Habarlar
2021-nji ýylyň marty: milli Liderimiziň daşary syýasy başlangyçlaryna eýerip

Özara bähbitli hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alyşmagyň meýdançasyna öwrülen halkara häsiýetli köp sanly çäreler — syýasy geňeşmeler, işewür gepleşikler, wekilçilikli forumlar hem-de sergiler ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan «Açyk gapylar» syýasatyny hem-de giň halkara hyzmatdaşlygy durmuşa geçirmek babatyndaky işjeň işiniň aýdyň subutnamasy boldy.

Onlaýn görnüşdäki duşuşyklar ýurdumyzyň parahatçylyk döredijilik mümkinçiliklerini giňden açmaga, gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlaryň ählisi — aýry-aýry daşary ýurt döwletleri, şonuň ýaly-da, iri sebit hem-de halkara guramalar bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýär.

2-nji martda Daşary işler ministrliginde ýurdumyzyň BMG-niň agzalygyna kabul edilmeginiň 29 ýyllygyna gabatlanyp “Türkmenistan we Birleşen Milletler Guramasy: parahatçylygy we ynanyşmagy gazanmagyň ugrunda hyzmatdaşlyk” atly halkara maslahat geçirildi. Maslahatyň barşynda ikitaraplaýyn resminamalara onlaýn tertipde gol çekmek dabarasy boldy. Hususan-da, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ilat gaznasynyň (ÝUNFPA) arasynda bilelikde maliýeleşdirmek hakynda Ylalaşyga, şeýle hem Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň we ÝUNFPA-nyň arasynda 2021-nji ýyl üçin “Ýaşlaryň milli ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmäge hem-de gender deňligini ilerletmäge gatnaşmagynyň gurallaryny pugtalandyrmak” taslamasynyň çäklerinde Iş meýilnamasyna gol çekildi.

Döwlet Baştutanymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji, ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekili hanym Kristina Weýganda Türkmenistanyň Prezidentiniň Birleşen Milletler Guramasynyň pasportlary bolan daşary ýurt raýatlary üçin ýurdumyza gelmegiň we ondan gitmegiň wizasyz tertibini girizmek hakynda Karary barada resmi taýdan habar berýän ýurdumyzyň Daşary işler ministrliginiň werbal notasy gowşuryldy.

BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň gutlagynda belleýşi ýaly, Türkmenistan BMG-ä möhüm agza döwlet bolup durýar we guramanyň maksatlaryny amal etmek işinde, şol sanda sebitara we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde, öňüni alyş diplomatiýasynyň işini ilerletmekde işjeň we möhüm orun eýeleýär.

Şol gün Daşary işler ministrliginde Halkara Migrasiýa Guramasynyň Merkezi Aziýa boýunça sebit utgaşdyryjysy, HMG-niň Türkmenistandaky, Gazagystan Respublikasyndaky, Gyrgyz Respublikasyndaky we Özbegistan Respublikasyndaky wekilhanasynyň baştutany Zeýnal Gajiýew bilen onlaýn görnüşde geçirilen duşuşykda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýyna, geljek döwür üçin hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryna garaldy.

Duşuşygyň barşynda şu ýyl üçin bilelikdäki çäreleriň meýilnamasy jikme-jik ara alnyp maslahatlaşyldy, bu meýilnama “Adam söwdasyna garşy göreş hem-de migrantlara kömek” hem-de “Tehniki hyzmatdaşlyk we serhetleri dolandyrmak” ýaly möhüm ugurlary öz içine alýar. Türkmen tarapy sanly tehnologiýalary ulanmak arkaly milli hem-de sebit derejede bilelikdäki taslamalary işläp taýýarlamaga gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.

Mart aýynyň birinji ongünlüginde Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň wekilleri GDA-nyň Ýerine ýetiriji komiteti tarapyndan guralan Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşyjy döwletleriň bilermenleriniň iki günlük onlaýn duşuşygyna gatnaşdylar.

Nygtalyşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ileri tutulýan ykdysady syýasatyna laýyklykda, Türkmenistanda oba hojalygynyň mümkinçiliklerini artdyrmaga, şol sanda maldarçylygy, guşçulygy we atçylygy, ylmy seçgiçilik hem-de tohumçylyk işini ösdürmäge uly üns berilýär.

Wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen geňeşmeler weterinariýa ulgamynda hyzmatdaşlyga, haýwanlaryň kesellerini öz wagtynda anyklamaga hem-de öňüni almaga gönükdirilen ylmy-barlag maksatnamalarynyň we taslamalaryň durmuşa geçirilmegine bagyşlandy.

Dostlukly döwletleriň daşary işler ministrleriniň 6-njy martda geçirilen duşuşygynyň çäklerinde Türkmenistanyň we Türkiýäniň sebit hem-de halkara düzümlerdäki bilelikdäki hereketlerini nazara almak bilen, syýasy-diplomatik hyzmatdaşlygy ara alnyp maslahatlaşyldy.

Aşgabada iş sapary bilen gelen Türkiýe Respublikasynyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky parahatçylykly gepleşikleri ilerletmek işinde Türkmenistanyň we onuň Lideriniň işjeň ornuny belledi. Munuň özi Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde kabul edilen möhüm başlangyçlarda öz beýanyny tapdy. Mewlüt Çawuşoglu Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmeginiň ähmiýeti barada aýdyp, türk tarapynyň sebitiň ykdysady taýdan goşulyşmak üçin üstaşyr ulag we energetika geçelgelerini giňeltmegiň üstünde işlemäge taýýardygyny aýtdy.

9-njy martda onlaýn görnüşde geçirilen okuw maslahatynda özara gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlaryna garaldy. Oňa Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Smitson institutynyň milli tebigy taryh muzeýiniň, muzeý işini guramak ulgamynda ýöriteleşdirilen “Gallagher & Associates” kompaniýasynyň ýolbaşçylary hem-de ýurdumyzyň Medeniýet ministrliginiň wekilleri, muzeýleriň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işgärleri gatnaşdylar. Duşuşygyň barşynda Türkmenistanyň türkmen halkynyň hakyky taryhyny we baý medeni mirasyny öwrenmegi hem-de dikeltmegi gaýragoýulmasyz wezipeleriň biri hökmünde kesgitländigi bellenildi. Milli mirasy wagyz etmekde muzeýlere aýratyn orun degişlidir. Häzirki wagtda olar bahasyna ýetip bolmajak halk baýlygyny goramak bilen çäklenmän, eýsem, iri ylmy merkezler hem bolup durýar.

10-njy martda Daşary işler ministrliginde wideomaslahat görnüşinde Halkara Zähmet Guramasynyň (HZG) Baş direktory Gaý Raýder bilen duşuşyk geçirildi. Taraplar pandemiýanyň dünýädäki durmuş-ykdysady ösüşe täsirini nazara almak bilen, hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryny ara alyp maslahatlaşyp, sebit we halkara derejelerde gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň zerurdygyny bellediler. Şeýle hem Türkmenistanyň HZG-niň konwensiýalaryna goşulmagynyň meselelerine garaldy.

Şol gün Daşary işler ministrliginde “Bütinrussiýa döwlet telewizion we radiogepleşikler kompaniýasy” Federal döwlet unitar kärhanasynyň wekilleri bilen wideoduşuşyk geçirildi. Onuň çäklerinde maglumatlary alyşmak ulgamynda hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ugry boýunça hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Duşuşygyň netijeleri boýunça Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň hem-de “Bütinrussiýa döwlet telewizion we radiogepleşikler kompaniýasy” Federal döwlet unitar kärhanasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

10-njy martda Merkezi Aziýa sebitinde Ykdysady hyzmatdaşlyk maksatnamasynyň (CAREC) çäklerinde Aziýanyň ösüş banky tarapyndan guralan ýörite onlaýn maslahat awiasiýa we syýahatçylyk ulgamynda özara gatnaşyklara bagyşlandy. Maslahatyň barşynda “2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnama — bilelikdäki we durnukly ösüş üçin sebiti birleşdirip” taslamasynyň esasy ugurlaryna aýratyn üns berildi. Bu maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi netijeli sebit gatnaşyklaryny ösdürmäge, ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda möhüm ähmiýetli taslamalary amala aşyrmak üçin iri maýa goýumlaryny çekmäge, Aziýa ýurtlarynyň innowasion ösüşine ýardam etmelidir.

Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň Parlamentara dostluk toparynyň agzalarynyň gatnaşmagynda 11-nji martda geçirilen onlaýn duşuşykda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplar özara gyzyklanma bildirilýän ugurlar boýunça gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge çalyşýandygyny tassykladylar.

Şol gün onlaýn görnüşde Türkmenistanyň we halkara guramalaryň wekilleriniň ulag ulgamynda hyzmatdaşlyk meseleleri boýunça duşuşygy geçirildi. Serhetden geçmegi aňsatlaşdyrmak we sazlaşdyrmak ýaly meselelere aýratyn üns berildi. Şu ýylyň fewral aýynda geçirilen hem-de synag, howpsuz we arassaçylyk-epidemiologiýa nukdaýnazaryndan üstaşyr ulag kerwenlerini guramaga, Türkmenbaşy Halkara deňiz portuny ösdürmäge, ýurdumyzyň ulag ulgamyny sanlylaşdyrmaga degişli bilermenler duşuşyklarynyň netijeleri boýunça taýýarlanylan maslahatlara garaldy.

Şol gün Türkmenistanyň wekiliýeti wideoaragatnaşyk arkaly Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň “GDA — 30” halkara ykdysady forumynyň çäklerinde geçirilýän çärelere — wirtual sergä hem-de syýahatçylyk kongresine gatnaşdylar.

Ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, welaýatlaryň ýörite elektron binýadynda hödürlän diwarlyklary geljekki daşary ýurtly hyzmatdaşlary hem-de köp sanly internet tomaşaçylary Türkmenistanda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan giň möçberli özgertmeler, ähli ulgamlarda gazanylýan ägirt uly üstünlikler, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmak üçin bar bolan eksport mümkinçilikleri bilen tanyşdyrdylar.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň 30 ýyllygyna gabatlanylyp, Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet kitaphanasynyň hem-de welaýatlaryň iri kitaphanalarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda wideomaslahat görnüşinde “Kitaphanalaryň arkalaşygy: üstünlikler we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň geljegi” atly iki günlük halkara forum geçirildi.

Onuň dowamynda Türkmenistanda kitaphana işiniň ösdürilmeginiň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli üns merkezinde durýandygy nygtaldy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň taryhy-medeni mirasyny we häzirki döwürdäki üstünliklerini wagyz etmäge, türkmenistanlylaryň aň-paýhas taýdan ösmegine hem-de watançylyk taýdan terbiýelenmegine ýardam berýän milli ruhy mirasymyzy saklaýan ylym-bilim we medeni merkezler hökmünde kitaphanalaryň eýeleýän ornuny aýratyn belleýär.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ykdysady geňeşiniň 89-njy mejlisiniň gün tertibine GDA agza ýurtlaryň netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň dürli ulgamlary, şol sanda koronawirus ýokanjynyň ýaramaz netijelerini peseltmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

12-nji martda ýurdumyzyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň hem-de “JCB Sales Limited” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy. Resminama laýyklykda, TSTB tarapyndan bu kompaniýanyň önümlerini satyn almaga gyzyklanma bildirilýändigi, JCB kompaniýasynyň bolsa önümleriň tehniki görkezijilerini emele getirmek, umumy netijeliligi ýokarlandyrmak, harajatlary azaltmak hem-de öndürijiligi giňeltmek üçin iň täze elýeterli tehnologiýalar boýunça maglumatlary bermek babatynda birleşme bilen bilelikde işlemäge taýýardygy beýan edildi.

15-nji martda türkmen wekiliýetiniň agzalarynyň Saud Arabystany Patyşalygynyň “Somo Al Mamlakah” kompaniýasynyň ýerine ýetiriji direktory Abdullah Al Şugairi bilen onlaýn duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň barşynda iki ýurduň nebitgaz we himiýa pudagynda, şeýle hem maýa goýum ulgamynda özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge ygrarlydygy nygtaldy. Ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek bilen baglylykda, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň gurluşygyny ilerletmek, energetika ulgamyndaky beýleki geljegi uly taslamalar boýunça bilelikdäki işi işjeňleşdirmegiň zerurdygy aýratyn bellenildi.

16-njy martda ýurdumyzyň wekiliýeti Mejlisiň Başlygynyň ýolbaşçylygynda “Parahatçylygy, ynanyşmagy hem-de howpsuzlygy pugtalandyrmakda zenanlaryň orny” atly Merkezi Aziýa forumyna gatnaşdy. Bu çäre Türkmenistanyň Hökümeti bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy tarapyndan guraldy. Ýurdumyzyň wekilleri bu ulgamda Türkmenistanyň kanunçylygyna syn bermek bilen, döwlet we jemgyýetçilik durmuşynyň dürli ugurlarynda zenanlaryň orny hakynda çykyş etdiler. Deň hukuklar we azatlyklar, erkekler we zenanlar üçin deň mümkinçilikleri döretmek ýörelgesi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan baş ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi.

17-nji martda Daşary işler ministrliginde Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Helga Şmid bilen geçirilen duşuşygyň barşynda Türkmenistanyň ÝHHG bilen hyzmatdaşlygynyň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şol gün Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň wekilleri Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň (BMG ÝYK) durnukly ösüş boýunça wideomaslahat görnüşinde geçirilen sebit forumyna gatnaşdylar. Duşuşygyň maksady bu düzüm tarapyndan 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibi babatynda sebitde amala aşyrylan işleri hem-de bu ugurda gazanylan üstünlikleri ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy. Durnukly ösüş maksatlaryny millileşdirmek ulgamynda amala aşyrylýan çärelere aýratyn üns berildi.

Geçen aýda geçirilen “Binagärlik sungatynyň taryhy we medeniýeti” atly halkara ylmy-amaly maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň çäklerinde «Binagärlik we gurluşyk ýyly» diýlip yglan edilen şu ýylyň esasy çäreleriniň birine öwrüldi.

Mart aýynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginde ýurdumyzyň lukmanlarynyň hünär derejesini ýokarlandyrmaga, daşary ýurtly kärdeşleri, hususan-da, Germaniýanyň esasy hassahanalarynyň hünärmenleri bilen tejribe alyşmaga ýardam etmäge gönükdirilen onlaýn teleköprüleriň tapgyry geçirildi.

17-nji martda paýtagtymyzyň “Ýyldyz” myhmanhanasynda Daşary işler ministrligi Beýik Britaniýanyň Türkmenistandaky ilçihanasy bilen bilelikde “BMG-niň howanyň üýtgemegi boýunça maslahatyna barýan ýolda (COP26): howanyň üýtgemegine garşy göreşmek boýunça Türkmenistanyň tagallalary we geljek üçin mümkinçilikler” atly “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşligi gurady. Şu ýylyň noýabr aýynda Beýik Britaniýanyň Glazgo şäherinde geçiriljek COP26 maslahatyna bagyşlanan duşuşygyň barşynda ýurdumyzyň ählumumy howa ylalaşyklarynyň çäklerinde öz üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirmäge ygrarlydygy nygtaldy.

Türkmenistanyň we Gyrgyz Respublikasynyň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylarynyň şu ýylyň 18-nji martynda wideomaslahat görnüşinde geçirilen duşuşygynyň çäklerinde döwletara gatnaşyklaryň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplar Daşary işler ministrlikleriniň arasynda syýasy geňeşmeleri işjeňleşdirmegiň zerurdygyny hem-de Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we ynsanperwer hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-gyrgyz hökümetara toparynyň mejlislerini yzygiderli geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny bellediler.

19-njy martda Türkmenistanyň Awstriýa Respublikasyndaky ilçihanasy tarapyndan Awstriýa-türkmen jemgyýeti bilen bilelikde guralan onlaýn duşuşyk ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlandy. Oňa Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň wekilleri, Azerbaýjanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Täjigistanyň we Özbegistanyň Awstriýada işleýän diplomatlary, Awstriýa Respublikasynyň Türkmenistandaky doly ygtyýarly wekili we beýlekiler gatnaşdylar. Duşuşyga gatnaşyjylar köpugurly hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny tassyklap, şeýle çäreleriň yzygiderli guralmagynyň hem-de medeni-ynsanperwer ulgamda we beýleki ugurlarda bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmegiň ähmiýetini nygtadylar.

ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilen hem-de halklaryň arasyndaky dostlugy alamatlandyrýan Nowruz baýramy mynasybetli ýurdumyzyň daşary ýurtlardaky wekilhanalary dürli çäreleri — “tegelek stoluň” başyndaky duşuşyklary, konsertleri, şeýle hem sergileri guradylar. Şol sergilerde türkmen halkynyň medeni gymmatlyklary, şol sanda milli şaý-sepler, elde dokalan haly önümleri we beýlekiler görkezildi.

23-nji martda Daşary işler ministrliginde onlaýn görnüşde Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentligiň (IRENA) Baş direktory Françesko La Kamera bilen duşuşyk geçirildi. Taraplar ýola goýlan netijeli gatnaşyklaryň berkidilýändigini belläp, Türkmenistanda 2030-njy ýyla çenli gaýtadan dikeldilýän energetikany ösdürmek boýunça Milli strategiýa bilen baglylykda, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini rejeli ulanmak babatda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň zerurdygyny nygtadylar.

Türkmenistanyň adam hukuklary we halkara ynsanperwer hukugy ulgamynda halkara borçnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek baradaky Pudagara toparyň 24-nji martda Daşary işler ministrliginde geçirilen nobatdaky mejlisiniň gün tertibine abraýly düzümler bilen ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmek, milli meýilnamalary we maksatnamalary, hususan-da, bilelikdäki iş meýilnamalaryny durmuşa geçirmegiň usullary we gurallary bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

Şol gün Daşary işler ministrliginde wideoaragatnaşyk arkaly “Häzirki zaman dünýäde parahatçylygyň we ynanyşmagyň derwaýyslygy” atly metbugat maslahaty geçirildi. Onlaýn duşuşyga milli we daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, şol sanda abraýly daşary ýurt teleradiogepleşikler guramalarynyň wekilleri hem-de 18 döwletden habarlar agentlikleriniň habarçylarynyň 80-e golaýy gatnaşdy.

Maslahata gatnaşyjylarynyň pikirine görä, Milletler Bileleşigi tarapyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň goldanylmagy häzirki dünýä syýasatynda türkmen Bitaraplygynyň gurallarynyň netijeli häsiýete eýedigine şaýatlyk edýär.

25-nji martda wideomaslahat görnüşinde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus hökümetara toparynyň çäklerinde söwdany we maýa goýumlary goldamak boýunça ýokary derejeli toparyň sekizinji mejlisi geçirildi. Taraplar bilelikdäki taslamalaryň amala aşyrylyşyny, söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar, Türkmenistanyň Hökümetiniň we Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasynda ykdysady hyzmatdaşlygyň 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň taslamasyna garadylar.

Şol gün Daşary işler ministrliginde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça ýapon-türkmen komitetiniň başlygy, “Itochu Corporation” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Tsubai bilen wideomaslahat görnüşinde geçirilen duşuşykda köpýyllyk hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Taraplar däp bolan gatnaşyklary giňeltmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini beýan edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän “Açyk gapylar” syýasatynyň netijeli häsiýete eýedigini nygtadylar. Şol syýasat iki dostlukly döwletiň arasyndaky söwda gatnaşyklarynyň okgunly ösmegini şertlendirýär.

Mejlisiň wekilleri 22 — 26-njy mart aralygynda Parlamentara birleşik tarapyndan wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen parlamentariler üçin okuw maslahatyna gatnaşdylar. Adamyň hukuklaryny we azatlyklaryny üpjün etmekde, halkara ynsanperwer hukugynyň kadalaryny milli kanunçylyga ornaşdyrmakda, jemagat hyzmatlaryny sanly ulgama geçirmekde, parlamentara diplomatiýany ösdürmekde parlamentara toparlaryň ornuny pugtalandyrmakda parlamentarileriň möhüm orny barada gyzyklanma bildirilip, pikir alşyldy.

29-njy martda Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan BMG-niň Hemişelik utgaşdyryjysynyň edarasy bilen bilelikde Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyna bagyşlanan ýaşlar forumy geçirildi. Bu çäre milli, sebit we dünýä derejesinde parahatçylygyň medeniýetini pugtalandyrmak işine ýaş nesli çekmegiň gurallaryny ara alyp maslahatlaşmak üçin özboluşly meýdança öwrüldi.

Mart aýynyň ahyrynda Fransiýanyň “MEDEF International” telekeçiler assosiasiýasy we iki döwletiň diplomatik wekilhanalary tarapyndan guralan ýörite maslahat oba hojalyk ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek meselesine bagyşlandy. Obasenagat toplumynda işleýän iri fransuz kompaniýalarynyň 35-e golaýynyň ýolbaşçylary ýurdumyzyň bu ulgamdaky kuwwaty, eksport we maýa goýum mümkinçilikleri bilen tanyşdyryldy. Dostlukly döwletiň işewür toparlarynyň wekilleri Türkmenistanda bu ulgamda amala aşyrylýan geljegi uly taslamalara gatnaşmaga taýýardyklaryny beýan etdiler.

Şol gün Söwda-senagat edarasynda Eýran Yslam Respublikasynyň Horasan-Rezawi welaýatynyň resmi wekilleri we işewür toparlary bilen geçirilen wideoduşuşygyň gün tertibine özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmegiň meseleleri girizildi.

Dünýä siwilizasiýasynyň gadymy merkezleriniň biri bolan ýurdumyz häzirki döwürde sebitde durnuklylygyň sütüni hökmünde çykyş edip, dünýäniň döwletleri bilen belent ynsanperwer gymmatlyklar esasynda gatnaşyklary ösdürmäge taýýardygyny hemişe tassyklaýar. Şunuň bilen baglylykda, sanly ulgam arkaly geçirilen “Muhammet Baýram han Türkmen we türkmen halkynyň mertlik, watansöýüjilik, adamkärçilik ýörelgeleri” atly halkara maslahat geçen aýyň möhüm ähmiýetli wakalarynyň birine öwrüldi. Bu maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Türkmenistanyň Daşary işler, Bilim ministrlikleri we Ylymlar akademiýasy tarapyndan guraldy. Foruma onlaýn arkaly gatnaşmak üçin Owganystandan, Hindistandan, Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Hytaýdan, Pakistandan, Russiýadan, Täjigistandan diplomatlar we belli alymlar çagyryldy. Çykyş edenleriň nygtaýşy ýaly, türkmen halky umumadamzat ruhy genji-hazynasyna saldamly goşant goşdy. Alymlaryň pikirine görä, bu maslahat beýik taryhy şahsyýetiň — Baýram han Türkmeniň durmuş we döredijilik ýoly baradaky bilimleri ep-esli giňeltmek bilen çäklenmän, eýsem, halkara ylmy we medeni gatnaşyklary pugtalandyrmaga-da giň mümkinçilik berdi.

Geçen aýyň wakalarynyň syny milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryny ýene-de bir gezek äşgär etdi. Şol syýasat özara ynanyşmak we birek-birege hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan hyzmatdaşlygy ösdürmäge, ýurdumyzyň dünýä giňişligindäki abraýyny has-da belende götermäge gönükdirilendir.

(TDH)


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25838?type=feed

14.04.2021
Ösüş depgini ýokarlanýar
14.04.2021
Ykdysady strategiýada hususy pudagyň orny

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda işlenip taýýarlanylýan maksatnamalaryň we amala aşyrylýan düýpli özgertmeleriň ählisiniň baş maksady mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegine, ykdysady kuwwatynyň berkemegine, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň mundan beýläk-de gowulandyrylmagyna gönükdirilendir.

Türkmenistanyň ykdysadyýeti baý tebigy, ykdysady, maýa goýum we adam maýasynyň zähmet gorlaryny peýdalanmak arkaly üstünlikli diwersifikasiýalaşdyrylýar. Önümçiligi hemmetaraplaýyn döwrebaplaşdyrmagyň we sanly ykdysadyýete geçmegiň çäklerinde ylmyň, tehnikanyň soňky gazananlary hem-de iň täze tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi durnukly we hemmetaraplaýyn ykdysady ösüşe gönükdirilendir.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen giňişleýin mejlisinde üstümizdäki ýyla, uzak hem-de orta möhletli geljege niýetlenen möhüm resminamalaryň birnäçesi kabul edildi. Şolaryň hatarynda «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasy» we «Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak we özgertmek boýunça Strategiýa» hem bar.

Söwda Strategiýasy babatynda aýdylanda, milli Liderimiziň başlangyçlary netijesinde 2020-nji ýylyň iýul aýynda Bütindünýa Söwda Guramasynyň geçiren nobatdaky mejlisinde bu abraýly guramanyň çözgüdi bilen Türkmenistana synçy derejesiniň berlendigini bellemek gerek. Bütindünýä Söwda Guramasyna synçynyň derejesine eýe bolunmagynyň artykmaç tarapy ýurtlar üçin öz önümçiliklerini ösdürmek, eksport möçberlerini artdyrmak, şeýle hem bazar gatnaşyklarynyň özgertmeleriniň durnukly ösüşini üpjün etmek mümkinçiligini döredýändigidir. Şeýle hem munuň özi ýurduň dünýäniň önümçilik, ylmy-tehniki we medeni ösüş gatnaşyklaryna goşulmagyny, işewürlik gurşawynyň kämilleşdirilmegini we bäsdeşligiň höweslendirilmegini üpjün eder.

Bu Strategiýanyň maksady ýurtda maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, önümçilikleri giňeltmek, işewür gurşawy ösdürmek, milli ykdysadyýetiň halkara giňişlikde bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça hormatly Prezidentimiziň öňe süren hem-de halkara guramalar tarapyndan giň goldawa eýe bolan başlangyçlaryny iş ýüzünde durmuşa geçirmegiň çäreler toplumyny öz içine alýar.

Strategiýanyň üstünlikli amala aşyrylmagy ýurduň eksport kuwwatynyň artmagyna mümkinçilik berer, öndürilýän harytlaryň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanmagyna, olaryň dünýä bazarlaryna işjeň çykarylmagyna şertleri döreder, ykdysady, maliýe, söwda we maýa goýum ugurlarynda esasy halkara düzümler bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegiň möhüm binýadyny berkider. Netijede, Türkmenistanyň halkara söwda we ykdysady giňişligine has-da işjeň goşulyşmagyna ýardam berer.

Döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak we özgertmek boýunça Strategiýa babatynda aýdylanda, dünýä ykdysadyýetiniň çalt depginlerde üýtgeýän şertlerinde ýurduň ykdysadyýetiniň pudaklaryny diwersifikasiýa ýoly bilen köpugurly ösdürmegiň wajyp çözgütleri ýurtda durnukly maliýe ulgamynyň we hukuk binýadynyň has-da kämilleşdirilmegine gönükdirilýär. Munuň özi ykdysadyýeti çalt depginler bilen ösdürmek üçin maýa goýumlary çekmekde, Türkmenistanda amatly işewürlik ýagdaýyny döretmekde we döwletiň tagallalary bilen telekeçiligi ösdürmekde möhüm şert bolup durýar.

Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi ösdürmäge we höweslendirmäge döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw berilýär. Bu goldawlar «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», «Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny, şeýle hem soňky ýyllarda kabul edilen, ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz bölegini höweslendirmäge gönükdirilen kadalaşdyryjy hukuk namalaryny durmuşa geçirmegiň çäklerinde amala aşyrylýar.

Döwletiň we hususy pudagyň hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň çäklerinde döwlet eýeçiligine degişli bolup, ulanyşdan galan ýa-da ykdysady taýdan peýdasy az bolan, şol sanda gurlup gutarylmadyk önümçilik desgalary hem-de beýleki desgalardyr binalar bellenen tertipde hususylaşdyrylýar, önümçilikler döwrebaplaşdyrylýar, iş orunlary saklanyp galynýar we täzeleri döredilýär.

Bu Strategiýa döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmagyň, özgertmegiň, şeýle hem hususylaşdyrylmaga degişli döwlet eýeçiligindäki kärhanalaryňdyr desgalaryň işleriniň esasy ugurlary boýunça wezipelerini, Strategiýanyň amala aşyrylmagy üçin zerur bolan şertleri hem-de guramaçylyk-usuly çäreleri kesgitleýär.

Döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy babatda uly işler amala aşyrylýar. Önümçilik pudaklarynyň aýry-aýry kärhanalary, desgalary bilen bir hatarda, balyk senagaty we syýahatçylyk pudaklary tutuşlygyna hususylaşdyryldy.

Pul-karz ulgamynda hem düýpli özgertmeler ýaýbaňlandyryldy. Ýurdumyzyň gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek hem-de maliýe ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň «Halkbank» döwlet täjirçilik bankynyň guramaçylyk-hukuk görnüşi üýtgedilip, açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine öwrüldi.

Mahlasy, Strategiýada bellenen ähli çäreleriň amala aşyrylmagy ýakyn geljekde ösen bazar gatnaşyklaryny kämilleşdirmäge, döwlet emlägini dolandyrmagyň netijeli ulgamyny emele getirmäge, döwlet eýeçiliginiň gurluşynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, ýurduň haryt öndürijileriniň bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmaga mümkinçilik berer. Bu bolsa öz gezeginde, uzak wagtyň dowamynda ykdysady ösüşiň depginleriniň we durnuklylygyň saklanyp galmagyna oňyn täsir eder, Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny sebitde we dünýäde bäsdeşlige ukyply derejä ýetirmäge ýardam berer.

Döwletimiziň ähli babatdaky ösüşlerine badalga berip, ýurdumyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegi, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda nusgalyk işleri bitirýän Arkadag Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, tutumly işleriniň rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Annamuhammet SARJAÝEW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ykdysady meseleler baradaky komitetiniň başlygynyň orunbasary.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25826

14.04.2021
Sanly ykdysadyýet — ykdysady ösüşiň möhüm ugry

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Ýurdumyzda ykdysadyýetiň sanly ulgamyny ösdürmäge gönükdirilen toplumlaýyn maksatnamalar durmuşa geçirilýär. Sanly ykdysadyýet adalgasy gün-günden biziň aň-düşünjämize, jemgyýetimiziň ösüşine ynamly ornaşýar. Raýatlarymyzyň arasynda nagt däl hasaplaşyklary amala aşyrmagyň geriminiň giňemegi, tehniki oýlap tapyşlaryň, sanly tehnologiýalaryň durmuşymyza berk ornaşmagy sanly ykdysadyýetiň ösüşine itergi berýär. Bu bolsa halkara işewürligiň, bazar gatnaşyklarynyň ýaýbaňlanmagyna uly ýardam berýär.

Häzirki wagtda sanly tehnologiýalar we innowasion häsiýetli täjirçilik usullar hojalyk durmuşynyň ähli ugurlaryna giňden ornaşýar. Bu öz gezeginde, ykdysadyýetde düzümleýin üýtgeşmeleriň emele gelmegine getirýär hem-de sanly tehnologiýalara we elektron haryt dolanyşygyna esaslanýan sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmagyň wajyplygyny öňe çykarýar.

Sanly ykdysadyýet — önümçilikde, paýlanyşykda sarp edişde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny ulanmak arkaly sanly özgertmeleri başdan geçiren ykdysadyýetiň bölegidir. “Sanly ykdysadyýet” adalgasy durmuşymyza 1995-nji ýylda amerikaly alym N.Negroponte tarapyndan girizildi. Ol sanly ulgamyň esasy artykmaçlyklarynyň hatarynda önümiň fiziki agramynyň öz ýerini maglumat göwrümine goýmagyny, elektron harytlary öndürmek üçin has az harajatlaryň edilmegini, sanly önümleriň az ýer tutmagyny, şeýle-de önümiň örän tizlik bilen (internet tory arkaly) bir ýerden başga ýere ugradylmagyny we beýleki mümkinçiliklerini sanap geçýär.

Sanly ykdysadyýete geçmek täze mümkinçilikleriň açylmagydyr. Ol edaralaryň, kärhanalaryň we adamlaryň özara gatnaşygyny tizleşdirýär we aňsatlaşdyrýar. Alyjylar hem hiç ýere gitmezden özüne zerur bolan hyzmatlary gönüden-göni söwda nokadyndan has-da amatly alyp bilýärler, mysal üçin azyk önümlerini bazara gitmezden internet dükanlaryndan arzan bahadan we tiz satyn almak, elektron görnüşdäki kitaplary çap edilen kitaplara görä has arzan bahadan we gysga wagtda satyn almak, karz edaralaryna ýüz tutmazdan karzlaryň esasy bergisini we göterimlerini tölemek, ykjam ýa-da öý telefon hyzmatlary üçin islendik wagt tölegleri geçirmek, galyberse-de, sarp edijiler öýünden çykman, öz hususy işewürligini “online” usulynda ýola goýup, elektron söwdalary amala aşyryp bilerler.

Maglumat tehnologiýalarynyň peýdalanylmagy ykdysadyýetiň köp pudaklarynda ýerine ýetirilýän işleriň netijeliligini birnäçe esse artdyryp, onuň bilen bagly çykdajylary ep-esli azaltmaga mümkinçilik berýär. Innowasiýalar we düýpli maýa goýumlar sanly bazaryň aýrylmaz bölegi bolup, olar pudaklaryň tehnologik ösüşine badalga berýär. Onuň üçin öňdebaryjy programma üpjünçilikleriniň ornaşdyrylmagy, maglumat saklaýjy enjamlaryň, ýörite serwerleriň satyn alynmagy, infrastrukturanyň gurnalmagy örän wajypdyr.

Bank ulgamynda soňky ýyllaryň dowamynda köp sanly täze görnüşli bank önümlerini ilata hödürlemek, nagt däl hasaplaşyklaryň howpsuz, amatly we bökdençsiz amala aşyrylmagyny ýola goýmak ýaly üstünlikleri barada aýdyp bolar.

Amala aşyrylan bu işler geljekde sanly ykdysadyýete geçmek boýunça berk binýat bolup, ýurdumyzyň banklarynyň öňünde köp sanly maksatlary goýmaga itergi berýär. Muňa mysal edip, sanly ykdysadyýetiň düýp özeni bolup durýan maglumatlaryň elektron taýdan kabul edilmegi, işlenilmegi we gaýtarylyp berilmegi ýaly tehnologiýalary peýdalanyp, internet torlarynyň üsti bilen raýatlarymyza bank hyzmatlarynyň hödür edilmegini görkezmek bolar.

Internete birikdirilen kompýuterleriň kömegi bilen “Internet-bank” hyzmatyny ulanyjylaryň sanynyň gün-günden artýandygyny hem belläp geçmeli. “Internet-bank” hyzmatynyň esasy amatlyklarynyň biri hem günüň islendik wagtynda, ýagny bankyň ýa-da edaralaryň iş wagtyna bagly bolmazdan, dynç alyş ýa-da baýramçylyk günlerinde hem köp sanly hyzmatlardan peýdalanyp, nagt däl görnüşinde töleg edip bolýanlygydyr.

Döwrebap ykjam telefonlaryny, planşetleri giňden ulanýan raýatlarymyza bu hyzmatyň “Mobil-bank” görnüşi hödürlenilýär. “Mobil-bank” hyzmaty tölegleriň dürli görnüşlerini geçirmekde uly ýardamçy bolup durýar. Sanly ulgamy ösdürmek ugrunda köp sanly işleri durmuşa geçirmek üçin täjirçilik banklaryna iň täze sanly tehnologiýalary peýdalanyp, täzeçillikleri girizmäge ukyply, giň gözýetimli ýaş hünärmenleri taýýarlamagyň zerurlygy düşnüklidir. Şonuň üçin bank ulgamynyň hünärmenleriniň hünär derejelerini ýokarlandyrmak wajypdyr. Şol bir wagtyň özünde, ýurdumyzyň ähli ýaşaýjylarynyň ýaşyna ýa-da kärine garamazdan, täze tehnologiýalardan doly we ynamly peýdalanmaklary üçin hem netijeli işler alnyp barylýar.

Raýatlarymyza şeýle amatly mümkinçilikleri döredip berýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, alyp barýan il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli işleri mundan beýläk hem rowaçlyklara beslensin.

Aman ANNADURDYÝEW,

Türkmenistanyň “Türkmenistan” döwlet täjirçilik bankynyň “Tejen” şahamçasynyň hukukçysy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25818

14.04.2021
Milli ykdysadyýetiň batly gadamlary

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe eziz Diýarymyzyň döwrebap ösüşini üpjün etmekde sanly ykdysadyýetiň möhüm orny bar. Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli ugurlaryny yzygiderli ösdürmek bilen bir hatarda, milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen kuwwatlandyrmak, önümçilik we hyzmatlar ulgamyna ylmy we innowasion täzelikleri giňden ornaşdyrmak wezipeleri boýunça maksatnamalaýyn işler toplumlaýyn durmuşa geçirilýär. Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi ýurdumyzda ýokary öndürijiligi üpjün etmäge we uzakmöhletleýin ykdysady ösüşi gazanmaga badalga berýär.

Sanly ykdysadyýetiň kemala getirilmegi, ozaly bilen, ýurdumyzda ylmy-tehniki ösüşiň belent derejelere çykýandygyndan habar berýär. Bu bolsa ýurdumyzyň her bir raýaty üçin ykdysady bähbit babatda köpsanly artykmaçlyklara eýedir. Sanly ykdysadyýetiň üstünlikli durmuşa geçirilmegi döwletimizde sarp edijileriň isleglerini has çalt we ýokary derejede kanagatlandyrmaga giň mümkinçilikler döredýär. Ýagny, önümçiligiň kuwwatlygynyň artmagy, bazar gatnaşyklarynyň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanmagy, önümçilik çykdajylarynyň peselmegi, täze iş orunlaryň döredilmegi ýaly raýatlar üçin bähbitli taraplary ýüze çykýar. Şeýle hem milli ykdysadyýetde, halk hojalygynyň pudaklarynda sanly usullaryň girizilmegi ýurduň durmuş-ykdysady ösüşiniň kämilleşmegine, berk binýatly sazlaşykly ösüşi üpjün etmäge ýardam berýär.

Sanly ykdysadyýete geçmegiň esasy serişdesi hökmünde kesgitlenen kompýuter tehnologiýasyny ornaşdyrmakda hem-de döwrebap aragatnaşyk ulgamyny kemala getirmekde ýurdumyzda uly ösüşler gazanyldy. Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde reňkli monitorly kompýuterleri, telewizorlary öndürýän kärhananyň döredilmegi bu ugurda ýeten sepgitlerimiziň aýdyň subutnamasydyr.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmekde döwletiň orny iki maksada ugrukdyrylandyr. Munuň özi täze ýagdaýlara uýgunlaşan kanunçylyk binýadyny emele getirmekden hem-de önümçiligi sanly ýörelgä kybap getirmekden ybaratdyr. Sanly ykdysadyýet, sanly tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagy alnyp barylýan işleriň häsiýetli aýratynlyklarynyň biri bolup durýar. Ol mikroelektronika, maglumat we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamlaryndaky üstünliklere esaslanýar.

Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň işjeň ornaşdyrylmagy sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegine özüniň oňyn täsirini ýetirýär. Şeýle möhüm ähmiýetli işleriň hormatly Prezidentimiziň Karary esasynda tassyklanan «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleri durmuşa geçirmek maksadyndan ugur alýandygyny ýeri gelende bellemek gerek.

Sanly ykdysadyýet wagtyň we harajatlaryň tygşytlanmagy bilen bir hatarda girdejileriň täze çeşmelerini ýüze çykarmaga, şeýle hem sanly gurşawda harytlaryň we hyzmatlaryň bazarlara çalt çykmak we dünýäniň islendik ýerindäki sarp edijilere elýeterli bolmak mümkinçiligini ýokarlandyrmaga ýardam berýär. Milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça elektron senagatyny ösdürmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek maksady bilen netijeli işler amala aşyrylýar.

Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiziň ykdysadyýetini döwrebap ösdürýän Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag bolmagyny, il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli beýik işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Azat RAHMEDOW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25790

14.04.2021
Bank ulgamynyň täze döwrebap binalary

Düýn hormatly Prezidentimiz «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň hem-de «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň açylyş dabaralaryna gatnaşdy

Apreliň hoştap howaly säherinde paýtagtymyzyň günorta böleginden uzap gidýän Çandybil şaýolunyň ugry köp adamly boldy. Bu ýerde gurlan «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik we «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklarynyň täze binalarynyň açylyş dabarasyna ýurdumyzyň ýolbaşçy düzümi, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Milli Liderimiziň toý bagyny kesmegi bilen, medeniýet we sungat ussatlarynyň çykyşlary dabaranyň şowhunyny al-asmana göterdi.


BEÝIK BINALAR GÖRNER

Dabaranyň geçýän ýerinde guralan telärler gadymy gaznahanalardyr zikgehanalary ýatladyp, Beýik Ýüpek ýolunyň geçmişi ýaly alyslara uzap gidýän täjirçiligiň hem-de gaznaçylaryň taryhy pursatlaryny hakydaňa salýar. Rawy täjiriň gürrüň berip başlamagy bilen, hakykatdan hem, uzak geçmişe gaýybana syýahata ugraýarsyň. Sungat ussatlary — zehinli artistler, Nusaý gözelleridir tansçy ýigitler bu pursatlary tüýs jüpüne düşürip janlandyrypdyrlar.

Geçmiş sazynyň häzirki zamanyň belent owazlary bilen sazlaşmagy netijesinde, hormatly Prezidentimiziň bank ulgamyny kämilleşdirmek babatda alyp barýan beýik işlerini çeper suratlandyrýan görnüşler dabara aýratyn many çaýýar. Sebäbi 2018-nji ýylyň martynda badalga berlip, gurluşygy «Bouygues Batiment International» fransuz kompaniýasyna ynanylan bu iri desgalar döwlet Baştutanymyzyň milli ykdysadyýetimizi durnukly ösdürmekde, hususan-da, bank ulgamynyň işini kämilleşdirmekde alyp barýan nusgalyk işleriniň nobatdaky subutnamasy boldy.

Gurluşyklaryň ýokary hil derejesiniň üpjün edilendigini hem-de desgalaryň bellenen möhletde ulanylmaga tabşyrylandygyny bellemelidiris. Desgalarda milli binagärlik nusgalaryna, ýörelgelerine aýratyn üns berlip, yşyklandyryş işleri we zerurlyklar bildirilýän talaplara laýyk ýerine ýetirilipdir.

Paýtagtymyzyň ajaýyp binagärlik keşbine özboluşly görk goşan desgalary synlap durşuňa, Magtymguly Pyragynyň: «Seýl edeliň bu jahana, // Jahanda näler görüner. // Isgender, Jemşit saldyran // Beýik binalar görüner» diýen setirlerini gaýtalaýarsyň.

ÝURDUMYZDA ILKINJILERIŇ BIRI

Taryhy maglumatlara ser salsaň, «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik banky ýurdumyzda döredilen ilkinji banklaryň biri bolup, ol bir asyra golaý wagt bäri müşderilere ýokary hilli bank hyzmatlaryny hödürläp gelýär. Dürli ýyllarda dürlüçe atlandyrylan bank tarapyndan bank hasabyny açmazdan, milli pulda «Ýyldyrym», daşary ýurt walýutasynda «Western Union» pul geçirimlerini amala aşyryp bolýar.

«Senagat» paýdarlar täjirçilik banky hem ýurdumyzda ilkinji täjirçilik banklaryň biri hasaplanýar. Hususy ulgama ýakyndan goldaw bermegi, önümçilikleri giňeltmegi baş wezipe edip goýan bank häzirki wagtda müşderileriň (fiziki we ýuridiki taraplaryň) hasaplaryny açýar, alyp barýar, goýumlaryň we karz hyzmatlarynyň dürli görnüşlerini hödürleýär.

Sanly ulgama geçmek ykdysadyýetimiziň milli nusgasyny ösdürmegiň möhüm tapgyrydyr. Şundan ugur alyp, ençeme şahamçalary we bank gulluklaryny özüne birikdirýän bu banklaryň täze desgalarynda ýerine ýetirilýän amallar, hödürlenýän hyzmatlar bilen baglanyşykly ähli amatlyklar göz öňünde tutulypdyr. Hasaplaşyk amallary nokatlarynda, girdeji we çykdajy kassalarynda gysga wagtyň içinde ýerli hem-de halkara bank amallaryny ýokary derejede ýerine ýetirmek mümkin.

KÄMIL AMALLAR WE HYZMATLAR

Ýerine ýetirilýän amalyň kämilligi onuň hili hem-de tizligi bilen kesgitlenýär. Bu babatda pul-karz, maýa goýum, bank kepilligi syýasatyny durmuşa üstünlikli ornaşdyryp gelýän «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik we «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklary müşderileriň ösen isleglerini kanagatlandyryp gelýär. Ýokarda hem belleýşimiz ýaly, bu banklar tarapyndan hödürlenýän karz, kepillik, goýum, sanly bank hyzmatlary muny aýdyňlygy bilen tassyklaýar.

«Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň ýokary derejeli innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan täze edara binasynda internet ulgamy arkaly bank hasaplaryny görmek, elektron töleg tabşyryklaryny taýýarlamak, smart töleg terminallary arkaly galtaşyksyz usulda bank töleglerini ýerine ýetirmek, «Onlaýn kabulhana» ýaly döwrebap mümkinçilikler döredilipdir.

«Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binasynda hem häzirki zaman bankomatlarynyň birnäçesi ornaşdyrylyp, olar arkaly nagt pul serişdelerini kabul edip, nagt däl görnüşli amallary ýerine ýetirip bolýar. Bu ýerde müşderileriň gymmatlyklaryny aýawly saklamak maksady bilen, ýörite depozitariýa gutujyklary ornaşdyrylypdyr. Bank tarapyndan «Elektron söwda» hyzmatynyň hödürlenýändigini bellemek hem ýerliklidir.

Görnüşi ýaly, bank ulgamynyň täze döwrebap binalary, ilkinji nobatda, milli ykdysadyýetimizi okgunly ösdürmäge, raýatlarymyzyň sosial-durmuş goraglylygyny üpjün etmäge, şeýle hem sanly bank amallaryny we hyzmatlaryny has-da kämilleşdirmäge gönükdirilendir.

Kakajan ÇARYÝAROW,

Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň žurnalistika hünäriniň 5-nji ýyl talyby, «Nesil».


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25750

13.04.2021
Täjirçilik banklary — Türkmenistanyň bazar ykdysadyýetiniň möhüm guraly

Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzda täze desgalaryň açylyş dabaralaryna gatnaşdy

Aşgabat, 12-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň dolandyryş edaralarynyň täze binalarynyň açylyş dabarasy boldy. Şu mynasybetli dabaralara hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylyň 15-nji fewralynda gol çeken Kararyna laýyklykda, gurluşygy amala aşyrylan bank ulgamynyň desgalarynyň açylmagy şanly senä — Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlandy, olar ýurdumyzyň yzygiderli ykdysady ösüşiniň, halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlanýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

“Bouygues Batiment International” meşhur fransuz kompaniýasy tarapyndan gurlan banklaryň täze binalary Aşgabadyň günorta böleginde, soňky ýyllarda paýtagtymyzyň işewürlik merkezi kemala gelen Çandybil şaýolunyň ugrunda ýerleşýär.

Döwlet Baştutanymyzyň awtoulagy “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň açylyş dabarasynyň geçirilýän ýerine gelýär. Milli Liderimizi Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, medeniýet işgärleri garşylaýarlar.

Ýurdumyzyň sungat ussatlarynyň çykyşlary dabara ajaýyp öwüşgin çaýdy. Döredijilik toparlary bu waka mynasybetli ajaýyp çykyşlaryny taýýarlapdyrlar. Sazly-horeografiýa sahnasynda gündogar hökümdarlarynyň köşk gaznasynyň baýlygyny görkezýän görnüşler, şonuň ýaly-da, asyrlaryň jümmüşinden gelýän söwda däpleri janlandyryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýere ýygnananlar bilen mähirli salamlaşyp, “Türkmenbaşy” bankynyň merkezi girelgesine barýar.

Dabaraly pursat gelip ýetýär — dabara gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda milli Liderimiz toý bagyny kesýär, şol pursat asmana howa şarlary uçurylýar.

Döwlet Baştutanymyz bankyň täze binasy bilen tanşyp başlaýar.

Bank ulgamyny ösdürmek milli Liderimiziň ykdysady strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biridir. Ykdysady syýasatda maliýe-bank ulgamynyň edaralarynyň eýeleýän möhüm orny olara berilýän wajyp wezipe bilen şertlenendir — şol wezipeler halk hojalyk toplumynyň dürli pudaklarynyň arasynda pul görnüşindäki serişdeleriň netijeli paýlanylmagyny üpjün etmekden, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň bäsdeşlige ukyply we täzeçil bolmagyna ýardam bermekden ybaratdyr.

Türkmenistanda Garaşsyzlyk ýyllarynda alyp barlan sazlaşykly döwlet syýasaty netijesinde, milli bank ulgamy kemala getirildi. Onuň hereket etmeginiň binýadynda goýlan düýpli ýörelgeler durmuş ugurly ykdysadyýetiň talaplaryna laýyk gelýär.

Häzirki wagtda berkeýän bazar gatnaşyklarynyň we giň gerimli özgertmeleriň şertlerinde banklaryň ygtybarlylygyny we durnuklylygyny üpjün etmäge “Türkmenistanyň bank ulgamyny 2011 — 2030-njy ýyllarda ösdürmegiň Döwlet maksatnamasy” uly goşant goşýar. Ýurdumyzyň bank ulgamynyň ygtybarlylygynyň ep-esli ýokarlandyrylmagy şol maksatnamanyň doly durmuşa geçirilmeginiň esasy netijesi bolmalydyr.

Maliýe edaralarynyň hünärmenleri döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan jogapkärli wezipelerini üstünlikli ýerine ýetirmek üçin öz işlerini yzygiderli kämilleşdirýärler. Şol jogapkärli wezipeleriň hatarynda manadyň durnuklylygyny saklamak, bank hyzmatlarynyň gerimini giňeltmek we hilini ýokarlandyrmak, müşderilere hödürlenilýän hyzmatlar ulgamyna dünýä tejribesini, öňdebaryjy usullary we täzeçil tehnologiýalary ornaşdyrmak, pul serişdeleriniň gyradeň dolanyşygyny üpjün etmek, ilatyň pul serişdelerini maýa goýum hökmünde önümçilikde peýdalanmak üçin maliýe dolanyşygyna girizmek, ykdysadyýeti, ilkinji nobatda bolsa, onuň ileri tutulýan pudaklaryny karzlaşdyrmagyň möçberini artdyrmak, döwlet we pudaklaýyn maksatnamalara laýyklykda, maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek wezipeleri bar.

Bank işini kämilleşdirmek, hususan-da, karz berlişiniň möhüm ugurlaryny kesgitlemek baradaky meseleler bank işini guramaga häzirki döwrüň ykdysady ýagdaýlaryny hem-de döwlet ösüşiniň geljegini göz öňünde tutup, innowasion taýdan çemeleşmegiň zerurdygyny belleýän hormatly Prezidentimiziň hemişe üns merkezinde durýar. Bu ulgamyň hünärmenleri goýumçylaryň we maýadarlaryň bähbitlerini goramak arkaly olaryň ynamyny gazanmagyň derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen uly işleri geçirýärler. Bank işini düzgünleşdirýän kanunçylyk namalary halkara ölçeglere kybaplaşdyrylýar.

Soňky ýyllarda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan ykdysadyýetiň döwlete degişli bolmadyk ulgamyny ösdürmek maksady bilen başy başlanan hem-de, ilkinji nobatda, önümçilik ulgamyny höweslendirmäge we täze iş orunlaryny döretmäge gönükdirilen maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmekde bank düzümleriniň hususy pudak bilen hyzmatdaşlygy barha uly gerime eýe bolýar.

Obasenagat toplumyny, ulag we aragatnaşyk, maglumat tehnologiýalary, hyzmatlar, saglygy goraýyş we syýahatçylyk ulgamlaryny ösdürmek bilen baglanyşykly maýa goýum taslamalary, şeýle hem telekeçilik işleriniň dürli, hususan-da, innowasion görnüşleri ýeňillikli karzlaşdyrmaga degişlidir. Mundan başga-da, türkmenistanlylara oňaýly ýaşaýyş jaýlaryny gurmak we satyn almak üçin ýeňillikli şertlerde karzlar berilýär.

«Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik banky hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik banky hyzmatlaryň möçberi boýunça ýurdumyzyň esasy banklarydyr. Dürli ýaşdaky raýatlar üçin «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň «Pensiýa», «Ruhubelent nesiller», «Watan gerçekleri», «Möhletli», «Zenan kalby» hem-de «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň «Täze manat — täze durmuş», «Çagalara niýetlenen maksatly goýum», «Ene-atalar hakynda alada», «Halkyň saglygy — Watan baýlygy», «Çagalar — biziň geljegimiz», «Bähbitli» goýumlaryny nagt we nagt däl goýumlaryň mysaly hökmünde belläp bolar.

Häzirki zaman bank düzümleri bu işleriň ýerine ýetirilmegine laýyk gelýär. Türkmenistanyň banklarynyň köp bölegi hem-de olaryň şahamçalary öňdebaryjy tehnologiýalar we döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen täze binalarda ýerleşýär. Banklaryň täze, häzirki zaman edaralary gurulýar we maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrylýar.

Munuň mysaly hökmünde şu gün ulanylmaga tabşyrylýan bank edaralarynyň on bäş gatly belent binalaryny görkezmek bolar. Şol binalar paýtagtymyzyň işewürlik böleginiň binagärlik toplumyna sazlaşykly utgaşýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň binasyna baryp, maliýe edarasynyň täze desgasynyň binagärlik aýratynlyklary bilen tanyşdy.

Binanyň umumy meýdany 17 müň inedördül metrden gowrakdyr. Edaralaryň birinji we ikinji gatlarynda amallar zallary, depozitariýa, pulhanalar, mejlisler zaly we naharhana, dürli maksatly beýleki otaglar ýerleşýär. Köp sanly gulluklar we hünärmenleriň iş otaglary-da hemme zerur enjamlar bilen üpjün edildi. Täze binada gymmatlyklary ygtybarly saklamak düzgünlerini we şol bir wagtda müşderilere hyzmat edilmegini üpjün etmek üçin hemme şertler göz öňünde tutuldy.

Tanyşlygynyň dowamynda döwlet Baştutanymyza «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň gazanan üstünlikleri hem-de hünärmenler we müşderiler bilen işlemek üçin onuň täze edarasynda döredilen şertler barada doly maglumat berildi.

Täze binada döwrebap kompýuter enjamlary bilen üpjün edilen iş orunlarynyň 300-den gowragy gurnaldy. Bankyň hünärmenleri bir wagtyň özünde 250-den gowrak müşderini kabul edip, olara ýokary derejede hyzmat edip bilýärler.

Bankyň işgäri işlemäge döredilen şertler üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip, sanly ulgamyň kömegi bilen bankyň esasy ykdysady görkezijilerini hem-de hödürlenilýän döwrebap bank hyzmatlaryny görkezmäge rugsat sorady.

Döwlet täjirçilik bankynyň ilkinji döredilen wagtyndan başlap, bu ýerde milli we daşary ýurt pullarynda goýumlary kabul etmek, gymmatly kagyzlar bazarynda amallary, uzak möhletleýin karz bermek hem-de pul geçirimleri we hasaplaşyklary geçirilýär.

Häzir «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň gullugy hem-de onuň 23 sany şahamçasy tutuş ýurdumyz boýunça hereket edýär, 600 müňden gowrak müşderä hyzmat edip, olara amatly goýumlaryňdyr hyzmatlaryň giň görnüşlerini, kiçi we orta telekeçiligiň ösdürilmegini karzlaşdyrmak bilen birlikde, karz serişdeleriniň dürli görnüşlerini hödürleýär.

Türkmenistanyň “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik banky milli ykdysadyýeti ösdürmegiň döwlet maksatnamalaryndan ugur alyp, özüniň işinde nebitgaz toplumy, ulag-aragatnaşyk, gurluşyk pudaklaryndaky taslamalary maliýeleşdirmek meselelerine uly üns berýär. Onuň karz beriş syýasatynyň esasy ugry ýurdumyzyň haryt öndürijilerini goldamaga hem-de ilatyň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.

Bank işewürlik taslamalarynda karz bermek goldawyny amala aşyrýar. Şolaryň hatarynda “Ýigit” ýyladyşhana toplumy hojalyk jemgyýeti, “Mizan” gallany gaýtadan işlemek boýunça zawodlar toplumy hojalyk jemgyýeti, azyk önümlerini öndürmek boýunça köp sanly kärhanalar bar. “Döwletli — Döwran” hojalyk jemgyýeti bankyň karz beren serişdeleriniň hasabyna keramiki bezeg kerpiçleriniň, “Ak çeşme” hojalyk jemgyýeti bolsa haly önümçiligini ýola goýdy.

“Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň maýa goýumlary döwlet düzümleri, şol sanda nebitgaz, ulag-aragatnaşyk toplumlary, beýleki pudaklaýyn edaralar tarapyndan hem ulanylýar.

Türkmenistanyň “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik banky 2009-njy ýyldan başlap, “Deutsche Bank Trust Company Americas”, “Deutsche Bank Frankfurt am Main” iri dünýä banklarynda hasaplaryny açyp, müşderilere daşary ýurt pulunda eksport-import söwda geleşiklerini bökdençsiz amala aşyrmaga mümkinçilik döretdi.

13 ýyl mundan ozal, SWIFT Bütindünýä bankara maliýe telekommunikasiýalar jemgyýetiniň agzasy bolup, bank özüniň müşderilerine daşary ýurt pulundaky tölegleri ibermek mümkinçiligini döretdi.

“Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik banky ilkinjileriň biri bolup, “Ýyldyrym” içerki pul ibermeleriniň ulgamyny hem-de “Western Union” halkara elektron ulgamynyň işini ýola goýdy.

“Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” hem-de “Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň döwlet Maksatnamasyna” laýyklykda, “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik banky öz işini yzygiderli kämilleşdirýär.

Döwlet Baştutany bankyň onlaýn hyzmatlary bilen jikme-jik gyzyklandy.

“Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň hünärmeniniň habar berşine görä, häzirki zaman tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy bank amallarynyň köpüsini düýpli kämilleşdirmäge mümkinçilik döretdi. Mysal üçin, bank hyzmatlarynyň doly toplumyny öz içine alýan internet-bank ulgamynyň girizilmegi müşderilere öz serişdelerini uzak aralykdan dolandyrmaga, dürli töleg amallaryny we beýlekileri amala aşyrmaga mümkinçilik berýär. Onlaýn görnüşde karzlary resmileşdirmek, özüňiziň bank hasaplaryňyzdan maglumatlary elektron görnüşinde almak, elektron tabşyrygyny taýýarlap, internet arkaly töleg geçirimlerini amala aşyrmak mümkinçiligi bardyr. Şonuň ýaly-da, onlaýn görnüşinde täze bank kartlaryny açmak, bu amal üçin zerur resminamalary elektron görnüşinde ugratmak, hyzmatlar üçin tölegi “Altyn asyr” bank karty arkaly amala aşyrmak mümkindir.

Hünärmen bankyň internet sahypasy arkaly müşderileriň jemagat hyzmatlarynyň töleglerini nädip onlaýn görnüşinde amala aşyryp bilýändigini görkezdi. Müşderi zerur sahypany açyp, peýdalanyjynyň adyny ýazmaly hem-de “şahsy otaga” girmeli. Bu sahypada elektrik energiýasy, agyz suwy, gaz hem-de ýaşaýyş jaý tölegleri göz öňünde tutulandyr.

Şonuň ýaly-da, onlaýn goýumlar boýunça bank amallary hem-de onuň ähli derejeleri giňişleýin görkezildi.

Hyzmatyň kämilleşdirilen görnüşiniň, ýagny karz almak isleýän raýatlardan uzak aralykdan elektron arzalary kabul etmek üçin hem-de müşderä bu arzalaryň derejesi barada uzak aralykdan habar bermek üçin “onlaýn kabulhana” döredildi.

Bankyň bu hyzmatlary müşderilerde uly gyzyklanma döredýär. “Internet-bankingden” hem-de “Mobil-bankingden” peýdalanýanlaryň sanynyň artmagy muňa şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankyň täze enjamlary bilen tanşyp, bu gün ýurdumyzda maliýe edaralarynyň netijeli işlemegi üçin ähli şertleriň döredilendigini we banklaryň işiniň milli ykdysadyýetimizi onuň mümkinçiliklerine gabat gelýän has ýokary sepgitlere çykarmaga niýetlenen toplumlaýyn maksatnamalary durmuşa geçirmäge gönükdirilmelidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň bank ulgamynyň öňünde durýan möhüm wezipelere ünsi çekip, banklaryň milli walýutanyň hümmetini pugtalandyrmaga, karz syýasatynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga ähli tagallalaryny gönükdirmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramy we ak mermerli Aşgabadyň 140 ýyllygy bellenilýän ýylda durnukly içerki pul dolanyşygynyň wajypdygyna ünsi çekip, pul serişdeleriniň möçberiniň sazlaşykly dolandyrylmagy boýunça çäreleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow pul-karz syýasatyny oýlanyşykly geçirmegiň hem-de maliýe serişdelerini dolandyrmagy kämilleşdirmegiň, karz serişdelerini ykdysadyýeti ösdürmek üçin maksatlaýyn ulanmagyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň zerurdygyny belledi.

Milli Liderimiz bankyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň, ony sanlylaşdyrmagyň, goýumçylar üçin bähbitli şertleri döretmegiň, bank hyzmatlarynyň ilat üçin elýeterliligini üpjün etmegiň wajypdygyny nygtap, degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň bank-maliýe düzümlerine häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmagyň, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmagyň, bu ugurda dünýä tejribesini ulanmagyň mümkinçiliklerini düýpli öwrenmegiň şu günüň wajyp talabydygyny nygtady.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bankyň işgärleriniň adyndan ulgamy ösdürmek, onuň hünärmenleriniň netijeli işlemegi babatda döredilen şertler üçin tüýs ýürekden hoşallyk beýan edildi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ykdysadyýetini has-da ösdürmegiň, bank ulgamynyň işini kämilleşdirmegiň we döwrebaplaşdyrmagyň, sanly ulgamyň ornaşdyrylyşyny ýaýbaňlandyrmagyň, müşderilere hödürlenilýän hyzmatlaryň hilini gowulandyrmagyň we görnüşlerini giňeltmegiň möhümdigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň bank ulgamynyň yzygiderli ösdürilmeginiň Türkmenistanyň ykdysadyýetini täze sepgitlere çykarmaga mümkinçilik berjekdigini nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz “Türkmenistanda 2011 — 2030-njy ýyllarda bank ulgamyny ösdürmegiň döwlet maksatnamasynyň” mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň ähmiýetini nygtady. Bu maksatnama milli ykdysadyýetimiziň bazar gurallarynyň berkidilmegini hem-de ýurdumyzda amala aşyrylýan durmuş-ykdysady özgertmeleri göz öňünde tutmak bilen, bank ulgamynyň ygtybarly we durnukly ösüşini üpjün etmäge gönükdirilendir.

Bu ulgamyň edaralarynyň öňünde durýan möhüm wezipeleriň hatarynda manadyň durnuklylygyny üpjün etmek, nagt däl hasaplaşyklaryň möçberlerini artdyrmak, bank amallaryny kämilleşdirmek, hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak hem-de täze görnüşlerini ornaşdyrmak, dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýy göz öňünde tutmak bilen, işlere yzygiderli seljerme geçirmek, maliýe serişdeleriniň maksatlaýyn ulanylyşyna gözegçilik etmek, ykdysadyýete, ilkinji nobatda, onuň iri pudaklaryna karzlaryň berlişiniň möçberlerini artdyrmak, döwlet hem-de pudaklaýyn maksatnamalaryň çäklerindäki maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek wezipeleri bar.

Milli Liderimiz bank işini kämilleşdirmek meselelerinde, hususan-da, karz berlişini ösdürmegiň möhüm ugurlaryny kesgitlemekde, şonuň ýaly-da, bank işini guramakda häzirki döwrüň ykdysady ýagdaýlaryny hem-de döwlet ösüşiniň geljegini göz öňünde tutup, innowasion taýdan çemeleşmegiň zerurdygyny nygtady we şunuň bilen baglylykda, degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.

Soňra milli Liderimiz “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binasynyň açylyş dabarasynyň geçirilýän ýerine ugrady.

Artistleriň ýerine ýetirmeginde ýaňlanýan sazlar we joşgunly aýdymlar baýramçylygyň şowhunyny artdyrýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlar bilen salamlaşyp, “Senagat” bankynyň merkezi girelgesine gelýär hem-de dabara gatnaşyjylaryň el çarpyşmalary astynda toý bagyny kesýär we ýurdumyzyň iri täjirçilik bankynyň işinde täze sahypany açýar.

Soňra döwlet Baştutanymyz esasy girelgeden “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň ikinji gatyna barýar hem-de täze edara binasynyň binagärlik aýratynlyklary bilen tanyşýar. Onuň umumy meýdany 16 müň inedördül metrden gowrakdyr. Beýikligi bolsa, 76,5 metre, ini 35,5 metre barabardyr. “A” toplumda dolandyryş, hojalyk we tehniki otaglary ýerleşýär. 1-nji gatda 247 orunlyk maslahatlar zaly we beýleki otaglar, 2 — 11-nji gatlarda iş otaglary bar. Binanyň ýokarky gatlarynda bankyň ýolbaşçylarynyň iş otaglary ýerleşýär.

Paýtagtymyzda hem-de ýurdumyzda bina edilýän häzirki zaman desgalarynyň ählisinde bolşy ýaly, bank edarasynda işgärler üçin amatly, doly kompýuterleşdirilen otaglary goşmak bilen, ähli şertler döredildi.

“B” toplumda ikinji gatda amallar zaly, müşderiler bilen işlemek üçin otaglar, kassalar ýerleşýär. Şeýle-de bu ýerde gazna, naharhana, gulluk ulaglary üçin duralga bar.

Bina durmuş üpjünçiliginiň ähli ulgamlary bilen enjamlaşdyryldy. Binanyň içki bezeg işlerinde milli nakgaşlygyň nusgalary ulanyldy. Binanyň girelgesiniň öňündäki gök begresli meýdançada ýaş nahallar oturdyldy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow halkara amallary hem-de elektron tölegleri dolandyrýan bölüme baryp, hünärmenleriň işlemegi we müşderilere hyzmat edilmegi üçin döredilen şertler bilen tanyşdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz amallar zalyna bardy. Bu ýerde hünärmen döwlet Baştutanymyza sanly tehnologiýalar arkaly, bankyň ýeten sepgitleri hem-de onuň mundan beýläkki innowasion işi üçin döredilen şertler barada gürrüň berdi.

Mälim bolşy ýaly, “Senagat” paýdarlar täjirçilik banky Türkmenistanyň öňdebaryjy täjirçilik banklarynyň biridir, ýurdumyzda bankyň 13 şahamçasy hem-de bir bank gullugy işjeň hereket edýär.

Bank ilkinjileriň biri bolup, kiçi we orta telekeçilige maliýe goldawyny berip başlady Onuň hyzmatlaryndan hususy telekeçiler, eýeçiligiň ähli görnüşlerindäki kärhanalar, bilelikdäki kärhanalaryň we daşary ýurt kompaniýalarynyň wekilleri peýdalanýarlar. Mundan başga-da, bank ýurdumyzda gymmatly kagyzlaryň bazaryny guramak boýunça işleri geçirýär. “Senagat” banky “Aşgabat gazna biržasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini esaslandyryjylaryň biridir.

“Senagat” banky 2008-nji ýylda SWIFT ulgamynyň agzalygyna birikdirildi. Bankyň müşderileriniň daşary ýurt pulunda eksport-import söwda geleşikleriniň bökdençsiz ýerine ýetirilmegi üçin ähli mümkinçilikler döredildi.

«Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň «The Banker» žurnalynyň 2015-nji we 2016-njy ýyllarda geçiren bäsleşikleriniň netijesinde, iki gezek «Türkmenistanyň iň gowy banky» adyna mynasyp bolandygyny bellemek gerek. Bu hormatly at degişli ulgamyň edaralarynyň Türkmenistanyň bank bazarynda öňdäki orunlary eýelemeginiň ykrarnamasydyr. 2013-nji ýylda Halkara işewürlik assosiasiýasynyň (Business Initiative Directions) howandarlygynda Şweýsariýada (Ženewa ş.) geçirilen B.I.D hil boýunça XXV Halkara Konwensiýasynda “Senagat” PTB «Century International Quality ERA» baýragyna mynasyp boldy. Türkmen banky bu baýraga hil, öňdebaryjylyk, tehnologiýalar we innowasiýalar üçin eýe boldy.

“Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň ileri tutýan ugry ýurdumyzyň haryt öndürijilerini goldamakdan ybaratdyr. Bank ýuridik we fiziki şahslar üçin karzlaşdyrmak, kepillendirilen depozit amallary, elektron pul geçirimleri, elektron tölegleri we beýleki bank hyzmatlaryny ýerine ýetirýär.

“Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň esasy maksady ilatyň pul serişdelerini goýumlara çekmek bolup durýar. Şol serişdeler uzak möhletli maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin zerur karz goýumlarynyň möhüm çeşmesine öwrülýär.

Häzirki wagtda bank ilatyň isleglerini we tekliplerini nazara almak bilen, dürli şertleri bolan goýumlaryň 9 görnüşini hödürleýär.

Karz syýasatyna laýyklykda, “Senagat” paýdarlar täjirçilik banky bazarlary haryt bilen doldurmak, täze iş orunlaryny döretmek bilen meşgullanýan hususy kärhanalar we telekeçiler üçin amatly şertleri döredýär. Häzirki wagtda müşderileriň isleglerine baglylykda, bank ýuridik şahslara we hususy telekeçilere önümçilik karzlarynyň dürli görnüşlerini teklip edýär.

“Senagat” banky ulag hyzmatlary, saglygy goraýyş we bilim ulgamlary, hyzmatlaryň beýleki görnüşleri üçin nagt däl hasaplaşyklaryň, bank karzlarynyň möçberini artdyrýan döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işleri alyp barýar. «Senagat» paýdarlar täjirçilik banky paýtagtymyzyň jemgyýetçilik ulaglarynda — awtobuslarda tölemäge niýetlenen nagt däl hasaplaşygy üçin gurluşy oturtdy, elektron kartlary boýunça nagt däl hasaplaşyk hyzmatlaryny ýola goýdy.

Bankyň işiniň sanly ulgama geçirilmegi müşderiler üçin mümkinçilikleri artdyrmaga, nagt däl hasaplaşyklar boýunça amallary ösdürmäge, hyzmatyň hilini ýokarlandyrmaga, hyzmatlaryň täze, döwrebap görnüşleriniň — «Internet-banking», «Mobil-banking», “Galtaşyksyz töleg”, «Goýum bank karty», «Maşgala», «Ýol karty» hyzmatlarynyň peýda bolmagyna ýardam etdi.

Bank öz müşderilerine «Cash baсk» höweslendiriji hyzmatyny hödürleýär. Onuň aýratynlygy degişli terminallaryň oturdylan ýerlerinde — iri söwda merkezlerinde we jemgyýetçilik iýmiti kärhanalarynda “Altyn asyr” ýa-da “Goýum” karz kartlary bilen töleg geçirmek bolup, şunda her aýyň ahyrynda bank müşderiniň kartyna hasaplaşygyň göterimini geçirýär.

«Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň hünärmeni döwlet Baştutanymyza karzlaşdyrmagy kämilleşdirmek, edara-kärhanalara hem-de raýatlara hödürlenilýän bank hyzmatlaryny giňeltmek hem-de hilini gowulandyrmak boýunça görülýän toplumlaýyn çäreler barada maglumat berip, bankyň resmi saýty arkaly onlaýn ýüz tutma hyzmaty barada jikme-jik gürrüň berdi. Şunda ol resmi www.senagatbank.com.tm internet sahypasy arkaly karz almak işiniň tutuş tapgyryny beýan etdi.

Internet söwdasy bankyň täze hyzmatlarynyň biridir. «Elektron söwda» hyzmaty Internet arkaly harytlary we hyzmatlary hödürlemäge mümkinçilik berýär. «Elektron söwda» hyzmatlaryna bolan isleg barha artýar, munuň özi nagt däl görnüşde elektron söwdany amala aşyrýan bankyň müşderileriniň sanynyň köpelýändigini tassyklaýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankyň tehniki aýratynlyklary bilen tanyşdy.

Hünärmen hormatly Prezidentimizi döwrebap bankomat bilen tanyşdyrdy. Ol dürli amallary, şol sanda nagt däl tölegleri geçirmäge niýetlenendir. Şunda raýatlar pullaryny kartyndan çekmek bilen çäklenmän, eýsem, töleg geçirip, kartynyň hasabyny barlap bilýär. Bulardan başga-da, bankyň müşderileri kartlaryndaky puluň möçberini tutumsyz artdyryp bilýärler, şunda olar bu amaly bank işgäri gatnaşmazdan, özbaşdak geçirýärler diýip, hünärmen amalyň kadalaryny iş ýüzünde görkezdi.

Şeýle hem şu ýerde hormatly Prezidentimize gadymy şaýy pullaryň nusgalary hem-de asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan we milli mirasymyzyň aýrylmaz bölegine öwrülen zergärçilik sungatynyň önümleri görkezildi. Gymmatlyklaryň hatarynda ussat zergärleriň zehini we ylham joşguny bilen döredilen nepis şaý-sepler — altyn we kümüş bilezikler, gymmat bahaly daşlar bilen bezelen gülýakalar, ýüzükler, monjuklar bar.

Bu ýerde Türkmenistanyň Merkezi banky tarapyndan çykarylan ýubileý we ýadygärlik şaýy pullar hem bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankyň işi bilen tanyşmagyny tamamlap, “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagyň, müşderilere hödürlenýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmagyň we olary artdyrmagyň möhümdigini aýdyp, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Hususan-da, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bankyň göterýän adyna laýyklykda, halk hojalygynyň senagat ugurly ähli pudaklaryna hyzmat etmegi bilen bagly meseläni öwrenmek barada degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi. Senagat ähli ugurlarda — gurluşykda hem, ulaglarda hem, beýleki ulgamlarda hem bar diýip, döwlet Baştutanymyz bu ugurda geçiriljek işleriň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ýurdumyzy senagatlaşdyrmak boýunça maksatnamany üstünlikli amala aşyrmaga hem-de halk hojalyk toplumynyň ähli ulgamlaryna döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmaga ýardam etjekdigini belledi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Hormatly myhmanlar üçin kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.

Döwlet Baştutanymyz bankyň işgärlerini täze jaý toýy bilen ýene-de bir gezek gutlap, olara işde üstünlikleri arzuw etdi hem-de bu ulgamy ösdürmegiň we döwrebaplaşdyrmagyň täze taryhy döwürde Türkmenistanyň ykdysady strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25772?type=feed

13.04.2021
Arzuwlaryň hasyl bolýan şäheri

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda hemmetaraplaýyn ösüşlere beslenýän eziz Diýarymyzda, şeýle hem mähriban paýtagtymyzda şanly seneler mynasybetli ak mermerli binalary dabaraly ýagdaýda ulanmaga bermek asylly däbe öwrüldi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylda hem halkymyzyň durmuşynda ýatdagalyjy pursatlara beslenjek mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramy we Aşgabadyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy uludan toýlanýar. Ähli rowaç ýyllarda bolşy ýaly, şu ýylda hem jemgyýetçilik, medeni-durmuş maksatly binalaryň ençemesi halkymyzyň hyzmatyna berler. Düýn paýtagtymyzyň gözel künjeginde gurluşygy üstünlikli tamamlanan Türkmenistanyň «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binasynyň dabaraly ýagdaýda ulanylmaga berilmegi Aşgabadyň sazlaşykly ösýän keşbine täze, döwrebap desgany goşdy. Açylyşa milli Liderimiziň gatnaşmagy dabaranyň joşgunyny has-da artdyrdy. Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň asuda durmuşda abadan ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen şähergurluşyk-binagärlik maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde bu gün ak mermerli Aşgabat dünýäniň ösen we ýaşamak üçin has amatly şäherleriniň birine öwrüldi. Durmuşa ornaşdyrylýan bu beýik işler hormatly Prezidentimiziň alyp barýan «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň iş ýüzünde üstünlikli dabaralanýandygynyň aýdyň görkezijisidir.

Goý, parahat ýurdumyzda halkymyzyň eşretli zamanada asuda ýaşaýşyny üpjün etmek ugrunda taýsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Gülşirin JEPBAROWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25711

13.04.2021
Täze binalaryň şuglasy

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylyň geçip barýan her bir güni bizi diňe bir paýtagtymyzyň däl, eýsem, tutuş ýurdumyzyň durmuşynda uly ähmiýete eýe bolan waka — ak mermerli Aşgabadyň 140 ýyllygyna barha golaýlaşdyrýar. Bu ajaýyp sene mynasybetli ýurdumyzda häzirden başlap giň gerimli çäreler ýaýbaňlandyryldy. Paýtagtymyzda abadanlaşdyryş hem-de arassaçylyk işleri gowşamaýan depginlerde alnyp barylýar. Şonuň netijesinde Aşgabat şäheri barha gözel keşbe eýe bolup, tanalmaz derejede özgerýär.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ähli künjeklerini düýpli döwrebaplaşdyrmak işiniň we tutuş türkmen topragyny gurşap alan oňyn özgertmeleriň başyny başlady. Bu çäreler häzirki döwürde anyk netije berýär. Şeýlelikde, dünýä ýurtlarynyň halklary Türkmenistanda bolup geçýän özgertmeleri uly gyzyklanma bilen synlaýarlar. Ähli özgertmeleriň gözbaşynda bolsa ak mermerli paýtagtymyz durýar. Ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň ýokary netije berýändigine her ädimde gabat gelýäris. Soňky ýyllarda paýtagtymyzyň keşbi düýpli özgerdi. Ol sazlaşykly ösüş ýoluna düşdi.

Milli Liderimiz diňe bir iri hem-de ähmiýetli gurluşyk taslamalaryny öňe sürmek bilen çäklenmän, eýsem, olary durmuşa geçirmegiň ähli tapgyrlaryny berk gözegçilikde saklaýar. Munuň özi binalaryň bezeg işlerinden başlap, olaryň tehniki üpjünçiligine, desgalaryň öz wagtynda gurlup gutarylmagyna we ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegine çenli ähli tapgyrlary öz içine alýar.

Ýurdumyzyň baş şäheri Aşgabat gün-günden gözelleşýär. Bu ýerde şäher ilaty üçin ösen halkara ülňülerine laýyk gelýän amatlyklar, oňyn şertler üpjün edilýär. Soňky ýyllarda paýtagtymyzda tutuş etraplar, onuň taryhy merkezi döwrebaplaşdyryldy. Täze ýaşaýyş jaý toplumlary emele geldi. Özboluşly binagärlik keşbi bolan desgalary özünde jemleýän onlarça toplumlar peýda boldy.

Köpsanly binalar halkara derejesinde geçirilýän binagärlik bäsleşikleriniň abraýly baýraklaryna mynasyp boldular. Munuň özi türkmen paýtagtynyň ösüşinde gazanylýan ägirt uly üstünlikleriň dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edilýändiginiň we Aşgabadyň dünýäniň owadan we ýaşamak üçin has oňaýly şäherleriniň hatarynda öz ornuny pugtalandyrýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

Aşgabadyň şähergurluşyk taýdan ösüşi paýtagtymyzyň ykdysady görkezijilerini, onuň maýa goýum ýagdaýyny we işewürlik gurşawyny äşgär etdi. Bu bolsa bir tarapdan, daşary ýurt kompaniýalary bilen gatnaşyklaryň ösdürilmegini, beýleki bir tarapdan, ýurdumyzyň gurluşyklarynyň bäsdeşlige ukyplylyk derejesiniň ýokarlandyrylmagyny şertlendirdi.

Her bir baýramçylygy, şanly senäni mynasyp sowgatlar bilen garşylamak, olara gabatlap täze desgalary ulanmaga bermek ajaýyp däbe öwrüldi. Şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk, ak mermerli Aşgabadyň 140 ýyllyk senesiniň belleniljek günleriniň öňüsyrasynda hem paýtagtymyzda möhüm ähmiýetli desgalaryň birnäçesi dabaraly ýagdaýda açyldy.

Ine, düýn hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň baş şäheriniň günorta böleginde gurlan Türkmenistanyň «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň hem-de Türkmenistanyň «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň açylyş dabarasy boldy. Paýtagtymyzyň Çandybil şaýolunyň ugrunda gurlan, milli Liderimiziň toý baglaryny kesmeginde açylan bu banklaryň ajaýyp binalary ýurdumyzyň ähli babatda kuwwatly döwlete öwrülendiginiň, milli ykdysadyýetimiziň maddy-enjamlaýyn binýadynyň okgunly döwrebaplaşdyrylýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

Däp bolşy ýaly, täze desgalaryň açylyş dabaralarynda hem aýdym-sazyň owazy belentden ýaňlandy, joşgunly tanslar ýerine ýetirildi. Bu ýerde eziz Watanymyzy, mähriban halkymyzy, Arkadag Prezidentimiziň amala aşyrýan beýik işlerini wasp edýän aýdymlar ýaňlandy.

Ýeri gelende aýtsak, banklaryň binalarynyň gurluşygyna 2018-nji ýylda badalga berildi. Bu täsin desgalary ýurdumyz bilen köpden bäri hyzmatdaşlyk edýän «BUIG Batiman Internasional» fransuz kompaniýasy gurdy.

«Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň binasy 15 gatdan ybarat bolup, onuň umumy meýdany 17 müň inedördül metrden gowrakdyr.

Binanyň aşaky gatynda bir sany 230 öýjükli awtomatlaşdyrylan depositariý we elektron nobatynyň ulgamy ornaşdyrylypdyr. Şeýle hem, bu ýerde pul girdeji kassalarynyň 8-isi, fiziki taraplara hyzmat edýän hasaplaşyk amallary nokatlarynyň 10-usy, ýuridiki taraplara hyzmat edýän hasaplaşyk amallary nokatlarynyň 22-si hereket edýär.

Bu bankda müşderileriň hasaplaryny açmak we alyp barmak, goýumlaryň dürli görnüşlerini hödürlemek, bankyň hyzmatlaryny hödürlemek, milli we daşary ýurt pul geçirimleriniň elektron ulgamyny hödürlemek, daşary ýurtlarda ýokary okuw mekdeplerinde okaýan talyplaryň okuw töleglerini SWIFT tölegler ulgamy arkaly geçirip bermek, goragyň iň häzirki zaman ulgamy bilen enjamlaşdyrylan we goraglylygyň ýokary derejesine eýe bolan bankyň ýörite gurnalan otagynda ýerleşdirilen hususy seýfleri kärendesine bermek, söwda däl amallary: pul serişdelerini çalşyrmagy, halkara walýuta biržasynda daşary ýurt puluny satyn almagy, halkara amallary boýunça maslahatlar, dürli pullaryň özara gatnaşyklary baradaky maglumatlary bermek, müşderiniň töleg resminamasyny taýýarlamak, şertnamanyň töleg şertlerini seljermek, şertnamalar boýunça netijeleri berip, kepillikleri bermek, akkredetiwleri resmileşdirmek ýaly we beýleki köpsanly hyzmatlar hödürlenilýär.

«Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binasynda hem işgärleriň netijeli işlemegi üçin ähli oňaýly şertler döredildi. Bu ýerde hem müşderilere hyzmatlaryň köp görnüşleri hödürlenilýär.

Şeýlelikde, milli Liderimiziň taýsyz tagallalary bilen gurlan banklaryň täze döwrebap binalary paýtagtymyzyň şu işewürlik böleginde öňden bina edilen ajaýyp we täsin desgalar bilen sazlaşyk döredip, ýurdumyzyň baş şäheriniň gözelligini has-da artdyrar.

Öwezmyrat RAHYMOW.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25729

13.04.2021
Döwrebap şertler — ýokary hilli hyzmatlar

Türkmenistanda sanly ykdysadyýetiň tapgyrlaýyn esasda ornaşdyrylýan döwründe ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamyna degişli düzümleriň işi hem hil taýdan täze, häzirki zaman derejesine eýe bolýar. Düýn hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda paýtagtymyzda Türkmenistanyň «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň hem-de «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze, döwrebap binalarynyň açylyp ulanylmaga berilmegi-de munuň aýdyň subutnamasy boldy. Bu banklaryň hünärmenleri gurlan döwrebap binalar üçin Gahryman Arkadagymyzyň adyna ýürek töründen çykýan alkyşlaryny aýdýarlar.

Kakajan BAÝRAMGULYÝEW,
«Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň Buhgalter hasaby we hasabatlary müdirliginiň hünärmeni:

— Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň täze, döwrebap binasyny açyp ulanmaga bermegi biz — bankyň işgärleri üçin ýatdan çykmajak taryhy waka bolup, buýsançly başymyzy göge ýetirdi. Açylyş dabarasynda maňa Gahryman Arkadagymyzyň öňünde çykyş etmek bagty miýesser etdi. Örän tolgundyryjy pursatlary başdan geçirdim. Milli Liderimize bankyň işi, ýerine ýetirilýän döwrebap hyzmatlaryň aýratynlyklary barada gürrüň berdim.


Men 2015-nji ýylda Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň maliýe fakultetini tamamlap, ykdysatçy kärine eýe boldum. Şol ýyldan bäri hem «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynda zähmet çekip gelýärin. Biziň müdirligimizde ýerine ýetirilýän işler bankyň balans düzümi, girdejileri we çykdajylary, salgyt tölegleri bilen baglanyşykly bolup, Türkmenistanyň Merkezi bankyna tabşyrylýan hasabatlary taýýarlaýarys. Bankyň täze, döwrebap binasynyň açylmagy diňe bizi — hünärmenleri ýokary derejeli iş şertleri bilen üpjün etmän, eýsem müşderiler üçin hem amatly mümkinçilikleri döretdi. Indi olar banka gelmezden, karz almak, täze bank kartlaryny sargamak, goýum goýmak, jemagat hyzmatlary üçin tölegleri, ipoteka karzlarynyň esasy bergilerini we göterimlerini tölemek ýaly bank amallary bilen bagly hereketleri internet ulgamy arkaly, onlaýn görnüşde, öýde oturan ýerlerinden amala aşyryp bilýärler. Munuň üçin müşderiler bankyň www.tbbank.gov.tm atly resmi internet sahypasyndan peýdalanýarlar. Bankda müşderilere ýokary hilli hyzmatlary ýerine ýetirmek üçin iň täze, kämil tehnologiýalar ornaşdyrylan. Esasan-da, internetiň üsti bilen menzilara bank hyzmatlaryny amala aşyrmak, nagt däl hasaplaşyklary geçirmek üçin giň mümkinçilikleriň döredilmegi alyp barýan işlerimiziň dessinligi, takyklygy, ýokary netijeliligi, müşderiler üçin hem amatlylygy babatda uly ähmiýete eýedir.

Şeýle döwrebap bina hem-de biz — ýaş hünärmenler hakyndaky taýsyz tagallalary üçin hormatly Prezidentimize egsilmez alkyş aýdýarys. Milli Liderimiziň bildirýän belent ynamyny ödemek üçin bilimimizi, ukyp-başarnygymyzy gaýgyrman, halal hem netijeli zähmet çekip, Watanymyzyň ösüşlerine mynasyp goşandymyzy goşarys.

Bahargül GARAÝAGDYÝEWA,
«Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik bankynyň Hasaplaşyk we kassa amallary müdirliginiň hünärmeni:

— Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30, paýtagtymyz Aşgabadyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllyk taryhy toýlary toýlanylýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hormatly Prezidentimiziň bir günde ýurdumyzyň iki sany bankynyň täze, döwrebap binalaryny açyp bermegi şöhratly ýyla şan beren ajaýyp waka hökmünde taryha ýazylar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamy düýpli ösüşlere eýe boldy. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, soňky ýyllarda ulgamyň işi has-da kämilleşdirilýär hem-de döwrebaplaşdyrylýar.


«Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik banky hem ýurdumyzda iň irki döredilen banklaryň biridir. Bir asyra golaý taryhy bolan bu bank ýurdumyzyň iri senagat pudaklaryna, hususy önüm öndürijilerine, raýatlara hyzmat edýär. Men 19 ýyl bäri şu bankda işläp gelýärin. Biziň müdirligimizde, esasan, bankyň ýerlerdäki bankomatlaryna gözegçilik etmek, hasaplaşyk we kassa amallary bilen bagly resminamalary taýýarlamak ýaly işler ýerine ýetirilýär.

Bankyň täze binasynyň işe başlamagy bilen, ýuridik tarap bolan müşderiler hem-de telekeçiler üçin internet ulgamy arkaly bank hasaplaryny barlamak, olaryň elektron göçürmelerini almak, elektron töleg tabşyryklaryny taýýarlamak; «Altyn asyr» kartly töleg ulgamynyň döwrebap töleg terminallary arkaly, galtaşyksyz bank kartlaryny ulanmak esasynda, hasaplaşyk işlerini çalt amala aşyrmak; internet ulgamyndan peýdalanyp, müşderileriň bank kartlaryny açmak, täzeden çap etmek boýunça elektron arzalaryny kabul etmek we olar boýunça tölegleri «Altyn asyr» bank kartlary arkaly onlaýn görnüşde tölemek mümkinçiligi ýaly sanly hyzmatlar hödürleniler. Şeýle-de karz almaga isleg bildirýän raýatlaryň arzalaryny elektron görnüşde, menzilara kabul etmek, müşderä arzasynyň ýagdaýy barada menzilara habar bermek hyzmatynyň hem kämilleşdirilen görnüşiniň ýola goýlandygyny bellemek gerek.

Döwür bilen aýakdaş gitmek, netijeli zähmet çekmek babatda şular ýaly döwrebap mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, işleri rowaç bolsun!

Döwletmyrat ÝAKŞIBAÝEW,
Türkmenistanyň «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň Elektron tölegleri müdirliginiň başlygy:

— Milli Liderimiz paýtagtymyzyň gözel künjeginde «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binasyny açyp ulanmaga berdi. Açylyş dabarasy biz — bank işgärleri üçin ýatdan çykmajak wakalaryň biri boldy.

Bankymyzda raýatlar üçin bank kartlarynyň dört görnüşi hödürlenýär. Müşderiniň «Altyn asyr» aýlyk zähmet haky kartlarynyň galyndysyna ýyllyk alty göterim tölenýär. «Maşgala» bank karty bolsa raýatlaryň pul serişdelerini öz maşgala agzalarynyň arasynda amatly şertlerde ulanmaklary üçin, ýyllyk alty göterim möçberi bilen berilýär. Bu bank karty çagalara we talyplara gerekli okuw esbaplaryny we beýleki harytlary satyn almaga, söwda, hyzmat ediş nokatlarynda hasaplaşyklary geçirmäge, «Internet bank» we «Mobil bank» ulgamlary arkaly karzlaryň esasy bergisini gaýtarmaga, hasaplanan göterimi tölemäge, öý telefonynyň, öýjükli telefonlaryň, IP-TV we internet hasabyny doldurmaga hem-de bank kartynyň galyndysyny bilmäge amatly mümkinçilikleri döredýär. «Goýum» bank karty arkaly ýyllyk alty göterim bilen raýatlar islendik wagt, islendik möçberdäki pullaryny nagt görnüşde goýup hem alyp bilýärler. Bank ulgamynyň işini döwrebaplaşdyrmak, şol sanda ilatyň erkin pul serişdelerini netijeli ulanmaklary we girdejilerini has-da artdyrmaklary üçin «Goýum» bank karty işjeň gural hasaplanýar. Goýumlara tölenýän göterimler, bir tarapdan, müşderileriň erkin pul serişdelerini goýumlara goýmak arkaly, goşmaça girdeji gazanmaklaryna şert döredýän bolsa, beýleki tarapdan, bank üçin dolanyşykdaky puluň mukdaryny dogry kesgitlemäge, milli manadymyzyň hümmetini dogry derejede saklamaga mümkinçilik berýär. «Overdraft» kartynyň müşderiler üçin iň bir peýdaly bank kartlarynyň biridigini bellemek gerek. Haçanda müşderi gysga möhlet bilen bankdan islendik wagt karz pul serişdesini almak islese, onda ol aýlygynyň elli göterimine çenli «Overdraftyň» üsti bilen alyp bilýär.


Häzirki wagtda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ornaşdyrylýan bankomatlaryň we töleg terminallarynyň sany artdyrylýar hem-de olaryň bökdençsiz hereket etmegi ýola goýulýar. Bank ulgamynda ornaşdyrylýan döwrebap hyzmatlar häzirki zaman bankynyň keşbiniň emele gelmegine, bank hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlanmagyna hem-de raýatlaryň talaplaryny kanagatlandyrmaga oňyn şert döredýär.

Bankymyzda alnyp barylýan işler, müşderilere hödürlenýän hyzmatlar bilen gyzyklanýan raýatlarymyz üçin www.senagatbank.gov.tm atly internet sahypamyz hem hereket edýär. Bu sahypa arkaly müşderiler bank tarapyndan ýerine ýetirilýän goýum hyzmatlary, şeýle-de raýatlara hödürlenýän karzlar barada maglumatlar bilen tanşyp bilýärler.

Pursatdan peýdalanyp, ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamynda ilata hödürlenýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak babatda döwrebap şertleri döredýän Gahryman Arkadagymyza alkyş aýdýarys.

Aknur ATAÝEWA,
Türkmenistanyň «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň Pul dolanyşygy we kassa amallaryna gözegçilik müdirliginiň başlygy:

— Bank ulgamynyň durnukly hereket etmegi ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň ösdürilmeginde möhüm ähmiýete eýedir. Şeýle hem ol türkmen ykdysadyýetiniň bäsdeşlige ukyplylygyny, durnukly ösüşini gazanmak, onuň ählumumy dünýä hojalyk gatnaşyklaryna üstünlikli goşulmagy üçin kesgitleýji häsiýete eýe boldy.


Garaşsyzlyk ýyllary içinde ykdysadyýetiň hususy bölegini ösdürmek boýunça netijeli işler durmuşa geçirildi. Döwlete dahylsyz bölegiň bank edaralary tarapyndan maliýeleşdirilmegi hususy kärhanalaryň sanynyň ep-esli artmagy, täze iş orunlarynyň döredilmegi üçin giň mümkinçilikleri açdy. Köptaraplaýyn mümkinçilikleriň, giň möçberli özgertmeleri durmuşa geçirmegiň, ähli ulgamlarda we pudaklarda iň täze tehnologiýalary peýdalanmagyň, iri maýa goýum taslamalaryny amala aşyrmagyň mundan beýläk hem türkmen ykdysadyýetiniň durnukly ösüşini üpjün etmäge, daşary söwda dolanyşygyny hem-de girdejileri artdyrmaga ýardam berjekdigi bellärliklidir.

Häzirki wagtda paýtagtymyzda hem-de welaýat merkezlerinde bankymyzyň jemi 13 sany şahamçasy bar. Özüm bankda 1994-nji ýyldan bäri zähmet çekip gelýärin. Biziň işimiziň esasy maksady müşderilere göwnejaý hyzmatlary hödürlemekden ybarat.

Çandybil şaýolunyň ugrunda bankymyzyň täze edara binasynyň açylyp ulanylmaga berilmegi bizde aýratyn şatlyk döretdi. Bu ýerde raýatlara dünýä ülňülerine laýyk gelýän iş otaglarynda, döwrebap tehnologiýalaryň üsti bilen medeniýetli hyzmat etmek üçin ähli şertler bar.

Häzirki wagtda bankymyzda müşderiler üçin birnäçe goýum hyzmatlary hereket edýär. Her bir raýat öz islegine görä bir ýyllyk möhlet bilen iki müň manat möçberinde «Täze manat — täze durmuş» atly, pensiýa ýaşyna ýeten raýatlarymyz azyndan ýigrimi manat möçberinde on göterim bilen alty aýdan bir ýyla çenli «Ene-atalar hakynda alada» atly, saglyk ätiýaçlandyrmasy üçin azyndan ýigrimi manat möçberinde bäş göterim bilen alty aýdan bir ýyla çenli «Halkyň saglygy — Watan baýlygy» atly, on sekiz ýaşa çenli çagalar üçin azyndan ýigrimi manat möçberinde alty göterim bilen «Çagalara niýetlenen maksatly goýum» atly, «Çagalar biziň geljegimiz» ady bilen azyndan ýüz manatdan bir ýyl möhleti bilen ýedi göterim, şeýle-de «Bähbitli» ady bilen müşderi öz islegine görä, dürli möhletler bilen çäklendirilmedik goýumlardan peýdalanyp bilýär.

Halkymyzyň abadançylygy, rowaçlygy ugrunda ýadawsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun, il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli alyp barýan işleri mundan beýläk hem rowaç alsyn!

Kümüşgözel REJEBOWA,
Türkmenistanyň «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň Hukuk we howpsuzlyk müdirliginiň işgärler bölüminiň başlygy:

— Toýdur baýramlara, şanly senelere beslenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň bahary biz — bank işgärleri üçin hem ýatdan çykmajak wakalary bilen geldi. Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda «Senagat» paýdarlar täjirçilik bankynyň täze binasynyň açylyp ulanylmaga berilmegi şatlygymyzy artdyryp, göwün guşumyzy ganatlandyrdy.


Dünýäniň iň kämil enjamlary bilen enjamlaşdyrylan iş otaglarynda ähli şertlerdir mümkinçilikler döredilipdir, diňe bir işgärler üçin däl, eýsem, bankyň müşderileri üçin hem amatlyklar göz öňünde tutulypdyr.

Bankymyz tarapyndan raýatlara hyzmatlaryň dürli görnüşleri hödürlenilýär. Müşderileriň hasaplaryny açmak we alyp barmak, goýumlaryň dürli görnüşlerini, bankyň karz syýasatyna laýyklykda karz hyzmatlaryny hödürlemek, milli we daşary ýurt pul geçirimleriniň elektron ulgamyny hödürlemek, daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdeplerinde bilim alýan talyp ýaşlaryň okuw töleglerini SWIFT tölegler ulgamy arkaly geçirip bermek, dürli pullaryň özara gatnaşyklary baradaky maglumatlary bermek, müşderiniň töleg resminamasyny taýýarlamak, şertnamanyň töleg şertlerini seljermek, söwda we hyzmat ediş nokatlarynda töleg terminallaryny gurnamak ýaly hyzmatlar şonuň mysallarydyr. Bankomatlaryň, «Mobil bank» we «Internet bank» hyzmatlarynyň üsti bilen, ýurdumyzyň banklaryndan alnan karzlary we oňa hasaplanan göterimleri, şeýle hem «Altyn asyr», CDMA, öý telefon, internet aragatnaşyk ulgamlarynyň töleglerini nagt däl görnüşde tölemek mümkinçiligi döredilen. Mundan başga-da nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek maksady bilen, «Cash back» sylaglamak maksatnamasy hem işe girizildi.

Ýurdumyzyň maliýe-bank ulgamynyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işleri, döredýän giň mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş aýdýarys.

Ýazga geçirenler Aýmyrat PIRJIKOW, Şamyrat MUHAMMETGURBANOW.

«Türkmenistan». Surata düşürenler Ýuriý ŞKURIN, Maksat AKMÄMMEDOW.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25771

13.04.2021
Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini peýdalanmakda sanly ulgamyň ähmiýeti

Häzirki wagtda dünýä ýüzünde gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerine bolan islegleriň artmagy, daşky gurşawy goramak we ekologiýa taýdan «Ýaşyl» tehnologiýalary ýurdumyzda ornaşdyrmak maksady bilen, elektrik energiýany ýel elektrik stansiýalaryň hasabyna öndürmäge uly üns berilýär. Türkmenistanda Günüň hem-de ýeliň energiýasyny ulanmak babatynda ýurduň oňyn şertleri bar. Soňky ýyllarda Türkmenistan bu ulgamda halkara guramalary bilen tejribe alyşmak we dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmak ulgamynda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýär.

Ýel elektrik stansiýalarynyň ygtybarly we netijeli işlemegini üpjün etmek üçin taslamany işläp düzmekde bildirilýän gurnama iş kadalaryny berjaý etmek zerurdyr. Sarp edijileri elektrik energiýa bilen üpjün etmekde gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden, ýagny ýeliň energiýasyny elektrik energiýasyna öwürmekde ýel elektrik stansiýalaryndan peýdalanmagyň we ony gurnap, işe goýbermegiň derejesi çylşyrymly alamatlara baglylykda saýlanylyp alynýar. Wajyp hasaplanylýan alamatlaryň biri-de, ýel gorlarynyň energiýa potensialy we onuň wagta görä üýtgemesi, gurnaljak ýerdäki kuwwata, energiýa bolan zerurlyk, elektrik üpjünçilik ulgamynyň ygtybarlylygyna bildirilýän talaplar, elektrik üpjünçilik ulgamynyň tehniki-ykdysady görkezijileri degişlidir.

«Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny», «Altyn asyr» Türkmen kölüniň sebitini 2019 — 2025-nji ýyllarda özleşdirmegiň Konsepsiýasyny, Türkmenistanda ylmy barlaglar we innowasiýa tehnologiýalarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň 2017 — 2021-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny halk hojalygyna ornaşdyrmak esasynda Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde ýel elektrik stansiýasyny taslamagyň tiz hem ygtybarlylygyny üpjün etmek maksady bilen, «Ýel elektrik stansiýasyny taslamagyň sanly ulgamy» atly programma üpjünçiligi işlenip taýýarlanyldy. Teklip edilýän programma üpjünçiligi dolulygyna C sharp (C#) programmalaşdyryjy dilinde işlenildi. Bu programma üpjünçiligi Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy tarapyndan resmi hasaba alyndy.

Ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy ýurtda uzakmöhletleýin ykdysady ösüşi we ýokary öndürijiligi gazanmaga ýardam berýän sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna, jemgyýetçilik hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlanmagyna we kämil görnüşleriň ýola goýulmagyna ýardam berer. Sanly bilimiň ösmegi häzirki zaman dolandyryş ulgamy bolup, ylmy-önümçilik merkezlerinde ýerine ýetirilýän işleriň hiliniň ýokary derejede alnyp barylmagyna mümkinçilik berýär.

«Ýel elektrik stansiýasyny taslamagyň sanly ulgamy» programma üpjünçiligi aşakdaky mümkinçilikleri döredýär:

— ýurdumyzyň ýel energiýa resurslarynyň maglumatlar binýadynyň sanly formatyny döretmek;

— dürli beýikliklerdäki ýeliň tizliklerine baha bermek;

— saýlanan sebit üçin ýel elektrik stansiýasyny gurmagyň amatly ýerini saýlap almak;

— saýlanan sebit üçin saýlanyp alnan ýel elektrik stansiýasynyň öndürijiligini kesgitlemek;

— ýerine ýetirilýän hasaplamalary maglumatlar binýadynda saklamak, olary çapa bermek, pdf, doc, xls görnüşdäki faýllarda maglumat göterijilere eksport etmek;

Işlenilip düzülen bu programma üpjünçiligi ýel elektrik stansiýalary taslamak bilen bagly taslama işlerini ýeňil we ygtybarly usulda amala aşyrmak arkaly hasaplama we seljerme usullary teklip edilýär. Bu programmany ýel elektrik stansiýasynyň taslamasy işlenilip taýýarlanylanda giňden peýdalanyp boljakdygy geçirilen hasaplamalaryň üsti bilen düşündirilýär. Programma üpjünçiliginiň hasaplamalaryň netijesinde alnan maglumatlary sebitdäki ýel energiýa gorlaryna baha bermekde, ýel energetiki gurnawlaryň guruljak ýerlerini we olaryň öndürijiligini kesgitlemekde, ýurdumyzyň ýel energiýa resurslarynyň maglumatlar binýadynyň sanly ulgamyny döretmekde peýdalanmak bolar.

Nurmuhammet ALLANAZAROW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkeziniň inženeri.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25714

13.04.2021
Beýik işler durmuşa geçirilýär

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli pudaklarynda uly üstünlikler gazanylyp, milli ykdysadyýetiň ösüşi has-da belent derejelere çykdy. Hormatly Prezidentimiziň öňe süren döwlet maksatnamalarynyň tapgyrlaýyn üstünlikli berjaý edilmegi halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň işleriniň sazlaşykly öňe ilerlemegini üpjün etdi. Ykdysadyýetiň ösüşine kuwwatly itergi berýän täze iri önümçilik kärhanalary guruldy, senagat, dokma, gurluşyk, ulag we aragatnaşyk, ýangyç-energetika, saglygy goraýyş, ylym-bilim ulgamlarynda durmuşa ornaşdyrylan özgertmeler özüniň oňyn netijelerini berdi.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, maýa goýum kuwwatynyň netijeliligini artdyrmak we ilatymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak boýunça giň möçberli işler üstünlikli amala aşyrylýar. Ösüşleriň örän çalt depginlerde öňe ilerleýän zamanynda ykdysadyýetiň ösüşiniň köpugurly mümkinçilikleri giň gerimli taslamalaryň çäklerinde sazlaşykly herekete getirilýär. Bu babatda hormatly Prezidentimiz: «Biz belent ynsanperwerlik ýörelgelerine berk eýermek bilen, halkymyzyň durmuşyny hil taýdan özgertmäge niýetlenen, jemgyýetimiziň ösüşiniň durnuklylygyny we netijeliligini ýokarlandyrmaga ýardam berýän, anyk maksatlara gönükdirilen köpugurly işleri alyp barýarys» diýip nygtaýar.

Eziz Diýarymyzda ylym-bilim we saglygy goraýyş ulgamlarynda durmuşa ornaşdyrylýan özgertmeler özüniň oňyn netijelerini berýär. Gurluşyk, senagat we beýleki pudaklarda ýokary ösüş depginleri gazanylýar. Oba hojalygyny özgertmek boýunça geçirilýän çäreler netijeli häsiýete eýe bolýar. Ýurdumyzy senagat taýdan dünýäde iň ösen döwletleriň birine öwürmek esasy maksat bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegine aýratyn üns berilýär.

Ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli harytlary halkara bazarlara has köp çykarmak babatda uly işler alnyp barylýar. Türkmen telekeçileri tarapyndan ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan önümçiligi ösdürmek hem-de türkmen harytlarynyň eksportunyň möçberlerini köpeltmek boýunça kabul edilen döwlet maksatnamalary häzirki wagtda üstünlikli berjaý edilýär, geljegi has uly ugurlary giňeltmek arkaly senagat pudagynda gazanylýan ösüş depginleri barha ýokarlanýar.

«Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça döwlet maksatnamasynyň» hem-de «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça döwlet maksatnamasynyň» çäklerinde iri taslamalar durmuşa geçirildi we bu işler üstünlikli amal edilýär. Şunda dokma, gurluşyk, himiýa we durmuş senagatyna degişli, şeýle hem ýerli çig mallardan taýýarlanylýan önümleriň köp görnüşleri boýunça döwrebap kärhanalaryň gurluşygynyň yzygiderli häsiýete eýe bolmagy buýsandyryjy hakykatdyr.

Bu ösüşler ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde, milli ykdysadyýetiň dürli ugurlarynda telekeçilik işjeňligini artdyrmakda, kiçi we orta kärhanalaryň harytlarynyň görnüşlerini hem-de möçberlerini ýokarlandyrmakda, olaryň daşary ýurt bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmakda, goşmaça iş orunlarynyň döredilmeginde örän ähmiýetlidir. Ýurdumyzda hususy telekeçiligi höweslendirmek we goldamak boýunça ýeňillikli karz serişdeleriniň berilmegi hem bu ugurdaky işleriň öňe ilerlemegini üpjün etdi. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň özboluşly aýratynlygy hem milli ykdysadyýetiň ösdürilmeginde hususy ulgamyň işjeňligini ýokarlandyrmak bilen şertlendirilendir.

Ýurdumyzyň senagat, medeni-durmuş düzümlerinde, ulag we energetika pudagynda, oba hojalygynda türkmen telekeçileri has-da işjeňlik görkezýärler. Ýerli gurluşyk kompaniýalary Aşgabat şäherini we ýurdumyzyň sebitlerini ösdürmek boýunça toplumlaýyn maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine mynasyp goşant goşýarlar. Türkmen telekeçileri ýurdumyzyň dürli ýerlerinde gurlan köp sanly döwrebap mekdepleriň, mekdebe çenli ýaşly çagalar edaralarynyň, sport toplumlarynyň, medeniýet merkezleriniň, amatly ýaşaýyş jaýlarynyň we medeni-durmuş maksatly beýleki ençeme binalaryň gurluşygyna işjeň gatnaşýarlar.

Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän taryhy özgertmeler hem bu hakykatyň ýene-de bir subutnamasydyr. Eziz Diýarymyzyň ähli künjeklerinde amala aşyrylýan beýik işler bolsa toýlarymyza görk, baýramlarymyza bezeg berýär. Çünki bagtyýar adamlaryň kalbyna ýol açýan, durmuşyna ýalkym saçýan ýagşy işler, özgerişler, ösüşler hemişe-de toý-baýramlaryň gelşigi, şatlykly günleriň ýaraşygy saýylýar.

Aýnur BEGLIÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/25606

12.04.2021