Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli baştutanlygynda ýurdumyzda ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmak we diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça giň möçberli maksatnamalar we dürli taslamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Şunda, hususan-da, innowasion ugurlara, sanly ulgama geçilmegine, ýokary tehnologiýaly senagat önümçiliginiň döredilmegine, dürli düzümleriň işiniň mundan beýläk-de kämilleşdirilmegine, pudaklaryň işine we önümçilik toplumlaryna öňdebaryjy tejribäniň, innowasion tehnologiýalaryň we sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna, bazar ykdysadyýeti şertlerinde işewürligi we hususy telekeçiligi ösdürmäge barha möhüm ähmiýet berilýär.

Häzirki döwürde innowasion senagaty ösdürmek arkaly önümçiligiň tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrylmagynyň hem-de sanly ulgama geçilmeginiň hasabyna ykdysadyýetimiz okgunly ösüşe eýe bolýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň telekeçileri işewürligiň täze ugurlaryny, şol sanda önüm öndürýän we gaýtadan işleýän pudaklarda hem-de ulag ulgamynda kämil tehnologiýalary ulanmaga gönükdirilen ugurlary işläp taýýarlaýarlar.

Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän giň halkara hyzmatdaşlyk syýasaty telekeçilere dünýäniň dürli ýurtlarynyň işewür toparlary, halkara işewürlik düzümleri bilen özara bähbitli gatnaşyklary işjeň ösdürmäge mümkinçilik berýär. Munuň özi ýurdumyzyň dünýäniň ykdysady ulgamyna has-da işjeň goşulyşmagyna hem-de hojalygy ýöretmegiň öňdebaryjy usullaryna geçmäge ýardam edýär. Häzirki wagtda şu maksatlar bilen sanly tehnologiýalar giňden ulanylýar.

Işewürligiň ýeten sepgitleri we geljekki ösüşleri her ýylda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilen gününe gabatlanyp geçirilýän pudaklaýyn serginiň meýdançalarynda has äşgär bolýar. Şu ýylyň martynda guralan sergide «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmekde birleşmäniň agzalarynyň mümkinçilikleri bilen tanyşdyrmak çäresi möhüm ähmiýete eýe boldy. Alyjylar üçin ýurdumyzda öndürilýän önümleriň sanawy, hili, bahasy baradaky türkmen we daşary ýurt dillerindäki maglumatlaryň elýeterliliginiň üpjün edilmegi bu ugurda alnyp barylýan işleriň öňe ilerlemegine ýardam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanda öndürilýän önümleriň mahabatyny ýetirmek we bu babatda amala aşyrylýan işler bilen daşary ýurt sarp edijilerini tanyşdyrmak, şeýle hem sanly ulgamyň kömegi arkaly ýurdumyzda öndürilýän önümleriň bahalary, hili we beýleki görkezijileri baradaky maglumatlaryň ýerli sarp edijiler hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlar üçin elýeterli bolmagyny üpjün etmek meseleleriniň möhümdigine ünsi çekýär.

Ykdysadyýetiň hususy pudagyny döwlet tarapyndan goldamak, kiçi we orta telekeçilige maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn kömek bermek, sanly ulgamy ornaşdyrmak, şeýle hem söwdanyň döwrebap üpjünçilik ulgamlaryny kemala getirmek meseleleri has-da ähmiýetli hasaplanylýar. Telekeçiler döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanylan elektron senagaty döretmek we ösdürmek baradaky maksatnamany durmuşa geçirmek işine işjeň goşuldylar. Şunuň bilen baglylykda, ýokary netijeli, ekologiýa taýdan arassa önümçiliklere, ähli pudaklara sanly ulgamlary we tehnologik täzelikleri ornaşdyrmaga aýratyn üns berilýär.

Bu jähetden, ýerli telekeçiler amala aşyrýan giň möçberli işleri bilen daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilişini artdyrmaga hem-de ýurdumyzyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga, bäsldeşlige ukyply önümçilikleri döretmäge saldamly goşant goşýarlar. Bu giň gerimli iş diňe hususyýetçilik pudagy bilen çäklenmeýär. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda sanly ulgama geçmek, ýerli elektron söwdany ösdürmek we kämilleşdirmek, ilatyň sanly ykdysadyýet we maglumat howpsuzlygy babatda sowatlylygyny artdyrmak boýunça wagyz-nesihat işlerini alyp barmak, ýurduň azyk we ykdysady howpsuzlygyny üpjün edýän oba hojalyk toplumyny sanly tehnologiýalaryň kömegi bilen özgertmek arkaly bu pudagyň ösüşiň täze hil derejesine çykmagyna, hasyllylygyň we zähmet öndürijiliginiň ýokarlanmagyna şert döretmek, saglygy goraýyş ulgamynda elektron maglumatlary ulanmak arkaly hyzmatlary, şeýle hem keselleriň öňüni alyş çärelerini, telelukmançylyk hyzmatlaryny hödürlemek we beýleki wezipeler bellenilendir. Ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmakda hem-de dünýä bazaryndaky ornuny pugtalandyrmakda sanly tehnologiýalaryň möhüm orny bardyr.

Durmuş ösüşiniň tapgyrlarynda çaganyň saglygyny goramak, şeýle hem sanly we innowasion tehnologiýalara, öňdebaryjy lukmançylyk ylmyna we tejribesine esaslanan ýokary hilli we elýeterli lukmançylyk serişdeleri bilen üpjün etmek üçin göwnejaý şertleri döretmek esasy wezipeleriň hatarynda kesgitlenendir. Ýurdumyzda mümkinçilikleri çäkli çagalary saglygy goraýyş we durmuş hyzmatlary bilen yzygiderli üpjün etmäge aýratyn üns berilýär. Şolaryň hatarynda Aşgabatda 670 orunlyk, innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkezi, welaýatlardaky we Aşgabat şäherindäki «Ene mähri» merkezleri, Mary welaýatynyň Ýolöten etrabyndaky ýöriteleşdirilen psihonewrologiýa çagalar öýi hem-de Mary welaýat çagalar hassahanasy we beýleki kesel anyklaýyş merkezleri bar.

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Mümkinçilikleri çäkli çagalaryň okamagy, terbiýelenmegi, jemgyýete uýgunlaşmagy, saglygynyň berkidilmegi üçin ýörite bilim edaralarynda zerur şertleri döretmek möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. Olar saglygy goraýyş we durmuş hyzmatlary, şeýle hem kadalara laýyklykda iýmit, okuw enjamlarydyr esbaplary, serişdeler bilen öz wagtynda we yzygiderli üpjün edilýär.

Sanly ulgam medeniýeti ösdürmekde hem barha giňden ulanylýar. Aýdym-sazly çykyşlar häzirki zaman enjamlarynyň hem-de sanly tehnologiýalaryň kömegi bilen döredilen bezeglere beslenýär. Bu bolsa baýramçylyk çäreleriniň ýatdan çykmajak pursatlaryna öwrülýär. Medeniýet ulgamynda gazanylýan üstünlikleriň her biri halkymyzyň ruhy-ahlak baýlygynyň artdyrylmagyna gönükdirilendir. Mälim bolşy ýaly, daşary ýurtlar bilen medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyk halkara gatnaşyklary pugtalandyrýar. Ýurdumyzda milli däpleriň we dessurlaryň kemala gelşiniň we medeni ösüşiň taryhy, milli medeni mirasy öwrenmek hem-de olary wagyz etmek boýunça geçirilýän işler dünýä bileleşigini Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň taryhy hem-de gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmakda, baý milli medeniýetimizi äleme ýaýmakda aýratyn ähmiýetlidir.

«Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen Türkmenistanyň çägindäki taryhy-medeni ýadygärliklerde 2018 — 2021-nji ýyllarda gazuw-agtaryş işlerini geçirmegiň we medeni mirasy ylmy esasda öwrenmegiň hem-de wagyz etmegiň Döwlet maksatnamasyna» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirmeli çäreleriň meýilnamasyna laýyklykda degişli işler durmuşa geçirilýär.

Bu maksatnama Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen ýadygärlikleri arheologiýa, etnografiýa, taryhy hem-de edebi taýdan öwrenmäge, milli mirasy öwrenmek boýunça innowasion ulgamy döretmäge, jemgyýetiň aň-bilim kuwwatyny artdyrmaga hem-de täze garaýyşly hünärmenleri taýýarlamaga gönükdirilendir. Maksatnamada halkara ylmy aragatnaşyklary ösdürmek hem-de daşary ýurtlaryň ylmy-barlag merkezleri bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek, ýurdumyzda geçirilýän arheologik gazuw-agtaryş işlerine belli alymlary çekmek göz öňünde tutulýar.

Ylym döwletiň kuwwaty, jemgyýetiň hereketlendiriji güýji bolup durýar. Garaşsyz Watanymyzda amala aşyrylýan düýpli özgertmeleri ylmy taýdan esaslandyrmak, ýurdumyzyň ykdysadyýetine, ylym-bilim, medeniýet ulgamlaryna ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmak, halkymyzyň taryhyny, medeniýetini, sungatyny, dilini we edebiýatyny ylmy esaslarda öwrenmek hem-de ýokary derejeli hünärmenleri we ylmy işgärleri taýýarlamak maksady bilen degişli çäreler görülýär. Ylmy işgärleri taýýarlamak üçin ýurdumyzda hereket edýän ylmy-barlag edaralary degişli ugurlar boýunça ýöriteleşdirilýär. Şunda boýunça täze hünärleriň girizilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Muňa mysal edip, 2020-nji ýylda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Taryh we arheologiýa institutynyň doktoranturasyna muzeý öwreniş, taryhy-medeni obýektleriň konserwasiýasy we dikeldilişi hünäriniň girizilmegini görkezip bolar.

Maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrmak hem-de hünärmenleri taýýarlamak, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler iňňän wajypdyr. Islendik milli taslamalaryň, döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagy kuwwatly işgärler binýadynyň, şol sanda dolandyryş ulgamyndaky hünärmenleriň bolmagyny göz öňünde tutýar. Sanly ykdysadyýetiň ýokary hünärli işgärleri talap edýändigi sebäpli, sanly ulgam babatda ösen ýurtlarda bar bolan öňdebaryjy tejribä daýanmak möhüm bolup durýar.

Şeýle tutumly işleriň sakasynda duran, mähriban halkymyzy bagtyýar durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, eziz Watanymyzyň abadançylygynyň hem-de rowaçlygynyň bähbidine amala aşyrýan oňyn özgertmeleriniň mundan beýläk-de üstünliklere beslenmegini tüýs ýürekden arzuw edýäris.

Kakageldi HÜMMÄÝEW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň prorektory.

Aşgabat, 20-nji awgust (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwletimiziň durmuşy bilen bagly möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy, şeýle hem milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklaryny sazlaşykly ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän mejlis başlanmazdan öň, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada maglumat berdi.

Döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynyň dürli ulgamlaryny öz içine alýan täze kanunlaryň taslamalaryny işläp taýýarlamak hem-de ozal hereket edýän kanunçylyk namalaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça işler dowam edýär. Işlenip taýýarlanylan hukuk resminamalaryny ara alyp maslahatlaşmak hem-de kabul etmek üçin Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň 15-nji maslahatyny 2021-nji ýylyň 28-nji awgustynda geçirmek meýilleşdirildi.

Döwletara we parlamentara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmegiň çäklerinde Mejlisiň deputatlary daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen guralan birnäçe çärelere gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň demokratik esaslaryny yzygiderli pugtalandyrmak, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň gülläp ösmegine, halkymyzyň abadançylygyny we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen giň gerimli hem-de toplumlaýyn maksatnamalaryň hukuk taýdan goldanylmagyny üpjün etmek boýunça Milli Geňeşiň Mejlisiniň alyp barýan kanunçykaryjylyk işiniň wajypdygyny belledi.

Milli Liderimiz bu möhüm işi döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny göz öňünde tutup dowam etmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz parlamentara derejede hem-de kanunçylyk-hukuk ulgamynda öňdebaryjy tejribeleri alyşmak maksady bilen, abraýly halkara guramalaryň ugry boýunça netijeli gatnaşyklary has-da pugtalandyrmagyň ähmiýetini nygtady.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýurdumyzyň kanunçylygyny has-da kämilleşdirmek, içeri we daşary syýasaty üstünlikli amala aşyrmaga hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilen giň möçberli maksatnamalaryň hukuk binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň netijeleri barada maglumat berdi.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary hem-de pudaklaryň hünärmenleri bilen bilelikde hereket edýän kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizilýär, döwletimiziň durmuş ugurly strategiýasyny yzygiderli amala aşyrmaga, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny hem-de jemgyýetiň durmuşynyň beýleki ugurlaryny has-da ösdürmäge ýardam etjek, kabul edilmegi meýilleşdirilýän kanun taslamalaryny seljermek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Halk Maslahatynyň türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny döwrebaplaşdyrmak hem-de onuň hakyky demokratik däplerini pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işiniň möhümdigini belledi. Garaşsyz Watanymyz düýpli özgertmeler ýoluna düşüp, kanunyň rüstemligini, döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň ýokary gymmatlygy hasaplanýan raýatlarynyň bähbitleriniň, hukuklarynyň we azatlyklarynyň goralmagyny öz ösüşiniň esasy ugry hökmünde kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz bu işleriň ýurdumyzyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralary, jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde amala aşyrylmalydygyny belledi.

Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň gün tertibine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berdi. Ol Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň şu ýylyň 14-nji sentýabrynda Nýu-Ýorkda öz işine başlajak nobatdaky 76-njy mejlisinde Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlary barada hasabat berdi. Mejlise taýýarlyk görmek maksady bilen, häzirki wagtda DIM-de degişli işler amala aşyrylýar.

Bu möhüm resminama hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn başlangyçlarynyň we teklipleriniň esasynda taýýarlanyldy hem-de birnäçe esasy ugurlary özünde jemleýär.

Şolaryň biri ählumumy howpa — täze görnüşli howply ýokanç kesele garşy göreşmekde hem-de onuň ýaýramagy bilen ýüze çykan durmuş-ykdysady täsirleri azaltmakda halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryny berkitmekden ybaratdyr.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň ozal öňe süren başlangyçlaryny we anyk tekliplerini durmuşa geçirmek boýunça işler ýerine ýetiriler. Şolaryň arasynda ylmy diplomatiýa ugry boýunça halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, BSGG-niň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak, BSGG-niň koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin Ýörite maksatnamasyny düzmek, BSGG-niň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini döretmek hem-de Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa merkezini döretmek baradaky teklipler bar.

Häzirki zaman şertlerinde ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek aýratyn ähmiýete eýedir. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasynyň öňde boljak mejlisiniň barşynda Türkmenistanyň Merkezi Aziýada parahatçylygy, howpsuzlygy, durnuklylygy pugtalandyrmaga, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryny durmuşa geçirmek boýunça hem degişli işler alnyp barlar. Merkezi Aziýanyň häzirki zaman ählumumy geosyýasatynda eýeleýän möhüm ornuny ösdürmek, sebitde bolup geçýän özgerişleri dünýä gün tertibi bilen sazlaşdyrmak maksady bilen, Türkmenistan tarapyndan BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasynyň taslamasyny hödürlemek teklip edilýär. Bu resminama milli Liderimiziň başlangyjy bilen şu ýylyň 6-njy awgustynda ýurdumyzda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynda beýan edilen halkara teklipleri BMG-niň çäklerinde öňe sürmek üçin oňyn mümkinçilikleri döreder.

Mundan başga-da, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde «Merkezi Aziýa — Hazar sebiti» atly parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek başlangyjyny öňe sürmek teklip edilýär. Onuň şu ýyl Türkmenistanda geçiriljek VI Hazar sammitinde hukuk taýdan berkidilmegi maksadalaýyk hasaplanylýar.

Ýurdumyz Aşgabatda ýerleşýän Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işine mundan beýläk hem giň goldaw berer. Bu ugurda 76-njy mejlisiň dowamynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2021-nji ýylda kabul edilen bu merkeziň işine bagyşlanan Baş Assambleýanyň degişli Kararnamasyny amala aşyrmagyň çäklerinde ýaşlar üçin Öňüni alyş diplomatiýasy akademiýasy hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy ýaly halkara hyzmatdaşlygyň görnüşlerini ösdürmek meýilleşdirilýär.

Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlarynyň hatarynda terrorçylyga garşy göreş alyp barmak wezipesi kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, halkara jemgyýetçilige BMG-niň Kontrterrorçylyk müdirliginiň Halkara taslamalar boýunça Aşgabatdaky edarasyny açmak meselesine seretmek teklip ediler.

Türkmenistan halkara we sebit derejelerinde durnukly ösüşi gazanmakda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy berkitmäge aýratyn ähmiýet berýär. Ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş geňeşiniň agzasy bolmak bilen, Durnukly ösüş maksatlaryny (DÖM) amala aşyrmakda BMG-niň sebit ykdysady guramalary bilen gatnaşyklary ösdürmek meselelerine uly ähmiýet berýär. Bu babatda Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmeginiň çäklerinde ýurdumyz tarapyndan BMG bilen YHG-nyň arasyndaky hyzmatdaşlyk hakynda Baş Assambleýanyň Kararnamasynyň taslamasy taýýarlanyldy. Bu resminamany kabul etmek we 76-njy mejlisiň dowamynda onuň düzgünlerini ýerine ýetirmek üçin degişli halkara çäreleri geçirmek meýilleşdirilýär.

Durnukly ösüş maksatlarynyň biri bolan energiýa çeşmelerine ählumumy elýeterliligi üpjün etmek maksady bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň “Hemmeler üçin durnukly energiýa” atly başlangyjy bilen bilelikde bu mesele boýunça halkara forumy guramak teklip edilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durnukly ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy berkitmäge gönükdirilen tekliplerini durmuşa geçirmek maksady bilen, 2022-nji ýylda Türkmenistanda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny guramak göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, BMG-niň howandarlygynda sebitara ulag aragatnaşygyny ösdürmek boýunça Ýörite maksatnamanyň döredilmegini teklip etmek maksadalaýyk hasaplanýar.

Şeýle hem milli Liderimiziň BMG-niň çäklerinde pes uglerodly energiýany ösdürmek boýunça Strategiýany hem-de wodorod energetikasyny ösdürmek üçin halkara “Ýol kartasyny” düzmek baradaky tekliplerini durmuşa geçirmek üçin işleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Şu maksatlar bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Senagat ösüşi boýunça guramasy (UNIDO), Daşky gurşaw boýunça maksatnamasy (UNEP) hem-de Ösüş maksatnamasy (UNDP) bilen hyzmatdaşlygy güýçlendirmek teklip edilýär.

Türkmenistan köptaraplaýyn ynsanperwer hyzmatdaşlyk babatda BMG-niň Durmuş ösüşi boýunça komissiýasynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin agzasy bolmak bilen, kabul edilen milli, sebit we ählumumy strategiýalaryň, maksatnamalaryň we meýilnamalaryň durmuşa geçirilmegine aýratyn üns bermegi teklip edýär. Dünýäde emele gelen migrasiýa ýagdaýlaryny nazara alyp, BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň müdiriýeti hem-de Halkara Migrasiýa Guramasy bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek maksadalaýyk hasaplanýar.

Mundan başga-da, Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) işine ýurdumyzyň gatnaşmagyny giňeltmek teklip edilýär. Hususan-da, Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň Hökümetara okeanografiýa komissiýasynyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň hem-de Bedenterbiýe we sport boýunça Hökümetara komitetiniň agzalygyny doly möçberde ulanmak hem-de ýurdumyzyň bu guramanyň Halkara gidrologiýa maksatnamasynyň Hökümetara geňeşine 2021 — 2025-nji ýyllar üçin saýlanylmagyny üpjün etmek göz öňünde tutulýar.

Soňra wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy “Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň işini kämilleşdirmek hakynda” we “Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň maliýe meseleleri hakynda” Kararlaryň taýýarlanylan taslamalary barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp hem-de mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň köptaraplaýyn hem-de ikitaraplaýyn görnüşde, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny nygtady.

Ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasy bilen köpugurly strategik hyzmatdaşlygy alyp barýar. Bu hyzmatdaşlyk ýylsaýyn täze many-mazmun bilen baýlaşýar. Döwlet Baştutanymyz halkara gatnaşyklaryň wajyp ugurlary boýunça Türkmenistanyň öňe sürýän anyk başlangyçlarynyň muňa ýardam etmelidigini aýratyn belledi. Ýurdumyzyň öňe sürýän şol halkara başlangyçlarynda we tekliplerinde häzirki ýagdaýlary nazara almak bilen, hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljegi möhüm ugurlary beýan edilýär.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň işine gatnaşmagyna Milletler Bileleşiginiň doly ygtyýarly agzasy hökmünde alyp barýan yzygiderli işiniň dowamy hökmünde garaýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýtmak bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen Garaşsyz döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanýan daşary syýasy strategiýasynyň milli bähbitlere hem-de dünýä bileleşiginiň uzak möhletli maksatlaryna gabat gelýändigini belledi. Onuň BMG-niň Tertipnamasynyň ýörelgelerine laýyk gelýändigini hem-de dürli ulgamlarda bilelikdäki özara bähbitli taslamalary durmuşa geçirmek üçin ygtybarly esas bolup hyzmat edýändigini aýratyn nygtamak möhümdir.

Milli Liderimiz şundan ugur almak bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň öňümizdäki 76-njy mejlisiniň işine gatnaşmagyna taýýarlyk görmegiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi hem-de ýurdumyzyň ileri tutýan garaýyşlaryny giň köpçülige ýetirmegi, halkara başlangyçlaryny ilerletmek boýunça yzygiderli çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen Kararlara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna iberdi hem-de bu resminamalary ýerine ýetirmek boýunça degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ýurdumyzda netijeli maýa goýum syýasatyny işjeňleşdirmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi hem-de «Fitch Ratings» halkara agentliginiň Türkmenistan üçin kesgitlenen derejeleri barada hasabat berdi. Dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumy ulgamynda dowam edýän çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, halkara reýting agentligi Türkmenistana ilkinji gezek şeýle bahalandyrma berdi. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly we ýokary depginli ösüşiniň aýdyň subutnamasydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, «Fitch Ratings» agentligi tarapyndan Türkmenistan üçin berlen halkara derejeleriň döwletimiziň halkara maliýe abraýyny ýokarlandyrmaga, ýurdumyza çekilýän maýa goýumlaryň mukdaryny artdyrmaga we karzlaryň şertlerini ýeňilleşdirmäge, netijede, Türkmenistanyň daşary ykdysady işiniň has-da ösmegine ýardam berjekdigini belledi. Munuň özi Türkmenistan üçin örän uly abraýdyr. Şonuň üçin hem Türkmenistana döwürleýin esasda derejeleri almak we ony has-da ýokarlandyrmak boýunça halkara agentlikler bilen zerur işleri mundan beýläk-de yzygiderli alyp barmak babatda wise-premýere anyk tabşyryklar berildi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumynyň edara-kärhanalarynda işleriň ýagdaýy hem-de Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň önümçilik desgalaryny kadaly işletmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudagynyň serişdeler, ylmy-tehniki we eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny” yzygiderli amala aşyrmagyň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz innowasion tehnologiýalary we öňdebaryjy ylmy-tehniki iş ornaşdyrmagyň esasynda Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň önümçilik desgalaryny has-da döwrebaplaşdyrmak babatda anyk görkezmeleri berdi. Bu işleriň geçirilmegi ýurdumyzda hem-de dünýä bazarynda uly isleg bildirilýän önümleriň möçberini artdyrmaga ýardam eder.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň obasenagat toplumynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Şeýle hem Mary şäherinde «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda köpçülikleýin dabaraly çäreleri geçirmäge niýetlenen desganyň düýbüni tutmak dabarasynyň göz öňünde tutulýandygy habar berildi. Bu medeni toplumyň tomaşaçylar zalynda welaýatyň sungat ussatlarynyň taýýarlan konserti geçiriler. Mary şäherinde döwrebap ýaşaýyş jaý toplumy we Baýramaly şäherinde haly önümhanasy ulanylmaga berler.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Mary welaýatynyň Mary şäherindäki «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda 3 müň orunlyk köpçülikleýin dabaraly çäreleri geçirmäge niýetlenen binany gurmak hakynda» Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegini tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz Karara gol çekip hem-de resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, ony ýerine ýetirmek hem-de degişli ugurda geçirilýän işlere gözegçilik etmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow möwsümleýin meýdan işleri barada durup geçmek bilen, güýzlük däne ekişinde, pagta ýygymy möwsüminde ulanyljak tehnikalara hyzmat etmek baradaky meselelere aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Balkan kän müdirligine “Türkmen kaolin” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmäge esaslandyryjy hökmünde gatnaşmaga ygtyýar bermek hakynda Kararyň taslamasyny hödürledi hem-de “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan Garabogazköl aýlagynyň gazylyp alynýan peýdaly baýlyklaryny özleşdirmek boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň senagat kuwwatyny pugtalandyrmak boýunça çäreleri durmuşa geçirmek maksady bilen, Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi hereket edýän kärhanalaryň düzümini kämilleşdirmek hem-de ýurdumyzda giň gerim bilen alnyp barylýan gurluşyklary zerur önümler bilen üpjün etmek boýunça işleri amala aşyrýar. Şunuň bilen baglylykda, bu ministrligiň Balkan kän müdirligine “Türkmen kaolin” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmäge 49 göterim möçberde paýly gatnaşmaga ygtyýar bermek hakyndaky Kararyň taslamasy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi.

Balkan kän müdirliginiň kaolin önümhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşiniň üýtgedilmegi we durkunyň täzelenilmegi kärhananyň öndürijiligini artdyrmaga mümkinçilik berer hem-de täze iş orunlaryny döretmäge, daşary ýurtlardan zerur çig maly satyn almaga sarp edilýän serişdeleri tygşytlamaga ýardam eder.

Garabogazköl aýlagynyň gidromineral baýlyklarynyň binýadynda sulfat önümçiligini ýola goýmak meýilleşdirilýär. Maksatnamada göz öňünde tutulan taslamalary ýerine ýetirmek maksady bilen, “Türkmenhimiýa” döwlet konserni hem-de Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty tarapyndan geçirilen ylmy barlaglaryň netijesinde, aýlagyň mineral duzlarynyň düzüminiň natriý we magniý sulfatlary, magniý hloridi, litiý hem-de onuň birleşmeleri, magniý oksidi, magniý metaly ýaly himiki elementlere baý gorlarynyň bardygy tassyklanyldy.

Şeýle hem ekologiýa taýdan arassa täze tehnologiýalary işläp taýýarlamak we bu täsin tebigy desganyň gorlaryny senagat möçberinde özleşdirmegiň ykdysady taýdan maksadalaýykdygyny kesgitlemek üçin tehniki-ykdysady esaslandyrmany taýýarlamak zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de degişli resminama gol çekip, ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny depginli özleşdirmegiň, şolaryň binýadynda ýokary hilli, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly himiýa önümlerini çykarmaga niýetlenen döwrebap kärhanalary döretmegiň zerurdygyny nygtady.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ç.Purçekowy energetika ministri wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetirmekden boşatmak hakynda Karara gol çekdi. Milli Liderimiz bu wezipä energetika ministriniň orunbasary wezipesinde işlän H.Rejepmyradowy bellemek hakynda Permana, şeýle hem S.Saparowy energetika ministriniň orunbasary wezipesine bellemek hakynda Karara gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyz energetika ministrine jogapkärli wezipede üstünlikleri arzuw etdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow resminamalary sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew “Awtoulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we gaýtadan taýýarlamak hakyndaky” Düzgünnamany kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler hakynda hasabat berdi. Habar berlişi ýaly, resminamada awto, moto, traktorlar we oba hojalyk ulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we olaryň hünärini ýokarlandyrmak bilen bagly gatnaşyklar düzgünleşdirilýär. Şeýle hem täze Düzgünnamada sanly tehnologiýalara esaslanýan elektron okuwy peýdalanmak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýokary derejeli sürüjileri taýýarlamakda degişli işleri geçirmegiň, hususan-da, awtomobil mekdepleriniň işini kämilleşdirmek hem-de oňa sanly tehnologiýalary we innowasion enjamlary giňden çekmegiň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz Düzgünnamada taraplaryň hukuklarynyň we borçlarynyň, sürüjileriň hünär derejesini ýokarlandyrmaga bildirilýän talaplaryň kesgitlenilmelidigini aýdyp, agentligiň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyşyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Wise-premýer meşhur daşary ýurt önüm öndürijileriniň enjamlary bilen üpjün edilen täze, döwrebap dokma toplumynyň ýylda 3 müň 650 tonna ýüplük, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge niýetlenendigini habar berdi. Kärhananyň ulanylmaga tabşyrylmagy bilen, 1 müň 300 täze iş orny dörediler, öndürilýän ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli önümler bolsa ýurdumyzyň içerki bazarynyň sarp edijiligini üpjün etmek bilen birlikde, eksport kuwwatlyklaryny artdyrmaga-da mümkinçilik berer.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda halkymyzyň döredijilikli zähmet çekmegi we bagtyýar durmuşy üçin hemme zerur şertleriň döredilýändigini nygtady. Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak maksady bilen, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen, häzirki döwrüň ýokary talaplaryna kybap gelýän zawodlaryňdyr fabrikleriň gurulýandygyny hem-de ulanylyşa girizilýändigini, şolarda dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanýan önümleriň öndürilýändigini nygtady.

Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri döretmek, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny, onuň eksport mümkinçiligini has-da ýokarlandyrmak babatda uly işler alnyp barylýar. Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda açyljak dokma toplumy munuň mysallarynyň biridir.

Önümçilige netijeli innowasiýalary ornaşdyrmak işinde halkara hyzmatdaşlygyň geriminiň giňeldilmegi, dünýä ylmynyň gazananlarynyň, iň kämil tehnologiýalaryň ulanylmagy uly ähmiýete eýedir.

Ýurdumyzda öndürilýän dokma önümleriniň halkara hil ölçegine we ekologiýa howpsuzlygyna kybap gelmegine aýratyn üns berilmelidir. Türkmen dizaýnerleri içerki bazaryň isleglerini öwrenip, ilatyň möwsümlere degişli isleglerinden ugur alyp, egin-eşikleriň we beýleki harytlaryň täze görnüşlerini işläp taýýarlamalydyrlar hem-de önümçilige girizmelidirler diýip, milli Liderimiz belledi we wise-premýere dabarany ýokary derejede guramak boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa ýurdumyzda toý we beýleki dabaralarda medeni hyzmatlaryň amala aşyrylmagyny döwlet tarapyndan düzgünleşdirmek hakyndaky Düzgünnamany tassyklamak baradaky Kararyň taslamasynyň taýýarlanandygy barada hasabat berdi. Bu resminama degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, milli Liderimiziň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda we “Medeniýet hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň esasynda işlenip taýýarlanyldy.

Şeýle hem şu ýylyň sentýabr aýynda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy we beýleki şanly seneler mynasybetli geçiriljek esasy çäreler hem-de medeni-durmuş maksatly binalary ulanmaga bermegiň tertibi hakynda hasabat berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, öňde boljak dabaralaryň aýratyn ähmiýete eýedigini belledi. Olarda häzirki taryhy eýýamyň döredijilik ruhy, halkymyzyň agzybirligi we mizemez bitewüligi, Watanymyzyň saýlap alan parahatçylygyň, rowaçlygyň we ösüşiň ýoluna bolan ygrarlylygy öz beýanyny tapmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz bu barada aýtmak bilen, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna we milli senenamamyzda möhüm orun eýeleýän beýleki baýramçylyk dabaralaryna meýilleşdirilen medeni çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen Karara gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi. Milli Liderimiz bu resminamadan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmegi tabşyrdy hem-de halkymyza edilýän medeni hyzmatlaryň kämilleşdirilmelidigine, häzirki zamanyň talaplaryna laýyklykda olaryň görnüşleriniň giňeldilmelidigine ünsi çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow «Garaşsyzlygyň merjen däneleri» bäsleşiginiň döwlet tapgyryny geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda ýaş nesilleriň döwrebap bilim, terbiýe almagy, sungat we döredijilik bilen meşgullanmagy üçin giň şertler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň milli gymmatlyk bolan medeniýeti kämilleşdirmäge, ýaşlarda sungata söýgini terbiýelemäge, olaryň zehinini hem-de ukyplaryny ýüze çykarmaga we ösdürmäge berýän ägirt uly ünsi netijesinde, bilim-terbiýeçilik edaralarynda aýdym-saz çäreleri hem-de döredijilik bäsleşikleri yzygiderli geçirilýär.

“Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşiginiň döwlet tapgyryny şu ýylyň sentýabr aýynda — Türkmenistanyň Garaşsyzlyk gününiň öň ýanynda geçirmek meýilleşdirilýär. Bilim hem-de Medeniýet ministrlikleriniň guramagynda bu bäsleşigiň etrap, şäher we welaýat tapgyrlary geçirildi, şolaryň ýeňijileri döwlet tapgyryna gatnaşmaga hukuk gazandylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, zehinli çagalaryň ukyp-başarnygynyň irki wagtdan ýüze çykmagyna we ösdürilmegine ýardam bermek bilen birlikde, milli sungatymyzy has-da ösdürmekde, ösüp gelýän ýaş nesillerde halkymyzyň baý, özboluşly medeniýetine söýgini terbiýelemekde uly ähmiýete eýe bolan çagalaryň döredijilik bäsleşiklerini yzygiderli geçirmegiň wajypdygyny nygtady.

Milli Liderimiz çagalaryň döwlet derejesinde her ýyl geçirilýän “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşiginiň uly meşhurlyga eýedigini belläp, ýaş zehinleriň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň öň ýanynda geçiriljek gözden geçirilişiniň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk baýramy mynasybetli dabaraly harby ýörişi hem-de baýramçylyk çärelerini guramaçylykly geçirmek boýunça ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, dabaraly harby ýörişiň eziz Diýarymyzyň Ýaragly Güýçleriniň döwrebap tehnikalar bilen üpjünçiligini, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň gazanan üstünlikleriniň, ýeten belent sepgitleriniň, ene topragymyzyň asudalygynyň, mähriban halkymyzyň döredijilikli, abadan durmuşynyň goragynda duran pederlerimiziň wesýetine wepaly merdana türkmen esgerleriniň ýokary ussatlygyny we tälimini aýdyň görkezmelidigini belledi.

Milli Liderimiz şanly senä bagyşlanyp geçiriljek çäreleriň, şol sanda dabaraly harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň möhümdigine ünsi çekip, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, onda döwlet durmuşyna degişli meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylandygyny hem-de pudaklary ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalaryň kabul edilendigini belledi.

Milli Liderimiz mejlisi tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

1991-nji ýylyň güýzünde türkmen halkynyň asyrlarboýy garaşsyz, erkin ýaşamak, özbaşdak döwlet gurmak hakynda eden arzuwy hasyl boldy. Şondan bäri geçen 30 ýyl taryh üçin ujypsyz möhlet bolsa-da, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň yglan edilmegi bilen amala aşyrylan beýik işler, ýetilen sepgitler örän uludyr. Garaşsyz ösüş ýoluna düşen eziz Watanymyz hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda bu günki gün bagtyýar durmuşyň, döredijilikli zähmetiň gaýnap joşýan mekanyna, arzuwlaryň amala aşýan ýurduna öwrüldi.

Garaşsyzlyk diýmek ata-baba milli buýsanjyňa, mukaddes topragyňa, taryhyňa, medeni mirasyňa, maddy hem ruhy gymmatlyklaryňa, diliňe we diniňe eýe bolmak, şolara guwanyp ýaşamak diýmekdir. Garaşsyzlyk öz topragyňda önen bugdaýyň bilen özüňi ekläp bilmekdir. Özbaşdak döwlet hökmünde dünýä çykmak hem onda öz ornuňy tapmakdyr. Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde durmuşyň ähli ugurlarynda uly ösüşleri gazandy, parahatçylyk söýüjilige, hoşniýetli hyzmatdaşlyga çagyrýan oňyn Bitaraplyk syýasatyny Ýer ýüzünde ykrar etdirmegi başardy. Bu gün türkmen halky, sözüň doly manysynda, örän bagtly halkdyr. Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän maksatnamalarydyr giň möçberli başlangyçlary, döwletli tutumlary halkymyzyň gadymy ýörelgelerinden, ýurdumyzyň tebigy we ykdysady mümkinçiliklerinden, halkyň bähbidinden ugur alýar. Milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşi üpjün edilýär, durmuş ulgamyna goýulýan maýa goýumlaryň möçberi ýylsaýyn artýar.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe mukaddes Garaşsyzlygymyzyň her güni, her bir pursady şanly wakalara beslenip, Watanymyzyň ösüşleriniň ýyl ýazgysyny altyn harplar bilen bezeýär. Durmuş ugurly ykdysady syýasaty alyp barýan Garaşsyz Türkmenistan bu gün Döwlet býujetiniň serişdeleriniň 70 göteriminden gowragyny durmuş hajatlaryna, adamlaryň ýaşaýyş derejesini gowulandyrmaga, täze ýaşaýyş jaýlaryny, mekdeplerdir çagalar baglaryny, saglygy goraýyş desgalaryny giň gerimde gurmaga gönükdirýär. Her ýylda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp haklarynyň möçberi 10 göterim ýokarlandyrylýar. Bularyň ählisi «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baş ýörelge edinen Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistany dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna çykarmak babatda edýän irginsiz tagallalarynyň netijesidir, Garaşsyzlygyň miwesidir. Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmaty halkymyzyň agzybirliginde, döwlet Baştutanymyzyň başyny başlan özgertmelerini doly goldaýanlygynda, Watana bolan beýik söýgüsinde jemlenendir. Hormatly Prezidentimiziň: «Öňe, öňe, diňe öňe, jan Watanym Türkmenistan!» diýen ganatly jümlesi bolsa ajaýyp ertirlere bolan çagyryşa öwrülip, her bir türkmenistanlynyň dilinde ýaňlanýar.

Garaşsyzlygymyzyň döwlet hem konstitusion gurluş usullarymyzy saýlap almaga, raýat jemgyýeti institutlaryny kemala getirmäge, ony yzygiderli ösdürmäge we döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmäge giň mümkinçilikleri döredendigi aýratyn nygtalmaga mynasypdyr. Milli Liderimiziň beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli «Mir» döwletara teleradiokompaniýasynyň žurnalisti bilen söhbetdeşliginde belleýşi ýaly, demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolmak bilen, Türkmenistan öz hukuk ulgamyny ösdürmäge, hususan-da, kanunçylyk esaslaryny kämilleşdirmäge uly üns berýär. Ýurdumyzda döwlet häkimiýetiniň aýdyň, netijeli düzümi gurlandyr, onuň esasy şahalary kanun çykaryjy, ýerine ýetiriji we kazyýet häkimiýetleri bolup, olar sazlaşykly hereket edýärler, biri-biriniň üstüni ýetirýärler. Ýurdumyzda adam hukuklarynyň, azatlyklarynyň, raýat jemgyýetiniňdir kanunyň hökmürowanlygynyň, halkara hukugyň ählumumy ykrar edilen kadalarynyň ileri tutulmagy ykrar edilýär, barha ösýän döwrüň talaplaryna laýyklykda, döwrebap hukuk özgertmeleri amala aşyrylýar.

Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekiliň institutynyň — Adalatçynyň wezipesiniň döredilmegi, täze parlament gurluşyna geçilip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisden hem-de Halk Maslahatdan ybarat bolan iki palataly ulgamynyň döredilmegi demokratik institutlaryň ösdürilýändiginiň, adam mertebesiniň belentde tutulýandygynyň aýdyň subutnamalary bolup taryha ýazyldy. Hil taýdan täze parlament gurluşynyň berkarar edilmegi, ozaly bilen, raýatlarymyzyň saýlamak we saýlanmak babatda konstitusion hukuklaryny erkin ulanmaklary esasynda döwleti hem-de jemgyýeti dolandyrmaga wekilçilikli edaralaryň üsti bilen gatnaşmagyna giň mümkinçilikleri döretdi. Şeýle hem munuň özi kabul edilýän kanunlaryň hilini we kanunçylyk namalaryny kabul etmekde syýasy partiýalaryň ornuny has-da ýokarlandyrmakda oňyn şertleri üpjün edýär. Üstünlikli amala aşyrylýan kanunçylyk özgertmeleri esasynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň döwrüň talabyna laýyk gelýän ösen syýasy ulgamly, özygtyýarly döwlet hökmündäki abraýy barha belende göterilýär, jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolan adam hukuklarynyň hem-de azatlyklarynyň goraglylygy barha ýokary derejede üpjün edilýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly senesini giňden dabaralandyrýan ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda bolup geçen özgertmeleriň taryhy ähmiýetini, döwletimiziň halkara abraýyny wagyz etmek, türkmen döwletliliginiň binýatlyk ýörelgelerini dünýä jemgyýetçiligine ýetirmek boýunça öňümizde örän jogapkärli wezipeler dur. Şolara abraý bilen hötde gelmek biziň mukaddes borjumyzdyr.

Resulberdi MÄMMEDOW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty, Kada-kanunçylyk baradaky komitetiniň başlygy.

Bedew bady bilen okgunly öňe barýan ýurdumyzyň düýpli özgerýän ykdysadyýetiniň dürli ugurlarynda ýetilýän belent sepgitler, gazanylýan ägirt uly üstünlikler hormatly Prezidentimiziň bu ugurdaky taýsyz tagallalarynyň guwandyryjy miweleri bolmak bilen birlikde, sazlaşykly ösýän jemgyýetimiziň ajaýyp görkezijileridir. Häzirki zaman dünýäsinde islendik ýurduň köptaraply, ynamly ösüşi, uzak geljegi nazarlaýan iri möçberli tutumlarynyň rowaçlyga beslenmegi, ilkinji nobatda, ylymdyr bilim ulgamynyň ösüş derejesi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe  jemgyýetimiziň intellektual mümkinçiliklerini doly peýdalanmaklyga, ýurdumyzyň önümçilik pudagyna dünýä ylmynyň gazananlaryny batyrgaý ornaşdyrmaklyga, ýokary tehnologiýalary, ylmy hem-de amaly barlaglaryň oňyn netijelerini üstünlikli peýdalanmagyň derwaýyslygyna aýratyn üns berilýär.

Ýurduň ykdysadyýetiniň depginli ösüşine oňyn itergi berýän iň gymmatly serişde bolup durýan maglumatlary jemlemekde sanly bilim ulgamynyň döredýän mümkinçilikleri ummasyzdyr. Munuň özi geljekki ykdysady ösüşi çaklamakda, netijede bolsa, ylmy taýdan esaslandyrylan toplumlaýyn maksatnamalary işläp taýýarlamakda uly ähmiýete eýedir.

Sanly ykdysadyýet halkara ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmakda, dünýäniň ykdysady giňişligindäki işjeňligini ýokarlandyrmakda, dünýä döwletleri bilen dostlukly, hoşniýetli gatnaşyklary ösdürmekde möhüm şertleriň biri bolup durýar. Bu bolsa Arkadag Prezidentimiziň ýurdumyzyň has-da kuwwatly döwlete öwrülmegini gazanmaga, halkymyzyň bagtyýar ýaşaýyş-durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen ynsanperwer syýasaty bilen sazlaşykly utgaşýar.

Baýmyrat TUWAKOW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň welaýat komitetiniň bölüm müdiri.

Garaşsyz Türkmenistan döwletimiziň dünýädäki ykdysady çökgünlige garamazdan, durnukly ösüşleriň depginini saklamagy üns bermäge laýyk ýagdaýdyr. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumynyň hut Türkmenistanda — «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilmeginiň meýilleşdirilmegi hem ýöne ýerden däldir. Ýurdumyzyň içerki ösüşlerini üpjün etmek üçin Garaşsyzlygymyzyň ilkinji günlerinden giň gerimli işler durmuşa geçirildi. Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ösüşlerimizi berkitmek ugrunda tutanýerli işleriň alnyp barylmagy milli ykdysadyýetimiziň öňe hereketlenmegine has-da oňyn täsir etdi.

Geografik taýdan hem döwletimiz amatly ýerde ýerleşýär. Ýewraziýa ýollarynyň çatrygynda ýerleşýän döwletimiz halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek üçin köpsanly amatly şertlere eýe bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda bu şertlerden ýerlikli peýdalanylyp, ykdysadyýetiň dürli ugurlaryny ösdürmek üçin döwrebap işler durmuşa geçirildi. Ilki bilen döwrebap ulag we aragatnaşyk infrastrukturasynyň döredilendigini aýtmak gerek. Bu bolsa öz gezeginde düýpli maýa goýumlary milli ykdysadyýetimize çekmek işini has ýeňilleşdirdi. Halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryň möhüm düzüm bölegi emele getirildi. Munuň üçin dürli möhüm desgalar guruldy. Häzirki wagtda Türkmenistan bütin Merkezi Aziýa sebitinde uly möçberde maýa goýmaga amatlylyklary bolan ýurtlaryň biri hasap edilýär.

Türkmenistan bu gün dünýä bileleşigine ygtybarly ykdysady hyzmatdaşlygyň oňyn nusgasyny görkezýär. Bagtyýarlyk döwründe ýurdumyz dünýäniň 100-den gowrak döwleti bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary ýola goýdy.

Ýurdumyza myhman bolup gelýänler il-ýurt bähbitli, sebit ähmiýetli iri taslamalaryň haýran galdyryjy çaltlykda amala aşyrylýandygyny belleýärler. Türkmenistana her gezek gelenlerinde ýurduň tanalmaz derejede özgerýändigini görýändiklerini guwanç bilen beýan edýärler. Munuň özi döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň artýandygyna berilýän mynasyp bahadyr. Biz bu berilýän bahalary eşidip, şeýle ajaýyp ýurtda ýaşaýandygymyza buýsanýarys. Häzirki döwürde sebitde işjeň ösdürilýän halkara hyzmatdaşlygy milli Liderimiziň parahatçylygy, howpsuzlygy we ösüşi üpjün etmek boýunça öňe sürýän başlangyçlarynyň barha rowaçlanýandygyny, «Ösüş arkaly parahatçylyk» ýörelgesiniň diňe bir sebitde däl, eýsem, global derejede oňyn netijeleri gazanmaga şert döredýändigini görkezýär. Ýurdumyzyň ykdysady görkezijileriniň durnuklylygy hem gazanylýar. Munuň özi ilkinji nobatda halkymyzyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyna uly itergi berýär.

Klara SADATOWA,

Köýtendag etrabyndaky 32-nji orta mekdebiň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň amala aşyrýan ykdysady strategiýasy bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek, sanly ulgamy ornaşdyrmak, bank ulgamyny ösdürmek, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak ýaly ugurlara gönükdirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda beýleki pudaklar bilen bir hatarda, bank ulgamynyň işini kämilleşdirmekde we ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmakda uly özgertmeler amala aşyrylýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2021-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» döwletimiziň mundan beýläk-de ösmegi üçin işewürlik we maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmagyň öňdebaryjy usullaryny ornaşdyrmaga uly ähmiýet berilýär. Sanly ulgama geçilmegi müşderilerimiz üçin döwrebap mümkinçilikleri döredýär.

Bank hyzmatlary babatda geçirilýän özgertmeler, ilkinji nobatda, hyzmat edişiň hilini we tizligini artdyrmagy hem-de hyzmat etmegiň dürli ugurlaryny peýdalanmak arkaly müşderileriň wagtyny tygşytlamagy göz öňünde tutýar. Ýurdumyzda nagt däl hasaplaşyklaryň geriminiň giňeldilmegi bilen, dürli hyzmatlar we harytlar üçin tölegleri amala aşyrmagyň ykjam goşundylary taýýarlanyldy. «Altyn asyr» bank karty, «Milli kart», «Goýum» bank karty, «Maşgala» we «Owerdraft» karz bank karty ýaly bank kartlary arkaly hem-de «Internet-bank», «Mobil-bank» we «Galtaşyksyz töleg» hyzmatlary arkaly nagt däl görnüşde tölegleriň geçirilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Nagt däl hasaplaşyklaryň raýatlara amatly bolmagyny gazanmak maksady bilen, ýurdumyzyň şypahanalarynda dynç alýan raýatlar bilen bank tarapyndan gurnalan töleg terminallary arkaly nagt däl görnüşde hasaplaşyklar geçirenlerinde, «Altyn asyr» bank kart hasaplaryna goşulýan «Cash back» pul sylagynyň möçberiniň 3 göterim ýokarlandyrylandygyny aýratyn bellemek bolar.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan pul-karz syýasaty yzygiderli geçirilip, önümçilik we eksport ugurly pudaklara, kiçi we orta telekeçilere uly goldaw berilýär. Halkara maliýe edaralary bilen hyzmatdaşlyk ösdürilip, bank ulgamyna innowasion tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde, pudaklaýyn taslamalar amala aşyrylyp, uzak möhletleýin karzlar hem-de ipoteka karzlary berilýär. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň «Kiçi we orta telekeçiligi goldamak hakyndaky» Kararyna laýyklykda, ýurdumyzyň telekeçilerine ýeňillikli karzlaryň berilmegi netijesinde, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilmegi we netijede, azyk howpsuzlygynyň döredilmegi bilen, diňe bir ykdysadyýetimizde däl, eýsem, oba hojalyk pudagynda hem uly ösüşler gazanylýar. Bulardan başga-da, durmuş guran ýaş maşgalalara zerur bolan öý goşlaryny satyn almaklary, raýatlara bölünip berlen mellek ýerlerinde maldarçylyk, guşçulyk we ekerançylyk bilen meşgullanmaklary, önümçilik maksatly ýerli çig mallary taýýarlamak, dolanyşyk we esasy serişdeleri edinmek üçin ýeňillikli karzlaryň berilmegi, ilatyň hal-ýagdaýyny we durmuş üpjünçiligini ýokarlandyrmak, ykdysadyýetiň önümçilik kuwwatyny güýçlendirmek ugrunda edilýän işleriň ählisi adam hakyndaky aladanyň ileri tutulýandygynyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Begenç ATABAÝEW,

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik bankynyň «Daşoguz» şahamçasynyň baş hasapçysy.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Karary bilen, Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakylan Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça Haýyr-sahawat gaznasyndan howandarlyga mätäç çagalara operasiýa bejergileri üçin serişde bölünip berildi. Milli Liderimiziň baştutanlygynda häzirki wagtda ýurdumyzda çagalaryň saglygyny goraýyş ulgamyny ýokary hünärli hünärmenler, halkara talaplaryna laýyk gelýän lukmançylyk enjamlary bilen üpjün etmek, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny üznüksiz pugtalandyrmak hem-de ilata edilýän lukmançylyk hyzmatynyň hilini ýokarlandyrmak boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzdaky we welaýatlardaky degişli lukmançylyk edaralarynda howandarlyga mätäç näsag çagalara dürli operasiýa bejergileri geçirmek üçin Haýyr-sahawat gaznasyndan serişde bölüp bermek hakynda Çözgüt kabul etdi. Bejergi alýan ýaş çagalaryň hem-de saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleriniň adyndan milli Liderimize döwletimiziň baş baýlygy we guwanjy bolan ýaş raýatlaryň saglygy hem-de abadançylygy baradaky ýadawsyz aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk beýan edildi.

* * *

Türkiýe Respublikasynyň paýtagtynda ýurduň Milli kitaphanasynyň kongresler zalynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli fotosuratlaryň we medeni gymmatlyklaryň sergisi geçirildi. Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasyndaky ilçihanasynyň, Türkiýe Respublikasynyň Medeniýet we syýahatçylyk ministrliginiň hem-de Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) bilelikde guramagynda ýaýbaňlandyrylan sergide Türkmenistanyň garaşsyzlygynyň 30 ýylynda ýurdumyzda gazanylan üstünliklerdir ýetilen sepgitler, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan içeri we daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlary, dünýä döwletleri bilen alnyp barylýan köptaraplaýyn gatnaşyklar barada giňişleýin beýan edildi. Dostlukly ýurtda ýaýbaňlandyrylan sergide türkmen halkynyň baý medeni mirasyna degişli gymmatlyklar, sungat eserleridir şaý-şeplar, saz gurallary, häzirki zaman türkmen ýazyjy-şahyrlarynyň kitaplary, Türkmenistanyň şöhratly geçmişinden we bagtyýar şu gününden söz açýan fotosuratlar görkezildi. Milli Liderimiziň galamyndan çykan eserler gözden geçirilişiň esasy bezegine öwrüldi.

* * *

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherindäki Ruhyýet köşgünde döredijilik duşuşygy guraldy. Ýygnananlar hormatly Prezidentimiziň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň medeniýet we sungat ussatlarynyň döredijilik duşuşygyna hem-de dabaraly konsertine gatnaşyjylara Gutlagyny ruhubelentlik bilen diňlediler. Döredijilik duşuşygynyň dowamynda iki ýurduň arasynda dostlukly, doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmekde, köp ýyllyk türkmen-özbek medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyna ýardam etmekde bitiren uly hyzmatlary, şeýle hem aýdym-saz sungatyny ösdürmekde gazanan üstünliklerini hem-de hünär ussatlygyny nazara almak bilen Özbegistan Respublikasynyň medeniýet ministri Ozodbek Nazarbekowa «Türkmenistanyň at gazanan artisti» diýen hormatly adyň nyşany gowşuryldy. Ýurdumyzyň folklor-tans toparlarynyň ýerine ýetiren «Dünýä dolýar ömürleriň aýdymy!» atly edebi-sazly çykyşy döredijilik duşuşygynyň ajaýyp başlangyjy boldy. Konsertde şowhunly sazlar we aýdymlar ýaňlandy, halk we häzirki zaman tanslary, folklor çykyşlary tomaşaçylarda uly täsir galdyrdy. Dabaranyň ahyrynda gadymy «Küştdepdi» türkmen tansy ýerine ýetirildi.

* * *

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 35-si hasaba alyndy. Daşary ýurt puluna BAE-niň we Türkiýe Respublikasynyň telekeçileri Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen nebit koksuny satyn aldylar. Bulardan başga-da, daşary ýurt puluna Russiýanyň, Türkiýäniň, Gyrgyzystanyň, Özbegistanyň işewürlerine boýalan tüýjümek önümler, float aýnasy we nah ýüplük ýerlenildi. Geleşikleriň jemi bahasy ABŞ-nyň 5 million 360 müň dollaryndan gowrak boldy. Beýik Britaniýanyň, BAE-niň, Gazagystanyň işewür toparlarynyň wekilleri jemi bahasy 35 million 867 müň manatlykdan gowrak lukmançylyk maksatly serişdeleri we nah ýüplügi satyn aldylar. Ýurdumyzyň telekeçileri içerki bazar üçin jemi bahasy 2 million 970 müň manatlyk Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen kondisiýasyz polipropileni we gaplaýyş plýonkasyny satyn aldylar.

Obasenagat toplumyny yzygiderli ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Munuň özi ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek we milli ykdysadyýetimiziň eksport mümkinçiligini artdyrmak bilen baglanyşyklydyr. Bu ugurda oba hojalygynyň netijeliliginiň ýokarlanmagyna, azyk önümleriniň önümçilik möçberleriniň artdyrylmagyna gönükdirilen giň gerimli özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Pudagyň öňünde durýan wezipeleri üstünlikli çözmek maksady bilen, ýerlerde täze ykdysady gatnaşyklary kemala getirmek, ýer we suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, önümçilige öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, pudaklaýyn ylmy, tohumçylygy ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreler amala aşyrylýar.

Döwlet Baştutanymyz ýerleriň hasyllylygyny artdyrmak, tohumçylyk işini kämilleşdirmek, pudaga sanly ulgamy ornaşdyrmak meseleleri öňde durýan wezipeleriň möhüm ugurlarydyr diýip nygtady. Obasenagat toplumynyň ýolbaşçylaryna we welaýatyň häkimlerine dänelik ekinler we gowaça ekmek üçin bölünip berilýän ýerleriň medeniýetini ýokarlandyrmak, önümçilik taslamalaryna maýa goýum serişdelerini çekmek we munuň üçin zerur bolan ýer böleklerini bermek babatda anyk tabşyryklar berildi.

Türkmenistanda obasenagat toplumyna goldaw bermegiň bir bitewi ulgamynyň döredilendigini bellemeli. Düzümiň döwrebaplaşdyrylmagyna, oba hojalygynyň we oňa hyzmat edýän pudagyň tehniki taýdan enjamlaşdyrylmagyna, gaýtadan işleýän kärhanalaryň, mineral dökünlerini öndürýän önümçilikleriň gurluşygyna gönükdirilýän maýa goýum serişdeleri onuň esasy ugry bolup durýar.

Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly senesiniň bellenilýän ýylynda gallaçy kärendeçiler Watan harmanyna 1 million 400 müň tonnadan gowrak bugdaý tabşyryp, şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli berjaý etdiler. Häzirki döwürde güýzlük däne ekişine taýýarlyk işleri ýaýbaňlandyryldy. Şu ýyl 690 müň gektara ak bugdaý ekiler.

Oba hojalyk pudagynda möhüm möwsüm bolan pagta ýygymy barha golaýlaýar. Şu ýyl ýurdumyz boýunça 620 müň gektara gowaça ekildi. Jemi 1 million 250 müň tonna “ak altyn” tabşyrmak meýilleşdirildi. Şol sanda Ahal welaýatynda 280 müň tonna, Balkan welaýatynda 10 müň tonna, Daşoguz welaýatynda 275 müň tonna, Lebap welaýatynda 320 müň tonna, Mary welaýatynda bolsa 365 müň tonna pagta hasyly öndüriler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Kararyna laýyklykda, obasenagat toplumynyň tehniki binýadynyň döwrebaplaşdyrylmagyna ägirt uly maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Şeýlelikde, ýokary öndürijilikli traktorlar, kombaýnlar, ekskawatorlar, ýer tekizleýjiler we ABŞ, Germaniýa, Ýaponiýa, Koreýa Respublikasy ýaly dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijilerinden täze görnüşdäki tehnikalar we enjamlar gelip gowuşýar.

Häzirki döwürde pudagy tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň esasynda täzeçil usulda ýerine ýetirilýär. Hususan-da, ABŞ-nyň “John Deere”, Germaniýanyň “Claas” ýaly ýokary öndürijilikli ýörite tehnikalary ýurdumyz tarapyndan 2013 — 2019-njy ýyllarda satyn alnyp, olar tapgyrlaýyn esasda dolandyryşyň telematik sanly elektron ulgamy bilen enjamlaşdyrylar.

Oba hojalyk ekinleriniň kesellerine we zyýan berijilerine garşy göreş, ýerli toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli tohumlar bilen üpjünçilik bol hasylyň esasy şerti bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň alym agronomlaryna, degişli ýokary okuw mekdepleriniň ýanynda hereket edýän ylmy-barlag merkezleriniň işgärlerine möhüm orun degişlidir. Olar tohumçylyk işini alyp barýarlar we ekerançylygy agrotehniki kadalara laýyklykda özleşdirmegi kämilleşdirýärler.

Şu ýylky möwsümde ýurdumyzyň ýüpekçileri pile taýýarlamak boýunça şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirdiler. Şunlukda, dokma senagaty üçin gymmatly çig malyň 2 müň 100 tonnadan gowragy taýýarlanyldy we döwlete tabşyryldy.

Mälim bolşy ýaly, ýüpekçilik halk senetkärçiliginiň gadymy ugurlarynyň biri bolup durýar. Bu ugur boýunça ussatlar asyrlaryň dowamynda ýüpekçiligiň milli däplerini nesilden-nesle geçirip, arassa ýüpekden ajaýyp matalary we halylary dokamagyň inçe syrlaryny biziň günlerimize ýetiripdirler.

Häzirki döwürde tut ekilýän ýerleriň meýdanlary giňeldilýär. Olaryň agrotehniki kadalara laýyk ýagdaýda ekilýän hatarlary ekin meýdanlarynyň epgekden goraglylygyny şertlendirýär. Şeýle hem tut nahallary suwaryş akabalarynyň kenarlaryny berkidip, ol ýerleriň ekologik ýagdaýynyň gowulandyrylmagyny şertlendirýär.

Oba zähmetkeşleriniň pile taýýarlamak işini gowaça we bugdaý ösdürip ýetişdirmek bilen bir hatarda alyp barýandyklaryny bellemeli. Ýüpek gurçuklarynyň tohumlary ony saklamaga höwes bildirýänlere mugt berilýär. Şeýle hem olar tut ýapraklary üçin töleg tölemeýärler.

Oba hojalygyny köpugurly esasda ösdürmek maksady bilen, anyk işler amala aşyrylýar. Däneçilik we pagtaçylyk bilen bir hatarda, ýurdumyzda maldarçylyk, guşçulyk, gök ekerançylyk, bagçylyk, üzümçilik, bakjaçylyk işjeň ösdürilýär. Bal arylaryny saklamak we beýleki ugurlar boýunça iş salyşýanlaryň sany artýar.

Toplumda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işlere ykdysadyýetiň hususy pudagynyň wekilleri barha işjeň gatnaşýarlar. Olar bu ugurda iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirýärler. Häzirki döwürde ýurdumyzda giň gerimde ösdürilýän ýyladyşhana hojalyklary geljegi uly ugur hökmünde kesgitlendi.

Obasenagat toplumynyň ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň wekilleri tarapyndan gurlan, öňdebaryjy enjamlar bilen üpjün edilen täze desgalary “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda giňden bellenilýän Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna mynasyp zähmet sowgadyna öwrüldi.

Şu ýylyň mart aýynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Kaka etrabynyň çäginde “Oguz ýoly” hojalyk jemgyýeti tarapyndan gurlan ýyladyşhana toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Şeýle hem milli Liderimiz sanly ulgam arkaly Ahal welaýatynyň Kaka we Ak bugdaý etraplarynyň çäginde, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde, Daşoguz welaýatynyň Görogly etrabynda, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda we Mary welaýatynyň Sakarçäge etrabynda gurlan täze ýyladyşhana hojalyklarynyň bäşisiniň işine ak pata berdi.

Umumy eýeleýän meýdany 35 gektara barabar bolan ýyladyşhanalar her ýylda 8 müň 750 tonna gök önüm öndürmäge niýetlenendir. Bu ýerde ýyladyşhana hojalygynyň iň kämil tejribesi, häzirki zaman usullary we täzeçil tehnologiýalar ulanylyp, gök ekinleriň dürli görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär. Aýratyn-da, ýokary hile eýe bolan pomidorlaryň önümçiligine möhüm ähmiýet berilýär. Daşary ýurtlaryň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ýöriteleşdirilen enjamlary ýyladyşhanalarda degişli agrotehniki işleri awtomatik usulda ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär.

Ähli tehnologik işler, şol sanda degişli howany, ýagtylygy, çyglylygy saklamak, topragy zerur serişdeler bilen iýmitlendirmek, suw tygşytlaýjy enjamlar arkaly suwaryş işleri kompýuter programmalarynyň kömegi arkaly gözegçilikde saklanýar. Bu bolsa gektaryň hasyllylygynyň artmagyny we ýokary hilli gök önümleriň zerur bolan möçberlerini ýylyň dowamynda öndürmek üçin zerur şertleri üpjün edýär. Hasyly degişli derejede saklamak üçin sowadyjy enjamlary bolan ammarlar göz öňünde tutuldy.

Ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, şeýle hem daýhan birleşiklerine we oba hojalyk paýdarlar jemgyýetlerine, kärendeçilere, hususyýetçilere ýeňillikli karz serişdeleriniň berilmegi obasenagat işewürliginiň netijeliliginiň ýokarlanmagyny şertlendirýär.

Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň maldarçylyk hojalyklaryny tapgyrlaýyn esasda hususylaşdyrmak, olaryň desgalaryny, iri şahly mallary, dowarlary, düýeleri we guşlary hususyýetçilige bermek işi tapgyrlaýyn esasda dowam edýär.

Garagum derýasynyň suwuny ýurdumyzyň günbatar sebitiniň ekerançylyk meýdanlaryna akdyrmak üçin niýetlenen Balkan welaýatynyň Bereket etrabynyň çäginde täze suw howdanynyň gurulmagy şu ýylyň ähmiýetli wakalarynyň biri bolup durýar. Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň “Garagumderýagurluşyk” önümçilik birleşiginiň hünärmenleriniň guran bu desgasynyň göwrümi 18 million kub metr. Bu taslamanyň durmuşa geçirilmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, oba senagatynyň sazlaşykly ösüşiniň, pagtadan, bugdaýdan we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almagyň, ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň kuwwatlyklarynyň netijeli peýdalanylmagynyň möhüm şertini emele getirýän wezipelerini üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda anyk ädime öwrüldi.

Gurak zolakda ýerleşýän Türkmenistan suw serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça ägirt uly tejribe toplap, bu ugurda zerur bolan ylmy barlaglary alyp barmakda öňdäki hatarlary eýeleýär we suw serişdelerine aýawly çemeleşmäge beýleki döwletleriň gatnaşyklarynyň wajypdygyny belleýär.

Garagum sährasynda “Altyn asyr” Türkmen kölüniň döredilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Bu bolsa ähli sebitleriň ekerançylyk meýdanlarynyň suwaryş ýagdaýyny düýpli gowulandyrmaga, topragyň şorlaşmagy, batgalyk we gurakçylyk bilen baglanyşykly köp sanly meseleleri çözmäge mümkinçilik berýär. Möçberleri boýunça deňi-taýy bolmadyk bu taslamanyň tutuş Merkezi Aziýa üçin ägirt uly ähmiýeti bardyr. Onuň amala aşyrylmagy ýurdumyzyň oba we suw hojalygyny ösdürmek üçin hil taýdan täze mümkinçilikleri açmak bilen çäklenmän, eýsem, sebitiň ekologik ýagdaýynyň gowulanmagyna oňyn täsirini ýetirýär.

Şunuň bilen baglylykda, ählumumy gün tertibiniň möhüm ugurlary boýunça köptaraplaýyn halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Bitarap Türkmenistanyň alyp barýan daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şunda howanyň üýtgemegi, daşky gurşawy goramak, tebigy serişdelerden rejeli peýdalanmak, Aral deňzi bilen bagly meseleleri çözmek we bu zolakda ekologik howpsuzlygy üpjün etmek meselelerine möhüm orun degişlidir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu ugurda öňe sürýän işjeň başlangyçlary dünýä bileleşiginiň hemmetaraplaýyn goldawyna eýe bolýar.

Şu ýylyň ýanwar aýynda döwlet Baştutanymyzyň gol çeken Kararyna laýyklykda, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasyny işläp taýýarlamak we onuň durmuşa geçirilmegine gözegçilik etmek boýunça Pudagara topary döredildi hem-de Aral boýunça milli maksatnamanyň konsepsiýasy tassyklanyldy.

Konsepsiýada Aral sebitiniň durmuş-ykdysady we ekologik ýagdaýlaryny gowulandyrmak boýunça milli derejede geçiriljek çäreleriň esasy ugurlary kesgitlenildi. Ol oňaýly ýaşaýyş üçin amatly şertleri döretmek, suw serişdelerini dolandyrmagyň we peýdalanmagyň ulgamyny kämilleşdirmek, tokaý zolaklaryny emele getirmek, biologik dürlüligi saklamak ýaly möhüm wezipeleri öz içine alýar. Aral sebitinde ykdysady taýdan amatly şertleri ýokarlandyrmak, ýörite senagat zolaklaryny döretmek, oba hojalygyny ösdürmek we ýerden peýdalanmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak boýunça zerur çäreler göz öňünde tutulýar.

Milli tokaý maksatnamasyna döwletimiziň tebigaty goraýyş syýasatynda möhüm orun degişlidir. Onuň durmuşa geçirilmegine ýurdumyzyň ähli ilaty işjeň gatnaşýar. Ýazky we güýzki köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmak boýunça ählihalk çärelerini guramak asylly däbe öwrüldi.

Häzirki döwürde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde aňyrsy-bärsi görünmeýän tokaý zolaklarynyň, seýilgähleriň we miweli bag nahallarynyň zolaklary köpýyllyk işiň anyk netijeleridir. Her bir şäheriň we ilatly ýerleriň töwereklerinde täze tokaý zolaklary döredilýär. Aşgabadyň çar künjünde, aýratyn-da, Köpetdagyň eteklerinde gök zolaklar yzygiderli döredilýär.

Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy we Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy mynasybetli, şu ýylyň dowamynda tutuş ýurdumyzda saýaly, pürli we miweli bag nahallarynyň, üzümleriň 30 milliony ekiler. Bu asylly çärä ýurdumyzyň ministrlikleri, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň we paýtagtymyzyň häkimlikleri işjeň gatnaşýarlar.

Şu ýylyň iýun aýynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasyny we ony ýerine ýetirmek boýunça çäreleriň Meýilnamasyny tassyklady. Bu resminama ýurdumyzyň toprak-howa aýratynlyklaryny nazara alyp, tokaý zolaklarynyň meýdanyny mundan beýläk-de giňeltmegi, tokaý gaznasynyň döwlet tarapyndan hasaba alynmagyny, şeýle hem Türkmenistanyň howanyň üýtgemegi boýunça Milli strategiýasynda kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilmegini ugur edinýär.

Şol bir wagtyň özünde “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen Milli maksatnamasynyň” durmuşa geçirilmegi diňe bir önümçilik maksatly däl, eýsem, durmuş maksatly işleriň ösdürilmegine kuwwatly itergi berdi.

Halkara ülňülere laýyk gelýän saglygy goraýyş edaralarynyň, çagalar baglarynyň, mekdepleriň, medeniýet merkezleriniň, inženerçilik düzümlerine degişli desgalaryň gurulmagy, lukmançylyk hyzmatlarynyň, bilimiň, oba ilatynyň durmuşynyň hil taýdan ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Müňlerçe maşgalalar ähli amatlyklary bolan täze ýaşaýyş jaýlaryna göçüp gelýärler. Şeýlelikde, oba ýerleriniň durmuş şertleri şäher mümkinçiliklerine barha ýakynlaşýar.

Ýurdumyzy 2025-nji ýyla çenli döwür üçin durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda obasenagat toplumynda täze önümçilik kuwwatlyklarynyň döredilmegi göz öňünde tutulýar. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň içerki bazarlaryny özümizde öndürilen önümler bilen doly üpjün etmek we pudagyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak boýunça öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli ýerine ýetirilmegini şertlendirýär.

(TDH).

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzda iri halkara çäreleriň geçirilmegi mukaddes ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýylynyň dowamynda parahatçylyk söýüjilikli we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleriniň yzygiderli ösüşdediginiň aýdyň görkezijileri bolup durýar. Şu ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen, üstünlikli geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde bäş sany ugurdaş çäräniň geçirilmegi özara hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini görkezdi. Şolaryň birisi-de, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumydyr. Şeýle forumyň geçirilmegi bu halkara çäräniň ähmiýetini has-da artdyrdy.

Sebit ýurtlarynyň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklary täzeden dikeltmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, ony giňeltmek we hil taýdan täzelemek şu günüň wajyp wezipeleri bolup öňe çykýar. Bu babatda ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy uly ähmiýete eýedir. Hormatly Prezidentimiz sebitde söwda-ykdysady ugurlary ösdürmek bilen bagly birnäçe başlangyçlary beýan etdi. Şol başlangyçlaryň biri — orta möhletli döwre niýetlenen, ozalky gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirmek boýunça “Ýol kartasyny” işläp taýýarlamak bilen baglydyr. Gahryman Arkadagymyz bu wezipäni çözmegiň ýollaryny ulgamlaýyn esasda gözläp tapyp biljek bäştaraplaýyn iş edarasyny döretmegiň maksada laýykdygy baradaky pikiri öňe sürdi we muňa daşary ýurtly hyzmatdaşlygy çekmek mümkinçiligi bilen Merkezi Aziýada ykdysady we telekeçilik işjeňligine ýardam bermek boýunça Işewürler geňeşini döretmek baradaky meselä garamagy teklip etdi. Sebit ýurtlarynyň ykdysady ösüşiniň möhüm ugry hökmünde daşary ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmegi, ilki bilen-de, munuň energetika, ulag, söwda ulgamlarynda bilelikdäki taslamalara gatnaşmagy teklip edip boljak goňşy döwletler bilen amala aşyrylmalydygyny belledi.

Ykdysady gatnaşyklar, söwda, özara alyş-beriş ykdysady bähbitler bilen bilelikde, durmuş, medeni-ruhy hajatlary kanagatlandyrmaga hem hyzmat edýär. Ykdysady gatnaşyklar, söwda jemgyýetçilik gatnaşygy bolup, ol adamlary we ýurtlary bir-biri bilen ýakynlaşdyrmagyň serişdesi hökmünde çykyş edýär. Ykdysady gatnaşyklaryň döwletara gatnaşyklarda parahatçylygy pugtalandyrmak, ylalaşdyryjylyk, ösüş ugrunda tagallalary birleşdirmek wezipesini hem ýerine ýetirýändigine taryhy Beýik Ýüpek ýoly şaýatlyk edipdir. Beýik Ýüpek ýoly biziň eýýamymyzyň birinji müňýyllygynda Gündogar bilen Günbataryň arasynda söwda we hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ýoly bolup hyzmat edipdir. Bu ýoluň halklaryň arasyndaky dürli ugurlardaky syýasy, ykdysady, medeni gatnaşyklary ösdürmekde möhüm ähmiýeti bolupdyr. Beýik Ýüpek ýoly gadymy medeniýetiň gazanan üstünlikleriniň biri bolup, ol adamzadyň taryhynda ilkinji gezek Ýewropadan başlap, Hytaýa çenli aralykdaky ägirt uly giňişlikde halklaryň özara birleşmegine we dürli ugurlarda hyzmatdaşlyk etmegine giň ýol açypdyr. Bu aragatnaşyk Merkezi Aziýanyň, hususan-da, Türkmenistanyň üsti bilen ýola goýlupdyr. Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda Gürgenç, Şähristan, Nusaý, Merw, Sarahs, Abiwerd, Dehistan we Amul ýaly şäherler esasy orny eýeläpdir. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly gymmatly kitabynda: «Beýik Ýüpek ýolunyň döremeginde hem-de işjeň hereket etmeginde hem esasy orunlaryň biri türkmenlere degişlidir» diýlip bellenilýär.

Biziň halkymyz goňşulary bilen mylakatly, ysnyşykly, ylalaşykly ýaşamagy halaýan hem başarýan halk. Türkmenistan geçmişde hem, şu gün hem Merkezi Aziýa sebitinde amatly söwda ýollarynyň çatrygynda ýerleşýär. Türkmeniň goňşy halklary bilen gatnaşyklarynyň esasynda amatly söwda gatnaşyklarynyň hem orny uludyr. Bu gatnaşyklarda türkmen diňe öz bähbidini ileri sürüp, goňşusynyň bähbidini kemsitmändir. Gadymyýetde Gündogary Günbatar bilen birleşdiren Beýik Ýüpek ýoly bu gün döwrebap täzeden dikeldilip, halkara hyzmatdaşlygyň ýoluna öwrülýär. Garaşsyz Türkmenistanyň Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda geografik taýdan örän amatly ýerleşmegi bu gadymy kerwen ýoluny dost-doganlygyň, hyzmatdaşlygyň ýoluna öwürmäge oňat mümkinçilikleri döredýär. Häzirki zaman köp şahaly ulag-aragatnaşyk ulgamynyň döredilmegi Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şol syýasat ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösmegine hem-de ählumumy abadançylygyň bähbidine giň sebit we halkara hyzmatdaşlygyny ýola goýmaga gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumyna gatnaşyjylara iberen Gutlagynda bu ýurtlaryň ykdysady we senagat kuwwatyny berkitmek, integrasiýa gatnaşyklaryny giňeltmek, halklaryň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen iri möçberli maýa goýum taslamalaryny amala aşyrmak dünýä ykdysadyýetiniň globallaşma şertlerinde olary ösdürmegiň esasy ugurlary bolup durýandygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz: “Türkmenistan öz hyzmatdaşlary bilen has ýakyn ykdysady hem-de ylmy-tehniki taýdan goşulyşmaga gyzyklanma bildirýär” diýip, energetika, ulag we logistika düzümlerini kämilleşdirmek ýaly ugurlarda öz toplan tejribämizi paýlaşmaga, şeýle hem sanly ykdysadyýetiň, täze tehnologiýalary we innowasiýalary peýdalanmagyň möhüm ugurlary boýunça bilelikde iş alyp barmaga taýýardygyny belledi.

Bu ykdysady forumda sebitiň döwletleriniň söwda-ykdysady, maýa goýum, senagat, ulag-aragatnaşyk ulgamlarynda netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek meseleleri üns merkezinde boldy. Bu ugurlaryň geljekki ösüşi Durnukly ösüş maksatlary bilen gönüden-göni bagly bolup, olar sebitara derejesinde bolşy ýaly, dünýä hojalyk gatnaşyklarynda-da möhüm ähmiýetlidir. Ykdysady forum oňa gatnaşyjy ýurtlaryň ykdysady ösüşi üçin ähmiýetli meseleleri ara alyp maslahatlaşmak, oňyn hyzmatdaşlyk we ösüş maksatlarynda netijeli teklipleri işläp taýýarlamak babatda möhüm meýdança bolup durýar. Şeýle forumlar sebitiň şu gününi we geljegini nazarlaýan halkara taslamalaryň bilelikde işlenip taýýarlanylmagyna itergi berýär.

Ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow bu forumda öz çykyşynda häzirki döwürde ykdysady ösüşiň durnukly ugruna çykmaga, durmuş taýdan ösüşiň maksatnamalaryny amala aşyrmak üçin şertleriň üpjün edilmegine, sebitiň ýurtlarynyň Baştutanlarynyň gazanan ylalaşyklaryna laýyklykda, özara gatnaşyklaryň meýilnamalaryny ýerine ýetirmäge gönükdirilen bilelikdäki meýilnamalary we anyk wezipeleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Türkmenistanyň özara hyzmatdaşlykda esasy ugurlaryň hatarynda ulag we energetika ulgamlarynyň ileri tutulýandygyny belledi. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň strategik Ýewraziýa ýollarynyň çatryklarynda çäk taýdan ýerleşmegiň amatlyklary, uly möçberli serişde — çig mal kuwwaty, ykdysady ösüşde ölçegleriň birnäçesi boýunça düzüm ylalaşyklygyny bar bolan bäsdeşlige ukyply artykmaçlyklar hökmünde görkezmek bilen, olary doly peýdalanmagyň gerekdigine ünsi çekdi. Elbetde, bu şertler Merkezi Aziýa sebitini uly we uzak möhletleýin daşarky maýa goýumlary üçin özüne çekiji sebite öwürýär, giň halkara hyzmatdaşlygy üçin mümkinçilikleri açýar. Bu mümkinçilikleri ýakynlaşdyrmak üçin degişli derejedäki itergini sebitiň döwletleriniň anyk ädimler, ilki bilen bolsa, giň gerimli düzüm taslamalarynyň başyny başlamak arkaly amal etmelidigi baradaky pikir derwaýys çözgüt bolup durýar.

Ykdysady forumda ugurlar boýunça mejlisler geçirilip, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň söwda-ykdysady we maýa goýum mümkinçilikleri; energetika we himiýa pudaklarynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri; ulag-logistika ulgamynda hyzmatdaşlyk ýaly ugurlar boýunça gün tertibine girizilen meseleler boýunça pikir alşyldy. Tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän ýurdumyz energetikany dünýä bazaryna ugratmagyň köpugurly düzümini yzygiderli ösdürmäge uly üns berýär. Türkmenistan—Özbegistan—Gazagystan—Hytaý gaz geçirijisi bu ulgamda sebit döwletleriniň üstünlikli hyzmatdaşlygynyň ajaýyp nusgasydyr. Himiýa senagaty ýurdumyzyň geljegi uly pudaklarynyň biri bolup, bu pudaga iri maýa goýumlar goýulýar. “Marykarbamid” we “Garabogazkarbamid” zawodlarynda öndürilýän azot dökünleri, Gyýanlydaky polimer zawodynyň, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan sintetik benzin öndürýän zawodyň, Lebap welaýatyndaky kaliý dökünlerini öndürýän toplumyň önümleri milli himiýa senagatynyň kuwwatyny görkezýär. Çig maly gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilýän döwrebap senagat toplumlar guruldy, bu himiýa senagatynyň kuwwatlyklaryny berkitmäge iri maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmeginiň netijesidir. Bu gün “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň köpýyllyk hyzmatdaşlarynyň hatarynda Gazagystanyň “Kazfosfat” we “Kazazot”, Özbegistanyň “Uzkimýosanoat”, “Ferganaazot” we “Maksam Çirçik” ýaly Merkezi Aziýa ýurtlaryndan kompaniýalar bar.

Elektroenergetika ulgamynda, ýod we sulfat senagatynda, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmekde sebit döwletleriniň özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmekde-de giň mümkinçilikleri bar. Bu ugurda “Merkezi we Günorta Aziýanyň arasynda elektroenergiýa bazaryny döretmek boýunça CASA-1000” taslamasynyň çäklerinde elektrik geçiriji ulgamlary gurmagyň taslamasynyň amala aşyrylmagy aýratyn ähmiýetlidir. Sebitde ulag we logistika ulgamynda özara gatnaşyklaryň uly geljegi bar. Merkezi Aziýanyň we Hazar deňziniň üstünden geçýän halkara ýollaryň işjeňleşdirilmegi, bu ugurlarda täze halkara geçelgeleriň döredilmegi sebit döwletleriniň durmuş-ykdasady ösüşini ösdümek üçin şertleri üpjün eder, maýa goýum özüne çekijiligini artdyrar, sebit we sebitara söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer, syýahatçylyk gatnaşyklaryny ösdürmäge gönüden-göni täsir etjekdigi düşnüklidir.

Dürli ulgamlara we pudaklara sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, telekeçilik düzümleriniň, orta we kiçi işewürligiň ugry boýunça gatnaşyklary giňeltmek hem geljegi uly hyzmatdaşlyklaryň hatarynda kesgitlenildi. Halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň Merkezi Aziýanyň ykdysadyýetleri üçin Ýörite maksatnamasynyň (SPECA), Merkezi Aziýada sebitleýin ykdysady hyzmatdaşlyk maksatnamasynyň (CAREC) çäklerinde hyzmatdaşlygy giňeltmek babatda tejribe alyşmak hem möhüm ugurlaryň hatarynda bellenildi.

Forumyň netijeleri boýunça Jemleýji resminama kabul edilip, onda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň özara bähbitli hyzmatdaşlygyny utgaşdyrmaga we berkitmäge gönükdirilen teklipler beýan edildi. Sebitiň ýurtlarynyň ykdysadyýetleriniň durnukly we kadaly ösmegi üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, ykdysady taýdan sebitleýin goşulyşmagy mundan beýläk-de üpjün etmek baş maksat bolup durýar. Harytlar we hyzmatlar bazarlarynyň hukuk binýadyny kämilleşdirmek, özara söwdada iberilýän harytlaryň sanawyny giňeltmek, sebit söwdasyny kämilleşdirmek wezipeleri bellenilýär. Sebite maýa goýumlaryny çekmek, bu ulgamda hyzmatdaşlygy berkitmek, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek üçin amatly şetleri döretmek we bu ugurda döwletara işlerini utgaşdyrmagyň derejesini ýokarlandyrmak wezipeleri hem öz beýanyny tapdy. Sebitiň ulag-üstaşyr mümkinçiliklerini bilelikde ösdürmegiň ýollaryny işläp düzmek möhüm ugurlaryň hatarynda görkezildi. Ulag ulgamy boýunça birnäçe teklipler öňe sürüldi, olaryň hatarynda aragatnaşyk kuwwatyny we deňiz ýollaryna çykmak mümkinçiligini ýokarlandyrmak maksady bilen, täze ulag-logistika geçelgeleriniň açylmagyna we ösdürilmegine işjeň ýardam bermek teklibi bar.

Forumyň Jemleýji resminamasynda syýahatçylyk ulgamy boýunça guwandyryjy teklibiň öňe sürülmegi aýratyn üns çekijidir. Sebit ýurtlarynyň arasyndaky söwda-ykysady gatnaşyklary täzeden dikeltmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, ony giňeltmek we hil taýdan täzelemek şu günüň wajyp wezipeleri bolup öňe çykýar. Merkezi Aziýanyň dünýä syýahatçylyk bazaryndaky ornuny berkitmek maksady bilen, sebitiň ýeke-täk syýahatçylyk önümini we markasyny ösdürmek hem-de öňe sürmek arkaly syýahatçylyk pudagynda özara gatnaşyklary we hyzmatdaşlygy giňeltmek teklip edildi. Täze serhetüsti ugurlary döretmek arkaly sebitara syýahatçylygy ösdürmek bellenildi. Şeýle-de sanlylaşdyrmak, şol sanda elektron hökümet ulgamynyň meseleleri boýunça tejribe alyşmak teklibi öňe sürüldi.

Goňşy ýurtlaryň söwda-ykdysady we maýa goýum hyzmatdaşlygyny sebitleýin derejede, şol sanda sebitleýin forumlary we konferensiýalary geçirmek arkaly höweslendirmek hem-de özara ylalaşyk boýunça Merkezi Aziýa ýurlarynyň ykdysady forumyny geçirmek bellenildi.

Ykdysady forumyň çäklerinde möhüm pudagara resminamalaryň 11-sine gol çekilmegi Merkezi Aziýa sebitiniň ýurtlarynyň ulag, halkara konteýner we multimodal ýük daşamalary, senagat, nebitgaz we elektronika ulgamlary ýaly birnäçe ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmekde gyzyklanmalaryň iş ýüzünde dabaralanýandygyndan habar berýär.

Ýurdumyzyň işewür toparlarynyň wekilleriniň Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Özbegistanyň we Täjigistanyň kompaniýalary bilen oba hojalyk we azyk önümlerini, plastik turbalary, dürli görnüşli polimer önümlerini ibermek, ulag hyzmatlaryny ýerine ýetirmek bilen bagly işleri öz içine alýan şertnamalary baglaşmaklary oňyn hyzmatdaşlygyň ösüşlere beslenýändiginden habar berýär. Bu umumy bahasy ABŞ-nyň 131,5 million dollaryna barabar bolan 74 sany eksport we import ugurly hem-de hyzmatdaşlyk şertnamalary sebit hyzmatdaşlygynyň, ykdysady gatnaşyklarynyň geljekde giň gerim bilen ösmäge uly kuwwatynyň we mümkinçilikleriň bardygyna şaýatlyk edýär.

Parahatçylyk söýüjilikli we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleriniň ösdürilmeginiň ýokary hil derejesiniň nusgasyna öwrülen bu ykdysady forum oňa gatnaşyjylaryň hyzmatdaşlygy giňeltmek maksatlaryna täze badalga berdi. Tagallalary birikdirmek arkaly alnyp barylýan sebit hyzmatdaşlygynyň şeýle forumlar arkaly, dostluk we özara deňhukuklylyk ýörelgeleri esasynda ösdüriljekdigi sebit ýurtlarynyň parahatçylyk söýüjilikli ädimlerini alamatlandyrýar.

Oguljemal NURMYRADOWA,

“Ahal durmuşy”.

Günsaýyn özgerýän ýurdumyz Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde has-da görklenip, dünýä ýurtlarynyň ünsüni özüne çekmegi başardy. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, durmuş ulgamy Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugrudyr. Şu maksada ýetmek üçin ýurdumyzda milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ägirt uly işler amala aşyrylyp, her güni täzeliklere beslenýän Diýarymyzda olar anyk netijesini berýär. Şäherleriň we beýleki ilatly ýerleriň düzümini toplumlaýyn kämilleşdirmäge, ýurdumyzyň raýatlaryny ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmäge gönükdirilen täzeçil şähergurluşyk konsepsiýasy Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen durmuşa geçirilýän döwlet ösüş strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir.

Ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramyna taýýarlyk görülýän günlerinde Aşgabady hemmetaraplaýyn ösdürmek ugrunda giň möçberli işler alnyp barylýar. Paýtagtymyzda bar bolan ýaşaýyş jaý gaznasyny döwrebaplaşdyrmak bilen bir hatarda, dürli belentlikdäki ýaşaýyş jaý toplumlary guruldy we gurulmagy dowam etdirilýär. Bu bolsa adamlaryň amatly, hil taýdan ýokary bolan ýaşaýyş jaýlaryny şahsy isleglerine görä saýlap almak şertleriniň has-da artmagyna mümkinçilik berýär. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň maý aýynyň 25-ine ak pata bermeginde gurluşygyna başlanan «Şäher içindäki şäher» ýörelgesi boýunça taslamasy taýýarlanan «Aşgabat-sitiniň» gurluşygyny muňa mysal hökmünde görkezmek bolar. Köpugurly toplumy özünde jemleýän «Aşgabat-sitiniň» çäginde dünýäniň şähergurluşyk, binagärlik we inženerçilik-tehniki çözgütlerinden ybarat bolan iň täze hem-de öňdebaryjy tejribeler öz beýanyny tapar. «Şäher içindäki şäheriň» çäklerinde iň ýokary derejeli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna aýratyn ähmiýet berilýär. Geljekki şäheriň ak mermere beslenen paýtagtymyzyň dünýäniň gözel we şol bir wagtda ýaşaýyş üçin amatly şertleri özünde jemleýän şäherleriň birine öwrülmegi bilen bir hatarda, Watanymyzyň okgunly ösüşini we ägirt uly döredijilik kuwwatyny hem alamatlandyrar.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabatda we tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan özgertmeler maksatnamalarynyň durmuşa geçirilişini hem hemişe üns merkezinde saklaýar. Şunuň bilen baglylykda, «Altyn asyr» Türkmen kölüniň sebitini 2019 — 2025-nji ýyllarda özleşdirmegiň Konsepsiýasyny amala aşyrmak boýunça geçirilmeli çäreleriň maksatnamasyna laýyklykda, «Altyn asyr» Türkmen kölüniň çäginde 10 megawat kuwwaty bolan utgaşdyrylan Gün we ýel elektrik bekediniň şekil taslamalary, Ahal hem-de Daşoguz döwlet elektrik beketlerini utgaşykly dolanyşyga geçirmek boýunça alnyp barylýan işleriň meýilnamasynyň işlenip taýýarlanylmagynyň netijesinde, tebigy gazy sarp etmezden, öndürilýän elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmaga, daşky gurşawa gidýän zyýanly galyndylaryň mukdaryny birnäçe esse azaltmaga mümkinçilik berer. Bulardan başga-da, döwlet Baştutanymyzyň başlangyçlary bilen Lebap welaýatynyň Kerki şäherinde täze Halkara howa menziliniň, Türkmenabat şäherinde döwrebap «Türkmeniň ak öýi» binasynyň hem-de 3000 orunlyk sadaka jaýynyň, Farap etrabynda «Çagalar dünýäsi» medeni-dynç alyş merkeziniň dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berilmegi, örän buýsandyryjy wakalardyr. Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly pelsepewi eserinde baý taryhy geçmişimizdäki ady dillere dessan bolan şöhratly şäherlerimiziň hatarynda buýsanç bilen atlandyrylýan Kerkiniň durmuşynda bu gün — Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gadymy hem müdimi şäher ýurdumyz üçin hem, dünýä üçin hem hyzmatdaşlygyň, ösüşiň möhüm merkezine öwrülýär.

Tutumy uludan belleniljek Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramly ajaýyp ýylynda milli Liderimiziň gatnaşmagynda Aziýanyň merjen şäheri Aşgabatda täze binanyň — 14 gatly kaşaň «Arkadag» myhmanhanasynyň açylyş dabarasy boldy. Paýtagtymyzda şeýle ajaýyp binanyň açylmagynyň özi Aziýanyň merjeni hökmündäki ykrarnamany ýene bir ýola subut edýär. «Arkadag» myhmanhanasy ýurdumyzyň, ylaýta-da, paýtagtymyzyň häzirki zaman şäher binagärlik keşbi bilen örän sazlaşykly myhmanhana toplumy bolmak bilen bir hatarda, döwletimiziň, ady uzaklardan ýaňlanýan merjen şäher Aşgabadymyzyň syýasy, diplomatik, ykdysady, medeni işewürlik merkezi hökmünde halkara derejesinde äşgärligini ykrar edýär. Döwlet Baştutanymyzyň ak patasy bilen Balkan hem-de Daşoguz welaýatlarynda açylan binalar hem kalbymyzy buýsançdan doldurdy.

Türkmenistany dünýä ösüşiniň täzeden-täze belentliklerine atarýan, her ädimi bilen döwletimizi ruhlandyrýan hormatly Prezidentimiziň halkymyz, Watanymyz üçin edýän atalyk aladalarynyň rowaçlyklara beslenmegini, janynyň sag, başynyň dik bolmagyny arzuw edýäris!

Baýmyrat MUSAÝEW,

«Esger».

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda milli ykdysadyýetiň düzüminde amala aşyrylýan maksatnamalaýyn özgertmeler ykdysady ösüşiň täze çeşmelerini gözlemegiň we ulanylman duran mümkinçilikleri herekete girizmegiň çäklerini giňeltdi. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» bu ugurda nobatdaky ädime öwrüldi. Çünki innowasion ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi ýurtda uzak möhletleýin ykdysady ösüşi we ýokary öndürijiligi gazanmaga ýardam edýän netijeli ulgamlaryň ornaşdyrylmagyny göz öňünde tutýar.

Sanly ykdysadyýet häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetiniň örän möhüm bölegine öwrülýär. Ykdysadyýetiň sanly ulgama geçmeginiň sebäbi döwlet dolandyryşynyň, maliýe ulgamynyň, lomaý we bölek söwdanyň, jemagat we durmuş hyzmatlarynyň ösmegi bilen baglydyr. Munuň özi dürli pudaklaryň bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga itergi berýär, işewürler we telekeçiler üçin täze mümkinçilikleri döredýär, dünýä bazarlaryna çykmagyň täze ýollaryny açýar.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, telekeçilik giň gerimde ösdürilýär. Dünýä bazarlaryna çykmak üçin döredilýän esaslaryň biri hem Türkmenistanyň «Salgytlar hakynda» Bitewi Kanunynda bellenen salgyt ýeňillikleridir. Salgyt salmagyň ýeňillikli ulgamyna degişli iş görnüşleri bilen meşgullanýan telekeçiler üçin goşmaça patent töleginiň möçberi bary-ýogy umumy girdejiniň 2 göterimine barabar. Hasabat döwürleri hem salgyt ýylynyň dowamynda iki gezek, ýagny 1-nji ýanwardan 30-njy iýuna we 1-nji iýuldan 31-nji dekabra çenli bolan döwürleri öz içine alýar.

Salgyt ulgamynda sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy degişli konsepsiýa laýyklykda alnyp barylýar. Bu ugurda degişli resminamalar işlenip taýýarlanyldy we salgyt töleýjiler bilen guralýan maslahatlarda giňişleýin düşündirmek üçin ara alnyp maslahatlaşylýar. Ýurdumyzyň telekeçileri, eýeçiligiň ähli görnüşindäki edara-kärhanalar bilen sanly ulgamda aragatnaşygyň internet arkaly amala aşyrylmagy ýola goýlandyr. Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Salgyt müdiriýetiniň sanly hyzmatlary hödürleýän web-saýty: fineconomic.gov.tm we tax.gov.tm. Elektron poçtasy: info@tax.gov.tm.

Salgyt töleýjiler biziň internet saýtlarymyza öz şahsyýetini tassyklaýan resminamadaky maglumatlary doly we dogry girizip, goşulyp bilerler.

Zeýnep HOJAMYRATOWA,

S.A.Nyýazow adyndaky etrap salgyt bölüminiň baş salgyt inspektory.

Ministrler Kabinetiniň 9-njy iýulda geçirilen hem-de halk hojalyk toplumynyň pudaklaryny ösdürmek boýunça şu ýylyň birinji ýarymynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanan giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň medeniýet ulgamynyň öňünde durýan möhüm wezipeleri kesgitläp, olaryň çözgüdiniň döwrüň talaplaryna kybap gelmelidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz soňky ýyllarda döredilen pudak düzüminden netijeli peýdalanmagyň zerurdygyny aýdyp, elektron kitaphana ulgamynyň maglumat binýadyny we sanly kitaphana hyzmatlarynyň gerimini has-da giňeltmegi tabşyrdy. Milli Liderimiz medeniýet edaralarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça işleri işjeňleşdirmegiň hem-de elektron petekleri we hasaba alyş kartlaryny girizmek boýunça zerur çäreleri görmegiň wajypdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow geljek üçin wezipeleri kesgitläp, ilatyň sanly ykdysadyýet we maglumat howpsuzlygy babatdaky bilimini artdyrmak maksady bilen, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde wagyz-nesihat işlerini giňden alyp barmagy tabşyrdy.

Ýaşlaryň tebigy zehinini we sungata höwesini ösdürmek, olary ylmy-döredijilik işine giňden çekmek hem-de aýdym-saz sungatymyzy, medeni mirasymyzy düýpli öwrenmek boýunça alnyp barylýan işler geljegi uly bolan ugurlaryň hatarynda kesgitlenildi. Bu wajyp wezipedir, çünki milli mirasymyz ösüp gelýän nesli watançylyk ruhunda terbiýelemekde möhüm orun eýeleýär. Halk dabaralarynyň köp sanly däp-dessurlary hem özboluşlydyr. Aýdymlar we sazlar, tanslar, oýunlar hem-de güýmenjeler, saçagyň berekedi, gadymy senetler bilen bagly bilimler — bularyň hemmesi milli medeniýetiň köpugurly düşünjesinde öz beýanyny tapýar.

Häzir Türkmenistanda zehinli ýaşlary ýüze çykarmak hem-de bilim bermek üçin ähli şertler döredildi. Ýöriteleşdirilen mekdepleriň, oba medeniýet öýleriniň sany artýar, ugurdaş okuw mekdeplerinde täze kafedralar açylýar. Şu ýyl ministrligiň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň gurluşynda “Sanly tehnologiýalar we maglumat howpsuzlygy” bölümleri döredildi. Şeýle hem medeniýet ugurly ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde döwrüň talabyna laýyk gelýän täze ugurlary açmak, okatmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak, sanly ulgamy kämilleşdirmek boýunça hem işler geçirildi.

Döwlet Baştutanymyzyň Hökümetiň agzalary, medeniýet ulgamynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary bilen yzygiderli geçirýän iş maslahatlary milli Liderimiziň güneşli ülkämiziň medeniýetini ösdürmek baradaky meselelere uly üns berýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

7-nji fewralda sanly ulgam arkaly geçirilen maslahatyň barşynda medeniýet ulgamyna degişli edaralaryň işini talabalaýyk guramak, asyrlarboýy sünnälenip, biziň günlerimize ýetirilen medeni mirasymyzy, aýdym-saz sungatymyzy, däp-dessurlarymyzy asyl nusgasynda geljek nesillerimize geçirmek mümkinçiliklerine garaldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlyk ýyllary içinde gazanan üstünliklerini we ýeten belent sepgitlerini hem-de durmuşa geçirilen özgertmeleri dünýä giňden ýaýmak, şol sanda tanyşdyryş wideoroliklerini, çeper, telewizion we dokumental filmleri taýýarlamak, teleradioýaýlymlar boýunça berilýän gepleşikleriň hiliniň ýokary bolmagyny gazanmak üçin hünärine ökde işgärleri taýýarlamak we olar üçin ýörite okuwlary guramak boýunça netijeli çäreleri wajyp wezipeleriň hatarynda kesgitledi.

Bu ugurlarda geçirilýän işler “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýylyň dürli döredijilik çärelerinde öz beýanyny tapdy. Elbetde, medeni diplomatiýa halkara giňişlikde Watanymyzyň abraýyny pugtalandyrmaga netijeli ýardam edýär, milli Liderimiziň döredijilikli daşary syýasy strategiýasyny amala aşyrmagyň möhüm şerti onuň innowasion taýdan okgunly ösüşiniň subutnamasy bolup durýar.

Medeniýeti we media ulgamyny ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hem-de döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösdürmegiň netijeli guraly bolup durýar. Medeniýet ulgamynda gazanylan her bir sepgit dürli jemgyýetçilik işleriniň tutuş toplumyny özünde jemleýär hem-de milletiň ruhy-ahlak baýlygyny artdyrmaga gönükdirilendir.

11-nji ýanwarda Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde 2021-nji ýylyň şygarynyň hormatyna dabaraly çäre geçirildi. Bu dabara Hökümet agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, medeniýet ulgamynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary, medeniýet işgärleri we sungat ussatlary gatnaşdylar. 2021-nji ýylyň şygarynyň türkmen halkynyň milli ýörelgelerine hem-de taryhy we medeni dessurlaryna gabat gelýändigi bellenildi. Çykyşlarda bu şygaryň häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn içeri we daşary syýasatynyň, parahatçylyk dörediji döwletimiziň okgunly ösüşiniň esasyny düzýändigi hem-de ynsanperwerlik ýörelgeleri bilen berk baglanyşyklydygy nygtaldy.

Şu ýyl Türkmenistanda ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçýär. Milli Liderimiz bu taryhy senäniň hormatyna meýilleşdirilen dabaralaryň maksatnamasyny tassyklap, ýurdumyzyň gazanan üstünliklerini hem-de baý medeni mirasyny dünýä ýaýmakda, daşary döwletler bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmakda munuň aýratyn ähmiýetini belledi.

Türkmenistanyň medeniýet ulgamyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda hem-de baýramçylyk dabaralarynyň Meýilnamasynda göz öňünde tutulan dürli döredijilik çäreleri, şol sanda maslahatlar, duşuşyklar, sergiler we bäsleşikler, sahnalaşdyrylan çykyşlar, aýdym-saz dabaralary, durmuş-medeni maksatly desgalaryň açylyş dabaralary geçirilýär.

Dünýä ýurtlary bilen netijeli medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek boýunça işler depginli dowam edýär. Şu ýylyň birinji ýarymynda sanly ulgam arkaly dürli halkara döredijilik çäreleri, şol sanda Türkmenistanyň we türki dilli döwletleriň halk saz gurallary orkestrleriniň konserti hem-de “Binagärlik sungatynyň taryhy we medeniýeti” atly halkara ylmy-amaly maslahat, Diýarymyzyň ýaş zehinleriniň daşary döwletlerden bolan deň-duşlary bilen bilelikde gatnaşan “Bagtyýar çagalyk” atly surat çekmek bäsleşigi, heýkeltaraşlaryň halkara bäsleşigi geçirildi. Şeýle hem paýtagtymyzda ýapon gurjaklarynyň göçme sergisi guraldy.

Ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň talyplary halkara onlaýn bäsleşiklere gatnaşyp, baýrakly orunlary eýelediler. Şeýle hem dürli ýurtlaryň we abraýly düzümleriň ugurdaş edaralary bilen ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekildi.

Ynsanperwer ulgamda halkara hyzmatdaşlyk mowzugy sanly ulgam arkaly guralýan maslahatlaryň barşynda hem dowam etdirildi. 11-nji martda Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet kitaphanasy hem-de welaýatlaryň iri kitaphanalary “Kitaphanalaryň arkalaşygy: üstünlikler we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň geljegi” atly iki günlük halkara maslahata gatnaşdylar. Bu çäre kitaphana işiniň iň gowy tejribesi bilen tanyşlyga hem-de GDA ýurtlarynyň kitaphanalarynyň arasynda özara gatnaşyklaryň has netijeli görnüşlerine bagyşlandy.

Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça edarasy (ÝUNESKO) bilen hem netijeli gatnaşyklar ösüşe eýe boldy. Onuň bilen özara gatnaşyklar halkara medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlykda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Şunuň bilen baglylykda, 15-nji aprelde Türkmenistanyň Hökümetiniň hem-de ÝUNESKO-nyň arasynda 2021 — 2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk hakynda Ähtnama gol çekilmegini mysal getirmek bolar. Geçirilen maslahatlaryň hem-de sanly ulgam arkaly geçirilen duşuşyklaryň birnäçesi bu abraýly gurama bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmäge, onuň işiniň esasy ugurlaryny hem-de maksat edinýän anyk netijesini kesgitlemäge bagyşlandy.

Fewral aýynda Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň işleri boýunça Milli toparynyň mejlisinde ýurdumyzyň taryhy we medeni ýadygärliklerini Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek boýunça meseleleriň giň toplumyna seredildi. Onlaýn görnüşde Medeniýet ministrliginiň hem-de Maddy däl medeni mirasyň sanawyna girizmek üçin bilelikdäki teklipleri taýýarlamak boýunça Klaster edarasynyň wekilleriniň iş duşuşygy geçirildi, onda hususan-da, “Keşdeçilik sungaty” atly köp görnüşli hödürnama ara alnyp maslahatlaşyldy.

19-njy maýda Medeniýet ministrliginde türkmen paýtagtyny “Dizaýn” ugry boýunça BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň döredijilik şäherleriniň toruna goşmak barada sanly ulgam arkaly iş maslahaty geçirildi, onuň barşynda bu toruň medeniýeti we durmuşy utgaşdyrmaga maýa goýmaga taýýar şäherleriň arasynda hyzmatdaşlyk babatda uzak möhletleýin maksatnamany işläp düzmek meselesi ara alnyp maslahatlaşyldy. Mälim bolşy ýaly, maý aýynda Aşgabadyň degişli ýüztutmasy ÝUNESKO-nyň Sekretariaty tarapyndan resmi taýdan kabul edildi. Bu mesele boýunça soňky çözgüt ÝUNESKO-nyň Baş direktory tarapyndan 31-nji oktýabrda bellenilýän Bütindünýä şäherler güni baýramçylygynyň öňüsyrasynda yglan ediler.

22-nji maýda Daşary işler ministrliginde Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň işleri boýunça Milli toparynyň üçünji mejlisi geçirildi. Bütindünýä medeni mirasyň sanawyna taryhy ýadygärlikleri hem-de Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna keçe sungatyny we demirçilik senedini, türkmen tazysyny we el guşuny hödürlemek üçin deslapky resminamalary taýýarlamak işi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň barşynda ÝUNESKO-nyň çäklerinde köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhümdigi nygtaldy. Şol sanda “Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň, Täjigistan Respublikasynyň Medeniýet ministrliginiň we Özbegistan Respublikasynyň Medeniýet ministrliginiň arasynda Beýik Ýüpek ýolunyň Zarawşan — Garagum geçelgesiniň şahalaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä medeni we tebigy mirasynyň sanawyna bilelikde hödürlemek, dolandyrmak hem-de goramak hakynda Ylalaşykdan” gelip çykýan wezipeleri amala aşyrmak boýunça işler geçirilýär. Şeýle hem gün tertibine türkmen keşdeçilik sungatyny Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek boýunça taslamany amala aşyrmak babatda Eýran bilen bilelikde geçirilen işleriň netijeleri girizildi. Şunuň bilen baglylykda, hödürnamany şeýle atlandyrmak hakyndaky teklibiň Eýranyň başlangyjy bolmagynyň biziň döwletlerimiziň dostlukly gatnaşyklaryny we hoşniýetli goňşuçylygyny pugtalandyrmagyň subutnamasydygy bellenildi. Şeýle hem ýurdumyzyň tebigy ýadygärliklerini ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek boýunça teklibe seredildi.

Aşgabadyň 140 ýyllygynyň baýram edilmegi geçen ýarym ýylyň ähmiýetli wakasy boldy. Paýtagtymyzyň şanly senesiniň hormatyna köp sanly baýramçylyk çäreleri, dürli maksatly täze desgalary ulanmaga bermegiň dabaralary, konsertler, sergiler, çeper okaýyşlar, döredijilik bäsleşikleri, tanyşdyrylyş dabaralary, forumlar, sport bäsleşikleri we ekologiýa çäreleri guraldy. Ýurdumyzyň muzeýlerinde ýörite sergiler ýaýbaňlandyryldy. Paýtagtymyzyň hormatyna täze aýdymlar, goşgular, sahna oýunlary we kinofilmler, sungatyň dürli görnüşleriniň eserleri döredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döreden “Ak şäherim Aşgabat” atly ajaýyp goşgusy döredijilik ulgamynyň işgärleri üçin özboluşly nusga boldy. Döwlet Baştutanymyzyň agtygy Kerimiň ýazan sazy esasynda ol ajaýyp şäherimize bagyşlanan, kalplary joşdurýan aýdyma öwrüldi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ak şäherim Aşgabat” atly täze kitabynyň sahypalarynda Watanymyzyň baş şäheriniň parahatçylyk döredijilikli orny öz beýanyny tapdy. Bu kitap ildeşlerimize şanly sene mynasybetli ajaýyp sowgat boldy. Paýtagtymyza edebi ýadygärlik eseri hökmünde ykrar edilen täze kitabyň tanyşdyrylyş dabarasy 8-nji maýda “Ak şäherim Aşgabat” binasynyň ýanynda geçirildi. Paýtagtymyzyň baş nyşany bolan bu ýerde oňa bagyşlanan dabaralar yzygiderli geçirilýär. Döwlet Baştutanymyzyň ady agzalan kitabynyň rus dilinde neşir edilendigini bellemek gerek.

Paýtagtymyzyň baýramynyň öňüsyrasynda “Aşgabat bahary” atly gysga metražly çeper filmleriň gözden geçiriliş bäsleşiginiň jemleri jemlenildi. Gözden geçirilişiň esasy maksady zehinleri agtarmakdan hem-de döredijilik gözleglerine ýardam etmekden ybaratdyr. Şonuň üçin hem oňa gatnaşmaga bu ugurda işleýän hünärmenler bilen birlikde, eziz şäherimize, Garaşsyzlyk ýyllarynda Aşgabadyň näderejede özgerýändigine öz garaýyşlaryny beýan etmäge isleg bildirýänleriň ählisi çagyryldy. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda döredilen kinofilmleriň “Aşgabat kino sungatynda” atly retrospektiw görkezilişi bellärliklidir. Ol ilkinji gezek şunuň ýaly görnüşde maý aýynyň 10 — 16-sy aralygynda “Aşgabat” kinoteatrynda geçirildi.

Ýurdumyzyň teatr toparlarynyň ählisi baýramçylyga özleriniň döredijilik sowgatlaryny taýýarladylar. 12 — 16-njy maý aralygynda geçirilen “Türkmen teatr sungaty” festiwal-bäsleşiginiň çäklerinde birnäçe sahna oýunlary ilkinji gezek görkezildi. 20-nji maýda Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde ýene bir döredijilik bäsleşiginiň jemi jemlenildi. Onda Aşgabadyň ýeten belent sepgitleri hakynda gürrüň berýän makalalara, şahyrana eserlere, ak mermerli paýtagtymyzyň taryhyny we şu gününi beýan edýän fotosuratlara, wideoşekillere baha berildi.

Daşary ýurtlaryň ençemesiniň wekilleri türkmenistanlylary şanly sene — Aşgabadyň 140 ýyllygy bilen gutladylar. Şu mynasybetli daşary ýurtlaryň, şol sanda türkmen paýtagtynyň doganlaşan şäherleriniň medeniýet we sungat ulgamlarynyň ýolbaşçylary, işgärleri bilen onlaýn duşuşyklar, halkara forumlar geçirildi. Döredijilik dabaralary 21-nji maýda “Ak şäherim Aşgabat” binasynyň ýanynda dowam etdirildi. Onda Diýarymyzyň we daşary döwletleriň meşhur aýdymçylary öz ýurtlarynyň milli lybaslarynda çykyş edip, ak mermerli paýtagtymyza bagyşlanan täze aýdymy türkmen dilinde ýerine ýetirdiler. Çykyşlaryň dowamynda dürli ýyllarda doganlaşan şäherleriň gözel ýerleriniň şekilleri görkezildi. “Aşgabat” aýdym-saz merkezinde sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda geçirilen uly konsert Watanymyzyň baş şäherine bagyşlanan dabaralaryň jemini jemledi.

Döwlet we halkara baýramlaryň hormatyna guralan çärelerde türkmen halkynyň, häzirki zaman sungatynyň baý we özboluşly mirasy hem-de parahatçylyk döredijilik wezipesi öz beýanyny tapdy.

Aprel aýynyň birinji ongünlüginde Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde geçirilen “Dutar ýasamak senetçiligi, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungaty” bäsleşiginiň jemleýji tapgyry milli mirasymyzy gorap saklamaga hem-de wagyz etmäge bagyşlandy.

27-nji iýunda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe bagyşlanyp Lebap welaýatynda geçirilen Medeniýet hepdeligi baý medeni mirasymyzy aýawly saklamak, ony dünýäde giňden wagyz etmek boýunça geçirilýän işleriň ýokary netijesiniň, milli sungatymyzyň gülläp ösüşiniň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

Döredijilik çäresiniň çäklerinde konsertler, şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň, neşirýat önümleriniň sergileri, döredijilik duşuşyklary guraldy. Taryhy-medeni mirasymyzy gorap saklamagyň, öwrenmegiň hem-de wagyz etmegiň, bu ulgamda gazanylan üstünlikleriň meselelerine bagyşlanyp, dürli maslahatlar, şol sanda onlaýn görnüşinde maslahatlar geçirildi.

Medeniýet hepdeliginde ilkinji gezek Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynyň “Gül — Bilbil” operasy, Lebap welaýatynyň Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly-drama teatrynyň “Saz rowaýaty” sahna eseri, Oguzhan adyndaky “Türkmenfilm” birleşiginde surata düşürilen dürli kino eserleri görkezildi.

Foruma gatnaşyjylar sebitiň taryhy we tebigy künjekleri bilen tanyşdylar. Şahyr Seýitnazar Seýdiniň dogduk obasy bolan Halaç etrabynyň “Lamma” geňeşliginde uly şygryýet baýramçylygy geçirildi.

Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli dürli döredijilik çäreleri geçirildi. Türkmenistanda 2024-nji ýylda dünýä belli nusgawy türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny giňden belläp geçmäge işjeň taýýarlyk görülýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gol çeken Kararyna laýyklykda, ýubileý çäresini dabaraly geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredildi.

“Türkmeniň ak öýi” binasynda geçirilen uly baýramçylyk konserti giň möçberli döredijilik forumynyň jemleýji tapgyryna öwrüldi. Iri medeni çäreleri geçirmäge niýetlenen bu özboluşly toplumyň açylyşy hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Medeniýet hepdeligi — 2021-e bagyşlanyldy. Kerki şäherindäki Halkara howa menziliniň hem-de Farap etrabyndaky “Çagalar dünýäsi” medeni-dynç alyş merkeziniň açylyş dabaralary hem döredijilik forumynyň çäklerinde boldy.

Baýramçylyk hepdeliginiň jemleýji konsert maksatnamasynda aýdym-sazly çykyşlar, dürli ajaýyp sahna oýunlary görkezildi. Hut şeýle şahyrana döredijilik görnüşinde forumy geçirmek nobaty Lebap welaýatyndan Mary welaýatyna berildi. Türkmenistanyň Prezidentiniň Kararyna laýyklykda, bu ýerde 2022-nji ýylda nobatdaky Medeniýet hepdeligi geçiriler.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döredijilik hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işgärleriniň öňünde diňe bir halkymyzyň däp-dessurlaryna eýerijiler we ony dowam etdirijiler bolmak bilen çäklenmän, eýsem, döwrebap täze eserleri döretmek, makalalarda, teleradiogepleşiklerinde Garaşsyzlygyň gazananlaryny açyp görkezmek baradaky jogapkärli wezipeleri goýýar.

Döwlet Baştutanymyz Hökümetiň 9-njy iýulda geçirilen giňişleýin mejlisinde döwlet hem-de medeni köpçülikleýin çärelerini, ilkinji nobatda bolsa, Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna bagyşlanan ähli baýramçylyk we sahnalaşdyrylan dabaralary ýokary derejede guramagy hem-de geçirmegi tabşyrdy.

Şanly ýubileý ýylynyň ähli dabaraly çäreleri taryhy senäniň nyşany astynda geçirilýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda dürli ulgamlarda ýetilen belent sepgitler metbugat sahypalarynda, teleradioýaýlymlarda, internet sahypalarynda, şol sanda daşary ýurtlaryň habar beriş serişdelerinde öz beýanyny tapýar.

Amala aşyrylýan özgertmeleriň mazmunyny we ähmiýetini düşündirmek boýunça işler ýaýbaňlandyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, Diýarymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygynyň şanyna Watanymyzyň gazanan üstünliklerini hem-de parahatçylyk döredijilik başlangyçlaryny we dürli ulgamlardaky ýeten belent sepgitlerini, halkymyzyň baý taryhy-medeni mirasyny wagyz etmäge gönükdirilen döredijilik bäsleşiklerini geçirmäge aýratyn üns berilýär.

Sebit boýunça goňşy ýurtlar bilen netijeli ynsanperwer hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak we giňeltmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan hem-de yzygiderli durmuşa geçirýän netijeli daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Bu ugurda köpasyrlyk tejribesi we baý däpleri bolan gatnaşyklar Merkezi Aziýa sebitiniň döwletleriniň arasyndaky medeni diplomatiýanyň özenini düzýär. Gadymy ruhy-ahlak gymmatlyklara sarpa goýulmagy halklarymyzy bu gün hem birleşdirip, şolary aýawly saklamaga we baýlaşdyrmaga ruhlandyrýar.

Biziň ýurtlarymyz giň ynsanperwer gatnaşyklary giňeltmek arkaly medeni gatnaşyklaryny ösdürýärler, şeýtmek bilen, hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek hem-de birek-biregi hormatlamak däpleriniň dowamlylygyny üpjün edýärler. Bu ugurda yzygiderli gatnaşyklar aýratyn wezipäni ýerine ýetirýär — şol wezipe medeniýetleriň toplumlaýyn, köpugurly gatnaşyklaryny ýola goýmakdan, Merkezi Aziýa halklarynyň baý ruhy-taryhy mirasyny, edebiýat, sungat, kinematografiýa babatda gazananlaryny dünýä ýaýmakdan, giň döredijilik hyzmatdaşlygyny ösdürmekden ybaratdyr.

Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde, 6-njy awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen bäş ýurduň medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konserti we beýleki döredijilik çäreleri munuň aýdyň subutnamasyna öwrüldi. Bu çäreler Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň sebit boýunça goňşy döwletler bilen dostlukly gatnaşyklaryň täze belentliklerine ynamly gadam urýandygyny görkezdi.

Türkmenistanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň hem-de Özbegistanyň Prezidentleri Merkezi Aziýa ýurtlarynyň medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konsertine ýokary baha berdiler. Bu çäreler öz esasy wezipesini — doganlyk halklaryň medeni-ruhy gymmatlyklarynyň wagyz edilmegini hem-de bu ulgamyň işgärleriniň arasynda döredijilik gatnaşyklaryny kämilleşdirmäge ýardam etmek wezipesini berjaý etdi.

Ýakyn wagtda geçiriljek çäreleriň biri hem edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, ýaş ýerine ýetirijileriň hem-de zehinli çagalaryň arasynda yglan edilen Türkmenistanyň Prezidentiniň “Türkmeniň Altyn asyry” atly bäsleşiginiň jemlerini jemlemek dabarasydyr. Hormatly Prezidentimiziň baýragy ugrunda her ýyl geçirilýän bu gözden geçiriliş döredijilik işgärleriniň hünär taýdan kämilleşmegine, zehinleri ýüze çykarmaga, ýaşlary milli medeniýetimiziň baýlyklary bilen ýakyndan tanyşdyrmaga kömek edýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, “Medeniýetiň ösmegi, sungatyň kämilleşmegi jemgyýetimiziň bitewüliginiň kepilidir. Çünki medeniýet halkyň kalbydyr, sungat milletiň mertebesidir!”. Döwletimiz tarapyndan döredilýän şertler gadymy medeni däplerimizi baýlaşdyrmaga, jemgyýetiň ruhy hem-de döredijilik kuwwatyny artdyrmaga şert döredýär.

(TDH).