Türkmen türgenlerine hormatly Prezidentimiziň sylaglary gowşuryldy

Aşgabat, 21-nji awgust (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesinde Tokio şäherinde geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda Türkmenistanyň dünýädäki sport abraýyny artdyrmaga uly goşant goşan türkmen sportunyň wekillerini hormatlamak dabarasy geçirildi.

“Başa-baş söweş sungaty” sport toplumynda geçirilen dabaraly çärä hökümet agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, tanymal türgenler hem-de tälimçiler, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ýaponiýanyň Tokio şäherinde geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda üstünlikli çykyş edip, baýrakly orna mynasyp bolan Türkmenistanyň milli ýygyndy toparyna iberen Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Ony wise-premýer, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi S.Berdimuhamedow okady.

Milli Liderimiziň Gutlagynda: “Türgenlerimiziň dünýäniň iri sport ýaryşlaryna gatnaşmagy hem-de gazanýan üstünlikleri, ýurdumyzyň halkara sport giňişliginde ýylsaýyn artýan abraýy Garaşsyz döwletimizde köpçülikleýin bedenterbiýäni hem-de Olimpiýa hereketini ösdürmäge aýratyn üns berilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr” diýlip bellenilýär.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzyň milli ýygyndy toparynyň türgenlerini hem-de tälimçilerini döwlet sylaglary bilen sylaglamak hem-de olara sowgatlary gowşurmak hakyndaky Permanlaryny we Buýrugyny okady.

Bilşimiz ýaly, halkara sport çärelerinde Watanymyza mynasyp wekilçilik edýän türgenleri döwlet derejesinde sylaglamak ýurdumyzda asylly däbe öwrüldi. Türgenlerimiz agyr atletika boýunça abraýly halkara ýaryşlarynda ençeme gezek ýokary netijeleri gazandylar.

Mysal üçin, Polina Gurýewa ençeme gezek ýeňiş gazanmagy başardy. Ol 2017-nji ýylda Azerbaýjanyň paýtagtynda geçirilen IV Yslam raýdaşlyk oýunlarynda altyn medala, 2018-nji ýylda Daşkent şäherinde (Özbegistan) geçirilen ýetginjekleriň arasyndaky Aziýa çempionatynda bürünç medala eýe boldy. 2019-njy ýylda Fiji Respublikasynda geçirilen dünýä çempionatynda, şeýle hem 2021-nji ýylyň aprelinde Daşkentde geçirilen Aziýa çempionatynda dördünji orny eýeledi.

Polina Gurýewa Tokiodaky XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda 59 kilograma çenli agram derejesinde çykyş edip, 217 kilogram netije görkezdi hem-de türkmen sportunyň taryhynda ilkinji gezek Olimpiýa oýunlarynyň kümüş medalyna mynasyp boldy.

Wise-premýer, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi S.Berdimuhamedow tapawutlanan türgene hem-de onuň tälimçilerine dabaraly ýagdaýda, ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalarynyň astynda ýokary döwlet sylaglaryny gowşurdy.

Döwlet Baştutanymyzyň Permanyna laýyklykda, Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň Ýokary sport ussatlygy mekdebiniň mugallymy A.Saryýewe Türkmenistanyň “Garaşsyz Türkmenistana bolan beýik söýgüsi üçin” diýen ordeni gowşuryldy.

Ahmet Saryýew zähmetine berlen ýokary baha hem-de sporta giň ýol açmak, sport ulgamynda uly üstünlikleri gazanmak üçin ýurdumyzda ähli şertleri döretmek babatyndaky yzygiderli aladasy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi we milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň we mähriban Diýarymyzyň bähbidine alyp barýan asylly işleriniň elmydama üstünliklere beslenmegini arzuw etdi.

Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany bilen, türkmen sportunyň halkara abraýyny belende götermekde bitiren uly hyzmatlaryny, okuw-türgenleşik işlerinde aýratyn tapawutlanandygyny, 2021-nji ýylda Ýaponiýanyň Tokio şäherinde geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda üstünlikli çykyş edip, baýrakly orny eýeländigini hem-de gazanan ýokary netijelerini nazara alyp, Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň talyby P.Gurýewa “Türkmenistanyň at gazanan sport ussady” diýen hormatly at dakyldy.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň Buýrugy bilen Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň Ýokary sport ussatlygy mekdebiniň agyr atletika bölüminiň tälimçi-mugallymy A.Emirýana 2021-nji ýylda öndürilen, ak reňkli “Toyota Camry” kysymly ýeňil awtoulagyň açary gowşuryldy.

Olimpiýa medalyny gazanan türgeniň tälimçisi Artur Emirýan öz gezeginde Polina Gurýewanyň Tokio Olimpiadasyndaky üstünligi Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna ajaýyp sowgat boldy diýip nygtady. Bellenilişi ýaly, biziň türgenimiziň ýeňşiniň hormatyna ýaşyl Tugumyzyň belende galdyrylmagy Türkmenistanyň sport wekiliýeti üçin iň tolgundyryjy pursat boldy.

Milli ýygyndymyzyň XXXII tomusky Olimpiýa oýunlaryna taýýarlyk görmegi üçin ähli zerur şertleriň döredilendigini belläp, tälimçi hormatly Prezidentimize ýokary netijeli sporty ösdürmäge berýän goldawy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, mundan beýläk-de dünýäniň sport giňişliginde ýurdumyzyň abraýyny artdyrmak ugrunda güýç-gaýratyny, bilim-tejribesini gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy.

Şonuň ýaly-da döwlet Baştutanymyzyň Buýrugyna laýyklykda, Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň talyby P.Gurýewa Aşgabat şäheriniň ýaşaýyş jaýlaryndan amatlyklary bolan üç otagly öýüň hem-de 2020-nji ýylda öndürilen, ak reňkli “Lexus LX570 Sport Plus” kysymly awtoulagyň açarlary we 50 müň amerikan dollary möçberinde pul baýragy gowşuryldy.

Türkmenistanyň döwlet senasynyň owazy astynda Watanymyzyň ýaşyl Tugy belende galdyrylýar.

P.Gurýewa XXXII tomusky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşan türgenleriň adyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ýurdumyzda sportuň ösdürilmegine berýän ägirt uly ünsi üçin tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini beýan etdi. Bellenilişi ýaly, bu ulgamda gazanylýan üstünlikler türkmen türgenlerine uly ynam bildirýän hem-de olary ýeňişlere ruhlandyrýan milli Liderimiziň ýadawsyz aladasy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

“Olimpiadada gazanan üstünligimiziň hormatyna Döwlet tugumyz belende galdyrylan pursadynda bizi çäksiz buýsanç duýgusy gurşap aldy. Sebäbi biz mähriban Arkadagymyzyň ynamyny ödemegi başardyk” diýip, türgen aýtdy.

Hormatly Prezidentimize ýokary döwlet sylagy üçin hoşallyk bildirip, ol türkmen sportunyň abraýyny mundan beýläk-de belende galdyrmak üçin ähli tagallalary etjekdiklerine ynandyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi S.Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylary türkmen sporty hem-de tutuş ýurdumyz üçin bu şanly waka bilen ýene bir gezek gutlap, ýurdumyzyň sportunyň taryhynyň ajaýyp üstünliklere beslenendigini, Polina Gurýewanyň agyr atletika boýunça ýaryşlardaky ajaýyp ýeňşiniň olaryň üstüni ýetirendigini belledi.

Häzirki döwrüň güýçli türgenleri tarapyndan türkmen sportunyň asylly däpleri dowam etdirilip, ol täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar. Şeýlelikde, halkara ähmiýetli ýaryşlarda ýeňiş gazanýan türkmen türgenleriniň sany artýar. Bu bolsa halkymyzyň ýaş, ezber, uly ýeňişleri gazanýan türgenlerine bolan guwanjyny artdyrýar. Dürli ýaryşlarda ajaýyp netijeleri gazanyp, söýgüli Watanymyzyň baýdagyny al-asmanda parladyp, Türkmenistanyň sport abraýyny goraýan türgenlerimiziň üstünlikleri dowamat bolsun diýip, wise-premýer belledi.

Bu ýokary sylagyň eýesi – biziň maksada okgunly, tutanýerli, eziz Watanymyza çäksiz wepaly, ýeňiş üçin ähli gujur-gaýratyny gaýgyrmajak ýaşlarymyzyň ajaýyp wekilidir. P.Gurýewanyň gazanan ýeňşine guwanýarys. Bu ýeňiş türkmen sportunyň gazanan üstünligidir. Milli Liderimiziň bedenterbiýäni we sporty ösdürmek boýunça alyp barýan döwlet syýasatynyň netijeli häsiýete eýe bolýandygynyň aýdyň tassyklanmagydyr diýip, S.Berdimuhamedow nygtady.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi S.Berdimuhamedow Polina Gurýewany XXXII tomusky Olimpiýa ýaryşlarynda gazanan ajaýyp üstünligi bilen gutlap, eziz Diýarymyzyň Döwlet baýdagynyň mundan beýläk hem halkara sport ýaryşlarynda belentde parlajakdygyna ynam bildirdi.

Dabaranyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyna Ýüzlenme kabul etdiler. Onda türkmen sportunyň dünýä ýüzündäki abraýynyň belende galmagy, ýurdumyzda ýokary netijeli sportuň işjeň ösdürilmegi ugrunda yzygiderli alada edýän Arkadag Prezidentimize hoşallyk beýan edilýär.

Şu günki şanly wakanyň hormatyna dabaraly konsert hem-de türgenleriň görkezme çykyşlary guraldy.

Artistler we döredijilik toparlary öz çykyşlarynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkymyzyň saglygy hem-de abadançylygy, ýurdumyzyň sport mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek baradaky ýadawsyz üns-aladasynyň netijesinde ýurdumyzda köpçülikleýin bedenterbiýäni hem-de sporty ösdürmek boýunça gazanylýan üstünlikleri wasp etdiler.

***

Şol gün Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň talyby P.Gurýewa we Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň Ýokary sport ussatlygy mekdebiniň agyr atletika bölüminiň tälimçi-mugallymy A.Emirýan hormatly Prezidentimiziň sowgat beren täze awtoulaglaryny çuňňur hoşallyk bilen kabul etdiler.

Halkymyzda “Ak zat alnyňa ýagşy” diýlen ynanç bar. Şoňa görä-de, ak gar ýaly awtoulaglar, däp-dessura görä, ägirt uly hoşallyk bilen kabul edildi.

Belent döwlet sylaglaryna mynasyp bolanlar döredilen mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmak bilen, mundan beýläk-de öňde goýlan wezipeleri çözmek, ýaşlary ýokary sport ýeňişlerine ruhlandyrmak üçin ähli tagallalary etjekdiklerine ynandyrdylar.

Şonuň ýaly-da, şu gün Polina Gurýewa maşgala agzalary bilen bilelikde döwlet Baştutanymyzyň sowgat beren, Aşgabatda ýerleşýän ýokary amatlykly üç otagly öýüne girdi. Türgeniň maşgala agzalary bereketli saçagyň başynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bu ajaýyp sowgady üçin çäksiz hoşallyklaryny beýan edip, milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür hem-de türkmen halkynyň bagtyýar we abadan durmuşynyň bähbidine alyp barýan köpugurly işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdiler.

Umuman, Ýer ýüzündäki iň abraýly ýaryşlarda uly ýeňiş gazanan ildeşimiziň hormatyna geçirilýän häzirki dabaraly çäreler diňe bir türkmen sportunda däl, eýsem, tutuş ýurdumyzda hem möhüm waka boldy. Polina Gurýewanyň ýeňşi sport dünýäsinde belent maksatlara ýetmek üçin çekilýän irginsiz zähmetiň netijesidir.

Türkmenistanyň milli ýygyndy toparynyň dünýädäki iň abraýly ýaryşlara — Tokioda geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşmagy Watanymyzyň halkara sport merkezi hökmündäki abraýyny berkitdi we türkmen türgenleriniň Olimpiýa ýaryşlarynda uly üstünlikleri gazanýandygynyň nobatdaky beýanyna öwrüldi. Munuň özi köpçülikleýin bedenterbiýäni we ýokary netijeli sporty ösdürmek baradaky tagallanyň milli Liderimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygynyň subutnamasydyr.

Sagdyn we işjeň durmuş ýörelgesiniň tarapdary hem-de wagyz edijisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň giň möçberli başlangyçlary esasynda ýurdumyzda sport hereketi giň gerime eýe bolýar. Döwlet Baştutanymyzyň şahsy göreldesine eýerýän ildeşlerimiz, aýratyn hem ýaşlar sportuň dürli görnüşleri bilen giňden meşgullanýarlar. Milli Liderimiz köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini höweslendirmek bilen birlikde, netijeli sporty ösdürmäge, ýokary hünärli türgenleri hem-de tälimçileri, beýleki ugurdaş hünärmenleri taýýarlamaga, şonuň ýaly-da bu ulgamda giň halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmäge uly üns berýär.

Soňky ýyllarda Türkmenistanda dünýä ülňülerine laýyk gelýän häzirki zaman sport toplumlary we desgalary guruldy hem-de ulanylmaga berildi. Bu bolsa ýokary derejedäki iri ýaryşlary, şol sanda dünýä çempionatlaryny geçirmäge mümkinçilik berýär. Netijeli türgenleşikleri alyp barmak we türgenleriň ussatlyk derejesini kämilleşdirmek üçin oňyn şertler döredilýär. Şeýlelikde, ýurdumyzyň türgenleriniň dünýä sportunda ýokary netijeleri gazanmaklary we Watanymyzyň sport giňişligindäki abraýyny belende götermekleri üçin ähli zerur şertler döredilýär.

Häzirki wagtda hem türkmen türgenleri iri halkara ýaryşlaryna gatnaşyp hem-de baýrakly orunlara we dürli derejeli medallara mynasyp bolup, ýokary netijeleri görkezýärler. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Garaşsyz, Bitarap Watanymyzy sport döwletine öwürmek boýunça ýadawsyz tagallalarynyň aýdyň subutnamasydyr.

Häzirki döwürde ýurdumyzda köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini hem-de sporty täze belentliklere çykarmak boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Çagalar baglaryndan başlap, ýokary okuw mekdeplerine çenli bilim ulgamynyň ähli basgançaklarynda sagdyn durmuş ýörelgeleri işjeň ösdürilýär.

Olimpiýa hereketiniň binýadyny emele getirýän belent maksatlar durmuşa geçirilýär. Olaryň many-mazmuny sporty bütin halkyň gymmatlygyna öwürmekden, adamlarda sagdynlyk, bagtyýarlyk hem-de ertirki güne berk ynam döretmekden ybaratdyr.

Halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek Türkmenistanyň sport ulgamynda amala aşyrýan döwlet syýasatynyň möhüm ugrudyr. Soňky ýyllarda ýurdumyz döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli tagallalary netijesinde iri halkara ýaryşlaryň geçirilýän merkezine öwrüldi.

Aşgabadyň Olimpiýa şäherçesinde geçirilen, uly üstünliklere beslenen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary munuň aýdyň mysalydyr. Bu abraýly ýaryşlarda çykyş eden Türkmenistanyň ýygyndy topary umumy topar hasabynda birinji ýeri eýelemek bilen, Watanymyzyň sport abraýyny mynasyp gorady.

2018-nji ýylda geçirilen “Amul — Hazar” halkara awtorallisi hem-de Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty Türkmenistanyň sport abraýyny artdyrmaga ýardam etdi. Awtoralli ýaryşy Beýik Ýüpek ýolunyň ugry boýunça geçdi.

Şeýlelikde, Halkara Olimpiýa komitetiniň hem-de Aziýanyň Olimpiýa geňeşiniň doly hukukly agzasy bolan ýurdumyz olimpiýa hereketini giňeltmäge hem-de wagyz etmäge ýardam edýär. Türkmenistan dünýäniň sport durmuşynda iri, şanly çäreleriň başyny başlamak hem-de geçirmek bilen, dünýä halklaryny we yklymlaryny ýakynlaşdyrýar.

Sport ähli döwürlerde parahatçylygyň we dostlugyň ilçisi bolup hyzmat etdi, şonuň üçin milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow abraýly halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belleýär.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 3-nji iýuny Bütindünýä welosiped güni diýip yglan etmek hakynda ýörite Kararnamany kabul etmegi sporty ösdürmekde, olimpiýa we bedenterbiýe-sagaldyş hereketleriniň gymmatlyklaryny ilerletmekde Türkmenistanyň gazanan uly üstünlikleriniň aýdyň subutnamasydyr.

Döwlet Baştutanymyz şol gün diňe bir türkmenistanlylary däl, eýsem, ýurdumyzda işleýän köp sanly daşary ýurt diplomatlaryny we işewürlerini birleşdirýän köpçülikleýin welosiped ýörişlerini geçirmegiň asylly däbini ýola goýdy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow jemgyýetde sagdyn we işjeň durmuş ýörelgeleriniň berkidilmegini döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde yglan etmek bilen, ýaşlara ajaýyp nusga görkezip, sportuň dürli görnüşleri — at münmek, welosiped we awtomobil sporty, ylgamak, tennis we sportuň beýleki görnüşleri bilen meşgullanýar.

Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň sport ulgamynda durmuşa geçirýän özgertmeleriniň, üstünliginiň, şeýle hem öz milli Lideriniň eziz Watanymyzy has-da ösdürmäge, mähriban halkymyzyň abadan we bagtly durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen döredijilikli taglymlarynyň we asylly başlangyçlarynyň töwereginde türkmenistanlylaryň jebisliginiň aýdyň subutnamasydyr.

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň durmuşynyň ähli ulgamlarynda ösüşi üpjün etmäge hem-de dünýä bileleşigine ynamly goşulyşmagyna gönükdirilen daşary we içeri syýasatynyň beýik maksatlarynyň yzygiderli hem-de üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky subutnamasy boldy.

20-nji awgustda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwletimiziň durmuşy bilen bagly möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy hem-de milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklaryny sazlaşykly ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Sanly ulgam arkaly geçirilen mejlis başlanmazdan öň, milli Liderimize Milli Geňeşiň iki palatasynyň ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny, hususan-da, halkymyzyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga, içerki we daşarky syýasaty üstünlikli amala aşyrmaga gönükdirilen giň gerimli maksatnamalaryň hukuk binýadyny has-da kämilleşdirmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada maglumat berildi.

Döwlet Baştutanymyz bu möhüm işi döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny we halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny göz öňünde tutup, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralary, jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde dowam etmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Mejlisde hormatly Prezidentimize ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň şu ýylyň 14-nji sentýabrynda Nýu-Ýorkda öz işine başlajak nobatdaky 76-njy mejlisinde ileri tutýan garaýyşlary barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn başlangyçlarynyň we teklipleriniň esasynda taýýarlanylan wajyp ugurlaryň biri hem ählumumy howpa — täze görnüşli howply ýokanç kesele garşy göreşmekde hem-de şonuň ýaýramagy bilen ýüze çykan durmuş-ykdysady täsirleri azaltmakda halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryny birleşdirmekden ybaratdyr.

Şunuň bilen baglylykda, ylmy diplomatiýa ugry boýunça halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, BSGG-niň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak, BSGG-niň koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin ýörite maksatnamany düzmek, BSGG-niň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini döretmek hem-de Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa merkezini döretmek boýunça teklipler bar.

Merkezi Aziýanyň häzirki zaman global geosyýasatynda eýeleýän möhüm ornuny ösdürmek, sebitde bolup geçýän özgerişleri dünýä gün tertibi bilen sazlaşdyrmak maksady bilen, Türkmenistan tarapyndan BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasynyň taslamasyny hödürlemek teklip edilýär. Bu resminama milli Liderimiziň başlangyjy bilen şu ýylyň 6-njy awgustynda ýurdumyzda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynda beýan edilen halkara teklipleri BMG-niň çäklerinde öňe sürmek üçin oňyn mümkinçilikleri döreder.

Mundan başga-da, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde «Merkezi Aziýa — Hazar sebiti» atly parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek baradaky başlangyjy beýan etmek teklip edilýär.

Onuň şu ýyl Türkmenistanda geçiriljek VI Hazar sammitinde hukuk taýdan berkidilmegi maksadalaýyk hasaplanylýar.

Aşgabatda ýerleşýän Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işi bilen bagly, Türkmen tarapynyň başlangyjy bilen şu ýylda kabul edilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýörite Kararnamasyny amala aşyrmagyň çäklerinde, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň dowamynda halkara hyzmatdaşlygyň Ýaşlar üçin öňüni alyş diplomatiýasy akademiýasy hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy ýaly halkara hyzmatdaşlygyň görnüşlerini ösdürmek meýilleşdirilýär.

Mejlisiň barşynda Milletler Bileleşigine BMG-niň Kontrterrorçylyk müdirliginiň halkara taslamalar boýunça Aşgabatdaky edarasyny açmak meselesine seretmek teklip ediler.

Ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş Geňeşiniň agzasy bolmak bilen, Durnukly Ösüş Maksatlaryny (DÖM) amala aşyrmakda BMG-niň sebit ykdysady guramalary bilen gatnaşyklary ösdürmek meselelerine uly ähmiýet berýär. Bu babatda Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmeginiň çäklerinde ýurdumyz tarapyndan BMG bilen YHG-nyň arasyndaky hyzmatdaşlyk hakynda Baş Assambleýanyň Kararnamasynyň taslamasy taýýarlanyldy. Bu resminamany kabul etmek we 76-njy mejlisiň dowamynda onuň düzgünlerini ýerine ýetirmek üçin degişli halkara çäreleri geçirmek meýilleşdirilýär.

Durnukly Ösüş Maksatlarynyň biri bolan energiýa çeşmelerine ählumumy elýeterliligi üpjün etmek maksady bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň “Hemmeler üçin durnukly energiýa” atly başlangyjy bilen bilelikde bu mesele boýunça halkara forumy guramak teklip edilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durnukly ulag ugurda halkara hyzmatdaşlygyny berkitmäge gönükdirilen tekliplerini durmuşa geçirmek bilen 2022-nji ýylda Türkmenistanda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny guramak göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, BMG-niň howandarlygynda Sebitara ulag aragatnaşygyny ösdürmek boýunça Ýörite maksatnamanyň döredilmegini teklip etmek maksadalaýyk hasaplanylýar.

Şeýle hem milli Liderimiziň BMG-niň çäklerinde pes uglerodly energiýany ösdürmek boýunça Strategiýany hem-de wodorod energetikasyny ösdürmek üçin halkara “Ýol kartasyny” düzmek baradaky tekliplerini durmuşa geçirmek üçin işleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Şu maksatlar bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Senagat ösüşi boýunça guramasy (UNIDO), Daşky gurşaw boýunça Maksatnamasy (UNEP) hem-de Ösüş Maksatnamasy (UNDP) bilen hyzmatdaşlygy güýçlendirmek teklip edilýär.

Dünýäde emele gelen migrasiýa ýagdaýlaryny nazara alyp, BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň müdiriýeti hem-de Halkara Migrasiýa Guramasy bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek maksadalaýyk hasaplanylýar.

Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) işine ýurdumyzyň gatnaşmagyny giňeltmek teklip edilýär. Hususan-da, Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň Hökümetara okeanografiýa komissiýasynyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň hem-de Bedenterbiýe we sport boýunça Hökümetara komitetiniň agzalygyny doly möçberde ulanmak hem-de ýurdumyzyň bu guramanyň Halkara gidrologiýa maksatnamasynyň Hökümetara geňeşine 2021 — 2025-nji ýyllar üçin saýlanylmagyny üpjün etmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary boýunça öňe sürýän anyk täze başlangyçlary BMG bilen köpugurly strategik hyzmatdaşlygy alyp barmaga ýardam berýär we ýylsaýyn täze many-mazmun bilen baýlaşýar.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Birleşen Milletler Guramasynyň BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen Garaşsyz döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanýan daşary syýasy strategiýasynyň milli bähbitlere hem-de dünýä bileleşiginiň uzak möhletli maksatlaryna gabat gelýändigini nygtady.

Mejlisde döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň işini kämilleşdirmek hakynda” we “Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň maliýe meseleleri hakyndaky” Kararlara gol çekdi.

Eziz Diýarymyzyň durnukly ösüşini üpjün etmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Bu syýasy ugruň yzygiderli durmuşa geçirilmegi bilen Türkmenistan bu gün dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna işjeň goşulyşýan durnukly ykdysadyýeti bolan ýurda öwrüldi.

Dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumy ulgamynda dowam edýän çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, «Fitch Ratings» halkara agentligi tarapyndan Türkmenistana ilkinji gezek kesgitlenen derejeleriň berilmegi munuň subutnamasydyr. «Fitch Ratings» agentligi tarapyndan Türkmenistan üçin berlen halkara derejeleriň döwletimiziň halkara maliýe abraýyny ýokarlandyrmaga, ýurdumyza çekilýän maýa goýumlarynyň mukdaryny artdyrmaga we karzlaryň şertlerini ýeňilleşdirmäge, Türkmenistanyň daşary ykdysady işiniň has-da ösmegine we abraýynyň artmagyna ýardam berer.

Hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýetimiziň esasy pudagynyň serişdeler, ylmy-tehniki we eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny” yzygiderli amala aşyrmagyň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz innowasion tehnologiýalary we öňdebaryjy ylmy-tehniki işleri ornaşdyrmagyň esasynda Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň önümçilik desgalaryny has-da döwrebaplaşdyrmak babatda anyk görkezmeleri berdi. Bu işleriň geçirilmegi ýurdumyzda hem-de dünýä bazarynda uly isleg bildirilýän önümleriň möçberini artdyrmaga ýardam eder.

Milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, ýurdumyzda gurluşyk we senagat pudagynyň edara-kärhanalarynyň işini has-da kämilleşdirmek we bazar gatnaşyklary üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda “Türkmen kaolin” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmäge esaslandyryjy hökmünde Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Balkan kän müdirligine — esaslyk maýadaky paýy 49 göterim möçberde paýly gatnaşmaga ygtyýar berildi.

Balkan kän müdirliginiň Kaolin önümhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşiniň üýtgedilmegi we durkunyň täzelenilmegi kärhananyň öndürijiligini artdyrmaga mümkinçilik berer hem-de täze iş orunlaryny döretmäge we daşary ýurtlardan zerur çig maly satyn almaga sarp edilýän serişdeleri tygşytlamaga ýardam eder.

Garabogazköl aýlagynyň gidromineral baýlyklarynyň binýadynda sulfat önümçiligini ýola goýmak meýilleşdirilýär. “Türkmenhimiýa” döwlet konserni hem-de Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty tarapyndan geçirilen ylmy barlaglaryň netijesinde, aýlagyň mineral duzlarynyň düzüminiň natriý we magniý sulfatlary, magniý hloridi, litiý hem-de onuň birleşmeleri, magniý oksidi, magniý metaly ýaly himiki elementlere baý gorlarynyň bardygy tassyklanyldy.

Ekologiýa taýdan arassa täze tehnologiýalary işläp taýýarlamak hem-de bu täsin tebigy desganyň gorlaryny senagat möçberinde özleşdirmegiň ykdysady taýdan maksada laýykdygyny kesgitlemek üçin tehniki-ykdysady esaslandyrmasyny taýýarlamak zerurdyr.

Şäherlerde we obalarda toplumlaýyn düzümleri düýpli döwrebaplaşdyrmak, halkymyzyň durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen yzygiderli amala aşyrylýan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasynyň esasy wezipesidir. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýurdumyzda halkymyzyň döredijilikli zähmet çekmegi we bagtyýar durmuşy üçin ähli zerur şertler döredilýär.

Ministrler Kabinetiniň mejlisinde döwlet Baştutanymyz Mary şäherindäki “Türkmeniň Ak öýi” binasynyň ýanynda 3000 orunlyk köpçülikleýin dabaraly çäreleri geçirmäge niýetlenen binanyň gurluşygy barada Karara gol çekdi. Bu durmuş-medeni maksatly iri desga gün-günden gözelleşýän welaýat merkeziniň täze ajaýyp künjegine öwrüler. Tiz wagtda bu ýerde döwrebap ýaşaýyş toplumy, Baýramaly şäherinde bolsa haly önümhanasy ulanylmaga berler.

Şeýle hem Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyşyna taýýarlyk görülýär. Meşhur daşary ýurt önüm öndürijileriň enjamlary bilen üpjün edilen pudagyň täze kärhanasy ýylda 3 müň 650 tonna ýüplük, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge niýetlenendir.

Kärhananyň ulanylmaga tabşyrylmagy bilen, 1 müň 300 täze iş orunlary dörediler, öndürilýän ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli önümler bolsa ýurdumyzyň içerki bazarynyň sarp edijiligini üpjün etmek bilen birlikde, eksport kuwwatlyklaryny artdyrmaga-da mümkinçilik berer.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyza “Awtoulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we gaýtadan taýýarlamak hakyndaky” Düzgünnamany kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler hakynda hasabat berildi.

Resminamada awtomobil mekdepleriniň işleri bilen bagly meseleler düzgünleşdirilýär hem-de oňa sanly tehnologiýalara esaslanýan elektron okuwy peýdalanmak göz öňünde tutulýar.

Ministrler Kabinetiniň mejlisinde milli Liderimiz Türkmenistanda toý we beýleki dabaralarda medeni hyzmatlaryň amala aşyrylmagyny döwlet tarapyndan düzgünleşdirmek hakyndaky Düzgünnamany tassyklady. Bu resminama degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralar bilen bilelikde milli Liderimiziň öňki beren tabşyryklarynyň hem-de “Medeniýet hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň esasynda işlenip taýýarlanyldy.

Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilmegi meýilleşdirilen çäreleriň, şol sanda her ýyl geçirilýän “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşiginiň döwlet tapgyrynyň, dabaraly harby ýörişiniň, şeýle hem beýleki şanly seneler mynasybetli geçiriljek çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady.

Geçen hepdede Aşgabadyň Olimpiýa şäherçesinde Tokio şäherinde geçirilen tomusky Olimpiýa oýunlarynda agyr atletika boýunça 59 kilograma çenli agram derejesinde çykyş edip, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň taryhynda ilkinji gezek kümüş medala mynasyp bolan ildeşimiz Polina Gurýewa ýokary sylagy gowşurmak dabarasy geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Permany bilen, zehinli türgene “Türkmenistanyň at gazanan sport ussady” diýen hormatly at dakyldy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň Buýrugy bilen, türgene 2020-nji ýylda öndürilen, ak reňkli “Leхus LХ570 Sport Plus” kysymly awtoulagy, Aşgabat şäheriniň amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlaryndan üç otagly öýi we 50 000 (elli müň) amerikan dollary möçberinde pul baýragy sowgat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gutlagynda türgenleri bu ajaýyp üstünlik bilen gutlap, munuň ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramyna iň gowy sowgat bolandygyny nygtady.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tutuş halk hojalyk toplumynyň senagatlaşdyrylmagynyň depginini güýçlendirmek, baý tebigy serişdelerimizi rejeli we netijeli ulanmak, ýurdumyzyň gülläp ösmegi üçin iň amatly şertleri döretmek, halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak, her bir türkmenistanlynyň öz işinde belent derejä ýetmegi bilen bagly düýpli oýlanyşykly ylmy esasly ykdysady strategiýasynyň aýdyň beýany boldy.

(TDH).

Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli baştutanlygynda ýurdumyzda ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmak we diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça giň möçberli maksatnamalar we dürli taslamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Şunda, hususan-da, innowasion ugurlara, sanly ulgama geçilmegine, ýokary tehnologiýaly senagat önümçiliginiň döredilmegine, dürli düzümleriň işiniň mundan beýläk-de kämilleşdirilmegine, pudaklaryň işine we önümçilik toplumlaryna öňdebaryjy tejribäniň, innowasion tehnologiýalaryň we sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna, bazar ykdysadyýeti şertlerinde işewürligi we hususy telekeçiligi ösdürmäge barha möhüm ähmiýet berilýär.

Häzirki döwürde innowasion senagaty ösdürmek arkaly önümçiligiň tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrylmagynyň hem-de sanly ulgama geçilmeginiň hasabyna ykdysadyýetimiz okgunly ösüşe eýe bolýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň telekeçileri işewürligiň täze ugurlaryny, şol sanda önüm öndürýän we gaýtadan işleýän pudaklarda hem-de ulag ulgamynda kämil tehnologiýalary ulanmaga gönükdirilen ugurlary işläp taýýarlaýarlar.

Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän giň halkara hyzmatdaşlyk syýasaty telekeçilere dünýäniň dürli ýurtlarynyň işewür toparlary, halkara işewürlik düzümleri bilen özara bähbitli gatnaşyklary işjeň ösdürmäge mümkinçilik berýär. Munuň özi ýurdumyzyň dünýäniň ykdysady ulgamyna has-da işjeň goşulyşmagyna hem-de hojalygy ýöretmegiň öňdebaryjy usullaryna geçmäge ýardam edýär. Häzirki wagtda şu maksatlar bilen sanly tehnologiýalar giňden ulanylýar.

Işewürligiň ýeten sepgitleri we geljekki ösüşleri her ýylda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilen gününe gabatlanyp geçirilýän pudaklaýyn serginiň meýdançalarynda has äşgär bolýar. Şu ýylyň martynda guralan sergide «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmekde birleşmäniň agzalarynyň mümkinçilikleri bilen tanyşdyrmak çäresi möhüm ähmiýete eýe boldy. Alyjylar üçin ýurdumyzda öndürilýän önümleriň sanawy, hili, bahasy baradaky türkmen we daşary ýurt dillerindäki maglumatlaryň elýeterliliginiň üpjün edilmegi bu ugurda alnyp barylýan işleriň öňe ilerlemegine ýardam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanda öndürilýän önümleriň mahabatyny ýetirmek we bu babatda amala aşyrylýan işler bilen daşary ýurt sarp edijilerini tanyşdyrmak, şeýle hem sanly ulgamyň kömegi arkaly ýurdumyzda öndürilýän önümleriň bahalary, hili we beýleki görkezijileri baradaky maglumatlaryň ýerli sarp edijiler hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlar üçin elýeterli bolmagyny üpjün etmek meseleleriniň möhümdigine ünsi çekýär.

Ykdysadyýetiň hususy pudagyny döwlet tarapyndan goldamak, kiçi we orta telekeçilige maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn kömek bermek, sanly ulgamy ornaşdyrmak, şeýle hem söwdanyň döwrebap üpjünçilik ulgamlaryny kemala getirmek meseleleri has-da ähmiýetli hasaplanylýar. Telekeçiler döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanylan elektron senagaty döretmek we ösdürmek baradaky maksatnamany durmuşa geçirmek işine işjeň goşuldylar. Şunuň bilen baglylykda, ýokary netijeli, ekologiýa taýdan arassa önümçiliklere, ähli pudaklara sanly ulgamlary we tehnologik täzelikleri ornaşdyrmaga aýratyn üns berilýär.

Bu jähetden, ýerli telekeçiler amala aşyrýan giň möçberli işleri bilen daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilişini artdyrmaga hem-de ýurdumyzyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga, bäsldeşlige ukyply önümçilikleri döretmäge saldamly goşant goşýarlar. Bu giň gerimli iş diňe hususyýetçilik pudagy bilen çäklenmeýär. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda sanly ulgama geçmek, ýerli elektron söwdany ösdürmek we kämilleşdirmek, ilatyň sanly ykdysadyýet we maglumat howpsuzlygy babatda sowatlylygyny artdyrmak boýunça wagyz-nesihat işlerini alyp barmak, ýurduň azyk we ykdysady howpsuzlygyny üpjün edýän oba hojalyk toplumyny sanly tehnologiýalaryň kömegi bilen özgertmek arkaly bu pudagyň ösüşiň täze hil derejesine çykmagyna, hasyllylygyň we zähmet öndürijiliginiň ýokarlanmagyna şert döretmek, saglygy goraýyş ulgamynda elektron maglumatlary ulanmak arkaly hyzmatlary, şeýle hem keselleriň öňüni alyş çärelerini, telelukmançylyk hyzmatlaryny hödürlemek we beýleki wezipeler bellenilendir. Ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmakda hem-de dünýä bazaryndaky ornuny pugtalandyrmakda sanly tehnologiýalaryň möhüm orny bardyr.

Durmuş ösüşiniň tapgyrlarynda çaganyň saglygyny goramak, şeýle hem sanly we innowasion tehnologiýalara, öňdebaryjy lukmançylyk ylmyna we tejribesine esaslanan ýokary hilli we elýeterli lukmançylyk serişdeleri bilen üpjün etmek üçin göwnejaý şertleri döretmek esasy wezipeleriň hatarynda kesgitlenendir. Ýurdumyzda mümkinçilikleri çäkli çagalary saglygy goraýyş we durmuş hyzmatlary bilen yzygiderli üpjün etmäge aýratyn üns berilýär. Şolaryň hatarynda Aşgabatda 670 orunlyk, innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkezi, welaýatlardaky we Aşgabat şäherindäki «Ene mähri» merkezleri, Mary welaýatynyň Ýolöten etrabyndaky ýöriteleşdirilen psihonewrologiýa çagalar öýi hem-de Mary welaýat çagalar hassahanasy we beýleki kesel anyklaýyş merkezleri bar.

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Mümkinçilikleri çäkli çagalaryň okamagy, terbiýelenmegi, jemgyýete uýgunlaşmagy, saglygynyň berkidilmegi üçin ýörite bilim edaralarynda zerur şertleri döretmek möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. Olar saglygy goraýyş we durmuş hyzmatlary, şeýle hem kadalara laýyklykda iýmit, okuw enjamlarydyr esbaplary, serişdeler bilen öz wagtynda we yzygiderli üpjün edilýär.

Sanly ulgam medeniýeti ösdürmekde hem barha giňden ulanylýar. Aýdym-sazly çykyşlar häzirki zaman enjamlarynyň hem-de sanly tehnologiýalaryň kömegi bilen döredilen bezeglere beslenýär. Bu bolsa baýramçylyk çäreleriniň ýatdan çykmajak pursatlaryna öwrülýär. Medeniýet ulgamynda gazanylýan üstünlikleriň her biri halkymyzyň ruhy-ahlak baýlygynyň artdyrylmagyna gönükdirilendir. Mälim bolşy ýaly, daşary ýurtlar bilen medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyk halkara gatnaşyklary pugtalandyrýar. Ýurdumyzda milli däpleriň we dessurlaryň kemala gelşiniň we medeni ösüşiň taryhy, milli medeni mirasy öwrenmek hem-de olary wagyz etmek boýunça geçirilýän işler dünýä bileleşigini Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň taryhy hem-de gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmakda, baý milli medeniýetimizi äleme ýaýmakda aýratyn ähmiýetlidir.

«Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen Türkmenistanyň çägindäki taryhy-medeni ýadygärliklerde 2018 — 2021-nji ýyllarda gazuw-agtaryş işlerini geçirmegiň we medeni mirasy ylmy esasda öwrenmegiň hem-de wagyz etmegiň Döwlet maksatnamasyna» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirmeli çäreleriň meýilnamasyna laýyklykda degişli işler durmuşa geçirilýär.

Bu maksatnama Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen ýadygärlikleri arheologiýa, etnografiýa, taryhy hem-de edebi taýdan öwrenmäge, milli mirasy öwrenmek boýunça innowasion ulgamy döretmäge, jemgyýetiň aň-bilim kuwwatyny artdyrmaga hem-de täze garaýyşly hünärmenleri taýýarlamaga gönükdirilendir. Maksatnamada halkara ylmy aragatnaşyklary ösdürmek hem-de daşary ýurtlaryň ylmy-barlag merkezleri bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek, ýurdumyzda geçirilýän arheologik gazuw-agtaryş işlerine belli alymlary çekmek göz öňünde tutulýar.

Ylym döwletiň kuwwaty, jemgyýetiň hereketlendiriji güýji bolup durýar. Garaşsyz Watanymyzda amala aşyrylýan düýpli özgertmeleri ylmy taýdan esaslandyrmak, ýurdumyzyň ykdysadyýetine, ylym-bilim, medeniýet ulgamlaryna ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmak, halkymyzyň taryhyny, medeniýetini, sungatyny, dilini we edebiýatyny ylmy esaslarda öwrenmek hem-de ýokary derejeli hünärmenleri we ylmy işgärleri taýýarlamak maksady bilen degişli çäreler görülýär. Ylmy işgärleri taýýarlamak üçin ýurdumyzda hereket edýän ylmy-barlag edaralary degişli ugurlar boýunça ýöriteleşdirilýär. Şunda boýunça täze hünärleriň girizilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Muňa mysal edip, 2020-nji ýylda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Taryh we arheologiýa institutynyň doktoranturasyna muzeý öwreniş, taryhy-medeni obýektleriň konserwasiýasy we dikeldilişi hünäriniň girizilmegini görkezip bolar.

Maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrmak hem-de hünärmenleri taýýarlamak, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler iňňän wajypdyr. Islendik milli taslamalaryň, döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagy kuwwatly işgärler binýadynyň, şol sanda dolandyryş ulgamyndaky hünärmenleriň bolmagyny göz öňünde tutýar. Sanly ykdysadyýetiň ýokary hünärli işgärleri talap edýändigi sebäpli, sanly ulgam babatda ösen ýurtlarda bar bolan öňdebaryjy tejribä daýanmak möhüm bolup durýar.

Şeýle tutumly işleriň sakasynda duran, mähriban halkymyzy bagtyýar durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, eziz Watanymyzyň abadançylygynyň hem-de rowaçlygynyň bähbidine amala aşyrýan oňyn özgertmeleriniň mundan beýläk-de üstünliklere beslenmegini tüýs ýürekden arzuw edýäris.

Kakageldi HÜMMÄÝEW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň prorektory.

Aşgabat, 20-nji awgust (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwletimiziň durmuşy bilen bagly möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy, şeýle hem milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklaryny sazlaşykly ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän mejlis başlanmazdan öň, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada maglumat berdi.

Döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynyň dürli ulgamlaryny öz içine alýan täze kanunlaryň taslamalaryny işläp taýýarlamak hem-de ozal hereket edýän kanunçylyk namalaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça işler dowam edýär. Işlenip taýýarlanylan hukuk resminamalaryny ara alyp maslahatlaşmak hem-de kabul etmek üçin Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň 15-nji maslahatyny 2021-nji ýylyň 28-nji awgustynda geçirmek meýilleşdirildi.

Döwletara we parlamentara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmegiň çäklerinde Mejlisiň deputatlary daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen guralan birnäçe çärelere gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň demokratik esaslaryny yzygiderli pugtalandyrmak, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň gülläp ösmegine, halkymyzyň abadançylygyny we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen giň gerimli hem-de toplumlaýyn maksatnamalaryň hukuk taýdan goldanylmagyny üpjün etmek boýunça Milli Geňeşiň Mejlisiniň alyp barýan kanunçykaryjylyk işiniň wajypdygyny belledi.

Milli Liderimiz bu möhüm işi döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny göz öňünde tutup dowam etmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz parlamentara derejede hem-de kanunçylyk-hukuk ulgamynda öňdebaryjy tejribeleri alyşmak maksady bilen, abraýly halkara guramalaryň ugry boýunça netijeli gatnaşyklary has-da pugtalandyrmagyň ähmiýetini nygtady.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýurdumyzyň kanunçylygyny has-da kämilleşdirmek, içeri we daşary syýasaty üstünlikli amala aşyrmaga hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilen giň möçberli maksatnamalaryň hukuk binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň netijeleri barada maglumat berdi.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary hem-de pudaklaryň hünärmenleri bilen bilelikde hereket edýän kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizilýär, döwletimiziň durmuş ugurly strategiýasyny yzygiderli amala aşyrmaga, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny hem-de jemgyýetiň durmuşynyň beýleki ugurlaryny has-da ösdürmäge ýardam etjek, kabul edilmegi meýilleşdirilýän kanun taslamalaryny seljermek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Halk Maslahatynyň türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny döwrebaplaşdyrmak hem-de onuň hakyky demokratik däplerini pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işiniň möhümdigini belledi. Garaşsyz Watanymyz düýpli özgertmeler ýoluna düşüp, kanunyň rüstemligini, döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň ýokary gymmatlygy hasaplanýan raýatlarynyň bähbitleriniň, hukuklarynyň we azatlyklarynyň goralmagyny öz ösüşiniň esasy ugry hökmünde kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz bu işleriň ýurdumyzyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralary, jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde amala aşyrylmalydygyny belledi.

Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň gün tertibine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berdi. Ol Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň şu ýylyň 14-nji sentýabrynda Nýu-Ýorkda öz işine başlajak nobatdaky 76-njy mejlisinde Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlary barada hasabat berdi. Mejlise taýýarlyk görmek maksady bilen, häzirki wagtda DIM-de degişli işler amala aşyrylýar.

Bu möhüm resminama hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn başlangyçlarynyň we teklipleriniň esasynda taýýarlanyldy hem-de birnäçe esasy ugurlary özünde jemleýär.

Şolaryň biri ählumumy howpa — täze görnüşli howply ýokanç kesele garşy göreşmekde hem-de onuň ýaýramagy bilen ýüze çykan durmuş-ykdysady täsirleri azaltmakda halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryny berkitmekden ybaratdyr.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň ozal öňe süren başlangyçlaryny we anyk tekliplerini durmuşa geçirmek boýunça işler ýerine ýetiriler. Şolaryň arasynda ylmy diplomatiýa ugry boýunça halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, BSGG-niň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak, BSGG-niň koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin Ýörite maksatnamasyny düzmek, BSGG-niň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini döretmek hem-de Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa merkezini döretmek baradaky teklipler bar.

Häzirki zaman şertlerinde ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek aýratyn ähmiýete eýedir. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasynyň öňde boljak mejlisiniň barşynda Türkmenistanyň Merkezi Aziýada parahatçylygy, howpsuzlygy, durnuklylygy pugtalandyrmaga, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryny durmuşa geçirmek boýunça hem degişli işler alnyp barlar. Merkezi Aziýanyň häzirki zaman ählumumy geosyýasatynda eýeleýän möhüm ornuny ösdürmek, sebitde bolup geçýän özgerişleri dünýä gün tertibi bilen sazlaşdyrmak maksady bilen, Türkmenistan tarapyndan BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasynyň taslamasyny hödürlemek teklip edilýär. Bu resminama milli Liderimiziň başlangyjy bilen şu ýylyň 6-njy awgustynda ýurdumyzda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynda beýan edilen halkara teklipleri BMG-niň çäklerinde öňe sürmek üçin oňyn mümkinçilikleri döreder.

Mundan başga-da, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde «Merkezi Aziýa — Hazar sebiti» atly parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek başlangyjyny öňe sürmek teklip edilýär. Onuň şu ýyl Türkmenistanda geçiriljek VI Hazar sammitinde hukuk taýdan berkidilmegi maksadalaýyk hasaplanylýar.

Ýurdumyz Aşgabatda ýerleşýän Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň işine mundan beýläk hem giň goldaw berer. Bu ugurda 76-njy mejlisiň dowamynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2021-nji ýylda kabul edilen bu merkeziň işine bagyşlanan Baş Assambleýanyň degişli Kararnamasyny amala aşyrmagyň çäklerinde ýaşlar üçin Öňüni alyş diplomatiýasy akademiýasy hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy ýaly halkara hyzmatdaşlygyň görnüşlerini ösdürmek meýilleşdirilýär.

Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlarynyň hatarynda terrorçylyga garşy göreş alyp barmak wezipesi kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, halkara jemgyýetçilige BMG-niň Kontrterrorçylyk müdirliginiň Halkara taslamalar boýunça Aşgabatdaky edarasyny açmak meselesine seretmek teklip ediler.

Türkmenistan halkara we sebit derejelerinde durnukly ösüşi gazanmakda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy berkitmäge aýratyn ähmiýet berýär. Ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş geňeşiniň agzasy bolmak bilen, Durnukly ösüş maksatlaryny (DÖM) amala aşyrmakda BMG-niň sebit ykdysady guramalary bilen gatnaşyklary ösdürmek meselelerine uly ähmiýet berýär. Bu babatda Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmeginiň çäklerinde ýurdumyz tarapyndan BMG bilen YHG-nyň arasyndaky hyzmatdaşlyk hakynda Baş Assambleýanyň Kararnamasynyň taslamasy taýýarlanyldy. Bu resminamany kabul etmek we 76-njy mejlisiň dowamynda onuň düzgünlerini ýerine ýetirmek üçin degişli halkara çäreleri geçirmek meýilleşdirilýär.

Durnukly ösüş maksatlarynyň biri bolan energiýa çeşmelerine ählumumy elýeterliligi üpjün etmek maksady bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň “Hemmeler üçin durnukly energiýa” atly başlangyjy bilen bilelikde bu mesele boýunça halkara forumy guramak teklip edilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durnukly ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy berkitmäge gönükdirilen tekliplerini durmuşa geçirmek maksady bilen, 2022-nji ýylda Türkmenistanda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny guramak göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, BMG-niň howandarlygynda sebitara ulag aragatnaşygyny ösdürmek boýunça Ýörite maksatnamanyň döredilmegini teklip etmek maksadalaýyk hasaplanýar.

Şeýle hem milli Liderimiziň BMG-niň çäklerinde pes uglerodly energiýany ösdürmek boýunça Strategiýany hem-de wodorod energetikasyny ösdürmek üçin halkara “Ýol kartasyny” düzmek baradaky tekliplerini durmuşa geçirmek üçin işleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Şu maksatlar bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Senagat ösüşi boýunça guramasy (UNIDO), Daşky gurşaw boýunça maksatnamasy (UNEP) hem-de Ösüş maksatnamasy (UNDP) bilen hyzmatdaşlygy güýçlendirmek teklip edilýär.

Türkmenistan köptaraplaýyn ynsanperwer hyzmatdaşlyk babatda BMG-niň Durmuş ösüşi boýunça komissiýasynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin agzasy bolmak bilen, kabul edilen milli, sebit we ählumumy strategiýalaryň, maksatnamalaryň we meýilnamalaryň durmuşa geçirilmegine aýratyn üns bermegi teklip edýär. Dünýäde emele gelen migrasiýa ýagdaýlaryny nazara alyp, BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň müdiriýeti hem-de Halkara Migrasiýa Guramasy bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek maksadalaýyk hasaplanýar.

Mundan başga-da, Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) işine ýurdumyzyň gatnaşmagyny giňeltmek teklip edilýär. Hususan-da, Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň Hökümetara okeanografiýa komissiýasynyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň hem-de Bedenterbiýe we sport boýunça Hökümetara komitetiniň agzalygyny doly möçberde ulanmak hem-de ýurdumyzyň bu guramanyň Halkara gidrologiýa maksatnamasynyň Hökümetara geňeşine 2021 — 2025-nji ýyllar üçin saýlanylmagyny üpjün etmek göz öňünde tutulýar.

Soňra wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy “Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň işini kämilleşdirmek hakynda” we “Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň maliýe meseleleri hakynda” Kararlaryň taýýarlanylan taslamalary barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp hem-de mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň köptaraplaýyn hem-de ikitaraplaýyn görnüşde, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny nygtady.

Ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasy bilen köpugurly strategik hyzmatdaşlygy alyp barýar. Bu hyzmatdaşlyk ýylsaýyn täze many-mazmun bilen baýlaşýar. Döwlet Baştutanymyz halkara gatnaşyklaryň wajyp ugurlary boýunça Türkmenistanyň öňe sürýän anyk başlangyçlarynyň muňa ýardam etmelidigini aýratyn belledi. Ýurdumyzyň öňe sürýän şol halkara başlangyçlarynda we tekliplerinde häzirki ýagdaýlary nazara almak bilen, hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljegi möhüm ugurlary beýan edilýär.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň işine gatnaşmagyna Milletler Bileleşiginiň doly ygtyýarly agzasy hökmünde alyp barýan yzygiderli işiniň dowamy hökmünde garaýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýtmak bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen Garaşsyz döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanýan daşary syýasy strategiýasynyň milli bähbitlere hem-de dünýä bileleşiginiň uzak möhletli maksatlaryna gabat gelýändigini belledi. Onuň BMG-niň Tertipnamasynyň ýörelgelerine laýyk gelýändigini hem-de dürli ulgamlarda bilelikdäki özara bähbitli taslamalary durmuşa geçirmek üçin ygtybarly esas bolup hyzmat edýändigini aýratyn nygtamak möhümdir.

Milli Liderimiz şundan ugur almak bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň öňümizdäki 76-njy mejlisiniň işine gatnaşmagyna taýýarlyk görmegiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi hem-de ýurdumyzyň ileri tutýan garaýyşlaryny giň köpçülige ýetirmegi, halkara başlangyçlaryny ilerletmek boýunça yzygiderli çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen Kararlara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna iberdi hem-de bu resminamalary ýerine ýetirmek boýunça degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ýurdumyzda netijeli maýa goýum syýasatyny işjeňleşdirmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi hem-de «Fitch Ratings» halkara agentliginiň Türkmenistan üçin kesgitlenen derejeleri barada hasabat berdi. Dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumy ulgamynda dowam edýän çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, halkara reýting agentligi Türkmenistana ilkinji gezek şeýle bahalandyrma berdi. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly we ýokary depginli ösüşiniň aýdyň subutnamasydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, «Fitch Ratings» agentligi tarapyndan Türkmenistan üçin berlen halkara derejeleriň döwletimiziň halkara maliýe abraýyny ýokarlandyrmaga, ýurdumyza çekilýän maýa goýumlaryň mukdaryny artdyrmaga we karzlaryň şertlerini ýeňilleşdirmäge, netijede, Türkmenistanyň daşary ykdysady işiniň has-da ösmegine ýardam berjekdigini belledi. Munuň özi Türkmenistan üçin örän uly abraýdyr. Şonuň üçin hem Türkmenistana döwürleýin esasda derejeleri almak we ony has-da ýokarlandyrmak boýunça halkara agentlikler bilen zerur işleri mundan beýläk-de yzygiderli alyp barmak babatda wise-premýere anyk tabşyryklar berildi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumynyň edara-kärhanalarynda işleriň ýagdaýy hem-de Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň önümçilik desgalaryny kadaly işletmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudagynyň serişdeler, ylmy-tehniki we eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny” yzygiderli amala aşyrmagyň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz innowasion tehnologiýalary we öňdebaryjy ylmy-tehniki iş ornaşdyrmagyň esasynda Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň önümçilik desgalaryny has-da döwrebaplaşdyrmak babatda anyk görkezmeleri berdi. Bu işleriň geçirilmegi ýurdumyzda hem-de dünýä bazarynda uly isleg bildirilýän önümleriň möçberini artdyrmaga ýardam eder.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň obasenagat toplumynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Şeýle hem Mary şäherinde «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda köpçülikleýin dabaraly çäreleri geçirmäge niýetlenen desganyň düýbüni tutmak dabarasynyň göz öňünde tutulýandygy habar berildi. Bu medeni toplumyň tomaşaçylar zalynda welaýatyň sungat ussatlarynyň taýýarlan konserti geçiriler. Mary şäherinde döwrebap ýaşaýyş jaý toplumy we Baýramaly şäherinde haly önümhanasy ulanylmaga berler.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Mary welaýatynyň Mary şäherindäki «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda 3 müň orunlyk köpçülikleýin dabaraly çäreleri geçirmäge niýetlenen binany gurmak hakynda» Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegini tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz Karara gol çekip hem-de resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, ony ýerine ýetirmek hem-de degişli ugurda geçirilýän işlere gözegçilik etmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow möwsümleýin meýdan işleri barada durup geçmek bilen, güýzlük däne ekişinde, pagta ýygymy möwsüminde ulanyljak tehnikalara hyzmat etmek baradaky meselelere aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Balkan kän müdirligine “Türkmen kaolin” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmäge esaslandyryjy hökmünde gatnaşmaga ygtyýar bermek hakynda Kararyň taslamasyny hödürledi hem-de “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan Garabogazköl aýlagynyň gazylyp alynýan peýdaly baýlyklaryny özleşdirmek boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň senagat kuwwatyny pugtalandyrmak boýunça çäreleri durmuşa geçirmek maksady bilen, Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi hereket edýän kärhanalaryň düzümini kämilleşdirmek hem-de ýurdumyzda giň gerim bilen alnyp barylýan gurluşyklary zerur önümler bilen üpjün etmek boýunça işleri amala aşyrýar. Şunuň bilen baglylykda, bu ministrligiň Balkan kän müdirligine “Türkmen kaolin” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmäge 49 göterim möçberde paýly gatnaşmaga ygtyýar bermek hakyndaky Kararyň taslamasy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi.

Balkan kän müdirliginiň kaolin önümhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşiniň üýtgedilmegi we durkunyň täzelenilmegi kärhananyň öndürijiligini artdyrmaga mümkinçilik berer hem-de täze iş orunlaryny döretmäge, daşary ýurtlardan zerur çig maly satyn almaga sarp edilýän serişdeleri tygşytlamaga ýardam eder.

Garabogazköl aýlagynyň gidromineral baýlyklarynyň binýadynda sulfat önümçiligini ýola goýmak meýilleşdirilýär. Maksatnamada göz öňünde tutulan taslamalary ýerine ýetirmek maksady bilen, “Türkmenhimiýa” döwlet konserni hem-de Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty tarapyndan geçirilen ylmy barlaglaryň netijesinde, aýlagyň mineral duzlarynyň düzüminiň natriý we magniý sulfatlary, magniý hloridi, litiý hem-de onuň birleşmeleri, magniý oksidi, magniý metaly ýaly himiki elementlere baý gorlarynyň bardygy tassyklanyldy.

Şeýle hem ekologiýa taýdan arassa täze tehnologiýalary işläp taýýarlamak we bu täsin tebigy desganyň gorlaryny senagat möçberinde özleşdirmegiň ykdysady taýdan maksadalaýykdygyny kesgitlemek üçin tehniki-ykdysady esaslandyrmany taýýarlamak zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de degişli resminama gol çekip, ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny depginli özleşdirmegiň, şolaryň binýadynda ýokary hilli, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly himiýa önümlerini çykarmaga niýetlenen döwrebap kärhanalary döretmegiň zerurdygyny nygtady.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ç.Purçekowy energetika ministri wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetirmekden boşatmak hakynda Karara gol çekdi. Milli Liderimiz bu wezipä energetika ministriniň orunbasary wezipesinde işlän H.Rejepmyradowy bellemek hakynda Permana, şeýle hem S.Saparowy energetika ministriniň orunbasary wezipesine bellemek hakynda Karara gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyz energetika ministrine jogapkärli wezipede üstünlikleri arzuw etdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow resminamalary sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew “Awtoulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we gaýtadan taýýarlamak hakyndaky” Düzgünnamany kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler hakynda hasabat berdi. Habar berlişi ýaly, resminamada awto, moto, traktorlar we oba hojalyk ulag serişdeleriniň sürüjilerini taýýarlamak we olaryň hünärini ýokarlandyrmak bilen bagly gatnaşyklar düzgünleşdirilýär. Şeýle hem täze Düzgünnamada sanly tehnologiýalara esaslanýan elektron okuwy peýdalanmak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýokary derejeli sürüjileri taýýarlamakda degişli işleri geçirmegiň, hususan-da, awtomobil mekdepleriniň işini kämilleşdirmek hem-de oňa sanly tehnologiýalary we innowasion enjamlary giňden çekmegiň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz Düzgünnamada taraplaryň hukuklarynyň we borçlarynyň, sürüjileriň hünär derejesini ýokarlandyrmaga bildirilýän talaplaryň kesgitlenilmelidigini aýdyp, agentligiň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyşyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Wise-premýer meşhur daşary ýurt önüm öndürijileriniň enjamlary bilen üpjün edilen täze, döwrebap dokma toplumynyň ýylda 3 müň 650 tonna ýüplük, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge niýetlenendigini habar berdi. Kärhananyň ulanylmaga tabşyrylmagy bilen, 1 müň 300 täze iş orny dörediler, öndürilýän ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli önümler bolsa ýurdumyzyň içerki bazarynyň sarp edijiligini üpjün etmek bilen birlikde, eksport kuwwatlyklaryny artdyrmaga-da mümkinçilik berer.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda halkymyzyň döredijilikli zähmet çekmegi we bagtyýar durmuşy üçin hemme zerur şertleriň döredilýändigini nygtady. Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak maksady bilen, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen, häzirki döwrüň ýokary talaplaryna kybap gelýän zawodlaryňdyr fabrikleriň gurulýandygyny hem-de ulanylyşa girizilýändigini, şolarda dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanýan önümleriň öndürilýändigini nygtady.

Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri döretmek, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny, onuň eksport mümkinçiligini has-da ýokarlandyrmak babatda uly işler alnyp barylýar. Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda açyljak dokma toplumy munuň mysallarynyň biridir.

Önümçilige netijeli innowasiýalary ornaşdyrmak işinde halkara hyzmatdaşlygyň geriminiň giňeldilmegi, dünýä ylmynyň gazananlarynyň, iň kämil tehnologiýalaryň ulanylmagy uly ähmiýete eýedir.

Ýurdumyzda öndürilýän dokma önümleriniň halkara hil ölçegine we ekologiýa howpsuzlygyna kybap gelmegine aýratyn üns berilmelidir. Türkmen dizaýnerleri içerki bazaryň isleglerini öwrenip, ilatyň möwsümlere degişli isleglerinden ugur alyp, egin-eşikleriň we beýleki harytlaryň täze görnüşlerini işläp taýýarlamalydyrlar hem-de önümçilige girizmelidirler diýip, milli Liderimiz belledi we wise-premýere dabarany ýokary derejede guramak boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa ýurdumyzda toý we beýleki dabaralarda medeni hyzmatlaryň amala aşyrylmagyny döwlet tarapyndan düzgünleşdirmek hakyndaky Düzgünnamany tassyklamak baradaky Kararyň taslamasynyň taýýarlanandygy barada hasabat berdi. Bu resminama degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, milli Liderimiziň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda we “Medeniýet hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň esasynda işlenip taýýarlanyldy.

Şeýle hem şu ýylyň sentýabr aýynda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy we beýleki şanly seneler mynasybetli geçiriljek esasy çäreler hem-de medeni-durmuş maksatly binalary ulanmaga bermegiň tertibi hakynda hasabat berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, öňde boljak dabaralaryň aýratyn ähmiýete eýedigini belledi. Olarda häzirki taryhy eýýamyň döredijilik ruhy, halkymyzyň agzybirligi we mizemez bitewüligi, Watanymyzyň saýlap alan parahatçylygyň, rowaçlygyň we ösüşiň ýoluna bolan ygrarlylygy öz beýanyny tapmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz bu barada aýtmak bilen, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna we milli senenamamyzda möhüm orun eýeleýän beýleki baýramçylyk dabaralaryna meýilleşdirilen medeni çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen Karara gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi. Milli Liderimiz bu resminamadan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmegi tabşyrdy hem-de halkymyza edilýän medeni hyzmatlaryň kämilleşdirilmelidigine, häzirki zamanyň talaplaryna laýyklykda olaryň görnüşleriniň giňeldilmelidigine ünsi çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow «Garaşsyzlygyň merjen däneleri» bäsleşiginiň döwlet tapgyryny geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda ýaş nesilleriň döwrebap bilim, terbiýe almagy, sungat we döredijilik bilen meşgullanmagy üçin giň şertler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň milli gymmatlyk bolan medeniýeti kämilleşdirmäge, ýaşlarda sungata söýgini terbiýelemäge, olaryň zehinini hem-de ukyplaryny ýüze çykarmaga we ösdürmäge berýän ägirt uly ünsi netijesinde, bilim-terbiýeçilik edaralarynda aýdym-saz çäreleri hem-de döredijilik bäsleşikleri yzygiderli geçirilýär.

“Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşiginiň döwlet tapgyryny şu ýylyň sentýabr aýynda — Türkmenistanyň Garaşsyzlyk gününiň öň ýanynda geçirmek meýilleşdirilýär. Bilim hem-de Medeniýet ministrlikleriniň guramagynda bu bäsleşigiň etrap, şäher we welaýat tapgyrlary geçirildi, şolaryň ýeňijileri döwlet tapgyryna gatnaşmaga hukuk gazandylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, zehinli çagalaryň ukyp-başarnygynyň irki wagtdan ýüze çykmagyna we ösdürilmegine ýardam bermek bilen birlikde, milli sungatymyzy has-da ösdürmekde, ösüp gelýän ýaş nesillerde halkymyzyň baý, özboluşly medeniýetine söýgini terbiýelemekde uly ähmiýete eýe bolan çagalaryň döredijilik bäsleşiklerini yzygiderli geçirmegiň wajypdygyny nygtady.

Milli Liderimiz çagalaryň döwlet derejesinde her ýyl geçirilýän “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşiginiň uly meşhurlyga eýedigini belläp, ýaş zehinleriň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň öň ýanynda geçiriljek gözden geçirilişiniň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk baýramy mynasybetli dabaraly harby ýörişi hem-de baýramçylyk çärelerini guramaçylykly geçirmek boýunça ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, dabaraly harby ýörişiň eziz Diýarymyzyň Ýaragly Güýçleriniň döwrebap tehnikalar bilen üpjünçiligini, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň gazanan üstünlikleriniň, ýeten belent sepgitleriniň, ene topragymyzyň asudalygynyň, mähriban halkymyzyň döredijilikli, abadan durmuşynyň goragynda duran pederlerimiziň wesýetine wepaly merdana türkmen esgerleriniň ýokary ussatlygyny we tälimini aýdyň görkezmelidigini belledi.

Milli Liderimiz şanly senä bagyşlanyp geçiriljek çäreleriň, şol sanda dabaraly harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň möhümdigine ünsi çekip, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, onda döwlet durmuşyna degişli meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylandygyny hem-de pudaklary ösdürmäge gönükdirilen birnäçe resminamalaryň kabul edilendigini belledi.

Milli Liderimiz mejlisi tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

1991-nji ýylyň güýzünde türkmen halkynyň asyrlarboýy garaşsyz, erkin ýaşamak, özbaşdak döwlet gurmak hakynda eden arzuwy hasyl boldy. Şondan bäri geçen 30 ýyl taryh üçin ujypsyz möhlet bolsa-da, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň yglan edilmegi bilen amala aşyrylan beýik işler, ýetilen sepgitler örän uludyr. Garaşsyz ösüş ýoluna düşen eziz Watanymyz hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda bu günki gün bagtyýar durmuşyň, döredijilikli zähmetiň gaýnap joşýan mekanyna, arzuwlaryň amala aşýan ýurduna öwrüldi.

Garaşsyzlyk diýmek ata-baba milli buýsanjyňa, mukaddes topragyňa, taryhyňa, medeni mirasyňa, maddy hem ruhy gymmatlyklaryňa, diliňe we diniňe eýe bolmak, şolara guwanyp ýaşamak diýmekdir. Garaşsyzlyk öz topragyňda önen bugdaýyň bilen özüňi ekläp bilmekdir. Özbaşdak döwlet hökmünde dünýä çykmak hem onda öz ornuňy tapmakdyr. Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde durmuşyň ähli ugurlarynda uly ösüşleri gazandy, parahatçylyk söýüjilige, hoşniýetli hyzmatdaşlyga çagyrýan oňyn Bitaraplyk syýasatyny Ýer ýüzünde ykrar etdirmegi başardy. Bu gün türkmen halky, sözüň doly manysynda, örän bagtly halkdyr. Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän maksatnamalarydyr giň möçberli başlangyçlary, döwletli tutumlary halkymyzyň gadymy ýörelgelerinden, ýurdumyzyň tebigy we ykdysady mümkinçiliklerinden, halkyň bähbidinden ugur alýar. Milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşi üpjün edilýär, durmuş ulgamyna goýulýan maýa goýumlaryň möçberi ýylsaýyn artýar.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe mukaddes Garaşsyzlygymyzyň her güni, her bir pursady şanly wakalara beslenip, Watanymyzyň ösüşleriniň ýyl ýazgysyny altyn harplar bilen bezeýär. Durmuş ugurly ykdysady syýasaty alyp barýan Garaşsyz Türkmenistan bu gün Döwlet býujetiniň serişdeleriniň 70 göteriminden gowragyny durmuş hajatlaryna, adamlaryň ýaşaýyş derejesini gowulandyrmaga, täze ýaşaýyş jaýlaryny, mekdeplerdir çagalar baglaryny, saglygy goraýyş desgalaryny giň gerimde gurmaga gönükdirýär. Her ýylda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp haklarynyň möçberi 10 göterim ýokarlandyrylýar. Bularyň ählisi «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baş ýörelge edinen Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistany dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna çykarmak babatda edýän irginsiz tagallalarynyň netijesidir, Garaşsyzlygyň miwesidir. Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmaty halkymyzyň agzybirliginde, döwlet Baştutanymyzyň başyny başlan özgertmelerini doly goldaýanlygynda, Watana bolan beýik söýgüsinde jemlenendir. Hormatly Prezidentimiziň: «Öňe, öňe, diňe öňe, jan Watanym Türkmenistan!» diýen ganatly jümlesi bolsa ajaýyp ertirlere bolan çagyryşa öwrülip, her bir türkmenistanlynyň dilinde ýaňlanýar.

Garaşsyzlygymyzyň döwlet hem konstitusion gurluş usullarymyzy saýlap almaga, raýat jemgyýeti institutlaryny kemala getirmäge, ony yzygiderli ösdürmäge we döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmäge giň mümkinçilikleri döredendigi aýratyn nygtalmaga mynasypdyr. Milli Liderimiziň beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli «Mir» döwletara teleradiokompaniýasynyň žurnalisti bilen söhbetdeşliginde belleýşi ýaly, demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolmak bilen, Türkmenistan öz hukuk ulgamyny ösdürmäge, hususan-da, kanunçylyk esaslaryny kämilleşdirmäge uly üns berýär. Ýurdumyzda döwlet häkimiýetiniň aýdyň, netijeli düzümi gurlandyr, onuň esasy şahalary kanun çykaryjy, ýerine ýetiriji we kazyýet häkimiýetleri bolup, olar sazlaşykly hereket edýärler, biri-biriniň üstüni ýetirýärler. Ýurdumyzda adam hukuklarynyň, azatlyklarynyň, raýat jemgyýetiniňdir kanunyň hökmürowanlygynyň, halkara hukugyň ählumumy ykrar edilen kadalarynyň ileri tutulmagy ykrar edilýär, barha ösýän döwrüň talaplaryna laýyklykda, döwrebap hukuk özgertmeleri amala aşyrylýar.

Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekiliň institutynyň — Adalatçynyň wezipesiniň döredilmegi, täze parlament gurluşyna geçilip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisden hem-de Halk Maslahatdan ybarat bolan iki palataly ulgamynyň döredilmegi demokratik institutlaryň ösdürilýändiginiň, adam mertebesiniň belentde tutulýandygynyň aýdyň subutnamalary bolup taryha ýazyldy. Hil taýdan täze parlament gurluşynyň berkarar edilmegi, ozaly bilen, raýatlarymyzyň saýlamak we saýlanmak babatda konstitusion hukuklaryny erkin ulanmaklary esasynda döwleti hem-de jemgyýeti dolandyrmaga wekilçilikli edaralaryň üsti bilen gatnaşmagyna giň mümkinçilikleri döretdi. Şeýle hem munuň özi kabul edilýän kanunlaryň hilini we kanunçylyk namalaryny kabul etmekde syýasy partiýalaryň ornuny has-da ýokarlandyrmakda oňyn şertleri üpjün edýär. Üstünlikli amala aşyrylýan kanunçylyk özgertmeleri esasynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň döwrüň talabyna laýyk gelýän ösen syýasy ulgamly, özygtyýarly döwlet hökmündäki abraýy barha belende göterilýär, jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolan adam hukuklarynyň hem-de azatlyklarynyň goraglylygy barha ýokary derejede üpjün edilýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly senesini giňden dabaralandyrýan ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda bolup geçen özgertmeleriň taryhy ähmiýetini, döwletimiziň halkara abraýyny wagyz etmek, türkmen döwletliliginiň binýatlyk ýörelgelerini dünýä jemgyýetçiligine ýetirmek boýunça öňümizde örän jogapkärli wezipeler dur. Şolara abraý bilen hötde gelmek biziň mukaddes borjumyzdyr.

Resulberdi MÄMMEDOW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty, Kada-kanunçylyk baradaky komitetiniň başlygy.

Bedew bady bilen okgunly öňe barýan ýurdumyzyň düýpli özgerýän ykdysadyýetiniň dürli ugurlarynda ýetilýän belent sepgitler, gazanylýan ägirt uly üstünlikler hormatly Prezidentimiziň bu ugurdaky taýsyz tagallalarynyň guwandyryjy miweleri bolmak bilen birlikde, sazlaşykly ösýän jemgyýetimiziň ajaýyp görkezijileridir. Häzirki zaman dünýäsinde islendik ýurduň köptaraply, ynamly ösüşi, uzak geljegi nazarlaýan iri möçberli tutumlarynyň rowaçlyga beslenmegi, ilkinji nobatda, ylymdyr bilim ulgamynyň ösüş derejesi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe  jemgyýetimiziň intellektual mümkinçiliklerini doly peýdalanmaklyga, ýurdumyzyň önümçilik pudagyna dünýä ylmynyň gazananlaryny batyrgaý ornaşdyrmaklyga, ýokary tehnologiýalary, ylmy hem-de amaly barlaglaryň oňyn netijelerini üstünlikli peýdalanmagyň derwaýyslygyna aýratyn üns berilýär.

Ýurduň ykdysadyýetiniň depginli ösüşine oňyn itergi berýän iň gymmatly serişde bolup durýan maglumatlary jemlemekde sanly bilim ulgamynyň döredýän mümkinçilikleri ummasyzdyr. Munuň özi geljekki ykdysady ösüşi çaklamakda, netijede bolsa, ylmy taýdan esaslandyrylan toplumlaýyn maksatnamalary işläp taýýarlamakda uly ähmiýete eýedir.

Sanly ykdysadyýet halkara ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmakda, dünýäniň ykdysady giňişligindäki işjeňligini ýokarlandyrmakda, dünýä döwletleri bilen dostlukly, hoşniýetli gatnaşyklary ösdürmekde möhüm şertleriň biri bolup durýar. Bu bolsa Arkadag Prezidentimiziň ýurdumyzyň has-da kuwwatly döwlete öwrülmegini gazanmaga, halkymyzyň bagtyýar ýaşaýyş-durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen ynsanperwer syýasaty bilen sazlaşykly utgaşýar.

Baýmyrat TUWAKOW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň welaýat komitetiniň bölüm müdiri.

Garaşsyz Türkmenistan döwletimiziň dünýädäki ykdysady çökgünlige garamazdan, durnukly ösüşleriň depginini saklamagy üns bermäge laýyk ýagdaýdyr. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumynyň hut Türkmenistanda — «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilmeginiň meýilleşdirilmegi hem ýöne ýerden däldir. Ýurdumyzyň içerki ösüşlerini üpjün etmek üçin Garaşsyzlygymyzyň ilkinji günlerinden giň gerimli işler durmuşa geçirildi. Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ösüşlerimizi berkitmek ugrunda tutanýerli işleriň alnyp barylmagy milli ykdysadyýetimiziň öňe hereketlenmegine has-da oňyn täsir etdi.

Geografik taýdan hem döwletimiz amatly ýerde ýerleşýär. Ýewraziýa ýollarynyň çatrygynda ýerleşýän döwletimiz halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek üçin köpsanly amatly şertlere eýe bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda bu şertlerden ýerlikli peýdalanylyp, ykdysadyýetiň dürli ugurlaryny ösdürmek üçin döwrebap işler durmuşa geçirildi. Ilki bilen döwrebap ulag we aragatnaşyk infrastrukturasynyň döredilendigini aýtmak gerek. Bu bolsa öz gezeginde düýpli maýa goýumlary milli ykdysadyýetimize çekmek işini has ýeňilleşdirdi. Halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryň möhüm düzüm bölegi emele getirildi. Munuň üçin dürli möhüm desgalar guruldy. Häzirki wagtda Türkmenistan bütin Merkezi Aziýa sebitinde uly möçberde maýa goýmaga amatlylyklary bolan ýurtlaryň biri hasap edilýär.

Türkmenistan bu gün dünýä bileleşigine ygtybarly ykdysady hyzmatdaşlygyň oňyn nusgasyny görkezýär. Bagtyýarlyk döwründe ýurdumyz dünýäniň 100-den gowrak döwleti bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary ýola goýdy.

Ýurdumyza myhman bolup gelýänler il-ýurt bähbitli, sebit ähmiýetli iri taslamalaryň haýran galdyryjy çaltlykda amala aşyrylýandygyny belleýärler. Türkmenistana her gezek gelenlerinde ýurduň tanalmaz derejede özgerýändigini görýändiklerini guwanç bilen beýan edýärler. Munuň özi döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň artýandygyna berilýän mynasyp bahadyr. Biz bu berilýän bahalary eşidip, şeýle ajaýyp ýurtda ýaşaýandygymyza buýsanýarys. Häzirki döwürde sebitde işjeň ösdürilýän halkara hyzmatdaşlygy milli Liderimiziň parahatçylygy, howpsuzlygy we ösüşi üpjün etmek boýunça öňe sürýän başlangyçlarynyň barha rowaçlanýandygyny, «Ösüş arkaly parahatçylyk» ýörelgesiniň diňe bir sebitde däl, eýsem, global derejede oňyn netijeleri gazanmaga şert döredýändigini görkezýär. Ýurdumyzyň ykdysady görkezijileriniň durnuklylygy hem gazanylýar. Munuň özi ilkinji nobatda halkymyzyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyna uly itergi berýär.

Klara SADATOWA,

Köýtendag etrabyndaky 32-nji orta mekdebiň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň amala aşyrýan ykdysady strategiýasy bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek, sanly ulgamy ornaşdyrmak, bank ulgamyny ösdürmek, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak ýaly ugurlara gönükdirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda beýleki pudaklar bilen bir hatarda, bank ulgamynyň işini kämilleşdirmekde we ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmakda uly özgertmeler amala aşyrylýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2021-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» döwletimiziň mundan beýläk-de ösmegi üçin işewürlik we maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmagyň öňdebaryjy usullaryny ornaşdyrmaga uly ähmiýet berilýär. Sanly ulgama geçilmegi müşderilerimiz üçin döwrebap mümkinçilikleri döredýär.

Bank hyzmatlary babatda geçirilýän özgertmeler, ilkinji nobatda, hyzmat edişiň hilini we tizligini artdyrmagy hem-de hyzmat etmegiň dürli ugurlaryny peýdalanmak arkaly müşderileriň wagtyny tygşytlamagy göz öňünde tutýar. Ýurdumyzda nagt däl hasaplaşyklaryň geriminiň giňeldilmegi bilen, dürli hyzmatlar we harytlar üçin tölegleri amala aşyrmagyň ykjam goşundylary taýýarlanyldy. «Altyn asyr» bank karty, «Milli kart», «Goýum» bank karty, «Maşgala» we «Owerdraft» karz bank karty ýaly bank kartlary arkaly hem-de «Internet-bank», «Mobil-bank» we «Galtaşyksyz töleg» hyzmatlary arkaly nagt däl görnüşde tölegleriň geçirilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Nagt däl hasaplaşyklaryň raýatlara amatly bolmagyny gazanmak maksady bilen, ýurdumyzyň şypahanalarynda dynç alýan raýatlar bilen bank tarapyndan gurnalan töleg terminallary arkaly nagt däl görnüşde hasaplaşyklar geçirenlerinde, «Altyn asyr» bank kart hasaplaryna goşulýan «Cash back» pul sylagynyň möçberiniň 3 göterim ýokarlandyrylandygyny aýratyn bellemek bolar.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan pul-karz syýasaty yzygiderli geçirilip, önümçilik we eksport ugurly pudaklara, kiçi we orta telekeçilere uly goldaw berilýär. Halkara maliýe edaralary bilen hyzmatdaşlyk ösdürilip, bank ulgamyna innowasion tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde, pudaklaýyn taslamalar amala aşyrylyp, uzak möhletleýin karzlar hem-de ipoteka karzlary berilýär. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň «Kiçi we orta telekeçiligi goldamak hakyndaky» Kararyna laýyklykda, ýurdumyzyň telekeçilerine ýeňillikli karzlaryň berilmegi netijesinde, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilmegi we netijede, azyk howpsuzlygynyň döredilmegi bilen, diňe bir ykdysadyýetimizde däl, eýsem, oba hojalyk pudagynda hem uly ösüşler gazanylýar. Bulardan başga-da, durmuş guran ýaş maşgalalara zerur bolan öý goşlaryny satyn almaklary, raýatlara bölünip berlen mellek ýerlerinde maldarçylyk, guşçulyk we ekerançylyk bilen meşgullanmaklary, önümçilik maksatly ýerli çig mallary taýýarlamak, dolanyşyk we esasy serişdeleri edinmek üçin ýeňillikli karzlaryň berilmegi, ilatyň hal-ýagdaýyny we durmuş üpjünçiligini ýokarlandyrmak, ykdysadyýetiň önümçilik kuwwatyny güýçlendirmek ugrunda edilýän işleriň ählisi adam hakyndaky aladanyň ileri tutulýandygynyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Begenç ATABAÝEW,

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik bankynyň «Daşoguz» şahamçasynyň baş hasapçysy.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Karary bilen, Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakylan Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça Haýyr-sahawat gaznasyndan howandarlyga mätäç çagalara operasiýa bejergileri üçin serişde bölünip berildi. Milli Liderimiziň baştutanlygynda häzirki wagtda ýurdumyzda çagalaryň saglygyny goraýyş ulgamyny ýokary hünärli hünärmenler, halkara talaplaryna laýyk gelýän lukmançylyk enjamlary bilen üpjün etmek, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny üznüksiz pugtalandyrmak hem-de ilata edilýän lukmançylyk hyzmatynyň hilini ýokarlandyrmak boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzdaky we welaýatlardaky degişli lukmançylyk edaralarynda howandarlyga mätäç näsag çagalara dürli operasiýa bejergileri geçirmek üçin Haýyr-sahawat gaznasyndan serişde bölüp bermek hakynda Çözgüt kabul etdi. Bejergi alýan ýaş çagalaryň hem-de saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleriniň adyndan milli Liderimize döwletimiziň baş baýlygy we guwanjy bolan ýaş raýatlaryň saglygy hem-de abadançylygy baradaky ýadawsyz aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk beýan edildi.

* * *

Türkiýe Respublikasynyň paýtagtynda ýurduň Milli kitaphanasynyň kongresler zalynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli fotosuratlaryň we medeni gymmatlyklaryň sergisi geçirildi. Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasyndaky ilçihanasynyň, Türkiýe Respublikasynyň Medeniýet we syýahatçylyk ministrliginiň hem-de Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) bilelikde guramagynda ýaýbaňlandyrylan sergide Türkmenistanyň garaşsyzlygynyň 30 ýylynda ýurdumyzda gazanylan üstünliklerdir ýetilen sepgitler, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan içeri we daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlary, dünýä döwletleri bilen alnyp barylýan köptaraplaýyn gatnaşyklar barada giňişleýin beýan edildi. Dostlukly ýurtda ýaýbaňlandyrylan sergide türkmen halkynyň baý medeni mirasyna degişli gymmatlyklar, sungat eserleridir şaý-şeplar, saz gurallary, häzirki zaman türkmen ýazyjy-şahyrlarynyň kitaplary, Türkmenistanyň şöhratly geçmişinden we bagtyýar şu gününden söz açýan fotosuratlar görkezildi. Milli Liderimiziň galamyndan çykan eserler gözden geçirilişiň esasy bezegine öwrüldi.

* * *

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherindäki Ruhyýet köşgünde döredijilik duşuşygy guraldy. Ýygnananlar hormatly Prezidentimiziň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň medeniýet we sungat ussatlarynyň döredijilik duşuşygyna hem-de dabaraly konsertine gatnaşyjylara Gutlagyny ruhubelentlik bilen diňlediler. Döredijilik duşuşygynyň dowamynda iki ýurduň arasynda dostlukly, doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmekde, köp ýyllyk türkmen-özbek medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyna ýardam etmekde bitiren uly hyzmatlary, şeýle hem aýdym-saz sungatyny ösdürmekde gazanan üstünliklerini hem-de hünär ussatlygyny nazara almak bilen Özbegistan Respublikasynyň medeniýet ministri Ozodbek Nazarbekowa «Türkmenistanyň at gazanan artisti» diýen hormatly adyň nyşany gowşuryldy. Ýurdumyzyň folklor-tans toparlarynyň ýerine ýetiren «Dünýä dolýar ömürleriň aýdymy!» atly edebi-sazly çykyşy döredijilik duşuşygynyň ajaýyp başlangyjy boldy. Konsertde şowhunly sazlar we aýdymlar ýaňlandy, halk we häzirki zaman tanslary, folklor çykyşlary tomaşaçylarda uly täsir galdyrdy. Dabaranyň ahyrynda gadymy «Küştdepdi» türkmen tansy ýerine ýetirildi.

* * *

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 35-si hasaba alyndy. Daşary ýurt puluna BAE-niň we Türkiýe Respublikasynyň telekeçileri Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen nebit koksuny satyn aldylar. Bulardan başga-da, daşary ýurt puluna Russiýanyň, Türkiýäniň, Gyrgyzystanyň, Özbegistanyň işewürlerine boýalan tüýjümek önümler, float aýnasy we nah ýüplük ýerlenildi. Geleşikleriň jemi bahasy ABŞ-nyň 5 million 360 müň dollaryndan gowrak boldy. Beýik Britaniýanyň, BAE-niň, Gazagystanyň işewür toparlarynyň wekilleri jemi bahasy 35 million 867 müň manatlykdan gowrak lukmançylyk maksatly serişdeleri we nah ýüplügi satyn aldylar. Ýurdumyzyň telekeçileri içerki bazar üçin jemi bahasy 2 million 970 müň manatlyk Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen kondisiýasyz polipropileni we gaplaýyş plýonkasyny satyn aldylar.

Obasenagat toplumyny yzygiderli ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Munuň özi ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek we milli ykdysadyýetimiziň eksport mümkinçiligini artdyrmak bilen baglanyşyklydyr. Bu ugurda oba hojalygynyň netijeliliginiň ýokarlanmagyna, azyk önümleriniň önümçilik möçberleriniň artdyrylmagyna gönükdirilen giň gerimli özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Pudagyň öňünde durýan wezipeleri üstünlikli çözmek maksady bilen, ýerlerde täze ykdysady gatnaşyklary kemala getirmek, ýer we suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, önümçilige öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, pudaklaýyn ylmy, tohumçylygy ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreler amala aşyrylýar.

Döwlet Baştutanymyz ýerleriň hasyllylygyny artdyrmak, tohumçylyk işini kämilleşdirmek, pudaga sanly ulgamy ornaşdyrmak meseleleri öňde durýan wezipeleriň möhüm ugurlarydyr diýip nygtady. Obasenagat toplumynyň ýolbaşçylaryna we welaýatyň häkimlerine dänelik ekinler we gowaça ekmek üçin bölünip berilýän ýerleriň medeniýetini ýokarlandyrmak, önümçilik taslamalaryna maýa goýum serişdelerini çekmek we munuň üçin zerur bolan ýer böleklerini bermek babatda anyk tabşyryklar berildi.

Türkmenistanda obasenagat toplumyna goldaw bermegiň bir bitewi ulgamynyň döredilendigini bellemeli. Düzümiň döwrebaplaşdyrylmagyna, oba hojalygynyň we oňa hyzmat edýän pudagyň tehniki taýdan enjamlaşdyrylmagyna, gaýtadan işleýän kärhanalaryň, mineral dökünlerini öndürýän önümçilikleriň gurluşygyna gönükdirilýän maýa goýum serişdeleri onuň esasy ugry bolup durýar.

Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly senesiniň bellenilýän ýylynda gallaçy kärendeçiler Watan harmanyna 1 million 400 müň tonnadan gowrak bugdaý tabşyryp, şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli berjaý etdiler. Häzirki döwürde güýzlük däne ekişine taýýarlyk işleri ýaýbaňlandyryldy. Şu ýyl 690 müň gektara ak bugdaý ekiler.

Oba hojalyk pudagynda möhüm möwsüm bolan pagta ýygymy barha golaýlaýar. Şu ýyl ýurdumyz boýunça 620 müň gektara gowaça ekildi. Jemi 1 million 250 müň tonna “ak altyn” tabşyrmak meýilleşdirildi. Şol sanda Ahal welaýatynda 280 müň tonna, Balkan welaýatynda 10 müň tonna, Daşoguz welaýatynda 275 müň tonna, Lebap welaýatynda 320 müň tonna, Mary welaýatynda bolsa 365 müň tonna pagta hasyly öndüriler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Kararyna laýyklykda, obasenagat toplumynyň tehniki binýadynyň döwrebaplaşdyrylmagyna ägirt uly maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Şeýlelikde, ýokary öndürijilikli traktorlar, kombaýnlar, ekskawatorlar, ýer tekizleýjiler we ABŞ, Germaniýa, Ýaponiýa, Koreýa Respublikasy ýaly dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijilerinden täze görnüşdäki tehnikalar we enjamlar gelip gowuşýar.

Häzirki döwürde pudagy tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň esasynda täzeçil usulda ýerine ýetirilýär. Hususan-da, ABŞ-nyň “John Deere”, Germaniýanyň “Claas” ýaly ýokary öndürijilikli ýörite tehnikalary ýurdumyz tarapyndan 2013 — 2019-njy ýyllarda satyn alnyp, olar tapgyrlaýyn esasda dolandyryşyň telematik sanly elektron ulgamy bilen enjamlaşdyrylar.

Oba hojalyk ekinleriniň kesellerine we zyýan berijilerine garşy göreş, ýerli toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli tohumlar bilen üpjünçilik bol hasylyň esasy şerti bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň alym agronomlaryna, degişli ýokary okuw mekdepleriniň ýanynda hereket edýän ylmy-barlag merkezleriniň işgärlerine möhüm orun degişlidir. Olar tohumçylyk işini alyp barýarlar we ekerançylygy agrotehniki kadalara laýyklykda özleşdirmegi kämilleşdirýärler.

Şu ýylky möwsümde ýurdumyzyň ýüpekçileri pile taýýarlamak boýunça şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirdiler. Şunlukda, dokma senagaty üçin gymmatly çig malyň 2 müň 100 tonnadan gowragy taýýarlanyldy we döwlete tabşyryldy.

Mälim bolşy ýaly, ýüpekçilik halk senetkärçiliginiň gadymy ugurlarynyň biri bolup durýar. Bu ugur boýunça ussatlar asyrlaryň dowamynda ýüpekçiligiň milli däplerini nesilden-nesle geçirip, arassa ýüpekden ajaýyp matalary we halylary dokamagyň inçe syrlaryny biziň günlerimize ýetiripdirler.

Häzirki döwürde tut ekilýän ýerleriň meýdanlary giňeldilýär. Olaryň agrotehniki kadalara laýyk ýagdaýda ekilýän hatarlary ekin meýdanlarynyň epgekden goraglylygyny şertlendirýär. Şeýle hem tut nahallary suwaryş akabalarynyň kenarlaryny berkidip, ol ýerleriň ekologik ýagdaýynyň gowulandyrylmagyny şertlendirýär.

Oba zähmetkeşleriniň pile taýýarlamak işini gowaça we bugdaý ösdürip ýetişdirmek bilen bir hatarda alyp barýandyklaryny bellemeli. Ýüpek gurçuklarynyň tohumlary ony saklamaga höwes bildirýänlere mugt berilýär. Şeýle hem olar tut ýapraklary üçin töleg tölemeýärler.

Oba hojalygyny köpugurly esasda ösdürmek maksady bilen, anyk işler amala aşyrylýar. Däneçilik we pagtaçylyk bilen bir hatarda, ýurdumyzda maldarçylyk, guşçulyk, gök ekerançylyk, bagçylyk, üzümçilik, bakjaçylyk işjeň ösdürilýär. Bal arylaryny saklamak we beýleki ugurlar boýunça iş salyşýanlaryň sany artýar.

Toplumda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işlere ykdysadyýetiň hususy pudagynyň wekilleri barha işjeň gatnaşýarlar. Olar bu ugurda iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirýärler. Häzirki döwürde ýurdumyzda giň gerimde ösdürilýän ýyladyşhana hojalyklary geljegi uly ugur hökmünde kesgitlendi.

Obasenagat toplumynyň ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň wekilleri tarapyndan gurlan, öňdebaryjy enjamlar bilen üpjün edilen täze desgalary “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda giňden bellenilýän Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna mynasyp zähmet sowgadyna öwrüldi.

Şu ýylyň mart aýynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Kaka etrabynyň çäginde “Oguz ýoly” hojalyk jemgyýeti tarapyndan gurlan ýyladyşhana toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Şeýle hem milli Liderimiz sanly ulgam arkaly Ahal welaýatynyň Kaka we Ak bugdaý etraplarynyň çäginde, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde, Daşoguz welaýatynyň Görogly etrabynda, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda we Mary welaýatynyň Sakarçäge etrabynda gurlan täze ýyladyşhana hojalyklarynyň bäşisiniň işine ak pata berdi.

Umumy eýeleýän meýdany 35 gektara barabar bolan ýyladyşhanalar her ýylda 8 müň 750 tonna gök önüm öndürmäge niýetlenendir. Bu ýerde ýyladyşhana hojalygynyň iň kämil tejribesi, häzirki zaman usullary we täzeçil tehnologiýalar ulanylyp, gök ekinleriň dürli görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär. Aýratyn-da, ýokary hile eýe bolan pomidorlaryň önümçiligine möhüm ähmiýet berilýär. Daşary ýurtlaryň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ýöriteleşdirilen enjamlary ýyladyşhanalarda degişli agrotehniki işleri awtomatik usulda ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär.

Ähli tehnologik işler, şol sanda degişli howany, ýagtylygy, çyglylygy saklamak, topragy zerur serişdeler bilen iýmitlendirmek, suw tygşytlaýjy enjamlar arkaly suwaryş işleri kompýuter programmalarynyň kömegi arkaly gözegçilikde saklanýar. Bu bolsa gektaryň hasyllylygynyň artmagyny we ýokary hilli gök önümleriň zerur bolan möçberlerini ýylyň dowamynda öndürmek üçin zerur şertleri üpjün edýär. Hasyly degişli derejede saklamak üçin sowadyjy enjamlary bolan ammarlar göz öňünde tutuldy.

Ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, şeýle hem daýhan birleşiklerine we oba hojalyk paýdarlar jemgyýetlerine, kärendeçilere, hususyýetçilere ýeňillikli karz serişdeleriniň berilmegi obasenagat işewürliginiň netijeliliginiň ýokarlanmagyny şertlendirýär.

Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň maldarçylyk hojalyklaryny tapgyrlaýyn esasda hususylaşdyrmak, olaryň desgalaryny, iri şahly mallary, dowarlary, düýeleri we guşlary hususyýetçilige bermek işi tapgyrlaýyn esasda dowam edýär.

Garagum derýasynyň suwuny ýurdumyzyň günbatar sebitiniň ekerançylyk meýdanlaryna akdyrmak üçin niýetlenen Balkan welaýatynyň Bereket etrabynyň çäginde täze suw howdanynyň gurulmagy şu ýylyň ähmiýetli wakalarynyň biri bolup durýar. Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň “Garagumderýagurluşyk” önümçilik birleşiginiň hünärmenleriniň guran bu desgasynyň göwrümi 18 million kub metr. Bu taslamanyň durmuşa geçirilmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, oba senagatynyň sazlaşykly ösüşiniň, pagtadan, bugdaýdan we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almagyň, ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň kuwwatlyklarynyň netijeli peýdalanylmagynyň möhüm şertini emele getirýän wezipelerini üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda anyk ädime öwrüldi.

Gurak zolakda ýerleşýän Türkmenistan suw serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça ägirt uly tejribe toplap, bu ugurda zerur bolan ylmy barlaglary alyp barmakda öňdäki hatarlary eýeleýär we suw serişdelerine aýawly çemeleşmäge beýleki döwletleriň gatnaşyklarynyň wajypdygyny belleýär.

Garagum sährasynda “Altyn asyr” Türkmen kölüniň döredilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Bu bolsa ähli sebitleriň ekerançylyk meýdanlarynyň suwaryş ýagdaýyny düýpli gowulandyrmaga, topragyň şorlaşmagy, batgalyk we gurakçylyk bilen baglanyşykly köp sanly meseleleri çözmäge mümkinçilik berýär. Möçberleri boýunça deňi-taýy bolmadyk bu taslamanyň tutuş Merkezi Aziýa üçin ägirt uly ähmiýeti bardyr. Onuň amala aşyrylmagy ýurdumyzyň oba we suw hojalygyny ösdürmek üçin hil taýdan täze mümkinçilikleri açmak bilen çäklenmän, eýsem, sebitiň ekologik ýagdaýynyň gowulanmagyna oňyn täsirini ýetirýär.

Şunuň bilen baglylykda, ählumumy gün tertibiniň möhüm ugurlary boýunça köptaraplaýyn halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Bitarap Türkmenistanyň alyp barýan daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şunda howanyň üýtgemegi, daşky gurşawy goramak, tebigy serişdelerden rejeli peýdalanmak, Aral deňzi bilen bagly meseleleri çözmek we bu zolakda ekologik howpsuzlygy üpjün etmek meselelerine möhüm orun degişlidir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu ugurda öňe sürýän işjeň başlangyçlary dünýä bileleşiginiň hemmetaraplaýyn goldawyna eýe bolýar.

Şu ýylyň ýanwar aýynda döwlet Baştutanymyzyň gol çeken Kararyna laýyklykda, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasyny işläp taýýarlamak we onuň durmuşa geçirilmegine gözegçilik etmek boýunça Pudagara topary döredildi hem-de Aral boýunça milli maksatnamanyň konsepsiýasy tassyklanyldy.

Konsepsiýada Aral sebitiniň durmuş-ykdysady we ekologik ýagdaýlaryny gowulandyrmak boýunça milli derejede geçiriljek çäreleriň esasy ugurlary kesgitlenildi. Ol oňaýly ýaşaýyş üçin amatly şertleri döretmek, suw serişdelerini dolandyrmagyň we peýdalanmagyň ulgamyny kämilleşdirmek, tokaý zolaklaryny emele getirmek, biologik dürlüligi saklamak ýaly möhüm wezipeleri öz içine alýar. Aral sebitinde ykdysady taýdan amatly şertleri ýokarlandyrmak, ýörite senagat zolaklaryny döretmek, oba hojalygyny ösdürmek we ýerden peýdalanmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak boýunça zerur çäreler göz öňünde tutulýar.

Milli tokaý maksatnamasyna döwletimiziň tebigaty goraýyş syýasatynda möhüm orun degişlidir. Onuň durmuşa geçirilmegine ýurdumyzyň ähli ilaty işjeň gatnaşýar. Ýazky we güýzki köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmak boýunça ählihalk çärelerini guramak asylly däbe öwrüldi.

Häzirki döwürde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde aňyrsy-bärsi görünmeýän tokaý zolaklarynyň, seýilgähleriň we miweli bag nahallarynyň zolaklary köpýyllyk işiň anyk netijeleridir. Her bir şäheriň we ilatly ýerleriň töwereklerinde täze tokaý zolaklary döredilýär. Aşgabadyň çar künjünde, aýratyn-da, Köpetdagyň eteklerinde gök zolaklar yzygiderli döredilýär.

Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy we Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy mynasybetli, şu ýylyň dowamynda tutuş ýurdumyzda saýaly, pürli we miweli bag nahallarynyň, üzümleriň 30 milliony ekiler. Bu asylly çärä ýurdumyzyň ministrlikleri, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň we paýtagtymyzyň häkimlikleri işjeň gatnaşýarlar.

Şu ýylyň iýun aýynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasyny we ony ýerine ýetirmek boýunça çäreleriň Meýilnamasyny tassyklady. Bu resminama ýurdumyzyň toprak-howa aýratynlyklaryny nazara alyp, tokaý zolaklarynyň meýdanyny mundan beýläk-de giňeltmegi, tokaý gaznasynyň döwlet tarapyndan hasaba alynmagyny, şeýle hem Türkmenistanyň howanyň üýtgemegi boýunça Milli strategiýasynda kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilmegini ugur edinýär.

Şol bir wagtyň özünde “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen Milli maksatnamasynyň” durmuşa geçirilmegi diňe bir önümçilik maksatly däl, eýsem, durmuş maksatly işleriň ösdürilmegine kuwwatly itergi berdi.

Halkara ülňülere laýyk gelýän saglygy goraýyş edaralarynyň, çagalar baglarynyň, mekdepleriň, medeniýet merkezleriniň, inženerçilik düzümlerine degişli desgalaryň gurulmagy, lukmançylyk hyzmatlarynyň, bilimiň, oba ilatynyň durmuşynyň hil taýdan ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Müňlerçe maşgalalar ähli amatlyklary bolan täze ýaşaýyş jaýlaryna göçüp gelýärler. Şeýlelikde, oba ýerleriniň durmuş şertleri şäher mümkinçiliklerine barha ýakynlaşýar.

Ýurdumyzy 2025-nji ýyla çenli döwür üçin durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda obasenagat toplumynda täze önümçilik kuwwatlyklarynyň döredilmegi göz öňünde tutulýar. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň içerki bazarlaryny özümizde öndürilen önümler bilen doly üpjün etmek we pudagyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak boýunça öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli ýerine ýetirilmegini şertlendirýär.

(TDH).

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzda iri halkara çäreleriň geçirilmegi mukaddes ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýylynyň dowamynda parahatçylyk söýüjilikli we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleriniň yzygiderli ösüşdediginiň aýdyň görkezijileri bolup durýar. Şu ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen, üstünlikli geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde bäş sany ugurdaş çäräniň geçirilmegi özara hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini görkezdi. Şolaryň birisi-de, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumydyr. Şeýle forumyň geçirilmegi bu halkara çäräniň ähmiýetini has-da artdyrdy.

Sebit ýurtlarynyň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklary täzeden dikeltmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, ony giňeltmek we hil taýdan täzelemek şu günüň wajyp wezipeleri bolup öňe çykýar. Bu babatda ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy uly ähmiýete eýedir. Hormatly Prezidentimiz sebitde söwda-ykdysady ugurlary ösdürmek bilen bagly birnäçe başlangyçlary beýan etdi. Şol başlangyçlaryň biri — orta möhletli döwre niýetlenen, ozalky gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirmek boýunça “Ýol kartasyny” işläp taýýarlamak bilen baglydyr. Gahryman Arkadagymyz bu wezipäni çözmegiň ýollaryny ulgamlaýyn esasda gözläp tapyp biljek bäştaraplaýyn iş edarasyny döretmegiň maksada laýykdygy baradaky pikiri öňe sürdi we muňa daşary ýurtly hyzmatdaşlygy çekmek mümkinçiligi bilen Merkezi Aziýada ykdysady we telekeçilik işjeňligine ýardam bermek boýunça Işewürler geňeşini döretmek baradaky meselä garamagy teklip etdi. Sebit ýurtlarynyň ykdysady ösüşiniň möhüm ugry hökmünde daşary ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmegi, ilki bilen-de, munuň energetika, ulag, söwda ulgamlarynda bilelikdäki taslamalara gatnaşmagy teklip edip boljak goňşy döwletler bilen amala aşyrylmalydygyny belledi.

Ykdysady gatnaşyklar, söwda, özara alyş-beriş ykdysady bähbitler bilen bilelikde, durmuş, medeni-ruhy hajatlary kanagatlandyrmaga hem hyzmat edýär. Ykdysady gatnaşyklar, söwda jemgyýetçilik gatnaşygy bolup, ol adamlary we ýurtlary bir-biri bilen ýakynlaşdyrmagyň serişdesi hökmünde çykyş edýär. Ykdysady gatnaşyklaryň döwletara gatnaşyklarda parahatçylygy pugtalandyrmak, ylalaşdyryjylyk, ösüş ugrunda tagallalary birleşdirmek wezipesini hem ýerine ýetirýändigine taryhy Beýik Ýüpek ýoly şaýatlyk edipdir. Beýik Ýüpek ýoly biziň eýýamymyzyň birinji müňýyllygynda Gündogar bilen Günbataryň arasynda söwda we hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ýoly bolup hyzmat edipdir. Bu ýoluň halklaryň arasyndaky dürli ugurlardaky syýasy, ykdysady, medeni gatnaşyklary ösdürmekde möhüm ähmiýeti bolupdyr. Beýik Ýüpek ýoly gadymy medeniýetiň gazanan üstünlikleriniň biri bolup, ol adamzadyň taryhynda ilkinji gezek Ýewropadan başlap, Hytaýa çenli aralykdaky ägirt uly giňişlikde halklaryň özara birleşmegine we dürli ugurlarda hyzmatdaşlyk etmegine giň ýol açypdyr. Bu aragatnaşyk Merkezi Aziýanyň, hususan-da, Türkmenistanyň üsti bilen ýola goýlupdyr. Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda Gürgenç, Şähristan, Nusaý, Merw, Sarahs, Abiwerd, Dehistan we Amul ýaly şäherler esasy orny eýeläpdir. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly gymmatly kitabynda: «Beýik Ýüpek ýolunyň döremeginde hem-de işjeň hereket etmeginde hem esasy orunlaryň biri türkmenlere degişlidir» diýlip bellenilýär.

Biziň halkymyz goňşulary bilen mylakatly, ysnyşykly, ylalaşykly ýaşamagy halaýan hem başarýan halk. Türkmenistan geçmişde hem, şu gün hem Merkezi Aziýa sebitinde amatly söwda ýollarynyň çatrygynda ýerleşýär. Türkmeniň goňşy halklary bilen gatnaşyklarynyň esasynda amatly söwda gatnaşyklarynyň hem orny uludyr. Bu gatnaşyklarda türkmen diňe öz bähbidini ileri sürüp, goňşusynyň bähbidini kemsitmändir. Gadymyýetde Gündogary Günbatar bilen birleşdiren Beýik Ýüpek ýoly bu gün döwrebap täzeden dikeldilip, halkara hyzmatdaşlygyň ýoluna öwrülýär. Garaşsyz Türkmenistanyň Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda geografik taýdan örän amatly ýerleşmegi bu gadymy kerwen ýoluny dost-doganlygyň, hyzmatdaşlygyň ýoluna öwürmäge oňat mümkinçilikleri döredýär. Häzirki zaman köp şahaly ulag-aragatnaşyk ulgamynyň döredilmegi Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şol syýasat ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösmegine hem-de ählumumy abadançylygyň bähbidine giň sebit we halkara hyzmatdaşlygyny ýola goýmaga gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady forumyna gatnaşyjylara iberen Gutlagynda bu ýurtlaryň ykdysady we senagat kuwwatyny berkitmek, integrasiýa gatnaşyklaryny giňeltmek, halklaryň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen iri möçberli maýa goýum taslamalaryny amala aşyrmak dünýä ykdysadyýetiniň globallaşma şertlerinde olary ösdürmegiň esasy ugurlary bolup durýandygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz: “Türkmenistan öz hyzmatdaşlary bilen has ýakyn ykdysady hem-de ylmy-tehniki taýdan goşulyşmaga gyzyklanma bildirýär” diýip, energetika, ulag we logistika düzümlerini kämilleşdirmek ýaly ugurlarda öz toplan tejribämizi paýlaşmaga, şeýle hem sanly ykdysadyýetiň, täze tehnologiýalary we innowasiýalary peýdalanmagyň möhüm ugurlary boýunça bilelikde iş alyp barmaga taýýardygyny belledi.

Bu ykdysady forumda sebitiň döwletleriniň söwda-ykdysady, maýa goýum, senagat, ulag-aragatnaşyk ulgamlarynda netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek meseleleri üns merkezinde boldy. Bu ugurlaryň geljekki ösüşi Durnukly ösüş maksatlary bilen gönüden-göni bagly bolup, olar sebitara derejesinde bolşy ýaly, dünýä hojalyk gatnaşyklarynda-da möhüm ähmiýetlidir. Ykdysady forum oňa gatnaşyjy ýurtlaryň ykdysady ösüşi üçin ähmiýetli meseleleri ara alyp maslahatlaşmak, oňyn hyzmatdaşlyk we ösüş maksatlarynda netijeli teklipleri işläp taýýarlamak babatda möhüm meýdança bolup durýar. Şeýle forumlar sebitiň şu gününi we geljegini nazarlaýan halkara taslamalaryň bilelikde işlenip taýýarlanylmagyna itergi berýär.

Ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow bu forumda öz çykyşynda häzirki döwürde ykdysady ösüşiň durnukly ugruna çykmaga, durmuş taýdan ösüşiň maksatnamalaryny amala aşyrmak üçin şertleriň üpjün edilmegine, sebitiň ýurtlarynyň Baştutanlarynyň gazanan ylalaşyklaryna laýyklykda, özara gatnaşyklaryň meýilnamalaryny ýerine ýetirmäge gönükdirilen bilelikdäki meýilnamalary we anyk wezipeleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Türkmenistanyň özara hyzmatdaşlykda esasy ugurlaryň hatarynda ulag we energetika ulgamlarynyň ileri tutulýandygyny belledi. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň strategik Ýewraziýa ýollarynyň çatryklarynda çäk taýdan ýerleşmegiň amatlyklary, uly möçberli serişde — çig mal kuwwaty, ykdysady ösüşde ölçegleriň birnäçesi boýunça düzüm ylalaşyklygyny bar bolan bäsdeşlige ukyply artykmaçlyklar hökmünde görkezmek bilen, olary doly peýdalanmagyň gerekdigine ünsi çekdi. Elbetde, bu şertler Merkezi Aziýa sebitini uly we uzak möhletleýin daşarky maýa goýumlary üçin özüne çekiji sebite öwürýär, giň halkara hyzmatdaşlygy üçin mümkinçilikleri açýar. Bu mümkinçilikleri ýakynlaşdyrmak üçin degişli derejedäki itergini sebitiň döwletleriniň anyk ädimler, ilki bilen bolsa, giň gerimli düzüm taslamalarynyň başyny başlamak arkaly amal etmelidigi baradaky pikir derwaýys çözgüt bolup durýar.

Ykdysady forumda ugurlar boýunça mejlisler geçirilip, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň söwda-ykdysady we maýa goýum mümkinçilikleri; energetika we himiýa pudaklarynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri; ulag-logistika ulgamynda hyzmatdaşlyk ýaly ugurlar boýunça gün tertibine girizilen meseleler boýunça pikir alşyldy. Tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän ýurdumyz energetikany dünýä bazaryna ugratmagyň köpugurly düzümini yzygiderli ösdürmäge uly üns berýär. Türkmenistan—Özbegistan—Gazagystan—Hytaý gaz geçirijisi bu ulgamda sebit döwletleriniň üstünlikli hyzmatdaşlygynyň ajaýyp nusgasydyr. Himiýa senagaty ýurdumyzyň geljegi uly pudaklarynyň biri bolup, bu pudaga iri maýa goýumlar goýulýar. “Marykarbamid” we “Garabogazkarbamid” zawodlarynda öndürilýän azot dökünleri, Gyýanlydaky polimer zawodynyň, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan sintetik benzin öndürýän zawodyň, Lebap welaýatyndaky kaliý dökünlerini öndürýän toplumyň önümleri milli himiýa senagatynyň kuwwatyny görkezýär. Çig maly gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilýän döwrebap senagat toplumlar guruldy, bu himiýa senagatynyň kuwwatlyklaryny berkitmäge iri maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmeginiň netijesidir. Bu gün “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň köpýyllyk hyzmatdaşlarynyň hatarynda Gazagystanyň “Kazfosfat” we “Kazazot”, Özbegistanyň “Uzkimýosanoat”, “Ferganaazot” we “Maksam Çirçik” ýaly Merkezi Aziýa ýurtlaryndan kompaniýalar bar.

Elektroenergetika ulgamynda, ýod we sulfat senagatynda, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmekde sebit döwletleriniň özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmekde-de giň mümkinçilikleri bar. Bu ugurda “Merkezi we Günorta Aziýanyň arasynda elektroenergiýa bazaryny döretmek boýunça CASA-1000” taslamasynyň çäklerinde elektrik geçiriji ulgamlary gurmagyň taslamasynyň amala aşyrylmagy aýratyn ähmiýetlidir. Sebitde ulag we logistika ulgamynda özara gatnaşyklaryň uly geljegi bar. Merkezi Aziýanyň we Hazar deňziniň üstünden geçýän halkara ýollaryň işjeňleşdirilmegi, bu ugurlarda täze halkara geçelgeleriň döredilmegi sebit döwletleriniň durmuş-ykdasady ösüşini ösdümek üçin şertleri üpjün eder, maýa goýum özüne çekijiligini artdyrar, sebit we sebitara söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer, syýahatçylyk gatnaşyklaryny ösdürmäge gönüden-göni täsir etjekdigi düşnüklidir.

Dürli ulgamlara we pudaklara sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, telekeçilik düzümleriniň, orta we kiçi işewürligiň ugry boýunça gatnaşyklary giňeltmek hem geljegi uly hyzmatdaşlyklaryň hatarynda kesgitlenildi. Halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň Merkezi Aziýanyň ykdysadyýetleri üçin Ýörite maksatnamasynyň (SPECA), Merkezi Aziýada sebitleýin ykdysady hyzmatdaşlyk maksatnamasynyň (CAREC) çäklerinde hyzmatdaşlygy giňeltmek babatda tejribe alyşmak hem möhüm ugurlaryň hatarynda bellenildi.

Forumyň netijeleri boýunça Jemleýji resminama kabul edilip, onda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň özara bähbitli hyzmatdaşlygyny utgaşdyrmaga we berkitmäge gönükdirilen teklipler beýan edildi. Sebitiň ýurtlarynyň ykdysadyýetleriniň durnukly we kadaly ösmegi üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, ykdysady taýdan sebitleýin goşulyşmagy mundan beýläk-de üpjün etmek baş maksat bolup durýar. Harytlar we hyzmatlar bazarlarynyň hukuk binýadyny kämilleşdirmek, özara söwdada iberilýän harytlaryň sanawyny giňeltmek, sebit söwdasyny kämilleşdirmek wezipeleri bellenilýär. Sebite maýa goýumlaryny çekmek, bu ulgamda hyzmatdaşlygy berkitmek, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek üçin amatly şetleri döretmek we bu ugurda döwletara işlerini utgaşdyrmagyň derejesini ýokarlandyrmak wezipeleri hem öz beýanyny tapdy. Sebitiň ulag-üstaşyr mümkinçiliklerini bilelikde ösdürmegiň ýollaryny işläp düzmek möhüm ugurlaryň hatarynda görkezildi. Ulag ulgamy boýunça birnäçe teklipler öňe sürüldi, olaryň hatarynda aragatnaşyk kuwwatyny we deňiz ýollaryna çykmak mümkinçiligini ýokarlandyrmak maksady bilen, täze ulag-logistika geçelgeleriniň açylmagyna we ösdürilmegine işjeň ýardam bermek teklibi bar.

Forumyň Jemleýji resminamasynda syýahatçylyk ulgamy boýunça guwandyryjy teklibiň öňe sürülmegi aýratyn üns çekijidir. Sebit ýurtlarynyň arasyndaky söwda-ykysady gatnaşyklary täzeden dikeltmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, ony giňeltmek we hil taýdan täzelemek şu günüň wajyp wezipeleri bolup öňe çykýar. Merkezi Aziýanyň dünýä syýahatçylyk bazaryndaky ornuny berkitmek maksady bilen, sebitiň ýeke-täk syýahatçylyk önümini we markasyny ösdürmek hem-de öňe sürmek arkaly syýahatçylyk pudagynda özara gatnaşyklary we hyzmatdaşlygy giňeltmek teklip edildi. Täze serhetüsti ugurlary döretmek arkaly sebitara syýahatçylygy ösdürmek bellenildi. Şeýle-de sanlylaşdyrmak, şol sanda elektron hökümet ulgamynyň meseleleri boýunça tejribe alyşmak teklibi öňe sürüldi.

Goňşy ýurtlaryň söwda-ykdysady we maýa goýum hyzmatdaşlygyny sebitleýin derejede, şol sanda sebitleýin forumlary we konferensiýalary geçirmek arkaly höweslendirmek hem-de özara ylalaşyk boýunça Merkezi Aziýa ýurlarynyň ykdysady forumyny geçirmek bellenildi.

Ykdysady forumyň çäklerinde möhüm pudagara resminamalaryň 11-sine gol çekilmegi Merkezi Aziýa sebitiniň ýurtlarynyň ulag, halkara konteýner we multimodal ýük daşamalary, senagat, nebitgaz we elektronika ulgamlary ýaly birnäçe ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmekde gyzyklanmalaryň iş ýüzünde dabaralanýandygyndan habar berýär.

Ýurdumyzyň işewür toparlarynyň wekilleriniň Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Özbegistanyň we Täjigistanyň kompaniýalary bilen oba hojalyk we azyk önümlerini, plastik turbalary, dürli görnüşli polimer önümlerini ibermek, ulag hyzmatlaryny ýerine ýetirmek bilen bagly işleri öz içine alýan şertnamalary baglaşmaklary oňyn hyzmatdaşlygyň ösüşlere beslenýändiginden habar berýär. Bu umumy bahasy ABŞ-nyň 131,5 million dollaryna barabar bolan 74 sany eksport we import ugurly hem-de hyzmatdaşlyk şertnamalary sebit hyzmatdaşlygynyň, ykdysady gatnaşyklarynyň geljekde giň gerim bilen ösmäge uly kuwwatynyň we mümkinçilikleriň bardygyna şaýatlyk edýär.

Parahatçylyk söýüjilikli we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleriniň ösdürilmeginiň ýokary hil derejesiniň nusgasyna öwrülen bu ykdysady forum oňa gatnaşyjylaryň hyzmatdaşlygy giňeltmek maksatlaryna täze badalga berdi. Tagallalary birikdirmek arkaly alnyp barylýan sebit hyzmatdaşlygynyň şeýle forumlar arkaly, dostluk we özara deňhukuklylyk ýörelgeleri esasynda ösdüriljekdigi sebit ýurtlarynyň parahatçylyk söýüjilikli ädimlerini alamatlandyrýar.

Oguljemal NURMYRADOWA,

“Ahal durmuşy”.

Günsaýyn özgerýän ýurdumyz Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde has-da görklenip, dünýä ýurtlarynyň ünsüni özüne çekmegi başardy. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, durmuş ulgamy Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugrudyr. Şu maksada ýetmek üçin ýurdumyzda milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ägirt uly işler amala aşyrylyp, her güni täzeliklere beslenýän Diýarymyzda olar anyk netijesini berýär. Şäherleriň we beýleki ilatly ýerleriň düzümini toplumlaýyn kämilleşdirmäge, ýurdumyzyň raýatlaryny ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmäge gönükdirilen täzeçil şähergurluşyk konsepsiýasy Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen durmuşa geçirilýän döwlet ösüş strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir.

Ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramyna taýýarlyk görülýän günlerinde Aşgabady hemmetaraplaýyn ösdürmek ugrunda giň möçberli işler alnyp barylýar. Paýtagtymyzda bar bolan ýaşaýyş jaý gaznasyny döwrebaplaşdyrmak bilen bir hatarda, dürli belentlikdäki ýaşaýyş jaý toplumlary guruldy we gurulmagy dowam etdirilýär. Bu bolsa adamlaryň amatly, hil taýdan ýokary bolan ýaşaýyş jaýlaryny şahsy isleglerine görä saýlap almak şertleriniň has-da artmagyna mümkinçilik berýär. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň maý aýynyň 25-ine ak pata bermeginde gurluşygyna başlanan «Şäher içindäki şäher» ýörelgesi boýunça taslamasy taýýarlanan «Aşgabat-sitiniň» gurluşygyny muňa mysal hökmünde görkezmek bolar. Köpugurly toplumy özünde jemleýän «Aşgabat-sitiniň» çäginde dünýäniň şähergurluşyk, binagärlik we inženerçilik-tehniki çözgütlerinden ybarat bolan iň täze hem-de öňdebaryjy tejribeler öz beýanyny tapar. «Şäher içindäki şäheriň» çäklerinde iň ýokary derejeli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna aýratyn ähmiýet berilýär. Geljekki şäheriň ak mermere beslenen paýtagtymyzyň dünýäniň gözel we şol bir wagtda ýaşaýyş üçin amatly şertleri özünde jemleýän şäherleriň birine öwrülmegi bilen bir hatarda, Watanymyzyň okgunly ösüşini we ägirt uly döredijilik kuwwatyny hem alamatlandyrar.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabatda we tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan özgertmeler maksatnamalarynyň durmuşa geçirilişini hem hemişe üns merkezinde saklaýar. Şunuň bilen baglylykda, «Altyn asyr» Türkmen kölüniň sebitini 2019 — 2025-nji ýyllarda özleşdirmegiň Konsepsiýasyny amala aşyrmak boýunça geçirilmeli çäreleriň maksatnamasyna laýyklykda, «Altyn asyr» Türkmen kölüniň çäginde 10 megawat kuwwaty bolan utgaşdyrylan Gün we ýel elektrik bekediniň şekil taslamalary, Ahal hem-de Daşoguz döwlet elektrik beketlerini utgaşykly dolanyşyga geçirmek boýunça alnyp barylýan işleriň meýilnamasynyň işlenip taýýarlanylmagynyň netijesinde, tebigy gazy sarp etmezden, öndürilýän elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmaga, daşky gurşawa gidýän zyýanly galyndylaryň mukdaryny birnäçe esse azaltmaga mümkinçilik berer. Bulardan başga-da, döwlet Baştutanymyzyň başlangyçlary bilen Lebap welaýatynyň Kerki şäherinde täze Halkara howa menziliniň, Türkmenabat şäherinde döwrebap «Türkmeniň ak öýi» binasynyň hem-de 3000 orunlyk sadaka jaýynyň, Farap etrabynda «Çagalar dünýäsi» medeni-dynç alyş merkeziniň dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berilmegi, örän buýsandyryjy wakalardyr. Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly pelsepewi eserinde baý taryhy geçmişimizdäki ady dillere dessan bolan şöhratly şäherlerimiziň hatarynda buýsanç bilen atlandyrylýan Kerkiniň durmuşynda bu gün — Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gadymy hem müdimi şäher ýurdumyz üçin hem, dünýä üçin hem hyzmatdaşlygyň, ösüşiň möhüm merkezine öwrülýär.

Tutumy uludan belleniljek Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramly ajaýyp ýylynda milli Liderimiziň gatnaşmagynda Aziýanyň merjen şäheri Aşgabatda täze binanyň — 14 gatly kaşaň «Arkadag» myhmanhanasynyň açylyş dabarasy boldy. Paýtagtymyzda şeýle ajaýyp binanyň açylmagynyň özi Aziýanyň merjeni hökmündäki ykrarnamany ýene bir ýola subut edýär. «Arkadag» myhmanhanasy ýurdumyzyň, ylaýta-da, paýtagtymyzyň häzirki zaman şäher binagärlik keşbi bilen örän sazlaşykly myhmanhana toplumy bolmak bilen bir hatarda, döwletimiziň, ady uzaklardan ýaňlanýan merjen şäher Aşgabadymyzyň syýasy, diplomatik, ykdysady, medeni işewürlik merkezi hökmünde halkara derejesinde äşgärligini ykrar edýär. Döwlet Baştutanymyzyň ak patasy bilen Balkan hem-de Daşoguz welaýatlarynda açylan binalar hem kalbymyzy buýsançdan doldurdy.

Türkmenistany dünýä ösüşiniň täzeden-täze belentliklerine atarýan, her ädimi bilen döwletimizi ruhlandyrýan hormatly Prezidentimiziň halkymyz, Watanymyz üçin edýän atalyk aladalarynyň rowaçlyklara beslenmegini, janynyň sag, başynyň dik bolmagyny arzuw edýäris!

Baýmyrat MUSAÝEW,

«Esger».