Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe eziz Watanymyz dünýäde belent abraýly döwletleriň biridir. Türkmenistan sebitde durnukly ösüşi hem-de howpsuzlygy üpjün etmekde esasy orunlaryň birini eýeleýär. Baky Bitarap Diýarymyz öz saýlap alan daşary syýasaty bilen bedew batly öňe barýar.

Dünýä parahatçylyk nuruny bolluk bilen eçilýän Türkmenistanyň halkara abraýy, dünýä bileleşiginiň durmuşynda tutýan orny, parahatçylygy, ählumumy abadançylygy we durnukly ösüşi üpjün etmekdäki ähmiýeti barha ýokarlanýar. Ýurdumyz bu ugurlara gönükdirilen hoşniýetli goňşuçylyk we netijeli halkara hyzmatdaşlyk syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirip, halkara gatnaşyklarynyň çäklerini yzygiderli giňeldýär. Adamzadyň parahat, asuda durmuşda bagtyýar ýaşamagyna gönükdirilen möhüm meseleleriň sazlaşykly çözgütleriniň işlenilip taýýarlanylmagyna örän işeňňir gatnaşýar. Şeýle hem özygtyýarly Bitarap döwlet hökmünde sebit hem-de dünýä ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýär. Merkezi Aziýa sebitinde syýasy durnuklylygy saklamak we goldamak, hoşniýetli goňşuçylygy, dostlugy we özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmek hem-de ösdürmek babatda netijeli işleri durmuşa geçirýär. Sebitiň we dünýäniň ähli döwletleri bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlyklarynyň, medeni-ynsanperwer gatnaşyklarynyň gerimini giňeldýär.

Baky Bitarap Türkmenistan beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarynyň mazmunyna we ugruna hormat goýmak ýörelgesine eýerýär. Türkmenistan “Açyk gapylar” syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek bilen, hemmeler üçin düşnükli bolan anyk daşary syýasy ugry alyp barýar. Ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy sebitde hem-de bütin dünýäde parahatçylygy pugtalandyrmak üçin giň mümkinçilik berýär. Bu bolsa özara ynanyşmak we düşünişmek üçin tagallalary birleşdirmek, medeni gatnaşyklary ösdürmek, dünýä derejesinde umumy meseleleri çözmek üçin örän möhümdir. Şonuň ýaly-da, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän maksatnamalaýyn işleriň netijesinde, ylym, bilim, medeniýet, syýahatçylyk we sport ulgamlarynda uly üstünlikler gazanyldy.

Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Gurmasynyň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Munuň özi ýokary derejedäki hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine, durnukly ösüşe goldaw berilmegine, parahatçylygyň pugtalandyrylmagyna hem-de adam hukuklaryna hormat goýulmagyna gönükdirilen çözgütdir. Häzirki döwürde ähli tagallalaryň utgaşdyrylmagy hem-de agzybirlikde hereket edilmegi aýratyn möhüm bolup durýar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň şan-şöhratyny has-da ýokarlandyrýan, umumadamzat ähmiýetli ynsanperwer syýasaty durmuşa ornaşdyrýan Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, beýik işleri rowaç bolsun!

Maýa ÝALKAPOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.

Aşgabat, 16-njy noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meselelerine hem-de käbir resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, ilki bilen Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol ýurdumyzyň milli kanunçylygyny has-da kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi.

Mejlisiň şu ýylyň 30-njy oktýabrynda geçirilen maslahatynda döwlet syýasatynyň möhüm ugurlary boýunça kanunlaryň we kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň birnäçesine garaldy. Şolaryň Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň mejlisinde makullanylmagy we tassyklanylmagy bilen kabul edilen kanunlar köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde çap edilýär. Deputatlar tarapyndan ilata olaryň many-mazmunyny we ähmiýetini düşündirmek boýunça işler alnyp barylýar.

Ministrliklerden, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryndan gelip gowşan teklipleriň esasynda kanunylygy hem-de hukuk tertibini pugtalandyrmak, raýatyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak, ykdysadyýeti ösdürmek, halkymyzyň saglygyny goramak, ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny rejeli peýdalanmak, haýwanat dünýäsini goramak meseleleri bilen baglanyşykly kanun taslamalaryny taýýarlamak, hereket edýän kanunlary kämilleşdirmek boýunça işler dowam etdirilýär.

Mejlisiň deputatlary döwlet hem-de halkara ähmiýetli çärelere gatnaşýarlar, raýatyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak, söwda hem-de saglyk, halkara syýahatçylyk, bilim, Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek ulgamynda dünýäniň öňdebaryjy tejribesini öwrenýärler. Diýarymyzyň durmuşyndaky şanly wakalar, durmuşa geçirilýän özgertmeler bilen baglanyşykly wagyz-nesihat çäreleri, duşuşyklar, maslahatlar, milli Liderimiziň içeri we daşary syýasatyny wagyz etmek hem-de kabul edilen kanunlaryň many-mazmunyny halkymyza düşündirmek boýunça işler yzygiderli geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny pugtalandyrmak boýunça geçirilýän işleriň örän wajypdygyny nygtady. Şol binýat bolsa döwletimiziň durmuş-ykdysady ösüşiniň wajyp wezipelerini hem-de halkara hukuk tejribesiniň umumy kabul edilen kadalaryny nazara almak arkaly berkidilýär. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Mejlisiň halkara guramalar we beýleki ýurtlaryň parlamentleri bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmeginiň zerurdygyny belledi.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Mejlisiň deputatlaryna sebitde we dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnuklylygy pugtalandyrmaga, Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmäge gönükdirilen daşary syýasaty ýöredýän döwletimiziň başlangyjy bilen her ýyl bellenilýän Halkara Bitaraplyk gününi baýram etmegiň ähmiýetini köpçülige düşündirmek boýunça işleri işjeňleşdirmegi maslahat berdi.

Milli Liderimiz ýaşlar babatdaky döwlet syýasatyny amala aşyrmak boýunça Mejlisiň alyp barýan işiniň möhümdigini belläp, bu ugurda işleri dowam etdirmegi, ösüp gelýän nesli ruhy-ahlak taýdan terbiýelemek meselelerine aýratyn üns bermegi maslahat berdi.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän toplumlaýyn işler barada maglumat berdi.

Şu ýylyň 12-nji noýabrynda geçirilen Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň nobatdaky mejlisiniň dowamynda Mejlisiň maslahatynda kabul edilen hem-de döwlet durmuşynyň möhüm ugurlaryna degişli bolan kanunçylyk namalarynyň 19-syna seredildi we makullanyldy. Kanunlaryň her biri boýunça Türkmenistanyň Prezidenti, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan tassyklanan degişli kararlar kabul edildi. Şolaryň hatarynda “Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Kanun, şeýle hem döwlet emlägini netijeli dolandyrmak, hyzmatlar ulgamyny ösdürmek, ýer serişdelerini peýdalanmak, ýurdumyzyň raýatlarynyň hukuklarynydyr azatlyklaryny goramak, kanunylygy, hukuk tertibini üpjün etmek, hojalyk gatnaşyklaryny kämilleşdirmek, telekeçilik başlangyçlary we ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilikli halkara başlangyçlaryny kanunçylyk taýdan goldamak bilen bagly resminamalar bar.

Halk Maslahatynyň agzalary edara-kärhanalarda, ýokary okuw mekdeplerinde, jemgyýetçilik guramalarynda, oba ilatynyň arasynda guralýan duşuşyklara, maslahatlara we beýleki çärelere yzygiderli gatnaşyp, wagyz-nesihat işlerini geçirýärler, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde çykyş edýärler.

Döwlet Baştutanymyz Halk Maslahatynyň Milli Geňeşiň Mejlisi bilen bilelikde öňde duran wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, ylmy taýdan esaslandyrylan döwlet strategiýasyny amala aşyrmagynyň möhümdigini belledi. Şeýle hem kanun çykaryjylyk babatda tejribe alyşmaga, halkara bileleşigi Türkmenistanyň garaşsyz ösüşiň ýolunda gazanan üstünlikleri hem-de taryhy tejribesi bilen tanyşdyrmaga ýardam edýän hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary giňeltmegiň wajypdygyna üns çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Milli Geňeşiň Mejlisine hem-de Halk Maslahatyna BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalary bilen iki gezek tassyklanan Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesini, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň halkara abraýyny artdyrýan parahatçylyk döredijilikli başlangyçlaryny wagyz etmek, olaryň many-mazmunyny we ähmiýetini düşündirmek boýunça işleriň gerimini giňeltmegiň zerurdygyny nygtady. Milli Geňeşiň wekilleri ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde ýaşlary watançylyk ruhunda terbiýelemek we ahlak taýdan ösdürmäge ýardam edýän milli maşgala gymmatlyklaryny wagyz etmek boýunça çäreleri hem geçirmelidirler.

Soňra döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowa söz berdi. Ol «Türkmenabatdaky S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynda garyşyk mineral dökünlerini öndürýän önümhananyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda» Kararyň taslamasy barada hasabat berdi. Bu resminama hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 9-njy oktýabrynda Birleşen Arap Emirliklerine bolan iş saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda gol çekilen Karz ylalaşygyna laýyklykda taýýarlanyldy. Kararyň taslamasyna laýyklykda, şol önümhananyň gurluşygyny maliýeleşdirmek üçin karz serişdeleriniň bölünip berilmegi göz öňünde tutulýar. Bu çözgüt içerki Karz ylalaşygy esasynda amala aşyrylar. Ylalaşyk Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň hem-de “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň arasynda baglaşylar.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, Türkmenabatdaky himiýa zawodynyň mineral dökünleriniň öndürilýän möçberini artdyrmaga hem-de çykarylýan önümiň hilini ýokarlandyrmaga gönükdirilen ylmy-tehniki maksatnamanyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi üçin ägirt uly kuwwata eýedigini belledi. Garaşsyzlyk ýyllarynda bu kärhana kuwwatly köpugurly himiýa önümçiligine öwrüldi, täze önümhanalar guruldy, önümçilik işi täze tehnikalar we enjamlar bilen üpjün edildi.

Soňky onýyllyklarda garyşyk dökünleri öndürmäge uly ähmiýet berildi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi. Olaryň ykdysady taýdan bähbitliligi şol dökünlerde, iň azyndan, iki täsirli serişdeleriň bardygy bilen tapawutlanýar. Täze taslamanyň durmuşa geçirilmegi ýurdumyzda ýetişdirilýän oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ep-esli ýokarlandyrmaga, ýeriň düzümini gowulandyrmaga mümkinçilik berer diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz «Türkmenabatdaky S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynda garyşyk mineral dökünlerini öndürýän önümhananyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda» Karara gol çekip, resminamany wise-premýere sanly ulgam arkaly iberdi we göz öňünde tutulan işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda ýurdumyza daşarky bazarlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. Şol önümleriň hatarynda awtoulaglar üçin niýetlenen ýarym sintetiki çalgy ýaglary, gämiler üçin niýetlenen ýangyç, azyk, saglygy goraýyş, senagat önümlerini gaplamak we bezeg işleri üçin niýetlenen alýumin çaýylan polipropilen örtügi bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýangyç-energetika toplumynyň ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi. Nebitgaz senagatynyň kuwwatyny netijeli ulanmak bu ugurda amala aşyrylýan düýpli özgertmeleriň esasy ugry bolup durýar.

Häzir Türkmenistan energiýa serişdelerini öndürmek hem-de daşary döwletlere ibermek bilen çäklenmän, eýsem, dünýä bazarlarynda uly islege eýe bolan önümleriň eksportyny hem ýylsaýyn artdyrýar. Şunda tebigy gazyň gaýtadan işlenilmegine hem-de täze önümleriň öndürilmegine uly ähmiýet berilýär diýip, milli Liderimiz döwlete degişli däl pudagyň wekillerini bu işe çekmek bilen, olaryň mümkinçiliklerinden peýdalanmagy tabşyrdy. Wise-premýere bellenilen meýilnamalary iş ýüzünde amala aşyrmak meselelerini hemişe üns merkezinde saklamak barada tabşyryk berildi.

Mejlisiň dowamynda Hökümetiň Başlygynyň orunbasary ýangyç-energetika toplumynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmak maksady bilen geçirilýän işler barada-da hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmengaz” döwlet konserniniň maddy-tehniki enjamlary we ätiýaçlyk şaýlary satyn almagy hakynda” Kararyň taslamasy hödürlenildi, şol enjamlardyr ätiýaçlyk şaýlary “Döwletabatgazçykaryş” müdirligine degişli gaz gysyjy desgalarda hatardan çykan enjamlary çalyşmakda hem-de bejergi işlerini geçirmekde ulanmak meýilleşdirilýär.

Nebitgaz senagatynyň netijeli we durnukly işlemegini üpjün etmek önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak, tehnikalary we enjamlary täzelemek, netijeli tehnologiýalary ornaşdyrmak bilen gös-göni baglydyr, şol maksat üçin her ýyl uly möçberde maýa serişdeleri goýberilýär diýip, milli Liderimiz belledi. Döwlet Baştutanymyz “Türkmengaz” döwlet konserniniň maddy-tehniki enjamlary we ätiýaçlyk şaýlary satyn almagy hakynda” Karary makullap we oňa gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de oňa birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň welaýatlarynda döwlet tabşyrygyna girýän ekinleri ösdürip ýetişdirmek üçin oba hojalyk maksatly ýörite ýer gaznasyny döretmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Häzirki wagtda milli Liderimiziň ýurdumyzyň ykdysadyýetinde döwletiň tutýan paýyny azaltmak we hususy pudagy giňeltmek baradaky tabşyryklaryndan ugur alnyp, Türkmenistanyň Prezidentiniň “Oba hojalyk maksatly ýörite ýer gaznasynyň möçberini tassyklamak hakynda” Kararyna laýyklykda, ýurdumyzyň welaýatlarynda döredilen oba hojalyk maksatly ýörite ýer gaznalaryndan hususy önüm öndürijilere bugdaý, gowaça we döwlet tabşyrygyna girýän beýleki oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin ýer bölekleri bellenen tertipde uzak möhletleýin peýdalanylmaga berilýär. Şunuň bilen birlikde, “Türkmenistanyň oba hojalyk toplumyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda” bellenen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek we bu ulgama hususy önüm öndürijileri giňden çekmek işlerini dowam etdirmek maksady bilen, ýurdumyzyň welaýatlarynda döwlet tabşyrygyna girýän oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin jemi 326 müň 29 gektar meýdanda oba hojalyk maksatly ýörite ýer gaznasyny döretmek boýunça welaýatlaryň häkimlikleri bilen bilelikde degişli teklipler işlenip taýýarlanyldy.

Wise-premýer bu ýörite ýer gaznasyndan berilmegi göz öňünde tutulýan ýer bölekleriniň azyndan 70 göteriminde şertnamalaýyn esasda bugdaý, gowaça we döwlet tabşyrygyna girýän beýleki oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek, galan böleginde bolsa ylmy esasda ekin dolanyşygyny geçirmek üçin döwlet tabşyrygyna girmeýän oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek hem-de berlen umumy ýer bölegi üçin bugdaý we gowaça hasylyny ösdürmek boýunça bellenen meýilnamany doly ýerine ýetirmek şertinde önüm öndürijilere ýer böleklerini 99 ýyla çenli peýdalanmaga bermegiň teklip edilýändigini habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, soňky ýyllarda obasenagat toplumyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýändigini nygtady. Çünki ykdysadyýetiň esasy pudaklarynyň biri bolan bu ulgam ýurdumyzy öňdebaryjy tehnologiýaly ösen senagat döwletine öwürmäge ýardam edýär. Oba hojalyk önümçiliginde halkara tejribä we döwrüň talaplaryna laýyklykda, täze guramaçylyk-hukuk usullaryny ornaşdyrmak örän wajypdyr diýip, milli Liderimiz belledi hem-de şunuň bilen baglylykda, oba hojalygynyň kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýandygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz hususy maýa goýumlaryň döwrebap oba hojalyk önümçiliklerini, täze iş orunlaryny döretmegiň esasy bolmalydygyny belledi we hödürlenen teklipleri makullap, olary degişli edaralar bilen ylalaşmagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz şeýle hem wise-premýere möwsümleýin oba hojalyk işleriniň geçirilmegi, iş tejribesine öňdebaryjy tehnologiýalaryň hem-de ylmyň gazananlarynyň ornaşdyrylmagy, topragyň hasyllylygynyň ýokarlandyrylmagy, suw serişdeleriniň rejeli ulanylmagy bilen bagly birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow Türkmenabatdaky himiýa zawodynda garyşyk mineral dökünleriniň önümçiligini ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan mineral dökünleri öndürmegiň mukdaryny artdyrmak boýunça yzygiderli çäreler geçirilýär. Konserniň garamagyndaky kärhanalarda ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynyň zerurlyklaryny kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýän azotly, fosforly we kaliý dökünleri ýeterlik möçberde öndürilýär. Önümiň köp bölegi bolsa daşary ýurtlara iberilýär.

Häzirki wagtda dünýäniň oba hojalyk önümçiliginde garyşyk mineral dökünler giňden peýdalanylýar, onuň düzüminde azodyň, fosforyň, kaliniň dürli gatnaşyklary bar. “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň kärhanalarynyň önümleriniň esasynda ekerançylyk üçin peýdaly bolan dökünleriň şu görnüşini öndürmek meýilleşdirilýär, bu bolsa ykdysady taýdan, şol sanda daşary ýurtlara ibermek babatynda has bähbitlidir.

Şu maksat bilen, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň hünärmenleri bilen bilelikde zerur resminamalar taýýarlanyldy. Bar bolan düzümleri nazara alyp, Türkmenabatdaky himiýa zawodynda ýyllyk kuwwaty 170 müň tonna önüme barabar bolan garyşyk mineral dökünleri öndürmek boýunça önümhananyň işini ýola goýmak maksadalaýyk hasaplanylýar. Bu taslamany Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň karz serişdelerini çekmek esasynda amala aşyrmak göz öňünde tutulýar.

Şonuň bilen birlikde, wise-premýer Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda keramiki-bezeg plitalaryny we sanfaýans önümlerini öndürmek boýunça zawody gurmak hakynda taýýarlanylan Kararyň taslamasy barada hasabat berdi. Ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak, daşky eltiji ulag-kommunikasiýalaryny çekmek hem-de inžener-tehniki ulgamlary gurmak işlerini hem öz içine alýan täze kärhana Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020 — 2023-nji ýyllarda senagat we önümçilik desgalaryny gurmak hakyndaky degişli Kararyny ýerine ýetirmek maksady bilen bina ediler. Bu taslamany durmuşa geçirmegi “Eziz doganlar” hojalyk jemgyýetine ynanmak göz öňünde tutulýar. Zawod meşhur daşary ýurt önüm öndürijileriniň iň täze enjamlary bilen enjamlaşdyrylar. Kärhananyň ýyllyk kuwwaty 3 million 300 müň inedördül metr keramiki-bezeg plitalaryny we 120 müň sany sanfaýans önümlerini öndürmäge deň bolar. Desganyň gurluşygyny 2024-nji ýylyň iýun aýynda tamamlamak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda pudaklary diwersifikasiýalaşdyrmak, örän baý ýerli çig mal serişdelerini tygşytly hem-de netijeli peýdalanmak arkaly senagatlaşdyrmak strategiýasy babatynda himiýa senagatyna uly ornuň degişlidigini nygtady. Öňdebaryjy tehnologiýalar esasynda işleýän täze, häzirki zaman kärhanalarynyň döredilmegi ugurdaş düzümleriň düýpli döwrebaplaşdyrylmagyna, içerki sarp edijileriň ýokary hilli, şol sanda mineral dökünleriň has uly islege eýe bolan görnüşlerine zerurlyklaryny doly kanagatlandyrmaga ýardam berýär. Şonuň bilen birlikde, munuň özi Watanymyzyň eksport kuwwatyny has-da giňeltmäge mümkinçilik berýär.

Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, ýokarda agzalan önümleriň önümçiligini ýola goýmak boýunça hödürlenilen teklibi makullady hem-de degişli halkara bäsleşigi yglan etmegiň gerekdigini belläp, wise-premýere bu ugurda degişli işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda täze senagat desgasynyň gurulmagynyň hem-de onuň gurluşygynyň “Eziz doganlar” hojalyk jemgyýetine ynanylmagynyň göz öňünde tutulýandygy baradaky meselä degip geçmek bilen, häzirki wagtda işewür düzümleriň wekilleriniň ýurdumyzda köpugurly bäsdeşlige ukyply senagat pudagynyň döredilmegine, daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri ýola goýmak meseleleriniň çözülmegine we eksport ugurly harytlaryň önümçilik möçberleriniň artdyrylmagyna gönükdirilen möhüm taslamalary durmuşa geçirmäge örän işjeň gatnaşýandyklaryny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletimiziň geljekde-de türkmen telekeçilerine hemmetaraplaýyn goldaw berjekdigini belläp, hödürlenen Karara gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we bu resminamany ýerine ýetirmek boýunça anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyş dabarasyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Wise-premýer daşary ýurtlaryň öňdebaryjy kompaniýalarynyň enjamlary bilen üpjün edilen täze, döwrebap dokma toplumynyň kuwwatynyň ýylda 3 müň 300 tonna ýokary hilli ýüplügi, 20 million inedördül metr dürli görnüşli matalary, şol sanda 18 million inedördül metr matalary boýamaga hem-de 3 million 500 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge barabardygyny habar berdi. Bu toplumyň ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli önümleri ýurdumyzyň içerki bazaryny üpjün etmek bilen bir hatarda, pudagyň eksport mümkinçiligini artdyrar, şeýle hem onuň işe girizilmegi bilen 1 müň 150 täze iş orny dörediler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkymyzyň döredijilikli zähmeti hem-de bagtyýar durmuşy üçin ähli şertleriň döredilýändigini nygtady. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän kärhanalary döretmek, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de artdyrmak, eksport mümkinçiligini ýokarlandyrmak boýunça uly işler alnyp barylýar. Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda dokma toplumynyň gurulmagy hem munuň aýdyň mysallarynyň biridir.

Önümçilige netijeli innowasiýalary, dünýä ylmynyň gazananlaryny, iň kämil tehnologiýalary ornaşdyrmak işinde halkara hyzmatdaşlygyň geriminiň giňeldilmegi uly ähmiýete eýedir. Diýarymyzda öndürilýän dokma önümleriniň hil we ekologik howpsuzlygy babatda halkara ölçeglere laýyk gelmegine aýratyn üns berilmelidir. Türkmen hünärmenleri içerki bazaryň isleglerini öwrenip, ilatyň möwsümleýin isleglerinden ugur alyp, lybaslaryň we beýleki harytlaryň täze görnüşlerini işläp taýýarlamalydyrlar hem-de önümçilige ornaşdyrmalydyrlar diýip, milli Liderimiz belledi hem-de açylyş dabarasyny ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa şu ýylyň dekabr aýynda geçiriljek esasy çäreleriň we medeni-durmuş maksatly binalary açyp ulanmaga bermegiň Tertibi barada hasabat berdi.

Dürli medeni çäreleriň, şol sanda Halkara Bitaraplyk gününe, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 26 ýyllygyna we Täze ýyla bagyşlanan çäreleriň geçirilmeginiň meýilleşdirilendigi bellenildi. Baýramçylyk çäreleriniň maksatnamasyny ylmy maslahat, mowzuklaýyn sergiler, döredijilik duşuşyklary, “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlikler, sungat ussatlarynyň gatnaşmagyndaky konsert düzýär. Dekabrda döredijilik bäsleşikleriniň jemi jemlener. Ýurdumyzyň welaýatlaryndaky «Türkmeniň ak öýi» binalarynda baýramçylyk çäreleri we konsertleri guralar. 10-njy dekabrda Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda «Dünýä dursun parahat!» atly türkmen aýdymyny türki dilli döwletleriň zehinli aýdymçylarynyň ýerine ýetirmeginde ýazgy edilen wideogörnüşiniň tanyşdyrylyş dabarasy geçiriler.

Täze ýyl mynasybetli baýramçylyk dabaralary ýurdumyzyň Baş arçasynda yşyklary ýakmak çäresi bilen başlanar. Bu arça «Älem» medeni-dynç alyş merkeziniň öňündäki meýdançany bezär. Şol dabaralar tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylar. Estrada we höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň arasynda yglan edilen «Ýylyň parlak ýyldyzy» atly bäsleşigiň jemleýji tapgyry geçiriler. Täze ýyla bagyşlanan esasy dabaralar 31-nji dekabrda «Älem» medeni-dynç alyş merkeziniň, Döwlet sirkiniň we «Türkmeniň ak öýi» binalarynyň öňündäki meýdançalarda geçiriler. Şolarda Täze ýyl baýramy mynasybetli medeniýet we sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda baýramçylyk konsertleri guralar. Paýtagtymyzy we Diýarymyzyň sebitlerini Täze ýyl teleköprüsi baglanyşdyrar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere Halkara Bitaraplyk güni, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 26 ýyllygy mynasybetli baýramçylyk çärelerini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek babatda anyk görkezmeleri berdi. Şol çäreler diňe bir paýtagtymyzda däl, eýsem, ýurdumyzyň welaýatlarynda hem köpöwüşginli, ýatdan çykmajak derejede we gyzykly geçirilip, halkymyzyň agzybirliginiň hem-de jebisliginiň, iň gowy milli däplerimiziň dabaralanmagynyň aýdyň nyşanyna öwrülmelidir.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly halkara forumlaryň we döredijilik çäreleriniň ýokary guramaçylykly geçirilmegi babatda hem birnäçe tabşyryklary berdi. Şol çäreler Türkmenistanyň daşary ýurt döwletleri bilen gatnaşyklarynyň täze mazmun bilen baýlaşdyrylmagyna ýardam etmelidir.

Milli Liderimiz Täze ýyl dabaralaryny geçirmäge ünsi çekip, olary guramaga degişli ähli guramaçylyk meselelerine örän jogapkärli we içgin çemeleşmegiň möhümdigini nygtady. Şol dabaralar türkmen toýuna mahsus ýagdaýda geçirilip, hemmelere, ilkinji nobatda bolsa, çagalara şatlyk hem-de ýatdan çykmajak pursatlary peşgeş bermelidir.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew milli saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak, daşary ýurtly, şol sanda nemes hyzmatdaşlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli tagallasy netijesinde, häzirki döwürde ýurdumyzyň lukmançylygynda uly üstünliklere ýetilendigi bellenildi. Ýewropanyň we dünýäniň, şol sanda Germaniýa Federatiw Respublikasynyň iri lukmançylyk merkezleri bilen işjeň hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Bu ulgamda köpýyllyk ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň çäklerinde yzygiderli ýagdaýda öňdebaryjy tejribe alşylýar, türkmen lukmanlary GFR-iň iri klinikalarynda dürli ugurlar boýunça hünär derejelerini ýokarlandyrýarlar, ýurdumyza nemes hünärmenleri iş sapary bilen gelýärler. 2011 — 2021-nji ýyllar aralygynda Türkmenistanda we Germaniýada 9 forum geçirildi, şolaryň gün tertibine saglygy goraýyş ulgamynyň möhüm meseleleri girizildi.

Däp bolan hyzmatdaşlygy dowam etdirmek maksady bilen, milli Liderimiziň garamagyna şu ýylyň 21—24-nji noýabry aralygynda türkmen hünärmenleriniň wekilçilikli toparyny Mýunhen şäherine, Maksimilian-Lýudwig adyndaky Mýunhen uniwersitetiniň Grosshadern klinikasyna iş sapary bilen ugratmak baradaky teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Germaniýa Federatiw Respublikasy bilen saglygy goraýyş ulgamynda alnyp barylýan netijeli hyzmatdaşlyga ýokary baha berdi. GFR-iň dünýä belli klinikalary, tejribeli nemes alymlary hem-de lukmanlary bilen ýola goýlan ýakyn gatnaşyklar milli lukmançylyk ylmynyň we iş tejribesiniň okgunly ösüşine, ugurdaş bilimiň halkara ölçeglerine laýyklykda kämilleşdirilmegine ýardam berýär.

Ýurdumyzyň bu ulgamynyň edaralarynyň Germaniýanyň meşhur kompaniýalarynyň önümleri bolan iň häzirki zaman enjamlar bilen üpjün edilmegi, bilelikdäki barlaglaryň geçirilmegi, keselleriň öňüni almak, anyklamak, bejermek ulgamynda innowasion usullaryňdyr tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, ýokary derejeli işgärleriň taýýarlanylmagy ýyl-ýyldan giňeldilýän hem-de täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýan köpýyllyk hyzmatdaşlygyň anyk netijeleridir.

Döwlet Baştutanymyz türkmen lukmanlarynyň toparyny Maksimilian-Lýudwig adyndaky Mýunhen uniwersitetiniň Grosshadern klinikasyna ugratmak boýunça hödürlenilen teklibi makullap, wise-premýere mundan beýläk-de nemes hyzmatdaşlar bilen däp bolan gatnaşyklary ösdürmek boýunça işleri yzygiderli dowam etdirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow gözegçilik edýän düzümlerinde işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň harby gullukçylarynyň hem-de işgärleriniň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylýar, täze edara binalary, serhet galalary gurulýar. Diýarymyzyň ähli künjeklerinde Watan goragçylary üçin ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary, medeni-durmuş maksatly binalar, bedenterbiýe-sagaldyş toplumlary, döwrebap lukmançylyk merkezleri bina edilýär hem-de ulanmaga berilýär.

Paýtagtymyzyň demirgazygynda ýerleşýän Çoganlydaky Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky ýaşaýyş toplumynda häzirki zaman ölçeglerine kybap gelýän täze zolagy döretmek işleri dowam etdirilýär. Şonuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda şu ýylyň 11-nji awgustynda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Harby-Deňiz güýçleriniň täze harby bölüminiň, Döwlet serhet gullugynyň serhet galasynyň täze binalar toplumynyň açylyş dabarasy boldy. Lebap welaýatyndaky harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleri üçin durmuş maksatly desgalaryň gurluşygy alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ösüşiň we abadançylygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan türkmen halkynyň parahat hem-de döredijilikli durmuşynyň binýatlaryny pugtalandyrmak boýunça giň gerimli işleri alyp barýan ähli düzümleriň ýakyndan sazlaşykly hereket etmeginiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Diýarymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça ähli bellenilen meýilnamalary üstünlikli amala aşyrmak üçin degişli şertleri üpjün etmekde harby we hukuk goraýjy düzümleriň ornuny belledi hem-de ata Watanymyza we halkymyza belent borja düşünmek bilen päk ýürekli hyzmat etmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz döwletimiziň harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň maddy üpjünçiligini hem-de durmuş şertlerini gowulandyrmak, serkerdeleriň, şahsy düzümiň we olaryň maşgala agzalarynyň durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak barada hemişe alada etjekdigini aýtdy. Soňky ýyllarda bu düzümlerde geçirilýän özgertmeleriň netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen yzygiderli işler amala aşyrylýar diýip, döwlet Baştutanymyz wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň hem-de harby gullukçylaryň durmuş meseleleriniň oňyn çözülmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Azyk we oba hojalyk guramasy (FAO) bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek hakynda hasabat berdi.

Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen köpugurly gatnaşyklaryň Bitarap Watanymyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolup durýandygy bellenildi. Bu babatda oba hojalygyny durnukly ösdürmek, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek hem-de daşky gurşawy goramak ýaly ulgamlarda FAO bilen gatnaşyklara aýratyn ähmiýet berilýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzda FAO bilen bilelikde sebitleýin taslamalaryň 5-si amala aşyrylýar. Şeýle hem halkara tejribä daýanylyp, ýokarda agzalan ulgamlarda öňdebaryjy tehnologiýalar, innowasion çözgütler we häzirki zaman ylmy çemeleşmeler ornaşdyrylýar. Şolar Durnukly ösüş maksatlaryna laýyk gelýär.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan ugur alnyp, BMG-niň şu düzümi bilen hemmetaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin birnäçe teklipler işlenip taýýarlanyldy. Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda durnukly ösüş ugrunda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň çarçuwaly Maksatnamasyna esaslanyp, FAO guramasynyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Türkmenistan boýunça Maksatnamasyny işläp taýýarlamak teklip edilýär. FAO bilen bilelikde obasenagat toplumy, ekologiýa we howanyň üýtgemegi meselelerine degişli taslamalary durmuşa geçirmek maksadalaýyk hasaplanylýar. Hususan-da, häzirki wagtda FAO tarapyndan «Merkezi Aziýada ownuk şahly mallary köpeltmegiň netijeliligini artdyrmak arkaly bug gaz zyňyndylaryny azaltmaga ýardam bermek» atly sebitleýin taslama ýerine ýetirilýär. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer, daşary işler ministri Türkmenistanyň bu taslama goşulmagy baradaky teklibi beýan etdi. Munuň özi oba ýerleriniň durnukly ykdysady ösüşine gönükdirilendir. Şeýle hem FAO-nyň hem-de ýurdumyzyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň arasynda degişli ylalaşygy baglaşmak teklip edilýär.

Mundan başga-da, obasenagat toplumynyň hem-de tutuş milli ykdysadyýetiň esasy pudaklarynyň biri bolan pagtaçylykda hyzmatdaşlyk etmäge uly ähmiýet berilýär. Şu maksat bilen, bu ugurda önümçilik tehnologiýalaryny gowulandyrmak we pagta ýygymyny mehanizasiýalaşdyrmak arkaly, pagtaçylyk pudagynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen FAO bilen bilelikdäki taslamany durmuşa geçirmek teklip edilýär. Taslamanyň çäklerinde tehniki kuwwatlyklar arkaly gowaçanyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, agrotehniki usullary we pagtanyň seleksiýasy babatda ylmy-barlag işlerini güýçlendirmek hem-de bu işleriň netijeliligini sanly tehnologiýalar arkaly ýokarlandyrmak göz öňünde tutulýar.

FAO bilen gatnaşyklary has-da giňeltmek maksady bilen, häzirki wagtda bu guramanyň Türkmenistandaky wekilhanasyny açmak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Munuň özi göni ikitaraplaýyn gatnaşyklary amala aşyrmaga mümkinçilik berer. Şundan ugur alnyp, ýurdumyzyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de FAO-nyň hünärmenleri bilen bilelikde degişli Ylalaşygyň taslamasyny işläp düzmek teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Bitarap Türkmenistanyň BMG-niň ygtybarly hyzmatdaşydygyny görkezip, iş ýüzünde köpýyllyk netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmaga we ösdürmäge çalyşýandygyny nygtady. Ýurdumyz häzirki döwrüň wajyp meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamak, ählumumy parahatçylygyň, abadançylygyň we ösüşiň bähbidine özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça halkara bileleşigiň tagallalaryny birleşdirmäge gönükdirilen oňyn başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär.

Türkmenistan FAO bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmäge uly ähmiýet berip, ykdysadyýetiň oba hojalygy ýaly möhüm pudagynda düýpli özgertmeleri amala aşyrmakda, şol sanda obasenagat toplumynyň kuwwatyndan netijeli peýdalanmak, önüm öndürijileri goldamak, azyk bolçulygyny üpjün etmek, ýokary hilli azyk önümlerini öndürmek, ýurdumyzyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça görülýän toplumlaýyn çärelerde özüniň oňyn tejribesini paýlaşmaga taýýardyr. Milli Liderimiz bu baradaky gürrüňi dowam edip, häzirki ýagdaýlar bilen baglylykda, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ulgamynyň hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň biridigini belledi. Sebit we ählumumy möçberde howanyň üýtgemegi bilen bagly meseleler aýratyn ähmiýete eýe bolýar.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklipleri, şol sanda Türkmenistanda BMG-niň Azyk we oba hojalygy boýunça guramasynyň wekilhanasyny açmak baradaky teklibi makullap, wise-premýere, daşary işler ministrine hereket edýän milli kanunçylyga hem-de halkara hukugyň kadalaryna laýyklykda, degişli işleri geçirmegi tabşyrdy we mundan beýläk-de Birleşen Milletler Guramasy bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge, onuň esasy düzümleri bilen bilelikdäki geljegi uly taslamalary durmuşa geçirmäge aýratyn üns bermegiň zerurdygyny nygtady.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar baradaky döwlet agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Türkmenistanyň ulag-kommunikasiýa ulgamy barada jikme-jik maglumatlary bolan sanly ulgamdaky kartasyny düzmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyz möhüm ähmiýetli düzümleýin taslamalaryň birnäçesine gatnaşýar. Şol taslamalaryň hatarynda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe (“Lapis Lazuli”) ugry boýunça täze multimodal geçelgesini döretmek taslamasy bar. 2020-nji ýylyň iýulynda Türkmenistanyň, Owganystanyň we Azerbaýjanyň Prezidentleriniň arasynda sanly ulgam arkaly geçirilen üçtaraplaýyn duşuşygyň barşynda bu baradaky mesele ara alnyp maslahatlaşyldy.

Dünýä tejribesinde degişli desgalar barada geografik maglumatlary ýygnamak, saklamak, seljermek we grafik taýdan görmek üçin amatly görnüşe getirilen Geografik-maglumatly ulgamlaryň (GIS) giňden ulanylýandygy habar berildi. Bu ulgam degişli ýer bölekleriniň sanly kartasy görnüşinde bolup, onda desgalar barada giňişleýin maglumatlar ýerleşdirilýär.

Agentligiň ýolbaşçysy milli Liderimiziň garamagyna ýurdumyzyň üstaşyr ulag geçelgelerini, möhüm awtoulag we demir ýollaryny, hyzmat ediş nokatlaryny, halkara howa menzillerini hem-de olaryň ýük terminallaryny işjeňleşdirmek maksady bilen, sanly GIS kartasyny düzmek baradaky teklibi hödürledi. Ol ýangyç guýmak mümkinçilikleri, deňiz portlary, poçta bölümleri, logistika merkezleri we howa menzilleri, serhet geçelgeleri hem-de gümrük amallarynyň ýerine ýetirilýän nokatlary baradaky jikme-jik maglumatlary özünde jemlär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik hem-de hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine daýanýan daşary syýasy strategiýany yzygiderli durmuşa geçirip, sebit we halkara ähmiýetli taslamalara işjeň gatnaşmak bilen, ählumumy gyzyklanmalar babatda özara bähbitli hyzmatdaşlygyň giňeldilmegi ugrunda çykyş edýändigini nygtady.

Parahatçylygy we durnuklylygy saklamak, durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmek hem-de sebitde hoşniýetli goňşuçylyk däplerini pugtalandyrmak ýörelgelerine esaslanyp, halklaryň arasynda dostluk köprüsi hökmünde çykyş edýän, hemmelere elýeterli üstaşyr ulag geçelgelerini kemala getirmegiň möhümdigini hemişe nygtaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Milli Liderimiz amala aşyrylýan köptaraply taslamalaryň ýaýbaňlandyrylan ulag üstaşyr ulgamyny döretmäge, häzirki zaman düzümlerini kemala getirmäge, awtomobil, demir ýol we parom gatnawlarynyň ugry boýunça netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga, mümkinçilikleri bilelikde peýdalanmaga ýardam berýändigini nygtap, sanly kartany düzmek baradaky teklibi makullady hem-de bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe meselelere garaldy hem-de ykdysadyýetiň pudaklaryny ösdürmäge gönükdirilen çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Pa­ra­hat­çy­ly­gy we saz­la­şyk­ly ösü­şi bi­len ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan bü­tin dün­ýä­niň ün­sü­ni çek­ýär. «Türk­me­nis­tan – pa­ra­hat­çy­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny» ýy­lyn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň pa­ra­sat­ly baş­lan­gyç­la­ry ne­ti­je­sin­de üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän iş­ler oňa aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär. Eziz Di­ýa­ry­my­zyň hä­zir­ki gu­wan­dy­ry­jy ösüş­le­ri her bir türk­me­nis­tan­ly­ny buý­san­dyr­ýar hem-de şeý­le gu­wan­dy­ry­jy sep­git­le­ri eýe­le­mek­de özü­niň hem go­şant goş­ma­gy­na hö­wes­len­dir­ýär. Çün­ki be­dew bat­ly ösüş­ler, ata Wa­ta­ny­myz­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän öz­gert­me­ler hal­ky­my­zyň ýa­şa­ýyş-dur­mu­şy­ny has-da be­len­de gö­ter­mek, jem­gy­ýe­tiň ka­da­ly we dur­nuk­ly ösü­şi­ni üp­jün et­mek üçin ama­la aşy­ryl­ýar.

Eziz Di­ýa­ry­my­zyň yk­dy­sa­dy müm­kin­çi­lik­le­ri­niň ne­ti­je­sin­de ýur­du­my­zyň şä­her­le­ri­niň, oba­la­ry­nyň keş­bi düýp­gö­ter öz­ger­ýär. Çün­ki ýur­du­my­zyň äh­li se­bit­le­rin­de her oba­nyň, şä­he­riň, we­la­ýat we et­rap mer­kez­le­ri­niň aba­dan­çy­ly­gy­ny, gül­läp ösüş­le­ri­ni üp­jün et­mek baradaky mak­sat­na­ma­lar bo­ýun­ça top­lum­la­ýyn al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler hal­ky­my­zyň aja­ýyp dur­mu­şy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­dir.

Yn­ha, ýa­kyn­da Bal­kan we­la­ýa­tyn­da bo­lan ta­ry­hy da­ba­ra­lar, be­lent des­ga­la­ryň açy­lyş­la­ry hal­ky­my­zyň buý­san­jy­ny be­len­de gö­ter­di. Bu be­lent des­ga­lar ýur­du­my­zyň se­bit­le­ri­ni dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan yzy­gi­der ös­dür­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň aý­dyň be­ýa­ny­na öw­rül­di. Türk­men­ba­şy şä­he­rin­de gur­lan ýo­kanç ke­sel­ler has­sa­ha­na­sy­nyň tä­ze bi­na­sy, şeý­le hem Mag­tym­gu­ly et­ra­byn­da açy­lyp, ula­nyl­ma­ga ber­len luk­man­çy­lyk des­ga­sy sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­my­nyň hä­zir­ki za­man dü­zü­mi­niň üs­tü­ni ýe­tir­di. Mu­nuň özi ýur­du­my­zyň äh­li se­bit­le­ri­niň yzy­gi­der ös­ýän­di­gi­ni aý­dyň be­ýan ed­ýär. Şeý­le aja­ýyp üs­tün­lik­ler bol­sa eziz il­deş­le­ri­mi­ziň buý­san­jy­ny go­şa­lan­dy­ryp, olary tä­ze zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ne ruh­lan­dyr­ýar.

Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän il-halk bäh­bit­li öz­gert­me­le­riň ne­ti­je­sin­de be­lent mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň jöw­her paý­ha­syn­dan we ýi­ti ze­hi­nin­den ke­mal tap­ýan kä­mil sy­ýa­sy ýol-ýö­rel­ge mil­li hem-de ru­hy gym­mat­lyk­lar­dan ugur alyp, türk­men jem­gy­ýe­ti­mi­ziň gel­jek­ki ösüş­le­ri­niň mö­hüm ugur­la­ry­ny kes­git­le­mek­de, şol esas­da döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň yk­dy­sa­dy, me­de­ni we beý­le­ki ul­gam­lar­da ama­la aşy­ryl­ýan öz­gert­me­le­riň mak­sa­da­la­ýyk dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gin­de yg­ty­bar­ly orun eýe­le­ýär.

Ag­zy­bir­lik, je­bis­lik we bi­te­wi­lik ýa­ly ata-ba­ba­la­ry­myz­dan gel­ýän mu­kad­des ýö­rel­ge­le­ri­miz hä­zir­ki dö­wür­de döw­let sy­ýa­sa­ty­my­zyň ile­ri tu­tul­ýan ug­ry bo­lup dur­ýar. Yk­dy­sa­dy ösüş­le­ri­mi­ziň, üs­tün­lik­le­ri­mi­ziň hem ro­waç­lyk­la­ry­my­zyň göz­ba­şy bo­lan bu mu­kad­des ýol-ýö­rel­ge­le­riň bag­ty­ýar­lyk döw­rü­miz­de has-da ös­dü­ril­ýän­di­gi­niň şa­ýa­dy bol­mak örän gu­wan­dy­ry­jy­dyr.

Dün­ýä­de be­lent ab­raý­dan peý­da­lan­ýan ýur­du­myz tä­ze ösüş­ler, pa­ra­hat­çy­ly­gyň aý­dyň ýo­ly bi­len ynam­ly öňe bar­ýar. Eziz Wa­ta­ny­my­za şeý­le ösüş­le­ri ba­gyş ed­ýän, dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­lyk, hoş­ni­ýet­li­lik, ba­ky Bi­ta­rap­lyk sy­ýa­sa­ty­ny ýö­red­ýän hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag bolsun, be­ýik iş­le­ri üs­tün­lik­le­re bes­len­sin!

Nur­täç BE­LE­KO­WA,

S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.

Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde tutanýerli işler durmuşa geçirilýär. Halk hojalygynyň ähli pudaklaryna innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde sanly ykdysadyýetiň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanylýar.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, dünýä ylmynyň täze gazananlary esasynda ýurdumyzyň halk hojalygyna sanly ykdysadyýet giňden ornaşdyrylýar. Şu mynasybetli halk hojalygynda innowasion taslamalar talabalaýyk durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda saglygy goraýyş, ylym we bilim, senagat, ulag we kommunikasiýa hyzmatlar ulgamy, agrosenagat pudagy, orta we kiçi telekeçilik ýaly ugurlarda sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanylýar. Oba hojalyk pudagynda bu babatda işler güýçli depginde alnyp barylýar. Ýer bilen iş salyşýan kärendeçilerimiz kuwwatly tehnikalar — pagta ýygyjy maşynlar, bugdaý orujy kombaýnlar bilen ýeňillikli şertlerde üpjün edilýär. Bu tehnikalara ýörite sanly ulgamyň kömegi bilen kompýuterler ornaşdyrylandyr. Munuň özi ýere erk edýän mehanizatorlara köp babatda ýeňillikleri döredýär. Wagty tygşytlamaga, alynýan hasylyň mukdarynyň artmagyna köp ýardam edýär.

Diýarymyzda ýokary depgin bilen ornaşdyrylýan sanly ulgamyň halk hojalygynda peýdasy ummasyzdyr. Häzirki wagtda döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalynyň işe girizilmegi amala aşyrylýan ýeňilleşmegine hem-de çaltlaşmagyna ýardam berýär.

Mälim bolşy ýaly, sanly ykdysadyýet we sanly ulgam internet ulgamy bilen baglanyşyklydyr. Häzirki wagtda ýurdumyzda internet hyzmatlaryndan peýdalanýanlaryň sany günsaýyn artýar. Ýurdumyzda aragatnaşyk ulgamynyň täze görnüşleriniň ähmiýetine aýratyn üns berilýär. Şu nukdaýnazardan, aragatnaşyk pudagyny ösdürmekde hormatly Prezidentimiziň

baştutanlygynda ýurdumyzda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Bu bolsa milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagyna giň mümkinçilikleri döredýär. Döwletimizde sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň durmuşa geçirilmegi ähli pudaklaryň we döwlet dolandyryş edaralarynyň işiniň tehnologiýa taýdan kämilleşmegine ýardam berýär. Goý, hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Amanbibi HALMYRADOWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň öwreniji-mugallymy.

Raýatlary tutumly işlere ruhlandyryp, täze döredijilik joşgunyna badalga bermekde jemgyýetçilik guramalarynyň uly hyzmaty bardyr. Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda ýurdumyzyň kuwwatyny artdyrmak, jemgyýetiň agzybirligini gazanyp, sazlaşykly durmuşy üpjün etmek ugrunda durmuşa geçirilýän işlere ýaşlary ugrukdyrmak, olaryň Watan berkararlygynyň, il-günüň abadançylygynyň, durnukly ösüşiň dowamat-dowam bolmagyna gönükdirilen täze başlangyçlary amala aşyrmaga gatnaşmaklaryny gazanmak ilkinji wezipedir. Çünki umumadamzat we milli ruhy-ahlak gymmatlyklaryna sarpa goýýan, täze bilimlere ymtylýan, döredijilikli işlemäge ukyply ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmegi başarýan jemgyýet öz geljegine ynamly seredip bilýär. Ýurduň, döwletiň geljegi, jemgyýetiň täze ösüş tapgyrlary, esasan, ýaş nesliň uly geljek baradaky garaýyşlaryna, bolup geçýän wakalara, özgerişlere bolan gatnaşygyna bagly diýilse dogry bolar. Garaşsyzlyk ýyllarynda türkmen jemgyýetiniň taryhy ösüşleriniň gymmatlygyny kalbynda göterýän täze nesil kemala geldi. Mähriban Watanymyzyň mynasyp nesillerini terbiýeläp ýetişdirmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup, ýaşlara ählitaraplaýyn goldaw berilýändigi guwandyryjy ýagdaýdyr.

Türkmenistan öz Garaşsyzlygyny yglan edenden soňra döwletiň ýaşlar syýasatynyň hukuk esaslary düzülip başlandy. Türkmenistanly ýaşlaryň jemgyýetçilik hukuklary we borçlary Türkmenistanyň Konstitusiýasynda berkidilen. 1991-nji ýylyň noýabr aýynda döredilen Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasy ýaş raýatlaryň bähbitlerini goraýan iň uly jemgyýetçilik guramasy bolup durýar. Häzirki wagtda düzümine ýüzlerçe ilkinji guramany, müňlerçe agzany jemleýän bu gurama iň bir işjeň, öňdebaryjy jemgyýetçilik birleşigidir. Döwletimiziň ýaşlar barada alyp barýan döwlet syýasaty Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň işi bilen aýrylmaz baglydyr.

Ýurdumyzyň Ýaşlar guramasynyň esasy wezipesi adamyň we jemgyýetiň ösmegine ýardam etmek, onuň aň-paýhas we zähmet mümkinçiliklerini kemala getirmek bolup durýar. Durmuş ähmiýetli çäreleri geçirmegiň meýilnamalaryna hem-de ýurdumyzyň beýleki jemgyýetçilik guramalary, döwlet edaralary, şeýle hem ýokary we orta mekdepleri, ylym we medeniýet edaralary bilen hyzmatdaşlykda ösüp gelýän nesil bilen işlemek boýunça dürli taslamalary amala aşyrmagyň ugurlary bu guramanyň baş wezipeleriniň hatarynda durýar.

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşi tarapyndan mekdep okuwçylarynyň, talyp ýaşlaryň arasynda olimpiadalar, bäsleşikler, maslahatlar, sergiler, festiwallar, gözden geçirişler we beýleki çäreler yzygiderli geçirilýär. Ýurdumyzyň öňdebaryjy ýaşlarynyň wekilleriniň ençemesi Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi tarapyndan Türkmenistanyň Ýaşlar baýragynyň eýeleri diýlip yglan edilmegi jemgyýetçilik durmuşynda olaryň möhüm orun eýeleýändiklerine şaýatlyk edýär. Orta mekdepde okap ýören aýdyma höwesek çagalaryň, okuwçylaryň arasynda geçirilýän «Eýjejik gyzjagaz», «Merdana nesil», «Garaşsyzlygyň merjen däneleri» ýaly giňden ýaýbaňlandyrylýan bäsleşikler bolsa, uly meşhurlyga eýedir. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Gulbaba adyndaky baýragy körpe nesliň zehinli wekillerine gowşurylýar. Ösüp-özgerýän Watanymyzyň bagtly ýaşlary umytlaryň hasyl bolýan, arzuwlara ak ýol açylýan zamanada ýaşaýarlar.

Garaşsyz Watanymyzyň gazanýan ähli üstünliklerinde, eýeleýän belent sepgitlerinde ýaşlaryň hyzmatynyň aýratyn ornunyň bardygyny, ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmäge, onuň güýç-kuwwatyny artdyrmaga, milli ykdysadyýetini ýokary tehnologiýaly senagata esaslanýan, gaýtadan işleýän köpugurly innowasion ulgama öwürmek boýunça alnyp barylýan işlere uly goşant goşýandyklaryny bellemek has-da guwandyryjydyr. Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça belent wezipeleri ýerine ýetirmekde, elbetde, ilki bilen, ýaşlaryň aň-düşünjesine, gujur-gaýratyna we netijeli zähmetine daýanylýar.

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň toplumlaýyn wezipeleri ýaşlaryň hukuk we durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmäge, olaryň arasynda halkymyzyň ruhy-ahlak, medeni gymmatlyklaryny, milli däp-dessurlarymyzy wagyz etmäge gönükdirilendir. Ýaşlaryň arasynda sagdyn durmuş kadalaryny ornaşdyrmaga, ýaş nesli watançylyk, raýat jogapkärçiligi, zähmetsöýerlik ruhunda terbiýelemäge hem uly üns gönükdirilýär. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky ýaşlar guramasy ylym we bilim edaralarynda ýaş alymlaryň geňeşlerini döretmek, ýaşlaryň ekologiýa medeniýetini kämilleşdirmek, ýaşlaryň arasynda türkmen halkynyň mirasyny we däp-dessurlaryny wagyz etmek boýunça çäreleriň toplumyny işläp taýýarlamak boýunça wezipelerini alyp barýar. Ylym we tehnologiýalar babatda täze usullary, innowasion tehnologiýalary ulanmak bilen, ylmy-barlag taslamalaryny ýerine ýetirmek boýunça ýaşlaryň halkara ylmy hyzmatdaşlygyny ösdürmäge hem-de bu hyzmatdaşlygyň ugurlaryny giňeltmäge hem gurama ýakyndan ýardam berýär.

Ýaşlaryň sazlaşykly ösmegi, boş wagtyny gyzykly guramak üçin zerur şertleri döretmek, olarda ýokary ruhy-ahlak gymmatlyklaryny kemala getirmek, sporty we sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek babatda işleri geçirmekde ýaşlar guramasy işjeň hereket edýär. Ýurdumyzyň beýleki jemgyýetçilik düzümleri, döwlet edaralary, ýokary we orta okuw mekdepleri, ylym hem-de medeniýet edaralary bilen bilelikde degişli çäreler yzygiderli geçirilýär.

Taryhy ösüşiň her bir tapgyrynda ösüp gelýän ýaş nesle aýratyn talaplar bildirilýär we ýaşlaryň jemgyýete mynasyp agza hökmünde köpçülige goşulyşmaklary üçin zerur şertler döredilýär. Bu çäreler döwlet tarapyndan alnyp barylýan ýaşlar syýasaty arkaly amala aşyrylýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ýanwar aýynda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, «Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» kabul edildi we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy tassyklanyldy. Bu resminamalarda ýaşlaryň hukuk we durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmäge, olaryň arasynda halkymyzyň ruhy-ahlak we medeni gymmatlyklaryny, milli däp-dessurlarymyzy wagyz etmäge, sagdyn durmuş kadalaryny ornaşdyrmaga gönükdirilen giň çäreler bellenilýär.

Türkmenistan ýaşlaryň we ösüp barýan nesilleriň bagtyýar durmuşda ýaşamagy, ylymly-bilimli, ýokary düşünjeli adamlar bolup ýetişmekleri üçin ähli amatlyklaryň, möhüm şertleriň döredilen ýurdudyr. Häzirki döwürde dünýäniň çalt depginler bilen ösýän döwletleriniň hataryna ynamly girýän Türkmenistanda ýaşlaryň hak-hukuklary ygtybarly goralyp, mertebesi belent tutulýar, olaryň ýaşaýyş derejesini we durmuş taýdan goraglylygyny ýokarlandyrmak üçin zerur şertler döredilýär. Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesi boýunça alnyp barylýan işlerde ýaşlara aýratyn bil baglanylýar.

Şahyryň «Daglaryň üstünden daglar görünýär» diýen setirinde beýan edilýän pikir ýaly, ýetilen sepgitleriň aňyrsyndan has arzyly sepgitler görünýär, üstünlikleriň aňyrsynda täze üstünlikler bar. Elbetde, olary amal etmek üçin kuwwatly güýje eýe bolan ýaş nesil gerek. Ýaş nesliň şeýle kuwwata eýe bolmagy üçin zerurlyklaryň üpjün edilmegi, öz mümkinçiliklerini ösdürmekleri üçin belli bir şertleriň döredilmegi zerur. Biziň ýurdumyzda ýaşlar üçin ähli şertleriň döredilýändigini bellemek örän buýsandyryjydyr. Sebäbi diňe bu günki gün ýaşlaryň zerurlyklaryny üpjün edip bilýän millet ertir onuň miwelerine garaşyp biler, döredijilik kuwwaty bolan nesil bolsa, Watanyň has-da ösmegini dowam etmäge ukyply täze nesli terbiýeläp, ýetişdirip biler. Şu nukdaýnazardan, nesilleri döredijilikli zähmete ruhlandyrmaga ukyply, olar dogrusynda ähli taraplaýyn alada edýän Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda öňe sürülýän we durmuşa üstünlikli ornaşdyrylýan maksatnamalaryň örän uly, hiç zat bilen çalşyryp bolmajak ähmiýeti bardyr.

Oguljemal NURMYRADOWA,

«Ahal durmuşy».

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen uly ösüşler gazanylýar. Gurlup ulanmaga berilýän belent binalar, desgalar munuň aýdyň mysallarydyr. Şu ýylyň özünde ähli welaýatlarymyzda, paýtagtymyzda beýik binalaryň açylyş dabaralaryna şaýat bolduk. Munuň özi milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlydygyny, yzygiderli ösdürilýändigini aýdyň beýan edýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty barha artýar. Milli ykdysadyýetimiz hakynda aýdanymyzda, ilki bilen, milli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini, her bir üstünlikleriň oýlanyşykly we beýik işleriň netijesidigini bellemek gerek. Şunda sanly ulgamy ösdürmäge hem aýratyn üns berilýändigini belläsimiz gelýär. Esasan hem bu ugurdan «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda uly işler durmuşa ornaşdyrylýar. Şonuň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda hem sanly ulgam ösdürilýär. Bu bolsa ykdysadyýetiň has-da ýokary derejede ösmegine şert döredýär. Aslynda hem sanly ulgam düşünjesi tiz hem-de ygtybarly işleri alyp gitmegiň usuly hökmünde kabul edildi. Şonuň üçin hem sanly ykdysadyýeti ösdürmekde toplumlaýyn işler ýola goýulýar. Şunda hünärmenleri taýýarlamak hem, elektron enjamlary öndürmek hem esasy maksatlar bolup durýar. Şeýle kämil hünärmenleriň taýýarlanylmagy netijesinde ýurdumyzda elektron senagaty has-da ösdürilýär.

Hormatly Prezidentimiz sanlylaşdyrmagy milli ykdysadyýetimiziň ulgamlaýyn meselelerini çözmegiň möhüm ugry hökmünde kesgitledi. Sanly ykdysadyýet maglumat tehnologiýalaryna daýanýan ykdysady iş bolup durýar. Tehnologiýa taýdan ösen ýurtlaryň tejribesiniň görkezişi ýaly, sanly ykdysadyýet olara öňe ilerlemäge we dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň hataryna goşulmaga mümkinçilik berýär. Munuň özi jemgyýetiň hem ösmegine döwrebap mümkinçilikleri döredýär.

Hormatly Prezidentimiziň beýik işlerinden rowaçlanýan kämil derejeli durmuş özgertmeler syýasaty halkyň abadan hem bolelin durmuşda ýaşamagyny üpjün edýär. Halkyň bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün edýän esasy görkezijileriň biri-de, halk hojalygy üçin dürli hünär taýýarlygyny ýola goýmakdan, kämil hünärmenleri ýetişdirmekden ybaratdyr. Hut şonuň üçin hem ylmyň we bilimiň gazananlary ýurdumyzda giňden ornaşdyrylýar. Bu bolsa önümçiligi döwrebap guramaga, netijeli öňegidişlikleri gazanmaga mümkinçilik berýär. Alnyp barylýan döwlet syýasaty halkara ähmiýetli köpugurly ykdysady wezipeleri çözmäge hem-de ähli pudaklarda ýokary netijeleri gazanmaga mümkinçilik berýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ylmy kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna döwlet derejesinde aýratyn uly üns berilýär. Döwletiň ylym-bilim kuwwaty we ylmy-tehniki mümkinçilikleri ýurduň innowasion ykdysadyýetiniň ýokary depginler bilen ösmegine ýardam berýär Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde sanly ykdysadyýete oňat düşünýän, kompýuter tehnologiýalaryny özleşdirýän ýaşlarymyz ylym-bilimiň belentliklerini nazarlaýar. Elbetde, sanly ykdysadyýeti ösdürmekde şeýle kämil hünärmenler zerur bolup durýar. Bu günki gün ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde şeýle kämil hünärmenler taýýarlanylýar. Bu bolsa bu ugruň has-da ösdüriljekdiginden habar berýär.

Beýik maksatlar täze ösüşlere ýetirýär. Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde maksatlaýyn işler ýola goýulýar, ylmy garaýyşlar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti giňden ornaşdyrmakda ägirt uly mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri mundan beýläk hem rowaçlyklara beslensin!

Ýusup GURBANMYRADOW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň mugallymy.

Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda

Şu Kanun döwlet emlägini ynançly dolandyrmagyň maksatlaryny, usullaryny we tertibini belleýär hem-de döwlet emläginiň ynançly dolandyrylmagy amala aşyrylanda eýeçiligiň eýesiniň we ynançly dolandyryjynyň arasyndaky ýüze çykýan hukuk gatnaşyklaryny düzgünleşdirýär.

I BAP. UMUMY DÜZGÜNLER

1-nji madda. Esasy düşünjeler

Şu Kanunda ulanylýan esasy düşünjeler:

1) ynançly dolandyrmak — bu dolandyrmagyň usuly bolup, oňa laýyklykda eýeçiligiň eýesi ynançly dolandyryjy bilen döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda şertnama baglaşýar;

2) eýeçiligiň eýesi — döwletiň adyndan ynançly dolandyrmak şertnamasynyň bir tarapy bolup çykyş edýän, ýerine ýetiriji häkimiýetiň merkezi edarasy, şeýle hem oňa Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan ygtyýarlylandyrylan beýleki edaralar (guramalar);

3) ynançly dolandyryjy — döwlet emlägini ynançly dolandyrmagy amala aşyrýan we ynançly dolandyrmak hakynda şertnama laýyklykda, bu emläk babatynda eýeçiligiň eýesiniň ýa-da onuň görkezen şahsynyň (bähbit görüjiniň) bähbitleri üçin islendik hukuk we hakyky hereketleri amala aşyrýan ýuridik şahs (esaslyk maýasynyň 50 göterimden ýokary paýy döwlete degişli bolan ýuridik şahsdan başga);

4) ynançly dolandyrmak hakynda şertnama (mundan beýläk — şertnama) — bu taraplaryň ylalaşygy bolup, oňa laýyklykda eýeçiligiň eýesi döwletiň emlägini ynançly dolandyryja belli bir möhlete ynançly dolandyrmak üçin berýär, ynançly dolandyryjy bolsa eýeçiligiň eýesiniň ýa-da onuň görkezen şahsynyň (bähbit görüjiniň) bähbitleri üçin döwlet emlägini dolandyrmaga borçlanýar;

5) döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek — şertnamada bellenilen şertlerde bäsleşik ýa-da göni (salgyly) bermek usulynda döwlet emläginiň ynançly dolandyryja berilmegi;

6) bäsleşik — döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek üçin ynançly dolandyryjyny şu Kanunda göz öňünde tutulan şertlerde bäsleşik esasynda saýlap almagyň usuly;

7) göni (salgyly) bermek — şertnamada bellenilen şertlerde, bäsleşik geçirmezden, döwlet emlägini anyk şahsa ynançly dolandyrmaga bermegiň usuly.

2-nji madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy

Türkmenistanyň döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda kanunçylygy Türkmenistanyň Konstitusiýasyna esaslanýar hem-de Türkmenistanyň Raýat kodeksinden, şu Kanundan we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryndan ybaratdyr.

3-nji madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmagyň maksatlary

Döwlet emlägini ynançly dolandyrmagyň maksatlary şular bolup durýar:

1) döwlet emlägini peýdalanmagyň netijeliligini we onuň girdejililigini ýokarlandyrmak;

2) ýurduň ykdysadyýetine daşarky we içerki maýa goýumlary çekmek;

3) ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emläginiň ykdysady we maliýe ýagdaýyny sagdynlaşdyrmak we bu emlägi dolandyrmagy kämilleşdirmek;

4) işiň esasy ugurlarynyň, önümçiligiň we iş orunlarynyň saklanyp galynmagyny ýa-da täze iş orunlarynyň döredilmegini üpjün etmek;

5) durmuş-ykdysady maksatnamalaryň, taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam bermek.

4-nji madda. Şu Kanunyň hereket edýän çygry

1. Şu Kanunyň hereketi aşakdaky döwlet emlägine degişlidir:

1) hojalyk we paýdarlar jemgyýetleriniň maýalaryndaky paýlar we paýnamalar;

2) emläk toplumy hökmünde — döwlet kärhanalary, olaryň emläkleri (strategik ähmiýetli emläk toplumlary we emläkler muňa degişli däldir);

2. Bank, ätiýaçlandyryş we maýa goýum işi çygrynda ynançly dolandyrmagyň aýratynlyklary degişli kanunlar arkaly bellenilip bilner.

3. Şu Kanunyň hereketi «Uglewodorod serişdeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda amala aşyrylýan nebit işlerine we döwletiň hukuk tertibiniň, goranmak ukybynyň we howpsuzlygynyň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly ýöriteleşdirilen işe degişli däldir.

II BAP. DÖWLET EMLÄGINI YNANÇLY DOLANDYRMAK BABATYNDA DÖWLET TARAPYNDAN DÜZGÜNLEŞDIRMEK WE GÖZEGÇILIK

5-nji madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatynda döwlet tarapyndan düzgünleşdirmegi we gözegçiligi amala aşyrýan edaralar

Türkmenistanyň Ministrler Kabineti, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi (mundan beýläk — ygtyýarly edara), şeýle hem öz ygtyýarlyklarynyň çäginde ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatynda döwlet tarapyndan düzgünleşdirmegi we gözegçiligi amala aşyrýan edaralar bolup durýarlar.

6-njy madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ygtyýarlylygy

Türkmenistanyň Ministrler Kabineti döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatynda:

1) ýeke-täk döwlet syýasatyny kesgitleýär;

2) kadalaşdyryjy hukuk namalaryny kabul edýär;

3) ygtyýarly edaranyň hödürlemegi boýunça ynançly dolandyrmaga degişli döwlet emläginiň sanawyny ylalaşýar;

4) döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga göni (salgyly) bermek barada çözgüt kabul edýär;

5) Döwlet emlägini bäsleşik esasynda ynançly dolandyrmaga bermegiň tertibini tassyklaýar;

6) Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, onuň ygtyýarlylygynyň çäklerinde gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýar.

7-nji madda. Ygtyýarly edaranyň ygtyýarlylygy

Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatynda ygtyýarly edara:

1) ýeke-täk döwlet syýasatyny durmuşa geçirýär;

2) Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryny işläp taýýarlaýar we tassyklaýar;

3) Türkmenistanyň Ministrler Kabineti bilen ylalaşyp, Ynançly dolandyrmaga degişli döwlet emläginiň sanawyny tassyklaýar;

4) öz başlangyjy bilen döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermegiň maksadalaýykdygyny esaslandyrýar we ony Ynançly dolandyrmaga degişli döwlet emläginiň sanawyna goşmak hakynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine teklip berýär;

5) Döwlet emlägini bäsleşik esasynda ynançly dolandyrmaga bermegiň tertibini işläp taýýarlaýar we ony Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine berýär;

6) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak meseleleri boýunça ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň işini utgaşdyrýar;

7) ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek baradaky tekliplerine we esaslandyrmalaryna garaýar;

8) döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga göni (salgyly) bermek boýunça Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine teklip berýär;

9) köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde we ygtyýarly edaranyň resmi web saýtynda döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça geçirilýän bäsleşikler we olar bilen bagly maglumatlar barada habar berýär;

10) şu Kanun we şertnama boýunça eýeçiligiň eýesiniň we ynançly dolandyryjynyň borçnamalarynyň ýerine ýetirilişine gözegçiligi amala aşyrýar;

11) ministrliklerden, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryndan we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralaryndan olaryň döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek boýunça işleri barada şu maglumatlary özünde jemleýän hasabatlary alýar:

a) ynançly dolandyrmaga berlen döwlet emläginiň düzümi we gymmaty;

b) şertnamanyň çäklerinde ynançly dolandyryjynyň işi bilen baglanyşykly maglumatlar;

ç) döwlet emlägini ynançly dolandyrmagyň obýekti kärhana bolup durýan ýagdaýynda — şol kärhananyň maliýe-hojalyk işleri boýunça maglumatlary;

12) döwlet emlägini ynançly dolandyrmagy kämilleşdirmek babatynda teklipleri taýýarlaýar we Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine berýär;

13) ministrliklere, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralaryna döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça usulyýet kömegini berýär;

14) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda şertnamalaryň mysaly görnüşlerini işläp taýýarlaýar we tassyklaýar;

15) Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, onuň ygtyýarlylygynyň çäklerinde gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýar.

8-nji madda. Ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň ygtyýarlylygy

Ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatynda:

1) ýeke-täk döwlet syýasatyny durmuşa geçirýärler;

2) Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryny kämilleşdirmek boýunça ygtyýarly edara teklipleri berýärler;

3) öz garamagyndaky döwlet emläginiň ynançly dolandyrylmagynyň maksadalaýyklygyny esaslandyrýarlar we ony Ynançly dolandyrmaga degişli döwlet emläginiň sanawyna goşmak hakynda ygtyýarly edara ýüz tutýarlar;

4) Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, olaryň ygtyýarlylygynyň çäklerinde gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýarlar.

9-njy madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmagy maliýe taýdan goldamagyň görnüşleri

Döwlet emläginiň ynançly dolandyrmaga berilmegi amala aşyrylanda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryny üstünlikli durmuşa geçirmek, olar boýunça oňyn netijeleri gazanmak maksady bilen, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň çözgüdi boýunça Türkmenistanyň kanunçylygy bilen bellenilen tertipde maliýe goldawynyň şu görnüşleri berlip bilner:

1) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça täjirçilik meýilnamasynyň ýerine ýetirilmegi üçin zerur bolan nesýeler, grantlar, karz görnüşindäki serişdeler;

2) ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emläginiň algy-bergileriniň we alnan karz serişdeleri boýunça bergileriniň möhletlerini gaýra süýşürmek ýa-da olary hasapdan öçürmek boýunça ýeňillikler;

3) bank we maliýe kepillikleri;

4) maliýeleşdirmegiň, kepillikleriň, ýeňillikleriň we (ýa-da) öwezini dolmalaryň başga görnüşleri.

III BAP. DÖWLET EMLÄGI YNANÇLY DOLANDYRMAGA BERLENDE ESASY TALAPLAR

10-njy madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermegiň tertibi

1. Döwlet emläginiň ynançly dolandyrmaga berilmegi eýeçiligiň eýesi tarapyndan amala aşyrylýar.

2. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek bäsleşik esasynda ýa-da göni (salgyly) bermek ýoly bilen amala aşyrylýar.

3. Döwlet emlägi kärhananyň tehnologik tapgyryny bozýan önümçilik we önümçilik däl bölümleri we düzüm birlikleri görnüşinde ynançly dolandyrmaga berilmeýär.

4. Ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emlägi beýleki emläkden aýrybaşgalanýar we ynançly dolandyryjynyň aýratyn hasabynda görkezilýär. Ol boýunça özbaşdak hasap ýöredilýär we hasaplaşyklar üçin aýratyn bank hasaby açylýar.

5. Hojalyk we paýdarlar jemgyýetlerindäki paýlar we paýnamalar görnüşindäki döwlet emlägi diňe gymmatly kagyzlar bazarynyň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmegini amala aşyrýan ygtyýarly edarasy tarapyndan berlen degişli ygtyýarnamasy bolan ýuridik şahslara ynançly dolandyrmaga berilýär.

6. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek, oňa bolan eýeçilik hukugynyň ynançly dolandyryja geçmegine getirmeýär.

7. Ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emläginiň bahasy emläge baha kesmek babatynda Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda kesgitlenýär.

11-nji madda. Döwlet emläginiň ynançly dolandyrmaga göni (salgyly) berilmegi

1. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga göni (salgyly) bermek Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň çözgüdi boýunça amala aşyrylýar.

2. Göni (salgyly) bermek şu ýagdaýlarda amala aşyrylýar:

1) eger döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek zerurlygy kanunda bellenen tertipde güýje giren Türkmenistanyň halkara şertnamalarynda göz öňünde tutulan bolsa;

2) Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň çözgüdi esasynda zerur hasaplanan beýleki halatlarda.

12-nji madda. Döwlet emläginiň bäsleşik esasynda ynançly dolandyrmaga berilmegi

1. Döwlet emlägini bäsleşik esasynda ynançly dolandyrmaga bermegiň tertibi ygtyýarly edara tarapyndan işlenilip taýýarlanylýar we Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanylýar.

2. Döwlet emlägini bäsleşik esasynda ynançly dolandyrmaga bermegiň esasy şertleri şulardan ybaratdyr:

1) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça täjirçilik meýilnamasy, onda anyk maksatlar we garaşylýan netijeler görkezilmelidir;

2) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça hödürlenen täjirçilik meýilnamasyny ýerine ýetirmegiň hökmanylygy;

3) ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emläginiň ykdysady ýagdaýyny sagdynlaşdyrmak we bu emlägi netijeli dolandyrmak boýunça ynançly dolandyryjy tarapyndan berlen teklipleriň üpjünçiliginiň maliýe kepilligi üçin gatanç.

3. Emläk toplumy hökmünde — döwlet kärhanasy ynançly dolandyrmaga berlende şertnamanyň şertlerinde döwlet kärhanasynyň iş ugruny saklap galmak we döwlet emlägi ynançly dolandyrylýan wagtynda ynançly dolandyryjy tarapyndan eýeçiligiň eýesine ýetirilip bilinjek ýitgileriň öwezini dolmagyň üpjünçiligi hökmünde ynançly dolandyryjy tarapyndan girew berilmegi göz öňünde tutulyp bilner.

13-nji madda. Bäsleşik topary we bäsleşigi geçirmegiň tertibi

1. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek boýunça bäsleşik geçirmek üçin eýeçiligiň eýesi tarapyndan bäsleşik topary döredilýär.

2. Bäsleşik toparynyň düzümine hökmany tertipde ygtyýarly edaranyň wekilleri girýärler. Zerur bolan halatynda bäsleşik toparynyň düzümine ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň wekilleri goşulyp bilner.

3. Bäsleşik topary:

1) bäsleşik geçirmegiň şertlerini kesgitleýär;

2) ynançly dolandyryja bildirilýän esasy talaplary belleýär;

3) bäsleşigi guraýar we geçirýär;

4) bäsleşigiň ýeňijisini yglan edýär.

4. Şu ýagdaýlarda bäsleşik bolup geçmedik diýlip ykrar edilýär:

1) bäsleşige gatnaşmak üçin ýüztutma berilmedik ýa-da diňe bir ýüztutma berlen halatynda;

2) gelip gowşan ýüztutmalar bäsleşigiň şertlerine laýyk gelmedik halatynda.

5. Bäsleşigiň jemleri bäsleşige gatnaşyjylara bäsleşik toparynyň mejlisiniň geçirilen güni yglan edilýär.

6. Bäsleşigiň jemleri bäsleşik toparynyň agzalary tarapyndan gol çekilen degişli teswirnama bilen resmileşdirilýär.

14-nji madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek üçin ynançly dolandyryja bildirilýän esasy talaplar

1. Döwlet emläginiň ynançly dolandyrmaga berilmegi üçin ynançly dolandyryjy:

1) Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen tertipde ýuridik şahs hökmünde bellige alnan bolmalydyr;

2) azyndan üç ýyl iş tejribesi bolmalydyr;

3) soňky iki ýylyň dowamynda peýda gazanyp işleýän bolmalydyr;

4) Döwlet býujetine we karz edaralaryna karz boýunça möhleti geçen bergileri bolmaly däldir.

2. Döwlet emlägi:

1) emläk toplumy görnüşinde berlende döwlet emlägi ynançly dolandyrylýan wagtynda ynançly dolandyryjy tarapyndan ýetirilip bilinjek ýitgileriň öwezini dolmak üçin ynançly dolandyryjynyň berilýän döwlet emläginiň bazar bahasynyň elli göteriminden az bolmadyk möçberdäki aktiwleri bolmalydyr;

2) hojalyk we paýdarlar jemgyýetleriniň paýlary we paýnamalary görnüşinde berlende ynançly dolandyryjynyň maýa goýum aktiwlerini üstünlikli dolandyrmak tejribesi (azyndan üç mysal) ýa-da maýa goýum aktiwlerini dolandyryjy kärhana hökmünde tejribesi bolmalydyr we şular ýaly mysallar boýunça maglumatlary köpçülik üçin açmaga taýýar bolmalydyr.

3. Şu maddanyň birinji we ikinji böleklerinde (birinji bölegiň 3-nji we 4-nji bentleri muňa degişli däldir) göz öňünde tutulan, ynançly dolandyryja bildirilýän talaplar şu Kanunyň 11-nji maddasynyň ikinji böleginde görkezilen döwlet emläginiň ynançly dolandyrmaga göni (salgyly) berilýän ýagdaýlaryna degişli däldir.

15-nji madda. Kepillik gatanjy

1. Kepillik gatanjynyň (üpjünçiligiň) möçberi ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emläginiň bazar bahasynyň on göterimi möçberinde bellenilýär.

2. Kepillik gatanjy aşakdaky ýagdaýlarda bäsleşigiň jemleri yglan edilenden soň, on iş gününiň dowamynda gaýtarylmaga degişlidir, eger:

1) bäsleşige gatnaşyjy bäsleşigiň ýeňijisi diýlip yglan edilmedik bolsa;

2) bäsleşik bolup geçmedik diýlip ykrar edilen bolsa;

3) bäsleşige gatnaşyjy tarapyndan bäsleşige gatnaşmak üçin berlen ýüztutma bäsleşik geçirilýän senesinden öň yzyna alnan bolsa.

3. Kepillik gatanjy şertnamanyň predmeti boýunça borçnamalar ýerine ýetirilen şertinde ynançly dolandyryja gaýtarylýar.

4. Ynançly dolandyryjy tarapyndan şertnamanyň predmeti boýunça borçnamalaryň ýerine ýetirilmedik ýa-da talabalaýyk ýerine ýetirilmedik ýagdaýynda kepillik gatanjy kazyýetiň çözgüdi esasynda gaýtarylman bilner.

16-njy madda. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek boýunça bäsleşigi yglan etmek we onuň netijeleri barada habar bermek

1. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek boýunça bäsleşigi geçirmegiň bellenen senesinden azyndan otuz senenama gün öň köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde we ygtyýarly edaranyň hem-de eýeçiligiň eýesiniň resmi web saýtynda bäsleşik barada habar berilýär.

2. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermek boýunça bäsleşik yglan edilende habar berilmäge degişli maglumatlaryň sanawy döwlet emlägini ynançly dolandyrmaga bermegiň maksadyndan ugur almak bilen, ygtyýarly edara tarapyndan bellenilýär.

3. Şu maglumatlar hökmany habar berilmäge degişlidir:

1) obýektiň (döwlet emläginiň) ady we ýerleşýän salgysy, iş görnüşi, bazar bahasy;

2) bäsleşigiň geçirilýän ýeri, senesi we wagty;

3) döwlet emläginiň ynançly dolandyrmaga berilýän möhleti.

4. Geçirilen bäsleşigiň netijeleri barada maglumatlar, onuň geçirilen gününden başlap, on iş gününiň dowamynda köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde we ygtyýarly edaranyň hem-de eýeçiligiň eýesiniň resmi web saýtynda ýerleşdirilýär.

IV BAP. YNANÇLY DOLANDYRMAK HAKYNDA ŞERTNAMA

17-nji madda. Ynançly dolandyrmak hakynda şertnamany baglaşmak

1. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak bilen baglanyşykly hukuk gatnaşyklary eýeçiligiň eýesi bilen ynançly dolandyryjynyň arasynda ýazmaça görnüşde baglaşylýan şertnamanyň esasynda ýüze çykýar.

2. Bäsleşigiň jemleri yglan edilenden soň on iş gününiň dowamynda eýeçiligiň eýesi bäsleşigiň ýeňijisi bilen şertnama baglaşýar.

3. Şertnamanyň baglaşylan pursadynda bar bolan, şeýle hem geljekde bolup biljek, şol sanda şertnamadan gelip çykýan esaslarda ynançly dolandyryjy tarapyndan döredilen we edinilen emläk hökmünde dolandyrylmaga berilýän döwlet emlägi, şeýle hem onuň bilen baglanyşykly emläk hukuklary şertnamanyň predmeti bolup durýar.

4. Şertnama bäş ýyldan köp bolmadyk möhlete baglaşylýar. Ynançly dolandyryjy tarapyndan döwlet emlägini netijeli dolandyrmak maksady bilen, uly möçberde maýa goýum goýlan ýagdaýynda şertnama on ýyldan köp bolmadyk möhlete baglaşylyp bilner. Şunda maýa goýumyň möçberi Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň çözgüdi bilen kesgitlenýär.

5. Ynançly dolandyryjy, eger şertnamada başgaça göz öňünde tutulmadyk bolsa, şertnama güýje giren pursadyndan döwlet emlägini dolandyrmaga girişýär.

18-nji madda. Ynançly dolandyrmak hakynda şertnamanyň mazmunyna bildirilýän hökmany talaplar

1. Şertnama şular barada maglumatlary öz içine almalydyr:

1) eýeçiligiň eýesiniň ady we salgysy hem-de ynançly dolandyryjynyň ady we salgysy;

2) ynançly dolandyrmaga berilýän döwlet emläginiň düzümi, iş görnüşi;

3) döwlet emläginiň bazar bahasy;

4) gymmatly kagyzlar bazarynyň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmegini amala aşyrýan ygtyýarly edarasy tarapyndan berlen ygtyýarnamalar (hojalyk we paýdarlar jemgyýetleriniň maýalaryndaky paýlar we paýnamalar görnüşinde döwlet emlägi berlende);

5) ynançly dolandyryja tölenilýän hak-heşdegiň möçberleri we görnüşleri;

6) ynançly dolandyryjy tarapyndan öz işi barada eýeçiligiň eýesine hasabat bermegiň möhleti we tertibi;

7) şertnamanyň hereket edýän möhleti;

8) eýeçiligiň eýesiniň we ynançly dolandyryjynyň hukuklary we borçlary;

9) ynançly dolandyryjynyň döwlet emlägini ynançly dolandyrmakda eden çykdajylarynyň öwezini dolmagyň möçberleri we tertibi;

10) döwlet emlägi kem çykanda, şol sanda onuň ýagdaýy ýaramazlaşan mahalynda ynançly dolandyryjy tarapyndan ýetirilen zyýanyň öwezini dolmagyň şertleri;

11) taraplaryň günäsi bilen eýeçiligiň eýesine we ynançly dolandyryja ýetirilen ýitgileriň öwezini dolmagyň şertleri;

12) şertnamanyň möhletini uzaltmagyň we möhletinden öň ýatyrmagyň şertleri;

13) eýeçiligiň eýesiniň we ynançly dolandyryjynyň jogapkärçiligi;

14) ynançly dolandyryjy tarapyndan döwlet emlägini eýeçiligiň eýesine gaýtarmagyň tertibi;

15) eýeçiligiň eýesi tarapyndan ynançly dolandyryja kepillik gatanjyny gaýtarmagyň möhletleri we şertleri;

16) eýeçiligiň eýesiniň barlaglary geçirmeginiň tertibi;

17) taraplaryň arasynda ýüze çykýan jedelleri çözmegiň tertibi.

Şertnama taraplaryň özara ylalaşygyna laýyklykda, Türkmenistanyň kanunçylygyna garşy gelmeýän başga şertleri hem öz içine alyp biler.

2. Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça täjirçilik meýilnamasy şertnamanyň aýrylmaz bölegi bolup durýar.

19-njy madda. Ynançly dolandyryja hak-heşdek tölemek we onuň çykdajylarynyň öwezini dolmak

1. Ynançly dolandyryjynyň şertnamada göz öňünde tutulan hak-heşdegiň tölenilmegine, şeýle hem özüne ynançly dolandyrmaga berlen döwlet emläginiň ulanylmagyndan alnan girdejileriň hasabyna, emma degişli döwür üçin girdejileriň 20 göteriminden köp bolmadyk mukdarda ynançly dolandyran mahalynda zerur bolan eden çykdajylarynyň öweziniň dolunmagyna hukugy bardyr.

2. Ynançly dolandyryjynyň dolandyrmak boýunça çykdajylarynyň öweziniň dolunmagy:

1) paýnamalar boýunça, şertnamada göz öňünde tutulan möhletlerde ynançly dolandyrmaga berlen paýnamalar boýunça bar bolan diwidentleriň hasabyna;

2) paýlar boýunça, şertnamada göz öňünde tutulan möhletlerde ynançly dolandyrmaga berlen paýdan ýetýän arassa peýdanyň hasabyna;

3) emläk toplumyny dolandyrmak boýunça, şertnamada göz öňünde tutulan möhletlerde döwlet emläginiň ulanylmagyndan alnan girdejileriň hasabyna amala aşyrylýar.

3. Döwlet emlägini dolandyrmak boýunça ynançly dolandyryjynyň zerur çykdajylarynyň möçberi eýeçiligiň eýesi tarapyndan her ýyl ylalaşylmaga degişlidir.

20-nji madda. Ynançly dolandyrmak hakynda şertnamanyň ýatyrylmagy

1. Şertnama şu ýagdaýlarda ýatyrylýar:

1) taraplaryň biriniň şertnama boýunça şertleri we borçnamalary ýerine ýetirmändigi ýa-da talaba laýyk ýerine ýetirmändigi üçin beýleki tarap şertnamany möhletinden öň ýatyrmak barada ýüz tutan halatynda;

2) ynançly dolandyryjy ýatyrylanda, şeýle hem Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen tertipde onuň batyp galan diýlip ykrar edilen ýagdaýynda;

3) ynançly dolandyryjy döwlet emlägini ynançly dolandyrmagy amala aşyrmakdan ýüz dönderende;

4) eýeçiligiň eýesi tarapyndan şertnamadan ýüz dönderilende, ynançly dolandyryja şertnamada kesgitlenen hak-heşdegiň tölenen hem-de degişli çykdajylarynyň öwezi dolunan şertinde amala aşyrylýar;

5) şertnamanyň hereket edýän möhleti tamamlananda, eger şertnama taraplaryň ylalaşygy boýunça uzaldylmadyk bolsa;

6) eýeçiligiň eýesi ýa-da ynançly dolandyryjy tarapyndan şertnamada göz öňünde tutulan şertleriň we borçnamalaryň ýerine ýetirilmändigi ýa-da talaba laýyk ýerine ýetirilmändigi bilen bagly kazyýetiň çözgüdi kabul edilende.

2. Şertnamanyň möhleti tamamlanandan soň ynançly dolandyryjy şertnamada bellenen möhletlere we şertlere laýyklykda, döwlet emlägini eýeçiligiň eýesine gaýtarmagy üpjün edýär.

3. Şertnama taraplaryň biriniň başlangyjy boýunça möhletinden öň ýatyrylan ýagdaýynda, eger şertnamada başgaça bellenilmedik bolsa, ol bu barada azyndan üç aý öňünden beýleki tarapy habarly etmelidir.

4. Şertnama möhletinden öň ýatyrylanda, ynançly dolandyryjy ynançly dolandyrmaga berlen döwlet emläginiň eýeçiligiň eýesine gaýtarylmagyny üpjün etmäge borçludyr.

21-nji madda. Eýeçiligiň eýesiniň hukuklary we borçlary

1. Eýeçiligiň eýesiniň şulara hukuklary bardyr:

1) ynançly dolandyrmaga berlen döwlet emläginiň bitewüligini we abatlygyny barlamaga;

2) ynançly dolandyrmaga berlen döwlet emläginiň işi bilen bagly maglumatlary almaga;

3) paýdarlaryň we gatnaşyjylaryň umumy ýygnagynda ynançly dolandyryjynyň ygtyýarlyklarynyň durmuşa geçirilişine gözegçiligi amala aşyrmaga;

4) ynançly dolandyryjy tarapyndan şertnamanyň şertleriniň berjaý edilişini barlamaga.

2. Eýeçiligiň eýesi şulara borçludyr:

1) ynançly dolandyryja döwlet emlägini şertnamada göz öňünde tutulan möhletlerde bermäge;

2) ynançly dolandyryja hak-heşdek tölemäge we onuň şertnamada göz öňünde tutulan zerur çykdajylarynyň öwezini dolmaga.

22-nji madda. Ynançly dolandyryjynyň hukuklary we borçlary

1. Ynançly dolandyryjynyň şulara hukuklary bardyr:

1) şertnama laýyklykda, eýeçiligiň eýesiniň ýa-da onuň görkezen şahsynyň (bähbit görüjiniň) bähbitlerine islendik ýuridik we hakyky hereketleri amala aşyrmaga;

2) şertnama laýyklykda, hak-heşdek almaga we döwlet emlägi ynançly dolandyrylýan mahalynda eden zerur çykdajylarynyň öweziniň dolunmagyna;

3) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça täjirçilik meýilnamasynyň ýerine ýetirilmeginiň barşynda öndürilen önümleriň (işleriň, hyzmatlaryň) nyrhlaryny kesgitlemäge, kärhananyň gurluş düzümini we wezipe sanawyny kesgitlemäge we ony tassyklamaga hem-de işgärleri ýerli-ýerinde goýmagy amala aşyrmaga.

2. Ynançly dolandyryjy şulara borçludyr:

1) döwlet emläginiň bitewüligini we abatlygyny üpjün etmäge;

2) döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça täjirçilik meýilnamasynda göz öňünde tutulan girdejililigi üpjün etmäge;

3) şertnama laýyklykda, döwlet emlägi babatda özüniň ynançly dolandyryjy hökmünde hereket edýändigini görkezmäge;

4) şertnamada bellenilen möhletlerde we tertipde öz işi barada eýeçiligiň eýesine hasabat bermäge.

3. Paýdaryň (jemgyýete gatnaşyjynyň) hukuklaryny amala aşyran mahalynda ynançly dolandyryjynyň şeýle kararlary kabul etmäge hukugy ýokdur:

1) hojalyk we paýdarlar jemgyýetiniň esaslyk maýasyny üýtgetmek hakynda;

2) hojalyk we paýdarlar jemgyýetini ýatyrmak we üýtgedip guramak hakynda;

3) ynançly dolandyrmaga berlen paýnamalar bukjasyny (paýy) ýa-da onuň bir bölegini aýrybaşgalamak hakynda;

4) ynançly dolandyrmaga berlen paýnamalar bukjasyny (paýy) ýa-da onuň bir bölegini girew hökmünde ulanmak hakynda.

4. Emläk toplumyny, döwlet emläginiň aýry-aýry düzüm böleklerini hem goşmak bilen, ynançly dolandyran mahalynda ynançly dolandyryjynyň ony aýrybaşgalamaga ýa-da wagtlaýyn eýelik edilmäge we peýdalanylmaga bermäge, girewine goýmaga, hasapdan öçürmäge, ýykmaga, çalyşmaga haky ýokdur.

Ynançly dolandyryjynyň emläk toplumyny we onuň aýry-aýry düzüm böleklerini ýurduň daşyna çykarmaga haky ýokdur.

5. Paýdaryň (jemgyýete gatnaşyjynyň) hukuklaryny amala aşyran mahalynda ynançly dolandyryjy şu aşakda görkezilýän meseleleriň çözgüdini eýeçiligiň eýesi bilen ylalaşmaga borçludyr:

1) beýleki ýuridik şahslaryň esaslyk maýalaryna gatnaşmak hakynda;

2) döwlet emläginiň bazar bahasynyň 20 we şondan hem köp göterimini düzýän iri geleşikleri ýa-da birnäçe özara baglanyşykly geleşikleri baglaşmak hakynda.

6. Ynançly dolandyryjy emläk toplumyny dolandyran mahalynda eýeçiligiň eýesi bilen şu aşakdaky meseleleri ylalaşmaga borçludyr:

1) emläk toplumynyň, onuň aýry-aýry düzüm böleklerini hem goşmak bilen, göçürilmegini;

2) döwlet emläginiň düýpli abatlanylmagy üçin harajatlary;

3) hususy aktiwler bilen üpjün etmegiň hasabyna karz serişdelerini çekmegi;

4) döwlet emlägini dolandyrmak boýunça zerur çykdajylaryň möçberini.

7. Döwlet emlägini dolandyrmagy ynançly dolandyryjynyň özi amala aşyrmalydyr we bu hukugyny ol başga şahsa berip bilmez.

8. Ynançly dolandyryjy tarapyndan amala aşyrylan şeýle geleşikler Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde hakyky däl diýlip ykrar edilýär:

1) onuň üçin şu Kanunda we şertnamada bellenen çäklendirmeleriň bozulmagy bilen;

2) eýeçiligiň eýesiniň ýa-da onuň görkezen şahsynyň (bähbit görüjiniň) bähbitleriniň bozulmagy bilen.

9. Ynançly dolandyryjy eýeçiligiň eýesiniň bähbitleriniň zyýanyna amala aşyran hereketleriniň netijesinde, şeýle hem öz borçnamalaryny ýerine ýetirmändigi ýa-da talabalaýyk ýerine ýetirmändigi zerarly ýetirilen ýitgiler üçin jogapkärçilik çekýär we eýeçiligiň eýesine döwlet emlägini ynançly dolandyran wagtynda döwlet emlägini ynançly dolandyrmak boýunça täjirçilik meýilnamasyna laýyklykda hasaplanýan elden giderilen peýdanyň we emlägiň könelmesini hasaba alyp, emlägiň ýitmegi we oňa zeper ýetmegi zerarly ýetirilen ýitgileriň öwezini dolmaga borçludyr.

10. Döwlet emlägi ynançly dolandyrylan mahalynda üçünji şahslar bilen özara gatnaşyklarda jogapkärçiligi ynançly dolandyryjy çekýär.

V BAP. JEMLEÝJI DÜZGÜNLER

23-nji madda. Şu Kanunyň bozulandygy üçin jogapkärçilik

Şu Kanunyň bozulmagy Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen jogapkärçilige eltýär.

24-nji madda. Jedelleri çözmek

Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak babatda ýüze çykýan jedeller Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde çözülýär.

25-nji madda. Şu Kanunyň herekete girizilmegi

Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden herekete girizilýär.

Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.

Aşgabat şäheri, 2021-nji ýylyň 13-nji noýabry.

Geçen hepdäniň wakalary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň dünýäniň syýasy we ykdysady giňişligine işjeň goşulyşmagyna, ony ösen ýurtlaryň hataryna çykarmaga hem-de ähli gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge gönükdirilen döredijilikli başlangyçlarynyň durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasy boldy.

9-njy noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistana sapar bilen gelen Awstriýa Respublikasynyň Ýewropa we halkara işler boýunça federal ministri Mihael Linharty kabul etdi. Döwlet Baştutanymyz we myhman söwda-ykdysady, senagat, energetika, ulag ulgamlarynda, ykdysadyýetiň beýleki pudaklarynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmegiň häzirki ýagdaýyny we geljegini ara alyp maslahatlaşdylar. Şunuň bilen birlikde medeni-ynsanperwer ulgamyň döwletara gatnaşyklaryň möhüm bölegi bolup durýandygy nygtaldy.

Hormatly Prezidentimiz we Awstriýa Respublikasynyň Ýewropa we halkara işler boýunça federal ministri syýasy-diplomatik gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň, daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça yzygiderli geňeşmeleri dowam etdirmegiň zerurdygyny aýtdylar. Şunuň bilen baglylykda, iki döwletiň abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlydygy, sebit we ählumumy derejede howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmäge tagallalary birleşdirmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Söwda-senagat edarasynda Awstriýa Respublikasynyň wekiliýetiniň gatnaşmagynda geçirilen duşuşyklaryň dowamynda iki ýurduň arasyndaky ykdysady gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine garaldy. Ýurdumyzyň döwlet düzümleriniň hem-de işewür toparlarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri awstriýaly hyzmatdaşlar bilen özara gatnaşyklaryň mümkinçiliklerini, täzeçil enjamlaryň, şol sanda radioýaýlym, lukmançylyk, sport enjamlarynyň getirilmegini guraýan bilelikdäki kärhanalary döretmegiň geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar.

Duşuşyga gatnaşyjylaryň belleýişleri ýaly, Awstriýa Respublikasynyň Ýewropa we halkara işler boýunça federal ministri Mihael Linhartyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň Türkmenistana bu gezekki sapary däp bolan döwletara gatnaşyklary berkitmegiň hem-de ösdürmegiň ýolunda nobatdaky möhüm ädime öwrüldi. Şeýle hem bu sapar Garaşsyz türkmen döwletiniň Ýewropa Bileleşiginiň ýurtlary bilen doly möçberli gatnaşyklaryny has-da giňeltmekde ähmiýetlidir.

10-njy noýabrda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow harby we hukuk goraýjy edaralaryň Hojalyk müdirligini döretmek boýunça ozal berlen tabşyryklaryň ýerine ýetirilişi, ol ýerlerde gulluk itlerini saklamak üçin niýetlenen binanyň hem-de bu düzümlere degişli athananyň gurluşyklarynda alnyp barylýan işler bilen tanyşdy.

Milli Liderimiz görkezilen desgalaryň taslamalary we çyzgylary bilen içgin tanşyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Gurulýan desgalaryň hataryna üç sany 16 öýli ýaşaýyş jaýy hem girýär. Döwlet Baştutanymyz taslamalar taýýarlananda we olaryň gurluşygynda ýokary hil derejesine aýratyn üns berilmelidigini, olaryň halkymyzyň asyrlar aşyp gelýän milli binagärlik ýörelgelerine kybap gelmelidigini belledi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy gulluk itleriniň saklanýan ýerine baryp gördi, olar üçin döredilen şertler, gulluk üçin taýýarlanylyşy bilen tanyşdy. Soňra bolsa harby we hukuk goraýjy edaralar üçin niýetlenen athananyň gurluşygynyň alnyp barylýan ýerine atly ugrady. Şeýle hem bu ýerde atşynaslar we serkerdeler üçin binalar gurlar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow taslamalar bilen içgin tanşyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy hem-de içeri işler ministrine degişli tabşyryklary berdi. Toplumyň çäginde halkymyzyň milli buýsanjyna öwrülen we dünýä ýüzünde uly şöhrat gazanan ahalteke bedewleriniň döwrebap ýagdaýda saklanmagy, olaryň baş sanynyň artdyrylmagy we ýörite seýisçilik işleriniň geçirilmegi üçin döredilýän şertler häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelmelidir.

Soňra ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy bu ýerde ýerleşýän nyşana ok atmak boýunça türgenleşmek üçin niýetlenen atyşhana bardy. Döwlet Baştutanymyz atyşhanada nyşana ok atdy. Atylan oklaryň nyşananyň merkezine degmegi milli Liderimiziň ýaraga ussatlyk bilen erk edýändigini görkezdi.

Hormatly Prezidentimiz şahsy düzümleriň sportuň harby-amaly görnüşleri bilen yzygiderli meşgullanmagynyň harby işde söweşjeň wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine bildirilýän esasy talapdygyny belledi we atan nyşanalaryna öz goluny goýdy.

11-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynyň häkimlerinden ýurdumyzyň daýhanlarynyň pagta taýýarlamak baradaky şertnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirendikleri hakyndaky hasabatlary kabul etdi.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramynyň giňden bellenilen ýylynda pagtaçy kärendeçileriň, mehanizatorlaryň bilelikdäki tagallasy netijesinde “ak altynyň” 1 million 250 müň tonnadan gowragy Watan harmanyna tabşyryldy. Şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetiren daýhanlar ýetişdirilen hasylyň hemmesini ýygnap almak maksady bilen, irginsiz zähmet çekýärler.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň pagtaçylaryna we oba hojalyk pudagynyň ähli işgärlerine olaryň öndürijilikli zähmeti we gazanan ýeňişleri üçin minnetdarlyk bildirip, toprakdan alynýan hasylyň Watanymyzyň baýlygydygyny, halkymyzyň abadançylygydygyny belledi.

11-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň agzalarynyň, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň we ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly maslahat geçirdi. Onuň barşynda döwlet Baştutanymyz has tapawutlanan kärendeçileri we welaýat häkimlerini döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakyndaky Permanlara gol çekdi. Şeýle hem maslahatda milli kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmek, Hasyl toýy mynasybetli geçiriljek dabaralara, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynyň ýeten sepgitlerine bagyşlanyp geçiriljek sergä we ylmy-amaly maslahata taýýarlyk meselelerine garaldy.

12-nji noýabrda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rejep Taýyp Ärdoganyň çagyrmagy boýunça Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň döwlet Baştutanlarynyň VIII sammitine gatnaşmak üçin Türkiýe Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

Sammitden birnäçe gün öň hormatly Prezidentimiz Türkiýäniň döwlet teleradiokompaniýasynyň “TRT World” teleýaýlymynyň baş redaktory Ýusuf Erimiň sowallaryna jogap berdi. Söhbetdeşligiň dowamynda däp bolan dostlukly türkmen-türk gatnaşyklarynyň möhüm ugurlaryna, dürli görnüşdäki sebit we halkara hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçiliklerine garaldy, Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary beýan edildi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň geçen 30 ýylyň dowamynda ýeten sepgitleri barada aýdyp, garaşsyz, kuwwatly, durnukly ösýän ykdysadyýeti, uly senagat-önümçilik binýady, köpugurly ulag we kommunikasiýa ulgamy, kuwwatly energetika toplumy, döwrebap oba hojalygy bolan döwlet hökmünde kemala gelendigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine synçy hökmünde goşulmak baradaky çözgüdi kabul etmegi barada aýdyp, Türkmenistanyň bu geňeşiň mejlislerine hemişe işjeň gatnaşyp gelýändigini belledi. Türkmenistan türki dilli ýurtlaryň ählisi bilen dürli ugurlarda dostlukly we özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürýär. Türkmenistanyň Türki geňeşe synçy hökmünde gatnaşmagynyň guramanyň syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklarda alyp barýan işlerine goşant goşjakdygyna berk ynam bildirildi.

“Sanlylaşdyrma döwründe “ýaşyl” tehnologiýalar we “akylly» şäherler” şygary astynda geçen sammite Türki geňeşe agza ýurtlaryň döwlet Baştutanlary, guramanyň Baş sekretary, şeýle hem Wengriýanyň Premýer-ministri gatnaşdylar.

Sammitiň gün tertibi many-mazmuna baý boldy. Gatnaşyjy ýurtlaryň Liderleri döwletara gatnaşyklaryň möhüm ugurlary boýunça pikir alşyp, guramanyň geljegi, şol sanda onuň adyny üýtgetmek barada wajyp meseleler boýunça çözgütleri kabul etdiler. Üçünji ýurtlar we edaralar bilen hyzmatdaşlyk etmegiň şertlerini kesgitlemek, Türki maýa goýum gaznasyny döretmek we 2040-njy ýyla çenli türki dünýäniň maksatnamasyny tassyklamak esasy meseleleriň hatarynda boldy. Şonda guramanyň orta möhletli we uzak möhletli maksatlary hem-de wezipeleri beýan edildi.

Türkmenistanyň Türki geňeşe synçy derejede goşulmagy sammitiň ähmiýetli wakalarynyň biri boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sammitde çykyş edip, şu duşuşygyň Türkmenistan üçin aýratyn ähmiýetiniň bardygyny, sebäbi şu gün biziň ýurdumyzyň Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine synçy hökmünde girmegi barada çözgüdiň kabul edilýändigini aýtdy. Bu bolsa, ulaldyp aýtmanyňda, Türkmenistanyň türki dünýäniň döwletleri bilen hyzmatdaşlygynda hil taýdan täze tapgyryň başlanýandygyny alamatlandyrýan örän möhüm taryhy wakadyr.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň işine hemişe uly hormat goýmak we gyzyklanma bilen garaýandygyny belläp, geňeşiň işini gowulandyrmak maksady bilen, birnäçe teklipleri beýan etdi.

Ýer ýüzünde çylşyrymly ýagdaýlar, düýpli özgertmeler bolup geçýän häzirki döwürde doganlyk halklaryň we döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmak, dünýä bileleşiginiň öňünde durýan wezipeleri çözmäge agzybirlikde çemeleşmek aýratyn ähmiýete eýe bolýar. Sebäbi munuň özi aýdyň we jogapkärli garaýyşlary işläp taýýarlamagy talap edýär.

Döwlet Baştutanymyz häzirki şertlerde biziň ýurtlarymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, beýleki halkara hem-de sebit düzümleriniň çäklerinde gatnaşyklary giňeltmeginiň zerurdygyna ynam bildirdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, biziň döwletlerimiziň kuwwatyny birleşdirmek, serişde, geografik, önümçilik we tehnologik mümkinçiliklerimizi peýdalanmak, diňe bir milli ykdysadyýetlerimizi ösdürmäge güýçli ýardam etmän, eýsem, Ýewraziýada tutuş geoykdysady düzüme hem düýbünden başga mazmun we häsiýet berer. Şu babatda Hazar sebitinden Türkiýä, ondan aňryk Ýewropa energiýa ulgamlaryny, şeýle hem Beýik Ýüpek ýoluny dikeldýän üstaşyr logistik geçelgeleri gurmagyň taslamalary göz öňünde tutulýar.

Döwlet Baştutanymyz hyzmatdaşlygyň şu ugruny güýçlendirmegiň, türki dilli döwletleriň oýlanyşykly bitewi strategiýasyny işläp taýýarlamaga girişmegiň, şonuň esasynda ylalaşylan ulag we energetika diplomatiýasyny alyp barmagyň zerurdygyny belläp, bu ugurda ýöriteleşdirilen halkara düzümler, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasy, Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we durmuş komissiýalary bilen bilelikdäki işleri güýçlendirmegi hem-de Yslam ösüş banky we Aziýanyň ösüş banky ýaly maliýe edaralaryny çekmek bilen, bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak boýunça hyzmatdaşlyk etmäge başlamagy teklip etdi.

Türkmenistan häzirki düýpli ekologik howplara garşy halkara tagallalary birleşdirmäge berk ygrarlydygyny tassyklap, «ýaşyl» gün tertibi bilen bagly ençeme anyk we zerur ädimleri ätmegi teklip edýär.

Biz az uglerodly önümçilikleri ösdürmek çärelerini amala aşyrmaga gönükdirilen Ählumumy strategiýany işläp taýýarlamaga girişmegi zerur hasaplaýarys. Şeýle hem Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda energetika pudagynda ileri tutulýan wezipeleriň biri hökmünde wodorody ösdürmegiň halkara «Ýol kartasyny» döretmegiň möhümdigini nygtaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz bu başlangyçlary amala aşyrmakda türki dünýäniň raýdaşlygynyň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge saldamly goşant boljakdygyna ynam bildirdi.

Biziň pikirimizçe, türki dilli döwletleriň birleşiginiň halkara hyzmatdaşlygyň ugurlaryny we geografiýasyny giňeltmegini onuň guramaçylyk düzümini berkitmek hem-de kämilleşdirmek zerurlygy talap edýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy hem-de biziň ýurtlarymyzyň ykdysady, ekologiýa, ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygyny berkitmek bilen meşgullanjak ýörite komitetleri döretmek barada hem pikirlenip boljakdygyny belledi.

Milli Liderimiz Türki geňeşiň Baş sekretarynyň möhüm ornuny ykrar edip, onuň geografik ýagdaý boýunça orunbasarlarynyň wezipelerini girizmek barada oýlanmagy teklip etdi. Olar bu ýokary derejesini peýdalanyp, Aziýa we Ýewropa kontinentlerindäki dürli döwletleriň gatnaşyklary bilen jikme-jik meşgullanarlar.

Ýokary derejedäki şu duşuşyk Türkmenistanyň doganlyk döwletler bilen özara gatnaşyklarynda täze sahypany açýar. Ýurdumyzyň Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine synçy hökmünde girmegi hakyndaky çözgüdiň kabul edilmegine buýsanýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi hem-de şu gün biz doganlyk halklaryň ilerlemegi, gülläp ösüşi we abadançylygyň ýoly bilen öňe gitmegi üçin tagallalarymyzy hem-de hyjuwymyzy birleşdirip, bilelikde has-da kuwwatly bolduk diýip aýtdy.

Sammitde häzirki sebit hem-de halkara derejedäki syýasy we ykdysady ýagdaýlar boýunça pikir alyşmalar boldy.

Gurama başlyklyk etmek Azerbaýjandan Türkiýä geçen Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň döwlet Baştutanlarynyň VIII sammitiniň netijeleri boýunça Stambul jarnamasyna we birnäçe kararnamalara gol çekildi.

Stambula saparynyň dowamynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan bilen duşuşyk geçirdi. Döwlet Baştutanlary bar bolan uly mümkinçilikler hem-de geljek üçin meýilnamalar bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljegi barada pikir alyşmak bilen, taraplaryň iki ýurduň bähbitlerine, sebitde we dünýäde abadançylygyň maksatlaryna kybap gelýän netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ygrarlydyklaryny tassykladylar.

Türkmenistanyň synçy derejede Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşine goşulyşmagy baradaky çözgüdiň giň ugurlar boýunça netijeli döwletara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de okgunly ösdürilmegine ýardam berjekdigine ynam bildirildi.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Stambul şäherinde geçirilýän Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň döwlet Baştutanlarynyň VIII sammitine gatnaşmagynyň çäklerinde Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow bilen duşuşdy. Onuň barşynda taraplar ikitaraplaýyn, şol sanda abraýly halkara guramalaryň çäklerinde hyzmatdaşlygyň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar. Söwda-ykdysady ulgam, energetika we beýlekiler ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitlendi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň hem-de Gyrgyzystanyň çäk taýdan amatly ýerleşmegi üstaşyr ulag geçelgelerini kemala getirmek boýunça özara hereketleri has-da ösdürmegiň zerurdygyny aýdyň ýüze çykarýar. Bu bolsa geljekde Merkezi Aziýanyň ýurtlarynyň we goňşy sebitleriň arasyndaky hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga mümkinçilik berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasyna iş sapary tamamlanandan soň, Türkmenbaşy şäherine geldi. 13-nji noýabrda milli Liderimiz bu ýerde egindeşleri bilen Hazaryň kenarynda gurlan köpugurly sport toplumyna bardy. Bu ýerde sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmaga giň mümkinçilikler bar. Ol ýöriteleşdirilen döwrebap enjamlar we sport gurallary bilen üpjün edilendir. Köpugurly türgenleşik enjamlary tejribeli hem-de höwesjeň türgenleriň, dürli ýaşly adamlaryň netijeli türgenleşmegine niýetlenendir.

Döwlet Baştutanymyz sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermek bilen, ildeşlerimize, ilkinji nobatda, ýaş nesle görelde bolup durýar. Ine, bu gün hem milli Liderimiz egindeşleri bilen sportuň kiçi futbol görnüşi boýunça bäsleşik gurady. Adamlaryň saglygyny pugtalandyrmak, jemgyýetde işjeň durmuş ýörelgelerini berkarar etmek meselelerini döwlet Baştutanymyz hemişe üns merkezinde saklaýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenbaşy şäherinde bolmagynyň çäklerinde ýedi gatly, 400 orunlyk köpugurly hassahananyň tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan gurluşygy bilen tanyşdy.

Bu ýerde pediatriýa, ginekologiýa, neýrotrawmatologiýa, hirurgiýa, urologiýa, onkologiýa, kardiologiýa, endokrinologiýa we beýleki bölümler göz öňünde tutuldy. Şeýle hem hassahanada dogrum, “Tiz kömek”, funksional we şöhle arkaly anyklaýyş bölümleri, merkezleşdirilen barlaghana, gan banky ýerleşer.

Döwlet Baştutanymyz köpugurly hassahananyň gurluşyk işlerinde milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesiniň utgaşdyrylmalydygyny, iň esasysy bolsa, onuň enjamlaşdyrylyşynyň dünýä ölçeglerine gabat gelmelidigini belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde käbir wise-premýerleriň, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň ýolbaşçysynyň, saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda ýurdumyzy, şol sanda Balkan welaýatyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň wajyp meselelerine garaldy. Hususan-da, gürrüň Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portuny doly güýjünde işletmek, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň ulag-logistika düzüminiň desgalarynyň gurluşygyna gatnaşmagyny işjeňleşdirmek barada barýar.

Döwlet Baştutanymyz Hazar sebitiniň toplumlaýyn ösdürilmegine ünsi çekip, gurulýan köpugurly hassahananyň saglygy goraýyş ulgamynda halkara çäreleriň geçirilýän merkezi bolmalydygyny nygtady we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Geçen hepde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Kanunlarynyň birnäçesine gol çekdi. Olaryň hatarynda “Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Kanun hem bar.

Ýurdumyzyň 2022-nji ýyl üçin baş maliýe resminamasy girdejiler we çykdajylar boýunça 85 619,2 million manat möçberde tassyklanyldy. Bu Kanun zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň çykdajylarynyň goralan maddalarydygyny belleýär. Oňa Milli Geňeşiň Mejlisiniň şu ýylyň 30-njy oktýabrynda geçirilen 15-nji maslahatynda hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň 12-nji noýabrda geçirilen üçünji mejlisinde garaldy we biragyzdan makullanyp kabul edildi.

Aşgabatda geçirilen “Türkmentel — 2021” atly XIV halkara onlaýn maslahaty geçen hepdäniň möhüm wakalarynyň hatarynda görkezmek bolar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Kararyna laýyklykda, ony “Türkmenaragatnaşyk” agentligi hem-de Söwda-senagat edarasy guradylar. Häzirki zaman aragatnaşyk serişdelerine bagyşlanan şu gezekki maslahatda garalýan wajyp meseleleri ala alyp maslahatlaşmaga 25 ýurtdan wekilleriň 300-den gowragy gatnaşdy. Onuň işine diňe bir işewür toparlar däl, eýsem, hünärmenler, alymlar hem-de bilermenler gyzyklanma bildirdiler.

Daşary ýurtly foruma gatnaşyjylar türkmen kärdeşleri bilen giň hyzmatdaşlyga taýýardyklaryny beýan edip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ünsi we goldaw bermegi netijesinde ýurdumyzda döwrebap pudaklaýyn düzümleriň, innowasiýa işi üçin mümkinçilikleriň we şertleriň bardygyny bellediler.

Milli Liderimiziň forumyň öňüsyrasynda degişli Karara gol çekmegi hem muňa şaýatlyk edýär. Karara laýyklykda, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmenaragatnaşyk” agentligine Ahal, Balkan, Daşoguz welaýatlarynda we Aşgabat şäherinde “Altyn asyr” öýjükli aragatnaşyk ulgamynyň toruny ösdürmek bilen baglanyşykly enjamlary, programma üpjünçiliklerini we ygtyýarnamalary satyn almak, getirmek, gurnamak, işe girizmek we tehniki goldaw bermek barada Hytaý Halk Respublikasynyň “Huawei Technologies Co., Ltd” kompaniýasy bilen şertnamany baglaşmaga, şeýle hem Lebap we Mary welaýatlarynda “Altyn asyr” öýjükli aragatnaşyk ulgamynyň toruny ösdürmek bilen baglanyşykly enjamlary, programma üpjünçiliklerini we ygtyýarnamalary satyn almak, getirmek, gurnamak, işe girizmek we tehniki goldaw bermek barada Finlýandiýa Respublikasynyň “Nokia Solutions and Networks Oy” kompaniýasy bilen şertnamany baglaşmaga ygtyýar berildi.

Geçen hepde Balkan welaýatynda möhüm desgalaryň birbada birnäçesiniň açylyş dabarasy bolup, olar ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň toplumlaýyn maksatnamasynyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň aýdyň subutnamasyna öwrülip, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen, mukaddes döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna beslenen ýylda täze gurlan desgalaryň açylyş dabaralarynyň ähmiýetini has-da artdyrdy.

Türkmenbaşy şäherindäki ýokanç keseller hassahanasy hem-de Magtymguly etrabyndaky köpugurly hassahana ýurdumyzyň günbatar sebitiniň saglygy goraýyş ulgamynyň häzirki zaman düzümleriniň üstüni ýetirdi. Şol dabaralara Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Balkan welaýatyna gözegçilik edýän orunbasary Serdar Berdimuhamedow, Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary, Balkan welaýat, şäher we etrap häkimlikleriniň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri, hormatly ýaşulular we ýaşlar gatnaşdylar.

Saglygy goraýyş ulgamynyň täze desgasynyň açylyş dabarasyna sanly ulgam arkaly Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň Ýewropa sebit edarasynyň direktory, doktor Hans Klýuge goşuldy hem-de lukmançylyk merkezleriniň jemgyýetçilik saglygy goraýşynyň möhüm bölegi bolup durýandygyny, abadançylygy, howpsuzlygy, Türkmenistanyň lukmançylyk düzümleriniň ygtybarlylygyny we işjeňligini alamatlandyrýandygyny nygtap, bu hassahananyň ýokanç kesellere garşy göreşde aýratyn ähmiýete eýedigini belledi.

Türkmenbaşy şäherinde ulanylmaga berlen täze ýokanç keseller hassahanasy epidemiologik gözegçiligi üpjün etmek, dürli howply ýokanç keselleriň öňüni almak we netijeli bejermek boýunça Türkmenistanda geçirilýän işleriň nobatdaky mysalydyr.

Magtymguly etrabynda açylyp, ulanylmaga berlen täze hassahanada hem ýokary hilli dürli lukmançylyk kömegini bermek üçin ähli şertler döredilipdir. Bu ýerde 50 orunlyk stasionar hem-de 30 orunlyk ambulatoriýa otaglary, «Tiz kömek» gullugy göz öňünde tutulypdyr.

Saglygy goraýyş ulgamynyň täze desgalary Germaniýanyň, Şwesiýanyň, Italiýanyň, Fransiýanyň, Ýaponiýanyň, ABŞ-nyň, Günorta Koreýanyň, Niderlandlar Patyşalygynyň, Çehiýanyň, Beýik Britaniýanyň hem-de Hytaý Halk Respublikasynyň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň döwrebap lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edildi.

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy etrabynda “KamAZ” kysymly ulaglary abatlamak, hyzmat etmek üçin okuw we hyzmat merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Bu merkeziň gurluşygyna hormatly Prezidentimiziň Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda «KamAZ» kysymly awtoulaglar üçin okuw we tehniki hyzmat merkezini gurmak hakynda beren tabşyrygyna laýyklykda badalga berildi.

Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Kamsk awtomobil zawody tarapyndan öndürilýän “KamAZ” kysymly ýük awtoulaglary paýtagtymyzyň hem-de welaýatlarymyzyň iri gurluşyklarynda ulanylýar. Kompaniýanyň inžener-işläp düzüjileri awtoulaglaryň görnüşini yzygiderli kämilleşdirip, ýurdumyzyň howa şertlerine görä onuň häsiýetnamalaryny gowulandyrýarlar.

Ahal welaýatynyň Kaka etrabynyň çäginde ýerleşýän Abiwerd taryhy-medeni goraghanasynyň çäklerinde ýerleşýän ýadygärlikde gazuw-agtaryş işleriniň güýzki möwsüminiň dowamynda türkmen arheologlary täze tapyndylary ýüze çykardylar. Alymlar tarapyndan “hünärmentçilik toplumy” diýlip atlandyrylan meýdançada demir magdanlaryny eredip, metal almak üçin niýetlenen tegelek peçleriň altysynyň galyndylary tapyldy. Arheologik tapyndylar arkaly alymlar bu ýerde küýzegärçilik ussahanasynyň ýerleşendigini kesgitlediler. Onda arheologik edebiýatda “simap küýzejigi” diýlip atlandyrylýan keramiki gaplar öndürilipdir.

Däp bolşy ýaly, noýabr aýynyň ikinji ýekşenbesinde ýurdumyzda ekerançylaryň ýyllyk zähmetiniň jemini jemläp, topragymyzyň we saçaklarymyzyň berekedini alamatlandyrýan Hasyl toýy dabaraly ýagdaýda bellenildi. “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän bu ýyl oba zähmetkeşleriniň täze üstünliklerine beslendi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Gutlagynda bu baýramyň örän çuňňur many-mazmuna eýedigini, halkymyzyň yhlas bilen zähmet çekip gazanan baýlyklaryna, sahawatly türkmen topragynda öndürilen hasylyna bolan buýsanjynyň aýdyň subutnamasydygyny belledi. “Hasyl toýy türkmen daýhanlarynyň çekýän halal zähmetine döwlet derejesinde goýulýan belent sarpadan nyşandyr” diýip, döwlet Baştutanymyz nygtaýar.

Bu baýramçylygyň öňüsyrasynda oba hojalyk pudagynyň öňdebaryjy işgärlerine hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Permanyna laýyklykda, döwlet sylaglary gowşuryldy.

Ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasy esasy baýramçylyk çäreleriniň geçirilýän ýerine öwrüldi. Bu ýerde oba hojalygynyň hem-de agrosenagat toplumynyň gazanan üstünlikleriniň uly sergisi guraldy hem-de “Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy: ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynda ýetilen sepgitler we öňde durýan möhüm wezipeler” atly ylmy-amaly maslahat geçirildi. Milli Liderimize obasenagat toplumynyň işgärleriniň adyndan Hazyna atly ajaýyp ahalteke bedewi sowgat berildi.

Hasyl toýy daýhanlarymyzyň zähmetine we döredijilik zehinine özboluşly sena bolup, onda türkmen halkynyň myhmansöýerlik, özara düşünişmek, goldaw bermek we dostluk ýaly gadymy däpleri öz beýanyny tapdy. Bu däpler milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň amala aşyrýan oňyn Bitaraplyk, açyklyk, dünýäniň ähli gyzyklanma bildirýän döwletleri bilen giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatynda hem dowam etdirilýär.

(TDH)

Aşgabat, 15-nji noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn düzümleriň ýolbaşçylarynyň, Aşgabat şäheriniň häkiminiň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli birnäçe möhüm meselelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz maslahatyň gün tertibini yglan edip, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary bilen geçýän ýubileý ýylynyň jemlenmegine az wagtyň galandygyny, şu döwürde birnäçe wajyp çäreleriň, şol sanda halkara forumlaryň meýilleşdirilendigini belledi hem-de olaryň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigine ünsi çekdi.

Milli Liderimiz maslahatyň dowamynda degişli ýolbaşçylaryň hasabatlarynyň diňleniljekdigini, bu ugurda öňde durýan wezipeleriň kesgitleniljekdigini belläp, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berdi.

Wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy her ýylyň 12-nji dekabrynda bellenilýän Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli guraljak dabaralara görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Bu şanly sene mynasybetli halkara maslahat geçiriler. Ol BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistanyň başlangyjy boýunça degişli Kararnamasy arkaly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylyň esasy wakalarynyň jemlenmesine öwrüler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu başlangyjy dünýä bileleşiginiň giň goldawyna eýe boldy. Şu ýylyň dowamynda ýurdumyzda we daşary döwletlerde birnäçe çäreler geçirildi. Şolar Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň we milli Liderimiziň halkara giňişlikdäki belent abraýynyň ykrarnamasyna öwrüldi.

Häzir meýilleşdirilen halkara maslahatyň maksatnamasy işlenip taýýarlanylýar hem-de onda kabul ediljek resminamalar degişli taraplar bilen ylalaşylýar. Olar ýakyn wagtda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlener.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalary bilen iki gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk derejesine, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we oňyn hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty yzygiderli durmuşa geçirýän Türkmenistanyň sebit hem-de ählumumy derejede parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy pugtalandyrmak, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek babatda işjeň orun eýeleýändigini belledi.

Ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň we beýleki abraýly düzümleriň çäklerinde oňyn başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär. Şolaryň halkara bileleşik tarapyndan giň goldawa eýe bolmagy başlangyçlaryň wajypdygynyň hem-de häzirki döwür üçin derwaýysdygynyň aýdyň beýanydyr. Bu barada aýtmak bilen, milli Liderimiz Türkmenistanyň häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň deňeçer çözgüdini işläp taýýarlamaga, dünýäniň ýurtlarynyň arasynda parahatçylygyň, ählumumy abadançylygyň hem-de ösüşiň bähbidine dostluk we özara peýdaly gatnaşyklaryň ösdürilmegine mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn goldaw berjekdigini nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz şanly sene mynasybetli geçiriljek halkara maslahatyň ähmiýetini belläp, wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna bu forumy we umuman, ähli baýramçylyk çärelerini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow Aşgabatda şu aýyň ahyrynda geçirilmegi meýilleşdirilýän çärelere, şol sanda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň XV sammitine görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Şeýle hem wise-premýer Türkmenistanyň YHG-da başlyklyk edýändigini aýdyp, onuň çäklerinde meýilleşdirilen çäreleriň gün tertibi hakynda giňişleýin maglumat berdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri YHG-nyň agzasy bolup durýar. Bu iri sebitara düzüm ykdysadyýet we söwda ulgamlaryndaky netijeli döwletara gatnaşyklary has-da ösdürmek maksady bilen döredildi. Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň nobatdaky sammiti YHG-nyň gününiň bellenilýän senesinde — 28-nji noýabrda geçiriler. Onuň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek maksady bilen, guramaçylyk topary döredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň abraýly halkara düzümleriň biri bolan YHG bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýändigini nygtady. Ýurdumyz bu gurama agza döwletleriň arasynda dürli ugurlar boýunça özara bähbitli gatnaşyklaryň giňeldilmegini esasy ugur edinip, onuň dünýä giňişliginde eýeleýän ornunyň pugtalandyrylmagy babatda zerur tagallalary edýär.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzda geçiriljek Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň XV sammitiniň we onuň çäklerinde meýilleşdirilen halkara çäreleriň döwletara gatnaşyklaryň hem-de ählumumy bähbitlere laýyk gelýän köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmegine mynasyp goşant boljakdygyna ynam bildirdi we wise-premýere bu halkara çärä hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmek boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işler hem-de Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda gurlan täze dokma toplumynyň açylyş dabarasyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, dabaranyň medeni maksatnamasy degişli düzümler bilen bilelikde işlenip taýýarlanyldy. Şeýle hem wise-premýer iň häzirki zaman enjamlary bilen üpjün edilen döwrebap kärhananyň ýurdumyzda ozal hereket edýän ugurdaş senagat toplumlarynyň üstüni ýetirjekdigini belledi. Onuň işe girizilmegi Türkmenistanda senagatlaşdyrmak strategiýasyny durmuşa geçirmekde möhüm ädim bolar. Bu bolsa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu ugurdaky yzygiderli tagallasynyň aýdyň netijesidir.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, soňky ýyllarda ýurdumyzda gaýtadan işleýän pudagyň okgunly ösdürilýändigini, eksport ugurly önümçiligiň artdyrylýandygyny belläp, Babadaýhan etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyş dabarasyna hemmetaraplaýyn taýýarlyk görülmelidigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz bu kärhananyň doly güýjünde işledilmegi bilen bagly meseleleriň wajypdygyny nygtap, onuň Diýarymyzda öndürilýän pagtany gaýtadan işlemekde hem-de senagatyň bu pudagynyň kuwwatyny artdyrmakda, täze iş orunlaryny döretmekde, bu ýerde zähmet çekjek hünärmenleriň hünär derejesini kämilleşdirmekde wajyp ähmiýete eýe boljakdygyny belläp, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze dokma toplumynyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda ulanylmaga berilmeginiň ähmiýetini nygtap, bu kärhananyň ýubileý ýyly mynasybetli halkymyza ajaýyp sowgat boljakdygyna ynam bildirdi.

Iş maslahatynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow senagat toplumynda we Aşgabat şäherinde alnyp barylýan gurluşyklar hem-de paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde bina edilen kaşaň “Garagum” myhmanhanasynyň we baş şäherimizde häzirki zaman seýilgähiniň açylyş dabaralaryna görlen taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Täze kaşaň myhmanhana toplumynda daşary ýurtly myhmanlaryň gatnaşmagynda ýokary derejeli halkara çäreleri, forumlary geçirmek üçin ähli zerur şertler göz öňünde tutuldy. Şeýle hem täze seýilgähde adamlaryň oňaýly dynç almagy bilen bir hatarda, sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmaklary üçin degişli mümkinçilikler döredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, paýtagtymyzyň binagärlik keşbi bilen özboluşly bir bitewi sazlaşygy emele getiren täze myhmanhananyň açylyş dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz bu myhmanhanada halkara ähmiýetli möhüm çäräniň geçirilmeginiň meýilleşdirilendigini belläp, şolara hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmegiň, myhmanhana toplumynyň we onuň daş-töwereginiň arassaçylygynyň hem-de abadançylygynyň üpjün edilmeginiň zerurdygyny nygtady. Milli Liderimiz wise-premýere we Aşgabat şäheriniň häkimine bu ýerde aragatnaşyk, internet we beýleki degişli hyzmatlaryň ýola goýulmalydygyny, bu ugra degişli meseleleriň hemişe üns merkezinde saklanylmalydygyny tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa ýylyň ahyryna çenli geçirilmegi bellenilen çärelere, şol sanda täze iri desgalaryň açylyşlaryna, Halkara Bitaraplyk gününe bagyşlanan dabaralara hem-de Täze ýyly garşylamaga görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň durmuşynda uly ähmiýete eýe bolan, şu ýylyň ahyryna çenli geçiriljek wakalar bilen baglanyşykly meseleleriň ählisini öz wagtynda çözmäge oýlanyşykly hem-de toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyny nygtady.

Täze, 2022-nji ýyly garşylamak barada aýdylanda bolsa, dürli çäreleri, şol sanda paýtagtymyzyň Baş arçasynda däp bolan yşyklary ýakmak dabarasyny hem-de welaýatlarda şeýle çäreleri, sungat ussatlarynyň çykyşlaryny, gyzykly sahna oýunlaryny we şatlyk-şowhunly dabaralary öz içine alýan medeni maksatnamany jikme-jik işläp düzmek zerurdyr. Mundan başga-da, many-mazmunly teleradiogepleşikleri taýýarlamaga girişilmelidir. Iň esasysy bolsa, ýaş nesilleriň gatnaşmagynda baýramçylyk çärelerini guramak meselelerine möhüm üns berilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi.

Umuman, hemmeleriň söýüp garşylaýan Täze ýyl baýramy mynasybetli guralýan dabaralar ýokary guramaçylyk derejesinde, giňden we şowhunly, türkmen toýlaryna mahsus äheňde geçirilmelidir. Şolarda şatlyk alamatlary, ruhubelentlik duýulmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz bu babatda wise-premýere hem-de beýleki degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahaty jemläp, şu günki seredilen meseleleriň wajypdygyny, ýubileý ýylyny ýokary görkezijiler bilen tamamlamak hem-de täze, 2022-nji ýyly mynasyp garşylamak üçin öňde durýan wezipeleriň üstünlikli çözülmelidigini ýene bir gezek nygtady.

Milli Liderimiz paýtagtymyzda we Diýarymyzyň beýleki şäherlerinde, etraplarynda hem-de obalarynda ähli meýilleşdirilen çäreleriň, şol sanda baýramçylyk dabaralarynyň taýýarlyk işlerine örän jogapkärçilikli we guramaçylykly çemeleşmek, degişli gulluklaryň bökdençsiz işini üpjün etmek meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara Garaşsyz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň, halkara derejedäki abraýynyň belende galmagynyň, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

12-nji noýabrda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň üçünji mejlisi geçirildi. Onda 30-njy oktýabrda geçirilen Milli Geňeşiň Mejlisiniň 15-nji maslahatynyň barşynda kabul edilen kanunlara garaldy. Şol kadalaşdyryjy hukuk namalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuş ugurly syýasatynyň hem-de ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça toplumlaýyn maksatnamanyň esasy ugurlaryna laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Onuň işine gatnaşmaga köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem çagyryldy.

Mejlisiň dowamynda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasarynyň, şeýle hem komitetleriň ýolbaşçylarynyň çykyşlary diňlenildi, olar kanunçylyk namalarynyň her biri boýunça netijenamalar bilen tanyşdyrdylar.

Ilki bilen, Milli Geňeşiň Mejlisi tarapyndan kabul edilen «Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda» Türkmenistanyň Kanuny ara alnyp maslahatlaşyldy. «Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda» Kanuny biragyzdan makullan Halk Maslahatynyň agzalarynyň gelen netijesine görä, ykdysady strategiýadan ugur almak hem-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» kesgitlenen esasy wezipeleri nazara almak bilen taýýarlanylan bu maliýe-hukuk resminamasy, ilkinji nobatda, ykdysady ösüşiň durnukly depginlerini saklamaga, Türkmenistanyň ägirt uly kuwwatyny amala aşyrmaga, döwlet çykdajylarynyň ýokary netijeliligini üpjün etmäge hem-de türkmen halkynyň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.

Soňra «Döwlet emlägini ynançly dolandyrmak hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna garaldy. «Poçta aragatnaşygy hakynda» täze Kanuny ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek bilen bagly Kanunlara seredildi. Olar boýunça degişli Kararlar kabul edildi. Şunuň bilen baglylykda, kadalaşdyryjy hukuk binýadynyň kämilleşdirilmeginiň Diýarymyzyň syýasy, ykdysady we durmuş-medeni taýdan ösdürilmegine, «Döwlet adam üçindir!» diýen ýörelgä esaslanan ynsanperwer ugruň netijeli amala aşyrylmagyna gönükdirilendigi bellenildi. Mejlisiň dowamynda beýleki möhüm meselelere hem garaldy. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň üçünji mejlisiniň garamagyna girizilen kanunlar biragyzdan makullanyldy, olar boýunça degişli Kararlar kabul edildi.

«Aşgabat».

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynda» öňde goýlan wezipeleri üstünlikli amala aşyrmakda uly işler durmuşa geçirilýär. Tebigy gazy gaýtadan işlemekde, onuň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmakda alnyp barylýan işler häzirki zamanyň ösen tejribesine we ylmyň soňky gazananlaryna daýanýar. Uglewodorod çig malynyň uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzda nebiti we gazy gaýtadan işläp taýýarlamaga ýöriteleşdirilen täze önümçilikler döredilýär. Türkmen energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmagyň ugurlary hem köpeldilýär.

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda barha öňe barýan berkarar döwletimizde halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna gönükdirilen giň möçberli özgertmeler juda begendirýär. ªolaryň hatarynda nebitgaz ulgamynda alnyp barylýan işler mynasyp orun eýeleýär hem-de «Döwlet adam üçindir!» diýen baş taglymatymyzyň rowaçlyklara beslenýändigini aýdyň görkezýär.

Bagty BERDIÝEWA,

«Türkmennebit» döwlet konserniniň Balkanabat nebitçilik orta hünär okuw mekdebiniň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda innowasiýalara daýanýan sanly ulgama geçmek, şol sanda sanly bilim we ylym, sanly ykdysadyýet, sanly lukmançylyk, önümçiligi sanlylaşdyrmak, galyberse-de, dünýäniň sanly ulgamyna goşulmak babatda işler üstünlikli dowam etdirilýär. Ýokary okuw mekdeplerinde sanly bilim ulgamyna geçmäge, sanly tehnologiýalara erk edýän, ýokary başarnykly hünärmenleriň taýýarlanmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. Geljekde Watanymyzy ähli ugurlarda ösüşlere alyp gitjek ýaşlaryň dünýäniň tehnologik çözgütleri babatda iň täze gazananlaryndan baş çykarýan, döwrebap programma üpjünçiliklerini işläp düzýän we taýýarlaýan hünärmenler bolup ýetişmegi ugrunda birnäçe wezipeler öňde goýuldy. Bu wezipeler hem-de döwrüň talaby göz öňünde tutulyp, hünärmenlerimiziň we talyplarymyzyň zehinine, intellektual baýlygyna daýanylyp, birnäçe taslamalar, programma üpjünçilikleri işlenip düzülýär, tehnologik çözgütler taýýarlanylýar. Bu ugurda «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy», ony durmuşa geçirmegiň meýilnamasy, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy», sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça Pudagara toparyň düzümi we düzgünnamasy tassyklanyldy.

Şu ýylyň 22-nji oktýabrynda hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde «Döwlet hünär-tehniki bilim edaralary hakynda», «Döwlet orta hünär bilimi edaralary hakynda», «Döwlet ýokary hünär bilimi edaralary hakynda» Düzgünnamalary tassyklamak hakynda taryhy Karara gol çekdi. Bu, ýokary dünýä ölçeglerine laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary bilen bir hatarda bilim ulgamynyň kadalaşdyryjy hukuk binýadynyň yzygiderli kämilleşdirilýändiginiň subutnamasy boldy.

Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň konsepsiýasy halk hojalyk toplumyny sanly ulgama geçirmek işinde uly ähmiýete eýe bolup, ol maglumatly bilim gurşawyny döretmäge hem-de bilimi ösdürmegiň ähli tapgyrlarynda okatmagyň elektron serişdeleri bilen üpjün edilmegine, jemgyýetiň intellektual kuwwatyny baýlaşdyrmaga, bilim bermegiň hilini ýokarlandyrmaga, usullaryny kämilleşdirmäge gönükdirilendir. Konsepsiýa laýyklykda, ýokary okuw mekdeplerinde hünärmenleriň, professor-mugallymlaryň tagallalary bilen, şeýle hem talyplaryň gatnaşmagynda sanly bilimi ulgamlaýyn üpjün etmegiň maksatnamasy işlenip taýýarlanyldy. Sanly tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde ýokary okuw mekdeplerinde belli bir aralykdan sapaklar hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň gatnaşmagynda wideomaslahatlar yzygiderli guralýar.

Häzirki şertlerde islendik ýurduň ösüşi, ozaly bilen, ylym we bilim ulgamlarynyň ösüş derejesi bilen kesgitlenýär. Şunda jemgyýetiň intellektual mümkinçiliklerini doly peýdalanmak, ylmyň öňdebaryjy gazananlaryny ornaşdyrmak degişli ugurda ýokary tehnologiýalary, düýpli we amaly barlaglaryň netijelerini peýdalanmak bilen baglydyr. Sanly ykdysadyýetiň ösüşi ykdysadyýetiň ähli ugurlaryna, şol sanda saglygy goraýyş, bilim, maliýe hyzmatlary, ulag we beýleki pudaklara oňyn täsir edýär.

Ýeri gelende bellesek, häzirki wagtda halkara bilim hyzmatdaşlygynyň çäklerinde ýurdumyzyň bilim edaralary dünýäniň öňdebaryjy ylmy merkezleri, bilim ojaklary bilen okatmagyň we hünär taýýarlygynyň täze ugurlary boýunça bilelikdäki taslamalary amala aşyrýarlar. Milli ykdysadyýetiň pudaklaryny ösdürmäge degişli ylmy işler we ylmy-barlaglar Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň gözegçiliginde alnyp barylýar. Şular bilen birlikde, Türkmenistanyň ýörite orta, ýokary okuw mekdepleri önümçiligiň talaplaryna we sargytlaryna laýyklykda, täze ugurlar boýunça hünärmenleri taýýarlamagy üstünlikli amala aşyrýarlar.

Halkara bilim hyzmatdaşlygy işjeň ösdürilýär, ýagny ýurdumyzyň orta hünär we ýokary okuw mekdepleri dünýäniň iri ylym, bilim merkezleri, halkara guramalardyr gaznalar bilen işjeň hyzmatdaşlyk saklaýar. Paýtagtymyzda we welaýat merkezlerinde halkara okuw maslahatlary, sergiler, ylmy işgärleriň duşuşyklary, bilelikdäki okuwlar geçirilýär. Maksatnamalaýyn okuwlarda we sergilerde dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň bilim tejribesi özleşdirilýär, meşhur kompaniýalaryň bilim önümleridir hyzmatlary bilen tanyşdyrylýar.

Orta hünär we ýokary okuw mekdeplerinde sanly bilim ulgamyny ösdürmek maksady bilen, bilim portallary döredildi. Olarda ýurdumyzda we daşary ýurtlarda ykdysady, bilim, medeniýet, saglygy goraýyş, bedenterbiýe we sport, syýahatçylyk ýoly we beýleki ulgamlarda amala aşyrylýan iri taslamalaryň, geçirilýän forumlaryň, ýaryşlaryň, şol sanda saglygy goraýyş ulgamynda keselleri bejeriş operasiýalaryny geçiriş usullarynyň ýazgylarydyr beýany jemlenendir.

Mugallymlar we talyplar diňe bir bilim portalyndaky maglumatlary almak bilen çäklenmän, eýsem, ylmyň pudaklaryna degişli özleşdirilýän materiallar babatda öz garaýyşlaryny beýan etmäge mümkinçilik alýarlar. Bilim portalynda aýry-aýry sapaklaryň, maslahatlaryň, forumlaryň beýanyny islendik wagtda alyp, öwrenip bolýar. Şeýle hem aýry-aýry dersleriň bölümleri we temalary boýunça uzak aralykdan bilelikdäki sapaklar guralýar. Olarda talyplar we mugallymlar öz pikir-garaýyşlaryny erkin beýan etmäge mümkinçilik alýarlar, bilimlerini baýlaşdyrýarlar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ähli ulgamlaryny, şol sanda milli ykdysadyýetiň pudaklaryny sanlylaşdyrmakda belent maksatly işleri durmuşa geçirýän milli Liderimize köp sagbolsun aýdýarys. Goý, Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, döwletli tutumlary mundan beýläk-de üstünliklere beslensin!

Döwlet KERIMOW,

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň mugallymy.