(2022-nji ýylyň 11-nji fewraly)

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Şu gün biz «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýen şygar astynda üstünlikli geçen 2021-nji ýylda alnyp barlan işleriň jemlerini ara alyp maslahatlaşmak, öňümizdäki 30 ýyl üçin iň möhüm wezipeleri kesgitlemek, şeýle hem mähriban Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegini üpjün etjek döwlet durmuşynyň beýleki örän möhüm soraglaryna seretmek üçin ýygnandyk.

S.Berdimuhamedow, Siziň, şeýle-de, ähli ýolbaşçylaryň wezipesi, ilki bilen, pudaklary depginli ösdürmegiň, sanly ulgamy ornaşdyrmagyň we ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmagyň hasabyna ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de artdyrmak, durmuş-ykdysady ösüşini üpjün etmek bolup durýar. Şeýle hem jemi içerki önümiň ösüşini azyndan 6 göterime ýetirmek hem-de döwletimiziň girdejilerini artdyryp, bazar ykdysadyýetini ösdürmek boýunça degişli işleri amala aşyrmakdan ybaratdyr.

Siz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamasynyň ýerine ýetirilişini aýratyn gözegçilikde saklamaly. Içerki bazary ösdürmegi hem-de ýurdumyzyň eksporta bagly bolmagyny azaltmagy dowam etmeli.

Şu ýyl biz ençeme ileri tutulýan ugurlara köp möçberde maýa goýumlaryny gönükdirmelidiris, esasy pudaklarymyzy tehnologiýa taýdan döwrebaplaşdyrmaga milliardlarça manat bolan serişdeleri maýa goýmalydyrys.

Bu ugurlar ykdysadyýetimizi sanly ulgama geçirmek we kompýuter tehnikalary, gurluşyk senagaty, deňiz we demir ýol ulaglary, oba hojalygy we energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmakdyr. Ylmy-barlag we tejribe-konstruktorçylyk işlerine goýulýan maýa goýumlarynyň möçberlerini artdyrmakdyr. Şeýle hem ykdysadyýeti dolandyrmagyň gurluşyny, täze ýaş ýolbaşçy işgärleri taýýarlamagy kämilleşdirmegi dowam etmekdir. Kiçi we orta kärhanalaryň mümkinçiliklerini artdyrmak üçin biz olara döwlet tarapyndan goldaw bermegi dowam etmelidiris.

Işewürligi alyp barmak üçin amatly şertleri döretmek arkaly hususy telekeçiligiň ösüşini çaltlandyrmalydyrys.

Bank ulgamynyň esasy wezipeleri, ozalkysy ýaly, puluň hümmetsizlenmegini çaklanylýandan ýokary bolmadyk derejede saklap galmakdan, pul toplumyny düzgünleşdirmek we oňa gözegçilik etmek esasynda ýurdumyzyň ykdysadyýetini pul serişdeleriniň zerur bolan möçberi bilen üpjün etmekden ybaratdyr.

Biz ýurdumyzyň pul-karz ulgamyny gyşarnyksyz ösdürmelidiris, maliýe serişdelerimizi dolandyrmagy gowulandyrmalydyrys. Milli pulumyzyň çalşylýan hümmetiniň durnukly bolmagyny gazanmalydyrys.

Ykdysadyýetimiziň pudaklaryna gönükdirilýän karz serişdeleriniň netijeli peýdalanylmagyny we berlen bank karzlarynyň wagtynda üzülmegini üpjün etmelidiris.

Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, şäherleriň, etraplaryň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2027-nji ýyla çenli döwür üçin täze Milli maksatnamasyny hem taýýarlamaly. Bu maksatnamany amala aşyrmak üçin mümkinçilige görä, has köp maýa goýumlaryny goýmaly.

Siziň bilşiňiz ýaly, sebitleri ösdürmegiň strategiýasy islendik döwleti durnukly ösdürmegiň möhüm bölegi bolup durýar. Bu mesele çäkleriň tebigy-serişde mümkinçiligi we olary gaýtadan öndürmek, demografiýa hem-de ilatyň iş bilen üpjünçiligi, durmuşynyň derejesi we hili ýaly örän möhüm soraglary öz içine alýar.

Işçi güýjüni netijeli dolandyrmak we zähmet bazarynyň soraglaryny çözmek, raýatlaryň zähmet çekmäge bolan konstitusion hukuklaryny amala aşyrmaklary üçin şertleri döretmek boýunça çäreler döwlet syýasatynda uly orun eýelemelidir.

Ş.Abdrahmanow, nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylary!

Ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlaryndan biri nebitgaz pudagyny ösdürmek we ony döwrebap ýagdaýa getirmek bolup durýar. Şeýle hem uglewodorod serişdelerini gaýtadan işlemek boýunça innowasion önümçilikleri döretmekden, onuň eksport mümkinçiliklerini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekden, şeýle-de energiýa serişdelerini ibermegiň köp görnüşli turbageçiriji ulgamyny emele getirmekden ybaratdyr.

Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak boýunça işleri dowam etmeli. Täze känleri gözlemek, özleşdirmek we önümleri çykarmak, uglewodorod serişdelerini gaýtadan işlemek boýunça taslamalary ýerine ýetirmek üçin daşary ýurt maýa goýumlaryny köp çekmeli.

Nebitiň, tebigy gazyň we gaz kondensatynyň gorlaryny artdyrmak, täze känleri gözlemek maksady bilen, Barsagelmez, Goturdepe, Demirgazyk Goturdepe, Nebitdag, Altyguýy, Uzynada, Günorta Uzynada, Keýmir, Akpatlawuk känlerini işjeň ösdürmeli, «Galkynyş» gaz käninde alnyp barylýan işleri hem dowam etmeli.

Nebitiň düýpli gaýtadan işlenýän möçberlerini artdyrmak hem-de ýokary goşulan bahasy bolan täze önümlerini öndürmek boýunça-da zerur işleri geçirmeli.

Ýurdumyzyň nebitgaz toplumyna sanly ulgamy ornaşdyrmak, türkmen tebigy gazyny daşarky bazarlara ibermegiň möçberlerini artdyrmagyň hem-de onuň täze ugurlarynyň hasabyna energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça hem netijeli işleri alyp barmaly. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini gurmak boýunça strategik taýdan möhüm taslamany işjeň amala aşyrmaly.

Tebigy gazy gaýtadan işleýän täze zawodlary gurmak, suwuklandyrylan gazyň öndürilýän we eksport edilýän möçberlerini artdyrmak boýunça işleri hem dowam etmeli.

Ç.Purçekow, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, häkimler we ähli ýolbaşçylar!

Biz häzir şu ýyl üçin gurluşyk maksatnamasyna seretdik. Bu maksatnama örän köp işleri öz içine alýar. Düýpli maýa goýumlarynyň möçberi maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleri boýunça 40 milliard manada golaý bolar. Munuň özi zawod-fabrikleri, hassahanalary, saglyk merkezlerinidir öýlerini, mekdebe çenli çagalar edaralaryny, mekdepleri, medeniýet öýlerini, edara ediş merkezini, täze şäherçeleridir ýaşaýyş jaýlaryny gurmagy hem-de olaryň durkuny täzelemegi göz öňünde tutýar.

Şoňa görä-de, Ç.Purçekow, senagat we durmuş maksatly desgalaryň, aýratyn-da, Ahal welaýatynyň edara ediş merkeziniň gurluşygyny aýratyn gözegçilikde saklamaly.

Türkmenabat — Aşgabat — Türkmenbaşy ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygyny hem örän möhüm gurluşyklaryň biri hökmünde hasap etmeli.

Paýtagtymyzyň demirgazygynda gurulmagy meýilleşdirilýän «Aşgabat-siti» ýaşaýyş toplumyny dünýä derejeli tehnologiýalary hasaba almak bilen gurmagyň taslamasyny düzmek işlerini-de dowam etmeli.

Ýurdumyzda sement zawodlarynyň ikinji nobatdakysynyň gurluşygyny hem işjeň alyp barmaly. Şeýle hem gurluşyk serişdelerini, şol sanda sement, demir önümlerini, inert we timarlaýyş serişdelerini öndürýän kuwwatly pudagy döretmek boýunça zerur işleri geçirmeli.

Ýurdumyzy ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin döwlet maksatnamasynda göz öňünde tutulan, gurluşykda döwlet çykdajy-ölçeg binýadyny taýýarlamak we nyrh emele getiriş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça çäreleri durmuşa geçirmegi çaltlandyrmaly.

Biz energetika toplumyna aýratyn ähmiýet berýäris. Bu ugurda hem öňde uly wezipeler durýar.

Bu wezipeler pudaga sanly ulgamy ornaşdyrmak we ýurdumyzyň elektrik energetikasyny ösdürmek, täze elektrik stansiýalaryny gurmak we hereket edýänleriniň durkuny täzelemek bolup durýar. Şeýle hem ýurdumyzy elektrikleşdirmek işini tamamlamakdan hem-de goňşy ýurtlara iberilýän elektrik energiýasynyň möçberlerini artdyrmakdan ybaratdyr.

Öňde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň halkara taslamasyny tamamlamak boýunça hem uly işler dur.

Ýurdumyzyň himiýa senagatyny ösdürmegi hem üns merkezinde saklamalydyrys.

Himiýa we gazhimiýa senagatyny ösdürmäge gönükdirilen giň gerimli taslamalary durmuşa geçirmäge köp möçberde daşary ýurt maýa goýumlaryny goýmalydyrys. Durkuny täzelemek we döwrebap ýagdaýa getirmek arkaly «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň garamagyndaky kärhanalaryň önümçilik kuwwatyny hem artdyrmalydyrys.

Ýurdumyzyň oba hojalyk pudagy agrotehniki möhletlere laýyklykda, zerur bolan mineral dökünler bilen üpjün edilmelidir. Biz oba hojalyk pudagy üçin daşary ýurtlardan getirilýän mineral dökünleri özümizde öndürmelidiris.

M.Çakyýew, toplumyň ýolbaşçylary!

Biz ykdysadyýetimize sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça uly işiň başyny başladyk. Pudaklara sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly soraglar amala aşyrylýan döwlet syýasatynyň möhüm ugruna öwrülmelidir.

Häzirki döwürde sanly tehnologiýalar bütin dünýäde uly orny eýeleýär we döwleti dolandyrmagy gowulandyrmaga ýardam berip, ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmaga şert döredýär.

Täze tehnologiýalar ykdysadyýetiň adaty pudaklaryny özgerdýär, işewürligi amatly ýagdaýda alyp barmaga hem-de ykdysadyýeti ösdürmäge ýardam edýär.

Şoňa görä-de, kärhanalary sanly ulgama goşmagy, «Bitewi penjire» elektron görnüşinde ilata dürli döwlet hyzmatlarynyň edilmegini çaltlandyrmaly. Şeýle hem sanly ulgam üçin ýaş zehinli hünärmenleri okatmaly. Sanly ykdysadyýet we innowasion tehnologiýalar boýunça «Türkmentel — 2022» halkara sergisini hem-de maslahaty ýokary derejede guramaly.

Ýurdumyzyň demir we awtomobil ýollarynyň durkuny täzelemek işlerini hem dowam etmeli.

Maýa goýumlary tapyp, howa menzilleriniň gurluşygyny alyp barmaly, aragatnaşyk serişdelerini ösdürmeli.

Milli raýat howa ulaglarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da berkitmek, ýolagçy we ýük gatnawlarynyň möçberlerini artdyrmak maksady bilen, Balkan welaýatynyň Jebel şäherinde täze howa menziliniň gurluşygyna başlamaly.

Agzalan desgalar boýunça zerur bolan işgärleri taýýarlamaly hem-de halkara güwänamalary almaly. Halkara deňiz portumyzyň doly güýjünde ulanylmagyny gazanmaly, ulag-logistik merkezleri döretmegiň üstünde işlemeli.

Şeýle hem Aşgabat Ylalaşygy, Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe — Ýewropa hem-de Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça işler amala aşyrylanda, döwrebap ýagdaýa getirilen ulag ýollarynyň geçirijilik ukybyny ýokarlandyrmak hem zerur bolup durýar.

Beýleki döwletleriň we ýurdumyzyň harytlaryny halkara bazarlara eksport etmek, şeýle hem daşary ýurt harytlaryny örän gysga we amatly möhletlerde ýurdumyza getirmek üçin ulag ýollaryny netijeli peýdalanmaly.

Ýurdumyzda döredilen häzirki zaman ulag, aragatnaşyk we logistika pudaklaryny halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge, döwletimiziň ykdysady we eksport mümkinçiligini ýokarlandyrmaga gönükdirmeli.

Ç.Gylyjow we pudagyň ýolbaşçylary!

Dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýagdaý bilen baglylykda, azyk harytlarynyň ýurdumyzda öndürilýän möçberlerini artdyrmagy dowam etmeli. Içerki bazary azyk harytlary we ilkinji nobatda, zerur bolan harytlar bilen bolelin üpjün etmeli. Ilata edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyryp, ähli ýerde elektron söwdany we harytlary eltip bermegi ýola goýmaly. Bazarlarda azyk önümleriniň bolçulygyny döretmek boýunça zerur işleri alyp barmaly.

Ýurdumyzyň dokma we haly pudaklaryna köp möçberde maýa goýumlarynyň goýulýandygyny göz öňünde tutup, kärhanalaryň önümçilik netijeliligini hem-de girdejili bolmagyny ýokarlandyrmaly.

Önümleriň eksport edilýän möçberlerini artdyrmak, şeýle hem ýerlemegiň täze bazarlaryny we görnüşlerini gözlemek boýunça ähli zerur çäreleri görmeli.

Ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi goldamaga gönükdirilen çäreleri dowam etmeli. Milli ykdysadyýetiň hususy pudagyny ösdürmäge, häzirki zaman telekeçilik ulgamyny döretmäge ýardam bermeli. Hususy taraplara täze bazarlary we ýerlemegiň görnüşlerini gözlemekde goldaw berip, ýurdumyzda öndürilen önümleriň alyjylar bazarynda ýerlenýän möçberlerini artdyrmaly.

«Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Döwlet maksatnamasyny» durmuşa geçirmek maksady bilen, söwda we telekeçilik ugurlaryna degişli pudaklarda sanly ulgamy toplumlaýyn ornaşdyrmagy dowam etmeli.

Innowasion başlangyçlary, öňdebaryjy tejribäni ornaşdyrmagyň, şol sanda elektron işewürligi, harytlary sanly ulgam arkaly eltip bermek boýunça hyzmatlary giňeltmegiň hasabyna işewürlik hem-de jemgyýetçilik iýmiti hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyryp, köpdürlüligini gazanmaly.

Ilata edilýän söwda hyzmatlarynyň medeniýetini ýokarlandyrmak maksady bilen, sebitlerde we Aşgabat şäherinde ýerleşen bazarlary, söwda merkezlerini we dükanlary eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, meýilnamalaýyn tertipde döwrebaplaşdyrmaly.

Türkmen el halyçylyk sungatyny ösdürmek, milli el halylarymyzyň bütin dünýädäki meşhurlygyny artdyrmak boýunça giň gerimli işleri alyp barmaly.

M.Mämmedowa we ulgamyň ýolbaşçylary!

Şu ýylyň şygary bolan «Halkyň Arkadagly zamanasy» we Konstitusiýamyzyň ýubileýi köp ugurlar, şol sanda ykdysadyýet, syýasat we taryh boýunça işlemek üçin giň şertleri döredýär. Şunuň bilen baglylykda, telewideniýäniň programmalaryny, teatrlaryň repertuaryny giňeltmek we täzelemek, muzeýleriň ekspozisiýalaryny artdyrmak hem-de dürli çeperçilik sergilerini guramak boýunça köp işler geçirilmelidir.

Siz baýramçylyklara bagyşlap, teleýaýlymlarda täsirli çykyşlary we gepleşikleri taýýarlamaly, teatrlarda täze sahna eserlerini, pýesalary goýmaly we aýdym-saz çykyşlaryny guramaly.

Merdana halkymyzy şöhratlandyrýan döredijilik duşuşyklaryny, ylmy maslahatlary, sergileri, bäsleşikleri, teatrlaşdyrylan sahnalarydyr aýdym-sazly baýramçylyklary köp geçirmeli.

Teleradioýaýlymlarda goýberilýän habarlaryň hilini ýokarlandyrmaga uly üns berilmelidir. Bu habarlar jemgyýetimizde bolup geçýän oňyn özgertmeleri beýan etmelidir. Ýylyň şygaryna laýyklykda, geçen 30 ýylda ata Watanymyzyň gazanan uly üstünliklerini we belent sepgitlerini giňden ýaýmalydyr.

Siziň bilşiňiz ýaly, ýaňy-ýakynda halkymyzyň dutar ýasamak senetçiligi, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungaty Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy bolan ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizildi. Bu biziň üçin uly abraý, halkymyzyň asyrlardan aşyp gelýän milli mirasynyň, medeni gymmatlyklarynyň halkara derejede ykrar edilmegidir.

Men sizi we siziň üstüňiz bilen mähriban halkymy bu şatlykly waka bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn!

Biziň milli medeni mirasymyzy ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy we maddy däl mirasynyň ajaýyp nusgalarynyň sanawyna goşmak üçin degişli resminamalary taýýarlamagyň üstünde işlemegi dowam etmeli. Şeýle hem bu ugurda degişli edaralar bilen zerur işleri alyp barmaly. Döwlet habarlar agentligi bilen dünýäniň esasy habarlar agentlikleriniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça işleri dowam etmeli.

Biziň ýurdumyz bilen sebitiň hem-de dünýäniň dürli döwletleriniň arasyndaky medeni gatnaşyklary berkitmek, gazanan üstünliklerimizi wagyz etmek, zehinli sungat işgärlerini ýüze çykarmak hem-de dünýä jemgyýetçiligine tanatmak boýunça zerur işleri geçirmeli.

Dünýäniň dürli ýurtlaryndan bolan medeniýet we sungat işgärleriniň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklaryny berkitmeli.

Şu maksat bilen, Türkmenistanyň beýleki döwletlerde, beýleki döwletleriň bolsa ýurdumyzda Medeniýet günlerini köpräk geçirmeli. Ýurdumyzda dürli halkara medeni çäreleri guramaly hem-de degişli wekillerimizi, döredijilik toparlarymyzy, artistlerimizi halkara medeni çärelere gatnaşmak üçin daşary ýurtlara ibermeli.

Medeniýet ministrligi bilen daşary ýurtlaryň iri merkezleriniň we uniwersitetleriniň arasynda gol çekilen ylalaşyklara laýyklykda, ýurdumyzda ýerleşen taryhy hem-de medeni ýadygärliklerde gazuw-agtaryş we barlag işlerini geçirmegi dowam etmeli.

Biziň bütin dünýäde parahatçylygy we ýurdumyzyň Bitaraplygyny berkitmäge gönükdirilen halkara başlangyçlarymyzy, şeýle hem içeri we daşary syýasatymyzyň möhüm wakalaryny giňden wagyz edip, olaryň netijeli amala aşyrylmagyna ýardam bermeli.

Şeýle hem şahsy arassaçylygyň soraglaryny, ýokanç keselleriň ýaýramagynyň öňüni almak babatda biziň görýän çärelerimizi ilata ýetirmek üçin giňden düşündiriş işlerini alyp barmaly.

S.Toýlyýew we ulgamyň ýolbaşçylary!

Ýurdumyzda bellenen uly özgertmeleri geçirmek işlerini dowam etmeli. Senagatlaşdyrmak, elektron senagaty döretmek, ykdysadyýetimize sanly ulgamy ornaşdyrmak, gymmatly kagyzlaryň bazaryny döretmek, bazar ykdysadyýeti we telekeçilik hem-de hukuk ulgamydyr ylmy ösdürmek bu ugurlarda köp sanly hünärmenleri talap edýär. Şoňa görä-de, sanly ulgam we maglumat howpsuzlygy babatda hem hünärmenleri taýýarlamak boýunça iş alyp barmaly.

Pandemiýa garamazdan, häzirki döwürde yza galmazlyk üçin, bize ýiti zerur bolan ugurlar, ýagny maliýe, oba hojalygy, senagat we elektron senagaty boýunça okuw meýilnamasynyň täze maksatnamalaryny işläp taýýarlamaga ünsi jemlemeli. Şu maksat bilen, öňdebaryjy milli we halkara tejribäni hemişe öwrenmeli hem-de birleşdirmeli. Şeýle hem täze ugurlarda hünärmenleri taýýarlamak üçin dünýäniň abraýly uniwersitetleri bilen hyzmatdaşlyk etmekde bilelikdäki bilim maksatnamalaryny durmuşa geçirmeli, bu işe biziň ylmy institutlarymyzy hem çekmeli.

Koronawirus bilen bagly häzirki ýagdaýdan ugur alyp, milli saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de döwrebap ýagdaýa getirmegi dowam etmeli. Önümçilige öňdebaryjy lukmançylyk ylymlaryny giňden ornaşdyrmaly. Dürli keselleriň, aýratyn-da, ýokanç keselleriň öňüni almagyň, olary anyklamagyň we bejermegiň iň täze usullaryny öwrenmeli we ulanmaly. Şu maksat bilen, bu ugurda bar bolan tejribeleri netijeli alyşmak üçin daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyz bilen ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýmaly.

Ýurdumyzda köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini we ýokary netijeli sporty ösdürmek, umumymilli derejede dürli sport-sagaldyş çärelerini hem-de halkara ýaryşlary geçirmek biziň içeri syýasatymyzyň strategik ugry bolup durýar.

Ylym ulgamyny kämilleşdirmek üçin maksatnamalarda göz öňünde tutulan çäreleri amala aşyrmak arkaly milli ykdysadyýetimizde ylmyň, tehnologiýalaryň we sanly innowasiýalaryň ornuny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmeli. Ylym babatda halkara guramalar, ylmy merkezler bilen hyzmatdaşlygy giňeltmeli.

Barlaglaryň netijeliligini ýokarlandyryp, ýurdumyzda we dünýäde ylmyň gazanan üstünliklerini önümçilige ornaşdyrmaly hem-de ylmy-tehniki maksatnamalary utgaşdyrmagy gowulandyrmaly.

Şonuň ýaly-da, ýurdumyzda azyk bolçulygyny döretmäge, sürümli ýerleriň şoruny ýuwmaga, hapa suwlary tygşytlamaga we netijeli ulanmaga gönükdirilen barlaglary geçirmeli.

Şorlaşan ýerlerde oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmegiň innowasion usullaryny we tehnologiýalaryny ornaşdyrmaly.

Häzirki zaman seýsmotektoniki ýagdaýynyň ösýän şertlerinde mümkin bolan ýertitreme zolaklaryny öwrenmek boýunça işleri güýçlendirmeli. Ýer gabygynyň seýsmiki, geodinamiki, elektromagnit, gidrodinamiki we geohimiki ölçeglerine gözegçilik etmeli hem-de baha bermeli.

E.Orazgeldiýew we oba hojalyk toplumynyň ýolbaşçylary!

Ýurdumyzda azyk harytlarynyň öndürilişini giňeltmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmeli. Şeýle hem dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýagdaýlar bilen baglylykda, içerki bazaryň bu önümler bilen üpjün edilişini gowulandyrmaly. Bazarlarda azyk önümleriniň bolçulygyny döretmek boýunça zerur işleri geçirmeli.

Şu maksat bilen, oba hojalygynyň netijeliligini artdyrmaly. Guşçulyk we et-süýt önümçiligini, oba hojalyk toplumynyň azyk we beýleki pudaklaryny ösdürmegi üpjün etmeli.

Agrosenagat toplumynyň azyk, maldarçylyk, et we süýt senagaty ýaly kärhanalarynyň kuwwatlylygyny artdyrmak boýunça zerur çäreleri görmeli hem-de şertleri döretmeli.

Örüleri we oba hojalyk maksatly sürümli ýerleri niýetlenişine görä we netijeli ulanmak boýunça işleri geçirmeli. Oňyn halkara tejribeden ugur alyp, oba hojalyk ekinleriniň hasylyny artdyrmak we tohumçylygy ösdürmek üçin zerur işleri alyp barmaly. Ýer kadastryny tamamlap, dürli oba hojalyk ekinlerini ýetişdirmegiň usuly gollanmalaryny taýýarlamaly.

Pudaga hususy önüm öndürijileri giňden çekmegiň hem-de önümçilige öňdebaryjy ylmy tejribeleri yzygiderli ornaşdyrmagyň hasabyna ýurdumyzda azyk üpjünçiligini gowulandyrmaly.

Ilatymyzy özümizde öndürilen önümler, şol sanda gök önümler bilen bolelin üpjün etmek, bu önümleriň daşary ýurtlardan getirilýän möçberlerini azaltmak we eksport mümkinçiligini giňeltmek üçin gök ekinleriň ösdürilip ýetişdirilýän meýdanlaryny artdyrmaly.

Biz maldarçylygy ösdürmek, mallaryň baş sanyny we olardan alynýan önümleriň möçberlerini artdyrmak boýunça hem zerur işleri geçirmelidiris.

Şunuň bilen baglylykda, mallar üçin ot-iýmlik ekinleriň meýdanyny hem giňeltmelidiris.

Oba hojalyk ekinleriniň suw bilen üpjünçiligini mundan beýläk-de gowulandyrmak hem-de suwuň goşmaça gorlaryny döretmek üçin, biz suw howdanlaryny gurmak we olaryň göwrümlerini giňeltmek işlerini-de alyp barmalydyrys. Oba hojalyk ekinleri suwarylanda ulanylýan suw tygşytlaýjy häzirki zaman usullaryny önümçilige giňden ornaşdyrmalydyrys we bu ugurda iň gowy dünýä tejribesini ulanmalydyrys.

R.Meredow, häzirki wagtda dünýäde bolup geçýän ýagdaýlardan ugur alyp, Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň oňyn daşary syýasatyny ösdürmek we onuň gerimini has giňeltmek talap edilýär. Şunuň bilen baglylykda, 2022-nji ýylda iri halkara we sebit guramalary, şeýle hem dünýäniň döwletleri bilen deňhukukly, özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmek boýunça işleri dowam etmeli. Şoňa görä-de, Birleşen Milletler Guramasy bilen strategik häsiýetli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmeli. Bu guramanyň we beýleki köptaraplaýyn düzümleriň çäklerinde «Dialog — parahatçylygyň kepili» diýen ählumumy başlangyjy ösdürmek boýunça zerur işleri alyp barmaly. Bu başlangyç 2021-nji ýylyň dekabrynda Aşgabatda geçirilen «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahatyň çäklerinde häzirki döwrüň halkara gatnaşyklarynyň filosofiýasy hökmünde teklip edildi.

Şeýle hem biziň milli ulag-logistika, ýangyç-energetika, tebigaty goramak we ekologiýa diplomatiýamyzy göz öňünde tutup, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Goşulyşmazlyk Hereketi, Bütindünýä Söwda Guramasy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy we beýleki halkara hem-de sebit düzümleri bilen netijeli hyzmatdaşlygy dowam etmeli.

Bitarap Türkmenistanyň köptaraply diplomatiýasyny netijeli durmuşa geçirmek üçin ýurdumyzyň Merkezi Aziýa we golaýdaky hyzmatdaş döwletler bilen özara bähbitli we uzak möhletli hyzmatdaşlygyny giňeltmäge aýratyn ähmiýet bermeli.

Bu ugurda 2021-nji ýylda ýurdumyzda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň netijeleri boýunça kabul edilen Bilelikdäki Beýannamany durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreleri görmeli.

Şeýle hem Hazarýaka sebitiň döwletleri bilen gatnaşyklary yzygiderli ösdürmeli we hyzmatdaşlygyň täze usullaryny hem-de ugurlaryny işläp taýýarlamaly. Şunuň bilen baglylykda, 2022-nji ýylda Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň Türkmenistanda altynjy sammitini ýokary derejede we netijeli guramak üçin zerur işleri geçirmeli.

Garaşsyz döwletimiziň Aziýa — Ýuwaş umman, Amerika we Ýewropa ýurtlary bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyny has-da giňeltmegi üpjün etmeli.

Şundan ugur alyp, hyzmatdaş döwletler we halkara guramalar bilen gatnaşyklarda Daşary işler ministrligi ýurdumyzyň syýasy-ykdysady diplomatiýasyny işjeň alyp barmaly. Ugurdaş ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bu meselede zerur işleri geçirmeli.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew!

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty we Mejlisi ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmeli. Şu meselede dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň oňyn tejribesini we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny goldanmaly.

Siziň bilşiňiz ýaly, şu ýyl Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň kabul edilenine 30 ýyl dolýar. Şoňa görä-de, biziň Esasy Kanunymyzyň mazmunyny, onda beýan edilen kadalary we ýörelgeleri, adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça amala aşyrylýan anyk işleri düşündirmek we giňden wagyz etmek babatda çäreleriň toplumyny geçirmeli.

Milli Geňeşiň Mejlisi Halk Maslahaty we Daşary işler ministrligi bilen bilelikde Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumyna gowy taýýarlyk görmeli. Bu forumy 2022-nji ýylyň maý aýynda geçirmek göz öňünde tutulýar.

Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýa Federasiýasynyň zenanlarynyň dialogyny hem şu forumyň çäklerinde guramak meýilleşdirilýär. Şoňa görä-de, Parlamentara forumyň gün tertibiniň taslamasyny taýýarlamaly hem-de bu ugurda ýurdumyzyň Hökümeti bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmeli.

Milli Geňeşiň Halk Maslahaty we Mejlisi dürli ýurtlaryň parlamentleri bilen gatnaşyklary pugtalandyrmak we ösdürmek boýunça işi dowam etmelidir. Halkara guramalar, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynyň düzümine girýän guramalar bilen hyzmatdaşlygy has-da berkitmelidir.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary we Mejlisiň deputatlary syýasy partiýalar we jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan üstünliklerini wagyz etmek boýunça alyp barýan işlerini dowam etmeli. Wekilçilikli häkimiýetiň ýerli edaralaryna we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralaryna kanunçylygy öwrenmek boýunça guramaçylyk we usulyýet kömegini bermeli.

Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly adamlar!

Häzir men geçen ýylyň jemlerini jemlemek isleýärin. Geçen, 2021-nji ýylyň 27-nji sentýabrynda biz ata Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny ägirt uly buýsanç duýgulary bilen giňden belläp geçdik.

Berkarar döwletimiziň baş baýramyny mynasyp garşylamak maksady bilen, halk hojalygynyň ähli pudaklarynda ýokary netijeler gazanyldy.

Watandaşlarymyzyň tutanýerli zähmeti netijesinde «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda bize bellän ähli meýilnamalarymyzy ýerine ýetirmek başartdy. Milli ykdysadyýetimiziň ýokary ösüş depginini saklap galdyk.

Geçen ýyl jemi içerki önümiň ösüşi 6,2 göterim boldy. Garaşsyzlygymyzyň we Bitaraplygymyzyň, parahatçylygyň hem-de demokratiýanyň mizemez gymmatlyklaryny özünde jemleýän kanunlary işläp taýýarlamak, durmuşa ornaşdyrmak boýunça işler dowam etdirildi.

Halk hojalygynyň ähli ugurlarynda diýen ýaly önümçiligiň möçberleriniň aňryçäk bellenen ösüş depgini üpjün edildi. Bölek haryt söwda dolanyşygynyň we daşary-söwda dolanyşygynyň görkezijileri ýokarlandy. Zähmet haklarynyň, pensiýalaryň we döwlet kömek pullarynyň möçberleri artdyryldy.

Ýurdumyzda 2007-nji ýyl bilen deňeşdireniňde, 2021-nji ýylda ortaça zähmet hakynyň möçberiniň 366,3 göterim ýokarlanandygyny buýsanç bilen bellemek isleýärin!

Pensiýalary we döwlet kömek pullaryny tölemek üçin 2008 — 2021-nji ýyllarda goýberilen maliýe serişdeleri bolsa 1054 göterim artdy.

Şu ýylyň 1-nji ýanwaryndan köp çagaly eneleriň maddy hal-ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça hem anyk çäreler durmuşa geçirilip başlandy.

Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýa goýumlarynyň möçberi 24,6 milliard manada barabar boldy.

Milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda bilelikdäki maýa goýum taslamalaryny amatly taýýarlamaga hem-de durmuşa geçirmäge gönükdirilen netijeli işler alnyp baryldy, hyzmatdaşlyk etmegiň täze ugurlary kesgitlendi.

Koronawirus pandemiýasy we köp ýurtlarda girizilen çäklendirmeler şertinde daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmäge aýratyn üns berildi.

Garaşsyzlygymyzyň, howpsuz we asuda durmuşymyzyň kepili bolan ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goranmak ukyby hem berkidilýär.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gallanyň we gowaçanyň gowy hasyly alyndy, iri zawod-fabrikleriň gurluşygy üstünlikli dowam edýär. Geçirýän özgertmelerimize laýyklykda, nebitgaz känleri özleşdirilýär, esasy gaz geçirijiler çekilýär. Has oňaýly ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, ýokary derejeli myhmanhanalaryň we beýleki durmuş desgalarynyň gurluşygy giň gerim bilen alnyp barylýar.

Men geçen ýyl göz öňünde tutulan 30 desganyň ýerine umumy bahasy 13 milliard manat bolan 73 sany iri desganyň ulanmaga berlendigini aýratyn kanagatlanmak we buýsanç bilen bellemek isleýärin.

Aşgabatda Hökümet binalar toplumy, söwda merkezi we iki sany 7 ýyldyzly myhmanhana açyldy. Ahal welaýatynda iki sany iri dokma toplumy we ýokary tizlikli awtomobil ýoly, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ýokanç keseller hassahanasy, Magtymguly etrabynda köpugurly hassahana we Bereket etrabynda uly suw howdany, Daşoguz welaýatynda haly fabrigi ulanmaga berildi.

Şeýle hem ýurdumyzyň beýleki sebitlerinde «Türkmeniň ak öýi» binalary, Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň täze üpjünçilik desgalary, Lebap welaýatynda Kerki Halkara howa menzili we iri elektrik we gaz basyş stansiýalary, Mary welaýatynda hem plastmassa turbalaryny öndürýän zawod işe girizildi.

Geçen ýyl Akina — Andhoý stansiýalarynyň arasynda 30 kilometrlik demir ýol ulgamy, Kerki — Şibirgan ugry boýunça 153 kilometrlik elektrik geçiriji, şeýle hem Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary ulanmaga berildi. Häzirki döwürde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisiniň hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň gurluşygy dowam edýär.

Ýurdumyzy senagat taýdan ösdürmek we ykdysadyýetimizi sanly ulgama geçirmek boýunça işler hem kabul eden maksatnamalarymyza laýyklykda alnyp barylýar.

Saglygy goraýyş babatda hem öz wagtynda zerur çäreler görüldi. Sebäbi jemgyýetiň saglygy döwletiň berk binýadydyr.

Şoňa görä-de, biz adamlaryň saglygyny goramak we ömür dowamlylygyny artdyrmak, keselleriň öňüni almak we sagdyn durmuş kadalaryny ornaşdyrmak boýunça yzygiderli işleri alyp barýarys.

Halkymyzyň, şol sanda ýaş nesillerimiziň saglygyny we bagtyýar durmuşyny üpjün etmegiň şerti hökmünde bedenterbiýä we sporta örän uly ähmiýet berýäris. Biz geçen ýyl Tokio şäherinde geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda gazanan üstünligimize örän buýsanýarys.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly halkara gatnaşyklar babatda hem şowly boldy. Biz dünýäniň ähli döwletleri bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga uly üns berýäris. Bu gatnaşyklar ynanyşmaga we özara düşünişmäge, dürli ugurlarda açyk hem-de netijeli hyzmatdaşlyga esaslanýar. Ikitaraplaýyn döwletara gatnaşyklar bilen birlikde Bitarap ýurdumyz iri halkara guramalar, şol sanda Birleşen Milletler Guramasy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Goşulyşmazlyk Hereketi, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy we beýleki abraýly halkara düzümler bilen köpugurly hyzmatdaşlygy işjeň ösdürýär. Şeýlelikde, ozal hem bolşy ýaly, Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasy berkarar döwletimiziň esas goýujy kadalaryna, anyk aýdylanda bolsa Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk kadalaryna laýyklykda amala aşyryldy.

Ýurdumyzda halkara ähmiýetli çäreler ýokary derejede geçirildi. Şol çäreleriň arasynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisine, Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygyna hem-de Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitine aýratyn ähmiýet bermelidiris.

Parahatçylyk söýüji we netijeli daşary syýasaty alyp barýan Bitarap döwletimiziň abraý-mertebesi halkara jemgyýetçilikde yzygiderli ýokarlanýar. Biziň ýurdumyzyň abraýly halkara guramalarda öňe sürýän köp sanly başlangyçlaryna düşünilýär we olar giňden goldanylýar.

Şeýlelikde, Bitarap Türkmenistan sebitde parahatçylygy we durnukly ösüşi pugtalandyrmaga, hoşniýetli goňşuçylyk ýagdaýyny döretmäge hem-de hyzmatdaşlyk etmäge uly goşant goşdy we goşmagyny dowam edýär. Bularyň ählisi biziň dünýädäki ornumyzy berkitmäge hem-de Türkmenistanyň halkara abraýyny artdyrmaga ýardam berdi.

Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly adamlar!

Umuman, geçen ýyly häsiýetlendirmek bilen, men onuň köp sanly möhüm wakalar we üstünlikler bilen ýurdumyzyň taryhynda hem-de halkymyzyň hakydasynda hemişelik galjakdygyny ynam bilen aýdyp bilerin. 2021-nji ýylda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýen şygar bilen ýurdumyzyň ägirt uly tebigy baýlyklaryny peýdalanmak, uly ykdysady mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek hem-de milletimiziň ruhy-medeni taýdan gülläp ösmegini gazanmak boýunça örän uly işler bitirildi.

Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly adamlar!

Men bu barada öň hem birnäçe gezek aýdypdym, ýene-de gaýtalamak isleýärin, biziň gazanan ähli üstünliklerimiz we ýeten sepgitlerimiz diňe alyp barýan syýasatymyzy halkymyzyň giňden goldamagy, durmuşymyzy gowulandyrmak boýunça geçirýän özgertmelerimize işjeň gatnaşmagy netijesinde mümkin boldy.

Şoňa görä-de, men Garaşsyz döwletimiziň gazanan uly üstünliklerine öz zähmeti bilen ýardam edenleriň ählisine, ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylaryna hem-de ýönekeý zähmetkeşlere tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirýärin.

Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly adamlar!

Biz her ýyly belli bir şygar boýunça geçirýäris. Şu ýyl üçin şygarymyz «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýlip kesgitlenildi. Bu sözler uly many-mazmuny özünde jemleýär. Bu şygar watançylyk ruhumyzy ýokarlandyrmaga, ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine gönükdirilen taslamalary we maksatnamalary amala aşyrmaga, ykdysady kuwwatymyzy berkitmäge, mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmaga ýardam bermelidir. Munuň özi biziň ählimize aýratyn jogapkärçilik hem ýükleýär. Şoňa görä-de, bu şygary iş ýüzünde amala aşyrmak üçin örän köp we tutanýerli zähmet çekmelidiris.

Ata Watanymyzy üstünlikli ösdürmek üçin bize täze taslamalar, täze pikirler we dolandyryş çözgütleri zerur. Şoňa görä-de, siz köp başlangyçlar bilen çykyş etmeli, işjeň zähmet çekmeli.

Biz geljekde hem beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň özümizde öndürilýän möçberini artdyrmalydyrys. Ýurdumyzyň egsilmez tebigy baýlyklaryny özleşdirip, ägirt uly mümkinçiliklerini netijeli ulanmalydyrys.

Şu ýyl ähli ýolbaşçylaryň esasy wezipesi ilatyň ýaşaýşynyň hilini gowulandyrmak, girdejilerini artdyrmak, täze iş orunlaryny döretmek we maýa goýumlaryny çekmek bolup durýar.

Hormatly Ministrler Kabinetiniň agzalary!
Hormatly adamlar!

Şu günki mejlisimizi jemlemek bilen, biz ata Watanymyzyň özümize bagly bolmadyk kynçylyklara garamazdan, parahatçylygy, howpsuzlygy, durmuş-ykdysady ösüşi gazanmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de gowulandyrmak ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny doly suratda aýdyp bileris.

Men siziň ähliňize berk jan saglygyny we uly üstünlikleri, mähriban halkyma bolsa abadançylyk arzuw edýärin.

(2022-nji ýylyň 11-nji fewraly)

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Ata Watanymyzyň özygtyýarly, özbaşdak ösüş ýoluna düşmegi biziň halkymyz üçin ykbal kesgitleýji taryhy waka we dünýä bileleşigine täsir eden ýagdaýdyr. Şoňa görä-de, türkmen halkynyň öz Garaşsyz döwletini döretmek baradaky köpasyrlyk arzuw-isleginiň otuz ýyl mundan ozal amala aşandygyny, ýurdumyzyň taryhynda täze zamananyň başlanandygyny doly esas bilen aýdyp bileris.

Garaşsyzlyk alnandan soňky çylşyrymly döwre garamazdan, bize demokratik, hukuk we dünýewi döwlet gurluşyny döretmek hem-de kämilleşdirmek başartdy.

Döwlet häkimiýetiniň netijeli gurluşy döredildi. Ýyllarboýy toplanan tejribe arkaly döwlet edaralaryny kämilleşdirmek, milli ykdysadyýetimizi yzygiderli döwrebaplaşdyrmak amala aşyryldy. Garaşsyz Türkmenistanyň dünýä bileleşigindäki orny berkidildi. Özbaşdak ösüşiň ýolunda her gün, her aý we her ýyl aýdyň, şöhratly, taryhy ähmiýetli, syýasy, ykdysady hem-de medeni wakalara baý boldy.

Täze Galkynyş we beýik özgertmeler zamanasynda hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe biz giň gerimli durmuş, syýasy we ykdysady özgertmeleri amala aşyrdyk. Biziň syýasy taýdan durnukly we agzybir jemgyýetimizde mähriban halkymyz öňde goýlan wezipeleri ynam bilen amala aşyrdy. Şonuň netijesinde, durnukly syýasy-ykdysady we durmuş ösüşini gazanmagy başardyk.

Biz Türkmenistanyň Konstitusiýasyny kabul edip, döwlet gurluşyny kesgitledik. Esasy Kanunymyzda halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna we düzgünlerine laýyklykda dünýä hem-de milli demokratik tejribesi öz beýanyny tapdy.

Türkmen halkynyň özboluşly taryhynyň, ruhy-medeni mirasynyň beýanyna öwrülen döwlet nyşanlary, ýagny Döwlet baýdagy, Döwlet tugrasy hem-de Döwlet senasy döredildi.

«Türkmenistanyň garaşsyzlygy we döwlet gurluşynyň esaslary hakyndaky» Türkmenistanyň Konstitusion Kanunynda: «Türkmenistanyň garaşsyzlygy belent maksatlaryň hatyrasyna — türkmen halkynyň öz hakyky milli döwletini edinmeginiň hatyrasyna, milletine, jynsyna, sosial gelip çykyşyna we uýýan dinine garamazdan, her bir adam üçin Türkmenistanyň Konstitusiýasynda, Adam hukuklarynyň ählumumy jarnamasynda we halkara hukugyň beýleki kadalarynda göz öňünde tutulan hukuklary we azatlyklary üpjün etmegiň, kanun agalyk edýän ynsanperwer, demokratik jemgyýet gurmagyň hatyrasyna jar edilýär» diýlip kesgitlendi.

Bu waka ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşiň täze belentliklerine tarap yzygiderli barýandygyny aýdyň görkezdi. Onuň halkara abraýynyň gyşarnyksyz ösýändigini, biziň alyp barýan daşary we içeri syýasatymyzy dünýä bileleşiginiň doly goldaýandygyny subut etdi.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Men häzir Garaşsyzlyk ýyllarynda biziň bitiren ähli ägirt uly işlerimizi jikme-jik agzap durjak däl. Biz berkarar döwletimiziň döredilmeginiň 30 ýyllyk ýubileýine bagyşlanyp, ýakynda geçirilen Halk Maslahatynyň mejlisinde bu soraglaryň ählisine siziň bilen seretdik.

Şu ýyllaryň içinde gülläp ösýän döwletimizde mynasyp durmuş şertlerini döretmäge tarap uly ýol geçildi. Garaşsyz Watanymyz öňki çig mal binýady bolan ýurtdan dürli önümleri öndürýän, senagat taýdan kuwwatly döwlete öwrüldi. Geçen 30 ýyl türkmen halkynyň ägirt uly, egsilmejek mümkinçiliklerini aýdyň beýan edip, giňden açyp görkezdi. Ýurdumyzy yzygiderli toplumlaýyn ösdürmek üçin berk maddy we ruhy binýat döredildi. Jemgyýetimiziň syýasy taýdan durnukly bolmagy we agzybirligi netijesinde, merdana halkymyz öz öňünde goýan belent maksatlaryny üstünlikli amala aşyrdy.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Men häzirki döwürde ählimiziň Garaşsyz döwletimiziň ykbaly we nesillerimiziň geljegi üçin ägirt uly jogapkärçilik çekýändigimizi aýratyn bellemek isleýärin.

Şoňa görä-de, gazanylan bu üstünliklere garamazdan, mukaddes Watanymyzyň gülläp ösmeginiň hatyrasyna mundan beýläk-de beýik işleri amala aşyrmak üçin biziň öňümizde örän düýpli wezipeler durýar.

Şunuň bilen baglylykda, biz geljek 30 ýylda berkarar döwletimizi we onuň institutlaryny ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemelidiris. Meniň tabşyrygym boýunça Türkmenistany ösdürmegiň esasy ugurlary taýýarlandy. Şu gün biz bu taryhy maksatnamany kabul ederis. Häzir men bu maksatnamada göz öňünde tutulan şol beýik işleri aýdyňlaşdyryp durman, olary diňe umumylykda beýan etjek.

Biz agzybirlikde we bitewülikde ýurdumyzy ösdürmek boýunça saýlap alan ýolumyzy ynam bilen dowam ederis. Wagtyň synagyndan geçen bu ýol mukaddes Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegini üpjün eder.

Şeýle hem biz kabul edilen we bellenen maksatnamalary amala aşyrmagyň hasabyna gazanan üstünliklerimizi yzygiderli berkideris.

Biziň ýurdumyz halkara gatnaşyklar boýunça işläp düzen täze filosofiýamyzy işjeň durmuşa geçirer. Bu filosofiýa anyk kesgitlenen syýasy ölçeglere, sagdyn, oňyn geljegimize, umumy ykrar edilen we hemmelere düşnükli ynsan gymmatlyklaryna esaslanýar. Siziň bilşiňiz ýaly, men ony: «Dialog — parahatçylygyň kepili» diýip atlandyrdym.

Bütin adamzadyň abadançylygynyň bähbidine Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde biz Müňýyllygyň maksatlaryny durmuşa geçirmegi dowam ederis. Şu meselede adamlaryň parahat we erkin durmuşyny üpjün etmek hemişe ilkinji orunda durar.

Biziň strategik meýilnamamyz geljekde öňde duran wezipeleri gündelik çözmegi talap edýär. Sebäbi, dogry bellenen maksatlaryň üstünlige getirýändigini durmuş görkezýär. Şoňa görä-de, biz mundan beýläk-de döwletliligimizi işjeň ösdüreris we pugtalandyrarys. Biz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň we Mejlisiniň ygtyýarlyklaryny hem mundan beýläk-de kämilleşdirmelidiris. Bu bolsa raýatlaryň döwlet we jemgyýetçilik institutlaryna bolan ýokary ynamyny has-da berkitmäge mümkinçilik berer. Munuň üçin dolandyryş serişdelerini hemişelik esasda kämilleşdirip durmaly.

Şeýle hem ýurdumyzyň ykdysady ösüşiniň esasy şerti hökmünde adam maýasynyň ornunyň geljekde ýokarlanmagy üçin mümkin bolan ähli işleri etmeli. Şoňa görä-de, adam maýasynyň hilini kesgitleýän pudaklaryň netijeli işlemegi möhüm mesele bolmalydyr.

Biz ösüşiň täze nusgasyny döredýäris. Bu bolsa türkmenistanlylaryň durmuşynyň ýokary ölçeglerini üpjün eder.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Döwletimiziň ýokary hilli ýaşaýyş jaýlarynyň halkymyza elýeterli bolmagy üçin ähli tagallalary etjekdigini men aýratyn bellemek isleýärin. Mundan başga-da, sanly ulgamyň mümkinçilikleri durmuşa has giňden ornaşdyrylar. Döwrüň talabyna görä, biz halkymyz üçin «akylly» jaýlary we şäherleri gurmagy dowam ederis. Ahal welaýatynyň täze dolandyryş merkezinde we “Aşgabat-sitide” gurlan ilkinji şeýle jaýlary biz, öňi bilen, öz raýatlarymyza bereris.

Şeýlelikde, geljekde her bir maşgalanyň aýratyn öýi ýa-da jaýy bolar.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Biziň daşary syýasatymyz, Bitarap döwlet hökmünde Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy hakyndaky Konstitusion Kanuna we Türkmenistanyň daşary syýasatynyň Konsepsiýasyna, şeýle hem beýleki kanunçylyk namalaryna esaslanýar. Bu syýasat bolsa bütin adamzat dünýäsini gatnaşyklary kämilleşdirmäge çagyrýan nusgalyk syýasatdyr. Bitaraplyk biziň syýasy doktrinamyzdyr. Biz deňhukuklylyk we özara hormatlamak esasynda ähli daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyz bilen oňyn halkara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdüreris.

Biziň ýurdumyz dünýä syýasatynda halkara abraýyndan jedelsiz peýdalanýan, jogapkärli we ygtybarly hyzmatdaş hökmünde ykrar edildi. Şunuň bilen baglylykda, dünýäniň ählumumy meseleleri çözülende Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ähmiýetli ornuny mundan beýläk-de ýokarlandyrmalydyrys. Bu bolsa berkarar Watanymyzyň halkara abraýyny has-da artdyrar.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Geljekde ýurdumyzda innowasion häsiýete esaslanýan milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa arkaly ösdürmäge gönükdirilen özgertmeler dowam etdiriler. Biz öňdebaryjy tehnologiýalary önümçilige giňden ornaşdyrarys, täze ykdysady gatnaşyklary emele getireris. Bu bolsa ykdysady strategiýanyň täze kadalaryna geçmegi, döwletimiziň makroykdysady syýasatyny döwrebap ýagdaýa getirmegi üpjün eder.

Şeýlelikde, ýurdumyzyň ösüşiniň ýaşaýyş-durmuş soragyna gönükdirilen innowasion nusgasy kämilleşdiriler. Innowasion, tehnologik ösüş esasynda ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa arkaly ösdürmek ýokary tehnologiýaly önümçilikleriň hasabyna ählumumy bäsleşige ukyplylygyň döredilmegini üpjün eder. Şu maksat bilen, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary ýokary hünärli işgärler bilen üpjün edilmelidir. Mundan başga-da, ykdysadyýetiň täze pudaklary dörediler we ösdüriler.

Geljekde ýokary we ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalara esaslanýan gaýtadan işleýän önümçilik pudaklaryny ösdürmäge-de hemmetaraplaýyn ýardam berler. Bu bolsa ýurdumyzyň dünýä ykdysadyýetinde barha artýan ornuny üpjün etjek eksport mümkinçiliginiň möçberini has-da artdyrmaga şert döreder.

Geljegiň meýilnamalary barada aýtmak bilen men, siziň ünsüňizi býujet syýasatymyzy kämilleşdirmegi dowam etmäge çekesim gelýär. Munuň özi döwletiň serişdelerini geljegi uly bolan umumymilli taslamalarda jemlemäge mümkinçilik berer.

Bu ugurda salgyt syýasatyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek hem dowam etdiriler. Biz salgyt hasabatyny ýönekeýleşdirmelidiris we azaltmalydyrys. Salgyt syýasatynyň höweslendirilmegi öndürilýän önümleriň we daşarky bazarlara eksportynyň ösüşini üpjün eder.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Garaşsyz döwletimiz milli ykdysadyýetimiziň hereketlendiriji güýçlerinden biri bolan telekeçiligi geljekde hem hemmetaraplaýyn goldar.

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak maksady bilen, innowasion ýagdaý üçin ähli amatly şertler dörediler. Şeýlelikde, biz köp girdeji alarys we maýa goýumlary öz wagtynda gaýtaryp bileris.

Geljekde bazar gatnaşyklarynyň täze ugurlary kesgitlenip, ykdysady ösüşiň mümkinçilikleri dörediler. Biz innowasiýalara esaslanýan işewürligiň täze görnüşleri bolan iri kompaniýalaryň döredilmegini hem goldamalydyrys.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Türkmenistan energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ibermekde özüniň öňdeligini berkitmegi dowam eder.

Şu maksat bilen, nebitgaz pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek dowam etdiriler. Bu bolsa nebiti we gazy gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen häzirki zaman toplumlarynyň gurluşygyny göz öňünde tutýar. Täze känleri, şol sanda Hazar deňziniň türkmen bölegindäki ýataklary we «Galkynyş» känini senagat taýdan özleşdirmegi çaltlandyrmagy aňladýar. Bu barada men ýylyň başynda ýurdumyzyň welaýatlaryna amala aşyran iş saparlarymyň dowamynda hem aýtdym.

Saparlaryň netijeleri boýunça men ýurdumyzyň nebitgaz toplumyny mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, bu topluma goşmaça serişdeleri bermek barada karara geldim. Eýsem, bu nämäni aňladýar?! Munuň özi berkarar döwletimiziň Garaşsyzlyk ýyllarynda ykdysady we maliýe tarapdan nähili ösendigini görkezýär. Pudaklaryny ösdürmek üçin öz maýa goýumlaryny goýmaga ukyply bolan kuwwatly döwlete öwrülendigini subut edýär.

Sanly tehnologiýalaryň gerimini, hususan-da, 3D usullaryny ulanmagyň hasabyna giňeltmek möhümdir. Nebitgaz pudagyny mundan beýläk-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek üçin şu wezipeler göz öňünde tutulýar, ýagny:

Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisiniň kuwwatyny tapgyrlaýyn artdyrmak;

«Bagtyýarlyk» käniniň çäklerinde täze ýataklary işe girizmek;

amala aşyrylýan taslamalaryň daşky gurşawa täsirine baha bermek boýunça işleri durmuşa geçirmek;

uglewodorod çig malyny gaýtadan işlemäge, şol sanda nebithimiýa, gazhimiýa, himiýa pudaklaryna we elektrik energetikasyna degişli ýöriteleşdirilen iri senagat desgalaryny gurmak;

harytlyk gaz öndürýän zawodlary gurmak;

gaz basyş enjamlaryny gurmak;

nebitiň we gazyň hem-de beýleki tebigy serişdeleriň täze gatlaklaryny ýüze çykarmak üçin geologiýa-gözleg işlerini giňeltmek;

ýurdumyzyň belli känleriniň çäklerinde gözleg guýularyny geofiziki taýdan barlamak we burawlamak;

özleşdirilýän nebitgaz ýataklarynda nebitiň we gazyň çykarylyşyny amatly ýagdaýa getirmek üçin täze 3D meýdan seýsmiki toplumlaryny hem-de geljekde 4D gözegçilik tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga mümkinçilik berjek programma üpjünçiligini işläp taýýarlamak;

nebitgaz känleriniň ulanyş guýularynyň önüm berijiligini ýokarlandyrmaga ýardam edýän täze tehnologiýalary ornaşdyrmak;

buraw işlerini çaltlandyrmak;

ýokary netijeli, iň täze we ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalar hem-de nou-haular esasynda işleýän, ylmy köp talap edýän önümçilikleri döretmek boýunça işleri dowam etmek;

ýurdumyzyň her bir welaýatynda täze gazhimiýa toplumlaryny, şol sanda polietilen, polipropilen, kauçuk we polistirol, poliwinil asetat, metanol öndürýän toplumlary gurmak;

dokma pudagy üçin sintetiki süýümleri öndürmek meýilleşdirilýär.

Ýokarda agzalan wezipeleri amala aşyrmagyň hasabyna gaz pudagynda çig maly çykarmakdan we gaýtadan işlemekden ýokary goşulan bahasy bolan önümleri öndürmäge we ýerlemäge çenli doly önümçilik halkasy dörediler.

Şeýle hem biz Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumyny hem-de Seýdiniň nebiti gaýtadan işleýän zawodyny ösdürmegiň konseptual strategiýasyny taýýarlamalydyrys. Dünýä bazarlarynda ýokary islegden peýdalanýan nebit önümleriniň görnüşlerini giňeltmelidiris.

Uglewodorod däl ugurlar, mysal üçin, wodorod ýangyjy we bioýangyç ýaly ugurlar hem ösdürilmelidir.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Ekologiýa diplomatiýasyny mundan beýläk-de wagyz etmek biziň üçin örän möhüm soraglaryň biri bolup durýar. Biz bu ugurda halkara guramalar bilen işjeň we netijeli hyzmatdaşlygy alyp bararys. Şu ugurda Gaaga konwensiýasyna laýyklykda alnyp barylýan işler hem biziň üçin möhümligine galar.

Biz geljekde suwy aýawly peýdalanmak, daşky gurşawy goramak we sagdynlaşdyrmak, howanyň üýtgemegine we ählumumy maýyllaşma uýgunlaşmak soraglary boýunça döwletara gatnaşyklary hem ösdüreris. Çölleşmä garşy göreşmek, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, çäkleri bagy-bossanlyga öwürmek boýunça-da zerur işleri geçireris.

Aral deňzi bilen bagly soraglary çözmek hem öz möhümligini ýitirmeýär.

Mundan başga-da, energiýanyň alternatiw we dikeldilýän görnüşlerini öndürmek mundan beýläk-de ösdüriler. Gün we ýel energiýasyny öndürýän tehnologiýalar önümçilige işjeň ornaşdyrylar. Şoňa görä-de, alternatiw we «ýaşyl» energetika tehnologiýalaryna goýulýan maýa goýumlarynyň möçberi artdyrylar.

Biz ekologiýanyň täze ölçeglerine laýyklykda, energiýa serişdelerini gaýtadan işlemek we iň täze tehnologiýalary alyşmak babatdaky hyzmatdaşlygy-da ösdürmegi dowam ederis.

Şeýle hem maýadarlary ýurdumyza önüm çykarýan we gaýtadan işleýän iň täze tehnologiýalary ibermek şertlerinde çekeris. Ähli önüm öndürýän kärhanalar diňe ekologiýa taýdan zyýansyz önümçilikleri ornaşdyrmagy dowam eder.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Geljek üçin öňde durýan wezipeler barada durup geçmek bilen, men Türkmenistanyň energetika, ulag, agrar pudagy, tebigy serişdeleri gaýtadan işlemek ýaly adaty ugurlarda ählumumy bäsleşikde artykmaçlygyny berkitmegi we giňeltmegi dowam etjekdigimizi aýtmak isleýärin.

Biz oba hojalygyny düýpli özgertmegi hem dowam ederis. Netijede, Türkmenistan azyk önümlerini beýleki döwletlerden getirýän däl-de, tersine, bu önümleri beýleki döwletlere iberýän ýurda öwrüler.

Biz täze tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna ekinleriň hasylyny has ýokarlandyrarys. Maldarçylyk pudagynda hem täze ylmy, tehnologik we dolandyryş babatda gazanylan üstünlikleri ornaşdyrmak göz öňünde tutulýar.

Şeýle hem suw üpjünçilik soraglaryny çözmegiň öňdebaryjy ylmy tejribesi-de düýpli öwreniler. Şoňa görä-de, ýerasty suwlary çykarmagyň we netijeli peýdalanmagyň häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmak dowam etdiriler. Çyg saklaýan tehnologiýalara toplumlaýyn geçmek işi hem alnyp barlar. Dänäni we beýleki oba hojalyk önümlerini eksport etmekde ýurdumyzyň uly agrar mümkinçiligi durmuşa geçiriler.

Oba hojalygyny özgertmäge innowasion usullar we telekeçileriň mümkinçilikleri mundan beýläk-de çekiler.

Oba ilatynyň ýaşaýşynyň durmuş-ykdysady derejesini ýokarlandyrmak üçin zerur bolan çäreler görler.

Ýurdumyzyň azyk garaşsyzlygyny mundan beýläk-de berkitmek, öndürilýän önümleriň hilini gowulandyrmak we görnüşlerini artdyrmak üçin köp işler amala aşyrylar. Önümçiligiň ähli görnüşleri we önümleri hemişe ekologiýa talaplaryna laýyk geler.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Men geljege nazar aýlamak bilen, älem giňişligini barlamak babatda başlan işlerimizi dowam etjekdigimizi aýtmak isleýärin. Şeýle hem dünýäniň sanly ulgam giňişligine işjeň gatnaşmagymyzy dowam ederis. Halkara bazarlarda önümlerimiziň bäsdeşlige ukybyny ýokarlandyrarys, innowasion barlaglary ornaşdyryp, täze tehnologiýalary dörederis.

Men 2021-nji ýylda dünýäniň ähli ilatynyň 63 göteriminiň internetden peýdalanandygy baradaky maglumaty okadym. Şolaryň arasynda ýurdumyzyň ilatyna hem aýratyn orun degişlidir. Geljekde Halkara elektrik aragatnaşygy birleşigi bilen hyzmatdaşlygy giňeldip, biz internetden peýdalanýanlar üçin has köp mümkinçilikleri dörederis.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Geljekde biz bilim, ylym we saglygy goraýyş ulgamlarynda özgertmeleri gyşarnyksyz dowam ederis. Munuň özi innowasiýalaryň ornuny düýpli artdyrýan tehnologik özgertmeleriň täze akymyna öwrüler.

Bellenen maksatlary üstünlikli durmuşa geçirmek üçin, bize şu wezipeleri ýerine ýetirmek zerurdyr:

— ýokary tehnologiýaly pudaklar toplumyny döretmek we ylmy köp talap edýän önümleriň dünýä bazarlarynda tutýan ornuny giňeltmek;

— öňdebaryjy ylmy-barlag işleri, ýokary tehnologiýalar we bilim hyzmatlary esasynda, Türkmenistanyň dünýädäki öňdebaryjy innowasion ornuny gazanmak;

— senagat ykdysadyýetine häsiýetli bolan köpçülikleýin bilim ulgamyndan hemmeler üçin innowasion durmuş ykdysadyýetine niýetlenen ykdysadyýeti döretmek üçin zerur bolan üznüksiz hususylaşdyrylan bilim ulgamyna geçmek;

— düýpli düzüm we tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrmak esasynda, ýokary hilli bilim we saglygy goraýyş hyzmatlaryna elýeterliligi üpjün etmek.

Saglygy goraýyş ulgamynda biz geçen ýyllarda gazanan üstünliklerimizi göz öňünde tutmalydyrys. Hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikdäki tagallalarymyz arkaly, koronawirusyň genomyny öwrenmek boýunça Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ýörite maksatnamasyny hem-de ýiti öýken sowuklamasyna garşy göreşmek boýunça bu guramanyň köptaraply usullaryny işläp düzmelidiris. Geljekde Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ýiti ýokanç keselleri bejermek we olaryň öňüni almak boýunça usulyýet merkeziniň hem-de Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa boýunça Merkezi Aziýa sebit merkeziniň işini ýola goýmak hem möhümdir.

Biz ýurdumyzda ýokary hilli lukmançylyk hyzmatlaryny elýeterli etmek üçin geljekde hem ähli zerur şertleri dörederis. Ulag lukmançylygy hem çalt depginler bilen ösdüriler.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Geljekde milli medeniýetimize möhüm orun bermegi dowam ederis, sebäbi medeniýetimizde merdana halkymyzyň ruhy kökleri jemlenendir. Däp-dessurlarymyzyň we medeniýetimiziň ähli babatda köpdürlüligi we beýikligi milletimiziň genetiki gaznasydyr. Şoňa görä-de, geljekde biziň esasy wezipämiz milli medeniýetimiziň bahasyna ýetip bolmajak mirasyny toplamak, abat saklamak, öwrenmek we wagyz etmek bolmagynda galýar.

Ýeri gelende men dutar ýasamak senetçiligimiziň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatymyzyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi mynasybetli sizi we siziň üstüňiz bilen mähriban halkymy ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn!

Şunuň bilen baglylykda, biz milletimiziň taryhy aň-düşünjesini kämilleşdirmek boýunça işlerimizi mundan beýläk-de dowam ederis.

Şeýlelikde, ylmy, bilimi, saglygy goraýşy, medeni gymmatlyklary giňden ýaýmak hem-de şu ugurlarda işjeň hyzmatdaşlyk etmek biziň ylym, bilim, lukmançylyk we medeni diplomatiýamyzyň geljekde hem esasy ugurlary bolar.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Meniň ýokarda aýdanlarymyň ählisi ata Watanymyzy ösdürmegiň geljegi baradaky garaýyşlarymdyr. Bu meniň täze syýasy ugrumdyr. Şoňa görä-de, biz geljekde hem maksada okgunly we ruhubelent zähmet çekeris.

Bu ugurda men esasy umydy ýaşlarymyza baglaýaryn. Sebäbi ýaş nesiller biziň ähli umyt-arzuwlarymyzy geljekde amala aşyrmaly. Biziň häzirki döwürde amala aşyrýan işlerimiz ýaşlarymyz üçin edilýär. Olaryň köpüsi Garaşsyz Watanymyz bilen ýaşytdaş. Ýakyn wagtda olar eziz Diýarymyzyň kämil raýatlary bolarlar, biziň bellän wezipelerimizi işjeň durmuşa geçirmäge gatnaşarlar. Şeýle hem Garaşsyz döwletimiziň geljekki ösüş ýoluny olar kesgitlemelidir.

Ýaşuly nesiller dogry ýol bilen gitmekde we Watany söýmekde ýaş nesillere ýardam bermelidir. Biziň ýaşlarymyz ýaşuly nesillerden görelde almalydyr.

Biziň şöhratly ata-babalarymyzyň ýaş nesilleri terbiýelemäge uly üns berendigini aýratyn bellemek isleýärin. Olaryň köp asyrlary geçip, biziň günlerimize gelip ýeten parasatly sözleriniň örän çuň manysy bar. Ýaş nesilleri terbiýelemekde «Ulularyň göreldesi — nesilleriň ýörelgesi», «Şägirt halypadan ozdurmasa, kär ýiter», «Atalaryň ýoly — altyn ýol, ony söýen Watany söýer», «Nesilleriň gaýraty — iliň-günüň myrady» ýaly nakyllaryň ähmiýeti örän uludyr. Meniň häzirki agzan nakyllarymyň manysy geljek nesiller üçin durmuş ýörelgesine öwrülmelidir. Bu nesiller biziň gazanan üstünliklerimizi we ýeten sepgitlerimizi has-da artdyrmalydyr. Olar has ähmiýetli belentliklere ýetmelidir, Garaşsyz Watanymyzyň at-abraýyny mundan beýläk-de has hem belende götermelidir.

Döwrüň geljekde dünýä ýaşlarynyň öňünde goýjak wezipeleri, gürrüňsiz, türkmen ýaşlarynyňkydan hem aýry bolmaz. Bu bolsa sanly ulgamy ornaşdyrmak we onuň mümkinçilikleri, tehnologiýalary ele almagyň endikleridir başarnyklary ýaly soraglara degişlidir. Men türkmen ýaşlarynyň bu wezipeleri çözmekde uly işleri bitirjekdigine ynanýaryn. Biziň geljegimiz hem ýaşlar bilendir. Ýaş nesilleriň paýyna geljekde düşýän möhüm jogapkärçiligi biz Garaşsyz Watanymyzyň Döwlet senasynda täsirli beýan etdik. Muny Döwlet senasyndaky şeýle setirler tassyklaýar:

«Harasatlar almaz, syndyrmaz siller,
Nesiller döş gerip, gorar şanymyz».

Bu setirler Türkmen döwletiniň geljeginiň ýaşlarymyza, biziň nesillerimize we olaryň mukaddes Watanymyzyň ykbaly üçin jogapkärçiligine baglydygyna ýene-de bir gezek şaýatlyk edýär.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Alyp barýan oňyn syýasatymyz netijesinde, biz zehinli ýaşlaryň neslini kemala getirdik. Bu bolsa bize adam mümkinçiliklerimizi gorap saklamaga we berkarar Watanymyzyň gülläp ösmek ýoly bilen öňe gitmegini dowam etmäge örän uly mümkinçilik berýär.

Şoňa görä-de, biziň ýaşlarymyz okap, täze bilimleri ele almalydyr, has täze endikleri öwrenmelidir. Bilimleri we tehnologiýalary durmuşda başarjaň we netijeli ulanmagy başarmalydyr. Biz bolsa munuň üçin ähli mümkinçilikleri döretmegi, iň amatly şertleri üpjün etmegi dowam ederis. Şäher hem-de oba ýaşlaryny iş bilen doly üpjün ederis.

Biziň ýaşlarymyz giň gerimli halkara ylmy-barlag taslamalaryna işjeň gatnaşmalydyr. Munuň özi ýaş alymlarymyzyň tagallalarynyň strategik innowasion ugurlar boýunça daşary ýurt ylmy-barlag birleşikleri bilen goşulyşmagyna mümkinçilik berer. Biziň täze syýasy we ykdysady ugrumyz ýaşlara oňat bilim bermäge, diýmek, has mynasyp geljegi üpjün etmäge gönükdirilendir.

Ýaşlar biziň geljege bolan ähli umyt-arzuwlarymyzyň amala aşmagydyr. Ata Watanymyzyň buýsanjy hem-de üstünlikleridir. Türkmenistanlylaryň täze nesli täze ösüş ugrunyň hereketlendiriji güýjüne öwrülmelidir.

Olar öz nesliniň jogapkärli we gujur-gaýratly, örän sowatly hem-de sagdyn wekilleri bolarlar. Biziň ýaşlarymyz öz ata-babalarynyň däplerini dowam edip, häzirki bazar ykdysady şertlerinde işlemäge taýýar bolarlar. Bütin dünýäde uly abraýy bolan parahat we gülläp ösýän ýurdunyň hakyky watançylaryna öwrülerler.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Biziň alyp barýan ähli işlerimiz we tagallalarymyz geljekde hem türkmenistanlylaryň abadan durmuşda ýaşamagyna gönükdiriler. Garaşsyz döwletimiziň her bir raýaty öz topragynyň eýesidigini duýmalydyr.

Biz ýurdumyzyň raýatlary üçin ýokary derejeli ýaşaýşy döretmek we ähli amatly şertleri üpjün etmek boýunça işimizi dowam ederis. Munuň özi geljek ýyllaryň örän beýik üstünlikleriniň hatarynda orun alar.

Eziz watandaşlar!

Siziň bilşiňiz ýaly, 15 ýyl mundan ozal, 2007-nji ýylyň 11-nji fewralynda ýurdumyzda Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlary geçirilipdi. Şol saýlawlarda mähriban halkymyz örän uly ynam bildirip, meni döwletimiziň iň ýokary wezipesine saýlady.

Bu belent ynamy 2012-nji, 2017-nji ýyllarda geçirilen ählihalk saýlawlarynda hem örän aýdyňlygy bilen duýdum. Agzybir halkymyzyň şeýle belent ynamy hem ýakyn goldawy netijesinde, bu ýyllarda biz «Döwlet adam üçindir!» diýen ýörelgämizi öňe sürmek bilen, täze ösüş ýolunda örän möhüm ädimleri ätdik, giň gerimli maksatnamalary, halkara derejeli iri taslamalary durmuşa geçirdik. Bu işler garaşsyz ösüşiň täze belentliklerine ýetmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, Watanymyzyň halkara abraýyny belende götermäge gönükdirildi. Merdana watandaşlarymyzyň işjeň gatnaşmagynda bu ugurdaky maksatlarymyzy üstünlikli amala aşyrdyk we amala aşyrýarys.

Şeýlelikde, men Türkmenistanyň Prezidentiniň ýokary we örän jogapkärli wezipesinde indi 15 ýyl bäri işläp gelýärin. Şol bir wagtda hem men Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygy, Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň Başlygy, Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipelerini ýerine ýetirýärin.

Hormatly adamlar!

Bilşiňiz ýaly, men iki ýyl mundan ozal pygamber ýaşyny arka atdym. Bu gün bolsa özüm babatda ýönekeý bolmadyk netijä gelendigimi beýan edip, ony siziň bilen maslahatlaşmak isleýärin.

Men ýurdumyzy ösdürmegiň täze tapgyrynda döwlet dolandyryşynda häzirki zamanyň ruhy şertleri, ýokary talaplary esasynda kemala gelen ýaş ýolbaşçylara ýol bermegi makul bilýärin.

Özümiň toplan uly durmuş hem-de syýasy tejribämi bolsa mundan beýläk Halk Maslahatynyň Başlygy hökmünde bu ugra gönükdirmegi maksat edinýärin.

Ýaňy hem belläp geçişim ýaly, biz diňe bir geljegimizi däl, eýsem, şu günümizi hem ýaşlar bilen baglanyşdyrýarys. Her bir döwletiň beýikligi onuň ýetişdirip, öňe çykaryp bilen nesilleri bilen kesgitlenýär. Şu günki günde döwrebap ylymly, bilimli, giň dünýägaraýyşly, watansöýüji ýaşlarymyz ähli ugurda ýüki öz üstüne alýar.

Olar milli mirasymyza çuňňur sarpa goýmak bilen, köpugurly we çalt özgerýän häzirki zamananyň ýokary talaplaryna mynasyp hötde gelip bilýändikleri bilen tapawutlanýarlar.

Ýaşlar döwletimiziň şu güni we geljegidir.

Ýaşlar biziň başyny başlan işlerimizi mynasyp dowam etdirijilerdir.

Ýaşuly nesliň aň-paýhasy, baý tejribesi bilen ýaşlaryň gujur-gaýratynyň utgaşan ýerinde bolsa ýetilmejek maksat, gazanylmajak sepgit ýokdur!

Hormatly adamlar!

Eziz Watanymyzyň ýeke-täk bolşy ýaly, şu Watandaky ykbalymyz, geljegimiz hem bitewüdir.

Biziň hemmämizi bir mukaddes duýgy birleşdirýär, ol hem mähriban ýurdumyza, il-halkymyza çäksiz söýgüdir.

Biziň ählimizi bir belent maksat birleşdirýär, ol hem nirede, haýsy wezipede bolanyňda hem, ähli ukyp-başarnygyň, zehiniň, zähmetiň bilen mukaddes Watanymyzyň ösüşine goşant goşmak, ýürek yhlasyň bilen halka hyzmat etmek maksadydyr.

Halka gulluk etmek — Haka gulluk etmek!

Men bütin ömrümiň manysyny eziz Watanymyza, mähriban halkymyza hyzmat etmekde görýärin.

Döwlet Baştutanynyň jogapkärli wezipesinde işlemek bilen, ýurdumyzy ösdürmekde el-ele berip gazanan uly üstünliklerimiz üçin ähli watandaşlarymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýaryn. Mundan beýläk-de mähriban Watanymyz, merdana halkymyz, nesilleriň abadan durmuşy, beýik ykbaly üçin yhlasymy gaýgyrmajakdygyma, eziz watandaşlar, hormatly adamlar ýene-de ençeme gezek, sizi ynandyrýaryn.

Hormatly Halk Maslahatyna gatnaşyjylar!

Siziň bilşiňiz ýaly, biz Garaşsyzlyk döwründe döwletimiziň ösüşiniň her bir tapgyryna at berýäris. Soňky ýyllarda ýurdumyz ösüşiniň döwürlerini — Täze Galkynyş we Beýik özgertmeler zamanasyny hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüni üstünlikli durmuşa geçirdi. Bu döwürleriň her biri biziň taryhymyzda öçmejek yz galdyrdy.

Biz ata Watanymyzyň ösüşiniň indiki döwrüni nähili atlandyrmaly? Elbetde, bu her birimiziň mähriban halkymyza, mukaddes Watanymyza, öz öňümizde goýýan belent maksatlarymyza we ýetýän täze belentliklerimize egsilmez söýgimiz bilen gönüden-göni baglydyr.

Ýakyn ýyllarda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň dünýäniň iň bir gülläp ösýän ýurtlarynyň birine öwrülmegi üçin ähli esaslar we mümkinçilikler bar. Häzirki döwürde Türkmen döwleti öz halkynyň geljeginiň hatyrasyna ösüşiň şeýle belentliklerine tarap ynamly barýar. Biz bu ugurda işjeň tagallalary ederis. Şu belent maksatlara laýyklykda, Watanymyzy ösdürmegiň geljek döwrüni «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýip atlandyrsak, örän ýerlikli bolar diýip pikir edýärin.

Eziz watandaşlar!

Goý, biziň Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyz mundan beýläk-de ilerlemegiň, özbaşdaklygyň we gülläp ösmegiň ýoly bilen öňe gitmegini dowam etsin!

Goý, biziň merdana halkymyz hemişe bagtyýar we abadan durmuşda ýaşasyn!

Sanly ykdysadyýet — ösüşleriň kosmos tizligine beslenýän häzirki döwründe dünýäniň iň kuwwatly döwletleriniň ygtybarly durmuş ulgamydyr. Şu jähetden, dünýäniň çalt depginler bilen ösýän ýurtlarynyň arasynda arzyly orna eýe bolan Türkmenistanda Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimize sanly ulgamy ornaşdyrmak işi üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Amatlylyk, çaltlyk, tygşytlylyk ýaly düşünjeler bilen berk bagly bolan sanly ulgam adamzadyň ýaşaýşyny hakyky eşrete öwrüp bilýän güýje eýedir. Şoňa görä, döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen döwletimizde sanly ulgamy ösdürmegiň esasy ugurlary kesgitlenildi. Bu ugurda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, 2018-nji ýylyň 30-njy noýabrynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» tassyklanylmagy, durmuşyň ähli ulgamlaryna sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna giň mümkinçilikleri döretdi.

Ýurdumyzda sanly ulgamyň doly ornaşdyrylmagyny üpjün etmek maksady bilen, onuň kanunçylyk binýady hem yzygiderli ösdürilýär. Muňa uly üstünliklere beslenen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda milli Liderimiziň Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy hem aýdyň şaýatlyk edýär. Sanly ulgamyň konseptual resminamasynyň we Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bolsa, ykdysadyýetimiziň innowasion üpjünçiliginiň berk binýadynyň goýulmagyna we senagat-innowasion ykdysadyýete geçmäge täze mümkinçilikleri açýar. Öz nobatynda, kuwwatly döwletimizde amal edilen şeýle sanly özgertmeleriň netijesinde önümçiligiň ähli ugurlaryna sanly ulgamyň giňden ornaşdyrylmagyna amatly şertleri döretdi.

Sanly ulgam babatda Diýarymyzda durmuşa geçirilýän işler Gahryman Arkadagymyzyň şähergurluşyk maksatnamasynda hem özüniň ajaýyp beýanyny tapýar. Häzirki wagtda gözel paýtagtymyz Aşgabatda hormatly Prezidentimiziň «akylly» şäherler konsepsiýasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Munuň özi ýurdumyzda häzirki zaman şähergurluşyk tejribesi esasynda döwrebap, ähli amatlyklara eýe bolan «akylly» öýleriň yzygiderli gurulýandygyna güwä geçýär.

Bulardan görnüşi ýaly, ýurdumyzyň milli ykdysadyýetindäki sanly ulgam bilen bagly alnyp barylýan işleriň ümzügi ileri. Ol özgertmeler bolsa biziň we geljekki nesillerimiziň eşretli durmuşynyň hem-de röwşen ertirleriniň güwäsidir. Goý, durmuşymyza sanly ulgamy ornaşdyryp, bizi hözirli ýaşaýşyň eýesine öwürýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun!

Mahym MUHAMMEDOWA,

Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň žurnalistika hünäriniň talyby.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda «akylly şäher» taslamasy esasynda ägirt uly gurluşyklar üstünlikli durmuşa geçirilýär. «Akylly öý» taslamasy esasynda ilkinji durmuşa geçirilen gurluşyklar hökmünde paýtagtymyzy ösdürmegiň 16-njy tapgyrynyň çäklerinde gurlup ulanylmaga berlen döwrebap ýaşaýyş jaýlaryny mysal getirmek bolar. Bu döwrebap öýlerde häzirki zaman enjamlar we Internet ulgamy arkaly işleýän döwrebap tehnologiýalar giňden ornaşdyryldy. «Akylly şäher» maksatnamasy esasynda häzirki wagtda gurluşygy batly depginde alnyp barylýan Ahal welaýatynyň täze dolandyryş merkezi bu ugurda ägirt uly toplumlaýyn taslamalaryň biridir. Özi hem, bu dolandyryş merkeziniň ilkinji tapgyrynyň ýakyn wagtda, ýagny «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň dekabr aýynda ulanylmaga berilmeginiň meýilleşdirilýändigi has-da guwandyryjydyr. Täze dolandyryş merkeziniň gurluşygynyň birinji tapgyrynda durmuş maksatly 336 sany desganyň açylyp ulanylmaga berilmegi göz öňünde tutulýar.

Ahal welaýatynyň täze dolandyryş merkezi 950 gektar çäkde ýerleşip, onda 70 müňe golaý ilatyň döwrebap ýaşamagy üçin şertleri döretmäge niýetlenendir. Bu ýagdaý türkmen döwletiniň döwrebap şäherleri gurup, döredip, halkymyzyň eşretli durmuşy ugrunda dünýäni haýrana goýup bilýän beýik işleri durmuşa geçirýändiginiň aýdyň mysalydyr. Şäher gurluşygynda döwrebap aragatnaşyk we maglumat ulgamlarynyň, «ýaşyl tehnologiýalaryň» giňden ulanylmagy bu ýerde geljekde zamanabap, ähli mümkinçilikleri özünde jemleýän şäher gurşawynyň kemala geljekdigini buşlaýar.

Geçen ýyl, Aşgabadyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygynyň uly dabaralara beslenip bellenilen günlerinde, hormatly Prezidentimiz ýene-de bir ägirt uly taslamanyň — «Aşgabat-sitiniň» gurluşygyna ak pata berdi. Bu gurluşyk taslamasyny paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde gurmak bellenilip, ol özüniň uly möçberi we sanly innowasiýalary özünde jemleýänligi bilen aýratyn tapawutlanýar. «Aşgabat-sitiniň» baş meýilnamasynyň taslamasyna laýyklykda, bu ýerde 200-den gowrak binany öz içine alýan 12-den 35 gata çenli belent binalaryň gurulmagy göz öňünde tutulýar. Täze döwrebap şäheriň taslamasy 744 gektar çäkde 107 müň ilatyň bagtyýar we döwrebap durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Ýakynda bu ägirt uly taslamanyň Internet ulgamynda resmi internet saýty hem işläp başlady. Internet ulanyjylar «www.ashgabatcity.gov.tm» salgysy arkaly bu taslama baradaky maglumatlar, täzelikler bilen ýakyndan tanşyp bilerler. Şeýle hem, iň häzirki zaman programma usullarynyň ýerlikli ulanylmagy bilen döredilen Internet saýtynda okyjylar geljegiň ägirt uly şäherinde wirtual görnüşde «gezelenç» edip, janly görnüşe ýakyn şekilde has içgin tanşyp bilerler.

Hasaplamalara görä, häzirki wagtda dünýä ilatynyň ýarysyndan gowragy şäherlerde ýaşaýar. Birleşen Milletler Guramasynyň bilermenleriniň çaklamalaryna görä, 2050-nji ýyla çenli bu sanyň 70 göterime çenli artjakdygy habar berilýär. Şeýlelikde, şäherleşme hadysasynyň ösmegi bilen, köp ilatly şäherlerde dolandyryşyň kadaly, döwrebap we ekologik talaplaryň berjaý edilmegi üçin döwrebap tehnologiýalaryň mümkinçilikleri zerur bolup durýar. Eýsem, şu talaplary özünde jemleýän «akylly şäherler» hökmünde, ilkinji nobatda, dünýäniň haýsy şäherleri göz öňüne gelýär? Ada şäher döwleti bolan Singapur, Günorta Koreýanyň paýtagty Seul, Norwegiýanyň paýtagty Oslo, Finlandiýanyň paýtagty Helsinki, ABŞ-nyň iň iri şäherleriniň biri Nýu-Ýork, dünýä bank we maliýe merkezleriniň biri bolan Şweýsariýanyň Zurik şäherini «akylly şäher» maksatnamasy esasynda yzygiderli ösýän şäherleriň hataryna goşýarlar. Geljekde, bu şäherleriň hataryna biziň ýurdumyzdan hem şäherleriň goşuljagy barada oýlananyňda, hormatly Arkadagymyzyň amala aşyrýan beýik işlerine buýsanjyň, guwanjyň artýar.

Halkymyzy bir başa jemläp, belent üstünliklere tarap ynamly öňe alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, tutýan tutumly işleri rowaç bolsun!

Begli ABDYKADYROW,

«Aşgabat».

Her bir güni guwandyryjy wakalardan doly Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyçlary bilen amala aşyrylýan özgertmeler buýsançly başymyzy gök diredýär. Ajaýyp zamanamyzda yzda galýan ýyllary, dost-doganlyk baýdagynyň astynda geçilýän ýollaryň her birine nazar aýlanyňda, ilki bilen, halkymyzyň bagtyýarlygy üçin amala aşyrylan işler göz öňüňe gelýär. Dürli ugurlardan durmuşa geçirilýän täzeçillikler halkymyzyň hal-ýagdaýynyň mundan beýläk-de gowulanmagyna gönükdirilse, şol ajaýyp maksatlar üçin gurulýan belentden-belent binalar türkmen bagtyýarlygynyň nyşany bolup, ýüreklere şatlyk duýgularyny paýlaýar.

Sahawatlylyk, ynsanperwerlik, dostluk ýollary haýsydyr bir döwrüň çäginde dowam etmän, eýsem, döwürlere, eýýamlara barabar bolýar. Agzybir il-ulsumyzyň bagtyýarlyk menzilleriniň alyslara uzamagy ugrunda bu Watanda asyrlara barabar işler durmuşa geçirilýär. Sagdyn durmuşy her birimiz üçin ajaýyp ýörelgä öwren milli Liderimiziň iň uly sport baýramçylygynyň — XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň geçirilýän ýerine — Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary hem şeýle wakalara baýlygy bilen taryha girdi.

Olimpiadanyň asyrlaryň aňyrsyna alyp gidýän taryhyna nazar aýlanymyzda, onuň düýp özeninde parahatçylyga we dostanalyga ymtylyşyň ýatandygyna göz ýetirmek bolýar. Şu nukdaýnazardan, milli Liderimiziň dünýä halklaryny bir ýere jemlän, planetanyň iň iri sport baýramynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy halkymyzyň asuda durmuşa söýgüsiniň beýanyna öwrüldi. Şonuň bilen bir wagtda-da milli Liderimiziň Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary, Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty, «Amul — Hazar» halkara awtorallisi ýaly iri ýaryşlar üstünlikli geçirilen ýurdumyzda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge we ählumumy parahatçylygy, dostlugy, hoşniýetli goňşuçylygy pugtalandyrmaga uly ähmiýet berilýändigini görkezdi.

Hoşniýetlilik — her bir ädilen ädimiň şowlulyga, üstünlige, goldawa eýe bolmagynyň ilkinji şerti. Hut şonuň üçin-de Türkmenistanyň hoşniýetliligi ýörelge edinip alan daşary syýasat ugry özüniň ajaýyp miwelerini berip gelýär. Muny dünýäniň ykdysady taýdan iň iri döwletleriniň biri bolan Hytaý Halk Respublikasy bilen gatnaşyklaryň mysalynda-da görmek bolýar. Hormatly Prezidentimiziň bu ýurda iş saparynyň dowamynda Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpi bilen ýokary derejedäki söhbetdeşligi hem birek-birege hormat goýmak arkaly dowam edýän gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine taraplaryň taýýardygynyň tassyknamasyna öwrüldi.

Şu ýerde bir zady — Garaşsyzlyk ýyllary içinde iki dostlukly ýurduň arasynda ykdysadyýetiň ähli ugurlarynda diýen ýaly netijeli hyzmatdaşlygyň ýola goýlandygyny aýratyn nygtasymyz gelýär. Ýyllara uzap gidýän we barha ýygjamlaşýan türkmen-hytaý hyzmatdaşlygy barada gürrüň açylanda, ilkinji nobatda, ýangyç-energetika ulgamynda ýetilen sepgitler göz öňüne gelýär. Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komiteti bolsa bu ugurda işleriň netijeliliginiň ýokarlanmagyny şertlendirýän gurala öwrüldi. Bu komitetiň geçen ýylyň noýabr aýynda geçirilen mejlisinde 5 resminama, şol sanda Türkmenistanyň Hökümetiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekilmegi-de iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň geljekde has belent derejelere galjakdygyndan habar berýär.

Hormatly Prezidentimiziň golaýda Hytaý Halk Respublikasynyň «CCTV», «CGTN in Russian» telekompaniýalarynyň, «Ženmin žibao» gazetiniň hem-de «Sinhua» habarlar agentliginiň wekilleri bilen sowal-jogap söhbetdeşliginde-de: “Türkmenistan üçin Hytaý diňe bir beýik döwlet, dünýäniň örän kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň we geljegi uly bazar däl-de, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdur. Bu gün biziň gatnaşyklarymyz uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedir. Bu hyzmatdaşlyk wagtyň synagyndan geçdi, öz netijeliligini görkezdi we häzirki wagtda Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň hem-de ösüşiň möhüm şertine öwrüldi” diýip bellemegi hem gatnaşyklaryň ysnyşykly häsiýete eýe bolandygyndan habar berýär.

Ikitaraplaýyn ykdysady gatnaşyklarda ileri tutulýan ugurlarynyň biri hem nebitgaz pudagydyr. Türkmen gazynyň Hytaýa ugradylmagyny üpjün edýän gaz geçirijiniň gurluşygy özara bähbitli gatnaşyklaryň üstünliklere beslenýändigini aňladýar. Bu taslama sebit we ählumumy energiýa howpsuzlygynyň pugtalandyrylmagyna mynasyp goşantdyr. Şu ýyl Garaşsyz Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlanyna 30 ýyl dolýar. Ýurdumyzyň geçen 30 ýyldaky ösüşli ýollaryna nazar aýlanyňda-da, Hytaý Halk Respublikasy bilen dürli ugurlarda — syýasatda, ykdysadyýetde, söwdada, ulag ulgamynda we energetikada, maýa goýumlarda, ýokary tehnologiýalar ulgamynda, medeni-ynsanperwer ugurlarda alnyp barlan hyzmatdaşlygyň miwelerine, oňyn netijelerine göz ýetirmek bolýar. Strategik ähmiýetli Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi bolsa deňhukuklylyk, özara bähbitlere düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň aýdyň mysalydyr. Amyderýanyň sag kenaryndaky nebitli-gazly ýataklary özüne birleşdirýän bu sebitde uly işler amala aşyrylýar. Uly maýa goýum taslamasy bolan Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň gurluşygy barada hormatly Prezidentimiziň: «Türkmen mawy ýangyjynyň Hytaýa akdyrylmagy dünýä belli behişdi bedewleriň ýyndamlygy ýaly okgunly we birkemsiz bolmalydyr...» diýen sözleri türkmen we hytaýly hünärmenler üçin gaz geçirijiniň gurluşygynyň bütin dowamynda baş şygar bolup hyzmat etdi. «Asyryň taslamasy» adyny alan bu gaz geçirijiniň gurluşygy Özbegistanyň, Gazagystanyň ymgyr çölleriniň, dag-düzleriniň içi bilen geçende-de gowşamady. Netijede, ol iki ýyldan sähelçe gowrak wagtyň içinde Hytaýyň içindäki bellenilen çäklere baryp ýetdi.

2009-njy ýylyň 14-nji dekabrynda Amyderýanyň sag kenaryndaky Samandepe meýdançasynda Türkmenistan — Hytaý transmilli gaz geçirijisine türkmen tebigy gazynyň ilkinji akymynyň goýberliş dabarasy bolup geçdi. Taryhyň sahypasyna altyn harplar bilen ýazylan bu waka dünýä ýaň saldy. Bu gaz geçirijiniň 4-nji şahasynyň gurluşygynyň taslamasy boýunça hormatly Prezidentimiziň Hytaý Halk Respublikasyna iş saparynyň dowamynda geçirilen gepleşiklerde ylalaşygyň gazanylmagy we Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý we hytaý-türkmen komitetlerine bu ugurda bilelikdäki degişli işleri geçirmegiň tabşyrylmagy geljekki ýyllarda hem hyzmatdaşlyklaryň ýygjam we depginli häsiýete eýe bolmagynda galjakdygynyň guwandyryjy güwäsidir. Sebäbi haýsydyr bir ugurda hyzmatdaşlygyň uzak ýyllaryň dowamynda yzygiderli alnyp barylmagy, ilkinji nobatda, birek-birege ynamdan, taraplaryň ygtybarlylygyndan habar berýär. Garaşsyz ýurdumyz dünýä ýüzünde ähli babatda ygtybarly döwletiň abraýyna eýedir. Milli Liderimiziň parasatly syýasatynyň miwesi bolan parahatçylyk, asudalyk bolsa hyzmatdaşlyk ygtybarlylygynda esasy şertleriň biridir.

Ýagşy niýet bilen ädilen ädimler özüniň oňyn miwesini, döwlet-berekedini eçilýär. Munuň şeýledigini geçilen menzillere nazar aýlanymyzda-da görüp bilýäris. Gahryman Arkadagymyzyň ak lybasda sport baýramçylygyny toýlaýan Pekine sapary hem ak geljegiň uzak menzilleriniň şowly gadamlarynyň başlangyjy bolar. Ýokary derejedäki duşuşyklaryň netijesinde iki dostlukly ýurduň arasyndaky söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk bilen bir hatarda, ylym-bilim, medeniýet, sungat ugurlaryndaky ýola goýlan netijeli gatnaşyklaryň mundan beýläk hem berkidiljekdigine biziň ählimiz ynanýarys.

Gahryman Arkadagymyzyň dostlukly syýasaty alyslary ýakyn etmek bilen arka atylýan ýyllary ösüşlere besleýär.

Goý, biziň ýüreklerimizde mukaddes ynam daragtyny ekip, bagt ýollarymyzy dünýä sary uzaldýan Gahryman Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, mukaddes tutumlary rowaç bolsun!

Gaýgysyz ATAÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň okuw işleri boýunça prorektory.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň 7-nji ýanwarda geçirilen 2022-nji ýyldaky ilkinji mejlisinde döwletimizi geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlejek täze maksatnamany taýýarlamak boýunça işlere tizden-tiz girişilmegini tabşyrdy. Türkmenistanyň ykdysady, maliýe we bank toplumynyň ýurdumyzyň Milli Geňeşiniň, ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Aşgabat şäher hem-de welaýat häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň we beýleki düzüm birlikleriniň hünärmenlerinden düzülen utgaşykly topar bilen bilelikde taýýarlan hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň 11-nji fewralda geçiriljek nobatdan daşary mejlisinde kabul edilmegi göz öňünde tutulýan «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» baş ýörelgesi ýurdumyzyň obalarynyň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň, etrap, welaýat merkezleriniň hem-de iri şäherleriň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli döwrebaplaşdyrmaga, adamlaryň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga, pudak we sebit ykdysadyýetinde sanly diwersifikasiýa, senagatlaşma esaslanyp, eksporta ukyply, importyň ornuny tutýan önümleri öndürýän täzeçe innowasion önümçilikleri kemala getirjek gutarnykly sepgidi kesgitlär.

Täze maksatnama döwletiň institusional ösüşine, ýurduň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň senagat önümçiligine, maýa goýum syýasatyna, daşary söwda we haryt dolanyşygyna, umumy düşewüntlilige goşmaça tizlik berer. Ykdysady ösüş maksatlarynyň bitewüleşdirilmegi tutuş ýurdumyzda ýaşaýan adamlaryň sagdyn bolmagyny, ekologik taýdan arassa, durnukly gurşawda, sagdyn durmuş ýörelgelerine daýanýan, adalatly jemgyýetde uzak ýaşamagyny, ýeterlik bilim almagyny, deň hukuklardan we azatlyklardan, kepillendirilen howpsuzlykdan peýdalanmagyny, jemgyýetiň ähli agzalarynyň möhüm syýasy-jemgyýetçilik wakalara ýakyndan we işjeň gatnaşmagyny maksat edinýär. Oňa laýyklykda, ýakyn geljekde ýurdumyzda ýene-de dünýä ülňülerine laýyk gurlan täze inžener-üpjünçilik, önümçilik we durmuş ugurly desgalaryň ýüzlerçesi peýda bolar, bar bolanlarynyň durky düýpli döwrebaplaşdyrylar. Şunda halk hojalygyny netijeli ösdürmek boýunça bellenen wezipeleriň köp babatda tutuş dünýäde öňe sürülýän «ýaşyl» ykdysadyýet başlangyjyny has-da ilerletmek bilen baglanyşdyrylmagy tötänden däldir. Maksatnamada sebitleýin ösüş ýörelgesinde häzirki zaman talaplaryna aýakdaş goşulyşmagy kepillendirmek, ylaýta-da, Gün, ýel we suw ätiýaçlyklaryndan peýdalanmak, hökmany sanlylaşmak göz öňünde tutulýar. Milli strategiýanyň çäginde sanly ykdysadyýetiň nebitgaz, himiýa, energetika, gurluşyk, oba hojalyk, dokma we ýeňil senagat, suw üpjünçiligi, ulag-aragatnaşyk, maglumat tehnologiýalary, innowasion we intellektual ösüş ýaly möhüm ugurlarynda serişdäni, wagty tygşytlamak hem-de daşky gurşawa ýetirilýän zyýanly täsiri azaltmak boýunça toplumlaýyn çäreler bellenildi.

Soňky ýyllarda milli ykdysadyýetiň pudaklaýyn düzümini kämilleşdirmek, ilatyň durmuş hal-ýagdaýyny yzygiderli ýokarlandyrmak boýunça kabul edilýän gysga, orta we uzak möhletli maksatnamalardaky täzelikleri duýmak raýatlarymyzyň buýsanjyny artdyrýar. Olaryň asuda, parahat durmuşa, zähmet çekmäge hyjuwyny has-da ýokarlandyrýar. Şeýle resminamalaryň biri-de Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşdäki Milli maksatnamasydyr. Ýeri gelende bellesek, onuň çäklerinde umumy bahasy 44 milliard 764 million manatdan gowrak maýa goýum serişdesi özleşdirildi. Diňe medeni-durmuş maksatly desgalaryň 1 müň 430-dan gowragy halkyň hyzmatyna berildi. Maksatnamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy oýlanyşykly ykdysady hereketler, senagat, ulag-aragatnaşyk, düýpli gurluşyk, jemagat hyzmaty ýaly möhüm ugurlarda toplanan baý tejribäniň, adam maýasynyň, döredijilik başarnygynyň ýerlikli peýdalanylmagy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Milli Liderimiziň başlangyjy esasynda kabul edilen Oba milli maksatnamasy ýerlerde ilaty goşmaça iş orunlary bilen üpjün etmek, raýatlaryň saglygyny dikeltmek, keselleriň ýaýramagynyň öňüni almak ýaly derwaýys wezipelerde ýokary netijeliligiň gazanylmagyna getirdi. Türkmen obalarynyň keşbi bütinleý üýtgedi: etrap saglyk öýleriniň, kliniki bejeriş merkezleriniň 160-a golaýy, hassahanalaryň 90-dan gowragy, köp sanly oba lukmançylyk öýleri, «Tiz kömek» merkezleri gurlup ulanmaga berildi, ozal bar bolanlarynda düýpli abatlaýyş işleri geçirildi. Obalarda, şäherçelerde, etrapdaky şäherlerde we etrap merkezlerinde umumybilim berýän orta mekdepleriň 529-sy, sport mekdepleriniň 117-si, mekdebe çenli çagalar edaralarynyň 370-si, sport desgalarynyň 86-sy, oba medeniýet öýleriniň 85-si guruldy. Ulag-aragatnaşyk infrastrukturasynyň tapgyrlaýyn esasda, jemgyýetiň talabyna laýyk derejede güýçli depginde ösdürilmegi bilen, oba ilatynyň durmuşy barha özgerýär. Sebitara, obara awtomobil ýollarynyň 7 müň kilometri ulanyşa girizildi. 42 million inedördül metrden gowrak ýaşaýyş jaýlarynda bagtyýar ildeşlerimiz jaý toýlaryny tutdular.

Döwlet Baştutanymyzyň parasatly baştutanlygynda işlenip düzülen täze maksatnama 2022 — 2052-nji ýyllar aralygynda bellenen möhüm wezipeleri öz içine alýar. Şol döwürde oba bilen şäherleriň ösüş we döwrebaplyk derejesindäki aratapawudyny aýyrmak, hojalyklaryň halal girdejisini artdyrmak, dünýä ylmynyň hem-de tejribesiniň iň täze gazananlary esasynda milli önümçiligi düýpli döwrebaplaşdyrmak, oba ýerlerinde orta we kiçi telekeçiligi ösdürmegiň binýadynda dürli guramaçylyk-hukuk görnüşli iri möçberli paýly agrosenagat birleşiklerini esaslandyrmak meýilleşdirilýär. Ýüpekçilik, dowardarçylyk, iri şahly maldarçylyk, guşçulyk, balaryçylyk, ekerançylyk, bagçylyk, üzümçilik, gülçülik, kömelekçilik, balykçylyk hojalyklaryny, şeýle-de kiçi möçberli tikinçilik artelini, ýüň we gön işlemek, keçeçilik, halyçylyk, gök we bakja önümlerini kakatmak we konserwirlemek boýunça kärhanalary, kiçi sowadyjy ammarlary, az kuwwatly degirmenleri, mallar üçin ot-iým taýýarlaýjy, tokaýçylyk toparlaryny, senetçilik ussahanalaryny, zir-zibilleri gaýtadan işleýän we beýleki senagat ugurly kiçi kärhanalary döretmek, bar bolanlarynyň sanyny artdyrmak göz öňünde tutulýar. Toplumlaýyn ösüş maksatnamasy ilatyň saglygyny goramak, olaryň oňaýly şertlerde ýaşamagyny, zähmet çekmegini we dynç almagyny üpjün etmek, welaýatlaryň ykdysady kuwwatyny berkitmek, sebitlerde dolandyryş işjeňligini ýokarlandyrmak, döwlet rezerwlerini her ýylda täzelemek ýaly asylly maksatlarda ýolgörkeziji bolup hyzmat eder.

Öňümizde tanymal şahsyýetlerimizi tirsegine galdyrmak, milli medeniýeti, taryhy gymmatlyklarymyzy, köpasyrlyk däp-dessurlarymyzy, binagärlik, zergärçilik, halyçylyk, atçylyk sungatymyzy we beýleki inçe senetlerimizi gaýtadan dikeltmek, olaryň şöhratyny dünýä ýaýmak hem-de geljek nesillere ýetirmek wezipelerine aýratyn üns bermek hem göz öňünde tutulýar. Tizleşmek hereketi esasynda saglygy goraýşy, bedenterbiýäni we sporty ösdürmek, daşky gurşawdan aýawly peýdalanmak, ekologik deňagramlylygy üpjün etmek, milletiň ruhy-medeni gymmatlyklaryny aýap saklamak hem olaryň halkara derejede ykrar edilmegini gazanmak boýunça düýpgöter täzeçe iş usullary ornaşdyrylar.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly düýpli ensiklopedik ylmy işini ýolgörkeziji edinmek bilen, raýatlaryň saglygyny pugtalandyrmaga, ilatyň ortaça ýaş dowamlylygyny artdyrmaga, çetki ilatly ýerlerde ýöriteleşen göçme barlaghanalardan peýdalanmak esasynda saglyk seljermesini hem-de arassaçylyk, keseliň öňüni alyş çärelerini geçirmek, näsaglary ýüze çykarmak, adam aňyny psihiki, fiziologik we biologik taýdan ösdürmek, sebitlerde wirtual muzeýleri döretmek, maşgala kitaphanaçylygyny ösdürmek, medeni mirasy gaýtadan dikeltmek, zyýarat edilýän ýerleri, taryhy ýadygärlikleri, aramgähleri rejelemek, milli kinematografiýa sungatyny düýpli ösdürmek, altyn gaznada saklanýan türkmen kinofilmlerini sanlylaşdyryp, olara gaýtadan reňk bermek ýaly işleriň maddy-tehniki binýady kämil derejä çykarylar.

Häzirki zaman dünýäsinde tebigy hadysalaryň öňüni almak we töwekgelçiligini peseltmek, ekologiýa bilen bagly meselelere aýratyn üns berilýär. Merkezi Aziýa sebitiniň bu ugurdaky ýiti meseleleriniň belli bir bölegi Aral deňziniň guramagy zerarly ýüze çykýar. Şoňa görä-de, heläkçilikli çägiň sagatsaýyn ýaramazlaşýan ekologiýasy zerarly ýakynda ýerleşýän ýaşaýyş massiwlerinde howply ýokanç keselleriň ýaýramagynyň öňüni almak, tebigy töwekgelçilikleriň derejesini peseltmek, sebit hyzmatdaşlygyny has-da işjeňleşdirmek meseleleri hem täze maksatnamada öz beýanyny tapýar. Gözegçilik edilýän sebitleriň durmuş we ykdysady ösüş görkezijileriniň dürs hasabatyny, seljerilişini we ilkinji hasaba alnyşyny yzygiderli kämilleşdirmek, kiçi we orta telekeçiligi höweslendirmek wezipelerine döwletimizde aýratyn üns berilýär.

Maksatnamanyň birinji tapgyrynda, hususan-da, çetki obalary sanlylaşdyrmak, senagat önümçiliklerini awtomatlaşdyrmak, olary elektron, ýiti howa tolkunly ykjam aragatnaşyk toruna birleşdirmek, internet giňişligine doly baglanyşdyrmak işlerine möhüm orun degişlidir. Sebit ykdysadyýetiniň pudaklaýyn we düzüm özgertmeleri hatda iň çetki obalaryň hem ýokary tehnologiýaly, ähli üpjünçiligi bolan, senagatlaşan şäherçelere öwrülmegine, oba ilatynyň umumy ýaşaýyş-durmuş medeniýetiniň, bilim hem tehnologik sowadynyň ýokarlanmagyna ýardam berer. Munuň özi ýurdumyzyň ilatynyň 47,7 göterimini tutýan oba zähmetkeşleriniň durmuş goraglylygyny ýokarlandyrmaga, olary döwrebap hem ýokary tehnologiýaly, kadaly iş orunlary bilen üpjün etmekde strategik çözgütleri kabul etmäge döredilen ýene bir amatly mümkinçilikdir.

Sanlyja ýyllardan uly möçberli maýalaryň netijeli özleşdirilmegi bilen, obalaryň, şäherçeleriň, etrap merkezleriniň we iri şäherleriň, demir ýol beketleriniň, olara ýanaşyk ýerleriň keşbi düýpli özgerer. Tapawutlandyryjy alamatly toprak-howa şertlerimize laýyklykda, welaýatlarda, etraplarda kämil innowasion tehnologiýalar esasynda galantereýa ugurly tebigy ýüpegi, derini, ýüňi gaýtadan işleýän senagaty ýola goýmak, azyk garaşsyzlygyny bökdençsiz üpjün etmek bilen bagly ýylboýy ekerançylygy, maldarçylygy, senagat esasly guşçulygy, integrirlenen balyk önümçiligini ösdürmek meselelerine-de seredilýär. Hormatly Prezidentimiziň obalary özgertmek bilen bagly işlerde Mary welaýatynyň Altyn sähra, Lebap welaýatynyň Döwletli, Daşoguz welaýatynyň Ruhubelent, Balkan welaýatynyň Esenguly, Bereket, Serdar etraplarynda kemala gelen häzirki zaman obalaryna, ýaşaýyş toplumlaryna, «Altyn asyr» Türkmen kölüniň baş akabasynyň ugurlaryna jemagaty az obalary, çarwa, daglyk, çöllük ýerlerde, demir ýol geçelgelerine ýanaşyk ilatly nokatlarda ýaşaýan ýekebara maşgalalary, seýrek ýaşaýan ilaty bir ýere sygdyrmak, amatly infrastruktura şertlerini döretmek, soňra welaýatara, etrabara, obara gutarnykly çäk bölünişigini özara baglanyşdyrmak boýunça öňe süren başlangyjy örän netijeli çözgütdir.

Strategik maksatnamada geljekde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyny täze taslamalar boýunça giňeltmäge, Türkmenbaşy şäheriniň gadymy medeni-taryhy binalaryny gaýtadan dikeltmek arkaly gezelençleri guramakda, dürli ugurly hünärmenleri taýýarlamakda syýahatçylygyň düzgün-tertibine, ony serişde industriýasy hökmünde görkezmäge hem-de bir bitewi erkin ykdysady zolagy döretmäge aýratyn orun berilýär. Munuň özi ýurdumyza iri möçberli daşary ýurt hususy maýalaryny çekmegiň, barha ilerleýän ykdysady ösüş gurşawyny emele getirmegiň iň esasy şertleriniň biri hökmünde uly ähmiýete eýedir. Umuman, ýurdumyzyň geljek 30 ýylky ösüş ugurlaryny özünde jemleýän täze maksatnamada göz öňünde tutulan wezipeleriň ählisi halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş abadançylygyny pugtalandyrmaga, Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň döredijilik kuwwatyny has-da berkitmäge saldamly goşant goşar diýip ynamly aýdyp bileris. Ol eziz Watanymyzy ösüşiň täze belentliklerine çykarmak üçin mundan beýläk-de yhlasly zähmet çekmäge, döretmäge we gurmaga çagyryşdyr.

Hangeldi GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Ykdysadyýeti töwekgelçiliklerden goramak agentliginiň Ykdysady töwekgelçilikleri seljeriş müdirliginiň başlygy.

Hormatly Prezidentimiziň «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly başlangyjyny tejribä ornaşdyrmagyň amatly geosyýasy guraly hereketde

Mälim bolşy ýaly, döwlet Baştutanymyz golaýda Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň çakylygy boýunça Pekinde geçirilýän XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna hormatly myhman hökmünde gatnaşdy. Hormatly Prezidentimiz iş saparynyň çäklerinde HHR-iň Başlygy Si Szinpin bilen duşuşdy. Liderler döwletara gatnaşyklaryň ähmiýetli ugurlaryna üns berdiler we häzirki döwrüň ýagdaýlaryny hem-de geljekki ugurlaryny nazara alyp, onuň mundan beýläk-de ösdürilmegine taraplaryň taýýardygyny bellediler. Munuň özi türkmen-hytaý gatnaşyklaryny ösdürmekde möhüm ädimdir.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýakynda sanly ulgam arkaly «Merkezi Aziýa — Hytaý» sammitinde eden çykyşynda: «Biz dünýädäki wakalaryň öňünden kesgitläp bolmaýan ýagdaýa öwrülýändigini, has durnuksyz häsiýete eýe bolýandygyny görýäris. Şeýle şertlerde diňe ynanyşmagy dikeltmek hem-de umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna eýermek emele gelen ýagdaýy düzgünleşdirmäge mümkinçilik berer diýip hasap edýäris» diýip nygtady. Şu nukdaýnazardan alanyňda, bitaraplyk ýörelgesiniň, öňüni alyş diplomatiýasynyň wajyplygy, jedelli ýagdaýlary halkara hukuga laýyklykda we Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasy esasynda, gepleşikler ýoly bilen kadalaşdyrmagyň aýratyn derwaýysdygy ýüze çykýar.

Merkezi Aziýa Aziýa yklymynyň öran giň çäklerini öz içine alýar. Bu sebit ýurtlarynyň şöhrata baý köpasyrlyk taryhy we medeni mirasy sebitiň geljeginiň uly ösüşlere beslenjekdiginiň kepili bolmak bilen, dünýäniň iri döwletleriniň hem-de syýasy merkezleriniň ünsüni barha özüne çekýär. Bu ýöne ýerden däl, sebäbi dünýä ýaň salan imperiýalaryň dörän ýeri bolan biziň topraklarymyz üçünji müňýyllykda täze galkynyşa eýe bolýar. Olar indi geosyýasy bäsleşigiň gowşak obýekti bolmakdan täsir ediji subýektine öwrüldiler. Şonuň üçin-de, dünýä syýasatynda strategik taýdan wajyp tekliplerdir başlangyçlar Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlary tarapyndan barha işjeň häsiýetde öňe sürülýär.

Merkezi Aziýanyň ummasyz tebigy baýlyklarynyň we oňaýly geografik ýerleşişiniň syýasy täsiriniň uludygyny turuwbaşdan nygtamak gerek. Aýratyn-da, energiýa serişdelerine baý bolmagy, amatly geosyýasy, geoykdysady artykmaçlyklary sebitiň halkara gatnaşyklardaky ähmiýetini artdyrýar. Şonuň üçin-de, XXI asyryň başynda Merkezi Aziýa ýurtlaryny hyzmatdaşlygyň merkezine çekmäge gyzyklanma bildirýän döwletleriň sany has-da artdy. Muňa soňky 20 ýyla golaý döwürde «Merkezi Aziýa+» adalgasynyň syýasy dolanyşyga giňden ornandygy-da şaýatlyk edýär. Bu sebitiň dünýä syýasatynda has möhüm ähmiýete eýedigini 2022-nji ýylyň 25-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçirilen «Merkezi Aziýa — Hytaý» sammiti hem görkezdi. Sammit Hytaý Halk Respublikasynyň Merkezi Aziýa döwletleri bilen diplomatik gatnaşyklarynyň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygyna bagyşlandy.

Hytaý Halk Respublikasy «Merkezi Aziýa+» formatyna gyzyklanma bildiren ilkinji döwletleriň biri bolup, ol sebit döwletleri bilen hyzmatdaşlygy barha giňeldýär. Umuman, Hytaýyň gürrüňi edilýän ýurtlar bilen gatnaşyklaryny üç döwre bölmek mümkin. 1991 — 1996-njy ýyllarda Hytaý sebitiň döwletleri bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýdy. 1996 — 2001-nji ýyllarda ol daşary syýasatynyň Merkezi Aziýa ugruny has işjeňleşdirdi. 2001-nji ýyldan häzirki döwre çenli ykdysadyýetiniň batly depginler bilen ösýän şertlerinde Pekin Merkezi Aziýa sebitiniň energiýa serişdelerine kepillendirilen rugsady almaga, ozaly bilen onuň üstaşyr geçirilmegine gyzyklanma bildirýär.

Merkezi Aziýa hytaý harytlary üçin möhüm bazardyr. Hytaý bu sebit bilen söwdasyny «taýýar önümiň öwezine çig mal» diýen formula boýunça alyp barýar. 2001 — 2007-nji ýyllarda Hytaýyň Merkezi Aziýa sebiti bilen söwda dolanyşygy 11 esse artyp, 16 mlrd dollara ýetdi. 2001 — 2019-njy ýyllarda bu görkeziji ABŞ-nyň 46,5 mlrd dollaryna çenli, ýagny 31 esse ýokarlandy. Merkezi Aziýa döwletleri Hytaýa energiýa serişdelerini, himiýa hem dokma çig mallaryny, gara we reňkli metallary, Hytaý bolsa sebite halkyň sarp edýän harytlaryny eksport edýär.

Hytaýyň Merkezi Aziýa bolan gyzyklanmasy Si Szinpiniň Hökümete gelmegi bilen has-da işjeňleşdi. Hytaý bilen bu sebitiň ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli sanly ulgam arkaly geçirilen «Merkezi Aziýa — Hytaý» sammitindäki çykyşynda Si Szinpin 2030-njy ýyla çenli Merkezi Aziýa ýurtlary bilen özara söwda dolanyşygyny 70 milliard amerikan dollaryna ýetirmegi maksat edinýändigini mälim etdi.

Hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly «Merkezi Aziýa — Hytaý» sammitinde eden çykyşynda Hytaý Halk Respublikasy bilen, Merkezi Aziýa döwletleriniň, hususan-da Türkmenistanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň 30 ýyllyk taryhy tejribesine nazar aýlamak bilen, ony hil taýdan täze derejä çykarjak birnäçe başlangyçlary öňe sürdi. Olary aşakdaky ugurlara bölmek mümkin:

1. Syýasy ugur. Hytaýyň daşary syýasaty onuň dünýäniň ösen döwletine öwrülmek maksadyndan gözbaş alyp, parahatçylykly ösüş ýörelgesi arkaly halkara hyzmatdaşlykda täsirini artdyrmaga gönükdirilendir. Türkmenistanyň Prezidentiniň çykyşynda, Garaşsyzlygyny hem-de özygtyýarlylygyny berkitmekde HHR-iň halkara bileleşikde Merkezi Aziýa ýurtlaryna ýakyndan ýardam berýändigi aýratyn nygtaldy. Sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen halkara başlangyçlaryň goldanylmagynda BMG-niň Howpsuzlyk geňeşiniň hemişelik agzasy hökmünde Hytaýyň Merkezi Aziýa ýurtlaryna syýasy goldawy örän zerurdyr.

2. Energetika. Merkezi Aziýa — Hytaý hyzmatdaşlygynda energetika pudagyna möhüm ähmiýet berilýär. Bu tötänden däldir. Bilşimiz ýaly, kuwwatly hytaý ykdysadyýeti energetika çeşmeleriniň aglaba böleginiň daşyndan getirilmegini talap edýär. Şonuň üçin-de, bu ýurt çalt ösýän ykdysadyýetini kepillendirilen energiýa çeşmeleri bilen üpjün etmekde Merkezi Aziýa aýratyn ähmiýet berýär. Bu babatdan alnanda, Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň uly üstünligidir. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen gurlan Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi, şol bir wagtyň özünde, Türkmenistanyň öz energiýa serişdelerini tutuş adamzadyň bähbidine ulanmak ýörelgesine ygrarlydygynyň-da subutnamasydyr.

Gürrüňi edilýän gaz geçirijiniň ähmiýetine düşünmek üçin Hytaýyň energetika diplomatiýasyna nazar aýlamak zerurdyr. Hytaý gaz gorlaryna garyp döwlet däl. Ýöne onuň barlanan tebigy gaz gorlarynyň 70 göterime golaýy ýurduň günbatarynda ýerleşýär. Häzirki wagtda Syçuan welaýaty hem-de Sinszýan Uýgur awtonom welaýaty, Günorta Hytaý deňziniň kontinental şelfi Hytaýyň gaz alynýan esasy sebitleridir.

Eýsem, Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň ähmiýetini näme bilen düşündirip bolar? Bu, ozaly bilen, Merkezi Aziýada we Uzak Gündogarda ýangyç-energetika bazarynda täze infrastrukturanyň dörändigini aňladýar. Özbegistan we Gazagystan türkmen mawy ýangyjyny üstaşyr geçirmekden peýda gazanýar. Ondan daşgary-da, olarda öz tebigy gazyny hem bu turbageçirijiniň üsti bilen Hytaýa akdyrmaga mümkinçilik döredi. Bu gaz geçiriji Gazagystanyň günorta-gündogar etraplaryny gazlaşdyrmaga hem mümkinçilik berdi. Hytaý günbatar serhedine, esasan, türkmen tebigy gazyny akdyrmak üçin ýurduň içinde «Günbatar — Gündogar» gaz geçirijisini gurdy. Ol ýurduň 14 welaýatynyň içinden geçýär.

Türkmenistanyň Prezidentiniň 2011-nji ýylyň 22 — 25-nji noýabrynda HHR-e bolan döwlet saparynyň barşynda geljekde Hytaýa iberiljek türkmen tebigy gazynyň möçberini 65 milliard kubmetre ýetirmek barada ylalaşyk gazanyldy. Şol ýylyň 24-nji noýabrynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Şençžen şäherinde Hytaýyň 100 million ilatly günorta-gündogar welaýaty Guanduna türkmen gazynyň berilmegine bagyşlanan çäre taryhy waka boldy.

«Merkezi Aziýa — Hytaý» sammitindäki çykyşynda hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň strategik ähmiýetli bu gaz geçirijiniň 4-nji şahasyny gurmak arkaly türkmen tebigy gazynyň Hytaýa iberilýän möçberini artdyrmak meselelerini jikme-jik ara alyp maslahatlaşmaga taýýardygyny nygtady. Ylalaşyk gazanylyp, bu taslama-da amala aşyrylan ýagdaýynda gaz geçirijileriniň umumy kuwwaty ýylda 85 mlrd kubmetre, türkmen gazynyň Hytaýa eksporty bolsa ýyllyk 65 mlrd kubmetre çenli artar. 2021-nji ýylyň başynda «Malaý» gaz ýatagynda gaz gysyjy desganyň ulanmaga berilmegi HHR-e tebigy gazyň kepillendirilen ýagdaýda iberilmegine mümkinçilik berer.

Türkmenistanyň başlangyjy boýunça amala aşyrylan bu taslamada müňýyllyklaryň dowamynda Ýewraziýa yklymynyň halklaryny baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek pikiri öz beýanyny tapdy. 2009-njy ýylyň ahyryndan başlap, 2021-nji ýylyň maý aýyna çenli Hytaý 300 mlrd kubmetr türkmen «mawy ýangyjyny» import etdi. 2021-nji ýylyň ortasynda HHR-niň Hökümeti Türkmenistanyň agzalan gaz geçirijiniň gurluşygy üçin alan ABŞ-nyň 8 mlrd dollaryndan gowrak karzyny doly üzülişendigini habar berdi. Munuň özi Türkmenistanyň ählumumy energetika bazarynda ygtybarly hyzmatdaşdygyny görkezýär.

3. Ulag ulgamy. Hytaý Beýik Ýüpek ýoluny döretmegiň gözbaşynda duran bolsa, Türkmenistan onuň ýüregi, hereketlendiriji güýji bolupdy. Merkezi Aziýa — Hytaý hyzmatdaşlygynda üçünji müňýyllygyň täze geosyýasy, geoykdysady hakykatyny nazara alyp, Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmäge uly ähmiýet berilýär. «Merkezi Aziýa — Hytaý» sammitindäki çykyşynda milli Liderimiz türkmen tarapynyň öňe süren «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» taslamasynyň Ýewraziýada ykdysady ösüşe uly itergi bermäge niýetlenendigini aýratyn nygtady. «Bu taslama filosofiýasy we geoykdysady manysy boýunça «Bir guşak — bir ýol» atly ählumumy hytaý taslamasy bilen baglydyr» diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Türkmenistanyň eýýäm amala aşyran hem-de hereketde bolan köpugurly üstaşyr ulag taslamalary Merkezi Aziýa — Hytaý hyzmatdaşlygynyň bähbitlerine hem gabat gelýär. Türkmenistanyň başlangyjy boýunça eýýäm Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýolunyň geografiýasyny Merkezi Aziýanyň we Orta Gündogaryň çygryndan çykarmak boýunça anyk işler edildi.

Diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň döwlet Baştutanlarynyň Bilelikdäki Beýannamasynda Hytaý — Gyrgyzystan — Özbegistan, Hytaý — Täjigistan — Özbegistan awtoulag ýollarynyň sebitiň halklarynyň bähbidine gulluk edýändigi nygtalýar.

4. Ynsanperwer ugur. Hytaý hem, Merkezi Aziýa hem dünýä ylmyna uly goşant goşdy. Dünýä ilkinji kompasy, globusy, därini, ýüpegi, kagyzy, algoritmi, lukmançylygyň adaty däl tärlerini beren bu sebitiň halklary üçin üçünji müňýyllykda hem ylym-bilim, ynsanperwerlik ýaly ugurlar boýunça hyzmatdaşlyk etmäge mümkinçilik örän köp. Pandemiýa zerarly dünýäniň ünsüni ylmy diplomatiýa ugry boýunça tagallalary birleşdirmäge çagyrýan hormatly Prezidentimiz bu babatda Merkezi Aziýa bilen Hytaýyň özara raýdaşlygyň ajaýyp nusgasyny görkezendigini aýratyn belleýär. Türkmen Lideri «Merkezi Aziýa — Hytaý» görnüşinde ýurtlarymyzyň ylmy-lukmançylyk birleşikleriniň, epidemiologiýa we sanitariýa gulluklarynyň, beýleki ugurdaş edaralaryň wekilleriniň arasynda şu ýyl ilkinji duşuşygy geçirmegi teklip etdi. Koronawirus ýokanjyny doly ýeňip geçmegiň zerur şerti hökmünde sanjym geçirmek barada aýdylanda bolsa, biz hytaý tarapy bilen bu ugurda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynanýarys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Milli Liderimiz halkara gatnaşyklarda özara ynamsyzlygy ýeňip geçmäge gönükdirilen «Dialog — parahatçylygyň kepili» täze filosofiýany halkara durmuşa netijeli ornaşdyrmakda Hytaý Halk Respublikasy bilen Merkezi Aziýa döwletlerini hyzmatdaşlarymyz we pikirdeşlerimiz hasap edýäris diýip belledi. Jemläp aýdylanda, Merkezi Aziýa — Hytaý hyzmatdaşlygy hormatly Prezidentimiziň «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly başlangyjyny tejribä ornaşdyrmakda amatly geosyýasy guraldyr.

Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,

Aşgabat, 8-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda Garaşsyz döwletimizi ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek we ilatyň durmuş hal-ýagdaýyny has-da ýokarlandyrmak hem-de oba hojalyk pudagynda möwsümleýin işleri ýokary derejede geçirmek babatda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny açyp, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ýangyç-energetika toplumyna gözegçilik edýän orunbasary Ş.Abdrahmanowy göni aragatnaşyga çagyrdy.

Wise-premýer nebitgaz toplumynda işleriň alnyp barlyşy barada hasabat berip, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän energetika syýasaty netijesinde bu ulgamda uly öňegidişlikleriň gazanylandygy barada aýtdy. Milli Liderimiziň yzygiderli tagallalary arkaly pudagy mundan beýläk-de depginli ösdürmek maksady bilen, maýa goýumlaryň gönükdirilýändigi aýratyn nygtaldy.

Hasabatyň çäklerinde dünýäniň birnäçe döwletleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilýändigi, türkmen tebigy gazynyň dünýä bazarlaryna iberilýän mukdaryny artdyrmak, halkara gaz geçirijileriň ugurlaryny giňeltmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklaryny üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, degişli düzümleriň utgaşykly işiniň ýola goýlandygy barada habar berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, önümçiligiň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň we sanly ulgama geçirilmeginiň Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynyň kuwwatyny artdyrmagyň wajyp strategiýasy bolup durýandygyny belledi. Ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly barýan ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň sazlaşykly ösüşinde ýangyç-energetika toplumyna möhüm orun degişlidir. Şoňa görä-de, döwletimiz bu ulgamy mundan beýläk-de ösdürmek üçin maýa goýumlaryny yzygiderli gönükdirer diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ýakynda «Türkmengaz» döwlet konsernine we «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasyna maýa goýum serişdeleriniň bölünip berlendigini nygtap, pudaga ýene-de maýa goýmak kararyna gelendigini habar berip, «Türkmennebit» döwlet konsernine 250 million manatdan gowrak möçberde maýa goýumyny gönükdirmek baradaky Karara gol çekýändigini aýtdy.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, ýurdumyzda maliýe-ykdysady ulgamyň ösdürilmeginiň ägirt uly ykdysady mümkinçiliklerini doly derejede hem-de hemmetaraplaýyn amala aşyrmaga parasatly we öňdengörüji syýasatymyzyň ýardam edýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, ylmy çemeleşme, sowatly hojalyk we strategik meýilnamalar onuň tapawutly aýratynlygy bolup hyzmat edýär. Bu syýasatyň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde ata Watanymyz öz pudaklaryny ösdürmek üçin uly möçberde maliýe serişdelerini maýa goýup bilýän, gülläp ösýän, ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwrülýär diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz nebitgaz toplumynda mundan beýläk-de oňat netijeli işleriň alnyp baryljakdygyna ynam bildirip, uly üstünlikleri gazanmagy arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz degişli Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi.

Wise-premýer pudagy has-da ösdürmäge gönükdirip, uly möçberde maýa goýum serişdelerini bölüp bermek barada gol çeken Karary üçin döwlet Baştutanymyza ulgamyň ähli işgärleriniň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de öňde goýlan wezipeleri doly derejede, wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek ugrunda tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna milli Liderimizi ynandyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyny dowam edip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýewi çagyrdy. Wise-premýer gözegçilik edýän ulgamlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, ylmyň dürli ugurlarynda ýaş alymlary taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berip, zehinli ýaşlarymyzy aspirantura we doktorantura kabul etmek baradaky resminamany döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.

Mälim bolşy ýaly, ylym ulgamyny ösdürmek, ylmy hem-de intellektual kuwwaty pugtalandyrmak, ylmyň dürli ugurlary boýunça alymlary we ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak meselelerine döwlet derejesinde möhüm ähmiýet berilýär.

“Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda”, “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda” hem-de “Saglyk” Döwlet maksatnamasynda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, şeýle hem ylym ulgamynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, sanly ykdysadyýeti dolandyrmak, innowasion tehnologiýalardan baş çykarýan hünärmenleri taýýarlamak, ýaş alymlaryň täze neslini kemala getirmek maksady bilen, ýurdumyzyň degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde maksatnamalaýyn işler geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ylmyň hem-de bilimiň biziň üstünliklerimiziňdir ösüşimiziň binýady bolup durýandygyny, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň gerimli maksatnamalaryň we meýilnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz innowasiýalary hem-de täze tehnologiýalary ulanmak bilen, ýurdumyzda öňdebaryjy tejribelere we ylmyň gazananlaryna daýanylýandygyny nygtady. Olary halk hojalyk toplumynyň pudaklaryna yzygiderli ornaşdyryp hem-de ykdysady, syýasy, medeni we bilim mümkinçiliklerini ýokarlandyryp, biz ata Watanymyzy yzygiderli ösüş ýoly bilen öňe alyp barýarys, şoňa görä-de, biziň zehinli ýaşlarymyzyň okamagy, ylmy mümkinçiliklerini ýokarlandyrmagy örän möhümdir diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu işleriň ähmiýeti barada nygtap, degişli Buýruga gol çekdi hem-de bu resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, onuň doly amala aşyrylmagyny gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz ýakynda XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Hytaý Halk Respublikasyna iş saparynyň amala aşyrylandygyny belledi. Milli Liderimiz iş saparyndan gaýdyp gelen Hökümet agzalarynyň Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň Düzgünnamasyna laýyklykda, arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek üçin hökmany karantinde bolandygyny hem-de onuň netijeleriniň kada laýyk gelýändigini aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň başlygynyň orunbasary, saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowyň Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetirmekden boşadylandygyny aýtdy hem-de degişli Karara gol çekip, ony wise-premýere iberdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu baradaky sözüni dowam edip, ýurdumyzda öňüni alyş arassaçylyk çärelerini geçirmegi we bu ugurda alnyp barylýan işleri gözegçilikde saklamagy dowam etmegiň maksadalaýykdygyny belläp, halkymyzyň saglygynyň döwlet syýasatymyzyň möhüm ileri tutulýan ugry bolup durýandygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz “Saglyk” Döwlet maksatnamasynda bellenen wezipeleriň yzygiderli durmuşa geçirilmeginiň ähmiýetini, şonuň ýaly-da, saglygy goraýyş ulgamyna degişli zerur hasaplanylýan desgalary gurmagy dowam etmegiň wajypdygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz bu ugurda Halkara pediatriýa merkezini we paýtagtymyzda ýene-de bir Stomatologiýa merkezini gurmagyň maksadalaýykdygy barada aýtdy hem-de wise-premýere bu meseleleri düýpli öwrenmegi tabşyrdy.

Wise-premýer Hytaý Halk Respublikasyna bolan iş saparyň dowamynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň arasynda ýokary derejede geçirilen gepleşikleriň netijeleri boýunça koronawirus ýokanjyna garşy Hytaýdan 5 million sany waksinanyň iki ýurduň we olaryň halklarynyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň nyşany hökmünde berlendigi üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Bu işleriň halkymyzyň saglygyny goramakda, ýokanç keselleriň aralaşmagynyň öňüni almakda möhüm çäreleriň biridigi nygtaldy.

Soňra döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowy göni aragatnaşyga çagyrdy.

Wise-premýer Garaşsyzlyk ýyllarynda dokma senagatynyň uly binýadynyň döredilendigini, şonuň esasynda bolsa häzirki wagtda bu pudagyň işiniň ýokary derejede ösüş ýoluna düşendigini aýtdy. Diýarymyzyň ähli künjeklerinde bina edilen zawod-fabrikler bu gün dokma toplumynyň esasyny emele getirýär. Pudagyň önümçilik kärhanalaryna häzirki zamanyň iň kämil tehnologik enjamlary ornaşdyrylýar hem-de sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanylýar. Döwrebap tehnologiýalardan oňat baş çykarýan, işine ussat, kämil hünärmenleriň taýýarlanylmagyna uly üns berilýär. Olaryň yhlasly işleri netijesinde ýokary hilli taýýar önümler öndürilýär.

Wise-premýer Türkmenistanda dokma senagatynyň ýokary tehnologiýaly kärhanalarynyň hatarynyň barha artýandygy barada aýdyp, bu ugurda täze toplumlaryň, şol sanda geçen ýyl milli Liderimiziň tagallalary netijesinde Ahal welaýatynyň Kaka we Babadaýhan etraplarynda gurlup, işe girizilen döwrebap dokma toplumlarynyň üstünlikli işledilýändigini, şolarda çykarylýan ýokary hilli önümleriň görnüşleriniň köpelýändigini belledi. Döwrebap dokma toplumlarynda ýokary hilli önümler, şol sanda dürli görnüşli matalar dokalyp, taýýar tikin önümleri öndürilýär. Ekologiýa taýdan arassa bu önümler içerki we daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýar. Bu gün ýurdumyzyň dokma toplumlarynda dürli haryt nyşanlary bilen giňden tanalýan önümler öndürilýär.

Wise-premýer Dokma senagaty ministrliginiň «Dokmaçylar» medeni merkeziniň binasyny gurmak hakyndaky Kararyň taslamasyny milli Liderimiziň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe öňdebaryjy tehnologiýalary, ýurdumyzyň we dünýäniň iň gowy tejribesini ulanmagyň hasabyna dokma senagatynyň çalt depginler bilen ösdürilmegi netijesinde, Diýarymyzyň dokma önümleriniň diňe bir içerki bazarlarda däl, eýsem, daşary döwletlerde hem bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýandygyny nygtady.

Milli Liderimiz dokma önümlerini öndürijileriň hem-de türkmen dizaýnerleriniň içerki bazaryň isleglerini öwrenmek we ilatyň möwsümleýin isleglerinden ugur almak bilen alyp barýan işleriniň üstünliklere beslenýändigini, bu işleriň halkymyzyň medeniýetini ýokarlandyrmakda hem ähmiýetli orny eýeleýändigini, munuň bolsa ildeşlerimiziň göwnüni galkyndyrýandygyny belledi. Şoňa görä-de, häzirki wagtda watandaşlarymyzyň medeni we ruhy taýdan galkynýan döwründe bu ugurda sungat ussatlarynyň mynasyp eserleri döretmegi üçin Watanymyzda hemme şertler üpjün edilýär. Pudaklaryň, şol sanda dokma pudagynyň döredijilik toparlary joşgunly çykyşlary bilen Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gazanylýan üstünlikleri wasp edip, halkymyzyň ruhubelentligini artdyrýar. Şunda medeni merkezleriň ýerine ýetirýän işleri möhüm orun eýeleýär. Biz bu ugurda alyp barýan işlerimizi mundan beýläk-de dowam etmelidiris diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, durnuklylygyň, agzybirligiň we ruhy bitewüligiň gadymy döwürlerden bäri türkmenler üçin güýç-kuwwatyň nyşany bolup gelendigini belledi. Şoňa görä-de, mähriban topragyň gülläp ösmegini we halkyň abadançylygyny beýik türkmen şahyrlarynyňdyr akyldarlarynyň ruhy gymmatlyklarymyz bilen baglanyşdyryp beýan edendigi ýönelige däldir diýip, milli Liderimiz aýtdy. Dünýäde diňe bir ýokary ykdysady kuwwaty bilen däl-de, eýsem, ruhy baýlyklary bilen hem ykrar edilen biziň döwletimiz medeni taýdan giňden alyşmak, taryhy-medeni mirasyny ýaýmak baradaky syýasaty işjeň durmuşa geçirýär.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, halkyň ruhy gymmatlygyny goraýjy we dünýäde wagyz ediji, ýaş zehinleri terbiýelemegiň serişdesi hökmünde medeniýete ägirt uly orun degişlidir. Medeniýet adamlaryň aň-düşünjesini, zähmet işjeňligini ýokarlandyrýar, halky beýik işlere birleşdirýän we ruhlandyrýan kuwwatly güýç bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz şahyrlaryň we kyssaçylaryň tolgundyryjy setirleriniň, bagşy-sazandalaryň ajaýyp mukamlarynyň, suratkeşleriň işleriniň hiç kimi biparh goýmaýandygyny nygtady. Biziň ähli üstünliklerimiz we ýeten sepgitlerimiz medeniýet bilen aýrylmaz baglydyr. Şoňa görä-de, döwletimiz milli medeniýetimizi ösdürmäge we baýlaşdyrmaga ägirt uly serişdeleri goýberýär diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz bu barada aýdyp, hödürlenen resminamany makullady hem-de “Dokma senagaty ministrliginiň «Dokmaçylar» medeni merkeziniň binasyny gurmak hakyndaky” Karara gol çekdi we ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi.

Wise-premýer ähli dokmaçylaryň, şol sanda pudagyň aýdym-saz we tans döredijilik toparynyň adyndan «Dokmaçylar» medeni merkeziniň binasyny gurmak hakyndaky” Karara gol çekendigi üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, bu resminamanyň dokma toplumynda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirip, geljekde has-da belent sepgitlere ýetmäge uly itergi berjekdigini aýtdy hem-de milli Liderimize berk jan saglyk we uzak ömür arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyz hem öz gezeginde sungat, döredijilik işgärlerine mundan beýläk-de ylham joşgunyny we uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty welaýatlaryň häkimleriniň hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewiň gatnaşmagynda dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz ilki bilen Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berdi.

Häkim Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmek, ony guramaçylykly we ýokary derejede geçirmek bilen baglanyşykly alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şeýle hem sebitdäki işleriň ýagdaýy, gowaça ekişine taýýarlyk görmegiň barşy, hususan-da, ekin meýdanlaryny möwsüme göwnejaý taýýarlamak, ýerleri sürmek we tekizlemek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew hasabat bilen çykyş edip, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görlüşi barada aýtdy. Şonuň ýaly-da, günbatar sebitiň obasenagat toplumyndaky işleriň ýagdaýy, ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin çäreler barada hasabat berildi.

Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini guramaçylykly geçirmek babatda ýerine ýetirilýän çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem welaýatyň gowaça ekiljek meýdanlarynyň ekiş möwsümine taýýarlanylyşy —–sürüm we tekizleýiş işleriniň barşy hem-de gowaça ekişini geçirmekde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlap, möwsüme doly taýýar etmek, pagta öndürijileri zerur tohum bilen üpjün etmek ugrunda görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Soňra sanly ulgam arkaly Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew hem Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmek, ony guramaçylykly we ýokary derejede geçirmek bilen baglanyşykly ýerine ýetirilýän çäreler barada hasabat berdi. Mundan başga-da, welaýatda oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, gowaça we beýleki ekinleriň ekişine taýýarlyk görlüşi hem-de Oba milli maksatnamasynda şu ýyl bellenilen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmegini gazanmak ugrunda görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmek we bu meselelerden gelip çykýan wezipeleri çözmek bilen baglanyşykly işleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şeýle hem häkim alnyp barylýan oba hojalyk işleri barada aýdyp, gowaça ösdürip ýetişdirmäge bölünip berlen ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak, bugdaýa ideg etmek hem-de beýleki gök we bakja ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan çäreler barada hasabat berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän düzümlerinde ýerine ýetirilýän işleriň netijeleri, häzirki wagtda welaýatlarda alnyp barylýan meýdan işleri, şeýle hem ýurdumyzyň oba hojalygyny toplumlaýyn esasda ösdürmek boýunça ýaýbaňlandyrylan özgertmeler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygyny belledi. Oba hojalyk pudagyny ösdürmekde ylmy taýdan esaslandyrylan çemeleşmeleriň netijeli peýdalanylmagyna, obasenagat toplumyna öňdebaryjy sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna, suw serişdeleriniň rejeli peýdalanylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir.

Milli Liderimiz ýer eýelerine goldaw bermek we oba hojalygyny ösdürmek boýunça mundan beýläk-de maksatnamalaýyn işleriň amala aşyryljakdygyny belläp, bu ugurda ýene sanlyja günden geçiriljek Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisinde kabul etmek göz öňünde tutulýan “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda” hem möhüm wezipeleriň ileri tutulýandygyny nygtady.

Şoňa görä-de, geljek 30 ýyla niýetlenen bu maksatnamanyň taslamasy ara alnyp maslahatlaşylanda hiç bir zat ünsden düşürilmeli däldir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini hemmetaraplaýyn guramaçylykly we ýokary derejede geçirmek boýunça birnäçe degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk we maşgala abadançylygyny hem-de berkarar Watanymyzyň gülläp ösmeginiň, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Islendik ýurduň ykdysady kuwwatynyň artmagynda ykdysadyýetiň beýleki gurallary bilen birlikde pul-karz syýasatyna-da aýratyn orun degişlidir. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň banklary tarapyndan edara-kärhanalara we ilata berilýän karzlaryň möçberleri yzygiderli artdyrylýar, möhleti uzaldylýar. Şeýlelikde, kärhanalaryň maliýe mümkinçilikleri ýokarlanýar, göz öňünde tutulan maksatnamalar üstünlikli ýerine ýetirilýär, önümçiligi düşewüntli dolandyrmaga zerur bolan amatly şertler döredilýär.

Karz edaralary tarapyndan berilýän karzlar bir gezekde ýa-da karz ugruny açmak görnüşlerinde berilýär. Karz ulgamy tarapyndan ykdysadyýetiň pudaklaryna, şol sanda döwlete dahylsyz bölege berilýän karzlar olara ýeterlik möçberde dolanyşyk serişdelerini almaga, önümçilik maksatly işleri çaltlandyrmaga, öňdebaryjy tehnikalary we innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmaga, ýokary ykdysady netijeliligi gazanmaga, durnukly ösüşe saldamly goşant goşmaga mümkinçilik berýär. Raýatlara ýeňillikli şertlerde berilýän karzlar olaryň harytlara, hyzmatlara ösen isleglerini kanagatlandyrmaga, has oňaýly ýaşaýyş jaýlaryny satyn almaga amatly şertleri döredýär. Şundan ugur alyp, ýurdumyzyň karz edaralary soňky ýyllarda karz syýasatyny döwrüň talabyna laýyklykda we dünýäniň ösen döwletleriniň tejribelerine esaslanyp, yzygiderli kämilleşdirýärler. Bu ugurda karz edaralarynyň hyzmatlar bazarynda halkara karz institutlarynyň tejribesini öwrenmekleri, milli ösüş aýratynlyklarymyzy göz öňünde tutup, olary bank önümçiligine ornaşdyrmaklary maksadalaýyk ýagdaýdyr. Şunda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» aýratyn ähmiýete eýedir. Karz amallarynyň sanlylaşdyrylmagy diňe wagty we serişdeleri tygşytlaman, eýsem, karzyň maksada görä ulanylyşyna gözegçiligi ýola goýmaga, ýüze çykarylan kemçilikleri çalt düzetmäge, karzyň ykdysady ösüşdäki ornuny we ähmiýetini ýokarlandyrmaga täze mümkinçilikleri döredýär. Milli ykdysadyýetiň bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn geçirilýän döwründe banklaryň karz gatnaşyklarynyň gerimi giňeýär we täze görnüşleri peýda bolýar. Olaryň arasynda şahsy hojalygyny ýöredýän müşderilere goldaw bermek maksady bilen, kiçi göwrümli karz hyzmatlarynyň ýola goýulmagy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Kiçi göwrümli karzlar mellek ýeri, kömekçi hojalygy ýa-da bellenilen tertipde bölünip berlen ýer bölegi bar bolan raýatlara 30 müň manada çenli ýyllyk 10 göterimine, 6 aý ýeňillikli döwür bilen, 3 ýyla çenli möhlete berilýär. Karzyň üpjünçiligi hökmünde tölege ukyply üçünji tarapyň zamunlygy ýa-da girew emlägi kabul edilýär. Bu karzlaryň berilmegi ýurdumyzyň welaýatlarynyň oba ýerlerindäki kiçi önümçilikleriniň ýa-da önüm öndürijileriň ýerli çig mallar bilen üpjün edilmegine amatly şertleri döredýär.

Soňky ýyllarda banklar tarapyndan ýurdumyzyň raýatlaryna karzyň täze görnüşleri hödürlenýär. Olardan «Overdraft», «Talyp karzyny», ipoteka, ýaş maşgalalar üçin, sarp ediş we kiçi göwrümli beýleki karzlary görkezmek bolar. Täze ýola goýulýan döwrebap hyzmatlar nagt däl hasaplaşyklar arkaly bank kartlaryndan goşmaça girdeji almaga mümkinçilik berýär. Olaryň ykjam telefonlara ornaşdyrylan ýörite programma arkaly dolandyrylmagy, bank kartynda ýeterlik serişde ýok mahalynda, indiki aý geljek serişdeleriň 50 göterimine çenli karz berilmegi, tölegli esasda bilim alýan talyplaryň okuw üçin tölegleriniň, banka barmazdan, internetiň üsti bilen geçirilmegi we karzlaryň dürli görnüşlerini almak üçin resminamalaryň bankyň resmi internet sahypasynda onlaýn ýüzlenme arkaly ýollanmagy müşderileriň wagtyny ep-esli tygşytlamaga mümkinçilik berýär.

Ýurdumyzyň banklary tarapyndan karz gatnaşyklaryny kämilleşdirmek bilen bagly geçirilýän çäreleriň ählisi kärhanalaryň we raýatlaryň karz serişdelerine isleglerini öz wagtynda, doly derejede kanagatlandyrmaga, durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge, ilatyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmaga gönükdirilendir.

Baýramdurdy TAÝHAROW,

Lebap welaýatynyň Kerki etrabynda ýaşaýan telekeçi ýigit Batyr Rozyýew ýyladyşhana gurmak üçin özüne berlen 5 gektar ýeri özleşdirmek we ony gurplandyrmak babatda dessine alada edip başlady. Sebäbi çägesöw topragyň düzümini baýlaşdyrmasaň, geljekde ondan bol hasyl almajagyň belli. Şonuň üçinem telekeçi ýigit ýeri ders bilen gurplandyryp, desga üçin zerur bolan enjamlaryň ugruna çykdy. Olary Türkiýe Respublikasyndan satyn alyp, gysga möhletde gurmagy-da başardy. Şeýdibem, eýýäm geçen ýylyň sentýabr aýynda ýyladyşhananyň içinde pomidor şitillerini ýetişdirmäge mümkinçilik döredi.

Gollandiýanyň «Rük Rizk» we «Zuwan» pomidor sortlarynyň artykmaç taraplarynyň köpdügi sebäpli, olar şitil ýetişdirmek üçin saýlanyp alynýar hem-de ýörite gapjagazlarda ekilýär. Önümçiligiň agronomy Maksat Mämmetgulow türkmen hünärmenlerinden pomidoryň bu sortlarynyň agrotehnikasyny kemsiz öwrenip, olara ýokary hilli ideg etmegi başardy. Galyberse-de, her gün internet arkaly öwrenilýän maglumatlar gowy şitilleriň ýetişmegini üpjün etdi. Şunlukda, jemi 92 müň şitil kemala getirildi. Wagty gelende, olar dört gektar meýdana ekildi. Ine, şundan soň ýene-de dartgynly we jogapkärli döwür başlandy.

Şitiller üç aýyň içinde kemsiz boý alyp, hasyla durýarlar. Diýmek, her düýp şitiliň talap edýän ýokumlaryny ýetirip, organiki we mineral dökünler bilen üpjün etmeli hem-de olaryň kadaly ösüşini gazanmaly. Pomidoryň ähli güýjüni hasylyna bermegi üçin onuň ýapraklaryny-da seýrekletmeli. Pomidorlar gülläp başlan badyna, olary tozanlandyrmak üçin Türkiýeden ýörite balarylar satyn alyndy.

— Ýyladyşhanamyzyň işi hysyrdyly hem gyzykly. Hünärmenler ýerine ýetirilmeli işiň wagtyny gowy bilýärler. Öz işlerine ak ýürekden çemeleşip, ekinlere idegi sähelçe-de gowşadanoklar. Şonuň üçin-de, her düýp pomidor 10 kilograma çenli hasyl berýär. Biz şu ýyl 800 tonna golaý hasyla garaşýarys. Eýýäm munuň ilkinji tonnalaryny ilata hödürledik. Hasylymyz günsaýyn artýar. Degişli hünärmenler onuň hiline-de gowy baha berdiler. Biziň indiki maksadymyz, hormatly Prezidentimiziň talap edişi ýaly, önümlerimizi daşarky bazarlara çykarmak bolup durýar. Elbetde, munuň hem özüne ýetik hysyrdysy bar. Muňa garamazdan, ene topragymyzda bitýän önümiň uly islege eýe boljakdygyna ynanýarys — diýip, telekeçi ýigit Batyr Rozyýew gürrüň berýär.

Hudaýberen ABRAÝEW.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda döwrümiziň bagtyýarlygy, durmuşyň belent derejesi, giň möçberli tutumlar ildeşlerimiziň ýagty ertirlere bolan ynamyny artdyrýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ýene uly tutumlara badalga berilýär.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ilkinji mejlisinde Gahryman Arkadagymyz fewral aýynyň başynda Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini geçirmegi hem-de geljek 30 ýylda ýurdumyzy ösdürmegiň Maksatnamasyna seretmegi we tassyklamagy teklip etdi. Maksatnamada geljek 30 ýylda ýurdumyzy mundan beýläk-de ähli ugur boýunça ösdürmäge, ilatyň durmuş goraglylygyny berkitmäge gönükdirilen wezipeler kesgitleniler. Ykdysadyýetiň düzümlerini üýtgedip gurmak arkaly durnukly ösüşi üpjün etmek, munuň üçin ähli serişdeleri we mümkinçilikleri doly peýdalanmak, dolandyryşyň täze, has netijeli usullaryny bazar gatnaşyklary şertlerinde ornaşdyrmagy çaltlandyrmak, hususan-da, ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek babatdaky wezipeler uly ähmiýetlidir.

Täze ösüşleri nazarlaýan Maksatnamanyň taslamasynda sanly ykdysadyýeti we sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaga aýratyn orun berilýär. Ýurdumyzyň ykdysady-geografik ýerleşişiniň amatlyklaryndan netijeli peýdalanyp, multimodal ulag geçelgelerini we ugurlaryny döretmäge, bu ulgamyň ösmegi üçin amatly şertleri üpjün etmäge uly üns gönükdirilýär. Geljek döwürde netijeli maýa goýum syýasatyny durmuşa geçirmek, amatly şertlerde daşary ýurt maýa goýumlaryny giňden çekmek işlerini dowam etmek bellenilýär.

Geljek 30 ýyla gönükdiriljek Maksatnamanyň düýp özeninde Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesi durýandyr. Bu Maksatnama halkymyzyň döredijilikli işi, oňaýly ýaşaýşy we dynç alşy üçin amatly şertleriň döredilmegine, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini düýpli ýokarlandyrmaga gönükdiriler.

Nesip bolsa, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisinde 2021-nji ýylda alnyp barlan işleriň jemi jemlenip, şu ýyl üçin wezipeleri kesgitlemek boýunça meseleler hem ara alnyp maslahatlaşylar. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen amala aşyrylýan özgertmeler-ösüşler beýik maksatlary nazarlaýar. Bu bolsa halkymyzyň döredijilik mümkinçilikleriniň durmuşa geçirilmeginiň üpjün edilmegini özünde jemleýän ýokary ösüşi bolan kuwwatly döwletde amal edilýän beýik işlerdir.

Oguljan ATDAÝEWA,

Ak bugdaý etrabynyň senagat zolagynda mebel önümçiligi boýunça kärhanalaryň birnäçesi hereket edip, olar bu ugurda guwandyryjy işleri alyp barýarlar. Öndürýän önümleri bilen ilat arasynda uly meşhurlyk gazanan şeýle kärhanalaryň biri-de Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy Perhat Babaýewe degişli bolan «Täsin älem» söwda nyşanly önümleri bilen adygan önümçilik toplumydyr.

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Ahal welaýat hem-de Ak bugdaý etrap birleşmeleriniň başlangyjy esasynda agzalan öňdebaryjy kärhanada bolup, önümçilik işleriniň ýola goýluşy bilen tanyşmagy makul bildik. Bu ýerde bizi kärhananyň ýolbaşçysy Perhat Babaýew garşylap, önümçilik bölümlerinde işleriň ýola goýluşy we öndürilýän önümleriň aýratynlygy hakda gürrüň berdi.

Kärhananyň önümçilik bölümleri dünýäniň meşhur önüm öndürijileriniň häzirki zaman tehnologiýalary we enjamlary bilen üpjün edilendir. Şeýle kämil enjamlar arkaly bu ýerde ýatylýan otaglaryň krowatlaryna niýetlenen dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply dürli görnüşdäki we ölçegdäki düşekdir ýassyklar öndürilýär. Bu harytlaryň hiliniň ösen talaplara laýyk gelmegine önümçilik işiniň her bir basgançagynda hil derejesine ýörite gözegçilik tehnologiýalary bilen gözegçilik edilmegi, şeýle-de önümçilik işinde ulanylýan önümleriň hili bilen baglanyşyklydyr.

Kärhananyň önümçilik bölümindäki enjamlar bir iş çalşygynda ýatylýan otaglar üçin düşegiň 300-sini öndürmäge mümkinçilik berýär. Bu düşekler ýumşaklygy, ýatmaga ýakymlylygy we rahatlygy bilen tapawutlanýar. Önümçilik işinde buýrujylaryň ösen islegleriniň göz öňüne tutulmagy bolsa, önümleriň görnüşleriniň artmagyna itergi berýär. Ildeşlerimiziň sargytlary esasynda öndürilýän düşekdir ýassyklar diňe bir biçüw aýratynlygy bilen tapawutlanman, bezegindäki reňk öwüşginleri we owadan şekilleri bilen hem ünsi çekýär.

Kärhanada geljekde mebelleriňdir gurnamalaryň täze görnüşleriniň, şeýle-de ýumşak oturgyçlaryň önümçiligini ýola goýmak göz öňüne tutulýar. Munuň üçin kärhananyň hünärmenleri degişli işleri alyp barmak bilen, bu ugurda gazanylan tejribeleri öwrenýärler hem-de hususy pudagyň wekillerine berýän goldaw-hemaýatlary üçin hormatly Prezidentimize alkyşly sözlerini aýdýarlar.

Ýörite habarçymyz.