Aşgabat, 21-nji oktýabr. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işlere, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi bilen bagly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowa söz berildi.

Ol welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitde pagta ýygymy guramaçylykly dowam edip, ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almak boýunça zerur işler alnyp barylýar. Bu işlerde oba hojalyk tehnikalary netijeli işledilýär. Bugdaý ekişini ýokary hilli we agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin zerur çäreler görülýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Häzirki wagtda welaýatyň çägindäki edara-kärhanalaryň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň, ýaşaýyş jaýlarynyň, beýleki medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlary işe girizilip, olaryň kadaly işlemegini üpjün etmek babatda degişli işler geçirilýär. Şeýle hem häkim welaýatda Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli geçiriljek dabaraly çärelere taýýarlyk görlüşi, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatyň ekerançylyk meýdanlaryndaky pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek bilen baglanyşykly işleriň ýokary guramaçylyk derejesinde ýerine ýetirilmelidigini belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň öz wagtynda ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Hasabatda pagta ýygymy möwsüminiň depginini güýçlendirmek, ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almak, pagta arassalaýjy kärhanada we kabul ediş harmanhanalarynda hasyly kabul etmek, pagtany daşamakda ulanylýan tehnikalaryň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek boýunça degişli edara-kärhanalar bilen bilelikde geçirilýän çäreler barada habar berildi. Welaýatda dowam edýän bugdaý ekişini ýokary hilli geçirmek maksady bilen, bu ugurda ulanylýan oba hojalyk tehnikalary doly güýjünde işledilip, ekiş geçirilen meýdanlarda kadaly gögeriş almak üçin gögeriş suwy öz wagtynda tutulýar. Häzirki wagtda sebitdäki edara-kärhanalaryň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamlary möwsümleýin işe girizilip, olar elektrik energiýasy, tebigy gaz we suw bilen bökdençsiz üpjün edilýär. Häkim öňde boljak şanly seneler, hususan-da, Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli welaýatda geçiriljek çärelere taýýarlyk görlüşi, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleri barada-da hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin işleriň möhüm ähmiýetini belledi hem-de pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, bugdaý ekişini ýokary hilli geçirmek barada häkime degişli tabşyryklary berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işlerini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýewiň welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Bellenilişi ýaly, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almak, bu işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň güýjünden netijeli peýdalanmak boýunça zerur çäreler görülýär. Welaýatda bugdaý ekişini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirmek boýunça işler alnyp barylýar. Bugdaý ekilmeli meýdanlarda tagt suwuny tutmak işi doly geçirilip, ekiş geçirilen ýerlerde endigan gögeriş alynýar. Sebitde ýetişdirilen şaly hasylyny ýygnap almak boýunça degişli işler dowam edýär. Howanyň sowamagy bilen baglylykda, welaýatdaky medeni-durmuş maksatly binalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamlary işe girizilip, olaryň bökdençsiz işledilmegi üpjün edilýär. Mundan başga-da, häkim Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli welaýatda guraljak medeni-köpçülikleýin çärelere taýýarlyk görlüşi, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, ýygym möwsümine gatnaşýan ähli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly binalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi M.Annanepesow welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler sebitde ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, kabul ediş harmanhanalaryna tabşyrmak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Möwsümde oba hojalyk tehnikalary we gurallary netijeli işledilýär. Welaýatda bugdaý ekişi dowam edip, gögeriş suwuny tutmak işleri öz wagtynda alnyp barylýar. Ýetişdirilen şaly hasylyny gysga wagtda ýygnap, döwlet harmanyna tabşyrmak üçin zerur işler geçirilýär. Welaýatyň çägindäki bilim we medeniýet, jemgyýetçilik edaralarynyň, ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamlary işe girizilip, olaryň kadaly işledilmegini üpjün etmek babatda zerur çäreler görülýär. Şeýle hem häkim her ýylyň oktýabr aýynyň soňky ýekşenbesinde ýurdumyzda dabaraly bellenilýän Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli welaýatda geçiriljek çärelere taýýarlyk görlüşi, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmegi häkime tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini hem gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, hasyly ýitgisiz ýygnap almak, ony kabul ediş harmanhanalarynda, pagta arassalaýjy kärhanalarda bökdençsiz kabul etmek boýunça degişli işler geçirilýär. Welaýatda bugdaý ekişini talabalaýyk geçirmek, ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwuny tutmak hem-de kadaly gögeriş almak üçin zerur çäreler ýola goýulýar. Sebitde gant şugundyrynyň ýetişdirilen hasylyny ýygnap almak işlerine-de taýýarlyk görülýär. Welaýatda ýyladyş möwsümine girişilip, medeni-durmuş we jemgyýetçilik binalarynyň, ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek boýunça zerur işler ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim welaýatda Türkmen alabaýynyň baýramyny guramaçylykly geçirmäge görülýän taýýarlyk, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygy pudagynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin işleriň agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, sebitde şu ýyl üçin meýilleşdirilen işleriň öz wagtynda berjaý edilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, şu günler Diýarymyzyň ekerançylyk meýdanlarynda ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, hasyly kabul ediş harmanhanalarynda we pagta arassalaýjy kärhanalarda bökdençsiz kabul etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Bu işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň, awtoulaglaryň netijeli işledilmegine aýratyn üns berilýär. Geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde we ýokary hilli geçirmek, ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwuny tutmak, gögeriş alnan bugdaý meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek boýunça işler dowam edýär. Daşoguz, Lebap welaýatlarynda ýetişdirilen şaly hasylyny ýygnap almak, Mary welaýatynda bolsa gant şugundyrynyň hasylyny ýygnamaga taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalyk pudagynyň öňünde durýan wezipeleriň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi hem-de bu işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynda jogapkärli möwsümiň — pagta ýygymynyň dowam edýändigine ünsi çekdi hem-de ýygymyň depginini güýçlendirmegiň, hasyly gysga wagtda, ýitgisiz ýygnap almak üçin ähli zerur işleri geçirmegiň, ýygymda kombaýnlaryň, tehnikalaryň, pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmagyň möhümdigini belledi. Bu işleriň öz wagtynda hem-de ýokary hilli ýerine ýetirilmegi köp zähmet siňdirilip ýetişdirilen hasyly zaýasyz ýygnap almagy, pudakda özgertmeleri üstünlikli amala aşyrmagy üpjün eder.

Hormatly Prezidentimiz bugdaý ekişiniň hem dowam edýändigine ünsi çekip, ekiş möwsüminiň öz wagtynda, ýokary hilli geçirilmeginiň bugdaýyň bol hasylyny almaga, azyk howpsuzlygyny berkitmäge ýardam etjekdigini belledi we geljek ýylyň hasyly üçin welaýatlarda bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlere laýyklykda alnyp barylmagyna berk gözegçilik etmek, ekişde ulanylýan tehnikalaryň netijeli işledilmegini üpjün etmek, bugdaýa gögeriş suwuny tutmak işlerini öz wagtynda geçirmek hem-de kadaly gögeriş alynmagyny üpjün etmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şunuň bilen birlikde, welaýatlarda hyzmat ediji edara-kärhanalar bilen ýerine ýetirilen işler üçin hasaplaşyklaryň öz wagtynda we talabalaýyk geçirilmegini üpjün etmek tabşyryldy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Daşoguz we Lebap welaýatlarynda ösdürilip ýetişdirilen şaly hasylyny ýygnamak işlerine berk gözegçilik etmegi, Mary welaýatynda gant şugundyrynyň ýygymyny başlamaga gowy taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz gyş paslynyň golaýlap gelýändigine ünsi çekip, welaýatlardaky bilim, medeniýet, dolandyryş, jemgyýetçilik we ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegini üpjün etmek babatda birnäçe tabşyryklary berdi. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli geçiriljek dabaraly çärelere gowy taýýarlyk görmegi, ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda şu ýylda meýilleşdirilen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmegi üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Geçen hepdäniň wakalarynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary öz beýanyny tapdy. Şol syýasatyň baş maksady ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrmakdan, parahatçylyk döredijilik ýoluna ygrarlylykdan, halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekden ybaratdyr.

Döwlet Baştutanymyzyň 14-nji oktýabrda geçiren iş maslahatynyň gün tertibine ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi bilen baglanyşykly meseleler girizildi. Pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almagyň, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmegiň, maldarçylyk hojalyklarynda gyş pasly üçin zerur möçberde ot-iým taýýarlamagyň, mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamagyň möhüm ähmiýetine aýratyn üns çekildi. Hormatly Prezidentimiz güýzlük ýeralma, gök we beýleki oba hojalyk ekinleri bilen içerki bazarlarymyzy doly üpjün etmek babatda zerur çäreleriň görülmegini tabşyrdy. Şeýle-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, halkymyzyň hal-ýagdaýyny has-da ýokarlandyrmaga gönükdirilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň hilini gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

18-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň birnäçe meselelerine garaldy. Şolaryň hatarynda ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça milli parlamentiň alyp barýan işi, parlamentara gatnaşyklary pugtalandyrmak, dokma senagatyny mundan beýläk-de ösdürmek, demir ýol ulagy pudagynyň işini has-da kämilleşdirmek, bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamak, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy bilen bagly meseleler bar. Hormatly Prezidentimiziň garamagyna Türkmenistanyň Döwlet etalon merkeziniň hem-de “Türkmenstandartlary” Baş döwlet gullugynyň barlaghanalaryny halkara ölçeglere laýyklykda akkreditasiýadan geçirmek baradaky teklip hödürlenildi. Şeýle-de Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynda nah ýüplük, nah we tüýjümek matalary, taýýar tikin önümlerini öndürýän dokma toplumynyň gurluşygyny amala aşyrmak boýunça teklip hödürlenildi. Munuň özi importyň ornuny tutýan ýokary hilli, ekologik taýdan arassa dokma önümlerini öndürmäge, olary eksport etmäge hem-de täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berer. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz demir ýol ulagy pudagynyň işini halkara derejede kämilleşdirmäge gönükdirilen teklibi goldady.

Mejlisde ýakynda geçiriljek dabaraly çärelere görülýän taýýarlyk işleri barada habar berildi. Şu ýylyň 23 — 25-nji oktýabry aralygynda “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024” atly XXIX halkara maslahaty we sergini geçirmek meýilleşdirilýär. Türkmenistanyň gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň gününi baýram etmegiň çäklerinde ugurdaş halkara sergi we maslahat geçiriler. Şunuň bilen bir hatarda, Balkan welaýatynyň Gyzylarbat etrabynda kuwwaty 10 megawat bolan köpugurly Gün we ýel elektrik stansiýasynyň, Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda “Bäherden” keramiki önümler kärhanasynyň açylyş dabaralaryna taýýarlyk görülýär. Şu ýylyň oktýabr aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli çäreler guralar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň degişli Buýrugyna laýyklykda, Aşgabatda “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşigiň hem-de türkmen alabaý itleriniň daşky keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde, neşir önümlerinde, fotosuratlarda, teleýaýlymlarda çeper beýan etmek boýunça bäsleşikleriň geçiriljekdigini bellemek gerek. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň noýabr-dekabr aýlarynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde birnäçe halkara ylmy-amaly maslahatlar geçiriler.

Şu ýylyň 15 — 17-nji oktýabry aralygynda Türkmenistanyň wekiliýetiniň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň 23-nji mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Pakistan Yslam Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň netijeleri mejlisde ara alnyp maslahatlaşylan aýratyn meseleleriň biri boldy. Türkmen tarapynyň çykyşynda ulag, aragatnaşyk, energetika, söwda, maýa goýum işi ŞHG bilen hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň hatarynda bellenildi. Şunuň bilen bir hatarda, hususy pudagyň ugry boýunça, aýratyn-da, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi bilen Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Işewürler geňeşiniň arasynda göni hyzmatdaşlygy ýola goýmak teklip edildi.

Iş saparynyň çäklerinde ýurdumyzyň wekiliýeti Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari tarapyndan kabul edildi. Duşuşygyň dowamynda söwda-ykdysady ulgamda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmenistanyň wekiliýetiniň Pakistanyň Premýer-ministri Muhammad Şahbaz Şarif bilen duşuşygynda döwletara hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň giň toplumyna garaldy. Şeýle hem saparyň dowamynda ýurdumyzyň wekiliýeti Pakistanyň energetika ministri bilen gepleşikleri geçirdi. Dostlukly ýurduň bilim ministri bilen geçirilen duşuşygyň çäklerinde bilim ulgamyndaky gatnaşyklaryň gerimini giňeltmegiň mümkinçiliklerine garaldy. Döwlet Baştutanymyz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletler bilen ýurdumyzy däp bolan dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň baglanyşdyrýandygyny belläp, bu düzüm bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek babatda degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň hem-de zehinli çagalaryň arasynda Türkmenistanyň Prezidentiniň “Türkmeniň Altyn asyry” atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi yglan etmek hakynda” Karara gol çekdi.

14-nji oktýabrda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen geçiren telefon arkaly söhbetdeşligini geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda görkezmek bolar. Özbegistanyň Prezidenti Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli geçirilen ýokary wekilçilikli foruma gatnaşmak baradaky çakylyk hem-de “Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna” atly ýubileý medaly bilen sylaglanandygy üçin hoşallyk bildirdi we Aşgabatda geçirilen halkara maslahatyň halklaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary berkitmekde möhüm ähmiýete eýe bolandygyny aýtdy.

Söhbetdeşligiň barşynda söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag-kommunikasiýa, oba hojalyk pudaklaryndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi, ozal gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilişi, geljekde amala aşyryljak bilelikdäki taslamalar ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmenistanyň Mejlisinde ýurdumyzyň, Gazagystan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň we Koreýa Respublikasynyň parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygy geçirildi. Onuň netijeleri boýunça Bilelikdäki Jarnama kabul edildi. Bu çäräniň çäklerinde geçirilen türkmen-koreý geňeşme maslahatynyň ikinji mejlisinde dürli ugurlardaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk bilen baglylykda, parlament diplomatiýasyny ulanmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Mundan başga-da, birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklar, parlamentara dostluk toparlarynyň duşuşyklary geçirildi.

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň jemlerine bagyşlanan brifing geçirildi. Oňa ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň, daşary ýurtlaryň we halkara guramalaryň Türkmenistandaky diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Dünýäniň habar beriş serişdeleri ýokary wekilçilikli forumyň işi, onda beýan edilen pikirler, forumyň çäklerinde geçirilen ikitaraplaýyn duşuşyklar barada giňişleýin maglumatlary berdi. Döwlet Baştutanymyzyň forumdaky çykyşyndan bölekler millionlarça okyjysy bolan iri habarlar agentlikleriniň sahypalarynda çap edildi. Iri sebit neşirleri milli habarlar agentlikleriniň maglumatlaryna salgylanmak bilen, duşuşyga gatnaşyjylaryň medeni-ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň ähmiýetini aýratyn nygtandyklaryny habar berdiler. Daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleri wekilçilikli halkara forumyň sebit hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine oňyn täsirini belläp, özara gatnaşyklaryň köpýyllyk tejribesiniň medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigini tassykladylar.

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda guralan Magtymguly Pyragynyň özbek we gyrgyz dillerine terjime edilen goşgular ýygyndylarynyň tanyşdyrylyş dabaralary halklarymyzyň arasyndaky medeni hyzmatdaşlygyň yzygiderli pugtalandyrylýandygynyň nobatdaky beýany boldy.

Aşgabatda Söwda-ykdysady we ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-täjik hökümetara toparynyň 13-nji mejlisi geçirildi. Oňa gatnaşmak üçin Täjigistan Respublikasynyň Premýer-ministriniň orunbasary S.Ziýozodanyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet paýtagtymyza geldi. Mejlisde söwda-ykdysady we maýa goýum gatnaşyklaryny öz içine alýan meseleleriň giň toplumy, energetika pudagy, ulag-logistika, oba hojalygy, senagat, ylym, bilim, medeniýet, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň jemleri boýunça degişli Teswirnama gol çekildi.

Paýtagtymyzdaky «Ýyldyz» myhmanhanasynda GDA gatnaşyjy döwletleriň Zähmet, iş üpjünçilik we ilaty durmuş taýdan goramak boýunça maslahat beriş geňeşiniň 37-nji mejlisi geçirildi. Onuň gün tertibine laýyklykda, geňeşiň geçen ýylyň sentýabrynda Russiýa Federasiýasynyň Soçi şäherinde geçirilen 36-njy mejlisinde kabul edilen çözgütleriň ýerine ýetirilişi, GDA agza döwletleriň 2022 — 2024-nji ýyllarda durmuş-zähmet pudagynda hyzmatdaşlygynyň netijeleri hem-de geljek üçin göz öňünde tutulýan wezipeler, Arkalaşyga gatnaşyjy ýurtlarda durmuş-zähmet pudagyndaky ýagdaýlar barada maglumatlar diňlenildi.

Başlyklyk edýän ýurt hökmünde Türkmenistan durmuş ugurly syýasaty amala aşyrmakda gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrdy. Bu syýasat adamy jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy diýip yglan edýän ýurdumyzyň Konstitusiýasynyň esasy düzgünlerine berk eýermek esasynda alnyp barylýar. Maslahat beriş geňeşiniň agzalary görülýän çäreleriň utgaşdyrylýandygyny, uzak möhletli, üstünlikli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin berk hukuk binýadynyň we syýasy erkiň bardygyny kanagatlanma bilen bellediler. Munuň özi täze bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek üçin amatly mümkinçilikleri döredýär.

Türkmen oba hojalyk institutynda «Agroinnowasiýalar: durnukly ösüşiň röwşen ýoly» atly halkara ylmy-taslama bäsleşigi geçirildi. Sanly ulgam arkaly guralan zehin bäsleşiginiň baş maksady BMG-niň Durnukly ösüş maksatlary bilen baglylykda, oba hojalygy pudagynda ýüze çykýan möhüm meseleleri öwrenmek we çözmek üçin talyplaryň ylmy garaýyşlaryny, ukyp-başarnyklaryny, döredijilikli çemeleşmelerini ösdürmekden ybarat boldy. Işler oba hojalyk taslamalary, maglumat tehnologiýalary taslamalary we işewürlik taslamalary boýunça üç ugra bölündi. Bäsleşige Russiýa Federasiýasyndan, Belarusdan, Özbegistandan, Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Täjigistandan, Ýaponiýadan, Botswanadan, Germaniýadan 26 sany ýokary okuw mekdebiniň talyplary gatnaşdylar. Taslamalaryň 100-si bolsa ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň 16-synda bilim alýan talyplara degişlidir.

Russiýa Federasiýasynyň Türkmenistandaky Medeniýet günleriniň maksatnamasy giň gerimli çäreleri öz içine aldy. Onuň çäklerinde Adygeýiň «Nalmes» halk tanslary döwlet akademiki ansamblynyň çykyşlary, P.I.Çaýkowskiniň we S.W.Rahmaninowyň eserleriniň nusgawy saz konserti, fotosuratçylaryň işleriniň we amaly-haşam sungatynyň eserleriniň sergisi ýaýbaňlandyryldy. Russiýaly sungat işgärleri Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň ýanyndaky ýörite sazçylyk mekdep-internatynyň okuwçylary üçin ussatlyk sapagyny geçdiler.

Milli “Ak bugdaý” muzeýinde öz işini ýurdumyzyň gadymy ýadygärliklerini öwrenmäge bagyşlan meşhur alymlar, arheologlar, Magtymguly adyndaky halkara baýragyň eýeleri Wadim Massonyň we Wiktor Sarianidiniň doglan günleriniň 95 ýyllygy mynasybetli “Türkmenistan — gadymy siwilizasiýalaryň ojagy” atly halkara ylmy duşuşyk geçirildi. Türkmenistanyň Taryhy we medeni ýadygärlikleri goramak, öwrenmek hem-de rejelemek baradaky milli müdirliginiň guramagynda geçirilen foruma türkmen we rus alymlary gatnaşdylar. Italiýanyň, Çehiýa Respublikasynyň alymlary oňa sanly ulgam arkaly goşuldylar.

Paýtagtymyzda Türki medeniýetiň halkara guramasyna (TÜRKSOÝ) agza ýurtlaryň II teatr festiwaly geçirildi. Bu çäre şu ýylda gadymy Änew şäheriniň “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi hem-de Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli guraldy. Öz iň gowy sahna oýunlary bilen çykyş eden artistleri, suratkeşleri we ýazyjylary bir ýere jemlän bu döredijilik çäresi türki dilli halklaryň arasynda medeni gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga, gurama agza ýurtlaryň sungat ussatlarynyň arasynda döredijilik alyşmalary üçin meýdança döretmäge gönükdirildi.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň halkymyzyň hal-ýagdaýyny has-da ýokarlandyrmaga, berk ykdysady, ruhy we durmuş binýady bolan döwlet hökmünde ýurdumyzyň içerki ösüş strategiýasyny durmuşa geçirmäge gönükdirilen syýasatyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň güwäsi boldy.

Aşgabat, 18-nji oktýabr. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň birnäçe meselelerine garaldy.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa çykyş edip, milli kanunçylyk ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň täze beýanynyň taslamasyny taýýarlamak, hereket edýän birnäçe ugurdaş kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy habar berildi.

14-nji oktýabrda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygynyň geçirilendigi, onuň netijeleri boýunça Bilelikdäki Jarnamanyň kabul edilendigi barada aýdyldy. Bu çäräniň çäklerinde türkmen-koreý geňeşme maslahatynyň ikinji mejlisi geçirilip, onda dürli ugurlardaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk bilen baglylykda, parlament diplomatiýasyny ulanmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşmagyň möhümdigi bellenildi. Şeýle hem birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirildi. Mälim bolşy ýaly, “Merkezi Aziýa — Koreýa Respublikasy” parlamentara forumyny döretmek we türkmen-koreý geňeşme maslahatyny geçirmek başlangyjyny Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow öňe sürüpdi. Mundan başga-da, Gyrgyz Respublikasynyň Žogorku Keneşiniň Başlygy, Türkiýe Respublikasynyň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy bilen ikitaraplaýyn duşuşyklaryň, parlamentara dostluk toparlarynyň duşuşyklarynyň geçirilendigi habar berildi.

Milli parlamentiň ýolbaşçysy pursatdan peýdalanyp, Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygynyň üstünlikli geçirilmegi babatda beren goldawlary üçin hormatly Prezidentimize hem-de türkmen halkynyň Milli Liderine hoşallyk sözlerini beýan etdi.

Mejlisiň deputatlary giň jemgyýetçilige döwlet syýasatynyň esasy wezipeleriniň, kabul edilýän kanunçylyk namalarynyň many-mazmunyny düşündirmek, milli mirasymyzy wagyz etmek, hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde geçirilen “Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara forumyň ähmiýetini düşündirmek boýunça çärelere gatnaşýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek hem-de parlamentara gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işleri mundan beýläk-de dowam etdirmegiň möhümdigini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow Türkmenistanyň Döwlet etalon merkeziniň hem-de “Türkmenstandartlary” Baş döwlet gullugynyň barlaghanalarynyň işini halkara ölçeglere laýyklykda kämilleşdirmek hem-de akkreditasiýadan geçirmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bu ugurdaky çäreler standartlaşdyrmak ulgamyndaky işleri döwrüň talabyna laýyklykda alyp barmaga, ugurdaş maddy-enjamlaýyn binýady mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmaga, bu düzümleriň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmäge ýardam berer. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda hereket edýän barlaghanalary talabalaýyk işletmegiň zerurdygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz degişli synag barlaghanalaryny halkara akkreditasiýadan geçirmek baradaky teklibi goldap, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow şu ýylyň 23 — 25-nji oktýabry aralygynda Aşgabatda geçirilmegi meýilleşdirilýän “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024” atly XXIX halkara maslahata we sergä görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bu çärä gatnaşmak üçin köp sanly daşary ýurtly kompaniýalary, ýurdumyzyň kärhanalarydyr telekeçileri hasaba alyndy. Halkara sergiň işine Türkmenistanyň Hökümet agzalarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň, ýurdumyzdaky diplomatik wekilhanalaryň we halkara guramalaryň, daşary ýurt we ýerli köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylarynyňdyr wekilleriniň gatnaşmagy meýilleşdirilýär. Ýyl-ýyldan bu çäräniň geriminiň giňemegi dürli ýurtlaryň işewür toparlarynyň ýurdumyz bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge gyzyklanmalarynyň artýandygyny görkezýär. Halkara maslahat “Ählumumy energetika bazarynda täze depginler we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň geljegi” atly plenar mejlisden we alty sany bölümçeden ybarat bolar.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, «Türkmenistanyň nebiti we gazy» atly halkara maslahatyň we serginiň her ýyl geçirilýändigini, bu çäräniň ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary, nebitgaz pudagyna täze tehnologiýalary ornaşdyrmagyň ugurlary barada pikir alyşmaga ýardam berýändigini belledi we forumy ýokary derejede guramagy wise-premýere tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew oba hojalyk pudagynda işleriň barşy hem-de welaýatlarda möwsümleýin işleriň geçirilişi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda ýurdumyzyň welaýatlarynda bugdaý ekişi dowam edýär. Ekişde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallaryň netijeli işledilmegine aýratyn üns berilýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Dowam edýän pagta ýygymy möwsüminiň çäklerinde ýetişdirilen hasyly ýygnap almak, kabul ediş harmanhanalarynda kabul etmek, pagta arassalaýjy kärhanalarda gaýtadan işlemek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Ekerançylyk meýdanlarynda güýzlük ekilen azyklyk ekinleriň hasylyny ýygnap almak, sowadyjy ammarlara ýerleşdirmek hem-de bu önümler bilen bazarlarymyzy üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Daşoguz, Lebap welaýatlarynda şaly hasylyny ýygnamaga, Mary welaýatynda bolsa gant şugundyrynyň ýygymyna başlamaga taýýarlyk görülýär. Şeýle hem wise-premýer Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli geçiriljek dabaraly çärelere görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn ösdürmegi we onuň işini kämilleşdirmegi dowam etdirmegiň, pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagyň möhümdigini belledi. Döwlet Baştutanymyz möwsümleýin oba hojalyk işlerine ünsi çekip, bugdaý ekiş möwsümini talabalaýyk alyp barmak, bu işlerde oba hojalyk tehnikalaryndan netijeli peýdalanmak, pagta ýygymy möwsümini guramaçylykly geçirmek, ýygnalýan hasyly kabul etmek, gaýtadan işlemek boýunça degişli işleri alyp barmagy wise-premýere tabşyrdy. Şeýle-de oktýabr aýynyň soňky ýekşenbesinde ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli geçiriljek çärelere gowy taýýarlyk görmek babatda tabşyryk berildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň güni mynasybetli geçiriljek möhüm çärelere, hususan-da, “Türkmenistanyň gurluşygy, senagaty, energetikasy — 2024” atly halkara sergä hem-de “Türkmenistanyň gurluşyk, senagat, energetika pudaklarynyň ösüşi” atly maslahata görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, geçiriljek halkara sergi we maslahat ýurdumyzyň gurluşyk ulgamynda, senagat önümçiliginde, energetika, himiýa pudagynda, ýol gurluşygynda gazananlary bilen tanyşmaga ýardam berer. Bu möhüm çäreleriň çäklerinde gurluşyk-senagat toplumynyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary bilen daşary ýurt kompaniýalarynyň wekilleriniň duşuşyklary meýilleşdirilýär. Munuň özi täze işewürlik gatnaşyklaryny ýola goýmaga, özara tejribe alyşmaga ýardam berer. Şeýle hem Balkan welaýatynyň Gyzylarbat etrabynda kuwwaty 10 megawat bolan köpugurly Gün we ýel elektrik stansiýasynyň, Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda “Bäherden” keramiki önümler kärhanasynyň açylyş dabaralaryna taýýarlyk görülýändigi habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň güni mynasybetli geçiriljek halkara sergä we maslahata, Gyzylarbat etrabynda köpugurly Gün we ýel elektrik stansiýasynyň, Bäherden etrabynda «Bäherden» keramiki önümler kärhanasynyň açylyş dabaralaryna gowy taýýarlyk görmegi we olary ýokary derejede geçirmegi wise-premýere tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew ýurdumyzyň dokma senagaty pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek üçin ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Dokma senagaty ministrligi tarapyndan Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynda nah ýüplük, nah we tüýjümek matalary, taýýar tikin önümlerini öndürýän dokma toplumyny gurmak meýilleşdirilýär. Bu täze toplumyň gurulmagy importyň ornuny tutýan ýokary hilli, ekologik taýdan arassa dokma önümlerini öndürmäge, olary eksport etmäge, täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berer. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna toplumyň gurluşygyny amala aşyrmak boýunça teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dokma senagatyny ösdürmek maksady bilen, ýurdumyzda döwrebap tehnologiýalar ornaşdyrylan kärhanalaryň yzygiderli işe girizilýändigini, olarda öndürilýän ýokary hilli dokma önümleriniň içerki we daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz Dokma senagaty ministrligi tarapyndan Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynda dokma toplumyny gurmak baradaky teklibi goldap, wise-premýere degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa “Edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň hem-de zehinli çagalaryň arasynda Türkmenistanyň Prezidentiniň “Türkmeniň Altyn asyry” atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi yglan etmek hakynda” Türkmenistanyň Prezidentiniň Kararynyň taslamasy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, her ýyl geçirilmegi asylly däbe öwrülen bu bäsleşik türkmen medeniýetini, sungatyny, edebiýatyny ösdürmäge uly goşant goşýan zehinli döredijilik işgärlerini ýüze çykarmaga we olaryň iň ussatlaryny saýlap-seçmäge ýardam berýär. Bäsleşigiň çäklerinde “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşigini, “Çalsana, bagşy!”, “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşiklerini yglan etmek meýilleşdirilýär. “Türkmeniň Altyn asyry” bäsleşigini ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 34 ýyllyk baýramy mynasybetli, 2025-nji ýylyň sentýabrynda jemlemek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli resminamanyň taslamasyny hödürledi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigiň milli medeniýetimizi ösdürmekde, medeni mirasymyzy öwrenmekde, ýaş zehinleri ýüze çykarmakda, kämil eserleriň döremeginde möhüm ähmiýetini belledi. Hormatly Prezidentimiz degişli Karara gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we bu möhüm bäsleşigi ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Orazdurdyýewa şu ýylyň noýabr-dekabr aýlarynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde geçirilmegi meýilleşdirilýän halkara ylmy-amaly maslahatlar barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli bilim ulgamyny kämilleşdirmäge gönükdirilen toplumlaýyn özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär, ýurdumyzyň dünýäniň ylym-bilim giňişligindäki orny has-da pugtalandyrylýar.

“Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 — 2030-njy ýyllar üçin Strategiýasynda”, bilim ulgamy boýunça kabul edilen konsepsiýalarda kesgitlenen wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň 25 — 30-njy noýabry aralygynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde “Himiýany okatmagyň usulyýetiniň döwrebap kämilleşdirilmegi we himiki tehnologiýalaryň häzirki zaman ösüşi” atly halkara ylmy-amaly maslahaty; 5-6-njy dekabrda Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynda “Daşary ýurt dillerini öwretmegiň innowasion usullary we tehnologiýalary” atly halkara ylmy-amaly maslahaty; 19-njy dekabrda Türkmen oba hojalyk institutynda sanly ulgam arkaly “Oba hojalyk pudagynyň durnukly ösüşinde biotehnologiýalaryň orny” atly halkara ylmy-amaly maslahaty geçirmek meýilleşdirilýär.

Olara ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplary, professor-mugallymlary, alymlary bilen bir hatarda, Russiýa Federasiýasynyň, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň, Hytaý Halk Respublikasynyň, Koreýa Respublikasynyň, Birleşen Arap Emirlikleriniň, Awstriýanyň, Germaniýa Federatiw Respublikasynyň, Rumyniýanyň, Türkiýäniň, Gazagystanyň, Belarusuň, Malaýziýanyň, Özbegistanyň we beýleki ýurtlaryň abraýly ýokary okuw mekdepleriniň zehinli ýaşlarynyň, alymlarynyň hem gatnaşmagyna garaşylýar. Bu maslahatlaryň geçirilmegi ylym-bilim ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda, milli ykdysadyýetimiziň çalt depginler bilen ösýän pudaklary boýunça ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamakda uly ähmiýete eýe bolar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmakda, kämil hünärmenleri taýýarlamakda maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigine, halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam edýän ylmy-amaly maslahatlaryň yzygiderli guralýandygyna ünsi çekdi we Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde, Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynda, Türkmen oba hojalyk institutynda geçiriljek halkara ylmy-amaly maslahatlary guramaçylykly geçirmäge gowy taýýarlyk görmegi wise-premýere tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berildi. Ol döwlet Baştutanymyzy beýik akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň üstünlikli geçirilmegi bilen Hökümet agzalarynyň adyndan tüýs ýürekden gutlady. Şunuň bilen baglylykda, ýurtlaryň we halklaryň arasynda dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda, özara hormat goýmaga, ynanyşmaga, ýokary ynsanperwer gymmatlyklara esaslanýan netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmekde forumyň ähmiýeti bellenildi. Çärä dünýäniň 24 ýurdundan wekilleriň, şol sanda döwlet Baştutanlary derejesindäki 10 wekiliýetiň, halkara guramalaryň 8-siniň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagy munuň aýdyň güwäsidir. Forumy şöhlelendirmek üçin daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň 200-den gowragy Aşgabada geldi.

Soňra wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredow şu ýylyň 15 — 17-nji oktýabry aralygynda Türkmenistanyň wekiliýetiniň Pakistan Yslam Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň netijeleri barada hasabat berdi.

Sebitiň döwletleri, halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi ýurdumyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şolaryň hatarynda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyny hem görkezmek bolar. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan ŞHG-niň sammitlerine we beýleki duşuşyklaryna hormatly myhman hökmünde gatnaşýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň wekiliýeti ŞHG-niň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň 23-nji mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Yslamabat şäherine iş saparyny amala aşyrdy. Bu sapar Pakistanyň Hökümetiniň çakylygy we döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça amala aşyryldy.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň wekiliýeti 16-njy oktýabrda agzalan mejlise gatnaşdy. Türkmen tarapynyň çykyşynda ulag, aragatnaşyk, energetika, söwda we maýa goýum işi ŞHG bilen hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň hatarynda bellenildi. Şunuň bilen bir hatarda, hususy pudagyň ugry boýunça, aýratyn-da, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi bilen Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Işewürler geňeşiniň arasynda göni hyzmatdaşlygy ýola goýmak teklip edildi.

Iş saparynyň çäklerinde türkmen wekiliýeti Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari tarapyndan kabul edildi. Duşuşygyň dowamynda söwda-ykdysady ulgamda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmenistanyň wekiliýetiniň Pakistanyň Premýer-ministri Muhammad Şahbaz Şarif bilen duşuşygynda döwletara hyzmatdaşlygyň meseleleriniň giň toplumyna garaldy. Şeýle hem saparyň dowamynda Pakistanyň energetika ministri bilen gepleşikler geçirildi. Dostlukly ýurduň bilim ministri bilen duşuşygyň çäklerinde bilim ulgamyndaky gatnaşyklary giňeltmegiň mümkinçiliklerine seredildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkara guramalar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň we berkitmegiň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletler bilen ýurdumyzy däp bolan dostlukly hem-de hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň baglanyşdyrýandygyny belläp, wise-premýer, daşary işler ministrine bu düzüm bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek babatda degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ýurdumyzyň demir ýol ulaglary pudagynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» demir ýol ulagy pudagyny döwrebaplaşdyrmak, elektrikleşdirmek, dolandyryş ulgamyny kämilleşdirmek, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak hem-de hünärmenleri taýýarlamak işleri göz öňünde tutulyp, bu ugurda zerur çäreler durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, agentligiň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, kabul edilen maksatnama esasynda ýurdumyzyň demir ýol ulagy pudagyny döwrebaplaşdyrmagyň, elektrikleşdirmegiň, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak arkaly hünärmenleri taýýarlamagyň möhüm wezipe bolup durýandygyny, bu ugurda halkara tejribäni ornaşdyrmagyň zerurdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz pudagyň işini halkara derejede kämilleşdirmäge gönükdirilen teklibi goldap, agentligiň ýolbaşçysyna bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň agzalaryna ýüzlenip, ýakynda beýik şahyr Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy mynasybetli «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň ýokary derejede guralandygy üçin hemmelere minnetdarlyk bildirdi we forumyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady. Häzirki wagtda akyldar şahyrymyzyň ýubileýi bilen bagly çäreler dowam edýär. Ýurdumyzyň döredijilik işgärleri, ýazyjy-şahyrlary bu ugurda uly işleri bitirýärler diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz ýylyň ahyrynda olaryň zähmetine mynasyp baha berlip, öz zähmeti bilen tapawutlanan raýatlaryň hem dabaraly ýagdaýda sylaglanyljakdygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Geçen hepde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine, Aşgabatda geçirilen «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara foruma, Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli dabaralara hem-de beýleki möhüm wakalara beslendi. Munuň özi «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň beýany boldy.

7-8-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine gatnaşmak üçin Russiýa Federasiýasyna iş saparyny amala aşyrdy. Döwlet Baştutanymyz sammitde çykyş edip, şu ýylyň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy üçin esasy ileri tutulýan ugurlary we wezipeleri durmuşa geçirmegiň nyşany astynda geçýändigini belledi. Munuň özi howpsuzlygy, durnuklylygy pugtalandyrmakdan, ykdysady hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmakdan, ynsanperwer gatnaşyklary giňeltmekden ybaratdyr.

Hormatly Prezidentimiz halkara giňişlikde BMG-niň tutýan ornuny has-da berkitmegiň, bu işde gurama agza döwletlere goldaw bermegiň möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça Baş Assambleýa tarapyndan kabul edilen Kararnama laýyklykda, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerinde geljek ýylda çäreleriň geçirilmegini bilelikdäki işiň möhüm bölegi diýip hasaplaýandygyny aýtdy. Mundan başga-da, dünýäniň dürli künjeklerinde çylşyrymly ýagdaýlaryň bolup geçýän häzirki döwründe esasy wezipäniň GDA halklary üçin möhüm ähmiýete eýe bolan, taryhyň dowamynda kemala gelen gatnaşyklaryň we umumy gymmatlyklaryň esasynda hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek, birek-birege hormat goýmak däplerini gorap saklamakdan ybaratdygy nygtaldy.

Sammitiň netijeleri boýunça birnäçe resminamalara gol çekildi. Şolaryň hatarynda 2025-nji ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda başlyklyk etmek baradaky çözgüt bar. Geljek ýyl guramada Täjigistan Respublikasy başlyklyk eder. Russiýa Federasiýasy we Türkmenistan bolsa bilelikde başlyklyk edijiniň borçlaryny ýerine ýetirer.

10-njy oktýabrda paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we ýurdumyza resmi sapar bilen gelen Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda gepleşikler geçirildi. Taraplar energetika, ulag-logistika, oba hojalygy, maşyn gurluşygy, himiýa we dokma senagaty pudaklarynda hem-de beýleki ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň wajyp meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisi ýaly bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmegiň meselelerine hem aýratyn üns çekildi. Medeni-ynsanperwer gatnaşyklary yzygiderli ösdürmek ara alnyp maslahatlaşylan ýene bir ugur boldy.

Gepleşikleriň netijeleri boýunça özara gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge gönükdirilen ikitaraplaýyn resminamalaryň giň toplumyna, şol sanda Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasynda dostlugy pugtalandyrmak we köptaraply strategik hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak hakynda Jarnama gol çekildi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň Aşgabada resmi saparynyň paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bilen duşuşykdan başlanandygyny bellemek gerek. Onda dürli ugurlarda, şol sanda abraýly halkara we sebit guramalarynyň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän köpugurly döwletara hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça pikir alşyldy. Resmi garşylamak dabarasy tamamlanandan soňra, türkmen halkynyň Milli Lideri we Gazagystanyň Prezidenti Aşgabat şäherindäki «Laçyn» seýilgähinde bina edilen meşhur gazak şahyry Abaý Kunanbaýewiň heýkeliniň açylyş dabarasyna gatnaşdylar.

Dostlukly ýurduň Baştutanynyň saparyna gabatlanyp, Türkmenistanda Gazagystanyň Medeniýet günleri geçirildi.

11-nji oktýabrda Aşgabatda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde “Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara forum geçirildi. Ol beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny baýram etmegiň maksatnamasynyň çäklerinde geçirildi. Bu maksatnama ýurdumyzda, şeýle hem daşary ýurtlarda guralan köp sanly dabaraly çäreleri öz içine aldy. Maslahatyň öňüsyrasynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Magtymguly Pyragynyň ýadygärligine gül goýmak dabarasy boldy.

Ýokary derejeli foruma Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Masud Pezeşkian, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuh, Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew gatnaşdylar. Şeýle-de myhmanlaryň hatarynda Türkiýe Respublikasynyň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Baştutany, halkara guramalaryň ýolbaşçylary, daşary ýurtlaryň Hökümet agzalary, tanymal alymlar, medeniýet işgärleri, diplomatlar bar.

Döwlet Baştutanymyz çykyşynda türkmen halkynyň ruhy we medeni gymmatlyklarynyň ähmiýeti barada aýdyp, Magtymguly Pyragynyň öz garaýyşlary bilen dünýä medeniýetiniň genji-hazynasynda hemişelik orun alandygyny belledi. Magtymgulynyň baý mazmunly beýik mirasy türkmen döwletiniň daşary syýasatynyň esasyny kesgitledi. Onuň parahatçylyk, adalatlylyk, ynsanperwerlik, dost-doganlyk we ähli halklara hormat goýmak baradaky düýpli pikirleri beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarda möhüm ähmiýete eýe bolýar. Biz parahatçylygyň we adamzadyň sazlaşykly ösüşiniň bähbidine öz goşandymyzy goşmaga hemişe taýýardyrys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Forumda şahyryň döredijilik mirasyny giňden wagyz etmegiň, halklaryň arasyndaky medeni-ynsanperwer gatnaşyklary has-da ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyzyň Permanlary bilen, ikitaraplaýyn dostlukly gatnaşyklary ösdürmekde, Magtymguly Pyragynyň edebi mirasyny öwrenmekde we wagyz etmekde bitiren hyzmatlary üçin maslahata gatnaşan daşary ýurt Liderleri Türkmenistanyň “Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna” atly ýubileý medaly bilen sylaglanyldy. Şeýle hormata Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan hem mynasyp boldy. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow telefon arkaly söhbetdeşlikde dostlukly ýurduň Baştutanyna bu şanly waka mynasybetli gutlaglaryny beýan etdi. Şeýle hem söhbetdeşler döwletara gatnaşyklaryň uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedigini, halklarymyzyň dil, medeniýet, ruhy taýdan umumylygynyň onuň yzygiderli ösdürilmegine oňyn täsirini ýetirýändigini bellediler.

Hormatly Prezidentimiziň Ermenistan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidentleri bilen geçiren ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň dowamynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, şeýle-de sebit we halkara gün tertibiniň meseleleri boýunça pikir alşyldy. Ermenistanyň Prezidenti Waagn Haçaturýan Arkadagly Gahryman Serdarymyza Magtymgulynyň ermeni diline terjime edilen neşirini sowgat berdi. Şol günüň ertesi Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda bu kitabyň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow “Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara forumyň çäklerinde ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy hormatly myhmanlary “Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna” atly ýubileý medaly bilen sylaglanylmaklary bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de olar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň geljegi barada pikir alyşdy. Prezident Şawkat Mirziýoýew dostlugyň we aýratyn hormatyň nyşany hökmünde Gahryman Arkadagymyza özbek diline terjime edilen “Magtymguly” atly kitaby sowgat berdi. Milli Liderimiz ýurdumyza döwlet sapary bilen gelen Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuh, Türkiýe Respublikasynyň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Baştutany, Tatarystanyň Ylymlar akademiýasynyň prezidenti bilen hem duşuşdy.

12-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen Mongoliýanyň Prezidentiniň arasynda gepleşikler geçirildi. Onda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, sebit we halkara gün tertibiniň meseleleri boýunça pikir alşyldy. Gepleşikleriň jemleri boýunça milli bähbitleri we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy giňeltmegiň geljegini nazara almak bilen, köpugurly döwletara dialogy hemmetaraplaýyn ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalara gol çekildi.

Şeýle-de paýtagtymyzda Türkmen-mongol işewürlik maslahaty geçirildi. Ol ýurtlarymyzyň arasyndaky işewürlik gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de giňeldilmegine, söwda, ykdysadyýet, önümçilik, saglygy goraýyş, ulag-logistika, oba hojalygy we gaýtadan işleýän senagat ýaly ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirildi.

Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda geçirilen Türkmenistanyň we Mongoliýanyň artistleriniň bilelikdäki konserti iki halkyň medeniýetlerini özara baýlaşdyrmak, bu ulgamda hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin täze mümkinçilikleri açdy.

7-nji oktýabrda türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyryp, täze şäheriň gurluşygynyň nobatdaky tapgyrynda bina edilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň taslamalary bilen tanyşdy, binalaryň bezeg aýratynlyklary baradaky hasabaty diňledi hem-de iş maslahatyny geçirdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy Ahmet Çalyk bilen duşuşdy hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdy.

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň hünär baýramynyň çäklerinde bu ulgamyň täze ugurdaş binalarynyň açylmagy asylly däbe öwrüldi. Şu ýyl hem Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda birnäçe binalaryň — diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, tutuş Merkezi Aziýa sebitinde-de iri lukmançylyk merkezleri bolan Halkara sagaldyş-dikeldiş merkeziniň we Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkeziniň açylyş dabaralary boldy. Täze merkezlere gowşurylan degişli güwänamalar olaryň öňdebaryjy lukmançylyk tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylyşynyň we dünýä ölçeglerine laýyk gelýändiginiň ykrarnamasydyr. Mundan başga-da, Türkmenabat şäherinde glisirrizin turşusyny öndürýän kärhana, Mary şäherinde welaýat we şäher Arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň täze edara binasy dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berildi.

Täze lukmançylyk desgalarynyň ählisine hormatly Prezidentimiziň adyndan ulag serişdeleri sowgat berildi.

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň hünär baýramyna bagyşlanyp, «Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe» atly halkara sergi hem-de onuň çäklerinde ylmy maslahat geçirildi. Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginde Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly düýpli ylmy işiniň XVI jildiniň tanyşdyrylyş dabarasy boldy.

Milli Liderimiz paýtagtymyzyň ajaýyp künjeginde gurlan «Kalbyň şypasy» atly binanyň hem-de Arçabil şaýolundan başlap, Halkara kardiologiýa merkezine barýan durky täzelenen şaýoluň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Bu ýerdäki durky täzelenen köçä saglygy goraýyş ulgamynda türkmen-german gatnaşyklaryny ösdürmäge goşan goşandy üçin “Arkadag” medaly bilen sylaglanan belli germaniýaly kardiohirurg, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Hans Maýsneriň ady dakyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gol çeken Permanlaryna we tabşyrygyna laýyklykda, Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde hem-de Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynda tapawutlanan işgärleri, şol sanda saglygy goraýyş, ynsanperwerlik, haýyr-sahawat işleriniň ösüşine, meýletinçilik hereketine uly goşant goşan daşary ýurt raýatlaryny sylaglamak dabarasy boldy.

10-njy oktýabrda Arkadag şäherinde VI Wena baly geçirildi. Oňa türkmen halkynyň Milli Lideri hormatly myhman hökmünde gatnaşdy. Gahryman Arkadagymyz gutlag sözünde Wena balynyň Türkmenistanyň we Awstriýa Respublikasynyň halklarynyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmakda möhüm wakalaryň biridigini nygtady.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmen-awstriýa jemgyýetiniň ýolbaşçysy hanym Neda Berger bilen geçiren duşuşygynyň dowamynda onuň iki ýurduň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň ösdürilmegine goşýan uly goşandyny belledi we medeniýet ulgamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň möhümdigini aýtdy.

Geçen hepdede Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda «Ahalteke atçylyk sungaty we atlary bezemek däpleri» atly milli hödürnamanyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilendigi baradaky güwänamany gowşurmak dabarasy geçirildi. Munuň özi türkmen halkynyň behişdi bedewleriň şan-şöhratyny belende götermekde asyrlaryň dowamynda emele getiren gymmatlyklarynyň häzirki döwürde bütin dünýäde ykrar edilýändiginiň aýdyň beýanydyr.

Şeýlelikde, geçen hepde möhüm wakalara beslenip, Magtymguly Pyragynyň parahatçylyk we ynanyşmak taglymlary dabaralanýan, asyrlaryň jümmüşinden gaýdýan baý medeni mirasyny we ýokary ruhy-ahlak gymmatlyklaryny aýawly saklan berkarar türkmen döwleti baradaky arzuwlarynyň häzirki döwürde hasyl bolandygynyň nobatdaky güwäsine öwrüldi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň mizemez binýadyny emele getirýän parahatçylyk söýüjilik, dost-doganlyk, hoşniýetlilik, ynsanperwerlik ýörelgeleri bolsa umumadamzat gymmatlyklary hökmünde medeniýetleriň özara baýlaşmagy, halklaryň arasynda dostlukly gatnaşyklaryň ýola goýulmagy, köpugurly hyzmatdaşlygyň geriminiň giňeldilmegi üçin ygtybarly köpri bolup hyzmat edýär.

Aşgabat, 14-nji oktýabr. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowa söz berildi.

Ol welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak boýunça zerur işler alnyp barylýar. Ýygym möwsüminde oba hojalyk tehnikalary, kabul ediş harmanhanalary, pagta arassalaýjy kärhanalar netijeli işledilýär. Welaýatda bugdaý ekişi agrotehniki möhletlerde dowam edip, ekiş geçirilen meýdanlarda endigan gögeriş alynýar. Bu ugurda oba hojalyk tehnikalary we gurallary doly güýjünde işledilýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki azyklyk ekinlere ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak işleri utgaşykly alnyp barylýar. Maldarçylyk hojalyklarynda gyş pasly üçin ot-iýmleri taýýarlamak, mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Şeýle hem häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin ähli zerur çäreleriň görülmelidigini belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň öz wagtynda ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, ýygnalan hasyly bökdençsiz kabul etmek we talabalaýyk saklamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Bugdaý ekişini ýokary hilli, agrotehniki möhletlerde geçirmek, ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny doly güýjünde işletmek, ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwuny tutmak üçin zerur çäreler görülýär. Sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda ýetişdirilen güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýygnap almak işleri dowam edýär. Maldarçylyk hojalyklarynda gyş pasly üçin ot-iýmleriň ätiýaçlyk gorlaryny döretmek, mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamak boýunça işler alnyp barylýar. Şeýle hem häkim ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalygynda dowam edýän möwsümleýin işleriň möhüm ähmiýetini belledi hem-de welaýatda bugdaý ekişiniň ýokary hilli geçirilmegini, ýetişdirilen pagta hasylynyň ýitgisiz ýygnalyp alynmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini hem gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýewiň welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, sebitde ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almak üçin zerur çäreler görülýär. Bu işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde işledilmegine aýratyn üns berilýär. Welaýatda bugdaý ekişi dowam edip, ekiş geçirilen meýdanlarda kadaly gögeriş alynýar. Ekerançylyk meýdanlarynda ýetişdirilen şaly hasylyny ýygnap almak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem häkim Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki möhletlerde we ýokary guramaçylyk derejesinde alnyp barylmagynyň zerur talap bolup durýandygyny belledi we bu babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Lebap welaýatynyň häkimi M.Annanepesow welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak barada öňde goýan wezipelerinden ugur alnyp, şu günler welaýatda ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak hem-de döwlet harmanyna tabşyrmak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Möwsümde oba hojalyk tehnikalaryny, pagta kabul ediş harmanhanalaryny, pagta arassalaýjy kärhanalary bökdençsiz işletmek ugrunda zerur çäreler görülýär. Sebitde bugdaý ekişi dowam edip, ekiş möwsüminde oba hojalyk tehnikalary doly güýjünde işledilýär. Ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwuny tutmak işleri öz wagtynda alnyp barylýar. Welaýatyň güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinleri ekilen meýdanlarynda ideg etmek, ýetişdirilen ekinleriň hasylyny ýygnap almak işleri guramaçylykly dowam edýär. Sebitde ýetişdirilen şaly hasylyny gysga wagtda ýygnap, döwlet harmanyna tabşyrmak üçin zerur işler geçirilýär. Maldarçylyk hojalyklarynda mallaryň baş sanyny artdyrmak, olary talabalaýyk idetmek, gyş paslynda ýyly we dok saklamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Şeýle hem häkim ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin oba hojalyk işlerine ünsi çekdi we bu işleriň agrotehniki möhletlerde we ýokary hilli geçirilmegi babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işlerini hem gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň döredýän mümkinçilikleriniň netijesinde welaýatda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, hasyly ýitgisiz ýygnap almak boýunça zerur işler geçirilýär. Ýygnalan hasyly kabul ediş harmanhanalarynda, pagta arassalaýjy kärhanalarynda bökdençsiz kabul etmek we talabalaýyk saklamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Sebitde geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek, ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwuny tutmak, kadaly gögeriş almak üçin zerur çäreler görülýär. Güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleri ekilen meýdanlarynda ideg işleri, ýetişdirilen hasyly ýygnap almak işleri alnyp barylýar. Gant şugundyry ekilen meýdanlarda ideg işleri bilen bir hatarda, ýetişdirilen hasyly ýygnap almaga taýýarlyk görülýär. Maldarçylyk hojalyklarynda mallaryň baş sanyny we olardan alynýan önümleriň möçberini artdyrmak, gyş pasly üçin ätiýaçlyk ot-iým gorlaryny, mallaryň gyşladyljak ýerlerini möwsüme taýýarlamak babatda degişli işler geçirilýär. Şeýle hem häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýetişdirilen pagta hasylynyň ýitgisiz ýygnalyp alynmagyny, bugdaý ekişiniň bellenen agrotehniki möhletlerde we talabalaýyk geçirilmegini esasy wezipeleriň hatarynda kesgitläp, bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, halkymyzyň hal-ýagdaýyny has-da ýokarlandyrmaga gönükdirilen maksatnamalarda bellenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we bu ugurda welaýatda alnyp barylýan işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Diýarymyzda ýetişdirilen pagta hasylyny gysga wagtda ýygnap almak, ýygnalan hasyly kabul ediş kärhanalarynda, pagta arassalaýjy kärhanalarda bökdençsiz kabul etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Möwsümde ulanylýan oba hojalyk tehnikalary netijeli işledilýär. Welaýatlarda bugdaý ekişini bellenen agrotehniki möhletlerde we talabalaýyk geçirmek maksady bilen, ekişde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde işledilmegine aýratyn üns berilýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar.

Hormatly Prezidentimiziň ilaty ýurdumyzda öndürilýän oba hojalyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek baradaky tabşyryklaryndan ugur alnyp, sebitlerde güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň, miweleriň ýetişdirilen hasylyny ýygnap almak boýunça işler ýerine ýetirilýär. Daşoguz, Lebap welaýatlarynda şaly oragy dowam edip, Mary welaýatynda gant şugundyrynyň hasylyny ýygnap almaga taýýarlyk görülýär. Ýurdumyzyň maldarçylyk hojalyklarynda gyş paslyna taýýarlyk görmegiň çäklerinde ätiýaçlyk ot-iýmleri taýýarlamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary guramaçylykly geçirilmegini gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynda jogapkärli möwsümiň — pagta ýygymy möwsüminiň dowam edýändigine ünsi çekdi we ýygymyň depginini güýçlendirmegi, hasyly gysga wagtda, ýitgisiz ýygnap almak üçin ähli zerur işleri geçirmegi, ýygymda kombaýnlaryň we tehnikalaryň, pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmagy tabşyrdy. Bu işleriň öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetirilmegi köp zähmet siňdirilip ýetişdirilen hasyly zaýasyz ýygnap almagy, pudakda özgertmeleri üstünlikli amala aşyrmagy üpjün eder.

Hormatly Prezidentimiz bugdaý ekişiniň hem dowam edýändigine ünsi çekip, bugdaýyň bol hasylyny almagyň, şeýlelikde, ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny berkitmegiň, halkymyzyň saçagynyň berekedini artdyrmagyň ekiş möwsüminiň öz wagtynda, ýokary hilli geçirilmegine köp derejede baglydygyny belledi we geljek ýylyň hasyly üçin welaýatlarda bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde alnyp barylmagyna berk gözegçilik etmegi, ekişde ulanylýan tehnikalaryň netijeli işledilmegini üpjün etmegi, bugdaýa tagt we gögeriş suwuny wagtynda tutmagy tabşyrdy. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz welaýatlarda güýzlük ýeralmany, gök we beýleki oba hojalyk ekinlerini ýitgisiz ýygnap almak üçin hem ähli zerur işleri geçirmegi, bu önümler bilen içerki bazarlarymyzyň doly üpjün edilişini aýratyn gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz gyş paslynyň golaýlap gelýändigini belläp, maldarçylyk hojalyklarynda zerur möçberde ot-iým taýýarlamak hem-de mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamak işleriniň öz wagtynda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuhyň arasynda gepleşikler geçirildi

Aşgabat, 12-nji oktýabr. Şu gün Mongoliýanyň Prezidentiniň Türkmenistana ilkinji döwlet saparynyň çäklerinde iki dostlukly ýurduň Baştutanlary Serdar Berdimuhamedowyň we Uhnaagiýn Hurelsuhyň arasynda ýokary derejedäki gepleşikler geçirildi. Ozal habar berlişi ýaly, Mongoliýanyň Prezidenti Aşgabatda bolmagynyň çäklerinde Gahryman Arkadagymyz bilen duşuşdy, şeýle hem beýleki daşary ýurtly belent mertebeli myhmanlar bilen bilelikde beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanyp paýtagtymyzda geçirilen «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara foruma gatnaşdy.

Iki ýurduň arasynda diplomatik gatnaşyklar 1992-nji ýylyň 23-nji aprelinde ýola goýuldy. Şunuň bilen baglylykda, Mongoliýanyň Prezidentiniň şol geçen döwürden bäri Türkmenistana ilkinji saparyna döwletara dialogyň taryhynda hil taýdan täze tapgyryň başlanýandygy hökmünde baha berilýär. Bu gatnaşyklar ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde, iri halkara guramalaryň, abraýly sebit düzümleriniň çäklerinde yzygiderli ösdürilýär.

...Irden dostlukly döwletiň Baştutanynyň awtoulag kerweni motosikletçileriň hormat nyzamynyň ugratmagynda Türkmenistanyň Prezidentiniň “Oguz han” köşkler toplumyna tarap ugrady. Galkynyş köçesinden başlap, Türkmenbaşy — Galkynyş köçeleriniň aýlawyna çenli Mongoliýanyň Prezidentini atly hormat nyzamy ugratdy.

Köşkler toplumynyň merkezi girelgesiniň öňünde belent mertebeli myhmany hormatly Prezidentimiz mähirli garşylady. Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Uhnaagiýn Hurelsuh dostlarça salamlaşyp, köşgüň içine girýärler. Şol ýerde mongol Liderini resmi garşylamak dabarasy boldy.

Mongoliýanyň we Türkmenistanyň Döwlet senalary ýerine ýetirilýär. Iki ýurduň Prezidentleri Hormat garawulynyň esgerleriniň nyzamynyň öňünden geçýärler we Türkmenistanyň Döwlet baýdagyna sarpa goýýarlar.

Döwlet Baştutanymyz mongol kärdeşini ýurdumyzyň Hökümet wekiliýetiniň agzalary bilen tanyşdyrýar. Soňra Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh hormatly Prezidentimizi Mongoliýanyň Hökümet wekiliýetiniň agzalary bilen tanyşdyrýar. Türkmenistanyň we Mongoliýanyň Döwlet baýdaklarynyň öňünde däp bolan resmi surata düşmek dabarasyndan soňra, iki ýurduň döwlet Baştutanlary «Rowaç» zalyna barýarlar. Şol ýerde ýokary derejedäki ikiçäk gepleşikler geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Prezident Uhnaagiýn Hurelsuhy türkmen topragynda mähirli mübärekläp, Türkmenistana döwlet sapary bilen gelmek baradaky çakylygy kabul edendigi üçin minnetdarlyk bildirdi. Şeýle hem onuň Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň işine gatnaşmagyna ýokary baha berilýändigi aýdyldy. Arkadagly Gahryman Serdarymyz belent mertebeli myhmany türkmen nusgawy şahyrynyň döredijiligini wagyz etmäge, türkmen-mongol gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga uly şahsy goşandy üçin Türkmenistanyň «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medalyna mynasyp bolmagy bilen ýene-de bir gezek gutlady.

Hormatly Prezidentimiz Mongoliýanyň Prezidentiniň Türkmenistana ilkinji döwlet saparynyň ýurtlarymyzyň halklarynyň arasynda dostlugy we hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmekde taryhy waka boljakdygyna ynam bildirip, Türkmenistanyň Mongoliýa bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlardaky gatnaşyklary yzygiderli ösdürmegi, iri halkara guramalaryň çäklerinde ýakyndan özara hyzmatdaşlyk etmegi maksat edinýändigini belledi. Türkmen-mongol gatnaşyklarynyň mazmuny ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryna hem-de ählumumy ösüşiň ýörelgelerine garaýyşlar babatda doly özara düşünişmek bilen şertlendirilendir. Ählumumy durnuklylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, häzirki döwrüň wehimlerine garşy durmak meselelerine biziň çemeleşmelerimiziň ýakyndygy ýa-da gabat gelýändigi onuň möhüm şerti bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Mongoliýanyň Türkmenistanyň bitarap daşary syýasat ugruny, ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynda we beýleki halkara düzümlerde öňe sürýän başlangyçlaryny köp ýyllaryň dowamynda goldaýandygy üçin minnetdarlyk bildirildi. Öz gezeginde, Türkmenistan hem Mongoliýanyň dünýäniň syýasy giňişliginde öňe sürýän garaýyşlaryny we halkara ähmiýetli tekliplerini mundan beýläk-de goldamagy maksat edinýär.

Döwlet Baştutanymyz Prezident Uhnaagiýn Hurelsuha ýurdumyza we halkymyza ýokary hormatyň nyşany hökmünde baha berilýän döwlet sapary üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, bu saparyň dowamynda meseleleriň giň toplumyna serediljekdigine we ikitaraplaýyn özara gatnaşyklary ösdürmegiň uzak möhletli geljegini göz öňünde tutup, hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň kesgitleniljekdigine ynam bildirdi. Soňra Prezident Uhnaagiýn Hurelsuha söz berildi.

Belent mertebeli myhman mähirli kabul edilendigi üçin hoşallygyny beýan edip, şu gezekki ýokary derejedäki gepleşikleriň iki dostlukly döwletiň ähli ulgamlardaky gatnaşyklaryna täze itergi berjekdigine ynam bildirdi. Mongol Lideri özara hormat goýmak we netijelilik häsiýetine eýe bolan, halkymyzyň bähbitlerine doly laýyk gelýän döwletara dialogy ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belledi. Uhnaagiýn Hurelsuhyň nygtaýşy ýaly, Mongoliýada Türkmenistanyň gazanýan üstünliklerine tüýs ýürekden guwanýarlar hem-de esasy ugurlaryň ählisinde döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna umyt edilýär.

Ynanyşmak ýagdaýynda geçen gepleşikleriň dowamynda söhbetdeşler türkmen-mongol gatnaşyklarynyň derwaýys meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Häzirki wagtda taraplaryň tagallalary esasynda bu gatnaşyklar hil taýdan täze derejä çykarylýar.

Prezidentler Serdar Berdimuhamedow hem-de Uhnaagiýn Hurelsuh uzak möhletleýinlik, özara bähbitlilik ýörelgelerinde guralýan hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryna ünsi çekip, gatnaşyklaryň köpugurly kuwwatyndan netijeli peýdalanmagyň umumy bähbitlere, Durnukly ösüş maksatlaryna doly laýyk gelýändigini bellediler. Taraplar sebit we halkara gün tertibiniň özara gyzyklanma bildirilýän möhüm meseleleri boýunça-da pikir alyşdylar.

Soňra gepleşikler «Soltan Sanjar» zalynda iki ýurduň resmi wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde dowam etdi. Hormatly Prezidentimiz Mongoliýanyň Baştutanyny we onuň ýanyndaky wekiliýetiň ähli agzalaryny ýene-de bir gezek tüýs ýürekden mübärekläp, mongoliýaly kärdeşine Türkmenistana ilkinji döwlet sapary bilen gelmek baradaky çakylygy kabul edendigi üçin minnetdarlyk bildirdi. Döwlet Baştutanymyz bu ýokary döwlet derejesindäki ilkinji duşuşygyň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň taryhynda örän möhüm waka bolup durýandygyny aýdyp, dostlukly ýurduň Lideriniň ýurdumyza saparynyň Türkmenistan bilen Mongoliýanyň arasynda köptaraply hem-de durnukly hyzmatdaşlygyň başlangyjy boljakdygyna ynam bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz häzirki döwürde biziň ýurtlarymyzyň yzygiderli ýakynlaşmagy boýunça işlere anyk girişmek, netijeli hyzmatdaşlygy, dostlukly hem-de özara bähbitli gatnaşyklary ýola goýmak üçin ähli şertleriň bardygyny nygtady.

Döwletlerimiz iri halkara düzümlerde, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynda özara düşünişmegi we birek-birege goldawy görkezýärler. Mongoliýanyň Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň kabul eden 15 sany Kararnamasynyň awtordaşy bolandygyny aýtmak munuň üçin ýeterlikdir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şol bir wagtda Türkmenistan hem Baş Assambleýanyň Mongoliýanyň öňbaşçylygynda kabul edilen 5 sany Kararnamasynyň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Hormatly Prezidentimiz yzygiderli syýasy dialogy we diplomatik hyzmatdaşlygy alyp barmagyň, munuň üçin ulgamlaýyn, many-mazmunly işleri amala aşyrmagyň zerurdygyny aýdyp, ýurtlarymyzyň başlangyçlary öňe sürmek boýunça işjeň garaýyşlarynyň diňe bir ikitaraplaýyn gatnaşyklary berkitmäge däl-de, eýsem, Aziýa yklymyndaky ýagdaýlara-da düýpli we netijeli täsir etmäge gönükdirilendigini nygtady. Ulag ulgamyny, ilkinji nobatda, Gündogar — Günbatar ugry boýunça üstaşyr ulag we logistika geçelgesini döretmegi aýratyn bellemek isleýärin. Türkmenistan bu strategik taslamany öňe sürenleriň biri bolmak bilen, Beýik Ýüpek ýolunyň häzirki döwrüň kadalaryna laýyklykda ykdysady, amaly we medeni esaslaryny döretmegi, Ýewraziýada hyzmatdaşlyga itergi bermegi, bu işlere köp döwletleri çekmegi maksat edinýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz iki dostlukly ýurduň deňze çykmak boýunça toplanan meseleleri çözmäge işjeň ýardam edip biljekdiklerini nygtap, Mongoliýa öz eksport mümkinçiliklerini öňe sürmek üçin Merkezi Aziýa geçelgesini we Hazar deňzi sebitini ulanmak meselesine seretmegi teklip etdi.

Biz Türkmenistanyň Hazar deňzindäki port kuwwatlyklaryny Mongoliýanyň bähbitlerine ulanmak meselesine seretmäge-de taýýar. Şeýle hem energetika pudagynda özara bähbitli hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleriniň bardygyny görýäris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Şol bir wagtda ýurdumyz Mongoliýanyň Türkmenistandan Gündogara energiýa serişdelerini ibermegiň gatnaşyjylarynyň biri bolmagy bilen bagly meselelere garamaga taýýardyr. Mongoliýa üçin nebit we gazhimiýa harytlarynyň giň sanawy boýunça önümlerini ibermegiň ugurlaryny ýola goýmak babatda Türkmenistanda mümkinçilikleriň bardygyndan ugur almak zerurdyr. Umuman, Türkmenistan Mongoliýa bilen giň gerimli we dürli ugurlarda söwda hyzmatdaşlygyna başlamak ugrunda çykyş edýär. Şunda işewürlik düzümleri, telekeçilik birleşikleri boýunça hyzmatdaşlyga umyt bildirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň şeýle başlangyçlara döwlet goldawyny bermäge, ýurdumyzda Mongoliýanyň kompaniýalarynyň işini höweslendirmäge taýýardygyny tassyklady we ýakyn geljekde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-mongol bilelikdäki hökümetara toparyny döretmek baradaky meselä jikme-jik seretmegiň maksadalaýyk boljakdygyny aýtdy.

Bellenilişi ýaly, iki ýurduň gatnaşyklarynda parlament hyzmatdaşlygy möhüm orny eýelemelidir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanda we Mongoliýada parlamentara dostluk toparlarynyň döredilmegini goldaýandygyny hem-de olaryň döwletara dialogyň wajyp bölegine öwrüljekdigini belledi. Türkmenistanyň we Mongoliýanyň halklary özboluşly medeniýetleriň, gahrymançylykly taryhyň mirasdüşerleri hem-de dowam etdirijileri bolup durýarlar. Biziň halklarymyz örän baý medeniýetleriň, däp-dessurlaryň eýesidir. Bu beýik mirasa wepaly bolmak halklarymyzyň ýakynlaşmagynyň ýene-de bir möhüm şertidir, giň gerimli medeni-ynsanperwer, ylym-bilim gatnaşyklarynyň üsti bilen birek-birege düşünişmegiň anyk ýoludyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Mongoliýanyň Prezidentiniň Türkmenistana döwlet saparynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň taryhynda möhüm waka bolup durýandygyny, dostlukly ýurduň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk etmäge taýýarlygyna, oňa yzygiderlilik, üýtgewsizlik häsiýetini bermäge çalyşýandygyna ýokary baha berdi we bu garaýşy doly goldaýandygyny nygtady. Arkadagly Gahryman Serdarymyz Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuhyň Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara foruma gatnaşyp, çuň manyly çykyş edendigine ýokary baha berip, oňa aýratyn minnetdarlyk bildirdi. Döwlet Baştutanymyz sözüniň ahyrynda dostlukly mongol halkyna parahatçylyk, abadançylyk we gülläp ösüş baradaky iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Soňra Mongoliýanyň Liderine söz berildi.

Belent mertebeli myhman hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa, Türkmenistanyň Hökümetine we ähli halkyna dostlukly çakylyk, Merkezi Aziýanyň merjeni ak mermerli Aşgabatda mongol wekiliýetine bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Pursatdan peýdalanyp, Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh döwlet Baştutanymyzy ajaýyp türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan iri halkara forumyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady.

Bellenilişi ýaly, Merkezi Aziýanyň ýurtlary, şol sanda Türkmenistan bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek Mongoliýanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Dostlukly döwletiň Baştutany saparynyň çäklerinde Mongoliýa bilen Türkmenistanyň gatnaşyklarynyň hukuk binýadyny pugtalandyrmaga ýardam etjek ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekiljekdigini aýdyp, özara tagallalar netijesinde iki ýurduň arasyndaky syýasy dialogyň mundan beýläk-de giňeldiljekdigine ynam bildirdi.

Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh parlamentara gatnaşyklaryň möhüm ähmiýetine ünsi çekip, Mongoliýanyň Beýik Döwlet Huralynyň we Türkmenistanyň Mejlisiniň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmegiň çäklerinde iki ýurduň parlamentlerinde dostluk toparlaryny döretmegi, wekiliýetleri alyşmagy teklip etdi. Şeýle hem iki ýurduň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda ýola goýlan gatnaşyklary dowam etdirmegiň, syýasy geňeşmeleri geçirmegiň wajypdygy bellenildi. Dostlukly döwletiň Lideri hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki hökümetara topary döretmek baradaky teklibini doly goldap, onuň işiniň anyk netijelere getirjekdigine, söwda-ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh şu saparyň çäklerinde gol çekmäge taýýarlanan howa gatnawlary hem-de halkara awtomobil gatnawlary hakynda hökümetara ylalaşyklaryň wajypdygyny aýdyp, bu resminamalaryň iki ýurduň ulag-logistika ulgamyndaky hyzmatdaşlygyny ösdürmek, söwda gatnaşyklaryny giňeltmek üçin amatly şertleri döretjekdigine ynam bildirdi.

Haryt dolanyşygyny, eksport-import harytlarynyň görnüşlerini artdyrmagyň zerurdygy bellenildi. Mongoliýa ýüňüň, gönüň, et we et önümleriniň iberilmegini üpjün edip biler. Şunuň bilen baglylykda, oba hojalygy, weterinariýa, maldarçylyk ulgamlarynda hyzmatdaşlyk hakyndaky resminamalara gol çekilmeginiň ikitaraplaýyn haryt dolanyşygyny artdyrmakda wajyp ähmiýete eýe boljakdygy nygtaldy.

Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh Aşgabatda ilkinji gezek geçirilýän işewürlik maslahatynyň möhümdigine ünsi çekdi. Bu çäre iki ýurduň telekeçileriniň, önüm öndürijileriniň arasynda ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýmagyň binýadyny goýýar.

Mongoliýanyň Baştutanynyň pikirine görä, syýahatçylyk ulgamyny ösdürmek üçinem uly mümkinçilikler bar. Çünki ýurtlaryň ikisi hem tebigaty, taryhy we medeni ýadygärlikleri, ajaýyp ýerleri bilen meşhurdyr. Mongoliýa bilen Türkmenistanyň arasynda bilim, medeni ugurly hyzmatdaşlygy ösdürmegiň wajypdygyna aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, iki ýurduň bilim, ylym, medeniýet edaralarynyň, uniwersitetleriniň arasynda gatnaşyklary ýola goýmak teklip edildi. Maddy däl, medeni mirasy bilelikde öwrenmek we wagyz etmek boýunça işleri geçirmegiň wajypdygy nazara alnyp, türkmen tarapyna Mongoliýada her ýyl geçirilýän «Çarwa» atly bütindünýä medeni festiwala gatnaşmak teklip edildi.

Belent mertebeli myhman bildirilen myhmansöýerlik hem-de ýokary derejedäki netijeli gepleşikler üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, Türkmenistana ilkinji döwlet saparynyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmakda möhüm ähmiýete eýe boljakdygyna ynam bildirdi. Pursatdan peýdalanyp, Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy özi üçin islendik amatly wagtda Mongoliýa sapar bilen gelmäge çagyrdy. Çakylyk minnetdarlyk bilen kabul edildi.

Giňişleýin düzümdäki gepleşikler tamamlanandan soňra, «Seljuk han» zalynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Döwlet Baştutanlary Serdar Berdimuhamedowyň we Uhnaagiýn Hurelsuhyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Mongoliýanyň Hökümetiniň arasynda howa gatnawlary hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Mongoliýanyň Hökümetiniň arasynda halkara awtomobil gatnawlary hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrligi bilen Mongoliýanyň Azyk, oba hojalyk we ýeňil senagaty ministrliginiň arasynda weterinariýa we maldarçylyk pudagynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrligi bilen Mongoliýanyň Azyk, oba hojalyk we ýeňil senagaty ministrliginiň arasynda azyk we oba hojalyk pudagynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Mongoliýanyň Medeniýet, sport, syýahatçylyk we ýaşlar ministrliginiň arasynda medeni hyzmatdaşlyk babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Mongoliýanyň Medeniýet, sport, syýahatçylyk we ýaşlar ministrliginiň arasynda syýahatçylyk babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy bilen Mongoliýanyň Milli söwda-senagat edarasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Ýokary derejede geçirilen ikitaraplaýyn gepleşikleriň netijeleri boýunça Türkmenistan bilen Mongoliýanyň arasynda döwletara gatnaşyklar we hyzmatdaşlyk hakynda Bilelikdäki Beýannama kabul edildi. Şeýlelikde, döwletara gatnaşyklaryň şertnama-hukuk binýadynyň üstüni ýetiren resminamalar toplumy Türkmenistanyň we Mongoliýanyň giň ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy işjeň ösdürmäge, dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga ygrarlydygynyň aýdyň güwäsine öwrüldi. Resminamalara gol çekmek dabarasy tamamlanandan soňra, iki döwletiň Baştutanlary «Magtymguly» zalyna baryp, şol ýerde köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenme bilen çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Aşgabatda ýokary derejede geçirilen duşuşygyň netijelerini teswirläp, onuň üstünlikli bolandygyny belledi we Mongoliýanyň Prezidentine, onuň ýanyndaky wekiliýetiň agzalaryna Türkmenistana gelmek baradaky çakylygy kabul edendigi hem-de geçirilen netijeli gepleşikler üçin minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Mongoliýanyň Lideriniň biziň ýurdumyza döwlet sapary bilen ilkinji gezek gelendigini belläp, munuň örän ähmiýetli wakadygyny, bu sapara iki halkyň we döwletiň gatnaşyklarynda örän möhüm tapgyr hökmünde baha berilýändigini nygtady. Gepleşikleriň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýagdaýy we mümkinçilikleri, özara gyzyklanma bildirilýän sebit hem halkara syýasatyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy, özara hyzmatdaşlygyň anyk ugurlary kesgitlenildi.

Hormatly Prezidentimiz gepleşikleriň netijeli we jikme-jik häsiýete eýe bolandygyna, özara ynanyşmak, açyklyk ýagdaýynda geçendigine ünsi çekip, Türkmenistanyň Mongoliýa dostlukly döwlet, halkara giňişlikde ähmiýetli hyzmatdaş hökmünde garaýandygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, biziň ýurtlarymyzyň ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça ýakyn garaýyşlara we däplere eýerýändikleri, olara oýlanyşykly, sazlaşykly çemeleşmek ugrunda çykyş edýändikleri kanagatlanma bilen bellenildi. Şonuň esasynda biz Aziýada parahatçylygy, durnuklylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, bu ugurda hyzmatdaşlygyň netijeli usullaryny ýola goýmak maksady bilen, amatly şertleri döretmek üçin netijeli işleri alyp barmak barada ylalaşdyk. Türkmenistanyň we Mongoliýanyň özara hyzmatdaşlygy halkara hem sebit işlerinde durnuklylygyň, netijeli ösüşiň düýpli şerti bolar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Energetika, azyk howpsuzlygy, ekologiýa, howanyň üýtgemegi, çölleşmäge garşy göreşmek, ynsanperwer ugur ýaly ählumumy ähmiýeti bolan meseleler boýunça iki ýurduň garaýyşlarynyň umumydygy bellenildi. Döwletlerimiziň bu meseleler boýunça abraýly halkara düzümleriň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz gepleşikleriň dowamynda söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň meselelerini ara alyp maslahatlaşmagyň aýratyn orun eýeländigini belledi. Biz iki döwletiň hem düýpli mümkinçiliklerini ulanyp, bu hyzmatdaşlyga degişli derejede başlangyç itergini bermegiň zerurdygy barada umumy pikire geldik. Şunuň bilen baglylykda, özara söwdany giňeltmegiň, maýa goýum syýasatyny işjeňleşdirmegiň ýollaryny öwrenmek barada tabşyryklar berildi. Bu wezipeleri çözmekde iki ýurduň işewürler bileleşikleriniň ugry boýunça hyzmatdaşlyga möhüm orun degişlidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Ulag-logistika, energetika, kommunikasiýa hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Türkmenistan we Mongoliýa bu ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklary ýola goýmak üçin mümkinçiliklere eýedir. Biz Mongoliýanyň hem-de Merkezi Aziýanyň çäkleriniň üstünden Gündogar — Günbatar ulag geçelgesiniň taslamasyny amala aşyrmagyň mümkinçiliklerini gyzyklanma bildirip ara alyp maslahatlaşdyk. Şunuň bilen baglylykda, men mongoliýaly hyzmatdaşlarymyza Türkmenistanyň Hazar deňzindäki port üpjünçilik ulgamlaryny özara bähbitli ulanmak mümkinçiligine seretmegi hem teklip etdim diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady. Döwlet Baştutanymyz gepleşikleriň dowamynda medeni, ynsanperwer, ylym-bilim, sport ulgamlarynda giň gerimli gatnaşyklara ýardam bermek we ony höweslendirmek barada ylalaşygyň gazanylandygyny aýtdy.

Mongoliýanyň Prezidentiniň Türkmenistana taryhda ilkinji döwlet saparyna örän üstünlikli we netijeli sapar hökmünde baha berýärin. Saparyň jemleri boýunça möhüm ikitaraplaýyn resminamalaryň toplumyna gol çekildi. Şu günki duşuşygymyz hyzmatdaşlygyň düýpli mümkinçiliklere eýedigini, olary amala aşyrmak üçin ähli zerur işleri durmuşa geçirmek babatda iki döwletiň Baştutanlarynyň uly erk-isleginiň bardygyny tassyklady diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowa, Türkmenistanyň Hökümetine we dostlukly halkyna mähirli garşylanandygy hem-de myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Gadymy döwürlerden bäri söwda, medeni gatnaşyklar bilen baglanyşan biziň halklarymyz birek-birege hoşniýetli garamagyň ajaýyp däbine eýedir. Biz şol däbe häzirki döwürde hem sarpa goýýarys diýip, Mongoliýanyň Baştutany nygtady.

Belent mertebeli myhman Aziýany we Ýewropany birleşdirýän Beýik Ýüpek ýolunyň möhüm merkezi bolup durýan ajaýyp ýurdumyza ilkinji döwlet sapary barada aýdyp, dostlukly türkmen halkynyň däp-dessurlary, taryhy, medeniýeti bilen tanyşýandygyna, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli baştutanlygynda Türkmenistanyň gazanýan üstünliklerine örän şatdygyny belledi.

Nygtalyşy ýaly, ikitaraplaýyn gatnaşyklary we hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmaga gönükdirilen möhüm resminamalara gol çekildi. Mundan başga-da, taraplar iki ýurduň paýtagtlary Ulan-Batoryň hem-de Aşgabadyň arasynda doganlyk gatnaşyklary ýola goýmak barada bir pikire geldiler. Mongoliýa we Türkmenistan halkara guramalaryň çäklerinde ulag-logistika ulgamlarynda hyzmatdaşlyk etmek barada ylalaşdylar. Şunuň bilen baglylykda, belent mertebeli myhman Türkmenistanyň Mongoliýanyň başlangyjy bilen döredilen Deňze çykalgasy bolmadyk ýurtlar üçin halkara ylmy-barlag merkezini döretmek hakynda köptaraplaýyn Ylalaşyga goşulýandygyny tassyklaýandygy üçin hoşallyk bildirdi.

Siziň bilen bilelikde Mongoliýanyň we Türkmenistanyň halklarynyň arasyndaky dostlugy pugtalandyryp, döwletara gatnaşyklaryň taryhynda täze sahypany açýandygymyza kanagatlanma bildirýärin diýip, Prezident Uhnaagiýn Hurelsuh nygtady hem-de geçirilen gepleşikleriň, gazanylan ylalaşyklaryň iki ýurduň abadançylygynyň, halklarymyzyň rowaçlygynyň bähbidine hyzmat etjekdigine ynam bildirdi. Dostlukly ýurduň Baştutany hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy özi üçin islendik amatly wagtda Mongoliýa sapar bilen gelmäge çagyrdy. “Goý, biziň halklarymyzyň arasyndaky dostluk mundan beýläk-de berkesin, Mongoliýa bilen Türkmenistanyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklar we hyzmatdaşlyk has-da rowaçlansyn!” diýip, mongol Lideri çykyşyny jemledi.

Metbugat maslahaty tamamlanandan soňra, iki döwletiň Baştutanlary «Magtymguly» zalyndan ugradylar.

Günüň ikinji ýarymynda belent mertebeli myhman Türkmenistanyň Garaşsyzlyk binasyna gül goýdy. Asylly däbe görä, Mongoliýanyň Prezidenti Hormatly myhmanlar seýilbagynda iki döwletiň we olaryň dostlukly halklarynyň arasyndaky mizemez dostlugyň nyşany hökmünde bag nahalyny oturtdy. Şeýle hem belent mertebeli myhmanyň hormatyna Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan resmi agşamlyk nahary berildi.

* * *

Türkmenistana ilkinji döwlet sapary tamamlanandan soňra, ýekşenbe güni Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuh Watanyna ugrady.

Aşgabat, 11-nji oktýabr. Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forum geçirildi.

Söwda-senagat edarasynda geçirilen ýokary derejeli foruma gatnaşmak üçin Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Masud Pezeşkian, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuh, Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew ýurdumyza geldiler. Myhmanlaryň hatarynda Türkiýe Respublikasynyň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy, ÝUNESKO-nyň Baş konferensiýasynyň başlygy, halkara guramalaryň ýolbaşçylary, daşary ýurtlaryň Hökümet agzalary, alymlar, medeniýet işgärleri, diplomatlar hem bar. Bu forum beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününi baýram etmegiň maksatnamasynyň çäklerinde geçirilýär. Bu maksatnama ýurdumyzda, şeýle-de daşary ýurtlarda guralan köp sanly dabaraly çäreler girizildi. Magtymguly Pyragynyň döredijilik mirasyny giňden wagyz etmek, Gündogar halklarynyň dilleriniň we edebiýatlarynyň özara baglanyşygyny, söz ussadynyň milli döwletliligi ösdürmekde eýeleýän ornuny, umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna goşan goşandyny öwrenmek halkara forumyň esasy maksadydyr.

Akyldar şahyryň ömür we döredijilik ýoluny çuňňur öwrenmek boýunça ýurdumyzda amala aşyrylýan işler abraýly halkara guramalaryň, dünýä ýurtlarynyň uly goldawyna eýe boldy. Türki medeniýetiň halkara guramasy (TÜRKSOÝ) 2024-nji ýyly «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýip yglan etdi, şahyryň golýazmalar toplumy ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizildi. Şeýle hem Magtymgulynyň doglan gününiň 300 ýyllygy 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçilýän şanly seneleriň sanawyna goşuldy. Bularyň ählisi beýik türkmen söz ussadyna goýulýan belent sarpanyň nyşanydyr. Ýurdumyzda 2024-nji ýyl «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edildi. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy ýokary derejede bellenilýär, şahyryň umumadamzat gymmatlygyna öwrülen şygyrlaryny dünýäde giňden wagyz etmek boýunça uly işler alnyp barylýar. Milli Liderimiz «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly goşgusynda akyldar şahyryň baý döredijiligini wasp edip, onuň şan-şöhratyny has-da belende galdyrdy. Bu ajaýyp şygyr ýaşlary watançylyk ruhunda terbiýelemäge, ildeşlerimizi täze üstünliklere ruhlandyrmaga gönükdirilendir.

Halkymyzyň taryhy-medeni mirasyny gorap saklamak we giňden wagyz etmek, ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça ýurdumyzyň başlangyçlary Milletler Bileleşiginiň giň goldawyna eýe boldy. Türkmenistanyň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasy birnäçe Kararnamalary, şol sanda 2025-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakynda Kararnamany kabul etdi. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň türkmen halkynyň we tutuş adamzat siwilizasiýasynyň beýik taglymlarynyň dabaralanmagynyň bähbidine alyp barýan medeni we ylmy diplomatiýasynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr.

...Ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Söwda-senagat edarasyna geldi. Bu ýerde Arkadagly Gahryman Serdarymyz foruma gatnaşmak üçin ýurdumyza gelen döwlet we hökümet Baştutanlaryny, Parlament ýolbaşçylaryny mähirli mübärekledi. Hormatly Prezidentimiz foruma gatnaşyjylar bilen mähirli salamlaşyp, belent mertebeli myhmanlar we halkara guramalaryň wekilleri bilen bilelikde surata düşdi. Soňra mejlisler zalynda «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forum geçirildi.

Türkmenistanyň Prezidenti daşary ýurtlardan wekilçilikli foruma gatnaşmaga gelen belent mertebeli myhmanlary mübärekläp, şu gün Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň geçirilýändigini aýtdy. Döwlet Baştutanymyz oňa gatnaşmak baradaky çakylygy kabul eden döwlet Baştutanlaryna, Hökümetleriň, Parlamentleriň, halkara guramalaryň ýolbaşçylaryna we wekillerine, ýokary derejeli ähli myhmanlara öz adyndan hem-de Türkmenistanyň halkynyň adyndan minnetdarlyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, XVIII asyrda ýaşap geçen beýik akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň şanly toýuna bagyşlanyp köp sanly çäreler geçirildi. Ýurdumyzda we daşary ýurtlarda onuň heýkelleri dabaraly ýagdaýda açyldy. Magtymguly Pyragy öz döwrüniň hem-de ähli döwürleriň söz ussady, beýik akyldary bolmak bilen, eserlerinde bütin adamzady parahatçylyga, agzybirlige çagyrypdyr.

Döwlet Baştutanymyz Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýine bagyşlanyp geçirilýän «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumy açyk diýip yglan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow foruma gatnaşyjylara ýüzlenip, türkmen halkynyň müňlerçe ýyllyk taryhynyň dowamynda ruhy we medeni gymmatlyklary döreden halkdygyny belledi. Dünýä edebiýatynyň ägirdi, görnükli akyldarymyz Magtymguly Pyragy bütin adamzat üçin gymmatly garaýyşlary bilen dünýä medeniýetiniň dürler hazynasynda hemişelik orun alandyr. Şonuň üçin şahyryň ömrüni we döredijiligini giňden öwrenmek bilen bagly işler abraýly halkara guramalar, dünýä döwletleri tarapyndan uly goldawa eýe bolýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýine bagyşlanýan bu günki wakanyň hem aýratyn many-mazmunynyň bardygyny nygtady.

Türkmen halkynyň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň toýy bu gün dünýäniň toýuna öwrüldi. Dana Pyragynyň parasatly pikirleri asyrlarboýy halkymyz üçin, şeýle-de beýleki halklaryň wekilleri üçin hem durmuş ýörelgesine öwrülip geldi. Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumy Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizildi. Şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygy bu abraýly gurama bilen bilelikde bellenilip geçilýän şanly seneleriň sanawyna goşuldy. Bularyň ählisi türkmen halkynyň beýik söz ussadyna bolan belent sarpasyny ýüze çykarýar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Bellenilişi ýaly, Türki medeniýetiň halkara guramasy (TÜRKSOÝ) 2024-nji ýyly «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýip yglan etdi. Ýurdumyzda 2024-nji ýyl «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edildi. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz beýik akyldar Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny örän ýokary derejede bellemek, şahyryň umumadamzat gymmatlygyna öwrülen eserlerini dünýä ýaýmak baradaky başlangyçlaryny öňe sürdi. Türkmenistanly hem-de daşary ýurtly meşhur ýazyjy-şahyrlar, alymlar, edebiýatçylar, suratkeşler, sungat işgärleri beýik şahyra bagyşlap köp işleri bitirdiler, kämil eserleri döretdiler. Bu eserler söz ussadynyň baý edebi mirasyny öwrenmekde, dünýä giňden ýaýmakda möhüm ähmiýete eýe boldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Aşgabadyň gözel künjeginde, Köpetdagyň eteginde türkmeniň beýik ogly Magtymguly Pyragynyň ajaýyp heýkeliniň we medeni-seýilgäh toplumynyň gurulmagynyň Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary bilen berk baglydygyna aýratyn ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz bu seýilgäh toplumynda daşary ýurtly ýazyjy-şahyrlaryň heýkelleriniň hem oturdylmagynyň Magtymguly Pyragynyň arzuwlan berkarar döwletinde dost-doganlygyň dabaralanýandygynyň ýene bir aýdyň nyşanydygyny, daşary ýurtlaryň birnäçesinde Magtymguly Pyragynyň heýkelleriniň oturdylandygyny belledi. Şeýle sahawatly işler halklaryň arasynda dost-doganlyk köprülerini has-da pugtalandyrýar.

Magtymgulynyň baý mazmunly beýik mirasy türkmen döwletiniň daşary syýasatynyň esasyny kesgitledi. Onuň parahatçylyk, adalatlylyk, ynsanperwerlik, dost-doganlyk we ähli halklara hormat goýmak baradaky düýpli pikirleri beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarda möhüm ähmiýete eýe bolýar. Türkmenleriň milli häsiýetiniň kemala gelmeginde uly hyzmaty bitiren akyldar şahyr köp ýurtlara aýlanyp görüp, dünýä akyl ýetiripdir. Bu bolsa onuň aň-düşünjesinde öçmejek yz galdyrypdyr. Dünýägaraýşynyň kämil bolmagyna, halklaryň arasynda medeniýetleriň, bilimleriň özara baýlaşmagyna getiripdir diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Magtymgulynyň şygryýeti watançylyk senasydyr. Ol öz halkyny, topragyny söýen, ony goramagy we onuň gadyryny bilmegi ündän watançy şahyrdyr. Adamzada abadanlyk islän we onuň dogry ýoluny görkezen beýik akyldardyr. Şahyryň goşgulary nesillerde watansöýüjiligi, ýokary ahlaklylygy terbiýelemäge, olaryň bilimli, hünärli, il-ýurt üçin, bütin adamzat üçin haýyrly işleri amala aşyrmaga mynasyp adamlar bolup ýetişmegine ýardam edýär. Magtymguly Pyragynyň mirasy biziň üçin uly baýlykdyr. Akyldar şahyryň wesýetlerine wepaly bolmagy biz mukaddes borjumyz hasaplaýarys diýip hormatly Prezidentimiz aýtdy hem-de akyldar şahyryň wesýetlerine eýermek bilen, halkymyzyň agzybirliginiň, bitewüliginiň, berkarar döwletliligimiziň mundan beýläk-de berkidiljekdigini, beýleki döwletler bilen dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, özara bähbitli gatnaşyklaryň giňeldiljekdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz sözüniň ahyrynda parahatçylygyň we adamzadyň sazlaşykly ösüşiniň bähbidine öz goşandymyzy goşmaga hemişe taýýardyrys diýip aýtdy hem-de foruma gatnaşyjylaryň ählisine berk jan saglyk, bagtyýarlyk, jogapkärli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy uly üns bilen diňlenildi hem-de dowamly el çarpyşmalar bilen garşylanyldy. Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belent mertebeli myhmanlara söz berdi.

Ilki bilen, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Masud Pezeşkian çykyş edip, beýik şahsyýet Magtymguly Pyragynyň hormatyna bagyşlanyp geçirilýän «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly möhüm medeni çärä çakylygy üçin hormatly Prezidentimize hem-de türkmen halkynyň Milli Liderine tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Ol iki dostlukly halkyň gadymy döwürlerden bäri parahatçylykda, ylalaşykda ýaşaýandyklaryny, olaryň umumy medeni mirasynyň bardygyny belledi. Biziň sebitimizde ýaşaýan halklaryň dilleriniň tapawutlydygyna garamazdan, olaryň medeniýeti şol bir çeşmelerden gözbaş alypdyr. Şoňa görä-de, ol medeniýetiň, sungatyň, edebiýatyň dürli ugurlarynyň ýakyndygy ýa-da gabat gelýändigi bilen tapawutlanýar. Iki goňşy döwlet bolan Eýranyň we Türkmenistanyň halklarynyň arasyndaky dost-doganlyga esaslanýan özara bähbitli gatnaşyklar häzirki wagtda syýasy, ykdysady, medeni ulgamlarda depginli ösdürilýär. Eýran halkynyň taryhynyň, edebiýatynyň we medeniýetiniň möhüm bölekleri Merkezi Aziýa halklarynyň medeniýeti bilen berk baglanyşyklydyr.

Halklarymyzyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagynda alymlara, şahyrlara uly orun degişlidir. Pars edebiýatynyň Firdöwsi, Rudaky, Saady, Omar Haýýam ýaly meşhur wekilleriniň Gündogaryň medeniýetini dünýä ýaýmakda hyzmatlary uludyr. Beýik akyldar şahyr Magtymguly Pyragy hem türkmen medeniýetini we dilini belende göteren şahsyýetleriň biridir. Ol öz manyly ömrüniň dowamynda umumadamzat gymmatlyklarynyň ösüşinde möhüm yz galdyrdy, onuň döredijiligi bolsa dünýä edebiýatyny täze many-mazmun bilen baýlaşdyrdy. Biziň däp-dessurlarymyzyň, dilimiziň şu günki günlere çenli ýetip gelmegi şeýle beýik şahsyýetleriň tagallalary bilen mümkin boldy. Eger-de pars diliniň ösüşi Firdöwsi ýaly şahyrlaryň döredijiligine borçly bolsa, onda türkmen dili we edebiýaty hem Magtymguly ýaly beýik şahyrlaryň bitiren hyzmatlaryna borçludyr diýip, Eýranyň döwlet Baştutany nygtady.

Bellenilişi ýaly, Magtymgulynyň miras galdyran eserlerinde ahlak, syýasy, durmuş, medeni meselelere ýüzlenilýär. Bu onuň dil baýlygyna we giň dünýägaraýşyna şaýatlyk edýär. Magtymguly öz şygyrlarynda adamlary agzybirlige, jebislige, parahatçylyk söýüjilige, ylalaşyklylyga çagyrypdyr hem-de agzalalygy, ahlaksyzlygy ýazgarypdyr. Dostlukly ýurduň döwlet Baştutany çykyşynyň ahyrynda Türkmenistanyň Hökümetine bu möhüm medeni forumy gurandygy üçin ýene-de bir gezek hoşallygyny beýan edip, medeni hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagynyň, şeýle çäreleriň geçirilmeginiň biziň umumy meşhur şahsyýetlerimizi we edebi mirasymyzy dünýä tanatmakda möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz çuňňur many-mazmunly çykyşy üçin Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidentine minnetdarlyk bildirdi we Magtymguly Pyragynyň ömür ýolunyň, döredijiliginiň Eýran topragy bilen aýrylmaz baglydygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz goňşy ýurduň Baştutanyna Gündogaryň meşhur şahyry Magtymgulynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli Eýranda köp sanly çäreleriň guralandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Hormatly Prezidentimiz iki ýurduň arasyndaky medeni-ynsanperwer gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna, beýik söz ussadynyň döredijilik mirasynyň ylmy taýdan öwrenilmegine goşýan goşandyny nazara alyp, Prezident Masud Pezeşkiany «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medaly bilen sylaglamak barada karara gelendigini aýtdy.

Soňra çykyş eden Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari türkmen edebiýatynyň beýik şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli guralýan şu günki abraýly foruma gatnaşmagynyň özi üçin uly hormatdygyny nygtady. Dostlukly döwletiň Baştutany Türkmenistanyň Hökümetine we halkyna özara düşünişmegi, parahatçylygy, medeni dialogy ilerletmäge gönükdirilen bu halkara çäräni gurandygy üçin hoşallyk bildirip, Pakistan bilen Türkmenistany özara hormat goýmaga esaslanýan, has gowy we parahat geljegi üpjün etmäge gönükdirilen dost-doganlyk gatnaşyklarynyň baglanyşdyrýandygyny nygtady. Pakistanyň bu maslahata gatnaşmagy iki doganlyk ýurduň arasynda netijeli gatnaşyklary, sebitiň döwletleri bilen medeni, ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ygrarlydygyny görkezýär.

Belent mertebeli myhman Magtymgulynyň we Pakistanyň milli şahyry Allam Muhammad Ykbalyň sufizm garaýyşlarynyň meňzeşdigini kanagatlanma bilen belläp, Magtymguly Pyragynyň diňe bir şahyr däl-de, eýsem, türkmen halkynyň öz Watanyna söýgüsiniň hem nusgasydygyny nygtady. Onuň XVIII asyrda ýazan şygyrlary häzirki wagtda hem öwrenilýär. Magtymguly çylşyrymly syýasy, durmuş ýagdaýlarynyň döwründe ýaşady we öz ömrüni türkmen halkynyň berkarar döwleti baradaky arzuwlara bagyş etdi.

Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa dana Pyragynyň döredijiligini ýaýmaga gönükdirilen forumyň guralandygy, şeýle hem sebitiň ýurtlarynyň Baştutanlary bilen pikir alyşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, türkmen halkyny 2024-nji ýylyň «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýlip yglan edilmegi bilen gutlady.

“Men forumdaky ara alyp maslahatlaşmalaryň Magtymguly Pyraga hormat goýmak bilen çäklenmän, eýsem, ýurtlarymyzyň arasyndaky medeni hyzmatdaşlyk üçin hem täze ugurlary açjakdygyna ynanýaryn. Milli gymmatlyklarymyza ygrarlydygymyzy tassyklamak, geljek nesillerimiziň abadançylygynyň bähbidine bilelikde işlemek üçin şu mümkinçilikden peýdalanmagy teklip edýärin” diýip, Prezident Asif Ali Zardari çykyşyny Magtymgulynyň goşgy setirleri bilen tamamlap, öz dosty, görnükli syýasatçy we alym, köp kitaplaryň awtory Gurbanguly Berdimuhamedowyň ogly — hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen ýene-de bir gezek duşuşmaga şatdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Pakistanyň Prezidentine manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýi mynasybetli Pakistanda hem birnäçe ylmy maslahatlaryň, döredijilik duşuşyklarynyň geçirilýändigini, akyldar şahyryň çuň mana ýugrulan eserlerine uly sarpa goýulýandygyny kanagatlanma bilen belledi. Hormatly Prezidentimiz meşhur türkmen şahyrynyň döredijiligini wagyz etmekde bitiren hyzmatlary üçin Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardarini «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medaly bilen sylaglamak hakynda karara gelendigini aýtdy we belent mertebeli myhmany bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra hormatly Prezidentimiz Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putine söz berdi. Belent mertebeli myhman Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilýän «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň häzirki döwürde möhüm ähmiýete eýedigini nygtady.

Bellenilişi ýaly, onuň döredijilik mirasy dünýä medeniýetiniň genji-hazynasynyň bölegidir. Magtymguly türkmen diliniň gözelligini doly açyp görkezen ilkinji nusgawy şahyrlaryň biridir. Onuň özboluşly şygryýet ýoly bolupdyr. Ol pikirlerini gysgaça we örän jaýdar beýan edipdir. Onuň köp setirleri atalar sözüne, nakyllara, parasatly jümlelere öwrülip gidipdir. Magtymgulynyň kitaplary mukaddeslige deňelip, aýawly saklanypdyr.

Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Beýik Watançylyk urşy ýyllarynda türkmen esgerleriniň dogan-garyndaşlarynyň olara iberýän hatlarynda Magtymgulynyň goşgy setirlerini ýazyp, esgerleri watansöýüjilige, gahrymançylyga ruhlandyrandyklaryny aýratyn belledi we şahyryň «Türkmenler baglasa bir ýere bili,//Gurudar Gulzumy, derýaýy-Nili» diýen setirlerini mysal getirdi.

Magtymgulynyň şygyrlary rus diline hem terjime edildi. Şahyryň Astrahanyň etegindäki Funtowo obasynda bolandygy barada taryhy maglumatlar bar. Bu ýerde XVII asyrdan bäri türkmenler kowçum bolup ýaşaýarlar. 2019-njy ýylda ol ýerde Magtymguly adyndaky mekdep açyldy. Bu mekdep türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyjy bilen guruldy. Astrahanda Magtymgulynyň ýadygärligi oturdyldy. Şu ýylyň sentýabrynda bolsa Moskwada şahyryň heýkeli dabaraly ýagdaýda açyldy diýip, dostlukly ýurduň Baştutany nygtady. Bellenilişi ýaly, öz döwründen öňe giden Magtymguly hemişe döredijilik gözleginde bolupdyr we hemişe hakykata göz ýetirmäge çalşypdyr. Ol öz zehini bilen halkynyň röwşen geljegini görmegi başarypdyr. Magtymguly öz döredijiliginde päk ahlaklylyga, adalatlylyga, deňlige çagyrypdyr. Şahyryň şygyrlarynda beýan edilýän pikirler häzirki wagtda-da adamlara ýakyn we düşnüklidir.

Şu günki foruma gatnaşýan ýurtlar hem Magtymgulynyň filosofik çemeleşmeleriniň ruhunda halkara durmuşyň yzygiderli demokratiýalaşdyrylmagy ugrunda çykyş edýärler diýip, Prezident W.Putin aýtdy we ählumumy ösüşiň diňe her bir halkyň bähbidini nazara almaga, her bir döwletiň özygtyýarly ýoluna bolan hukugyna, dünýägaraýşyna, däp-dessurlaryna hormat goýmak esasynda üpjün ediljekdigine ynam bildirdi.

Russiýa giň halkara hyzmatdaşlyk ugrunda çykyş edip, ähli dostlary we pikirdeşleri bilen, şol sanda GDA-nyň, Ýewraziýa ykdysady bileleşiginiň, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, BRICS-iň çäklerinde halkara gün tertibiniň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin açykdyr. Hut şulary nazara almak bilen, biz 22 — 24-nji oktýabrda Kazanda BRICS we BRICS+ sammitlerini geçirmäge taýýarlanýarys. Elbetde, biz Kazanda geçiriljek bu çärelerde biziň şu günki duşuşygymyza başlyklyk edýän Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowy we şu foruma gatnaşýan beýleki döwlet Baştutanlaryny görmäge şatdyrys diýip, RF-niň Lideri aýtdy. Pursatdan peýdalanyp, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti hormatly Prezidentimize we türkmen halkynyň Milli Liderine Magtymgulynyň parasatly taglymlaryna eýerip, sebitde parahatçylygy, durnuklylygy gorap saklamaga, köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge goşýan saldamly goşantlary üçin aýratyn hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz dostlukly ýurduň Baştutanyna çuň manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, beýik şahyr Magtymgulynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň Russiýa Federasiýasynda hem giňden we dabaraly ýagdaýda bellenilip geçilýändigini aýtdy. Moskwadaky Bütinrussiýa döwlet daşary ýurt edebiýaty kitaphanasynda Magtymgulynyň heýkeliniň açylmagy şanly waka boldy diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we pursatdan peýdalanyp, bu işde goldaw berýändigi üçin belent mertebeli myhmana minnetdarlyk bildirdi. Hormatly Prezidentimiz Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putini Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy mynasybetli ýubileý medaly bilen sylaglamak hakynda karara gelendigini aýtdy. Munuň özi biziň halklarymyzyň we ýurtlarymyzyň arasyndaky berk dostlugyň nobatdaky aýdyň nyşany bolar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we Russiýanyň Liderini bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra çykyş eden Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew foruma gatnaşyjylary şanly sene — türkmen halkynyň beýik ogly Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bilen gutlap, hormatly Prezidentimize çakylygy hem-de bildirilen myhmansöýerlik, forumyň ýokary guramaçylyk derejesi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, bu çäräniň biziň halklarymyz üçin aýratyn ähmiýete eýedigini belledi.

Magtymguly Pyragy türkmen nusgawy edebiýatynyň düýbüni tutujy we Gündogaryň meşhur akyldarydyr. Onuň eserleri köp dillere terjime edilip, dünýä edebiýatynyň altyn hazynasyna girdi. Şahyryň golýazmalar toplumynyň ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizilmegi dana Pyragynyň şahsyýetiniň taryhy ähmiýetiniň ykrarnamasydyr we bu abraýly halkara guramanyň Magtymgulynyň golýazmalar toplumyna diňe bir Türkmenistanyň ýazuw mirasynyň däl-de, eýsem, tutuş türki siwilizasiýanyň hem örän seýrek nusgasy hökmünde garaýandygy örän buýsançlydyr diýip, gazak Lideri nygtady.

Magtymguly Pyragynyň döredijiligine türki dünýäde aýratyn sarpa goýulýar. Türki medeniýetiň halkara guramasynyň 2024-nji ýyly «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýip yglan etmegi munuň mysalydyr. Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň belleýşi ýaly, bu çözgüt akyldaryň döredijiligini halkara derejede giňden wagyz etmäge ýardam berer. Çylşyrymly geosyýasatyň emele gelen häzirki döwründe beýik şahyryň eserleri has-da möhüm ähmiýete eýe bolýar. Şahyryň şygryýetinde ynsanperwer garaýyşlar dabaralandyrylýar, onuň goşgulary biziň hemmämize parahatçylygyň, ynanyşmagyň, özara hormatyň müdimi gymmatlyklar bolup durýandygyny ýene-de bir gezek ýatladýar.

Magtymgulynyň eserleri diňe bir geçmişde bolan wakalaryň düýp mazmunyna göz ýetirmäge däl-de, adamzadyň häzirki döwürdäki meselelerine düşünmäge-de mümkinçilik berýär. Akyldar türkmen milletiniň hem-de döwletliliginiň kemala gelmegine uly goşant goşdy diýip, gazak Lideri geçen nesilleriň şöhratly mirasyna sarpa goýmagyň her bir halkyň mukaddes borjudygyny belledi. Şeýle giň gerimli çäre Türkmenistanyň ýolbaşçylarynyň we ähli halkynyň geçen nesilleriniň mirasyna aýawly çemeleşýändiginiň aýdyň mysalydyr.

Gazagystanyň Baştutany häzirki wagtda Türkmenistanyň okgunly ösüşiniň, türkmen döwletiniň mizemez binýadynyň kemala getirilmegine gönükdirilen giň gerimli durmuş-ykdysady, syýasy özgertmeleriň amala aşyrylýandygyny aýdyp, geljek ýyl Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygynyň belleniljekdigini we doganlyk halkyň bu ýörelgä berk ygrarlydygyny nygtady. Türkmenistan bu hukuk derejesine üýtgewsiz eýermek bilen, öz milli bähbitlerini goraýar, halkara giňişlikde abraýyny barha berkidýär we dünýäde howpsuzlygyň, durnuklylygyň pugtalandyrylmagyna, Merkezi Aziýada, Hazar sebitinde köpugurly hyzmatdaşlygyň ilerledilmegine uly goşant goşýar.

Birleşen Milletler Guramasy 2025-nji ýyly Türkmenistanyň başlangyjy esasynda «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Siziň ýurduňyzyň gazanýan üstünlikleri Magtymguly Pyragynyň berkarar döwlet baradaky arzuw-hyýallarynyň hasyl bolandygyny görkezýär diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew aýtdy we türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň kuwwatly, gülläp ösýän türkmen döwletini gurmakdaky hem-de beýik şahyryň eserlerini halkara derejede wagyz etmekde ägirt uly hyzmatlaryna ünsi çekdi. Ol şahyryň döredijiliginiň gazak halkynyň kalbynda hem orun alandygyny aýtdy we şu ýylyň maýynda Almaty şäherinde «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly halkara maslahatyň geçirilendigini ýatlatdy.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti öz ýurdunda Gazagystanyň medeniýet işgärleriniň gatnaşmagynda surata düşürilen şahyr hakyndaky «Ismim düşdi ilden-ile» atly dokumental filmiň uly gyzyklanma döredendigini hem-de milli telewideniýäniň ýaýlymynda görkezilendigini aýdyp, Gazagystanyň Magtymguly adyndaky halkara baýragy esaslandyrmak başlangyjy bilen çykyş edendigini belledi we munuň şahyryň baý mirasyny wagyz etmegiň, medeni diplomatiýany ilerletmegiň ýene-de bir täsirli guraly boljakdygyna ynam bildirdi.

Astanada Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň açylmagy iki halkyň arasyndaky dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň mizemezdigini alamatlandyrdy diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew aýtdy hem-de Aşgabatdaky «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda meşhur gazak sazandasy we kompozitory Kurmangazy Sagyrbaýulynyň heýkeliniň açylandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Şeýle-de ol hut düýn öz resmi saparynyň çäklerinde paýtagtymyzyň ajaýyp künjekleriniň birinde beýik gazak şahyry we akyldary Abaý Kunanbaýewiň ýadygärliginiň açylandygyny buýsanç bilen belledi.

Abaý Kunanbaýewiň hem-de Magtymguly Pyragynyň eserlerini ruhy çeşmelere aýawly çemeleşmek, öz halklarynyň geljegi baradaky çuňňur oýlanmalar, ynsanperwerligiň beýik taglymaty we abadançylyga çagyryş birleşdirýär. Olaryň baý filosofik mirasy halklarymyzyň köpöwüşginli medeniýetinde aýratyn orun eýeleýär, şeýle hem tutuş adamzadyň mirasy bolup durýar diýip, gazak Lideri aýtdy. Ol biziň halklarymyzy umumy ruhy kökleriň, taryhyň, köpasyrlyk özara goldawyň baglanyşdyrýandygyny, iki döwletiň arasynda ähli derejede işjeň dialogyň ýola goýlandygyny, munuň bolsa halklarymyzyň has-da ýakynlaşmagyna, gazak-türkmen gatnaşyklarynyň çuňlaşdyrylmagyna ýardam edýändigini nygtap, Türkmenistanyň doganlyk halkyna üstünlik, abadançylyk arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Kasym-Žomart Tokaýewe çuňňur manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Gazagystan Respublikasynda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli köp sanly çäreleriň geçirilýändigini kanagatlanma bilen belledi. Astana şäherinde Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň açylmagy, birnäçe medeni çäreleriň geçirilmegi türkmen halky üçin uly hormatdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Arkadagly Gahryman Serdarymyz Gazagystanyň Baştutanyna bitiren uly hyzmatlary üçin «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medalynyň gowşurylandygyny aýdyp, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewi bu ýokary sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewe söz berildi. Dostlukly döwletiň Baştutany ajaýyp Aşgabat şäherinde geçirilýän «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara foruma gatnaşýandygyna örän şatdygyny aýdyp, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa bu çäräniň ýokary derejede guralandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Özbegistanyň Prezidenti Türkmenistanyň ýolbaşçylarynyň edebiýaty we bilimi döwlet syýasaty derejesine çykarandygyny, olary halkara giňişlikde hoşniýetli ýörelgeleri öňe sürmek üçin netijeli gurala öwrendigini aýratyn belledi we şu günki maslahatyň dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda, halklarymyzyň ýakynlaşmagynda, baý ruhy mirasymyzy bütin dünýäde wagyz etmekde möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Gadymy türkmen topragynda ylym, medeniýet, sungat bilen meşgullanan ençeme beýik şahsyýetler kemala geldi. Şolaryň hatarynda Azadyny, Andalyby, Şeýdaýyny, Gaýybyny, Mollanepesi we beýlekileri görkezmek bolar. Şol beýik şahsyýetleriň arasynda döredijilik mirasy diňe bir Gündogaryň nusgawy şygryýetini däl, eýsem, dünýä edebiýatyny hem baýlaşdyran türkmen halkynyň beýik ogly Magtymguly Pyragy aýratyn orun eýeleýär. Beýik ynsanperwer şahyryň öçmez-ýitmez eserleri parahatçylyk we ylalaşyklylyk, ýagşylyk, adalatlylyk ýaly düşünjeleri wasp edip, umumadamzat gymmatlyklary bilen utgaşýar diýip, Özbegistanyň Baştutany aýtdy we dana Pyragynyň eserleriniň binýadynda: «Dünýäni ýagşylyk, dostluk, hoşniýetli hyzmatdaşlyk, mähirlilik, adamkärçilik halas edýär» diýen pikiriň durandygyny belledi.

Prezident Şawkat Mirziýoýew özbek halkynyň hem Magtymgulynyň döredijiligine ýokary baha berýändigini, oňa uly hormat-sarpa goýýandygyny buýsanç bilen nygtady. Beýik türkmen şahyry Hywanyň Şirgazy medresesinde bilim aldy, ol ýerde dünýewi we dini bilimleri öwrendi. Magtymguly Pyragy beýik özbek şahyry Alyşir Nowaýyny öz halypasy hasaplapdyr. Özbegistanda Magtymgulynyň ajaýyp şygyrlary we olaryň esasynda döredilen aýdymlar hemişe ýaňlanýar. Özbegistanda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny giňden bellemek hakynda Karar kabul edildi. Bu ajaýyp senäniň hormatyna edebiýat agşamlary, bäsleşikler, maslahatlar we beýleki çäreler yzygiderli geçirilýär. Teatrlarda sahnalar goýulýar, özbek hem türkmen kinematograflary tarapyndan beýik şahyryň ömür ýoluna, döredijiligine bagyşlanan çeper film surata düşürildi. Häzirki wagtda beýik söz ussadynyň ady özbek paýtagtynyň hem-de welaýatlarynyň köçelerine, seýilgählerine dakyldy. Daşkentde, Hywada Magtymguly Pyragynyň ýadygärlikleri oturdyldy.

Özbek Lideri şu günki günde ene topragyny tüýs ýürekden söýen, onuň parlak geljegi üçin göreşen, hakykaty, adalaty wasp eden Magtymguly Pyragynyň arzuwlarynyň hasyl bolýandygyny aýtdy we Özbegistanda biziň ýurdumyzyň okgunly ösüşine, halkara abraýynyň has-da belende galýandygyna buýsanç bilen syn edilýändigini belledi. Çykyşynyň ahyrynda Özbegistanyň Prezidenti Magtymguly Pyragy ýaly beýik şahsyýetleri dünýä beren Türkmenistanyň hemişe gülläp ösmegini, iki halkyň dost-doganlygynyň müdimi bolmagyny arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Ş.Mirziýoýewe çuňňur manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny Özbegistanda giňden bellemek hakynda kabul edilen Kararyň esasynda dürli çäreleriň geçirilýändigini belledi. Şahyryň goşgularynyň özbek dilinde neşir edilmegi, şygyrlaryna aýdymlaryň döredilmegi, heýkelleriniň oturdylmagy, çeper filmiň surata düşürilmegi bizi örän buýsandyrýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we özbek Liderini Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy mynasybetli ýubileý medaly bilen sylaglamak hakynda karara gelendigini habar berdi hem-de ony bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra hormatly Prezidentimiz Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmona söz berdi. Ol döwlet Baştutanymyza türkmen myhmansöýerligi hem-de «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara foruma gatnaşmaga çakylyk üçin hoşallyk bildirip, forumyň Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň ýubileýi mynasybetli geçirilýän çäreleriň, şol sanda ÝUNESKO-nyň howandarlygynda guralýan dabaralaryň dowamy bolup durýandygyny belledi. Bu dabaralar dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan türkmen halkynyň şöhratly oglunyň umumadamzat edebi mirasyna goşan mynasyp goşandynyň ykrar edilýändigini görkezýär. Biz akyldar şahyryň golýazmalar toplumynyň ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna, beýik şahyryň ýubileýiniň BMG-niň bu düzüminiň şanly seneleriniň sanawyna girizilmegini mübärekleýäris diýip, dostlukly ýurduň Lideri aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Täjigistanda şu ýyl Magtymguly Pyragynyň ömrüne we döredijiligine bagyşlanan halkara çäreleriň geçirilendigine üns çekildi.

Prezident Emomali Rahmon sözüni dowam edip, Duşenbe şäherinde Magtymgulynyň ýadygärliginiň oturdylandygyny we täjik paýtagtynyň gözel köçeleriniň birine onuň adynyň dakylandygyny habar berdi. Bellenilişi ýaly, 1-nji sentýabrda — Bilimler we talyp ýaşlar gününde hormatly Prezident Serdar Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly gatnaşmagynda Täjigistanyň Hatlon welaýatynyň Dusti etrabynda Magtymguly adyndaky umumybilim berýän orta mekdep dabaraly ýagdaýda açyldy. Bu wakalar iki doganlyk halkyň dostlugynyň we döredijilikli gatnaşyklarynyň aýdyň nyşany bolup durýar.

Magtymguly Pyragy öz täsin zehini bilen Merkezi Aziýanyň halklarynyň medeniýetiniň we edebiýatynyň ösmegine saldamly goşant goşdy. Şeýle hem onuň döredijiligi täjik-pars edebiýatynyň beýik mirasy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr diýip, dostlukly döwletiň Baştutany aýtdy. Şahyryň eserlerinden görnüşi ýaly, ol öz döredijiliginde Abulkasym Firdöwsi, Omar Haýýam, Saady, Jelaleddin Balhy, Hafyz Şirazy ýaly bütin dünýäde meşhur akyldarlaryň mirasyndan ylham alypdyr. Şunuň bilen baglylykda, dana Pyragynyň döredijiliginiň täjik edebiýatçylaryny ruhlandyrýandygy bellenildi. Olar şahyryň şygyrlarynyň onlarça ýygyndysyny täjik diline terjime we neşir etdiler.

Magtymgulynyň döredijiligi dost-doganlyk, hoşniýetlilik, adamlar barada alada, ynsanyň ahlak gözelligi ýaly ýörelgelerden gözbaş alýar we medeniýetleriň arasyndaky gatnaşyklary giňeltmek, ýurtlarymyzyň hem-de halklarymyzyň ýakynlaşmagy üçin köpri bolup hyzmat edýär diýip, Täjigistanyň Baştutany aýtdy we birek-biregiň däp-dessurlaryna, gymmatlyklaryna, ruhy-medeni mirasyna uly sarpa goýulýandygyna ünsi çekdi. Prezident Emomali Rahmon Täjigistan ynsanperwer ulgamda özara gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça bilelikde işlemek ugrunda çykyş edýär diýip belledi we ähli hyzmatdaşlar, şol sanda Türkmenistan bilen medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ähli tagallalaryň ediljekdigine ynandyrdy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen-täjik gatnaşyklarynyň ýokary derejededigi bellenildi. Häzirki wagtda bu gatnaşyklar strategik hyzmatdaşlyk häsiýetine eýedir. Prezident Emomali Rahmon çykyşyny Magtymgulynyň täjik diline terjime edilen şahyrana setirleri bilen jemläp, türkmenistanlylary bu forumyň ýokary derejede guralmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Döwlet Baştutanymyz Täjigistan Respublikasynyň Prezidentine çuň manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Magtymguly Pyragynyň şygyrlarynyň dostlukly ýurtda giňden okalýandygyny, goşgular ýygyndysynyň yzygiderli neşir edilýändigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Hatlon welaýatynyň Dusti etrabynda Magtymguly adyndaky umumybilim berýän orta mekdebiň açylmagynyň halklarymyzyň dostlugyny dabaralandyrýan möhüm waka bolandygyny nygtap, Prezident Emomali Rahmony Magtymguly Pyragynyň eserlerini wagyz etmäge goşan goşandy üçin şahyryň 300 ýyllygyna bagyşlanan ýubileý medaly bilen sylaglamak baradaky karara gelendigini belledi we Täjigistanyň Baştutanyny bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowa söz berildi. Belent mertebeli myhman hormatly Prezidentimize beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň işine gatnaşmaga çakylyk üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Gyrgyzystanyň Baştutany çykyşyny ajaýyp gyrgyz ýazyjysy we akyldary Çingiz Aýtmatowyň Magtymgulynyň döredijiligi barada aýdan sözleri bilen başlady: «Magtymgulynyň şahyrana sözüniň biziň günlerimize gelip ýetmegi türkmen halkynyň edermenligidir. Magtymguly Pyragynyň goşgulary türkmenleriň kalbynda, bagşylaryň aýdymlarynda saklanyp galypdyr»... Belent mertebeli myhman pursatdan peýdalanyp, türkmen halkyna paýtagtymyzdaky «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynda beýleki meşhur ýazyjylar we şahyrlar bilen birlikde, Çingiz Aýtmatowyň hem ýadygärliginiň oturdylandygy üçin hoşallyk bildirdi.

Biziň türkmen doganlarymyz Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň adamkärçiligiň, ahlak päkliginiň nyşany bolup durýandygyna buýsanmaga haklydyr. Onuň eserleri jebisleşdiriji güýç bolup çykyş edýär diýip, Gyrgyzystanyň Baştutany aýtdy. Beýik türkmen şahyry öz goşgularynda ahlak päkligine, watansöýüjilige, ynsanperwerlige, gaýduwsyzlyga çagyrypdyr. Akyldaryň bu wesýetleri biziň günlerimizde hem derwaýys bolmagynda galýar. Onuň eserleri nesilleri birleşdirýän parasatly pikirlerden doludyr. Magtymguly Pyragynyň döredijiligi döwürleriň we siwilizasiýalaryň arabaglanyşygyny alamatlandyrýar.

Bellenilişi ýaly, 2023-nji ýylda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň hormatyna Gyrgyz Respublikasynyň Batken welaýat sazly drama teatrynda beýik türkmen şahyrynyň ömrüne we döredijiligine bagyşlanan «Magtymguly Pyragy» atly sahna eseri goýuldy. Bu sahna oýny geçen ýylyň noýabrynda Türkmenistanda geçirilen dördünji halkara teatr festiwalynda hem üstünlikli görkezildi. Gyrgyzystanyň Prezidenti geçen hepdede Bişkekde ylmy-döredijilik intelligensiýasynyň wekilleriniň gatnaşmagynda «Gündogaryň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy» atly ylmy-amaly maslahatyň guralandygyny belledi. Onda şahyryň eserleriniň gyrgyz dilinde neşir edilen ýygyndysynyň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi.

Gyrgyz Lideri şu günki forumyň ýurtlarymyzyň arasynda medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat etjekdigine ynam bildirdi. Şeýle forumlar halklaryň arasyndaky gatnaşyklary berkitmek meselelerini ara alyp maslahatlaşmak babatda ajaýyp mümkinçilikleri döredýär. Dialogy pugtalandyrmaga, ýakyn hyzmatdaşlygyň esasyny goýmaga ýardam edýär. Çünki hut medeniýet we ruhy gymmatlyklar üstünlikli halkara hyzmatdaşlygyň, durnukly parahatçylygyň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Çykyşynyň ahyrynda Gyrgyzystanyň Prezidenti Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilmeginiň halklaryň arasyndaky medeni gatnaşyklary ilerletmekde möhüm ähmiýete eýedigini nygtady. Medeniýet diňe bir bizi birleşdirmek bilen çäklenmän, eýsem, täze üstünliklere ruhlandyrýar, birek-birege has gowy düşünmäge, özara hormat goýmaga, ynanyşmaga esaslanýan berk gatnaşyklary ýola goýmaga hem ýardam edýär. Gyrgyzystanyň Lideri foruma gatnaşyjylara netijeli işlemegi, Magtymguly Pyragy ýaly beýik akyldarlaryň mirasynyň hemmeleri mundan beýläk-de uly üstünliklere ruhlandyrmagyny arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowa çuň manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, dostlukly ýurduň Baştutanynyň akyldar şahyryň döredijiligini öwrenmek babatda giň goldaw berýändigini, onuň 300 ýyllyk ýubileýine bagyşlanyp birnäçe çäreleriň geçirilendigini kanagatlanma bilen belledi. Döwlet Baştutanymyz Magtymguly Pyragynyň mirasyny wagyz etmekde bitiren hyzmatlary üçin Gyrgyzystanyň Baştutanyny beýik akyldaryň 300 ýyllygyna bagyşlanan ýubileý medaly bilen sylaglamak barada karara gelendigini aýtdy we ony bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan çykyş edip, beýik şahyr, türkmen nusgawy edebiýatynyň düýbüni tutujy Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli guralan ýokary derejeli halkara foruma gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny nygtady.

Bellenilişi ýaly, Magtymguly sebitiň medeni taýdan ösmegine uly goşant goşdy we Türkmenistanyň edebi hem milli özboluşlylygynda öçmejek yz galdyrdy. Onuň mirasy dünýäniň dürli künjeklerinde ýaşaýan adamlary ruhlandyrmagyny dowam edýär. Köpugurly gymmatlyklary goran ynsanperwer şahsyýet hökmünde onuň wesýetleri häzirem derwaýys bolmagynda galýar diýip, Ermenistan Respublikasynyň Baştutany aýtdy. Ermeni halky Magtymguly Pyragynyň eserleri bilen ýakyndan tanyşdyr. Munuň özi edebiýatlaryň şol döwürdäki taryhy meňzeşligini görmäge mümkinçilik berýär diýip, belent mertebeli myhman nygtady we Saýat Nowanyň täsin sazly-şahyrana döredijiligine ünsi çekdi. Onuň döredijilik mirasy ermeni halky üçin medeni şamçyrag bolup durýar. Magtymguly halklary birleşdirýän umumadamzat gymmatlyklaryna esaslanyp, “milli edebiýat” diýen düşünjäniň gerimini giňeltdi. Şunuň bilen baglylykda, şu günki waka nusgawy edebiýata akyl ýetirmek, özara hormat goýmak ýörelgesini wagyz etmek, milli edebiýatlaryň ählumumy mirasa giňden goşulyşmagynyň zerurdygyna çuňňur düşünmäge ýardam bermek boýunça möhüm başlangyç hökmünde garamak bolar diýip, ermeni Lideri nygtady.

Ol çykyşynda Magtymguly Pyragynyň filosofik setirlerini mysal getirdi. Olarda asylly işlere, bütin dünýäde parahatçylygy gorap saklamaga çagyryş öz beýanyny tapýar. Belent mertebeli myhman ertir türkmen paýtagtynda Magtymguly Pyragynyň ermeni dilinde neşir edilen eserleriniň tanyşdyrylyş dabarasynyň meýilleşdirilýändigini aýdyp, hormatly Prezidentimize bu möhüm foruma gatnaşmaga çakylygy hem-de netijeli dialog we geljekki hyzmatdaşlyk üçin täze meýdançanyň döredilendigi üçin hoşallyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýana çuň manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, nusgawy şahyra bagyşlanyp Ermenistanda köp sanly çäreleriň geçirilmeginiň, onuň goşgularynyň ermeni diline terjime edilmeginiň beýik akyldaryň ruhy hazynasyna goýulýan hormat-sarpanyň nyşanydygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz belent mertebeli myhmana Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň Ermenistanda giňden wagyz edilmegine goşan goşandy üçin minnetdarlyk bildirdi we bu ugurda bitiren işlerini nazara alyp, dostlukly ýurduň Baştutanyny beýik söz ussadynyň 300 ýyllygy mynasybetli ýubileý medaly bilen sylaglamak baradaky karara gelendigini aýtdy hem-de ony bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra Mongoliýanyň Prezidenti Uhnaagiýn Hurelsuha söz berildi. Ol Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara foruma hormatly myhman hökmünde gatnaşmaga şatdygyny aýdyp, bildirilen myhmansöýerlik üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi we mongol halkynyň mähirli salamyny ýetirdi.

Mongol Lideriniň belleýşi ýaly, Merkezi Aziýanyň halklary meşhur şahyr we akyldar, türkmen edebiýatyny esaslandyryjy, dünýä edebiýatyna, Gündogar siwilizasiýasynyň ösüşine ägirt uly goşant goşan Magtymguly Pyraga belent sarpa goýýarlar. 2023-nji ýylda şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygyny giňden bellemek hakynda Kararyň kabul edilmegi hem-de onuň golýazmalar toplumynyň ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizilmegi söz ussadynyň dünýä derejesinde beýik şahyr hökmünde ykrar edilýändiginiň güwäsidir.

Mongoliýanyň Prezidenti sözüni dowam edip, Magtymgulynyň köp ýurtlara syýahat edendigini, olaryň medeniýetlerini, däp-dessurlaryny öwrenendigini, munuň bolsa şahyryň giň dünýägaraýşynyň kemala gelmegine täsir edendigini belledi. Beýik şahyryň öz halky üçin berkarar döwlet, parahat, abadan durmuş baradaky arzuwlary häzirki wagtda hasyl boldy. Munuň özi Türkmenistanyň halky üçin tükeniksiz buýsanç çeşmesi bolup, şahyryň eserlerinde öňe sürlen belent taglymlar Bitarap Türkmenistanyň döwlet syýasatynda öz beýanyny tapýar. Şeýle-de akyldar öz eserlerinde tebigat gözelligini, bedewleri wasp edipdir. Belent mertebeli myhmanyň belleýşi ýaly, türkmenleriň hem mongol halkynyňky ýaly gadymy taryhy bar, olar ynsanyň wepaly hemrasy bolan bedewlere uly sarpa goýýar.

Şöhraty dünýä dolan ahalteke bedewleri häzirki türkmen döwletiniň okgunly ösüşiniň nyşany bolup durýar. Türkmenleriň öz bedewlerini milli buýsanç hasaplaýandyklary biziň halkymyza hem mälimdir. Şunda biziň halklarymyzyň mizemez ruhy baglanyşygy aýdyň ýüze çykýar. Magtymgulynyň döredijiliginde sähralyklarda mesgen tutan çarwadarlar, türkmenleriň ene topraga belent sarpa goýşy, tebigat bilen sazlaşykda ýaşamak baradaky parasatly ýörelgeler beýan edilýär. Çarwadarlaryň siwilizasiýasynyň ylham çeşmesi tebigata hormat-sarpa bilen garamakdan, onuň berýän nygmatlaryny akylly-başly peýdalanmakdan, ynsan bilen tebigatyň arasyndaky sazlaşygy berjaý etmekden ybaratdyr. Munuň özi durnukly «ýaşyl» ösüşiň gözbaşydyr diýip, mongol Lideri belledi. Şu pelsepeden ugur alyp, türkmen şahyrynyň eserlerinde durnukly ösüş taglymlarynyň binýady goýlandyr, şol garaýyşlar adamzadyň ýaşaýşynyň we ösüşiniň esasyny emele getirýär. Magtymguly öz eserlerinde agzybirlik, parahatçylyk baradaky pikirlerini şahyrana setirler bilen dabaralandyrýar diýip, Mongoliýanyň Prezidenti şahyryň «Türkmeniň» atly goşgusyndan setirleri mysal getirdi.

Belent mertebeli myhman sözüni jemläp, Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň parahatçylygyň pugtalandyrylmagyna, durnukly ösüşiň hem-de abadançylygyň üpjün edilmegine uly goşant boljakdygyna ynam bildirip, Türkmenistana gelip görmäge çakylygy hem-de wekilçilikli foruma gatnaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hormatly Prezidentimize ýene-de bir gezek hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Mongoliýanyň Baştutanyna täsirli çykyşy üçin sagbolsun aýdyp, türkmen halkynyň medeni mirasyna, taryhyna goýýan hormat-sarpasy üçin minnetdarlyk bildirdi hem-de ony «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medaly bilen sylaglamak hakynda karara gelendigini habar berdi we belent mertebeli myhmany bu sylag bilen tüýs ýürekden gutlady.

Soňra Türkiýe Respublikasynyň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy Numan Kurtulmuşa söz berildi. Ol çykyşynyň başynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy we halkara foruma gatnaşýan döwlet Baştutanlaryny mähirli mübärekläp, wekilçilik edýän ýurdunyň adyndan dostlukly arzuwlaryny beýan etdi.

Bellenilişi ýaly, Magtymgulynyň goşgulary we giň dünýägaraýşy diňe bir onuň dogduk mekanynda däl, eýsem, şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygy giňden bellenilýän ähli türki halklarda-da şamçyrag bolup şöhle saçýar. Dana Pyragy şygyrlarynda watansöýüjiligi wasp edipdir. Onuň giň dünýägaraýşy bilen baýlaşdyran eserlerinde ösen medeni-durmuşy, ruhy gymmatlyklar şöhlelendirilipdir. Ol Hoja Ahmet Ýasawynyň edebi mirasyny dowam etdirip, türki dünýäniň agzybirligi we parahatçylygy ugrunda tagalla edipdir. Magtymguly Pyragy Ýer ýüzüniň halklaryny ruhy taýdan birleşdirýän şahsyýetdir. Häzirki wagtda türkmen akyldarynyň pähim-parasadyna, baý edebi mirasyna dünýä guwanýar, ony içgin öwrenýär. Dürli ýurtlarda, şol sanda Türkiýe Respublikasynda hem Magtymgulynyň heýkeli oturdyldy. Türki medeniýetiň halkara guramasy tarapyndan 2024-nji ýylyň «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýlip yglan edilendigini hem bellemek gerek.

Akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň baky şöhrata beslenen ady diňe bir türkmen edebiýatynyň däl-de, eýsem, dünýä edebiýatynyň taryhyna hem müdimilik ýazyldy. Aradan üç asyr wagtyň geçendigine garamazdan, şahyryň döreden eserleri bu gün öz ähmiýetini ýitirmän, biziň öňümizde bütin beýikligi bilen örboýuna galýar, adamlary ynsanperwerlige, dostluga çagyrýar.

Hormatly Prezidentimiz Numan Kurtulmuşa täsirli çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň Türkiýede giňden öwrenilýändigini, Ankara şäherinde şahyryň heýkeliniň açylandygyny, köp sanly çäreleriň geçirilendigini kanagatlanma bilen belledi. Biz ýakynda türkmen we türk halklarynyň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda, akyldar şahyrymyzyň mirasyny dünýä ýaýmakda bitiren hyzmatlary üçin Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogany «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medaly bilen sylagladyk diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we Türkiýäniň parlamentiniň ýolbaşçysyna türkmen-türk gatnaşyklaryny ösdürmek ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň jogapkär sekretary Çynar Rustemowa söz berildi. Ol bu gün Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzda türkmen halkynyň beýik şahyry, Gündogaryň meşhur akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli tutulýan toýlaryň toýlara ulaşýandygyny belledi. Dünýäniň çar künjeginiň dostlukly ýurtlarynyň döwlet Baştutanlarynyň, ýokary derejeli wekilleriniň gatnaşmagynda Aşgabatda geçirilýän halkara forum Gündogar edebiýatynyň ägirt söz ussady hökmünde ykrar edilen beýik şahyrymyzyň toý-dabaralaryny has-da beýgeldýän möhüm ähmiýetli wakalaryň biridir.

Bellenilişi ýaly, Magtymguly Pyragynyň nesillere miras galdyran ajaýyp eserleri indi üç asyrdan bäri halkymyzy, eziz Watanymyzy dünýä tanadyp gelýän gymmatly mirasymyzdyr. Gündogaryň beýik akyldary baryp XVIII asyrda halklary dost-doganlyga, raýdaşlyga çagyran parahatçylyk söýüji şahyr hökmünde tanaldy. Beýik şahyryň edebi mirasy hut şu günki gün hem Ýer ýüzüniň ähli döwletleriniň arasynda hoşniýetli, ysnyşykly hyzmatdaşlygy berkitmegi dowam etdirýär. Magtymguly Pyragy diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, dünýä halklarynyň kalbynda-da müdimilik orun alan umumadamzat şahyrydyr. Häzirki wagtda şahyryň ömrüni, döredijiligini çuňňur öwrenmek, dünýä ýaýmak babatda Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz tarapyndan ýurdumyzda alnyp barylýan beýik işler abraýly halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň we oňa agza döwletleriň, BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň uly goldawyna eýe bolýar.

2023-nji ýylda Türkmenistan tarapyndan teklip edilen Magtymguly Pyragynyň golýazmalar ýygyndysynyň ÝUNESKO-nyň agza döwletleriniň ýakyndan goldaw bermegi netijesinde «Dünýäniň hakydasy» atly maksatnamanyň halkara sanawyna ýurdumyzyň iň gymmatly ýazuw ýadygärligi hökmünde girizilmegi, şeýle hem Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçilýän halkara seneleriň sanawyna goşulmagy munuň aýdyň mysalydyr diýip, Ç.Rustemowa belledi. ÝUNESKO bu resminamalar arkaly Magtymguly Pyragynyň ömrüni we döredijiligini içgin öwrenip, şahyryň eserlerinde öňe sürülýän raýdaşlyk, jebislik, ahlaklylyk, deňhukuklylyk ýaly garaýyşlaryň bu guramanyň häzirki wagtda durmuşa geçirýän ynsanperwer ýörelgelerine doly laýyk gelýändigine ünsi çekip, şahyryň ösen dünýägaraýşyna ýokary baha berdi.

Nygtalyşy ýaly, Magtymguly Pyragy bütindünýä şygryýet äleminiň baýlaşmagynda çäksiz hyzmatlary bitiren beýik söz ussady, nusgawy we akyldar şahyr, halkara edebi giňişlikde öçmejek yz galdyran belent şahsyýet hökmünde adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň aýrylmaz bölegine öwrülen milli buýsanjymyzdyr. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen milli mirasymyzy gorap saklamak, onuň halkara derejedäki ornuny beýgeltmek babatda ýurdumyzda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Häzirki wagtda Diýarymyzyň taryhy, tebigy, medeni we ýazuw ýadygärlikleriniň 20-den gowragynyň ÝUNESKO-nyň halkara sanawlaryna goşulmagy, bu guramanyň medeniýet, bilim, ylym, sport, daşky gurşawy goramak we ýaşlar syýasaty ugurly halkara taslamalarynyň Türkmenistanyň çäklerinde üstünlikli durmuşa geçirilmegi ata Watanymyzyň dünýä giňişliginde eýeleýän ornuny has-da berkidýär.

Ç.Rustemowa pursatdan peýdalanyp, milli mirasymyzy gorap saklamak, Magtymguly Pyragynyň eserlerini bütin dünýä ýaýmak ugrunda edýän bimöçber tagallalary üçin Gahryman Arkadagymyza hem-de hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş sözlerini beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Ç.Rustemowa manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumynyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizilmeginiň we onuň 300 ýyllyk ýubileýiniň ÝUNESKO-nyň şanly seneleriniň sanawynda orun almagynyň beýik söz ussadyna goýulýan uly hormaty görkezýändigini kanagatlanma bilen belledi we Türkmenistanyň geljekde hem ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygy ähli ugurlar boýunça ösdürmäge möhüm ähmiýet berjekdigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz halkara forumy jemläp, bu günki maslahatda çuň manyly çykyşlaryň diňlenilendigini hem-de olarda öňe sürlen teklipleriň geljekde halklarymyzyň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklaryny mundan beýläk-de berkitmäge, parahatçylygy pugtalandyrmaga, hyzmatdaşlygy giň gerimde ösdürmäge itergi berjekdigine ynam bildirdi. Döwlet Baştutanymyz forumyň Magtymgulynyň adynyň we eserleriniň halklary hem-de döwletleri birleşdirýändigini aýdyň görkezendigini aýdyp, onuň özara gatnaşyklarda täze sahypany açjakdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow pursatdan peýdalanyp, foruma gatnaşyjylaryň ählisine ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi hem-de «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň öz işini tamamlaýandygyny aýtdy. Umumy mejlisiň netijeleri boýunça Jemleýji resminama kabul edildi.

* * *

Günüň ikinji ýarymynda «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forum iri halkara guramalaryň hem-de köp sanly sebit düzümleriniň ýolbaşçylarynyňdyr wekilleriniň gatnaşmagynda iki ýörite mejlis görnüşinde öz işini dowam etdi. Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetinde «Magtymguly Pyragynyň eserleriniň umumadamzat siwilizasiýasyndaky orny», Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda bolsa «Magtymguly Pyragynyň parahatçylyk taglymaty we Bitarap Türkmenistanyň diplomatiýasy» atly mejlisler geçirildi. Mejlisleriň işi beýik türkmen şahyrynyň baý edebi mirasynyň mundan beýläk-de wagyz edilmegine, bu ugurda ylmy barlaglaryň çuňlaşdyrylmagyna, halkara ylmy-edebi jemgyýetçiligiň akyldaryň şahyrana-filosofik döredijiligine ünsüni çekmäge gönükdirilendir. Çykyş edenler türkmen halkynyň köpasyrlyk pähim-paýhasyny we şahyrana diliniň gözelligini öz eserlerinde açyp görkezen, döredijiliginde her bir ynsana ýakyn ruhy gymmatlyklary wagyz eden Magtymguly Pyragynyň çuňňur zehine eýe bolandygyny nygtadylar. Bellenilişi ýaly, şahyryň goşgularyndaky röwşen geljek, Watana söýgi, ynsanperwerlik, parahatçylyk söýüjilik baradaky çuňňur oýlanmalar, döredijilige, dost-doganlyga çagyryş diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, bütin adamzadyň hem ruhy dünýäsine laýyk gelýär. Hut şu ýörelgeler Türkmenistanyň Bitaraplyk hukuk derejesiniň many-mazmunyny emele getirýär.

Myhmanlar Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlaryny mynasyp dowam etdirýän hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdiler. Döwlet Baştutanymyzyň tagallalary netijesinde beýik şahyryň mirasy Ýer ýüzünde dürli halklaryň dillerinde barha belentden ýaňlanýar. Mejlislerde «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forumyň jemleri jemlendi. Ýygnananlaryň pikirine görä, bu gezekki forum halkara ylmy we medeni gatnaşyklaryň giňeldilmegine uly goşant boldy.

Forumyň medeni maksatnamasy daşary ýurtly myhmanlarda ýatdan çykmajak täsirleri galdyrdy. Onuň çäklerinde Arkadag şäherine, «Nusaý» döwlet taryhy-medeni goraghanasyna we paýtagtymyzyň muzeýlerine gezelençler guraldy, kinofilmleriň, sahna oýunlarynyň görkezilişi boldy, sirk çykyşlaryna tomaşalar we beýleki çäreler guraldy.

Häzirki günde Gündogar şygryýetiniň köpöwüşginliligini, haýran galdyryjy äheňini, çuňňur pähim-paýhasyny özünde jemlän Magtymguly Pyragynyň döredijiligi milli edebiýatlaryň, sebitiň we dünýäniň halklarynyň ruhy medeniýetleriniň ösüş ýoluna şugla saçýan şamçyrag bolup hyzmat edýär.

Aşgabat, 11-nji oktýabr. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyza sapar bilen gelen Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistana sapar bilen gelmek baradaky çakylygy kabul edendigi hem-de Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan “Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara foruma işjeň gatnaşandygy üçin Pakistanyň Prezidentine minnetdarlyk bildirip, myhmanyň şu gezekki saparynyň ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygy täze derejelere çykarmakda möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Dostlukly ýurduň Baştutany halkara forumyň guramaçylyk derejesine ýokary baha berip, şeýle çäreleriň medeni-ynsanperwer ulgamdaky döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda wajyp ähmiýetini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Garaşsyzlygyna eýe bolan wagtyndan bäri Pakistanyň biziň ynamdar hyzmatdaşymyz bolmak bilen, ýurdumyzyň hoşniýetlilik ýörelgesine hemişe goldaw berip gelýändigini, sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen halkara başlangyçlaryny durmuşa geçirmäge işjeň ýardam berýändigini belledi. Nygtalyşy ýaly, ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlyk ýyllaryň synagyndan geçen dostluk we doganlyk däplerine, özara bähbitli, deňhukukly hyzmatdaşlygyň umumy kadalarynyň berk binýadyna esaslanýar. Türkmenistan bilen Pakistany diňe bir geografik ýakynlyk däl-de, eýsem, çuňňur taryhy kökler, medeniýetleriň we ruhy gymmatlyklaryň umumylygy baglanyşdyrýar. Ýurtlarymyz köp ýyllaryň dowamynda netijeli hyzmatdaşlyk edip gelýärler. Bu hyzmatdaşlyk soňky ýyllarda has-da uly ösüşe eýe boldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz türkmen-pakistan hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine goşýan şahsy goşandy üçin Asif Ali Zardarä minnetdarlyk bildirdi.

“Biz Pakistan bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge hemişe ygrarlydyrys. Asyrlardan gözbaş alýan dost-doganlyk däpleri we özara bähbitli hem-de deňhukukly hyzmatdaşlyk ýörelgeleri bu gatnaşyklaryň esasyny düzýär” diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary ýaly iri möçberli taslamalaryň bilelikde durmuşa geçirilmegi ikitaraplaýyn netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysalydyr. Şu ýylyň sentýabrynda bolsa agzalan taslamalary Owganystanda iş ýüzünde durmuşa geçirmäge badalga berildi.

Söhbetdeşleriň umumy pikirine görä, açyklyga, özara ynanyşmaga, dostluga esaslanýan iň ýokary döwlet derejesindäki dialog türkmen-pakistan gatnaşyklarynyň ösdürilmeginiň esasy şertidir. Iki döwletiň Baştutanlarynyň yzygiderli gatnaşyklary, dostlugy Türkmenistan bilen Pakistanyň arasyndaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen iri taslamalary, uzak möhlete niýetlenen başlangyçlary ilerletmäge güýçli itergi berýär.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardari birek-birege berk jan saglyk, bagtyýarlyk, iki ýurduň dostlukly halkyna bolsa rowaçlyk we abadançylyk arzuw etdiler.

Aşgabat, 11-nji oktýabr. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyza iş sapary bilen gelen Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Masud Pezeşkian bilen duşuşdy.

Hormatly Prezidentimiz çakylygy kabul edip, akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli geçirilýän halkara foruma gatnaşýandygy üçin goňşy ýurduň döwlet Baştutanyna minnetdarlyk bildirdi hem-de ony Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti wezipesine saýlanylmagy bilen ýene-de bir gezek mähirli gutlap, ýokary döwlet wezipesinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Eýranyň Prezidenti bildirilen myhmansöýerlik we gutlaglar üçin hoşallygyny beýan edip, EYR-nyň Beýik ruhy lideri Aýatolla Seýed Ali Hoseýni Hameneýiniň mähirli salamyny ýetirdi. Döwlet Baştutanymyz EYR-nyň Beýik ruhy liderine iň gowy arzuwlaryny beýan edip, belent mertebeli myhmanyň Eýranyň täze saýlanan Prezidenti hökmünde Türkmenistana ilkinji saparyny amala aşyrýandygyny belledi. Nygtalyşy ýaly, Türkmenistanyň daşary syýasatynda Eýran Yslam Respublikasy bilen hyzmatdaşlyga aýratyn orun degişlidir. Ýurdumyz öz oňyn Bitaraplyk hukuk ýagdaýyndan ugur alyp, Eýran bilen dürli ugurlarda netijeli gatnaşyklary alyp barýar.

Açyklyk ýagdaýynda geçen duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklara degişli meseleler, özara gyzyklanma bildirilýän halkara we sebit meseleleri boýunça pikir alşyldy. Syýasy-diplomatik hyzmatdaşlygyň çäklerinde parlamentara gatnaşyklara möhüm orun degişlidir. Bu ugurda iki ýurduň parlamentara dostluk topary hereket edýär. Şunuň bilen baglylykda, parlamentara gatnaşyklary işjeňleşdirmekde uly orun eýeleýän bu toparyň mejlislerini yzygiderli geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygy bellenildi.

Halkara hyzmatdaşlyk barada aýdylanda, ýurtlarymyz sebit we halkara guramalaryň çäklerinde, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň we beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk edýärler. Bu düzümlerde birek-biregiň başlangyçlaryna goldaw bermek asylly däbe öwrüldi. Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk hem Türkmenistan bilen Eýran Yslam Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklarda ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Häzirki wagta bu gatnaşyklar durnukly ösdürilýär. Medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyga-da aýratyn ähmiýet berilýär. Şunda ylym, bilim, saglygy goraýyş, bedenterbiýe we sport ulgamlaryndaky gatnaşyklary aýratyn nygtamak bolar.

Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Magtymguly Pyragynyň ýubileýi mynasybetli şu ýylyň maýynda Eýranda bilelikdäki medeni-köpçülikleýin çäreleriň geçirilendigi we Eýranyň wekilleriniň bu çärelere işjeň gatnaşandygy üçin eýran tarapyna ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Masud Pezeşkian birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan edip, hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk ýörelgelerine esaslanýan döwletara hyzmatdaşlygyň iki ýurduň halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Aşgabat, 11-nji oktýabr. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyza iş sapary bilen gelen Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň Prezidentine çakylygy kabul edip, Gündogaryň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň ýubileýi mynasybetli geçirilýän halkara foruma gatnaşýandygy üçin minnetdarlyk bildirdi. Dostlukly ýurduň Baştutany halkara forumyň ýokary guramaçylyk derejesini belläp, şeýle möhüm çäräniň iki ýurduň arasyndaky medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmakdaky möhüm ähmiýetini nygtady.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň çäklerinde medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu babatda ylym, bilim, bedenterbiýe, sport ulgamlaryndaky hyzmatdaşlyga uly orun degişlidir. Söwda-ykdysady, ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy, syýahatçylyk ulgamlary hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Bilelikdäki hökümetara toparyň işi döwletara gatnaşyklary işjeňleşdirmekde ähmiýetli orun eýeleýär. Onuň işi gazanylan ylalaşyklaryň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegine, netijeli hyzmatdaşlygyň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna we ösdürilmegine gönükdirilendir.

Söhbetdeşlikde yzygiderli ösdürilýän türkmen-ermeni gatnaşyklarynyň ileri tutulýan ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy. Bellenilişi ýaly, ýurtlarymyz ikitaraplaýyn, şeýle-de köptaraplaýyn görnüşde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýärler, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde birek-biregi goldaýarlar.

Duşuşykda Prezident Waagn Haçaturýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Magtymguly Pyragynyň goşgularynyň ermeni diline terjime edilen neşirini sowgat berdi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan edip, hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk ýörelgelerine esaslanýan döwletara hyzmatdaşlygyň iki ýurduň halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda gepleşikler geçirildi

Aşgabat, 10-njy oktýabr. Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we ýurdumyza resmi sapar bilen gelen Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda gepleşikler geçirildi.

Günüň ikinji ýarymynda dostlukly ýurduň Lideri motosikletçileriň hormat nyzamynyň ugratmagynda Türkmenistanyň Prezidentiniň “Oguz han” köşkler toplumyna tarap ugraýar. Toplumyň merkezi girelgesiniň öňünde Prezident Kasym-Žomart Tokaýewi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mähirli garşylady.

Döwlet Baştutanlary köşgüň içine girip, Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň resmi wekiliýetleriniň agzalary bilen tanyşýarlar. Iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde resmi surata düşmek dabarasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Kasym-Žomart Tokaýewi “Rowaç” zalyna çagyrýar. Bu ýerde ýokary derejedäki ikiçäk gepleşikler geçirildi.

Döwlet Baştutanymyz gazagystanly kärdeşine Türkmenistana resmi sapar bilen gelmek baradaky çakylygy kabul edendigi, şeýle hem ertir geçiriljek beýik türkmen şahyry, Gündogaryň akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan halkara foruma gatnaşýandygy, ikitaraplaýyn strategik hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşýan şahsy goşandy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, bu duşuşyk biziň ýurtlarymyzyň ýokary derejeli ýolbaşçylarynyň şu ýylda eýýäm bäşinji duşuşygydyr. Şeýle duşuşyklaryň yzygiderli geçirilmegi Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasyndaky hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň ýokary derejededigine, ony mundan beýläk-de berkitmäge we giňeltmäge iki tarapyň hem gyzyklanma bildirýändigine aýdyň şaýatlyk edýär. Ýurtlarymyzyň arasyndaky strategik hyzmatdaşlyk ähli ugurlar boýunça depginli, gyşarnyksyz we anyk maksada gönükdirilip alnyp barylýar. Ony ösdürmek hem-de giňeltmek bilen, biz türkmen we gazak halklarynyň dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, birek-birege hormat goýmak däpleriniň çuňňur taryhy köklerine daýanýarys. Häzirki döwürdäki halkara syýasatyň esasy meseleleri boýunça iki döwletiň garaýyşlarynyň ýakynlygyna, hyzmatdaşlygyň berk hukuk binýadyna, iki ýurduň hem kuwwatly ykdysady mümkinçiliklerine esaslanýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyna berk we üýtgewsiz goldaw berýändigi, BMG-niň, beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerinde türkmen tarapynyň öňe sürýän halkara başlangyçlaryna, garaýyşlaryna we tekliplerine ýardam berýändigi üçin gazak tarapyna minnetdarlyk bildirdi. Şunuň bilen birlikde, dünýäniň ykdysady giňişligine üstünlikli goşulyşmak, häzirki zaman tehnologik ösüşi üçin şertleri döretmek, medeni gatnaşyklary giňeltmek maksady bilen, ýurtlarymyzyň ykdysady we serişde mümkinçiliklerini ulanmak üçin uly tagallalar edilýär.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Gazagystan bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny mundan beýläk-de berkitmegi pugta maksat edinýändigini, syýasy, ykdysady, ynsanperwer ulgamlarda bilelikdäki işleri dowam etdirmäge taýýardygyny nygtap, şu gün geçiriljek gepleşikleriň türkmen-gazak hyzmatdaşlygyny hil taýdan täze derejä çykarmakda uly mümkinçilikleri açjakdygyna ynam bildirdi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew Aşgabada gelmäge çakylygy hem-de mähirli garşylandygy üçin hoşallyk bildirip, Gazagystan üçin Türkmenistanyň örän ýakyn ýurtdugyny we strategik hyzmatdaşdygyny nygtady. Gazagystanyň Lideri ýokary derejede geçirilýän yzygiderli duşuşyklaryň möhümdigini belledi. Bu duşuşyklar köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat edýär. Gazagystan energetika, ulag, logistika, medeni-ynsanperwer ulgamlarda, beýleki ugurlarda Türkmenistanyň ygtybarly hyzmatdaşy bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew aýtdy. Şunda döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmakda hem-de ösdürmekde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şahsy hyzmatlary aýratyn bellenildi.

Biz Türkmenistanyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna uly sarpa goýýarys diýip, gazak Lideri ýurdumyzyň sebit hem ählumumy howpsuzlygy üpjün etmekdäki saldamly goşandyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, goňşy ýurduň özara ysnyşykly gatnaşyklara, ilkinji nobatda, BMG-niň we beýleki halkara guramalaryň çäklerindäki hyzmatdaşlyga taýýardygy tassyklanyldy.

Ynanyşmak we netijeli ýagdaýda geçen gepleşikleriň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Prezident Kasym-Žomart Tokaýew ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek we geljegi uly meýilnamalar bilen baglylykda, türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň giň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Taraplar sebit we ählumumy gün tertibiniň özara gyzyklanma bildirilýän möhüm meseleleriň birnäçesi boýunça-da pikir alyşdylar.

Soňra gepleşikler “Soltan Sanjar” zalynda iki ýurduň resmi wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Prezident Kasym-Žomart Tokaýewi we Gazagystan Respublikasynyň wekiliýetiniň agzalaryny mähirli mübärekläp, dostlukly ýurduň Lideriniň şu resmi saparynyň ýurtlarymyzyň arasynda hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny hem-de ysnyşykly hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga, hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmäge, gatnaşyklaryň täze, geljegi uly ugurlaryna çykmaga hyzmat etjekdigini belledi.

Türkmenistanyň we Gazagystanyň halklarynyň gatnaşyklarynyň taryhy ýüzýyllyklara uzaýar. Hakyky doganlyk hyzmatdaşlygy kemala geldi. Iki döwleti we halky diňe bir geografik taýdan ýerleşiş däl, eýsem, taryhy ykballarynyň aýrylmazlygy, biri-birine zerurdygy baradaky düşünjeler hem birleşdirýär. Biz bu umumy gymmatlyklaryň gadyryny bilýäris, ata-babalarymyzdan miras galan, ýokary ahlak kadalary baradaky garaýyşlarymyzyň esasyny düzýän däplere aýawly garaýarys hem-de olary hormatlaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şu ýyl görnükli şahsyýetleriň — türkmen halkynyň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň Gazagystanyň paýtagty Astanada, gazak şahyry, filosofy hem-de magaryfçysy Abaý Kunanbaýewiň Aşgabatda ýadygärlikleriniň açylmagy türkmen we gazak halklarynyň dost-doganlygynyň aýdyň nyşany boldy. Bu dabaraly çärelere türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşandygy aýratyn bellärliklidir.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, özara ynanyşmagyň we düşünişmegiň häzirki derejesi biziň ýurtlarymyza geljek üçin öz gatnaşyklaryny ynamly ýola goýmaga, halkara syýasatyň esasy meseleleri boýunça garaýyşlaryny ylalaşmaga mümkinçilik berýär, ykdysadyýetde, söwdada, maýa goýum işinde, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlyk etmegiň uzak möhletli meýilnamalaryny düzmäge şert döredýär. Türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň many-mazmuny ählumumy ösüşiň ugurlaryna özara doly düşünmek bilen şertlenendir. Türkmenistan halkara işlerde Gazagystan bilen bilelikde deňhukuklylyk we adalatlylyk, BMG-niň esas goýujy resminamalaryna berk eýermek ugrunda çykyş edýär.

Halkara parahatçylygy, durnuklylygy goramak, ählumumy töwekgelçiliklere hem-de howplara garşy göreşmek, durnukly ösüşi üpjün etmek, ynsanperwer meseleleri çözmek maksady bilen, häzirki döwürde biz ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn derejede mundan beýläk-de netijeli hyzmatdaşlyk etmäge taýýardygymyzy tassyklaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Döwletara syýasy dialogda abraýly halkara we sebit düzümleriniň çäklerinde ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmegiň möhüm ähmiýeti bardyr. Esasy halkara meseleler boýunça garaýyşlaryň meňzeşdigini göz öňünde tutup, Türkmenistan we Gazagystan dünýäde alyp barýan işlerini utgaşdyrýarlar, birek-biregi goldaýarlar. Munuň özi diňe sebitimizde däl-de, onuň çäklerinden daşarda hem hakyky netijeleri gazanmaga we emele gelen ýagdaýlara oňyn täsirini ýetirýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gazagystanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň biziň ýurdumyz tarapyndan öňe sürlen 25 sany Kararnamasynyň awtordaşy bolup çykyş edendigini belledi. Öz gezeginde, Türkmenistan hem Gazagystanyň halkara tagallalaryna uly ähmiýet berip, netijeli garaýyşlaryny we tekliplerini yzygiderli goldaýar.

Sebit durnuklylygyny we howpsuzlygyny berkitmek häzirki döwürde aýratyn ähmiýete eýedir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bu meselä ýurtlarymyzyň garaýyşlarynyň üýtgewsizdigini hem-de yzygiderlidigini belledi. Türkmenistan bilen Gazagystan Merkezi Aziýanyň we serhetdeş sebitleriň parahatçylykly ösüşini üpjün edýän berk hem-de netijeli usullaryň döredilmegi ugrunda çykyş edýärler.

Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşyklary sebit hyzmatdaşlygynyň netijeli, hoşniýetli goňşuçylyk häsiýetiniň aýgytly şertleriniň biridir. Onuň şu ýylyň awgustynda Astanada geçirilen nobatdaky mejlisi bäştaraplaýyn hyzmatdaşlykda möhüm waka boldy. Sebitiň ýurtlarynyň birek-biregiň bähbitlerini hasaba almak bilen, iň çylşyrymly meselelere-de öz garaýyşlaryny beýan etmäge we olary bilelikde çözmäge taýýardyklaryny görkezdi diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Owganystandaky ýagdaý biziň gepleşiklerimiziň aýratyn meselesi bolup durýar. Biz owgan meselesinde halkara bileleşigiň, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň parahatçylyk dörediji mümkinçiligini has işjeň we giňden ulanylmaly diýip hasap edýäris. Türkmenistan bilen Gazagystanyň owgan ugry boýunça hyzmatdaşlygy Owganystanda asudalygy, durnuklylygy, bu ýurduň ykdysadyýetini hem-de durmuş ulgamyny dikeltmekde örän peýdaly bolmalydyr. Bu ýurt sebitiň we dünýäniň hojalyk gatnaşyklary ulgamyna giňden çekilmelidir diýip hasaplaýarys. Şu maksat bilen, syýasy dialogy, şol sanda ony owgan meselesi boýunça alyp barmak üçin daşary syýasat edaralarynyň arasynda yzygiderli gatnaşyklary dowam etdirmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerinden başga-da, biz howanyň üýtgemeginiň ýaramaz netijelerine garşy göreşmek, Merkezi Aziýa sebitiniň suw serişdelerini aýawly we rejeli peýdalanmak, Aral meselesini çözmek ýaly möhüm ugurlar boýunça tagallalary mundan beýläk-de utgaşdyrarys. Şu meselede Gazagystanyň Araly halas etmegiň halkara gaznasynda netijeli başlyklyk edýändigini aýratyn bellemek isleýärin diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Gazagystan Hazar deňzi boýunça hem Türkmenistanyň goňşusydyr. Biziň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşdäki hyzmatdaşlygymyz Hazary parahatçylygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, ylalaşyklylygyň, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň deňzine öwürmegiň örän möhüm şerti bolup durýar. Bu ugurda soňky ýyllarda köp iş edildi. Strategik maksada ýetildi — 2018-nji ýylda Aktau şäherinde Hazar deňziniň hukuk derejesi hakynda Konwensiýa gol çekildi. 2022-nji ýylyň tomsunda Hazarýaka döwletleriň Aşgabatda geçirilen VI sammitinde biz bäştaraplaýyn Hazar gatnaşyklarynyň we hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlaryny jikme-jik ara alyp maslahatlaşdyk. Olary bilelikde durmuşa geçirmäge taýýardygymyzy beýan etdik. Şu gün bu taýýarlygymyzy tassyklap, Hazar sebitinde ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek, deňziň biodürlüligini gorap saklamak we suwunyň çekilmegine garşy göreşmek ýaly möhüm meseleleri çözmek boýunça zerur işleri alyp barýarys diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Söwda-ykdysady gatnaşyklar barada aýdylanda, Gazagystan Respublikasy bu ulgamda ýurdumyzyň köp ýyllardan bäri ygtybarly hyzmatdaşy bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz dürli pudaklarda hyzmatdaşlygyň ýetilen derejesine, Hökümet hem-de dolandyryş edaralary boýunça toplanan tejribä ýokary baha berdi. Umuman, bu ugurdaky hyzmatdaşlygymyz hil taýdan gowulanyp, yzygiderli ösýär. Şunuň bilen birlikde, iki tarapyň mümkinçiliklerini has netijeli peýdalanmak üçin şertleriň köpdügi aýdyldy. Türkmenistan energetika pudagynda hyzmatdaşlygy dowam etdirmegi we giňeltmegi zerur hasaplaýar. Biziň umumy işimizde eýýäm amala aşyrylan iri energetika taslamasy bolan Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisini bellemek bolar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň gazagystanly hyzmatdaşlar bilen bilelikde energiýa serişdelerini ibermegi we üstaşyr geçirmegi düýpli artdyrmagyň mümkinçiliklerine seretmäge taýýardygyny tassyklady.

Iki iri energetika döwletleri bolan Türkmenistan bilen Gazagystan yklymda energetika hyzmatdaşlygyna, energetika durnuklylygyny we howpsuzlygyny üpjün etmäge düýpli hem-de oňyn täsir edip biler. Şunuň bilen baglylykda, gaz we elektrik energiýasy pudaklarynda bilelikde işlemek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny görýäris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Ulag-logistika hem hyzmatdaşlygyň strategik ugurlarydyr. Biz Gündogar — Günbatar hem-de Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini emele getirmekde Türkmenistan bilen Gazagystanyň giň mümkinçilikleriniň bardygyndan ugur alýarys. Merkezi Aziýanyň çäklerinden esasy yklymüsti geçirijileri çekmegiň zerurdygy baradaky başlangyç bilen doly ylalaşýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Pars aýlagyndaky we Hind ummanyndaky deňiz portlaryna çykmak bilen, Hazar deňziniň gündogar kenarynyň ugry boýunça ulag geçelgesini döretmäge hem-de onuň doly işlemegine Türkmenistanyň we Gazagystanyň gatnaşmagyna aýratyn ähmiýet berýäris. Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýoly boýunça daşalýan ýükleriň möçberini has-da artdyrmagyň, Hazar deňzindäki Türkmenbaşy, Aktau we Kuryk portlarynyň üstünden multimodal ulag gatnawlarynyň mümkinçiliklerini bellemek isleýäris diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi.

Iki ýurduň awtomobil ýollarynyň, hususan-da, türkmen bölegi ýakyn geljekde döwrebaplaşdyrylyp başlanjak Türkmenbaşy — Garabogaz — Temirbaba — Aktau awtomobil ýolunyň uly mümkinçiligi bar.

Biziň ýurtlarymyzyň işjeň hyzmatdaşlyk edip biljek beýleki ugurlarynyň arasynda agrosenagat toplumyny, himiýa senagatyny, maşyn gurluşygyny, dokma önümçiligini we birnäçe beýleki pudaklary görkezip bileris diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Hormatly Prezidentimiz türkmen-gazak serhetýaka söwda zolaklaryny döretmegiň hem ikitaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de işjeňleşdirmekde, şol sanda oba hojalyk we durmuş tehnikalaryny, azyk harytlaryny, gurluşyk serişdelerini, şonuň ýaly-da, nebit himiýasynyň önümlerini özara ibermegi giňeltmekde möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Biziň ýurtlarymyzyň işewürler bileleşikleriniň arasynda hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin düýpli mümkinçilikleriň bardygyny bellemek isleýärin.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen we gazak kompaniýalaryny iki ýurduň çäklerinde amala aşyrylýan bilelikdäki maýa goýum taslamalaryny amala aşyrmaga gatnaşmak üçin çekmäge döwlet ýardamyny bermäge taýýardyrys diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Yzygiderli ösdürilýän we giňeldilýän medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk Gazagystan bilen gatnaşyklarymyzyň örän möhüm ugry bolup durýar.

Soňky ýyllarda bu gatnaşyklar has-da işjeňleşip, dürli bilelikdäki çäreler geçirilýär. Şu ýylyň iýunynda Astanada Türkmenistanyň Medeniýet günleri geçirildi. Siziň saparyňyzyň öň ýanynda bolsa Aşgabatda Türkmenistanyň ýaşaýjylarynda örän uly gyzyklanma döreden Gazagystanyň Medeniýet günleri guraldy diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Ylym ulgamy boýunça hyzmatdaşlyk etmäge has uly üns bermek, iki ýurt üçin wajyp ugurlarda bilelikdäki ylmy barlaglary ýola goýmak zerurdyr. Şoňa görä-de, bu ugurda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk boýunça resminamalary taýýarlamaga girişmek teklip edilýär. Döwlet Baştutanymyz ylym-bilim ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň möhümdigini bellemek bilen, häzirki wagtda Gazagystanyň ýokary okuw mekdeplerinde türkmen talyplarynyň 2,5 müňe golaýynyň bilim alýandygyny aýtdy. Türkmenistan ýaş hünärmenleri taýýarlamakda berýän kömegi üçin gazagystanly hyzmatdaşlara minnetdardyr.

Biziň bilelikdäki tagallalarymyz netijesinde Türkmenistan bilen Gazagystanyň arasyndaky gatnaşyklar depginli ösýär. Türkmen we gazak halklaryny diňe bir taryhy taýdan doganlyk, köpasyrlyk hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary, gelip çykyşynyň, diliniň, dininiň we medeni-ahlak sütünleriniň umumylygy birleşdirmek bilen çäklenmeýär. Häzirki döwürde biz gatnaşyklarymyzy pugtalandyrmagyň zerurdygyna anyk düşünýändigimize, dünýä syýasatynyň esasy ugurlarynda uzak möhletli bähbitlerimiziň laýyk gelýändigine, ykdysadyýetde we ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlyk etmegiň ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyna düşünýändigimize daýanýarys diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ähli meseleleri boýunça umumy ylalaşyga gelýändigimiz, Gazagystan tarapynyň hyzmatdaşlyk etmäge düşünmek bilen garaýandygy we taýýardygy begendirýär diýip, döwlet Baştutanymyz şu günki duşuşygyň iki döwletiň özara gatnaşyklary giňeltmek üçin mundan beýläk-de ähli zerur tagallalary etjekdigini tassyklandygyny belledi. Muny gol çekmek üçin taýýarlanan resminamalaryň toplumy hem tassyklaýar. Döwlet Baştutanymyz netijeli iş alyp barandygy, strategik hyzmatdaşlyk meselelerine gyzyklanma bildirip, olary jikme-jik ara alyp maslahatlaşmaga taýýardygy üçin Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe we Gazagystanyň wekiliýetiniň ähli agzalaryna minnetdarlyk bildirdi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidentine söz berilýär.

Belent mertebeli myhman Türkmenistana gelmek baradaky çakylygy we myhmansöýerlik üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, biziň ýurdumyza saparyna uly ähmiýet berýändigini nygtady. Bu waka umumy maksada ýetmekde, köpugurly döwletara gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykarmakda möhüm ädim bolup durýar. Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň belleýşi ýaly, Gazagystan bilen Türkmenistan köpasyrlyk dostluga, hoşniýetli goňşuçylyga, bitewi medeni we taryhy gymmatlyga daýanyp, berk hem-de sazlaşykly gatnaşyklary ýola goýdular. Şol gatnaşyklar strategik hyzmatdaşlyk esasynda yzygiderli ösdürilýär.

Ýurtlarymyzyň arasynda ähli derejede işjeň we netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy, Hökümetleriň ugry boýunça sazlaşykly iş alnyp barylýar, pudagara gatnaşyklar berkidilýär. Köptaraplaýyn düzümleriň we mehanizmleriň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk etmek bilen, taraplar sebit we halkara gün tertibiniň köp meseleleri boýunça ýagdaýlaryň ösüşine garaýyşlarynyň meňzeşdigini görkezýärler. Gazagystanyň Baştutany sözüni dowam edip, şu gün ikiçäk gepleşikleriň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň möhüm meseleleriniň ara alnyp maslahatlaşylandygyny, geljek üçin onuň esasy ugurlarynyň kesgitlenendigini nygtady. Prezidentleriň tabşyrygy boýunça iki döwletiň Hökümetleri hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek meseleleriniň üstünde işleýärler.

Söwda-ykdysady gatnaşyklar barada aýdylanda, bu babatda soňky ýyllarda uly ösüş gazanyldy diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew aýtdy. Özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak üçin oňat mümkinçilikler bar. Senagat, ulag, logistika we beýleki ulgamlarda birnäçe taslamalar durmuşa geçirilýär. Energetika ulgamynda, hususan-da, gaz pudagynda gatnaşyklar okgunly ösdürilýär. Hökümetara toparyň çäklerinde yzygiderli geçirilýän duşuşyklar hem-de işewürler geňeşiniň netijeli işi muňa ýardam edýär. Hökümetara toparyň nobatdaky mejlisi geçen hepdede geçirildi. Şunuň bilen birlikde, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk yzygiderli berkidilýär. Gazagystanyň we Türkmenistanyň özara Medeniýet günleri üstünlikli geçirildi. Iki halkyň umumy ruhy-medeni gymmatlyklarynyň genji-hazynasyny has-da baýlaşdyran ajaýyp şahsyýetleriň ýadygärlikleri açyldy.

Belent mertebeli myhmanyň belleýşi ýaly, şu gün Aşgabatda gazak edebiýatynyň nusgawy şahyry Abaýyň ýadygärligi açyldy. Şunuň bilen baglylykda, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew hormatly Prezidentimize gazak halkynyň medeni mirasyny goldaýandygy, şeýle hem özüne Türkmenistanyň “Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna” atly ýubileý medalynyň gowşurylandygy üçin hoşallyk bildirdi. Pursatdan peýdalanyp, Gazagystanyň Baştutany ähli türkmen halkyny Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bilen gutlady. Nusgawy şahyryň mirasy dünýä edebiýatynyň taryhyna altyn harplar bilen ýazyldy. Gazagystan bilen Türkmenistanyň gatnaşyklaryndaky üstünlikler biziň halklarymyz tarapyndan ruhubelentlik bilen garşylanylýar diýip, belent mertebeli myhman nygtady.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew ikitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça bilelikdäki tagallalaryň tutuş Merkezi Aziýanyň durnukly ösüşini üpjün etmäge mümkinçilik berýändigini belläp, türkmen kärdeşine dostlukly döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmaga goşýan ägirt uly goşandy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Sebitara hyzmatdaşlyk barada aýdylanda, bu ugurdaky göni gatnaşyklaryň ykdysady hyzmatdaşlykda möhüm orun eýeleýändigi bellenildi. Belent mertebeli myhman Türkmenistanyň Balkan welaýatynyň häkimligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Mangistau oblastynyň akimatynyň arasynda hyzmatdaşlyk babatda gol çekmäge taýýarlanylan Meýilnama ünsi çekip, bu tejribäni beýleki sebitlere hem ýaýratmagyň möhümdigini belledi.

Gazagystan energetika ulgamynda hyzmatdaşlygyň ägirt uly kuwwatyndan netijeli peýdalanmaga taýýardyr. Bu ugurda degişli işler amala aşyrylýar. Şu günki gepleşikleriň netijeleri boýunça gol çekilmegi meýilleşdirilýän resminamalar bu ulgamda özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ýardam eder.

Gazagystan Respublikasynyň Baştutany üstaşyr ulag ulgamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň strategik häsiýetini nygtady. Bu babatda ýük daşamalaryň möçberini artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçilikler bar. Bellenilişi ýaly, Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň möhüm bölegi bolan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýolunyň orny häzirki wagtda birnäçe esse artdy. Hyzmatdaşlaryň bu ýoly has işjeň ulanmaga gyzyklanmasy ýokarlanýar. Şeýle hem awtomobil ulaglary arkaly ýük daşamakda netijeli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikler bar. Iki ýurduň arasynda howa ulaglary arkaly ýolagçy gatnawlaryny dikeltmegiň geljegi uly hasaplanýar. Prezident Kasym-Žomart Tokaýew şular barada aýtmak bilen, göz öňünde tutulan meýilnamalaryň ählisiniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň döwletara hyzmatdaşlyga uly itergi berjekdigine ynam bildirdi we gazak-türkmen gatnaşyklarynyň strategik häsiýete eýedigini tassyklady.

Belent mertebeli myhman ynsanperwer ulgamdaky gatnaşyklaryň ähmiýetini nygtap, Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda gazak jemgyýetçiliginiň Astanada Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň geçirilmegini we Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda beýik türkmen şahyrynyň we akyldarynyň ýadygärliginiň açylmagyny mähirlilik bilen garşylandygyna ünsi çekdi. Şunda Gazagystanyň bu ulgamda, şol sanda bilim ugry boýunça däp bolan hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň belleýşi ýaly, hormatly Prezident Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistan dünýä bileleşiginde eýeleýän ornuny ep-esli güýçlendirdi we halkara abraýyny pugtalandyrdy. Gazagystanda doganlyk ýurduň durmuş-ykdysady ösüşde gazanan uly üstünliklerine tüýs ýürekden begenýärler. Dostlukly ýurduň Lideri şu gezekki saparynyň hem-de geçirilen gepleşikleriň strategik döwletara hyzmatdaşlyga uly itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Giňişleýin düzümdäki gepleşikler tamamlanandan soňra, “Seljuk han” zalynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy.

Döwlet Baştutanlarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň Iş dolandyryş müdirliginiň «Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň teleradiotoplumy» PHW-de RGP arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet dolandyryş akademiýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; 2025-nji ýyl üçin söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk babatda Türkmenistanyň Balkan welaýatynyň häkimligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Mangistau oblastynyň akimatynyň arasynda hyzmatdaşlygyň Meýilnamasyna; «Deňiz söwda floty» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen «Aktau deňiz söwda porty» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda deňiz ulagy pudagynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama; «Türkmenpoçta» poçta aragatnaşyk kompaniýasy bilen «Kazpoçta» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda halkara poçta ugratmalaryny eltip bermek boýunça Ylalaşyga; «Türkmennebit» döwlet konserni bilen «КазМунайГаз» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama; «Türkmengaz» döwlet konserni bilen «QazaqGaz milli kompaniýasy» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda gaz pudagynda hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Baş arhiw müdirligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Medeniýet we maglumat ministrliginiň arasynda arhiw işi babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Bedenterbiýe we sport baradaky döwlet komiteti bilen Gazagystan Respublikasynyň Syýahatçylyk we sport ministrliginiň arasynda sport babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Syýahatçylyk we sport ministrliginiň arasynda syýahatçylyk pudagynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Oba hojalyk ministrliginiň arasynda ösümlikleriň karantini we ösümlikleri goramak babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Maliýe bazaryny dolandyrmak we ösdürmek boýunça agentliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda jenaýatçylyga garşy göreşmekde hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenhowaýollary» agentligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Ulag ministrliginiň Raýat awiasiýasy komitetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenaragatnaşyk» agentligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Sanly ösüş, innowasiýalar we aerokosmiki senagaty ministrliginiň arasynda sanlylaşdyrmak we maglumat tehnologiýasy babatda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Ulag ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Ýolagçylaryň we ýükleriň halkara awtomobil gatnawlary hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 1997-nji ýylyň 27-nji fewralyndaky Ylalaşyga üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek barada Teswirnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda ulag, logistika we üstaşyr babatda strategik hyzmatdaşlyk hakynda Ylalaşyk; 2025 — 2027-nji ýyllar üçin Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasynda dostlugy we köptaraplaýyn strategik hyzmatdaşlygy berkitmek boýunça hemmetaraplaýyn Maksatnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda maýa goýumlary özara höweslendirmek we goramak hakynda Ylalaşyga gol çekildi.

Ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Prezident Kasym-Žomart Tokaýew Türkmenistan bilen Gazagystan Respublikasynyň arasynda dostlugy pugtalandyrmak we köptaraply strategik hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak hakynda Jarnama gol çekýärler. Resminamalara gol çekmek dabarasy tamamlanandan soňra, iki döwletiň Baştutanlary “Magtymguly” zalyna bardylar we şol ýerde köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenme bilen çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýokary derejedäki duşuşygyň netijelerini beýan edip, Türkmenistanyň wekiliýetiniň adyndan Gazagystan Respublikasynyň Prezidentini hem-de onuň ýanyndaky wekiliýetiň ähli agzalaryny mähirli mübärekläp, ýurdumyza resmi sapar bilen gelmek baradaky çakylygy kabul edendigi üçin minnetdarlyk bildirdi.

Şu günki duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýagdaýy we geljegi, gyzyklanma bildirilýän halkara we sebit syýasatynyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy, özara hyzmatdaşlygyň anyk ugurlary kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz gepleşikleriň netijeli we anyk häsiýetini aýratyn belledi. Gepleşikler özara ynanyşmak, açyklyk ýagdaýynda geçdi. Ähli ugurlarda — syýasatda, ykdysadyýetde, medeni-ynsanperwer ulgamda alnyp barylýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki derejesine ýokary baha berildi.

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, häzirki döwürde köpugurly türkmen-gazak gatnaşyklary deňhukuklylyk, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda depginli we yzygiderli ösdürilýär. Gazagystan daşary syýasatda biziň möhüm hyzmatdaşymyzdyr. Biz Merkezi Aziýada we oňa ýanaşyk çäklerde parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, hyzmatdaşlygyň netijeli halkara usullaryny ýola goýmak üçin amatly şertleri döretmekde bilelikde işjeň iş alyp barýarys. Şeýle hem ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy saklamak we goldamak, häzirki zamanyň wehimlerine, howplaryna garşy göreşmek ýaly ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça iki ýurduň garaýyşlarynyň umumydygy nygtaldy. Şu günki duşuşyk biziň döwletlerimiziň abraýly halkara we sebit düzümleriniň çäklerinde işjeň hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygyny tassyklady diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Türkmenistan we Gazagystan Gündogar — Günbatar, Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini döretmekde, şol sanda Hazar deňziniň gündogar kenaryndan Pars aýlagynyň we Hind ummanynyň deňiz portlaryna çykmak bilen, ulag gatnawynyň doly derejede hereket etmegini ýola goýmakda ýakyn özara hyzmatdaşlygy we hereketleri utgaşdyrmagy dowam etdirerler. Gepleşikleriň dowamynda ikitaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy, bu hyzmatdaşlygy giňeltmäge we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge iki tarapyň hem taýýardygy tassyklanyldy. Energetika, ulag, söwda, oba senagat toplumy, himiýa, dokma senagaty we beýleki pudaklar ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi. Taraplar medeniýet, ylym, bilim, sport ulgamlarynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýagdaýyna we geljegine üns berip, olary mundan beýläk-de giňeltmäge taýýardyklaryny tassykladylar.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistan bilen Gazagystanyň arasyndaky hyzmatdaşlyk ähli ugurlar boýunça gyşarnyksyz ösdüriler. Bu iki döwletiň we halkyň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýär, halkara ýagdaýlaryň oňyn ösüşiniň düýpli şerti bolup durýar. Döwlet Baştutanymyz ikitaraplaýyn gatnaşyklary berkitmekde Gazagystanyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň uly şahsy hyzmatyny, onuň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk meselelerine hemişe üns berýändigini aýratyn belläp, gazagystanly kärdeşine minnetdarlyk bildirdi.

Türkmenistan Gazagystan bilen gatnaşyklara aýratyn ähmiýet berýär. Gazak halky biziň doganlyk halkymyzdyr, ýakyn we hoşniýetli goňşymyzdyr, ygtybarly hyzmatdaşymyzdyr. Bizi hoşniýetli goňşuçylygyň köpasyrlyk däpleri, umumy taryh, medeniýet, dil, ruhy gymmatlyklar baglanyşdyrýar. Biz bu gymmatlyklary aýawly saklaýarys, häzirki döwrüň ruhuna laýyklykda, olary täze many-mazmun bilen baýlaşdyrýarys. Biz Gazagystanyň gazanýan üstünliklerine guwanmak bilen, ýurduň ilerlemegiň we gülläp ösüşiň ýoly bilen ynamly barýandygyna aýdyň göz ýetirýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gazagystanyň Liderini we dostlukly döwletiň wekiliýetini ýene-de bir gezek Türkmenistanda tüýs ýürekden mübärekläp, dostlukly gazak halkyna parahatçylyk, abadançylyk baradaky arzuwlaryny beýan etdi.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew gepleşikleriň netijelerini teswirläp, güneşli Aşgabada gelip görmäge çakylygy hem-de örän mähirli kabul edilendigi üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Türkmenistan gadymy taryha, baý medeni mirasa hem-de asyrlardan gözbaş alýan däp-dessurlara eýe bolan ýurtdur diýip, belent mertebeli myhman aýtdy we her gezek bu sahawatly topraga geleninde, türkmen halkyna mahsus bolan mähirli myhmansöýerligi duýýandygyny belledi.

Häzirki wagtda Prezident Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Türkmenistan kuwwatly we gülläp ösýän döwleti gurmagyň ýolunda täze belentliklere tarap ynamly öňe barýar. Türkmenistan biziň üçin strategik ähmiýetli hyzmatdaş we hoşniýetli goňşy döwletdir. Bu ýurt bilen köpasyrlyk umumy taryha hem-de mizemez dostluk, ynanyşmak we özara hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan sazlaşykly hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Biz bu mizemez binýatda giň ugurlar boýunça okgunly ösdürilýän hakyky uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy kemala getirýäris diýip, Gazagystan Respublikasynyň Baştutany belledi.

Yzygiderli hem-de ynanyşykly syýasy dialog arkaly söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk çuňlaşdyrylýar, esasy halkara hem-de sebit düzümleriniň çäklerinde ýakyn hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Şunda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň hyzmatlary we ägirt uly şahsy goşandy bardyr diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew aýtdy hem-de döwlet Baştutanymyzyň, Gahryman Arkadagymyzyň köpugurly döwletara gatnaşyklary hemmetaraplaýyn pugtalandyrmaga üýtgewsiz ygrarlydygyna, oňa tüýs ýürekden gyzyklanma bildirýändigine ýokary baha berýändigini belledi. Gazagystanyň Baştutanynyň nygtaýşy ýaly, ol doganlyk Türkmenistana resmi saparyna aýratyn ähmiýet berýär. Ýokary derejedäki gepleşikleriň barşynda taraplar hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek üçin ägirt uly kuwwatyň bardygy baradaky bir pikire geldiler.

Şu gün möhüm resminamalaryň tutuş toplumy kabul edildi, olaryň hatarynda dostluk we köpugurly strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmak hakynda Jarnama aýratyn orun eýeleýär. Jarnamada biz doganlyk halklaryň mundan beýläk-de has-da ýakynlaşmagyna, döwletara gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykarmaga özara gyzyklanmany ýene-de bir gezek tassykladyk diýip, belent mertebeli myhman aýtdy.

Medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmak gepleşikleriň möhüm meseleleriniň biri boldy. Bu ugurdaky gatnaşyklar biziň döwletlerimiziň arasyndaky durnukly we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň ygtybarly kepilidir. Aşgabatda gazak şahyry hem-de akyldary Abaý Kunanbaýewiň, kompozitor Kurmangazynyň ýadygärlikleriniň açylmagy Gazagystan üçin aýratyn buýsançly wakadyr diýip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew belledi hem-de munuň üçin Türkmenistanyň ýolbaşçylaryna tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi.

Türkmen halkynyň beýik ogly Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda Gazagystanda Türkmenistanyň Medeniýet günleri geçirildi. Astanada Magtymgulynyň ýadygärligi açyldy. Pursatdan peýdalanyp, belent mertebeli myhman hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa biziň halklarymyz üçin umumy medeni gymmatlyklary goldandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Bellenilişi ýaly, şanly senäniň hormatyna ertir geçiriljek forum ägirt uly ähmiýetli waka öwrüler. Beýik akyldaryň döredijiligi diňe bir türkmen halkynyň milli medeni mirasy bolman, dünýä medeni mirasynyň hem aýrylmaz bölegidir. Şeýle-de Türkmenistanyň Prezidenti bilen bilim ulgamynda hyzmatdaşlygy giňeltmäge özara gyzyklanma tassyklanyldy. Taraplar bu möhüm ugurda gatnaşyklaryň geljegine garamak barada ylalaşdylar.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew iki döwletiň halkara guramalaryň, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerindäki hyzmatdaşlygyny aýratyn belledi. Gazagystan Bitarap Türkmenistanyň sebit we halkara howpsuzlygy üpjün etmäge goşýan goşandyna ýokary baha berýär. Prezident Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistan öz halkara abraýyny has-da pugtalandyrdy, biz doganlyk Türkmenistanyň dünýä giňişliginde gazanýan üstünliklerine begenýäris diýip, belent mertebeli myhman aýtdy.

Sözüniň ahyrynda Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti geçirilen gepleşikleriň jemlerine kanagatlanma bildirdi we türkmen kärdeşine mähirli myhmansöýerlik üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirdi.

Agşam hormatly Prezidentimiz belent mertebeli myhmanyň hormatyna resmi agşamlyk naharyny berdi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň ýurdumyza resmi sapary dowam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň sammitine gatnaşdy

Moskwa — Aşgabat, 8-nji oktýabr. Düýn Russiýa Federasiýasyna iş sapary bilen gelen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň Moskwada geçirilen mejlisine gatnaşdy.

Türkmenistan öz Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna laýyklykda GDA-nyň assosirlenen agzasy bolmak bilen, dürli ulgamlarda bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerini nazara alyp, Arkalaşygyň giňişliginde netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerinde işjeň orny eýeleýär. Ýurdumyzy GDA-nyň döwletleri bilen däp bolan dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, ysnyşykly taryhy-medeni gatnaşyklar baglanyşdyrýar. Munuň özi özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek, ony täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmak üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat edýär.

...Günüň ikinji ýarymynda döwlet Baştutanymyz GDA-nyň sammitiniň geçirilýän ýeri bolan Uly Kreml köşgüne ugrady. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin mähirli garşylady.

GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine gatnaşmak üçin Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Ermenistan Respublikasynyň Premýer-ministri Nikol Paşinýan, Belarus Respublikasynyň Prezidenti Aleksandr Lukaşenko, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem Moskwa geldiler. Arkalaşyga agza ýurtlaryň Döwlet baýdaklarynyň hem-de GDA-nyň baýdagynyň öňünde däp bolan surata düşmek dabarasyndan soňra, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisi geçirildi.

Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin sammite gatnaşyjylary mübärekläp, mejlisiň gün tertibiniň Arkalaşygyň çäklerindäki hyzmatdaşlygyň meseleleriniň giň toplumyny, şol sanda ykdysady, söwda-maýa goýum hyzmatdaşlygy, dürli pudaklarda täze iri, özara bähbitli taslamalary amala aşyrmak üçin bar bolan mümkinçilikler, ynsanperwer ulgamdaky gatnaşyklar, şeýle hem beýleki möhüm ugurlar boýunça pikir alyşmak bilen bagly meseleleri öz içine alýandygyny belledi. Soňra döwlet Baştutanlaryna söz berildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sammite gatnaşyjylara ýüzlenip, ilki bilen, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putine myhmansöýerlik, mähirli kabul edendigi hem-de işlemek üçin ajaýyp şertleriň döredilendigi üçin minnetdarlyk bildirdi. Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçmezden ozal, Russiýanyň Prezidentini doglan güni bilen ýene-de bir gezek gutlady we oňa berk jan saglyk, Russiýanyň halkyna hem-de döwletine hyzmat etmekde täze üstünlikleri arzuw etdi. Wladimir Wladimirowiç Türkmenistanda uly hormat-sarpadan we abraýdan peýdalanýar. Biziň ýurtlarymyzyň arasyndaky dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň arhitektorlarynyň biri bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şu ýyl Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy üçin esasy ileri tutulýan ugurlary we wezipeleri durmuşa geçirmegiň nyşany astynda geçýär. Munuň özi howpsuzlygy, durnuklylygy pugtalandyrmakdan, ykdysady hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmakdan, ynsanperwer gatnaşyklary giňeltmekden ybaratdyr. Geljek döwürde Arkalaşygyň öňünde biziň mümkinçiliklerimizden has doly peýdalanmak, dünýä syýasatynda, ykdysady durmuşynda bolup geçýän üýtgeşmeler bilen baglylykda gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirmek hem-de täze maksatlara ýetmek wezipeleri durýar diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Jogapkärli döwletler hökmünde biziň esasy wezipämiziň GDA-nyň giňişliginde berk parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmek boýunça bilelikdäki işi dowam etdirmekden ybaratdygyna ynanýaryn. Muny Arkalaşygyň çäginde syýasy-diplomatik gatnaşyklaryň mehanizmlerini mundan beýläk-de pugtalandyrmak, ählumumy giňişlikde, halkara guramalarda parahatçylygyň we howpsuzlygyň bähbidine garaýyşlary berkitmek boýunça ylalaşykly hereketler arkaly gazanyp bolar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Häzirki wagtda täze wehimlerdir howplara garşy durmak meselesi örboýuna galýar. Men, ilki bilen, biologik howp, kiberjenaýatçylyk, maglumat meýdançalaryny bikanun ulanmak ýaly howplary göz öňünde tutýaryn. Biziň ýurtlarymyz bu ýagdaýlar babatda has işjeň, ylalaşykly, düzümleýin çemeleşmelere geçmelidirler, radikalizmiň elementleriniň aralaşmagynyň, duşmançylygy döretmek synanyşyklarynyň öňüni almalydyrlar, olaryň döwlet institutlaryna we jemgyýetçilik durmuşyna ýaramaz täsir etmeginden goramagyň mehanizmlerini işläp taýýarlamalydyrlar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Munuň üçin biziň ygtyýarymyzda bar bolan syýasy-diplomatik, guramaçylyk, ylmy-tehniki hem-de beýleki serişdelerden peýdalanmak zerurdyr. Arkalaşygyň içinde parahatçylyk, durnuklylyk, howpsuzlyk mizemez bolmalydyr we ygtybarly kepillendirilmelidir.

Bellenilişi ýaly, daşary giňişlikde hem biziň öňümizde örän möhüm wezipeler durýar. BMG-niň Baş Assambleýasynyň öz işine başlan sessiýasy häzirki zaman geosyýasatynyň wajyp meseleleriniň ençemesini çözmäge çemeleşmelerde köp babatda konseptual düşünişmezlikleriň bardygyny görkezdi. Şol meseleleriň çylşyrymlydygyna garamazdan, Türkmenistan dünýädäki ýagdaýyň durnuklylaşdyrylmagynyň mümkindiginden, ony syýasy-diplomatik ýol bilen, gepleşikler arkaly çözüp boljakdygyndan ugur alýar. Bütindünýä howpsuzlygyny we durnuklylygyny üpjün etmekde köpugurly kanuny güýje eýe bolan ýeke-täk gurama hökmünde BMG-niň ulanylmagy bu babatda möhüm şert bolup durýar.

Geljek ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygy belleniler. Munuň özi uly tapgyr, gözýetimdir. BMG-niň hyzmatdaşy hökmünde GDA-nyň bu bütindünýä guramasyny berkitmäge, agza döwletleriň BMG-niň Tertipnamasynyň töwereginde jebisleşmegine, onuň kemsidilmeginiň synanyşyklaryna garşy göreşmäge gönükdirilen uly işleri alyp barmalydygy äşgärdir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. Şu babatda Türkmenistan Baş Assambleýanyň ýurdumyzyň başlangyjy bilen kabul eden Kararnamasyna laýyklykda, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerinde geljek ýylda çäreleriň geçirilmegini biziň bilelikdäki işimiziň möhüm bölegi bolup durýar diýip hasaplaýar. Elbetde, bu teklibiň awtory hökmünde Türkmenistan öňümizdäki işlerde has işjeň orny eýelär. Biz bu işe GDA boýunça hyzmatdaşlarymyzy has giňden çekmek, siziň uly goldawyňyza bil baglamak isleýäris. Häzirki çylşyrymly ýagdaýlarda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerinde saldamly işiň dünýädäki ýagdaýy sagdynlaşdyrmaga uly goşant boljakdygyna, olary kadalaşdyrmak, gapma-garşylyklary aradan aýyrmak, birek-birege hormat goýmak esasyndaky dialoga we söhbetdeşlige geçmek ugrunda çykyş edýän sagdyn güýçleriň ählisine syýasy itergi berjekdigine ynanýaryn. Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy bu işde wajyp orun eýelemelidir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, GDA-nyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň şu ýylyň maýynda Aşgabatda geçirilen mejlisinde ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de çuňlaşdyrmak boýunça ylalaşyklaryň gazanylandygyny hem-de anyk wezipeleriň öňde goýlandygyny belledi. Ulag, energetika, senagat kooperasiýasy, beýleki birnäçe ulgamlar ileri tutulýan ugurlaryň hataryndadyr. Türkmenistan şeýle çemeleşmäni doly goldaýar. GDA-nyň 2030-njy ýyla çenli ykdysady hyzmatdaşlyk Strategiýasynyň düzgünleriniň doly ýerine ýetirilmegi ugrunda çykyş etmek bilen, resminamalaryň tapgyrlaýyn we yzygiderli ýerine ýetirilmeginiň zerurlygyndan ugur alýarys, ol ýa-da beýleki ugurda gazanylan ylalaşyklaryň amala aşyrylmagynyň möhletlerine berk eýerýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýratyn nygtady.

Umuman, GDA-nyň öz ykdysady işinde ählumumy ykdysadyýetiň uly, aýgytlaýjy ýagdaýlaryndan ugur almalydygyna ynanýarys. Häzirki wagtda bu ýagdaýlaryň many-mazmuny ykdysady ösüşiň ugurlarynyň Günorta we Günorta-Gündogara geçmeginden ybaratdyr. GDA bu dolanuwsyz hereketde tebigy giňişlikdir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Şunda Arkalaşygyň çäklerinden Günorta we Günorta-Gündogar ugurlarda halkara hem sebit taslamalaryna GDA-nyň gatnaşmagy netijeli usullaryň biri bolup durýar. Häzirki wagtda munuň üçin uly mümkinçilikler açylýar.

Ýakynda, sentýabr aýynyň ortalarynda Türkmenistan iri infrastruktura desgalarynyň gurluşygynyň täze tapgyryny durmuşa geçirmäge girişdi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň owgan böleginiň gurluşygyna badalga berildi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň owgan bölegi işe girizildi. Goňşy ýurduň çägi boýunça Türkmenistan — Owganystan demir ýolunyň gurluşygyna badalga berildi. Arkalaşygyň ýurtlarynyň şu we geljekde ýüze çykjak beýleki şular ýaly taslamalara gatnaşmagy strategik geljege çykmagyň dogry we ygtybarly ýoludyr. Biz bilelikdäki kuwwatymyzy hem-de mümkinçiliklerimizi doly derejede ulanmalydyrys diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi. Munuň özi, ilkinji nobatda, GDA gatnaşyjy döwletleriň çäginden geçýän halkara ulag geçelgeleriniň infrastrukturasyny gowulandyrmak we ösdürmek boýunça 2030-njy ýyla çenli hereketleriň meýilnamasyny ýerine ýetirmek bilen baglylykda ulag özara baglanyşygy meselesine hem doly derejede degişlidir.

Türkmenistan Hazar deňziniň gündogar kenarynyň ugry boýunça Eýrana we ondan aňryk Hind ummanynyň deňiz portlaryna çykýan Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň taslamasynda GDA ýurtlarynyň hyzmatdaşlygyna aýratyn ähmiýet berýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz taslama gatnaşyjy ýurtlar üçin bitewi nyrh, gümrük, wiza we beýleki ýeňillikleri ara alyp maslahatlaşmaga hem-de ylalaşmaga girişmegi teklip etdi. Şeýle işi Gündogar — Günbatar ugry boýunça Merkezi Aziýa we Hazar sebiti ýurtlarynyň çäginden geçýän ulag geçelgelerini döretmek boýunça hem alyp barmagy zerur hasaplaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we bu işiň möhletlerini, gün tertibini bellemek arkaly ýurtlarymyzyň degişli edaralaryna tabşyryklary bermegi teklip etdi.

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň energetika ulgamynda GDA-nyň çägi boýunça we onuň çäkleriniň daşynda energiýa serişdeleriniň iberilýän möçberiniň, ugurlarynyň giňeldilmegi ugrunda çykyş edýändigini aýtdy. GDA-da «ýaşyl» ykdysadyýet üçin şertleriň döredilmegini, az uglerodly energiýa daýanýan ykdysady we önümçilik klasterleriniň kemala getirilmegini hyzmatdaşlygymyzyň örän möhüm ugry hasaplaýarys. Ýurtlarymyzda bar bolan ylmy-tehnologik mümkinçilikleri herekete getirip, bilelikdäki ylmy-barlag hyzmatdaşlygy üçin şertleri döredip, bu wezipäni durmuşa geçirmäge häzirden girişmek zerurdyr diýip, Arkadagly Gahryman Serdarymyz sözüniň üstüni ýetirdi.

Hormatly Prezidentimiz wekiliýet Baştutanlaryna ýüzlenip, dünýäniň dürli künjeklerinde çylşyrymly ýagdaýlaryň bolup geçýän häzirki döwründe biziň wezipämiziň GDA halklary üçin möhüm ähmiýete eýe bolan, taryhyň dowamynda kemala gelen gatnaşyklaryň we umumy gymmatlyklaryň esasynda hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek, birek-birege hormat goýmak däplerini gorap saklamakdan ybaratdygyna ünsi çekdi. Giň we köpugurly medeni hyzmatdaşlyk, ýurtlarymyzda geçirilýän iri çärelere Arkalaşygyň ýurtlarynyň gatnaşmagy bu däpleri gorap saklamagyň hem-de ösdürmegiň netijeli ýoludyr. Türkmenistan 11-nji oktýabrda Aşgabatda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanyp geçiriljek halkara foruma Arkalaşygyň ýurtlarynyň ýokary derejeli wekiliýetleriniň gatnaşmagyna ýokary baha berýär diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we munuň üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň GDA-nyň çäklerinde hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge we pugtalandyrmaga berk ygrarlydygyny, bilelikdäki meýilnamalary ara alyp maslahatlaşmaga hem-de durmuşa geçirmäge, deňhukuklylyk, özara hormat goýmak, birek-biregiň bähbitlerini nazara almak ýörelgeleri esasynda möhüm meseleleri çözmäge açykdygyny tassyklady. Çünki şeýle çemeleşme biziň bilelikdäki köpýyllyk işimize mahsus ýagdaýdyr.

Hormatly Prezidentimiz çykyşynyň ahyrynda Arkalaşykda netijeli başlyklyk edýändigi üçin Russiýa Federasiýasyna, şeýle hem özara hyzmatdaşlygy utgaşdyrýandygy we bu duşuşygy taýýarlamaga, üstünlikli geçirmäge goşan goşandy üçin GDA-nyň Baş sekretary Sergeý Lebedewe minnetdarlyk bildirdi.

Soňra sammit GDA ýurtlarynyň wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda dowam etdi. Mejlisiň barşynda Arkalaşygyň şu ýylyň dowamynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri seljerildi, hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hem-de geljek üçin wezipeler anyklaşdyryldy. GDA-nyň giňişliginde ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, medeni-ynsanperwer ulgamda döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine aýratyn üns berildi. Şeýle hem sebit we halkara gün tertibiniň wajyp meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Guramaçylyk we beýleki degişli meseleleriň birnäçesine-de garaldy. Ýokary derejedäki duşuşyga gatnaşyjylar däp bolan netijeli dialoga ygrarlydyklaryny, deňhukuklylyk, uzak möhletlilik, özara bähbitlilik esasynda guralýan hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge taýýardyklaryny tassykladylar.

Sammit jemleýji resminamalara gol çekmek dabarasy bilen tamamlandy. Şol resminamalaryň hatarynda GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň 2025-nji ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda başlyklyk etmek baradaky çözgüdi bar. Geljek ýyl guramada Täjigistan Respublikasy başlyklyk eder. Şol döwürde Russiýa Federasiýasy we Türkmenistan bilelikde başlyklyk edijiniň borçlaryny ýerine ýetirer.

Russiýa Federasiýasyna iş sapary tamamlanandan soňra, döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow «Wnukowo-2» Halkara howa menziline bardy we şol ýerden Watanymyza ugrady.

Hormatly Prezidentimiziň uçary Aşgabada çenli uçuşy amala aşyryp, paýtagtymyzyň Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar.