Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistan Respublikasyna döwlet sapary başlandy
Aşgabat — Daşkent, 14-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow iki günlük döwlet sapary bilen Özbegistan Respublikasyna ugrady.
Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar.
...Ýakyn goňşy döwletler bilen giň gerimli gatnaşyklary çuňlaşdyrmak netijeli halkara gatnaşyklaryň ýoly bilen üstünlikli öňe barýan Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynyň ileri tutulýan ugry bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar.
Nobatdaky sapar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň iň ýokary döwlet wezipesinde Özbegistan Respublikasyna ilkinji saparydyr. Munuň özi doganlyk türkmen we özbek halklarynyň öňden gelýän dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, birek-biregi goldamak däplerine esaslanýan, strategik hyzmatdaşlyk häsiýetine eýe bolan ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmegiň ýolunda möhüm ädimdir. Ýokary derejedäki şu gezekki gepleşikler bar bolan ägirt uly kuwwatdan has netijeli peýdalanmak üçin giň mümkinçilikleri açýar. Gepleşikleriň barşynda dostlukly döwletleriň Baştutanlary taraplaryň mundan beýläk-de netijeli hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmäge çemeleşmelerini ara alyp maslahatlaşdylar.
Sapara taýýarlyk görmegiň Ministrler Kabinetiniň 13-nji iýulda geçirilen mejlisiniň gün tertibiniň esasy meseleleriniň biri bolandygyny bellemek gerek. Şonda häzirki döwürde biziň ýurtlarymyzyň syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda netijeli hyzmatdaşlyk edýändigi bellenildi. Diňe 2007 — 2022-nji ýyllarda ýokary derejede özara döwlet, resmi we iş saparlarynyň 25-si guraldy. Olaryň netijeleri ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda, ilkinji nobatda, abraýly halkara guramalaryňdyr sebit düzümleriniň — BMG-niň, ÝHHG-niň, GDA-nyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Goşulyşmazlyk Hereketiniň we beýlekileriň ugry boýunça üstünlikli guralýan türkmen-özbek gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga ýardam etdi.
Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky netijeli hyzmatdaşlyk iki doganlyk döwletiň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýär hem-de Merkezi Aziýada parahatçylygy, durnuklylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmegiň esasy şerti bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejedäki şu günki duşuşyk diňe bir ikitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmak babatda däl, eýsem, Merkezi Aziýa sebitiniň giňişliginde işjeň ösdürilýän hyzmatdaşlygy nazara almak bilen, möhüm waka öwrüldi.
Häzirki wagtda Türkmenistan we Özbegistan Respublikasy durmuş-ykdysady ösüşiň ileri tutulýan ugurlaryna, taraplaryň milli bähbitlerine doly laýyk gelýän hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga çalyşýarlar. Üstünlikli durmuşa geçirilen hem-de amala aşyrylmagy meýilleşdirilýän bilelikdäki giň gerimli taslamalar munuň aýdyň subutnamasydyr.
Söwda-ykdysady gatnaşyklar hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň biridir. Ikitaraplaýyn haryt dolanyşygynyň yzygiderli ösmegi muňa doly şaýatlyk edýär. Iki goňşy ýurduň netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de diwersifikasiýalaşdyrmaga gyzyklanmasy 13-nji iýulda Buharada geçirilen birinji Türkmen-özbek sebit forumynyň, Işewürlik geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň, aýry-aýry ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, döwlet, hususy düzümleriň wekilleriniň gatnaşmagynda guralan ikitaraplaýyn duşuşyklaryň hem-de iki döwletiň amaly-haşam sungatynyň sergisiniň barşynda-da tassyklanyldy. Üstünlikli geçirilen bu çäreler taraplaryň hyzmatdaşlygy ösdürmäge çalyşýandygynyň aýdyň subutnamasy boldy.
Duşuşyklarda häzirki döwürde durmuşa geçirilýän giň gerimli özgertmeleriň, Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň baý tebigy serişdeleriniň we bar bolan ägirt uly ykdysady, eksport kuwwatynyň dürli ulgamlarda netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak üçin uly mümkinçilikleri açýandygy aýratyn nygtaldy. Forumlaryň çäklerinde iki ýurduň wekiliýetleriniň agzalary ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň kuwwatyndan has netijeli peýdalanmakda tagallalary utgaşdyrmagyň esasy ugurlaryny kesgitlediler. Soňky ýyllarda hil taýdan täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylan döwletara sebit hyzmatdaşlygynyň meseleleri jikme-jik ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmenistanyň Lebap we Daşoguz welaýatlary hem-de Özbegistan Respublikasynyň Horezm, Buhara welaýatlary şol hyzmatdaşlygyň çäginde möhüm orny eýeleýärler.
Iki ýurduň işewür toparlarynyň arasynda işjeň gatnaşyklary ösdürmek, senagat taýdan ýakynlaşmak, bilelikdäki kärhanalary döretmek, iň täze tehnologik işläp taýýarlamalary ulanmak we innowasion ykdysadyýeti kemala getirmek boýunça işjeň tejribe alyşmak türkmen-özbek hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda durýar. Şeýle çäreleriň yzygiderli geçirilmegi hut şu meseleleriň çözülmegine ýardam edýär.
Duşuşyklaryň netijeleri boýunça ikitaraplaýyn resminamalaryň uly toplumyna gol çekilmegi Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň köpasyrlyk dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna ygrarlydygynyň, ýola goýlan özara bähbitli hyzmatdaşlygy yzygiderli giňeltmäge taýýardygynyň aýdyň subutnamasyna öwrüldi. Şol resminamalara laýyklykda, oba hojalyk we dokma önümleriniň, azyk, gurluşyk hem-de senagat harytlarynyň eksport-import amallaryny amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Lebap, Daşoguz welaýatlarynyň hem-de Horezm we Buhara welaýatlarynyň telekeçileriniň arasynda degişli ylalaşyklara gol çekildi. Umuman, gazanylan ylalaşyklar iki döwletiň we doganlyk halklaryň bähbidine köpugurly gatnaşyklary ösdürmäge täze itergi berer.
...Hormatly Prezidentimiziň uçary Daşkent şäheriniň Yslam Karimow adyndaky Halkara howa menziline gondy. Şanly waka mynasybetli özbek paýtagtynyň howa menzili iki dostlukly ýurduň Döwlet baýdaklary bilen bezeldi. Haly düşelen ýodajygyň ugrunda Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzüldiler.
Uçaryň öňünde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Özbegistan Respublikasynyň Premýer-ministri Abdulla Aripow hem-de beýleki resmi adamlar, Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň agzalary mähirli garşyladylar.
Soňra döwlet Baştutanymyzyň awtoulag kerweni howa menzilinden “Ýangi Uzbekiston” seýilgähine tarap ugrady. Bu iri medeni-dynç alyş seýilgähi Özbegistan Respublikasynyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly senesi mynasybetli açylyp, Daşkent welaýatynyň Kibraý etrabynda ýerleşýär.
Bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy goňşy döwletiň resmi adamlary we Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň agzalary garşyladylar.
Döwlet Baştutanymyz “Garaşsyzlyk” ýadygärligine ajaýyp gül dessesini goýýar. Hünärmen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy bu ajaýyplygyň aýratynlyklary bilen tanyşdyrdy.
Heýkel kompozisiýasynyň ýokarsynda parahatçylygy we azatlygy, hoşniýetliligi hem-de abadançylygy alamatlandyrýan, buýsançly ganatlaryny ýaýyp duran humaý guşunyň keşbi ýerleşdirilipdir. “Garaşsyzlyk” ýadygärligi Özbegistanyň, onuň edermen we gaýduwsyz, parahatçylyk söýüji, zähmetsöýer halkynyň şanyna dikeldildi. Onuň eteginde “Halkymyzyň taryhynda öçmejek yz galdyran ata-babalarymyzyň müdimilik hakydasyna” diýen sözler ýazylypdyr.
Ýokardan seretseň, seýilgähiň görnüşi ägirt uly daragty ýatladýar. Şondan bäş şaha uzalyp gidýär. Munuň özi Hereketleriň strategiýasynyň bäş sany ileri tutulýan ugruny alamatlandyrýar. Seýilgähiň merkezi böleginde “Garaşsyzlyk” ýadygärligi ýerleşýär.
Toplumda doganlyk özbek halkynyň baý hem-de täsin mirasy, beýik serkerdeleriň we esgerleriň, alymlaryňdyr akyldarlaryň şekilleri şöhlelendirilipdir. Binanyň barelýeflerinde Özbegistanyň taryhynyň esasy tapgyrlary, şol sanda ýurduň ilkinji Prezidenti Yslam Karimowyň ýolbaşçylygyndaky Garaşsyzlyk döwri aýdyňlyk bilen şekillendirilipdir. Täsin ýadygärlik täze Özbegistany gurmak we üçünji Gaýtadan döreýşiň binýadyny döretmek pikiri bilen sazlaşýar. Emir Teýmiriň döwletini we onuň üsti bilen milli döwletliligi alamatlandyrýan mawy gümmez, Mirzo Ulugbegiň ýyldyzly asmanyň astynda ýaly şekildäki obserwatoriýasy, dünýä ylmyna bahasyna ýetip bolmajak goşant goşan beýik özbek alymlarynyň möhüm ylmy açyşlary öz beýanyny tapýar.
Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň awtoulag kerweni “Kuksaroý” döwlet kabulhanasyna tarap ugraýar.
Günüň ikinji ýarymynda döwlet Baştutanymyzyň awtoulag kerweni “Kuksaroý” köşgüne geldi.
Merkezi girelgäniň öňünde belent mertebeli myhmany özbek Lideri mähirli mübärekledi. Iki ýurduň Baştutanlary dostlarça salamlaşyp, köşgüň öňündäki meýdança barýarlar. Şol ýerde belent mertebeli türkmen myhmanyny resmi garşylamak dabarasy boldy.
Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Şawkat Mirziýoýew ýörite niýetlenen münbere geçýärler. Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň Döwlet senalary ýaňlanýar. Meýdançada nyzama düzülen Hormat garawulynyň serkerdesi dabaraly hasabat berýär. Iki dostlukly ýurduň Baştutanlary nyzama düzülen esgerleriň öňünden geçýärler hem-de Özbegistan Respublikasynyň Döwlet baýdagyna hormat-sarpa goýýarlar.
Soňra Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Şawkat Mirziýoýew iki ýurduň Hökümet wekiliýetleriniň agzalary bilen tanyşýarlar. Dabaranyň ahyrynda Hormat garawulynyň esgerleri meýdançadan dabaraly gadam urup geçýärler.
Soňra iki ýurduň Liderleri “Kuksaroý” köşgüne girdiler. Bu ýerde Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň Döwlet baýdaklarynyň öňünde bilelikde resmi surata düşmek dabarasy tamamlanandan soň, ýokary derejedäki ikitaraplaýyn gepleşikler geçirildi.
Prezident Şawkat Mirziýoýew belent mertebeli myhmany özbek topragynda mähirli mübärekläp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Özbegistana döwlet sapary bilen gelmäge çakylygy kabul edendigi üçin hoşallyk bildirdi.
Özbek Lideri belent mertebeli myhmany şu ýylyň mart aýynda geçirilen Prezident saýlawlarynda gazanan ýeňşi bilen gutlap, döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň tejribesiniň, biliminiň, güýç-gaýratynyň we liderlik häsiýetleriniň ähli bellenen meýilnamalaryň durmuşa geçirilmegine mümkinçilik berjekdigini belledi hem-de Türkmenistanyň gülläp ösmegine, türkmen halkynyň abadançylygyna we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen jogapkärli işinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Özbek Lideri şu gezekki ýokary derejedäki gepleşikleriň döwletara gatnaşyklaryň ileri tutulýan meseleleri boýunça pikir alyşmak hem-de uzak möhletleýin döwletara hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryny kesgitlemek üçin oňat mümkinçilikdigini belledi. Biziň ýurdumyzda Türkmenistanyň Baştutanynyň Özbegistana ilkinji döwlet saparyna aýratyn ähmiýet berýärler diýip, Prezident Şawkat Mirziýoýew nygtady we şu günki duşuşygyň özbek-türkmen strategik hyzmatdaşlygynyň taryhynda täze sahypany açjakdygyna ynam bildirdi. Şol gatnaşyklaryň esasyny däp bolan dostlukly gatnaşyklar, hoşniýetli goňşuçylyk, ynanyşmak we birek-biregi goldamak ýörelgeleri düzýär.
Duşuşygyň netijeleri boýunça gazanyljak ylalaşyklar, gol çekiljek resminamalar toplumy ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy köp ugurlarda, şol sanda sebit we halkara derejede pugtalandyrmaga ýardam eder diýip, özbek Lideri aýtdy.
Prezident Şawkat Mirziýoýew Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň özbek-türkmen gatnaşyklaryny ösdürmäge ägirt uly goşandyna ýokary baha berdi. Hormatly Arkadagymyzyň başlangyçlary netijesinde iki goňşy ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlyk hil taýdan täze many-mazmuna eýe boldy. Şeýle-de Merkezi Aziýa sebitinde hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary pugtalandyryldy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistana döwlet sapary bilen gelmäge çakylyk we bildirilen myhmansöýerlik üçin dostlukly ýurduň Prezidentine minnetdarlyk bildirip, nobatdaky saparyň gatnaşyklary has-da berkitmäge, taryhy doganlygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň umumy maksatlaryna we wezipelerine ýetmäge ýardam etmelidigini belledi.
Geçen soňky ýyllaryň dowamynda hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen bilelikde, yzygiderli esasda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň binýadyny gurduňyz we pugtalandyrdyňyz, hyzmatdaşlygyň pugta syýasy, hukuk hem-de dünýägaraýyş esasyny döretdiňiz, syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda bilelikdäki işiň strategiýasyny düzdüňiz diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Bu işler öz mynasyp netijelerini berdi. Türkmenistan hem-de Özbegistan esasy meseleler boýunça garaýyşlarynyň birdigine ýa-da meňzeşdigine daýanyp, tutuş dünýäde, Merkezi Aziýada we goňşy sebitlerde durnuklylygyň hem-de howpsuzlygyň üpjün edilmegi, bäsdeşlige ukyplylygy ýokarlandyrmak üçin ýurtlarymyzyň ykdysady we serişde kuwwatynyň peýdalanylmagy, dünýä hojalyk gatnaşyklaryna üstünlikli goşulyşmagy, tehnologik ösüş, giň medeni gatnaşyklar üçin şertleriň döredilmegi ugrunda ýakyndan hyzmatdaşlyk edýärler. Nobatdaky döwlet sapary ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyga täze itergi bermelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we şu gün Hökümet wekiliýetleriniň agzalary bilen bilelikde bu maksada ýetmek üçin köp işleriň ediljekdigine ynam bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz özbek Liderini özi üçin amatly wagtda Türkmenistana sapar bilen gelmäge çagyrdy. Çakylyk hoşallyk bilen kabul edildi. Saparyň möhletleri diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar.
Soňra gepleşikler giňişleýin düzümde — Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň resmi wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda dowam etdi.
Prezident Şawkat Mirziýoýew belent mertebeli myhmany we türkmen wekiliýetiniň agzalaryny ýene bir gezek özbek topragynda mähirli mübärekläp, umumy taryhy kökleriň we diniň, diliň, medeniýetleriň, däp-dessurlaryň meňzeşdiginiň özbek-türkmen gatnaşyklarynyň berk binýady bolup durýandygyny belledi.
Biz Prezident Serdar Berdimuhamedowyň döwlet saparyna halklarymyzyň arasyndaky köpasyrlyk dostlukly gatnaşyklaryň berkligi hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmagyň dowamatlylygy hökmünde garaýarys diýip, özbek Lideri aýtdy.
Türkmenistan bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagy Özbegistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolup durýar diýip, Prezident Şawkat Mirziýoýew nygtady we şu gün geçirilen gepleşikleriň hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmekde möhüm orun eýelejekdigine, iki doganlyk ýurduň strategik gatnaşyklaryny has-da pugtalandyrjakdygyna, ony hil taýdan täze derejä çykarjakdygyna ynam bildirdi.
Häzirki döwürde biziň gatnaşyklarymyz ösüş ýolundadyr, ähli ugurlar boýunça okgunly we yzygiderli ösýär diýip, özbek Lideri belledi.
Prezident Şawkat Mirziýoýew Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň köpugurly döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmakdaky ägirt uly hyzmatlaryna ýokary baha berip, Gahryman Arkadag Gurbanguly Berdimuhamedowyň häzirki Türkmenistanyň arhitektory we döredijisi bolup durýandygyny nygtady. Belent halkara abraýa eýe bolan ýurduň uly üstünlikleri hut Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady bilen baglanyşyklydyr.
Dostlukly döwletiň Baştutany biziň ýurtlarymyzda ýakyn ýyllar üçin söwdanyň möçberini iki esse artdyrmak babatda ähli mümkinçilikleriň bardygyny aýtdy. Taraplar himiýa pudagynda strategik hyzmatdaşlyga ýetilendigine ýokary baha berdiler hem-de awtomobil gurluşygynda, elektrotehnika, dokma we derman senagatynda, azyk senagatynda, oba hojalygynda ýakynlaşmagy giňeltmegi meýilleşdirýärler.
Ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly üns berilýändigi aýratyn bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, geçen ýyl ýük daşamagyň möçberiniň 17 göterim artandygy nygtaldy. Bu ýagdaý şu ýylda-da saklanyp galýar.
Çykyşynyň dowamynda Prezident Şawkat Mirziýoýew taraplaryň sebitiň döwletleriniň özboluşly üstaşyr kuwwatyndan has netijeli peýdalanmak, şol sanda özara ýeňillikleri bermek babatda amatly şertleriň bardygyna gyzyklanma bildirýändigini nygtady.
Özbek Lideri suw-energetika babatdaky gatnaşyklara degip geçip, Suw hojalyk meseleleri boýunça hökümetara toparyň üstünlikli işini belledi. Şunuň bilen baglylykda, şu gün Amyderýa boýunça taryhy Ylalaşyga gol çekilmeginiň ähmiýetine aýratyn üns berildi. Munuň özi sebitde suw serişdeleriniň rejeli ulanylmagyna ýardam eder. Şeýle hem taraplaryň haryt dolanyşygyny artdyrmaga, senagat taýdan ýakynlaşmagy ösdürmäge çalyşýandyklary bellenildi.
Parlamentara derejede netijeli gatnaşyklara-da üns berildi. Bu babatda eýýäm bilelikdäki işiň oňat tejribesiniň bardygy nygtaldy.
Özbegistanyň Baştutany Türkmenistanyň Prezidentiniň medeni çäreleri geçirmek baradaky teklibiniň wajypdygyny aýratyn belledi. Şol çäreler halklarymyzyň arasyndaky köpasyrlyk dostluk we doganlyk gatnaşyklaryny has-da ösdürmäge ýardam eder.
Abraýly halkara we sebit düzümleriniň, şol sanda BMG-niň, Türki Döwletleriň Guramasynyň hem-de beýlekileriň ugry boýunça hyzmatdaşlyga özbek-türkmen syýasy gatnaşyklarynda möhüm ähmiýet berilýär. Pursatdan peýdalanyp, Prezident Şawkat Mirziýoýew BMG-niň Baş Assambleýasynyň Özbegistanyň başlangyjy boýunça kabul edilen Merkezi we Günorta Aziýanyň arasynda özara baglanyşygyň pugtalandyrylmagy bilen bagly Kararnamasyny goldamaga işjeň gatnaşandygy üçin türkmen tarapyna hoşallyk bildirdi.
Goňşy ýurduň Lideri sebit howpsuzlygyny we durnuklylygyny üpjün etmek, owgan meselesi boýunça tagallalary utgaşdyrmak barada gazanylan ylalaşygy belledi. Şunuň bilen baglylykda, özbek tarapynyň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň halkara we sebit syýasatynyň wajyp meseleleri boýunça bilelikdäki geňeşmeleri geçirmek baradaky teklibini goldaýandygyna aýratyn üns çekildi.
Çykyşynyň ahyrynda Prezident Şawkat Mirziýoýew şu günki gepleşikleriň ägirt uly kuwwata we giň mümkinçiliklere eýe bolan strategik hyzmatdaşlygy iki doganlyk ýurduň hem-de olaryň halklarynyň bähbidine täze derejä çykarmaga mümkinçilik berjekdigine ynam bildirdi.
Soňra çykyş eden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň wekiliýetiniň adyndan Özbegistan Respublikasynyň Prezidentine mähirli kabul edendigi hem-de bildiren myhmansöýerligi, duşuşygyň ýokary derejede guralandygy üçin minnetdarlyk bildirdi.
Bu meniň Özbegistana ilkinji döwlet saparymdyr. Biz muňa ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklarda möhüm, tapgyrlaýyn waka hökmünde garaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Bu gün biziň esasy maksadymyz türkmen-özbek doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek gatnaşyklaryny pugtalandyrmakdan, ähli ugurlar boýunça ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmekden we giňeltmekden ybaratdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.
Şunuň bilen birlikde, häzirki ýagdaýlary we ösüşiň ýollaryny nazara alyp, Merkezi Aziýa sebitinde, tutuş halkara giňişlikde döwletara gatnaşyklaryň anyk ugurlaryny kesgitlemek möhümdir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz türkmen-özbek syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklarynyň many-mazmunynyň hem-de ugurlarynyň toplumlaýyn häsiýete eýe bolmalydygyna, ylalaşykly strategiýa we hereketlerimiziň ysnyşykly utgaşmalydygyna, ilkinji nobatda, olaryň iki halkyň hem-de döwletiň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelmelidigine ynam bildirdi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam edip, bu wezipeleri iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin bizde ähli esaslar bar diýip belledi. Türkmenistan we Özbegistan sebit hem-de ählumumy ösüşiň iň wajyp meselelerine öz çemeleşmelerini kemala getirmekde pikirdeşler, jogapkärli hyzmatdaşlar hökmünde çykyş edýärler.
Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistan tarapyndan BMG-de energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek, durnukly ulag ulgamynda hyzmatdaşlyk, beýleki möhüm sebit meseleleri boýunça Türkmenistanyň teklip edýän Kararnamalarynyň taslamalarynyň goldanylýandygyny minnetdarlyk bilen belledi. Ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygy babatda Özbegistanyň özara hormat goýmaga esaslanýan garaýşy üýtgewsizdir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we Özbegistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň biziň döwletimiz tarapyndan öňe sürlen 17 Kararnamasynyň awtordaşy bolup çykyş edendigini, Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň meýdançasynda döredilen Bitaraplygyň dostlary toparyna gatnaşyjy bolup durýandygyny kanagatlanma bilen nygtady.
Öz nobatynda, Türkmenistan özbek tarapyny dürli halkara guramalarda yzygiderli goldaýar. Ýurdumyz Özbegistanyň başlangyjy esasynda kabul edilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň Aralýaka sebiti “ekologik innowasiýalar we tehnologiýalar zolagy” diýip yglan etmek hakynda Kararnamasynyň awtordaşy bolup durýar. Biz şeýle-de Özbegistanyň BMG-niň howandarlygynda Ulag-kommunikasion özara baglanyşyklylygy ösdürmegiň sebit merkezini döretmek hakynda başlangyjyny goldadyk diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Biziň sebitimiziň ýurtlarynyň hyzmatdaşlygynyň köp umumy we möhüm ugurlary bardyr hem-de olaryň ýokary derejede, hut bäştaraplaýyn görnüşde, yzygiderli esasda ara alnyp maslahatlaşylmagy Merkezi Aziýada we goňşy ýurtlarda işleriň ösdürilmegine oňyn täsir etmäge, ähli gatnaşyjylaryň bähbitlerini nazara almak esasynda ylalaşykly, anyk çözgütleri taýýarlamak üçin täze mümkinçilikleri açmaga ukyplydyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.
Döwletara gatnaşyklarda ynanyşmak, gatnaşyklaryň medeniýeti meselesi dünýä syýasatynda we ykdysadyýetinde bolup geçýän çylşyrymly ýagdaýlar bilen baglylykda, bu gün ählumumy ähmiýete eýe bolýar. Türkmenistan hem-de Özbegistan birek-birek bilen gatnaşyklarda özara hormat goýmagyň, deňhukuklylygyň, ynanyşmagyň göreldesini görkezmek bilen, häzir bu taglymlary halkara giňişlikde işjeň ilerledýärler diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy.
Häzirki wagtda biziň ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynda 2023-nji ýyly halkara derejede “Dialog — parahatçylygyň kepili” diýip yglan etmek hem-de Baş Assambleýanyň “Merkezi Aziýada parahatçylyk we ynanyşmak zolagy” atly Kararnamasyny işläp taýýarlamak hakynda başlangyçlar bilen çykyş edýär diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we Özbegistanyň bu oňyn teklipleri goldajakdygyna ynam bildirdi.
Owganystandaky ýagdaýlar şu gezekki gepleşikleriň möhüm meselesidir. Türkmenistan özbaşdak, şeýle-de halkara tagallalar bilen baglylykda, Owganystanda parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmäge, bu ýurduň ykdysady-durmuş taýdan dikeldilmegi üçin şertleri döretmäge, doganlyk owgan halkyna ynsanperwerlik kömegini bermäge işjeň gatnaşmagyny dowam edýär. Özbegistanyň bu maksatlara ýetmek üçin amatly halkara şertleri döretmek boýunça tagallalaryny goldamak bilen, 26-njy iýulda Daşkentde geçirilmegi meýilleşdirilen Owganystan boýunça halkara maslahaty möhüm hasaplaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow suw we suw-energetika meselesini Merkezi Aziýa döwletleriniň köptaraplaýyn hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitläp, bu meselede türkmen tarapynyň Özbegistan bilen ýakyndan hyzmatdaşlyga taýýardygyny nygtady.
Türkmenistan sebitimizde suw-energetika meselesiniň halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalary esasynda, her ýurduň bähbidini nazara almak arkaly halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň gatnaşmagynda çözülmelidigini hemişe nygtaýar. Türkmenistan Aral meselesi boýunça çemeleşmelerinde-de şu maksatlardan ugur alyp, Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň mümkinçilikleriniň has netijeli peýdalanylmagy, onuň işiniň pugtalandyrylmagy hem-de kämilleşdirilmegi ugrunda çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, Özbegistan Respublikasy, Araly halas etmegiň halkara gaznasyny esaslandyryjy beýleki ýurtlar, ýöriteleşdirilen halkara düzümler bilen ýakyndan hyzmatdaşlyk etmäge taýýarlyk tassyklanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistanyň Türkmenistanyň möhüm ykdysady hyzmatdaşydygyny belläp, dürli ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň gazanylan ýokary derejesine, döwlet we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ugurlary boýunça hyzmatdaşlygyň toplanan baý tejribesine ýokary baha berdi.
Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen 14-nji mejlisinde özara haryt dolanyşygyny ýakyn ýyllarda ep-esli artdyrmaga we diwersifikasiýalaşdyrmaga gyzyklanma bildirildi. Şeýle hem senagat taýdan ýakynlaşmagyň “Ýol kartasyny” işläp taýýarlamak, söwda, ulag ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň kuwwatyny peýdalanmak barada ylalaşyk gazanyldy.
Obasenagat toplumy, energetika, himiýa we nebithimiýa senagatlary, maşyn gurluşygy, dokma, derman senagaty pudaklary hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleri bolan ugurlar we pudaklar hökmünde kesgitlenildi.
Ýurtlarymyzyň işewür toparlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmegiň zerurdygyna aýratyn üns çekildi. Şunda biz türkmen-özbek Işewürlik geňeşiniň netijeli işine bil baglaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Soňky ýyllarda serhetýaka gatnaşyklar işjeňleşdirildi, goňşy welaýatlaryň arasynda wekiliýetleriň alyş-çalşygy alnyp barylýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we geçen ýylyň oktýabr aýynda gol çekilen Türkmen-özbek serhetýaka zolagyny döretmek we onuň işini düzgünleşdirmek hakynda hökümetara Ylalaşygyň tiz wagtda ýerine ýetiriljekdigine ynam bildirdi.
Bellenilişi ýaly, himiýa senagaty ulgamynda iki ýurduň ugurdaş edaralarynyň arasynda hyzmatdaşlyk ýola goýuldy, birnäçe iri şertnamalar baglaşyldy. Hyzmatdaşlygy ösdürmek maksady bilen, bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin mümkinçilikleri öwrenmek, hususan-da, türkmen kärhanalarynda öndürilýän karbamidi daşary ýurt bazarlaryna eksport etmek, Türkmenistanyň çäginde ýoduň, bromuň we natriý sulfatynyň önümçiligini ýola goýmak mümkinçiliklerini öwrenmek teklip edildi.
Energetika ulgamynda hyzmatdaşlygyň dowam etdirilmegine we giňeldilmegine bil baglaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi. Biziň umumy hasabymyzda eýýäm amala aşyrylan iri energetika taslamasy — Türkmenistan — Özbegistan —Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisiniň taslamasy bar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we özbek hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde energiýa serişdeleriniň iberilişini artdyrmak, olaryň üstaşyr ugurlaryny giňeltmek mümkinçiliklerine seretmäge taýýardygyny belledi.
Ulag ulgamy Türkmenistan bilen Özbegistanyň hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugrudyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy we iki ýurduň arasynda şu ýylyň 5 aýynda demir ýol ulagy boýunça ýük dolanyşygynyň 15 müňden gowrak wagon birligine, awtoulaglar bilen bolsa 17 müňden gowrak birlige deň bolandygyny kanagatlanma bilen nygtady. Şunuň bilen baglylykda, ýurtlarymyzyň tagallalarynyň baş maksada — kuwwatly we döwrebap düzümi döretmäge gönükdiriljekdigine ynam bildirildi. Bu düzüm Merkezi Aziýanyň, Ýewropanyň, Ýakyn Gündogaryň ulag ulgamlarynyň birleşdirilmegini üpjün edip biler. Hususan-da, ýurdumyz Özbegistan — Türkmenistan — Hazar deňzi we ondan aňryk Gara deňziň portlarynyň üsti bilen Ýewropa çykalgasy bolan ulag geçelgesini ösdürmek boýunça bilelikdäki işe taýýardyr.
Döwlet Baştutanymyz Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman — Katar ulag geçelgesiniň taslamasyny tiz wagtda amala aşyrmak boýunça tagallalary artdyrmagyň möhümdigini belläp, şu maksat bilen ýakyn geljekde taslama gatnaşyjy ýurtlaryň ulag ministrleriniň duşuşygyny guramak başlangyjyny öňe sürdi.
Soňra medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk baradaky meselä deglip geçildi. Aşgabadyň merkezinde gurluşygy tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan “Daşkent” seýilgähiniň açylyşy çuňňur manyly, möhüm waka bolar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýyl Daşoguzda türkmen-özbek döredijilik festiwalyny geçirmegi teklip edip, iki ýurduň arasyndaky ynsanperwer gatnaşyklaryň, ozalky ýaly, Türkmenistanda giň goldawa eýe boljakdygyny aýtdy.
Özbek Lideri bilen şu günki duşuşyk, wekiliýetleriň gatnaşmagynda geçirilen gepleşikler Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklaryň hoşniýetli goňşuçylygyň, deňhukuklylygyň we özara hormat goýmagyň berk binýadynda gurulýandygyny, aýdyň, düşnükli ýörelgeler esasynda ösdürilýändigini görkezdi diýip, döwlet Baştutanymyz kanagatlanma bilen belledi. Biziň hyzmatdaşlygymyz uzak möhletleýin häsiýetli bolup, sebitde we tutuş dünýäde durnuklylygyň möhüm şertini emele getirýär.
Şu sapar ikitaraplaýyn dost-doganlyk gatnaşyklaryny has-da pugtalandyrdy, olaryň dürli ulgamlarda ösdürilmegini şertlendirdi, mundan beýläk-de bilelikdäki işler üçin anyk ugurlary görkezdi diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we Prezident Şawkat Mirziýoýewe hem-de dostlukly ýurduň wekiliýetiniň ähli agzalaryna geçirilen netijeli işler, Türkmenistan bilen Özbegistanyň arasynda dostlugy we hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin ähli zerur tagallalary etmäge taýýardygy üçin minnetdarlyk bildirdi.
Giňeldilen düzümdäki gepleşikler tamamlanandan soň, döwlet Baştutanlarynyň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalaryň ençemesine gol çekildi. Şolaryň hatarynda «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen Özbegistan Respublikasynyň «Uzkimýosanoat» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda «Maryazot» önümçilik birleşiginde (Türkmenistan) abatlaýyş-dikeldiş işlerini geçirmek hakynda Çarçuwaly ylalaşyk we «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen Özbegistan Respublikasynyň «Uzkimýosanoat» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda strategik arkalaşygy we söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Özbegistan Respublikasynyň Döwlet gümrük komitetiniň arasynda özara söwdada Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň gümrük serhetlerinden geçirilýän harytlar barada maglumatlary alyşmak hakynda Teswirnama hem-de geçirilýän harytlar we ulag serişdeleri baradaky deslapky maglumatlary alyşmagyň Tehniki şertleri; Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ylymlar akademiýasynyň Teýmirleriň taryhy Döwlet muzeýiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ulag ministrliginiň arasynda ulag-üstaşyr hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda Ylalaşyk; Demir ýol ulaglary pudagynda mundan beýläk-de hyzmatdaşlygy berkitmek hakynda «Türkmendemirýollary» agentligi bilen «Узбекистон темир йуллари» paýdarlar birleşiginiň arasynda Ähtnama; Türkmenistanyň Adalat ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ýustisiýa ministrliginiň arasynda 2022-2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň Maksatnamasy; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda ylmy-tehniki hyzmatdaşlyk babatda
2022 — 2024-nji ýyllar üçin Maksatnama we Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy bilen Özbegistan Respublikasynyň Innowasiýa ösüşi ministrliginiň arasynda başlangyç ylmy-barlag taslamalary boýunça bilelikdäki bäsleşigi geçirmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň arasynda 2023-2024-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk etmegiň Maksatnamasy; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen Merkezi Aziýa halkara institutynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda syýahatçylyk babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Amyderýanyň suw serişdelerini dolandyrmak, goramak we rejeli peýdalanmak hakynda Ylalaşyk; Türkmen-özbek serhetýaka söwda zolagyny — Söwda merkezini döretmek we onuň işini düzgünleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşygy amala aşyrmak boýunça çäreleriň Meýilnamasy (Ýol kartasy); Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 2022 — 2025-nji ýyllar üçin söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň we senagat kooperasiýasyny ösdürmegiň Maksatnamasy bar.
Ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew Bilelikdäki Beýannama gol çekýärler.
Döwlet Baştutanymyzyň goňşy ýurda ilkinji döwlet saparynyň barşynda Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Tokaý hojalygy boýunça döwlet komitetiniň arasynda tokaý hojalygy babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ýaşlaryň işleri boýunça agentliginiň arasynda ýaşlar syýasaty babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen Özbegistanyň Milli teleradiokompaniýasynyň arasynda teleradioýaýlymlar ulgamyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin çäreleriň Meýilnamasyna hem gol çekilendigini bellemek gerek.
Şu gün Daşkentde iki ýurduň telekeçilik düzümleriniň arasynda mebel toplumynyň, konditer, himiýa we oba hojalyk önümleriniň eksporty we importy barada birnäçe şertnamalara gol çekildi. Şeýle-de Türkmenistanda awtomobil önümçiligi boýunça kärhananyň taslamasyny düzmek hem-de Özbegistanda gurluşyk işlerini amala aşyrmak barada ylalaşyklar gazanyldy. Umuman, dostlukly döwletleriň işewür toparlarynyň arasynda baglaşylan ylalaşyklaryň möçberi ABŞ-nyň 450 million dollaryndan gowrak boldy. Bularyň ählisi döwletara gatnaşyklaryň strategik häsiýete eýediginiň, uzak möhletleýin geljegi nazara almak bilen, köpugurly hyzmatdaşlygyň hukuk esaslarynyň yzygiderli pugtalandyrylýandygynyň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.
Resminamalara gol çekmek tamamlanandan soňra, iki döwletiň Baştutanlary köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenme bilen çykyş etdiler.
Prezident Şawkat Mirziýoýew ýokary derejede geçirilen gepleşikleriň netijelerini beýan edip, Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistana şu gezekki döwlet saparynyň halklarymyzyň dostluga, hoşniýetli goňşuçylyga, ynanyşmaga we özara goldawa esaslanýan doganlyk gatnaşyklarynyň taryhynda möhüm tapgyr boljakdygyny belledi.
Türkmenistan biziň iň ýakyn dostumyzdyr, ygtybarly goňşymyzdyr we strategik hyzmatdaşymyzdyr diýip, dostlukly döwletiň Lideri aýratyn nygtady hem-de žurnalistlere şu gün many-mazmunly, açyk we düýpli gepleşikleriň geçirilendigini habar berdi. Bu gepleşikler biziň hyzmatdaşlygymyzy täze, has ýokary derejä çykarar.
Şu günki ýokary derejedäki duşuşygyň barşynda iki döwletiň Baştutanlary ikitaraplaýyn gün tertibiniň ähli möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar, hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy boýunça pikir alyşdylar hem-de gatnaşyklarda depginli ösüşi bellediler. Taraplar meseleleriň giň toplumy babatda pikir alşyp, gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmegiň çäklerinde ilkinji “Ýol kartasyny” kabul etmek barada ylalaşdylar.
Biz syýasy, söwda-ykdysady, ulag, suw, energetika we ynsanperwer ulgamlarda mundan beýläkki bilelikdäki işleriň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitledik. Bu çäreleriň toplumynyň döwletara gatnaşyklaryň okgunly ösdürilmegine ýardam berjekdigine pugta ynanýarys diýip, Özbegistanyň Prezidenti aýtdy hem-de gepleşikleriň netijeleriniň Bilelikdäki Beýannamada, gol çekilen resminamalaryň uly toplumynda öz beýanyny tapandygyny belledi.
Türkmenistan bilen hemmetaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň biziň daşary syýasatymyzyň ileri tutulýan ugrudygyny ýene-de bir gezek nygtamak isleýärin diýip, Prezident Şawkat Mirziýoýew sözüni dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, dostum we doganym — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy hormatly Gurbanguly Berdimuhamedowyň özbek-türkmen gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna goşan bimöçber goşandyny ýene-de bir gezek bellemek isleýärin diýip, Özbegistanyň Baştutany aýratyn nygtady. Şeýle-de onuň halkara giňişlikde mynasyp orun eýeleýän Türkmenistanyň depginli we durnukly ösdürilmeginde bitiren ägirt uly hyzmatyny bellemän geçip bilmerin diýip, özbek Lideri aýtdy.
Özbegistanda häzirki wagtda bu parasatly syýasatyň mynasyp dowam etdirilýändigine tüýs ýürekden begenýärler diýip, Prezident Şawkat Mirziýoýew nygtady hem-de Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda doganlyk Türkmenistanda durnukly durmuş-ykdysady ösüşiň dowam etjekdigine, ilatyň abadançylygynyň barha ýokarlanjakdygyna ynam bildirdi.
Söwda-ykdysady gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegi, däp bolşy ýaly, hyzmatdaşlygymyzyň ileri tutulýan ugrudyr. Soňky ýyllarda ýurtlarymyzyň arasyndaky haryt dolanyşygy 5 esse köpeldi. Şu ýylyň ahyryna çenli söwdamyzyň möçberini ABŞ-nyň 1 milliarddan gowrak dollaryna ýetirmek üçin ähli mümkinçiliklerimiz bar, orta möhletleýin geljekde bolsa ony 2 esse köpeltmek bolar. Munuň üçin ähli esaslar bardyr.
Şunuň bilen baglylykda, Özbegistanyň Prezidenti döwrebap düzümli serhetýaka söwda zolagyny döretmek barada ylalaşylandygyny habar berdi. Şu maksatlar bilen, taraplar özünde anyk çäreleri jemleýän “Ýol kartasyny” kabul etdiler. Mundan başga-da, iki döwletiň paýtagtynda Söwda öýlerini açarys. Kabul edilen orta möhletleýin maksatnamanyň esasynda maşyn gurluşygy, elektrotehnika, dokma, derman senagaty pudaklarynda, azyk senagatynda, ylaýta-da, oba hojalygynda ýakynlaşmak ösdüriler. Himiýa pudagyndaky kärhanalarymyzyň strategik hyzmatdaşlyk derejesine çykmagyny kanagatlanma bilen bellemek isleýärin. Biz gatnaşyklarymyzyň üstüni anyk taslamalar bilen ýetirmek üçin bilelikdäki taslama edarasyny döretmegiň wajypdygyny belledik diýip, dostlukly döwletiň Baştutany nygtady.
Hyzmatdaşlygyň ýene-de bir möhüm ugry ulag we üstaşyr geçelgeler ulgamydyr. Taraplar sebitimiziň ägirt uly üstaşyr kuwwatyny doly derejede peýdalanmaga gönükdirilen ulgamlaýyn hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygyny tassykladylar. Ulag geçelgeleri, logistika we üstaşyr geçirmek ulgamlarynda ähli möhüm meseleleri çözmek üçin ýakyn wagtda ulag ministrleriniň duşuşygyny geçirmek ylalaşyldy.
Gepleşikleriň dowamynda suw-energetika ulgamyndaky özara gatnaşyklara uly üns berildi. Suw boýunça ähli meseleleri hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek ruhunda hem-de uzak möhletleýin esasda birek-biregiň bähbitlerini nazara almak arkaly çözýändigimizi aýratyn nygtamak isleýärin diýip, Özbegistanyň Lideri aýtdy.
Suw hojalyk meseleleri boýunça hökümetara toparyň işini üstünlikli ýola goýduk. Biz ýaňyja Amyderýanyň suw serişdelerini peýdalanmak baradaky taryhy Ylalaşyga gol çekilmeginiň şaýady bolduk. Bu resminama, gürrüňsiz, sebitde suw serişdelerini netijeli ulanmagyň üpjün edilmegine ýardam berer.
Energetika ulgamynda, şol sanda Türkmenistandan elektroenergiýa, gaz we nebit önümlerini ibermek meseleleri boýunça hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegi maksat edinýäris diýip, Prezident Şawkat Mirziýoýew metbugat çykyşynda nygtady.
Dostlukly döwletiň Baştutanynyň aýtmagyna görä, sebitara dialog ösdürilýän ugur bolmalydyr. Mälim bolşy ýaly, ýakynda Buharada sebitleriň ilkinji forumy hem-de hususyýetçiligiň 200-den gowrak wekiliniň gatnaşmagynda Işewürlik geňeşiniň mejlisi üstünlikli geçirildi. Olaryň jemleri boýunça resminamalaryň uly toplumyna gol çekildi. Şeýle işi hemişelik esasda dowam etdirmegi ylalaşdyk.
Biz Oliý Majlis hem-de Milli Geňeşiň arasyndaky hyzmatdaşlygyň, şol sanda halkara guramalaryň çäklerindäki hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagy ugrunda-da çykyş edýäris diýip, özbek Lideri sözüni dowam etdi.
Din, dil we däp-dessurlar babatda umumylygy bolan halklarymyzyň taryhyň jümmüşinden gelýän doganlyk gatnaşyklaryna esaslanýan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi, däp bolşy ýaly, üns merkezinde bolar. Biz ylmy hem-de akademiki alyş-çalyşmalary işjeň ösdürmegi, innowasiýalar ulgamynda maksatnamalary amala aşyrmagy, özara esasda Özbegistanyň we Türkmenistanyň Medeniýet hem-de kino günlerini geçirmek däbini dowam etdirmegi, ýurtlarymyzda döredilen şertleri, festiwallary, konsertleridir forumlary geçirmegiň baý tejribesini ulanmak arkaly, syýahatçylyk ulgamynda bilelikdäki taslamalary ilerletmegi ylalaşdyk diýip, özbek Lideri aýtdy.
Prezident Şawkat Mirziýoýew žurnalistlere ýüzlenip, geçirilen gepleşikleriň çäklerinde sebitde howpsuzlygy we durnuklylygy pugtalandyrmak meseleleriniň jikme-jik ara alnyp maslahatlaşylandygyny aýratyn nygtap, Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşyklarynyň derejesinde yzygiderli gepleşikleriň ähmiýetini aýratyn belledi.
Köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň çuňlaşdyrylmagynyň sebitiň ähli ýurtlarynyň ösüşine we abadançylygyna ýardam etjekdigine pugta ynanýaryn diýip, Özbegistanyň Baştutany nygtady. Biz Owganystandaky ýagdaý boýunça pikir alşyp, bu ýurduň durmuş-ykdysady taýdan dikeldilmegi hem-de parahatçylygyň üpjün edilmegi üçin mundan beýläk-de bilelikde işläris. BMG-niň, GDA-nyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Türki Döwletleriň Guramasynyň we beýleki düzümleriň çäklerinde gatnaşyklary hem-de özara goldaw bermegi dowam etdirmegiň wajypdygy aýratyn nygtaldy.
Pursatdan peýdalanyp, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti türkmen hyzmatdaşlaryna BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan Merkezi we Günorta Aziýanyň özara baglanyşygy boýunça ýakynda kabul edilen Kararnamasyny taýýarlamaga işjeň gatnaşandygy hem-de goldandygy üçin ýene-de bir gezek hoşallygyny beýan etdi.
Özbek Lideri altynjy Hazar sammitiniň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlap, Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň döwlet saparynyň, gürrüňsiz, özbek-türkmen dostluk, ynanyşmak, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi.
Biz doganlyk ýurtlarymyzyň hem-de halklarymyzyň bähbidine doly möçberli strategik hyzmatdaşlygy ösdürmegi we çuňlaşdyrmagy maksat edinýäris. Geçiren gepleşiklerimiz bilen örän kanagatlanandygymy ýene-de bir gezek bellemek isleýärin. Biziň açyk, ysnyşykly gatnaşyklarymyz toplan tejribämiziň dowamydyr diýip, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew aýtdy hem-de taraplaryň gazanylan ähli ylalaşyklary durmuşa geçirmäge meýillidigini tassyklady.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýokary derejedäki duşuşygyň netijesini teswirläp, Prezident Şawkat Mirziýoýewe we özbek kärdeşleriniň ählisine bildirilen myhmansöýerlik hem-de mähirli kabul edişlik üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi.
Şu günki duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we geljegi, sebit hem-de halkara syýasatyň özara gyzyklanma bildirilýän meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Mundan beýläkki hyzmatdaşlygyň anyk ugurlary kesgitlenildi. Iki ýurduň gatnaşyklaryna mahsus bolan özara ynanyşmak we açyklyk ýagdaýynda geçen gepleşikleriň netijeli häsiýetini aýratyn bellemek isleýärin diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.
Ähli ugurlarda — syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda alnyp barylýan döwletara hyzmatdaşlygyň häzirki derejesine ýokary baha berildi. Köpugurly türkmen-özbek gatnaşyklary bu gün deňhukuklylyk, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda depginli ösdürilýär.
Özbegistan Respublikasy biziň möhüm syýasy hyzmatdaşymyzdyr. Biz Merkezi Aziýada we goňşy sebitlerde parahatçylygy, durnuklylygy, howpsuzlygy üpjün etmekde, hyzmatdaşlygyň netijeli gurallaryny ýola goýmak üçin amatly şertleri döretmekde bilelikdäki işleri alyp barýarys.
Häzirki günde Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň özara gatnaşyklary sebit işleriniň durnuklylygynyň we ösüşiniň strategik şerti bolup durýar. Iki ýurt hem Merkezi Aziýany gapma-garşylyklardan azat zolaga, Ýewraziýada uzak möhletleýin durnuklylygyň pugta halkasyna, giň halkara hyzmatdaşlygyň meýdançasyna öwürmek ugrunda çykyş edýärler diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Biziň ýurtlarymyz iri halkara guramalarda syýasy-diplomatik gatnaşyklary üstünlikli ösdürip, oňyn Kararnamalary ilerletmekde birek-birege netijeli goldaw berýärler. Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Prezident Şawkat Mirziýoýewi we onuň üsti bilen doganlyk halky 11-nji iýulda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan “Merkezi we Günorta Aziýanyň arasynda özara baglanyşygyň pugtalandyrylmagy” atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi bilen gutlady. Munuň özi uly daşary syýasy üstünlikdir. Ol Özbegistanyň halkara işiniň, dostlukly döwletiň Lideriniň sebitara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen başlangyçlarynyň hem-de teklipleriniň ýokary netijeliligini görkezýär. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistan bu resminamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi we ony taýýarlamaga işjeň gatnaşdy.
Çykyşyň dowamynda syýasy hyzmatdaşlygyň birnäçe ýyl ozal döredilen täze görnüşiniň — Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň işine ýokary baha berildi.
Owganystandaky ýagdaý boýunça-da pikir alşyldy. Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň owgan ugry boýunça hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge, şol sanda bu döwleti syýasy taýdan durnuklylaşdyrmaga, ykdysady taýdan dikeltmäge gönükdirilen halkara tagallalar bilen baglylykda, taraplaryň hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygy nygtaldy. Ählumumy gün tertibiniň halkara terrorçylyga, ekstremizme, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna garşy durmak ýaly esasy meseleleri boýunça çemeleşmeleriň umumydygy bellenildi.
Biz abraýly halkara we sebit düzümleriniň — Birleşen Milletler Guramasynyň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň, Yslam Hyzmatdaşlygy Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäklerinde işjeň hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygymyzy tassykladyk.
Ikitaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň meseleleri içgin ara alnyp maslahatlaşyldy, ony giňeltmäge we diwersifikasiýalaşdyrmaga iki tarapyň hem taýýardygy tassyklanyldy. Energetika, ulag-aragatnaşyk ulgamlary, obasenagat toplumy, himiýa we dokma senagaty hem-de beýleki birnäçe ulgamlar ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitlenildi diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi.
Şeýle hem biz ýurtlarymyzyň çäginiň üsti bilen Gündogar — Günbatar ugry boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini döretmekde ýakyndan hyzmatdaşlyk etmegi hem-de tagallalary utgaşdyrmagy ylalaşdyk. Hususan-da, ýurdumyz Özbegistan — Türkmenistan — Hazar deňzi we ondan aňryk Gara deňziň portlarynyň üsti bilen Ýewropa çykalgasy bolan ulag geçelgesini ösdürmek boýunça bilelikdäki işe taýýardyr. Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman — Katar ulag geçelgesiniň taslamasyny tiz wagtda durmuşa geçirmek boýunça tagallalary işjeňleşdirmegiň möhümdigi bellenildi diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Gepleşikleriň dowamynda medeni, ynsanperwer, ylym, bilim, sport ulgamlarynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýyna we geljegine üns berildi. Biz bu gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge taýýardygymyzy tassykladyk diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi.
Türkmen wekiliýeti şu günki duşuşygyň netijelerine ýokary baha berýär. Onuň jemleri boýunça ikitaraplaýyn resminamalaryň uly toplumyna gol çekildi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Özbegistan Respublikasynyň Prezidentiniň döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmakda bitiren ägirt uly hyzmatyny, Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga berýän yzygiderli ünsüni aýratyn nygtamak isleýärin diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi we Özbegistanyň Baştutanyny özi üçin islendik amatly wagtda resmi sapar bilen Türkmenistana çagyrandygyny habar berdi.
Prezident Şawkat Mirziýoýew Türkmenistana gelmäge çakylyk üçin hoşallyk bildirip, geljekki saparynyň çäklerinde doganlyk ýurduň paýtagtynda gurulýan “Daşkent” seýilgähiniň açylyş dabarasynyň boljakdygyny belledi.
Häzirki wagtda “Aşgabat” seýilgähi Daşkendiň ýaşaýjylarynyň we myhmanlarynyň dynç almaklary üçin iň gelim-gidimli ýerleriň biridir diýip, özbek Lideri aýtdy we türkmen paýtagtyndaky “Daşkent” seýilgähiniň hem şeýle özüne çekiji, ajaýyp ýerleriň biri boljakdygyna ynam bildirdi.
Prezident Şawkat Mirziýoýew gazanylan ylalaşyklary üstünlikli durmuşa geçirmek üçin ähli ugurlarda tagallalary işjeňleşdirmegiň zerurdygyny nygtap, netijeli döwletara hyzmatdaşlygy okgunly ösdürmäge ýardam etjek täze, anyk gurallary işläp taýýarlamagy teklip etdi.
Agşam döwlet Baştutanymyz, asylly däbe görä, “Kuksaroý” döwlet kabulhanasynyň çäginde ýerleşýän Hormatly myhmanlar seýilgähinde nahal oturtdy.
Hakyky dostlugyň nyşanyna öwrülen hut şu ajaýyp seýilgähde Gahryman Arkadagymyzyň Özbegistana amala aşyran saparynyň barşynda eken bagynyň eýýäm boý alyp oturandygyny bellemek gerek. Häzirki wagtda bu bag ösüp, iki ýurduň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň we hyzmatdaşlygyň täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny, okgunly ösýändigini alamatlandyrýar. Bag nahalyny ekmek iki halkyň hem ajaýyp däbidir. Häzirki wagtda-da bu däp üstünlikli dowam etdirilýär.
Döwlet Baştutanymyz türkmen-özbek dostlugynyň berkemeginiň hem-de doganlyk halkyň myhmansöýerligine hormatyň nyşany bolan ýaş nahaly oturdandan soňra, “Kuksaroý” köşgüniň kabul edişlikler binasynda Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň adyndan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hormatyna resmi agşamlyk nahar berildi.
Resmi agşamlyk naharynyň dowamynda Özbegistanyň sungat ussatlarynyň çykyşlary guraldy. Olarda iki dostlukly ýurduň we doganlyk halklaryň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan dost-doganlygynyň mizemezdigi, doganlyk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigi öz beýanyny tapdy. Joşgunly aýdym-sazlarda hem-de tanslarda türkmen-özbek dostlugy wasp edildi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Özbegistan Respublikasyna döwlet sapary dowam edýär.
