Hormatly Prezidentimiz öz belent wezipesini ýerine ýetirmäge girişen ilkinji günlerinden döwleti dolandyrmakda ata-baba ýörelgelerinden pugta goldanyp, ösüşleriň, öňe gitmegiň milli ýolunyň nusgasyny işläp düzdi. Bu bolsa tutuş ykdysadyýetiň hem ösüşlerini kesgitledi. Döwletimiziň syýasatynda Oguz ýörelgeleriniň — döwletlilik ýörelgesiniň berk binýadynyň goýulmagy il-ýurduň ykbalynyň barha ýokary göterilmegine getirdi. Döwletimiziň geljek döwürdäki syýasatynda hem bu ugurlara berilýän ünsi güýçlendirmek möhüm wezipe hasap edilýär. Munuň özi döwletiň uzakmöhletli strategiýasy hökmünde çykyş edýär.

Ýurdumyzda geçirilýän giň möçberli özgertmeler milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini tassyklaýar. Türkmenistan ösüşiň özüni ödän, ata-baba ýörelgelerinden ugur alýan döwletlilik ýörelgesi bilen ynamly öňe gidip, halkyny ýaşaýşyň has kämil hem-de eşretli derejelerine ýetirmäge çalyşýar. Hormatly Prezidentimiziň döwleti dolandyryp başlan gününden Oguz ýörelgelerini dowam etdirmegi, halka daýanyp, halk bilen düýpli özgertmeleri durmuşa geçirip başlamagy il-ýurduň geljeginiň has-da röwşen boljakdygyny buşlady.

Biz bu gün Türkmenistanyň ykdysadyýetine özgertmeler arkaly çaltlandyrylan ösüşiň nusgasynyň mahsus bolup durýandygyny äşgär görýäris. Munuň özi ýurdumyzda bazar ykdysadyýetiniň durmuşa gönükdirilen milli nusgasynyň kemala getirilmegi bilen hem baglanyşyklydyr. Ykdysady ösüşleri gazanmak we olary berkitmek üçin şeýle nusganyň saýlanylyp alynmagy ýöne ýerden däldir. Onuň köptaraplaýyn ösüşlere getirýändigi dünýä ýurtlarynyň tejribesinden görünýär. Ösüşiň uzakmöhletli strategiýasynyň işlenilip düzülmegi we onuň üstünlikli durmuşa geçirilip ugramagy üstünlikleriň esasy çeşmesi boldy. Oňa laýyklykda geçen ýyllarda ykdysadyýetiň öňe gitmegine itergi beriji güýç hasap edilýän, ykdysadyýeti sazlaşykly alyp barmaga ýardam berýän göni we gytaklaýyn usullaryň toplumyndan ybarat bolan hojalyk mehanizminiň netijeli işläp ugrandygyny görmek bolýar.

Ýurdumyzyň özüne mahsus bolan hojalyk mehanizmini saýlap almagy eýýäm üstünligiň ýarysydyr. Ýaşaýyş-durmuşymyzyň barha özgermegi we islegleriň ösmegi hojalyk mehanizminiň şol bir durkuna durmazlygyny hem talap edýär. Şonuň üçin eýeçiligiň dürli görnüşleriniň goraglylygy güýçlendirilýär, maliýe-karz we salgytlar ulgamy, bäsdeşligi ösdürmek syýasaty, bahalar we girdejiler syýasaty, geljekki ýagdaýlary çaklamak ýaly hojalyk mehanizmini düzýän usullar ýene-de yzygiderli kämilleşdirilýär. Şol bir wagtyň özünde ykdysady ösüşiň depgininiň ilatyň ösüş depgininden elmydama ýokary bolmalydygyna aýratyn üns berilýär. Ykdysadyýetçileriň pikirlerine görä, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagynyň üpjün edilmegi bu ýagdaýa berk baglydyr. Hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynda şeýle kadalar berk göz öňünde tutulýar. Ýurdumyzyň intellektual kuwwaty ösdürilýär. Milli baýlyklarymyz il-ýurt üçin ýerlikli ulanylýar. Biziň ykdysady-durmuş ösüşlerimizi kesgitleýän Milli Maksatnamalaryň, meýilnamalaryň we konsepsiýalaryň uly topary herekete girizildi. Olarda ýurduň durmuş-ykdysady ösüşi, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek, durmuş-ynsanperwer ylymlaryny ösdürmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek, öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak, dürli görnüşli elektron enjamlary öndürmek boýunça kärhanalary döretmek, kiçi we orta telekeçiligi goldamak we başga-da dürli ugurlar boýunça ösüşleri üpjün edýän wezipeleriň oňyn çözgütleri öz beýanyny tapýar. Iň bir guwandyryjy ýeri, şol öňünden kesgitlenilen wezipeleriň iş ýüzünde amala eýýäm aşyrylýandygydyr. Şonuň bilen baglanyşykly türkmen ykdysadyýetiniň täsir ediş çägi günsaýyn giňeýär.

Türkmen gazy, elektrik energiýasy dünýäniň ençeme döwletlerine eksport edilýär, kondisionerler, kompýuterler, smart telewizorlar, telefonlar özümizde öndürilýär. Türkmenistan — Hytaý, Türkmenistan — Gazagystan — Russiýa gaz geçirijisi, Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demirýol geçelgesi, diňe ýurdumyzyň däl, eýsem, sebitiň, hatda beýleki dünýä ýurtlarynyň hem bähbitlerinden ugur alýar. Şeýle transmilli ulag ulgamy ygtybarly halkara gatnaşyklaryny üpjün edýär. Ýurdumyzda döwrebap ulag we aragatnaşyk ulgamy döredildi, paýtagtymyzda we welaýatlarda döwrebap uçar menzilleri guruldy, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli döwrebap ýol gurulýar. Şu ýylyň başynda Akina — Andhoý (Owganystan Yslam Respublikasy) menzilleriniň arasyndaky 30 kilometrlik demir ýoly ulanylmaga berildi, Kerki (Türkmenistan) — Şibirgan (Owganystan) ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt bolan 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgam, şeýle hem ýurtlarymyzyň arasyndaky Ymamnazar — Akina hem-de Serhetabat — Turgundy optiki-süýümli halkara ulgam işe girizildi. Edil şol desgalaryň açylan günlerinde Lebap welaýatynda iş saparynda bolan hormatly Prezidentimiz welaýatyň çägindäki «Malaý» gaz ýatagynda kuwwaty gazyň 30 milliard kub metrini akdyrmaga barabar bolan gaz gysyjy desganyň işe girizilmegine hem ak pata berdi. Olar daşary ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge uly mümkinçilik berýär.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwrüniň her güni türkmeniň täze taryhyna barha ajaýyp ýazgylary ýazýar: sebit we dünýä ähmiýetli iri taslamalar amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň içerisinde döwrebap obalar we şäherçeler gurulýar. Pudaklaryň ählisinde dünýä ülňülerine laýyk gelýän önümçilikler işe girizilýär. Bu bolsa eýýäm dürli ugurlarda artykmaçlyklary döredýär, hemişelik hyzmatdaşlaryň sanyny köpeldýär. Kuwwatly ykdysadyýetiň bar ýerinde ekerançylyk medeniýeti ösýär. Ýurduň dänä bolan islegini üpjün etmek azyk garaşsyzlygynyň iň möhüm görkezijileriniň biri bolup durýar. Obasenagat toplumy ösýär. Oba hojalyk önümlerini öndürijiler üçin dürli salgyt ýeňillikleri hereket edýär. Wagtyň geçmegi bilen eýýäm dünýä bazarynda ýurdumyzyň durnukly orny kemala gelýär we girdejiler ýokarlanýar. Häzirki wagtda bazar ykdysadyýetine geçýän ýurt bolan Türkmenistan ilatynyň jan başyna düşýän girdejileriniň derejesi boýunça ortaçadan ýokary bolan ýurtlaryň hataryna degişli hasap edilýär, onuň ösen ýurtlaryň hataryndaky durnukly orny barha pugtalanýar.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan nusgalyk derejä götermek, ilatyň ýaşaýyş derejesini dünýäniň ösen ýurtlarynyň derejesine ýetirmek ykdysadyýetiň üstüne ýüklenilýän baş wezipedir. Bu wezipäniň çözgütleriniň ýurdumyzda türkmeniň taryhy gymmatlyklaryny nazara almak bilen döwletimiziň hukuk esaslaryny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak, jemgyýetimizi ruhy taýdan has-da kämilleşdirmek, bilimi, ylmy we medeniýeti, sporty yzygiderli ösdürmek, halkara hyzmatdaşlyga işjeň goşulyşmak ýaly esasy wezipeleriň sazlaşykly durmuşa geçirilişi bilen baglanyşyklydygy ünsden düşürilmeýär.

Aslynda, ykdysadyýet durmuş bilen manydaşdyr. Jemgyýetiň ýaşaýyş derejesi ykdysadyýet bilen ölçelýär. Ykdysadyýet döwlet gurluşynyň möhüm düzüm bölegini düzýär. Ykdysadyýetiň kämil, sazlaşykly hem çeýe ösüşlerini üpjün edýän milli nusgasy diňe bir döwürdeşlerimiziň ýaşaýşyny däl, eýsem, asudalygyny hem üpjün edýär. Sebäbi ata-babalarymyzdan gelýän milli ýörelgelerimiz täzeçe röwüşlerde baýlaşdyrylyp, yzygiderli ösdürilýär. Il-ýurduň ykbalyna degişli möhüm meseleler hakynda döwlet Baştutanymyz bilen birlikde üýşülip, agzybirlikde maslahat edilýär. Geňeşli edilen işiň döwletiň we jemgyýetiň özara sazlaşykly ösüşine ýetirýän oňyn täsiri bir başga bolýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde döwlet gurluşyna we jemgyýetiň ösüşine, ykdysadyýete aýratyn uly täsirini ýetiren meseleler boýunça taryhy kararlar we çözgütler kabul edilýär. Bular örän buýsandyryjy we galkyndyryjy wakalar bolup ýaşaýyş-durmuşymyza täze bir öwüşgin berýär, onuň manysyny has goýazylandyrýar. Şolaryň netijesinde döwletimiziň we jemgyýetimiziň milli demokratiýanyň ösüşiniň täze bir belentligine gelýändigini, kanun çykaryjylyk ulgamynda dünýä tejribesiniň goldanylýandygyny görýäris. Ösüşleriň hukuk esaslary her näçe berkidildigisaýyn olar şonça-da çuňlaşmak bilen. Olarda aýdyň ertirlerimiziň rowaçlygynyň, ykdysadyýetiň artýan kuwwatynyň bardygyny ynam bilen aýdyp bolar.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan işlenilip düzülen ykdysady strategiýa laýyklykda innowasion tehnologiýalaryň önümçilige giňden ornaşdyrylyp başlamagy ýurdumyz üçin örän bähbitli boldy. Bu ýagdaý maksatly tapgyrlar boýunça ösýän milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlyklaryny güýçlendirdi, onuň dünýä ykdysadyýetiniň düzüminde döwrebaplaşmagyna, bäsdeşlige ukyplylygyna getirdi. Ýurdumyz şu ugurda zerur bolan ösen senagatly ýurda öwrüldi, tutuş ykdysadyýetimiz innowasion ösüşler ýoly bilen barýar. Bu ösüşler mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna barýan döwletimiziň geljegini has-da röwşen görkezýär.

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

žurnalist.

Paýtagtymyzdaky 21-nji ýöriteleşdirilen terbiýeçilik-okuw mekdebinden söhbet

Ak ertirlerimiziň röwşenligi şu günki ýaş nesil hakdaky aladadan başlanýar. Muňa hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzda döwrebap çagalar baglarydyr orta we ýokary okuw mekdepleriniň, çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilmegi aýdyň mysaldyr. Şolaryň biri-de, 2020-nji ýylyň Bilimler we talyp ýaşlar gününde gözel paýtagtymyzyň Hoja Ahmet Ýasawy köçesi bilen A.Nyýazow şaýolunyň çatrygynda ulanylmaga berlen 21-nji ýöriteleşdirilen terbiýeçilik-okuw mekdebidir. Ýurdumyzyň ähli orta mekdeplerinde okuwçylar gyşky dynç alyşdan soň, üçünji çärýege täze güýç bilen başladylar. Ine, bu babatda gyzyklanyp, golaýda täze bilim toplumynda myhmançylykda bolduk.

Bilim toplumynyň müdiriniň mekdebe taýýarlaýyş bölümi boýunça orunbasary Ogulmaral Useýingulyýewa çagalar bilen alnyp barylýan işler barada şeýle gürrüň berdi:

— Okuw toplumymyzda sapaklar ýurdumyzyň Bilim ministrliginiň tassyklan okuw maksatnamasy esasynda alnyp barylýar. «Türkmenistanda çaganyň irki ösüşini we mekdebe taýýarlygyny ösdürmek babatda 2020 — 2025-nji ýyllarda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň Maksatnamasy» esasynda hem işler ýola goýuldy. Milli bilim institutynyň hünärmenleri bilen geçirilýän usuly-amaly maslahatlar terbiýeçi-mugallymlaryň işini täsirli guramaga, ýagny geçilýän sapaklar arkaly çagalaryň bilimini artdyrmaga ýardam edýär.

Mekdebe taýýarlaýyş bölüminde 16 topar bolup, çagalar ir ertirden sagat 18:00-a çenli wagtlaryny gyzykly geçirýärler. Rus, iňlis dillerinde sowat öwrediş, sözleýiş dili, ýönekeý matematika düşünjesi, aýdym-saz, daşky gurşaw barada, surat çekmek ýaly sapaklar körpeleriň düşünjelerini artdyrýar. Sapaklaryň arasynda hereketli oýunlar, ýagny aýdym-saz, sport ýaryşlary ýaly çäreler geçilýär. Mart aýynda ýarym ýylyň dowamynda geçilen sapaklar bilen baglanyşykly barlagnamalar geçiriler. Şonda alnyp barlan işleriň netijesi hem kesgitlener. Şeýle-de körpeler bilen terbiýeçilik-okuw mekdebinde dürli ugurlar boýunça bäsleşik geçirmegi-de meýilleşdirýäris. Ösüp gelýän ýaş nesliň berk bedenli, giň dünýägaraýyşly, bilimli bolup ýetişmekleri ugrunda alada edýän Gahryman Arkadagymyza bimöçber alkyş aýdýarys.

Mekdebe taýýarlaýyş toparynda terbiýelenýän körpeleriň wagtlaryny täsirli geçirmekde terbiýeçi-mugallymlardan Aýna Altyýewa, Oksana Kalinina, Walida Hoşzabana, Arzygül Babaýewa, Nurşat Bäşimowa, Oguldursun Serdarowa, Gülbahar Akgaýewa, Gülkamar Soltanowa dagynyň zähmetiniň uludygyny belläsimiz gelýär. Biz olaryň körpeler bilen geçýän sapaklarynyň käbirine gatnaşanymyzda, eýjejik balalaryň çaga kalbyndan joşup çykýan türkmen, rus, iňlis dillerinde Watanymyzy, hormatly Prezidentimiziň alyp barýan beýik işlerini wasp edip aýdan goşgudyr aýdymlaryny diňlemek, çeken suratlaryny hem-de dürli maşklary ýerine ýetirýän pursatlaryny synlamak ýakymly boldy.

Soňra biz döwrebap bilim toplumynyň terbiýeçilik-okuw mekdebine bardyk. Bu ýerde saglyk bilen baglanyşykly ýörite düzgüne laýyklykda, degişli zyýansyzlandyryjy çäreleri geçirmek, sanitariýa kadalaryny berk berjaý etmek, irden okuwa gelenlerinde okuwçylaryň beden gyzgynlygyny ölçemek, zyýansyzlandyryjy serişdeleri ulanmak ýokary derejede ýola goýlupdyr. Okuwçylardyr bilim işgärleriniň agyz-burun örtüklerini hereket edýän kadalara laýyklykda ulanmagy, olaryň iki metrden az bolmadyk howpsuz aralygy saklamagyň düzgünlerini doly we dogry berjaý etmegi hem üpjün edilýär.

Mekdebe gireniňden, owadan zallaryň diwarlaryndaky bilim bilen baglanyşykly ajaýyp jümleler bada-bat ünsüňi özüne çekýär. Okamaga, öwrenmäge ähli şertler döredilen arassa hem ýagty otaglarda milli egin-eşikdäki okuwçylaryň geçilýän sapagy doly özleşdirýändiklerini, mugallymyň berýän sowallaryna biri-birinden öň jogap berjek bolup, ellerini galdyrýan bagtyýar çagalary göreniňde, olara bolan buýsanjyň artýar. Mekdepde bolanymyzda, birinji hem ýokary synpda okaýan okuwçylaryň, esasan-da, geografiýa, türkmen, iňlis, rus dilleri boýunça dersleri oňat bilýändigini we berlen sowallara kanagatlanarly jogap berip, ýumuşlary doly özleşdirýändiklerini görmek has ýakymly boldy. Şonuň ýaly-da, olar hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasatynyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda barha dabaralanýandygyny çaga kalbyndan buýsanç bilen beýan etdiler.

— Täze bilim ojagymyzda mekdep okuwçylarynyň döwrebap bilim we terbiýe almagy, iň häzirki zaman innowasion tehnologiýalardan baş çykaryp, giň dünýägaraýyşly, akyl we beden taýdan sagdyn nesiller bolup ýetişmegi üçin ähli mümkinçilikler döredilen. 720 okuwçy orunlyk mekdebi hem-de 320 çaga niýetlenen taýýarlaýyş toparyny öz içine alýan bilim ojagymyzda okuw derslerini we terbiýeçilik işlerini ýokary derejede geçirmek, çagalara daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwretmek üçin ähli şertler bar. Bu işleriň ýurdumyzda ilkinji gezek döredilýän bilim bermegiň täze, milli görnüşde çuňlaşdyrylan umumybilim maksatnamasy boýunça alnyp barylýandygyny aýratyn nygtamak gerek. Bilim ojagymyza ýokary okuw mekdeplerinde okaýan talyplar gelip, okuwçylar bilen sapakdan daşary iş alyp barýarlar.

Çagalaryň daşary ýurt dilleriniň ýene-de ikisini öwrenmegini göz öňünde tutup, ol dilleri ýörite meýilnamamyza goşmagy maksat edinýäris. Şeýle-de sazçylyk, çeperçilik, sport, konstruktorçylyk ýaly dürli ugurda döredijilik işleri bilen gyzyklanýan okuwçylaryň bilimleri artdyrylýar. Bu ajaýyp bilim ojagynda okamak, öwrenmek, zähmet çekmek okuwçylardyr mugallymlaryň jogapkärçiligini artdyrýar. Häzirki wagtda biziň esasy maksadymyz şu ýylyň sentýabr aýynda uludan toýlanyljak mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygyny mynasyp sowgatly garşylamakdyr.

Ösüp gelýän ýaş nesliň dünýä derejesinde bilim almagy üçin giň mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimize alkyş aýdýarys. Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun! — diýip, bilim toplumynyň müdiri Gurbangül Halmyradowa söhbetdeş bolanymyzda aýtdy.

Sona DURDYÝEWA.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ýuriý ŞKURIN.

Aşgabat, 9-njy fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň daşary syýasat ugruny amala aşyrmak boýunça geçen, 2020-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijelerine seredildi hem-de şu ýyl üçin ileri tutulýan wezipeler kesgitlenildi.

Maslahata Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlary, degişli düzümleriň hem-de ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Milli Liderimiz gün tertibini yglan edip, Bitarap döwletimiziň Garaşsyzlygyny alanyna şu ýyl 30 ýyl dolýandygyny belledi. Geçen döwrüň içinde Türkmenistan parahatçylyk söýüji, ygtybarly hyzmatdaş döwletdigini bütin dünýä äşgär edip, özbaşdaklyk syýasatyny gyşarnyksyz ýöredip geldi.

Häzirki döwürde hem Bitarap döwletimiziň daşary syýasat ugruny durmuşa geçirmek, parahatçylyk söýüji, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny ösdürmek, «Açyk gapylar» ýörelgesini amala aşyrmak boýunça köp tagallalar edilýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Bu ugurda Daşary işler ministrligi, beýleki döwletlerdäki ilçihanalarymyz we konsullyklarymyz uly işleri alyp barýarlar. Olar ata Watanymyza mynasyp wekilçilik edip, gazanýan üstünliklerimizi giňden dünýä ýaýýarlar, Bitaraplyk syýasatymyzy iş ýüzünde amala aşyrýarlar. Hoşniýetli hyzmatdaş hökmünde Bitarap Türkmenistanyň halkara abraýyny barha artdyrýarlar.

Eýsem, berkarar döwletimiziň daşary syýasatda gazanan üstünliklerini has-da berkitmek, türkmen döwletiniň dünýädäki at-abraýyny mundan beýläk-de ýokarlandyrmak üçin geljekde haýsy ugurlara aýratyn üns bermeli, daşary ýurtlar bilen syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary mundan beýläk nädip ösdürmeli?

Bitarap döwlet hökmünde Ýer ýüzünde parahatçylygy gorap saklamak, halklaryň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklaryny ösdürmek, häzirki döwrüň howplaryna we wehimlerine garşy göreşmek üçin bilelikde nähili hereket etmeli? Halkara guramalar bilen gatnaşyklarymyzy nähili täzeçe guramaly? Şu gün şu soraglary ara alyp maslahatlaşarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we maslahata gatnaşyjylara söz berdi.

Ilki bilen, Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň direktory Ý.Nuryýewe söz berdi. Ol institut tarapyndan 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de şu ýyl üçin bellenen meýilnamalar barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan parasatly we öňdengörüjilikli daşary syýasatyna laýyklykda, Döwlet, hukuk we demokratiýa instituty döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň hemmetaraplaýyn ösüşini, hemişelik Bitaraplyk taglymatynyň ýörelgelerini öwrenmek boýunça ylmy we amaly barlaglary alyp barýar hem-de milli hukuk ulgamyny kämilleşdirmek üçin deňeşdirme-hukuk seljermelerini geçirýär.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» hem-de “Türkmenistanda durmuş-ynsanperwer ylymlary ösdürmegiň döwlet maksatnamasynyň” düzgünnamalaryna laýyklykda, institut kanunçylygy işläp taýýarlamak we hukuk ulgamyny kämilleşdirmek boýunça işleri dowam edýär. Şunda ýokary derejeli hünärmenleriň taýýarlanylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2021-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakyndaky Kararnamany kabul etmegi halkymyzyň buýsanjydyr, döwletleriň we halklaryň arasynda özara düşünişmek hem-de raýdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek, ählumumy abadançylygyň bähbitlerine kybap gelýän netijeli halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça milli Liderimiziň öňe sürýän başlangyçlarynyň möhüm ähmiýete eýediginiň subutnamasydyr.

Hasabatda bellenilişi ýaly, institutda deňeşdirme-hukuk usulynda ylmy seljerme işleri geçirilýär, şonuň netijeleri esasynda kanun taslamalarynyň 22-si boýunça teklipler we bellikler girizildi. Şeýle hem pudaklaýyn düzgünnamalaryň we resminamalaryň taslamalarynyň 26-sy boýunça seljermeler geçirildi. Geçen ýylda hereket edýän kanunlara ylmy-amaly düşündiriş görnüşinde kitaplaryň ikisi neşir edildi. Şeýle hem institutyň gatnaşmagynda ylmy wideomaslahatlaryň 35-si guraldy.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda kanunçylyk-hukuk ulgamyny kämilleşdirmek hem-de hakyky demokratik, hukuk we dünýewi döwlet hökmünde Türkmenistanyň esaslaryny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan giň gerimli özgertmeleri beýan edýän ylmy-barlag işleriniň netijeleri kitaplarda, ylmy žurnallarda we beýleki döwürleýin neşirlerde yzygiderli çap edilýär.

Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory J.Gurbangeldiýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işler hem-de «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän şu ýubileý ýylynda bellenen meýilnamalar barada hasabat berdi.

Institutda halkara gatnaşyklar we diplomatiýa, halkara hukuk, halkara ykdysady gatnaşyklar, halkara žurnalistika hünärleri boýunça ýokary bilimli hünärmenler taýýarlanylýar.

Bu ýerde hereket edýän okuw studiýasy geljekki halkara žurnalistlere hünär endiklerini öwretmäge, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny ýerli hem-de halkara habarlar giňişliginde giňden ýaýmak ugrunda telegepleşikleri taýýarlamaga oňyn ýardam berýär.

Institutda Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasyny we diplomatiýasyny ylmy esasda öwrenmek babatda meýilnamalaýyn alnyp barylýan ylmy-barlag işleriniň netijesinde daşary syýasatyň we diplomatiýanyň derwaýys meseleleri boýunça okuw kitaplary hem-de gollanmalar, sözlükler, ylmy monografiýalar yzygiderli neşir edilýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, institutyň gurluşy yzygiderli döwrebaplaşdyrylyp, soňky ýyllaryň dowamynda ýurdumyzyň diplomatik gullugy üçin administratiw-tehniki işgärleri taýýarlamak boýunça okuw merkezi, Durnukly ösüş maksatlary boýunça ylmy-usulyýet merkezi, Türkmenistanyň diplomatiýasynyň möhüm ugurlar boýunça okuw merkezi açyldy.

Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygy mynasybetli institutyň dünýäniň 23 döwletinden hyzmatdaş ýokary okuw mekdepleri we diplomatik akademiýalar bilen onlaýn maslahatlar we duşuşyklar geçirildi.

Soňra hasabat bermek üçin Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň rektory E.Aýdogdyýewe söz berildi.

Döwlet maksatnamalaryna laýyklykda, ýokary okuw mekdebinde milli we halkara derejede ylmy-barlag hyzmatdaşlygyny ösdürmek, bilim işinde sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işler alnyp barylýar, ýaşlaryň watançylyk terbiýesine uly üns berilýär. Munuň üçin milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çuň manyly eserleri hem-de maksatnamalaýyn çykyşlary ulanylýar.

2020-nji ýylda uniwersitetde ylmy-mugallymçylyk işgärlerini taýýarlamak, ylmy-barlag işlerini alyp barmak, ýaş alymlary ýetişdirmek, uniwersiteti dünýäniň abraýly ýokary okuw mekdepleriniň sanawyna goşmak boýunça işler amala aşyryldy. Ýokary okuw mekdebiniň wekilleri dürli ylmy bäsleşiklerde baýrakly orunlara mynasyp boldular.

Hormatly Prezidentimiziň halkara ylmy gatnaşyklary ösdürmek boýunça öňde goýan wezipelerine laýyklykda, geçen ýyl daşary ýurt okuw mekdebiniň dördüsi bilen hyzmatdaşlyk etmek barada Ähtnamalara gol çekildi. Şeýlelikde, häzirki wagtda Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersiteti dünýäniň dürli ýurtlarynyň ýokary okuw mekdepleriniň 14-si bilen hyzmatdaşlyk edýär.

Uniwersitetde Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygyna bagyşlanan halkara maslahatlaryň umumy mejlisleriniň ikisi geçirildi. 2020-nji ýylda bu ýokary okuw mekdebiniň mugallymlary we talyplary internet arkaly guralan ylmy-amaly maslahatlaryň 70-den gowragyna, şol sanda halkara maslahatlara gatnaşdylar.

Hasabat döwründe ýokary okuw mekdebiniň talyplary halkara we internet bäsleşiklerinde baýrakly orunlaryň 22-sine, ýurdumyzda geçirilen ders bäsleşiklerinde bolsa 128-sine mynasyp boldular.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüşiniň esaslaryny öwrenmäge hem-de ylmy taýdan seljermäge, Bitarap Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatyna, mähriban halkymyzyň taryhy-medeni gymmatlyklaryny hem-de däp-dessurlaryny wagyz etmäge berilýän ünsüň örän wajypdygyny nygtady.

Bu işler jemgyýetiň sazlaşykly ösüşine, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösmegine hem-de halkara giňişlikde abraýynyň barha artmagyna ýardam edýär.

Milli Liderimiz Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň direktory Ý.Nuryýewe ýüzlenip, adam hukuklary babatda halkara borçnamalaryň we halkara ynsanperwer hukugyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek boýunça pudagara toparyň işini işjeňleşdirmegi, dünýäde umumy kabul edilen hukuk kadalaryny ýurdumyzyň kanunçylygyna ornaşdyrmak boýunça teklipleri yzygiderli işläp taýýarlamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz ýokary okuw mekdepleriniň rektorlarynyň alyp barýan ylmy işleri bilen gyzyklanyp, ýolbaşçylaryň hemişe öz talyplary üçin mynasyp görelde bolmalydygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ylym-bilim işini işjeňleşdirmegiň, mowzuklaýyn monografiýalary, döwletimiziň bähbitlerine mynasyp wekilçilik etmäge, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gazanylýan uly üstünlikleri wagyz etmäge ukyply ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak üçin okuw kitaplaryny işläp taýýarlamagyň wajypdygyny belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow DIM-niň 2020-nji ýylda alyp baran işleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasyny durmuşa geçirmek, daşary ýurtlar we halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek boýunça milli Liderimiziň öňde goýan wezipelerini çözmek maksady bilen, degişli işleriň geçirilendigi bellenildi. Garalýan döwürde döwlet Baştutanymyz resmi sapar bilen Azerbaýjan Respublikasynda boldy, onlaýn görnüşde geçirilen birnäçe duşuşyklara we ýokary derejeli maslahatlara gatnaşdy hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisinde wideoýüzlenme bilen çykyş etdi.

Geçen ýylyň sentýabr aýynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza iş sapary bilen gelen Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri bilen duşuşyk geçirdi.

Milli Liderimiziň BMG-niň Baş sekretary hem-de daşary döwletleriň ýolbaşçylary bilen telefon arkaly söhbetdeşlik geçirildi, şolaryň barşynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn gatnaşyklaryň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Garalýan döwürde wideoaragatnaşyk arkaly dürli duşuşyklar geçirildi. Ýurdumyzyň halkara gatnaşyklarynyň hukuk binýadyny pugtalandyrmak maksady bilen resminamalaryň toplumyna gol çekildi.

Geçen ýyl daşary syýasat edaralarynyň we diplomatik wekilhanalaryň ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek babatda yzygiderli çäreler görüldi. Şeýle hem daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary berkitmek we ösdürmek boýunça maksadalaýyk işler amala aşyryldy. Ikitaraplaýyn hökümetara toparlaryň hem-de beýleki degişli düzümleriň birnäçe mejlisleri, daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda bilelikdäki işewürlik maslahatlary geçirildi.

Soňra daşary işler ministriniň orunbasary W.Hajyýew döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa Türkmenistanyň bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan, ählumumy parahatçylygy we durnukly ösüşi üpjün etmäge, halkara gatnaşyklar ulgamynda eýeleýän ornumyzy berkitmäge gönükdirilen daşary syýasat strategiýasyny durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň işiniň hil taýdan täze häsiýete eýe bolandygy bellenildi. Şeýle hem Türkmenistan bilen sebitiň beýleki döwletleriniň arasynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn syýasy, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Soňra daşary işler ministriniň orunbasary B.Mätiýew 2021-nji ýylyň dowamynda Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy, hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygy hem-de şu ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilmegi mynasybetli, ýurdumyzda we daşary ýurtlarda geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreleri hem-de dabaralary ýokary derejede guramak maksady bilen, Daşary işler ministrligi tarapyndan ýurdumyzyň degişli ministrlikleri hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde işlenip taýýarlanylan ýörite maksatnama barada hasabat berdi. Bu maksatnamada görkezilen çäreleri we dabaralary ýokary derejede geçirmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar.

Şeýle hem döwletimiziň oňyn daşary syýasatyny durmuşa geçirmekde ýurdumyzyň diplomatiýa ulgamynyň alyp barýan köptaraply işleri, dünýäniň ähli ýurtlary bilen dostlukly gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly çäreler barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, Türkmenistanyň döwletara derejede dostlukly gatnaşyklary hem-de köptaraply hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürjekdigini, abraýly halkara we sebit guramalary bilen oňyn gatnaşyklary giňeltjekdigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz DIM-niň ýolbaşçylaryna anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz döwletimiziň oňyn bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de ählumumy abadançylygyň, gülläp ösüşiň we rowaçlygyň maksatlaryna kybap gelýän özara bähbitli hyzmatdaşlyk syýasatyna yzygiderli ygrarlydygyny nygtady.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berildi. Wise-premýer Daşary işler ministrliginiň netijeli işlemegini üpjün etmek boýunça görülýän çäreler we döwlet Baştutanymyzyň degişli tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň maliýe meselelerini öz wagtynda çözmek hem-de işgärleriň netijeli işlemegi üçin degişli şertleri üpjün etmek maksady bilen, şol meseleleri yzygiderli seljermegiň zerurdygy barada görkezme berdi. Olaryň işlerinde öňdebaryjy tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagyna aýratyn üns berilmelidir.

Milli Liderimiz iş maslahatyny jemläp, döwletimiziň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy baýram edilýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda daşary syýasatymyzy amala aşyrmak boýunça işleri has-da güýçlendirmek üçin, hemmeleriň örän köp we tutanýerli işlemelidigini nygtady.

Bular barada aýtmak bilen, döwlet Baştutanymyz Garaşsyz, Bitarap türkmen döwletiniň alyp barýan hoşniýetli daşary syýasatyny bütin dünýä giňden açyp görkezmegiň wajypdygyny belledi hem-de şunuň bilen baglylykda, maslahata gatnaşyjylara anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň direktory Ý.Nuryýewe ýüzlenip, hakyky halk häkimiýetlilik ýörelgelerinden ugur alyp, jemgyýetiň hukuk esaslaryny has-da berkitmek, halkymyzyň gadymdan gelýän demokratik däplerini baýlaşdyrmak, her bir raýatyň hukuklaryny we kanuny bähbitlerini üpjün etmek boýunça işleri talabalaýyk dowam etmegiň zerurdygyny nygtady.

Şu institutyň ýolbaşçysyna şeýle hem dünýäde umumy kabul edilen hukuk kadalaryny ýurdumyzyň kanunçylygyna ornaşdyrmak boýunça teklipleri yzygiderli işläp taýýarlamak, bu ugurda adam hukuklary babatda halkara borçnamalaryň we halkara ynsanperwer hukugyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek boýunça Pudagara toparyň işini has-da güýçlendirmek tabşyryldy.

Şunuň bilen birlikde, «Demokratiýa we hukuk» žurnalynda ýurdumyzda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň esasy ugurlaryny beýan etmek, amala aşyrylýan iri möçberli özgertmeleriň, şol sanda demokratik özgertmeleriň mazmunyny we häsiýetini açyp görkezýän seljeriş makalalaryny çap etmek boýunça işleri has-da kämilleşdirmek möhümdir diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň hem-de Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň rektorlary J.Gurbangeldiýewe hem-de E.Aýdogdyýewe ýüzlenip, Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň işgärleriniň ýokary hünär derejeli bolmagynyň we zehinli ýaş diplomatlary taýýarlamagyň şu ýokary okuw mekdepleriniň baş maksatlarynyň biri bolmalydygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz häzirki döwrüň talabyna laýyklykda, Halkara gatnaşyklary institutynda hem-de Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetinde täze hünär ugurlaryny açmagyň ýagdaýyny seljermegi, hususan-da, geljekde dürli sebitler, şol sanda Gündogary öwreniş, Amerika we Ýewropa ýurtlary, sanly diplomatiýa, kiberhowpsuzlyk, seljeriş we strategik meýilleşdiriş boýunça ýöriteleşen hünärmenleri taýýarlamagyň mümkinçiligini öwrenmegi tabşyrdy.

Bilim bermek ulgamynda innowasion we sanly tehnologiýalary giňden ulanmak bilen, ylmy-pedagogik düzümiň ýokary derejede taýýarlykly bolmagy gazanylmalydyr. Şonuň üçin mugallymlaryň hünär taýdan kämilligine uly üns berilmelidir. Milli Liderimiz bu ugurda daşary ýurtly hyzmatdaş okuw mekdepleri bilen tejribe alşyp, zerur bolanda hünäri kämilleşdiriş okuwlaryna gatnaşmagyň üpjün edilmelidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýokary okuw mekdeplerinde däp bolan okuw sapaklary bilen bilelikde, onlaýn sapaklary hem guramagy, talyplaryň dürli ylym-bilim bäsleşiklerine, olimpiadalara gatnaşmagyny üpjün etmegi, ýokary bilim bermek üçin okuw işine belli daşary ýurt alymlaryny we diplomatlaryny dürli ugurlar boýunça leksiýalary okamak üçin çagyrmagy, bu ugurda internet tehnologiýalaryny netijeli ulanmagy tabşyrdy.

Dünýädäki öňdebaryjy tejribeleri öwrenip, zerur bolan halatynda okuw meýilnamalaryna gaýtadan seretmek, şu ugurda talyplaryň dil taýdan taýýarlygyna aýratyn üns bermek, bu işde innowasion we sanly tehnologiýalardan ýerlikli peýdalanmak zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Türkmenistanyň ulag, energetika, suw, ylym we sport diplomatiýasynyň ylmy esaslaryny işläp düzmek we açyp görkezmek maksady bilen, professor-mugallymlaryň hem-de talyplaryň bu ugurda alyp barýan ylmy-barlag işleriniň gerimini giňeltmek zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz bu mesele baradaky gürrüňi dowam edip, ýokary okuw mekdeplerinde internet žurnalistikasy we syýasy kommunikasiýa boýunça täze sapaklary girizmegi, beýleki zerur bolan täze hünärleri açmak boýunça teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy. Halkara hukuk boýunça bilim alýan talyplar üçin halkara ykdysady gatnaşyklaryň meselelerini çözmek we halkara arbitraž ugry boýunça täze sapaklary we amaly okuwlary girizmek mümkinçiligine seretmek wajypdyr.

Milli Liderimiz şeýle hem halkara iş boýunça ýaş hünärmenlerde hünär ussatlygy bilen birlikde Watana wepalylyk, päk ahlaklylyk, ýokary ynsanperwerlik we belent adamkärçilik häsiýetlerini terbiýelemegiň möhümdigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Daşary işler ministrliginiň öňünde durýan wezipelere geçip, wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredowa we beýleki degişli ýolbaşçylara Türkmenistanyň bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we ynsanperwerlik ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatyny has-da giňden amala aşyrmak babatda tabşyryk berdi. Bitarap döwletimiziň daşary syýasatyny ýurdumyzyň 2017 — 2023-nji ýyllary öz içine alýan daşary syýasat ugrunyň Konsepsiýasyna laýyklykda alyp barmaly. Şeýle hem Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2023 — 2029-njy ýyllar üçin Konsepsiýasynyň taslamasyny işläp taýýarlamak boýunça işlere häzirden başlamaly diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz dünýä döwletleri we halkara guramalar bilen deňhukukly hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça zerur çäreleri geçirmegiň wajypdygyny nygtady. Şundan ugur alyp, şu ýylyň birinji çärýeginiň ahyryna çenli halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmegiň 2021 — 2023-nji ýyllar üçin meýilnamasynyň taslamasyny taýýarlamak zerurdyr.

Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň dünýädäki ornuny we abraýyny berkitmek hem-de beýleki döwletler bilen gatnaşyklarda ýurdumyzyň milli bähbitlerini goramak boýunça alnyp barylýan işleri has-da güýçlendirmek tabşyryldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy, şu ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilmegi mynasybetli, ýurdumyzda we daşary ýurtlarda çäreleriň hem-de maslahatlaryň ýokary derejede geçirilmegini üpjün etmegiň ähmiýetini belledi.

Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz Birleşen Milletler Guramasy we onuň edaralary bilen hyzmatdaşlygy has-da işjeňleşdirmegi, bu guramanyň halkara parahatçylygy, howpsuzlygy we ösüşi pugtalandyrmaga gönükdirilen Kararnamalaryny hem-de beýleki resminamalaryny taýýarlamaga işjeň gatnaşmagy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly abraýly halkara guramalar bilen döwletimiziň bähbitlerine gabat gelýän hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny öwrenmegi ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda görkezdi.

Türkmenistanyň daşary ykdysady işini maksatnamalaýyn esasda ösdürmek boýunça degişli tabşyryklar berildi. Şu maksat bilen, daşary ýurt döwletleri we halkara guramalar bilen ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak hem-de içerki mümkinçilikleri ýokary derejede peýdalanmak boýunça çäreleri yzygiderli durmuşa geçirmek zerurdyr.

Milli Liderimiz sebitdäki ykdysady ýagdaýlary seljerip, ýurdumyzyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen geljekde alyp barjak hyzmatdaşlygyna täzeçe çemeleşmek bilen, anyk teklipleriň taýýarlanylmalydygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna degişli döwlet edaralary bilen bilelikde daşary ýurtlarda söwda wekilhanalarymyzy açmak üçin hem teklipleri bermegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, Bitarap döwletimiziň başlangyjy bilen öňe sürlen we iri halkara guramalarda goldawa eýe bolan teklipleriň hem-de halkara derejede kabul edilen çözgütleriň, şol sanda birinji Hazar ykdysady forumynyň netijeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegini gazanmak zerurdyr.

Aral deňzi bilen bagly ýüze çykýan zyýanly täsirleri azaltmak babatda sebit ýurtlary bilen anyk maksada gönükdirilen işleriň depgini güýçlendirilmelidir. Şeýle hem milli Liderimiz Hazar deňziniň mümkinçiliklerini ulanmakda Hazarýaka döwletler bilen zerur hukuk binýadyny we meýilnamalary taýýarlamak işleriniň dowam etdirilmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak we pugtalandyrmak üçin, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna amatly şertlerde daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge ýardam bermegiň wajypdygyny belledi.

Ykdysady, söwda, maýa goýumlar, ylym-bilim we tehnika, medeniýet hem-de beýleki ugurlary öz içine alýan, daşary ýurt döwletleri bilen Türkmenistanyň arasynda döredilen ikitaraplaýyn hökümetara toparlaryň işjeňligi ýokarlandyrylmalydyr. Bu toparlarda daşary ýurt işewürleri bilen gatnaşyklary has-da giňeltmäge, täze tehnologiýalary ornaşdyrmaga, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge uly üns berilmelidir.

Türkmenistanyň beýleki döwletlerdäki diplomatik wekilhanalary, ýurdumyzyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan daşary ýurtlardan uly möçberde harytlar, enjamlar, ýörite tehnikalar satyn alnanda öndürijiler bilen göni hyzmatdaşlyk ýola goýulmalydyr. Döwlet Baştutanymyz bu önümleri amatly bahalardan satyn almakda we zerur maglumatlary alyşmakda olara ýardam etmelidigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýdylanlary jemläp, ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň iş ugurlaryny döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirip, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak hem-de maliýe-ykdysady ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça hem zerur işleri geçirmek boýunça tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, Daşary işler ministrliginiň, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň hem-de konsullyk edaralarynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, döwlet býujetinden hem-de maliýeleşdirmegiň beýleki döwlet çeşmelerinden bölünip berilýän serişdeleriň öz wagtynda we maksadalaýyk özleşdirilişini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz ýene-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa ýüzlenip, garamaga teklip edilen birnäçe resminamalaryň taslamalaryna ünsi çekdi. Şolaryň hatarynda «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy, baky Bitaraplygynyň 25 ýyllygy, şeýle hem 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilmegi mynasybetli halkara maslahaty, dabaralary we çäreleri geçirmek hakyndaky», «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasyny tassyklamak hakyndaky», «Eksport-import amallary üçin «Bir penjire» ulgamynyň işini utgaşdyrmak boýunça Pudagara topary döretmek hakyndaky» Kararlar bar.

Şeýle hem milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna «Türkmenistanyň ussat diplomaty» diýen tapawutlandyryş nyşanyny döretmek hakyndaky» Kararyň taslamasy hödürlenildi. Döwlet Baştutanymyz bu Karara gol çekjekdigini aýdyp, beýleki pudaklaryň işi bilen hem bagly bolansoň galan Kararlara Ministrler Kabinetiniň 12-nji fewralda geçiriljek giňişleýin mejlisinde seredilse, maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Ýokarda agzalan tapawutlandyryş nyşany barada aýdylanda bolsa, bu nyşan bilen Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli goňşuçylyk syýasatyny amala aşyrmakda, daşary ýurt döwletleri bilen dürli ugurlarda gatnaşyklary ösdürmekde we berkitmekde ýurdumyzyň abraýly halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmekde şahsy goşandyny goşan diplomatik gullugyň işgärleri sylaglanar.

Milli Liderimiz Karara gol çekip we şu mynasybetli türkmen diplomatlarynyň ählisini gutlap, ony wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna elektron resminama dolanyşygy arkaly iberdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hormatly Prezidentimize “Türkmenistanyň ussat diplomaty” diýen tapawutlandyryş nyşanyny döredendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyzyň bu çözgüdiniň ýurdumyzyň diplomatik düzümi üçin şanly wakadygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, milli Liderimiziň yzygiderli goldawy netijesinde türkmen diplomatlarynyň üstünlikli işlemegi üçin ähli zerur şertler döredildi. Diplomatik gullugyň hukuk binýady yzygiderli pugtalandyrylýar hem-de kämilleşdirilýär, onuň işine öňdebaryjy tehnologiýalar işjeň ornaşdyrylýar. Degişli düzüm döwrebaplaşdyrylýar, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalary üçin täze binalar gurulýar. Diplomatik işgärleriň, olaryň maşgalalarynyň ýaşaýyş-durmuş şertleri yzygiderli gowulandyrylýar.

Wise-premýer, daşary işler ministri döwlet Baştutanymyza şu günki duşuşyk hem-de öňde goýlan wezipeleri çözmek boýunça gymmatly öwüt-ündewleri hem-de maslahatlary üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ýurdumyzyň diplomatik düzüminiň Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň daşary syýasy ugruny birkemsiz durmuşa geçirmek, onuň halkara abraýyny has-da artdyrmak, milli Liderimiziň öňe sürýän netijeli başlangyçlaryny durmuşa geçirmek üçin ähli tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow göni wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Geografik ýerleşişine, ykdysady kuwwatyna, demografiýasyna, syýasy täsirine we harby güýjüne garamazdan, döwletleriň ählisi üçin energetika howpsuzlygynyň milli, sebit we ählumumy derejede üpjün edilmegi derwaýys häsiýete eýedir. Mälim bolşy ýaly, energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmagyň howpsuzlygy we durnuklylygy köp babatda dünýä ösüşiniň uzak möhletleýin geljeginiň umumy ugruny kesgitleýär. «British Petroleum Corporation» kompaniýasynyň 2040-njy ýyla çenli dünýä energetikasynyň ösüşi babatdaky çaklamasyna görä, dünýäde tebigy gaza bolan islegiň yzygiderli artmagyna garaşylýar.

Halkara hyzmatdaşlykda energetika ulgamy Türkmenistanyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup, ol ýurdumyzyň ählumumy meseleleri çözmekdäki ornunyň ýokary ähmiýetini hem kesgitleýär. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan ätiýaçlyk gaz gory boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýär. OPEC halkara guramasynyň her ýylda çap edýän statistiki maglumatlaryna görä, ýurdumyz tebigy gazy çykarmagyň möçberi boýunça Ýewropada we GDA-da 3-nji orny eýeleýär.

Milli Liderimiziň «Türkmenistan Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmegiň ýolunda» atly kitabynda belleýşi ýaly, şu günki gün Türkmenistanyň energetika toplumynyň geljekki ösüşiniň möhüm wezipesi energiýa çeşmelerini eksport etmegiň diwersifikasiýasy we köpşahaly, dürli ugurlara gönükdirilen turbageçirijiler ulgamyny döretmekdir. Häzirki wagta çenli Türkmenistan — Eýran, Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijileri gurlup, ulanylmaga berildi. Energiýa serişdelerini halkara bazarlara ibermegi diwersifikasiýalaşdyrmagyň geljegi uly ugurlarynyň biri hökmünde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçirijisini görkezmek bolar. Ýeri gelende bellesek, bu halkara gaz geçirijiniň gurluşygyny amala aşyrmak boýunça hyzmatdaşlyk milli Liderimiziň daşary syýasatynyň energetika çygryndaky halkara başlangyçlary öňe sürmekde we amala aşyrmakda yzygiderliliginiň ýene-de bir aýdyň subutnamasydyr.

Halkara bileleşigiň energetika meselesi boýunça tagallalaryna ýardam bermek we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen baglylykda, energetika howpsuzlygyna daşary syýasatda esasy ugurlaryň biri hökmünde garaýan Türkmenistanyň işjeň gatnaşmagynda TOPH taslamasy bilen bagly guramaçylyk-hukuk çäreleri yzygiderli esasda amala aşyryldy. Bu möhüm taslama bilen bagly käbir maglumatlary ýatlap geçmek ýerlikli bolar.

Geçen döwürde Türkmenistan tarapyndan syýasy-diplomatik çäreleriň uly toplumy ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşdäki duşuşyklary, ara alyp maslahatlaşmalary, geňeşmeleri, gepleşikleri yzygiderli esasda alyp barmak ýola goýuldy. Olaryň netijesinde taryhy ähmiýetli, esas goýujy resminamalar kabul edildi.

Resminamalar hökümetara we pudagara ylalaşyklar we şertnamalar görnüşinde bolup, olaryň hatarynda tebigy gaz geçiriji boýunça çarçuwaly ylalaşygy, tebigy gazy satmak we satyn almak boýunça ylalaşygy, gaz geçirijiniň işini alyp barmak boýunça ylalaşygy, maýa goýum ylalaşygyny, paýdarlaryň ylalaşygyny, şeýle-de taslama gatnaşyjy taraplaryň arasynda gol çekilen tebigy gazy ýerlemek boýunça ylalaşygy görkezmek bolar. Ýurdumyzda geçirilýän halkara maslahatlardyr konferensiýalarda iri halkara taslamanyň geljegini ara alyp maslahatlaşmak üçin amatly gurşawyň döredilendigini hem aýratyn bellemek gerek.

Taslama degişli möhüm resminamalaryň hatarynda «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny» üstünlikli durmuşa geçirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyna maýa goýumlary çekmek maksady bilen, milli Liderimiz tarapyndan gol çekilen Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna Türkmenistanyň Hökümetiniň — Karz alyjynyň adyndan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny maliýeleşdirmek üçin Saud ösüş gaznasy bilen degişli maliýeleşdiriliş ylalaşygyny baglaşmaga we onuň güýje girmegi bilen bagly işleri amala aşyrmaga ygtyýar berilmegi hakyndaky Karary görkezmek bolar. Galyberse-de, TOPH taslamasyny maliýeleşdirmek babatda ýurdumyz bilen TOPH transmilli gaz geçirijisiniň gurluşygynyň taslamasynyň Tranzaksion Geňeşçisi hökmünde çykyş edýän Aziýanyň ösüş bankynyň arasynda hyzmatdaşlygyň dowam edýändigi bellärliklidir. Taraplaryň arasynda maýa goýumlar boýunça hyzmatdaşlygyň 2019 — 2021-nji ýyllar üçin iş Meýilnamasyna energetika ugry hem goşuldy.

2018-nji ýylyň martynda Birleşen Milletler Guramasynyň Howpsuzlyk Geňeşiniň mejlisinde kabul edilen Kararnama TOPH taslamasynyň uly ähmiýetini tassyklaýan halkara hukuk namasydyr. Resminamada şeýle taslamalaryň sebit derejesinde söwda we ykdysady gatnaşyklary güýçlendirmekdäki, täze üstaşyr geçelgeleri döretmekdäki ornunyň nygtalmagy taslamanyň halkara ähmiýetini şöhlelendirdi.

2020-nji ýylyň 30-njy sentýabrynda «Türkmengaz» döwlet konserniniň, «TAPI Pipeline Limited» we «Afghan Gas Enterprise» edaralarynyň arasynda Owganystan Yslam Respublikasynda tebigy gaz bazaryny emele getirmek we ösdürmek babatda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekilmegi TOPH taslamasynyň hukuk esaslarynyň üstüni ýetirýän möhüm resminamalaryň biri bolup, taraplaryň arasynda energetika babatda hyzmatdaşlygy mazmun taýdan çuňlaşdyrmaga şert döretdi.

Geçen döwürde bu iri taslama boýunça dünýäniň aýry-aýry künjeklerinde, has takygy, Singapur, Nýu-Ýork, London, Dubaý ýaly iri söwda, ykdysady we senagat merkezlerinde biznes-turlar, duşuşyklar, tanyşdyryş dabaralary, roud-şüweleňler hem giňden ýaýbaňlandyryldy. Bu çäreler dünýäniň iri energetiki subýektlerinde, iri maliýe toparlarynda taslama bolan gyzyklanmany has-da artdyrdy.

Ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçylarynyň «Taliban» hereketiniň syýasy edarasynyň wekilleri bilen ýakynda, 6-njy fewralda paýtagtymyzda geçiren duşuşyklary milli Liderimiziň daşary syýasy strategiýasynyň täze bir ýeňşi hökmünde taryha girdi. TOPH taslamasyna ilki-ilkiler Owganystandaky syýasy durnuksyzlygy göz öňünde tutup, hyýaly taslama hökmünde baha beren dürli halkara neşirler, gürrüňi edilýän duşuşykdan we «Taliban» hereketiniň syýasy wekilleriniň Türkmenistanyň Owganystan bilen baglanyşykly taslamalaryny goldaýandyklary hem-de olaryň howpsuzlygyny üpjün etmäge taýýardyklary baradaky beýanatlaryndan soňra, bu wakany netijeli birleşdiriji hereket hökmünde häsiýetlendirdiler. Elbetde, bu ýagdaý türkmen diplomatiýasy üçin uly üstünlik we goňşy ýurduň syýasy, ykdysady-durmuş ulgamlaryny ösdürmekde täze sepgitdir.

Häzirki wagtda TOPH gaz geçirijisiniň gurluşyk-gurnama işleri güýçli depginlerde alnyp barylýar. Has takygy, turbageçirijiler doly kebşirlenip, türkmen-owgan serhedine eltildi. Taslamanyň türkmen böleginde turbageçirijiniň hem-de gaz gysyjy desgalaryň gurluşyk işlerine tehniki gözegçiligi amala aşyrmak barada «Türkmengaz» döwlet konserni bilen Gonkongyň degişli kompaniýasynyň arasynda Şertnama baglaşylmagy alnyp barylýan işleriň ýokary hil görkezijilerini üpjün etmäge ýardam berer. Gaz geçirijiniň türkmen böleginde kömekçi enjamlary we serişdeleri üpjün etmek boýunça baglaşylan şertnama onuň ugrunda uly göwrümli açyp-ýapyjylaryň hem gurnalmagyna mümkinçilik berer.

TOPH gaz geçirijisi birek-birege hormat goýmak ýörelgesine esaslanýan, özara bähbitli hyzmatdaşlyk etmegiň aýdyň mysalydyr. Munuň özi şeýle hem sebitde energiýa bolan islegi kanagatlandyrmaga gönükdirilen gaz geçiriji bolup, oňa gatnaşyjy ýurtlaryň arasynda sebitleýin hyzmatdaşlygyň aýdyň nusgasydyr.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasy syýasy, ykdysady, ynsanperwer we ekologik nukdaýnazardan ýokary ähmiýete eýedir. Munuň özi döwletleriň arasynda parahatçylyga, düşünişmäge, özara bähbitlere esaslanýan gatnaşyklar üçin amatly syýasy gurşawy döretmäge ýardam berer. Şol sanda milli, sebit we ählumumy derejelerde energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde möhümdir.

Gylyçmuhammet JORAÝEW,

Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň uly mugallymy.

Ýurdumyzda ösüşiň häzirki tapgyry hormatly Prezidentimiziň ylmy taýdan esaslandyrylan, durmuşy nazarlaýan öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň netijesinde döwlet dolandyryşynyň we jemgyýetçilik durmuşynyň ähli ulgamlarynda halkara standartlara laýyk gelýän täze innowasion tehnologiýalardyr maglumat-aragatnaşyk enjamlarynyň yzygiderli ornaşdyrylmagy sanly dolandyryş, sanly ykdysadyýet, sanly resminama dolanyşygy ýaly täze ugurlary döredýändigi bilen häsiýetlenýär.

Milli Liderimiziň 2018-nji ýylyň 30-njy noýabryndaky degişli Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň üstünlikli amala aşyrylmagy sanly giňişlikde emele gelýän jemgyýetçilik gatnaşyklarynda sanly medeniýetiň döremegini şertlendirdi. Bu resminamanyň kabul edilmegi bilen, köpugurly özgertmeleri durmuşa geçirmekde halk hojalygynyň pudaklaryny hem-de döwlet dolandyryşynyň ähli ulgamlaryny tapgyrlaýyn sanlylaşdyrmak işine badalga berildi. Konsepsiýanyň durmuşa geçirilmegi önümçiligiň ösüşini ýokary sepgitlere çykarmaga mümkinçilik döredýär.

Döwlet Baştutanymyzyň sanly bilimi, sanly aragatnaşygy, sanly hyzmatlary ösdürmek barada berýän tabşyryklarynyň üstünlikli amala aşyrylmagy internet torundan peýdalanyjylar üçin täze mümkinçilikleri açýar. Häzirki wagtda internet döwrebap ösüşiň aýrylmaz bölegi, ykdysady amallaryň, aragatnaşygyň has tiz hem netijeli guraly hökmünde çykyş edýär. Internet arkaly ýola goýulýan gatnaşyklarda emele gelýän dil adaty sözleýişden gysgalygy ýa-da belli bir aňlatmalar, şekiller, suratlar arkaly beýan edilmegi bilen tapawutlanýar. Bu bolsa internet ulanyjylaryň bilim, etika derejesiniň ýokary bolmagyny, sanly gurşawda özüňi alyp baryş medeniýetiniň kadalarynyň berjaý edilmegini talap edýär.

Türkmenistanda sanly giňişlikde guralýan webinar duşuşyklaryň, onlaýn usuldaky halkara maslahatlardyr teleköpri arkaly geçirilýän okuwlaryň, elektron hatlar esasyndaky aragatnaşygyň netijeli häsiýete eýe bolmagy bu ugurdaky göz öňünde tutulan maksatlaryň üstünlikli amala aşýandygyny görkezýär. Internet ulgamynda döwlet edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, paýdarlar jemgyýetleriniň we telekeçileriň web-saýtlary, elektron gazetler, maglumat beriji web-sahypalar işjeň hereket edýär. Sanly giňişlikde ýerine ýetirilýän bu amallar elektron görnüşde bolsa-da, hereketiň bir tarapynda şahsyýetiň gatnaşygy bar. Şonuň üçin internet ulanyjylaryň sanly aragatnaşyga jemgyýetçilik gatnaşygy hökmünde seredip, sözleýiş, beýan ediş endiklerini etikanyň, aýratyn-da, milli medeniýetimiziň, edep kadalarymyzyň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirmegi zerurdyr.

XXI asyrda bütindünýä internet tory arkaly maglumat tehnologiýalarynyň ösüşi we giňden ýaýramagy jemgyýetde adamlaryň aragatnaşygyny täze derejä çykardy. Işewür gatnaşyklaryň, hatda adamlaryň öz arasyndaky gündelik aragatnaşygynyň hem aglaba böleginiň wirtual giňişlikde amala aşyrylmaga başlanmagy bilen, jemgyýetde «sanly medeniýet» düşünjesi ýüze çykyp ugrady. Biz, öz gezegimizde, sanly aragatnaşygyň ähli ugurlary boýunça internet ulanyjylar hökmünde ýaş nesliň milli ýörelgelerimize, dil medeniýetimize hormat goýýan şahsyýetler bolup ýetişmegini gazanmaga çalyşmalydyrys.

Şirin ŞIRLIÝEWA,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli daşary syýasatyny amala aşyrmakda, daşary ýurt döwletleri bilen syýasy, söwda-ykdysady, ylym-bilim, medeni-ynsanperwer we beýleki ugurlardaky gatnaşyklaryny ösdürmekde we berkitmekde, daşary ýurtlarda Türkmenistanyň döwlet bähbitlerini, daşary ýurtlardaky Türkmenistanyň raýatlarynyň hem-de ýuridik şahslarynyň hukuklaryny we kanuny bähbitlerini goramakda we ýurdumyzyň abraýly halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklaryny giňeltmekde şahsy goşandyny goşan Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň işgärlerini sylaglamak maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, “Türkmenistanyň ussat diplomaty” diýen tapawutlandyryş nyşany döredildi hem-de bu nyşan hakyndaky Düzgünnama, nyşanyň ýazgysy we şahadatnamasynyň nusgasy tassyklanyldy.
(TDH).

Şeýle at bilen golaýda S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň J.Hudaýbergenow adyndaky geňeşliginiň çäginde ýerleşýän «Altyn tug» hususy kärhanasynyň ýyladyşhanasynyň dolandyryş binasynda maslahat geçirildi. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň welaýat komitetiniň hem-de welaýat gümrükhanasynyň bilelikde guran bu maslahatyna degişli edara-kärhanalaryň, gulluklaryň wekilleri, telekeçiler, hususyýetçiler gatnaşdylar.

Maslahaty TSTP-niň welaýat komitetiniň başlygy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty Myratgeldi Goçmedow açdy. Soňra welaýat gümrükhanasynyň işgäri, uly leýtenant Döwlet Baýmyradow, Daşoguz şäheriniň Arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň bölüm müdiri Narly Mämmedow, welaýat «Türkmenstandartlary» döwlet gullugynyň döwlet gözegçiligi bölüminiň döwlet gözegçisi Laçyn Sapardurdyýewa, TSTP-niň welaýat komitetiniň partiýa guramaçysy Bekmyrat Piriýew, «Altyn tug» hususy kärhanasynyň baş hasapçysy Rejepdurdy Kakabaýew dagy gün tertibindäki mesele boýunça giňişleýin çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiziň uly aladalary bilen ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm girdeji çeşmeleriniň biri bolan eksportyň, ýagny özümizde öndürilen önümleriň daşary ýurtlaryň bazarlaryna çykarylýan möçberini artdyrmaga oňaýly şertler döredildi. Munuň üçin bu ugruň hukuk taýdan üpjünçiligi has-da berkidilip, önüm öndürýän telekeçilere onuň bilen meşgullanmaga giň ýol açyldy. Şonuň ýaly-da, dürli görnüşli önümleriň öndürilişiniň artdyrylmagynyň, hiliniň ýokary, ekologiýa taýdan arassa bolmagynyň gazanylmagy babatda degerli goldawlar berilýär.

Şeýle düýpli mümkinçiliklerden peýdalanmak bilen, welaýatymyzyň telekeçileri, hususyýetçileri öz işlerini döwrüň ýokary talaplaryna laýyk guramaga çalyşýarlar. Şeýlelikde, soňky ýyllarda olaryň öndürýän önümleri diňe bir görnüşleriniň we möçberleriniň artandygy bilen däl, eýsem dünýä ölçeglerine laýyk gelýän, bäsleşige ukyply derejelere çykandygy bilen hem tapawutlanýar. Muny «Altyn tug» hususy kärhanasynyň ýyladyşhanasynda öndürilýän oba hojalyk önümleriniň mysalyndan hem görmek bolýar. Häzirki wagtda bu ýerde ýetişdirilýän pomidoryň we beýleki gök önümleriň köp mukdary daşary ýurtlara goýberilýär. Munuň özi kärhananyň, şonuň bilen birlikde-de, ýurdumyzyň ykdysady ösüşine goşant bolýar.

Elbetde, welaýatymyzyň telekeçileriniň bu ugurda amala aşyrýan işleriniň gerimini ýene-de giňeltmäge mümkinçilikler bar. Olardan ýerlikli peýdalanyp, mundan beýläk has-da öndürijilikli zähmet çekmek talap edilýär. Çünki hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda dürli görnüşli önümleri has köp öndürmek we olary daşary ýurtlara ibermek barada öňde goýýan wezipeleriniň üstünlikli berjaý edilmegi milli ykdysadyýetimiziň ýene-de gülläp ösmeginiň derwaýys şertleriniň biridir.

Gutlymyrat AŞYROW,

«Daşoguz habarlary»

Ýurdumyzyň syýasy durmuşynyň we hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan özgertmeleriň depginleri gün-günden ýokarlanýar. Döwlet Baştutanymyz geçen hepdäniň dowamynda dürli pudaklary ösdürmek boýunça geçiren iş maslahatlarynda giň möçberli maksatnamalary üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ösüşiň täzeçil usullaryna we ylmyň soňky gazananlaryna esaslanýan ägirt uly hem-de sazlaşykly işleriň ýerine ýetirilmelidigini belledi.

Döwletimiziň binýatlaýyn esaslaryny mundan beýläk-de berkitmek, halkara abraýyny artdyrmak we ykdysady mümkinçilikleri has-da ýokarlandyrmak milli Liderimiziň ähli başlangyçlarynyň esasy maksady bolup durýar. Bu Watanymyzy gülläp ösüşe, ählumumy bolçulyga we abadançylyga alyp barýar.

Döwlet Baştutanymyz 1-nji fewralda sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynyň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda welaýatlary durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, öňde boljak ýaz ekişine taýýarlyk, möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmek bilen bagly meselelere garaldy.

Şol gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler bilen tanyşdy hem-de harby gullukçylara niýetlenen lybaslaryň nusgalaryny synlady. Döwlet Baştutanymyz olary ýurdumyzyň howa şertlerine we onuň ähmiýetine, amatlylyk derejesine laýyklykda kämilleşdirmek boýunça teklipleri aýtdy.

Döwletimiziň harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli pugtalandyrylmagy, esgerlerdir serkerdeleriň durmuşy hem-de gulluk etmegi üçin ähli şertleriň döredilmegi bilen baglanyşykly meseleleri mundan beýläk-de üns merkezinde saklajakdygyny aýtdy.

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň rektorlarynyň gatnaşmagynda iş maslahatlaryny geçirdi. Olarda ykdysadyýetimiziň pudaklarynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine garaldy we olary ösdürmegiň möhüm wezipeleri kesgitlenildi.

2-nji fewralda geçirilen iş maslahatynda ýangyç-energetika toplumynyň işini kämilleşdirmek we pudagyň şu ýyl üçin maksatnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak hem-de eksport mümkinçiliklerini giňeltmek wezipelerini esasy ugurlaryň hatarynda görkezdi. Nebitgaz toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyna, önümçilik we hojalyk işlerine, pudagyň kärhanalary üçin ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyna yzygiderli seljerme geçirilmelidir.

Döwlet haryt-çig mal biržasynda eksport maksatly satylýan nebit önümleriniň bahalarynyň bäsdeşik esasynda ýokary bolmagy gazanylmalydyr. “NAPEСO” milli nebitgaz kompaniýasynyň işiniň gerimini giňeldip, täze ýataklary özleşdirmek işlerine çekmelidir. Şunuň bilen birlikde, Ahaldaky gazdan benzin öndürýän zawodyň, Gyýanlydaky polimer zawodynyň doly taslama kuwwatynda işledilmegi gazanylmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda önümi paýlaşmak hakynda ylalaşyk esasynda işleýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen tebigy gazyň çykarylýan mukdarynyň peselmeginiň sebäplerini gyssagly seljermegi we çig malyň çykarylyşynda durnukly depgini dikeltmek üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow pudagyň serişde binýadyny berkitmek meseleleri barada aýdyp, geologiýa-gözleg, seýsmiki hem-de buraw işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmakda, tebigy gazyň, çig nebitiň we gaz kondensatynyň gorlaryny kesgitlemekde häzirki zaman tehnologiýalarynyň, şol sanda 3D ölçegli usullaryň ulanylmalydygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyzyň 3-nji fewralda onlaýn görnüşde geçiren iş maslahatynyň gün tertibine oba hojalyk pudagyny dolandyrmagy kämilleşdirmek, ony ösdürmegiň, ýetilen depginlerini saklap galmak, şeýle hem ýer we suw serişdelerini netijeli peýdalanmak meseleleri girizildi.

Milli Liderimiz obasenagat toplumynda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň depginlerini ýokarlandyrmagy, dolandyryşyň netijeli usullaryny we täzeçil tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmagy, önümçilik işlerini kämilleşdirmegi hem-de daşary ýurt maýalaryny çekmegi möhüm wezipeler hökmünde kesgitledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dünýä ykdysadyýetiniň häzirki ýagdaýyny nazara alyp, ilatyň azyk önümlerine isleglerini kanagatlandyrmak üçin olaryň önümçilik möçberini artdyrmak we görnüşlerini köpeltmek zerurdyr diýip belledi.

Suw hojalyk serişdeleriniň tertipleşdirilmegine, suwaryşyň tygşytlaýjy usullarynyň we onda dünýäniň ösen tejribesiniň giňden ulanylmagyna, topragyň şorlaşmagyna garşy göreşmäge täzeçil çemeleşmeler taýýarlanylmalydyr.

Öri meýdanlary we oba hojalyk ähmiýetli sürümli ýerleri netijeli hem-de maksadalaýyk peýdalanmak, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, tohumçylygyň ösdürilmegine aýratyn üns bermek möhümdir.

Hususy pudak we daýhan birleşikleri tarapyndan oba hojalyk tehnikalarynyň, enjamlaryň we degişli şaýlaryň satyn alynmagyny guramak babatda birnäçe anyk tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleriň ylmy taýdan üpjünçiligini we ýokary hünärli ýaş işgärleriň taýýarlanylmagyny möhüm wezipeler hökmünde kesgitledi.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistanyň obasenagat toplumyndaky döwlet syýasaty täze kiçi we orta kärhanalary döretmek, durmuş düzüminiň şertlerini gowulandyrmak hem-de ösdürmek boýunça çäreleri durmuşa geçirmegiň hasabyna oba ilatynyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendir. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň önümleri milli we halkara derejede bäsdeşlige ukyply bolmalydyr.

Hormatly Prezidentimiziň 4-nji fewralda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren iş maslahatynda gurluşyk-senagat toplumynyň kärhanalarynyň işini kämilleşdirmek meselelerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgamy we täze tehnologiýalary ornaşdyrmagy, maýa goýumlaryny çekmegi, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçiligi we gurluşyk serişdeleriniň öndürilişini artdyrmagy, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini giňeltmegi, bu ugurda ýokary hünärli işgärleri taýýarlamagy möhüm wezipeler hökmünde kesgitledi.

Jemagat hojalygynyň işini döwrebaplaşdyrmak we jemagat hyzmatlary üçin elektron töleg ulgamyny girizmek boýunça birnäçe tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Aşgabady ösdürmegiň 17-nji tapgyrynyň maýa goýum taslamasy boýunça teklipleri taýýarlamagy, şahsy kömekçi hojalyk we ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy üçin ýer gaznasy boýunça baş meýilnamanyň taýýarlanylyşyny işjeňleşdirmegi hem-de desgalaryň gurluşyklaryny öz wagtynda tamamlamak üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Senagat we gurluşyk önümçiligi kärhanalaryny doly taslama kuwwatyna çykarmak, elektron önümleriň önümçiligini ösdürmek, energiýa tygşytlamagyň ygtybarlylygyny üpjün etmek, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň mümkinçiliklerini peýdalanmak barada birnäçe görkezmeler berildi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzda dynç alyş ulgamyny ösdürmek meselelerine degip geçmek bilen, gurluşyk pudagynda iň soňky täzeçil işläp taýýarlamalary peýdalanmagyň zerurdygyny belledi we desgalar gurlanda olaryň şäheriň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşmalydygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiziň 5-nji fewralda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren iş maslahatynda söwda toplumynyň öňünde durýan möhüm wezipelere garaldy hem-de ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan durmuş maksatly özgertmeleriň mundan beýläk-de üstünlikli amala aşyrylmagynyň, bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn esasda geçmegiň wajypdygyna üns çekildi.

Milli Liderimiz içerki bazaryň azyk önümleri hem-de gündelik zerur harytlar bilen üpjünçiligini berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny belledi we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň bahalaryny seljermegi hem-de olary öndürijiler bilen göni gatnaşyklary ýola goýmagy, elektron söwda ulgamyny giňden ulanmagy we ilata edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini hem-de hilini ýokarlandyrmagy tabşyrdy.

Önümçilik maksatly desgalary we alyjylar jemgyýetine degişli hyzmat edaralaryny tapgyrlaýyn esasda hususylaşdyrmak boýunça degişli tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň eksport ugurly harytlaryna bahalary birža söwdalarynyň üsti bilen ýokarlandyrmak, biržanyň işine sanly ulgamy we internet hyzmatlaryny ornaşdyrmak, elektron işewürlik bazaryny döretmek üçin täzeçil tehnologiýalary ulanmak boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy.

Hususy maýadarlary çekmek arkaly girdejisiz dokma önümçiliklerini paýdarlar jemgyýetine öwürmek, beýleki ýurtlar bilen söwda-täjirçilik gatnaşyklaryny, ýurdumyzyň ýokary hilli dokma önümleriniň daşarky bazardaky meşhurlygyny ýokarlandyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky Söwda öýleriniň işlerini has-da ösdürmegiň maksadalaýyk boljakdygy bellenildi.

Milli Liderimiz kiçi we orta telekeçilige, milli ykdysadyýetimiziň hususy pudagyna goldaw bermek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Söwda toplumynyň ýolbaşçylaryna 2020 — 2021-nji ýyllarda çökgünlige garşy maksatnama laýyklykda, 2021 — 2025-nji ýyllarda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri döretmek we eksport möçberini artdyrmak boýunça maksatnamanyň taslamasyny taýýarlamak tabşyryldy.

Iş maslahatynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Karara gol çekip, Türkmenistanda ýerleşýän geografik obýektiň çäklerinde aýratyn häsiýetleri şol obýekt üçin mahsus bolan tebigy we (ýa-da) etnografik şertleri bilen kesgitlenilýän harydy haýyşnamaçynyň öndürýändigini tassyklaýan resminamany bermäge ygtyýarly döwlet edaralarynyň sanawyny tassyklady.

Döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly 6-njy fewralda geçiren iş maslahatynyň gün tertibine ulag-aragatnaşyk toplumynda geçen ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we bu ulgamy mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri girizildi.

Milli Liderimiz ulgamyň girdejililigini ýokarlandyrmak, ugurdaş edaralarynyň işini kämilleşdirmek, şol sanda öňdebaryjy sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, ulag-aragatnaşyk we jemagat hojalygy pudaklary üçin zerur ugurlar boýunça ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilmeginiň hem-de bar bolan serişdeleriň doly güýjünde peýdalanylmagynyň zerurdygyny belledi.

“Türkmendemirýollary” agentliginde demir ýol düzümleriniň döwrebap mümkinçilikleriniň doly güýjünde ulanylmagynyň, ýük daşamagyň, şol sanda “Lapis Lazuli” ugruny durmuşa geçirmegiň, “Demirgazyk — Günorta” ugry boýunça gatnawlary işjeňleşdirmegiň wajypdygy aýdyldy.

“Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň ýolbaşçysyna “TürkmenÄlem 52oE” milli emeli aragatnaşyk hemrasynyň ikinjisini äleme çykarmak boýunça degişli tabşyryklar berildi. Munuň özi ýurdumyzda ýer kadastryny işjeňleşdirmekde, netijede bolsa, ýerleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmakda, azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmakda aýratyn ähmiýetlidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Öňdebaryjy halkara tejribeleri ornaşdyrmak, ilata häzirki zaman talaplaryna laýyk hyzmatlary hödürlemek, awtomobil ulagy arkaly daşalýan ýükleriň mukdaryny artdyrmagyň hasabyna ýurdumyzyň çäginden geçýän üstaşyr ugurlary mundan beýläk-de ösdürmek meseleleri “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň işiniň esasy ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Diýarymyzyň howa menzillerinde häzirki zaman ulag-üstaşyr geçelgelerini döretmek “Türkmenhowaýollary” agentliginiň işiniň esasy ugurlary bolup durýar.

Türkmenistanda döredilýän häzirki zaman ulag-üstaşyr ulgamy, kommunikasiýa we logistika ugurlary halkara gatnaşyklaryň ösdürilmegine, ýurdumyzyň ykdysady we eksport kuwwatynyň ýokarlandyrylmagyna ýardam edýär.

Şu maksat bilen, “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň kuwwatyny netijeli peýdalanmak boýunça zerur işleriň alnyp barylmagy, “Deňiz söwda floty” paýdarlar jemgyýetiniň kuwwatynyň doly güýjünde peýdalanylmagy, flotuň gämileri bilen ýük daşamagyň möçberiniň has-da artdyrylmagy zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumynyň ähli düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli berkidilmegine, bu ugurda alnyp barylýan işleriň kämilleşdirilmegine aýratyn ünsi çekdi.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň köp asyrlaryň dowamynda Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi bolandygyny hem-de häzirki döwürde bu ugruň täze görnüşde dikeldilýändigini belläp, ulag we aragatnaşyk ulgamynyň bu ýoly dikeltmekde möhüm orun eýeleýändigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiziň 7-nji fewralda, ýekşenbe güni geçiren iş maslahatynda geçen ýylda Türkmenistanyň medeniýet ulgamynyň nähili ösdürilýändigi we häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda, onuň işini mundan beýläk nähili guramalydygy, nähili usullaryň ulanylmalydygy, halkymyzyň köpasyrlyk medeni mirasyny nähili saklamalydygy hem-de geljek nesillere ýetirmek, däp-dessurlaryň üýtgewsiz saklanmagy bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet syýasatynyň möhüm ugry we ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösüşiniň netijeli guraly bolan medeniýet ulgamynyň ähmiýetini belläp, ony kämilleşdirmek üçin zerur işleriň amala aşyrylmalydygyny nygtady.

Milli Liderimiz ylmyň soňky gazananlaryna we täzeçil tehnologiýalara esaslanyp, sanly ulgamy giňden ornaşdyrmak boýunça anyk görkezmeleri berdi. Zähmeti guramagyň has netijeli usullaryny saýlap olary pudaklaýyn düzümleriň we edaralaryň işinde ulanmak, daşary ýurt maýalaryny çekmek ugrunda zerur tagallalar edilmelidir.

Taryhy we medeni ýadygärlikleri rejelemek hem-de goramak, elektron kitaphanalaryň maglumat binýadynyň we gaznasynyň üstüni ýetirmek, döwrebap, gyzykly hem-de ýokary hilli filmleri taýýarlamak boýunça işler, milli gymmatlyklarymyzy giňden wagyz etmek, abraýly halkara düzümler, ilkinji nobatda bolsa, ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek möhüm wezipeleriň hatarynda görkezildi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tele we radioýaýlymlarda türkmen edebi diliniň kadalarynyň saklanylyşyna hem-de sözleýiş medeniýetine berk gözegçiligi ýola goýmagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz çeperçilik ýokary okuw mekdepleri tamamlaýan uçurymlaryň iş bilen üpjünçiligine toplumlaýyn we jogapkärçilikli çemeleşmegiň wajypdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwrüň talabyna we üýtgäp durýan şertlere laýyklykda, degişli hünärler boýunça hünärmenleri taýýarlamak, okuw meýilnamalaryna düýpli özgertmeleri girizmek, hünär ugurlaryny üýtgetmek babatda anyk tabşyryklar berildi.

Şeýle hem çagalar sungat mekdepleriniň we çeperçilik mekdepleriniň okuw meýilnamalaryna täzeden garamak, sahna oýunlarynyň we režissuranyň derejesini ýokarlandyrmak babatda anyk tabşyryklar berildi.

Garaşsyzlygyň 30 ýyllygy mynasybetli döwlet derejesindäki çärelere hem-de şu ýylyň 22 — 27-nji iýun aralygynda Lebap welaýatynda geçiriljek Medeniýet hepdeligine düýpli taýýarlyk görmäge girişmegiň zerurdygy bellenildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow halkara medeni gatnaşyklary giňeltmek bilen, ýurtlaryň arasynda özara Medeniýet günlerini hem-de berkarar döwletimiziň parahatçylyk dörediji syýasatyny durmuşa geçirmäge ýardam berýän beýleki çäreleriň geçirilmeginiň dowam etdirmelidigini nygtady.

Beýleki wakalar baradaky gürrüňe geçmek bilen, geçen hepdede Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalygyna dalaşgärleri hödürlemek işleriniň başlanandygyny bellemek gerek. Saýlaw kanunçylygyna laýyklykda, Halk Maslahatyna agzalyga dalaşgärleri welaýat, etrap, şäher halk maslahatlary öz mejlislerinde hödürleýärler, syýasy partiýalar, raýat toparlary welaýat, etrap, şäher halk maslahatynyň agzalary bolan wekilleriniň üsti bilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatyna agzalyga dalaşgärleri hödürläp bilýärler.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynda her welaýatyň, Aşgabat şäheriniň çägi sekiz mandatly bir okrug bolýar. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlaw gününe çenli 30 ýaşyna ýeten, ýokary bilimli we Türkmenistanda on ýylyň dowamynda hemişelik ýaşaýan Türkmenistanyň raýaty hödürlenilip bilner.

Wideoaragatnaşyk görnüşinde Daşary işler ministrlikleriniň arasynda geçirilen geňeşmeleriň dowamynda Türkmenistan bilen Oman Soltanlygynyň arasynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn gatnaşyklary giňeltmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ulag ulgamy hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Bu pudagyň mundan beýläk-de ösdürilmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolup durýar. Şeýle hem nebitgaz, dokma, himiýa, oba hojalyk pudaklarynda ikitaraplaýyn söwda gatnaşyklaryny giňeltmegiň, saglygy goraýyş ulgamynda hyzmatdaşlygyň geljegine garaldy.

ÝUNESKO-nyň maddy däl medeni mirasynyň abraýly sanawyna girizmek üçin bilelikdäki teklipleri taýýarlamak Medeniýet ministrliginde Eýranyň paýtagtynda ýerleşýän BMG-niň bu düzüminiň Klaster edarasynyň wekilleri bilen onlaýn görnüşde geçirilen duşuşykda garalan mesele boldy. Hususan-da, milli medeni mirasyň möhüm bölegi bolan türkmen el hünäri sungaty — keşdeçilik sungatynyň multinominasion faýly ara alnyp maslahatlaşyldy.

Daşary işler ministrliginde ýurdumyzda we sebitde işleýän Birleşen Milletler Guramasynyň wekilhanalarynyň hem-de onuň agentlikleriniň ýolbaşçylary bilen duşuşyk geçirildi. Taraplar bilim, saglygy goraýyş we durmuş hyzmatlary, azyk howpsuzlygy hem-de ekologiýa ulgamlarynda şu ýyl bellenilen meýilnamalary we taslamalary durmuşa geçirmek meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Türkmenistanyň Hökümeti bilen BMG-niň arasynda 2020 — 2025-nji ýyllarda durnukly ösüş ulgamynda hyzmatdaşlygyň Çarçuwaly maksatnamasyny durmuşa geçirmek meselelerine garaldy.

DIM-de Awtomobil ulaglarynyň halkara birleşiginiň baş sekretary Umberto de Prettonyň gatnaşmagynda geçirilen wideomaslahatda, dünýädäki pandemiýa zerarly emele gelen ýagdaýy göz öňünde tutmak bilen, logistikany hem-de sanlylaşdyrmak işlerini kämilleşdirmek arkaly ulag-üstaşyr geçelgelerini ösdürmekde hyzmatdaşlyk meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynda BMG-niň Aziýa hem-de Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we durmuş komissiýasynyň (UNESCAP) ýerine ýetiriji sekretary, BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary Armida Salsiýa Alişahbana bilen onlaýn duşuşyk geçirildi. Taraplar Türkmenistan bilen UNESCAP-nyň energetika, statistika, söwda we ulag, migrasiýany dolandyrmak, tebigy heläkçilikleriň töwekgelçiliklerini azaltmak hem-de beýleki möhüm ugurlar boýunça hyzmatdaşlygynyň şu günki ýagdaýyna ýokary baha berdiler.

Duşuşygyň barşynda pandemiýa zerarly emele gelen dünýädäki ýagdaýa, Aral meselesine hem-de howpsuzlyk, düzgünleşdirilen we kanuny migrasiýa hakynda Ählumumy şertnamany nazara almak bilen, bilelikdäki möhüm meselelere garaldy. Şeýle hem statistika we söwda ulgamynda, hususan-da, UNESCAP-nyň çäklerinde serhetüsti kagyzsyz söwdanyň tejribesini ulanmak arkaly hyzmatdaşlygy giňeltmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ýurdumyzyň birnäçe ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleriniň Migrasiýa baradaky halkara guramanyň bilermenleri bilen wideoaragatnaşyk görnüşinde duşuşygy geçirildi. Taraplar «2020 — 2022-nji ýyllarda Türkmenistanyň adam söwdasyna garşy göreşmek boýunça hereketleriniň Milli meýilnamasyny» durmuşa geçirmegiň barşyny ara alyp maslahatlaşdylar. Migrasiýa, bu ulgamda maglumatlary ýygnamak we seljermek boýunça milli strategiýanyň taslamasyny işläp taýýarlamak boýunça-da pikir alyşdylar.

Türkmenistan bilen Täjigistan Respublikasynyň wekilleriniň arasynda guralan iş wideomaslahatynyň gün tertibine sebitde suw serişdelerinden rejeli peýdalanmak meseleleri girizildi. Aral sebitindäki zolagyň ekologiýa ýagdaýyny gowulandyrmak, sebitde ykdysadyýeti we durmuş ulgamyny ösdürmek meseleleriniň aýratyn ähmiýete eýe bolup durýandygy bellenildi. Bu meselä hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýratyn üns berýär.

Geçen hepdede ýurdumyzyň wekiliýetiniň Birleşen Arap Emirliklerine bolan iş saparynyň dowamynda: Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça Özara düşünişmek hakynda Ähtnama (maýa goýum kompaniýasyny döretmek barada); Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça Özara düşünişmek hakynda Ähtnama (Türkmenistanda taslamalary maliýeleşdirmek barada); Türkmenistanda amala aşyryljak taslamalary maliýeleşdirmek barada Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Saparyň çäklerinde energiýanyň dikeldilýän çeşmeleriniň rejeli peýdalanylmagy, energetika howpsuzlygynyň üpjün edilmegi, şeýle hem Türkmenistanyň wekilleriniň pandemiýa zerarly 2021-nji ýylyň oktýabr aýynda açylmagy meýilleşdirilýän EKSPO Bütindünýä sergisine gatnaşmagy bilen bagly guramaçylyk meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmenistanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçylarynyň 6-njy fewralda “Taliban” hereketiniň Syýasy edarasynyň wekiliýeti bilen Aşgabatda geçirilen duşuşygy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän parahatçylyk döredijilikli syýasatynyň dabaralanýandygynyň nobatdaky aýdyň subutnamasy boldy. Bu duşuşyk dünýä köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde, ozaly bilen Türkmenistanyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan hem-de bu hereketiň wekilleri tarapyndan goldanylan halkara düzümleýin taslamalara gatnaşyjy ýurtlarda uly gyzyklanma döretdi. Bu barada gepleşikleriň jemleri boýunça beýannamada resmi taýdan nygtaldy.

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň saýtynda neşir edilen bu baradaky habary iri habarlar agentlikleri öz sahypalarynda ýerleşdirdiler hem-de ol maglumatlar giňişliginde çaltlyk bilen ýaýrady.

“Taliban” hereketiniň syýasy edarasynyň wekiliýeti Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça owgan halkynyň abadançylygynyň we bagtyýarlygynyň üpjün edilmegine gönükdirilen halkara taslamalaryň amala aşyrylmagyny doly goldaýandyklaryny beýan etdi.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji hem-de optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary, şonuň ýaly-da, Türkmenistany Owganystan bilen birleşdirýän demir ýollar bu ugurda iri taslamalardyr.

Köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde nygtalyşy ýaly, Türkmenistan oňyn Bitaraplyk syýasatyna daýanyp, goňşy döwletde ýagdaýy diňe syýasy-diplomatik ýollar arkaly düzgünleşdirmek barada çykyş edip, Owganystanyň ykdysadyýetini hem-de durmuş düzümlerini dikeltmäge gönükdirilen anyk ädimleri ädýär, ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek, durnukly ösüşiň binýatlaryny üpjün etmek boýunça halkara başlangyçlary öňe sürýär.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasatynyň, mähriban halkymyzyň gülläp ösmeginiň, Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň hem-de halkara abraýynyň artmagynyň hatyrasyna gönükdirilen öňdengörüjilikli başlangyçlarynyň dabaralanýandygynyň nobatdaky subutnamasy boldy.

(TDH).

Aşgabat, 8-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport ugurlarynda we jemgyýetçilik guramalarynda 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine garaldy we olaryň işini kämilleşdirmek boýunça öňde durýan wezipeler kesgitlenildi.

Iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlary, şeýle hem ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary çagyryldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynyň gün tertibini yglan edip, bu ulgamlaryň ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmekde esasy hereketlendiriji güýçdügini aýtdy. Halkymyzyň sagdyn we abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek, ýaşlaryň ylymly-bilimli bolmagy köp babatda bu ulgamlaryň netijeli işine baglydyr. Şonuň üçin döwletimiz bu ulgamlary ösdürmäge köp möçberde maýa goýumlaryny gönükdirýär. Emma, muňa garamazdan, bu ulgamlarda kemçilikler we ulanylmaýan mümkinçilikler bar diýip, milli Liderimiz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu günki maslahatyň maksadynyň ylym, bilim, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak, ösüp barýan ýaş nesillere berilýän bilimiň hem-de terbiýäniň hilini gowulandyrmak boýunça möhüm işleri ara alyp maslahatlaşmakdan ybaratdygyny belledi we maslahata gatnaşyjylaryň hasabatlaryny hem-de tekliplerini diňledi.

Ilki bilen bilim ministri O.Gurbanowa söz berildi. Ol ýaýbaňlandyrylan oňyn özgertmeleri durmuşa geçirmegiň çäklerinde bilim ulgamynyň dolandyryş, düzüm ulgamyny, hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Milli ýörelgelere we dünýäniň ösen tejribesine laýyklykda, okuw maksatnamalarynyň, kitaplaryň hem-de gollanmalaryň mazmuny we ylmy-usulyýet ugurlary kämilleşdirilýär. Sanly bilim ulgamy yzygiderli ösdürilýär. Ol elektron maglumat binýadynyň ähli ugurlarynyň üpjünçiligini öz içine alýar.

Döwlet Baştutanymyzyň Kararyna laýyklykda, geçen ýyl Bilim ministrliginiň Innowasiýa maglumat merkezi döredildi. “Türkmenistanda çaganyň irki ösüşini we olaryň mekdebe taýýarlygyny ösdürmek babatda 2020 — 2025-nji ýyllarda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň maksatnamasy” hem-de “Türkmenistanda tebigy we takyk ylmy ugurlara degişli dersleri okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasy” tassyklanyldy.

On iki ýyllyk umumy orta bilime geçmegiň, sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň, daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň hem-de tebigy we takyk ylmy ugurlara degişli dersleri okatmagyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň konsepsiýasynda göz öňünde tutulan wezipelere laýyklykda, bilim hem-de terbiýeçilik işlerine okatmagyň öňdebaryjy usullary, ylmyň gazananlary, innowasion tehnologiýalar giňden ornaşdyrylýar. Bilim edaralarynyň resmi web-saýtlaryny we elektron resminama dolanyşygy ulgamyny döretmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bilim ulgamynda okatmagyň innowasion usullaryny, häzirki zaman bilim maksatnamalaryny we okuw gollanmalaryny peýdalanmagyň aýratyn wajypdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz öňdebaryjy tejribeleri öwrenmegiň we özleşdirmegiň, daşary ýurtlaryň abraýly ylym-bilim merkezleri bilen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň zerurdygyny aýtdy. Bu ugurda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirip, milli Liderimiz bilim edaralarynyň işini döwrüň talabyna kybap derejede kämilleşdirmek boýunça zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ösüp barýan ýaş nesli okatmak hem-de terbiýelemek bilen bir hatarda, mekdep okuwçylarynyň we talyplaryň arasyndan has zehinlilerini ýüze çykarmak meselelerine jogapkärli çemeleşilmelidigini belledi. Ýaşlaryň gyzyklanmalaryna we höwes edýän ugruna laýyklykda, olaryň saýlap alan hünäri boýunça ukyplaryny ösdürmek möhüm bolup durýar. Şeýle edilende, öz işine hemmetaraplaýyn düşünýän ýaş hünärmenler ýetişer diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilim ulgamynda amala aşyrylýan özgertmeleri çaltlandyrmagyň, bu ugurda işleri has-da kämilleşdirmegiň zerurdygyny belläp, ministre we ýokary okuw mekdepleriniň rektorlaryna bu meseleleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesow ulgamda alnyp barlan işleriň netijeleri we şu ýyla meýilleşdirilen çäreler barada hasabat berdi.

Ilatyň arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmak, keselleriň öňüni almak, anyklamak, bejermek we saglygy dikeltmek, adamlary zerur derman we saglygy goraýyş maksatly serişdeler bilen elýeter üpjün etmek, hünärmenleri taýýarlamak, pudagara we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hem-de ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça toplumlaýyn işler durmuşa geçirildi.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamyna dünýäniň meşhur lukmanlaryny çekmek arkaly özara tejribe alyşmak, hünärmenleri taýýarlamak hem-de bilim derejelerini ýokarlandyrmak, lukmançylyk ylmyny ösdürmek, milli lukmançylyga täze anyklaýyş we bejeriş usullaryny ornaşdyrmak, ösen tehnologiýaly saglygy goraýyş merkezleriniň işini döwrebap guramak hem-de täze merkezleriň taslamalaryny taýýarlamak boýunça işler dowam etdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça saglygy goraýyş edaralarynda elektron resminama dolanyşygy ulgamy ornaşdyryldy, sanly tehnologiýalar peýdalanylýar. Ýokanç keselleriň öňüni almak boýunça ylmy taýdan esaslandyrylan netijeli epidemiologiýa gözegçilik ulgamynyň işi ýola goýuldy. Hasabat döwründe ýurdumyza ýokanç keselleriň getirilmeginiň we ýaýramagynyň öňüni almak boýunça yzygiderli işler amala aşyryldy. Bu maksat bilen toplumlaýyn öňüni alyş çäreleri geçirildi. Dermanlar, waksinalar hem-de beýleki sanjym serişdeleri, şonuň ýaly-da, lukmançylyk serişdeleri satyn alyndy.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda milli saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk hem özgertmek işleri meýilleşdirilýär. Bu özgertmeler, şol sanda öňüni alşyň, keselleri anyklamagyň, bejermegiň hem-de saglygy dikeltmegiň iň täze netijeli usullarynyň peýdalanylmagyna gönükdirilendir.

Ilaty zerur derman we möhüm saglygy goraýyş maksatly serişdeler bilen bökdençsiz üpjün etmek hem-de olaryň rejeli ulanylyşyna gözegçiligi amala aşyrmak, saglygy goraýyş edaralaryna sanly innowasiýalary ornaşdyrmak möhüm meseleleriň hatarynda durýar. Halkara we pudagara hyzmatdaşlygy mundan beýläk hem ösdürmek, ýurdumyzyň derman senagatyny döwrebaplaşdyrmak meselesine aýratyn üns berler.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ilatyň saglygyny düýpli gowulandyrmak hem-de raýatlaryň ömrüni uzaltmak ýaly baş ýörelgelere esaslanýan “Saglyk” Döwlet maksatnamasyny mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmek, şonuň ýaly-da, iň ýokary halkara ölçeglere gabat gelýän lukmançylyk hyzmatlaryny ösdürmek üçin ähli çäreleriň görülmeginiň zerurdygyny nygtady.

Soňra sport we ýaşlar syýasaty ministri G.Agamyradow ýolbaşçylyk edýän ulgamynda geçen ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we geljekki meýilnamalar barada hasabat berdi. “Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany” şygary astynda geçen 2020-nji ýylda bedenterbiýäni we sporty ösdürmek boýunça toplumlaýyn işler amala aşyryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrmak, sportuň olimpiýa görnüşleri bilen meşgullanýan türgenleri taýýarlamak meselelerine aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Baş arhiw müdirliginiň başlygy G.Hanberdiýewa 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, arhiw edaralarynyň işi ugurdaş kanunçylyk-hukuk namalarynyň hem-de “Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin milli Maksatnamasyna”, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna” laýyklykda alnyp baryldy. Sanly elektron aragatnaşygy herekete girizmek, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça degişli işler amala aşyryldy.

Mundan başga-da, raýatlaryň ýüztutmalaryny ýerine ýetirmek boýunça netijeli işler geçirildi. Baş arhiw müdirliginiň redaksion-neşir işi boýunça meýilnamasy doly ýerine ýetirildi. Arhiw edaralaryny ýokary bilimli hünärmenler bilen üpjün etmek, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça degişli işler alnyp baryldy. 2020-nji ýylda Türkmenistanyň arhiw edaralary tarapyndan ýyllyk meýilnama 104,8 göterim ýerine ýetirildi.

Şu ýylda döwlet arhiwleriniň we arhiw aýawhanalarynyň ulgamyny we düzümini kämilleşdirmek, maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, resminamalary aýawly saklamagyň amatly şertlerini we ätiýaçlyk üçin meýdanlary, peýdalanyş gaznalaryny döretmek boýunça işleri ýerine ýetirmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ulgamyň işgärleriniň esasy wezipesiniň milli arhiw gaznasynyň resminamalarynyň degişli derejede saklanylmagyny hem-de döwletimiziň, jemgyýetimiziň we raýatlaryň ýüz tutmalaryny kanagatlandyrmak üçin netijeli peýdalanylmagyny üpjün etmekden ybaratdygyny belledi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda arhiw işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Munuň özi eziz Diýarymyzyň durmuşynyň ähli ulgamlarynda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna, sanly we maglumat tehnologiýalarynyň işjeň ornaşdyrylmagyna ýardam eder.

Soňra Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysy S.Toýlyýew 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we şu ýyl üçin bellenilen meýilnamalar barada hasabat berdi.

Ýurdumyzda ylym ulgamy dünýä ölçeglerine laýyklykda ösdürilýär, onuň kanunçylyk we maddy-enjamlaýyn binýady berkidilýär, ylmyň möhüm ugurlary boýunça ylmy-barlag işlerini geçirmek, ýaş alymlary, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak boýunça giň mümkinçilikler döredilýär.

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, ýokary okuw mekdeplerinde, ylmy-barlag institutlarynda, ylmy-tehnologik, ylmy-kliniki hem-de ylmy-taslama merkezlerinde, tejribe-önümçilik barlaghanalarynda dürli ugurlar boýunça döwrebap ylmy-barlag işleri alnyp barylýar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2020-nji ýylda Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň maksatnamasyny hem-de Türkmenistanda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny toplumlaýyn ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin döwlet maksatnamasyny kabul etdi.

Geçen ýylda Ylymlar güni mynasybetli “Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalar” hem-de Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynyň Taryh we arheologiýa institutynyň guramagynda “Bitarap Türkmenistan — ÝUNESKO: taryhy we medeni ugurlarda halkara hyzmatdaşlyk” atly halkara onlaýn ylmy maslahatlary geçirildi.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän 2021-nji ýylyň meýilnamalary barada aýdylanda, ykdysady taýdan bähbitli, ýerli çig mallaryň esasynda dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply, senagat ähmiýetli önümleri öndürmegiň esasyny düzýän maksatnamalaýyn ylmy-barlag işlerini alyp barmagyň göz öňünde tutulýandygy bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ylmyň we bilimiň beýik maksatlara ýetmegiň bähbidine jemgyýeti jebisleşdirýän, döwletiň kuwwatyny artdyrýan baýlygymyzdygyny nygtady. Biz ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamyny dünýäniň ösen döwletleriniň derejesine çykarmaga gönükdirilen özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirýäris diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz bu gün ylmy ösdürmekde ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda ylmy barlaglaryň netijeliligini ýokarlandyrmagy, sanly ulgamy ornaşdyrmagy, ylmy-barlag edaralarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň alymlarynyň mümkinçiliklerini ulanmagyň ugurlaryny giňeltmegi wajyp meseleleriň hatarynda kesgitläp, bu babatda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow ýerine ýetirilen işler hem-de «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda ýolbaşçylyk edýän ulgamlarynyň işini kämilleşdirmek boýunça meýilnamalar barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Döwlet adam üçindir!” diýen baş ýörelgesinden ugur alyp, häzirki zaman sport toplumlary, stadionlar gurulýar. Halkara derejedäki ýaryşlar geçirilýär.

Şu günler 2021-nji ýylda Aşgabatda geçiriljek iri halkara ýaryşlary — Welotrek boýunça dünýä çempionatyny, Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň tapgyryny geçirmäge taýýarlyk görülýär.

Wise-premýer bilim, ylym, saglygy goraýyş, ýaşlar syýasaty we sport ulgamlarynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ylmy-amaly maslahatlary, medeni-jemgyýetçilik, bedenterbiýe we sport maksatly çäreleri ýokary derejede geçirmek üçin ähli tagallalaryň edilýändigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Diýarymyzyň durnukly we depginli ösmegi üçin aýratyn ähmiýete eýe bolan bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ulgamlaryny yzygiderli kämilleşdirmegiň, maksada okgunly, ylymly-bilimli ýaş nesli terbiýelemegiň wajypdygyny nygtady. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe amala aşyrylýan ägirt uly özgertmeleriň netijeliligi köp babatda şolaryň bilim derejesine baglydyr.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere gözegçilik edýän düzümleriniň işini kämilleşdirmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berip, dünýäniň öňdebaryjy tejribesini işjeň öwrenmegiň zerurdygyny nygtady hem-de gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlar bilen giň halkara gatnaşyklary ýola goýmagyň we ýurdumyzyň öňe gitmeginiň hem-de mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň möhüm şerti hökmünde milli syýasatyň iri pudaklaryna innowasion işläp düzmeleri ornaşdyrmagyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň syýasy partiýalarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylaryna söz berdi.

Ýurdumyzyň Demokratik partiýasynyň başlygy A.Serdarow häzirki döwürde jemgyýetçilik guramalarynyň öňünde durýan wezipeleri üstünlikli amala aşyrmagyň çäklerinde Demokratik partiýanyň düzümlerinde geçen ýylyň dowamynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahatynda Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy S.Owganowa söz berildi. Ol 2020-nji ýylyň dowamynda guralan köpçülikleýin çäreler we olaryň ähmiýeti barada habar berdi.

Soňra iş maslahaty Agrar partiýanyň Merkezi geňeşiniň başlygy B.Annagurbanowyň hasabaty bilen dowam etdi. Ol bu jemgyýetçilik birleşigi tarapyndan geçen ýyl guralan çäreler barada habar berdi.

Iş maslahatynyň dowamynda Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň başlygy, Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň başlygy G.Ataýewa bu syýasy-jemgyýetçilik düzümleriniň wekilleriniň geçen ýylyň dowamynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri we şu ýyl üçin bellenilen wezipeleri ýerine ýetirmegiň ugurlary barada hasabat berdi.

Soňra Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy Ý.Öwezberdiýew Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň we onuň ýerlerdäki düzümleriniň wekilleriniň ýaşlaryň arasynda bolup, geçirýän köpçülikleýin çäreleri we olaryň netijeleri barada hasabat berdi.

Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Prezidentiniň orunbasary R.Bazarow bu birleşigiň dünýädäki agzalary bilen bilelikde ýerine ýetiren işleriniň netijeleri we “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýyl üçin kesgitlenilen meýilnama barada hasabat berdi.

Soňra Gyzyl Ýarymaý milli jemgyýetiniň başlygy M.Açylowa häzirki döwürde dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlary nazara alyp, jemgyýetiň bu ugurda alyp barýan işleri hem-de guralýan köpçülikleýin çäreler barada giňişleýin hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabat bilen çykyş etmek üçin Parahatçylyk gaznasynyň müdiriýetiniň başlygy M.Saryýewa söz berdi. Ol Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2021-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmeginiň çäklerinde meýilleşdirilen çäreler barada hasabat berdi.

Türkmenistanyň müftüsi Ý.Hojagulyýew ýurdumyzda halkymyzyň asyrlar aşyp gelýän asylly ýörelgelerini, ýagşy dessurlaryny döwrebap derejede dowam etmek, ýaşlary watansöýüjilik we ynsanperwerlik ruhunda terbiýelemek boýunça meýilleşdirilen çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz habarlary diňläp, döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm ähmiýetli şanly seneleriň, jemgyýetçilik-syýasy wakalaryň ähmiýetini artdyrmakda hem-de olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmekde jemgyýetçilik guramalaryna aýratyn ornuň degişlidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, aýratyn-da, häzirki döwrüň ýagdaýy we öňde goýulýan wezipeler nazara alnyp, olaryň oňyn çözgüdini taýýarlamak işlerinde syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň degişli düzümler bilen bilelikde iş alyp barmagynyň, işjeň pikir alyşmalary guramagynyň wajypdygyny aýdyp, bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Soňra sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahaty Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň rektory A.Annamyradowyň hasabaty bilen dowam etdirildi. Ol geçen ýylyň dowamynda akademiýada ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we diňleýjilere berilýän okuw-usulyýet sapaklarynyň, hünärleriň derejesini ýokarlandyrmak ugrunda amala aşyrylýan maksatnamalaýyn işler barada hasabat berdi.

Soňra Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň rektory G.Mezilow ýaşlara berilýän bilimiň hilini we derejesini ýokarlandyrmak, uniwersitetde halkara hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek, okuw-usulyýet ulgamyna häzirki zamanyň täzeçil usullaryny ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň rektory B.Orazdurdyýewa söz berdi. Ol häzirki döwürde ýaşlara berilýän bilim-terbiýäniň derejesini hemmetaraplaýyn ösdürmek, halk hojalygynyň pudaklary üçin zerur ugurlar boýunça hünärmenleri taýýarlamak babatda döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Myrat Garryýew adyndaky Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň rektory N.Myratnazarowa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa saglygy goraýyş ulgamy üçin zerur bolan ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bu ýokary okuw mekdebiniň okuw maksatnamasyna täze ugurlary girizmek, oňa dünýäniň ösen tejribesini we häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar.

Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň rektory A.Saparow türkmen sportunyň dünýädäki abraýyny has-da belende galdyrmaga ukyply türgenleri ýetişdirmek, sportuň olimpiýa görnüşlerini ösdürmek boýunça amala aşyrylýan giň gerimli işler barada hasabat berdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynyň rektory G.Muhammedowa söz berdi. Rektor institutda ösüp barýan ýaş nesillere hemmetaraplaýyn bilim-terbiýe bermäge ukyply, öz ugry boýunça dünýäniň ösen tejribesinden we milli ýörelgelerden oňat baş çykarýan ýokary derejeli mugallymlary ýetişdirmek ugrunda durmuşa geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Iş maslahatynyň dowamynda Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynyň rektory M.Kulyýewa institutda alnyp barylýan işleriň netijeleri, talyp ýaşlaryň dünýä ylmyna düýpli aralaşmagy ugrunda durmuşa geçirilýän çäreler we daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwretmek boýunça geçilýän goşmaça sapaklar barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, ýurdumyzda bilim ulgamynda alnyp barylýan işleri has-da ösdürmek, onuň halkara standartlara kybap gelmegini üpjün etmek we ulgama häzirki zamanyň ösen tejribesini, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak meseleleriniň möhüm talapdygyny belledi.

Şu nukdaýnazardan, ýaşlara berilýän bilim-terbiýe döwrüň talabyna we şöhratly pederlerimiziň döreden dünýä nusgalyk ýörelgelerine kybap gelmelidir. Munuň üçin bolsa milli bilim ulgamyny ösdürmegiň aýratynlyklaryny nazarda tutup, bilim-terbiýeçilik işleriniň guramaçylyk derejesine, ýaşlaryň häzirki zaman ylmyndan, täzeçil usullardan ussatlyk bilen baş çykaryp bilmegine aýratyn ähmiýet berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we bu babatda rektorlara birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz bu baradaky gürrüňi dowam edip, häzirki döwürde emele gelen ýagdaýlary nazara alyp, ýaşlara bilim bermegiň usulyýet ulgamyny kämilleşdirmek, okuw maksatnamalaryna täze hünärleri girizmek bilen baglanyşykly meselelere hemmetaraplaýyn toplumlaýyn we örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz iş maslahatynyň dowamynda saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowa, Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysy S.Toýlyýewe hem-de M.Garryýew adyndaky Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň rektory M.Myratnazarowa ýüzlenip, “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň esasy ýörelgeleriniň ilatymyzyň saglygyny düýpli gowulandyrmakdan we adamlaryň ortaça ömür dowamlylygyny uzaltmakdan hem-de sagdyn durmuş ýörelgelerini berkitmekden ybaratdygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, halkara ölçegleriň iň ýokary talaplaryna laýyk gelýän saglygy goraýyş hyzmatlary ösdürilmelidir. Milli Liderimiz häzirki döwürde СOVID-19 ýokanjyna garşy öňüni alyş çäresiniň çäklerinde ýurdumyzda ekologiýa meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini, milli tebigatymyzyň ekologiýa derejesiniň ýokarlandyrylmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleriň amala aşyrylmalydygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, Aralýaka sebitiň gurşawyny hem-de onuň adam saglygyna ýetirýän ýaramaz täsirlerini öwrenmek, bu ugurda degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde ýokanç däl keselleriň öňüni almak hem-de olaryň garşysyna göreşmek boýunça utgaşykly işleriň alnyp barylmalydygyny aýtdy.

Milli Liderimiz bu ugurda zerur işleri geçirmek, Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde täze ugurlary açmak, şol sanda ýöriteleşdirilen lukmançylyk edaralaryny gurmak, ylmy barlaglary geçirmek hem-de ýörite milli maksatnamalary işläp taýýarlamak meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda ekologiýa we biologik howpsuzlygyny üpjün etmek, ýokanç keselleriň öňüni almak maksady bilen, lukmançylyk uniwersitetinde epidemiologiýa kafedrasyny döretmek bilen baglanyşykly meseleleri öwrenmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda sanly lukmançylyk ulgamyny ösdürmek, ýokanç däl keselleriň öňüni almak we ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak meselelerine ylmy esasda çemeleşilmelidigini, bu ugurda bilelikde zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi hem-de degişli ýolbaşçylara birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikow 2020-nji ýylda durmuş ähmiýetli saglygy goraýyş, bilim, ylym we sport ulgamlarynyň durnukly ösüşini üpjün etmek boýunça ýerine ýetirilen anyk çäreler, şonuň ýaly-da, hormatly Prezidentimiziň şol pudaklaryň öňünde goýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, tutuş halk hojalyk toplumynyň, şol sanda döwletimiziň okgunly ösüşinde möhüm orun eýeleýän bu esasy ulgamlaryň ykdysady taýdan mundan beýläk-de durnukly ösüşini üpjün etmek üçin toplumlaýyn maksatnamalary işläp taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ylym-bilim, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynyň hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň işine bagyşlanan maslahaty jemlemek bilen, olaryň işini düýpli gowulandyrmak üçin, heniz örän köp işleriň alnyp barylmalydygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, häzirki döwürde ulgamlarda bar bolan mümkinçilikleri has doly peýdalanmalydygyny, ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda işe sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmalydygyny aýtdy.

Sagdyn, zähmetsöýer, watançy nesilleri terbiýeläp ýetişdirmek üçin ähli zerur çäreler görülmelidir. Munuň üçin işi guramagyň täze, has netijeli usullaryny gözlemeli diýip, milli Liderimiz maslahata gatnaşyjylaryň her birine anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz bilim ministri O.Gurbanowa ýüzlenip, bilim ulgamynyň işgärleriniň esasy wezipesiniň ylym-bilimde we tehnikada gazanylan oňyn netijelere esaslanyp, ulgamy kämil derejede ösdürmekden, ylymly-bilimli, zähmetsöýer, maksada okgunly ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmekden, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamakdan ybaratdygyny belledi.

Milli Liderimiz irki döwürden başlap çagalary terbiýelemek we okatmak, olaryň beden we ruhy saglygyny berkitmek, şahsy başarnygyny ösdürmek üçin, mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işiniň döwrüň talabyna laýyk kämilleşdirilmelidigini aýratyn nygtady.

Milli aýratynlygy göz öňünde tutup, dünýäniň ösen tejribesine laýyklykda bilim-terbiýeçilik işleri ýokary derejede guralmalydyr. Bu ugurda Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasy bilen hyzmatdaşlyk işjeňleşdirilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Ýaşlaryň ene dilinden başga-da, daşary ýurt dillerini düýpli öwrenmegini gazanmak üçin, çagalarda bu endigi artdyryp, höwes döretmek, bu babatda mugallymlaryň ýokary taýýarlykly we tejribeli bolmagyny gazanmak ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi.

Garaşsyzlygymyzyň ýubileý ýylynda bilim edaralarynda häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak arkaly ýaşlara berilýän bilimiň hili we derejesi dünýä standartlaryna laýyklykda ýokarlandyrylmaly. Ýaşlara bilim bermegiň, okatmagyň, hünärmenleri taýýarlamagyň iki basgançakly — bakalawr we magistr maksatnamalaryna geçmek boýunça zerur işleri alyp barmaly diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Bilim ministrligine okuwçylaryň hem-de talyplaryň dogry pikir ýöretmek we erkin döredijilik başarnyklaryny ösdürmek, başlangyç zähmet endiklerini öwretmek hem-de hünärlere ugrukdyrmak boýunça düýpli işleri geçirmek tabşyryldy.

Bilim edaralarynyň ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjünçiligini gowulandyrmak, tejribelerini yzygiderli ýokarlandyrmak, okuw kitaplary we gollanmalary bilen ýeterlik derejede üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülmelidir. Okuwçylara kitaplary aýawly saklamagy hemişe ündemek gerek.

Ýaş nesliň dogry iýmitlenmegi we sagdyn durmuş kadalaryna eýermegi üçin bu ugurda çagalar bagyndan başlap, zerur çäreleri yzygiderli geçirmeli diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem ýaşlaryň islegine görä goşmaça ugurlar boýunça bilim almaga şertleri döretmek üçin welaýatlarda, etrap-şäherlerde gyzyklanma döredýän ugurlar boýunça mekdepden daşary tölegli okuwlary gurap, degişli ygtyýarnamalaryň berilmegini ýola goýmalydygyny aýtdy.

Bilim ministrligine ylmy-tejribe işlerini geçirmek üçin sanly aragatnaşyk ulgamlaryny ulanyp, öňdebaryjy halkara uniwersitetler hem-de beýleki abraýly bilim edaralary bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek boýunça anyk tabşyryklar berildi.

Bilim bermegiň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron maglumatlar bilen üpjün etmek üçin sanly ulgam giňden ornaşdyrylmalydyr. Zerur bolan elektron okuw-görkezme esbaplary, okuw kitaplary we gollanmalary, wideo we audiomateriallar bilen üpjünçiligi gowulandyrmaly.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowa “Saglyk” Döwlet maksatnamasyndan ugur alyp, Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileý ýylynda raýatlarymyzyň saglygyny goramak we berkitmek, ulgamy depginli ösdürmek üçin alnyp barylýan işleri has-da güýçlendirmek tabşyryldy.

Döwrüň talabyna laýyklykda, keselleriň öňüni alyş we bejeriş çärelerini talabalaýyk ýola goýmak, saglygy goraýyş edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkidip, işgärleriň hünär taýýarlygyny ýokarlandyrmak işlerini dowam etmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Ilata edilýän hyzmatlaryň, derman serişdeleriniň elýeterli bolmagyny üpjün etmek we hilini ýokarlandyrmak, eneligi hem-de çagalygy goramak boýunça degişli işler alnyp barylmalydyr. Ýurdumyzda sanitariýa-epidemiologiýa taýdan abadançylygy durnukly saklamak, ýokanç keselleriň öňüni alyş çärelerini güýçlendirmek boýunça zerur işler geçirilmelidir.

Döwlet Baştutanymyz raýatlarymyzyň, hususan-da, ýaş nesliň dogry iýmitlenmegi, sagdyn durmuş kadalaryna eýermegi we ýaramaz endiklerden daşda durmagy üçin wagyz-nesihat, düşündiriş işleriniň geçirilmegini ilkinji nobatdaky wezipeler hökmünde kesgitledi.

Dünýäniň ösen ýurtlarynyň öňdebaryjy kliniki merkezleri, lukmançylyk okuw mekdepleri bilen hyzmatdaşlygy dowam etmegiň zerurdygyna saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň ünsi çekildi. Saglygy goraýyş ulgamyna ylmy barlaglaryň netijelerini ornaşdyryp, keselleriň öňüni almagyň, anyklamagyň, bejermegiň we dikeltmegiň täze innowasion usullaryny ornaşdyrmak, raýatlarymyza lukmançylyk kömegini bermek ulgamyny yzygiderli kämilleşdirmek möhüm wezipe bolup durýar diýip, milli Liderimiz belledi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda derman we beýleki saglygy goraýyş serişdeleriniň önümçiligini giňeldip, bu işe halkara derejesinde belli önüm öndürijileri, daşary ýurtly maýadarlary çekmegiň maksadalaýykdygyny belledi.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň ýolbaşçysyna “Aýratyn zähmet şertleri bolan işlerde goşmaça hak bellemegiň we tölemegiň Tertibine” laýyklykda, zyýanlylyk we agyrlyk derejelerine baglylykda, saglygy goraýyş ulgamynda aýratyn zähmet şertleri bolan işleriň, kärleriň we wezipeleriň sanawyny bellenen tertipde taýýarlamak tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz sport we ýaşlar syýasaty ministri G.Agamyradowa ýüzlenip, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagy wagyz etmek boýunça işleri alyp barmagy tabşyrdy.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk ýubileýi ýylynda ösüp gelýän ýaş nesliň saglygyny berkitmek we zyýanly endiklere garşy göreşmek maksady bilen, ýaşlary bedenterbiýä we köpçülikleýin sporta has giňden çekmeli. Çagalar sportuny ösdürmegi hem netijeli dowam etmeli.

Ýurdumyzyň ýygyndy toparlarynyň Olimpiýa oýunlaryna, şol sanda onuň gyşky görnüşlerine, dünýä, Ýewropa, Aziýa we beýleki halkara ýaryşlara ýokary taýýarlykly gatnaşmaklaryny hem-de baýrakly orunlary eýelemeklerini üpjün etmegiň zerurdygyna ünsi çekildi. Şu maksat bilen, ministrligiň ýolbaşçysyna sportuň dürli görnüşleri boýunça halkara derejeli ussat türgenleri taýýarlamaga guramaçylyk-usulyýet taýdan ýardam bermek tabşyryldy.

Sport desgalaryny netijeli dolandyrmak, sport mekdepleri bilen utgaşykly işlemek, sport desgalarynda tölegli esasda okuw-türgenleşik sapaklaryny guramak, olary uzak möhletleýin kärendä bermek boýunça degişli işler geçirilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň ýerine ýetirilişini gözegçilikde saklamagy talap etdi. Bu syýasata laýyklykda, ýaşlaryň alan hünär bilimlerini önümçilikde, döwlet gullugynda, ylmy we döredijilik işlerinde netijeli ulanmaklary üçin amatly şertler döredilmelidir. Milli Liderimiz ýaşlarda dolandyryş, işewürlik we ekologiýa başlangyçlaryny ösdürmelidigini hem-de ýaş maşgalalary goldamak syýasatymyzy dowam etmelidigini aýtdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysy S.Toýlyýewe ýüzlenip, 2024-nji ýylda türkmen halkynyň beýik akyldary we söz ussady Magtymguly Pyragynyň doglan gününe 300 ýyl dolýandygyny belläp, bu şanly senäni ýokary derejede belläp geçmek üçin häzirden taýýarlyk görüp başlamalydygyny aýtdy hem-de bu ugurda halkara derejesinde tanyşdyryş dabaralaryny, maslahatlary we bäsleşikleri geçirmegi meýilleşdirmegiň zerurdygyny nygtady.

Milli Liderimiz ykdysady ösüşde tehnologiýalaryň möhümdigini göz öňünde tutup, innowasiýalary, öňdebaryjy usullary we tejribäni önümçilige giňden ornaşdyrmak üçin döwrebap ylmy-amaly barlaglary geçirmegiň zerurdygyny belledi.

Alymlaryň öňünde birnäçe möhüm wezipeler — Garaşsyzlygymyzyň 30 ýylynyň içinde ýetilen belent sepgitleri we gazanylan üstünlikleri ylmy taýdan düýpli öwrenmek, Ylymlar akademiýasynyň, beýleki bilim edaralarynyň alymlarynyň, professor-mugallymlarynyň, talyplaryň taýýarlan ylmy işlerini we oýlap tapyşlaryny önümçilige ornaşdyrmaga goldaw bermek boýunça wezipeler goýuldy.

Nygtalyşy ýaly, ylmy-tejribe işlerini geçirmekde sanly aragatnaşyk ulgamlaryny ulanmak arkaly beýleki döwletleriň ylmy edaralary, halkara uniwersitetleri hem-de abraýly bilim edaralary bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek zerurdyr. Şonuň ýaly-da, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda ulanylýan önümleriň, materiallaryň has täze we ykjam görnüşlerini öndürmek, önümçilik usullaryny kämilleşdirmek boýunça ylmy-tejribe işlerini gurap, pudaklar üçin teklipleri hem-de Ylymlar akademiýasynyň amaly ylmy-barlag edaralaryny 3 ýylyň dowamynda tapgyrlaýyn hojalyk hasaplaşygyna geçirmek boýunça çäreleriň meýilnamasyny gyssagly taýýarlamagy we durmuşa geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Baş arhiw müdirliginiň başlygy G.Hanberdiýewa eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, edaralar, kärhanalar we guramalar üçin arhiw işi we iş dolandyryş boýunça kadalary, düzgünnamalary, resminamalaryň birkysmy sanawlaryny hem-de beýleki kadalaşdyryjy-usuly gollanmalary taýýarlamak tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileý ýylynda ylmy barlaglaryň we usuly işleriň netijelerini, daşary ýurtlaryň öňdebaryjy tejribesini arhiw işine giňden ornaşdyrmak, arhiw işine sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, maglumatlar ulgamyny, gorlaryny döretmek we elektron dolanyşygyny girizmek boýunça zerur işleriň geçirilmelidigini nygtady.

Maslahata gatnaşýan ýokary okuw mekdepleriniň rektorlaryna ýokary okuw mekdeplerini bilim, ylym we täze tehnologiýalar merkezleri hökmünde çalt depginler bilen ösdürmek tabşyryldy.

Milli Liderimiz Garaşsyzlygymyzyň şanly senesi bellenilýän şu ýylda bilim bermegiň ähli derejelerine iň öňdebaryjy innowasion tehnologiýalaryň we usullaryň has giňden ornaşdyrylmalydygyny nygtady.

Ýokary okuw mekdeplerinde okuw meýilnamalaryny, maksatnamalaryny, kitaplaryny we gollanmalary ösen halkara tejribä laýyklykda yzygiderli kämilleşdirip durmak, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösüş aýratynlygyna we pudaklaryň zerurlygyna görä, täze ugurlar boýunça hünärmenleri taýýarlamak işlerini dowam etmek wajypdyr.

Döwlet Baştutanymyz innowasion ykdysadyýetiň talaplaryna we halkara standartlaryna laýyk gelýän ýokary bilimiň iki basgançakly ulgamyny tapgyrlaýyn ornaşdyrmak işini dowam etmegi, ylmyň we tehnologiýalaryň, şeýle hem halkara tejribäniň gazananlaryny ulanmak bilen, ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlarynyň hünärini ýokarlandyrmagy hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Bu maksada ýetmek ugrunda, şonuň ýaly-da, Ylymlar akademiýasynyň we ýokary okuw mekdepleriniň alymlarynyň bilelikde ýerine ýetirýän, döwletimiziň ylmy we ykdysady kuwwatyny ýokarlandyrmaga ýardam berýän düýpli we ylmy-amaly barlaglary ösdürmegi tabşyrdy.

Professor-mugallymlaryň hem-de talyplaryň taýýarlan ylmy işlerini we oýlap tapyşlaryny önümçilige ornaşdyrmak boýunça zerur işleri yzygiderli geçirip durmaly, beýleki döwletleriň abraýly ýokary okuw mekdepleri bilen hyzmatdaşlygy giňeldip, bilelikde simpoziumlary, ylmy-amaly maslahatlary, sergileri, bäsleşikleri guramaly diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdirdi. Şonuň ýaly-da, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow talyplaryň halkara olimpiadalara gatnaşmagyny we baýrakly orunlary almagyny üpjün etmegiň, ýokary okuw mekdeplerini bilim görkezijisi boýunça dünýäniň meşhur bilim edaralarynyň sanawyna girizmek babatda zerur işleri geçirmegiň zerurdygyny belledi.

Syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylaryna işlerini döwrüň talabyna görä, yzygiderli kämilleşdirip durmak hem-de öz jemgyýetdäki ornuny yzygiderli ýokarlandyrmak tabşyryldy. Şu maksatlar bilen täze tehnologiýalary, maglumatlary ýaýratmagyň ulgamlaryny, köpçülikleýin habar beriş serişdelerini giňden peýdalanyp, düşündiriş-wagyz işlerini güýçlendirmek zerurdyr.

Nygtalyşy ýaly, ýaşlary watançylyk, zähmetsöýerlik, belent ahlaklylyk ruhunda terbiýelemek boýunça çäreleri ýygy-ýygydan geçirmek, köpçüligiň döredijilik güýjüni ýurdumyzy ösdürmegiň öňde goýlan wezipelerini, kabul edilen döwlet maksatnamalaryny doly ýerine ýetirmäge gönükdirmek, Garaşsyzlyk döwründe gazanan üstünliklerimizi berkidip, has belent sepgitlere ruhlandyrmak gerek.

Milli Liderimiz demokratik döwletimizde döredilýän ähli mümkinçiliklerden peýdalanyp, syýasy partiýalaryň dürli derejedäki saýlawlarda ýokary aň-düşünjeli, baý syýasy tejribeli, Watana, halkymyza we ata-babalarymyzdan miras galan däp-dessurlarymyza wepaly, jogapkärçilikli adamlary teklip etmelidigini aýratyn belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazowa birnäçe aýratyn tabşyryklary berdi.

Beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýine häzirden gowy taýýarlyk görüp, bu çäreler ýokary derejede geçirilmelidir.

Ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, ýaşlar we jemgyýetçilik guramalary ulgamlarynyň alyp barýan işlerini döwrüň talabyna görä kämilleşdirmek zerurdyr.

Ulgamlaryň düzüm birlikleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyryp, maliýe-ykdysady ýagdaýyny gowulandyrmaga uly üns berilmelidir. Işleri dolandyrmakda sanly ulgamy ornaşdyrmagy dowam etdirmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýeriň gözegçilik edýän ulgamlarynyň her biri boýunça aýratyn tabşyryklary berip, saglygy goraýyş ulgamyny has-da ösdürmek arkaly ilatyň ömür dowamlylygynyň uzaldylmagyny gazanmak, raýatlarymyz üçin ýokary hilli saglygy goraýyş hyzmatlarynyň elýeterliligini üpjün etmek boýunça çäreleriň durmuşa geçirilişini gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny belledi.

Bilim barada aýdylanda, ösüp gelýän nesillerde watançylyk, ahlaklylyk, adalatlylyk, dogruçyllyk, ululara hormat goýmak, halkymyzyň taryhyna, däp-dessurlaryna, medeniýetine söýgi we tebigata aýawly garamak häsiýetlerini terbiýelemek wajypdyr.

Çagalaryň tebigy zehinini, ukyplaryny, şahsy başarnyklaryny ýüze çykarmak we ösdürmek üçin dürli medeni-köpçülik, çeper-döredijilik çärelerini geçirip durmaly, çagalar üçin ýokary hilli kitaplary, çeper eserleri çap etmegi dowam etmeli. Bilim edaralarynda okuw meýilnamalaryny, maksatnamalary, kitaplary we gollanmalary ösen halkara tejribä laýyklykda yzygiderli kämilleşdirip durmaly.

Wise-premýere Türkmenistanyň ýokary okuw mekdeplerinde berilýän bilimiň hilini has-da kämilleşdirmek bilen, olaryň görkezijisi boýunça dünýäniň öňdebaryjy bilim edaralarynyň sanawyna girizilmegi üçin zerur işleri geçirmek tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz ýokary we ýörite orta bilim berýän okuw mekdeplerinde okuw üçin tölegler kesgitlenende, döwletiň goldawyna mätäç talyplara we okuwçylara ýeňillikleri göz öňünde tutmagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sport barada aýdyp, Aşgabat şäherinde Welotrek boýunça dünýä çempionatyny, Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň tapgyryny ýokary guramaçylykly geçirmek üçin ähli çäreleri görmek barada tabşyryk berdi.

Döwlet Baştutanymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine ulgamyň işgärleriniň guramaçylykly gatnaşmalydygyny aýratyn belledi. Şonuň ýaly-da, hökümetara ylalaşyklara laýyklykda, ýaşlarymyzy daşary ýurtlaryň abraýly ýokary okuw mekdeplerinde okatmak işini has-da güýçlendirmek boýunça wezipeler öňde goýuldy.

Hormatly Prezidentimiz wise-premýer M.Geldinyýazowa we Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysy S.Toýlyýewe ýüzlenip, häzirki döwürde ýaşlardan ylmy işgärleri taýýarlamak işiniň talabalaýyk alnyp barylmaýandygyna nägilelik bildirdi. Milli Liderimiz döwletimiziň gowy maddy-enjamlaýyn binýady döredendigine we döredýändigine garamazdan, ylmy ösdürmegiň, aýratyn-da ýokary okuw mekdep ylmyny ösdürmegiň anyk maksatnamasynyň hem ýokdugyna ünsi çekdi.

Sanly ykdysadyýeti dolandyrmak boýunça ýaş alymlary, inženerleri, tehnologlary we hünärmenleri taýýarlamak işleri ýeterlik derejede alnyp barylmaýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň sanly bilime, aýratyn-da, umumymilli ösüşiň möhüm şerti hökmünde sanly ykdysadyýete geçmegi çaltlandyrmak wezipelerini çözmäge uly üns bermegi talap etdi.

Nygtalyşy ýaly, orta mekdepler üçin hem, ýokary okuw mekdepleri üçin hem okuw maksatnamalaryny kämilleşdirmek we täzelerini taýýarlamak işleri yza galýar, hünärmenleri taýýarlamagyň dünýä tejribesi az öwrenilýär hem-de ornaşdyrylýar. Şoňa görä-de, öňdebaryjy tejribeler bilen tanyşmak üçin beýleki ýurtlar bilen wideokonferensiýalary ýygy-ýygydan gurap durmaly diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Döwlet Baştutanymyz saglygy goraýyş ulgamynda geçirilýän özgertmeleri, aýratyn-da, oba ýerlerinde çaltlandyrmaga örän düýpli üns berilmelidigini, häzirki döwürde täze saglygy goraýyş desgalarynyň gurluşygynyň hem, olary döwrebap enjamlar bilen üpjün etmek işleriniň hem ýaramaz alnyp barylýandygyny belledi.

Milli Liderimiz ilaty arassa agyz suwy bilen üpjün etmek barada kabul edilen maksatnamanyň ýerine ýetirilişiniň-de çaltlandyrylmalydygyny, şäherleriň we obalaryň arassaçylygyna aýratyn uly üns berilmelidigini belledi.

Jemgyýetçilik guramalarynyň işini utgaşdyrmak hem talabalaýyk alnyp barylmaýar. Kabul edilen döwlet maksatnamalarynyň jemgyýetçilik taýdan goldawy ýeterlik däl. Bu çäreler, köplenç, bir gezeklik geçirilýär, soňra bolsa unudylýar. Şoňa görä-de, her bir başlanan işi ahyryna çenli ýerine ýetirmek gerek diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Ýaşlar guramasy hem gowşak işleýär. Ykdysadyýetimizi ösdürmek, sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça kabul edilen döwlet maksatnamalaryny goldamakda ýaşlaryň işjeňligi duýulmaýar. Döwletimiziň ýaşlar üçin köp işleri edýändigine garamazdan, Ýaşlar guramasy hiç hili başlangyç bilen çykyş etmeýär. Ýurdumyzda bolsa ýaş nesilleriň mynasyp bilim-terbiýe almagy, sport bilen meşgullanyp, talabalaýyk dynç almagy üçin ähli şertler döredildi. Döwlet Baştutanymyz döredilen şu şertlerden netijeli peýdalanylmalydygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz aýdylan şu tankydy belliklerden degişli netije çykaryp, ýagdaýy düzetmek üçin zerur çäreleri görüp, alnyp barylýan işleri has güýçlendirmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, ýaşlar we jemgyýetçilik guramalary toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny yzygiderli seljerip, pul üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Şonuň ýaly-da wise-premýere özara algy-bergiler boýunça hasaplaşyklaryň geçirilişini we karzlaryň gaýtarylyşyny gözegçilikde saklamak, býujetden maliýeleşdirilýän bilim, saglygy goraýyş we beýleki edaralara bölünip berlen maliýe serişdeleriniň öz wagtynda özleşdirilişine we bellenen maksada görä ulanylyşyna gözegçilik etmek barada tabşyryk berildi.

Bilim ministrligi tarapyndan bilim bermek we hünäre taýýarlamak boýunça ygtyýarnamalaryň berlişini seljermegiň hem-de ähli welaýatlarda tölegli esasda okuw merkezleriniň işini ýola goýmagyň zerurdygyny nygtap, döwlet Baştutanymyz degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem ýokanç keselleriň öňüni almak ýaly möhüm meseläniň üstünde durup geçdi. Siziň bilşiňiz ýaly, biziň halkymyzda «Il saglygy — ýurt baýlygy» diýen pähim bar. Şu pähimden ugur alyp, döwletimiz raýatlarymyzyň abadan, bagtyýar we sagdyn durmuşda uzak ömür sürmegi üçin hemişe uly alada edip gelýär. Mähriban halkymyzyň saglygy bilen bagly işlerde hiç hili serişde gaýgyrmaýar diýip, milli Liderimiz nygtady.

Siziň bilşiňiz ýaly, häzirki döwürde dünýäniň köp ýurdunda ýiti öýken sowuklama keseli bolan, koronawirus ýokanjy giňden ýaýrady. Türkmenistanda bu keseliň öňüni almak üçin öz wagtynda ähli zerur çäreler görüldi diýip döwlet Baştutanymyz belledi.

Hormatly Prezidentimiz maslahata gatnaşyjylara, ähli watandaşlarymyza ýüzlenip, ýaňy-ýakynda bu ýokanjyň garşysyna sançmak üçin ýokary hilli we howpsuz waksinalaryň iki görnüşiniň ýurdumyzda hasaba alnandygyny we bu işleriň dowam etdirilýändigini belledi.

Biz iň gymmatly baýlyk bolan halkymyzyň saglygyny goramak üçin ähli zerur çäreleri göreris. Ýöne, muňa garamazdan, eziz watandaşlarymyz, saglygy goraýyş işgärleri tarapyndan talap edilýän arassaçylyk kada-kanunlaryny berjaý etmek her birimiziň borjumyzdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahaty jemläp, oňa gatnaşyjylaryň ählisine berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Etrapdaky «Mekan» agyz suw desgasy öňümizdäki martda 6 ýaşyny doldurýar. Desganyň işläp gelýän alty ýyly ýerli ýaşaýjylara, belki, altmyş ýyllyk höziri bagyşlady. Çünki ýerasty çeşmelerden suwy göni alyp içäýmek hem ýaramly welin, ony ýörite ulgam arkaly arassalap içmegiň nepi gas güýçli. Bir gije-gündizde 1500 kub metr suwy arassalamaga mümkinçiligi bolan desga daýhan birleşigiň üç obasynda 620-ä golaý hojalygy arassa agyz suwy bilen üpjün edýär.

Desga gözbaşyny 2 kilometre golaý uzaklykda ýerleşýän dik guýularyň bäşisinden alýar. Her biriniň çuňlugy 35 metr bolan guýularyň suwy ýörite turbalar bilen desga çenli getirilýär. Bu ýerde suwy birinji we ikinji süzgüçler «kabul edýärler». Olaryň ikisi hem şol bir wezipäni ýerine ýetirýär. Olar sagatda 100 kub metre çenli suwy arassalamaga ukyplydyr.

Süzgüçden geçen suw çig suw howdanyna gelýär. Hut şu ýerde-de suwuň çökündileri çökdürilip, düzümine bellenilen mukdarda hlor goşulýar. Taýyn bolan suw ikinji howdana geçirilýär. Ýeri gelende aýtsak, howdanlaryň her birine 350 kub metr suw sygýar. Biziň bu ýerde bolan günümizde olarda 280 kub metrden gowrak suw bar eken.

Aslynda, ikinji howuzda ilata ugradylmaga ýaramly suw toplanylýar. Kuwwatly suw göterijileriniň üçüsi olary oba ýaşaýjylaryna çenli güýçli bat bilen itekleýär. Ýöne desgada suwy ýene bir tapgyrda ― ultraşöhleler arkaly arassalamak hem ýola goýlupdyr. Bu bölümde suw 99 göterime çenli arassalanylýar.

― Desgada Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň we Hytaý Halk Respublikasynyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň enjamlary ornaşdyryldy. Merkezi binadaky operatorlar otagyndan suwuň ýerasty çeşmede alynýan ýerinden tä ilata ugradylýan aralygyna çenli gözegçilik etmäge doly mümkinçilik bar. Bu bolsa işleriň aglaba bölegini awtomatlaşdyrylan görnüşde dolandyrmaga mümkinçilik berýär ― diýip, gözegçi ussa Laçyn Ilmyradowa gürrüň berýär.

Biz desganyň barlaghanasynda alnyp barylýan işler bilen hem tanyşdyk. Hünärmen Gyzlarbegi Ysmaýylowanyň gürrüň berşi ýaly, bu ýere howdanlaryň ikisinden hem suw gelýär. Olardan alynýan nusgalar ýörite barlaglardan geçirilip, suwuň içmäge ýaramlylygy barada kepilnama alynýar. Suw diňe barlaghana hünärmenleriniň rugsady bilen ilata ugradylýar. Ýeri gelende aýtsak, howdanlardaky suw her bir sagatdan barlanylyp durulýar.

Desganyň esasy hünärmenleriniň biri Atageldi Allaberdiýew bolsa bu ýerde arassalanylýan suwuň «Mekan» daýhan birleşiginiň üç obasynyň ― Mekan, Müsür we Dänajy obalarynyň ilatyna ýetirilýändigini gürrüň berýär. Ýokarda-da belleýşimiz ýaly, «Mekan» agyz suw desgasynda arassalanylýan suwdan 620-ä golaý hojalyk peýdalanýar. Gyşda arassa agyz suwuna bolan talabyň azdygy sebäpli şu günler bir gije-gündizde 700 kub metr çemesi suw ugradylýan bolsa, tomusda bu mukdary iki essä çenli köpeltmäge mümkinçilik bar.

Bir teşnäni gandyrmak ― uly sogap. Bu ýerde zähmet çekýän 30-a golaý işgär bolsa müňlerçe adama arassa suw bagyşlaýar. Şeýle agyz suw desgalarynyň welaýatymyzyň beýleki etraplarynda hem gurulmagy tutuş sebitde arassa agyz suwuna bolan islegiň kanagatlandyrylýandygyny görkezýär. Munuň üçin olar hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş aýdýarlar.

Hormatly Prezidentimiz söwda toplumyny ösdürmek boýunça maslahat geçirdi

5-nji fewralda milli Liderimiz sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda geçen ýyl ýurdumyzyň söwda toplumyny ösdürmek ugrunda alnyp barlan işleriň netijelerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz söwda toplumynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmekde esasy pudaklaryň biridigini nygtady. Şoňa görä-de, bu ugurda ýetilen sepgitler, ýurdumyzda azyk bolçulygyny we halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek köp babatda bu pudagyň netijeli ösdürilmegine hem baglydyr. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, häzirki wagtda söwda, dokma we telekeçilik pudaklaryny ösdürmäge köp möçberde maýa goýumlaryny goýýandygymyza garamazdan, heniz bu ugurda kemçilikler we ulanylmaýan mümkinçilikler örän köp. Şulardan ugur alnyp, iş maslahatynyň dowamynda häzirki ýagdaýda söwda toplumynyň işini guramagyň, onuň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, şu ýyl ähli döwlet maksatnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmek üçin toplumda amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini çaltlandyrmagyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şoňa görä, milli Liderimiz söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar, dokma senagaty ministrleriniň, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň, «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň, Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlyklarynyň degişli ugurlarda geçen ýyl ýerine ýetirilen işleriň netijeleri baradaky hasabatlaryny diňledi. Döwlet Baştutanymyz degişli ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Obasenagat toplumyna gözegçilik edýän wise-premýer hormatly Prezidentimize dürli görnüşli oba hojalyk ekinlerini, miweli baglary, üzümi ösdürip ýetişdirmek hem-de beýleki önümçilik işlerini alyp barmak maksady bilen, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna uzakmöhletleýin peýdalanmak üçin ýer bölekleriniň yzygiderli bölünip berilýändigi barada hasabat berdi. Milli Liderimiz bu ugurdaky işleri mundan beýläk-de dowam etmegiň zerurdygy barada aýdyp, degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Iş maslahatynda ykdysadyýet we maliýe ulgamlaryna gözegçilik edýän wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, durnukly ösüş depginini saklap galmak maksady bilen, söwda toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny yzygiderli seljermek boýunça öňde durýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Hormatly Prezidentimiz söwda toplumyna degişli düzümleriň hemişe üns merkezinde bolmalydygyny, şol sanda hususy telekeçilik üçin oňaýly şertleriň döredilmelidigini belledi.

Söwda toplumyna gözegçilik edýän wise-premýer 2020-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri, şu ýyl geçiriljek işleriň meýilnamasy barada hasabat berdi. Şeýle hem azyk bolçulygyny üpjün etmek, eksport ugurly senagat hem-de gaýtadan işleýän önümçilikleri döretmek boýunça çäreler görülýär. Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň mukdaryny artdyrmagyň zerurdygyny nygtady. Döwlet tarapyndan ykdysadyýetiň hususy ulgamyny goldamagy güýçlendirmek, şol sanda kiçi we orta telekeçilige maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn kömegini bermek zerurdyr. Sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly söwdany guramagyň döwrebap düzümini kemala getirmek boýunça işler döwrüň talabyna gabat gelmelidir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Maslahaty jemlemek bilen, hormatly Prezidentimiz toplumyň işini gowulandyrmak üçin şu ýyl hemmeleriň örän köp işlemelidigini aýtdy. Häzirki döwürde toplumda bar bolan önümçilik kuwwatyny doly peýdalanmak, ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda pudaga sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmak, söwda toplumynyň önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň netijeli usullaryny ulanmak, önümçilige daşary ýurt maýa goýumlaryny has köp çekmek wajypdyr. Milli Liderimiz bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

"Nesil".

Milli Liderimiz ulag-aragatnaşyk toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi

6-njy fewralda döwlet Baştutanymyz sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň, şeýle hem ugurdaş ýokary okuw mekdepleriň rektorlarynyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi.

Geçen ýylda ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk ulgamynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanan iş maslahatyny açyp, hormatly Prezidentimiz bu ugruň milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetinde emele gelen çylşyrymly ýagdaý zerarly bu pudaklarda käbir kynçylyklar ýüze çykýar, bu bolsa olaryň önümçilik we maliýe görkezijilerine ýaramaz täsir edýär. Şoňa görä, iş maslahatynda ulag we aragatnaşyk ulgamynyň ösüş depginlerini ýokarlandyrmak maksady bilen, işleri sazlaşykly guramaga degişli meselelere seredildi.

Şoňa görä, milli Liderimiz degişli yzygiderlilikde «Türkmendemirýollary», «Türkmenaragatnaşyk», «Türkmenawtoulaglary», «Türkmenhowaýollary», «Türkmendeňizderýaýollary» agentlikleriniň başlyklarynyň ýolbaşçylyk edýän ulgamlarynda geçen ýyl boýunça ýerine ýetirilen işleriň ýagdaýy baradaky hasabatlaryny diňledi. Döwlet Baştutanymyz degişli ulgamlaryň işini kämilleşdirmek bilen bagly wezipelere ünsi çekip, anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz bilim, saglygy goraýyş we sport ulgamyna gözegçilik edýän wise-premýeri göni wideoaragatnaşyga çagyryp, Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň rektoryna söz berdi. Rektoryň hasabatynda bellenilişi ýaly, ýokary okuw mekdebiniň bilim portaly, elektron web-saýty döredildi. Kazanyň milli barlag tehniki uniwersitetiniň hem-de Astrahanyň Deňiz we derýa ulaglary Hazar institutynyň arasynda Özara düşünişmek hakynda gol çekilen Ähtnamalara laýyklykda, netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Hasabaty diňläp, milli Liderimiz institutda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi we rektora birnäçe tabşyryklary berdi.

Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň rektorynyň hasabatynda döwlet Baştutanymyzyň goldaw bermeginde «Türkmenaragatnaşyk» agentligi bilen institutyň hojalyk hasaplaşygy esasynda işleýän «Sanly çözgüt — IT meýdança» hojalyk jemgyýetiniň döredilendigi, dünýäniň abraýly ugurdaş ýokary okuw mekdepleri, bilim edaralary we kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk edilýändigi bellenildi. Hasabaty diňläp, hormatly Prezidentimiz institutda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirip, «TürkmenÄlem 520E» milli emeli aragatnaşyk hemrasynyň ikinji nobatdakysyny äleme çykarmak bilen baglanyşykly taýýarlyk işlerine möhüm ähmiýet berilmelidigini aýtdy, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Ulag we kommunikasiýa toplumlaryna gözegçilik edýän wise-premýer 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we şu ýyl üçin bellenen meýilnamalar barada hasabat berdi. Şu döwürde toplumyň önümçilik meýilnamasy 123 göterim berjaý edildi. Milli Liderimiz ulgamda işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça amala aşyrylýan çäreleriň depginleriniň pesdigini belledi we bu ugurda alnyp barylýan işlere nägilelik bildirdi, anyk tabşyryklary berdi.

Ykdysadyýet we maliýe ulgamlaryna gözegçilik edýän wise-premýer ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumynyň düzümleriniň maliýe-ykdysady ýagdaýy, pudagara gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek boýunça amala aşyrylýan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyz bu wezipeleriň amala aşyrylyşyna berk gözegçilik etmek barada tabşyryklary berdi.

Maslahaty jemlemek bilen, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumynyň işini netijeli ýola goýmak üçin ýygnananlaryň ählisiniň zerur çäreleri görmelidigini aýtdy. Toplumyň edara-kärhanalarynyň önümçilik görkezijilerini ýokarlandyrmak, girdejilerini artdyrmak üçin zerur tagallalaryň edilmelidigini ýatlatdy. Milli Liderimiz bellenilen ilkinji nobatdaky wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk tabşyryklary berdi.

Sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny jemläp, döwlet Baştutanymyz oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

"Nesil".