2022-nji ýylyň 27-nji iýulynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarowyň ýolbaşçylygynda Täjigistanyň Energetika we suw serişdeleri ministrliginiň wekilleri bilen duşuşyk geçirildi. Duşuşygyň esasy maksady söwda-ykdysady we ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-täjik hökümetara toparynyň ýolbaşçylary hökmünde, toparyň onunjy mejlisiniň Teswirnamasynda göz öňünde tutulan meseleleri ara alyp maşlahatlaşmakdan ybarat boldy. 

    Duşuşygyň başynda taraplar mähirli salamlaşdylar we Täjigistan Respublikasynyň Energetika we suw serişdeleri ministri Juma Daler giriş sözi bilen çykyş etdi.

    Ol öz çykyşynda, Täjigistan Respublikasynyň Prezidentiniň Türkmenistana bolan sapary barada belläp, onuň çäklerinde ikitaraplaýyn birnäçe ylalaşyklara gol çekilendigini belledi.
 2021-nji ýylda iki ýurduň arasyndaky söwda gatnaşyklarynyň 2020-nji ýyl bilen deňeşdireniňde ýokarlanandygyny we 2022-nji ýylda hem ýokarlanmagynyň dowam edýändigini belledi.

      Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow öz çykyşynda, Söwda-ykdysady we ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-täjik hökümetara onunjy mejlisiniň geçen wagtyndan (2021-nji ýylyň 28 – 29-njy iýuly) şu günki güne çenli ýerine ýetirilen işler barada gysgaça belläp geçdi. Geçen ýylda, iki ýurduň arasyndaky söwda dolanşygynyň ýokarlanandygyny aýtdy hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýokarlandyrmaga mümkinçilikleriň bardygyny belledi.

Duşuşygyň barşynda gatnaşyjylar toparyň 2021-njy ýylyň iýulynda Täjigistan Respublikasynyň paýtagty Duşanbe şäherinde geçirilen Söwda-ykdysady we ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-täjik hökümetara toparynyň onunjy mejlisiniň çözgütlerine laýyklykda bilelikdäki işleriň durmuşa geçirilişini ara alyp maslahatlaşdylar.

Taraplar eksport-import amallarynyň gowulandyrylmagy, özara üpjün edilýän harytlaryň we hyzmatlaryň göwrüminiň artdyrylmagy bilen birlikde söwda-ykdysady we maýa goýum ulgamyndaky gatnaşyklaryň has hem giňeldilmegine itergi berýän şertleriň kämilleşdirilmeginiň zerurdygyny nygtadylar. Mundan başga-da, duşuşygyň dowamynda himiýa, ýangyç-energetika, ulag-aragatnaşyk, senagat ulgamlaryndaky hyzmatdaşlygyň geljegi uly bolan ugurlaryna we özara hereketleriň derwaýys meselelerine seredilip geçildi.

Duşuşygyň ahyrynda taraplar, Söwda-ykdysady we ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-täjik hökümetara toparynyň on birinji mejlisiniň 2022-nji ýylyň 4-nji çärýeginde, Aşgabat şäherinde geçirilmegini teklip etdiler.

Duşuşugyň ahyrynda ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygyny berkitmekde, dünýä döwletleri bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýmakda giň mümkinçilikleri, zerur şertleri döredip berýänligi, tutuş dünýäde ýurdumyzyň abraý-mertebesini belende götermekde bimöçber işleri amala aşyrýanlygy üçin Arkadagly Serdarymyzyň Hormatly Prezidentimiziň adyna alkyşly sözler aýdyldy. Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak belent başynyň hemişe aman, il-ýurt bähbitli umumadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Elektron hökümet hakynda 

 Şu Kanun elektron hökümetiň işiniň tertibini kesgitleýär hem-de bu çygyrda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýär. 

 I BAP. UMUMY DÜZGÜNLER 

 1-nji madda. Esasy düşünjeler 

 Şu Kanunda aşakdaky esasy düşünjeler ulanylýar: 

 1) elektron döwlet hyzmaty — maglumat-kommunikasion tehnologiýalardan peýdalanmak arkaly ýerine ýetirilýän döwlet hyzmaty; 

 2) elektron döwlet hyzmatynyň dessury — elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmeginiň tertibini we oňa bildirilýän talaplary kesgitleýän kadalaşdyryjy hukuk namasy; 

 3) elektron hökümet — maglumat-kommunikasion tehnologiýalardan, şeýle hem pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamyndan peýdalanmak arkaly, döwlet edaralarynyň fiziki we (ýa-da) ýuridik şahslar üçin elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmek boýunça işiniň üpjün edilmegine gönükdirilen guramaçylyk-hukuk çäreleriniň we tehniki serişdeleriň ulgamy; 

 4) elektron hökümetiň ýeke-täk barabarlandyryjysy — her bir fiziki we ýuridik şahsa, kadastryň we gozgalmaýan emlägiň obýektlerine, geografik we beýleki obýektlere berilýän, olary elektron hökümetde barabarlandyrmaga mümkinçilik berýän gaýtalanmaýan kodlar; 

 5) interaktiw döwlet hyzmaty — sargyt edijiniň we elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edarasynyň arasyndaky iki taraplaýyn özara hyzmatdaşlyk arkaly ýerine ýetirilýän elektron döwlet hyzmaty; 

 6) maglumat döwlet hyzmaty — sargyt edijileriň maglumata bolan islegleriniň kanagatlandyrylmagyna gönükdirilen, döwlet edarasynyň işi baradaky maglumaty çap etmek we başga bir görnüşde ýaýratmak arkaly ýerine ýetirilýän elektron döwlet hyzmaty; 

 7) pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy — ähli döwlet edaralarynyň awtomatlaşdyrylan elektron maglumat binýatlar ulgamynyň ýeke-täk bir bitewi awtomatlaşdyrylan elektron maglumatlar binýatlar ulgamynyň gurşawyna birikmegini üpjün edýän ulgam; 

 8) sargyt edijiler — döwlet edarasyna sargytnama bilen ýüz tutan fiziki ýa-da ýuridik şahslar; 

 9) sargytnama — sargyt edijiniň elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmegi barada döwlet edaralaryna iberýän talapnamasy. 

 2-nji madda. Elektron hökümet hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy 

Elektron hökümet hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy Türkmenistanyň Konstitusiýasyna esaslanýar we şu Kanundan hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryndan ybaratdyr. 

 3-nji madda. Elektron hökümetiň esasy wezipeleri 

 Şular elektron hökümetiň esasy wezipeleridir: 

1) döwlet edaralarynyň işiniň netijeliligini, dessinligini we aýdyňlygyny üpjün etmek, olaryň jogapkärçiligini we ýerine ýetirijilik düzgün-nyzamlylygyny güýçlendirmek, ilat we telekeçiligiň subýektleri bilen ikitaraplaýyn aragatnaşygy üpjün etmegiň goşmaça usullaryny döretmek; 

2) Türkmenistanda elektron hökümetiň çygrynda döwlet edaralary bilen özara gatnaşyklary amala aşyrmakda sargyt edijiler üçin mümkinçilikleri döretmek; 

3) döwlet edaralarynyň üstüne ýüklenilen wezipeleriň çygrynda maglumat binýatlaryny, Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalyny hem-de elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawyny emele getirmek; 

4) elektron resminama dolanyşygynyň, döwlet edaralarynyň maglumat binýatlarynyň arasynda özara hyzmatdaşlyk etmegiň we maglumatlary alyşmagyň tärlerini emele getirmegiň hasabyna ilat bilen özara gatnaşyklar amala aşyrylanda döwlet dolandyryş ulgamynda köpugurly «Bir penjire» ulgamyny ornaşdyrmak; 

5) telekeçiligiň subýektlerini, şol sanda statistiki hasabatlylygy bermegiň, gümrük taýdan resmileşdirmegiň, ygtyýarnamalary, rugsatnamalary, sertifikatlary bermegiň, şeýle hem döwlet edaralaryndan maglumatlary almagyň barşynda elektron resminama dolanyşygyndan peýdalanmaga geçirmek; 

6) telekeçiligiň subýektleri tarapyndan elektron täjirçiligiň, önümi ýerlemegiň ulgamlaryndan peýdalanylmagynyň we satyn alnyşyň bütindünýä Internet maglumat ulgamy arkaly amala aşyrylmagynyň, şeýle hem hasaba almagyň, gözegçiligiň we jemagat hyzmatlary üçin tölegiň awtomatlaşdyrylan ulgamlarynyň ornaşdyrylmagynyň gerimini giňeltmek; 

7) nagt däl elektron tölegler, döwlet tarapyndan satyn alnyşy amala aşyrmak, uzak aralykdan elýeterlilik ulgamlaryny we bank-maliýe ulgamynda işiň beýleki elektron görnüşlerini ösdürmek. 

 4-nji madda. Elektron hökümetiň işiniň esasy ýörelgeleri 

 Şular elektron hökümetiň işiniň esasy ýörelgeleridir: 

 1) döwlet edaralarynyň işiniň açyklygy we aýdyňlygy; 

 2) elektron döwlet hyzmatlarynyň sargyt edijiler üçin deň derejede elýeterliligi; 

 3) elektron döwlet hyzmatlarynyň köpugurly «Bir penjire» ulgamy boýunça amala aşyrylmagy; 

 4) döwlet edaralarynyň resminamalarynyň bir ülňä getirilmegi; 

 5) elektron hökümetiň ýeke-täk barabarlandyryjylaryndan peýdalanylmagy; 

 6) elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň tertibiniň yzygiderli kämilleşdirilmegi; 

 7) maglumat howpsuzlygynyň üpjün edilmegi; 

 8) sargyt edijileriň elektron döwlet hyzmatlaryna deň hukuklylygy. 

 5-nji madda. Elektron hökümetiň işiniň maliýeleşdirilmegi 

Elektron hökümetiň işiniň maliýeleşdirilmegi Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň serişdeleriniň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň öz serişdeleriniň hasabyna, şeýle hem Türkmenistanyň kanunçylygynda gadagan edilmedik beýleki çeşmeleriň hasabyna amala aşyrylýar. 

 II BAP. ELEKTRON HÖKÜMETIŇ IŞI BABATDA DÖWLET DÜZGÜNLEŞDIRMESI 

 6-njy madda. Elektron hökümetiň işi babatda döwlet düzgünleşdirmesini amala aşyrýan edaralar 

Elektron hökümetiň işi babatda döwlet düzgünleşdirmesi Türkmenistanyň Ministrler Kabineti, Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan kesgitlenilýän elektron hökümetiň işi babatda ygtyýarly edara (mundan beýläk — ygtyýarly edara), şeýle hem öz ygtyýarlyklarynyň çäklerinde beýleki döwlet edaralary tarapyndan amala aşyrylýar. 

 7-nji madda. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ygtyýarlylygy 

 Türkmenistanyň Ministrler Kabineti elektron hökümetiň işi babatda: 

 1) ýeke-täk döwlet syýasatyny kesgitleýär; 

 2) döwlet maksatnamalaryny tassyklaýar we olaryň durmuşa geçirilmegine gözegçiligi amala aşyrýar; 

 3) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawyny ýöretmegiň tertibini kesgitleýär; 

 4) pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamynyň hereket etmeginiň tertibini belleýär; 

 5) elektron döwlet hyzmatlarynyň dessuryny tassyklaýar; 

6) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişiniň hiline baha bermegiň usulyýetini, şeýle hem elektron hökümetiň taslamalaryny durmuşa geçirmegiň netijeliliginiň maksatlaýyn görkezijilerini tassyklaýar; 

 7) Türkmenistanyň kanunçylygynda onuň ygtyýarlylygyna degişli edilen beýleki wezipeleri amala aşyrýar. 

 8-nji madda. Ygtyýarly edaranyň ygtyýarlylygy 

 Ygtyýarly edara elektron hökümetiň işi babatda: 

1) ýeke-täk döwlet syýasatyny amala aşyrýar, elektron hökümetiň işinde ileri tutulýan ugurlary kesgitlemek we elektron hökümet hakynda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça teklipleriň işlenip düzülmegini amala aşyrýar; 

 2) döwlet maksatnamalaryny işläp taýýarlaýar; 

 3) döwlet edaralarynyň elektron hökümet çygryndaky işini utgaşdyrýar; 

4) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmegi, şeýle hem pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy baradaky hasabat maglumatlaryny düzýär we işläp taýýarlaýar; 

5) elektron hökümetiň kömekçi hyzmat pudaklarynyň, pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamynyň, Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalynyň hereket etmegini üpjün edýär; 

6) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmeginiň hiline, şeýle hem elektron hökümetiň taslamalaryny durmuşa geçirmegiň netijeliliginiň maksatlaýyn görkezijileriniň gazanylmagynyň derejesine baha berilmegini amala aşyrýar; 

7) maglumatlary toplamak, saklamak, işläp taýýarlamak, bermek we alyşmak boýunça ülňüleriň we tehniki talaplaryň esasynda elektron hökümetiň tehniki esaslaryny emele getirmek boýunça çäreleri amala aşyrýar; 

8) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmegini we pudagara elektron maglumat alyş-çalyş amallaryny kämilleşdirmek boýunça teklipleri işläp düzýär; 

 9) elektron döwlet hyzmatlarynyň dessurlarynyň ylalaşylmagyny amala aşyrýar; 

 10) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawynyň emele getirilmegine we ýöredilmegine gatnaşýar; 

11) elektron hökümetiň maglumat ulgamlarynyň we maglumat binýatlarynyň maglumat howpsuzlygyny, kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek boýunça çäreleri işläp düzýär we amala aşyrýar; 

 12) işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak we olary gaýtadan taýýarlamak boýunça çäreleri amala aşyrýar; 

 13) elektron hökümetiň ösdürilmegine maýa goýumlarynyň çekilmegine gatnaşýar; 

 14) halkara hyzmatdaşlygy amala aşyrýar; 

15) elektron hökümeti emele getirýän ulgamlaryň (elektron döwlet hyzmaty, elektron görnüşde pudagara özara hyzmatdaşlyk ulgamy, web-saýtlar, maglumat binýatlary we beýlekiler) ygtybarly işjeňligini, elýeterliligini, ätiýaçlylygyny, maglumat howpsuzlygyny we kiberhowpsuzlygyny üpjün edýär; 

16) Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalyna fiziki we ýuridik şahslara hödürlenýän hyzmatlary ýerleşdirmek boýunça işleri durmuşa geçirýär; 

 17) elektron hökümetiň elektron sanly goly bellige alyş we tassyklaýyş merkeziniň işini üpjün edýär; 

18) elektron hökümetiň peýdalanyjylaryny barabarlandyrmagyň we autentifikasiýasynyň ýeke-täk maglumatlar ulgamynyň işini üpjün edýär; 

 19) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawyny ýöretmegiň tertibini işläp taýýarlaýar; 

 20) elektron görnüşde pudagara özara hyzmatdaşlyk ulgamynyň hereket etmeginiň tertibini işläp taýýarlaýar; 

 21) döwlet edaralarynyň gatnaşmagynda ýerine ýetirilýän elektron döwlet hyzmatlarynyň dessuryny işläp taýýarlaýar; 

 22) Türkmenistanyň kanunçylygynda onuň ygtyýarlylygyna degişli edilen beýleki wezipeleri amala aşyrýar. 

 9-njy madda. Döwlet edaralarynyň ygtyýarlylygy 

 Döwlet edaralary elektron hökümetiň işi babatda öz ygtyýarlyklarynyň çäklerinde: 

 1) ýeke-täk döwlet syýasatynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşýarlar; 

 2) döwlet maksatnamalarynyň işlenip taýýarlanylmagyna we durmuşa geçirilmegine gatnaşýarlar; 

3) maglumat ulgamlarynyň we maglumat binýatlarynyň, şeýle hem elektron döwlet hyzmatlarynyň ornaşdyrylmagyny, ösdürilmegini we bileleşikli hereketini üpjün edýärler; 

4) ygtyýarly edara bilen ylalaşmak arkaly, öz işleriniň çygyrlarynda elektron döwlet hyzmatlarynyň dessurlaryny işläp taýýarlaýarlar we tassyklaýarlar; 

5) özleri tarapyndan ýerine ýetirilýän elektron döwlet hyzmatlarynyň elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawynda bellige alynmagyny hem-de Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalynda ýerleşdirilmegini üpjün edýärler; 

6) sargyt edijileriň elektron döwlet hyzmatlaryny islegleri boýunça saýlap almaklaryna mümkinçiligiň döredilmegini üpjün edýärler; 

7) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmegi üçin, şol sanda mümkinçiligi çäkli adamlar üçin zerur şertleri döredýärler; 

8) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmegi üçin zerur maglumatlary özünde saklaýan maglumat ulgamlarynyň we maglumat binýatlarynyň bökdençsiz işlemegini üpjün edýärler; 

 9) maglumat ulgamlarynyň we maglumat binýatlarynyň maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça çäreleri amala aşyrýarlar; 

 10) işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak we olary gaýtadan taýýarlamak boýunça çäreleri amala aşyrýarlar; 

11) maglumat ulgamlaryny, maglumat binýatlaryny hem-de torlaryny döwlet we beýleki maksatnamalaryň esasynda ösdürmegiň pudaklaýyn meýilnamalaryny (maksatnamalaryny) işläp taýýarlaýarlar; 

12) özleriniň resmi web-saýtlarynyň işjeňligini hem-de täzelenip durulmagyny, şeýle hem olarda elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň tertibi baradaky maglumatyň çap edilmegini üpjün edýärler; 

 13) özleriniň düzüm bölümlerinde maglumat-kommunikasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyny üpjün edýärler; 

14) özara hyzmatdaşlygyň dürli görnüşleri arkaly, sargyt edijileriň elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmeginiň barşy barada maglumat almaklaryna mümkinçiligiň döredilmegini üpjün edýärler; 

 15) elektron hökümet hakynda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça teklipleriň işlenip taýýarlanylmagyna gatnaşýarlar; 

16) ilata edilýän sanly hyzmatlaryň ygtybarly işjeňligini, elýeterliligini, ätiýaçlylygyny, maglumat howpsuzlygyny we kiberhowpsuzlygyny üpjün edýärler; 

 17) Türkmenistanyň kanunçylygynda olaryň ygtyýarlylygyna degişli edilen beýleki wezipeleri amala aşyrýarlar. 

 III BAP. ELEKTRON DÖWLET HYZMATLARYNY ÝERINE ÝETIRMEK 

 10-njy madda. Elektron döwlet hyzmatlaryny köpugurly «Bir penjire» ulgamy boýunça ýerine ýetirmek 

Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edarasynyň şeýle hyzmaty ýerine ýetirmek üçin beýleki döwlet edaralarynda bar bolan resminamalary hem-de maglumatlary almaly bolan halatlarynda, elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmegi köpugurly «Bir penjire» ulgamy boýunça amala aşyrylýar. Şunda elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edarasy görkezilen resminamalary we maglumatlary pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy arkaly, sargyt edijini gatnaşdyrmazdan, özbaşdak alýar. 

 11-nji madda. Döwlet edaralarynyň resminamalarynyň bir ülňä getirilmegini amala aşyrmak 

1. Elektron döwlet hyzmatlary ýerine ýetirilende, şeýle hem pudagara elektron maglumat alyş-çalşygyň barşynda döwlet edaralarynyň ulanýan resminamalary öz aralarynda bir ülňä getirilmelidir. 

2. Resminamalaryň bir ülňä getirilmegi ygtyýarly edara bilen bilelikde gönüden-göni döwlet edaralary tarapyndan amala aşyrylýar. 

 12-nji madda. Elektron hökümetiň ýeke-täk barabarlandyryjysyndan peýdalanmak 

1. Elektron döwlet hyzmatlary ýerine ýetirilende, şeýle hem pudagara elektron maglumat alyş-çalşygyň barşynda elektron hökümetiň ýeke-täk barabarlandyryjysyndan peýdalanylýar. 

2. Elektron hökümetiň merkezi maglumat binýadynda, şeýle hem elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlarynda we maglumat binýatlarynda maglumatlary saklamak we işläp taýýarlamak elektron hökümetiň ýeke-täk barabarlandyryjysyndan peýdalanmak arkaly amala aşyrylýar. 

3. Elektron hökümetiň ýeke-täk barabarlandyryjylarynyň sanawy, ony emele getirmegiň, ýöretmegiň we peýdalanmagyň tertibi, şeýle hem sargyt edijiniň ol tarapyndan berlen barabarlandyryja laýyklygyny anyklamagyň tertibi elektron hökümetiň işi babatda ygtyýarly edara tarapyndan işlenip taýýarlanylýar we Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanylýar. 

 13-nji madda. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň tertibini kämilleşdirmek 

1. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň, şeýle hem elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralarynyň özara hyzmatdaşlygynyň tertibi şular arkaly hökmany kämilleşdirilmäge degişlidir: 

1) artykmaç administratiw amallary aradan aýyrmak we (ýa-da) birleşdirmek hem-de döwlet edaralarynyň birmeňzeş wezipeleriniň sanyny azaltmak; 

 2) sargyt edijiler tarapyndan berilýän resminamalaryň sanyny azaltmak; 

 3) pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamyny amatly görnüşe getirmek; 

 4) elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň möhletlerini gysgaltmak. 

2. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralary elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň tertibiniň yzygiderli kämilleşdirilmegine gönükdirilen çäreleri işläp düzmäge we amala aşyrmaga borçludyrlar. 

 14-nji madda. Maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek 

1. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralary elektron döwlet hyzmatlary ýerine ýetirilende ulanylýan maglumat ulgamlarynyň we maglumat binýatlarynyň howpsuzlygyny üpjün etmäge borçludyrlar. 

2. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralary şahsy maglumatlaryň, şeýle hem döwlet syrlaryny ýa-da kanun arkaly goralýan beýleki bir syry düzýän maglumatlaryň goragyny we ol maglumatlara birugsat aralaşmagyň öňüniň alynmagyny üpjün etmek boýunça zerur guramaçylyk-tehniki çäreleri amala aşyrýarlar. 

3. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlarynda we maglumat binýatlarynda saklanylýan şahsy maglumatlar olar özüne degişli bolup durýan sargyt edijiniň razylyk bermegi boýunça işlenip taýýarlanylmagy, berilmegi we alynmagy üçin ulanylýar, kanunçylykda göz öňünde tutulan halatlary muňa degişli däldir. 

 15-nji madda. Elektron döwlet hyzmatlarynyň görnüşleri 

 1. Elektron döwlet hyzmatlary maglumat we interaktiw döwlet hyzmatlary görnüşinde bolup biler. 

2. Sargyt edijileriň maglumata bolan islegleriniň kanagatlandyrylmagyna gönükdirilen, döwlet edarasynyň işi baradaky maglumaty çap etmek we başga bir görnüşde ýaýratmak arkaly ýerine ýetirilýän elektron döwlet hyzmaty maglumat döwlet hyzmaty bolup durýar. 

3. Sargyt edijiniň we elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edarasynyň arasyndaky iki taraplaýyn özara hyzmatdaşlyk arkaly ýerine ýetirilýän elektron döwlet hyzmaty interaktiw döwlet hyzmaty bolup durýar. 

 16-njy madda. Elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawy 

 1. Elektron döwlet hyzmatlary elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawynda bellige alynmalydyr. 

2. Elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawynda elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirmek üçin zerur bolan resminamalaryň hem-de maglumatlaryň sanawy we formaty baradaky, şeýle hem olaryň ýerine ýetirilmegi üçin jogapkär döwlet edaralary baradaky maglumat görkezilmelidir. 

Elektron döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk Döwlet sanawyny ýöretmegiň tertibi Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan bellenilýär. 

 17-nji madda. Elektron döwlet hyzmatlaryna bildirilýän talaplar 

 1. Maglumat döwlet hyzmatlary doly we ygtybarly maglumaty özünde saklamalydyr. 

 2. Interaktiw döwlet hyzmatlary: 

1) maglumatlary toplamak, saklamak, işläp taýýarlamak, bermek we alyşmak çygryndaky kanunçylygyň we kadalaşdyryjy resminamalaryň esasynda döredilmelidir; 

 2) elektron döwlet hyzmatlarynyň dessurynyň esasynda ýerine ýetirilmelidir; 

3) şahsy maglumatlaryň işlenip taýýarlanylmagyny göz öňünde tutýan hyzmatlaryň sargyt edijiler üçin howpsuz görnüşde elýeterli bolmagyny üpjün etmelidir; 

 4) elektron döwlet hyzmaty boýunça sargytnamany ibermäge we hyzmatyň netijesini almaga mümkinçiligi üpjün etmelidir; 

 5) doly, ygtybarly we birugsat aralaşylmagyndan goralýan maglumaty özünde saklamalydyr. 

 18-nji madda. Elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmegi baradaky sargytnama bildirilýän talaplar 

1. Elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmegi baradaky sargytnamanyň düzümine, formatyna, barabarlandyryjysyna, resmileşdirilmeginiň we iberilmeginiň tertibine bildirilýän talaplar elektron döwlet hyzmatlarynyň dessury bilen kesgitlenýär. 

2. Sargyt edijiniň barabarlandyrylmagynyň geçirilmegini talap edýän elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmegi baradaky sargytnama elektron resminama görnüşinde bolmalydyr. 

3. Elektron döwlet hyzmatynyň ýerine ýetirilmegi barada elektron resminama görnüşinde iberilen sargytnama kagyz görnüşinde iberilen sargytnama deňleşdirilýär. 

 19-njy madda. Sargyt edilýän elektron döwlet hyzmaty boýunça berilýän jogaba bildirilýän talaplar 

1. Sargyt edilýän elektron döwlet hyzmaty boýunça berilýän jogabyň düzümine, formatyna, barabarlandyryjysyna, resmileşdirilmeginiň we iberilmeginiň tertibine bildirilýän talaplar elektron döwlet hyzmatlarynyň dessury bilen kesgitlenýär. 

2. Sargyt edilýän elektron döwlet hyzmaty boýunça sargyt edijä iberilýän jogap, kada bolşy ýaly, elektron resminama görnüşinde bolmalydyr we elektron döwlet hyzmatynyň dessurynda bellenen möhletlerde iberilmelidir. 

3. Sargyt edilýän elektron döwlet hyzmaty boýunça sargyt edijä elektron resminama görnüşinde iberilýän jogap kagyz görnüşinde iberilen jogaba deňleşdirilýär. 

 20-nji madda. Elektron döwlet hyzmatlaryndan peýdalanmakda sargyt edijiniň hukuklary 

 1. Sargyt ediji şulara hukuklydyr: 

 1) elektron döwlet hyzmatlaryndan öz wagtynda we elektron döwlet hyzmatlarynyň dessuryna laýyklykda peýdalanmaga; 

 2) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmeginiň tertibi barada doly we ygtybarly maglumaty almaga; 

3) elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmeginiň barşy baradaky maglumaty özara hyzmatdaşlygyň dürli görnüşleri (resmi web-saýt, telefon, elektron poçta, «gyssagly liniýa» we beýlekiler) arkaly almaga;  

4) elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralarynyň çözgütleri, olaryň wezipeli işgärleriniň hereketleri (hereketsizligi) barada tabynlygynyň tertibine görä ýokarda duran edaralara ýa-da wezipeli adamlara, ýa-da kazyýete bellenen tertipde şikaýat etmäge; 

5) ses bermek, teklipleri ibermek ýa-da pikir soraşmagyň degişli nusgalaryny ýazyp doldurmak arkaly, elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişiniň hiline baha berilmegine gatnaşmaga; 

 6) elektron döwlet hyzmatlarynyň kämilleşdirilmegi boýunça teklipleri girizmäge. 

 2. Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, sargyt ediji beýleki hukuklara-da eýe bolup biler. 

 21-nji madda. Elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişiniň hiline baha bermegi geçirmek 

1. Elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişiniň hiline baha bermegi geçirmek ygtyýarly edara tarapyndan Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanylýan usulyýet esasynda, şeýle hem jemgyýetçiligiň pikirini öwrenmek arkaly amala aşyrylýar. 

2. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralary baha berilmeginiň netijelerini göz öňünde tutmak bilen, hyzmatlaryň ýerine ýetirilişiniň hilini ýokarlandyrmak boýunça çäreleri amala aşyrmaga borçludyrlar. 

 IV BAP. ELEKTRON HÖKÜMETIŇ HEREKET ETMEGINI GURAMAK 

 22-nji madda. Elektron hökümetiň kömekçi hyzmat ediş pudaklary 

 Elektron hökümetiň kömekçi hyzmat ediş pudaklary şulardan ybarat: 

 1) döwlet maglumat binýatlaryndan; 

 2) pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamlaryndan; 

 3) döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlaryndan we maglumat binýatlaryndan we olaryň toplumlaryndan; 

 4) döwlet edaralarynyň resmi web-saýtlaryndan we Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalyndan; 

 5) Maglumatlary işläp taýýarlaýyş merkezinden; 

 6) elektron hökümetiň kömekçi hyzmat ediş beýleki pudaklaryndan. 

 23-nji madda. Elektron hökümetiň döwlet maglumat binýatlary 

1. Maglumatyň ýeke-täk merkezleşdirilen çeşmeleri bolup durýan, döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmegi we pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy üçin döwlet edaralarynyň esasy maglumatlary umumylaşdyrylýan we saklanylýan döwlet maglumat gorlary elektron hökümetiň döwlet maglumat binýatlary bolup durýar. 

2. Elektron döwlet hyzmatlary ýerine ýetirilende, şeýle hem pudagara elektron maglumat alyş-çalşygyň barşynda elektron hökümetiň döwlet maglumat binýatlaryndaky maglumat ulanylýar. Elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmegi, şeýle hem pudagara elektron maglumat alyş-çalşygy üçin zerur bolan beýleki maglumat döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlarynda we maglumat binýatlarynda saklanylyp bilner. 

Elektron hökümetiň döwlet maglumat binýatlaryny döretmegiň, ulanmagyň we saklamagyň tertibi elektron hökümetiň işi babatda ygtyýarly edara tarapyndan işlenip taýýarlanylýar hem-de Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanylýar. 

 24-nji madda. Pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy, döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlary we maglumat binýatlary we olaryň toplumlary 

1. Pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy elektron döwlet hyzmatlary ýerine ýetirilende döwlet edaralarynyň öz borçlaryny we wezipelerini berjaý etmekleri üçin, olaryň özara hyzmatdaşlygyny üpjün edýär. 

2. Döwlet edaralary tarapyndan maglumat ulgamlary we maglumat binýatlary döredilende, pudagara elektron maglumat alyş-çalşygy üpjün etmek üçin, olaryň elektron hökümetiň döwlet maglumat binýatlary bilen goşulyşmak mümkinçiligi göz öňünde tutulmalydyr. 

3. Pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy maglumaty toplamak, saklamak, işläp taýýarlamak, bermek we alyşmak boýunça bildirilýän talaplaryň esasynda hereket edýär. 

Pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamynyň hereket etmeginiň tertibi Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan bellenilýär. 

4. Döwlet edaralarynda ulanylýan resminamalar Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, esasan, elektron resminamalar görnüşinde döredilmelidir, iberilmelidir we saklanylmalydyr. 

Pudagara elektron maglumat alyş-çalyş ulgamy arkaly berilýän resminamalaryň we maglumatyň sanawy elektron döwlet hyzmatlarynyň dessurynda bellenilýär. 

5. Elektron hökümetde döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlary we maglumat binýatlary maglumatyň toplanylmagyny, saklanylmagyny, gözlenilmegini, işlenip taýýarlanylmagyny, şeýle hem şol edaralaryň ygtyýarlyklarynyň çäklerinde peýdalanylmagyny üpjün edýär. 

6. Elektron hökümetde döwlet edaralarynyň maglumat ulgamlary we maglumat binýatlary maglumatyň toplanylmagyny, saklanylmagyny, gözlenilmegini, işlenip taýýarlanylmagyny, şeýle hem ol edaralaryň öz aralarynda elektron görnüşde özara hyzmatdaşlyk amallarynyň awtomatlaşdyrylmagyny üpjün edýän toplumlara birigip bilerler. 

 25-nji madda. Döwlet edaralarynyň resmi web-saýtlary we Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portaly 

1. Sargyt edijilere elektron döwlet hyzmatlary döwlet edaralarynyň resmi web-saýtlarynyň hem-de döwlet edaralary tarapyndan ýerine ýetirilýän interaktiw döwlet hyzmatlaryna elýeterliligiň ýeke-täk nokady bolup durýan Döwlet hyzmatlarynyň ýeke-täk portalynyň üsti bilen ýerine ýetirilýär. 

2. Elektron döwlet hyzmatlaryny ýerine ýetirýän döwlet edaralary elektron döwlet hyzmatlarynyň ýerine ýetirilmeginiň tertibi baradaky maglumaty özleriniň resmi web-saýtlarynda ýerleşdirýärler. 

 V BAP. JEMLEÝJI DÜZGÜNLER 

 26-njy madda. Jedelleri çözmek 

 Elektron hökümet babatda ýüze çykýan jedeller Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen tertipde çözülýär. 

 27-nji madda. Elektron hökümet hakynda kanunçylygyň bozulandygy üçin jogapkärçilik 

 Şu Kanunyň bozulmagy Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen tertipde jogapkärçilige eltýär. 

 28-nji madda. Şu Kanunyň herekete girmegi 

 Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden herekete girizilýär. 

 Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar BERDIMUHAMEDOW. 

 Aşgabat şäheri. 2022-nji ýylyň 24-nji iýuly.

Ýurdumyzda hususy pudaga berilýän ünsüň netijesinde döredilen “Maksatly Türkmen” hojalyk jemgyýeti bu gün alyp barýan üstünlikli işleri bilen uly meşhurlyga eýe bolýar. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan bu hojalyk jemgyýetiniň önümçilik kärhanalary Ak bugdaý etrabynyň çägindäki senagat zolagynda ýerleşýär. 

Häzirki zaman ýokary tehnologiýaly kärhana reňklenen aýna penjireleri, gapylary, birleşdirilen panelleri gurmaga ýöriteleşdirilendir. Onda işçi-hünärmenleriň onlarçasy zähmet çekmek bilen, kämil tehnologiýalary başarjaňlyk bilen dolandyrmagy başarýarlar. Olaryň çekýän agzybirlikli zähmeti netijesinde öndürilýän bäsdeşlige ukyply önümler sarp edijilere bökdençsiz ýetirilýär. Şol önümler öýlere, edara-binalara özboluşly görk we rahatlyk berip, göreniň ünsüni çekýär. 

 Kärhananyň önümçilik işinde ekologiýa taýdan arassa çig malyň ulanylmagy, önümleriň bezeginde, daşky görkünde buýrujylaryň islegleriniň nazara alynmagy olara bolan islegi ýokarlandyrmak bilen, hiline hem oňyn täsirini ýetirýär. Şeýle bolansoň, Ýewropanyň meşhur önüm öndürijileriniň kämil tehnologiýalary bilen üpjün edilen önümçilik bölümlerinde taýýarlanylýan alýumin penjiredir gapylar, aýnadan dürli ölçegdäki duş kabinalary, balkon aýmançalary, şeýle-de panjur we ýygnalýan saýawanlar, daşky žalýuzlar, awtomatik sensorly gapylar, derwezeler, günden goraýan telärler, ofis üçin taplanan aýnadan ýasalan germewler uly gyzyklanma eýedir. 

Kärhananyň hünärmenleri hemişe täzeçillige ymtylýarlar. Olaryň täzeçillige ýugrulan gözlegleri netijesinde öndürilýän önümleriň görnüşleri barha artýar. Bu bolsa, daşary ýurtlardan getirilýän bäsdeşlige ukyply gurluşyk önümleriniň ornuny tutýan ýerli önümleriň önümçiliginiň giňelmegine oňyn täsirini ýetirýär.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň 21-nji iýulda Gyrgyz Respublikasynda geçirilen dördünji konsultatiw duşuşygyndaky çykyşynyň barşynda häzirki wagtda Türkmenistanyň BMG-de 2023-nji ýyly halkara derejede «Dialog — parahatçylygyň kepili» diýip yglan etmek hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Merkezi Aziýada parahatçylyk we ynanyşmak zolagy» atly Kararnamalaryny işläp taýýarlamak baradaky başlangyçlary taýýarlaýandygyny aýtdy we bu teklipleriň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ählisi tarapyndan goldawa mynasyp boljakdygyna ynam bildirdi. 

Şunda gapma-garşylyklary aradan aýyrmakda, olary gepleşikler arkaly çözmek üçin amatly şertleri döretmekde halkara tagallalary goldamak maksady bilen, sebitiň çäklerinde we beýleki döwletler bilen bilelikde diplomatik gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň maksadalaýykdygy barada nygtaldy. Şu babatda biz sebitde, hususan-da, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işi arkaly öňüni alyş diplomatiýasynyň gurallaryny ulanmaga öz garaýyşlarymyzy teklip edip bileris we teklip etmelidiris, oňa hemmetaraplaýyn goldaw, ýardam bermelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi we şu ýylyň güýzünde Merkezi Aziýa döwletleriniň Daşary işler ministrlikleriniň hem-de sebitleýin merkeziň ýolbaşçylarynyň derejesinde geňeşmeleri geçirmek baradaky başlangyjy beýan etdi. 

Türkmenistanyň Bitaraplygyna gapma-garşylyklaryň öňüni almagyň möhüm şerti hökmünde garalýar. Türkmen Bitaraplygynyň oňyn orny Merkezi Aziýa döwletleriniň ählisiniň awtordaş bolmagynda kabul edilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalarynyň ikisi bilen ykrar edildi we tassyklanyldy. Şunuň bilen baglylykda, bu ýagdaýy biziň ýurtlarymyzyň ählumumy parahatçylygy we durnuklylygy pugtalandyrmak boýunça halkara gün tertibini mundan beýläk-de iş ýüzünde durmuşa geçirmekde ulanmak teklip edildi. 

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan netijeli daşary syýasy strategiýany yzygiderli durmuşa geçirip, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi, ilkinji nobatda, sebit boýunça goňşy döwletler bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürýär. Türkmen halkyny şol ýurtlaryň halklary bilen medeni we ruhy gymmatlyklaryň umumylyklary, taryhyň dowamynda emele gelen dostluk, birek-birege goldaw bermek gatnaşyklary baglanyşdyrýar. 

Ýurdumyz Merkezi Aziýada parahatçylygyň, howpsuzlygyň, durnukly ösüşiň bähbidine giň we netijeli gatnaşyklar ugrunda çykyş edip, sebit hyzmatdaşlygynda işjeň orny eýeleýär. 

Biziň ýurdumyzyň şu ýylyň başynda sanly ulgam arkaly “Merkezi Aziýa — Hytaý” hem-de “Merkezi Aziýa — Hindistan” sammitlerine gatnaşmagy hem munuň aýdyň subutnamasydyr. Şol sammitler bu ýurtlaryň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllyk şanly senesine gabat geldi. 

Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň başlangyjy boýunça geçirilen “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitiniň barşynda türkmen tarapynyň öňe süren Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek bilen bagly taslamasy Ýewraziýada ykdysady ösüşe güýçli itergi bermäge niýetlenip, häzirki döwrüň ýörelgelerinde Ýuwaş ummandan Atlantik ummanyna çenli örän uly giňişligi birleşdirmek bilen, özara bagly bolan önümçilik we tehnologik ulgamlarydyr senagat halkalaryny emele getirmelidir, köp sanly ýaşaýyş-durmuş meselelerini çözmäge, halklaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini we abadançylygyny ýokarlandyrmaga ýardam etmelidir diýlip bellenildi. 

«Merkezi Aziýa — Hindistan» sammitiniň barşynda Hindistan Respublikasynyň Premýer-ministri Narendra Modi öz ýurdunyň Merkezi Aziýa bilen netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, Merkezi Aziýa sebiti Hindistanyň ýakynlaşmak we giň hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna garaýşynda möhüm orun eýeleýär. Häzirki döwürde däp bolan döwletara gatnaşyklar, şol sanda köptaraplaýyn esasdaky, hususan-da, “Merkezi Aziýa — Hindistan” görnüşindäki hyzmatdaşlyk üstünlikli ösdürilip, ol bu ýerde ýaşaýan halklaryň taryhy-medeni umumylygyna daýanýar. Premýer-ministr Narendra Modiniň Gurban baýramy mynasybetli hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa golaýda iberen gutlag hatynda nygtaýşy ýaly, hindistanlylaryň yslam dinine uýýan 200 milliondan gowragy bu baýramy ählumumy ynsanperwerligiň dabaralanmasy, ähli adamlaryň parahatçylyga, raýdaşlyga hem-de dost-doganlyga ymtylmasy hökmünde belleýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň dördünji konsultatiw duşuşygynda eden çykyşynda medeni-ynsanperwer gatnaşyklar barada aýdyp, Merkezi Aziýanyň dünýä siwilizasiýasynyň esasy ojaklarynyň biridigine ünsi çekdi. 

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda biziň ýurtlarymyzyň medeni bileleşikleriniň toplumlaýyn, köpugurly gatnaşyklarynyň, Merkezi Aziýanyň halklarynyň baý ruhy-taryhy mirasyny, edebiýat, sungat, kinematografiýa ulgamynda gazanylýan üstünlikleri wagyz etmegiň, döredijilik intelligensiýasynyň wekilleriniň arasynda giňişleýin gatnaşyklary höweslendirmegiň ulgamy hökmünde sebitde bitewi medeni giňişligi döretmek wezipesi durýar. Hut şolar yzygiderli häsiýete eýe bolmak bilen, sebitleýin medeni gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin şertleri döretmek wezipesini öz üstüne almalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we ony Merkezi Aziýanyň medeni dialogynyň forumy diýip atlandyrmagy teklip etdi. Şeýle-de bu ulgamdaky işi höweslendirmek maksady bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Prezidentleriniň medeniýet ulgamyndaky üstünlikler üçin her ýylky baýragyny döretmek başlangyjy öňe sürüldi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň aýratyn nygtaýşy ýaly, häzirki döwürde, dünýädäki ýagdaýyň örän çylşyrymlaşan şertlerinde bize — umumy taryhy kökleri bolan goňşy, doganlyk halklara bitewüligi hem-de jebisligi saklamak, jogapkärçiligi, öňdengörüjiligi görkezmek zerur bolup durýar. 

Döwlet Baştutanymyz bilelikde biziň halklarymyz we döwletlerimiz üçin parahatçylygy, abadançylygy, ösüşi, Merkezi Aziýanyň dünýä ähmiýetli, çalt depginde ösýän hem-de geljegi uly ykdysady sebitleriň hataryna doly we netijeli goşulmagyny üpjün edip biljekdigimize ynam bildirip, Türkmenistanyň şu maksatlara ýetmek üçin ysnyşykly gatnaşyklara taýýardygyny tassyklady. 

Şu ýurtlar bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklary hemmetaraplaýyn pugtalandyrmak “Açyk gapylar” hem-de giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirýän Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugry bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň dördünji konsultatiw duşuşygynda Türkmenistanyň BMG-de 2023-nji ýyly halkara derejede “Dialog — parahatçylygyň kepili” diýip yglan etmek hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň “Merkezi Aziýada parahatçylyk we ynanyşmak zolagy” atly Kararnamalaryny işläp taýýarlaýandygy barada aýtmagy sebitiň diňe bir yklymyň çäklerinde däl, eýsem, ählumumy ösüşde hem barha artýan ornuny nazara almak bilen, ýurdumyzyň özara gatnaşyklaryň wajyp meselelerini çözmäge toplumlaýyn, deňagramly çemeleşýändiginiň nobatdaky güwäsi bolup durýar. 

(TDH)

Ýagtylyk ynsan durmuşynda möhüm orny eýeleýär. Çünki ýagtylyk bu jahanyň giňişligi. Şonuň üçin bolsa gerek, ata-babalarymyz ýagtylygy – şamçyraga meňzedipdirler. Uzak ýola sapara ýa-da argyşa gidýän ýolagçylara «Ýoluňyz ak bolsun!» diýilmeginiň aňyrsynda-da, ýagtylyk, ýagty ýol bilen bagly çuňňur many ýatyr. Durmuşdan tejribesi ýetik pederlerimiz ylym-bilimi hem perzentleriň durmuş ýolundaky şamçyrag, ýagtylyk, yşyk saýyp, olaryň bilimden ýüki ýetik ynsanlar bolup ýetişmeklerini isläpdirler. Her ädimde nesillerine öz döwrüniň sowatly, bilimli adamlary bolmagyny ündäpdirler. Şeýdibem, nesilleriň dünýä ylym-bilim arkaly akyl ýetirýän, tüm gijeleri gündize öwürýän ýagtylyga, ýyldyrym çaltlygyndaky tizlige eýe bolýan, tebigatyň gizlin syrlaryny açyp bilýän ynsanlar boljakdygyna berk ynanypdyrlar. Nesillerem öz gezeginde ata-babalarynyň ylym-bilim, durmuş tejribesine eýerip, olaryň ynamyny aňryýany bilen ödäp bilipdirler diýsek, hakykatdan daş düşdügimiz bolmasa gerek?! 

Ýaş wagtymyz oba ýerlerinde gyş günleri käýarym güýçli gar ýa-da ýagyn ýagmagy sebäpli elektrik togunyň kesilip, çyralaryň öçýän wagtlary bolýardy. Şonda ulularyň onluk çyranyň peltesini ýakyp, üstünden ýukajyk aýna çüýşesini geýdirip, otagy ýagtylandyrýany ýadyma düşýär. Biziň hemmämiz bolsa sülgüniň çagalary ýaly orta ýazylan saçagyň gapdalynda goýlan çyranyň daşyna üýşerdik. Öçügsije yşyk berýän onluk çyranyň ýagtylygy bizi känbir kanagatlandyryp baranokdy. Onsoň ene-atalarymyz bazara gidenlerinde ýene-de onluk çyra ýa-da panus çyra alyp gelerdiler. Şol çyralaryň ikisini, hatda üçüsini ýaksagam, elektrik çyrasynyň ornuny tutup bilmeýärdi, üstesine-de, ýanýan nebitiň tüssesiniň ysy çykar durardy. Göwnümize bolmasa, şonda öýümizem daralan ýaly görnerdi. Käte çyraň ýagtysyna otagyň diwarynda göwrämizden birnäçe esse uly kölegämizi synlap oturyşymyza uklap galardyk. Emma, muňa garamazdan, özümizden uly uýalarymyzyň şol çyralaryň ýagtysyna keşde gaýap, haly dokandyklarynyň, mekdep okuwçysy bolan jigilerimiziň kitap okap, düzme ýazandyklarynyň şaýady bolupdyk. Şeýle günler gysga-da bolsa, bizi basym ýadadýardy. Haçan-da, obamyza elektrik ussalarynyň gelip, elektrik simlerine zeper ýetirilen sütünleri, olara togy bölüp goýberiji elektrik transformatorlary bejerip, öýümizde ýene-de elektrik çyralary ýalkym saçanda, özümizi täzeden dünýä inen ýaly duýardyk. Begenjimizden ernimiz ýerine gelmezdi. Öýümizem, göwnümizem, umuman, bütin dünýämiz giňän ýaly bolardy. Şeýle ýagdaýlarda ýaşulularyň: «Sadagasy boldugym, elektrik togunyň ýagtylygynyň eşretini görmegiň özem jana lezzet» diýýän sözlerini häli-şindi eşiderdik. Şol wagtlar bu jümlelere doly akyl ýetirmesek-de, soň-soňlar elektrik energiýasynyň adamzat durmuşynyň aýrylmaz bölegidigine, asla şonsuz durmuşyň kyndygyna göz ýetirdik. Bu, hakykatdan hem, şeýle. Biziň gündelik durmuşymyzda ulanýan elektrik energiýasyna häli-şindi täzelikleri diňläp, tomaşa edýän radiodyr telewizorlarymyzam, kir ýuwujy, öý süpüriji, otaglarymyzy sowadyjy, saçymyzy guradyjy enjamlarymyzam, tikin tikýän maşynlarymyzam, eşikleri ütükleýän ütügimizem, iş otagymyzdaky kompýuterdir hemişe diýen ýaly ýanymyzda göterýän el telefonlarymyzam, önümçilik kärhanalaryndaky enjamlardan başlap, zawoddyr fabriklerimiziň önümçiligi, mahlasy, her ädimimiz elektrik energiýasyna bagly. Şonuň üçin elektrik energiýasynyň häzirki zaman adamzat jemgyýetiniň ösüşiniň gözbaşynda duran hereketlendiriji güýçdigi ikuçsuzdyr. 

Häzirki wagtda dünýäde elektrik energiýasyny almagyň birnäçe alternatiw usullary peýdalanylýar. Olaryň arasynda ýelden, Günden, suwdan, ösümlik dünýäsinden, tebigy gazdan we beýlekilerden elektrik energiýasyny almak arkaly durmuşymyzyň many-mazmuny baýlaşdyrylýar, ösüş gazanylýar.  

Biziň ýurdumyzda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen, elektrik energiýasynyň kuwwatlylygyny artdyrmakda, ýurdumyzy doly elektrofikasiýalaşdyrmakda, önümçilik kärhanalaryny awtomatlaşdyrmakda ägirt uly işleriň durmuşa geçirilmegi halkymyzyň elektrik energiýasyna bolan islegini doly kanagatlandyrýar, zawoddyr fabriklerde döwrebap şertlerde höwesli işlemäge ruhlandyrýar. Şu ýerde ilaty elektrik energiýasy bilen üznüksiz üpjün edýän elektrik enjamlaryny abatlamagyň, bejermegiň, gaýtadan dikeltmegiň bu ulgamda alnyp barylýan işleriň bökdençsiz ýola goýulmagyna şert döredýändigini bellemek zerurdyr. Bu babatdaky meseleleriň doly çözülmegi göz öňünde tutulyp, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2019-njy ýylda gol çeken degişli Kararyna laýyklykda, Aşgabat şäheriniň Büzmeýin etrabynda Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkeziniň düýbi tutulypdy. Üç gektar meýdanda ýerleşýän bu desganyň gurluşygyny Türkiýäniň «Çalik Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş» kompaniýasy amala aşyrdy. 

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda bolsa, bu desganyň gurluşygy tamamlanyp, 20-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda onuň açylyş dabarasy geçirildi. Dünýäniň öňdebaryjy enjamlary bilen üpjün edilen bu täze desganyň ulanylmaga berilmegi milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde hem-de senagatlaşdyrmakda, onuň ähli pudaklarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny, şol sanda energetika pudagyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmakda, innowasiýa tehnologiýalaryny işjeň ornaşdyrmakda möhüm ähmiýete eýe boldy. Bu Merkeziň şu ugur boýunça sebitde ýeke-täk desgadygy, onda iň öňdebaryjy tehnologiýalar esasynda «General Electric» kompaniýasynyň gazturbinalarynyň abatlanyljakdygy, şeýle hem bu ýerdäki koordinataly ölçeg we 3 ugurly mehaniki taýdan işläp bejerýän stanoklaryň sanly tehnologiýalaryň binýadynda işlediljekdigi, netijede, hyzmatlaryň ýokary hilli ýerine ýetiriljekdigi ildeşlerimiziň buýsançly başlaryny göge ýetirdi. Ylaýta-da bu desganyň iň döwrebap taslamadygy hem-de inženerçilik toplumydygy baradaky «The London Energy Club» kompaniýasynyň güwänamasynyň, şeýle hem Germaniýanyň «Duisburg-Essen» uniwersiteti tarapyndan (GFR) Aşgabatda açylan bu täze Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezine ekologiýa taýdan arassa we daşky gurşawa zyýan ýetirmeýän desgadygy baradaky güwänamanyň gowşurylmagy ýurdumyzda tebigat bilen jemgyýetiň sazlaşykly ösüşiniň üpjün edilýändiginiň tassyknamasyna öwrüldi.  

Merkezde netijeli zähmet çekmek üçin ähli şertleriň döredilendigi, ýöriteleşdirilen enjamlaryň 55-siniň gurnalandygy, mundan başga-da toplumyň ugurdaş bölümleri, barlaghanany, edara binasyny, mejlisler jaýyny, arhiwi, ammary, tehniki, kömekçi jaýlary we beýleki zerur düzümleri öz içine alýandygy, şeýle hem bu ýerde işgärler üçin lukmançylyk otagynyň, aşhananyň hem-de naharhananyň göz öňünde tutulandygy ildeşlerimiziň döwrümize bolan buýsanjyny, nurana ertirlere bolan ynamyny artdyrýar. 

Hawa, biziň öýlerimiziň ýagtylygy – durmuşymyzyň, ömrümiziň ýagtylygy, bir-birege bolan hormatymyzyň ýakymlylygy. Ildeşlerimiziň her biriniň döwrebap şertlerde işlemekleri, abadan durmuşda rahat ýaşamaklary üçin il-ýurt bähbitli şeýle beýik işleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimize alkyşlarymyz çäksizdir.  

Goý, Arkadagly Serdarymyzyň halkymyzyň bagtyýarlygyny üpjün etmek, berkarar ýurdumyzyň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak ugrunda alyp barýan döwletli tutumlary hemişe rowaçlyga beslensin! 

Aýnabat ATAÝEWA,

«Bereketli toprak».

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklaryna sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly meseleler döwlet syýasatymyzyň möhüm ugruna öwrüldi. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek üçin onuň hukuk binýadyny kämilleşdirmek möhüm mesele bolup durýar. 

Ýadyňyzda bolsa, wajyp maksatdan ugur alnyp, «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Ol milli ykdysadyýetimiziň pudaklary bilen bir hatarda, döwlet we ýerli häkimiýeti dolandyryş ulgamynda hem sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagyna, ösdürilmegine ygtybarly kadalaşdyryş-hukuk binýady boldy. Degişli hukuk namasyna laýyklykda, iňňän möhüm ähmiýetli, jogapkärçilikli wezipeleriň birnäçesi durmuşa geçirildi. Olaryň hatarynda ähli ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimliklerinde, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, ähli edara-kärhanalarda elektron resminama dolanyşygy ulgamynyň we internet web-saýtlaryň döredilendigini hem-de yzygiderli kämilleşdirilýändigini aýratyn nygtamalydyrys. Şeýlelikde, döwlet we ýerli häkimiýeti dolandyryş ulgamynda sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagynyň dolandyryşyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, hyzmatlaryň hilini gowulandyrmaga ýardam etmek bilen, özüniň has amatlylygyny we netijeliligini gysga wagtyň dowamynda aýdyň görkezjekdigi hemmämize mälimdir. 

Ýeri gelende bellesek, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» hem-de «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda döwlet häkimiýet edaralary, beýleki ýuridik we fiziki şahslar, şol sanda kiçi we orta telekeçiler tarapyndan hyzmatlaryň sanly görnüşde amala aşyrylmagynyň esasy kadalary anyk beýan edilýär. Sanly hyzmatlar wagtyň we harajatlaryň tygşytlanylmagy bilen bir hatarda, girdejileriň täze çeşmelerini ýüze çykarmaga hem amatly şertleri döredýär. 

Bir hakykat bar: ykdysadyýet hem, tehnika hem, dolandyryş hem, umumy durmuş hem bilimi, ylmy gitdigiçe köp talap edýär. Sanly maglumat ulgamlarynyň geriminiň giňeýän döwründe ýurdumyzda sanly ykdysadyýet bilen bagly kadalaşdyryjy-hukuk namalaryny işläp taýýarlamagyň, dowamly kämilleşdirmegiň näderejede zerurlygy öz-özünden düşnüklidir. 

Umuman, sanly ykdysadyýete geçmegimiz ýurdumyzyň dünýäde ösýän döwletleriň hatarynda öz mynasyp ornuny tapmagyny, halkymyzyň durmuş derejesiniň hasam ýokarlanmagyny, uzak geljegimizi nazarlaýan howpsuz, ygtybarly ösüşimizi üpjün eder. Hut şonuň üçin-de, bu düýpli özgertmeler bilen baglanyşykly, tutuş dünýäde bolşy ýaly, ýurdumyzda-da täze pudaklar, bazarlar, dolandyryş nusgalary peýda bolýar. 

Muhammetguly HALLYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň Mary welaýaty boýunça müdirliginiň Ýolöten etrap bölüminiň müdiri, maýor.

Aşgabat, 25-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin işleriň barşy, Oba milli maksatnamasynda bellenilen wezipeleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berdi. Ol şu günler welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, bugdaýdan boşan meýdanlary ekişe taýýarlamak boýunça ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, ekin meýdanlarynyň suw bilen üpjün edilmegine aýratyn ähmiýet berler. 

Şu günler welaýatyň gowaça meýdanlarynda ideg işleri agrotehniki kadalara laýyk dowam etdirilýär. Şunuň bilen birlikde, ekerançylyk meýdanlarynda ösdürilip ýetişdirilen ýeralma, gök, bakja we beýleki oba hojalyk önümlerini ýygnap almak işleri talabalaýyk alnyp barylýar. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, ýurdumyzyň bazarlarynda önüm bolçulygynyň üpjün edilmeginde uly ähmiýete eýedir. 

Şeýle-de häkim Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek, şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýygnalyp alnan gallany degişli derejede saklamak, gaýtadan işlemek bilen baglanyşykly meseleleriň möhümdigine ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde gowaça ideg etmegiň agrotehniki kadalara laýyklykda ýola goýulmagy häzirki döwrüň möhüm talaby bolup durýar. 

Döwlet Baştutanymyz bugdaýdan boşan meýdanlary ekiş möwsümine talabalaýyk derejede taýýarlamak, welaýatyň çäklerinde ýer we suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, suw howdanlaryny, akabalary arassa saklamak, ýetişdirilen gök, bakja, beýleki ekinleriň hasylyny öz wagtynda ýygnamak hem-de olary terligine bazarlara ugratmak meselelerine jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi we bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Mundan başga-da, suw serişdelerinden rejeli peýdalanmak, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjün edilmegi möhüm talap bolup durýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar  Berdimuhamedow şu ýyl welaýatda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalarda, şol sanda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurluşyk işleriniň alnyp barlyşyny mundan beýläk-de berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyna ünsi çekip, häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitiň ekin meýdanlarynda geçirilýän möwsümleýin işler, galla oragynyň netijeleri, ýygnalan hasylyň saklanylyşy we gaýtadan işlenilişi barada hasabat berdi. Welaýatyň gowaça ekilen meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň derejesi, ýetişdirilen ýeralma, gök we bakja önümlerini öz wagtynda ýygnap almak boýunça alnyp barylýan işler baradaky maglumatlar hasabatyň özenini düzdi. 

Şu günler bugdaýdan boşan ýerleri ekişe taýýarlamak, topragy gurplandyrmak meselelerine aýratyn üns berilýär. Mundan başga-da, häkim döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, gant şugundyrynyň ekilen meýdanlarynda ideg işlerini talabalaýyk ýola goýmak boýunça zerur tagallalaryň edilýändigi barada aýtdy. Şol bir wagtyň özünde sebitde ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligine möhüm ähmiýet berilýär. 

Häkim şu günler welaýatyň çäklerinde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň ýagdaýy, şu ýyl ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň depginleri, binalary öz wagtynda we ýokary hil derejesinde ulanmaga bermek boýunça edilýän hemmetaraplaýyn tagallalar barada hem hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan ähli möwsümleýin işleriň, şol sanda gowaça, gant şugundyryna edilýän ideg işleriniň häzirki zaman talaplaryna we agrotehniki kadalara doly laýyk gelmelidigine ünsi çekdi.  

Döwlet Baştutanymyz pagtanyň, şol sanda beýleki ekinleriň, aýratyn-da, şugundyryň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň häzirki döwrüň möhüm talabydygyny belläp, bu işleriň ýokary guramaçylyk derejesinde ýola goýulmagyna jogapkärçilikli, toplumlaýyn esasda çemeleşilmelidigini aýtdy hem-de bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Şunuň bilen birlikde, orakdan boşan meýdanlarda sürüm we beýleki taýýarlyk işleriniň agrotehniki talaplara laýyk ýerine ýetirilmegine, şol sanda ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligine möhüm ähmiýet berilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki dynç alyş möwsüminiň dowam edýän günlerinde Hazaryň kenarynda, aýratyn-da, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyş düzümine degişli işleriň, şol sanda hyzmatlar ulgamynyň döwrebap derejede ýola goýulmagynyň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar  Berdimuhamedow welaýatyň çäklerinde gurluşygy alnyp barylýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalarda dowam edýän gurluşyk işlerini berk gözegçilikde saklamagyň möhümdigini aýdyp, olaryň bellenen möhletinde, ýokary hil derejesinde ulanmaga berilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. 

Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, gallany elewatorlara we ammarlara daşamak hem-de ýerleşdirmek, şol bir wagtyň özünde orakdan boşan meýdanlarda sürüm we tekizlemek işleriniň geçirilişi, gowaça meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn ideg işleri barada hasabat berdi. 

Welaýatda ýetişdirilen ýeralmany, gök, bakja, beýleki oba hojalyk önümlerini ýitgisiz ýygnap almak işleriniň netijeleri, şaly ekilen meýdanlarda alnyp barylýan ideg işleri barada hem hasabat berildi. Şunda ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligi hemişe gözegçilikde saklanylýar. Şeýle-de welaýatda dürli maksatly desgalaryň gurluşygynyň barşy barada habar berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatda kabul edilen gallany elewatorlara daşamak hem-de ýerleşdirmek meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Orakdan boşan meýdanlarda alnyp barylýan sürüm we tekizlemek işleriniň agrotehniki talaplara laýyk gelmegi wajypdyr. Döwlet Baştutanymyz gowaça meýdanlarynda ideg işleri bilen bir hatarda, zyýankeşlere we kesellere garşy çäreleriň öz wagtynda geçirilmelidigini, ýetişdirilen ýeralmany, gök, bakja, beýleki ekinleri ýitgisiz ýygnamak, şol bir wagtyň özünde ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçilik meselelerini gözegçilikde saklamak babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Hormatly Prezidentimiz welaýatda gurluşygy alnyp barylýan medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşyk işleriniň depginlerini ýokarlandyrmak, olary bellenen möhletlerde ulanmaga bermek meseleleriniň yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydygyny aýtdy hem-de bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, hususan-da, ýetişdirilen bugdaý hasylyny saklamak we gaýtadan işlemek, orakdan boşan meýdanlarda alnyp barylýan taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. 

Häkim şu günler sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň ýetişdirilen hasylyny öz wagtynda, ýitgisiz ýygnap almak hem-de bazarlarda önüm bolçulygyny üpjün etmäge mynasyp goşant goşmak ugrunda amala aşyrylýan toplumlaýyn işler, şaly ekilen meýdanlarda ýaýbaňlandyrylan ideg işleri barada hasabat berdi. Şunda ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligine zerur üns berilýär. 

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, welaýatda bellenilen möhletlerde ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalaryň gurluşyk işleriniň ýokary hilini üpjün etmek boýunça degişli işler geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, kabul edilen gallany elewatorlara we ammarlara daşamak hem-de ýerleşdirmek işleriniň talabalaýyk guralmalydygyna ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde orakdan boşan meýdanlarda sürüm we tekizlemek işleri agrotehniki talaplara laýyk derejede ýola goýulmalydyr. Welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligine zerur üns berilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz gowaça we şaly ekilen meýdanlarda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyk derejede ýola goýulmagynyň möhüm talap bolup durýandygyny belläp, bu babatda häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi. 

Welaýatda daýhan yhlasy bilen ösdürilip ýetişdirilen ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň hasylyny öz wagtynda hem-de ýitgisiz ýygnap almak, olary sarp edijilere ýetirmek meselelerine zerur üns berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz belledi. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen dürli maksatly desgalaryň, aýratyn-da, ýaşaýyş jaý toplumlarynyň gurluşyk işlerinde ýokary hil derejesiniň üpjün edilmelidigini belledi hem-de bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, bugdaý oragynyň netijeleri, ýygnalan gallany saklamak, ýerleşdirmek, orakdan boşan meýdanlarda sürüm we tekizlemek işlerini talabalaýyk geçirmek, bugdaýy daşamak we gaýtadan işlemek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. 

Welaýatyň gowaça we gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehniki kadalara laýyk guralýar. Şunuň bilen bir wagtda, ýetişdirilen ýeralmany, gök-bakja we beýleki oba hojalyk önümlerini ýygnap almak işleri talabalaýyk berjaý edilýär. Sebitiň ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligine möhüm üns berilýär. 

Häkim hasabatyň dowamynda şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň ýagdaýy, olaryň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça zerur tagallalaryň edilýändigi barada giňişleýin maglumat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, kabul edilen bugdaý hasylyny degişli derejede saklamak hem-de ony gaýtadan işlemek meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde orakdan boşan meýdanlarda alnyp barylýan sürüm we tekizleýiş işleri agrotehniki talaplara laýyk ýola goýulmalydyr. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatyň gowaça we gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda ýola goýulmagynyň möhüm talapdygyna ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde sebitiň ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligine örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidigine üns çekilip, bu ugurda häkime birnäçe tabşyryklar berildi. Hormatly Prezidentimiz häzirki wagtda ýeralma, gök-bakja we beýleki önümleriň bolçulygyny üpjün etmegiň aýratyn talapdygyny belledi.  

Döwlet Baştutanymyz şu ýyl welaýatda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň alnyp barlyşyny berk gözegçilikde saklamak barada häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Soňra wise-premýer A.Ýazmyradow ýurdumyzda oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, aýratyn-da, ýetişdirilen bugdaý hasylyny saklamak, orakdan boşan meýdanlarda sürüm we tekizlemek işlerini geçirmek ugrunda ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. 

Ýurdumyzyň gowaça meýdanlarynda ideg işleri agrotehniki kadalara laýyklykda geçirilýär, ösüş suwy tutulýar. Şunda gowaça ekilen meýdanlarda kesellere we zyýankeşlere garşy göreş çäreleri degişli derejede ýola goýulýar. Şol bir wagtyň özünde pagta ýygymyna taýýarlygyň çäklerinde pagta arassalaýjy kärhanalary we pagta kabul ediş harmanhanalaryny möwsüme taýýarlamak boýunça zerur işler alnyp barylýar.  

Şeýle-de wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynyň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, suw serişdelerini rejeli peýdalanmak we suw üpjünçiligi boýunça işleriň alnyp barlyşy barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu günler alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, aýratyn-da, orakdan boşan meýdanlarda geçirilýän sürüm we beýleki oba hojalyk işlerinde hereket edýän kuwwatly tehnikalaryň doly güýjünde, netijeli ulanylmagynyň wajypdygyny belledi. 

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz welaýatlarda gowaça edilýän ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda ýola goýulmagynyň wajypdygyny nygtap, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak, suw howdanlarynyň işini talabalaýyk ýola goýmak, umuman, suw serişdelerini rejeli peýdalanmak babatda wise-premýere birnäçe görkezmeler berdi. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki wagtda ýerleri geljek ýylyň hasyly üçin taýýarlamak, kärendeçi daýhanlary ýokary hilli tohumlar, dökün bilen üpjün etmek meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekip, bu işleriň milli daýhançylyk däpleri we häzirki zamanyň ösen tejribesi esasynda alnyp barylmalydygyny belledi. Şunda önümçilige oba hojalyk ylmynyň öňdebaryjy gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. 

Hormatly Prezidentimiz öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmegiň ilkinji nobatdaky talapdygyny aýdyp, olaryň ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, oba ilatynyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işlerde möhüm orun eýeleýändigini nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Bilşimiz ýaly, innowasiýalar, ylym we tehnologiýalar babatda alymlaryň, oýlap tapyjylaryň täze açyşlary sosial we önümçilik, medeniýet ulgamlarynda sazlaşykly ösüşe ymtylýan her bir döwlet üçin ilkinji derejeli wajyp ugur bolmagynda galýar. Ylmy-tehniki üstünlikler jemgyýetçilik ösüşiniň derwaýys gumanitar wezipelerini çözmegiň hem, sarp edijilik bazaryny ýurdumyzyň bäsdeşlige ukyply harytlary bilen doldurmagyň hem ýokary netijeli guraly hökmünde öňe çykýar. Mukaddes topragymyzyň esasy ýerasty baýlyklarynyň biri bolan «gara altyny» gaýtadan işleýjileriň bu gazanan üstünliklerinde şu toplumda halal zähmet çekýän Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň işjeň agzalarynyň hem mynasyp goşantlarynyň bardygy bolsa, biziň üçin has-da buýsançlydyr. 

Döwletimiziň bu gün häzirki zaman dünýäsiniň iri energetik ýurtlarynyň hatarynda durýandygy jedelsiz hakykatdyr. Nebit-gaz pudagy milli ykdysadyýetimiziň öňdebaryjy ulgamlarynyň biri bolmak bilen, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini üpjün etmekde kesgitleýji orny eýeleýär. Bu binýatlyk toplumyň düzümine girýän Türkmenbaşynyň Nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy Türkmenistanyň senagatynyň kerwenbaşysy hökmünde tanalýar. Ägirt uly mümkinçiliklere we baý önümçilik däplerine eýe bolan bu häzirki zaman kärhanasynyň paýyna tutuş ýurtda öndürilýän önümiň dörtden birine barabar möçberi degişlidir. Toplumda mukaddes ýurt Garaşsyzlygy ýyllarynda gurlup, işe girizilen dürli maksatly önümçilik desgalarynyň tutuş merkezi Aziýada deňi-taýy ýokdur. Häzirki wagtda zawodlar toplumy etillendirilmedik awtomobil ýangyçlaryny, awiasiýa we tehniki kerosinleri, reaktiw we dizel ýangyjyny, mazudy, çalgy ýaglaryny, polipropileni, peç ýangyjyny, nebit koksuny, suwuklandyrylan gazy, dürli maksatly bitumlary... dünýä hil ülňüleriniň talaplaryna laýyk öndürmegiň abraý bilen hötdesinden gelýär. Bu nebit-himiýa önümleri ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiliklerinde esasy orny eýeleýär. Kärhanada öndürilýän önümler Garaşsyzlyk ýyllarynda «Altyn globus» halkara baýragyna, «Astekleriň ýyldyzyna», «Hil üçin halkara altyn ýyldyzyna», «Täze müňýyllygyň baýragy» atly iň oňat söwda markasy baýraga, Söwda liderleriniň halkara klubynyň «Tehnologiýa we hil üçin täze müňýyllygyň baýragy» atly hormatly diploma, «Hil üçin halkara baýragyna», «Hil üçin altyn ýyldyza», «Hil üçin täze müňýyllygyň baýragyna» ýaly ençeme abraýly derejelere we ykrarnamalara eýe boldy. 

  Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda daşary ýurtlardan getirilýän ýokary hilli önümleriň ornuny tutýan, ekologiýa babatdan arassa, sarp ediş bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygy bilen uly isleg bildirilýän önümleri öndürmek boýunça döwlet derejesinde öňde goýlan belent wezipelerden ugur alnyp, zawodlar toplumynda bitirilýän işler ýylsaýyn nusgalyk derejelere göterilýär. 

Muňa «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda «Euro-6» standartlaryň talaplaryny kanagatlandyrýan, dünýäniň ösen ýurtlarynda öndürilip, döwrebap ulaglarda ulanylýan, ekologiýa taýdan has arassalygy we tygşytlylygy bilen tapawutlanýan täze «A-98» kysymly awtoulag benziniň önümçiliginiň üstünlikli ýola goýulmagy-da doly güwä geçýär.  

Benziniň bu täze görnüşini öndürmekde zawodlar toplumynyň inžener-tehniki işgärleri Ýewropanyň EN 228 «Içinden ot alýan hereketlendiriji üçin ýangyç. Etillendirilmedik benzin. Tehniki talaplar we synag usullary» standartynyň «Euro-6», hem-de «Motor ýangyjy. Etillendirilmedik benzin. Tehniki şertler» ГОСТ 32513-2013 döwletara standartynyň K5 ekologiki klaslarynyň we «Euro-6»-nyň talaplaryny esas edindiler. Netijede, täze etillendirilmedik awtoulag benzini üçin 1 müň 400 tonnadan hem gowrak aýratynlykda ýörite taýýarlanylan çig maldan 14 tonna 360 kilogram «A-98» kysymly benziniň senagat tapgyry taýýarlanyldy. Ol ýokarda görkezilen döwletara standartynyň talaplaryna laýyklykda pasportlaşdyryldy we sertifikatlaşdyryldy. Awtoulag benzininiň bu täze kysymyny öndürmek kärhanada ýörite meýilleşdirilen çäreleriň takyk amala aşyrylmagy netijesinde mümkin bolupdyr. Täze önümiň hil görkezijilerini Ýewropa standartlarynyň degişli ekologiki talaplaryna getirmek üçin Nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň awtoulag benzinleriň komponentlerini öndürýän desgalarynyň iş düzgünleri üýtgedilip, olar berk gözegçilikde saklanýar. Täze «A-98» kysymly awtoulag benzininiň senagat tapgyryny taýýarlamaga toplumyň inžener-tehniki işgärleri işjeň gatnaşýarlar. Olaryň arasynda zawodlar toplumynyň baş tehnology Ýazgylyç Nazarow, tehniki gözegçilik gullugynyň inženeri Akmyrat Goçakbaýew, analitik işleriniň laboratoriýasynyň başlygy Gyzylgül Mämmedowa, önümçilik bölüminiň başlygy Gapurjan Abduseýidow, merkezi laboratoriýasynyň başlygy Akja Amanowa, gözegçilik laboratoriýasynyň başlygy Şemşat Nazarowa dagynyň TDP-niň Balkan welaýat komitetiniň bu kärhanadaky ilkinji guramasynyň işjeň agzalarydygy bolsa biziň üçin has-da buýsançlydyr. Ýeri gelende aýtsak, tutuş toplumda dürli kärde zähmet çekýän üç müňdenem gowrak nebiti gaýtadan işleýjileriň 560-sy Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň agzalarydyr. 

Täze öndürilen önümiň kabul edilen degişli talaplara laýyklygyny kesgitlemek üçin toplumda bar bolan enjamlarda degişli barlaglar amala aşyrylyp, onuň esasy görkezijileriniň kabul edilen döwletara standartynyň talaplaryna gabat gelýändigi hem doly anyklanypdyr.  

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda gazanylan bu ajaýyp üstünlik nebiti gaýtadan işleýjileriň buýsançly başlaryny arşa ýetirdi. Iň esasy zat bolsa, bu üstünligiň toplumda öňden bar bolan desgalarda türkmen hünärmenleri tarapyndan gazanylandygydyr. Ýokarda-da aýdyşymyz ýaly, bu öňdebaryjy toplumda awtoulag benzininiň täze kysymyny işläp taýýarlamakda TDP-niň Balkan welaýat komitetiniň bu kärhanadaky ilkinji guramasynyň işjeň agzalarynyň tutanýerlilik görkezendikleri bizi has-da guwandyrýar. Olar diňe bir hormatly Prezidentimiziň içeri we daşary syýasatyny ilat arasynda wagyz etmek bilen çäklenmän, eýsem, halal zähmet çekmegiňem asylly nusgasyny görkezmegi başarýar. Olaryň her biri halal zähmet çekip, dünýä bazarlarynda ählitaraplaýyn bäsdeşlige ukyply önümleri taýýarlamaga ähli mümkinçilikleri döredýän döwlet Baştutanymyza alkyş aýdýar. Eziz Diýarymyz Türkmenistany «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen senaly şygar bilen täze belentliklere ynamly alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, belent başy aman, beýik işleri baky rowaç bolsun! 

Bibiaýşa SAPAROWA,

TDP-niň Balkan welaýat  komitetiniň başlygy.

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­do­wyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýo­ka­ry dep­gin­ler bi­len ös­ýän Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­nyň hal­ka­ra ab­ra­ýy, şan-şöh­ra­ty bar­ha ýo­kar­lan­ýar. Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­myz­da asyr­la­ra ba­ra­bar iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Bü­tin dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň we dur­nuk­ly­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gyn­da mö­hüm or­ny eýe­le­ýän ýur­du­myz dün­ýä döw­let­le­ri bi­len dost­luk we hoş­ni­ýet­li gat­na­şy­kla­ry­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­ýär. Eziz Di­ýa­ry­my­zyň paý­tag­ty bu gün dost-do­gan­ly­gyň me­ka­ny­na öw­rül­di. Ga­raş­syz, ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň ýo­ka­ry de­re­je­de gül­läp ös­me­gi we öz­ger­me­gi tu­tuş mil­le­ti buý­san­dyr­ýar. 

«Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­lyn­da Türk­me­nis­tan giň ge­rim­li öz­gert­me­ler ýo­ly bi­len öňe bar­ýar. Ýur­du­my­zy sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, dur­muş we me­de­ni ba­bat­da ös­dür­mek bo­ýun­ça ne­ti­je­li iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. «Döw­let adam üçin­dir!» di­ýen şy­ga­ra esas­lan­ýan yn­san­per­wer hem-de hal­ky­my­zyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni yzy­gi­der­li go­wu­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len be­lent mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Eziz Di­ýa­ry­my­zyň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­ny mun­dan beý­läk-de ber­kit­mek, dün­ýä­niň ösen döw­let­le­ri­niň ha­ta­ry­na go­şul­ma­gy­ny üp­jün et­mek, şeý­le hem ag­zy­bir hal­ky­my­zyň hal-ýag­da­ýy­ny has-da ýo­kar­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len dur­muş-yk­dy­sa­dy ösüş bo­ýun­ça en­çe­me il bäh­bit­li iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. 

Dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän be­lent mak­sat­na­ma­la­ryň esa­syn­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li ugur­la­ryn­da ne­ti­je­li iş­ler amal edil­ýär. Il bäh­bi­di­ne ýug­ru­lan iş­le­r bol­sa hal­ky­my­zyň er­tir­ki gü­ne bo­lan yna­my­ny art­dyr­ýar, öz ata Wa­ta­ny­na bo­lan buý­san­jy­ny we söý­gü­si­ni pug­ta­lan­dyr­ýar. Be­dew ba­dy bi­len ös­ýän mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň dep­gin­li ösü­şi jem­gy­ýe­ti­mi­ziň hil taý­dan tä­ze de­re­je­le­re çyk­ma­gy­ny şert­len­dir­ýär. Ýur­duň yk­dy­sa­dy taý­dan kuw­wat­lan­ma­gy, il­kin­ji no­bat­da, onuň te­le­ke­çi­li­gi ös­dür­me­gi, da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny iş­jeň çek­me­gi, ho­ja­ly­gy do­lan­dyr­ma­gyň tä­ze gör­nüş­le­ri­niň we usul­la­ry­ny ne­ti­je­li or­naş­dyr­ma­gy bi­len bag­ly bo­lup dur­ýar. Ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň we beý­le­ki mö­hüm pu­dak­la­ryň, dok­ma we hi­mi­ýa se­na­ga­ty­nyň, gur­lu­şyk pu­da­gy­nyň, oba ho­ja­ly­gy­nyň, mah­la­sy, äh­li pu­dak­la­ryň işi­niň kä­mil­leş­me­gi bi­len berk bag­ly­dyr. 

«Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­lyn­da ýur­du­myz­da giň möç­ber­li yk­dy­sa­dy öz­gert­me­ler amal edil­ýär. Pu­dak­la­ry saz­la­şyk­ly ös­dür­mä­ge, çig mal ön­dür­mek­den taý­ýar ha­ryt­la­ry ön­dür­mä­ge döw­let de­re­je­sin­de aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Ýur­du­my­zyň äh­li se­bit­le­rin­de yk­dy­sa­dy-dur­muş mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lup ula­nyl­ma­ga be­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. 

«Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­ly­ny da­ba­ra­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len ne­ti­je­li iş­le­re giň ge­rim be­ril­ýär. Go­laý­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gat­naş­ma­gyn­da gö­zel paý­tag­ty­my­zyň Büz­me­ýin et­ra­byn­da gur­lan Ener­ge­ti­ka en­jam­la­ry­ny abat­la­ýyş we hyz­mat ediş mer­ke­zi­niň açy­lyş da­ba­ra­sy-da şu ýy­ly­my­zyň ta­ry­hy wa­ka­la­ry­nyň üs­tü­ni ýe­tir­di. Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy en­jam­la­ry bi­len üp­jün edi­len tä­ze des­ga­nyň ula­nyl­ma­ga be­ril­me­gi mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len ös­dür­mek­de hem-de se­na­gat­laş­dyr­mak­da, onuň äh­li pu­dak­la­ry­nyň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­ny pug­ta­lan­dyr­mak­da mö­hüm ädim bol­dy. Şo­nuň ýa­ly-da, ener­ge­ti­ka pu­da­gy­ny top­lum­la­ýyn döw­re­bap­laş­dyr­mak­da, in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ry giň­den or­naş­dyr­mak­da äh­mi­ýe­ti bi­çak uly bol­dy. 

Hä­zir­ki wagt­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ener­ge­ti­ka se­na­ga­ty pu­da­gy­ny yzy­gi­der­li ös­dür­mä­ge döw­let de­re­je­sin­de aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Bu pu­dak ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy stra­te­gi­ýa­sy­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir. Mä­lim bol­şy ýa­ly, soň­ky ýyl­lar­da we­la­ýat­la­ry­myz­da tä­ze, döw­re­bap elekt­rik stan­si­ýa­la­ry­nyň bir­nä­çe­si gur­lup ula­nyl­ma­ga be­ril­di. Şo­nuň ýa­ly-da, pu­dak­da en­çe­me iri tas­la­ma­la­ryň bir­nä­çe­si dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Şeý­le hem ýur­du­my­zyň içer­ki ener­ge­ti­ka hal­ka­sy­nyň hem-de Türk­me­nis­tan — Ow­ga­nys­tan — Pa­kis­tan elekt­rik ge­çi­ri­ji ul­ga­my­nyň gur­lu­şy­gy­nyň do­wam ed­ýän­di­gi­ni bel­le­mek has-da buý­sanç­ly­dyr. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­sy bi­len bat­ly dep­gin­ler­de al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň ne­ti­je­sin­de ýur­du­my­zyň ener­ge­ti­ka kuw­wa­ty­ny ös­dür­mä­ge giň müm­kin­çi­lik dö­re­dil­ýär. Bu gur­lan Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkeziniň gel­jek­de hem di­ňe öz ýur­du­my­zyň ener­gi­ýa üp­jün­çi­li­gi­ni go­wu­lan­dyr­mak bi­len çäk­len­män, eý­sem, eks­port ugur­la­ry­ny kö­pelt­mä­ge-de ýar­dam ber­jek­di­gi­ni bel­le­mek aý­ra­tyn buý­sanç­ly­dyr. 

Yl­myň öň­de­ba­ry­jy ga­za­nan­la­ry­nyň esa­syn­da gur­lan bu tä­ze des­ga tu­tuş Mer­ke­zi Azi­ýa­da bu ugur­da­ky uly des­ga ha­sap­lan­ýar. Dün­ýä de­re­je­sin­de gu­rul­ýan şeý­le döw­re­bap des­ga­la­ryň ha­ta­ry­nyň ýyl­sa­ýyn art­ma­gy ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­nyň yzy­gi­der­li pug­ta­lan­ma­gy­na ýar­dam ber­ýär. «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­ly­nyň şan­ly wa­ka­la­ry hal­ky­myz­da uly buý­sanç dö­red­ýär. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de dö­re­di­ji­lik­li zäh­met ýur­du­my­zy yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň bin­ýa­dy bo­lup hyz­mat ed­ýär. Hä­zir­ki wagt­da döw­le­ti­mi­zi dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­mek­de ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­ler je­bis hal­ky­my­zyň çek­ýän ha­lal zäh­me­ti bi­len bag­ly­dyr. Bu asyl­ly ýö­rel­ge ulu­dan-ki­çi hem­me­le­riň kal­by­ny gur­şap al­ýar. Bu bag­ty­ýar za­ma­na di­ňe bir be­ýik ösüş­le­ri bi­len däl, eý­sem, hal­ky­myz ha­kyn­da­ky ala­da­nyň, be­ýik iş­le­riň dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän za­ma­na­sy hök­mün­de buý­san­dy­ry­jy­dyr. Biz mu­ny üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän be­ýik iş­le­riň, mö­hüm öz­gert­me­le­riň anyk my­sa­lyn­dan aý­dyň göz ýe­tir­ýä­ris. Bu bi­ti­ril­ýän iş­ler eş­ret­li döw­rü­mi­zi aýan edip, ösüş­ler­den-ösüş­le­re, be­lent sep­git­le­re ta­rap öňe bar­ýan ýur­du­my­zyň şöh­ra­ty­ny dün­ýä ýaý­ýar. 

Hä­zir­ki wagt­da dur­nuk­ly ösü­şi ga­zan­mak hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň alyp bar­ýan sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň dur­mu­şa ge­çir­ýän il-ýurt bäh­bit­li mak­sat­na­ma­la­ryn­da hal­kyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni go­wu­lan­dyr­mak bi­len bag­ly be­lent we­zi­pe­ler oňyn çö­zül­ýär. Türk­me­nis­tan hä­zir­ki wagt­da dün­ýäniň ösü­şi­ne ön­jeý­li go­şant goş­ýar. 

Bu gün­ki gün­de yk­dy­sa­dy taý­dan gül­läp ös­ýän döw­le­ti­miz­de be­lent mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär. Yk­dy­sa­dy-dur­muş we önüm­çi­lik mak­sat­ly bi­na­la­ryň ha­ta­ry bar­ha art­ýar. Äh­li ugur­lar bo­ýun­ça dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän bi­na­lar top­lum­la­ry eziz Di­ýa­ry­my­zyň gör­kü­ne görk goş­ýar. Döw­le­ti­miz­de ila­ty­my­zyň bag­ty­ýar dur­mu­şy­ny üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len be­lent mak­sat­lar my­rat tap­ýar.  

Ýü­rek joş­du­ry­jy be­lent sep­git­ler mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 31 ýyl­lyk to­ýu­na bar­ýan il­deş­le­ri­mi­ziň gö­wün gu­şu­ny ga­nat­lan­dyr­ýar. Bu be­ýik iş­ler bol­sa döw­le­ti­mi­zi yk­dy­sa­dy taý­dan gül­le­dip ös­dür­ýän hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň be­lent mak­sat­la­ry­nyň dur­mu­şa or­naş­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň be­ýa­ny­dyr. 

Bag­ty ÖDE­GU­LY­ÝE­WA,

«Mu­gal­lym­lar ga­ze­ti».

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan netijeli daşary syýasaty yzygiderli amala aşyrmak bilen, ähli gyzyklanma bildirýän taraplar, ilkinji nobatda, halklarynyň köpasyrlyk taryhy-medeni gatnaşyklary bolan Merkezi Aziýa ýurtlary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy barha giňeldýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gyrgyz Respublikasynyň Çolpon-Ata şäherinde geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň dördünji konsultatiw duşuşygynda sebitde parahatçylygy we ynanyşmagy üpjün etmek boýunça öňe süren täze başlangyçlary muny nobatdaky gezek tassyklady. 

Sammitiň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Prezident Sadyr Žaparow bilen duşuşygy boldy. Döwlet Baştutanlary ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek, iki döwletiň durmuş-ykdysady ösüşini ileri tutulýan ugurlary bilen baglylykda, türkmen-gyrgyz hyzmatdaşlygynyň geljegi bilen bagly meseleleriň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşdylar. Şeýle-de Prezident Sadyr Žaparow hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy ýakyn wagtda resmi sapar bilen Gyrgyzystana gelmäge çagyrdy. Çakylyk minnetdarlyk bilen kabul edildi. Saparyň möhleti diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sammitde çykyş edip, Türkmenbaşy şäherinde geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygyndan bäri geçen bir ýylyň dowamynda dünýäde düýpli özgerişleriň bolup geçendigini, täze ýagdaýlaryň, wehimleriň peýda bolandygyny, olaryň biziň sebitimizden hem sowlup geçmändigini belledi. Şunda howpsuzlygy üpjün etmek baradaky mesele örboýuna galdy. Gynansak-da, biz entek Ýewraziýa giňişliginde parahatçylyk mizemez, durnuklylyk bolsa dolanuwsyz häsiýete eýe boldy diýip aýdyp bilmeris diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sebitiň ýurtlarynda içerki syýasy ýagdaýy durnuksyzlaşdyrmaga synanyşyklary, ekstremistik we radikal güýçleriň Merkezi Aziýa aralaşmak synanyşygyny esasy howplaryň hatarynda kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz sebitiň serhetleriniň golaýynda bolup geçýän harby-syýasy gapma-garşylyklaryň netijeleriniň ýetirip biläýjek ýaramaz täsirini, maglumat tehnologiýalarynyň bikanun ulanylmagyny, Merkezi Aziýa halklarynyň taryhy däplerine, olaryň ýaşaýyş-durmuşynyň esasy gymmatlyklaryna we asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan ýörelgelerine çapraz gelýän pikirleriň, garaýyşlaryň daşyndan zorluk bilen ornaşdyrylmaga synanylyşmagyny hem şol wehimleriň hatarynda görkezdi. 

Bu wehimler sebitde howpsuzlygyň berk we uzak möhletli ulgamyny döretmek, bolup biläýjek, biziň öňe gitmegimize päsgel berip ýa-da bökdäp biläýjek howplary aradan aýyrmak boýunça netijeli çäreleriň görülmegini talap edýär. Biz bilelikde Merkezi Aziýanyň parahatçylyk, ösüş üçin howplardan azat, durnuklylyk we ynanyşmak zolagy bolmagynda galmagy üçin ähli tagallalary etmelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. Şunda bäştaraplaýyn yzygiderli geňeşmeleriň guraly arkaly syýasy-diplomatik gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmeginiň hem-de güýçlendirilmeginiň maksadalaýyk boljakdygy bellenildi. Şunuň bilen birlikde, ýagdaýy hemişe öwrenmegiň, öz wagtynda maglumatlary alyşmagyň, çözgütleri kabul etmek üçin esas hökmünde dünýäde bolup geçýän ýagdaýlary içgin seljermegiň zerur bolup durýandygy aýdyldy. 

Döwlet Baştutanymyz Merkezi Aziýa döwletleriniň daşary syýasat edaralaryna BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň gatnaşmagynda ýakyn iki ýyl üçin howpsuzlyk ulgamynda gün tertibiniň ähli ugurlary boýunça “Ýol kartasyny” işläp taýýarlamak baradaky tabşyryklary bermegi teklip etdi. 

Sebitde maglumat giňişligini netijeli goramak üçin täsirli meseleler şöhlelendirilende, “Özüňi alyp barmagyň kodeksini” işläp taýýarlamak barada başlangyç beýan edildi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Döwlet habarlar agentlikleriniň, metbugat serişdeleriniň, elektron köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň gatnaşmagynda howpsuzlyk meselelerine bagyşlanan Merkezi Aziýa mediaforumyny geçirmek pikirine garamagy teklip etdi. 

Owgan ugrunda bilelikde işlemegiň, ozalkysy ýaly, sebitleýin howpsuzlyk ulgamynda hyzmatdaşlygyň möhüm bölegi bolup durýandygy bellenildi. Bu hyzmatdaşlyk ýurtdaky ýagdaýy durnuklylaşdyrmagy, parahatçylykly gepleşikler arkaly umumymilli ylalaşygy gazanmak üçin şertleri döretmegi, terrorçylyga garşy göreşmek boýunça halkara tagallalara goldaw bermegi, Owganystanyň halkyna ykdysady we ynsanperwerlik kömegini bermäge gönükdirilen tagallalary güýçlendirmegi göz öňünde tutýar. 

Çykyşynyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýa ýurtlarynyň birek-birek bilen özara gatnaşyklarynda hormat goýmagyň, deňhukuklylygyň we ynanyşmagyň göreldesini görkezmelidiklerini, bu pikirleri halkara giňişlikde işjeň ilerletmelidiklerini nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki wagtda Türkmenistanyň BMG-de 2023-nji ýyly halkara derejede “Dialog — parahatçylygyň kepili” diýip yglan etmek hem-de Baş Assambleýanyň “Merkezi Aziýada parahatçylyk we ynanyşmak zolagy” atly Kararnamasyny işläp taýýarlamak teklibi bilen çykyş edýändigini aýdyp, bu teklipleriň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ählisi tarapyndan goldanyljakdygyna ynam bildirdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow öz çykyşynda Ýewraziýanyň täze geoykdysady giňişligini kemala getirmekde Merkezi Aziýa döwletleriniň söwda-ykdysady we maýa goýum hyzmatdaşlygy meselesine aýratyn üns berdi. Ulag we logistikany döwlet Baştutanymyz bu strategiýanyň möhüm ugry hökmünde kesgitledi. 

Hormatly Prezidentimiz awgust aýynda Türkmenistanda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmegiň meýilleşdirilýändigini ýatladyp, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň bu foruma işjeň gatnaşjakdygyna ynam bildirdi. Forum halkara ulag-logistik geçelgeleri döretmäge, olaryň maksatlaryny hem-de işiniň ýörelgelerine ylalaşykly çemeleşmeleri işläp taýýarlamaga gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, maslahatyň çäklerinde Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ulag edaralarynyň ýolbaşçylarynyň aýratyn duşuşygyny geçirmek teklip edildi. Onuň meselesi sebitiň içinde, şeýle-de onuň daşynda Merkezi Aziýadan Hytaýa hem-de Ýewropa daşalýan ýükleriň möçberini artdyrmagyň mümkinçiliklerini kesgitlemek bilen bagly bolar. 

Biz eýýäm iri energetika taslamasy bolan Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisini gurmak baradaky taslamany amala aşyrdyk diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we hyzmatdaşlar bilen bilelikde energiýa serişdeleriniň iberilmegini ep-esli artdyrmak, olaryň üstaşyr geçirilmegini giňeltmek üçin mümkinçiliklere garamaga taýýardygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz uly tebigy serişdelere, ygtybarly senagat we tehnologik kuwwata eýe bolan Merkezi Aziýa ýurtlarynyň önümçilik taýdan ýakynlaşmagyny hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda kesgitläp, önümçilik ulgamlaryny, “ýakynlaşmak geçelgelerini” döretmekde hususy işewürligiň möhüm orun eýelemelidigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, geçen konsultatiw duşuşykda beýan edilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň işewürlik hyzmatdaşlyk geňeşini döretmek baradaky pikire gaýdyp gelmek teklip edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow medeni-ynsanperwer gatnaşyklar barada aýdyp, yzygiderli esasda geçiriljek Merkezi Aziýanyň medeni dialogynyň forumyny hem-de medeniýet ulgamynda gazanan üstünlikleri üçin Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Prezidentleriniň her ýylky baýragyny döretmegi teklip etdi. 

ÝUNESKO-da bilelikdäki işi, şol sanda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halklarynyň taryhy mirasyny aýawly saklamak boýunça işi güýçlendirmegi we işjeňleşdirmegi biziň wekiliýetlerimiziň bu guramadaky işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemegiň möhüm bolup durýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, daşary syýasat edaralaryna ÝUNESKO-nyň Sekretariaty bilen işlemek boýunça Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Hereketleriniň bilelikdäki meýilnamasyny işläp taýýarlamagy tabşyrmagyň zerurdygy barada aýdyldy. 

Çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki döwürde dünýädäki ýagdaýyň örän çylşyrymlaşan şertlerinde bize — umumy taryhy kökleri bolan goňşy, doganlyk halklara bitewüligi hem-de jebisligi saklamagyň, jogapkärçiligi, öňdengörüjiligi görkezmegiň zerur bolup durýandygyny nygtady. 

Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň dördünji konsultatiw duşuşygynyň jemleri boýunça resminamalaryň birnäçesine gol çekildi. 

Hormatly Prezidentimiziň 18-nji iýulda sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda obasenagat toplumynyň öňünde durýan ilkinji nobatdaky wezipeler kesgitlenildi. 

Hususan-da, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginini güýçlendirmek, ýygnalan bugdaýy kabul ediş nokatlaryndan elewatorlara, ammarlara bökdençsiz daşamak we ýerleşdirmek, orakdan boşan meýdanlarda sürüm işlerini geçirmek, tohumlaryň saýlanyp alynmagyny guramak, häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny hem-de ekerançylygyň milli däplerini nazara almak bilen, ekin meýdanlaryny suw bilen üpjün etmek barada gürrüň edildi. Şunuň bilen bir hatarda, gowaça ideg etmek, ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ýetişdirilen hasyllaryny ýitgisiz ýygnamak, şaly hem-de gant şugundyry ekilen meýdanlarda oba hojalyk tehnikasyny we gurallary netijeli peýdalanmak meseleleriniň berk gözegçilikde saklanmagynyň möhümdigi bellenildi. 

Dürli maksatly desgalaryň gurluşygy, täze okuw ýylynyň başyna çenli bilim edaralarynda abatlaýyş işleriniň geçirilmegi babatda hem tabşyryklar berildi. Iş maslahatynda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022-nji ýylyň 21-nji ýanwarynda çykaran Karary bilen tassyklanan “Türkmenistanyň içerki sarp edijileri üçin 2022-nji ýylda nebit önümleriniň möçberlerine üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda” Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, ýer böleklerini alan daýhan hojalyklaryna hem-de önüm öndürijilere olaryň tehnikalary üçin zerur bolan dizel ýangyjy tassyklanylan bahalar boýunça ýerleniler. Bu bolsa oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ýetişdirmäge ýardam berer. 

20-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzyň Büzmeýin etrabynda gurlan Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkeziniň açylyş dabarasyna gatnaşdy. 

Döwlet Baştutanymyz Merkezi Aziýada gaz turbinalaryny abatlamak boýunça ýeke-täk merkeziň açylyş dabarasynda çykyş edip, ähli welaýatlarda täze, döwrebap elektrik stansiýalarynyň birnäçesiniň gurlandygyny, ýurdumyzyň içerki energetika halkasynyň hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň gurluşygynyň dowam edýändigini belledi. 

Amala aşyrylýan giň gerimli işler ygtybarly energetika kuwwatlyklaryny döretmäge mümkinçilik berýär. Elektrik energiýasynyň özümizden artýan bölegini daşary ýurtlara ibermek, eksport ugurlaryny giňeltmek üçin amatly şertleri döredýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Bu täze merkez hem energetika pudagy üçin örän uly ähmiýete eýedir. Ol ýurdumyzyň ähli sebitlerinde gurlan kuwwatly energetika desgalarynyň esasy enjamlaryny abatlamaga niýetlenendir. Munuň özi şeýle hyzmatlar üçin sarp edilýän wagty we serişdeleri azaltmaga, degişli ugurda ýokary derejeli hünärmenleriň taýýarlanylmagyna hem ýardam berer. 

“Çalyk Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.” türk kompaniýasynyň guran bu merkezinde Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň «General Eleсtriс» kompaniýasynyň öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyryldy. Ähli ekologik talaplara laýyk gelýän bu kärhanada 120-den gowrak täze iş orunlary döredildi. Bu ýerde işlejek hünärmenler üçin degişli hünär kämilleşdiriş okuwlary hem-de «General Eleсtriс» kompaniýasynyň daşary ýurtlardaky hyzmat ediş merkezlerine sanly ulgam arkaly baglanyşmak bilen, nazary we amaly okuwlar guraldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu merkezde ornaşdyrylan enjamlar we tehnologiýalar bilen tanyşdy hem-de Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy. Türkmenistanyň energetika ministrine bu merkez üçin niýetlenen täze gulluk awtoulaglarynyň açarlaryny gowşurdy. 

Dünýädäki şeýle ugurdaş düzümleriň hatarynda iň döwrebap we öňdebaryjy desga bolup durýan bu täze merkez halkara güwänamalaryň bäşisine mynasyp boldy. Şolaryň hatarynda “General Electric Gas Power Europe” kompaniýasynyň “General Electric” kompaniýasynyň tehnologiýalaryny ulanmaga rugsat berilýändigi barada güwänama, “The London Energy Club” kompaniýasynyň bu desganyň Merkezi Aziýada şu ugurdaky ýeke-täk hyzmat ediş merkezidigi, bu desganyň iň döwrebap taslamadygy hem-de inženerçilik toplumydygy baradaky güwänamasy bar. 

Bulardan başga-da, merkeze Germaniýa Federatiw Respublikasynyň Fraunhofer adyndaky Energiýa ykdysadyýeti we energiýa ulgamlary tehnologiýasy institutynyň durnukly we öňdebaryjy tehnologiýalaryň ornaşdyrylandygy barada güwänamasy, Germaniýa Federatiw Respublikasynyň “TUV” kompaniýasynyň Awstriýa Respublikasyndaky şahamçasynyň bu desganyň ýokary hilli we talabalaýyk gurlandygy baradaky güwänamasy gowşuryldy. Germaniýada iň iri okuw merkezleriniň biri bolan “Duisburg-Essen” uniwersitetiniň çözgüdi bilen, Aşgabatda açylan Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezine ekologik taýdan arassa we daşky gurşawa zyýan ýetirmeýän desgadygy baradaky güwänama berildi. 

Şol gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy Ahmet Çalygy kabul etdi. Ol döwlet Baştutanymyzy ýokary tehnologiýaly merkeziň ulanmaga berilmegi bilen gutlap, ýolbaşçylyk edýän holdinginiň bu taslamanyň durmuşa geçirilmegine gatnaşandygyna tüýs ýürekden buýsanýandygyny hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygyň dowam etdirilmegine gyzyklanma bildirýändigini belledi. 

“Çalyk Holding” kompaniýasynyň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa ýurdumyzda amala aşyrylýan giň möçberli özgertmeler maksatnamalarynyň çäklerinde dünýä belli “General Electric” kompaniýasy bilen hyzmatdaşlykda möhüm taslamalaryň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. 

Şeýle-de şol gün hormatly Prezidentimiz öz ýurdunyň wekiliýetine ýolbaşçylyk edip paýtagtymyza gelen Gruziýanyň Premýer-ministri Irakli Garibaşwili bilen duşuşdy. 

Taraplar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljegi barada pikir alyşdylar. Söhbetdeşler ykdysadyýetiň dürli ugurlary boýunça hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ýurtlarymyzyň ýeterlik kuwwatynyň bardygyny belläp, import-eksport harytlarynyň görnüşlerini artdyrmak mümkinçiligini öwrenmegiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtadylar. Şunuň bilen baglylykda, bilelikdäki hökümetara toparyň ähmiýetli ornuna üns çekildi. Bu toparyň işi hyzmatdaşlygyň has netijeli gurallaryny işläp taýýarlamaga gönükdirilendir. 

Şeýle-de Hazar we Gara deňzi sebitleriniň arasynda Ýewropanyň hem-de Ýakyn Gündogaryň döwletlerine çykalgasy bolan üstaşyr ulag geçelgesini döretmegiň ähmiýeti nygtaldy. 

 Türkmenistanyň we Gruziýanyň wekiliýetleriniň arasynda geçirilen gepleşiklerde dürli ugurlardaky hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şonda söwda-ykdysady, ulag-kommunikasiýa ulgamlary, energetika pudagy ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şunda diňe bir iki döwletiň bähbidine däl, eýsem, tutuş Ýewraziýada energetika howpsuzlygynyň kemala gelmeginde kuwwatly itergi bermäge gönükdirilen taslamalary durmuşa geçirmegiň ähmiýetine üns çekildi. 

Gepleşikleriň jemleri boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlyga täze itergi berjek ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekildi. 

Geçen hepdede paýtagtymyzda Ýewraziýada üstaşyr ulag hyzmatdaşlygyny diwersifikasiýalaşdyrmaga bagyşlanan “Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara arabaglanyşyk we ösüş” atly iki günlük halkara maslahat geçirildi. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmen Forum” hojalyk jemgyýeti bilen bilelikde guran wekilçilikli forumyna ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri, bilermenler, maýadarlar, ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. 

Maslahatyň dowamynda ulag hyzmatlarynyň dünýä bazarynyň ýagdaýy, ýük akymlarynyň ugurlary we ösüşi, ulagyň ähli görnüşiniň netijeliligini hem-de bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň mümkinçilikleri, Ýewraziýada halkara gatnawlara goşulyşmak we olaryň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak şertlerinde Türkmenistanyň üstaşyr ulag kuwwatynyň netijeliligini ýokarlandyrmakda awtomobil hem-de howa ulagynyň eýeleýän orny, töwekgelçilikleri gözegçilikde saklamak, logistik çykdajylary hasaba almak bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Forumyň çäklerinde Eýran Yslam Respublikasynyň, Katar Döwletiniň, Oman Soltanlygynyň, Türkmenistanyň hem-de Özbegistan Respublikasynyň Hökümetleriniň arasynda halkara ulag we üstaşyr geçelgesini döretmek hakynda Ylalaşygyň (Aşgabat Ylalaşygy) işçi komitetiniň üçünji mejlisi, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Gyrgyzystan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran we Täjigistan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe ulag geçelgeleri boýunça birinji iş duşuşygy geçirildi. 

23-nji iýulda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň ýedinji mejlisi geçirildi. Onda Milli Geňeşiň Mejlisiniň 16-njy iýulda geçirilen on dokuzynjy maslahatynda kabul edilen kanunlar makullanyldy. Bu kadalaşdyryjy hukuk namalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuş ugurly syýasatyna hem-de döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. 

Umuman, geçen hepdäniň wakalarynda ýurdumyzyň özara bähbitli halkara hyzmatdaşlyga berk ygrarlydygy, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tutuş adamzat bähbitli başlangyçlarynyň netijeliligi öz beýanyny tapdy. Munuň özi ata Watanymyzyň halkara abraýyny has-da belende götermegiň, özara düşünişmek we birek-birege hormat goýmak ýörelgeleri esasynda alnyp barylýan hyzmatdaşlygyň depginli ösdürilmeginiň möhüm şerti bolup çykyş edýär. 

(TDH)

Beýleki habarlar

Aşgabat, 23-nji iýul (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň ýedinji mejlisi geçirildi. Onda Milli Geňeşiň Mejlisiniň 16-njy iýulda geçirilen on dokuzynjy maslahatynda kabul edilen Kanunlar makullanyldy. Bu kadalaşdyryjy hukuk namalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuş ugurly syýasatyna hem-de döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Mejlisiň işine köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri çagyryldy. 

Çykyşlarda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasarynyň, şeýle hem komitetleriň ýolbaşçylarynyň çykyşlary diňlenildi. Olarda Kanunlaryň her biri boýunça netijenama berildi. 

Ilki bilen, Milli Geňeşiň Mejlisinde kabul edilen “Elektron hökümet hakynda” Kanun ara alnyp maslahatlaşyldy. Çykyş edenler bu resminamanyň döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynyň ähli ulgamlaryny sanlylaşdyrmak boýunça alnyp barylýan syýasaty nazara alyp, “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň” durmuşa geçirilmegine ýardam bermek maksady bilen işlenip taýýarlanylandygyny bellediler. “Elektron hökümet hakynda” Kanunyň döwlet edaralarynyň maglumat-telekommunikasiýa düzüminiň döredilmeginiň hukuk esasyny berkidýändigini, häkimiýet we dolandyryş edaralarynda kagyzsyz resminama dolanyşygy tehnologiýalarynyň işjeň ornaşdyrylmagyna, umuman, ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine ýardam berjekdigi nygtaldy. 

«Itçilik we kinologiýa işi hakynda» Kanun ara alnyp maslahatlaşylanda, onuň türkmen alabaýlarynyň seçgiçiligini ösdürmek, bu täsin tohumy mundan beýläk-de kämilleşdirmek, milli we umumadamzat medeni mirasynyň aýrylmaz bölegi hökmünde dünýäde wagyz etmek boýunça ýurdumyzda alnyp barylýan giň gerimli işlerdäki ähmiýeti nygtaldy. 

Şunuň bilen bir hatarda, Halk Maslahatynyň agzalary hereket edýän kanunçylygy kämilleşdirmäge degişli birnäçe kadalaşdyryjy hukuk resminamalaryna garadylar. Şolaryň hatarynda «Türkmenistanyň Raýat iş ýörediş kodeksine üýtgetme girizmek hakynda», «Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda», «Feldýeger aragatnaşygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryna üýtgetme girizmek hakynda», «Gümrük gullugy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna goşmaça girizmek hakynda», «Korrupsiýa garşy hereket etmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna goşmaçalar we üýtgetmeler girizmek hakynda», «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň Bitewi kanunyna goşmaça we üýtgetmeler girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Gümrük kodeksine goşmaçalar girizmek hakynda», «Awtomobil ýollary we ýol işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda», «Demir ýol ulagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna goşmaçalar we üýtgetmeler girizmek hakynda», «Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adynyň Düzgünnamasyna üýtgetme we goşmaça girizmek hakynda» hem-de «Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary bar. 

Ara alyp maslahatlaşmalaryň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan durmuş ugurly syýasatyny amala aşyrmakda, pudaklary okgunly ösdürmekde milli kadalaşdyryjy hukuk binýady kämilleşdirmegiň ähmiýeti nygtaldy. 

Mejlisiň dowamynda beýleki möhüm meselelere-de garaldy. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň ýedinji mejlisinde ara alnyp maslahatlaşylan Kanunlar biragyzdan makullanyldy hem-de degişli Kararlar bilen berkidildi.

Türkmenistanyň at gazanan arhitektory Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy we taýsyz tagallalary bilen gurluşygy amala aşyrylýan Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ösen ýaşaýyş keşbini kemala getirýän kuwwatly şähergurluşyk taslamasydyr. Ol hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli dowam etdirilýär.  

Hormatly Arkadagymyz ýurdumyza ýolbaşçylyk eden döwründe bu baradaky oý-pikirlerini yzygiderli beýan etdi we 2018-nji ýylyň 31-nji oktýabrynda Gökdepe etrabyna iş saparyny amala aşyryp, welaýatyň bu ýerde gurulmagy göz öňünde tutulýan dolandyryş merkeziniň binagärlik-gurluşyk taslamalary bilen ýörite tanyşdy. Ýeri gelende bellesek, 2019-njy ýylyň 4-nji martynda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, ilatymyzyň ýaşaýyş derejesini has-da ýokarlandyrmak maksady bilen, «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezini gurmak hakynda» Karara gol çekildi. Şol ýylyň 10-njy aprelinde Gökdepe etrabynyň çäginde täze nusgadaky bu merkezi şäheriň düýbi tutuldy. Soňra Türkmenistanyň Prezidenti 2019-njy ýylyň 23-nji awgustynda, şol ýylyň 8-nji hem 25-nji noýabrynda, 2020-nji ýylyň 15-nji maýynda, 2022-nji ýylyň 13-nji we 18-nji ýanwarynda we 9-njy aprelinde bu şähergurluşyk taslamasyny üstünlikli amala aşyrmak maksady bilen, ýene-de birnäçe Kararlara gol çekdi. 

Bu ýerde gurulýan her bir binadyr desga sanly serişdeler bilen üpjün edilýär. Taslama üçin döwlet tarapyndan 1,5 milliard amerikan dollaryna golaý möçberde maliýe serişdeleri goýberildi. Işleriň öz wagtynda sazlaşykly alnyp barylmagy üçin Döwlet komiteti we täze şäheriň häkimligi hem döredildi. 

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrmagy boýunça Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gahryman Arkadagymyz bu ýere yzygiderli iş saparyny amala aşyryp, gurluşyk işleriniň alnyp barlyşy bilen ýerinde tanyşýar. Binalaryň we desgalaryň ýerleşdirilişi, olaryň gurluşyk ylmynyň iň täze gazananlary bilen milli binagärlik ýörelgelerimiziň sazlaşykda utgaşdyrylyp bina edilişi hem-de bezelişi, ýerli çig mallardan öndürilýän gurluşyk serişdelerini ulanmak we bu ýeriň tebigy landşaftyny bozman, ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek boýunça gymmatly maslahatlaryny berýär.  

Ýokarda agzalyp geçilen Kararlar bilen tassyklanan taslama laýyklykda, täze welaýat merkezinde 1002 gektara barabar ýerde Ahal welaýatynyň häkimliginiň, jemgyýetçilik guramalarynyň, medeniýet, harby we hukuk goraýjy edaralarynyň, maliýe we ykdysadyýet toplumlarynyň, «Türkmenistan», «Halkbank» we «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklarynyň hem-de «Daýhanbank» Döwlet täjirçilik bankynyň welaýat şahamçalarynyň edara binalary gurlar. Welaýat boýunça oba hojalyk, gurluşyk, energetika we jemagat hojalygy, ulag we kommunikasiýa, söwda toplumlarynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň, saglygy goraýyş, arhiw müdirlikleriniň iň häzirki zaman edara binalary-da göz öňünde tutulýar. 

Nusgalyk şäherde Ruhyýet köşgi, kitaphana, Bagt köşgi, drama teatry, muzeý, «Ahal» monumenti, myhmanhana, söwda we dynç alyş merkezi, Döwlet baýdagynyň sütüni, Saglyk öýi, köpugurly sport toplumy we merkezi, stadion, döwlet sirki ýaly medeni-durmuş düzümleri hem-de her biri 320 orunlyk 10 sany çagalar bagynyň köşgi-eýwan binalary, hersi 720 okuwça niýetlenen 19 sany orta mekdep, başlangyç we orta hünär mekdebi, iki sungat mekdebi, şeýle hem Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebi we Atçylyk ylmy-önümçilik müdirliginiň edara binasy ýaly ylym-bilim we köpçülik üçin ojaklar hem dörediler.  

Edara binasyny, açyk awtoduralgalaryň 2-sini, dynç alyş basdyrmalarynyň 8-sini, dynç alyş seýilgähleriniň 4-sini, çagalar oýun meýdançalarynyň 10-syny, çagalar sagaldyş merkezini, 150 we 100 orunlyk çagalar baglaryny, welosiped we ylgaw ýodalaryny, ýapyk awtoduralgany, tehniki binany we suw howdanlaryny özüne birleşdirýän çagalar merkezi şäheriň iň täsin künjekleriniň biri bolar. 

Ajaýyp şäheriň tarp ýerde döredilýändigi sebäpli agyz we lagym suwlaryny arassalaýjy desgalar, welaýat merkezine barýan hem-de içerki agyz suw, suwaryş, lagym we ýagyn suwlaryny geçiriji ulgamlar hem ilkinji gezek gurulýar.  

Welaýat merkezine barýan ýollar we bu ýeriň içerki ýollarynyň daşarky eltiji we içerki elektrik ulgamlarynyň, hususan-da, «PS 110/35/10 kwt» hem-de «PS 110/10 kwt» elektrik beketleriniň, şäheriň daşarky we içerki gaz ulgamlarynyň gurluşygy-da täzeçe amala aşyrylar. 

Gahryman Arkadagymyzyň tabşyrygy boýunça Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň halypa mugallymlarynyň ýolbaşçylygynda zehinli talyp ýaşlar agzalyp geçilen taslamalary işläp taýýarlamaga gatnaşdylar. Gurulýan binalaryň, desgalaryň gurluşygynda bolşy ýaly, bezeg işlerinde, şol sanda ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylmagynda häzirki zamanyň ösen tejribesiniň hem-de ylmyň gazananlarynyň işjeň ulanylmagyna aýratyn üns berilýär. Welaýat häkimliginiň öňündäki meýdançada oturdylýan, beýikligi 40 metr bolan «Ahal» monumentiniň gurluşygy munuň aýdyň mysalydyr. Bu taslama institutymyzyň binagärlik kafedrasynyň mugallymlary tarapyndan işlenip düzüldi. Mundan başga-da, ýerasty geçelgelerde, yşyklandyryş ulgamlarynda we duralgalarda ornaşdyrmak üçin kiçi göwrümli binagärlik taslamalarynyň onlarça görnüşiniň şekil taslamalary taýýarlandy. 

Talyplar şäheriň gurluşygyna başlanan ilkinji günlerde bu ýerde geodeziýa-ýer işleri amala aşyrylýan wagty tejribelikleri hem geçip başladylar. Göçme sapaklarda gurluşyk-gurnama işleriniň tehnologiýasy, ulanylýan gurluşyk serişdeleri, agyz we lagym suwlaryny arassalaýjy desgalaryň, welaýat merkezine barýan hem-de içerki agyz suw, suwaryş, lagym we ýagyn suwlaryny geçiriji ulgamlaryň gurluşygy bilen yzygiderli tanyşýarlar. Göçme sapaklar, tanyşdyryş we okuw tejribelikleri bu ugurda bilim alýan talyplar üçin örän gyzykly hem netijeli bolýar. Ýaşlar toplan tejribeleri boýunça ylmy-amaly maslahatlarda, teleradioýaýlymlarda çykyş edýärler. Ýokary okuw mekdebini üstünlikli tamamlan ýaşlaryň birnäçesi eýýäm bu ýerde alnyp barylýan gurluşyklarda mynasyp hünärmen derejesinde zähmet çekýär. 

Ahalyň edara ediş merkeziniň taslamasynda şäheri we bütin sebiti dolandyryş-çäk birligi bilen bilelikde ösdürmegiň ulgamyny emele getirýän innowasion düzüm böleginiň binýadynyň goýlandygy, ertiriň nurana şäherini gurmak üçin geljekde durmuşyň nähili boljakdygy baradaky meseleleriň hem anyk öwrenilendigi düýpli many-mazmuna eýedir. Häzirki wagtda bu ýerde Türkmenistanyň Gurluşyk we binagärlik ministrligi 5 gatly 30 we 40 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 45-siniň, 7 gatly 28 we 56 öýli jaýlaryň 22-siniň, Ahal welaýatynyň häkimligi 5 gatly 30 we 40 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 46-synyň, 7 gatly 42 öýli jaýlaryň 64-siniň, 9 gatly 54 öýli jaýlaryň hem 30-synyň gurluşygyny alyp barýar. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň kärhanalary 7 gatly 42 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 24-sini, 9 gatly 54 öýli jaýlaryň 24-sini, 2 gatly 2 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 84-sini, 5 gatly 30 öýli jaýlaryň 30-syny, 5 gatly 40 öýli jaýlaryň hem 15-sini gurýar. Bu ýerde jemi 12 müň 384 sany hojalyga niýetlenen jaýlaryň 384-si gurulýar. 

Şähere barýan esasy şaýola 10 metr aralygy çarpaýa galyp, pellehanadan 4,19 sekuntda geçmegi başaran we Ginnesiň Bütindünýä rekordlar kitabyna giren meşhur Akhanyň adynyň dakylmagy, aýlawly ýerde onuň belent heýkeliniň dikilmegi halkymyzy diýseň buýsandyrýar. Bu desgalar golaýda ýerleşen Halkara atçylyk toplumy bilen bilelikde, tutuş ulgamy emele getirýär. Bu bolsa, öz gezeginde, pudagy täze, dünýä derejesine çykarmaga, ýurdumyzyň abraý-mertebesini has-da belende götermäge mümkinçilik berer. 

Hormatly Prezidentimiziň yhlasy bilen ýakyn geljekde halkyň hyzmatyna berilmegi meýilleşdirilýän täze nusgadaky şäher mähriban Watanymyzyň ak şäherleriniň üstüni ýetirip, bagtyýarlygyň, abadançylygyň, gülläp ösüşiň nyşanyna öwrüler.  

Garaşsyz Watanymyzda il-ýurt bähbitli binalardyr desgalary, obalardyr şäherleri gurduran mähriban Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun! Peder ýoluny mynasyp dowam etdirip, ýurdumyzy rowaçlandyrýan Arkadagly Serdarymyzyň tutumly işleri mydama rowaçlyklara beslensin! 

Parahat ORAZOW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň rektory, tehniki ylymlaryň kandidaty.