Garaşsyzlyk ýurdumyzyň ösüşinde bahasyz taryhy pursat bolup, beýleki ulgamlar bilen bir hatarda, milli ykdysadyýetiň ähli pudagynyň depginli ösmegine güýçli itergi berdi. Garaşsyzlygyň otuz ýylynyň içinde ýurdumyzyň ösüşini şöhlelendirýän iri möçberli meýilnamalar, giň möçberli, innowasion ösüşlere gönükdirilen öňdebaryjy özgertmeler durmuşa geçirildi. Şol özgertmeleriň netijesinde häzirki wagtda biziň ýurdumyz dünýä ykdysadyýetine okgunly goşulyşýar we onuň halkara abraýy barha artýar. Biziň ýurdumyz Halkara pul gaznasynyň berýän görkezijileri boýunça sebitdäki goňşy döwletleriň aglabasyndan öňe geçip, ilatyň jan başyna düşýän jemi içerki önümiň möçberi boýunça öňdeligi eýeleýär.

Şu ýylyň 10-njy sentýabrynda sanly ulgam arkaly geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde şu ýylyň 8 aýynda esasy makroykdysady görkeziji bolan jemi içerki önümiň durnukly ösüş depgininiň üpjün edilendigi — 6,2 göterim derejede saklanandygy bellenildi. Häzirki döwürde Oba milli maksatnamasynyň rejelenen görnüşini ýerine ýetirmegiň çäklerinde durmuş maksatly desgalaryň 102-siniň gurluşygynyň dowam etdirilmegi döwletimiziň ykdysady kuwwatyny, halkyň döretmek, gurmak mümkinçiligini aýdyň görkezýär. Olaryň hatarynda täze şäherçelerde ýaşaýyş jaýlary, dynç alyş we sagaldyş merkezleri, mekdepler, çagalar baglary we beýleki desgalar bar. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän bu ýylda meýilnamalaşdyrylan 30 sany iri desganyň ýerine 56 sany desganyň işe girizilmegi, ýylyň ahyryna çenli ýene-de ençeme desganyň ulanylmaga berilmeginiň göz öňünde tutulmagy milli ykdysadyýetiň kuwwatly ösüşine şaýatlyk edýär.

Şol mejlisde milli Liderimiz ýurdumyzyň Döwlet býujeti boýunça teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy, bu baş maliýe meýilnamasynyň taslamasynda geljek ýylda aýlyk haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň ortaça 10 göterim köpeldilmeginiň göz öňünde tutulmalydygyny belledi. Gahryman Arkadagymyz 2022-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamagyň zerurdygyna hem üns çekip, geljek ýylda ýurdumyzda gurluşyk işleriniň möçberiniň düýpli artjakdygyny bellemegi ykdysady özgertmeleriň yzygiderli häsiýete eýedigini tassyklaýar.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde Türkmenistan çig mal ýurdy bolanlygyndan senagat taýdan ösen ýurda öwrülmek ýolunda şanly sepgitleri eýeledi. Bu döwürde milli senagat uly ösüşi başdan geçirdi, senagat önümçiliginiň möçberi esseläp artdy. Döwrebaplaşdyrylan, ýokary tehnologik senagat pudagy döredilip, bäsdeşlige ukyply taýýar önümleriň görnüşleri we möçberi yzygiderli artdyrylyp, milli ykdysadyýetiň geljek ösüş ýoly kepillendirildi. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda dürli ugurlara gönükdirilen senagat pudaklary ösdürildi.

Ykdysady özgertmeler ýerli tebigy we beýleki serişdeleri ulanýan täze pudaklaryň döremegine şert döretdi. Bu pudaklarda bäsdeşlige ukyply ýokary hilli önümler öndürilýär. Nebithimiýa önümçiliginde düýpli gaýtadan işlenen önümleri, hususan-da, polipropilen we polietilen ýaly nebithimiýa önümlerini öndürmek ýola goýuldy. Gurluşyk materiallaryny öndürmegiň möçberleri hem yzygiderli artýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda elektrik energiýasynyň, suwuklandyrylan tebigy gazyň öndürilişi onlarça esse artdy, mineral dökünleriň öndürilişi hem ep-esli artdy.

Milli senagatyň täze mümkinçiliklerini durmuşa geçirmäge gönükdirilen önümçilik desgalarynyň bina edilmegi bilen, ykdysadyýetiň köpugurly ösüşi üpjün edildi. Gurluşyk serişdeleriniň, himiýa senagatynyň, dokma we haly önümleri boýunça önümçilik kuwwatlyklary bilen birlikde, ýurdumyz üçin täze hasaplanylýan dag-magdan we metallurgiýa pudaklarynyň esasy goýuldy. 2017-nji ýylda Garlyk dag-magdan kombinaty işi girizilip, ýurtda kaliý dökünlerini öndürmekde ilkinji önümçiligiň başy başlandy. Elektron senagaty, aýna önümçiligi, tebigy gazdan suwuklandyrylan benzin önümçiligi boýunça iri kärhanalar toplumy, dürli gurallaryň önümçiliginiň pudagy emele getirildi. 2019-njy ýylyň tomsunda Ahal welaýatynda senagat möçberinde tebigy gazy suwuk ýangyja öwürýän dünýäde ilkinji GTL-zawody işe girizildi. Milli ykdysadyýetiň täze ösýän pudaklarynyň biri-de elektron senagaty bolup, ýurdumyzda kompýuterleriň, smart telewizorlaryň, smartfonlaryň, monobloklaryň, split-kondisionerleriň, LED-lampalaryň dürli görnüşleriniň önümçiligi ýola goýuldy.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde kuwwatly ösüşe eýe bolan pudaklaryň biri-de ýeňil senagatdyr. Bu döwürde ýurdumyzda ýerli çig malda işleýän häzirki zaman dokma senagaty düýbünden täzeden döredildi. Dokma pudagynyň kärhanalarynda öndürilýän dokma önümleriň 70 göterimi eksporta ugradylýar. Ýakynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda ulanylmaga berlen iri dokma toplumy hem kämil enjamlar bilen üpjün edilip, täze önümçilige niýetlenendir.

Garaşsyzlyk ýyllarynda telekeçilik giň gerim bilen ösdürildi, bu ugurda ýörite maksatnamalaýyn işler durmuşa geçirildi. Hormatly Prezidentimiziň ykdysadyýetiň hususy ulgamynyň ösdürilmegine goldaw bermegi netijesinde, hususy gurluşyk kärhanalaryna döwlet maksatnamalarynyň çäklerinde iri buýurmalary ýerine ýetirmek ynanyldy. Telekeçiler paýtagtymyzy, ýurdumyzyň şäherlerini we obalaryny abadanlaşdyrmak, awtoulag ýollaryny, gidrotehniki hem-de beýleki desgalary gurmaga, halkara bäsleşiklere işjeň gatnaşýarlar.

Diwersifikasiýa strategiýasyny yzygiderli amala aşyrýan ýurdumyz soňky ýyllarda hyzmatdaşlar bilen bilelikde gündogar we günorta ugurlary boýunça birnäçe iri turbageçiriji taslamalaryny durmuşa geçirdi. Energiýa serişdeleriniň möçberi boýunça Türkmenistan iň baý döwletleriň biri bolup durýar, elektrik energiýasynyň öndürilişi dünýäde iň girdejili önümçilikleriň biri hasaplanylýar. Bu möhüm pudaga goýulýan maýa goýumlarynyň möçberleri yzygiderli artdyrylyp, pudagyň eksport mümkinçiligi barha ösýär. Soňky ýyllarda pudagyň düzüminiň üsti dünýäniň esasy önüm öndürijileriniň iň döwrebap enjamlary bilen üpjün edilen gazturbina elektrik beketleriniň birnäçesi bilen ýetirildi.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde Türkmenistan iň ýokary halkara ülňülerine laýyk gelýän täsin inžener-ulag kommunikasiýalaryny gurmak we işe girizmek boýunça öň görlüp-eşidilmedik derejedäki ösüşe eýe boldy. Ýurdumyzyň gündogaryny günbatary, günortasyny demirgazygy bilen baglanyşdyrýan ýollaryň durky täzelenýär, halkara standartlara laýyk gelýän täze awtomobil ýollary, estakadalar, köprüler gurulýar, dünýäniň ösen döwletlerinden müňlerçe awtomobil ulaglary satyn alynýar. Döwlet Baştutanymyzyň kesgitlän şähergurluşyk syýasatynda döwrebap ýaşaýyş toplumlaryny döretmek bilen bir wagtda, köçeleri we şaýollary giňeltmek we abadanlaşdyrmak, täze ýol aýrytlaryny gurmak, iri ulag düzümlerini döwrebaplaşdyrmak hem möhüm orun eýeleýär.

Ýurdumyzyň TRASEKA-nyň taslamalaryna gatnaşmagy sebitiň möhüm ulag merkezi derejesini pugtalandyrmak, şeýle hem iň täze ulag tehnologiýalaryny ornaşdyrmak maksady bilen, Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek boýunça goşmaça ädimleri yzygiderli we işjeň ätmäge mümkinçilik berýär. Türkmenbaşy şäherinde gurlan Halkara deňiz porty Aziýanyň we Ýewropanyň arasyndaky söwda gatnaşyklaryny täze derejä çykarmakda öz ornuny pugtalandyrýar.

Ykdysady ösüşiň yzygiderli üpjün edilmeginde döwletimizi ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň öz wagtynda, dowamly ýerine ýetirilmelidigi örän ähmiýetlidir. Gahryman Arkadagymyzyň döredijilikli başlangyçlary, öňdengörüjilikli maksatnamalary ýurdumyzyň has-da ösmegini, halkyň abadan durmuşynyň dowamat-dowam bolmagyny üpjün etmek maksatlaryndan gözbaş alýar. Garaşsyz ýurdumyzy ähli pudaklar, ulgamlar boýunça ösdürmek ugrunda uly aladalar edip, döwletli tutumlary öňe sürýän Gahryman Arkadagymyzyň ähli işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Kaýumberdi ALLABERDIÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallym-öwrenijisi.

Döretmek — döwletliligiň, bolçulygyň, ösüşiň alamaty. Türkmenistan bu gün döredýän döwlete öwrüldi. Kabul edilýän milli maksatnamalaryň çäklerinde güneşli ülkämizde dürli maksatly desgalar yzygiderli gurulýar. Şol gurluşyklarda telekeçilerimiziňem mynasyp paýy bar. Olar ýurtda azyk bolçulygyny döretmäge hem saldamly goşant goşýarlar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hususy ulgamy höweslendirmek, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek ugrunda edýän taýsyz tagallalary ýurdumyzyň telekeçilerini öndürijilikli işlemäge ruhlandyrýar. Telekeçilige aýratyn üns berilmegi ýurduň eksport mümkinçiligini we gaýtadan işleýän senagatyň ygtybarlylygyny artdyrýar. Ykdysady taýdan ösen ýurtlaryň tejribesiniň görkezişi ýaly, döwletiň durnukly durmuş-ykdysady ösüşi gönüden-göni kiçi we orta telekeçiligiň işjeňligine bagly bolýar. Şeýle bolansoň, döwletimiz hususyýetçilere guramaçylyk we maliýe goldawyny berýär. Bu bolsa diňe bir ýeňillikler we karz bermek görnüşinde bolman, eýsem, oňaýly ýagdaýy döretmek, bazar ulgamynyň zerur bolan düzüm bölegi hökmünde güýçli işewür jemgyýetçiligini kemala getirmek üçin hukuk we beýleki şertleri üpjün etmekde jemlenýär.

Döwlet tarapyndan hususyýetçilere edilýän goldaw-hemaýat özüniň oňat netijesini berýär. Häzirki döwürde ýurdumyzda oba hojalyk azyk önümleriniň 90 göterimden gowragy, senagat harytlarynyň 60 göterimden gowragy hususyýetçiler tarapyndan öndürilýär. Şonuň ýaly hem, söwda we hyzmatlar ulgamynda hyzmatlaryň 90 göterimden gowragyny telekeçilerimiz amala aşyrýarlar.

Häzir ýurdumyzyň ilatynyň ete, şol sanda, towuk etine, ýumurtga, süýde bolan islegleri hususy önüm öndürijiler tarapyndan kanagatlandyrylýar. Şeýle-de, ýurdumyzyň hususy önüm öndürijileri ilatymyzy gök-bakja we miwe önümleriniň, şerbetleriň esasy bölegi bilen üpjün edýärler.

Milli Liderimiz olaryň bitirýän işlerine: «Telekeçilerimiz söwda we hyzmatlar ulgamynda hem möhüm orny eýeleýärler. Siz diňe bir ýokary derejede hyzmatlary etmek bilen çäklenmän, eýsem, köp sanly täze iş orunlaryny hem döredýärsiňiz. Bu bolsa örän möhüm durmuş wezipesidir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe türkmen halkynyň durmuş-ykdysady derejesi günsaýyn gowulanýar. Bu bolsa, elbetde, halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň sazlaşykly we durnukly ösüşiniň ajaýyp netijesidir.

Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak boýunça gazanylýan üstünliklere telekeçilerimiz uly goşant goşýarlar. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň hususy pudagynyň wekillerine döwletimiziň uly ynam bildirýändigini we bil baglaýandygyny bellemek isleýärin» diýip, ýokary baha berýär.

Türkmenistanda diňe bir daşary ýurtlarda öndürilýän önümleriň däl, eýsem, şol önümleri öndürýän kärhanalaryňam ornuny tutup biljek kärhanalary gurmaga hem uly üns berilýär. Hususyýetçileriň örän işjeň gatnaşmaklarynda ýurdumyzda elektron senagat ösýär. Mundan başga-da, dürli görnüşdäki durmuş tehnikalary bolan gaz we elektrik peçleri, tozan sorujylary, sowadyjylary... öndürmek boýunça önümçilikler döredilýär. Bularyň ählisi daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň sanyny azaltmaga we ilaty köpçülikleýin isleg bildirilýän harytlar bilen elýeterli bahadan üpjün etmäge mümkinçilik berýär.

2018-nji ýylyň 16-njy martynda hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bilen geçiren duşuşygynda «Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» we degişli döwre niýetlenen çäreleriň meýilnamasyny tassyklady. Bu maksatnama milli ykdysadyýetimiziň bäsleşige ukyplylygynyň ýokarlandyrylmagyna, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliginiň artdyrylmagyna, azyk howpsuzlygynyň pugtalandyrylmagyna, hususy bölegiň önümçilik, innowasiýa we maýa goýum işjeňliginiň höweslendirilmegine gönükdirilendir.

Döwletimiziň pul-karz syýasaty-da hususyýetçileriň erkin işlemekleri üçin edilýän aladanyň bir mysalydyr. Hususy pudagyň giň gerime eýe bolmagyny gazanmak maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň görkezmesi boýunça ýurdumyzyň banklary tarapyndan telekeçilere örän pes göterimli karz berilýär. Olar döwlet tarapyndan berilýän şol amatly karzyň hasabyna degişli tehnikalary, esasy serişdeleri satyn alyp bilýärler, halk hojalygynyň pudaklaryna öz biznes-taslamalaryny ornaşdyryp bilýärler.

Geçen ýyllaryň dowamynda paýtagt şäherimiz Aşgabatdan başlap, welaýatlarymyzyň hemmesinde biri-birinden gözel ymaratlaryň onlarçasy peýda boldy. Bu ýerli telekeçileriň gurluşyk işinde ýeterlik tejribe toplandygyny aňladýar. Olar indi gurluşyk-gurnama we abatlaýyş işlerini amala aşyrmak boýunça halkara bäsleşiklere işjeň gatnaşýarlar. Altyn elli ussalar gurluşyk işini ýokary hilli geçirmekde daşary ýurtly gurluşykçylardan birjigem kem duranoklar. Ýurdumyzyň hususy gurluşykçylary diňe bir kaşaň ymaratlary bina etmän, eýsem, şol iş üçin zerur bolan her dürli materiallary-da öndürýärler.

Häzirki wagtda biziň hususyýetçilerimiziň Hytaý Halk Respublikasynda, Awstriýa Respublikasynda, Birleşen Arap Emirliklerinde we beýleki ýurtlarda Söwda öýleri hereket edýär. Bu bolsa türkmen telekeçileriniň daşary ýurtlarda uly islege eýe bolan harytlary öndürmegiňem hötdesinden gelýändigini aňladýar.

Mälim bolşy ýaly, 2016-njy ýylyň 8-nji iýunynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bilen duşuşypdy. Onda milli Liderimiz birleşmäniň agzalarynyň ykdysadyýetiň dürli ugurlaryna degişli taslamalary bilen tanşyp, garamaga hödürlenen işleriň geljegi uly meýilnamalaryny oňlap hem-de ykdysadyýetiň döwlete degişli däl ulgamynda mundan beýlägem iş alyp barmagyň ileri tutulýan ugurlarynyň birnäçesini kesgitläp, «Türkmenistanda telekeçiligi ösdürmek boýunça çäreler hakynda» Karara hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna dürli maýa goýum-gurluşyk taslamalaryny ýerine ýetirmek üçin ýer böleklerini bölüp bermek hakda Buýruga gol çekipdi. Şol taslamalar öz möçberi we gerimi boýunça ýurdumyzyň telekeçiliginiň ösüşiniň täze tapgyrynyň başlanýandygynyň alamaty bolupdy.

Hawa, işeňňir hususyýetçileriň Watanymyzyň gülläp ösmegi üçin bitirýän işleri öwgä mynasyp. Goý, olara geljek ýyllarda-da üstünlik, at-abraý miýesser etsin!

Amanmyrat KIÇIGULOW,

«Balkan».

Aşgabat, 13-nji sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň ýerine ýetirilişine, Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny baýram etmäge taýýarlyk görlüşine, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň guramaçylykly ýerine ýetirilişine degişli meselelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny açyp, ilki bilen, Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowa söz berdi. Häkim paýtagtymyzdaky işleriň ýagdaýy hem-de dürli maksatly desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depgini, şäheri mundan beýläk-de toplumlaýyn abadanlaşdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Hususan-da, häkim paýtagtymyzda, Köpetdagyň gözel künjeginde gurluşygy alnyp barylýan Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň ýadygärlikler toplumyndaky işleriň barşy barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimize birnäçe şekil taslamalary görkezildi.

Şeýle hem şöhratly sene — Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli dabaralara, Halk Maslahatynyň mejlisine, zähmetde tapawutlanan raýatlary döwlet sylaglary bilen sylaglamak dabarasyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň baş şäherinde işleriň alnyp barlyşyna, durmuş-ykdysady, ulag-aragatnaşyk, inžener-tehniki, bezeg we ekologiýa taraplaryny göz öňünde tutup, hemmetaraplaýyn çemeleşmegiň zerurdygyny belledi.

Bina edilýän desgalar Aşgabadyň häzirki zaman binagärlik keşbi bilen sazlaşykly utgaşmalydyr, bu ýerde ozal gurlan binalar, şäher gurşawy bilen sazlaşmalydyr.

Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, paýtagtymyzda amala aşyrylýan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasynyň öňde goýlan wezipeleriň innowasion esasda, öňdebaryjy tehnologiýalaryň we işläp taýýarlamalaryň, dünýäniň hem-de ýurdumyzyň iň oňat tejribesiniň işjeň ulanylmagy bilen çözülmegine gönükdirilendigini nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz desgalaryň gurluşyklaryny bellenen möhletde we ýokary hil derejesinde tamamlamagyň möhümdigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň garaşsyz döwlet, erkinlik, ynsanperwerlik hakyndaky arzuw-islegleriniň bu gün ajaýyp döwrümizde hasyl bolandygyny nygtady. Dana Pyragynyň çuňňur pähim-paýhasyna ýugrulan, kämil many-mazmunly goşgulary halkymyzy halal zähmete, belent maksatlara ruhlandyrmakda bahasyna ýetip bolmajak hazynadyr.

Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, Magtymguly Pyragynyň heýkeliniň we onuň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşynyň häzirki zamanyň ösen binagärlik çözgütlerine laýyk gelmelidigini belledi.

Şunda bu ýerlerde gurulýan desgalar toplumy Köpetdagyň etegindäki tebigy aýratynlyklar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmelidir hem-de häzirki zamanyň ösen tejribelerinden, milli binagärlik ýörelgelerinden we ýerli özboluşly tebigy aýratynlyklardan ugur alynmalydyr. Ekologiýa meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Milli Liderimiz türkmen halkynyň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň ýadygärlikler toplumynyň onuň doglan gününiň 300 ýyllygyny dabaraly bellemäge taýýarlyk görülýän döwürde, şeýle hem “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygar astynda geçýän we ata Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk şanly senesi bellenilýän ýylda açylmagynyň aýratyn ähmiýete, many-mazmuna eýedigini nygtady. Şoňa görä-de, ýadygärlikler toplumynyň açylyş dabarasyna giňişleýin taýýarlyk görülmelidigini belläp, häkime degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygyny baýram etmek baradaky meselä geçip, meýilleşdirilen ähli dabaralary geçirmegiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady.

Milli Liderimiz aýdanlaryny umumylaşdyryp, Aşgabat şäheriniň häkimine birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow şu günler sebitde oba hojalyk tehnikalarynyň guramaçylykly we netijeli ulanylmagy netijesinde pagta ýygymy, gowaçanyň ýapragyny düşürmek işleri hem-de güýzlük bugdaý ekişi bilen baglanyşykly obasenagat toplumyndaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Şunuň bilen bir hatarda, Türkmenistanyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna hem-de Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görlüşi, şanly sene mynasybetli ulanylmaga tabşyrylmagy göz öňünde tutulýan desgalarda gurluşyklaryň barşy barada hasabat berildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bugdaýyň geljekki bereketli hasylynyň özeni bolan bugdaý ekişiniň hem-de daýhanlaryň yhlas siňdirip ýetişdiren bol hasylyny ýitgisiz ýygnap almak üçin pagta ýygym möwsüminiň depginlerini güýçlendirmegiň wajypdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, bu möhüm möwsümleri üstünlikli geçirmek maksady bilen, hemme degişli meseleleriň öz wagtynda çözülmegi berk gözegçilikde saklanylmalydyr.

Doly kuwwatynda ulanylmaly oba hojalyk tehnikalarynyň yzygiderli işledilmegini hem-de olara hyzmat edilişini üpjün etmek zerurdyr. Ýygnalan “ak altyn” hasylyny saklamak üçin kabul ediş harmanhanalarynyň we pagta arassalaýjy kärhanalaryň takyk işlemegi boýunça degişli derejede çäreler görülmelidir.

Şunuň bilen bir hatarda, milli Liderimiz beýleki oba hojalyk ekinleriniň ösdürilip ýetişdirilişine üns berilmelidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz welaýaty durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryna ünsi çekip, bina edilýän ähli desgalaryň öz wagtynda we ýokary hilli ulanylmaga berilmegi hem-de ata Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk senesi mynasybetli dabaralara we Halk Maslahatynyň şanly senä bagyşlanan mejlisine ýokary derejede taýýarlyk görmek boýunça häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde alnyp barylýan işler, güýzlük bugdaýyň ekişini agrotehniki kadalara laýyklykda geçirmek boýunça ýerine ýetirilýän çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem pagta ýygymy möwsüminiň depginleri barada hasabat berildi. Möwsümde kombaýnlar hem-de çig maly harmanhanalara we pagta arassalaýjy kärhanalara daşamak üçin awtoulag tehnikalary işjeň ulanylýar.

Mundan başga-da, gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýy, ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygy mynasybetli baýramçylyk çärelerine hem-de ýurdumyzyň we halkymyzyň durmuşynda aýratyn ähmiýete eýe bolan Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, obasenagat ulgamynda alnyp barylýan işleriň ähmiýetini belledi hem-de ekişiň we “ak altyn” hasylyny ýygnap almagyň ýokary depginlerini saklamagyň, bu möwsümleri bellenilen agrotehniki möhletde tamamlamagyň wajypdygyny aýtdy.

Şunda oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny netijeli ulanmak bilen bir hatarda, ekerançylaryň hem-de mehanizatorlaryň netijeli zähmet çekmegi we dynç almagy, olary zerur serişdeler bilen doly möçberde üpjün etmek üçin hemme şertleri döretmek esasy talap bolup durýar.

Döwlet Baştutanymyz bular barada aýtmak bilen, günbatar sebitiň ýolbaşçysyna birnäçe tabşyryklary berdi.

Işleriň ýokary hilini berjaý etmek, bina edilýän dürli maksatly desgalary öz wagtynda ulanmaga tabşyrmak hem-de Türkmenistanyň beýik Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk şanly senesi mynasybetli dabaralara we taryhy ähmiýete eýe bolan Halk Maslahatynyň mejlisine toplumlaýyn taýýarlyk görmek babatda häkime anyk görkezmeler berildi.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim demirgazyk sebitdäki işleriň ýagdaýy, alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri, şol sanda güýzlük bugdaý ekişiniň barşy hem-de ýerli toprak-howa şertleri nazara alnyp, 15-nji sentýabrda badalga beriljek “ak altyn” ýygymy möwsümine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi.

Ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk senesi mynasybetli dabaralaryň ýokary derejesini üpjün etmek boýunça maksadalaýyk çäreler görülýär. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine guramaçylykly taýýarlyk görülýär.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde obasenagat pudagyny ösdürmegiň ähmiýetini belledi hem-de ekiş möwsümini degişli hil derejesinde we amatly möhletde tamamlamak üçin onuň depginini güýçlendirmegi tabşyrdy. Geljek ýylyň bereketli hasylyny almak şu işleriň geçirilişiniň hiline baglydyr. Şeýle hem güýzlük bugdaýyň gögeriş alnan maýsalaryna idegi agrotehniki kadalary pugta berjaý etmek bilen ýerine ýetirmäge aýratyn üns berilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýetişdirilen gowaça hasylyny guramaçylykly we ýitgisiz ýygnap almak, onuň saklanylyşyny, öz wagtynda gaýtadan işlenilmegini hem-de sebitiň oba hojalyk önümlerini öndürijileriň şertnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirmegini üpjün etmek üçin bar bolan hemme serişdeleri gönükdirmekde anyk çäreleri görmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz halkymyzyň abadançylygy baradaky aladanyň Türkmenistanyň ähli künjeklerinde ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleriň ileri tutulýan ugrudygyny nygtap, ýerlerde adamlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak baradaky meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagyň zerurdygyny aýtdy.

Milli Liderimiz welaýatda täze gurluşyklardaky işleriň ýagdaýy, şeýle hem ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramyna hem-de şanly sene mynasybetli Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmegiň barşy bilen içgin gyzyklanyp, häkime bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew gündogar sebitde ýerine ýetirilýän oba hojalyk işleri, şol sanda bugdaý ekişi we pagta ýygymy möwsümleriniň depgini, bu möwsümleri guramaçylykly geçirmek, tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegini üpjün etmek hem-de ekerançylaryň we mehanizatorlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin şertleri döretmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Şeýle hem eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny mynasyp garşylamak we Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryny we düzgünlerini berk berjaý etmek bilen ähli işleri ýerine ýetirmegiň möhletini hem-de hilini yzygiderli gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz güýzlük bugdaýyň, gowaçanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak maksady bilen, bu ekinleri ösdürip ýetişdirmäge ylmy taýdan esaslandyrylan çemeleşmäniň giňden ornaşdyrylmagynyň wajypdygyny nygtap, häkime degişli tabşyryklary berdi.

Şeýle hem milli Liderimiz welaýatda bina edilýän desgalaryň gurluşygynyň hiline hem-de bellenen tertibe laýyklykda ulanylmaga tabşyrylmagyna pugta gözegçilik edilmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Garaşsyz Türkmenistanyň şöhratly 30 ýyllygynyň baýramçylygyna hem-de Halk Maslahatynyň mejlisine hemmetaraplaýyn taýýarlyk görülmelidigine ünsi çekip, welaýatyň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde işleriň ýagdaýy, şol sanda güýzlük bugdaý ekişiniň we pagta ýygymy möwsüminiň barşy, oba hojalyk tehnikalarynyň we enjamlarynyň bökdençsiz işledilmeginiň üpjün edilişi barada hasabat berdi.

Şeýle hem bina edilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň depgini, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisine, ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň ýakynlaşyp gelýän şöhratly senesi mynasybetli dabaralara taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, daýhanlary zerur möçberde tohum, dökün, suw bilen üpjün etmek bilen birlikde, ekiş bilen baglanyşykly ähli meseleleri berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz pagtanyň milli baýlygymyzdygyny belläp, welaýat häkimine ýetişdirilen gowaça hasylyny öz wagtynda we ýokary hil derejesinde ýygnap almak hem-de onuň zerur derejede saklanylmagyny üpjün etmek üçin hemme serişdeleri we güýçleri gönükdirmegi tabşyrdy.

Bugdaý ekişinde we “ak altyn” ýygymy möwsüminde oba hojalyk tehnikalary netijeli ulanylmalydyr, tehnikalaryň zerur ulanyş ýagdaýynda saklanylmagy möhümdir hem-de ýerlerde olara degişli hyzmatlar üpjün edilmelidir diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz häkime welaýatda Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli dabaralara hem-de gün tertibine Diýarymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmegiň möhüm meseleleri giriziljek Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmegi üpjün etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ähli sebitleriniň obasenagat toplumynyň öňünde duran ileri tutulýan wezipeleriň çözülmelidigine ünsi çekip, önümçilige öňdebaryjy oba hojalyk tehnologiýalaryny we pudaklaýyn ylmyň gazananlaryny işjeň ornaşdyrmagyň, oba hojalyk ekinleriniň ýokary hasyl berýän dürli görnüşlerini döretmek maksady bilen, ýerli toprak-howa şertlerini nazarda tutup, seçgiçilik işini höweslendirmegiň ähmiýeti barada aýtdy.

Şeýle hem milli Liderimiz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şöhratly senesi mynasybetli dabaraly çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin taýýarlyk işleriniň depginini güýçlendirmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara öňde goýlan jogapkärli wezipeleri çözmekde üstünlikleri arzuw etdi.

Ozal habar berlişi ýaly, golaýda Türkmenistanyň wekiliýeti onlaýn usulda Russiýa Federasiýasynyň Astrahan oblastynyň edara ediş merkezinde geçirilen VI Hazar mediaforumyna gatnaşdy. Onuň çäklerinde soňky ýyllarda geçirilmegi däbe öwrülen «Serhetsiz Hazar» atly halkara bäsleşigiň jemi jemlenip, «Neýtralnyý Turkmenistan» gazetiniň bölüm redaktory Irina Imamkuliýewa «Tomaşaçylaryň göwnünden turmak baýragy», gazetiň fotohabarçysy Hasan Magadow bolsa «FotoHazar» ugry boýunça ýeňiji bolmagy başardylar. Munuň özi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygyna türkmenistanly žurnalistleriň özboluşly sowgady boldy.

«Serhetsiz Hazar» atly bäsleşige gatnaşmaga isleg bildirýänleriň sany ýyl-ýyldan artýar. Bu bolsa Hazarýaka sebitiň ýurtlarynyň žurnalistleriniň birek-biregi has içgin tanamak we tejribe alyşmak meýilleri bilen şertlendirilendir. Çünki bu bäsleşige gatnaşmak kenarýaka döwletleriň hyzmatdaşlygy, Hazaryň ykbaly hakynda gaýtadan oýlanmaga itergi berip, olary täze döredijilik gözleglerine ruhlandyrýar.

Şu ýyl agzalan bäsleşige sebit ýurtlarynyň 5-sinden döredijilik eserleriniň 60-dan gowragy gowuşdy. Eminler topary tarapyndan deňziň gaýtalanmajak ekologiýasy bilen bagly meseleler «Adam we deňiz», Hazarýaka sebitiň döwletleriniň ykdysady, ekologiýa, medeni, bilim, syýahatçylyk ugurlary boýunça hyzmatdaşlygy «FotoHazar», sebitiň ýurtlarynyň medeniýeti, gözel ýerleri we syýahatçylygy «Hazarýaka ýurtlary bilen tanşyp», sport hem-de sagdyn durmuş ýörelgeleri «Hazar — sagdynlygyň mekany», ýaş awtorlaryň hödürlän işleri bolsa «Täzeçe garaýyş» ýaly ugurlaryň jemi 5-si boýunça eserleriň iň gowulary mälim edilip, ýeňijilere degişli diplomlardyr gymmat bahaly sowgatlar gowşuryldy. Olaryň hatarynda Hazarýaka ýurtlaryň bäşisiniň hem iri köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň birinji Hazar ykdysady forumynda eden taryhy çykyşynda nygtaýşy ýaly, biz Hazaryň parahatçylyk, dostluk we ylalaşyklylyk deňzi bolmalydygyny öwran-öwran aýdýarys. Bu sözleriň manysy üýtgewsizdir. Ol hemişe-de derwaýys bolmagynda galar. Hazarýaka sebit bilen baglanyşykly guralýan islendik çäräniň, maslahatdyr duşuşyklaryň, döredijilik bäsleşikleriniň esasy maksady hem hut şu hakykaty açyp görkezmekden, asyrlaryň dowamynda jebislikde ýaşamagyň özboluşly nusgasyny döreden sebitiň halklaryny birek-birek bilen has-da ysnyşdyrmakdan ybaratdyr. 2018-nji ýylyň 12-nji awgustynda Hazaryň Konstitusiýasynyň — Hazar deňziniň hukuk derejesi hakynda Konwensiýanyň kabul edilmegi bilen, kenarýaka döwletleriň hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykdy. Munuň özi goňşy ýurtlaryň media wekilleri üçin-de täze gözýetimleri açdy.

Dostlukly döwletleriň habar beriş serişdelerinde iş alyp barýan žurnalistleriň onlarçasyny bir meýdança jemleýän «Serhetsiz Hazar» atly halkara bäsleşikde kärdeşlerimiziň ýeňiji bolmagy bolsa olaryň döredijilikli zähmetiniň giň köpçülik tarapyndan ykrar edilmeginde, türkmen media serişdelerine, şol sanda internet neşirlerine bolan gyzyklanmalary artdyrmakda, iň esasysy bolsa, milli Liderimiziň umumyhazar gün tertibi boýunça öňe sürýän möhüm başlangyçlaryny sebitiň media giňişliginde has-da ilerletmekde nobatdaky ädim boldy. Biz hem abraýly bäsleşikde ýurdumyza mynasyp wekilçilik edip, ýeňiji bolan žurnalistlerimizi tüýs ýürekden gutlap, olara döredijilik gözleglerinde täze üstünlikler arzuw edýäris.

(Ýörite habarçymyz).

Hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanda alnyp barylýan giň gerimli özgertmeler netijesinde ýurdumyz bedew bady bilen ynamly öňe barýar. Ata Watanymyzyň halkara abraýyny belende galdyrmaga, ykdysady kuwwatyny has-da artdyrmaga, ähli ulgamlary sazlaşykly ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilen döwlet maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň şöhratly wakalaryna beslenen eziz Diýarymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramçylygyny täze zähmet üstünlikleri bilen garşylaýar. Hormatly Prezidentimiziň: «Garaşsyzlyk döretmäge — kuwwat, gurmaga — güýç, parahatçylygy we dostlugy pugtalandyrmaga — egsilmez ylham berýär. Şoňa görä-de, mähriban halkymyz Garaşsyzlyk gününe bagtyýarlygyň we berkararlygyň beýik baýramy hökmünde aýratyn sarpa goýýar» diýip belleýşi ýaly, döwlet berkararlygymyzyň binýadyny berkitmekde Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmaty bimöçberdir. Türkmenistan Garaşsyzlygynyň 30 ýylynyň içinde senagat taýdan ösen, ykdysady taýdan kuwwatly, medeni taýdan sazlaşykly ösýän, ylmyň gazananlaryna daýanýan, giň gerimli maksatnamalar üstünlikli amala aşyrylýan ýurt hökmünde dünýäde meşhurlyga eýe boldy. Döwletimiziň Garaşsyzlyk ýyllarynda ýeten belent sepgitleriniň, gazanýan üstünlikleriniň gözbaşynda hormatly Prezidentimiziň çuňňur oýlanyşykly, döredijilikli, pähim-paýhasly başlangyçlary, giň gerimli özgertmeleri, häzirki zaman ylmynyň gazananlaryna esaslanýan maksatnamalary durýar.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň giňden bellenilýän ýylynda ak şäherimiz Aşgabadyň 140 ýyllyk baýramynyň utgaşykly geçirilmegi halkymyzyň toý şatlygyny has-da artdyrdy. Häzirki döwürde Aşgabady dünýäniň iň gözel we nusgalyk şäherleriniň birine öwürmäge gönükdirilen toplumlaýyn şähergurluşyk maksatnamalary üstünlikli amala aşyrylýar. Gurluşyk senagatynyň ösdürilmegi Aşgabadyň okgunly ýokary göterilmegini, paýtagtymyzda döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň, durmuş we medeni ulgamyň, senagat düzümleriniň, täze önümçilik desgalarynyň gurluşyklarynyň artmagyny şertlendirdi.

Hormatly Prezidentimiz Aşgabat şäherine iş saparlarynda paýtagtymyzyň ösüşinde möhüm ähmiýeti bolan oňyn başlangyçlary, teklipleri öňe sürýär. Şu ýylyň 25-nji maýynda Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen, paýtagtymyzyň demirgazygynda ähli amatlyklary we durmuş üpjünçilikleri bolan döwrebap «Aşgabat-siti» iri ýaşaýyş toplumynyň gurluşygyna badalga berilmegi mähriban Watanymyzyň täze taryhy senenamasyna altyn harplar bilen ýazyljak şöhratly waka boldy. Şäher içindäki şäher hökmünde häsiýetlendirilýän täze binalar toplumynyň gurulmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmakda, bagtyýar halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da ýokarlandyrmakda möhüm ähmiýete eýedir.

Häzirki wagtda paýtagtymyzyň Tähran köçesiniň ugrunda milli Liderimiziň başlangyjy bilen «Aşgabat» diýlip atlandyrylan söwda we dynç alyş, işewürlik merkezlerinde hem-de döwrebap ýaşaýyş jaýlarynda gurluşyk-gurnama işleri tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimize şu ýylyň 23-nji aprelinde Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumyndaky meşhur bedew Akhanyň ilkinji at taýynyň dünýä inendigi buşlandy. Milli Liderimiziň oňa Aşgabat diýip at goýmagy, şatlykly pursatlardan köňli joşup, «Ak şäherim Aşgabat» atly şygryny döredip, bu goşgusyny «Ak şäherim Aşgabat» atly täze kitabyna ýerleşdirmegi ýatdan çykmajak taryhy waka öwrüldi. Döwlet Baştutanymyzyň täze goşgusynyň sözlerine agtygy Kerimguly Berdimuhamedowyň döreden ajaýyp sazy netijesinde «Ak şäherim Aşgabat» ajaýyp aýdym bolup, bagşy-sazandalaryň diliniň senasyna, halkymyzyň buýsanjyna öwrüldi. Bu nurana aýdym köňüllere ganat bekledi, halkymyzyň ak şäherimiz Aşgabada bolan çuňňur söýgüsini joşdurdy, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly toýunda belent zähmet üstünliklerine ruhlandyrdy.

Giň gerimli özgertmeleriň netijesinde milli ykdysadyýetimiz batly depginler bilen ösdürilýär, ýurduň eksport mümkinçilikleri artdyrylýar. Dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmekde, olaryň hilini ýokarlandyrmakda innowasion ösüş ugry üstünlikli dowam etdirilýär.

10-njy sentýabrda halk hojalyk toplumynyň pudaklarynda şu ýylyň sekiz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanyp, sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde milli Liderimiz ykdysadyýetimizi bazar şertlerine geçirmek wezipesine ünsi çekdi. «Bütin dünýä şu usulda işleýär we ykdysadyýetimizi bazar şertlerine näçe tiz geçirsek, mähriban halkymyz şonça-da çalt gowy durmuşda ýaşar. Eger siziň käbiriňizde aýry-aýry pudaklar bazar şertlerinde işläp bilmez diýen düşünje bar bolsa, onda bu pikir ýalňyşdyr» diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Bazar özgertmeleriniň netijesinde ykdysadyýetimiz diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilýär. Ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligiň giň gerimde ösdürilmegi azyk önümleriniň bolçulygyny üpjün etmekde, gaýtadan işleýän kärhanalaryň uly toplumyny döretmekde oňyn netijesini berýär. Häzirki döwürde senagat pudagyny, himiýa, gurluşyk, obasenagat toplumyny, ulag we aragatnaşyk pudaklaryny ösdürmek boýunça giň möçberli taslamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Her ýyl senagat-önümçilik toplumlary, ýaşaýyş jaýlary, zawod-fabrikler, medeni-durmuş maksatly binalar yzygiderli gurulýar. Ykdysady kuwwat, kämil hukuk binýady, halkymyzyň bagtyýar ýaşaýşy, abadan durmuşy mukaddes Garaşsyzlygymyzyň esaslaryny has-da berkidýär. Döwrebap kärhanalaryň, durmuş maksatly desgalaryň ençemesiniň gurlup ulanmaga berilmegi raýatlaryň durmuş goraglylygyny ýokarlandyrmakda, täze iş orunlaryny döretmekde amatly şertleri üpjün edýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzy ähli ugurlar boýunça ösdürmek babatda giň gerimli işleri alyp barýan hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, halk bähbitli, adamzat ähmiýetli tutumly işleriniň mydama rowaçlyklara beslenmegini tüýs ýürekden arzuw edýäris.

Şöhrat MÜLKIÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň Aşgabat şäher gümrükhanasynyň harby gullukçysy, maýor. Surata düşüren Şamyrat MUHAMMETGURBANOW.

Şu gün — 14-nji sentýabrda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisi açylýar

Şu gün Ýer ýüzünde köptaraplaýyn gepleşikler üçin ýeke-täk forum bolup hyzmat edýän Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý mejlisi resmi taýdan öz işini tamamlaýar. Tutuş dünýäni gurşap alan adatdan daşary ýagdaýlara garamazdan, ýylyň dowamynda Baş Assambleýanyň plenar mejlisleriniň 103-siniň, ýokary derejeli duşuşyklaryň 16-synyň, ýörite mejlisleriň 2-siniň geçirilmegini, ählumumy gün tertibiniň derwaýys meseleleri boýunça Kararnamalaryň 320-den gowragynyň kabul edilmegini bolsa onuň üstünlikleriniň hataryna goşup bileris. Şunda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisinde wise-başlyklyk eden Bitarap Türkmenistanyň tagallalary, öňe süren halkara başlangyçlary aýratyn nygtalmaga mynasypdyr. Bu jogapkärli wezipäni indi 6-njy gezek abraý bilen ýerine ýetiren ýurdumyz şu gün — 14-nji sentýabrda badalga alýan 76-njy mejlisde-de ileri tutýan garaýyşlaryny, milli Lideriniň täzeçil tekliplerini dünýä bileleşigine hödürlär.

Geljek ýylyň 2-nji martynda Birleşen Milletler Guramasyna agza bolmagynyň 30 ýyllyk ýubileýini bellejek Türkmenistan geçen taryhy döwrüň dowamynda bu abraýly düzümiň ygtybarly hyzmatdaşyna, özboluşly daşary syýasy derejesi bilen, Merkezi Aziýada parahatçylygy berkitmekde onuň hakyky daýanjyna öwrüldi. Türkmenistan bilen Milletler Bileleşiginiň strategik hyzmatdaşlygy hakynda gürrüň edenimizde, biz munuň hakykatdan-da, şeýledigini anyk delillendirýän maglumatlary öwran-öwran gaýtalaýarys. Bu gün gündelik durmuşymyza ornan bu hakykat dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan hem biragyzdan ykrar edilýär, Bitaraplyk derejesi BMG tarapyndan iki gezek goldanylan türkmeniň sözi bitewülige, raýdaşlyga, nurana geljegi gurmaga çagyryş bolup ýaňlanýar. Hormatly Prezidentimiziň 1-nji sentýabrda talyplardyr mekdep okuwçylarynyň öňünde geçen taryhy sapagynda buýsanç bilen nygtaýşy ýaly, biziň halkara başlangyçlarymyz Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly düzümler tarapyndan yzygiderli goldanyp gelinýär. Şeýdip, gönezliginde parahatçylygy döretmek sungaty duran Bitaraplyk syýasatymyzyň netijesinde, dünýäniň geosyýasy giňişliginde «Türkmenistan» atly parlak ýyldyz döredi.

Geosyýasy giňişlikde dörän «Türkmenistan» atly parlak ýyldyzyň has-da ýalkym saçmagynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýiti pähim-parasadynyň, daşary syýasat strategiýasynyň netijeliliginiň gymmatly orun eýeleýändigini ilkinji nobatda aýtmak zerur. Çünki käbir ýewropaly diplomatlaryň pikiriçe, diplomatiýa ylym bilen deňeşdirilende, köp derejede sungatdyr. Şeýle diýmek bilen, olar daşary syýasaty amala aşyrmaga gatnaşýanlaryň şahsy häsiýetlerine has ýokary ähmiýet berýärler. Täze taryhy şertlerde hormatly Prezidentimiz türkmen diplomatiýasynyň parahatçylyk söýüjiligiň, ylalaşyklylygyň diplomatiýasy, Bitaraplygyň türkmen nusgasynyň bolsa parahatçylyk döretmegiň sungaty hökmünde Ýer ýüzünde ykrar edilmegini gazandy. Diňe Baş Assambleýanyň 75-nji mejlisiniň dowamynda türkmen diplomatiýasynyň gazanan üstünliklerine gysgaça ser salanymyzda-da, muňa anyk göz ýetirip bileris:

Türkmenistan tamamlanan ýubileý mejlisde wise-başlyklyk etdi.

Bir ýyllyk mejlisiň dowamynda Türkmenistanyň öňe süren başlangyçlary esasynda «Halkara parahatçylygy, howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda hem-de durnukly ösüş işinde bitaraplyk syýasatynyň orny», «Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny», «Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek», «Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamalaryň 4-si kabul edildi.

Ýurdumyz 2022 — 2024-nji ýyllar döwri üçin BMG-niň Gender deňligi hem-de zenanlaryň hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmek meseleleri boýunça düzüminiň Ýerine ýetiriji geňeşiniň (BMG — Zenanlar) agzalygyna, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň 2021 — 2023-nji ýyllar döwri üçin wise-başlyklygyna saýlanyldy.

6-njy awgustda Hazaryň türkmen kenarynda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň jemleri boýunça kabul edilen Bilelikdäki Beýannama hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogynyň Jarnamasy BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň resminamasy hökmünde kabul edildi.

Baş Assambleýanyň ýubileý mejlisiniň Türkmenistanyň başlangyjy bilen «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen ýylda geçmegi bolsa guramanyň dünýä syýasatynda parahatçylyk hem-de özara ynanyşmak medeniýetini berkitmek boýunça tagallalaryny işjeňleşdirmekde ýurdumyzyň aýratyn goşandydyr.

XXI asyryň ählumumy howpuna öwrülip, giň geografik çäkleri gurşap alan koronawirus ýokanjynyň ýaýramagyna garşy göreşmek bilen baglylykda, Milletler Bileleşiginde ýurdumyzyň öňe sürýän başlangyçlarynda lukmançylyk diplomatiýasy ugrunyň kemala gelendigine ünsi çekmek zerur. Bu barada milli Liderimiz şu ýylyň 5-nji iýulynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyr bilen geçiren duşuşygynda-da aýratyn nygtap, şeýle diýdi: «Häzirki wagtda koronawirus pandemiýasy dünýä jemgyýetçiligi üçin esasy howplaryň biri bolmagynda galýar. Türkmenistan BMG-niň Baş sekretarynyň çagyryşlaryny hem-de Baş Assambleýanyň 75-nji mejlisiniň Başlygynyň bu wehime garşy göreşmek we onuň ykdysady hem-de durmuş taýdan ýaramaz täsirlerini peseltmek boýunça halkara tagallalary birleşdirmek baradaky başlangyçlaryny doly goldaýar». Şoňa görä-de, geçen ýylda öňe sürlen teklipler dowam etdirilip, nobatdaky, 76-njy mejlisde-de bu ugur Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlarynyň hatarynda ilkinji orunda kesgitlendi.

Hususan-da, bu ýerde gürrüň BSGG-niň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak, koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin Ýörite maksatnamany düzmek, guramanyň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini döretmek, Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa merkezini açmak barada barýar. Şunda ýurdumyzyň garaýşy üýtgewsizdir: Türkmenistan koronawirusyň ýaýramagy bilen bagly meseleleriň syýasylaşdyrylmagyny ýol berilmesiz hasaplaýar hem-de gurama agza döwletleri bu howpa garşy göreşde jebislige, raýdaşlyga çagyrýar.

Elbetde, häzirki zaman dünýäsinde adamzadyň ýüzbe-ýüz bolýan howpy diňe pandemiýa däl, deňsizlik, özara ynamyň pese gaçmagy, howanyň üýtgemegi, terrorçylykly hereketler, syýasy gapma-garşylyklar, migrasiýa meseleleri... hem ählumumy gün tertibiniň tizden-tiz çözgüdi tapylmaly ugurlarynyň hataryna girýär. Çünki hut şu kynçylyklar «Gün tertibi — 2030-yň» durmuşa geçirilmegini bökdäp, bu babatda adamzadyň tagallalarynyň birleşdirilmegini derwaýys zerurlyga öwürýär. Baş Assambleýanyň mejlisleri bolsa bilelikde bir meýdança ýygnanyp, geljek üçin anyk çelgileri kesgitlemäge, olar boýunça netijeli çözgütleri kabul etmäge mümkinçilik berýär.

Şeýle mümkinçilikden peýdalanyp, Türkmenistan 76-njy mejlisde-de agzalan ugurlaryň ählisi babatda öz çemeleşmelerini beýan eder. Olaryň hatarynda halkara syýasatdan başlap, howpsuzlyk meseleleri, Merkezi Aziýada, şol sanda Owganystanda parahatçylygy pugtalandyrmak, kiberjenaýatçylyga garşy göreşmek, adam hukuklaryny goramak, ulag, energetika, ekologiýa, bir söz bilen aýdylanda, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen bagly täze teklipdir başlangyçlaryň birnäçesi bar. Munuň özi Bitarap Türkmenistanyň hemişe parahatçylygyň, agzybirligiň, abadan durmuşda ýaşamagyň tarapdarydygyny, şu asylly ýörelgäni dowam etdirip, ýakyn-u-alysdaky döwletler, iri halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy barha ösdürýändigini görkezýär. Milliardlarça ynsana has oňat geljegi gurmaga umyt berýän Birleşen Milletler Guramasy bolsa, hormatly Prezidentimiziň yzygiderli nygtaýşy ýaly, biziň ýurdumyz üçin möhüm, ileri tutulýan hyzmatdaş bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar.

Aýgül RAHYMOWA.

«Türkmenistan».

Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşinde gazanylýan üstünlikler her birimizde buýsanç duýgusyny döredýär. Şu ýylyň 8 aýynyň jemlerine bagyşlanyp, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň 10-njy sentýabrynda wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen mejlisinde geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi içerki önümiň 5,5 göterim ýokarlanandygy bellenildi. Bu görkeziji dünýäde ýiti ýokanç keseliň ýaýramagy bilen bagly ýüze çykan amatsyz ýagdaýlarda hem milli ykdysadyýetimizde durnukly ösüşiň üpjün edilýändigini ýene-de bir gezek tassyklady. Ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşinde gazanylan oňyn netijeleriň köp babatda döwletiň oýlanyşykly we işjeň alyp barýan hereketleriniň, hususan-da, milli ykdysady ulgamyň ýagdaýyny yzygiderli derňemegiň esasynda ileri tutulýan pudaklaryň, milli öndürijileri höweslendirmegiň, goramagyň usullaryny dogry kesgitlemegiň esasynda mümkin bolandygy aýratyn nygtalmaga mynasypdyr.

Häzirki döwür dünýä ykdysadyýetiniň ählumumylaşmagy bilen häsiýetlendirilýär. Bu umumy ykdysady giňişlikde ýüze çykýan ýiti bäsdeşlik her bir döwletiň onda tutýan ornuny pugtalandyrmak üçin, ilkinji nobatda, milli ykdysadyýetiniň ösüşe ukyplylygyny üpjün etmegi gün tertibiniň wajyp meselesine öwürdi.

Jemi içerki önümiň depginli ösüşi ykdysadyýetiň ösüşe ukyplylygyny, durnukly ösýändigini aňladýan görkezijileriň biri bolup durýar. Anyk sanlar bilen aňladylýan bu statistiki görkezijiniň binýady her birimiziň asylly zähmetimizden başlap, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda ýerine ýetirilýän işlerdir döwlet derejesinde kabul edilýän dürli çözgütleriň esasynda emele gelýär. Netije hemişe döwrüň çagyryşlaryna wagtynda düşünmek, bar bolan mümkinçiliklerden ugur almak bilen bagly. Bu durmuşda subut edilen hakykat bolup, ykdysadyýet babatda hem ol öz manysyny ýitirmeýär.

Dünýä giňişliginde we ýurduň içinde emele gelen täze şertleri nazara alyp, döwrüň talaplaryna laýyklykda ykdysady strategiýa düzedişleriň girizilmegi onuň oýlanyşykly alnyp barylýandygyndan nyşan. Şunda onuň ileri tutulýan ugurlarynyň dogry kesgitlenmegi ösüşlerde we oňyn özgertmelerde öz aýdyň beýanyny tapýar.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň sekiz aýynyň dowamynda ýurdumyzyň ykdysadyýetinde gazanylan netijeler munuň şeýledigine doly şaýatlyk edýär. Bu oňyn netijeleriň milli Liderimiz tarapyndan oýlanyşykly amala aşyrylýan diwersifikasiýa syýasatynyň esasynda mümkin bolandygy guwanarlykly ýagdaýdyr. Geçen Hökümet mejlisinde hormatly Prezidentimiziň: «Dürli pudaklarda bar bolan uly mümkinçilikleri netijeli peýdalanyp, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi dowam etmelidiris» diýip bellemegi bu ösüş ugrunyň uzak menzilleri nazarlaýan ugurdygyny, onuň ýurdumyzyň şu günki we ertirki abadan durmuşyny üpjün etmekde ähmiýetiniň uludygyny görkezýär.

Aslynda, mazmuny boýunça, «ykdysadyýet» diýlip girdeji almagyň çeşmesine düşünilýär. Ykdysadyýetiň diwersifikasiýalaşdyrylmagy bolsa harytlary öndürmekden we hyzmatlary ýerine ýetirmekden gelýän girdeji çeşmeleriniň ugurlarynyň artdyrylmagyny aňladýar. Ýagny ykdysady sektorlaryň sanynyň artdyrylmagy netijesinde, milli ykdysadyýet köpugurly ösüşe eýe bolýar. Şunda diwersifisirlenen ýa-da köpugurly ösdürilýän ykdysadyýet diýlip, haýsy-da bolsa bir haryda, hyzmata ýa-da ykdysadyýetiň bir pudagyna garaşsyzlygy aňlatmak bilen, ol bir wagtda goşulan gymmaty döredýän birnäçe pudaklaryň ösdürilmegi esasynda kemala gelýär.

Dünýä ýurtlarynyň aglabasynyň häzirki zaman syýasy we ykdysady ýagdaýynda durnuksyzlygyň dowam edýän şertlerinde ýurdumyzyň ykdysady ulgamyny pugtalandyrmak möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Dünýä tejribesinden görnüşi ýaly, diwersifikasiýa esasynda ösdürilýän ykdysadyýetler özüniň durnuklylygy bilen tapawutlanýar. Çünki ykdysadyýetiň diwersifikasiýalaşdyrylmagy makroykdysady deňagramlylygy saklamaga päsgel berýän ýurduň ol ýa-da beýleki önümçilik we eksport ýöriteleşmesine garaşlylygy azaldýar, içerki we daşarky amatsyz şertlerde hem ykdysady howpsuzlygy pugtalandyrýar, täze, tehnologik taýdan has çylşyrymly bolan önümleri, şeýle-de importy çalyşýan önümleri öndürmek üçin şertleri döredýär.

Häzirki dowam edýän maliýe-ykdysady çökgünlik, şeýle-de dünýäde koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy bilen bagly daşarky amatsyz täsirler ykdysadyýeti köpugurly ösdürilýän ýurtlaryň köp artykmaçlyklardan peýdalanýandygyny äşgär etdi. Ýurdumyzda esasy makroykdysady görkezijileriň biri bolan jemi içerki önümiň ösüş depgininiň ortaça 5-6 göterim derejede saklanmagy strategik ugruň dogry kesgitlenendigini alamatlandyrýar.

Ýurdumyzda her ýyl gurlup, işe girizilýän önümçilik kuwwatlyklary we durmuş maksatly desgalardyr binalar amala aşyrylýan diwersifikasiýa syýasatynyň anyk netijeleri bolup durýar. Diňe şu ýylyň dowamynda olaryň 50-den gowragynyň ulanylmaga berilmegi, şeýle-de Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän aýynda ýene-de 4-sini ulanmaga bermek boýunça häzirki döwürde degişli işleriň alnyp barylmagy Türkmenistanyň diňe bir Merkezi Aziýada däl, eýsem, tutuş dünýäde gurujy döwlet hökmündäki ornunyň has-da pugtalanýandygynyň aýdyň güwäsidir.

Milli derejede ykdysadyýetiň diwersifikasiýasy gorlary çäkli ykdysady binýada garaşlylygy azaltmak ýoly bilen gazanylýar. Tebigy serişdelere baý ýurtlarda diwersifikasiýa syýasaty gazylyp alynýan pudagyň önümçilik binýadyny azaldyp, önümçilik we tebigy serişdelere dahylly bolmadyk pudaklary ösdürmegi maksat edinýär. Bu syýasaty senagatlaşdyrmak syýasaty diýip hem atlandyryp bolar. Senagatlaşdyrmak syýasaty senagaty döwrebaplaşdyrmakdan, şol sanda bar bolan tebigy we ykdysady serişdeleri dolanyşyga çekmekden, senagatyň däp bolan pudaklary bilen bir hatarda önümçiligiň ileri tutulýan täze ugurlaryny döretmekden, sebitleriň senagat kuwwatyny güýçlendirmekden we innowasiýalaryň esasynda olaryň ösüşini üpjün etmekden ybaratdyr. Ýurdumyzyň ykdysady strategiýasynda gaýtadan işleýän, dokma, gazhimiýa senagatlarynyň ösüşiniň ileri tutulýan ugur hökmünde kesgitlenmegi we bu ugurlarda gazanylan üstünlikler köpugurly ösdürilýän ýolda ýetilen menzillerdir.

Häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyz tarapyndan senagatlaşdyrmak syýasatynyň milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýalaşdyrylmagy bilen utgaşyklylykda alnyp barylmagy oňyn durmuş-ykdysady netijeleri gazanmakda biri-biri bilen baglanyşykly bolan we biri-birini şertlendirýän bu iki ugruň ähmiýetiniň ýokarydygyny görkezýär. Şunda importyň ornuny tutýan eksporta gönükdirilen senagat strategiýalarynyň amala aşyrylmagy netijesinde, ýurdumyzda ykdysadyýetiň köpugurly ösüşiniň üpjün edilýändigi äşgär bolýar. Importy çalyşýan önümçiligiň esasy maksady daşary ýurtlarda öndürilýän önümleri ýurduň içinde öndürmek üçin öndürijileri höweslendirmekden ybaratdyr. Eksporta gönükdirilen senagatlaşdyrmak bolsa eksport önümlerini öndürýän pudaklara goldaw bermek bilen, daşary ýurt bäsdeşleri üçin ýerli bazarlary açýar we munuň netijesinde senagatlaşdyrmak çaltlandyrylýar. Mundan başga-da, eksporty höweslendirmäge gönükdirilen maliýe serişdeleriniň beýleki pudaklara garanyňda has netijeli we çalt özüni ödemegi bu ugry özüne çekiji edýär.

Ýurdumyzda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak we daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça häzirki döwürde amala aşyrylýan maksatnamalaýyn işleriň dowam etdirilmegi döwrüň talabydyr. Daşary söwda ulgamyndaky häzirki ýagdaýyň durnuksyz häsiýeti importyň ornuny tutýan önümçiligi ösdürmegiň ähmiýetini artdyrýar. Geçen Hökümet mejlisinde Gahryman Arkadagymyzyň hususy işewürligi ösdürmek, telekeçileri ykdysadyýetimizde özgertmeleri geçirmäge giňden çekmek boýunça döwlet syýasatynyň dowam edýändigini bellemegi bu ugurda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmekde telekeçilik ulgamyna aýratyn ornuň degişlidigine şaýatlyk edýär.

Mälim bolşy ýaly, milli öndürijileriň tutýan ornunyň pugtalanmagy ýurduň ykdysady ösüşine döwletiň goşulyşmagynyň derejesini azaltmaga mümkinçilik döredýär. Häzirki döwürde ýurdumyzda öndürilýän jemi içerki önümde hususy bölegiň paýynyň 70 göterime golaý bolmagy bazar ykdysadyýetiniň ösdürilýändigini alamatlandyrýan görkezijileriň biridir. Bu anyk maglumat döwlet derejesinde kabul edilýän çözgütleriň, maksatnamalaryň ýurdumyzda bazar gatnaşyklaryny ösdürmäge ýardam berýändigini görkezýär.

Maýagözel BABAÝEWA,

Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň başlygynyň orunbasary, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda ýurdumyzyň abadançylygynda, halkymyzyň bagtyýarlygynda baş baýramymyz barha ýakynlaşýar. Munuň özi Türkmenistanyň milli baýramy – Garaşsyzlyk günüdir. Şu günler ýurdumyzda bu baş baýramymyz mynasybetli täze binalar, desgalar açylyp, ulanmaga berilýär. Şu ýylyň güýz paslynyň ilkinji aýynda mukaddes Garaşsyzlygymyza 30 ýylyň dolmagy bu baýramy has-da dabaralandyrýar.

Garaşsyzlygymyzyň gazanylmagy ata Watanymyzyň şöhratly taryhynda şanly waka boldy. Garaşsyzlygymyzyň gazanylmagy bilen ata-babalarymyzyň özbaşdaklyk, erkinlik, beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň berkarar döwlet baradaky arzuwlary hasyl boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow: «Garaşsyzlyk berkarar döwletimiziň synmaz binýady, bagtyýar durmuşymyzyň mizemez esasydyr. Döretmäge we gurmaga güýç-kuwwat berýän hem-de milletimizi beýik maksatlara birleşdirýän mukaddes düşünjedir» diýip belleýär.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe halkymyz bu baş baýramyny ajaýyp zähmet üstünliklerine, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny aýan edýän, ony durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde uly ähmiýete eýe bolan dürli maksatly, döwrebap täze desgalaryň açylyş dabaralaryna besläp şöhratlandyrýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýen şygar astynda geçýän şu ýylyň dowamynda Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli gurlup ulanylmaga berlen desgalar we binalar munuň aýdyň subutnamasydyr. Şolaryň hatarynda ýaşaýyş jaýlaryň toplumy-da, «Türkmeniň ak öýi» binalary-da, dürli pudaklara degişli önümçilik düzümler-de bar.

Hormatly Prezidentimiz: «Türkmenistanda ýokary tehnologiýaly senagat toplumlary kemala gelýär» diýip belleýär. Şu ýylyň 23-nji awgustynda hormatly Prezidentimiziň Mary welaýatyna amala aşyran iş saparynda ägirt uly «Galkynyş» gaz känindäki nobatdaky guýularyň gurluşygyna badalga bermegi munuň aýdyň subutnamasy boldy. Bu şanly waka Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp garşylamak boýunça ýaýbaňlandyrylan çareleriň çäklerinde bolup geçdi.

Gahryman Arkadagymyzyň gurluşygyna badalga beren täze guýulary gaz pudagynda türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň yzygiderli ösdürilýändigini aýan edýär. Şeýle hem bu täze gaz guýularynyň işe girizilmegi ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagynda, halkymyzyň abadançylygyny has-da gowulandyrmakda uly ähmiýete eýe bolýar. Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda iri dokma toplumynyň açylyp, ulanylmaga berilmegi hem möhüm waka boldy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän giň gerimli işler, şeýle hem halkymyzyň agzybirligi, jebisligi bilen mukaddes Garaşsyzlygymyz berkarar döwletimiziň binýadyny berkidýär.

Ýurdumyzy ösüşe besläp öňe alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Alladurdy LOLLYKOW,

Aman Kekilow adyndaky Mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy.

Milli Liderimiziň bu sözleri taryhy waka — Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna taýýarlyk görmegiň nyşany astynda geçen hepdäniň wakalarynyň aýdyň şygary boldy. Ýurdumyz bu şanly senäni öz ösüşiniň belent sepgitleri bilen garşylaýar.

Şu ýubileý ýylynda ýurdumyzyň oňyn netijeleri gazanmagynda halkymyzyň jebisligine we agzybirligine uly orun berilýär. Olaryň ruhubelentlik bilen çekýän zähmeti netijesinde, Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiz ösüşiň we abadançylygyň täze, belent sepgitlerine tarap ynamly öňe barýar.

6-njy sentýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Maslahatda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryny amala aşyrmak, ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň ýetip gelýän 30 ýyllyk şanly senesi mynasybetli geçiriljek dabaralara taýýarlyk görmek, möwsümleýin oba hojalyk işlerini guramaçylykly geçirmek boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz geljek ýylyň hasylynyň düýbüniň tutulýan günlerinde güýzlük bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlere laýyklykda we ýokary hilli geçirilmeginiň zerurdygyna hem-de oba hojalyk tehnikalarynyň we beýleki gurallaryň ekişde doly güýjünde işledilmeginiň, kärendeçileriň ýokary hilli tohumlar bilen üpjünçiliginiň berk gözegçilikde saklanmalydygyna ünsi çekdi.

Şunuň bilen bir hatarda, pagta ýygymyna guramaçylykly taýýarlanmagyň, güýzlük ýeralmadan, gök we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak üçin ideg işlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýola goýmagyň ähmiýeti nygtaldy.

Kabul edilen döwlet maksatnamalaryndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin önümçilige häzirki zaman öňdebaryjy tejribäni, täzeçil usullary we sanly ulgamy has işjeň ornaşdyrmak zerurdyr.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şanly sene mynasybetli meýilleşdirilen ähli çäreleriň ýokary guramaçylykly geçirilmelidigi barada aýdyp, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň öňde duran taryhy mejlisiniň ähmiýetini aýratyn belledi.

Iş maslahatynyň barşynda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň ýakynda geçiriljek nobatdaky mejlisine hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň ýolbaşçylygyndaky hökümet wekiliýetiniň Özbegistan Respublikasyna ýakynda boljak saparyna görülýän taýýarlyk meselesine garaldy.

Bellenilişi ýaly, ýokary derejedäki duşuşyklaryň we gepleşikleriň dowamynda gazanylan ylalaşyklar, geljegi uly meýilnamalar iki ýurduň arasynda özara bähbitlere laýyk gelýän syýasy, söwda we medeni gatnaşyklary has ýokary derejä çykarmaga gönükdirilendir.

Döwlet Baştutanymyz “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýyl üçin kesgitlenen ähli wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyny nygtady. “Şöhratly senelere zähmet sowgatlary bilen barmak halkymyzyň asylly däbidir” diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

7-nji sentýabrda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisini geçirdi. Onda harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň sekiz aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijelerine hem-de bu düzümleriň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, şol sanda döwletiň howpsuzlygyny, jemgyýetiň durnuklylygyny üpjün etmek, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak bilen baglanyşykly möhüm meselelere garaldy.

Milli Liderimiz öňdebaryjy tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmagyň hasabyna Goranmak ministrliginiň we onuň garamagyndaky edaralaryň işini kämilleşdirmegiň amala aşyrylýan harby özgertmeleriň ileri tutulýan wezipeleriniň biridigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz goşunlaryň ähli kysymlarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmaga mundan beýläk-de aýratyn ähmiýet bermegiň wajypdygyny nygtap, harby gullukçylaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak üçin möhüm çäreleri görmegi tabşyrdy. Ýaş serkerdeleriň hem-de çagyryş boýunça harby gullugy geçýän esgerleriň arasynda watançylyk-terbiýeçilik işleri ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Garaşsyz Türkmenistanyň Milletler Bileleşigi tarapyndan berlen Bitaraplyk derejesine hemişe ygrarly boljakdygyny aýtdy. Bitaraplyk hukuk ýagdaýy Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmegiň möhüm şerti bolup durýar.

Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli guraljak baýramçylyk çäreleri hem-de şanly senäniň hormatyna geçiriljek dabaraly harby ýöriş bilen baglanyşykly birnäçe anyk tabşyryklar berildi.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygynyň we Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda öňde boljak Halk Maslahatynyň mejlisini guramaçylykly geçirmek, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly ýubileýini baýram etmek hem-de täze, iri desgalaryň birnäçesiniň açylyşy bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mundan başga-da, dürli düzümleriň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň, önümçilige öňdebaryjy tejribäni, täzeçil tehnologiýalary we sanly ulgamy ornaşdyrmagyň möhümdigi barada aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny kämilleşdirmek, onda hakyky demokratik ýörelgeleri berkarar etmek boýunça Halk Maslahatynyň işiniň örän wajypdygyny belledi. Milli Liderimiz Garaşsyz Türkmenistanyň düýpli özgertmeler ýoluna düşüp, kanunyň üpjün edilmegini, raýatlaryň bähbitleriniň, hukuklarynyň we azatlyklarynyň goralmagyny döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde yglan edendigini aýtdy. Şu ýörelgelerden ugur alnyp, jemgyýetçilik ösüşiniň durnuklylygyny üpjün etmäge hem-de halkymyzyň agzybirligini berkitmäge ýardam bermäge gönükdirilen giň gerimli işler yzygiderli geçirilýär. Şoňa görä-de, bu ugurda öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde mundan beýläk-de tagallalar gaýgyrylmaly däldir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň baýram edilmegi baradaky meselä degip geçip, bu şöhratly senäniň türkmenistanlylaryň durmuşynda ýatdan çykmajak waka öwrülmelidigini belläp, şu ýylda ulanylmaga berilýän desgalaryň aýratyn ähmiýetini nygtady.

10-njy sentýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda halk hojalyk toplumynyň pudaklarynda şu ýylyň sekiz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri jemlenildi hem-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň wajyp meselelerine garaldy.

Şu ýylyň ýanwar — awgust aýlarynda jemi içerki önümiň durnukly ösüşi üpjün edildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümçiligiň mukdary 5,5 göterim ýokarlandy, bölek satuw haryt dolanyşygy 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 17 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň möçberi 9,6 göterim artdy.

Hasabat döwrüniň jemleri boýunça Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 114,5 göterime, çykdajy bölegi bolsa 97,5 göterime deň boldy.

Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk haky geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim köpeldi. Aýlyk haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary doly maliýeleşdirildi.

Oba milli maksatnamasynyň rejelenen görnüşini ýerine ýetirmegiň çäklerinde, durmuş maksatly desgalaryň 102-sinde, şol sanda suw arassalaýjy desgalaryň 35-sinde, meýdany 129,1 müň inedördül metr bolan ýaşaýyş jaýlarynyň, inženerçilik ulgamlarynyň gurluşygy dowam etdi. 1 milliard 449,1 million manat möçberinde düýpli maýa goýum serişdeleri özleşdirildi.

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Döwlet býujeti boýunça teklipleri taýýarlamagy we ony Ministrler Kabinetiniň garamagyna bermegi tabşyrdy. Baş maliýe meýilnamasynyň taslamasynda geljek ýylda aýlyk haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň ortaça 10 göterim köpeldilmegi göz öňünde tutulmalydyr.

Milli Liderimiz ykdysadyýetimiziň ýagdaýyny seljermegi dowam etmek hem-de emele gelýän ýagdaýlardan ugur alyp, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň garaşylýan netijelerini anyk kesgitlemek barada degişli tabşyryklary berdi. Şol bir wagtyň özünde döwletimizi ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň ýerine ýetirilmeginiň wajypdygy bellenildi. Munuň özi dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýaramaz ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini gysga we orta möhletde azaltmaga mümkinçilik berer.

Döwlet býujetiniň girdejilerini artdyrmak üçin zerur çäreleri görmek, kabul edilen maksatnamalary maliýeleşdirmegiň goşmaça çeşmelerini gözlemek öňde durýan işleriň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň pudaklaýyn edaralarynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek maksady bilen, bu ugurda öňde durýan anyk wezipeler barada aýdyp, nebitiň çykarylýan möçberlerini artdyrmagyň, nebiti gaýtadan işleýän kärhanalaryň doly güýjünde işledilmeginiň, suwuklandyrylan gazyň we beýleki önümleriň öndürilýän mukdaryny köpeltmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kiçi we orta telekeçiligi goldamak, milli ykdysadyýetimiziň hususy böleginiň ösdürilmegine ýardam bermek, häzirki zaman işewürlik ulgamyny döretmek, daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly önümçilikleriň möçberlerini artdyrmakda usulyýet goldawyny bermek, harytlary ýerlemegiň täze bazarlaryny, usullaryny gözlemäge ýardam etmek boýunça işleri dowam etmek barada görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz 2022-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekip, geljek ýylda ýurdumyzda gurluşyk işleriniň möçberiniň düýpli artjakdygyny belledi hem-de gurluşyk senagatynyň ösdürilmegine, täze önümhanalaryň, kärhanalaryň gurluşygyna aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Şeýle hem ýaşaýyş jaýlarynyň, döwrebap şäherçeleriň, durmuş maksatly desgalaryň, aýratyn-da, Ahal welaýatynyň täze dolandyryş merkezinde meýilleşdirilen desgalaryň gurluşygy boýunça işleriň depginini güýçlendirmegiň möhümdigine üns çekildi hem-de ýurdumyzyň içinde energetika halkasyny döretmegiň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamy gurmagy dowam etdirmegiň zerurdygy nygtaldy.

Döwlet Baştutanymyz oba hojalyk önümleriniň öndürilýän möçberini köpeldip, daşary ýurtlardan getirilişini azaltmagyň, şonuň ýaly-da, içerki bazarlarymyzy özümizde öndürilen önümler bilen üpjün etmegiň zerurdygyny aýtdy hem-de ýurdumyzda maldarçylygy ösdürmek we mallaryň baş sanyny artdyrmak boýunça hem zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýaşlary goldamak boýunça maksatnamalar toplumyny taýýarlamagyň, eger zerur bolsa, bu maksatnamalara kanunçylyk derejesinde Milli Geňeşiň Mejlisinde garamagyň möhümdigini aýtdy.

Medeniýet ulgamynyň öňünde durýan esasy wezipeler Garaşsyz ýurdumyzda bolup geçýän wakalary köpräk döredijilikli beýan etmekden, baýramçylyklar we şanly seneler mynasybetli göz öňünde tutulan medeni çäreleri ýokary derejede guramaçylykly geçirmekden ybaratdyr.

Milli Liderimiz ulag-kommunikasiýa ulgamynyň öňünde durýan wezipeleri kesgitläp, bu ulgamyň işiniň düşewüntliligini ýokarlandyrmak, agentlikleriň işlerini, şol sanda sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly kämilleşdirmek üçin bar bolan mümkinçilikleri doly herekete getirmegiň zerurdygyny belledi.

Halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek babatynda bolsa Türkmenistan oňyn Bitaraplyk, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de “Açyk gapylar” ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy strategiýany durmuşa geçirmek bilen, mundan beýläk-de sebitiň we dünýäniň ýurtlary bilen köpugurly hyzmatdaşlygy, abraýly halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürer.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda sekiz aýda ýerine ýetirilen işleriň jemini jemläp, Ýer ýüzünde koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy we onuň dünýä ykdysadyýetine ýetirýän ýaramaz täsiri sebäpli ýüze çykýan daşarky ýagdaýlara garamazdan, ýubileý ýylynda hem Garaşsyz döwletimiziň kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, sekiz aýyň dowamynda depginli ösmegini dowam edendigini belledi. Hasabat döwründe ýurdumyzda jemi içerki önümiň ösüşi 6,2 göterim derejede saklandy. Berkarar Watanymyzda iri senagat we durmuş desgalarynyň gurluşygy depginli dowam edýär. Bu desgalaryň hatarynda täze şäherçelerdir ýaşaýyş jaýlaryny, dynç alyş we sagaldyş merkezlerini, mekdepleridir çagalar baglaryny hem-de ençeme beýleki desgalary görkezmek bolar.

Bellenen meýilnamalara laýyklykda, şu ýylda 30 sany iri desganyň ýerine 56 sany desga işe girizildi. Ýylyň ahyryna çenli ýene-de ençeme desganyň ulanylmaga berilmegi göz öňünde tutulýar. Hasabat döwründe umumy meýdany ýarym million inedördül metre golaý ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berildi.

Ylym-bilim ulgamlarynda özgertmeler dowam edýär, önümçilikler döwrebaplaşdyrylýar, bazar ykdysadyýeti emele gelýär, nebitgaz ýataklary özleşdirilip, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik we aragatnaşyk ulgamlarynyň hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy alnyp barylýar. Şeýle hem beýleki halkara taslamalary amala aşyrmaga taýýarlyk görülýär.

Döwlet Baştutanymyz şu ýubileý ýyly üçin wezipeleriň Ministrler Kabinetiniň geçen ýarym ýylyň jemlerine bagyşlanan mejlisinde hem-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda anyk kesgitlenendigini, bu wezipeleriň köp işleri amala aşyrmagy talap edýändigini nygtady.

Şoňa görä-de, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmegiň we beýleki döwletlere iberilýän harytlaryň möçberini artdyrmagyň Döwlet maksatnamalarynyň ýerine ýetirilişine goşmaça itergi berilmelidigine aýratyn üns çekildi. Dürli pudaklarda bar bolan uly mümkinçilikleri netijeli peýdalanyp, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi dowam etmelidiris. Ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň sanawyny we eksport edilýän ugurlaryny giňeltmelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Kabul edilen Maksatnamalara laýyklykda, ykdysadyýetimizi bazar şertlerine geçirmek, şeýle hem Garaşsyz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň hatyrasyna häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda işläp we ýolbaşçylyk edip biljek başarnykly, ýaş, sowatly, gujur-gaýratly ýolbaşçylary taýýarlamak möhüm mesele bolup durýar.

Geçen şenbe güni gurluşyk, energetika we jemagat hojalygy işgärleriniň hünär baýramy bellenildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Gutlagynda belleýşi ýaly, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ýetýän belent sepgitlerinde gurluşyk, energetika we jemagat hojalygy pudaklaryna uly orun degişlidir. Olaryň işlerini kämilleşdirmek üçin mundan beýläk-de döwlet goldawy berler, sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly olaryň işleriniň netijeliligi ýokarlandyrylar.

10-njy sentýabrda onlaýn tertipde Russiýa Federasiýasynyň Astrahan oblastynyň edara ediş merkezinde Azerbaýjan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Gazagystan Respublikasynyň, Russiýanyň, Özbegistan Respublikasynyň hem-de Türkmenistanyň wekilleriniň gatnaşmagynda VI Hazar mediaforumy geçirildi. Mediaforumyň gün tertibiniň esasy meselesi syýahatçylyk we etnomedeni kommunikasiýa bilen baglanyşykly boldy. Täze maglumat kommunikasiýalary ulgamynda aň-bilim media-taslamalar ýaly meseleler hem ara alnyp maslahatlaşyldy.

Forumyň çäklerinde “Serhetsiz Hazar” atly halkara bäsleşigiň jemleri jemlenildi. “Neýtralnyý Turkmenistan” gazetiniň işgärleri hem “FotoHazar” we “Tomaşaçylaryň göwnünden turmak baýragy” ugurlarynda bäsleşigiň ýeňijileri boldular.

8-nji sentýabrda Türkmenistanda pagta ýygymyna köpçülikleýin girişildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ak pata bermegi bilen Ahal, Balkan, Lebap we Mary welaýatlarynda bu möhüm oba hojalyk möwsümi badalga aldy. Toprak-howa şertlerine laýyklykda, pagta ýygymy Daşoguz welaýatynda 15-nji sentýabrda başlanar. Şu ýyl ýurdumyz boýunça 620 müň gektar meýdandan “ak altynyň” 1 million 250 müň tonnasyny ýygnamak göz öňünde tutulýar. Täze hasyly kabul etmek üçin harmanhanalaryň 122-si, pagta arassalaýjy kärhanalaryň 39-sy taýýarlanyldy.

Ýygym möwsüminde “John Deere 9970” kysymly pagta ýygýan kombaýnlaryň bir müňüsi, pagta daşamak üçin ýük awtoulaglarynyň 2 müň 227-si, traktorlaryň 2 müň 301-si we traktor tirkegleriniň 3 müň 620-si ulanylar. Pagtany maşyn bilen ýygmaga girişilmezden öň, gowaçanyň ýapragyny düşürmek üçin defoliant zerur mukdarda satyn alyndy. Hemişe bolşy ýaly, bu işde diňe bir ýöriteleşdirilen traktorlar däl, eýsem, ýörite uçarlar hem ulanylar.

Pagta ýygymynyň başlanmagy mynasybetli, oba hojalyk tehnikalarynyň, gaýtadan işleýän we dokma senagatynyň önümleriniň sergisi guraldy. Welaýatlaryň döredijilik toparlarynyň çykyşlary dabara baýramçylyk öwüşginini çaýdy. Sportuň milli görnüşleri boýunça ýaryşlar guraldy. Önümçiligiň öňdebaryjylaryna — “ak altynyň” bol hasylyny ýetişdiren ussat pagtaçy kärendeçilere hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan gymmat bahaly sowgatlar gowşuryldy.

Paýtagtymyzyň “Aşgabat” aýdym-saz merkezinde ýaş aýdymçylaryň arasynda geçirilýän “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşiginiň jemleýji tapgyry ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilýän dabaraly çäreleriň üstüni ýetirdi.

Döwlet Baştutanymyz zehinli türkmen ýaşlaryna Gutlagynda “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşiginiň jemleýji tapgyrynda ýerine ýetiriljek aýdym-sazlaryň milli äheňlere, döwrebap öwüşginlere eýe bolup, diňleýjileriň göwün töründen ýer almalydygyny belleýär. “Häzirki döwürde ýurdumyzda medeniýetimizi we sungatymyzy ösdürmäge gönükdirilen toplumlaýyn işler, döredilen şertler sizi aýdym-sazyň jadyly dünýäsine, rowaç ýollaryna ganatlandyrmalydyr” diýip, milli Liderimiziň Gutlagynda nygtalýar.

Bäsleşigiň ýeňijilerine Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan ýörite diplomlar we baýraklar, beýleki gatnaşyjylaryň ählisine bolsa höweslendiriji sowgatlar gowşuryldy.

Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Annak Sähetmyradow adyndaky 42-nji ýöriteleşdirilen orta mekdebinde ýaş nesle bilim bermek hem-de watansöýüjilik ruhunda terbiýelemek meselelerine bagyşlanan maslahat geçirildi.

Bu çärä Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, ylym-bilim we terbiýeçilik edaralarynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, şeýle-de Gökdepe etrabynyň Babarap obasynyň ýaşaýjylary gatnaşdylar.

Çykyş edenler häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda milletimiziň şöhratly taryhyny, özboluşly däp-dessurlaryny hem-de baý ruhy mirasyny täzeden dikeltmek hem-de düýpli öwrenmek boýunça giň gerimli işleriň durmuşa geçirilýändigini bellediler. Döwletimiz iň belent halkara talaplara gabat gelýän bilim ulgamyny döretmek, giň dünýägaraýyşly, ylymly-bilimli, eziz Diýarymyzyň ýeten belent sepgitlerine buýsanýan, Garaşsyz Türkmenistanyň şan-şöhratyny belende göterýän hakyky watansöýüjileri terbiýelemek üçin ähli şertleri döredýär.

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşiniň döwlet Baştutanymyzyň durmuşa geçirýän köpugurly syýasaty hem-de milli ykdysadyýetimizi ösdürmek, halkymyzyň durmuş şertlerini gowulandyrmak, jemgyýetimiziň ruhy durmuşyny kämilleşdirmek boýunça wajyp meseleleri çözmäge toplumlaýyn çemeleşmegi bilen şertlendirilýändiginiň nobatdaky subutnamasy boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öz köpugurly işleri bilen mähriban halkymyzy ata Watanymyzyň bagtyýar durmuşy we nurana geljegi üçin täze zähmet üstünliklerine ruhlandyrýar.

(TDH)

Mukaddes Garaşsyzlyk döwründe ýurdumyzyň ähli ugurlarynda düýpli özgerişlikler amala aşyryldy we ýokary depginli durmuş-ykdysady ösüşler gazanyldy. Gazanylýan üstünliklerde, beýleki pudaklar bilen bir hatarda, gurluşyk, energetika we jemagat hojalygy pudaklarynyň hem uly orny bardyr. Bu pudaklar boýunça ýurdumyzda kabul edilen Prezident Maksatnamasynda bellenilen wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Sebitlerde ýaýbaňlandyrylan gurluşyk işleriň öz wagtynda, ýokary hilli amala aşyrylmagy işjeň maýa goýum syýasatyny talap edýär. Ahal welaýatynda hem täze dolandyryş merkeziniň, täze döwrebap obalaryň, dürli desgalaryň, ýaşaýyş-durmuş maksatly binalaryň gurluşygy alnyp barylýar. Şeýle uly möçberli gurluşyk işleriniň amala aşyrylmagy ýurdumyzyň keşbini düýpgöter özgerdýär we önümçilik-durmuş ulgamlarymyzyň ýokary depginli ösüşini kepillendirýär, şeýle hem ýurdumyzyň önümçilik pudagyny, ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini halkara derejelerine ýetirmekde ähli amatlyklary döredýär. Biziň ýurdumyzda gurulýan we gurulmagy meýilleşdirilýän köpugurly desgalaryň we binalaryň taslamasyna örän ýokary talaplar bildirilýär. Diňe ýokary hilli taslamalaryň işlenilip düzülmegi, olarda ylmyň, tehnikanyň, tehnologiýanyň gazanan iň soňky üstünlikleriniň göz öňünde tutulmagy, taslamalaryň halkara talaplaryna laýyk getirilmegi döwrebap gurluşyk işlerini amala aşyrmaga mümkinçilik berýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň gerimde we ýokary depginler bilen alnyp barylýan iri gurluşyklaryň taslamalary ýurt Baştutanymyzyň il-ýurt bähbitli taýsyz tagallalaryndan gözbaş alýar. Ine, Garaşsyzlyk baýramynyň öň ýanynda Ahal welaýatynyň merkezinde dört gatly, 24 we 32 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň dabaraly ýagdaýda açylmagy hem bu işleriň yzygiderli dowam etdirilýändigine şaýatlyk edýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda milli gurluşyk senagaty bilen bilelikde milli binagärlik mekdebiniň hem kemala gelendigi aýratyn bellärliklidir. Gurluşygyň depginlerini güýçlendirmek, ýurdumyzda bäsleşige ukyply gurluşyk toplumyny emele getirmek, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny şol sanda ony gurluşyk materiallaryny ösdürmek arkaly pugtalandyrmak boýunça giň möçberli işler alnyp barylýar.

Milli ykdysadyýetimiziň ösüş depginlerini ýokarlandyrmakda elektroenergetika pudagynyň uly täsiri bar. Ýurdumyzyň sebitlerinde häzirki zaman gazturbina elektrik beketleri, gaz geçiriji ulgamlar, paýlaýjy elektropodstansiýalar gurulýar. Ahal welaýatynda hem beýleki sebitlerde bolşy ýaly, gazturbinaly elektrik beketleri gurlup, ulanmaga berildi. Energetika pudagynda iri taslamalar dünýäniň ösen ýurtlary bilen hyzmatdaşlykda durmuşa geçirilýär. Şu ýylyň 3-nji sentýabrynda türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň nobatdaky subutnamasy bolan täze desga — Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gazturbinaly elektrik stansiýasy ulanylmaga berildi. Pudaklaýyn düzümiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy we köpugurly esasda ösdürilmegi netijesinde ýurdumyzyň elektroenergetika kuwwatlyklary birnäçe esse artdy. Bu bolsa diňe bir içerki sarp edijileri üpjün etmek däl, eýsem, elektroenergiýany eksport etmäge mümkinçilik berdi.

Ykdysadyýeti köpugurly ösdürmegiň çäklerinde elektron senagatyny döretmek boýunça Döwlet Maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Innowasion esasda elektron pudagyny döretmek we ösdürmek, bäsdeşlige ukyply, ösen tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, serişde we energiýa tygşytlaýan, ekologiýa taýdan arassa elektron we elektrotehniki senagatynyň ösdürilmegi dowam etdirilýär. Içerki we daşarky bazarlara gönükdirilen elektron we elektrotehniki harytlary öndürmek, ykdysadyýetiň gaýtadan işleýän we bazar üçin ahyrky önümleri öndürýän önümçilik pudaklaryny hem-de üpjünçilik ulgamlaryny döretmek işleri alnyp barylýar. Elektrik energiýasyny paýlaýjy we elektrik toguny hasaba alyjy enjamlaryň önümçiligi ýola goýuldy. Ähli welaýatlarda halkyň sarp edýän elektron we elektrotehniki abzallaryny öndürýän kiçi kärhanalary döretmek Prezident Maksatnamasynyň möhüm ugry bolup durýar. Bu meýilnamalar döwlet-hususyýetçilik hyzmatdaşlygynyň çäklerinde durmuşa geçirilip, sebitleriň ykdysadyýetiniň ösmegini we täze iş orunlarynyň döremegini üpjün eder. Geljekde ýurdumyzda alnyp barylýan köpýyllyk ylmy-barlag işleriniň esasynda ýerli çig maldan hem-de Gün energiýasyny elektrik energiýasyna öwürýän serişdeleriň önümçiligini döretmek maksat edinilýär.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan işlenip taýýarlanylan döwlet gurluşynyň konsepsiýasynda, milli ösüş maksatnamalarynda esasy orun çuňňur nazary bilimlere hem-de netijeli tehnologiýalarda birleşen giňişleýin amaly tejribä esaslanýan ykdysadyýeti ösdürmegiň innowasion ýoluna berilýär. Bu tehnologiýalara “ýokary” diýilmegi hem, olarda diňe bir iň täze sanly ulgamlaryň we öňdebaryjy inženerçilik çözgütleriniň ulanylýandygy üçin däl, eýsem, ilkinji nobatda, önümçilikde, jemgyýetçilik durmuşynda we ýaşaýyşda, adam gatnaşygynda olaryň ýokary anyk netije berýändigini göz öňünde tutup atlandyrylýar. Häzirki döwürde dünýäde durnukly ösüşiň aýratynlygynda durmuş maksatly taslamalar goýulýar. Olar energetikadan başlap, ekologiýa çenli ykdysadyýetiň dürli pudaklaryny ösdürmegiň nazary we amaly meselelerini gurşap alýar. Çünki jemgyýetiň durnukly ösüşiniň özeni ykdysadyýetden, adam maýasyndan we ilatyň gündelik durmuş zerurlyklaryndan düzülýär.

Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanda durmuşa geçirilýän düýpli özgertmeler umumy jemgyýetiň — adamlaryň bähbitlerine gönükdirilendir. Ýurdumyzyň ykdysady mümkinçilikleri bolsa, şol meseleleriň durmuşa geçirilmeginde möhüm gural bolup hyzmat edýär. Bu meseleler jemagat hojalygy pudagynyň hem yzygider ösdürilmegini nazarlaýar. Ilatyň jemagat hyzmatlaryna bolan isleglerini kanagatlandyrmaga gönükdirilen bu pudagyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylýar. Bu ugurda zerur bilimlere eýe bolan hünärmenler taýýarlanylýar. Binagärlik gurşawynyň dizaýny, tehnologik maşynlar we enjamlar, ýaşaýyş-durmuş howpsuzlygy, tebigy abadanlaşdyryş we daşky gurşawy goramak ýaly jemagat hojalygy üçin zerur ugurlar boýunça kämil hünärmenleriň taýýarlanylmagyna üns gönükdirilýär.

Ýurdumyzyň ykdysady ösüşiniň ýokary depginleri halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilýän iri möçberli maksatnamalaryň öz wagtynda amala aşyrylmagyna giň mümkinçilikleri döredýär. Gurluşyk, energetika, jemagat hojalygy pudaklary biri-biri bilen sazlaşykda utgaşýan, milli ykdysadyýetimiziň tiz depginler bilen ösýän we kämilleşýän ugurlary bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli, giň dünýägaraýyşly, ylmy taýdan esaslandyrylan syýasatynyň netijesinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýetimiziň ähli ugrunda uly ösüşler gazanylýar. Her bir gazanylýan öňegidişlikler halkyň röwşen geljegini, abadan durmuşyny kepillendirýär.

Şamämmet GURBANNYÝAZOW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Häzirki zaman şertlerinde islendik döwletiň senagat taýdan ösmeginde milli ykdysadyýetiň gurluşyny we ugurlaryny kämilleşdirmek, ileri tutulýan ugurlarda maýa we adam mümkinçiliklerini özleşdirmek, esasy pudaklary tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrmak, hususy telekeçiligi ösdürmek, işçi güýjüni netijeli peýdalanmak, zähmet bazarynyň meselelerini çözmek ýaly wajyp jemgyýetçilik-durmuş wezipeleriň döwrüň talabyna laýyklykda amal edilmegi möhüm orny eýeleýär. Dünýä ösüşiniň häzirki şertlerinde döwrüň strategik meseleleriniň biri hökmünde ýurduň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak ileri tutulýar. Munuň şeýledigini, 2021-nji ýylyň 25-nji fewralynda hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary bilen geçirilen duşuşykda eden çykyşynda bazar ykdysadyýeti şertlerinde pudaklaryň netijeliligini ýokarlandyrmaga, dünýä ykdysady giňişligine işjeň goşulmagyna gönükdirilen täze kanunçylyk namalaryny kabul edip, hereket edýän kanunlary kämilleşdirmek boýunça işleri dowam etdirmegiň wajyplygyny nygtamagy aýdyň tassyklaýar. Munuň özi, halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmakda, ýaşaýyş durmuş derejesini ýokarlandyrmakda täze menzillere ýetmäge itergi berýär. Şu maksatdan ugur alyp, ýurdumyz dünýä döwletleri bilen hyzmatdaşlykda häzirki zamanyň öňdebaryjy bilimlerini we dolandyryş çözgütlerini çekmäge ünsi güýçlendirip, söwda-ykdysady gatnaşyklary geografiýa we gurluş taýdan diwersifikasiýalaşdyrmaga uly ähmiýet berýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanyň bar bolan tebigy serişdeleriniň senagat taýdan netijeli özleşdirilmegi, döwletimiziň geografik taýdan amatly ýerleşmegi we ulag-üstaşyr mümkinçilikleri dünýä bazarlaryndaky bäsdeşlik artykmaçlyklaryna giň ýol açýan maýa goýum syýasatynyň möhüm ugurlaryny emele getirýär. Şol bir wagtda, döwletimizde halk hojalygyny dolandyrmakda bazar ykdysadyýetiniň kadalaryna laýyk usullar giňden özleşdirilýär, ykdysady we senagat zolaklary döredilýär, şol sanda dokma pudagy, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürýän önümçilik kärhanalary artdyrylýar. Şeýle hem telekeçiligiň mümkinçilikleriniň giňden peýdalanylmagy we bu ugruň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegi üçin maliýe, guramaçylyk we hukuk şertler üpjün edilýär. Bularyň ählisi döwlet serişdeleriniň oýlanyşykly peýdalanylmagy, býujet-salgyt we pul-karz syýasatynyň netijeli ýola goýulmagy nukdaýnazaryndan ýurdumyzyň maliýe-ykdysady ulgamynyň durnuklylygy arkaly dünýädäki ykdysady çökgünlikden daşda durmaga ýardam berýär.

Şunuň bilen baglylykda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasy», «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet Maksatnamasy», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy», «Türkmenistanda dürli görnüşli elektron enjamlary öndürýän kärhanalary döretmegiň Döwlet maksatnamasy» ýaly döwletimiziň toplumlaýyn ösüşini ileri tutýan konsepsiýalar milli ykdysady ösüşiň durnukly häsiýetini üpjün etmekde maksatnamalaýyn esasy emele getirýär.

Ýurdumyzyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmakda eksport-import amallarynyň kämilleşdirilmegi, milli eksport kuwwatlylygyny artdyrmak we daşary söwda dolanyşygynyň oňyn aratapawudyny üpjün etmek wezipesi häzirki döwrüň durmuş-ykdysady ösüşiniň wajyp ugruny kesgitleýär. Çünki daşarky bazarlaryň islegleri ýurdumyzda döredilýän önümçilik kuwwatlyklarynyň doly derejede ulanylmagyna we iş bilen üpjünçiligiň artmagyna şert döredip, durnukly ykdysady ösüşiň şerti bolup çykyş edýär. Şunda, ykdysady ösüşiň hereketlendiriji güýji hökmünde telekeçiligiň ösdürilmegi aýratyn orny eýeleýär. Şu jähetden, ýurdumyzda işewürligiň ösdürilmegini nazarlaýan «Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin döwlet Maksatnamasynyň» netijeli amala aşyrylmagy kanunalaýyk ýagdaýdyr.

Dünýäniň ösen ýurtlarynyň tejribesinden belli bolşy ýaly, ykdysadyýetiň döwlete degişli bolmadyk ulgamy bazarda bolup geçýän özgerişleri çalt duýmaga we oňa uýgunlaşmaga hem-de täze görnüşli harytlary we hyzmatlary öndürmäge aýratyn üns bermäge, bazar isleglerini öz wagtynda kanagatlandyrmaga, şeýle hem maglumatlaryň, serişdeleriň, çig mallaryň netijeli ulanylmagyny gazanmaga ukyply bolup durýar. Şu nukdaýnazardan, hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli telekeçilik pudagynyň toplumlaýyn ösdürilmegi netijesinde ýurdumyzyň «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasynyň», «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegine itergi berýändigi bellenilmäge mynasyp. Munuň özi, milli önümçiligi ýola goýmaga gönükdirilen ýerli öndürijileriň goraglylygynyň, döwlet tarapyndan berilýän goldawyň üpjün edilmegi bilen baglanyşyklydyr.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 25-nji awgustynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Diýarymyzyň şanly Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy toýunyň öňüsyrasynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda täze iri dokma toplumynyň işine badalga berildi. Bu bolsa, ýurdumyzyň içerki bazaryny dürli görnüşli dokma önümleri bilen elýeterli bahalardan üpjün etmäge giň mümkinçilikler döredýär.

Döwlet Baştutanymyzyň ykdysady strategiýasynyň durmuşa geçirilmeginiň düýp mazmuny daşarky bazary göz öňünde tutup, içerki bazaryň güýç-kuwwatyny ýokarlandyrmaga çalyşýan we diwersifikasiýa ýoly bilen ösýän milli ykdysadyýeti täze ugra gönükdirmekden ybaratdyr. Şunda dokma toplumy esasy orunlaryň birini eýeleýär. Çünki kuwwatly önümçilik düzümine we uly çig mal binýadyna eýe bolan ýurdumyzyň dokma pudagy üçin döwletimiz tebigy-howa şertleri boýunça orta we inçe süýümli pagtanyň iň gymmatly görnüşlerini öndürmek üçin has oňaýly zolak bolup durýar. Öňdebaryjy tehnologiýalaryň hem-de nou-haularyň esasynda işleýän, geljekde bäsdeşlige ukyply önümleriň önümçiligini artdyrjak köp pudakly senagaty kemala getirmekde dokma pudagy diňe bir içerki bazarda däl, eýsem, halkara bazarlarda bäsdeşlige ukyplylygyny yzygiderli ýokarlandyrýar.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň dokma senagaty milli ykdysadyýetimiziň gaýtadan işleýän pudagynyň okgunly ösüşiniň mysalyna öwrüldi. Täzeçil tehnologiýalara esaslanýan önümçiligiň häzirki zaman şertlerine laýyk derejede guralmagy netijesinde arassa pagta süýümi iň gymmatly we bähbitli eksport harytlarynyň biri bolup çykyş edýär. Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz ykdysadyýetiň senagat taýdan ösmeginde öndürilýän önümleriň halkara ölçeglerine we ekologiýa howpsuzlygyna laýyk gelmegine aýratyn üns berilmelidigini yzygiderli nygtaýar. Ýurdumyzyň dokma senagatynda «çig mal — taýýar önüm» tehnologik ulgamynyň ornaşdyrylmagy milli önümlerimiziň bäsdeşlige ukyplylygynyň kämilleşýändiginiň nyşanydyr.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň senagat önümçiligini çig mal bilen üpjün etmek, zähmet serişdelerini we enjamlary netijeli peýdalanmak, önümleriň görnüşlerini giňeltmek we olaryň hilini ýokarlandyrmak, milli telekeçilik ulgamynyň ösdürilmegi boýunça öňde goýýan wezipeleri häzirki zaman şertlerinde ileri tutulýan ykdysady ösüşiň döwrebap nusgasyny şöhlelendirýär.

Welimyrat ÖWEZOW,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyzlyk eýýamynyň «Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwri» diýlip atlandyrylan täze taryhy döwründe milli ykdysadyýetimiz uly ösüşlere eýe bolýar. Gahryman Arkadagymyzyň importyň ornuny tutýan önümleriň öndürilişini artdyrmak, eksport ugurly harytlaryň önümçiligini giňeltmek babatda berýän tabşyryklary üstünlikli durmuşa geçirilýär. 2020-nji ýylda Bütindünýä söwda guramasynda synçy derejesine eýe bolan Türkmenistan okgunly ösýän, özüniň ýokary hilli, islegli önümlerini daşarky bazarlara yzygiderli eksport edýän, beýleki ugurlar bilen bir hatarda, dünýäniň söwda ulgamynda hem ygtybarly halkara hyzmatdaş hökmünde giňden tanalýan ýurda öwrüldi. Munuň özi Türkmenistanyň beýik Garaşsyzlygynyň beren ajaýyp miweleriniň biridir.

Maglumatlara salgylanyp aýtsak, häzirki wagtda Türkmenistan dünýäniň 80-den gowrak döwleti bilen daşary söwda hyzmatdaşlygyny amala aşyrýar. 2021-nji ýylyň birinji ýarymynda ýurdumyzyň daşary söwda dolanyşygynda eksportyň tutýan paýy 60, importyňky bolsa 40 göterime barabar boldy. Eksportyň möçberi 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 12,1 göterim artdy. Diýarymyzda öndürilýän önümleriň eksportyny artdyrmak maksady bilen, esasy hyzmatdaş ýurtlarda Türkmenistanyň söwda öýleri döredilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň söwda öýleri Russiýa Federasiýasynda, Belarus, Türkiýe, Gyrgyz Respublikalarynda, Birleşen Arap Emirliklerinde we beýleki ýurtlarda hereket edýär. Türkmenistanda öndürilýän önümler olaryň üsti bilen daşary ýurtlarda ýerlenilýär. Ýurdumyzyň harytlary şeýle hem Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynda her gün geçirilýän söwdalarda ýerlenilýär. Eksporta niýetlenen önümlerimizi mahabatlandyrmak, täze hyzmatdaşlary tapyp, söwda gatnaşyklaryny ýola goýmak maksady bilen, ýurdumyzda halkara sergiler guralýar, wirtual sergiler hereket edýär, işewürler maslahatlary, ykdysady forumlar yzygiderli geçirilýär. Bu çäreler öz oňyn netijesini hem berýär. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzyň eksport mümkinçilikleri heniz doly ulanylmaýar we bu ugurda has netijeli işleri, anyk çäreleri durmuşa geçirmek zerur bolup durýar.

Biz ýurdumyzyň eksport mümkinçilikleri, onuň dürli jähetleri, amala aşyrylýan işler, gazanylýan ösüşler babatda gyzyklanyp, bu ugra dahylly döwlet düzümleriniň wekilleri bilen «tegelek stoluň» başynda söhbetdeş bolduk.

— Ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini mundan beýläk hem artdyrmakda döwletimiziň Bütindünýä söwda guramasynda synçy derejesine eýe bolmagynyň, «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda strategiýasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň uly ähmiýeti bar. Bu strategiýanyň maksady we wezipeleri barada giňişleýin gürrüň beräýseňiz!

Maksat ÇARYÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň halkara ykdysady hyzmatdaşlyk bölüminiň başlygy:

— Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hem ýurdumyzyň dünýä döwletleri we halkara guramalar bilen daşary ykdysady hyzmatdaşlygyny ösdürmekden ybaratdyr. Bu babatda 2019-njy ýylyň 6-njy dekabrynda milli Liderimiziň Karary bilen kabul edilen «Türkmenistanyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň» hem möhüm ähmiýete eýedigini aýratyn bellemek gerek. Onda ýurdumyzyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň birnäçe ileri tutulýan ugurlary göz öňünde tutuldy. Maksatnamada Türkmenistanyň Bütindünýä söwda guramasy bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek wezipesi hem anyk kesgitlendi. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy netijesinde, 2020-nji ýylyň 22-nji iýulynda Türkmenistan bu guramada synçy derejesine eýe boldy. Bu üstünlik halkara söwda hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine, hususan-da, ýurdumyzyň dünýä söwda-ykdysady giňişligine has-da integrirlenmegine täze mümkinçilikleri açdy.

Milli Liderimiziň başlangyçlaryny durmuşa geçirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi hem-de ýurdumyzyň degişli döwlet edaralary tarapyndan «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda strategiýasynyň» taslamasy türkmen we rus dillerinde işlenip düzüldi hem-de ol hormatly Prezidentimiziň 2021-nji ýylyň 12-nji fewralynda çykaran degişli Karary bilen kabul edildi. Strategiýa işlenip taýýarlanylanda, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça ileri sürýän başlangyçlaryndan ugur alyndy. Onda 2021 — 2030-njy ýyllar üçin Türkmenistanyň daşary söwda syýasatynyň maksatlary, wezipeleri we esasy ugurlary beýan edildi. Şeýle hem Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň, ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, şol sanda söwda toplumynyň, ykdysady toplumyň bellikleridir teklipleri alyndy. Bulardan başga-da, strategiýada degişli halkara guramalaryň (şol sanda WTO — Bütindünýä söwda guramasynyň, ITC — Halkara söwda merkeziniň, ADB — Aziýa ösüş bankynyň) teklipleri göz öňünde tutuldy. Hususan-da, Bütindünýä söwda guramasy hem-de Halkara söwda merkezi tarapyndan strategiýa oňyn syn berildi we taslamanyň mazmuny hil taýdan ýokary bahalandyryldy. Strategiýanyň taslamasy hünärmenler derejesinde hem birnäçe sapar ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem Türkmenistanyň BSG-ä girmegi bilen baglanyşykly meseleleri öwrenmek boýunça Hökümet toparynyň mejlislerinde hem onuň ähmiýeti barada durlup geçildi.

Milli ykdysadyýetimiziň önümçilik we eksport mümkinçiliklerini ösdürmek; ýurdumyzda öndürilen harytlaryň dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak üçin zerur şertleri döretmek; ykdysadyýetde bäsdeşlige ukyply işewürlik gurşawyny we maýa goýum ýagdaýyny döretmek; Türkmenistanyň Bütindünýä söwda guramasyna agza döwlet hökmünde girmegini gazanmak; ýurduň ykdysadyýetiniň oňyn töleg we söwda deňagramlylygyny üpjün etmek strategiýanyň esasy maksatlarydyr.

Milli önümleriň dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça çäreleri durmuşa geçirmek; kiçi we orta telekeçiligi goldamak, olaryň ösmegi hem-de öndürýän önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygyny pugtalandyrmak üçin zerur şertleri döretmek; söwda-ykdysady gatnaşyklar ulgamynda öňdebaryjy dünýä tejribesine, şol sanda BSG-niň kadalaryna laýyklykda, milli kanunçylygy kämilleşdirmek; eksport önümleriniň pudaklar we ýurtlar boýunça diwersifikasiýalaşdyrylmagyna gönükdirilen çäreleri durmuşa geçirmek bolsa strategiýany amala aşyrmagyň esasy wezipeleridir. Strategiýa iki tapgyrda (1-nji tapgyr — 2021 — 2025-nji ýyllar; 2-nji tapgyr — 2026 — 2030-njy ýyllar) amala aşyrylar.

Türkmenistan söwda ulgamyny özgertmek arkaly, ýurduň daşary söwdasynyň çalt depginler bilen ösdürilmegine ýardam berýän, eksport ugurly söwda strategiýasyny amala aşyrmagy maksat edinýär. Strategiýanyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde ýetilen sepgitler Türkmenistan üçin çalt depginlerde ösýän ykdysadyýetli hem-de ählumumy söwda ulgamynda işjeň hereket etmäge ukyply bolan ýurt hökmünde täze we has uly mümkinçilikleri açar.

— Türkmenistanda eksport-import amallary boýunça «Bir penjire» ulgamynyň ähmiýeti hem-de onuň ornaşdyrylyşy barada aýdaýsaňyz!

Gandym JUMAÝEW,
Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň enjamlaýyn üpjünçilik bölüminiň müdiri:

— «Bir penjire» ulgamynyň anyk maksady ýurdumyzda eksport, import we üstaşyr amallary üçin bir penjire ulgamyny döretmek arkaly daşary söwda işine ýardam bermekden ybaratdyr. Daşary ykdysady işe gatnaşyjylaryň (DYIG) administratiw işleriniň möçberlerini azaltmak, ýagny tarif däl çärelerini düzgünleşdirmek üçin talap edilýän wagtyň we çykdajylaryň peselmegini gazanmak; döwlet edaralarynyň işini ýönekeý we açyk etmek bilen, daşary ykdysady işe gatnaşyjylaryň, ýörite bilimini talap etmezden, telekeçilik işini alyp barmagyny üpjün etmek; kanunçylyk bozulmalaryny azaltmak «Bir penjire» ulgamynyň wezipeleri bolup durýar.

«Bir penjire» ulgamy daşary ykdysady işde ýüze çykýan meseleleri bir ýerden çözmegiň usullaryny özünde jemleýär. Adamlaryň däl-de, maglumatlaryň hereket etmegi; döwlet hyzmatlaryny almak üçin ýörite taýýarlygyň talap edilmezligi; döwlet edaralarynyň öz döreden resminamalarynyň we maglumatlarynyň talap edilmezligi ulgamyň esasy ýörelgeleridir.

Içerki we pudagara rugsat resminamalaryny almagyň amallarynyň çylşyrymlylygyny daşary ykdysady işe gatnaşyjylardan gizlemek; daşary ykdysady işe gatnaşyjylaryň pudak edaralarynyň işgärleri bilen gatnaşygyny aradan aýyrmak; daşary ykdysady işi alyp barmagyň bahasyny we zähmet çykdajylaryny azaltmak; döwlet edaralarynyň işini aýdyňlaşdyrmak we korrupsiýanyň ösmegini peseltmek; şol bir maglumatlary birnäçe gezek dürli döwlet edaralaryna gaýtalap bermek wezipesini aradan aýyrmak «Bir penjire» ulgamynyň mümkinçilikleridir.

Aslynda, ygtyýarnama we beýleki rugsat beriji resminamalary almak üçin dürli edaralara ýüz tutulýan bolsa, «Bir penjire» ulgamynda munuň üçin arzalar bir geçiriji ulgamyň üsti bilen, ygtyýarnama we beýleki rugsatlary berýän ähli edaralara iberilýär. Ulgam ornaşdyrylanda, ygtyýarnama we beýleki rugsatlary almak üçin, onlaýn usulda we elektron görnüşde arzalary «Bir penjiräniň» hem-de beýleki ulgamlaryň üsti bilen bermek, şeýle resminamalary almagyň düzgünleri bilen tanyşmak mümkinçilikleri bolar. Ygtyýarly edaralaryň elektron görnüşde berýän şeýle resminamalary boýunça, olar birnäçe toparlara bölüner. Ilkinji gezek ähli ygtyýarnama we beýleki rugsat beriji edaralaryň resminamalary doly awtomatlaşdyrylar.

Gümrük deklarasiýasynyň berilmegi we gümrük amallarynyň amala aşyrylmagy «ASYCUDA World» ulgamy bilen «Bir penjire» ulgamynyň utgaşdyrylmagy esasynda amala aşyrylmaly. «Bir penjire» ulgamynda gümrük amallaryny amala aşyrmaga, şol sanda gümrük deklarasiýasyny elektron görnüşde bermäge mümkinçilik berýän «ASYCUDA» ulgamy bilen göni aragatnaşyk göz öňünde tutulan. Ulgamda ygtyýarnama we beýleki rugsat beriji resminamalar baradaky kadalaşdyryjy hukuk namalary «Bir penjire» portalynyň açyk böleginde elýeter ýerleşdiriler. Syýasy goldaw, hünärmen üpjünçiligi, döwrebap enjamlar we tehnologiýalar, maliýeleşdirmek, döwletiň we işewürlik toparlarynyň özara hyzmatdaşlygy, taslamanyň wezipesidir çäklerini takyk bellemek, ulanmagyň elýeterliligidir oňaýlylygy, amatly kanunçylyk gurşawy, halkara standartlar we teklipleri gollanmak, bolup biljek päsgelçilikleri anyklamak, ulgam barada maglumaty giňden mahabatlandyrmak «Bir penjire» ulgamynyň döredilmeginiň we hereket etmeginiň şowly bolmagynyň esasy şertleridir.

«Bir penjire» ulgamy ýurdumyzyň çäklerinde doly ornaşdyrylar. Ulgama birikdirmegiň yzygiderliligini edaralaryň eksport, import we üstaşyr amallaryna gatnaşygynyň möçberine görä (soragnama boýunça seljerme esasynda) kesgitlemek göz öňünde tutulýar. Ulgamyň ornaşdyrylmagy daşary ykdysady işe gatnaşyjylaryň ygtyýarlandyryş we beýleki rugsat beriş resminamalaryny ýygnamak üçin dürli edaralara gatnamak zerurlygynyň aradan aýrylmagyna şert döreder. Hyzmatlary elektron görnüşde bir ulgamdan (portaldan) almak üçin, şahsy iş otagyny döretmek ýeterlik bolar. Gümrük amallarynyň geçirilmegi çaltlandyrylar, wagt we zähmet çykdajylary tygşytlanar, kagyz ýüzünde tassyklaýjy resminamalary bermek zerurlygy, hyzmat berijiler bilen aragatnaşyk aradan aýrylar.

«Bir penjire» ulgamynyň ornaşdyrylmagy halkara Kioto konwensiýasynyň, BSG-niň Söwda amallaryna ýardam bermek baradaky Ylalaşygynyň, ÝB-niň Ykdysady komissiýasynyň we birnäçe beýleki halkara şertnamalaryň talaplaryna we tekliplerine laýyk gelýär. Bu ulgam halkara söwda ýardam berýän şertleri döreder, onuň depgininiň ösmegine ýardam berer hem-de halkara jemgyýetçiligiň öňünde Türkmenistanyň işewürlik we maliýe goýum reýtinglerini mundan hem ýokary derejelere göterer.

— Türkmen önüm öndürijileriniň eksport ýüklerini daşamak boýunça amatly ugurlar, bu babatda «Bir Kuwwat» hususy kärhanasynyň alyp barýan işleri barada gürrüň beräýseňiz!

Azat ATAÝEW,
«Bir Kuwwat» hususy kärhanasynyň direktory:

— Durnukly ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginde Türkmenistanyň ägirt uly tagallalary edýändigini turuwbaşdan bellemek gerek. Ýurdumyzyň başlangyjy bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan şu babatda kabul edilen birnäçe Kararnamalar hem muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Türkmenistanyň ulag ulgamy taryhy özboluşlylyklara eýedir. Uzak taryhda ýurdumyzyň çäginden yklymyň halklaryny we döwletlerini birleşdiren söwda ýollary, şol sanda siwilizasiýalaryň kemala gelmeginde, Gündogaryň we Günbataryň özara gatnaşyklarynda ähmiýetli orun alan Beýik Ýüpek ýoly geçipdir. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, möhüm halkara ugurlaryň merkezinde ýerleşen Türkmenistan bu taryhy ýoluň ýüregidir.

Häzirki wagtda milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda Beýik Ýüpek ýoly zamanabap röwüşde gaýtadan dikeldilýär. «Bir Kuwwat» hususy kärhanasy hem bu ugurda işjeň hereket edip, halkara taslamalary üstünlikli durmuşa geçirýär. Häzirki döwürde ulagyň dürli görnüşleri dünýäniň islendik nokadyna ýüki eltip bermek boýunça hemme amallary diýen ýaly çözmäge mümkinçilik berýär. Şeýle daşamalary guramak üçin, «Bir Kuwwat» kompaniýasy halkara kadalara laýyklykda, az ýitgiler bilen ulag logistikasy boýunça öz hyzmatlaryny ýerine ýetirýär. Kompaniýamyzyň wezipelerine ýükleri iň az ýitgi bilen eltip bermek, häzirki zaman aragatnaşyk serişdeleriniň kömegi bilen ýüküň ugruny yzarlamak we buýruja ýük hakynda maglumat bermek degişlidir. Kompaniýamyz awtoulag, demir, howa ýa-da deňiz ýollary boýunça, ulaglaryň islendik görnüşi bilen görkezilen ýere ýükleri daşamagyň guramaçylygy babatda jogap berýär.

«Bir Kuwwat» 2020-nji ýylyň mart aýynda döredilip, esaslandyrylanyndan bäri köp wagtyň geçmändigine garamazdan, daşary ýurtlara we Türkmenistanyň çäginde ýükleriň daşalyşyny guramak boýunça giň gerimli hyzmatlary ýerine ýetirýär. Kompaniýa Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň, Ýewropa Bileleşiginiň, Aziýa we Ýuwaş umman sebitiniň ýurtlaryna, şol sanda Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlarynyň arasynda we Türkmenistanyň çäginde ýükleri daşamakda öz tejribesini yzygiderli artdyrýar. Ýurdumyzyň öz çäginde «Bir Kuwwat» kompaniýasy 200-e golaý wagonlary ulanyp, demir ýollar boýunça ýükleri daşamak hyzmatlaryny ýerine ýetirýär. Kompaniýa awtoulaglar ýa-da demir ýol ulaglary bilen, ýüki porta eltmek we portdan alyp gaýtmak, portlardaky konteýnerleri gaýtadan ibermek, şeýle hem gämileri frahtlama, üçünji şahsyň guramasynyň öňünde müşderä hukuk taýdan ýardam etmek we onuň bähbitlerine wekilçilik etmek ýaly, portdaky toplumlaýyn ulag-ekspeditorçylyk hyzmatlaryny amala aşyrýar. Ýekeleýin, gapgarylýan, gabarasyz görnüşdäki, şeýle hem daşamak üçin aýratyn şertleri talap edýän ýükleri daşaýar. Müşderiler kompaniýanyň www.birkuwwat.com resmi saýtyndan onuň alyp barýan işleri, ýerine ýetirýän hyzmatlarynyň aýratynlyklary bilen tanşyp bilýärler.

«Bir Kuwwat» hususy kärhanasy Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň hemişelik we ygtybarly hyzmatdaşy bolmak bilen, deňiz daşamalary çygryndaky hyzmatlary işjeň ýerine ýetirýär. Daşamalaryň şeýle görnüşi ýükleri uzak aralyklardan beýleki yklymlara, köplenç halatlarda, multimodal daşamalaryň düzüminde eltip bermek üçin ulanylýar. Kompaniýa polipropilen, nebit koksy, kükürt, şeýle hem sulfat we azot dökünleri, nah ýüplük we pagta linti ýaly ýerli nebit, gazhimiýa toplumynyň önümlerini daşaýar.

«Bir Kuwwat» Türkmenbaşy portundan Aktau portuna (Gazagystan Respublikasy) çenli we ondan soňra demir ýol ulagy arkaly Horgos (HHR) çäk menziliniň üsti bilen, Hytaý Halk Respublikasynyň iri port menzillerine çenli ulag geçelgesiniň gurnalmagynyň başyny başlaýjy bolup durýar. Bu geçelge boýunça ýükleri päsgelçiliksiz eltip bermegiň wagty ýüküň iberilen senesinden başlap, 15 — 20 gije-gündizden ybaratdyr. 2020-nji ýylyň awgust aýynda «Bir Kuwwat» bu ugur boýunça Gyýanly zawodynyň önümi bolan polietileniň ilkinji daşamasyny amala aşyrdy.

Hytaýdan Türkmenistana tarap gaýdyşyn ugurda halkyň ulanýan harytlarynyň konteýnerler bilen daşalmasy amala aşyrylýar. Şu ýylyň mart aýynda täze infrastrukturalaryň gurluşygy üçin Şanhaýdan (HHR) Türkmenistana lift we eskalatorlaryň jemi 50 sany konteýneriniň multimodal daşalmasy amala aşyryldy. Şu günki günde «Bir Kuwwat» kompaniýasynyň hünärmenleri Hytaýyň, Gazagystanyň üsti bilen, Ýaponiýadan, Günorta Koreýadan hem-de Wýetnamdan Aktau we Türkmenbaşy portlaryna çenli ulag geçelgesini durmuşa geçirýär. Bu ýol Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlary bilen Türkmenistanyň arasyndaky söwda dolanyşygynyň artdyrylmagyna, şeýle hem ýurdumyzyň eksport ýükleriniň Aziýa — Ýuwaş umman sebitine iberilmegine ýardam eder.

— Eksporta niýetlenen önümleriň artdyrylmagynda hususy ulgamyň hem uly orny bar. Importyň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilen önümçiligi döretmek boýunça döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde hususy telekeçilige maliýe taýdan goldaw bermek babatda nähili çäreler amal edilýär?

Gylyçmyrat ÇARYÝEW,
«Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň Karz amallary müdirliginiň başlygynyň orunbasary:

— Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek ugrunda alyp barýan öňdengörüjilikli syýasatyna laýyklykda, Türkmenistanda innowasion taslamalaryň hem-de sanly tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagy babatynda toplumlaýyn çäreler tapgyrlaýyn amala aşyrylýar. Bu ugurda saldamly öňegidişlikler ýurdumyzda oňaýly ykdysady şertleri döredýär, telekeçilik işini üstünlikli alyp barmaga mümkinçilik berýär. Soňky ýyllarda Türkmenistanyň ykdysadyýeti has ýokary depginler bilen ösýän ykdysadyýetleriň hataryna goşuldy. Netijede, onuň sebitde we umuman, dünýäde ykdysady özgerişlere edýän täsiri ähmiýetli orna eýe bolýar.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň döwlete dahylsyz böleginiň ösdürilmegine hem aýratyn üns berýär. Hormatly Prezidentimiziň ählitaraplaýyn goldaw bermeginiň netijesinde, ýurdumyzda telekeçiligiň mundan beýläk hem ösmegi we döwrebap kämilleşmegi üçin ugurlar kesgitlenip, oňaýly şertler döredildi. «Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň döredilmegi hem bu ugurdaky şeýle uly tagallalaryň ajaýyp miweleriniň biridir.

«Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň aýratynlyklarynyň biri hem onuň ýurdumyzyň hususyýetçileri tarapyndan döredilen ilkinji bank bolup durýandygydyr. Bankyň baş maksady ýurdumyzyň maliýe bazaryny we bank ulgamyny ösdürmäge ýardam bermek, ýerli haryt öndürijileridir telekeçileri goldamak, şeýle hem bankyň aktiwleriniň ösüşini gazanmak we onuň paýdarlarynyň maýasyny artdyrmak bolup durýar.

«Rysgal» paýdarlar täjirçilik bankynyň öňünde Türkmenistanyň döwlete dahylsyz ykdysady ulgamyny höweslendirmek boýunça, hususy telekeçileriň işewür başlangyçlaryny durmuşa geçirmäge ýardam bermek, kiçi we orta telekeçilige ýokary tehnologik derejedäki bank hyzmatlaryny hödürlemek arkaly, olary hemmetaraplaýyn goldamak babatda jogapkärli wezipeler durýar. Bank diňe bir maliýe instituty hökmünde hyzmat etmän, eýsem, ol bankyň maliýe we ykdysady mümkinçiliklerini artdyrmaga we ýerli işjeňligi ösdürmäge gönükdirilen döwrebap maliýe meseleleriniň çözülmeginde, netijeli maýa goýumlarynyň çekilmeginde hem aýratyn bir gural bolup çykyş edýär. Bu ýerde täze maliýe gatnaşyklary döreýär, dowam edip gelýän gatnaşyklar bolsa has-da berkeýär. Şu maksatlar bilen döwlet kiçi we orta telekeçiligiň subýektlerini maliýeleşdirmek üçin uly möçberlerde ýeňillikli we örän pes göterimleri göz öňünde tutulan karzlary berýär.

«Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtoulag ýoly, paýtagtymyzda bina edilen «Berkarar» söwda-dynç alyş merkezi, bekre balyklaryny ösdürip ýetişdirmek we olary gaýtadan işlemek boýunça kärhana, maldarçylyk fermalaryny we süýdi gaýtadan işleýän kärhanalar, guş etini we ýumurtga öndürmäge niýetlenen guşçulyk hojalygy, her ýylda 800 müň inedördül metr möçberde haly önümlerini taýýarlamaga niýetlenen haly fabrigi ýaly onlarça iri taslamalaryň gurluşyklary maliýeleşdirildi.

Bankyň aktiw amallary ýurdumyzda öndürilýän önümleri eksport etmäge, importyň ornuny tutmaga ukyply önümleri we harytlary, şeýle hem oba hojalyk önümlerini öndürmäge, gurluşyk we senagat pudaklaryny ösdürmäge niýetlenen taslamalary maliýeleşdirmäge gönükdirilendir. Bank hyzmatlary bazarynda halkara tejribelerden ugur almak bilen, «Rysgal» PTB-niň öz müşderileri üçin ýokary tehnologiýaly önümleri ornaşdyrmagy tapgyrlaýyn ýola goýmak babatda degişli işler amala aşyrylýar. Şunlukda, bank öňdebaryjy hem-de geljekde ösüşe we kämilleşdirilmäge ukyply bolan tehnologiýalara esaslanan innowasion hyzmatlar ulgamyny döretmegi maksat edinýär.

— Hormatly myhmanlar, «tegelek stoluň» başyndaky söhbetdeşlige gatnaşyp, beren gyzykly gürrüňleriňiz üçin köp sag boluň! Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň, milli ykdysadyýetimiziň ösüşlerine goşant goşmakda, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini has-da artdyrmakda alyp barýan işleriňizde size mundan beýläk hem uly üstünlikleriň ýaran bolmagyny arzuw edýäris.

Söhbetdeş bolan Aýmyrat PIRJIKOW.

«Türkmenistan».