Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň nobatdaky Kararnamasy kabul edildi

Milli Liderimiziň oňyn bitaraplygyň ýörelgelerine esaslanýan hem-de ählumumy abadançylygyň we gülläp ösüşiň bähbidine giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen öňdengörüjilikli, täzeçillik syýasaty türkmen döwletiniň dünýädäki abraýyny barha artdyrýar. Birleşen Milletler Guramasy bilen depginli ösdürilýän gatnaşyklar hem-de Türkmenistany ygtybarly we jogapkärli hyzmatdaş hasaplaýan BMG-niň ýurdumyza bildirýän belent ynamy muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Şu ýylyň 16-njy aprelinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 59-njy mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda «Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny» atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi munuň nobatdaky subutnamasy boldy. Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň 72-si bu Kararnamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Bilşimiz ýaly, döwlet Baştutanymyz bu başlangyjy 2020-nji ýylyň sentýabr aýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde eden çykyşynda öňe sürüpdi.

Dürli ugurlar boýunça işlemek üçin özboluşly edara bolan Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi döwrüň möhüm meseleleri babatda hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly goşant goşýar. Türkmenistanyň we merkeziň bilelikdäki işi, tutuşlygyna alanyňda, esasy maksatlara — Merkezi Aziýada parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy gazanmaga gönükdirilendir.

BMG-niň Merkezi Aziýa sebitindäki bu edarasynyň işiniň netijeliligi barada BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen hem-de bu düzümiň döredilmeginiň 10 ýyllygy mynasybetli 2017-nji ýylyň noýabrynda kabul edilen Kararnamasynda hem nygtalandygyny belläp geçmek wajypdyr.

Merkezi Aziýanyň ýurtlary sebitde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde, şonuň ýaly-da, sebit hem-de halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekde wajyp orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, terrorçylyga garşy göreşmekde we güýç ulanmagyň öňüni almakda hyzmatdaşlyk etmek Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň esasy wezipeleriniň biri hökmünde kesgitlenildi.

Bu gün terrorçylyga garşy wajyp resminamalaryň hereket edýändigini, şolaryň her biriniň öz düzgünleşdiriji ugurlarynyň bardygyny, şol bir wagtyň özünde birek-birek bilen özara baglanyşyklydygyny bellemek gerek. Döwletler BMG-niň terrorçylyga garşy göreş boýunça konwensiýalarynyň binýatlaýyn häsiýetini hem-de halkara hukuk borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirmegiň möhümdigini ykrar edip, olary üpjün etmek boýunça ýörite maksatnamalary işläp taýýarlaýarlar. Iş ýüzündäki ädimler hökmünde bu ulgamdaky milli kanunçylygyň kabul edilmegini, sebit derejesinde degişli şertnamalaryň taýýarlanylmagyny, iş toparlarynyň döredilmegini, ýöriteleşdirilen düzümler bilen ýakyn gatnaşyklaryň ýola goýulmagyny bellemek bolar.

Kararnamada Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Owganystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen tagallalary bellenilýär. Şeýle hem resminamada sebit merkeziniň BMG-niň ýurt boýunça toparlary, gapma-garşylyklaryň öňüni almak meselelerinde Parahatçylyk gurujylyk gaznasy, şonuň ýaly-da, ýaşlaryň, zenanlaryň jemgyýetdäki, syýasatdaky, ykdysadyýetdäki ornuny pugtalandyrmaga gönükdirilen we ýolbaşçy zenanlaryň toparyny okatmak üçin öňüni alyş diplomatiýasynyň akademiýasy bilen hyzmatdaşlykdaky oňyn orny nygtalýar.

Umuman, Bitarap Türkmenistanyň BMG-niň nobatdaky wajyp resminamasynda öz beýanyny tapan, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda işjeň durmuşa geçirilýän netijeli daşary syýasy strategiýasy ýene-de bir gezek dünýä bileleşiginiň goldawyna eýe boldy. Türkmen döwleti sebit goşulyşmalary boýunça başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirip, Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi tarapyndan 2030-njy ýyla çenli Ählumumy gün tertibini durmuşa geçirmek maksady bilen alyp barýan işlerine mundan beýläk-de işjeň gatnaşar.

"Nesil".

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan oňyn özgertmeleriň aýdyň netijelerine we ösüşiň, döredijiligiň ýoly bilen ýurdumyzyň ynamly gadam urýandygyna şaýatlyk edýän täze desgalaryň açylyş dabaralary boldy. Bu dabaralar Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň, Aşgabadyň 140 ýyllygynyň hem-de «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen ýylyň hormatyna geçirildi.

Hepdäniň başynda hormatly Prezidentimiz “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň dolandyryş edaralarynyň täze binalarynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. “Bouygues Batiment International” meşhur fransuz kompaniýasy tarapyndan gurlan banklaryň täze binalary Aşgabadyň günorta böleginde, soňky ýyllarda paýtagtymyzyň işewürlik merkezi kemala gelen Çandybil şaýolunyň ugrunda peýda boldy.

“Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň gullugy hem-de onuň 23 sany şahamçasy tutuş ýurdumyz boýunça hereket edýär we 600 müňden gowrak müşderä hyzmat edip, olara amatly goýumlaryň we hyzmatlaryň giň görnüşlerini, kiçi we orta telekeçiligiň ösdürilmegini karzlaşdyrmak bilen birlikde, karz serişdeleriniň dürli görnüşlerini hödürleýär. Mälim bolşy ýaly, “Senagat” paýdarlar täjirçilik banky Türkmenistanyň öňdebaryjy täjirçilik banklarynyň biridir, ýurdumyzda bankyň 13 şahamçasy hem-de bir bank gullugy işjeň hereket edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankyň tehniki aýratynlyklary, onuň işgärleri üçin döredilen şertler we onlaýn hyzmatlarynyň görnüşleri bilen tanyşdy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň bank ulgamynyň öňünde durýan wezipelere ünsi çekip, bu maliýe düzümleriniň ähli tagallalaryny milli manadyň hümmetiniň berkidilmegine, pul dolanyşygynyň işjeňleşdirilmegine we netijeli karz syýasatynyň ösdürilmegine ugrukdyrylmalydygyny belledi.

Milli Liderimiz bank işini kämilleşdirmek, aýratyn-da, karzlaşdyrmagy ösdürmegiň möhüm ugurlaryny kesgitlemek, şeýle hem bank işini guramakda häzirki ykdysady ýagdaýy we döwlet ösüşiniň geljek ugruny nazara almak, munuň üçin täzeçil çemeleşmeleri peýdalanmak meseleleriniň wajypdygyny belledi.

12-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ukrainanyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi W.Maýkony kabul etdi. Ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy.

Taraplar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de işjeňleşdirmäge gyzyklanma bildirýändiklerini nygtadylar. Şunuň bilen baglylykda, ozal gazanylan ylalaşyklaryň ýerine ýetirilişi we hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

14-nji aprelde döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň täze palatasynyň — Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Bu taryhy mejlisiň şol gün ulanylmaga berlen Halk Maslahatynyň Diwanynyň kaşaň binasynda geçirilmegi bellärliklidir.

Milli Liderimiz mejlisde eden çykyşynda Halk Maslahatynyň geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen mejlisiniň taryhy ähmiýetini belledi, şonda Türkmenistanyň Esasy Kanunyna Konstitusion topar tarapyndan taýýarlanan üýtgetmeler we goşmaçalar makullandy. Konstitusiýa girizilen üýtgetmelere we goşmaçalara laýyklykda, “Türkmenistanyň Milli Geňeşi hakynda” Kanun kabul edildi we ýurdumyzda iki palataly parlament döredildi.

Mejlisiň dowamynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygyny saýlamak boýunça gizlin ses bermek geçirildi. Onuň netijelerine laýyklykda, bu wezipä hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow saýlanyldy.

Döwlet Baştutanymyz ynam üçin minnetdarlyk bildirip, muny halkymyzyň özüne bildiren ýokary hormaty we ýurdumyzyň öňündäki jogapkärçilik hökmünde kabul edýändigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz palatalaryň we umuman parlamentiň doly derejede işlemegi üçin hemmetaraplaýyn goldaw berjekdigini belledi.

Şeýle hem ses bermek arkaly Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary saýlanyldy we bäş sany komitet döredildi. Olar Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitet; Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitet; Ylym, bilim, sanly ulgam, sport we medeniýet baradaky komitet; Sebitleýin ösüş, daşky gurşawy goramak we agrosenagat syýasaty baradaky komitet; Halkara meseleler baradaky komitet bolup durýar.

Türkmenistanyň Prezidenti, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iki palataly parlamentiň — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň bilelikdäki mejlisinde çykyş etmek bilen, häzirki döwürde döwletimiziň giň möçberli özgertmeler ýoly bilen ynamly gadam urýandygyny belledi. Bu bolsa Halk Maslahatynyň agzalarynyň öňünde ägirt uly wezipeleri goýýar.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň syýasy, ykdysady we medeni-durmuş taýdan ösüşine gönükdirilen kanunçykaryjylyk işiniň kämilleşdirilmegine goldaw bermegi, “Döwlet adam üçindir!” ýörelgesine esaslanýan we halkymyzyň durmuş derejesiniň yzygiderli gowulandyrylmagyny esasy ugur edinýän ynsanperwer syýasatymyzy netijeli durmuşa geçirmegi, öňde durýan wezipeleriň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitledi.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynda kabul edilýän çözgütler häzirki ýagdaýyň kadalaryna laýyk gelmelidir. Olar halkymyzy bir maksada birleşdirip, beýik sepgitlere ruhlandyrýar we ösüşiň täze belentliklerine ugrukdyrýar. Agzybirlikde ýetilmejek menzil, başa barmajak iş ýokdur diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

15-nji aprelde mähriban Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň hormatyna täze binalaryň açylyş dabaralary dowam etdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda iki sany iri desganyň — Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň hem-de Kabul ediş merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Maslahatlar merkezinde “Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy” atly halkara maslahatyň dabaraly mejlisi geçirildi.

Milli Liderimiz maslahatyň dabaraly mejlisinde çykyş etmek bilen, durnuklylygy, ynanyşmagy saklamak we parahatçylygyň, howpsuzlygyň binýadynda halkara gatnaşyklary ösdürmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Bitaraplygyň gurallaryny işjeň ulanmak, onuň parahatçylyk dörediji mümkinçiliklerini häzirki zamanyň meselelerini syýasy-diplomatik ýol bilen çözmek, sebitleýin we ählumumy wehimleri duýdurmak hem-de oňa öz wagtynda seslenmek teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz parahatçylyga, hoşniýetli goňşuçylyga, meseleleri gepleşikler arkaly çözmäge, harby güýçleri ulanmazlyga, umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna hormat goýmaga ygrarlylygy Bitaraplygyň binýatlaýyn esaslary hökmünde kesgitledi.

Döwlet Baştutanymyz dawalaryň we jedelleriň öňüni almagyň, olary aradan aýyrmagyň wajyp guraly hökmünde öňüni alyş diplomatiýasyna möhüm ornuň degişlidigini, şeýle hem energetika, ulag, suw, azyk, maglumat we kiberhowpsuzlygyny üpjün etmegiň wajypdygyny belledi we koronawirus ýokanjyna garşy göreşde hem-de onuň zyýanly täsirini ýeňip geçmekde tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Bitarap ýurt hökmünde biziň ornumyz dünýä hem-de onda eýeleýän ornumyza garaýşymyz ähli halklara, olaryň özygtyýarly ösüş ýoluny saýlap almagyna, syýasy hem-de durmuş-ykdysady nusgasyna, beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarynyň mazmunyna we ugruna hormat goýmak ýörelgesine daýanýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

16-njy aprelde bolsa BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 59-njy mejlisiniň çäklerinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň 72-siniň awtordaşlyk etmeginde “Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny” atly Kararnama biragyzdan kabul edildi.

Bu başlangyjy hormatly Prezidentimiz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde eden çykyşynda öňe sürdi.

Işiň örän giň ugurlaryny öz içine alýan BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi 2007-nji ýylda Aşgabatda açylyp, sebitde parahatçylygyň, durnuklylygyň we howpsuzlygyň berkidilmegine ägirt uly goşant goşýar.

Türkmen diplomatiýasynyň esasy ugurlary diňe bir ýurdumyzyň döwlet bähbitlerini esasy ugur edinmän, eýsem, sebitiň we dünýäniň oňyn bähbitlerine laýyk gelýär diýlip, ýokarda agzalan halkara maslahata daşary ýurtlardan onlaýn tertipde gatnaşanlaryň — ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Şmidiň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewiň, BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary Olga Algaýerowanyň, BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebit üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary Armida Salsia Alisjahbananyň çykyşlarynda nygtalýar.

Şeýle hem maslahatda BMG-niň Aşgabatdaky wagtlaýyn utgaşdyryjysy, ÝUNISEF-niň wekili Kristina Weýgand, Russiýanyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aleksandr Blohin, ABŞ-nyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Mettýu Stiwen Klimow, ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy, ilçi Natalýa Drozd we Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Diýego Ruiz Alonso çykyş etdiler.

Soňra Maslahatlar merkezinde halkara resminamalara gol çekmek dabarasy boldy.

Gol çekilen resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň arasynda 2021 — 2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk baradaky Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Halkara Energetika Agentliginiň arasynda energetika pudagynda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama; Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Milli azlyklaryň işleri boýunça Ýokary komissarynyň edarasynyň arasynda dil we medeniýet köpdürlüligi boýunça hyzmatdaşlyk hakyndaky Ähtnama; iýmit çygrynda mümkinçilikleri we hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça sebitleýin platformany ýerleşdirmek we işletmek arkaly Merkezi Aziýa we Kawkaz sebitlerinde eneleriň we çagalaryň iýmitlenmegini gowulandyrmaga ýardam etmek barada Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama bar.

Soňra halkara maslahat umumy mejlisler görnüşinde “Parahatçylyk we howpsuzlyk ugrunda hyzmatdaşlyk”, “Söwda-ykdysady hyzmatdaşlykda ekologiýanyň ähmiýeti”, “Ynsanperwer ugur boýunça halkara hyzmatdaşlyk” mowzuklary boýunça dowam etdirildi.

Halkara gatnaşyklaryň giň meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin açyk meýdança öwrülen forumyň jemleri boýunça “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlik guraldy. Onuň çäklerinde sebit we ählumumy derejedäki netijeli işleri ilerletmekde, umumy abadançylygyň hem-de ösüşiň maksatlaryna laýyk gelýän oňyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli daşary syýasy ugry amala aşyrýan Bitarap Türkmenistanyň saldamly goşandy nygtaldy.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Maslahatlar merkeziniň golaýynda ýerleşýän Türkmenistanyň Kabul ediş merkeziniň täze binasynyň toý bagyny kesip, bu ýerde halkara maslahata gatnaşyjylar üçin resmi kabul edişlik gurady.

Döwlet Baştutanymyz resmi kabul edişlikde çykyş edip, Türkmenistanyň häzirki döwürde ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýandygyny belledi. Ýurdumyzda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda uly ösüşler gazanylýar. Şunuň bilen baglylykda, ähli gyzyklanma bildirilýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen dostlukly hem-de özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýär.

15-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçen bilen geçiren duşuşygynyň çäklerinde maslahatyň jemleriniň tutuş adamzadyň abadançylygyna gönükdirilen umumy maksatlaryň amala aşyrylmagynda dünýä döwletleriniň arasynda özara düşünişmek we hormat goýmak gatnaşyklarynyň ösdürilmegini üpjün etjekdigine ynam bildirildi.

Hormatly Prezidentimiz we hytaýly diplomat ýangyç-energetika toplumynda, söwda-ykdysady we ynsanperwer ulgamdaky netijeli tagallalary işjeňleşdirmek üçin türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ägirt uly mümkinçilikleriniň bardygyny bellediler.

Milli Liderimiziň 16-njy aprelde Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçiren nobatdaky mejlisinde döwlet syýasatynyň möhüm ugurlaryna garaldy. Olaryň hatarynda ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak, ýangyç-energetika toplumyndaky iri maýa goýum taslamalaryny ilerletmek, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ulag pudagyna internet hyzmatlaryny girizmek, intellektual eýeçiligiň goraglylygyny kämilleşdirmek, giň möçberli özgertmeler maksatnamalarynyň hukuk esaslaryny berkitmek ýaly ugurlar boldy.

Mundan başga-da, medeniýet pudagynyň edaralarynyň işini sanlylaşdyrmak we olaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, şeýle hem Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň hormatyna meýilleşdirilen çäreleriň maksatnamasyny amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada maglumatlar aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa Döwlet haryt-çig mal biržasynyň bahalarynyň elektron maglumat binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berildi.

Bellenilişi ýaly, maglumatlaryň elektron binýadyny işläp taýýarlamak tapgyrlaýyn esasda alnyp barylýar. Onda birža şertnamalaryny hasaba almak hakyndaky degişli maglumatlar, olaryň seljerilişi, müşderileriň “şahsy otaglaryny” döretmek hakyndaky maglumatlar we beýlekiler ýerleşdiriler. Ol ýerde biržada hasaba alnan daşary ýurt şertnamalary hakyndaky maglumatlary almak, şeýle hem daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň sanawy we bahalary, ýurdumyzyň eksport ugurly önümleriniň görnüşleri bilen tanyşmak mümkinçiligi dörediler.

Birinji tapgyrda bu maglumatlar ähli gyzyklanma bildirilýän taraplar üçin elýeterli bolar. Halkara bazarlarda ulanylýan dünýä tejribesine daýanmak arkaly saýtyň hyzmatlaryndan yzygiderli peýdalanýan müşderileriň sanynyň artmagy bilen, ulanyjylara tölegli esasdaky hyzmatlary ýola goýmak meýilleşdirilýär.

Müşderileriň islegleri boýunça harytlaryň birnäçe görnüşlerine bolan bahalary anyklamak üçin biržada broker bölümlerini açmak we elektron görnüşdäki tölegleri geçirmek hem-de beýleki hyzmatlar göz öňünde tutulýar. Maglumatlaryň teklip edilýän elektron binýadynyň döredilmegi birža hyzmatlaryny dessin ýerine ýetirmäge, daşary ýurtlardan täze müşderileri çekmäge, daşary söwda işlerini ýönekeýleşdirmäge we üç ýylyň dowamynda ähli maglumatlary saklamaga mümkinçilik berer.

Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklarynyň möhüm binýady, maglumatlaryň kuwwatly habar beriş-syn çeşmesi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlere bolan islegleri aýdyň görkezýän gural hökmünde gulluk edýändigini belledi we birža söwdalaryny mundan beýläk-de ösdürmek we onuň möçberlerini artdyrmak boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiziň garamagyna Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topary tarapyndan “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky dynç alyş-sagaldyş merkezlerinde, ýurdumyzyň şypahanalarynda hem-de çagalaryň sagaldyş we dynç alyş merkezlerinde işleri guramak boýunça birnäçe teklipler hödürlenildi.

Mysal üçin, tomus möwsüminde Hazaryň kenarynda dynç alyşlary guramak meýilleşdirilýär. Dynç alyş möwsüminde ýüze çykýan meseleleri dessin çözmek üçin Dolandyryş merkezini döretmek, Hazar deňziniň türkmen kenarynyň bellenen nokatlarynda suwuň, howanyň we topragyň toplumlaýyn barlaglaryny geçirmek göz öňünde tutulýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky sagaldyş toplumlaryny tomusky dynç alyş möwsümine doly taýýarlamagyň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny, şonuň ýaly-da, Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli Meýilnamasyny tassyklady.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasynyň taslamasyny tassyklap, bu netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi ýurdumyzyň daşary syýasatynyň möhüm ugry bolup durýar, diýip nygtady. Bellenilişi ýaly, bu gatnaşyklar örän köp ugurlary öz içine alýar. Şolaryň hatarynda ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysadyýet, durmuş, ynsanperwer-medeni hem-de hukuk ulgamlary, energetika, ulag, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ugurlary bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisiň dowamynda “Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde Ahal welaýat çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezini gurmak hakynda” Karara gol çekdi hem-de Türkmenistanyň Bilim, Sport we ýaşlar syýasaty ministrlikleriniň Düzgünnamalaryna we Ylymlar akademiýasynyň Tertipnamasyna girizilen üýtgetmeleri hem-de goşmaçalary, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň kämilleşdirilen Düzgünnamasyny, şeýle hem olaryň merkezi edaralarynyň gurluşyny tassyklady.

Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz wise-premýerler bilen bilelikde paýtagtymyza täze gelip gowşan häzirki zaman ýolagçy awtobusyna münüp, “Oguzkent” myhmanhanasyna geldi. Bu ýerde döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi geçirildi.

Foruma gatnaşyjylar assosiasiýanyň çäklerindäki bilelikdäki işleriň jemini jemlediler hem-de 2010-njy ýylda döredilip, häzirki wagtda Türkmenistandan we dünýäniň 36 ýurdundan ýuridik taraplaryň we fiziki şahslaryň 190-dan gowragyny özünde birleşdirýän bu guramanyň möhüm wezipelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Assosiasiýanyň ýurdumyzda, şonuň ýaly-da, daşary ýurtlarda ahalteke atçylyk sungatyny ösdürmäge işjeň goşant goşýan agzalarynyň çykyşlary diňlenildi, guramaçylyk meselelerine seredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň çäklerinde ahalteke bedewleriniň şan-şöhratyny dikeltmekde, dünýä ýaýmakda, atçylyk sportuny we atçylyk pudagyny ösdürmekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary üçin dabaraly ýagdaýda “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi” hormatly ady dakyldy. Bu çözgüt “Türkmen atlary” döwlet birleşigi hem-de ýurdumyzyň giň jemgyýetçiligi tarapyndan goldanyldy.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, atşynaslyk sungatynyň mekany bolan güneşli Diýarymyzda bu ugruň ösdürilmegi, bedewleriň gadymy nesil ugurlarynyň dikeldilmegi, halkymyzyň bahasyna ýetip bolmajak baýlygy bolan behişdi bedewleriň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek möhüm we esasy wezipelerdir. Şulardan ugur alnyp, daşary ýurtly atşynaslar bilen bu pudagy ösdürmek hem-de kämilleşdirmek babatyndaky özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär.

Hormatly Prezidentimiz assosiasiýanyň mejlisinde ýurdumyzyň tapawutlanan atşynaslaryny we itşynaslaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda Permanlara gol çekdi.

Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň has işjeň daşary ýurtly agzalaryna “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” hormatly ady dakyldy. Olaryň hatarynda ahalteke bedewlerini köpeltmäge ýöriteleşdirilen atçylyk hojalyklarynyň ýolbaşçylary Tito Pontekorwo (ABŞ) we Mariýa Mosar (Russiýa) bar. Olar mejlisde wideoaragatnaşyk ulgamy arkaly çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň garamagyndaky “Goýumly oýunlar, hyzmatlar we üpjünçilik” döwlet kärhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, ony “Altyn bedew” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine öwürmek hakynda Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Şonuň ýaly-da, mejlisde Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze Prezidenti saýlanyldy. Ýurdumyzyň tejribeli meşhur atşynaslary bu wezipä Serdar Berdimuhamedowy hödürlediler. Teklibi assosiasiýanyň türkmenistanly we daşary ýurtly agzalary biragyzdan goldadylar.

S.Berdimuhamedow foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, bildirilen ynam üçin hoşallygyny beýan etdi hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň mundan beýläkki işi, onuň maksatlary hem-de meýilnamalary barada aýtdy. Hormatly Prezidentimiziň ahalteke bedewlerini ulgamlaýyn esasda köpeltmek, halk seçgiçilik usullaryny hem-de dünýä ylmynyň häzirki zaman gazananlaryny ulanmak barada öňde goýan wezipeleri bilen baglylykda, milli atçylyk mekdebiniň iň gowy däplerini saklamagyň hem-de artdyrmagyň ilkinji nobatdaky wezipeleriň biridigi aýratyn nygtaldy.

Şonuň ýaly-da, assosiasiýanyň wise-prezidenti wezipesine dalaşgärler tassyklanyldy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze dolandyryş müdiriýetiniň hem-de derňew toparynyň agzalary saýlanyldy.

Şenbe güni paýtagtymyzda we ýurdumyzyň ähli sebitlerinde şanly wakalara — Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna we Aşgabadyň 140 ýyllygyna bagyşlanyp, ählihalk ýowary geçirildi. Oňa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem gatnaşdy.

Hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň wekilleriniň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň agza döwletleriň Parlamentara Assambleýasynyň onlaýn görnüşde geçirilen 52-nji maslahatyna gatnaşmagyny görkezmek bolar.

Duşuşygyň barşynda pandemiýa döwründe migrasiýa hereketlerini kanuny taýdan düzgünleşdirmäge, GDA döwletleri üçin Migrasiýa kodeksine degişli meselelere garaldy, “GDA gatnaşyjy döwletlerde çagalaryň saglygyny goramaga bolan hukuklaryny üpjün etmek”, “Raýatlara ruhy taýdan kömek bermek we kömek berlende raýatlaryň hukuklarynyň kepillikleri hakynda”, “Sebitleýin maýa goýum taslamalary hakynda” we beýleki kanunlaryň taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşyjy döwletleriň Parlamentara Assambleýasynyň 52-nji mejlisiniň çäklerinde türkmen wekiliýeti “COVID-19 pandemiýa şertlerinde ählumumy howplar we wehimler. Terrorçylyk we zorlukly ekstremizm” atly halkara maslahata hem gatnaşdy.

Mahlasy, geçen hepde möhüm wakalara baý boldy. Olar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan öňde goýlan, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda milletiň ruhy baýlyklaryny, ýurdumyzyň ykdysady kywwatyny artdyrmaga, türkmen halkynyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga, Watanymyzyň halkara abraýyny pugtalandyrmaga gönükdirilen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

(TDH).

Geçen hepdäniň anna güni hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň wajyp meselelerine hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Şol taslamalaryň durmuşa geçirilmegi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň mundan beýläk-de okgunly ösmegine ýardam etmelidir.

Hususan-da, hökümetiň mejlisinde halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklaryny, şeýle hem telekeçilik ulgamyny okgunly ösdürmäge gönükdirilen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen görülýän anyk çäreler barada hasabat berildi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagta çenli gelip gowşan tekliplere degişli toparyň mejlisinde bellenilen tertipde seredildi hem-de Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça 4 sany desgany bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak maksadalaýyk hasaplanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli ýolbaşçylaryň hasabatlaryny diňläp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak üçin desgalary döwletiň garamagyndan aýyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň ähmiýetini belledi. Döwlet eýeçiligini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak, döwlet kärhanalaryny hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek, ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, geljekde hem çäreler görülmelidir. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Şeýle hem, Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan daşaýjylary awtoulagda halkara gatnawlara goýbermegi düzgünleşdirmek boýunça görülýän çäreler, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň elektron maglumatlar binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler, Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleriň meýilnamasynyň durmuşa geçirilişi bilen baglanyşykly we beýleki meselelere garaldy.

Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz Hökümet binasynyň daşyna çykdy hem-de töweregi synlady. Soňra döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň şanly senesi mynasybetli täze ýolagçy awtobuslaryň gelip gowşandygyny belläp, şolaryň birine wise-premýerler bilen bilelikde mündi. Täze awtobus ýokary derejeli ilkinji ýolagçylaryny alyp, paýtagtymyzyň «Oguzkent» myhmanhanasyna tarap ýola düşdi. Ýol ugrunda döwlet Baştutanymyz şäheriň abadanlaşdyryş işleriniň geçirilişini hem-de meýilleşdirilýän köpçülikleýin arassaçylyk işleriniň alnyp barylmagynyň ähmiýetini belledi.

BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn bitaraplygyň ýörelgelerine esaslanýan hem-de ählumumy abadançylygyň we gülläp ösüşiň bähbidine giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen öňdengörüjilikli, täzeçillik syýasaty türkmen döwletiniň dünýädäki abraýyny barha artdyrýar. Birleşen Milletler Guramasy bilen depginli ösdürilýän gatnaşyklar hem-de Türkmenistany ygtybarly we jogapkärli hyzmatdaş hasaplaýan BMG-niň ýurdumyza bildirýän belent ynamy muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Şu ýylyň 16-njy aprelinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 59-njy mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda “Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny” atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi munuň nobatdaky subutnamasy boldy. Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň 72-si bu Kararnamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu başlangyjy 2020-nji ýylyň sentýabr aýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde eden çykyşynda öňe sürüpdi.

Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlyk biziň ýurdumyz üçin ileri tutulýan daşary syýasy ugur bolup durýar. BMG-niň esasy hyzmatdaş hökmünde saýlanyp alynmagy kanunalaýykdyr hem-de düýpli dünýägaraýyş esaslaryna eýedir. Şolaryň esasynda Türkmenistanyň uzak möhletleýin maksatlarynyň BMG-niň wezipeleri, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýada sazlaşykly hem-de durnukly döwletara gatnaşyklary ýola goýmak, sebitde parahatçylygy we howpsuzlygy goldamagyň mäkäm gurallaryny döretmäge degişli wezipeleri bilen gabat gelmegi durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, hut BMG-ä, onuň ygtyýaryndaky syýasy-diplomatik gurallara daýanmak bilen, halkara bileleşigiň, ilkinji nobatda bolsa, sebitiň döwletleriniň bu maksatlara ýetmäge gönükdirilen işleri ýola goýulmalydyr.

Dürli ugurlar boýunça işlemek üçin özboluşly edara bolan Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi döwrüň möhüm meseleleri babatda hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly goşant goşýar. Türkmenistanyň we merkeziň bilelikdäki işi, tutuşlygyna alanyňda, esasy maksatlara — Merkezi Aziýada parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy gazanmaga gönükdirilendir.

BMG-niň Merkezi Aziýa sebitindäki bu edarasynyň işiniň netijeliligi barada BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen hem-de bu düzümiň döredilmeginiň 10 ýyllygy mynasybetli, 2017-nji ýylyň noýabrynda kabul edilen Kararnamasynda hem nygtalandygyny belläp geçmek wajypdyr.

Merkezi Aziýanyň ýurtlary sebitde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde, şonuň ýaly-da, sebit hem-de halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekde wajyp orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, terrorçylyga garşy göreşmekde we güýç ulanmagyň öňüni almakda hyzmatdaşlyk etmek Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň esasy wezipeleriniň biri hökmünde kesgitlenildi.

Bu gün terrorçylyga garşy wajyp resminamalaryň hereket edýändigini, şolaryň her biriniň öz düzgünleşdiriji ugurlarynyň bardygyny, şol bir wagtyň özünde birek-birek bilen özara baglanyşyklydygyny bellemek gerek. Döwletler BMG-niň terrorçylyga garşy göreş boýunça konwensiýalarynyň binýatlaýyn häsiýetini hem-de halkara hukuk borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirmegiň möhümdigini ykrar edip, olary üpjün etmek boýunça ýörite maksatnamalary işläp taýýarlaýarlar. Iş ýüzündäki ädimler hökmünde bu ulgamdaky milli kanunçylygyň kabul edilmegini, sebit derejesinde degişli şertnamalaryň taýýarlanylmagyny, iş toparlarynyň döredilmegini, ýöriteleşdirilen düzümler bilen ýakyn gatnaşyklaryň ýola goýulmagyny bellemek bolar.

Kararnamada Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Owganystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen tagallalary bellenilýär.

Ýurdumyz parahatçylyk söýüjilik hem-de özara goldaw bermek ýörelgelerine yzygiderli eýermek bilen, Owganystanyň durmuş-ykdysady düzümlerini ösdürmäge uly goşant goşýar, dostlukly döwlete döredijilikli durmuşyň binýatlaryny pugtalandyrmakda hemişe kömek berýär.

Şu ýylyň 6-njy fewralynda Aşgabatda, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde “Taliban” hereketiniň Syýasy edarasynyň wekiliýeti bilen duşuşyk boldy. Gepleşikleriň barşynda owgan wekiliýeti goňşy halkyň rowaçlygyna hem-de abadançylygyna gönükdirilen iri taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilmegine doly goldawyny beýan etdi. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy, şonuň ýaly-da, Türkmenistan bilen Owganystany birleşdirýän demir ýollar bar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Owganystanda parahatçylygyň we durnuklylygyň üpjün edilmeginiň diňe bir Merkezi Aziýa sebiti üçin däl, eýsem, bütin dünýä üçin hem tutuş howpsuzlyk ulgamy hem-de durnukly ösüş babatynda wajypdygyny nygtaýar.

Resminamada sebit merkeziniň BMG-niň ýurt boýunça toparlary, gapma-garşylyklaryň öňüni almak meselelerinde Parahatçylyk gurujylyk gaznasy, şonuň ýaly-da, ýaşlaryň we zenanlaryň jemgyýetdäki, syýasatdaky hem-de ykdysadyýetdäki ornuny pugtalandyrmaga gönükdirilen we ýolbaşçy zenanlaryň toparyny okatmak üçin öňüni alyş diplomatiýasynyň akademiýasy bilen hyzmatdaşlykdaky oňyn orny bellenilýär.

Häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi sebitiň hökümetleri bilen gatnaşyk saklaýar hem-de dünýäde koronawirus ýokanjynyň zyýanly täsirleriniň öňüni almak üçin öňüni alyş diplomatiýasy ulgamynda degişli taraplar bilen hyzmatdaşlyk edýär.

Türkmenistan täze wehim bilen göreşmekde uly tejribe toplan hem-de pandemiýanyň zyýanly täsirlerini ýeňip geçmekdäki gymmatly tejribelerini paýlaşýan beýleki ýurtlara uly hormat bilen garaýar. Biziň döwletimiz beýleki ýurtlar hem-de halkara guramalar bilen bilelikdäki tagallalaryň ýokary netijeliligini gazanmak üçin öz tejribelerini paýlaşmaga taýýardyr.

BMG-niň agentlikleri bilen ýakyndan hyzmatdaşlykda Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasynyň taýýarlanylandygyny agzamak bolar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2020-nji ýylyň maýynda bu meýilnamany tassyklamak hakyndaky Karara gol çekdi.

Golaýda, 16-njy aprelde Türkmenistanyň Prezidentiniň “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, aýratyn howply ýokanç keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmekde alnyp barylýan işleri toplumlaýyn esasda guramak, şeýle hem Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen edaralary hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen hyzmatdaşlygyny has-da giňeltmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Karara gol çekip, ýurdumyzyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny tassyklady.

“Açyk gapylar” syýasatyny durmuşa geçirýän hem-de Bitaraplyk derejesine ählitaraplaýyn ygrarly Türkmenistan sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de ösüşi üpjün etmek boýunça anyk çäreleri amala aşyrýar.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz halkara bileleşigiň jogapkärli agzasy bolmak bilen, durnukly ösüşi, parahatçylygy hem-de howpsuzlygy gazanmak üçin halkara işlerinde syýasy-diplomatik gurallarynyň we öňüni alyş diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini elmydama netijeli ulanýar.

Türkmenistanyň başlangyjy boýunça kabul edilen Kararnamada Merkezi Aziýa ýurtlarynyň sebitde suw hem-de energetika serişdelerini toplumlaýyn ulanmagyň meseleleri boýunça özara bähbitli ylalaşyklary gazanmak üçin tagallalary birleşdirmäge taýýardygy hem bellenilýär.

Şeýlelikde, Bitarap Türkmenistanyň BMG-niň nobatdaky wajyp resminamasynda öz beýanyny tapan, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda işjeň durmuşa geçirilýän netijeli daşary syýasy strategiýasy ýene-de bir gezek dünýä bileleşiginiň goldawyna eýe boldy. Türkmen döwleti sebit goşulyşmalary boýunça başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirip, Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi tarapyndan 2030-njy ýyla çenli Ählumumy gün tertibini durmuşa geçirmek maksady bilen alyp barýan işlerine mundan beýläk-de işjeň gatnaşar.

(TDH).

18-nji aprelde mübärek Remezan aýynyň keremli pursatlarynda Arkadag Prezidentimiziň kyblasy Mälikguly Berdimuhamedow 89 ýaşynyň içinde aradan çykdy. Bu ajy habar tutuş türkmen halky tarapyndan uly gynanç bilen kabul edildi.

Özüniň manyly ömrüni halkyna, mähriban topragyna bagyş eden Mälikguly aga watansöýüjiligiň, ynsanperwerligiň we belent adamkärçiligiň mizemez nusgasyny görkezdi. Taryhy maglumatlardan belli bolşy ýaly, Mälikguly Berdimuhamedowyň çagalyk döwri geçen asyryň gazaply uruş ýyllaryna gabat geldi. Onuň durmuşy tutuş halkymyz, aýratyn-da, ýaşlar üçin görelde mekdebine öwrüldi.

Mälikguly Berdimuhamedow 1932-nji ýylyň 12-nji awgustynda Gökdepe etrabynyň 1-nji Birleşik obasynda doguldy.

Ol şu obadaky mekdebiň soňky ýyllarynda okaýan döwründe kakasynyň hünärini dowam edip, 1950-nji ýyldan başlap, mekdepde ilki kitaphanaçy, soňra başlangyç synp mugallymy bolup işleýär.

Urşuň gazaply ýyllarynda kakasyny fronta ugradan Mälikguly şol döwürde halkyň ruhuny götermek maksady bilen goşgy ýazýar. Ol on iki ýaşyndaka «Ýeňiş biziňki bolar» atly goşgyny döredýär. Soňra ol «Uruş bolmasyn!», «Ýaşasyn», «Köp ekeliň dänäni!» ýaly goşgulary ýazýar. “Köp ekeliň dänäni!” atly goşgusy 1944-nji ýylda şol wagtky Kirow etrabynyň «Ýagty ýol» gazetinde çap edilýär. Şeýle hem Mälikguly Berdimuhamedow «Är ýigitler gaýrat üçin dogulýar», «Ýürek mydam mähribanlyk küýseýär» ýaly goşgulary döredýär.

Adamyň başyna düşen kynçylyklar ony gahrymana öwürýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň mähriban kakasynyň başyna düşen şol agyr ýyllardaky kynçylyklar, onuň uly hyzmatlary, gaýduwsyzlygy belent gahrymançylykdyr. «Şeýle agyr şatylara merdi-merdanalyk bilen döz gelip, oba adamlaryna goldaw-hemaýat beren, beýik gahrymançylyk görkezen kakama men çäksiz guwanýaryn, buýsanýaryn» diýip, milli Liderimiz belleýär.

Mälikguly Berdimuhamedow öz obasyndaky mekdebi tamamlandan soň, etrapdaky 7-nji mekdepde türkmen dili we edebiýaty dersi boýunça sapak berýär.

Ol 1952-nji ýylda harby gulluga çagyrylýar. Gulluk döwründe Mälikguly Berdimuhamedow Özbegistanyň Çyrçyk şäherindäki kiçi serkerdeleri taýýarlaýan mekdepde okap, 1954-nji ýylda kiçi leýtenant çini bilen Gyrgyzystanyň Oş şäherinde ýerleşýän Dag atyjylyk harby bölüminde wzwod serkerdesi bolup gulluk edýär.

Bu harby bölüm ýapylandan soň, ol Gökdepe etrabynyň Babarap obasyndaky 13-nji mekdepde ýaşlara bedenterbiýe we harby taýýarlyk boýunça sapak berýär.

Şondan bir ýyl geçenden soň, Mälikguly Berdimuhamedow Ýaşlar guramasynyň Gökdepe etrap geňeşinde mekdep okuwçylary bilen iş alyp barýan bölümiň müdiri wezipesinde işleýär.

1956-njy ýylda Mälikguly Berdimuhamedow Babarap obasynda mekdepde işleýär.

1958-nji ýylyň iýun aýyndan Mälikguly Berdimuhamedowyň durmuşynyň täze tapgyry başlanýar. Şu döwürden 1982-nji ýyla çenli ol Içeri işler ministrliginiň goşunlarynda we edaralarynda dürli wezipelerde gulluk edýär.

1959-njy ýylda Mälikguly Berdimuhamedow Russiýanyň Rýazan şäherinde harby kämilleşdiriş okuwyny geçýär.

1966-njy ýylda bolsa Türkmen döwlet uniwersitetiniň taryh-hukuk bölümini tamamlaýar.

1968-nji ýylda Orjonikidze şäherindäki harby uçilişşäniň doly kursuny tamamlap, motoatyjylyk goşunlarynyň serkerdesi hünärine eýe bolýar. Şeýle hem 1969-njy ýylda paýtagtymyzdaky Serkerdeler öýüniň Aşgabat garnizonynyň ýanyndaky ýörite okuw mekdebiniň umumy bölüminiň okuwyny geçýär. Alnan bilimler oňa öz işini dürs guramaga, Içeri işler ministrliginiň bölümleriniň şahsy düzümleriniň arasynda syýasy-terbiýeçilik, wagyz-nesihat işlerini geçirmäge, işgärleriň tertibini we jogapkärçiligini pugtalandyrmak işine goldaw bermäge ýardam edýär. Ol bu işleri gulluk borjy hökmünde däl-de, eýsem, jemgyýetçilik başlangyçlary esasynda ýerine ýetirýär.

1976-njy ýylda syýasy edaralaryň başlygy maksatnamasy boýunça Kiýewdäki ýokary mekdepde okap, hünärini ýokarlandyrdy.

Mälikguly Berdimuhamedow Içeri işler ministrliginiň Daşoguz, Mary we Aşgabat şäher bölümlerinde toparyň serkerdesi, otrýadyň başlygy, nobatçylyk bölüminiň we işgärler bölüminiň ýolbaşçysy, ştabyň başlygy wezipelerinde işleýär. Mälikguly Berdimuhamedow işlän döwründe özüni işine ussat, tertip-düzgünli, ýokary ahlakly, özüne we golastyndakylara örän talapediji serkerde hökmünde tanadýar. Ol özüne ynanylan bölümde jenaýatçylygyň öňüni almak, onuň üstüni açmak boýunça öňüni alyş çäreleriniň geçirilmegine aýratyn üns berýär.

Mälikguly Berdimuhamedow gulluk döwründe jenaýatçylygyň öňüni almak, jemgyýetçilik tertibini üpjün etmek ugrunda birkemsiz işleri bitirendigi üçin, Içeri işler ministrliginiň ýolbaşçy düzüminiň birnäçe Hormat hatlaryna, pul baýraklaryna, döşe dakylýan nyşanlara we köp sanly medallara mynasyp bolýar. Bu sylaglar Mälikguly Berdimuhamedowyň Içeri işler ministrliginiň düzüminde birkemsiz gullugynyň aýdyň nyşanyna öwrüldi.

Ol öz gullugyny halal, harby kasama wepaly alyp bardy we maksadyna ýetmek üçin örän yhlasly çemeleşdi. Bu bolsa ýaş harby gullukçylar üçin uly görelde mekdebidir.

1982-nji ýylda podpolkownik harby derejesi bilen hormatly dynç alşa çykandan soň, Mälikguly Berdimuhamedow köp ýyllaryň dowamynda ýaşlara bilim-terbiýe bermek işinde zähmet çekýär. Häzirki Milli bilim institutynda, Pedagogik ylymlarynyň ylmy-barlag institutynda, Aşgabat şäheriniň Baş bilim müdirliginde we beýleki ugurlarda zähmet çekip, örän döredijilikli we kesgitlenen wezipäni birkemsiz ýerine ýetirýän işgär hökmünde ykrar edildi. Ol jemgyýetçilik durmuşyna we terbiýeçilik ugruna degişli çärelere işjeň gatnaşyp, belent abraýa mynasyp boldy. Mälikguly Berdimuhamedowyň işdeşleri onuň belent adamkärçilikli häsiýetine, adalatlylygyna we sowatlylygyna uly hormat goýýarlar.

Arkadag Prezidentimiz özüniň «Döwlet guşy» atly kitabynyň girişinde şeýle ýazýar: «Eliňizdäki «Döwlet guşy» atly romanyň wakalary, ondaky gahrymanlaryň bitirýän nusgalyk işleri, olaryň ajaýyp ahlak sypatlary — çagalyk ýyllaryndan bäri Watanyňy, halkyňy, ata-eneňi ezizlemegiň, söýmegiň, maksada okgunlylygyň, ruhubelentligiň beýik nusgasy bolup, kalbymy heýjana salyp gelýän simfoniýadyr».

2012-nji ýylyň fewral aýynda Türkmenistanyň Mejlisiniň karary bilen paýtagtymyzdaky 1001-nji harby bölüme bu ugurda nusgalyk işleri bitiren we görelde mekdebine öwrülen Mälikguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy.

2020-nji ýylyň noýabr aýynda bolsa Türkmenistanyň Mejlisiniň karary bilen ilhalar ynsan, Türkmenistanyň içeri işler edaralarynyň hormatly weterany Mälikguly Berdimuhamedowyň zähmet we durmuş ýolunyň diňe bir harby gullukçylar üçin däl, eýsem, bütin türkmen halky üçin görelde mekdebi bolup durýandygy, il-halka wepaly hyzmat etmegiň ajaýyp nusgasyny görkezendigi hem-de Çoganly ýaşaýyş toplumyndaky Içeri işler ministrliginiň ýaşaýyş jaý toplumynyň ýaşaýjylarynyň, içeri işler edaralarynyň şahsy düzümleriniň ýüztutmalaryny we Içeri işler ministrliginiň towakganamasyny nazara alyp, Aşgabadyň Bagtyýarlyk etrabynyň Çoganly ýaşaýyş toplumyndaky Içeri işler ministrliginiň ýaşaýyş jaý toplumyna Mälikguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy. Munuň özi manyly ömrüni il-halkyna, mähriban Watanyna bagyş eden beýik ynsana bildirilen hormatyň aýdyň nyşanyna öwrüldi.

Ömür salyny tutuş yslam dünýäsi üçin mukaddes saýylýan mübärek Oraza aýynda tamamlan Mälikguly Berdimuhamedow hakyndaky ýatlama ýazgyny Arkadag Prezidentimiziň ganatly jümlesi bilen tamamlamak maksadalaýyk bolar: «Mähriban kyblamyň ömür ýoly — maňa nusgalyk ýol, onuň asylly, beýik ahlak sypatlary meniň idealym, meniň durmuş uniwersitetim».

Watanyň wepaly ogly Mälikguly Berdimuhamedow hakyndaky ýatlamalar biziň kalplarymyzda ebedilik saklanar. Merhumyň jaýy jennet bolsun, Allatagala oňa iman baýlygyny bersin!

Hormatly Prezidentimiziň üstünlikli alyp barýan ulag-üstaşyr diplomatiýasy esasynda, ýurdumyzyň içerki hem-de halkara ulag infrastrukturasy täze çekilýän ýollaryň hasabyna ösýär. Hormatly Prezidentimiz «Türkmenistan durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmegiň ýolunda» atly kitabynda: «Ulaglar ulgamy ýurduň «çylşyrymly bedeninde» özboluşly «damar ulgamynyň» wezipesini ýerine ýetirmek bilen, ol ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biridir» diýip belleýär. Türkmenistanyň halkara ulag gatnawlarynyň ösdürilmegi, üstaşyr geçirijilik kuwwatynyň artmagy ýurdumyzda öndürilýän, importyň ornuny tutýan ýokary hilli önümlerdir harytlaryň dünýä bazarlaryna bökdençsiz ugradylmagyny, şeýle hem üstaşyr geçýän ýükleriň barmaly nokadyna gysga wagtda barmagyny gazanmaga mümkinçilik berýär.

Türkmenistanda ýol-ulag infrastrukturasynyň ösdürilmegi ýurduň içinde we halkara derejesinde ýükleriň, ýolagçylaryň gatnawyny artdyrmaga mümkinçilik berdi. Munuň özi, Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň dünýä ykdysady ulgamyna üstünlikli goşulmagyna giň şertleri döretdi. Ýurdumyz Ýewropa Bileleşigi bilen «Ýewropa — Kawkaz — Aziýa» (TRASEKA) ulag geçelgesini döretmekde hyzmatdaşlyk boýunça maksatnamany, Merkezi Aziýada Sebitara Ykdysady Hyzmatdaşlyk maksatnamasyny, Merkezi Aziýanyň ykdysadyýetleri üçin BMG-niň ýörite maksatnamasyny we beýleki halkara maksatnamalaryny amala aşyrmaga gatnaşýar.

Şu we beýleki iri maksatnamalary durmuşa geçirmekde Türkmenistan diňe bir gatnaşyjy bolmak bilen çäklenmän, eýsem bu ugurda başlangyçlar, teklipler bilen çykyş edýän ýurt hökmünde özüni bütin dünýäde tanadýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2014-nji ýylda «Durnukly ösüş üçin halkara hyzmatdaşlygyny üpjün etmekde ulag-üstaşyr geçelgeleriniň orny» atly Kararnamanyň, 2015-nji ýylda ulag-üstaşyr geçelgeleri döretmek bilen baglanyşykly Kararnamanyň, 2017-nji ýylda «Durnukly ösüş boýunça maksatlara ýetmek üçin ulaglaryň ähli görnüşleriniň arasyndaky gatnaşyklary berkitmek» atly Kararnamanyň kabul edilmegi gönüden-göni Türkmenistanyň başlangyçlarynyň netijeleridir.

Şeýlelikde, bu gün dünýäde ykrar edilen milli Liderimiziň başda durmagynda, Türkmenistanyň alyp barýan ulag-üstaşyr diplomatiýasy ýurduň içinde we halkara derejesinde gurlup ulanylmaga berlen we gurluşygy ýokary depginlerde alnyp barylýan köprüler, demir ýol şahalary, ýokary tizlikli awtomobil ýollary, döredilýän howa we deňiz ýollary arkaly üstünlikli amala aşyrylýar. Şol bir wagtda ýurdumyzda ilatyň ýaşaýyş-durmuşynyň yzygiderli ösmegine giň mümkinçilikleri döretmek bilen birlikde, sebitiň ýurtlarynyň ykdysady ýagdaýynyň has-da gowulanmagyna ýardam berýär.

Şemşat KLIÇOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.

Oguzlar! Agzybirligi baýdak edinip, batyrlygy, gaýraty, edermenligi bilen dünýä ýaň salan ata-babalarymyz! Oguz handan gözbaş alyp gaýdýan nesil-neberelerimiz gojaman Zeminde özleriniň öçmejek yzlaryny goýupdyrlar.

Oguz durmuşy öz köküni taryhyň çuňluklaryndan alyp gaýdýar. Olar garaňky dünýäde ýakan yşyklary bilen kemala gelip, goja Zemine örküni baglapdyrlar, il bolupdyrlar, ösüp-örňäpdirler. Bu barada hormatly Prezidentimiz «Älem içre at gezer» atly romanynda şeýle ýazýar: «Bu ýerde aýratyn bir gudratly güýjüň nämälim täsiri bar ýalydy. Ol hem Yzgant diýen at göterýän obady. Yzgant — munuň özi türkmeniň mukaddes ojagynda ilkinji bolup ot ýakan obasydy. Bu obanyň mukaddes ojagynda tutaşan ýalyn bütin oguz iline nur çaýdy».

Bilşimiz ýaly, hormatly Prezidentimiz 2016-njy ýylyň 19-njy martynda ýurdumyzda giňden ýaýbaňlandyrylan köpçülikleýin bag ekmek dabarasyna gatnaşanda, Ahal welaýatynyň çägindäki Paryzdepe ýadygärligine baryp, bu künjegiň orta asyrlarda ösen, kuwwatly şäher bolandygyny ýatlapdy. Şonda oguzlaryň şäheri hakynda söz açylyp, Yzgandyň «yz» böleginiň «oguz» sözünden gelip çykandygy, «gant» sözüniň bolsa türkmenleriň «Kent — şäher» sözündendigi, şoňa görä-de, alymlaryň pikiri boýunça, «Yzgant» sözüniň «Oguzlaryň şäheri» diýmegi aňladýandygy beýan edildi.

Gahryman Arkadagymyz ol ýerde bolanda, gadymdan galan bir rowaýaty ýatlap, nesilbaşymyzyň öz ogullaryny dolup akýan derýanyň ugry bilen onuň durjak ýerine çenli gitmegi we şol ýerde mesgen tutmagy pent edendigini, «Yzgant» adynyň «süýji suw» diýen manysynyň hem bardygyny aýtdy.

Gahryman Arkadagymyzyň pikirlerini asyrlaryň dowamynda oguzlaryň durmuşy hakynda döredilip, edebiýatda «Oguznamaçylyk däbi» atly ýörite ugruň döremegine getiren «Oguznama» eserleri doly tassyk edýär.

Mysallara ýüzleneliň.

Garaşsyzlygymyza eýe bolanymyzdan soňra, «Oguznamalaryň» birnäçesi döwrebap nusgada çap edilip, okyjylara ýetirildi. Şeýle eserleriň biri XV asyryň taryhçysy Ýazyjy ogly Alynyň «Seljuk türkmenleriniň taryhy» ady bilen belli bolan oguznamasydyr. Oguz durmuşy hakynda gymmatly maglumatlary özünde jemleýän bu eseriň «Ogzuň wesýet edip, töre gurdugy, ahlagy we häsiýeti, mübärek dilinden çykan hem-de onuň aýdan tymsallary we hikmetli sözleri» atly bölümi ünsüňi özüne çekýär. Onda nesilbaşymyzyň öz nesillerine eden pentleri beýan edilýär.

Bu ýagdaý hormatly Prezidentimiziň mysal getiren gadymy rowaýatlarynda nesilbaşymyzyň perzentlerine derýanyň akýan ugry bilen durjak ýerine çenli gitmek we şol ýerde mesgen tutmak hakyndaky pikirleri bilen utgaşyp gidýär.

Nesilbaşymyz her demde nesillere agzybir bolmak bilen bir hatarda, topraga ýakyn durmagy, rysgal-döwleti ene ýerden agtarmagy wesýet edýär.

Hormatly Prezidentimiz «Yzgant» adynyň «süýji suw» diýen manysynyň bardygyny beýan edýär. Bu pikiri gadymy «oguznamalar» hem tassyk edýär. Mysal hökmünde asly Nusaýdan bolan XVI asyryň alymy Salar baba Gulaly ogly Harydarynyň «Oguznamasyndaky» setirlere ýüzleneliň. Bu eserde hereket edýän pähim-parasatly Buýşy hoja nesilbaşymyzyň pendini nesillere ýetirmegi maksat edinip şeýle diýýär: «Birnäçe sygry biri-birine baglap, köp ýüwürdip, soňra ugruna goýberiň. Sygyrlar nirede durup, aýaklaryny ýere ursalar, şol ýeri gazyň, suw çykar».

Oguz nesilleri Buýşy hojanyň aýdanlaryny dykgat bilen diňleýärler. Soňra gujur-gaýratly Garasülük olara baş bolup, gara ýerden suw çykarýar. Bu ýagdaý eserde şeýle beýan edilýär: «Barça halaýyk şat boldular. Oguz ol işi görüp, oňa köp sowgatlar berip, ony il ýurtçusy etdi».

Şol döwürde il ýurtçusy bolmak — belli bir çäge eýelik etmekden, ony dolandyrmakdan ybarat bolupdyr. Bu meselede Oguz han erjel kişileri gözden salmandyr we olara degişli çägi dolandyrmaga ygtyýar beripdir.

Oguz nesilleri dogup-döräp, daş-töwereginde, tebigatda bolup geçýän hadysalara üns berip başlapdyrlar. Olar tebigatdaky özgerişleri özleriniň synçylygy, üşükliligi bilen duýupdyrlar. Muny oguz durmuşyndan söhbet açýan «Gorkut ata» şadessanynda beýan edilýän wakalar hem aýdyň tassyklaýar.

Şadessanyň «Salyr Gazanyň öýüniň ýagmalandygy boýy» bölüminde ynsan ýaşaýşy üçin tebigatyň eçilen suw baýlygynyň ähmiýeti inçelik bilen suratlandyrylýar. Bölümde Gazan beg: «Suw Hakyň didaryny görendir, men suw bilen habarlaşaýyn» diýip, akar suwa ýüzlenip şeýle diýýär:

Çagnam-çagnam gaýalardan çykan suw,
Agaç gämileri oýnadan suw,
Hasan bilen Huseýiniň hesreti suw,
Bag we bossanyň zynaty suw,
Äşe bilen Patmanyň nikasy suw,
Şabaz atlar içdigi suw,
Gyzyl düýeler gelip geçdigi suw,
Ak goýunlar gelip, çöwresinde ýatdygy suw,
Ordamyň habaryn bilermi sen, diýgil maňa,
Gara başym gurban olsun, suwum, saňa!

«Gorkut ata» şadessanynda oguz ojagynyň ody gübürdäp ýanyp dur. Oguz nesilleri onuň baky ýanyp durmagy üçin zerur ýerinde gylyç syryp, bedew ata atlanýarlar. Gaýratly zenanlar hem bu ýagdaýda çetde durmaýar.

...Täze döwrüň güneşi bilen nur saçýan Oguzkent — oguzlaryň ömür örküniň başlanýan ýeri, Yzgant obasy. Bu oba Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy bilen şäher görnüşine eýe boldy. Häzirki döwürde şaglap ýatan oklaw ýaly ak ýollar oba sary alyp barýar. Hatar-hatar jaýlar, köşgi-eýwana kybapdaş ymaratlar ertekileri ýadyňa salýar. Her ojakda, her öýde oguz ojagynyň ody alawlap dur. Süňňümizi ene mähri deýin ýyladyp, ruhy dünýämizi ýagtyldýan ol ot oguz nesilleriniň goýan ýol-ýörelgeleriniň dowamata eýedigini görkezýär.

Durmuşda sazlaşykly ýagdaýlar bolýar. Elimizde eziz Arkadagymyzyň milli Garaşsyzlygymyzyň şanly 29 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda halkymyza serpaý eden «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitaby. Eseriň süňňünde oguz ýörelgesi beýanyny tapýar. Kitapda pederlerimiziň kalbynyň mähir ýylysy bilen Zeminde ýakan odunyň içki sazlaşygy duýulýar.

Atamyrat ŞAGULYÝEW,

mirasgär. Surata düşüren Aýdo ŞEKEROW.

köptaraplaýyn hyzmatdaşlyga we özara ynanyşmaga çagyryşdyr

Ýer ýüzünde ýaşaýan ynsanlar pikir-garaýşy boýunça düýpgöter tapawutlanýan bolsalar-da, dünýäde parahatçylygy berkarar etmek düşünjesi olary umumy maksatda birleşdirýär. Adamzat döräli bäri, abadan, asuda ýaşaýşy gazanmagyň baý tejribesi toplandy. Oňa her döwlet, her bir halk öz milli mentalitetidir ileri tutýan gymmatlyklaryna görä, dürlüçe çemeleşýär. Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk derejesi parahatçylygy pugtalandyrmak babatda döwletimiziň mizemez hem özboluşly çemeleşmesidir. Bu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň syýasy erki, tutanýerli we yzygiderli başlangyçlary bilen hut şu aýratynlyk Bitarap Watanymyzyň halkara derejedäki abraý-mertebesiniň barha belende göterilmeginiň esasy şertine öwrüldi. Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2021-nji ýylyň BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi bolsa milli Liderimiziň parahatçylyk döretmek taglymatynyň barha kämilleşýändigini we giňden ykrar edilýändigini alamatlandyrýar.

Paýtagtymyzda täze gurlan kaşaň Maslahatlar merkezinde ilkinji duşuşyk hökmünde hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda 15-nji aprelde geçirilen «Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy» atly halkara maslahat hem-de onuň çäklerinde parahatçylyk we howpsuzlyk ugrunda hyzmatdaşlyk; söwda-ykdysady gatnaşyklarda ekologiýanyň ähmiýeti; ynsanperwer ugur boýunça halkara hyzmatdaşlyk mowzuklary boýunça guralan umumy mejlisler bu hakykaty ýene bir ýola aýan etdi. Daşary ýurtly diplomatlardyr bilermenleriň çykyşlarynda parahatçylyk we ynanyşmak ideýalaryny ilerletmekde Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň netijeliligi, Bitaraplygyň türkmen nusgasynyň ähmiýetli orny biragyzdan tassyklanyldy.

Milli Liderimiziň aýdyşy ýaly, bu ýyl — üç sazlaşygyň ýyly. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän üstümizdäki ýylda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň we baky Bitaraplygymyzyň şanly seneleri mynasybetli guralýan çäreler barha giň gerim alýar. Diňe şu hepdäniň dowamynda bolup geçen taryhy wakalardyr iri desgalaryň açylyş dabaralary-da Ýer ýüzünde parahatçylyk we ynanyşmak gymmatlyklaryny wagyz edýän 2021-nji ýylyň äheň-ähmiýetini dolulygyna açyp görkezýär. Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda paýtagtymyzyň günorta künjeginde «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň hem-de «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň, Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň we Kabul ediş merkeziniň täze binalarynyň açylmagy, Milli Geňeşiň Halk Maslahaty palatasynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisiniň hem-de «Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy» atly halkara maslahatyň geçirilmegi türkmen döwletliligini we ýurdumyzyň halkara abraýynyň barha pugtalanýandygyny aýdyň şöhlelendirýän möhüm wakalardyr. Bu barada halkara forumyň we onuň umumy mejlisleriniň dowamynda edilen çykyşlarda-da jikme-jik durlup geçildi.

Döwlet Baştutanymyz: «Bitaraplyk syýasy, ykdysady, taryhy, medeni meseleleri birleşdirýän döredijilikli işdir» diýip, örän jaýdar belleýär. Munuň özi onuň parahatçylyk döretmek mümkinçiliginiň geriminiň has giňdigini şertlendirmek bilen, ýurdumyzyň dünýä syýasatynda alyp barýan işiniň köptaraplaýyn häsiýetini açyp görkezýär. Üçünji müňýyllygyň täze taryhy şertlerinde Türkmenistan Bitaraplygyň türkmen nusgasynyň mümkinçiliklerini Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ýaly strategik meýiller bilen utgaşdyrýar. Ählumumy ösüş maksatlaryny amala aşyrmak boýunça tagallalary işjeňleşdirmek bolsa häzirki adatdan daşary ýagdaýlarda iň esasy zerurlyklaryň birine öwrüldi. Elbetde, adam saglygyny goramak — şu günüň derwaýys wezipesi. Şonuň bilen birlikde, girizilen çäklendirmelere garamazdan, durmuş ugurly harytlaryňdyr lukmançylyk serişdeleriniň elýeterliligini gazanmak hem möhüm bolup durýar. Şunda üstaşyr ulag geçelgeleriniň durnukly hereketiniň üpjün edilmeginiň ähmiýeti barada «Söwda-ykdysady hyzmatdaşlykda ekologiýanyň ähmiýeti» atly umumy mejlisde eden çykyşynda Halkara awtomobil ulaglary birleşiginiň Ýewraziýadaky hemişelik wekilhanasynyň ýolbaşçysy Wadim Zaharenko şeýle diýdi:

— Ýükleriň durnukly üstaşyr geçirilmegini üpjün etmek maksady bilen, olary daşaýjylaryň we gümrük gulluklarynyň arasynda fiziki hereketiň çäklendirilmegi ulag ulgamynyň sanlylaşdyrylmagynyň depginini görnetin güýçlendirdi. Birleşigimiz iki onýyllykdan gowrak wagtyň dowamynda Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýdy. Ýakynda milli derejede gümrük gözegçiligini döwrebaplaşdyrmak we ýükleriň halkara üstaşyr daşalyşyny ýeňilleşdirmek boýunça hyzmatdaşlygyň çäklerinde birleşigiň TPED gümrük maglumatlary ulgamyny Türkmenistanyň gümrük edaralarynyň işine ornaşdyrmak babatda degişli işler geçirildi. Synagdan üstünlikli geçenden soňra, bu taslamanyň ýurduň çäginde durmuşa ornaşdyryljakdygyna ynam bildirýäris. Ygtybarly multimodal ulag geçelgeleridir infrastrukturalary bolmazdan, durnukly ösüşi gazanyp bolmajakdygy öz-özünden düşnüklidir. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Hökümetini häzirki wagtda bar bolan tehniki mümkinçiliklerden peýdalanyp, ýurduň çäginde ýükleri üstaşyr geçirmek ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça tagallalary utgaşdyrmaga çagyrýarys.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen Hökümetiň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz «Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň arasyndaky «Eksport-import amallary üçin «bir penjire» atly 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Taslama resminamasyny» ýerine ýetirmek maksady bilen, «Eksport-import amallary üçin «bir penjire» ulgamynyň işini utgaşdyrmak boýunça Pudagara topary döretmek hakynda» Karara gol çekdi. Umumy mejlislerde edilen çykyşlarda hem «bir penjire» ulgamynyň ähmiýetine aýratyn üns çekildi. Bu barada:

— Sanly ulgam arkaly dolandyrmaga mümkinçilik berýän «ASYCUDA World» taslamasy hem-de «bir penjire» ulgamy fiziki gözegçilik zerurlygy bolmazdan, ýükleri serhetlerden geçirmäge ýardam edýär. Biz Türkmenistanyň hormatly Prezidentiniň hem-de ýurduň Hökümetiniň BMG-niň Söwda we Ösüş konferensiýasy, Ösüş maksatnamasy we Döwlet gümrük gullugy tarapyndan bilelikde durmuşa geçirilýän gümrük ulgamynyň işini hem-de söwda amallaryny döwrebaplaşdyrmakda uly ähmiýeti bolan bu taslamalary goldamak babatdaky tagallalaryna ýokary baha berýäris.

Bu taslamalar sanlylaşdyrma işine maýa goýumlaryny çekmek, dowamly aragatnaşygy üpjün etmek, söwda we ulag amallaryny ýeňilleşdirmek, ýükleri daşamagyň yzygiderliligini üpjün etmek nukdaýnazaryndan, artykmaçlyklara eýedir. «ASYCUDA World» hem-de «bir penjire» ulgamlary milli ulag we logistika infrastrukturalaryny giňeltmek üçin täze mümkinçilikleri açmak bilen, Türkmenistanyň üstaşyr geçirijilik kuwwatyny has-da berkitmäge amatly şertleri döreder. Aziýa halkara ulag geçelgesi, «Lapis Lazuli» taslamasy we beýleki Hazarüsti başlangyçlaryň netijeliligini üpjün etmek maksady bilen, Owganystan, Eýran, Kawkaz hem-de Merkezi Aziýa döwletleri bilen maglumatlary kagyzsyz (elektron) alyşmak işinde bu taslamalaryň ähmiýeti örän uludyr — diýip, BMG-niň Söwda we Ösüş konferensiýasynyň Merkezi Aziýa boýunça utgaşdyryjysy Dmitriý Godunow belleýär.

BMG-niň Daşky gurşaw boýunça maksatnamasynyň Merkezi Aziýa boýunça sebitleýin wekilhanasynyň ýolbaşçysy Aýdaý Kurmanowanyň öz çykyşynda pandemiýadan soňky döwürde ýurtlaryň ykdysadyýetini dikeltmekde ekologiýa bilen bagly meseleleriň-de utgaşykly çözülmelidigini nygtap:

— Howanyň üýtgemegine garşy göreşmekde we daşky gurşawyň abadançylygyny üpjün etmekde «ýaşyl» ykdysadyýete geçmek örän netijelidir. Bilşimiz ýaly, uglerod gazlaryny az çykarýan senagat kärhanalarynyň ösdürilmegi, tebigy serişdeleriň netijeli peýdalanylmagy we sosial goşulyşma «ýaşyl» ykdysadyýet konsepsiýasynyň esasy düzüm bölekleridir. Bu nusga ykdysady işjeňligiň esasy hökmünde tebigat kapitalyny ykrar edip, galyndylary azaltmaga hem-de tebigy serişdelerdir energiýanyň ulanylyşyny düýpli çäklendirmäge gönükdirilendir. «Ýaşyl» ykdysadyýet harytlary täzeden ulanmagyň we gaýtadan işlemegiň amatly usulydyr. Ol umumy peýdalanylýan gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerine, jemgyýetçilik harytlarydyr hyzmatlaryna maýa goýum serişdelerini çekmek bilen, biodürlüligi gorap saklamaga gönükdirilen ykdysady hereketleri höweslendirýär. Bu ugurda alnyp barylýan syýasatyň we kabul edilýän kanunlaryň has durnukly ykdysadyýeti kemala getirýän ykdysady pudaklara geçmekde ähmiýeti örän uludyr — diýmegi daşky gurşaw hakynda aladalanmazdan, dünýä döwletleriniňdir halklarynyň durmuş hem-de ykdysady ösüşini üpjün edip bolmajakdygyny yzygiderli nygtaýan milli Liderimiziň ekologiýa diplomatiýasynyň uzak geljegi nazarlaýan strategik wezipeleriniň häzirki günde aýratyn derwaýyslyga öwrülendigini hem görkezýär.

Hormatly Prezidentimiz halkara maslahatyň dabaraly mejlisinde eden çykyşynda: «Syýasy-hukuk guraly hökmünde Bitaraplyk syýasaty häzirki wagtda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde, ählumumy wehimlere — halkara terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna netijeli garşy durmakda tagallalary birleşdirmek üçin uly ähmiýete eýedir. Soňky wagtlarda bu wehimlere täze howplar — kiberjenaýatçylyk, kanunçylyga boýun egmezlik, BMG-niň ornunyň hem-de wezipeleriniň ähmiýetini peseltmäge synanyşyklar, hukuk goraýyş meselelerini belli bir bähbitler üçin peýdalanmak howplary goşuldy» diýip, türkmen Bitaraplygynyň mümkinçilikleriniň köptaraplydygyny aýratyn nygtady. Şoňa görä-de, agzalan ugurlarda iş alyp barýan BMG-niň ýöriteleşdirilen agentlikleriniň ýolbaşçylarydyr wekilleri umumy mejlislerde hut şu meseleler boýunça häzirki ýagdaýlara syn berip, olara degişli netijeli çözgütleriň işlenip taýýarlanylmagynda syýasy erkiň, birek-birege ynanyşmak hem-de deňhukuklylyk ýörelgeleriniň iň esasy zerurlykdygyny aýtdylar. BMG-niň Tertipnamasy we onuň ynsanperwer ideýalaryny binýat edinýän Bitaraplygyň türkmen nusgasy bolsa dünýä bileleşiginiň öňünde keserýän häzirki ählumumy meseleleriň çözgüdini tapmakda ygtybarly ýolgörkezijidir.

Öz ýurduňy dünýäniň ykbalyna dahylly etmek, megerem, iň uly mertebedir. Möhüm başlangyçlary öňe sürüp, olary iş ýüzünde amala aşyrmaga dünýä döwletleridir halkara guramalaryny işjeň çekip bilmek — hormatly Prezidentimiziň syýasy Lider hökmünde giňden ykrar edilmeginiň esasy şerti. Ýer ýüzünde parahatçylyk we ynanyşmak ideýalarynyň rowaçlanmagyny ileri tutýan Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlarynyň mundan beýläk-de adamzadyň bähbidine dowamat-dowam boljakdygyna ynanýarys.

Aýgül RAHYMOWA.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ýuriý ŞKURIN.

(Aşgabat, 2021-nji ýylyň 16-njy apreli)

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Biz şu gün Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisini geçirýäris. Men siziň ähliňizi bu mejlisiň geçirilmegi, Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Berkarar döwletimiziň Garaşsyzlygy hem-de Bitaraplygy ata Watanymyzy ösüşleriň täze belentliklerine tarap alyp barýan uly güýçdür. Siziň bilşiňiz ýaly, şu ýyl ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Garaşsyzlyk düşünjesi parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjeleri bilen gözbaşy asyrlara uzaýan taryhy kökler arkaly baglanyşýar.

Biz döwletimiziň parahatçylyk söýüji däplerine esaslanýan içeri we daşary syýasatynyň hem-de umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlarynyň äleme ýaýylmagy üçin uly tagallalary edýäris. Eziz Watanymyzyň at-owazasynyň dünýä dolmagy, mundan beýläk-de gülläp ösmegi, ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagy ugrunda çalyşýarys. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýäris.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny dabaralandyrmak, raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny has-da belende götermek, ýaş nesli ata Watanymyza wepalylyk ruhunda terbiýelemek maksady bilen, biz şu ýyly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan etdik.

Şu mejlisiň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygynyň bellenýän ýylynda geçirilmegi uly ähmiýete eýe bolýar.

Şeýle hem şu ýyl biz milli baýlygymyz bolan atlarymyzyň we alabaýlarymyzyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramyny Türkmen alabaýynyň baýramy bilen bilelikde belläp geçýäris.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Biz mejlisiň dowamynda assosiasiýanyň alyp barýan işiniň netijeleri baradaky hasabatlara serederis. Arassa ganly ahalteke atlarynyň baş sanyny artdyrmak, dünýädäki şan-şöhratyny ýokarlandyrmak, atşynaslyk sungatyny we atly sporty halkara derejede ösdürmek boýunça tutanýerli işleri alyp barýan assosiasiýanyň türkmen we daşary ýurtly agzalaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak baradaky Permanlara gol çekeris.

Assosiasiýanyň ýurdumyzda we beýleki döwletlerde ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barýan agzalarynyň çykyşlaryny diňläris.

Atçylyk assosiasiýasynyň öňünde duran wezipeleri ýerine ýetirmek hem-de işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işleri ara alyp maslahatlaşarys. Şeýle hem guramaçylyk meselelerine serederis.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Siziň bilşiňiz ýaly, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilenine şu ýyl on bir ýyl dolýar. Şu döwrüň içinde gurama ýurdumyzdan we dünýäniň 36 döwletinden 191 sany ýuridik we fiziki şahs agza bolup durýar. Görşüňiz ýaly, geçen döwürde assosiasiýanyň agzalarynyň alyp baran işleriniň netijesinde, ahalteke bedewleriniň we olaryň muşdaklarynyň sany artdy.

Hormatly atşynaslar!

Pederlerimiziň irginsiz zähmeti netijesinde, keremli türkmen topragynda kemala gelen we ajaýyp gözelligi, çeýeligi hem-de ýyndamlygy bilen gadymy döwürlerden bäri ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlerimiz milli gymmatlygymyzdyr, türkmeniň buýsanjydyr, öý-ojagynyň ýaraşygydyr. Şoňa görä-de, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylyk pudagyny ösdürmek hem-de behişdi bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça häzirki wagtda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär.

Biz eziz Diýarymyzda halkara derejede ýaryşlary we bäsleşikleri geçirmek üçin dünýä ülňülerine laýyk gelýän atçylyk sport toplumlaryny döretdik. Bu ugurda tejribeli atşynaslary, seýisleri, çapyksuwarlary we beýleki degişli hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça zerur bolan işleri durmuşa geçirdik we geçirýäris.

Pudagy ylmy esasda ösdürmek we bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ylmy edaralary döretmek, atşynaslarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça hem döwletimiz tarapyndan köp möçberde maliýe serişdeleri goýberilýär.

Her ýylyň aprel aýynda döwlet derejesinde Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri gözel paýtagtymyz Aşgabatda hem-de welaýatlarda guramak indi däbe öwrüldi.

Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzda ahalteke atlarynyň halkara gözellik bäsleşigi we ylmy-amaly maslahatlar hem-de at çapyşyklary, atly sport ýaryşlary ýokary guramaçylyk ýagdaýynda geçirilýär. Şeýle hem behişdi bedewlerimiziň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri guralýar. Bu bolsa ady äleme dolan behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende göterýär.

Men pursatdan peýdalanyp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gözel paýtagtymyz Aşgabatda, Ahal we Mary welaýatlarynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine siziň ähliňizi işjeň gatnaşmaga çagyrýaryn.

Geljekde Türkmen bedewiniň milli baýramynyň dünýäniň dürli ýurtlarynda ösdürilip ýetişdirilýän ahalteke bedewlerine degişli bolmagy üçin, assosiasiýanyň aýratyn iş alyp barmagynyň zerurdygy barada men: «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly eserimde belläp geçipdim.

Hormatly atşynaslar!

Biz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň 2011-nji ýylyň 22-nji aprelinde geçirilen I maslahatynda şeýle guramany döretmek bilen, behişdi ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, dünýäde iň naýbaşy bu atlaryň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, wagyz etmek üçin berk binýadyň düýbüni tutýandygymyzy belläp geçipdik.

Örän duýgur, eýesine wepaly we gözelligiň nusgasyna öwrülen, ýelden ýüwrük, ynsanyň ýakyn syrdaşy bolan behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmäge, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini kämilleşdirmäge ata-babalarymyz aýratyn üns beripdirler. Pederlerimiziň bu ugurda çeken ýadawsyz zähmeti netijesinde döredilen gadymy türkmen seýisçilik sungaty häzirki döwrüň öňdebaryjy usullary bilen utgaşdyrylyp, atşynaslarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär.

Şonuň bilen birlikde, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzda at çapyşyklaryny, at üstündäki milli oýunlary we atly sportuň konkur, marafon görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça hem ähli şertler döredilýär. Bu bolsa ýaş nesillerimiziň milli mirasymyza we atly sporta bolan höwesini artdyrmaga, ruhy we beden taýdan sagdyn ösmegine uly itergi berýär.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Ýurdumyzda at çapyşyklaryny we atly sport bäsleşiklerini halkara talaplara laýyklykda guramak hem-de geçirmek üçin Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň, Aşgabat, Lebap we Mary atçylyk sport toplumlarynyň çapuw ýodalaryna politrek örtügi düşeldi.

Biz şu ýyl Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Mary welaýatynda hem baýramçylyk at çapyşyklaryny geçireris. Şu maksat bilen Mary atçylyk sport toplumynyň durky döwrebaplaşdyrylyp, döwlet derejesinde baýramçylyk çärelerini geçirmäge taýýar edildi.

Mundan başga-da, biz atçylyk pudagyny has-da ösdürmek, at çapyşyklaryny we atly sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleri geçirmek, onuň konkur görnüşini we at üstündäki milli oýunlary ýerine ýetirmek boýunça ussat türgenleri taýýarlamaga hem uly üns berýäris. Şu maksat bilen, Aşgabat atçylyk sport toplumynda ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap açyk we ýapyk manežler gurlup ulanylmaga berildi.

Şeýle hem atçylygy, atly sporty ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek, arassa ganly tohum atlaryň genofonduny gorap saklamaga gönükdirilen we atlar ösdürilip ýetişdirilende hem-de ulanylanda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmek maksady bilen, «Atçylyk we atly sport hakynda» Kanun kabul edildi. Ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmek boýunça bu Kanun häzirki döwrüň bildirýän talaplaryna laýyklykda has-da kämilleşdirilýär.

Hormatly atşynaslar!

Atçylygyň gadymy mekany bolan güneşli ülkämizde atçylyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň genji-hazynasyna öwrülen behişdi bedewleriň gadymy nesil ugurlaryny dikeltmek, tohum arassalygyny gorap saklamak hem-de baş sanyny artdyrmak häzirki döwürde biziň esasy wezipelerimiziň biridir. Şoňa görä-de, bu pudagy ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça daşary ýurtly atşynaslar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär.

Ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde atçylygyň we atly sportuň dürli ugurlary boýunça bu ugurdan ýaş hünärmenleri halkara derejede taýýarlamak, ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklaryny, taryhyny, seýisçilik we tohumçylyk-seçgi işlerini ylmy taýdan düýpli öwrenmek maksady bilen, biz Ahal welaýatynyň täze gurulýan dolandyryş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebini hem-de Ylmy-önümçilik merkezini gurýarys. Bu bolsa ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmäge döwletimiz tarapyndan aýratyn üns berilýändiginiň ýene-de bir aýdyň mysalydyr.

Şeýle hem biz türkmen we daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmek boýunça çekýän asylly zähmetine mynasyp baha berýäris. Olara «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy», «Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary» we «Türkmenistanyň halk atşynasy» diýen hormatly atlary dakýarys.

Biz türkmen atşynaslyk sungatyny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek, milli seýisçilik sungatyny ösdürip, bedewleriň syna gözelligini kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş nesillere seýisçilik sungatynyň inçe tälimlerini öwretmek we halypalyk işine aýratyn saldamly goşant goşýan atşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady hem döretdik. Biz geljekde hem öz ykbalyny atçylyk bilen baglan atşynaslaryň halal zähmetine mynasyp baha bermek işlerini dowam ederis.

Hormatly atşynaslar!

Meşhur ahalteke bedewleriniň şan-şöhraty müňýyllyklaryň dowamynda äleme dolup gelýär. Biziň bedewlerimiziň dünýäniň atçylyk medeniýetiniň döremeginde uly goşandy bardyr.

Şoňa görä-de, gözelligi haýrana goýýan, milli buýsanjymyz bolan ahalteke bedewlerimizi ösdürip ýetişdirmekde merdana ata-babalarymyzdan miras galan gadymy seýisçilik ýoluny geljekde hem dowam ederis. Bu däpleri ýaş nesillerimize ýetirmegi hem-de olaryň bedewlere bolan söýgüsini artdyrmakda alyp barýan işlerimizi has-da giňelderis.

Men sizi Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Size berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, türkmen bedewleriniň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda alyp barýan tutumly işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.

Aşgabat, 16-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň wajyp meselelerine hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Şol taslamalaryň durmuşa geçirilmegi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň mundan beýläk-de okgunly ösmegine ýardam etmelidir.

Döwlet Baştutanymyz gün tertibiniň meselelerine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän düzüminde işleriň ýagdaýy hem-de halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklaryny, şeýle hem telekeçilik ulgamyny okgunly ösdürmäge gönükdirilen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi.

Häzirki wagta çenli gelip gowşan tekliplere degişli toparyň mejlisinde bellenilen tertipde seredildi hem-de Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça 4 sany desgany bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak maksadalaýyk hasaplanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak üçin desgalary döwletiň garamagyndan aýyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň ähmiýetini belledi. Döwlet eýeçiligini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak, döwlet kärhanalaryny hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek, ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, geljekde hem çäreler görülmelidir. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Soňra wise-premýer ýurdumyzyň intellektual eýeçiligi goramak ulgamyny ösdürmek we degişli ulgamda hereket edýän döwlet edaralarynyň işini kämilleşdirmek boýunça geçirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2020-nji ýylyň 4-nji dekabrynda gol çeken Karary bilen tassyklanan Türkmenistanyň intellektual eýeçilik ulgamyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasyna we bu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň meýilnamasyna laýyklykda, intellektual eýeçilik obýektlerini goramak boýunça pudagara topary döretmek, topar barada Düzgünnamany taýýarlamak we tassyklamak göz öňünde tutuldy.

Şunuň bilen baglylykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan degişli edaralar bilen bilelikde resminamalaryň taslamalary işlenip taýýarlanyldy. Pudagara toparyň esasy wezipeleri intellektual eýeçiligiň obýektlerini goramak babatda döwlet syýasatyny emele getirmek boýunça teklipleri işläp düzmek, bu ugurda döwlet syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça intellektual eýeçiligi goramak ulgamynda Türkmenistanyň kanunçylygynyň hukuk bozulmalarynyň öňüni almak boýunça toplumlaýyn pudagara çäreleri geçirmegi meýilleşdirmek we guramak bolup durýar.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, intellektual eýeçilik obýektlerini goramagyň milli hukuk namalarynda hem-de biziň ýurdumyzyň gatnaşýan halkara şertnamalarynda göz öňünde tutulan düzgün-kadalaryň jemi bilen üpjün edilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklibiň möhümdigini belläp, wise-premýere işlenip taýýarlanylan resminamalaryň taslamalaryny degişli edaralar bilen ylalaşmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy hem-de nebiti we gazy çykarmagyň, gaýtadan işlemegiň mukdaryny artdyrmak, pudagyň çig-mal binýadyny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň önümçilik kuwwatyny ösdürmäge, diwersifikasiýalaşdyrmaga gönükdirilen iri maýa goýum taslamalaryny ilerletmek maksady bilen görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Hasabatyň çäklerinde Hazar deňziniň türkmen ýalpaklygynyň känlerini özleşdirmek hem-de önümi paýlaşmak hakyndaky ylalaşygyň şertlerinde uglewodorodlary gözläp tapmak we gazyp almak işlerini amala aşyrýan daşary ýurtlaryň tejribeli hem-de ygtybarly nebitgaz kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk bilen baglanyşykly meseleler beýan edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Hazaryň hem-de onuň kenarýaka zolaklarynyň geljegi uly nebitgazly känleriniň doly işlenilip taýýarlanylmagynyň ýurdumyzyň energetika strategiýasynyň ileri tutulýan ugrudygyny nygtady.

Bu sebitdäki uglewodorod çig malynyň uly göwrümli ätiýaçlyklarynyň netijeli peýdalanylmagy milli ykdysadyýetimiziň depginli ösmegine täze itergi berer, nebiti we gazy düýpli gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen täze önümçilikleri döretmek, şeýle hem türkmen energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna eksport edilýän ugurlaryny giňeltmek üçin şertleri üpjün etmäge mümkinçilik berer.

Döwlet Baştutanymyz munuň maýa goýumlary çekmek hem-de daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk etmek üçin uly mümkinçilikleri açýandygyny belläp, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, şu günler dowam edýän gowaça ekişiniň depginleri barada hasabat berdi.

Möhüm möwsümi bellenilen möhletlere laýyklykda geçirmek maksady bilen, daýhan birleşiklerinde hem-de tehniki hyzmat ediş kärhanalarynda ýokary öndürijilikli tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegi, daýhanlaryň ýokary hilli tohumlar bilen üpjün edilmegi üçin ähli çäreler görülýär.

Wise-premýer ýazlyk ýeralma ideg etmek, gök-bakja ekinleriniň ekişine, galla oragyna görülýän taýýarlyk işleri barada hem hasabat berdi. Güýzlük bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehniki kadalara laýyklykda, ak ekinler mineral dökünler bilen iýmitlendirilip, ösüş suwy tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümleýin işleri geçirmäge jogapkärli çemeleşmegiň hem-de işleriň depginini güýçlendirmegiň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz daýhanlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin zerur şertleri döretmegiň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde Ahal welaýat çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezini gurmak hakyndaky» Kararyň taslamasyny hödürledi.

Häzir ýurdumyzda gurluşyk senagatyny ösdürmek üçin ähli mümkinçilikler döredildi, giň gerimli şähergurluşyk syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär, häzirki zamanyň öňdebaryjy tehnologiýalarynyň ulanylmagy bilen durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygy güýçli depginlerde alnyp barylýar.

Ahal welaýatynyň täze, döwrebap dolandyryş merkezinde çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň taslamasyny düzmek hem-de olary ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyryp gurmak maksady bilen, Gurluşyk we binagärlik ministrligi bu ugurda uly tejribesi bolan ýerli kärhanalaryň gatnaşmagynda bäsleşik geçirdi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Myradym” hususy kärhanasy bäsleşigiň ýeňijisi boldy.

Türkmenistanda gurulýan we durky täzelenýän möhüm hem-de aýratyn möhüm binalaryň we desgalaryň taslamalaryny kesgitlemek baradaky pudagara topar tarapyndan agzalan desganyň taslamalaryna hem-de hödürlenen baha tekliplerine seljerme işleri geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bina edilýän durmuş maksatly täze desgalara möhüm ähmiýet berilýändigini nygtady.

Milli Liderimiz Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de onda bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan daşaýjylary awtoulagda halkara gatnawlara goýbermegi düzgünleşdirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

“Türkmenistanyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyna», şeýle hem «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, pudaga öňdebaryjy tehnologiýalar ornaşdyrylýar, ilatymyza ýokary hilli we medeniýetli ulag hyzmatyny etmek boýunça degişli çäreler görülýär.

«Awtomobil ulagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan «Daşaýjylaryň awtoulagda halkara gatnawlara goýberilmegi hakynda» Düzgünnamanyň taslamasy işlenip taýýarlanyldy. Onda ýurdumyzyň daşaýjylarynyň awtoulagda halkara gatnawlara goýberilmegine bildirilýän talaplar we şertler kesgitlenildi, halkara gatnawlarda ýolagçylar gatnadylanda, olaryň hökmany döwlet ätiýaçlandyrylmasy bilen bagly gatnaşyklary düzgünleşdirmek göz öňünde tutuldy.

Degişli ýüztutmalaryň esasynda, «Türkmenawtoulaglary» agentliginiň «Türkmenulaggözegçilik» döwlet kärhanasy tarapyndan olara elektron rugsatnamany bermek hem-de maglumatlary jemlemek üçin merkezleşdirilen maglumatlar binýadyny döretmek we onuň üsti bilen gözegçilik etmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli ulgamlaryny, şol sanda ulag ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny nygtady. Munuň özi döwrüň talaplaryna laýyklykda, pudaklaryň işini kämilleşdirmekde aýratyn ähmiýete eýedir. Awtoulag arkaly gatnawlary artdyrmak hem-de hyzmatyň hilini ýokarlandyrmak maksady bilen, internet hyzmatlaryny giňden ornaşdyrmak boýunça işleri dowam etmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň işine ünsi çekdi hem-de bu meseläni has içgin öwrenmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow nyrhlar babatda Döwlet haryt-çig mal biržasynyň elektron maglumatlar binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler hem-de «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň taslamasy barada hasabat berdi.

Häzirki wagtda biržanyň işini kämilleşdirmek maksady bilen, nyrhlaryň elektron maglumatlar binýadyny işläp taýýarlamak boýunça tapgyrlaýyn işler alnyp barylýar. Şonuň sahypalarynda birža şertnamalarynyň bellige alnandygy, olaryň seljerilişine, müşderileriň “şahsy iş otaglarynyň” döredilendigine we beýlekilere degişli maglumatlary ýerleşdirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle hem bu ýerde bellige alnan daşary ýurt şertnamalarynyň esasynda getirilýän harytlaryň sanawy we bahalary bilen tanyşmak, ýurdumyzda öndürilýän eksport ugurly harytlaryň sanawy we bahalary barada maglumatlary almak bolýar.

Bu maglumatlar birinji tapgyrda ähli gyzyklanýan taraplara elýeterli bolar. Halkara bazarlarda ulanylýan dünýä tejribesine daýanyp, müşderileriň sanynyň hem-de saýtyň hyzmatlaryndan yzygiderli peýdalanylyşynyň artmagy bilen, maglumatlar binýadyny ulanyjylar üçin tölegli esasda elýeterli etmek göz öňünde tutulýar.

Müşderileriň islegine görä, aýry-aýry haryt görnüşleriniň bahalaryny tassyklap bermek, biržada dellallyk ýerlerini açmak, munuň üçin elektron usulda tölegleri üpjün etmek hem-de beýlekiler boýunça hyzmatlary girizmek göz öňünde tutulýar. Nyrhlar babatda biržanyň elektron maglumatlar binýadynyň döredilmegi birža hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişini çaltlandyrmaga, täze müşderileri çekmäge, daşary söwda amallaryny ýeňilleşdirmäge hem-de üç ýylyň dowamynda maglumatlaryň ählisini saklamaga mümkinçilik berer.

Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň ýerleşjek ýeriniň taslamasy we şekil çyzgysy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda eksport-import amallaryny düzgünleşdirýän esasy edara hökmünde Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady aragatnaşyklarynyň görkezijisi, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlerine islegleri aýdyň görkezýän maglumatlaryň kuwwatly maglumat-seljeriş çeşmesi bolup hyzmat edýändigini belläp, birža söwdasyny has-da ösdürmek we onuň möçberini giňeltmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Esasy wezipe türkmen eksport harytlaryna nyrhy emele getirmegiň gurallaryny kämilleşdirmekden ybaratdyr, munuň özi girdejileriň ýokarlanmagyna we döwletimiziň halkara bazarlarda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen birža hyzmatlaryny onlaýn görnüşde amala aşyrmaga mümkinçilik dörär. Umuman, resminama dolanyşygynyň döwrebap usullarynyň ulanylmagy zähmet öndürijiligini artdyrmaga, ylalaşyklaryň bellige alnyşyny çaltlandyrmaga we şonuň bilen birlikde, ygtybarly elektron maglumatlar binýadyny döretmäge mümkinçilik berer diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady hem-de wise-premýere bu ugurdaky işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň gurluşygy baradaky meselä geçip hem-de hödürlenen taslama bilen tanşyp, oňa birnäçe tekliplerini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow durmuş maksatly desgalaryň taslamalary düzülende we olar gurlanda öňdebaryjy dünýä tejribesiniň hem-de milli binagärligiň iň oňat däpleriniň sazlaşmagynyň esasy talapdygyny nygtap, bu taslamanyň üstünde ýene-de işlemek boýunça tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän edaralarynyň işini sanlylaşdyrmak we maddy-enjamlaýyn binýadyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işler hem-de Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleriň meýilnamasynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi.

“Türkmenistanyň kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek boýunça Döwlet maksatnamasyndan” we “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan” gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, Döwlet habarlar agentliginiň hem-de Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň gurluşynda “Sanly tehnologiýalar we maglumat howpsuzlygy” bölümlerini döretmek meýilleşdirilýär.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna şu bölümleri döretmek hem-de döwlet komitetiniň merkezi edarasynyň birnäçe bölümleriniň düzümini üýtgetmek meseleleri boýunça teklipleri hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow medeniýet ulgamynyň edaralarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda we sanly tehnologiýalary ulanmak babatda öňdebaryjy dünýä tejribesini nazara almak bilen kämilleşdirmek boýunça zerur çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi we birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz daşary ýurtlaryň abraýly habar beriş we teleradiogepleşikler düzümleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça işleri dowam etmegiň zerurdygyny nygtady. Şol işler halkara bileleşigini Türkmenistan baradaky anyk maglumatlar, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda dürli ulgamlarda gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga, milli taryhy-medeni mirasy giňden wagyz etmäge ýardam etmelidir.

Ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli degişli çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek boýunça wise-premýere anyk görkezmeler berildi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döredijilik bäsleşiklerini, mediaforumlary, konsertleri guramak, Garaşsyz döwletimizi wasp edýän eserleri döretmek boýunça işleri dowam etmegiň wajypdygyny belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamlarynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi hem-de milli Liderimiziň garamagyna bilim, ylym, saglygy goraýyş, sport we ýaşlar meseleleri boýunça kararlaryň taslamalaryny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli hem-de ylmy taýdan esaslandyrylan ykdysady strategiýasynyň çäklerinde, ähli ulgamlara häzirki zaman sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak, şolaryň esasynda täze önümçilikleri hem-de milli ykdysadyýetimiziň innowasiýa häsiýetli ugurlaryny döretmek, elektron resminama dolanyşygy ulgamyny ösdürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» milli Liderimiziň ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda hem-de welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimliklerinde awtomatlaşdyrylan elektron maglumat binýatlar ulgamyny döretmek hakyndaky Karary, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» kesgitlenilen wezipeler yzygiderli ýerine ýetirilýär.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan taýýarlanylan Bilim, Sport we ýaşlar syýasaty ministrlikleriniň Düzgünnamalaryna we Ylymlar akademiýasynyň Tertipnamasyna girizilen üýtgetmeleri hem-de goşmaçalary, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň kämilleşdirilen Düzgünnamasyny, şeýle hem olaryň merkezi edaralarynyň gurluşyny tassyklamak hakyndaky Kararlaryň taslamalary hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizi yzygiderli kämilleşdirmegiň möhümdigini belledi, sanlylaşdyrmak hem-de häzirki döwrüň ýokary talaplaryna laýyklykda, ähli ulgamlaryň hemmetaraplaýyn ösdürilmegi bu wezipäniň aýrylmaz şerti bolup durýar.

Bellenilişi ýaly, bilim ulgamynda jogapkärli döwür ýetip gelýär: ýakyn wagtda orta mekdeplerde gutardyş synaglary başlanýar, ýokary okuw mekdeplerinde bolsa okuw ýyly tamamlanýar.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgamlar boýunça täze okuw kitaplaryny taýýarlamagyň hem-de olaryň elýeterliligini üpjün etmegiň zerurdygyna ünsi çekip, şunda ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasyna möhüm ornuň degişlidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Kararlara gol çekdi hem-de olary sanly ulgam arkaly iberip, wise-premýere bellenilen wezipeleri ýerine ýetirmek, häzirki zaman döwrebap tehnologiýalaryny mundan beýläk-de işjeň ornaşdyrmak boýunça degişli tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowy sanly ulgam arkaly wideoaragatnaşyga çagyrdy. Ministr “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň geçiren mejlisiniň netijeleri barada hasabat berdi hem-de raýatlarymyzyň şu ýylyň tomus döwründäki dynç alşy üçin şert döretmek boýunça teklipleriň birnäçesini döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy döwrüň talaplaryna laýyklykda ösdürilýär, keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek işleri hem toplumlaýyn esasda yzygiderli kämilleşdirilýär.

Häzirki wagtda dünýä jemgyýetçiligini alada goýýan, adam saglygyna howp salýan koronawirus ýokanjynyň ýurdumyzyň çäklerine getirilmeginiň we ýaýramagynyň öňüni almak hem-de ählitaraplaýyn ýokary derejede taýýarlygy guramak we gözegçilikde saklamak boýunça döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda işler alnyp barylýar.

Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topary raýatlarymyzyň şu ýylyň tomus döwründe dynç alşy üçin şert döretmek, ilatyň saglygyny berkitmek ugrunda zerur işleri alyp barýar. “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň, ýurdumyzyň şypahanalarynyň hem-de çagalaryň sagaldyş we dynç alyş merkezleriniň işini guramagyň meseleleri öwrenilýär. Bu meseleleri ara alyp maslahatlaşmak maksady bilen, 13-nji aprelde Balkan welaýatyna iş sapary guraldy.

Toparyň mejlisiniň netijeleri boýunça “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyş möwsüminiň möhleti şu ýylyň 1-nji iýuny — 15-nji sentýabry aralygy diýlip kesgitlenildi, şol aralykda myhmanhanalaryň we kottejleriň umumy meýdanynyň ýarysyny peýdalanmak teklip edilýär.

Dynç alyş möwsüminde ýüze çykýan meseleleri dessin çözmek üçin Dolandyryş merkezini döretmek, degişli ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna ilatyň “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyna guramaçylykly gelip-gitmeklerini üpjün etmek bilen bagly meseleleri öwrenmek, Hazar deňziniň türkmen kenarynyň bellenen nokatlaryndan suwuň, howanyň we topragyň barlaglaryny meýilnamalaýyn geçirmek hem-de barlaglaryň netijeleri boýunça hasabatlary toparyň mejlislerinde yzygiderli diňlemek teklip edilýär.

Mundan başga-da “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky, Gökderedäki hem-de welaýatlardaky çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezlerinde tomusky dynç alşy 2-nji iýun — 26-njy awgust aralygy diýip kesgitlemek teklip edilýär.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ministri teklipleri milli Liderimiziň garamagyna hödürläp, raýatlarymyzyň saglygyny berkitmek we olaryň kesele durnuklylygyny ýokarlandyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin ähli çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky sagaldyş toplumlaryny tomusky dynç alyş möwsümine doly taýýarlamagyň möhümdigini belledi. Koronawirusa garşy sanjym alanlar arkaýyn dynç alyp bilerler. Şeýle hem ýurdumyzyň şäherlerinde we welaýatlarynda çagalar dynç alyş merkezleri degişli derejede möwsüme taýýarlanylmalydyr. Olaryň işgärleri koronawirus ýokanjyna garşy sanjym almalydyr.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ähli arassaçylyk kadalarynyň berjaý edilişine berk gözegçilik etmek, zerur bolan halatynda binalarda öz wagtynda abatlaýyş işlerini geçirmek möhümdir. Şunuň bilen baglylykda milli Liderimiz degişli ýolbaşçylara dynç alyş ýerlerine ulaglaryň gatnawlaryny ýola goýmagy, myhmanhanalary we çagalar sagaldyş merkezlerini azyk önümleri bilen üpjün etmegi, adamlaryň dynç alyş wagtyny gyzykly geçirmek üçin konsertleri we beýleki medeni çäreleri guramak boýunça işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda işlenip taýýarlanylan Türkmenistanyň halkara guramalary bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasynyň taslamasy barada hasabat berdi. Resminamada Bitarap Watanymyzyň daşary syýasy ugrunyň esasy ýörelgelerinden, maksatlaryndan we wezipelerinden, milli Liderimiziň dürli ugurlarda öňe sürýän döredijilikli başlangyçlaryndan ugur almak bilen, köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek we berkitmek boýunça işleriň esasy ugurlary kesgitlenildi.

Meýilnama çäreleriň birnäçesini, şol sanda Türkmenistanyň halkara guramalaryň agzalygyna girmegi, olaryň çäklerinde başlyklygy amala aşyrmagy we ýurdumyzyň saýlawly halkara düzüm birliklerine saýlanylmagy boýunça çäreleri öz içine alýar. Bu babatda ýurdumyzyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda 2021-nji ýylda başlyklygyny amala aşyrmak hem-de degişli Konsepsiýany durmuşa geçirmek uly ähmiýete eýedir. Türkmenistanyň BMG-niň hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralarynyň düzümlerine saýlanylmagyny üpjün etmek boýunça göz öňünde tutulan işleri aýratyn görkezmek bolar.

Şeýle hem halkara guramalar bilen bilelikde, milli derejede kabul edilen uzak möhletleýin maksatnamalary we meýilnamalary durmuşa geçirmek, degişli hukuk binýadyny ösdürmek boýunça çäreler göz öňünde tutuldy. BMG-niň we onuň düzümleriniň, beýleki abraýly guramalaryň Konwensiýalaryny we köptaraplaýyn resminamalaryny tassyklamak hem-de açylýan mümkinçilikleri öwrenmek bilen bagly meselelere yzygiderli seretmek meýilleşdirilýär.

Meýilnama ýurdumyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň sessiýalarynyň çäklerinde her ýyl geçirilýän ýokary derejeli mejlisleri, GDA-nyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň hem-de beýleki halkara guramalaryň mejlislerine we duşuşyklaryna Türkmenistanyň gatnaşmagyny üpjün etmek boýunça çäreleri öz içine alýar.

Halkara parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek; durnukly ösüş ugrunda hyzmatdaşlyk etmek; köptaraplaýyn ynsanperwer hyzmatdaşlygy ösdürmek ýaly ugurlar boýunça gatnaşyklary giňeltmek üçin çäreler göz öňünde tutulýar. Şunda Türkmenistanyň Prezidentiniň öňe süren halkara başlangyçlaryny durmuşa geçirmek hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalaryny kabul etmek boýunça işlere aýratyn ähmiýet berilýär.

Şeýle hem Türkmenistanda BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasynyň we Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentliginiň sebitleýin merkezini açmak boýunça işleri geçirmek, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral Milli maksatnamasyny taýýarlamak we kabul etmek maksady bilen, degişli halkara guramalar bilen zerur bolan çäreleri amala aşyrmak meýilleşdirilýär.

Wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy hasabatyny dowam edip, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» we «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» Kararlaryň taslamalaryny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça Meýilnamasynyň taslamasyny makullap, bu netijeli gatnaşyklary ösdürmegiň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu köpýyllyk hyzmatdaşlyk dürli ugurlary gurşap alýar, olaryň hatarynda ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysadyýet, durmuş, ynsanperwer-medeni we hukuk ulgamlary, energetika, ulag, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ugurlary bar.

Bitarap Türkmenistan ikitaraplaýyn, şeýle hem köptaraplaýyn hyzmatdaşlyga ygrarly bolup, BMG-niň we beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerinde häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamaga, dürli ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmäge, sebit we dünýä derejesinde Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmek boýunça umumy tagallalary birleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär. Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, hyzmatdaşlygyň uly mümkinçilikleriniň bardygyny aýtdy, olaryň amala aşyrylmagy umumy abadançylyk we rowaçlyk işine hyzmat eder diýip, bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Türkmenistanyň Prezidenti hödürlenen Kararlara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna iberdi hem-de resminamalaryň amala aşyrylmagyna degişli derejede gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanowa ýüzlenip, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň goranyş häsiýetli Harby doktrinasynyň ýörelgelerine we maksatlaryna yzygiderli eýermegiň zerurdygyny belledi. Işgärler bilen üpjünçiligi berkitmek, durmuş ugurly wezipeleri çözmek, ýaş harbylary watançylyk ruhunda terbiýelemek baradaky meseleler berk gözegçilikde saklanylmalydyr. Döwlet Baştutanymyz şeýle hem Garaşsyz ýurdumyzyň baş baýramynyň 30 ýyllyk şanly senesine bagyşlanan dabaraly harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça milli parlamentiň alyp barýan işleriniň netijeleri barada maglumat berdi. “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň hukuk binýadyny pugtalandyrmak, kabul edilen maksatnamalary durmuşa geçirmek maksady bilen, degişli işler ýerine ýetirilýär.

Häzirki wagtda Milli Geňeşiň Mejlisiniň iş toparlarynda ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň tekliplerini nazara almak bilen, täze kanunlaryň taslamalaryny taýýarlamak işi dowam edýär. Ynsanperwerlik ýörelgesine aýratyn ähmiýet berilmelidigi barada öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin bu ugurda halkara tejribe öwrenilip, gelip gowşan tekliplere seljerme geçirildi. Şeýle hem hereket edýän kanunlary döwrüň talabyna laýyk getirmek maksady bilen, birnäçe kanunlara degişli üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça işler alnyp barylýar.

Halkara gatnaşyklary giňeltmegiň çäklerinde deputatlar Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň Türkmenistandaky wekilhanasy tarapyndan guralan duşuşyga gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň döwletiň hukuk esaslaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, raýat edaralaryny we demokratik gymmatlyklary pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işiniň örän wajypdygyny belledi. Milli Liderimiz ähli kanunçylyk işiniň jemgyýetiň bähbidine laýyk gelmelidigini aýdyp, halkyň saýlanlarynyň esasy wezipesiniň tutuş ilatyň bähbitlerine wekilçilik etmekden, kanunlaryň taslamalarynda döwletimiziň durmuş babatdaky ileri tutulýan ugurlaryny beýan etmekden ybaratdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz kanun çykaryjylyk ulgamynda tejribe alyşmaga, halkara jemgyýetçiligi Türkmenistanyň garaşsyz ösüş ýolundaky taryhy tejribesi we häzirki gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga ýardam edýän halkara hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň ähmiýetini belledi.

Hökümetiň mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilýän mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

* * *

Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz Hökümet binasynyň daşyna çykdy hem-de töweregi synlap, şenbe güni şäherde paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygy we ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli köpçülikleýin arassaçylyk-abadanlaşdyryş işlerini geçirmäge gönükdirilen çäräniň geçiriljekdigini belledi. Şoňa görä-de, şeýle çäreler ýokary guramaçylyk derejesinde, türkmen halkyna mahsus agzybirlikde we ýokary ruhubelentlikde geçirilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň şanly senesi mynasybetli täze ýolagçy awtobuslaryň gelip gowşandygyny belläp, şolaryň birine wise-premýerler bilen bilelikde mündi.

Täze awtobus ýokary derejeli ilkinji ýolagçylaryny alyp, paýtagtymyzyň “Oguzkent” myhmanhanasyna tarap ýola düşdi. Ýol ugrunda döwlet Baştutanymyz şäheriň abadanlaşdyryş işleriniň geçirilişini synlady hem-de meýilleşdirilýän köpçülikleýin arassaçylyk işleriniň alnyp barylmagynyň ähmiýetini belledi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Aşgabadyň keşbi düýpli özgerdi, şäher durmuşynyň sazlaşygyny döredýän täze seýilgähler we ýaşyl zolaklar peýda boldy, ençeme heýkel ýadygärlikleri, binalar gurlup, olar döwrüň ruhuny beýan edýän şäher gurşawynyň maksat-manyly keşbine, onuň ajaýyp görküniň täze nurana öwüşginlerine öwrüldi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň barha giňeldilýän ýaşyl zolakly toplumlarynda ekilen bag nahallaryna degişli ideg etmegiň zerurdygyny belläp, arassaçylyk işleriniň çäklerinde şol işlere hem möhüm orun berilmelidigini nygtady.

Biraz wagtdan täze ýolagçy awtobusy paýtagtymyzyň “Oguzkent” myhmanhanasynyň binasynyň ýanyndaky duralga gelip saklandy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de beýleki ýolbaşçylar awtobusdan düşüp, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň geçirilýän ýerine ugradylar.

Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi

Aşgabat, 16-njy aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky “Oguzkent” myhmanhanasynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi geçirildi.

Däp bolşy ýaly, Türkmen bedewiniň milli baýramynyň öňüsyrasynda geçirilýän bu forum mähriban halkymyzyň milli gymmatlygyny, onuň umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna bahasyna ýetip bolmajak goşandy bolan meşhur ganatly bedewlerini wagyz etmäge ýardam edýän möhüm ähmiýetli wakadyr. Bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, ýurdumyzda atçylygy we atly sporty ösdürmek, ahalteke bedewleriniň tutuş dünýäde şan-şöhratyny artdyrmak boýunça geçirilýän giň gerimli işleriň möhüm ugrudyr.

Kaşaň “Oguzkent” myhmanhanasynyň eýwanynda sergi ýaýbaňlandyryldy. Onda şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserleri, halylar, zergärçilik önümleri hem-de ahalteke bedewleriniň gözelligini wasp edýän fotosuratlar görkezildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow myhmanhananyň maslahatlar zalyna barýar, şol ýerde milli Liderimizi ýygnananlar ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylaýarlar.

Döwlet Baştutanymyz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisine gatnaşyjylara ýüzlenip, hemmeleri forumyň öz işine başlamagy hem-de Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.

Berkarar döwletimiziň Garaşsyzlygy hem-de Bitaraplygy ata Watanymyzy ösüşleriň täze belentliklerine tarap alyp barýan uly güýçdür diýip, milli Liderimiz aýtdy. Mälim bolşy ýaly, şu ýyl ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Garaşsyzlyk düşünjesi parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjeleri bilen gözbaşy asyrlara uzaýan taryhy kökler arkaly baglanyşýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Biz döwletimiziň parahatçylyk söýüji däplerine esaslanýan içeri we daşary syýasatynyň hem-de umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlarynyň äleme ýaýylmagy üçin uly tagallalary edýäris. Eziz Watanymyzyň at-owazasynyň dünýä dolmagy, mundan beýläk-de gülläp ösmegi, ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagy ugrunda çalyşýarys. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny dabaralandyrmak, raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny has-da belende götermek, ýaş nesli ata Watanymyza wepalylyk ruhunda terbiýelemek maksady bilen, biz şu ýyly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan etdik.

Şu mejlisiň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygynyň bellenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda geçirilmegi uly ähmiýete eýe bolýar.

Şeýle hem şu ýyl milli baýlygymyz bolan atlarymyzyň we alabaýlarymyzyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramy Türkmen alabaýynyň baýramy bilen bilelikde bellenip geçilýär.

Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibini yglan edip, assosiasiýanyň alyp barýan işiniň netijeleri baradaky hasabatlara serediljekdigini hem-de arassa ganly ahalteke atlarynyň baş sanyny artdyrmak, dünýädäki şan-şöhratyny ýokarlandyrmak, atşynaslyk sungatyny we atly sporty halkara derejede ösdürmek boýunça tutanýerli işleri alyp barýan assosiasiýanyň türkmen we daşary ýurtly agzalaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak baradaky Permanlara gol çekiljekdigini belledi.

Şeýle hem assosiasiýanyň ýurdumyzda we beýleki döwletlerde ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barýan agzalarynyň çykyşlary diňleniler.

Mundan başga-da, atçylyk assosiasiýasynyň öňünde duran wezipeleri ýerine ýetirmek hem-de işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler ara alnyp maslahatlaşylar, guramaçylyk meselelerine serediler.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilenine şu ýyl on bir ýyl dolýar. Şu döwrüň içinde gurama ýurdumyzdan we dünýäniň 36 döwletinden 191 sany ýuridik we fiziki şahs agza bolup durýar. Geçen döwürde assosiasiýanyň agzalarynyň alyp baran işleriniň netijesinde, ahalteke bedewleriniň we olaryň muşdaklarynyň sany artdy.

Pederlerimiziň irginsiz zähmeti netijesinde, keremli türkmen topragynda kemala gelen we ajaýyp gözelligi, çeýeligi hem-de ýyndamlygy bilen gadymy döwürlerden bäri ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlerimiz milli gymmatlygymyzdyr, türkmeniň buýsanjydyr, öý-ojagynyň ýaraşygydyr.

Şoňa görä-de, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylyk pudagyny ösdürmek hem-de behişdi bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça häzirki wagtda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Hususan-da, eziz Diýarymyzda halkara derejede ýaryşlary we bäsleşikleri geçirmek üçin dünýä ülňülerine laýyk gelýän atçylyk sport toplumlary döredildi. Bu ugurda tejribeli atşynaslary, seýisleri, çapyksuwarlary we beýleki degişli hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça zerur işler durmuşa geçirildi we geçirilýär.

Pudagy ylmy esasda ösdürmek we bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ylmy edaralary döretmek, atşynaslarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça hem döwletimiz tarapyndan köp möçberde maliýe serişdeleri goýberilýär.

Her ýylyň aprel aýynda döwlet derejesinde Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri geçirmek gözel paýtagtymyz Aşgabatda hem-de welaýatlarda indi däbe öwrüldi.

Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzda ahalteke atlarynyň halkara gözellik bäsleşigi we ylmy-amaly maslahatlar hem-de at çapyşyklary, atly sport ýaryşlary ýokary guramaçylyk ýagdaýynda geçirilýär. Şeýle hem behişdi bedewlerimiziň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri guralýar. Bu bolsa ady äleme dolan behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende göterýär.

Döwlet Baştutanymyz pursatdan peýdalanyp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gözel paýtagtymyz Aşgabatda, Ahal we Mary welaýatlarynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine hemmeleri işjeň gatnaşmaga çagyrdy.

Geljekde Türkmen bedewiniň milli baýramynyň dünýäniň dürli ýurtlarynda ösdürilip ýetişdirilýän ahalteke bedewlerine degişli bolmagy üçin assosiasiýanyň aýratyn iş alyp barmagynyň zerurdygy barada «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly eserimde belläp geçipdim diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Biz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň 2011-nji ýylyň 22-nji aprelinde geçirilen I maslahatynda şeýle guramany döretmek bilen, behişdi ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, dünýäde iň naýbaşy bu atlaryň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, wagyz etmek üçin berk binýadyň düýbüni tutýandygymyzy belläp geçipdik diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Örän duýgur, eýesine wepaly we gözelligiň nusgasyna öwrülen, ýelden ýüwrük, ynsanyň ýakyn syrdaşy bolan behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmäge, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini kämilleşdirmäge ata-babalarymyz aýratyn üns beripdirler. Pederlerimiziň bu ugurda çeken ýadawsyz zähmeti netijesinde döredilen gadymy türkmen seýisçilik sungaty häzirki döwrüň öňdebaryjy usullary bilen utgaşdyrylyp, atşynaslarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär diýip, milli Liderimiz nygtady.

Şonuň bilen birlikde, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzda at çapyşyklaryny, at üstündäki milli oýunlary we atly sportuň konkur, marafon ýaly görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça hem ähli şertler döredilýär. Bu bolsa ýaş nesillerimiziň milli mirasymyza we atly sporta bolan höwesini artdyrmaga, ruhy we beden taýdan sagdyn ösmegine uly itergi berýär.

Ýurdumyzda at çapyşyklaryny we atly sport bäsleşiklerini halkara talaplara laýyklykda guramak hem-de geçirmek üçin Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň, Aşgabat, Lebap we Mary atçylyk sport toplumlarynyň çapuw ýodalaryna politrek örtügi düşeldi.

Şu ýyl Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Mary welaýatynda hem baýramçylyk at çapyşyklary geçiriler. Şu maksat bilen, Mary atçylyk sport toplumynyň durky döwrebaplaşdyrylyp, döwlet derejesinde baýramçylyk çärelerini geçirmäge taýýar edildi.

Mundan başga-da, atçylyk pudagyny has-da ösdürmek, at çapyşyklaryny we atly sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleri geçirmek, onuň konkur görnüşini we at üstündäki milli oýunlary ýerine ýetirmek boýunça ussat türgenleri taýýarlamaga hem uly üns berilýär. Şu maksat bilen, Aşgabat atçylyk sport toplumynda ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap açyk we ýapyk manežler gurlup ulanylmaga berildi.

Şeýle hem atçylygy, atly sporty ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek, arassa ganly tohum atlaryň genofonduny gorap saklamaga gönükdirilen we atlar ösdürilip ýetişdirilende hem-de ulanylanda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmek maksady bilen, «Atçylyk we atly sport hakynda» Kanun kabul edildi. Ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmek boýunça bu Kanun häzirki döwrüň bildirýän talaplaryna laýyklykda has-da kämilleşdirilýär.

Atçylygyň gadymy mekany bolan güneşli Diýarymyzda atçylyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň genji-hazynasyna öwrülen behişdi bedewleriň gadymy nesil ugurlaryny dikeltmek, tohum arassalygyny gorap saklamak hem-de baş sanyny artdyrmak häzirki döwürde biziň esasy wezipelerimiziň biridir. Şoňa görä-de, bu pudagy ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça daşary ýurtly atşynaslar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde atçylygyň we atly sportuň dürli ugurlary boýunça bu ugurdan ýaş hünärmenleri halkara derejede taýýarlamak, ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklaryny, taryhyny, seýisçilik we tohumçylyk-seçgi işlerini ylmy taýdan düýpli öwrenmek maksady bilen, Ahal welaýatynyň täze gurulýan dolandyryş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebi hem-de Ylmy-önümçilik merkezi gurulýar. Bu bolsa ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmäge döwletimiz tarapyndan aýratyn üns berilýändiginiň ýene-de bir aýdyň mysalydyr.

Şeýle hem biz türkmen we daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmek boýunça çekýän asylly zähmetine mynasyp baha berýäris. Olara «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy», «Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary» we «Türkmenistanyň halk atşynasy» diýen hormatly atlary dakýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Türkmen atşynaslyk sungatyny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek, milli seýisçilik sungatyny ösdürip, bedewleriň syna gözelligini kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş nesillere seýisçilik sungatynyň inçe tälimlerini öwretmek we halypalyk işine aýratyn saldamly goşant goşýan atşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly at hem döredildi. Biz geljekde hem öz ykbalyny atçylyk bilen baglan atşynaslaryň halal zähmetine mynasyp baha bermek işlerini dowam ederis diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Meşhur ahalteke bedewleriniň şan-şöhraty müňýyllyklaryň dowamynda äleme dolup gelýär. Biziň bedewlerimiziň dünýäniň atçylyk medeniýetiniň döremeginde uly goşandy bardyr. Şoňa görä-de, gözelligi haýrana goýýan, milli buýsanjymyz bolan ahalteke bedewlerimizi ösdürip ýetişdirmekde merdana ata-babalarymyzdan miras galan gadymy seýisçilik ýoluny geljekde hem dowam ederis. Bu däpleri ýaş nesillerimize ýetirmegi hem-de olaryň bedewlere bolan söýgüsini artdyrmakda alyp barýan işlerimizi has-da giňelderis diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çuň manyly çykyşyny mejlise gatnaşyjylar uly üns bilen diňlediler hem-de ruhubelentlik bilen kabul etdiler.

Soňra döwlet Baştutanymyz ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barandygy üçin hem-de Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň öňdebaryjy atşynaslaryny, şeýle hem Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli itşynaslary döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakyndaky Permanlara gol çekdi.

Soňra milli Liderimiz mejlise sanly ulgam arkaly gatnaşýan ABŞ-dan ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy Tito Pontekorwo söz berdi.

Ol foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy guramanyň agzalarynyň adyndan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanmagy, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.

Jenap Tito Pontekorwo milli Liderimize iň gowy arzuwlaryny beýan edip, türkmen halkynyň müňýyllyklaryň dowamynda ahalteke atçylygyny ösdürmekde gymmatly tejribeleri toplandygyny belledi. Häzirki wagtda türkmen atşynaslary milli seýisçilik sungatyny has-da kämilleşdirmek, ahalteke atçylygyny halkara derejede ösdürmek boýunça giň möçberli işleri alyp barýarlar.

— Siz behişdi ahalteke bedewlerine söýgi bilen garap, olara özüňiziň gyzyldan gymmatly wagtyňyzy bagyşlaýarsyňyz hem-de edebi döredijiligiňizde ahalteke bedewlerini ýokary çeperçilik bilen wasp edýärsiňiz. Biz hem Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda ahalteke atçylygyny ösdürmek, olaryň baş sanyny köpeltmek hem-de ahalteke bedewleriniň arasynda halkara derejede bäsleşikleri geçirmek boýunça yzygiderli işleri alyp barýarys — diýip, jenap Tito Pontekorwo aýtdy.

Tito Pontekorwo ençeme kärdeşleri bilen bir hatarda, özüne hem “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” diýen hormatly adyň dakylmagynyň ýatdan çykmajak waka bolandygyny belläp, döwlet Baştutanymyza hormat-sarpasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, geljekde hem ahalteke atçylygyny halkara derejede yzygiderli ösdürmek we behişdi bedewleriň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak ugrunda ähli tejribelerini ulanmak arkaly netijeli işleri alyp barjakdygyna ynandyrdy.

Soňra Russiýa Federasiýasynyň «Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy Mariýa Mosara söz berildi.

Ol öz çykyşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanda ähli ugurlarda uly ösüşleriň gazanylýandygyny hem-de ýurdumyzyň halkara derejedäki abraýynyň barha ýokarlanýandygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyzyň çäksiz aladalary netijesinde, Türkmenistanda atçylyk pudagyny we atçylyk sportunyň dürli görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça giň möçberli işler durmuşa geçirilýär.

Hanym Mariýa Mosaryň belleýşi ýaly, Russiýa Federasiýasynda «Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygy ahalteke atçylygyny ösdürmek, olary köpeltmek bilen meşgullanýar. Häzirki wagtda bu ýerde 40-a golaý ahalteke aty ösdürilip ýetişdirilýär.

«Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” diýen hormatly adyň dakylmagynyň özüniň durmuşynda ýatdan çykmajak taryhy waka bolandygyny nygtap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa şeýle ýokary derejeli döwlet sylagyny berendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Şu ajaýyp pursatdan peýdalanyp, hanym Mariýa Mosar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanmagy, Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şeýle hem türkmen halkynyň milli gymmatlyklary bolan Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady hem-de milli Liderimize janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, alyp barýan döwlet işleriniň mydama rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew çykyş edip, 19 — 25-nji aprel aralygynda Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli Aşgabatda geçiriljek baýramçylyk çäreleriniň maksatnamasy barada hasabat berdi.

Baýramçylyk maksatnamasy “Türkmen bedewi we dünýäniň seýisçilik sungaty” atly XIII halkara ylmy maslahaty, dürli baýramçylyk at çapyşyklaryny öz içine alýar. Şeýle hem baýramçylyk çäreleriniň hatarynda “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” we “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşikleriň jemleýji tapgyrlary, ahalteke bedewleriniň gözelligini hem-de türkmen alabaýlarynyň keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça bäsleşigiň ýeňijilerine baýraklary gowşurmak dabarasy bar. Şeýle hem Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasy bolar, milli mirasy wagyz etmäge ýardam edýän beýleki çäreler geçiriler.

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň garamagyndaky “Goýumly oýunlar, hyzmatlar we üpjünçilik” döwlet kärhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, ony “Altyn bedew” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine bellenen tertipde öwürmek baradaky Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berilýär. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady dakmak barada Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň kararyny yglan edýär.

Resminamada bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen, türkmen halkynyň milli buýsanjyna, gözelligiň ajaýyp nusgasyna öwrülen behişdi bedewlerimiziň dünýädäki at-abraýyny belende götermek babatda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň halkymyzyň çapyksuwarlyk, seýisçilik sungatyny belende galdyrmakda hem-de ahalteke atlarynyň nesil arassalygyny gowulandyrmakda, syna owadanlygyny kämilleşdirmekde we baş sanyny artdyrmakda, bu babatda halkara hyzmatdaşlygy giňden ýola goýmakda, ösüp gelýän ýaş nesillerimizde atçylyk sungatyna bolan höwesi döretmekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary ýurdumyzyň çäklerinden daşarda hem ykrar edilendir. Şonuň netijesinde, biziň bedewlerimiz we çapyksuwarlarymyz daşary ýurtlarda geçirilýän iri gözden geçirilişleriň, abraýly atly sport ýaryşlarynyň hem-de at çapyşyklarynyň ýeňijileri bolýarlar.

Ajaýyp çapyksuwar hem-de atçylyk sungatyny oňat bilýän milli Liderimiz türkmen halkynyň ady rowaýata öwrülen bedewlerine ideg etmegiň, olary seýislemegiň inçe tilsimlerini, usullaryny, gadymdan gelýän ýol-ýörelgelerini öz toplan tejribesi bilen baýlaşdyrýar.

Halkymyzyň ýelden ýüwrük bedewleriniň şan-şöhratyny dikeltmekde, dünýä ýaýmakda, atly sporty we atçylyk pudagyny ösdürmekde, ahalteke atlarynyň tohumçylyk işini, olaryň syna owadanlygyny kämilleşdirmekde, ösüp gelýän ýaş nesillerimizde atçylyk sungatyna bolan höwesi döretmekde, atlary seýislemekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary, şeýle hem «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň towakganamasy we giň halk köpçüliginiň isleg-arzuwlary göz öňünde tutulyp, milli Liderimize Türkmenistanyň «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady dakyldy.

Soňra foruma gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda milli Liderimize ýokary sylag gowşurylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzalaryna ýüzlenip, öz işine berlen ýokary baha üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz mejlisi dowam edip, ýokarda beýan edilen işleri mundan beýläk-de dowam etdirmek we kämilleşdirmek, bu işlere ýaşlarymyzy işjeň çekmek maksady bilen, şeýle hem döwlet işleriniň köpdügini nazarda tutup, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine başga bir mynasyp ýolbaşçyny saýlamak barada karara gelendigini aýtdy.

Milli Liderimiz bu babatda öz pikirlerini aýtmagy ýygnananlara teklip edip, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzasy, Türkmenistanyň halk atşynasy Pygy Baýramdurdyýewe söz berdi. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy ähli atşynaslaryň adyndan «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly adyň dakylmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Çykyş eden Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine Serdar Berdimuhamedowy saýlamak baradaky teklibi hödürläp, ony köpýyllyk tejribesi, ýokary guramaçylyk ukyby bolan ýolbaşçy hökmünde häsiýetlendirdi.

Soňra «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň seýsi, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy Derýamyrat Saparow çykyş etdi. Ol pudagyň işgärleriniň adyndan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlap, Gahryman Arkadagymyza türkmeniň atşynaslyk we itşynaslyk sungatyny ösdürmäge, olary tutuş dünýäde wagyz etmäge berýän ägirt uly ünsi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

D.Saparow hormatly Prezidentimize Serdar Berdimuhamedowy Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň ýolbaşçysy wezipesine bellemek baradaky teklibi goldamak hakyndaky haýyş bilen ýüzlenip, döwlet Baştutanymyza berk jan saglygyny, uzak ömür we ägirt uly işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.

Öz nobatynda, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy Suhandurdy Kuljanow çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen bir hatarda, atçylyk pudagynda hem ýokary netijeleriň gazanylýandygyny aýtdy.

Foruma gatnaşyjy Serdar Berdimuhamedowy Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine saýlamak baradaky teklibini goldaýandygyny aýtdy. Pursatdan peýdalanyp, S.Kuljanow döwlet Baştutanymyzy Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden mähirli gutlady we milli Liderimize berk jan saglygyny, uzak ömür, il-ýurt bähbitli beýik işlerinde uly rowaçlyklary arzuw etdi.

Göni ses bermek arkaly, şol sanda sanly ulgam boýunça Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň ýurdumyzdaky we daşary ýurtly agzalary şu assosiasiýanyň Prezidentligine Serdar Berdimuhamedowy biragyzdan saýladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow S.Berdimuhamedowy assosiasiýanyň ýolbaşçysy wezipesine saýlanylmagy bilen gutlap, oňa ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça alyp barjak işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

S.Berdimuhamedow foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, bildirilen ynam üçin hoşallyk bildirdi hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek baradaky garaýyşlaryny, onuň maksatlary we meýilnamalary barada aýtdy. Hormatly Prezidentimiziň ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmegiň, halk seçgiçiliginiň usullaryny hem-de dünýä ylmynyň häzirki gazananlaryny ulanmak boýunça öňde goýan wezipeleri bilen baglylykda, milli atşynaslyk mekdebiniň iň gowy däplerini aýawly saklamagyň we baýlaşdyrmagyň möhüm wezipeleriň hatarynda durýandygy aýratyn nygtaldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň birinji bölümini jemläp, oňa gatnaşyjylary Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady we hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, türkmen bedewleriniň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda alyp barýan tutumly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

* * *

Soňra mejlisiň işi Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze saýlanan Prezidenti S.Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde dowam etdi.

Assosiasiýanyň ýolbaşçysy ýygnananlaryň öňünde çykyş edip, milli Liderimiziň yzygiderli tagallalary bilen ýurdumyzda ahalteke bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny has-da artdyrmak boýunça işleriň giňden alnyp barylýandygyny nygtady.

Biziň günlerimizde hem ahalteke atlaryna dünýä atşynaslygynyň ösmeginde-de aýratyn orun degişlidir. 2010-njy ýylda döredilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasy türkmen bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmakda uly işleri alyp bardy. Dünýäniň ençeme ýurtlarynda ýaşaýan türkmen bedewleriniň muşdaklary bu halkara assosiasiýanyň agzalary bolup durýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda türkmen bedewleriniň arassa ganlylygyny saklamak ugrunda hem uly işler alnyp barylýar, şol sanda seçgiçilik işlerine aýratyn orun berilýär. Bu işler milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, ylmy esasda alnyp barylýar.

Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyzyň tagallalary bilen, ýurdumyzda atçylyk pudagyny ösdürmek maksady bilen, ençeme toplumlaryň, şol sanda atçylyk-sport toplumlarynyň gurlandygy bellenildi. Şol desgalaryň binýadynda ahalteke atlarynyň dürli ugurlar boýunça bäsleşiklerini geçirmek üçin hem ähli amatly şertler döredildi. Şonuň ýaly-da, şeýle binalary gurmak işleri dowam edýär.

S.Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işiniň atşynaslygyň we atly sportuň iri halkara merkezi hökmünde Türkmenistanyň ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam edýändigini nygtap, bu ugurdaky halkara hyzmatdaşlyk tejribesiniň täze pikirler we başlangyçlar görnüşinde goşmaça itergä mynasyp boljakdygyna ynam bildirdi.

Mejlisiň gün tertibine laýyklykda, foruma gatnaşyjylaryň garamagyna birnäçe guramaçylyk meseleleri hödürlenildi.

Assosiasiýanyň wise-prezidenti wezipesine Annageldi Ýazmyradow tassyklanyldy. Ol Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygynyň orunbasary hem bolup durýar.

Mundan başga-da, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze dolandyryş müdiriýetiniň hem-de derňew toparynyň agzalary saýlanyldy.

Soňra mejlisiň dowamynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzasy, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň «Garagum ahalteke» atçylyk hojalygynyň başlygy Jessika Elizabet Eýl Keýt sanly ulgam arkaly çykyş edip, S.Berdimuhamedowy Assosiasiýanyň Prezidenti wezipesine saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de şeýle abraýly foruma gatnaşyp, çykyş etmäge döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirdi.

Hanym Jessika Elizabet Eýl Keýt ahalteke bedewleriniň şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak hem-de baş sanyny artdyrmak üçin diňe bir Türkmenistanda däl, eýsem, daşary ýurtlarda hem uly işleriň geçirilýändigini aýdyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bu babatda ägirt uly tagallalary edýändigi üçin köp sag bolsun aýtdy hem-de bu ugurda amala aşyrylýan işlere geljekde hem saldamly goşant goşjakdygyna we tutanýerli zähmet çekjekdigine ynandyrdy.

Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň nobatdaky mejlisini 2022-nji ýylyň aprel aýynda Aşgabatda geçirmek bellenildi we degişli çözgüde gol çekildi.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlary, şol sanda senagat pudagy diwersifikasiýalaşdyrylyp ösdürilýär. Ýurtda senagat önümçiligini kämilleşdirmek, azyk bolçulygyny döretmek, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek, hususy telekeçilere amatly mümkinçilikleri döretmek babatda möhüm çäreler durmuşa geçirilýär. Kärhanalaryň maýa goýum işini goldamaga niýetlenen kanunçylygy kämilleşdirmek, hususy telekeçiligi ösdürmegiň pudaklaýyn ugurlarynyň gerimini giňeltmek möhüm wezipeleriň hatarynda durýar. Bu bolsa milli ykdysadyýetiň senagat pudagyna has köp möçberde maýa goýumlaryny çekmäge we durmuş maksatnamalaryny amala aşyrmaga gönükdirilýän serişdeleriň möçberlerini has-da artdyrmaga mümkinçilik döredýär.

Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlary bilen işlenilip taýýarlanan we üstünlikli amala aşyrylýan Maksatnamalarymyz ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine, ilkinji nobatda-da, senagat taýdan düýpli özgerişliklere badalga berdi. Senagatlaşma syýasatynyň baş maksady ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply, ylmyň we tehnikanyň iň täze gazananlaryny özünde jemleýän senagat kärhanalaryny döretmekden ybaratdyr. Şonuň üçin ýurdumyzyň dürli künjeklerinde himiýa, nebithimiýa, elektrik energetika we gurluşyk materiallary senagatynyň iri kärhanalary gurlup, olaryň onlarçasy hususy eýeçilige berildi.

Ýurtda senagat pudagynyň önümleriniň möçberi ýylsaýyn artýar. 2019-njy ýylda ähli hojalyk subýektlerini we resmi däl bölegi hasaba almak bilen, pudagyň önüm öndürmek meýilnamasy 2016-njy ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 112 göterim, 2018-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende bolsa 106 göterimden gowrak ýerine ýetirildi.

2020-nji ýyl senagat önümçiliginde önüm öndürmegiň, işleri we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 128,3 göterime barabar boldy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda dokma senagatyny ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylda Mary welaýatynyň Türkmengala, Sakarçäge pagta egriji kärhanalarynda döwrebap enjamlar ornaşdyryldy. Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň giňden bellenilýän ýylynda bolsa Tagtabazar pagta egriji kärhanasynda döwrebaplaşdyryş işlerini geçirmek, Daşogzuň «Serdar» pagta egriji fabriginde hem-de Baýramaly dokma toplumynda täze önümçilikleri döretmek we kuwwatlyklary artdyrmak boýunça işleri durmuşa geçirmek göz öňünde tutulýar.

Dokma senagaty pudagynyň önümçilik binýady hem döwrebap ýagdaýa getirilýär. Ýokary tehnologiýaly kärhanalaryň döredilmegine uly möçberde maýa goýumlary gönükdirilýär. Şonuň netijesinde, içerki we daşarky bazarlara dürli görnüşli önümleri çykarmak işleri ýola goýulýar.

Şeýle hem ýurdumyzda önümçilik kärhanalarynyň kuwwatlyklaryny netijeli ulanmak arkaly ýokary hilli azyk önümlerini öndürmek, olary talabalaýyk saklamak hem-de bu önümler bilen içerki sarp edijilerimizi üpjün etmek boýunça zerur işler geçirilýär. Oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän önümçilikler, gara mallaryň we guşçulyk toplumlary, ýyladyşhanalar, azyk önümlerini uzak möhletleýin saklaýan sowadyjy ammarlar gurulýar.

Milli Liderimiziň: «Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny ösdürmek, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar» diýip, belläp geçişi ýaly, ykdysadyýetde badalga berilýän tutumlar raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak, ata Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmek baradaky maksatdan ugur alýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýan işleriň çäklerinde ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiliklerini artdyrmak bilen, pudaklaryň sazlaşykly ösüşini gazanmak şol işleriň özenini düzýär. Öndürilýän önümleriň, harytlaryň möçberini ýokarlandyrmak, olaryň halkara hil derejesinde bolmagyny üpjün etmek aýratyn üns merkezinde saklanylýar.

Milli Liderimiziň başlangyçlary bilen «Türkmenistanyň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin daşary ykdysady işiniň ösüşiniň Maksatnamasyna» laýyklykda maýa goýumlaryny çekmek, eksport ugurly hem-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri höweslendirmek, ýurtda oňaýly işewür ýagdaýy döretmek, Türkmenistanyň halkara karz derejesini kesgitlemek boýunça toplumlaýyn çäreler yzygiderli alnyp barylýar.

Milli önüm öndürijilere berilýän goldawyň netijesinde halkyň isleglerini kanagatlandyrýan ýokary hilli önümleriň we hyzmatlaryň sany yzygiderli artdyrylýar. Bu bolsa öz gezeginde ilatyň girdejilerini we durmuş taýdan üpjünçiligini ýokarlandyrmaga, import edilýän harytlaryň ýerli önümler bilen öwezini çalyşmaga we eksport edilýän harytlaryň görnüşlerini köpeltmäge ýardam berýär.

Berkarar ýurdumyzda ylmyň iň soňky gazananlarynyň ykdysadyýete ornaşdyrylmagy, senagatda innowasion ugruň ileri tutulmagy onuň ösüşiniň ygtybarly guralyna öwrüldi. Şunuň bilen baglylykda önümçilik ulgamyna maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmegi bilen, dünýä bazarynda köp isleg bildirilýän önümleri we harytlary öndürýän täze önümçilik kärhanalary gurlup, ulanylmaga berilýär. Muňa mysal hökmünde Türkmenbaşy etrabynyň Garabogaz şäherindäki «Garabogaz-karbamid» zawodyny, Gyýanly şäherçesindäki gazhimiýa toplumyny, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawody görkezmek bolar. Şunuň bilen birlikde medeni-durmuş maksatly desgalaryň, binalaryň hatary hem artýar.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy döwletleriň derejesine ýetirmek, elektron senagatyny ösdürmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek, innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşlige ukyply ykdysadyýeti ösdürmek ýaly wezipeler hem durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryna sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly meseleleri çözmegiň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridigini aýratyn bellemegi onuň ähmiýetiniň uludygyny görkezýär.

Häzirki wagtda milli ykdysadyýetiň pudaklaryny gurluş taýdan üýtgedip guramak, senagatlaşdyrmak, innowasiýalar hem-de hususy telekeçiligiň ornuny ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly uzak möhletli strategik wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, bellenilen sepgitlere ýetmek üçin maliýeleşdirmegiň ýeňillikli şertleri hem döredildi. Bu bolsa öz gezeginde maliýeleşdirmegiň, karzlaşdyrmagyň möçberiniň artmagyny, şol sanda eýeçiligiň döwlete dahylsyz görnüşi bolan karz alyjy kärhanalaryň sanynyň köpelmegini üpjün etdi. Karz alyjylaryň, goýumçylaryň bähbitleriniň goralmagyny üpjün etmek, bank ulgamynyň, ilatyň we guramalaryň pul serişdelerini jemlemek boýunça işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, şol serişdeleri karzlara hem-de maýa goýumlara öwürmek, edilýän hyzmatlary giňeltmek, hyzmatlaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmak we ykdysadyýetiň ösüşine ýardam etmek ýurdumyzyň bank ulgamynyň ileri tutulýan wezipeler bolup durýar.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň halkara derejesindäki abraýyny has-da belende galdyrmak, halkymyzyň asuda, abadan, bolelin we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ugrunda ýadawsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun! Il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli tutumly işleri hemişe rowaç alsyn!

Mähriban MUHAMMETGULYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň 1-nji ýyl magistranty.