyň bugdaý hasyly üçin niýetlenen oba hojalyk ýerlerini öz wagtynda sürüp we gurplandyryp, jogapkärli möwsüme aýratyn yhlas bilen girişdiler. Ekişe azyklyk bugdaýyň ýokary hasylly “Bereketli”, “Goşant”, “Rowaç”, “Hasylly”, “Sähraýy”, “Ýolöten-3”, “Watan”, “Juwan”, “Ýokumly”, “Ýolöten-1”, “Miras” görnüşleriniň tohumlary taýýarlanyldy.

Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginde habar berlişi ýaly, şu möwsümde Türkmenistan boýunça dünýäniň öňdebaryjy “John Deere”, “CLAAS”, “Case” kompaniýalaryndan satyn alnan ýer sürüji traktorlaryň 1972-si, ekijileriň we bejergi traktorlarynyň 1545-si hem-de daýhanlaryň zähmet öndürijiligini artdyrmak üçin beýleki serişdeler ulanylar.

Oba hojalygyny depginli ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň ähmiýetli ugurlarynyň biridir. Şol syýasat Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, halkymyzyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Bu ulgamda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri ösdürmek we dürli oba hojalyk önümleriniň öndürilişini artdyrmagyň hasabyna, obasenagat toplumynyň eksport kuwwatyny ýokarlandyrmak babatda wezipeleriň çözgüdine ýardam bermäge gönükdirilen giň gerimli özgertmeler üstünlikli amala aşyrylýar.

Oba özgertmeleriniň çäklerinde pudagy sanly ulgama geçirmek, iň täze tehnologiýalary we innowasiýalary ornaşdyrmak maksady bilen, anyk çäreler görülýär. Oba hojalygynyň gaýtadan işleýän döwrebap kärhanalaryny, elewatorlary hem-de saýlama tohumlyk bugdaý taýýarlaýan bölümleri bolan degirmen toplumlaryny, mineral dökünleri öndürýän zawodlary gurmaga köp mukdarda maýa goýumlary gönükdirilýär.

Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan tassyklanan, ýurdumyzy 2025-nji ýyla çenli durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň, Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde, türkmen obasynyň durmuşyny düýpli özgerdýän iri maýa goýum taslamalary amala aşyrylýar.

Güýzlük bugdaý ekişiniň başlanmagy mynasybetli, Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň “Üzümli toprak” daýhan hojalygynda, Balkan welaýatynyň Serdar etrabynyň “Goç”, Daşoguz welaýatynyň Gubadag etrabynyň “Türkmenistan”, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynyň “Watan”, Mary welaýatynyň Wekilbazar etrabynyň “Türkmenistan” daýhan birleşiklerinde welaýat we etrap häkimlikleriniň wekilleriniň, daýhan birleşikleriniň ýolbaşçylarynyň, agronomlaryň, mehanizatorlaryň, gallaçy kärendeçileriň, hormatly ýaşulularyň gatnaşmagynda tejribe maslahatlary geçirildi. Şol maslahatlarda ekiş möwsümini guramaçylykly geçirmäge, ak ekine ideg etmekde agrotehnikanyň usullaryny we öňdebaryjy tejribäni ulanmaga degişli meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Munuň özi ekerançylara strategik taýdan möhüm oba hojalyk ekininiň ekişini has amatly möhletde hem-de ýokary hilli geçirmäge ýardam eder.

Şeýle hem ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň kärhanalarynyň öndürýän önümleriniň hem-de oba hojalyk pudagynda bar bolan täze tehnikalaryň sergisi guraldy. Ekiş möwsüminiň başlanmagy mynasybetli, aýdym-saz we folklor toparlary joşgunly çykyşlary ýerine ýetirdiler.

(TDH)

olar milletiň Beýik Mugallymynyň watançylyk sapagynda aýdyň beýanyny tapdy

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Bilimler we talyp ýaşlar güni hem-de täze okuw ýylynyň başlanmagy mynasybetli paýtagtymyzyň Maslahat köşgünde geçiren umumy okuw sapagy diňe bir ýaş nesiller däl, eýsem ähli raýatlarymyz üçin watançylyk dersi boldy. Watansöýüjiligiň belent çagyryşy bolup ýaňlanan bu sapak bilim-terbiýäniň gözbaşynda hemişe milliligiň durmalydygy, onuň usullarynyň bolsa döwrüň iň ösen innowasion talaplaryndan yza galmaly däldigi baradaky hakykaty ýene-de bir gezek subut etdi.

Milli Liderimiziň watançylyk sapagy — bu Garaşsyzlygymyzyň 30 ýylynda bolup geçen taryhy özgerişlere özboluşly syndyr. Köplenç, dowam edýän taryhy wakalara öz döwründe anyk we doly baha bermek aňsat başardýan zat däl. Türkmençilikde aýdylyşy ýaly, «Aý dogsa, älem görýär». Hut şonuň üçin hem dünýäniň geosyýasy giňişliginde Türkmenistan atly has röwşen, parlak «ýyldyzyň» ýiti ýalkym saçýandygy, onuň milli Lideri, hormatly Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe süren halkara başlangyçlarynyň global dünýäni özgertmäge ýardam berjekdigi barada köp gürrüň edilmegi tötänden däldir.

Hormatly Prezidentimiziň okuw sapagynyň ilkinji böleginiň ýurt berkararlygymyzyň goşa sütüni — Garaşsyzlygymyzyň we Bitaraplygymyzyň ähmiýetini düşündirmekden başlanmagy tötänden däldir. Çünki dünýäde öz ornuňy tapmak üçin, ilkinji nobatda, Garaşsyz döwlet bolmaly. Dünýäde set-müň halkyýet, millet bar. Olaryň ählisine özerkli ýaşamak, özbaşdak, garaşsyz döwletli bolmak bagty miýesser etmändir. Ykbal çüwüp, garaşsyzlyk bagtyna eýe bolnaýan halatynda-da, onuň sütünlerini berkitmek ýeňil-ýelpaý iş däl. Garaşsyzlygyna eýe bolan islendik halkyň öňünde öz döwletini berkarar etmek, onuň dünýädäki mynasyp ornuny tapmak wezipesi keserip durýar. Şoňa amal edişine görä-de, şol döwlete dünýäde baha kesilýär. Munuň üçin halkara gatnaşyklaryň we halkara hukugyň binýatlyk ýörelgelerine ygrarly boljakdygyňa, olary berk berjaý etjekdigiňe dünýä bileleşigini ynandyrmaly. Iň esasysy, Birleşen Milletler Guramasyna agza bolup, guramanyň dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen iň möhüm üç sany ýörelgesini üç ölçegde — ilki öz ýurduňda, öz ýerleşen sebitiňde hem-de tutuş dünýäde berkarar etmäge öz goşandyňy goşmaly.

Hormatly Prezidentimiz watançylyk sapagynyň başynda, ilki bilen, şu möhüm wezipeler hakda gürrüň açyp, daşary syýasatymyzyň baş ýörelgesi bolan hemişelik Bitaraplygyň bize näme berendigi barada özüniň pikir-garaýyşlaryny ýaşlarymyza düşnükli dilde ýetirdi. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, Bitaraplyk asuda, agzybir, parahatçylykly, abadan durmuşda ýaşamaga ýol açdy. Ähli dünýä ýurtlary bilen dostlukly, ynsanperwer, medeni, ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge giň mümkinçilik döretdi. Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly: «Bitaraplyk biziň parahatçylygy, dostlugy, ynsanperwerligi, hyzmatdaşlygy, ösüşi dabaralandyrýan taglymatymyzdyr. Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasaty parahatçylygyň ýoludyr, dünýä halklaryny dost-doganlyga çagyrýan ýoldur».

Şu ýerde döwlet Baştutanymyzyň: «Gönezliginde parahatçylygy döretmek sungaty duran Bitaraplyk syýasatymyzyň netijesinde, dünýäniň geosyýasy giňişliginde «Türkmenistan» atly parlak ýyldyz döredi» diýen sözleriniň örän jüpüne düşen deňeşdirmedigini hem-de subutnama talap etmeýän hakykatdygyny nygtamak isleýäris. Üçünji müňýyllygyň çylşyrymly geosyýasy we geoykdysady şertlerinde Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen, dünýäde ilkinji hemişelik Bitarap döwleti döretmek, elbetde, ýeňil bolmady. Munuň üçin türkmen diplomatiýasy çylşyrymly ýoly geçmeli boldy. Tejribeli syýasatçy, milli, sebit, dünýä derejesinde pikirlenýän, umumadamzat ähmiýetli, gaýragoýulmasyz meseleleriň çözgüdi boýunça öz oňyn tekliplerini hödürlän milli Liderimiziň — XXI asyryň beýik diplomatynyň bu babatdaky bitiren hyzmatlary dünýä nusgalykdyr. Hormatly Prezidentimiziň okuw sapagynda nygtalyşy ýaly, «Bu gün Bitarap Türkmenistan sebit, yklym, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edýär. Durnukly ösüş maksatlary, öňüni alyş diplomatiýasy, derwaýys sebit meseleleri boýunça daşary syýasy we geoykdysady başlangyçlarymyz döwletimiziň dünýä jemgyýetçiliginiň umumadamzat ähmiýetli çözgüdine anyk goşant goşýandygyny görkezýär. Biziň halkara başlangyçlarymyz Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly halkara düzümler tarapyndan yzygiderli goldanyp gelinýär».

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistan» atly parlak ýyldyzyň dörändigi bilen baglylykda, ýaşlara ýüzlenip, bu hakykaty olaryň ählisiniň ata Watanymyza buýsanç duýgusyny oýarýan taglymat hökmünde kalbynda götermelidigi baradaky öwüt-ündewlerini türkmen ýaşlary berk berjaý etmelidirler.

Belent mertebeli döwlet Baştutanymyzyň ýaş nesliň wekilleri bilen geçiren okuw sapagy ýurdumyzyň daşary syýasatynyň, türkmen diplomatiýasynyň taryhy köklerine düşünmekde, onuň binýatlyk ýörelgelerine nazar aýlamakda hem biziň üçin gymmatly çeşme bolup hyzmat edýär. Şu ýerde milli Liderimiziň öz beýanynda türkmeniň döwletlilik taryhyna, geçmişde dünýä taryhynda yz goýan meşhur şahsyýetlerimize ýüzlenmeginiň, olar bilen bagly käbir rowaýatlary mysal getirmeginiň tötänden däldigini nygtamak zerur. Hormatly Prezidentimiz öz beýanynda gadymy ýazuw çeşmelerine, meşhur taryhçylaryň işlerine nazar aýlanyňda, olarda türkmen halkynyň adamzat taryhynyň dowamynda parahatçylyk, ynsanperwerlik däplerine ygrarly bolandygynyň, beýik taryhy we medeniýeti döredendiginiň ykrar edilýändigini nygtaýar. Togrul beg, Çagry beg, Alp Arslan, Mälik şa, Soltan Sanjar ýaly beýik şahsyýetlerimiziň döreden kuwwatly türkmen döwletleriniň dünýä taryhyna altyn sahypalary ýazandygyny, Görogly beg, Baýram han, Soltan Jelaleddin, Keýmir kör, Gowşut han ýaly merdana gahrymanlarymyzyň il-ýurt üçin ata çykandyklaryny tekrarlaýar. Milli Liderimiziň: «Men maslahat bolan ýerde söweşe ornuň ýokdugyny zynharlan Oguz hana, ýigidiň abraýyny onuň gahrymançylygyna, pähimine garap kesgitlän Gorkut ata, dostlaryny dogan eýlän Görogly bege ady ebedilige öwrülen gahrymanlar hökmünde belent sarpa goýýaryn. Siz şol edermen ata-babalarymyzyň dowamatydygyňyzy hiç haçan unutmaly dälsiňiz!» diýen sözlerini bolsa biz geljekki türkmen diplomatlaryny ýetişdirýän Halkara gatnaşyklary institutynyň professor-mugallymlarynyň öz bilim-terbiýeçilik, okuw-usulyýet, ylmy-seljeriş işiniň esasy örki, talyp ýaşlarymyzyň hem ykbalyny baglan hünärine ýetmekde esasy ugur alyş nokady bolmalydyr diýip düşünýäris.

Hormatly Prezidentimiziň beýanyndan ýokarda getirilen mysaldan hem görnüşi ýaly, parahatçylyk, ynsanperwerlik tutuş taryhymyzyň dowamynda türkmen diplomatiýasynyň binýatlyk ýörelgeleri, daýanç sütünleri bolmagynda galdy. Hut şol ýörelgelere eýerip, bu gün Bitarap Türkmenistan dünýäde parahatçylygy dörediji döwlete öwrüldi. Çünki, milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Bitaraplyk syýasatymyzyň gönezliginde parahatçylygy döretmek sungaty ýatyr.

Dünýäniň döwletlilik taryhyna özüniň ululy-kiçili 70-den gowrak döwlet gurmak tejribesi bilen goşant goşan ata-babalarymyzyň ynsanperwer daşary syýasaty ýöredendiklerine güwä geçýän köp sanly taryhy mysallar hormatly Prezidentimiziň türkmen ýigitleriniň we gyzlarynyň ynsanperwerligiň belent däplerini dünýä ýaýan ynsanlaryň neslidigi baradaky pendine uýmaly ýaşlarymyz üçin buýsanç çeşmesidir.

Türkmen halky ýaşaýyş-durmuşyny akyl-parasat, ylym we tejribe esasynda gurupdyr. Milli Liderimiziň watançylyk sapagy onuň şeýledigini ýene-de bir gezek aýdyňlygy bilen subut etdi. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň talyplar we okuwçylar bilen geçiren okuw sapagyndan gelip çykýan wezipelere bagyşlanyp, ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň ulgamyna girýän düzümleriň gatnaşmagynda Halkara gatnaşyklary institutynda ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň, konsullyk edaralarynyň hem-de halkara guramalaryň ýanyndaky hemişelik wekilhanalarynyň ýolbaşçylarynyň, Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň işleri boýunça milli toparynyň sekretariatynyň, Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň, Türkmenistanyň Hazar deňzi institutynyň ýolbaşçylarynyň, halypa diplomatlaryň, professorlaryň gatnaşmagynda geçirilen maslahatda edilen çykyşlar geljekki ýaş türkmen diplomatlaryny ýetişdirmekde uly ähmiýete eýe boldy.

Milletiň Beýik Mugallymynyň watançylyk dersi — bu türkmen diplomatiýasynyň daýanç sütünidir. Hormatly Prezidentimiziň bu düýpli konseptual okuw sapagynyň her bir ugruny ylmy taýdan seljermegiň esasynda türkmen diplomatiýasynyň milli ýokary mekdebiniň professor-mugallymlary ýörite düzülen meýilnama esasynda ulgamlaýyn okuw, ylmy, terbiýeçilik çäreleriniň toplumyny alyp bararlar, ony öz işlerinde baş ýörelgä öwrerler. Hususan-da, birinjiden, türkmen diplomatiýasynyň milli mekdebiniň talyplarynyň aýratyn watansöýüjilik we ynsanperwerlik ruhunda terbiýelenmegine, ýokary okuw jaýynda wagyz-nesihat işleriniň yzygiderli geçirilmegine aýratyn üns berler. Taryhy, medeniýeti öwreniş we dil derslerinde türkmen halkynyň milli gymmatlyklarynyň hemmetaraplaýyn açylyp görkezilmegine aýratyn ähmiýet bermegi öz borjumyz hasaplaýarys. Şol sanda talyplarda agzybirlik we jebislik duýgularynyň has mäkäm ösmegine itergi berjek çäreler işjeň geçiriler. Hormatly Prezidentimiziň taryhy çykyşynda nygtalan möhüm ugurlar boýunça ylmy işleri we makalalary ýurdumyzda hem-de halkara derejede neşir etmek tejribesi ösdüriler. Ikinjiden, bu ugurda talyplaryň döredijilik işlerini işjeňleşdirmek, olaryň höwesini artdyrmak maksady bilen, talyplary ylmy-döredijilik işlerine has işjeň çekmek dowam etdiriler. Talyplar bilen ýörite dersleriň geçilmegi ýa-da ugurdaş gurnaklaryň açylmagy görnüşinde terbiýeçilik maksatly özara hereketleri işjeňleşdireris. Üçünjiden, bütin dünýäde biziň ýurdumyza mynasyp wekilçilik etmäge ukyply, öz işiniň hakyky ussatlaryny taýýarlamak maksady bilen, diplomatiýanyň milli mekdebinde bilim bermek we hünär öwretmek üçin häzirki zaman innowasion we sanly bilim tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak işi dowam etdiriler. Şeýle hem talyplaryň döwletimiziň taryhyny, medeniýetini, sungatyny we milli gymmatlyklaryny gowy bilmeklerini, dünýäniň öňdebaryjy tejribelerinden baş çykarmaklaryny gazanmak üçin dersler boýunça iş maksatnamalaryna zerur bolan özgertmeleri, üýtgetmeleri girizmek göz öňünde tutular.

Pursatdan peýdalanyp, Bitarap Türkmenistanyň halkara abraýyny berkitmäge goşant goşjak halkaraçy hünärmenleri taýýarlamaga berýän goldawy üçin Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys. Hormatly Prezidentimiziň jany sag, belent başy aman, tutumly işleri hemişe rowaç bolsun!

Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory.

Düýn Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde hormatly Prezidentimiziň 1-nji sentýabrda bellenilen Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli ýurdumyzyň ýaşlary bilen geçiren umumy okuw sapagyna bagyşlanyp, hoşallyk maslahaty geçirildi. Medeniýet ulgamynyň işgärleriniň, degişli ýokary okuw mekdepleriniň talyp ýaşlarynyň gatnaşmagynda geçirilen maslahatyň dowamynda edilen çykyşlarda eziz Diýarymyzda ylymly, bilimli, sagdyn ruhly ýaşlary ýüze çykarmak, olary döwlet tarapyndan goldamak ugrunda durmuşa geçirilýän beýik işler, şeýle-de döwlet Baştutanymyzyň ýaşlara beren atalyk pentleriniň many-mazmuny, ähmiýeti baradaky buýsançly gürrüňlere giň orun berildi.

Ýurdumyz durmuş-ykdysady we ruhy-medeni taýdan belent sepgitleri nazarlap, öňe barýar. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe taryhy pursatlaryň, belent ösüşleriň, oňyn özgertmeleriň şaýady bolýan halkymyz bolçulygyň, eşretli durmuşyň hözirini görüp, ajaýyp döwrümize buýsanyp ýaşaýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda, ýurdumyzyň has-da gülläp ösmegi, halkymyzyň abadan we asuda durmuşda ýaşamagy ugrunda amala aşyrylýan giň gerimli işler bagtyýar ildeşlerimizde çäksiz buýsanç döredýär.

Her bir döwrüň öz öňe sürýän ruhy taglymaty bolýar. Şol ruhy taglymat hem döwrüň döredijilikli güýji bolup giň halk köpçüligini, ýaş nesli Watany has-da kuwwatlandyrmagyň hatyrasyna täze üstünlikleri gazanmaga ruhlandyrýar. Dünýä giňişliginde ählumumy durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen beýik başlangyçlar bilen öňe çykan hormatly Prezidentimiziň ýaýbaňlandyrýan taglymaty halkymyzyň ähli ruhy gymmatlyklary bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Ägirt uly ruhy köke-direge daýanýan ösüş ýolumyz Watanymyzy özgertmek ugrunda Garaşsyzlyk ýyllary içinde gazanan üstünliklerimize esaslanýar.

Geçen gysga döwrüň içinde Gahryman Arkadagymyzyň bilim ulgamyny döwrebap ösdürmek, ýaş nesliň bilim derejesini ýokarlandyrmak, häzirki zaman kompýuter tehnologiýalaryndan doly baş çykarýan ýaş hünärmenleri taýýarlamak ugrunda amala aşyrýan giň gerimli işleri özüniň oňyn netijesini berýär. Ýurdumyzda bilim özgertmesini çalt we netijeli durmuşa geçirmek üçin, dünýä ülňülerine laýyk gelýän döwrebap multimedia tehnologiýalary bilen üpjün edilen çagalar baglary, orta we ýokary okuw mekdepleri guruldy. Bu bolsa ýurdumyzda bagtyýar nesilleriň döwrebap bilim almaklary ugrunda milli Liderimiziň durmuşa geçirýän beýik işleriniň rowaçlyklara beslenýändigine şaýatlyk edýär.

Hoşallyk maslahatynyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiziň adyna Ýüzlenme kabul edip, güneşli Diýarymyzy bagtyýar nesilleriň iň arzyly arzuwdyr islegleriniň hasyl bolýan mekanyna öwren Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny arzuw etdiler.

(Ýörite habarçymyz).

Bä, bu güýzüň hoş habarlara beslenip geläýşini! Beýik bagtymyzyň 30-njy güýzüni welaýatymyzda birbada iki sany täze mekdebiň açylyş dabarasy bilen garşylan bolsak, şondan bary-ýogy iki gün soňra ― dek düýnüň özünde Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gaz turbinaly elektrik stansiýasy dabaraly ýagdaýda işe girizildi. Şeýlelikde gadymy Lebap topragy mukaddeslik toýumyzy ýagtylyga, ýalkyma, ägirt kuwwata beslenip garşylaýar. Täze kuwwatly desga diňe bir ýurdumyza däl, dost-doganlyk döwletlerimize hem hyzmat eder. Täze desga gutly bolsun, eziz ildeşler! Goý, onuň ýalkymy diňe dünýämize däl, ýüreklerimize hem nur çaýsyn!

Gerimi dostlara ýaýyljak kuwwat

Mälim bolşy ýaly, bu kuwwatly desganyň düýbi 2018-nji ýylyň noýabr aýynda tutulypdy. Ynha, üç ýyla golaý wagtdan soň ýurdumyzyň gündogar sebitinde tutuş Merkezi Aziýa derejesinde alanyňda hem iň iri gaz turbinaly elektrik stansiýalarynyň biri guruldy. Ol Türkmenistanyň ýaponiýaly we türkiýeli hyzmatdaşlarynyň bilelikdäki zähmeti bilen bina edildi, enjamlaşdyryldy. Düýn bolsa, desga dabaraly ýagdaýda ýurdumyzyň umumy elektrik energiýasy akymyna birikdirildi.

Täze desganyň kuwwatyna göz ýetirmek üçin welaýatymyzda ozaldan işläp gelýän ugurdaş desgalar bilen deňeşdireliň! 2014-nji ýylda Çärjew etrabynda açylan «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň kuwwatlylygy 149,2 megawata deň. 1992-nji ýylda ulanylyşa girizilen, 2004-nji ýylda bolsa ikinji energoblogy bilen güýçlendirilen Seýdi ýylylyk elektrik merkeziniň kuwwatlylygy bolsa 160 megawat. Welaýatymyzda henize çenli iň kuwwatly elektrik desgasy hökmünde işläp gelen Döwletli etrabyndaky «Watan» döwlet elektrik stansiýanyň kuwwaty 254 megawat. Düýnki açylan desganyň kuwwaty bolsa 432 megawata deň bolar. Şeýlelikde Jeýhun ýakasy Merkezi Aziýanyň iň kuwwatly elektrik energiýaly sebitine öwrüler.

Täze elektrik energiýasyny öndüriji desga «Mitsubishi Power Ltd.» ýapon kompaniýasynyň her biriniň kuwwaty 144 megawat bolan üç sany gaz turbinaly enjamlaryndan ybaratdyr. Taslama Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen karz şertnamasy arkaly Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk banky tarapyndan maliýeleşdirildi.

Täze elektrik stansiýasynyň işe girizilmegi ýurduň gündogar sebitiniň ösüp barýan ykdysadyýetiniň üznüksiz elektrik üpjünçiligi üçin zerur tehniki şertleri we täze iş ýerlerini döreder hem-de goňşy ýurtlara eksport ediljek elektrik energiýasynyň esasy çeşmesine öwrüler. Has takygy, desga Lebap welaýatynyň sarp edijileriniň elektrik üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmakdan daşary hem Özbegistan Respublikasyna, Owganystan Yslam Respublikasyna hem-de Eýran Yslam Respublikasyna iberilýän elektrik energiýasynyň möçberlerini artdyrmaga ýardam eder. Ýakynda ýurdumyzyň Gyrgyz Respublikasyna hem elektrik energiýasyny eksport edip başlandygyny hem ýatlalyň!

Elektrik stansiýasy ýurdumyzda gurlan onunjy desga bolup, olaryň umumy kuwwaty 6,511 megawata barabardyr.

Ähli işler ýokary derejede

Kuwwatly desganyň gurluşygyna milli Liderimiziň hut özüniň uly üns gönükdirendigini aýratyn aýtmak gerek. Hormatly Prezidentimiz Hökümetiň mejlislerinde ýygy-ýygydan bu desgada alnyp barylýan gurluşyk işleri, onuň enjamlaşdyrylyşy bilen gyzyklanyp durdy. Desganyň öz wagtynda işe goýberilmegi üçin ähli zerur şertler döredildi.

Üç ýyla golaý wagtdan bäri dowam eden gurluşyk we enjamlaşdyryş işleri bilen ýygy-ýygydan tanşyp durduk. Esasy potratçysy Ýaponiýanyň «Sumitomo Corporation» kompaniýasy bilen desganyň gurluşygyny Türkiýäniň «Rönesans Holding» kompaniýasy alyp bardy. Enjamlaşdyrmaga bolsa ýene-de Ýaponiýanyň «Mitsubishi Power Ltd.» kompaniýasy gatnaşdy. Bu kompaniýalaryň üçüsiniň hem baý taryha eýe bolup, häzirki wagtda dünýäde uly meşhurlyk gazanandygyny aýratyn aýtmaly. Hatda düýnki açylan desga «Sumitomo Corporation» bilen «Mitsubishi Power Ltd» kompaniýalarynyň bilelikde Merkezi Aziýadaky ilkinji taslamasydyr. Diýmek, Merkezi Aziýa bu hyzmatdaşlyk üçin täze bazara öwrüljek bolsa, onda ilkinji ädimiň juda berk edilmegi esasy zerurlyk bolup orta çykýar. Şeýle bolansoň, Çärjew etrabyndaky täze desgada oturdylan enjamlar döwrüň iň soňky gazananlaryna esaslanýar.

Wagtal-wagtal metbugat sahypalarynda hem habar berlişi ýaly, täze kuwwatly desgany işe girizmäge taýýarlamak üçin köpugurly tutumlar alnyp baryldy.

Döwrüň iň täze gazananlary gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň enjamlaşdyrylyşynda hem göze ilýär. Dünýäde iň täze ― dek düýnüň özünde açylan elektrik stansiýasynda iň kuwwatly we iň döwrebap enjamlar oturdyldy diýip, gypynçsyz aýdyp bileris.

Geçmişi şanly, geljegi parlak hyzmatdaşlyklar

Mundan üç ýyl ozal iri gaz turbinaly elektrik stansiýanyň düýbüni bilelikde tutan hyzmatdaşlar ony bilelikde açyp, ulanmaga berdiler. Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri Kiýoşi Ejiman, «Rönesans Holding» kompaniýasynyň esaslandyryjysy Erman Ylyjak we beýleki hyzmatdaş kompaniýalaryň wekilleri täze desganyň açylyş dabarasynyň hormatly myhmanlary boldular.

Dabarada giriş sözi bilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Çarymyrat Purçekow çykyş etdi. Wise-premýer öz çykyşynda hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik başlangyçlary bilen ýurdumyzda energetika syýasatynyň barha rowaçlanýandygyna ünsi çekdi. Soňky ýyllarda Türkmenistanda iri elektroenergiýa taslamalarynyň birnäçesi durmuşa geçirildi, olaryň birnäçesiniň gurluşygy dowam edýär. Elektrik energiýasy bilen içki zerurlygyny doly üpjün eden Türkmenistan bu baýlygyny dünýä döwletlerine hem eksport edýär. Tamamlanan taslamalaryň hatarynda Aşgabatda, Ahal, Balkan, Lebap we Mary welaýatlarynda gurlan elektrik stansiýalaryny, Mary DES-inde ýurdumyzda ilkinji utgaşykly bug-gaz elektrik stansiýasyny görkezip bileris.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi dowam edýän taslamalaryň iň irisidir. Şeýle hem mundan bir ýyl ozal hormatly Prezidentimiz Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda taslama kuwwatlylygy 70 MWt/sagat bolan iki sany täze gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň gurluşygyna badalga berdi. Öňümizdäki ýylda ýurdumyzda energetika enjamlaryny abatlamak we şolara hyzmat etmek baradaky merkez ulanmaga berler. Energiýa halkasyny döretmek maksady bilen, Ahal — Balkan hem-de Balkan — Daşoguz ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamlary çekmek boýunça taslama durmuşa geçirilýär. Bu ulgamda amala aşyrylýan giň gerimli işler diňe bir ýerli sarp edijileri — Diýarymyzyň şäherlerini we obalaryny hem-de her ýyl işe girizilýän iri senagat toplumlaryny we köpsanly durmuş maksatly desgalary elektrik energiýasy bilen durnukly üpjün etmäge däl, eýsem, onuň artyk bölegini daşary ýurtlara, ilkinji nobatda bolsa, goňşy döwletlere ibermäge mümkinçilik berer.

Täze desganyň açylyş dabarasynda çykyş eden «Rönesans Holding» türk kompaniýasynyň esaslandyryjysy Erman Ylyjyk uzak ýyllara daýanýan ikitaraplaýyn bähbitli hyzmatdaşlyk üçin türkmen tarapyna, hususan-da, hormatly Prezidentimize çuňňur hoşallyk bildirdi. 1993-nji ýylda esaslandyrylan, häzirki wagtda dünýäniň 28 döwletinde, şol sanda Türkiýe, Russiýa, Niderlandlar Patyşalygy, Yrak, Mozambik, Özbegistan, Gazagystan, Germaniýa ýaly döwletlerde iri gurluşyklary alyp barýan kompaniýa biziň ýurdumyzda dürli ýyllarda guran Marydaky ammiak dökünleri kärhanasy, Ahaldaky Tebigy gazdan benzin öndürýän kärhanasy, Gyýanlydaky polietilen we polipropilen kärhanasy, Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynyň döwrebap önümhanasy we beýleki iri gurluşyklary bilen meşhurdyr. Indi bolsa bu kompaniýa ýapon hyzmatdaşlary bilen bilelikde Merkezi Aziýanyň iň iri gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň gurluşygyny hem amala aşyrmaga gatnaşdy. Hormatly myhman täze desganyň döwrebap mümkinçilikleri barada bu ýere ýygnananlara jikme-jik gürrüň berdi.

Ykrarnamalaryň desgasy

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe gurulýan iri binalardyr desgalar hil, önümçilik we beýleki aýratynlyklary boýunça halkara güwänamalara mynasyp bolýarlar. Şeýle güwänamalaryň birnäçesi bolsa olara açylyp, ulanylmaga berlen gününde gowşurylýar. Şu gezek hem şeýle boldy. Çärjew etrabynda açylyp, ulanylmaga berlen täze gaz turbinaly elektrik stansiýasy güwänamalaryň üçüsine ― Merkezi Aziýada ilkinji bolup «Sumitomo Corporation» we «Mitsubishi Power Ltd.» kompaniýalary tarapyndan üpjün edilen M701DA kysymly gaz turbinalaryň ulanylandygy baradaky Sylag şahadatnamasyna, «Max-Planck» instituty tarapyndan Ekologiýa taýdan durnuklylyk we netijelilik sertifikatyna hem-de Şweýsariýanyň federal tehnologiýalar instituty tarapyndan desganyň öňdebaryjy tehnologiýaly elektrik stansiýasydygy baradaky laýyklyk güwänamasyna mynasyp boldy. Resminamalar degişli guramalaryň wekilleri tarapyndan «Lebap» döwlet elektrik stansiýasynyň ýolbaşçysyna gowşuryldy. Şeýlelikde Türkmenistan sebitde ilkinji ädimleriň ýene-de birini ätdi. Nesip bolsa, bu ilkinjilik baýlyk, bereket hem egsilmez nur eçiler.

Kuwwaty dillerde sena

Güwänamalaryň gowşurylyş dabarasyndan soňra gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň ähmiýeti bilen tanyşdyrýan wideofilm görkezildi. Onda nygtalyşy ýaly, täze stansiýa elektrik toguny öndürip, ony ýurdumyzyň umumy elektrik akymyna goşar. Täze stansiýadaky kuwwatlylyk bolsa tutuş ýurdumyzyň umumy energokuwwatyna güýçli goşant bolar, Türkmenistanyň elektrik energiýasyny eksport etmek mümkinçiligi has ýokarlanar.

Ine-de, dabaraly pursat gelip ýetýär! Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Çarymyrat Purçekow dabaraly ýagdaýda düwmäni basyp, kuwwatlylygy 432 megawat bolan gaz turbinaly elektrik stansiýasyny işe girizýär. Dabara gatnaşyjylaryň ählisi şobada täze, kuwwatly stansiýanyň işläp başlaýşyna animasiýa şekilleri arkaly tomaşa etdiler. Kuwwatly desganyň paýlaýan ýalkymy bolsa ýürekleriň çuňlugyna çenli baryp ýetdi.

Açylyş dabarasynyň ýakymly pursatlary ýokarda ýazanlarymyz bilen tamamlanmaýar. Täze desga hormatly Prezidentimiziň Şa serpaýy ― gulluk awtoulaglarynyň üçüsiniň açarlary dabaraly ýagdaýda gowşuryldy.

Täze desga ― täze sahypa

Şeýlelikde mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuna bary-ýogy 24 gün galanda ýurdumyzda ýene bir kuwwatly elektrik stansiýasy açylyp, ulanylmaga berildi. Şeýlelikde ozaldan hem ýokary energiýa kuwwatly Türkmenistan bu kuwwatyny has-da artdyrdy. Ýurdumyzyň elektrik energiýasyny eksport etmek mümkinçiligi ozalkysyndan has ýokarlandy. Bu waka Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwrüniň şanly taryhyna altyn harplar bilen ýazyldy.

Täze desga gutly bolsun, eziz ildeşler!

Ile-güne nurly täze sowgadyňyz üçin taňryýalkasyn, Gahryman Arkadagymyz!

Agageldi ITALMAZOW,

ýörite habarçymyz.

Ägirt uly serişdelere we ykdysady kuwwata eýe bolan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda innowasion ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýar. Şunda milli ykdysadyýeti we onuň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Munuň özi halk hojalyk toplumyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagyň, onuň netijeliligini artdyrmagyň möhüm şertidir.

Bu ugurda ýurdumyzda 2025-nji ýyla çenli döwür üçin konsepsiýa durmuşa geçirilýär. Bu konsepsiýa kabul edilen döwlet maksatnamalary hem-de geljek üçin meýilnamalar bilen utgaşdyrylýar. Döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen bu ulgamda öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmek maksady bilen degişli Pudagara topar döredildi.

Häzirki globallaşmak şertlerinde tehnologik taýdan özgertmeler ösüşiň esasy gurallarynyň biridir. Şunuň bilen baglylykda, ykdysadyýeti sanly ulgama geçirmek milli Liderimiziň ylmy taýdan esaslandyrylan özgertmeler strategiýasynyň aýrylmaz bölegidir. Şol strategiýa bolsa diňe bir oňyn ösüşi däl, eýsem, dünýäniň degişli ýagdaýyna uýgunlaşmagy, daşarky ýagdaýlar bilen şertlendirilen töwekgelçilikleriň azaldylmagyny üpjün edýär.

Sanly tehnologiýalaryň artykmaçlyklary äşgärdir. Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, munuň özi bu ulgamda kadalaşdyryjy hukuk binýadynyň kämilleşdirilmeginiň, ugurdaş düzümiň, düýbünden täze dolandyryş çemeleşmeleriniň kemala getirilmeginiň, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamagyň zerurlygyny şertlendirýär.

Häzirki wagtda sanly ulgama geçilmegi durnukly ösüşiň ileri tutulýan wezipelerini çözmegiň açary bolup hyzmat edýär. Sanly tehnologiýalaryň bazary dünýäde okgunly ösýän hem-de iş bilen meşgullanmagyň, aýratyn hem ýaşlary iş bilen üpjün etmegiň giňden ýaýran ulgamlarynyň biridir.

Bu gün diwersifikasiýalaşdyrmaga we senagatlaşdyrmaga, ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda uly islegden peýdalanýan bäsdeşlige ukyply taýýar önümleriň dürli görnüşlerini öndürmäge, bazar gatnaşyklaryny ösdürmäge, hususy ulgamy höweslendirmäge gönükdirilen türkmen ykdysadyýetiniň düzümi özgerýär.

Öňdebaryjy tehnologiýalar biziň gündelik durmuşymyza berk ornaşmak bilen, zähmeti guramagyň usullaryny, okamagyň hem-de dynç almagyň görnüşlerini özgerdýär. Türkmenistan dünýäniň öňdebaryjy tejribesini öwrenip we ornaşdyryp, sanly ulgama geçmegiň öz nusgasyny, ýagny diňe bir taýýar çözgütleriň hem-de “nou-haularyň” importyna däl, eýsem, özüniň ylmy-tehnologik we aň-paýhas kuwwatyna esaslanýan nusgasyny işläp taýýarlamagy esasy maksat hökmünde kesgitledi.

Ýurdumyzda ýokary tehnologiýaly pudaklary, hususan-da, elektron senagaty ösdürmäge kuwwatly itergi berildi. Programma üpjünçiligini, elektron hyzmatlary, maglumat portallaryny döretmek ýaly ylym bilen baglanyşykly ulgamlary özleşdirmek boýunça netijeli çäreler görülýär. Türkmen hünärmenleri tarapyndan işlenilip taýýarlanylan täze sanly önümleriň iş ýüzünde giňden ulanylýandygy bellärliklidir. Olar ulanyş babatda özleriniň hili we amatlylygy boýunça daşary ýurtlaryň sanly önümlerinden birjik-de pes durmaýar.

Sanly ulgama geçilmegi maliýe-bank ulgamyny ösdürmegiň möhüm ugrudyr. Şu günüň ýagdaýlaryndan ugur alnyp, bu wezipäniň ýerine ýetirilmegi ykdysady ulgama we onuň binýatlaýyn edaralaryna hil taýdan täze talaplaryň peýda bolmagyny şertlendirýär. Innowasion çözgütleriň netijeli ulanylmagy müşderiler hem-de bazara gatnaşyjylar bilen özara gatnaşyklaryň derejesini we hilini ýokarlandyrmak, hyzmatlary kämilleşdirmek hem-de görnüşlerini giňeltmek arkaly bu ulgamy özgertmäge ýardam edýär. Ýurdumyzda bu ugurda geçirilýän işler durmuş we maýa goýum syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine, işewürlik ulgamynyň işjeňliginiň höweslendirilmegine, umuman, durnukly ykdysady ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilendir.

Sanly ulgama geçmek babatda söwda ulgamyna möhüm orun degişlidir. Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça ýurdumyzda internet-söwdany ösdürmäge hem-de ýerli önüm öndürijileriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler amala aşyrylýar. Ykdysadyýetiň beýleki pudaklarynda bolşy ýaly, bu ulgamda hem sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyny nazara almak bilen, netijeli hukuk binýady döredilýär we yzygiderli kämilleşdirilýär.

Dünýäniň bölek we lomaý söwdasynda özgertmeleriň amala aşyrylmagy täze, geljegi uly işewürlik nusgalaryny döretmäge gönükdirilendir. Häzirki zaman bazarynda ýagdaýlara dogry we öz wagtynda baha bermek bäsdeşleriň öňünde artykmaçlyk döredýär. Bu gün tutuş dünýäde bolşy ýaly, ýurdumyzda hem bu ugurda sanly ulgama geçmegiň depginleri barha ýokarlanýar. Munuň özi sarp edijileriň köpüsiniň sanly tehnologiýalara gyzyklanmasynyň artýandygy bilen şertlendirilendir. Olaryň isleglerini kanagatlandyrmak hem-de bazarda üstünlikli bäsleşmek üçin öňdebaryjy tehnologiýa çözgütlerini ulanmak hem-de bazar gatnaşyklarynyň täze gurallaryny ornaşdyrmak zerurdyr.

Sanly ulgam söwda kärhanalaryna sarp edijiler barada maglumatlary toplamaga, söwdany guramak işini kämilleşdirmäge, dürli önümlere bolan islegleri seljermäge hem-de müşderiler üçin elýeterli bolmaga mümkinçilik berýär. Onuň kömegi bilen amallar işiniň netijeliligini ýokarlandyryp we degişlilikde, harytlaryň özüne düşýän gymmatyny azaldyp bolar, bazarda şol önümleriň has elýeterli bolmagyna oňaýly şertler dörediler. Şunuň bilen baglylykda, täzeçillikleri işjeň ulanmak hem-de sarp edijileriň isleglerini içgin seljermek ýurdumyzyň söwda ulgamyny sanlylaşdyrmakda esasy ugur bolup durýar. Şonuň netijesinde, Türkmenistanda internet-dükanlar hem-de harytlary uzak aralykdan satmak usullary giň gerime eýe bolýar.

Sanly ulgama geçilmegi ýurdumyzyň hususy ulgamy üçin hem oňaýly mümkinçilikleri döredýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ulgamy goldamaga aýratyn üns berýär.

Ösen tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, iň täze enjamlaryň we programma üpjünçiliginiň herekete girizilmegi, maglumat serişdeleriniň netijeli ulanylmagy bilen birlikde, bu ulgamdaky sanly özgertmeler dolandyryş çemeleşmelerinde düýpli özgerişlikleri hem göz öňünde tutýar. Munuň özi kärhanalary ösdürmegiň innowasion usullaryna giň ýol açýar. Sanly ulgama geçmegiň netijesinde döredilýän gurallaryň giň gerimli bolmagy hususy işewürligi ýola goýmaga hem-de ösdürmäge ýardam edýär. Beýleki ýurtlarda, dünýäniň islendik sebitinde bolýan işewür hyzmatdaşlar bilen gatnaşyklary ösdürmek üçin hem amatly şertleri döredýär.

Öňdebaryjy tehnologiýalar hyzmatlar ulgamyny hem düýpli özgerdýär. Mälim bolşy ýaly, häkimlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň önümçilik işini awtomatlaşdyrmak, bellige we hasaba almak işini ýeňilleşdirmek maksady bilen hem-de raýatlara amatly bolar ýaly Türkmenistanyň e.gov.tm bitewi döwlet saýty döredildi. Bu portal raýatlar we telekeçilik üçin elektron görnüşinde döwlet hyzmatlaryny hödürlemek üçin awtomatlaşdyrylan “Bir penjire” maglumat ulgamy görnüşindedir.

Sanly ulgama geçilmegi netijesinde, işewür hyzmatdaşlaryň gatnaşyklaryny sazlamaga, hyzmatlaryň bazaryny giňeltmäge, hyzmatyň täze hilini üpjün etmäge mümkinçilik berýän täze işewürlik usullary hem peýda bolýar.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, kompaniýalar häzirki döwrüň ykdysadyýetiniň ýagdaýyna, onda bolup geçýän hadysalara aýratyn üns bermelidirler. Munuň özi garaşylýan netijeleri gazanmagyň möhüm şertidir. Häzirki wagtda ýurdumyzyň işewür düzümleri sanly özgertmeler strategiýasyny durmuşa işjeň ornaşdyrýarlar.

Sanlylaşdyrmak aýry-aýry kärhanalaryň derejesinde bolşy ýaly, tutuş pudaklarda aýratyn ähmiýetlidir. Bu gün dünýäde şertleriň yzygiderli üýtgäp durýandygyny nazara alanyňda, bu usul zerurdyr. Önümçilik ulgamlaryny sanlylaşdyrmak senagat toplumlarynda zähmetiň netijeli bolmagyny üpjün edýär. Şeýlelikde, her bir işgäriň iş öndürijiligi artýar. Sanlylaşdyrmak işleri ýerine ýetirmäge harçlanýan wagty tygşytlamaga mümkinçilik berýär. Bu bolsa önümçiligiň çeýe, bäsdeşlige ukyply, ahyrky netijede bolsa düşewüntli bolmagyna kömek edýär.

Tehniki we tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrmak ýurdumyzyň obasenagat toplumynda amala aşyrylýan özgertmeleriň esasy ugrudyr. Obasenagat toplumynda dolandyryşyň telematik sanly elektron ulgamynyň kömegi arkaly işleriň mehanizmleşdirilen görnüşde ýerine ýetirilmegi munuň aýdyň netijesidir. Häzir ýurdumyza dünýä belli “John Deere» kompaniýasynyň döwrebap tehnikalary hut şu ulgam bilen enjamlaşdyrylandyr.

Oba hojalyk önümçiliginde sanly, täzeçil usullar işjeň ulanylýar. Pudagy ösüşiň täze derejelerine çykarmak maksady bilen, durmuşa geçirilýän düýpli özgertmeleriň netijesinde, bu ugurda ýurdumyzyň telekeçileri aýratyn işjeňlik görkezýärler. Şeýlelikde, häzirki zaman önümçilikleriniň, şol sanda ekologiýa taýdan arassa we ýokary hilli azyk önümlerini öndürýän ýyladyşhana hojalyklarynyň sany artýar. Şolarda ekerançylykda ekiş döwründen ösdürip ýetişdirmäge we ideg etmäge çenli bolan ähli işler tehnologik usulda amala aşyrylýar. Bularyň hemmesi sanly ulgama esaslanýar. Degişli howa ýagdaýyny, ýagtylygy, çyglylygy saklamak, topragy baýlaşdyrmak, suw tygşytlaýjy tehnologiýalar arkaly suwarmak we beýleki degişli agrotehniki çäreleri amala aşyrmak awtomatik usulda alnyp barylýar hem-de kompýuter maksatnamasy arkaly gözegçilik edilýär. Bu bolsa, öz gezeginde, hasylyň bereketli bolmagyny, ýylyň ähli paslynda ýokary hilli önümleriň bolçulygyny üpjün etmek üçin zerur şertleri döredýär.

Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy önüm öndürijilere onlaýn tertipde önümçiligiň ähli ugurlaryna gözegçilik etmäge mümkinçilik berýär. Ol taýýar önümleri ugratmakdan onuň bellenen ýere çenli bolan aralygy, ýola sarp edilen wagt, ýüküň agramy, saklanyş derejesi we ugradylýan ýurduň hem-de alyjynyň ady baradaky maglumatlary berip durýar. Bu bolsa bar bolan meseleleri öz wagtynda çözmäge, harytlaryň içerki we häzirki mahabat ýagdaýyny, alyjylaryň isleglerini nazara almak bilen daşarky bazarlara ibermegiň wajyp ugurlaryny işläp taýýarlamaga kömek edýär.

Sanlylaşdyrmak şähergurluşyk ulgamynyň ösüşiniň möhüm bölegine öwrüldi. Hojalyk, önümçilik we dolandyryş işleriniň sanlylaşdyrylmagy “akylly” şäherleri döretmäge mümkinçilik berýär. Şolarda halkymyzyň ýaşaýşy bilen baglanyşykly meseleler doly derejede kanagatlandyrylar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça “Aşgabat-siti” we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi ýaly giň gerimli taslamalary mysal görkezmek bolar. Şolarda täzeçil usullar şäher ilatynyň gullugyna gönükdiriler.

Şäher ilatynyň amatly durmuşy, netijeli zähmeti, bilim almagy, doly derejeli dynç alşy, sport we döredijilik bilen meşgullanmaklary üçin ähli mümkinçilikleri üpjün etmek üçin şäher gurşawynda doly derejeli üpjünçiligiň ýola goýulmagy sanlylaşdyrmagyň möhüm şertidir.

“Akylly” şäherler konsepsiýasy öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň we internet serişdeleriniň utgaşdyrylmagyna esaslanýar. Şeýlelikde, şäher düzümleriniň we gulluklarynyň dolandyryşyny, adamlaryň durmuş derejesiniň ýokarlanmagyny üpjün edýän bir bitewi ekoulgam kemala gelýär. Bu konsepsiýa birnäçe ugurlary özünde jemleýär. Şolaryň hatarynda “akylly” binalar, ýaşaýyş jaýlary, jemgyýetçilik ulaglarynyň duralgalary, bir bitewi maglumat binýady hem-de ýaşaýjylara tölegleri geçirmäge we zerur maglumatlary almaga mümkinçilik berýän köpugurly şäher gollanmalary bar. Munuň özi ýaşaýyş üçin ýokary derejeli şertleri üpjün edýän häzirki zaman şäheri bolar.

Sanly kommunikasiýa ýaýlymlary, emeli aň, robotlaşdyrmak häzirki döwrüň esasy serişdelerine öwrülýär. Şol bir wagtyň özünde öňdebaryjy tehnologiýalar ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyny talap edýär. Bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň çözgüdine döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça işlenip taýýarlanylan «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» gönükdirildi. Onuň durmuşa geçirilmegi maglumat bilim gurşawynyň döredilmegini, jemgyýetiň aň-bilim mümkinçilikleriniň artdyrylmagyny, halkara ülňüleriň derejesinde ugurdaş usullaryň kämilleşdirilmegini öz içine alýar.

Kitaphanalaryň sanlylaşdyrylmagy bu ugurda esasy orny eýeleýär. Häzir okamagyň mümkinçilikleri düýpli özgerdilýär. Elektron görnüşdäki kitaplar onlaýn tertipde doly elýeterli boldy. Kompýuteriň, planşetiň, ykjam telefonyň kömegi arkaly islendik wagtda kitaphanalaryň saýtyna girip, gerek bolan neşiri wirtual görnüşde almak mümkinçiligi döredi. Innowasion tehnologiýalar kitaphana-maglumat hyzmatlarynyň hilini we gyssaglylygyny üpjün edýär. Bu bolsa köp sanly ulanyjylary özüne çekýär. Şeýle hem ol okyjylaryň gyzyklanmalaryny artdyrýar we bilim almak, dünýägaraýşy giňeltmek üçin täze mümkinçilikleri açýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmelere we sanly ykdysadyýet konsepsiýasyna laýyklykda, ylym, bilim we önümçilik aragatnaşyklary pugtalanýar. Munuň üçin ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde täze hünärler açylýar, inženerçilik-tehniki, tehnologiýa we beýleki zerur ugurlar boýunça okatmagyň usulyýeti kämilleşdirilýär. Şunda, Ylymlar akademiýasyna möhüm orun degişlidir.

Şunuň bilen baglylykda, geçen ýylyň fewral aýynda milli Liderimiz Aşgabatda we welaýatlarda IT-merkezleriniň döredilmegi üçin ABŞ-nyň 10 million dollary möçberdäki serişdeleriň gönükdirilýändigini aýtdy. Şonda döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanda elektron resminamalar dolanyşygy ulgamyny we internet-web saýtlaryny döretmek hem-de işe girizmek hakynda” Karara gol çekdi. Bu babatda durmuşa geçirilýän çäreler IT-hünärmenleriniň taýýarlanylmagyna we bu ugurda milli mekdeplere goldaw berilmegine, programma üpjünçiligini işläp taýýarlaýjylara ýardam bermäge gönükdirilendir.

Ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdelerine sanly ulgam işjeň ornaşdyrylýar. Bu gün elektron neşirler metbugat neşirleri bilen üstünlikli bäsdeşlik edip bilýär we barha meşhurlyga eýe bolýar. Häzirki zaman köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň interaktiw we multimediýa usullaryny ulanmagy olaryň tapawutly aýratynlygydyr. Ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň okyjylar we ulanyjylar üçin elýeterli bolmagyndan başga-da, internet giňişliginiň ulgamy halkara bileleşigiň ýurdumyz, onuň ýeten derejesi barada maglumat bilen üpjünçiliginiň derejesini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär, şeýle hem onuň dünýäniň mediabazaryna çykmagyna giň ýol açýar.

Sanly tehnologiýalar tele we radio ýaýlymlarynyň ýokary hil derejesini üpjün edýär. Häzirki döwürde işjeň ulanylýan döwrebap tehnologiýalar tele we radio gepleşiklerde möhüm orun eýeleýär.

Şeýlelikde, sanly ykdysadyýet döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň durmuşynyň ähli ulgamlaryny, şol sanda dolandyryş, pudaklaýyn, işewür düzümleri, önümçilik we söwda ulgamlaryny, medeni-durmuş pudaklaryny, raýatlaryň durmuşyny öz içine alýar. Bular öz artykmaçlyklaryny görkezip, bar bolan kuwwaty doly durmuşa geçirmäge goşmaça mümkinçilik berýär, şeýle hem bilimiň we hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrýar we öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli çözülmegini hem-de anyk netijelere ýetilmegini şertlendirýär.

(TDH)

Aşgabat, 2-nji sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öz ýurdunyň wekiliýetine ýolbaşçylyk edip Türkmenistana gelen Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri Kiýoşi Ejimany kabul etdi.

Myhman ikiçäk duşuşykda döwletara hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan meselelerini ara alyp maslahatlaşmak babatda döredilen mümkinçilik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, milli Liderimize Ýaponiýanyň Imperatorynyň we Premýer-ministriniň mähirli salamyny hem-de tutuş türkmen halkyna iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Şunda ýaponiýaly hyzmatdaşlaryň ägirt uly ykdysady kuwwata eýe bolan Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmäge uly gyzyklanma bildirýändikleri tassyklanyldy.

Döwlet Baştutanymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip we Ýaponiýanyň Imperatoryna hem-de Premýer-ministrine salam aýdyp, okgunly ösýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň strategik, uzak möhletleýin häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki wagtda däp bolan dostlukly türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň hil taýdan ýokary derejä çykandygyny, barha täze many-mazmun bilen baýlaşýandygyny aýtdy. Günüň dogýan ýurdundan tutuş dünýäde belli kompaniýalaryň Türkmenistanda köp ýyllaryň dowamynda üstünlikli işleýändigi netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysalydyr.

Döwletara gatnaşyklar köptaraplaýyn görnüşinde hem, hususan-da, “Merkezi Aziýa + Ýaponiýa” hyzmatdaşlygynyň çäklerinde hem okgunly ösdürilýär.

Duşuşygyň dowamynda söwda-ykdysady we senagat ulgamynda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegi barada içgin pikir alşyldy. Türkmenistanyň milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, senagatlaşdyrmak hem-de sanly ulgama geçirmek, ylym bilen baglanyşykly, ýerli çig maldan bäsdeşlige ukyply önümleriň dürli görnüşlerini çykarmaga gönükdirilen ýokary tehnologiýaly önümçilikleri döretmek babatda alan ugrunyň dürli pudaklarda özara bähbitli gatnaşyklary pugtalandyrmak üçin amatly mümkinçilikleri döredýändigi bellenildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän öňdengörüjilikli maýa goýum syýasaty hem işewür gatnaşyklary höweslendirmäge, olaryň okgunly ösmegine itergi bermäge ýardam edýär. Bu syýasatyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi daşary ýurtlaryň işewür toparlary üçin türkmen bazarynyň özüne çekijiligini has-da artdyrýar.

Ýurdumyzyň innowasion ösüş ýoluna düşendigini hem-de amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler maksatnamalaryny nazara almak bilen, senagat toplumy, şol sanda nebit we gazhimiýa ulgamy hem-de energetika, ulag-kommunikasiýa pudaklary we beýlekiler hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini ulanmak ulgamynda hyzmatdaşlyk etmegiň hem uly geljegi bardyr. Türkmenistan bu ugurdaky hyzmatdaşlyga uly üns berýär. Şunuň bilen baglylykda, “ýaşyl energetika” ýaly möhüm ulgamda özara gatnaşyklar üçin oňat mümkinçilikler bar.

Bu babatda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon hem-de ýapon-türkmen komitetlerine möhüm orun degişlidir. Olaryň işi gazanylan ylalaşyklary ilerletmäge we iş ýüzünde durmuşa geçirmäge, ähli ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklary pugtalandyrmaga, haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmaga ýardam etmäge gönükdirilendir.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmagyň çäklerinde, iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmekde uly tejribe toplanyldy. Türkmenistanda gurlan döwrebap senagat toplumlary bu hyzmatdaşlygyň aýdyň netijesidir. Şol toplumlarda ýokary hilli nebit, gaz we agrohimiýa önümleri öndürilýär.

Lebap welaýatynda “Sumitomo Corporation” kompaniýasynyň gatnaşmagynda kuwwaty 432 MWt bolan gazturbinaly elektrik stansiýasyny gurmak boýunça taslamanyň durmuşa geçirilmegi netijeli türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň aýdyň mysallarynyň biridir. Milli energetika ulgamynda wajyp ähmiýete eýe bolan bu desganyň işe girizilmegi onuň kuwwatyny artdyrmaga güýçli itergi berer.

Şunuň bilen baglylykda, Kiýoşi Ejima milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa döwletara gatnaşyklar meselelerine uly üns we goldaw berýändigi hem-de täze elektrik stansiýasynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Ýaponiýanyň wekiliýetiniň ýurdumyza gelmäge çakylygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Täze desganyň işe girizilmeginiň diňe bir Türkmenistanyň däl, eýsem, tutuş sebitiň abadançylygynyň ýokarlanmagyna, şol sanda Owganystanyň durmuş-ykdysady ösüşine ýardam etjekdigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň goňşy döwlet bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga ygrarlydygyny, onuň parahatçylykly ýol arkaly dikeldilmegine ýardam edýändigini, TOPH gaz geçirijisini gurmak hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlaryny çekmek ýaly giň möçberli düzümleýin taslamalaryň başyny başlaýandygyny nygtady.

Şu geçen ýyllaryň dowamynda Türkmenistan Owganystana elektrik energiýasyny ýeňillikli şertlerde iberýär, ynsanperwerlik ýüklerini yzygiderli ugradýar. Türkmen tarapynyň tagallalary bilen Owganystanyň çäginde durmuş maksatly desgalaryň ençemesi guruldy. Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, ýurdumyzyň mundan beýläk-de özüniň günorta goňşusyna doganlyk kömegini berjekdigini belledi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri anyk teklipler, degişli şertnamalaýyn-hukuk binýady hem-de taraplaryň özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge çalyşmagy bilen berkidilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de uzak möhletleýin strategik esasda işjeň ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Duşuşyga Ýaponiýanyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Hiroýuki Ýamamota gatnaşdy.

***

Şol gün Ýaponiýanyň ykdysadyýet, söwda we senagat döwlet ministri Kiýoşi Ejimanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Türkmen-ýapon komitetiniň başlygy Serdar Berdimuhamedow bilen duşuşygy boldy.

Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary barada özara gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy. Şeýle hem Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon we ýapon-türkmen komitetleriniň işiniň wajypdygy nygtaldy. Şol komitetleriň yzygiderli alyp barýan işleriniň çäklerinde özara gatnaşyklaryň wajyp meselelerine garalýar. Geljek üçin meýilnamalar düzülýär, anyk çözgütler kabul edilýär.

Gatnaşyklary diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, täze bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin bar bolan mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmaga ýardam edýän işewür hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigi bellenildi. Bu babatda umumy tagallalaryň birleşdirilmeginiň geljegi uludyr.

Ýokary derejede hem-de wise-premýer S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky uly wekiliýetiň şu ýylyň iýul aýynda Ýaponiýa bolan sapary mahalynda gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilmegine aýratyn üns berildi.

Energetika we senagat ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň geljegini ara alyp maslahatlaşmak bilen baglylykda, täze düzümleýin desganyň — Lebap welaýatyndaky gazturbinaly elektrik stansiýasynyň işe girizilmeginiň ähmiýeti bellenildi.

Şunuň bilen birlikde, gaýtadan dikeldilýän energetika ulgamynda, şol sanda Günüň we ýeliň energiýasyndan peýdalanmagyň tehnologiýalaryny ulanmak babatda gatnaşyklaryň wajypdygy bellenildi. Şunda ekologiýa meselesi möhüm ähmiýete eýedir.

Duşuşygyň ahyrynda taraplaryň özara gyzyklanma döredýän ähli ulgamlarda netijeli türkmen-ýapon gatnaşyklaryny dowam etdirmäge çalyşýandygy tassyklanyldy.