Aşgabat, 3-nji fewral (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow iş sapary bilen Hytaýyň paýtagty Pekin şäherine ugrady. Bu ýerde milli Liderimiz Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşar.

Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar.

Ajaýyp döwrüň peşgeşi bu: indi naýbaşy, ýokary hilli önümleri gözläp, ýurt sökmegiň ýa-da olary gaýry döwletlerden getirtmegiň geregi ýok. Bu gün şeýle önümler hut öz ýurdumyzda öndürilip dur. Ine, aýakgaby alyp göreliň! Aýakgap önümçiliginde italýan we türk dizaýnerleriniň taslan önümleriniň has hyrydarlydygyny bilýäris. Ozal şeýle aýakgaplar import arkaly getirilen bolsa, indi olary ýerli kärhanalarymyz elýeter bahadan öndürýärler. Önümleriň hili hem ýokary. Häzirki wagtda «Muhammet-Balkan», «Röwşen», «Gerçek» ýaly meşhur aýakgap öndüriji hususy taraplarymyzyň hataryna gündogar sebitde «Ýelken» haryt nyşanly aýakgaplary öndürýän kärhana-da goşuldy. Kerki etrabynda döredijilik saparynda bolanymyzda, Astanababa şäherçesinde ýerleşýän bu kärhanada aýak çekdik. Ol ýerde alnyp barylýan işler bilen tanşyp, kärhananyň iş dolandyryjysy Çary Öwlýäkulow bilen söhbetdeş bolduk.

— Çary, ilki bilen, «Armaweriň!» diýýäris. Tüweleme, önümçilige şaýat bolup, işleriň barha ilerleýändigine göz ýetirdik. Şeýle-de bolsa, bu kärhana ýurdumyzda iň ýaş aýakgap öndüriji bolmagynda galýar.

— Dogry aýdýarsyňyz. Ozal çaklaňja mukdarda aýakgap önümçiligi bilen meşgullanýardyk. Derisini, beýleki böleklerini satyn alyp, olary biçip, tikip, ýelimläp, öz aýakgaplarymyzy öndürerdik. Soň ýolbaşçymyz Arslan Möwlamow bilen bu işi ulaltmak, hususy kärhana derejesine çenli ýetirmek kararyna geldik. Bu işde bize türkmenabatly Şükürylla Bahryýew hem uly ýardam berdi. Şükürylla aganyň bu işde ýeterlik tejribesi bar eken. Şonuň el we dil kömeginden peýdalanyp, şu aýakgap kärhanasynyň binýady tutuldy. Şu görýän binaňyzy kärendä alyp we degişli enjamlary Ýewropanyň, Aziýanyň öňdebaryjy kompaniýalaryndan getirip, 2020-nji ýylyň aprel aýynda, has takygy, 6-njy aprelde işe girişdik. Häzir günde 50 jübüt aýakgaby öndürmäge mümkinçiligimiz bar.

— Öndürilen aýakgaplar nähili ýerlenilýär?

— Häzirki wagtda Türkmenabat, Mary, Kerki, Magdanly şäherlerinde, Köýtendag, Hojambaz etraplarynda dükanlarymyz bar. Olaryň sanyny has köpeltmegi maksat edinýäris. Şeýle dükanlarymyzyň birini şu ýylyň mart aýynda paýtagtymyzda açmagy meýilleşdirýäris.

— Çig mal bilen üpjünçiligiňiz barada hem gürrüň beräýseňiz!

— Aýakgap önümçiligi üçin niýetlenen derileri «Ak suw deri» hojalyk jemgyýetinden alýarys. Mälim bolşy ýaly, «MB» haryt nyşanly aýakgaplar hem şu kärhana tarapyndan üpjün edilen derilerden taýýarlanylýar. Önümçilik üçin beýleki çig mallary — petegi, oltaňy, ýelimdir ýüplügi we beýlekileri bolsa maryly telekeçi Dörtguly Haýdarowdan alýarys.

— Aýakgap önümçiliginde köp görnüşlilige we bezege üns bermeli bolýar. Munuň üçin işine ussat dizaýnerler hem zerur.

— Häzirki wagtda kärhanamyzda erkek kişilere, zenanlara we çagalara niýetlenen aýakgaplaryň 220-den gowrak görnüşi öndürilýär. Olaryň tas ählisiniň diýen ýaly dizaýny kärhananyň ýolbaşçysy Arslan Möwlamowyň hut özüne degişlidir. Sargytlaryň aglabasy dükanlardan gelýär. Olar müşderileriň islegini kärhana ýetirýärler. Gündelik önümçilik şol sargytlaryň mukdaryna bagly. Müşderileriň islegi hem dürli-dürli. Şol islegler kemsiz öwrenilýär.

— Işleriň tertibi bilen hem gysgaça tanyşdyraýsaňyz!

— Önümçilik sargyt edilen dizaýna görä, biçimçimiziň işinden başlanýar. Onuň mobil telefonunda ähli görnüşleriň kodlary we biçüw aýratynlyklary bar. Ol täze tikiljek aýakgaby şol koda we sargydyň ölçegine görä biçýär. Ilçilikde 46-njy, 47-nji ölçegli köwüşleri geýýän adamlar hem tapylaýýar. Bu ölçegleri bolsa dükanlardan tapmak kyn. Ýöne «Ýelken» haryt nyşanly dükanlara gelip, şol ölçegleri sargyt edip, tikdirip bolýar.

Biçilen gön önümçiligiň indiki tapgyrlaryna geçirilýär. Ikinji tapgyrda olar gyrkylýar we ýylmanylýar. Ondan soň olary tikmek we ýelimlemek işlerine geçilýär. Aýakgaplar birnäçe gezek ýelimlenýär we tikilýär. Ýaponiýada öndürilýän «Juki» tikin enjamlarynda işleýän tikinçiler 2-den 6 gata çenli bolan ýüpek ýüplükleri ulanýarlar. Döwrebap enjam işleri tiz we ýokary hilli amala aşyrmaga mümkinçilik berýär. Önümçilikde ýelimiň hem iň ýokary hillileri ulanylýar. Eger käbir aýakgaplar diňe tikilýän ýa-da ýelmenilýän bolsa, bu kärhanada şolaryň ikisinden hem peýdalanylýar.

Ýokarky gatda aýakgabyň içligine, petegine çenli taýýar edilýän bolsa, aşaky gatda önüm belli bir ölçege getirilip, iň aşaky rezin bölegi — oltaňy berkidilýär.

— Bu işleri näçeräk hünärmeniň zähmeti bilen alyp barýarsyňyz?

— Önümçilikde 13 işgärimiz bar. Kärhanada olara döwrebap iş şertleriniň ählisi döredildi. Häzirki günlerde işgärlerimiz, esasan, gyşky aýakgaplary öndürmek bilen meşgullanýarlar. Olaryň aglabasy bolsa ädikler we gysga gonçly ädiklerdir.

— Çary, geçen ýylky önümçiligiň mukdary bilen tanyşmak hem gyzykly.

— 2021-nji ýylda erkek kişilere niýetlenilen aýakgaplaryň sany 2,5 müňden hem geçdi. Barha artýan sargytlara görä, öndürilýän önüm hem köpelýär.

— Kärhana geçen ýyl TSTB-niň döredilmeginiň 13 ýyllygy mynasybetli paýtagtymyzda geçirilen sergä hem gatnaşypdy.

— Hawa, şol sergide «Ýelken» haryt nyşanly aýakgaplara gyzyklanma diýseň uly boldy. Hususan-da, sergä gatnaşyjylar kärhanamyzyň önümleriniň ýeňildigini, aýak üçin juda ýaramlydygyny we taýýarlanylyşynyň aglaba böleginiň el işleri bilen bagly bolandygy üçin hiliniň ýokarydygyny aýratyn nygtadylar.

— Çary, beren täsirli gürrüňleriňiz üçin köp sag boluň! Mundan beýläk hem kärhananyň işlerine üstünlik arzuw edýäris.

— Sag boluň!

Agageldi ITALMAZOW.

Hormatly Prezidentimiziň geçen ýylyň dekabr aýynyň başynda geçen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde gol çeken «Dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek hem-de milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin Maksatnamasy» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy ata Watanymyzyň ykdysadyýetde gazanan üstünliklerini ýaňy başlanan «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzda has-da berkitmek, ony mundan beýläk-de ýokary derejelere götermek babatdaky toplumlaýyn çäreleri öz içine alýar. Şonda esasy ünsüň ýurdumyzyň dürli pudaklaryna, döwlet we telekeçilik kärhanalaryna degişli goldawlary bermek, şeýlelikde, olaryň berjaý edýän işleriniň netijeliligini gowulandyrmak bilen, halkymyzyň durmuş derejesiniň has-da ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendigini bellemek bolar. Munuň özi täze ösüşleriň esasynda abadan ýaşaýşyň kepili bolup durýar.

Elbetde, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen, Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň telekeçilik düzümleriniň milli ykdysadyýetimiziň ygtybarly daýanjynyň birine öwrülendigi hakykatdyr. Sebäbi olar soňky ýyllarda oba hojalygynda, senagatda, gurluşykda, söwda, durmuş hyzmatlarynda we beýleki ugurlarda amala aşyrylýan işlere içgin goşulmak bilen, olarda ýetilýän belent sepgitlerde özleriniň mynasyp paýyna eýe bolýarlar. Şoňa görä-de, agzalan Maksatnamada bellenilişi ýaly, häzirki döwürde telekeçilik ulgamyna ýardam berilmegi onuň ýene-de guwandyryjy ösüşleriniň girewidir.

Belli bolşy ýaly, döwlet Baştutanymyz şu geçen döwürde Türkmenistan döwletimizde telekeçiligi ösdürmek barada ençeme möhüm Kararlary kabul etdi, degişli görkezmeleri, tabşyryklary berdi. Olaryň hatarynda 2012-nji ýylda tassyklanylan «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», 2018-nji ýylda gol çekilen «Ýurdumyzda oba hojalyk önümlerini öndürijileri maliýe taýdan goldamak barada» Kararlary, telekeçileri oba hojalyk önümçiligine çekmek baradaky tabşyryklary mysal getirmek bolar. Şeýle tagallalar bu ugurda alnyp barylýan işleriň geriminiň has-da giňemegine, netijeliliginiň ýokarlanmagyna, şunlukda ulgamyň häzirki belent derejesine çenli rowaçlanmagyna ýol açdy.

Häzirki döwürde telekeçilik ulgamy ýurdumyzda uly güýje, ygtybarly daýanja öwrüldi. Ýokarda belleýşimiz ýaly, ol bu gün tas ähli pudaklarda diýen ýaly hereket edýär. Muny biz tutuş ýurdumyzyň, şol sanda öz welaýatymyzyň mysalynda hem aýdyň görýäris. Çünki soňky ýyllarda amala aşyrylýan gurluşyk işleriniň esasy bölegini türkmen telekeçileri ýerine ýetirýärler. Mysal üçin, Daşoguz şäherinde geçen ýylyň tomsunda hormatly Prezidentimiziň ak pata bermeginde açylan «Türkmeniň ak öýi» binasyny «Röwşen» hususy kärhanasy gurdy. Häzirki döwürde welaýat köpugurly hassahanasynyň, onkologiýa merkeziniň gurluşyk işlerini «Ajaýyp gurluşyk» hususy kärhanasynyň işçi-hünärmenleri ýokary depginde dowam etdirýärler. Şu mahala çenli ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň ençemesini ulanmaga beren «Atalykgurluşyk», «Körpegurluşyk», «Göllibaý» we beýleki hususy kärhanalar hem agzalyp geçmäge mynasypdyr.

Welaýatymyzda halkymyzyň dürli görnüşli azyk önümleri bilen ýeterlik üpjün edilmegine saldamly goşandyny goşýan telekeçilik kärhanalary-da az däl. Olaryň biri hökmünde «Ýüpekýolygurluşyk» hojalyk jemgyýetiniň garamagyndaky «Şawat» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň bitirýän hyzmaty örän uly bolup durýar. Çünki bu kärhanada her günde 15 tonna golaý süýt kabul edilýär hem-de ol gaýtadan işlenilip, süýt önümleriniň onlarça görnüşi, ýagny duzly peýnir, dorag, mesge ýagy, gatyk, gaýmak we beýleki önümler halkymyzyň saçagyna ýetirilýär. Şonuň ýaly-da Gubadag etrabyndaky «Peýnirçi» hususy kärhanasynyň süýt-peýnir, Görogly etrabyndaky «Ýyldyrym» hususy kärhanasynyň çörek-petir, S.A.Nyýazow adyndaky etrapdaky «Altyn gala» hususy kärhanasynyň ýyladyşhanada öndürýän gök önümlerine bolan isleg örän ýokarydyr.

Welaýatymyzda senagat, gurluşyk, bezeg önümlerini öndürýän telekeçilik kärhanalarynyň sanynyň hem barha artýandygyny bellemek ýerlikli bolar. Daşoguz şäherinde hereket edýän «Hilal», «Şa-Nur», Görogly etrabynda iş alyp barýan «Ynsan kalby» we başga-da ençeme hususy kärhanalaryň halkymyza hödürleýän şeýle önümleri ýokary hilliligi, elýeterliligi bilen hyrydarlaryň göwünlerine ýaraýar.

Ýokarda nygtap geçişimiz ýaly, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň dürli pudaklarynda yhlasly zähmet çekýän telekeçileriň alyp barýan işlerine ýokary baha, uly goldaw-kömekleri berýär. Şeýle aladalaryň netijesinde, olaryň gazanýan üstünlikleri ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň has-da pajarlap ösmegine saldamly goşant bolýar.

«Türkmen şöhle» hojalyk jemgyýetiniň Ak bugdaý etrabynyň senagat zolagynda ýerleşýän plastmassa önümleriniň önümçiligi boýunça kärhanasynyň döredilip, işe girizilenine onçakly köp wagt geçenok. Şeýle-de bolsa, bu gün işi barha ilerleýän kärhanada öndürilýän, daşary bazarda bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli plastmassa önümleriniň görnüşi 200-den hem geçip, olar ilat arasynda uly meşhurlyga eýedir.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçýän şanly ýylyň şu ajaýyp günlerinde Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Ahal welaýat hem-de Ak bugdaý etrap birleşmeleriniň başlangyjy esasynda gürrüňi edilýän kärhanada bolup, ol ýerde alnyp barylýan işler bilen tanyşmagy makul bildik. Kärhananyň önümçilik sehiniň başlygy Didar Nuryýew bizi güler ýüz bilen garşylap, önümçilik işleriniň ýola goýluşy barada gürrüň berdi. Onuň aýtmagyna görä, hormatly Prezidentimiziň hususy pudagyň wekillerine berýän goldaw-hemaýatlary netijesinde döredilen kärhanada we 2,5 gektara barabar meýdanda ýerleşýän kärhananyň önümçilik desgalarynda dünýäniň meşhur önüm öndürijileriniň kämil tehnologiýalary, enjamlary ornaşdyrylandyr. Munuň özi ekologiýa taýdan arassa plastmassa önümleriniň dürli görnüşlerini öndürmäge mümkinçilik berýär. Önümçilik işinde buýrujylaryň islegi hem göz öňüne tutulýar.

Kärhana özüniň hojalyk harytlarynyň önümçiligi bilen meşhurdyr. Ol ýerde öndürilýän oturgyçlardyr stollaryň, dürli göwrümli sebetleriň, suwa we zir-zibillere niýetlenen bedreleriň, mejimelerdir legenleriň, çörek tagtalarynyň we gaplarynyň, güldanlaryň, süzgüçleriň, sabyn gaplarynyň, çekerleriň, asgyçlaryň, daraklaryň, çaga oýnawaçlarynyň hem-de hojalykda ulanylýan beýleki harytlaryň diňe bir berkligine däl, daşky bezegine hem ähmiýet berilýär. Şol önümleriň reňk öwüşginlerine-de uly üns gönükdirilýär.

— Kärhananyň hünärmenleri hemişe täzeçilligiň gözleginde. Geljekde önümçiligiň gerimini giňeltmek, ilatyň ösen islegini kanagatlandyrýan täze önümleriň önümçiligini ýola goýmak hem-de ildeşlerimizi ýokary hilli önümlerimiz bilen hemişe begendirip durmak biziň esasy maksadymyzdyr. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda çagalara niýetlenen tigirleriň önümçiligini ýola goýmagy meýilleşdirýäris. Bu bolsa, gadam basylan şanly ýylda geljegimiz bolan körpe nesle ajaýyp sowgadymyz bolar — diýip, kärhananyň bölüm başlygy Leýla Geldimyradowa özara gürrüňdeşlikde aýtdy hem-de hormatly Prezidentimiziň hususy pudagyň wekillerine berýän goldawlaryna çäksiz alkyşly sözlerini beýan etdi.

Aýdo ŞEKEROW,

Irki döwürlerde jahankeşdelerdir bilermenleri, täjirleri, bu topraga zyýarata gelenleri haýrana goýan türkmeniň baý döredijilik mirasy häzirki günlerde-de inçeligi, çeperligi, nepisden gözelligi bilen dünýäniň maddy we ruhy genji-hazynasyndaky ornuny barha giňeldýär. Halkymyzyň bedew at, alabaý, dutar, haly, keçe, keşde, küştdepdi ýaly deňsiz-taýsyz gymmatlyklarynyň her biri türkmeni türkmen diýip tanadýan özboluşly sungatdyr. Döretmek bilen birlikde gurmak sungatynda-da baý tejribäniň eýesi bolan türkmen her bir ädiminde zehinini, ukyp-başarnygyny, oýlap tapyjylygyny, bir söz bilen aýdanyňda, akyl-paýhasyny ýerlikli peýdalanyp, ähli döwürde-de kämil derejede ýaşamagy başarypdyr. Ýurdumyzyň çar künjeginde dürli eýýamlardan habar berip oturan taryhy ýadygärlikler, durmuş hajatly binalardyr desgalar, olaryň özboluşly gurluş aýratynlyklary türkmeniň gurmak dessurynyň ösendigini görkezýän aýdyň mysallardyr.

Hormatly Prezidentimiz döwrüni, dessuryny kämillige beslän ata-babalarymyzyň şöhratly ýol-ýörelgelerine dowamat berýär. Bu gün tutuş ýurdumyzy türkmen kalbynyň ýyly mährine ýugrulan, ýaşamak üçin ähli amatlyklary bolan şäherdir obalar gurşap alýar. Milli Liderimiziň başlangyçlary, giň möçberli şähergurluşyk maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde ajaýyp keşbe girýän Diýarymyz ähli ulgamlarda ösüşiň täze belentliklerine çykýar. Watanymyzyň paýtagty Aşgabat misli bägül ýaly açylýar. Onuň gurluşygyndaky milli we häzirki zaman binagärlik sazlaşygy aýratyn özüne çekýär. Ak mermerli köşkleriň, çeper beýanly, çuň many-mazmunly ýadygärliklerdir bezeg binalarynyň, dürli kompozisiýaly suw çüwdürimleriniň, serçemenli seýilgähleriň mekany hasaplanýan türkmen paýtagtyna bu gün dünýä haýran galýar. Hormatly Prezidentimiziň paýhasy hem yhlasy bilen Aşgabat megapolise — ägirt uly häzirki zaman şäherleriniň birine öwrülýär. Bedew batly ösüşiň dowamly netijelerini baş şäherimiziň her künjünde görmek bolýar.

Täze taslamalar, täze başlangyçlar döwlet Baştutanymyzyň Diýar giňişliklerine her bir iş saparynyň esasyny düzýär. Gahryman Arkadagymyz «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 19-njy ýanwaryndaky iş saparyny paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde «şäher içindäki şäher» ýörelgesi esasynda bina ediljek «Aşgabat-siti» iri ýaşaýyş toplumynyň gurluşyk işlerine bagyşlady. Ähli gurluşyklarda bolşy ýaly, «Aşgabat-siti» üçin hem seçilip alnan ýerleriň derejesine, tebigy sazlaşygyna, ekologik ýagdaýyna Arkadag Prezidentimiziň aýratyn üns bermegi, bu babatda bildiren berk talaby ýurdumyzda adamlar üçin has amatly durmuş şertleriniň döredilýändigini ýene bir gezek äşgär etdi.

Bu täzeçil taslamanyň durmuşa geçirilmegi bilen, baş şäherimiziň demirgazyk künjeginde «akylly» şäher emele geler. «Akylly» şäheriň her bir binasy ýokary derejede ýerine ýetirilen bezeg aýratynlyklary, öýüň otaglarynda ornaşdyrylan döwrebap hyzmatlaryň iň häzirki zaman usullary, ýagny enjamlaryň aralykdan dolandyrylmagy bilen tapawutlanar. Nesip bolsa, «akylly» şäheriň «akylly» öýlerinde ornaşdyryljak sanly ulgam — täze tehnologiýalar ildeşlerimiziň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga hyzmat eder. Sanly ulgamy utgaşdyrmak konsepsiýasynyň çäklerinde ýerine ýetiriljek bu täzeçil taslama häzirki zaman türkmen megapolisine gaýtalanmajak gözellik, döwrebaplyk çaýar.

Öňdebaryjy täze tehnologiýalar we innowasiýalar, ýaşamak üçin şertleriň iň ýokary derejesi bilen gurşalan dünýä nusgalyk «smart-siti» ýörelgesi döwlet Baştutanymyzyň öňe süren bu taslamasynyň esasy maksadydyr. Binalarda gurnaljak ähli düzümleriň döwrebaplaşdyrylmagy, täzeçe usullaryň milli ýörelgeler bilen utgaşdyrylmagy bu «akylly» şäheriň dünýä nusgalyk aýratynlygy bolar.

Özboluşly keşbi, taryhy, medeniýeti bolan Aşgabat Garaşsyz Watanymyzyň ýüregi, türkmen halkynyň göz guwanjydyr. Mermere beslenendigi, owadanlygy, görkanalygy, asudalygy we hemişe ösüşdedigi üçin ol Ginnesiň rekordlar kitabynda-da mynasyp orun aldy. Ähli amatly şertleri bilen gözel paýtagtymyzyň dünýä nusgalyk şähere öwrülmegi ugrunda irginsiz tagalla edýän milli Liderimize halkymyzyň hoşallygy egsilmezdir.

Aýnabat DURDYÝEWA.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň iri neşirleriniň we teleýaýlymlarynyň wekillerine interwýu berdi

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ozaldan gelýän we ygtybarly hyzmatdaşy bolan Hytaý Halk Respublikasynyň birnäçe teleýaýlymlarynyň we abraýly metbugat serişdeleriniň wekilleriniň sowallaryna jogap berdi. Milli Liderimiz bilen guralan sowal-jogap söhbetdeşligine Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi, hanym Ýuý Sýaoşuan gatnaşdy.

Hytaýyň belli teleýaýlymlarynyň we köp millionly okyjylary bolan metbugat serişdeleriniň wekilleriniň Türkmenistana bolan ägirt uly gyzyklanmalary döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda tutuş dünýä ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýän ýurdumyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň barha belende galýandygynyň nobatdaky beýanydyr.

— Hormatly jenap Prezident, men Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi. Siz ýakyn wagtda Pekinde geçiriljek 2022-nji ýylyň Gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Hytaýa sapary amala aşyrmagy meýilleşdirýärsiňiz. «CCTV», «CGTN in Russian» telekompaniýalarynyň we «Ženmin žibao» gazetiniň hem-de «Sinhua» habarlar agentliginiň sowallaryna jogap bermäge razylyk bermegiňizi Sizden haýyş edýärin.

— Ozaly bilen, «CCTV» we «CGTN in Russian» kompaniýalarynyň ýolbaşçylaryna şu interwýuny guramak başlangyjy bilen çykyş edendikleri üçin minnetdarlyk bildirýärin. Hytaýda hem, onuň çäklerinden daşarda hem millionlarça tomaşaçylary we okyjylary bolan, dünýäde meşhurlyk hem-de uly abraý gazanan şeýle köpçülikleýin habar beriş serişdeleri bilen söhbetdeşligiň geçirilmegi biziň dostlukly halklarymyzyň we döwletlerimiziň arasynda özara düşünişmegiň has-da giňeldilmegine ýardam berer.

Pekinde geçiriljek gyşky Olimpiadanyň açylyş dabarasyna gatnaşmak baradaky çözgüdim barada aýdylanda, ol, ilkinji nobatda, bu sport bäsleşikleriniň bütin dünýä üçin ägirt uly ähmiýete eýedigi bilen şertlendirilendir.

Olimpiýa oýunlary hemişe halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, duşmançylygyň hem-de uruşlaryň bes edilmegini, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini, olaryň Olimpiýa hereketiniň belent ýörelgelerine ygrarlylygyny alamatlandyrýar. Bu oýunlar halklaryň we döwletleriň arasynda özara düşünişmäge, açyklyga hem-de birek-birege hormat goýmaga ýardam berýär. Men öz içeri we daşary syýasatynda hut şu ýörelgelere eýerýän ýurduň — Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Hytaý Halk Respublikasynyň çuňňur hormatlanylýan Başlygynyň çakylygyny minnetdarlyk bilen kabul etdim.

— Gyşky Olimpiýa oýunlaryndan Siz nämelere garaşýarsyňyz?

— Bu oýunlaryň örän ýokary guramaçylyk hem-de sport ruhy, adalatly bäsleşik, oňa gatnaşyjylaryň birek-birege hormat goýmak ruhunda, tomaşaçylaryň ägirt uly gyzyklanma ýagdaýynda geçjekdigine ynanýaryn.

Biz Hytaýyň bu Olimpiada taýýarlyk görşüni üns bilen synladyk. Taýýarlyk üçin giň gerimli işleriň ýerine ýetirilendiginiň, köp sanly ajaýyp desgalaryň gurlandygynyň, innowasion häsiýetli we ýokary tehnologiýaly çözgütleriň peýdalanylandygynyň hem-de ornaşdyrylandygynyň şaýady bolduk. Siziň ýurduňyz giň gerimli wezipeleri üstünlikli çözmäge ukyplydygyny nobatdaky gezek görkezdi.

Öňde boljak Olimpiadanyň köp sanly haýran galdyryjy netijeleri berjekdigine, dünýä sportunyň taryhynda unudylmajak waka öwrüljekdigine, Ýer ýüzüniň dürli künjeklerindäki millionlarça adamlar üçin köpöwüşginli hakyky baýramçylyga öwrüljekdigine ynanýaryn.

— Hytaý 1992-nji ýylda Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan, şeýle hem ýurduňyzyň hemişelik Bitaraplyk syýasatyny goldan ilkinji döwletleriň biridir. Geçen 30 ýylyň dowamynda Hytaý bilen Türkmenistan ynanyşmak, özara bähbitli we deňhukukly gatnaşyklary ýola goýdular. Siziň pikiriňizçe, bu hyzmatdaşlyk haýsy ulgamlarda has netijeli ösdürilýär, iki ýurduň hem ösüşine we abadançylygyna ýardam berýär, dünýä derejesinde parahatçylygyň hem-de özara düşünişmegiň berkidilmegine gulluk edýär?

— Biz Türkmenistanyň Garaşsyz döwlet hökmünde berkarar bolmagynyň barşynda Hytaýyň beren goldawyna, Bitaraplyk derejämize hem-de onuň binýadynda alyp barýan daşary syýasat strategiýamyza hormat bilen garandygyna ýokary baha berýäris we muny hiç wagt ýatdan çykarmarys.

Türkmenistan, öz nobatynda, hytaýly hyzmatdaşlarymyz üçin örän möhüm meseleler, şol sanda Hytaý Halk Respublikasynyň çäk bitewüligi, jebisligi baradaky meseleler babatynda öz garaýyşlaryny hemişe anyk we aýdyň beýan edýär.

Biz «bitewi Hytaý» syýasatyny, kenarýaka gatnaşyklarynyň parahatçylykly ýol bilen ösdürilmegini we Hytaýyň parahatçylykly birleşdirilmegini hemişe berk goldaýarys.

Türkmenistan üçin Hytaý diňe bir beýik döwlet, dünýäniň örän kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň we geljegi uly bazar däl-de, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdur. Bu gün biziň gatnaşyklarymyz uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedir. Bu hyzmatdaşlyk wagtyň synagyndan geçdi, öz netijeliligini görkezdi we häzirki wagtda Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň hem-de ösüşiň möhüm şertine öwrüldi.

Bizi Hytaý bilen dünýägaraýyşlarymyzyň, ählumumy parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerinde maksatlarymyzyň hem-de wezipelerimiziň ýakynlygy birleşdirýär. Bu bolsa iki ýurda iri halkara guramalaryň, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde, dünýä giňişliginde üstünlikli hyzmatdaşlyk etmäge, birek-birege goldaw bermäge, oňyn çözgütleri öňe sürmek hem-de durmuşa geçirmek üçin syýasy-diplomatik tagallalary utgaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Gatnaşyklarymyzyň şunuň ýaly derejesi Türkmenistanyň hem-de Hytaýyň halklarynyň hakyky bähbitlerine laýyk gelýär, Ýewraziýa yklymynda we tutuş dünýäde ösüş hereketlerine oňyn täsirini ýetirýär.

Türkmen-hytaý gepleşikleriniň gün tertibinde Merkezi Aziýadaky ýagdaýy ara alyp maslahatlaşmak meselesi aýratyn orun eýeleýär. Bu meselede hem biziň ýurtlarymyzyň garaýyşlary gabat gelýär: Türkmenistan hem, Hytaý Halk Respublikasy hem sebitde bähbitleriň köptaraplaýyn deňeçerligine esaslanýan ygtybarly howpsuzlyk ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýärler hem-de ýüze çykýan meseleleri syýasy-diplomatik ýol bilen çözmäge ygrarlydyrlar.

Bu ugurda Türkmenistan bilen Hytaý dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzalary hökmünde çykyş edip, özara hereket etmegiň sebit gurallarynyň döredilmegine iş ýüzünde uly goşant goşýarlar we sebitde emele gelýän oňyn meýilleri goldamaga ýardam berýärler.

Ýangyç-energetika ulgamy Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Munuň özi düşnüklidir: biziň döwletlerimiz bu ugurda uly kuwwata eýedirler. 2009-njy ýylyň ahyrynda strategik ähmiýetli Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň ulanylmaga berilmegi hem munuň subutnamasydyr. Bu ägirt uly taslamanyň amala aşyrylmagy deňhukuklylyk, özara bähbitlere düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň, gaz geçirijiniň işe girizilmegi netijesinde açylan giň mümkinçiliklere we onuň geljegine göz ýetirmegiň aýdyň mysalydyr. Munuň özi turbageçiriji energetika taslamalaryna gatnaşyjylaryň ählisiniň — öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň hem-de sarp edijileriň bähbitleriniň deňeçerligini üpjün etmegiň maksatlarynyň iş ýüzünde amala aşyrylmagydyr.

Häzirki wagtda biz Hytaý Halk Respublikasynyň ykdysadyýetiniň barha artýan zerurlyklaryny hem-de Türkmenistanyň serişdeler binýadynyň mümkinçiliklerini hasaba almak bilen, türkmen tebigy gazynyň iberilýän möçberlerini has-da artdyrmak meseleleriniň üstünde işleýäris. Şunuň bilen baglylykda, biz Türkmenistandan Hytaýa çenli ugur boýunça 4-nji turbageçirijini gurmagyň mümkinçiliklerini düýpli ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyrys.

Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetiniň çäklerinde netijeli işler alnyp barylýar, onuň 2021-nji ýylyň noýabr aýynda geçirilen mejlisinde 5 resminama, şol sanda Türkmenistanyň Hökümetiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 5 ýyl üçin (2021 — 2025-nji ýyllar) hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekildi. Biz bu Maksatnama hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň ygtybarly binýady hökmünde garaýarys.

Umuman aýdylanda, iki döwlet hem hyzmatdaşlyk üçin syýasatda, ykdysadyýetde we söwdada, ulag ulgamynda we energetikada, maýa goýumlarda, ýokary tehnologiýalar ulgamynda, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlyk üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir.

— Hytaý bilen Türkmenistan giň gerimli başlangyçlary — degişlilikde, «Bir guşak — bir ýol» we «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» başlangyçlaryny durmuşa geçirmäge girişdiler. Siz bu iki strategiýa uzak möhletleýin özara bähbitlere laýyk gelmegi nukdaýnazaryndan nähili baha berýärsiňiz?

— Hakykatda, özara bähbitleriň bolmagy Türkmenistana we Hytaýa ýokarda agzalan strategiýalary durmuşa geçirmek ugrunda hyzmatdaşlygy üstünlikli giňeltmäge ýardam berýär. Bu başlangyçlaryň ikisi hem Ýewraziýada ykdysady ösüşe kuwwatly itergi berer hem-de häzirki zaman şertlerinde Ýuwaş ummandan Atlantika ummanyna çenli ägirt uly giňişligi birleşdirip, özara baglanyşykly önümçilik we tehnologiýa ulgamlaryny, senagat guşaklyklaryny kemala getirer, köp sanly durmuş meseleleriniň oňyn çözülmegine, halklaryň ýaşaýyş we abadançylyk derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam berer.

Hyzmatdaşlygyň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginiň biziň yklymymyzda geoykdysadyýetiň täze keşbini kemala getirmegiň esasy bolup durýandygyna ynanýaryn. Munuň özi hakykatdyr hem-de islendik oňyn başlangyçlar, strategiýalar we teklipler özara bähbitleriň we uzak möhletleýin maksatlaryň sazlaşygy esasynda biri-biriniň üstüni doldurmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» konsepsiýasy öz tebigaty we geoykdysady ähmiýeti boýunça Hytaýyň «Bir guşak — bir ýol» başlangyjy bilen utgaşýar.

— Uly pandalaryň Hytaýyň milli baýlygy bolşy ýaly, ahalteke bedewleri Türkmenistanyň gymmatly mirasy hasaplanylýar. Hytaýda hem bu bedewlere uly sarpa goýulýar hem-de olar «behişdi bedewler» diýlip atlandyrylýar. Bu seýrek duş gelýän atlar 2 müň ýyl mundan ozal gadymy Ýüpek ýoly boýunça Hytaýa getirilipdir. Biziň bilşimiz ýaly, Siz bedewleri öwrenmek we olary wagyz etmek boýunça ussat hünärmensiňiz. 2014-nji ýylyň maý aýynda, haçan-da Siz HHR-iň Başlygy Si Szinpin bilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň mejlisine hem-de Pekinde Hytaýyň atşynaslyk medeniýetiniň festiwalynyň açylyş dabarasyna gatnaşan mahalyňyz Hytaýa ahalteke bedewini sowgat berdiňiz.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň uzak möhletleýin ýagdaýda ösdürilmegine ýardam bermek maksady bilen, syýasy we ykdysady hyzmatdaşlykdan başga-da, medeniýet, bilim, ylym we tehnika, sport hem-de beýleki ynsanperwer ulgamlarda özara alyşmalary giňeltmek we çuňlaşdyrmak ugrunda ýene-de nähili çäreleri geçirmegi zerur hasap edýärsiňiz?

— Siziň ahalteke bedewleri bilen baglanyşykly getiren mysalyňyz Türkmenistanyň we Hytaýyň gadymy hem-de baý taryha eýe ýurtlardygynyň, biziň gatnaşyklarymyzyň öz gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýandygynyň subutnamasydyr. Bu babatda bahasyna ýetip bolmajak bu gymmatly mirasy häzirki zaman ýagdaýlarynda we şertlerinde düýpli öwrenmek, onuň ähmiýetine göz ýetirmek üçin Türkmenistanyň we Hytaýyň halklarynyň taryhy gatnaşyklarynyň çuň gatlaklaryny öwrenmek talap edilýär. Bu ugurda iki ýurduň alymlarynyň, taryhçylarynyň bilelikde netijeli iş alyp barmagy üçin giň mümkinçilikler açylýar.

Medeni-ynsanperwer ulgam iki ýurduň arasynda dostlugy we özara düşünişmegi pugtalandyrmagyň möhüm şertleriniň biridir. Biziň halklarymyz Türkmenistanyň we Hytaýyň sungaty hem-de edebiýaty bilen tanyşmaga özara gyzyklanma bildirýärler, ýurtlarymyz hem bu meýilleri höweslendirýärler, döredijilik we ylmy işgärleriň ýakyndan gatnaşmaklary üçin amatly şertleri döredýärler. Biz Hytaý Halk Respublikasynyň ýolbaşçylary bilen bu işleri mundan beýläk-de ösdürmek barada ylalaşyga geldik.

Bilim ulgamy Türkmenistanyň we Hytaýyň ynsanperwer hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugry bolmagynda galýar. Hytaýly hyzmatdaşlarymyzyň biziň ýaşlarymyza bilim bermäge taýýardyklaryna ýokary baha berýäris, türkmen ýigitleri we gyzlary Hytaý Halk Respublikasynyň iň abraýly okuw mekdeplerinde tehniki we ynsanperwer bilimleri üstünlikli özleşdirýärler.

Sport ulgamynda hyzmatdaşlyk ösdüriler. 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryna wekilçilikli hytaý toparynyň gatnaşmagy munuň subutnamasydyr. Öňde boljak gyşky Olimpiadanyň ýurtlarymyzyň arasynda sport hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine täze kuwwatly itergi berjekdigine ynanýaryn.

Bir söz bilen aýdylanda, wagt biziň hem-de geljekki nesilleriň bähbidine işleýär. Türkmenistanyň we Hytaýyň ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygynyň mümkinçilikleri iki halkyň hem-de döwletleriň özara ýakynlaşmagynyň bähbidine hakykatda emele gelen zerurlykdyr we ol hemmetaraplaýyn döwlet goldawyna eýe bolar.

— Jenap Prezident, Siz Bahar baýramynyň — Hytaýyň Täze ýylynyň ýetip gelen mahalynda interwýu berýärsiňiz. Pursatdan peýdalanyp, Sizden hytaý halkyna Täze ýyl gutlaglaryny aýtmagyňyzy haýyş etmek isleýäris.

— Baş üstüne! Men hytaý halkyny Täze ýyl bilen gutlap, tüýs ýürekden parahatçylyk we abadançylyk, öňde goýlan ösüş meýilnamalarynyň ählisiniň hasyl bolmagyny, ykdysadyýeti, durmuş ulgamyny ösdürmekde, ilatyň abadançylyk we ýaşaýyş derejesini mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmekde täze uly üstünliklere ýetmegini arzuw edýärin. Hytaý Halk Respublikasynyň ýolbaşçylarynyň parasatly hem-de öňdengörüjilikli içeri we daşary syýasatynyň geljek ýylda siziň ýurduňyza täze üstünlikleri we ýeňişleri getirjekdigine ynanýaryn.

ZYÝANSYZLANDYRYŞ SERIŞDESINIŇ ÖNDÜRILIŞI ARTÝAR

«Lukmançylyk enjamlary» kärhanasynyň Daşoguz welaýat şahamçasynda ilaty dürli ýokançlardan goramak ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Bu ýerde wiruslara we bakteriýalara garşy esasy zyýansyzlandyryş serişdesi bolan natriniň gipohloridiniň öndürilişi barha artýar. Geçen 2021-nji ýylda hem kärhanada bu ugurda ýokary netijeler gazanyldy. Has takyk aýdylanda, geçen ýyl kärhanada bu zyýansyzlandyryş serişdesiniň 3 müň 100 tonna golaýy öndürildi. Kärhananyň bu babatdaky gazanan ösüşi 148,7 göterime barabar boldy.

* * *

MYNASYP GOŞANT

Welaýatymyzyň «Azyk» önümçilik birleşiginiň Köneürgenç etrabyndaky ýyladyşhana toplumynyň agzybir işgärleri birnäçe ýyldan bäri her möwsümde pomidoryň bereketli hasylyny ýetişdirmek bilen, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine, döwletimiziň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagyna özleriniň mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Toplumda 2 sany önümçilik bölümi bolup, olaryň hersiniň meýdany 5 gektara barabardyr. Häzirki wagtda bu ýerde işçi-hünärmenleriň 108 sanysy agzybirlikli zähmet çekýärler. Şu möwsümde ýyladyşhanada pomidoryň hasylly we tagamly, ýyglandan soň uzak wagtlap zaýalanman saklanýan «Bandito» görnüşi ýetişdirildi. Ýyglan önümiň belli bir bölegi içerki bazarlarymyzyň üsti bilen ýurdumyzyň ilatyna ýetirilse, galan bölegi daşary ýurtlara eksport edilýär. Toplumyň işgärleri geçen 2021-nji ýylda pomidoryň 1068 tonnasyny daşary ýurtlara goýberdiler. Bu ýerde önümçiligiň ýokary netijeliligine mynasyp goşant goşup, köplere görelde bolmagy başarýan işgärler az däl. Olardan Maýagözel Hudaýnazarowanyň, Nahal Atabaýewanyň, Saýat Uzakowanyň, Oguljahan Dostjanowanyň, Haýtgül Öwezowanyň atlaryny ilkinjileriň hatarynda tutmak bolar. Döwrüň iň kämil tehnologiýalary bilen üpjün edilen toplumyň işçi-hünärmenleri işlemäge amatly mümkinçilikleri döredip berýän, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda uly alada edýän hormatly Prezidentimiziň adyna alkyş sözlerini aýdýarlar.

Annageldi BEKIÝEW,
öz habarçymyz.

* * *

ABATLAÝJYLARYŇ ÝOKARY GÖRKEZIJILERI

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň ähli daýhan birleşiklerinde şu günler möwsümleýin meýdan işleri giň gerimde alnyp barylýar. Güýzlük bugdaýlara ideg etmek, ýerleri ýazky ekiş möwsümine taýýarlamak, onda ulanyljak tehnikalary, olaryň tirkeg gurallaryny abatlamak etrabyň oba hojalykçylarynyň esasy aladalaryna öwrüldi. Bu işleri geçirmekde etrabyň tehniki hyzmat ediş kärhanasy aýratyn üstünlikleri gazanýar. Kärhana degişli bolan dürli kysymly tehnikalaryň 50-siniň sürüm, tekizleme işlerinde, 67-siniň gowaça ekmekde peýdalanylmagy göz öňünde tutulýar. Şonuň ýaly hem daýhan birleşiklerine degişli bolan boronalar, malalar, ekijiler, derman pürküjiler, dökün sepijiler, hatarara bejergi gurallary tejribeli hünärmenler, ezber abatlaýjy ussalar tarapyndan gözden geçirilip, möwsüme doly taýýar edilýär. Şeýle hünärmenleriň hatarynda Aşyr Ýegendurdyýew, Gumman Hudaýberdiýew, Ýagşymyrat Magtymow, Magsat Gökjäýew dagyny görkezmek bolar.

Gahryman Arkadagymyzyň ykdysady strategiýasynyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň netijesinde bank ulgamynda hem uly ösüşler gazanyldy, düýpli özgertmeler boldy. Häzirki wagtda ýurdumyzda oňaýly pul-karz syýasaty alnyp barylýar. Ýurdumyzyň banklary tarapyndan eýeçiligiň görnüşine garamazdan, maýa goýum taslamalary boýunça işleýän kärhanalary we guramalary maliýeleşdirmek, karzlaşdyrmak hem-de olara beýleki bank hyzmatlaryny ýokary hilli amala aşyrmak babatdaky işler üstünlikli alnyp barylýar. Ýurdumyzyň karz edaralary söwdanyň we senagatyň, ilatyň we oba hojalygynyň arasyndaky gatnaşyklary sazlaşdyrýar.

Ýurdumyzda hereket edýän karz edaralary tarapyndan müşderilere hem goýumlaryň birnäçe görnüşleri amatly şertlerde hödürlenilýär. Mysal hökmünde «Maşgala», «Hemaýat», «Bagtyýarlygyň sowgady», «Gahrymanlar», «Ruhubelent», «Kämillik sowgady», «Pensiýa goýum», «Talyp goýumy», «Möhletli», «Watan gerçekleri», «Ruhubelent nesiller», «Galkynan daýhan», «Amatly», «Çagalara niýetlenen maksatly goýum», «Ene-atalar hakynda alada», «Maşgala süýşürintgileri» ýaly dürli ýaş toparlaryna niýetlenen goýumlar häzirki wagtda işjeň ulanylýar. Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan bank kartyny saklaýjylarynyň nagt däl hasaplaşyklaryny höweslendirmek maksady bilen, bank kartlary arkaly geçirilýän hasaplaşyklar üçin «Cash back» höweslendiriji hyzmaty ornaşdyryldy. Bu bolsa bu ugurdaky müşderileriň sanyny has-da artdyrmaga uly ýardam etdi.

Goý, ýurdumyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Permandurdy GURBANOW,

1-nji fewralda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýyna bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda Garaşsyz döwletimizi ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek babatda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzda bu ugurda alnyp barylýan işleriň döwletimiziň ykdysady syýasatyna laýyklykda ösdürilmelidigini belledi. Şunda täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň we pudaga degişli häzirki zaman ylmynyň gazananlarynyň işjeň ulanylmagy möhüm talap bolup durýar diýip, milli Liderimiz aýtdy we bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyna ünsi çekdi.

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan ykdysady strategiýa laýyklykda, ýurdumyzda beýleki ulgamlar bilen birlikde, hususy pudagyň paýy hem örän uludyr. Daşarky bazarlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri giňeltmek, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmak, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmek babatda Gahryman Arkadagymyz tarapyndan öňde goýulýan anyk wezipelere abraý bilen hötde gelmekde hususyýetçiler belent sepgitleri eýeleýärler. Milli Liderimiziň bu pudagyň döwrebaplaşdyrylmagy, oňa ägirt uly maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmegi ugrundaky taýsyz tagallalarynyň netijesinde Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Batly-Gadam» hususy kärhanasynyň ýüplük hem-de jorap öndürýän fabriginde hem guwandyryjy işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda ösdürilip ýetişdirilýän «ak altyny» senagat taýdan gaýtadan işläp, önüm almagy ýola goýmak «Batly-Gadam» hususy kärhanasynyň uly üstünlikleriniň biridir. Bu ýerde ornaşdyrylan döwrebap önümçilik enjamlary pagtany senagat taýdan gaýtadan işlemek arkaly öndürilýän ýüplüklerdir joraplaryň ýokary hilli bolmagyny gazanmaga mümkinçilik berýär.

Biz bu ýerde alnyp barylýan işler bilen gyzyklanyp, kärhananyň direktorynyň orunbasary Aýmämmet Amanmämmedow bilen gürrüňdeş bolduk. Şonda ol şeýle gürrüň berdi:

— Kärhanamyzyň ýüplük egriji enjamlarynda bir ýylyň dowamynda dürli görnüşli ýüplükleriň 5 müň 15 tonnasy öndürilip, jorap önümçiliginde ulanylýar hem-de daşary ýurtlara eksport edilýär.

Ýüplük boýagy bölüminde boýalan ýüplükler, esasan, jorap önümçiliginde ulanylýar. Şeýlelikde, jorap önümçiligi bölüminiň ýyllyk önümçilik kuwwaty artýar. Bu bolsa içerki sarp edijileriň jorap önümlerine bolan isleglerini doly kanagatlandyrmakdan başga-da, türkmen pagtasyndan öndürilýän ýokary hilli önümleri belli bir möçberde daşarky bazarlara çykarmaga hem mümkinçilik berýär.

Taýýar bolan jorap önümlerini ütüklemek işleri-de döwrebap enjamlar arkaly ýerine ýetirilýär. Jorap we jorap önümlerine daşarky sarp edijileriň gyzyklanmalarynyň artýandygy bellenilmäge mynasypdyr.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen kärhanamyza welaýatymyzyň Serdar etrabynyň çäginden 99 ýyl möhlet bilen umumy meýdany 11 müň 639 gektar bolan ýer bölegi oba hojalyk ekinlerini ekmek üçin berildi. Şonuň 6 müň gektaryna bugdaý ekilip, ideg işleri alnyp barylýar. Kärhanamyz üçin gymmatly çig mal bolan pagta ösdürip ýetişdirmek üçin 3 müň gektar meýdany ýaz ekişine taýýarlaýarys. Mundan başga-da, şugundyr, gök-bakja we ot-iýmlik ekinleri ekmegi hem meýilleşdirýäris.

Biz bagtyýarlyga beslenýän döwrümizde Arkadag Prezidentimiziň öňde goýýan anyk wezipelerinden ugur alyp, berýän goldawyndan ruhlanyp, zähmet çekýäris. Goý, bize şeýle mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolup, halkymyzyň bagtyýar durmuşy ugrunda alyp barýan işleri rowaçlyklara beslensin!

Ogulsuraý TÄÇMÄMMEDOWA,

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanyň nebitgaz pudagyny ösdürmek ileri tutulýan möhüm wezipeleriň biridir. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň başynda hormatly Prezidentimiz Mary welaýatyna iş saparynyň dowamynda dünýäniň iň uly «Galkynyş» gaz ýatagyna, Lebap welaýatyna iş saparynyň çäklerinde «Malaý» gaz känine baryp gördi. Bu welaýatlaryň çäklerinde täze ýüze çykarylan meýdançalarda ägirt uly möçberde gaz gorlarynyň bardygy çaklanylýar.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, ýangyç-energetika pudagynyň kärhanalaryny döwrebaplaşdyrmaga we tehniki taýdan enjamlaşdyrmaga uly üns berilýär. Şol bir wagtda olaryň önümçilik kuwwatlyklary artdyrylanda, tebigy serişdeleri netijeli ulanmaga mümkinçilik berýän hem-de daşky gurşawyň howpsuzlygy babatda bildirilýän talaplara laýyk gelýän innowasion tehnologiýalary, geljegi uly ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary ornaşdyrmaga aýratyn üns gönükdirilýär. Şeýle çemeleşme ýurdumyzda öndürilýän, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply nebithimiýa önümleriniň möçberlerini artdyrmaga hem-de görnüşlerini giňeltmäge ýardam berýär.

Bilermenleriň geçiren barlaglarynyň netijesi boýunça Türkmenistanyň uglewodorod serişdeleriniň goruna dünýäde baý ýurtlaryň hatarynda ykrar edilmeginiň esasynda ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylýan we gaýtadan işlenilýän möçberlerini artdyrmaga, energiýa serişdeleriniň eksportynyň çäklerini tapgyrlaýyn giňeltmäge gönükdirilen energetika strategiýasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu işleriň geçirilmegi ýurdumyzyň tebigy baýlyklarynyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýakyndaky we alysdaky döwletler bilen gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, uglewodorod serişdelerini iberijiler we sarp edijiler üçin amatly şertleriň döremegine, Türkmenistan üçin täze sarp edijileriň bazarlaryny açmaga oňyn şertleri döredýär we ýurdumyzda işlemek isleýän daşary ýurt maýa goýujylaryň gyzyklanmalaryny has-da artdyrýar.

«Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasynyň» durmuşa geçirilmegi ýurdumyzyň ýangyç energetika toplumyny mundan beýläk-de okgunly ösdürmegiň möhüm ugry bolup durýar. Energetika ulgamynda özara peýdaly halkara hyzmatdaşlygyny ählitaraplaýyn giňeltmek halkyň maddy hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga, energetika howpsuzlygyny üpjün etmegiň meselelerini çözmäge, ýurdumyzyň ägirt uly ýangyç serişdelerini netijeli peýdalanmaga ýardam eder.

Bahar ÖDEBERDIÝEWA,

Aşgabat, 1-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýyna bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda Garaşsyz döwletimizi ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek babatda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny açyp, tebigy gazy daşary ýurtlara ibermegiň ugurlaryny geljekde has-da ösdürmek meseleleriniň ähmiýetlidigine ünsi çekip, bu babatda öňde durýan wezipeleri ara alyp maslahatlaşmak kararyna gelendigini aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanowa söz berdi.

Wise-premýer hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän energetika syýasaty netijesinde ýurdumyzyň bu ugurda dünýäniň birnäçe döwletleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürýändigi barada hasabat berdi.

Wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň türkmen tebigy gazynyň dünýä bazarlaryna iberilýän möçberlerini artdyrmak, halkara gaz geçirijileriň ugurlaryny giňeltmek boýunça beren tabşyryklaryny üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, degişli düzümleriň utgaşykly işiniň ýola goýuljakdygyna ynandyrdy.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, önümçiligiň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň we sanly ulgama geçirilmeginiň Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynyň kuwwatyny artdyrmagyň wajyp strategiýasy bolup durýandygyny belledi. Şeýlelikde, ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň sazlaşykly ösüşinde ýangyç-energetika toplumyna möhüm orun degişlidir diýip, döwlet Baştutanymyz bu pudakda ýerine ýetirilýän işleriň häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmegi, onda täzeçil tehnologiýalaryň ulanylmagy bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidigine ünsi çekdi.

Şol bir wagtyň özünde türkmen tebigy gazyny üstaşyr geçirýän ýurtlar bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň işjeňleşdirilmegine hem zerur üns berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we bu babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň her bir gününiň türkmen döwletini hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça täzeçil, oňyn başlangyçlaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine ynamly şaýatlyk edýän, ýatda galyjy wakalara beslenýändigini aýdyp, eziz Diýarymyzyň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagy we pudaklaryň durnukly ösüşiniň üpjün edilmegi ugrunda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň ösdürilmeginiň, onuň eksport mümkinçilikleriniň ýokarlanmagynyň milli ykdysadyýetimiz üçin bähbitlidigini belläp, wise-premýer nebitgaz pudagynyň işini ylmyň gazananlary esasynda kämilleşdirmek, ýangyç serişdeleriniň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak meseleleriniň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi we bu ugurda alnyp barylýan işleri mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzda bu ugurda alnyp barylýan işleriň döwletimiziň ykdysady syýasatyna laýyklykda ösdürilmelidigini belledi. Häzirki döwürde ýangyç-energetika toplumynyň milli ykdysadyýetimizde eýeleýän ornuny pugtalandyrmak, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidir.

Şunda täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň we pudaga degişli häzirki zaman ylmynyň gazananlarynyň işjeň ulanylmagy möhüm talap bolup durýar diýip, milli Liderimiz aýtdy we bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny belledi.

Iş maslahatynyň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hormatly Prezidentimiziň halkara ähmiýetli başlangyçlarynyň dünýä bileleşigi tarapyndan giň goldawa eýe bolýandygy, munuň şol başlangyçlarda tutuş adamzat ähmiýetli bähbitleriň nazarda tutulýandygynyň aýdyň beýanydygy barada hasabat berdi.

Milli Liderimiziň BMG-niň Baş Assambleýasynyň hem-de beýleki halkara forumlaryň mejlislerinde degişli meseleler boýunça Türkmenistanyň garaýşyny ençeme gezek beýan edendigini aýdyp, wise-premýer hormatly Prezidentimiziň netijeli başlangyçlary esasynda 2008-nji we 2013-nji ýyllarda kabul edilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň hyzmaty» hakynda Kararnamalary bilen berkidilmeginiň Türkmenistanyň we döwlet Baştutanymyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň belende galýandygyny aňladýandygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň dünýä derejesindäki energetika döwleti hökmünde eýeleýän ornunyň barha pugtalanýandygy, bu babatda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyna möhüm ornuň degişlidigini belläp, alnyp barylýan halkara hyzmatdaşlygy köpugurly esasda ösdürmek üçin zerur tagallalaryň yzygiderli edilmelidigini belledi.

Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän başlangyçlar üçünji müňýyllygyň beýik maksatlaryna ýetmäge hem-de BMG-niň kabul eden 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş boýunça Gün tertibine laýyklykda, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönükdirilendir diýip, milli Liderimiz belledi we ýurdumyzyň halkara giňişlikde eýeleýän ornuny mundan beýläk-de pugtalandyrmak ugrunda hemmetaraplaýyn tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýangyç-energetika ulgamy boýunça taýýarlanylan iri möçberli taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagyna örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn çemeleşilmelidigini belledi.