Türkmenistanyň Prezidentiniň ekologiýa babatdaky we adamzadyň howpsuz ýaşamagynyň beýleki ugurlary boýunça başlangyçlarynyň çuňňur ylmy we amaly esasy umumadamzat bähbidine gönükdirilendir.

Ýurdumyzda hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalar, şol sanda energiýa üpjünçiligi çygrynda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýän hukuk namalary gözbaşyny Türkmenistanyň Konstitusiýasyndan alyp gaýdýar. Esasy Kanunymyzyň kadalarynda energiýa üpjünçiligi çygryny düzgünleşdirýän düzgünler öz beýanyny tapýar. Esasy Kanunymyzda energiýanyň çeşmeleri bolup durýan ýerüsti we ýerasty baýlyklaryň, suwuň, ösümlikleriň we haýwanat dünýäsiniň şeýle hem beýleki tebigy baýlyklaryň Türkmenistanyň umumymilli baýlygy bolup durýandygy, döwlet tarapyndan goralýandygy we rejeli peýdalanylmaga degişlidigi berkidilendir. Şeýle hem döwletiň ilatyň sagdyn ýaşaýyş şertlerini goramak we üpjün etmek, daşky gurşawy goramak we onuň durnukly ýagdaýyny saklamak maksady bilen, tebigy baýlyklaryň rejeli peýdalanylyşyna gözegçilik edýändigi, her bir adamyň tebigaty goramaga, daşky gurşawa we tebigy baýlyklara aýawly çemeleşmäge borçludygy görkezilendir.

Häzir Türkmenistanyň gazhimiýa we nebiti gaýtadan işleýän pudagynyň geljekki ösüşine onuň ekologiýa ugruny göz öňünde tutmazdan garamak mümkin däldir. Dünýäde uglewodorod serişdelerini ýokary ekologiýa talaplaryna laýyklykda çykarmak häzirki wagtda onuň netijeliligine baglydyr. Hazar deňziniň türkmen bölegini goşmak bilen, Türkmenistanyň çäginde uglewodorod serişdeleriniň gözleginiň, gazylyp alnyşynyň we nebit işleriniň beýleki görnüşleriniň ýerine ýetirilişiniň barşynda ýüze çykýan gatnaşyklaryň hukuk esaslaryny kesgitleýän we uglewodorod serişdeleriniň oýlanyşykly peýdalanylmagyny we Türkmenistanyň tebigy baýlyklarynyň geljekki nesiller üçin goralyp saklanylmagyny üpjün etmäge gönükdirilen «Uglewodorod serişdeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny hereket edýär.

Energiýa üpjünçiligi islendik ýurduň ykdysadyýetiniň esasy serişdeleriniň biri bolmak bilen, ähli pudaklaryň işine we ösmegine uly täsir edýär. Şol sebäpli energetikany kadaly ösdürmek we energiýa çeşmelerini rejeli ulanmak hemmeler üçin möhüm ähmiýetli wezipe bolup durýar. Ýurdumyz hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda diňe bir öz milli kanunçylygyny kämilleşdirmek bilen çäklenmän, eýsem, halkara hukuk kadalarynyň hem döredilmegi üçin oňyn başlangyçlar bilen çykyş edýär, ýagny öz milli bähbitlerini nazara almak bilen, sebit hem-de halkara jemgyýetçiliginiň parahatçylykly ösüşine gönükdirilen umumadamzat meselelerini çözmäge işjeň gatnaşýar.

Bu Kanun gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda işiň hukuk, guramaçylyk, ykdysady we durmuş esaslaryny kesgitleýär hem-de gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini peýdalanmak bilen baglanyşykly ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýär.

Türkmenistanyň Prezidentiniň energiýa howpsuzlygynyň strategik meselelerini energiýa üpjünçiligi we ekologiýa taýdan arassa, şol sanda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini işläp taýýarlamak bilen pugta baglanyşdyrmagy wajyp ähmiýete eýedir. Gaýtadan dikeldilýän energetikany ösdürmekde Türkmenistanyň maýa goýum özüne çekijiligi, ozaly bilen, Günüň we ýeliň özgerdilen energiýasynyň binýadynda alynýan tebigy energiýanyň tükeniksiz gory bilen şertlendirildi. Häzirki wagtda dünýäniň onlarça ýurdy, şol sanda Türkmenistan energiýa we energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalary işläp taýýarlamaga uly maýa goýumlaryny goýýar, olaryň hatarynda daşky gurşawy goraýan we durmuş-ykdysady ösüşini gazanmaga ýardam edýän «ýaşyl energetika» taslamalaryny — ykdysadyýetiň täze pudaklaryny döretmek, hususy telekeçilik işini ösdürmek, täze iş orunlaryny döretmek bilen baglydyr.

Döwletiň ekologik wezipelerini amala aşyrmakda tebigy gurşawy goramagyň we rejeli peýdalanmagyň hukuk esaslarynyň ähmiýeti has uludyr. Ýurdumyzda hereket edýän kanunlar tebigatdan rejeli peýdalanmaga we ony goramaga ýardam bermäge gönükdirilendir. Kanunlarda görkezilen kadalar ähli adamlar, kärhanalar we guramalar tarapyndan berk berjaý edilmelidir. Häzirki wagtda ýurdumyzyň ekologiýa kanunçylygyny ösdürmäge we kämilleşdirmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Milli Liderimiz tarapyndan ýurdumyzyň energiýa serişdelerini tygşytly ulanmak arkaly milli we halkara bähbitlerine laýyk gelýän durnukly ösüşi üpjün etmek baradaky öňe süren başlangyçlary, ilkinji nobatda, halkymyzyň durmuş hal-ýagdaýyny mundan beýläk hem ýokarlandyrmaga we milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da artdyrmaga gönükdirilendir.

Aziza IŞBAÝEWA,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

Aşgabat, 7-nji fewral (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Milli Liderimiz dostlukly döwletiň Baştutanyny mähirli mübärekläp, Rejep Taýyp Ärdoganyň we onuň maşgalasynyň koronawirus ýokanjy bilen keselländigi baradaky habary uly gynanç duýgusy bilen kabul edendigini belledi.

— Gadyrly doganym, şu dörän pursatda ikiçäk söhbetdeşlikde siziň ýagdaýyňyzy soramak üçin telefon arkaly saglyk-amanlyk soraşmak isledim — diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz hut öz adyndan we maşgalasy Ogulgeregiň adyndan türk Liderine hem-de onuň maşgalasy Emine hanyma tiz wagtda sagalmaklaryny arzuw edip, olaryň özlerine mahsus bolan gujur-gaýraty we ruhy durnuklylygy bilen bu keseli ýakyn wagtda ýeňip geçjekdiklerine we gutuljakdyklaryna berk ynam bildirdi.

Milli Liderimiz pursatdan peýdalanyp, zerur bolan halatynda, türkmen tarapynyň hemmetaraplaýyn goldaw we ýardam bermäge taýýardygyny beýan etdi.

— Beýik Biribardan Size we maşgalaňyza tiz wagtda sagalmagyňyzy dileg edýärin — diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Rejep Taýyp Ärdogana we onuň ýakynlaryna uzak ýyllaryň dowamynda berk jan saglyk arzuw etdi.

Türk Lideri tüýs ýürekden çykýan duýgudaşlyk sözleri hem-de hoşniýetli arzuwlary üçin türkmen doganyna hoşallyk bildirip, Türkiýäniň we Türkmenistanyň halklarynyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezdigine berk ynam bildirdi.

Milli ykdysadyýetimizde hususyýetçileriň paýy artýar. Olar diňe içerki däl, eýsem, daşarky bazara-da geçginli önümlerini iberýärler.

Halkyň Arkadagly zamanasy ýylynyň ilkinji aýynda welaýatyň hususyýetçileri tarapyndan ter pomidorlaryň 488, ot-iýmlik darynyň 850, bitumlyk mastikanyň 1277, regenirlenilen pagta süýüminiň 42 tonnasy eksport gümrük düzgüninde ýerleşdirildi. «Altyn saraý», «Döwrebap çözgüt», «Altyn bürgüt», «Mizemez gadam» ýaly hususy kärhanalar ýurdumyzyň eksport kuwwatynyň artmagyna goşant goşýarlar. Döwlet tarapyndan hususy eýeçiligi ösdürmegiň we goldamagyň hukuk binýadynyň hem-de innowasion tehnologiýalara esaslanýan hojalyk ulgamynyň hereket etmeginiň netijesinde eksporta gönükdirilen we importy çalyşýan önümçilikler ösüşlere eýe bolýar. Welaýatyň çägindäki döwlet kärhanalarynyň nah ýüplük, buýan köki we ondan alynýan dürli önümleriň eksporty boýunça görkezijiler hem artýar.

Kurbandurdy ÇARYÝEW

welaýat gümrükhanasynyň harby gullukçysy, maýor.

28-nji ýanwarda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Garaşsyz döwletimizi ýakyn 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitleýän «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» taslamasynyň işlenip taýýarlanandygy habar berildi. Bu iňňän möhüm resminama ýakynda geçiriljek  Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisinde ara alnyp maslahatlaşylar. Munuň özi, aslynda, dünýäniň we ýurduň ösüşinde ykdysadyýetiň barha artýan orny, geljek döwürde bu pudagyň adamzadyň tutuş ösüşindäki ähmiýeti barada oýlanmagymyza uly badalga boldy.

Adamzadyň abadançylygy jähetden ykdysadyýetiň ähmiýeti hemişe-de peslär ýaly närse däldir welin, indi-hä munuň özi şeýle ösüşiň kesgitleýji şertine öwrüldi. Ol häzirki zaman ykdysadyýetiniň we ýaşaýşyň özara täsiriniň barha artyp, şeýle mäkäm baglanyşygyň bir kökene düzülendiginden habar berýär.

Şeýlelikde, şu özara baglanyşykly ugurdyr ulgamlaryň özleriniň hem ykdysadyýetiň ösüşine dahyllylygynyň artmagy bilen, täze ýagdaý, has derwaýys zerurlyk döreýär. Muňa ýeke delil: ylym-bilime uly üns beren ýurduň umumy ösüşi hem çuňdan ygtybarlydyr. «Akylly» tehnikadyr döwrebap desgalaryň gerimi giňäp, olaryň ulgamlaýyn bitewülige öwrülip başlan mahaly, ylaýta-da, munuň üstüne düýpden täze ykdysadyýetiň, ýagny sanly ykdysadyýetiň kemala gelýän şu döwründe ylmyň hut özüniň gönüden-göni öndüriji, hatda dörediji güýje öwrülişiniň gidiş hörpi has-da depginli häsiýete eýe bolýar.

Diýmek, ykdysadyýetiň ösmegi ylym-bilimiň ösmegine getirýär diýlen ozalky birtaraplaýyn düşünje baýlaşyp, indi ýaş nesle döwrebap bilimiň berilmeginiň we ýurduň ylymdyr tehnologiýalar arkaly ösdürilmeginiň geljekki umumy ösüşiň ýeke-täk kepilidigine diňe alymlar däl, eýsem, tutuş jemgyýet magat göz ýetirdi. Onsoň, hormatly Prezidentimiziň öndengörüji paýhas-parasatydyr uly tagallalary bilen tutuş ýurtda yzygiderli-ulgamlaýyn we köpugurly-toplumlaýyn özgerişleriň netijesinde düýpli öwrülişikler bolup geçdi. Aň öwrülişiklerini hem öz içine alýan şeýle tutumly işleri okyjylaryň birin-birin bilýändigini nazara alyp, indi dördünji senagat rewolýusiýasy, maglumat asyry, sanly ulgam, innowasiýalar zamany, smart, ýagny «akylly» tehnologiýalar, «akylly» öý, «akylly» şäher, «ýaşyl» ykdysadyýet ýaly düşünjeleriň we ýene-ýeneleriň gündelik dil medeniýetimize giriberendigini aýtmak bilen çäklenýäris. Çünki döwlet we jemgyýet, telekeçi we her bir raýat indi diňe innowasiýalar arkaly ösüş bilen aýakdaş gidip, dünýä çäginde ýitileşýän bäsdeşlige bäs gelip bolýandygyna düşündi. Ösen ýurtlarda jemi içerki önümiň ortaça 2 — 4 göterimi möçberindäki çykdajy innowasiýalara getirýän ylmy-barlaglardyr konstruktorçylyk işine harçlanylýar. Diýmek, indi tutuş jemgyýetiň özi ykdysady sanlylaşdyrma ýaly düýpli özgerişler arkaly hil taýdan ösüşi başdan geçirýär. Şeýle ýagdaý, ozaly bilen, ykdysadyýetde täze garaýyşly çemeleşmelere getirýär: önümdir hyzmatyň hiline esasy ünsi gönükdirmegimizi, özem biri-birinden gowy görnüşli önümlerdir hyzmatlary hem yzygiderli we üznüksiz täzelenip duran terzde işlemegimizi häzirki döwür öňe sürýär.

Ykdysady we medeni, hatda syýasy-ynsanperwer ýaly aýry-aýry saýylýan ugurlaryň indi şeýle jebis goşulyşmalary bilen baglanyşykly bir umumy kada, käbir jähetlerde bir galyba salmak arkaly bolup geçýän özgerişler her bir halkyň, her bir ýurduň, megerem, her bir raýatyň oňyn-artykmaç taraplaryny has-da ösdürmäge, ylaýta-da, tutuş dünýä ýaýratmaga ozal görlüp-eşidilmedik şertleri döredýär. Diýmek, giden bir milletiň däl, eýsem, her bir şahsyň hem döredijilikli işlemegine, onuň netije-eşretini görmäge ozalky döwürler bilen deňeşdirip bolmajak derejede mümkinçilik döredi. Ýöne welin, globallaşma hadysasy dünýä derejesindäki bäsdeşligi hem getirdi. Onsoň, bitiren işiň islegli, hyrydarly bolmagy üçin, dünýäde özüň ýaly bu ugurda işleýän bäsdeşleriňden rüstem çykmaly. Ine, şunuň özi hem biziň her birimiziň döwrebaplykdan, dünýäbaplykdan pes bolmadyk derejede işlemegimizi talap edýär. Muny ýurdumyzda alnyp barylýan şu günki işleriň netijesi we dünýä ýurtlarynyň tejribesi äşgär edýär. Hususan-da, döwlet Baştutanymyzyň ykdysadyýetde eksporty, mümkingadar, ýokary depginde ösdürmek, şonça-da importy azaltmak, munuň üçin ykdysady diwersifikasiýany dowam etmek, işewürligi has-da ösdürmekden ötri, döwlet goldawyny bermek, ylym-bilim ulgamynda milli tejribä esaslanýan we dünýäniň iň ösen ýurtlarynyň tejribesinden ugur almak, halkara hyzmatdaşlykda hemişelik Bitaraplyk taglymatyna daýanmak, ekologiýa we ynsan saglygy meselelerindäki başlangyçlardyr amal edilýän tutumly işler ýaly ýene ençeme tagallalary indi diňe bize däl, eýsem, külli äleme mälim.

Onsoňam, biz bu zatlaryň oňyn netijesini hem göre-göre gelýäris, ahbetin. Muňa iň täze gowulyklar, ýagny geçen ýylyň netijeleri hem degerli delil bolsa gerek. Dünýädäki belli sebäplere görä dörän we dowam edýän kynçylyklara garamazdan, ykdysadyýetimizde 2021-nji ýylda hem, ozalkylary ýaly, durnukly we depginli ösüş saklanyp galdy. Durmuş, saglygy goraýyş, bilim we beýleki ugurlarda bolsa hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň mizemezligi üpjün edildi. Ýeri gelende, şeýle oňyn ýagdaýlaryň aladasynyň öňünden edilýändigini 2022-nji ýylyň Döwlet býujetinden hem görüp bolýandygyny ýatlap geçmek ýakymly. Munuň üstüne, nesip bolsa, ýurdumyzda gurlup, yzly-yzyna ulanyşa berilýän dürli-dürli durmuş we hyzmat ediş maksatly ymaratlaryň hözirini görüp, täze önümçilik desgalaryndan bolsa il-ýurt üçin az bolmadyk gazanç-düşewünt edineris.

Köňle gonan şeýle ganatly arzuwlar bizi ýeneki tutumlara sary atarýar. Bu uludan-uly, täzeden-täze tutumlara ynam-umytly garamaga bizde hakyt tylladanam gymmat genji-hazynadan püre-pür humly esas bar, ol tutumlary rowaçlykdan-rowaçlyga rowana eýleýän, özem asla könelmeýän ýol-ýörelgedir. Ol dana pederlerimiziň mizemez mirasy — akyl-paýhasy. Ýa-da ol, has takyk aýdylsa, aň-paýhas gurşawy hem-de çözgüdi. Dogrudan-da, «akylly», isripsiz tehnologiýalaryň jemgyýeti barha ykjam gurşaýan zamanynda şeýle işleriň çözgüdi hem ýeke — aň-paýhas bolmaly. Biosferanyň ösüp-ösüp ýeten gudrat diýäýmeli derejesinde adamyň akyl-paýhasy we muňa gönükdirilen işi-tagallasy kuwwatly güýje, özem täsiri barha artýan terzdäki güýje öwrülýär. Ähli gerekli çözgütler — tebigatda we jemgyýetde, ynsanyň aňynda. Ýöne şolardan has netijeli, dogry we doly çözgüdi aň-paýhasymyz bilen tapmak — adamzadyň jana-jan işi. Şu ugurda indi bir uly könelmeýän täzelik bar, ol peder mirasy — pelsepedir. Şeýle filosofiýa ozalky eklektiki düşünjeleri, ýagny biri-biri bilen bir ýere sygyşmaýan diýilýän zatlary hem oňuşdyrýar. Ýogsa-da, şeýle çözgütleriň tapylmagynda sungatyň işi hem az däl: binagärlikde eklektiki çözgütler bireýýämden bäri bir bitewüligi, sazlaşygy emele getirýär. Şeýdibem, maşgala gatnaşyklarymyzdan başlap, ynsan bilen tebigat, raýat bilen döwlet, ýurtlardyr halklar arasy ýaly, ähli ululy-kiçili gatnaşyklarymyzda birek-biregiň bähbidini des-deň araýan hyzmatdaşlyk gelip, şunuň netijesinde döreýän ýagdaýlardyr gurluşlar arkaly tutuş dünýä biri-biriniň üstüni ýetirýän dürdanalyga — aňzarlyga öwrülýär. Şeýdibem, aň-paýhasdan dörän ysnyşyk — tebigatyň, jemgyýetiň we raýatyň arasyndaky arzyly sazlaşyk gelýär.

Hakberdi AMANMYRADOW.

«Türkmenistan».

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin bilen duşuşyk geçirdi

Pekin — Aşgabat, 5-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary tamamlandy. Ozal habar berlişi ýaly, düýn milli Liderimiz HHR-iň Başlygynyň çakylygy boýunça Pekinde geçirilýän XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna hormatly myhman hökmünde gatnaşdy.

Şu gün döwlet Baştutanymyz Hytaýyň Halk ýygnaklar öýüne geldi. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin mähirli garşylady.

Iki ýurduň Liderleri Türkmenistanyň we HHR-iň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler.

Si Szinpin XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Pekine gelip görmäge iberilen çakylygy kabul edendigi üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirip, dürli ugurlarda ägirt uly mümkinçilikleri bolan türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň sazlaşykly ösdürilýändigini nygtady.

Milli Liderimiz bildirilen myhmansöýerlik hem-de Türkmenistanyň wekiliýetiniň Hytaýa saparynyň guramaçylyk derejesine hemmetaraplaýyn goldaw berlendigi üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, şu günki duşuşygyň Hytaýyň täze ýylynyň ilkinji günlerinde geçýändigine örän şatdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Pekine gelip görmäge çakylygy üçin HHR-iň Başlygyna minnetdarlyk bildirip, bu gezekki saparyň hem-de şu günki geçirilen gepleşikleriň netijeleriniň ösüşiň täze ugurlaryny kesgitlemäge, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, häzir dünýäde sport halkara hyzmatdaşlygyň möhüm bölegi bolmak bilen, ynanyşmak, hormat goýmak we özara düşünişmek ýagdaýynyň kemala gelmeginde möhüm goşant bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Olimpiýa oýunlary örän wajyp halkara sport çäresidir. Pekiniň taryhda ilkinji gezek hem tomusky, hem gyşky Olimpiýa oýunlarynyň geçirilen şäheri bolandygyny bellemek gerek.

Pursatdan peýdalanyp, milli Liderimiz Hytaý Halk Respublikasyna bu ýaryşlary geçirmekde, hytaýly türgenlere bolsa sport äleminde üstünlikleri arzuw etdi.

Söhbetdeşligiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Başlyk Si Szinpin strategik döwletara gatnaşyklaryň ähmiýetli ugurlaryna üns berdiler we häzirki döwrüň ýagdaýlaryny hem-de geljekki ugurlary nazara alyp, onuň mundan beýläk-de ösdürilmegine taraplaryň taýýardyklaryny tassykladylar.

Deňhukuklylyk, özara bähbitlilik, birek-birege hormat goýmak we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan dostlukly türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň hem-de özara bähbitli gatnaşyklaryň halklaryň abadançylygynyň bähbidine ähli ugurlar boýunça ösdürilýändigi we yzygiderli dowam edýändigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, biziň ýurtlarymyz ykdysadyýetiň ähli ugurlarynda diýen ýaly netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýdular. Köp ýyllaryň dowamynda Hytaý Türkmenistanyň söwda boýunça iri hyzmatdaşlarynyň biridir.

Duşuşygyň barşynda nebitgaz pudagynyň ikitaraplaýyn ykdysady gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň biri we möhüm bölegi bolup durýandygy bellenildi. Türkmen gazynyň Hytaýa ugradylmagyny üpjün edýän gaz geçirijiniň gurluşygy özara bähbitli gatnaşyklaryň üstünliklere beslenýändigini aňladýar.

XXI asyryň ägirt uly taslamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi oňa gatnaşyjylaryň, hususan-da, önüm öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň we sarp edijileriň bähbitlerine esaslanýan uzak möhletleýin netijeli gatnaşyklaryň anyk mysalydyr. Şol bir wagtyň özünde bu taslama sebit we ählumumy energiýa howpsuzlygynyň pugtalandyrylmagyna mynasyp goşantdyr.

Şunuň bilen birlikde, iki tarapyň mümkinçilikleriniň heniz doly açylmandygy hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny bilelikde işläp taýýarlamagyň zerurdygy bellenildi.

Türkmenistanyň gaz geçirijiniň dördünji şahasyny gurmak arkaly Hytaýa ugradylýan tebigy gazyň möçberini artdyrmak bilen baglanyşykly meseleleri jikme-jik ara alyp maslahatlaşmak üçin taýýardygy tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu barada aýtmak bilen, türkmen tebigy gazynyň HHR-e ugradylmagy meýilleşdirilýän mukdaryny kesgitlemegiň zerurdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz “Galkynyş” gaz käniniň ikinji tapgyryny döwrebaplaşdyrmagyň mümkinçilikleriniň seljerilmelidigini aýtdy. Bu dördünji (D) şaha boýunça Hytaýa tebigy gazy ugratmak üçin esasy serişde binýadyna öwrülmelidir.

Ýurdumyzyň çäginde türkmen tebigy gazynyň dördünji şaha boýunça Hytaýa ugradylmagyny üpjün edýän önümçilik, gaz ugradyş düzüminiň döredilmegi çözgüdi talap edilýän esasy meseleleriň biridir.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz iki ýurduň hünärmenleriniň ýakyn wagtda gazy kükürtden arassalamak boýunça kärhanalaryň, kompressor stansiýalarynyň, “Galkynyş” gaz käninden Türkmenistanyň goňşy döwlet bilen çägine çenli gaz geçirijini gurmak meseleleri boýunça netijeli gepleşikleri geçirjekdiklerine ynam bildirdi.

Dördünji şahanyň gurluşygynyň taslamasyny durmuşa geçirmek boýunça geljekde bilelikde ýerine ýetiriljek işleriň çäklerinde, tebigy gazyň nyrh meselesini ara alyp maslahatlaşmaga girişmek zerurdyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu mesele boýunça alnyp baryljak bilelikdäki işleriň dowamynda türkmen we hytaý hünärmenleriniň turba geçiriji boýunça geçýän harytlyk gazyň bahasyny kesgitlemekde dünýä tejribesinden ugur aljakdyklaryna bil baglaýandygyny belledi.

Türkmen tarapy ikitaraplaýyn ylalaşyklar gazanylandan soňra, hytaý kompaniýasynyň “Galkynyş” gaz käniniň ikinji tapgyryny HHR-iň göni maýa goýum serişdeleriniň hasabyna işläp taýýarlamaga gatnaşmak hakyndaky meselelere seredip biler. Şunda hytaý tarapynyň gönükdiren maýa serişdeleri ugradylýan türkmen gazynyň hasabyna yzyna gaýtarylar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Gepleşikleriň dowamynda taraplar Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň 4-nji şahasynyň gurluşygynyň taslamasy boýunça ylalaşyk gazandylar hem-de Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý we hytaý-türkmen komitetlerine bu ugurda bilelikdäki degişli işleri geçirmek tabşyryldy.

Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Şunda söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk bilen bir hatarda, ynsanperwer ugurdaky gatnaşyklaryň ösdürilmegine möhüm üns berilýär.

Türkmenistan we Hytaý baý gadymy taryhy we özboluşly medeni mirasy bolan ýurtlardyr. Iki halkyň arasyndaky gatnaşyklaryň taryhy asyrlaryň jümmüşine uzap gidýär.

Ylym we bilim, medeniýet hem-de sungat ugurlaryndaky ýola goýlan netijeli gatnaşyklar türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň pugtalandyrylmagyny we täze mazmun bilen baýlaşdyrylmagyny şertlendirýär.

Şunuň bilen birlikde, sport ulgamynda özara gatnaşyklar üçin giň mümkinçilikleriň bardygyny bellemek gerek. Hytaýly türgenleriň 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryna gatnaşmagy şunuň aýdyň mysalydyr. Şu gezekki gyşky Olimpiada hem iki ýurduň arasyndaky sport hyzmatdaşlygyny ösdürmek üçin oňat mümkinçilikdir.

Häzirki ýagdaýy nazara alanyňda, saglygy goraýyş ulgamyndaky gatnaşyklar hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň oňyn başlangyçlary, şol sanda lukmançylyk diplomatiýasyny durmuşa geçirmek boýunça öňe sürýän teklipleri aýratyn möhüm häsiýete eýe bolýar. Hytaý tarapynyň Türkmenistana koronawirus ýokanjyna garşy Hytaýda öndürilen waksinanyň 5 million sanysyny ugratmak baradaky çözgüdi dostlukly gatnaşyklaryň nobatdaky nyşany boldy.

Ikitaraplaýyn türkmen-hytaý gatnaşyklary BMG-niň we beýleki abraýly halkara düzümleriň çäklerinde ýola goýulýan gatnaşyklaryň üstüni ýetirýär. Türkmenistanyň we Hytaýyň sebit we ählumumy meseleler boýunça garaýyşlarynyň ýakyndygyny ýa-da doly gabat gelýändigini bellemek gerek. Munuň özi, ilkinji nobatda, tutuş dünýäde parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň pugtalandyrylmagy bilen baglanyşyklydyr. Bu bolsa iki ýurda dünýä giňişliginde üstünlikli hyzmatdaşlyk etmäge, birek-birege goldaw bermäge mümkinçilik berýär. Iki döwletiň we halklaryň bähbidine kybap gelýän, birek-birege ynanyşmak esasynda ýola goýulýan gatnaşyklar Ýewraziýa yklymynda hem-de tutuş dünýäde oňyn hereketleriň ösdürilmegine ýardam edýär.

Gysgaça aýdylanda, türkmen-hytaý gatnaşyklary giň ugurlar, şol sanda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, energetika, ulag-kommunikasiýa, logistika, tehnologiýa, medeni-ynsanperwer we beýleki geljegi uly ugurlar boýunça netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin köptaraply mümkinçiliklere eýedir.

Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary ara alnyp maslahatlaşylan gepleşikleriň ahyrynda taraplaryň döwletara gatnaşyklaryny hil taýdan täze derejä çykarmak üçin mundan beýläk-de zerur tagallalary etmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Başlyk Si Szinpine türkmen-hytaý gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga we hemmetaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge goşandy hem-de oňa goldaw berýändigi üçin minnetdarlyk bildirdi.

Milli Liderimiz bilelikdäki tagallalaryň iki ýurduň we halklaryň özara gatnaşyklarynyň ýyl ýazgysyna täze sahypalary ýazjakdygyna ynam bildirip, HHR-iň Baştutanyny özi üçin amatly wagtda Türkmenistana gelip görmäge çagyrdy.

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow we HHR-iň Başlygy Si Szinpin birek-birege hem-de iki ýurduň halklaryna iň gowy arzuwlaryny beýan edip, dostlugyň, hoşniýetli hyzmatdaşlygyň berk binýadyna esaslanýan netijeli türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Soňra döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň wekiliýetiniň agzalary bilen iş maslahatyny geçirdi. Oňa gatnaşyjylar milli Liderimiziň HHR bilen özara bähbitli gatnaşyklaryň möhüm ugurlary boýunça beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, şeýle hem saparyň dowamynda hytaýly kärdeşleri bilen geçiren ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň netijeleri barada hasabat berdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ägirt uly kuwwata eýedigini, onuň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň ikitaraplaýyn bähbitlere bolşy ýaly, sebitde we dünýäde abadançylygyň baş maksatlaryna kybap gelýändigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz HHR bilen BMG-niň we beýleki abraýly halkara hem-de sebit guramalarynyň, düzümleriniň çäklerinde ýola goýulýan netijeli hyzmatdaşlygy dowam etmegiň, şeýle hem “Merkezi Aziýa — Hytaý” hyzmatdaşlygynyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmagyň örän uly ähmiýetiniň bardygyny belledi.

Milli Liderimiz aýdylanlary jemläp, özara bähbitli türkmen-hytaý gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmek we ikitaraplaýyn ylalaşyklary durmuşa geçirmek babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň şanly waka — XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasy mynasybetli guralan çärelere gatnaşmagy Bitarap Türkmenistanyň sport ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berýändiginiň aýdyň beýanyna öwrüldi.

Sport diplomatiýasy, bu ulgamda netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegini şertlendirýän möhüm ýörelgeleriň durmuşa geçirilmegi, ägirt uly ynsanperwer, dörediji we parahatçylyk söýüji ähmiýeti bolan Olimpiýa hereketine hemmetaraplaýyn goldaw bermek mähriban Watanymyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Şu gün XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmaga Hytaýa gelen daşary ýurtlaryň wekiliýetleriniň Baştutanlary üçin Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň adyndan resmi günortanlyk nahar berildi. Günortanlyk naharynyň öňüsyrasynda bilelikde surata düşmek dabarasy boldy.

HHR-iň Baştutany belent mertebeli myhmanlary ýene-de bir gezek mübärekläp, hemmelere gyşky Olimpiadanyň açylyşy mynasybetli guralan dabaralara gatnaşandyklary üçin hoşallyk bildirdi. Şeýle hem ol adamzadyň möhüm gymmatlygy, ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky dostluk, hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmekde, dünýäde parahatçylygy hem-de durnukly ösüşi pugtalandyrmakda möhüm orny eýeleýän Olimpiýa hereketiniň ähmiýetini nygtady.

Dabara tamamlanandan soň, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaýyň Halk ýygnaklar öýünden Pekiniň Halkara howa menziline geldi. Bu ýerden döwlet Baştutanymyz Watanymyza ugrady.

Birnäçe sagat uçuşdan soň döwlet Baştutanymyzyň uçary Aşgabadyň Halkara howa menziline gelip gondy.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň wekiliýetiniň agzalary arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek maksady bilen, Hytaýa sapardan gaýdyp gelenlerinden soňra, 3 günlük hökmany karantinde bolarlar.

Gahryman Arkadagymyzyň «Jan Watanym Türkmenistan!» atly goşgusy Watana buýsanjyň beýany, oňa ak ýürekden hyzmat etmäge çagyryş boldy.

Beýik döwlet, eziz ülke, dogduk depe, asly mekan,
Ählijesi seniň özüň, jan Watanym Türkmenistan!

Hormatly Prezidentimiziň çuňňur many-mazmuna ýugrulan dürdäne setirleri biziň ýüreklerimiziň mukamyna öwrüldi.

Türkmen halky hemişe ýagşy söze hormat goýupdyr. Ýagşy niýetli halkymyzyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda-da batly gadamlary diňe öňe!

Ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda uly üstünlikler gazanylýar. Gahryman Arkadagymyz bize ata Watany jandan ezizläp söýmegiň belent nusgasyny görkezýär. Mukaddes ýörelgelerden ruhlanýan halkymyz Gahryman Arkadagymyzyň daşyna mäkäm jebisleşip, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak boýunça uly işleri bitirip toý-baýramyny uludan toýlaýar. Bagtyýar mekdep okuwçylarymyz, talyplarymyz hem Watany başyna täç edip okaýarlar, öwrenýärler, döredýärler.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda halkymyz yhlasly zähmeti, ukyp-başarnygy, kämil hünär derejesi bilen dünýä çykýar, ata-babalarymyzyň parahatçylyk söýüjilik ýoluny dowam etdirýär.

Ýurdumyzyň ösüşi hakynda söhbet edilende, şöhratly taryhymyza, milli mirasymyza, edebiýatymyza goýulýan sarpa dogrusynda hem kelam agyz aýtmak ýerliklidir, sebäbi her bir halk taryhy we medeniýeti bilen tanalýar.

Türkmen halkynyň şöhratly taryhy, özboluşly edebiýaty, sungaty, medeniýeti bar. Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň baý döredijiligi ylmy esasda öwrenilýär, dünýä dillerine terjime edilýär. Paýtagtymyzyň ilerisinde Köpetdagyň eteginde oturdylan Magtymguly Pyragynyň belent heýkeliniň açylyş dabarasyna hem taýýarlyk görülýär. Bu dabara Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni bilen utgaşar.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde türkmen halkynyň dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi türkmen halkynyň nusgalyk milli mirasynyň, ýol-ýörelgesiniň bardygyny görkezýär. Şeýle gymmatlyklarymyzy umumadamzat gymmatlyklygyna öwürmek boýunça beýik işler Gahryman Arkadagymyzyň paýhasyndan gözbaş alýar. Munuň gymmatyny düşündirmek, wagyz-nesihat etmek üçin bu ugurda tejribeli hünärmenler yhlasly zähmet çekýärler.

Alnymyzdan dogýan ak günlere şöhrat-şan berýän «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzda ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de artdyrmak, saglygy goraýyş, ylym-bilim we beýleki ulgamlarda alnyp barylýan işleri has-da ilerletmek, medeniýet ulgamyny ösdürmek bilen bagly maksatlarymyz myrat tapýar.

Hormatly Prezidentimiz: «Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak we halkymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak biziň baş maksadymyz bolup durýar» diýip belleýär. Şonuň üçin hem, hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzyň syýasy, medeni we durmuş ulgamlarynda uly üstünlikler gazanyldy. Şu döwürde ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary sazlaşykly ösüş ýoluna düşüp, täze önümçilik kuwwatlyklary emele geldi. Bu bolsa, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösmegine, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagyna oňat ýardam berýär. Bu günki gün ähli ugurlarda buýsandyryjy ösüşleri görmek bolýar.

Milli medeniýetimiziň dünýä ýaýylmagy, halklaryň arasyndaky dostlugy pugtalandyrmagy aýratyn bellärliklidir. Ynha, dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi hem munuň aýdyň beýanydyr. Bu bolsa, eziz ildeşlerimizi juda buýsandyrdy we milli medeniýetimize bolan söýgini has-da artdyrdy. Bularyň her biri bagtyýarlykdyr, hoşniýetlilikdir, asylly ýörelgedir. Şonuň üçin hem bu bagtyýarlyga her birimiz buýsanýarys we şeýle ajaýyp günleri ýüzümize sylýarys.

Türkmen halkyna bagtyýarlygy peşgeş eden hormatly Prezidentimiziň jany sag bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Ogulnabat MUHADOWA,

1-nji fewralda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýyna bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi.

Onuň dowamynda Garaşsyz döwletimizi ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek babatda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy. Hususan-da, milli Liderimiz uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzda bu ugurda alnyp barylýan işleriň döwletimiziň ykdysady syýasatyna laýyklykda ösdürilmelidigini belledi. Şunda täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň we pudaga degişli häzirki zaman ylmynyň gazananlarynyň işjeň ulanylmagynyň möhüm talap bolup durýandygyny, bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän başlangyçlaryň üçünji müňýyllygyň beýik maksatlaryna ýetmäge hem-de BMG-niň kabul eden 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş boýunça Gün tertibine laýyklykda, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönükdirilendigini belläp, ýurdumyzyň halkara giňişlikde eýeleýän ornuny mundan beýläk-de pugtalandyrmak ugrunda hemmetaraplaýyn tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi, degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pekinde XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Pekin, 4-nji fewral (TDH). HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary bilen baran hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu gün Pekinde XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasynyň hormatly myhmany boldy.

Döwlet Baştutanymyzyň “ak” Olimpiadanyň — Ýer ýüzüniň dürli künjeklerinden köp sanly türgenleri bir ýere jemlän örän uly sport baýramçylygynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy ýurdumyzda sporty ösdürmäge we wagyz etmäge, bu ulgamda netijeli halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ägirt uly üns berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hormatly myhman hökmünde 2008-nji ýylda Hytaýyň paýtagtynda geçirilen XXIX tomusky Olimpiýa oýunlarynyň hem-de 2014-nji ýylda Russiýa Federasiýasynyň Soçi şäherinde geçirilen XXII gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylmagy mynasybetli dabaralara gatnaşandygyny hem ýatlamak ýerlikli bolar.

Milli Liderimiziň giň gerimli tagallalary netijesinde ýurdumyzyň sporty hil taýdan täze sepgitlere çykdy. Diýarymyzda ugurdaş düzümler yzygiderli kämilleşdirilýär we giňeldilýär, türgenler hem-de olaryň tälimçileri üçin hemme şertler döredilýär. Ýurdumyz sebit we dünýä derejesindäki sport merkezleriniň biri hökmünde eýeleýän ornuny ynamly berkidýär. Ýokary üstünlikler sportuny höweslendirmek bilen bir hatarda, uzak möhletli umumymilli maksatnamanyň häsiýetine we görlüp-eşidilmedik giň gerime eýe bolan milli bedenterbiýe-sagaldyş hereketiniň işjeňleşdirilmegine uly ähmiýet berilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, sport güýjüň, gözelligiň, sagdynlygyň, kuwwatyň hem-de ruhuň ösüşiniň belentliklerine ymtylmanyň aýdyň ýüze çykmasydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow işiniň örän köpdügine garamazdan, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga yzygiderli üns berip, ajaýyp beden taýýarlygyny hem-de ussatlygyň ýokary derejesini görkezmek bilen watandaşlarymyza nusgalyk görelde bolýar.

Sport ugrunda hyzmatdaşlyk etmek baradaky meseleler milli Liderimiz tarapyndan daşary ýurtlara amala aşyrylýan saparlaryň maksatnamasyna, ýokary derejedäki gepleşikleriň we duşuşyklaryň gün tertibine hemişe goşulýar. Türkmenistan dünýäde parahatçylygyň hem-de durnuklylygyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýän mizemez ynsanperwer gymmatlyklaryň töweregine adamlary jemleýän halkara sport we Olimpiýa hereketiniň ösdürilmegine anyk goşandyny goşýar. Munuň aýdyň mysaly hökmünde Aşgabatda 2017-nji ýylda köpugurly Olimpiýa şäherçesiniň sport desgalarynda üstünlikli geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryny görkezmek bolar. 2018-nji ýylda bolsa Türkmenistan uly üstünlige beslenen agyr atletika boýunça dünýä çempionatyny hem-de “Amul — Hazar” halkara awtorallini kabul etdi. 2009-njy ýylda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ýüpek ýoly” ralli ýaryşynyň geçirilmeginiň başyny başlandygy hem bellärliklidir, onuň ýoly Türkmenistanyň, Gazagystanyň we Russiýanyň çäklerinden geçdi.

2014-nji ýylda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda windsýorfing boýunça dünýä kubogy ugrundaky ýaryşyň tapgyrynyň geçirilendigini hem bellemek gerek, şonuň bilen ýurdumyz ilkinji gezek ýelkenli sport boýunça halkara ýaryşlaryň senenamasyna girdi. Şeýlelikde, bu gün Türkmenistan sebit we dünýä derejesindäki iri ýaryşlary guramak hem-de geçirmek üçin uly tejribä, mümkinçilige eýedir.

Halkara ýaryşlara işjeň gatnaşýan türkmen türgenleriniň gazanýan ajaýyp üstünlikleri we ýeňişleri bu ulgamda döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda durmuşa geçirilýän öňdengörüjilikli strategiýanyň üstünliginiň aýdyň netijeleridir. Bularyň ählisi Türkmenistanyň dünýä derejesinde abraýynyň has-da artmagyna, sport döwleti hökmünde Watanymyzyň mertebesiniň ýokarlanmagyna ýardam edýär.

Ýeri gelende aýtsak, ýurdumyzda ýerli howa ýagdaýy göz öňünde tutulanda, ozallar adaty bolmadyk sportuň gyşky görnüşleri hem ösdürilýär. Hususan-da, ýaş türkmenistanlylaryň bu gün höwes bilen özleşdirýän sportuň hokkeý hem-de buzda figuralaýyn typmak görnüşlerine uly üns berilýär. Sportuň bu görnüşleri boýunça geçirilýän türgenleşikler barha kämilleşýär. Türkmen hokkeýçileri we figuraçylary milli derejedäki ýaryşlar bilen bir hatarda sebit we halkara ýaryşlara hem gatnaşýarlar. Munuň özi olaryň peýdaly tejribe toplamagyna ýardam edýär, sport ussatlygyny kämilleşdirmäge, ýokary görkezijileri gazanmaga iterýär.

Mundan başga-da sportuň buzdaky beýleki şüweleňli görnüşleri bilen meşgullanmak üçin hem mümkinçilikler bar. Hususan-da, konkide ylgamak sporty hem-de onuň şort-trek, kýorling ýaly köp dürli görnüşleri-de dünýäde giň meşhurlykdan peýdalanýar, şolar hem olimpiýa maksatnamasyna girýär. Bularyň ählisi geljekde biziň türgenlerimiziň iri halkara ýaryşlarda sportuň dürli gyşky görnüşleri boýunça Watanymyza mynasyp wekilçilik edip bilmegi üçin oňaýly şertleri döredýär.

...Hormatly Prezidentimiziň uçary Pekine çenli uçuşy amala aşyryp, HHR-iň paýtagtynyň Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde Türkmenistanyň Baştutanyny resmi adamlar garşyladylar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow howa menzilinden sapar wagtynda özi üçin bellenen kabulhanasyna tarap ugrady...

Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklar barada aýdylanda, bu gatnaşyklaryň ilkibaşdan dostlukly, özara hormat goýmak hem-de uzak möhletleýinlik häsiýetine eýedigini nygtamak zerurdyr. Häzirki döwürde strategik hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde ýola goýulýan döwletara gatnaşyklar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda depginli ösdürilýär. Şeýle hem Türkmenistan HHR bilen köptaraplaýyn esasda, abraýly halkara hem-de sebit guramalarynyň we düzümleriniň ugry boýunça üstünlikli hyzmatdaşlyk edýär.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň ýanwar aýynda sanly ulgam arkaly HHR bilen sebitiň ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygyna bagyşlanyp, “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammiti geçirildi. Milli Liderimiz ýokary derejedäki bu duşuşykda eden çykyşynda ileri tutulýan ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek boýunça oňyn pikirlerini we tekliplerini beýan etdi.

Ozal habar berlişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow saparynyň öň ýanynda HHR-iň birnäçe teleýaýlymlarynyň hem-de abraýly neşirleriniň wekilleriniň sowallaryna jogabynda Türkmenistan üçin Hytaýyň diňe bir beýik döwlet, dünýä derejesindäki kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň gerimli hem-de geljegi uly bazar bolman, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdugyny nygtady. Türkmen-hytaý gatnaşyklary döwrüň synagyndan geçip, öz netijeliligini subut etdi hem-de häzir Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň we ösüşiň möhüm şerti bolup durýar.

HHR-iň paýtagtynda 4 — 20-nji fewral aralygynda geçiriljek XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çagyrylmagy döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesiniň subutnamasyna öwrüldi. “Olimpiýa oýunlary hemişe halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, duşmançylygyň hem-de uruşlaryň bes edilmegini, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini, olaryň Olimpiýa hereketiniň belent ýörelgelerine ygrarlylygyny alamatlandyrýar. Bu oýunlar halklaryň we döwletleriň arasynda özara düşünişmäge, açyklyga hem-de birek-birege hormat goýmaga ýardam berýär” diýip, milli Liderimiz Hytaýyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň sowallaryna jogabynda belledi. “Men öz içeri we daşary syýasatynda hut şu ýörelgelere eýerýän ýurduň — Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Hytaý Halk Respublikasynyň çuňňur hormatlanylýan Başlygynyň çakylygyny minnetdarlyk bilen kabul etdim” diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

...Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Pekiniň Milli stadionyna ugrady. Özboluşly bezeg aýratynlygy boýunça “Guş höwürtgesi” diýen at bilen meşhur bolan bu köpugurly toplum XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasynyň geçiriljek ýeri hökmünde saýlanyp alyndy.

Hytaýyň paýtagtynyň soňky ýyllarda ikinji gezek dünýä derejesindäki iri sport ýaryşyny kabul edýändigi bellärliklidir. Ýokarda bellenilip geçilişi ýaly, 14 ýyl mundan ozal Pekinde tomusky Olimpiada geçirildi. Şeýlelikde, HHR-iň paýtagty taryhda hem tomusky, hem gyşky Olimpiýa oýunlary geçirilen ilkinji şäher bolýar.

Häzirki gyşky Olimpiýa oýunlaryna Milli olimpiýa komitetleriniň 91-sine wekilçilik edýän milli ýygyndy toparlar gatnaşýarlar. Ýaryşlaryň geçiriljek sport desgalary hem-de türgenleriň ýaşamagyna niýetlenilen Olimpiýa şäherçeleri Pekinde, Çžanszýakouda we Ýansinde ýerleşdirildi.

XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň tumary Bin Dun Dun atly şadyýan we göwnaçyk panda boldy. Onuň geýnen kosmiki egin-eşigi ýatladýan, jadyly buzdan lybasy mümkinçilikleri çäksiz bolan täze tehnologiýalary hem-de geljek bilen arabaglanyşygy aňladýar. Olimpiadanyň tumary hökmünde pandanyň saýlanyp alynmagy geň däldir, çünki bu jandar Hytaýyň milli nyşanydyr.

2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlarynyň resmi nyşany “Gyş arzuwy” diýen ada eýe boldy. Onuň esasynda Hytaýyň “gyş” diýen harpy — iýeroglif goýuldy. Nyşan Hytaýyň milli we häzirki zaman medeniýetiniň däplerini, özboluşly reňk öwüşginlerini utgaşdyrýar hem-de sportuň gyşky görnüşlerine söýgini beýan edýär.

Olimpiýa alawy her bir Olimpiadanyň hökmany şertidir. Şu ýyl geçirilýän gyşky Olimpiýa oýunlarynyň alawy “Uçup barýan” diýlip atlandyrylýar. Ol galgap duran lentany ýatladýan spiral gurluşly bolup, ynsanyň ýagtylyga, parahatçylyga we kämillige tarap ýadawsyz ymtylmasyny alamatlandyrýar. Alawyň uglerodly süýüm serişdelerinden taýýarlanylandygy gyzyklydyr. Ol ýeňil, gyzgyna durnukly hem-de howany hapalaýan galyndylary bolmadyk wodorodda işleýär.

Gyşky Olimpiýa oýunlary — 2022-niň medallary “Tong Ksin” diýen ada eýe boldy, ol “Bilelikde bir bitewi ýaly” diýmegi aňladýar. Olaryň dizaýny jemlenen töwerekleri nefritden ýasalan gadymy Hytaý şaý-sepine esaslanandyr. Altyn, kümüş we bürünç medallar nusgawy görnüşde bolup, 2008-nji ýylyň tomusky Oýunlarynyň sylaglaryny ýatladýar. Medallary hem-de alawy döredijiler olaryň reňk çözgütlerini, görnüşlerini hem-de bezeg böleklerini saýlap alanlarynda, HHR-iň paýtagtynyň Olimpiýa mirasyna sarpa goýmakdan ugur aldylar.

“Umumy geljek üçin bilelikde” 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa, şeýle hem paralimpiýa oýunlarynyň resmi şygarydyr. Ol adamzadyň bagtyýar geljeginiň bähbidine hem-de ählumumy meseleleri ýeňip geçmegiň hatyrasyna hyzmatdaşlyk etmegiň zerurdygyny aňladýar. Bu koronawirus pandemiýasy zerarly ýüze çykan kynçylyklar bilen baglylykda aýratyn ähmiýete eýedir. Şygar Olimpiýa hereketiniň esasy taglymlaryny hem-de gymmatlyklaryny, şonuň ýaly-da agzybirlige, parahatçylyga we rowaçlyga çagyryşy özünde jemleýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pekiniň Milli stadionyna geldi we hormatly myhmanlar üçin bellenen ýere bardy. Oýunlaryň açylyş dabarasyna çagyrylan beýleki döwletleriň, şeýle hem abraýly halkara guramalaryň ýolbaşçylary, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň başlygy bu ýere gelipdirler. Stadiona ýygnananlaryň ählisini HHR-iň Başlygy Si Szinpin mähirli garşylady.

Şunuň bilen baglylykda, häzirki “ak” Olimpiadany dünýäde dowam edýän koronawirus pandemiýasy sebäpli oýunlary guraýjylaryň göz öňünde tutan arassaçylyk kadalaryny, düzgünlerini, çäklendiriji çäreleri berk berjaý etmek ýagdaýynyň tapawutlandyrýandygyny bellemek ýerlikli bolar. Bu çäreler ýaryşlaryň howpsuz geçirilmegine ýardam etmäge gönükdirilendir.

...Şol bir wagtyň özünde, Pekiniň Milli stadionynda ägirt uly sport baýramçylygyna badalga berjek pursatlaryň golaýlaýandygyny aňladýan hasaplama dowam edýär. Bu ýerde baýramçylyk dabarasy höküm sürýär. Ony taýýarlamak boýunça ägirt uly işler amala aşyryldy.

HHR-iň Döwlet senasynyň mukamy astynda stadionda gyşky Olimpiada — 2022-ni geçirýän ýurduň — Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet baýdagy galdyrylýar.

Stadionyň meýdançasynda täsirli çykyşlar — ýurduň gadymy döwürlerden biziň günlerimize çenli taryhyna özboluşly syýahat hem-de onuň geljegine nazarlama ýaýbaňlanýar. Häzirki zaman tehnologiýalaryny ulanmak we stadionyň ýagty diodly yşyklar bilen örtülmegi arkaly döredilýän haýran galdyryjy şekiller bolup geçýän wakalara aýratyn öwüşgin çaýýar.

Olimpiadanyň açylyş senesi Aý senenamasy boýunça Hytaýyň Täze ýyly bilen gabat gelip, baharyň başlanmagyny alamatlandyrýar, bu hem baýramçylyk şüweleňinde beýanyny tapdy.

Ekologiýa, bütin dünýäde parahatçylyk hem-de Olimpiýa hereketiniň binýatlaýyn ýörelgeleri dabaranyň baş mowzugy boldy, adamzadyň bitewi ykbaly bolsa onuň baş taglymydyr. Şeýlelikde, bu ajaýyp çykyşlar Oýunlaryň “Umumy geljek üçin bilelikde” şygarynyň özboluşly şöhlelenmesi boldy.

Soňra dabaranyň resmi bölegi başlanýar. Stadionyň meýdançasynda Olimpiadanyň baş gahrymanlary — türgenler peýda bolýar. Däbe görä, olimpiýaçylaryň ýörişini Olimpiýa oýunlarynyň watany hasaplanylýan Gresiýanyň ýygyndy topary açýar. Soňra meýdança 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşyjy ýurtlaryň toparlary çykýar. Ýörişi Hytaý Halk Respublikasynyň olimpiýa ýygyndysyna wekilçilik edýän türgenler tamamlaýarlar.

Olimpiada gatnaşyjylary hem-de myhmanlary XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň guramaçylyk toparynyň başlygy Saý Si hem-de Halkara Olimpiýa komitetiniň Prezidenti Tomas Bah gutlaýarlar.

Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin dabaraly ýagdaýda Oýunlary açyk diýip yglan edýär.

Dürli ýyllaryň iň gowy hytaýly türgenleri stadiona Olimpiýa baýdagyny alyp gelýärler. Olimpiýa senasynyň owazy astynda çagalar horunyň ýerine ýetirmeginde biri-biri bilen bagly bäş sany tegelek halkaly ak baýdak belende galdyrylýar. 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşyjylaryň — türgenleriň, eminleriň hem-de resmi adamlaryň adyndan Olimpiýa kasamy aýdylýar.

Tolgundyryjy pursat gelip ýetýär. Stadionda Olimpiýa alawy peýda bolýar. Bu ýerde onuň ýörişi tamamlanýar. Asylly däbe görä, 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlary üçin alaw Gün şöhlelerini jemleýän paraboliki aýnanyň kömegi bilen Gresiýanyň Gadymy Olimpinde ýakyldy. Ine, agşamky asmanda stadionda asmana galýan ägirt uly gar tozgajygynyň merkezinde XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň alawy töwerege şugla saçýar. Birnäçe pursatdan soň bolsa, münberleriň ýokarsynda baýramçylyk dabaralaryny jemleýän dürli öwüşginli, haýran galdyryjy feýerwerkler agşamky asmany bezedi.

“Ak” Olimpiada badalga beren ajaýyp çykyşlar tamamlanýar. Ýöne öňde çekeleşikli bäsleşikler bar. Olarda dünýäniň dürli yklymlarynda ýerleşýän döwletleriň türgenleri sylaglaryň 109 toplumy (jemi 327 medal) ugrunda bäsleşerler. 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlarynyň maksatnamasyna sportuň 15 görnüşi boýunça ýaryşlar girizildi. Olar lyžaly bäsleşikler, lyžaly iki görnüşli sport ýaryşy, biatlon, dag lyžasy sporty, tramplinden lyžaly bökmek, fristaýl, snoubord, figuraly typmak, şaýbaly hokkeý, bobsleý, sani sporty, skeleton, konkili typma sporty, şort-trek, kýorling görnüşleridir. Bütin dünýäde millionlarça tomaşaçylar, şol sanda türkmenistanlylar hem telewideniýäniň hem-de onlaýn alyp görkezmeleriň kömegi bilen ýaryşlaryň geçişine syn ederler. Oýunlaryň ýapylyş dabarasy 20-nji fewralda Pekiniň “Guş höwürtgesi” stadionynda geçiriler.

XXIV gyşky Olimpiýa oýunlaryny guraýjylar onuň “ýaşyl” hem-de ýokary tehnologiýaly bolmagyny özleriniň ilkinji nobatdaky wezipeleri hökmünde kesgitlediler. Şunuň bilen baglylykda, hytaýly hyzmatdaşlaryň innowasion işläp düzmeleri Türkmenistan üçin uly gyzyklanma döredýär. Ýurdumyzda ekologiýa, daşky gurşawy goramak hem-de öňdebaryjy ylmy tutumly tehnologiýalary ornaşdyrmak döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän netijeli başlangyçlary, şol sanda pes uglerodly, hususan-da, wodorod energetikasyna degişli başlangyçlary bu ulgamda sebit hem-de dünýä derejesinde netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilendir.

Ýeri gelende döwlet Baştutanymyzyň geçen aýyň ahyrynda Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin «Ýol kartasyny» tassyklamak baradaky Karara gol çekendigini bellemek gerek. Onuň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi häzirki döwrüň ekologik meseleleri hem-de howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly möhüm meseleleriň çözgüdini işläp taýýarlamakda tagallalary birleşdirmäge ýardam etmäge gönükdirilendir.

Sport baradaky gürrüňimize dolanyp, Türkmenistanyň Halkara Olimpiýa komitetiniň hem-de Aziýanyň Olimpiýa geňeşiniň agzasy bolmak bilen, bu ugurdaky özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge we ählumumy parahatçylygy, dostlugy, hoşniýetli goňşuçylygy pugtalandyrmagyň möhüm şerti hökmünde Olimpiýa hereketini goldamaga gönükdirilen anyk teklipler bilen yzygiderli çykyş edýändigini bellemek gerek. Milli Liderimiziň bu başlangyçlarynyň dünýä bileleşigi tarapyndan giňden makullanýandygy hem-de ykrar edilýändigi olaryň möhümdiginiň subutnamasydyr.

Türkmenistan öz daşary syýasatynyň aýrylmaz bölegi bolan sport diplomatiýasyny yzygiderli öňe sürýär hem-de iş ýüzünde durmuşa geçirýär. Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän oňyn Bitaraplyk hem-de “Açyk gapylar” ýörelgelerine esaslanýan parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasy strategiýasy netijesinde häzirki döwürde ýurdumyzda sport kuwwatly ösüşe eýe boldy hem-de sporty saýlap alýanlaryň sany barha köpelýär.

Döwlet Baştutanymyzyň baştutanlygynda jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek hem-de ornaşdyrmak, ilaty beden terbiýesi hem-de sport bilen yzygiderli meşgullanmaga höweslendirmek babatynda toplumlaýyn işler durmuşa geçirilýär. Bu bolsa özüniň anyk netijelerini berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, biziň ilkinji nobatdaky wezipämiz sport hem-de Olimpiýa hereketini ösdürmek we hemmetaraplaýyn goldamak, oňa ýaşlary giňden çekmek bolup durýar. 2008-nji ýylda Pekinde, 2012-nji ýylda Londonda, 2016-njy ýylda Rio-de-Žaneýroda, 2021-nji ýylda Tokioda geçirilen tomusky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşmagy türkmen türgenleri üçin möhüm wakalar boldy. Mälim bolşy ýaly, Ýaponiýanyň paýtagtynda geçirilen XXXII tomusky Olimpiadada ildeşimiz — agyr atletika boýunça ýaryşda 59 kilograma çenli agram derejesinde çykyş eden Polina Gurýewa türkmen sportunyň taryhynda ilkinji gezek Olimpiýa oýunlarynyň kümüş medalyny gazandy.

Soňky ýyllarda Türkmenistanda hem-de paýtagtymyzda iri halkara ýaryşlaryň, şol sanda ýokarda bellenip geçilen Aziada — 2017-niň geçirilmegi türgenlerimiz üçin ussatlygy ýokarlandyrmak hem-de täze ýeňişlere ýetmek ýolunda möhüm tapgyr boldy. Şeýle derejedäki hem-de giň gerimdäki çäreleri kabul etmek uly jogapkärçilikdir. Aşgabat parahatçylyk dörediji şäher, halklaryň hem-de medeniýetleriň dialogynyň merkezi hökmündäki wezipesini mynasyp ýerine ýetirip, bu wezipäniň üstünlik bilen hötdesinden geldi.

Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Pekindäki XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy Türkmenistanyň sport dünýäsine netijeli halkara hyzmatdaşlyk meselelerindäki başlangyçlary öňe sürýän ornunyň hem-de mundan beýläk-de umumadamzat ynsanperwer gymmatlyklaryna esaslanýan Olimpiýa hereketini ösdürmäge netijeli goşant goşmagynyň nobatdaky aýdyň tassyklanmasy boldy.

Döwlet Baştutanymyz dabaralar tamamlanandan soň, özi üçin bellenilen kabulhana ugrady.

Hormatly Prezidentimiziň Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary dowam edýär.

***

Şu gün türkmen wekiliýetiniň agzalary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrmagy boýunça Hytaý Halk Respublikasyna iş saparynyň çäklerinde hytaýly kärdeşleri bilen ikitaraplaýyn duşuşyklaryň birnäçesini geçirdiler. Şolaryň dowamynda soňky ýyllarda taraplaryň özara tagallalary netijesinde strategik hyzmatdaşlyk derejesine eýe bolan döwletara gatnaşyklaryň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Pekinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet Geňeşiniň agzasy, HHR-iň daşary işler ministri Wan I bilen duşuşygy geçirildi.

Duşuşykda däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we ony mundan beýläk-de giňeltmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. Bellenilişi ýaly, häzir özara bähbitli hyzmatdaşlyk örän giň ugurlary gurşap alýar hem-de ikitaraplaýyn görnüşde bolşy ýaly, köptaraplaýyn esasda hem — abraýly halkara guramalaryň çäklerinde, şeýle hem “Merkezi Aziýa — Hytaý” görnüşinde-de yzygiderli ösüş depginlerini görkezýär.

Duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň arasynda ozal gazanylan ylalaşyklary mundan beýläk-de durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly oňyn pikir alyşmalar boldy. Taraplar ýola goýlan netijeli türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň ýokary derejesini kanagatlanma bilen belläp, daşary syýasat edaralarynyň derejesinde ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli geçirmek işini dowam etmäge özara taýýardyklaryny beýan etdiler.

Iki ýurduň daşary işler ministrleri özara gyzyklanma döredýän halkara we sebit gün tertibiniň wajyp meseleleri boýunça hem pikir alyşdylar.

***

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew dostlukly ýurduň saglygy goraýyş ulgamynyň wekilleri bilen bolan duşuşygyň çäklerinde saglygy goramak babatda türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan meselelerini ara alyp maslahatlaşdy.

Hytaýly hyzmatdaşlar milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän, şol sanda lukmançylyk diplomatiýasyny ösdürmek boýunça möhüm başlangyçlaryna ýokary baha berip, saglygy goraýşyň dürli ugurlary boýunça ýola goýlan bilelikdäki işleri mundan beýläk-de dowam etmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini beýan etdiler.

Dünýäni gurşap alan howply koronawirus ýokanjyna garşy umumy göreş ara alnyp maslahatlaşylan esasy meseleleriň biri boldy. Taraplar COVID-19 pandemiýasyna garşy hereket etmekde toplanan oňyn tejribäni paýlaşyp, mundan beýläk-de lukmançylyk ulgamynda ýakyndan hyzmatdaşlyk etmegi maksat edinýändiklerini tassykladylar.

Türkmen wekiliýetiniň agzalary tehnologik taýdan ýokary derejede enjamlaşdyrylan «Tiz kömek» awtoulaglary bilen aýratyn gyzyklanyp tanyşdylar, ähli zerur şertler göz öňünde tutulan şol awtoulaglarda tizleşdirilen ýagdaýda PZR-testleri geçirmek hem göz öňünde tutulypdyr.

***

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Hytaýyň birnäçe kompaniýalarynyň wekilleri bilen onlaýn görnüşde duşuşyk geçirdi. Şunda ulag-aragatnaşyk ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek esasy ara alnyp maslahatlaşylan mesele boldy. Bu ulgamyň ählumumy durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti hökmünde ähmiýetini nazarda tutup, Türkmenistan hem, Hytaý hem oňa aýratyn ähmiýet berýärler.

“China Civil Engineering Construction Corporation” korporasiýasynyň ýolbaşçylary bilen duşuşykda Hytaýyň eksport-import ýüklerini has amatly ugur boýunça Türkmenistanyň çäginden üstaşyr geçirmegiň, demir ýollar arkaly daşalýan üstaşyr ýükleriň möçberini artdyrmagyň, şeýle hem şu pudagyň teplowoz we ýolagçy wagonlaryna gerek bolan ätiýaçlyk şaýlary ibermegiň hem-de bu ugurda hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

HHR-iň iri maşyngurluşyk kompaniýalarynyň biri bolan “China Machinery Engineering Corporation” kompaniýasynyň ýolbaşçylary bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda kompaniýanyň ýurdumyzda amala aşyrylýan gämigurluşyk taslamalaryny maliýeleşdirmek we hünärmenleri taýýarlamak babatda hyzmatdaşlygy ýola goýmagy maksat edinýändigi barada aýdyldy.

Hytaý ulag-aragatnaşyk assosiasiýasynyň ýanyndaky Halkara konteýner demir ýol ulaglaryny gurnamak işleri boýunça utgaşdyryjy merkeziň ýolbaşçylary bilen geçirilen gepleşiklerde hytaý tarapy ýurdumyzyň ulag-logistika mümkinçiliklerine gyzyklanma bildirdi. Mundan başga-da, Ýewropa we Türkiýe ugurlary boýunça Türkmenistanyň çäginden ýük konteýner demir ýol ulaglaryny geçirmek hem-de bu ugurda hyzmatdaşlygy ýola goýmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mälim bolşy ýaly, HHR ygtybarly hyzmatdaş bolmak bilen, ýurdumyzyň ulag pudagyny döwrebaplaşdyrmak boýunça birnäçe taslamalary durmuşa geçirdi. Bu ulgamda netijeli häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça işler dowam edýär.

Biziň ýurdumyz durnukly ulag ulgamynda dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna eýe bolýan mazmunly we anyk Kararnamalaryň kabul edilmeginiň başyny başlaýar hem-de ýokary derejeli forumlarda anyk teklipler bilen çykyş edýär. Şeýle forumlaryň biri geçen ýylyň oktýabr aýynda Pekinde geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň ikinji ählumumy maslahatydyr. Onuň işine Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çagyrmagy boýunça sanly ulgam arkaly hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Bu gün ulag ulgamy dünýähojalyk gatnaşyklarynyň durnuklylygyna we sazlaşyklylygyna gönüden-göni täsir edýän hem-de BMG tarapyndan kabul edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň amala aşyrylmagynda möhüm orun eýeleýän dünýä ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biridir.

Şunuň bilen baglylykda, halkara derejede täze, döwrüň isleg bildirýän möhüm başlangyçlaryna, şol sanda ýurdumyz tarapyndan işjeň öňe sürülýän, Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek boýunça strategiýa hem-de hytaýly hyzmatdaşlaryň “Bir guşak — bir ýol” konsepsiýasyna özara goldaw berilýändigi kanagatlanma bilen bellenildi. Şolar dürli yklymlaryň, ýurtlaryň arasyndaky ozal bar bolan söwda ýollaryny we ykdysady geçelgeleri kämilleşdirmäge hem-de şeýle ýollaryň täzelerini kemala getirmäge gönükdirilendir.

Taraplar taryhy asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän türkmen-hytaý gatnaşyklaryna, ählumumy ösüşiň ýagdaýlaryna umumy meýilleri we birmeňzeş garaýyşlary nazarda tutup, uly geljegiň garaşýandygyna ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiz ýakynda geçirilen iş maslahatynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde hem-de Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda ÝUNESKO kafedralaryny döretmek boýunça işleri çaltlandyrmagy hem-de ÝUNESKO-nyň mekdepler assosiasiýasyna ýurdumyzyň umumybilim berýän orta mekdepleriniň käbirini girizmek boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmegi degişli ýolbaşçylara tabşyrdy. Täze kafedrany döretmäge Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda hem ýokary derejede taýýarlyk görülýär. Bu barada baýry ýokary okuw mekdebiniň biologiýa we ony okatmagyň usulyýeti kafedrasynyň dosenti, geografiýa ylymlarynyň doktory Röwşen Genjiýew bilen söhbetdeş bolanymyzda, ol şeýle gürrüň berdi:

— Ilkinji nobatda, ýurdumyzyň degişli bilim ojaklarynda ÝUNESKO kafedralarynyň döredilmeginiň bilim ulgamymyzyň we türkmen ylmynyň güýç-kuwwatyny, mümkinçiliklerini dünýä derejesinde ýaýmaga mümkinçilik berjekdigini aýtmak gerek. Şeýle kafedralar häzir dünýäniň meşhur ýokary okuw mekdepleriniň birnäçesinde hereket edýär. ÝUNESKO derejesinde gozgalýan we çözgüdini tapýan meselelerdir wezipeleriň birnäçesi gözbaşyny hut şol kafedralardan alyp gaýdýar.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen mundan beýläk bu asylly işe Türkmenistanyň ýokary okuw mekdepleriniň hem goşulýandygy, şolaryň hatarynda biziň institutymyzyň hem bolmagy guwandyryjydyr. ÝUNESKO kafedrasyny döretmek bu guramanyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary tarapyndan alnyp barylýar.

Institutymyzda täze kafedrany döretmek boýunça işleriň agramly bölegi ýerine ýetirildi. Geçen ýylyň mart aýynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň dördüsiniň, şol sanda institutymyzyň wekilleriniň gatnaşmagynda ÝUNESKO-nyň Pariž şäherindäki baş merkeziniň ýokary okuw mekdepleri bölüminiň ýolbaşçylary bilen sanly ulgam arkaly maslahat geçirildi. Onda ÝUNESKO kafedralary baradaky maksatnama giňden ara alnyp maslahatlaşyldy.

Täze kafedra bilen baglylykda ýokary okuw mekdebimiz eýýäm dünýä döwletleriniň iri bilim ojaklarynyň birnäçesi bilen hyzmatdaşlyga hem girişdi. Bu babatda Özbegistanyň Nyzamy adyndaky Daşkent döwlet pedagogik uniwersitetinden, Buhara döwlet uniwersitetinden, Belarusuň A.S.Puşkin adyndaky Brest döwlet uniwersitetinden, Russiýanyň Wolgograd döwlet sosial-pedagogik uniwersitetinden halkara goldaw hatlary gelip gowuşdy. Bu ýokary okuw mekdepleriniň wekilleri bilen sanly ulgam arkaly gepleşikler hem geçirildi.

Geçen ýylyň oktýabr aýynda ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary bilen hem degişli kafedrany döretmäge görülýän taýýarlygyň meseleleri babatda sanly ulgam arkaly gepleşikler geçirildi. Dekabr aýynda bolsa bu toparyň jogapkär sekretary Çynar Rüstemowanyň gatnaşmagynda institutymyzda «Türkmenistan — ÝUNESKO: Diýardan ýaýraýan ýollar» atly maslahat geçirildi. Maslahatda myhman täze kafedranyň maksatnamasy barada giňişleýin gürrüň berdi we tejribelerini paýlaşdy. Şol maslahatda degişli teklipleriň berlendigini, ýerine ýetirilmeli işleriň kesgitlenendigini hem aýtmak gerek.

Häzirki meýilleşdirilýän işlere görä, ýurdumyzyň iki ýokary okuw mekdebinde dörediljek täze kafedra her dört ýylda bir mowzuk boýunça işlär. Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk instituty 2022 — 2026-njy ýyllar üçin «Häzirki döwrüň ýaşlarynda ekologiýa bilimini we medeniýetini kämilleşdirmek» diýen mowzugy saýlap aldy. Bu mowzuk boýunça anketa-ýüzlenme taýýarlanyp, ol ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary tarapyndan tassyklanyldy. Şol resminamada hem görkezilişi ýaly, mowzuk ugurlarynyň bäşisi boýunça işleniler. Olaryň ilkinji üçüsi mekdebe çenli ýaşly çagalarda, mekdep ýaşly çagalarda we talyplarda ekologiýa bilimini hem-de medeniýetini kämilleşdirmek bilen baglydyr. Dördünji ugrumyz jemgyýetçilik edaralarynyň ýaşlarynda bu kämilligi ýola goýmagyň meseleleri barada bolar. Jemleýji ugrumyz bolsa jemgyýetçilik ekologiýasy we Türkmenistanda jemgyýetçilik ekologiýasynyň meselelerini öwrenmek bilen bagly bolar.

Häzirki wagtda saýlanyp alnan mowzuk boýunça meýilnama taýýarlanylýar. Anketa-ýüzlenme we iş meýilnamasy tassyklatmak üçin ÝUNESKO-nyň Pariž şäherindäki baş merkeziniň ýokary okuw mekdepleri bölümine ugradylar. Resminamalar taýýarlanandan soň, degişli işlere girişiler.

Berkidilen mowzuk boýunça işleşmek üçin institutymyz eýýäm Türkmenabat şäherindäki çagalar baglarynyň we orta mekdepleriň birnäçesi bilen hyzmatdaşlygyň ilkinji ädimlerini ätdi. Ylmy-barlag işleriniň geçirilýän döwründe olarda terbiýelenýän we bilim alýan çagalaryň, ýaşlaryň ekologiýa bilimi hem-de medeniýeti baradaky düşünjeleri içgin seljeriler. ÝUNESKO kafedrasynyň işine institutyň professorlaryndan başlap, aspirantlary we talyplary çekiler. Ylmy makalalaryň, gözlegleriň bäsleşikleri yglan ediler. Ýylyň her çärýeginde iň gowy işleriň dördüsini çap etmek üçin halkara neşirlere hödürlemek hem göz öňünde tutulýar. Umuman, öňümizdäki dört ýylyň içinde özümize berkidilen mowzugy işläp, ÝUNESKO derejesinde gozgalýan meseläniň çözgüdine öz goşandymyzy goşmagy maksat edinýäris.

Sözümiň ahyrynda bu halkara derejeli başlangyç üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirýärin. Ýurdumyzyň ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygyna goşant goşmak biziň ýokary okuw mekdebimiz üçin belent mertebedir. Kafedranyň döredilmegi bilen has yhlasly we netijeli işlejekdigimize ynandyrýarys.

Söhbetdeş bolan Agageldi ITALMAZOW.

Milli ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz bölegini ösdürmekde döwlet eýeçiligindäki kärhanalary hususylaşdyrmak işine möhüm ähmiýet berilýär. Türkmenistan boýunça 2010-njy ýyldan 2021-nji ýylyň 31-nji dekabryna çenli döwlet eýeçiligindäki hususylaşdyrylan kärhanalaryň (desgalaryň) sany 627 bolup, munuň 95-si 2021-nji ýyla degişlidir.

Aslynda, ykdysadyýetde döwletiň paýyny azaltmak we hususy ulgamy goldamak bazar gatnaşyklary ýörelgelerine geçmekde esasy şertleriň biridir. Türkmenistanda hususyýetçilik giň gerimde, toplumlaýyn we yzygiderli esasda ösdürilýär. Ýurdumyzda hereket edýän «Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy hakyndaky» Kanunda, «Türkmenistanda döwlet eýeçiligindäki kärhanalary we desgalary hususylaşdyrmagyň 2013 — 2016-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny tassyklamak hakyndaky» Kararda, döwlet eýeçiligindäki kärhanalary we desgalary hususylaşdyrmak boýunça beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda ozal dünýä tejribesinde ulanylan netijeli ýörelgeler giňden özleşdirildi. Şu ýerde orta we kiçi telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň kabul edilendigi aýratyn bellärliklidir. Hususyýetçilere dürli maksatly desgalary gurmak, oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin uzak möhletleýin ýer bölekleri bölünip berilýär. Türkmen telekeçileriniň dünýä bazarlaryna çykmagy, halkara bazar giňişliginde mynasyp orun eýelemegi üçin hem ähli şertler döredilýär. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň Kiçi we orta telekeçiligi goldamak gaznasy döredilip, işewürlere öz paýnamalaryny Aşgabat gazna biržasynda satmaga-da hukuk berildi. Bularyň ählisi senagatçylar we telekeçiler üçin giň mümkinçilikleri açdy. Telekeçilerimiziň önümleri diňe bir özümizde däl, dürli ýurtlaryň bazarlarynda-da «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgy bilen meşhurlyk gazanýar. Ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak, öňdebaryjy dünýä tejribesini özleşdirmek, işewür hyzmatdaşlygy işjeň ýola goýmak maksady bilen daşary ýurtlarda türkmen telekeçileriniň wekilhanalary, söwda, modalar we hyzmatdaşlyk öýleri açyldy.

Oba ýerlerinde iri möçberli maldarçylyk we guşçulyk toplumlary döredildi. Olaryň aglabasynda çykarylýan önümler özüniň ýokary hili bilen daşary ýurtlardan getirilýän haryt nusgalaryna doly bäs gelip, daşarky bazarlarda-da bäsdeşlige ukyplylygy bilen tapawutlanýar.

Milli haryt öndürijileriň işjeňliginiň günsaýyn ýokarlanmagy «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasynda» we «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasynda» bellenilen möhüm wezipeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna saldamly goşant bolýar.

Häzirki döwürde döwlet eýeçiligindäki emläkleri hususylaşdyrmak boýunça işleriň depginini has-da güýçlendirmek, bäsleşikli söwdalaryň hilini ýokarlandyrmak, ahyrky netijede, milli ykdysadyýetiň durnukly ösüşini üpjün etmek maksady bilen, kadalaşdyryjy hukuk resminamalaryny has-da kämilleşdirmek işleri dowam etdirilýär. Şunda baş maksat ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli gowulandyrmak bolup durýar.

Tirkeşmyrat KÜRRÄÝEW,

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Hytaý Halk Respublikasynyň iri neşirleriniň we teleýaýlymlarynyň wekillerine beren interwýusyny okap ýazylan setirler

Milli Liderimiziň Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine barýan günlerimizde beren bu interwýusyny ýurduň daşary syýasatynda edilen işleriň hem-ä özboluşly teswiri, hem-de geljekki işleriň gözükdirmesi boldy diýip hasaplap bolar. Öňümizdäki 30 ýylda durmuş-ykdysady ösüşlerimiziň esasy çelgisi bolmaly, ýene-de sanaýmalyja günden kabul ediljek bolunýan maksatnama soňky günlerde bütin halkymyz, ilkinji nobatda-da, döwlet gullukçylary we elbetde, ýurduň intelligensiýasy tarapyndan ara alnyp maslahatlaşylan mesele boldy. Şol maslahatlarda gelnen umumy netije şeýle boldy: halkymyz soňky üç onýyllykda saýlanyp alnan ýoluň dogrudygyny ykrar edýär we geljekde-de şol ugruň ählitaraplaýyn dowam etdirilmegini isleýär. Ine, şeýle: başda ähli jogapkärçilik bilen saýlanyp alnan ugur gyşarnyksyz dowam etdirilmeli. Bu halkyň sözi, halkyň sözi-de türkmençilikde Hakyň sözi hasap edilýär. Biz bu gürrüňe ýene dolanyp gelmek şerti bilen, hormatly Prezidentimiziň interwýusynda kanagatlanma bilen belleýşi ýaly, barha ösdürilýän türkmen-hytaý gatnaşyklary hakynda kelam agyz aýdalyň.

Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlanyndan bäri, has-da Türkmenistanyň Prezidentiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň gatnaşmagynda “Türkmengaz” döwlet konserni bilen “СNPС” korporasiýasynyň arasynda “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çägi boýunça Önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşyga gol çekilenden soň (2007-nji ýylyň 17-nji iýuly) geçen döwürde iki döwletiň arasyndaky hyzmatdaşlyk hemmetaraplaýyn ösdürilip, strategik gatnaşyklara öwrüldi diýip bolar. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly: “Hytaý bize halkara giňişlikde ykrar edilmekde uly ýardam berdi. Ilkibaşda we soňra doly bahaly, özara bähbitli, deňhukukly ykdysady hem-de söwda hyzmatdaşlygyny alyp barmakda möhüm ädimleri ätdi”. Türkmenler-de, hytaýlar-da örän gadymy halklar, diýmek, olaryň durmuş tejribeleri-de gadymdan gaýdýar. Şeýle bolansoň, olaryň häzirki zaman halkara gatnaşyklarynda öňe çykarýan gymmatlyklarynda umumylyklar örän kän. Adalatlylyk, deňlik, hyzmatdaşlykda diňe özüňi bilmän, beýleki taraplaryň hem bähbitlerini göz öňünde tutmak, ylma-bilime höweslilik, zähmetsöýerlik hem pespällik, hemişe täzeligiň gözleginde bolmak hem milli mirasy hiç haçan gözden salmazlyk, sözüňe ygrarlylyk hem wepalylyk, ösüşi hemmetaraplaýyn goldamak arkaly parahatçylygy berkitmek we ýene-de kän-kän gowy häsiýetler biziň halklarymyza, diýmek, döwletara gatnaşyklarymyza hem mahsus häsiýetlerdir, gymmatlyklardyr. Hut şeýle gymmatlyklaryň köplügi halkara gatnaşyklary ýola goýmakda we ösdürmekde birek-birek bilen ýarym sözde düşünişip bilmegi üpjün edýär. Türkmen-hytaý gatnaşyklary babatda aýdylanda bolsa, biziň döwletimiziň öňe sürýän “Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek” taslamasy bilen “Bir guşak — bir ýol” atly ählihytaý taslamasy özleriniň filosofiýasy we geoykdysady manysy boýunça örän ýakyndyr. Bu, demir ýoluň gurluşygynyň mysalynda aýdanyňda, şol ýoluň iki tarapyndan birbada gurlup başlanylmagy ýaly bir zatdyr. Şeýle edilende, mälim bolşy ýaly, ýoluň iki tarapyny birikdirýän arzyly “altyn halkany” garaşýanyňdan has ir dakyp bolýar we şeýlelikde, ony ulanyşa çalt girizip bolýar. Biziň döwletlerimiziň ýoly hyzmatdaşlygyň, dostlugyň we parahatçylygyň ýoludyr. Bu ýoldan ýörän adamlar maksatlaryna has ir gowuşýarlar we özlerini dünýäde iň bagtly adamlar saýýarlar.

Elbetde, türkmen-hytaý gatnaşyklarynda sport hem bar, aýdym-saz hem bar. Onda taryh hem bar, geljek hem. Onda saglyk barada alada-da bar. Türkmen-hytaý gatnaşyklary dünýä açyk göwün bilen seretmekdir. Asyl-ha, Türkmenistanyň dünýäniň islendik döwleti bilen ýola goýan gatnaşyklary açyk göwün bilen ýola goýlandyr. Dost-doganlyk, deňlik, adalatlylyk, özara bähbit, düşünişmek ýa-da başgaça aýdanymyzda, özara ynanyşmak, parahatçylygy üpjün etmek ýaly gatnaşyklar biziň halkara hyzmatdaşlygymyzy bezeýän, özüne çekiji edýän häsiýetlerdir.

Hormatly Prezidentimiziň bu interwýusyna dolanyp gelmek bilen ýene nämeleri aýdyp bolar? Şunda esasy bellemeli zatlaryň biri, ol hem Türkmenistanyň mundan beýläk-de özüniň daşary gatnaşyklaryny, edil türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň geçen 30 ýylynda toplan tejribesi ýaly, dost-doganlykdan gözbaş alýan özara bähbitli, deňhukukly, sebitde we dünýäde pugta parahatçylygy üpjün etmäge goşant goşjak, bar bolan mümkinçilikleriň doly açylmagyny, olaryň bagtyýar durmuşyň hatyrasyna netijeli ulanylmagyny üpjün etmek esasynda ýola goýmakçydygyny aýdyp bolar.

“Türkmenistan üçin Hytaý diňe bir beýik döwlet, dünýäniň örän kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň we geljegi uly bazar däl-de, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdur. Bu gün biziň gatnaşyklarymyz uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedir. Bu hyzmatdaşlyk wagtyň synagyndan geçdi, öz netijeliligini görkezdi we häzirki wagtda Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň hem-de ösüşiň möhüm şertine öwrüldi”. Milli Liderimiziň interwýusynda aýdan bu sözleri diňe bir iki döwletiň gatnaşyklaryna berlen umumy baha däl-de, eýsem, Türkmenistanyň daşary syýasatynda mundan beýläk hem gözükdiriji häsiýete eýe boljak çelgidir.

Raýat — jemgyýet — döwlet — halkara gatnaşyklar çygrynda Türkmenistanyň gazanan tejribesi geljekki ösüşlerimiz üçin örän ygtybarlydyr we möhümdir. Baky Bitarap döwletimiziň daşary syýasaty bolsa türkmeniň dünýägaraýşyny ýaýmaga we dost gazanmagyna önjeýli goşant goşup geldi we bu geljekde-de şeýle bolar. Häzirki döwürde türkmeniň tejribesini öwrenmäge hem-de onuň Bitaraplygy ýaly derejä eýe bolmaga isleg bildirýänler hem artýar. Sebäbi türkmeniň ýoly — açykgöwünliligiň ýoly. Ondan ýöräp, diňe utuş gazanyp bolýar. Muny özbaşdak döwlet hökmünde halkara giňişlikde gazanan üstünliklerimiz subut edýär. Şol üstünliklerimiz hem bu gün geljekki ösüşlerimiziň badalgasy hökmünde çykyş edýär.

Hormatly Prezidentimiziň interwýusynda aýdyşy ýaly, “wagt biziň we geljekki nesilleriň peýdasyna işleýär”.

Dowamlysy bolsun!

Sözsoňy ýerine: Türkmenistanyň çuňňur hormatlanylýan Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow özüniň Pekinde geçiriljek 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabaralaryna gatnaşmak çözgüdini iri sport bäsleşikleriniň dünýä üçin ägirt uly ähmiýete eýedigi bilen düşündirýär. Sport — parahatçylygyň ilçisi. Olimpiýa oýunlary halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini üpjün edýär. Öz topragynda «Aziada 2017» oýunlaryny geçiren türkmen halky munuň şeýledigine, hakykatdan-da, ynanýar we şu ynamyna berk eýerýär. Ýurdumyz aýdýan sözi bilen edýän işiniň birdigini subut edip gelýär we bu birlik döwletimize hem halkymyza şan-şöhrat, abraý getirýär.

Seýitguly GELDIÝEW.

Aşgabat, 3-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi, onda milli ykdysadyýetimiziň pudaklary tarapyndan şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri jemlenildi, birnäçe resminamalaryň taslamalaryna, şeýle hem döwlet durmuşynyň möhüm wezipelerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine girizilen meselelere geçip, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer şu ýylyň ýanwar aýynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreleriň üstünlikli amala aşyrylmagynyň çäginde ähli pudaklaryň we sebitleriň durnukly ösüşi üpjün edilýär hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi ýokarlanýar.

Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini 6,2 göterime deň boldy. Bu görkeziji senagat pudagynda 7,4 göterime, gurluşykda 0,3 göterime, ulag-kommunikasiýa toplumynda 4 göterime, söwdada 8,8 göterime, oba hojalygynda 3,2 göterime, hyzmatlar ulgamynda bolsa 6,1 göterime barabar boldy.

Ýanwar aýynda öndürilen önümleriň derejesi geçen ýylyň degişli döwründäkiden 7,7 göterim köpeldi.

Hasabat döwründe bölek haryt dolanyşygynyň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 9,9 göterim artdy. Bu görkeziji daşary söwda dolanyşygynda 6,3 göterime deň boldy.

Şu ýylyň ýanwar aýynyň deslapky jemleri boýunça Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 102 göterim, çykdajy böleginiňki bolsa 83,2 göterim berjaý edildi.

Iri we orta kärhanalar boýunça ortaça aýlyk haky, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim köpeldi. Aýlyk haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzy ösdürmek boýunça öňde durýan möhüm wezipelere ünsi çekip, olary üstünlikli ýerine ýetirmegiň gysga we orta möhletlerde milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň okgunly ösüşini üpjün etjekdigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ähli pudaklaryň ösüş ýagdaýyny yzygiderli gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny, maliýe-ykdysady we bank toplumynyň düzümleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça anyk çäreleriň durmuşa geçirilmelidigini aýtdy.

Milli Liderimiz ähli pudaklar boýunça özgertmeler maksatnamalarynda kesgitlenen meýilnamalaýyn görkezijileriň degişli derejede ýerine ýetirilişini yzygiderli gözegçilikde saklamak barada wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa şu ýylyň birinji aýynda alnyp barlan kanunçykaryjylyk işi hem-de Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görlüşi barada maglumat berdi.

Mejlisiň 2022-nji ýyl üçin kanunçykaryjylyk işiniň Meýilnamasynyň taslamasy taýýarlanyldy. Häzir döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirmäge, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny hem-de türkmen jemgyýetiniň beýleki ulgamlaryny ösdürmäge gönükdirilen kanunlaryň taslamalary taýýarlanylýar. Şolaryň hatarynda Jenaýat, Raýat kodeksleriniň rejelenen görnüşleri, “Notariat we notarial işi hakynda”, “Itçilik we kinologiýa hakynda”, “Köp çagaly maşgalalary döwlet tarapyndan goldamak hakynda” Türkmenistanyň Kanunlary bar.

Mejlisiň deputatlary ýerlerde iş sapary bilen boldular. Olar saýlawçylar bilen duşuşyp, ilatyň hal-ýagdaýy, ýaşaýyş-durmuş derejesi bilen gyzyklandylar.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görülýär. Mejlisiň deputatlary syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleri bilen bilelikde, döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik durmuşynda möhüm orun eýeleýän Halk Maslahatynyň taryhy ähmiýeti hem-de ýurdumyzyň milli demokratik ösüş ýoly, maslahatda garaljak meseleleriň many-mazmuny barada wagyz-nesihat çärelerini yzygiderli geçirýärler.

Halkara we parlamentara gatnaşyklary ilerletmegiň çäginde Milli Geňeşiň Mejlisi BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary hem-de beýleki abraýly halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy ösdürýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Köp çagaly maşgalalary döwlet tarapyndan goldamak hakyndaky” Kanuna ünsi çekip, eneligi we çagalygy goldamak, köp çagaly maşgalalara ýardam bermek boýunça ýurdumyzda geçirilýän işler bilen baglylykda, bu resminamanyň ähmiýetini belledi.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň birinji aýynda halkymyzyň ýaşaýyş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler barada maglumat berdi.

Halk Maslahatynyň mejlisine girizilen, geljek 30 ýylda ýurdumyzy ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler halkymyzyň uly goldawyna mynasyp bolýar.

Häzirki wagtda taryhy ähmiýete eýe bolan ählihalk forumyna guramaçylykly taýýarlyk görülýär.

Ýurdumyzyň kanunçykaryjylyk işini kämilleşdirmek üçin raýatlar tarapyndan gelip gowuşýan teklipler yzygiderli öwrenilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň häzirki ösüşini nazara almak bilen, milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleriň örän wajypdygyny belledi.

Milli Liderimiz Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmek, türkmen jemgyýetiniň demokratik esaslaryny pugtalandyrmak wezipeleri barada durup geçip, umumymilli forumy guramak hem-de ony ýokary derejede geçirmek bilen baglanyşykly meseleleri pugta gözegçilikde saklamagyň möhümdigine Milli Geňeşiň ýolbaşçylarynyň ünsüni çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow şu ýylyň ýanwar aýynda gözegçilik edýän ulgamlarynda nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ösdürmegiň maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi.

Geçen aýyň meýilnamalary nebit çykarmakda 100,4 göterim, nebiti gaýtadan işlemekde 108,3 göterim, benzin öndürmekde 112,2 göterim, dizel ýangyjyny öndürmekde 116,8 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmekde 114,8 göterim, polipropilen öndürmekde 124,5 göterim, tebigy we ugurdaş gazy çykarmakda 105 göterim, mawy ýangyjy eksport etmekde 110,7 göterim ýerine ýetirildi.

Suwuklandyrylan gazy öndürmegiň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 113,1 göterime, nebitiň we gazyň geologiýa-gözleg işlerini geçirmekde ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 120,1 göterime barabar boldy.

Nebiti we gaz kondensatyny çykarmak, maýa goýumlary özleşdirmek babatda gazanylan görkezijiler barada-da hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dünýä bazarlarynda uly islege eýe bolan nebiti we tebigy gazy çykarmagyň, gaýtadan işlemegiň, köp görnüşli nebithimiýa önümleriniň önümçiliginiň möçberini mundan beýläk-de artdyrmagyň hem-de olaryň görnüşlerini giňeltmegiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz geljegi uly täze känleri we gatlaklary ýüze çykarmagyň hasabyna nebitgaz senagatynyň çig mal binýadyny yzygiderli pugtalandyrmagyň möhüm wezipe bolup durýandygyna ünsi çekdi. Şunda geologik-gözleg işleriniň sanly tehnologiýalary, häzirki zaman enjamlaryny hem-de programma üpjünçiliklerini peýdalanmak arkaly ýerine ýetirilmelidigi aýratyn nygtaldy.

Döwlet Baştutanymyz ýangyç-energetika toplumynyň mundan beýläk-de diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň ýurdumyzyň nebitgaz senagatyna iň täze ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işleriň depginini ýokarlandyrmagyň ähmiýetine ünsi çekip, bularyň ählisiniň uglewodorod serişdelerini çykarmaga, taýýar önümleriň mukdaryny artdyrmaga ýardam berjekdigini nygtady hem-de wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, welaýatlarda alnyp barylýan möwsümleýin meýdan işleri, şeýle hem ýurdumyzyň oba hojalygyny toplumlaýyn esasda ösdürmek boýunça ýaýbaňlandyrylan özgertmeler barada hasabat berdi.

Şu ýylyň başyndan bäri obasenagat toplumyna degişli ministrlikde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda önümçiligiň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 110,4 göterime deň boldy. Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça önüm öndürmegiň ösüş depgini 110,7 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 105,4 göterime hem-de “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 103,4 göterime barabar boldy. Maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň meýilnamasy 112,7 göterim ýerine ýetirildi.

Şeýle hem “Pagta çigidiniň bahasyny bellemek hakyndaky” Kararyň taslamasynyň taýýarlanandygy barada aýdyldy. Resminama pagta arassalaýjy kärhanalaryň düşewüntliliginiň üpjün edilmegini, pagta arassalaýjy kärhanalar bilen ösümlik ýagyny öndürýän kärhanalaryň arasyndaky maliýe-ykdysady gatnaşyklaryň kadalaşdyrylmagyny esasy ugur edinýär. Şunda ýurdumyzyň pagta öndürijilerine berilýän tohumlyk pagta çigidiniň bahasy üýtgemeýär.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer milli Liderimiziň garamagyna degişli Kararyň taslamasyny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygyny belledi. Oba hojalyk pudagyny ösdürmekde ylmy taýdan esaslandyrylan çemeleşmeleriň netijeli peýdalanylmagyna, obasenagat toplumyna öňdebaryjy sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna, suw serişdeleriniň rejeli peýdalanylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir.

Milli Liderimiz ýer eýelerine goldaw bermek we oba hojalygyny ösdürmek boýunça mundan beýläk-de maksatnamalaýyn işleriň amala aşyryljakdygyny belledi we degişli resminama gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň gurluşyk, senagat we energetika ugurlarynda, “Türkmenhimiýa” döwlet konserninde we paýtagtymyzda şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe önümleri öndürmegiň we gurluşyk-senagat toplumynda işleri ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 143,6 göterim berjaý edildi.

Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 106 göterim boldy.

Şu ýylyň başyndan bäri Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 122,4 göterim berjaý edildi.

Hasabat döwründe Energetika ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 127,6 göterim boldy.

Elektrik energiýasynyň önümçiliginiň ösüş depgini 109,9 göterime, onuň eksporty bolsa 133,7 göterime deň boldy.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserni boýunça önüm öndürmegiň we hyzmatlaryň meýilnamasy 184,8 göterim berjaý edildi.

Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 125,1 göterim derejesinde berjaý edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň binýatlaýyn pudaklary bolan gurluşyk-senagat we energetika toplumlaryny bar bolan mümkinçilikleri we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň meýilnamalaryny nazara alyp, mundan beýläk-de ösdürmek üçin ähli zerur çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň gurluşyk senagatynyň, gurluşyklaryň depginini güýçlendirmek, ýerli çig mallaryň hasabyna öndürilýän önümleriň möçberini artdyrmak meselelerine aýratyn ähmiýet bermek tabşyryldy.

Şeýle hem ýurdumyzyň dürli künjeklerinde alnyp barylýan senagat we durmuş maksatly desgalardaky, awtoýollaryň gurluşygyndaky işleriň depginini ýokarlandyrmak, halkalaýyn energoulgamyň gurluşyklaryny dowam etmek, ýurdumyzda öndürilýän elektrik energiýasynyň daşary ýurtlara iberilýän möçberini köpeltmek, milli we halkara ähmiýetli möhüm taslamalary amala aşyrmak babatda anyk görkezmeler berildi.

Wise-premýer hasabatyny dowam edip, döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça işlenip taýýarlanylan “Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligini döretmek hakyndaky” Permanyň hem-de “Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň meseleleri hakyndaky” Kararyň taslamalaryny milli Liderimiziň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli resminamalara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we resminamalarda kesgitlenen wezipeleri berjaý etmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 107 göterime, önüm öndürmegiň mukdary bolsa 115,3 göterime barabar boldy.

Dokma senagaty ministrligi boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 129,9 göterime, nah matalaryňky 126,2 göterime, tikin we trikotaž önümleriniň önümçiligi 126,9 göterime, gön önümleriniň önümçiligi bolsa 105,6 göterime deň boldy.

Şu ýylyň başyndan bäri “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň kärhanalarynda önüm öndürmegiň meýilnamasy 107,8 göterim berjaý edildi.

Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça hasabat döwründe 24 sany birža söwdalary geçirilip, 2 müň 743 şertnama hasaba alyndy.

Söwda-senagat edarasy boýunça hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 104,3 göterime deň boldy.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň ýanwar aýynda oba hojalyk we azyk harytlarynyň önümçiliginiň ösüş depgini 160,3 göterime, senagat önümlerini öndürmegiň ösüş depgini bolsa 112 göterime barabar boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkyň sarp edýän harytlarynyň önümçilik möçberini mundan beýläk-de artdyrmak boýunça wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz eksport ugurly harytlaryň önümçilik mukdaryny artdyrmagyň, olary daşary ýurtlarda işjeň mahabatlandyrmagyň zerurdygyny belledi. Milli Liderimiz söwda hyzmatlarynyň hilini gowulandyrmagyň, oňa dünýä tejribesini ornaşdyrmagyň, telekeçiligiň işjeňleşdirilmegi üçin zerur şertleri döretmegiň, ýurdumyzyň senagat taýdan bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak maksady bilen, hususy başlangyçlary höweslendirmegiň, bu ugurda täzeçil tehnologiýalary netijeli ulanmagyň wajypdygyny belledi we bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe dürli çäreler, şol sanda 2022-nji ýylyň “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýlip yglan edilmegine, şeýle hem şanly seneleriň hormatyna, medeni-durmuş maksatly binalaryň açylyşyna bagyşlanan dabaralar, maslahatlar, döredijilik duşuşyklary we sergiler geçirildi.

Paýtagtymyzda “Türkmen topragy — dünýä ýaň salan medeni gymmatlyklaryň ojagy” atly halkara ylmy-amaly maslahat we sergi geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milletiň ruhy gymmatlyklaryny gorap saklamakda, ýaşlary ahlak taýdan terbiýelemekde we Türkmenistanyň häzirki döwürde ýeten derejesini dünýäde giňden wagyz etmekde möhüm orun eýeleýän medeniýet we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň edaralarynyň işini yzygiderli kämilleşdirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ilatyň medeni derejesini ýokarlandyrmak, medeniýet düzümleriniň işini mundan beýläk-de ösdürmek meseleleriniň möhümdigini belläp, bu babatda wise-premýere degişli görkezmeleri berdi.

Soňra wise-premýer şu ýylyň fewral aýynda meýilleşdirilen dabaralaryň we çäreleriň maksatnamasy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de meýilleşdirilen dabaralar, şol sanda ýylyň möhüm wakalarynyň hormatyna geçiriljek çäreler barada aýdyp, olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda anyk görkezmeleri berdi.

Şeýle hem wise-premýer hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Teatr we teatr işi hakyndaky” Türkmenistanyň Kanunynyň 19-njy maddasyna laýyklykda, ýurdumyzda hereket edýän teatrlara “Milli” ýa-da “Akademiki” hukuk derejelerini bermegiň tertibini we şertlerini tassyklamak hakynda Kararyň taslamasyny hödürledi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň teatr toparlaryna degişli derejeleriň berilmeginiň ähmiýeti barada aýdyp, olaryň medeniýet edaralarynyň çeperçilik işiniň netijeleri boýunça berilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli resminama gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we bu babatda anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew şu ýylyň ýanwar aýynda bilim, ylym, saglygy goraýyş hem-de sport ulgamlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe milli Liderimiziň başlangyjy bilen bilim ulgamynda geçirilýän özgertmeleriň çäklerinde okatmagyň öňdebaryjy usullaryny peýdalanmak, bilimiň hilini ýokarlandyrmak boýunça işler dowam etdirildi.

Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar instituty tarapyndan milli mirasymyza degişli birnäçe eserler neşir edildi.

Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny dabaraly bellemek maksady bilen, çäreleriň meýilnamasyny düzmek boýunça işler alnyp barylýar.

Hasabat döwründe Türkmenistanyň Prezidentiniň “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça işler dowam etdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň bellenilen ähli maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagynda möhüm ähmiýete eýe bolan ylym-bilim ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň möhümdigini nygtady. Ýaşlaryň döredijilik mümkinçiliklerini doly açmak, olaryň şahsy ukyp-başarnyklaryny ýüze çykarmak üçin ähli şertleriň döredilmeginiň zerurdygyna aýratyn üns çekildi.

Milli Liderimiz şeýle hem saglygy goraýyş we sport ulgamynyň yzygiderli ösdürilmegine, jemgyýetimizde sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek hem-de ornaşdyrmak, zehinli, geljegine uly umyt baglanylýan türgenleri uly sporta işjeň çekmek boýunça işlere uly ähmiýet berilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer S.Toýlyýewiň XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary bilen gidýän wekiliýetiň düzümine girýändigini belläp, Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetirmegi şu toparyň başlygynyň orunbasary, saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowyň üstüne ýükledi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz degişli Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere ýüzlenip, Hytaýa sapardan gaýdyp gelnenden soň, toparyň Düzgünnamasyna laýyklykda nähili hereket etmelidigi baradaky teklibiňizi beriň diýip aýtdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew adatdan daşary toparyň Düzgünnamasyna laýyklykda, arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek üçin sapardan gelnenden soň, hökmany suratda, karantin çäreleriniň berjaý edilmelidigini, bu çäreleriň iň gysga wagtynyň — 3 gün, ortaça wagtynyň — 10 gün, iň wajyp wagtynyň bolsa 21 gün bolmalydygyny habar berdi.

Döwlet Baştutanymyz bu habary diňläp, wekiliýetiň agzalarynyň hem karantin geçmeli boljakdyklaryny aýdyp, arassaçylyk kadalaryna görä, biz 3 gün — ýekşenbe, duşenbe we sişenbe günleri karantinde bolarys diýip belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow DIM-niň şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasyny durmuşa geçirmek, döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, hasabat döwründe ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, sebit we halkara guramalaryň çäklerinde maksada laýyk işler geçirildi.

Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmakda ýokary derejedäki duşuşyklara aýratyn üns berilýär. Geçen aýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitine hem-de Birinji “Merkezi Aziýa — Hindistan” sammitine gatnaşdy. Şeýle hem milli Liderimiziň Türkiýe Respublikasynyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleri bilen telefon arkaly gepleşikleri geçirildi.

DIM-niň ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklar we geňeşmeler yzygiderli geçirilýär.

Şeýle hem Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça degişli çäreler görülýär. Şunda degişli ikitaraplaýyn düzümleriň çäklerindäki gatnaşyklara möhüm orun berilýär. Ýanwar aýynda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-eýran hökümetara toparynyň başlyklarynyň duşuşygy hem-de Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-tatar toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk hem-de “Açyk gapylar” syýasatyny durmuşa geçirmek bilen goňşy döwletler we dünýäniň dürli sebitlerinde ýerleşýän ýurtlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürýändigini belledi. Şeýle hem abraýly halkara guramalar, şol sanda BMG hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen işjeň we köpugurly gatnaşyklara, halkara hyzmatdaşlar bilen dürli ugurlarda netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga uly ähmiýet berilýär.

Milli Liderimiz aýdylanlary jemläp, wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna bu ugurdaky işleri yzygiderli dowam etmegi tabşyryp, Türkmenistanyň oňyn başlangyçlaryny ilerletmegiň hem-de şu ýyl üçin niýetlenilen halkara ähmiýetli çärelere ýokary derejede taýýarlyk görmegiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow adyl kazyýetlilik işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, adyl kazyýetlilik we kazyýet önümçilik işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, oňa sanly ulgamy işjeň ornaşdyrmak we kazyýet edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek boýunça anyk çäreler durmuşa geçirilýär. Şol bir wagtyň özünde, hukuk çözgütlerini kabul etmegiň häzirki zaman tejribesini öwrenmek, milli kanunçylygy bu ugur boýunça halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyk getirmek babatda zerur işler alnyp barylýar. Şunda kazyýet edaralarynyň işgärleriniň hünär derejesini we hukuk medeniýetini ýokarlandyrmak, ilatyň arasynda duşuşyklary guramak we düşündiriş işlerini geçirmek, Ýokary kazyýetiň web-saýtynda degişli maglumatlary ýerleşdirmek meselelerine möhüm ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň syýasatynda “Döwlet adam üçindir!” diýen şygaryň ýörelgelerine möhüm ornuň degişlidigini belledi. Häzirki döwürde ösüşiň ýoly bilen ynamly gadam urýan ýurdumyzda adamlaryň durmuş taýdan goraglylygy kepillendirilmelidir, olara zerur goldawlar berilmelidir we her bir raýatyň erkin, mynasyp durmuşy üçin amatly şertler döredilmelidir.

Kazyýet edaralarynyň esasy wezipeleri adyl kazyýetliligi amala aşyrmakdan, halkymyzyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramakdan ybaratdyr. Bu ugurda alnyp barylýan işler kanunyň, adalatlylygyň, hukuk tertibiniň berk berjaý edilmegine gönükdirilmelidir. Şunuň bilen baglylykda, kazyýet ulgamynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, adyl kazyýetliligiň açyklygyny, aýdyňlygyny üpjün etmek, kazyýet çözgütlerini degişli derejede kabul etmek we bu işde häzirki zaman usullaryny, sanly tehnologiýalaryny peýdalanmak meselelerine zerur üns berilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi hem-de bu babatda wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän ulgamlarynda ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Toplum boýunça hasabat döwründe önümleri öndürmegiň we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 104 göterim ýerine ýetirildi.

Hasabat döwründe “Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ösüş depgini 118,5 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 120,3 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça 104,8 göterime barabar boldy. “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça meýilnama 108,2 göterim berjaý edildi. “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça hem degişli işler geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek, sebit we yklymara ýollaryny ösdürmek boýunça başlangyçlarymyzyň ulag ulgamynyň kuwwatly maddy-enjamlaýyn binýadyny kemala getirmekde uly ähmiýete eýedigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz pudaklaýyn düzümi döwrebaplaşdyrmagyň, iň täze tehnologiýalary ornaşdyrmagyň wajypdygyny belledi.

Milli Liderimiz üstaşyr ulag geçelgeleri arkaly ýük daşamagyň gerimini giňeltmegiň hem-de mukdaryny köpeltmegiň we hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmagyň möhümdigine ünsi çekip, ulag toplumyny ösdürmegiň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda giň gerimli halkara taslamalaryň durmuşa geçirilýändigini belläp, wise-premýere düzümleýin taslamalaryň öz wagtynda durmuşa geçirilmegi babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz mejlisi jemläp, onuň dowamynda birnäçe meselelere garalandygyny, şeýle hem ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň ösdürilmegine gönükdirilen birnäçe resminamalaryň kabul edilendigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň öňde boljak nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmegiň zerurdygyna ünsi çekip, onuň dowamynda geçen ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleriniň jemleniljekdigini, şeýle hem döwletimizi geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemek boýunça taryhy çözgütleriň kabul ediljekdigini aýtdy.