Habarlar
Möhüm ugurdaky hyzmatdaşlyk

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Bitarap Türkmenistan sebitiň we dünýäniň ýurtlary bilen syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygy barha ösdürýär. Şol hyzmatdaşlykda, döwrüň talabyna eýerilip, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamyna hem uly orun berilýär. Şu ýylyň 28-nji noýabrynda paýtagtymyzda Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde geçirilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitinde hem sanly ulgamyň we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň mümkinçilikleri üns merkezinde boldy.

Ýokary derejede geçirilen sammitde hormatly Prezidentimiz häzirki döwürde sanly tehnologiýalary peýdalanmak, elektron söwda meýdançalaryny giňden ulanmak bilen özara ykdysady hyzmatdaşlyk etmegiň ýokary derejede möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady. Sebitiň ýurtlarynyň ählisinde innowasion ösüş üçin mümkinçilikleriň bardygyna, şeýle hem degişli ugurda tagallalary birleşdirmegiň umumy bähbitlere laýyk gelýändigini belledi. Munuň bolsa, öz gezeginde YHG-a agza ýurtlaryna täze tehnologik kadalary bolan bütindünýä ykdysadyýetiniň örän uly bäsdeşlige eýe bolan gurşawyna goşulmaga mümkinçilik berjekdigine ynam bildirdi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň netijeleri boýunça kabul edilen Hereketleriň Aşgabat ylalaşygynda hem ähli gyzyklanma bildirýän taraplaryň arasynda sebitdäki maglumat deňsizligini aradan aýyrmak meselesine aýratyn orun berildi. Resminamada şeýle maksat bilen, maglumatlar düzümlerini döretmek we ulanmak işinde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak hem-de dowam etdirmek, elektron hökümet, sanly ykdysadyýet, emeli aň, telekommunikasiýa we operatorlaryň arasyndaky hyzmatdaşlyk ulgamlarynda, şeýle hem agza döwletleriň milli poçta operatorlarynyň we programmalaýyn önümleriniň tehnoparklaryny ulanmak arkaly bilelikde işleşmek barada bellenilýär.

«Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» we degişli kanunçylyk namalarynyň kabul edilmegi, ýurdumyzda innowasion oýlap tapyşlaryň bäsleşikleriniň yzygiderli geçirilmegi, kuwwatly elektron senagatynyň döredilmegi, halkara wirtual sergileriň guralmagy, harytlaryň we hyzmatlaryň internet arkaly hödürlenilmeginiň möçberiniň artmagy hem-de beýleki mysallar sanlylaşdyrmanyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny tassyklaýar. Munuň özi Watanymyzyň dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumy ulgamyna işjeň goşulýandygyny görkezýär. Hormatly Prezidentimiziň çuňňur oýlanyşykly başlangyçlarynyň netijesinde ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine, senagat taýdan kuwwatlanmagyna getirýär. Mähriban halkymyzyň ýaşaýyş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna gönükdirilen giň möçberli özgertmeleriň, milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlarynyň üstünliklere beslenýändigini alamatlandyrýar.

Biz hem maglumat-aragatnaşyk ulgamyna degişli hünärmenleri taýýarlaýan ýokary okuw mekdebiniň mugallymlary hökmünde ýaşlaryň häzirki döwrüň talaplaryna laýyk derejede bilim almaklary ugrunda yhlasymyzy gaýgyrman zähmet çekýäris. Hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen döredilen şert-mümkinçilikler biziň maksatlarymyzyň myrat tapmagyna ýardam edýär.

Bazar Töräýew,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň uly mugallymy.

23.12.2021
Bank ulgamynyň ösüşli sepgitleri

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli ulgamlaryna ösen tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde sanly ykdysadyýetiň mümkinçilikleri günsaýyn artýar. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň tassyklanylmagy muny aýdyňlygy bilen subut edýär.

Ykdysadyýetimizi ösdürmek, ýurdumyzy abadanlaşdyrmak, bank ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda açylyp, ulanmaga berlen döwrebap, onlarça desgalaryň hataryndaky «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik we «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklarynyň täze binalary ösüşli menzilleriň buşlugydyr diýsek hakykatdan daş düşdügimiz bolmaz. Bu ulgamy sanlylaşdyrmak bolsa ykdysadyýetimiziň milli nusgasyny ösdürmegiň möhüm tapgyrydyr. Şundan ugur alyp, ençeme şahamçalary we bank gulluklary özüne birikdirýän täze desgalarda ýerine ýetirilýän amallar, hödürlenýän hyzmatlar bilen baglanyşykly ähli amatlyklar göz öňünde tutulan. Täze desgalaryň hasaplaşyk nokatlarynda, girdeji we çykdajy kassalarynda gysga wagtyň içinde ýerli hem-de halkara bank amallaryny ýokary derejede ýerine ýetirmek mümkin. Döwletimiziň ykdysadyýetiniň ösmegine uly goşant goşýan bank ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen olar ýokary derejeli innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýar. Olarda internet ulgamy arkaly bank hasaplaryny görmek, elektron töleg tabşyryklaryny taýýarlamak, smart töleg terminallary arkaly galtaşyksyz usulda tölegleriň islendik görnüşlerini ýerine ýetirmek, «Onlaýn kabulhana» ýaly döwrebap mümkinçilikler döredilýär.

Nagt pul serişdelerini kabul edip, nagt däl görnüşli amallary ýerine ýetirýän döwrebap banklarymyzda müşderileriň gymmatlyklaryny aýawly saklamak maksady bilen, ýörite depozitariýa gutujyklary ornaşdyrylýar. Mundan başga-da, ýurdumyzyň banklarynda «Elektron söwda» hyzmatynyň hereket etmegi, bu ulgamyň işini has-da kämilleşdirýär. Şeýle-de ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan täze görnüşli bank hyzmatlarynyň birnäçesi müşderilere hödürlendi. Olardan «QR kod» tehnologiýaly «Galtaşyksyz töleg» ulgamy, «Halkbank terminal» hyzmaty, «Cash back» höweslendiriji hyzmatlary işe girizildi we nagt däl görnüşinde geçirilýän amallary ýönekeýleşdirip ýerine ýetirmek ýola goýuldy. Hasaplaşyklaryň nagt däl görnüşine geçilmegi ugrunda alnyp barylýan işleriň netijesinde ýyl-ýyldan bankomatlar, terminallar, «Internet-bank», «Mobil-bank», «Elektron söwda» we «QR kod» ulgamlary arkaly geçirilen amallaryň möçberiniň artmagy müşderiler üçin döredilýän şertlerden netijeli peýdalanylýandygyny aýdyň görkezýär.

Ýurdumyzda bank ulgamy boýunça bilim alýan hünärmenlere döwlet Baştutanymyz tarapyndan giň mümkinçilikler döredilýär. Ykdysadyýetimiziň aýrylmaz bölegi bolan bank ulgamyny kämilleşdirip, ýurdumyzy ösüşleriň, özgerişleriň, üstünlikleriň täze menzillerine alyp barýan milli Liderimiziň jany sag, ömri uzak, beýik işleri rowaç bolsun!

Annaşirin AMANMYRADOWA,

Türkmenistanyň Gahrymany Atamyrat Nyýazow adyndaky Ýöriteleşdirilen bank mekdebiniň talyby.

23.12.2021
Ykdysadyýet

ÝOKARY GÖRKEZIJILER GAZANYLÝAR

Ýurdumyzda ýetip gelýän Täze ýyl baýramçylygyna giňden  taýýarlyk görülýär. Bu şanly senä eziz Diýarymyzyň edara-kärhanalary hem uly taýýarlykly geldiler. Olar tamamlanyp barýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny ähli ykdysady görkezijiler boýunça ýokary netijeler bilen jemlemek ugrundaky işleri birjik-de gowşadanoklar. Şeýle bolansoň, zähmet toparlary borçnamalarydyr bellenilen meýilnamalary yzygiderli ýerine ýetirýärler. Munuň şeýledigine welaýat statistika müdirliginiň welaýatymyzyň durmuş-ykdysady ýagdaýy barada şu ýylyň 11 aýyna salgylanyp toplan maglumatlary-da aýdyň şaýatlyk edýär. Şonda geçen döwürde senagat kärhanalarynda önümleriň öndürilişiniň geçen ýylyň degişli döwrüne garanda 0,8 göterim, ýolagçy gatnadylyşynda 7,8, gara mallaryň, dowarlaryň, guşlaryň baş sanynyň artyşynda, degişlilikde, 0.3, 0.4, 2.4 göterim, maldarçylyk önümleriniň öndürilişinde — etiň (diri agramda) — 2,3, süýdüň — 0,2, ýumurtganyň — 5,6 göterim artandygy aýdyň görünýär. Şunuň ýaly ösüşleriň beýleki ugurlara-da mahsusdygy halk hojalygynyň ähli pudaklary boýunça ýylyň üstünlikli jemlenjekdigine güwä geçýär.

* * *

DÖWRÜŇ TALAPLARYNDAN UGUR ALYP

Aragatnaşyk ulgamy bagtyýarlyk döwrümiziň çalt ösýän pudaklarynyň biri. Soňky döwürlerde onuň maddy-tehniki binýady, tehnologik üpjünçiligi, maliýeleşdirilişi ep-esli pugtalandy. Müşderilere edilýän hyzmatlaryň görnüşleri artdy. Aragatnaşyk işgärleri üçin döredilýän iş-durmuş şertleri-de täze döwrümiziň talaplaryna laýyklaşdyryldy. Täze gurulýan aragatnaşyk nokatlary, olaryň ösen, kämil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylmagy ilata edilýän hyzmatyň hilini gowulandyrmaga, onuň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmaga ýardam etdi.

Döwrüň ösen talaplaryna laýyklykda aragatnaşyk pudagynyň işinde sanly ulgamy ornaşdyrmak giň gerimli hem-de esasy ugurlaryň birine öwrüldi. Şonuň netijesinde, şu ýylyň ýanwar —noýabr aýlarynda welaýatymyzyň aragatnaşyk kärhanalarynyň esasy işinden alan girdejileriniň umumy möçberi 77,2 million manada deň boldy we ol geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 9,4 göterim artdy. Şol sanda hyzmatlary ilata ýerleşdirmekden alnan girdejiler 33,5 million manada barabar bolup, 2020-nji ýylyň degişli döwründäkiden 20,6 göterim ýokarlandy.

Öre HOJAÝEW,

öz habarçymyz.

23.12.2021
Kuwwatly ykdysadyýetiň daýanjy

Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agzasy bolmak bilen, köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli gatnaşyklary pugtalandyrmaga saldamly goşant goşýar. YHG-a girýän döwletler bilen ikitaraplaýyn dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary ösdürilýär. Geçen döwrüň dowamynda ýurdumyz hem-de bu gurama tarapyndan bilelikdäki işiň uly tejribesi toplandy. Munuň özi uzak möhletleýin geljek üçin netijeli gatnaşyklar babatda ygtybarly esasy döredýär.

28-nji noýabrda paýtagtymyzda ýerleşýän köpugurly işewürlik merkezli «Garagum» otelinde hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) 15-nji sammiti geçirildi. Nobatdaky sammit YHG-a agza ýurtlaryň ykdysady, söwda-maýa goýum, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy berkidýän möhüm waka öwrüldi. Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna berlen baha YHG-nyň halkara giňişlikde ornunyň we ähmiýetiniň artýandygyny tassyklaýar. Biziň özara dostlugy, hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, durnuklylygy üpjün etmäge umumy ymtylmalarymyz söwda-ykdysady, maýa goýum, energetika we ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy, medeni-ynsanperwer ulgamy, syýahatçylyk ýaly ugurlarda gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri döredýär. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň hukuk binýadyny pugtalandyrmagyň hem-de ýokarda agzalan ugurlarda bar bolan ägirt uly kuwwatdan doly peýdalanmagyň möhümdigi bellenildi. Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň Jemleýji resminamasy — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygy biragyzdan kabul edildi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bu ugurdaky işleriň yzygiderli berkidilmeginiň, onuň ykdysady kuwwatynyň, logistik mümkinçilikleriniň artdyrylmagynyň, energetika we ulag ulgamlarynda taslamalary bilelikde işläp taýýarlamagyň möhüm şerti bolup durýar. Bu ugurdaky ähli tagallalar ýurdumyzyň bähbitlerine laýyk gelýändigini, ykdysady we durmuş ösüşiniň maksatlaryna, adamlaryň durmuşynyň hilini hem-de derejesini ýokarlandyrmaga hyzmat edýändigini aýdyň görkezdi. Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Aşgabatda geçirilen YHG-nyň 15-nji sammiti hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde giň gerimli netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerine örän jogapkärli çemeleşýändigini ýene-de bir gezek aýdyň görkezdi.

Ýurdumyz munuň üçin bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmak ugrunda çykyş etmek bilen, bu babatda yzygiderli ädimleri ädip, netijeli döwletara hyzmatdaşlygy, ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek hem-de ynanyşmak gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga saldamly goşant goşýar.

Aknabat ÖWEZOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

23.12.2021
Ösüşiň aýdyň ýoly

Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýylynyň dowamynda Türkmenistan ykdysadyýeti ýokary depginler bilen ösýän, dünýäniň ykdysady giňişligine üstünlikli goşulyşýan ýurtlaryň hatarynda eýeleýän ornuny has-da pugtalandyrdy. Ýurdumyzda telekeçiligi höweslendirmek, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, ätiýaçlandyryşy, gazna biržasyny hem-de gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek arkaly ähli pudaklarda düýpli özgertmeleri amala aşyrmak hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Ykdysadyýetiň çig mala gönükdirilmegini ýeňip geçmek, bazar özgertmelerini ösdürmek, tebigy baýlyklardan netijeli peýdalanmak, adamyň durmuşy, saglygy, howpsuzlygy üçin amatly şertleri döretmek babatda alnyp barylýan şol özgertmeleriň esasy maksady bolsa Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesinde öz mynasyp beýanyny tapdy.

Garaşsyzlyk ýyllarynda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak, ähli infrastrukturany gowulandyrmak üçin ýurdumyza uly möçberde maýa goýumlar çekildi. Ykdysadyýetiň önümçilik mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilen maýa goýum syýasaty önümçilik serişdeleriniň netijeliliginiň ösüşine, umumy islegiň we jemi içerki önümiň durnukly ösmegine itergi berýän goşmaça täsiriň ýüze çykmagyny üpjün etdi. Maýa goýumlar ykdysadyýeti köpugurly ösdürmek üçin esasy gural hökmünde hem çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, her ýylda ykdysadyýete gönükdirilýän maýa goýumlaryň jemi içerki önümdäki paýy 25 — 30 göterime barabar bolýar. Munuň özi ykdysadyýetiň gurluşyny ep-esli üýtgetmäge, önümçilik pudagyny düýpgöter döwrebaplaşdyrmaga, senagatyň gaýtadan işleýän pudagynyň önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, importyň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilýän pudaklaryň ösüşini çaltlandyrmaga, olara innowasiýa-maglumat tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga amatly şertleri döretdi.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň ykdysadyýetinde gazanylýan üstünlikler we ösüşler ilatyň bagtyýar ýaşaýşyny üpjün etmegiň berk binýady bolup durýar. Milli ykdysadyýetimiziň her ýylda durnukly ösmegi, adam mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilýän maýa goýumlaryň möçberiniň barha artmagy, beýleki makroykdysady görkezijilerde gazanylýan ösüşler raýatlaryň durmuş goraglylygyny berkitmäge, ilatyň maddy-durmuş şertlerini gowulandyrmaga, hususan-da, olaryň girdejilerini yzygiderli artdyrmaga mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň milli ýörelgelerini döwrebap derejede ösdürýär. Hoşniýetlilik, dost-doganlyk, parahatçylyksöýüjilik ýaly asylly ýörelgelerimiz dünýä nusgalyk bolup, hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýymyza esaslanýar. Goý, parahatçylyk hem-de ynanyşmak ýoly bilen il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli döwletli işleri alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Aýsoltan ÖWEZOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

22.12.2021
Türkmenistanyň Prezidenti iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 21-nji dekabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanowyň, Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýewiň hem-de Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýewiň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanowa söz berildi. Ol Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň alyp barýan işleri we adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak, olary aradan aýyrmak ugrunda ýaýbaňlandyrylan çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bu toparyň üstüne adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak we aradan aýyrmak boýunça bitewi döwlet ulgamynyň işine ýolbaşçylygy amala aşyrmak hem-de çözgütleri kabul etmek wezipeleriniň ýüklenendigini aýtdy. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleriň aýratyn wajypdygyny belläp, adatdan daşary ýagdaýlar sebäpli emele gelýän töwekgelçilikleriň täsirini peseltmäge, adamlaryň saglygyny goramaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreleriň geçirilmelidigine ünsi çekdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz iş maslahatynyň gün tertibine girizilen meselelere geçdi. Onda häzirki döwürde dünýäde koronawirus ýokanjy zerarly emele gelen çylşyrymly ýagdaýyň öňüni almak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, adamlaryň saglygyny, ömrüni goramagyň, şeýle hem howpsuzlygyny üpjün etmegiň döwlet syýasatymyzyň esasy maksady bolup durýandygyny belledi we döwletimiziň bu ugurda ähli tagallalary edýändigini aýtdy.

Ýiti öýken sowuklamasy ýokanjynyň ýurdumyza aralaşmagyna we ýaýramagyna ýol bermezlik maksady bilen, möhüm çözgütler kabul edildi hem-de bu keseliň öňüni almak boýunça öz wagtynda toplumlaýyn çäreler görüldi. Zerur waksinalar satyn alnyp, häzirki döwürde hem ilata sanjym geçirilýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistan bu ugurda beýleki döwletler bilen yzygiderli tejribe alşyp durýar. Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen agentlikleri hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyk edýär. Ýurdumyz saglygy goraýyş boýunça geçirilýän halkara çärelere işjeň gatnaşýar. Şeýle uly işleriň geçirilmegi netijesinde, biz häzirki döwürde Türkmenistanda koronawirus hadysalarynyň ýüze çykarylmandygyny aýdyp bileris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz bu meselede arkaýynlaşmaly däldigini aýratyn nygtady. Sebäbi häzirki döwürde köp ýurtlarda koronawirus ýokanjynyň täze görnüşleri, hususan-da, “omikron” görnüşi ýaýrap başlady. Bu ýokançlaryň ýurtdan-ýurda ýaýramagynyň ýollary bellidir, olar adamlaryň we harytlaryň döwlet serhetlerinden geçmegi arkaly ýaýraýar. Şoňa görä-de, adamlar ýurdumyza gelende, şeýle hem harytlar, şol sanda azyk önümleri ýurdumyza getirilende, nähili gorag çäreleriniň görülýändigine garamak üçin maslahat geçirmek kararyna gelindi diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýewe söz berildi. Ol ýolbaşçylyk edýän düzüminiň işini döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek, oňa sanly ulgamy we dünýäniň ösen tejribesini işjeň ornaşdyrmak, şol bir wagtyň özünde ýurdumyza koronawirus ýokanjynyň täze görnüşiniň aralaşmagynyň öňüni almak boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew gümrük bölümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, häzirki döwürde Türkmenistanyň yklymyň üstaşyr ulag geçelgesi hökmündäki ornunyň ykrar edilendigini, ýurdumyzyň çäginden geçýän ýükleriň möçberleriniň, ýolagçylaryň sanynyň artýandygyny nazara alyp, koronawirus ýokanjynyň täze görnüşine garşy durmak, serhetden geçýän adamlaryň we harytlaryň üsti bilen bu ýokanjyň ýurdumyzyň çägine aralaşmagynyň öňüni almak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanow häzirki ýagdaý we Watanymyzyň çägine ýokanç keselleriň, aýratyn-da, täze “omikron” ýokanjynyň aralaşmagynyň öňüni almak boýunça ýaýbaňlandyrylan meýilnamalaýyn işler barada giňişleýin hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryna öňüni alyş işlerini güýçlendirmek maksady bilen birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Hususan-da, wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanowa ýurdumyzyň bazarlarynyň we söwda nokatlarynyň halkyň gündelik sarp edýän azyk harytlary bilen üpjünçilik ýagdaýyny berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyz boýunça azyk harytlarynyň ätiýaçlyk gorlary baradaky maglumatlary yzygiderli seljermegi, olaryň ýeterlik möçberde bolmagyny üpjün etmek boýunça dahylly ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary bilen bilelikde zerur bolan işleri geçirmegi tabşyrdy.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýewe daşary ýurt döwletlerinden ýurdumyza getirilýän azyk harytlarynyň hiliniň we howpsuzlygynyň bellenen kadalara laýyk gelmegini hem-de olara Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň kabul edýän düzgünlerine laýyklykda zyýansyzlandyryş işleriniň geçirilişini berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Şeýle hem ýurdumyza getirilýän azyk harytlarynyň gümrük amallarynyň bellenen kadalaryna laýyklykda bökdençsiz geçirilmegini hem-de tiz wagtda bazarlara we söwda nokatlaryna gowuşmagyny üpjün etmek boýunça dahylly ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary bilen bilelikde sazlaşykly işleri alyp barmak tabşyryldy.

Milli Liderimiz Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýewe ýüzlenip, Aşgabat şäherine gelýän we welaýatara gara ýollaryň ugrunda hereket edýän barlag-goýberiş nokatlaryndan geçýän azyk harytlaryny daşaýan ýük awtoulaglarynyň Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň kabul edýän düzgünlerine laýyklykda bökdençsiz geçirilmegini üpjün etmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny jemläp, öňde goýlan möhüm wezipeleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy hem-de hemmelere alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

22.12.2021
Baş arçadan başlanan baýram

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda baýramlary baýramlara ulaşýan Watanymyzda 15-nji dekabrda paýtagtymyzdaky «Älem» medeni-dynç alyş merkeziniň öňündäki meýdançada dikeldilen ýurdumyzyň Baş arçasynyň yşyklaryny ýakmak dabarasy boldy. Şol pursat döwletimiziň ähli welaýatlarynda bezelen arçalar hem çarýana älemgoşar şuglasyny saçyp, Täze ýyl baýramçylygynyň şatlyk-şowhunynyň başlanýandygynyň buşlukçysyna öwrüldiler.

Hemmeleriň garaşýan Täze ýyl baýramynyň golaýlamagy bilen, asylly däbe eýerilip, ak mermer paýtagtymyzyň älemgoşar öwüşginli çyralar, dürli reňkli jäjeklerden eşik geýnen arçalar bilen bezelmegi diňe bir çagalaryň däl, eýsem, islendik müçedäki adamlaryň hem kalbyny baýramçylyk joşguny bilen ganatlandyrýar. Aýratynam, Baş arçanyň yşyklarynyň ýakylan güni ak paýtunly gelen Aýazbabadyr agtyjagy Garpamyk, gamyşgulak behişdi bedewlerimize atlanan «Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparynyň jigitleri, ertekileriňdir multfilmleriň gahrymanlarynyň keşplerine giren çagalar hem-de baýramçylyga mahsus bezelen iki gatly awtobusdaky şadyýan körpeler Täze ýyl dabaralarynyň şowhunyny has-da artdyrdy.

Halk ertekilerimiziň baş gahrymanlarynyň biri bolan akylly Ahmediň saz-söhbedini parahatçylyk senasynyň ýaňlanýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimizden çakylyk bilip, jadyly hasasy bilen uzak menzili gysgaldyp gelen Aýazbaba hem-de Garpamyk Baş arça gelmezlerinden öň, golaýda ulanylmaga berlen Aşgabat — Tejen ýokary tizlikli awtoulag ýoluna baryp gördüler. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolan arzyly myhmanlar ýolugra telewizor öndürýän «Tolkun» hojalyk kärhanasyna sowlup, bu ýerde sanly ulgamyň giň mümkinçilikleri arkaly welaýatlardaky «Türkmeniň ak öýi» binasynyň öňünde dikeldilen Täze ýyl arçalarynyň töweregindäki şowhuny has-da artdyrdylar. Paýtagtymyzdaky Baş arça gelenlerinde bolsa, Gündogar senenamasynyň nyşanlarynyň lybasyna giren çagajyklaryň goşgularyny diňlänlerinden soň, Aýazbaba özüniň jadyly hasasy bilen arçany yşyklandyrdy.

GDA ýurtlarynyň merkezi şäherleriniň Täze ýyl arçalarynyň arasynda ululygy boýunça indi birnäçe ýyl bäri öňdäki orny eýeläp gelýän göwrümi 16 metre, beýikligi 38,5 metre deň bolan Baş arçanyň yşyklandyrylmagy bilen barha golaýlaýan körpeleriň we köpleriň garaşan Täze ýyl baýramyna badalga berildi. Täze ýylyňyz gutly, düşümli bolsun, eziz watandaşlar!

«Türkmen dünýäsi».

22.12.2021
Ýel energiýasy we «ýaşyl» ykdysadyýet

Ekologiýa taýdan arassa we galyndysyz işleýan innowasion tehnologiýalary ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda ornaşdyrmak, daşky gurşawy zyýanly gazlardan we tüsselerden gorap saklamak, tebigy baýlyklary rejeli, tygşytly peýdalanmak döwrüň möhüm talaplarynyň hatarynda durýar.

Ýurdumyzda elektrik energetikasy pudagyny ösdürmäge uly üns berilýär. Obalardyr şäherleri elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün etmek, artýan bölegini bolsa daşary ýurtlara ibermek, eksport edilýän ugurlarynyň sanyny artdyrmak boýunça iri taslamalar durmuşa geçirilýär. Milli Liderimiziň energetika pudagyny ösdürmek babatdaky syýasaty netijesinde ýurdumyzyň halkalaýyn energoulgamyny döretmek boýunça iri möçberli taslamanyň birinji tapgyry amala aşyryldy we Ahal — Balkan täze elektrik geçiriji ulgamy işe girizildi. Taslamanyň baş maksady ýurdumyzda elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmakdan hem-de Aşgabadyň we welaýatlaryň energoulgamlaryny bir bitewi energetika halkasyna birleşdirmek arkaly halkymyzy elektrik energiýasy bilen üpjün etmegiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmakdan ybaratdyr.

Alym Arkadagymyz öz çykyşlarynda ählumumy meseleleriň biri bolan ýangyç we energiýa çeşmeleriniň tygşytly ulanylmalydygy barada yzygiderli nygtaýar. Dünýä tejribesinden belli bolşy ýaly, bu meseläniň üstünlikli çözgüdi jemgyýetiň geljekki ösüşi bilen bir hatarda, daşky gurşawy — biosferany goramak üçin hem örän möhüm bolmagynda galýar. Bu ugurda geljegi uly hasaplanýan usullaryň biri hem adaty bolmadyk, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini peýdalanyp, energiýa tygşytlaýjy täze tehnologiýalary ulanmakdan ybaratdyr.

Türkmenistanyň çäginiň, takmynan, 40 göterimi ýeliň energiýasyny ulanmaga amatly hasap edilýär. Ýeliň energiýasyny demirgazyk-günbatar etraplarda ulanmak has hem amatly bolup, bu etraplarda ýylyň dowamynda ýeliň tizligi ortaça 4 m/s-den ýokarydyr. Hazar deňziniň demirgazyk kenarlarynda howa akymynyň udel kuwwaty ýokary bolup, onuň bahasy 110 — 135 Wt/m2 barabardyr. Ýeliň energiýasynyň mümkinçiligi Balkan — Köpetdag ugrunda örän ýokary hasap edilýär we onuň bahasy 150 Wt/m2-den hem ýokarydyr. Merkezi welaýatlardan demirgazyk araçäk aralygynda ýeliň udel kuwwaty 100 Wt/m2-den ýokary bolmaýar. Umuman alnanda, ýeliň energetiki mümkinçiligi 5,5 mlrd. şertli ýangyjyň tonnasyna barabardyr.

Bellenilenleriň esasynda Türkmenistanyň çäginde ýel energetiki gurluşlary ornaşdyrmagyň ýerlerini saýlap almak we bu babatdaky gorlara baha bermek üçin ilki bilen taslamanyň amala aşyryljak sebitindäki ýeliň azyndan birýyllyk ortaça tizligini (dürli beýiklikde), ýyllyk we gündelik ugruny, tizliginiň gaýtalanyşyny, iň kiçi we iň uly ýokary tizligini kesgitlemek zerurdyr.

Dürli kuwwatlykdaky ýel elektrik gurnawlaryny gurmak we ýel energiýasyny öndürmek hem-de ondan netijeli peýdalanmaga gönükdirilen taslama işleri hünärmenleriň bu işe jogapkärli çemeleşmegini talap edýär. Ýel elektrik stansiýasynyň ýerleşdiriliş şertine baglylykda, onuň ýeliň energiýa çeşmeleri bilen bökdençsiz üpjün edilmegi ýel akymynyň tizligini ölçemek bilen kesgitlenýär. Şeýlelik bilen, ýel akymynyň ortaça tizliginiň birneme ýokarlanmagy öndürilýän energiýanyň mukdaryny ep-esli artdyrmaga mümkinçilik berýär. Hut şu görkeziji taslamanyň maliýe we ykdysady netijeliligine uly täsirini ýetirýär.

Häzirki wagtda merkezi elektrik üpjünçiliginden uzakdaky obalar, şol sanda elektrik energiýasyny sarp ediji dürli desgalar ýel elektrik gurnawlarynyň kömeginden giňden peýdalanýar. Emma ýokarda bellenilip geçilen ýeliň häsiýetnamasyna gabat gelýän ýerlerde ýel gurnawlarynyň kömegi arkaly energiýa öndürilip, gönüden-göni merkezi ulgama birikdirilýär. Ýel energiýasyny peýdalanmagyň esasynda daşky gurşawa zyňylýan zyýanly gazlaryň mukdaryny azaltmak tebigy energiýa gorlaryny tygşytlamaga bildirilýän talaplar bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Ýeliň energiýasyny netijeli peýdalanmak üçin bu barada doly maglumata eýe bolmaly. Meteorologik stansiýalarda toplanylýan umumy häsiýetnamalar munuň üçin ýeterlik bolmaýar. Bu ýagdaý ýeliň tebigy düzüminiň, anyklygynyň we başlangyç görkezijileriň takyklygynyň çäklerini, ýeliň energiýasynyň amaly ulanmak mümkinçiliklerini we beýleki käbir sebäplerini hasaba alýan ýörite häsiýetnamalaryň zerurlygyny ýüze çykarýar. Şeýle häsiýetnamalaryň alynmagy we toplanylmagy ýel energetiki kadastryny işläp taýýarlamagyň esasy meselesi hasaplanýar.

Ýel energetiki kadastry ýeliň energetiki ähmiýetini ýüze çykarmaga, ýel elektrik gurnamalarynyň mümkin bolan iş kadalaryny kesgitlemäge mümkinçilik berýän aerologik we energetiki häsiýetnamalaryň toplumydyr.

Kadastry işläp taýýarlamak üçin başlangyç görkezijileriň esasy çeşmesi gidrometeogulluk torunyň daýançlarynda ýele gözegçilikler hasaplanýar. Gije-gündiziň dowamynda birnäçe gezek geçirilýän bu gözegçilikler onlarça ýyly öz içine alýar we giňişleýin hakyky maglumatlaryň toplumyny emele getirýär.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny», şeýle hem «Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» amala aşyrmakda ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasynda 2018 — 2021-nji ýyllar aralygynda Türkmenistanyň çäginde Gün, ýel energetiki gurluşlary ornaşdyrmagyň ýerlerini saýlap almak boýunça teklipleri we Gün hem-de ýel kadastryny işläp taýýarlamak, Gün we ýel energetiki gorlara baha bermek wezipeleri durýar. Olary durmuşa geçirmek, ýel energetiki kadastryny işläp taýýarlamakda ygtybarlylygy üpjün etmek maksady bilen, «Ýel energetiki kadastryny işläp taýýarlamagyň sanly ulgamy» atly programma üpjünçiligi dolulygyna C sharp (C#) programmalaşdyryjy dilde taýýarlanyldy. Bu üpjünçiligiň hasaplamalarynyň netijesinde alnan maglumatlary sebitdäki ýel energiýa gorlaryna baha bermekde we ýel energetiki gurnawlaryň guruljak ýerlerini kesgitlemekde hem-de ýurdumyzyň ýel energiýa serişdeleriniň maglumatlar binýadynyň sanly ulgamyny döretmekde peýdalanmak bolar.

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde taýýarlanylan bu programma üpjünçiligi üçin Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugyndan şahadatnama alyndy.

Milli Liderimiziň döredýän giň mümkinçilikleri ylmy işgärleri öňde goýlan wezipeleri üstünlikli amala aşyrmaga ruhlandyrýar.

Kakageldi SARYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkeziniň direktory, tehniki ylymlaryň kandidaty.

21.12.2021
Türkmenistanyň Prezidenti sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 20-nji dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlary, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimleri bilen sanly ulgam arkaly nobatdaky iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, paýtagtymyzyň abadanlaşdyrylyşy, Täze ýyly garşylamaga taýýarlyk görlüşi baradaky meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Liderimiz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny açyp, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewi we welaýatlaryň häkimlerini göni aragatnaşyga çagyrdy.

Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berdi. Häkim welaýatda alnyp barylýan işler barada hasabat berip, geljek ýyl bol hasyl ýetişdirmek üçin bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň geçirilişi, şunda oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň işledilişi, şeýle hem geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak işleriniň geçirilişi barada habar berdi. Şu işler bilen bir hatarda, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny ekiş möwsümine taýýarlamak talabalaýyk alnyp barylýar. Mundan başga-da, welaýatda gowaçadan boşan meýdanlarda şüdügär sürüminiň geçirilişi, ýurdumyzda azyk üpjünçiligini berkitmek we ilaty özümizde öndürilen ýeralma hem-de gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek üçin ýaz ekişine taýýarlyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berildi.

Häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl göz öňünde tutulýan işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin zerur çäreleriň görülýändigi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk üpjünçiligini has-da pugtalandyrmak, ilaty özümizde öndürilýän azyklyk oba hojalyk önümleriniň dürli görnüşleri bilen üpjün etmek boýunça welaýatda meýilleşdirilen işleri üstünlikli durmuşa geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmek barada häkime birnäçe degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Häkim welaýatda geljek ýyl bol hasyl ýetişdirmek üçin bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň alnyp barlyşy, şunda oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň bökdençsiz işledilişi, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak işleriniň geçirilişi, oba hojalyk tehnikalarynyňdyr gurallarynyň ekiş möwsümine taýýarlanylyşy barada hasabat berdi.

Welaýatda gowaçadan boşan meýdanlarda şüdügär sürümi bellenen agrotehniki talaplara laýyklykda alnyp barylýar. Azyk üpjünçiligini berkitmek we ilaty özümizde öndürilen ýeralma hem-de gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek üçin welaýatda ýaz ekişine taýýarlyk işleri talabalaýyk ýerine ýetirilýär.

Hasabatyň çäklerinde gowaçanyň hasylyny ýokarlandyrmak, ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ekilýän meýdanlaryny köpeltmek hem-de piläniň öndürilişini artdyrmak boýunça geçirilýän taýýarlyk işleri barada hem aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl göz öňünde tutulýan işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin zerur çäreleriň görlüşi bilen gyzyklandy. Bu meseleler babatda häkim bellenen işleriň talabalaýyk alnyp barylýandygyny habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ilaty özümizde öndürilýän ýeralma we gök-bakja önümleri bilen doly üpjün etmek, olaryň daşary ýurtlardan getirilýän möçberlerini azaltmak hem-de eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak maksady bilen, geljek ýylyň hasylyndan başlap, sebitde bu ekinleriň ekilýän meýdanlarynyň artdyrylmalydygyna ünsi çekip, bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty diňlenildi. Ol sebitdäki işleriň ýagdaýy, güýzlük bugdaýa ideg etmek boýunça işleriň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilişi, bu işde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň işledilişi barada hasabat berdi.

Şeýle hem azyk üpjünçiligini berkitmek we ilaty özümizde öndürilen ýeralma hem-de gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek üçin, sebitde ýaz ekişine taýýarlyk işleriniň alnyp barlyşy barada habar berildi.

Häkim welaýatda gowaçanyň hasylyny ýokarlandyrmak, ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ekilýän meýdanlaryny köpeltmek, piläniň öndürilişini artdyrmak boýunça görülýän taýýarlyk işleri barada hem hasabat berdi.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl göz öňünde tutulýan işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur çäreler görülýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ilaty özümizde öndürilýän zerur azyklyk oba hojalyk önümleri bilen üpjün edip, olaryň daşary ýurtlardan getirilýän möçberlerini azaltmak hem-de eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak ugrunda welaýatda bu ekinleriň ekilýän meýdanlaryny artdyrmagy tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim güýzlük bugdaýa ideg edilişi, bu işde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň işledilişi, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler, gowaçadan boşan meýdanlarda şüdügär sürüminiň geçirilişi barada hasabat berdi.

Azyk üpjünçiligini berkitmek we ilaty özümizde öndürilen ýeralma hem-de gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek üçin ýaz ekişine taýýarlyk işleri depginli alnyp barylýar.

Hasabatyň çäklerinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, sebitde şu ýyl göz öňünde tutulýan işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin görülýän zerur çäreler barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň senagat kärhanalaryny pagta önümleri bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek maksady bilen, welaýatda gowaçanyň hasylyny ýokarlandyrmagyň hasabyna pagta öndürmek boýunça bellenen meýilnamanyň ýerine ýetirilmegini berjaý etmegi tabşyrdy.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde alnyp barylýan işler, şol sanda bugdaý ekilen meýdanlara ideg edilişi, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi.

Welaýatda gowaçanyň hasylyny ýokarlandyrmak, ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ekilýän meýdanlaryny köpeltmek hem-de piläniň öndürilişini artdyrmak boýunça taýýarlyk işleri barada hem hasabat berildi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl göz öňünde tutulýan işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin zerur çäreler görülýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, azyk üpjünçiligini has-da pugtalandyrmak, ilaty özümizde öndürilýän azyklyk oba hojalyk önümleriniň dürli görnüşleri bilen üpjün etmek boýunça meýilleşdirilen işleri üstünlikli durmuşa geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ýurdumyzyň senagat kärhanalaryny pagta önümleri bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek maksady bilen, welaýatda gowaçanyň hasylyny ýokarlandyrmagyň hasabyna pagta öndürmek boýunça bellenen meýilnama ýerine ýetirilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz geljek ýylda ýeralma we gök-bakja ekinleriniň ekişini bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin ekin meýdanlaryny, tehnikalary we gurallary hem-de zerur bolan tohumlary möwsüme doly taýýarlamak barada görkezmeleri berdi.

Soňra iş maslahatynda milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berdi. Wise-premýer ýurdumyzyň oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, hususan-da, şu günler welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda howa şertlerine laýyklykda, ösüş suwuny tutmak we mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň ýerine ýetirilýändigi, bugdaýa ideg etmekde oba hojalyk tehnikalarynydyr gurallaryny netijeli işletmek boýunça zerur çäreleriň görülýändigi barada hasabat berdi.

Geljek ýylda gowaçanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, häzir ýazky ekiş möwsümine taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Bu ugurda gowaçadan boşan meýdanlarda sürüm işleri dowam edýär, ýerleri möwsüme taýýarlamak boýunça zerur işler geçirilýär, oba hojalyk tehnikalarydyr gurallary abatlanylýar.

Wise-premýer milli Liderimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, ilatymyzy ýurdumyzda öndürilýän ýeralma, gök-bakja we beýleki azyklyk oba hojalyk önümleri bilen üpjün etmek boýunça zerur işleriň geçirilýändigi barada aýdyp, welaýatlarda geljek ýylda bu ekinleriň meýdanyny artdyrmak hem-de olaryň ekiljek ýerlerini, tohumlaryny taýýarlamak babatda degişli işleriň alnyp barylýandygy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk üpjünçiligini berkitmek we geljek ýyl bol hasyl ýetişdirmek üçin welaýatlaryň bugdaý meýdanlarynda ideg işlerini agrotehniki möhletlerde talabalaýyk geçirmegiň möhümdigini nygtady. Bu işde oba hojalyk tehnikalary we gurallary netijeli ulanylmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz welaýatlarda gowaçadan boşan meýdanlarda sürüm işleriniň alnyp barlyşyna degişli meselä ünsi çekip, geljek ýylyň ýaz ekişinde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny abatlamak hem-de möwsüme taýýarlamak işlerine hemmetaraplaýyn guramaçylykly çemeleşmegi tabşyrdy.

Ilaty özümizde öndürilen ýeralma hem-de gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek, olaryň daşary ýurtlardan getirilýän möçberlerini azaltmak hem-de eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak maksady bilen, bu ekinleriň ekilýän meýdanlaryny giňeltmek zerur diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz welaýatlarda ýüpek kärhanalarymyz üçin piläniň öndürilişini artdyrmak boýunça hem zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz sebitlerde Täze ýyl baýramçylygyny ýokary derejede guramak babatda degişli tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowy we Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowy göni aragatnaşyga çagyrdy.

Ilki bilen, häkim Aşgabat şäherini mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak, arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek, ýakynlaşyp gelýän Täze ýyl baýramyny ýokary derejede mynasyp garşylamak boýunça görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Bu ugurda maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar.

Soňra wise-premýer Ç.Purçekow gözegçilik edýän pudaklarynda alnyp barylýan işler, hususan-da, gurluşyk pudagynda möhüm desgalardaky işleriň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabatlary diňläp, ýurdumyzyň baş şäheriniň mundan beýläk-de abadanlaşdyrylmagynyň we arassaçylyga degişli kadalaryň berk berjaý edilmeginiň hemişe möhüm talapdygyny nygtamak bilen, bu ugurda ýerine ýetirilýän işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzda abadanlaşdyryş işleriniň çäklerinde gök zolaklary döretmek boýunça wezipeleriň ylmy taýdan esaslandyrylan usulda ýerine ýetirilmelidigini nygtady. Bu işleriň bildirilýän talaplara laýyklykda alnyp barylmagy Aşgabat şäheriniň hemmetaraplaýyn nusgalyk derejede bolmalydygy baradaky wezipeleriň berjaý edilmeginde mynasyp orun eýeleýär.

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, Täze ýyl baýramçylygyny mynasyp garşylamagyň we ýokary derejede bellemegiň häzir ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda durýandygyna ünsi çekip, bu babatda birnäçe degişli görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz 2022-nji ýylyň ýakynlaşyp gelýändigini nygtap, Täze ýyl baýramyny hemmetaraplaýyn guramaçylykly, şowhunly we ýokary derejede geçirmek boýunça zerur tagallalaryň edilmelidigini aýdyp, bu babatda wise-premýere hem-de Aşgabat şäheriniň häkimine birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny söwda toplumynyň ýolbaşçylary bilen dowam etdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň bazarlarynda haryt üpjünçiligini artdyrmak, ilatyň giň görnüşli harytlara bolan isleglerini kanagatlandyrmak maksady bilen, söwda toplumynyň pudaklarynda geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Soňra söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri O.Gurbannazarow milli Liderimiziň beren tabşyryklaryndan ugur alnyp, Täze ýylyň öňüsyrasyndaky şu günlerde ýurdumyzyň bazarlarynyň we dükanlarynyň dürli harytlar bilen bolelin üpjün edilmegi ugrunda görülýän yzygiderli çäreler barada hasabat berdi.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň müdiriýetiniň başlygy D.Hudaýberdiýew hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berip, telekeçilik ulgamynda zerur önümleriň öndürilýän mukdaryny artdyrmak maksady bilen degişli işleriň dowam etdirilýändigi barada aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, söwda toplumynda alnyp barylýan işleriň ýurdumyzyň ykdysady ösüşinde esasy orunlaryň birini eýeleýändigini belläp, bu ugurda ýerine ýetirilýän wezipeleriň örän ähmiýetlidigini nygtady. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz söwdanyň medeniýetini, halka hyzmat etmegiň hilini ýokarlandyrmak, ilatyň isleglerini öwrenmek, sanly ulgamyň ornaşdyrylyşyny giňeltmek babatda birnäçe tabşyryklary berdi. Şunuň bilen bir hatarda, daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberlerini artdyryp, beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň möçberlerini bolsa azaltmagyň zerurdygy bellenildi.

Milli Liderimiz bu işlerde kiçi we orta telekeçiligiň eýeleýän möhüm ornuny göz öňünde tutup, hususy ulgamda işleri kämilleşdirmek boýunça zerur çäreleriň görülmelidigini nygtamak bilen, degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Täze ýylyň ýetip gelýän günlerinde ýurdumyzyň bazarlarynyň, söwda merkezleriniň harytlar bilen doly üpjün edilişini gazanmagyň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz degişli pudak edaralarynyň ýolbaşçylary bilen ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň eksport edilýän möçberlerini artdyrmagyň meseleleriniň üstünde işlemegi dowam etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow harytlaryň görnüşini köpeltmek ugrunda alnyp barylýan işlerde, şeýle hem käbir guramaçylyk işlerinde nogsanlyklara ýol berilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, garamagyndaky edaralaryň işine gözegçiligi gowşadandygy üçin Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa hem-de söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri O.Gurbannazarowa berk käýinç yglan edildi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmek olara soňky gezek duýduryldy.

Hormatly Prezidentimiz iş maslahatyny jemläp, onda garalan meseleleriň örän wajypdygyny belledi hem-de Täze ýyly ýokary derejede mynasyp garşylamak baradaky meseleleri ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda görkezdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara mähriban halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşynyň, berkarar Watanymyzyň ykdysady ösüşiniň bähbidine giň möçberli özgertmeleri amala aşyrmakda uly üstünlikleri arzuw etdi.

21.12.2021
Sanly hyzmatlaryň ösüşi

Häzirkizaman innowasion ösüşiň önümi bolan sanly tehnologiýalaryň bank ulgamyna işjeň ornaşdyrylmagy olaryň işiniň kämilleşmegine oňyn şert döredýär.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan ilata döwrebap derejede hyzmat etmek, nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek, geçirilýän hasaplaşyklary tizleşdirmek maksady bilen ähli söwda we hyzmat ediş nokatlarynda töleg terminallaryny ornaşdyrmak işine yzygiderli maýa goýum serişdeleri goýulýar. Sanly ulgamda «Internet-bank», «Mobil-bank», «Elektron söwda», «Halkbank terminal», «QR-kod», «Galtaşyksyz töleg» ulgamlary arkaly ýerine ýetirilýän amallaryň sany artdyrylýar, hili has-da ýokarlandyrylýar.

«Internet-bank» we «Mobil-bank» hyzmatlary müşderiniň bank amallaryna we hyzmatlaryna bolan isleglerini kanagatlandyrmaga, şol sanda pul geçirimlerini ýeňilleşdirmäge we çaltlandyrmaga, tölegler geçirilende wagty tygşytlamaga oňaýly şertleri döredýär. Ýurdumyzyň degişli karz edaralary tarapyndan «Türkmenhowaýollary», «Türkmendemirýollary» hem-de «Türkmenawtoulaglary» agentlikleri bilen bilelikde bank kartlaryny ulanyp, demirýol, howa ýoly peteklerini hem-de şäherara ugurlarda gatnaýan awtobuslarda petekleri internet ulgamynyň üsti bilen nagt däl görnüşinde satyn almak mümkinçiligi döredildi. Her bir raýat degişli karz edarasyna baryp, şahsy bank hasabyny «Internet-bank» hem-de «Mobil-bank» hyzmatlaryna birikdirmek arkaly bu hyzmatlaryň amatlylyklaryndan peýdalanyp bilýär. Ýeri gelende aýtsak, 2021-nji ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna «Internet-bank» we «Mobil-bank» hyzmatyna birikdirilen müşderileriň sany 761,5 we 38,2 müňe ýetdi, ýagny, geçen ýylyň degişli döwrüne görä 1,3 esseden we 1,5 esseden gowrak artdy. 2021-nji ýylyň 1-nji oktýabr ýagdaýyna bankomatlaryň, terminallaryň, «Internet-bank», «Mobil-bank» we «Elektron söwda» ulgamlarynyň üsti bilen amal edilen nagt däl hasaplaşyklaryň möçberi 8,2 milliard manatdan geçdi, bu görkeziji geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 1,4 esseden gowrak ýokarlandy.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryny öz wagtynda ýerine ýetirmek, şol sanda nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde ýurdumyzyň käbir banklary tarapyndan galtaşyksyz töleg tehnologiýasy bilen işleýän bank kartlary hem ulanyşa goýberildi. «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan raýatlarymyza bölek satuw we hyzmat ulgamlarynda «QR-kod» ulgamy arkaly hasaplaşyklary geçirmek boýunça mümkinçilik döredildi.

Şeýle hem ýurdumyzyň karz edaralarynda ilata uzak aralykdan bank kartlaryny açmak, täzeden çap etmek boýunça arzalaryny elektron usulda kabul etmek we bu boýunça tölegleri onlaýn görnüşde tölemek, karz almaga isleg bildirýän raýatlara arzalary elektron görnüşde kabul etmek we müşderä onuň ýagdaýy barada onlaýn habar bermek hyzmaty, ýagny, «onlaýn-kabulhana» döredildi. Şeýle döwrebap işleriň geçirilmegi bank ulgamynda raýatlarymyza amatly mümkinçilikleri döredýän sanly bank amallarynyň görnüşiniň has-da artýandygyna şaýatlyk edýär.

Işjeňligi bilen müşderileri özüne çekýän beýleki sanly bank hyzmatlary bolsa «Elektron gapjyk» diýlip atlandyrylýar. Elektron gapjyk — bu nagt pullary ulanmazdan, karz edaralaryndaky hasaplar boýunça pul serişdeleriniň hereket edýän dolanyşygydyr, ýagny, nagt däl hasaplaşykdyr. Häzirki wagtda daşary ýurt tejribesinde hakyky wagt tertibinde degişli bankyň internet sahypasynyň üsti bilen kiçi möçberdäki tölegleri amala aşyrmak üçin Elektron gapjyk hyzmatynyň has giňden ulanylýan görnüşleri bar. Muňa mysal hökmünde «Web money», «Yandex money», «Qiwi wallet», «Perfect money», «Elecsnet» «Pay pal», «Payeer» we beýlekileri görkezip bolar. Şeýle görnüşli internet arkaly haryt we hyzmatlaryň tölegleri geçirilende, goraglylygy, amallaryň çalt geçirilmegi hem-de hyzmatlaryň amatlylygy bilen müşderileriň ösen isleglerini kanagatlandyrmakda uly ähmiýete eýedir.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan hem elektron töleg hyzmatlary arkaly ýerine ýetirilýän bank amallarynyň sany artdyrylýar, hili ýokarlandyrylýar. Mysal hökmünde «Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň «Rysgal pay», Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik bankynyň «Talyp tölegi» onlaýn hyzmatlaryny görkezmek bolar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda amala aşyrylýan bank ulgamyndaky özgertmeleriň ählisi ýurdumyzyň raýatlarynyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmaga, olaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini dünýäniň ösen ýurtlarynyň derejesine ýetirmäge gönükdirilendir.

Güneş AKMYRADOWA,

Türkmenistanyň Merkezi bankynyň welaýat şahamçasynyň buhgalter hasaby we hasabatlary bölüminiň baş hünärmeni.

21.12.2021
Aýakgaplaryň hyrydary artýar

Kerki etrabynyň Astanababa şäherçesinde işe girizilen «Ýelken» aýakgap sehiniň işläp başlanyna entek köp wagt bolanok. Gysga wagtyň içinde sehiň hünärmenleriniň taýýarlaýan önümleriniň ilatyň isleg bildirýän harydyna öwrülmegi guwandyryjydyr. Galyberse-de, aýakgaplaryň ýerli çig mallaryň hasabyna taýýarlanylmagy köpçüligiň göwnünden turýar.

Yhlas etseň, bitmejek iş ýok. Telekeçi Arslan Möwlamow hem turuwbaşdan öz öňünde goýan maksadyna ýüregi bilen ýapyşdy. Ol bu ugurdan iş alyp barýan hünärmenler bilen tanyşdy, maslahatlaşdy. Türkmenabatly tejribeli aýakgap ussasy Şükürylla Bahryýew oňa el kömegini, dil kömegini berdi. Bäherden etrabyndaky «Ak suw» hojalyk jemgyýetiniň hünärmenleri, Mary şäherinden telekeçi Dörtguly Haýdarow bu kiçi kärhanany ýerli çig maldan taýýarlanýan daban, emeli gaýyş, ýelim, kagyz, deri, granitol ýaly serişdeler bilen üpjün edip başladylar.

Işlejege ýurdumyzda mydama goldaw bar. Arslan bankdan karz pul serişdesiniň hasabyna kärendesine jaý hem aldy. Aýakgap tikmäge höwesek ýaşlar-da tapyldy. Häzirki wagtda sehde oglan-gyzlaryň 17-si zähmet çekýär. Olar gysga wagtyň içinde işiň abyny-tabyny kemsiz ele aldylar. Sehde köp işleriň el güýji bilen ýerine ýetirilýändigine garamazdan, aýakgaplaryň görnüşleriniň owadan, hiliniň ýokarydygyny aýratyn bellemek gerek. Aýakgaplaryň pasyllara görä dürli görnüşli, dürli ölçegde, dürli reňkde alyjylaryň islegine laýyk taýýarlanylmagy müşderileriň göwnünden turýar. Netijede, işiň öndürijiligi gün-günden ýokarlanýar.

Bu ýerde işler özara guralan ýaryş esasynda alnyp barylýar. Biçimçi Ylham Mürzäýew, tikinçi Ogulgeldi Rozykulowa, galypçy Süleýman Allaýew, ýelimleýji Aýna Hudaýnazarowa ýaryşda öňdeligi eýeleýär.

Ýakynda «Ýelken» aýakgap sehinde bolup, işleriň gidişi bilen gyzyklandyk. Şonda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Kerki etrap Geňeşiniň başlygy Arzuw Rahmanowa bilen gabatlaşdyk. Ol bu ýere — ýaşlaryň arasyna ýygy-ýygydan gelýändigini, öňdebaryjylary höweslendirip durýandyklaryny aýtdy. Dogrudan hem, sehde işleýänleriň hemmesi diýen ýaly ýaşlar. Olaryň bar ýerinde işiň ilerlejegine şübhe ýok. Sehiň ýolbaşçysy Arslan Möwlamow şeýle gürrüň berýär:

— Bir günde 45 — 50 jübüt aýakgap öndürýäris. Türkmenabat, Kerki şäherlerinde, Köýtendag, Hojambaz etraplarynda özümiziň aýakgap dükanlarymyzy açdyk. Harytlarymyzy şol ýerdäki hususy dükanlarymyzda elýeterli bahadan satuwa goýberýäris. Geljekde Aşgabat şäherinde we beýleki welaýat merkezlerinde dükanlarymyzy açmagy meýilleşdirýäris. Iş orunlaryny köpeldip, öndürýän önümlerimiziň görnüşini hem artdyrmakçy. Diňe aýakgap däl, eýsem, gelin-gyzlar üçin el torba, gapjyk, mekdep okuwçylary üçin goş torba ýaly harytlary hem taýýarlap, köpçülige hödürlemekçi. Olary alyjylaryň isleglerine görä, dürli reňkde, dürli biçüwde tikmek niýetimiz bar.

Gyşda geýer ýaly üsti ýapyk, galyň aýakgaplary hem öndürýäris. Olar ekologik taýdan arassa, adam saglygy üçin peýdaly. Doňakçylykda taýmazlygyny, ýagyşda-ýagmyrda içine suw geçirmezligini göz öňünde tutup tikýäris. Häzirki wagtda bizde aýakgap tikýän enjamlar hem bar. Türkiýe döwletine ýene-de 20-sini sargyt etdik.

...Hawa, «Ýelken» aýakgap sehiniň işi barha ilerleýär. Onuň öndürýän ýokary hilli aýakgaplarynyň hyrydarlarynyň hem sany barha artýar.

Ödegeldi KULYÝEW,

žurnalist. Surata düşüren Merdan ORAZOW.

21.12.2021
Ösüşleriň mekany

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasynyň netijesinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Diýarymyzda täze pudaklary döretmek, senagatda we durmuş-medeni ulgamda köpsanly desgalaryň gurulmagy bilen milli ykdysadyýetimiz netijeli ösdürilýär. Durnukly ösüş meseleleri dünýäniň ähli ýurtlary, şol sanda, Türkmenistan üçin hem wajyp wezipeleriň biri bolup durýar. 2015-nji ýylyň 25-nji sentýabrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 70-nji mejlisinde sözlän sözünde «Şu gün biz ýakyn 15 ýyl üçin bilelikdäki hereketleriň maksatnamasy hökmünde Durnukly ösüş maksatlaryny kabul edýäris. Şeýlelik bilen howanyň üýtgemeginiň we ekologiýa meselelerini çözmezden, Ýer ýüzüniň döwletleriniň we halklarynyň durmuş-ykdysady ösüşini gazanmagyň mümkin däldigine aýdyň düşünýäris. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasynyň, onuň Baş sekretarynyň ählumumy ekologiýa töwekgelçiliklerini azaltmak boýunça täsirli çäreleri taýýarlamaga gönükdirilen tagallalaryny goldaýarys» diýip belläp geçdi.

2016-njy ýylyň 20-nji sentýabrynda Türkmenistanyň Hökümeti Durnukly ösüş maksatlarynyň 17-sini, wezipeleriň 148-sini we görkezijileriň 187-sini tassyklady. Görkezijileriň milli sanawynyň üýtgedilmegi netijesinde häzirki wagtda ýurtda 148 wezipe we 175 görkeziji tassyklanyldy.

Kabul edilen Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek we olaryň amala aşyrylyşy barada hasabat bermek maksady bilen, 2017-nji ýylyň noýabr aýynda monitoring ulgamynyň institusional gurluşy tassyklanyldy hem-de Durnukly ösüş maksatnamasyny ornaşdyrmak boýunça iş toparlary döredildi. Döwlet gullukçylarynyň we talyplaryň arasynda, jemgyýetçilik guramalarynda, milli ykdysadyýetiň hususy böleginde 2030-njy ýyla çenli Durnukly ösüş boýunça bilimleri ýaýratmak maksady bilen Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň binýadynda Ylmy-usulyýet merkezi döredildi.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda Durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasy» üç ugur boýunça: durnukly ykdysady ösüşe, durmuş böleginiň ösdürilmegine we ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmekligegönükdirilendir. Durnukly ösüşiň ugurlarynda senagat pudagynyň we hyzmatlar ulgamynyň düzümleýin özgerdilmegi hem göz öňünde tutulýar. Şol ulgamlar bolsa ýurdumyzyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Bu babatda hormatly Prezidentimiz tarapyndan ýokary hilli önümleri çykarmak boýunça täze tehnologiýalara esaslanýan önümçilikleri goldamaga aýratyn üns berilýär. Döwlet eýeçiliginiň desgalaryny hususylaşdyrmak öňdebaryjy ylmy hem-de dolandyryş we önümçilik ulgamyndaky tehnologik gazananlary ulanmak arkaly kärhanalaryň işini kämilleşdirmek işleri üstünlikli dowam etdirilýär. Sanly ulgamy giňeltmek we has netijeli ornaşdyrmak arkaly dolandyryş ulgamynyň täzelenmegi ýurdumyzyň ykdysady nusgasyny kämilleşdirmek üçin esas döredýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda düýpli özgertmeler durmuşa geçirilýär. Onuň netijesinde senagat kärhanalaryň döwrebaplaşdyrylmagy, tehniki we tehnologik taýdan düýpli enjamlaşdyrylmagy, oba hojalyk önümçiliginiň dünýäniň iň öňdebaryjy tehnikalary bilen üpjün edilmegi täze ýollaryň we aragatnaşyk ulgamlarynyň döredilmegi ykdysady ulgamyň hil taýdan tapawutlanýan ösüşiniň gazanylmagyna uly ýardam berýär.

Bularyň netijesinde ykdysadyýetimiziň durnukly ösmegi üçin kuwwatly önümçilik, durmuş we inžener üpjünçilik ulgamynyň berk binýadynyň döredilmegi sebitleriň gyradeň ösüşini gazanmak meselesiniň häzirki döwürde ýurdumyzda amala aşyrylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyna şaýatlyk edýär. Hususan-da, Prezident maksatnamasynyň çäklerinde Aşgabat şäherini we welaýatlary 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň sebitleýin maksatnamalarynyň işlenilip taýýarlanylmagy we häzirki döwürde olaryň üstünlikli amala aşyrylmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň mundan beýläk-de pugtalanmagyna şertleri döretdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe diňe bir ykdysadyýetimizde däl, eýsem, ilatyň ösüşine, şeýle-de durmuş ulgamynda bolup geçýän islendik özgertmeler zähmet bazarynyň ýagdaýyna özüniň täsirini ýetirdi. Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz tarapyndan kesgitlenilen milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak, diwersifikasiýalaşdyrmak, sanly ykdysadyýetimizi ösdürmek strategiýalary işçi güýji bazarynyň oýlanyşykly dolandyrylmagy netijesinde üstünlikli alnyp barylýar. Bu ýerde ulanylýan «dolandyrmak» düşünjesi sebitde bar bolan mümkinçilikleri, şol sanda, zähmet gorlarynyň rejeli ulanylmagy bilen bagly mümkinçilikleri hem özünde jemleýär. Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän ykdysady strategiýasynyň netijesinde «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyz ösüşiň täze belentliklerine eýe boldy.

Goý, ýurdumyzyň beýik ösüşleri ugrunda taýsyz tagallalary edýän hormatly Prezidentimiziň amala aşyrýan beýik işleri rowaç, jany sag, ömri uzak bolsun!

Medine TAHYROWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň talyby.

21.12.2021