Habarlar
Türkmen-eýran hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça 8-9-njy ýanwarda Türkmenistanyň wekiliýeti Eýran Yslam Respublikasynyň paýtagty Tähran şäherinde iş saparynda boldy. Saparyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen duşuşyklar geçirildi.

Türkmenistanyň wekiliýeti Tähran şäheriniň Halkara howa menzilinde gadyrly garşylanyldy. Bu ýerde Eýran Yslam Respublikasynyň daşary işler ministriniň orunbasary Mehdi Safri ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowy hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowy mähirli garşylap, bu gezekki saparyň iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn ösdürilmeginde ähmiýetli boljakdygyna ynam bildirdi.

Howa menzilinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň Eýranyň daşary işler ministriniň orunbasary bilen duşuşygy boldy. Onuň dowamynda möhüm meseleler boýunça pikir alyşmalar boldy. Şunda ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli ösdürmegiň zerurdygy, hususan-da, syýasy-diplomatik hyzmatdaşlygyň bar bolan ähli mümkinçiliklerini peýdalanmagyň möhümdigi barada aýdyldy.

Iş saparynyň çäklerinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowy hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowy Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi kabul etdi. Eýranyň Lideri EYR-nyň Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda parahatçylyk söýüjilikli syýasaty alyp barýan Türkmenistan bilen gatnaşyklary mundan beýläk-de berkitmäge we giňeltmäge ygrarlydygyny nygtady.

Duşuşygyň dowamynda netijeli gatnaşyklaryň möhüm ugurlaryny has-da işjeňleşdirmek üçin zerur tagallalaryň ediljekdigi nygtaldy we köpasyrlyk dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanýan türkmen-eýran hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow Eýran Yslam Respublikasynyň birinji Wise-Prezidenti Mohammad Mohber bilen duşuşdylar. Taraplar ýokary derejedäki gepleşikleriň netijesinde iki ýurduň hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň hil taýdan täze derejä çykandygyny nygtadylar. Bellenilişi ýaly, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda iki döwletiň arasynda ýola goýlan gatnaşyklar ykdysadyýetleriň pugtalandyrylmagynda, şeýle hem özara düşünişmek esasynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginde aýratyn ähmiýete eýedir. Mundan başga-da beýleki ugurlaryň birnäçesi boýunça gatnaşyklary ösdürmek üçin mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.

Türkmen wekiliýeti şeýle hem EYR-nyň Wise-Prezidenti Mohsen Rezaýi bilen duşuşyk geçirdi, onuň dowamynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplar syýasy-diplomatik hem-de netijeli söwda-ykdysady gatnaşyklara esaslanýan türkmen-eýran hyzmatdaşlygynyň ýokary derejesini bellediler.

Iş saparynyň dowamynda ýurdumyzyň wekiliýetiniň agzalary Eýran Yslam Respublikasynyň daşary işler ministri Hosseýn Amir Abdollahiýan bilen duşuşdylar. Iki ýurduň abraýly halkara guramalaryň, ilkinji nobatda bolsa, BMG-niň çäklerinde ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine ygrarlydygy bellenildi.

Taraplar özara gyzyklanma bildirilýän ählumumy we sebit syýasatynyň möhüm ugurlary boýunça, hususan-da, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnukly ösüşi üpjün etmek ulgamynda garaýyşlaryň gabat gelýändigini ýa-da meňzeşdigini kanagatlanma bilen bellediler. Şeýle hem ikitaraplaýyn söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň hem-de berkitmegiň möhümdigi bellenildi.

Türkmen wekiliýetiniň Eýranyň ýol we şäher gurluşyk ministri Rostam Gasemi bilen geçirilen duşuşygynda senagat, ulag hem-de kommunikasiýalar ugurlarynda, aýratyn-da, halkara we sebitara awtomobil hem-de demir ýol gatnawlary boýunça hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygy aýdyldy.

Türkmen tarapy Eýranyň biziň ýurdumyz üçin esasy söwda-ykdysady hyzmatdaşlaryň biri bolup durýandygyny aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki hökümetara türkmen-eýran toparynyň möhüm orny bellenildi, geçen ýylyň oktýabr aýynda Tähran şäherinde bu toparyň 16-njy mejlisi geçirildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow we Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow Eýranyň nebit ministri Jawad Owji bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmek meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Şeýle hem iki ýurduň arasyndaky özara gatnaşyklary ösdürmegiň möhüm ugurlary boýunça gazanylan döwletara ylalaşyklary durmuşa geçirmegiň ugurlary, şol sanda nebit we gaz, nebiti gaýtadan işlemek ulgamynda hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça pikir alşyldy. Taraplar söwda-ykdysady we energetika ulgamlarynda netijeli hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmeginiň zerurdygyny aýtdylar.

Şeýlelikde, Türkmenistanyň wekiliýetiniň türkmen-eýran gatnaşyklarynyň möhüm ugurlary boýunça geçiren köp sanly duşuşyklary netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny tassyklady. Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Seýed Ebrahim Raisiniň birek-birege ynanyşmak esasynda durmuşa geçirýän syýasaty netijesinde bu gatnaşyklar häzirki wagtda deňhukuklylyk, özara hormat goýmak hem-de hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri esasynda barha okgunly häsiýete eýe bolýar.

(TDH)

10.01.2022
Türkmenistanda döwleti mundan beýläk-de ösdürmegiň 30 ýyllyk maksatnamasyny işläp taýýarlamaga girişilýär

Geçen hepdäniň wakalarynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan, halk hojalyk toplumyny depginli ösdürmegiň ylmy taýdan esaslandyrylan strategik maksatnamalarynyň yzygiderli amala aşyrylmagy özüniň aýdyň beýanyny tapdy. Bu maksatnamalar Diýarymyzyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň täze üstünliklere tarap öňe gitmegine kuwwatly itergidir.

3-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Mary welaýatyna iş saparyny amala aşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz uçuş wagtynda ýurdumyzda çap edilýän metbugat neşirleriniň mazmuny bilen tanyşdy. Metbugat makalalarynda bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň ilaty “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýen özboluşly mazmunly şygar astynda başlanan ýylda wajyp ýeňişleri gazanmak ugrunda öndürijilikli zähmet çekýär.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow uçuşyň dowamynda telefon arkaly Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň ýolbaşçysyna “Türkmenhowaýollary” agentliginiň işini kämilleşdirmek, onuň işine dünýäniň ösen tejribesini ornaşdyrmak bilen baglanyşykly meselelere degişli tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz Mary welaýatynyň dolandyryş merkeziniň howa menzilinden dikuçarda tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe bolan iri “Galkynyş” gaz känine tarap ugrady.

Döwlet Baştutanymyza sebitiň geljegi uly känleriniň çyzgylary görkezildi, şeýle hem ulgama daşky gurşawa zyýan ýetirmezden iri möçberli taslamalary durmuşa geçirmek hem-de ekologik taýdan arassa energiýany işlemekde iň öňdebaryjy tehnologiýalary ulanmak barada habar berildi.

Uglewodorod serişdeleriniň baý gorlaryny öwrenmek hem-de özleşdirmek, ýurdumyzyň gaz pudagynyň eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak, tebigy gazyň daşary ýurt bazarlaryna iberilýän ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak, täze nebit we gaz guýularyny burawlamak, hünärmenleri taýýarlamak meselelerine garaldy.

Hormatly Prezidentimiz maslahatyň jemini jemläp, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň esasy pudaklarynyň biriniň — ýangyç-energetika toplumynyň işiniň döwletimiziň ykdysady özygtyýarlylygyny pugtalandyrýandygyny, pudakdaky maýa goýum taslamalarynyň bolsa özara bähbitli halkara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmegine ýardam edýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, geljegi uly hasaplanylýan “Günorta Mary” meýdançasyny özleşdirmegiň wajypdygy aýratyn nygtaldy.

Döwlet Baştutanymyz geologik-gözleg we buraw işlerini işjeň alyp barmagyň, täze nebitgaz känlerini senagat taýdan özleşdirmegi güýçli depginlerde dowam etdirmegiň zerurdygyna ünsi çekip, “Ýaşlar” we “Garaköl” ýataklary bilen bilelikde umumy gorlary 27,4 trillion kub metr hasaplanan “Galkynyş” gaz käniniň tapgyrlaýyn esasda, uzak geljegi nazarlaýan anyk taslamalar arkaly özleşdirilýändigini belledi. Şol bir wagtyň özünde Diýarymyzyň beýleki gaz känleri hem düýpli özleşdirilýär.

Milli Liderimiz iş saparynyň dowamynda Mary welaýatynyň çägindäki öri meýdanlarynyň ýagdaýy bilen tanyşdy hem-de Ýolöten etrabynyň “Azatlyk” daýhan birleşigine degişli çopan goşuna geldi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çopany Täze ýyl bilen gutlady hem-de özara söhbetdeşlikde onuň gündelik iş-aladalary, dowarlaryň gyşladylyşy we öňde boljak owlak-guzy möwsümi bilen baglanyşykly işler, netijeli zähmet çekmek üçin döredilýän şertler bilen gyzyklandy.

4-nji ýanwarda Mary welaýatynda iş saparynda bolan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow saparyň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Oňa ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümleriniň ýolbaşçylary hem-de hünärmenleri, sebitiň häkimi gatnaşdylar. Iş maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny mundan beýläk-de ösdürmegiň, welaýatda bar bolan känlerde gazyň çykarylyşyny artdyrmagyň, Türkmenistanyň dünýäniň energetika bazarlarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmagyň meselelerine garaldy.

Şunuň bilen baglylykda, gaz senagatynyň desgalaryny döwrebaplaşdyrmak we sanly ulgama geçirmek, maýa goýumlary özleşdirmek, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek hem-de önümçiligiň ekologik tarapy barada aýdyldy. Geljegi uly uglewodorod meýdançalarynda geologik-gözleg işlerini geçirmek, bu ulgamyň ylmy-tehnologik kuwwatyny pugtalandyrmak meselelerine aýratyn üns berildi. Şeýle hem “Galkynyş” gaz käninde “mawy ýangyjy” çykarmak, gaýtadan işlemek we ibermek boýunça ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn işler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk görkezmeleri berip, iň gowy dünýä tejribesiniň öwrenilmelidigine, pudaga öňdebaryjy usullaryň ornaşdyrylmalydygyna hem-de guramaçylykly çemeleşilmelidigine, daşary ýurtlaryň iri ýokary okuw mekdepleri, ylmy merkezleri bilen hyzmatdaşlyk etmek we tejribe alyşmak esasynda hünärmenleriň taýýarlanylmalydygyna ünsi çekdi.

Ýangyç-energetika toplumynyň, şol sanda geologik-gözleg edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, zerur bolan ýagdaýynda önümçilik desgalarynyň durkuny täzelemek hem-de täze taslamalary durmuşa geçirmäge maýa goýumlary çekmek boýunça anyk teklipleri taýýarlamak zerurdyr.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dikuçarda Lebap welaýatyna ugrap, şol ýerdäki “Malaý” gaz känine baryp gördi we bu ýerde ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli ösdürmegiň Maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmek, “Malaý” gaz känini döwrebaplaşdyrmak, onuň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak bilen bagly meseleler boýunça maslahat geçirdi.

Döwlet Baştutanymyza gaz känleriniň önüm berijiligini artdyrmak boýunça alnyp barylýan ylmy-barlag işleri, täze guýulary gözlemegiň we ýüze çykarmagyň netijeleri barada hasabat berildi.

Mary we Lebap welaýatlarynyň çäklerinde täze ýüze çykarylan meýdançalarda ägirt uly möçberde gaz gorlarynyň bardygy çaklanylýar. Şeýle hem türkmen topragynyň gümmez gatlagyndan alynýan tebigy gaz ýokary halkara görkezijilere laýyk gelýän, ekologik taýdan iň arassa gaz hökmünde ykrar edildi. Bu bolsa dünýä bazarlarynda türkmen tebigy gazyna bolan gyzyklanmanyň artmagyny şertlendirýär. Täze ýüze çykarylan gaz meýdançalarynyň senagat taýdan özleşdirilmegi netijesinde, ýurdumyzyň gaz gorlarynyň mukdary 126 milliard kub metr artar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň öňünde üç esasy wezipäniň durýandygyny, olaryň nebitgaz pudagyny senagatlaşdyrmakdan, içerki sarp edijileri degişli önüm bilen üpjün etmekden hem-de eksport mümkinçiliklerini artdyrmakdan ybaratdygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, pudaga häzirki zaman ylmynyň gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna, ylym babatda halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Soňra milli Liderimiz awtoulagda bu ýerden Garagum sährasynyň jümmüşine tarap ýola düşdi. Ýylyň bu paslynda Garagum sährasynda özboluşlylyk bar. Siňňin ýagan ýagşa ezilen sähranyň ösümlik dünýäsinde özüne çekijilik duýulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýolugra düýe sürüsiniň ýanynda saklandy. Lebap welaýatynyň Saýat etrabynyň “Ýeňiş” daýhan birleşiginiň düýe çopany milli Liderimizi gadyrly garşylady. Döwlet Baştutanymyz düýe çopany bilen salamlaşyp, onuň işi, mallarynyň, öri meýdanlarynyň ýagdaýy hem-de çopanyň maşgala durmuşy bilen gyzyklandy.

Sarwan kärende usulynda işleýändigini, onuň örän bähbitlidigini guwanç bilen aýtdy hem-de ähli oba hojalyk işgärleri, maldarlar üçin döwlet tarapyndan ýeňillikli şertleriň döredilýändigini aýratyn belledi we munuň üçin milli Liderimize hoşallyk bildirdi. Ol düýedarçylykdan döwlet tapandygyny, maşgala agzalary bolup bagtyýar durmuşyň hözirini görüp ýaşaýandyklaryny uly buýsanç bilen aýtdy.

5-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Lebap welaýatyna guralan saparyň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Oňa Türkmenistan bilen ýakyn hyzmatdaşlyk edýän Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň (CNPC) wekilleri-de gatnaşdylar.

Ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, pudaga häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny ornaşdyrmak, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, içerki sarp edijileri degişli önümler bilen doly üpjün etmek, nebitgaz senagatynyň eksport kuwwatlyklaryny artdyrmak meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hususan-da, “Malaý” we “Naýyp” gaz känlerine ýanaşyk çäklerde täze känleriň ýüze çykarylandygy hem-de “Malaý” gaz käninde çuňlugy 4 müň metr we “Demirgazyk Derwüş” meýdançasynda çuňlugy 3 müň 200 metr bolan gözleg hem-de barlag guýularyny gazmagyň meýilleşdirilýändigi barada habar berildi.

Bagajanyň kükürtli gazy arassalaýan we suwuklandyrylan gazy öndürýän desgasy doly kuwwatlylygynda işledilende, gaz kondensatynyň, suwuklandyrylan gazyň möçberleriniň artdyrylmagyna, tebigy gazyň bir gije-gündizde 2 million kub metr goşmaça möçberiniň çykarylmagyna garaşylýar.

Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde, “Galkynyş” gaz käniniň özleşdirilmegi hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy dowam etdirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, taryh üçin uzak bolmadyk döwrüň içinde türkmen tebigy gazyny dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen çykarmak boýunça ägirt uly işler amala aşyryldy. Häzirki döwürde hem bu hyzmatdaşlyk oýlanyşykly, işjeň we maksada okgunly alnyp barylýar. Bu ugurda dünýäniň birnäçe döwletleri we iri kompaniýalary bilen netijeli işler ýola goýulýar. Şol hyzmatdaşlaryň arasynda Hytaý Halk Respublikasyna aýratyn möhüm orun berilýär.

Döwlet Baştutanymyz strategik häsiýetli türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň geljekde hem uzak möhletleýin esasda dürli ugurlar boýunça ösdüriljekdigini nygtady. Biziň maksadymyz ýurdumyzyň gymmatly baýlygy bolan uglewodorod serişdelerini Ýer ýüzünde parahatçylygy pugtalandyrmagyň, halklaryň abadan durmuşda ýaşamagynyň we gülläp ösmeginiň bähbidine ulanmakdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

6-njy ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçeni kabul etdi. Diplomat HHR-niň Başlygy Si Szinpiniň döwlet Baştutanymyza mähirli salamyny we Türkmenistan bilen Hytaýyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli gutlag hatyny gowşurdy. Şeýle hem milli Liderimize Pekinde 2022-nji ýylyň 4 — 20-nji fewralynda geçiriljek XXIV Gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmaga çakylyk haty gowşuryldy.

Duşuşygyň barşynda iki ýurduň köp ýyllaryň dowamynda ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda, şol sanda energetika, ulag we kommunikasiýa, dokma hem-de himiýa senagaty ýaly möhüm ugurlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigi nygtaldy.

Nebitgaz pudagy däp bolan ykdysady gatnaşyklaryň möhüm ugurlarynyň biridir. Onda bilelikdäki wajyp taslamalaryň birnäçesi durmuşa geçirildi.

Şol bir wagtyň özünde hormatly Prezidentimiz mümkinçilikleriň köpdügine ünsi çekip, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny bilelikde işläp taýýarlamagyň zerurdygyny belledi.

Şunuň bilen baglylykda, Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetine, şeýle hem onuň kiçi komitetlerine möhüm ornuň degişlidigi nygtaldy. Bu düzümleriň netijeli işi ykdysady we maýa goýum gatnaşyklarynyň täze ugurlarynyň ýüze çykarylmagyna kömek edýär.

6-njy ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) ýurdumyzdaky wekilhanasynyň wezipä täze bellenen ýolbaşçysy Mohammad Faýýazini kabul etdi. Ol milli Liderimize ynanç hatyny gowşurdy.

Döwlet Baştutanymyz we BMG-niň Çagalar gaznasynyň wekilhanasynyň ýolbaşçysy köpýyllyk ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hem-de ony mundan beýläk-de ösdürmegiň mümkinçilikleri barada pikir alyşdylar.

ÝUNISEF-niň wekili Türkmenistanda döwlet derejesinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan saglygy goraýyş ulgamyna, aýratyn hem enäniň we çaganyň saglygyny goramaga uly üns berilýändigini kanagatlanma bilen belledi. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapynyň Merkezi Aziýada epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa sebit merkezini döretmek baradaky başlangyjynyň hem-de Türkmenistanda Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa ylmy-önümçilik merkezini gurmak baradaky çözgüdiniň uly ähmiýete eýedigi nygtaldy. Bu çözgüt Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara forumda beýan edildi.

Şeýle hem saglygy babatda mümkinçiligi çäkli çagalary goldamak boýunça alnyp barylýan işler, milli bilim ulgamyna sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak hem-de üstünlikli hyzmatdaşlygyň beýleki ugurlary barada aýdyldy.

7-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň täze ýylda geçiren ilkinji mejlisinde döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Hususan-da, döwletimiziň hukuk we demokratik esaslaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin ykdysady, maliýe we bank toplumlarynyň Iş meýilnamalaryny ylalaşmak boýunça görülýän çäreler, Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasynda serhetýaka söwdany ýola goýmak, 2024-nji ýylda Parižde (Fransiýa Respublikasy) geçiriljek XXXIII Tomusky Olimpiýa hem-de XVII Paralimpiýa oýunlaryna Türkmenistanyň milli ýygyndy toparlaryny taýýarlamak barada maglumatlardyr hasabatlar berildi.

Ýangyç-energetika ulgamyndaky işleriň ýagdaýyna aýratyn üns berildi. Habar berlişi ýaly, häzirki wagtda Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda ekologik taýdan arassalygy bilen has tapawutlanýan we Euro-6 standartlarynyň hil talaplaryna doly laýyk gelýän, A-98 kysymly täze awtoulag benzini öndürilip başlandy.

Niderlandlar Patyşalygynyň “Saybolt” kompaniýasynyň halkara barlaghanasynda geçirilen barlaglaryň netijesinde, bu önüme K5 ekologik talaplarynyň we Euro-6 standartlarynyň kadalaryna laýyk gelýändigi barada kepilnamalar berildi. Häzirki wagtda A-98 kysymly awtoulag benzinini nebit önümleriniň täze görnüşi hökmünde “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugy tarapyndan döwlet reýestrine girizmek hem-de laýyklyk sertifikatyny resmileşdirmek boýunça işler alnyp barylýar.

Döwlet Baştutanymyz täze tehnologiýalaryň, nou-haularyň hem-de dünýäniň ösen tejribesiniň ornaşdyrylmagy netijesinde, ekologik taýdan arassa täze önümiň çykarylyp başlanandygy baradaky habary kanagatlanma bilen kabul etdi hem-de munuň bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijesidigini aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz türkmen topragynyň örän baý tebigy-çig mal serişdelerinden islegli önümleriň öndürilişiniň yzygiderli depginini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanda ösümlikleri goramagyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň hödürlenen taslamasynyň wajypdygyny belledi. Bu maksatnamanyň çäklerinde amala aşyrylmaly çäreleriň ylmy esaslaryny işläp düzmek, ösümlikleri goramagyň agrotehniki, himiki we biologik usullaryny ulanmagy kämilleşdirmek, ösümlikleri goramagyň serişdelerini synagdan geçirmek we hasaba almak göz öňünde tutulýar. Döwlet Baştutanymyz ony ýene-de bir gezek täzeden seljermegi hem-de degişli düzümler bilen ylalaşmagy tabşyrdy.

Milli Liderimize Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Algap” hususy kärhanasy bilen bilelikde döredilen “Senagattehnologiýalary” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň aýna owuntyklaryndan öndüren kompozit armaturasynyň nusgalary görkezildi. Önümiň nusgalyk tapgyryna degişli döwlet edaralaryndan hil, laýyklyk we howpsuzlyk güwänamalary alyndy.

Geljekde paýdarlar jemgyýeti tarapyndan polat görnüşiniň ornuny tutýan dürli ölçegdäki kompozit armaturasynyň önümçiligini has-da giňeltmek meýilleşdirilýär. Mundan başga-da, bu pudaklar tarapyndan bazalt çig malyndan kompozit armaturasyny öndürmek boýunça hem guramaçylyk işleri alnyp barylýar.

Döwrebap tehnologiýalary ulanmak arkaly kwars çägesinden aýna süýümini we ondan dürli ölçegdäki kompozit gurluşyk armaturasyny öndürmek meýilleşdirilýär.

Milli Liderimiz ýerli çig maldan kompozit gurluşyk armaturasynyň nusgalary bilen tanşyp, ekologiýa taýdan arassalygy, ykdysady taýdan elýeterliligi bilen tapawutlanýan önümçiligiň ýola goýulmagynyň daşary ýurtlardan getirilýän polat armaturanyň möçberini azaltmaga hem-de täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berjekdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýerli çig maldan täze önümiň synag hökmünde çykarylandygy baradaky habary kanagatlanma bilen kabul edip, ugurdaş edaralar bilen bilelikde kompozit armaturasynyň berkligini synap görmegi hem-de ýokary hiliniň tassyklanan ýagdaýynda, bu işe hususy telekeçileri hem işjeň gatnaşdyryp, onuň giň önümçiligini ýola goýmagy çaltlandyrmagy tabşyrdy.

Türkmen alabaýyny wasp edýän milli nagyşlary ylmy taýdan öwrenmek boýunça alnyp barylýan işler mejlisde garalan meseleleriň biri boldy. Slaýdlardan peýdalanmak arkaly gadymy türkmen halylarynyň gölleri hem-de ýurdumyzyň dürli künjeklerinde geçirilen arheologik işleriň dowamynda tapylan alabaýyň we tazynyň şekilleri görkezildi.

Bellenilişi ýaly, alnyp barylýan işleriň netijeleri türkmen alabaýynyň dünýäde şan-şöhratyny artdyrmaga ýardam berer. Şeýle hem türkmen alabaý itlerini terbiýelemegiň we köpeltmegiň milli aýratynlyklary babatda hödürnamany ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň görnükli nusgalarynyň sanawyna goşmak üçin taýýarlanýan maglumatlaryň üstüni ýetirer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen halkynyň taryhy-medeni mirasynyň has düýpli öwrenilmegine we aýawly goralyp saklanylmagyna, ýaş nesle geçirilmegine ýardam berýän ylmy-barlaglaryň yzygiderli dowam etdirilmeginiň möhümdigini nygtady hem-de amaly sungatyň bu ugruny öwrenmek üçin ýokary okuw mekdepleriniň, aýratyn-da, ynsanperwer ugurly mekdepleriň okuw maksatnamasyna girizmegi, bu gymmatly mirasy gorap saklamak işlerine alymlary, şeýle hem Milli Geňeşiň agzalaryny çekmegi tabşyrdy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyza Türkmenistanyň Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi (HEB) bilen birnäçe anyk ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek hem-de 2022-nji ýyl üçin degişli Iş meýilnamasyny taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi.

Türkmenistanyň Milli kiberhowpsuzlyk strategiýasynyň hem-de ony amala aşyrmagyň Hereketler meýilnamasynyň taslamalaryny taýýarlamak teklip edildi. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň birinji ýarymynda HEB bilen Türkmenistanyň degişli döwlet edaralarynyň arasynda olaryň işini kämilleşdirmek meseleleri boýunça yzygiderli maslahatlaşmalary geçirmek, milli kiberhowpsuzlyk türgenleşiklerini guramak hem-de sebit derejesinde geçirilýän kibertürgenleşiklere gatnaşmak, ilatyň arasynda kiberhowpsuzlyk meseleleri boýunça düşündiriş işlerini geçirmek teklip edildi. Munuň özi ýurdumyzyň Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi tarapyndan dolandyrylýan Global kiberhowpsuzlyk indeksi boýunça tutýan ornuny ýokarlandyrmaga ýardam eder.

Şunuň bilen baglylykda, “Elektron hökümetiň” ýola goýulmagy milli ykdysadyýetimiziň sanly ulgama geçirilmeginiň esasy ugry bolup durýar. Birleşigiň bu babatda toplan tejribesine esaslanyp, 2022-nji ýylyň birinji çärýeginde HEB-niň hünärmenleriniň gatnaşmagynda pudagara duşuşyklary geçirmek meýilleşdirilýär.

Ýurdumyzyň degişli hünärmenleri, tehniki işgärleri we talyplary üçin aýratyn okuw maksatnamasyny işläp taýýarlamak teklip edildi. Bu maksatnama halkara maglumat, kommunikasiýa we aragatnaşyk ulgamlarynda dünýä derejesinde toplanan tejribeler bilen tanyşmak we döwletimizde ornaşdyrmak üçin okuw çärelerini öz içine alar.

Milli Liderimiz Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça beýan edilen teklipleri makullap, bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz awiasiýa işini ygtyýarlylandyrmak baradaky Düzgünnamany tassyklady hem-de 8-9-njy ýanwarda Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetini syýasy we ykdysady meseleler boýunça netijeli gepleşikleri geçirmek üçin, Eýran Yslam Respublikasyna gulluk iş saparyna ibermek baradaky Buýruga gol çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň jemini jemläp, Hökümetiň agzalarynyň ünsüni öňde duran gaýragoýulmasyz wezipelere çekdi.

Şu ýyl biz köp sanly iri desgalary ulanmaga bermeli. Şolaryň arasynda biziň üçin uly we möhüm bolan Ahal welaýatynyň edara ediş merkezi hem bar. Bu ýerde işler tamamlanyp barýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şoňa görä-de, göz öňünde tutulan işleri bellenen möhletde hem-de ýokary hilli tamamlamak maksady bilen, milli Liderimiz ýüze çykýan soraglara gyssagly seretmek we çözmek üçin, bu ýerde her hepdede maslahat geçirmegi degişli ýolbaşçylara tabşyrdy hem-de degişli toparyň düzümi baradaky çözgüdi beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz ýangyç-energetika toplumynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň örän möhüm pudaklarynyň biridigini aýdyp, şoňa görä-de, täze ýyly Mary we Lebap welaýatlaryna iş saparyndan başlandygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýakyn wagtda ýurdumyzyň beýleki welaýatlaryna hem baryp görmegi göz öňünde tutýandygyny belläp, mähriban halkymyzyň bähbidine Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzyň ägirt uly gorlary bolan uglewodorod serişdelerini özleşdirmek üçin, ähli zerur şertleriň döredilýändigini we geljekde hem dörediljekdigini nygtady.

Milli Liderimiz Derweze sebitindäki gaz krateriniň ýangynyny söndürmek boýunça çäreleri görmegi tabşyrdy. Bu ýerde köp ýyllaryň dowamynda tebigy gazyň uly möçberi ýanyp dur, bu bolsa ekologiýa hem-de golaýyndaky ýaşaýan adamlaryň saglygyna ýaramaz täsir edýär. Mundan başga-da, eksport edip halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşamagy üçin ep-esli möçberde girdeji alyp boljak çig malymyz ýitirilýär.

Döwlet Baştutanymyz bu meseläni çözmäge alymlary, eger gerek bolsa, daşary ýurtly geňeşdarlary hem çekmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýene-de bir uly maksatnamanyň üstünde işlemegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda biz mähriban Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramyny giňden belläp geçdik. Garaşsyzlyk biziň gazanan beýik üstünliklerimiziň binýadydyr. Geçen 30 ýylyň içinde ýurdumyzda örän köp işler bitirildi, taryhy taýdan şu gysga döwürde biz ägirt uly üstünlikleri gazandyk diýip, milli Liderimiz nygtady.

Umuman, biz Täze Galkynyş we beýik özgertmeler zamanynda hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň gerimli durmuş, syýasy we ykdysady özgertmeleri durmuşa geçirdik. Syýasy taýdan durnukly we agzybir jemgyýetimizde mähriban halkymyz öz bellän maksatlaryny ynamly amala aşyrdy diýip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy hem-de şeýlelikde, durnukly syýasy, ykdysady we durmuş taýdan ösüşi gazanmagyň başardandygyny belledi.

Biz döwletimiziň ykbaly, nesillerimiziň geljegi üçin uly jogapkärçilik çekýäris. Şoňa görä-de, indi biziň öňümizde şeýle uly wezipe durýar: biz döwletimizi we onuň institutlaryny geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemelidiris hem-de düzmelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz fewral aýynyň başynda Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini geçirmegi teklip etdi. Mejlisde geljek 30 ýylda ýurdumyzy ösdürmegiň maksatnamasyna seretmeli we ony tassyklamaly. Şeýle hem 2021-nji ýylda alnyp barlan işleriň jemlerini jemläp, şu ýyl üçin wezipeleri kesgitlemeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň degişli tabşyrygyna laýyklykda, 8-9-njy ýanwarda türkmen wekiliýeti Eýran Yslam Respublikasynyň Tähran şäherine iş saparyny amala aşyrdy we şol ýerde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň wajyp ugurlary boýunça duşuşyklary geçirdi.

Umuman, “Halkyň Arkadagly zamanasy” şygary astynda başlanan 2022-nji ýylyň birinji iş hepdesiniň wakalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň dünýä bileleşigi bilen işjeň hyzmatdaşlyk etmeginiň durnukly ulgamyny kemala getirmäge, milli ykdysadyýetimizi yzygiderli pugtalandyrmaga, halkymyzyň hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga, ata Watanymyzyň gülläp ösmeginiň bähbidine durmuşa geçirilýän özgertmelere gönükdirilen syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary barada hemmetaraplaýyn maglumat berdi.

(TDH)

10.01.2022
Ýyllar üstünliklere beslenýär

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýen şygar astynda geçen 2021-nji ýyl ýurdumyzyň taryhynda her birimiziň kalbymyzda hemişelik galjak şanly wakalara beslenen ýyllaryň biri boldy. Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan bu ýyly hem syýasy taýdan durnukly, ykdysady taýdan kuwwatly, halkyň abadan geljegi üçin gurýan, döredýän, döwlet maksatnamalaryny üstünlikli amala aşyrýan ýurt hökmünde uly abraýa eýe boldy. Şunda gazanylan ösüş-özgerişleriň gözbaşynda parasatly, öňdengörüji milli Liderimiziň irginsiz tagallalarynyň durandygyny halkymyz biragyzdan ykrar edýär. Bu hakykat 2022-nji ýylyň şygarynyň bagtyýar raýatlarymyzyň isleg-arzuwlary esasynda, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň karary bilen «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýlip yglan edilmeginde hem aýdyň görünýär.

Täze ýyla gadam basylan günlerde biz, adatça, tamamlanan ýylda bitirilen işlere ser salyp, geljek üçin anyk maksatlary kesgitleýäris. Bu babatda aýdylanda, 2021-nji ýylyň Bitarap Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatynda oňyn netijeleriň gazanylan, halkyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli gowulandyrmak, ýurdumyzy dünýäniň ykdysady taýdan kuwwatly döwletleriniň birine öwürmek, Diýarymyzyň sebitde hem-de halkara giňişlikde eýeleýän ornuny pugtalandyrmak boýunça ägirt uly işleriň amal edilen ýyly hökmünde ýatda galjakdygy ikuçsuzdyr. Bular barada Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň geçen ýylyň 27-nji dekabrynda geçirilen bilelikdäki jemleýji mejlisinde-de, hormatly Prezidentimiziň türkmen halkyna Täze ýyl mynasybetli Gutlagynda-da jikme-jik durlup geçildi.

Ýyllaryň ýyla sepleşip, adamzadyň durmuş senenamasynyň bitewi zynjyryny emele getirýändigine garamazdan, olar aýry-aýry wakalar, hakydalarda ömürlik galýan pursatlar bilen biri-birinden tapawutlanýarlar. Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň şanyna dabaralandyrylan wakalara, döwletli tutumlara beslenmegi türkmen halky üçin 2021-nji ýylyň esasy aýratynlyklarynyň biridir. Şol ýyl milli senenamamyzyň naýbaşy baýramyny — mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly senesini buýsanç bilen belledik. 11-nji dekabrda baky Bitaraplygymyzyň 26 ýyllygy hem-de Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli, paýtagtymyzda «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahat ýokary derejede geçirildi. Bu bolsa, öz gezeginde, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň özboluşly jemlenmesine öwrüldi. Hormatly Prezidentimiziň şol günlerde döreden «Ýaşasyn parahat durmuş!» atly goşgusy bu gün Ýer ýüzüniň ähli döwletlerine we halklaryna birek-birege hormat goýmaga, özara ynanyşmak medeniýetini has-da berkitmek ugrunda tagallalary birleşdirmäge çagyryş bolup ýaňlanýar. Golaýda bolsa Gahryman Arkadagymyz ýene bir ajaýyp eserini — çuňňur watançylyga ýugrulan «Jan Watanym Türkmenistan!» atly goşgusyny halkymyza serpaý berdi.

Milli Liderimiz Täze ýyl Gutlagynda: «Nesip bolsa, biz merdana halkymyz bilen el-ele berip işläp, täze ýyly hem yhlasly zähmetimiz arkaly uly üstünliklere besläris. Ata Watanymyza belent buýsanjymyz, geljege berk ynamymyz, aýdyň maksatlarymyz bilen has uly sepgitlere ýeteris» diýip nygtady.

Biz bu aýdylanlaryň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda aýdyň durmuş hakykatyna öwrülýändigine onuň ilkinji günlerinden şaýat bolýarys. Gahryman Arkadagymyzyň Mary we Lebap welaýatlaryna iş saparlary, 7-nji ýanwarda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň täze ýyldaky ilkinji mejlisinde kabul edilen çözgütler Arkadagly halkymyzyň bagtyýarlygyny, durnukly ösüş ýolundan öňe barýandygyny görkezdi.

Ýeri gelende, sanly ykdysadyýeti, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, Türkmenistanyň Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek ugrunda alnyp barylýan işleriň rowaçlanýandygyny bellemek ýakymlydyr. Bu ugurdaky işler ýurdumyzyň Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi tarapyndan dolandyrylýan Global kiberhowpsuzlyk indeksi boýunça tutýan ornuny ýokarlandyrmaga ýardam eder.

Goý, ýylymyzyň ajaýyp şygary döwrümize şan berip, ýurdumyzy täze belentliklere ýetirsin!

Azatnepes ANNANEPESOW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

10.01.2022
Türkmen-hytaý gatnaşyklary: ýaşlar bilen beýik geljege tarap

Ýakynda Türkmenistanyň Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde Hytaý Halk Respublikasynyň we Merkezi Aziýa döwletleriniň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli, onlaýn duşuşyk geçirildi. «Dostluk taryhy boýunça ýaşlar maslahaty» ady bilen geçirilen bu duşuşyga Özbegistan, Täjigistan, Gazagystan, Gyrgyz Respublikalarynyň we Türkmenistanyň Ýaşlar guramalarynyň ýolbaşçylary, işjeň agzalary, Hytaýyň Daşary işler ministrliginiň wekilleri hem-de ady agzalan döwletleriň Hytaýdaky ilçileri gatnaşdylar. Çäräniň esasy maksady sebitiň ýaşlarynyň hyzmatdaşlygyny ösdürmekden, medeni alyş-çalyş we telekeçilik innowasiýalarynda ýaşlaryň işjeňligini ýokarlandyrmakdan ybarat boldy.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda beýik ösüşleriň ýoly bilen öňe barýan eziz Watanymyz dünýäniň öňdebaryjy döwletleri bilen özara peýdaly, birek-birege ynanyşmak hem hormat goýmak ýörelgelerine daýanýan hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürýär. Öz köklerini has uzakdan alyp gaýdyp, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyga hem dostluga esaslanýan türkmen-hytaý gatnaşyklary Gahryman Arkadagymyzyň parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatynyň netijesinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe has uly ösüşlere eýe bolýar.

Hytaý Halk Respublikasy Türkmenistanyň ygtybarly hyzmatdaşydyr. Biziň döwletlerimizi syýasy, ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky oňyn gatnaşyklar birleşdirýär. Türkmenistan we Hytaý abraýly halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, BMG-niň çäklerinde ählumumy howpsuzlygy, durnuklylygy we üznüksiz ösüşi üpjün etmek boýunça hyzmatdaşlyk etmek ýörelgesine ygrarlydyr. Hytaý Halk Respublikasy milli Liderimiziň öňe sürýän halkara başlangyçlaryny goldaýar, ýurdumyzyň oňyn Bitaraplyk derejesine esaslanyp, daşary syýasat boýunça ýöredýän ugruna hormat bilen garaýar.

Türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň strategik ugry hasaplanýan ylym-bilim we medeni ulgamlarda ikitaraplaýyn oňyn gatnaşyklar netijeli alnyp barylýar. Hyzmatdaşlygyň ýeten häzirki belent derejesi berk binýada, baý tejribä eýe bolmak bilen, ösüşiň, abadançylygyň hatyrasyna iň gymmatly pikirleri, möhüm başlangyçlary durmuşa geçirmäge, täze mümkinçilikleri herekete girizmäge ukyplydyr. Onlaýn duşuşygyň dowamynda şular barada, şeýle hem ylymda, bilimde, medeniýetde, sungatda, hususyýetçilik ulgamynda ýaşlaryň işjeňligini ýokarlandyrmakda mundan beýläk-de alnyp barylmaly işler hakynda täsirli gürrüň edildi we tejribe alşyldy.

Gurbanmyrat MUHAMMEDOW,

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň bölüm müdiri.

08.01.2022
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Aşgabat, 7-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň täze ýyldaky ilkinji mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. G.Mämmedowa milli kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmek, döwletimiziň hukuk we demokratik esaslaryny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi.

Mejlisiň iş toparlarynda hormatly Prezidentimiziň syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna hem-de ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnamalara laýyklykda birnäçe kanunlary we kadalaşdyryjy hukuk namalaryny işläp taýýarlamak dowam edýär. Şolaryň hatarynda notarial işi kadalaşdyrmaga, energiýany rejeli ulanmaga, ýerli öz-özüňi dolandyrylyşy kämilleşdirmäge gönükdirilen kanunlaryň taslamalary hem-de hereket edýän kanunlara üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek bilen bagly kanunlaryň taslamalary bar.

Döwlet maksatnamalaryndan gelip çykýan wezipelere laýyklykda, Mejlisiň 2022-nji ýyl üçin kanunçykaryjylyk işiniň meýilnamasy taýýarlanyldy.

Deputatlar döwletimiziň içeri we daşary syýasatyny, 2022-nji ýylyň “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýen şygaryny wagyz etmek, kabul edilýän kanunlaryň many-mazmunyny düşündirmek boýunça işleri amala aşyrýarlar.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew Diýarymyzyň halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklaryny yzygiderli ösdürmek, durmuş ugurly döwlet syýasatyny üstünlikli amala aşyrmak maksady bilen ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça Mejlis, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, önümçilik kärhanalaryň hem-de ylmy edaralaryň hünärmenleri bilen bilelikde geçirilýän toplumlaýyn işler barada maglumat berdi.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda türkmenistanlylaryň halkymyzyň erk-islegi bilen “Halkyň Arkadagly zamanasy” atlandyrylan şygar astynda geçýän 2022-nji ýyly uly ruhubelentlik bilen garşylandyklary bellenildi. Halk Maslahatynyň agzalary ajaýyp wakalar bilen baglylykda, maslahatlara we duşuşyklara gatnaşdylar hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kanunçykaryjylyk işini mundan beýläk-de döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny göz öňünde tutmak bilen alyp barmagyň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz milli ykdysadyýetmiziň ähli pudaklaryny depginli ösdürmegiň we umuman, türkmen jemgyýetiniň durmuşynyň bähbitlerine kanunçylyk binýadyny geljekde-de kämilleşdirmegiň zerurdygyny aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz umumy ykrar edilen halkara hukuk resminamalarynyň üstünde düýpli işlemegiň, olary döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda, milli kanunçylyk tejribesinde göz öňünde tutmagyň möhümdigini nygtady.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işleriň ýagdaýy, hususan-da, Türkmenistanyň ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň 2022-nji ýyl üçin iş meýilnamalaryny ylalaşmak boýunça çäreler barada hasabat berdi.

Degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň işi ýurdumyzda makroykdysady durnuklylygy üpjün etmek, sanly ykdysadyýeti ösdürmek, döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmagy dowam etmek, ýurdumyzyň, şol sanda sebitleriň durmuş-ykdysady ösüşini seljermek, maýa goýum syýasatyny kämilleşdirmek hem-de işjeňligi we netijeliligi artdyrmak, maliýe-ykdysady, býujet-salgyt, pul-karz syýasatlary babatda maslahatlary guramak bilen baglanyşykly wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge gönükdirilendir.

Bank we ätiýaçlandyryş hyzmatlarynyň, maliýe bazarlarynyň döwrebaplaşdyrylmagyna, standartlaşdyryş ulgamyny ösdürmäge, milli statistika edaralarynyň işini kämilleşdirmäge, döwlet eýeçiligindäki desgalary hususylaşdyrmaga, daşary ykdysady işleri ösdürmäge, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge, hususy telekeçiligi goldamaga we beýlekilere uly üns berilýär.

Mundan başga-da, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2021-nji ýylyň 12-nji martyndaky Karary bilen tassyklanylan Düzgünnama laýyklykda, Ýokary gözegçilik edarasynyň 2022-nji ýyl üçin iş meýilnamasynyň taslamasy işlenip düzüldi, şol taslama döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilişiniň barşyny gözegçilikde saklamagyň, döwrüň ýagdaýlaryny, sanly ykdysadyýetiň kemala getirilişini, şeýle hem bu ulgamda hereket edýän halkara ölçegleri göz öňünde tutup, orta möhletli geljek üçin pudaklary ösdürmegiň meýilnamalaryna düzedişleri girizmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz döwlet eýeçiligindäki desgalary hususylaşdyrmak işini çaltlandyrmagyň wajypdygyny belläp, bu işleri alyp barmagyň ýurdumyzy ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmäge hem-de telekeçiligi depginli ýokarlandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz bularyň ählisiniň türkmenistanlylaryň hal-ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna oňyn täsir etjekdigini aýdyp, wise-premýere anyk görkezmeler berdi.

Döwlet Baştutanymyz Ýokary gözegçilik edarasynyň 2022-nji ýyl üçin iş meýilnamasyna ünsi çekip, bu ugurda öňde goýlan maksatlara ýetmek üçin anyk çäreleri durmuşa geçirmegiň möhümdigini belläp, wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän ýangyç-energetika toplumynda işleriň ýagdaýy, hususan-da, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda nebit önümleriniň täze görnüşlerini öndürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Häzirki wagtda bu ýerde çig nebiti gaýtadan işlemek hem-de dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply ýokary hilli önümleri öndürmek boýunça işler alnyp barylýar. Euro-6 standartlarynyň hil talaplaryna doly laýyk gelýän, ekologik taýdan has arassalygy bilen tapawutlanýan täze A-98 kysymly awtoulag benzini öndürilip başlandy.

Wise-premýer Niderlandlar Patyşalygynyň “Saybolt” kompaniýasynyň halkara barlaghanasynda geçirilen barlaglaryň netijesinde bu önümiň K5 ekologik talaplaryň we Euro-6 standartlarynyň kadalaryna laýyk gelýändigi barada kepilnamalaryň berlendigini habar berdi. Häzirki wagtda nebit önümleriniň täze görnüşi hökmünde “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugy tarapyndan döwlet reýestrine girizmek hem-de laýyklyk sertifikatyny resmileşdirmek boýunça işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýangyç-energetika toplumynyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biridigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz täze tehnologiýalaryň, nou-haularyň hem-de dünýäniň ösen tejribesiniň ornaşdyrylmagy netijesinde, ekologik taýdan arassa täze önümiň çykarylyp başlanandygy baradaky habary kanagatlanma bilen kabul etdi hem-de munuň bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijesidigini aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz türkmen topragynyň örän baý tebigy-çig mal serişdelerinden islegli önümleriň öndürilişiniň yzygiderli depginini belledi.

Milli Liderimiz Watanymyzyň iri nebitgaz känlerine eýedigini nazarda tutanyňda, ýurdumyzda ýangyç-energetika toplumyny mundan beýläk-de ösdürmek üçin hemme şertleriň döredilmelidigini nygtady.

Hususan-da, döwlet Baştutanymyz dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa önümleri öndürmek, önümçilige öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, uly tejribä we kuwwata eýe bolan meşhur daşary ýurt kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk etmek ýaly ugurlara ünsi çekdi hem-de bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzda kabul edilen döwlet maksatnamalaryna laýyklykda, oba hojalyk ekinlerini ýetişdirmek we azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak boýunça göz öňünde tutulan wezipeleri amala aşyrmak bilen bagly alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

«Ösümlikleri goramak hakyndaky» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, ösümlikleri goramagyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň taslamasy işlenip taýýarlanyldy. Bu maksatnamanyň çäklerinde amala aşyrylmaly çäreleriň ylmy esaslaryny işläp düzmek, ösümlikleri goramagyň agrotehniki, himiki we biologik usullaryny ulanmagy kämilleşdirmek, ösümlikleri goramagyň serişdelerini synagdan geçirmek we hasaba almak göz öňünde tutulýar.

Şeýle hem halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, şol sanda daşary ýurt hyzmatdaşlar we halkara guramalar bilen ylmyň öňdebaryjy tejribeleri boýunça okuw maslahatlaryny geçirmek meýilleşdirilýär.

Ösümlikleri goramagyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň taslamasyna laýyklykda, ony amala aşyrmak boýunça çäreleriň Meýilnamasyny kesgitlemek göz öňünde tutulýar.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň garamagyna ýurdumyzda ösümlikleri kesellerden, zyýankeşlerden, haşal otlardan ygtybarly gorap saklamak we bu ugurda alnyp barylýan işleri kämilleşdirmek maksady bilen işlenilip taýýarlanylan Türkmenistanda ösümlikleri goramagyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň degişli taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, soňky ýyllarda obasenagat toplumyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýändigini nygtady, çünki bu toplum ykdysadyýetiň möhüm ugurlarynyň biri bolmak bilen, ýurdumyzy öňdebaryjy tehnologiýaly senagat taýdan ösen döwlete öwürmäge ýardam edýär.

Döwlet Baştutanymyz obasenagat toplumyna ýokary netijeli tehnologiýalary we öňdebaryjy ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary işjeň ornaşdyrmagyň möhümdigini nygtap, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän döwlet ekologiýa strategiýasynyň mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşy üçin amatly şertleriň üpjün edilmegini, tebigy baýlyklary aýawly ulanyp, geljekki nesiller üçin saklanylmagyny, bu ulgamda sebit we halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegini kesgitleýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz hödürlenen teklibiň örän wajypdygyny belläp, onuň ýene-de bir gezek seljerilmelidigini we degişli düzümler bilen ylalaşylmalydygyny aýdyp, wise-premýere möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmek, öňdebaryjy tehnologiýalary we ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmak, topragyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, suw serişdelerini rejeli ulanmak bilen baglanyşykly birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän polat armaturanyň ornuny tutýan kompozit gurluşyk armaturasynyň önümçiligini ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan ugur alyp, ýurdumyzyň telekeçilerini goldamak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri ýurdumyzda öndürmek boýunça toplumyň ministrlikleri tarapyndan degişli işler alnyp barylýar.

Aýna owuntyklaryndan gurluşykda ulanylýan kompozit armaturasyny öndürmek boýunça Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Algap” hususy kärhanasy bilen bilelikde döredilen “Senagattehnologiýalary” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetinde önümiň nusgalyk tapgyry öndürilip, oňa degişli döwlet edaralaryndan hil, laýyklyk we howpsuzlyk güwänamalary alyndy.

Geljekde paýdarlar jemgyýeti tarapyndan polat görnüşiniň ornuny tutýan dürli ölçegdäki kompozit armaturasynyň önümçiligini has-da giňeltmek meýilleşdirilýär. Mundan başga-da, bu pudaklar tarapyndan bazalt çig malyndan kompozit armaturasyny öndürmek boýunça hem guramaçylyk işleri alnyp barylýar.

Döwrebap tehnologiýalary ulanmak arkaly kwars çägesinden aýna süýümini öndürmek we ondan polat armaturasynyň ýylda 15 müň tonnasynyň ýerini tutýan, dürli ölçegdäki kompozit gurluşyk armaturasyny öndürmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanda ýurdumyzyň sarp edijilerini daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümler bilen doly üpjün etmäge ukyply kuwwatly önümçilik binýadyny döretmegiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz ýerli çig maldan kompozit gurluşyk armaturasynyň nusgalary bilen tanşyp, ekologiýa taýdan arassalygy, ykdysady taýdan elýeterliligi bilen tapawutlanyp, bu önümçiligiň ýola goýulmagynyň daşary ýurtlardan getirilýän polat armaturasynyň möçberini azaltmaga hem-de täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berjekdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýerli çig maldan täze önümiň synag hökmünde çykarylandygy baradaky habary kanagatlanma bilen kabul edip, ugurdaş edaralar bilen bilelikde kompozit armaturasynyň berkligini synap görmegi hem-de ýokary hiliniň tassyklanan ýagdaýynda, onuň giň önümçiligini ýola goýmagy çaltlandyrmagy tabşyrdy.

Şunuň bilen baglylykda, ýangyç-energetika toplumynda hem-de gurluşyk önümçiliginde bu işi utgaşdyrmak, onuň ylmy esaslandyrmasyny taýýarlamak barada degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklar berildi.

Milli Liderimiz daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilişini artdyrmak syýasaty bilen baglylykda, ýurdumyzyň senagatynyň kuwwatyny yzygiderli pugtalandyrmagyň hem-de daşary ýurtlaryň harytlary bilen bäsdeşlige ukyply ýokary hilli gurluşyk serişdeleriniň önümçiliginiň artdyrylmagynyň ähmiýetini nygtap, wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary, şol sanda bu işe döwlete dahylsyz ulgamyň wekillerini işjeň çekmek boýunça görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň arasynda serhetýaka söwdany ýola goýmak boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Wise-premýer milli Liderimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, goňşy döwletler, hususan-da, Özbegistan bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek boýunça çäreleriň görülýändigini aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistan Respublikasyna resmi saparynyň dowamynda 2021-nji ýylyň 5-nji oktýabrynda gol çekilen serhetýaka Söwda merkezi, özara söwda we maýa goýumlar baradaky Ylalaşygy durmuşa geçirmek maksady bilen, ýurdumyzyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi garamagyndaky düzümler bilen bilelikde bu ugurda degişli işleri alyp barýar.

Şol sanda serhetýaka söwda zolagynyň, ugurdaş desgalaryň meýdanyny we ýerleşjek ýeriniň çäklerini kesgitlemek, olary ýerleşdirmegiň çyzgylaryny işläp taýýarlamak, halkara hem-de sebit lomaý söwdasy, harytlaryň geçişi, gözegçiligi baradaky düzgünler hakyndaky Tertibiň taslamalaryny milli kanunçylygymyza laýyklykda işläp düzmek hem-de beýlekiler göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu gün Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň dost-doganlyk we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanan köptaraply gatnaşyklarynyň täze üstünliklere beslenendigini belledi.

Milli Liderimiz ýokary derejedäki duşuşyklaryň hem-de gepleşikleriň dowamynda gazanylan ylalaşyklaryň, geljegi uly meýilnamalaryň iki ýurduň arasyndaky syýasy, söwda-ykdysady we medeni hyzmatdaşlygy täze sepgitlere çykarmaga gönükdirilendigini nygtady.

Hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda özara söwdanyň görnüşlerini giňeltmek hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek wezipeleri durýar. Umuman, bu ulgamda hyzmatdaşlyk ähli babatda yzygiderli ösdürilýär diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şunuň bilen baglylykda, bu babatda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň çäklerindäki gatnaşyklara hem-de iki döwletiň işewür toparlarynyň wekilleriniň duşuşyklaryna uly ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Özbegistan bilen hyzmatdaşlyga onuň geljegi we häzirki mümkinçiliklerdir iki doganlyk halkyň arasyndaky taryhy gatnaşyklar nazara alnyp, möhüm ähmiýet berilýändigini nygtap, iki döwletiň arasynda serhetýaka söwdasyny ýola goýmak baradaky teklibi makullady hem-de wise-premýere bellenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa türkmen alabaýyny wasp edýän milli nagyşlary ylmy taýdan öwrenmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmen alabaýy” diýen kitaby itleriň şu tohumy bilen baglanyşykly taryhy wakalary hem-de milli medeni ýörelgeleri we däp-dessurlary ylmy taýdan yzygiderli öwrenmek üçin kuwwatly çeşme bolup hyzmat edýär.

Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde geçirilen arheologik barlaglaryň netijesinde taryhçylar türkmen alabaýynyň galdyran yzlaryny, şeýle hem onuň gadymy haly göllerindäki şekillerini ýüze çykardylar.

Wise-premýer slaýdlary peýdalanmak bilen, şonuň ýaly gölleriň biziň eýýamymyzdan öňki VII — V müňýyllyklara degişli birnäçesini görkezdi. Şolaryň hatarynda Gökdepe etrabynyň Gökdepe obasynyň töweregindäki gadymy daş asyryna degişli bolan Pessejikdepe ýadygärliginiň diwar bezeginde ýüze çykarylan byçgynyň dişiniň şekilinde setir bolup gidýän öýjagazlary suratlandyrýan “It ýatak” göli bar.

Häzirki wagtda bu gadymy nagşyň Ahal halylarynyň älem zolagynda çitilýändigi sebäpli, ol halkyň arasynda “Älem nagşy” diýlip hem atlandyrylýar. Balkan halylaryndaky gölüň bolsa bürgüdiň dyrnagyna meňzeýändigi sebäpli, ol “Dyrnakgöl” nagşy diýlip atlandyrylýar.

Türkmen alabaýyny wasp edýän ýene-de bir gadymy göl “Güjük yzy” gölüdir. Arheologik gazuw-agtaryş işleriniň netijesinde Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynyň çägindäki IX — XIV asyrlara degişli Şähryslam ýadygärliginde türkmen alabaýynyň penjesiniň yzy ýüze çykaryldy. Gadymy ynanja görä, bu göl ynsanyň saglygyny we onuň öý-ojagyny, mal-mülküni dürli howplardan goraýar. Şol sebäpli, bu göli türkmeniň ak öýüniň gapysynyň iç ýüzünden asylýan eňsi halylarynda görmek bolýar.

Türkmen halylaryny, palaslary, keçeleri we beýleki nepis el işlerini bezeýän iň gadymy nagyşlaryň biri hem “Tazyguýruk” gölüdir. Ol halylaryň gyra nagyşlarynyň biri hökmünde gapynyň içki tarapynda asylýan haly önümleriniň merkezine çitilýän gölleriň gyralaryna jäheklenýär. Ata-babalarymyz bu göl gözden-dilden goraýar diýip hasap edipdirler.

Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň çäginde ýerleşýän, IX — XIV asyrlara degişli Şährihaýbar ýadygärliginde türkmen alymlary tarapyndan tazynyň guýrugynyň şekili çekilen şakäsäniň bölegi tapyldy. Munuň özi bu sebitde gadymy döwürlerden bäri türkmen alabaýynyň we awçy tazylarynyň ösdürilip ýetişdirilendigi baradaky çaklamany tassyklaýar.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň muzeýlerinde türkmenleriň amaly sungatynyň, şeýle hem XIX — XX asyrlara degişli “It ýatak”, “Tazyguýruk”, “Güjük yzy” ýaly gadymy göller çitilen halylaryň we haly önümleriniň gadymy nusgalaryny gorap saklamak, öwrenmek hem-de giňden wagyz etmek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar.

Bu ylmy işler türkmen alabaýynyň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende götermäge, itleriň bu tohumynyň galdyran taryhy yzlaryny ylmy taýdan has düýpli öwrenmäge hem-de ýaşlarymyzda milli mirasymyz babatynda düşünjeleriň baýlaşmagyna ýardam berer. Mundan başga-da, täze ylmy maglumatlar türkmen alabaý itlerini terbiýelemegiň we köpeltmegiň milli aýratynlyklary babatda hödürnamany ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň görnükli nusgalarynyň sanawyna goşmak üçin taýýarlanýan maglumatlaryň üstüni ýetirer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, türkmen halkynyň taryhy-medeni mirasynyň has düýpli öwrenilmegine we aýawly goralyp saklanylmagyna hem-de ýaş nesle geçirilmegine ýardam berýän ylmy-barlaglaryň yzygiderli dowam etdirilmeginiň möhümdigini nygtady.

Ene-mamalarymyzyň dokan nepis haly göllerinde türkmen durmuşynyň ähli ugurlary beýan edilýär. Her bir milli nagyşda we gölde ata-babalarymyzyň pähimleri we toplan bilim-düşünjeleri jemlenendir, şoňa görä-de, biz olara hem-de umuman, tutuş taryhymyza sarpa goýmak bilen, özümize galdyrylan gymmatly mirasy geljekki nesillere ýetirmelidiris. Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, amaly sungatyň bu ugruny öwrenmek üçin ýokary okuw mekdepleriniň, aýratyn-da, ynsanperwer ugurly mekdepleriň okuw maksatnamasyna girizmegi, bu gymmatly mirasy gorap saklamak işlerine alymlary, şeýle hem Milli Geňeşiň agzalaryny çekmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz türkmen alabaýynyň waspyny ýetirýän maglumatlary giňden wagyz etmek maksady bilen, bu babatda wekilçilikli halkara maslahatynyň geçirilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyna ünsi çekip, degişli ýolbaşçylara onuň dowamynda arheologiýa tapyndylary, şeýle hem türkmen alabaýynyň keşbi şekillendirilýän halylaryň we haly önümleriniň nagyşlary hem-de gölleri bilen jemgyýetçiligi tanyşdyrmak barada birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew 2024-nji ýylda Fransiýanyň Pariž şäherinde geçiriljek XXXIII Tomusky Olimpiýa hem-de XVII Paralimpiýa oýunlaryna ýurdumyzyň milli ýygyndy toparlaryny taýýarlamagyň we olaryň gatnaşmagynyň meseleleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň goldaw bermegi netijesinde, ýurdumyzda ilaty sagdyn durmuş ýörelgesine çekmek, döwlet derejesinde bedenterbiýäni we sporty goldamak, wagyz etmek hem-de ösdürmek, ony dünýä derejesine çykarmak boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejeli türgenleri taýýarlamaga uly ähmiýet berilýär.

Gysga döwrüň içinde Türkmenistan dünýä we yklym derejesindäki möhüm halkara ýaryşlaryň geçirilýän merkezine öwrüldi. Milli Liderimiziň sport arkaly parahatçylygy we dostlugy pugtalandyrýan nusgalyk başlangyçlary bilen Halkara Olimpiýa komiteti, Aziýanyň Olimpiýa geňeşi ýaly iri halkara sport guramalary bilen işjeň hyzmatdaşlyk ýola goýuldy.

Tokio — 2020 Olimpiýa oýunlarynyň tejribesinden ugur alyp, 2024-nji ýylda Fransiýa Respublikasynyň Pariž şäherinde geçiriljek XXXIII Tomusky Olimpiýa hem-de XVII Paralimpiýa oýunlaryna Türkmenistanyň milli ýygyndy toparlaryny taýýarlamak we olaryň bu halkara sport ýaryşlaryna gatnaşmagy, milli ýygyndy toparlary toplumlaýyn esasda taýýarlamak boýunça maksatnamany hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasyny taýýarlamak göz öňünde tutulýar.

Wise-premýeriň belleýşi ýaly, ýurdumyzyň türgenlerini taýýarlamak we olaryň ussatlygyny kämilleşdirmek hem-de ýokary netije gazanmaklary üçin zerur şertler döredilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, parahatçylygy we abadançylygy alamatlandyrýan sport toýuna — Parižde geçiriljek Tomusky Olimpiýa we Paralimpiýa oýunlaryna ykjam taýýarlyk görmegiň zerurdygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda sporty ösdürmek boýunça geçirilýän işleriň wajypdygy bellenildi. Häzirki döwrüň şertlerine laýyklykda, sport parahatçylygyň ilçisi hem-de halkara hyzmatdaşlygyň möhüm ugrudyr. Geçen ýylyň ýanwarynda tassyklanan Türkmenistanda bedenterbiýäni we sporty goldamagyň hem-de ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasy hem şuňa gönükdirilendir. Bu maksatnamanyň esasy ugry ýokary derejeli türgenleri, ussat tälimçileri we beýleki ugurdaş hünärmenleri taýýarlamakdan ybaratdyr.

Bu gün dünýä derejesindäki uly ýaryşlarda Türkmenistana mynasyp wekilçilik edýän hem-de ýurdumyzyň sport abraýynyň pugtalandyrylmagyna mynasyp goşant goşýan ýaş we zehinli türgenleriň ýeňişleri milli sport ulgamynda özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen teklipleri makullap, biziň türgenlerimiziň mundan beýläk-de ata Watanymyzyň sport abraýyny mynasyp gorajakdygyna, özleriniň ussatlygy bilen Olimpiýa hereketiniň belent ýörelgelerini berkarar etjekdigine ynam bildirdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri-de döwlet dolandyryş ulgamyna we milli ykdysadyýetimiziň dürli ugurlaryna innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak bilen baglanyşyklydyr. Bu babatda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» hem-de «Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Döwlet maksatnamasy» ýurdumyzda geçirilýän degişli işleriň anyk maksatlaryny kesgitleýär.

Dünýä derejesinde sanlylaşdyrmak ugrunda öňdebaryjy halkara gurama hökmünde Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen edarasy bolan Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi (HEB) çykyş edýär.

Muňa mysal hökmünde, hormatly Prezidentimiziň başlangyjy boýunça ýurdumyzyň ilkinji “TürkmenÄlem 52oE” aragatnaşyk emeli hemrasynyň älem giňişliginde üstünlikli ýerleşdirilendigini görkezmek bolar.

Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen, Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi bilen birnäçe anyk ugurlarda hyzmatdaşlyk etmek teklip edilýär.

Hususan-da, kiberhowpsuzlygy berkitmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilýändigini nazara almak bilen, Türkmenistanyň Milli kiberhowpsuzlyk strategiýasynyň hem-de Hereketler meýilnamasynyň taslamalaryny taýýarlamak teklip edilýär. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň birinji ýarymynda HEB bilen Türkmenistanyň degişli döwlet edaralarynyň arasynda olaryň işini kämilleşdirmek meseleleri boýunça yzygiderli maslahatlaşmalary geçirmek, milli kiberhowpsuzlyk türgenleşiklerini guramak hem-de sebit derejesinde geçirilýän kibertürgenleşiklere gatnaşmak, ilatyň arasynda kiberhowpsuzlyk meseleleri boýunça düşündiriş işlerini geçirmek teklip edilýär. Munuň özi ýurdumyzyň Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi tarapyndan dolandyrylýan Global kiberhowpsuzlyk indeksi boýunça tutýan ornuny ýokarlandyrmaga ýardam eder.

Şunuň bilen baglylykda, “Elektron hökümetiň” ýola goýulmagy milli ykdysadyýetimiziň sanly ulgama geçirilmeginiň esasy ugry bolup durýar. Birleşigiň bu babatda toplan tejribesine esaslanyp, 2022-nji ýylyň birinji çärýeginde HEB-niň hünärmenleriniň gatnaşmagynda pudagara duşuşyklary geçirmek meýilleşdirilýär.

2012-nji ýydan bäri dünýä derejesinde sanly ulgam we innowasion tehnologiýalar boýunça bilimi ýokarlandyrmak babatda Halkara elektroaragatnaşyk birleşiginiň akademiýasy hem hereket edýär. Akademiýa tarapyndan amala aşyrylýan “Sanly özgeriş merkezleri” taslamasynyň çäklerinde ýurdumyzyň degişli hünärmenleri, tehniki işgärleri we talyplary üçin aýratyn okuw maksatnamasyny işläp taýýarlamak teklip edilýär. Bu maksatnama halkara maglumat, kommunikasiýa we aragatnaşyk ulgamlarynda dünýä derejesinde toplanan tejribe bilen tanyşmak we döwletimizde ornaşdyrmak üçin okuw çärelerini öz içine alar.

Ýokarda aýdylanlary nazara alyp, wise-premýer, daşary işler ministri Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin 2022-nji ýylyň iş meýilnamasynyň taýýarlanylmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu meseläniň örän möhümdigini hem-de sanlylaşdyrmak ulgamynda döwlet syýasaty bilen baglydygyny nygtady.

Innowasion ösüş ýoluna düşen ýurdumyz döwrüň talaplaryna laýyklykda, örän wajyp wezipeleri öz öňünde goýýar. Şolaryň hatarynda öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny işjeň ornaşdyrmak we kiberhowpsuzlygy üpjün etmek wezipeleri bar.

Milli Liderimiz Halkara elektroaragatnaşyk birleşigi bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça beýan edilen teklipleri makullap, bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz 8-9-njy ýanwarda Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetini Eýran Yslam Respublikasyna gulluk iş saparyna ibermek baradaky Buýruga gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere, daşary işler ministrine iberdi hem-de şol ýerde syýasy we ykdysady meseleler boýunça netijeli gepleşikleri geçirmek barada degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmek boýunça ýurdumyzyň adalat edaralarynda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bu işler hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda hukuk ulgamynyň edaralarynyň işini düzgünleşdirmek boýunça öňde goýan wezipelerine laýyklykda, milli kanunçykaryjylyk tejribesi we halkara hukugyň kadalary esasynda geçirilýär.

Mundan başga-da, döwlet edaralaryny, jemgyýetçilik guramalaryny we eýeçiligiň dürli görnüşindäki kärhanalaryny hukuk taýdan goldamak maksady bilen, kanunçylykda bellenen tertipde raýatlardan, edaralardan, guramalardan hem-de kärhanalardan gelip gowuşýan kanunçylygy düşündirmek baradaky ýüztutmalara garalýar.

Häzirki wagtda Adalat ministrliginiň ýanyndaky Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gullugyň resmi web-saýty işe girizildi. Gulluk tarapyndan berilýän hukuk hyzmatlarynyň käbirlerini onlaýn görnüşde ýerine ýetirmäge we berilýän hukuk hyzmatlary üçin tölegleri onlaýn görnüşde almaga mümkinçilik berýän elektron programma işlenip taýýarlanyldy hem-de ulanyşa girizildi.

Türkmenistanyň halkara abraýynyň hem-de ykdysady bähbitleriniň ygtybarly goragyny üpjün etmek maksady bilen, halkara hukuk meseleleri boýunça hukukçylary taýýarlamak babatda degişli okuw meýilnamalary yzygiderli esasda kämilleşdirilýär we okuwlar guralýar. Şeýle hem Türkmenistanyň degişli pudak edaralarynyň hünärmenleriniň we hukukçylarynyň hünär derejesini ýokarlandyrmak hem-de täze hukuk edebiýatlaryny neşir etmek boýunça häzirki zaman usulyýet gollanmalary işlenip taýýarlanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bu ugurda mundan beýläk-de işleri alyp barmagyň wajypdygyny nygtady. Adalat ministrliginiň işini kämilleşdirmek boýunça netijeli çäreler görülmelidir, sanly ulgamyň mümkinçiligini giňden ulanmak hem-de ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamagyň öňdebaryjy häzirki zaman programmalaryny ornaşdyrmak zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy hem-de bu babatda wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew «Awiasiýa işini ygtyýarlylandyrmak hakyndaky Düzgünnamany tassyklamak baradaky» Kararyň taslamasy boýunça hasabat berdi.

“Işiň aýry-aýry görnüşlerini ygtyýarlylandyrmak hakynda” Türkmenistanyň Kanunyny ýerine ýetirmek maksady bilen, şeýle hem “Türkmenistanda ygtyýarlylandyrmak işini guramagy kämilleşdirmek hakynda” Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýylyň 29-njy maýynda çykaran Kararyna laýyklykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Adalat ministrligi bilen bilelikde degişli Düzgünnamanyň taslamasyny taýýarlandygy habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, awiasiýanyň dolandyryş ulgamyna häzirki zaman usullaryny, menejmenti giňden ornaşdyrmak baradaky meselelere ünsi çekdi. Munuň özi häzirki döwrüň anyk ýagdaýlary bilen şertlenendir hem-de öňde goýlan wezipeleri babatda döwlet düzümleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň möhüm ugrudyr.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz hödürlenen resminama gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly Agentligiň ýolbaşçysyna iberip, onuň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmek barada degişli görkezmeleri berdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda pudaklary sanly ulgama geçirmek işini çaltlandyrmagyň hem-de ilat üçin radio alyp eşitdiriş ulgamyny gowulandyrmagyň zerurdygyny aýdyp, agentligiň ýolbaşçysyna ýagdaýlary seljermegi we işleri talabalaýyk ýola goýmak üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin, «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň başlygy H.Hudaýgulyýewe berk käýinç yglan edip, degişli Buýruga gol çekdi hem-de resminamany sanly ulgam arkaly agentligiň Baş direktoryna iberdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň jemini jemläp, hökümetiň agzalarynyň ünsüni olaryň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipelere çekdi.

Şu ýyl biz köp sanly iri desgalary ulanmaga bermeli. Şolaryň arasynda biziň üçin uly we möhüm bolan Ahal welaýatynyň edara ediş merkezi hem bar. Bu ýerde işler tamamlanyp barýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şoňa görä-de, göz öňünde tutulan işleri bellenen möhletde hem-de ýokary hilli tamamlamak maksady bilen, milli Liderimiz ýüze çykýan soraglara gyssagly seretmek we çözmek üçin, bu ýerde her hepdede maslahat geçirmegi degişli ýolbaşçylara tabşyrdy.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz toparyň ýolbaşçylygyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Ahal welaýaty boýunça jogapkär edilip bellenen orunbasary Ç.Gylyjowy, toparyň agzalygyna bu ýerde alnyp barylýan işleriň maliýe tarapyna jogap berýän S.Berdimuhamedowy hem-de gurluşyk işlerine jogap berýän Ç.Purçekowy belleýändigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ýüze çykýan soraglary çözmek üçin toparyň agzalarynyň maslahata islendik ýolbaşçyny çagyryp biljekdigini, eger, wagt tapsa, özüniň hem birnäçe maslahatlara gatnaşjakdygyny belläp, indiki hepdeden işe başlamagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz ýangyç-energetika toplumynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň örän möhüm pudaklarynyň biridigini aýdyp, şoňa görä-de, täze ýyly Mary we Lebap welaýatlaryna iş saparyndan başlandygyny belledi. Nebitgaz toplumynyň bu welaýatlarda zähmet çekýän işgärleri, daşary ýurt kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen duşuşyp, önümçilik maslahatlaryny geçirdik. Nebitgazly täze ýataklary özleşdirmegiň taslamalary bilen tanyşdym diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýakyn wagtda ýurdumyzyň beýleki welaýatlaryna hem baryp görmegi göz öňünde tutýandygyny belläp, mähriban halkymyzyň bähbidine Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzyň ägirt uly gorlary bolan uglewodorod serişdelerini özleşdirmek üçin ähli zerur şertleriň döredilýändigini we geljekde hem dörediljekdigini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ş.Abdrahmanowa ýüzlenip, indi uzak ýyllardan bäri, Derweze sebitinde köp möçberde tebigy gazyň ýanyp durandygyny, bu ýagdaýyň ekologiýa, şeýle hem golaýynda ýaşaýan adamlaryň saglygyna ýaramaz täsir edýändigini aýtdy.

Galyberse-de, biz eksport edip, halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşamagy üçin ep-esli möçberde girdeji aljak çig malymyzy ýitirýäris diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we wise-premýere alymlary ýygnap, eger gerek bolsa, daşary ýurtly geňeşdarlary hem çekip, bu ýangyny söndürmegiň çözgüdini tapmagy tabşyrdy. Tebigy gazy peýdalanjak ýerimizi bolsa özümiz taparys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýene-de bir uly maksatnamanyň üstünde işlemegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda biz mähriban Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramyny giňden belläp geçdik. Garaşsyzlyk bolsa biziň gazanan beýik üstünliklerimiziň binýadydyr. Geçen otuz ýylyň içinde ýurdumyzda örän köp işler bitirildi, taryhy taýdan şu gysga döwürde biz ägirt uly üstünlikleri gazandyk.

Men häzir garaşsyz ösüşiň geçen 30 ýylynda ýeten sepgitlerimizi gaýtalap durjak däl. Bu soraglara biz ýakynda Halk Maslahatynyň mejlisinde jikme-jik seretdik diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Diňe bir zady aýdaýyn: Garaşsyzlygymyzy alanymyzdan soňky çylşyrymly döwre, geçiren ähli kynçylyklarymyza garamazdan, bize demokratik, hukuk we dünýewi döwlet gurluşyny döretmek hem-de kämilleşdirmek başartdy diýip, milli Liderimiz belledi. Şu döwürde biz döwlet häkimiýetiniň netijeli gurluşyny döretdik. Ýyllarboýy toplan tejribämize daýanyp, döwlet institutlaryny kämil ýagdaýa getirdik. Milli ykdysadyýetimizi yzygiderli döwrebaplaşdyryp, dünýä bileleşiginde Garaşsyz döwletimiziň tutýan ornuny berkitdik.

Umuman, biz Täze Galkynyş we beýik özgertmeler zamanynda hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň gerimli durmuş, syýasy we ykdysady özgertmeleri durmuşa geçirdik. Syýasy taýdan durnukly we agzybir jemgyýetimizde mähriban halkymyz öz bellän maksatlaryny ynamly amala aşyrdy diýip döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy we şeýlelikde, durnukly syýasy, ykdysady we durmuş taýdan ösüşi gazanmagyň başardandygyny belledi.

Biz döwletimiziň ykbaly, nesillerimiziň geljegi üçin uly jogapkärçilik çekýäris. Şoňa görä-de, indi biziň öňümizde şeýle uly wezipe durýar: biz döwletimizi we onuň institutlaryny geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemelidiris hem-de düzmelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz fewral aýynyň başynda Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini geçirmegi teklip etdi. Mejlisde geljek 30 ýylda ýurdumyzy ösdürmegiň Maksatnamasyna seretmeli we ony tassyklamaly. Şeýle hem 2021-nji ýylda alnyp barlan işleriň jemlerini jemläp, şu ýyl üçin wezipeleri kesgitlemeli diýip hormatly Prezidentimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini geçirmek bilen bagly ähli işleri umumy utgaşdyrmagy Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowa, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa we Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýewe tabşyrdy.

Şeýle hem milli Liderimiz Hökümetiň ähli agzalaryna Halk Maslahatynyň bu mejlisine gowy taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Mejlisde döwlet durmuşynyň beýleki möhüm meselelerine hem garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny hem-de berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

08.01.2022
“Malaý” gaz käni: täze guýular

Milli Liderimiziň Lebap welaýatyna ýakynda bolan iş sapary Garagum sährasynyň jümmüşindäki «Malaý» gaz käninden başlandy. Saparyň ikinji gününde geçirilen iş maslahatynda ýurdumyzyň günorta-gündogar sebitiniň umumy energiýa kuwwatymyza goşandy barada guwandyryjy maglumatlar aýdyldy, ony has-da artdyrmak boýunça anyk wezipeler kesgitlenildi.

Ozal habar berlişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda «Malaý» gaz käninde geçirilen maslahatda Mary we Lebap welaýatlarynyň çäklerinde täze ýüze çykarylan meýdançalarda ägirt uly möçberde gaz gorlarynyň bardygy baradaky çaklamalar öňe sürüldi. Milli Liderimiz täze ýüze çykarylan gaz känleriniň senagat taýdan özleşdirilmegi netijesinde ýurdumyzyň gaz gorlarynyň mukdarynyň 126 milliard kub metr artmagynyň guwançly ýagdaýdygyny belledi.

Gyşyň örküjindäki bu hoş habar hemmeleriň kalbyna bahar ýakymyny bagyşlady. Ýakyn ýyllarda ýurdumyzyň «mawy ýangyç» gory diňe iki welaýatyň hasabyna 126 milliard kub metr artar. Bu ummasyz uly baýlyk ahyry! Eýsem, şunça mukdaryň näçe bölegi Lebap welaýatynyň paýyna düşýärkä? Ine, şu sowalyň jogaby bilen gyzyklanyp, «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň geologiýa bölüminiň başlygy Berdi Kutlyýewe ýüz tutduk. Ol bu barada şeýle diýdi:

— Şunça mukdaryň 53 milliard kub metri Lebap welaýatynyň çägindäki meýdançalardyr känlere degişlidir. Has takygy, Gazojak şäheriniň we «Naýyp» gaz käniniň ýakynynda ýerleşýän «Demirgazyk derwüş» meýdançasynda «mawy ýangyjyň» 30 milliard kub metriniň bardygy çaklanylýar. «Malaý» gaz käninde geçirilen täze gözlegleriň netijesinde ýene-de 23 milliard kub metrlik «hazynanyň» üstünden baryldy.

«Demirgazyk derwüşdäki» ilkinji guýyny burawlamak işlerine ýakyn günlerde girişiler. Bu iş «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň «Ymambabanebitgazgözleg» ekspedisiýasynyň burawlaýjylaryna ynanyldy. Guýynyň çuňlugy 3200 metre ýeter.

Şeýle hem şu ýylyň dowamynda «Malaýda» ýene iki guýyny burawlamaga girişmek meýilleşdirilýär. Taslama çuňlugy 4000 metre ýetýän guýulary «Lebapnebitgazgözleg» ekspedisiýasy burawlar.

Täze «mawy ýangyçly» meýdançalaryň ýüze çykarylmagy, olaryň burawlanmagy we önüm alynmagy netijesinde ýyllyk görkezijiler yzygiderli artýar. Muny «Lebapgazçykaryş» müdirliginde alnyp barylýan işlerde hem aýdyň görýäris. Müdirligiň merkezi önümçilik dispetçer gullugynyň başlygy Berdi Berdimetow geçen ýyl meýilnamanyň 134 göterim ýerine ýetirilip, 12 milliard 401 million 104 müň 693 kub metr «mawy ýangyç» alnandygyny aýdýar. Welaýatyň gazçylary degişli döwürde kondensat önümçiligini meýilnamada bellenen 43 müň 59 tonna derek 47 müň 321 tonna ýetirmegiň hötdesinden geldiler.

Ýeri gelende aýtsak, geçen ýyl «Agarguýy» käninde täze guýularyň ikisinden önüm alyndy, täze ýylyň bosagasynda bu ýerde ýene bir guýyny burawlamak işleri tamamlandy.

Netijede, täze guýularyň burawlanmagynyň we olardan bol önüm alynmagynyň ýola goýulmagy bilen «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda iş görkezijileri görnetin artar. Bu bolsa türkmen topragyndan gazylyp alynýan «mawy altynyň» Ýer ýüzüne çaýýan ýalkymyny has-da artdyrar.

Agageldi ITALMAZOW.

(Öz habarçymyz). Surata düşüren Merdan ORAZOW

08.01.2022
Maýa goýum syýasaty: täze mümkinçilikler

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda maýa goýum syýasatynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi, döwrebaplaşdyrylmagy bilen, milli ykdysadyýetiň, şeýle-de sebitiň we dünýäniň döwletleriniň arasyndaky maliýe-ykdysady hem-de beýleki ugurlar boýunça gatnaşyklaryň durnukly, sazlaşykly, kadaly ösüşi üpjün edilýär. Her ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasy işlenip düzülende, onuň anyk wezipeleri kesgitlenýär, önümçilikde we durmuş ulgamynda meýilleşdirilýän sepgitler anyklanýar. Munuň özi ýurduň makroykdysady görkezijilerini ösdürmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaga ýardam berýär.

«Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasynda» bellenilen baş maksatlara ýetmekde maýa goýum syýasaty aýratyn orun eýeleýär. 2022-nji ýylyň maýa goýum Maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýulmagy meýilleşdirilýän maýa goýumlaryň möçberi 36,1 milliard manada barabar bolar, onuň 60,2 göterimi önümçilik ugruna, 39,8 göterimi bolsa durmuş-medeni maksatlara gönükdiriler. Şeýlelikde, ykdysadyýetiň önümçilik ulgamyna goýulýan maýa goýumlaryň yzygiderli artdyrylmagy ýurduň ykdysady kuwwatyny berkitmäge, milli pulumyzyň kadaly hereketini ýola goýmaga, importyň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmäge, eksporty artdyrmaga, ilatyň iş üpjünçiligini ýokarlandyrmaga, maşgala girdejisini köpeltmäge ähli amatlyklary döreder.

Mälim bolşy ýaly, geçen ýylyň 17-nji dekabrynda Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisinde döwlet Baştutanymyza Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda gol çekilen «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmek hakynda Ylalaşygyň gazanylandygy barada habar berildi, şeýle-de esaslandyryjy hökmünde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna çykyş etmäge ygtyýar bermek hakynda resminamanyň taslamasy hödürlendi. Täze düzüme bolsa öz üstüne ýüklenen borçnamalary ýerine ýetirmegi üçin Türkmenistanyň Merkezi bankyndan degişli ygtyýarnamany kanunçylykda bellenen tertipde almak teklip edildi.

Hormatly Prezidentimiz degişli Karara gol çekip, düzümiň öňünde durýan wezipeleri anyk kesgitledi, degişli ýolbaşçylara maýa goýum serişdelerini artdyrmak, daşary ýurt maýadarlaryny çekmek we olaryň ygtybarly goraglylygyny üpjün etmek maksady bilen, degişli kadalaşdyryjy binýady kämilleşdirmek babatda tabşyryk berdi. Resminama laýyklykda, «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini esaslandyryjy hökmünde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna esaslyk maýadaky paýy 50 göterim möçberde paýly gatnaşmaga ygtyýar berildi. Bu döwlet ähmiýetli çözgüdiň üstünlikli durmuşa geçirilmegi maýa goýum syýasatyny täze derejä çykarar, maýa goýumy maliýeleşdirmegiň ygtybarly çeşmesini emele getirer, ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamynyň maýa goýum işine işjeň gatnaşmagyny, maýa goýumlaryň netijeliligini üpjün eder. Şeýlelikde, işlenip düzülýän we üstünlikli amala aşyrylýan milli, sebit ähmiýetli maýa goýum taslamalary öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetiriler. Bu bolsa Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň halkara giňişlikde eýeleýän ornuny has-da berkider, abraýyny artdyrar.

Maýa goýum işinde daşary ýurtly iri işewür düzümler we abraýly halkara maliýe guramalary bilen gatnaşyklary ýola goýmak möhüm ähmiýetli çäre hasaplanýar. Bu meseläniň üstünlikli çözülmegi diňe bir maýa goýum taslamalarynyň maliýe mümkinçiligini ýokarlandyrman, eýsem, dünýäniň ösen döwletleriniň baý tejribesini öwrenmäge, hünärmenleriň hünär derejesini ýokarlandyrmaga-da zerur şertleri döredýär. Şu ýerde ýene bir zady nygtamak gerek. Milli ykdysadyýetiň ähli ugurlarynda sanly ykdysadyýete geçmek wajyp çäreleriň hatarynda kesgitlendi. Maýa goýum işiniň sanlylaşdyrylmagy diňe bir bu işe gatnaşýanlara gysga wagtda, az harajatlar bilen zerur maglumatlary toplamaga we degişli çözgütleri kabul etmäge mümkinçilik döretmän, ony kämil dolandyrmaga, garaşylýan netijeleri gazanmaga hem mümkinçilik berer.

«Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň döredilmegi ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işine-de oňyn täsirini ýetirer. Kiçi we orta telekeçiligi, aýratyn-da, döwlet bilen hususy ulgamyň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge amatly şertler dörär, telekeçileriň ykdysady ösüşde eýeleýän orny has-da pugtalanar, önümleriň görnüşini köpeltmäge, hilini ýokarlandyrmaga, hyzmatlaryň we ýerine ýetirilýän işleriň gerimini giňeltmäge täze mümkinçilikler dörär, düşewüntlilik artar. Oba ýerlerinde hususy eýeçiligi (fermer hojalyklaryny) ösdürmäge maýa goýumlaryň goýulmagy azyk howpsuzlygyny berkitmek bilen birlikde, ýer-suw, zähmet serişdeleriniň, pul gaznalarynyň rejeli, tygşytly we ýokary netijeli ulanylmagyna esas bolup hyzmat eder. Türkmen telekeçileriniň öndürýän önümleriniň ýokary hilli, ekologik taýdan arassa we bahalarynyň elýeterli bolmagy önümleriň içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanmagyna, goýulýan maýa goýumlaryň özüni ödemek möhletini gysgaltmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de telekeçileriň maliýe kuwwatynyň ýokarlanmagy olara uly möçberli, uzak möhlete niýetlenen milli we halkara maýa goýum taslamalaryna işjeň gatnaşmaga ähli amatlyklary döredýär.

Şeýlelikde, täze döredilýän «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti ýurdumyzyň ösüşini pugtalandyrmaga, «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgäni mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmäge oňyn täsirini ýetirer. Goý, öz halkynyň bagtyýarlygy, röwşen geljegi ugrunda yzygiderli alada edýän hormatly Prezidentimiziň belent başy aman, ömri uzak bolsun, döwletli tutumlary hemişe rowaçlyklara beslensin!

Baýramdurdy TAÝHAROW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň professory.

07.01.2022
Türkmenistanyň Prezidenti Hytaý Halk Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisini kabul etdi

Aşgabat, 6-njy ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçeni kabul etdi.

Milli Liderimiz we dostlukly ýurduň doly ygtyýarly wekili birek-biregi şu gün bellenilýän Türkmenistan bilen Hytaýyň arasyndaky diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy bilen gutladylar.

Diplomat duşuşmaga wagt tapandygy we ýüzbe-ýüz söhbetdeşlikde döwletara hyzmatdaşlygyň käbir ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň döwlet Baştutanymyza mähirli salamyny, Türkmenistan bilen Hytaýyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli gutlag hatyny gowşurdy. Dostlukly ýurduň Baştutany hatynda ähli türkmen halkyna parahatçylyk, durnuklylyk we abadançylyk baradaky arzuwlaryny beýan etdi. Şeýle hem milli Liderimize Pekinde geçiriljek XXIV Gyşky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşmaga resmi diplomatik çakylyk haty gowşuryldy.

Çakylyk hatynda, hususan-da: “Hytaý tarapy 2022-nji ýylyň 4 — 20-nji fewraly aralygynda Pekinde Gyşky Olimpiýa oýunlaryny geçirer. Hytaý bilen Türkmenistanyň arasyndaky strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ýokary derejesini we iki ýurduň döwlet Baştutanlarynyň arasyndaky gatnaşyklaryň dostlukly häsiýete eýedigini nazara almak bilen, hytaý tarapy Türkmenistanyň hormatly Prezidenti jenap Gurbanguly Mälikgulyýewiç Berdimuhamedowy Gyşky Olimpiýa oýunlarynyň Pekinde geçiriljek açylyş dabarasyna gatnaşmaga çagyrýar” diýlip bellenilýär.

Diplomat Hytaýyň Hökümetiniň häzirki döwürde Merkezi Aziýa sebitinde möhüm orny eýeleýän we halkara syýasatyň esasy ugurlarynda sebit hem-de sebitara gatnaşyklaryň netijeli nusgasyny ýola goýmaga oňyn çemeleşmäni görkezýän, şeýle hem Hytaýyň strategik hyzmatdaşy bolan Türkmenistan bilen köpýyllyk netijeli gatnaşyklaryň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berýändigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dostlukly döwletiň Baştutanyna iň gowy arzuwlaryny aýtdy we Türkmenistan bilen HHR-iň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli gutlag hatyny ilçä gowşurdy hem-de Hytaýyň Liderine Pekinde geçiriljek XXIV Gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmaga iberen çakylygy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Milli Liderimiz häzirki döwürde dünýäde halkara hyzmatdaşlygyň möhüm ugry hökmünde ykrar edilen sportuň ynanyşmak, birek-birege hormat goýmak, düşünişmek ýagdaýynyň kemala gelmeginiň wajyp şertidigini belledi hem-de şeýle ähmiýetli çäräniň geçirilmeginiň sporta parahatçylygy pugtalandyrmakda, halklaryň arasynda dostluk we birek-birege düşünişmek gatnaşyklaryny ösdürmekde uly ornuň degişlidiginiň nobatdaky beýanydygyny nygtady.

Ýokary derejedäki ýaryşlaryň guralmagy türgenler we millionlarça adamlar üçin özboluşly baýramçylykdyr. Dünýäniň onlarça döwletleriniň ilaty ýaryşyň geçişine tomaşa eder. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow özüniň 2008-nji ýylyň awgust aýynda ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilen XXIX Tomusky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Pekine bolan saparyny aýratyn ruhubelentlik bilen ýatlaýandygyny belledi.

Ýurdumyzda hem bedenterbiýäniň we sportuň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Raýatlaryň ruhy we beden taýdan sazlaşykly ösüşiniň üpjün edilmegi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

2017-nji ýylda Aşgabatda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň üstünlikli geçirilmegi Türkmenistanyň halkara sport hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmekde, dünýäniň olimpiýa hereketiniň asylly maksatlarynydyr ýörelgelerini pugtalandyrmakda ägirt uly mümkinçilikleriniň bardygyny dünýä äşgär etdi diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de Aşgabat Aziadasyna diňe bir Aziýa ýurtlarynyň däl, eýsem, Okeaniýa ýurtlarynyň Milli olimpiýa komitetleriniň türgenleriniň gatnaşmagynyň Merkezi Aziýanyň taryhynda şeýle derejedäki halkara ýaryşlaryň ilkinjisine öwrülendigini aýtdy.

Bäsleşiklere hytaýly türgenleriň köp sanlysynyň gatnaşandygyny we olaryň üstünlikli çykyş edip, dürli derejedäki medallaryň 100-e golaýyna mynasyp bolandygyny bellemek ýakymlydyr.

Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk meseleleri barada aýdyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu gün, 6-njy ýanwarda iki ýurduň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlanyna 30 ýyl dolýandygyny belledi.

Milli Liderimiz Hytaýyň Garaşsyz Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan ilkinji döwletleriň biridiginiň çuňňur mana eýedigini aýdyp, şu döwürde deňhukuklylyk, özara bähbitli, birek-birege hormat goýmak we ynanyşmak esasynda ýola goýulýan ikitaraplaýyn dostlukly gatnaşyklaryň iki ýurduň halklarynyň bähbidine işjeň ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belledi.

2013-nji ýylyň sentýabr aýynda Türkmenistanyň we Hytaýyň strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmak hakynda Bilelikdäki Jarnama gol çekilip, döwletara gatnaşyklaryň täze, ýokary derejesine çykyldy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasyndaky dostluk gatnaşyklarynyň halkara ýagdaýa we daşarky täsire bagly däldigini belledi. Bu biziň gatnaşyklarymyzyň häsiýetini kesgitleýän taryhy pursatdyr. Munuň özi iki ýurduň gatnaşyklarynyň oňyn geljeginiň bardygyny äşgär edýär.

Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurt bilen gatnaşyklaryň yzygiderli berkidilýändigini belläp, onuň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň möhüm ugrudygyna ünsi çekdi. Hytaý biziň dostumyzdyr, ygtybarly hyzmatdaşymyzdyr.

Türkmenistan bilen Hytaýyň arasyndaky ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň halkara guramalaryň çäklerinde ýola goýulýan netijeli hyzmatdaşlyk bilen üstüniň ýetirilýändigi bellenildi. Şunda Hytaý tarapyna ýurdumyzyň Bitaraplyk derejesine hem-de biziň halkara başlangyçlarymyza, tekliplerimize goldaw berýändigi üçin minnetdarlyk bildirildi.

Duşuşygyň dowamynda iki ýurduň köp ýyllaryň dowamynda ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda, şol sanda energetika, ulag we kommunikasiýa, dokma hem-de himiýa senagaty ýaly möhüm ugurlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigi nygtaldy. Nebitgaz pudagy däp bolan ykdysady gatnaşyklaryň möhüm ugurlarynyň biridir. Onda birnäçe bilelikdäki wajyp taslamalar durmuşa geçirildi. Bu gün türkmen tebigy gazy ugradylýan Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi netijeli hereket edýär.

Şol bir wagtyň özünde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleriniň köpdügine ünsi çekip, şunda özara bähbitli täze ugurlary bilelikde işläp taýýarlamagyň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetine, şeýle hem onuň kiçi komitetlerine möhüm ornuň degişlidigi nygtaldy. Bu düzümleriň netijeli işi ykdysady we maýa goýum gatnaşyklarynyň täze ugurlarynyň ýüze çykarylmagyna kömek edýär.

Bilelikdäki iş boýunça oňyn tejribe toplanan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyga türkmen-hytaý gatnaşyklarynda möhüm orun degişlidir. Milli Liderimiziň aýdyşy ýaly, ylym, bilim, medeniýet we sungat ugurlarynda oňyn gatnaşyklar ýola goýuldy. Bu gatnaşyklar iki ýurduň halklarynyň dostlukly hyzmatdaşlygy esasynda yzygiderli berkidilýär.

Biz köptaraply türkmen-hytaý gatnaşyklaryny iki döwletiň durmuş-ykdysady ösüşiniň möhüm ugurlaryny hem-de halklaryň köpasyrlyk dostluk gatnaşyklaryny nazara alyp, uzak möhletleýin we birek-birege hormat goýmak esasynda mundan beýläk-de giňeltmäge gyzyklanma bildirýäris diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de Hytaýyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçene özara bähbitli döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge we ösdürmäge gönükdirilen jogapkärli işinde üstünlikleri arzuw etdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpine we HHR-iň Döwlet Geňeşiniň Premýeri Li Kesýana berk jan saglyk, üstünlikler, Hytaýyň dostlukly halkyna bolsa parahatçylyk, gülläp ösüş, rowaçlyk arzuw etdi.

Hoşniýetli sözler we beren maslahatlary üçin hoşallyk bildirip, diplomat “Halkyň Arkadagly zamanasy” şygary bilen geçjek 2022-nji ýylda milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanyň has-da uly üstünlikleri gazanjakdygyna ynam bildirdi.

Hytaýda dostlukly döwletiň ýeten derejesine uly gyzyklanma bildirilýändigini nygtap, Sýan Naýçen ynanyşmak esasynda ýola goýulýan ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine we iki ýurduň halklarynyň bähbidine täze, özara bähbitli bilelikdäki taslamalaryň durmuşa geçiriljekdigine ynam bildirdi.

07.01.2022
Bank hyzmatlarynyň hili ýokarlanýar

Ykdysadyýetiň beýleki pudaklary bilen bir hatarda ýurdumyzyň bank ulgamynda hem sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. Bank amallarynyň sanlylaşdyrylmagy diňe bir müşderilere edilýän hyzmatlaryň möçberini artdyrmak bilen çäklenmän, eýsem, olaryň hilini ýokarlandyrmaga we sarp edilýän wagty tygşytlamaga mümkinçilik berýär.

Milli Liderimiziň başlangyjy bilen «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» kabul edilmegi ykdysadyýetiň innowasion taýdan ösmegine güýçli itergi berdi. Şunlukda, ýurdumyzda pul dolanyşygynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, bank kartlary boýunça milli we halkara töleg ulgamynyň gerimini giňeltmek, öňdebaryjy tehnologiýa esaslanýan nagt däl hasaplaşyklary has-da ýaýbaňlandyrmak boýunça oňyn netijeler gazanyldy. Häzirki wagtda bu babatda ýurdumyzda «Altyn asyr», «Millikart», «Maşgala», «Goýum bank karty», «Owerdraft», şeýle hem halkara «VISA» we «MasterCard» bank kartlaryny ulanmak arkaly hasaplaşyklaryň dürli görnüşini ýerine ýetirmek üçin ähli şertler döredildi. Netijede, internet ulgamynyň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmak bilen, iş ornuny üýtgetmän, menzilara zähmet işjeňligini amala aşyrýanlaryň sany barha artýar.

Sanly bank hyzmatlaryna mysal hökmünde «Internet-bank», «Mobil-bank», «Galtaşyksyz töleg» ýaly hyzmatlary görkezmek bolar. Bu ulgamlar ýurdumyzda nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek, bank kartlaryndan peýdalanyjylara hödürlenýän hyzmatlaryň görnüşini artdyrmak hem-de bank ulgamyna döwrebap hyzmatlary ornaşdyrmak maksady bilen amala aşyrylýan işleriň çäklerinde bank kartlary arkaly hakyky wagt tertibinde hasaplaşyklary geçirmek üçin hereket edýär. Şeýle hyzmatlar müşderiniň bank amallaryna we hyzmatlaryna bolan isleglerini kanagatlandyrmaga, şol sanda pul geçirimlerini ýeňilleşdirmäge hem-de çaltlaşdyrmaga, hasaplaşyklar geçirilende, wagty tygşytlamaga amatly mümkinçilikleri döredýär.

Ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda sanly hyzmatlaryň giňden ornaşdyrylýan döwründe pul-karz ulgamyny döwrebap ösdürmek boýunça düýpli özgertmeler amala aşyrylýar. Şunda banklaryň durnukly we ygtybarly bolmagyna aýratyn üns berilýär. Munuň üçin bank ulgamynyň maýalaşdyryş derejesi ýokarlandyrylýar, serişdeler binýady berkidilýär. Bank karzlaşdyrmasynyň gerimi giňeldilýär. Ýurdumyzyň karz edaralary bolsa dürli pudaklarda maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek, ýurtda azyk howpsuzlygyny berkitmek boýunça geçirilýän çärelere özleriniň mynasyp goşantlaryny goşýarlar.

Dürli pudaklara täze sanly innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde häzir bank kartlaryny ulanyp, uçarlara, otlulara hem-de şäherara ugurlarda gatnaýan awtobuslara petekleri internet ulgamynyň üsti bilen nagt däl görnüşinde satyn almaga mümkinçilik döredildi.

Bank ulgamy tarapyndan «Elektron söwda» hyzmaty hem barha giňden durmuşa ornaşdyrylýar. Bu hyzmata islegiň artmagy netijesinde nagt däl hasaplaşyklary geçirmek arkaly elektron usulda täjirçilik işini alyp barýan telekeçileriň sany günsaýyn artýar.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan söwda we hyzmat ediş nokatlarynda geçirilýän nagt däl hasaplaşyklar üçin «Cash back» hyzmatynyň girizilmegi ilatyň nagt däl hasaplaşyklara bolan isleglerini has-da artdyrdy. Häzirki wagtda karz edaralary tarapyndan söwda we hyzmat ediş nokatlarynda harytlardyr hyzmatlar üçin hasaplaşyklar «Altyn asyr», «Goýum bank karty» hem-de «Maşgala» bank kartlary arkaly nagt däl görnüşinde geçirilende, tölegiň belli bir göterimi «Cash back» pul sylagy görnüşinde alyjynyň hasabyna yzyna gaýtarylýar.

Sanly bank hyzmatlarynyň sanynyň artdyrylmagy we ilatyň olardan peýdalanmaga işjeň gatnaşmagy kart eýeleriniň wagtyny we maliýe serişdelerini tygşytlamaga mümkinçilik bermek bilen, milli ykdysadyýetimiziň sazlaşykly işine hem oňaýly goşant goşýar.

Orazmyrat ORAZSÄHEDOW,

Türkmenistanyň Merkezi bankynyň Türkmenistanyň Gahrymany A.Nyýazow adyndaky Ýöriteleşdirilen bank mekdebiniň 1-nji derejeli mugallymy.

07.01.2022
Nebitgaz pudagyny köptaraply ösdürmegiň maksady Türkmenistanyň ykdysady we eksport kuwwatyny artdyrmakdyr

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Lebap welaýatyna iş sapary

Türkmenabat, 5-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Lebap welaýatyna guralan saparyň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi.

Oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow, ýangyç-energetika toplumynyň ýolbaşçylarydyr hünärmenleri, Türkmenistan bilen ýakyn hyzmatdaşlyk edýän Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň (CNPC) wekilleri hem-de Lebap welaýatynyň häkimi gatnaşdylar.

Iş maslahatynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, pudaga häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny ornaşdyrmak, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň möhümdigine ünsi çekip, maksatnamada esasy ugurlaryň kesgitlenendigini belledi. Olar toplumy senagatlaşdyrmakdan, ýagny täze nebitgaz känlerini tapmakdan we olary senagat taýdan özleşdirmekden ybaratdyr.

Soňky ýyllarda ýurdumyzyň ilatynyň we täze ýaşaýyş toplumlarynyň artýandygyny nazara alyp, içerki sarp edijileri degişli önümler bilen doly üpjün etmek, şeýle hem nebitgaz senagatynyň eksport kuwwatlyklaryny artdyrmak maksatnamanyň esasy ugurlarynyň hatarynda durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatynyň dowamynda hut şu ugurlaryň ara alyp maslahatlaşyljakdygyny aýtdy we şu günki maslahata hormatly myhmanlaryň, ýagny ýurdumyzyň ozaldan gelýän hyzmatdaşy bolan Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşýandygyny, olaryň hem pikirleriniň diňleniljekdigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda durmuşa geçirilýän oňyn energetika syýasaty netijesinde milli ykdysadyýetimiziň nebitgaz pudagynyň sazlaşykly ösüş ýoluna düşendigini belledi. Täze baý gorlary bolan känler açylyp ulanmaga berilýär, nebitgaz önümlerini gaýtadan işleýän kuwwatlyklar döredilýär, şol bir wagtyň özünde halkara ähmiýetli taslamalar amala aşyrylýar diýip, milli Liderimiz belledi we ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde alnyp barylýan işler barada hasabat bermek üçin «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň direktory B.Pirnyýazowa söz berdi.

Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň ýolbaşçysy häzirki döwürde döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda Lebap welaýatynyň çäklerindäki känleriň önüm berijiligini, geljegi uly hasaplanylýan guýularyň işini ylmy esasda öwrenmek, alnan barlag işleriniň netijelerini seljermek boýunça işleriň tassyklanylan meýilnama esasynda dowam edýändigi barada hasabat berdi.

Şunuň bilen birlikde, alymlar tarapyndan degişli ugurlar boýunça ösen tejribäni öwrenmek, institutyň işine täzeçil tehnologiýalary, sanly ulgamy ornaşdyrmak, şeýle hem pudagyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmäge ukyply hünärmenleri taýýarlamak meselelerine möhüm üns berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň okgunly ösdürilmegine ugurdaş ylmy institutlaryň ýerine ýetirýän ylmy-barlag işlerine, olaryň öňe sürýän ylmy başlangyçlaryna möhüm ornuň degişlidigini belläp, bu işleriň talabalaýyk derejede ösdürilmelidigine ünsi çekdi. Şunlukda, innowasion tehnologiýalar işjeň ulanylyp, düzümi has-da ösdürmek üçin zerur bolan ylmy çözgütleriň kabul edilmelidigini aýtdy we bu babatda birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň ýolbaşçysy M.Rozyýew Lebap welaýatynyň çäklerinde geçirilen geofiziki barlaglaryň netijeleri hem-de döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzyň dürli künjeklerinde barlag-gözleg buraw işlerini geçirmek boýunça ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hususan-da, milli Liderimiziň ýerasty baýlyklary gözlemek we ýüze çykarmak babatda döredip berýän şertleri esasynda korporasiýa tarapyndan «Malaý» gaz käninde hem-de «Demirgazyk Derwüş» meýdançasynda gazy gözlemek boýunça alnyp barylýan geologik-gözleg işleri barada habar berildi.

Döwlet Baştutanymyzyň 2D we 3D seýsmiki gözlegler esasynda täze ýataklary ýüze çykarmak barada ozal beren tabşyryklary boýunça Lebap welaýatynda ýerleşýän «Malaý» we «Naýyp» gaz känlerine ýanaşyk ýerlerde geofiziki işler geçirildi. Netijede, «Demirgazyk Derwüş» we «Malaý» käniniň aşaky gatlaklarynda täze gümmez ýüze çykaryldy.

«Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasy tarapyndan «Malaý» gaz käninde çuňlugy 4000 metr we «Demirgazyk Derwüş» meýdançasynda çuňlugy 3200 metr bolan gözleg we barlag guýularyny gazmagyň meýilleşdirilýändigi barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda Lebap welaýatynda barlag-gözleg buraw işlerini geçirmek üçin hemme şertleriň döredilendigini belläp, öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça alnyp barylýan işleri mundan beýläk-de maksatnamalaýyn esasda dowam etmegi tabşyrdy. Bu işler ýurdumyzyň ykdysady ösüşinde esasy orunlaryň birini eýeleýän nebitgaz pudagynyň önümçilik görkezijileriniň durnukly artdyrylmagyny üpjün etmäge gönükdirilendir diýip, milli Liderimiz aýtdy hem-de birnäçe degişli görkezmeleri berdi.

Soňra «Türkmengaz» döwlet konserniniň ýolbaşçysy B.Amanow milli Liderimiziň Lebap welaýatyna bolan iş saparynyň netijeleri barada hasabat berdi. Konserniň Lebap welaýatyndaky Suwuklandyrylan gazy öndürmek boýunça Lebap önümçilik müdirliginiň Bagajanyň kükürtli gazy arassalaýan we suwuklandyrylan gazy öndürýän desgasyny doly kuwwatlygynda işletmek üçin zerur bolan işleri ýerine ýetirmek meýilleşdirilýär. Göz öňünde tutulan işleriň geçirilmegi netijesinde, gaz kondensatynyň, suwuklandyrylan gazyň möçberiniň artdyrylmagy, şeýle hem tebigy gazyň bir gije-gündizde 2 million kub metr goşmaça möçberini çykarmak maksat edinilýär.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň öňünde nebitgaz senagatyny döwrüň talabyna laýyk derejede ösdürmek we sebitiň energetika howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça möhüm wezipeleriň durýandygyna ünsi çekdi. Milli Liderimiz türkmen tebigy gazynyň çykarylýan möçberlerini artdyrmak hem-de onuň eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly meseleleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi hem-de bu babatda konserniň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda, ýakyn geljek ýyllarda Mary we Lebap welaýatlarynda tebigy gazyň goşmaça möçberlerini çykarmak barada «Türkmengaz» döwlet konserni, «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasy, «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag instituty tarapyndan degişli işleriň geçirilendigi we geljekde hem bu ugurda zerur işleriň geçiriljekdigi barada hasabat berdi.

Mundan başga-da, Bagajanyň kükürtli gazy arassalaýan we suwuklandyrylan gazy öndürýän desgasyny doly kuwwatynda işletmek arkaly gaz kondensatynyň, suwuklandyrylan gazyň önümçiligini artdyrmak hem-de tebigy gazyň goşmaça möçberini çykarmak meýilleşdirilýär.

Wise-premýer milli Liderimiziň tagallasy netijesinde, «Türkmengaz» döwlet konserni tarapyndan degişli işleriň geçiriljekdigini habar berdi. Şeýle hem geologik maglumatlara esaslanyp, täze ýüze çykarylan we baý gorlary bolan känleriň senagat taýdan özleşdirilmegi netijesinde ýurdumyzyň tebigy gaz gorlarynyň möçberleri has-da artar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, nebitgaz pudagyny ösdürmegiň, şol sanda gazylyp alynýan tebigy çig mal önümleriniň möçberini hem-de nebiti we gazy gaýtadan işlemek arkaly öndürilýän önümleriň görnüşlerinidir mukdaryny artdyrmagyň hasabyna ösdürmegiň möhüm wezipeleriň biridigini nygtady hem-de bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Iş maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň pudaklaýyn düzümleriniň ýolbaşçylary degişli ugurlarda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler barada hasabat berdiler.

Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda Lebap welaýatynyň çäginde bar bolan känlerden alynýan tebigy gazyň mukdaryny artdyrmak, pudagyň gaýtadan işleýän senagatyny ösdürmek, oňa häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalaryny, sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada giňişleýin maglumatlar berildi. Şol bir wagtyň özünde hereket edýän guýularyň önüm berşini ýokarlandyrmak hem-de öňdebaryjy tehnologiýalary ulanmak arkaly täze guýulary özleşdirmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar.

Hasabatyň çäklerinde daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen ýerine ýetirilýän işler barasynda, şol sanda şonuň bilen baglylykda «Galkynyş» gaz känini özleşdirmek boýunça işleriň alnyp barylýandygy barada habar berildi. Bellenilişi ýaly, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny çaltlandyrmak boýunça degişli ugurlar we halkara düzümler bilen bilelikde zerur işler geçirilýär. Munuň özi öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigini görkezýär.

Ýangyç-energetika toplumynyň pudaklaýyn düzümleriniň hünärmenleri häzirki döwürde nebitgaz känleriniň öndürijiligini ýokarlandyrmak hem-de geljegi uly täze uglewodorod serişdelerine baý bolan känleri gözläp tapmak we ýüze çykarmak, olary senagat taýdan özleşdirmek ugrunda häzirki zaman ylmyna esaslanýan işleriň alnyp barylýandygyny bellediler.

Toplumda alnyp barylýan hemmetaraplaýyn işler döwlet Baştutanymyzyň pudagyň kuwwatyny artdyrmak, onuň düzümlerine innowasion sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak hem-de daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça öňde goýýan wezipeleriniň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönükdirilýär.

Iş maslahatynyň dowamynda tebigy gaza we gaz kondensatyna baý gorlary bolan täze guýulary taýýarlamak maksady bilen, käbir meýdançalarda häzirki zaman ylmyna esaslanýan gözleg işleriniň geçirilýändigi barada hasabat berildi. Ozal bar bolan maglumatlary täzeden seljermegiň netijesinde ýüze çykarylan känlerde hem-de meýdançalarda gözleg guýularyny burawlamak amala aşyrylýar.

Nebitgaz senagatyny ösdürmek baradaky uzak möhletleýin maksatnamany durmuşa geçirmegiň çäklerinde alnyp barylýan işler baradaky maglumatlar berlen hasabatlaryň özenini düzdi. Şunuň bilen baglylykda, uglewodorod çig malyny netijeli gaýtadan işlemek, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümleriň mukdaryny artdyrmak hem-de şolaryň görnüşlerini giňeltmek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp hem-de iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzda uglewodorod serişdeleriniň bar bolan ägirt uly gorlaryny özleşdirmek hem-de halkymyzyň we dünýä halklarynyň bähbidine ulanmak üçin zerur şertleriň döredilýändigini belledi, hususan-da, daşary ýurt maýadarlary üçin hyzmatdaşlyga kanunçylyk, maliýe-ykdysady taýdan amatly şertler üpjün edilýär. Bu bolsa ýurdumyzyň dünýäde iri energetika döwleti hökmünde ykrar edilmegine ýardam berýär diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, taryh üçin uzak bolmadyk döwrüň içinde türkmen tebigy gazyny dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen çykarmak boýunça ägirt uly işler amala aşyryldy. Häzirki döwürde hem bu hyzmatdaşlyk oýlanyşykly, işjeň we maksada okgunly alnyp barylýar. Bu ugurda dünýäniň birnäçe döwletleri we iri kompaniýalary bilen netijeli işler ýola goýulýar.

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, şol hyzmatdaşlaryň arasynda Hytaý Halk Respublikasynyň aýratyn möhüm ornunyň bardygyny belledi. Türkmenistan bilen Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň arasynda tebigy gaz ulgamynda ýola goýlan hyzmatdaşlyk özüniň netijeli we özara bähbitli häsiýeti bilen tapawutlanýar. Geçen ýyllaryň dowamynda biziň bilelikde amala aşyran taslamalarymyz häzirki wagtda halklarymyzyň bähbidine hyzmat edýär diýip, milli Liderimiz nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy jenap Si Szinpine ikitaraplaýyn gatnaşyklary berkitmäge, hususan-da, ýurtlarymyzyň arasynda energetika ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşýan uly şahsy goşandy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň ýolbaşçylaryna we ýurdumyzda iş alyp barýan ähli wekillerine hem işjeň gatnaşyklary üçin minnetdarlyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow strategik häsiýetli türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň geljekde hem uzak möhletleýin esasda dürli ugurlar boýunça ösdüriljekdigini nygtady. Biziň maksadymyz ýurdumyzyň gymmatly baýlygy bolan uglewodorod serişdelerini Ýer ýüzünde parahatçylygy pugtalandyrmagyň, halklaryň abadan durmuşda ýaşamagynyň we gülläp ösmeginiň bähbidine ulanmakdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz öňde goýlan şu belent maksatlara ýetmek üçin sanlyja ýylda dünýä ähmiýetli möhüm taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilendigine ýene-de bir gezek ünsi çekdi. Şol iri taslamalaryň biri hem «Malaý» gaz gysyjy desgasydyr. Türkmen tebigy gazyny uzynlygy 188 kilometr bolan Malaý — Bagtyýarlyk turba geçirijisi arkaly «Asyryň iri taslamasy» diýlip atlandyrylan Türkmenistan — Hytaý transmilli gaz geçirijisine bermekde möhüm ähmiýetli bu desga laýyk bir ýyl mundan ozal açylyp ulanmaga berildi.

Lebap welaýatyndaky «Malaý» ýatagyndan tebigy gaz 1986-njy ýyldan bäri alynýar. Başlangyç gory 358 milliard 700 million kub metr bolan bu känden häzirki döwre çenli 247 milliard kub metrden hem köp tebigy gaz çykaryldy. Häzirki wagtda bu ýerden gaz çykarmagy dowam etmek, onuň çägini giňeltmek, şeýle hem özleşdirilýän gatlakdan aşaky gatlaklaryň gaz gorlaryny anyklamak we ýüze çykarmak möhüm wezipeleriň biridir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam edip, diňe «Malaý» ýatagyny däl-de, beýleki gaz ýataklaryny hem düýpli özleşdirmek işlerini çaltlandyrmalydygyny, bu ugurda ähli zerur şertleriň mundan beýläk-de dörediljekdigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz «Türkmengaz» döwlet konserniniň şu şertlerden netijeli peýdalanyp, ýurdumyzda ýakyn ýyllarda tebigy gazyň goşmaça möçberlerini çykarmak baradaky meýilnamalary durmuşa geçirmegi üçin ähli mümkinçilikleriň üpjün ediljekdigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz diwersifikasiýa ýoly bilen uglewodorod serişdelerini özleşdirmekde Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň Türkmenistandaky wekilleriniň hem uly goşandynyň bardygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz bu barada aýdyp, korporasiýanyň Türkmenistandaky şahamçasynyň baş direktory Çen Huaýluna söz berdi.

Çen Huaýlun hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Täze ýyl bilen mähirli gutlap, päk arzuwlaryny aýtmak bilen, 2003-nji ýyldan bäri Türkmenistanda işleýändigine hem-de türkmen-hytaý nebitgaz hyzmatdaşlygynyň täze eýýamynyň başlanmagynyň şaýady bolandygyna ünsi çekdi.

Myhmanyň çykyşynyň dowamynda Türkmenistanyň Prezidentiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň gatnaşmagynda 2007-nji ýylyň 17-nji iýulynda «Türkmengaz» döwlet konserni bilen CNPC korporasiýasynyň arasynda «Bagtyýarlyk» şertnamalaýyn çägi boýunça Önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşyga gol çekilendigi, häzirki wagtda «Bagtyýarlyk» şertnamalaýyn çäginde 29 sany gaz käniniň senagat taýdan özleşdirilýändigi, jemi 137 sany guýudan tebigy gazyň alynýandygy, 2021-nji ýylda bolsa Türkmenistandan Hytaýa 34 milliard kub metre ýakyn tebigy gazyň iberilendigi bellenildi.

Hasabatda nygtalyşy ýaly, 2021-nji ýylyň ýanwar aýynda «Malaý» gaz gysyjy bekediniň ulanylmaga tabşyrylmagy gyşky ýyladyş möwsüminde tebigy gazyň Hytaýa bökdençsiz iberilmegini üpjün etdi. 2009-njy ýylda Türkmenistan — Hytaý halkara gaz geçirijisiniň ulanylmaga tabşyrylanyndan bäri, jemi 320 milliard kub metrden hem gowrak türkmen gazy Hytaýa iberildi. Hyzmatdaşlygyň netijeleri bütin dünýäniň ünsüni özüne çekdi we halkara jemgyýetçiligiň hormatyna mynasyp boldy.

Şeýle hem geçen ýylyň awgustynda «Galkynyş» gaz ýatagynda 3 sany guýyny burawlamak taslamasynyň durmuşa geçirilip başlanandygyna üns çekilip, CNPC-niň bu guýularyň gurluşyk işlerini 2022-nji ýylda tamamlamak üçin ähli tagallalary etjekdigi ynandyryldy.

Hasabatyň çäklerinde ýokary derejede gazanylan möhüm ylalaşyklary durmuşa geçirmek maksady bilen, CNPC-niň we «Türkmengaz» döwlet konserniniň ähli zerur çäreleri amala aşyrýandygy, taraplaryň bu ugurda birnäçe netijeli gepleşikleri geçirendigi, ýakyn wagtda gepleşikleriň täze tapgyryna başlanyp, hyzmatdaşlygy giňeltmek hem-de tebigy gazyň söwdasyny ýokarlandyrmak baradaky baş maksada ýetmek ugrunda zerur çäreleriň görüljekdigi bellenildi.

Myhmanyň çykyşynda 2022-nji ýylyň 6-njy ýanwarynda Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlanyna 30 ýyl, 17-nji iýulda bolsa «Bagtyýarlyk» şertnamalaýyn çägine degişli Önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşyga gol çekilmegine 15 ýyl dolýandygyna üns çekildi. Şunuň bilen baglylykda, ol CNPC korporasiýasynyň ozal baglaşylan ylalaşyklary durmuşa geçirmegi mundan beýläk hem dowam etjekdigine, şol bir wagtyň özünde, Türkmenistan bilen nebitgaz ulgamynda alnyp barylýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmagy maksat edinýändigine ynandyrdy.

Myhmanyň çykyşynda belleýşi ýaly, Türkmenistan tebigy gaza baý ýurt. Hytaýyň bazarynyň bolsa geljegi uly. Türkmen-hytaý gaz hyzmatdaşlygyny, iki ýurduň bähbitlerine laýyk gelmegi bilen birlikde, üstaşyr geçýän ähli ýurtlarda durnukly ösüşi üpjün etmekde örän möhüm orny eýeleýän, birek-biregiň üstüni ýetirýän, özara bähbitli hyzmatdaşlyk diýip häsiýetlendirip bolar.

Myhman sözüniň ahyrynda bütin dünýäniň häzirki wagtda pes uglerodly bölünip çykmalaryň gazanylmagyny üpjün etmäge tarap geçýändigini we tebigy gazyň esasy energiýa sarp edilişindäki paýynyň ep-esli ýokarlanmagyna garaşylýandygyny belledi we şeýlelikde, Türkmenistanyň halkara energiýa ulgamynda has möhüm orny eýeleýändigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow myhmanyň çykyşyny diňläp, Hytaýyň Milli nebitgaz korporasiýasynyň wekiline Türkmenistanda alyp barýan işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra milli Liderimiz Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewe söz berdi.

Häkim, ilki bilen, täze ýylyň ilkinji günlerinde iş saparyny amala aşyryp, Lebap welaýatyna gelendigi hem-de bu ýerde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy bilen tanşandygy, hormatly Prezidentimiziň sahawatly gadamynyň asmandan inýän nur-bereket bilen utgaşýandygy üçin milli Liderimize welaýatyň ähli halkynyň adyndan hoşallyk bildirdi.

Welaýatda döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan ugur alnyp, alynýan hasylyň mukdaryny artdyrmak arkaly, gowaça ekilýän meýdany azaltmagyň hem-de seçgiçilik işini kämilleşdirmegiň hasabyna, ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň hasyllylygyny artdyrmagyň meýilleşdirilýändigi habar berildi. Şeýle hem maldarçylyk önümleriniň öndürilişi artdyrylar.

Häkim sebitleriň durmuş-ykdysady taýdan ösdürilmegi, halkyň hal-ýagdaýynyň gowulandyrylmagy, maldarçylykda, aýratyn-da, dowardarçylykda işleýänleriň iş şertleriniň yzygiderli ýokarlandyrylmagy ugrunda döwlet derejesinde alada edilýändigi üçin döwlet Baştutanymyza ýene bir gezek hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, sebitleri ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalary üstünlikli ýerine ýetirmegiň döwletimiziň alyp barýan syýasatynyň ileri tutulýan möhüm ugurlarynyň biri bolup durýandygyny nygtady.

Milli Liderimiz iş maslahatynyň ahyrynda oňa gatnaşyjylaryň ählisine berk jan saglygyny, uzak ömür, maşgala bagtyýarlygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmeginiň hatyrasyna alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenabat şäheriniň Halkara howa menziline baryp, ol ýerden paýtagtymyza ugrady.

06.01.2022