13-nji aprelde döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygyna bagyşlanan sergide bolup, ýurdumyzyň işewür düzümleriniň öndürýän önümleri, senagat harytlary hem-de olaryň görnüşleri bilen tanyşdy. 

Paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda guralan sergide görkezilýän dürli önümler barada Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň söwda toplumyna gözegçilik edýän orunbasary hem-de ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy hormatly Prezidentimize hasabat berdiler. Birleşme häzirki wagtda ýurdumyzyň hususy işewürliginiň wekilleriniň 27 müňden gowragyny özünde jemleýär. Sergide Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň düzümleýin edaralary, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky, paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda giň gerimli döwlet taslamalaryny durmuşa geçirýän iri kärhanalardyr hojalyk jemgyýetleri öz diwarlyklaryny gurnadylar. 

  Sergide görkezilýän önümler bilen tanyşlygynyň dowamynda döwlet Baştutanymyz «Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň, «Seljeriş we tehnologiýalar merkeziniň» diwarlyklarynda beýan edilýän hem-de bu düzümleriň sazlaşykly ösüşi barada gürrüň berýän maglumatlar bilen içgin tanyşdy. Hormatly Prezidentimiz telekeçileriň ykdysadyýetimiziň okgunly ösüşinde möhüm orun eýeleýändigini belledi, hususyýetçiligiň mundan beýläk-de höweslendirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigine ünsi çekdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýokary hilli önümleri öndürip, ýurdumyzda we daşary döwletlerde meşhurlyk gazanan «Hasar», «Misgär», «Duýgy», «Altyn ýunus» kärhanalarynyň, «Bars», «Kindi», «Oguzhan», «Ak gar», «Datmeni» söwda nyşanly süýji-köke öndürýän telekeçileriň görkezýän önümleriniň görnüşleri bilen gyzyklandy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Täze aý» hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy bilen gürrüňdeş boldy. Bu ugurda ýeterlik tejribe toplan işewür hojalyk jemgyýetiniň gaýtadan işleýän kärhanalarynda ýokary hilli et-süýt hem-de süýji-köke önümleriniň öndürilýändigini gürrüň berdi. Hojalyk jemgyýetiniň 18 müňden gowrak söwda nokady bolup, onuň düzümlerinde 4 müňe golaý işgär zähmet çekýär. 

Sergi bilen tanyşlygynyň dowamynda hormatly Prezidentimiz hususy önümçiligiň dürli ugurlary, hususan-da, süýt, şöhlat, doňdurma önümleri, sintetik ýuwujylar, zyýansyzlandyryjy serişdeler, kosmetika, amaly-haşam, haly önümleri, senagat, elektron tehnikalary we beýlekiler bilen gyzyklandy, degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi. Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň söwda toplumyna gözegçilik edýän orunbasary hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy hususyýetçiligi mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda yzygiderli alada edýändigi, telekeçilere döwlet tarapyndan zerur goldawlaryň berilýändigi üçin döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň ähli telekeçileriniň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Yhlasly zähmeti bilen milli ykdysadyýetimiziň pugtalandyrylmagyna we halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna mynasyp goşant goşýan hususy işewürligiň wekillerine üstünlikleri arzuw edip, hormatly Prezidentimiz bu ýerden ugrady. 

"Nesil".

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilenine 14 ýyl doldy. Bu sene mynasybetli ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasynda türkmen telekeçileriniň önümleriniň sergisi hem-de birleşmäniň agzalarynyň maslahaty geçirildi. Däp bolan forum ýurduň altyn gaznasyna öwrülen hususy pudagyň bedew batly ösüşlere beslenýändigini, türkmen telekeçileriniň milli ykdysadyýetde tutýan ornunyň barha ýokarlanýandygyny aýdyň görkezdi. 

«Biz geljekde hem kiçi, orta we iri telekeçiligi ösdürmäge, milli ykdysadyýetimizde hususy pudagyň tutýan paýyny artdyrmaga möhüm ähmiýet bereris. Ähli ugurlarda ýaşlaryň işewürlik başlangyçlaryny goldamaga, önümçilik düzümlerini ösdürmäge gönükdirilen maliýe goýum syýasatyny işjeňleşdirmegi dowam etdireris» diýlip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler bileşmesiniň sergisine hem-de maslahatyna gatnaşyjylara iberen Gutlagynda nygtalýar. Serginiň açylyş dabarasyna gatnaşanlar döwlet Baştutanymyzyň Gutlagyny ruhubelentlik bilen diňlediler. Döredijilik toparlarynyň çykyşlary dabaranyň baýramçylyk öwüşginini has-da artdyrdy.  

Sergide Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň düzümleýin edaralary, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky, paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda giň gerimli döwlet taslamalaryny durmuşa geçirýän iri kärhanalar we hojalyk jemgyýetleri öz diwarlyklaryny gurnadylar. Däp bolşy ýaly, sergide Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň obasenagat toplumynda, azyk hem-de gaýtadan işleýän senagatda işleýän agzalarynyň işi giňden görkezildi. Şolaryň hatarynda balyk ösdürip ýetişdirýän we gaýtadan işleýän «Hazar balyk» toplumyny, «Ak toprak» kärhanasyny, «Hoş zaman» guşçulyk fermasyny, «Elin balyk», «Bereketli», «Toý zaman» «Altyn hilal» hojalyk jemgyýetlerini, «Nurly meýdan» daýhan birleşigini görkezmek bolar.  

«Hasar», «Misgär», «Duýgy», «Altyn ýunus» kärhanalary, «Bars», «Kindi», «Oguzhan» «Ak gar», «Datmeni» söwda belgili önümlerini çykarýan telekeçiler we beýlekiler süýji-köke önümlerini görkezdiler. Olaryň önümleri diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, onuň çäginden daşda-da giň meşhurlyga eýedir. Olaryň ählisi Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň gazananlarynyň sergisine süýjüleriň, kökeleriň, lukumlaryň we beýleki nygmatlaryň täze görnüşlerini taýýarladylar.  

Sergide Sanly ykdysadyýetiň 2019 – 2025-nji ýyllar üçin konsepsiýasyny durmuşa geçirmekde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň mümkinçilikleri bilen hem tanyşdyryldy. IT ulgamynda ýöriteleşdirilen hojalyk jemgyýetleri hem-de kärhanalar – «Ýokary tilsimatlar» merkezi, «Adyl açar», «Milli ulgam», «Awtomatizasiýa tehnologiýalarynyň merkezi» we beýlekiler öz mümkinçiliklerini beýan etdi. Bu kärhanalar döwrebap senagat we elektron önümlerini, töleg terminallaryny, okuw onlaýn-maksatnamalaryny, «akylly öýleri» öndürýärler.  

Sergä gatnaşyjylar häzirki zaman senagat we elektron önümleriniň dürli görnüşlerini öndürýän «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýetiniň bölüminiň önümleri bilen gyzyklandylar. Bu hojalyk jemgyýetiniň önümleriniň görnüşleri yzygiderli artýar. Onda iki simkartly ykjam telefonlar, smartfonlar, dürli görnüşli monobloklar, smart-telewizorlary, häzirki zaman sowadyjylary, Internet ulgamynyň paýlaýjylary, agyz suwuny sowadýan we gyzdyrýan enjamlar öndürilýär.  

Gurluşyk ulgamynda işleýän telekeçileriň bölümleri köp adamly boldy. «Çaly» hususy kärhanasy täzeçil tehnologiýalar esasynda ýokary hilli gurluşyk serişdeleriniň örän köp görnüşlerini taýýarlaýar. Diýarymyzda penaplast we ondan dürli görnüşli önümleri öndürýän «Ak hünji» nyşanly önümler sergä gatnaşyjylarda uly gyzyklanma döretdi. Bu gün bu kärhana şeýle önümleriň 200-den gowrak görnüşini öndürýär. «Derýaplastik» hojalyk jemgyýetiniň önümleri we onuň alyp barýan işleri ýurdumyzyň gurluşyk ulgamynyň ösüşi bilen baglanyşyklydyr. Onuň kärhanalarynda ýokary hilli, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, daşary döwletlerde hem uly islegden peýdalanýan önümleriň 1 müň 500-den gowragy öndürilýär. Ýokary hilliligi, görnüşleriniň, bezegleriniň özboluşly aýratynlygy bilen tapawutlanýan önümler «Derýakeramika» söwda nyşany bilen ýerlenilýär.  

Sergide ulag we logistiki hyzmatlary ýerine ýetirýän hususy kärhanalaryň hem-de kompaniýalaryň üstünlikleri görkezildi. Şolaryň hatarynda «Bir dünýä», «Ulag ekspeditorçylyk hyzmatlary» hojalyk jemgyýetleri, «Bir Kuwwat» hususy kärhanasy we beýlekiler bar.  

Umuman, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň önümçilik kuwwatlyklaryny açyp görkezýän sergide telekeçileriň dürli ugurlar boýunça öndürip başlan täze önümleriniň 100-den gowragyny görmek boldy. 

Serginiň baş maksady telekeçileriň mümkinçiliklerini artdyrmakdan, maýa goýumlaryny geljegi uly taslamalaryň durmuşa geçirilmegine gönükdirmekden ybaratdyr.  

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesinde maslahat geçirildi. Onda täzeçil tehnologiýalary, sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen baglanyşykly wezipeler kesgitlenildi. Türkmenistany 2022–2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda hususy telekeçiligi ösdürmek boýunça kesgitlenen çäreleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.  

Forumda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň dürli ugurlar boýunça alyp barýan işleri baradaky hasabatlary diňlediler. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň iri döwlet sargytlaryny ýerine ýetirmek, maýa goýum taslamalaryny amala aşyrmak boýunça öňde goýan wezipeleriniň ýerine ýetirilişi we beýleki wajyp meseleler barada pikir alyşmalar boldy.  

Ýygnananlar hormatly Prezidentimiziň berýän uly goldawynyň, hususy işewürligi ösdürmek üçin döwlet tarapyndan döredilýän amatly şertleriň türkmen telekeçilerine geljege uly ynam bilen garamaga, ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmagyň, mähriban halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmagyň bähbidine has-da tutanýerli zähmet çekmäge mümkinçilik berýändigini biragyzdan bellediler.  

Maslahatyň çäklerinde dürli ugurlar boýunça Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň «Ýylyň iň gowy telekeçisi» bäsleşiginiň jemleri-de jemlenildi.  

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagy, 14-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Balkan welaýatynda toý saparynda bolmagynyň barşynda bu ýerde Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini geçirdi. Onda ýurdumyzyň günbatar welaýatyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisiň dowamynda, şeýle-de degişli hasabatlar diňlenildi, birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy. 

Döwlet Baştutanymyz gün tertibine geçip, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol milli kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada habar berdi. 

Mejlisiň şu ýylyň 2-nji aprelinde geçirilen on ýedinji maslahatynda birnäçe kanunlaryň taslamalary kabul edilip, olar Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň garamagyna iberildi. 

Häzirki wagtda iş toparlarynda ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň tekliplerine seljerme geçirilýär, Raýat, Zähmet kodeksleriniň rejelenen görnüşleriniň taslamasyny taýýarlamak işleri alnyp barylýar. Hereket edýän kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça kanun taslamalary işlenip taýýarlanylýar. 

Mejlisiň deputatlary, şol sanda Balkan welaýatyndan saýlanan deputatlar öz saýlaw okruglarynda saýlawçylar, obalaryň we şäherleriň ýaşaýjylary bilen yzygiderli duşuşýarlar, ýurdumyzda hereket edýän kanunlary düşündirýärler, adamlaryň pikirlerini, tekliplerini öwrenýärler. 

Şu ýylyň 6 — 8-nji aprelinde Milli Geňeşiň, hukuk goraýjy edaralaryň, jemgyýetçilik birleşikleriniň we beýleki guramalaryň wekilleri Balkan welaýatynda iş saparynda bolup, gelin-gyzlaryň arasynda türkmen milli däp-dessurlary, maşgala mukaddesligi hem-de edep-terbiýe bilen bagly wagyz-nesihat duşuşyklaryny geçirdiler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki döwrüň anyk ýagdaýlary we «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeler bilen baglylykda, ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny has-da kämilleşdirmegiň örän wajypdygyny nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz saýlawçylar bilen aragatnaşyk saklamagyň deputatlaryň esasy wezipeleriniň biridigini belläp, parlamentarileriň öz ygtyýarlyklaryndan netijeli peýdalanmaklarynyň we saýlawçylaryň ýaş nesilleri terbiýelemek, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek boýunça işlere işjeň gatnaşmaklarynyň zerurdygyny aýtdy. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew milli parlamentiň öňünde goýlan wezipelere laýyklykda, ýurdumyzyň hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan toplumlaýyn işler barada maglumat berdi. 

Häzirki wagtda şu ýylyň 16-njy aprelinde Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisini geçirmäge taýýarlyk görülýär. Onuň gün tertibine Milli Geňeşiň Mejlisi tarapyndan kabul edilen kanunlary ara alyp maslahatlaşmak meselesi giriziler. 

Halk Maslahatynyň agzalary, Mejlisiň deputatlary ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, kanunçylygy hem-de hukuk tertibini pugtalandyrmaga, ilaty durmuş taýdan goramaga, maşgalalary goldamaga, zähmet gatnaşyklaryny kämilleşdirmäge gönükdirilen kanunlaryň taslamalarynyň üstünde işleýärler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow täze döwrüň talaplaryny, milli kanun çykaryjylyk ulgamyny we halkara hukuk tejribesini nazara almak bilen, kabul edilýän kanunçylyk namalarynyň üstünde içgin işlemegiň wajypdygyny nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz wagyz-nesihat işini işjeňleşdirmegiň, ilata, aýratyn-da, ýaşlara ýurdumyzyň abadançylygyna, raýatlarymyzyň rowaçlygyna gönükdirilen täze eýýamyň oňyn özgertmeleriniň many-mazmunyny düşündirmegiň ähmiýetini belledi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Muhammedow gözegçilik edýän düzümleri tarapyndan geljek ýedi ýylda döwletimizi ösdürmegiň Prezident Maksatnamasyny taýýarlamagyň çäklerinde, Balkan welaýatyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ugurlaryny kesgitlemek babatda döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryny ýerine ýetirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. 

Şunuň bilen baglylykda, Prezident Maksatnamasynyň çäklerinde geljek ýyllarda günbatar sebiti ösdürmegiň esasy ugurlary welaýatyň senagat pudaklarynyň ählisine iri maýa goýumlaryny çekmegiň, sebitiň ykdysadyýetine ylmyň gazananlaryny we dünýä tejribesini, innowasion hem-de sanly tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna, nebitgaz, nebiti gaýtadan işleýän, himiýa, energetika, dag-magdan ulgamlarynyň döwrebaplaşdyrmagyny göz öňünde tutýar. 

Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýolunyň, Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portunyň, ulag-logistika ulgamynyň kuwwatyndan netijeli peýdalanmak, üstaşyr we multimodal ýük daşamalaryň möçberlerini artdyrmak, Jebel şäherçesinde Halkara howa menzilini gurmak we ulanmaga bermek geljegi uly wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. Şeýle hem şypahana we syýahatçylyk ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek, hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak teklip edilýär.  

Durmuş ulgamyna, döwrebap çagalar baglarynyň, mekdepleriň, saglyk öýleriniň, ýaşaýyş jaýlarynyň, inženerçilik desgalarynyň gurluşygyna we ozal hereket edýänleriniň durkuny täzelemäge aýratyn üns berler. Şunuň bilen birlikde, meýilleşdirilen ugurlaryň ählisinde içerki serişdeleriň, şol sanda zähmet gorlarynyň mümkinçiliklerinden doly peýdalanmak, täze iş orunlaryny döretmek hem-de bu işlere hususy ulgamyň işjeň gatnaşmagyny gazanmak, içerki we daşary ýurt maýalaryny çekmek wezipeleri goýuldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Balkan welaýatynyň durmuş-ykdysady ösüşini ýokarlandyrmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak boýunça işleri dowam etmegiň möhümdigini belledi. Şu ýyl göz öňünde tutulan maýa goýumlaryň öz wagtynda özleşdirilişini we maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna täze önümçilikleriň işe girizilmegini gözegçilikde saklamak möhümdir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we geljek ýedi ýyl üçin Prezident Maksatnamasynda ýurdumyzyň sebitlerini toplumlaýyn ösdürmek, döwrebap, täze önümçilikleri we goşmaça iş orunlaryny döretmek boýunça çäreleri göz öňünde tutmagy tabşyrdy. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy, hormatly Prezidentimiziň tabşyryklarynyň hem-de nebitgaz toplumyna bölünip berilýän milli maýa goýumlary öz wagtynda özleşdirmek boýunça wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň ýakyn iki ýylda nebitiň goşmaça möçberlerini çykarmak işlerini maliýeleşdirmek üçin “Türkmennebit” döwlet konsernine maliýe goldawyny bermek hakyndaky Kararyna laýyklykda durmuşa geçirilýän işler, şeýle-de birnäçe nebitgaz känlerinde zerur bolan abatlaýyş işlerini geçirmek hem-de degişli enjamlary satyn almak maksady bilen görülýän çäreler barada hasabat berildi. 

Şunuň bilen baglylykda, “Türkmennebit” döwlet konserni tarapyndan daşary ýurt kompaniýalarynyň gatnaşmagynda yglan edilen halkara bäsleşigiň netijeleri barada habar berildi. Oňa laýyklykda, has amatly täjirçilik teklibi kesgitlenildi hem-de degişli şertnamany baglaşmak göz öňünde tutulýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Balkan welaýatynyň tebigy baýlyklaryny, nebitgaz gorlaryny rejeli we netijeli ulanmak üçin toplumyň edara-kärhanalarynyň alyp barýan işleriniň, önümçilik ugurlarynyň döwrebaplaşdyrylmalydygyna, häzirki zaman tehnologiýalaryny giňden ornaşdyryp, nebitiň we tebigy gazyň düýpli işlenmegini üpjün etmelidigine ünsi çekdi. 

Hazar deňziniň geljegi uly kenarýaka zolaklarynda gözleg-barlag işlerini çaltlandyrmak, kenarýaka çäklerde täze ýataklary açmak we özleşdirmek boýunça degişli işleri geçirmek, bu işe hususy ulgamy hem-de maýa goýumlary çekmek gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. 

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere özara bähbitli hyzmatdaşlygy hem-de gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen, şol sanda nebitgaz guýularynyň netijeliligini ýokarlandyrmak babatda tejribe alyşmagy tabşyryp, maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, täze bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak boýunça çäreleri dowam etmek bilen baglanyşykly birnäçe anyk görkezmeleri berdi.  

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli, şol sanda Balkan welaýatynyň atçylyk sport toplumynda meýilleşdirilen medeni maksatnama barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzir döwletimizde ahalteke bedewleriniň dünýädäki şöhratyny artdyrmaga we atçylyk pudagyny mundan beýläk-de depginli ösdürmäge gönükdirilen giň gerimli işleriň alnyp barylýandygyny belledi. 

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, ahalteke bedewleriniň gözellik bäsleşigi hem-de degişli halkara forumlar halkymyzyň iň oňat atçylyk däplerini ösdürmäge, ýurdumyzyň atşynaslyk we atçylyk sport mekdebiniň bu ugurdaky halkara işlere işjeň ýakynlaşmagyna, behişdi bedewleriň dünýädäki şöhratyny artdyrmaga ýardam berýär. 

Hormatly Prezidentimiz hödürlenen maksatnamany, umuman, makullap, wise-premýere ýurdumyzda aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde bellenilýän Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaralary ýokary derejede guramak boýunça birnäçe görkezmeleri berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän ulgamlaryndaky, hususan-da, himiýa senagatyndaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. 

Balkan welaýatynyň baý kuwwatyny, şol sanda Garabogazköl aýlagynyň gidromineral serişdelerini nazara almak bilen, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan himiki serişdeleriň täze görnüşleriniň, ýod, brom we brom önümleriniň, kaustik sodanyň, hlor we hlor önümleriniň önümçiliklerini ýola goýmak boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. 

Gyýanlydaky Polimer zawodynyň önümçiliginde ulanylýan himiki serişdeleriň önümçiligini ýola goýmak boýunça işler dowam etdirilýär. Döwlet tarapyndan berilýän kömegiň netijesinde, zawodyň bökdençsiz işlemegi we onuň önümçilik kuwwatyny artdyrmak maksady bilen, kärhana çig mal, himiki serişdeler, ätiýaçlyk şaýlar hem-de zerur bolan enjamlar bilen üpjün edilýär. 

Milli ykdysadyýetiň pudaklaryny ösdürmek bilen bir hatarda, ilatyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmaga, olary häzirki talaplara laýyk getirmäge aýratyn üns berilýär. 

Şunuň bilen baglylykda, zawodda hünärmenleriň ýurdumyzyň welaýatlaryndan gelip zähmet çekýändiklerini göz öňünde tutup, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy etrabynyň Guwlymaýak şäherçesinde 472 hojalyga niýetlenen ýaşaýyş jaý toplumyny gurmak baradaky teklibini hödürledi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýeriň öňünde birnäçe gaýragoýulmasyz wezipeleri goýdy. Nygtalyşy ýaly, Balkan welaýatynyň tebigy baýlyklaryny, himiýa we gurluşyk önümçiliginiň çig mal gorlaryny rejeli hem-de netijeli ulanmak üçin, senagat we gurluşyk pudagynyň önümçilik kärhanalarynyň doly kuwwatynda işledilmegini gazanmak zerurdyr. 

Döwlet Baştutanymyz şeýle hem içerki bazary daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan senagat we gurluşyk önümleri bilen doly üpjün etmegi, innowasion tehnologiýalara hem-de ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlaryna esaslanýan täze önümçilikleriň açylmagyny gazanmagy, elektron senagatyň döwrebap önümlerini öndürmegi dowam etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow içerki sarp ediş bazarynda azyk bolçulygyny üpjün etmek we ýurdumyzyň hususy ulgamynyň önümçilik başlangyçlaryny mundan beýläk-de goldamak boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi. 

Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda kiçi we orta işewürligiň öňünde täze iş orunlaryny döretmek, welaýatlarda öndürilýän önümleriň mukdaryny artdyrmak ýaly möhüm wezipeler goýuldy. 

Wise-premýeriň habar berşi ýaly, ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan, şol sanda Balkan welaýatynda oba hojalyk, azyk hem-de senagat kärhanalaryny döretmek boýunça maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek barada teklipler işlenip taýýarlanyldy. Şolaryň hatarynda suw tygşytlaýjy usullary ulanmak arkaly, gök önümleri, üzüm hem-de miweli baglary ösdürip ýetişdirmek, maldarçylyk we guşçulyk toplumlaryny, häzirki zaman ýyladyşhanalaryny hem-de azyk önümlerini saklamaga niýetlenen sowadyjy ammarlary gurmak boýunça taslamalaryň 14-si bar. 

Şunuň bilen baglylykda, Balkan welaýatynda 2022 — 2028-nji ýyllarda gurulmagy meýilleşdirilen täze desgalaryň degişli sanawy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, hereket edýän önümçilikleri netijeli ulanmak bilen, çykarylýan önümleriň we edilýän hyzmatlaryň möçberlerini hem-de görnüşlerini artdyrmagyň zerurdygyny belläp, bu babatda anyk tabşyryklary berdi. 

Hususy telekeçileriň kärhanalarynyň doly kuwwatynda işlemegini üpjün etmek babatda degişli görkezmeler berildi. Amatly işewür gurşawy kemala getirmek arkaly, kiçi we orta işewürligi goldap, her welaýatda, etrapda hem-de şäherde döwrebap önümçilikleri we iş orunlaryny döretmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Wise-premýere ýurdumyzda eksport ugurly önümçilikleriň, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň möçberlerini artdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleri çaltlandyrmak hem tabşyryldy. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň telekeçileriniň Balkan welaýatynda maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek boýunça tekliplerini içgin seljermek we olara gaýtadan seretmek babatda görkezmeleri berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa «Dehistan» taryhy-medeni ýadygärlikler toplumynda meýdan şertlerindäki ylmy-amaly maslahaty hem-de «Türkmenistanyň taryhy-medeni ýadygärlikleri dünýä jemgyýetçiliginiň üns merkezinde» atly halkara ylmy duşuşygy geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. 

Şu ýylyň 19-njy aprelinde Aşgabat şäherinde “Türkmenistanyň taryhy-medeni ýadygärlikleri dünýä jemgyýetçiliginiň üns merkezinde” atly ylmy duşuşygy geçirmek meýilleşdirilýär. Çäräniň barşynda arheologik tapyndylaryň sergisini guramak, taryhy-medeni ýadygärliklerde halkara we milli ekspedisiýalar tarapyndan geçirilen arheologik gazuw-barlag işleriniň netijelerine seretmek, “Türkmenistanyň gadymyýeti: ylmy-barlaglar we ýadygärlikleriň rejelenilişi” atly täze kitabyň tanyşdyrylyş dabarasyny geçirmek, daşary ýurtlaryň ylmy institutlarynyň wekilleriniň, alymlaryň we arheologlaryň sanly ulgam arkaly çykyşlary göz öňünde tutulýar. 

Soňra wise-premýer şu ýylyň 16-njy aprelinde «Dehistan» taryhy-medeni ýadygärlikler toplumynda meýdan şertlerindäki ylmy-amaly maslahaty geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Maslahatyň maksatnamasy alymlaryň ýadygärlikleriň taryhy-medeni ähmiýetine hem-de arheologik tapyndylaryň aýratynlyklaryna bagyşlanan çykyşlaryny özünde jemleýär. 

 Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, meýilleşdirilen çäreleriň ählisini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow döwrüň talabyna laýyklykda, medeniýet ulgamynyň edaralarynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek meselesine ünsi çekip, wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde “Ussat inžener” hususy kärhanasy tarapyndan gurlan 400 orunlyk köpugurly hassahananyň açylyş dabarasyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer dünýä derejesindäki köpugurly hassahananyň ulanmaga berilmäge taýýardygyny belledi. 

Ilata keselleriň öňüni almak we bejermek boýunça ýokary hilli lukmançylyk kömegini bermek üçin niýetlenen hassahanada bölümleriň 27-si bolup, olarda näsaglaryň ýatymlaýyn we gatnaw şertlerinde bejergi almaklary hem-de saglygyny dikeltmekleri üçin zerur şertler döredildi. 

Köpugurly toplum dünýäniň esasy önüm öndürijileriniň döwrebap innowasion enjamlary bilen üpjün edildi. Saglygy goraýyş hyzmatlarynyň amala aşyrylmagy üçin zerur maglumatlaryň ýokary tizlikde alşylmagy boýunça hassahananyň ähli bölümlerinde sanly ulgam arkaly özara arabaglanyşyk ýola goýuldy. 

Täze, döwrebap saglygy goraýyş edarasynyň peýda bolmagy döwlet Baştutanymyzyň halkymyzyň saglygy barada edýän aladasynyň hem-de dürli keselleri anyklamak we bejermek işine aýratyn üns berilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, türkmenistanlylaryň saglygynyň hemişe döwletiň üns merkezinde boljakdygyny nygtady. Ýurdumyzyň deňizýaka sebitinde dünýä ülňülerine laýyklykda gurlan iri saglygy goraýyş desgasynyň ýene biriniň açylmagy munuň anyk mysalydyr. 

Döwlet Baştutanymyz milli saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmek üçin ähli şertleri döretmegi dowam etmegiň zerurdygyny aýdyp, wise-premýere mundan beýläk-de pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak hem-de ýokary hünärli ýaş işgärleri taýýarlamak meselelerine uly üns bermegi tabşyrdy. 

Türkmenbaşy şäherinde köpugurly hassahananyň açylmagy mynasybetli geçiriljek dabaralara ykjam taýýarlyk görmek babatda aýratyn tabşyryklar berildi. Bu dabaralar ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmelidir. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň döwlet Baştutanlarynyň sammitine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. 

Ýurdumyzda 2022-nji ýylda geçiriljek halkara çäreleriň meýilnamasynda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň döwlet Baştutanlarynyň üçtaraplaýyn sammiti aýratyn orun eýeleýär. Häzirki wagtda bu ýurtlar bilen köpugurly hyzmatdaşlygyň çäklerinde dürli ulgamlarda bilelikdäki giň gerimli işler amala aşyrylýar. Şunda energetika, ulag-logistika, söwda-ykdysady ulgamlar ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitlenendir. 

Üçtaraplaýyn gatnaşyklarda ýokary tehnologiýalary ornaşdyrmak ugrundaky tagallalaryň birleşdirilmegine-de uly ähmiýet berilýär. Şunda döwletara medeni-ynsanperwer gatnaşyklara hem aýratyn orun degişlidir. 

Häzirki wagtda Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň döwlet Baştutanlarynyň sammitini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek boýunça degişli işler amala aşyrylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň halklarynyň asyrlaryň dowamynda emele gelen taryhy, medeni we ruhy däpleriniň umumylygynyň dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrýandygyny, onuň häzirki döwürde özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin berk binýat bolup hyzmat edýändigini belledi. 

Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejedäki üçtaraplaýyn duşuşyklar geljegi uly mümkinçilikli usul bolup durýar. Şolar uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşmaga hem-de bar bolan uly kuwwaty nazara alyp, onuň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitlemäge ýardam edýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bular barada aýtmak bilen, wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna üç dostlukly döwletiň we olaryň halklarynyň bähbitlerine kybap bolşy ýaly, sebit hem-de dünýä möçberinde abadançylygyň maksatlaryna-da laýyk gelýän netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmäge täze itergi bermäge gönükdirilen sammitiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ulag-kommunikasiýa pudagynyň işgärleri üçin ýaşaýyş jaý toplumynyň düýbüni tutmak dabarasyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, ýokary amatlykly 60 öýli, 4 gatly jaýlaryň 5-siniň düýbüni tutmagy guramak boýunça teklipler işlenip taýýarlanyldy, olar döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, degişli düzümleri bolan ýaşaýyş jaýlaryny gurmagyň ýurdumyzyň şäherlerini we obalaryny ösdürmek baradaky taslamalaryň amala aşyrylmagyna bildirilýän möhüm talapdygyny nygtady. 

Balkan welaýatynda alnyp barylýan giň gerimli işler sebiti durmuş-ykdysady taýdan depginli ösdürmäge we amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmäge mümkinçilik berýär. Ilatyň durmuş derejesiniň gowulandyrylmagynyň bu sebiti innowasion ösüş ýoluna çykarmakda uly itergi bolup durýandygy möhümdir diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady hem-de agentligiň ýolbaşçysyna ýaşaýyş jaý toplumynyň düýbüni tutmak dabarasyny ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy. 

 Mejlisiň dowamynda welaýatlaryň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi. 

Ilki bilen, Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew welaýatdaky işleriň ýagdaýy, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny” we Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. 

400 orunlyk köpugurly hassahananyň açylyş dabarasyna hem-de Türkmenbaşy şäherinde ulag we kommunikasiýa toplumyna degişli edaralaryň işgärleri üçin 4 gatly, 60 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 5-siniň düýbüni tutmak dabarasyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berildi. 

Şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli dabaraly çäreleri guramak boýunça alnyp barylýan degişli işler barada habar berildi. 

Soňra Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitdäki işleriň ýagdaýy, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» hem-de Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilişiniň barşy barada hasabat berdi. Şunuň bilen bir hatarda, Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli meýilleşdirilen çärelere taýýarlyk görmek boýunça degişli işler geçirilýär. 

Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow, öz nobatynda, sebitdäki işleriň ýagdaýy, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», Oba milli maksatnamasynda kesgitlenen çäreleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen alnyp barylýan anyk işler barada hasabat berdi. 

Her ýylyň aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde bellenilýän Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreler barada-da hasabat berildi. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew döwlet maksatnamalaryny we Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmek maksady bilen, sebitde ýerine ýetirilýän işler hem-de durmuş-medeni we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygynyň bellenen möhletlere laýyklykda alnyp barlyşy barada hasabat berdi. 

 Häkim şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek çärelere görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. 

Soňra ýolbaşçylyk edýän sebitinde işleriň ýagdaýy barada Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew hasabat berdi. Ol şeýle-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda dürli maksatly desgalary gurmak boýunça alnyp barylýan işler barada habar berdi. 

Mundan başga-da, Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Balkan welaýatynda meýilleşdirilen dabaralara gatnaşmaga we Mary welaýatyndaky baýramçylyk çärelerine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, ýurdumyzyň welaýatlarynda, şol sanda oba hojalyk ulgamynda amala aşyrylýan ähli işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny nygtady. Şunda bugdaý ýetişdirilýän meýdanlara ýokary hilli ideg edilmegine hem-de bereketli hasyl almagyň girewi bolup durýan gowaça ekişiniň has amatly möhletde tamamlanmagyna aýratyn üns berilmelidir. Şunuň bilen birlikde, ilatyň ýurdumyzda öndürilýän azyk önümlerine isleglerini doly kanagatlandyrmak maksady bilen, dürli miwe we gök önümleriniň öndürilişini artdyrmak hem zerurdyr. 

Döwlet Baştutanymyz durmuş, önümçilik we beýleki dürli maksatly desgalaryň gurulmagyny göz öňünde tutýan Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilişi baradaky meselelere degip geçip, ähli täze gurluşyklaryň ýokary hilini we öz wagtynda ulanmaga tabşyrylmagyny üpjün etmegiň möhümdigini belledi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow welaýatlarda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli dabaralara hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmegi hem-de meýilleşdirilen ähli çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi-de tabşyrdy. 

Soňra döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň kuwwatyny artdyrmak, bu ýerde hyzmatlar ulgamyny ösdürmek we tomusky dynç alyş möwsüminiň ýetip gelýändigini nazara almak bilen, uly ýaşly adamlaryňdyr çagalaryň dynç alýan möwsümine göwnejaý taýýarlyk görmek boýunça birnäçe tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Ministrler Kabinetiniň şu günki göçme mejlisinde Balkan welaýatyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça birnäçe meselelere seredildi, pudaklary ösdürmäge gönükdirilen käbir resminamalar kabul edildi. Döwlet Baştutanymyz ertire bellenen möhüm çärelere ünsi çekip, olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat — Türkmenbaşy, 14-nji aprel. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow toý sapary bilen Balkan welaýatyna ugrady. 

Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinden döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar. Az salymdan soňra, hormatly Prezidentimiziň uçary Türkmenbaşy şäheriniň howa menziline gondy, bu ýerde döwlet Baştutanymyzyň Balkan welaýatyna amala aşyrýan toý saparynyň şanyna sebitiň medeniýet we sungat ussatlarynyň aýdym-sazly çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. 

Häzirki wagtda döwletimiziň goldaw bermeginde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde, şol sanda Balkan welaýatynda-da sebitleriň durmuş-ykdysady taýdan ösüşine gönükdirilen giň gerimli taslamalar durmuşa geçirilýär, olaryň ählisi ýurdumyzyň innowasion ösüşiniň aýdyň mysaly bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Balkan welaýatynda häzirki zaman önümçilik, ulag-logistika we durmuş düzümi kemala gelýär. Munuň özi welaýatyň ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagyny hem-de ilatyň durmuş goraglylygynyň mundan beýläk-de berkidilmegini üpjün eder. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow günbatar sebite toý saparynyň dowamynda Hazar deňziniň kenarynda ýerleşýän Kongresler merkeziniň binasynda ilkinji gezek Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini geçirdi. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portuna baryp gördi. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy portuň agzybir zähmetkeşler topary uly ruhubelentlik we şatlyk bilen garşylady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew portda alnyp barylýan işler hem-de onuň terminallarynyň enjamlaşdyrylyşy barada hasabat berdi. 

Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portunyň mümkinçilikleri Ýewropa we Hindi ummany döwletlerine çykmak üçin has amatly şertleri döredýär. Onuň öňdebaryjy enjamlar bilen enjamlaşdyrylmagy hem-de iň täze tehnologiýalar bilen üpjün edilmegi harytlar ýüklenende wagty ep-esli tygşytlamaga mümkinçilik döredýär. 

Häzirki wagtda döwletimiziň üstaşyr ulag kuwwatynyň artdyrylmagyna, şeýle hem milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegine aýratyn üns berilýär. Şu maksat bilen, Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ulag geçelgeler ulgamy yzygiderli ösdürilýär. Şunuň bilen baglylykda, howa, demir ýol, awtoulag we deňiz gatnawlarynyň toplumlaýyn ulgamyny giňeltmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Munuň özi Ýewraziýa yklymynda özara bähbitli sebitleýin söwda-ykdysady gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegine mümkinçilik berer. 

Portuň 600 orunlyk ýolagçy terminalynyň binasynda häzirki zaman talaplaryna hem-de halkara ölçeglere laýyklykda, gümrük, serhet, migrasiýa, pasport gözegçiligi we beýleki zerur işler geçirilýär. Onuň ýolagçy terminalynyň mümkinçilikleri, syýahatçylar hem-de portuň işgärleri üçin döredilen amatly şertler şeýle desgalara bildirilýän ýokary talaplara doly laýyk gelýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gümrük we serhet gulluklarynyň alyp barýan işleri bilen tanyşdy. Bellenilişi ýaly, ähli işler öňdebaryjy tejribeler hem-de sanly ulgam boýunça ýola goýulýar. Munuň özi öňde goýlan wezipeleriň anyk, dessin, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün edýär. Bu düzümleriň işgärleri degişli derejede, ýurdumyzyň alyp barýan “Açyk gapylar” syýasatynyň çäklerinde, halkara hyzmatdaşlygyň netijeli ýola goýulmagyna ýardam berýärler. 

Döwlet Baştutanymyz portuň ýük terminalynyň işi bilen tanyşdy. Bu ýerde ýükleri kabul etmek, olary işlemek, saklamak hem-de ugratmak işleri häzirki zaman öňdebaryjy tejribä we iň täze usullara laýyklykda amala aşyrylýar. 

Konteýner terminalynyň, ürgün ýükleriň, umumy ýüklemek-düşürmek işleri hem sazlaşykly alnyp barylýar. Ýükler porta howa, awtoulag we demir ýol ulaglary bilen getirilýär. Şeýlelikde, bu ýerde ýükleri düşürmek, soňra bolsa olary deňiz gämilerine ýüklemek işleri bökdençsiz amala aşyrylýar.  

Portuň konteýner terminaly bir wagtyň özünde 12 gäminiň ýüküni kabul etmäge ukyplydyr. Ýükleri ýüklemek we düşürmek bilen bir hatarda, bu ýerde gallany ýörite ammarlarda saklamak üçin hem şertler döredilendir. 

Wise-premýer E.Orazgeldiýew bu terminalda azyk önümlerini kabul etmek hem-de obasenagat toplumynyň harytlaryny eksporta ugratmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. 

 Döwlet Baştutanymyz terminalyň kuwwatyny artdyrmak boýunça işleri dowam etmegi tabşyrdy. 

Ürgün ýükleriň daşalmagyna islegleriň artýandygyny hasaba almak bilen, bu ýerden geçen ýylda 2 million 800 müň tonna önüm ugradyldy, munuň özi terminalyň kuwwatynyň 94 göteriminiň herekete getirilendigini aňladýar. 

Hormatly Prezidentimiz bu ýerdäki sygymlylygy 35 müň tonna deň bolan ammarlary hem gözden geçirdi, olar galla önümlerini saklamaga niýetlenip, ýylda oba hojalyk önümleriniň ortaça 2-3 million tonnasyny saklamaga hem-de ugratmaga ukyplydyr. 

Umumy ýükler terminalynyň kuwwaty ýylda 4 million tonna deň bolup, onuň çäginde uly agramly we göwrümli ýükleri düşürmäge niýetlenen “Liebher” kysymly kranlar işleýär. Bu terminalda şu ýylyň birinji çärýeginde 221 müň tonna ýük işlenildi, munuň özi geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 140 göterim ýokarydyr. 

Türkmenbaşydaky Halkara deňiz porty Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda ýerleşýär, onuň suw giňişligine ýylda ortaça 1500 — 1600 gämi girýär hem-de bu görkeziji ýyl-ýyldan artýar. Deňiz, awtomobil, demir ýol ulaglarynyň sazlaşykly hereket edýändigi nazara alnanda, bu deňiz porty özbaşdak ulag-logistika merkezi bolup durýar. 

 Wise-premýer Ç.Gylyjow ýurdumyzyň telekeçileriniň portuň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanyşlary barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz portuň ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmakdaky ähmiýeti barada aýtmak bilen, eksport-import amallaryny geçirmekde üstaşyr geçelgeleriň işini netijeli ýola goýmak boýunça anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra wise-premýer M.Muhammedow ýurdumyzda ulag-logistika işiniň maksatnamasy, şeýle hem ony durmuşa geçirmekdäki wezipeler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz bu deňiz portunyň halkara gatnaşyklary ösdürmek bilen bir hatarda, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny artdyrmakda möhüm orun eýeleýändigini belläp, onuň ykdysady düşewüntliligini ylmy esasda içgin seljermegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow portuň netijeli işiniň ýola goýulmagy bilen, ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň täze derejä çykandygyny belledi. 

Döwlet Baştutanymyz Diýarymyzyň ulag-logistika düzüminiň kämilleşdirilmeginiň halkara gatnaşyklary ösdürmek üçin uly mümkinçilikleri açýandygyny belläp, bu işleri ylmy esasda alyp barmagyň möhümdigini nygtady. 

Soňra hormatly Prezidentimiz “Balkan” gämigurluşyk we gämi abatlaýyş zawodyna bardy. Ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň täze, häzirki zaman önümçilik düzümi bolan bu zawod Balkan welaýatynda gämi gurluşyk işlerini işjeň amala aşyrmak üçin giň mümkinçilikleri açdy. Bu ýerde gämi gurluşygy bilen bir hatarda, tankerleri, gury ýük gämilerini, tirkegleri hem-de beýleki gämileri abatlamak boýunça işleriň doly toplumy geçirilýär. 

10 müň tonna polady işlemäge niýetlenen bu zawodda öňdebaryjy tehnologiýalaryň we häzirki zaman awtomatlaşdyrylan ulgamyň ornaşdyrylandygyny bellemek gerek. Mundan başga-da, toplumyň kuwwatlylygy ýylda 4 — 6 gämini gurmaga, şeýle-de 20 — 30 gämide abatlaýyş işlerini hem-de tehniki hyzmatlary ýerine ýetirmäge mümkinçilik berip, olar ýerli hünärmenler tarapyndan amala aşyrylýar. 

Halkara deňiz portunda alnyp barylýan işler Türkmenistanyň Merkezi Aziýada üstaşyr ulag geçelgesi hökmündäki ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýär. Ýurdumyzyň ulag-logistika düzüminiň döwrebaplaşdyrylmagy Ýewraziýa giňişliginde durnukly ösüşi hem-de howpsuzlygy pugtalandyrmak üçin giň mümkinçilikleri açýar, munuň özi köp asyrlaryň dowamynda ýurtlary we halklary birleşdiren Beýik Ýüpek ýolunyň täze görnüşde gaýtadan dikeldilmeginde aýratyn ähmiýete eýedir. 

Şunuň bilen baglylykda, 2017-nji ýylda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň “Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak bilen baglylykda ulaglaryň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamany kabul etmegi, 74 ýurduň onuň awtordaşy bolup çykyş etmegi Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen başlangyçlaryň ählumumy häsiýete eýediginiň nobatdaky subutnamasydyr. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň üstaşyr ulag gatnawlary babatda dört Kararnamany kabul edendigi buýsançly ýagdaýdyr. 

Türkmenistanyň geografik taýdan amatly ýerleşmegi hem-de “Açyk gapylar” syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi Watanymyzyň strategik ulag merkezine hem-de sebitde iri logistik çatryga öwrülmegini üpjün etmegiň esasyny emele getirdi. Biziň ýurdumyz gyzyklanma bildirýän ähli döwletler bilen netijeli hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyna gönükdirilen başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär we olary iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin zerur çäreleri amala aşyrýar. Döwletimizde kemala gelýän ulag-logistika düzümleriniň mümkinçilikleri häzirki zaman talaplaryna hem-de halkara ülňülere doly laýyk gelýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gämi gatnawlarynyň sazlaşykly hereketiniň üpjün edilmeginiň ulag hyzmatlaryny ösdürmekde ägirt uly ähmiýete eýedigini nygtap, port hojalygynyň mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrylmagyna gönükdirilen maksatlaýyn çäreleriň geçirilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi. Türkmenistanyň deňiz derwezesi diňe bir deňiz gatnawlarynyň zerurlyklaryny kanagatlandyrmak bilen çäklenmän, tutuş Ýewraziýa giňişliginde ýük akymlaryny işjeňleşdirmäge ýardam edýär. 

Döwlet Baştutanymyz ýygnananlara gämigurluşyk kärhanasynyň we tutuş portuň işinde geljekde-de üstünlik arzuw edip, bu ýerden ugrady. 

 *** 

Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow egindeşleri bilen Hazaryň kenaryndaky gözel künjekde gezelenç etdi. 

Şu günler Hazar deňziniň kenarynda ýakymly howa gurşawy emele geldi. Giň möçberli özgertmeleriň durmuşa geçirilýän ýeri bolan “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dynç alşyň, saglygy berkitmegiň oňyn mümkinçiliklerini özünde jemleýän häzirki zaman düzümi emele geldi. 

Hazaryň ekologik taýdan arassa kenarynda ýerleşen dünýä derejeli bu zolak syýahatçylyk we dynç alyş ulgamyny ösdürmekde möhüm orun eýeleýär. Ähli amatlyklary özünde jemleýän döwrebap myhmanhanalar, çagalar sagaldyş-dynç alyş merkezleri, kottej toplumlary, seýilgähler hem-de seýilbaglar, medeni dynç alyş merkezleri, halkara ülňülere laýyklykda enjamlaşdyrylan şypahanalar hyzmatlaryň ýokary derejesini hödürleýär. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ýerde egindeşleri bilen welosipedli gezelenç etdi. Bellenilişi ýaly, dynç alşyň ýokary halkara derejesini özünde jemleýän Awaza halkymyzyň uly höwes bilen dynç alýan hem-de wagtyny peýdaly geçirýän künjegine öwrüldi. 

Döwlet Baştutanymyz tomusky dynç alyş möwsüminiň ýakynlap gelýändigini belläp, oňa ýokary guramaçylyk derejesinde taýýarlyk görmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Şunda altynsow çägeli kenar, ýakymly suwy bolan deňiz, bereketli Gün şöhlesi, ekologik taýdan arassa gurşaw adamlaryň saglygynyň berkidilmegini, ruhubelentligiň we işjeň durmuş ýörelgeleriniň baş şertini emele getirýär. 

Mälim bolşy ýaly, Gahryman Arkadagymyzyň üstünlikli başlangyçlary netijesinde ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berk binýady goýuldy. Häzirki döwürde şol asylly ýörelgeleriň hormatly Prezidentimiz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýändigini bellemek ýakymlydyr. 

Ýurdumyzyň baý tebigy serişdeleri, özboluşly howa aýratynlyklary halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň, amatly dynç alşynyň üpjün edilmegine gönükdirilýär. 

Mälim bolşy ýaly, soňky ýyllarda döwletimizde welosiped sportunyň ösdürilmegine uly üns berilýär. Tutuş ýurdumyzyň raýatlarynyň, şol sanda ýaşlaryň gatnaşmagynda köpçülikleýin welosipedli ýörişleri guramak asylly däbe öwrüldi. 

Sportuň ekologiýa taýdan arassa görnüşi hasaplanýan welosporty ösdürmek boýunça Türkmenistanda amala aşyrylýan giň möçberli çäreler dünýä bileleşiginiň giň goldawyna eýe boldy. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan degişli Kararnama kabul edildi, oňa laýyklykda, 3-nji iýun «Bütindünýä welosiped güni» diýlip yglan edildi. Munuň özi tutuş adamzat ähmiýetli döredijilikli başlangyçlaryň ählumumy ykrarnama eýe bolandygynyň aýdyň beýanydyr. 

Häzirki döwürde ýurdumyzda köpçülikleýin bedenterbiýäniň we sportuň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Munuň özi halkymyzyň saglygyny berkitmek, ilatyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak, berk bedenli, ruhy taýdan sagdyn nesilleri kemala getirmek ýaly asylly çäreleri öz içine alýar. 

Döwlet Baştutanymyz welosipedli ýörişiň dowamynda Awazanyň ekologik abadançylygyna aýawly garamak, onuň çäklerinde täze tokaý zolaklaryny döretmek bilen baglanyşykly meseleleri yzygiderli gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny belledi. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow egindeşleri bilen bilelikde “Awaza” köpugurly sport toplumyna geldi. Toplumda dürli sport maşklaryny ýerine ýetirmek, olaryň dürli görnüşleri boýunça türgenleşikleri geçirmek üçin ähli zerur şertler döredildi, bu ýerde gurnalan sport enjamlary sportuň köp görnüşleri boýunça türgenleşikleri geçirmäge mümkinçilik berýär. 

Bedenterbiýe we sport bilen yzygiderli meşgullanmak diňe bir saglygy we beden taýdan taplanmagy üpjün etmek bilen çäklenmän, adamda zähmetsöýerlik, maksada okgunlylyk ýaly häsiýetleriň emele gelmegini şertlendirýär. 

“Awaza” köpugurly sport toplumynda gurnalan sport enjamlarynyň her biri özboluşly aýratynlyklary bilen tapawutlanýar, olar ynsan bedenine oňyn täsirini ýetirýär. 

Döwlet Baştutanymyzyň egindeşleri özara toparlara bölünip, sport bäsleşiklerini guradylar. Munuň özi ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgesiniň berkidilmegine toplumlaýyn esasda çemeleşilýändiginiň, onuň tarapdarlarynyň sanynyň yzygiderli artýandygynyň nobatdaky beýanyna öwrüldi. 

Hormatly Prezidentimiz Hazaryň kenarynda geçirilen sport çäresinden soňra, köpçülikleýin bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagyň ählumumy hem-de yzygiderli häsiýete eýe bolmagy babatda degişli işleriň geçirilmeginiň möhümdigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow egindeşlerine üstünlik arzuw edip, bu ýerden ugrady. 

www.tdh.gov.tm

Ajaýyp zamanamyzda ýurdumyz dünýäniň ykdysady, söwda giňişliginden barha giň orun alýar. Döwlet tarapyndan berilýän goldawlar ähli ugurlarda bolşy ýaly, telekeçilerimize-de döwlet eçilýär. Netijede, täze-täze önümleriň önümçiligi ykdysadyýetimize giňden ornaşdyrylýar. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygy mynasybetli geçirilen sergidir maslahat hem bu döwletli döwranyň dünýä dabaralanmasyna öwrüldi. Ýurdumyzyň ösüşine mynasyp goşant goşmaly geljekki hünärmenleri taýýarlaýan institut bolandygymyz üçin, biz hem ýylyň-ýylyna geçirilýän sergä öz talyplarymyz bilen baryp görýäris. Sergä her ýyl baranymyzda, ýurdumyzyň senagatçylarynyň we telekeçileriniň gazanan üstünliklerini, olaryň täze önümçiliklerini synlap haýran galýarys. Olaryň önümleriniň ýyl-ýyldan kämilleşmek bilen bir hatarda geriminiň giňeýändigi bizi buýsandyrýar.  

«Ýokary tilsimatlar» merkezi, «Adyl açar», «Milli ulgam», «Awtomatizasiýa tehnologiýalarynyň merkezi» ýaly IT ulgamda ýöriteleşdirilen hojalyk jemgyýetleridir kärhanalaryň öndüren döwrebap senagat we elektron önümlerini, töleg terminallaryny, okuw maksatnamalaryny, «akylly» öýleriň taslamalaryny synlanyňda, bu ugurdan kämil derejeli milli hünärmenleriň kemala gelendigi baradaky guwandyryjy duýgyny döredýär. Ýurdumyzyň esasy onlaýn internet serişdeleriniň biri bolan «Turkmenportalyň» maglumat önümleri, IT hyzmatlar, marketing hem-de PR tehnologiýalar ulgamynda gazanan üstünlikleri bilen tanyşmak biziň telekommunikasiýalar we informatika ugrundan bilim alýan talyplarymyz üçin hakyky görkezme sapagyna öwrüldi. 

  «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýetiniň önümleri bu günki gün ildeşlerimiziň arasynda we dünýä bazarynda barha uly meşhurlyga eýe bolýar. Munuň şeýledigine bu hojalyk jemgyýetiniň sergide görkezen önümlerine — «Tolkun» suwuk kristal ekranly telewizorlaryna, degişli interfeýsi we ulgamlaýyn enjamlary bolan 55 dýumluk «Zemin» telewizorlaryna, iki sim kartly ykjam telefonlaryna, smartfonlaryna, dürli görnüşli monobloklaryna, smart-telewizorlaryna, sowadyjylaryna, internet ulgamynyň paýlaýjylaryna (routerler), agyz suwuny sowadýan we gyzdyrýan enjamlaryna bildirilýän gyzyklanmanyň köp bolmagy-da şaýatlyk edýär.  

Ýurtda ösüşlere, özgerişliklere sary ugur alnanda, täzeçillikler yzygiderli we ýokary depginlerde durmuşa ornaýar. Olar sähel wagtda «öwrenişilen zatlara» öwrülýär gidýär. Şonuň üçinem ulaglaryň ätiýaçlyk şaýlarynyň we olara degişli serişdeleriň söwdasyny guramakda elektron meýdança bolup durýan «Ýakyndar» onlaýn söwda meýdançasynyň, «Ynamdar» onlaýn marketiniň hyzmatlary durmuşymyza barha giňden ornaýan oňaýlyklaryň hataryndan orun alýar.  

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýylyň-ýylyna geçirilýän sergisine baryp göreniňde, täsinlikler meýdançasyna düşen ýaly bolýarsyň. «Abadan haly», «Derýaplastik», «Abraýly önüm», «Köşkli oba», «Çigildem», «Belent akaba», «Ter», «Ýigit», «Ter önüm» hojalyk jemgyýetleriniň, «Has», «Erkin gurluşyk», «Miweli ülke», «Altyn gala gurluşyk», «Altyn tug», «Kanagatly nesil», «Arçalyk», «Ak ýol», «Akdaş miwe içgileri», «Berk akar», «Ýakymly kümüş suwy», «Miweli oba», «Binýat», «Döwür gurluşyk», «Çäksiz lezzet», «Mahmal Zip», «Parahat», «Ak bulut», «Ak gaýa», «Saka», «Gujurly inžener», «Berk önüm», «Al gap», «Sapaly jaý», «Çaly», «Röwşen», «Batly gadam», «Muhammet Balkan», «Ak suw»… Halkymyzyň rysgal-berekediniň artmagynda goşant goşýan şeýle kärhanalaryň sanawyny ýene-de uzaltsaň uzaldyp oturmaly. Bu serginiň dowamynda ýerli kärhanalaryň we daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň arasynda söwda boýunça ikitaraplaýyn şertnamalaryň baglaşylýandygy bolsa hormatly Prezidentimiziň: «Biz dünýäniň ähli ýurtlary we halklary üçin açykdyrys. Olar bilen söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer we ylym-bilim ulgamlarynda gatnaşyklary geljekde-de ösdürmegi maksat edinýäris» diýen sözleriniň şu günlerden durmuşa geçirilýändigi baradaky buýsançly pikirler seriňe dolýar. 

Atajan NURÝAGDYÝEW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

2022-nji ýylyň üç aýynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň jemleri 

•  2022-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynyň makroykdysady görkezijileri ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň durnukly ösüşini üpjün etmek maksady bilen, toplumlaýyn çäreleriň görlendigine şaýatlyk edýär. Ilkinji nobatda, jemi içerki önümiň durnuklylygy munuň subutnamasydyr. Ähli ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň jemleýji maglumatlaryna laýyklykda, öndürilen önümiň möçberi geçen ýylyň degişli döwründäkä garanyňda, 11,1 göterim artdy. Şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda bölek satuw dolanyşygy geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim köp boldy. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda aýlyk zähmet haky geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 10,4 göterim köpeldi. Zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi. Şu ýylyň birinji çärýeginde geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, tebigy gazyň çykarylyşy hem-de onuň eksporta iberilişi, elektrik energiýasynyň öndürilişi we onuň daşary ýurtlara iberilmegi, benziniň, suwuklandyrylan uglewodorod gazynyň, sementiň, çörek we gaýtadan işlenen hem-de gaplanan balyk önümleriniň, şöhlat, süýji-köke, et-süýt önümleriniň, şonuň ýaly-da, nah ýüplükleriň we matalaryň öndürilişi boýunça ösüş gazanyldy. Ulag we aragatnaşyk ulgamynda durnukly görkezijiler üpjün edildi. Ulaglaryň ähli görnüşleri boýunça ýolagçy gatnatmak hem-de ýük daşamak boýunça oňyn görkezijiler gazanyldy. Aragatnaşyk hyzmatlarynyň möçberi 7,7 göterim artdy. Ýurdumyzyň obasenagat toplumynda 2021-nji ýylyň degişli döwründäkä garanyňda, gök önümleriň, miweleriň we ir-iýmişleriň, etiň, süýdiň, ýumurtganyň öndürilişi ýokarlandy. Ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginde hem ösüşler gazanyldy. Hasabat döwründe baş maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 105,5 göterim, çykdajy bölegi bolsa 97,6 göterim ýerine ýetirildi. Ýerli býujetleriň girdeji bölegi 100,9 göterim, çykdajy bölegi bolsa 98,3 göterim ýerine ýetirildi. Ýylyň birinji çärýeginde balans toparlarynyň 26 mejlisi, şol sanda sebitlerdäki balans toparlarynyň mejlisleriniň 19-sy geçirildi. Geçen döwürde maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlarynyň möçberi 3,9 milliard manada ýa-da jemi içerki önümiň 14,6 göterimine barabar boldy. Ýylyň başyndan bäri maýa goýum maksatnamasy 10,9 göterim ýerine ýetirildi. Özleşdirilen düýpli maýa goýumlarynyň 41,7 göterimi önümçilik, 58,3 göterimi durmuş we medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi.  

•  Ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyny ýerine ýetirmegiň çäklerinde, şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda nebiti gaýtadan işlemegiň meýilnamasy 110,7 göterim, benzin öndürmek boýunça meýilnama 121,3 göterim, dizel ýangyjyny öndürmegiň meýilnamasy 118,6 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmek boýunça meýilnama 107,2 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 124,4 göterim ýerine ýetirildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň ösüşi 102,5 göterime, suwuklandyrylan gazy öndürmegiň ösüşi 107,4 göterime, «mawy ýangyjy» eksport etmegiň ösüşi 103,4 göterime deň boldy.  

•  Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüşi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 103,6 göterime, öndürilen önümiň ösüş depgini 107,4 göterime barabar boldy. Dokma senagaty ministrligi boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 133,8 göterime, nah matalaryň önümçiligi 125,2 göterime, tikin we örme önümleri 119,8 göterime, gön önümleri 109,1 göterime deň boldy. «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň kärhanalarynda önüm öndürmegiň meýilnamasy 120,7 göterim ýerine ýetirildi. Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça hasabat döwründe birža söwdalarynyň 73-si geçirilip, 8 müň 620 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy boýunça şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda amala aşyrylan işleriň ösüşi 104,3 göterim bolup, sergileriň 4-si guraldy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň 3 aýynda oba hojalyk we azyk önümlerini öndürmegiň ösüşi 164,5 göterime hem-de senagat önümleriniň ösüşi 108,1 göterime barabar boldy.  

•  Şu ýylyň ilkinji üç aýynda gurluşyk-senagat ulgamynda önüm öndürmek hem-de işleri ýerine ýetirmek boýunça meýilnama 159,7 göterim berjaý edildi. Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 112,6 göterim ýerine ýetirildi. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan önüm öndürmek hem-de işleri ýerine ýetirmek baradaky meýilnama 167,5 göterim amal edildi. Energetika ministrligi boýunça önüm öndürmek we işleri ýerine ýetirmek baradaky meýilnama 135,4 göterim berjaý edildi. Elektroenergiýanyň öndürilişiniň ösüşi 116,4 göterime, eksport edilişiniň ösüşi 138,7 göterime barabar boldy.  

•  Şu ýylyň üç aýynda bilim ulgamyny kämilleşdirmek boýunça zerur işler dowam etdirildi. Okatmagyň häzirki zaman, täzeçil usullary giňden ornaşdyryldy. Okuw kitaplary we okuw gollanmalary neşir edildi. Bilim bermegiň dünýä ölçeglerine laýyk gelýän hilini üpjün etmek üçin sanly bilimi ösdürmek ugrunda netijeli işler amala aşyryldy. Türkmenistanyň mekdep okuwçylarynyň we talyplarynyň halkara internet hem-de ders olimpiadalarynda üstünlik gazanyp, altyn, kümüş we bürünç medallara eýe bolmagy ýurdumyzda bilim syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň beýanydyr. Milli bilim institutynda döwrebap tehnologiýalar bilen üpjün edilen «Maglumata elýeterlilik merkezi» işe girizildi. Bilim ulgamynda halkara guramalarynyň wekilhanalary bilen sanly ulgam arkaly duşuşyklar, daşary ýurtlaryň hyzmatdaş ýokary okuw mekdepleri bilen onlaýn okuw-usulyýet maslahatlary geçirildi. Hasabat döwründe ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugurlary bolan nanotehnologiýalar, biotehnologiýa, oba hojalygy, ekologiýa, maglumat we aragatnaşyk ulgamlary, lukmançylyk, innowasion ykdysadyýet, ynsanperwer ylymlary boýunça ylmy mowzuklary ýerine ýetirmek işleri utgaşdyryldy. Şu ýylyň başyndan bäri Tomusky Aziýa oýunlaryna, 31-nji Tomusky uniwersiada, dünýä we Aziýa çempionatlaryna hem-de beýleki halkara bäsleşiklerine türgenleri taýýarlamak işleri dowam etdirildi. Jemgyýetçilik-syýasy wakalar mynasybetli ylmy-amaly maslahatlar, wagyz-nesihat çäreleri geçirildi. 

•  2022-nji ýylyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýen şygaryny dabaralandyrmak maksady bilen, maslahatlar, döredijilik duşuşyklary, «tegelek stoluň» başyndaky söhbetdeşlikler, sergiler we wagyz-nesihat çäreleri guraldy. Halkara hyzmatdaşlygynyň çäklerinde sanly ulgam arkaly dürli çäreler geçirildi. Türkmen hünärmenleri birnäçe halkara duşuşyklara, okuwlara, maslahatlara we sergilere gatnaşdylar. Dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi mynasybetli dabaraly maslahat we sergi geçirildi. «Türkmen topragy – dünýä ýaň salan medeni gymmatlyklaryň ojagy» atly halkara ylmy-amaly maslahat we sergi guraldy. «Saýra, dutar!» atly aýdymyň Türki dilli döwletleriň zehinli aýdymçylarynyň ýerine ýetirmeginde ýazgy edilen wideogörnüşleriniň tanyşdyryş dabarasy boldy. Türkmen döwlet neşirýat gullugynda şu ýylyň başyndan bäri 28 million manatlykdan gowrak neşir önümleri taýýarlanyldy. Gazetleri we žurnallary elektron görnüşde neşir etmek boýunça degişli işler ýerine ýetirildi. Döwlet habarlar agentliginde köpçülikleýin habar beriş serişdelerini we elektron neşirleri resmi maglumatlar bilen yzygiderli üpjün etmek boýunça zerur işler alnyp baryldy.  

•  Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek, ikitaraplaýyn, köptaraplaýyn görnüşdäki, abraýly sebitara we halkara guramalarynyň çäklerindäki netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça degişli işler amala aşyryldy. Şunda ýokary derejedäki saparlara we duşuşyklara möhüm ähmiýet berilýär. Şu ýylyň fewral aýynda ýurdumyzyň hökümet wekiliýetiniň Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary amala aşyryldy. 2022-nji ýylda ýurdumyzda geçiriljek möhüm halkara çärelerine taýýarlyk işleri dowam edýär. Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleriniň üçtaraplaýyn duşuşygy, Hazarýaka döwletleriniň Baştutanlarynyň VI Sammiti, Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Birinji parlamentara forumy bar. Onlaýn tertibinde dürli derejedäki duşuşyklaryň 279-sy guraldy. Bitarap Türkmenistanyň halkara gatnaşyklarynyň hukuk binýadyny pugtalandyrmak maksady bilen, resminamalaryň 19-syna gol çekildi. DIM-niň ulgamy boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklar yzygiderli dowam etdi. Bu ugur boýunça birnäçe duşuşyklar hem-de geňeşmeler geçirildi. Watanymyzyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreler dowam edýär. Şweýsariýa Konfederasiýasynyň Ženewa şäherinde Bütindünýä söwda guramasynyň Baş geňeşiniň nobatdaky mejlisinde Türkmenistana BSG-ä synçy hökmünde goşulýan ýurduň derejesi berildi. Türkmenistanyň BMG-niň halkara söwda hukugy boýunça 2022 – 2028-nji ýylar üçin agzalygyna saýlanmagy möhüm ähmiýetli waka boldy. Ikitaraplaýyn Hökümetara toparynyň we beýleki degişli düzümleriň çäklerinde netijeli işler alnyp barylýar. Şu ýylyň ýanwar aýynda ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça Bilelikdäki türkmen-tatar iş toparynyň nobatdaky mejlisi hem-de ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Hökümetara türkmen-eýran toparlaryna başlyklyk edijileriň duşuşygy boldy. Mart aýynda hyzmatdaşlyk boýunça Türkmen-hytaý komitetine başlyklyk edijileriň duşuşygy geçirildi.  

•  Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň edaralarynda şu ýylyň üç aýynda ýerine ýetirilen işleriň hem-de hyzmatlaryň ösüşi 113, 3 göterime, «Türkmendemirýollary» agentligi boýunça ösüş 116, 8 göterime, üstaşyr geçirilen ýükleriň ösüşi 121,4 göterime, «Türkmenawtoulaglary» agentligi boýunça hyzmat etmek babatyndaky ösüş 138,6 göterime barabar boldy. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdireniňde, ýurdumyza gelen daşary ýurt awtoulaglarynyň hem-de daşary ýurtlara çykarylan türkmen awtoulag serişdeleriniň sany degişlilikde 190,2 göterime we 134, 4 göterime barabar boldy. «Türkmenhowaýollary» agentligi boýunça ösüş 109 göterime, «Türkmendeňizderýaýollary» agentligi boýunça – 105,4 göterime, «Türkmenaragatnaşyk» agentligi boýunça hem 107, 7 göterime deň boldy.  

•  Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň wekilleri Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň taryhy mejlisini geçirmek hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlary bilen baglylykda, wagyz-nesihat we guramaçylyk işlerini alyp bardylar. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary döwlet Baştutanymyzyň Türkmenistanyň Prezidentiniň wezipesine girişmek dabarasynda eden çykyşynda öňde goýan wezipelerinden ugur alyp, ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça ara alyp maslahatlaşmalary geçirýärler. Halk Maslahatynyň degişli komitetlerinde Milli Geňeşiň Mejlisiniň nobatdaky maslahatynda kabul edilen kanunlar ara alnyp maslahatlaşyldy. Şonuň ýaly-da, Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň gün tertibini tassyklamak, onda kanunlary seljermek hem-de degişli netijenamalary taýýarlamak boýunça işler alnyp barylýar.  

•  Milli Geňeşiň Mejlisiniň öňünde goýlan ilkinji nobatdaky wezipelerden ugur alnyp, durmuş maksatly döwlet syýasatynyň ileri tutulýan esasy ugurlary bilen baglanyşykly işler durmuşa geçirildi. Dürli pudaklaryň işini düzgünleşdirýän resminamalaryň birnäçesi kabul edildi hem-de taslamalary taýýarlamak dowam etdirilýär. Ministrliklerden hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralaryndan gelip gowşan teklipler esasynda üýtgetmeler hem-de goşmaçalar girizilmegi talap edýän hukuk namalary seljerilýär. Halkara hem-de parlamentara gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça işler dowam edýär. Ýylyň başyndan bäri duşuşyklaryň bäşisi, şol sanda sanly ulgam arkaly iki duşuşyk geçirildi. Mejlisiň deputatlary kanunçykaryjylyk işini kämilleşdirmek hem-de döwlet maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek meseleleri boýunça halkara guramalary bilen guralan maslahatlaryň 28-sine gatnaşdylar. Şol çäreleriň 22-si sanly ulgam arkaly guraldy. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň wekiliýeti Gazagystan Respublikasynyň Almaty şäherinde gulluk iş saparynda bolup, GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen dabaralara gatnaşdy.  

•  Obasenagat toplumy boýunça önümçiliginiň umumy mukdarynyň ösüş depgini geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 108 göterime, şol sanda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 108,3 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 105 göterime, «Türkmen atlary» döwlet birleşigi boýunça 103,6 göterime deň boldy. Ýurdumyzda gök önümleri öndürmekde 137,9 göterim, miwe we ir-iýmişleri öndürmekde 113,9 göterim, çörek we çörek önümlerini öndürmekde 103,2 göterim, et önümlerini öndürmekde 101,2 göterim, süýt we süýt önümlerini öndürmekde 100,4 göterim ösüş depgini gazanyldy. Maýa goýumlary özleşdirmek boýunça meýilnama 116,9 göterim berjaý edildi.  

•  Ahal welaýatynda şu ýylyň ýanwar-mart aýynda senagat önümçiliginiň mukdary 19,9 göterime, bölek haryt dolanyşygynyň möçberi 110,2 göterime deň boldy. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 – 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny we Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde, maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň meýilnamasynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Ilatyň durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak maksady bilen ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy dowam edýär. 

•  Balkan welaýatynda şu ýylyň birinji çärýeginde maýa goýum serişdelerini özleşdirmek meýilnamasyna laýyklykda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň hem-de binalaryň gurluşygyny öz wagtynda tamamlamak boýunça zerur işler geçirilýär. Oba hojalygynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, bugdaý ekilen meýdanlarda ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de haşal otlara we zyýankeşlere garşy göreşmek boýunça zerur işler alnyp barylýar, gowaça ekişi agrotehniki kadalara laýyklykda dowam etdirilýär. Şunuň bilen birlikde, ýazlyk ýeralmanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek, gök-bakja ekinlerine agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek ugrunda degişli işler alnyp barylýar. 

•  Daşoguz welaýatynda şu ýylyň geçen üç aýynda senagat önümçiliginiň ösüşi 116,9 göterime deň boldy. Bu görkeziji bölek haryt dolanyşygy boýunça 10,3 göterim ýokarlandy. Welaýatyň oba hojalygynda alynýan hasylyň mukdaryny artdyrmak üçin zerur çäreler we möwsümleýin oba hojalyk işleri üstünlikli alnyp barylýar. 145 müň gektar meýdandaky ak ekinleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de ösüş suwuny tutmak we beýleki degişli ideg işleri geçirilýär. Şu ýyl welaýat boýunça 140 müň gektar meýdana gowaça ekiler. Häzir ekişi bellenilen möhletde tamamlamak boýunça zerur işler alnyp barylýar. 

•  Lebap welaýatynda senagat önümçiligi boýunça meýilnamany ýerine ýetirmek, bu babatda oňyn ösüş görkezijilerini gazanmak üçin zerur tagallalar edilýär. Welaýat boýunça tebigy gazyň öndürilişi 101,2 göterime, elektrik energiýasynyň öndürilişi 168 göterime, bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberi bolsa 110,5 göterime barabar boldy. Döwlet maksatnamalary durmuşa geçirmegiň çäklerinde, medeni-durmuş maksatly desgalaryň, suw we gaz geçiriji ulgamlaryň, elektrik üpjünçiliginiň, aragatnaşyk ulgamlarynyň we ýollaryň gurluşyklary dowam edýär. Sebitde gowaça ekişini kesgitlenen möhletde tamamlamak üçin toplumlaýyn işler alama aşyrylýar. Ýazlyk ýeralma we gök-bakja ekinlerine ideg işleri dowam edýär. 

•  Mary welaýaty boýunça senagat önümçiliginiň görkezijileri geçen ýylyň degişli döwri bilen deeňşdirilende, 90,2 göterim artdy. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 – 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny we Oba milli maksatnamasyny ýerine ýetirmegň çäklerinde, maýa goýum serişdelerini özleşdirmek boýunça meýilnama 108 göterim berjaý edildi. Welaýatda şu ýyl durmuş maksatly binalaryň 42-sini gurmak meýilleşdirildi. Häzirki döwürde şolardan 5-siniň gurluşyk işleri doly tamamlandy. 

•  Diýarymyzda iri senagat we durmuş maksatly desgalaryň, şol sanda täze şäherçeleriň, ýaşaýyş jaýlarynyň, dynç alyş hem-de sagaldyş merkezleriniň, mekdepleriňdir çagalar baglarynyň we beýleki desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Kabul edilen meýilnamalara laýyklykda, ylym we bilim ulgamlarynda hem özgertmeler amala aşyrylýar. Önümçilikler döwrebap ýagdaýa getirilip, bazar ykdysadyýeti kemala gelýär. Nebitgaz ýataklary özleşdirilýär. TOP elektrik we aragatnaşyk ulgamlarynyň hem-de TOPH gaz geçirijisiniň gurluşyklary alnyp barylýar. Beýleki halkara taslamalaryny amala aşyrmaga hem taýýarlyk görülýär. Hususy pudagy ösdürmegi goldamak, ykdysadyýetimizde özgertmeleri amala aşyrmaga telekeçilerimizi giňden çekmek syýasaty amala aşyrylýar. Berkarar döwletimiziň syýasy ulgamyny kämilleşdirmek hem dowam edýär, häzirki döwürde ýurdumyzy 2022–2052-nji ýyllarda durmuş - ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny amala aşyrmak boýunça netijeli işler geçirilýär.  

•  Esasy baýramlarymyz bolan Konstitusiýamyzyň ýubileýine hem-de ýurdumyzyň Garaşsyzlyk we Bitaraplyk baýramlary mynasybetli göz öňünde tutulan çärelere talabalaýyk taýýarlyk görmek öňümizdäki işiň ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi. Biz sanly ulgamy ornaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini döretmek, öz önümlerimiziň beýleki döwletlere iberilýän möçberlerini artdyrmak, maýa goýumlaryny çekmek, daşary ýurt pulundaky serişdeleriň gelip gowuşýan möçberlerini artdyrmak boýunça syýasatymyzy dowam ederis diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.  

•  Hormatly Prezidentimiz döwlet dolandyryşyny kämilleşdirmek boýunça özgertmeleri alyp barmagyň möhümdigini aýdyp, Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik edip, göz öňünde tutulmadyk we dolandyryş çykdajylaryny azaltmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Şonuň ýaly-da, pul-karz we maliýe ulgamlarynda bazar usullaryny has giňden ulanmagyň, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek boýunça işleri geçirmeiň, hususy pudagyň paýyny artdyryp, ony ýurdumyzyň ykdysadyýetine işjeň gatnaşdyrmak üçin zerur çäreleri görmegiň wajypdygy nygtaldy.  

Mary welaýaty, 13-nji aprel (TDH). Şu gün Mary etrabynda täze önümçilik desgasy — ýyllyk kuwwatlylygy 3 müň tonna tehniki uglerod öndürmäge niýetlenen zawod açylyp ulanmaga berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňde goýan giň gerimli wezipelerine laýyklykda, Türkmenistan täze taryhy eýýamda ykdysadyýeti senagatlaşdyrmakdan ugur alyp, täzeçil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, diwersifikasiýalaşdyrylan senagat toplumyny döretmegi maksat edinýär. Bu bolsa pudaklaryň düzümini düýpli döwrebaplaşdyrmagy, Watanymyzyň baý tebigy serişdeleriniň esasynda işleýän ýokary tehnologiýaly we ylma esaslanýan kärhanalaryň gurulmagyny göz öňünde tutýar. Şunuň bilen baglylykda, häzirki zaman bilimli, ýokary derejeli hünärmenleriň taýýarlanylmagyna hem aýratyn üns berilýär. 

Ýurdumyzyň ägirt uly çig mal kuwwatynyň netijeli peýdalanylmagy daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri döretmek hem-de Türkmenistanyň eksport kuwwatyny artdyrmak wezipelerini üstünlikli çözmäge, içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge mümkinçilik berýär. 

Döwlet Baştutanymyzyň degişli Kararyna laýyklykda, täze kärhanany gurmak boýunça taslamany “Eziz dag” hojalyk jemgyýeti amala aşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Türkmenistanyň ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri döwlet-hususyýetçilik hyzmatdaşlygyna esaslanan bazar gatnaşyklaryny işjeň ornaşdyrmakdan, ýurdumyzyň işewürligini, telekeçileriň başlangyçlaryny höweslendirmekden hem-de goldamakdan ybaratdyr. Bu ugra «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» uly ähmiýet berilýär. 

Türkmen işewür toparlarynyň wekilleri halk hojalygynyň dürli pudaklarynda netijeli zähmet çekýärler. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna, täze iş orunlarynyň döredilmegine, halkyň hal-ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna ýardam edýär. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilýän sergi we maslahat milli ykdysadyýetimiziň döwlete dahylsyz ulgamynda gazanylýan uly üstünlikleriň aýdyň beýanyna öwrüldi. 12-nji aprelde Aşgabatda açylan forumyň tapawutly aýratynlygy onuň anyk häsiýetlere baý bolmagyndan ybaratdyr. Muňa TSTB-niň gazananlarynyň häzirki gözden geçirilişiniň dowamynda baglaşylan ylalaşyklar hem-de şertnamalar, şol sanda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen baglaşylan resminamalar aýdyň şaýatlyk edýär. Munuň özi türkmen telekeçileriniň daşary ýurt bazarlaryna işjeň çykýandygynyň subutnamasydyr. 

Senagatyň dürli pudaklarynda uly islegden peýdalanýan himiýa senagaty önümleriniň biri hem tehniki ugleroddyr. Mary etrabynda ýerleşen täze zawodyň ulanmaga tabşyrylmagy ýurdumyzda bu önümiň çykarylyşyny artdyrmaga, netijede bolsa onuň eksportynyň mukdaryny köpeltmäge mümkinçilik berer. 

Umumy meýdany 9,9 gektara barabar bolan kärhana häzirki zaman enjamlary we öňdebaryjy tehnologiýalar bilen üpjün edildi. Onuň düzümine önümçilik toplumyndan başga-da, edara binasy, ammar, birnäçe ugurdaş inženerçilik-tehniki desgalar girýär. Şeýle hem senagat desgasynyň işiniň doly üpjün edilmegi üçin hemme zerur ulgamlar, şol sanda gaz, elektrik, suw üpjünçilik ulgamlary we beýlekiler göz öňünde tutuldy. 

Tehniki uglerod uglewodorodlardan alynýan önümdir. Onuň ulanylyşy dürli häsiýetlidir. Mysal üçin, ol polimer serişdeleriniň düzümine girýär, rezin-tehniki önümleriň ulanylyş häsiýetini gowulandyryp, şol önümler öndürilende güýçlendirip dolduryjy hökmünde giňden peýdalanylýar, hususan-da, awtoulaglaryň tekerlerine berklik berýär. Mundan başga-da, tehniki uglerod plastik häsiýetli önümleri reňklemek hem-de olaryň könelişmegini haýalladýan we plastmassalara antistatik hem-de elektrik geçiriji häsiýet berýän bir bölek hökmünde ulanylýar. Käbir ýagdaýlarda ol okislenme ýagdaýynyň öňüni almaga ýardam edýän serişdedir. 

Tehniki uglerod polimerleriň howanyň täsirine durnuklylygyny ýokarlandyrmak, şol sanda ultramelewşe şöhlesiniň täsirinden goramak üçin ähli polimerlere diýen ýaly goşulýar. Şunuň bilen bir hatarda, ol metallurgiýada, elektrotehnikada, çaphana işinde, reňkleme-ýalpyldatma arkaly bezemekde, ýeňil senagatda peýdalanylýar hem-de nusgalary köpeldýän tehnikada, ýörite görnüşli kagyzlary almakda, elektrokömür önümlerini hem-de dürli elektron enjamlar, abzallar, sanly tehnikalar üçin elektrik taýdan güýçlendiriji çeşme bolan galwanik serişdeleri öndürmekde ulanylýar. Tehniki uglerod beton, sement, asfalt-beton we organomineral garyndylaryň hem-de beýlekileriň düzüm bölegi hökmünde gurluşyk pudagynda-da peýdalanylýar. 

Şeýlelikde, “Halkyň Arkadagly zamanasy” şygary astynda geçýän ýylda eziz Diýarymyzyň himiýa senagatynyň düzümini artdyran täze, döwrebap kärhananyň ulanmaga berilmegi ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmekde, bu ugurda öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmekde nobatdaky ädim boldy.

Aşgabat, 13-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygyna bagyşlanan sergide bolup, ýurdumyzyň işewür düzümleriniň öndürýän önümleri, senagat harytlary hem-de olaryň görnüşleri bilen tanyşdy. 

Häzirki döwürde milli ykdysadyýetimiziň döwlete dahylsyz ulgamyny ösdürmek, telekeçilik başlangyçlaryny goldamak döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, dünýäniň ösen tejribesinden ugur alnyp, hususy ulgamyň ykdysadyýetimizde eýeleýän ornunyň berkidilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Munuň özi türkmen telekeçileriniň dürli ugurlar, şol sanda azyk we beýleki harytlaryň önümçiligi boýunça belent sepgitleri eýelemegine giň ýol açýar. 

Soňky ýyllarda ýola goýlan asylly däbe görä, hususy işewürligiň gazananlarynyň gözden geçirilişiniň maksady dürli ugurlardaky täzelikler hem-de telekeçiler tarapyndan daşary ýurtlardan getirilýän harytlar, eksport ugurly önümleriň önümçiliginde ulanylýan innowasion işläp taýýarlamalar bilen tanyşdyrmaga gönükdirilendir. 

Paýtagtymyzyň gözel künjekleriniň birinde ýerleşýän Söwda-senagat edarasynda guralan sergide görkezilýän dürli önümler barada Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow hem-de ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýew hormatly Prezidentimize hasabat berdiler. 

Bu gün Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi ýurdumyzyň hususy işewürliginiň wekilleriniň 27 müňden gowragyny özünde jemleýär. Sergide Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň düzümleýin edaralary, «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky, paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda giň gerimli döwlet taslamalaryny durmuşa geçirýän iri kärhanalardyr hojalyk jemgyýetleri öz diwarlyklaryny gurnadylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sergide görkezilýän önümler bilen tanyşlygynyň dowamynda «Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň, “Seljeriş we tehnologiýalar merkeziniň” diwarlyklarynda beýan edilýän hem-de bu düzümleriň sazlaşykly ösüşi barada gürrüň berýän maglumatlar bilen içgin tanyşdy. Döwlet Baştutanymyz telekeçileriň ykdysadyýetimiziň okgunly ösüşinde möhüm orun eýeleýändigini belledi we hususyýetçiligiň mundan beýläk-de höweslendirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigine ünsi çekdi. Munuň özi “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda” görkezilen wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginde has-da möhümdir diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz sergide görkezilýän önümler bilen tanyşlygynyň dowamynda ýokary hilli önümleri öndürip, ýurdumyzda we daşary döwletlerde meşhurlyk gazanan “Hasar”, “Misgär”, “Duýgy”, “Altyn ýunus” kärhanalarynyň, “Bars”, “Kindi”, “Oguzhan”, “Ak gar”, “Datmeni” söwda nyşanly süýji-köke öndürýän telekeçileriň görkezýän önümleriniň görnüşleri bilen gyzyklandy. 

Mälim bolşy ýaly, bu önümler ýokumlylygy we ýokary halkara ülňülere laýyk gelmegi esasynda dünýäniň talapkär bazarlarynyň uly isleginden peýdalanýar. Olaryň ählisi Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň gazananlarynyň sergisine süýjüleriň, kökeleriň hem-de beýleki nygmatlaryň täze görnüşlerini taýýarladylar. 

Soňky ýyllarda ýurdumyzda “Talhan” we “Tomus” haryt nyşanly önümler sarp edijileriň uly isleginden peýdalanýan azyk harytlarynyň hatarynda öz ornuny barha pugtalandyrýar. “Talhan” söwda nyşanly çörek we çörek önümleri ýurdumyzda geçirilýän baýramçylyklaryň, bagtyýar halkymyzyň toý-baýramlarynyň we sahawatly desterhanlaryň baş bezegine öwrüldi. Munuň özi häzirki zaman önümçiligini ýola goýmak üçin döwlet tarapyndan berilýän goldawdan netijeli peýdalanýan telekeçileriň azyk bolçulygyna goşant goşmak, olaryň görnüşlerini artdyrmak boýunça öňde durýan wezipeleriň üstünlikli çözülmegine örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşýändiklerini görkezýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Täze aý” hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy G.Orazow bilen gürrüňdeş bolup, telekeçi tarapyndan öndürilýän önümleriň görnüşleri, hili hem-de azyk harytlarynyň ýokumlylygy bilen gyzyklandy. 

 Bu ugurda ýeterlik tejribe toplan işewür hojalyk jemgyýetiniň gaýtadan işleýän kärhanalarynda içerki we daşarky bazarlarda ýerlenilýän ýokary hilli et-süýt hem-de süýji-köke önümleriniň öndürilýändigini gürrüň berdi. Hojalyk jemgyýetiniň 18 müňden gowrak söwda nokady bolup, onuň düzümlerinde 4 müňe golaý işgär zähmet çekýär. “Täze aý” haryt nyşanly önümler içerki bazara we daşary ýurtlara ugradylýar. Şeýle hem işewür hasabatyň dowamynda hojalyk jemgyýetine degişli 500 sany ýöriteleşdirilen awtoulagyň bardygyny, olaryň taýýar önümleri söwda nokatlaryna bökdençsiz ýetirýändigini aýdyp, hojalyk jemgyýetiniň gaýtadan işleýän kärhanalarynda her günde 100 tonnadan gowrak azyk harytlarynyň öndürilýändigini habar berdi. 

Telekeçi häzirki döwürde ýurdumyzda hususyýetçiligiň ösdürilmegi ugrunda döwlet derejesinde alada edilýändigi, telekeçilere hemmetaraplaýyn goldaw berilýändigi üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi we öz öňlerinde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda mundan beýläk-de ähli zerur tagallalary gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdy. 

Ýurdumyzyň telekeçileriniň süýt, şöhlat önümleriniň täze görnüşlerini öndürýändigini, doňdurmalaryň, şerbetli içgileriň hem-de örän köp görnüşli şireli suwlaryň hil babatda ýokary halkara ülňülere doly kybap gelýändigini bellemeli. Bu ugurda “Ak gar”, “Aý aýdyň”, “Oguzhan” haryt nyşanly önümler ýurdumyzyň bazarlarynda bolşy ýaly, halkara bazarlarda-da geçginli harytlara öwrüldi. Munuň özi ýurdumyzda hususy ulgamyň ösüşiň täze belentliklerine çykmagy, olaryň milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagyna mynasyp goşant goşmagy hem-de telekeçilik başlangyçlarynyň höweslendirilmegi ugrunda edilýän tagallalaryň oňyn netije berýändiginiň aýdyň nyşanydyr. 

 Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň telekeçileri tarapyndan ýetişdirilýän gök önümleriň we miweleriň gaýtadan işlenilmeginiň ähmiýetlidigini belläp, oba hojalyk önümlerini öndürmekde hem-de gaýtadan işlemekde aýratyn işjeňlik görkezýän “Sahabatly” haryt nyşanly azyk önümleriniň görnüşleri bilen tanyşdy. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki döwürde ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek bilen bir hatarda, öndürilýän önümleriň ekologiýa taýdan ýokary derejä, hil babatda bildirilýän talaplara laýyk gelmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi. Munuň özi milli önümleriň bolçulygyny üpjün etmek hem-de ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmak babatda aýratyn ähmiýetlidir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy. 

Sergide “Rowaçly sähra”, “Ýunus”, “Parahat” kärhanalarynyň önümlerine möhüm orun berlipdir. Ýerli arassa çig maldan öndürilen dürli görnüşli önümleriň hiliniň we ekologik taýdan arassalygynyň derejesine ýokary baha berilýär. 

 Häzirki döwürde türkmen telekeçileriniň dünýäde ilkinjileriň hatarynda pagta çigidinden mesge ýagyny öndürip başlamagy aýratyn guwandyryjydyr. Munuň özi ýurdumyzyň işewür düzümleriniň häzirki zamanyň ösen tejribesinden ugur alyp, önümçilige täzeçil usullary we sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrýandygynyň aýdyň netijesidir. 

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Gylyjowa hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýewe ýurdumyzda ýokary hilli we ekologik talaplara doly laýyk gelýän azyk önümleriniň önümçiliginiň artdyrylmagy, bu işde telekeçileriň has-da işjeňlik görkezmegi bilen baglanyşykly meseleleriň yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydygyny belledi we bu babatda anyk görkezmeleri berdi. 

Sergide “Nurly meýdan”, “Arçalyk” haryt nyşanly önümleriň dürli görnüşleri we beýlekiler görkezilýär. Munuň özi ýurdumyzyň telekeçileriniň öndürýän önümleriniň görnüşleriniň yzygiderli artdyrylýandygyny aňladýar. 

Bu ýerde durmuş himiýasy önümleriniň dürli görnüşleri hödürlenilýär. Sintetik ýuwujylar, zyýansyzlandyryjy serişdeler, kosmetika we parfýumeriýa ulgamynda önüm öndürýän “Täç hil” kompaniýasy ýurdumyzyň bazarlarynda täze önümleri bilen meşhurlyk gazanýar. Hödürlenilýän harytlaryň arasynda ýuwujy serişdeler bolan köpürjikli suwuk sabynyň, çygly süpürgiçleriň täze görnüşleri, şeýle hem aýna arassalaýjy, howany tämizleýji, aşhana plitalaryny arassalaýjy serişdeler we polietilen torbalary bar. Kompaniýa parfýumeriýa önümleriniň 100-den gowrak görnüşini öndürip, olaryň köp bölegini daşary ýurtlara eksport edýär. 

 Sergide ulag we logistika hyzmatlaryny ýerine ýetirýän hususy kärhanalaryň hem-de kompaniýalaryň üstünlikleri görkezilýär. Şolaryň hatarynda “Bir dünýä”, “Ulag ekspeditorçylyk hyzmatlary” hojalyk jemgyýetleri, “Bir kuwwat” hususy kärhanasy we beýlekiler bar.  

Ýük daşamak bilen meşgullanýan telekeçileriň ýerine ýetirýän hyzmatlarynyň görnüşleri yzygiderli köpelýär. Bu ugurda durmuşa geçirilýän halkara taslamalaryň çäklerinde ulag-logistik kompaniýalaryň işine aýratyn ähmiýet berilýär. 

Köpugurly sergide häzirki zaman senagat we elektron tehnikalaryny öndürýän “Aýdyň gijeler” hojalyk jemgyýetiniň önümleri görkezilýär. Bu hojalyk jemgyýetiniň harytlarynyň görnüşleri yzygiderli artýar. Onda iki sim-kartly ykjam telefonlar, smartfonlar, dürli görnüşli monobloklar, smart-telewizorlar, häzirki zaman sowadyjylary, internet ulgamynyň paýlaýjylary (routerler), agyz suwuny sowadýan we gyzdyrýan enjamlar, şeýle hem LED lampalar öndürilýär. 

Sergide görkezilen täze harytlaryň hatarynda ýurdumyzda işlenip taýýarlanylan, Gün energiýasynda işleýän ýolyşyklar hem-de ýol belgileri, şeýle hem adamyň gözüne ýaramaz täsiri bolmadyk, halkara ülňülere doly laýyk gelýän lampalar bar. Önüm öndürijiler olary internet ulgamyndaky resmi saýt arkaly ýerleýärler. 

 Senetçilik we amaly-haşam sungatynyň önümçiligi bilen meşgullanýan işewür toparlaryň agzalarynyň işleriniň halkymyzyň milli medeni mirasynyň wagyz edilmeginde möhüm orun eýeleýändigini gürrüň berdi. Sergide ajaýyp halylaryň özboluşly aýratynlyklary, zergärleriň işleri we keşdeçileriň önümleri bilen tanyşmak bolýar. Bu ýerde haly we haly önümlerini taýýarlamak boýunça işleýän telekeçi O.Eýeberdiýewa haly önümleriniň dürli görnüşlerini, torbalary, dutar gaplaryny öndürmek, halkymyzyň gadymy halyçylyk däplerini, şeýle-de has irki döwürlerde ulanylan keşdeleri, nagyşlary dikeltmek bilen meşgullanýandyklary barada habar berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hojalygy ýöretmegiň netijeli usullarynyň giňden ornaşdyrylmagynyň, bazar gatnaşyklary şertlerinde telekeçileriň bu işlere giňden çekilmelidiginiň ähmiýetini belledi. Ýurdumyzda kiçi, orta we iri telekeçiligi ösdürmäge, milli ykdysadyýetimizde hususy pudagyň eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga möhüm ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, ähli ugurlarda ýaşlaryň işewürlik başlangyçlaryny goldamaga, önümçilik düzümlerini ösdürmäge gönükdirilen döwlet syýasaty işjeň dowam etdiriler diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi we hemmelere üstünlik arzuw etdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýew hususyýetçiligi mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda yzygiderli alada edýändigi, telekeçilere döwlet tarapyndan zerur goldawlaryň berilýändigi üçin hormatly Prezidentimize ýurdumyzyň ähli telekeçileriniň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň telekeçiligini mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmek boýunça degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berip, yhlasly zähmeti bilen milli ykdysadyýetimiziň pugtalandyrylmagyna we halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna mynasyp goşant goşýan hususy işewürligiň wekillerine üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady. 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygyna bagyşlanan sergi 18-nji aprelde tamamlanar. Bu bolsa isleg bildirenleriň ählisiniň hususy önüm öndürijileriň gazananlary bilen tanyşmagyna mümkinçilik berer. 

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 14 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň senagatçylarynyň we telekeçileriniň sergisine hem-de birleşmäniň agzalarynyň maslahatyna gatnaşyjylara iberen Gutlagynda: “Türkmen telekeçileri rowaçlyklaryň röwşen ýoly bilen ynamly öňe barýarlar” diýip belledi. Bu hakykaty paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda birnäçe gün bäri dowam edýän sergi aňryýany bilen subut edýär. Sergi zalynyň giň pawilýonlaryny bezän önümleriň aglabasynyň täze harytlardygy hususy eýeçilikde döredijilikli işlenilýändiginiň alamatydyr.  

Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli başlangyjy bilen, 2008-nji ýylyň 17-nji martynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi döredildi. Şol taryhy günden başlap, türkmen telekeçileri bir supranyň başyna jemlenip, agzybirlikde iş alyp barýarlar. «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», «Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi hakynda (rejelenen görnüşi)» Kanunlaryň kabul edilmegi gowy netijeleri berdi. Birleşmäniň Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çäginde 260 gektardan gowrak meýdanda döredilen Senagat zolagynda häzirki wagtda döwrüň ösen talaplaryna laýyklykda, innowasion tehnologiýalar esasynda iş alnyp barylýar.  

Oba hojalyk, gurluşyk, senagat, gaýtadan işleýän pudak, ylym-bilim, syýahatçylyk, hyzmatlar ulgamy, garaz, bu gün milli ykdysadyýetimiziň haýsy pudagyny alsaň-da, telekeçileriň yhlasly zähmetini görmek bolýar. Şu ýerde yza nazar aýlap, Ministrler Kabinetiniň 2020-nji ýylyň jemlerine bagyşlanan mejlisinde aýdylan maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna bahasy 8 milliard amerikan dollaryna golaý bolan 45 sany iri önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalaryň ulanmaga berlendigi baradaky maglumaty getireliň!  

Indi 2021-nji ýylyň jemlerine üns bereliň! Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk senesiniň bellenilen ýylynda umumy bahasy 13 milliard manat bolan 73 sany iri desga ulanmaga berildi. Sanlaryň arasynda, gör, nähili tapawut bar. Biz olara ýöne ýerden ýüzlenmedik. Çünki bu iri desgalaryň aglabasynyň gurluşygy hususy kärhanalar tarapyndan amal edildi. Munuň özi türkmen telekeçileriniň iri şäherleri gurmaga ukyplydygynyň hem subutnamasydyr. 

Hususy pudakda azyk, senagat we gurluşyk önümlerini öndürmekde gazanylan netijeler has-da guwandyrýar. Häzirki wagtda bazarlarymyzyň ýerli harytlar bilen baýlaşmagy-da muňa aýdyň mysaldyr. Bu babatda geçen ýylyň dowamynda önümçilik kärhanalarynyň onlarçasy ulanmaga berildi. Şolaryň hatarynda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý we Kaka, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy, Daşoguz welaýatynyň Görogly, Mary welaýatynyň Mary we Sakarçäge etraplarynda gurlan döwrebap ýyladyşhanalar toplumlary bar. Birbada alty sany ýyladyşhananyň açylmagy bilen, täze iş orunlarynyň 400-e golaýy döredildi. Balkan welaýatynyň Balkanabat şäherinde guşçulyk toplumy, demirbeton önümlerini öndürýän kiçi kärhana, Magtymguly etrabynda mal etini we şöhlat önümlerini öndürýän kärhana, Serdar etrabynda balykçylyk hojalygy, Mary welaýatynyň Wekilbazar etrabynda alkogolsyz içgileri, şeýle-de ýuwujy serişdeleri öndürýän kärhanalar, Lebap welaýatynyň Saýat etrabynda guşçulyk fermasy... Olaryň işe girizilmeginiň netijesinde ildeşlerimiziň müňlerçesi iş orunlary bilen üpjün edildi. 

Täze taryhy eýýamda azyk bolçulygyny üpjün etmek döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolmagynda galýar. Bu babatda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow wezipä girişmek dabarasynda eden çykyşynda: «Ýurdumyzda azyk howpsuzlygyny üpjün etmek örän möhüm wezipeleriň biridir. Munuň üçin biz dünýä standartlaryna laýyk gelýän, bäsdeşlige ukyply, ekologik taýdan arassa, ýokary hilli oba hojalyk önümlerini öndürýän häzirki zaman önümçiliklerini dörederis. Beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan oba hojalyk önümlerini özümizde giňden öndürip, olaryň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrarys» diýip belledi.  

Edil şu günlerde telekeçiler tarapyndan alnyp barylýan düýpli gurluşyklaryň hatarynda paýtagtymyzda «Gurtly» ýaşaýyş jaý toplumyny, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezindäki binalary we desgalary, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary bölegini, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda 48 sany 2 gatly, döwrebap kottejler toplumyny görkezmek bolar. Sanawy ähli welaýatlarda gurulýan köp sanly medeni-durmuş maksatly binalar, ýaşaýyş jaýlary bilen dowam etdirmek mümkin. Bu türkmen işewürleriniň şähergurluşyk-binagärlik taslamalarynyň üstünlikli amal edilmeginde-de ýokary işjeňlik görkezýändiklerini alamatlandyrýar. 

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» ykdysadyýetimiziň aýrylmaz bölegi bolan hususy pudagyň has-da ösdürilmegi babatda hem möhüm wezipeler kesgitlenendir. Şolaryň üstünlikli amal edilmegine mynasyp goşant goşmak, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply harytlary öndürmek üçin bolsa ýurdumyzda ähli mümkinçilikler we şertler bar.  

Keýik UMAROWA.

«Türkmenistan».

 Düýn Mary etrabynda «Eziz dag» hojalyk jemgyýetiniň täze desgasy dabaraly ýagdaýda açylyp işe girizildi. Dabarany welaýatyň medeniýet, sungat işgärleri aýdym-sazlary, joşgunly tanslary bilen bezediler. Ýerine ýetirilen aýdym-sazlarda asuda, abadan Watanymyz, onuň gülläp ösüşleri belentden wasp edildi. Desganyň gurluşygynda tapawutlanyp zähmet çekenlere döwlet Baştutanymyzyň adyndan gymmat bahaly sowgatlar gowşuryldy.  

 Täze kärhananyň açylyşyna gatnaşanlaryň buýsançly ýürek sözlerini okyjylarymyza ýetirýäris.  

 Gülşat JUMAMUHAMMEDOWA,
«Eziz dag» hojalyk jemgyýetiniň hünärmeni:  

— Türkmen telekeçileri diňe bir ýurdumyzyň ähli künjeginde medeni-durmuş maksatly binalary, döwrebap ýaşaýyş jaýlaryny, önümçilik kärhanalaryny gurmak bilen çäklenmän, eýsem, oba hojalyk, maldarçylyk, guşçulyk, gurluşyk önümlerini öndürmäge ýöriteleşen kärhanalary gurmakda, hyzmat ediş we senagat önümçiligini kämilleşdirmekde netijeli işleri alyp barýarlar. Mary etrabynda täze açylan zawodda ABŞ-nyň «AtlaCopka» kompaniýasynyň, dolandyryş ulgamynda Germaniýanyň «Siemens» kompaniýasynyň enjamlary ornaşdyryldy. Kärhanada ISO 9001 we daşky gurşawa zyýansyzlygy barada ISO 14001 talaplaryna laýyk önümçilik ýola goýuldy.  

 Zawodyň işe girizilmegi bilen, 100-e golaý iş orny açyldy. Ýokary bilimli, köpýyllyk tejribesi bolan tehnologlardyr inženerleriň we ýaş hünärmenleriň zähmet çekjek ýerinde öndüriljek tehniki uglerod senagatda giňden peýdalanylýar we rezin, plastmassa, reňkleýji maddalara goşundy hökmünde ulanylýar. Şunuň ýaly amatly şertleriň döredilendigi üçin hormatly Prezidentimize kärhanamyzyň hünärmenleriniň adyndan köp sagbolsun aýdýarys.  

 Gülkamar BAZAROWA,
Tehniki uglerod zawodynyň barlaghana müdiri: 

— Tehniki uglerod iň gadymy himiki önümleriň biri bolup, adaty durmuşda giňden ulanylýar. Ol, esasan, rezin, plastmassa önümçiliginde, nanotehnologiýaly grafitlerde, neşirýat önümçiliginde hem-de elektrogeçirijileri ultramelewşe şöhlelerden goramak üçin daşky örtük hökmünde giňden peýdalanylýar.   

Biziň barlaghanamyz dünýä ülňülerine laýyk derejede enjamlaşdyrylyp, bu ýerde tehniki uglerodyň 10-dan gowrak hil barlaglary ýerine ýetiriler. Uglerodyň fiziki gurluşy, düzüminiň arassalygy, çyglylygy, organiki eredijilerde ereýjiligi, wodorod görkezijisi we düzümindäki mehaniki galyndylar kesgitleniler.  

Ýurdumyzda telekeçiligi goldamak bilen baglanyşykly birnäçe hukuk resminamalary kabul edilýär. Biziň önümçiligimiz kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy esasynda gurlup işe girizildi. Hususy pudagy ösdürmäge gönükdirilen giň gerimli işleriň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda mynasyp dowam etdirilýändigine tüýs ýürekden buýsanýarys.  

Ýazga geçiren Welmuhammet GALANDAROW.

Surata düşüren Şamyrat AMADOW.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Türkmenistanyň daşary syýasatynyň we diplomatiýasynyň täze hil derejesi ýurdumyzyň yzygiderli ösüşini, şol sanda onuň halkara derejesindäki artýan işjeňligini baglanyşdyrýar. Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi köp babatda çalt depginler bilen özgerýän, dünýäniň çagyryşlaryna mynasyp jogap bolup durýan anyk ädimler arkaly utgaşdyrylýandygy bilen şertlendirilýär. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow wezipä girişmek dabarasyndaky çykyşynda: «Garaşsyz döwletimiziň elektrik energetikasy pudagyna köp möçberde maýa goýumlar gönükdiriler. Türkmen energiýa serişdelerini daşarky bazarlara diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek üçin elektrik energiýasynyň öndürilişi artdyrylar we ony ibermegiň ulgamy kämilleşdiriler. Geljekde ýurdumyzda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini, şol sanda Gün batareýalaryny öndürmegi giňden ýola goýmak we ornaşdyrmak hem meýilleşdirilýär» diýip nygtady. 

Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň 13-nji martynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Munuň özi biziň ýurdumyzda «ýaşyl energetikany» ösdürmeklige gönükdirilen işleriň milli kanunçylyk esaslarynyň yzygiderli berkidilmegine gönükdirilen işleriň uzak möhletleýin esasda alnyp barylýandygyny görkezýär. Häzirki wagtda dünýäniň onlarça ýurdy, şol sanda Türkmenistan energiýa we energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalary işläp taýýarlamaga uly maýa goýumlaryny goýýarlar, olaryň hatarynda daşky gurşawy goraýan we durmuş-ykdysady ösüşini gazanmaklyga ýardam edýän «ýaşyl energetika» taslamalary — ykdysadyýetiň täze pudaklaryny döretmek, hususy telekeçilik işini ösdürmek, täze iş orunlaryny döretmek bilen baglydyr. 

Türkmenistan, dünýäniň energetika kuwwatyna eýe bolan öňdebaryjy döwletleriň biri hökmünde dünýä bileleşiginiň ünsüni energiýa howpsuzlygynyň ulgam dörediji elementlerine gönükdirmek arkaly halkara hyzmatdaşlygyny alyp barýar. Türkmenistan uglewodorod çig malynyň dünýäde ägirt uly maýa goýumlaryny çekmek ýoly arkaly ýurduň ykdysadyýetini depginli ösdürmek meselesini esasy orunda goýýar. Bu ýerde ýurduň ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlyk ileri tutulýar. Şu jähetden, halkara energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde energiýa serişdelerini ugradyjy iri döwlet hökmünde Türkmenistanyň çykyş etmegi energetika diplomatiýasynyň möhüm şahasyna öwrüldi.  

Energetika pudagynda däp bolan strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny saklamak bilen bir hatarda, Türkmenistan Ýewropa, Aziýa, Uzak Gündogar, Günorta — Gündogar ugurlary boýunça göni energetika boýunça hyzmatdaşlygyny ep-esli giňeltdi. Döwlet Baştutanymyzyň: «Geljekde biz Türkmenistanyň nebitgaz pudagyny giň gerim bilen ösdürmäge we onuň halkara energetika ulgamyna işjeň goşulyşmagyna gönükdirilen syýasaty durmuşa geçireris» diýip bellemegi dünýäniň öňdebaryjy nebitgaz kompaniýalary, abraýly maliýe düzümleri bilen ykjam hyzmatdaşlygy ýola goýmaga esaslanýar. Uzak möhletleýin döwürde döwletiň häzirki wagtda nebitgaz, himiýa, ulag we aragatnaşyk, energetika we gurluşyk, ýaşaýyş jaý-jemagat pudaklaryna döwlet-hususy hyzmatdaşlygynyň düzümleriniň üsti bilen hususy we daşary ýurt maýa goýumlarynyň çekiljekdigi «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» mazmunynda hem öz beýanyny tapýar.  

Türkmenistanyň başlangyjy bilen onlarça Kararnamalar Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan kabul edildi. Olaryň hatarynda 2008-nji we 2013-nji ýyllarda kabul edilen iki Kararnama energiýa babatdadyr. Munuň özi Türkmenistanyň energiýa akymlarynyň ygtybarlylygy we durnuklylygy barada öňe süren başlangyçlarynyň dünýä bileleşigi tarapyndan giň goldawa mynasyp bolandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Şu resminamalaryň esasy ýörelgelerini we düzgünlerini iş ýüzünde durmuşa geçirmekde Türkmenistan ähli gyzyklanma bildirýän taraplar bilen örän ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmäge taýýardyr. 

Türkmenistanyň energetika diplomatiýasy globalizasiýanyň hem-de tehnika we tehnologiýanyň çalt ösýän, ylmyň we öňdebaryjy ylmy barlaglaryň gazananlarynyň ornaşdyrylýan häzirki zaman şertlerindäki halkara bileleşiginiň durmuşa geçirýän toplumlaýyn tagallalarynda garalýan durnukly ösüşiň global geljegi bilen berk baglanyşyklydyr. Özüniň ägirt uly serişde mümkinçiligini tutuş adamzadyň bähbidine peýdalanmaga ymtylýan Türkmenistan bu ugurda anyk ädimleri ätmek bilen, ýangyç-energetika toplumyny düýpli döwrebaplaşdyrmak ýörelgelerine hem-de energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ýetirmegiň ýollaryny diwersifikasiýalaşdyrmaga esaslanýan bu ugurdaky syýasaty durmuşa geçirýär. Türkmenistanyň energetika senagaty ösüşiň durnukly ýokary depginlerini saklap, dünýä bazarlarynda islegden peýdalanylýan elektroenergiýanyň eksportyny ýokarlandyrmak mümkinçiligine eýedir. Diwersifikasiýa strategiýasyny yzygiderli amala aşyrmak bilen, soňky ýyllaryň içinde ýurdumyz hyzmatdaşlary bilen bilelikde Gündogar we Günorta ugurlary boýunça birnäçe iri turbageçiriji taslamalary amala aşyrdy. Olaryň häzirki zaman global energetika howpsuzlygynyň, şol sanda türkmen energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ýetirmegiň köpşahaly ulgamynyň hasabyna döretmäge gönükdirilendigi hem strategiki ähmiýete eýedir.  

«Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet Maksatnamasy», «Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasy» hem-de «Energiýanyň dikeldilýän çeşmelerini ösdürmek boýunça 2030-njy ýyla çenli Türkmenistanyň Milli strategiýasy» kabul edildi. Türkmenistan energetika ulgamynda sebit we sebitara ähmiýetli iri taslamalary yzygiderli durmuşa geçirýär. Pudaga ornaşdyrylýan innowasiýalar, şeýle-de häzirki zaman şertlerinde elektrik beketler üçin ýangyjyň iň netijeli we ekologiýa taýdan howpsuz görnüşi bolan ýurtdaky tebigy gazyň ägirt uly gorlary ykdysadyýetiň strategiki pudagynyň öňünde duran wezipeleri netijeli çözmäge ýardam berýär. 

Ýurdumyzy ýeňişli menzillere alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolup, alyp barýan il-ýurt bähbitli işleri hemişe üstünliklere we rowaçlyklara beslensin! 

Aziza IŞBAÝEWA,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

Hoş habar bizi çäksiz begendirdi. Ýurt boýunça gowy etrap! Bu sözleriň aňyrsynda etrabymyzyň zähmetkeşleriniň mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegi üçin edýän tagallalary, yhlasly çekýän zähmeti görünýär.  

Geçen ýyly biz üstünlikli tamamladyk. Çig malyň gaýtadan işlenilmegi netijesinde zawodymyzda 220, 083 tonna benzin, 135,095 tonna dizel ýangyjy, 22,5 müň tonna mazut, 34,991 tonnadan gowrak ýol bitumy, ýewropa bazarlarynda uly islegden peýdalanýan agyr wakuum gazoýlyň 41848 tonnasy we isleg bildirilýän beýleki önümler öndürildi. Etrabymyzyň uly ýeňşi bilen ganatlanan zawodymyzyň zähmet adamlary «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem ynamly ädimler bilen ösüşiň täze belentliklerine barýarlar. Çig nebitiň we gaz kondensatynyň gaýtadan işlenilmegi netijesinde benzin, dizel ýangyjy, mazut, ýol bitumy we beýleki önümleri ýene-de artygy bilen öndürip, sarp edijilere ýetireris. Önümlerimiziň aglaba bölegi eksporta iberilýär.  

Ýurdumyzyň senagatynyň güýçli depginde ösmegi, ilatyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagy we ýurdumyzda awtomobilleriň köpelmegi awtomobil ýangyjynyň önümçiliginiň artdyrylmagyny talap edýär. Şu oňyn özgertmelere laýyklykda zawodymyzyň durky täzelenildi. «Westport Trading Europe Limited» (ABŞ) kompaniýasynyň hünärmenleri könelen tehnologik enjamlary çalyşdylar, şeýle hem enjama goşmaça hilini ekstraksion benzin derejesine ýetirýän göni saplanýan ýeňil benzini dearomatizirleýän blok goýuldy. Awtomobil benzinlerini öndürmekde ulanylýan ýokary oktanly komponenti almaga niýetlenilen LÇ 35-11/1000 katalitik riforming enjamy işe girizildi. Onuň kuwwatlylygy ýylda 500 müň tonna benzin çykarmaga niýetlenendir. 2015-nji ýylda katalitik reforming enjamynyň durky toplumlaýyn täzelenildi, ýol bitumyny çykarýan desga işe girizildi. Kuwwatlylygy ýylda 1 million tonna önüm öndürmäge niýetlenilen elektrik duzsuzlandyrma blokly nebiti atmosferaly işläp saplaýan «ELOU-AT» enjamy hem önümçilige ornaşdyryldy. Esasy önümler bolan ýokary oktan sanly benziniň çykarylyşy artdy. Kärhanamyzda nebiti deslapdan duzlardan arassalamak we gaýtadan işläp saplamaga niýetlenilen kombinirlenen atmosfera-wakuum enjamy hem işledilýär.  

Reýimguly  ORAZOW,

Seýdiniň nebiti gaýtadan işleýän zawodynyň baş ykdysatçysy.