Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlary, şol sanda senagat pudagy diwersifikasiýalaşdyrylyp ösdürilýär. Ýurtda senagat önümçiligini kämilleşdirmek, azyk bolçulygyny döretmek, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek, hususy telekeçilere amatly mümkinçilikleri döretmek babatda möhüm çäreler durmuşa geçirilýär. Kärhanalaryň maýa goýum işini goldamaga niýetlenen kanunçylygy kämilleşdirmek, hususy telekeçiligi ösdürmegiň pudaklaýyn ugurlarynyň gerimini giňeltmek möhüm wezipeleriň hatarynda durýar. Bu bolsa milli ykdysadyýetiň senagat pudagyna has köp möçberde maýa goýumlaryny çekmäge we durmuş maksatnamalaryny amala aşyrmaga gönükdirilýän serişdeleriň möçberlerini has-da artdyrmaga mümkinçilik döredýär.
Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlary bilen işlenilip taýýarlanan we üstünlikli amala aşyrylýan Maksatnamalarymyz ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine, ilkinji nobatda-da, senagat taýdan düýpli özgerişliklere badalga berdi. Senagatlaşma syýasatynyň baş maksady ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply, ylmyň we tehnikanyň iň täze gazananlaryny özünde jemleýän senagat kärhanalaryny döretmekden ybaratdyr. Şonuň üçin ýurdumyzyň dürli künjeklerinde himiýa, nebithimiýa, elektrik energetika we gurluşyk materiallary senagatynyň iri kärhanalary gurlup, olaryň onlarçasy hususy eýeçilige berildi.
Ýurtda senagat pudagynyň önümleriniň möçberi ýylsaýyn artýar. 2019-njy ýylda ähli hojalyk subýektlerini we resmi däl bölegi hasaba almak bilen, pudagyň önüm öndürmek meýilnamasy 2016-njy ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 112 göterim, 2018-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende bolsa 106 göterimden gowrak ýerine ýetirildi.
2020-nji ýyl senagat önümçiliginde önüm öndürmegiň, işleri we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 128,3 göterime barabar boldy.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda dokma senagatyny ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylda Mary welaýatynyň Türkmengala, Sakarçäge pagta egriji kärhanalarynda döwrebap enjamlar ornaşdyryldy. Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň giňden bellenilýän ýylynda bolsa Tagtabazar pagta egriji kärhanasynda döwrebaplaşdyryş işlerini geçirmek, Daşogzuň «Serdar» pagta egriji fabriginde hem-de Baýramaly dokma toplumynda täze önümçilikleri döretmek we kuwwatlyklary artdyrmak boýunça işleri durmuşa geçirmek göz öňünde tutulýar.
Dokma senagaty pudagynyň önümçilik binýady hem döwrebap ýagdaýa getirilýär. Ýokary tehnologiýaly kärhanalaryň döredilmegine uly möçberde maýa goýumlary gönükdirilýär. Şonuň netijesinde, içerki we daşarky bazarlara dürli görnüşli önümleri çykarmak işleri ýola goýulýar.
Şeýle hem ýurdumyzda önümçilik kärhanalarynyň kuwwatlyklaryny netijeli ulanmak arkaly ýokary hilli azyk önümlerini öndürmek, olary talabalaýyk saklamak hem-de bu önümler bilen içerki sarp edijilerimizi üpjün etmek boýunça zerur işler geçirilýär. Oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän önümçilikler, gara mallaryň we guşçulyk toplumlary, ýyladyşhanalar, azyk önümlerini uzak möhletleýin saklaýan sowadyjy ammarlar gurulýar.
Milli Liderimiziň: «Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny ösdürmek, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar» diýip, belläp geçişi ýaly, ykdysadyýetde badalga berilýän tutumlar raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak, ata Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmek baradaky maksatdan ugur alýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýan işleriň çäklerinde ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiliklerini artdyrmak bilen, pudaklaryň sazlaşykly ösüşini gazanmak şol işleriň özenini düzýär. Öndürilýän önümleriň, harytlaryň möçberini ýokarlandyrmak, olaryň halkara hil derejesinde bolmagyny üpjün etmek aýratyn üns merkezinde saklanylýar.
Milli Liderimiziň başlangyçlary bilen «Türkmenistanyň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin daşary ykdysady işiniň ösüşiniň Maksatnamasyna» laýyklykda maýa goýumlaryny çekmek, eksport ugurly hem-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri höweslendirmek, ýurtda oňaýly işewür ýagdaýy döretmek, Türkmenistanyň halkara karz derejesini kesgitlemek boýunça toplumlaýyn çäreler yzygiderli alnyp barylýar.
Milli önüm öndürijilere berilýän goldawyň netijesinde halkyň isleglerini kanagatlandyrýan ýokary hilli önümleriň we hyzmatlaryň sany yzygiderli artdyrylýar. Bu bolsa öz gezeginde ilatyň girdejilerini we durmuş taýdan üpjünçiligini ýokarlandyrmaga, import edilýän harytlaryň ýerli önümler bilen öwezini çalyşmaga we eksport edilýän harytlaryň görnüşlerini köpeltmäge ýardam berýär.
Berkarar ýurdumyzda ylmyň iň soňky gazananlarynyň ykdysadyýete ornaşdyrylmagy, senagatda innowasion ugruň ileri tutulmagy onuň ösüşiniň ygtybarly guralyna öwrüldi. Şunuň bilen baglylykda önümçilik ulgamyna maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmegi bilen, dünýä bazarynda köp isleg bildirilýän önümleri we harytlary öndürýän täze önümçilik kärhanalary gurlup, ulanylmaga berilýär. Muňa mysal hökmünde Türkmenbaşy etrabynyň Garabogaz şäherindäki «Garabogaz-karbamid» zawodyny, Gyýanly şäherçesindäki gazhimiýa toplumyny, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawody görkezmek bolar. Şunuň bilen birlikde medeni-durmuş maksatly desgalaryň, binalaryň hatary hem artýar.
«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy döwletleriň derejesine ýetirmek, elektron senagatyny ösdürmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek, innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşlige ukyply ykdysadyýeti ösdürmek ýaly wezipeler hem durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryna sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly meseleleri çözmegiň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridigini aýratyn bellemegi onuň ähmiýetiniň uludygyny görkezýär.
Häzirki wagtda milli ykdysadyýetiň pudaklaryny gurluş taýdan üýtgedip guramak, senagatlaşdyrmak, innowasiýalar hem-de hususy telekeçiligiň ornuny ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly uzak möhletli strategik wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, bellenilen sepgitlere ýetmek üçin maliýeleşdirmegiň ýeňillikli şertleri hem döredildi. Bu bolsa öz gezeginde maliýeleşdirmegiň, karzlaşdyrmagyň möçberiniň artmagyny, şol sanda eýeçiligiň döwlete dahylsyz görnüşi bolan karz alyjy kärhanalaryň sanynyň köpelmegini üpjün etdi. Karz alyjylaryň, goýumçylaryň bähbitleriniň goralmagyny üpjün etmek, bank ulgamynyň, ilatyň we guramalaryň pul serişdelerini jemlemek boýunça işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, şol serişdeleri karzlara hem-de maýa goýumlara öwürmek, edilýän hyzmatlary giňeltmek, hyzmatlaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmak we ykdysadyýetiň ösüşine ýardam etmek ýurdumyzyň bank ulgamynyň ileri tutulýan wezipeler bolup durýar.
«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň halkara derejesindäki abraýyny has-da belende galdyrmak, halkymyzyň asuda, abadan, bolelin we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ugrunda ýadawsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun! Il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli tutumly işleri hemişe rowaç alsyn!
Mähriban MUHAMMETGULYÝEWA,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň 1-nji ýyl magistranty.