Häzirki zaman ykdysadyýetiniň innowasion ýol bilen ösüşini şertlendirýän sanly ulgam ýurdumyzyň ähli ministrliklerine, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna yzygiderli ornaşdyrylýar. Sanly ulgam köpugurly özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna, bagtyýar halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da ýokarlandyrylmagyna, iri möçberli maksatnamalaryň işlenip taýýarlanmagyna aýratyn täsirini ýetirýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, häzirki döwürde Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň edaralaryna-da sanly ulgamy ornaşdyrmak, onuň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak işleri üstünlikli alnyp barylýar. Konsepsiýany durmuşa geçirmek işleri tapgyrlaýyn ýerine ýetirilip, onda köpugurly «Bir penjire» ulgamynyň maglumatlary toplaýyş, işleýiş we goraýyş milli maglumat merkeziniň döredilmegi göz öňünde tutuldy. Gulluk tarapyndan milli maglumat merkeziniň ýerine ýetirmeli wezipelerini kämilleşdirmek, gözegçilik etmek, utgaşdyrmak boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar.

Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýylyň 3-nji dekabrynda gol çeken Buýrugy esasynda baglaşylan «Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň arasyndaky «Eksport-import amallary üçin bir penjire» atly 2021 — 2023-nji ýyllara niýetlenen Taslama resminamasynda özara iş gatnaşyklaryny ýeňilleşdirmek we sazlaşdyrmak arkaly «Bir penjire» ulgamynyň netijeli işe girizilmegini üpjün etmek import we eksport amallary amala aşyrylanda, gözegçilige gatnaşýan döwlet gözegçilik edaralarynyň arasyndaky özara işleri berkitmek, gümrük taýdan resmileşdirme işleri amala aşyrylanda, pudagara töwekgelçilik dolandyrylyşyny girizmek bellenildi.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Belent Serkerdebaşymyz 2021-nji ýylyň 12-nji fewralynda «Eksport-import amallary üçin bir penjire» ulgamynyň işini utgaşdyrmak boýunça Pudagara topary döretmek hakynda» Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, bu toparyň düzümi, Düzgünnamasy tassyklanyldy hem-de Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy «Eksport-import amallary üçin bir penjire» ulgamynyň işini utgaşdyrmak boýunça ygtyýarly edara diýlip kesgitlenildi. Munuň özi milli ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda sanly ulgamy giňden ornaşdyrmak arkaly, ýokary tehnologiýaly we bäsdeşlige ukyply döwrebap ykdysadyýeti ösdürmekde aýratyn möhümdir.

«Bir penjire» ulgamynyň wezipeleýin artykmaçlygy gyzyklanma bildirýän ähli döwlet edaralarynyň ýerine ýetirýän eksport-import amallary bilen baglanyşykly işleriň amatly we awtomatlaşdyrylan görnüşini üpjün etmek, pudagara dolandyrylyşyň ygtybarly mümkinçiliklerinde eksportdyr import üçin elektron ygtyýarnamalary, şahadatnamalary we rugsat berýän resminamalary almak üçin elektron arzalary bermek, ýygyndylary elektron usulda tölemek, olara doly gözegçiligi amala aşyrmak, kadalaşdyryjy we habar berýän maglumatlaryňdyr elektron resminamalaryň bitewi merkezleşdirilen maglumatlar binýadyny döretmek, elektron girişiň «Bir penjire» portalyny döretmek, «ASYCUDA World» bilen «Bir penjiräniň» aýry düzüm bölekleriniň, elektron resminamalar bilen elektron gümrük deklarasiýalarynyň özara baglanyşygyny üpjün etmekden ybaratdyr.

Döwlet gümrük gullugyna «Bir penjire» ulgamynyň ornaşdyrylmagy halkara söwda, eksporty höweslendirmek, ilatyň saglygyny, şeýle hem daşky gurşawy goramak, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek ýaly ileri tutulýan ugurlarda «Eksport-import amallary üçin bir penjire» ulgamlarynyň birnäçesiniň ýola goýulmagyna ýardam berer.

Häzirki döwürde Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta geçelgelerinde ýollary birleşdirýän yklymyň möhüm ulag merkezleri döredilýär. Ýurdumyzda kämil infrastrukturaly üstaşyr ulag geçelgeleri kemala getirilýär. Üstaşyr mümkinçilikleriň netijeli peýdalanylmagynda, halkara söwdany ösdürmek üçin oňyn şertleriň döredilmeginde «Bir penjire» ulgamy möhüm ähmiýete eýedir. Ol pudagara hyzmatdaşlygyň hem-de dessin maglumat alyşmagyň döwrebap görnüşleriniň elýeterli bolmagynda amatly şertleri döredýär. Özara hyzmatdaşlygyň çäklerinde uzak aralykdan maglumatlary geçirmek, olara gözegçiligi ýola goýmak, gümrük resmileşdirmesi üçin zerur resminamalaryň sanyny azaltmak, ýerine ýetiriji ýa-da beýleki edaranyň çözgüdiniň netijelerini ylalaşmak we beýleki hyzmatlary bir ýerde jemlemek, harytlaryň eksportdyr import edilmegi bilen baglylykda, ähli tölegleri elektron görnüşde tölemek ulgamyň häsiýetli aýratynlyklarydyr.

«ASYCUDA World» utgaşdyrylan gümrük maglumatlar ulgamy «Bir penjiräniň» ýurdumyzda giňden ornaşdyrylmagynda amatly şertleri döretmek bilen, oňa binýat bolup hyzmat edýär. Mälim bolşy ýaly, 2018-nji ýylyň 25-nji iýunynda ulgamyň işini ugrukdyrmak maksadyndan ugur alnyp, Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş Maksatnamasynyň arasynda bilelikdäki taslama resminama, şeýle hem 2019-njy ýylyň 27-nji noýabrynda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin innowasiýalary höweslendirmek we gümrük amallaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça bilelikdäki hyzmatdaşlyk barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi. «ASYCUDA World» utgaşdyrylan gümrük maglumatlar ulgamy häzirki wagtda gümrük edaralarynda doly işe girizilip, onuň kömegi bilen gümrük resmileşdirme işleri elektron görnüşde amala aşyrylýar.

Döwlet gümrük gullugynyň alyp barýan işini döwrebaplaşdyrmakda bimöçber goldaw-hemaýatlary berýän hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň jany sag, ömri uzak, belent maksatlary hemişe rowaç bolsun!

Şöhrat MÜLKIÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň Aşgabat şäher gümrükhanasynyň harby gullukçysy, maýor.

Türkmenistanda Bütindünýä saglyk güni bellenildi

Aşgabat, 7-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanda, asylly däbe görä, Bütindünýä saglyk güni bellenildi. Milli senenamamyzda orun alan bu halkara çärä bagyşlanyp, köpçülikleýin welosipedli ýöriş geçirildi. Oňa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Milli Liderimiziň ýadawsyz aladasy bilen Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu sene ýurdumyzda täze mana eýe bolup, sagdyn hem-de işjeň durmuş ýörelgesiniň töwereginde müňlerçe adamy birleşdirdi.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, saglyk diňe bir adam üçin däl, eýsem, tutuş jemgyýetimiz üçin hem bahasyna ýetip bolmajak gymmatlykdyr. Çünki saglyk güýç-kuwwatyň, zähmet hem-de döredijilik işjeňliginiň, doly bahaly we abadan durmuşyň çeşmesidir. Şonuň üçin hem bu ugur Türkmenistanyň durmuş maksatly döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyzda “Saglyk” Döwlet maksatnamasy, beýleki ugurdaş maksatnamalar durmuşa geçirilýär, lukmançylyk we sport desgalary bilen birlikde, degişli düzümleri kemala getirmek boýunça iri taslamalar amala aşyrylýar. Milli Liderimiziň aýratyn tagallalary netijesinde, Aşgabatda hem-de sebitlerde sporty ösdürmäge uly üns berilýär, munuň üçin ähli zerur şertler döredildi.

Döwrebap enjamlaşdyrylan sport zallarynyň we meýdançalarynyň, suwda ýüzülýän howuzlaryň orta we ýokary okuw mekdeplerinde okaýanlaryň, mekdebe çenli ýaşly çagalar edaralarynda terbiýelenýänleriň hyzmatyndadygyny bellemek gerek.

Netijede, köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport hereketi Türkmenistanda giň gerime we uzak möhletleýin umumymilli maksatnama häsiýetine eýe boldy. Ýokary görkezijili sportuň ösüşi hem bu gün täze badalga aldy.

Aşgabatda bina edilen Olimpiýa şäherçesi munuň aýdyň mysalydyr. Bu ýerde 2017-nji ýylda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary, 2018-nji ýylda bolsa Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty üstünlikli geçirildi. Şu ýyl hem bu köpugurly toplumda abraýly halkara ýaryşlar guralar.

Bularyň ählisi Bitarap Watanymyzyň dünýäniň sport giňişligindäki abraýyny pugtalandyrmaga, türgenlerimiziň ussatlyklaryny kämilleşdirmäge hem-de täze ýeňişlere ýetmäge höweslerini artdyrmaga we sportuň dürli görnüşlerini wagyz etmäge, türkmenistanlylary, ilkinji nobatda bolsa, ýaşlary şolar bilen yzygiderli meşgullanmaga giňden çekmäge ýardam edýär.

Saglyk ýoly hem bu ugurda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň özboluşly nyşany bolup durýar. Köpetdagyň gözel gerişlerinden çekilen bu täsin ýoda aşgabatlylaryň hem-de paýtagtymyzyň myhmanlarynyň işjeň dynç alýan söýgüli ýerine öwrüldi. Muňa paýtagtymyzyň günorta böleginde baş şäherimiziň we onuň daş-töwereginiň tebigat gözelligini gorap saklamak boýunça geçirilýän çäreleriň netijesinde kemala gelen hoştap howaly tebigat hem gönüden-göni täsir edýär.

Ine, şu gün hem bu ýerde Bütindünýä saglyk güni mynasybetli däp bolan köpçülikleýin welosipedli ýörişe badalga berildi. Ir bilen Saglyk ýolunyň başlanýan ýerinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, Mejlisiň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, paýtagtymyzyň häkimliginiň, jemgyýetçilik guramalarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary, ýaşlar ýygnandylar. Hemmeler döwlet Baştutanymyzy uly ruhubelentlik bilen garşyladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlara ýüzlenip, hemmeleri «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda bellenýän halkara baýram — Bütindünýä saglyk güni bilen tüýs ýürekden gutlady. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, bu ajaýyp baýram dostlugyň, parahatçylygyň hem-de sportuň belent däplerini dabaralandyrýar. Şoňa görä-de, bu baýram jemgyýetimiziň agzybirligini we jebisligini has-da berkidýän möhüm waka hökmünde milli senenamamyzda aýratyn orun tutýar. Şonuň üçin hem biz dünýä bileleşigi bilen birlikde eziz Diýarymyzda bu halkara baýramy ýokary ruhubelentlikde belleýäris.

Milli Liderimiz Bütindünýä saglyk gününiň şanyna bagyşlanyp geçirilýän köpçülikleýin bedenterbiýe-sport çäreleriniň Garaşsyz döwletimiziň sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurdy hökmünde abraýyny dünýä giňden ýaýýandygyny belledi. Berkarar döwletimiziň durmuş-ykdysady kuwwaty, halkymyzyň ruhy galkynyşy we abadançylygy, jemgyýetimiziň sagdynlygy nesillerimiziň beden we ruhy taýdan sazlaşykly ösüşi bilen berk baglydyr.

Şoňa görä-de, biz köpçülikleýin bedenterbiýäni, olimpiýa hereketini, umuman, sporty ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýäris, beden we ruhy taýdan sagdyn nesilleri terbiýeläp ýetişdirmek ýaly halkymyzyň gadymy däplerini mynasyp dowam edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Ýurdumyzda iri sport hem-de atçylyk sport toplumlarynyň, stadionlaryň, sport mekdepleriniň, Olimpiýa şäherçesiniň gurlup, döwrebap sport düzümleriniň döredilmegi muny aýdyň tassyklaýar. Dünýä ölçeglerine laýyk gelýän öňdebaryjy sport ulgamy bolsa bu ugurda bize uly ösüşleri gazanmaga mümkinçilik berýär.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Garaşsyz döwletimiziň sport senenamasyna ajaýyp wakalaryň ençemesi ýazyldy. Türkmenistan dünýä we sebit derejesindäki iri halkara ýaryşlaryň geçirilýän merkezine öwrüldi. Eziz Watanymyzyň bu ugurdakу üstünlikleri abraýly halkara guramalar tarapyndan ykrar edilýär.

Halkara Olimpiýa komitetiniň, Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň agzasy bolan ýurdumyz dünýäde olimpiýa hereketini ösdürmäge hem mynasyp goşant goşýar. Şu ýyl paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesinde Welosiped sportunyň trek görnüşi boýunça dünýä çempionaty, şeýle hem tennis boýunça Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň tapgyry guralar. Şu günler bu iri ýaryşlara gowy taýýarlyk görmek, hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmak boýunça halkara sport guramalary bilen bilelikde toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Bu işleriň ählisi sagdynlygyň we bagtyýarlygyň mekany bolan Bitarap döwletimiziň dünýädäki at-abraýyny has-da ýokarlandyrýar. Garaşsyz Watanymyzda baş baýlygymyz bolan ynsan saglygyna uly üns berilýändigini bütin dünýä äşgär edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sport çäresine gatnaşyjylaryň ählisini Bütindünýä saglyk güni bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, hemmelere berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, eziz Watanymyzyň abraý-mertebesini has-da artdyrmak ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz köpçülikleýin welosipedli ýörişe badalga berdi. Milli Liderimiziň göreldesine eýerip, ýörişe gatnaşyjylar Saglyk ýolundan uzap gidýän Arçabil hem-de Bitarap Türkmenistan şaýollarynyň ugry boýunça agzybirlik bilen herekete başladylar.

Aprel aýynyň güneşli, ýakymly säheri, arassa salkyn howa, dünýäniň owadan hem-de ýaşamak üçin oňaýly şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilen Aşgabadyň täzelenen keşbini eliň aýasynda ýaly görkezýän ýaşyl begrese bezenen dag etekleriniň gözel görnüşi ruhuňy belende göterýär. Köpçülikleýin welosipedli ýörişiň geçýän ýolunyň ugrunda döredijilik toparlarynyň çykyşlary boldy.

Mähriban Watanymyzy, döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen ýurdumyzyň we halkymyzyň abadançylygyna gönükdirilen oňyn özgertmeleri, sporty, Aziýanyň merjen şäheri — ak mermerli Aşgabadyň gözelligini wasp edýän aýdym-sazly çykyşlar bu çärä baýramçylyk öwüşginini çaýdy we oňa gatnaşyjylaryň ruhuny belende göterdi.

Döwlet Baştutanymyz hemişe bolşy ýaly, welosipedli ýörişiň barşynda birkemsiz beden taýýarlygyny görkezdi. Hormatly Prezidentimiz işiniň örän köpdügine garamazdan, bedenterbiýe hem-de sport bilen meşgullanmaga elmydama wagt tapýar, munuň adamyň saglygyna hem-de ruhubelentligine oňyn täsir etmekde, bedeniň kesellere garşy göreşmek ukybyny berkitmekde, zähmetsöýerlik, maksadaokgunlylyk, tutanýerlilik, özüňe erk etmek ýaly häsiýetleri terbiýelemekde eýeleýän artykmaçlyklaryny şahsy göreldesi arkaly subut edýär.

Welosiped sportunyň ýurdumyzda uzak taryha hem-de däplere eýedigini bellemek gerek. Mälim bolşy ýaly, Aşgabatda welosipedçileriň ilkinji jemgyýeti 1894-nji ýylda, ýagny 127 ýyl mundan ozal döredildi. Şondan bir ýyldan soň bolsa ilkinji ýaryşlar geçirilip, Türkmenistanda sportuň bu görnüşini ösdürmäge badalga berildi. Milli Liderimiziň öňdebaryjy sport syýasatynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, bu gün welosiped sporty türkmenistanlylaryň arasynda barha uly meşhurlyga eýe bolýar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, welosiped sporty bilen meşgullanmak hem-de welosipedli gezelençler saglyk üçin peýdalydyr, mundan başga-da, tebigatyň gözelligini synlap, lezzet almaga mümkinçilik berýär. Säher bilen arassa howada geçirilen wagt ylhamyňy joşdurýar, tutuş günüň dowamynda keýpiçaglyk, ruhubelentlik berýär.

Welosipedli gezelençler dünýäde uly jemgyýetçilik ähmiýetli çäreleriň biridir, şeýle çäreler dürli durmuş, sport hem-de ekologiýa taslamalaryny hem-de başlangyçlary goldamak maksady bilen geçirilýär.

Şunuň ýaly möhüm ähmiýetli çärelere milli Liderimiziň hut özüniň gatnaşmagy şular ýaly wakalaryň örän möhümdigine güwä geçmek bilen çäklenmän, ynsan saglygy, halkymyzyň durmuş we abadançylyk derejesiniň ýokarlandyrylmagy bilen baglanyşykly ähli taslamalaryň derejesini kesgitleýär, şolaryň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygynyň tassyknamasy bolup hyzmat edýär.

2018-nji ýylda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 3-nji iýuny Bütindünýä welosiped güni diýip yglan etmek hakynda Kararnamany kabul etmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport hereketini işjeňleşdirmek we goldamak, milli hem-de ählumumy derejede jemgyýetiň ýokary ekologiýa medeniýetini kemala getirmek ugrunda edýän yzygiderli tagallalarynyň halkara bileleşik tarapyndan giňden ykrar edilendiginiň subutnamasydyr.

Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça tassyklanylan bu ajaýyp sene raýdaşlyk we ynanyşmak, sagdynlyk hem-de hoşniýetli erk-isleg ýaly gymmatlyklaryň ähmiýetini alamatlandyrýar, sportuň parahatçylygyň hem-de dostlugyň ilçisi hökmündäki mümkinçiliklerini giňeldýär. Bu senäniň şanyna geçen ýyl Aşgabatda “Welosiped” binasy açyldy, onuň ýerleşen ýeri ýurdumyzyň baş şäheriniň ýene-de bir ajaýyp künjegine öwrüldi.

Paýtagtymyzyň ajaýyp binalarynyň biri bolan “Älem” medeni-dynç alyş merkeziniň ýanynda köpçülikleýin welosipedli ýörişe gatnaşyjylara “Döwletliler köşgünde” terbiýelenilýänler hem goşuldy. Bu binanyň dünýäde şeýle desgalaryň iň ulusy hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilendigini bellemek gerek.

Ýakynda döwlet Baştutanymyzyň Kararyna laýyklykda, Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Türkmenistanyň Mejlisiniň karary bilen bu gazna Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy. Milli Liderimiziň gol çeken resminamasynyň esasynda haýyr-sahawat gaznasynyň milli hem-de daşary ýurt pulunda degişli bank hasaplary açyldy.

Munuň özi sagdynlygyň, ruhubelentligiň we bagtyýar çagalygyň ýurdy hökmünde ykrar edilen Watanymyzda ösüp barýan ýaş nesilleriň sazlaşykly ösüşine, ýaşlaryň öz ukyplaryny we zehinlerini açyp görkezmekleri üçin zerur mümkinçilikleriň üpjün edilmegine, howandarlyga mätäç çagalara döwlet tarapyndan goldaw berilmegine möhüm ähmiýet berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Halkymyzyň gadymdan gelýän asylly däplerine laýyklykda, milli Liderimiz ýokarda agzalan gaznanyň hasabyna özüniň aýlyk zähmet hakynyň ýarysyny geçirdi.

Häzirki wagtda parasatly ýörelgeler hem-de ýagşy dessurlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynda mynasyp dowam etdirilýär. Ýaş nesiller hakyndaky alada şol syýasatyň esasy ugurlarynyň biridir.

Soňky ýyllarda işjeň syýasy, işewür, medeni we jemgyýetçilik durmuşynyň jemlenen ýeri bolan Aşgabat eziz Diýarymyzyň baş şäheri diýen belent derejesine laýyklykda, dünýä sportunyň iri merkezine hem öwrüldi.

Tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, paýtagtymyzda hem milli Liderimiziň başyny başlan täzeçil şähergurluşyk strategiýasy netijesinde, ýokary halkara ölçeglere laýyk derejede enjamlaşdyrylan sport we atçylyk sport toplumlary, döwrebap awtodromlar, ýöriteleşdirilen sport mekdepleri yzygiderli guruldy, şolar dünýäniň täze çempionlaryny terbiýelemäge hem-de Olimpiýa ätiýaçlygynyň kemala getirilmegine ýardam berýär.

Gözlerimiziň alnynda Aşgabatda kuwwatly döwrebap düzüm kemala getirilip, sportuň dürli görnüşleri, şol sanda biziň yssy howa şertlerimizde adaty bolmadyk görnüşleri — hokkeý we figuralaýyn typmak bilen meşgullanmak üçin hemme zerur şertler döredildi. Türkmenistanlylar sportuň bu görnüşlerini hyjuw we höwes bilen özleşdirýärler.

Has uly sport desgalarynyň hataryny örän gysga möhletiň içinde iri ugurdaş desgalar artdyrdy, şolaryň häzire çenli sebitde deňi-taýy ýokdur.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çuňňur oýlanyşykly durmuş ugurly syýasaty netijesinde bu günki gün sagdynlygyň we ruhubelentligiň mynasyp ykrar edilen ýeri — Türkmenistanda bedenterbiýä we sporta eýerýänleriň sany örän köpdür.

Şahsy göreldesi ösüp gelýän nesli sazlaşykly terbiýelemek işinde örän uly orun eýeleýän milli Liderimiziň baştutanlygynda birnäçe ýyl bäri jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini pugtalandyrmak, köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini we ýokary netijeli sporty wagyz etmek we elbetde, Türkmenistany halkara derejesindäki iri sport döwleti hökmünde berkarar etmek boýunça uly işler alnyp barylýar. Bu möhüm işe ýurdumyz belent ynsanperwerlik ýörelgelerini utgaşdyrýar. Bu bolsa Durnukly ösüş maksatlarynyň amala aşyrylmagy bilen birlikde, olimpiýa hereketiniň maksatlaryna eýerilmegine gönüden-göni bagly bolup, özünde adamlaryň mümkinçiligini has doly açmaga gönükdirilen belent ynsanperwer mazmuny jemleýär.

Häzirki wagtda sport halkara hyzmatdaşlygyň möhüm düzüm bölegi, ussatlygy bilen olimpiýa hereketiniň belent maksatlaryny tassyklaýan türgenler bolsa parahatçylygyň ilçileri hasaplanylýar.

Hut şoňa görä-de, halkara derejeli ökde türkmen türgenlerini, ussat tälimçileri we beýleki ugurdaş hünärmenleri taýýarlamak şu ýylyň ýanwar aýynda döwlet Baştutanymyz tarapyndan tassyklanylan «2021 — 2025-nji ýyllarda Türkmenistanda bedenterbiýäni we sporty goldamagyň hem-de ösdürmegiň Maksatnamasynyň» beýleki döwlet maksatnamalarynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi.

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzda sport ulgamynyň kuwwatyny artdyrmak boýunça giň gerimli işler doly güýjünde alnyp barylýar.

Ine, 2012-nji ýylda paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesiniň ýanynda bina edilen Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň hem-de Ýaş olimpiýaçylary taýýarlaýyş mekdebiniň täze binalary Aşgabadyň gaýtalanmajak binagärlik keşbine sazlaşykly utgaşdy. Bu binalar türkmen sportunyň derejesini täze belentlige çykarmaga, Watanymyzyň sport abraýyny has-da artdyrmak işine mynasyp goşant goşjak ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga niýetlenen bilim ojaklarydyr. Şol ýyl hem Sport we ýaşlar syýasaty ministrligi döredildi.

2020-nji ýylda bu ministrligiň täze dolandyryş binasy, şeýle hem Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň Sportuň olimpiýa görnüşleri fakultetiniň binasynyň açylyş dabaralary boldy. Şolarda Olimpiýa we Aziýa oýunlaryna, beýleki iri halkara ýaryşlara türgenleri taýýarlamak işleri ýokary derejede alnyp barylýar.

Umuman, bularyň ählisi Halkara Olimpiýa komitetiniň talaplaryna kybap gelýän milli sport ulgamynyň döredilendigini aýtmaga mümkinçilik berýär.

...Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygyndaky welosipedli ýörişe gatnaşyjylaryň topary paýtagtymyzyň ajaýyp şaýollary boýunça hereketini dowam etdi.

Giň şaýollar, olaryň ugrunda peýda bolan belent ak mermerli binalar, özboluşly bezegli çüwdürim toplumlary, abadanlaşdyrylan seýilgähler hem-de ýaşyl zolaklar, köpöwüşginli gülzarlyklar kalbyňy joşdurýar, olar şu ýyl özüniň 140 ýyllyk şanly senesini belleýän Aşgabadyň keşbine aýratyn öwüşgin çaýýar.

Bu sene hem-de döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli paýtagtymyzyň binagärlik toplumlarynyň üstüni ýetirjek ýene-de birnäçe täze desgalar açylyp, ulanmaga berler.

Milli Liderimiz ýurdumyzda köpçülikleýin sport çäreleriniň sagaldyş hem-de terbiýeçilik ähmiýetinden başga-da, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek babatynda-da möhüm ähmiýete eýe bolup, jemgyýetde ekologiýa garaýyşlarynyň kemala gelmegine ýardam edýändigini belleýär. Ekologiýa medeniýeti hem-de sagdynlyk bitewi düşünjelerdir.

Ulagyň ekologiýa taýdan iň arassa görnüşi bolan welosiped mähriban ýurdumyza gezelenç hem-de syýahat etmegiň amatly serişdesidir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hemişe daşky gurşawa aýawly çemeleşmegiň, ekologiýa abadançylygyny berjaý etmegiň zerurdygyny nygtap, bu meselelere aýratyn üns berýär.

Milli Liderimiziň başlangyjy bilen alnyp barylýan tebigaty goramak strategiýasynyň çäklerinde, her ýyl paýtagtymyzda we welaýatlarda ählihalk bag ekmek dabarasy geçirilýär.

Şeýle çäreleriň netijesinde, Aşgabatda we onuň töwereklerinde, şeýle hem Türkmenistanyň obalarynda we şäherlerinde ýaşyl zolaklaryň meýdanlary hem-de bag-seýilgäh zolaklary barha giňeýär. Nobatdaky şeýle dabara geçen aýda döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda Halkara Nowruz gününe — Milli bahar baýramyna gabatlanyp guraldy.

Saglyk baradaky gürrüňi dowam etmek bilen, häzirki wagtda berk saglyk derejesini saklamazdan, jemgyýetde üstünlik gazanmagyň aňsat däldigini bellemek ýerlikli bolar. Munuň özi işjeň durmuş ýörelgesini, bedenterbiýe we sport bilen yzygiderli meşgullanmagy aňladýar. Şunda welosiped sportunyň artykmaçlygy äşgärdir, çünki ulagyň bu görnüşi dürli ýaşdaky adamlar üçin hem elýeterlidir.

Welosipedli gezelenç edýän wagty adamyň öz bedeniniň ähli möhüm agzalaryny diýen ýaly herekete getirýändigi, munuň bolsa çydamlylygy artdyrýandygy, ruhubelentligi ýokarlandyrýandygy, ýürek, gan-damar we beýleki keselleriň töwekgelçiligini azaldýandygy, gan basyşynyň kadalaşmagyna hem-de ýadawlygyň aýrylmagyna ýardam edýändigi ylmy taýdan subut edildi. Welosiped sürlende beýniniň gan aýlanyşy işjeňleşýär, bu bolsa ünsüňi jemlemäge mümkinçilik berýär.

Mundan başga-da welosipedli gezelenç bedeniň kesellere garşy durnuklylygyny berkidýär. Tutuş maşgala ýa-da dostlar bilen bilelikde arassa howada wagtyňy peýdaly geçirmek welosiped sportunyň artykmaçlygydyr.

Welosipedçiler topary Bitarap Türkmenistan şaýoly boýunça binagärlik toplumlary hem-de gözelligi bilen haýran galdyrýan paýtagtymyzyň merkezine tarap ýoluny dowam etdirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welosipedde şu günki köpçülikleýin ýörişiň tamamlanýan ýeri bolan Döwlet münberi ýerleşýän ýurdumyzyň Baş meýdançasyna geldi.

Milli Liderimiz köpçülikleýin welosipedli ýörişiň Bütindünýä saglyk güni mynasybetli bolşy ýaly, onuň tutuş ilatymyzy bedenterbiýe-saglyk hereketine işjeň çekmekde ähmiýetlidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyzyň aýdyşy ýaly, ekologiýa ugruny nazarlaýan şeýle çäreleri diňe bir adam saglygyna oňyn täsir etmek bilen çäklenmän, eýsem, jemgyýetimizde agzybirligi pugtalandyrýar we adamlary täze döredijilik üstünliklerine, zähmet ýeňişlerine ruhlandyrýar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän ýylda ýurdumyzyň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan şanly seneleriň dabaralandyryljakdygyny belledi. Aşgabadyň 140 ýyllygy mynasybetli baýramçylyga taýýarlyk görülýän günlerde Diýarymyzyň baş şäheriniň arassaçylyk, abadançylyk derejesine, dabaralara görülýän taýýarlyk işleriň guramaçylyk ýagdaýyna möhüm üns berilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sport çäresine gatnaşýanlar bilen hoşlaşyp, olara üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

Şeýlelikde, şu gün guralan köpçülikleýin welosipedli ýöriş Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň sagdyn durmuş ýörelgelerine, sagdynlygyň hem-de parahatçylygyň, milli Liderimiziň baştutanlygynda ynamly öňe, döredijiligiň hem-de ösüşiň täze belentliklerine tarap barýan türkmen halkynyň agzybirliginiň we jebisliginiň aýrylmaz bölegi hökmünde halkara sport hereketiniň taglymlaryna ygrarlydygyny ýene bir gezek görkezdi.

* * *

Şu gün Bütindünýä saglyk gününe bagyşlanan welosipedli ýörişler we dürli sport çäreleri ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda hem geçirildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şahsy göreldesinden ruhlanan, türkmenistanlylaryň köp sanlysy döwlet Baştutanymyz tarapyndan döredilen şertleriň netijesinde, bedenterbiýe hem-de sport bilen yzygiderli meşgullanýarlar, türgenlerimiziň gazanýan üstünlikleriniň sany barha köpelýär, sport döwleti hökmünde ata Watanymyzyň abraýy bolsa has-da belende galýar.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen ýurdumyzyň oba hojalygynda we senagatda döwrebap kärhanalaryň önümçilik kuwwatlyklary yzygiderli artdyrylýar. Olarda öňdebaryjy tehnologiýalaryň hem-de hojalygy ýöretmegiň we dolandyrmagyň täze usullarynyň yzygiderli ornaşdyrylmagy önümçiligiň täze sepgitlere çykmagyny üpjün edýär. Bu ugra ýurt derejesinde üns berilmeginiň netijesinde içerki bazary özümizde öndürilýän ýokary hilli önümler bilen üpjün etmek wezipesi üstünlikli çözülýär. Oba hojalyk önümlerini öndürijilere döwletimiz tarapyndan dürli amatly şertler we ýeňillikler hem döredilýär. Bu ugurda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň birinji mejlisinde hormatly Prezidentimiziň ýerleriň hasyl berijiligini ýokarlandyrmak, iş usullaryny kämilleşdirmek boýunça öňe süren teklipleriniň esasynda möhüm resminamalaryň birnäçesi hereket edýär. Ekin meýdanlarynyň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, suw hojalyk işlerinde ulanylýan ýer gazýan tehnikalary we buldozerleri satyn almak üçin 10 ýyl möhlete çenli ýylda 1 göterim ýeňillikli bank karzlaryny bermek, maldarçylyk pudagynyň işini kämilleşdirmek, ýer we suw serişdelerini netijeli ulanmak boýunça döredilen amatlylyklar bolsa täze ösüşlere badalga berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň Halk Maslahatynyň birinji mejlisinde pes önümçilik görkezijili we düşewüntsiz daýhan birleşikleriniň oba hojalyk ýerleriniň alnyp, has gowy işlemäge ukyply önüm öndürijilere berilmegi baradaky teklibiniň örän maksadalaýyk bolandygyny biziň etrabymyzyň çäginde döredilen «Tebigy ekin» daýhan hojalygynyň mysalynda hem anyk göz ýetirip bilýäris. Kanunçylyga laýyklykda ýörite ýer gaznasynyň döredilip, iş toparynyň çözgüdi esasynda ýerleriň 99 ýyl möhlet bilen has gowy netije gazanýan daýhan hojalyklaryna, daýhanlara berilmegi ýeriň hasyl berijiligine örän oňyn täsirini ýetirdi. Bölünip berlen ýerleriň 70 göteriminde pagta we bugdaý ekmek, galan 30 göteriminde bolsa, beýleki oba hojalyk ekinlerini ýetişdirmegiň göz öňünde tutulmagy ekin dolanyşygyny geçirmek üçin hem peýdaly boldy.

Hormatly Prezidentimiziň 2018-nji ýylyň 12-nji oktýabrynda çykaran kararyna laýyklykda önüm öndürijileriň bugdaý, gowaça we döwlet tabşyrygyna girýän beýleki oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça şertnamalaýyn borçnamadan daşary artyk öndüren önümleri olaryň öz ygtyýarynda galdyrylýar. Artyk önümler erkin bahalar boýunça ýerlenilip bilner. Häzirki wagtda önüm öndürijilere oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän kärhanalary gurmak, olarda öndüriljek önümleri içerki we daşarky bazarlarda ýerlemek üçin zerur şertler döredilýär. Olara döwlet tarapyndan ýeňillikli karzlaryň berilmeginiň hasabyna maldarçylyk hojalyklarynyň hasabyndaky mallary we dowarlary, düýeleri, guşlary maldarçylyk hojalyklary bilen bilelikde kanunçylyga laýyklykda tapgyrlaýyn hususylaşdyrmaga we bellenilen tertipde ýer böleklerini bermäge ygtyýar berildi.

Önümçilik maksatlaryna berilýän karzlaryň göz öňünde tutulýan iň esasy ýagdaýlarynyň biri hem karzyň göterim derejesiniň pes bolmagydyr. Bu bolsa, öz gezeginde, öndürilen önümiň bahasynyň pes bolmagyna, öndürijileriň sarp ediş ukybynyň ýokarlanmagyna özüniň oňaýly täsirini ýetirýär.

Bu ugurda alnyp barylýan işleri giňden ýaýbaňlandyrmak maksady bilen ilatyň arasynda döwletimiziň ýeňillikli karzlary bermek babatynda ýöredýän syýasaty giňden wagyz edilýär. Banklaryň we olaryň şahamçalarynyň binalarynda, ilatyň toplanýan ýerlerinde mahabat ýazgylary ýaýradylýar. Bu özgerişlikleriň hukuk binýadynyň yzygiderli berkidilmegi zähmet adamlarynyň bähbidinedir.

Orunaý BABAKULYÝEWA,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Çärjew etrap birleşmesiniň hünärmeni.

Aşgabat, 6-njy aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň üç aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijelerine garaldy. Şeýle hem Türkmenistanda howpsuzlygy we parahatçylygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, sanly ulgamy ornaşdyrmagyň hasabyna olaryň işini kämilleşdirmek hem-de maliýe serişdeleriniň maksada laýyk ulanylmagyna gözegçilik etmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibini yglan edip, goranmak ministri B.Gündogdyýewe söz berdi. Ol ýolbaşçylyk edýän düzümleriniň ýanwar — mart aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Şeýle hem harby özgertmeleri, şol sanda Milli goşunymyzyň goranyş kuwwatyny pugtalandyrmak boýunça kesgitlenen çäreleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berildi.

Çagyryş boýunça harby gullugy geçýän harby gullukçylary Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerinden, beýleki goşunlaryndan we harby edaralaryndan harby gullukdan boşatmak hem-de Türkmenistanyň raýatlarynyň harby gulluga nobatdaky çagyrylyşyny talabalaýyk derejede guramak boýunça alnyp barylýan işler, şeýle hem Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaraly harby ýörişe taýýarlyk barada hem hasabat berildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ata Watanymyzyň bitaraplyga, dostluga hem-de hoşniýetlilige esaslanýan syýasatyny nazara almak arkaly işlenip taýýarlanylan goranyş häsiýetli Harby doktrinasynda kesgitlenen wezipelere ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz Ýaragly Güýçlerimiziň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagyň, serkerdeleri taýýarlamak ulgamyny ösdürmegiň, şahsy düzümiň arasynda watançylyk-terbiýeçilik işini kämilleşdirmegiň wajypdygyny nygtap, ministre birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz ýaş esgerleriň harby işiň öňdebaryjy tejribesini özleşdirmeginiň wajypdygyny belläp, olaryň her biriniň söweşjeň tälimleri we iň täze tehnologiýalary, dürli ylymlary içgin öwrenmelidigini, ähli döwürlerde ýokary watançylygyň hem-de ata Watanymyzy, mähriban halkymyzy çäksiz söýmegiň nusgasyny görkezen ata-babalarymyzyň parasatly ýol-ýörelgelerini aýawly saklamalydygyny aýtdy.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Gurbanguly Berdimuhamedow nobatdaky ýazky çagyryş möwsümi bilen baglanyşykly meseleler barada durup geçip, ony talabalaýyk geçirmek meselesini üns merkezinde saklamagy tabşyrdy. Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaraly harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda hem görkezmeler berildi.

Soňra içeri işleri ministri M.Çakyýew ministrligiň edaralary tarapyndan 2021-nji ýylyň ilkinji üç aýynda ýerine ýetirilen işler, ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini üpjün etmek, kanun bozulmalarynyň öňüni almak, ýol hereketiniň hem-de ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, bu düzümiň öňünde durýan wezipeleri netijeli çözmek maksady bilen, işiň döwrebap usullaryny ulanmagyň hem-de häzirki zaman tehnologiýalaryndan peýdalanmagyň zerurdygyny nygtady. Ilatyň arasynda sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek, ýol hereketini kadalaşdyrmak hem-de ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça çäreleri guramak Içeri işler ministrliginiň esasy wezipeleridir diýip, milli Liderimiz belledi we ministre öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin anyk çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgamyň ornaşdyrylmagynyň işleri kämilleşdirmekde möhüm ähmiýetiniň bardygyna ünsi çekip, bu babatda degişli görkezmeleri berdi.

Baş prokuror B.Atdaýew ýolbaşçylyk edýän düzümleriniň şu ýylyň üç aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Şeýle hem kanunçylygyň pugta berjaý edilmegine gözegçilik etmek boýunça görülýän toplumlaýyn çäreler barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, amala aşyrylýan prokuror işiniň ähmiýetini nygtap, hereket edýän kanunçylyk-hukuk namalarynyň ýerine ýetirilişine yzygiderli gözegçilik etmegiň wajypdygyny belledi. Bu edaranyň işgärler düzümini pugtalandyrmak möhümdir. Şol işgärler özleriniň gös-göni wezipesinden başga-da, giň gözýetime eýe bolmalydyr diýip, milli Liderimiz aýtdy hem-de degişli görkezmeleri berdi.

Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyz prokurory wezipä bellemek hakyndaky degişli resminama gol çekdi.

Soňra Ýokary kazyýetiň başlygy G.Ussanepesow ýylyň başyndan bäri geçirilen işler barada hasabat berdi. Kazylaryň III maslahatynyň netijeleri hem ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol maslahatyň barşynda Türkmenistanyň kazyýet ulgamyny ösdürmegiň 2017 — 2021-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň durmuşa geçirilişine garaldy, bu ugurda öňde durýan wezipeler kesgitlenildi hem-de kanunçylyk namalaryny döwrüň talaplaryna laýyk kämilleşdirmegiň wezipeleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, bu ulgamda amala aşyrylýan esasy meselelere ünsi çekip, halkymyzyň “Döwlet adam üçindir!” syýasatyna esaslanýan giň gerimli işler baradaky habarlylygyny doly derejede üpjün etmegiň wajypdygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, harby we hukuk goraýjy edaralar bilen bilelikde kärhanalarda, guramalarda, bilim edaralarynda hem-de harby bölümlerde, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde degişli düşündiriş işleriniň geçirilmelidigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz şeýle hem kazylaryň nobatdaky maslahatynda kabul edilen çözgütleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmegine gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Soňra milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew 2021-nji ýylyň ýanwar — mart aýlarynda ýurdumyzda asudalygy, abadançylygy üpjün etmek boýunça geçirilen çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ata Watanymyzyň okgunly ösdürilmeginde şahsyýetiň, jemgyýetiň we döwletiň bähbitlerini goramakda bu düzümiň ähmiýetiniň uludygyny belledi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy bu düzümiň ýakyn geljek üçin möhüm wezipelerini kesgitläp, milli howpsuzlyk ministrine birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew şu ýylyň ýanwar — mart aýlarynda ýerine ýetirilen işler, eziz Watanymyzyň mukaddes serhetlerini goramak, bu düzümiň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, parahatçylygyň hem-de abadançylygyň bähbidine ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleriň dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we doganlyk serhedi bolan Döwlet serhediniň eldegrilmesizligini üpjün etmäge gönükdirilendigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow harby gullukçylaryň syýasy, söweşjeň, beden taýýarlygyny ýokarlandyrmagyň wajypdygyny belläp, bu düzümleriň wezipeleriniň birkemsiz ýerine ýetirilmegine gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Adalat ministri B.Muhamedow ýolbaşçylyk edýän düzüminiň şu ýylyň üç aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri hem-de milli kanunçylyk binýadyny hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça amala aşyrylan toplumlaýyn çäreler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz ýurdumyzda hereket edýän kanunçylyk-hukuk namalaryny yzygiderli seljermegiň, olary mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň, döwrüň talaplaryna laýyk gelýän, Türkmenistanyň täze belentliklere tarap üstünlikli ösüşini üpjün etmäge ýardam berýän kanunlary işläp taýýarlamagyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň esasy talaplarynyň biridigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz halkara hukugyň kadalaryny öwrenmegiň wajypdygyny nygtap, ministre degişli tabşyryklary berdi.

Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyz “Fiziki we ýuridik şahslara hukuk kömegini bermek işini ygtyýarlylandyrmak hakynda Düzgünnamany tassyklamak baradaky” Karara gol çekdi.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew ýylyň başyndan bäri gözegçilik edýän düzümlerinde işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak, olary öňdebaryjy tehniki serişdeler bilen üpjün etmek boýunça amala aşyrylan çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, üstaşyr-ulag geçelgeleriniň biri hökmünde Ýewraziýa yklymynda Türkmenistanyň möhüm geostrategik orny eýeleýändigini belläp, gullugyň üstüne ýüklenen wezipeleri çözmäge örän jogapkärli çemeleşmegiň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz bu ulgam üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekip, ýurdumyza getirilýän önümleriň has içgin gözden geçirilmelidigini nygtady hem-de bu barada anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gümrük düzüminiň daşary ykdysady işleri döwlet tarapyndan kadalaşdyrmagyň aýrylmaz bölegi bolup durýandygyny aýdyp, bu edaranyň işiniň iň gowy halkara tejribä laýyk gelmelidigine ünsi çekdi. Şunda gümrük logistikasy, kabul edijileriň arasynda ýükleriň ýetirilmegini guramak we resminama taýdan üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri çözmäge aýratyn üns bermek zerurdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy we sanly ulgamy ornaşdyrmagyň hasabyna gümrük gullugynyň işini tehnologik taýdan kämilleşdirmegi wajyp meseleleriň hatarynda kesgitledi.

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy B.Öwezow şu ýylyň birinji çärýeginde ýolbaşçylyk edýän düzümi tarapyndan alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, öňde durýan işleriň esasy ugurlaryna ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz bu ulgama dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmagy hem-de ýokary hünärli ýaş hünärmenleri taýýarlamagy gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda kesgitläp, gullugyň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow ýylyň başyndan bäri kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň ýerine ýetirilişine, döwlet emläginiň aýawly saklanylmagyna, netijeli ulanylmagyna we eýelik edilmegine geçirilen barlaglar boýunça hasabat berdi. Şeýle hem degişli meýilnama esasynda alnyp barylýan işler hem-de ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga beriljek desgalardaky işleriň ýagdaýyny seljermegiň netijeleri barada habar berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, meýilnama esasynda döwlet derejesinde amala aşyrylýan çäreleriň halk hojalyk toplumynyň ösüşine hem-de durnuklylygyny saklamaga ýardam etmelidigini belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu düzümiň öňünde durýan möhüm wezipeler barada aýdyp, birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz göz öňünde tutulan meýilnamalaýyn işleriň ählisiniň ýerine ýetirilişine hem-de eziz Diýarymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly baýramy mynasybetli ulanmaga beriljek desgalarda gurluşyk işleriniň hiliniň we möhletiniň berjaý edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň geçen üç aýynda döwlet Baştutanymyzyň öňe süren harby özgertmeleriniň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. Şol özgertmeler bolsa Milli goşunymyzyň kuwwatyny hem-de goranyş ukybyny pugtalandyrmaga gönükdirilendir. Şeýle hem hasabat döwründe harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümleriniň söweşjeň we hünär taýýarlygyny ýokarlandyrmak, düzgün-nyzamy berjaý etmek boýunça görlen anyk çäreler barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, diňe goranyş häsiýetine eýe bolan ýurdumyzyň harby-syýasy strategiýasynyň ata Watanymyzyň parahatçylyk ýörelgelerine berk ygrarlydygyny görkezýändigini aýtdy. Milli Liderimiz harby we hukuk goraýjy edaralaryň öňünde durýan wajyp wezipeleri kesgitläp, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň jemini jemläp, döwletimiziň alyp barýan, parahatçylyk söýüjilige pugta eýerýän ynsanperwer syýasatyna laýyklykda kabul edilen, goranyş häsiýetli Harby doktrinamyzyň esasynda harby we hukuk goraýjy edaralarymyzyň maddy-enjamlaýyn binýadyny yzygiderli berkidýäris, biz harby gullukçylarymyz we olaryň maşgala agzalary barada hemişe alada edýäris, olaryň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmak, ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak, oňat dynç almaklary, yhlasly zähmet çekip, Watana halal gulluk edip, uly üstünlikleri gazanmaklary üçin ähli zerur şertleri döretmek boýunça uly işleri durmuşa geçirýäris diýip, bu ugurda alnyp barylýan işleriň mundan beýläk hem dowam etdiriljekdigini nygtady.

Mejlisiň ahyrynda Türkmenistanyň Prezidenti, Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşine gatnaşyjylara berk jan saglyk hem-de berkarar Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Gürrüň bermeklerine görä, bir adam hemişe gününden närazy bolup ýörmüşin. Şol zerarly hem ol gününiň süýjüsini bilmändir. Bir gün hem ol çöle çykypdyr-da: «Heý, mundan hem ýaşaýyş bolarmy?! Indi näme etsemkäm?!» diýip otyrka, oňa ýagşyzada duşupdyr. Ol: «Be-e, çölde gudrat bar diýleni boldy» diýip begenipdir. Ýagşyzada oňa:

— Näme dilegiň bolsa aýt! — diýipdir. Ýaňky adam:

— Maňa köp altyn berseň, galan ömrüme hiç zadyň gaýgysyny etmän ýaşasadym — diýipdir. Ýagşyzada ilki başyny atan ýaly edipdir-de, soňundanam:

— Ýeri, bolýar, men seniň dilegiňi hasyl edeýin. Aslynda-ha altyn-pul gadyryny biljek, mätäç kişilere berilýär. Ýagşy adam, sen muny bilýänsiň, hemişe adamlar bilen gadyrly bolup ýaşajakdygyň alamaty hökmünde sen maňa näme berersiň? — diýip, onuň ömür aňyna gelmejek sowalyny beripdir.

Ýolagçy adam ilkibada näme diýjegini bilmän aljyrapdyr, soňundanam özüni ele alyp:

— Wah, men seni ömür unudarynmy? Isleýşim ýaly altynym bolsady, diýeniňi bereýin, aýt, näme isleýärsiň? — diýipdir.

— Men baýlyk islemeýärin, maňa sagat syna gerek. Sen maňa öz sagat synaň birini berseň, baýlyk diýýäniňi dag ýaly edibem berip bilerdim — diýip, ýagşyzada oňa seredipdir.

Ýolagçy adamyň bar keýpi gaçypdyr. Öz-özüne käýinipdir: «Wah, ýönekeýräk bir zatlar dilän bolsamam bolardy. Şu çölden tizräk gider ýaly, özüme güýç-gurbat, gaýrat diläýmeli ekenim» diýip, gussa batypdyr. Ýagşyzada oňa:

— Men seniň özüňdäki zady diledim, sen şony hem bitirip bilmediň — diýip, ýaňadan habar gatypdyr. Şonda ýaňky adam:

— Synam abat bolmasa, altyny näme edeýin? — diýip, gussaly dem alypdyr.

Sen özüňde bar zadyň gadyryny bilmediň — diýip, ýagşyzada şol bada onuň gözünden gaýyp bolupdyr.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabyndan.

Mähriban halkym!

Eziz watandaşlar!

Sizi uly dabara bilen bellenýän halkara baýram — Bütindünýä saglyk güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn! Sagdyn ýaşaýyş-durmuş kadalary giňden ornaşdyrylýan Garaşsyz Watanymyzda bu ajaýyp halkara baýrama gabatlanyp geçirilýän medeni-sport çäreleriniň mähriban halkymyzy täze üstünliklere ruhlandyrjakdygyna ynanýaryn.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda Bütindünýä saglyk güni parahatçylygy, dostlugy, sporty hem-de ynsanperwerligi rowaçlandyrýan, agzybirligimizi we jebisligimizi has-da berkidýän şanly wakalara beslenýär. Bahar paslynyň jana şypaly günlerinde bu halkara baýramyň şanyna Aşgabat şäherinde, welaýat we etrap merkezlerinde geçirilýän dürli çäreler agzybir halkymyzyň at-abraýyny, şan-şöhratyny belende göterýär. Ösüşleriň täze belentliklerine tarap bedew bady bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimize buýsanjymyzy has-da artdyrýar.

Eziz halkym!

Ata Watanymyzyň durmuş-ykdysady kuwwaty, medeni ösüşi halkymyzyň bagtyýarlygy we abadançylygy, jemgyýetimiziň sagdynlygy nesillerimiziň beden we ruhy taýdan sazlaşykly ösüşi bilen berk baglanyşyklydyr. Şu belent maksatdan ugur alyp, biz «Döwlet adam üçindir!» diýen şygarymyza laýyklykda, ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda, ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, medeniýet ulgamlarynda giň möçberli özgertmeleri amala aşyrýarys. Halkymyzyň ýokary ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün etmek, ajaýyp obadyr şäherçeleri, döwrebap senagat toplumlaryny döretmek, telekeçiligi ösdürmek bilen döwletimiziň dünýädäki ornuny yzygiderli berkidýäris.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe köpçülikleýin bedenterbiýäni, olimpiýa hereketini, sporty ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýäris. Bu ugurda milli maksatnamalary, toplumlaýyn özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirýäris. Aýratyn hem beden we ruhy taýdan sagdyn nesilleri terbiýeläp ýetişdirmek ýaly, halkymyzyň gadymy döwürlerden bäri aýratyn ähmiýet berip gelýän däplerini mynasyp dowam etdirýäris.

Gysga döwrüň içinde eziz Diýarymyzda dünýä ölçeglerine laýyk gelýän iri sport hem-de atçylyk-sport toplumlary, stadionlar, sport mekdepleri, Olimpiýa şäherçesi gurlup, döwrebap sport düzümleri döredildi. Paýtagtymyz Aşgabatda, welaýat merkezlerinde öňdebaryjy, innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylan saglygy goraýyş merkezleri, ýöriteleşdirilen hassahanalar, şypahanalar guruldy. Şu esasda dünýä ölçeglerine laýyk gelýän öňdebaryjy sport-saglygy goraýyş ulgamyny döretmek babatda uly ösüşler gazanyldy.

Ýurdumyzda raýatlaryň saglygyny goramakda we berkitmekde hemmetaraplaýyn mümkinçilikleri we şertleri üpjün etmek, saglygy goraýşy halkara ölçeglere laýyklykda ösdürmek hem-de innowasion tehnologiýalara, öňdebaryjy lukmançylyk ylmynadyr tejribesine esaslanýan kämil we ýokary netijeli saglygy goraýyş ulgamyny döretmek maksady bilen, biz golaýda «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşini kabul etdik. Bu maksatnama esasynda mähriban halkymyzyň saglyk ýagdaýynyň has-da gowulandyrylmagy we abadançylygynyň ýokarlandyrylmagy, adam ömrüniň ortaça dowamlylygynyň uzaldylmagy ugrundaky işlerimizi yzygiderli dowam ederis, sagdyn durmuş kadalaryny giňden ornaşdyrarys.

Garaşsyz döwletimiz Halkara Olimpiýa komitetiniň, Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň agzasy bolmak bilen, halkara olimpiýa hereketiniň ösdürilmegine hem mynasyp goşant goşýar. Türkmenistan öz sport mümkinçiliklerini parahatçylygyň we dostlugyň bähbitlerine gönükdirmek arkaly dünýä bileleşigi bilen hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrýar. Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary, «Amul — Hazar 2018» atly halkara awtorallisi, Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty parahatçylyk, döredijilik, ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýan Berkarar Watanymyzyň ägirt uly sport mümkinçilikleriniň bardygyny bütin dünýä äşgär etdi.

Aşgabat şäherinde Welotrek boýunça dünýä çempionatyny hem-de Tennis boýunça Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň tapgyryny geçirmäge görülýän ýokary derejedäki taýýarlyklar hem biziň sporty ösdürmek boýunça alyp barýan döwlet syýasatymyzyň halkara derejede ykrar edilýändigini aýdyň görkezýär. Bu iri sport çäreleriniň olimpiýa hereketiniň ösdürilmegine, tutuş dünýä halklarynyň arasynda parahatçylygyň, özara düşünişmegiň, dost-doganlygyň pugtalandyrylmagyna uly goşant boljakdygyna men doly ynanýaryn.

Mähriban halkym!

Eziz watandaşlar!

Sizi Bütindünýä saglyk güni bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn!

Size berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin!

Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.

Ýurdumyzda ilatyň ýaşaýyş derejesi yzygiderli ýokarlandyrylýar. Bu bolsa döwletimiziň ykdysady taýdan kuwwatly, durnukly ösüşi üpjün edýän döwletdiginiň baş görkezijisi bolup durýar. Eziz Watanymyzda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durnukly ösüş, ykdysady kuwwatlylyk birsyhly ösýär, geljek üçin ösüşiň tapgyrlary meýilnamalaýyn alnyp barylýar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri giň möçberli öňdebaryjy özgertmelere beslenýär. Ýurdumyz Halkara pul gaznasynyň we Bütindünýä bankynyň agzasy bolmak bilen, durnukly ösüşi üpjün etmek boýunça täsirli gurallary işläp taýýarlamaga, geljek üçin ykdysady ulgamy ösdürmegiň ugurlaryny kesgitlemäge saldamly goşant goşýar.

Ýurdy ösdürmekde ykdysadyýeti meýilnamalaşdyrmagyň maksatnamalaýyn görnüşi gowy netijeleriň gazanylmagyna täsir edýär. Ösüş meýilnamasynyň bellibir maksatly görnüşi esasy ileri tutulýan ugurlary, tapgyrlary, serişdeleri we usullary kadalaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda işlenip düzülen we üstünlikli durmuşa geçirilýän maksatnamalaryň özenini durmuş-ykdysady ölçegleri giňeltmek, demografik we ekologik görkezijileri gowulandyrmak, welaýatlaryň ilatynyň durmuşyny, önümçiligiň pudaklarynyň ösüşini ýokarlandyrmak ýaly wezipeler düzýär.

Ýurtda sanly ykdysadyýetiň ösdürilmeginde, ilkinji nobatda, ykdysady, maliýe we bank ulgamlarynyň ösüşine möhüm orun degişlidir. Sanly intellektual tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy arkaly býujet serişdelerine takyk gözegçilik etmek hem-de olary dolandyrmak üçin şertleri üpjün edýän maliýe maglumatyny dolandyrmagyň döwlet ulgamynyň döredilmegi derwaýys wezipeleriň biridir. Bu ulgam has köp zähmeti talap edýän işleri awtomatlaşdyryp, maliýe we ykdysadyýet ulgamynyň işiniň tizligini we dessinligini artdyrmak, býujeti taýýarlamak, maglumatlaryň netijeliligini, takyklygyny we şunuň netijesinde hilini ýokarlandyrmak maksatlaryny nazarlaýar. Innowasiýa maglumat-aragatnaşyk gurallary býujet işine gatnaşyjylaryň arasynda yzygiderli maglumatlaryň alşylmagyny aňsatlaşdyrýar, tizleşdirýär we howpsuzlygyny üpjün edýär.

Sanly usullar milli maliýe ulgamyna hem işjeň ornaşdyrylýar. Mejlisler geçirilende, sanly goldaw, pudaklaryň, kärhanalaryň, guramalaryň maliýe-ykdysady işleriniň jemlerini beýan edýän seljerme hem-de hasaplaşyk maglumatlarynyň örän uly mukdaryny hödürlemekde hem bu ulgam işjeň ulanylýar. “Buhgalterçilik hasaba alnyşy we maliýe hasabatlylygy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, ilkibaşky hasaba alyş resminamalary hem-de buhgalterçilik hasabatynyň görkezijisi kagyz görnüşinde bolşy ýaly, elektron göterijide hem düzülip bilinýär we olaryň iki görnüşi-de deň hukuk güýjüne eýedir.

Maliýe-ykdysady ulgamy sanlylaşdyrmak boýunça işler tapgyrlaýyn kämilleşdirilýär, işiň dürli ugurlaryna elektron ulgamlary ornaşdyrylýar. Halkara maliýe edaralary, guramalary, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen dürli onlaýn okuw maslahatlary, duşuşyklary, iş maslahatlary, okuwlary geçirilýär.

Sanly ulgama geçmek Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmekde hem möhüm ähmiýete eýedir. Bu ugur ykdysady we durmuş ösüşi üçin köp mümkinçilik döredýär. Sanly ulgama geçilende, pudaklaryň mümkinçilikleri giňeýär, sanlylaşdyrmagyň esasy ugurlary durnukly ösüş babatda birnäçe maksatlara ýetmäge gönüden-göni täsir edýär.

Ykdysady ösüş bilen bilelikde halkymyzyň abadançylygyna gönükdirilen durmuş ugurly syýasat yzygiderli alnyp barylýar. Döwletimizde ilatyň kepillendirilen durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmek syýasatynyň yzygiderli durmuşa geçirilýändigi örän buýsandyryjy ýagdaýdyr. Halkymyzyň durmuş-ykdysady derejesini ýokarlandyrmak ugrunda döwletli başlangyçlary ýola goýýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli tutumly işleri elmydama rowaç alsyn!

Jahan GURBANOWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurtda telekeçiligi höweslendirmek we ösdürmek üçin amatly şertler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň ykdysadyýetini bazar gatnaşyklary esasynda ösdürmek, telekeçiligiň gerimini giňeltmek syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen, eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Alnyp barylýan işleriň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygy ýokarlanýar, senagat önümçiliginiň netijeliligi we düşewüntliligi artýar, hem-de ýurdumyzda hususy telekeçilik ösýär. Ýakynda geçirilen ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň dowamynda Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak hem-de özgertmek boýunça strategiýany we ony durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň Meýilnamasyny amala aşyrmak ugrunda ýerine ýetirilmeli çäreler barada bellenilip geçildi.

Telekeçiligi ösdürmek önümçiligiň netijeliligini, bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, ykdysadyýetiň pudaklarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmaga, makroykdysady we maliýe durnuklylygyny saklamaga, ýokary maýa goýum işjeňligini saklap galmaga, eksport kuwwatyny güýçlendirmäge, importyň ornuny tutýan önümleriň öndürilişini artdyrmaga täsir edýän ugur bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň telekeçileri «Ýurduň altyn gaznasy» diýip atlandyryp, olara döwlet tarapyndan goldaw berilmegine mümkinçilikleri döretmegi hem-de türkmen telekeçilerine iri taslamalary durmuşa geçirmegi ynanmagy bu ulgamyň galkynmagyna esasy itergi beren güýç boldy. Telekeçiligiň ösdürilmegi ýurduň dünýä ykdysady ulgamyna goşulyşmagyny güýçlendirmäge, durmuş ulgamynyň netijeliliginiň ösdürilmegine, adam maýasyna maýa goýumlary artdyrmaga, döwlet bilen hususy bölegiň hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmaga, kiçi we orta telekeçiligi mundan beýläk hem ösdürmäge we goldamaga gönükdirildi.

Bu gün telekeçiler milli ykdysadyýeti ösdürmäge uly goşant goşmak bilen çäklenmän, döwlet çözgütleriniň kabul edilmeginde ygtybarly güýje öwrülip, ýurduň syýasy durmuşynda-da mynasyp orny eýelediler. Hususyýetçileriň we telekeçileriň kemala gelmegi hem-de döwletimiziň olar bilen özara gatnaşyklary Türkmenistanyň bazar ulgamynyň düzümini döretmekde kesgitleýji ähmiýete eýe boldy. Täze senagat kärhanalaryny gurmak, könelişen senagat kärhanalaryny döwrebap ýagdaýa getirmek boýunça giň gerimli işleri alyp barmak, täze iş orunlaryny döretmek boýunça geçirilýän işleri dowam etmek täze döwrümiziň möhüm ugruna öwrüldi.

Bazar ykdysadyýetinde ykdysady ösüşiň innowasion häsiýete eýe bolmagyny üpjün etmegiň esasyny telekeçilik başlangyçlar düzýär. Ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak we ykdysady ösüşiň depginini çaltlandyrmak ykdysadyýetiň hususy bölegini ösdürmekden ybaratdyr. Ykdysadyýetiň düzümini diwersifikasiýalaşdyrmak ýurdumyzyň eksport kuwwatlyklaryny berkitmäge, tehnologik taýdan dünýä ülňülerine laýyk gelýän öňdebaryjy enjamlar bilen enjamlaşdyrylan import harytlaryny çalyşýan önümçilikleri ýola goýmaga we mundan beýläk-de ösdürmäge, içerki bazarlarymyzyň elýeterli bahalardan ýerli harytlar bilen üpjünçiligini ýokarlandyrmaga giň mümkinçilikleri üpjün edýär. Ýurdumyzyň telekeçileri innowasion tehnologiýany ulanyp, öz kärhanalarynda öndürilýän önümleriň görnüşlerini, hilini, bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyryp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmäge we hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesini amal etmek üçin mynasyp goşantlaryny goşýarlar.

Akgül SATLYKULIÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

2021-nji ýylyň 6-njy aprelinde Bütindünýä Banky Toparynyň we Halkara Pul Gaznasynyň her ýylda geçirilýän ýazky maslahatlarynyň çäklerinde wirtual görnüşde geçirilýän Bütindünýä Bankynyň we Halkara Pul Gaznasynyň dokuz ýurdunyň wekilçilikli toparynyň Duşuşygyna Türkmenistanyň Maliýe we Ykdysadyýet ministriniň ýolbaşçylygyndaky wekilleri gatnaşdy. Duşuşygyň dowamynda Ýerine ýetiriji direktorlaryň Bütindünýä Banky we Halkara Pul Gaznasynyň institusional meseleler boýunça hasabatlary we ýurtlaryň delegasiýalarynyň ýolbaşçylarynyň hyzmatdaşlyk meseleleri boýunça çykyşlary diňlenildi.

Mundan başga-da, Ýewropada we Merkezi Aziýada «ýaşyl» ykdysadyýeti dikeldiş meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin Tegelek stol görnüşinde söhbetdeşlik geçirildi we onuň barşynda COVID-19 pandemiýasyndan soňky, ilatyň ähli gatlaklarynyň bähbitlerini göz öňünde tutup, pes uglerodly we durnukly ykdysadyýete geçmegi çaltlaşdyrmak üçin ýurtlaryň ulanan dikeldiş maksatnamalary boýunça tejribe alyşmak üçin Ýewropanyň we Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ministrleriniň arasynda pikir alyşmalar boldy.

Duşuşyklaryň ahyrynda mähriban Watanymyzyň halkara giňişliginde abraý-mertebesiniň belende galmagynda ägirt uly işleri amala aşyrýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli umumyadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylyň bahar paslynyň ilkinji günlerinde hormatly Prezidentimiz Aşgabat şäherinde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň barşy hem-de Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň çäginde gurulýan, welaýatyň täze edara ediş merkeziniň gurluşygyndaky işleriň ýagdaýy bilen tanyşdy.

Milli Liderimiz «Aşgabat-siti» taslamasyny, «Altyn kölüň» kenarynda täze ýaşaýyş jaý toplumlaryny gurmak barada öz döwletli başlangyçlaryny öňe sürdi. Bu iri taslamalaryň durmuşa geçmegi paýtagtymyzyň has-da gözel keşbe eýe bolmagyny alamatlandyrar.

1881-nji ýylda esaslandyrylan Aşgabat şäheri 140 ýylyň dowamynda düýpli özgertmeleri başdan geçirdi. Soňky ýyllarda maksatnamalaýyn durmuşa geçirilýän tapgyrlaýyn esasda Aşgabat şäherini ösdürmegiň toplumlaýyn binagärlik-gurluşyk çözgütleri netijesinde ýurdumyzyň paýtagty düýpgöter täze keşbe eýe boldy. Hormatly Arkadagymyzyň gatnaşmagynda Aşgabat şäherini ösdürmegiň nobatdaky 16-njy tapgyrynyň çäklerinde gurlan binalar aýratyn bellärliklidir.

Paýtagtymyzyň ajaýyp künjeginde, Aşgabat Halkara howa menziliniň golaýynda bina edilýän köpugurly işewürlik merkezli «Garagum» myhmanhanasynyň gurluşygy häzirki wagtda güýçli depginlerde alnyp barylýar. Paýtagtymyzyň gurluşyk-binagärlik keşbini düýpli özgertmek babatda nobatdaky iri taslamalaryň üstünde hem işlenilýär.

Iş saparynyň barşynda Gahryman Arkadagymyz Köpetdagy etekläp oturan ajaýyp mekanda, Gökdepe etrabynyň çäklerinde Ahal welaýatynyň täze edara ediş merkeziniň gurluşygy bilen tanyşdy. Bu ýerde milli Liderimize merkezde gurulýan durmuş ulgamyna degişli desgalaryň başlangyç hem-de orta hünär okuw mekdepleriniň, ýörite sungat we çagalar sungat mekdepleriniň, saglyk öýüniň, 720 orunlyk orta mekdebiň, 320 orunlyk çagalar bagynyň, köpugurly sport toplumynyň, 10 müň orunlyk stadionyň, suw toplumynyň, seýilgähleriň, ýaşaýyş jaýlarynyň we dynç alyş zolaklarynyň taslamalary görkezildi.

Merkeziň birnäçe amatly aýratynlyklary bar. Bu merkez Gökdere çagalar dynç alyş merkezlerine, Halkara ahalteke atçylyk toplumyna ýakyn ýerleşip, tebigatyň gaýtalanmajak gözellikleri bilen özara arabaglanyşykda bolar.

Taslamalaryň gurluşygyny ýerli kompaniýalaryň ýerine ýetirmegi aýratyn ähmiýete eýedir. Klaster çemeleşmesi esasynda ähli edara binalarynyň bir ýerde jemlenmegi adamlara netijeli hyzmat etmegiň elýeterli usulyny döreder. Täze şäher döretmek üçin ýaşaýyş jaýlary we durmuş maksatly ähli desgalaryň göz öňünde tutulmagy hem bu taslamanyň aýratynlygydyr. Tarp ýerden gurluşyga başlanmagy bolsa dekonstruksiýa, ýagny köne binalary we desgalary aýyrmak çykdajylaryny aradan aýyrýar. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» çäklerinde bu ýerde guruljak ýaşaýyş jaýlary «akylly öý» çemeleşmesi esasynda bina ediler. Bu çemeleşme uzak ýyllaryň dowamynda serişdeleriň aýawly we tygşytly ulanylmagyny we durmuş derejesiniň ýokarlanmagyny kepillendirer.

Ykdysady taýdan seredenimizde, welaýatyň geografiki taýdan amatly ýerleşýändigini göz öňünde tutmak bilen, milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek ugrunda Ahal welaýatynyň mümkinçilikleri örän ýokarydyr. Oba hojalyk önümleri üçin ekin ýerleri netijeli peýdalanylýar we döwlet borçnamalary üstünlikli amal edilýär. Paýtagtymyz Aşgabat şäherine örän ýakyn ýerde, Ak bugdaý etrabynyň çäginde senagat zolagynyň döredilmegi strategik ähmiýete eýe bolup durýar. Welaýatyň Bäherden etrabyndan Babadaýhan etrabyna çenli sebitiň ähli çäginde maýa goýum taslamalary netijesinde senagat merkezleri döredilýär. Bäherdende döwrebap haly önümçilik kärhanasynyň, Babadaýhan we Kaka etraplarynda bolsa dokma toplumlarynyň gurluşygyna badalga berildi. Maldarçylyk, guşçulyk toplumlary, ýyladyşhanalaryň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi bir tarapdan, içerki bazarlarda haryt bolçulygyny we azyk howpsuzlygyny berkarar etse, beýleki bir tarapdan, güneşli ýurdumyzda öndürilen tagamly we organiki azyk harytlary dünýä ýurtlarynyň bazarlaryna çykarmaga hem şertleri üpjün edýär.

Ýakyn geljekde goşulan gymmaty ýokary haryt we hyzmatlary öndürýän täze önümçilik desgalarynyň gurlup ulanmaga berilmegi ilkinji nobatda, sebitde ykdysady taýdan ýokary netijeleriň gazanylmagyna, ýurdumyzyň ykdysady deňagramlylygynyň gazanylmagyna mynasyp goşant bolar. Bazar gatnaşyklarynyň ýörelgelerine esaslanýan milli ykdysadyýetimiziň düzüminde hususy pudagyň orny barha ýokarlanýar. Ýokarda agzalan önümçilikleriň agramly böleginiň Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna degişlidigi bellärliklidir. Durmuş maksatly desgalaryň yzygiderli gurulmagy milli Liderimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň iş ýüzünde dabaralanýandygynyň aýdyň nyşanydyr.

Kerimguly GELDIÝEW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Halkara we parlamentara aragatnaşyklar baradaky komitetiniň agzasy.

Döwlet Baştutanymyz harby we hukuk goraýjy edaralaryň atçylyk düzümleriniň işleri bilen tanyşdy

Ahal welaýaty, 5-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda bolup, ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň atçylyk toparlarynyň taýýarlyk işleri bilen tanyşdy. Şeýle hem milli Liderimiz bu ýerde geçirilen çapyşyklara tomaşa etdi we ahalteke bedewleriniň halkara gözellik bäsleşigine taýýarlanýan bedewleri synlady.

Ir bilen döwlet Baştutanymyz Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň çägine geldi. Bu ýerde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysyna harby we hukuk goraýjy edaralaryň atçylyk toparlarynyň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli guraljak baýramçylyk çärelerine taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty kabul edip, Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda ýurdumyzyň Goranmak ministrliginiň, Içeri işler ministrliginiň we Döwlet serhet gullugynyň atçylyk toparlarynyň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli geçiriljek dabaraly harby ýörişe taýýarlyk işleri bilen tanyşdy.

Soňky ýyllarda hormatly Prezidentimiziň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli berkidilýär. Bu düzümler häzirki zaman tehnikalary hem-de enjamlary bilen yzygiderli üpjün edilýär. Şol bir wagtyň özünde harby we hukuk goraýjy edaralarda sportuň dürli görnüşleri, şol sanda atçylyk sporty bilen meşgullanmak, atlaryň çapyşyklara, gözellik bäsleşiklerine gatnaşmagy üçin ähli zerur şertler döredilýär. Bu bolsa ynsan gylykly bedewleriň Watan goragçylarynyň we ýurdumyzda tertip-düzgüniň berkarar edilmegini gözegçilikde saklaýan şahsy düzümleriň ýakyn ýardamçylaryna öwrülmegini üpjün edýär.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylaryna şahsy düzümlerde alnyp barylýan taýýarlyk işlerini kämilleşdirmek, harby gullukçylar üçin zerur şertleri üpjün etmek bilen baglanyşykly meselelere hemmetaraplaýyn esasda çemeleşmegi tabşyrdy. Häzirki döwürde harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy, harby gullukçylaryň hünär ussatlygynyň ýokarlandyrylmagy hem-de şahsy düzümleriň arasynda köpçülikleýin bedenterbiýe we sport çäreleriniň ýaýbaňlandyrylmagy möhüm talap bolup durýar.

Harby we hukuk goraýjy edaralaryň düzümleri üçin döwrebap binalar toplumlarynyň gurlup, ulanmaga berilmegi we ozal bar bolanlarynyň durkunyň täzelenilmegi hem-de häzirki zamanyň iň kämil enjamlary bilen üpjün edilmegi milli Liderimiziň Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň gazananlarynyň berkidilmegine gönükdirilen başlangyçlarynyň, şol sanda harby ulgamdaky özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Diýarymyzda atçylyk pudagyny yzygiderli ösdürmek, onuň düzümlerini döwrebaplaşdyrmak, arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanyny artdyrmak, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, atçylyk sportunyň dürli görnüşlerini hem-de at çapmagyň milli däplerini wagyz etmek boýunça çäreler yzygiderli durmuşa geçirilýär. Türkmenistanda gurlan häzirki zaman atçylyk sport toplumlary, şeýle hem behişdi bedewleriň we öz ömrüni olary ösdürip ýetişdirmäge, terbiýelemäge bagyşlan türkmen atşynaslarynyňdyr seýisleriniň, ussat çapyksuwarlaryň dünýädäki şöhratyny artdyrmak boýunça geçirilýän işler giň gerimli çäreleriň netijesidir.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, atçylyk pudagyny ösdürmek boýunça döwlet derejesinde alnyp barylýan giň gerimli işleriň netijesinde, ýurdumyzda behişdi bedewleriň ýetişdirilişi, tohumçylyk-seçgi işleri hem-de türkmen milli seýisçilik sungaty yzygiderli kämilleşdirilýär. Soňky ýyllarda güneşli Diýarymyzda ahalteke bedewleriniň gadymy şöhratynyň täzeden dikeldilendigi buýsançly ýagdaýdyr.

Türkmen atlarynyň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, dürli döwletlerde ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirýän atşynaslaryň, hünärmenleriň, edara görnüşli taraplaryň işini utgaşdyrmak, ahalteke bedewleri baradaky maglumatlary toplamak, bu ugurda halkara maslahatlary we sergileri guramak maksady bilen, ştab-kwartirasy Aşgabat şäherinde ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasy döredildi.

Soňky ýyllarda ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralaryna degişli bedewleriň paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda döwlet derejesinde geçirilýän at çapyşyklaryna gatnaşyp, baýrakly orunlary eýeleýändigi has-da guwançly ýagdaýdyr. Çapylýan atlara ideg etmek, olary seýislemek boýunça ýeterlik tejribe toplan seýisler ahalteke bedewleriniň gadymy şöhratyny has-da belende götermäge mynasyp goşant goşýarlar. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ägirt uly üns bermegi hem-de tagallalary netijesinde ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda atçylyk sportunyň dürli görnüşleriniň ösdürilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Soňra bu ýerde harby we hukuk goraýjy edaralaryň degişli düzümlerinde ideg edilýän ikiýaşar bedewleriň arasynda 1 000 metr aralyga at çapyşygy geçirildi. Çapyşyklar bedewleriň ýokary derejede taýýarlanandygyny görkezdi. Biri-birinden öňe geçýän bedewler pellehana tarap okduryldylar, şunda Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň Näzik atly bedewi birinji geldi. Şeýle hem bu ýerde üçýaşar bedewleriň arasynda 1 müň 200 metr aralyk boýunça çapyşyk geçirildi. Bu çapyşyga hem saýlama bedewleriň dokuzysy gatnaşdy. Çapyşygyň ilkinji pursatlaryndan bedewleriň tizligi olaryň göwnejaý derejede türgenleşdirilendigini görkezdi. Milli howpsuzlyk ministrliginiň Bagabat atly bedewi ýeňiji boldy. Munuň özi milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýadawsyz tagallalary netijesinde halkymyzyň gadymdan gelýän ýörelgeleriniň döwrüň ruhuna laýyklykda täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygynyň nobatdaky subutnamasy boldy. Häzirki wagtda ahalteke bedewi şanly seneler mynasybetli guralýan dabaraly çäreleriň baş bezegine — nesilleriň dowamatlylygynyň nyşanyna öwrüldi. Şeýle hem harby we hukuk goraýjy edaralara degişli bedewleriň atçylyk sportunyň dürli görnüşleri boýunça bäsleşiklere hem-de degişli ýaryşlara yzygiderli gatnaşdyrylýandygyny bellemek gerek. Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçirilýän bedewleriň gözellik bäsleşiginiň derejesi barha ýokarlanýar.

Hormatly Prezidentimiz Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda bolmagynyň çäklerinde ahalteke bedewleriniň halkara gözellik bäsleşigine gatnaşjak bedewleri synlady.

Ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň atçylyk toparlary bedewleriň gözellik bäsleşiklerine gatnaşdyrylmagy üçin jemi dokuz bedewi taýýarladylar. Özboluşly reňk aýratynlyklary bolan we ady rowaýata öwrülen bedewleriň şöhratly nesil ugurlaryna degişli bu bedewler owadanlygy, gelşikliligi, beden gurluşy bilen aýratyn tapawutlanýarlar.

Bedewleriň dürli öwüşgindäki reňkleri, gelşikli aýaklary, owadan boýny, beden gurluşy, ýeňil gopuşy we çydamlylygy atşynaslaryň, seçgiçileriň hem-de seýisleriň köp sanly nesilleriniň döredijilikli we yhlasly zähmetiniň miwesidir. Nesilden-nesle geçirilýän atşynaslyk ýörelgeleri biziň döwrümize çenli gelip ýetdi, onuň netijesinde, häzirki wagtda ýurdumyzda ýokary derejeli hünärmenler, öz işine döredijilikli çemeleşýän ussat seýisler bar. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe asyrlaryň dowamynda döredilen milli gymmatlyklarymyzyň täze many-mazmun bilen üstüniň ýetirilýändigine we Diýarymyzda atçylyk pudagynyň döwrebap derejede kämilleşdirilmegine hem-de hemmetaraplaýyn ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýändigine şaýatlyk edýär.

Häzirki wagtda harby we hukuk goraýjy edaralarda atçylyk sportuny ösdürmek işleri hemmetaraplaýyn esasda alnyp barylýar, bu çäreler bedewlere ideg etmek, olaryň baş sanyny artdyrmak, seýislemek işlerini öz içine alýar.

Soňra döwlet Baştutanymyz Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda ideg edilýän Hanbeg atly bedewe atlanyp, athanalaryň birine tarap ugrady.

Bahar paslynda dag eteklerinde emele gelýän gözel görnüşler ynsan ruhuny göterýär we adamlary täze, belent sepgitlere, uly üstünliklere ruhlandyrýar. Munuň özi tebigatyň ajaýyplyklarynyň baharyň ýakymly howasy bilen utgaşyp, bir bitewi gözelligi emele getirýändiginiň aýdyň nyşanydyr.

Bu künjekde hemişe gök öwüsýän tokaý zolaklarynyň döredilmegi, çeşme suwlarynyň rejeli peýdalanylmagy ahalteke bedewlerini saklamak, ösdürip ýetişdirmek we seýislemek üçin amatly howa gurşawy bolan Gökdere jülgesiniň özboluşly ajaýyplygyny görkezýär.

Ýeri gelende aýtsak, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gönüden-göni tagallasy bilen bina edilen we häzirki döwrüň ösen talaplaryna laýyk gelýän, şeýle hem ýurdumyzda atçylyk pudagyny ösdürmekde möhüm orna eýe bolan Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň çäklerinde degişli desgalaryň gurlandygyny bellemek gerek. Bu ýerde 600 baş ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmäge niýetlenen desgalar toplumy, onuň düzüminde bolsa edara binasy, muzeý, seýisler üçin okuw merkezi, 12 sany athana, ýaşajyk taýlara tälim bermek üçin ýapyk manež hem-de beýleki desgalar bar.

Bu toplumda işleýän atşynaslaryň we hünärmenleriň döwrebap ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün etmek maksady bilen, Kärizek geňeşligine degişli Aba Annaýew obasy döredildi. Onda ýaşaýan bagtyýar maşgalalaryň döwlet Baştutanymyza alkyşlarynyň çägi ýok.

Hormatly Prezidentimiziň yhlasyndan kemal tapan bu özboluşly şäherçede 240 orunlyk orta mekdep, 160 orunlyk çagalar bagy, dükan, sport we çagalar üçin oýun meýdançalary hem bar. Hünärmenleriň netijeli zähmet çekmegi we döwrebap dynç almagy üçin ähli şertler döredildi.

Täze toplum dünýä ölçeglerine kybap gelýän häzirki zaman enjamlary, ýörite awtoulaglar bilen üpjün edildi. Bu ýerde ahalteke tohum atlaryna döwrebap ideg etmek, olary seýislemek hem-de atlaryň kesellerini anyklamak we bejermek üçin iň häzirki zaman şertleri göz öňünde tutuldy. Şeýlelikde, behişdi bedewleriň baş sanyny artdyrmak üçin ähli zerur şertler döredildi. Atlary talabalaýyk seýislemek üçin ähli zerur şertleri özünde jemleýän toplum we döwrebap ýaşaýyş jaýlary bu ýerleriň tebigy aýratynlyklary bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirip, ynsan kalbynda ýakymly görnüşleri döredýär.

Milli Liderimiz athanada ideg edilýän bedewleriň ýagdaýy hem-de olara degişli esbaplaryň görnüşleri bilen tanyşdy.

Türkmenistanyň Goranmak ministrligine degişli harby bölümiň gullukçysy bu ýerde saklanýan çapuw atlary, olaryň iýmitleniş derejesi hem-de bedewlere berilýän iýmleriň görnüşleri, olaryň taýýarlanylyşy barada gürrüň berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çapylýan atlara iým bermegiň aýratynlyklary barada aýdyp, olaryň ýyndamlygynyň, esasan, iýmitine baglydygyny belledi we bu babatda birnäçe maslahatlary berdi. Bu şöhratly pederlerimiziň döreden milli gymmatlygy bolan ahalteke bedewlerine aýratyn gadyr goýýan we çapylýan atlary seýislemekde baý tejribe toplan milli Liderimiziň at seýislemegiň inçe syrlaryny mäkäm ele alandygynyň aýdyň nyşanydyr.

Bu ýerde işleýän harby gullukçy höwür atlary idetmegiň aýratynlyklary, olaryň saklanýan ýerleriniň arassaçylygyny degişli derejede saklamak üçin alnyp barylýan işler barada gürrüň berdi.

Bu ýerde bedewe degişli birnäçe esbaplar, eýerler we nallar hem görkezildi. Soňra Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky 1001-nji harby bölüminiň atly gözegçilik rotasynyň serkerdesi ata nal kakylyşyny görkezdi. Atlaryň, daglyk ýerlerde ulanylýan bedewleriň we çapuw atlarynyň nallarynda özboluşly aýratynlyk bar.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň belleýşi ýaly, nallaryň görnüşlerinde bolşy ýaly, olaryň her bedewiň toýnagyna laýyk ölçeglerinde hem tapawut bolmalydyr we bedewlere nal kakmagyň milli kadalary berk berjaý edilmelidir, munuň özi bedewleriň aýaklaryna şikes ýetmezligi üçin aýratyn ähmiýetlidir.

Döwlet Baştutanymyz bu ýerde 2020-nji ýylda doglan taýlaryň idedilişi, olary ösdürip ýetişdirmekde gadymy seýisleriň ulanan usullarynyň ýerine ýetirilişi bilen gyzyklandy. Athanada şu ýyl doglan taýlar saklanýar. Eneleriniň ýanynda bolýan bu taýlaryň sazlaşykly ösmegi hem-de beden gurluşynyň talabalaýyk bolmagy ugrunda ähli zerur tagallalar edilýär.

Hormatly Prezidentimiz bu işlerde türkmen seýisleriniň bize miras goýan asylly ýörelgeleriniň häzirki zamanyň ösen tejribesi bilen utgaşdyrylmalydygyny belledi. Munuň özi arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanynyň artdyrylmagynda, türkmen atlarynyň dünýä ýüzündäki abraýynyň has-da belende göterilmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Türkmen seýisleri beýik atçylyk medeniýetiniň gözbaşynda bolupdyr, şol medeniýetiň şan-şöhraty bütin dünýä ýaýrapdyr. Ata-babalarymyz bedewleri ýaşlykdan seçip alyp we olary beýleki tohumlar bilen garyşmakdan gorap, ajaýyp atlaryň aýratyn tohumyny döredipdirler. Sahawatly türkmen topragy ähli döwürlerde iň gowy tohum atyň ýetişdirilen mekanyna öwrüldi. Şol bedewler bolsa dünýäde beýleki meşhur at tohumlarynyň birnäçesiniň kemala gelmegine uly täsirini ýetirdi.

Döwlet Baştutanymyz toplumyň ýörite meýdançasyna baryp, Goranmak ministrliginiň, Içeri işler ministrliginiň we Döwlet serhet gullugynyň konkur bäsleşiklerine gatnaşdyrmak üçin taýýarlaýan bedewleriniň türgenleşiklerini synlady. Sportuň bu görnüşinde üstünlik köp babatda adamyň we atyň sazlaşykly hereketine baglydyr. Üstünlik bolsa köpýyllyk tutanýerli türgenleşikler arkaly gazanylýar. Çapyksuwar batyrgaýlyk, aýgytlylyk ýaly häsiýetleri bilen ýaryş mahalynda özüniň sport kömekçisiniň hereketlerini öňünden duýmaly bolýar. Şeýle ukyby bolan çapyksuwaryň üstünlige mümkinçiligi artýar.

Atçylyk sporty ynsan bilen bedewiň sazlaşykly arabaglanyşygyny üpjün edýär. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanda at çapmak we at üstündäki oýunlary ussatlyk bilen ýerine ýetirmek sungatyna möhüm ähmiýet berilýär. Munuň özi müňýyllyk taryhy hem-de baý däpleri bolan atçylyk sportunyň bu günki günde sazlaşykly ösdürilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Gurbanguly Berdimuhamedow höwür atlaryň saklanýan ýerine geldi. Döwlet Baştutanymyz bu bedewlere edilýän ideg işleri bilen tanşyp, olara jogapkärçilikli çemeleşmegi tabşyrdy hem-de degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Soňra milli Liderimize täze dünýä inen taýçanak görkezildi. Bellenilişi ýaly, bu taýçanak şöhratly Gelşikliniň ugruna degişli Genjim bilen Gülnahalyň nesli bolup durýar.

Harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary döwlet Baştutanymyzdan täze doglan taýa at dakyp bermegini haýyş etdiler. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze doglan taýçanaga Esger diýip at goýdy we onuň boýnuna käbesi Ogulabat ejäniň ören alajasyny dakdy.

Döwlet Baştutanymyz harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, şu ýylyň 19 — 25-nji apreli aralygynda Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen Türkmen alabaýynyň baýramynyň bilelikde geçirilýän senesi mynasybetli dünýäde şöhrat eýesi bolan Polatly, Ýanardag, Garaşsyzlygymyzyň 10 ýyllygy mynasybetli bina edilen on atyň heýkelleriniň hem-de ata atlanan dutarly ýigidiň, şeýle hem alabaýyň heýkelleriniň ýanynda ýurdumyzyň döredijilik, medeniýet we sungat işgärleriniň gatnaşmagynda çeper okaýyşlary, aýdym-sazly çykyşlary guramagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz bu çärelere döredijilik, aýdym-saz bilen meşgullanýan harby gullukçylaryň gatnaşdyrylmalydygyny aýtdy we olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda birnäçe anyk görkezmeleri berdi. Munuň özi biziň günlerimize gelip ýeten milli gymmatlyklaryň hem-de halkymyzyň buýsanjy hasaplanylýan türkmen bedewleriniň we alabaýlarynyň şahyrana waspyna öwrülmelidir.

Soňra döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary bilen bilelikde Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň binalar toplumynyň gurluşygy alnyp barylýan ýere tarap ugrady. Häzirki döwürde bu ýerde ýerine ýetirilýän gurluşyk işleri tamamlandy.

Bu ýerde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy S.Berdimuhamedow toplumyň desgalarynyň gurluşygynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Häzirki wagtda bu ýerde ýanaşyk çäkleri abadanlaşdyrmak işleri alnyp barylýar.

Wise-premýer täze toplumyň Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli açylmagynyň hormatly Prezidentimiziň türkmen halkyna ajaýyp baýramçylyk sowgady boljakdygyny belledi.

Milli Liderimiz toplumda alnyp barylýan gurluşyk işlerine ünsi çekip, desgalaryň daşky we içki bezeg aýratynlyklary, ýanaşyk ýerleriň abadanlaşdyrylyşy, bu künjegiň yşyklandyryş ulgamynyň görnüşleri bilen gyzyklandy.

Desgalaryň bezeg işlerinde ulanylýan serişdeleriň ýokary hilliligi, olarda reňkleriň özboluşly sazlaşykda we milli öwüşginde bolmagy möhüm talapdyr diýip, hormatly Prezidentimiz bu ugurda ýerine ýetirilýän işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy boýunça Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň welaýatlar hem-de Aşgabat şäheri boýunça bölümleriniň döredilendigini bellemek gerek. Munuň özi taryhyň dowamynda paýhasly pederlerimiziň dünýä beren milli gymmatlygynyň Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen, döwrebap derejede ösdürilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Milli gymmatlyklary gorap saklamak we dünýä ýaýmak hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli durmuşa geçirýän döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Türkmen alabaýynyň tohumyny has-da gowulandyrmak hem-de sanyny artdyrmak bu ugurda geçirilýän giň gerimli işleriň möhüm ugruna öwrüldi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz alabaý itleriniň taryhyny ylmy esasda öwrenmek hem-de has belli nesil ugurlaryny kesgitlemek bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi we bu ugurda degişli alymlar, oba hojalyk toplumynyň hünärmenleri bilen bilelikde zerur işleriň geçirilmelidigine ünsi çekdi. Munuň özi wepadarlygy, gaýduwsyzlygy hem-de emlägi, öý goşlaryny, goýun sürülerini goramakda adamlaryň ýakyn syrdaşyna öwrülen türkmen alabaýlarynyň dünýädäki şöhratynyň artmagyny şertlendirer diýip, milli Liderimiz belledi hem-de bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

2020-nji ýylyň maýynda “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Onuň esasy maksady türkmen alabaýlaryny yzygiderli köpeltmekden, halk seçgiçilik usulyny hem-de milli itşynaslyk mekdebini giňden peýdalanyp, halkara derejä çykarmakdan ybaratdyr. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, alabaý itleriniň hormatyna dabaralaryň şowhunly we milli ýörelgelere kybap derejede guralmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Döwlet Baştutanymyz şunda alabaý itleriniň taryhyna, olary idetmegiň milli ýörelgelerine degişli maglumatlaryň içgin öwrenilmelidigine we bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýete eýe bolmalydygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň binalar toplumynyň Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen Türkmen alabaýynyň baýramynyň bilelikde bellenilýän şanly senesi mynasybetli açylyş dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegine ykjam taýýarlyk görülmelidigini tabşyrdy. Şol dabaralarda eziz Diýarymyzyň ýeten derejesi, halkymyzyň dünýä beren milli gymmatlyklarynyň waspy öz beýanyny tapmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz paýhasly pederlerimiziň dünýä beren milli gymmatlygy hem-de halkymyzyň buýsanjy hasaplanylýan ahalteke bedewleriniň, türkmen alabaý itleriniň şöhratyna şöhrat goşýan işleriň netijeli häsiýete eýe bolmagy ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlara işlerinde üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Energiýanyň daşky gurşawa zyýansyz, gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň innowasion tehnologiýalaryny işläp taýýarlamak, ýurdumyzyň aýry-aýry sebitleriniň energiýa üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmek ýurdumyzyň energetika ulgamynyň öňünde durýan möhüm wezipelerdir. Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň 25-nji fewralynda Türkmenistanyň Mejlisiniň VI çagyrylyşynyň deputatlar düzümi bilen geçiren taryhy duşuşygynda hem bu ugurda birnäçe anyk maksatlary kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz şol taryhy duşuşykda ýurdumyzda «Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň», «Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň» hem-de «Energiýanyň dikeldilýän çeşmelerini ösdürmek boýunça 2030-njy ýyla çenli Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň» kabul edilendigini belläp, bu ugurda hukuk esaslaryny berkitmek, kabul edilen resminamalary durmuşa geçirmek maksady bilen, «Energiýanyň dikeldilýän çeşmeleri hakynda» Kanunyň kabul edilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryndan ugur alyp, milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň durnukly ösüşini üpjün etmegiň, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanmagyň, energetikanyň düzümini kämilleşdirmegiň, ýurdumyzyň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmegiň, energiýany tygşytlaýjy innowasion tehnologiýalary milli ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna ornaşdyrmagyň ylmy esaslaryny işläp taýýarlamak, daşky gurşawy goramak we tebigy baýlyklardan ýerlikli peýdalanmak maksady bilen, «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi.

Ylmyň we tehnologiýalaryň ösen döwründe gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini — Günüň, ýeliň, suw akymlarynyň hereketiniň hem-de beýleki tebigy hadysalaryň hasabyna döreýän üznüksiz we tükeniksiz gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini peýdalanmak bütin dünýäde öňe sürülýän wajyp ugurlaryň biridir. Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň peýdalanylmagy gazylyp alynýan uglewodorod serişdeleriniň ulanylyşyny peseltmek arkaly atmosfera goýberilýän zyýanly gazlaryň möçberini azaldyp, daşky gurşawy, atmosfera howasyny, ozon gatlagyny goramagyň zerur şertleriniň biridir.

Önümçilige we durmuşa ekologiýa taýdan arassa energiýany öndürýän tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy «ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmegiň binýatlaýyn ugurlarynyň biridir. Güneşli Diýarymyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden elektrik energiýasyny öndürmäge uly mümkinçilikler bar.

Türkmenistanyň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň on üçünji maslahatynda kabul edilen «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny Konstitusiýamyza esaslanyp hem-de hormatly Prezidentimiziň milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmek boýunça beren tabşyryklaryna laýyklykda taýýarlanyldy. Bu kanun 5 bapdan we 34 maddadan ybarat bolup, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda işiň hukuk, guramaçylyk, ykdysady we durmuş esaslaryny kesgitleýär hem-de gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini peýdalanmak bilen baglanyşykly ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýär.

Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanmak bilen energiýany öndürmek, energetika ulgamynyň düzümini kämilleşdirmek, energiýa çeşmelerini diwersifikasiýalaşdyrmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak, Türkmenistanyň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek, daşky gurşawy goramak, tebigy serişdeleri rejeli peýdalanmak we ykdysadyýetiň durnukly ösüşini gazanmak bu Kanunyň kabul edilmeginiň esasy maksady bolup durýar. Şonuň ýaly-da, bu Kanunda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ulanmagyň hasabyna energiýanyň öndürijiligini ýokarlandyrmak, energiýa howpsuzlygyny berkitmek, bäsdeşlige ukyply energetika ulgamyny ösdürmek we daşky gurşawy goramagy üpjün etmek ýaly wezipeler kesgitlenildi.

«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda döwlet we beýleki maksatnamalar işlenip taýýarlanylanda teklipleri girizmäge hem-de olary durmuşa geçirmäge gatnaşmaga, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda ýeňilliklerden peýdalanmaga, özbaşdak ulgamyň üsti bilen berilýän gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden öndürilýän elektrik, ýylylyk energiýasyny hem-de biogazy ýerlemäge şertnamalary baglaşmaga, şeýle hem, gaýtadan dikeldilýän energiýany öndürmek, şeýle hem, ondan peýdalanmak bilen baglanyşykly hukuklar we borçlar kesgitlenildi.

Kanunyň degişli maddalarynda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň gorlaryny, olardan peýdalanmak boýunça gurluşlary we öndürilýän energiýany hasaba almagyň, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň döwlet kadastrynyň geçirilişiniň, energiýanyň gelip çykyşynyň tassyklanylmagy we degişli güwanamanyň berilmeginiň kadalary düzgünleşdirildi.

«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi ata Watanymyzy ösen senagat döwletine öwürmekde, energiýa howpsuzlygyny üpjün etmekde, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän görnüşlerini ulanmak bilen tebigy baýlyklarymyzy rejeli peýdalanmakda hem-de geljek nesillerimiz üçin gorap saklamakda, şeýle hem, daşky gurşawy goramakda möhüm ähmiýete eýe bolar.

Merdan BABAKULOW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Türkmenistanyň Mejlisiniň Daşky gurşawy goramak, tebigatdan peýdalanmak we agrosenagat toplumy baradaky komitetiniň agzasy.